1. No category

Opitulante
DEO!
D<->
NEQVAM.
DISPUTATIO GRAMMATIC4,
NucuA mp|ifl;SENATus Philosophici
in illuftci ad Auram Academia,
Sub Patrocinio
Vlßl CLARISSIMI
D">
m.
cristierni
ALANDRI,
Eloqventia? Profefloris Regii.
NICOLAUS STECKSENIUS
Weft: Bothn:
Die
20
edtdit,
Decembris Anni
CMDCCI
B.C. D. vtntilandarrto.
Sxc.Jo. WaL
Dn.
m.
Pl. Reverendo atq
Chrissimo
HAQVINO bohlin,
Paftori in (EruUil nec non Pra?pofito
Diltnftus adjacentis, gravifTimo.
Clariffimo Domino
TA. NICOLAO FORZELIO,
Mathefios Le&ori in Gymnafio Hernofandenfi folertiffimo ut& Confifto
rh qvod ibi eft Afleflbri a?qviffimo.
Venerando atqt
Dn J O H A NN I
Sacellano in Veh
Promotoribus, Patronis arq,
advenrat novus, omnigenS
mis feqventibus ad pla
tem
Pl. Reverenio
(f
Clarissimo,
Dn. m. olao Swanberg/
Pastori in Nåtra longe mentiflimo.
Speßabtli (3 Ctariffmo,
Dn. johanni
Summi
PHOENIX,
Judicii Rt-gii qvod Åbos eft
Advocato Dcxterruno.
Doßiffimo,
SCIURENIO,
mo vigilantiffimo.
Fautoribus fuis, annum, qui
profperitate ia:tum cum pluricidam ufque feneétuvoveo»
dubitatlone aliquantifperfufpen»
Aneipiti
fufpe/Tla
furn vrrfabat
antmum,(3'
ingratitudmis tacitumitas, f3 contimta me*
morta tam exigoo dcciarata muntre.
Vecit
tandem filentium , tnetus fubeundi notarn
benefcii; utiunqut tr,im ceffura
dcvouonis nits ptgnus
qvahcunque
cft
exhtbutffe fattus efl, qvant tacita , ut ut vipax maxirne fuerit, memeria, ftltre veflra bi»
neficia, qu* nullo meo merito tanta fleter'tnt %
tit tisdem prsdttandtt verborum qvo par efl
bonore non fuffciam , tanto tnagts abfit a me
frttftra poUtcentx <tquo remuneraturttm , quod
ntt a vobks drfiderari fao, nam ita vos effe afftflot, non dubiis dtdtct mdicits , qtiod pro
ut bona quibusfttt, in/irufli dtvin/e deberi be*
titdi&toni, bene mtetligatis, ita collata in fatmmemoris
res,
virtutts levamcn , in tutisfimo repor.i
loco, & pro pretiofiftma divttiarum baberi
parte, fettciter erog/tfe bencficta , pte itt awmum tnduxiflii. /Jccipite jam in bonam, par»
fneltt/e
tiroctnia fiudtorum rr.eorum, aufpicatiffimis veflrts decor/ita nomtmbus : fpes , qvam
tem
$tt
-bit
folito vefiro favore
tur*
cordiqve
rtpono Ut
effe finite.
rataftt,
PO-
Ad cjuaevi* obfequi*
deflinaius
Nic: Sttikfetiiut
Lectori
Benigno!
sftduiscrebris^ qPerelå fo/ent
wortalts Jarum
Juam, hoc
nomme, imufart, qnod exi-
gnopendcatttmporii momento. Altiori vero iudiett rem
Jccmn ponder/s/ites ,
clutn fat a ftbi difpontre,
virittm,
non
fitarum
non modo tå m conftftt
primain
lium \iertunt, 73
juPent* faccm, Ptt* frttgi devoPendo, brePitati temporis, tam
rapido turrentis impetu, ob viam ettnt. Seminaqve vtrtutis, ut pio diPin* gloria , gttt
dußi, extolerc nituntur; ita cot/eftt fnbmxi
bentdißione profiatos l*tosque tucrantur manipu/os. qvorttm mnnulli eo awplitnd nis procedunt,ut fatt funßos, longa pofterorum feries, pik tpemona ab wferis pindicet. Verum
cttm Vitam hxnc tot tanttsque *rttwniséfcapttofis lenocin -ts expofitam^octtlis per
l'.iflr.md.im ftbjiaunt, ftnem ejus, quam, perpettto timore dcgere debcnt, ne de ftadio vi*tutt-s deturbati. in neqpitt* fsdn pr*cipuitt
ruant fumma a/acritate expcflant.
Sed tåtet angPis in herha. Ver tor enim ne gemittts
ifli tuulttm jitfli dolons, prtmt wtuita pr*.
etjam
-
A
(i
2
feferentes,prodant animtm, Pina hnagint, reram tempora/ium de< eptnm.
Si in bittorttm
fentinam oculos demtttus, jPxntacolliPie, neqPiti* turbtne fluttantium , eam inundari
comperies, qVos dum prjifcnttum rerum deliciarumque ufi/s,absque alla< qvafifst/etatedeießet, *gre admodum é fedibus terrents , animum abalienare poffunt, quam autem intqui
funt ! cum longa Pita de qua anxio aninttt
unice laborant , u/tro fe eunt \defraudatnm
nocilns indulgendo poluptatibus , virium enira venrrts & gurruris, non modo mtnuit aeratem hominibus, fed eriam auferr. (f faiiit ftpenumero concepta tpinio motti Poluptatts conffeliidine deformatos, übi ex*
hauflts facultatibtts, qv* qPantacunq-te faertnl,Pix immoderatis cupiditattbus ftffictttnt,
dura tttceffitas alios poftulat mores. anhelans
ptnuria, inopinata agritudine fufpenfs, *reque alieno vacitlames, ita in diverfa rapit,ut extremas dies, qvem nondtim perdttis
omnino rebus, adco.formidarunt, jamobfcura (3 ignubiti morte conficicndus, hand inbi»
tosftpe maneat. Dum vert hominem NeqPam
teriui pgnealto delinetiVem > bcmgnitatts tme
,
j
favtrem
imptors",
Mem-
3
MEMBRUM PRIMUM.
