1. No category

Nordre Bildøy gnr 34 bnr. 6 m.fl.
Fjell kommune
KULTURHISTORISKE REGISTRERINGAR
OMRÅDEPLAN STRAUMSOSEN
RAPPORT 27
2014
Innhold
1. Samandrag ........................................................................................................................................... 3
2. Bakgrunn ............................................................................................................................................. 3
3. Kulturminne og kulturmiljø - nokre sentrale omgrep ......................................................................... 4
4. Metode ................................................................................................................................................. 5
5. Området ............................................................................................................................................... 7
6. Tidlegare registreringar og funn i området .......................................................................................... 9
7. Undersøkinga..................................................................................................................................... 11
7.1 Automatisk freda kulturminne ......................................................................................................... 18
Askeladden id. nr. 141407 - Lokalitet 3 (2010), Nordre Bildøy – Steinalderbuplass .......................... 18
Askeladden id. nr. 211651 - Lokalitet 21, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass .................................... 20
Askeladden id. nr. 211652 – Lokalitet 22, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass .................................... 24
Askeladden id. nr. 211653 - Lokalitet 24, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass ..................................... 28
Askeladden id. nr. 211654 - Lokalitet 25, Nordre Bildøy- Steinalderbuplass ...................................... 33
Askeladden id. nr. 211655 - Lokalitet 26, Nordre Bildøy – Steinalderbuplass .................................... 39
tAskeladden id. nr. 211658 - Lokalitet 27, Nordre Bildøy- steinalderbuplass ...................................... 43
Askeladden id. nr. 211660 - Lokalitet 28, Nordre Bildøy- steinalderbuplass ...................................... 47
7.2 Nyare tids kulturminne .................................................................................................................... 51
8. Tolking .............................................................................................................................................. 53
9. Konklusjon ........................................................................................................................................ 53
Litteratur ........................................................................................................................................ 54
Figurliste
Fig 1 Oversikt over dei arkeologiske periodane.......................................................................................4
Fig 2 Strandforskyvingskurve for Bildøy (Lohne 2006)..........................................................................6
Fig 3 Oversiktskart...................................................................................................................................7
Fig 4 Bildøy .............................................................................................................................................7
Fig 5 Planområdet på austsida av Nordre Bildøy.....................................................................................8
Fig 6 Utsikt ved lok 21.............................................................................................................................8
Fig 7 Tabell over registrerte steinalderlokalitetar på Bildøy....................................................................9
Fig 8 Automatisk freda kulturminne på Bildøy og nærområdet.............................................................10
Fig 9 Steinalderlokalitetar på Nordre Bildøy..........................................................................................11
Fig 10 Prøvestikk....................................................................................................................................12
Fig 11 Lokalitetar i områdeplan Straumsosen. Dei to lokalitetane lengst sør i områdeplanen vart påvist
i 2013 i samband med registrering for planarbeid for Sotrasambandet.................................................13
Fig 12 Lok 21 og Lok 22........................................................................................................................14
Fig 13 Lok 24, 25, 26 og 28....................................................................................................................14
Fig 14 Lok 27 og lok 3 ny avgrensing....................................................................................................15
Fig 15 Funnstad RS 36...........................................................................................................................16
Fig 16 Funnstad RS 48...........................................................................................................................17
Fig 17 Funnstad 2 RS 48........................................................................................................................17
Fig 18 Lokalitet 3...................................................................................................................................18
Fig 19 Prøvestikk, nordleg avgrensing av lok 3.....................................................................................19
Fig 20 Lok 21 mot NA............................................................................................................................21
Fig 21 Lok 21..........................................................................................................................................21
Fig 22 Lokalitetsskisse lok 21................................................................................................................22
Fig 23 Funnliste lok 21...........................................................................................................................22
Fig 24 Prøvestikk lok 21.........................................................................................................................23
Fig 25 Oversikt lok 22 mot NV. Jordbor står i LEN 12.......................................................................24
Fig 26 Funnliste lok 22................................................................................................................25
Fig 27 Prøvestikk lok 22..............................................................................................................25
Fig 28 Lokalitetsskisse Lok 22....................................................................................................26
Fig 29 Lok 22...............................................................................................................................27
Fig 30 Lok 24 mot ASA. Spade står i OFU 4 og jordborr står i OFU 5 og MS 15....................29
Fig 31 Funnliste Lok 24...............................................................................................................29
Fig 32 Lok 24...............................................................................................................................30
Fig 33 Planskisse lok 24...............................................................................................................31
Fig 34 Prøvestikk lok 24..............................................................................................................32
Fig 35 Lokalitet 25 markert med pil. Sett mot nordvest.............................................................33
Fig 36 Lok 25 mot N....................................................................................................................34
Fig 37 Lok 25 til venstre for gangveg. Sett mot aust...................................................................34
Fig 38 Funnliste lok 25.................................................................................................................35
Fig 39 Prøvestikk lok 25..............................................................................................................36
Fig 40 Lok 25...............................................................................................................................37
Fig 41 Lokalitetsskisse lok 25......................................................................................................38
Fig 42 Lok 26 mot N. Spade står i MS 23 og MF 1.....................................................................39
Fig 43 Funnliste lok 26.................................................................................................................40
Fig 44 Prøvestikk lok 26...............................................................................................................40
Fig 45 Kart lok 26.........................................................................................................................41
Fig 46 Lokalitetsskisse lok 26......................................................................................................42
Fig 47 Lokalitet 27 er påvist på plen og i skog ovanfor hytta. Bilete mot søraust.....................43
Fig 48 Lok 27 mot S (spade i RFØ4)...........................................................................................44
Fig 49 Lok 27...............................................................................................................................44
Fig 50 Prøvestikk lok 27...............................................................................................................45
Fig 51 Funnliste lok 27.................................................................................................................45
Fig 52 Lokalitetsskisse lok 27......................................................................................................46
Fig 53 Lok 28 sett mot sørvest. Spade i MF 7.............................................................................47
Fig 54 Lok 28 er påvist i enden av grasplenen. Bilete mot nordaust...........................................48
Fig 55 Funnliste lok 28................................................................................................................48
Fig 56 Lok 28...............................................................................................................................49
Fig 57 Lokalitetsskisse lok 28......................................................................................................50
Fig 58 Kart over nyare tids kulturminne......................................................................................51
Fig 59 Steingard...........................................................................................................................52
Fig 60 Rydningsrøys....................................................................................................................52
Vedlegg:
Utskrift frå Riksantikvaren sin database Askeladden.
2
1. Samandrag
I samband med områderegulering for Straumsosen for arealet SE2 i kommunedelplan for
Bildøyna (Sotra kystby 2013-2024) har Hordaland fylkeskommune ved Kultur- og
idrettsavdelinga gjennomført ei arkeologisk registrering i planområdet i perioden 20. mai –
26. juni 2014. Arkeologane som utførte arbeidet var Robert Stormark, Anders Strandheim
Wahlborg, Monika Serafinska, Lars-Erik Narmo og Silje Foyn. I løpet av feltarbeidet deltok
tre hospitantar frå masterstudiet i arkeologi frå Universitetet i Bergen; Rannveig Øyen, Ole
Fredrik Unhammer og Marius Fugelsnes. Ekstra tidsbruk for opplæring av hospitantar
fakturerast ikkje tiltakshavar. Etterarbeid og rapport er utført av Silje Foyn, Anders
Strandheim Wahlborg og Heidi Handeland.
id
211651*
211652*
211653*
211654*
211655*
211658*
211660*
lok
21
22
24
25
26
27
28
areal
194
182
111
164
92
178
65
funn
30
26
30
75
7
6
7
pos ps
6
4
3
6
5
5
4
moh
12,0-13
13,0-14
12,0-13
13,0-14
16,0-17
17,0-18
18,0-20
datering
SM
SM
SM
SM
TM
TM
TM
tilstand
tilnærma intakt
intakt
tilnærma intakt
skadd
skadd
skadd
skadd
Til saman vart det grave 228 prøvestikk, kor av 37 var funnførande. Det vart i 2014 påvist 7
nye automatisk freda kulturminne i form av buplassar frå steinalder. Lokalitetene er lagt inn i
Riksantikvaren sin kulturminnedatabase med id. nr.: 211651 (Lok 21), 211652 (Lok 22),
211653 (Lok 24), 211654 (Lok 25), 211655 (Lok 26), 211658 (Lok 27), 211660 (Lok 28).
