1. No category

Kraftsituasjonen veke 5, 2017
Høgare kraftprisar i Norden
Tørt vêr og mindre vind bidrog til ein oppgang i det nordiske prisnivået sist veke. Den svenske
vindkraftproduksjonen gjekk ned med 200 GWh, og vart dermed halvert samanlikna med veka før.
I Danmark gjekk vindkraftproduksjon opp, noko som saman med høgare norsk vasskraftproduksjon
bidrog til at kraftbalansen i Norden var uendra frå veke 4 til veke 5. Samstundes bidrog tørre
varslar for inneverande veke til ein prisoppgang i terminmarknaden.
Vêr og hydrologi
I veke 5 kom det 10 – 20 mm nedbør i Sør-Noreg og 20 – 50 mm i Nord-Noreg. I sum for veka er
berekna nedbørenergi 0,8 TWh, som er 20 prosent av normalen. Hittil i år har det kome 16,4 TWh
eller 2,7 TWh mindre enn normalen. I veke 6 er det venta 10 – 15 mm på Aust- og Sørlandet og 10
– 50 mm i Nord-Noreg. I sum for veka er det venta 0,8 TWh nedbørenergi som er 25 prosent av
normalen.
I veke 5 var temperaturen 2 til 3 grader over normalen i Sør-Noreg og 3 – 4 grader over normalen i
Nord-Noreg . I veke 6 er det venta at temperaturen vil ligge 3 - 4 grader under normalen i SørNoreg, og 1 – 2 grader over normalen i Nord-Noreg.
Berekna tilsig for veke 5 er 0,9 TWh, eller 90 prosent av normalen. Sum tilsig hittil i år er 7,1 TWh
eller 1,7 TWh meir enn normalt. Prognosert tilsig for veke 5 er 0,6 TWh, eller 55 prosent av
normalen.
For andre detaljar om snø, vêr og vatn, sjå www.xgeo.no.
Kraftsituasjonen veke 5
2
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Magasinfylling
Tabell 1 Magasinfylling. Kjelde: NVE og Nord Pool
Prosent
Prosenteiningar
Endring frå sist
veke
Differanse frå same
veke i 2016
Differanse frå
median
60,4
- 3,1
- 13,4
- 6,6
43,2
- 5,5
- 7,1
- 7,1
76,3
62,8
- 2,6
- 18,5
- 5,0
53,9
54,7
50,7
- 3,8
- 4,6
- 0,6
59,8
72,6
58,3
- 1,8
- 14,6
- 0,3
49,0
53,3
57,3
52,7
- 4,3
- 8,3
- 3,7
42,0
44,7
53,3
54,1
- 2,7
- 11,3
- 12,1
Veke 5 2017
Veke 4 2017
Veke 5 2016
Median* veke 5
Norge
53,8
56,9
67,2
NO1
36,1
41,6
43,2
NO2
57,8
60,4
NO3
50,1
NO4
58,0
NO5
Sverige
*Referanseperioden for medianen er 1990-2015 for Noreg, og 2002-2015 for dei fem norske elspotområda frå 7.
mars 2016.
Figur 1 Fyllingsgraden til vassmagasina i Noreg. Prosent. Kapasitet=84,3 TWh. Kjelde: NVE
Figur 2 Vassmagasinas fyllingsgrad i Sverige. Prosent. Kapasitet=33,8 TWh. Kjelde: Svensk Energi
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Figur 3 Vassmagasina sin fyllingsgrad for elspotområda NO1, NO2, NO3, NO4 og NO5. Prosent. Kjelde: NVE
3
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
4
Kraftsituasjonen veke 5
5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Tilsig og nedbørtilhøve
Tabell 2 Tilsig og nedbør. Kjelde: NVE
TWh
Veke 5 2017
Veke 5 2016
Veke 5 Normal
Differanse frå
same veke i 2016
Prosent av
normal veke
Tilsig
0,9
1,2
1,0
- 0,3
92
Nedbør
0,8
5,9
3,5
- 5,1
22
Tabell 2a Utviklinga i tilsig og nedbør så langt i år. Kjelde: NVE
TWh
Differanse frå
Veke 1- 5 2017 Veke 1- 5 Normal normal til no i år
Tilsig
Nedbør
7,1
5,4
1,7
16,4
19,1
- 2,7
Tabell 2b Forventa tilsig og nedbør i inneverande veke. Kjelde: NVE
TWh
Prosent av
normal
Tilsig
0,6
55
Nedbør
0,8
25
For fleire detaljar når det gjeld vassføring i Noreg sjå: http://www2.nve.no/h/hd/plotreal/
Figur 4 Nedbør i Noreg 2015 og 2016, og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh. Kjelde: NVE
Figur 5 Nyttbart tilsig i Noreg i 2015 og 2016, maks, min og gjennomsnitt for perioden 1981-2010, GWh.