UNDE FACTUSet QVIS NEQVAM.
fupervacuis ambagibus,
AMputatis
opera; pretium nos fafturos fpe-
ramus, fi more invereraro & iolenni fatis, inirium ab origine vocis imcroducarur, qvam å fenrentiarura divortiis
non immunem elle animadverrimus.
Nonnulli enim neqvam dici conrendunt
å ne & qvidqvam, media detrira Syllaba, folira maxime fyncope, coaéfum iri
neqvam, (imih prorfusrarioneacid qvod
ne hili g&ftimarur dicirnr nihilii fic qvi
in feriis & folidis rebus qvidqvam
praftare neqvir, dicendus fir neqvam.
Qvidam å neqveo qvod omnium ignarus fit. Prse qvibus fentenriis, urut lano
fenfu exponi poflinr, ob maximam qvoad literas convenienriam & brevirarem
qvam unicearnanrLarini praerogarivam
iibi vendicarCharifii fenrentia,r.obisqve
urcommodiflima & genuina maxime ar-
ridet ( (älva interim priorum auctoritate ) qvi neqvam qvali oeqva dici aflerit
in*
4
1
involvens refpecturä ad fseminam, qva
ratione vd neqvam erir, qvo nulla muKer eff_emmara mollirie& la.civia eftinferior. Scocnma cnirn eft viris erubeicendum ob vecordiarn doiorisqve nnpatientinm infra muiieres raxari uri lo*
qv.tur Cicero I. i. c. 18. de olf.r-. prubris
maximt in prompt t* eU,fiqVid talg dici po~
juftettef-, anitfmm geritis timlicrcm. Sic etlam juftinus Sardanapaium
virum proftirutae leviraris, fs.-T.ina corrupriorem compellat lib. i. 2. Vel etiam
peqvam dicetur,cui nelaminam inmatriroonium commirras. Veteres enim
(timma fagacitate intuebantur ingenia,
matrimoniafi!iarumpetenniHT!,uf con.pertum haberentfi ahqvid moi-_t_.ia.uerint, ne imprudentes, in aliqvod inconr-inodum mciderenr, in primis autem
luxuriam toto animo averfahantur.qva.
etiamnum cordatis hominibus deteftanda, repudiolas qvam maxime facit nuprias.qvod re-äa etiam via (ecum repuravir"rherviiitock"S,fili_c enim nuptias duobus fimul diverfas conditionis ambien*
lefl: i>os
etemtn
ti-
5
nbns. afpernatiis divifcm luxus fibi fu.peclurn, åkeri renuioris (cilicet tonuna.,
,
gnatana nuprum collocavit innuens :
'o:rum fe qvsrere potius, q\>i pecunia egeret,
qttam pecuniam q\>,t viro. pernequan.ua-
qv e , fi gnific at u 11, voi u m us, non tanr ö ho -
n.ir.em ignavum, fed etiam voluptati
& luxuria. deditum, calculum fecuti A
gellii, famofam & propriam vocis ac-
ceprionem hifce potiflirnum verbis exi.lbenfis. Nequieiam pro folertia aflatiajf.
tlsci attditi, fed ut tertim howmum, q]>i proprie ($ inteare lociitt^ appeäarunt neqvam
f.omincm nuili rei neqVe fntgt bon-e. Pro
firmanda afiertione fua addncit verba
Ciceronis, luxuriam M.Antonii, in cauponis, dies notftesque confumere ioliri, acerbilTlmis ma!edif.!S increpanns,
ad uitirnum h_ec etiam verba addenns:
O bominem neqvam. nihil tnittl magis proprie pofjum duere. Tefbrur infuper Q.
Ciaudium in primo annalium, neqvitiam appellare: luxum tit* pttdigum effafumque. übi mentionem fcaeit adololce:;-tis furamo loco nati. qui luxuria 5c neAj
qvi-
6
qviriå parrimonium abligurrerff. Cui
praerer pre.bato, Romana; lingvae auöores, m qvorurn fcnpris paffim huec
vox pro übidmofo & luxunofo aceepra
legitur, pollicem premir Donarus: ne-
qvifia iiiqviens, proprie libidtnosa inerti.% dtßa efl. Oblervatis jaro iis qva;
circa nocarionis propnerarem, coniideraru digna occurrunr, ad iontem neqvuiée gradum proferre, animus eft
qvem aperir (iniftra educatio: fota enim
/jj:c uri dicif Neubufius.'«//V<>._' ad Xiirtutem
fiimulos, adneqvittampremoPere potefi. qvanraqve educationis fic vis in utramqvé
parrem, vix abunde commodius coliigi porcft qvam ex diifio hoc Platonis:
homo ft reßa difitpltna infl~ritatur" in manfvetum prorfus ammat evadit; fin Pcro nen
fat is aut bens educatttr, fcrociffemum ommum,
naftuntur, antmal rcdditur.
Si itaqve uti etiam Plurarchusde educarione libe-orum inqvit: fons (f radix
probitatis tfl decenttm forttri inflitutio<nem utiqve é diverfo cum truculenta
morqn* in terris
7
trsortaliurn narura, fuapfe ad libidinem
nimis proclivis fir, nili incaura srtatis
primcrdia å pravis illecebns feduiö cohibeanrur, qvod reliqvuru eft, vix in
re&se rarionis gyrum refledti poreft, &
animus ( cujus imperto^ corporis autemftrpitio uttmitr ) laxatis impeni framis, corpusqve qPod qPanto habetur multius tanta
ePadit neqvius, cupidiratibus inflamenv
2'gre admodum redaåo ad debirarr
ferviruris (orrem , rumido corpore, ab
impofiro jugo refilit anima qvod funefto fuoeXino faris fuperqve cftendtb.x:
Dionis filius, apud Corn. Nep, qvi concefla.å Dionyfio, volupraris licenria, d«
licatis dapibus vinoqve, qvcridie mrt,fcorra onerarus, tö pioiefth furoris,
Ht cutn pärer eum å perdita vita re
vocarer, éiuperjori parte ardium, praecipiri faku (emet in rerram demiferit.
licer aurem aliquanrum rempons, virtu
tis ftudio impenderinr, qvamdiu reftri&.e habeanrur, & poftmodum \e! re«
rmfTior parentum cura, vel qvibuscunq;
cuftodiendi liberos piovmcia demandata
,
8
dara fuerif, fumtibus ukra ufus vits neceflarios, indulgentes, impuné luxuriari ferat, lenfe propullulantibus virrutum furculis, neiruéktrr. ferant, ponitur
Obftaculum. Uhir@^ Js naniat fi«Äi», nKahaKciyccSioK inrvMrqc, t^iv
Q.
