Apitlirvik 21, 2015mi Nangariyauyuq Stephen Harper, P.C., M.P.

Apitlirvik 21, 2015mi
Nangariyauyuq Stephen Harper, P.C., M.P.
Kanataup Angiyuqqaaryuanga
Hivulliqtiuyuq Conservative Partymi Kanatanmi
1204-130 Albert Apqutmi
Ottawa, Ontario K1P 5G4
Mista Thomas Mulcair
Hivulliqtiuyuq Official Oppositionmi
Nuutaanguyumi Democratic Partymi Kanatanmi
300-279 Laurier West
Ottawa, Ontario K1P 5J9
Mista Justin Trudeau
Hivulliqtiuyuq Liberal Partymi
Liberal Partymi Kanatanmi
350 Alberta Apqutmi, Nayugaani 920
Ottawa, Ontario K1P 6M8
Ms. Elizabeth May
Hivulliqtiuyuq Green Partymi Kanatanmi
Titiqiqivikkut Titiraqviani 997, Nayugaani B
Ottawa, Ontario K1P 5R1
TALVUUNATTIAQ: Angmaumayuq titiraqhimayunga kanatam katimaviani hivulliqtiukhanun
havaaginiaqtangnik Nunavunmi aulahimaaqtun/ihumagiyauyutlu, Kanatam Nigualiqinikkut 2015mi
Aatituu Agnutit/Arnat:
Hivuatigun titiraqtunga Tattiaqnaqtuq 19, 2015nguqtinani niguqliqiniaqtunik angmaumayumik uqaqtakharnik
hanaqidjutikhat akhugiyaingit Nunavut Kavaman. Ilihimatiluhi, Nunavut ilagiyauyuq Kanatami Kanatauplu
ilitagidjutigiyaanga Ukiuktaqtum nunagiyaingit. Avaliqangituq ilagiyaanga Kanatam akhuqnaqtuniklu
ihumagiyakhaingit ayungnautigiyaingitlu kavamagiyaga aulahimaaqlutik ilitugipkaihimaaqniaqtitiyut
nigualiqitinanik ilagiiqatigilugit kanatam kavamangit. Talvuunattiaq, titiraqtunga naunaiyaiyaangat ilanganik
akhuqnaqtun ihumagiyauvakhimayait kavamavut ilitugiumaplungalu katimaqatiginiaqtan ihumaginiaqtait
hivunikhangit Ukiuktaqtum Nunavunmilu.
Maniliuliqinikkut Pivalliayuliqinikkut
Nunavutim maniliuqnikkut akhuqhutik aulatitihimaaqpaktun Kanatam maniliuknikkut angiklirutikharnik
qaffiuyunik ukiunganik. Kihiani, Nunavutim maniliurnikkut pidjutikhangit aulayuq kahaqtauhimaitumik.
Kavamaga havakhimaaqniaqtun nuititiyaangat maniliurutikhangit qayangnaitumik nuititiyaangat
atuqtauyukhangit nunami, avatilqinikkutlu ihuaqtumik atugianganik taima hivutuyumik maniliurutikharnik
Nunavunmiunun. Imailiugiangat, Nunavut pidjutikharnik maniliurnikkut pivalliadjutikharnik
hanaqidjutikharnik ilauqaqluni atugakharnik pivalliayaangat maniliurutikharnik havakhimaaqlutiklu
havagvikhangitlu angikliyumiqtitiyaangat ihuaqhaiyaangatlu.
ᑎᑎᖅᑲᖃᐅᑖ 2410
ᐃᖃᓗᐃᑦ, ᓄᓇᕗᑦ X0A 0H0
P.O. Box 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
C. P. 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
(867) 975-5050
(867) 975-5051
www.gov.nu.ca
Havakhimaarniaqhimayugut ilaqatigiiklugit kanatam kavamangit uuktuqhimaaqulugit pivalliadjutikharnik
piutigiyaptingnik nunami hanaqidjutikhangit. Akhurhimaaqtun aulatitiyukhat angikliyumirutikharnik
ilauqaqtun hunavalungnik nunami pivalliattaaqtun, iqaliqiyunik, pitquhiliqinikkut havagvianik.
