Øy-Blikk nr. 32/2015
1985 30 ÅR 2015 Øy-Blikk Torsdag 3. september 2015 Spør oss om BUSTADLÅN Dei beste vilkåra får du gjennom Møre Ung og Møre Verdi. Berit Lie Valderhaug Aut. finansiell rådgivar Tlf. 70 18 95 63 [email protected] Din lokale eiendomsmegler Odd-Arild Sæther Mob: 900 88 380 odd.arild.sather @moremegling.no Nr. 32 | 30. årgang Selge | ? Cecilie Clausen Dyb [email protected] Tlf: 400 01 064 www.oyblikk.no | Laussal kr 20,- Boligspesialisten i gisKe selge Bolig? Kontakt meg i dag for en gratis verdivurdering Audun Sjøholt mob 906 03 774 [email protected] www.notar.no – Dei eldre har det godt Kommunalsjef Lene Bjørlo Overå er stolt av arbeidet som blir gjort i eldreomsorgen i Giske. Sist veke fekk ho og Giske Omsorgssenter besøk av landbruksog matminister Sylvi Listhaug (Frp). kommuneval side 6-13 velkomen til giske – og til livet: Michelle Nordahl Rørvik og mora Andrea Nordahl Rørvik fekk besøk av ordføraren. Foto: Odd Egil Valderhaug Aldri for seint å debutere Øyvind Arne Alnes kjøpte ny terrengsykkel og debuterte i verdas største terrengsykkelritt. SIDE 15 Her er innbyggar nr. 8000! Nok ein milepæl blei nådd i Giske kommune heilt på tampen av Knut Støbakk sin 12 år lange periode som ordførar. Det måtte sjølvsagt markerast litt ekstra, især når den som runda det magiske talet også er heilt ny i livet. Vesle SIDE 4 Michelle er innbyggar nr. 8000 i Giske. ord for dagen: 3. september 2015 Veke 36 Helsingar med kunngjering av tid og stad for feiringa kostar 110 kroner. Legg ved frankert konvolutt dersom du ønskjer biletet sendt i retur. Siste frist for innlevering av helsingar og takkeannonser er tirsdag klokka 12.00. Hipp hurra for den snille og flinke go`jenta vår, Alida Giske Andersen som fylte 9 år i går! Bursdagsklemmer fra mormor og morfar, tante, onkel, Jakob og Markus. Vi gifter oss den 5. september 2015. Vielsen finner sted i Ervika på Stad, enten på sanden, på gresset eller i St. Svithun minnekappell. Den som kommer får se. Festen blir i låven på Ferstad! Med vennlig hilsen Naomi Røssevold og Daniel Dalsbø @jannicke_valderhaugstrand - 25.6.15 Helsingar kan sendast på e-post til: [email protected] @anneostnes - 25.8.15 – max. 30 ord – @amha83 - Anna Margrethe Hanssen - 1.3.15 Bilethelsingar i Øy-Blikk er GRATIS Vi oppfordrar alle til å bruke fullt namn på den eller dei som vert gratulert. Norsk ordtak Olivia Vang Mattiello Gratulerer med fireårs dagen 8. sept, kjære snille Olivia! Bursdagsklem fra, Oldemor Antonetta, mormor og morfar. @rogerstrand - 10.5.15 likk @jannicke_valderhaugstrand - 17.6.15 Ansvarleg redaktør: Odd Egil Valderhaug Utgjevar: Øy-Blikk AS Tru ikkje hestehov eller barneræv Øy-Blikk arbeider etter “Ver Varsam” plakaten og øvrige etiske retningsliner som vert lagde til grunn i norsk presse. Den som meiner seg råka av urett-messig avisomtale, vert oppmoda om å kontakte redaktøren. Pressens Faglige Utvalg (PFU) er eit klageorgan oppnemnt av Norsk Presseforbund. Organet handsamar klager mot pressa i etiske spørsmål. PFU, Rådhusgt. 17, 0158 OSLO. Tlf. 22 40 50 40, fax. 22 40 50 55 @ellengskrede - Ellen Giske Skrede - 8.2.14 Ubunden lokalavis for Giske #øyblikk Øysenteret, 6050 Valderøy Telefon: 70 18 63 80 Faks: 70 18 63 90 e-post: [email protected] [email protected] [email protected] Forretningsannonsefrist: Måndag kl.12 Privatannonsefrist: Måndag kl.16 Trykk: Polaristrykk AS Sats og montasje: Øy-Blikk JOURNALIST FRILANS: Nora R. Hesseberg Birgitte Magelssen Godø Anja Heimland Løkling Odd EGIL VaLdERHauG RedAkTØR & dAGLeG LeIAR [email protected] REbEcca MOLTu RIISøEN MARkNAdSSJeF [email protected] KRISTOFFER OFTEdaL RedAkSJONSSJeF [email protected] ROLF HaNSEN JOURNALIST [email protected] MaRcuS MuRPHy GRAFISk FORMGJeVAR [email protected] 2 TIPSTELEFON 92 42 33 98 MaRIT øRSKOG RedAkSJONSMedARbeIdAR [email protected] Torsdag 3. september 2015 Øyriket Giske Giske kommune omfattar dei fire øyane Vigra, Valderøya, Giske og Godøya. Øyriket har til saman 7.924 (jan. 2015) innbyggjarar. Øyane er bundne saman med tunnel og bruer, og kommunen er knytt til fastlandet med undersjøiske tunnelar. øyglimt Kulturlivets dag utsett til 13. mars det skjer Sveletreff Valderøy sokneråd arrangerer sveletreff kvar måndag i Valderøy kyrkje. Her blir det svele og kaffi, god prat, kanskje litt song og opplesing. Kom og gå når det passar deg. Alle velkomne. måndag 7. september, Valderøy kyrkje Initiativet til Kulturlivets dag i Giske er blitt godt mottatt, og mange ser at dette vil vere både nyttig og viktig for innbyggjarane og kulturlivet i Giske kommune. No ser vi at datoen ikkje passar for ein god del av kulturaktørane, og at arrangementet kanskje kjem litt raskt på etter sommarferien. Vi har derfor vurdert det slik at det er best om vi flytter arrangementet til søndag 13.mars 2016. Vi håper at alle de som har meldt interesse fortsatt vil vere med! Vi kjem tilbake med meir informasjon, men ber om at alle noterer seg datoen. håper at de sparer på planane, engasjementet og motivasjonen til mars 2016. Med venleg helsing arrangementskomiteen: Torill Valderhaug Ernst Valderhaug Joanna Grimstad Frode Elias Synnes Vi vil sjølvsagt få beklage overfor de som har brukt tid og krefter på å legge planer for dagen. Vi Pensjonistkafé Pensjonistkafe på Husmortun kvar tysdag frå 8. september. tysdag 8. september, Husmortun Gudsteneste Tekniske problem gjorde at stad og tid for gudstenestene falt ut denne veka. Øy-Blikk beklagar. Sjå eventuelt www.giske.kyrkja.no Babysang Tysdagar i Valderøy kyrkjekjellar. Sang og leik, mat og prat. Ta med matpakke. tysdag 8. september, Valderøy kyrkje Søndagsskule Annankvar søndag frem til midten av desember. Alle er hjerteleg velkomne til ei triveleg stund med andakt, sang, kaffi, kaker, og kor. søndag 6. september, Valderøy bedehus Formiddagstreff 60+ I bedehuskjellaren fyrste tysdag i månaden. Uformell samling rundt kaffibordet. Andakt og sang. tysdag 8. september, Valderøy bedehus Sjå også Kulturkalenderen på side 18 k u lt u r k a l e n d e r e n dato Stad arrangement arrangør 10.6 11.6–13.6 11.6 12.6 18.6–21.6 20.6 22.6 25.6 25.6 27.6 giske Kulturskule st. olavs plass godøy KgB Valdervoll KgB giske amfi terminalen/Byscene giskebana gras Valdervoll KgB rota gras terminalen/Byscene Mozart i Hundre Ålesund LIVE Godøy – Langevåg Valder – Larsnes/Gursken Giskespelet Fagernes Yacht Klubb Giske – Lepsøy Valder – Langevåg Vigra – Godøy Get Dancy! giske Kulturskule Momentium godøy Il Valder Il giskespelet Momentium giske Il Valder Il Vigra Il Momentium 3.7 4.7 8.7–11.7 15.7–18.7 terminalen/Byscene Øygardshamna Ålesund sentrum Ålesund sentrum Popquiz med Finn Bjelke Sommerfesten på Giske Båtfestivalen Tall Ships Race Momentium Momentium gad partner tall ships Ålesund 13.8 15.8 15.8 21.8 21.8–22.8 24.8 27.8 27.8 28.8 godøy KgB rota gras giskebana gras rota gras Colour line stadion giskebana gras rota gras godøy KgB Valdervoll KgB Godøy – Ørsta Vigra – Larsnes/Gursken Giske – Guard Vigra – Valder Jugenfest Ålesund Giske – Spjelkavik 2 Vigra – Rollon Godøy – FK Sykkylven Valder – Ørsta godøy Il Vigra Il giske Il Vigra Il Momentium giske Il Vigra Il godøy Il Valder Il 3.9 6.9 rota gras giske komm. idrettshall Vigra Il giske kommune 7.9 10.9 11.9 17.9 19.9 20.9 20.9 25.9 giskebana gras terminalen/Byscene Valdervoll KgB godøy KgB giskebana gras rota gras parken Kulturhus Valdervoll KgB Vigra – Vartdal Kulturlivets Dag i Giske, v/ frivilligsentralen, folkehelsekoordinator, flyktningekontor & kulturkontoret Giske – HaNo Jonas Alaska Valder – Godøy Godøy – Rollon Giske – Emblem 2 Vigra – Langevåg Musikk fra Universet Valder – FK Sykkylven 1.10 2.10 2.10 9.10 10.10 15.10 15.10 15.10 16.10 21.10 22.10 24.10 31.10 godøy KgB parken Kulturhus Valdervoll KgB terminalen/Byscene rota gras godøy KgB Valdervoll KgB terminalen/Byscene terminalen/Byscene terminalen/Byscene parken Kulturhus godøy KgB parken Kulturhus Godøy – Norborg Gammel dame - vond å vende Valder – Rollon Morten Abel Vigra – Ørsta Godøy – Hareid Valder – Norborg Thomas Dybdahl Aurora Enslaved An Evening with Nordic Tenors Godøy – Vigra Nils Ingar Ådne : Ego godøy Il riksteateret Valder Il Momentium Vigra Il godøy Il Valder Il Momentium Momentium Momentium giske Il Momentium Valder Il godøy Il giske Il Vigra Il Ålesund symfoniorkester Valder Il godøy Il oppføring i Kulturkalenderen er gratis for kulturlivet. send di oppføring til: [email protected] Kulturkalenderen viser kulturarrangement inntil 6 månader fram i tid. Kalenderen skal fortelje kort om arrangementet og skal vise tid og stad, men ikkje klokkeslett. Giske kommune historisk og framtidsretta Torsdag 3. september 2015 lyd og lys partner Øy-Blikk starter ny serie om vegnamn i Giske Denne veka starter Øy-Blikk ein ny serie om dei mange nye vegnamna i kommunen. Mange er usikre på kva namnet dei har fått som adresse kjem ifrå. Øy-Blikk vil vekene framover prøve å fortelje bakgrunnen for nokre av namna. Til å hjelpe oss med dette har vi fått med oss medlemmar frå Namnenemnda i Giske kommune. Knut Birger Giske vil skrive om vegnamna på Giske, Arne Tunheim vil ta for seg namna på Godøya, medan Odd Egil Valderhaug fortel om vegnamna på Valderøya. På Vigra er det Jorunn Synnes og Severin Haugen som vil forklare vegnamna. Vi håper at våre lesarar vil vere litt klokare etter at denne serien er komen i hamn. Først ut denne veka er Rønnebergbakkane på Valderøya. Sjå side 17 Evangeliske sanger på Valderøya Helga 11.-13. september blir det på nytt arrangert songfest m.m. under namnet Evangeliske sanger på Sunnmøre. Arrangementsstaden denne gongen er Valderøy bedehus. innsendt Det har vore arrangert liknande fleire gonger tidlegare, alle med godt frammøte og verdifullt innhald. Sjølve songfesten er på laurdag 12. september. Under leiing av Johnn Hardang og Irene Krokeide Alnes frå P7 vil kjende lokale songgrupper, solistar og duettar stå fram på rekke og rad for å framføre perler frå den evangeliske songskatten. Det har vore arbeidd med å få til ei god balanse med ulike stilarter, aldersgrupper, kyrkjetilknyting m.m., men alle vil synge om same emnet. Synge den gode bodskapen om Jesus. Komiteen som har arbeidd med arrangementet består av Peder Almedal (leiar), Irene Krokeide Alnes, Harry Valderhaug, Harry Andersen, Terje Walderhaug og Jan Erik Sæther. Følgjande kjem til å synge på laurdagskvelden: Valderøykvartetten, Marit og Irene, Johnn Hardang, Brødrene Andersen (Harry, Arnstein og Torbjørn), Dalsfjorden Bluegrassband, May Linn Andersen, Elkana og Sunnmørsgutane. Vi er også kjempeglad for at Marit Stokken vil ha appell på songfesten. Men det er ikkje berre laurdag ein kan oppleve gode samlingar. Johnn Hardang og Irene Krokeide Alnes vil forkynne på kvar si samling fredag og det blir også møte med Johnn Hardang på søndag føremiddag. Ungdomskoret Inspired og songgruppa Havlys vil synge på enkelte av desse samlingane i tillegg til faste songarar. Du som kjem til Valderøy bedehus denne helga må vere budd på ei helg med mykje og godt innhald. Innimellom den gode evangeliske songen og talen, vil det også bli servert god mat. Komiteen er kjend med at det blir arbeidd med bussturar frå andre område av landet, og vi gler oss til å sjå dykk alle. For detaljert oversikt over dei ulike arrangementa viser vi til annonsane. Det er utarbeidd ei facebookside der det ligg smakebitar frå tidlegare arrangement, plakat og elles litt presentasjon av ulike songgrupper m.m. Leit gjerne opp den. Velkommen til ei fantastisk flott helg på Valderøy! Hugs også i kvardagen: Syng evangeliet om Jesus! For komiteen Peder Almedal 3 Michelle – innbyggar nr. 8000 25. juli kom vesle Michelle Nordahl Rørvik til verda, og i går fekk ho besøk av ordførar Knut Støbakk som markerte at ho er innbyggar nr 8000 i Giske kommune. Odd Egil Valderhaug Dette er andre gong ordførar Knut Støbakk kan markere at kommunen sitt innbyggartal passerer eit tusental. I 2011 var innbyggar nummer 7000 satt pris på av kommunen og i går mottok innbyggar nummer 8000 blomar, ein sjekk og ein plakett frå ordføraren. Michelle er dotter av Andrea Nordahl R ør v ik og Tommy R ør v ik, begge innfødde valderøyingar. Mor Andrea syntes merksemda dottera fekk av kommunen var stor. Sjølv om dottera no er for lita til å skjøne oppstyret, vil ho nok bli mint på at ho var innbyggar nr. 8000 når ho blir større. Dette var truleg siste offisielle oppdrag for den avtroppande ordføraren, og han syntes dette var eit svært hyggeleg oppdrag å runde av 12 år som ordførar med. Då han vart ordførar i 2003, var innbyggartalet i Giske om lag 6400. VELKOMEN: Michelle Nordahl Rørvik blei innbyggar nr. 8000 i Giske kommune. Det er ho nok ikkje so oppteken av sjølv enno. Foto: Odd Egil Valderhaug Ordførar Knut Støbakk gratulerer mor Andrea Norddal Rørvik, med vesle Michelle Nordahl Rørvik på armen. Foto: Odd Egil Valderhaug I fjor delte vi ut 175 millioner kroner til frivillige lag og foreninger over hele landet. ggere, y r t t e p a k s g o d e Bli m sunnere og mer aktivt lokalsamfunn! Søk om støtte til lokale prosjekter innen 15. september Les mer på gjensidigestiftelsen.no Nokre engasjerte medarbeidarar innan skule og oppvekstvilkår: Dan Einarsen Wollstad, Annette Olsen Naalsund, Nina S. Gjerdsbakk og Mona Husøy Lie. Foto: Nora R. Hesseberg I Giske kan det vere so mange som 20 – 30% elevar som slit med enkle ord, bokstaver og setningar. Dette kjem ikkje av vrangvilje, eller at ein er ”dum” eller ”lat”. Dette ei stor utfordring for mange. Filmen ”PØBLER” blei vist på Moa torsdag sist veke, med stand og samtalar rundt filmen både før og etter framvising. Hovudpersonen i dokumentaren reiser rundt