How to maintain and calibrate your lab oven บำรุงรักษาและสอบเทียบ Oven อย่างไร ให้เหมาะกับการใช้งาน Sav คุณธนากูล เพ็ชรอุไร Sithiphorn Associates. e U r o f Maximizing Productivity Saving the Environment 5 th SITHIPHORN SCIENTIFIC & TECHNOLOGY CONFERENCE 9 - 10 August 2011 at Chulabhorn Research Institute Bangkok 16-Aug-11 บํารุ งรักษาและสอบเทียบOven บOvenอย่ อย่างไร ให้เหมาะกับการใช้งาน เป็ นการบรรยายถึงแนวทางเบืองต้นในการจัดการ การบํารุ งรักษาตูอ้ บ (Oven) ในส่ วนของการทํา PM (Preventive Maintenance) และการสอบ เทียบ ให้เหมาะสมกับการใช้งาน เพือ; ก่อให้เกิดประสิ ทธิ ภาพสูงสุ ดใน การใช้งาน ช่วยเพิม; ผลผลิตและลดค่าใช้จ่ายการบํารุ งรักษาในระยะยาว บํารุ งรักษาและสอบเทียบ Oven อย่างไร ให้เหมาะกับการใช้งาน ประเภทและชนิดของOven ของOven ความจําเป็ นของการบํารุ งรักษาเชิงป้ องกัน ความสําคัญของการสอบเทียบเครื; องมือ เทคนิควิธีการสอบเทียบ Oven ข้อเปรี ยบเทียบ การบํารุ งรักษาเชิงป้ องกันกับการสอบเทียบ การจัดทําแผนบํารุ งรักษาและสอบเทียบ Oven ประเภทและชนิดของChamber ของChamber ตูอ้ บ (Oven) มากกว่า 50 50°°C ขึนไป ตูบ้ ่มเพาะเชือ (Incubator) ตูง้ อก (Germinator) 10°°C ตูเ้ ย็น (Refrigerator) น้อยกว่า 10 ตูแ้ ช่แข็ง (Freezer) ถึง -80 80°°C 1 16-Aug-11 2 16-Aug-11 Caution Sticker on Oven Caution Sticker on Oven ส่ วนประกอบภายในตู้ Oven 3 16-Aug-11 Basic Operation of Oven Space for Installation On--Off Control On PID Control • Microprocessor Control Exhaust Duct Connection การจัดวางชินงานภายในตู ้ Oven 4 16-Aug-11 ประเภทของการบํารุงรักษา 1. การบํารุงรักษาหลังเกิดเหตุ (Breakdown Maintenance) , BM 2. การบํารุงรักษาเชิงปองกัน (Preventive Maintenance) , PM 3. การบํารุงรักษาแบบทวีผล (Productive Maintenance) 4. การบํารุงรักษาเชิงแกไข (Corrective Maintenance) , CM 5. การบํารุงรักษาเชิงคาดการณ (Predictive Maintenance) ประเภทของการบํารุงรักษา คําสําคัญทีเ่ กีย ่ วของ Accuracy = ความถูกตอง Precision = ความเทีย ่ งตรง Inspection = การตรวจสอบ Calibration = การสอบเทียบ Adjustment = การปรับเทียบ Validation = การยืนยัน Verification = การทวนสอบ 5 16-Aug-11 Precision = ความเทีย ่ ง Accuracy = ความแมน/ถูกตอง Inspection = การตรวจสอบ คือ การตรวจหรือทดสอบ โดยเปนไปตามทีเ่ อกสาร ระบุไวเทียบกับเกณฑทก ี่ าํ หนด inspection of a radio-tower Maintenance check of electronic equipment on a U.S. Navy aircraft. Simple Inspection หรือ Visual Inspection การตรวจสภาพเครื; องจักรโดยอาศัยประสาทสัมผัส Visual Inspection ฟัง ( เสี ยง ) ดม ( กลิ;น ) ดู ( สี การเปลี;ยนแปลงสภาพ ) สัมผัส ( ความร้อน ความเย็น ความสั;นสะเทือน ) รับรู้ความผิดปกติได้เมื;อเครื; องมีสภาพที;ไม่พร้อมใช้งานและควรต้องทํา การแก้ไข 6 16-Aug-11 Operation Inspection การตรวจสภาพเครื องจากการทํางานว่ าเป็ นไปตามที Spec.