Hanaqidjutikhangit maniliugiangat ukuninga havaaqharni ikikliyumiqtitiniaqtun munagidjutikharnik
maniliuknikkut tunihimaagumik havaktukharnik havaaqharni Nunavunmi.
Havagvigiyan qanuriliurnialiqa naunaiyaiyaangat Nunavutim maniliurnikkut pivalliadjutikharnik aulalutik
angikliyumirutikharnik unalu angikliyumirutikhaq pidjutikhangit inungnun Nunavunmi utiqtitigiaqaqtun
nunamun avatiliqinikkutlu havaktakhangit ayuqhaqtitihimaitumik?
Havagvikharnik
Nunavut piqaluangitun havagvikharnik ihuaqtunik pivalliayaangat maniliurutikharnik. Ingilrayuliqinikkut
havagvikharnik piqaluangitun. Nunavut avaliituq nunalaaq avaliiturlu aviktuqviangani Kanatami
piqangitun apqutikhaqangituq allanun nunalaanun nunaqyuaptingni. Kihiani, tulluqtaqvikhaqaqtun
nunalitigiangat nunamun anginirmiklu hinirakuurutiqaqtuq nunaptingni.
Ukiuk tamaat katitiqtuinginaqtun Kanatamun tamaat tingmitikkut, malruinauplutiklu qikhautiqaqtun milviit
tamaini nunaqyuaptingniituni. Avugiigiangat una ikiliyumirutikhaq umiakkut tuyukhimaanginaqtun
auyarmi tatqikhiutingnik ukiuk tamaat piutikharnik hunavalungnik, taimaitunik urhuqyuakharnik,
hanalrutikharniklu hunavalungnik.
Ilaliuqhimayuq, Nunavut nunalaangit ikayuutiginaqtaingit utuqanguliqtun ihuaqtauhimaaqtuniklu
urhuqyuatuqtunik pauyaqaqviangit ikumadjutikharnik pikharnik. Havakhimaaqatigiyakhavut
upalungairutikharnik kanatam kavamangit tautungnaqtunik, hivutuyumiklu maniktaqvikharnik
himautiyaangat ukuat pauyaqarviit nuutaanik ihuatqianganik ikumadjutiliqidjutikharnik. Nuutlutalu
tapkuninga urhuqyuaqtuqtunik ikumadjutikharnik havakluaqlutalu imarnik-aulahimaaqtunik
ikumadjutiliqinikkut havagvikyuakharnik atugiangat allanik ikumadjutiliqidjutikharnik.
Naitunik aulavikharnik, katitiqtuiyukhauyugut Nunavunmik ihuaqtunik qaritauyaliqidjutikharnik taima
inungnik piqaqtun aulatitiyaangat havagiangatlu qaritauyakkut maniliurutikharnik pivalliadjutikharniklu
havaaqharnik, ilauyaangatlu nunaqyuaptingnik nunalaangitnik. Amigaikyumiqtihimaaqtukhauyugutlu
ilihairutikhangit ayuittiarutikharniklu havakhimaaqtunun. Nunavunmi aulayukharnik
ilihaliarpaaqvikyuakharnik hivuutunirmun aulaniaqugaluaq nunaqaqtunun pidjutiqaqtun ilihairutikharnik
tamainik qullirutiqaqtunik piqagiangatlu ihuaqtunik iniqtirutikharnik nanminidjutikharniklu
hivumuugianganik
Havagvikharnitigun akingit ayungnautigivaktun akikhangit inuuhimaagiangat pivalliayungnaiqpaktunlu
nunaqyuaptingni. Piqangituq iluani maningni atuqtauyukharnik havagvikyuarnik maniit
atuqtauyukhat/havaaqhangitlu Nunavut Kavamangit ilituqhaiyaangat uuminga havagvihangit
akituutikhangit. Piumayugut kanatam ilaqatigiiktukharnik aulatitiyaangat hivutuniraalukmik
hanaqidjutikharnik Tunngani havagvikyuarharnik naunaiyagiikhimayuq havaaqharni.