/
cf.
I
/'y
'pn
-f&p rt] f_pt,'if-dnaLV
r'
5
\
'
"
<uP^,KaKmv. Nec parum huic rei
momenri addif, freqvens cum pravo
fodalitio comraercium qvod inrendir_,
Cicero O. 2. pro fexro Rofc: cum omni-
Hm
bus horis ahqPidatrociterfieri pidemus,attt audimtts,ettamqvi natura mitifftmi fumus,affiduitate moiefitarum, fcnfum omnem humani*
tatis amittimus. Ut autem natura, ftudio partium, nunc inftar benigna fautricis, nunc inftar triftis noverca; dona
diverfa difpenfare audiar, haudqua—
quam ramen ii qui, exiguis rerum ge1
rendarum adjumentis å natura inftru£ti, animnm ad oranetn vitae eiegantiam dirigere nituntur, incaflum operam collocant, fed exemplo Socratis,
qvi proclivi ingenio ad omnis generis
vitia natus, nseyos naturs, ftatim ab incu-
9
cunabulis, indefeffo virtctfs frrdio , ita
ut qui rategritatem ejus
vir_e, cognitam habuere haud lmmeri*
compenlabat,
corionum, corporis hneanientis, judieium de eo ferentes, mendacii arguennt: ab omni {lupiditaris difficufcatej
redpit tandem iedula attas, qvamvis
non aqve eitb & facilé ac i!!os, qvibus
opimiora conngennt dona. Muln ex
adverfo, magnas fibi tfibutas doces ,
corrupteSarum iilecebris fardant, qvod
frequens experientia docet, eoqve vebementius in neqvinam declinanr, qvo
facilius gentrofiorem indolem confvetudine corrumpunt. Unde Themiftocitsprsceptor, di.cipuli indole perfpe-Tfca, iortunam in qvam acifcenfurus erar, anciniri h_ic inrerprerarione ominabarur: mhilmedtocre pusr fieturus es, atit in
magnum Retp. comtnodum aut in fnneflam
tätas permcietn Plut: in Tl.em. Proinde
incertä pierumqve cor.jei.uram, adferc
tacita ccrporis Sgttra, muinqveqvi ingenii perfpicaciä, exprefns indiciis
abditae indohs mores . indagare f_uB
dent
to
10
ftudent, fepenumero falluntur. Qyippe
reperiuntur qvam plurimi, qvi, animo
longe imparem vukum fingere poffunr: quam multi Curias ftmulant , ($
batbant&lia \>tt>unt\ juv. Ulem enam do
cet Neuh. 1. r, %. fNequam homtncs qvando res pofcit natur am pnßinam exuunt, af
{umtamqve nottam, tanta fingunt cattiditate
ut adn.ita, mn adfita videatur.
MEMBR:
11.
NEPOTIS VOCEM APUD LATINOS ALIQVANDO IDEM SIGNiFICARE QVOl) NEQVAM.
nativam vocis neqvam explicarionem, cbirer luftrare vocabulum Nepos, freqvenrer apud larinos
pro neqvam ufurparum, qvod qvidem
proprié norat ex fiiio filiave nrocreatum,cujusrelatumeftavus,uf exEtyosO
parer. Fefto dici placet qvafi poft, ut
indigitetur qvi natus fit patri, poft filium. Potius autem derivan videtur
å Grsco 7rig, hoc eft pes feu fundamen-
Excipit
1
mentum,
qvia nepos non eft radix &
fundamenrum generis, qvae eriam fententia, fuffragio, prifca au&oritate gravium virorum fuffuita eft. ratio vero
obqvam hoc nomine nu^cupandus fit
prodigus & luxuriofus å Gerb. Voff:
in Erym: L. L. traditur &. qvidem
getnina , priorem vult hane efte:
qvod detuncftis parentibus, fnperftites
avi non tantå curå,fua2tutela2demä-.iatos
pueros educanr, pro ur poftular renella
äras; nam, vel eos indulgennus habent
qvam folent parenres , vel fi (evenus
cum illis agere velinr, provedam ramen aetarem dolis & fallaciis oportunam, contemnunr pueri. Alteram hane
adducit cum fcilicecmarurédecedunr parenres, ignorant filifqvantu labons exhauftum fit, in congerendis reliftis fibi opibns , cum non ipfimet viderinf,
mulro minus nervös & lacerros intenderinr, ideoqve depofito omni ftudio
lafcivire difcunr. Similiter, arrenta parum cura, circa hominis educationem,
magnam ad neqviriam feneftram pateBj
fa-
12
facit, uti priroo innuimus membro»
Hmc Plautus neqvam hominem a-di-
bus incurtå tempeftatisqve violenria
collapfis,comparar,qvjbus,ur ur validiffima ftru<Shira conftirutis, fplendideque
expolitis, nifi jufta adfit cura, qva extemplo obviam itur, übi procellarum
vehementiå imbriumque injuriå premuntur, nunqvam utirur firmis, negli-
gens paterfamihas, cujus verba, cum
magnum;etiamad inrenora inftiruri noftri properantibus,parirura dnr momentum, potiflima allegare placet: atque übi
illo immigrat necpiam homo, indtligensqve
cum pigra familia, immundus s inflrent) tu h>c
*
jam *dibtts \nttum additur, bon* cum curantur mate, atqlie ttlud fipe ft, tempefltts venit, confrtngtt tegttlas imbricesqe ibi dominus
indiligens reddere alias ne\w/t. venit imber lavit parietes, perpluunt tigna ptttrefacit aer
operam fabri: neqvior jam faßus eft ufus
étdittm, atqbe baud fabri ctt/pa ; Sic etiam
hommi nifi damnata defidia,asqvam fur
procurationem, gnavirerpertendat, cum
3aåurapriftinilaboris,pr«fentiffimaim-
mi*
rr.met
pemices, nd faris fuperqj often-
dir prasdidus autor, verba casdens fbb
perfona diftbluti cujusdam adolefcencis,
ukerius hoc modo vitam fuam adumbranns fibiqve priora adplicantis: nam
ego ad id frugi usq\>e(£prohus fui tn fabrarum potefiate dum fui: poflea qt>am immigrabi in tngeniam meum perdidt opcram fabrorum itlico oppido. venit ignaviat ea mihi
tempeftas fnit,ea mihi adnenlu ftio grandtnem
inibremq ve titlttjuc verecundiam mtht {£ \>irtutts modum deturba\>it, detexitqve me itlico
pufl ttta me obtegere neg/igens fui, continuo
pro imbre amor advenit in cor meum, is usqve in peßus pcrmanaYit , permadefedt cor
meum, nuncftmttl res,fides, farna, birlus, de-
deferueruttt:
ego fum in ufu faßtts
nimio neqt>ior,atq\>e *depol tta, h*c ttgna huvs ide putrent, non videor mihi farcire poffe,
*deis meas, qVin tat* perpetuo ruant, cfirin
eum fundamento perierint, nec qvisql>am effe
auxilto qveat. Negledis honeftis rebus
ut purrida caro vermibus farurandis
expofita, nulli ufui inferviunt morraies,
led molii otio perpetuoqve filentio proB 3.
