1. No category

B A
H
XXX. Sf/ocoNSVLi dictbantur.
I 11 i | o 111
an fine capite, confiderabant, et quid inde laeti
triftisue pneuiderent, renuntiaban»* •£* propter lliiloftnitus lib. VltL. | ^
D
t8Tdeo autem rapiebantur exta, vt fpiranria ad| huc I palpitanria confuli pofleut. .JEaque
decaufa, Arnobius lib. VII. aduerf. gent, illis ewrSvlpuinrwie etveu ralireSee, oi oetvel t#vrei. I
gaudium fuifle fcribit, vidifle 1 refuluo vi£ti- Vnde et aralpicinamij •not]evr.o7tiv.il\ reXvlflvomarum cxfarum (piritu exiultanria adhuc corda, cat Phlegon» qui fias driginem a Sibyllinis »
tremebundasque et palpitantes in vifceribus ve- minibus reperitin lib* «Wgi Seevfteeaietv HeE
Virgilius lib. IV. jEneidY V. 64.
• rodianus lib.^flll. deCrifpino: Eheytr* m Wm
TS vrotepov ey.p*vnvivuf ttohhMV ivoo»
Picudumque reclujis H
PeRorUtus inhians Jpiratitia coNSvLtf [ OVTM 7reqi dvlaoiv wmt(Tiec}o<s*o7t\otv e\i7nU
| | | 1 rol S* kqoc ei)<tio$ ehtotyytXKovrmv. f*eiht* |
cXta,
T * yeta M 9v.e^/a letvrij */9*uBir^ Iteshjareif»
Silius Italicus lib. I. v. \ll,
Acfugientem animam properatis caN*#i*T" j In huiufmodi vero exrilpicfi^,FIDRAS, PIssVM, j
et CAPVT obferuaflc eos inuenio. De fibris
\*ttxtis.
?1
eos, quos iupra adduxi locos, hos
Hoc enim modo CONSVEI extn
ra
quod, vt Macrobius lib. IV. Saturnal» capSJ. accedere venm. Virgilius lib. ^
fcribit, per ea deorutn difquireretur atque[expu- TrtjHbtu^aut ex^is p&ft&AC apparere tainates*
rareiur vohiHtas. .^yfinutius Felix in Qchratd, Ouidius lib. VII. Metamorphof. VijSool
cap. •f*t" Aut auguriis ohftruandis, mtttxtit .fy-p$^ipMQue argra ithtarverimonitutque mm
CONSVLENDIS. Manilius lib. L-Aftronomic.
rum •
v. 0 3 .
'm3t%mderaft trifies jpenetrant tdM
Uttguas didicere volucrum,
t* «SOTJSVXTARE fibras.
Q
moHi.
Plinius lib. XXVIII. cap. 2. Victimat fBtdiJme E t l m j k v ^ ^ p ^ ; *
prccatwne non videtur referre, nee deos recte
I injfare tumuhust
coNsvLt/^Statius Papinius lib. IV. Thebaid'.
FIRRA monet.
v. 409.
CONSVLIT ilie deos, non larga tadt tuuen- Idem Ub. I. Trift. E ^ I ^ . 4 | . 1
Hacytihinan ouium FIBRAE , tonitrusue Jicum,
m
hjftri
Non alacri penna, aut verum Jpirantibus•
Unguaueferuttta, pemaue % mfi£i
extis,^
etTibuIlus Eleg. 9. v . 3 . libr. I. PIBRAM
Et huius verbi proprietatein notauit Seruius in Vnde
confciam deorum vocatt rurliisque Eleg. t.v»
illis Virgilii a me ex lib. IV. jfcneid. prolaris 25.fib.II.
verfibus; Proprie, inquiens} dixit fs©:NsvVidtti, alt, vtj^cibtu ]
LIT. Ajrufpices enim exta co*NsvLERE dicunSigntfket
pladdos
nuntia p S
dtos?
tur, cum infpiriunt.
H
Manilius
Ub.
|
Aftronomic.
v.
973.
I
Cuiufmodi confultarionis illuftre exemplum
Hmt
a Jtdem petitmu, quam fape voluexftat apud Senecam Oedipo, Ach II. Sc*
2. VbjTirefias cscus harufpex, alienis oculis
exta infpiciens, ac probans, poftquam intorroAcciphir trepidaque fuo fub
t pigauit, I vnp vulnere maioms hqfiiajblo afflicta
BRAE,concidiffent, fanguitque cititf 5 lentuspropuxif-Hinc-&.Fulgenrius in lib.vocum antiquarnm ex
fet? edi infuperjibi ccrtas vjfcefum notas, poftu- Labeone, quem dif^Hinas Hetrufcas Tagetis &
lat: cui fatisfaciens Manto I Jitum, colorem, fo* Bacidls XV. voluminibus e4mlanafle ait, hoc
tumque habitum Ktxtorum fcite et appofite jterefflftv^ ,BRAS ifeorisJatidarotei toUtrit dum
nuntiat,
H
id efi^uat antiqui ^M
m modum tylmXXXI. Qiianam exta infpicifolerent? fiRRA- drorm per limitif trahtre jtro ptuuht tommu- j
RVM,,FISSI c y ^ k r t T i s obferuatioin tanda inopia,' FIBRAS-VCJO iccoris extremi?
extifpicus.
W tates intarpretatur Seraius in<Ui>. T* Georgic v.
I fecutus tfldorus Ilbr XI. EtymoloA RVSPICES porro feu Exrifpices COR, tfjc\ 1 1 ^
MON EM, 1 ECVR, f i L csfiium hoftiaram giar. cap. 1. PIBRAEI ait, utaritfunt tactfeminn m vitiinfpiaebanc' Et COR quidem noo femper in \tater,'Jicut;$Xtrenut ptrtes J
extorum parte habitum ex Plinio djdici, I U \%ttt.jui quafi BagvoY tmtnentes. DiBet mPofthumio Albino regefittrorunrpoft ccntefimam tan FJ 8RAEt quod apud Qtntiles m facrit ad
vicefunam terriam Olympiadem.coiri rcx Pyrrhus Phcebi oras frrebantur M ariohtt Qubuf 'obla^H
9
ex ItaUa difccfliflet, primum harafpices COR in tis atque fuccenjis, ftfpanfa | g
extis coiupicere coepute tradit Hb. XI. K hiftor. cap. 37. Pre ceteris vero, in exris igcv R
dUigenriflime traOabant, et, niridumnc id eflet ipji iun&tus m dpas FI B tti
atque plenum, an horriduni $>xile, cum capite, dmiditur* I Et poftea:
^P
D f >f O R M V t l S
L 1 B. I.
B
Hfr «5 H i JHJB3 otftfm, mtmfecut «r» |^ereu. SuidasS Acpov ixaov tov oSriev JB rouin
tmm, extrinfecus gtbbum, quod prominens lenrter iJ7rasr@r interprctatur, ^ | ^
l^ffi |
j ventriculo infidtt, & m quatuor FI BRAS
I fVr^ i?»«w/' Helychhis etiam: ' Aifadi; %SFissi c) vAjue vox&obftruatio idoneum,|ia- J | ^wf P « x ^ v Ttfti HiraiToe. £ Atf/3oI j&' *•* *Kfas
becjidigforent et vindicem Ciceronem, cuius | JTT^VT», x^ otipEtov ev r » ifareigtp ' Hoc amplius
|
hs^kint lib. 1 de Diuinat. cv r o . vcrba: •'ifiww- ex Rufb Ephefio lib. de corporis humani
liteWptid vissvtlih
txtir, quid F I B R A ! 1 fStairi appellarionibus didici, ah'a quoque inie^ H
Et alias lib» H. c. | | f B B H | J^Bore hantlpices Grxccw obferuafle.. Verba eius
/«quemiar figna miUaJlnt, FISSVM ircorv^ corui iii cap. de Tecor^, lunt ha:c: K«^ Asr> |
cantut.
£ t paullo polr c l i » j g ^ quontodo (yl^w Ae/3S, ait^eAflS' asyySev, rovrev iv ro
collatwn ejl iuter ipfot, quapart i$.iMthxf<qua \fieirov l?evev,alv%tjv, ro $£ Kasrat, WsjlsM "Hvt\if
part FAMILIARIS ejfet, quod FISSVM pericu- \$e\ihwsros nQhtyp $i | | Tqo<p^ei<Teq%eretf.
/m, qaod conmodam aliqaod qfienderet. '
S i WCTreqoovLontoc rtxSSoes M rqtbttfav % pashbid. FfssvM RAMitiAHE | | attak traffant. Xouoasvm ow%as xeeKmtv, es) uiv 0, h etv^oci'
Et mox: $ FVSSVM' cuiujdam modifuerit m ieco- irte.afo-etipii aeXntsKevdtihas, ffl eis viev inrqtre, hm » ofienditvtv» Item alio Idco c
I sm «cvetyrxeiois ov'oy.eetBivrae. THis addam £u| ^ FMFVM iecorit in htcelto mtti.:,,'Fdem B6. jripidis ex Phcenijlis ad Ueoonoiilasv petdnenFH. de Nafc u ^ r r c a p . f5?*' Ifiide porto ifia S^ ies yerliis.
ainatio? quit inuerdt vtiwtfieebrit?
lam
9
M*evrelf re ^rA* e<t<pat(lov,eijmvgois <T eexpxs
PVT iecoris ex omni parte diligentiflime harufngfts r' evoffiecv vyqorirr> evasvrlait. r
Ipices confiderafle! et g id inuencum non eflet, Vbi Scholiaftes ad ea vcrba: ¥if£*is f*eveiuMv |
niliil dirius aur i
T*r, ait, r»rf Xotifs &£«* emoKonow T^vo-^at
Ciceru lib. II. de Diuinat.-c. 15. craditv Quod fierettpiqovjts' ri/fS<r/ yajg 01 poWrets rais %oet neer ej-c%i\y C A W T •BXTORvtvfi'vocafle ve^ Kass
! Hasvriojv) ra\ 7tefi rm ivavriaiv
teres, Pliniuslib. XL c. 3 7. fcribic. • Etrtta ac-' ^Kwm^r^vbritmheevrlm
£%8oS>v eiei ratcipiendum eft hoc vfrbum apud eundeih lib. ee
Oi yo)q W&M &m rw e%9$2vH
XXVDX cap. Q et apud OuidiiJm lib. XV* Me- (ZevXnQefi* fAcevreveSotf,'i^ovres%e\n\ dfpopwil
tamorphof. v. 814* Lucanum lib.I.v.4a$r. ec \Th^ei yda ei e%6qoi, y.y^ortfret ie Aeya *$•'
CapitolinuminPertinacec.fr. In excis eciam j H rvr ^ffAfjv.' Et mox: AAA»i- rt)v voxvreyi
pars vna FAMiLiARis.altera tNiMici nomen, kpaovV f?v y«^ oi ivrm uotvreiasi
|
5
fortiebatur, quemadmodum
\ y*j> vttdfevirvaos Wmmk ivo%ieeieev
|
^ p j t d e Dhiuiat. c 12. oftendit. Liuuis 1J I
' iwAB^^Mr ^* j»i | ^ ^ ^ ^ ^ ?r^«v«
_J$#§:9';• «BKJO QjkfVr iecutorita P A M I L I - etvarrotvepihtiilt eis u^es,li'wiv. Oi $e a%oaer
d
cajum harufpete
1 KccfxnctSat fflm%otojvty*v<rt,ri/y-fcwjhret+
!
arceptam c&r Hbjliam effe. Illam verp I\-rr~
J
WB^fflmBmmBk *e 3 ^jffy. I
B
teram, «ostfLEM PA-RTCM yocat Lncanus
XXXnt.
t£xtorum •HOThf^ - A^Ar,^a*J4if
lib. L v. 611. et RQSTixs LATVS Seneca in
•;^os.;j^<fi;uo;«Ai W ^ i i ^ i A .
Oedipo, A&. H. S c ' i . y. 72.
|
Lucani vews interpres in lib. 1 % fatyi, ^m TTerum, vt Gnccis oinillis Romaniii. qtia: 1
huius Iibri inftitutum proprie perrihenc.eon' *etfa> *h*fimt vata, quas harufpices ceilasdi-'
! ea quidem ext9, qu$ Ipien^da; ben^ '
cunt, kofiium, amkorum, & alia luiiifmodi.
| fe
ergu iftunt iocinera, mtelligunt, qua cella nec Jcoloratai integra^pienavTolitla, et abfquc vUi
eat, quapartjhliatt
Igitur dum vident bn H cW labe, fnacula et virio eeant, BON^ippeflabaiit^
STiLi-fA^TE vetumtmpulfiujfnergere,fignifi* quod propttios deos.^prolperosqufi ecfecundos
cmipralium, rmg^q/ctM» 1
euencus, lucnr, heredicaceej-vcommoda, denunriabant.^' Cicero lib. I. de Diuinac. c. 35;.
1
XXXII. ExtorumNOTAH
APVb.CRAECOS. J
emm,uiifafot•harujpex'i cmpulmo mdfutetiani
^M
autem Romani, icisetO^^sci m B O N i a ^ r V dirimat tetnput?] Idem lib. II.
db-DreinatiC'jjfl.
Aut*iam Mer eot diffentextifpiciisattendentes,^iuas quoque pectf> Ji&l iftepe etiam inter proximot, W* Apallinis ex^
liares extonun notas habebant. In hepate
I ta. fJojHA/fi/,' JSiana N O N •.B.OMA* 'Eadem
Ac/^Jj; eos JpeclalTe, et an e/Tet «Aoj3ev %*«* U ifcxti*.-, vocant Valerhja-JViaximfis lib. R cap.
contKktjfdle docec Arrianus ltS, Vit. de Reb. | g Liuius lib. XXVH. I ^
| lib. XXXI. c. |
geft. ||pxand. quum de Pythagora harulpice Plinius^lib. XL &.:$$& Eademque; loquendi
agens hcc memorat: flc ii htt % riTtctrK TB I figura Seneca lib. II. Natur. quxft. c. 50» LAEUQ&IS 0 Ao/Bec H enim legendum) oltpetvijs fm TAfiilmina, & LAi^TAomina. PedoAlbinoEt mox: JE&* BveSeij riv Ttv&aty6f>Kv htt I
in fuo de Mutac. Reip. Rom. carmihe.
T^ Ahi^asy^f ihcQov ro ffltcto T*u
| J Tibullus^veto BONA exta, FEttciA vocat,
ibidem : Ko^ H ThSoiyoqa.v tnti^ sr*^fA- | Eleg. I". g > J . lib. II. Qaortim «xemplum pra:SsveisdicefivKvvoi ijcero, Sreo•ysvofievaasvra cn- bent Suetonius in Augulto c . ^ 5 . & Plinius lib. '
Hei6V,rasuToee7rheihe ^ H rov ee%h(pov. rev 1HJ
Spoleti faaiilcanti po>
c»7«|f, W *Ap/?cv ^ B ^ Q eytwro.fOV k-
Q
tno
R v.de hacreTWff^.iA/v.iFfifj. DiMmtd Smtt Otdip. p. 363. | con£ SalmofiA Solia.f, M
20
B A R N. B R I 5
i1
rcturr ^ u l u s : PeJHfera aufpim dktbant ^ B
2omo poceftacis fibj delatx die, fex vicVtmarum ie' cinora repUcara intrinfecus ab ima fibra reperta cum COR in WSm **& ?APVT firTi&ciNOnarranc. Aiiud etiam lxtorum extorum argu- RE non fidt^ Prhis oftentum pottentumuc
mentum profert Plinius loco a me nuper alle- Cxfari facrificanti, quo die cxfus ert, accidifle.
gato: In corde, inquiens 1 funtmo pbiguitudo eftCicero Ub.H. de Diuinat. c. 16". Valer, Maxiquadam LAETIS EXTIS. : '. IXAETA etiam at- mus Ub. U;<e*.<S. ftieconius c 11 - « Pluta^kis
que adeo nimis LAETA credebantur exta I cum in eius vh^,p,73 7. fcribunt. Sed et PertJfW;i,
caput iecinoris duplex vel geminum reperieba- quo a mifitibus interemptus eft die, COR in hotur. Nam interdum capita extorum geminata ftia non repcrtum IuUus Capitolinus in e»us vita
inuenta, Pliniuslib. XXVIII. cap. I . teftis eft. c n . auclor eft, Pofterioris vero portcnti
Id quod Marcello immolante euenifle I Valerius exempla non pauca ifi veterum monumentis
Nam ec eodem Ctdare. immolante
Maximus lib. I. cap. 6. | PUnius Ub. |
1 7 . exftant.
memorix prodiderunt. Liuius vero Ub« XXVII. IECV«^-,SINE c ^ > T £ umentum, Cicero j
c. 28. aucrum vifum fuifle 'uicapitefaibit. Quod lib. I. de Diuinat. c 52.' tjjarrac: quo nihil conet Plutarchus 4n MarcelU vita p. 315. referr his tingefe pocuiflc dirius, idem aUas lib. IT. «v 13.
et 15. icribit. Quin etiam, cum Marccllus
verbis: "&7rfovacepgv% j _ ro oevreoov | re vstyoeTvj fjiiye$(&' vmotyves olvh^Xfv, x-. T* aafai lummo ftudio nitcrcnii:» vt Pcenorum cxerci(pouopos BocviAoCtus oietpecvti- Qux vero cum
exta auc profterneret^ut Icalia pellcrec, fo- j
palUda j tabida I liuida j marcida, exilia, vicioia, lennique facrifido voluncates deorum cxploraaut qux omnibus fuis partibus non conftabant, ret, qux prima hoftia ante foculum dccidit,
et quibus aUquid deerar, quxue aliqua labe et cius 1ECVR-SINE CAPITE inucncum, Va. Iduius, Ub..4Qi^VIL
tetris nocis afi^ej$?. fiia fede mota, ct naturali lerius Max. lib. 1.1
firu minime pofita eranr, ea N O N BONAfybrj
cant, PlautosPcenulo Afr II. Sc i . v . 9 . et Ci- c 28* Pllnius lib.XI. cap.-j7.- fiferisprodide- j
p . 11 «• |
cero Ub. II. de Diuination. c. 17. Eadem et runr. Quod ec Plurarchus in Marcello
TRISTIA appellant Virgilius lib. I. Georgic. v. morc Romano Ketpocf^v ^w**/© appellans, ita j
652. Valer. Maximus lib» I. cap. 6. Sueto- icribit: r\et) WjmM IOV-UOSVTIV , eSvtr^g| -T5
nius inTulio cap. 77. et Cornel. Tacitus Ub. 5rg«r» •nea6v'](Qp ieaeig, ceinvvaiv olvtS ro
Hift. I. c. 27. ef IRATA, Stacius lib. y . The- n7rct§ 8» e%ev %e(f)ach$v 0 [teevriS' SimiUter |
baid. v . £52. Nimirum quod aduerfbs cafus Appianus de Cxfiiris facrificio, quo die in cup
et damna minarentur, deosque iratos porrende- ria cxfus eft, agens, lib. II. bellor. ciuil.p.
rent, pcriculaque inuninere monerenc Plu- rafli kqeimv (fic enim lego) qv T5 KtuirctPi, ro
tarchus in Camillo p. 13 2. Oi re uetvrets qy- pev Trqairev eivev KOcoolacsi n de eretoi h^yev<riVf I K«p«Aij role trirtviyytjiois eXffsrs. Si-1
yeKov, ewi rols iegeiois *£cQuivet&cti Seciv uijwv. Vhdeet MINACES fibras dixit Virgilius miU ^ftj Lhiius, Ub. XXX. c* '2. Confiilum
lib.I. Georg. v. 485. H venas MJNACES eo- alteri primam hoftiam immolanri CAPVT ' 10-'
dem fenfu Lucanus Iib.I.v. 6"2i. ficut"Cometx c 1 N | R 1 deruifle ,'ej Ub. XLI. c f 5! *Q. Petierinem minacem Claudianus lib. I. de Raptu Pro-lium-facrificantem, in iocinore CAPVT non inftup. v. 234. £mffl$. tnmacia Arnobius lib. VI. ueniflc.: alterum quoque Confijlem, quod fiAaduerfiis genr. MINARI namque diccbantex- PVT I ^ C / N O R I defuiflet, tribus hoftjis minita I qus malum aliquod. impendere imminerc- me periitafle memoratiT Sic ef Iulius Obfcque lignificahant.' Cicero lib. I. de Diuination. quensj!^. 76. c 95. et c. 112. CatOne. PoftCAPVT
c . Q t^iptimr
M 1 NENTV | exlir, bene pro- hurajii' Hercnnio CoiT. 11
mittantfecundir. Seneca Ubro II. Natur. qux- IOCI^IORIS inuencum non fuifle, Apolliniflion.c 3,4.' Quicnuid «oto, quicquid
8 | que-tpeccmuiris immolanribus | CAPVT r o c 1 NOR 1 § defuifle, refert. IdeittcVi 15, Lum
tfhW tf-rv _j Sic et Macrobius lib. I. in Somn. pum, fpretis religionibus, cum in extfs
Scipionisc7. Signavetdenuntiore, vel MINA- non inueniflet, manus infeliciter cum hoftibus
Kl^vclmoiUfre, trndir, Trifte quoque iratum conleruifle, amiflbquc exercitu in proelio oc~
ccminax jnccrdum fignificare, Nonius Marcel- cubuifle," fcriptum reliquit. Plimusetlam, Ub.
lus notat.
Et ita TRISTIA omina dicunrur XL capij?. cum DMarius Vtic» immolaret» :
ab Ouidio lib. III. Amor. Eleg. 1 r / V t i . et Li- O A ^ t ^iEcoRis JBon inuenrum: defoifle
uib lib. IX. & ?8* ec lib. XLI. c. 18* et Seneca quoque, Caio principe Kalcndis Ianuariis ConHetcule Furent. A&. HL Sc. 2. v. 71W* et| fulacum incunce, quo anno interfeclus eft; tlTRISTE monftmm er TRJSTES irx | VirgiUo militerque Claudio fucceflbre eius, quo menlib. HI. Auieid. v. 3 66. r g 1 ST E augurhim a Si- fe interemprus eft* memoric prodidit. Necj
lio Italico lib. IX. v. 258. ec TRISTJA iigna ab difpari euenru Pertinacem, cum crifte
ffl
codem Ub. XVt v. 2 7 1 . et TRisTEjttodium prima hoftia a ie immolara procurare veiie^
gium a Liuio lib. XLIV. cap. 3 7 * ^
in alia CAPVT E^TORVM non deprebendiflej
XXXlV. "$"*fa NON BONA, TRISTlAiiilJtf*«A.
*T*RISTIA jftirem exta habebantur, fi c W d e c(Tet,velfi IECVR siNECAPrr-E inucni-
Iulius CapitoUnus vi vica eius^ c, 11. fcri*4l
Sed et C$PVT -EJCTORVM
C^HWJ^_
oftenti habirum, prxteiquam in follicitudiiie ac
mecu, (cunc enim percmifle cuvas,) PUnhis __ I
pcriore
•
D • §
O R M V L l S
periore loco tradie. I Vnde Ouidius, lib. [
MecamorphoC Iv.df}»
Magnasque mfiare
L I B.
I.
21
XXXV. Exta REGALIA. Exta MVTA.
I
F I B R A monet, CAESVMQVE CAPVT reperi-
U r a n t et alix extorum in harufpicina qualita-24
tes et dirTerentix. REGALIA enim EXTA,
Fefto interprete, appellabarll, qux potentibus
,'; tur m extis.
m
honorem pollicebantur, priuatis et
Dccio quoque immolantc,CAPVT I O C I N O R I S humilioribus hereditates, filiofamilias dominaCAESVM repertum I Liuius lib. VTJI. c. o/. fcri- tionem. MVTA verO, vt idem aucfor eft, dicebit» :^Verum plenas, integras, etgraphice ex- bantur, ex quibus nihil diuinationis
1.
preiTas triftium extorum defcriptioj.es duas fiib- tebant.
Sed labor
1 longius, nec iis,
iicere operx pretium puto: vnam ex Lucano, quos mihi ipfe prxfcripfi, finibus me teneo.
alteram ex Seneca.
Illc enim de e^eis ab Iraque vartx huic et ridiculx Hetrufcorum dl~ J » harufpiee infpe&is, Iib. I. tafia canitj^v. fciplinx nuntium remittam, eamque res fuas fi^ 8 . fequ.
I bi habere iubeo, et ad refidua facxorum verba
Terruif ipfe COLOR vatem: nam pallida te- reuertar.
•
ytirU
H
XXXVI. ^f/a*0«flPROSECABANTVR. Vttr
\Viftera tmBta N O T J S , gelidaqae mfefta crudi PROSECTA dicebantur&PRQsicitkt..
ore,
T ^ X T A J U BONA erant et placebaut, PKOSE\Plurimtu qfperfa variabatfanguine liuor.
CABANTVR, vt Plautus Pcenulo ASt. II. !
\Cernit tahe IECVR madidum: vtnasque
•^ftAcifrt
H I . v. 8; indicat. Cato de Re ruft. cap. 133.
HOSTIXI departe videt: JPVLMDNIS anheli Vbiexta PROSECTA erunt, Janofiruem commoueto. • ^Suetonius in Augufto, cap. 1. CumforFI BRA tattt,paruusquefecat vitajia limes.
coR iaeet. cYfimiem per hiantes vifcera rimas te Marti rem diumamfaceret,nuntiata repente ho~
\Emittunt, produntque fuas OMENTA late- fiis incurfione,femicruda exta, rapta foco, P R O Quieiutaobras.
H SECVIT. Liuius lib. V ^ & y i f .
Jba^exta PROSECVISSET.. ei vi£toriam dari.
Qtiodqite nifas mdlis impune qpparuit extis,
Paulus ex Fedo: ExtadiSia, quodea diis
m
fjggfrIffigSHHpSBP^IRARVM increfcere .SE.pEN,TVR, qua maxime exfiaut, emintntque*
Sic et Lucianus •neqi SJVITIWV \ Ryneerae Jw&i
• ^
j£jjgpf fgra & marcida Tfpneev dick. Hinc Infecla in facris PROSECTA
vocabantur. Varro lib. IV. de Lingua
||
mgt
zz,-In/icia, ab eoqupd mfeSta caro, vt in carmine
Parsmicat:&
cemivenas mouet improba
H
H Saliorumefi, quod in extis nunc dicitur PROSE{pu(/u.
CTVM. Ouidius lib. XII. Metamorphof. v. 152.
His vbi concepit magnorumfata matorum,
Exctamat$l-:$ix.- fas, Juperi, quacunque
Cmusotimpojuit PROSECTA calentibus aris.
Prodere me poputis. ,
Apud Senccam vero Oedipo, AQ. U. Scen. 2.
iv. 62. feq. Manto triftia exta hoc verborum
ambitu renunriat:
Idem lib. VI. Faftor. v. KS3.
Sic vbi titauiti/. VROSZCTA'Jub
Stadus lib. V. Thebaid. v. 6$t\
athere po|
Vbi aduerfo dtderat PROSECTA
lonanti.
Genitor; quid/wc efi? non teui motu, vtfoEt caput iratis rediens quajfabat ab extis.
H
lent,
VbiLaaantius: PROSECTA., (Scuntur, !M,exta,
Agitata trepidant exta,fed totas manus
Quatmnt, nouusque profilit venis cruor:
cum redduntur infeSta. Additque, Starium verC O R marcet agrum penitut, ac metfum latet, bo faa*ificantium vfum. Particuta enhn, inLiuentque vena, tnagnapars
1 abefi,
quit, mmuta membrorum omnium, PROSECTA
'^Etfelle nigro tabidumfputnat 1 ECV R.
dicuntur mfacris, qua inferuntur aris. Lucanus
I Acfemper omen vnico imperio graue:
(locus eft lib, VI. v. 708.)
En CAViTAparibus bina confurgunt torir^
Si peStora plena
Sed vtrumque CAESVM tenuis abfcondit CASape dediy taui, catido PROSECTA eerePVT
bro.
Membrana, latebram rebus occuttis rwgant.
H
s
c
namque
ille,
nifi
me
animus fallit, m hunc
HOSTII.E vaUao robort infurgit LATVS.
modum fcripta reliquerat, qua; poftea fiint ab
Septemque vetuu tcndit, /uis omnes retro
Prokibens
H antiquariis deprauata. Valerius Flaccus Db. III.
Argonauric. v, 43 9.
Mutatus ordo efi,fiae nil propria iacet, I
Sed aSta retrocuncta, non anima capax
Tunc picea maStantur oues, P ROS 1 CTAQVE
Inparte dextra ?yiyoJangumeus iacet.
partim •
PeUora;
Non laua cordis repo, non tnotti ambitu
OMENTA pingues vfcerum obtendmt finus.
C I
Nomus
B A A-ft* -B R I S 1 £ 0
Pfri
.jNonius Marcellus: pROSECTA.Wa, tptr o w mus. Et de tufe quidom MartiaBt Ujb. VtftY
dantur exfibrispecudum $ | | Hinc et PRQ- Epigrammat. 14. v. 3« I
DAT. populut, ait, DAT grataflR
|
appeUats. Arnobius lib. VII. aducrC
TV*A>«rfllf.
genc Qtiodf onrnes haspartes, quas PitdSJCIAS appeUatis, atciperediiamant. Martianus
•B
Capella Ub. I. de Nupt. Philolog. p. 9 WM
veftem,& aris DARE TVRA coaftaWM®,
latis extorum PROSICIIS vifcera loqurbantur.nobius 1ib.VIL aduerf. gent. J7r etrnn | Q H
Quam yocem alio trahsferens Macrobius lib. betis ofendere, cur TVRA Diis DETJS. Et
VII. cap. i z. non fine pncfationc id facicndum paullo poft: An numquid aliquis ditct. idcirco
:
duxit. JRw & in Ponto, iuquiens, Jieri vide- \Juperir.TV8 DARI , quod odoratus haheat Juatnus, in quo Jrujla quadam, &x vt ita dixerim, uesf Plenus eft cxeaiplorum Ouidius. Sic
PROSICIAE gelida feruntm
In cuius vbcis | enin Ub. | Trift. Eleg. 2 . 1 104. | IB. Trift.
locum alia, librariorum incuria, fubiit apud So- EJeg. « t y . 17. | Ub. II. v. | i 1. &TV« %. 11E S |
linum in Polyhiftorc c n . illo loco,. quo ait: V. 1 5 1 1 Faftor. t*k lib.X de Arte aitnaiuii, et
Nec tonge inde coltis Vidctuuus, in quo qmtei •<#Ub. HLIV. VI. VIL X. XIH. et XIV. MciBMDruina operantur, lignea viteafuperas arasjtruunt,phof. etUb. II. Amor. Eleg. 12« et lib. IV. de
nec ignis apponitur m hanc congeriem, cum PORPonto,Jcleg. 9. et Epift. 20. Heftrid. loquitur.
RICIAS inttdermt. IUic enim PROSICIAS le- Ncc VirgiUus teftimonium, | denuntiemus, de
gendum, veteris mei codicis aucloritate, et re- trecrabit, ^neidos namquc Ub. VIILc-V. m$.
I fermonis ratione fretus, omni adieuerarione legimus.:,.
adfirraare non dubito. VetusGloflarium,PROr
Vna omnts iuuenumprimi, pauperque Jemttusf
'•PVRA DABANT*..^
SICIAE, h7sot^xA T®v WliSi
•' Naai, ''t»
'fjfiti^.
DionyfiusHilicarnaif.li^»VII.p.353.ait, Asrag- VbiSeruius: Verbo, tit, jatrorm
Nam dicifplebat mfacriis JPA, QVOD D^EES,
Xas ihctiA&asvov e*ec?ov 8
Jfr, «Mts
| Hot eriabt yef~ |
ueggf. PROSICIVM eriamPaulus exFefto, niii DE MANVJ^IEXTRA
inendum fubeft, ait appellatum, quod proieca- bum, vt noftras in auguftum cogamus copias,
cum proiicitur, aut porrigitur. Idem ctjam apud Horarium Ub. IV. Carmin. Ode 2. y. J3«
TiDtillum
partes eorum, qux diis immolabantur, AL.BE- Properrium lib. II. Eleg. ^?"v. H
GMII*A, vt et carnium facrincatarum partes, •Itb. III. Elcg.. 3. v. ,2. Lucanum Ub. j bis,x v.
STREBVLA, dkitradit. At ex immolata ho- 67. etv. 1091. et Silium ItaUcum lib. |
ftia defedum in iecinore imponcndo augendi et Senecam Hercule furenteV Act. IV. Sc,JB, v>j,
Caufd AVCVMENTVM, aitt«AVGMENTVM a p - 24. et in 0£buia Act. tV. S c ^i. y. jio. et AP- |
pellatum, Varro lib. IV. dc Lingua Lac c 22. nobium Ub. VII. aduerf. geht. non femel, diUgens M
reperiet.
fcribic
I
modo et VVIHVM DAfrie.diteXXXVII. DANDI virbuminextis&facrijuiis bant. Cato de Re ruft. cap. 134. Pojtea ffljo
vfurpatum.
VINVM DATO. Et mox: Item Iano p
DATO, &Ioui VINVM DATO, ita trfi" DATITM
I
ad DANWverbum attinet, ob Jtrmm obmouendanu >. Virgilhis lib. VIIL
eiui in facris vfiim, hxc, qux fubieci, exem- J*£neid,,*'47J.
pla teftantur. Cato de Re ruftjce. ^ H PojlCommunemque vocatedeum & DATE VINA
ea, ait, Cereri exta, & vmum DATO. Varro
volentfip
lib. I. de Re ruft. cap. 29. Exta diis cum DA- Ouidius lib. HI. Faftor. v.>284BANT. Liuiuslib.XXVI. c.23. Flamen Diay&AOjKB' DAT ftp/ittr, farraque falfa, JXH
lis,qiwdextajperperamj>zXiZK\T,Flainimoabiit.
Ouidius Ub. 1. Faftor. v.ji,
H Quod genus loquendi eoam lib. IV. ehifdem
Nam, fimul exta deo DATA funt, licet omnia argumenti v. 898. et Ub. | 'dc Arte amuid. v.
593. vfiirpat. Valerius Klgccus Ub. V»Jb^;ofari.
m
Macrobius lib. III.Saturnal.cap. 2. ex Veranio:
• Cmeri ^ m
vocato.
TVRA autem DARE, id ipfiun eft» qaod ArnoDASLI DEBEBVNT. Paulus ex Fefto: Forma bius u% VU. ait, ante mn mtmmumfgna abmi~
bus hmcett»
Ouidius vero Ub. 111. Amor. EJeg.
Jtgnificat modofaciem cuiusqut rei, modo calidam,
j
3. v. 33*« Ub. n. de Ponto Eleg. 1. v.^iu et J
ptcumexta, qua DABANTVR,', DEPORMA apptllabantur. MarritlisUb.XLEpigram. 58-^.4. lib. IIL Faftor. v. fti^sTurafoeis imp<mere.\
Scneca in Oedipo AcVi^Sc. 2. v. £ ^ B & H
Nor tamen EXTA 81
tura, tnerumqueingerere. PUnius lib. XQ. c 14. Ariff
DAMVS. '
\rnde & tura vothta piorum actipert,\
Qui locus teftarur DANDivocabulumnonadex- , dius Ub. III. Amor.£leg£ 13.
|^=
ta modo, verum etiam ad rus et vinum, quibus
Quin er^Tv RA PEKRE, legere #fl apud Pto- '
res diuina ficbat, pcrrinuifle: Cuiufmodi lo- perrium Ub.ILEleg. 15.V. 13. Ouid. lib. I. deFoncudonum copbm in veterum fcripris offendi- to,Eleg.4.v.J5*tUb. II. Eleg.9.v. 2 $ . « UbJBL
Eleg.
EXTA P O R R I C I V N T O , D l I S DANTO I i V j
ALTARIA ' I W I V M V E ^ S O V E , QVO EXTA |
m
V}
WsM Hb. Xrii «»g^8. MJTmenturpojlea to-H 1
B fa qr$e fngutir atmlt tat funera,- acetuatintqm
I congrfahotioricadauerwn, qtta dtffper fngulas
XXXVIlk$Wi$ISB ratio
^a
tfiXchs aucem vocaban|.4Vt
P|.Ej*A LA&C£«s/*CERRA.
Contuia grana & fra£b), vel concuffa & elua, y g
>{A,'cLEfVLAE> MICA7TVJUS||
idem aucter^ rojq^mr eiofdem lib. XII. cap. 14.
Ec ita MfcAM /g^Rls tjixit Columella lib. VI.
porro dandi.turis alia atque alia, prout.faculr c. 30. de aua etiam ienfi(Te videtur Tibullus
^jjBtes lafgiebantur, rawo. erat. NatoJhone- h*b. IV. ciriti'. I.jv. JH cum ait:
ftiori^ quidem & locuplekes
j
£$&?' ingerebant, >*^vRACiy.E
1 J Paruaque calejtes pacauk MICA.
L A ^ E PL^WA DABAi«r: paupetfores- vero, j POLLBN quoque TVRIS ,nlemorat Plinius lib.
^ S
GLEWVLAS g XIII. c. 1. vt TVS sitmfvn,
& ODORIS
MICAS SVMMIS DIGIT^IS iniiciebarit, Vir- |AJtiei^^6L||ByLAM, Arnobius lib. VII.
gilius Hb* Vl Wmjfa y. 74$.
I
gjj PtfcNA ttippkx fieneratur I XXXIX. Tmtmfotmmia&andiritus. MAS• "^feftRA.
Horatius lib. tlf^ Carmin. Ode 8» H | l I
I
Q«/rf vetmtjlores £?,ACERRA TVRIS
HC V M M I S autem Ditef.#ls'*DvoBvs OI/ITRII
I PLENA mirtmi. ,
| " BVS, in focum iafla tura oflendit LaQantius
Martialis Ub. IV. Epigram. 4 j . v ^ t l
Ilb. V. cap. 19. his vefbis; Nam crutiari atquc
E ^ tibijjro tiato PLENA DAT /<rf«/ ACER- interfci.malle, quam tura,>TRIBVS DIGITIS
comprehenfa, infocum iaSftiref tam ineptum videtur, qumn mjHtriailo vitee aiteriiu animqm magis
Phwbe, Potaiinuttnmera Partheniut. Hcurare, quAm fuam. D. Hieronymus in Epift.
tJiiiduislip, lV.*4e^«£Eteg. 9« v?$\\
ad HeliodOr.- -. Non efi, inquit, in eo tantum
B
PLEjJA*, quam feruitjus idoli,f quis byuBys DIGITVLIS tura
3 ^ » t N C £ DEOISSEM.
comprejfa m btiftum ara iaaat. Pmde^ntius in
Idem eiufdcm libri Eleg. g. v. 39.
B hymno in laudem Eulalix vuginis, vw.^^f H
f $foc f/wa? <fl?. PARVA "ftauper ,etf/
H
ACERRA
Si modicumJatis, eminulis
I ^V»A,«ilWW toANI» quatn |ATA ,'IAS*1 | UhtJsl| exiguum liiotris
•
TangeriiVirgo
benigna,
ttffif.
1
Hb. IV. aduerf. gent. Non emm^di\
j H I V . 162. I lib. IVirEIcg. | v!
[ XI* Metairiorphofi V. 5 7 7.
I
•
I
•'**>
I
•
M
relegit \ & immaculatas hqftias ca-dit, Et
t& ica
\ i.n forcilegio quodam anus Ouidiana lib.
H>*T cottcrematidos igtii,rBfII. Failor. v. 573.
mko confetttiendos ejl colere. Turis etiam acfifej
pa^Hlfis tria tura TRIDVS Jub litmne
uos lunorii | puella dari, Tibullus tib. IV. £le£. 9
potdt.
I
I. fingit. Marcialis quoque lib. fej
Epigramm. 54. v. | | f j
Interdum & cucullo, fep inuolucro, fbluco, tura focis iniiciebanc luuenal. Sacyr. 13. v. 115.
Confutnpji fil/asque molas, &TVRI$
ACER-J
ad louem;
vos. .
jiut cur
Uerodianus lib. III. Tlqoarov ete Tov Sieuv ASVSA-J
TncarhnefmcuKKTKipiatura, SOLVTA,
8w 9reAA«r heeTcp&xe x«rs£h/jf, Ai/3«wj>
Ponimui?
•
H
/3&?juouV eWftt/ffev.'*
•
11^% GRA^IS ver« ?N»*ar&: refUmonia nonj
j ^ ^ H |!foutus Pocnulo ffl II. sc. I. v. 3» v Sola aucem MASCVLA TVVRA aris dabancur.
1 Plinius lib.Xll^. 14. Quod ex eo rotunditaJ l
TV&IS GRANVM facriM
te gutta pepettditf MA$CVLVM vocamiif), cutn
alias non fere mqs vocetty.%-vbi ^aon Jit femina; |
retygoni tributuiA.ne femtAjfltBfi vfurparet&*
fopus liB^VV^aflor. %&10«
MAS,CVLVM aliquiputant ajpide. teftium
|
" ^ f c i s &inveteret TVREA granafocosi"\ Cuius ^xus alias idem I au^ior memiiiic lib.
IVirtullianus Apologec Quija offera opimttfh]
XXXIV, H iTKVirgilius Ecloga g. v. 65.
Sf-mmorem hoftiam, quam ipfe tnmdauii^.vtq^\
t^fflBm % « J W pudica, M anima hmocenti, I*
umyVerbenasque adofe pmguesf& MASCVLA
•'^VRA.
\Jpiritti jSn&o prqfetifatn: «w» GRANA
M
vnius qffit*.,)
• Arnobras h"b. VII. aduerA genc. Nonji mitie J
JjBkAt de Mir$A Typiis ne quis mihi intefttt&J tu pondera,MAscvi^, TVRIS iacendqs, calumIt<|em habeat,* idqneos teilcs dtabo, Ouidhim | >que hoc totum redundantium vapqrum nebulofitate
I^uium, Columeftup. Ouidius quidem l i b . ^ claudatur.
m
Trift. Eleg. 13. Witf.
•
I WrfbAavEr: ]&i^lbm
TV^IS » igne,
Jbnet.
XL.
J&£R.VOS. TVR»S
n
B A R N , B R I SSOI I I
LL ,
I
Alia infupcr vinorum genera 1 tjnx diis libart
nefas credebant Plinius reccnfet eiufdem libv
XL. Vmm dandi, merum infundtndi, ritut,
VlNVM
PVRVM:
CALPAR: .SA-
CRIMA.
D o r r o V I N V M DARE I idem valet cum eo,
quod vno loco Amobius lib. VII. dixit, aU
taribui fitperfundere, & alio, vmi txigui rorem
Juper miidam iacere tttqut mfiillare prunam.
Q u o d Ouidio Bb. VI. Faftor. v. 6*3 o . eft, fundtrevinainfocum; Senecx, aras mero Jpargere,
in Odtauia AQ. IV. S c i . v. 1 9 TerrulUano
in ApoIog.</i«u meriguttai offerre. D.Hieronymo in EpKl. ad Heliodor. hauflum patera> poculo
merum fnndere.
Vtique enim vina P A T E R I S
dabantur. Varro lib. IV. de Lingua Lat. c.z6.
Praterea in poculis erant FATERAE, eo quod
pateant, Latine itadiffar* Ec mox: Et infacrificando deix% hocpoculo magifiratus DAT Deo
V I N V M . Idemque ex Fefto in verbo I N F E R I V M non obicure colligirur. Ouidius lib. XV.
Metamorphof. v. 5 7 5 .
XlV^cap. 19. Et quoniam religiont v'ita confiat, prolibart diis nefaftum habetur vmo, prttter
ifnmffl
qvamque iuxta hommis mors laqiuo pependtrtt, aut vuJneratit pedibus calcatct, & quod drcumafis \
prqfluxtrit, tmt fuptrnt deciduo immundiore Japfit aliquo
polluto. Ittm Grata-, quoniam aquam habeat.
VINAQVF. DAT PATERIS.
Et Iib. IV. Faft. v. 9 3 4 . de /acrirlcu cuiufdam
apparatu:
Cumque MERI PATERA, fuiir actrrnjuit.
Vnde Horatius Iib.I.Carm. Ode 19. v. 14.
Verbenas,pueri,ponHe,
Binicum P A T E R A
TVRAQ^E
MERI.
M E R V M etiam fuper attaria INFVSVM fuiflc
Sueronius in Augufto cap. 9 4 . docet. Arnobius quoque lib. VII. incenfioni turis SVPERFVSVM
M E R V M ait.
Ouidius lib. XIII.!
tamorphof. v . 636.
Turedato Jktmmis, viNOOjfE in tura pro-
XLI,
F L A M M I S &* FOCI-S
ra.
ARIS
extOftu-
£~Vterum I H • EX TA * o A R E T abfblute et fine
adiechone, hc F L A M M I S et I
|
DARE aliquoties dici animaduerri, Ouidiu» Ub.
III. Faftor. v. go6.
Et
iamiam. A A M M I S
.
MCTA
DATVRVS
«RAT^
Idem lib. IV. Faftor. v, 9 0 7 .
Flamtn m antiqua tucum Rubiginis ibat,
Exta canis F L A M M J S ,
|
OUIV.
Et alibi eodem lib. v. 63 8.
Seffaqutjumofis• EXTA DEBEKfc-.-rfocJS,
SinuHter, abfblute TVRA DARE crebro, ita
nonnunquam, A R I S
D A R E , legimus, non m o -
do apud Valer. Maximum Iib. I. cap, 1. fed et
Ouidium lib. H . Amor. Eleg. 13. v. 2 3 . et F O CIS D A R E ? apudeundem lib. IV. Faftot. nou
femel v. 334. et v . 9 3 5 . et in verfibus de p
dicamine faciei v. 8 4 , (fi modo illorum audor
eft) et DARE I N FOGOt,{ai. rogos,) lib» VII.
Metamorphon v. 6oo.
Hlnc merum, turisfocium, feite Arnobius dixit, qux proinde mirum non eft, inrei diuinx
mentione, fimul iungi a Liuio lib. X. ctip. 2 3 .
& XXUI. c 1 1 . & ab Ouidio non raro: veluti
lib. I. Faftor. 1 172. 1 I \ r . Faftori v. 93 5. &
lib. I. de'Arte amand. v. 6$%. S jib. DX de
Ponto, Eleg. 1. v. 16" 2. & Epift. XXI. v. 9 2 .
Heroid. v t a Sencca, Ochrula, Atfc IV. S c I .
v. x i . fequ.
V1 N v M autem hullum dabant I n iu* p v 1 v M ,
reiiciebantque s § v R c | MW QUO nomine, proutFefto refcrente, Labeo Antiftius lib. X. Commentar. Iuris Pontificii, explicabat, id vnum
appellabant, quod ficris adhiberi non licebat;
quale credebarur, cui aqua adiuncta eratt derrutumue, aut igne tactum, muftumuc antequam
deucruefcerct. Idem Feftus auctar eft, CALHAR
vocatum vinum nouum, quod ex dolio dcmebatur facrificii caufa, antequam guftaretur. Ioui
enim prius (iia vina libabant, eaque gratia fefta v I N A L I A celebrabant. .Vinum ctiam quod
Libero facrificnbant,sACRiMA appcllntum ruifle Feftus fcribit. Plane regia Numx lege, ex
imputata vite vina diis libari, nefas erot, quem,
admodum cumPIinio fib. XTV. cap. 12. Plutarchus in Nunup.69.docet:quiintereiusiiiftituta
refert, rc s « Bven &tt»s e£dft7sihuv
drperm.
»ARE
»ARE,
(s\,ftrrt)
et ALTARIBVS
DARE,
ibidem v. 5 8 9 . ac denique DARE
F L A M M I S lib. VI, Metamorphof.v, 1 6 4 ,
XLH. R E D D E R E , VBrbumfacrorunu
pMufdem porro, cuius et verbum j
familic ac gentis erat, R E D D E N D I verbum:
cuiinfacris locum fuifle, patet ex hoc Vkgilii
Iib. H Ceorgic. v, 4 9 4 .
Lanciaus &" pandis fumantm
|
EXTA»
Vbi Seruius: Proprh* I ? farerdotum vtrbo & tft: RE D 11 enifu*xta dkebantur, mm
probtAk, (fttixa amfuptrponebatitur.
|
TacirusHiftor. lib. IV, c, 5 3 ,
| boutg
taurisqut ara, &fupet ctfpitem K E D D I T I S S X TIS. g
fufi* I
pubticum txftabat, quo caue/iatur, vt
quoquo anno in pofierum fimdi mbd» <3m
R E D D E R ^ N T V R . Statius lib. iV.Theb.v^tfo".
Setmnecesfibras|& adhuc fmrantia U E D D I T
E3tTA^
Quo loci La£bntiu$, J L E O D J T » iseerpretatur,
imponit arit^Ut
M TibuIIus E l e g . ^ , v . 3 4 .
fib.I. R E D D E R E TVRA dixk> ejt> Ouidius lib»
VI. Faftor. v. j | 1. DARE liba, 1 Iib, B Faftor. v, 8 9 8 . REDDEILS vmat
XLIIL
D R.tE O | M V
H
tylS.-it
I B. gl
2
5
XLWa&tfa LANCIBVS exhibita hjhcrirz^
XLIH. PORRICERI?» verbum Jacrificantibus
Jotenne. I
BEA plane aris data, reddita). impofitaque
PoRRiciEPiD/qtioque verbum ex difciplina
tstNClBVs, ex fupra adductis VJr1 9 harufpicunr, 5 ex prxcepto Pontificum fo- = f f i
lcnne facrificantibus fuifle Macrobius lib,
1 gilii Bb. II. Georgic. & Lucani Bb. VL verfibus
turnal. cap»2. tradh. Nxuius belli Pcenic. lib. J Bquet. Idem Virgilius lib. XII. i^neid. v» 215.
Cumutantque oneraiis L A N C I III. apud NohiuntJ* *Si»iu/ atrocia P O R R I C E ^vs aras.
H
RENfclutJCTA 'mMfhratores.
Plaurus Pfeud. I
Ouidius Iib.I. Faftor. v. 453*
AcvftSc.^.32..
:
Nec defenfa ittuant Capitolia, quo mimu
Atquem manibus exta teneam, vt PORRI•
anfer
I
CIAM* j j
Dtt « e ^ ^ j L A ^ c E s , lnacla diua,
Varro Iib.I. de Re ruftica cap. 29. Qttodeft wB
tttas.
H
Zef duos Julcos elata terra,
! 0/1/orf
Vnde Aufonius in Monofyllab. v, 104.
«»./^w frumentuhi-r o RRI C I T . ^ ,'• # c
|
Turibula, &paterm. ifuatertja vajadewn?
«cfa rfftr cum dabant, PORRICERE dwebant.
Arnobius fib. I t aduerf. gent. 0 « n jRomuh
Pompittaque regnantibus percocta plane ac maXLVI. LiTASSE/p/awdb dicerentur facrificandida concremarentur\. diis extat'; nonife regc fub
~ftei% L I T A R E , quidfignificet?
TuIIo femcrudd ccepiJHr, '~& tetirter mnmata
FORRICERE? '
j illud |
| Bb. V. de ^"'um vero bona exta nundata E deos placatos
& propidatos indicabant,
|
Lingua Lat. c. 3. inter cafa &" PORRECTA: &
alio eiufdem libri loco, c.4. inter hqftiam cafam iis&propitiis bene ac feliciter euenturum, quod
&fexttt PdRREctfAV ' Rurfus ibidem C*7. Pot- adgrediebantur feu in animo habebant, qui fa- W
lutum, quod a P O R R I C I E N D O eftfictum* Cutn crificauerant, tum LITASSE dicebant, 'i#i$j&
enim ex mercibus ftbamenta ? OKRZCTA Junt Her- RE enim Macrobius Bb. III. cap. 5. explicat, faculiinara, tum pollutum efi. fcycrificio facto placare uumen. Vnde & LITA-
E
T I O N E M P R O P I T I A T I O N I S idem dixit lib. I.
XLIV» I M P O N E R E , uerbum infacris vfita- in Somn. Scipion. cap. g.
B
I
Nonius etiam Mar-
cellus inter L I T A R E , & S A C R I F I C A R E ,
hoc
interefle ti-adit, quod SACRIFICARE fit veniam
\m IJocampfius, I M P O N E . N D I verbum in facria petyefcLjTARE • vero» propitiare, £f votum imnxc
K
E
» quxfequun-j jpetraKJit * VirgiBus Bb. IV. iEneid. ^ 5 0 .
tur, exempla declarant. TerruIIianus Apologet.
Tu modo pqfce deos veniam, Jacrisque L I Vnde cum dedecima Herculis, nec tertiam partem
m ararn eius I M P O N I T I S . *Yirgilius jib. JII. '.'•Jhdtttge hojpkiaif
Georgic. v . 4 9 0 .
I Vbi Seruiusj Diis I I T A T I S debuit dicere.
Inde ttotjm JJMPOSITIS ardent altaria fi- Non enbnfacris, fed deos facris L I T A M V S ,
brir.
ideft, placamus. Plautus Pcenul. Act.II. Sc. I
Et lib. VI. JBnei&fyksi* '
JEt folida iMPO.NiT^iawrorwm vifcera fiam- R
Si hercte iftuc vnquam faEtum eft, tum me
mis.
H
lupiter
Quidius lib.TV. Faflor. v. 9 4 1 .
Faciat, vt femper facrificemtApec vnqttam
IJ70 cane fidereo canis hic I M P O N I T V R
LITEM.V
arts^
ABoque ehifdem Comcedix loco narrat, fe diis
•r
Idem Bb. I. Faftor.^y. 12 8- Libum 1 M P O N E R E, fuis iraris fex agnos immoiafle, nec potuifle ta& lib.XII. Metamorphof. v*-%£2. Aris IMPO- men propidam Venerem fibi facere; & quo;' KEKE profecTa mattatx vaccx dixit, & VirgiBus niam LJKTARE nequibat, iratum fe duceffifle.
lib.I../Eneid. v.53* Aris IMPONERE honorem, | Suetonius in Nerone cap. $6.{' *Ante paucor,
&.Iib.IV. v.453. Aris dona IMPO N ERE, & Lu-> | quam perirei, menfes attendit cY extijpicnr, nec
carjBs^Bb. VLv.525. Aris IMFONERE flammas. j vnquam LITAVVT^.
Idem in Othone, cap. g .
1
V.710V
Nam & victfrm JDHti patri ctjPfh L I T ^ / T J , fum
ftr quid veftris caput extaque lancibur tati facrifido contraria extapotiora fint. SpaitiaM
jn/aar*
nus in Didio Iufiano, c. 4 . Rem diuinam facien-'
IMPO^SViT. ,
\ti, N E LITARBT, optorunt. Ouidius Bb.XV.
Eodem fenfu Silius Itatfcus Bb. IV. v. 769.
I ^ Metamorphofi v. 794.
H
Virtima nu/Ia H T A T .
JnfandumaWu, paruos IMPONERE natos. J
iMFONtRE autemeft, fa) R | (&O>IAOVS&M \Seneca Hercule furenr. Act. IV. $c«!ii ,v. J 4 5 .
confumma faWmffl vtD'onyfiusHaBcarnafT: lib. VII. p.
1 H Nondum LiTASTit.nate:
crum.
vel ttls QapnHC brrriSe&etf, vtHerodianus Bb. J
Idemque in Occauia Act.IV.Sc. i*su £%.
V. loquitur.
Cafis LITARE victimir, numen dedm.
i M
Sunt
B A R N.
26
B R t : S S O 'N H
saeherantium», SVIrgiltas in CatalyedK ad
itfSunt & alia eiufdem verbi exempla apud Li- m^M
uium lib.VL I I &XXVIL I 25.vno & item ' Veher6n, v. 8«
yt&imajhcratpr tmgrt MOfmntfocos.
alteroloco: priore, Confules prodigiis nutaiatis
non Jacile HTASSE ; pofteriore, per fies ali- Petroiuus ArbitexSatyricoin precarioneqwtdam,
quot hqftias maiores fme OTTATIONE cafas, jis
•
narrat, diuque tion impetratam paCent^deum.
Nbnjme HONOAE tuumpatiar deo^, WR
Cui vocabulo idem Liuius interdum aduerbia
ad arai
hxc EGREGIE, & pRosPEREadiungit. jSicuHiratPi SANeT^ iuar.
1 Ub. VUL c. H - Manlutm, itjcRECi ip J R A S SE. Etmox: Si ab collega f$&spz&W%f<rpArHinc apudpuidium lib. V. Faftor. r . a o ^ SnTVM eft%,".li\em lib. K . c. 14. LiTATViAjpr/r- peri HONOkEfetangi, feftisque diebu» &aris
tereaefi EGREGIE: au&oribusdiu, vtvidetur, | gaudere adgnofcont, . Sed & lib. II. de*Panto,
adrem videndamproficifcimuf. ' LJTARE autemepift.9, ^ 3 . §
Nam quii erit t tatt qnare
Graxi vocant xoeftuefSv *, vtcontra, SuoKfSv,
Plutaretio, in Ctcfarep.738. eft, ponlitare. |
quidem w primis hoftiis LITATVM nOn eflet,
Numina, fi demut veile iuuare deat \ H
alix csdebancur, quoad perlitaretur, quemad- H
modumLiuius lib. XLI. c. i c . oftendit. ,Sue- Inde & iacrificia. H O N O R | s_vocant po^caviSexconius in Augufto, cap. 96. Circa Perufiam uio tefte, qui iw vocem hanc interprecatur ad
ea verba lib«L ^neid. v. i 39. JHmu^ eqvidem
Jacrificio tton LITANTB, cum augeri hofiias impeEt iterum Ub. IIT. |
faffeU I Ac idem auQor in Iulio j cap. 81 • eum taji we dmnar. R O J N O ^ .
ctcdisfiiscdie pluribus hoftiis cacfts, cum 1.1 TA- j iJEncitl. WM vettw,v.^78, Perfecto hxtiu » o RE» non poflet, introifle nihilominus curiam, ttdkkt JPerfecto honQftietfc WMm ptractofa-)
^ H«>KOK ^!ror»»M.
Atque itaj
* fpreta religione I narrac Cuue autem poft pri- ^
accipere oportet apud Corn.
mas, quibus LITATVM non erat, quafi piaculi deum 1
luendi gratia I ducta; caxlebnntur, ~& in priorum Tacicum Ub.XV.inextreino, vrinhisverfibus,
locumfiibfticuebancur,eas SVCCJDANEAS ap- quos adfaibam •^yirgilius Ub. IIL (Seorgic.
v.48ttr>^
pellacas Gellius Hb. IV, c. 6. lcribic.
Sapein HON*ORE dewnmediofiant hofiiaad\
arai.
XLVH. HONOREM D I I S HABERE^, ifra^i- Idem Iibi.111. Mneid, v.406.
Ne qua interjanctot ignes m RONORE deorum.
CERE, MACTARE.
&M
m
EtUb.m&T:?*.
Colui vefirosfiJemper HONORE».
Ouidius l i b . ^ . Faftdr. v. 551* .
Vhor .ad ipjejuos
t defcem& HONO^ES.
DIIS HARERJ dicebatur;...«0k QuidiusUb.VJIL
Tibullus lib.II. | l e g . 2 . , ^ 4 Metamorphof. v. 264.»
jpfefuotadfit Getuut t/^n^rHto^OREs.
Templa coronantur, btUatricemque Mineruam
Hocienfii iKpictERE I*»*OKEV dlx,it VirgiCumloue, disque vocant• aliis, quos fanguineKus lib.J. v.636. &HI» v.ifJ4. /Eneid. eiufque
vpto,
exemplo Stlius Icalicus lif». yB» v. 90^ vi Sic &
Mmeribusque datis, & acirrir ^ffii^KOKO- MA6TA^KOi»t»REs>u*b.ElL B
y.l 18.vlfcANT.,*
<St ift»«AVRARE HONORES^ JibJv*. ^Eneid.
v. 94, Rurfusque ibidemv. 5 8- S Kl>.XlI. Q 840.
Silius Italicus Hb. XII. V. ^M I
A tque huiusmodi lacrificiis, & tarn hoftiaru m
cxde, quam ture, acvinodato, HONQR
Sternuuturque loui!
CtttTBRARE HONOREM, & lib. VHI^V.'2tf8" O ^ > R E M RESOLVERE. JEx quibus nemini
& delubrum fangume
HONORANT.
Quam rem Arnobhis lib.Vll. aduerf. gent, acriter exagitatJ Amntenim, inqiiit ilfe, facfa hac
dubiuHi reiinquicur, reitam ,efle Icripniram veccrfe codicis Symmachi Eput | lib. VVCL. qua:
fic I&lobet I H g honope mminumjier$<Jb/et.
HONORANDIS ejfi infiitutacalejKbus$W
Tunsy^uoque HONOR^S
eet
Ouidius Ub. XTV.
non femel, & Ub. 1L Trift.
quodfadanU HOVOKIS %i&Gofncerf, I hirm-MetWjprphof.
|
wutum potentiat auditarei Quid Ji fnmlitcr Wjk Ei^J g 7<5- &Tibullus Ub. I,Ele«&*.53. «c
Prope50UsIib.IV.EIeg^.^v.5. «clgtkum » 0 cant euigilare Jife, atqui darmirc, demnbulart,fubfifieret cmfirtitreaIiqMd'&hctitar.r,\JTuati6- N o REM Virgilius Ub. L jfineid. v. 740. Mfe*REM 0 i i s UAIIE/LNT, & digniiatiiMS eosfnciant nxunVjioNoREM,«-Hb.IV. v.2oct. Sed& « |
| deortun crgo fieri dicebamur. Jaampaoret? EtaUas:.5i«iim HONORIS cS?.ii|»p- »li ^
rentia^mmaciaMufa^ht^ia,
&'c Tertul- uius libiVI. c.42. fbr^, vt Judi maximijkrent,
lianus Apologet. Si quii.aut S alto cogcretur ad c^Rftf ww/ ad tridmmeuGetntur, Ileeufajli~ I
but id mumtt ASdikbut t. .v . emdaniQhtu^apaHONOR EM deoruth,quosvUrofui caufa ptactere dtberet. Seneca lib. 1. de Benefic. cjS Stut nec trieHtf/I iuuenibut\ fe id HONORIS deotfm imeaufa libenttr acturot,
8
invicthnis quidem, licet apima fint, mtroqufpra- nortcmm
j
fulgcatd, ,deorum Ifi HONOS, fidpid at rtcta rfeafc' Ouidius Ub. UL Faftor. « H
H
«0 Hane fonnuiam expUcat quoqae Caper. Otf.
m %•'
Sufiitus
D E F O R M V L I S Q I B. $¥
I
JRuJicus ad tudos poputut veniebat in *#*.•
befflt
Sed dJsttionJludiis ilte dabatur ir*yrt&
[Qointiiianus lib. III. eap, rcv Prarceaat ^m
I
9
H
B
Bi 1|'
H0
&/1 hanor tm tumulis anitnas ptacare pa-zj
terndt,
?i<• J
Paruaque in exflruttas M v | E R A | g
pyras.
