Shah pynjulor ki jaka tep briew ka Balang Katholik

3/4/2015
12:13 AM
Page 2
CMYK
1 & 7.qxd
www.nongsain.com
Ka Editorial/Ki Shithi Sha U
Editor/Ki Artikyl...
VOL. 58 ISSUE 58 RNI REGD. 8713/63
Kyntait ka GNLA halor ka
jingkawang bom ïa ka petrol pump
Tura, Lber 03
Ka seng lehnoh Garo National Liberation Army
(GNLA) ka la kyntait halor ka jingkynnoh jong ki
pulit ba ka la donkti ha kaba kawang bom ha kawei
ka petrol pump ha Shallang, West Khasi Hills, ha
kaba ar ngut ki nongtrei ki la mynsaw.
Ha ka kyrwoh khubor kaba la pyllait da u Joint
...Pule Sla 3
Publicity Secretary ka GNLA u Garo
Jingiathuhkhana/Request
Column bad ki wei
SHILLONG SNGI BALANG 04 LBER (MARCH) 2015
Mih biang ki 'Nongmane Ksuid'
Ka jingkhynra ïa ki seng lehnoh
kan dang ïai bteng: DGP
Tura, Lber 03
U Director General of Police (DGP) ka Meghalaya u
Rajiv Mehta u la ong ba ki pulit kin dang iai bteng
ban khynra pyrshah ia ki seng lehnoh kiba don ha ri
lum Garo. U la ong ruh ba ka bynta kaba hakhmat eh
jong ki pulit mynta ka long ha kaba iadei bad ka jinglong jingman jong ki seng lehnoh kiba don ha ri lum
...Pule Sla 7
Garo.
Ïaroh u RS Thangbnai ïa ka Sorkar
ba ïaid beit ka Presbytery
Shillong, Lber 03
U Rangbah Shnong ka shnong Thangbnai u la ai ka
jingiaroh ia ka Sorkar halor ka jingiaid beit iaid ryntih ki kam kam ki jam naduh ba la pynkhreh ban pdiang ia ka jingiaseng Presbytery Home Mission.
Ha u kyrwoh ba pyllait da u Rangbah Shnong,
...Pule Sla 3
Bah B. Umsong, la ong ba ka shnong
FISHING COMPETITION
Ka sien ba nyngkong jong mynta u snem 2015 ha pung
Sadew S.H.G haka 7-03-2015 Ticket: 500/- por khwai
9am-2:30pm Prizes:- 1st 1,00,000/- 2nd 50,000/- 3rd
20,000/- 4th 15,000/- 5th 10,000/- 6th 5000/- 7th
3000/- 8th 2000/- Consolation 15ngut 1000/- marwei
rung ha pung 6:am. La dep theh dohkha 3quintal tam
haka 28-02-2015 ryngkat ka jingsakhi lang jong ki rawan
(Yn ym pynhiar Prize) yn die ruh ia u wieh ha katei ka
sngi, sngewbha da pyntip lem iaki para rawan baroh. Wan
daka jingieit bad ka jingshaniah ki kyndon kin long
kumba ju long
Pyniaid: B.Wahlang ryngkat ka jingiadonlang P.Sohtun
phone:- 8794199159, 9774666152, 8014156891,
8014708599, Nongstoin 9856886738, Mawkyrwat
8014402925
DOR `.3/-
Dr Mukul Sangma
ka Jylla bad ia kiwei kiba la
kynthoh pyrshah ban wan
sha ophis jong u na ka bynta
ban kin ioh ia ka jingsngew
thuh shaphang ka pisa tyngka jong ka Jylla.
"Nga khot sngewbha ia
ki nongialam ka BJP Megh alaya bad kiwei pat ban wan
shah hikai ha ophis jong nga
na ka bynta ban kham
...Pule Sla 7
sngewthuh
Lah ban dang shimpor ban pyntreikam
Yn leit rah biang ka Sorkar sha
Ïingdorbar ïa ka aiñ shongkha
Ujor ki nong Mawripih bym ïoh
khaw rashon la 13 bnai
Shillong, Lber 03
Lai ngut ki nongñiah trok ki la shah kem noh bad ia
ka trok jong ki la kurup noh da ki pulit hadien ba ki
la ialeh pyrshah ia ka hukum jong ka National Green
Tribunal (NGT) kaba la khang ban tih bad kit
dewiong hapoh ka jylla.