og informerer om utfordringer og tiltak. Nora R. Hesseberg [email protected] Systrene Emma Sofie Eide (17) og Anne Marte Eide (14) er begge ramma av dysleksi, og har fått kjenne på kroppen kva det inneber. Frustrerande – Det er veldig frustrerende å føle at du ikkje får jobba fort nok. Ikkje alle forstår kva det inneber å ha dysleksi. Eg les og skriv saktare enn andre. I gruppearbeid er det ofte folk ikkje forstår kvifor det skjer. Emma Sofie held fram: – Eg går vidaregåande skule, med studie i internasjonalt fokus; på Akademiet. Det går bra. Skulen er veldig flink til å tilrettelegge når dei veit at ein har dysleksi, og vi får tilbod om lydbøker, hjelp av lærerane og hjelp etter skulen. Eg har alltid vore veldig ærlig om dysleksien min, difor går det eigentleg greitt, også overfor vennane mine, seier Emma Sofie (17) frå Haram. Vener som forstår – Eg har også andre vener som har dysleksi, seier Anne Marte. – Difor har eg nokon å snakke Torsdag 3. september 2015 Slik kan du lukkast om du tør å fortelle sanninga med om dette, og dei skjøner jo kvifor eg bruker so lang tid på lesing og skriving.» Anne Marte går i 10. trinn på Vatne ungdomsskule, og seier videre: Eg har det igrunn veldig bra, og gler meg til å sjå filmen i kveld. Om ungdommane, kva liv dei har hatt, og kva val dei har gjort for sine liv. Eg har høyrt veldig masse bra om ”PØBLER”. Sanninga i fokus Filmen ”Pøbler” er ein nokså r ystande dokumentar. Om vanskelegstilt ungdom – og ei utstrakt hand som tilbys. Eddi Eidsvåg er gründer og prosjektleiar. – Eg spelar meg sjølv i filmen, seier Jonathan Antonio Zaman. Han står velkledd i svart dress, pene sko og forklarer seg svært greitt: – Eg har reist rundt og vist dokumentaren. Her får du sanninga! Vi drar fokus på problemet til den einskilde. Sjølv har eg levd eit turbulent liv, og deriblant havna i fengsel. I dag har eg eigen leiligheit. Eg vart sjølv spurt av filmselskapet om eg ville vere med på dette filmprosjektet, seier Jonathan Antonia med eit smil. Nyttige hjelpemidler Mange av ungdomane i ”PØBLER” har hatt store lese- og sk riveproblem, og har difor falt utav skulen og samfunnet generelt. Alle med lese- og skrivevansker kan ha krav på spesialundervisning med t i l ret telag te og gode hjelpemidler, men det krevst kunnskap til korleis ein bruker disse hjelpemidla. Det er difor utarbeidd mange gode program, som er laga for dyslektikeren. StatPed og ulike privatfirma produserer slike lærevenlege program. Dysleksien artar seg på ulikt vis. I litt høg alder kan elevane lese ganske greitt, men har problem med rettskriving, seier ein anonym forelder. Det har blitt utarbeidd mange gode tiltak for folk som slit med skrivefeil og lydoppfatning. To unge dyslektikarar: Emma Sofie Eide (17) og Anne Marte Eide (snart 15). Foto: Nora R. Hesseberg Raskast mogleg kompetent hjelp Allereide i 1. eller 2. trinn kan ein oppdage dysleksien, via lese og skriveproblem. Difor er tidleg inngrep med naudsame tiltak særdeles viktig. Dette for å unngå at problema veks seg berre større og større. PPT tek tester etter henvisning – men der er det lange ventelister, seier foreldre og lærarar som jobbar innen problematikken. Tidleg innsats krev kompetanse til å vete relevante tiltak ein skal sette inn for den einskilde. Nok folk, kompetanse og ressurser kan førebyggja seinproblemer. Sterk, utfordrande bodskap Filmen er ein tankevekkar. Ein elev svarte læreren med å kaste stol på han, heilt frå fyrste til siste klasse, ved grunn- og ungdomsskule. Han fekk ikkje hjelp. Ein anna rusa seg. Ei sat bakerst på ein sofa i klasserommet og brukte timane til å lese Donald, og smette rundt mellom beina på medelevane. Eit par sleit med voldsproblematikk, med mobbing som tilleggsproblematikk. Eddi Eidsvåg har gode medhjelperar som går inn i oppgåvene, og utfordrar elevane utifrå deira ståstad. Noko fell i god jord, anna fell i steinjord. Det ender med at fleire av dei vanskelegstilte ungdomane til slutt – og lukkelegvis – kom seg ut i jobb. På Rema, Vita, i posten, som lagermedarbeider eller som Jonathan: Reiser rundt, presenterer filmen og fører samtalar med kinopublikum om alt aktuelt rundt problemstillinga. Uansett: Filmen vert avslutta der vi ser ungdomar med eit nøgd smil om munnen, og ei glad mine, med eit uttrykk som vitner om meistring og sjøltillit. Dette er ungdomar som har fått ein ny sjanse, teke vare på den, blomstrer opp, og er på rett veg. Jonathan Antonio Zaman veit ikkje sjølv om han har dysleksi; har ikkje fått sjekka det opp enno, seier han. Han sona i fengsel for vinningskriminalitet, men har no lagt alt dette bak seg, og har gjennomgått ei forvandling frå deltakeren under Nav-prosjektet fram til i dag. Foto: Nora R. Hesseberg fakta Dysleksi kjem frå ”dys” + ”lexia” som betyr vansker med ord. Dette er ein spesifikk lese- og skrivevanske som kan vere ulik i alvorlighetsgrad og uttrykk.» Fonologisk: At man har problemer med lydene i språket. Og redusert språkleg arbeidsminne. Opptrer på tross av normal intellighens, vanlig undervisning og andre sosiale tilhøve. Dyskalkuli kjem frå ”dys” + ”calculia” som betyr vansker med tal. Kjelde: Dysleksi Norge. Filmen ”PØBLER” er regissert av Kari Anne Moa, og hadde premiere 17. august under filmestivalen ”Amanda” i Haugesund. 5 Spørsmål til politikarane i Giske Kva med å gjere det enklare? ina giske vegard løvik Ordførarkandidat, Giske FrP 2. kandidat, Giske FrP Kvar dag har den sittande regjeringa gjennomført viktige lovend r inga r som g jer kvardagen for deg litt enklare. No ønskjer vi å gjere det same i vår kommune. Ei stemme til oss, gjer jobben lettare. Framstegspartiet i regjering har levert på ei rekkje område etter at vi gjekk inn i regjering. Hovudsakane lågare skattar og avgifter, forbetra samferdsel, helse og omsorg, tryggleik og forenkling har blitt følgt opp. No skal vi lokale folkevalde følgje opp regjeringa sitt forenklingsarbeid, om vi får stemma di i september. Vi har nemlig «ein enklare kvardag» som rettesnor, og eit ønskje om å gjere ein positiv forskjell i våre lokalsamfunn. Når regje- ringa seier dei vil forenkle, forbetre og fornye, så meiner vi i Giske FrP følgjande: – Vi kjem ikkje til å hengje oss opp i bagatellar som fordyrar din byggesøknad, berre for å finne ein grunn for å seie nei til deg. Vi kjem til å bruke kvar dag, for å gjere lokalmiljøet, skulane våre, omsorgsentra våre enda betre. Dei kommunale vegane våre er av ein for dårleg kvalitet og for smale. Vi må få politikar som tenkjer nytt. No kan også du gjere ein forskjell. Vi vil jobbe aktivt kvar einaste dag for at vårt lokalsamfunn skal bli enda betre. Vi er opptekne av det same som du er opptatt av. Vi ønskjer oss større fridom Vi veit at om Giske kommune slår seg saman med andre kommunar vil arbeidplassar forsvinne frå kommuna, dei ansatte på rådhuset blir flytta til eit nytt kommunesenter, anten i Ålesund eller ein annan stad. Det er sjølvsagt svært uheldig å misse desse trygge arbeidsplassane. i kvardagen, mindre byråk rat i, bet re skular for våre barn, utbygging av samferdsel og infrastruktur. I tillegg er vi genuint opptatt av at det kommunale helsetilbodet skal bli betre og breiare, samt at våre eldre skal få ein verdig alderdom. Mest av alt, er vi opptatt av at når du stemmer på oss – skal du få det vi har lova deg. Ikkje kva kommunen vår meiner er best for deg … og oss. Stem fram ein politikar som vil noko. Som ønskjer noko større enn seg sjølv og som er oppteken av dei små og store ting i kommunen din. Vi i FrP er desse politikarane. Stem på oss! Nav v il tr uleg også forsvinne. Vi har også sett at helsestasjonane på Ellingsøy og Hessa vart sentraliserte til Ålesund sentrum. Dette vil truleg også skje med helsestasjonen på Valderøy. Alt dette er klart negativt for Giske kommune. Eg kan tenkje meg at det er politikarar i Giske som seier at dette ikkje vil skje. Svaret til det er at det i ei ny stor kommune blir det ikkje dei som bestemmer dette.I ei Regionkommune Sunnmøre vil Gisk om ein ser på folketalet få tre til fire representanter i kommunestyret,men det kan også bli hull.Det er nominasjonsnemdene for dei enkelte partia som stort sett avgjer det. Eg vil ha klare svar på: • Kva kommunale tilbod for innbyggjarane i Giske kommune blir betre om Giske kommune slår seg saman med ei eller fleire kommunar? Eg vil ha eksempler på tilbod på alle øyane. Det vert sagt at store kommunar leverar betre kommunale tilbod enn små,så då må vi kunne vente og krevje at tenestene blir betre, og at vi får igjen fleire offentlege arbeidsplassar enn dei vi tapar. Vi har sett att legevakta for omlag heile nordre Sunnmøre har blitt sentalisert til Ålesund,dette kan ein sjå på som ein forløpar til kommunereforma. Er det denne og liknande sentraliseringar som blir kalla betre tilbod til innbyggarane, om ein slår saman kommunar? Ventar klare svar frå alle ordførarkandidatane før valet,og særleg frå Høgre og Frp som sentralt er pådrivarane for kommunesamanslåinga/sentraliseringa/ avdemokratiseringa,men også frå AP i Giske som heng seg på dette. Ivar B. Roald, Vigra Bygdelaga i Giske må kome sterkare med i styringa av eiga utvikling Gunnar kvalsund Leiar, Giske Høgre Skal Giske kommune utvikle seg i ei god retning, må vi klare å engasjere befolkninga i dei ulike bygdelaga i kommunen og gjere det mogelig å være med å styre eiga utvikling i større grad. 6 Dei som bur på Godøya, på Giske, på Roald, på Skjong, osv. veit klart best kva som skal gjere deira bygdelag og lokalsamfunn til ein betre stad å bu. Kvifor blir denne d imensjonen av pla nlegginga ofte borte i gjennomføringa av planprosessar? Kommunen med administrasjon og politikarar forsvarar seg ofte på dette med at dei har gjennomført planlegginga i høve til Plan- og Bygningslova, annonserer planprosessar, kallar inn til grendamøter, osv. Likevel feilar ein ofte i gjennomføring av planlegginga og mange føler seg overkjørt. Dermed misser kommunen også viktige aktørar og medspelarar i gjennomføringa av dei tiltak som blir vedteke. Giske Høgre ynskjer å gjere tiltak som kan betre og endre dette. I sitt program for komande periode har partiet programfesta at ein vil bidra til at kvart enkelt nærmiljø på øyane kan utvikle seg til «lokale kraftsentra» og med sin eigen «identitet». Vi må klare å gjennomføre planprosessar og deltaking som gjer innbyggarane stolte av å bu der dei bur og at dette er ein viktig drivkraft for vidare utvikling av eige nærområde. Det må ikkje være slik at bygdelaga sitt engasjement er basert på det å være i forsvarsposisjon og handle ut frå eit «trusselbilde», men sterkare styring av eiga utvikling og ei målsetting om at summen av dei gode, gjerne ulike nærmiljøa i kom mu nen e r det som Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 skaper Giske kommune sin attraktivitet. Det er allereie gode grendalag i mange av bygdelaga i kommunen. Grendalaga må få ein klarare definert struktur i kommunen sin sterkare kontakt ut mot det frivillige arbeidet. Kommunen må bidra til at disse grendalaga får ein god struktur og leiing, og gjerne gi høve til kompetanseheving på ulike områder – for å gi grendalaga grunnlag for endå betre styrking av eige bygdelag. Sjølv om vi ynskjer å styrke dei ulike «kraftsentra» i bygdelaga rundt om i Giske, så ynskjer vi også at sentrumsf unk sjonen i kommunen vår må styrkast. Giske Høgre har kome til at vi vil bidra til at det vært etablert ein sentrumsfunksjon på Sætra/ Gjøsund. Nærleik til sjøen og hamneaktivitetar er viktige insitament for å skape eit sentrum for eit øy samfunn. Det vil vere viktig å etablere ei utvikling i dette området, som kan innehalde bærekraftige funksjonar innan handel og service. Likeså klare å integrere den industrien og rederiaktivitetane ein har i området. Det vil også være viktig å integrere bustadar – for å skape eit meir levande og attraktivt sentrum. Sentrumsutviklinga må utviklast på ein slik måte at dette kan bidra til ytterligare tilbod for kommunen sine innbyggarar, men også slik at dette kan gjere kommunen meir attraktiv og skape ein sterkare identitet. Torsdag 3. september 2015 – Dei eldre har det godt Eldreomsorg i Giske er langt betre enn sitt rykte, meiner både einingane og den administrative leinga ved Giske Omsorgsenter. tekst/foto: rolf hansen [email protected] Det nye omsorgsenteret på Valderøya stod klart i 2012. Ved sidan av 37 bebuarrom, fysioterapi- og ergoterapiavdeling, praktisk bistand, dagtilbod for heimebuande, kafè og sentralkjøken, held administrasjon for heimebasert omsorg til her. I Giske kommune er ein godt nøgd med mykje, og kunne gjerne tenkt seg meir positiv omtale kring eldreomsorgen i kommunen. – Vi meiner vi har gode tenester, som er fagleg forsvarlege. Vi er faktisk stolte av arbeidet som vert gjort i eldreomsorgen i Giske, seier kommunalsjef Lene Bjørlo Overå. Kjennar seg ikkje att Kommunalsjefen meiner tilbodet til brukarane er godt, og dei tilsette gjer ein framifrå innsats for å gi brukarane det dei treng i kvardagen. – Vi gir tilbod innan alle tenestane, og dekker alle område. Det er gode tilbod, der dei tilsette gjer ein fantastisk jobb. Difor kjenner vi ikkje oss att i det som vert sagt no i valkam- pen, fortel Bjørlo Overå vidare. Innan eininga skulle ein gjerne hatt meir positivitet kring tilbod og tenestar. Førebels føler dei tilsette og den administrative leiinga, at eldreomsorg omtalast med negativt forteikn for ofte. – Vi ønskjer oss heilt klart eit positivt fokus på det eksisterande tilbodet og dei tenestane vi har. Det er for lite av det i dag. Ein skal sjølvsagt setje fokus på det som ikkje fungerer, men fram til no har media retta fokus på