Diagnostiske funn og høgde over havet daterer lokalitetane til eldre steinalder, med hovudvekt
på seinmesolitikum. Det vart også registrert to funnstader utan vernestatus; Funnstad 1 (RS
36) og Funnstad 2 (RS 48) med nokre få flintavslag i dei to stikka. Omkring desse to
funnførande stikka vart det grave fleire funntomme prøvestikk. Lokalitet 3 (Askeladden-id
141407) som vart påvist i 2010 vart avgrensa mot nord.
2. Bakgrunn
Bakgrunn for saka er områderegulering av austre del av Nordre Bildøy, områdeplan for
Straumsosen, saksnr. 2014/17603.
3
3. Kulturminne og kulturmiljø - nokre sentrale omgrep
Kulturminne er konkrete spor etter menneske som levde før oss. Dei omfattar òg stader det er
knytt historiske hendingar, tru eller tradisjonar til, jf. Kulturminneloven § 2, 1. ledd.
Kulturminne kan til dømes vere hus, gravhaugar, tufter, båtar og vegar. Desse kan vere frå
tidlegare tider eller frå vår eiga tid.
Med kulturmiljø er meint eit område der kulturminne er ein del av ein større heilskap eller
samanheng. Kulturmiljø kan til dømes vere ein bydel, eit gardstun med landskapet ikring, eit
fiskevær eller eit industriområde med fabrikkar og bustader, jf. Kulturminneloven § 2, 2. ledd.
Eit stort tal med verdifulle kulturminne er freda. Gjennom Kulturminneloven er kulturminne
frå oldtid og mellomalder (inntil år 1537), ståande bygningar eldre enn 1650 og samiske
kulturminne eldre enn 100 år automatisk freda. Lova inneheld òg eigne lovføresegner om vern
av skipsfunn. Kulturminneloven § 4 inneheld ei liste av ulike typar kulturminne som er
automatisk freda. I kulturminneforvaltninga vert det også ofte skilt mellom automatisk freda
kulturminne, også kalla fornminne og nyare tids kulturminne
Arkeologiske periodar
Eldre
Tidlegmesolitikum (TM)
steinalder
Mellommesolitikum (MM)
Seinmesolitikum (SM)
Yngre
Tidligneolitikum (TN)
steinalder
Mellomneolitikum, periode A (MNA)
Mellomneolitikum, periode B (MNB)
Seinneolitikum (SN)
Bronsealder Eldre bronsealder (EBA)
Yngre bronsealder (YBA)
Eldre
Førromersk jernalder
jernalder
Romertid
Folkevandringstid
Yngre
Merovingartid
jernalder
Vikingtid
Mellomalder Tidlig mellomalder
Høgmellomalder
Seinmellomalder
Ukalibrert BP
10 000 – 9000 BP
9000 – 7500 BP
7500 – 5200 BP
5200 – 4700 BP
4700 – 4100 BP
4100 – 3800 BP
3800 – 3500 BP
3500 – 2900 BP
3000 – 2440 BP
2440 – 2010 BP
2010 – 1680 BP
1680 – 1500 BP
1500 – 1210 BP
1210 – 970 BP
Kalibrert BC/AD
9200 – 8100 BC
8100 – 6400 BC
6400 – 4000 BC
4000 – 3300 BC
3300 – 2600 BC
2600 – 2300 BC
2300 – 1800 BC
1800 – 1200 BC
1200 – 500 BC
500 – 0 BC
0 – 400 AD
400 – 570 AD
570 – 800 AD
800 – 1030 AD
1030 – 1150 AD
1150 – 1350 AD
1350 – 1537 AD
Fig 1 Oversikt over dei arkeologiske periodane
Dei aller fleste av dei automatisk freda kulturminna er enno ikkje registrert. Det er ulike
årsaker til dette. Mest vanleg er at dei ligg under dagens markoverflate, og ikkje er synlege.
Det kan og skuldast at ein aldri har leita etter kulturminne i desse områda, eller at kulturminna
4
er så overgrodd at dei ikkje lenger er synlege. Så lenge kartfesting og registrering av
automatisk freda kulturminne aldri vil bli fullstendig, er ein i offentleg forvalting og
arealplanlegging avhengig av den informasjonen og dei data kulturminnevernet får fram
gjennom registreringsarbeidet. Ved planlegging av offentlege og større private tiltak pliktar
den ansvarlege å undersøke om tiltaket vil virke inn på automatisk freda kulturminne, jf.
Kulturminneloven § 9.
Kulturminne frå nyare tid (yngre enn 1537) har meir eller mindre stor verneverdi, men er med
unntak av ståande bygningar eldre enn 1650 i utgangspunktet ikkje automatisk freda. Dei kan
verte freda etter § 15 i Kulturminneloven eller verte regulerte til vern med heimel i Plan- og
bygningsloven. I Sefrak-registeret er kulturminne frå før 1900 (hovudsakleg ståande
bygningar) registrert. I nokre område er òg kulturminne frå etter 1900 Sefrak-registrert.
4. Metode
Sidan førhistoriske spor etter menneske ofte ikkje er synleg på markoverflaten, vil
registreringsmetode vanlegvis innebere graving manuelt med spade, prøvestikking eller ved
hjelp av gravemaskin, maskinell flateavdekking. I område kor ein reknar med funn av synlege
kulturminne vert det søkt i overflata. Ofte vert fleire metodar nytta på ei og same registrering.
Kva metode som er vald avheng av topografi, høgd over havet og kva type kulturminne ein
reknar med å kunne påvise.
Prøvestikking er den mest nytta metoden for å påvise kulturminne frå steinbrukande tid, men
kan også nyttast til å påvise yngre kulturminne. Ved bruk av denne metoden sonderar ein fyrst
med eit jordborr etter lausmassar. Ved påvising av lausmassar grev ein så prøvestikk med
spade. Prøvestikka er om lag 40 x 40 cm. Den oppgravne massen under torva vert vassålda i
såld med 4 millimeter maskevidde. Slik vil funn av reiskap og avslag etter reiskapsproduksjon
vere lett å finne.
Ved overflateregistrering vert området som skal undersøkast synfare systematisk med tanke
på synlege kulturminne. Synlege kulturminne kan vere gravminne, hustufter, helleristningar,
5
bergmalingar, steingjerder, geilar, jakt- og fangstanlegg, kolgroper, vegar og vegfar, hellerar,
runesteinar jernvinne, steinbrot, bygdeborgar.
Landskapet har endra seg mykje sidan førhistorisk tid; enten ved at tidlegare tiders
busetjingsområde har gått ut av bruk og grodd att, ved moderne påverking eller ved
landheving. Det er utarbeidd kurver over eldre strandlinjer for Hordaland (Lohne 2006; sjå
også Rommundset 2005 og Vasskog 2006).Dette kan vere ein god reiskap til å forstå
landskapsendringar over tid. Strandlinekurver er også ein metode ein nyttar for å datere
steinalderlokalitetar innanfor ei gjeve ramme. Ei strandlinjekurve for det gjeldande området er
vist på figuren under.
Fig 2 Strandforskyvingskurve for Bildøy (Lohne 2006)
På bakgrunn av kunnskap om tidlegare kjende kulturminne i området, terrenget og nærleik til
sjøen kunne ein venta å finne spor frå jarnalder og steinalder i planområdet. Ved registreringa
vart det prøvestukke og søkt i overflata etter synlege kulturminne.
