1. No category

«Intellectual Property and Strategic R&D Management»
Conference
28.06.2013
M. Kaan DERİCİOĞLU
Ankara Patent Bürosu
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
From idea to product- The process
How to protect ideas
Patent, utility models, other applications
How to protect ideas?
How to protect expressions?
Intellectual Property
Patents
Utility Models
Computer Programs
Trade Secrets
2
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
HOW TO PROTECT IDEAS
«Fikirler değil fikir ürünleri korunur» bu uluslararası kuralı
sizlere sunmadan önce bir web araştırma motorunda
«fikirler nasıl korunur?» sorusunu sordum.
http://www.copyrightservice.co.uk/services/knowledge-base/kb_idea
Aldığım yanıtı
sunabilirim.
3
fikirlerin korunmadığının kanıtı olarak
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
HOW TO PROTECT IDEAS
Basic principles
Copyright does not protect ideas or concepts in their own
right.
Copyright applies to work that is fixed in a tangible form,
(i.e. written documents, musical recordings, etc.). It does
not directly apply to the idea of something.
You cannot ‘copyright an idea’, but copyright will apply to
a recorded work that realizes your ideas.
4
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
HOW TO PROTECT IDEAS
Uzun yıllardır bilinen ve uygulanan bu kurala rağmen
tartışmaların sürmesi, yaşanan bazı olayların yargıya kadar
gitmesi, sorunun temelden çözülmesi gereksinimini ortaya
koymuştur.
İki uluslararası düzenleme ile getirilen hükümlerle sorun
çözülmeye çalışılmıştır.
1)
2)
5
WTO World Trade Organization, TRIPS (1994)
WIPO World Intellectual Property Organization,
WCT World Copyright Treaty (1996)
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TRIPS
Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights
Article 9
Relation to the Berne Convention
1. Members shall comply with Articles 1 through 21 of the Berne
Convention (1971) and the Appendix thereto. However,
Members shall not have rights or obligations under this
Agreement in respect of the rights conferred under Article 6bis
of that Convention or of the rights derived therefrom.
2. Copyright protection shall extend to expressions and not to
ideas, procedures, methods of operation or mathematical
concepts as such.
« …….. koruma fikirleri değil, ifadeleri kapsayacaktır» hükmü,
yeterince açıktır.
http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_01_e.htm
6
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
WIPO Copyright Treaty
Article 2
Scope of Copyright Protection
Copyright protection extends to expressions and
not to ideas, procedures, methods of operation or
mathematical concepts as such
TRIPS metnindeki hüküm bu andlaşmada da aynen yer almıştır.
http://www.wipo.int/treaties/en/ip/wct/trtdocs_wo033.html
7
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Bu özel hükümlere rağmen günlük yaşamımızda bu
sorunla karşılaşmamız sürüyor. Fikirlerinin korunmasını
isteyenlerin istekleri oluyor ve büyük olasılıkla da her
zaman olacaktır.
Bu istekleri karşılamak amacıyla «Fikirler nasıl korunur?»
sorusunun karşılığı için, fikirleri doğal olarak koruyan bir
bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum.
8
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
FİKİRLERİNİZİN KORUNMASINI İSTİYORSANIZ
KİMSEYE SÖYLEMEYİN
DO YOU WANT TO PROTECT YOUR IDEAS
DO NOT EXPRESS TO ANY BODY
9
protection shall extend to expressions and not to ideas
Bu hükümden hareket ederek soruyu şu şeklide soracağım
ve daha sonra görüşlerimi açıklayacağım:
How to protect expressions?
Bu sorunun yanıtı WIPO ve WTO metinlerinde
«Intellectual Property» başlığı altında sunulmaktadır.
10
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Intellectual Property
What is Intellectual Property?
Intellectual property (IP) refers to creations of the mind: inventions, literary and artistic
works, and symbols, names, images, and designs used in commerce.
