Slide 1 VOLUMETRİK AYARLI ARK TERAPİ (VMAT) Dr. Fiz. Nezahat OLACAK E.Ü. Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi A.D. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 2 VMAT Tedavi Cihazının Teknik Özelliklerinin Tedavi Planına Etkisi Maksimum lif hızı Maksimum ve minimum doz hızı Derece başına doz hızı değişimi Max/Min. gantri rotasyon hızı A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 3 Doz hızı artıkça, hareket hızları da orantılı olarak artar. --- Doz hızı ışınlama sırasında değişerek bireysel bölgelere istenilen dozun verilmesini sağlar. --- Daha iyi plan kalitesi için doz hızı düşer. Değişken gantri hızı toleranslı olarak kalır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com sayesinde tüm parametreler © 2004 By Default! Slide 4 TKS tedavi esnasında her kontrol noktası için gereken doz hızı, MLC, diyafram, kolimatör ve gantri hareket hızlarını otomatik olarak optimize ederek planlanan dozun gerekli noktalara, doğru, hızlı ve kesintisiz verilmesini sağlar. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 5 Kontrol Nokta Sayısı Kontrol nokta sayısı planın kalitesini etkiler. Daha fazla kontrol nokta sayısı optimizasyon süresini arttırır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 6 A) DOZ VOLÜM TABANLI (FİZİKSEL) COST FUNCTION Fiziksel amaçlı olup doz-volum tanımlamaları yapılarak optimizasyon sağlanır. Hedef veya risk altındaki organlara uygulanır. Quadratic Overdose Quadratic Underdose Maximum Dose Overdose DVH Underdose DVH A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 7 B) BİYOLOJİK COST FUNCTION Doz bilgilerine ek olarak kritik yapıların ve tümörün hacim etkisi de göz önüne alınır. Hedef Eşdeğer Uniform Doz (EUD). Seri risk altındaki organlar. Paralel risk altındaki organlar. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 8 Hedef EUD (Eşdeğer Uniform Doz) Hedef hacim içindeki doz homojenliği ile ilgilidir. Lineer Quadratik Model (LQ) tabanlıdır. Tümör hücresinin hücre ölümü veya hücre sağ kalımını tanımlar. Target EUD 25 Increasing Penalty for Cold Spots 20 15 Cell Sen. =0.1 10 Cell Sen. =0.25 5 Cell Sen. =0.5 0 65 67 69 71 73 75 77 79 Dose (cGy) Düşük doz engellemek için hücre sensivite (α) değerleri kullanılır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 9 Seri cost function Bu cost function rektum, mesane, spinal kord, beyin sapı, optik sinir ve kalp gibi seri risk altındaki organlara sınırlamalar getirir. Bu organların küçük bir bölümü kendi eşiğinin üzerinde ışınlanmış olsa bile tüm organda komplikasyon olasılığı exponansiyel olarak artar. k Rektum Mesane Spinal kord Beyin sapı Optik Sinir Kalp 12 8 12 12 16 6 k = 0.15 x Dref A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 10 Paralel Risk Altındaki Organlar Bu cost function birbirlerinin veya paralelde bağımsız bir şekilde fonksiyonel alt birimlerinin organları için bir sınırlamadır. Akciğer Parotis Böbrek Karaciğer Ref Doz k 20 Gy 26 Gy 14 Gy 30 Gy 3 3.9 2.1 4 A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com Mean organ damage % %20 %40 %20 %33 © 2004 By Default! Slide 11 Multicriterial optimizasyon Target dozu koruyarak risk altındaki organa ait dozu düşürmek için kullanılır. Hedefe ulaşmak için yardımcı yapılara gerek yoktur. Kesikli çizgi: Biyolojik cost function ve Multicriterial Noktalı çizgi: Sadece biyolojik cost function Düz çizgi: Fiziksel cost function. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 12 A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 13 Monte Carlo MLC Tongue and Groove ve eğimli lif sonu etkilerini daha doğru olarak hesaplar. Monte Carlo modellemesi hem kolimasyon sisteminden hem hasta üzerinden saçılan dozları hesaba katar. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 14 VMAT ile statik IMRT karşılaştırılması Prostat (10 hasta) CTV:prostat + seminel vesikül PTV: CTV+rektum tarafından 0.6cm diğer yönlerden 1cm IMRT:Karşılıklı olmayan 7 gantri açılı alan VMAT1: 3600 ark VMAT2 3600 ve 3300 iki ark A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 15 Konformite indeksi ortalama (CI): IMRT 0.792, VMAT1 0.806 VMAT2 0.822 (p=0.014) CI açısından VMAT2 daha avantajlıdır. Homojenite İndeksi (HI): Sırasıyla 1.118, 1.118, 1.121 (p=0.809) Rektum için ortalama dozlar IMRT 33.7Gy, VMAT1 33.8Gy, VMAT2 34.8Gy (p=0.150) Mesane için ortalama dozlar sırasıyla 28.9Gy, 29.9Gy, 30.5Gy (p=0,082) Her