piemqtte
13
14
piorem
"
pecoribi.'*. qvam honnrnibus
drgunt viram; nam gula. & venrri per*
due obfeqvi dnm ftudent,tftrenata iibido omnes peflfundat facula.es.
M E M B R UM 111-
NEQVAM %SSE QVOD GR&OS
AZ n T O 2
It liberiuspro-beatur anfa mentionem
I*-*faciendicorruptelaruro,qvibusreq\ii-
tias mancipia obediendo in ganeum abeunt, cumqve ad pleniorem argumenti
enodationem plurimumrerfir, nondubitamus qvinboni confulasdextrecginrerprecerisß.L.qvodlo neqvamperlmgvas
exoticas comuni autem u(u maximeinclytas,expofitu eamus.Siftiruritaqvenobis dudu arqvefnffragioA.Geliiijuriveri
tari etiam maxime conlentaneum videtur qvod idem fit 11 UtJPhc, unde tefte
Cornelio Agrippa, Graecos ob perperua
neqvinae ftudia, pro Afiaricis didos fuiile Afotas conftar. Originem vocis qvod
attinet,componitur ex a privativ©&««*
qva-
15
qv_.fi eruKS-iu w^ Juc«««.B--,perditns.lnxuriolus, de qvo nulla eft Ipes. ut nihil ho
rmne eft dignius qvam frngalem exhibere viram- lic nihil magis ex adverfo
exuiolum cititisque in pernicem devoc.it, qvam nefanda voluptattim obfeqvia
nihil enim perniciofius homini qvam
nox mulier & vinum, hisceque corruptelis inqvinatis rem perdnam reititui,
& ad bons vita; frugem emergercvix:
ioexped:.-. c_i. Qvippe ficut navis deft.ruta gubenatorejubi in fcopulofo rnarimter teeviflrroos jacla-r.r fluHius, ut ad
incok.rr.aarö perventve vix fperari posfit ica hom.ntbus, qvorum vires cupiditatum irritamentis corifeöas fhipent,
irer ad placidurn virrutis portum pra?clud.tu-. Nciileito autem damno qvod
dabit tandem gu!.-_. & ventris obfeqvinm, invaluit pcrverO.s r.trrus nes, priScis temporibus ettam freqvens.quo neqvinge ta.e.lites. vino übiqve ru-flantes
verbis geftibusque ad omnem lafcivise
petulantiam compoliris ticulum, feftivaa
urbanitatis promereanr. Qvera ita
repre-
16
prehenditPlutdeinft puer: 1$ h syuyt
rég Tclg trupQiTaJtcntf o%Aeis ce££?£>s k ett ti%ci,otrfjt,ztiug sirtT^aeOcvTctc Atystv xcti rov fötor
Sic apud Babyio■niosnon rantum ab honeftate remorum
nonerar, luxuriofa fedari convivia, fed
etiam detradis pedetentim veftimem
tis, conrra ipfius natura? dudum corpus denudare prohibentis, de induftria
pudorem violare, cotnitatis laudi ducebatur. Curr. 5. i.- nec dubiranr infläta
pedora & ab honeftis rebus miferé vaeua iniqviori fato depreflos, ingenuutnqve pudorem in fermone & adionibus prse fe ferences , ako, lupercilio
defpicere, ut haud injuria fepe qveri
neceflum habeant cum Adherbale apud
SQ\\ui\'.probitatem per feparttm tutam effe. hoc
uc, ra, 7rofaci k<rci)Tzss.
Paufaniatconngir,cuicumopimacujusvis generisdona a regibus mirtebantur.
frugaliratis priftinaj tenax, nihil de vefte
aut vidu mutabar, fed aflumtis paucis
de viliffimis, ad implenda naruras deftderia, delicatiora fervis difpertiit, qvo
fado ab iisdem contemni ccepit. Ejusmo*
I
fnodipra'pofteros homines inlui admilfos commercium, oprimå atnicitiå tprofeqverenturEphef.ii,qvoshoneft.srebus
fusqve deqve habiris; tale decretum pe-
pigille teftatnr Cicero Tufc. Q^s- nemo
apad nos fritgi nemo unus cxceäat, vei fi exceduerit abeat, Ideoque traden.e Strabone fingularis modefba. & fVugulitatis;
virum Hermodqrum ejecerunt. mera
talium ftultltia cenlorio hoc Augtiftini
elogio, eludi meritö pot. fl: aide miferiam
ebriofomm \ fe dicttnt effe \>ir>s, qxn in ebneta.
tis c/oaca jaccnt, & iflus dieunt non effe Viros
qbiboneflc & fobrie ftantjacent proflrati (5 biri,
funt:(länt ert6lt (fbirtnon funt, t>iålor ebrie~
lattsliitiipcratiir&viEliis ebriettate laudatur.