Kjelde: Nord Pool og NVE
Gj.snitt 1981-10
Min 1981-10
Maks 1981-10
2016
2017
10000
175000
150000
125000
7500
100000
75000
5000
50000
2500
25000
0
0
1
4
7
10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52
Middel
(1981-
2015
2016
2010)
Årtilsig
Tilsig til og med veke 5
2017
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Figur 6 Temperaturar i Noreg i 2016, gjennomsnitt og normal for veka.
Kjelde: Meteorologisk institutt og SKM Market Predictor
6
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Figur 7 Utviklinga av snømagasin for dei norske vassmagasina vintrane 2014/15, 2015/16 og 2016/17 i
prosent av median kulminasjon. Median er for 30-års-perioden 1981-2010, maksimum og minimum er for perioden
1981-2010. Kjelde: NVE
Figur 8 Snømagasin i prosent av normalt for vintrane 2014/15, 2015/2016 og 2016/2017. Kjelde: NVE
7
Kraftsituasjonen veke 5
8
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Produksjon, forbruk og utveksling
Tabell 3 Nordisk produksjon, forbruk* og kraftutveksling. Alle tal i GWh. Kjelde: SKM Market Predictor
Veke 5
Endring frå
førre veke (GWh)
Veke 4
Endring frå
førre veke (%)
Produksjon
Norge
3 567
3 436
131
4%
371
1 116
543
676
861
374
1 072
562
660
769
-3
44
-19
17
92
-1 %
4%
-3 %
3%
12 %
3 612
3 768
-155
-4 %
514
964
1 974
160
480
1 072
2 058
158
34
-108
-84
3
7%
-10 %
-4 %
2%
Danmark
640
570
71
12 %
Jylland
Sjælland
410
230
362
207
48
23
13 %
11 %
Finland
1 479
1 498
-19
-1 %
Norden
9 299
9 272
28
0%
3 110
3 073
37
1%
938
807
572
433
360
953
799
552
414
354
-15
7
20
19
5
-2 %
1%
4%
5%
2%
3 309
3 318
-9
0%
211
418
2 073
606
212
430
2 064
611
-1
-12
9
-5
-1 %
-3 %
0%
-1 %
Danmark
679
682
-3
0%
Jylland
Sjælland
398
280
398
284
0
-3
0%
-1 %
Finland
1 879
1 866
13
1%
Norden
8 976
8 938
38
0%
Norge
Sverige
Danmark
Finland
-457
-303
38
399
-363
-450
112
368
-94
146
-74
31
Norden
-323
-334
10
NO1
NO2
NO3
NO4
NO5
Sverige
SE1
SE2
SE3
SE4
Forbruk
Norge
NO1
NO2
NO3
NO4
NO5
Sverige
SE1
SE2
SE3
SE4
Nettoimport
*Ikkje temperaturkorrigerte tal.
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
9
Vind- og kjernekraftproduksjon
Figur 9 Vindkraftproduksjon i Danmark og Sverige dei siste to vekene og vindkraftproduksjon per veke for Sverige
og Danmark i 2015 og 2016. (Foreløpig statistikk). Kjelde: SKM Market Predictor
Figur 10: Kjernekraftproduksjon i Sverige dei to siste vekene og for same veker i 2015. Kjelde: SKM Market
Predictor (Førebels statistikk).