* * C AtqufeKl*V*ij*A accipienda funt apud
ffl^^HHB
HABEg
ceroqjBBcj^SJW^^^^BiiBBB^BB^'^
H
•
dem lib.IV.M.EIcg. 2 .v.i2.&libflX.MeLfnoiphoC 1 1 1 I Tibullum & • 1 >, S7{
lib. I. Senecam, Agamcmnone, in Choro A&us
jttl. v. 56V iDonatus tamen in Eunuch. Terentii
Ach V. Se. vm v . 2 7 . & Cornelius Fronto inlib.
d e Nominum ver-boi-umque diflercntiis, 'fcri|bunt,^D;feJ»VM proprie dfef» quod diis datttri
l&VNVf MWO, ffuod hominibus. Eodemque DO'->
|Wt nomine coronjc auresc.». %uac, interdum diis
fccebantur, & alia id genus aivctdrj/ActTot, continebantur: v t multisLiuii, aliorumque auclorum, teftimoniisplanum fir»
Hl
^Vttl.
17
D O N A & t&vNERikTjPlif obtatolj
nutem deorum placahdOrum cauQ|b&cunque
& «ris inSjjebanturi^ea | o trA. Jippellabant. |
NoniusI I p » | tonfuetudine hac Imbentur,|
^ r a aut propitiandis wm dmtur\ aut homini|ffl /•>•<> benefaBis rcddunmt. Cicero lib» tt| u e |
H
cap;pi /^pMjr gaudeto ptacare DOijls j
WsSm DoNA - | i c i dicebantur.
yndeorum. Etfrurfus ibidem cap.id», ffla
fs foijbtf nt audeant ptacare deos. Pfautus inj
wm
ffologo Rudentis,?% 2.3.
H " p c huiufinOdi quidem D O N A proprie F I G I dicebantur, g tamdiu D0Ni( appeilabantur,
H ^afe ptgcm aiS Q B ^ ^ B
I
VlrgiGuslro. VYiErieidrv. rbik, ;
quamdiu nOJi profanabantur. '^Vtriu/que SerDOtfAferunt,' merantque arast maQantque uius auctor eft, qul lib. UL jEneid. ad verium
iuuencof,
| 2 8 7 . , , PqjHbus aduerfis FJ | o , proprie lo1
H quutum \1rgilium adnotat. 'J&JGI* tnim, ait,
toOKAdicnnturifyt*
Sacra adfaftigia FIJM 1 . H
I
IfotioxKJqcerdos
fciendum
eft
inter
Jacratap
res etiam D D N A
Contulii.
? ^ ' fcutht
libris facrofum inuenitutiiK^qua
Etlib. X. y,6'2^* r
ifo«»i' 0V0 pojfunt>- ^quamdbi non profa»
.'.^ P -Jfiftf ai*t*»» temptaferam fottnnia 1ONft»! I
nantiir.
Hoe femu injlaurare diem Dot-ns, . & . p o N A
Virgilius lib.XU. u^Eneid. 1 7 6 * 8 .
[ ^ g imponm idem Virgilius dixit lib.lV.^neid.
Seruati ex vna^t w& itmi^ibONA
fov. 4 £ 3 . & ^ ^ § D O ^ l s /«•jp/fl lib.X. v*.6*20»[
tebatiti'& cunmtare attaria p,om$ lib. XL w 5 0 . ,Vtl
Qjb* II. Eleg. 11. v. ajv,
& onetaye DQN)S fzfovs Silius Itaficus lib. III. I
f
Migna ego DONA A/a FJGAM <€ytherm
Iy«.t4..3£. jSje &.DOMA tntelligenda junt apud 9
cotumna.
f|
Efeg.Q V.38. Hb, I Ouidium iib.II.
Q
i.v.48. &Db.IV. Eleg.a.«.|^ Va-|
r* N Quadam facrorum verba per faturam mteri^accum lib.V. ^Vrgoiinutic» v.31. ac^Siliumj
H
dicatitur. De facris
g|
Itaiicum lib'.V1.v.6'47tCum, donaloui, iaurum
H
fciv^M^WiSi&'
infcriptio
fubiicitur.
^Mruania tatnpir pqjci, a)%
I
ex cOmmentariis lacrorum Pontifi| Eademque & M » I 4 E ^ > voeabant.. Arnobius
calium Feftus Pomp. hscc verba refett; •fflfc
^ ^ ^ H p f V / A^f?/dx c y r^em impendimus M
'ifflBwfl^glPj^l^^^^^P^H^vii 1!
gBHtfr, peteni
~m
Idem lib.L i€neid. V. 6*39, •
^inguesteHfitMii
H
H MviyERA» '^etitiamque a%
EtinCiri, v / i l p .
^Hacccpta piiJ WBM'
p^R*FRlVA FABA,' FRAEMESSIVM!. AtaMBtia^Bi
1
METiv^^fiRsiiiLVMivJ^percaHoi-um etiam
diem ui facris, FE tkvjHbm. diclum Varro lib. V.
tum matribut^ deLing. Lat.c3. & Cenlbrimls lib.I. deDieNa-1
agnas,
' tali c. 18.
! Plutarchus in qtia:Ilionib. Rom.
-j*\
[ p«28p» de Lupercalibus traclans: K«/ vrj 'm
|"*'7JJ»* ipifetv htelvtiv Qefytiriv Hgtf <pS^iv xctvjijty » £ ^ ^ Aa*ft.*«3hirgamenrum etiam in lacris FEBRWM |
diclum, Varro eod. lib. V. c 4. & Feihis in voce
Ouidiuslib.LV. Metamoifhof. y . ^ p l .
H
JD<JW/ M V N E R A temptis.
wyitapopuli Rom» lib. I. hxc verba dtat? Jh
^i^*m
Ww facris fiba cUtn Jwit fa&ai mcer-\
MVNERA crtde uihi ptacant hominesqui,^ fujblent farris femm% te dicere, Je ea ?z-\
I deosqus:
- B H V A R E » 1 ^ ^ , pura facere* Sacerdotes V94 \
, Pkcatur DONI* Tuppiter ipfe datis» M populi Rom. tuhc, cum in diem tertium
^ ^ H i ^ ^ ^ ? n c » -IHrfi PERKtfDiNi dbcide,
D Ub.m» < 9
^
H
H
Geli
ag
UA |
N»* § R
1 s s o 111
ADOhzrft: auge. Idem in Iib.i ^Jieid.V. 708«
I
in facris P M ^ - & TOST/ appcUariones tribue- ad verba ADOLERE ptnatet: A D 6 L C % E ,
bantur. FARRtf »11 tnentio fit a Virgilio, prie tft augtri, Jn'Jaerit autem Ar*ei,ERE ptr^\
lib.V.»/Eneid. v. 745. Horatio, lib. III. Carm. bomMomm durtfur. * Nam m arit nonadolentur
Ode H I i o . Tibullo Eleg. 4. v. 10. lib. IIL aliquot/edcrtmantur & tonfumuntur, qw vttt&Afconio m LJfarrinam. Arnobius lib. II. \ru mfocit facriftcabant,
aduerf. gemv 1 ^ ^
Wm monftrat, qito
His & ex eodem Seruio, vcrbum 1 NDtgc*
peragi mot fuit facrifictorum folennium I
RE, addaflu •Isenimmlib.III.jfcneid. adverSeruius in H Virgilii, Ecloga VIII. v. 8*- fumz64. Meritot T N D I C I T HONORKS : $»Sparge mbkm: Hoc tiomm, Kg defacru traStum crorum, ait, vtrbo eft vfut. JSIam fupplicationer
efl. FAR~ «irrt JpVM! J i tft, mola cafta fatfa & diet
fiftfmpfcj
dictbantur. Sic tib,.t*
(vtrtmiquetnimidmfignificat)itaft.
Vtrginet jEneid. v. 636. Sknul diialtn tttnptit I W O I Veftaleitrii maximce ex nonu Muu A. O. prid. c i f U O N O R E M : ^ * SiUus Italkoa:Ub. VEU
Idut Miiat altertiit diebut fpicat adormt in corbibiu nuffiiariit ponutd;, eaique fpicai ipftc vir- Dum Hoina antiquot tmplis INDWITJW-"!
gmet torrent, pmfunt J moluut, atque itamolitutn
NORES.' J
cotdiunt. Et eo farre Varginet ter in aimo mo- Liuiuslio.XXIV.c. tt>. Et fupplkatio omnibus
lam faciunt, Lupercaiibat, Vrftaldiiu, Idjbut Se- MM quorum puluinaria Romee ftnt, L N D I ptembribus, aduclo fale cofifo £?Jale durq,, Igtr ^TA E $ T , ^Huic fimilis alius apud eundem,
tur qnoi in facru mota cafta dicitur, ideo
% lib. XXVII. cap- p ! locus eft. Longum
| j
tnumV. Jfcmd. PAftiiE>JO <e,
' Quid irc per fingula lacrorum verba: mihi prxcipua
i8GelUuslib.X.cap.iT.auaoreft. PARRI quocpie
eiam eft P I V M , ruft cqftum? auoniaa piare eft delibaHe fatis eft.
Tantum pro coronide vetuftam tabuiam ad
prqpitiare, quod acciden nonjHiftft, tnft tdftt inftruitum rrti rebutjatnr.
JHoc autem dicendo,fratrum Arualium lacra fpectantem fubiiciam,
Afpcrge motam, mm ijfjmproprio nomme mmo- quam bona fide, vn c marmoribus Romx non
rauit. Vnde in II. JEneid. Et falfa fruget, & ita pridem efToflis delcripta eft, cum liiis nsuis
I I V . Ipfam molam.
CASTAE quoque MO- exhibebo: Uberam cuique norarum, quibus conLAE, quam virgines Veftalesfaciebant,' Feftus ftat, ihterpretationem relinquens. (Extat apud
Pomp. meminit. Idem alio locO: ADOR, ait, Gruterum p.'GXXL IJ)'T
Ehrrit^tedr, Edor quondam appellatum ab edendo, velquod aduratur, vtfiat TOSTVM. Vnde infacrificio molafalfa effiatitr. "Et alibi: M OSASjjri^. D O N A T V * . p FABIVS. F O R VAttjam vocatur FAR TOSTVM & falejporfym,
^VNAVYS. g
quod eo molito hoflia afpergantur. Hinc Aufo- F.KATRis. ARVAL.^tfMgi % % O* ^ / V I A .
nius in monoiyllab. v.45. T B
bbni/, PXR. C.
Mix adort atque adorit dt pottmr, Poniifi-\
•Foiie, PRISCVM. MAG, E T . im." tuu,\
cum FAR.
OjfpD. VI.. TElipESTAT. |CTV. PVLM^N.
I . Aftaoft/SACIU
L V q i . Di
^
Plinius lib. XVTII. cap. 2. ^Numa mftituit deot\
D.VER. EARO^ ARBOK. ERVENDAR..PERR.
/rHgf cokrt, ^M ntolaftdfafuppticarc, atqut (vt
PENDENDAR. COLENDAR. ^
• au&or eft Htmina) FAR iorwrp, quoniam TO-I
DARV
STVM ctbo falubriut tJJSt. ''Jld vno modo eon/h-\T
* EMjg*LIAR. AaUTITytfUAMm
C^AVSA.
cutum, ftatwndo non tjfepurum ad rem dhdnam,
nift TOSTV-M.,
«
pM^JSCi. INCHOANDL ARAE. TEM^ORAL. SACR. D. D. R E P I C I E N D . E 4 y s . R S l .
CAVSA., LVSTR. I
SVOVETAVRIl^|,
MAIOR. ITEM. ANTE. AED, 1 ©* b . B . P . A .
IVNCT. N . I I . I T * H . ^ D . A». TEMPO».
DIS. 1NF. S. S. IAN» PATR. ARIE.T. I I .
IOVI. VERBEC. Ifc^MARTI. PATW^VLT.
Aft^ N . I l . S^VJE. DEO. 8IVE. JDXAE. V E R B J
I I . IVN. D. D. OV.|i|jtl.Vl|MS^riflB. 90H\
OVJW. I r . FAM. »f%. VER8*iN. I l , L A RI8. VEAB. N.-lt>MATR.^tSkR. OV,»N.
Ii.
ffi
VEJRB. N. I i . PLOK. o*.i.N. I I .
SVMMAN. PATR.'i&ERB. *TROS^^U. V E »™fc"MATBi; OV. l l . VESEOJk DEOR.
Atqucvt FARRI, ita&TVRi, P I I epitheton
adieclum inuenio.
Tura enim, quod ad (acra
deorumque cultum adhiberentur, & altaribus
darentur, piAappdlant, TibullusEleg.a.y.3.
lib. II. Ouidius, lib. III. Amor.Eleg. 3. v.3 3. & lib.
II. Trift.Eleg. i.3r. <£.&(&. VI. Metamorphof.
v. 111. & Epift. 21. Heroid. V. 7. Lucanus lib. LX.
v.906*. Iuuenalis Satyr. J v. 90. & Martialis
iib.VIII. Epigr.?..*.^. ^ g
1. Qua rarione
igncm ipfum, in aris accenfum, PIVM dixic
Ouidius.UfcV* Tiift. Eleg. 6. v . lx,
A D 6 L E R £ etiahi Seruius iu VTJX EcIogR
Virgiur, ad V. 6*5. & ex eo Nonius Marcellus
1 *^«f @ • » • H W-EM. DIVIB/ ffl^H
prqprium,fuiffe, fcribHnt, verbum facra r,
VERBEC X X r - 1
thnn, quod lciticet votit {Of prrabut auftmt numen faarent : indtqve .**..» | t¥o 1 *G0ot, I i l ^ ^ , p E C . F f t A T I l E S , ARVAU I.N- ' VC<^
DEA|(. DlAE. VIA. G A M P J J ^ . APV^QU.
quaft a:tate auHot. lbidemque, ADOL%., ftgniLAP|V.'CONVXNER, PBR. I ^ V O R C . P R J 5CyH*MAGi7iT. IBJ, lHMOLAV. t 0^roD.
D E^.T O 1 I V 1 1 I «; I B. 1
*°
ERCO MACTB VLNO INFERIO ESTO.
Pojl-t^
I HtcRi.
I \ ea loui> Jk; ^ j v g ^ E » . ; ifACTjik F E R C T P
M E A R V M Q . 4WORVH» ADOLEFAGTAR^fi ESTOJ «i*CTE?VINO I N F t R I O ES%0. Idem
E V r . coiNQyENOARvM.'^'. T N V S M
Ig
Dapali vmum ita pollucere
^ C O . SAORO. ALIAE, SINT.yfcEPOSjJ
moneit.
I V P I T E R - i U P A L i s , " QVOD^ T I B I
I E T . AMAE. TEMPORAL. REFECTAEg
1 FIE«jf*gPORTET IN DOMOV*«i^(tiAl((M5^
R I J M R F F E R . HVIVS. OPEK. PEKjH
^ V ^ ^ A ^ ^ J f f r . D A P I , . E I V S ' » M - ERCO
CA|03A. LVSTRVM. MISSVM- SvC^VJT$(V^ j^I:/CTf' '»j0 .^TtL ACJi S APB ^ | J/L V!<S JS,N|J A
\'ksTo^^J^ow
ifttertuito : pojlea ^ r i u / a
JtlLlB. MAiPltlff. ET. CETER. <*£$» <
ti^ALIS
74ACTE JlS*AADFVERB. P.ML. SECVNDINVJ$ T«'$&" J j & » « / 0 . ' * i j | ^ J ^ E R
f
.ARCRESJLAVS, ( M. J?AB. F D R T ^ A T y » . CE' DAPE7^j.^VCENDA ESTO. MACTE W 7
'•JBl SAENIVS. DONATVS. i
N a iNFERjb E S T O .
Ltferium aull^n vkum.
JPVSCO.II. ET. DEXTRO.
I appellabant illud ipfiim, quod dabarur, inferfi~ f N , L V C 0 . ' D E A E . S4.AE.-7i F.-JVltyi.J. bacur, a u t , vt ex Fefto Paulus fcribic, quod.itt^tAddebaturque
PORCI.^PRISGI.
1 \fra paterm labrum libabaiw.
NEM. SCRlPTVR. E T . , SC.V^TViR. MAR- verbum hoe» I N F E R I o , qucmadmodum e x
flOR. CAVSA. JMMOL. l 7 s & . M A G . POR- Trebacio (quem d e Religionibus librum fcripfifCAM. ET. AGNAM. STRVIB. EFFERTIS. fe Macrobius, Hb. I f l . Saturnal. cap. 5 . & 7 . tjftenArnobius docet,eacauia, n e vinurnid ceiI
ET. EXTAS. F E D D t D . AD. ARAM. M I N I - I
^STRAW^rBVS. ^ V B L j C . ET. ^ E * ^ * * 1 " lis atque apothecis conditum, ex quo illud, q u o d
p'-v,i**s~. .A. sAc^._,Sv,J'ft> AyG. I T E M V ' 1 ^ 1 eflundebatur, promprum e r a t , iacrum fieret, &
| viibus eriperetur hunianis.
Etenim hafc e x MOLAV.IT. %SO^ii|^^R^|jFr..- !7&ATt0*JEM.
JI t^B^VTyftAE;^ /JtT.;^*^£yTV>#JU •'.'Ifr.J ceptionc & quafi taxatione nonaddica^ o m n e
omninovinum doliare vel difliiium, ex quo h o c , '
OPERIS. PERPEClri.JRl>>{bN. M A I . PER.
quod dabacur, delibatum erat, religione obligaP Q R C . P H I L O L O G O . C A L A T . ET. P E R . P V tum fuifiet». j V n d e hac prxfcripdonc HlbmoBLIC. FRATR. ARVAL."
t o s d e o s , iisque quaii legCm diclam, ac veluti
:
U . Fmbafolmna,
quibus m * i V o 1 > A N - padionibus & formulis adoratos e o s , eleganter
Arnobius infert: quippe c u m MACTVi 11 o c .
DO vtebantur & fupplkabant.
v l N o i N P E R i b ESToi'nihil aliud efietVquam^
fflm iacrorum ricus, ftaeasque & folennes cjcri. Mafli&\, efio | quantum rv9fiL
^ ^ H j ' am•
oionias non eft quod a m e quifquam expe-1
plijkatju,
quantum it^eoX^-JSltc '^erp m vino
jttet./ h a q u e nec qua: cuique D e o gratse, a e c o dando dumraxat,
J & in iis, «qua:
&l-i
ncque eficiwhoitia:, nec cui maribus j cui femi-J
t u r , hanc eandem v e r b o r u m formulaffiiviuriiis, culinaioribus, cui latrentibus immolarecur,
pafle eos, dcmonftrat Cato, qm lib. I. de Re ruft.
dicam: neC farciminum, liborum, & putcium,
c i i j o . precationem fta conclumct^^N^kvlytc E
| 'vtA vaibrum, quibtis m iacris locus erat» nomiRERV«TERG0 MACt.TE H0C P 0 R C 0 , f 7 l ^ e V | n a & genera receniebo: nec d e n i q u e , q u o or-j
th* I M M O L A N D O E S T O . R u r i u f q u e c a p . 1 4 1 dine rituque fes diuina: fierent, explicabo. fiascj
E I V S J J E M , ^ | J E « G O ; 7*AC^E W&fiJ5 # V O enim & aliaid genus v t a formulis r e m o t a ! alio
' vkTAV*JLl;BVS* LACrFBNTl^jP i s T b g i . N o ableganda & rciicienda efle cenfiu: & ex his fi
nius M^ucellus: Adalere, ait,- verbum proprie
quid acrigi, non de induitria, fed occafione
facra
reddetitiumt7qwdjiguficatv0fitacjuppli-data feci:flfBCvero committam, v t Onomafticationibui numen auSfitu factre: vt efi in iifdem,
con iibi p r o formulis obtrudi iiire queri quii-,
' MACTE ESTO. ..',
quam poffie.
M
AB» tCTV. PVLMINIS. AKBORES. LVCJ.
Igituiy v t iniHruti mei memor propofitique
I
L I I . L I B A T I O N I S Formuta:XJBO
TIBI»
t e n a x , quod huius fibri proprium eft, i d exfe| quar, ipfamet fblennia' vcrba depromam, quiiBATiONis v e r o formulam aliquatenus
H r a cum vinum dabatiit,^ v t i , $ £ fupplicare, H
*~*
exore^it Xiprylious.,^11 JNferone, p . 1 8 2 'moris eraf. JEa, quemadmodum A n i o b i u s l i s .
cum
ThraJeam venis mcifis m o r t e m
fibi
|
Vfl. aduerf. gent.docet, erant; .^ACTVS.fgpc
fciuifle narrat : 'EvTfitoSv, a i t , rqv
|
vjwo INFERIO
1 in lib. fX.
ocvirtin TIJV | | | | K . « e(f>n, £01 rovro ro Wa
pot, u 2eu EAiwSef«,
IMffl
Cornel. T a E S T « ^ A V R V S yiNdj^.|j»/'.TVRB, hot efi at- citus lib. XV*. cap. 6 4 . d e Seneca,:* Pofiremo
tnulata eji hqfiia,
id efl tnagis auBla.
Ee fingnwn, calida aqus introut, re/pergens proxipaullo pflfi:
Vt in Pontificalibus, facrifican-t mos feruorUm, addita i / o / f e . - ^ j B A R B i j ? * ^ - J
Q^voRrEM ILLVM l o v f ^^BJEIATOR^., ^' Q u o
-'fes dicrbantJDeo, M A C T E H O C Ymto<sjijf^p.-|
I
nomine
etiam Iouem memorat }L<ucianU|raD e R I O E S T O ^ > I . C a t o , J i b . d e R e r u f t . capv3fJ4.J
Pqftea latm u t ^ m datot Je: J A N E ' ^ ^ mofthenis Encomii £
V T I T E STRVECO^fMOVENDA BOJftif/pRE-l
fiSS BXM f&S^ATYBSVM, EJV5D£M Rfvl
/Eneid. v . 6 4 1 . Quoties aut tus, aut vimtinjSk-\
per viShnam fundebatur! dicebant: M A g | r a s
I>3
LUI.
BARN.
BRlSSONfll
L l I I . D O N A O F P E R E N T t V M vefbo fotettJUOt A C C J W B , OAPE, SVME U -
. LIV. Dtt ^ ^ verbit compellati? Di* W ,
tVTABANtV^».
^ u n c refle atque ordine ^ ^
qiiibus yerbis Deos compcllarent", exporLcftfn doha, munera numini al
_Jrtnt" credibile eft, his verbis vlbst ACOI* nam. Ac J>rimum conftat Deos sxtV^AR^onfueuiffe. Quo gencre loquendi yix eft inrvcru^ J t i B X N S . Tibullus lib. IV. | | |
V. |
ftis aufloribus vllum frequendus. ' Cfeto deflje
MigneGm, CAPE tura 'bUtHSi^
ruil. cap. 2k I jPaterfatnilias obi ad diflbm t^mV
Idem alias eod. lib. Eleg. 6. V. 1.
[alMBlilff^WBttrtB» l i t t f e v l H ^ y * Plautus
jvnffl/'/ funo, fanSfos \
mtis. aceruos,
Amphitr. Afl.IV. Sc 2. *fcMO
Qtto/ ff*i §Ka fwiwa dotfajjuelia matmt.
Jvec Bacchum SALVfsW
Seneca in Agamemnone AcLIL tn choro, Vi-^J»
>• f'«K|
iSifi^ 1
fl
Genem ttqftri
*****B"**I**"**T""
Ltpiter au&orI c A 11 a W . L tfttfNS. v
.^"^pBacchidib. AcLII. Sc. vlt. v. i i ^ ,
Apud eundem in Hercule Oerco Act. V. Sc. i . j
DtQip atque amieos ut SALVTA.T"V\M ad
v. H ? "^ Hetcules fingittif ajctnm ita offerrc
Terdnrl^CPhorrmon.Acr.lLSc.fa>»Bo. %
ApoUini:
•jtffqijp Deotpenates hmc sXLVT^f yA* <fo*
fftinn deuortaf*
Praante, DONA: tohmut, Aicide, CAPE"/
20. tytodfi htIdem eiufdem Tragcedix Ae>. H g 2. y* Mjj Wfflm pjraiRolcao 1
wm
latretii'y, '"quum deos SALVTASuccetiaitaras, Acc)vthfiii
inquit,fbds
TVM o/j^ui veneriith opinoriis &ura fuffrtnganNmfaife, mejfes, genitor, &Jargofacer
Spletufrjecrt ignh Jnre* r
lapii aduentu in vrbcm, v. 73 '•
Sic I Ouidius Sffl v m . Metamorph. v. 48B. |
1
iiceloque deum dOttore .s*f , ; |
Pos modo fraterni manes-animwque recentes,
LVf ANT.'
Offcium fentite meunv^f)tagnoque paratas
Idem Ub.I. Irift. E l e g . * / * ^ ^
XciitfrtiSE inftrutt^
i?/flf^ rehnquendii quos vrbs habet atta
Id ipfum & vetuftx^fcriptjones cdmprobant:
in quarum vna eft: (apud Gruterum p.XLyfl. |
j*5^e iAXvf ATI f«ffpfj/ in 1
/wAu
|io:j''t
|
Et
mVlf.
de
ffl
S
^
H
*
TE ?REjCOR, f - X ^ c i ' ^ SX',c>lf fnftCT^
; Phjue sALvfABAM* -.ilwwrt»! Illll 4 .!**r..-|
A
Tl
«§§§
«
•
.- ? » y j ^ ' ; •
IdeminEpu^.2i,Heroid.y.gi.
^8tfantf egretfe-dfuperifi quibus infuiafatritejt,
_ H k » *!-%itfr\
Matto~$A%?tJftlf (ura merwftque damus.
p§ TVWTES^ EV
\yj£fi£!foyi£\
">i^iii^^M
' • ^M^&U&ii »p&
SVME LIBENS siJ^vlA^ftAy Ty.ls W A E
Sratius Papin. lib. IV. Syluar. in epulo Dorakia-
Sape nouo Ianum tiflore SAi*iier¥fi* I
iiuius Hbr. XXX. t p i ? . Prattor exiemp/o et&In altera vero: (apud eundem, p. MMt^i
xit \ a JEditui atdes Jacras omnei^tota vrbe
TV, QVAE TARPEIO GOLERIS VICINA aperawi^. ctrcumeujia* ^fiALVf4r|rtojro^E
D * byikagpndique. gramy<per tatum £em pov o f O R V M t o i S t i ^ w t m & L t , i»oft*yi»A, jpuio pot^pw Jieret. Apud'Aundcin lib. XXXVIIL
c $U « i p i o ' A G w i ^ w » ad Joum Opt.
ACCIPE,
oyAitiEfjti•.fjoiffiteftiMDO- IWax. hamemque &
ffli
ceterofqut dcos,
^**ERENTL
aui
Camtoho
atque
arci
htqfident,
sALYTANnJH
Etianv precantes ACCJPI, J?"ieces' ^m H
Bmius J>o^ Idem lib.XLV.Cv44. Dm» qui vrOuidins Ub. H. de Porftp Eleg. 8* v. 431
6m PomaMyncoIereid, jbmtttmque & populum
Tu quoque coimeniens aigetdi nupta marho Pum. i | | |
^ H H l -^Silius ItaAcoipjt, nonduru, Jupplicis, aurea Jp»js*;.| Uc lib.IV^yiii^.
~»
c»s.
Patriaidiuos clamore ip&f~- •
Sed 8 apud eundem lib. IV.Faftorum Claudia
matrem Idxam ica aflicur» Vy 3 2 0 « :
Martialis Epigrammat. n fib. VIIL ad Iamun,
ACCIPE./U/> certa conditione PRECES. ,.
|v.3,-"-'
Idem in Ibint v. 65».' "
Te primm pia tnra tagent, te vata, « A L V - ^
Ijjfaque tu £
^ g | j | JluBHhv aquor,
TCNT«LV
Jgfe tneas ather |
PRECEIU Idemque UD.XILEpigrammat.77»^. PrecilMi»"
ARIS.
MVNERA CAELO
VRBANIS D E D I C A T IPSE SA~
Ioucra
DE f O R M V L I S
LIB. »
•
loucni SALVTfnE dixit Claudianus in
H I | ^ ^ B pateft SALVE,' (IM iamfauet afpe-ji
rn /MW,
I tn VI. Honorii Aug. Confulat. v. 510.31 H
••
I••
Eundem Salii apud VirgUium lib. VIII. iEneid.
g
Hilutant:
H
Pliniuslib.Vn,Natural. Hiftoncap. c j . ,/f.MpJ ^3Wa.f^, vera Iduis proles,rfefar'addite dtuisA
\peius m*@afritotio cum DEOS 'SALVTA$*I8T,|
SimiUteriEneashb.VI&Vjiai. patriospena.tes
Seneca Eniftola 95. Qtiomodo fnt dii
M
H |
fokt pmipi. Accendere atiquem
H adoran»|t
I ^vosque,*
10*' 0 fdi Troite SALVETE petis pi ramus; tpjoniam mc htmine-d$ egcrtt
\t
nater,.
&itykominesquiaegr dehctmtur fnligitfe. VeOuidius
Bb,|.
Faftor.yV.V09.
H gsPAtvTATioN^ntV^ilBa^ifli/yiingi, &"
'^ Diiquepetitorum* djxif, SALVETE locorum*
firibus affidere templorum. Cuiufmodi faluta- |
lib.II. Metamoq)hof. v..4i^L
rionum matutinarum teftes eriam idoneos" Iiabei)« r^/fe «>go g
ihus I Apulemni HbJXI, de Atfno ffl 6*Arnpb.
6V /«//rf, £^ SAPLVE mmentjt.m iudiee?dixit» I
lib. VH. aduerfigent. nec non Prudentium m- Eodemqueverbopaternosmanes jEneas apud
f« ZxetpdmvHytnno XI.y;i8Q.
Virrplium lib. V. jfiheid. veneratur, v.go.
Mant »&zy~T.ATVta.concurritur, omnis S ^ V E , fancteparens^'iterwn SA«J.VJE,^B
adorat
H
£mepti
H
Pubei.
Nequicquam dneregi ^aainuequc vmbrceque paDeniquc PlautQsriftStfcho Act. IV. Sc.KV. 29.
\ ic 2. v.43. hoc eodem genere loquendi vtitur. Atque ita Ciceroneflj SftfevE^. iubet Plinius
I ^Quin & auguria Iseca & omina faufta SALV- j lib. VII. Narur. hiftor. cap. 3 o. & Scipionem SiTA8ANrvH| Virgil. lib, XDf. AtnpdwSr^zsj. i Uasltalic. lib. XVII. v. (^52. Sic p Catullus,
Tum vero augurium Putili ctamore SALV-carm.LXViiir^r *
**WW$M£ •
H O nimis optatofceclorum tempore nati
Silius Italic. lib. 1T. V.']$r5**f"'
Ueroes^i SAfcviSTE, 27«/m genust+tt bona
Atque omen cjamore SA| inater.
JtiVTANT.
Ouidius quoque lib. I. Faftor. v. 87. Calendas
Idem lib. XVVjj* 146*.
H lanuarias venerans,
H
Genibusque SALVTANT
^VA^vEjTajt, Jefta dies, h?ejh\orbve ^euertcre
Submiffi augurium.,
fthiipef,.
Templa etiam, agros quoque^sALVayuu con- | Quin ettan^ apnd§itatium Papin. lib. IV. Sikwr.
fueuife Ouidius Hbr.lII.M
| |in viaDQmitian^S*^. 139. Sibylla & in ConluMetamorphof. oftendit. • 5fcd &
| ' Ifltu XVII. Domidani,.v» 1% lanus DomitiaJVJauritania poft folennem ajperflonem lidus SA- I num, Vt Deum, hoc ipfo verho afllHitui-. VarLVT^SSE, Pliniusfib.VIII. Natur. Hiftor. 1 r . ro lib. VI..de Lingua Lat. cap. 2. verlum hunc
fcrjptum reliquit.
H ex Andromacha adducit:
•
H
Templa alta* •^w^.sXLVETfe,, tnfera.
I Lw^ALVTANPL-pM/ Fortnuta. . $ A ^ # E - | Sed & qui ex aliqua pcregrinatione clonium lal^JRE iujji defmctorum^t^pzs ^Memque ui redibant, eadem verborum rigurapalxiaTn lajfijE> FESjf^. fAT^fahtaH,.
H lutabant. Plautus Bacchidib. Acl. II.SCJ r.v.^•iJ |
Catis igirur liiperque probatum eft,
1
Heritit Patria, .jSAltvE, inum^ego WMJm
H
•LVTATQS^ 4ed qua id verborum formula
Pq/tquam ^ B R abn 1
|
H conceptionefierevmuelKgandumeft. Nam j
I
SALVTJ*Q<, /Bnflwy 7\jbride,
m
^ffl JMLVTARiE DEOS Rti
5 adorare,
Idem Stfeho Aft. V; Sc. 2. S ^
vcl iplb Donato interprete, in Phorm. Terenrii
Act.n. S c i . v.gi» tamen nthil prohibet etiam I
H
^rrfl» heriiis patriay
^.SALVTEM diis dithun t cul rei teftlmonio eft
leptdeo lubens.
H
Plaurus Poenulo Ac^.I.Se^.vJip4. vbi Agdra- •
Senecaio
Agamemn.
A^r
y
.
^
i
x
i
v
,
I
:
ftocles Veneri^ALVTEM did, & rem diuhiam
ySwfew rhertor fojpef.aftpatom jMs?>j
uerifuo nomine mandar lus verbis:
I
1
SALVE TERRA»^
H
Etiam Pmfcdicit»
Virgilius
lib,
VII.
^Eneid.
^,
|
zo,
H Miltam meis verbh SALVTI&I. AD. dicam.
H
AG.atque audi.
g
1 , rtm dhtinam facito.
Giaudianos lib. L de raptu Proferp. v. *93<**;j
SKi,vi$eratiJiiiia TEa^tvs.
Sane eos qui ad deps adibam% '*JWTE3JTtt-l
lis vulgari verbo, SALVE* dixifle, in promptu Plaucus etiam in hac cuftus diuini jpecie, verbo,
eft demonftrare, JUuius lib. I. e*i6.
ffiffljif^ALVTa ,t^^ v&s eft duobus locis- quorum
eft Bacchidib. Acl.ff.S c i . v. 3. vbi Chryjgmteniqtie ur6fy$bmmp, Wmffi$m | ^ HH
Xomutmn wbent i^ sjjto^M precibtu expofiuM.\
falus feruus Apollinem ica ialutat;
Propertius Eieg. p . M ^ v . 7-t. ad Herculem:
SAi-VTo
B A R N»
B R I S S O N I I
AP ivWfik ^^APITE fachtat, Proindc apud enndemjfl&L.cap. 8 vbi d e x d e Saturni fcriptum
eft: -jBiV
^ rtty.CAPJjE O P E R T O rrr 1
fiina I
yuia j^ffl fl. Petafgis, pqjt ab Hercule tta eam qprincipio facttiatam putnrit,, i?gendum procul dubio ef\, tfA.pifE, A P W ^ O .
Quo riru etiamHerculi Rm diuinam faclampioI
L V I . Quo ritu Dii adorati? Precantes nyfius H.ilicarnafT. lib. I. docet. Hdc ideni Mfe
crobius HB.III. Saturnal. cap.6. confirmat, M
STABANT.
nelii Balbi verba hxc adferens: Apudaram
3
brum quo geftu, habitu, motu, flexuque ximam obJeruatum ne teetifltmium flat: 1
t
corporb deos colere, veneraii, adorafe, - ^ m eoJm j ^ ^ omMS M
CArecarf,^quefupplicaremonsefltt,operapreM
H
H
«
B
p
>&,
tmw*
m
a&
H
M eft
Non mmus enim, quo
« ,. habitutn
Lx:*-. ehtsj
--.; 1-^.«« ™ J M
./.? Rfii&Si
rium
eltuidicare.
iiffligm£iW^piijgiMPiin,
Bfflid n- Deus
»
ibi O P E R T O
tu, quam quibus verbis ffexet, ftire refert. Nec yipjk CAPTTE »m
arrovait, Gracum hunc
inurilis, aut iniucunda erit hxc, fi quc eft, a rc ejfe morem:, quia fiue ipfi,
fiue
nbtiftketi,
propofita digrefllo. In falutandis certe &-ado- qui Otam Maximnm flatuerunl, Qraco rituja-\
randis diis STANTES;,^S A P I T E O P E R T < 0 1 crificauerunt.
Hoc ampthts addit C. Baffus:
CORPVS AD DEXTRAM fiue JEEXTROVIIR- Idcirco enim hoc fieri dicit, quia ara Maxima
JVM I N OR8EM C I R C V M A G E n A N T y l P R O - ante aduentum J£neaf.jn Halia confiituta efl, |
CVMBEBANT e d a m , DEXTRAMQVE ORl AD- qui hunc ritum V E L A N D I C A P I T I S muenitm\
M O V E N T E W V S . OSCVLVM^BABIIS PJIEME- Et certe morem hunc pufUm putum Romanum
B A N T , tum deinde S E D E D A N T * . . . Dixi mul- fuifle,%e3epatriisLarinorum inftituris, docet
ta paucis, ac ne quis fidem meam iequatur, ido- VirgtliusIib.III.^Eneid.cuiusverfusipfos, quod
neos & locupletes pro me reos dabo, omnique, perlpicue huius ritus non minus originem, quam
quod aiunt, exceptione maiores huius ritus te- caulas aperiant, fubieci.
His enim prceceptis
ftesproducam.
Vates Mnstitn inftruit, v. 4 0 3 . fequ.
Ante omniadocendumcft STANTES eos, non
Quin vbi tranfmiffie Jleterint trans arquora.
de geniculis, deos falutafle. Quod Martialis indicat Hb. XII. Epigramm. 77. v. 1. cum att:
ctaffeSf *•••
Muitis dum precibus louem SALVTAT,
Et pofitis aris iani vota in litore fotues,
STANS fummos refuphuts vfque in vngues,
Purpureo V E L A R E COMAS A D O P E R T V » .
W
sAtvTO T E , wcmeApollo, quiadibus
_\PropinquHs noflris accolis, venerorque U.;.
Alter eft 1 Milite Glor. A a . I V . Sc. 8- vl 1 9 . ad
Larem famiUarerrti .
Etiam nune SALVTO TE,;FA&ifckA%'i$»i
"prki/quam eo.
V
AMICTV:
LVII. Deos Jatutabantltsj^fJT.t.
OPERTO.
^""'APITE vero O P E R T O falutatos deos oftendit
Plautus in Curcul. A d . III. S c r . v . f 9 . his
verbis j
Qiiis hie efi, qui O P E R T O C A P I T E JEfcu-
Ne qua hiter fanctos ignes m honore deorum
Hoflilis facies occurrat, & omina turbet.
Hunc focii tnorem Jacrorum, hunc ipfe te. rieto;
Hac cafli maneasd in relligione nepotes»/
H
lapium
Vbi Seruius: Sane, alt, Jciendum efi, facriSatutat?
ficantes Diis
omhibus-TBBiwWrWBMBBff^nJ
Hinc g in Amphitr. A6>.' II. Sc. 1. v. 4 1 . ab Al- fuetos ob hoc, ne fi hrter reiimonem vagis ofcumena parturiente deos C A P I T E D P E R T O rar
uocatos refert, Idemque aperte Plutarchus K )turno.-J Feft. Pomponius in verbo Saturnia;\
t\irlois I\TOI faixctixoi:, p- 266. tradit: A<«.T/, Saturnii quoque dicebantur, qui cqfium in hno
inquiens, T*V BeicTTPoaKvvyyres, i^ntotXuTrlov- cliuo fcapitolino
iimnnliifM^\'JGijlgfa&tfii&fa
reu TIJV je»<p«Afjv j Et mox: TJIV ie Beiis Sroa ei Deo asrte betlum B[ri|Bfflffl&fiBM<M^^^iffia]
Ttgovewvttv, tf TflfTrefvifvres- iccvTovs TM ITSI- apud eam fupplicant A P E R T J A C A P I T I B V S .
jjjl
fC^udyci T^S" KoitpetKtic, f| ftotAAov euAos/3ou/4«vof Nam Italid auctore JEne^^t^kar
TiVoifflwSffiTSqoaTteafiv oturois e^aiBiv «u^o/4e- OTtod"&*'' Hgn rem diuinam faceret m¥Etore\
yoif eeveuiricv ^fi ovaip^fxov, r£v oirwv ot7te-\ Lauremp agri Ventrl matiri, ne ab Vlgfje co-\
fatfificium 1 ^jftfAP-S'ti\
Aotfi/Sofivtv TO Ifteirm, Et ccrte non a falutan- gnitus^tterrumperet
tibus modo & adoranttbus, led 1 1 facrificanti- A D O P E R V I T , oTaif*? ita conjpectum hofiis eui-\
busDeos, ^Saturnum, Honorem, & Herculem tauit. Aurel. ViOor in Breuiario hiftorix R o - |
exapio),cAPiTE OPERTO,- obuoluto, vefte- manxde^Snea loques^ in orig. gent. Rom.
quead aures adducla, coli confueuifle conftaL Cffm M
immolata fue m titorei facrifiSaturno namque & Honori, Svetv fliKflfAu7rrf»|cium perageret, iraditur forte aduertijjh. .Arvelflf7fl»f«xo{AuVra)T"J xe^«A«, moris fuifle ghtam cJqffem , . M jjua ^hjj/es erat:
am-\
Prucarchus iv Aerioit p. 166. aucJor eft. Feftns que vereretur, ne ab hqfie cognitut perkuPomp. LVGEM PAGERE dicuntur Saturno fa-\ lum fiibireif ittmque rem dhiinam hdjerrum-]
crificantes, B tfi capita K
-'* Macrobius\perefummum nefas duceret, C A P U X ^ V E L A - I
Lb.1. SatumaL cap. JO^ de Saturno, JSnc efi M E N T O -OBDVXissS*. atque ita pleno ritu\
quod ex infiituto ptregrmo huic Deo facrvm\ facra perftciffi :
hute pofleris,
traditum
morem
I
DE
FORMVLIS
L I B. L
i
inorem ita facrificandtI ttf fcribit M. Octauhtt. j Eodemque lpeclant hxc Lucretii Ub. V. v. 1197.31
Hinc Varro lib. IVijde Lingua Latiti. c. 29. JW- verba s
'M
1
ait, I nY« oSdtof», «71101* Romano ritufacti- [. ftecpietas vOa eft, v E L AT V M Jcepe videri
V E R T I E R AD L A P I D E M ; ' *'
\fichm femim cumfaciunt, CAPITA V E L A N T . I
Liuius lib. %,_!$.%• r IOTcotupiciatur cum capideEft quoque eius ricus exemplum apud Liuium
ec tituo, CAJJITE VELATO victimam cadat.
M lib. V. c. 2 1 . de Camillo : quem manibus %
1
porcoriruapud Valer.Flaccum, lib. V.£.t>&. \cttlum fublatis precatum narrat, VT s f ^ c v i
Mopiiis vates, dum manes veneratur, iifque vi- D E o RV M homiimmque nimia fiia fortuna popunum dat, cAVyTp8NVBiT. Propertius lib. II. \tique Som. videretttkv, t?|, eatn inuidia Wjim
\quatn minimo fuo priuato incommodo, publictr- '
I itAnte tuosque pedes itta ipja ADOPERTA \que Romatd poputi ticereti Deinde adiicic*'
CONVERTENTEM ^p•i$g.•^HANC VJNERASEDEBI|ST
T I O N E M , traditur memoria, protapjhm
|j
Contra, Tertullianus in Apologet. ftjp. Chri\diffe: idque omen pertinuijfe poftea euentu rem
ftianos CAPITE NVDOprecatot fimper, fcrihit:
\coniecKafitibus vifum ad damnationem ipfius Caquia non ertdtefctrent: acfine monitore: quia de mitti. Quod &Plutarchus in Camillo p. 131.
jpectore orabant.
his verbis refert: recuTcc imoh, Kccdoi7tif \
iuutiuois c9@wt iffiv^ecfiivois x\ TtQOOKvvticrcttriv
B
LVUL CoRPVS CJRCVMAGEBANT/tfr- &m iefac* ij-eKlTlav, ea^othn
7te^i^e€>ouev^.
cantes, DEXTROVERSVM.^
Illuftrius vero exemplum fuppeditat idem Plu^ " " I R C V M E V I S S E vekl"CpRPVS & CIRCVM- ( tarchus in Marcello p. 301. quo loci narrat,
v E R T 11 s § oftendic Suetonius in Vicellio, Marcello copias in aciem educence concra Viricap. 2. his verbis: laem rturi in adulando *g domarum Gallorum regulum, accidide, vc equus.
gemi,'^prirnus (X' Cafarem adorari vt Deum ( cui inftdebac, clamore &fti^epicuexterricus, ;
inftUuit \ cum reutrfus ex Syria non aliter \ auerterec, S Marcellum inuicum ac relucrancem
adireaufus effet, quam CAPITE VELATO, C I R - retro auferrct. At ille veritus, ne Romani hoc
mali ominis loco ducerenr, ac tQfte aliquid
i
CVlltVERTENSQyE 8 « , de/'«flfe PROCVMBENS.
eo portendi crederent, quod mecum incuteret,
Plutarchus in Numa p. 6*9. ab eo infticutum, readducto confeftim freno, equum in aduerfos hoferc, TO orfOOKwSv
ra^
Addit(ftes CONVERTIT, SOLEMQVE ADORAVlTfc
ique: W ie 7te^t>o(pY\ r£v TrfooKvvevreo*, hi-npn hoc cafu contigirTet, ied excompoil- (
*
ftev oi7rouif*nois etvou rs KoapLls
I quafi
|
f£s' oo^et M etv f*£fo.ov 0 7r$ooKvv£v' &m TT^OSco, | de induftria! dataque opera religione addu&us
id feciftet, propterea quod Romantfi in
2<a r£v itt>£v (2>Xvn'ovTOiv eiiri<;t>oc7tTou rats
eivet1
fiSTOcQctf%a SOCVTOV SVTOtvBx }L
I morepoiirum erat, ita Deos ialucare &t adorare. Verba Plucarchi, qux* fubobicura quidem
*t(>i(pet ijri rev &ew» KVKKQV TTOWV M ow%7r\tav
sm imrtheiurtv rijs
1 ii ctfx$eiv. Eun- func, 1 hac interpreratione adhibica, plana &
tlemque ricum idem auctor iv eciriois mm
g pei-ipicua fienc, apponam: HJIJ ie TT£S eis ifjt2
p. 2o"7. ita perftringit: Koty y<*? ear* /3eAflf emt;Qi(povT®* olvrS, owrvyxcivet rov
\'t7rirov 7r}ct(s'vT06 rw y»vqort\Ti r£v TrofafAtuv,
v£viot<Pt»v, vs QnoiBoijQw, 7rtgiffi<lfQVTiit,KCCdtt7tsq Be£v ii(a, ttfi£vres roi r£v TIXTQ£V cc7roTPCC7rie3'ocf, w @ict (tWgm 07riou rcv iAcepI
,Q UX verba e Gnccis Lacina qui | KSM.OV. 9 ot risTo oeiaus, fM\ ToL<>ce%i\vfiicoetotcit | is vocis huius 7regiq-eitpovTotf yim potefta- aouuoviots ro7s tufiecjois ivsfycirirretf, ratj^v TTetemque aiTecucus non videtur. Nam hoc pro- t>io7tcecrue i(p' %viuv r£ %oci\n£> m Ttetfirfttyoce
\
cul dubio Plucarchus ienfit, circa tumulos paren- rov ntTtov evotvriov ro7s 7toi\eftiots, iu rov
tum .biRCVMAGi liberos confueuifle: quod oivros TtfiooeKvviioev, £s an ftn' Kotroi TVYIJV oiflb?
^ ^ ^ ^ 1 "^™
rnorcuis diuini culcus & honorcs exhiberi fole- tveKot rttrov M 7tt§ixya)yv
TtfQOKweiy revs &eise
rentuyt&TertullianusinApoIoget. c I3.tefta- ycct> eO&i h) |
tur, cum de Diis agens ait: Qtiid omnino ad hofiorandoseosfacifo,quodnmetiam mortuis veftris.\
DEXTROVERSVM a u t e m JJIRCVMAG I COnXONFERAT^s? adesproinde, arasproinde: idem
fueuifte, n-adit PliniusUb.XXVin.cap. 2*.inhunc
H iabitus &t infignia infiatuis. Ad hunc eti.im ri-fm o d u i h | ' WM A D O R A N D O D E X T R A M ^"gTtum pertinec, quod Valer. Flaccus lib. HX. Ar- OSCVLVM R E F E R J M V S , T O T V M Q V E C O R pvs 'CIRCVMAGIMVS, quod m tieuum fecijfe!
gonauc fcribic, v. 2 4 3 . f.
I Galti retigiofius credunL Nam Romani | dextra
Indt^ vbi facrificas cim coniuge venit, MS-\
I finiftram veriiis in orbem vertebantur, quod a
arai
noftris facerdodbus in ilijs ad aras conueriioni•
jEfamdu;* vnaque adeunt, pariterque pre- bus hodieque religiofilume obferuatur: alicari
(f"ter atque prilci illi Galli, qui finiftror/iim, |
Inapiunt:<ignem
Pollux vndamque iu-\ 1 Ixua dextram veriiis cuxumagebanturi^ Progaleni
gnde apud Plautum In Curcul. Acl.I.Sc 1. v. 70.
Prtttutit, Vt dtxtrum pariter
ffl cum Phsdromus dbcillct.- Qtio me vertam tuB PRBSM.
M
feftiue Palinurus in eo verbo ajlu Jens, fub- j
I
iicit:
i
B A R-N. B | I S I O N | IV
34
g | | PROCVM^0A^Tlti^Wi///,<I%A>m34iicit: H H &Sar**** DEXTROVERSVM
I th s E D E t*N T , PtnuS/jpoJitis Wm
cenfro. Quod. 8u,confirmat vetus inieriprio
bant Deos.
Crxca, qnx | Huberto Goltzio, diiigenrifllmo
anriquitaris vindice , refertur in hxc^verba: j t p l
vero & capita flexifle adoranfivrtus rous vuifctis letiti rtvt rvQha! e'%f»Jtes, Don illa modo ei(^uetonii VitelUoiupeT
4
xw
ueirurev eA0«v *"*. * "foV /3-V */ *) W& " rius relata verba docenc, fed U hsx ^ffl Ub.
ripw, *»r« * * • T * ^f£'k «*&«v e»; T» «*£*'*- XXX. cap. ^ 5 . quolocide Carthngiqenfiuiiilcfiov K, BSveulbs itevrt JaxrwA&f g | «xv« T »
garis agit: Qui vbi m eajlrn& Pratorium perutf&tliietT®"* *!»?«/ T « v %««?*,*> e7T/S«v«/ ewi
nenmt, MORE ADORANTIWW, acrepto,credo,
c v
T«f ffl| ^ H r a B 4) ^ ' oivipheyfyt rtt
WB 7tot*e<;ul©« | ouyxeupouevtt^ M M® rituexearrgionei ex qua oriundi eratit I f&oiqir*
tiprreu eyhovro emlS £»j8ow«u ff^caTv Awo- BVERVNT. Et ira ialutacos, quibus honor impendebacur, dedarat Arnobius lib. VII. aduerf.
•/«Va. (Extat apud Gruterum p. LXXI. i.)
gent. cum ait: Tumdemde sAyrTff AcQLit
N I S , uncilla autferuuU trepidat'umtsimitatust\
via^mudagaturmhuu^fmodihonoratimisofftio.
LIX> MANVM ORI ADMOVEBANT afo-
rantes.
SEDISSE tandem eos, teftimonio eft Tevtullianus ia lib. de Orac 9 n . his verbis: E
Tn Adoraoonis deinde ritu, MANVM ORI AD- perinde facumt nationes, adoratis fgUlaribus
MOVERE, aut, vt Plinius loquirur, D E X - fiiis, RESIDENDO.
Idem « Plutarchus in
TRAM*AD OSCVLVM gEFERUE fpKtpS VCte- Numa oftendit, p. 69. inter infticuca Numx Pyires, iam pridem alii monuerunt, cuin idin Pli- diagoricis confentanea referens, TO noiSn&otf
nio, Tertulliano & Apuleio obferuaflent, quibus kefi«?(?e<poftiv«f. Et ibidem p. 70. TO H I
idcirco teftibus non vtar,*fed alium his confen- Jeooif 7rfiooKwrjo-otrretet W&gEuSm &"*1 hiy.ovot
tientem adiungam, Lucianum! cuius cribus locis S/3e/3<weTHTos rctis ivyjus, ii iietupvw roTs
rem totam conficiam. Vnus eft in libro ttte] dyot&die iTnyhtacu
Aiyovot 88 Sj 7rfotfctfov
BVTIUV, in qua>ita cft: O Baj irhtis'ihAoetrorov i i |
avou TI)V oirofTrosuoriv. ois 6v rn TsooreBeov, (pihfeots uivov mm oivru oefyciv. Alter oot •npoifyt Ttipcts'i7tiTi3ivrtes.xo(de'^ecBoty TTOOaperrior eft in libro -neoJ op%noeots, qui ira ha-fd rois dtots, Yvx irifiets TTOCAIV «f%»jv TTof^
bct: O7rou x, Ivio*, eiretSotv iwflev tivct^eevres, jlx«'v«v A«'j3i»o-iv. Idem Plutarchus ev fnriots
t
•npeosvy/ovTou rev IjM a%" «ffWff »i/u««; •ojv
trroi §vf40tikoTs- p. 270»
H |»|
« vuv
%«f»ee Kvoctvres, rjyovueBet brehv rueiv eivtu
TIJV euvijv. Tertius etlam, in Demofthenis en- Ttpeoev^ciuevoiraTrjoanwifooevTef, ev TO7«; iefoic
comio pofitus» oefipicue idem comprobac. hrtptivetv, g Kotdi(/m eiuBoutiv. IndeilludProNam cum Demofthenes dixiflec, poft deos lalu- pertfi, quocl modo ^ ^ ^ ^ ^ ^ S
tatosie iponte fecuturum,, moxque manuoi|t*
Jttf&tuqfque ptdts Ula ipfa adoperta SE~'
bris admouiflet: Kojy« uev ifv, ait, BTTI rr\s eADEBJT.
I
I
9jrJ<$@* TXvltlS'
Xj TJJV %«f>OJ T « «TOjUOSTI 7rf0ff- Tibullus lib. IL Eleg. vlt. v. 1 j .
«y»70VT@w, tfjev «/JV § 7r<»eo,xw«i> vneKoiuIlla mifttJanEla efl, illius aonajhputchra
I
/3«vov. * Ettftathius quklem in V. Odyfl". Trfoo*Et
madffaSfa
uuis
ferta
feramlacrymir.
xuy«v TroJfOS TO Kvetv, «#Vi «£iA«v, dkhim pu| H I?lev «5e, aic, OTI TO' KU«V rLrtvootf Koc9ot w Illiiu ad tumulum fugiam-, fupptexque SETO tyiheiv, rct iro&ci uh, ouflBoAijv %«Aek>v
dEROk I
«JijAoi", olf [| evrotvBot ri erefojflev Tto7hot%$.
Sedit PENVLis POSITIS ad Deos adiifle eos,
Vndc feSUius Ital. lib. XVIL v. 184.
oftendit Terrullianus in Iib. deOrat. 1 i j . cum
ait '.^"tyi efi quorundqm, PosiT«dnpE*iy;ii|
Et DEXTRAM, vt numen. ADORANT.
orationemfacere: fc enim adeunt ad idola na-\
Huius vero ritvjs jfbrma quxdam deicribitur tiones,
ab-Apureio lib. IV. Metambrphofi his verbis:
LXI. PRECANBjc^far. ^murfo AD
j H ADMOVENTES ORIBJ^ SVIS i*EXTRAM>
£ ORIENTEil?«ECTVS VVLiars» '
priore digito m ereffum jjoliicetn refidente:t 'Wt
\iofwh jirorjus Deam Venerem, rdigiofis a4- \
r^ui^ero ^
AD oJm-N^tt*
ortomutnu vencrabantut* Plane Seruius in,
lib. IIL AnfiId.(V..867» ' P A O N T E M G E K I O
coN^ECRATAMl^inde, Deum veneirante$,
^*-COJ»VERS|, ERECTO VVLTV| MANIBVS |
PASSIS, EXPANSIS ET IN CA)JS&VM S^USLIi-
[TlfS.A^ROTENSis orabanfj^f Ad orientem
ait
Eflfe eriam poft aurem dexcram Nemefeosio^l certe conuerti folitos, argumento eft, I
.
jeuih, qno vetferes, tafto ORE,'PROXIMVM A Virgihus Kb. VIH. XtfA.^'6%.
V I ^ I M O ^ DiGiTyMjREP^E&EBAiiT^, t ^ a m
Wgm 'Bf fictherd iv&c*ANs ^iiiBJvTiA
iermonjBi'diisexpoIcentes,Plinius lib.XI.^45. •
SOLXKI
niemoric prodidit.
Lumma% rite cauis vndam 1
palmfjt
SufiuGt,
FRONTEM
TANGTRt V''- icriptum
rCU)^j|.J
D E * ? F 0 R M V L I S
SiiftuSt, ac tales cjfmdit ad athera voces.
T d e i L"b. Xfl. V ^ J J I .
ftfi ad svkffBNTEAC C Q N V B R S I ^
L 1 0.
L
m
Natn, aic, habitus orantium hic ejl,
J S X T E N S I S AD COELVM
lib. II.
! v. 687.
precemur.
|§
Virgilius
I
I Atpater Anchifes ocidos adjidera tatus
Fpwtjjfflp
manibiu fatfai,
JBxtulit, & C A E L O PALMAS rwffi 1/0« T E fVbL Serulus: Non vtique fotem furgentem dixtfa
T E N D I T.
^a^^/eS^fyhtiam
'JBJpT'--ifet !ib. 171. jEneid. v. 26*3.
luarumfifecutw eftt ut O R I E N T E M SPE^CTAREJ
Atpater Anchifes PASSIS de tittore
3
diccret eum, qui cjfetprecaturus* Ouidius lib. IV. • I Numma magna vocat.
Fafter. v . 7 7 7 . ;
Paffis enirr palmis Nonius incerprecacur apud
I
r ejt, hactu,
1 Ennium Annal. lib. X. pacencibus & cxtenfis.
I
A D ORTVS^
Icem lib. V. JEueid. v . 13 3 .
K
^Pk
quater?*'
Nt PALMAS potlto TENDE-NS VTRASQVE
Vater. Flaccus ffl». III. $, 4 3 7.
Cloanthus,
Inperat lunc dtte Pkcebi S V R G E N T I S AD
Fudijfetque preces, diuosque m vota vocaffet.
9
ORBE>M,
V Icem lib» X. v . 667.
• |
Ferre maaus, totisquc fmul P R O C V M B E R E
Et DVPLI
G&s cutn voce MATUVS A D S I D E R A
TENDIT.
Vicruuius lib. I V . cap. £ , ^fifer fflQ facrce
Omnipotens genitor.
Deorum immortalhm ad regionet, qtiasjpc&are
\xtsbent ,fc erunt conjlituenda, vtiji nulla ratio\ I-Iinc Lucrecius, lib. V. v . 1 1 9 9 .
impcdierit, liberaquejuerdtpoteftas,
ra
Et PANDERE PALMAS
\quod erit inafa cottocaivm, Jpefitet ad VESPER-J 1 .Ante Dedtn delubra.
ffij
TINAM. QdHll £ E C % 0 : N £ M ! pi qiu adierittt\
I
pd aram itnmotantes, autfacrificia facientes, s p E- Ouidius lib. IX. Mecamorphof. v . 7 0 1 .
A D siDZRAfupplex
« T E N T " A J B PABTEMWAECJ' O R I E N T I S , © * ) J .-.
[ftmulacrum, quod erit m ade, cY ita votafufciCrejfa M A N V S T O L L E N S .
\mtntes conhieantur adetn, & O U I E N T E M C A E Idcm lib. I. Trift. Eleg. vlc v. 2 1 .
[ E J * , - Terrullianus in Apologer. c» \ $ Sed Wt
Jpfe
pterisque veftrum ajffeftatione afiquando & caleftia\
\adorandi,
^m
gubertuttor,
LABJA YJBRA-
T O L L E N S AD S I D E R A
PALMAS,
Expojcit votis immemor artis openu
|
Apuh
!ib. II. d c Afino aur. ite cjrio- H
<lQm facerdoce afcgyptio: !Tr/wtf ORrENTEM Pedo Albinou. in carmine confblacorio ad Liuio n v ERSv r t f & mcrementaJbtis8 pugujli tacitus am, v. 191
tliiprecatus, ' Latinus Pacatus in Paneg. cap. 3 .
\Atque aliqnis de plebe pius, pro paupere nato,
I jNam trfdiujms rtbus apermtes, ri» E A M cAEfcl •
S V S T V L E R A T TIMIDAS SIDERA
8
AETA MANVS
\tiXpKDiVM EST; Jicego pota^vcborum, qua
Sic g Scipio apud Silium Icalic. lib. IV. iublatis
W nuncupaueram, Jbluturus, id oratione tempus j
in cxlum manibus precacur, v. c>7i.
|
ajpiciain, qiio Rcmmahx ccepit.. Solcnnem plane-&ii7e ad orientem conUerfionem, Clemens,
Iib. VI7. Scrontatiun p . 7 2 4 . indicat: eode^tv J
Ac fuppkx
GEMJNAS T E N O ^ N S AD SIque conueria templa fuifle Plucarchus in Numa j
DERA PALMAS,
docer^f>.,oll.
Tellurem, no&emque & calojparfaprecatur
RECTtct vero w.LTy .oraiTe e o s , indicac hic
AJtra.
M
luuenalis e Satyra f o . verfus 1 8 9 .
Liuius, iib. V . c. 2 1 . de Camillo: Dicitur &'
Hoc t£&r&-ffiuTitfQltadhoc
& patlidus N v s AD C O E L V M T O L L E N S ito precatus ejfe.
•
optas.
Lucianus in Philopacride: hiueis is rov iv AQn5,
I
TercuIUanus in lib. d e Orat. 0 1 3 « modfc* icue Kyvu^ov i<piv^ovrse ffi TTf
ItisQQa & humilicacem Chriiciandrura pradicans: %eT^ete «ff ifcivov sKTelvcttTet riru
eux1*^*!"
Atqm ctim mpleftia & humitHate adorantes.tm^ oouev.
