IBANGA LESI 9 EYENKANGA 2014 ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3

ISIGABA ESIPHEZULU
IBANGA LESI 9
EYENKANGA 2014
ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3
MEMORANDAM
AMANQAKU:
60
Le Memorandam inamaphepha ama - 5.
2
ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3
(EYENKANGA 2014)
ICANDELO A
UMBUZO 1
IRUBRIKI YEZINCOKO
Ingongoma
Umxholo
Isicwangciso
somsebenzi
Isakhiwo
Ukusetyenziswa
kolwimi, upelo
nempawu zokubhala
5
4
Umfundi ubonakalisa
ukuyazi into abhala ngayo
de asebenzise imizekelo
ngolwazi analo
Uyilo lwezimvo
lucwangciswe
ngokucacileyo kwimephu
yengqondo izimvo zivela
zithungelana
ziyahambelana
ngokwamanqanaba
azakhele wona.
Isakhiwo sakhe
asithandabuzeki ,izimvo
zihambelana
ngokwemihlathi
Umfundi ubonakalisa
ukuyazi into abhala ngayo
usebenzisa nemizekelo
Ulwimi lusetyenziswe
ngendlela ephuhlileyo
kukho amagama
akhethiweyo anika umdla.
Upela kakuhle
akanazimpazamo.
Akukho ziphene ulwimi
lusetyenziswe ngendlela
efanelekileyo, isigama
nesimbo zitsala umxhelo.
Upela ngendlela
echanekileyo
Uyilo lugqwesile kwimephu
yengqondo,izimvo
ziqaqambile kwaye
zilandeleka lula
Isakhiwo sakhe
asithandabuzeki ,izimvo
zihambelana
ngokwemihlathi
3
2
1
Umfundi uyaqonda
kodwa kufuneka
esebenze
ngokuzimisela
Uyilo lukhona
kwimephu yengqondo
izimvo zisemgaqweni
kwaye zilandeleka lula
Akukho sihlahla
umongo ubhityile
awanelisi
Isihloko siqondwa
luzizi ulwazi lufihlakele
Lukho uyilo kwimephu
yengqondo olungephi
kodwa akukho
sikhokhelo sisiso,
uphumile emxholweni
Akukho mbonakalo
yayilo konke kugqame
ukungaqondi
Isakhiwo silandelwe
kodwa asinasihlahla,
izimvo ezingundoqo
zikhona kodwa
ukuthungelana
kwezimvo kukumana
kulahleka
Ulwimi lusetyenziswe
ngendlela kodwa zikho
iziphene ezimbalwa,
upelo luchanekile,
isimbo sokubhala
siyahambelana
neenjongo
Akukho kuthungelana
phakathi kwemihlathi
okugqibeleleyonezimvo
azinelisi
Isakhiwo asicacanga
kwaye ukuthungelana
kwezimvo akubonakali
nentsingiselo ayivakali.
Iziphene zolwimi zininzi.
Upelo nokusetyenziswa
kwempawu zokubhala
kusafuna ukuqwalaselwa
Iziphene zolwimi
zininzi, intsingiselo
ayikho kunye nezimvo.
Akawuqondi kakuhle
umcimbi wopelo
nempawu zokubhala
AMANQAKU ECANDELO A:
Akuvumelekanga ukufotokopa eli phepha
Tyhila iphepha
40
3
ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3
(EYENKANGA 2014)
ICANDELO B
UMBUZO 2
2.1
IRUBRIKI YENCWADI (ILETA)
Iingongoma eziza
kujongwa.
Izivakalisi
Iziphumlisi
Izimvo zomxholo
Isakhiwo sencwadi
Amagama nolwimi
4
3
2
1 inqaku
Amanqaku ma-6
Zonke izivakalisi zakhiwe
ngemigaqo yolwimi
ngesiXhosa
esisululungekileyo akukho
zimpazamo.
Amanqaku ma-4
Zonke izivakalisi zakhiwe
ngokufanelekileyo
Inqaku li-2
Ubuninzi bezivakalisi
abunazo iimpazamo
ngokwakheka kwazo
Amaqaku akakho- 0
Zininzi iimpazamo
ezifumanekayo kulwakhiwo
lwazo.
Uzichanile iziphumlisi kuyo
yonke indlela yokubhala
Inye impazamo
efumanekayo yesiphumlisi
Zintathu iimpazamo
ezifumanekayo zeziphumlisi
Amanqaku ma-8
Izimvo zibekwe ngendlela
yobuchule ecace kakhulu
zicwangcisiwe kulula
ukufumana umxholo weleta.