6
5. Området
Bildøy ligg om lag 16 km frå Bergen sentrum. Mot aust delar Staumssundet Bildøy frå
Litlesotra og mot vest er det Bildøystraumen som skil øya frå Sotra. Rv555 deler øya inn i
Nordre og Søre Bildøy. Søre Bildøy er relativt tettbygd, mens på Nordre Bildøy er det berre
ein del fritidsbustader på austsida. Det høgaste punktet på øya er 55 moh og ligg på Søre
Bildøy. Planområdet ligg på austsida av Nordre Bildøy og strekk seg frå riksvegen heilt ut til
spissen av Bildøy i nord. I dette området ligg det relativt tett med fritidsbustadar. Nokre av
desse har planerte og opparbeidde hageområde. Elles består planområdet av kupert terreng
med graskledd og nakent fjell med enkelte myrdrag. Vegetasjonenen består av gras, lyng,
busker og blandingsskog. Delar av planområdet er skrint med lite lausmasser.
Fig 3 Oversiktskart
Fig 4 Bildøy
7
Fig 5 Planområdet på austsida av Nordre Bildøy
Fig 6 Utsikt ved lok 21
8
6. Tidlegare registreringar og funn i området
Det har vore arkeologiske registreringar på Bildøy i 2010, 2012 og 2013, og ein har fått eit
godt bilete over dei automatisk freda kulturminne på store delar av øya. På Søre Bildøy er det
påvist 14 steinalderlokaliteter, mens det er påvist 24 steinalderlokaliteter på Nordre Bildøy.
Lokalitetane er datert ut frå strandlinjekurve for området og funnmateriale. Hovudvekta av
buplassane stammar frå eldre steinalder, særlig er det perioden seinmesolitikum (SM) og til
dels overgangen til tidlegneolitikum (TN) som dominerer. Fleire av lokalitetane ser også ut til
å ha fleire bruksfasar.
Fig 7 Tabell over registrerte steinalderlokalitetar på Bildøy
id
175002
175001
175003
175004
174695
175005
175012
175022
175006
174697
175023
175008
175010
175264
141405
141406
141407
141409
141410
141411
141412
141414
141415
141419
144249
160859
160864
160865
160875
160876
160877
160878
211651*
211652*
211653*
211654*
211655*
211658*
211660*
lok
1
2
3
4
11
12
13
15
16
17
18
19
20
21
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
21
22
24
25
26
27
28
areal
990
250
235
65
875
1130
1200
1
95
45
1
200
100
1
380
510
470+
1
605
1
455
712
570
684
326
1618
2662
778
700
37
823
330
194
182
111
164
92
178
65
funn
96
46
61
6
231
88
424
8
26
11
1
90
91
1
37
18
136
1
57
1
138
36
304
220
14
135
128
79
26
11
70
11
30
26
30
75
7
6
7
pos ps
13
3
5
3
12
14
16
1
4
2
1
5
3
1
3
3
1
6
1
7
4
6
10
1
15
8
3
5
1
8
3
6
4
3
6
5
5
4
moh
9,5-15
20
11,5-14
12
11-14,5
15-18
9,0-18
17
13
20
8,5
14-15
15-16
15
17
17
15,0-20
20
10,0-15
17
10,0-15
12,0-20
14,0-17
10,0-15
9,0-12
9,0-16
9,0-16
10,0-14
10,0-17
13
11,0-14
15,0-18
12,0-13
13,0-14
12,0-13
13,0-14
16,0-17
17,0-18
18,0-20
datering
SM-TN
TM-SM
SM
SM-TN
SM-MN
TM-SM
TM-SM-MN-E/YJA-MA
TM
SM
TM-SM
SN-EBA
SM-TN
SM
TM-SM
TM
TM
SM
NATUR?
SM-TN
SM
MM-TN
SM-TN
SM
SM-TN
TM-TN, YRT
SM
SM-TN, MER
TM
SM
SM
TM
SM-TN
SM
SM
SM
TM
TM
TM
9
tilstand
dyrka
intakt
delvis dyrka
intakt
intakt
dyrka
dyrka
funnstad
intakt
tilnærma intakt
funnstad
skadd
skadd
funnstad
intakt
intakt
intakt
natur
intakt
funnstad
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
intakt
tilnærma intakt
intakt
tilnærma intakt
skadd
skadd
skadd
skadd
område
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy aust
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy vest
S Bildøy aust
S Bildøy vest
N Bildøy
N Bildøy
S Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
Råna
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
N Bildøy
reg år
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2013
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2012
2014
2014
2014
2014
2014
2014
2014
Fig 8 Automatisk freda kulturminne på Bildøy og nærområdet.
10
Fig 9 Steinalderlokalitetar på Nordre Bildøy
7. Undersøkinga
Registreringa vart utført av arkeologane Robert Stormark, Anders Walborg, Monica
Serafinska, Lars-Erik Narmo og Silje Foyn. I tillegg deltok Rannveig Øyen, Ole Fredrik
Unhammer og Marius Fugelsnes som hospitantar frå masterstudiet i arkeologi ved UiB. Totalt
vart det grave 228 prøvestikk, kor av 37 var funnførande. Prøvestikka vart målt inn med to
gps, der nummerrekkja starta på 1 og på 500.
Det vart påvist 7 automatisk freda kulturminne innanfor planområdet, alle
steinalderlokaliteter. Det vart også registrert to funnstader Funnstad 1 (RS 36) og Funnstad 2
(RS 48). Omkring disse to funnførande stikka vart det grave fleire funntomme prøvestikk. Av
nyare tids kulturminne er det dokumentert ein overgrodd steingard og ei rydningsrøys. I
tillegg vart det gjort endring i utstrekninga til Lok. 3 som vart registrert i 2010.
11
Fig 10 Prøvestikk
12
Fig 11 Lokalitetar i områdeplan Straumsosen. Dei to lokalitetane lengst sør i områdeplanen vart påvist i
2013 i samband med registrering for planarbeid for Sotrasambandet.
13
Fig 12 Lok 21 og Lok 22
Fig 13 Lok 24, 25, 26 og 28
14
Fig 14 Lok 27 og lok 3 ny avgrensing
15
Fig 15 Funnstad RS 36
16
Fig 16 Funnstad RS 48
Fig 17 Funnstad 2 RS 48
17
7.1 Automatisk freda kulturminne
Askeladden id. nr. 141407 - Lokalitet 3 (2010), Nordre Bildøy – Steinalderbuplass
Fig 18 Lokalitet 3
Skildring av lokaliteten:
Lokalitet 3 vart påvist i 2010 ved registrering i samband med områdeplan i arealet SE1,
tilstøytande areal til SE2 i vest. Lokaliteten ligg langs kanten av ei stor myr, delen som vart
18
registrert i 2010 ser ut til å vere upåverka av moderne tiltak. Registreringa i 2010 synte at
lokalitet 3 svært sannsynleg hadde ei større utstrekning ut av dåverande planområde i nord.
Nord for lokaliteten ligg ei hyttetomt. Arealet rundt hytta er noko opparbeida, slik at
stratigrafien synest å vere noko forstyrra i denne delen. I 2014 er det påvist to positive stikk
inne ved hytta, lokalitet 3 har dermed fått ny avgrensing basert på dei nye opplysningane i
2014. Lokaliteten er definert av totalt 7 positive prøvestikk (5 i 2010, 2 i 2014), og har ei
samla utstrekning på om lag 582 kvm.
Funn, stratigrafi og datering
Det vart påvist 136 funn frå 5 positive prøvestikk i 2010. I 2014 er det funne ytterlegare tre
avslag. I RFØ1 er det funne eitt avslag i jaspis og eitt avslag i rhyolitt frå BL1. I SØF1 er det
funne eitt flintavslag i BL 2. Den samla funnmengda på lokaliteten er 139 funn. Det er tydeleg
at lokaliteten er intakt sør for eigedomsgrensa til hytta, og at den nordlege delen av lokaliteten
som ligg inne på hyttetomta synest å vere meir forstyrra. Desse prøvestikka hadde òg få funn.