His namqve prava bbido unice cur_e
eft, cui gra^ificando non mediocres adhibent del.cias, nec poru edulioqve contenti cujivsmoit fua profert terra, (ed
cupedias extms, advedlas, oris, ardenf,
qvas non guftu fed pretio metiri videntur, cum nullis fumribns parcunt, dum
modo ad turpiflimas cupiditares pertineant. Delicacos holce nepores per miC
me.
18
inefininfcriptura depidoscomperimus:
edamus,bibamus erasenim moriemur.
habes multa bona rereqviefce,bibe,indulge
voluptari.
foofita,
Ef. ii 15 1. Cor. 15 52. Luc. 12. 19. Amos.
6. Ridiculum fane monftrum & maniféftnm volupratisbelliiinas documenrum
eft Philoxenes åqvo meriro ducendum
eft agmen ebnoforum, fi modo vori (ui
compos, gruino inftrudus fuiftet collo,
qvo longiori deliciarum defcenfu pleniores caperet voluptates, nihilominus antefignanus far dignus:experiiffe fufficit:
qvi etiatn preriolum fercuium aliqvando emturus dixerir: hoc (\>at>ius tfj/teunEtige
anime mi
dius erit, q\ro majori prttio tllud etnero
Summum aufem dedecus eft infana vini dulcedine ob'edari,qvod rurbara rario,
nimiå interperannå, pro ur ferr effrenata libido in varia vitia titubante pede
procedaf. Unde Apoftolus Eph. 5.18.
inqvitr.f/i? fiiS-vcrmer&t 'oivoo, tv co t? tv Uraria
qvod non ica fimpiicifer acipiendum,eft
qvafi virium per fe infedum efter aliqvo
vitio, qvod Deus ptaetér aiia dona , hörni»
19
minibus in fui ufum, benignå largitur
manu, fed iis imputanda eft neqvina,
qvi immoderato feie obruendo vino,pretiofis DEI muneribus aburuntur. Largo
vino,cupediisqve, venrrem irrigatis, folitus eft mos, ne qvid profunds libidini defir, farietatem lautiriarum vel ignavo fomnio vel ludicris artibas interpolare, qvorum freqventiflimae funt faltariones,mqvibus 5c fimihbus nullius pretii arribus, praecseteris qviferre palmam
nituncur, apud eos qvibus mens eft fanior male audiunt, eam iu primis ob
caufam, qvod dum illis addifcendis omne moverur faxum, cum temporis reiqve famiharis difpendio, rebus longe
majonbus magisqve neceflariis fuperfedenf. Unde fummus qvidam faltandi
arrifex converfis omnium in fe oculis,
ad Plaronem ulrro accef!ir,non diffidens
qvin infignis fibi eriam ab eo habererur
honor. Plato autem fpedato aliqvantifper lafciviori corporis motu, omni de-
fraudatum laude fic
r
delufitr/w veqi>it
cum
C2
20
parva re tantttm ettr* impendat feri* qii/dqDam rei didiaffe Rhodig: 9.
& falrariombus nimis deditus tufpicionem haud perplexé praber,
inproparulo habere pudicitiam unde qvidam
é parribusdearrebåc ralefulir judicium:
choream effe circu/um, cujtcs centrum fit diabo/tts, qvi in medio cbonzantium fit, ignem
eoncuptftenti* inflamans idcirco eriam Saleum "qui in
luftiusSemprouiavirio verricqvodpfal-
lére & faltare elegantius poruerit,qvam
necefte eft proba?. Nec minima !uxun<£
inftrumenta (unt charta? luforia? cum aleis&refleris, qvibus ludentes ex alieno
damnofuumqv2eruntlucrum,difcnmini
enim lufus oblatam pecuniam jureqvafi
in fuam redigitditioné,triumphuagens
neccitiusqvamhocpadomarfupialocupletiflima evacuari pofiunt. Redeifaqve monet qvidam: ludens taxillis bene
rtfptce qt>idft in illic fpts tua, res tuanförs tua,
mors tua,pendet in itlis, Qyippe hifce exerciriis qvi confveverinr, tanta ludendi
flagrant cupidine, ut qvam diu qvidqvam
21
qvam illis adeundi relfqvum fir, defifte-
re vix qveanr. Pafc: Juftus meminir hominis cujusdiem aleis refferisqve mirifice deledari, qvibus cum vit2tn unice
mancipaverir, nec moribundus eas ex
animo dimovere poruent. Prsecepir iraqve fibi adftanribus, ut detrada cadaveri pelle aleas & fririlla, omni ftudio
ornarent,ex oflibus aurem carne denudaris teflene conficerentur. Hoc vero
nomine exercitia hsecce DEO <3c cordatis hominibus maxime iniefta funf,
qvod illis intenti, iurgiis, diris & ca=dibus non raro cunda complent. Nec
fecura erit poffeflio rerum arte håc flagirii plena partarnm, male enim qvaefitum cito perit & diabolus impiger
venator, qvi omni imminet occafioni
qvomodo homines in tranfennam ducef, ejusmodi lucro fuae rei fölet fervire, ut lubricis blandiriis fibi obnoxios,
aerernis tandem,pro arbitratu,tormentis
madet. Qyor etiam prasclari viri raererricum lenociniis irretiri omne decus
libidinu gurgitibus peflumdederinr, fic
Sim-
22
Simfon cui nemo' fortitudine, 5c Salomon cui nemo fapientia anrifterir,prava
hbidine ingentia animi dona fa?darunt,
exemplis aute qvidopus eftqvceannqva
tukt aeras,cum rot venereineporuli, in hac
rerum perverfitare,u!rro nobis obverf an-
qvi effrenem explerelibidinem manibus pedibusqve nituntur,opimnmfibi
expetentes decus, opera in turpiflimis
hifce ao-urias exerciriis egregié praeftitå, ob qvam digni fåne ur cum Cretenfi
illo adolefcentulo, coronati lanå,|inperperuam ignominiofae mollitiei notam
incedant /El. t2. 12.
fur,
MEMBMIM QVARTUM.