Amanqaku ma-6
Izimvo zibekwe
ngokucacileyo nomxholo
uyavela
Amanqaku ma-4
Izimvo zicwangcisiwe kodwa
azigqibelelanga ukucaca
malunga nomxholo weleta
Zininzi kakhulu iimpazamo
ezifumanekayo
zingaphezulu kwisine.
Inqaku li-2
Ileta ibonakala ngokungathi
kuqokelelwe izivakalisi
ezinganiki ntsingiselo
nomxholo weleta
Amanqaku ma-6
Isakhiwo siqwalaselwe
ngendlela echanekileyo kuyo
yonke imiba yesakhiwo
Amanqaku ma-4
Phantse zivele zonke
iimpawu zesakhiwo seleta
yobuhlobo
Inqaku li-2
Ezinye iimpawu zesakhiwo
aziveli.
Amaqaku akakho- 0
Aziveli iimpawu zesakhiwo
ngokucacileyo.
Uwasebenzisile amagama
akhethekileyo kwezinye
iimeko
Avela kancinci amagama
akhethekileyo.
Akaveli konke amagama
akhethekileyo
Amagama asetyenzisiweyo
ngakhethekileyo athi anike
ukusulungelwa kolwimi.
[20]
Akuvumelekanga ukufotokopa eli phepha
Tyhila iphepha
4
2.2
ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3
ITEKISI YONXIBELELWANO: IDAYARI
Iingongoma
Amanqaku
Ifomathi nobude
(3 amanqaku)
Ulwimi
(3 amanqaku)
Amanqaku
Umxholo
(4 amanqaku)
(EYENKANGA 2014)
4
3
2
Amanqaku ma-6
Ifomathi igqibelele nobude
buqwalaselwe
ngokwanelisayo
Amanqaku ma-4
Ifomathi iqwalaselwe nobude
noko buyanelisa
Inqaku li-2
Uyizamile noko ifomathi
nangona ubude
bukhalazeleka.
Amanqaku ma-6
Izivakalisi zibonisa ubuchule
obugqibeleleyo bokubhala,
upelo neempawu zokubhala
ziqwalaselwe kakhulu
akukho kukhalazeka.
Amanqaku ma-8
Umxholo uchanekile
uhambelena
ngokuchanekileyo nezimvo.
Amanqaku ma-4
Izivakalisi zibhalwe kakuhle
ulwimi luchanekile zimbalwa
iimpazamo ezifumanekayo
kwiimpawu zokubhala.
Inqaku li-2
Izivakalisi azigqibekanga
ngokuthe ncam xa zibhalwa,
zininzi iimpazamo
zeempawu zokubhala
njengokupela neziingxi
Inqaku Li-2
Umxholo uyalabalaba zininzi
iimpazamo
Amanqaku ma 4-6
Umxholo uchanekile
zimbalwa iimpazamo
ezifumanekayo
1
Amanqaku akakho-0
Ifomathi ayigqibelelanga
nobude buyakhalazeka
kakhulu bude okanye
imfutshane kakhulu.
Amaqaku akakho- 0
Izivakalisi zibhetyebhetye
neempazamo zempawu
zokubhala zininzi.
Amanqaku akakho-0
Umxholo awuchanekanga
nenjongo ayiphunyezwanga,
zininzi kakhulu neempazamo
ezifumanekayo.
[20]
Akuvumelekanga ukufotokopa eli phepha
Tyhila iphepha
5
2.3
ISIXHOSA ULWIMI LWASEKHAYA P3
(EYENKANGA 2014)
ISIBHENGEZO
QAPHELA OKU:
1.
2.
3.
4.
5.
Okubhaliweyo makucace ngamagama amakhulu ukuba kungantoni √
Qaphela ukuba ujolise koobani √
Makunike umdla okubhaliweyo nangemizobo √
Iinkcukacha mazivele zonke √
Ulwimi olusetyenzisiweyo malunike umdla ngokusebenzisa amagama
akhethiweyo √
AMANQAKU ECANDELO B:
AMANQAKU EWONKE:
AMANQAKU AGUQULELWE: (60 ÷ 2)
(4)
(4)
(4)
(4)
(4)
20
60
30
Akuvumelekanga ukufotokopa eli phepha
Tyhila iphepha