Funndistribusjonen indikerer at det er ein funnkonsentrasjon ved prøvestikket HH14, dette
stikket skil seg ut med 96 funn, dei øvrige stikka på lokaliteten har 1, 2, 2, 5, 8 og 9 funn. For
skildring av prøvestikk i 2010 viser vi til Kulturhistoriske registreringar, områdeplan Nordre
Bildøy, rapport 66, 2010.
Fig 19 Prøvestikk, nordleg avgrensing av lok 3
19
Askeladden id. nr. 211651 - Lokalitet 21, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass
Skildring av lokaliteten:
Det var gjort funn i seks av åtte prøvestikk i eit NA-SV orientert langstrakt drag. I SM har
dette vore ei hamn mot vestre Tjuvavika i nordvest. Lokaliteten (12-13 m.o.h.) er naturleg
avgrensa av nakent berg og vegetasjonsdekka berg i sør og nord. I aust er det oppført gjerde
og gangveg. På nedsida av gangvegen vart det ikkje påvist førekomst av lausmassar og det
vart derfor ikkje grave prøvestikk her. Lokaliteten ligg i eit søkk i terrenget som er ca. 20 m
langt ( NA-SV) og 10 meter bredt og er omkransa av bergknausar. Buplassflata er således
godt skjerma mot alle vindretningar, med unntak i NA. Frå øvre del av buplassflata er det god
utsikt utover Kyrkjesundet. Vegetasjonen består av lyng og gras med enkelte bjørketre og
furutre. Vegetasjonen er tett nærast gjerdet, elles er det spedt. Omkringliggande område på
same høgdenivå har ikkje førekomst av lausmassar. Ved havnivå på 12 m.o.h. har lokaliteten
vore nær enden av ein tange som ligg mot kryssande sund i nord. Midt på lokaliteten er det
ein ca. 0,7 m høg terskel om lag 13,5 m.o.h., der funnkonsentrasjonen er høgare i prøvestikk
nedafor, medan det er spreidde funn i nivået over terskelen. Det er oppført ei hytte med
veranda nær avgrensinga av lokaliteten mot NV. Hytta står på berg og ser ikkje ut til å ha
skadd lokaliteten. Ein vassleidning er synleg langs veggen på hytta og denne synest å vere
grave på skrått ut på buplassflata (handgraven grøft). Det er og spor etter ei handgraven
dreneringsgrøft langsetter draget mot NV. Det er ca. 70 cm tjukk torv over funnførande lag og
dei private tiltaka synest ikkje å ha skadd eller omrota lokaliteten vesentleg.
Storleiken på lokaliteten er ca. 20 x 10 m, med eit flatemål på 194 m2.
20
Fig 20 Lok 21 mot NA
Fig 21 Lok 21
21
Fig 22 Lokalitetsskisse lok 21
Prøvestikk Bøttelag Funn
LEN 5
3
1 mikroavslag
1 vanleg avslag
Sum 2
LEN 6
1
3 mikroavslag
1 flekkeliknande avslag
1 vanleg avslag
2
1 mikroflekke
1 vanleg flekke
2 vanlege avslag
2 mikroavslag
1 mikroavslag
3
1 mikroavslag
2 vanlege avslag
Sum 15
LEN 7
1
1 mikroavslag
1 mikroavslag
Sum 2
LEN 8
1
2 vanlege avslag
2
2 vanlege avslag
1 vanleg avslag
Sum 5
AW 9
2
2 mikroflekker
1 mikroflekke liknande avslag
1 vanleg avslag
Sum 4
AW10
2
1 mikroavslag
Sum 1
Sum lok 21 = 31
Fig 23 Funnliste lok 21
Råstoff
flint
flint
flint
flint
kvartsitt
flint
flint
flint
flint
kvarts
flint
flint
Merknad
brent
brent
midtfragment
1 brent
1 brent
flint
kvarts
flint
bergkrystall
flint
brent
flint
flint
flint
bergkrystall
22
?
Brent?
Funn, stratigrafi og datering
På lokaliteten er det grus og jordblanda grus under om lag 70 cm tjukk torv. I prøvestikka
AW9 og AW10 er det trekolhaldige funnførande lag på 30 og 20 cm dybde.
Til saman er det 31 funn frå lokaliteten. Det er tre mikroflekker, medan resten er avslag.
Råstoffet er flint, kvart, kvartsitt og bergkrystall. Lokaliteten daterast til seinmesolittikum og/
eller tidlegneolittikum ut frå tidsdiagnostiske funn. Dette samsvarar og med høgde over havet.
Fig 24 Prøvestikk lok 21
23
Askeladden id. nr. 211652 – Lokalitet 22, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass
Lokaliteten har funn i 4 av 8 prøvestikk. Lokaliteten ligg 12- 14 m.o.h. i eit NA-SV orientert
langstrekt drag, avgrensa av lyngvakse berg med unntak i sørvest. I sørvest skrår terrenget
gradvis før det skrår bratt ned mot sjøen. Buplassflaten ligg i ei forseinking, avskjerma av
bergknausar opptil 2 meter og er grasvakse med enkelte bjørketre og vierbusker. Med eit heva
havnivå har det vore hamn i SV. Lokaliteten strekk seg opp til ein furukledd bergknaus i NA.
Her er det funn i eit prøvestikk grave i eit område med noko lausmasser, like ved hytta. Elles
er det torv på berg og skrint. Bratt skråning ned mot sjøen i NV og SV. I søraust står det ei
hytte, oppført på fjell mest sannsynleg. Lokaliteten verkar ikkje til å vere forstyrra av private
tiltak. Det er grave negative prøvestikk i SV og i NA. Storleiken på lokalitet er ca. 25 x 10 m,
med eit flatemål på 182 m2.
Fig 25 Oversikt lok 22 mot NV. Jordbor står midt på lokaliteten.
24
Funn, stratigrafi og datering
Det er 26 funn frå lokaliteten, hovudsakeleg flint, bortsett frå fire avslag i kvarts og kvartsitt,
samt pimpstein. Det er truleg små furespor i ein pimpstein, elles er det ikkje slipe- eller
furespor på dei andre. Funna ligg i grushaldige lag under 15-21 cm torv. Prøvestikka vart
grave ned til leire og berg. Det er fire vassrulla avslag, derav eit med retusj. Høgda over havet
indikerer bruk i TM og/eller SM, funn av mikroflekke og pimpstein tyder på at lokaliteten i
alle fall har hatt ein bruksperiode i seinmesolittikum.
Prøvestikk
LEN 10
Bøttelag
1
2
LEN 12
2
3
LEN 14
1
2
MF 11
1
2
Sum lok 22
= 26
Funn
1 mikroflekke
1 vanleg avslag
1 pimpstein
9 pimpstein
Sum 12
3 vanlege avslag
3 mikro avslag
2 kjernefragment?
1 pimpstein
1 vanleg avslag
Sum 10
1 vanleg avslag
1 vanleg avslag
Sum 2
1 vanleg avslag
1 vanleg avslag
2 mikroavslag
1 kjernefragment?
Sum 5
Råstoff
flint
flint
Merknad
flint
flint
flint
med cortex
1 vassrulla
1 med
cortex
vassrulla
flint
flint
flint
kvarts
kvartsitt
kvartsitt
flint
Fig 26 Funnliste lok 22
Fig 27 Prøvestikk lok 22
25
vassrulla
vassrulla
Fig. 28 Lokalitetskisse lok 22
Fig 29 Lok. 22
27
Askeladden id. nr. 211653 - Lokalitet 24, Nordre Bildøy - Steinalderbuplass
Skildring av lokaliteten:
Lokaliteten er definert av 3 positive prøvestikk. Funna er gjort 12-15 m.o.h. på ein tørr og flat
høgderygg som skrår nedover i S, N og A. I vest er det ein bergknaus, og like bak er det
gjerde og gangveg. Ein del store jordfaste stein ligg på flata og i utkanten. Lokaliteten er
grasvakse med mose og enkelte bjørketre. Terrenget er relativt åpent. Flata skrånar ned mot
ein opparbeida hage med blomster og busker i SA og mot ein flate med mykje stor stein. Den
sistnemnde flata var ikkje aktuell for prøvestikk då det ikkje var førekomst av lausmasser der.