berre det negative. Alt det positive får ikkje omtale. Når ein då får inntrykket av at alt er heilt grusamt innan eldreomsorgen, vil folk helde fram med å snakke ned det vi driv med, seier. Det er nettopp talet på tilsette eininga sjølv kunne tenkje seg å få opp. – Vi gjer det vi kan med dei ressursane vi har, og jobbar mykje tverrfagleg og på tvers av einingane. Dei tilsette jobbar svært fleksibelt, og skal ha all ære. Sjølvsagt hadde vi gjerne ønskja oss fleire hendar om det hadde vore økonomi til det. Vårt fokus no er retta mot kvardagsrehabilitering, og å endre på korleis vi gjer ting. Det kan truleg hauste gevinstar på sikt. Vi søkjer heile tida utvikling og vidareutdanning innan faget, noko som er svært viktig, rundar einingsleiar i Valderøy omsorgsdistrikt Ebba Hjellbakk av. FOR FÅ HENDAR TIL HJELP: Under vitjinga ved Giske omsorgssenter fekk Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug og ordførarkandidat Ina Giske helse på nokon av brukarane. Her fortel Knut Skjong (nede til venstre) at dei gjerne skulle hatt fleire hendar til å hjelpe dei i det daglege ved senteret. Fleire tilsette er også det leiinga ved Giske omsorgssenter peikar på som det einaste som ikkje er godt nok slik eldreomsorgen i Giske fungerer i dag. Hjartesukket Under vitjinga frå Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug sist fredag, fekk brukarane ved Giske omsorgsenter seie si meining om tilbodet. Knut Skjong var nøgd med mykje, men etterlyste fleire tilsette. Sjølv ser han knappast, og er avhengig av tilsette fortel han kva som ligg på serveringsfatet. – Når vi et middag er det ofte ikkje tilsette til stades når maten står på bordet. For min del er det viktig å vite om det er fisk eller kjøtt til dømes. Diverre har dei tilsette mykje å gjere, og forsvinn til andre gjeremål av og til, fortalde Knut Skjong til ministeren. PRESENTASJON: Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug og ordførarkandidat Ina Giske fekk ei utfyllande orientering om korleis oppgåvene vert løyst i eldreomsorga og ved Giske omsorgssenter. ELDREOMSORG I GISKE: Den administrative leiinga, Giske-Frp og Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug møtast sist fredag ved Giske omsorgssenter, der eldreomsorga stod i fokus. FrP-fokus på matglede Landbruks- og matminister Sylvi Listhaug (FrP) vitja Valderøy Omsorgsenter fredag. Der fekk ho ei orientering om status for eldreomsorgen i Giske. TEKST/FOTO: ROLF HANSEN Listhaug hadde eit tett program, der ho vidare skulle innom både Ålesund og heim- torsdag 3. september 2015 kommunen Ørskog. P å G i s ke o m s o r g s e nte r fekk FrP-ministaren ein presentasjon av hovudtrekka i omsorgstenesta til Giske Kommune. – Eg er tidlegare eldrebyråd i Oslo, så eg har brukt mykje tid rundt på sjukeheim og eldreomsorg generelt. Difor var det kjekt og interessant å kome hit å sjå nærare på korleis ein gjer det i Giske kommune, innleiar Landbruks og Matminister Listhaug. Ho fekk også ei omsyning, der turen starta på det store sentralkjøkkenet. På smaksmenyen stod det fisk. Mat og eldre er ein viktig sak for både Listhaug og FrP. – God ernæring er viktig for livskvaliteten, og det er mitt spesialområde innan eldreomsorg. Eg er svært oppteken av at dei eldre skal få god og nok mat. Fisken vi fekk servert her var i alle fall svært god, rundar Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug av. Matkos Listhaug har sine røter frå Ørskog, og har tidlegare mellom anna jobba nokre år på sjukeheim før den politiske karrieren skaut fart. Heimbygda var tredje stopp for FrP-delegasjonen, som runda av dagen i Ålesund Sentrum for å møte veljarar og folk flest. Før det opna Listhaug konferansen ”Gyldne Måltidsøyeblikk” same stad, og god og riktig mat er viktig også for FrP-ordførar kandidat Ina Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 Giske. – Det var godt å få satt dette på dagsorden, då eg er svært oppteken av ernæring og mathelse. Det vi har sett frå kjøkkenet her i dag, er ein teikn på at maten til dei eldre i Giske truleg er svært bra. Det er viktig, for mathelse og ernæring omhandlar svært mykje. Både mental og fysisk helse, og livet til folk. Det er vi svært opptekne, av seier ordførar-kandidat Ina Giske. 7 TRONGT: Eit døme på kvardagsutfordringar på Giske. Anja Rovde Misund (fremst) har greidd å buksere barnevogna forbi ein bil som nesten fyller bredda på vegen alaine. Verre er det nok når bilane ikkje står i ro som her. Foto: Ove Paulsen – Skulevegen må ha førsteprioritet Venstre sine fylkestoppar vart skulerte på samferdsel og skuleveg i Giske. Utfordringane kom bokstaveleg tala trillande. kristoffer oftedal [email protected] Fylkesvegane på Giske og trafikktrygging var mellom punkta på programmet då Giske Venstre tok imot fylkestoppane sine sist veke. Fylkesvaraordførar Gunn Berit Gjerde og 2. kandidat Iver Nordset, som også er nestleiar i Samferdselsutvalet hadde teke turen til sagaøya. Der sto leiaren i Giske Nærmiljøutval, Monika Vartdal Giske, klar til å vise dei utfordringane spesielt retta mot oppvekstvilkåra for dei mjuke trafikantane på Giske. Sjarmerande, men utrygt – Dei fleste som har besøkt øya synes det er sjarmerande med dei smale vegane. Det synes også vi som bur her. Men vi må ha trygge vegar for borna våre, som skal bruke vegane både til og frå skule, og i fritid, seier Vartdal Giske. Nærmiljøutvalet har stått på i mange år med både underskriftskampanjer og andre innspel til kommuna, for å få fokus på at no må det vere Giske sin tur. Dette har gitt resultat, meiner ordførarkandidat Britt Giske Andersen, som sjølv er busett på øya: – Dei fleste partia har no signalisert i programma sine at veg på Giske er prioritert. Difor var det viktig for Giske Venstre at våre fylkestoppar var orientert den dagen henvendinga frå Giske ligg på deira bord. Ikkje autostrada – Vi vil ikkje ha autostrada på Giske. Vi vil ha ein brei nok veg til at to biler kan møtast og gangveger som skil dei mjuke trafikantane. Og skulevegen må ha førsteprioritet, seier både Mali Aspehaug og dei andre kvinnene det forsterka Venstrelaget møtte langs vegen. – Det burde absolutt ikkje vere for mykje å be om, seier Gunn Berit Gjerde, som gleda seg over alle mødrene med born som ho møtte langs vegen. – Det er jo desse vi vil ha tilbake. Her ropar fylket etter kvinnene som vi vil ha heim, seier Gjerde, og siktar til kvinneunderskotet i Møre og Romsdal. – På Giske traff eg dei. Då må vi ta vare på dei og leggje til rette for at dei fortsatt vil bu der. Her må vi tenke løysingar i lag, men initiativet må kome frå kommunen, og vi skal vere klar til å ta i mot dei. Smertegrensa er passert Med nesten dobling i talet på innbyggarar dei siste åra, har det altso vokse fram eit sterkt behov for å få utbreta vegane, og då spesielt fylkesvegane som går gjennom og rundt øya. – Etter at Giske-øya fekk fastlandssamband har folketalet auka med rundt 300 nye innbyggarar. Det vil seie at mange nye hus har kome til, og mange bilar – utan at trafikktrygging har hatt sterkt nok fokus, seier Britt Giske Andersen og legg til: – Mykje har forandra seg her. Før brua kom var vi litt under 500 her, men hadde me l lom a n n a ba n k og to butikkar. No har vi ingen av delane, men folk flyttar hit likevel – av andre grunnar, som nærleiken til naturen og det vakre kulturlandskapet. Vi har vore opptekne av å ta vare på dette, og det vil vi framleis. Men det har også gjort at vi har konsentrert mykje av den nye busetnaden midt på øya. Dette har vore med på at tilførselsvegen ikkje har blitt prioritert, og her har vi passert ei smertegrense. No må vi få på plass gode nok vegar, seier Britt Giske Andersen. Straks i mål med regulering Men korleis? Velkjente stramme økonomiske rammer både i Giske og Møre og Romsdal fylke gjer at her må ein tenke gode løysingar i lag, meiner ordførarkandidaten. Her kom Iver Nordset, som i tillegg til å vere nestleiar i Samferdsel også er leiar i Trafikktryggingsutvalet i fylket, med råd: – Der finst incentiv på fylket, seier Nordset, og nemner mellom anna 50/50-spleising på gang- og sykkelvegar. Dette er løysinga som også blei nemnt av Harry Valderhaug i Øy-Blikk sist veke, forklarer Britt Giske Andersen. – Ja, det inneber at kommu- nen først legg ut, for å kome raskare i gang, og så får tilbakebetalt frå fylket. Det var eit godt utspel, seier Giske Andersen om utspelet frå ordførar-rivalen. – I tillegg har ein trafikktryggingsmidlar, held Iver Nordset fram. – Men då må vi få saka på bordet frå Giske kommune, og i lag må vi sette oss rundt bordet. Hittil har det vore stilt, avsluttar Nordset. Ingen vedtak har altso vore sendt til fylkeskommunen, men leiar i Komité for kultur, miljø og tekniske saker, Ove Paulsen (også frå Giske Venstre og tilstades på synfaringa), stadfestar at dei no er straks i mål med både ny regulering av skulevegen og ein plan for resten av fylkesvegane på øya. – Når den blir vedteken i det nye kommunestyret er det berre å sette seg på første ferge til Molde og ikkje gi seg før ein har fått klarsignal på spleiselaget, og om å sette i gong, avsluttar ordførarkandidat Britt Giske Andersen. So gjenstår det til etter kommunevalet å sjå om det blir ho eller ein annan ordførar som tek ferga til slutt. VENSTRE PÅ VEGEN: Geirmund Oltedal (3. kandidat i Giske Venstre) Iver Nordset (nestleiar i Samferdselutvalet og 2. kandidat i fylkestingsvalet), fylkesvaraordførar Gunn Berit Gjerde, Monika Vartdal Giske (leiar for Giske Nærmiljøutval), ordførarkandidat Britt Giske Andersen og 2. kandidat Jan Ove Skodje (begge frå Giske Venstre). Foto: Ove Paulsen 8 Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 Torsdag 3. september 2015 Eldreomsorgen: partia svarar Her er spørsmåla Valderøya Pensjonistlag stilte politikarane: Vi har teke med noko av teksten i brevet for at lesarane skal sjå spørsmåla i rett samanheng. For å lese heile brevet, sjå Øy-Blikk frå 20. august. Red. ein kan få til eit slikt senter i vår 1.[...] Kommunen har plikt til å gi eit kommune? fullgodt, samordna og fleksibelt teneste• Dersom kommunen ikkje har tilbod som skal ta vare på kontinuiteten i samarbeidsavtalar, vil de sørge for tenestane. Valderøy Pensjonistlag meiner at dette kan bli gjort? dette ikkje er slik i dag, og at vi treng somatiske sjukeheimsplassar i kommunen. 4. Vi er kjend med at det kan vere svært • Vil ditt parti/liste arbeide for at ei lang ventetid for behandling ved fysioavdeling ved Giske omsorgssenter økonomi til beste fordette innbyggerne terapiklinikkane i Giske, gjeld for vert omgjort og opnaSunn som og bærekraftig både kommunale og private fysioterasjukeheimsavdeling? peutar. Kvaliteten på desse tenestene, er etter vi kjenner til det, svært god, men 2.[...] Brukarutvala skal betre omsorgsdet er for få fysioterapeutar. [...] tilboda for dei det gjeld og for samfun• Vil ditt parti/liste gjere noko net. Slike utval er etter vår meining med denne situasjonen som gjeld nyttige, i tillegg bør kommunen skaffe svært mange av innbyggarane i seg oversikt over etablerte organisasjokommunen? nar i Giske som representerar dei eldre om dei ikkje alt har det. 5. Tidlegar i sommar kom det eit utspel • Vil ditt parti/liste ta opp saka frå Landbruks- og matminister Sylvi om å opprette brukarutval i vår Listhaug der ho inviterte alle sjukeheikommune? mane og institusjonane i landet til ein konkurranse om matglede for eldre for å 3. Fleire stadar i landet vert det no oppauke merksemda om maten og måltida retta det som vert kalla Morgondagens si betydning for eldre. [...] aktivitetssenter. Dette er tenkt å vere ein Giske kommunestyre har vedteke felmøteplass der ein kan samle til dømes leskjøken ved Giske omsorgssenter for frivillegsentralar, folkehelsekoordinaalle institusjonane og dei heimebuande tor, frisklivssentral og frivillege organisom kjøper mat frå omsorgssenteret. sasjonar. [...] Vi går ut ifrå at kommunen • Har denne ordninga vore evaluert har ein vedteken plan for folkehelse, og og kva svar gav ei slik evaluering? at kommunen har etablert samarbeids• Har utspelet frå matministeren avtalar med frivillege organisasjonar om vore drøfta i kommunen, og har førebyggande arbeid. ordføraren engasjert seg i saka? • Vil ditt parti/liste drøfte om TVERRPOLITISK LISTE for GISKE TVERRPOLITISK LISTE for GISKE TVERRPOLITISK LISTE for GISKE 1. Å definere heildøgns omsorgsplassar som sjukeheim gir ikkje betre pleie enn på eit bukollektiv. Unntaket er at det skal vere tilsynslege på sjukeheim. Finansieringsordningane gjer og at det kjem inn meir statlege midlar ved å bruke bukollektiv. Vi får såleis råd til meir pleie ved dette enn ved å bruke sjukeheim. Vi ser utfordringane ved å bruke bukollektiv, og lovar å få ordna eit godt legetilsyn i samarbeid med legesenteret og brukarane. No er det på trappene ein nasjonal tryggleiksnorm (inkludert bemanning) for sjukeheimar (det er det ikkje no). Tverrpolitisk liste for Giske vil ta i bruk ein slik norm som minimum for tenestetilbodet på bukollektiva. Så lenge finansieringa er som den er, kan vi ikkje love fleire somatiske sjukeheimsplassar. Innfører vi det, vil det bli færre og dårlegare heildøgns omsorgsplassar. Vi vil arbeide for fleire og betre heildøgns omsorgsplassar. Trass i lovnader frå KrF er gjeldande omsorgsplan ikkje oppfylt – vi skulle få 20 nye heildøgnsplassar, vi har under Torsdag 3. september 2015 1. Giske KrF er oppteken av at alle som treng det skal få eit godt og forsvarleg tilbod i alderdommen. Ved å drifte heildøgns pleie- og omsorgsplassar som bukollektiv, kan vi drifte plassane med same pleiefaktor, for lavare kostnadar. Giske KrF meinar at den drifta vi har i dag er den som gir flest brukarar eit godt tilbod. 