Hunauyut ilagiiktungit piumaluaqtaingit imaalu/imaaluuniit upalungiarutikhangit ilituqhaiyaangat
havagvikhanun akituutikhangit? Havakhimaaqatiginiaqahi ihivriugiangat Nunavut Kavamangit
piumaluaqtaingit pivalliadjutikharniklu, ilagiiklutik, hivutunirmiklu hanaqidjutikharnik maniktagiangat
ilitugipkaiyaangat Nunavutim ingilradjutikhangit havagviingit akikhangit ilauhimayut tulluqtaqviingit,
apqutikhangit, ihuaqhaidjutikhangitlu milvingmi havagviingit? Havakhimaaqniaqtutin ihivriuqlutin
hanaqidjutikharnik ihuaqhaiqyumiqtitiyaangat Nunavutin pidjutikharnik halumayumik akiligiaqaqtuniklu
ikumadjutikharnik?
Igluhaliqinikkut
Aulahimaaqtunik igluhailiuqtunik amigaiqyumiliqtuniklu inungnik, Nunavut havakhimaaliqtun
ayuqhaliqhutik aulahimaaqtuniklu igluiliuqtunik. Hadjamun, piqaqtugut 39 pusanmik igluiliuqtunik.
Allatqingutitigunlu, nunaqyuaptigun naunaituq pidjutikhaq 12.5 pusanguqhimaliqtuq. Nunavut nunalaani
ᑎᑎᖅᑲᖃᐅᑖ 2410
ᐃᖃᓗᐃᑦ, ᓄᓇᕗᑦ X0A 0H0
P.O. Box 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
C. P. 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
(867) 975-5050
(867) 975-5051
www.gov.nu.ca
igluliqiyikkut avatqutiqaqhimaanginaliqtun igluiliuqtunik 35 pusanmik aulayurlu igluliqiyikkut katimaviani
avatquhimayumik 3 tausinik iglukharnik. Aulanitigun, qillaminuaq pidjutikhaqaqtukhaq nuutaanik
iglukharnik nunalaangitni Nunavunmi.
Talvanga ihuaqhailiqinikkut havaamitigun, ukiukmi atauhirmi aulatitihimaagiangat akikhangit nunalaani
iglukhangit Nunavunmi akikhaqagungnaqhiyuq 25 tausin tallamik, aulaniqaqhunilu imainarmun,
annaqtautiliqiyununlu. Nunavut Kavamangit aituihimaanginaqtun ikayuuhiatikharnik iglungnik aulaqaqtuq
9 pusanmik katitiqhimayut Auladjutikhangit Ihuaqhaidjutikhangitlu Maniit atuqtauyukharnik taimaitumik
$1.3 billion tallamik. Ayungnautikhangit akingit katitiqtauniaqtun aulahimayumik ikikliyumirutikharnik
kanatamin maniktaqvikharnik nunalaani iglukharnik, nuutqarvikhangalu aulahimayuq aulatitiyaangat
angirutikharnik aulaniaqtun iniqtiqlutik talvuuna ukiungani 2038mi.
Pidjutikhangit iglungnik aulayutlu nunalaani igluliurutikharniklu aulatitihimaaqtun havaaqharnik
manikharniklu
amigaiqyumigiangatlu,
ikikliyumiqtitiyaangatlu
Nunavutim
ihuagiyaungitainik
inuuhirittiangitni, ilihairutikharnik, ihagiahugungnaigiangatlu. Tamainun tamaat, tunihimaaqtun
Nunavunmiunun ihuaqtumik iglukharnik – pidjutikhauyut inuuhirni talvuunalu inuit aulatitigiaqaqtun
inuuhirittiarutikharnik,
atuguminaqtumiklu
hivunikharnik.
Nunavut
piyukhauyut
ihuaqtunik
hanaqidjutikharnik iglungnun upalungairutikharnik upautiyaangat angikliyumirutikharnik ihuaqtunik
iglukharnik. Imailiugiangat, piumayugut kanatam kavamanmi ikayuutikharnik, hivulliqtikharnik,
havaqatigiiktukharniklu.
Ilauqatigiyan Katimayiit upalungaiqhimaniaqat havaqatigiyaanganik Nunavut Kavaman pivalliayaangat
hivunigaalukmik upalungairutikharnik ilituqhaiyaangat maniktaqvikhagiangatlu Nunavutim iglukhanik
pidjutikhainik?