IP is divided into two categories: Industrial property, which includes inventions
(patents), trademarks, industrial designs, and geographic indications of source; and
Copyright, which includes literary and artistic works such as novels, poems and plays,
films, musical works, artistic works such as drawings, paintings, photographs and
sculptures, and architectural designs. Rights related to copyright include those of
performing artists in their performances, producers of phonograms in their recordings,
and those of broadcasters in their radio and television programs.
http://www.wipo.int/about-ip/en/
Bu açıklama ve tanım Avrupa Birliği’nde de aynıdır.
http://ec.europa.eu/internal_market/top_layer/intellectual-property/index_en.htm
11
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TRIPS
Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights
Intellectual Property Rights
1. Copyright and Related Rights
2. Trademarks
3. Geographical Indications
4. Industrial Designs
5. Patents
6. Layout-Designs (Topographies) of Integrated Circuits
7. Protection of Undisclosed Information
8. Control of Anti-Competitive Practices in Contractual Licences
http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_01_e.htm
12
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
FİKİR ÜRÜNÜ ÇEŞİTLERİ (1)
Fikir ürünleri, biçimlenme şekillerine göre, iki grupta
adlandırılabilir:
ESERLER (WORKS)
BULUŞLAR (INVENTIONS)
ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR (INDUSTRIAL DESIGNS)
ENTEGRE DEVRE TOPOGRAFYALARI (TOPOGRAPHIES OF
INTEGRATED CIRCUIT)
YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİ (NEW VARIETIES OF PLANTS )
vb.
“yaratılar” –creations 13
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
FİKİR ÜRÜNÜ ÇEŞİTLERİ (2)
TİCARET UNVANLARI (TRADENAMES)
MARKALAR (TRADEMARKS)
İNTERNET ALAN ADLARI (INTERNET DOMAIN NAMES)
---------------------------------COĞRAFİ İŞARETLER (GEOGRAPHICAL INDICATIONS OF
SOURCE)
vb. işaretler de
“Ayırt Edici İşaretler” – distinctive signs - olarak fikir
ürünleri kapsamındadır.
14
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Bu programda bana verilen görev
«Patent, utility models, other applications»
ile sınırlıdır.
15
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
PATENT
Patent, tarım dâhil sanayinin her hangi bir alanında
uygulanabilen YENİ BULUŞLARA verilen bir belgenin
adıdır. Başvuru tarihinden başlayan 20 yıl koruma sağlar.
Bazı ülkelerde «suplemantry protection» kapsamında
özellikle tıbbi ürünler için ve en çok 5 yıllık bir ek koruma
tanınmaktadır.
http://en.wikipedia.org/wiki/Supplementary_protection_certificate
16
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
PATENT
Patent verilmesi felsefesinin temeli, buluş yapan
kişiye, buluşunu topluma açıklaması karşılığında,
buluşu üzerinde belirli bir süre için kendisine “kişiye
özel hak” tanınmasına dayanır.
[Uluslararası alanda bu konu için, münhasır hak
anlamında “exclusive right” terimi kullanılmaktadır.]
17
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Ürün Patenti – Usul Patenti
Eğer buluş;
bir ürün ile ilgisi ise verilen patent;
“ürün patenti – product patent”,
bir usul ile ilgili ise verilen patent;
“usul patenti – process patent”
olarak adlandırılır.
18
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
HANGİ KONULARA PATENT VERİLİYOR?
19
IPC – International Patent Classification
IPC, sekiz bölüm ve yaklaşık 70000 alt
bölümü kapsayan, uluslara­rası patent
sınıflandırma sistemidir.
http://www.wipo.int/classifications/ipc/en/
20
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
IPC – International Patent Classification
SECTION A
HUMAN NECESSITIES
SECTION B
PERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
SECTION C
CHEMISTRY; METALLURGY
SECTION D
TEXTILES; PAPER
SECTION E
FIXED CONSTRUCTIONS
SECTION F
MECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING;
WEAPONS; BLASTING
SECTION G
PHYSICS
SECTION H
ELECTRICITY
http://web2.wipo.int/ipcpub/#refresh=page
21
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
CPC – Cooperative Patent Classification
Avrupa Patent Ofisi ve Birleşik Devletler Patent ve
Marka Ofisi tarafından kullanılan CPC sınıflandırma
sistemi dokuz bölüm ve yaklaşık 140000 alt
bölümü kapsamaktadır.