2. Giske KrF ser positivt på brukarmedverknad, og innspelet om brukarutval. Vi vil be administrasjonen utgreie eit forslag om brukarutval, og legge dette fram til behandling for det nye kommunestyret. 3. Giske KrF synes konseptet om Morgondagens aktivitetsenter er spanande, og vi treng gode møteplassar. I dag har vi ein aktiv Frivilligsentral og ein dyktig Folkehelsekoordinator, i tillegg til mange frivillige som gjer ein uvurderleg innsats for lokalsamfunnet. Vi vil undersøke om det er mogleg å gjennomføre eit slikt konsept i Giske kommune. Vi er ikkje kjende med at det pr. i dag føreligg skriftlege samarbeidsavtalar med frivillige lag og organisasjoner. Her må vi gå varsomt fram, då vi veit at frivillig arbeid lever TVERRPOLITISK LISTE 1. Giske Høgre gjeng til val på å oppfor GISKE rette fleire sjukeheimsplassar i kom- Sunn og bærekraftig økonomi muna på Giske omsorgssenter, det må vere eit heildøgnstilbod for eldre som halvparten. til beste for innbyggerne har behov for det. Vi ser at det vert 2. Ja, heilt klart. Men dette har vist gjort mykje bra innan eldreomsorga seg å vere svært personavhengig. Eg og demensomsorga, med ein må og ha har sjølv vore med i brukarutval på Visomatiske heildøgnsplassar. gra sjukeheim, problemet var at det var 2. Giske Høgre har programfesta få pårørande som møtte. Fungerande oppretting av Brukarutval. Vi meiner brukarutval er avhengig av engasjerte det er eit behov for eit brukarutval, brukarar og pårørande. der brukarar og pårørande kan få vere 3. Vi går inn for å styrke Frivillegaktive medverkarar for å kvalitetssikre sentralen for å få tilbodet spreidd til tenestene. Eit slikt brukerutval bør og alle øyane. Vi vil ikkje ha fleire bygg, vere høyringsinstans i utvikling av men betre innhald i dei vi har. Vi har plan- og tenestetilbodet. Ikkje minst er både samfunnshus, gamle skulebygg, det viktig at ein kan melde tilbake i sysbedehus, museumsbygg og mangt tematiske former, slik at ikkje tilfeldige anna som kan brukast. helsepersonell på vakt vert gjenstand 4. Giske kommune har ein vanfor unødig uro. Pårørande og brukarar skeleg økonomi. Både fysioterapi og er ein viktig ressurs som kjenner behoergoterapi skulle gjerne ha vore styrka, men vi kan ikkje love noko som vi veit vet. Hovudoppgåva er at utvalet skal ta at vi ikkje kan halde. initiativ og ta opp saker som har verdi 5. Vi har ikkje sett noko brev frå for brukarar og pårørande. matministeren. Vi går ut frå at ordfø 3. Helsefremjande og førebyggande raren kjenner saka. 24. november 2011 arbeid er eit særs viktig område som ein var kommunestyret innbedne for å må satse mykje meir på. I eit slik arbeid smake på maten frå det nye kjøkkenet er det nyttig å legge endå meir til rette for på Giske omsorgssenter. frivillig engasjement. Vi veit at aktivitet TVERRPOLIT for GISKE Sunn og bærekraftig økonom av lyst og døyr under tvang. 4. Giske KrF ser av statistikken at vi har lav dekning av fysioterapi. Vi vil difor prøve å finne rom for eit nytt driftstilskot til ein privatpraktiserande fysioterapeut i neste budsjett, slik at ventelistene vert reduserte. 5. Ordninga med felleskjøken har ikkje vore evaluert og Giske KrF er ikkje imot at ordninga vert det. Ordførar Knut Støbakk seiar at han fleire gongar har smakt på maten som vert servert, og han synes den er god. Dette er sjølvsagt smak og behag, og ikkje minst eit spørsmål om kva ein forventar. Utspelet til landbruksministeren har ikkje vore politisk drøfta, men vi ser det som positivt at ho løfter fram matglede blandt eldre som eit tema. Vi er kjend med at landbruksminister Sylvi Listaug kjem på besøk fredag 28.08.15 til Giske Omsorgsenter for å informere meir rundt dette temaet. Frå det politiske nivået er det kun politikarar frå Frp som er invitert til dette møtet. For Giske Krf er omsorgstjenestene eit særs viktig del av tjenestetilbodet og vi er glade for innspelet og engasjementet til Valderøy Pensjonistlag. TVERRPOLIT for GISKE TVERRPOLITISK LISTE for GISKE og deltaking er bra for einsemd og gjer Sunn og bærekraftig økonomi eldre mindre passive. Det er særs viktig beste for innbyggerne å til nytte kompetansen og ressursen dei eldre har. Vidare må ein legge til rette for meir kontakt og fellesskap mellom generasjonar. Samspel mellom dei frivillige og kommuna er heilt nødvendig. Vi må saman utvikle den gode trenden på området, og få samla desse kreftene vil Giske Høgre halde høgt og arbeide for. 4. Giske Høgre er kjend med situasjonen innafor dette området. Vi ønskjer førebyggande tiltak og slik er denne tenesta viktig. Ikkje minst er vi opptekne av at den einskilde skal vere mest mogleg sjølvstendig i kvardagen, derfor er kvardagsrehabilitering eit stort og viktig satsingsområdet. Fysioterapi vil difor og vere sentralt i det tverrfaglege samarbeidet. Giske Høgre vil difor arbeide for å tilpasse behovet for ei eventuell auke fysiotjenestetilbodet. 5. Per dags dato, 20.8.2015, har Giske Høgre berre høyrt i uformelle samtalar med administrasjonen at Giske Kommune skal delta i konkurranse om matglede for eldre. Vi kjenner ikkje til ei evaluering og saka har heller ikkje vore drøfta i kommuna som vi kjenner til. Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 9 Faksimile, Øy-Blikk #30, 20. august Pensjonistlaget utfordrar politikarane – Fråveret av eldrepolitikk i valkampen er totalt, meiner Anne Lise Hessen Følsvik, leiar i Valderøy Pensjonistlag. I eit brev utfordrar dei no dei politiske partia til å svare på kvar dei står i konkrete saker. kristoffer ofteDal [email protected] Pensjonistlaget meiner eldrepolitikk ikkje har fått sin fortente plass i valkampen lokalt, og utfordrar difor politikarane gjennom brevet og direkte her i Øy-Blikk sine spaltar. – Det er jo litt av det sentralt, men verken på fylkesplan eller her lokalt har vi sett at det er fokus på eldrepolitikk. Eg må seie at fråveret her i kommuna er totalt, seier Anne Lise Hessen Følsvik. For kort tid sidan sendte ho difor, på vegne av Valderøy Pensjonistlag, eit brev til alle partia i Giske kommune der pensjonistlaget ber om svar på konkrete spørsmål om eldrepolitikk. Sjukeheimsplassar Hessen Følsvik er spesielt enga- sjert i spørsmålet om fråveret av sjukeheimsplassar: – Her er altso ikkje somatiske sjukeheimsplassar (for pasientar med fysiske sjukdommar, red.) i kommuna, kun for dei skjerma, senildemente. Ho fortel at der finst ledig avdelingskapasitet, men ikkje bemanning. – Der er ikkje økonomi til det, men lova seier at kommuna skal ha det. Her er mykje ein kan ta fatt i, skjønar du. Anne Lise Hessen Fløysvik er leiar i Valderøy Pensjonistlag. No krev foreininga at eldrepolitikken får plass i valkampen. Foto: Kristoffer Oftedal Tidlegare politikar Mange vil kjenne Hessen Følsvik sjølv frå politikken. Med seksten år på baken i kommunestyret og åtte i formannskapet, representerte ho også Møre og Romsdal på Stortinget i perioden 1985-1989, den gongen Johan J. Jakobsen var leiar i partiet hennar, Senterpartiet, og rikspolitikken for øvrig var synonymt med Willoch og Brundtland. – Ja, det vil seie, eg var første vara for Gudmund Restad. Eg fekk no møte litt, så det var ei spennande tid, slår ho fast. I same periode var ho også leiar for Senterkvinnene på landsplan. Etter at ho gav seg som politikar har Anne Lise Hessen Følsvik, etter eige utsagn, halde politikken varsomt på avstand, men om ikkje ein skal stille spørsmål om partia eldrepolitikk no i valkampinnspurten, når skulle det elles vere? – Valkampen er eit høve der eg kan gjere det. Politikarane treng å sjå at vi følgjer med dei, og partiet eg har tilhøyrt får akkurat den same utfordringa som alle andre. Eg håpar dei svarar, avsluttar leiaren i Valderøy Pensjonistlag. Les svara i Øy-Blikk Øy-Blikk ynskjer å dele denne utfordringa med veljarane framføre valet, og har difor bede partia om også å sende oss svara sine. Dette har dei takka ja til å vere med på. Vi kjem til å trykke svara frå og medt neste veke, so får lesarane sjølve avgjere kven dei har trua på når det kjem til eldrepolitikk i Giske. Heile brevet frå Valderøy Pensjonistlag kan du lese nedanfor. Til dei politiske partia og andre som stiller liste i kommunevalet i Giske 2015 Det nermar seg kommunevalet, og Valderøy Pensjonistlag har spørsmål dei gjerne vil ha svar på frå dei politiske partia og andre som stiller liste til valet i kommunen vår. Vi er opptekne av det som gjeld dei eldre i lokalpolitik ken, og v il v ite korleis partia og dei komande politikarane stiller seg til spørsmåla vi stiller her. Desse spørsmåla vil også bli gjort kjend gjennom lokalavisa, og svara må gjerne kome både i den og til oss. 1. Etter at det vart gjort vedtak om å omnormere institusjonane i kommunen til omsorgsbustadar, har vi få sjukeheimsplassar att. Og dei vi har, er alle skjerma plassar for demente. Kommunen har plikt til å gi eit fullgodt, samordna og fleksibelt tenestetilbod som skal ta vare på kontinuiteten i tenestane. Valderøy Pensjonistlag meiner dette ikkje er slik i dag, og at vi treng somatiske sjukeheimsplassar i kommunen. • Vil ditt parti/liste arbeide for at ei avdeling ved Giske omsorgssenter vert omgjort og opna som sjukeheimsavdeling? 2. Vi er kjend med at det i mange kommunar no er sett i gong arbeid med å opprette br ukar ut val for institusjons- og heimebasert omsorg. På Pensjonistforbundet sitt landsmøte 2015 vart det sett fram krav om at slike brukarutval skal bli lovfesta. Brukarutvala skal betre omsorgstilboda for dei det gjeld og for samfunnet. Slike utval er etter vår meining nyttige, i tillegg bør kommunen skaffe seg oversikt over etablerte organisasjonar i Giske som representerar dei eldre om dei ikkje alt har det. • Vil ditt parti/liste ta opp saka om å opprette brukarutval i vår kommune? 3. Fleire stadar i landet vert det no oppretta det som vert kalla Morgondagens aktivitetssenter. Dette er tenkt å vere ein møteplass der ein kan samle til dømes frivillegsentralar, folkehelsekoordinator, frisklivssentral og frivillege organisasjonar. Kva ein vil legge inn i eit slikt senter av aktivitetar må vere eit samspel mellom frivilleg sektor og kommunen. Poenget med dette er at ein får ein stad der ein har oversikt over tilboda som finst. Vi går ut ifrå at kommunen har ein vedteken plan for folkehelse, og at kommunen har etablert samarbeidsavtalar med frivillege organisasjonar om førebyggande arbeid. • Vil ditt parti/liste drøfte om 1.6For Framstegspartiet har eldreomsorg alltid vore ei kjernesak. Giske FrP har programfesta at vi vil jobbe for fleire sjukeheimsplassar. Vårt mål er at vi skal tilretteleggje for at eldre skal få bu heime så lenge dei ønskjer det, og så langt det er mogeleg, men at den dagen ein treng ein sjukeheimsplass skal den vere tilgjengeleg. Sentralt jobbar vi i regjering for at retten til sjukeheimsplass skal bli lovfesta, på lik linje med retten til barnehageplass. Før sommaren fremja Giske FrP forslag om at Giske kommune skal søke på prøveprosjektet om statleg finansiering av eldreomsorga. Det betyr at dei 20 kommunane som vert plukka ut til dette prosjektet vil få betydelege summar frå staten til å drive eldreomsorg for. Denne ordninga vert finansiert over statsbudsjettet som ei overslagsbevilgning. Det betyr at det er behovet til den eldre som skal bestemme tilbodet og ikkje kommuneøkonomien. Dette fekk vi ikkje med oss dei andre partia på, men vi gir oss ikkje, og kjem til å fremje forslaget på nytt i neste kommunestyremøte. Å ikkje søke om å vere med i denne prøveordninga er det same som å seie at ei ikkje ønskjer å forbetre eldreomsorga i kommunen då ein seier nei til vel 25 millionar kroner, som kan gi dei eldre i Giske ein heilt ny kvardag. 2. For Framstegspartiet går til val på å styrke einskild mennesket sin rett til å bestemme over eige liv. På det grunnlag er det sjølvsagt at vi vil jobbe for å få på plass eit brukarutval for institusjons- og heimebasert omsorg. Vi lovar å ta initiativ til at eit slikt utval vert oppretta. 3. I valprogrammet vårt skriv vi at vi vil arbeide for at det blir oppretta eit servicesenter og ein sosial møteplass i det nye omsorgssenteret på Valderøya. Eit slikt senter må sjølvsagt vere samordna, dagsaktuelt og framtidsretta. Dette var ei hjartesak for Giske FrP då omsorgssenteret ein kan få til eit slikt senter i vår kommune? • Dersom kommunen ikkje har samarbeidsavtalar, vil de sørge for at dette kan bli gjort? 4. Vi er kjend med at det kan vere svært lang ventetid for behandling ved fysioterapiklinikkane i Giske, dette gjeld for både kommunale og private fysioterapeutar. Kvaliteten på desse tenestene, er etter vi kjenner til det, svært god, men det er for få fysioterapeutar. Slik behandling er viktig både ved rehabilitering og andre situasjonar, og lang ventetid reduserer både livskvaliteten og høvet til å bli frisk av plagene ein treng behandling for. • Vil ditt parti/liste gjere noko med denne situasjonen som gjeld svært mange av innbyggarane i kommunen? 5. Tidlegar i sommar kom det eit utspel frå Landbruks- og matminister Sylvi Listhaug der ho inviterte alle sjukeheimane og institusjonane i landet til ein konkurranse om matglede for eldre for å auke merksemda om maten og måltida si betydning for eldre. Alle ordførarane i landet fekk brev frå ministeren der ho bad dei om å engasjere seg for å betre institusjonsmaten. Listhaug meiner Her er spørsmåla Valderøya Pensjonistlag stilte politikarane: 1.