Katkum ka khubor kaba la ioh lum na ki pulit la
...Pule Sla 7
ong ba ha ka 1 tarik mynta u bnai ha
PAGES - 8
"Wan ngan hikai halor ka pisa tyngka"
Shillong, Lber 03
U Myntri Rangbah ka Jylla
u Dr Mukul Sangma mynta
ka sngi u la ther ia ki nongialam ka BJP ha Meghalaya
namar ka jingkynthoh pyrshah ia ka Sorkar Congress
ha kaba iadei bad ka jingioh
pisa duna na ka 14th
Finance Commission, ha
kaba u ka khot syndon ia ki
nongialam ka BJP ha kane
Nongstoin, Lber 03
Watla ka jingiai pyrkhing bad ka jingiakhun jong ki
seng bapher bapher ba kynthup ia ka Seng longkmie
New Nongstoin, ki Village Defence Party (VDP) ka
shnong New-Nongstoin na ka bynta ban rat dyngkhong ia kiba bun ki kam sniew kiba la ktah ruh wat
ia ka imlang ka sahlang kiba don hapoh ka sor
Nongstoin khamtam ha iew Nongstoin, ...Pule Sla 7
Shah kem 3 bad kurup ki pulit ia
ki trok kit dewïong
REGISTERED ME/850/2015-2017
Kren kob u Dr. Mukul ïa ki
Shah pynjulor ki jaka tep
nongïalam ka BJP ha Meghalaya
briew ka Balang Katholik
Sdang lap ksai ki VDP ïa ki 'thei die
met, shah kem 3 ngut
Shillong, Lber 03
Ki nongshong shnong jong ka Mawripih ha East
Khasi Hills hapoh ka jingialam jong u Bah Riper
Dohtdong ki la leit ban ujor sha ki pulit jong ka
thanad Laban halor ka jingbym ioh ka jong ki mynta
la 13 bnai ia u khaw rashon.
Katkum ka khubor kaba la ioh lum la ong ba ka
jingbym sam ia u khaw rashon ha kine ki ...Pule Sla 7
8
6
Haduh katno ki skul ki la
pynkhreh ban ïashim bynta...
Ki jingtep ba la shah pynpra ha Shnong Umtung, Ri Bhoi District
Nongpoh, Lber 03
Ka jingthombor bad jingpynjulor ia ki
jaka tep briew jong ki Khristan ka la
sdang biang sa ha Ri-Bhoi District bad la
suba ba ka lah ban dei ka jingiadon kti
jong ki nongmane ksuid.
Dang ha ka 21 tarik u bnai uba la lah,
haduh 16 tylli ki jaka tep briew ha u lum
jingtep ka Balang ka Katholik ha shnong
Umtung kaba hap ha Mawbri Parish, RiBhoi District ki la shah kyndang bad shah
pynjot pynjulor ha ki riew bymman.
Na ka liang ki briew jong katei ka
shnong ki la ong ba ym pat lah ban tip ia
ki briew kiba la leh ia katei ka kam beaiñ
bad ka jingthmu kaba sha lyndet jong ki,
hynrei la suba ba kiba iadonkti ki lah ban
dei na ka kynhun jong kito ...Pule Sla 7
"Dei ka kamram ki bor jong ka aiñ"
Ngam tip ba don lang uba
la shah thwet ha ki pulit: CM
Shillong, Lber 03
Ka dei ka kamram jong ki
bor kiba dei peit ia ka aiñ
ban leh ia kaba donkam
pyrshah ia u Daimul Alom
Mazumder uba la mih
pyrthei biang bad ioh ia ka
kam kontrak ban pynieng
ia ki CCTV ha ki bynta
bapher bapher ka sor
Shillong wat hadien ba u la
dep jah rngai noh ban lait
na ka jingshah kem ha ki
pulit, la ong u Myntri
Rangbah (CM), u Dr.
Mukul Sangma ha ka jingiakren bad ki nongthoh
khubor mynta ka sngi.