IPC
de
yer
almayan
«GENERAL TAGGING
OF
NEW
TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS» konusu CPC de «Y» bölümü
olarak bölümlere eklenmiştir.
http://worldwide.espacenet.com/classification?locale=en_EP#!/CPC=B64F3%2F00
22
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
CPC – Cooperative Patent Classification
SECTION A
HUMAN NECESSITIES
SECTION B
PERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
SECTION C
CHEMISTRY; METALLURGY
SECTION D
TEXTILES; PAPER
SECTION E
FIXED CONSTRUCTIONS
SECTION F
MECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING;
WEAPONS; BLASTING
SECTION G
PHYSICS
SECTION H
ELECTRICITY
SECTION Y
GENERAL TAGGING OF NEW TECHNOLOGICAL
DEVELOPMENTS
http://worldwide.espacenet.com/classification?locale=en_EP
23
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Patent sayılarındaki dağılım konusunda bir bilgi vermek amacıyla,
makine ve motorların IPC sınıfı olan «F01B» için bir araştırma yapılmış ve
aşağıdaki sonuç alınmıştır.
F01B MACHINES OR ENGINES, IN GENERAL OR OF
POSITIVE-DISPLACEMENT TYPE, e.g. STEAM ENGINES
http://worldwide.espacenet.com/?locale=en_EP
Approximately 48,070 results found in the Worldwide
database for:
cl = F01B using Smart search
Only the first 500 results are displayed.
24
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
2011 YILI PATENT BAŞVURUSU VE VERİLEN PATENT SAYILARI
Patent applications worldwide doubled from
approximately 1.05 million in 1995 to around 2.14
million by 2011.
The total numbers of patents granted worldwide have
recorded uninterrupted growth since 2001 (Figure
A.1.2.1).
In 2011, grants worldwide approached the one million
mark, with 606,800 resident and 390,000 non-resident
grants. (996,800)
2011 yılında dünya çapında toplam 2,140,000 patent
başvurusu yapılmış ve aynı yıl 996,800 patent verilmiştir.
25
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
DÜNYA ÇAPINDA PATENT BAŞVURU SAYILARI
http://www.wipo.int/export/sites/www/ipstats/en/wipi/pdf/941_2012_section_a.pdf
26
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
DÜNYA ÇAPINDA VERİLEN PATENT SAYILARI
http://www.wipo.int/export/sites/www/ipstats/en/wipi/pdf/941_2012_section_a.pdf
27
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
HER BULUŞ İDDİASINA PATENT
VERİLMİYOR
28
ÖLÇÜTLER
551 sayılı KHK
MADDE 5 –
1) yeni (new)
2) tekniğin bilinen durumunu aşan (to involve an inventive
step)
(bir buluş basamağı içeren) ve
3) sanayiye uygulanabilir (industrial applicability)
olan buluşlar, patent verilerek korunur.
29
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
European Patent Convention
Article 52(1) EPC reads (bold-printing added):
"(1) European patents shall be granted for any inventions which are
susceptible of industrial application, which are new and which involve
an inventive step."
From this article, it follows that there are four basic requirements for
patentability:
(i) there must be an invention;
(ii) the invention must be new;
(iii) the invention must involve an inventive step; and
(iv) the invention must be susceptible of industrial application.
Kaynak: Fred van der Voort, European patent protection for business
methods and software? TÜBİTAK Konferans , Ankara 12 December 2000
30
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Yasal olarak üç olarak bilinen (yeni, sanayiye uygulanabilir, bir
buluş basamağı içeren) ölçütler, hükümsüzlük kurallarında altı
olarak sayılabilir:
0. Bir buluş olacaktır.
1. Bu buluş yeni olacaktır. Teneke Kutu Örneği
2. Bu buluş sanayiye uygulanabilir olacaktır. yumurta
3. Bu buluş bir buluş basamağını içerecektir. WO9953039A1
4. Bu buluş uygulamayı sağlayacak biçimde başvuruda
yeterince açık ve tam tanımlanacaktır. WO2006041418A1
5. Patent verilmesini isteyen gerçek buluşçu olacak veya
buluşçunun adı belirtilecektir.
6. Patent isteği yalnız bir buluşu kapsayacaktır. Bu ölçüt veya
kural “buluşun bütünlüğü” – unity of invention – olarak
açıklanabilir. ARÇELİK KAHVE MAKİNESİ EP1757914A3
31
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Patent Başvuru Sistemleri & Üye
Ülke Sayıları
Kısa Adı
Adı (EN)
Adı (TR)
Ülke sayısı
PCT
Patent Cooperation Treaty
Patent İşbirliği Andlaşması
(Uluslararası Patent Başvurusu)
147
EPC
European Patent Convention
Avrupa Patenti Sözleşmesi
38
EAPC
Eurasian Patent Convention
Avrasya Patenti Sözleşmesi
9
UPP
Unitary Patent Protection
Uniter Patent Koruması
(2014)
ARIPO
African Regional Intellectual
Property Organization
Afrika Bölgesel Fikri Haklar
Örgütü
17
Organisation
Africain de la Propriete
Intellectuelle
Afrika Fikri Haklar Örgütü
16
Gulf Cooperation Council
Patent Office
Körfez İşbirliği Konseyi Patent Ofisi
6
OAPI
GCC
32
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
25
(İspanya ve İtalya
dışındaki Avrupa
Birliği Ülkeleri)
FAYDALI MODEL BELGESİ
İkinci sıradaki örnekte görülen silgide uçlar
değişebilmektedir.