Expanfis aucem feu pafiis & iupinis
gistmtmendamus Deoprecesnoftzas, ne
1 manibus id fadum confiac. Liuius, lib. XXVI.
MANVS AD OAEttem Itianibus fublitmus eiatis,fed temperate ja{\ c. 9 . NixagcnibustisvPitiAs
probe etatit, M v V L T V quidetn M audaciam | E.VMAC D E O S T E N D E N T E S , orantesque. Virgilius Ub. IV. ./Eneid. v. 2 6 5 .
•
ERECT&-"
•
Muttctfouem »i*Ni Bvsfupplex orajfe s v *
g
H
LXII. 1^ANIB%S I» \calum S V B L A T I S
•
orafant.
PJNISi^
Horacius Hb. Hf. Ode 2 3 . v. 4 ,
I CAEIiO^SyPlNAS SI -TVLERfS
ra
Apulcmis sadic I libro de Muudo. •
I 1
NVS.
MA-
•
Vnde
m
B A R N.
jtfVndc jEfchylus 9 Prometheo 07r7i«V/u«rae
yuyeuKOfii/A<f %ei^v dixit. Hinc & Petronius
Arbiter in Satyrico, c. 74. ,'Z£ar, ait, trepidant
« 3rO;N. ; i 1
Wm SOLEAS |
•H
ad me SVPJNAS P O R R I G I T MANVS.
Qitin&jjpollmeofrontcinfubmittere gypfi.
Sciendum famen eft, vt Seruius in lib. III.
yEneid. v. 03« ad ea yerba: SumtniJfi petimut Idem m «•*{) £Te<p*'wuv. Hymn, X. v. i «tj,
terram, & Macrobius Hb. m . cap. 9. lcribunt,
Jamfitva ARIS adjigillorum pedet
pro qualitate & diuerfitate numinum interdum
IACEATJS infrafefjtilm quereumjlti,
ima, interdum fumma, veteres refpexifle.
Quid ejfe Vobis aJlimemproiecKiusf
LXffl. ARAff'TA«r8feRB I AM**j«OT||
S ^ E W V ^ M tangert& sr&NAWfeo:
-|tvM';'v^ro- *tov<OLvifolebantpre-
LXIV. MVLJERES «10 ritu fuppticiter
mom
J-Ioc amplius, fiipplices mulieres; CENJBVS
.* NJXAS Deosorafle, teftantur Ouidius lib.
fl
o
prxterea eos, qui orabant, ARAS TANGERE IV. Faftor. v. 317. quo lociCIaudiafii
ET AMpijsCTi folitos» Macrobiuslib. IIL GEN^V precantem facit | & Liuius lib. XX^VI.
NIXAS lupinas
SatumaL cap.a.tradit, & adduifis Virgilii e l i - o ^ - c u o i matroms |
broIV. &Vfc'JEneid. verfibus cpnfirmatv.&rv manus ad ccbim ac Deos tewiuliflc ffl ac
uhis etiam ra lib. IV. ./Eneid. v.^,19. Nece/fi, denique Apuleius, lib. VLdeAfino aur. vblPiyche
3\t,erat ANSAS a facrificantibuf T # N E R I J <*«orf GENV N>XiA Iunonem depiecirur.
folutis & denififacerent, grata Diis facrificatio mnejfet* f&xu- Pncterea-CAPJLWS |
ra
Ouifulque in lib. VI. iEneid." v. 114. Rogabattt deos, miflls, mulieres Diis fupplicafle
ARARVM /J.N*AS TfijfEN^gt. Plautus Rudente tnus enim de eadem Claudia, lib. IV. Faftor.
Act. n i . S c . 3 . ^ , 3 ^ ^
VuUus, ait, in hnaghte 5
VEN ye^Mxbtkambtt tt^fetratniih. I
F/git, ffl hos edit, GRJ ffl lAGEtrtEjbnos.
'AftAM **tPL;EXA#TES HANCTVAMV
Similique modo apud Apuleium, lib.yi.' de Afi- Idemque,lib. III. eiufdem argumenri v. 257.
no aureo, Pfyche lunonem deprecans, ARAM grauidas mulieres RESOLVTO CRJNE Iuno7
^MPLEC3NTV*. Exquo Horatius, Ode 23. nem Lucinam precari iubet; Stc 6c VirgiUus
Iib.^T. iEneiiL y. 483. Phrygias I
adtemiib. HL;v.itfef.
plum infeflcc Palliidis c^XMpvs PASSIS proJmmunis ARAM SI T E T I G I T MANVS*ccflifle, lcribit. Idemque lib. 111, v. 65,
Nonfumptuofa blandior hoftia,
Er circum JHadefHta^s.M, dl more, sq»
Mollibit auirfospetmtur •
: 1.VTAE.
Farrepio &>Jalientemica.
Hoc
eriam
indicat
Tlbulius,
cum H lib. I. Eleg.
Seueca in Hercule Furent. iu Choro A&. BT. v.
| #****•.',•
47. ARAS
r^iieiTEfippliefi,
Bifquedie, RESOLVTA COMAS,I£&J' bj;«
SimiHterque m menfii, in quQ beneprecari motAVBE»
risjuife Linros H Q H ^ H ait, precanJnJigms turba debeat m Pfutriai I
tes MENSAM, TAN^i.OANT*./jPuidlus lib. I.
Nam, RESOLVTA COMAS, Tibullus dixic»
Amor. Eleg. 4. v. 27. •
TANGE prccor MENSAM, tangunt quo more eadem figura, qua Ouidius, lib. II. Amor. Elegt
precantet.
Ferturquefogo, RHqCYT*
IWSA quoque SIGNA DEORyM-^fcONTiNCE^AffLtDU
RE ET COMPREHENDERE folitos, Arnobius,
lib. VI. aduerf. gent. indicat his verbis: -«fla Ea eiala eft, cur Numatj lege/ua, flwc a Fefto
enhn non videtis fpiraatia hae figiut, quorum Porrv|^\.verbo PeBex, refereui?, aram eangerc
PLANTAS f f GENAS. «H^tfiMCHVf&^jtfc peUiOCDt§ • vetaBat:. quod | tanger&t, C R I J } ^
BVSDEMISSIS, agnun>feminam cxdere;>|^xCO NTREGTATJ* ORANTES.
ARIS «tiam ADVOLVMANTV*. fuppUcii*- cipiebfl|> DEMJSSls enim CRjNlBVfJ• Idem
^ Prot
B vt docet Propertius Uh. UL Eleg. i y . y. fl eft, quod, refolntis, efTufis&paflis,
Nunc, inquiens, 0 Baccfiet'tuu humiiet ADVOL-IA perrius j IL Eleg. Ip. v. 35.
Seditt pntmr, pncnr, vt mi
VIMVR ARIS.
DEMJSSIS pltwgasf:
amda cftftfH*
Seneca Oedipo Act. I. Sc. U * iijvjAFEVSVS ARIS Jupplkes ttndo manus,
Onidius, lib. VI. Faftor. v. J p
VeftaGbas
Maiurapofcensfata.
loquens:
Prudentius in Apotheofi, 1 4 5 4 . 1
Attonitce, ftbattt^ DEMJSSO C ^
mimftrm.^
Perfidut Ule Deo I quamm; non perfidus
vrbi,
Et, in Epift. Ariidnesad Thefeum, v*t&.
Auguftum CAPVT ANTE PEDES ^ f f l
*, Afpic* DEMISSOS, lugtntu
wBattjB&m
- Mneruaf
LO|. .
LXV.
uH i 11 1
37
LXV. Snpplicantet procwnbebant €? WSm •jxhvvncrou rtfis tu/ious r»
NA SOIJPMVE OSCVtABANTVRijf
CVPPLICAN i
rovro y«f» UVTOTS tbos tfcl
ctiam tT£M*I-is PROSTRJA*
j TOS
ffl
i
PLORVM W S04.VM AE01VM SJLCR ARVM
iV^ROOVMJtiSRje a4rM^^M0STATVfif,'' I
&pandere ]
Ante deiim detubra.
W$i
Tibullus Hr.9Eleg. 5.^fcf<0*-1
Jfofi igo
teiturcm M A N J B V S ^PERREPERI-
* jBTfrPPLEJr,'.' '•
JBf
«llj&t»» 7 « / # ^ T V N D J £ R E
Nottjgo,Ji
merui, dubitrn,
1 8 8
PROC VMBERE
TEMBLLS,
91
jEf DARF. 9ACRATJS OSCVLA L I M I N J j BVS.
%
! ?/*v TJJT fAo-
Xffitf TIJV ir*r$ioK KKTotAotp@oivn xivSvvcs,
Lucnnus lib. II. v. 30.
i$Er lacrytnitfparferejieot, tuepebtora duro
AffivftereJblo;
OSGVLAJIPOS , ©MerUaui. Lucrerius lib. V^/fe
| gfflSB eoV$if3
J,ACERASQVE * ^ | f M i N E
COMASr^OO
jfjiietfttybrifferiuatvlulatibtir
auret.f
Afa cun&irfimmi templo iacueri Tonantiti
Diuiferc deo.r: £? nullit drjuif-arir
•InuidiamJaQura pareni.
Silius Italicus lib.XJI» t«%JS^?> Jpjoin|oF immijtut gemjtpj precibutque jfer
attot
| | | ra?/*a»i «arar clangar^
B
\JMutit
C R I N IBV | s . E ^ ^ i r * A N T MATRES, ATQV |
tempk tetigcre gradut t
tfcfQCvMBiij • ^ • S H B B B B B
Claudianus in Encomio Serenx, vyoris SriltcopRO>fVS-HVMl»GELJDOQyE PAYENS DE- nis, v. 2 2 3 . '
' VsERCiyBv
p i T OSCVLA SAXO*
Numinibut votisque vacas, B . S V P P K C E
D i o , Hb. XLI. p»-i7«J. dehis, quivrbe cum
iiffi
Pompeio fecceiTerunt: KotV nri | | | &> WOAOI?
VERRIS HVMVM.
fKf e&rwr (») ya?» TTfflff TBJV ^ ® | «eoew
jge^j TrtfiWvres, afflfimhreiovvro) mivrttt mr\
LXVJM
'«infacris la~
rous fAlepjSttVf* TeuWyaif SfctV o2WK«Aew»
& ^ $ * V F J * xetTetpihnfi, Arnobius, \jb$I»\
aducrt. genc I Cutn per ornnia fupplicei- irent\ Jllas autem omnes culrus diuini | | | | g l _
VEiempfa, non B E ^ v i t A N T E ORAIP&OSTIVAvppi yerbum^quadam eommunfdJE
f m J j J M l i f c IPSA CONVIJRRERENT vfculiu compleairur ^ K officium proprie dits impendi, te/hmtur cuilibet obuii Ciceronis loci,
Eoqustpecfclreviderur illud Iuuenalis Saryra VI.
i H •
• Bb. IH. c. 1 1 . i Natur.Deor.
Tul
B
"culanar. quxft. 0. 2 1 . & Orat. II
Tarpeium LIMEN ADOKA de Lege Agrat c 3 5. & Virgiihis lib. 1 . 1 1 1 1
I I 1 L Georgtc v. 2 9 4 , ; N e c vero falutationis
LXVL CVWI^W TEM«£A VERREREyo- tantum aut adorarionis ritu, fe(Hkprecibuf,faiJfAan/WATRONAE.
crificuti vmmw & donir,
MffiX
Deos
I
1 H
auclores dlcunti Itaque v E N E Q
in.his
i qux aiier- RARi,-pro precari, dfcunt Plaurus, Rud. Acl
Sc
^ . l ^ d x deorum irx cauia habebantur, aac, I * 9 1 J 7 - &in Prologo Aulularix, 1 fi. &
cum, hoiHli dJjquo nuntio perouTa, ciuitas ad .%chi(Ub. H ILSc. 1. v . ^ r Trinummo, At>.
|
Deos 4: vota contaigiebat» cAiNIBvs TEMf I. Sc. | v. 2. Varro lib. t de R c ruftic. I
PLOlLVM SsPLyM VERRERe MATRONAE fa- HoHtms • U. Serm. S a t y ^ ^ v. r l | H
lebant. Liuiuslib. III. cap. f 7. I it^P, cum affl Ep.ft. Cxcitjx^dCicer. lib. VI. Familiari epift.
^ T O compofi^M&but atf^beritWfnpp^eatwn ire [ jmceingue 1 H B H
H
qyqfcere Deum», ad iiy-quQdfia mata quein- tum a venia | Qrandolferibir.- Vnde
Yf/rf^/ avffaritqtir pubRca. euocafiL DEQS V E N E R A R , ^ dixic Virgiliiip Jfbr. VII.
Q
- "™TpJ
.jEneid. v.^y.&c, m j B 6 A E S A Y E N E » A R I "
hbr. ryi ;i Georgic v . 5 4 6 . | PARKET
•
•
pe/U , ' *£•PLENA ^ E R R A . VENERARt, idemipfe, lib. V .
Ptoiiffo iEneid. ^ 7 4 5 . &,vw'ftvs ALBIR T E N E R A -
m I Nf 1VS, TEMPLA rVE RRENTEj^ttt^
V
cwleftitm-t, fmenujue
U mv Ub. XXVir.; eap. ^
I «* priuatit folum domibut $%* •ii, Horarius, in Carm. fxculari, v. 4 8 .
^ ^ ^ ^ B W r i WliiW M C T R O I ^ A ^ * «ft JWfcARAsquoque& TEMPLA V E N E R A R I , k /
^^Bt^f/^
,ca.d£&ndelubraaycurrwt,iiii,T?- cunt Valer. Maximus lib. I. cap. 1 1 Virgilius,
K J n y S PASS^K^R^jS VERRENTBS.f. JrVJ»^ hbr. MI. ^ncid. I 2i$fc Seneca, in Agamemnoiic, A « . IV. S c U% j ] 1 Silius ItaHc'
hb. III. v. 14. Hinc& V E N S J U B V N D O S tem-
plum
38
B A 1 S« H g R I S S O i I f
3 8plum miifle, fcripfit Lluius, Ub.V. | »2* ilcut |
Q. Curtius, Hb. VIII. c$. Macedonas, Perfarum
rnore, VENE&ABVNDOS Alexandrum falutafle,
prollernentes hvmi corpora.
LXVTII. ADORANDI CV SVPPLICANDI
verba in quibut adhibita ?
NIBVS cAPERETVit? quod nihil ritf* nihfl<]
DEORVM'IMMORT^ ]
LIVtCQPEt CONSlLJrl*,' SfONOREVUOMINE»
AvsPicARENTVR^f^nde Cicero,pro Rabirio
perdueHionis reo, ^i* ,^uat cwn
Kj
trmm, M
dimicatione WMJM
tiunarumque fmnhm, fieri nectffe ifl, AB^T^J/E
OPT. MK
D I I S DEABVSOOTE
Cic S ADOIVMJDI verbum, non ad illum duncaxatricum «fercur, de quo fuperius4ifle-
IMMORTAMBVS, quorum ope & auxilio muito \
magis hax Refpublica, quam ratione homitamigurnimus:•|H^&,'XDORAR£ PRECI Bvsftilegi- bernatur, &c. Idque in prifcorum Oratorum
mus npud Virgilium lib. III. /EnciuVv^ 43 7. j oradonibus obferuaram fuhTe, idem Cicero in
Ouidium, 'lib» IV. r>ftor. {adorare per terba) v. Diuinat. cap. \f* o^endit: Si qiad, inquiens,
660.1 l i O . Trift. ElegJ*j. v. 4i.^enecam in ex vetere aliqua otvtme, IOVEI& J|G*> O P T .
Octauia, Act.IV.Se. i.v.vlt.&Silium Italic. libr. MAX. Qua: procemia vfitata fuifteicaiiiidicis
III. v. 676. & ADOUARE VOTIS, apudOuidium impcritis, veteresque ab inuocatione Debrpm
lib. XI. v. 54T» Metamorphof. 8 ADORARE incepifte» Afcon. Pedianus ibidem notaiv HuTVRE* apud Plinium, libr. XIL Natur. hiftor, ius moris teftem habemus etiam Valer» Maxicap. 14. Similiterque TVRE E T V I N O svp-j mum,. in_Prxfatione (iiorum Hbrorum ad TibePHCAR-r, dicebanr. S.illuftius, in lij^. II. Hi- rram Cxfirem, in qun eft: Nam,fipri/ci oratoftoriar. apud*Macrob. lib.lll. cap. r j ^ Orf res ab WM| C«PT. MAX* bjme otfifimt, fi exceltum Miicnti, TVR?,.qiiaji Deo, SVPPLICABA- j tentijfaai yattf A jfV/ijiiNf^AEiQvo
Sj
TV^Rli-' Qux verba ad*Marium pertinent, de PIA THAXERVNT: titea paruitasio infttus ai\
quo Seneca, Hb. III. de Ittf, cap. i g . fflario, fauorem tuum §
Symmacmw Epift. foj»
ait, cuipopulut vicatimftaiuat pofuerat, £H»TVRE Hb. II. \dmon,fi'nobtt Jcribendafitforenju ora3£T V I N O P. R. SVPPLICABATV
Plautus in
I 2io, IOVEM CETEROSQVE DEos , Catonis legt\
Prolog. Auluiar. v. 23.
\ VRAEFAiivR? Seruius th lib. VII. jEneJd. Vi*|
269. ad ea verba: jOii nafira incepta fetundent:
Ea mihi quotidie, jftrtiquo, ait, tnom toquuturur dc pitafcit rebut, id \
Aut Tv RE, AVT V.I*61 aut aliquo, femper efi,pa'ce, &regHtmptht, FAtJiT, A N T E , DEORVM C^MMEMORATIONEM ,ficut Catonit m
SVPPLICAT.
orationibus legimus. Proinde, quod eft apud eunSuetonius in Augufto, cap. 35. Sanxit, vtprhu, dem Yirgilium lib. XI. ,/Eneid. V.36& :'
quam eonfideret quifqmm, Tyikt A&HIERO
PRALEATVS. n i v o s , folio rex infit ab
SVPPLICARET apud aram eius Dei, *» cuhu \
alto,
tempto coirelur. Idem, inTiberio c.
|s
o«y 1 p »rf ife «VI N o I iprum fine Mickt i 1V p- id Seruius e' more anriquo duclum, « petirum
P L I C A V J T T J Plinius,, in Prxfat, ad Vafoafia- fciibitY Nam maioret^oit, ntdlatn orationem,
num:J. VerumfcYi H r lAiJTJE ruflki, tnulta-que JNISI INVOCATIJS N V M I N I B V ^ A T N G B O A gentct SVVPPLICANT. tdem, Kh. XIL cap. 14. j BANT : Jkut Junt oratianet Catomt^ Gracchk I
Alexandro Migno 8 /a pueritiafineparfitnoma Nam gentrnle capta in onmjput WmmM inde
tura higemtti aru, padagogut Lwnidet dtxerat, apud Mtfrtianum Capellam, Hb. Vj pag. i ^ g .
\vtillomodo+*eumdeukijct turiferatgeniet, s v p- Rheigrlca ita loquitur;": Patrem
1|
PUcAit^r» Idcm, lib. XIII. Nacural. luftor.
lovpari
GETERosqvE
CAEX.IT|S, quot jn \
cap. j&& Matit tejnporibiu non SVPPLICABAcaufikpturibtufapefum WB&
T V R T V » E . MGLA quoque SALSA svppfcicommMn fuper* \ conftffionit §
1
<!ARE,iidem PHnius dixit, Hb. XII. cap. 18.
Cerce
sjfo
receptum
fuuTe
in
iudiciis,
i^iNec minut, mquiens,propitii erant MOLA MLSA
SVPPLICANTIBVS, himo viro, vt palam ejl, vEM-i0PTjMVM MAX.' P£ECA/Ki , \ » t q u e
placatioret,.
H ab eo atixiHum petere, Cicw> Ub*VI,fflVerr.
cap. Wi lcribit. Idemque m his coflcioiubus, |
qus | populum habebantur, in ijoore poiiLXLX. RERVM^GENDARVM 3 DI- tum fuiffei^ .infra demonftrabo.^ ^ t q u e
1
I
CEN D 1 1 NfT iyM A D 11 s fg&tjini * jhanc inuocationem Deoccun
fuifte, ;vulgo notum eft, & PHnhis, Epift. 4 .
"yerum, ne longius de fpatio curriculoque de- Hb. VIII. oftendit: Promde, |
iart vaflcdamus, OMNIVM RERVM MAGNARVM tum, iwvoGATi» 0 1 1 * £?* inter Deot ipfo,
JuMl15* IMMORTALIBVS PR1 NOJP^IA,;^JY*| j cuhtt rtt, opcra,y£otifiu"ia, aWi
tm»
CONSVEVISSE, Cicero in Vatinium, ^ Q Q tnitte 1
panda veUu Quod iton *gue
&ot eft. Hlud quoque, 1 iijajoribus beneae ft- hiftoriarum icriptoribus conucnire, jak Lipienter uiftitututn/PIinius in Panegyrico^ te | Uius, ih PncfatTone lib. I. his verbi
H
commendat, vt,quemadmodum RERVM ACEN- tio urte tanta qrtumdce rei abJmP^aim 6omr \
DAPVM* ita dicnidi, TNITJ VM 1 PEECA^TIO- fotmt omhabusi', vbtfque aQ, I
.ATieNr- |
n
l D E » | O R
IVfYj
I S
L i t B. I.
3i
^ ^ D E A p ^ Q V E jji, vt poftlt,]
Mutque PATER, Cajarquev\TER,date
nu-39
BVS
twbit ifuoque tnoi t0t! libentiut i N C I P E 8*9
meneunti.
Mvs, fcf or^r /#tf» qpmr fucceffut profpemftf\
jMacrob. Hb. L Saturnal. cap! 1% Cum hodie
darent.
\quoque in fitcrit Martem PATREM^ 7 f^enerem
I
G E N I T R I C E M , vocemut. MARSPITEK vero in
LXX. i)<i PATRES mmcupati.
1
f£j&|
inter folennes ritus & precariones,
generaliter Deos omnes, PATRES
H
patos, La&inrius Hb. IV. Inftirur. diuinar. c. 3.
rradir, non tantum honoris gratia, verum eriam J
rationis. Itaque, addit, & lupiter a precantibut
PATER Vocatur, £f Saturnut, | | Liber, & ceteri dejncept DU: quod his Lucilu verfibus confirmat:
M
' Mtfemo ff Hoftrum, quin
M
' itiut diuunt,
Aut Neptumu PATER, Liber, Saturnut PA\'x TER, Mart,
lanut,
Quirinut PATER, WMen.dkatur ad\
' mum.y
•
Seruius, in II. Georgic. v . ^ . ad ea verba: Huc,
P A T E R , SfLenac, & in lib. L jCneid. ad ver- \
fum <l9p. Iam PA*TER JEneat; PATRIS epi-
theton omnium generaliter Deorum efle, ad-1
monet.
1 Hb. HI. iEneid.v. 87. ffi
1 horum verborum: Da PATER au~
brecibus, reclo cafii, abfciue vllo obliquo, anriquitus vfu tritum erat, vt Varro, Hb. VII. c 26,
& VIII. c 4 6 . de Lingua Lat. fcribit. Macrobius tamen accufandi cafii pofuit, lib. I. Saturnal. cap. 19. Ccrto, inquiens, Romanivtrumque PATRIS appellatione venerantur: alterum Li!M
alterum MXR&PITREM, ideft,
Martetn > A T R E M cognojmnanifa* *'' Meminie
& Prifcianus in Hb. de duodecim carminibus,
Iaoum etiflpPATREM appellarum,
J J
cilium & S
B ''b. de Re ruft. cap. 134» 4
Virgilium, Hb. VIII. j^Eneid. v. 57. Horarium
Sat- <J.V. 20. lib. II. Serm. & Epift. 1 p v.' 59.
Ub. I. PHnium Hb. XXXVI. cap. 5. Martialem
|lib»'ViII. Epigramm.a,. Iuuenalem Satyr. 6. v.
394. docet. Athenxus Hb. vlt. lavot, inqutensr
• irot§ r/Muv Seoc, ev HATEPA 7r^otrayogevo/jtv- I Macrobius Hb. I. Sarurnal. cap. 17. Pnde
not quoque Ianum PATREM vocamut, Solemfub
hac appellatione venerantet, Bacchum quoque
p AT R E M vocat Ouidius Hb. XTD. MeramorphoG
v. 660. Quin immo, vr ipfa Seruii, in lib. 1T.
Gedrgic v. 4- & 7. verbain iusmeum rransfcribam, PATER, Hcer generale efler omniumDeorum, ramen proprie Libero femper cohxrebat.
gurium; PATRfls nomcn religionts efle, notat,
hominibusque & montibus, 8fluuiis,& numinibus, a Virgilio dari, exemplis comprobat. 1
Gellius, Iib. V. cap. Ift." Ioitem Latini veteret
Nam Liber PATER voctbarur. Nec non Pluajuuando appeliauere, eundetnque, aJio voca- \
ro DISPATER appeUabanir, reftibus Cicerona
fflm iutidto, VMrB&Hidixerunt;. Nam quod m
H b . I L d e Narura Deor. c z6. D. Auguftino,
eltfit, aut himutatirM quibufdam litterit lupiHB. VII. de eiultate Dei, cap.^ij. 'k PubJ. Viter M M pirtium atque mtegrum ejt, 1 o v 1 s p AStore, in X. rcgione Vrbisi Quin & Tiberinus,
:
*ral» ',' Sic &f~ VtJtVTTVff *PATER coniumrte
(qucm inter numina relatum,& m numeroDeodicKut ejl, I I 8ATVRNVSPATER, €?* IANVSrum habitum ex Varronislib. IV.de LinguaLar.
PATER, & MARSPAT/ER: hoc MffB M MARSI c 10. & D. Auguftino Hb. IV. de Ciuirare Dei
AtorfeR. Jltemque iQvfs. D I E S P I T E R appel-^ Jcap. 2 3 . & lib. VI. cap. 10. conftar) PATER
latut eft, m eft, diei & lucit pateri* Idcircoque vbcarur ab j
Coclire, apud Liuium Hb. II.
fimili nomitte D I I O V I * d!rfiW eft. Quo in loco
obirer obferuanda eft vox h x c , I O V I S ,
| c 1 o. & | Virgilio, Hb. IV. CJeorg. y. 3 (fo. |
cafu, qua antiquitus Iupirer flgnificabatur. Nam, lib. X. iEneid. v. 4 2 1 . & | Claudiano in lib. de
hoc antiquis in vfu & cOnfuerudine fulfle, Var- Bello Geticov. 578- « | Ped. Albinouano, in
carmine confblatorio ad Liuiam, V. 2 2 1 .
H
I r o , Hb. VII. de Ling. Latina, 0$$. femel atque
iterum rradir. I Hyginus, in Fabulis, cap. 220;;
Dutn dcliberat Jecum; "quidnam feciffet, interue^
K^,
LXXI D E A E MATRES vocatce.
I
• nitjovis,
rogat eum Cura, vt ei daretfpiritum, quodfacileabloue impctrauit: cui cumvel- | A tque, vt DEOS PATRES , flc & DEA*S
tet Cura nomen jiium imponeret ^ i o y i s prohiM AT R I s, appellabanc-. Veftam enim M AbhiiiL Et mox: Dumde nomine Cura &" IOVIS TREM Cicero vocat in Orat.'de harufpicum redjfiijitarent, Rurfus ibidem: jfe* !JOVI s,
1 fpon£ c 6\-. . T E L L V S eriam, qux eademBona
eiiamjjjiritum dedifti, corput recipito, Eodem- Dea,^c Terxa, Fauna, Ops,
8 in facris
que cafu hoc nomen vfiirpac D. Auguflinus ! J MAGNA. MATER vocabatur, vt Macrobius Ub.
VTI. d^Kittitate Dei, c 9 . 14. & 15. Sic & I. Sarurn. cap. 12. Sed & iu cirmine dcuoriollijstoviti vocandi cafu, in Formula deuotionis | uis vrbium, quod ab eodem Macrobio Hb. UI.
I igrbium, apu^Macrobium, lib. IH. Sacurnal.cap»' Sarurnal. cap. 9 . referrur, & a Liuio, Hb. VHL
>4g
jWarsjlfflam ^ A T E R vocabarur, vt ex/ c. 6. & Suetonio in Tiberio, cap. 75. Arnobio
Xxuio Hb. V l l t e . 9 . Valei-. Maximo Hb. I . c g . IJiib. VIT. TERRA MATER appellatur.
Vnde
GtrifQdone Albinou. in Confolat. ad Liuiam, v.| Plinius, lib. XVni. cap. 3 . ^ Non (amffl, ait,
)&$,* patet. Ouidlus lib. I. De 31-te amandi 1 \jurda Tellure,quce PARENS 'appellatur, cofique
dieitur &'ipfa, honore hmcaj/itmpto,,,Similiter
Matutam
W"
I
4»
B A R N.
B R I S S O N U
res habitos, conftat, & qucm ipiemct reccnteni
& nouum calitem vocac,tib.I\ r . de Ponco v. 1 Wa
hoc nomine ornatf, SANTCTE, inquiens,/Ki/;r JPOtria. Eodemque mddo Vaier. Flaccus lib. I.
Argonauric v. TT.t Vefpafianum vtnumen innocans, quem etiamca:lo dicatum a T«o, Plilus ex Fefto: MATREM MATVTAM antiqui ob nius, in Pancgyrico, cap. 11. fcribh, SAWWVM
bonitatem appellabant. Et alias: Mma bona di-patrem appeHat. Apud eundem lib.VL v. »83»
titur, vnde & MATEH MATVTA.
quidam, paternos manes inuocans: I
4oMatutam MATREM vocant, Uuius, lib. V. c 19.
& lib. XXIV. c. 47. & XXV. c. 7. Ouidius, lib.
VI. Faftor. v. 479. Laclantius lib. I. cap. 22.
Seruius, in lib. V . Georgicor. v. 137. ad ea
verba: EtInooMelicerta,U\n lib.V. jfcneid.
ad ea verba, v. &41. JE> pater ipfe manu. Pau-
S A N C T E , ait, mihi-,
LXXII. D n SANCTI vocati.
Voraptepater^tmp^\
Storanatoh
Suggere nunc.
H
"WTec hoc prxtermiferim, inprecationibusDeos
plerumque SANCTOS appellatos. Apud
p O d l l . D n DOMINJ (^pellati. i
H
Liuium namque lib. II. c 10. HorMius Cocles I
Tiberinum ita precarur: TiberiiiMj^TEKf JJE Tnterdum &Dii o o » m i vocabantur, Ac hoc
sKVicrzprecorihacarma, W huncmilitem, proillis epitheton Ouidius tribuit, lib. III. Amor.
pitio Jhimine accipuu. Cicero Philipp. II. c. I J . \| Eleg. 9.v. vlt. Sol quoque DOMINVS nomiJPro, SANCTE Iupiter. Etlib. II. de Diuinat. natur, in quadam veteri infcriptione. . (apud
c. 50*. 0 , SAJ»'CTE Apollo, qid vmbilicum terra- Gruter. p..XXXIII. 4.) . Similiter & Doas 0 0 rum certum objidef. Idem, lib. IV. Tufculanar. MINAS
|
vocabant. Petronius Arbiter, in Sa-qucft. c. 34. verfum huuc citat: Te, Apollo ryrico c. 4 5 . Timidiffima murmure votum fici:
sANCTU,Jeropem, teque, omnipotens Neptune, j&, DOMirifcinquam, Vetws.' Sic, ooi|iiftNA
inuoco^ VirgiUus Hb. JXh ytneid, v. 576.
Iuno, apudPropcrtium lib.II.EIeg. 4 . v* 17. H
DOMINA Venus, lib. IQ. Eleg. 2. v. 3 1 . Virgifequmurte, SANCTE deorum,
lius lib. III. ^neid. v. 438* Iunonem DOMIQufquis tx** .
• ,• ^ IIAM vocat, hoc verfu:
Ouidius, lib. II. Faftor. v. 6*58Et cantant laudes, Termme SANCTE, tuar.
Tibullus, Eleg. 1. lib. II. v. 81. ad Cupidinem:
r
a#NCT£, veni dqpibusfiJHr.
Idemque lib. IV. Apollinem SANCTVM vocat,
Eleg. 4 . v. 9. *t Genium SANCTVM, El. 5. v.9.
& 12. & Iunonem SANCTAM* Eleg. 6.1 ^ H
Iurmi cane vota lubent/DOMINAMQ^E
. teHtent I
Supplidbusfupera donis.
P\
H
Quamquam cognomen hoc finim ac proprium
Mater De(im fecerat. VirgiUus libro III. itneid.
v. 1 1 3 .
Et viucticurrum DOMINAE fubiereleones.
Eleg. 1 j . y . ic.&Ptiapum^AN.CTVM Eleg. 15. Vbi Seruius: Sane DOMINAM proprie matrem
v. 3. pi veteri infcripttone eft (apud Grucerum | Deum dici, Varro & ceteri affirmant. ftam &
p.XIX. 3.) l a V l CONSERVATORI U IVNONl ibi Proferpma ideo a Virgjlio D O M i N A appellata,
SANCTAE facrum. Sic « Virgilius, in Cul. v. quod ipja terra effe credatur, Jicut & mater\
80. PALEM.SAISCTAM, & Ouidius, Epift. 19. rDeim.
Proindc idem Seruius, in illis, quos
HeroId.v.Vsj* Dianam SANCTAM, & Seneca, fupra remU, verfibus J Virgilium, lunonem abuin Medea,AQ. IH. Sc. 1. v. 139. fq. SANCTAM fiueDOMiNAM appellaire, notat, cum propric
Iiifticiam, & Gratius in lib. <Ie Venat. y.43 7-fq. nomen (it matris Deorum. Sccup.dum qux proVulcanum SANCTVM. Claudianus in lib.IU. de prie locucus eft Ouidius Ub. IV. Faftor. hoc
Rapt. Proferp. v . «05.11 jsri^iCereremci Gy- verfu 348.
belem SANCTAS, appellantji1 ArnobiusUb.VII.
aduerf. genc
Mfculapius ijle, quem prcedica- Amonis, OQt&itthVifacraquelauit,aquis.
tis, Deus prajlaiis, SASCTVS Deus 3 Jalutis
Proferpinam etiam DOMINAM vocat Vir^dator. Idem. lib. IV, Herculem SANCTVM
Uus
Ub. VL jEneid. v. 1
Deum nuncupat* Sed & in veteribus aliquot
infcriptionibus SI^VAVIV^.^ANCTVS vocatur.
LXXIV. D n
(apud Gruterum, p. XUI. Csp.LXII. 7.&farphis)
|
, M A G N I : DEAE ALM^E.
MIS DEIS. (apud cundcm, p.LXIL 8.) ln alia
eftc BONAE DEAE SANCTAE SACRVM: (apud
cundemp.LXXXn. 1.) Etalias: CAMVLO DBO
BONI drctf, P V L C H , R I :
I p E A E BONAE,vpf^0ftVAEi
Etalibi: SILVANO ET HERCVLI SANCTISSI-|
Q
Q
Du BONI vocabantur.^Horatio
SANctissiMos^cVyM. (p.LVL i i . ) ' I t e m :
^ H
Ode 2. v. 3 8, Ub. IV. Teftimomo eft
illa
exclamatto,
DI 1 RON 1, quam vulgi ieVmo3.IBERO PATBI SANCTO SAGRVM. (p. LXVIL
3.) Denique SANCTOS Dftos appellantfTibul- ne tritam, prope bnumeris, Terenrii, Ciccrohis Eleg. 3.V.52.tib.I. 6L Ouidius, lib. I»"AmorJ nis, aliorumque veterum au&orum lociscon'Eleg. 7. v.; 6. Idemque, lib. II. Faitoft " ^ r f 7.| firmare facile eflet, ni in re minime obicura teAuguftum, cui, etjamnum viuo, diuinos hono* ftibus vti non neceOariis, puridceflet diligentix.
Indicat & Perfius Sat.n. v. 21. hjs vcrbis: 1
?a
D « I O I M V L 1 S t I B. 1.
B
JBx^u* de catfa Fab. Max. Pontifex, vrj.1
Q| B
idem Macrobius lib. I. cap. z6. refert, negabat
oportere atro die parentare: quia ttmc quoque 1 AI
M g r c a r i u s i ^ R l M ^ i l i H ^ E t i ^ l t o j J W NVM louemque prafari necejfe ejfet, quos nomiH Ad. ILSc. 3. v.20. & y m p M B ^ ' ™ ™ | nari atrodie non oportebat.Serxmsh\\fo.l.J&neid.
jg v. 296*; Canafder ffi VBSTA; YB4>P&, ait.
<Iio uU.y. Trirt. Eleg. 1 *«ffi|
Atque ica eriam IVNO BONA 1 Virgilio Iib. figmjicatreMonm, quia
I
WJHgfl v. ^38« 1 Capitolino in Diadum. c efi. Vnde&ipfa &,iAtivs in omnibur facrificiis
\y.H VENVS BONA voc3tur I Plauto Rudent. muocantur. Cicero lib. II. deNat. Deor.c.>jy|
|A& II. ScJfc v. vlt.
Cumque in omnibus rebus vim Haberent maximam
I
M
^PRO ^ W
^^H
D E O S quoque P V L C H R O S , & DEAS P V L - JWHWI £?" extrema, prmcipem mfitcrificandoI A - |
m ea Dea, quar efi rerttm cnjtos mtimarum, ommt
j i | precatio &' facrijicatio extrema eft.
H
Trift. Eleg. 3 . v. 4 3 . itemque Venerem P V L Veteres etiam sttVNo precationes aufpicaCHERRIMAM «lib. IV. Faftor. v. 101. 6c Mar- tos teftatur HoratiusEpift.
;
tialis ]ib. X, Epigramm. 28* Ianum PVLCHER- cum ait:
R I M V M ; & Horatius lib. I. Epift. 16. y. 1
Quandocunque Deos, veiporco, vel boue placat:
Laucrnam PVLCHRAM; et Martianus Capella
IANE - P A T E R , clare, clare cum dixit, Apollo,
lib. I. Iunoncm PVLCHRAM, in precibus 1
Labra mouet, metuens audiri.
peiianc.
H
Vnde Marrialis Ub.X. Epigramm.28.v. 1.
H D E o s criam M A C N O S voca bant, vt ex
|
Amwum,
nitidique Jator PVLCHERRIMB
tiiui Truculento, Ac>. IV. S c f. v. 3 . Ennio
mundi,
H
apud Ciceronem lib. I. de O/ficiis c. 12. Oui- H
PubHca quemprhmim vota precesque canunt.
dio lih.HI. de Ponto, Eleg. 1. v. 162. Seneca
Paulus ex Feflo in verbo, Chaos: Vhde IANVB
Lib. V. de Benef. cap. 16. patet.
\detro5fa q/piratione, norninatur, ideo, quodfuerit
ALMAS prctcrca DEAS plerumque vocatas
inuenio. ALMA ftique Telius | Columella lib. omniumprimus, cui primo fupplicabatur velutpaI l l . c lo.dicitur. Virgiliuslib.X.Aineid.v.252. ] renti, | | a quo rerum omnium fa&um putabarit
H
Arnobius lib. IH. aduerH gent. de IAALMA pareux Idcea Deum.
Vbi Seruius: ALMA proprie efi Telius, ab eo, Ho. Atque ita per vor Dei nomen creditur,
quadnos atat: abufiue etiam aliis numinibur lioc quem m cun&is attteponitir precibus, & viam f
epitheton datur. Puulus in Fefti Epicome: AL- birpandere ad Deorum audientiam creditis. Au\
MA, fitnSn, Jiuepulchra, vela/enr, ffl aiendofci- rel. Viflor in Orig. Gent. Rom. Infacris
busprimum
locum
I
A
N
O
detulerunt:
vfqueeo,
vt
Htet. ALMA .etiam Ceres vocatur a Virgiiio
lib. I. Gcorg. V.7.& ALMA Venus, 1 PiautoRu- etiam, cum aliis Diix Jhcrificiumfit, dato turein
dent. AcL III. S c 3 . v. 32. Lucretio lib.I.v. 2. ( altaria, lAtivsprioraominetur, cognomento quo*
Virgilio lib.Lv<022.&n. v. 5$i.Mneid. Oui- que'addito, R^TER. Exemplum vero fi quisredio fib. XIV7 Metamorphof. v. 4 7 8 . & Iib. IV. quirat, vltro lele offerr deuotionisformula,apud
Faftor. v. po> <(tlib.ILTrift.Eleg. 1. v. 26*2. vt Liuium lib.VIII.c.9. in qua IANVS Ioui pne]
A&MA ab Horario Jib. L Carm. Ode 2. ponirur: principium cium habet huiufhiodi;
11 N 19 lupiter, Marspater, Quirine, Lares &
I 4 2 , 6 Mufs ALMAE ab eodem Jib.IIL Carm.
reliqua.
Caufam vero huius ritus adfert Oui- Ode 4 . v. 42.raNereidcs ALMAE aCicerone in I
Arato v. 4 5 0 , Solem quoque ALMVM vocatj diuslib. L Faftor. his verfibus, cjm interrogarione & refponfione conflant, v.ijt.C.
Horatius in Carm. Ixcul. v. 9.
Mox ego: Cur, quamuis aliorum nmtma icem,
H
LXXV. IANVS mter Deor PRIMVS I N V O C A H
1 A N E, tibiprimum tura merumquefero ?
BATVR.
Wpojfir aditumper me, qui limmajeruo,
H
Jdfumme notandum eft, IANVM in omni- H
Ad quofcunque voler, inquit, habere Deor.
H fiicrificiis precationibusque primum in-J EiuuJem ritus paullo copiofius Macrobius lib. l |
H
eumque ccteris Diis, atque adeo Iouij Satum. c.9.rationem reddit, inquiens: IANVM
ipfif pncponi confueuifie: quod ex VarroneD.J quidem Solem demonfirari voluntpotentem,qui exoAuguffhus lib. VII. de Ciuit.Dei xao. 9. difer-l rienr aperiat diem, occidenr clmidat: itiuocarique
te tradit» FBfaioi Bflpr u l l ^ i i H W i ^ m i 8 w l^limum,
cum alicui Deo rer diuitia celebratw, vt
erai W poma\pa mjhcrb dbcuit, & ob iditiijii per eumpatcat ad Uhttn Deum, eui immolatur, ac~
\omin Jait'iJuio\
W^^S^^^^y^^^^mm
"Jfut: 9uafi prew fapplicum per portas fuas ad
\fte illi ac vmiif primo preelibatur» < SimiKter \Deos ipfe tranfmittat. Seruius in VH. ./Eneid.
j Macrobius lib. L Satum. c 9. Xtiion quoque pri- j |ad verfum 61 o. - 1 | nec cufios abfifiit limine IAmo Italicarum tradk, I A N V H m Italia primuia Ijfvs. Quidam, ait, lANVJti Eanum dieunt, ab
\Dns templa feciffe, & ritiu in/lituijfe facrorum: \tundo, eumque ejfe Martm, &quod apudRomaiiea tunt m facrificiis prtmhnem mtruiffc
m \mtplurimum potefi, ideo primum in veneratione
1
tutmimorphof. v. 6*78. Ailculapium PVLCHERRI-
M V M , g Bacchum PVLCHERRIMVM lib. V.
•
B A R NJ S R I S & 0 ( N . I I
4*
jg
«#•'. w J
0
#'" n credunt: ,& qm jfium ingreftus & Kalendss teneDtetn« cuius rci j
in Ub. VII. -Asneid. & Macfbbium nun
vocis gcidtor habeatur, idcircq mandarijf precesSeruhun
!
f | J | i ! , «f i?«J/ perjerendas.
\ modo cap. ^ o . ftd & 20, lib. I. SatumaL auDcniquc inidorum omnium potcftatem h i - clores habeoV . Poftremo X V ^ H T I O ^ ^ I N O
I
bere- & $ $ * : credebacur, quemadmodum D. aram confecratam F^eirus Ponip. ^ji
Auguftinus Hb. VII, de Ciuit. Dei cap. 9 & f| roriutn Ti&llumy tradit*.
lcribit: eique omne prindpium confecrarum
LXXV*0«'J^i-Vis;
'cogttotnmapraejgiia.
erat, vt ait Seruius in lib. I. -flsneid. v. 452. ad
ea- verba.^ Wexarque^a-re trabes._ >Ex quibus lu-"Dropna etiam & peculiaria Bep.cuiquc co-j
tisaliquidadferri videtur his Catonis I*ib. deRe
gnomina attributa fuifle fdeni^pi cft. Velruft. cap.. I . verbis, quibus; antequam Marti uti Ioui, OP/TIMI MAXIMI jcognomen, quem- j
liiouetaurilibus la&entibus fiat, I ANVM I ait, vi- admodum Ladhintit» lib. I. Inftitut. diuinar.cap.
tio prafamino: &cap. 1:34« Ture,vinot 1 AN 0» , ro, docet: Qiiidonmiwnt inquicns, horumpaloui, Iunoni pfafato. N.ec dubium eft I Deum ter, litpitety qui in Jblenoi precatione OPTIMVS
hunc ex eorum numero fuifte, quos inter iacri- ET -^idfiWMvs nomajatur? Arnobiuslib.I. adficandum Romanos magiftratus iuuocare I
uerf. genii? • Cum avobis & Idp&er OPTIMVS
fueuifle, Herodlanus lib. V. refert.
K ET -T»AXfMys habeatvrm Et quidemI vt Cice- j
ro lib.LdeNat. Deor. cdp. 2$. obferuault, ante
LXXVI. iAttf, COCNOMINA*-
vero, ficut Macrobius lib. I, Saturnal;
I[ANVS
lcap. 9. & Scruius in VJ.L fl£neid-,v. tfj07.no/
rant, C L V s J v f l , f e u . ^ ^ V - f c ^ ^ t l & J ^ C O gnomlnibus in facris intipcabatur, idcirco, quod
bello eius valux patebant, pace claudebantur.
Ad quod ftcem pncfert Ouidius lib. I. Faft, v.
£27« fequ. cuius ea de caufa verfus iplbs appoTiam.
Jnde vocor 1 ANV11 tuitutn Cefealejacerdos
• Imponit libum tfafrnquq miftafatt;
' Nmina ridebist W^do anmque ttAxylctys
OPTIMVS 1 , id eft, beneficentiflimus, quam MA- |
XIMVS dicebatui^»:-' quia maius eft, cetteque
gi
omnibus prodefte, quaui opes maxi-
mashabere. Idcirco 1
in Pancgyrico c.
8; Porens, ait, homttnm deorumque,
Mj
Mf^/«r'-/<Mm*^MAxiMi, nomine ealitur. Ibk
demque Traiano iuftis de caufis Senatum populumque Romanum OPTIMI cognomen adieciffe, meritoque ei poft cetenis appcllationes hanc I
efte additam, vt maiorem, fcribit^:l Quo edam
cognomipc fibi | Senatu delato ^undem principem magis, quam Parttuci, gloriatum, Xiphilinus p . 249. refei*« loi re etKhat, inquiens,
hlmiplc^roflsurwg
jf @>ou}.i} -. x. O I I T I l&m^facrifca^i&^^
' Sciliee\ WcTno\otm^lriuttzh%vettiflat
M O N . t^T' «Dv ei^tfov e7raivo/i«<rev. Stmox:
Nomine dhierfas fynificafivkei. I
K«/1
/•*&„- bretfo-^ W5mm «As Xj
Quin ^ H • GEjjflWI),; p^fl! N 1 ^ 0 N * s w l ^ lots HoiTvttS^ Jlail$ni(&'. TTeAA» ^ /-«"sA*\ev
I fVNONikJl^VRiATii nominibus IANVS co*-, | ixi rn TOV O n T1M O T "XQeatiycQicifflreik
lebacur.^ IAN I GEM"!ffiifnenrio fit a Vasrojie' eehhaus fypnaustus, ecre | TWV TfCTrcvv «W5
lib. IVTde\ Ung. £aL ^ B H " Vcll. Paterculo I fAaeHiov | TOSV oith.uv i<tn, eaejxiuvera^ Eiuf- !
Tib. • ajfg; Pliniolib. X X W . M Kftor. que appeUaf&onis Iplendore & gloria Traianus
clap. 7. Suetonio in Nerone cap. 14. & iniclore in nutnmis fuis fcpe decoantur.
IO.VEM autcm idcirco OPT. MAXkiMVM ve- J
libri de Virjs illuftribus cap-^I Ac i*Ny*«gjT
tercs j^pellafte, C*«ro lib. 111. de Nat. Deor;^
dem, DIKRONS, vt VirgUius lib. VII. w 1
c. r3|j
8 quod^os fuuos, incolumcs, opudius"Jib.'1, Faftor. v.%<u>. & lib.IV. de. Ponto I lentos.copiofos ethceret. £ t hoc cognomine
£leg. 4..VJ M^6ic>Ep«v,".y«lrvt idem libJvVj P. Decius Kb.X.cap.24.&Manliuslib.VL cap.
16. apud Liuium, & L. Aemilius Pauhis, apud
Faft. v. 424. RIFORMIS", & vt Plurnrchus *v
Anricts p. 269. anrfo&aires! auc vt in Numa,p. Valerium Max. lib. V.cap.Id.' Ioueni precan72. ccpQ)aitf><smtosfingebatur.Ideoque Ge-turl
| Quo in gencre loquendi fuperladuum pro -!
minusccf ADHIIKRONS erat, vt Fab. Pictor. Gb. politiuo poni, & nulli comparari, Donatus node Aureo ficulo, & D. AugulKrtus libJ Vtl. de» | tauit. Cuius dicli hanc eius interptes Seruius
Ciuit. Dei fcribunt I yef, vt apud MacTobium rarionetn r^ddir, quia non furit alii foues, quo«
fic/vnde
1
Baftuslib. I. Saturn..cap. 9. fcribit, Q.VADR^-4 | rum vnusbonus, alcer meUor
hic dici oPTtMva*
/oRMtts^ oyiRiNVMautem inuocabant B
WVM, quafi bellorum potentcm, ab hafta, quam
Hoc vero, oPTiMt JiAXiMi, cognomen
Sabini CVR^ yocabajjj: quo cognOminp IA^ r o v i t cipiTOLtNi ptoprium fuk,
1
Nvs. appellatur in lege Regin, quam Feftus pro domo fiia cap. 5 7 / . Iffocirca
I
Pomp.iflTpjce» GjtBwur» refert, g abHoratio UNEt.^iAn proptefoetufoia,
H
Gde 15. lib.IV. v. 9, & Suetonio .in Aiigufto ^
MAXIMVM
ffl
•c!.* 22,-CONSIVIVM vero, Macrohio S
C^APiTotyvM ccrte templum Iouis OPTIMI
te, inuocabant, a conferendig!, id eft propa^ite MAXSMI dicitur apud Liuium, lib. XXIL
H
generis humaiii, quam IANO auclore' conleri
37. & auguftiirima domus tpVis O^TJ^II
crcdehant, W R O N I V M , quafi •mnium menMAX. apud cundcm Ub.flL c 17. Plinms S |
XXVilLl
I E 1 O R M V L I S L I B. L
W.
XXVIII. cap. Js.poft Hecruose vatcs coniultos II.Sc. I . v . 4 2 . M|j^JI^rpiMa^^KfPt-TB» 1 . ,
decapite humano inuento in Capitolino dclu- vbiDonacus, S V P R E M V M , aic, wncdicitjumbro, pronunriacum fuiife fcribit: Hic templum mum ab eo» quod ejlfuperum, &fuptrius. Idem
l o v i s jCfljT. MAX. futurum efi.
| SVPREM^S k g x . votacur a Plauto Amphicr.
Saguiirinorum legatorum orarione, quic |
! j A d . I L S c 2 / V . tbU &C SVPREMVV IVPITER
lib*J{XvTII. c 39» ponitur, JVPiTER^tfM'. I eiufdem Comced. ASL V. Sc | . v. 69. & MenscchMAX. pracies Capitolina: arcis appellatur.
| mis Act. V.ScjV v. 55- Ci/lellar. Acl. II. S c r .
O M N I P O T E N T I S etiam titulo ivft^ER m- V.40. Moftell. Aft. II. S c S ijt* Capdu. Afi.
I
in precibus apud Virgilium iib. IV. I | IV. Sclgl&f» Pocn. Ad. V.Sc. 3 . v. 3 . Dem^ f l & lib. E£. v. r521. | lib. XII. v. ] S l
j que, inter a&a multa epicheta, in Peria Act. II.
quo nomine exaudiendus | | lib. I. v. 6 4 . lib. j
III. v. a j r , H f f | v. 230. JEn^idLf^ Atque ita
Interdum Icenicus ille atqtfe
S
nuncupatum oftendunc Sof-.mus apud D. Augu- DEORVM HOMINVMQVE R£K f plE5PITEjft'
ftinurrt lib. VII. de Ciuit. Dei, cap. 9 . & 1 1 . & nominabacur, quail diei& lucis pater, vt expliArnobius lib. III, aduerfus gertt» j Eundemque •cat GeHius lib. V, cap. 1 1 / Varro lib. IV. de
DEV*g- R O M I N V M Q V E IPATREM non pOetC Ling. Lat. c 10. Hoc idem magit ofiendit antitnodo appellant, fed & qui foluta oratione icri- quum louis nomen. Nam olim D i i o v i s &
diffus, hoc efi ae¥, & diespaier.
pferunt. Apud Liuium namqne lib. VIII. cap. i
ftS. Manlius Torquatus Conful louem implo* Aquo Dei di£fit ipd inde, & dies & dius, m
jpflnSS Haudjrufira, inquicf* PATREM DEVM j diuut, Macrobius lib. L cz$'.'tp
Namcum
JJOMiNvMqyE Aar Wm facrauimat. Sed & Iouem acdpiamut lucit aaSlorem, vnde & tvCEPiinius in Panegyrico cap. 88» eum DEORVM ^
Salii h carmmibui canuntV & Cretenjet
|
' * A R E N T E M uominar. - Arri- |\Alae, Tn\ ^fiiqotv VOCatlti/ tpji quoque Romani
anos Ub. | Epitfet. eap. 19. de Iouej Kuf/ ro |MjfESPiTREM appeUant-, vt diei patrem. • Vox
/\uar>.£i>V «uwV & ZeuV, «AA* 2r«v £«A»f «vtty cerce iita louem ibnat ?n Formula iuriiiurandi
verioc *tv k-nivMtittoc f| ftecTtjq ttvo^uv Te &ew (% 1 Fefto prodica in verbo, Lapidem, & apudPlauIdem&REX vocaoatur. Indicac hoc Liuius, rum Capriu. AcL IV. SC.4.V. 1. Pcen. Ach i n .
lib. III. cap. 39. quo loci M. Horatius Barba- j 1 4 . v. H | & Act. IV. S c 1. v. 4 7 . Horatium
tus Reges, Valeriis & Horatiis ducibus,"*^Epul- j lib.LCarm. Ode 34. v. 5. & lib. 3. Ode 2. v.
fosfuiile voclferarts, addk: Necnomiwtmnpet* ^ 9 . Meminit & Seruius in lib. IX. ^ n e i d . ad v.
g
< $ , quippequQ louetn appellarifatjit, quo |'5fO. & Prifcianus in lib. de 1 2 . Carminib. <Sc
9
tonditorem Prbis, demcepsque i k c E S )H j Auguftinus lib. IV. de Cluic. Dei c 1 1 .
appeUatoti quvdfacris etiam vt foleane retmtum \
' LXXVm. Heliqualovis nomma,
Wm A*V*irgiliolane, DI*/VM PATEU ATQVE
1
R E X , non iemel appellatur.
| A llis pftccerea mulds nominum, vt cum Mi1 lib. IV. de Lingua Lat. c r o . d e Iouis nomi- J
nutioFelice in Oclauio c 18. dicam, addiI ne dulerens: Eundcmque% aic, appellans dicit I\
Iupiter Romai colebatur: veluri STAEnniuti ,
T O R I S , F E R E T R I I , E L I C I I , FAVNJ 1 J.VDlVVMQyE HOMINVMQVE FATER, REJC.
Ouldhis lib. II. Trift. Eleg. 1. Y. 37. de Ioue:
j V . j f i » * igitUT, tSENITORQVE
CETII,
VJCTOaj|&,^ i . N V I C T I ,
VIMINIJ^
I FAGVTAL18,'J.ATIARIS feU LATIALIS, HER-
DEVM, "j'»E*
1CEI» OPITVLJK^. feu OPITVLATORlS t -TO-'
NANT,IS» VLTORIS, CVSTODIS, PISTORIS,
Plaucus Captiuis AcL III. S c 4 . v. 89. Itame JNVENTIDRIS, PRAEDATORlS,lMPVLSORIS,
,
Rttc DEVM ATQVE HOMINVM faxit patrite STKnilATai&^%1L^VtoVf.TiKtt* $V?l-HK-L
I
S
,
T
I
G
I
L
t
r
^
A
L
M
)
,
.
R
V
M I N I , DAPALIS,
compotem. SimilirerqUe Amphitruone ASt. ^»
Sc. i . v . 6 9 . &in Proiogo Rudentis v. 9. IM- } XRBtT&ATOJtiS,'i>ROPVGNATORIS, JTOffJLpkRATOR DivvM ATQVE H O M I N V M dicitur. "TALIS, SALVTARIS , PAGANICJ, CONSERVA*»MAGNV> etiam I V P J T E R vocacur ab eodem T O R J S ^ SOSPITATORIS, jSERVATORJS, AVp
Pkiuto Poeih AA. V. Sc. M v.44. & a Torqua- feVSTORVM E**5AESARVM
J
Se*OR.QyE votatur.
ioipud Liuium lib. VIII. cap. 6.
Idemque T V T A T O R J S ^ t V T I S AV^ftt
4
sviltyvs nominabatur. Ennius, Hecuba, re- fttS fCU PVLGVR4T0RIiS* ^ ;PVJL,MINATO^
fereiue Noniof ^VPJTE^ ttin SVMME tandem |j Itis: eique templa, delubra, fana, facella Sc
re fnale gefta gratvlor, PJautus Amphitr. A6L ligna his titulis dicata coniecrataque erant. Qux
II. ^ H B 148. SVMM* iV.t.iTf.R, quid ego\ omnia | quis teftiniDniis comprobari deiideret,
video ?^btfc iddern nomine vocatur eiulclen. Co^ | ei hac in re ofHciunf' meum deeile non padar:
I, wocdia: Act.V,ScvIt. 1 1 6 . | Pfeudolo Aft. I. nec fum nefcius, fore, vt hic nofter ingratus &
[• S c j . v. 5 1 Menxchmis Ac>. V. S c 2. V. do. | inglorius labor in vorios faftidioforum hominum
fermones incurrat. Plerique enim me npft eos,
^lioftellar. Actt,Sci.v*84«
I
E M V M appellabant. Plau- qui ex profeiTo hoc argumentum tracbrunt,
OiltXlaptiuis Acl.fV. Se*£%ti,3.• 1MiTEft-1V-J aclum agere, & opetam ludere, iudicabunt: qui
*?RHME»,*EHVAS M S ^ t e n r i u s Adelph.Ad. hoc a me r^iponfum ferent, sgre ferre eos non
F »•'
debet) Gcxce KetrrtoQarnjc diclcof.
A R N. B R I S S O g I I
44
1 j|§
deberc, 9 illi, qui fyntagmata accurate & copio- ro lib. IV» de Lingua Lar. cap. 1
fe confcriplerunt, nobis e fegete ad fpicilcgium XVLNatur. hiftor. c j o . De t*WARr feu
reliquerinc ftipulam. Erunt etiam, qui miferam LATf^t^ Ckero pro Milone cap. 3 r. Liuius
aut nimiam dUigentiam, reprehendant. Sed | lib. XXI. c J©\ Lucanus Hb. I.v.198. Ptinius
quis eft, qui fe prodefle ftudcat plurimis, in his lib.XXXIV^ Natur. hiftor.cap.7. Feftus mver| lib. I. cap. 2 g Minurius
ego pridem nomen profcflus fum meum; & bo, OfciHum,
quod ifti vitio vertent, id forrafle aiii Itfudi du- Felix in QcTmiio
I Dionyfius Halicarmfl*.
cent: dabunt certe mihi veniam asquiores iu- lib. VM. p. 409. Dio lib.XLIlL De «ERCEO,
dices, gratlam eriam non nulli habcbunt., Re- Ouidius in Ibin, v. 384» Sencca in Agamemntfliquorum, qui iniquiores fiint, faftkiium nihil ne AO. III. Sc LVJ57* Feftus Pomp. «Se Se*moror. ln hac tamen re ne prolixitas txdium uius in lib. IL iEncid. B f r M i W o icu oprpariat, eum modum tcnebo, vt «erum copia TVLATORE, Feftus Pomp. De .TWNANTE,
verborum copiam non gignat. Cui cordi erit Suetonius in Augufto cap. pi» Scueca lib. IV.
legere, laushabeat, 5 auclorem, g voluminis de Benefic cap. 7. PliniuS Jib. II. Nfttmvhlflor.
ordiuem efle monftratum. Fontcs enim aperi- cap. I fcjtb. XXXIV. cap. 5 3 . Dioflb.L1IL
re fufHcir, e quibus, quantum quoquo modo vi- p. 599. Sex. Ruftis 1 P. X i ^ n •* rcH* VIIT.
debitur, haurire, & fitim cxplere quifque pote- Vrbis 9 nummi Augufti. De vtT,OR«, PI&rit. Vt ergo IOVIS titulos retexamus, deeius nius uH^QQCVL 'Natur.hift. cap^i^.fittnimcognominibus hi fiint confulcndi auciores. De mi Alexandri Seueri. De I M P E R W ^ R B , Q'STATORE quidem, Cicero lib.IIt. de Finib. c. cero lib. IV. in VCIT. cap. 58. Liuiusfibi VT,
20.&0rat.I.c.5.g 13. &II. in Catilin. cap. 6. cap. 29. Pub. Vidlor & Sex. Rufus in VIII, teg&Philipp.lL c. z6. OuidiusUb.Vl.Fart.v.793. Vrb. f \ De CVSTODE, Corn. Tadtus HWL
Liuius lib.l.cap. 1S Plinius hift. Natur. lib. II. III. cap, 74. Vetus iulcriptio (apud Gruteruin
cap. 53. Auctor libri de Viris illuftribus cap. 2. p. XIX.7.) B Domitiani denarii. I De PISTO*
Seneea lib, IV. de Benefic. cap. 7. Macrobius f » E , Ouidius lib. VI. Faft. v.'349.& 393. & LaUb. III. Saturn. cap.4. D.Auguflinus lib. III. dc aantius lib.I.cap. 20. De I N V E N T O R ^ , DioCiuit. Dei. Dionyfius Halicarnafl*. lib. IL p. 8 5 . nyfius Halicarnafl*. lib. I. p..a*j. & Aurel. j
Plurarchus in Romulo p . 29. & in Cicerone p. in Origine genris Rom. & nummi Traiani. D e
8^8. Seruius in VIII. JEneid. ad v. 640. De PRAEDATORE, Seruius in III. /Bneid. B Ve»>
FERETRIO, Liuius Iib. I. cap. 10. tSt lib. IV. c. fiim 223. - igfumque Vocamur AipartM prd32. Plutarchus m Romulo p. 27. &Marcello, damque Iouem. De IMPVLSORE» D» Augup. 302. Dionyliiis HaUcarnafl. lib. II. p. 76V ftinus lib. VIII. de Ciuit. Dei cap. 2. De STA"
Propertms lib. iV.Eteg.! 1. W45. CorneLNe- B I L I T O R E , Seneca lib. IV. de Benetic. cap. 7 .
pos, fiue quis alius eft, in vitaAttici cap. a o . D. Auguitirttts lib. VII. de Ciuit. Dei cap. 7.