Det er grave prøvestikk i blomsterhagen SA for lokaliteten, men dei er funntomme.
Prøvestikka her var veldig djupe med mykje stein og organisk myrlag. I hagen går det ein
elektrisk leidning, to grøfter og ein turrlagt bekk, derav var det ikkje aktuelt å grave meir i
dette området. Lokaliteten er avgrensa med funntomme prøvestikk mot nord, sør og aust.
Storleiken på lokaliteten er ca. 14 x 8 m, med eit flatemål på 111 m2.
Funn, stratigrafi og datering
Totalt er det 30 funn, i flint, kvarts, kvartsitt og bergkrystall. Funnmateriale og høgde over
havet tyder på at lokaliteten er frå seinmesolitikum. Prøvestikk OFU 4 skil seg ut med høgast
konsentrasjon av funn. Prøvestikket er grave ganske sentralt på flata og vart heile 80 cm djupt,
med funn heilt ned i siste bøttelag. Dette kan tyde på gjentekne opphald på lokaliteten. Dei
funnførande laga i OFU 4 består av grushaldig sand og silt. Elles på flata var det lite
førekomst av lausmassar.
28
Fig 30 Lok 24 mot ASA. Spade står i OFU 4 og jordborr står i OFU 5 og MS 15.
Prøvestikk
MS 15
BL Funn
1 1 mikroavslag
Sum 1
OFU 4
1 1 vanleg avslag
3 1 flekkeliknande avslag?
1 vanleg avslag
3 vanlege avslag
1 vanleg avslag
1 mikroflekke liknande avslag
1 mikrostikkel?
4 4 vanlege avslag
1 mikroavslag
1 mikroflekke liknanade avslag
5 3 vanlege avslag
1 mikroavslag
1 vanleg avslag
1 mikroavslag
7 1 vanleg avslag
1 vanleg avslag
Sum 23
OFU 5
1 2 mikroavslag
2 2 mikroavslag
1 vanleg avslag
1 mikroavslag
Sum 6
Sum lok 24 = 30
Fig 31 Funnliste Lok. 24
Råstoff
flint
Merknad
Vassrulla?
flint
kvarts
kvarts
kvartsitt
Flint
flint
flint
Flint
flint
flint
flint
flint
vassrulla
kvarts
kvarts
bergkrystall
kvartsitt
kvartsitt
flint
flint
kvarts
29
Fig 32 Lok 24
30
Fig 33 Planskisse lok 24
31
Fig 34 Prøvestikk lok 24
32
Askeladden id. nr. 211654 - Lokalitet 25, Nordre Bildøy- Steinalderbuplass
Lok. 25
Fig 35 Lokalitet 25 markert med pil. Sett mot nordvest.
Skildring av lokaliteten
Lokaliteten er definert av 6 positive prøvestikk av totalt 12. Lokaliteten ligg 14-15 m.o.h. på
ei turr og flat høgde som skrår ned i aust og sør. Buplassen ligg på kvar side av gangvegen
mellom eigedomane 34/80 og 34/117 som begge er inngjerda. I aust er det naturtomt med
lyng og busker, medan det i vest er opparbeida hage med grasplen. Her er det delvis skrint
med torv på berg. I sør er lokaliteten avgrensa av ein lyngvakse bergknaus og berg som
skrånar i sør. I aust skrår terrenget bratt ned mot ei hytte. I vest er lokaliteten avgrensa av
negative prøvestikk og berg. I sør går ein gangveg på berg i vestleg retning. Storleiken på
lokaliteten er ca. 15 x 12 m, med eit flatemål på 164 m2.
33
Fig 36 Lok 25 mot N.
Fig 37 Lok 25 til venstre for gangveg. Sett mot aust.
Funn, stratigrafi og datering
Totalt er det 75 funn frå lokaliteten. Ingen av dei er tidsdiagnostiske. Det dreier seg om avslag
i flint, kvarts og kvartsitt. Lokaliteten kan ha vore nytta i TM og SM. Ved eit heva havnivå i
seinmesolittisk tid har buplassen vore utpå eit nes med hamneforhold i nord og sør. I sør har
det vore ei lun vik. Stratigrafien varierer i prøvestikka. I prøvestikket SØF 30 er det påvist tre
trekolhaldige lag, lag 2 like under torva (mest sannsynleg avsviing), lag 3 i midten av profilen
og lag 5 i botn. Lag 5 skil seg ut med mykje trekol med større trekolbitar. Store stein i
prøvestikket gjorde at det ikkje vart grave til botn, så laget fortsett noko djupare. Lag 5 kan
representere ein eldstad, men dette er vanskeleg å påvise sikkert i prøvestikk. Lag 2 i SØF 31
inneheldt og spreidde trekolbitar, men ikkje så mykje som i SØF 30.
34
Prøvestikk
RS 26
Bøttelag
1
2
RS 27
1
2
RS 28
1
SØF 30
1
2
3
SØF 31
1
2
3
SØF 32
1
2
3
Sum lok 25 = 75
Fig 38 Funnliste lok 25
Funn
2 vanlege avslag
1 vanleg avslag
1 vanleg avslag
Sum 4
3 avslag (?)
6 avslag
Sum 9
1 vanleg avslag
2 mikroavslag
Sum 3
1 mikroflekke liknande
avslag
2 vanlege avslag
1 mogleg kjerne (?)
2 vanleg avslag
3 mikroavslag
1 makroavslag
Sum 10
3 vanlege avslag
1 mikroavslag
1 vanleg avslag
7 vanlege avslag
1 mikroavslag
2 avslag
3 avslag
2 mikroavslag
Sum 20
7 avslag
1 kjerne (?)
6 avslag
5 mikroavslag
5 avslag
4 avslag
1 mikroavslag
Sum 29
Råstoff
Kvartsitt, kvarts
flint
kvarts
Merknad
kvarts
kvarts
kvarts
kvarts, kvartsitt
flint
kvarts
Kvarts
Kvarts, flint
1 kvarts, 2 flint
Grå kvarts
Kvarts
flint
flint
kvarts
kvarts
Flint
kvarts
Kvarts
Flint
Kvartsitt
Kvarts, kvartsitt
Kvartsitt, 1 bergkrystall
Flint
Kvarts, kvartsitt
Flint
35
Slipespor?
Fig 39 Prøvestikk lok 25
36
Fig 40 Lok 25
37
Fig 41 Lokalitetsskisse lok 25
38
Askeladden id. nr. 211655 - Lokalitet 26, Nordre Bildøy – Steinalderbuplass
Skildring av lokaliteten
Det vart gjort funn i 5 av 11 prøvestikk. Lokaliteten ligg på 16-17 m.o.h. i aust-vest orientert,
svakt skrånande helling, avgrensa av ein graskledd bergrygg i nord og ein bergvegg i sør.
Lokaliteten ligg i ein hage med grasplen, buskar og tre. I aust er lokaliteten avgrensa av
gangveg. Om lag ti meter NA for lokaliteten, på andre sida av gangvegen ligg lok. 24.
Lokaliteten er avgrensa av funntomme prøvestikk i vest, nord og sør. Storleiken på lokalitet
er ca. 11 x 9 m, med eit flatemål på 92 m2.