กําหนดไว้ หรื อไม่ อาจมีการใช้ เครื องมือวัดอืนๆ มาช่ วยตรวจสอบและวิเคราะห์ เป็ นการตรวจสอบสภาพการทํางานโดยรวมของเครือง Adjustment = การปรับเทียบ คือการปรับค่ าชี:บอกของอุปกรณ์/เครืองมือหลังจากสอบเทียบ ให้ มีความถูกต้ องเข้ า ใกล้ค่าจริงของอุปกรณ์/เครืองมือมาตรฐานทีนํามาเทียบค่ า + Calibration = การสอบเทียบ คือ การหาความสั มพันธ์ ระหว่ างค่าทีชี:บอกโดยเครื องมือวัด/ระบบการวัด/ วัสดุทีแสดงค่า กับค่าสมนัยทีรู้ ของปริ มาณทีวัดภายใต้ เงือนไขทีกําหนดไว้ Validation = การยืนยัน คือ กระบวนการปฏิบต ั ต ิ รวจสอบใดๆ ทีม ่ ก ี าร เปรียบเทียบผลทีไ ่ ดมา โดยนํามาวิเคราะหถงึ ความถูกตองและเหมาะสม วาสามารถใชงานได Verification = การทวนสอบ คือ การตรวจสอบคาทีไ ่ ดจากกระบวนการใดๆ วา เปนไปตามทีก ่ าํ หนดไวหรือไม 7 16-Aug-11 กิจกรรมการบํารุ งรักษา การบํารุงรักษาเชิงปองกัน (Preventive Maintenance) การบํารุงรักษาหลังเกิดเหตุ (Breakdown Maintenance)/ BM คือการบํารุ งรักษาเมื;อเครื; องจักรเกิดชํารุ ดและหยุดโดยฉุกเฉิน เนื; องจาก เครื; องจักรทังหลายแม้วา่ จะได้รับการบํารุ งรักษาป้ องกันเยีย; มเพียงใด ก็ ยังมีโอกาสเกิดเหตุเสี ยโดยฉุกเฉินขึนได้ตลอดเวลา กิจกรรมหลักของ PM (Preventive Maintenance) Timing มีกิจกรรมที;เกี;ยวข้องดังนี คือ Cleaning Checking and Judgement การทําความสะอาดเครื; องและอุปกรณ์ที;เกี;ยวข้อง การรักษาเงื;อนไขการทํางานของเครื; องตามข้อกําหนด การตรวจสอบตามรอบเวลา การบันทึกและจัดเก็บข้อมูล การวางแผนกําหนดการบํารุ งรักษา การฝึ กอบรมบุคลากร Training Planning Records & keeping 8 16-Aug-11 ลดการชํ ารุ ด และ เสื อมสภาพ เพือให้ เครื องมีความ พร้ อมใช้ งานสู งสุ ด การบํารุงรักษาแบบทวีผล (Productive Maintenance) คือ การผสมผสานระหวาง BM กับ PM PM BM เป้ าหมายหลักของ การบํารุ งรักษาเชิงป้องกัน ใช้ งานได้ เต็มประสิ ทธิภาพ + ลดค่ าใช้ จ่ายในการซ่ อมแซม มีความปลอดภัยต่ อผู้ใช้ งาน การบํารุงรักษาเชิงแกไข (Corrective Maintenance) CM คือ กิจกรรมที;ตอ้ งมีการแก้ไขปรับปรุ งหรื อดัดแปลงชินส่ วน อุปกรณ์ของเครื; องให้ดีขึน เพือ; ลดการเกิดBM โดยต้องมีการวางแผน ล่วงหน้าและเตรี ยมความพร้อมของทรัพยากรที;ตอ้ งใช้ ข้ อดี เป็ นการปรับปรุ งเครืองจักรให้ ดขี ึน: ถ้าแก้ไขได้ตรงจุด สามารถแก้ปัญหาได้ทีต้ นตออย่างแท้ จริง การบํารุงรักษาเชิงคาดการณ (Predictive Maintenance) คือ กิจกรรมที;ดาํ เนินการควบคู่ไปกับ PM ซึ;งต้องมีการประเมินสภาพ การใช้งานของอุปกรณ์หรื อชินส่ วนของเครื; องจักรและถอดเปลี;ยนก่อน เกิดการขัดข้อง ซึ;งต้องมีการตรวจสอบและเก็บข้อมูลการทํางานของ อุปกรณ์ดว้ ยเครื; องมือวัดเฉพาะทาง เช่น การสั;นสะเทือน เสี