Plinhis lib. JJ. Natur, hift. cap. 53. Auclor. lib. De CENTVMPEDAY aviMNAU, . T I G I L L O ,
de Virisflluftrib.c. 2. Dio lib. X L I V ^ 247. RVMINO , D . Auguftbus lib. VII.de Ctuit.Dei»
& LII.p. 529. Feftus Pomp. M verbo Feritriut: cap. 2. De*i>APALi, Cato de Re rulL cap»
& verbo Opima. Solinus in Polyhiftore. De 132. Seruiusyiit IX. ^Eneid. Dc AIMMT&ATO»
Ei-icio, Varro lib. V. dc Lingua Lat. cap. 9. XE , Pub. Viclor. in X. reg. .Vrb. De p R o P v*
Liuius lib. I. cap. 20. Plinius lib. II. NaturaL GNATOR&£.vetus iufcripdo (apud Gruteram
hiftor. cap. 53. Auclor libri de Viris illuftrib. p.CCG»!t2.)*3t nummi Septimii Seuefi. De
cap. 4> Ouidius lib. III. Faftorum v. 327. Ar- HosArTAfci-, Cicero Ub. 111. de Finib. cap.20.
nobius lib. V* aduerf genr. Plutarchus in Nu- & Ocar, pro rcge Deioraro c. 6. & lib. ILEpift.
map. 70. De PAVNO, Dionyflus HaUcarnafll 11. ad Q. Frarrem, & Ouidius lib. V.Mctam»
lib. VI. p. 303. De LVCETJO, Gellius Ub..V-. v. 2*uk De SALVTAR* idem Cicero lib. UL
cap. 12. Macrobius lib. X. Saturnal. cap. i£ij dcFinib. cap. 20. De PAGAN4GO) verufta»
Feftus Pompeius & Seruius in IX. jfEneid. v. infcripdones. (apud Gruteiw p.XXI.) Dc CON*
570. De VICTORE Liuius lib. X.cap.42. Oui- SERVATORE, Corn. TacitusHUL III* cap. 74.
diuslib. rV. Faftorum v. 6%\. D. Auguftinus adcundus eft. De reliquis appelladonibus, ai^
lib. VII. de Ciuit. Dei cap. 1, & nummi Domi- vetcres nummos S lapides, quonun ea: fide g
riani. D E mvffcTo Cicerofib.H. de Legib. andoritatc uituntur, leclorcm reiicio. gj (
cap. 11. Ouldius lib. VI. Faftorum, M «550.
Horarius Iib.IH. Carm. Ode B v. ral Silius
LXXIX. ®
ItaUcuslib. Xn.v.(J72. D. Auguftinus lib. K
de Guif, DeL cap. r . D^ V I M I N I O Varro
1!I 1 1 B
^ ^ B
• ** ^ S
TVNO edam RECINAE. ^VGINAE, wtf!pNAEfSroNETAVsotfiHlrAel h) UATVTAE45
Pomp. «V ») |
feu IVCALIS, V N X I A E , C I N X I A E ,
verbo, rimmalis porta.^ Sex. Rufus B Pub. INTEROVCAE,
"cjkv C M
Viaor. • V. reg. Vrb. De FAGVTA-,1, V*o> Popvt,oW&AE, FLVONIAI^ poMONAft»1 cvA ,
RITI.
f) CvsasO^ue dicebarar, qui Latinis J ^
lopiiefi qui ventis imperaret | Xktev, ad Or.
1 D
D
H P D l « ^ M r i » D Burmsmo. I ^'«0« inferibiror D
Jiut lupur Vu/gerater mCyrrbeflirum nmmis, Wm fibro i B
H
|
Hvrmfrirtie
kj
D i F 0 & Hi I I L I B 1
K
Ode 4.V. 5 9 . ASeruius in VUT. >*Eneid. v, 84.
1
aUC F«fcRVATAE, MARTIALIS, MAK J ad ea verba : Tibi maxima Bmo. De MAGNA
MAGNAE feu MAXIMAE,
! ieu MAXIMA, Virgifius lib, VIII. wEneid. eod.
E
|
tionibus inuocabatur. Ac primum de
| J verfu, & III. Mn. v. 4 3 7. & in Ciri, v, 1 3 9 . *
I
I ! tefte* exftant Varro lib. IV. de Ling. § Ouidius lib. II. Faftor, v. 43 5,
c 10. ®>cero in Orat. pro domo c. 5 7 . OuiLXXX, M A R T J S nomina,
S
Liuiusfib.V.c*l. |
VL^caa.&XXVU.c.,J7; Valer. Maximus lib. X / T A R S vero S R A B I V I , Q ^ I R I N T , VLTOft*/)» J
V I H 1 0 . jfenobius Iib, VI. P- Victor>iii
8
nominibus colebattir. GRADIVI fitmen'
regione Vrbis. Plurarchus in Camillo, Seruius tio aLiuiolib, I.c.zo.&II.c^^iVelleioPaterc.
in libr. i vEneid, v. 12. ad ea verba: Q«o m*- ) fib.Vlt, Ouidio lib. V. i H
Faftor. &fib,XV.
I
ttefoi & u i VIII. iEncid. v. 8 4 . ad
| { Metamorph, v. So";. Fefto Pomp. Seruio in fib.
j
maxima Iuno. I D . Auguftinus lib. VIII.de | I. v. 290". &III.v,35 , ,J^neid.QviRiNiya Ser- J
I
Dei. c i* De L V C I N A , Vtrro Ub. IV. uio iiftiem locis. ViTOttisj ab Ouidie Ho. V. J
I
Lat. c. 10. Ouidius lib. VI. Faftor. v. Faftorum.v. j / 7 « Succortfo in Augufto cap, 2 9 ,
39. Iulius Obfequ. Iib.de prodig. c. $$. Pub. Plinio Iib.XXXrV.c. 8.MartiaIi Iib.VH. Epigr.
Iib,III.Aitn.c.i8.&XIII.
Vi&or in V. reg. Vrb. Seruius locis modo cita- ^
tis. De OPJ GENA , Feftus Pomp. & Martianus c, 8. Dione fib.LIV,p. 6 0 2 . Ammiano MarccII.
CapeHa lib. II. pag. 38.^ Eaque foraflis, nihil fib. XXIV. cap. 6. Sex. Rufo | Pub, Victore m
enim aifirmo, jffi Arnubii libris OSSIPAGINA V n i . reg. Vrb.
vocaturv
De MON*ETA, Cicero lib. I. de Di-
LXXXL A P O L L I N I S cognomina.
uinat. Ci4jT» Ouidius lib. I. v. 6$ 8. & VI. v. 111.
I
Liuiusfib.VII. c, 2$. Valerius Max. libr» | i
SANDALA&f* VelsANDA9 c. g. Macrobius lib. II. Sacurn. c. i l u Soli* I
JL.1AR1I, C A E L I S P I G ^ ^ C O j l C r ^ ^ A L A !
in Polyhift. c ,**.• Plutarchus in Camill. p . | T I N I , TORTORlS^fiOS^Atl^y 'CONSERVATO148, De sos P J T A i Cicero lib. |
dc Natura
R
&
CONSERVATORJtS
AVGVSTORVM,
Deor. c 2 9 . & in Orat. pro Murxna c. 4 1 . GRANNI^, MONETAX46, ftRAESTANT|»,1pROOuidius Kb.II, Faftor» M .$6. Liujus lib. XXII. P VGNATOlt,*S, SANCTI i PACIPERIS TVTELA- j
cwJCXXm. cju & XXXIV. c. 52, SiL Irali- 1 * i S cqgnOminibus adorabatur,
De ApoIIine
cusfib. XIII. v. 364. Iul. Obfequ. lib.de pro- I quidem SANDALARIO vel SANDALIAR-IO i )
dig. 9 t o & . Feftus Pomp. & Pub. Vicror in X. mentionem fecitSuetonius in Augufto, cap, 57»
regione Vro. * D e MAT VTA, Liuius Iib. XXXIV. &Sextus Rufus & PubliuCVSclor"in IV. regionej
I £Jj, & Viclor in X t reg. Vrb; * D e IVGA Vrb. D e fi^ELTSPic* Sex. Rufus&Pub. VTf-J
fcvb pVGAti i JFeftus Pomp. Seruius in IV. |
in XI. reg, Vrb. de MED 1 CO Liuius Iib. XL»
ALneid. & vetus inlcriptio. (apud Gruter. p . C j r i . O e PALATINO, Suetonius in Augufto c.
!
t.$») De VNXIA*; Arnobius Ub. III. & 29, & 3 1 . Horarius lib, I. Epift. 3. v. 17. Dio lib.
VII. aduerf. gent. Apulcius Iib. VL de Afino LIILp. $6$, De TORToRE,Suetonius in Auguaur. Martian. CapcIIafib,II. pag. 37, D e C I N - ftoc. 70. SOSIANI meminit Plinius lib.XXXVT.
X*A, f eftus Pomp. Marrian. Capella lib. H.pag. cap.J, Cerersc appellaciones ex nummis veteri37. Arnobius Iib. III. D C I N T E R D V C A , & D O - bus&infcriptiouibus excerptx funt.
MIDVCA, Marcian. Capefla B). II. pag. 37. &J
LXXXIL M I N E R V A E cognomina^item D I A D. Auguftinusfib.VII. de Ciuic Dei, cap. 3. De j
'NAE^VENERIS»
H
«AfcRoTiNA, Varrofib.V. de Ling. Lat. c. j . l W,
Arnobius Iib.III.Macrobitls fib.I. Saturnal. cap. | ^Cimili modo MINERVJJ;'*AVGVSTA, P A C I F I -
11 a
C A , V I C T R I X , SANCTA cognominatur inf
cap. 8fr,Martian.Capella Iib. U. pag, 38. Arno^j veteribus numniis&in/criptionibus. Eadem c v - |
'tjhis fib.ni.D^Auguftinus fib.VL deCiuit. Dei. STOS VRDIS R.OM, vocabatur. Etitaeamapcap. r o . De FLVONIA, Feftus Pomp. Arnobius pellat Cicero in Orat. pro domo ftia ad Ponrifilib. IIX D. Auguftinusfib.VII. de Ciuit. Dei, cap.) j ces c.57.&Epift. 25. lib.XIII. EpiftoIar.Famil»;
2.&3*_De POMONA.Arnobius Kb. III. De cv-)J EtEpift. 3. lib. VII, ad Artic. Eiqne, hoc titulcsl
I ffl^fl Diony/ius Haficarnafl*. lib. II. p. 85- Fe*J J fignum dedicafle Ciceronem, anrequam iret in
ftuspdinp.in verbb; Curialef, & in verbo: 6VJ exifium, Plucarchus in eius vita, p. 876*. & Dio
R
iu lib. 1 1 VHt. i^neid. / | Del I Iib.XXXVIII.p.77.fcribunt.
I
soROKiijpFeftus Pomp. inivedbo, Sororiumtj*\
Quod ad DIANAM actinet, eam AVGVSTAE,
gillum. De PEBItVTIDE fkV. *lPCT|VALI «pj
FEBRVATA, Feftus Pomp. Martian. Capella lib. I
H.pag- ?7- ^aiobius lib. III. De MARTiAir,|
Sex. Rufus in Vtl|ir£feg; Vrb. & nummi Tribonia^ |
ni Gelll D e MATftoif^Horatius Jib, UI. Carmj
CAELESTJS, C0MPOTENTIS , LVCIPERAE,
t V C I N A E , NEMORENS«,TRlPL'I;Cl^,T'Vjl i *LARIS, VAtERIANAE, fpCTKi/OtS\
REDV-
e i s j . CONSERVATRICIS,appeIIationibusornatani,inveteribusimmaii5&irucriprioiiib.inuenio»
F fW
VjewV*
J W Cadem t^^iiiritii,Curilit,Curulis,^\i^S(ruinm | c. v. Cuper. Olf.H, 3. qui eandemfacitcumIunonc
SofpiiM.
0) ScJ inrr.vruditisnniilegenjuin docuere ap. Suer. 1. c. Smidliatut. Nam Sandntiariui dici «leus nulie
modo poceft, cum Imc vocabulum (igntiicec arti&cem fandaliontm.
H
•
RramHiliU^^Blfl
1
VENVS iridem varijs nominum appeUationi- N 0 jjraoa P. ViQor in Jv\ reg. Vrb. Reliquartim
j>us inuocabatur: vtpura, ERICINAE»I,IBJTI- appellarionum teftimonia e vfreribus infcriptioNAE» V E R T J C O R D I A E , C EN ITRICISt^CE-OA- nibus &nummis petenda funt.
CINAE.feU CLVAClNAfcjGALVAE, MVRTIAE,
V I C T J U C I S , P L A C I D A I , ALMAE. k) D e E R I -
LXXXTv*. OPIS cONSiVA.tnom«i»'|^RES
diuerfmode appellati.
CINA, adeundifunt, liuius lib. XXII. c i o.
XXIIL c. $ u XXX. c. 3 8» & XL. c 34. Strabo J O P E M porro, GON4IVAM appellacam, Vattt)
lib. V. de Ung, Lat. c. J . Feftus in
1
lib. VI. Ouidius Hb.IV.Faft.v. 8,7:5. Sex. Rufus 1 ^
ficPub.Victor in V.rcgione Vrbis. De LjJBiTi- Opima, & Macrob.lib.IIl. Saturn. c.9. teftanrur.
LARES vero, quos Prifdanus xaercMi&lous
N A feu L 19ENTIN. A, Varro lib. V. de Ling.Lac
\c,6* Cicerolib.II.deNacDeor.c. 23. Arnobi- WM& interpretaruf, interdum FAMJLIARES,
us lib. rV.aduerC gent. Dionyilus Halicarn. ilb» interdum P A T R I I , sionnunquam Vero PRAIIV. p, 16*4. Plutarchus in Numa p.67. & inA/- STitts» alias eriam GRVNDILES* lUas coxi*
rloic p. 269. Nonius in vocc Protuhium. De iiT&t*>*n!im tfostYUfii.alias PERMARINI
v E KT 1 c o 11 n 1A, Iul. Obfequens libro de prodig. vocabantur. De FAMILIARJBVS menrionem
c.97, Valer.Maximus lib.VIII. cap. vlt. Ouid. f.Ktunt, Plautus in prologOV* 2. Aulul.fcRulib. IV. Faftor. v. 1$3. Plinius lib. VH.c. i5.Sc- dcncAd iV»Sco\v.i. Cato deRe ruftic cap.
linus in Polyhift.cap. 7.deGEN jTRicE,fiueto- t4J. Cicero Ub. II. de Legib. c 17.& Orat. pro
nhis in Iulio, c. 61. Appianus Hb, II. de Uell. ciuil. 'Quintio c.27. & pro domo fua, c. 41. & II. Phip.470. Dio lib.XLHI.p. 254.&XLlX^jt47o» Hpp» cap. 30. Suetoniusin Calig.c^. De PA»
Plinius lib.VII. cap. 38. & Hb. LX. | %$. & TRJ is, Tibutlus Eleg. vlc v. 15.lib. I. Horarius
lib. XXV. cap. 4. & 12. Epitome Liuii lib. CXVL Hb.L Serm.Sac 2» v. fS|. De PRAPSTTTIBvs,
Macrobius lib.I. c. 12. Solirtus in Polyhift. Ser- Ouidhis V.Faftor» V. 73;}. Plutarchus ev hrrlois,
uius in llb. II. Georg. ad veribm 380. Baecho p. 276. Marrianus Capelb Hb.II.de Nuptiis Phi\caper omnibur korir Caditur. De CLOACINA» lolog. pag. 38. de GRVNDILIBVS, Arnobius
feu CLVACINA, Plinius lib.XV. cap. 29. Varro Ub. HI. & Non. MarceUus & Diomedes Hb. I.
lib. IV. de Ling. Lat. c. 1 o. Plautus ia Curcul. Act. Grammac De COMPITALIBVS , Suetonius in
IV. Sc. 1. v. ioi Liuius lib. III. c, 48. Minutius Augufto cap.31« De HOSTI LI I S, Feftus Pomp.
Felix inOctauio,c 25. CyprianusEpift» 57. La- de PERMARINIS, LiuiusHb.XL. c52» j
ctanrius lib, I. cap. 20. D. Auguftinus Itb. IV. de
Ciuit,Dei,cap. 23,&lib.VL cap. 10.de CALVA,
LXXXV. D n TvTJfeiARES VBBIS fwm»Lacrantius lib. I. cap. 20. Capitolinus in Maxinatim haud inmcati. D11 p AT R 1 i, JD«
mino Iuniore c. vlt. P. Victor&Sex.Rufus in reinferi MANES cur diSti?
gion. VTII. de MVRTI A, Varro lib. V. de Ling. |
Lat. Pliniuslib. XV. c. 29. PIutarchUsinAirW A tcum TVtEtAkl
ROMAE
p. 268. De v 1 CT R 1 c E, Plinius lib. VIII. eap.7»
inuocandi erant, nullos ruifle nominatim
& lib. XV. c 29. Vafro lib. IV. de Ling. La t.c. 1 o. inuocatos, fitis conftat. Nam^-vt .Macrobius
Plutarchus inPompeio p. 6$$. & numilmata Iu- Hb. IiI.Snrurn.ap.9. C. Sempronius inHb. de
lii Cxiaris /) De PLACIDA, Rufus in V. Vrb. Diuif. IciUa:, SoUnus in Polyhill. AcVIurarchus h
reg. De ALMA, P. Victor in XII. regione Vrb. Kirleis p. 178. auctores funt, Romani eum DeMacrobius lib. III. Saturn. c. 8. & Vetus inicri- um, in cuius rutela Vrbs Roma crat.&ipfiusVrptio. (apud Gruter. p.CCLI.)
bis verum & Larinum nomen ignotum efle voluerunt. Plinius Ub. XXVIII. cap. a» Verriut
F/aecus audores pfftm tiuUnu creddt^h oppuLXXXIIL HERCVLIS cognomituu
gnationibut ante onmiafolitum a Homanis facer*
T-JERCVLIS autem V I C T O R I £ P I N V I C T I , dotibur euocari Deum, cuiur m tutela id oppidum
TRJVMPHALIS, MAGNI CVSTODIS ClR- ejfeti jtromittique illi eundem \ aut atnpliorem lol-j
CI,OLIVARII, SILVANI ftu SVLLANI, DE- bj»w
FENSORIS,' COMITIS & CONSERVATORIS tifieumdijciplitui idjacrutfc conftatque ideo occuU
cognomina fortitum reperio. De vicTOREau- tatutkijm cuidt JDei tutela Roma ejfet* ne qui
ctores funt P. Victor in VIII. reg. Vrb. Lucre- hojtiulijimili modo agerent. Proinde Virg.lib.I
fius Ub. I. Macrobius lib. III. c. 6. Virgilius lib. Georg V498.generaUter precatur in hxcverba:
vni, iEneid.v. 362. de IXVICTO idem eod,
D11 > A T R H INDIGETES, fpRomuUy Ve-\
Hbro, v. 293. Silius Italicus lib. I. v. 512. & anriJlaque mater.
qiw infcripriones, (apud Gruter. p. XI .VI. de Vbi Seruhist Poetiai inquic, Dii Wft-ftju^
TRIVMPKALI* Sex.Ruftis &P. ViaorinLX.reg. Nam verum nomen eiut: numrntt quod B H H
Vrb. de MAGNO CVSTODE CI&CI , Ouidius tnce prceejfet, Jcn^Jacrorvm lege prohih0\
Kb.VI. Faft.v.2Q9.&Sex.Rufus & Pub. VuSor quod aufut qmdcon irihunut PU mmtfarej
in LX. reg. Vrb.de OLIVARI 0, Sex. Rufus& Pub. erucem leuatut ejl: £ t ita Cicero ui Bra(J
VictcjmXLreg.yrb.de «iLVANofeusvLLA- Sc9crioi»ytto. TeiPatriaiObteflor&votpilj^
*) Aliam faciebanr eotligtnamt coeleftem Varro L. L w. IV. Grxcis dicirur u^xviet • aliam vero nltiuagMK, VMlgtriam, Aptdti. Apotog. quam Grrci Ituvtitiuov vocarunc. v. Cufier. tlfflII. 2
t) conf. Gnutr. hjir. p. LIX, 10.
fc^j^^
J£|§|
^B
•
•
/ f O R M V L I S
wmjidium, &c. NefS*
felbIicumlib.1V.
v.c»7a$.
euorurn anfpiciit ftat £ty%
dana Roma.
*
Idemque confirmat Ua precntio, qua poftremus
Meramarpbbieos Iifiet concluditur, qux huiufmodiprcfarione eonftac, v. %6tftL '.
fiis
ri» PREcor, AtNEAe cfemiTES*ffi^
pAritrjQ_vE oMf
nOM.Scipio apud|
7t&ti^KWtili*%
t
L I B. St-
47
gione VI. Vrb. L V P R I M I G E N I A , Liuius lib.47
XXXIV. c. 5 2 . & X L I I I . c. i j i Plurarchus iy
Jtirleap- 2 8 1 . & itt(i Tv%. Qv/x. p . 322. Dio
tfb.XLII. pi 222. De MASCVLA, Plutarchus
lupra diciis locis; D e o RSEOJ^BNTE, PlUtarchus
in Iib. irtft rvx. faf*. | c. P. VicTor, &Sex. Ruin 1. reg. Vrb. & nummi veteres. De R E S P I C I E N T E , Clcero Iib. II. deLcgib. c. 11.fo*
^ H
enftiCst mm
Vittor in X. reg. Vrb. D e v r RG 1 NE, feu VIR-^
^ g i c t y i r lkJ>iGErzs,'gefiitorqui:
&ijskt>ij Vatro lib. I. de Vita.,pop. Rom. apud
I
Nonium in/yverbo,
Arriobius
lib. II.
Plurarchus
A I T / WVndulatum,
, & jo Ub. w»f
1 TU%. (?»/*•
Veftaque Cafareot tnterfacrata penatet•,
c
D e REDVCE, Dio Iib. LIV. p . 5 2 7 . Marj H k f w / i Cafartd tu Phcebe Jomeftice Vfta,
\tialis Iib. VIII. Epigr. 6 4 . w j . S e x . Rufusin
Wm
Itrpeiat lupitef arcet,
I VL regvVr;j>is*CIaudianusin Panegyric. in VI.
I
aiiot vatifat appellare, piumaue
\ [•HonoriiAug. Confulat.'?• 1 &nummi antiqui,
A c plane
B P o m p . JJWtt|GETES : DeOS
I vetcresque inlcriprioncs. (apud Gruterum p. L.)
|
R
quorum nomina vulgajretsgn UcejL» j B SEIA, PUnius lib. XXXVI. cap. 22.Pub.
I
vtfyie Dcos MANES, kf eft
1J \&6t in VL reg. Vrb. & vetus infcriptio. (apud
1
I lupplicitep *o* venerantibus,'
" | | jCroter. p.LXXlX. $.) De BARBJ«TA, D . AuguS
morris^idcm Feftus ih verbo,
1 J Jftinus Kb. IV. de Ciuitat. Dei c. 1 1 . & lib. VI. cap.
Viaor, inXII. reg. Vrb. D e
1
Similirerque Pauius principium diei i | I,. Pk^b&tk&sfyP,
m
Marte appcllntum traderfs, adiicit, In- J Jpv^BEJcA, Ouidius lih.IV. Faftor. vt 3 76. Dio
p . '%$&. Sex.Rufus& P. Viclor, in VI.
M
inde nftos MANES diclos, vt Jiippliciter J g
appettati botu ejfettt. Bonum enim auriquos nvh J reg.Vrb.&nummi veteres. De P R I V A T A , Plu- J
iww dlvifie, Varroqooque lib. V. deLinguaLaiS, I tardius iv AjriW,&wffi TO'%. guft. De D VRIA,
~°~*~ra tai&or eft.
JOuidius lib. VLFaftor. V.784.P. Viflor in XIII.
•
•
; WXXVl,
WtttVtiAZ
I (& pGRTVIifA H-VnrSCjVE DIEI
fputatio.
I
rcg. Vrb. De B E N E S P E R A N T E , Plutarchus ev
appel/ationet. . • J0f \t\nioie,
|
& wff J TJ%. §u/jt. Sex. Rufus in I. reg. I
3 Vrb.
De V I C I N A , Sex. Rufus in in I. reg.
I Vrb. De LI BF.RA,Sex.Rufusin Vl.reg.De STA- J
^ " E C FbftTv 1 &• ^pj^IIatioifes. pnctermitten^ VA, Rufus ibidem. De AJ>r I V T R I C 4, c 0 N s E R" % loflt, CUK •*' Voiibr]£, f uSrti 1 BRJ$£ V.ATRICE, GALBANORVM, & OPIPERA, VetePK IM«ENI AE, E<^t^IW»;VlSPAa^lvE» BltE^ fxes mlcriptiones. (apud Gruterum pag. LXXIII.
r
• J S fe"a PARVAE, i*A>c>iiAE, oBsEctyEM^ris*]
msyiciiNTisj-SvjpqJuirjs
feu YVRAJNA-J
LTjf-i mavctS,'1
silAE.^B^ABATjtfe, »fA;J^|
MhSAlS, > V R l . j ^ * ; ^ R t y 4 t ^ > , - ^ . v B l A E < ]
»EIg£ ' R P £ R A l ^ ' § V ' y i Q I ^ A E ,
tlBER^EijJ
1TATA*>; ADi v f RlC/IV CON%Ei,tATRlCiill|
eACBA**0'KVtM/ s O-P/PERAE, P E l ^ F c W j , " * ^
J *|f^LJKV.r.a. &p.) De FELJTCE, MANEI*TE>|
J A*Gy,s.TA, veteres nummi.
Quem in cenfunii J
mirabitur quis, a me Forruna: HVIVS D I E I no-
fflen minime deferri: quam tamen Cicero Ub*I&
jdeLegib. c. n.agnofcit, cumait: Fortunaqjut\
\Jit, vel HVIVS -DiEi (nam valet ia.omaet diet)\
\ifel RESPiCiElsfS ad opetn ferettdam ,
81
MENTfs^ 'kft&vsTt/fa appellationibus
M Qliam leclionem alter noftri fbculi Varro, cuiuR
fco^ores Romx habebanrarV 1 1 DeROlrfi, ^ memoriam fmcie & religiofe, vt debeo, colo,
s
|tites prodaco Varronem Vb^ IV..c. * o . & V.j feclam eiTe cenfuit, petitaque ex Plutarchi
c. jjydeXing. La& Ciceronem iib. H, de Iegib.j \4jw> p. 4 2 0 . auctoritate confirmauit: cui & alte?
g 1,1.Ouidium lib. yL jFjjftur» y»BJg. Liuium j ^ emuncfx naris in fuis docliiiimis Emendatio>
Q B ^ *4tf»'* XXVlt. c.:'iI. golumellam n njun & Milcellaneorum libris aiTentitur.
®
X. Plutarchum Trefi, rv%tie Wmm P* ^ l l|M
PUnii verha lib. XXXIV. cap. 8.
^
Donaiton in PhbrfhiOhk Terentii Aft, V. S c 1 * dahda aedit. At ego longe aUter fentio, '-^»\
D e i ^ a . j EBRr/£)\mis lib. Q H 40.Valer.Ma, B
feuinterpretarionemfeu
OT
'
B
D I. cap. j,"& Rb. V.^Sp/ ^^Dionyfius aperte Ciceronis verbis repugnare, aio. Ni J8»
•^i Q > I 8 7 . Plutarchus in Corio-J ijSviufto cumeisfacramento contendere nonde1|
^^^^^fir^X&^ic,Mfflfcfll^^JlMi
^ 0 ' ^f^^ iudiees e decuriis eorum, quibus
JE).AiiJ
"™j*j
cap. 1 0 . 1 jipr l^pit, f<e&, prius teftatus, a me eorum meD Hierofiymo?Jfo. \. ^dtierfos *^iinlan.l ^ I ^ H moriam non fbllicitari. Omnium enim dierum, J
E^J-ESTKI, * | H lib v XL. c . 4 0 . Valer. Maxi- H
vnius feu certte alicuius, ilue huius aut
jWtt Ub. I ca{£<^cC|nt. Tscitus lib. 9 I 'ft\ '"iUiusdiei, Fortunam huiufmodi appellatione fi- J
IuLObfeijueiijj&.deprodigiis I l i j . Vitru-J |
Cicero Uquido dcmonftrat, propter eam |
uins lib. III. < a p . % T ) e R R $ V I feu P A R W J ffi
adiungit rarionem: Nam valet « omnet
M j ^ H mtf Quibus verbis ftgnificat, atque adeo aper• WgSj—^MMSM^^^^—^^^^M
I
Vid. Menita p. iJjJv&i^A.^aifb deforti Formma hoc &ftq.cap. «juodammoio emendat. Non enim
fortit furtunj, fei fhrt fortuna haud dubie dicitur.
48
KraEHlliliEBEIlIi
4»re oftendit, Forrunam ita merito dici, quod in
omnes dies valeat. Quc ratio non conftaret, u
ad vnum aliquem diem eius numinis poteftas
reftringeretur, & tam anguftis finibus ac terminis circumfcriberetur. Itaque aCiceronis mente penitus eorum mihi opinio abhorrere videtur, qui itfti^eu inmtis TV%IJV JS animo habuifle
eum cxiftimant. Dicam quod fentio. Qui voci
antiqux «j melioris notx manus adferre aufi
funt, clegantem locum fcedauerunt. Idque vitium feu flagidum viris alioquin acutifnm s* $
perfpicaciflimis aciem oculorum perftrinxiflc mirum non eft. Quis eft enim ram lynceus, qui
intantis tenebris uihil oflendat, nufquam ificurrat? Scripferat procul dubio Cicero: Fartunaquefit, W/HVIVSQJ/E D I E I . n)
Quo nomi-
ne vicum fuifle in decima Vrbis regione, qux
Palatium contincbat, P. Viclor docct. In regionumquoque monumento, quod e lapide, qui
eft fub porticu Capitolina, nobis fideliter Ald.
Manutius P. F. cxfcripfit, regioni decimx idem
vicus adfcribitur. Ac plane cbmplures vrbis Romanx vicos a finirimis, propinquis, aut vicinis
Fortunc templis nomen traxifle, cx Sex. Rufo
§ & P. VicTore liquet. Nam Uli vicum Fortunc
OBSEQVENTIS in prima vrbis regione reccnfcnt, & vicum Fortunx v i c i N A E in tertia: in
quinta vcro vicum Seium: in fexta vicum Fortunarum: in feptima vicum Forranx: in decima
vicum Fortunx RESPICIENTIS. Quin etiam
e mnnufcriptis P. Vidoris codicibus, ita hunc
vicum Onuphrius edidit: VICVS HVIVSQVE
DIEI FORT. AED. Qux poftrema verbaFor-
tunx xdem flgnificant. Prxterea xdem Fortunx IIVIVSCE DEAE, vel, vt in calamo exararis
libris habemus, Hvivsce DME mcmorar Plinius
lib. XXXIV. Natural. hiftoiV cap. 8- B quod
fentcntiam noftram non adiuuat modo, fed &
plane firmat. Nam quod erat ab eo fcriptum,
HVIVSQVE DJEI, facili litterarum C. & Q. metaplafmo tranfiit in HVJVSCE DIE. QUX cum
ita le habeant, prxclareque iafta fint caulcnoftrx fundamenta, necdum tamen oculis animisque ofTufa caligo difcufla eft. Demus enim,
hocce',&'\haccefithuiufct. Uuiufqtu autem afttu
fignificat, id tft vthufcuhttque. Cuite loci indicium mihi fecitFranciicusPithceus, cuius vt confuetudo, cum propter exlmiatn do&rinam, tum
propter fummam morum fuauitatem, miht eft
iucundifTuna, ita ei pipvrftt hxc foluo libcns
merito. Igitur Forruna HVIVSQVE DiEi,eft
|
vniufcuiusque diei: cui interpretationi bellequadrat & conuenit Ciccronis xtiologia: eodemque
collyrio vulneri PUnii medendum eft. Ec ita
Q
jveterum monumen
opc, fua vox Ciceroni reddita eft,fiiaquegermana Forrunx appellarioreftituta. Vtdetit crgo,
quam fe memorem gratamque pofthac illa. falfo
credira rerum humanarum dpmina prcbcbitj*; j
quxamiflum illuftre nomcn per me recuperauit.
Sed properantem me ipfamct adhuc Fortuna
moratur, fuiique laqueis conftrictUm &c irretitum
tenet. Vereor enim ne mihi ioiuriarum dicam
fcribac, quod BONAE, ac V I R I L I S ritulos, qui-
bus Romx colebanir, tacitus prcteream. iNam
fub vtroque cognomine, templa huicDec.aSeruio Tullio conlccrata, dedicataque futffe, prcfi
aclfirmare non dubitabit, quifquis Dionyfium HaUcarn. a Gelenio in Latinum fermoneifc
conuerliim legerit Ub. IV. p. 172. Verum, vt '
breue faciam, quod ad BONAM rORTVNAM
1
attinet, hoc merum Gelenii commenrum eft, cui
(quod bona eius pace ac venia dichim fit) hoc
in loco fbmnus obrepfhj. NunqUam enim Halicarnafleo in mentem venit, Seruium TuUiuni
BONAE FORTVNAE templum exftruxifle, fed
hoc duntaxatfenfit, cumFortunc, qua femper
bona, profpera & fccunda, vfhs fuerat, ccmpla
duo condidifle: vnum in foro boario, alterum
fccundum Tiberis ripam: idque planum S perfpicuum fiet, fubiunctis ipfifmet verbis, quc
male accepta erroris huius anfam dederunt» Ea
fic habent: Totvrx Sian^«£»^«(<^. h fflmm
re iLitMTat itaivuitS) vetus i$m •jrctfetaxivetaoi»
Mfijl Tuxiis, M ttot^a. iteivrm rov ma t$o£tv
oiyeiQ^ Ktxen&otf. Tcv /Jy h eiye^eiffltt»A*fAtvtj Boctflot, rev 0 ersfov ht) rotis >)ii<rt T 5 T I /3*gj(pS., p ANAPEIAN itfovijyiznotv, Q |
Romx vicum fuifie HVIVSQVE D I E I , quod a
H
Forrunx templo nomen inuenerit: nondiim adhuc res confccta eft ex animi fententia. Etcerte
ineft huic verbo obfcuricas, cui nifi lumcri adhiLXXXVII. Z ? « V I R I L I FORTVNA difquibucrimus, nihil cgcrimus. Verum, ne diutius
fufpcnfum leQorem teneam, nodum hunc Gor- Q u o d autem ad V I R I L I S appelrarionem atd>
dianum cxplicabit, expedietque Marius Vicrori- ^ » Het,quxftionis efteamne Kvifeuu noininc
nus, qui,in Ub. de Orthograph. aliam atqueaUam intelUgi Dionyflus HaUcai-nafT. volueric; quod
efle harum vocum huiufce, & huhifque vim & ponon immerito in dubium vocatur. Tentarienim
teftatem ita tradit: Et huhifce, ait, & huiufque
pote
rtJHt fcribuntur: fedfuo loco vtraque. Nam ab
T V A E nomina fynonyma efle. fo eamque
fintenriam me Plutarcbi auc2oritas jUquando
m
tH<-\ix lefHonU veritateoi ac poflefRonem audeam iuitis .vindiciis tueri. Nam quod Cicero dicitf
nsm vattt im omtut <fi«,id viderui dw docere,adpeUarionem Forrutue efTe debere eiuunodi, cuiutvig
non ftatim pateat. Vult itaque confecrari Forronam bmhu vel bminfet dki, proprerM, quod qui qno*
qus die forrunam vcncrctur, huhis diei forrunam colere videarur: valet enim in anneidies. Dcindti
non poflum illud concoqnere, quod'parac tmmfqmt figaiDcari coinsque: quarnuis eam ia rem hadef
Mani Vl£toruu teitimooium. Neque qi«idquam valet S. Vi&oris «odex. fwm nic pouB) Imk
cmendandum, apud Marium autem tmhuqut pro huiatfme.
I
E * F 0 | M V \L I S g g I B . f i
traxit, qui in Iib. a»fJ rir/yis
B p. g19.
ita lcripfit. Ti)v H itqos 7raretf*£ J}v 3>0PTEM
KMASVA', oirififiv, lo-x^foiv, | AflypuriK^y, |
AvJfaotv.. /Mouit me deinde templi
|
conlecrati fitus. Nam, vt Avoftiots ruffls xdem
| Seruio Tuflio hfi rtus tfiovt r S Ti/Btfi&i dedicnram Dionyfius HalicarnafT. fcribit, lib. IV.
p» 17». ita Plutarchus Ttfos norufiu FORTIS
FORTVNAE templum locat. Varrovero apertius, lib. V. de Ling. Lat. c 3 . Seruium TuIIium, FORTIS F O R T V N A E Fanum, fecundum
Tiberim, extra vrbem Romam
| Iunio
menfe, tradit. Ouidius quoque lib. VI. Faftor
B | 773« FORTEM FORTVNAM in Tiberis ripa
S
beneficio ac munere templum habuuTe memorar, tibc modo:
I
Quam cito prerterewt: P P R T V N A E FORTIS
honorefi
•
Poftftptem tucet W^m aShtt trit.
Ite, Demn lcrti FORTEXT telebrate, Quirittr,
In Titierisripamuncra Regis habtt.
Er mox:
Pltbt colit hanc: quia, quipojutt, deplebefuijfe
Fertur, &" ex humilijceptra tulijfe loco.
Qux vehementer inter ie congruunt. Nec ta-
49
R1L1 permifcentibus. Quin imo iicut AjQtvct
oltto TIJS Avdfeiots Plutarchus ieiungit ac feparat, eodem modo Avofeiets & Virilis cognomina
nihil commune habere, periculo meo, bono
certe, afieri pofie crediderim.
Vnus mibi icrupulus reftat, qui memalehabet. Nam Avo^eiois rvyys templum AneoMarcio acceptum fert Plutarchus in lib. Treel )jtt
P<u/4- vno & item altero loco p . 3 ig. & 322.
Contra, Dionvfius Halicarnafi. Seruio Tullio.
Qua de re ieu lite! 3 ex compromifib arbiter
lumptls efiem, aut arbitrium non reciperem, PaIxraonifqae veftigiis iniiftens dicerem: Nonno-j
\Jtrum inter eot tantat compotiere lites: aut arbitrio recepto, fi me Pnctor fententiam dicere co-l
geret,pronunuarem: Si QVID M E I J V D I C I I
EST, tJECVNDVM D l O N y s i V M HALICARNASS.XITEM DO. Nam FORTI FORTVNAE
xdem ab Rege Seruio Tullio dedicatam Liuius
etiam lib. X. c. 4 6 . au&or eft. Quin Plutarchus
ipiemet in ea re nihil ab inirio pro certo adflrmare auiiis erat. Ita enim primo icripferat: Keif
ru%oi 7/8 rijv ri/%r\v rij Avfy&ot iteequvopiotoev.
Verum quid fibi vult, quod idem Plutarchus
FORTIS FORTVNAE xdem fitam fuMTe icribit
men hxc a me eo dicunrur,vt FORTVNAM V I - II in hortis, quos populo Rom. Iulium Cxiarem
RILEM albo noftro expungi velim: alioquin ea legaffe, cumeo Suetonius quoque refert? Nam
Ouidii fidem imploraret, qui eam non cxlo
| hinc gradum mouere non pofium, quoad' hunc
1
tum vindicat, ied & fancie religiofeque a ma- inluper fcrupuluin exemero. 1 IPkne I quod "ait
Plutarchus,
non
de
ea
P
O
R T I S FORTVNAE
tronis coli iblitam oftendit his verfibus, quos ex
cde, qUam Seru. Tullium dedicaffe conftat, aclib. IV. Faftor. appofui, V-tffJ. fequ.
Difcite mmc, quart po RTVNAE turd$u 1111 cipiendum: fed de alia recentiore, quam Tiberio imperante, ob recepta Germanici
| figna,
Detis, eogtlida qui locut huntet aqua.
qux cum Quintilio Varo amifTa fueranti TiheAccipit ille htcuspojtto velamint cun£fas,
rim iuxta dicatam, Corn. l'acitus Iib. IL Ann.
Et vitium nudi eorporis omnt videt.
Vt tegat hoc, celetque viroi', FORTVNA V I - c.41. memorix prodidit.
KILIS
Pra-flat.
A quo adlertore repulii, vix vfquam in alio
quoquam Latino audore, quod fciam, fedem lo-
LXXXVin. PoftfpecinliaNominaxiW DEAEQVE OMNES INVOCATI.
C e d iam ex abditis cxcx, vagx, voIubiGfque
cumque vbi confifteret, FORTVNA V I R I L I S Ifi Dex fedibus, in Ioca clara euadere mihi vi~
reperiree. 'Nec enim, quod apud D . Augufti- deor, & cum ex his vadis emerferun>, • £icilior
num lib. IV. de Ciuit. Dei cap. 19. legimus, ad mihi reliqux orationis' curfus oftenditur. lm'hanc Deam conftituendam iufficeret. Vtut fe tur, vt ad inftirutum iermonem reuertar, poft
res habeat, Ouidianx illi V I R I L I minime con- fpecialia ad eara rem, de qua agebatur, inuocata
uenhmt, qux Gnccus vterque fcriptor Tttfi Wm \ Numina, omnes Deos vel Deas confufe in iacris
1 AvJf «*e memorix prodidit: eaque omnino alia inuocari confueuifie, Virgilius lib. I, Georgic
cft § FORTE FORTVNAi/ Vtriufque enim di| v. 2 1 . oftendit, cum &t*wiijj&
uerias poteftates & feparatas virtutes canit OuiDiidjrE DEAEQ.VE, oMNEs,ftudium quibus,
diufI diuerfisque menfibus vtramque cultam,
H
arua tuerk' •
Aprili hanc, lunio illam, peripicue teftatur. MulVbi Seruius: Poftfpecialem, inquit, inuocationem,
toqueprobabiliusefiet, eam rrjs Aff"tv(&» notranftt adgentralitatm, nc quodNutnenprcetereat,
mine fignificari a Plutarcho iv Atriois p« 28 T.
more Pontificum, per quos ritu msm m omnibut
& in lib. Sm rvxtjs Pupatiw, M 3 18« Vtroque enim loco varias & multiplices Fortunx ap- \facrisipoft Jpeciaies Deos, quos ad ipjumjacrum,
pellationes enumerans, inter eas Afavx ponir, quodfiebat, necejfe erat inuocari, generaliter omnia
, q u s fi iure duitatis Romanx Latinitateue do- j Numma inuocabantur. Idem Virgilius lib. VI.
iianda fit, impuneper me licebir, ei v|*Hi'i*| jEncid. v. 6*4.
DHQ.VE DEAEQVE O M N E S , quibus obftitit
nomen accommodaii. Quod vt conniuentibus j
Hion.
oculis facile paterer» ita Tribunitix poteftatis
Plautus
Pcenulo
Ad>.'Vi
S
c
4 . v. 104.
iure, fi mihi id imperium doctorum iuflragio I
mandaretur, intercederem Avifmoty cum vir\ . D I I DEAEQVE O M N E S , vobis-habeo merjto
^ ^
magnets gratia/
•
_M
Sic
5o
B A R N.
R R I S S'6-Nf I
Stc 8 Onidius in Ibin I poft fuperos inferosque Virgilius lib. IV. JEn<e*4pp $7^ift
inuocatos, adncit, v. 79. f.
i § | quoque,pkbs Superum, Fauni, Stttyrique* ^RSSO^t'E«: i^pMM/, nefirfqu/t labordmt \
adfis;
Lnrefquer
Fluminaquc, M Nympfafiviiideumquegenus: His quoque D£t v% g 1A M.
Denique ab antiquo-, IJmip^ejquenouiqpe) Qualoqucndiiigura* Ouitlius l«b(VL Fatfor.
ra nujhnm, cmHi
rj adrjie, Chao.
v. 7.3 1. & Plinius Jib. H. Nswur. Hiftor. e i ^ . j
1 tluplicem iHis religioJoCiccro quoque in peroratione Atlionis quintx vtuntui-. Atque hac
in Verrem, poftquam louem Opt. Max. Iuno- nem iniechjro fiiifle animaduerti. Etenim jion
tiem Reginam, Mineruam, Latonam, ApoUinem, verebantur inodo, ne alium pro alio DeAun ,noDianam, Mercurium,Herailem,Matrem Idxam, minjmdo felia religione populuro alligarent, |
Caftorem & Polludcm, Ccrcrem & Libe^m inv«| quemadmoduro Gellius Ub.B.c.4S. trathr: ye-'
plorauit, addit: ciTERos. ifEM D M S , ^ » E - rum «iam formidabant, ne Deos jMururo grato
ASQV*- OMNE3 IMFLORO ATqyflf-OUTE- nomine appellarenb Pcoinde ScruiuswHb.IW'
*ontilice« faibit precari GOUSTOR. Similiter Manlius apud Liuium lib. VL j ^ ^ f f l
cap. 16. Iupiter, inquit, £>//. jKiw:. lunoque iueuifle in hxc verba^.lti^Mwyi n.Mj^jlT6Rrginn ac Mncrua, CETERIQVE D M » DEA«- TE*«^f«fiV QyOAtJCftfflOMINE^P^IgjiM
oy E, 91«' Capitulium arccmqiie incolitu, jkdne w-votVER.is. Quem morem & formuia Deuo•ftrum iiuliteiiiacprajidemjiiiitis vexari abmimkis?tionis corefirmat,- in qua fcrlptum efls Htsvk*
Seneca Epiflol.i 90". '.Ifeque m 1 ,tieque DEAE TER, VEIOVIS, MANES, jljlB VOI QyO
^ACIANT, vtte Forhmain deiiciis habeant.Plau- ALIO N O M I N E FAS EST ®
"
tus Pa-nulo AcT. 3. Sc. 3 . ^ 5 4 .
p 11 D E AE.QV'E Vobit-muJta bona dent»
E
XG. No 1 1 1 § DEQRV*« - o # ^ * * «>**
pledti foltbcud inpretatimmk,
t^iufque tei ergo omnes eorumNuminum.quc
;.$jpf fsjsj yfe ofA jtycII) © ^ s * j
inuocabant ac vcMerabanrur, appellationes >\
I
«HSA.ES: Qvistiyis^V^
precationibus iuis complc4i folebant, |
A tque vt vltcrius progrediamur, I precatio- modurn Caoillus in hymjto Dianx, &Ouidiux
nibus conlueuifle dici: SIVE DEVS s i v t Hb» IV. Mecamorphol. |
| ra hymno fiacchi
DEA Es;auclor eft Arnobius h*b. IV. aduerf. teftantur. Ea caula fift>. cur ibidenvCatullus
gent» Vnde Gellhis Klu 11« cap. zg. Eas.fe- poft varia edioi Dianx nomina, fubiungat,v. ^ | v
riasjiquispallu/ffii, hoftiam, SIVE D E O , SIVE
&s,,quoctmque tibiplacett
DEAEI. immolabat. Sic & in ea, quam fupra
$an8a tiotnine*
protuli, frntrum Aruali um tabula: SIVE DEO Virgiliqs fib. L i£neid. vy..|«J».
SIVE DEAE; lcriptum cil. £oque pcrtineiir
O quam tememoremt virgS? namqut haud tibi
hxc Leuini vcrba, qux 5 Macrobio lib. III. Savulhtf
turnal. c. 8« referunrur: Venerem igitur almaih Jtfortalis:*ttwxlnmirimf(mat': QJJe»afrte\
adorans, sivfe EEMINA, siyi-MAS,afovtiahna
An Ph(ebifarortan Nympliarumfanguinisvna*
notfiluca eft. Ptutarchus iv Aeruis p. 278. Aioi Eodemqueexemplo HOratius in caro»U»e,f«:cu*
r< rcv Seev biavov, u uc&A<?<*rafflPfltyMjv O#£HV lari, v. 14,
^ f f l ^ f f l ^ H ! E^ T £ EZTlN APPHN
Ijtnis Ilithyia tuerepariuSi
H QHAElA, Xj Afy«v ttTtet^tnreu m ovoncifav.
Siuejtu Lucmaprobas voum*
Alias tamen (rectene anlecus, in medio relinSeu Gtnitafa*
quo) legimus precatoseos: si DEVS, Sl DEA
Eff. Et ita fuum precationis carmcn concipit Simiuque modo Saryr. 6. | II. v. SQ>
Matulme Pater,feu Iane hbtrttiusaHiBfi ••
M.|Cato lib. de Re ruft. cap. 139. Vetus quoque Euocationis Deorum carmen I quod | Ma- Hinc § apudMtrtianum Capellam, Kb.IiU^» 17*
crobio lib. IQ. Saturnal. c. 15. ponirur, hoc ifli- PhilalogMfanonem itadcprecatur: l ^ » o *vi*- r
tiumhabebat: si nEVS, si DEA ESjJuijjapu- CRA,1»CET AIIVD NOMJ^i T i B ^ A ) ^ ^ f
Jus ciuitasque Carthaginenfis, & reliqua..; Tefti-I TIV Mi?iJfcEtESTE T RI « V RRIT, ET W,«»-«Tvn
monio eft eriam Liuius lib. VII, 1 26V cum aitt' vANtt* iaiNoiirEM» vNttiE&r iov«ii Dicr^
Pricatus deindc tst b i v v s , si DIVA E¥|EJ
f§Pil
NASeENtCBVfl T&IBVAS, Ad
QVI 51 Ul PRAEPETEM MISISSET, VOI.ENS LVCETIA** «ONVJKN^T
V+VtCVfKhU&Mt
PROPITIVS ADESSET* Verum liue hoc, fiue FLVONi^M»PERRVALEMQyE, A'U FEB|iVAll
illud, fiue vtrumque corum rccrum fit, Inde |
| ^lflltl POSCEflE KON ES<C NECES&E^ Q»m
cirur, fofenhem hahc fulfle earuin precationum P % & I ^
CORPORl AE, BEXV
formulam, qux ignotoNumine fiebant., ,Quo tNTEMEKATA, PERX.Vf.eMMk
H
in genere ne errore aliquo laberentur, intetdtim ET I O M l D VCAM, VNXIAM, C I N
H
dc Deorum, quorum opem implorabant, terto TALES tVMt.t.kt
D)EBENT ^N B «fTJAJ
nominedubitanres dicere iolebant» QVISQVIS e O N V O « S
ES. Sic enim Plautus Rudcnw A&. I. Sc. 4. v. 17. TE6AS, ET i M Or*A'JAS D O M O S D V C A S . I T '
Afafv, ait, oy 1 sqy 1 s EST DEVMpwf»r«r.
CVM POkTCt V N C E N T , V A V $ f y u ttNH^I:^
Af**l
II
DE
F O R M V L I S
•
LIB. H
Et neque deficiat maciff', nequt,
aquo,
Dhtitiis pereat tuxurioja fuis.
NAM TE, QiVA» V^L IN FARTVS DISCRI- J
MlNE, VEL IN BELLOPKOTEXERIS, PRE- j W careant loliis oculos vitiantibus agri,
Nec Jterilis culto furgat auenafolo,
' «JABVNTYIt» 'POJ>VLONIAM PLEBES, ,eV* |
Triticeos fastus pajfuraqut farra bis ignem,
RITIM DEBENT MEMORARE
I
Hordeaqut. mgenti fasnore reddat ager.
HIC ERGO TB>lA^RIAM POTIVS, AB At- H
AFriCAS, JET 4jft^VLVM JflQWENfES, Iltf/.j
THALAMIS
Nflf!^*EI.INCiy*K'
B
i H ^ ^ HH
H
H
RI8 JJEGNO N V N C V P A T A M , V O C O . J I
Horatius vero Satyra 2. lib. II. v. 124. a Cerere
locns emendarior a nie, quam fit in vuigaris co- pedrum ait, VT CVLMO S V R G E R E T ALTO.
dicibus, profercur. - A quo non abhorret illa TibuIIus Eleg. t ^ . 27. lib. I. Deos agrelles ica
Pfyches precario apud Apuleium, lib. Vt. quam,
obiecratos fingit:
quod ad Formulam precationum percinear & in
Agna cadet vobis , quam ttfcuin rufiica
codicibus pcrperam fic incerpuntta, integram hic
pubes
liibiicere non pigebic: Tunc, air, genu nixa,
Clamat: 10 M E S S E S , E T BONA V I cY manibus aram repente amplexa, deterjis 1
te lachrymis, fic deprecatur : M A G N I
IOVIS
NA
DATE,
ADSITIS DIVI.
GEKMANA ET CONIVGA» -SJVE TV SAMI,
H
QyAE QyERVLO PARTVJ VAGITVQVE, ET |H
ALIM ONIfffit*A'. GXORIATVRI tENES V£- H XCII. Numina PRO PRVGVM VBERTATE
inuocata. ROBIGVS eyAVERRVN<>
TVSTA DELvBRAi.^IVE CELSAE
!
CVS, D 1 1 , quales?
GINlS, QVAJS^E VIRGINEM, VECTVRA
| B porro Numina pro frugum vbertate &
LEONIS CAELO GOMMEANTEM, PERCOLIT,
_k'cOpia inuocarencur, Varro lib.L de ReruBEAf AS StOtS PREQyENTAS ! SJVE
§
M? IJIPAS INACHLJ, QVI TE IAM NVPTAM J flica c I. docer, duodecim Deos memorans, qui
TONANTIS1» Ef REGINAM DEARVM, ME- I maxime agricolarum duces erant: nimirum 10MORAT», d»CLYTIj> ARGIVORVM PRAESI- VEM, TELLVREM, SOLEM & LVNAM, CEREDES MOENIDVS 1 .QVAM /jjhtfCTVS
I REM, BACCHVMfcROBIGVM, FLORAM.MIENS EYGIAM APPELLAT J '&$• MEJS . 1 NERVAMf VJiNEREM, LVMPHAM St BONVM
TREMIS CASIBVS IVNO SOsPl-fA,
| §
I O V E M quidem & T E L L V R E M
la^JTANTIS E3CANTLAT1S LABORIBVS
I | ideo,quod omnes fruchisagricultura: cxlo &terFESSAM, IMMINENTIS PEKICVLI METV Lt- I ra concineancur. SOLEM vero & LVNAM, quod
] qusdam feBERA. QVOD SCIAM, SOLES PERICLITAN- J eorum tempora obferuancur,
runtur & conduntur. CEREREM autem
I
flBVS SVBVENIRE.
nERVM, quod horum frucnis maxime neceflarii
XCI. D i i » in SACRO CEKEALI inuocati,
| vicnim: ab his enim dbus & pocio venic
R O B I G V M ac P L O R A M , quod ]
planeSeruius in lib. I. Georgic v.tjr.
1 efundo.
bio Piflore tradit, Flaminem Cerealem, dum propiriis, nequerubigo frumenta, nequearbofacrum Cereale faceret, r hos Deos inuocafle, res corrumperet, ncque non tempefHue floreVERVACTOREM, REPARATOREM, OBARA- I renc. M I N E R V A M & v£NEREM,quarum vnius
TOREMV IM f ORC JTOREM ,
tfNSI- procuratio oliueci, alcerius hortorum. LYMTOREM, OCCATOREM, SARRITOREM,
1 pfiAM ac BQNVM EVENTVM» quoniam fine
RVNCATOREM, MES^ORE»*,, CONVECTOe j aqua omnis arida ac miiera agriculcura : fine
ac bono eUencu, fruftrario eft, non culREM, CGNDITOREM, PROMJTOREM.
1 I
Q
que Ouidius lib. I. Faftor. V. 677.
1 J tura. Ac FLORAE quidem fupplicari fblicum;
rerem & Tellurem ob oflicium commune, ve- J VT FRVGES CVM ARBORIBVS, AC VITIBVS
iut operum conibrtes I iimul placandas monuit, j BENE PROSPEREQVE FLORESCEKENT, Laica veffibus preces eis faciendas concipit:
s lib. I. Diuinar. Inflitut. c. 20. oitendit.
I F R V C T I B V * JMMENSIS auidos fatiate Wm Vnde Arnobius lib. IV. aduerfl gent.
FLOKA
tonot?
H itla G E N I T R I X ET SANCTA, obfcenitate lu• Vi capiant cultus pramia digna fui.
HI
bene cvrat, VT ARVA FLORESCANT.
Vos DATE ptrpetuos teneris fementibus au- 1
Iib. XVIII. cap. 29. Floralia 1 veterihus
Sfus,
infHtuta IV. Kal. Mau, Vrbis anno quingentefiNec noua per gelidds vfajit herba tiiues. mo fextodecimo ex oraculis Sibylhc, fcribit, VT
Cum ftrinm, catum ventis aperitefecundis: | OMNJ^BENE DEFLORESCERENT. RVBICum latet, atherea fpargite femen aqua.
G I N E M vero Deam rogacam, vc N O N ACCENeuc grauts cultis, Cerea/ia dotm, cauete,
H DERET, D . AugufUnus lib. IV. de Ciuic. Dei,
Agmine lafuro depopu/entur oues.
H cap. VI» fcribitV Ouidius IV. v. 9 1 1 . Faftor.
Vos quoqut fubkOis I formica t parcite 1 J jvctque eiegarici eam precarione adorac in hunc
ms:
modum:
Pqft meffhn prada copia maior erit.
Afpera RVBIGO, parcas Certatibus herbis,
Jnterea crejcat, fcobra rubigmis expers,
Et trematjftfumma lene cacumen humo.
Nec vitio cali palltat agra, feges.
\ffVv S A T A / ^ I D E R I B V S cali nutritafecundis,
G §
Cre-
RARN.
5,4
BR I S 1 O N I I
54Verbo autem, Pertmtutre, Ouidius lib. I. Faftor. vt leclorem leuem, vndique conquifitos locos
fiib vno veluti afpechi ponam. Varxo lib. IV.
vtitur hocin verfii 721.
| ifftur ahuc M 1
yique domus, qua praftat eam, eum pace de Lingua Lat. c. 1 o.
uando IVNO LVCINA, | quo parturitntes eam
perannet,
inuocant. Virgilius Edog. 4. V. 8«
Adpia propenfos vota rogate Deos.
9
Tu modo nafcctai puero, quo ferrea pri£t iib. III. de Arte amandi, v . 4 2 .
mum
Dtfuit arf vobis: arte peramud amor.
Dejmtt, ac toto furget gens aurea mundo,
Suetonius in Veipaf. cap. 5.
Ideoque puetla
CASTA fAVE L V O I N A .
nata, non perannauit. Gellius lib. XVII.
cap. 2. Imifitate dixit dhtrnare, pro. dht vhte- Ouidius Iib. III. Faftor. V» 25$.
Dicito,
T V N O B U L V C E M , IjVCINA,
I
re: fed hoc ex eaftgura eft, qua dicimus, perannare,
DidtO,
T V VOTO P A R T V R I E N T I S
Sed & abs Dea CARNA, cni Iunius Brutus,
ADES.
qui primus Confiil Romx facnis cft, facrum in
Caclio monte, pulfis Tnrquiniis, fecit, quam- Idem lib. V. Metamorph. v. 304.
que vitalibus humanis pncefle credebant, - peteLVCINAM nouies, nouics paritura vocauit.
batur, VT IECINOUA ET COKDA, QVAEO^VE Et 0
lib. X. v. 507«
Nec LVCINA poteft parientis voce vocari.
S V N T I N T R I N S E C V S VISCERA H
CONSERVARET I prout Macrobius lib. I. Sa- Propertius lib.IV. Eleg, 1. V.o$.
Idem ego, quum Cinara traheret L-VCINA
curn. cap. 12. icribit.
dolores,
Et facerent vtcri pondera knta tnoram,
XCVTII. I V N O N I S LVCINAE imploratio,
lunotti votum facite impetrabile, dixi:
& D I A N A E LvciNAt, ad opem
flfaparit.
parturumtibus fcrendam.
Tertullianus in lib. deAnima: Inpartu, I
pARTVRlENTES
Vtique
IVNONIS
LVCI-
NAE opem implorabant.
Proinde apud
Terentium, Andria Ach III. Sc 1. Glycerium
parturiens exclamat, v . 1 5 .
CINAE
ET DIANAE ciulatur.
Ibidemque, j
ftjperftidonem Romanam ait Deam finxifle hv-\
CINAM, qux partum in lucem produceret. Arnobius Iib. III. aduerf. gent.
Parturire alias
I v N O L V C f N A , FER OPEM, SERVA M E , tratfu longo, & mams obftetricis quarerc, &
OUSECRO.
inter hac otmria, fuppetias implorare I V N O Et eodem libro ;.,Partu-\
Vbi Donntus notat, hoc veriu totidem verbis NIS LVCINAE.
vti omncs puerperas in Comoediis. Idem in rhtnt, parhmt, vt diffiiits puerperiorum tricas lueandem Comcediam A&. I. Sc. c; v. 56. Qua no mulceat corripiatqve'JWCINA». Et poftea:
Puerperirlunppratppftta eft, & auxiliatur ge-j
ppem tukrit parturjetiJk* Obftetricem dici, ait:
I nitricibus fietis. Sic & apud Apuleium Hb. VI.
vnde &?parturito/ks": vtiv, oPttA, tlnmant. Lv-1
ciNAEvero opcm in fimili parrus nifu Pam- de Aftno aur. Pfyche IVNONEM , eandemquc
phila imploratapudTerentium, Adelph. Ad. III. LVCINAM diifom, alloquens, eam pncgnanriSc.4. v . 4 7 , Eandem eriam vocem editPhx- bus pericUtandbus vltro iubuenire loliram pridria puelln, partus inftnnris cruciatu diftrada, dicat. D. Auguftinus lib. IV. de Ciuit. Dei.
cap. 2 U | Quid opus erat parturientibus muoapud Plautum, Aulular. AcLIV. Sc.7. v, 10.