Kumban shu pynkynmaw, na ka liang u Deputy
Commissioner ka East
Khasi Hills, u Sanjay Goyal
u la dep phah ia ka jingujor
jong u sha ki pulit ha u
snem 2012 pyrshah ia u
Daimul Alom Mazumder
bad u Sahir Admed Mazumder halor ka jingkynnoh
ba ki la pynsaphriang ia ka
khubor kaba lamler pyrshah ia ki bor pyniaid
District halor ka jingleit
plie ia kawei ...Pule Sla 7
"Uba mlien ban kyntiap seng naduh ka UDP"
U Bah PT Sawkmie u dei u nongshet
kylla ia ka jaidbynriew: Pyndap
Shillong, Lber 03
U Bah Pyndap Saibon,
President ka Khun Hynñiewtrep National Awakening Movement (KHNAM)
u la kynnoh ba u Bah
Process T Sawkmie, MDC
ka Mawlai constituency u
dei u nongshet kylla ia ka
jaidbynriew namar u la phet U Bah Pyndap ryngkat ki MDC ka KHNAM uba dang
noh na ka seng ...Pule Sla 7 iakren bad ki nongthoh khubor (WJ)
Shah pynap suloi ka trok kit phlang
hajan Umling, lait phet u nongniah
Nongpoh, Lber 03:
Ki katto katne ki nonglute
kiba la kieng atiar bha ki la
pynsangeh ia kawei ka trok
kit phlang da ka jingthmu
ban lute ia kane ka trok,
hynrei da ka jingshlur jong
u nongniah bad u nongbud
kane ka trok ki la lait phet
salit syndon na ki tyrsim
jong kitei ki nonglute.
Kane ka jingjia ka la jia
ha ka miet jong ka sngi
Nyngkong ha surok bah
NH-40 hajan ka Nongkyllem Reserve kaba don
hapoh u pud u sam jong ka
shnong Umling, Ri Bhoi
District bad katei ka trok
kaba la shah pynsangeh
hapoh kane ka aiñ.
Haba iakren bad ki
nongthoh khubor hadien ba
la wai ka jingialang jong ka
Kynhun Myntri, u Myntri
Rangbah ka Jylla u Dr
Mukul Sangma u la iathuh
ba ka tnat Excise Registration Taxation Stamps (ER
TS) ka la wanrah ruh ia ka
jingtyrwa ban don katto katne
ki jingpynkylla ...Pule Sla 7
Shillong, Lber 3
Ka Kynhun Myntri jong ka
Sorkar Jylla mynta ka sngi
ka la mynjur ban leit rah
biang ia ka aiñ ban pynrung
kyrteng noh ia kito kiba la
dep shongkha ne ka
'Meghalaya
Compulsory
Registration of Marriage
Act, 2012' sha Ïingdorbar
Thawaiñ na ka bynta ki
katto katne ki jingpynkylla
Yn shong jingïalang kyrkieh ka PDF
Ngi kwah da ka jingthoh ba ka PDF
kan kyrshan ïa ka ARPA: Adelbert
Shillong, Lber 03
U Chief Executive Member (CEM) ka Khasi Hills
Autonomous
District
Council (KHADC) u Bah
Adelbert Nongrum u la
iathuh ba ka jingialang
jong ka All Regional
Parties Alliance (ARPA)
ka la shim ia ka rai ban
pdiang ia ka jingtyrwa jong
ka People Democratic
Forum (PDF) ban iatreilang ha KHADC khlem ka
liang pyrshah.
Kane ka jingkloi ka
ARPA ban iatrei lang, ka
dei hadien ba ka mih ka
jingkren ha ka kot khubor
ba u Bah Pynshngaiñ N
Syiem, Chairman ka PDF
u la ong ba ka PDF kam
kwah ban wan ka jingsynshar Administrator ha
KHADC naba kane ka
ktah ia ki paidbah hynrei
ban lait na kane ka jingeh,
donkam ia ka jingiamir
jingmut lang hapdeng
baroh ki MDC ka liang
synshar bad liang pyrshah
da kaba buh noh shadien ia
ki jingiapher ...Pule Sla 7
Sahteng ka jingpynkylla ïa ka 6th Schedule
Ym pat lah pynurlong ïa
jingdawa ka ANVC, ANVC-B
Shillong, Lber 03
Da ka jingbym kynthup
lang ka Sorkar Kmie ia ka
Bill halor ka jingthmu ban
pynkylla noh ia ka 6th
Schedule' lane ka Khyrnit
kaba hynriew jong ka Riti
Synshar (Constitution) ka
Ri India, ka la kdew shai ba
ka jingdawa jong ka
ANVC bad ANVC-B ban
pynkhlaiñ bad pynthymmai ka Garo Hills District
Autonomous
District
(GHADC) da kaba pynbun haduh 40 ngut ki
MDC ha ka jaka 29 ngut
kumba ka ju long baroh shi
katta ka dang long tang ha
suiñ.