Patent başvuru için sorgu yapıldığında; Bu
tür bir silgi var mıdır? Bu silgi birden çok
üretilebilir mi? sorularının yanıtı “evet”
olduğu halde, birinci sıradaki örnekteki
kurşun kalem ile karşılaştırıldığında , bu
kalemdeki teknik özellik burada kolayca
uygulanabileceği için, “buluş basamağı”
yoktur ve patent verilemez niteliktedir.
Ancak, “buluş basamağı” ölçütü Faydalı
Model sisteminde olmadığı için Faydalı
Model Belgesi verilebilecektir.
33
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TÜRKİYE’DEKİ
UYGULAMA ŞEMASI
BULUŞ
PATENT
BAŞVURUSU(54)
FAYDALI MODEL
Başvurusu (159)
ŞEKLİ İNCELEME(54)
KRİTER
ARAŞTIRMA RAPORU
(57)
Patent ve faydalı model
başvuruları belirli aşamalarda
değiştirilebilir.
YAYIN
(55 ve 57)
ŞEKLİ İNCELEME
(160)
SİSTEM TERCİHİ
(59)
İNCELEMESİZ
PATENT SİSTEMİ (60)
GÖRÜŞ BİLDİRME
(6 AY) (60/1)
BELGE (60/5)
İNCELEMESİZ
PATENT
(7 YIL)
YAYIN
(160/4)
İNCELEMELİ
PATENT SİSTEMİ (62)
KRİTER
YENİLİK
SANAYİYE UYGULANMA
BULUŞ BASAMAĞI(7, 9 ,10)
İTİRAZ
(6 AY) (62/2)
ESAS İNCELEME (62/5)
İNCELEMELİ PATENT
(20 YIL)
34
YENİLİK
SANAYİYE UYGULANMA
(154)
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
İTİRAZ
(3 AY) (161)
BELGE (162)
FAYDALI MODEL
BELGESİ (10 YIL)
BULUŞ
PATENT
TBMM’deki Kanun
Tasarısı’na göre
Sistem Şeması
BAŞVURUSU(54)
ŞEKLİ İNCELEME(54)
KRİTER
ARAŞTIRMA RAPORU (57)
YAYIN
(55 ve 57)
YENİLİK
SANAYİYE UYGULANMA (154)
ŞEKLİ İNCELEME
(160)
İNCELEME
TALEBİ
ARAŞTIRMA RAPORU (
KRİTER
YAYIN
(160/4)
YENİLİK
SANAYİYE UYGULANMA
BULUŞ BASAMAĞI(7, 9 ,10)
ESAS İNCELEME (62/5)
PATENT (20 YIL)
35
FAYDALI MODEL
Başvurusu (159)
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
İNCELEME
(3 AY) (161)
BELGE (162)
FAYDALI MODEL
BELGESİ (10 YIL)
Other Applications
36
BİLGİSAYAR YAZILIMLARI
COMPUTER PROGRAMS
Yukarıdaki listede yer almayan ve bilgi toplumunun önemli
unsurlarından olan “bilgisayar yazılımları”, söz konusu fikir
ürünlerinden “ESERLER” içinde yorumlanmaktadır.
Bilgisayar yazılımları, teknik özellik içermedikleri ve sanayiye
uygulanabilirlik ölçütünü taşımadıkları gerekçeleriyle “buluş ve
patent” konusu dışında kabul edilmiştir. (*)
(*) WTO-TRIPS: Article 10
Computer Programs and Compilations of Data 1. Computer
programs, whether in source or object code, shall be protected as
literary works under the Berne Convention (1971).