^jfcrih tiua tiutrte, obftero te, vterus dolete care LVCINAM, cum, ft adtffet feUatas| non
folum m parerent, fed etum bonost E*
jyfifi^VClTii/TyAM
FIDEM.
quibus, LVCINAM illaffl, quam inuocabanr^
Eandem Deam Ouidius Ub. II. Amor. Eleg. 13. IVNQNEM fuifle conftat.
Sunt tamen. qni
ita precatur, v. ] Q.
Dianam, eandemque Lunam,ita appellatam fcriTuitue laborantes vtero miferata puellas, bant, eamque parturiendbus auxilio fuifle tra\.-rQtutrum tarda latms' corpora tendit dant, 1 quibus eft M. TuUius lib. TI. de Naonus,
tura Deor. c 27. qui Lunam a lucendo nominaL E N I S ADES, PRECIBVSCLVE FAVE,
vr-\ tam, eandemque efle Lucinam cenlens» Itaque,
C I N A , PVELLAE.
ait, © apud Gracos Dumam, eamque LuctftEt lib.II. Faftor. v . 4 5 1 .
ram, Jic apud noftros IVNONEM
§
H
P A R C E , PRECOR, GRAVIDIS FACILIS,1
LVCINA, PVELLIS,
M A T V R V M Q y E VTEBO M O L L I T E R
AYFER O N V S .
Idem m . Faftor. raatronam grauidam a Lucina
petere iube£ v. 253.
V T po&ttY?
J»ARTVtf i l O L L I T E R
IfSA
svos.
Et certc, Ludiiam I parturiendbus olim inuocatam I aliis prope innumeris feftimoniis planum
facere poflum: quorum eolligendorum labore
mpariendo inuororrf. CatuUus in icculari carm.
ad Dianam, v. 1 3 . '
TV.jCyolNA dolentibus
I v N o di&a puerperv»
Horadus Hb.IQ. Carm. Ode 22. v. | S |
Montium cuftos nemorumque, Virgp,
Qua laborantes vtero puellas
Ter vocata audis, admtisque lethot
Dim triformiss
Idem Epod. Ode 5. vC | | H
Per
w
m
D E r f O R M V K S
•AfUberos te, fi E
^ivci^TA verit adfuit.
Idemfc carmmefeculari, M H
"#?/te maturvs aperire partus,
f ^bmistjaatcuYtk+
tuere matres^
•Sw* 4V*hVcM-kJkobafvocm.
•
L I 0/i. fc,
£ T FAC> VT EMPTORiVjERpA
^
.
'-^i^^^."
^ ^ . ' I ^ ^ i o v s FAMl-EiARiBVs JupplicancS
I
Phuatdius 1 A<t/&/r p* i&f, E » i g B i Js
AfrtpuS®*, ffl rtSs hox^tue | | re«V «^To7v W
g
pw«t»Aeuwo»
Ec aho eiufdem Ubri
locoi . K«/ A&KMKV H«v nccXSft, Inv (pet&vnv
1
^
I
r Attiftv^ autem FAMILIARIBVS vti fupplf'
•~* caretary^M. Cato, & Plautus oftendunt»
Cato de Re ruftica cap. 143. Per eofqttc dies LA»R r §A M 111 A Rl! V11 c o/rt A, Jhppticet. Plautus Ti-inummo Ac>. I. Sc. %i f.i.
LAREM coronatuijlrinn decorari volo.
KJ
Vxor venerdH^ - v t ^ m j s
MA-EC HABI-
a^ir» fatfieiv. jMacrobius UU Vfc' Saturnal»
OiATIO
cap. vfc. Dianamf'.'aua' Luna eft*pL\cn$£t
I
1 parturkntibus muocatur, quod proprium eius
^ia^E S V E N I A T .
nntnits eft •, ttiftendeve rimas corporir &
I
Valer. Maximus \1b. tl. Cap. 6". Walejhu vir loAw/ waw «ftnvt, gtax? accelermdb partui falutacuphfs, rtfftica vitce, duobns JUiis Qfjiiia ad der&yjjfc' Sewlpslin IH>. III. t&neidyBd v. 73»
fperdtionemvfqut medicorimi laborantibus, aquam
I
»mf/ <«>/iifBr I fationem reddit, cur Dia^
calidam ifr -a fpco petenr, genibus nixut^, ,LAna:, CUm virgO lit, 1 parturientibus inUocefQr»
RES IfAMiuAkESv^TT PVERORVM P E R I Hoic opinioni "& Diodorus Siculus lib. VI» cuius
•<JVXVi«J
^W JiShSIVS -CAPVT TRANSFERI
verba detfderanTur* «ccedkvi1A Grsccis
RENT
i-Drauit*
I
ccrteDeam faanc, qua de agtmus, EfAftTQT/AN
vocacam Uqucr. Cutus reivel vnus Dionyfius
1
I p l Jfi' GTSNYVM preceih, NATALEM>
1
idofteus wrtis eft, qui lil». IV. p . 1 [
0t'CANiJiDvs vemreti & BACCHVM
Sertiium Tuiliam conftituifle narrat, § parienti4ttuacandi formufo.
bus {»ro liheris in-Iucem editis conferri
j
1 Jcrarium rffr "EiKetSvieee, | | | ait, fufjnaot
§/ T J E N I O vero preces fieri iblitas, Apuleius, licet obfcure, perftrhigit m Kbro de Deo vSohSstrtv Hq<tv <p«tr<^c^ov. Paufanias in AchaicisI
EihelGwci e;<v, w «• <p»f ttyevatt r-jjf
I cratis. !-A KATAM quidcm petitum, V T CANQua Grscca voce non modo Horatius vfiis eft in DIDVS V E N I R E T , Tibullus 6i Ouidius teftancarmine fsccularf» led & Ouidius lib, IX» Meta- tur. Nimirum ille lib. L £!eg. $. his verfibus>
I
his veriibus, 18 2. |
<S3-£
At Wm mjMAfrsv
muttos venerande pet
Tum, >eum matura vocaliit\
aimos,
fprapojitam tumidis parientibus Ukhyians
RH
|1
XCttt, Mercatbrum ai M E R C V R I V M
C A N D I D I O R S E M P E R CAND-IDiORO^VE.
VENI.
litc vero Iib. V. Trift. Eleg. 6. v. 1 3 .
; Optitnc NATALIS, qiuuniiis procul abfumus,
•opto
XTtBcVKiVM ]plane, quem lucro prtoruiflfe
;
^ A N D I D V S H | VENIAS.
Plautus in Prologo Amphitruonis indicar,
a « , vt Arhobius Hb. IV. aduerf. gentes
1 Quo exemplo idem TibuUus £leg» vlt.fib.IHi,
tur, Itaudtbus cum Lauerna pncfedifle furriuis' j v» i\
_&)Liber, ddejh
vetuftas "finxit»H niercatoribus^rogatifrn, v t * ' | EBa
I
TBiev^iB^f:». OiMdius lib» V. Faftorv J Qucm etfam eodem epitheto Ornat Horatius
v.*&l\. ta-adit» Ibidemque, jpoftquam vrna> j 0de | g . lib. I. y. i t . & Ouidius Jib» H.I. Fafto-1
I aquam, qua alpergeretitur, haufifle eos expo^'
n v»'772. non a'io> vt plerilque vidctur, fenftiit, has vnumquemque preees fedfie, fer9>it, {JJII, quam quo Propertius lib. IV.EIeg. i.v.tfT* (
Candida omim, & lib. II. Eleg. 12. v. 1. Catir- \
\didamn06fem, &Tibullus Elcg.vlt.lib.IH.v.30»j
A » i v E ^BAETEBITI PERIVRlA TEMPO- |
M
dicunt.
•
Kts, inquii,
BACCIHVM certe inuocatum hac voce: 10 j
I
AB«>VE PRAETER4TA PER°FIDA VER* J
BACCHE; vetus commentator Horatii tradit itl
BA FlnW
F Sffi I. Satyr. 4 . v. 89>
.*?&* egk.ttjfci tefiem-, Jalfoue citaui
I
Non mtdituro Nuinniavand
fouii
I
€11. VtetlEiiiH.V^tlcouDiAB^ 'M^K^in |
Siue Oeurn phidtns almm, tihiamve fefelfl\ \ I
«EAE> M-ATVTAE clS^ BONAE OEAE*
AbJluUmk f^m improba verba Notk
1 & « ^ i V A K MANAE inEt pereant venientt,, ijifc periuria itobis^
H
iiocationes & facta.
'%&a
JVVr ^ ^ r a Superiy fi qna loquutuserfo.
X>A "MOO^I LV|Jtlti ffl| r ^ S #ACtf^ "V^ENEREMvtique Viiil^coRbiAM rogaRf^iJ
var AMOBCI iNtteiRSTi w rurfum, vjp.j
aAVDtA bVCRO,
AVFEK-
m
5<JAVFERRET,
BARN.
BRISSO N1I
vtque obdira, autmVrbt, aut m Capitolio «i-j
obfecratio haberttut : lamqm n | iu're\
» Rom.\
M E N T I quoqueDex fiippUcatum, VT BO- Max. Pontif. commonkopro roftrii R
WAM HABERENT M E N t E M , D . AuguftuiUS prairty" Plutarchus ih. Camillo p. 159. E^nyovplvtt rS K^xie^ioit t7rev^eiftevei rnr.Beo7s.
lib. IV. de Cioit. Dei cap. 21. fcribit. p)
At quum res diuina MATVTAE Dex fieret, Et ita Heluidio Prxtori in Capitolii dediciirione
fuis quidem liberis bona non precabantur, fed Ponrificem prxifle verbis, Corn. Tacitus l i b . ^ .
filiis fratrum duntaxat, vt Plutarchus iv hiriois Hift. c.53. referu Eoquc perrinet illud IuueI I.':,- diSfataque vep*\
p. 267. teftatur.^Tnde Ouidius lib.VI.Faft.de nalis, Satyr.6.y.
hacipfa Dea MATVTA, quac Grxcis LEVCO- ba ProtuUt» • Vbi vetus interpres : DtStatm,
TIIOE dickur, agens, v. 559.
^jquit, a Jacerdote velharujpice. QuodilleeaNon tamen, ait, hanc pro Jlirpefua pia mater mt loquendi figura dixit, qua Valec. Flaccus
M
adoret.
H Ub. I. Argonaur. V.6r85* DiSat pia votaja-t
cerdos. Gellius etiam lib. XIII. c. 2 1 . ita fcriIpfa pantm felix vtfa fuiffe parens.
Et huc perrinet, quod Plutarchus in Camillo bit: Comprecationts Deorutn mmortalmnt mut,
p. 131. de eadem matre MATVTA loquensin- ritu Romano Diis Jiunt, expofita fuat ra horts
quit, Tflcurijv etvris Bgjra ruv fya>f*hw ieqetv ftot- facerdotum poputi Rom. & m plerisque antiquis
Ai^ot AtUKo9iwt vofiiamev Hvotf. i\otf y*f Befotorationibus. J» us Jcriptum eft, Laciam Saturitouvetv eie rev aqxcv eiaotyovttetf QetTtitjsaiv, etrot
nra Valaciam Neptunij Horam Quirmi \ JurieJj.Aacuv&o*', fj r » rSv t\8eh.<pS>v Tenvet wg0 TAJVtem Quiritii, Mtiam'Volcam\ Nerien htnonis,
] fyKcthi£avretf. Eodem auclore ev hirtois j Molas Mvrtis, Ncrienttn quoque Mtrtii* Ibip. 26g. BONAE DEAE facra facientes mulieves, demque ex Cn. Gellii Annali terrio, Herfiliam,
V I N V M E J ^ a B A N T E S , LAC SE LIRAKE dice- cum apuci T. Tatium verba faccret, pacemquc
1
Quod & Macrobius lib.H. Saturnal. c. 12. j oraret, ita precatam, efle refert: I NEJUA »A&ica confirmat: Quod vinum in tetnplum eius non T I S , *R£ OBSECRO PACE.&1 D A R E , y t .Lfr-j
fua nomine folcat htferri: fed vas, in quo vinum CE^rT W V P T I I S . P R O P R I I * E T P R O S P E R I S
inditum ft, MELLARIVM nominetur, cY vinum j1TTI* QgrOD D E ' * ¥ * C t ) N l V C I S G O M S I L I O j
tAC nuncupetur.
C O N T I C I T , .VtI«'.KOS I T l D E t f t IDfTEGRAS
Idem Plutarchus in iifiJem libris Strieev p. 2 8 § [ R A P E R E N t j - V N D E LIBEROS SIB1 'tfr » V » S ,
traditeos, qui HERCyLrfacrafaciebant, alium P O S T E R I S K P:ATRIAE'.»ARARE>ltV.-'i
Deum inuocafle nullum.
CrV. Precationum Formulai 'Ko-frVLo JlO^
Eft & illa ridlcula ftultaque precario, fedtaMANO O V I R I T I B V S .
&|
men, ne quid intachim relinquatur, non pratermittenda, de quaPlutarchus iv Airieis p. 277. U x conceptis aucem precarionum antiquarum
K«j T»J KotAts/xevti r«v«r»rMANHi Kvvot SvUai, verbis hsc obferuaui: FOPVLO ROMANO
x\ KetTtVXfiVTCtf MHAENA XPHZTON AnO- QVIRITIBVS: idqueexFcfti Hbris aPauIo in
kHNAI TIIN OlKOrENnN.
Epitomen contradis didici, in quibus eft: Mos
erat dici Romanis m omnibus facrijicutj 'preciauflor eft La&anrius in Starillib.
V. Thebaid. v.6$.
gfi fa,
f
CHI. PVBLIGARVM PRECATIONVM verba
foientua, &f ea PRAEEVNDI ritus.
busque,
POPVLO
ROMANO
QVIRITIBVS-
QVE, quod eft Curenjibusy qua ciuitas SaJtinoT)orro certa & fblennia fuifle publicarum pre- rum potentijjhnafuit. Proiude Lhiius lib. XL.
cationum & obfecrarionum verba,fiuiscon- c. i&:ieIigioni fuifle, ait, quod Larinis feriis
ftat: vnde & Jblennes preces dixit Ouidius lib. populus LanuuinU5 precatus non cflet, POPVLO
VI. Faft. v,,<Szz. &-, foletmm precem Quindecim ROMANO QyiRiTiBVSr Sic enim ex Paulo
Virorurn, Starius Papinius Hb. IV. Sylu. in via cmendandum eft. Eodemque modo corrigenDomidart.^142. &, Jblemi voce Superos.in jdum eft mendum, quod infidet' Formulis. belli
vota vocare, Sencca OEdipo Act.il. Sc. 2.V. 14. indicendi & decernendi, B ab eodem auclore
lib. L c. 3 I referuntur: & Formuls Deuotionis
Atque adeo concepris vcrbis obfecrafle 5
magUtratus. & ne quid verborum pncteriretur, quam idem Hb. VIII. c $. ponit. Quas noftra
aut praipoftcrum diceretur I de fcripto prxiif- emendario alio eiufdem libri loco c | firmarur.
fe aliqucm, alium cuftodem datum, qui at- Sicenim illic absque virio fcriprtun cft: Comtenderct, Plinius Ub.XXVin.fctf *. tradit.. U- j parant mter fe, vt ab vtra parte cedare Rouius Ub. IV* c* 2 1 . Oifecratto itaque a poptdo, manus Kttrcitus caspiJJH, htde fe Conful deuoDuumuiris praeuntibus, eft fa&a.
Apud ueret, MLo POPVLO ROMANO Q V I J I I T I B V S .
eundem quoque lib. VIII. 1 9 . Decius iubet Vnde facile adducor, vt crcdam, Lmium lib. V.
Pontificem fibi verba pracire» quibus fe 1 le- c. 4 1 . ita fcripfifle: Sunt, qui M. Fabio Pontigionibus dcuoueret. Idemque lib. X. c 28»
ficr Max. prafantt carmen, t deuouijfe eos Ji
Ponrificem Max. Deuotionis carmen prscfatum
PRO g
ROMANO
QVIRITIBVSQVE
narrat. Suetonius in Claudio c i i . Obferuatradant: Ucet in omnibus paflim codicihus peruitque feduUi vt, qutttkt terra in Vrbe mouiffet,
ferias aduocata toncione Prator mdiceret: perami vf quidem cenf«o, contra receprum cerce olim loquendi morem: PRO TATRIA QyiRITIp) Conf. Cuper. Ohf. II, 17.
D E
I
O R M V L I S 1 I B.
I.
57
l§
i
*TfS lcripcum fit. W
CV. AUa precationum antiquarum
m
W
Im
*lBHylHW aaaBai
•
eunden* liuium lib. H
1 ro. M&
ftV
T W
P^cationum verb.s Feftus
.,.^..J W||jeg«ur,
,.Jg
. JPBtefcrt: SVB vos PLACO, OB VOS
IJPer POPV^Mg^4^Jg_iaMMM
|At in cojrifequentibus illius Rogationis verbis, SACRO.L Jltein ex Augurum precacione haccij
vitiofej^POHVL^ft
ROMANVS
QyjRltlVM.
JjBENE S P 0 N 9 I S , BBNE VOLVERJS., CjeefO
lib. III. de I
Deor. c. 20. | | »>_ Augmun
Similique errato l&Gcnlbria tabula apud Var\precatiake Tiberinum,' Spmonem, Anemonem,
ronemlib. V. de Ling. Lat. e. o. fcriptUm eft:,
m
propinquorum flummum M
PO#VLO ROMANO ©^iiuTryM*/SaEodem
videmus. Seruius iu lib. XII. ^Eneid. ad ea verlirio labc
lib. X V I .
^
" •
ba, v. r 70. xfiro nuncjoltcftis: Et hoc, ait, ««*
J
J
Htft. dubio
cap. 3 z.
contra vulgarem
Jcriptu.. .
n
ffi tur.
procul
Jegendum
&i'J*u&um
POL , '
•
^
fpectem
augitrn,
qua
Precatio
Maxima appeUaturt\
JfM.0 ROMANO OjriRlTIflVS ojientum Chlh\
,v
?|
f^Brr"^quammcefempartibus
"'"" T autem precatto eft, cwn pluref\
bricisbeUis. Quodcumdico, graues mihi ad- fc?
ttt M E - |
uerlarios confticutos /cio, qui in acie contra me m
jifrJttianufcripcos, quam typis excufos codices, L i y s ^ y y ^ T j quod his verfbus ofletutitur; J ^ t o
jque adeo veterum monumentorum laxa»1 nuncfol nuhi teftis* cV /MV r/wU fc/T0. Idem
_)oifc; scraque Jocabunt. $ed pro me ftat ad viafum r 78- , Et pater omnipotBHs: M
§
^TPauIus modo, cuius tanri apud me ao&o- rum 1 aic, quad in precationibus dicifoiet \ yr
j^pi^TvNE-r^ fitbiecit
jritas non eflec, verum ctiam», vt illos Liai|Kf H
Jrb. VIII. § p.&:XXlt, c. 10. mihi
•\hit verftbus:
W
Gellius quoque litcm meam fiMji^ "jmfiftpiitn anmierit nobis viStorktltfartem.
Jfecit, apud quem lib. I , £ t%*iri Veftalis vlrgi-J Idem in lib. III. i^neid. ad ea verbafv. 16$.
fniaat: JIoc,aic, perfpecim augunis capienda*. Formula I difertis | quidem inee~| \M
^grfc, nec vllacenus* imminucis verbis, Hcripcumj $Mm ^ , iT^fVO*CAtro; appeUaiur, nomtutti diitBputantr^rjfayxiiSATio autm eflprecatio,
exftat: Qiuejacrafacias,quar 'tus.fletfacerdotem
Vrflalemfacere, ,P RO PJS I»-&& RO M ANO QV t-\ H | | ^VERTANTtfR MALA* Cuiitt rei caufa
RITIBVS» Rurfusque lib. X.c. 24. in feriis, quac \itfa£r'ificiim auguraJejpragitur.
Compicalia dicebantur, ^ 1 1 1
d v t . vAy^VRVM^«i»wii»^r
his verbis vfos traditi- 'fi-IE N O N M R & V E O ]
tnukr*,. Durogati, vir, p M i i _
ROMAMO- tpriii»T»*v< Compitalia erimL KrRfcN%'>KI.RMAREN*,
H iniitjtef J^rio^enoftta htcc «mend.itio nl^l
tuh N.i*n | yt a capite J&onun vfri>orum ori-| A V G V R E S pTittie bpfabaA^^ERTA"M1 AC
go arceftatur, Q^ritiuoi nornen popolo RomaI CL*»A trj»R05PERA J 5 , p O E ^ ^ e N A )
\no adiungicoepifte, exFefto, aliisque audloriDARI, qutc Dcos e o ^ precibus annuere tebus palam eft, poftquam i t t vfbem Romanam
ftajreijittir; Et ita Romulum, quum Deos de
Sabini commigrarunt, Curibus venientes. AtJ-J
regno confuleret, ftrecatnm, Dionyfius H-flicarn. |
J
que itavcrba hxc: ptfpvEy» R©M_ANVS > QJX ]
R»TBS Icommumonem & focietacem vtriufque KxdceqZ Xqovy v£ *rgaJh*Ws <i vc/_t@- |y, « ^
popuJJ Rom. & Sabinl faSam» poft fedus feter TO A/i^Ve /3*<r/A« | | l ^ «AAws- &eff7f, g
Romulum &Tariuoi percuflum, indicant: 4&£ ezfeajtrasrofflichtotoXvs tjyepovces, ei ^Hhofxerepugnat veterum montnnentorufri itdes, in qtt&- veis eeureTs m /3#<riA«fe<&# rijii ttohtv
|
bus § retjto B I P o l ^ v s . »0'i*|fcSrvs <tyv>' ||§» S9f««« OVPZVIOB fflSffii K*A*. AuguRITIVM» aut tertio, & quarto, POPVLO « c ^ a i a eritun, quem
^ra auipicato regnum,
- M ^ H l B f f l E M w ^ ^ ^ B B ^ I W I B ^>$cut Romulus, adipifceretur, de ie quoque conN V M OjrrHiTiVM fcriptirtn efler,
M^SlLi iuflenit, Ltuiris lib. ffi 18. precatum
|
g
ac viQas manus pprrigereity: yerum fijw P
Jmpc mpdAclr^^jylPiTKai, H t ^ ,
^
I
cafu Ioquendi genus in veteribt6| E W . f A ^ ^ ^ N V M . A ^ POMPrttVM, CV* I
^ ^ H r a legere mihi contig^t, vehitiin inlcri-J |'.*?^'^eo ^ ^ ^ T E N ^ ^ . J R E ^ ^ I Roifosg1-!
^ u a d a m NeapoUtana: iPONffMCl M*4| | ES S$£ VjfT TVA SIONA l l l l 1 s " C&JtkTA tH^ |
^fcC 1_R5_v' ^ B L i ^ PtytfVt/t SLO 1 |cMl('4' SI.N-T ^•fER.^Eds"'. rtwkij^^O^ |
H
(apud <Gruterum, ffl FEC^.^fj ^ i o c eft, cjuod Pluarchus in Nurtii»
H & inicriptione
ffl
J •p. d^i ryJSvratvilat, ait, rSv ,yutvrem
%j
BH
ROlrfAN» O^tRrlTiV^, J TEUWV» Tfiv /LceV «V uetTtjp($o!a;v retyees iymiue^ionia Opinioneth-- toeam non \hvuu£v<nn eevjos ai ttocoec^ces igajriSev, x- r ?
kum au^oritatc a fententia de- ||^jfi| riisiw0o:Aps efyot-rtlopevls «'UTS.I xaJrtjvy
I « r i ») KetisaKejr&Vai Wim Tuv de&v
|
f) Hac diipir
poft eruiil
-icola «uftbris guam rcfte ft hafceat, hodie nertuncm fore ptifo, qui ambigere poflic
inoaesHrim.Olf.Jf, 14. itDraktnborcbii adtiv. /,33* 4Nam pfipo/ujRomaaui QuiB
Mnus qui idem Quiritiuiiv^ S
H
r) Hodie inter erudiros conftat; la tfto formula Jc^nduni elfe fign* nobii ctrta attlaraffit -. itaque in
. oprimis libris ^ditiir 9. tf,Ghnov. WLin.Kt:
H
BARN.
B R I S S O N I I
At aprad Virgilium Ub. VIII, v.'7$.£.. jEnew
" 7 « ctyet: TrqcQeem} Harum precationum precarionera fuam adTOerinumpatremitaconformulas expreflit Virgilius, lib. QL ^Lneid. nisj cludit:
Aosis o tandan, cV propius n « NVMINA
verbis, v. 8 8 - 1
Quemfequimur? quoue -re iubes?\ vbiponere
fedet* '
•/' '• j
I
&*•»» •
CVTt 1
I
DEORVM SOtSN-
D A , PATE&, /fcvCvRivM, atque animis illabere nqfiris. *
Vbi Seruius in (chedis: Aagurum ejl modoipra^
T?rat & ceatum E*«^ATIOKIS DEORVM
culum, fedi nfurpatione }Augttrmn, ej\ exquifita
CARMEN* NamiHrOppugnationibus ante
Dearum VOluntqt,.;per confuttationem auium oiif #
omnia folitum 1 1
Romflnis xy OCASSfigaorum, quod tunc peti debet, mm id, quodam-\
RI Deum, cuius in tutcla oppidum, quod obfimo cogitamut, a Diis votumut hnpetratum: m, mdebatur, cflet, pR©wiT*i&yE >*••!.i EVNDKM?
hoc loco /Eneat, pojiquam omina, qua vohtebatAV^AMPLIOREM.JV^VD
$
jllll^BB
an'uno,-peti'df ait: Dft PATER AVCVRIVM.
c v t ^ y u v E , Plinius hVXXVIU.&a.ex^ttrio
Et efifpecies iftaAugurU, qua LEQVM 11 cTf 1 Flacco tradit: additque, ideo occultatum, B
appellatur. vtwu
DICTIO autem ejl, quum cuius Dei tutcla Roma eflet, ne quid hoftium
conditio ipjius augurii certa nunatpatiotte verbofimili modo agcrent. Huiuscerte EVOCATIOrum dicitur, quaH conditione augariuin peraEturut
NIS metu, alteram Roms nomerifvt idemiple
fit. Quod hjcfacit, exfequens formas petitionisl Plinius lib.III. cap. 5. fcribit, 5c ntX fupra atrigiverfibulr Jfign^^ip^^^)epf
^ ^ quqfil^^f^^pius)
diccre, arcanis ccrimoniarum nefas habe- #
iure legrm adferibkr Wi PAT.ER AVGVRivM.^-batur: quodoptima&falutari, vt illc ait, lide
Sic & lib. IV, JEneid. v. 578abolitum cum enuntiare aulus eflet Valerius SoAdfis I placidusque IVVKS* B SIDERA ranus, non impune rulit, luitque moxpcenas.
CAELO 1
^JNec alia de caufa Romx illud nomen pcrpetoo
DEXTRA >iȣRA&"
filentio damnatum docet C. Sempronius in Ub.
Plenh^ jeJto . ^ f t n ^ y ^ J ^ ^ n e ^ B ^ i ^ t » '
de Diuifi Ital. his verbis: Alioquin, Roma no~
^^Kpater, ait, Ancliifes oculos adjidera latut* jtHen, cy nommis origo vulgata ejfet, atque mttnjftMxttdit 111 eato palmas cum voce tetendit:
Jta, qua occulta effefatuberrima, religio fanxit: ne,
i
I v P l T E K O M N I P O T E N S , PRECIBVft 5 1 ' fi origo nominis,fir*a quo deriuationem habet,
tibus pateret, eq euocareturi vt ceteri^ IBfflJ
FLECTERIS V L L I S , ,
A S P I C E N O S , HOC WttTVlAY'
E T SI
Plutarchus iv hrrleis nrot ^up.cuwns p. 278*
PJETATE MEREMV&*,
poft qua:ftionem g
cur fiue Deum,
DA DE1 NDfc .AV:XI L1V M , P AT E R , ^/ff- fiue Deom, io cuius tuteia Roma eft, nominare
^."*^E" H AEC J>MI
K I nefas habeatur, eius rei caulam iuueftigans, fw |
Vnde notandum eft, Deos rogatos, V T O H I N A Tfgfv, inquit, ue ruv ^(nueij*oiv e]ms iyeg|f»e«<n,
FIRMARENJ>
EnKhJjaets «VJ K. yctiTnou SFWV, ecis vejji^oyrfs'
Silhis Italicus lib. IV. v*,l26*.
% etvToi Sev: %els «wtcxAJJcS*/ ??«$« roa» 7r«- I
AFfilwv, i uerbKwevoy -IQO: civrcvs, etpe^owNofcote, fumme Deorum,
Adfis 0, FIRMESQVE tw,
OKIEN*
)is). TO TO CCUTO TTOcdeiv ity'
«
Euocarionis ipfamet concepta verba ponam: S J |
Quod genus loquendi vfurpat idem Silius lib. D E v l v *1 DEA EST, Q,Yl POPVLVS C I V f * 1
XVI^his vcrfibus, z6c^% ,
TASJ^JE C A R T H A G I N I E N S I S EST.J.N TVTE>- |
, PtJmztAVs prq/pera, dixit, LA,J)TEQVE MAXIME p
|
OMINA, nec Superivotir concordibus abjint. I V ) ^ ^ V ^ . J Q y E T V T E 4 A M RECEJIJ4TI, P f t t - |
' Vt&Cicero, Hb. I. de Diuinat. c.47.
COILVTtNERORCtyE, ^ H
| VO^JS
Siic aquiladarutn r 111AVIT Iupittf OMEN. P E T O f V T VOS P 0 P V L V | | # 2 l V J T A T E M C A R Eodcmque modo Ammianus. MarcelUnus, lib. T H A O i t f E N S E M p i |
^ C A , TEM- I
XXnL c. H vt OMEN per hqfiias litcmdo PJE- PLAi"»ACRA, VRBEMqprE E O R y M « f t E t y r ^
MARET. Quin etiam, bono aliquo O M I N E ^
ABSQVE HJS ABEATIS, E*QVE P O - |
dato, animos ipfi quoque (ele hrmare dicebant, p v L O ^ c i v i T A T j j ^ i i i j d r y ^ , P O B M I D I N C M ,
tefte Virgilio, lib. IV. Georgic v. 3 8<S. Roga- O B L I V J 0 N £ M , I N I I C J A T I S , P R O D L T I Q Y E
bantur quoqueDii, VT MVMJNE s v o EJRMA- R O M 4 M : A B M E , M E O S Q V E V E N I A T | » , N O B E N T , qux optabantur. *fVirgilius lib. XII. S T R A E O Y E V R B I S I . O C A > T E M P L A « IACO.A,
>Eneid.v. rgy.jw.f
B V R B S A C C E P T I O R P R O B A T I O R Q Y C S J T F '|
Sin nqftrum amuerit nobis viStoria Martem, KJHJQyE I
ROMANO^MILIiTlVt pothts reor,&potiun>n N V M J N » >l?a- BVSQyE MEIS PIUEPOSITI j|lT1S ( Vt iClAMfeN$!i'
MVS iNTELtlGAIIVSQyE.
| | i W F E C E - .|
Cuius exemplo Valer.Flaccus lib. III. 1
RITJS/VOVEO VOBIS TEMPLAftVBOIQVE
ric v. 711.
EAcTvlttKM. Cuius Formube 1
ius, 1
Teftbr, ait, p hoc omtd, du&or, tibi | VM I K - III. Saturnal.cap. 15. teftem citaik Sammonicum
FIRMO.
Serenum, Db. V. Reruth resoiulitanuo, Apud
Uuiiua
DE
F O R M V L I S
L I B . I.
$9
Liuium vero lib. V.cap. 2 1 . Camillus lunonem tnm Seipub. dignitas pojhdat: idem egofttm pre«.Veiisita euocatYTE siMVt, I V N O
M\ catus,vt eis quoque /lomitiibus, quibus hic confu^p»
NA> Q.VAE g(V.ll(l.y£l>OS
COXIS^ PRECOR, latus me rogante datus ejfett E-A »Ef
**vr noq . .yfaToags w ^ O S T R A M T*p»M~!' FEWCITER PROSPEREO^rE ^EVENIRET. Pli590^'E JHOX PVfrVRAM . VRBEM
^ m)Bs M Panegyricojfti 71« Nam quodprecatus
;VB|, ^fc DIGNVM AMPLITVDINJJ TVA es, vt illa ipfa ordmotio Comitiorum BENE AC
T ^
E V E N I R E t NOBIS' REIPVBLITE^tPtvMi, ^<yt#hAT» | | | .
c A I oy. E,
l tibi tate ejl, vt nos hinc votorum
J *^EVltL SfitENNE .feARMEN fc$*CATltH \prdincm conueriere debeamus? Idque & ig omni?*is in | | ™ i p $ | | i
^ ^ | bus rebus publice adgrediendis, precari in mohabendis.
re pofirum erat* LiiHUijfib.XXI.capk g La|Olenne vtique fuifle aliquod CARMEN F R E - jtutninde adpoputum^ .$WWj*<jfT*
jbj
C A T I O N I S , quod in C O N C I O N I B V S , qux popiito Cttrthagtnenfi hcllufn ttidid, ciufijue rei cauad populum habebantur, mngiUTatus prscfari fa fupplicatiopervrbem imbita, atqutadorati Dii»
B
•
Liuius lib. XXXLX* cap. 15. docet
v T B E M E ^ ^fy£r.?r%rt EVENKRET,' q y oi>
his verbis: Ad hac qfficia diimjjis magiflrdtibus, o E t ^ v M ^ ^ P y L v s R-O». IVSSISSET. Idem
\£ottfutes m rojtra qjamderuat, & caticume aduoca- lib. XXXL cap» | | Senntum a P. SulpitHj Cof.
\ , cv*i S O L E N N E CARMEN P B E C A T I O - de bellb cum PWHppo Macedonum |egehieunPJgs, quodprafari, priusquampopulum atloquan- w cOnfultum, decreuiflcrefert, vtCofl". maio\itat, magi/h-atusjblmt, peregiffct Cotful, ila<ce- rlbus hofHis rem tfiuinam focerent, cum preca\pH; Nulti vnquam concioni, Quirites, tatn tiot\, x\o\\c hac* Q V A M REM S. P . O^.R. U E R E jblutn apta, fed etiatn mwjfaria HAEfi S O L E N V EV.k. OE*iyE «i^EVNfflO « O ^ I J E J L L O I N
NIS " D E O R V ^ COMPRECATIO^S«f,
qua VOS
A^N1M0;HARERET..'EA %&}i&ify$VCJ>iP
RO-
admonertt, hos tffe Deos, quos eot^'\vmerari,'^t^,stocns^i.
AC .,|r©M|Ni' I A T I N O
precariquemaiores vejlri inftituijfent: - Huc perm^E,N4 AefFEJLiciTERj EV.ENiaE^r. Secuntinet, quodjiudor Rhetorieor. ad Herenu. lib. dum hoc Seuatulconiultum, re<iiuina ripe perIV» ca{>. 5 5 . refeix de Graccho^^ajui eoncione fec^, RiCIius CoiC^cjHvrione aduocata popuaduocata, cum &£&£, ^rjcifERKT PRECARI, Ium todeBB fibro cap. ^^atloquens, e ^ | | u e , vt
R
eft, impetu in eum fatlo. ' ^ u o d imi- |nc^beliuittiuberet v »^diortans: wMWm-> V°T
^jaihiduk Ouiditis, Bb»XV. MetamOrphoiT^ jjisjhtfititur
nojrConfdtmjdoavclti^^Jedetiain
B B i 8 ^ ^ ^ ™ » ^ ^ ^ M ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Diiwtniartates^ ^tiuln^acr^fican^, precantique,
Ms 9tti
J VWPOG mt.LV M MJ
?*
I
^PRJSCOHVE D £ 0 * :M:., j ^ ^ > « g f i J » * y * < |
jyt,ait, facvnus, quem mt .ntfipetiitis
Xexerit.
<^l9im>X?Wi
«&LENNI* "Vitt
QVE^J € T SOCn^v^«j<fl NOi^^fci^E^iiwNO,
feXEfiCf^BVSQjrE,.
JNO^TRJS
B £ ^ k . ^ C F^LIClTkREVEN/KETiifooO/WfWdl
^J I
feO^
TE* fcVENlRfiT»
J7u)fle pncterea folennem quandam cOMjt»i^|
I OEVM precwioncm, p c e r o pro Mursna
c !r. indicat, AmuIque,^utulmodi ea eflet, bre-J
uiter 3eclarat, ~ inquiens: tlpts prccatus.fum i
1
iqjfitutoque•;*iw-|
f(^-«M, /V7o ^ <pw nufpitnfa CmnUiis tmturt^m
h j | l > < A e t t f » A t V i < ^ J 8 ^ ' ^ , j p 0 ^ v t o >LS«.
profperaqKe portendere, %Cjdeinde, cura populus id belium iufliflct, fuppficationem a Cofl". in
triduum indiclam., obicQ?atosque
1 omnia
puluinaria Deos,,vc£yoD BEfeLv^ "G,VM * H i-I I p p o P oPV LV»« -rv*S*S.SEt',S' I D -,sEN:E:p C
f«LiGiT€R EyENilR-Ef.idemLiuius Bb.XXXi.
c. 8. Marnac. Simlliterque priufqutfm bellifm aduerAis Perfeutn MaceiJonum regem fulciperetur,
C01T.'deltgnatis negotium a Senatu datum, vt,
qua cfie magiftratum iniflent, hohSis maioribus
po^^v^-pHfAig^^;ANIMO
HA»E»'ET«E-
j|woyE »toM, " B E N , 2 / A V ^ E ^ELlcifam 4 E R E , V T iD^fio^suHVMEVOTjiiaBT, Idein
1 f e j r £ N J w S f e ^ t f a w ^ > ^ p g | ^ ^ i ^ ^ ^ ^ ^ J B ^ ^ P f f i J l l ^ ^ ^ M ^ n q u k . . ; Auclor ert:
D
«Efpaullo poft; tytodj illajbtemis etiam Kb. XXX\ r I. c . 1 , poft H
iniruf I Pub. CorCtmdHonanpreeatio, coidutaribus aufpiciu cipife- nelio ^ B ^ f f l Acilio Gla)
flbtione Confufrflfej, tantam tiabei inji vim M religionem, quan- ^IBHLJ Sehacum, priufquam de prouinciis ageH 2
»)0i
^ueatiotteDtDttau tx oppidit ohfejfit eft egtegia Dilt! /0. Cid. ftergtri Vitet>e"rg.'
»71 i. //rar.
^femf.
&D\(CdtJ:uac/mdiiJ«critatlP/pian. Eggj «J. 2. t)-d*R*r- liiutf. CetetUrA.non
Wll ev ho(Hi
_f&him
us, fed enam^ex fuis tem^is
^ j ^
#&& -«uduabatar, & txttmuratant
cus rdigiohe oocupatus noterot', hilr txaugtrareirtr; hcijue nileo «riam nouae dlicui reiigioni ^eip
na, quo religione libcra. ^efleat) exaitgwran (btuit:
aucs, in folo Termini fAno non addixcrunt liu. I, f^.
fflmm
a|
Idem etiam con/u-nm locnc ftjti v.Noud
B A
(So
q
retur', iuflifle eos res diuinas maioribus hoftiis
facere, precarique: QVOD SENATVS O&-N0VO, BELLO 1*1 ANIMO HABERET, V T EA RES
S ^ t t f V k POPVLOQVE ROM. BENE AC F E -
In eandem fententiam dicere fblebsnt: Q\yA*
RES VERTAT BENE.
Qui modus loquendi
Plauto famUiaris cft. Sic enim ille Aulular. Ac>.|
QVAE RES RECTE VORTAT tmhique tibiqtit
. fihaque tua.
Filiam mihi tuam vxorempofco,
decretam, QVOD EXERGITVS
ROMANVS Idem eiufdem Comoed. A&. IV. Sc. 10. v. 57.
Nunc, QVAE AES tibi & gnata tua
TVM PRIMVM I:N ASIA* J»OSV I S S E T ^ A BEJS E EELIC »TEB©<y *) V O RT AT..
STRA, VT>,EE RES I«ROSPERA E T t A E T A t V E 11 RET, idem Liuius lib. XXXVII. cap.47.Tcri* Idem Captiuis AcL XL Sa 3. v. 1*
QVAE RES i
jpfrAT mt%meoquefiSp,\
bit. Apud eundem quoque lib. XL. cap. 46.
vobisque |
Metellus Cenfores ita aflatur: Quod omnibusfiere
precationibus nuncupabitis verbis%- VT EA. RES
Et in Perfa A& I Sc. I . v* U [
M I H I COLLEGAEO^E jMEO BE>*E A C T E L I QVAE RES Bttli voRTtff' mihi & Hbi&\
CITER EVENIRET.
Emfmodique fuifle'illas
ventrimeo.
Craifi precationes credibfle eft, de quibus Dio Itidcmque in Trlnumm. A&. U. Sc. 4. v. 9 8 .
lib. XXXrX. p . 121. a!ti E V T * \\u7ti\oh.la roie
Sine dote pofco tuamfororcmjtiio,
P°e(|j2< oivTov rolf vo/*i£a/xivots inri T»j ^ocraee IQrAE RES BENE VORTAiC,Trotovfxevov. Sed & in aliis quibuscunque rebusIdem in Prologo Afiriail v»'^- '
aulpicandis idemprecari moribusRomnmVfcorii-4? Quee quidem mihi atque vobis
X I & V O R T A T BENE»
^ffiffllrfSHH Salluftins fib. II. Hiftoriarum:
Cetefum OEoJs 1rfwORT ALEJJ o BTESTOR, VTJ fcjenf Curcul. A& V. S c vfi. v. vlr.
1
H
RES BENE VORTAT mihi,
^
QV O C V W d y E ' MO D O A 6 E ; S , '-I>A- RES- T ^ *
fpeffatorer, Phmdite. 1
R E I P V B H C A E t Q V E PROSPERE I EVEjflBI
Cxfar lib. IV. de Bello Gallico c. i c . Qai • InnhBAnnalibusBpudNonium MarcelL
vobuqu»» <^rfrttw,' „
cima legionis aquilam ferebai, contejlatur Deosi Mre&paefidei, %
RES F&RVVWATJKI, EEtlClTEJk AC BENE
V T ,EA* RESL L E C l O W i s E l i l G l T E R E V E W I :
VbRTAT»'•
R E T : Defilite, inqnit, mimff^ Plaueus TrinumLiuitu.1ib.III. dte Cincinnato cap. M ^Xoga-\
mo Att. I. Sc. 2. v. 2.
BEf»E V*CRTAT'IPSI ftEIQVE
NoRISHAEC HAIU$tTlO BONA? FAVSTA,, tiu; y¥f§$-Ql3
•iBtftj^ frbRTV|i*TAQy E pviwiAT^ PVBLICAE, togntus mandata ra
Clcero Iib.TX.famiHar."Epift^ 8- ad V«nt.t4ffij Idcm lib. VIL c }p. I ^mme audito\ ixtympb
grationem& etnptionemTifti FELICITER j • • a^nouer^whmt f&\ QV on> %**< VERTEBET ,
NiJL^V^iio. SkapudeuiidemEpift.iV.HtV. \actifliufferunt. Et lib. XXXTV. c. J 4 . " ' Jittu
XVE Cicerofiliusp Tirohem: fimfe tepr<£\ Quintius FJamimw? %£&B VEBTAT, iruput, obdium vehemeitter g<f«dto;^L iciTERQyE Ticifideamtu Lacedcrmonem. j*«Atque ita Suetonius in
REST 1 s« AM JELV EN 1 • • 1 1 1 1 Idem Epiftol. Neronecap. 3 7. eum in nufpicando opere Ifthmi,
13. uDr.IV. Familiar.RttPlancium: dftsrbdt~ quem neziedere aggreflus eft, magna frequenria,
cebat ttvelk, qua egiffem, BENE AC FEEfcii- clare^-^PBiBi AC P O P V L O ROMANO BEN,E
TlWMtejftWBnfc I Fetronius Arbiter in SaqdgBE « B B M P E J a l B ^ ^ ^ w ^ ^ f t ^ g ^ y m m a c h u s
cap; « I WritaordHtatu, Q V o i > ' B E N E • P E J M ^ i l M H i t o H i 3 i ^ P j ^ W H 3 ^ B P H v a e .
LI c if ERQVE EVENi RET», prccati 2)IQS, viqijt TAT VOB IS, vejira-quepvttfi^
ineredimuii.
Inciidum optabantt VT tti 1 BE N'Si
E v ERTER & n Plautus Aulular. AO.' IL Se. H v. ffi
LICITEREVENIRET. Quin etiam poftquam
nuntiatum fuit, L. Scipionem Cof. exercitum in
Afiam traiecifle, fiipplicationem in vnum diem
CX. FormuliT: QVOD BENE E V E » I A T r ' |
itemi QVAE BES VERTAT B E N E :
DI1,1{ENE V O R T A N : E 6 | |
Rurfl|sbue eiufllem Adus B
v. 4»*
item: Dir BEWEVERTAIJT. For.^Wttw defpondi egv hodki huic \
mula: VERRVKCENT B E N « 4 apud\
^dorodopo.
Poetas veteres. "
Mega-
D l ^ B E N E V O R T A t n t ''
Uadem precatio hoc "Vetborum compendio Ident^ailttBBi». Ac>,JLSo.4. v. ioi.^*
ftringebatur: QyokBENfc',EVENiAT.CatG
I » « BENE $$$&$£
lib.de Rexuft. cap. 141. Mnpera Swnatamh | Eidem ptecadone vtitur Harpax apud eandem, |
tia circumagi cam DJJS V Q L E N T I B V S , Q V O B - Pleudolo, Adu II. Sceru »» v. f$* Atln GnrQVE BENE «vENiAT,«aBfl!»/iW Mam. j p o » ail.Ad>.V.Sc. 2. verfii
lfl| alicer: D E O S ,
ponius tn Cfetala, Nonio referente: B E N B'rJBV B- inquit, I
BENE VERTERE. _f Terendus
NIAT, ^ H Gceto Epift. • • v n . I H
Phorro. AQ. IIL S c 3. | | igu
BEHE EVE^lAT.mo^uitieimKadf/.Peaon^fc
Di 1 BENE VORTANT, quod agar.
biter iii Satvffco ?. 59^ Jtnque Qyoo «ElK Idem Adelph, Ael. IV. Sc. 7. v.^roW
AcLflL Sc.2,V.|9. &ENE|%Ib' AGAS, j j j p N I A T TrBJfc"
Puernntuseft. M, D I I B E N B V O B T A N T .
Vhi Donatus: Vtdt^ quma Jmemi Cign iite
{Puer natus eft) H •
I
M £ eatulern\ M
m
D E F O R M V L I S
L I B . -k\
im
1
quemadmodumfolentil/i, qidbuspuel- ERIT MIMT BONVM ATQJVE «OMMODVM .'
tim mfci metuentibus, nuntiatur puerum ejfe mffl Sic enim veteres, QVOD PAVSTVM PELIXQVE
ftm. JNam m omnibus quce cupite vmerint, Efcft's ]IT, dicebant aliquid aggrefifuri. Plautus Cafina
B E N E VERTAN1!", dicifolet, quiafape hominesea AQ. U. Sc. 6. v. 4 9 .
optaucrunt, qua ahter atque expeStauerntit, cddtiSi hic Hteratus mefitiat,
giffent: quam pottfiatem rerum, vertentium femet
QVOD RONVM ATQVE ^PORTVNATVM
M
Vertumno Deo fupereffei)p~ H
MIHI S I T .
H
teresexiftimaueruni.v Quod prius quoque n ( Eiuius lib. f. c* 17. Tunc interrex, conciotu 1
^efflpem Comced. A&. m.Sc.1. v. i i . idemDo- uocata: QVOD PAVSTVM E E t i x o y E s r * , I
^ ^ R attigerar. Liuiuslib.X.c.35. D n B E N E
Quirites, regem creatb*, Idem lib. III. c 34. de
JxKTERtNT,facerentque, quodfe dignum quir- Decemuiris: Propqfitis detm tabulis, popuhm
6jlpkrducercnt. .fitfalias cap. 19. B E N E HERCV- j ad concionem aduocauerunt, W* QVOD B O N V U ,
LEs VERTERE%^ iScere Volumniut\'r' Idem lib. PA^STVM^BW^i^E^RJ^¥V,a% I*«JS t » !
XXIX. c 22. yutereiitqtte, xiyOD D n BENE
BERisqyE EORVM E&$m-,"0 & kgere leges
w E RTBR 1 N T , trmiceret.
H 'propofitas itiffere. Et alias eodem lib. cv 5 4 .
I
Veteiiesautem poenc in hac fpecie
I Legatipro concione: o y o b BONVM» PAVSTVM
V O B I S , JtEioyE P^ffii. redite
RVNCANOTverbo vtebantur. Apud Nonium I
Marcelt. Accrus ^Eneadis, aurDeciW 1
inpatriam adPenates, caniuges Vberq/qne vefiros.
^Jhn&e, vtiierms precibus, inai&e inuoco,
Et fib. VTII. c 2 i . Chori/aus-fuit, qra. vtnit ad
Portenta vt populo, patricr V E R R V N C E N T PMoiiem, fif/iciyoD BONVM» B&vs*rVM,FEBENB.
O J X Palapo/itanis populoque Rom. effet
fe
Ibidem Pacuuius peribcea:
H J$f cdt, mamiafiatuiffe. Idem lib. XLII. cap. 3 o.
•
Pretor, veniam petens, vr qua tgi, ago, axim, PatreJ1, QyoD FAVS^VM PEttXQiyE ESSET
i>oPvLo R O M A N O , centuriatis comitiit prhno
VERRVNCENT BENE.
quoque die ferrc ad pqpulum Confu/es iujferunt.
CXI. Pwationis Formula: D n FOR- Gracchum etiam Proconfulem, quum Volones
• libertate donaret, dixifle: oy OD BONVM^|AV# TtfNJiNT: D J I SECVNDENT.
VTon nunquam vero precabantur Deos, vt | S T ^ ^ P E L l X Q y E RElPVBL 1 t,.4PSISQy^ESPORTVNARENT.; Cicerolib.XV. Epiftol. sET,Qimies eor /iberos ejfe wbere,i^em lib. XXIV.
Famil. ep. 7 . fflucimajhm iatitia affeSkiSi eum c. 16. narrat. Decium quoque lib. X. «VjJ.
awiJiwY te ConfidemfaShim ejfe, EVMQy E H O N O - ita dicentem induch: JSgo hanc legem, QVOD
REjtffrjBI I > E 6 4 FOliTVNAftE
VOLO. V +fdem
lib. II. earundcm EpMh 2. ad Curionem: T I B I
P A T R I M O N I V M Dir FORTVRPEWT.
Plautus
Trinumm.Afl.HrScvIfcV. 175.
1
FbRfVNATfJWT veftra confilia.
jffl Emancipato, apad Nonium Marcell.
B O N ^ P A V S T V M j E L r x Q y B ^ i f ' VOBIS.-AJ<5
RE-iPVBii viirogqjtis, iubendamceifeo.'"- Apud
eundem Iib. XXII. c. 3 0 . Minutius, Q. Fabio
Max.t)ictotori: E T Qyoi», ait, T I B I , M I H I - J
QVE, QVOD MEO EXERtfjrV1!; "TVQQVE
C O N S E R V A T O , AC CONSERVATORI 'fjmi1&.
^BOS E 6 0 OMNBSjrVT FORTVNASSINT, Lix,fub imperium aufpicnmque tuum redeo, &
!•••
PRECOR.
• \figna hac legionefque refiituo. .Cenfot quoque,
Eademque Formula ebs, qui conclonem ad po- J quemadmodum a Varrone lib. V. deLinguaLat.
pulum habebant, in fine vfos, Liuius lib. VI. '(& J c 9. memorix proditum eft, prxconi imperans, !
4 1 . * J i b . XXXTV. c. 4 . declarat.
J vt viros vocaret, hac prarfadonc vtebardift I
In eandem icntentiam apud poetas inuenio, j QVOD BONVM, FORTVNATVM,»:El.LXQyE
Deos orari, V T S E C V N D E N T . Virgilius lib.lQ^ SALVTAREQVE* SSSTPOPVt.0
ROM. Q y i l t i -
Mne\&v.$&)
•
TIBVS,
REJPVB^GAltCI^E
mVVLI
ROM.
Rite SECVNDARENT vjfus, omenque leuarent. QVIRITIVMJ. « L t t l , C O E L E G A E Q y E M E o i
& I i b . VII. v. 259.
M F l D E I , JaAClSTRATViQyE NOSTRO, OMNES
1
D n nofira incepta S E C V N D E N T . J QVIRITES PED.ITES, ARMATO^j^VATISb?*-,
I
Senecam Hercule Fiir. Ad. DI. S c 2. v> | QVEj^jyiiAfORES O M N l v M T R I B V V ^ , ' * p r j
Q V I ^ P R i a ! S # , ^VIf* ALTEBJOI-DARI iMTIO28' j/^nphitruo!
VCBWM , ait, SBtevNDET, qui potefi, nofirum NEMVOLET, ViycrA^»fcJ<!IVM,HVC AD ME.
Suetoniw inAuguito cap.58. Valerium Mef- \
Deus,
lallam
Senatus populique Rom. mandato, 'parris
Rebuxqm laffis adfit.
•
patrix cognomen Auguflo his verbis dctulifle
CXU. J-IJAEPATIO « rdms agendisfo/enrefert: QVOD BONVM JPAVSTVI*CCIVE # T
W J i Q v O D JSONVM j,TpAVSTW»lJ
| *1B I , 1 1 1 v I QyE,'TVAB i.'.C^SAR J v S l l
FORTjf^ATVMQyjE 5 1 * * . ' '
|'OTB% fsiC E N l M N O S pfellPWvAM FELICI-
planeomnibusreoasageiidis, QVOD BONVM, I T A ^ | M REj(|tVpL. ^ T IABTA
| I
flMVSTVllJ PQ#rVNAT;VMQyE' -ESSET , EXrfriMAMVs) SENATVS" TE " CONSENpncfabantuf: quemadmodura Cicero lib. I. de | $ E N S CVM POPVLO EOM. fpNSALVTAT
Diuinat. c 4 5 . lcriptum teliquu*^ Donatus in
Phormion. A£t. I. & . 2. ad verfum 8 1 . QVOD
P A T R I A E ^ATHEM. Vopilcus iii Floriano c. ra
Epiftolam SenatusRom. ad curiam CarthaginenH 3
itm
B A IPN.; i R I S § O § I I
<$,
M
m
H
H
I
SittytELicEs, I I tujhnul, ^4»a tim
6zicm fcriptam ponit, cuius initium eft: QiVoo
M domus ipfa in qua lufiims^ tf domhvu
BON VM, MVSTVM, FEL1X SALVTAREQy |
siT BEil». OKBIQVE ROM. dandi iut imprrii, Tibullus Eleg. vlt. v ; « p . lib. III.
appellandi Principut mmcuparidi Augufti, ad nos Qtuunms Wm meijupereft tibi cura, Neara;
reuertip, Silius Italic lib. XVII. H 699.
S &'&%!. JX,&Jtnt candidafatafuikZ
Talibut aceenfi Paft*s,fatoqueuocantt,
HEodcm fenfii nonnuili accipiunt apud Horatium
Confulis anmermt dicfis, FAVSTvMctyE
lib. in. Ode17. «»-I %. Verba 1IEC« <
PRI-UATI J
S1 sticet11 Ltx, vbiamqveynauiti
yt foret AufanuT,tranfmittere bella dedermt.
Et memor M
viuat*
Ouidius lib. III. Faftoti, v^&fc* •
V T I ^ S l T ^lr^fWMOJJE TREeb#iqWa
CXlV. Precatibmm formutst
K
«
imagmejbmniW
Bo^'^
| PREC4Ak D f J £8*
Vtdhmt.
m\
«EN3T W O t E S T E S , P R O P I T I I ^ ;
Apuleius lib. Ifc'de' Aflno aur. Demquejape ^ " u n c aliquot | Catonis fibris haortas precaretrorfa refpident, fubjlifit:. Qy 0D B O D V M ,
tioiram Formulas in mcdium addtfcam* inl
FSLIX fcT VKVSTatyL S I T . Idemfib.X. quibus plurima antiquitatis eftigies hicec. Sie
eiufdem argumenti: « ^ Q D FEMX#fl^ t ,wt, autem in lib. de Re rultica, c a p . l ^ in firae
Q
P A V S T V M S A L V T A S l o y E T I B I SfT» Iano commouenda prccandum tradit: IANE
l^ffi gauaenti, rurjitm facrit WMffl tfiis magnis P A T E R . T E HAC S T X ^ Efl&OMMOVteNl>AB O auttordns. lioc Grxci reddiderurtt duobus 1**S P R E C J t ^ P R E C O R , V T I SIES VOLENS
his verbis, AI~A0Hi TTXHi, Vtex Appiano P R O P I T I V S M I H I , L i B E R I S O J p B M * ! » , - Bo-»
lib. IV. de Bell. ciuil. p. $9$. P- °"°7- n o n I I M O ^
-Ibidcm dum Iolocofiquct.*/AwLinus lib. I, Epkl. c. 1. Pstum ui fertum (quod libigenus fuifte Feftus Fomp.
Thrafeain renunoantl In Senatu -le fe iudicium duobus locis, & Cornutus in Perfii Satyr. II. v*|
fieri, ita refpondcntem facit: ArA®Hi, TTXHi, 48. doceht) mouetar, ita precari precipit: Ir-*|
Sic ijLTraiano adoptando Neruam hsc prxfa- P I T E R V ^ E H O C . F E R T O O B M O V t N D O BO-|
tum'^tyliifinus in JNferone p. 141. fcribit: NAS PRECES J>RE'eOH V T l C l f t V O H E ^ S
t
ATAGHi, TTXHi, rJjff j8ouAi?jr g rov Snuov P R O P I T I V S , M l H I 2 , t B E R I S C i y £ 4 i | E I S DOt
t
Tuv F»UCM«V IU fuov otvTts Motficov
iy MO FAMILIAEO^VE MTAE. fc llICO VCrO, R O K^ouet»fficeieaoV«WciS/xos/. Qux verba ex mano more> conlucando verbaficconcipi moeo delcripferunt 2onaras tom. I. Annal. Iib. XI. net cap. 139. S.i DEVS^ st DEA EB> Q^VO-*
cap. ziVTzetzes Chitiad. I c. 34. Dionyfius IVM 4J.LVD SACRVM E S T , T T f . T l B I l V *
vero Halicarn. lib. IV. pag. jjy.huius Formulx S I B T PORGO prAGW&'Q SACEJLEt J t X I V S Q . y E
fenfum Sta expreflit: Kot/ TOIS BeoTs IJU£*TO, %-mSACRI COERAMDI E R G O , S l V E t O O ^ S l V E
TS <rv[A0l^ovTi rris Po>fiOMo;v ttohsoiS TW oifXtfv
Q y »S JVtBT' M-EO-ffiGERlTt-VTT I O * H l C T E
otvTov KotTetiTX^. iSlon fecus ac Tiberius, FACTVM S f E T i ^ l V S REI t K G O T « HOG
cumDrufum fummsTei admoueret, principio P O R C O ^ I A C V L O IMMOLANDO B01*AS BREliterarum, quas ad Senatum de ea re mifit, Deos CES P R E C O R , V T l SlES VOLENS F H O P I veneratus legitur, VTM^OVJSILIA syA R E I - T I V ^ i l H I , D O M O , F A M l L l A E Q y E MEAK
PVBL. PROSPERARENT, qucmadmodum Ta-
citus lib. III. c. 56. fcribic. -
L I l i a i S Q y C MET>. HARVMCE ftft^M t B GO MACTE HOC PORCO I
Vt autem so-Ni^ PREGES
CXIIl. FormuJa pretationit: S1 s B O N V s, LAMDO ESTO.
PRECARI Cato,ficOuidhis lib. S
Eleg,
13«
%4T8.
UsT&illa notanda precationis Formula: s t s
BOKAS PRECE* ore-fmierte~am*iptrt, dtxic
BONVS; &: s.is FELix. Vlrgifitts BuQuin etiam, vt BONA VERBA, 'm m i W v u
colic Ecloga 5. v. <5$.*j
Jpfa fonant arbufta, D E V S , D E V S V H & E , oitk dixilTe veteres, teftarttnr, PkiMujifccnulo
Ac>,n. Sc. ylt. v. 49. «'Ouidius Uh^FFaft.r.
72,'^ Exillis autemCatonianis Fotimilis, perSlS BONVS O, FELIXQJTE TVJtSv Eii qua- fpicde apparet, folerme fuifle otase Dcos, quotuor aras\
rum numen inuocabarur, VT ^EWE NT |
Idem Ub. XU, Aneid. v. 646.
TES PR o p 1 TI r. Prior vojt obfeniatula eA in
V'irguii lib. VI. /Eneid. v/i4*5. cum i
Vot, 0 inihi, MANES
ESTE BONI.
|B|
H
W\
Nammje IPSE v ^ g
|
Et Ub. 0 Aneid. v. 334I Vcncrem 5 ff ita
precatur:
H Et lib. n t ^Etncid.,T* qjjfy.
Sis FELIX, nqftrunupu Iruts quacunqtie la- 'WM
votpnqvf voLENS r «7i« o*a M
Aorew.
E4 H
fitum.
Catullus quoque Mallio & amicx carm. 6p. v. Vbi Sertihi»: VOLENS, ak, ^iiia togi non pot154. bcne precatur in hunc modum:
eft, ft mMit, vt it faerfMs, VTI
|
PRO-
D §
F O R M,% L I S
E I B. I.
p
P A O W T I V S Q V E . ^Euius lib. Ii% t6.
W Vir^lii nhetur, qui lib. X jEneid. ait, v.
gem, parenttmque Vrbir^Romana; s 1 1 v | R B I 676.
vniuerfi Jiomulum iubent, PACEM predbus Wm
Wm opotius miferefiite,venti,
6$pofiunt | .vjH V Q L ^ N S P R O P I T I V S SVAM
In rupes, infaxa, VOLENS VOS Turms odoM&\
[ SOSPITWE>ROSB4»IEI% E t l i b . X X I V . c . 3 8 .
v. 27Sdiredam precationem in hxc verbfa refert: Vos, EtKb.vm.Mneld.
Communemque vocate Deum, &" date viaa. ^^M
c^^'Miter%-dt-,^rqferpino,
prpcor,
tf
''\
LENT^.'
fuperni infernique D»^ v,t N O B I S ' ^ Q I J S N T E S j
|1
A D S I T I S , fi' vUandff, fl
CXV.
Diirogati*'VTVELLENT.