NEQVAM ESSE QVOD EBRMS
BELIAL.
jaro methodus qvam nobis
Poftulat
fedandam propofuimus, continuexpofitio t5
per fynonyut
Neqvam,
tiium Ebrseå hngva, qvod adftruente, fuo
calculo, Drufio, mdigitarur nomine Beetur
ljal: qv*rens
inqviens übi menrionem facit hujus vocabuli, Potent una latina exfn-
n
priniere, not) inveni nomen aptitts qvam abAnf.
Cevalleno ufurpatum Neqvam.VtauKm nte
effetäoi decur, expiicafionenri ejus aliqvalem exhJbuiffe oporrer. appeliacionem fortiri voiunt nonn ii a
fine vel
b^ neutiqvam & S;in profuif, quafj notetur inunle tt-rr_e pondus qvippe,ne-
qvitiae indutgentes, qvibus tam parutn
cordiqve fuerit futim commodufr,
mtilto rninus ahis prode iTe nituntur. Alii
a *)!?3 f_ne,& i~?V agere vel conan, uc
indigketur orio& (egnitiei dedicus Aiii
ex *>73 & nbv alcendir, qvafi ad nuiium
honoris faftigium pervemre pofTir. Alii
a^ScScbly line jugo. Ultima haecfentenna, qvamvis priores å re nr,flra miinnimé alien_e fint, ut ab erudms maxime
probatur,ita etiam propofico noftroconven.enn_T_n.a videtur. Qvia homines
neqvam, jugum patienter non ferunt, å
qvo nemmi immunitate frui licet, qvi
f rugi & inregram vitam agere velir, qvod
fir cum darnnata omr.i moleftiarum <5c
caiami.atum aéerbkace in perperuo iuxu
dehcefcunr. Nec wficias tundum,qvan>»
cur_e
da*
34
doqvidem crebra in fcripturis fit men-
tio nominis Belial,
qvod non uno
eo.?
demqve modo aeceptum femper occurraf, cumqve noftri inftituti iic, obirer
falrem idem conferre, cum voce nequam, eam rantum fignificatjonem admittimus,qvå ha?c ipfa vox confiderata
fit, qv32 acceptio ut plurimum famiharis ex fcriptura elici poteft. übi enim
homines procaciffirnae levitatis & mollitiei exprimere velir Spintus Sandus,
hoc nomine urdigniffimo uritur. Sicut
fiiii Heli, qui nimiå patris.connivenciå
depravati, vitam qvam illibaram fervare debuerint, luxu rerum, per facrilegia, partarum contaminarunr. qvippe non ranrum delicariora de fäcrificiis
DEO deftmatis, ablata libabant, fed etiam dormiebant cum mutteribus, qP* obftrvabant ad oflium Tabernacu/i, filii Belial
appellanf ur.i.Sam.2.ficeriam eodem hoc
nomine dereftanda Gibeonirarum indigitatur libido Jud» 19. 22. ob qvam tribus Benjamin funditus fere deiera eft.
Nominafle etiara juvabit qvod invetera»
rams ille impoftor diaboius 2.Cor.6.if.no-
rrune Belia!, maximo fuo tnerito, infignitur; qvippe (ua rnancipia qva_ idem
rnerenrur nomen, tam feduib nvqviria.
obeiint munia ur ad ea in iudo qvail
do&i videntur, cui magifter impigt-r
efl diabolus, nam eo pernnaciori labort\ homines neqvirias erroribus inftillandos venatur, qvo propius potentjse
fuse adefle fineir» fciar, cujus veneficas
machinationes, nemo unqvam mortalium evaderer, nifi vaiidum iis objiciaC
obicem, divina bemgnitas. in tanrum ta-»
men, glonerur, evenruro fuis defideriis
refpondere-proh do!or)ur fi accenfa luo-rna, procedat enam in medio ChriItuinorum ca-rti cordatus Diogenes abfit ur qverarur operarr fr. oleum perdidiile, ur ur véferi neceflum (i>, ne pau
cirarem frugaliran vita? lifanfium, con,
trada excipiar frön re. Aut fi ab inferis exiftat morolusSimei, qvi violen»
tiam lingva, in propheramDavidem regno exrom-m, jaculabatur; qvot inuirima ha, dtficitJßfis fecuh turba, pottort
* ju.
D
,
26
jure, infami hoc nomine Belial notarer,
nifi qvod abominor, confternata lingva,
mulrirudinis admiratione, pronå animi
contenrione praegnanti, harereriHi ut
in voluptatum fordibus voluran confvevermr, nullumque difficulraris onus
fubire didicerinf, fic ad lublevandam
pauperum indigentiam, non aliå feruntur menre, quam dedivitelegiturLuc.l6.
qviLazarum vix inrercanes, micis colligendis dignarus fuerir. Sin aurem ad
profundam ingluviem qvidqvam fir__,
conferendum omnium expenfarum prodigi pravae libidini placere ftudent_>.
qvodqueporrenriinftarcenfendum,qvod
bona ulrro ad inrerirum nuranria, in ne^
qvitias oftentationem potius fubverrunf.
Smili prorfus modo ac de qvibusdam
olim luxuriantium accepimus, exempli
loco de Heligabalo apud Lamp. legitur, qvi naves fajpe pretiofis mercibus
onuftas, obledamenti ergo, demerfitLj,
porticum auri fcobe ftravit, & aqvå
rofaceå pifcinas implevir. Sic eciam
narrat /El, de Poliarcho Ath.enienfi qvodam,
27
dam,qvodcanes & gallos mortuos, con-
vocatis amicis, magnis qvafi funerum
expenfis, extulerit, inqve eorum fepulchris, columnas epiraphiis iniculptas erexerif. ob cujusmodi fada å cordato
qvovisintamia? notainuri meruere,cum
omnibus qvi fuis infiftunr veftigiis.
MEMBRUM QVINTUM.