Kraftsituasjonen veke 5
10
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Utviklinga i kraftproduksjon og forbruk
Tabell 4 Produksjon, forbruk og utveksling så langt i år. Kjelde: SKM Market Predictor
Norge (TWh)
Til no i år
Same periode (2016) Endring (%)
Endring (TWh)
Produksjon
17,4
18,3
-4,6
-0,8
Forbruk
15,7
17,0
-8,1
-1,3
Nettoimport
-1,7
-1,3
Norden (TWh)
Til no i år
-0,5
Same periode (2016) Endring (%)
Endring (TWh)
Produksjon
46,7
48,5
-3,8
-1,8
Forbruk
45,5
48,3
-6,2
-2,8
Nettoimport
-1,1
-0,1
-1,0
Utveksling
Figur 11 Nettoutveksling pr. veke for Noreg og Norden, 2015 og 2016, GWh. Kjelde: SKM Market Predictor
Figur 12 Import og eksport i dei norske elspotområda førre veke. Alle tal i GW. Kjelde: SKM Market Predictor.
Kraftsituasjonen veke 5
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Figur 13 Marknadsflyt mellom elspotområde i Norden førre veke, GWh. Kjelde: SKM Syspower
* Tal for veka før står i parentes. Mellom Russland og Finland er det oppgjeve tal for fysisk flyt.
11
Kraftsituasjonen veke 5
12
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Kraftprisar
Engrosmarknaden
Tabell 5 Kraftprisar – nordiske elspotområde*. Vekesnitt. Kjelde: SKM Market Predictor.
kr/MWh
NO1
Veke 5
278,6
Veke 4 (2017)
267,8
Veke 5 (2016)
166,9
Endring frå
førre veke (%)
4,0
Endring frå
i fjor (%)
66,9
NO2
277,9
267,0
166,9
4,1
66,5
NO3
282,4
262,8
166,3
7,5
69,8
NO4
223,2
217,6
165,9
2,6
34,5
NO5
273,9
263,1
166,9
4,1
64,1
SE1
288,6
271,3
164,9
6,4
75,0
SE2
288,6
271,3
164,9
6,4
75,0
SE3
289,8
273,6
166,7
5,9
73,8
SE4
320,6
301,6
166,7
6,3
92,3
Finland
310,0
303,0
264,5
2,3
17,2
Jylland
285,9
274,1
151,7
4,3
88,5
Sjælland
320,6
302,0
161,9
6,1
98,0
Estland
310,0
303,0
278,9
2,3
11,2
System
280,1
266,2
173,2
5,2
61,8
Nederland
450,2
503,3
229,9
-10,5
95,9
Tyskland
449,5
559,0
191,1
-19,6
135,2
Polen
348,8
361,2
290,8
-3,4
19,9
Litauen
323,7
352,0
300,5
-8,1
7,7
Figur 14 Spotprisar i Noreg og Norden, Nederland og Tyskland i førre veke, kr/MWh. Kjelde: SKM Market Predictor
Kraftsituasjonen veke 5
13
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Terminmarknaden
Tabell 6 Terminprisar, nordisk og tysk kraft, samt CO2 kvotar. Kjelder: SKM Market Predictor. Prisane i tabellen er
sluttprisar fredag i den aktuelle veka.
Terminprisar (kr/MWh)
Veke 5
Veke 4 (2017)
Endring (%)
Nasdaq OMX
Mars
2. kvartal 2017
3. kvartal 2017
269,2
224,0
212,8
238,8
196,1
192,0
12,8
14,3
10,8
EEX OMX
2. kvartal 2017
3. kvartal 2017
291,9
289,9
280,0
281,3
4,2
3,1
CO2 (kr/tonn)
Desember 2017
Desember 2018
45,7
46,0
45,1
44,2
1,3
4,0
Figur 15 Daglege sluttprisar for enkelte typar kontraktar i den finansielle kraftmarknaden siste tolv månader,
kr/MWh. Kjelde: SKM Market Predictor
Figur 16 Daglege sluttprisar for utslippskvotar på CO2, kr/tonn. Kjelde: SKM Market Predictor
Kraftsituasjonen veke 5
14
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Sluttbrukarprisar
Tabell 7 Vekeutvikling i sluttbrukarprisar. Alle prisar er inkl. mva. bortsett frå spotpriskontrakt i Nord-Noreg. Dette
er gjort for å gi eit meir korrekt bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på
straum, faktisk betalar.
Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot, Energimarknadsinspektionen og NVE.