JrauJts caufa hoc confilii capiinus. Similiter
|
A tque hscc vox religiofi me illius veteram
XXIV. c 2 1 . inducit predntes Ioucm, g p )« '
moris admonec, quo Deos rogabant, V T
v£W moviTtjfr
prasbeat faera arma, pro
VELLE^fT. Plinius lib. XXVin. cap. 2. Jh
patria, H | /?IMM dclubris, jwo libertatefe arAfrica aemo defiinat aliquid,- tufiprafotus AJHmantibus. ^Sed & Ub. XXII. c. 3 7. de Victoria
i.
ab ]
mifla agens: Inea, ait, arce Vr- cam, In ceterit vero gentibus, Deos antc
fiaaturt VT V E L I N T . Virgilius lib. I. yEneid.
birRonkeJbcrataI tpjUENTEM P R O P I T I A M ojr1 firmam acfiabilemfore populo Romano.
Pneterea lib. XXDjJ. g 14. cum Idxa mater in
Jupitcr, {hojpitibus namtedare iura bquuntur)
Vrbem ex Afia adue&a fuit, aoeeufo ture preHmc tatum Tyriifque diem Troiaque pro-
;v. | p i ;•_
catos icribit, v f l VOLENS PR"OPITIAQVE Vr-
bem Romam iniret.
Et lib. XXXIX. c. 16.
Omnia Diis P R O P I T J I $ 'VOLENTiBvsQVEi/aaemus. Ammianus Marcellin. lib. XIX. c. 6.
Orantes ctekfie prarfidium, VT P R O P I T I V M
11 ES s E T , E T jfi B E N s. In mfcriptione quoque Salonenfi (apud Gruter. p . XXIII. 11.)
\'i
' feSis
B
ESSE V E L I S .
Vbi Seruius: Sccundum, ait, Hctrufcam
^
aam loquutus efi. Sic enim dicebant: VOLENS
P R O P I T I V S Q V E s i s . Tibullus lib. III. Eleg.
4-v. H
EJJiciat vanos no&is Lucina thnores,
| , fcriptum eft: jFfii s i s VOLENS P R O P I T I V S - 1 H
Etfrafira, immeritum, pertimuijfe V E L I T .
MTE
M I H I , COLLEGISQVE MEIS.
Valer.
Idem in Priapeiis, in dicatione tefflpli, ad Priapum v. p
8iJ/knatempla,Bivz I V L I , V E N E R A T V S , O R O ,
Pro quibus ofiicus,fifas efi, SANCTEfpa~
VT PROPITIO acfauenti numifie tant&rum cqfus
cifcor,
virorumfub tm exempli praytdio ae tutela delitefcerepatiaris. Plautus Afinar. Acl. IV. S c 1. AJJidmacuftas rnris\vt efje VELIS.
Maximus lib. I. c 6.
Jgjll
TUar aras, tuaquejan-
H
Ouidius fib. III. de Arte amandi v. 347.
Oita, Phabe, vEJUs, ita vos pia Numma '
X>EMAfibiinuocet quamlibet PBOPITIAM»
vatunu
Deum nuttum,fi magis retigiifdfuerit,
H
Ttbi dicat,flipro md orer, V T J U I J P & O P I - Pfinius Iib. X. Epiltol. 4 4 . de fblennibus votis
pro incoiumitatc Tralani fuiceptis: Precati,
|
Idem Ptcnulo, H H V . S c 3 . v. 14.
fumur Deot, STT, V E L I N T eajemperfolui, femAphrodifia bodie l/encris efifefius dies,
perqmfignari. ,%&em lib, VL Epift. 1 1 . | p p
Oratum iervnt Deatn, V T S I B I ESSET PRO-J
gaudium vt perpetua capiam, DEOS ORO.-- ab
. Pi^UL^
-J
Msdem, tefie te, VEro,vt omnes qui me itnitari
Quo allufifle eundem poecam non dubito, cumj tantiputabmt, meliores cffe, qudin me,
s
in Curcul. A#. L-.Sc 1. v. 4 8 . dixit:
' 'Jtgittt fribite,fffiiufffareh "
CXVT. fbnnula: Si D11 V O L E N T .
Potate,
W^m
M I H J ' ^ 1 ) J . B N T ^ PROPl-
U r a t & illls in Q>e religiola hax exceptio: S*
E^V"fla,ENT%' Cicero Iib. III. in Verrem
Seneca lib. I. de Clement. c. I . Muttapars m*\ c 6j% ex Epiftola Timarcliidis cuiuiclam
i
qwn, mfi voLttiTK pROpiTioojrE iheJlot$t*\ A accenfi Vetris lucc verba profert: Fac,fdat
9 in hafum vocum altera fottafle mendurn eft hnprobitatem aratorum : ipfifudabunt, s i D I I
apud Au(bnium Epift. 24. ad PauIIn. yC I | B E VoiENT, aPlautus Pcenulo, A&. IV. S c vlt.
cuius vwba ad hanc rem pertinentia, fiint hacc:
Certa efifiditcia nobis,
Qiiin hercle tollibertut meusfaxo 'eris, si D
Sigenkar^ natusque, Dei^put verba VOLENTIAE.
TVM
f ^ccipiat, h|ft|_ rtddi t? pqffe prtcatu*
Etenim Aufoniuiprcriplifle ci-eilidcrimc
gj
M
VOLENT.
Suctonius'Sn Cafig. cap. 3- ex Epillola quadam
H Augu%jCiWt h^r^Ptteruia
Caium XV. KaU
VotEN*Vfijf ducerent Talarius
Si getiitor, nafutqm^ fcEi, jo« verba Vo- \JutM,™o^
Wt Afitliusj heri cim Ut confiitui. Eodem perU|.SNtS9 |
tinetilla veterUm locuttox^^^Dffls- V O L E N Actipiant>
Tametfi Vulgaram lectionem :iferri pofle non T I « v s : qua Plautus vritur in.Perfa Acl. Ml. S c
ignoro l', quam qui i46eri votet [
te 1. v. 4 . & in Milite glor. Act IV» S c ^ . V . 4 1 .
Caro
H
BARN.
4
B R I S S O N I t
64Cato de Re rnfi. cap. 141. Ennius apud Ci- Ariadne4n Catulli verfibus fl|
ceronem lib. I. de Offic c .1*. Ducite: doque Therid»v. 16$. Eumenides inuo^
HvCjf%vc, aiiv A ^ ^ N T A t j y ^
VOLENTIBVS CVM MA^NI* DIIS.
•
CXVII. Mos precandi afiquem Deurti, VTMartialis lib. VTJ. Epigramm. »3* v. ik^
PHOEIIE, V E N I *
DEXTER ADESSET.
"MTon tantum antem,vt VO-LENS PROPITIVSQVE ESSET DEVS is, quem inuocabant,
Ipfofque adeo facris fiiis inrerefleDcosoptabant
Tibullus Eleg. 2. lib. I L v . g .
IPSE SVOS, AD^IT, GBKIVB» VMVBiV»
fed&,v*DEXTER ADESSET, interdum Togai HONORE?.*
bant. Quintilianus lih. IV. cap. 1 • Domitiani
iwmen inuocans i, Mhi quoque profefto poterit Inde Ouidhis lib. V.Faft. v. 551| Martemfingit
ignofci,fi, quod initio, quum prhnum hanc mate- ad fuos honores cado defcendcre. Etiib. dcR*riam inchoaui, nonjkeram, nunc omnet in auxi- med. amor. v. 705. Phocbum inuocarum adUum Deox, ipfumqOmn prrmis, quo nequf prce- uenicc, cantat.
fentius ahuda neque Jtudiis magis prqpitium Numen efi, inuocem, vt quantum nobis expe&atianis CXLX. Deosorabant, V T A D E S * E K T ,
adiecit, tantum ingenii adfpket, DEXTERQJ/E Cane pafiim & vulgo Deos orabant, VT ADH H ^ ^ f f i I D 11 T . ' I Ouidius lib. (I^Faftor.
ESSENT* yirgilius ^ S H
Mfm
H
In tibi deuoto munere DEXTER ADES.
A D S J S , latitia BACCHVS datof^ Wji BOJKA
'{VNO.
Et lfo.^Georgic, <•;£$. I
Idem eod. Ub. Janum itirprecatur, v. 67.
DjSatTlfff' ibjES ducibus, quorumfecura la- ,Abiftyo Tegeaw,'TAv.Etts,
bore
Ruribs lib. IV.^neid.H J7B,
Oiia terraferax, otktpontus habet:
A D S I S 0!
^rs^^&-Patribusqne tuis, Populoque Horatius Satyr..d. ^ ^ H lib. II. Mcrcurium in
Quirini.
precatu^!..,
ffip^adto|S|jJff*Eleg. £&p>i7?£
H
j HAC PRECE ^TK CKRO;' |
SANGTE,%ELIS libro DEXTER inejfemeo.
Pingue pecus daminofaaas, & eeteratprater
Ingaam: vtquefales^ CVBTOB mittt maxiStatius lij>« !• Thebaid» ylAp6.
mus ADSIS*
AD s ^m memor hojpitii., Iunoniaque arua
Tibullus Eleg. i . Ub.L v. 29,
D E * T £ R ames*
Apud Ouidhim qtioque lib.^vjUPaft^H 542.
AP^if^^ DiuL
Ino rogatur>vtj>opulo Uom. PROSPEHA
jjfe Idcm Eleg. vlt. iib. I&. v. S
RE1BL W H I T » 'fLtlib. deRemed. »mw*vTj&4*
^ N D 1H H I H I A11H
Phocbus, vt ctEptis I AL V H I A D 11T.
Et lib. IV^. carm. 4 . vt i&
Hvo Af»Mf/& tenerigmorbose*jtettepuef/a':
OT. ffl\
H v c ADEs,iVrfrw/&,/>HOEBE, fuperbe
conuu
Ouidius
lib.
•
Amor.
Elcgjfjy
"ITtiqueaiitem prscfentes Deos optabaiir^Ssaeocluriam I
que precabantuf, y £ VENIftENT» Ho- cioriljfj
jy».Q>DES, atyjtf TO PAC, DEA, tWICltf
ratius Ode n lib. 1V. 3*0. I
Tandem VENIAS , precamur,
Ideot Ub. IV. Fallor. v. 827. Romulum in Vrbe
Nube cwutentes humeros ami&us,
condenda has preces fuduTe refeit: >
{ Jiugur Apollo.
CONDEN^t, YVVITER.v-VJ^
Tibullus lib. II. Eleg. i - w & i I
. BEM;, '
JBatchi'ry't^(u: -j
E T G E N I T O R MAVORS, VESTAQVT MA^
Et lib. IV, M lunonem, carm. 6. v, 13.
T^HiAt^S. I
ucidapatla.
:Amtte,jpi^reaqwvz^t
Simi^er lib. VUI. MetamorphoC^V.'59% a
Idem Hb. IL Eleg. I. v . $ i .ttdCupidinem:SAN- ^ ^ A l » E S , ATOJTB AVDI JtAC ID V&.^^\
CTE, vnftU Eiufdemque fibri Elegia H v»a.
f » r v N E , VREcAkTBM.
ad Phttbui&^
Apud eundem quoquelib. IV. v»31. ^
Hvc, age-, cum cithara carmmibusquc \t.mu 641. eiufiicm argumenti Bacchus & Venus hoc
Et lib. IV. carm. 4 . v. 9. ad eundem DeuflHr* verbo, ADSIS ;& Hb. L Triftium E\eg.Q.v.^6.\
S A N C T E , vsiHytecumque fem mM
Caftor-^e PoUux hcc vocabulo,
H
uocanrur. Libri iH. T ^ 9 | P
D111
atque aah> [nec > • rnihf\
Eodemque Hb. catm. 2,.-$ 1. ad Maneof;-..'
H
turba ragmda efi)
+
HH
Stupitia efi tibi culta tuis, MA&S M I & N E ,
'^ ^
I Spet^tum e
Xalenau
calo,fifc^[^e^v%^\
CA«SAB, m f i *32&rl**xm*
| L(fc
^vi,
Sed
•
'DE'< # 0 R M V L I S I 1 B. I.
H
| -^^B Virgilio, lib. VHL v. 78. jEneid. I : | | linem fiJutans & orans, Bacchidib. AcLII.Sc. 1.65
y . ^ . Varrolib. I. de Re rultic. cap. 1. Jtetn
catio ad Tiberinuia»ta condpittu*:
I ADSIS JOLTANDEM I ETHROPIVS''tgpj ^DVENEiM' ft Mineruam &f Venerm,^t At
H
-NVMINA
I eam precarionem, quam in Orat. pro domo lua
1
fadt, •jCicero concipit his verbis: P R B J Vbi Seruius Tiberinum iie inuocatum icrilijjr! J
C O R , QVAESO, 0BTEST0R,
QVOCIRCA,
inquiens, ^ n 4 O A P I T O L I N E , QJTEM P R O Scneotin Medea A & l . S c r."'y^rjt
I
BBNEPICJA • POPVLVS
ROMANVJi
'f*btt noti faiifta 11ECOR1
OPTIMVM^#ROPTER VIM MAXIMVM, N O A D ESTE ! A | E S T E , fcekrU vltrices'Pea*.i
MINAVIT^ TEQ,VE, , IVNO REGINA, ,4>E•9!fe
CVSTOS VRBIS MINERVA,
QJAE SEMPER
Aiiclor incertus in Priapeiis, carm. 8 1 . v. 2.
H v c ADES &neruu, tente PRIAPEJTPAVE. ADIVTRJX CONSILIORVM I I E O R V M / TE| STIS U B O R V M , EXSTfTISTf, PRECOK AC
H poeta: tantum, verum etiam numerorum le- QVAESd, yOSQVE Q y i MAXJME JfE RE%
^H
modo loquuntur. Apud I i - PETISTtlSVATQyE REVOCASTIS, ! : QyORVlC '
^iumTifmique, Ub. II. cap. 6*, • J Aruns Tarqiu-1 DE SEDJBVS HAEC JHIHI PROPOSITA^ JBST
~~9&>'! D«i>. ait»;.Rl5GyM vi^Q&fis^pJgsTE. CONTENTJjO, PATRII PENATES, FAMJLIAArnobius lib.IV. «duerf. gent. f^&foge w*»' RESQVE,, QVI HVIC VRBI ET REIPVfl. PRAE!
ipfom incommoditattr alicuiut &* decHnandi periculi
v o s OBTESTOR.
Apud Liuium»
gratia, horum cuipiam tammumfuppliCdre,'di-\ 1
centetn: A,D£s*tffc» A & E S T O T E I . D J J ^ P E N A - lib. IX. cap. 8- Sp. PoHhunuus:v V o s , ait, D i i
T\E*V APQtLO^^TVOjyEitjI^Tl^Nf»
^ B ^ H ^ B ,M^I,A,. OjriaVS VROR,
OR, VEXOR,
f*AT£ QLEMENTJA.
IMMORTALES, PKECOR, QV>ESOQyjE\:- liS-,
,OMNMdemqueverbisSciptonis pecationescontexuntur
T0RREab eodem aucfore.Jib. XXK. cap.27. Brutus
J|
inEpirt. j.lib.XI. ad Ciceroncm: DEOS QVAEH
SVMVS, CONSILIA TVA REIPVRL. SALVffAKIAIS^NT*-- Terenrius Andria AcT. III. Sc. 2-
CXX. Pmattomm verba: P R E C O R VEtfJfc-J
RORQ^E:
I *'&:-
QVAESO.
D E O S QVAESO, V T S I T S V P E R S T E S .
I
H
'l/ariis porro verborum iiguris precationes
Idem Adolpli. AQ. II. Sc. 4 . v. j 1.
I cpndpiebantur»
H
H
D E O S oyAEso, ISTHABC P R O M I B E A N T .
PRECOR vENERORQyE, j Vocula cerce apud
PlautusRudenc,
Act.IV.Sc.7. v.30.
Ej
Tacirum lib. IV. HiiT. c 18» concionem fuam 8
At ego DEOS CiVAESO, vt quicquid ia ilh
cationeitacondudit ?''?£* I V P I T E R OVTIMEJ
H
vidukfjl.
MAXIME, QVEM l?ER , OeTKNGENTOS VI-J
Apud euudem Amphitr. Acl. H. Sc.^,^llcumeGINTJ ANNOS TOTT»IVMPHIS
COtVMy^J
K
j f f l QVlRtNE ROMANAfc PARENS VRjiJS, m, V.' i8>
D E O S QyAEso, vtfatuapariamjifium.
R
JH
" " ^ f f l VJtNEROROJrtS^vT, *f - V o i l S N_/5Nj
H GOR*DI,. Stjt DVCE, HAEC GASTRAJ ^jSic Euclio apud eundem Aulular. Act.II.
•
H
I INTEMERATA SERVAKI, ('v. «4."*.
H
AT «ERTE P b t t V r F O E D A R l Q y E
Ait"VTOI
•dpotio,
O^V^SO^toBVEN^^
RE S t CLASSICO N i ' S W A T I S . 'M1LITJ8V8
ROMANIS AVT INNOGENTIAM I^prJS, AV4r| Idem Rudcnt. Act. n. Sc. Oj v„ W I ' ,
MATVKAM ET SlTtfE- MORA .P0ENjT£NTI-J
DEOSQyf.aMMORTAZ^S QVAESO» DVM
§
" JOT. . y ^ c in arnjiiie Euojwrioius Deorum fcrf-J
ptum elt:
PRECOR VENRRORQJ/E. £"
?^iy«Cs^fyw I
WM
OMNESjf«^^**^iE5
HOSPITES
KA-B^AS
verba etiam coniungic QceroOrat.II. in Carilin.|
.jxVIt. Ennius, Annal. lib.L dcante Nonio:
1 JTE» QVJRINE PAT£$ f ^V£N%KOR, HO^ RAMQyE QJMRINJ*
I Rudente Acl. B Sc, 4"'^0*
iflH
m
ffl!
iemel
H •acque iterum loquicur
QVlSQyiS EST DfJVS,
H
ESCIMAT]
MISEltA5t
I N O P E S , AERVMNOSASA iALi^yo
CXXI» •£mantiurit ujtrba: IMPLORO I&£- I
Q.VE OflTESTOAs'
Avxj»|
i
INVOCO.
eciam Orarices%* 'YMPLORO A T Q V E
J V OBTESTOftfdicebant: qua verborom
1
I
ciuloWCpmojdiic Att.V.Se.1» v»tJ4»%L 1» vricorCScero m fme ljtri V/jn Verreai. Hoc
fc*J&T JJ&VM^IMIQ ADVOHSVM si
oj/lpl «mpKUs in precarionibus, verbum, I N V Q ^ Q , !
I^VEC c AS»O V_3jjUrVs»l viurpabafur. Te/Kmonio teftille verlus,quemex I
'VltNEROA Tlt,^^T^OMNES
H J djceroneiib.iV.TufcuI.<Juift.c.34. producam:
^NE, AP^Ot.11* SA N C TE-, JfotA W E M , T-E QV E
i ^ O N E S SIENTv
EQdcsique verbo vtitur Ctafylalus feruus Apol- O M N I P O T W S NEPTVNteJr^voco. Plautus
I
MofceUar.
H
BARN.
66
B R I S S 0 N U
ddMoftellar. H I Sc 2. v. ?$. 1 1 Rcy*&*V af*
Dii 1u«f»*ifTBH j*p**mft tptfSSk
dtxtra
INVOCO. Idem Mercat. A&. V. Sc. 2. v. 24.
Scripta»
INVOCO VOS, LARES VIALES, V T M £
B E N $ IVVET1£.
Et lib. V.iTrift. Eleg. 1 1 13.
L. Accius in Prxtextaca, qux Dedus infcribebatur:
Dll FACEKENT Vtinam, tabs Jlatru t/J'ct in
I !|j
Rurfufque eiufdem Bb. Eleg. 13. «pf£.
D n FACIANT , yf jft temiraria nojfra
qutrtta»
Seneca in Medea A&. III. Sc 2. v. 9.
Quo genere precarionis idem Ouidius vtitur lib.
O §Jj
Jt ccElum incotis
I. Trift. §
I. v. 58. i lib.III.Eleg. 12. v» 53.
Ttifiitijm mmen IN v o c o , ac tejlor tuum.
& lib.I. dcPonto Elcg. 2. v.ppVfic lib.IV.Eleg.
Valer. Maximus in Prxftr. librorum fuorum ad
14. v.61. & Epift.2. v.oVS. & 13, v.96. & 16.
Tiberium, cuf, v t D e o , blanditur: J i igitur
v. z6i\fi 20. y, f$. Heroid. PJtne^cui (elbc
huic capto, penes quem hotninutn Deorumaue confauftumque quid alius precacus erat, id iHeiibi
fetifus tnaristicttrrw reghnen effe wtwM
euenire optans, relpondere fblebac: ^ r a V t .
mafaluspatrwe, Cafar, iNVodO» I
FAOI^N^P. p | Lyconides apud Plautum M
lul. Afl.IV. Sc. IQ. v. 57. . Euclioncm admoCXXII. Fbrmula prtcationum: D11 ^ A - net bxc verba, quse ipie prxic, eiTari:
TE, S A N « T E , VINERANS PREC;BVS»,|JWVICTS, INfrOCO.
CIANT.
VivW^ «*>«.**» B &
I
_____^^j
^ H
^iter recepta autem « comprobata ]
BEWTJ FELIOITERQVB VORTAT: ITA..&1I
precationum verba eranr hxc: o 11 F*cf * N T .
Quintilianus Declamac. CCUII. jtk DII * A - Cui mor<»m gerens fiucliorelpondet: IT*5
CiANT*aw,«flg«wM exemplum pqfteritati et- FACtliNj» Cbntraque Lyconides: ET I # B
iam pasna dare pojfmu I | Declamat.. CGLTX. \ITfi'- 111 PAOIANTV JEiufdemque. ComasC^
[ o w ^ o M ^ f ^ r l t f - ^ r ^ f euentus, qid adhuc A£r. i t S c r . v» 27^.*flim Eiln"
orarionem
m hac domo ommum periadorumfuU. Capito- ita inclioaflet: Qypo 5EMPIT:
;
>bijblinus irt Diadumeno c. $», hxc cx* Epiftola quattitarejit procreandis tiberist Mo '••rot ftarim
dam Macrini-Opilii ad vxorem verba adfert:
refponder: |
Rurl , 0 Sce.Offc PAXINT ET.BOJ^lrVNO,^ quam coiis,
iia fequenrirV. 7$: CUm iderft Megadorus dixifvt & ttfaAntomni meritum fjffmgat, &egp,\
BENE «VORTANT:. EUCUO fubiicit:
qui fum pattr.
Plauru| in Perijt^ A9C'tf/Sc.
ITA 1 1 ^ A ^ N T ^ Sunc 9 afia eiuideirt ^Ocuvit. v.42*'%
rionis exempla hi$ei&£&$V» SC4.V. toq. &
D j i / | A C J ^ T ^ ^ M i 4 6 a / w r qm^imtgt^m\
^ • p l a r . Att. I Sc. 1B W %p flcMoftelkw WLIP.
S S j . v ; 51. «Capriuis ACt.I.Sc 2.'v. $9*&PaeIdem Amphiir. A& I V . ^ ^ y . j ^ r . '
nulo AcT. IV. Sc vlc v. 87, Similiccr apud TeO Dll FACIANT.
^rendum Heauconcim. AQ.L S c j . v. 109. poftPropertius lib.II. EIeg.7zv.62.
W quam Chrcmes iperare ie dixie,' iilSum faluum
Dw FACIAWT, $ 0 capta fruare uira*
Mencdemo propediehkadfucururo, Menedemus
Ec lib.IIl. Eleg. i ^ . y . a ^ . ^
aiciJraiNAM ©rt iTApfAXlNT: cuTChreDi 1 FACIANT I wwa m terra locet ojfa fre-^ ^ ^ K r p o i y i c c : FAC tEi«T*. Mem Hecyra ASu
quenti.
I. 3\t*y.
2 7 . JTA DII; DEAEQy E FAXINT»
Ouidius lib. LX. Mecamorph. v. 489*
fimrtmtfl Uacchidir, St ^ ) . I U . Sc 2. v. 18»
Qttuiia D 11 FAC E R E N T effent communia 1 Satuant Phitumena t/tf PAlfL MUitfcuta\
tiobis,
efl» |
ISTVC I T A D I I PAXINTPreter auor.
Idem lib. deRemed. amor. v*785.
•3*8—
Dn FACIANT, poffit domina tranfirt re\Formula: 3^1
K
limma.
•ycrbum quoque, D A , precarionibjlf plerumEc in Ibin, v, Jff3..*
Te qMoque o u FAtsiANf, jwj^tr gaudere ^ B
pre
nulo | V. Sc 4 . v*. 14. qnx nc habet:
' TifttBfftHTI
Tdem Bb; L de1»onco Elcg, 4 . v**«>.
0 ^ , 0 7 1 FAcijiiT, fa&R» ie ctrnert
Rurfus lib. n i . Eleg. 1 4 . ^ 3 7 .
Tuncfm,
Hit F A C I A » T ,
oi&saai^^i
Eodemque modo Ub.IV.T^flt. Eleg.7; vt^.
I V ^ ^ R , q y t GENVS COLIS JXAlQyE
1 t^OMlNVM, PE& QVEM VIVIMVS
V l T i i » . *EVVM
OjyEM jpENES
ffts,
VITAEQyE
SVNT
UOMiNVM>
]|BM MVNC SOSPITEM,
tBfjAE»Otf^
Idem teftaimr ^Eaec
lib.
D E . F O R M V
R
I Q v. | | j jEneid. |
L l S,\L I
1
ad Apollincm lib. XL v. 789» quarum prior ita-j
T*IBI,
H
H
DA
gfij
gj
D n >>yjjK$*[.
f OJ^ECVN^V^ 0PTES.
°7
| EVADE^M
.CLASSI.iJ
Pogabant eciarri Deos, V T A N-j$y#aE#TSr:
Ouidius in Ibin, H 8 5 .
1 A n « : y fTZ^ptatu omner ex orditie nofiru,
Ei parrfit voti nulta caduca mei.
I
' TEVCROS.
Idem lib. Jj. de Ponto, Eleg. 8- v. $ r . *
•
Poftrcma in hunc modunv.
ANNVTIJ^E, Otimidu, mitiffima Numina, voP A , PATER, JfOO NOSTRIS ABflLEiU J
tif,
I
DEDECVS « R M I S .
Idem lib.I. Faftor. v. 15.
JEoriemque verho vtunrur in precatiorie Venus !
ANNVE eonanti.per laudex ire tuorum.
1 luno Ub.X. jfineid. S 02. & v. S Silius
Virgilius lib.IX. i£neid.
v^g^^b^&n:
lltalicus lib. Uy v» 4 9 2 .
Atque audacibut ANNVE cmptu»
F|R_CA^p7AVX|lfjvyM», ET JNESSIS DA
SicTibuUuslib.II.EIeg. J . v . t»5» PhcebumroSVRGERE ^JHEBVS.
gac, vjr A M N V A T .
I
ffl Hb.XILv.ti43. Romanos inducit orantes
Idem ehifdem libri Eleg.a* v. 9. ad Genium:
ffl in modum: '
I £ N # V A T &> @efmtoe >> tibi quodcunque I
'::*£'•'
.JJAV*VMMVDEORVM,
gabis.
Et Hb, IV. Carm. 1 v." 19.
B
1 .Att^^ataTut
quoniam Deus otnniaJentif,
Alcera vero fc:
I
JXA (non indebita pofio
Regnn meirJSttif}^ L^yJ>o CONSIS.*ER£
•
Condcht.
m
' ANNVE.
joradus in Cafmuie Iscculnri, quod prolmperii
Ibidem ad Iunonem, carm. 6, v. 13.
[om. profperitate precationem concinet:
Awttv$.t purpureaque veni pelkcida palla.
(P1 i I B « , S# L VA ft.VM^V E JOTE.NS
Exftat in veteri marmore huiufmodi inicriptio!
BHl/Ai*'A#
P O N T I F I C I S VOTIS ANNVANT D I I ROMA[LveTpVSl &AELI' DECVK, .0 COLENDI
lEIPVB
[
* Quod genere loquendi Liuius
rt
JSEMPER»*ET CVLTI^M>ATEi^iJ2y«Jl PRE- NA^V
lib.XXXI.
c . ^ . tte diuina ritgj^erfet^a, pre'•' CA^VR^
caiioni
S | DEOs,rharu(pices RESPON*I
TEMPURE*
smm.
M
lib. I. has preces argentariorum ^issEfcribit. Martialis lib.JI. Epigr.24^y.7>
Quodfi Deur ore Jereno
?
- J | « r f r V-&y •
AwiiVER iT, felix, CandUe-^jJohu erif.
$?££&«'^BS&jfi'-'''
Plinius lib. III. Epift. 22. Supefejlt VT>JROMIS?
p t i i j q i J f t f t A X * ? * . t>A / v f f v M s i § - |
sis
eVvMQ^g V I D E R I ;
Iwpenalis Satyr; 10. v. 188-
H
CXXV. Mof EVENTVRA adfirmandi, QVAE
© A S P A T I V M V J T A E . M V L T T P S DA, I V P I .'_VV.TE«,*'R.^|NO^.; '
PRECAREN3JVR? itemqut:'sis,
AVGVRARI. •
Apud Lucanum quoque lib.C^ j l p97^Ca:Iar
ad aras, Herceas ita precatiir ]
H
H
Tnterdum autem hoc fibi mmebant ^t a^roga- \
banc, .vteuentura adflrmarent, qua: precabancur. '4 TibuIIus Eleg. 1. v. 2 5 . Hb.II.
Gyasys.
Perfios Sat. 1. v» 4 4 .
Rtm J^vm*ioptat
DEVS A N N V A T . '
I
EVENTVRA
PRECOR :
vlden' vt felicibus
mfi EfflX Mercurium- I
Significet ptacidof mntia fbra Deof?
Arceffiffibrth ^>0ATv;jrtA*'E P E N A T E S , J Pedo Albinouanus in Carmine Confolacorio ad
DA PECV.S ET QRECIRVS FOEfVM.
Liuiam, v. 415«
Sed & apud PlautumPccnulo Act. V.Se. 2. v. 9 5 .
J^VENTVRA P R E C O R : Deuf excufirepriork J
Hatuio PcenusAgoraftocli beneprecatur hjsverDum volet, ,a Drufo cetera lceta dabit.
bis»dDn DENTlTI«Bt OMNEfr O^VAE VltLfS. I Ouidius Ub. II. de Ponco Eleg. ( , ^ . 5 3 .
Sic & Gelafimus Epignomo in Sricho Aft. III.
D n T I B I VtEmCjiNNos ,Jf:.tt •**» cetera
H
futm>,
Bene gtque amjce dW/s? D11 ,«1I1 D E N T ,
"qtyAi VELis j
|
Huic cortgruit illud Pcenul. A # . UL S c 3 .
I MVLT^ • %J(*|:vfl 11 D E N* B O | A.
bem Act.ni. Sc.3,v. 5 4 .
DJI
DEAEOJ/^, M V L T A ^ V O B I S
Et in Trinumm. AcL II. Sc. 4. v. 3 5.
BONA
Sfot modo vhiuti tempora tonga tu&»
<^VOD pRE^om^^feNiBT;" fmt qucedam
oracufy vatum:
E
Nmn Beur optanti profpcra figna dedit.
jfiem, poftquam Ibin deuouit, & multa ei imprecacus eft, fubucic, v . 1 2 5 .
EvENJENT: dedit ipje rnM modo fignafuPhcebutr & a laua inafia volauit auis.
m
m
mmm
o"8
iiniiHiiiiiiiiiEiii
<5«Er paulo poft;
Hac tibi, qua prtcibus iuJHs mea detiouet
ira,
EVENIENT,. «tf his non teuiora tnalis.
Adfit* & nttonito nowl^
I
His congruenterjnterdum ,
AV^VRARI.SE,
I
Jbru>.\
mwm
•nMl
Impia nec pama Fmtheos vmbra vacet.
Sic mket atermm\
winaqw*< fudera,
vincat
Comugis in cato clara corona ttue. _
Hvc ADES, H cqfiu relcuei; #jri.cHEa-
diccbant, euenruri & exirum habirura, qux precabantur. Tibullus hb.n. Eleg. 2. v. 11. facra
Genii cetebran.s!
AvGVRoR, ait, \xoris fidas optabis
||
Ouidius lib. I. de Arte amandi, v. 40J. ^
AVGVROR, EN^tfifMflW1; votiuaque carmma
rfddam. \
Vnum de numerofis memor ejfe tuu.
Vetusplane Horatii interpres ad illa Carmiuis|
fxcularis v.73. verba: Hcec Iauem fentke: Qr- vMartialis
5 lib. IV. Epigramm. 4 5 . ad Phocbum,
do efi^i:
JS&o, Chorus, nos, pueri pucllaque, dobtus dicere laudcs Phcebi & Dianee repor- EAC HATA^WjTAi^ATRIs: SfC ** tua | |
to domum fpem bonain certamque^ '• *fov^E|Jip|J
ligat vxor,
DEOS CYNCTOS §.£lLC ftJllfcrHAEC'^fej^j
Gaudeat & cefta vwgmttate foror',':
L E , HAEC : S ^ N T I X E ,
Hic*emmfmis facri\
Perpetua' s t c fiore miat: src denique non
carminis5 £? in lin-c verba deuotio foluebatur,
Tatn longa Bromio, quam tim\
quando diceret Chorus, iovETst PRECES ET
g ctapa. |
VOTAVEXAVDIVIS?^ET.»CETEROS DEOS, Idem Iib.VII.Epigram.74. adMercurluiMifl^
Cijttenes, calique decvtfacunde,mhiflert
ATOJTE SVB CERTA!^S©MVM REVERTl.
Aurea ctd torto virga dracone viret,
Sic tibi tqfch
I
CXXVT. Precef, VT OPTATA E V E N I Siuecupit Paphien, feu Gam/mede catet.
RENT.
ApudSenecam quoque Hippolyto Ach II. Sc. g|
"VTon nunquam tamen precabantur, VT OPTA- v. 60. nurrix in.precarione ad Dianam:
TA EVENIRENT. CiceroPhilipp.IV.c4.
Hnc virer tuas
iTA vero, Quirites, vr PRECAMINI, ,EVEJntende, S1 c te iutuH vultus ferant,
NI AT&-7 Ouidius lib. IV. Faftorum v. 775. preEt nube rupta cornibus puris eas.
cationem ad Palem ita concludit:
Sicli» regentem Jrena noEturni atherit
H
QVAE PRECOR, EVENIAN?'»' E*$#OS
Detrahere nunquam Thejfati cantus qucant.
I*A6IAMVS AD ANNVM. Atque itaAugufto, cuius offenfam precibusplaIdem in Ibin, v. 448care ftudebat, Ouidtus non femel blandirur: r)H
EVENIANT capiti vota Jini/lra tuo.
ud lib.n. Trift.El0gn. tus verftbus, 155 fequ.
FER SVPEBOS igttur, qui dant tibi longaj
I
CXXVII. OmEsTATioisfEs DEORVM j « r
dabuntque
gratas ipfis res, & iniis vfitata vo-H
Tempora, Romanumji modo nomen amant:
cula sic. •
PER KATRIAM, qua te tuta&fecura Parente ejl,
"Dlane, poft Deos inuocatos &preces iUisfactas,
Ctiius &• in pqpulo pars ego nuper eram:
poetis familiare eft, blanditias aliquas addere,
SiGjibi, quem fetnper faBis, ammoque im*quibus eos demulceanr, & ad preces ftias exaureris,
diendas, tribuendaque, qux peruntur, alliciant,
Reddatur
grata
debitus
Vrbis amor.
delicias eis quodammodo facientes per carum
H
rerum, quas illis graras efle norunt, obteftatio- mi
Quqff ttiji te, tutllo coniitge dignajin%
hem. Id quod du&u aufpicioque voculx huQi/<r/-non effet, ealebr temta deeeret,\
ius, s i c , fieri folitum oblbruaui.
Tibullus
Nuilaquc, cui poffittjfe maraus,era^.
lib. II. Eleg. 5. ad Phoebum, v. 125.
SqfpUe s i c te Jit natus quoque fqfpes, i y |
A N N V E : SI c tibi fint mtonfi, P/iabe, eqpilBt
v&m
Sic tua perpetuo Jtt tibi cqfta Joror.
Imperium regat hoc cumfeniore fenex.
tdem Eleg. vlt. lib. III. ad Bacchum, v. j . 9
Vtque
H
C . \ N D I D E LIBER, A D E S : 8$6 1 SIg a TIBI
Per tua perque ftd, faSta parentit eant.
MYSTIOA VITIS
Sic affucta tuis^ fempcr Vtftoria caftris^
S E M P E R , S I C hedera tempora vincta
1
Nunc quoque, Je prajiet, notaque figna
feras.
H
^H^P^^^^^^
Ouidius lib. V. Trift, Elcg.4. v. s<.
Ac demum v. fjty*
H
• FER, B O N E L I B E R , OPEM: s i c altamdePARCE, PRECOK^ Juhnenque tuumf fera
grauet vhnum
1 tela, reconde.
Vitit, & incliyo plenafit vua mero.
Sed & Eleg. 2. Hb. V. v.49.
Sic tibi cum Mauhis Satyrorum gnaua mO decut, o Patria per tefioreaHd^imagoj | _ ^
_ uentuti
Q vir non ipfo, quem r%is, Drbe minor^
1*3
I
I ' *'
I
•
•
DE
I
F O R M V L I S
t I B. £
Wm
§fd hdbittt terram, s i c tt defideret ather, I
P & c ,ni pafta tibi fidera tardus eas, I
•
Quin eriam, quibusDeorum beneficio ac munere aliquid pi"xter ipem obringebat, ii gaudii reS [
ftandi caula (Ucere fblebant: D I I ME "SER-
| Liuia« quoque poft Auguftum ira precatur
III. dePoipo, Eleg-.#. y . 4 3 .
.VANTf.WBl: D j t - M E CVPJVNT SERVATVM.
I 7u quoque conuenient ingenti tmpta tnarito^ .
Eius rei iidem facit PJaurus Mercat. Adfc V. Sc.
AGCIPE no% durajuppiicis aure
I
4. v. 5, Cafina, Aft. IV. Sc. 3 . j . 16. Rudenr.
&U2ilibiyvirfqfpti,
•siGiJmt cumpmwm)
j Ac>. IV. Sc*A*g^i20.
Idem Trinummo Acl.
•
<^ i ^
I
y
\m.sc.'3ifoij®i''
I Ctmquebonit nuribut, qitas prperere, nurus.
j D l l ^ ME SALW«P»ET SERVATVM VO*$ic» quemdira fibi rapuit GermatnafDntjiit
LVNT.
I
" Parsfueritpartutfola caducaJuis?
I
'Stc tibimaturefraternifuneritvkor
H Apud eundem reperImus:sivpfTER SVPREME, SERVAS MEv; Capciujs Acl. IV. S c I . v.A.
' Purpurcui^bineiifliusfojleffquis.
A N N V I T E oimidit, mitifftina Nw0a, votit. \ Cui adfine eftillud MofteJlar. AcLII. S c J . OT j
quosftiluos cuIdeny-quoque genys orandi vjlirpac lib. | j[ ME I D 1 vVANTi^-Hisquoque,
: ,
Xrtftv Efcg. 5v¥- a | , | lib. I V . cte Ponco Eteg. ) piebant,-bene |5, ecabanrur in hunc modum:
i&. v.^45. & Epift. Phxdrx ,ad Hippolytunii I DJT ^ 'SERVASSINT 0fUi5 &: DII TE
4r i6~S. Quod ic imirattis eft Prudentius ipegi OMNES MFM1, sERVENTi>vt exPIautoPieudoI.
i ^ Q Q H ^ &-Caftna Acr. II. p 5 .
B
in Cafminc de paffione Hlppolyri I
&Trinummo Ac>. II. S c 2 . y. 103. paMarryris v. 239. fq.
H s
rct. Sic&Andpho in Sticho Act. IV. S c I .
SVAS#Ij}'j Dll SE»VA^si«T^ M^
JCXXVIIL' Diirogati, VT SERVARENT. |I I
C$t$s.'"
lExftat
etiam Menxchmis AcT. V. Sc.p.
| iftftflu/ff^HLi ME SERVANT.lf
jvt 5 5 . precariorusipecieshuiuimodi: I V P I T E R
fajriaaurema Diispetcbanrur: in queis gene- S V P R E M E J SERVA ME.
pialia hacceraiitt VT.5EBVARENT, VT FA^ ^
VTPERREKT 6pj.lt:
|
CXXI& \Dii inuocatiiiftr TivERENT.
de quibus ftgiftatim dicam. Prioris generis e*- ]
T
J
o
c
amplius Dcos orabanc, %*r FAVERENT»
I empla pracbet Plautus. Sic enim Hegio
| J
Ouidius
lib. VI. Meramorph. v. 3 25.
uJVAcr. V. Sc. 2. precarur» v» » 3 .
Ecce Uicu medio facrortnn nigrafauiUa
I
IVPITEvR SVPREME, E*T. ME £ # )
j/tra vetusfkabat iremulis circumdata cannis.
I
••-'iMEVM GNATVM MIHJ. I
Srfiitit, &pauido,JeAVEAS idiHi, murmurc
:
jI
quoque Ciftellar. A&JV^Jfc- j$p.\
dixit
[•12* Deorum fidem obiecraiis, adiicit: S£HVA«.|
Duxmeus: cYfimili, *AVEAS
M I H I , mur] TJE N o s . ~ Rurfusque euiltfem Comacdia: Ac>. H
\
mure dixu
I
I jX_Scv3.v. j . f . s E R v A f i i i i , tfn, bBSECR©.')
TibuIIusfib.D. Eleg.ty. v. 1.
fi
I ^rgilius Iib. II. Mndd. [g fjoa.
I
^ B k f ;jp«%-ftii#'.SEHVAT» D O M V K , SER VA. 1
H
I
P H O E B E , FAVE, nouutingrecbtur tua templa
facerdot
H
H Idem Kb. IV. carm. 4 . v. a i i
Idem Hb. III. ad Apollinemjv. 86".
I
PfiGEtfEy**ilv'EV tauttnagna tibi tribuetur.
SERVA altera Troia
Eodemque lib. ad Iunonem, carm. 6. v. 7.
r
Pergtund, rel/iquias Danaum,atque immi-\ Attu, SANCTA, FAVE.
jifAchilli.
Virgilius Bucolic Eclog. 4 . v. 10.
I ibidem, v. 2(5?.
vfl1 1 GAS TA, W V E_jtV O^ N A .
I
Miialemaumit^cafufn,
» Ouidiuslib. III. Faft. v. 714.
I
5:
.jfiif ptaCidfe&tKV ATEfijot.
II
13A CCHS, j|AVE vati, dutn tuafefla eano.
Iciem Iib. IV. Faft. v. u,.•
jI
Eleg. vfc. lib. L&$£; „
ALMA, FAVE, dixi, geminorum Mater
'm
ijk&ripotriiswvATE- Jfcaret.
rum.
3 teapud Terenrium Glycerium & PamphilA)
Et
lib.
Vt-hf
Wffi
iii 8 Mberio IunonisLucinx opem expofcentes,)
iila qjjijuVni Andr. Acr. III. Sc. /,' v. / 5 .
| |H VE|^J?WAir&itibi tamc operata refolumus ora.
•
*I*ENEPOTEM.
| v&o Adejph. Ac&.IV. Sc. 3 . v . ' 4 i .
M Interdum^ VT F A V E R E N T V O T I S , rogabant.
j h « : sBivA ME, pnsECRo. Mariialis lib. M ) Tibullus Eleg. 3.Tib. DI. v. 3 3 , .
Epigramiffi*^j). v. g .
A D s ik-jf* &" timidis « A V E A ^ • SAT v RN 1 A ,
D! 1 s 1TWAT 11 Mi E 1 o I ! matrijm vota pa- \
y o T i s .•-'
Ifique.
|
IV. ad Geniom, carm. fcy. o.
H
Idem Ilb. XI. Epigramm. 4 . Deos pro Nerua (H
Cqpe turaiibent^v o T I S oy s
Imp. ita precarur.^i^ ,
HH
FAVETO.f;. I
•
Hunc omnet SERVATE UueemfSE&VATZ
M •In veteri lapide Rom. huhiunodi veriiis
que legitur: (apud Gruter. ^J. DCVIL 4.)
natum.
I 3
ET
B.A RV& B R I | i I 1 1 1
Hg
§gpfi*
Idem 1 V.Metamorph. Arethufam inducit tuut_J
Dianx preces facientem, v . 618 • '
FER OPEM, dtprenijjmur.
I
SUniUterqoe Deos» F A V S R E - C O E P T I S , precabanmr. Lucanus lib. 1 1 1 9 9 .
^ffi
m
Armigtrtt) DiSytma, fwr.
Ro MA, | ^ H C0EPT1_. 'y
Eft __ lib, IX. eiufdem argumenri huiufmodi ad
I
CX__&* PrecatWB^f-fft^tti
C | | | 1 1 j Ifidem prccatio, v. ^**_t.
b i , Paratoniitn, Mircotuatfue _fl<a, _PA<_F O R T V N A R E N ^ ^ T A_TA' PROBARENT.
«
[oris certe erat o r a r e , . $ $ , , C O E P T A . 4 * - |
Qi«p coKfS& fiptem digejlum flPOn S
J ' * I M | H * * * A R E N T V ; EAQV)_ PRO_FESAr'|
FER P R E Q # R V « | I _ « ^ , il*EM,> NOSTftftAyE I
RfSMr.^ffl Capitoni quidem rcftauratione, qux
f-MKQElU^IMOR^
Vefpafiano imperanre fa_hi eft, Heluidinm Pri- Sic & I5b. XI. v. jQfc. fcum Prxtorem Cornel. Tacirus lib. IV.Hift. c.
C%Q*-i/e-m i ^ u - Pfamalhen^vt finiat kmn
,5.5, refert, Ponrifice prxeUntc, precatu-n, Jovem, j I "*- lOfflf, Ofi.£«[QyE PERIv-_r .
•
Junonem, Mnermm, Prafidcfque bnpefii __?_ur, Idem lib. XIII. v. p l | |
:
^Hp 9H
m
UT C P E J I ^ PRO,%*ERARENT&*?i^ Es0 «y E
S ^ S SljETATE IjrjSMlNVMlNe^tOATAS, Dl-j
|INA
lUfftollettiutfiamtwmlifotacato
\Bwchia,
\
RAaciHk pATEr» * » • OPIM
-OPE. • A T T . Q J ^ W # S ^ « ^ i o _ e m q u e
modo apu4 Virgilium Ub. Vlt^-Eneiil^*-, ?5g*
t
Deos p r e c a t o r ^ ^ o E i - T A ^ ^ y W |
0 (ni iufcmb
EEKPRECOH,.
ifixficere
labores,
H
._^>-«U
AN-Nv-i»fe §;Quidius Hb. I. Metamorphof. v . $ . j I d e i f t ^ V - *_tft- H
H 3 1 1 Bacchum.
B_i C O E P T I S (nam vot tnu' F f w f O N ^ E I B E R OPEM*
m
tafiis &itlas)
| Silius Ieaticus Ub. X i y . ^ 4 4 . 0 .
H
. A D S P I A A T E MEIS.
Idem Ub. t d e Artff amandi, v . ^ a
Veracanatn, eo5PTis«:i~A,TitJ(i AMORIS
A»feuL:
Et Hb. de R c m e d ^ n W ^ 3 c * 4 * 1
yTXJVB^AJ^^, Ct»^P%-l8, PJJOBBIK, * A t y -
H
Seneca in l_ippolytqJ___ I L J J C i_ v , .££n_;
-^ER, Paur, wmm F E R , • , MgMmm
I mts, I
H
fiebut MUM.
Au£.or incemis i a Pclapeiis, carm. 5 7 , y . g ,
|
Huc, dixKrt.VL
Qp£t*fPttape,parti.
|
Fkccus p V. Argonautic v . 1 1 | |
H
5rrf P E R W E M , Regma, oirtf. Deiiique O P E M F E R R E
D«O»
M
Ouiditis lib. H. de Psnto Eleg. C*i v. 4 3 , & fib.
••WJSTA-VENS.- •
lXvMetamorphoiTy. dTpg.^Vnde & icxptjN e c c o E P T i s n i o d o 0 _ ^ ' f t & E R E p i - c a b a i i - | S C E R E O P E M aDiis, dicunt Horarius Epift. 1.
tUT, fed _ _ | ^ f f l ACTA ERANT, AR IJSg_Px| [v, 134. lib. p t 4c Ouidtus lib. _X. v. 5 4 5 . &XI.
p'ROBA*i»optabant.< Cicero lib. I Epift. _-,_J.-"| v . 5 4 2 . Metamorpiiof. & Ub. I,Trift. ElCg. vlt.
FamiL. ^^QeUu-tt- f f « y o P ^ G E R I _ , - ; . jcp.. | E ^LIJI^_^___S_^_^_B_^_^_^_I
Xiii p u ' A P V P ^ - E N T .
Salluft. I. de Rcp.
_____
ord. in e x t i r . ^ A K t H i P L A ^ y j f R r N T ^ t A
\ll. A V X I L I V J V ^ D E O - I V I * IMPt<
I>l|?lMlBlORTAl*Eff--^PftO-il»*NT,. __U_.--.fib. j
|RANQI
Fortnuh^^
I c 1 3 . de F__>io;i> Titm demutn confinjh t ' A
vxwtlVM
etiam
Deorum
veteresimploraptfiii&iit: o i l A»1*R0BETfT, inquit , , \ ^ i y o D |
l a n t hac Formula: o i i - . M M O R T A E t s |
AGlTlS ACTVRlQJ-E '-_$?! S t
$
CXXXT. D» inuacati*. ir]
H
RE-I^T
T>ognbantur quandoque Dii, V T O P E M F I R l_fi *' R-ENT_ 5 Quod vel ea,parturienrium precatio, quam fupra retuiimus,ygrfusque ille, quem
C k e r o Ub.^V» Tufculan. Quxft. c 2 ,
c,
abunde declaraiu, quibushxc, qux fequuncur,
cumuB loco accedejrt^/ Ouidius lib. L Metamorph. H 54s.Daphnem fic precatam |
F E R , PATER,»i_«i>,
M
m&
Hp
Eodemque libro DeucaKon & Pyrrha Themir»,
precantcs, • ^ H •
g
MERsis,ai_mN_-_*jftPEi(i : Mi*
V E S T R A M F I D E M : qun Plaurus yil-
tur i^Amphitr. A&. l.Sc f. v . 2 9 8 . m Moftei1
I . S c l..y_<74.&A_in.S£^_t. v . 9 7 .
1 _^tiftel!aria AO, I V . ^ f f i H f f i .
^ g
enim nomen jp hac loqucndi figuta opcm & auxiliuio, fignificare, Donams i a ilndr. Terentii
J^
3 . Y> ^-*;fj_it__- Ibtcrdumque con- I
cife |
VESTkAM F i o s M : V_ e k
Planjpi Capriuis A d . U. S c 3 . v . 5 8 . & T e r e n rio ) P r . A4I. IV. Sc. J . v. 1 . 1 GeUto, lib. V .
N o c t Aeric c_p. 5 . Uquet.
Nonnunquam ___rti alicuius Dei fiieciariter
fidem implurabant: veluti ajmd fte-tum Q u v
,;_]. ^
1. $c3. v . i o . TVA^- . D E ^ U ' VEj r v s . I _ t e m A i r i u I a r . A a . n « » $ 9 . 7 . v . i i . iv-»
-TiritsiMA R E R V S ^ / M Q L \ .. 1 s . . TVA-I S H H
Citatur«No-
•
D E . f O R I H H I S % I B,JiL,\
7*
fvfttf&e. | | | | | i £ **• XLH. <iy?.&XLIV.71
rtioMarcello Varroipfc Saryra, uiicripta: 'Sfi
cvijls TVAK* rt-tfBM.
Eteos quoque precabantur,
VT^^GTSVSB
H »», SVBVENIRENT, ADJVVARENT.
buHiis IUKJ. ^ f l Jj*'. * \f*r
I
[c. g 8> Gellios prafat. irt No&. Atrici Jfrogre\ditur igitur, air, mtmerus librorum, p | i t DENE
• 11 v v ANTIBVS, cum ipjku vita, quantuli quiqm
\jwrint, progrefibut.
\pqffe tnederi\
PiSfa docef templif WW«
I | tabeUa\tws*\
1 libro de Remed. Amor. ad jApaHinern,
CXXXlV. Dttinuocali, VT RESPICEKBNT.
H
Formula: D I L ' ^ RE5PlcrVj*TJw
1
^SPICIENDI quoqUe Verbum in precarioni, adft tua laurea ^ ^ 1 8 ledem habuirte, indicat Ouidius, qui
Era Faflor. v. 1C1. Venerem Verticordiapxl
nobit,
' Carmmis & medica, PfuBfai reperiortalibus precarur:
m
^ ^ M
H H SEMFE^A^6 AEN^EADAS
CHERRIMAV VVLTV, I
Rj
•
7h periter vati, pariter SVCCVRRE nte-\
REsviq&iptqiatatf^mvji^
Idem lib. VT. Eaft. v>f r»r.
Iib. II. -£ne«]. v. 6^9.
LJ B J 1 qy E vIR 1 QV E fo^, miferee sycc,y &*'Virglius
j
Pfea
RITE WOfW.
G-MNtPOTENS^
TW«i]
H
p a E c r a V S ,S? 1
Plautns Aulufar. A3t. If. Sc. g. H wm
^AtotEo, ^ A ^ . ^ V B V E W *
I
MIHI 41N
< • &&£ ADiVVA.,'
Icbm Rudent. A& V. Se, H
HVrrde A5Portunajp' Bgi
ad opcm ferendam coniecratam efle Ciceroi^ib.j
' DTl," <J>VAt S0>t!fVBV 1N1TE. 19de Legib. c r r . fcribit. Quoin,vetbb fctEr eiufdem Comoed. Adh II. Sc 1. r . 16\
I tus eftiocus apudPIautumCaptiuisAcr.lV.^«|»
jv. 54. quo loci ErgaHlus paiafitus Hcgioni iuNutlC V EN EE EM HANC VEN EBEM V R B 0 - Jbenrii.--VT RESPI.CERE^ itafacete relpondet:
Fortwm quod nec tUnfac9it tiecfaciet,
V T i f o s L E P I 6 E A D I W E R I T Aflrflf.
[ 4Hoc me fotar»
H
rilius Iib. IY« iEnefd. v»£7$.'
H
Hinc &, D E W ^ R M P I C E R E , dicebant.
1
j^js H PtACT-nvsqyE IVVBA"
I
BacebidU). Afl.IV. S c . ^ ^ , 04* ' Tacf |
Quin eriam Odauium Catfirem, Puteolis
1 J mdafyQ%v^%gsf.^\^jgos.
ALJO^lSf • B@|J
tenTcontra Pornpeiuiri, lacrificafTe,' flt.e Pncto- J Rudente Ac>. V. Sc.*ii:V.ipw iJi 1 ME :wci&i-1
rianaui libafle, VENTIS SERENIS, E-r ^ l |NEaQVE RESPiciy^T; bene ego ftuncprceda-\
PTiVTfO ASRHAtIOy. v ET TRAtf <yrrt.E<l
1
1 /w i^.' Terenrius "AHdr« Ac>.XV. | | | j . v.. 1 g» J
RFJVVT BIBI aduerlus paternos hoftes ^wra^" j
\Et W & te mprudcns, nif |
D I I RESPICILIO tEftsEWTi Appian. lib. V.p. 728« deBell. V » T , perdidi. Idem Phormion. A& V. & 3»
Croil. narrar. Arrianus Jib.HJ.in Epittet. cap. 21.
H
HtlSvacKttip&eois,
I |v^|w.,.
BOH0OTS,
H
i ^*r.
CXXXHL Formufae D i l j s - s ^ N S ^ v A ^ i
•
D n NOS RESPICIVJ^T^, gmztam tmtenimt-
ptam iutn tuoflioS: *[
H j CXXXV. KFbrmula precationis: KTPIE
p u i t $t illa. veteribus in ore loquendi Formu- J
EAEH20N.
lai o u s BENE IVVANTIBVS» Sic enim
Mari
Kam irt bello lugurthino cap. Ced, vtrum ex Romanorum, an ex Gnccorum
8 j , # Et prqfeffo I att! 'torfis RjBvANTI BVS1 I 'coniuetudine, dixit Arrianus, Deum inuo- I
' ^ > t f . ideii «BllufBfe lib/I. » i j I| canCes rogare: RTPIE EAEHSONi .npnrj
• Qiue f probatis, adefe, Quirites, I abs re qua:ri potefK Nam, vtriuique populi in•
D I I S , M. JEmilium
•| |
ac mores ab eo aucioreperfrringi,
S
n
\orem profequimmi. .'Jfiuius lib.
J & quod obitcr didum iji;, hoc eum l$< j
neicit:
|l IS BENE IV VANTIBVS ^«flgb. . chmus in AUqejndro jeuPicudomante eloglq or| xrat.' -A$atvfff$ r$ ETTIKT^TOV i*etBtyritsi civr,f
H
f<a/jteci»9 h reiff irfvroie, ffl ittuo&et ncttflhw
H
inui&um. I W A K ^
rS (2lts auyyevefAtv^.. Vtuclit, precationish»-1
• DIIM
BE
Et aliW 1 J l ? fitfl^ . -1 ^US> quam Ecclelia amplexa eil, tindCcitim profl''
^auttfli O/^MT integrum aVJI
gratum mihi acv&K '
WExiftite,* i
W
lupe
erit.
^^BArr^niexlrbJXrUtEpicIet.cap.
fcljb.XXVHT.cap. •
H nio
!•>•••2i.hxc lunr^ Mw rJ8 TftfAevred fo ofviScifio*
UIS BENE IVVAN ^WUequt
ttfuroufievt J^Tdv Beov i7ttKuhovfttvoi,
1
I]
vT. K B XXIX. c.24. JI
m 111 E'A E HI ON> wSSBm M
TIBVS.
H
B I feW.-M**3'#0*N*vf
74
PACEM<iyE PRECAMVR,
I N C 0 U P * A N C T B , -*VAM.
CXXXIX. DiirogatiyVr
PARCEREIWV
Tibipropino dtcumajbntr, tih 1
BENt R f l BE««WB> BEN
MEltr|
f
, % 3 t « * * * l l ' E T I A M STtW*ANIVM.
B1BE,«S1 BIBI*. B
/"Vabant etiamDeos, VT pARCERENT,quera- Id ipfumTibuIIus&Ouidius perfpicue teftantur.
^*^ admodum precatio Plautina ad Apollinem, D l e E l e g . i . l i b . I L ^ t i .
Mercat. A& IV. Sc j .v. 14. docet. Horatius lib.
Sed, I
II. Carm. Ode 19. v. « |
adpocula dicat,
Nomen M abfertttt Jmgtda vtrbafantnt*
Euoe, PARCE, Liber, 15
Hic vero lib. I. de Arte amand. v. 601. amatori
PARCE, grow metuende thyrfo.
Idemlib.IV.Carm. Ode 1. ad Venerem, ab pncfcribens I I (ek \n conuiuio gcrcre oporteat,
initio:
ET BENE, H
^KJ Dominat
B «*
Jntermijfa Vtnus diu,
quo durmiet iHa,
Jlurfus hella moues. PARck<PRECOR£j'luit- Idemlib.n. Faft.v.tf^.
COR.
JLarga precaturijianitt 9ma manu.
Apud Ouidium Cydippe ad Dianam Epift. %$.*
E T BEBTB N O S , mtMTB TS, Pafri* Pattr,
dptimt Cafhr»
Heroid. v. 173.
11 CITE tfuffufo ptr facra vttba tntrlbiPARCE taboranti, pi&a Dea fata pharetra:
Daquefatutiferam iam mihifratris opem.
GSUv.JFarmvla: BENE SIT. Etqvidft***.-\
Idem lib. II. Faft. * % # $ j ^
NE DICERE? qutd, MAL.E OlCtRE?
PARCE PRECOR, grauidit facilis Lucina
A c profeflo quibite liona omnia opnbant,
cunfiaque ex animi lententia Iuccedere<,fc
profpcrc eucnire cupiebant, 1
BECXL. BENE PREC I D 1 mos, &mtovftaNE siT. Pompon. Cretala apud Nonium Maf-*
tavox: BENE»
ccllumi
2 ^ > n ^ BENE siTAowi rtffe WgSjjM '.
Tllud compertum habeo, '«Vmeiifa & inter feyphos & pocula, vbi libare Diis dapes & bene Plautus Mercat. Acbll. Sc.2. v. ff. !
DE. BEKE ambukto. LV. RENE' mtto. |
precarl, inoris fuifle Liuius Hb. XXXIX. c. 4 3 .
D E . B EtfE S1T T I B 1 .
lcribit, ia£btfi confueuifle vocem hanc: BEBIE.
Nec dubito mihi Solem, vt ua dicnin, mariibus Apud Terenoum Phorm. Ad» I. S c 9 fl 101.
geihuiti aflcnfum omnes prxbiruros.. Hoc cer-, Dauus ad GeCnn: Nuinquid, Goto, aliudmt vir?
teita pcrfpicue demonftrat Plautus, v£'irallus cui Geta refpondet»'
VT-BEWE SITTIBf.
relichis fit dubitandi Iocus.'-! m Perfi nfmque
Ad. V. S c r . v . afe. inducuntur Toxilus, &Le- Perfius Saryra 4 . v. |<i,
mnefcelene accun^cntes & natalem cclebrantes,
3 JngtmH-, HOG BENE SIWV^
inuiccmque libi BENE precantes. Toxilusqui- In vetufto qBodam titulo monumenti legitur:
(apud jQjuter. p. DGCL. O*.)
dcm prior ita infit:
puettis.
I Pacnium, tarde cyathos mihi das.
Cedo farwi BENE M I H I * . V O O I S , MEABJ
•'AMXCAlivOPTA^S filC MIHI
BESfcE SIT* FILIIS, FJLMRVS MEIS, QVI
ME' BEN* OOXVERVK1T.
Eodem fenfu Virgilius in Pbarmaceuoia dixic,
V. |
BONvkt SIT.
Dits datus hodie *Jt ab rDus, quia te liberam
Ethocer.it, BENtlvtrotAE, quod verbam
f ; Ucet
idem Omnino valet, ac bene precari. Plautus in
Mamptefti.
MiKte glorioC Ac>. |
v. 30.