ยง อุณหภูมิ ความเร็ ว เป็ นต้น ข้ อด้อย มีค่าใช้ จ่ายเพิมขึน: บางครั:งอาจใช้ เวลานาน ต้ องมีการวางแผนล่วงหน้ า 9 16-Aug-11 การบํารุงรักษาเชิงคาดการณ (Predictive Maintenance) การบํารุงรักษาเชิงคาดการณ (Predictive Maintenance) 10 16-Aug-11 Instrument Check List Instrument Check List 11 16-Aug-11 มาตรฐานการสอบเทียบตู Oven ASTM E E145 145 Thai Laboratory Accreditation Scheme, G--20 TLAS : G JTM (Japan Testing Machinery Association) K K01 01 , K03 K03 , K05 K05 ตําแหนงการวาง T/C Sensor (TLAS : GG-20) 20) ตําแหนงการวาง T/C Sensor (TLAS : GG-20) 20) 12 16-Aug-11 การรายงานผลสอบเทียบ (TLAS : GG-20) 20) การรายงานผลสอบเทียบ (TLAS : GG-20) 20) การรายงานผลสอบเทียบ (TLAS : GG-20) 20) 13 16-Aug-11 การรายงานผลสอบเทียบ (TLAS : GG-20) 20) JTM Standard (K01,K03,K05) JTM K 01: 1998 (Temperature and humidity chamber-Test and indication method for performance) JTM K 03: 2001 (Environmental temperature and humidity rooms-Test and indication method for performance) JTM K 05: 2000 (High temperature chamber-Test and indication method for performance) การรายงานผลสอบเทียบ (TLAS : GG-20) 20) JTM Standard (K01,K03,K05) Effective space 1/6 of Chamber Dimension (Range 50 mm to 300 mm) Space of sensor temp. maximum to 2 m Volume of chamber to 25 m³ Voltage variation ± 5 % , Frequency ± 1 % Max. temperature to 315 °C Not specify to estimate Uncertainty 14 16-Aug-11 การรายงานผลสอบเทียบ (JTM Standard) UUC Setting Error Temperature (°C) -40 40..39 149 149..17 UUC AVR AVR.. Max AVR. AVR. Min Temperature Setting (°C) Temperature (°C) Temperature (°C) -40 -40 40..35 -40 40..44 Stability (+ ° C ) 0.048 150 149 149..25 149 149..08 0.082 การเสื; อมสภาพและชํารุ ดของชินส่ วน Inspection ดําเนินการหลากหลายกิจกรรมในคราวเดียวกัน แต่ไม่ลงลึกในรายละเอียด น/ไม่ผา่ น กําหนดเกณฑ์การตรวจสอบ เช่น ผ่าน/ เกณฑ์การตรวจสอบมักนํามาจากคุณสมบัติของเครื; อง เครื; องมือวัดที;นาํ มาใช้ตรวจสอบ สามารถนําเครื; องที;มีคุณสมบัติเท่ากันกับเครื; องที; ถูกตรวจสอบมาใช้ได้ Calibration มักจะดําเนินการเพียงกิจกรรมเดียว แต่มีรายละเอียดมาก มักจะไม่ตีความผลที;ได้จากการสอบเทียบ แต่อาจนําค่าแก้มาใช้ เกณฑ์การสอบเทียบขึนอยูก่ บั การใช้งานเครื; องที;ถูกสอบเทียบ เครื; องมือวัดที;นาํ มาใช้สอบเทียบ ต้องมีความถูกต้องที;ดีกว่าเครื; องที;ถูก สอบ เทียบ 3 เท่าขึนไป Temperature Uncertainty (°C) (+ ° C ) 0.39 0.43 0.83 0.68 (°C) -40 150 ความแตกตางระหวาง Inspection และ Calibration การจัดทําแผนบํารุงรักษาและสอบเทียบ การใช้งานที;ผิด วัตถุประสงค์ ต้นทุนวงจรอายุ ( Life Cycle Cost , LCC ) สาเหตุหลักทีท ่ าํ ใหเครือ ่ งเกิด ขัดของ ผูป้ ฏิบตั ิงานขาด ทักษะในการทํางาน ขาดการปรับเงื;อนไขการทํางาน ขาดการบํารุ งรักษา ที;เป็ นระบบ 15 16-Aug-11 ตนทุนวงจรอายุ ( Life Cycle Cost , LCC ) LCC = คาใชจายเริ่มตน(Initial cost) + คาใชจายดําเนินงาน(Running งาน(Running cost) ความต้องการ รายละเอียด การออกแบบ/เลือก การจําหน่ายทิง การลงทุน/จัดหา การติดตัง การปรับปรุ ง การลองเครื; อง การเริ; มใช้งาน Trend Monitoring การเสือ ่ มสภาพแบบตามกาลเวลา ของเครือ ่ งมือ การเฝาติดตามพฤติกรรมของเครือ ่ งจักรเพือ ่ หา Parameters arameters ทีเ่ ปนตัวบงชี้สภาพ ความรุนแรงของอาการจากคา parameters parameters กําหนดระดับเตือนภัย (Alarm level) condition failure condition alarm failure alarm time time 16 16-Aug-11 Mean Time Between Failure (MTBF) Mean Time To Failure (MTTF) MTTF คือ ค่ าเวลาเฉลียของการใช้ งานจนกระทังเกิดการชํ ารุ ด ตัวอย่ าง โรงงานบรรจุข้าวสารชนิดถุง แห่ งหนึง ได้ทําการเก็บข้ อมูลการเกิดชํ ารุ ดครั: งแรกของ เครื องบรรจุข้าวสารจํานวน 5 เครื อง ทีถูกใช้ งานอยู่ ให้ คํานวณหาค่ า MTTF ของเครื องบรรจุ ข้ าวสารดังกล่ าว บริ ษัทผู้ผลิตตู้อบไฟฟ้ าแห่ งหนึง ทําการทดสอบตู้อบเพือหาค่า MTBF โดยใช้ เงือนไขการทดสอบเดียวกัน เป็ นเวลา 1,000 วัน และได้ มีการบันทึกจํานวนครั: งของการขัดข้ องจนต้ องมีการซ่ อมเอาใว้ เพือนํามาคํานวณ โดย FR(Failure Rate) = จํานวนครั: งของการซ่ อม / จํานวนเครื องทีทดสอบ = 13 / 5 = 2.6 MTBF = ช่ วงเวลาใช้ งานรวม / FR MTBF = 1000 / 2.6 = 384.6 วัน Mean Time Between Maintenance (MTBM) MTBM คือ การวัดค่ าเฉลียของช่ วงเวลาระหว่ างการดําเนินกิจกรรมบํารุ งรั กษา ตัวอย่ าง โรงงานผลิตไส้ กรอกแห่ งหนึง ได้ ทําการเก็บข้ อมูลการใช้ งานเครื องตัดถุงพลาสติก ซึงต้ อง มีการเปลียนใบมีดในระหว่ างการใช้ งาน โดยมีเครื องตัดจํานวน 5 เครื อง ทีถูกใช้ งานอยู่ ให้ คํานวณหาค่ า MTBM ของเครื องดังกล่ าว MTBM = จํานวนรอบการใช้ รวม / จํานวนเครื องทีถูกใช้ งาน = 25655 / 5 = 5,131 ครั: ง MTTF = ระยะเวลารวม / จํานวนเครื องทีถูกทดสอบ = 1602 / 5 = 320.4 วัน การกําหนดแผนการเขาดําเนินการทํา PM และ Calibration กําหนดได้จากปัจจัยทีเกียวข้ องดังนี: Trend Monitoring ของเครื อง ค่า MTBF , MTTF , MTBM เป็ นต้ น ข้ อมูลการบํารุ งรั กษาจากผู้ผลิต ข้ อกําหนดของระบบบริ หารคุณภาพ ค่าใช้ จ่ายทีเกิดขึน: ขณะบํารุ งรั กษา ผลกระทบต่ อระบบงานโดยรวม 17 16-Aug-11 Calibration Laboratory Sithiporn Associates Co., Ltd. Temperature Calibration Force Calibration Spectrophotometer Calibration 18 16-Aug-11 Contact Information E-mail : [email protected] Website : www.sithiphorn.com Tel. 0-2433 2433--8331 , Ext. 426 Fax. 0-24332433-1679 19 16-Aug-11 20
© Copyright 2025