Fig 42 Lok 26 mot N. Spade står i MS 23 og MF 1
Funn, stratigrafi og datering
Til saman er det 7 funn frå lokaliteten. Det er ein flekkekniv og ein einegga spiss, medan
resten er avslag. Råstoffet er flint og kvarts. Ut frå høgda over havet kan lokaliteten daterast
til tidligmesolittikum, eller seinmesolittikum. Flekkekniv og einegga spiss tyder på ei
datering til tidligmesolittikum. På lokaliteten er det sand og siltige lag, noko humushaldig og
steinete. Torvdekke er om lag 20 cm. Stratigrafien verkar noko forstyrra. Grunneigar fortalde
at dei tidlegare har grave i jorda her nokre stader, men omfanget av dette er uvisst.
39
Prøvestikk Bøttelag Funn
MF 1
1
2 avslag
Sum 2
MF 2
2
1 avslag
Sum 1
MS23
3
1 avslag
Sum 1
SØF 36
3
1 avslag
Sum 1
OFU 9
3
1 flekkekniv
5
1 enegget spiss
Sum 2
Sum lok 26 = 7
Råstoff Merknad
Flint
Flint
Flint
Kvarts
Flint
Flint
Bruksspor
Retusj/knekt
Fig 43 Funnliste lok 26
Fig 44 Prøvestikk lok 26
40
Fig 45 Kart lok 26
41
Fig 46 Lokalitetsskisse lok 26
42
Askeladden id. nr. 211658 - Lokalitet 27, Nordre Bildøy- steinalderbuplass
Skildring av lokaliteten:
Lokaliteten er definert av fem funnførande prøvestikk av totalt 15 prøvestikk. Lokaliteten er
påvist aust for Austra Tjuvavika, på ei hyttetomt med grasplen og granskog. Funna er gjort
16-17 m.o.h. i eit svakt skrånande terreng på oppsida av ei hytte. Lokaliteten ligg i ly av ein
bergvegg i vest og skråning i sør. I granskogen aust for lokaliteten er det tett med røter og ein
god del stein og berg under torva. Det er grave negative prøvestikk i alle himmelretningar.
Det er og grave prøvestikk på nabotomta i aust, men ingen av dei var funnførande. Grasplenen
verkar til å vere delvis forstyrra av nyare inngrep. Blant anna vart det påvist nedgrave søppel i
eit prøvestikk, samt at nokre av funna ligg like under torva noko som kan tyde på at massar
har vore flytta på. Storleiken på lokalitet er ca. 24 x 8 m, med eit flatemål på 178 m2.
Fig 47 Lokalitet 27 er påvist på plen og i skog ovanfor hytta. Bilete mot søraust.
43
Fig 48 Lok 27 mot S (spade i RFØ4).
Fig 49 Lok 27
44
Funn, stratigrafi og datering
Det er totalt funne 6 artefaktar på lokaliteten, blant anna ein kniv og eit mogleg prosjektil av
flint. Funnmaterialet er flint bortsett frå eitt avslag i jaspis. Høgda over havet tyder på at
lokaliteten har vore brukt i TM. Funna ligg i BL 2 i sand- og silthaldige lag med stein. Det er
spesielt mykje stein i prøvestikka på grasplenen.
Fig 50 Prøvestikk lok 27
Prøvestikk Bøttelag Funn
RFØ 4
2
1 kniv
1 avslag
Sum 2
MS40
2
1 avslag
Sum 1
MS42
2
1 prosjektil
Sum 1
SØF 11
2
1 avslag
Sum 1
SØF 48
2
1 avslag
Sum 1
Sum lok 26 = 6
Råstoff Merknad
flint
Med cortex
flint
flint
flint
flint
jaspis
Fig 51 Funnliste lok 27
45
Fig 52 Lokalitetsskisse lok 27
46
Askeladden id. nr. 211660 - Lokalitet 28, Nordre Bildøy- steinalderbuplass
Skildring av lokaliteten:
Lokaliteten er påvist innanfor ei hyttetomt sør i planområdet, 18-19 m.o.h. Det er funn i fire
av sju prøvestikk. Funna er gjort i prøvestikk på grasplen og i naturtomt med tre og buskar.
Lokaliteten ligg på ei turr flate som ligg i ly av ei bergknaus som avgrensar lokaliteten i nord
og vest. Lokaliteten er elles avgrensa av negative prøvestikk. I aust er det stein/berg under
torva. I nord er det anlagt gangveg. Det vart grave eitt prøvestikk i skråninga aust for
gangvegen, dette var negativt. Ein brønn er anlagt i grasplenen midt på lokaliteten.
Funn, stratigrafi og datering
Det vart totalt funne 7 artefaktar på lokaliteten. Det ikkje tidsdiagnostiske trekk ved funna,
men høgda over havet gjer ei datering til TM. Utanom to avslag i kvarts er råstoffet flint. Med
eit heva havnivå i TM har lokaliteten vore utpå ein tange, i sydspissen av øya, mellom to
kryssande sund. Det har og vore ei god hamn i søraust. Storleiken på lokalitet er ca. 10 x 9 m,
og har eit flatemål på 65 m2.
Fig 53 Lok 28 sett mot sørvest. Spade i MF 7.
47
Fig 54 Lok 28 er påvist i enden av grasplenen. Bilete mot nordaust.
Prøvestikk Bøttelag Funn
Råstoff Merknad
MF 7
2
1 avslag
flint
MS 28
1
1 avslag
Flint
1 mikroavslag Flint
SØF 42
1
1 mikroavslag Kvartsitt
SØF 43
2
1 avslag
Flint
1 avslag
Kvarts
1 avslag
Flint
SØF 46
2
Vassrulla og brent?
SUM = 7
Fig 55 Funnliste lok 28
48
Fig 56 Lok 28
49
Fig 57 Lokalitetsskisse lok 28
50
7.2 Nyare tids kulturminne
Av nyare tids kulturminne vart det funne ein steingard og ei rydningsrøys. Begge kulturminna
er attgrodd av mose.
Fig 58 Kart over nyare tids kulturminne
51
Fig 59 Steingard
Fig 60 Rydningsrøys
52
8. Tolking
Registreringa på Nordre Bildøy i 2014 resulterte i 7 nye automatisk freda kulturminne, alle
steinalderbuplassar. Sjølv om funna hovudsakleg består av avfallsmateriale frå
reiskapsproduksjon, er det fleire diagnostiske funn som kan vere med å tidsbestemme
lokalitetane. Alle lokalitetane kan daterast til eldre steinalder basert på funnmateriale og høgd
over havet. Fire av lokalitetane vert rekna til seinmesolitikum medan dei 3 siste vert datert til
tidlegmesolitikum. Nokre av buplassane har truleg også hatt aktivitet som strekk seg over
fleire periodar. Det er ikkje store mengda funn på nokre av lokalitetane, men klart fleire funn
på dei som vert datert til SM. Fleire av lokalitetane er også skadd som resultat av dei moderne
inngrepa som har føregått i samband med utbygginga av hyttefeltet. Alle dei tre TMlokalitetane og ein av SM-lokalitetane vert rekna som skadd, medan dei resterande vert rekna
som intakt eller tilnærma intakt. Lokalitetane ligg på relativt lune stader og heile området
kring Bildøy ville ha hatt gode forhold for fangst og fiske gjennom heile eldre og yngre
steinalder.
id
211651*
211652*
211653*
211654*
211655*
211658*
211660*
lok
21
22
24
25
26
27
28
areal
194
182
111
164
92
178
65
funn
30
26
30
75
7
6
7
pos ps
6
4
3
6
5
5
4
moh
12,0-13
13,0-14
12,0-13
13,0-14
16,0-17
17,0-18
18,0-20
datering
SM
SM
SM
SM
TM
TM
TM
tilstand
tilnærma intakt
intakt
tilnærma intakt
skadd
skadd
skadd
skadd
9. Konklusjon
Det vart ved den arkeologiske registreringa på Bildøy gnr. 34 bnr. 6 m. fl. i Fjell kommune
gjort funn som kjem inn under kulturminnelova § 4. Det vart påvist sju hittil ikkje kjende
automatisk freda kulturminne, sju buplassar frå eldre steinalder med Askeladden id.: 211651,
211652, 211653, 211654, 211655, 211658, 211660.