Cui refpoudens Lemnefcelene, v. 2t.:
Canftruii conferuaqut dmtr, ^ g S B H P
3Tto», inqoit, fa&um opera. BENE O M N I • wv& Noftis.* WJMM
ifc''*t~ vtvtitft
Bpt%quafo9
%pcATis natrvot,' &mHd
JManus, tua pocutum donant, M amantem
abftnti tarnm.
anmnti daett,
Idem Afinar. Acl. UL $c. vlb v. t$$.
| Tk&do, L. Accipt. T. BE-NE «f, ' 41» mrndet
EmiWst
DicITE, itt
§ cito, vdlttt.
I iSAb &*i, qui hoc gaudio gm
Et Cafuia A& II.Sc 5. v . j 8BENEDICB, Pts Jitm fretus: Dcos fptra\
Sed &inStiehoAciil^.Seeii^4, v. gfpCQIIIWUbimux.
um defcribituf| ln quo ille Sangarmum 1 loSic & Aulular. Ad. IV. Sc vlt.
quentcm fad^s
Bono ansmottitf 'BENE DICE. '
Vide+qi&ajathof fotbilnmur. W&Bmnm Gccjro pro SexdO|, c » / 2 . c v t B S J ^ O I J
difftifunt tibi
vnquam bonof BENE O I X I T ? . » '
irmfai
i m. nam, Canfio tji Gracat K. vhm WSM \
M non pttutantijli ejt **/*-•
Wm
H
[firl&flVM EXJEMPLA
| 1
I
concrarium cA,
M
|8Tia« _8lius Itali-. lib. XV\ g| 185» fequ.
nflrfl aliud fonatf, quam male precari: eaquej
|" Uerfa f___jc Pjaucus Pccnulo A&. DI. Sc. 3. v«iHJ J&nicat: **ac prhna Jlant Scipio puppe profa|**HHSB_;N_JfiitaBTis,-o^ra njw
H
tur:
-*I m M Atjt'-»I ^ ^ H _H_^ grodiar limitei*,
\pt#¥,' TRIDENTE POTEN-V i ^ V t f - } l $
Sic & Rudchf. A& III. Se. a. v. 25. fequ. htec I
RJA IRE PER At5PA
duo opponunrur, ac, BENE DICERE feflsj*-.,
O R D |IMVR,.S1
I
LHT% PARO, DECVRRERE'
1
qui
M
^CIXLIt ^ H BENfi l l f ^ ^ B R ^
^H
»w/_f.
H
Tn hoc autem bonarum precationum genere
I
DA PATER,ET NOSTROS KTE SPERNJS IV>
','V^'RE
PER P O N T V M PJA
LABORjiS.
BEBLA VBlfO.
Idcm Scipio,vtin confpedru rerra Africafuit,
Deos precatus dicitur: VTI BONO REJPVRL,
ver^is hifce, DM TIBJ B.ENEFAJC'ANT,V^J SVOQ_VE APRipAft«(jy>OERlT J
|
d u m Liuius eodem lib. XXrX. e. 2 8 .
1
Hqiur.'';'J_x cuius Ijbro V,*cap. 3 2 . accepimus,
Camillum, cum-in exilium exiret, precitum ab
Diis imnwrtalibus: *JL i H N O X i o S J D I E A I N ' VWentttr 8t iliccr lioijas preces __xliieiTilN-iJ |M:&$&$*i$S&!f P R H . 0 QjVOQjE
p
yjyAS. Ouidkisllb^ Amor. El_g._?.v. 107. I>ESIDERIVM I V J CIVITATl'fMfi^ATAE EASape faifu dtceft- v J VAS K r a H
gCEREN^. j QuodPlutarehus inCamillo p . 135^
Ert & in hoc album referenda precatio h$e:J his vecbis expre/IIt: 'Kay rosf %»?««• ctvareiI
OMNES TE PLVRIMVM AMENT*^C?Uvetr Tffsf To K«9rJT<_'A/ei' imv^xro
vole
f
ijis rei auQorem Iautlo Plautum Moftellar. Acl.j' £ j /dj Sntouast otjj& v@fet mjpnu K (pQovu if%oIII. Sc. 2. V. »8- WetB^feudolo A__> I. Sc. 3 I 7rJiA*X'^i?/-PV©« htwhreti Tec%\> Fcoitouiis /_f^ 5 7 . & Ac\ V.SJG. >li. v. C.-DJJ jbEAEQyEl
> Xj 7roio-tv oivSfunoie tpotvtfovs y$veAMtNT TE* . Sic & Auf-tJar.A-t. n.§c«3rv. (J. w
Setf $toni\us olvri, W •noStvvTotc
Jc
Iridemque Rudent, A$. V.Sc 3. v. | & D|i ,JE
AMENT. • Alias vero». vt in Mjlite gfor. A_L II.| Idemque Camillus, Veiis captis, manus ad cxlum
tollens, D e o s , tefte Liuio &'&$• flrauit:' l^!P^|i,f
Sc. 2 . V. 76*. d l d t : TE |VPITER~feEfyl! AMETj^
1 ^T^Jftlf J^^PRVH JtOMINYMQVE WIM^I^^iyA
^jde illud^iiuii Ub. f. 0£P«?fJ- tj8h**§* f*
S_____l| I
H IiaR1^V_«4^0Ry^.lQ4'_f ^ ; M . ^ I D EREyVR|
fT-EAJw ^ « ( ^ l a i M a l • & S N j-R-j-^oiy AJ^
^
J4Q -VO PKJVATO
1
CXL-Iti PRZCATianviAapud j$u8oru\
Qjffc ROM.^OPVEl E4CERE.W I d ipfijm
L% |
Veterei EXEMPLA tnfgnia^
Jfeff. Maxirihls referens lib. I. cap. $,. precatum
tpr Plautus, Milite glOr. A£. H. &.v&« v. 87« &
j Mttueehm.A#, VVSc.7.^7*.«tPerfaAcr.lV,|
ra 3. v, 1$. *t & TerenousAdelph. 4 # , VrSc.
I
I
HV f
7r''' | ^kfV/jTV * M * ^ AE^X-t RiKi^PELi^i^Si
lafti vt prs-dpuaji aBquo.t ppr veterum Aucto- |faFv**> ROM. vjpERETvit^rtOsrv^oMj
|
Hbros fulasfifipar/as precationes colli1 VO::# AhlQyO OW^OAIMODa j IATlARBT3£jJ> J
I
r-Iaeu digna -ei^Sdpionis, oram e Siciliaj Plutarchus
vcro hanc precationetn dire-iis ver^tUenti. >M 4«v A&canx, traiicientis, p recado,[bjs
j coffceptam'tTc'efl'ert, inCAmiHo, pag. r j ¥ i
c(u_r% Lraio lib. XXLX*. c. zj^ia lucc verbr^L
B
pr_cumfiniilituduiem,ei_i-_J & accomW.Av-ff^eToK' yJ*%ots TOIS W&m ^
[P
mtfdata referttir: fifvi D I V « £ ^ _ , oyi MA*ffi@BI§-rraB9^ijj_y^__fe8^
-%g)
Agng_>vJ
^ j . i t . n ' . / Je, ?7.j'>;f_>j' gfy«j», » ^ ^ | ^ Q o-ui^M
RiX T E R R A S Q y e ^ O L l T - S I ^ 0 8 / p R , E G ^ T
\¥c6fA*tois, oisii •xotfol Wffl& oifoc} ttotr1 mieiy-'
«iyAESO0_Vife> VTJ 0_yAE IN MEO lMPERiO[
[leqif fljf<ui'9j-.i/«, /MrriexofjtBcc SvcrfAevSv oivfyav
C_rS^A'-VN-H J-ER*V^TV__i- PQSTQyE GE-J
iti ^^fltvfl^u-jp TTOKIV' ettf etqec ris i^JJ,
^f/iSit,
RENTVRf^A^MJHI, P O P ^ b p ^ L E B l Q y E l
\enrl=»Po<p^' otptihtTou rys •notqhto-qs Vff4eanty\
nH
^ojrrttroi-ijNJO^-t LATINOJ hjitPetfyets,
M rtivrtiv vjrip Te'7reteojsijjk:
T i
M^AJ^SECTAftflf
^
io)fjteuu>v,eis iftetvrov lAee%jVa> xasx-) R
^
N e c abfimili forma Spurium Poilk
BEiM-i: V^ttRVN-| jAftrflfc-y.
hufl-Uin-, qui m confulatu fccds ieu pacis i e u
CE1
m i
OMN*JA"#ll|irB l^-V_*)>J|_y
iponfionis aclFurcuhis CAudinasia_hc
^
[CTI8VS A VX ITtis
M
llSt^ ttaff I|__edi hoitibus, v t popDlus religione
•CTI ^^Bp9Lii$
_n_-ORATi!r«ic* P R A E J - A exfohier-i||r, Senatui placere c e r n e c ^ , ita pre^
V S T O S . r R j p ^ p H A N T E s O j W t o V M H | ^ ^ t u n i ^ i u i u s Ub.-IX. t^ | . fcribit^ V Q R , P J I
™
MORTALES,PRECOR QVAESOQyEfSI VQ- J
H
ENDORVM COPIAM FA- vBif N O N PVJir; CORDI
^___1
- . J T J S , QyAi^j^|^i-n«v_.V-t «A JMflftgirapiPPff
JJENfJ». IJf C l f l , • 1 EM WptftRAM FACB- S p E R E BELLVM -.-JERERE , AT.<VO-\SAfl* |
H
M-H.JTV8 EST,'l_A VT M I H | , a * b P " V - ^ M B E A T J S V1DIS5E 5NOS SVB JVGVM "*H^-^
H
»N ClVi_%ATBM QiffitfHAGI-J J ^
l^i{SE.SJ>ON11ONE INFA«1 OnLJK |
GATOS,
ffl
Q
H
- A V S P I C I V M Q J . TlftRA','
•K-
7 < J G A T 0 S , VIDERE NVDOS VINCTOSQVK H O - L IVS SVFFECISSE SENSIMVS. '•" t £ s & piatTl
Valerii Coruini prccarionem adiungam, qni Di-j
SritVS.mLOffdi,
OMNfiWf £RAM HOSTIVM
£btor aducrfus milires, qui feceflerant, dichis:
NOSTRIS iCAFITIBVS E X C I P I E N T E f > , t ^ f O VOS C O W . X B W O H E S Q . R O M A N A S
ITA CVM
E)EOS, inquit, vt eft apud Liuiumlib.VIL 0 4 0 .
SAMNIT^IB^S RELLVM G E R E B B , > T 0*41*1 A
ANTE VttCQSfr.WELLA
GESTA SVNT..Hfem|
I M M O R T A L E S , M I L I T E S , VESTROS VVBLICOS, MEOSQ. AB V J C B E
PROPICISCEN*>*TA
Hb. IV. c 13 • auftor eft, Cincinnatum exafla iam
setate Dicratorem a Quintio Capicolino Cos. dicwm, cum abnuendo nihil egiflet, vichim tnndem, ab Diis immortalibus deprccatum m N E
ADORAI^V
SENECTVS SVA, 1N TAM T R E P I D I S
DAMNO
DEDECGRIVE
VENIAMQVE-
P O S C I , VT^MMII
PARTAE
DE VOBIS
GLORIAM,
S V P P L E X -pp*j
CONCORDIAE
N O N VICTORIAM) »A-|
REKTftA
RERVS,
R E I P . ESSET.
!Cum'
CXLIV. Preeatiotur SVB C O N D I T I O N E
vero cx Fabia gcnce fex & trecenri contra Veientes egrcderentur, populum Rom. precatum,
Liiiius libro II. c 4 9 . fcribit: V T I L L V D
p
aj
V T VRDEM ROMAM E M A N I B V S
HOSTIVM
ERIPERENT,
B
B
(^elebris infuper eft illa Tuccijc, VeftaUsvirA G M E N J F A V S T V M A T Q V E F E L I X D I I M 4 T - ' ^ gmis/predatte, cuius Plinius lib.XXVTO.
T E R E N T , S O S P I T E S Q V E B R E V L * I N P A T R I - cap. z. /mcntionem facit: Exftat,
ait, Tucdcrl
AM AD P A R E N T E l R E S T I T V E R E N T . A t CUm
Veftalii incifta precath, qua vfa aquam tulit in\
Titinias Genutiusque, Tribuni milicares, p r o - cribro. Id quod Valer. Maximus lib. VTiL cap.
fecti aduerfus Falifcos Capenatesque inlidiis ho- 1. commemorans, eam ica prccatam, rcferc:
ftium circumuenri eflent, Romxque nuntiatum V E S T A , . / » ! * 5 A C R I S T V I S CASTAS S E M P E R
eflet, iam caftra ad Veios oppugnari, iam par- A D M O V ^ MAIJ*VS, E F M C G ^ V ^ H O C 0 * 1 tein hoftium ad Vrbem infefto agmine rendere, BRO HAVRIAM E T l n E R l 1 A Q V A M , E T I M
macronarum, quas domo exciuerat publicus pa- A E D E M T V A M ^ W R F E R A M .
Halicaniafleus
uor, obfecrationcs in tcmplis faclas, Liuius lib. ! vero lib. II. p . 9 6 . hxc tantum, dum Tiberim
V» c. r 8- memorat.prccibusque abDiispetitum: p e t e r e t , precatam aitv H r E M O N A T H N |
Idem eod. |
VT EXJTIVM AR VRBIS T E C T I S TEMPLTS- ©EON T H S OAOT T E N E I 0 A I .
Q V E , AC ROMANIS MOENIBVS A R C E R E N T . lib. ibid. ponit y£milis Veftalis virginis precaNeronis quoqueexercicumaduerfusAftlrubalem tionem, q u x ignis negligenrius afleruari rea ageproperantcm fnuftis precibus populum Roma- batur : Evdoi $ri (petvi ritv Aifjuhlav dvturm
num profequucum efle,lib.XXVII.c. 13. referens: u\v saetv, uTrogHuevriv M tTti rwovu@i@*lX6Tit
Dros, aic, Denfqiw precabantur: V T FAVSTVM 7ttMPcvTav rSv iepsw. Xj rSv aAkOiv Tru^ivuv,
iyii rov (iuuiv inrnvturetv, einSv'
1TER
FELIXQVE
PVGNA , MATVRA EX rdexS^ocs
E2TIA TA7N P i l M A I i l N ireAeve WjmM
I
H0STIBVS VICTORIA ESSET,
DAMNARENTVRQVfi; r VoTORVM,
QVAJE PRO I P S I S BfV-v jf|| ialeae iL OIKUIOOS ririKend 001 rd itfdu 'Xfiovav ohiyu SeeVTct TQWKCVTUITSS , fe ^ %irv
SCEPISSENT.
Similiterque Cn. Manlium &
1'e%ttouXUSUQUV X) ooSuu dyvcv, tiu(pavf;Sirrl
M. Fabium C o s s . aduerfus Herrufcos proficiuot, m mmsfmM ye< ^) MW Tti^iums rik oeuvrrje
fcentes voris & precibus Deos inuocafle Dionyiefeucv, OMTISOV uifcv d<?)dvujcu. Apud Ouilius HalicarnaiT. lib. IX. p. 4 1 9 . fcribit, rtie e£«F«
dium lib. VL Faft. v. 4 4 9 . MeteUus Pontifex,
o<P'nri yevi&ou tiyeuivus.
Poft infignemautem
Vcftam ex incendio capicns, lotis manibus & ad
acceptam cladcm, matronas Romanos fublatis ad
cxlum fublaris:
cxlum manibus orafle Deos, Liuius lib.XXVLc 9 .
MANAS ET LIBEROS
MATRESQVE
INVIOLATOS
RO-
SERVA-
R E N T . Elcgans autem eft illa precatio, qua
pofterius fuum Hiftorix Romanx volumcn Velleius Paterculus concluiic, to hunc modum: I v - .
PITER C A P I T O L I N E , Effc&YCTOK, E T STA-'.. I
TOR KOMANI N O M I N I S , GRADIVE MARS,
PERPETVORVMQVE
CVSTOS VESTA I C N I - '
V M t S V QVIDQVID N V M I N V M HANC ROMANl IMPEHll
MOLEM I N AMPISSIMVM
TERKARVM Q R B I S FASTIGIVM
EXTVLIT,
VOS P V B L I C A VOCE' « B T E S T O I ^ A T Q y E
PRECQRjr CVSTOOITE* 8ERVATE,
PROTEG ITE H V » C - « r A T V M r iilKKC FACEMI f I Q .
FVNCTO t O N G I S S I M * STATSONE MORTAL l , DESTINATE SVCCESSORtS QVAM &£rRISSIMOS, SED E O S , O^VORVM CFRVICES
TAM FORTITER S V S T I N E N D O
TERRARVM
IMPERIO S V F F I C I A N T , QVAIMIV*
l
Sturtivir intrabo ntm atktmda vfrn» I
SJcelur rft, in me commfftpama redundet,
SU capitis damno Romafokda mei.
Claudiam vero tunc cum nauem, q u i lacrii Matris Dgum Idxx vehebantur, obhxrentem Tiberino vado, excraxit, propalam precatim, V T
ITA DEMVM SE 5 E Q y E R E T V R , Sf S I B I P V r
D 1 C I T I ^ ; •CONSTARET^ I Suetontns in T i b e r .
cap. 1. au^or eft. Quam Claudix precarionem
Ouidius Eb. i V . FalL veriibus 31 p . iequ»itt
concipit:
SVPFLICIS, ALMA,TVAE,GENITRIX
FOE-
I C V N D A DCOJ»TM,
A C C I P E fab ctrta conditione PKECES.
Cafta nrgortft ttt damnar, meruifli fatebor|
Mnrii hampanat iudics vi0a Dta.
•
DE**F O R M V L f r s
L I Jtf L
Sed,f crimenabeft, tu noftrce pignora vitta
WRedder, £? taftas fequere mnu.
fcnpfit.
|
'VT
MlH*ajj- TEMPORIS,
LICEAT ,N
77
|
habet: D E O S AVTEM O R O , 7 ' 7
<0*ANTVMCVNQVE"'-ffM|-E«£ST '
ID SALVJS NOBIS T R A D V C E R E
STATV RE/PVBL. PELJCJSSIMO
Eandem precationem Silius
1 lib, XVII.
ter his verlibas 3.5. iequ. eflert:
Kis, prifca dueetu Clauforutn ab origine no- I D H ^ ^ H i M
PJiniI S
I
««e-no^negvrici
fui
pro
Traiano
tnen,
Deos
precatur.-y^N FINE H H
Claudia, non cequa popuH tnak creditafmaI i
PRAESJDES CVSTODESQVE IMPERJ, DEOS
Jnpuppim verftt paJmitque oculitque profafur: EGO CONSVLPROREBVSHVMAN, S ,ACTE
CAELICOLVM
GEN,TU,X,
N V M E N , quod
PRAECJPVE, CAPITOLJNE JVP/TER, p R E .
COR, VT OENEEICIIS TVIS FAVEAS , TANT,S<IVEMV»^RIRVS,ADDAS PERP£T V ITA
TEM. AVDISTI, Q y A E MALO P R l V C I P r
PRECABAMVR, EXAVDI, QVAE HRQ D I S S / ;
Numina nobit
Cui&a creai I atiut prolet terramque, fretumque,
Sideraque, & Mattet rtgnornm forte gu-
M , L L , Mo ORTAM vs.
Atfto*»')
Sittoftrum nullo violaium eft crimme
" T E S T J S P W A ^ E N I , & fadti me
carine, *
Et | noui/Tuna claufu-
MAIORE PJDVCIA ,,SDEM ,LL,S
corpa^- 1 1 H
VOTJS, QyAEf,IP S E PRO SE NVNCVPARI
abfolueJrT^BBT,
ORO ET OBTESTOR, s i D E N E
M
P V B
^ . "
B X VT,L,TA
T E OMNIVM R E G I T
Sane Publius Decius Cos. conceutioneintereum PRIMVM rvTlLLVM N E P O T , B V S NOSTRIS
& Fjbium collegam orta, vtrum Hetruriam pro- AC PRONEPOTIBVS SERyES: DEINDEi VT
uinciam iiujer ie compararent lbrtirenrurue [
QVANDOQVE EI SVCCESSOREM TRIBVAS
vero cxtra ordinem ea Fabio decerneretur.-fflp QVEM GENVERJT, QVEM P O R M A V E R J T '
concione ad populum, Iouem Opt. Max. Deof-i S,MILEMQVE FECER.T ADOPTATO. A V T '
que immortales, vreft a Liuio lib. X* c. 24. SJ HOC FATO NEGATVR, I W C ONSJL,o'
proditum! precatus fertur: VT i r a fortm\ SIS EL,GENT*,MONSTR E S < l v E ALJQVEM
teqmm fibi cum coUega darent, ji eandem vir-\QVEMADOPTARI IN C A P I T O L , 0 ' D E C E A T '
tutem felicitatemque *n bello adminiftrando daturiIdemPlinius lib. X. Epift. H a d
^
^
vota pnorum anncrum | fe | commilicombus
pro ,.u:oIum,taceperfoIuca, aUaque noua fufcepta fcr,bens: P R E ^ A T T ,
GXLV. Precationet PRO SXLVTE"©&B>
• VAKVM.*'
jf-Iis fiibnetfam quafdam PRO CAESARVM SAfcVTE feipcas precaciones, in quibus fhcile
principem locum tenet illa Senecx pro Claudio,
quc ex/fet lib. I. Conlbiac ad Polyb. c | r. in
hsc verbas Ehi
ILLVM DEAEQVE
ait, SVMVS
DEOS
^ > E
REMQVE "VBLIGAM.FLOKENTEW
ET INCOLVMEM ^
BENIcV,ITATE SER
VARENT, QVAM SVPER MAGNA5
PLVRl"
MASQVE V,RTVTES PRAECPVA S A N C T .
TATE CONSEQVI DEORVM HONORE
H
R V . S T , . Eodemque fib.Epift.89.obeiuTdem
K l
B
nacalem has literis H nreces
OMNES
mferit: O P T O , D O M J N E , E T H V N C N A T !
V K l M 0 8 A t ,
° s § 1 mFEL.crsM
AtfQVEr^ *ANNO<$tyjNCAT> ^ ^
SIMO*.ACAS;«AETERNAQVE
H
QV f^A DI ^ N T E B ;M'0 RTALTE^BRIT^NI^t IL
R E N T E M S V I R T V ^ I S TVAE G L O R I A M E T
EX DOMO SVft MORTALE &SSE SENTS&T:
INCOLVM-IS ET FORTIS
|
H |
RECTOaEiM ROMANO IMPERIO
PILJVMr
AVGEAS
•
H
S
- Suam vero H
LONGA P I O E /VyftfttajtiE?; E T A N T E I L L V M
CONSQftTEA" PATRIS^ 0,VAM'.<»CcissOREM\ ' Conitant.no imperatore precadonem lulius Firhb
*£•
" P - 1 1 condpic: SOL
AGCrPfAT** *«SERA XT NtPOTJBVS DEMVM •
S
OPTIME MAXIME,
qui tnedum ca*
NOSTRI? DTlff^NOTA s I T ^ f r ^ A T jfLLVM
TERRI5 DIV COMMENDENT. ACTA-HIC DI-
»
f | ^ ^ 9
JLLVM
MANVR ftJJW» P&&TVN&,
l
Wm
NE</JBKC Wm
rum
PRODES, OSTENJ>EJUSt*.PAT£RE
Q E N E R I I / V M A N O IAM D J V A E G R O
ET ADFECTO MfcDERl. PATERE, QVIDQVID
p;moftjs^prROR coNcvssrfi.i^i LOCVM
SVVM RESTVTIERE' AC RETONE1R^I *I«VJ$
mear mun(&
^que temperiet, M
P™*P*V*> m ceterarmn ftellatgt^-fkmmiferarum
luminit W mode_
Wm
mm wmx m i
Wm, m WMiWiMm *dH
talum femmm pertmnitatem MffiM
femver
merta Juttumbut K augufta radiatione M
cetb vertu* wflttutw,
| ^
?
4"f>G, QVOD^i^ECiWTATO Ijf PROPVNDVM AC DEMERSO 1N TENEBKAS ORBJ REpVLSiT,*ERLVC«AJeft.'Exftac vtique elegans
Jwfcr, P
Augufti pro le iplb precatio, poftquamclimatitea
ricum anuum euafit, quamex e»us adCaium, ney
patcmiuifti,epiftoiaGeIh*usIjb.XV. cap. 7. <fe»J
K
m
m
|
1 .^ r ^ ^ S r ^ H JM
otittot prtmpatm:
TWERO
GRADIVE
B HK PfftffttnA,ffiI H
i
S
ra$R9
78
RI
-»gf<r/i ngumitw canfaerus ^vti*«tti&Uk-xiDt
|
S15<ONl ti
AVOSEAIT iMPtRiVM NOSTR 1 tfietos*
W
COMlTRS*» MERCVJU 1 # T V E N V S , ©m/?WI-
\Protegat &nqj
tmum tnaximum Prmtipem, R euu itttuftiffimoi
likros, Dominor, & Cafares nojlroi, eonfttfu
vtjlm moderationu% & Dexfummi obfequente iuintmtu irEP^Kfrodicio, perpetaaque eis imperia decernente, PACITB
MBKBH88te^B3SHB^w N Cffs_fimj
r
eriam nqfiris pqfierls & pqfierorum nqfironmpoI
Jieris, hfinitir faeulormn continuationibtu, impe-T)lane Auguftus, Drufum defuncmnjfpro
rare, I omnimalorum acerbitnte depulfatkutna- cione laudans, Deps p^ecatus feim» v t *i*
1
num genur quieta fehcitatir munera confequatur. MII«E8 E I S V 0 9 CAESARES P A a E R E N | T ,
«
Adfcritiam & verfibus conccptas aliquot" eiuf- que tam honeftum quandoque exitum
S
dem generis I
Ouidius quidem pro quam itli dcdiflenti quemadmodum
lalure Augufti Deos orat, lib. XV. Metamorph. in Glauti. cap.'t. faib». Ipfemet quoque Auguftus,vi in eius vhn cap. 99.
I
V. 86" i. in hscverba:
D i i PRECOR, JEnew comiter, qutb$t_v0^t\ nio literis proditum eft, quoties audSIet cito ac
nullo cruciatu quempiam defuntlum, s liff ET
& igner
CeJJerunt, Diique Indigetet, genitorque Qw-SVISET0ANAZIAK (hocwam Vttrbp^^blebat) siMit.£'M prccabatux.
rke': tx. reliqua.
v. 868.
•
AD MENTiONBi^vtiquedefunflorumtefta-
TA R 1 A H
ix&£&fri'^ifolT**$B* tos vetefesv MEMORIAM. EORVM ntxn
1
§
au$or eft Plinius
1,
QvA,«A|afT'AV«ys?Fy»»-» QVEM;•'ifas^fa*-1 %, ^iide Senecn in Octauia, Acl,KSc.3.V..213.
• \
» A T . *>RBE R E L I C T O , j
Pmomtv LVCTV »patu A^JStfifjm^
m
A c C E D A T ''iBAl^]» «fVEATQyjE. J>REC*WS^NES ^^FAKEWT^lNiyf
^
I
TMVS ABffttfS* P |
^VAE;
I
Et lib. | de Ponto Eleg. I V . 99.
Vulgo autem mortu!s_,.pi^eari folebant,,VT £t#
•
D n PACI&WT igitur,' quorutn illujtrijfimurTti&kJSJjfcft
j
W3m
Tibu\lus, ^ n>Eleg* |
RIORAEVO,
H
y^/ma fj/Ai/ ^ H Or^air terrafthkr
Aiqveatiquisfett'w,veterervenrraHu amprer,
Vtque Umfub eo yjitftfnb Cajare terra,
, Annua «>• ^ojerta dabit tumulo.
H
Perque tnanur huiur fradHa gentir gqt;
$ty
J 9 E N E , •'. I <nt% dicet, P L A C I D E Q y E
Properdus lib. III. Eleg. oi y; 5 0 ;
HH
Q^X£S^'*
B
Cdpe% ROMA» ttinmphwn,
TERRAQ^VE SECVRAE S J T SVPER osY':
E T Lo$GhM,Augufip,faiua,
PRECARE j
Ouidius lib. III. Amor, Eleg. p.' ^»67. adTiPcdo Albinou. in Carm. Confolat. ad Lluiamhxc btttti manfest
- pro TiberU-faluie precatur, v. 41 wC,'
«ffiA* Qy iETA^:-Pi>«cQii» '/flprr^.- MKtv J H ffl quifuperer mafiafolatia aatiri&
'* i»CITETw»VAtrfA,Comprecor% iili ipji conjpieiarejenex., I
fi^^T KVRf^S-CIMElU
I
Perqueatmor dhtfunuu ear,Jratrisqw tuoique.
^tr-VVOrJ.'/
Etvinat natocumjene_mpter ar.ur. ' WL
j|
Eleg. in Mtcccnatis obitum,
, EVENT.V RA PREQOJU t
J&mox,v^4^'''
Efi tibhjitque, pr^tpmltorumJititu>infiar,
I Pdrrque pdpartutjit tibijaluapipriy
Nunfego quidpojfum? TEEI.V* tj>vis ,6f P
TENET?;.
I
_,. Pendula Rbratopotuhu & ipfa /MMPI»
H
Martiau>iib.X. Epigramm. 34. adTraianum, Properrius Bb. I. Eleg. 'jijgfet 1 i • T*
| IOTMrorordonajfetfimereq^»t9'
D l l T I R I D E N T , Q V I C Q V I D P R I N C E P S , | i 1 Molliter & tenerapaneret ojjh rqfa.
; ^ R A I A N E , MERERIS»
JUa meumextremo timmfjtt pmuere NOjwfin,
M-AjCVtLO
'"^XJifdlJET.
Enimuero, tluin Congiarium dabatur, 1 plcbe ^ B i & i lib. V. tpigramc. 34, | H
E T RATA P E R P E T V O , Q y A E T R i B V E -
raggjlll
5
| g VBLjr^rr^ >
• acctomari Imperatori ibllttoiri:
D E NOSTR1S A N N I S T l B I I V P I T E A AVGEAT A N N O S :
TertuHianusfn,r^
Quorom yerborum vc f<'
±ns Ouuj
iib. I.
Faftpr..y. 6*1 j . Augufto longos fflS|
tur in hunc modum:
ilfcflio nec rigiAu tefyu tegdt ojfd, w r c i)WJ
TERIIA
cKAyjs pvEtiscjiKMiyj^H^
Idemlib» VLin tpitaphio Pantagathi,
P,
m E
raSi
m
1
IJi
^
D E F 0 I M VI
H
•
H
9
tS
L I B I.
. CONlVGS MAN£S, . H K
E T S E N ^ T ^ N ^ C H I S A E MOLLITER QSSA'
• v I ^ i ^ ^ A O i p i t : «V.V&E.VIS os-|K
I
I
B
Et eod. lib. in Epigramm. 6"8. Epitaphio Eurycruj inquiens, $ iiretSv, \ictv.oca\nis $yevere,KOt$H 79
pueri, v. T I . j
W^ | r H , w&cc7ceQ Aoy@-.
^ J
etiam precabantuf,Vr JWtk<JlDE
Quidquid tyffl,''Jhbit* 'quaamque M
n ^ I E S C E R E N T , « T , VT ' MOL^«T8ft'fACj^
rapina,
RENT. Tibullus Eleg. vlt, lib. II.v. ia. i
SlC BENB SVfl TENERA PARVA QVfytda,tibu
^CjBSCAT HVMO.'f
Et lib. B Epigri »$*. de Morte Philxnis, J T "
S I ^ T I D I TEftBA LEVTI» molliqut}1marir\Ouidius lib. I. Amor. Eleg. %.% 107.
arena,
Sgjpe rogabis,
^' JWf /wa nonpojftnt eruere ojfa canes. H
VT ,MEA D£FVNGTA% MOLLITER OSluuenalis Sar.' 7. y. 2,07.
HH
-SA C ^ £ N T ^
H
£>M MAIORVM VMBRIS T^NVEM ET SI-J Idem b'b. ffl. Trift. Eleg. W^S$
H
i JVE PONOERE
At tibi,,qui tranfis, nejit graue, quisquis amqfti,
Dicere: NASONIS MOLL!T£R ossi
TERRAM.
CVB£i*¥ %
Sic in anriquo epigrammarc, lapidi incifo:
TE>'ffiiifti, frktfQT&sQyt. PRECOR PRO Et Epirtola Didns ad jEneam, vil 61.
;':$V^EVTV
r4
VirgiUus Bucol. Ecloga vlt. v. 13.
H O. MJritf, .T^V^VAMyMQ^I^PSft
K l TE«A$rv.
Et in alio Romano lapide I
NVjfC I v o s CONTESTOR, .MANES, QVITacitus in hHi Agricolx vita & 46. 9 Jk gw»>
tpV$ tfSSA RELINQVO,
piorum
manibus hcufr Jt, vtJapienti/fHs placet,
T E t t V S j . HVf©; - T ^ M V t a ^ B *«?KAVJ*
ESSE VELIS.
H non eum corpore exftinguuntitr magwvanimie., vt,k~
QVI ESGAS» In inlcriprione eriam cualio:
H \
H
I
iufclam PranefKni monumenri fcriptum efr": os-
OPTO, jM "ZflVaA ; PIDES REMANET TEL[- ^ T I B I
H
LVRlIS1 AMICAE,
H
f "^SIT TlBf P E R ^ w a
J
H
BENE QyiESCA»f?f. '
CXLVII.
| H g B
8
DEFVWCTIS
L&VIS tfWVtO.
& Irenes coiufdam Epitaphium m hxcj ^ontra.cui imprecabantur, ^ARjiiV^M ;E^k
^pttd<^teftJ».DCCCUOl^:D^4^ I H j^WEROSAM TpRRAM: °*?$|lft&^.jjj&*
fjt? M«
neca inHippoIyto A^uV.ScvIt. v. penult.
fERV f LIA. f R E N E
ISTAM TEARI^QEFOSSAM'' P|tB^J
REVERENS. PIA '
MA4^ .
1
I
- ' ' - C A S T A . j j ^ V D i ^ . •'
BIS. QVINOS. »ENOS. ET. 3EX '
PROVECTA. PER. ANNOS
H
H
H
H
GRAVISQVE TELLV» "lMP|o'cAWTf,Ifj-* |
CVBET.
Et hoc nimirum Plinius fignificat, Iib, tt^Nat.
Hift. cap. 63. cum de terra tradlans ait; Cuiut
^-f&IfcfEftES. QVOQyE. FLORE
Numen vltimunt.%. IAM NVLLiVmpftECAMvR,
TCCANT.V,»-^} 1
IRATI-GRAVE (fic enim emendo) tanquam | | | I
CHftVSES^,/-*^ ^ H
H Jciamus Aanc ejfejolam, quee uunquam Wfjm W \
mitii. . Hoc namque fentit Plinius, ridicuie nofi
vitafunclis& fitis TERRAM GRAVEM IMPRET \
FfLIOLA M T T I B I T^BJH^ LEVIS.
<$ |
fhiftraque id effe propterea, quod ea
Quod in veruftis monumentis fignificatur hifce | nunquam irafcatur homini. Quo fenfu TERnotis, s. Xf T. L. qux funtin Hiipanienfibusl
J-RAM GRAVEMdixhMartialisUb.XI. Epigr. ix, J
Epitaphiis frequcntes. 'Vifitur etiamRomx ve-J
Heredes, nolite breuemjepelire cotonum.
tus Eucharidis Licinix Epitaphium (apud GruNant> TERRA EST"flfcxSf; gyatOutacwtque I
tcr. p. DCCCLV< i.) fenariis verfibu» confcriGRAVIS.
[jnqueis portremus hiceft: Roco VT
S l l £ > T l # J . ,T E,ftR A. L E V I S
g
H
||£NS TSftftAM MfHl DICAS
^
M
H
diftichon | marmore quodam J
. (apud eundem pag. J
tPBTESTOR
1 rvITB«>
SVPJHtfj
J ^ H :ft'E?EftVA.r. .
P P | H M H $ %0^t£AT
K
^ElCl©.
Huic adfinfe eft Tibulli imprecatio, lib. I. Eleg.
H
H
9 |
J&«ituajaui Venerem doadjti vundereprbnust
fyisqvisW^
I^r#ELJX Vtft$EAT
LA_Pll» j
& Tiberio imprecantESjVta Suetonio,
I
H
|
H J 7|*fibri,qu« cius Imperatoril vitam literismanir
IJiancvulgi ferraone tritam •fuifle preca-J dauiCjj proditum . eft.' j TERftAM *J*ATiR?EMj J
rionem demonfh^f luliiiniw Imp. in Epift. ad J t>EOSQVE M;AN£S ORABANTfw^S MORTVO J
Hermogcncm Aigyptfpr^fetiuini &«Vi>.pey | SED£^^VX.I,AM> Nlfif INT^S; IMPIOS •6A- |
1 flENT*
I M Sunt tres hemnetri, ne quis crret.
B A R N A B R I S S
BORENT» Quod imitatus Aurelius Vi&or iii Hiftoria Augufta c jj1. Cum inrueni, aie, vulgus
pnriclamore, TERRAM
INPEROS
l
VTI
MATREM
P E R F E C T J S , B E L L O E X T J N C T O , RE B E N *
G E S ^ C EXERCltlft,
IMTEGRO ET gnra^l11 | | j § | m JBEW sj
DEOSQVE
H
P R E C A R E T V R * ,«EDES ^IMPJAS
ifwivviST^IfJfeiTEm.l
D I I Q V E A L I I OMMES
EAS ^ © B l S
GALLIENOj. DARENT*"
^ l
HABEO™
GRATES, A T Q V E . # ffl QVIA i
CXLVIH. GRATlftE-Diis ACTAE: harumVi-^IFS INFMICV^A. M&VM.j
que Formula & exempla. GRATV4£A- | Eiufdemque Comcedix AQ. II.Sc.31%1./,
TIONES &LSVDZS Diis difta. '••
IOVJ O P V L E N T O r ^ l N C L V T O , . $%fi GWA-|
prxterea,-6RATiA«, Dns ob beneficiajacT O , SVPREMO^' VALIDO, viB-lPOcepta, 've],' vbi.res beue ac felieite.r euenerant, AGI moris erat. Plautus Amphitr. Act.L
OPES , SPES . BQMfkS, copj$$ l c&vmo~\
Sc. 1 v*^&V
D ANTl , , : tVRENS ,
D l l S ADVENIENTEM; 6RATIAS PRO ME~
i
0 « j t
feiTii
n
AG£«E. I
p i ^ ^ K Q V E
ME^RITO.',
Idem Pccnulo Acl. V.Sc 4.V. 104. .
H
DII DEAEQVE OMNES,VOBIS HABEO ME-j
RJ.TOMAGVAS GJRATIAS,
Liuius lib. V. cap. 23.
Plena omnia templa
Qimm /KJC me latitia tanta, & tantis affeciflis
Homanarum tnatrum, GRATIAS ^tivts ^ENgaudiis,
H
TTVM, erant. Idem lib. XXVII. cap. 5 jwCum
matrona ampliffima vrfte cutn, liberis, perinde^ acjiVi mea gnata ad me redirent m poteftatem
meam
H
debellatum foref, omiujbluta metu DIIS I M -• |
MORTALtfBVS G R A T I ^ f A G E R E N T T \ E t i b i - Et ibidem I v. S4.
dem: Difcurfum inde M ajiis circa templa Dcum,
' lMfo8'EST AEQVVM GRATIA5
"*iZ GRATES" AGEREN*£i-4Et lib. XXIII. cap. 11.
NOS AGERE SEMPITERNAV., cum nqftram}
Pctam tamprofperis rebus GRATES DIIS IMpietatem approbant,
MORTALIBVS AGI.
Idem lib. XLV. cap. 39.
Decorantque, DJI JMMORTALES.
H
Pars non minima triumphi cft, viEtimas pracedenNec non Capriuis AcL V. Sc 1. v . l .
tes,vt appnreat, DI is GRATES AGENTEM I M -
Iovi,
PERATOREM OR REMPVBL. BENE GESTAM,
DJJSQVE
AGO GRATJAS MERITO
MAG NAs,quuui te reducem
Tuopatri reddiderunt.
Max.in Capitaliofacrificare, cY GRATES JVGERE. Et paullo poftcv'14. GRATES DIIS pro Pariterque Moftellaria A d . n . S c 2. v. 1.
•populi Rom. viStqria apudfuos pcnatcs AGERET. HADEO, N E P T V N E , GRATIAM MAGNAM
Sic Scipio lib. XXXVIIL cap. 5 1 . poft commemoratas res a fe prsclare geftas: Ego hinc
Quom me amififti vix a te viuam modo,
extempto, ait, in Capitolium ad Jouem Opt. Max.Et in Rudente Acl. IV. S c I v. 1.
Iutummqu\& Mnenutm, ctterosque Deos, qui
Capitolio atqw arti prafident, falutcmdos ibo, N E f T V N E , H A S A C O M E O P A T R O N O
.redire. Idem lib. XLV. c 1 $+yJouique Opt.
GRATIAS, quijaffir [
^HISQVE GRATJAS AGAM, quod llliht & hoc
Lodr incotit pifculentirl cum me exjuis locir
ipfo die cY fape .alias egregie Reipubl. gerenda
arnatum
H
mentem facultaietnque dederunt; veftrum quoque
quibus commodum, itemecum Quirites, & orate Pulchre expedhiH templis redueem plurynapras
da onuftum.
H
Deas,vt meijimiks Prmipes habeatis. ' Taci- H
tus lib. XIV. cap. 64. Quotiesfugas & cadgs Idem Sticho A€t. IU. Sc i.v, 1.
iujit Princeps, toties GRATIAS DJIS ACTAS:
Ofiom bene re geftafaluas conuortctr iomum,
quaque RERVM SECVNDARVM
OLJM,
tum
publica cladis infignia fuiffc. Idem lib. IV» HiHor. cap. 64. Sed pracipuo Deorum MARTI
GRATIAS AGJMVS.
In veteri infcriptioiie :
AESCVLAPIO ; SANCTO», i
MJW.TVNO GRATES HAOEO,
H
iJITATIBy^s, ^
S ^ V L MERCVII^a£^&XI M ^ j f f 1 MERCIMOJtjUsIS
jj j j j j f c
L . I V N I V S 'AGATHOPVS; ^ T T E R E N T I A 1
R V F i N A CRATIAS AGENTES N V M I N l T.VO
D. D. (ApudGruter. p.LX.4.1.
•
LVCRJSOjrE Q^ADRVIjLIOAyiT i
REM MEAM. -•
Apud eundem Mercat. AcL V- S c 2. v. r . EuH
ffi rychus ita Forrunc grarulacur:
ExempU huiufmodi direitarum
g |•
num ex Plauto proferam. Ac primumin ea
Comcoaia, qus Perfa infcribitur, AcL
|
Toxilus Diis ita grarulatur*. "
HOSTIBVS V I C T J t , CIVJDVS SALVIf, RE
FLACIDA, P A C I R V S .
I
ATQVE !
QVA^;HPEI ' Q T A T R I X , V T O ^ v i i u e i t S EAOEU
^ E V HOMlNtBV^,
S P E M * ' «rSRATAM < V o M HANC J M T V U • Vtt M I H I , GRil^Vs AGO*^
Acroteleurlum quoque in Mil. glor. Acl. rv. Sfc
6. v. 13.
ViN8-
• I
^___r
D E F
V E N S R I , ait, P O L HAnEO ,
||
H
•
Wvfl v s
•
I.
im
CXLIX. Precationet fauflat
CALENDISJJI
6_&tM$».
',~t*w^t&i>tifotenn6t.
|
8T OVAESO, VTV-JI ,
. . KAli
•
„ , _ <„,_?? I y t s H O i y n o r r o I A N V A R I I S inuicem fiuMIHI SlT COPIA, \_> i
1 1R ,
„.. . ... •
W,ONVSQ_EERGAM*VT
^ ^
Terentius Andr. A& IV. & . 5-*W 3 1 * £
• .
HJ. Sc. 9 v* 1% >,
D l t i • G R A T I A M ' -C^BCO.
1 Phorm. A-t. V . ^ f f i vV,r.TS
L
« P - * i
Curemmprtmutnnmttncy,-
,, « w / a«w I ; tatit prccatianibiu tnutcem faujhm
ffljfjnamur | Ouidius l i b , $ Faftor. ad lanum,
B__T
^ ^ ^ tAETA
DHS POL HARlVo GRATIASi
Ides» Hecyra Q
hlBi
I
ft»f ' ^ V N T V f t
|'_4W,
^ffi
H
iSftfaw/w/alternat acdjjimusquBprecef?
H
D i l S MAGNAS MERITO <3K#$»S.^CAREO Jt 14 9,-°d «dem Ouidius fi^ificat,>cum deCa-J
lendis Ianuarii lib. IV. de Ponto Elegia 4. v.^^i I
H
^ T Q y f c AGO,
' QVAi/DO EVENERE HAEC N O M S , FRA-J loquens;
TEty PROSPEftl|.
jttac tfflt ait, facundo fua vox hilarauerit \
Atque H gratiarum «flioiie, GRAJfVLAfti ft|
ore,
inri
«nt. ouemadmodum Nonius MarVhpn' foltt-i'- tulerk «iosPERA vERsAyJ
I Arran io petiris comcellns exenj
I dferv
v/inDeoH
o lib.JI Er<jy>jiHe*fiETA & P R D S ^ ^ tr;_5RBA fu-l
roi
J penOribus toas, esdem fio$iA v^ki/A vocat |
Fv.Jn Veraein,
ali^s e o 4 i&« '• FaflOr. v> 72. Meminit e>
i
Pleruniquo eriagi VCVM G 1 1 T i j ^ y M j iain huius moris Luciantis m libellO, qui
TflCfcAVDg*. obruungebant^^PlautusJ §
m&ribitur | Thtis verbis: |jv B | r S
B
V. f4 I
[ erw^ ^ R I fiShhev $8 I ^ra-o rjyt- ixsydhns
«JIBWfl, trf EPHESIAE HIANAEJ I
r$irn,iv m « tvpdici W&sjx ri elt>• J ^ R A » 'JiAVOlES
Xeaov eu%ovTcti rs asvroi tmiq ocTreKvrf^' r a
|¥sQyE AGAM. *
H jftwf ^ ^ ^ ^ ^ ^ i^6vH7i, W&jm rs Baxrr :
>i^a>-' %ocrai^n(reet*hi\i rets iegnfyiaes eevre7st M
H fflIV* S c i i , ^ ^ ^
^ A l * ; Vfl T.E N T.I .-B* ' M V t f ^?'0fT,EN.Tl| | «rnr/7-vx«ff/ ^ ^ ^ _ f eV cfayyy ptihiree r% q- \
fii^tf XWfMLrifietv *r»«r iv%oftiveiSJ Simili moH
( lOyiV,' ERATfi^ k 'ip»f» HiftBl -HE-J
dOy Herodiai^tt' lib. I. d e iilde_a
1
H
; PTVNE,
,J_ rijs iogrys irooi&aris, <m $
i
H
H
BVBBNS vLAVD 1 s A ( S & , V > T | I
efe^/Bvra/ TS «XAifAAr 9 HcvoeycfivliGRAttS, - 6 M T > } A.SQVE ]
ai, voptaneeTW re ecvrioeaeai, M Kcivceviep rfftf J
^ABEO 11 r ^ y c r i u v * w i s - J & j .
UullIfJib.VH.036'. D!*IS IAVDES iiRA%-S-j y^r »5 SaehoerrttF K«A«iv, ivtp^auvsaiv te/urevs» J
QVE AGvNTi Decrum in cahmftrtidi A»$ud
CL. pyoii4h degtiftation*"• V i k l N O V I / _ /
eufldem lib. XXVII.** 1 5 . , iSfescelhw ' .d mili' / - i ^ ^ l M ^ l N P i t o / ^ t i t i a V M eapiendis
ces; ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ g | r a » ^ • *»,(
1
I
H
n
^RATEsqyE',. wpat,
ACOV _W<X*'|
viSfor/toJIit, &c.Tibulhu lib. I.Eleg^. v.'$j.J
Bitque dic» ny
I comat, TT$* I 11 ERE J I^Mtoyi q u o q u e y j y i DEGVSTATIONEtri-tum antiquitus vulgi lermone caranen adfcri^AVDES,
bam, quod a Varrone ti& V.xle Ling. Lat.^.3.
iSM&ftix #nfc* debeatin Pharia.
I
Horatius ih Carov fieeul. v. ;7|i»'-.
H &FeftoPomp.Iiteris
JNALIA, aitllle, difiranmedendo, wod^vf
1
I
H RHOEBI^GfcjrW,Q ©IANAE
H
''^fi'l^RE-lMAyiIi£s.
H \citf Fiafwi Mtrtialisdicebat^ hoe diejblitum viI
Ouidius lib. II. Faftor. v. (Jg2.
H M nouurn M vetuf I0arit & dtQtflari^
I
TERJHINB «ANCTEjJ ^
m ^ . Quoffacerejbtent etiam mmc muiti, J
\cum ihcant». I ^ V V M vEtvv$tiyiNv^i, B I B O , I
&RATIA P l l S . Tft^ KJFs-fta '^iflVa ^ R i T ( i | MBpEoitt^'',Hic J
v *firoj M E D I T R I N A L I A , ^ d , inquit, ^ocj
de caufa. Mor erat Latinir popuRt, quo die
^T IA, tttt& At7C /-rn^.
r E s T .jjpmr GRATI Aj
•' jpnf/ printm gmflaret mujtum, dicert% ,,fim*
^'TVA^1/
Iitf
n
H
ra
H
H
^B_H
H
-rl-H-MIW¥Bi™l ^
H
ima,
GRJi
^yX\.
VETVS N.OVVM
j
non «bfiinilem ritum AthenienJtijm
1J
H H
Jtarchus HBt- IU» Sympofiac. p . 6 5 5 . tradit.
T«WSetv*A&iivW*uevev&Ka?r)jptjvosYxeract>- I
/J«C.
mm cultus, qui qui-| %evr«^ n&ciyktv Tvv iJiAegocv xasTwres, Y.oijird. precationibus potiffi-j \h&» ye, a5r Iff/xev, ivftevro 7 8 e/v8 w^v'^5riv«v
bus conftabau I eejrea7rivSevres iif&hBe&riKccfGorrtjtiov eevreTs r «
L
I
|«A>lOVl>.^r
"J9RATIA D l l t .
1
S
•LfJIBO, VETKftJ NOV0"M0RBD .MEDEOR.
H
H
•
•Z
rifv y&M «ym<9«/. g | 1 «d P"- am\
I|
mitias pomorum, HAEC VETIERA ESSE, dice-
I Perft gerertt, obtig'iffft\
domum
ruin f&8t , /'
m
wH
bant, A U A NOVA optabant,*:« Plinius Hb. quce tum erat adtr.odum parua B |
\uaiH tri/Hculam. Quidefl, *|
XXVm. cap. ». auclor eft.
rifl? gwirf ^ l #/? H H H H • Por/aj
•f
••A;lA:f- \ \perat. ) Tum ///f ''
R m H BnRkr; A C 39
CLL FAVSTIS OMINIBVS alios PROSE- CIPIO, mquit, OMEN, men flia. Idefn lib.
oy ENDI ritus & Fbrmuut.
II. de Diuinnt. cap. 41% iSiwiAo
H
PAvsTisamemoiiiNiBvspkrumquePRO- rmpeM& l g H | ACCB?*T. Quod
« W W A W n j t f l l ^ V O S SALVOS g
1
& p) u w r c hu5 | H f f l I ZOO.
I CV*'EB W ^ T 0 1
, C
ceronis 1 Dminat. Hbros auclores btttfansM
minusfrwmhfmvrjlrum.cgrtfm
omando ^ .
j ^
^ ^ ^
|
TVR.
Rurfusquecap.98.
Forte Puteolanum .
^ f e m f c i » , qnce tmc qmdmnamlerat, tm» |
Afaft corotmttque & ura hbanWs, FAVSTA
?v
.
^
H
^
,
^
^
| AT T X H f ^
M 1 - J O M OIQNOA
A I A 0 H
|
A E X O
-HHH|
iliLVMJPIiyi. Quanquam illic funt, qui legant: FAVSTA OMJ»TA/ vt apud Tacitum lib. turumque fata. Idem lib." V. c vjip. QuayoWm OMEN,
IJL Hiftor. ^ . 7 4 . Miles.ipjifdeoparatuSi vt] ceaudita, C Senntus,
ex Curia egrejfus concJamauit. Idem lib. IX. c
pra-euntem facramentum | | | FAVSTA 'ViteUio
OMNIA PRECANTEM Jfletdio audierint. At 14. A C C I P E R E / O M E N , Cotfules diamt, &
fine controuerfia eft, qui fequirur, .Suetonii \eatn precari mentein hqflibus, vt ne vallum quilocus in Claudio cap. |
FAVSTisQyjE OMI- dem defaidant.- Valer. Maximus Kb. I. cap. 5 . '
NIBVS eum acclamantium turba PROSEC^EBA-Ea enim voce audita, Senatur ft ACCIPERE
TVR. Sic Cicero Philipp. XII. 0, 8> optat, vt O MEN re/pondit. 33adrus libro II. AnnaL c. 13- j
legati OPTIMIS OMINIBVS proficifcahtur.Se-
neca in Ochuia . A ^
Nerone:
ACCIPERE OMEN, & matrimonia ac pecu-
Vj^&s£Bito&Aii&\ fiias hojliumprada dejtinare. Ouidius lib. VIL
MetQmorplioCvttfi^. <Sjt7.
mm
I
JStipfe latert iun&us I atqWhaWjHft
Signa tua, <fi*J, qua' dat nUd, ptgnoris
Sublimis mttr cnaum LAETJ^. OMWA j
Idem U», I. Faftor;|| '$$6,
Incejfit.
AOCIPIO R E V O C A M E N , ^ .
Sed &, qux bene ac feliciter cuenire cupiebant,
BONIS 0M1NIBVS PROSEqylEBANTV&..' Q r Eademque loquendi forma Valer. Flaccus Tib.L
cero Epift. i% lib. III. Familiar.ad Appium: Argonaudc v.* i|5ii; ACCITERE A^|>vftivM
Neque enm triflius dkere qtudqiumt debeo »a de
^ccipgRE tanrum,
^ ^
rt\ quam tu ipJh^QMVnitevs ^VTlMWiTRo^^lani auclorcs dicunt. Valerhis lib. I
| SEQVERIS. Contra, i^iios perirc optabant,
illam Pauin i/Emilii hiftoriaok
eos MALIS OMINIBVS PROSEQyEBANTVR.
Ciceropro Sextio cap. 33. Exierunt M%.is
[v I T igHur OMEN Paultus. Spvtiamu
OMINIBVS atque exfecratiotubus dno VuUuru
in[
paludati.
IHRlPyiT.
A
CLII. O M l N V ^ ^ a & E R V A T I O &
RVM omiaum ACCEPTIO*
H
BONO-
CLIIL $T%1tNVT^N5£9 ^ H
tfufa
M
TANDI mv, H e Jlenudametdis Wt
^p
fia capiendi,
"VfETEREs
certe ipfasmet hominum voces,
o :
| ^ ^ ^ ^ M l M ^ f ^ ^ i C T ? ^ l f ^ QTgJNVTA«TEs e^am X>MIN)| I ^ H ^ H
uafle,I quod
Ub. LJ
nntv) eas
nic vvalere
i U . a «aederentV
u n U u n . rClcero
t « . . . . 1:1.
I
^ SptVTARE
I
. I monl
. ^Bffl I H
i j | Diuinat. c 4 5 . fcribtt.^ Ideoqu«r;,»Jt>NA| ^ ^ ^ B ^ Cur JlermrtiT
^wr? Quod
OMINA ftudiofe amplectebantur, & ea »ACCI-|
PERE profitebantur. Docet hoc Ciceroeodem \Jtat)- honumm, I vehitulq
lib. c. 46. exempla aliqnot OMINVM
| : Apulcius Kb. IX. de Afino i
L. Paullus, ait, Confid iferum, <um «, btUum eku
vt maritus aeteperat fan
DjBjfrr O*RMJ^i&ys ^ i f t i i
83
£__i--_i*_-/ -
B
H H H
H
F5ERAT IMPRFI
H
H ^'gdtbuspubnasprmmrsiy
B E H i ^ H 1 f f l l fa H
eorum mllL
• H verffimile efl, •
I B H 1 H H AE TOT i S l f M r • B S H I t a c i «" 1 Capi• • • • • • • • __••__•! "' • ' ™ f |
H B B FAVSTA
Etmox: E v ^ ^ ^ J ^
llL
B H |
^
B
H
I
H
'3'Mi..--
•
V
•
• • I S ^Mmmqffeuerans
umfiimfmP.
Oujj? hiyeivl ZET.ZflSON
1, >4m,icis allns M
or«v \ft. Idem 4 w mR&cxtt,
r w
H l
* * ™
9 M texm?$r/um M
H| •BBI^.^.IBIHHBB-! • 9 1 1 Bl
drt, H 1 1
B•_• I
Jfe tf * * B
cum ak:
£** H |
._,__B
B
«*
Propemus lib. U.^Jeg. * v . M
•
^UBBBBI
^rf OMIN« | | | g
1
H
tntog)s,Viri/i/ms damSs• olftruari Tolet I M
1 § H
etymo idem
I taditT^"
OMEN
VH
BB
*UT,A.
I numero,qu7Z:.
llHil^HH
J | ° f ' " toJBAA*. « r ^
«»«ia: tnonet, fternutamenta ponit. Apud
XenophontemIib.m. A v ^ V K ^ . cumX^
I qu^pulcherrimam
•
•
pollicerentur, accidit, H 1 1
cente,„ftemutamentum a«cuh,S. •
•
;
,, Macrobius
aTZiJtf*
^ ' ' ^ ^ i u m huis emerR , &
7
* W
" OI,'«
£LZ*&\f"*? Bfl
•**
H
H
H
^ f ? B
K
H
S T l J " «
**•' 1
1
• 1 i B•B ©EON.
i 1%H
H I H i H B B l i 1flm
flBl
4S • n ?A»LT£? M H • m
1
— .... i » < if"~» i » y a a
•n u m l B
OKINOX TOT __I02 r«? tfajnyg^ f<p*jjf,
•
€2UV.
NOMI>»VM ob/eruatie
___H_L^__USHE_B-
H SS
_fcenden
B__9
Hj A
cliumE ede
ti i HAU—
I
«««*• W* S 1 H cui Eu
vta Suetonio in!Auguft. 1 9 t f .
^
rum eft.. Quod g Piutarchus 1 Antonio Z
1curfi^
s o ^ r oMiv
U t quoniam ad hoc ventum eft, non abs re
•
n—r
ab anoquisfopcrftitiofetta&r, quam rcligiofe.SSTOi -fymptv E_ru%@- «v./,*, S M cv»
feroata deprehlsndi. In luftiandacerte colonia, Hlmv. $;} *,%& Wmm rcv rikcv r.oavtCicem lib. i.4e Diuinat. c. 45J ftribit, ab eo, g ; fegw t^ae mmm cvtv | ^ H H
qi^flwm deduqeret, & cura Impcrator exercitum, ( iior popi||um luftraref.'bonis nominior k « # __.;._,_ ""'«,_&>_. _.JL
,.
.
.
CLV. OMINA PRJNOIPIIS »_f«W INESSE
bus, q^ftoftias BBcerent, eligebantur: quod
credka,
?**«?«<.«*«•
mus miles^j I boiio -tOmine. Vnde Flin. lib. V u , g « ^ c r c d e b a n t , o ¥ m A PRINCIPI.S
XXVIII.csfl
\Rcis lufiris etiamsoMin^\ r_ B H ^ E E g n quod Ouidius teftayiGTtM>i|
\y\L PROSPERA. 1.1.1 q i - R • ^ ^ H » " " % » ' I Kunc modum Jib. |
Mcvs ? In pu, c .rum quoque ve^iignlium loca"
tione, lacusLucr tis, propcer lucri fonum noI iuha:rentem, pciiitus locabatur. Quod F&
9 B______S
tdit, aliisquc «xemplis omiuum religioft(a obferuadonem conJtaqat> ^ACTlp-^^l
AD
84
•J-.AK.HfcoB.Rl
84 M PRIMAM *>$£*& Hmdat aduertimus Atque vt BONA feu^TL
[_^Mfknjllo ih Epithalamiuj
~ J y a » lib. tli. Carmin.
j £1»'Yitomft; -T*§|M M l l
F ^ K ^ A , 1 SiliojHBcoJibA'
Acf. IV. Sc
Suctonius etiam in Augufto cap. 92. nxc de TRA, a Seneca irt
eius Imperatoris fupcrftitione fcribit j Ohferua-1 LAETA vocanrur)|
lOuidius
rat
H | 0" drw quofdam, ni aut pajlridie i&tdinas MALA (qux DIRA"
lib.I.E
morpHof.v.55^
quoquam proficifaretur, aut Nonu quidauam r«
BE
Seneca ltb. 1 de Benetic. Suctonrus in A
ferite mhoaret: %uhil in hoc quidem oGud dtmA
J * 6 A p . 1 • & IN PAV 11 • )uidius libc VL Metatatts, vt ad Tiberium fcribit, quam dva<Pnu,iacv
v«lf+8. fctr., •
I Ebift, 13.
NOM! Jiia,£;'
H I
Heroidi y.49» B I ' '
m lib. HL Amor.
CLV£V«i"NA
r&4i^cArK(«mnher-'\ I 1tteg.'«Mv.i.6.
I
gttiMMVTA*^
um ammum,e| C.8.FVN
«
[ToCIn • . , . - . *:1V,
nomhnlHU,t.\
ttir H auerfabantur. Pedo Albin
Ijjrtn.
Nffin OMiKvatq plane ^
H
fedul^lvkaiTe j
ad Liuiam1 9 1M.
H
vetereji docent''tviD^tti^w^t^A-l
j?u )t?ftWi <y/n/fi, ;&f|»'AT>vERs H
C*tlVM^& MACEVINTI ift" BEtflJV^NS^VM, H
H
mutata: appellationes. jtlius enim mutationis
^^^Hvfitat;
iitverba hac «••. • 1 •• • ••nullam aliam cau'am fuiflc, quam innuipicatum
H
nomen, & quod velut in oAMNvM "u
ra^- | MINOR, ''
mihiJUolJ
mt.dc
1'STE ID OMEN vifum ellet, teftes lii )'iii.uus
lib.
H od.lu.
^ lib. H
la lib. II. cap. 1. qupd & Plautinus locusper- qu^
ftringit, Menxchmis Achlt.Sc. 1. v. 38- IdemSimmmts redtimtda too, c^yoo Aso^tr
que perlpicue Dio lib. XLI. p. r$#. tradit his
-.011: /•/?,,.
vevbis: Wffl
&\>$j!ec%iov eivrovou.a>S$r(itf
Idem
Ub.