NEQVAM ESSE IDEM Q.VOD
ban^fsrouts, 33ancm>erot/
& Svet: vuigo panftatt.
hane morralium forrem,
Fluxam
tantisque viciffirudinibus obnoxiam
fe
exforres,
tot
cerumnarum
in fummo rerum faftigio, pro lubitu,ftare cre*
dunr, ad miferrimas calamiratis ima deturbati jacenf, Genriles olim übi viderinf, tale tulifle judicium liqver-. volupraris nimirum & doloris muruis criminarionibus, diu vexarum Jovem, easqve cum dirimere non potuerit, dolorem voluprarari indiftolubili combinafienexu. Saniora edodi, fiditias iabulas miffas facientes; fibi faltim in aniutcum
D2
raum
28
mum inducant, fruftra in rerum hse
fragiiitate, de voluprare laborari cui nihil intercedit segritudinis: ita namquc^
tomparatum
efl
in *tate
ptecitum, Poluptati
bominum,
ita Dhs
ut m*ror comes
confe-
qpatur. Si faifatn genio indulgennum
voluptatemoculisfubjicerevehmus,eam
rnileri^ eo propiorem tfie m confefto
eft, qvopromnus eipra?fterur obleqvm.
Narn präster ea incommoda, qva? indies ex conrinua inremperanria refulrant,
haud mediocris luxuria jadanres cruciabit dolor, cum exuros iamibari re,
duraexceperir egeftas,undemeriro cum
apibus volupras comparari poflir, qvibus in ore eft mel, aculeus vero in cauda, Impediti enim cupiditatibus, qvibus avide indulferint, eo defperationis
adducunrur ut res ad funem & reftim
reditura videatur, dum adulta abundantix confverudo anguftiarum impariens
fit. Infamia fubeunda, exolverir virrus,
laboret fides & animus male confcius
exagiterur. Iraqve vox Neqvam per
vocem fvecis maxime ufitatamSPcinftot
haud
29
h-må frtcongrue nobis cxponenda vemc
prxvia hac farione. Neqvina utpore fopiros, cum opes, qvannscunqve tandem
abundenr,nonaliomodo rradareconanrur, ac fi formicis objicias papaverem,
juxtacffatii falomonis \?rov.6.qvafiviator
tge(tas (fpauperies qPaftPir artnattu månebir, & übi vixunqvam åluxuriavacuum
detur rempus, inopia fodaiirio fibi junda, inftar pcrpetui comiris utitur homo neqvam, uti vult Plaurus inopiam
luxuriaefiliam nuncupans. Juftåparker
aftimarione, externa bona, metitur Teren nus: h*c perinde fint ut illtus animtts,
qvt ea poffidet: q\>i uti fcit, ei bona: titt qpi
nm utitur n-Bc, mala. Divitia? enim ficur virtuti opcrantibus, qvi eas devoto
animo, in DEI, å qvo acceptas habenf,
gloriam, conferre nituntur, inftar magni adminiculi, ad luperandas difficultates profunt; ita dilloluris homimbus,
luxunas inftrtimenra exiftunt, easqi:e__>
dum profundis cupiditatibns, nuKa qua;
inlervit, res intermittatnr citö perdunr.
ita
50
Ita qvidem ut fi ad divitiis eminen.es,
oculos convertas, luxunå vero interim
cooperros,ci.Hi(_-aSordibus angufiiisqve
fcatere compenes, asdificia non modo
ad ufum fed etiam fpeciem magnifice
conffitura jam ruinam minitati. 11 mteriora contempleris, tnciinia mtida venuflatisqve plena jamfqvahda,omnique
rerum elegantia vacua,culinas coptola
fupelle-_.ili inftruclas, in qvibus vel aburidantiamvel induftriam apparanrium,
mireris, in ambiguo eft, vix vulgarem
victumad propuHandam famem pra*bi*
turas. Ctilas tot vini genenbns l_etas,
exhauftas. Pr_edns,qv£E. magnifkis verbis ja-ftaverint, extorres in miferia vitam trahere. Pro pretiofis &ad mo»
dum nuperrime receptum,confe<3is, luceratas & abloleras indut veftes, ingentes priftinos defnfle reditus, alienumqve
qvod conflaverint ses, fevere exigi. Prseterea fauces vix capaces vini, qvod fine
modo ingerere ftuduerinr, jam pruriunr. Saginam ccrpons nimia lautitia-
51
arum affiduitate contraflam, depcnere fvadet res angufta domi,effufi in imnio.ierur^m _a_citiam, in fermento ja-
eft vetusadagiumrfames & mo«
ra bilem in nafum condunr. Moresque
fuosaverfantibPqviilbinihilnifi ludibno
fuerint,jamultro (en.et deridendosprasbenr, nam uti oiim neqvitia infarnes värns contLitneliis profcnidebantur, qvibus
in primis moiefti fuereThyrreni pueri
vacua geftantes tnarkipia, nurabant ac
fibilabant, inttnriscp in eos digitis, graviflima tecere convi.ia , teftö Heraclide;
fic hodienum inopia, qvam perpetuå contraxtrint luxuriå , fumma,
digna eft ignominia. R_s autem qvant_e
ffgritudinisplena eft, vicam, omni opulennå rerumqve fucceiTu la__aro, inopi
&. airumnofa mutare, qvas cum sqvo
animo fern neqvit, rnukiplici anxietate confterna.am eorum cun m, folet dijftringere, qvå occurrere pcflint (uis anguftns qvarum ncminem mifereri fcijunt, cum iniortoruo minimé debenturs
sji>ippe de mtndica male toentur qpt ei dat
cent ut
qvod
v
tfooå ed:t
ant
qvod bilat-, nam
dut perdit o" ilii producit
(5 illud qvol
vitam ad mileriam
Piaur. Conftat ex vererum monumentis
multos fimul cum re eonfiiiurh amiillle,
r_Edioqve egeftatis, infeftas Hbi admovifle manus. Sic Apmus (umme iuxuriofus, fa&a compuratione diviriarum
animadvertens 125000 aureorum di!apidara, reikiua fakem 11500 ranquam
in ultima vifturus fame veneno fata
{.rsecepir, Fac_um fimileapud .HriianLm
legi.ur de Pericie, Caliia & Nicia, qvi
re per luxum perdita, übi fe p-.up.T--tati fuffrnend-E pares fore diffidebant,
ultimum conventum aäuri, ne unqvam
jejuna & deftruéta luxuria videretur,
in priftinum rnorem inftiruunr epulas,
inter qvas haullis poculis in qvtbus eicutam confukö dilueranr, ex hac vita
migrarunt. Soiet qvam maxime neceffitas & perverfa fiducia, ignavum animini ad faHaces machinationes rapere,
qvcd innuit Marius apud Sah tibi fe oinmbus flagitiis dedecoravere turpiffimt biri,
itimrnpt pratnia ereptum {uni.Qyod folerter
fa_
Ti
fe&itatum iegirm.s äDi-penfatore. Lucv
16. qvi nbi remotum ab officio, fummå anguftiå circtim feptum irr-<fe videbar, doftiS fallaeii-** fib. providu. Onde
enam pro homimbus caliidi ac veriuti ingenii apud lannos accepra nonunqvam reperunr vox Nq.am, qvo (enfu ut:tiir Phsedrus: _>/_" (3 neqvtti» qt>'dqvidohpngn.intru.it &. moremaxime a i ii rpato, hoc nomin.< compellantß* fubdoli
& vatri bomines ( qvod mmitt Agt-liius,cujus verba circamina r.ctavitnus)
qvi ut canes elam roordaces mnoxios
do!is fallunt,qvia corpus neqvifia continuå debile & exhauftum,a!iornodo acqvirendis rebus ineptum; qvibus carere
■
neqvit, mve.erata. luxuriae confvetudo.