Nuutiqtirutikhangit
Nunavut aulayuittuq nunaqyuaq munagiyauluangitun Kuin nunainik pidjutikhangitlu nunami. Nunavut
Kavamatku havakhimaaliqtun iniqtigiyaangat nuutiqtiruikharnik angirutikhainik talvanga Kuinmi taima
ihuaqtumik ilitugiyaangat maniliurutikharnik hanaqidjutingnik nunaqyuaptingni. Ihuaqtumik
iniqtirutikharnik nuutiqtirutikharnik angirutmik piqaqtukhaq ihuaqtunik nuutiqtirutikharnik nunanik
hunavalungniklu nunamin munagidjutikharnik havaaqhangitlu nunaqyuaptingnun kavamanmun. Una
naunaiyainiaqtun ihuaqtunik havaaqharnik ikayuutikharniklu aulatitiyaangat tamainun Nunavunmiunun
Kanatianguyununlu. Nunavut avaliqangituq allanin.
Taima uqaqhimaaqtilunik qaffiunik ukiunganik, Nunavut Kavaman aulatitiliqtun nuutiqtirutikharnik
aivadjutiliqidjutikharnik Kavamanun Kanatami Nunavut Tunngavikkutnun talvanganin Tattiaqnaqtuq
2014mi. Taima ihuaqtumik uqaqhimaaqtilunik, aivadjutiliqinikkut nutqaqtitaulaqhimayut taima Kanatam
Kavamangit nigualiqiniarmanik. Nigiukhimaniaqtugut taima Kanatam Kavamangit
aulatitifaaqatiginiaqtaatigun qillaminuaq niguaguigumik aulahimaagianganik ukuninga
avadjutiliqidjutingnik qaritigilugitlu ihuaqtumik iniqtirutikharnik.
Ilauqatigiyan katimayiit namagiyait nuutiqtirutikharnik angirutmik Nunavunmun? Qanuritumik
iniqtirutikharnik ilauqatigiyainik havakniaqat iniqtigiyaangat Angirutikharnik Aulayukharnik Nunavut
Kavamanmun Nunavut Tunngavikkutnunlu? Kavaman naunaiyainiaqat ihuaqtunik hanaqidjutikharnik
tuniyaangat ihuaqtumik iniqtirutikharnik angirutmik Nunavunmun?
Pitquhiliqinikkut
Nunavut avaliqangituq inuuhiriliqinikkut pitquhigiyainiklu taima 85 pusanmik amigaitilaangit Inuinauyut.
Taima tamaat, Inuktun uqauhiqaqtunik hakugitqiyauqaqtun uqauhingit nunaqaqqakhimayunun inungnit
Kanatami tamainilu nunaqyuaptingni. Kihiani, naunaiyaiyukhauyugut uqauhivut aulahimaaqtuq
angikliyumilikhunilu nunaqyuaptingni; imaalu, iniqtigiangat uminga piqaqtukhauyugut hakugiktumik
uqauhiqaqtukhauyugut hanaqidjutikharnik ilauluni ihuaqtunik hanaqidjutikharnik upautiyaangat
pidjutikhangit Nunavunmiunun uqauhikkut pivalliadjutikharnik ayuiqhagiangatlu. Ublumimun, Nunavut
kinguliqtiqhimaliqtun talvuuna uqauhitigun maniktaqvikharnun.
ᑎᑎᖅᑲᖃᐅᑖ 2410
ᐃᖃᓗᐃᑦ, ᓄᓇᕗᑦ X0A 0H0
P.O. Box 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
C. P. 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
(867) 975-5050
(867) 975-5051
www.gov.nu.ca
Ilaunikkut uqauhitigun, pitquhivut hakugiktumik ilauqaqhimayuq talvuuna ilitquhiliqinikkut pidjutingnin,
kihimi avaliitugut nunaqyuavut Kanatami ilitquhiliqiviqangitugut ihuaqtumik tutquqtigiyaangat inungnunlu
nunalaani takuyaangat ingilraaqnitangnik hanahimayunik havakhimayuniklu. Hakugiktumik
ilaqatigiikharnik Kanatam kavamangitni piqaqtukhat piqagiangat maniktaqvikharnik napaqtigiyaangat
ilitquhiliqinikkut katimavikharnik.