[...] Kommunen har plikt til å gi eit fullgodt, samordna og fleksibelt tenestetilbod som skal ta vare på kontinuiteten i tenestane. Valderøy Pensjonistlag meiner dette ikkje er slik i dag, og at vi treng somatiske sjukeheimsplassar i kommunen. • Vil ditt parti/liste arbeide for at ei avdeling ved Giske omsorgssenter vert omgjort og opna som sjukeheimsavdeling? Vi har teke med noko av teksten i brevet for at lesarane skal sjå spørsmåla i rett samanheng. For å lese heile brevet, sjå Øy-Blikk frå 20. august. Red. det ligg mykje god helse i god mat og hyggelege fellesmåltid, matglede er god eldreomsorg, seier Sylvi Listhaug. Giske kommunestyre har vedteke felleskjøken ved Giske omsorgssenter for alle institusjonane og dei heimebuande som kjøper mat frå omsorgssenteret. • Har denne ordninga vore evaluert og kva svar gav ei slik evaluering? • Har utspelet frå matministeren vore drøfta i kommunen, og har ordføraren engasjert seg i saka? Vi minner partia på at vi er mange eldre i Giske kommune, og vi representerar mange røyster i valet. Vi ser fram til å få svar på spørsmåla våre før vi skal gå til urnene med røystesetelen vår. Desse spørsmåla vert gjort kjend gjennom Øy-Blikk og lagt ut på heimesida vår. Svara kan vi få anten gjennom avisa, eller direkte til oss. Svara vert og lagt ut på heimesida til pensjonistlaget. Godt val! Med venleg helsing Valderøy Pensjonistlag v/ styret Anne Lise Hessen Følsvik, leiar Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 10 Eldreomsorg Torsdag 20. august 2015 var under planlegging og oppføring, slik blei det dessverre ikkje. Vi var også sterkt inne då Frivilligsentralen vart etablert i kommunen. For Giske FrP er frivilligheit viktig og vi ser heilt klart at innbyggjarane i Giske er godt tente med eit sterkt og solid samarbeid. Frivillige lag og organisasjonar står sterkt i Giske og det skal vi jobbe for også i framtida, og sørgje for at synergiane kjem innbyggjarane til gode. 4. Giske FrP er einig i at fysioterapitenestene i kommunen er av god kvalitet, men ser utfordringane med lang ventetid. Vi kan love at vi skal sette dette på dagsorden i neste periode og så langt mogeleg legge til rette for å få nok tenester tilgjengeleg for brukarane. Det er det god samfunnsøkonomi i. 5. Giske FrP har allereie teke opp brevet frå Landbruks- og matminister Sylvi Listhaug med ordførar Knut Støbakk, før sommaren, gjennom media, kor på ordføraren svara at han meiner maten som blir servert dei eldre i Giske er god. Han la også til at han ikkje er særleg kresen. Giske FrP slår seg ikkje til ro med dette svaret då vi er opptatt av ernæring og matglede for eldre. Vi har drøfta saka med rådmannen, og like godt invitert Landbruks og matminister Sylvi Listhaug på besøk til Giske omsorgssenter for omvising og orientering om korleis ein jobbar med ernæring og mathelse/ matglede i kommunen vår. Dette besøket sto allereie på dagsorden før brevet frå Valderøy pensjonistlag kom. Statsråden vitjar Giske kommune fredag 28. august og i den samanheng har vi også invitert leiaren av eldrerådet til å bli med på denne befaringa. I kjølvatnet av besøket vil vi be om ei evaluering av sentralkjøkken funksjonen med fokus på ernæring og matglede. Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 1. Bakgrunnen for at kommunen omnormerte instutisjonane til bukollektiv i kommunen var for å kunne gi meir pleie for pengene. Delar av rekninga blei flytta over til staten. Dette var Senterpartiet med på å røyste for. I utgangspunktet skal ikkje kva plassen heiter ha noko å si for pleiefaktoren. Det er pasienten sitt behov som skal bestemme pleiefaktoren. Det er same lovverket som blir nytta om det heiter sjukeheim eller bukollektiv. Det eg veit er at dei som kjem inn for eit kortidsopphald må betale ein høgare døgnsats enn dei som har langtidsopphald. Dette gjeld særskilt ved palliativ avdeling og rehabiliteringsavdelinga ved Giske omsorgsenter. Der har oftast pasientene i utgangspunktet kortidsopphald. Dette er ting vi i Senterpartiet ønskjer å sette på dagsorden, og vi er positive til at desse 10 plassane blir drifta som sjukeheim. Torsdag 20. august 2015 2. I dag har vi slik eg oppfattar det aktive pårørande foreiningar rundt ikring på dei ulike instutisjonane. Det å ha eit brukarutval vil, som Valderøy Pensjonistlag nemner, vere med på å betre omsorgstilbodet for innbyggjarane i kommunene. Og det er vi i Senterpartiet positive til. 3. Det vi veit i dag er at eldre kan vere ein kjemperessurs for andre. Samstundes er det ei gruppe der aktivitet er avgjerande for å bevare psykisk og fysisk helse og sosial inkludering. I framtida vil Giske kommune ha langt fleire eldre mennesker. Både framtida si økonomiske bereevne og eldre si helse og livskvalitet, vil avhenge av korleis vi i dag veljer å tilrettelegge samfunnet for dagens og neste generasjons eldre. Frivillig deltaking bidreg til betre helse og livskvalitet, og er den beste medisinen vi har imot einsemd, passitivitet og sosial tilbaketrekning. Frivillig deltaking bidreg til at eldre kan bu lengre heime og spare samfunnet for store kostnadar. Både velferdsstaten si framtid og den enkelte si helse og livskvalitet, står betre rusta om samfunnet blir tufta på frivillig deltaking og økt førebygging iblant eldre i alle aldre. Så dette er noko vi i Senterpartiet er positive til og gjerne vil bidra til. 4. Vi i Senterpartiet er opptekne av å kunne gje innbyggjarane i Giske kommune eit godt og forsvarleg helsetilbod. Og slik Senterpartiet oppfattar det, ligg Giske kommune langt under nøkkeltall for f ysioterapitenester. Dette kan sjåast i sammenheng med samhandlingsreforma sitt inntog. Pasientar blir raskare utskrevne frå sjukehus og overlatt til kommunane. Fysioterapitjeneseten har ikkje fått oppjustert sine rammer i takt med befolkningsvekst og etter at samhandlingsreforma blei iverksatt. Det er dette som i dag gjer at det er lang ventetid hos fysioterapitenesta. Dette skaper frustrasjon blant brukarane. Og det er dårlig samfunnsøkonomi i dette. Dette er ei problemstilling som Senterpartiet vil gjere noko med. 5. Der skal eg faktisk være einig med Sylvi Listhaug, det finst mykje god helse i god mat og hyggelige fellesmåltid. No har eg kjennskap i at dette er sett på dagsorden på dei ulike instutisjonane, og at ein prøver så langt det let seg gjere at måltidene blir inntatt i felleskap. Om Ordføreren har engasjert seg i denne saken må nesten han svare for sjølv. Torsdag 3. september 2015 gen: partia svarar 2.[...] Brukarutvala skal betre omsorgstilboda for dei det gjeld og for samfunnet. Slike utval er etter vår meining nyttige, i tillegg bør kommunen skaffe seg oversikt over etablerte organisasjonar i Giske som representerar dei eldre om dei ikkje alt har det. • Vil ditt parti/liste ta opp saka om å opprette brukarutval i vår kommune? 3.Fleire stadar i landet vert det no oppretta det som vert kalla Morgondagens aktivitetssenter. Dette er tenkt å vere ein møteplass der ein kan samle til dømes frivillegsentralar, folkehelsekoordinator, frisklivssentral og frivillege organisasjonar. [...] Vi går ut ifrå at kommunen har ein vedteken plan for folkehelse, og at kommunen har etablert samarbeidsavtalar med frivillege organisasjonar om førebyggande arbeid. • Vil ditt parti/liste drøfte om ein kan få til eit slikt senter i vår kommune? • Dersom kommunen ikkje har samarbeidsavtalar, vil de sørge for at dette kan bli gjort? Giske Ap har pleie og omsorg som eit viktig punkt i vårt program. Aktivitet på bukollektiva og institusjonane, møteplassar og utbygging av pleieplassar til dei som treng det er blant vår ambisiøse mål. Vi veit at dette er ein sektor som vil kreve stadig meir framover. Dette gjeld både eldreomsorg og pleie og omsorg for yngre. Psykisk helse vert eit viktig felt både for eldre og unge. Giske Ap har stor tru på at alle parti ynskjer å gjere sitt aller beste for å gje både eldre og yngre eit godt pleie- og omsorgstilbod. Og det erfaring har lært oss er at gårsdagens løysingar ikkje alltid er det som løyser morgendagens utfordring. Vi er difor veldig klar for ei skikkeleg evaluering av dagens situasjon. Dette må skje saman med brukarorganisasjonane. 1. Giske kommune treng somatiske sjukeheimsplassar. Dei skjerma plassane vi har i dag trengs til demente. Kvar det er mest praktisk å legge til rette for somatiske sjukeheimsplassar må fagetaten i Giske utgreie. Ei omgjering av ei avdeling på Giske omsorgsenter er sjølvsagt eit alternativ, men det reduserer då antall plasser i bukollektivet. Trur det er viktig at vi ser på alle moglege og kanskje til og med umoglege løysingar. 2. Vi har i dag fleire samarbeidspunkt mellom brukarar/pårørende og kommunen. Dette er viktig. Dette er veldig nyttig for alle. Brukarutval vil verte eit fint supplement til dette, Torsdag 3. september 2015 men det er viktig at dei lokale pårørandeforeningane og får sin plass. Dei er viktige. 3. Giske kommune har i dag ein aktiv Frivilligsentral. Den gjer ein svært god jobb. Det er naturleg at ein satser vidare på det som fungerer. Giske Ap trur det på alle måter er lurt at Giske Frivilligsentral blir sentral i samarbeidet med lag og organisasjonar framover og. 4. Ventetider på helsetenester er ikkje ideelt. Slik og med fysioterapi. Vårt inntrykk er heldigvis det samme som Valderøy Pensjonistlag, nemleg at tenestene er kvalitativt gode. I dag har vi fleire private fysioterapeutar med driftsavtale. Det hadde heilt klart vore flott om vi kunne fått ein auka kapasitet der. 5. Giske kommune har i dag eit godt og moderne felleskjøkken på Va lderø y O msorgsenter. M idd ag produsert der og seinare bearbeid ute i dei ulike bukollektiva. Maten har, etter det vi har grunn til å tru, god kvalitet. Det som er veldig viktig er korleis ein på dei ulike bukollektiva legg til rette for eit sosialt miljø rundt måltida og kor mykje ressursar ein set inn på siste fasen i matproduksjonen. Førebuingane til måltidet må vere ein prioritert oppgåve og kan ikkje kombinerast med stell, dobesøk o.l. 4. Vi er kjend med at det kan vere svært lang ventetid for behandling ved f ysioterapiklinikkane i Giske, dette gjeld for både kommunale og private fysioterapeutar. Kvaliteten på desse tenestene, er etter vi kjenner til det, svært god, men det er for få fysioterapeutar. [...] • Vil ditt parti/liste gjere noko med denne situasjonen som gjeld svært mange av innbyggarane i kommunen? 1. Giske Venstre beklagar at vi i Giske ikkje klarer å ha ein fullverdig sjukeheim som tidlegare tenkt når Giske Omsorgssenter vart planlagd, og som det òg var nedfelt i omsorgsplanen at det skulle bli. Grunna dei store investeringane som vart vedtatt, vart bokollektiv som driftsform valgt, for då og kunne få mest mogleg pleie for pengane. Noko også vi var nøydde til å slutte oss til, sjølv om vi prøvde å skalere ned prosjektet til at vi kunne ha råd til og drifte det og gjekk i mot nettopp grunna manglande dekning for drift. Utfordringa vår som politikar og som Venstre har røyst fleire gonger er, når er det god nok pleie og kven seier at det er tilstrekkeleg? Hvis det er slik som spørsmålstiller hevder, så må tiltak til for å sikre at bebuarane får den pleia dei treng. Dette er vi åpen for å sette på dagsorden og få belyst om tilbodet dei har på omsorgssenteret er godt nok, eller om det må andre tiltak til. Vi går til val på at Giske Omsorgssenter må ha god pleie og alle avdelingane opne. Om ei av dei skal driftast som sjukeheim, eller om vi skal seksjonere det i sjukeheimsplasser der det er mest teneleg, må utgreiinga vise. Realiteten er at det er kun dei med høgast pleiefaktor som får plass, og då er det naturleg og tenke sjukeheim. Det er viktig å hugse også at vi vil ha ei omsorgsteneste som favnar breitt og skal nå deg når du treng det. Det gjeld òg behovet for ei eventuell sjukeheimsavdeling. 2. Takk for nyttig både informasjon og innspel. Det er mykje vi som politikarar ikkje veit. Dette vil vi ta tak i, både brukarutvalet og opplis- 5.Tidlegar i sommar kom det eit utspel frå Landbruks- og matminister Sylvi Listhaug der ho inviterte alle sjukeheimane og institusjonane i landet til ein konkurranse om matglede for eldre for å auke merksemda om maten og måltida si betydning for eldre. [...] Giske kommunestyre har vedteke felleskjøken ved Giske omsorgssenter for alle institusjonane og dei heimebuande som kjøper mat frå omsorgssenteret. • Har denne ordninga vore evaluert og kva svar gav ei slik evaluering? • Har utspelet frå matministeren vore drøfta i kommunen, og har ordføraren engasjert seg i saka? tinga av organisasjonane. 3. Dette må jo vere draumen, i alle fall vår. Dagar med innhald gir dager med meining og livskvalitet! Vi har allereie mykje bra i Giske og mange fantastiske både eldsjeler og dyktige folk på frivillegsentralen og folkehelsekoordinator. Det bør vere ein grei jobb å få desse til og sette seg rundt same bord og sjå korleis ein saman kan få dette til å verte endå meir tilpassa. Lokaler burde vere mogleg å finne. Det har etter kvart dukka opp ei betydeleg masse med kommunale bygg, så også her, takk for godt innspel. Dette bør vi klare å få til. 4. Dette er sjølvsagt noko som både er viktig og som alle er einige om bør vere sjølvklart, det står nok ikkje på det. Vi har diverre fleire tenester som skulle vore dekt, men som då må prioriterast etter at ei samla oversikt over dei ulike tenestene og behova som til ei kvar tid står i kø for å verte finansiert ligge føre. Vi kan ikkje love, men vi tek innspelet på alvor og vil ettespøre det i Helsekomiteen. 5. Giske Venstre gjekk i mot felleskjøken den gongen, mykje grunna den trivselen og miljøfaktoren god matlukt og eit kjøkenpersonale kan utgjere. Om Ordføraren har fått brev må han svare for sjølv. Vi meiner fortsatt at det ikkje er denne innsparinga som vil berge kommuneøkonomien. Noko evaluering har så vidt underteikna har fått med seg, ikkje vore gjort. Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 11 Satsing på eldreomsorg? gunnar morsund 6. kandidat, Tverrpolitisk liste for Giske Referat 28.11. 2013, Giske formannskap: Forslag frå ordførar Knut Støbakk (KrF): Giske kommune gir hjelp til ein stor del av 80+, 52 % ifølgje Kostra-analysen. Målet til Giske kommune må vere å kome ned på landssnittet på 47- 48% i løpet av 2015. I handsaminga av budsjett for Giske kommune 2015 vart dette forslaget frå Knut Støbakk vedtatt av formannskapet og følgde med til kommunestyret. Der vart det vedtatt einstemmig. Forslaget inneber at det skal vere eit mål for kommunen å gi ytingar til ein mindre del av dei som er over 80 år. Det inneber at 15 færre no over 80 år skal motta ytingar. Er dette satsing på eldreomsorg – er det for mange som får hjelp? Eg beklagar at eg ikkje kunne møte på kommunestyremøtet 12.12.2013. Då hadde det i alle fall vore mot ei stemme. Eg vil at dei eldre som har behov for assistanse, sjukepleie og anna frå kommunen, skal få det. Og det skal vere hjelp som er tilpassa den enkelte sin situasjon utan omsyn til kva prosentdelar som er på landsplan. Spørsmål til politikarane i Giske Vi veit at om Giske kommune slår seg saman med andre kommunar vil arbeidplassar forsvinne frå kommuna, dei ansatte på rådhuset blir flytta til eit nytt kommunesenter,anten i Ålesund eller ein annan stad. Det er sjølvsagt svært uheldig å misse desse trygge arbeidsplassane. Svaret til det er at i ei ny storkommune blir det ikkje dei som bestemmer dette. I ei regionkommune Sunnmøre vil Giske om ein ser på folketalet få tre til fire representanter i kommunestyret – men det kan også bli hull.Det er nominasjonsnemdene for dei enkelte partia som stort sett avgjer det. Eg vil ha klare svar på: Nav vil truleg også forsvinne. Vi har også sett at helsestasjonane på Ellingsøy og Hessa vart sentraliserte til Ålesund sentrum. Dette vil truleg også skje med helsestasjonen på Valderøy. • Kva kommunale tilbod for innbyggjarane i Giske kommune blir betre om Giske kommune slår seg saman med ei eller fleire kommunar? Alt dette er klart negativt for Giske kommune. Eg vil ha eksempler på tilbod på alle øyane. Eg kan tenkje meg at det er politikarar i Giske som seier at dette ikkje vil skje. Det vert sagt at store kommunar leverar betre kommunale tilbod enn små,så då må vi kunne vente og krevje at tenestene blir betre, og at vi får igjen fleire offentlege arbeidsplassar enn dei vi tapar. Vi har sett att legevakta for omlag heile nordre Sunnmøre har blitt sentalisert til Ålesund,dette kan ein sjå på som ein forløpar til kommunereforma. Er det denne og liknande sentraliseringar som blir kalla betre tilbod til innbyggarane, om ein slår saman kommunar? Ventar klare svar frå alle ordførarkandidatane før valet,og særleg frå Høgre og Frp som sentralt er pådrivarane for kommunesamanslåinga/sentraliseringa/ avdemok ratiser inga,men også frå AP i Giske som heng seg på dette. Ivar B. Roald, Vigra Giske kommune og tenesteproduksjon og ein av innbyggjararane med røysterett påverke kursen videre. Kven av dei lokale partia kan sikre ein god og verdig tenesteproduksjon dei neste åra? Får bestemor den omsorgsplassen ho treng, og kva med nok ressursar til oppvekst i barnehage og skule? olav sindre roald Varaordførar og ordførarkandidat, Tverrpolitisk liste for Giske Alle kommuner i landet, store og små, har ansvar for sentrale velferdstenester slik som barnehagar, grunnskular, helseog omsorgstenester og sosiale tenester. Giske er mellom dei større kommunene, med velfungerande tenesteproduksjon trass i at vi er ei lavinntektskommune. Om eit par veker er det kommuneval i Giske. Då kan kvar Onsdag 1. april 2015 skreiv Øy-Blikk at Knut Støbakk går for ein ny periode som ordførar i Giske. Avisa presenterer Giske som kommunen med størst gjeld av alle kommuner i landet, med heile 165 % av inntektene og er Norgesmeister i gjeld. Kommunen gjekk på ein blodraud smell i 2014-budsjettet, som skaka både ordføraren og politikarane elles. Kommunen har store utfordringar i høve til kommuneøkonomien og «det vert feil å hoppe av ei skute som er på ferd mot ope hav utan kontroll», i følge Støbakk. Ikkje alle av opplysningane i artikkelen til Øy-Blikk var aprilsnarr. Dermed var vi i gang med ei ordveksling i «maritimt språk» om skute og kompasskurs ved underteikna, Kolbjørn Rørstad og sist Knut Støbakk 27. august. Kursen vert sett av kommunestyret i Giske. Dette handlar heile tida om prioriteringar. Korleis «skuta» er komen hit ho no er, er ei historie som eg og Knut Støbakk har vore med på i 12 år, kursen videre ei anna. (Sjå valprogrammet på heimesida vår.) Omsorgsplan 2010-15 er eit døme på politisk overmot og om prioriteringsvegring. Kva tel mest for våre innbyggjarar, gode omsorgstenester eller flotte bygg? Det må prioriterast strengt i ei kommune med lav inntekt og høge finanskostnadar. Øy-Blik k 18.aug ust 2011: «Giske KrF har ved vekslande støtte, då frå delar av H og Frp fått gjennom bygging av omsorgssenteret og nye Pu-bustadar, og ikkje minst omsorgsplanen 2010-15. Omsorgsplanen 2010-15 vil bli gjennomført som planlagt om KrF får fortsette i leiinga dei neste 4 åra. Helsing frå Giske KrF.» Denne planen lovar 20 nye heildøgns omsorgsplassar i år. Spør gjerne etter om dei er i mål med dei lovnadane! Kanskje har dei gjort andre prioriteringar som er viktigare? Alnes besøkssenter er vedteke bygd som eit kommunalt bygg, dette utan at Tverrpolitisk liste har hatt høve til å røyste. Eg har høyrt frå andre kommunepolitikarar enn Støbakk at det ikkje var dette som «velta lasset/økonomien». Stiftelsen Alnes besøkssenter har vel ikkje fått ein lånegaranti for bygging frå Giske kommune? Kommunen er utbyggjar og tek dermed all risiko. Underteikna har som Høgre-, og som uavhengig representant stemt imot at kommunen skal bygge besøkssenter på Alnes. Støbakk har nok rett i at budsjettvedtaka i desember nærast har vore einstemmige, men dei store investeringsvedtaka har vore gjorde i andre møter gjennom åra, der eg har stemt for alternative forslag. Kursen fram til ståstaden i dag har vi ikkje vore samde om, Knut Støbakk. Vi var samde om ikkje å skattelegge innbyggjarane med eigedomsskatt for 4 år sidan. Denne semja gjekk over. Det er sjølvsagt det som ligg «framom nasen» som må vektleggjast no. Her har vi sterkt redusert handlingsrom. Tverrpolitisk liste for Giske vil gjere sitt til at tenesteproduksjonen vert halden oppe, at barn og eldre får den hjelp som dei treng, og som dei har krav på. Om valkamp på Øysenteret – og om å pakke saman olav sindre roald Varaordførar og ordførarkandidat, Tverrpolitisk liste for Giske Øy-Blikk gjorde eit nummer av at då dei kom til Øysenteret for å lage re- 12 portasje om valkampopninga 22. august, hadde Tverrpolitisk (TLG) ”like godt pakka saman for dagen.” Fleire dagar før dette hadde TLG allereie hatt representantar mange stader i kommunen og hadde møtt mange potensielle veljarar. På Øysenteret blei det vel mykje ballongar og kulepennar, roser og mat, men ikkje så mange å gje frå seg informasjon til. Difor flytta vi oss like godt til Rema Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 1000, der vi møtte mange innbyggjarar, og fekk mange gode samtaler. TLG vil bruke alle ressursar så hensiktsmessig og effektivt som mogleg, også eigne valkampressursar. Slik vil vi også tenke når vi kjem inn i kommunestyret. Øy-Blikk gjorde kanskje eit aldri så lite overtramp her, ettersom dei ikkje undersøkte saka betre. Torsdag 3. september 2015 ORDFØRARKANDIDATEN OG FRP-MINISTEN: Giske FrP sin ordførarkandidat Ina Giske (t.v) lovar ein full gjennomgang av eldreomsorgen om ho vert ordførar i haust. Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug streka samstundes under kor viktig god ernæring i eldreomsorgen er for FrP. Foto: Rolf Hansen Lovar full gjennomgang av eldreomsorgen Dersom Ina Giske vert ordførar etter kommunevalet 14. september, lovar ho eit løft for både dei unge og dei eldre. tekst/foto: ROLF HANSEN [email protected] Ina Giske har sett lokalpolitikken frå utsida dei siste periodane, men no har ordførarkandidaten eit brennande ønskje om å setje FrP sitt særpreg på særskilt eldreomsorgen i Giske kommune. – For FrP har eldreomsorg alltid vore ein viktig sak. Vi hadde ope ein interpellasjon i kommunest y ret før sommaren, der vi ønskja at Giske kommune skulle vere med som forsøkskommune i statleg finansiering av eldreomsorgen. Det trur eg ville gitt oss eit enormt løft i forhold til dekning av sjukeheimsplassar mellom anna. Det er viktig for oss å få ei auke i nettopp sjukeheimplassane, for dette handlar om den einskilde brukar sin sikkerheit og livskvalitet. Vi ønskjer at alle skal få bu heime så lenge som mogleg. Den dagen dei ikkje kan det lenger, så må kommunen ha eit tilbod klare til dei. Der er En stor takk til omsorgstjenesten i Giske kommune Det skrives mye i media om et helsevesen i Norge som ikke fungerer optimalt. Dette er synd. For vi sitter igjen med en fin opplevelse av dyktige og medmenneskelige ansatte i kommunen. Vi ønsker å formidle vår takknemlighet for at vår mor som har vært pasient på Giske omsorgssenter opplevde trygghet og fikk en god avslutning på livet. Torsdag 3. september 2015 For 8 år siden satt vi igjen med samme følelsen av høy kompetanse fra hjemmesykepleien på Vigra i forbindelse vår fars sykdom og bortgang. På grunnlag av dette vil vi formidle at det er trygt å bli gammel i Giske kommune. Innsendaren ynskjer å vere anonym. Øy-Blikk vel likevel å trykke innlegget då det ikkje omtaler personar eller institusjonar i negative vendingar. Red. ikkje Giske kommune i dag, så dette må vi sjå nærmare på, sa ordførar-kandidat under vitjinga frå Landbruks og Matminister Sylvi Listhaug sist fredag. Primæroppgåvene først Ina Giske meiner kommunen må ha langt fleire sjukeheimsplassar enn i dag, og at dei vil kome med eit godt FrP-val. – Vi har åtte sjukeheimplassar i kommunen. Det er skjerma dementplassar på Vigra, elles har vi bukollektiv. Det er som å bu heime. Med den økonomien Giske kommune har, må vi gjere grep som sikrar at eldreomsorgen er god nok. Vi må skape tryggleik for brukarane den dagen dei ikkje kan bu heime lenger, seier Giske vidare. FrP ser på dei eldre og dei unge som sakane dei kjem til å flagge høgst framover. – Prioriteringa av primæroppgåvene er viktig for FrP, og eldreomsorg er den viktigaste primæroppgåva til kommunen. Vi kjem i tillegg til å prioritere dei unge, slik at dei får seg både utdanning og jobb her i Giske, seier ordførar-kandidaten. Lovar løft Ina Giske fortel at FrP har fått ein del signal på ting som ikkje er bra nok i eldreomsorgen, og ordførar-erklæringa er klar. – Om eg vert ordførar lovar eg ein full gjennomgang av eldreomsorgen, rundar FrPordførarkandidat Ina Giske av. I dag vitjar parlamentarisk leiar Harald T. Nesvik (FrP) og Jørund Rytman (FrP), medlem av Stor t ingets Nær ingsko mite, Giske kommune. Dei skal saman med Giske FrP sin ordførarkandidat Ina Giske, og Giske FrP sine øvste listkandidatar, besøke Roaldnes/ Nordic Wildfish AS og Momentium. Slik skal det ikkje vere! ina giske & vegard løvik Ordførarkandidat og 2. kandidat, Giske FrP Det er med sjokk og vantru vi les innlegget til Dag Oksnes som sto i Øyblikk førre veke. Dersom det han skriv er riktig, noko vi ikkje har grunn til å tvile på, er dette etter vår meining heilt uakseptabelt. Slik vi ser det er dette nok eit døme på at samhandlingsreforma ikkje fungerer etter intensjonen. Samstundes som det avslører at måten Giske kommune organiserer og praktiserer helse og omsorgs tenester på, har alvorlege hol som rammar einskildmenneske. Giske kommune har berre åtte sjukeheimsplassar i skjerma avdeling for demente, elles tilbyr kommunen omsorgsplassar i bukollektiv, frittliggande omsorgsbustadar, bufellesskap og omsorgssenter. Dette blir i praksis det same som å bu heime. Ein betalar husleige, for mat, medisinar og andre tenester ein treng. Dette er billigare for kommunen, med tanke på at bebuarane må betale alt sjølve. Dei fleste får bustøtte og medisinar på blå resept, men kva skjer når ein organiserer kortidsplassar innanfor palliasjon og rehabilitering etter same modell, jo då må dei som blir lagt inn for kortidsopphald etter sjukdom, operasjon eller for å døy betale dobbell husleige og risikerer å få ei Kommunestyre- og Fykestingvalet 2015 skyhøg rekning for livsnødvendig medisin. Med ei slik organisering risikerer ein å gå bort med gjeld til kommunen. Slik skal det ikkje vere i verdas rikaste land. Vi forventar at ordførar Knut Støbakk, som øvste ombodsmann for folket i Giske, tek tak i denne situasjonen og ryddar opp straks. Dette er rett og slett uverdig. Giske FrP har programfesta f leire sjukeheimsplassar, noko denne saka verkeleg synleggjer behovet for. Om ikkje Støbakk ryddar opp kjem dette til å vere ei av dei aller første sakane vi tek fatt i etter valet. Det lovar vi folket i Giske. 