53
Litteratur
Askeladden.ra.no
Kulturhistoriske registreringar, områdeplan Nordre Bildøy. Rapport 66, 2010. Hordaland
fylkeskommune.
Kulturhistoriske registreringar, kommunedelplan 2009-2021 Bildøy. Rapport 57, 2012.
Hordaland fylkeskommune.
Kulturhistoriske registreringar i samband med reguleringsplan for rv 555 Sotrasambandet
Sotra-Bergen. Rapport 61, 2013. Hordaland fylkeskommune.
Lohne, Ø. 2006: SeaCurve_vl – Teoretisk berekning av strandforskyvningskurver i Hordaland
frå UTM koordinater (excel-ark)
Rommundset, A. 2005: Strandforskyvning og isavsmelting i midtre Hardanger.
Masteroppgåve, Geologisk institutt, Universitetet i Bergen.
Vasskog, K. 2006: Holosen strandforskyving på sørlige Bømlo. Masteroppgåve, Geologisk
institutt, Universitetet i Bergen.
54
141407 - Bildøy lok 3
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Lokaliteten ligg på austsida av eit større myrområde inne på øya, tett opp mot grensa for hyttefeltet som strekk seg langs sjøsida i aust.
Lokaliteten ligg mellom 15 og 20 moh. i ei lyng- og einevakse skråning, som stig opp mot ein ruvande, N-S orientert bergrygg.
Lokaliteten avgrensast av negative prøvestikk i S, V og Ø. Utstrekninga er estimert til 470 kvm, lokaliteten kan strekke seg lenger inn på
hyttetomta mot N. Funn: 136 funn frå 5 positive prøvestikk. Nokre av funna indikerer aktivitet i seinmesolitikum, men den varierte høgda
over havet muleggjer også eldre fasar. Råstoffsamansetninga er: Flint, kvarts, bergart og jaspis.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: BILDØEN
BILDØY JAN KÅRE
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: FJELLTUN
BAARDSEN EINAR SEVERIN
Gnr: 34 Bnr: 4 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 113 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
141407-1
Aktivitetsområde
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
01.01.1900
Steinalder
Side 1 av 2
Om lokalitet
Detaljtype
Tekst
Kilder (litteratur m.m.)
Kulturhistoriske registreringar. Områdeplan Nordre Bildøy, Fjell k. Hordaland fylkeskommune. Rapport 66, 2010.
Hendelser
Hendelsestype
Beskrivelse
Registrert av Registrert
Basisregistrering
Kontrollert av:Heidi Handeland
Ukjent
20.10.2010
Dokumentasjon
Referansetype
Beskrivelse
Opprettet av
.pdf
arkeologisk registreringsrapport 2010
Rapport 66-2010 Områdeplan Bildøy, Fjell_revidert 08.10.2013
19 aug 2011.pdf
Opprettet dato
Oppretting og ansvar
Registrert: Heidi Handeland - 20.10.2010
Inntastet: Kjersti Vevatne - 19.01.2011
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211651 - Bildøy Lok. 21
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Det var gjort funn i seks av åtte prøvestikk i eit NA-SV orientert langstrakt daldrag med ei hamn mot vestre Tjuvavika i nordvest.
Lokaliteten ligg 12-13 m.o.h. og er naturleg avgrensa av nakent berg og vegetasjonsdekka berg i sør og nord. Dalsøkket er ca. 20 m
langt ( NA-SV) og 10 meter bredt og er omgitt av bergknausar. Buplassflata er således godt skjerma mot alle vindretningar, med unntak
i NA. Frå øvre del av buplassflata er det god utsikt utover Kyrkjesundet. Ved havnivå på 12 m.o.h. har lokaliteten vore nær enden av ein
tange som ligg mot kryssande sund i nord. Midt på lokaliteten er det ein ca. 0,7 m høg forhøgning/terskel om lag 13,5 m.o.h., der
funnkonsentrasjonen er høgare i prøvestikk nedafor, medan det er spreidde funn i nivået over terskelen. Til saman er det 30 funn frå
lokaliteten. Det er tre mikroflekker, medan resten er avslag. Råstoffet er flint, kvart, kvartsitt og bergkrystall. Lokaliteten daterast til
seinmesolittikum ut frå tidsdiagnostiske funn. Dette samsvarer og med høgde over havet.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: BORGTUN
BRANNAN LEIF OTTAR
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 199 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211651-1
Bildøy Lok. 21
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Side 1 av 2
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211652 - Bildøy Lok. 22
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
. Lokaliteten ligg 13- 14 m.o.h. i eit NA-SV orientert langstrakt drag, avgrensa av lyngvakse berg med unntak i sørvest. I sørvest skrår
terrenget gradvis før det skrår bratt ned mot sjøen. Buplassflaten ligg i ein forseinking, avskjerma av bergknausar opptil 2 meter.
Daldraget er grasvakse med enkelte bjørketre og vierbusker. Med eit heva havnivå har det vore hamn i SV. Lokaliteten strekk seg opp
til ein furukledd bergknaus i NA. Her er det funn i eit prøvestikk som er grave i eit område med noko lausmasser. Elles er det torv på
berg og skrint. Bratt skråning ned mot sjøen i NV og SV. Lokaliteten har funn i fire av syv prøvestikk. Det er 26 funn frå lokaliteten,
hovudsakeleg flint, bortsett frå fire avslag i kvarts og kvartsitt og pimpstein. Det er truleg små furespor i ein pimpstein, elles er det ikkje
slipe- eller furespor på dei andre. Funna ligg i grushaldige lag under 15-21 cm torv. Prøvestikka vart grave ned til leire og berg. Det er
fire vassrulla avslag, derav eit med retusj. Kan tyde på ein MN fase? Høgda over havet og funn av mikroflekke og pimpstein tyder på at
lokaliteten er frå seinmesolittikum.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: BORGTUN
BRANNAN LEIF OTTAR
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 199 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211652-1
Bildøy Lok. 22
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Side 1 av 2
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211653 - Bildøy Lok. 24
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Funna er gjort 12-13 m.o.h. på ein tørr og flat høgderygg som skrår nedover i S, N og A. I vest er det ein bergknaus, og like bak er det
gjerde og tursti. Ein del store jordfaste stein ligg på flaten og i utkanten. Lokaliteten er grasvakse med mose og enkelte bjørketre.