Kaba kham kongsan ka
long, "Aiu kan jia ia ka rai
jong ka Sorkar Meghalaya
ban pynjlan biang haduh sa
hynriew bnai ia ka samoi
treikam jong ka GHADC
tad haduh ba la lah ban
pynkylla ia ka 6th Schedule
da ka Sorkar kmie?"
Na ka liang u Myntri
Rangbah, u Dr. Mukul San
-gma ha ka jingiakren bad
...Pule Sla 7
ki nongthoh
"Shano jah ka jingpynbeit pud"
Bteng ka Assam ban klun jaka, leit thung
Post elektrik sa ha New Balakhawa
jubor da ki nonglute kiba la
kieng atiar bha ka don ia u
number AS 01 CC 3457
bad kaba dang thmu ban
leit pynhap mar sha Mawiong, Shillong na Guwahati.
Katkum ka jingtip ba la
ioh lum mynta ka sngi, la
iathuh, ba ki nonglute kiba
la kieng atiar ...Pule Sla 7
Balakhawa, Lber 03
Ka jingbym pat lah satia jong ki artylli ki jylla kata ka
Assam bad Meghalaya ban iakren pynbeit ia u pud u
sam ka la nang pynjakhom shuh shuh ia ki nongshong
shnong kiba shong basah ha ki jaka ba don jingiakajia
pud khamtam eh ia ki nongshong shnong jong ka jylla
Meghalaya kiba hap ban mad ia ki jingpynibor jong ka
jylla Assam na ka por sha ka por.
Ka jingiai mynthi bad sngap jar ruh jong ka jylla
Meghalaya ha kaba iadei bad u pud u sam ka la nang
ailad shuh shuh ia ka jingiai khlun jaka jong ka
sorkar Assam kaba dang
ban ia u nongkit uba khlem ka
iai bteng ha ...Pule Sla 7
"Uniform" bad ka "Name Plate".
Hato yn ia rkhie bein ne yn ia
Kitbok samla ialeh eksamin ka UBCC
sngewsynnei ia kaba kum kane ka
Shillong, Lber 03
rukom pyrkhat pyrdain? Haba
Ka Umroi Block Congress Committee (UBCC) ka
kumne kan dei kaei tharai, ka
phah ka jingkitbok kitrwiang ia ki samla pule kiba dang
jingsarong ne ka jingbiej, ba sngewpynkhreh bad don mynta hapdeng ka jingialeh ia ki
poh dor ban phong ia ka "Uniform"?
eksamin bapher bapher ki jong ki.
Kam don ka kam ka jam kaba khraw
U Rangkynsai Kharbuki, General Secretary ka
lymne kaba poh haba thngan ka
UBCC ha ka kyrwoh khubor u la kyntu ia ki samla pule
kpoh bad kamai hok. Tang kiba poh
ba kin minot bad trei shitom khnang ba kin ioh ban
kiba peit poh ia kiba trei (kamai
kheit ia u soh ka jingjop bad ruh ha kajuh ka por kum
kajih) da ka bor met. Tang ha kiba
ka party ka buh ha ka jingduwai ba baroh ki samla kin
poh ba kordor ka klur ...Pule Sla 3
ioh ia ka met ka phad kaba koit ba khiah.
Sarong ki Laitlan
Lah sieh mo ban khun pynbeit ia u
dieng uba lah iaw? Lah sieh no ban
sharai (discipline) ia kiba laitlan
naduh dang khyllung khynnah?
Kumno phin sharai ia kiba lehse
naduh dang khyllung khynnah ym ju
don nongsharai? Kim treh ban
phong ia ka "Uniform" namar ba
lehse naduh dang khyllung khynnah
ruh kim ju phong ia ka "Uniform".
Kim shemphang ia ka jingmut jong
ka "Uniform" bad ia ka jingmut jong
ka "Name Plate" namar ba lehse
tang hapoh ka pyllaw ka iing skul
ruh kim ioh lad ban leit iuh kjat.
Lehse wat lada ki ioh lad ban rung
haduh hapoh ka kamra skul pynban
kim lah ban shem hangta ia kaei kaei
ruh kaba kor. Hana lada phong ia ka
"Uniform" ryngkat bad ka "Name
D.H.KHarKongor
Plate" ka pyrthei baroh kawei kan sa
ithuh ba ki dei ki nongkit nong
(daju/porter). Kat kum ka pyrkhat
pyrdain ka jong ki kham poh kyrdan
u nongkit uba phong ia ka
"Uniform" lem bad ka "Name Plate"
CMYK
54
Snoh kti ka Ellie Coulding,
Nick Jonas ha ka...