13 3-0 er ei farleg leiing Vigra hadde tabelleiar Rollon på gaffelen med tjue minutt att å spele. Så starta måla å renne inn på Rota. ROLF HANSEN [email protected] rett før pause, og Trond Brynestad sende heimelaget opp i front ti minutt etter kvila. Diverre snudde FK Sykkylven kampen att til siger 3–2 på Godøya. Det skal leggjast til at Godøy hadde gjort fleire endringar i startellevaren sin grunna fleire forfall. I kveld er det nye sjansar når Larsnes/Gursken kjem til kunstgrasbana på Godøya. Dei ligg eit poeng bakom Godøy på tabellen, og har styrka laget skikkeleg i sommar. Valder-vind På Valdervoll tok heimelaget sin andre siger i rad, då Ørsta fekk med seg 1–3 heim att til bygda si. Mathias Dyb skåra først, før Erlend Skjong dobla leiinga inn til pause. Glenn Ørjan Johansen la på til 3–0 før gjestane fekk si redusering etter kvila. Sigeren sende Valder inn poenget framføre Godøy på tabellen, og naboduellen kjem neste Vigra leia svært fortent 1–0 til pause etter mål frå Svend Ivar Henriksen, der det fort kunne ha vore fleire heime-mål. Etter kvila putta Olai Rørstad og Kenneth Kjevik på to kjappe mål, og Vigra leia 3–0 då det stod att 20 minutt. Fire minutt på overtid hadde Vigra tapt alt i ein utruleg fotballkamp. – Huff. Vi slutta å spele fotball etter at dei fekk 3–1-målet. Då mistar vi konsentrasjonen og fokuset, og gjer mykje rart. Vi gir frå oss ballen heile tida, og Rollon pumpar ballen inn i vår 16 meter konstant. Det straffa seg i dag, seier ein skuffa Kenneth Kjevik. I kveld er det klart for ein svært viktig kamp på Rota. Då kjem botnlaget Vartdal på besøk, og der må Vigra ha alle poenga. Det er fortsatt ikkje heilt mørkt i botnen av tabellen, der Vigra har seks poeng opp til Langevåg på trygg grunn. veke på Valdervoll. I kveld skal Valder ut i ein tøff bortekamp mot Emblem, som ligg poenget framføre dei blå på tabellen. For dei som tørstar etter eit lokaloppgjer er måndag kvelden og setje av. Då møtast Vigra og Godøy i sin utsette kamp frå før sommarferien. LOKALOPPGJER I VENTE: Vigra og Simon Gjøen møter Godøy på Rota til måndag. Neste torsdag kjem Godøy til Valder. Kven er mest nøgd etter at den veka er over?. Foto: Rolf Hansen Så kom tapet Godøy stod med sju kampar utan tap inn mot heimekampen mot FK Sykkylven. Henning Dyn utlikna gjestane si leiing Skjongholmen Strand Nå ute for salg! Flotte leiligheter med sentral og spektakulær beliggenhet! Priser fra kr 3.990.000 – BRA 89,5–185 m² For mer informasjon: Susanne Giskeødegård • Tlf 400 01 061 • e-post [email protected] www.skjongholmen.no 14 FINN-kode: 63377479 Torsdag 3. september 2015 Kjøpte terrengsykkel og debuterte i verdens største terrengsykkelritt LILLEHAMMER: I juli kjøpte Øyvind Arne Alnes sin første terrengsykkel. En måned senere debuterte den spreke 49-åringen i Birkebeinerrittet. TEKST/FOTO: SVEIN HALVOR MOE Godøy-syklisten markerte seg til gangs i det som var hans første start i verdens største og mest prestisjefylt terrengsyk kelr it t. K lok kene hadde ikke gått i mer enn 3 timer og 24 minutter da Alnes krysset målstreken og var ferdig med de knappe 100-kilometerne. Det til tross for at debutanten ikke hadde noen god inngang til rittet. Øyvind Arne kom nemlig rett fra sjøen. Fredag morgen mønstret han av båten i Stavanger. Etter tre timer på puta satte deiskusen seg i bilen og kjørte til Rena hvor det var start for det populære rittet. – Det hadde nok vært enk lere både prestasjons- og logistikkmessig dersom rittet ble arrangert i en periode hvor jeg var hjemme. Men det er ikke noe jeg bruker energi på. Jeg prøvde å gjøre det beste ut av situasjonen og føler jeg fikk gjort det, sa Øyvind Arne etter at han hadde gjort unna jomfruturen mellom Rena og Lillehammer. Førstegangsdeltakeren var sprekere enn de fleste da han satte fra seg sykkelen ved Kristin og Håkons Hall. De to store hallene som ble reist til de olympiske vinterlekene i 1994. Alnes var godt fornøyd med sin egen prestasjon. Mange fra Giske – Jeg var før start sent på traseen og arrangementet som jeg har lest og hørt så mye om. Et av spenningsmomentet var været og forholdene. Jeg kunne for så vidt ikke ha vært mer heldig med de da jeg først bestemte meg for å teste sykkelferdighetene i Birken. Selv om vi hadde motvind på deler av strekningen, sa Alnes da det var tid for å oppsummere massemønstringen som hadde nesten 25 000 startende. Giske kommune var som vanlig godt representert. Det var mange fra vår kommune som hadde reist sørover for å delta. Øyvind Arne kunne fortelle til Øy-Blikk at han forstår hvorfor Birkebeinerrittet er så populært. Han trakk frem det store startfeltet, det flotte arrangementet og folkelivet langs løypa som viktige grunner til at Birken trekker til seg så mange syklister fra hele landet. De fleste kommunene i vårt vidstrakte land var representert da startskuddet smalt i morgentimene. Alnes måtte innrømme at han var usikker på formen da han trillet ut av Rena sentrum. Etter to uker på sjøen visste han ikke om kroppen var motivert for en lang sykkeltur. Fikk positive svar Det skulle imidlertid vise seg at beina var fine. Alnes fikk de svarene han ønsket seg i de første motbakkene. Beina var samarbeidsvillige i det som er et forholdsvis krevende ritt. Det er mange stigninger på 8-900-meter som skal forseres før deltakerne er fremme i Mjøs-byen. Øyvind Arne hadde ikke det samme grunnlaget og forutsetningene for å prestere som flesteparten av konkurrentene. Den spesielle oppladningen og det at han er fersk i terrengsykkel-sammenheng setter hans flotte innsats i et spesielt lys. En ny Birken-start var naturligvis ikke det første som Alnes tenkte på etter målgang. Men det gikk ikke mange timene før sliteren hadde konkludert med at dette er moe han kan tenke seg å oppleve flere ganger. Muligheten for at han stiller igjen i 2016 er etter det vi forstår forholdsvis stor. Selv om han i utgangspunktet skal være på sjøen den aktuelle datoen. Det har Øyvind Arne sjekket ut. Han hadde et bra treningsgrunnlag ettersom det har blitt 7-8000-kilometer så langt. Brorparten er tilbakelagt på landeveissykkel. 1600+ Likes! Takk! finn oss på Torsdag 3. september 2015 I FORM: Øyvind Arne Alnes imponerte da han debuterte i Birkebeinerrittet sist helg. Godøy-syklisten har lyst på flere starter i terrengrittklassikeren. Har du tips til oss? Send oss gjerne ei melding i innboksen på Facebook-sida vår! gisketorget Annonsere her Gratis for privat For næringslivet kun 195,- 15 Bruk vårt lokale næringsliv finans | rekneskap | handel | service Ditt Firma Her Kr350 7-23 (9-21) Foto: Lise Istad Slotsvik Lavpris FURENE, 6100 VOLDA Tlf. 70 04 59 90 FAx 70 06 87 70 www.koppenind.no – [email protected] ALLTID FRAKTFRITT LEVERT Biotekk diff. open undertak . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 34,10 Knasteplast 1x20/2x20 . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 41,00 19x148 Dobbelfals 2. sort . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 77,00 12x120 skygge 3-sort . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 79,65 Shingel Type S, -sort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 82,00 D-polyester underlagspapp . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 23,60 13mm Gips 120x240 std. . . . . . . . . . . . . . . pr pl. kr 91,85 19x148 dobbelfals 1 grunna kvit . . . . . pr m2 kr 146,70 12mm Bever tak kvit 128x2415 . . . . . . . . pr m2 kr 174,90 70 mm Knauf isolasjon 037. . . . . . . . . . .pr m 2 kr 34,95 100 mm Knauf isolasjon 037 . . . . . . . . .pr m 2 kr 47,90 150 mm Knauf isolasjon 037 . . . . . . . . .pr m 2 kr 70,10 200 mm Knauf isolasjon 037 . . . . . . . . . pr m 2 kr 93,35 20x145 vedlikehaldsfri terrasse i kompositt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m Impregnert material Plank, C-24 impr. 48 x 198 mm just impr. 48 x 148 mm just impr. 48 x 98 mm just impr. 36 x 148 mm just impr. 36 x 98 mm just impr. Lekter 23 x 48 mm just imp. 36 x 48 just impr. 36 x 73 mm just. impr. pr. m. pr. m. pr. m. pr. m. pr. m. inkl. mva. 41,60 30,80 20,90 25,55 17,10 pr. m. 6,00 pr. m. 8,40 pr. m. 12,60 pr. m. 48 x 48 mm just impr. pr. m. 48 x 73 mm just impr. Terrassebord, 1. sort. 22 x 95 mm terrassebord impr. pr. m. 28 x 95 mm terrassebord impr. pr.m. 28 x 120 mm terrassebord impr.pr.m. Kledning utvendig 1. sort. impr. 22 x 198 mm just impr. pr. m. 22 x 173 mm just impr. pr. m. 22 x 148 mm just impr. pr. m. 22 x 148 mm just.impr. fingerskjøt 6,2 - 7,2 11,05 16,90 9,35 12,00 14,85 25,25 22,10 18,50 26,70 kr NB!: Køyrerute kvar onsdag til Ålesund, Sula, Giske, Skodje, Haram, Ørskog. Sykkylven (tirsdag) og Hareid (torsdag) FRAKTFRITT NB! Alle bestillingar for kjøyreruta må vere innkomne innan tirsdag kl. 12 55,25 19 x 148 mm just impr. pr. m. 16,75 19 x 123 mm just impr. pr. m. 13,60 19 x 98 mm just impr. pr. m. 10,85 pr. m. 9,80 16 x 98 mm just impr. 19 x 148 mm just enkeltfals pr. m. 17,20 19 x 148 mm just dobbelfals pr. m. 17,20 19 x 148 mm just db.fals/perle pr. m. 17,20 19 x 145 mm just dobbelfals gr kvit pr. m. 26,40 Balkongrekke 34 x 145 mm handrekke impr. pr. m. 36,15 Alle prisar inkl mva. Det originale norske PVC-vinduet H-produkter Toppsving 110x120 kr 3595,- kr 3850,- 120x120 uv=1,32 Vi har Knauf, Glava, Evertile, Decra, ståltak, takstein, H-vindu, dører OPE MANDAG – FREDAG 8 – 17. LAURDAG 9 – 14 HYTTER – SJØLVBYGGARGARASJER – ALT I TRELAST 16 Torsdag 3. september 2015 vegnamn Rønnebergbakkane går frå Valderøy Ungdomsskule og nordover bakkane mot Gjertgarden. Odd Egil Valderhaug Rønnebergbakkane går frå Valderøy Ungdomsskule og nordover mot Gjertgarden. Vegen har fått namnet etter Elias Rønneberg som eigde halve Valderøya frå Losjebrauta og nordover til Oksneset. At nettopp denne vegen har fått namn ettr Rønneberg kjem av at denne garden var den aller siste som Rønneberg selde. I 1887 kjøpte Elias Olsen Valderhaug bruket, men selde det igjen i 1895 til Andreas Olsen den yngre. Bruket heitte då Rønnebergplassen, men sidan den nye eigaren, Andreas, kom i frå Olagarden, så endra han namnet til Ola-Andreas-garden. Elias Rønneberg var nok den handelsmannen som har set mest spor etter seg på Valderøya. Men så var han då ikkje berre handelsmann, han var også los og jordeigar, og eigde halve Valderøya. Elias Rønneberg dreiv først handel på Flåvær i Herøy, men kjøpte handelsstaden Ladeberget på Valderøya i 1790. Då var Elias Rønneberg berre 26 år gamal. Seljar av både gardane og handelsstaden var Nils Wind, som var handelsmann på Taskeberget. Kjøpesummen var på 900 riksdalar, og skøytet er datert 25. juni 1790. I avtalen mellom Nils With og Elias Rønneberg stod det at han forplikta seg til å drive handel på Ladeberget så lenge han levde, ein avtale han etterlevde. Elias Rønneberg eigde gardane Kolvik, Nes, Malna, Erik, Jo, Ola, Mons og Kristengarden. Rønneberg slo saman to av bruka, Nes og Kolvik- garden og brukte desse sjølv, medan han hadde brukarar på dei andre gardane. Rønneberg eigde også heile Nordstranda til Oksneset, men her var det omtrent ikkje gardsbruk eller andre bustader. Rønneberg var både jordeigar, fisketilverkar, los og handelsmann. Han dreiv også gjestgiveri og brennevinsutsal, og hadde soleis mange folk i sitt brød. Og i og med at Rønneberg så sterkt dominerte dagleglivet til folk flest på øya, var det sjølvsagt ein mann med stor respekt. Heilt fram til våre dagar var eit uttrykk levande mellom eldre folk på øya. Dersom nokon sat uverksam over ei tid, kunne dei røyse seg å seie: ”Nei dette fø’kje nå Rønneberg”. 70 år og like sprek I går, onsdag 2. september runda Gunnar Valderhaugstrand 70 år. Det skulle ein ikkje tru når ei ser den lette og spreke kroppen. Og gårdagen var spesiell også på ein anna måte for Gunnar, for då hadde han sin siste arbeidsdag før han tok skrittet inn i pensjonistane sine rekker. INNSENDT Gunnar vaks opp i Myrane på Valderøya, ja ein kan nesten seie han vaks opp bak disken i Syverbuda som foreldra, Johan og Edith dreiv til 1980. Gunnar, eller Fele som han blir kalla mellom venner, vart tidleg ein aktiv og kreativ kar. Og idrett vart på mange måtar ein hobby som han har hatt stor glede av heilt fram til dags dato. Tidleg på 1950-talet var han med på å stifte gutteklubben Hauk på Valderhaugstranda, saman med mellom anna Bjørn Pedersen som no er busett i Amerika. Klubben vart stifta med tanke på at gutane i dette området skulle få spele fotball, men etter kvart utvikla klubben seg som ein klubb for heile øya. Spesielt med tanke på den populære Sunnmørsklubben vart Hauk toppa med dei beste spelarane frå heile øya. Spesielt gjorde Hauk det svært godt under Sunnmørsposten sin gutecup i 1960, ei turnering som Sunnmørsposten stod bak. Fleire lag frå Ålesund deltok i den populære gatecupen. Men gutane frå Valderøya gjekk heilt til topps etter å ha slått Fjellørn 2-1 i finalen som gjekk i september 1960. Dommar var legendariske Reidar Borch Valderhaug, eller ”Borchen” som dei fleste sa. Sigeren vart feira med blautkake i Sunnmørsposten sine lokalar. Premien var kvar sitt blått slips og ei blautkake. Vel heime på Valderøya fekk dei låne det flottaste rommet på Kafé Vangen der dei fekk drikke så mykje brus som dei orka. Måndag 19. september var det stort oppslag i Sunnmørsposten der overskrifta var ”Helgens helter lokalt: Hauk frå Valderøy”. Lynrask til beins Men sjølv om Gunnar var med på å starte ein fotballklubb, så var det friidrett som skulle bli hans idrett. Han utmerka seg i ganske ung alder som ein lynrask baneløpar. Han deltok på fleire Gunnar har alltid vore ein moromann som likar å underhalde. Foto: privat Torsdag 3. september 2015 Gunnar Valderhaugstrand i yngre år. Foto: privat friidrett-stemne på Aksla og andre stader der han fekk både fine plasseringar og premiar. Yrkesliv og ekteskap Gunnar starta på realskulen i 1960 og deretter på økonomisk gymnas ui 1963, før han enda opp som rekneskapsassistent hos den gong Sunnmøre kredittbank. Deretter bar det til reiarlaget Longvatrål Havfiske as som rekneskapssjef, og der var han i 25 år. Så gjekk yrkeslivet vidare til firma Eldborgtrål Havifske as i 1996, så til Safisko Management as i 2002 og siste arbeidsgivar var Maritim Management as, der han var tilsett som administrasjonssjef til i går, då han vart pensjonist. På 1970-talet traff Gunnar ei flott jente frå