iki kritik organ için de farklar anlamsızdır (P>0.05). A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 16 Ortalama tedavi süresi IMRT, VMAT1, VMAT2 için sırasıyla 441sn, 255sn, 442sn (p=0.001) VMAT1 çok daha avantajlı MU değerleri sırasıyla 567, 651, 649 IMRT tekniği avantajlı Her iki teknik için de kritik organ dozları doz sınırlamalarının (RTOG ve QUANTEC) altında kalmıştır. Hedef dışı normal dokuların aldığı dozlar: --- 70, 50 ve 30 Gy için VMAT2 avantajlı (p= 0.006, p=0.000) --- 10 Gy için IMRT avantajlı (p= 0.002). A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 17 Serviks (10 hasta) IMRT 7 karşılıklı olmayan alanlar, VMAT 3600 tek arc CTVlenf bezleri: Kommon iliaklar, internal iliak, eksternal iliak, obturator, presakral lenf bezleri PTV: CTV tümör ve CTV lenf bezleri + 1 cm A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 18 İnce bağırsak için 40 Gy doz alan hacim (V40) IMRT için median değer %14.24, VMAT tekniğinde %11.28 Femur başı için 30 Gy doz alan hacim (V30) IMRT’de %7.80, VMAT tekniğinde %12.39 Her iki kritik organ için farklar anlamlı çıkmıştır (p<0.05). ) VMAT ince bağırsaklardaki dozlarda belirgin düşüş sağlamaktadır. Femur anatomik yerleşimi ve ark açılarına yakınlığı nedeniyle VMAT tekniğinde IMRT tekniğine göre daha yüksek doz almıştır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 19 Rektum için; 50 Gy doz alan hacim (V50) IMRT tekniğinde median değeri %23.78, VMAT’ta %25.73 Mesane için ise; IMRT tekniğinde %24.45 iken VMAT’ta %26.53 Her iki kritik organlar için farklar anlamsız çıkmıştır (p>0.05). PTV’nin homojenite indeksi ve konformite indeksi sırasıyla, IMRT tekniğinde ortalama 1.160 ve 0.71 iken VMAT tekniğinde ortalama 1.164 ve 0.73 olarak belirlenerek farklar anlamsız bulunmuştur (p>0.05). A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 20 MU’in VMAT’ta ortalama 786.44, IMRT tekniğinde 623.32 olup fark anlamlı (p=0.005). Tedavi süresi VMAT’ta ortalama 590.8 sn iken IMRT’de 856.8 sn olup, fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.005). VMAT tedavi süresi açısından oldukça avantajlıdır. Her iki teknik için de kritik organ dozları doz sınırlamalarının (RTOG ve QUANTEC) altında kalmıştır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 21 Nazofarenks PTV: CTV alt boyun + 0.3 cm PTV: CTV üst boyun + 0.3 cm CTV: GTV + 1 cm PTV: CTV + 0.3 cm PTV: GTV + 1 cm 54 Gy 60 Gy 66 Gy 70 Gy IMRT karşılıklı olmayan 7 alan VMAT 3600 tek ark A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 22 Masa açısız VMAT ve 10 derece masa açılı VMAT karşılaştırması Masa açılı VMAT’ta kritik organlar özellikle Beyin Sapı ve Cord daha iyi korunmakta, MU sayısı artmaktadır. Masa açısızda PTV biraz daha iyi. Her iki teknik için de kritik organ dozları doz sınırlamalarının (RTOG ve QUANTEC) altında kalmıştır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 23 Tekli ark: Tedavi süresi kısa Çoklu ark: Tedavi süresi daha uzundur. Daha yüksek doz konformitesinden ve periferal dozdan kaynaklanır.(örn. Kompleks baş ve boyun vakalarında, kraniospinal) Masa rotasyonu ile non-komplanar tedavi sağlanır. (Özellikle beyin sapı daha etkin korunur) A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 24 Tedavi süresinde azalma Tedavi süresinin azalması, etkinliğini artırabilir. tedavi biyolojik Tedavi hasta tarafından daha iyi tolere edilebilir. Intra-fraksiyon hasta haraketlerinde sağlanarak plan kalitesi artar. azalma Daha fazla hasta görüntü eşliğinde tedaviye alınabilir Sosyo-ekonomik faydaları Günlük hasta sayısında artış A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 25 MU verimliliği Daha yüksek konformite ve homojenite istendiğinde segment sayısı ve MU değerleri artmakta Kritik organlar daha iyi korunmakta Optimizasyon süresi artmaktadır. MU’nun az olması iki önemli avantaj sağlar Tedavi cihazının aşınma ve yıpranması azalır. Saçılan radyasyon dozunun azalmasıdır. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 26 Cone Beam CT (KV) ile 3 boyutlu verifikasyon Her hasta için Delta-4 (3 boyutlu) dozimetre ile hesaplanan ve planlanan dozlar karşılaştırılarak plan kontrolü yapılır. Set-up günlük port ve haftada bir Cone-Beam CT ile kontrol edilir. A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default! Slide 27 TEŞEKKÜRLER A Free sample background from www.awesomebackgrounds.com © 2004 By Default!
© Copyright 2025