Veke 5 2017
Veke 4 2017
Veke 5 2016
Endring frå
førre veke
Endring frå
tilsvarande
veke i fjor
42,2
44,2
33,2
-2,0
9,0
Veke 5 2017
Veke 4 2017
Veke 5 2016
Endring frå
førre veke
Endring frå
tilsvarande
veke i fjor
Aust-Noreg (NO1)
39,2
37,9
25,1
1,3
14,1
Sørvest-Noreg (NO2)
39,1
37,8
25,1
1,3
14,0
Midt-Noreg (NO3)
39,7
37,2
25,0
2,5
14,7
Nord-Noreg (NO4)
25,8
25,3
20,0
0,5
5,8
Vest-Noreg (NO5)
38,6
37,3
25,1
1,3
13,5
Veke 5 2017
Veke 4 2017
Veke 5 2016
Endring frå
førre veke
Endring frå
tilsvarande
veke i fjor
1 år (snitt Noreg)
36,1
36,5
31,4
-0,4
4,7
3 år (snitt Noreg)
37,7
35,3
31,9
2,4
5,8
1 år (snitt Sverige)
44,7
44,9
40,9
-0,2
3,8
3 år (snitt Sverige)
42,8
43,0
41,6
-0,2
1,2
Øre/kWh
Variabelpris
kontrakt*
Marknadspris- /
spotpriskontrakt
Fastpriskontrakt
Snitt frå eit utval av
leverandørar
* Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn
ti nettområder.
Figur 17 Vekeutvikling i pris på variabelpriskontrakt* og spotpriskontrakt** med eit påslag på 4,4 øre/kWh***.
Kjelder: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE.
* Prisar for variabelpriskontraktar meldas fram i tid. Metoden for berekning av variabelpriskontrakt er gjelder
gjennomsnittet av kontraktar som er tilbodne i fleire enn ti nettområder.
**Alle prisar bortsett frå spotpriskontrakt for Nord-Noreg inkluderer mva.
*** Frå og med veke 1 2017 vart påslaget endra frå 4,2 øre/kWh (inkl. mva) til 4,4 øre/kWh (inkl. mva.) som følgje av
ein antatt auke i påslaget grunna elsertifikatordninga. For meir informasjon om elsertifikatmarknaden, se
www.nve.no/elsertifikater
Kraftsituasjonen veke 5
15
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Figur 18 Utviklinga dei siste 52 vekene i prisane for norske* og svenske eitt- og treårige fastpriskontraktar, basert
på eit årleg forbruk på 20 000 kWh. Alle prisar inkl. mva. i norske øre/kWh.
Kjelder: Energimarknadsinspektionen og Forbrukerrådet.
* For norske kontraktar er det brukt eit gjennomsnitt av fastpriskontraktar som er tilbodne i fleire enn ti
nettområder.
Tabell 8 Vekeutvikling i straumkostnaden* for sluttbrukarar. Straumkostnaden er eksklusiv nettleige og
forbruksavgift, men inkl. mva. bortsett frå elspotområdet Nord-Noreg.*** Dette er gjort for å gi eit meir korrekt
bilete av kva forbrukarar i Nordland, Troms og Finnmark, som har fritak frå mva. på straum, faktisk betalar.
Kjelde: Forbrukerrådet, Nord Pool Spot og NVE.
Berekna Berekna Berekna Berekna straumkost straumkost
straumkost straumkost Differanse nad for nad for Endring frå nad for nad hittil i frå 2016 til veke 5 2017 veke 4 2017 førre veke veke 5 2016 2017
no i år
NOK
Marknadspris‐/ spotpriskontrakt **
Aust‐Noreg (NO1)
Sørvest‐
Noreg (NO2)
Midt‐Noreg (NO3)
Nord‐Noreg (NO4)
Vest‐Noreg (NO5)
10 000 kWh
20 000 kWh
40 000 kWh
10 000 kWh
20 000 kWh
40 000 kWh
10 000 kWh
20 000 kWh
40 000 kWh
10 000 kWh
20 000 kWh
40 000 kWh
10 000 kWh
20 000 kWh
40 000 kWh
10 000 kWh
Variabelpris 20 000 kWh
kontrakt
40 000 kWh
110
221
442
110
220
441
112
223
447
73
145
291
109
217
435
121
238
471
108
217
433
108
216
432
106
213
426
72
145
289
107
213
426
128
253
501
2
4
8
2
4
9
5
11
21
0
1
2
2
4
8
‐7
‐15
‐30
71
141
282
71
141
282
70
141
281
56
112
225
71
141
282
96
187
370
562
1124
2247
547
1095
2189
548
1096
2192
380
760
1519
541
1082
2165
641
1263
2506
10
19
39
62
125
249
27
54
108
‐32
‐63
‐127
56
112
224
174
351
704
* NVE nyttar ein temperaturkorrigert justert innmatningsprofil, basert på alminneleg forsyning i 2009-2014, for å
berekna straumkostnaden til sluttbrukarane. Innmatingsprofilen er berekna av konsulentselskapet Optimeering AS
på oppdrag frå NVE. Den same innmatningsprofilen er nytta for alle elspotområda og variabelpriskontrakt.