Terrenget er relativt åpent. Flaten skråner ned mot ein blomstehage i SA og mot ein flate med mykje stor stein. Den sistnemnde flaten
var ikkje aktuell for prøvestikk då det ikkje var førekomst av lausmasser der. Totalt er det 30 funn, i flint, kvarts, kvartsitt og bergkrystall,
fordelt på tre prøvestikk. Prøvestikk OFU 4 skil seg ut med høgast konsentrasjon av funn. Prøvestikket er grave ganske sentralt på flata
og vart heile 80 cm djupt, med funn heilt ned i siste bøttelag. Dette tyder på gjentekne opphald på lokaliteten. Her er det ei lomme med
lausmasser, då det elles på flata var lite førekomst av lausmasser.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: KNATTEN
LYNGVÆR ELI
Bruksnavn: NIDARHEIM
FLAGE BJØRN MOBERG
Bruksnavn: KNATTEN II
LYNGVÆR ELI
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 72 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 82 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 96 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211653-1
Bildøy Lok. 24
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Side 1 av 2
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211654 - Bildøy Lok. 25
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Lokaliteten er definert av seks positive prøvestikk, av totalt åtte. Lokaliteten ligg 13-14 m.o.h. på ein turr og flat høgde som skrår ned i
vest og sør. Ved eit heva havnivå i seinmesolittisk tid har buplassen vore utpå ein tange med hamneforhold i nord og sør. I sør har det
vore ei lun vik. I sør er lokaliteten avgrensa av ein lyngvakse bergknaus og berg som skrånar i sør, i vest skrår terrenget bratt ned mot ei
hytte. I aust er lokaliteten avgrensa av negative prøvestikk. I sør går ein gangvegen på berg i vestleg retning. Ei gangveg går gjennom
lokaliteten mot nord. Buplassen ligg på kvar side av gangvegen på eigedomane 34/80 og 34/117 som begge er inngjerda. I vest er det
naturtomt med lyng og einerbusker, medan det i aust er opparbeida hage med grasplen. Her er det delvis skrint med torv på
berg.Storleiken på lokalitet er ca. 15 x 12 m, og har eit flatemål på 164 m2.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Kommune: Fjell
Eier
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: LYNGTUN
ØYBOST GEIR OVE
Bruksnavn: FREDLY III
HARKESTAD GRETHE
Bruksnavn: HEIMLY II
KRISTIANSEN JARL TORSTEIN
Bruksnavn: HEIMLY III
KRISTIANSEN JARL TORSTEIN
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 80 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 95 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 116 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 117 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Side 1 av 2
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211654-1
Bildøy Lok. 25
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Om lokalitet
Detaljtype
Tekst
Funnreferanse
Totalt er det 75 funn frå lokaliteten. Ingen av dei er tidsdiagnostiske. Det dreier seg om avslag i flint, kvarts og kvartsitt.
Lokaliteten kan ha vore nytta i TM og SM. Basert på høgda over havet og råstoffsamansetninga indikera det ei
bruksperiode i SM. Stratigrafien variera i prøvestikka. I PS 30 er det påvist tre trekolhaldige lag, lag 2 like under torva
(mest sannsynleg avsviing) lag 3 i midten av profilen og lag 5 i botn. Lag 5 skil seg ut med mykje trekol med større
trekolbitar, en må derfor anta at det er eit kulturlag. Store stein i prøvestikket gjorde at det ikkje vart grave til botn, så
laget fortsett noko djupare.
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211655 - Bildøy Lok. 26
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Det var gjort funn i fem av tolv prøvestikk. Lokaliteten ligg på 16-17 m.o.h. i aust-vest orientert, svakt skrånande helling, avgrensa av ein
bergrygg i nord og ein bergvegg i sør. Det var ikkje mogleg å avgrense mot aust, der stien går og delar av lokaliteten vart truleg
øydelagd da stien vart anlangt. Om lag ti meter aust for lokaliteten, på andre sida av stien ligg lok. 24. Mot vest er lokaliteten avgrensa
av to funntomme prøvestikk. Lokaliteten ligg i ein hage med grasplen, buskar og tre.Storleiken på lokalitet er ca. 11 x 9 m, og har eit
flatemål på 92 m2.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: NIDARHEIM
FLAGE BJØRN MOBERG
Bruksnavn: SKANSEN
STORHEIM LIV JORUNN
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 82 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 136 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211655-1
Bildøy Lok. 26
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Side 1 av 2
Om lokalitet
Detaljtype
Tekst
Funnreferanse
Til saman er det 7 funn frå lokaliteten. Det er ein flekkekniv og ein einegga spiss, medan resten er avslag. Råstoffet er
flint og kvarts. Ut frå høgda over havet kan lokaliteten dateres til tidligmesolittikum, eller seinmesolittikum.
Tidsdiagnostiske funn tyder på ein datering til tidligmesolittikum. På lokaliteten er det sand og silt under eit om lag 20
cm tjukt lag av torv. Stratigrafien verkar forstyrra.
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211658 - Bildøy Lok. 27
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Lokaliteten er definert av fem funnførande prøvestikk, av totalt 15. Lokaliteten ligg 17-18 m.o.h. aust for Austra Tjuvavika, på ein
hyttetomt med grasplen og granskog. Lokaliteten ligg på oppsida av hytta i eit svakt skrånande terreng. Lokaliteten ligg i ly av ein
bergvegg i vest og skråning i sør. I granskogen sør for lokaliteten er det tett med røter og ein god del stein og berg under torva. Det er
grave negative prøvestikk i alle himmelretningar. Det er og grave prøvestikk på nabotomten i aust, men ingen av dei var funnførande.
Grasplenen verkar til å vere delvis forstyrra av nyare inngrep. Blant anna vart det påvist nedgrave søppel i eit prøvestikk, samt at nokre
av funna ligg like under torva noko som tyder på at masser har vore flytta på. Storleiken på lokalitet er ca. 24 x 8 m, og har eit flatemål
på 178 m2.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211658-1
Bildøy Lok. 27
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Om lokalitet
Detaljtype
Tekst
Funnreferanse
Det er funne ein kniv i flint og eit mogleg prosjektil. Lokaliteten kan både vere frå TM og SM. Dersom det er ein
strandbunden lokalitet tyder høgda over havet på at den kan vere frå TM. Då funnmaterialet er dominert av flint
(utenom eit avslag i jaspis) indikera det ein bruksfase i TM. Funna ligg i BL 2 i sand- og silthaldige lag med stein.
Spesielt mykje stein i prøvestikka på grasplenen.
Side 1 av 2
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
211660 - Bildøy Lok. 28
Hentet fra Askeladden: 30.03.2015
Stedfesting
Fylke: Hordaland
Kommune: Fjell
Gårdsnavn:
Beskrivelse
Lokaliteten er påvist innafor ei hyttetomt sør i planområdet, på 19-20 m.o.h. Det er funn i fire av sju prøvestikk. Med eit heva havnivå i
TM har lokaliteten vore utpå ein tange, i sydspissen av øya, mellom to kryssande sund. Funna er gjort i prøvestikk på grasplen og i
naturtomt med tre og busker. Lokaliteten ligg på ein turr flate som ligg i ly av bergknaus i nord og aust. Med eit heva havnivå har det
vore hamn i vest. Lokaliteten er avgrensa av negative prøvestikk og av berg i nord og vest. I aust er det stein/berg under torva. I nord er
det anlagt gangveg. Det vart greve eit prøvestikk i skråninga aust for gangvegen, men det var negativt.
Klassifisering
Kategori: Arkeologisk minne
Art: Bosetning-aktivitetsområde
Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning
Nåværende funksjon: -
Eiendomsopplysninger
Eiendom
Eier
Kommune: Fjell
Bruksnavn: ÅRHAUGEN
VALEN ROGER OVE
Bruksnavn: LIA
HAGA INGVALD SELMER
Bruksnavn: SOLTUN
OLSEN ROAR HOLTHE
Gnr: 34 Bnr: 6 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 124 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Kommune: Fjell
Gnr: 34 Bnr: 125 Festenr: 0 Seksjonsnr: 0
Vernestatus
Vernetype: Automatisk fredet
Tilhørende enkeltminner
ID
Navn
Kategori
Vernetype
Registrert
Datering
211660-1
Bildøy Lok. 28
Arkeologisk minne
Automatisk fredet
25.02.2015
Eldre steinalder
Side 1 av 2
Om lokalitet
Detaljtype
Tekst
Funnreferanse
Det ikkje tidsdiagnostiske trekk ved funnet, men høgda over havet gjer ei datering til TM. Utanom to avslag i kvarts er
råstoffet flint.Storleiken på lokalitet er ca. 10 x 9 m, og har eit flatemål på 65 m2.
Hendelser
Dokumentasjon
Oppretting og ansvar
Registrert: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Inntastet: Anders Strandheim Wahlborg - 25.02.2015
Ansvarlig organisasjon: Hordaland fylkeskommune
Side 2 av 2
Kultur- og idrettsavdelinga
Agnes Mowinckels gt 5
Postboks 7900
N-5020 BERGEN
Telefon: 55 23 90 00
www.hordaland.no