Uc Cicero defi.giriofo Carilinarise con
pr/demr
JUrationiS eirCUlO loqvUUV.resjam
fides eos defitere evepit^ eadeta tamen in abundentia libido permanet. Ver um quam infena ..
Deoque invifa ef_ b_ec foiertia, übi defperatis vinbus, proximum a itu hipplantatum, injuriis onerare properanr, tam
proE
36
prope ruin.im verfannr. R -periunfm*
eriam proprise domus 01' )res per vicinias difcurrentes, compofar iones Itcran-
res, haud diflimiles Ptau-inag ärras , quae
odorara vinum per tencbras fequebatur,
fed experiuntur re ipf. non raro, verum
efle Vulgafé iliud diétum :
Cwm fortuna perit, nullus amictts er-t.
Blande urcunque, plenis paflibus neqvitice viam graftanrbus, fua adnii.nr:t conamina dum (anioris contilu imparienfes,donec inopia fuccumbanr, libidinum
continuarint obfeqvia eo ramen r.iqvitics übi pervenrum fuerit, irur quam
tnaxime ad rrimm illud : non pntaram
rem ita ceffuram effc qui cum nihil fibi reliqui efle, prater animi eegrftudinem
quam auget amara, priflinae Opttleflttiö
vif£cq; anreadae, mernoria videnr temeriratem fuam ultiö eunt accufarum, aisofcj? eligerenr mores, nifi turbans ram
perdité rebus, reftiruendis, irrirus faepe
exfuderur labor. Nihil itaque hommis
rdt ftria dignius quam qvotidie cavere,
nequid fiat pndie, qucd pigear poftridie
37
<3ie, affiduurndj animum ad eas cogirationes verfare, qvibus in (eriam caducarum reruroafhmanonem ferarur, nenimiå eorum cupidine bona ponori expetenda jure, penclitentur, quod fit aurum & (coriis hoc eft inremerarum virturis fiudium å perdita neqviria feqveftrando, quammftar nocivi veneni caver. debet, qui darnnum certiffimum evitare vt-lir, v:rt'SCf/,omnes in id conferendo
Ot (ernsrtbus cura inde.efFa itrptndatur, dum remporis affulgeat oppormnitas, neintervanos defpefaritiufti gemitns fera inpofternm (ooeai poenirentia.
Sic coeleftes derredanres epulas qvantu
negL-xerint boni feröcomperiunr. Serö
accefifis facibus, fores puifanr fatua. vir*
gines- Adflt itaquenob;sDEUSrerOprimus Maximus ad cujus nururn femper
inrenri, de animi perr_rbanone fecuram
exigamus viram , ur fragilirare hac deftiruros, (olidum atque r.u'la argntudine
conrwminandum, maneat gaudium, cui
ikLaus, Honor & Gloria in fecula
nunquam terrninanda_,.
In Efttqiam Viri Juvenis Pr*(l/ifititftwi
Dn. NICÖLAf
STECKSENII Welrrobotfrv
DifTert3tionem,qua, Hom nf.m Nequam, pyblice omnibus infpiciendum |pm;.o:Uit. %
illud omnium or? frftur, proverbiutn
Non quam ditt, fed qv<tm b*ne Q.±od ne»
fcio nunn opiimo |ure fibi, fvaviffime , amife
vendicasTriennai eft,ex quo, relido patrto Gyxnnsiio huc adpuiifti,nornerq; tuum, fed aufpira
tO,inter civesinfefi feciii. ;Diu inquam, h.s. noiv
eras, fed bene eras, Qvis enim, etiam «icutiffiini ingenii juvenis,mtra tam exiguum tcrrpus,
tantam do:kinasfupelleä.lem adquiret, ni (i diligens. AlTidous (ané fuirti-.non imer pocul» no;',
nec moilibus faeminarum ampiexibus raäus»
nec aliis quibus cunquévitiis notatus. Teftatur
ferium tuum in omnes Nequam odium, deteéius ille h;ic dilfertatione publica Homo Nequam; teftatur doåum fcriptum, adftipulantur
omnes boni.Nullus itaqve, nifi alicnat kudi»
impatiens, invidus & integrac famae corruptor»
SCgré feret, fi lineis hifce, parenti tu.T honett./fimse , filium optimum, fratribus egregiis
ceterisqué cognatis, quorum defidmo ja ni pené
fatisfecifti.Tibi deniqué ipft,futururn decusgratular,fimulqué augroeruu å DEO optimo maxi.
tno, ftudiis optime inceptis, precatione cxpofco..;
St c g/iudium animi ob amici pro grepftts conceptum cxplicare vulutt. |
LauRENT, L. WILSTADIUS.j
TRitum
}
\