Sykkylven, Eva Lyshol. Ikkje så lenge etter vart det ekteskap på midten av 1970-talet. Eva og Gunnar fekk fire flotte barn, Frank Viktor, Charlott Iren, Jannike og Peder Johan. Moromann Gunnar er kjend som ein jovial historieforteljar, spesielt i mindre lag. Men han har også utmerka seg på større scener som Mjølner og Viking og andre samfunnshus på Sunnmøre. Først som aktiv medlem i Valderøy Frilynde Ungdomslag som farta land og strand rundt med revyane sine. Frå 1978 var han eit fast innslag i Valder sitt faste revyteam. Dei siste åra er han kanskje best kjend som speaker på Valdervoll. Eit verv han framleis har. Lokalpolitikar Aktivt pensjonistliv Gunnar var også i ein periode aktiv i lokalpolitikken som leiar i Giske Høgre i 10 år. I 1979 stilte han til val som listefyll på Høgre si liste. Men trass i at han stod på sisteplass kom han inn i Giske kommunestyre og sat der i ein periode. Idrettsleiar Gunnar har vore aktiv i Idrettslaget Valder gjennom nesten heile sitt vaksne liv. Han har vor medlem i friidrettstyre, fotballstyre og ikkje minst hovudstyre der han var formann i mange år. Han var også ansvarleg for Valdervekas i 1981 saman med Karl Johan Roald og Tor Skottner. Gunnar i sin ungdomsprakt med folkevogna. Foto: privat Gunnar er ein mann som dei fleste kjenner både her i vår kommune og rundt omkring på Sunnmøre. Han er ein jovial fyr som elskar å fortelje gode historier. Når han no i dag er pensjonist for aller først gong, så blir han nok meir å sjå rundt kafébordet på PSS eller på søndagskaffi på Johansbuda. Forhåpentleg med enda ei god historie. Gratuler med 70-årsdagen Gunnar og lykke til med pensjonistlivet. Med så mange interesser som han har, blir det nok slett ikkje noko einsformig pensjonistliv. Pensjonistlivet er livets dessert, blir det sagt. Helsing vener og familie DATO 10.9 10. - 11.9 11.9 12.9 12.9 16.9 17.9 18.9 19.9 20.9 20.9 22.9 STAD Terminalen/Byscene Teaterfabrikken Valdervoll KGB Terminalen/Byscena Parken Kulturhus Parken Kulturhus Godøy KGB Terminalen/Byscene Giskebana Gras Rota Gras Parken Kulturhus Parken Kulturhus ARRANGEMENT 23.9 23.9 25.9 25.9 25.9 27.9 Arbeideren Kulturhus Teaterfabrikken Valdervoll KGB Terminalen/Byscene Høstscena Parken Kulturhus Jonas Alaska Hans Morten Hansen: 50 Shades Of Hansen Valder – Godøy Danke & Kommisar Piker, Vin og Sang, Taretausene PUST m/Frisk Bris Godøy – Rollon Backstreet Girls Giske – Emblem 2 Vigra – Langevåg Musikk fra Universet Foredrag med Geir Lippestad Hvem definerer ett verdig liv? Haugtussa, Ane Dahl Torp, Sjur Miljeteig Harr og Hartberg Valder – FK Sykkylven Amund Maarud Else Koss Furuseth / Kondolerer The Magic of the Musicals 1.10 2.10 2.10 3.10 5.10 8.10 9.10 10.10 10.10 15.10 15.10 15.10 16.10 16.10 21.10 22.10 22.10 24.10 24.10 28.10 29.10 29.10 - 12.12 30.10 31.10 1.11 5.11 9.11 11.11 13.11 15.11 20.11 24.11 - 3.12 26. - 28.11 4. - 5.12 9.12 Godøy KGB Parken Kulturhus Valdervoll KGB Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Terminalen/Byscena Terminalen/Byscene Johansbuda Rota Gras Godøy KGB Valdervoll KGB Terminalen/Byscene Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Terminalen/Byscene Parken Kulturhus TerminalenByscene Parken Kulturhus Godøy KGB Terminalen/Byscene Terminalen/Byscene Arbeideren Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Valderøy Barneskule Terminalen/Byscene Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Terminalen/Byscene Terminalen/Byscene Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Terminalen/Byscene Parken Kulturhus Terminalen/Byscene Godøy – Norborg Gammel dame - vond å vende Valder – Rollon CC Cowboys Samfunnets støtter Hilde Louise Asbjørnsen Morten Abel KRABBEFEST Vigra – Ørsta Godøy – Hareid Valder – Norborg Thomas Dybdahl Aurora The Show Must Be Go On II: Åge Sten Nilsen Enslaved An Evening with Nordic Tenors Odd Nordstoga Sunde & Bjørnhov Godøy – Vigra Daniel Kvammen Jan Eggum & Hovedøen Social Club MARGOT – Alt i Boks ASTRIDS Nils Ingar Ådne: Ego Hjertefred Lars Vaular Silje Nergaard VAMP OnkelP & De Fjerne Slektningene Kari Bremnes m/band Gabrielle PUTTI PLUTTI POTT Return & Stage Dolls Bjørn Eidsvåg Dumdum Boys ARRANGØR Momentium Valder IL Momentium Godøy IL Momentium Giske IL Vigra IL Ålesund Symfoniorkester Human-Etisk Forbund Avd. Ålesund & Omegn Valder IL Momentium Sykkylven Blandakor/Brattvågkoret/Ålesund Operakor Godøy IL Riksteateret Valder IL Momentium Riksteateret Momentium Momentium Lysglimt Vigra IL Godøy IL Valder IL Momentium Momentium Momentium Momentium Backstage AS Godøy IL Momentium Momentium Flan Booking Momentium Hjertefred Momentium Momentium Momentium Momentium Momentium Ålesund Kulturskole Momentium Quint AS Momentium Oppføring i Kulturkalenderen er gratis kulturlivet. Send di oppføring til: [email protected] | Kulturkalenderen viser kulturarrangement inntil 6 månader fram i tid. Kalenderen skal fortelje kort om arrangementet og skal vise tid og stad, men ikkje klokkeslett. Arrangementa blir teke ut av kalenderen 7 dagar før arrangementet. GISKE KOMMUNE HISTORISK OG FRAMTIDSRETTA 18 LYD OG LYS PARTNER Torsdag 3. september 2015 @jannicke_valderhaugstrand - 25.8.15 HEIMKOMEHELG PÅ GODØYTUN 4.-6. SEPTEMBER Aktuell krigshistorie: Evakuering og flukt frå Finnmark og Nord-Troms, åtte familiar til Godøya Fredag kl 18: Sal av kveldsmat Kl 19: Frå Berlevåg til Godøya: Bergitte Hammer Jørstad og Cato Frantzen fortel Laurdag Kl 10-12: Vi blar i album Kl 12-13: Sal av middag Kl 13: Evakueringa av Finnmark: Historia om Johan Godø og kampane på Sørøya v. Magne Godøy Kl 14-16: Vi blar i album (forts) Omvisning i krigsminnesamlinga kvar halvtime Sal av kaffi mm Kl 16: Evakueringa av Nord-Troms: Åsmund Eilertsen Kl 18: Sal av kveldsmat Søndag Kl 14: Øyvandring, parkering v Godøy skule Valderøy bedehus Møteveke v/Johan Halsne Møter kvar kveld kl 19.30 denne veka t.o.m søndag 6. sept. Tema: “Comeback”. Tid til samtale & kaffi. Lokale sangere. Torsdag 10/9 kl 20.30 - Bibellesing. Tema : Joh. 2. Husk NESTE helg: Årets “Evg.Sanger på Sunnmøre” -arr m/P7, Johnn Hardang, Marit & Irene og mange sangere/kor. Fredag 11/9 kl 18 og 19.30, Laurdag 12/9 kl 18 (stort sangmøte) og Søndag 13/9 kl 11 (møte/søndagsskule). Velkomne til samlingane både no i helga og neste veke! God helg! VELKOMEN! www.valderoybedehus.no Arr. Valderøy IM/IUF/S.skule Arr: Godøytun/Godøy Kystmuseum/Godøy IL Friluftsgruppa Annonsere eller tips Øy-Blikk på telefon 7018 6380 Trenger du Elektriker? Trenger du Elektriker? Trenger du Elektriker? Lokal kunnskap, med landsdekkende erfaring. Lokal kunnskap, med landsdekkende erfaring. Lokal kunnskap, med landsdekkende erfaring. HUGS! No kan du få Øy-Blikk som e-avis direkte tilsendt på e-post Vi utfører alle elektro oppdrag for bolig og næring. Vi utfører alle elektro oppfor bolig og næring. Vi utfører drag elektro opp•alleSkift til LED: spar penger drag for bolig og næring. • Styr varmen: spar strøm • Skift til LED: spar penger • El. kontroll: lavere forTidlegare Tidlegare SISenteret begravelsesbyrå SISenteret AS Tidlegare SISenteret AS begravelsesbyrå AS Styr varmen: spar strøm • begravelsesbyrå Skift til•LED: spar penger sikring Døgnvakt: Døgnvakt: 70 17 86 60 70 17 86 60Døgnvakt: 70 17 86 60 • El. kontroll: lavere for• Styr varmen: spar strøm sikring VI VI ER DER ER NÅR DER DU TRENGNÅR OSS DU •TRENG ER OSS DER NÅR DU TRENG OSS El.VI kontroll: lavere forKjetil Løvold Vi Vi kankan avtale møte avtale i heimen, avdeling møte Øysenteret i heimen, eller Vi kan avdeling avtale Øysenteret møte i heimen, eller avdeling Øysenteret sikring 1 år 890,- 1/2 år 490,- Er du abonnent frå før er det gratis! Send e-postadressa di til [email protected] og du får Øy-Blikk tilsendt i PDF-format Ring 46 7095 11 67 14 05 99 E-post: E-post: [email protected] [email protected] E-post: [email protected] eller 70 11 Ring 14 05 www.bbsunnmore.no www www.sisenteret.no .sisenteret.no www.sisenteret.no Ring 70 11 14 05 kontoret kontoret i Spjelkavik i Spjelkavik Mob kontoret i Spjelkavik sykkylvsbladet-høy.indd 1 5/13/2014 9:24:52 AM ALFA BEGRAVELSESBYRÅ AS Tips Øy-Blikk på sykkylvsbladet-høy.indd 1 sykkylvsbladet-høy.indd 1 5/13/2014 9:24:52 AM 5/13/2014 9:24:52 AM Vi står alltid til tjeneste ved dødsfall og begravelse. Personlig oppfølging fra våre konsulenter. DØGNVAKT: 70 18 34 44 / 70 16 92 20 (Avd. Ytterland og Gåseid) Besøk vår hjemmeside:www.aabb.no Har du tips til oss? Send oss gjerne ei melding i innboksen på Facebook-sida vår! eller 1985 30 ÅR 2015 Øy-Blikk Torsdag 21. mai 2015 Spør oss om BUSTADLÅN Dei beste vilkåra får du gjennom Møre Ung og Møre Verdi. Kariann G. Holm Aut. finansiell rådgivar Tlf. 912 40 898 [email protected] Din lokale eiendomsmegler Odd-Arild Sæther Mob: 900 88 380 odd.arild.sather @moremegling.no Nr. 20 | 30. årgang Selge | ? Cecilie Clausen Dyb [email protected] Tlf: 400 01 064 www.oyblikk.no | Laussal kr 20,- Boligspesialisten i gisKe selge Bolig? Kontakt meg i dag for en gratis verdivurdering Audun Sjøholt mob 906 03 774 [email protected] www.notar.no Konkurrenten kjøper Valumin Valumin og H-Produkter er i forhandlingar om sal av aluminiumsverksemda på Valderøya. SIDE 7 Snart siste hand på verket Øy-Blikk har følgt førebuingane til Giskespelet. SIDE 8-9 Sol og neSten Sommar: Flaggberarane i Giske slapp å gå i regn og bitande vind i år. Foto: Marcus Murphy 17. mai 2015: Her er bileta Sunnmørsveret viste seg frå godsida då folket i Giske feira 17. mai, og Øy-Blikk har bilete frå alle øyane. SIDE 10-11 Har du bruk for trykksaker, ny logo eller treng ditt firma grafisk design? plakatar | invitasjonar | logodesign | menyar | datapresentasjonar | flygeblad | program årsrapportar | programblad | prosjektmapper | postkort | salsmateriell | kundeaviser etikettar | konvoluttar | visittkort | brosjyrer | bøker | oppslag | kopiering | laminering Øy-Blikk grafiske Vi har lang erfaring innan visuell kommunikasjon i trykte medier. Send oss ein e-post til [email protected] eller ring 45 02 15 95 / 70 18 63 80 for ein hyggeleg prat. Torsdag 3. september 2015 19 Siste sida tips oss på telefon 70 18 63 80 Internasjonalt besøk i Giske 5. og 6. august kom til sammen 10 spente campdeltakere fra 10 ulike land til Ålesund Lufthavn, Vigra. Sammen skulle de utforske Sunnmøre, med rotaryklubber som vertskap. struktører fra Vigra IL, bueskyttergruppa, stilte opp. Som en avslutning på oppholdet i kommunen vår, ble det også en tur til Signalen og Blimsanden. En utrolig opplevelse for de mange tilreisende ungdommene! Mandag den 10. august reiste deltakerne videre til Ørsta rotaryklubb for nye opplevelser. De skal også besøke Volda og Sula rotaryklubber før de reiser hjem igjen. Vertsfamiliene i Giske Rotary forteller at det å ha ungdommene på besøk var en kjempefin opplevelse. De har fått nye venner som de håper å ha kontakt med også fremover. Ungdommene har blitt nye familiemedlemmer, som vi håper å få besøk av også senere, sier de. Inger Marie Seth, som var Giske rotary sin «prosjektleder» for campbesøket forteller at ungdomsutvekslingen også har ført klubbmedlemmene nærmere hverandre. Sommercampen tilfører både klubben, ungdommene og vertsfamiliene utrolig mye, sier hun. Hun håper også at Giske Rotaryklubb skal bli enda flinkere til å markedsføre dette flotte tilbudet til ungdom – der de kan søke på deltakelse i nær 100 ulike sommercamper, med forskjellig innhold og opplegg. Ungdommene må dekke reise til og fra destinasjonen, av og til en liten avgift, medan opphold og andre utgifter blir dekt av Rotary sine klubber. Søknad til sommercampene går gjennom den lokale Rotary-klubben. Giske Rotaryklubb har vært vertskap for en del slike sommercamper. Det en i hvert fall ser, er at dette er ungdommer som gjennom de 14 dagene skaper varige vennskapsbånd. Dette til tross for oppvekst i ulike kulturer, religion, rikdom og fattigdom. innsendt Som en del av Rotary sitt arbeid arrangeres det årlig nær 100 ulike sommercamper for ungdom, på alle kontinent. Målsettingen er å skape kontakt mellom ungdom fra ulike land og på denne måten skape større grunnlag for kontakt – som et aspekt i internasjonalt fredsarbeid. Sommercampene varer i 14 dager og tema for denne campen er å vise samfunn og natur på Sunnmøre. Rotaryklubbene i distriktet deler på å arrangere opplegget og 4 klubber i Giske, Ørsta, Volda og Sula delte på arrangementet denne sommeren. Neste år vil det være andre klubber som arrangerer. Som en viktig del av det å bli kjent med samfunnet de møter, blir ungdommene innkvartert hos vertsfamilier i Giske. Første dagen de ankom var det derfor et kort møte med sine vertsfamilier, før de ble loset videre til en «bli kjent med hverandre»samling. Det var utrolig hvor fort ungdommer, fra Tyrkia, Tsjekkia, Nederland, England, Slovakia, Romania, Ungarn, Belgia, Italia og Taiwan, fant hverandre. I Giske var det lagt opp til et allsidig program og ungdommene fikk oppleve seiltur, tur til Ålesund og Fjellstua, fotosafari i Skjonghellaren, omvisning i Giske kirke, besøk på fyret på Alnes, grilling og tur til Bårevika. De fikk også prøve skyting med pil og bue i Vigrahallen, der in- Svar på førre Sudoku SuDoku 6 5 4 9 8 2 3 7 1 1 9 7 3 5 4 8 2 6 3 8 2 6 1 7 4 5 9 4 6 8 7 2 3 9 1 5 2 7 5 1 9 8 6 4 3 9 3 1 4 6 5 7 8 2 7 4 6 2 3 1 5 9 8 5 2 3 8 7 9 1 6 4 8 1 9 5 4 6 2 3 7 Fyll ut dei tomme rutene med tal frå 1 til 9, både vannrett, loddrett og i kvadrata. Levert av Media Berge @rogerstrand - 31.5.15 ������ ����������� �������� ��������� ������ ��������� �� ����������������� ������� ��������� � ��������� ���� ���� ��������� �������� ��� �������������� ������������� ���� #oyblikk | @øyblikk
© Copyright 2024