** NVE nyttar eit påslag på 4,4 øre/kWh inkl. mva på alle spotpriskontraktar i 2017 og 4,2 øre/kWh inkl. mva i 2016,
bortsett frå spotpriskontraktar i Nord-N|oreg, kor påslaget er på hhv 3,5 øre/kWh og 3,4 øre/kWh ekskl. mva.
*** Oversikt over nettleige per fylke (inkl. mva og fobruksavgift) finnes på NVEs nettsider:
https://www.nve.no/elmarkedstilsynet-marked-og-monopol/nettjenester/nettleie/nettleiestatistikk/nettleiestatistikkfor-husholdninger/
Kraftsituasjonen veke 5
16
Noregs vassdrags- og energidirektorat, 2017
Tilstanden til kraftsystemet1
Det er vedlikehaldsarbeid på linjenett og ved kraftstasjonar fleire stader i Norden. For meir
informasjon om linjer og kraftverk viser vi til heimesidane til Nord Pool.
Produksjon
Type Planned Enhet Dato fra Avedøreværket AVV1 2017‐01‐26
11 2017‐02‐06 dager 254 254 Link 1
2016‐12‐01
2017‐01‐29
2017‐01‐17
120 2017‐03‐31 dager 380 2017‐02‐01 3 dager 984 2017‐01‐23 5 dager 365 380 524 365 Link 3
Link 7
Link 10
Studstrupværket Unplanned SSV4 Unplanned Forsmark Block1 Planned Brokke Dato til Varighet Installert Utilgjengelig
Link Overføring
Type Publisert av Enhet Dato fra Unplanned Statnett SF NO5 ‐> NO1 2017‐01‐12
Unplanned Unplanned Unplanned Unplanned Statnett SF Statnett SF LITGRID AB LITGRID AB NO1 ‐> SE3 NO5 ‐> NO1 LT ‐> SE4 SE4 ‐> LT NO1A ‐> Unplanned Statnett SF NO1 2017‐01‐12
2017‐01‐21
2017‐01‐17
2017‐01‐17
2016‐10‐13
Unplanned Statnett SF NO5 ‐> NO1 2016‐10‐13
Unplanned Statnett SF NO1 ‐> SE3 2016‐10‐13
Unplanned Statnett SF NO2 ‐> NO1 2016‐10‐13
1
Unplanned Statnett SF NL ‐> NO2 2016‐10‐26
Unplanned Statnett SF NO2 ‐> NL 2016‐10‐26
Dato til Varighet Installert Utilgjengelig
17 2017‐01‐29 dager 17 2017‐01‐29 dager 2017‐01‐27 6 dager 2017‐01‐24 7 dager 2017‐01‐24 7 dager 323 2017‐09‐01 dager 323 2017‐09‐01 dager 323 2017‐09‐01 dager 323 2017‐09‐01 dager 80 2017‐01‐13 dager 98 2017‐01‐31 dager Kjelde: http://umm.nordpoolspot.com/ (“Urgent Market Messages (UMM)”)
Link 3900 1500 Link 2
2145 3900 700 700 2145 500 700 700 Link 2
Link 4
Link 5
Link 5
6850 2350 Link 6
3900 900 Link 6
2145 2145 Link 6
3500 1300 Link 6
723 23 Link 8
723 223‐323 Link 8