WTO TRIPS 10
37
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
BİLGİSAYAR YAZILIMLARI ve PATENT
Birleşik Devletlerde ve Avrupa Patenti Sistemi’nde bilgisayar
yazılımlarına, bazı özel durumlarda, patent verildiği
bilinmektedir.
Ancak patent başvurusunun genellikle “Apparatus for ……”
vb., olarak sunulduğu da görülmüştür.
Bunun anlamı, “…… için cihaz” konusunda patent talep
edilmektedir.
38
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
BİLGİSAYAR YAZILIMLARI ve PATENT
US 2001/0011244 A1 sayılı Birleşik Devletler patent başvurusu
örneğinde, “Pamuk Alışveriş Forumu” başlığı ile açıklanan bir
buluş, patent başvurusunda “Bu buluş, ham pamuk ticaretini
kolaylaştıran yeni bir veri işleme aparatı ile ilgilidir” olarak
sunulmuştur. (This invention relates to novel data processing
apparatus which facilitates the trading of raw cotton)
Kaynak:
http://v3.espacenet.com/publicationDetails/biblio?KC=A1&date=2
0010802&NR=2001011244A1&DB=EPODOC&locale=en_EP&CC=U
S&FT=D
39
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
ESER ve PATENT KORUMASI
ARASINDAKİ FARK
Eser koruması, yazılımın izinsiz çoğaltılması, yayını, topluma
sunulması, işlenmesi, kamuya iletimi konularında münhasır bir
hak sağlar.
Yazılım sahipleri, yazılımı kullanmak isteyenlere, yazılımın
belirlenen sayıda kullanımı için izin verir. Bu özgün ürünün izinsiz
kullanımları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre
önlenebilir.
40
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
ESER ve PATENT KORUMASI
ARASINDAKİ FARK
Patent ile korumada ise, patent tarifnamesinde açıklanan ve
istemlerinde
kapsamı
belirlenen
buluşun
izinsiz
kullanılmasında münhasır hak söz konusudur. Patent sahibi,
patent metninde açıklanan buluşa ilişkin usul veya ürün için
lisans (kullanım izni) verir. Burada eserlerde olduğu gibi
üretilmiş özgün bir ürün henüz oluşmamış olabilir. Patent
metnine göre lisans alan usulü kullanır veya ürünü üretir.
Patent konusu buluşun izinsiz kullanımı, ilgili yasal düzenleme
(551 sayılı KHK) hükümlerine göre önlenebilir.
41
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
42
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
43
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
44
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
45
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TİCARET SIRLARI
TRADE SECRETS
Bir üründen veya yöntemden en verimli ve kolay biçimde
yararlanabilmek için oluşturulan o konudaki deneyime ve uygulamaya
dayalı, genellikle gizli olmakla birlikte, böyle bir nitelik taşıması zorunlu
olmayan ve bir patent ile korunmayan, teknik bilgi birikimi olarak
açıklanabilen Ticaret Sırları önemli bir hak konusunu oluşturur.
WTO-TRIPS metni bu konuyu “açıklanmamış bilgilerin korunması”
başlığı altında Bölüm 7 de vermektedir. Madde 39’da Paris Sözleşmesi
10bis maddedeki “Haksız Rekabetin Korunması” kaynak
gösterilmektedir.
46
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
Article 39
1. In the course of ensuring effective protection against unfair
competition as provided in Article 10bis of the Paris
Convention (1967), Members shall protect undisclosed
information in accordance with paragraph 2 and data
submitted to governments or governmental agencies in
accordance with paragraph 3.
http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_01_e.htm
47
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TİCARET SIRLARI ve PATENT
KORUMASI ARASINDAKİ FARK
Patent olayında kişiler geliştirdikleri buluşu topluma
açıklamalarının karşılığında kendilerine verilen patent ile
korunurken, ticaret sırlarında bilgi gizli kaldığı sürece
korunur.
Uluslararası üne sahip bir içeceğin üretim yöntemi bu konuya
örnek olarak verilebilir. 1890’lı yıllarda üretilen ve günümüze
kadar üretim yöntemi gizli tutulabilen bu içecek, üreticisinin
gizli tutabilmek konusundaki başarısı için, iyi bir örnektir.
48
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.
TEŞEKKÜRLER
THANK YOU
M. Kaan DERİCİOĞLU
www.ankarapatent.com
[email protected]
[email protected]
[email protected]
0532 614 1212
© 2013 Ankara Patent | Tüm Hakları Saklıdır.