Ilauqatigiyan katimayiit ikayuutigiyaingit akhuqhaidjutikharnik uqauhirnik ikayuutikharnik angirutmik
Nunavunmi? Kavamatin naunaiyainiaqtun ihuaqtun hanaqidjutikharnik piqaqniaqtun ihuaqtumik
ilitquhiliqivingmik havagvianik Nunavunmi?
Hilaup Allanguqtigininga
Kanataum hivuliqtikharnik hivulliutigivaktun hanaqidjutikharnik hivunigaalukmun upalungairutmik
ilituqhaiyaangat ayungnautigiyaingit Ukiuktaqtumik allanguqtirutikharnik. Apqutit, milviit mittaqviit,
iliharviingit, Ukiuktaqtuniitunlu iglukhangit nunalaaniitun tautuhimaaliqtun ayungnautigivaktaingit
mahaktiqtiqtunik nunam iluani allanguqtirutikhangitlu nunami tagiurmilu nunagiyaingitni. Ihuaqtumik
upalungairutikharnik ilaqatigiiklutik tamainik pingahuuyut Ukiuktaqtunitun nunaqyuangit piqaqtukhaq
ilituqhaiyaangat allanguqtirutikhangit tautungnaqtun hadja hivunikhaptingnilu.
Ilauqatigiyan katimayiit havakhimaaqniaqat pivalliayaangat hanaqidjutikharnik hilaup
allanguqtiqninganun upalungairutikharnik Ukiuktaqtumi? Naunaiyainiaqin taima pingahuuyut
nunaqyuangit ilauhimaaqtun piqaqtunlu “tautungnaqtumik” naunairutikharnik talvuuna
upalungairutikharnik? Qakugu ilvit, hivulliqtiutilutin, aulatitiniaqin upalungairutikharnik piqaqnialiqa?
Pidjutikhangit ingilraliqinikkut, iglukhaliqinikkut, pitquhiliqinikkut, qaritayaliqidjutiqaqtuniklu,
aulahimaaqtumiklu nuutiqtirutikharnik hanaqidjutikhaq, naunaiyainiaqtuq taima Nunavut aulahimaaqniaqtuq
angikliyumiqtitiyaangat maniliugianganik ikayuutiniaqtuqlu Nunavunmiunun ilituqhaiyaangat inuuhirinikkut,
pitquhitigun, manililuknikkutlu pidjutikhangit. Tamaita pidjutikhangit Nunavunmi naunairutilik pingahunik
mapirutikharnik utiqtiqtukharlu Hivuraamun Kanatamun, taima ilitaginiaqtuq havaanganik
angikliyumirutikharnik nampauyuniklu ihuaqtunik niuvrutauhimayut havakhimayutlu. Pidjutikhangit
Nunavunmi ihuaqtuq havaaqhangit munagidjutiqaqtuqlu nunaqyuarmi havakhimaaqtakhangit Kanatami
taimainunlu Kanaitianun.
Kavamangit Kanatami aulahimaaqtun, aulahimaaqniaqtunlu imaliuklutik, ilaqatigiikniaqtun aulatitiyaangat
tunngavikharnik Nunavutim iniqtirutikharnik. Pidjutiqaqtunga aulahimaaqniaqtun hivunirmi
nigiukhimaniaqtungalu uqaqqatigiyaangt ukuninga hanaqidjutikhangit ilingnun.
Quana nallagavin uvani havakyuaqtilutik nigualiqitilunik nigiukhimaniaqunga kiudjutikharnik ilingnin.
Pittiaqnikkut,
Peter Taptuna
Hivulliqti Nunavut
Aadjiliukhimayut:
ᑎᑎᖅᑲᖃᐅᑖ 2410
ᐃᖃᓗᐃᑦ, ᓄᓇᕗᑦ X0A 0H0
Hivulliqti Bob McLeod, Kavamangit Nunatsiaqmi
Hivulliqti Darrell Pasloski, Kavamangit Yukonmi
Ilauyutlu Maligaliuryuarvingmi, Nunavut
Tuhaqtitihimaaqtuniklu havagviingit
P.O. Box 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
C. P. 2410
Iqaluit, Nunavut X0A 0H0
(867) 975-5050
(867) 975-5051
www.gov.nu.ca