IX.
Metamor|rfjof.v.
|
To %oio}cv eevto rw twpcelwv 7tqos rvv ?*X^H
QVOO ABO:
oR,«f^9
&$ $v%t$etctv,
| | | | vri | rns
Mw
«
£»11*40$» an'i\at9iy iv W\ rtvv A«ri-EmaffrrHtuo J'„.
w»v^&M«r»f eJCSo-*, ov<rcio>\*?cs a<p'um h P&uiislib.-Vt
r«3
l
.xa'»adT
rMtPiaf9ft,
1
^ «urtfv « ^ E V mctf. _ ^ ram
^ vojggB
. Q..C
!. vn.
r6 <netamorphofin eadem rauo
m
(ret, & Jlniftri clk
cqp. 4 . /
I MB
cmot
ivtNTt.VOK, fHS
i '. H
!
H
•
1
.
.1
Lx.'i1.
• aucK
ccepi
•
|co malis onl
ndit 1
H
Saturnifacra mtenuiffe thi.
TBISTIVM auteoa OMINVM exempla duo fiibicciiil
1 ero. Vnum ex Liuio lib^CLL
•cflp. i,- j
'nximo Ub. I.
HB5.qUiQ:i
at aduerfus |
noaces perpet|
nliuide» fbiqu^
immemoreij
5
•
'•••
tur:
O M H T E N O I T O i wi«wr«Act
Intsfdom vero: o y o o 011 o
^
1
•I>fl. OMEN AVERT
^fl Idcm Philinn. II
•
I
'
|
. . .
xv. 1
.
.1
1 qnilib.
ucrius 1
fcem JM
inrcniu
H
•«R.
O.UINOH; DlliOMtN AM
NT. 4&.II. S c 3 . 1EH
Sei»
l
1
!
FO
i.
sr
D « 7ME*r©i?A j i t i , itrprmam hq/tihut | | |
jBRfl»cgiqMWfk sc 1 Hffi
I
qumffandumprojmit
nojkttknof -.1
^ B ''^£f>jYH»
B
tiamdiclum eeperld.* DK?IirfSfcj.y*.Va*
•t; lerius Mhximus lib. VLcap. IV I p*« MEifcfv»',
1 quod hunc anlmum vtiSt eatum in atk non dcdeM.Fab.QuinrilianusDedaiij^i.^edXXfc
II
H
|
JOMIHA MALA ABESSE tubentium\
^ H gffi PROHlBEANT/. 1 j tilvmena fiimut* , Sed p.t*;-%ELiv$i Pcepjsi-•
jtMELTdlUl OII ',4^JEftTIffOT-B|i*:| tius lib. iV.EJeg. 5 . v . ^ 5 ( i '
H D11 ME$tfsjte I qtmtum^ mufier/bm vi$'$l*
LIVS OMINAllE.
wtyhut.
etlam aliis verbomm figttriss OW^A Ouidius llb* IL dc Arte amaffdjt'.^^ 88«^
JlJHRAf& TRTSTJA AVERSA8ANTl£$) Oui- I
»$>ti; Mie:i.ivs,vlkhpenufita tmrejpot^;,
!
IpMib. I. Aojoijijileg. i 4 ^ / | 7 * ^
Et de Remed;' Amor., te^j p .
>ROCV» Owffil*>BEST&
!. X^ti i f e f v s I l l l l Q : v . mowam0\tttKa
Seneai Oedipo A& IV.Sc | | S s B m
Ideminja^iV^.
PRO cy L | IT E M EH | wwiii?, cY w W , /»*-(
D n t^p^i^J'.^mim-.^^(--^M
Siiius Iealicus:
lam tibi, JeA$&&&*t HAfiO AT*ERTAWT j
, PATA, tniiiatur.
nuvcimut
I
B
Q//i nqfirdt inopernonjinit effb viatfm
Idemlib. IX. Metamorplfoi; v * 4 9 ^ ^
Alins etinm legimus dixiflc eOs-••fftjab _ W i | I
1 Mnftabetit m fdmiUa ptttftuff
H
• ^B^,***K'1'
^^rit»AndbvA&flLS€,3.
DM
t&m.itfsi'
V. 36'.
• tdem fib* IL Amox. Eleg.' 7* v. 19.
Si eueniat, ©^yflO DH PROHTDEANT, rfj^1 , /: P i * M^ttifS | guam me,fi fdpeccare \ibii9t \
I Sordida cotitetmjtcejbrti^amicaiuuA"-.
Idem Epul. HI. J ^ o i 4 * ' r f e
Idem Adelplj. A&. II. Sc. 4 . ffi 1 .
I
HU^t^SfVfliidoque, PJOSCOR^ vSbrata
D E O S ,ftyX**0* iSTWAEC/fROHld
1acqrto''>
Tranfeat MSforarin Peliat hafta fflam
Rurfus Hec>Ta A& H. Sc* t.;y. 10.
Et iEpift. XVir. Vy 3 0 .
I
, Dif.MALA, ^ ^ C j f t ^ E A l t f ^ ] Lucanus
~) D nlib*
uzirw*
JhttiBs nonfuit
iiie^^y
1L
fccj/.
Gcero pro Sex. Jlolc. Amerino
. 59 Dil
PROHIBEANT, J*»JCKS, vrafidtum \
JeSforum exi/Hmetw» jAfinhia, Pollio 'vbi X.
Epill. ftmil. ? 3 . Qttatfi, Q y o o W r . BROJfcrfton Latias '&ouiiJk\
M.\
I ra/W. Lttiius lib. VL" capi ^ J
StHefoi. I qyOD ABOMlNAMiyi, Dl I PROl
» i a E A N i . r^cirwlib.X^.
ra
CLVOD1 B
D n v»<OHii;
•T, •
^ Itfito] j
v » o abfolute:' © j | f ^ M E £ i ^ jfol
toii^ELiOR^
tlicebaiit: interduin y^kbum
Scn. mero euam.. abommanttS;- aoc vte»| ..^Icraod addebant. Tibullus lib j l l ; meg.4.v.i Y
lllriWtJoquendl genere! D J I ^ ^ L T O R A *
| |
cerolib. deSenetfute, cap. 14. /UM Sqphq^
l ;jfacuu«is l5I*^V'KonSo Jfeferew»:; D J J M O tltJ.
:afeqtta>ri*\
[•^^j^NT^EiiJi.osA, atque aujmtiam auetrunfet.
• t-i EL-IORA*]
,I
\ Sy^kpachus Iib> II. ffl %$, M |
inquit. Qu«c transfcripfit Valer. Maximus BlkJ
:MELI0RA 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ Sic &l DfJj .««EJV.jc, I ^ H TUIIRIS WiffipD. VHI. WF
Jg&d fiii* Hceatur, not €tvs *ACiA3MTtapud Plautdm Fieud. A S L * |
•
•
1 m»ffl
faut?
011 MELIORA.
I
n
lib.CC capj^
^
IHw
•
/Hfl», H | I
\3cnaium, j :
. M habiturum, fi\
011 I l.IORA,
9
[XXXK. cap, 10.
\bata: s i i M t i i
I H M ( , Vir^
^ft}.
Georgic*'-
Etj
•
%* m v.
B
^ffl
I u»^ta4 AQ.iil.~Sc. S A j ^ t J r s » i ^ x i N T ,
apiid eundem A^cc^u A € | H. S c j . v . . 14. !
P^ec aon apud TereAtii^!; phormionft A ^ V.
I^C; vIuV. jijjt • 'NaufiftraiBij; exWi rmione au*
diens, viioiMflltejairvy^orem d n x i i ^
M homo, air, #rjii»£Liit»,
1 YJ*JT.
I
Tjfatferduni &t&$i VferbfsRffi jp^ecabafttiir, VT
V
O M I ^ *VERTEREflfTk ; GcerO PW-
Jjfjpl e^ 4.- J|.I;.f.r. JM¥O RTAI.ES, |
^VERf iTfe. ET , D E T E S T AM I N1, QyAE-
H
j 'Ho j
B A I N. *B 1 I 8 S 0 N I I
ffl
jtfso, n o c &MHSW* Ouidias Epift. 13. Herold,
V. 49.
Dll,
PRECOR*. A NOBIS O M E N X E M f l , VETE- 5JNISTRVM.
Vlrgilius lib. III. AmVid.jip'M> J « / .
Etpater, H Anchifet pajfis l Sttort pal-
wm
Cuius voti inenoonero feciunf Valcr. Maxuntis
S
in CamiUo pag. ^ H
At ideiia Liuius, Ub* "XXXVI. c. ^ H verbo-^
rum figura conccptant^vori nuncupati. I •-, (hppeditati I A conlule eoira, praceunte
g|
PondficeMax.votum ftsjiuncupatum fu3fe,tradiu
S S J W E L L V M , t(jri>0 CVM VRE'6E A I
Tidcrt%»iy»?i PAfW*?" jVsitjrC.
ft»l^j
Nutnina mdgna vocat merttorqae mdicti-1ith\
SENTEN^ABEN^i(kf'v»'f> O j » . CONPECTVJ*
•• Wajm
EWrTj.TVfcl TIBI|j»iVP*TEJt, POl>VLV»ROM.
PROHlBETE M I N A S , D I I TJMtBM
LVTJOS MAGJ^QS b i ^ s ' ^ tfbiwmvw #Ar|
AVERTlTE CASVM.
H
CIBT, ^ 9
PVLVINAIUA DABVNr)
Er rurfus eod. HbV v. 620.
T ^ DEjfeECVNrA^ ^ANTAM^fENATVS DE-j
ff- Dtl ^T^LEM TERRIS AV.i^B^I C R E V I T . QVISQyiiS MACISTRATVS EOS L V ^
TITE PEsTliM. I
K DOS .carANDO.QyE' P ^ X I T , HI X ^ W JtBCTE^
Qusindoque etiam dicebant: MELIVS O U I N A ' F A t ^ f , DONAflLVE ,DATA RECTt S f i l T O .
Dll
I
RE. Cuius difli cxempla Juppeditant Plautus
Rudent. AQ. II. Sc. fcjjJFfV CicerogBruto, j
feu de Claris Orat. & Apulcius, lib. 1.1 Afino
aureo.
Cui loco adiungenda m «xtretna daulula'i&lennis illius carminis, quo*hoftes deuouebantur, j
qusita habett si ^HAEC PAXJTM, VTv Ecoj
8CKAM, SENTIAM INTBLLiGAMQ^E*^.tyii|
1
H06 PAXIT, RECTfePA-|
I CLIX. • ' ^ T ^ k v i i : ' ^ o i ^ t A ^ ; ' ' ^ % ' A £ r |
CTVM ESTCuV Idem Liuius, lib. XXXI,' 0 9 .
fbtemte verbum, vo v EO. Votorum e$cde Contule loquens: Tantapecunia, quantam\
empla iiifignia.
tutn, cum fulueretur, Seaatue unfuiffiti tvDo*
Ced iama£ VOTORVM Formulas tranfeamus, DONAQV& e^cTvjtVM v o v i t ; 'Adiiciam &
in quibus folenne fhifle verbum».* VOVEO ex Petronii Arbitri Satycico c. 4$.iaLiam voti
non eft ignotum»*- Romulum quidem fiftendcc formam: Itaque, ait, timidijfimo murmure tifr\
fuorum fugse caofa Ioui Statori templum ita vo- twnfeci, £?•' DOMIN *y inquam, VENVS, ffl
uentem, LiuhVBb. I. c. rit, inducit: TV PA- EGO HVNC P.VERVM JBASIAVERO M ITA VT|
V
TER Dewn hombiumque, hmcfattem arce hqfitr,ILLE NON SENTlAtf, *CRA5 "-.MttJj PAR COD
° N A B O . Votorum eoaat S
deme terrorem Romatdt,fitgamquefadam Jjfte: ^
HIC tddtibi tempium StatofiJoiri, quodtnonu- empla aliquot numeris adiirida, veritbusque
mentumfit pqflerir^ -ftw prafente ope Jeruatam concluft" lubiicere non erit inutile. >CIoanVrbem e/fe,- v d v i o . * Mem lib. X. cap. 19. thum certe, msnus ad cxlum tcndentem, Vir-j
audor eft, Appium in mcdio pugux difcrimine, gilius Ub. V. »., 335. refert Dcos in vota ita
ira/vt inter prima figna manibus ad ctcium (Ub- vocaliV: o
latis afpicewtur,* vota fiHcepifleY ln hunc moDi 1, oyilm*mpERVvr* P E i A G i ^ ^ O f
dum: I I E I . L 6 N A , si R-ODYE NOBIS v i c t o ttli AE QVtlRA- CV RROI
g
DVIS-; ASTEGO TEMPLVM, T I B I V O VOBIS
LAETVS
EBO, OAND-EWT,EI*|;J*f |
VEO. VSic:fit m carmine Euocarionis Deorum
HTORE,TA*!kv«f '
apud Macrobium votum lufcipitur his verbis:
CoNariTVAjjt AIVTK ARAS , VOTJ ^ V S , |
I tT^URECERJTIS, V^OVEV VOBIS Vp«PI>A
EXTAQyE,t^t58p*
LVDOSQVE PACTVRVM. *Sed « Pomponius,
PORRIClAWrill PLVC^KjijJftT V4NA%Jegregius Attellanarum fcriptor, in Gallis Tranf- 1
H
QVENTIA^VNDAIir. . .
alpinis, teftibus Gellio lib. XVI. cap. <S. & Macrobio lib. VI. Saturnal. cap. 9. fcripferat: Idcm lib. IX. ./EneiiLV. £*$. AJcanhmi vota
facientismL bidudt lub*hac verborum formula:
MARS, TIM^-VOVEO PACTV RVM , ^St V » - |
T P ^ * OMNI^OTEJW, AVDACfaVi AN- I
QVAM . ^ E D I E R O V B I ^ E N T I VERRE. AnN|?E CJEPTIS^ B
nua etiam vota eodem verbo fufcipi folita, doIPS#TlSl AD TVA^tiniPLA FERAM SOLcgt TertuHianus in lib. de Corona milit. cap.
I
^ONA, I
•
id. Ecte, inquiens, atutua votorum nuncupaE T STATVAM A > * : i A 1 A A [ V R A T A
th, quid videtur? • Prjma « princtphs,
i
PRONT^IVVENOVM
aa in Capitdio. Ampe pqfi loca, cY verBa:
H V N C T I B I , IVPITfR,' BOvEM. CORNIBVS |
AVRO I
VOVEMVS, *ESSE .fl^rV-
CANDENTEM,>ARITEkQy^APVT t n
M ATBE JFERENTEM»,'-'
RVM. Simili modo Camillum DiflatoremVr^ Ouidius etiam lib. V. Faft»)c.v. 573.AugulH H
be egreflum, cum edbdflct, vt arma mUites cape-tum,
j quod in Philippenfi bello p r o vttione H
rent, Liuius lib,V. c. ^r^in-hscc verba vouifle terna nifcepto, Marti yltori nuncupafle enm J
refert:» r v V •'-AvctVs PYttricE APQT^IO, Suctonius in Augufto c, 29. natra^ verfilMtUc
TVOQVE N V M y N E ; : l « S T l i r C T T S « < n | L B O concipit: I
At> 'DEJLENDABi;: VRBEM %««pS, TfBr^jTE
IUNC DECIMAM PARTEM PRAEDAE VOVEO.
S i M|HI
B& 1 t V M , » * T l - ' H
STAEQVR IAC1UDOS,
V i ^
p
•
P E V(V 1 M y P I 1 L J B . I.
TEMPLIS
IVXTAB R T VLCISCf NVMEN-VTRVM-^MARMOREjjfl S I S T A M
•O.VE D I C A B O
K Q V B PARO:
A E Q Y A S Y A M OEM<INO S I M V L A C R I N V M A R S ADES»BTSATIA SCELERATO SAHr,]
MINE DlDO.
, GVINE FERRVM,
H H
m
H I S T E T Q y * F4«OB CAVSA-PRO
I
MEtilfc| JAt apud Virgilium lib. I. /Encid. v. 3 3 $. Vene-
H
-<9#B TWS.
T E M P L A F E E t s , -. # r
ME< • viGTo«B?*fa*]
CADERIS » | ^ ^ 9
Idera lifa.IV. Faftdfe. f» 8 9 3 . I o u i « |
&uin votum referens:
H
H
<ait, Tfyrrhena v$W_
1J
Hl9
I
votumfacit his verbis:
• MvLTA T I B I ^ ^ T B A R A S NOSTRA
| (
DET HOSTIA D E X ¥ & A . ' '
Properrius quoque lib.IV. Eleg. f ^ v i - 1 5 . Rojntulum, inpugoa aduerfus Acronem.his Iouem
votis occupafie,
fingfcfV
H
• H• 'IVPITER,
HAE.fr HODIE TIBI VICTIMA
CORRVET ACRON.1-^ H
[«^JVPITER, & LATIO PALMIT^ MVSOA
CLX. Votorum in
I FERES Hl S
LVSTRO
CONDENDO
Formula. Votorutn conceptio, 1 J ? R E S P .
1 ^ ^ longe clegantiifimum votum, quod
EODEM STATV S T A R B T ,
feneri pro JEoeide iiia ieie nuncupafle, & in j
jtabula fufpendifle, -Virgilius in Catalechs ftus
teib tum rcliquit I his verfibus:
H U n i m vero in ea votorum nuncupatione, qu»
| Ceidbribus luilrum condcnnbus fiebar, in« 6 1 MIHI W a C % * T y S t ^ E « I T DECVRRE-J
uenio ante Scipionis sctatem iblcuni carmine
, .RE^VNjis, :
. 10-PAPHdNr^OA*?9««
CtVAS*«WBpj Deos oratos, v,T Fdp.vLi R O M ? ^ J £ S V M E L I '
IDAtlA?,'
H H
AMfeLJORESQJ^BE FACEREN^W Quod
I
ApyXM, ROMANA . P$R OPPIDA ab Atricano emendatum, inititurumque dcinI
; DIG#I>^
ceps n>gari,\vTr^EAs RES PERPETVO I N IAM TAJWB£M « r TECVM
CARMINE
G O L M M E S ^ E S V A R E N T , ^y^leidus Max. lib.
.VjEG5t».vs « A t f i y
flfoa ego ture modo, aut piljta tua templa
IV. c> 1. me docuit, cuius iplamet verba apponam. Ajricams\ cum Cenfor lufirum
%
H
tafe/fa
H W
ex pubticis tabulis foH
Ortuimyj.,x& P vfcis. J&rto ^ f f l ,i«A*ri- j lenm eiprecatioms carmen prairet^i, /juo Dii imH
. BVS:
\mortales3 VT FOPVLI ROM. RES MELIORES
"nCormger hos aries huinilis, & Maxima tau~\
FACvERENT, fpgabatitur: Satis, inquit, bonas
Vtbtitna, factatot \tmget . A O N O R E fb-\ \& magna funt. Jiaque, v&tqoR, .VT EAS
m.
Marmoreusque
H
|
INCOLVMES sEJtvENir. •
Atfo-
tibi,
aut digna coloribus ne m tabulis publicis ad hme modum fcribi iujpt:
ales
H qua votorum uerecmdia Cenfores m condendis luJh tnorem piclafabitAmor
phargtra,^..
\j$ris,vfifunt., Hanc tamen votorum mutationeoipbicure peritrinxit Capitolinus in Maximo
Ohjmpo I
H & Balbino c. 17. Et id ipfum nifi vnius Va.Ef Surentini htoris ora vocat.
H lerii Maximi eflet tefiimonio cognitum, hoc veExftat & apud Valer. Flaccum lib. -L.Argonauc tuitas, vtaliamulta, obliuione obruifiet. ,'Afv. 80.iequ. voti formulaI ad hunc modum:ij | que hxc nimirum vota iunt, quac in proximum
luftrum nuncupari, & fuicipi moris fuifie, SueH
Tendmsque pidt ad
m \ tonius in Augufto cap..]p^.>ita tradit. Cum mH
paftnaj:
H \'A"um m campo Mtrtiti'. magnapopuli
JrequenOMNfPjOT^fs [SEtaji-A, i ^ « * , &reliqua.J | g | qmderet, votat qua in proximum
tuftrutn
Q ..StiVT^CM^H ASI Q f f i ^ H Tffl M
IUOS efii- collegam fuum 7&erium nun:^ys*'.FNN^A
'p&ti*i'f
aspore iuffit,i<Nam
Je, quanquam
confiriptis
ERtPE/.#E^^SSTHiS tedMlV^TVNC | paratisqi0
iam tabulit, tiegauit
fu/cepturum,
H
H q)ug tiott mi •fohdurut.. Liuius lih. XXXI.
('J^fcLA \ » A | ^ j 5 » A i ' l f A V S J I T - I S ^ T COR- cnp. 0 . Vouit m eqdem verba Cos. praeuntt
Pontifice Mvc. quibus atitea^
W$\
WNiiW-fem''
i
|
^yOjTA
IVS;CI»I
folitq
erattt.
Plane
bel(
C ^ L A P A T E R / N I ^ E ^ O ^ E CRESES A^-1
lo Punico fecundo poil Romanos equeihi prce^ TARrA 1 c i N e i E N T . ^
Annlbalyero apud Silium Ital. lik VDL templa | fio ad Ticinum amnem vido?, iterumque exerciru Romano^ad flumen Trebiam fuib,CaiusAt1ignaqu4iia vouet; y. 22$.
H
N Y M P H A . DECVS oENERis,
• I h I.S : .;FELli'.
^ 4 5 T ECflr TS
(1
DECEM ANNOS
H
H H|, ^ODEM ^ C E T IS.4JN
> S E T S-T^TVJ quemadmodum
H
H
oyo NqN-
HIB Uuio Jib. X X l . ^ CJ2. memorix proditum eft.
. OMPOS PYGNAE» «3A^* jI Idem lib. XXX, 1 2. M. CJaudio Marcello |
THA^fN/slUltCS
yt» Quintio ColH iaiperatum referti vt priuiquam
ab
Igiiin HH H!
I iib.X
33ab V
n
H
rent, quos T. Manlius Di&ttor m quintum an- L. VBkrio Co(f. faclQm tuiiTc, nBn
num vonhlet» st BODEM STATV RESPVBL. niam P.Iiciniu9 PonrKe
STAKET. Eiufflemgeneris erantCiceronis ve*- denuntiarat,deiri
t% quaia le lub hac fbrmula: sr RESFYBt* tificum.Patrw c^rifuerom. VEI
H
aTETjss
lib.XV.Epift»if. d j fuil
Attic. fcribhv Quin eriam cum populus Ro- tifts &'f>(Mie Olendas Maias, P« Q>
manus inanimo haberet, bellum aduerius Per- pionc&T.SemproiuoLon^oCofl*. I
vorOi
feum Macedonum regem gerere, decrcui(Te Se- locis patet, ehiimod
natum Liuius lib. XLII. c zS- refert, vt.&JPo- SfiBE ROMANbS OBBTRINXKSE ^ EA pfc| jpUiiit GWWLVDOS >J9I
| |coRA> QYA^^YERE FAOXIMO NAScEREN^
£$»; | | | | V©VERET,j .BttlNA-QylE^-J^CA I .TvR, ENrMotANDAV- Plenius vero fuit Sabi' o ^ . w t V ^ y i V i H A R I A DAR,!1, ,*i RES> norum UIudvotwn.qDi aduerfas Vmbros dhtpviiic'wi&Eii ANwoi/.ife EODEA ;S^A1CV' dno bello conflifhttl^ niore qnorundaai GrxooFVlSSBT. 8
rumyy^vERvNT se^Eo ANNO
H^H
CLXI. VERIS SACRr:yovEijtpi •&vota1 H
^tt^VfiSfV^L^
iNMElIOBE STA- bis: wcfrt TroAffiovfTTf "ZuQHvci 7rch.w x j ,
Tfc*- ESSET, cMKtpiendi tiius tje a|jlj7tqos rovs cnQqtKouri tv%i*vro xot&thrtc, TV^
EMifwV Tnes, T * yewpv« r£ erct T$ra> xatSie^irat/' vn^txeares &» ruv 7evo^«y,T«pv
KoeTsdutftey. T * H wc9ufm9av,oUpcc}ns w ye-\
^ u m veraFIaminW.C$is. initdti1.afr.Anniba-1
vtfiwms- ^m T/s, H ^CjV' ««^«fwot/ *. T * |
J
le clrcumuenms, & i d Thxafiraenum liicuin
^ ^ H o/ ^ e7rcij7ffavT8Vo, ^ revs ytvcixivevs
exercirus Romanus fufiis eflet,' DecemufriV vt
roxt mtiSjcs dceeats bnvQtyuact*. Deculufiitoidem Lrahis lib. XXII. c*.p. & 10, teftaturtribros
di vorohocSifeniMiHb.rv. Hiftoriar. fcripferat^
Sibyllinos adire iufll,'vEi)f s^CRyM VJJYjfiNQtHmdam Sabim firuntur Vjovissfi» f? l c s |
$
*J BEtLATVM ^PROSPERE |
||tf, |
' R ^ ^ v t ^ Y B t i f c A - i j i EODEM*. Qy'oltiSlTE
8BLLVM tVlSSET^* STATV P E R M A N W S M T , TISS?ETV SE -VER «iAtfRVM FACTVROS.
H
<$»
Patribus retulerunt. Ideoquc populus d£s¥E- voio tlimmati, Jktam ohuitih xMettHtvr |
RE SACRO vouendo in hstc verba rogatus eft: j?<rft'n( confetraffi: miic auidem ex duobus S-|
1
II >Bsi'VB,Ii.:J^?5lrj lenmclbcisaNonioaddacMsinverbo', Dtmma-\
RB^QJ^fcffTiy.M
•'A1>^0^1N1Q|'»^KSi}VM
PKOJJjhtMVM,'SICVT w ^ t i M EAM ,,.. SAtVA
S|fRY*7^iBRlT KIS€ '. DVEtL|S| <J*ATVM
DONyM^jg^^^PNi
I:OM. 9
9
H
H
apte, i^ftflor, conftrchiiri poflunt;
fflfflHH
n etiam meminit PKnhis lib. HI. Natur. Htftor^
capti^.quode Picenubns hccdidc: Ortijm^
\ *•&>.'< •. *oTtf vtt
•
Flhnnetian^
H
TJYAC. • S T T ^ Y A E Q J V E iMratttA
tum Diohyrtus HaKcarnalT.'tttV.L p. 12. explicatj
CVM G A t t i S sv •• < , Q y t citf •*$!*«• SVKT:
his verbis: Oyrere yetQeis oXhou WmSs hi]
QVOD VER A T T V t E R f T ^ SYittO^fOvhl.oatrw tu vcheis tn/i heiQeay» H ^ H ^ ^ ^ l f l i
t O , CArRINQ^REGE, <0«yAEtl.VXrT4^rtStcneiei^TPstp^s eeyfCttM eivcif mt
H
In
H
NAT^ [ PaPVLVSQyB.rvSSEWT:' tjgjft PA-|
TBV aitSorBts ^ ^ ^ g ejhjveyttev 1 1 Te&p ra f/]
-ci.JKTWmANIo .votOT:* I ;QyAQV E-'^.U6E| 710&0S H ^ T « - 3roA«itT x«T«<rXw, «re *^j«YHL ET, FA^lTti.kQy OMIDO FAOCIT | FROB E vor, (
t«gov «v*'vxijv kn^trcte netuntais H
fifcroi
si i o M O R I T V R , QVOD sfgmH df«v oru ijjf-iUK3ff(}ov 1 <xV&Mnr<»v
IfANVM ESTO.NEQVE Hj
SCRLVS ESTO. SI ftJSS RVMFBTr.OCCfjVET- i^tsetperiqees.
'
fmodi voto
Vfi. INSCiENS, 1 g FRAYREiTO. si QJMS Sacraftos appettatos, AifllR ortos, n ex SeptiCERF»Fl
SCELVS^EST... % E Y E | 3 H Ligures SicalofeBf exegwuntI 'Feftus
CVl CBSPTVM S & l i . SfATRQ DlEFAXlT ^ ^ H mcmorisc prodkia, nimirum cmbd Vere
| I N S C I E N S , P K O K E >*^T^'2sT©.,'M>f*©»l
CTE SIVE tVCE,/S^.B^R-frvS-SlYB tflBtlf
^ ^ ^ H SACft V M
FA3t*T^ PR0BEtAGtVtyt&TXU:
M.-**TE do, n
QV* IVtSVJbt|T| v o V E l
DICj^^^^^H
[,'k*EM • AC-*J^IT, l " PORVLV* s - i v T V s j
jHf 1
sr^efiarraJI
[»E NATA ESSCNT> i F V D ^ M
,f«, IMMOLATVI" I
' uitedain,vc
H
'•' i • Sdmn< I Jcri-
il
I
H
DE
F O R M V L I S
L I B . I.
M
reliqofe*' Vm toto Snimrio grauit iniidtffet pe-^ diicrimine, quo templa Diis voueri mos erat,89
Jtilentia I Stheniur Metiur eiut gtntis
Prituepr,\ vouit Ioui Vjctorti' si^ vi«issEf»'"tteip«Bscottuocata ciuium fuorum conctone,^ expofuit fi J JqyE i t o s T l ^ b a fvoisSET, ''«b»e$oafi/«.Mtf
vtdijje in quiete pra-cipientetn Apotlinem, vt, fi\ M V LSI , iRIVIQV Aj*. T^6METVM 11 liCRET» ,
vel/ent eo mah libefaff, V E R S A C R V M
1 S'6 ESSE FACTVRVM» Quod cuio Liuio lib.
|
e/t, quemadmodum ille
1 X. cap. 4 2 . procdicat etiam Plinius lib. XTCV
t a t u r , .Q^AECVNQJfE. VERE PROXIMO » » — | Natural. Hiflor. cap. 13. Sed & Q. SeruiUum
TAJBS«ENT, SIB^-J^fMOLATVROS.
1 Ahnlnm Dicfatorem, eoc autoritate patrum, si
que, vt buic iacrano ipicilegio iinem imponam, PROSPErfE BB D XV M C 1 N T R A.'«A L L O S
Scruiusin mcmbranisad ea verba Iib. rWjfSneid. | E V E N I S S E T , ludos raagnos vouifle, Liuius
\-Sf? Auri facra fameti VER SjAbOKV^» Ift- | llib. VII. cap. 1 1 . refert. Idem lib. VI. cap. 5.
terpretatur, deuotum. ,-PIane Cimbrico iWar/i- audhir eft, scdcm Mnrcis Gallico bello voram.
coquebello, afiter acjfiiperiora, de quibus hae*. EtlibroV.c. 19. legimus, CamillumDiclatorem,
renus, vota nuncupata didici.
g j belli cauia contra Veios diclum, omnibus ad id
Suetonius in Auguflo capice a j * Ioui Opt. Max. | JbeJlum paratis, ludos magnos» Veiiscaptis, ie
ea nuncupata, sx REMP VBLICAM *N M E L I O ^ I fachirumj ex Senatuiconiulto vouifle. Marcus
REM ST/ITVM V E B T I S S E T .
Eademque veK | quoque Fuluius Prxtor, quemadmodum idem
bornm formula po# Varianam cladem ludos Liuius lib. XXXIX* c. $. perftringit, ludos mamagnos loui vouifle Auguflum ibidem memo- jjiios Ioui Opt. Max. vouit eo die, quo Ambrarar.' Inuenirur &in vereribus nummis huiufmo- ciam cepit. >Quin etiam cum in eo efler Mardiinicripriot I O V I O P T . MAX. s. p, Q . R. V O - cellus, vr mnnum coniereret cum Gallis, &
eorum duce Virdomard, vouiiTe eum loui FereTVM) « O t V I T ?B& 5AI.ya*E
S
rrio Plurarchus p. 301. refert: ret v.K^i?ct rSv
CAESARIS, QJVOD PER EVM RESPVBL. IN
Trceqet rc7s vohefxion 07tP\a>v xet&iegoioeiv. Idem
AMPt(I.O&J.ATQyE TRANQVILXIORI STAinCamillo, p. 13 r. votumeius referthuiuimodi:
TV ktiwfc*
•xfoirov /ASV evxots t7toirioQ:lo, rijs uq%^s ht\
ra, Tiohe^a re'\(&»evK/\eh h.oe(ioiv, Teis
%
GUOL| yhria yoToAvH
PVBLICORVM
hcts Bectt ufceevy % vemv 9eu^
genera €? exempta.
H
&tofiv f"7«'f« MccJ ^
x-cthisai Sa>fxoiiot, K&BitfOHretv. Idem in
^ u n c v a r i a votorum genera &exemplainme«^ Mario, j>. 4 2 0 . Ev£uro Jir», KflerA@- O/MIOOS
^ ^ B B S f f P ^ ^ ^ ^ ^ i M H ^ r T O ^ i ^ w i y ^ P P f r w ^ H j l ' " f X^ote,
y.ctBie^aiom rw> rvyjnv
cooj^tiooi^conditJoiielque»' cuiuis colligere \ffc lijUff cts eKeivtie. bello quoque Gallico ad
licetft. • I Varie namque e r e nata & pro im- Cliimdium MnrceJlus templum Honori & Virtuminentibus impendendbusque pericuhs, aut ti vouit, vt Lluiuslib. XXVII. cap. a7. Valer. Ma|
quibus premebanrur, caGbus, ea fu/ci- X«nU9.fib. I. cap. J . & Plutarchus in ehis vita
pi /olebant; eiulque rei ergo inrerdum
is p . 514. ftiibunt. Bellis vero Punicis Republ.
iacrasy interdum ludos, ,non nunquam etiam multum adllid-a, & ob ailiduas calamitates creVeriacrum, dona, maiores ho/tias &decimam brasque clades acceptas valde attonitis & ftupevoueri moris erat.*v Exempla cuiufque faciis ciuium mentibus, scdem Menu librorum
% |
generis adlcribam: & vt de his primum dicam, Sibyllinorum monitu votatn^ prxter Liuium lib.
qus fxo felici belli exitu, &
| XXIL.cap. 10. tdlis eft Ouidius lib. VI. Faftor.
hoiles adipi/cenda: cau/a, facla accepimus,
Attilium, aduerius Saranites pugnantem,
p
JHent quoque mmenliahet: Mmti detubra v*\
Statori cemplum vouiflc, rSl ooNSTiTissETJ
j~H
dmut
9
A fV&A Romana aciis, rcdiutegratoque prce* >|
^&Wt; metu fflm perfide Pme, tm~
lioicccidiilct, vicifletque legiones Samnitui»,^
Pcene., rebeOata/% & teto Confulit omnes
Liuius lib. X. 1 1 6 . audor cih Idem lib.
[.|
Jitloniti, Mnufas perthmtere manus.
c. 16, Confulem principio pugns xdem ForSpem melut exputerat, flwTMENT^r V O T A
tunx Primigeniaj vouiife rcferc, si EO D I E
SENATVS
HOST$S FVDIS58T. Eodemque modo Cor- |
*S'Vsicl'ip'f^,-*'cy meSor protij§ft Wt
nelium Confulem .aduerfus Lifubres miiTum,.!
vem%
I
principio jiugns, asdem So/pitx Iunoni, si E « J
DIE
4|$t]'£*
PVSI
pVtiATIO^E
ESSENT,
Flauium etiam Concordiic a)deni vouiilej
vouiile, id«m Liuius Iib. XXXII. 1 30. narrat. (RircONO«II.'IASSET POPVLO ORDlNfflB
Fuluium e#un Flaccum ob Celtiberos in f u g a n ^uius lib. XXIII. cap. | . literis jjrodidit. .-fif Gfc-1
Equitum virture verfos ac cslo^ortuna: E q u e ^ | t j ^ ^ ^ ^ i | ^ ) f H i I ^ q i f l ^ f f | t o ' n n » g ;B !N!^%^rJ
ftri jcdem vouifle.ide(n au^or lib.XL. cap. 4Qi lor. Ciuil. Sane, PRO VA£,ETVDIM«E P O P V L I , |
memorac. Ncc ui hac votomm ipecie, inqua pefte graflante, xdem Apollini votam, a LiuioJ
confim'mus, /ilcnauiji;eit, L. Papiru Cos. celc- lib»/V.c.aj. lcriptum exflac
Idem lib. XL."
bre, & hifloriarum (nonumentis ad tejflandam,,, «^7.refert,.ob peflem, qux iam terdum ancemporum frugahtatem- coiiiignatum votum. fimn vrbem Romanam -atque Italiam vaibbat,
[scnim aduerius Samnices diaucaturus, in ip/b Confulem Aj)olIini^ ^/cuiapio, Saluti votavoM
- ucrc
BARN.
.£i
B R I S S O N I I
90uere, & dare figna inaurata iuflum, |
vonit
dcditquc. Eodem tefte Bb. XLL I 21. populus Rom. Q. Mardo Philippo verba prxeunte,
in foro votum concepit, si MORBVS PESTIJ L E N T I A Q ^ E EX AGRO ROMANO EMOTA
ESSET , BIDVVM PERIAS AC S V P P L I C A -
TIONEM SE HABITVRVM.
Optandas, fed muhet vrbet, 40, fv*t.VHp.
>>-VOTA"-E
Vuerunt.
CLXIV. Vota **© #ALVTE
publice nmcupata.
CAESARVM
Eaque eft fiip-
T)oftea vero inualuit mos, vt ineunte anno pro
Cxfarum falutevotapublice nuncuparentur.
Quod, vtaliof taceam, Caius nofter inL. 233.
D. de Verbor. Signific tradit. M) Pro xternitaX X W i n . c . 4 4 . SVPPLICATIO mde, ah, ex
te quoque imperii & pro Prindpum ac duium
Decemuhorum decrcto, PRO VALIJVVDINE i
falute nuncupari vota confueuifle, Plinius jnPaPOPVLI, fint per triduum, quia grauis pefiilentia Vrbem atque agrot vafiabat. -»Et lib. negyr. cap. 67. tradir-* TertuIIianus $p lib. ad
XXV. cap. 12. Hac efi origo ludorum Apolli- Scapulam: Sed iiaem ipfi, qui PER GENIOS
plicatio , quam priore anno VALETVDINIS
p o P V . i l C A V S A , votam, idem lib. XLII.
cap. 2. Icribit, Qua loquendi figura idem lib.
narhim, vitloria, non vALETVDimi-^so, EORVM pridie vfque I V R A V E R A N T , qui wm
vt plerique rentur, votorum. Etapud eundem SALVTE EORVM HOSTIAS E T %BCERAl»T,
ETVO^tttANT, qui Chrifiianot fape damnalib. XXVII. c. 25. & XL. c 27.
uerant, yhofies eorum funt reperti, Idem in
Apologetico c 30.teftatur, crimini datum ChriCLXHL Vota PRO SALVTE AEGROTAI*- ftianisy Ixlxque maieftatis eos accufatos, quod
TIVM concepta.
pro liilute Imperaturum vota nonfacerent. MarDo"plane pro xgrorum falute vota interdum fuf- rialis VIII. Epigranimat.j. v. 1. ad g
cipiebantur. Suetonios in Claud. c. 45. c£y A- mitianum:
Qtianttts iaf Latias mundi conuentus adaras
Sl PRO AEGRO VOTA ADHVC SVSCBPTA
S V S C I P I T , E T S O L V I T PRO DVCE VOSVNT. Tacituslib.in.c 71. Inctffit dimde rtlisvo!
gio, quoniam iil templo locandum foret DOV 4 W T A
NVM , QVOD PRO V A L E T V O I N f c A V ^ V STAE EQVITES ROM. VOVERANT EQVESTRI
Corn. Tacirus lib.IV. cip. 17. Pontifictt, eorumque exemplo ceteri faeerdotet,< CVM PRO
FOKTVNAE. Liuius Hb. XXXIX. c 9. !
INCOLVMITATE P R I N C t P I S
^
trfcentuhim appellat: sE PKO AEGROTO VOPERENT, Neronem quoque (f Dmfim ufdem
visstjrvbi primum comjatuiffet, Bacchit eum
JOiis comnendauere. Quod vbi Tiberius comfe initiatitrum. Sic &• pro Vcro ad Parthicum
perit, eglfie eum cum Senatu Suetonius
M
bellum Senatu confentiente ihiflb, cumeum>Caeft, non debere taUa illis pncmia tribui. Hunulii xgrotare rumor eflet, votafufcepta Capiiufinodi vota Dio lib. LIX. pag.
[ appellat
tolinus in M. Antonino Philofopho S 8. lcribit.
TOIS- tv%ois, rois xetr ld«r \>7io re»v
fy
Properrius lib.IL Eleg.7. v. 63.
ra
vTro
rm
itftotv
I
vjrtf
rS
dvroK^ure^os
ma
Hac mifu V O ^ ^ T V A M PROPTER SVSCEvnty rSonuooie ttomuivote. Imperatorum cerPTA sALvlriM. '
te, exceptis Tiberio & Caio, mentionenv faDenique in lapidibus monimentisque S inlcri- QUOR fuille in votis afmuis I Ub. LX. p. 767. ita
ptionibus nnriquis huiulinodi generis votorum fcribifi; Ketf rnt yifariote eiriuuoeu rov toiiov
frequens eft mentio. Ceterum, pro Pompeii fa- iBeKn/rtio-ris, ^/tjipi^voy, piv eivrit intohvaev,
lutc, cum inCampania adueria valctudine labo- ioietl rois eiKovots oivrS VVKTOS eiiteurots ii<t>mraret, vota ab vniuerla Italia iufcepta fuiflc le- vue• Ky im ruvret ro uiv 'Ivouot eiurS tm |p}y
giinus, quod poft hominum memoriam nunquam iv I notratheyu rffl dvroK^eero^m, w uvnuip
antca fachun erat. Id quod Velleius Patcrc llb. titi r§ rols efxoie H iiti retis iv%oiis itoiSueBot,
II. c 49. obiter attigit his verbis: Quifiante wnttfl itdi rS Tifhetix. Traianus Conful creabiemiigini, quam ad arma itum tfi, perfettis mutus (quod Plinios in Panegyrico c 7 1 . inirii in
ncribut theatri, & aliorum operwn, qua eicir- cxlum laudibus eiTert) in fine votorum, qux
cumdeditj grauifiima tentatut valetudine, in Camfufdpi quotannis morif «rat, adieeitV V r ITA
pania, tpto quiJrm tempore vnmerfa Aalia \ OTA
PRECIBVS E i v s D f l r J M & N V E R E N T , . « ' W f c j
PRO « A l V T E EIVS
PRIMO
OMNIVM C l -
DICIVM
SENATVS MERERI
"nllSE^aAC-
vtvM SVSCEPIT* De quibus votis hxc Dio S E , ^ IjJBm C.67. VT f T A DEMVM EVJt »11
lib.XLI-» p. 173. fcribit.
Toffaurtiv yeip iv- ^
P BBBTK fcEMPvnU ET 1 j
^ysrttv «urou Ttiieu, H eiireiv, eu iv rnlret- V T l L t T A T E COMMV^ff REXISSET. E t VIhiet itcKeis «%ov, aqb iiretftHxHietv dvrov cc verfa c. 74.fiunmapopuli votonun hxc fn.it,
oWyov *ixttet.hes7tiy.ty8'vusvcitov\ret,
I- V T POPVLVM SIC AMARENT D l l ,
| |
WA dvrS buccrict mj& ev£*&ou. Et hoc eft, EVM PRLNCEPS. IdemPuhhjs,Bithyiu«n proquod Iuueoalis Sacyra X. v. 183. | fignificat:
coiifiiUm imperio obrinens, iblennia pro eiu^
•
Prmdaa Pomptict dederat Camptmm fe- Vem
\
Im|jcratoris incolumitate I htt
1
bres
ac H
(ufcepta votftlft verbis Epift.
H
u) D e liis Volit v. Gnther Jt lur Pont. I V , 14
H
D E FORMVHS
4 4 . lib. X . memorar:
S O L E N N I A VOTA
3
a i t , DE^OS, y T T E R E M Q V E P V -
I.
9i
Tarpeias Diodorus ad coronar
JRomam cum peteret,
Pharo reti&a,
»
H
qua\publica faUu
1I
fSmUT, ET S V ^ B P I M V S PARITER, ET SQgfr J
^ i M v s , pRi^qlvrr.DEos, V T V E L I N T I ^ M
SEMPER SVSCIPI, SEMPERQVE
H
Eodemque libro, Epift. 60. o b diem imperii J
eiufdem principis I prxeunte fe a militibuftJt J
prouincialibus vota concepta ita oftendit: Diem,
D O M J N E , quo feruafti imperium,
dutn fujaH
mereris, latitia celcbrauimus,
pj
^ B l DEOS, V T T E G E N E R I
| J
_fy$ TVTELA EjT SECVRITAS SALVTj'.TVA£
COMMISSA E S T , ' INCOLVMEM -FLORENTEMQVE P R A E S T A R E N T .
Idem ibidem E p .
i o r . x ) p r o eiuloem Traiani incolumitate vota
facla, foluta, & noua rurius fufcepra fcribens:
1I•
VOVIT
PRO REDITV
VIRI
pi
Philene.
In inicriptione R o m . m a :
p. |
|
B
SEX. F. VARVS COS. LVDOS VOTIVOS PRO
REDITV I M P . CAES. DlVI AVGVSTI IOVI
OPT. MAXIMO FECIT CVM CLAVDIO N E RONE CONLEGA. (apud GRVTEK. p . XI. 2.)
CLXVI.
LVDI
VOTIVJ.
I
/ ~ \ u i d i u s Iib. V . Faftor. ludos Flortc D e x vO»
tOS, fsi| ^ N E FLORESCERENT SEGET E S , ip/ius D e x o r e canit, v S j a ^ .
Conuenere
\ Wn s i
BENE
FLOREAT
ANNVS,
M
Numinibui
nojiris
ANNVA
voTJt' v o -
VENIX
EBLICAM. FLORENTEM ET INCOLVMEM EA •
. |
QVAM SVPER Ludorum quoque V O T I V O R V M meminit Li|
PLVRIMASQVE V1RTVTES, PRAE- uius lib.XXn. § i o . XXV. c. 12. & lib. XL. c . 4 5 .
CIPVA, SANCT/TATE CONSEQVI DEORVM & XLII. c. 2 8 .
Puells vero l u x votum refert
Catullus XXXVII. v . 5 . feqq.
h\
HONORE MERVISTI. #)
Nam S A N C T E Veneri, Cupidinique
Ceterum ludos votiuos p r o Augufti ialute faV O V I T , si S I B I R E S T I T V T V S E S S E M ,
clos Plinius lib* VTL Natur. Hiftor. cap. 4 8 . £
Dedijfemque truces vibrare lambos,
dicat, ^ Suetonius etiam in Aug. cap. $9. mQor
7
eft, quolciam ciues morientes iuilifTe p r o fe v o - \, 1 EleStiJJima pejfimi pobtce
Scripta, tardipedi Deo daturam,
ta lblui, Q V O D A V G V S T V M
SVPERSTITEM
Infelicibus vftulanda lignis.
RELIQVISSENT.
Sed & p r o Germanici incoiumitate, cum eum m o r b o Ieuarum, recreatum- A d e x t r e m u m vero rogat V e n e r e m , voti ibluque fama ferret, vota reddita, Corn. Tacitus Iib. tione contenta fit:
Nunc 0 cceruleo creata ponto: & r e l i q u a !
H
II. c 69. & Suetouius in Calig. cap. 6. ibribunt.
ACCEPTVM FACE REDDITVMQVE VOCLXV. Vbta y%o R E D I T V peregre prqfiTVM.
cifcentium.
CLXVTI. Vota V T R A T A E S S E N T , precaPrsererea V O T A p r o e o r u m , qui peregre p r o H
bantur.
VOTA RATA,
VALIDA,
Jicifcebantur, R E D I T V iiifcipi confueueraiit.
IRRITA, CADVCA.
Plautus Amphitr. Act. III. Sc. z. v . 65. ieq.
B
I
^lubs vero V A S A P V R A adortiari mihi,
Cane, voTisfactis, E A V T RATA ESSENT,
precabantur.
Ouidius libro IX. MetamorVt,
quce apud legionetn V O T A V O V I , S I
phof. v . 7 0 2 .
DOMVM
dufasque ad fydera fupplex
R E D I S S E M S A L V V S , ea ego exfoluam £ |
Creffa tnanus tollens, R A T A S I N T S V A v o H
omnia,
Kj
TA, P R E C A T V R .
Virgilius lib. II. ^ n e i d . v . i^Stf^
I d e m lib. HI. Amor. Eleg. 2 . v . g o .
V O T V M PRO R E D i T v Jimulant.
Tibullus lib.ILL Eleg. 3 . v . 17.
H
I
At
SINT
MEA S I N T
Ji Y9.Q D V L C I R E D I T V qucecunque v o - K
VENTVR.
Ouidius lib. Q. Amor. Eleg. 1 1 . v . 4 6 .
\1KJL CADET.
PRO R E D I T V VICTIMA VO-
DOMINAE
VOTA
FAC RATA
MEAE.
Martialis lib. I V . Epigramm. 4 5 . v . 5 . ad Phcebum:
FAC
RAT* VOTA
PATRIS.
Idem lib.X. Epigramm. 3 4 . v . 1. .
Si^etonius in Calig. cap. 1 4 . Cum deinde pauD l l TIBI DENT, Q V I C Q y i D , PRINCEPS
cos poft dies bTproximas Campania infulas traTRAIANE, MERERIS,
ieciftki}^VOTA
PRO
REHITV.-SVSCEPTA
E T R A T A perpetuo,- quce tribuere, V E S V N T . - • Cornel. Tacitus lib.III.
DecreueriPa-\
LINT.
tres V O T A F R O R E D I T V E I V S .
Marriaus
V n d e RATji#voTA dicunt Propertius lib. I V .
Epigramm. Jp>. lib.IX. v*ii •|
1 0 v . 1 4 . | § Ouidius in Ibin, v . 9 5 .
M 1
Simi-
| Hcec epiftoU ad vota quinquennalia pertinet v. Pagi Dijf. Hypat. P. II. c. 2. | qtiibas votis mox.
y) Huc etiam pertinent Vota Quinquennalia, Decenna/ia, Quindtcennalia &c. in iblennibus QuinquenH nalium, Decennalium &c. nuncupari ac folui fqjita: quorum, cum apud veteres fcriptores, tum i n
monumcntis antiquis, frequens menrio eft v.c. in numis V O T . X.XX.
H dc.quibus Norijiut in
. DifE de Votit Dtceunalibus, aliique. Originem ab imperio Augufti, in quinquennia, vel decennia
recepto repetendam I hodie in vulgus notum eft. V. Pagi Dijf. Hypat. P. II. c. 3 . . Formula horum
Vototum eft ap. Ntrif. Dijf. laud.
••••H
11
92
•
rum locutiomim exempla, quod pamm in flngnv
lis fere aucloribus occurrant, nulla adferam 8
nam dUigentiam ex fuperuacuis nfletrare non cft
| noftrum. Itlud adnotatu dignum cft, eos, qut j
vota fecerant, REOS VOT 1, eorumque compoIPSE, PRECAMVR,
tesfa&os, qaoad promiffa foluiflent, DAHINAPlacatot mifiris qui volet effi Deos.
TOS V O T I , appeltatos.
Macrobius Hb. III.
Q v A E Q V E V O L E T , RATA S I N T .
Sarurnal, 0 2 . expendens hunc Virgilii verfumt
Idem lib.H. de Ponto Eleg. 5. v. 3.
Conjtituam ante arar v o T I RBVS: Hat «W>
QMCFRATASINT CVPIO: reburqiie vt comSimiliter, qax euenire, ae re ipfefirmaricupiebanr, eavtRATA ESSENT opcabant. Ouidhis lib.L Trift. Eleg. r. v.if1.
Nos qtioqut, quifquis erit, N£ S I T MISEH
ait, V O T I REVS, propria tjt facrorm,
probet omen.
nildem lib.L Faftorum, v. 696.
| | |
REVS vocetut, qui fufitpto voto fe Nummbus
obligat:-DAMNATVS autem, qui promijfa nb*\
E F F I C I A T Q . y E RATAS VTRAQVE DIVA
fotuat. Seruius in ffchedis: DAMNARE eft daPRECES.
mnoafficere, idefi, dtbito tibtrare^ideo eV cum\
Eodemque modo, RATA VERBA VT ESSENT,
votafufcepmus, » « I v o r i dicimur, dene&am-l
precabantur. Ouidius lib. II, Faftorum, v. 48 8« fiquamur beneficium, & donec ccmdemnemiMr^ irf
S l N T RATA D I C T A I O V I S .
eft, promiffum foluamutt vt (Virgilius Bucolic.
Proinde apudeundempoetamUb.XV.Metamor- Ecloga V. v. 80.) DAMNABIS T v % o o j r B
phof. v. 815. Mars Iouem ita alloquitur:
voTlfc, LiuiusIib.VVjfca*. Canultus identi»
Dixifii: RATA S I T VERBORVM SVMMA dem omnibur tocir concionabatur, haud mirum id\
TVOBVM,
quidem effe, furere ciuitatem, qua DAMNATA
Sic & apud Senecam Oedipo Att, Hl. Sp 1. v. 63. vOT 1 , omniutn rerum potiorem curam, quam\
Av o 1 o R , vater ait, R AT A. V E R B A *»fb 1.religione
j
fiexfutuendi, habeat. Idem lib. VTI.
Ex diuerfo, qux abominabantur, EA Njf RATA c 2g. de L. Furio Diclatore: Mer ipfam dmiESSENT, optabant. Ouidius Hb.lX.Metamor- cationem adem Iunoni Moneta vouit, cuiur DAphof. v. 473.
MNATVfvoTi, ctmviStor Romam
mj
•
Quid vult Jibi noftir imago ?
QVAM N O L I M RATA S I T ?
Ditlatura fi abdicauit. Et lib. X. c. 38. VI
V O T I S autem R A T I S , I R R I T A aduerfanrur. adem etiam fieri Senatut iuber&,' bis eiufdem\
v o T t DAMNATA RepubL t» rtligioium venit.
Ouidius lib. IV. Faftor. v. 642.
Idem lib. XXXIX. cap. 9. DAMNATAM V O T I
IRRITA decepti VOTA cotentis erant.
Pedo Albinouanus in Carmine confolator. ad Deum benignitate jtxfotuere id vrtte. Etrliri.
XXVII. e. 4 7 . DAMNARENTVRQVS y o T o Liuiam v. 193.
RVM, quapro ipfir fufiepiffint. Nonius MarJamqueprecaturur, quidegpiain credutus, inquit,
S V S C I P I A M , innu/los, I R R I T A V Q T A ccllus: DAMNA&E.& condemnare pro tiberare^
pqfitwm efti "-^fitinnius Veliterna: Fortaffi mitumfuiffe, quodie liberforet*. .Nunc E I V S VOLucanus lib.LX. v. 989«
VOTAQVE turicremor NO%* IRiilTA fudit
in igner.
F.odemque fbnfu I R R I T A ^ H R A , Ouidius lib.
VII. Metamorph. v. 589. & lib. II. de Ponto
T 1 CONDEMNATVS mmolauit hoftiaih,• TUJV
pilius Leucadia: Et amplius illam npparere tqndecet.~;\Quandoqwdein vawj, CONDEMNATA
KST. Siienna Hiftor. Iib.IV. QVO y o r o D ^ |
Eleg. 9. v. 28. & I R R I T A PRAESAGJA, lib. M N A T J FOETVM omnem dkuntur eiur amuftaIII. de Ponto Eleg. 4 . v. 89. ficut 1 RRI TAS timeonfecrajft.
PRECES Plinius in Panegyrico c. 26". Eadem
CLXIX. Vota SOLVI «yREDDi dicuntur,
vota & CADVCA vocat Ouidius in Ibin, v. %6.
^ V T DEBITA,
vt CADVCAS PRECES, idem lib. I. Faftor. v. H
181. his vcrfibus:
"Y^OTA vero SOLVI & REDDI dicebantur.
Nec fmgua CADVCAS *
Vnde Macrobhis Hb.HI. Saturnal. c. 5. ad
Concipit vlta PRECES:
VOTA enim VALERE, & vice verfa, CADERE,
dicebant.
Ouidius lib.IV. Faft. v. 895.
VOTA*VALENT meliora.
PERSOLVO:
Tibullus lib. II. Eleg. 2. v. 17.
k
illum Vjrgilu vcrfum lib. V. i£nei(L v. 483»
Hanc tibi Eryx metiorem animam, jpro morU \
Daretis,eoram verborum nroprietatem obferuant, ad-J
VOTA C A D V N T : vtinam Jtrepitantibus ad- notat Virgilium,*vt NVNCVPATA VOTA | | |
uolet aiBs,
Propertius lib.I. Eleg. 17. v.4. $
gniricaret, dixifte, PERSOLVO: quod de voro
proprie dicirur. ffic m apud Ouidiura Ub. V .
Faftor.kV. 3 29. N Flora de ludis uoi «ac voto fi>Ingfato litore VOTA CADVNT.
fcepco ta£hs:
• - * •QLXVTII. Vota C O N C I P I . S V S C I P I , N V N Amuumus, ait, votis: Confui cum Qmfuh |
CVPARI dicvntm.
REVSTS&TI,
D AMN AS V O T I , quu dicotur
I
|
* tVDOfV>i
Pqfihumio Lenas PERsouvEJUt^Hflirtiyf
f""Jeterum voca, quxfiebant, C O N C I P I , #»s- Valer. Maximus lib. I. cap. 1. Jtem matri Deum
J
e i p i / f c v N c v p A R i , dkebantur. Qua- fiepenm
H
DE
F O R M V L I S
LIB. L
rtm ..jjjftsvscEPTA VOTA Pejfinmtem profefti
SOLVERVNT. Pellus Pomp. Mnuitur
I
v. 897- de voto ab JEnen foluto, quo vinum.
vouerat;
H
Cttff» VOTVM PVBLICE SVSeEPTVM S O L V ^ | H
Autwrmus cakatis fordidut vuis,
H
H
Etcertevoto, pacresfam. puberes, fiii ( H
REDDVNTVR MERITO DEBITA VINA
IOVI.
iuris, obligari, ex eaque caufa debitores effici, \
ac proinde qux vororum compotes faiU fblueIdem lib. W. Trift. Eleg. 2. v. 1 1 .
banc vota, ea, V J D E B I T A SOLVI, ET R E D O I ,
Cumque bmis nuribus pro fofpite Liuia nato
cenfebant»
Liuius lib. V. cap. 23. de decima
MVNERA D A T , M E R I T I S Japt datura
pncd» Veienranx, quam Camillus vouerat:
Deis.
Haudfacik, ait, inibatur ratio iubendi referre
H
pradam populum, vt exea pars D 1 i 1 tKrnfa- Et alias, v. $6.
H
E
T
DABITVR
M
E
R
I
T
O
LAVREA
V
O
T
A
crumjecerncretun . Valer. Maximus lib.I.cap. 1.
\o¥t*,
Cum Mircellits, quititum Confulatum gerens, templum HONORI BTfViRTVTi, Claftidio prtus, Idem lib.I. Trift. Eleg.p. v . 4 3 .
H
deinde Syracujis potius, NVNCVPATIS VOTIS
HacJicontigerint, M E R I T A E CADET AGNA
DEBITVM confecrare vellet. Virgilius in Ciri,
MINERVAE.
D E B I T A cum cqfia SOLVVNTVR VOTA
turua.
Horatius lib.I. Carm. Ode 36. v. I .
Et iure & fdibus iuuat
Placare, | | vituli SANGVINE DEBITO
Cuftodes Numida Deos.
Hinc Tibullus Iib. I. Eleg. 9 . v. g 1. V E N E R I
M 1 R E N T 1 Jixam. ' palinam , dicie. M Sed
M\ & in veteri infcripdonum Romanarum verI fu, FORTVNAE MERENTi^dbno confecrori
dicuntur. (apudGrucer. p. LXXII. 5.) Hinc
&MERITOS HONORES dixit Virgilius Ub. I I I .
M-
v. 118* /^noid. & MERITAS ARAS, Seneca int
Hercule Fureot. AiJ.IV. Sc. 1. v. 5. Liuius lib.
ejl, potir paffis.
DEDETVR E N I M HOSTIA, | XLV. c. 38. Ad eosdem Deos, quibus vota
dum votis fufceptis promittitur. Eodemque an- nuncupauit? MERITA DONA populi Rom. traH
riqui Grammatici referunt oiufdem poetx ex ducit.
Ub. II. Carm. Ode 7. V. i% verba hxc: Ergo
obligatam RED D | Ioui dapem. Propertius Ub. I.
CLXXI. VoTJfSOLVTi verba folemidli
Eleg. 16. v 1 .44.
S©LVIT,XIBENS MERITO: cV, EK
D E B I T A Q V E occultis VOTA tuli manibus.
^.VOTO*^"
Vbivetus interpres? Sanguine, ait, debito, id
Idem Kb.IL Eleg. u . v. 60.
Tu quoniam es, mea lux, magno demijfa pe- I
ritjo,
Hj
MtneraDtANAE DEBITA REDDE,
qui vota fbluebant, ea fe fbluifle
teftabantur hisce fblennibus verbis: v OT V M:
SOLVIT L I B E N S
%
M E R I T O .',-^qux his notis
v . s. i,. M. figniHcabautur, quemadmodum VaR E D D E etiam excubias diua nvnc, ante iulerius Probus edidit.
Cuius generis exempla
uenca;
prope innumera e lapidibus Romanis excerpta,
VOTIVAS NocTEscy w/Ai R E D D E decem.
defcripta funt in libris, qui in hoc argumento
TibuIIus lib. IV. ad Apollinem, Carm.4. v. zr/J verfantur: quc quia Iegentibus obuia iimt, in
Tam celeber, iam latus eris, quum DEBITA [ his congerendis opera non abutar. Inuenitui:
& in vetufUs lapidibus nummifque eiufdem teREDDET
Certathn fanEtis latus vtcrque focis.
H /lationis Formula huiufmodi: E X VOTO s v s CEPTO. Quo pertinent Suetonu verba hxc h
Ouidius lib. I. de Ponto Eleg. 4 . v. 5 5 .
Augufto, cap. 57* t Omnes ordines in lacum
Turaque Cajaribus cum cpniuge Cafare digna, Curtii quotannis, EX VOTO PRO SALVTE
Diis veris, tnemori mtnTKferre
mamt» \ Ei VS , JHpem iadebmt. Horatius lib. I. Serm.
Satyr. 5. v. 6$.
In veteri infcriptione Romana:
RVSTICELLA M. L. CYTHERIS
H
DEBJTVM REDDIDIT
XII. K&L. SEPT. MALVGINENSE ET BLAESO I
DONAsszfjamne catenam
E x V O T O , Laribus, quarebat.
coss,- (apud Gruter. p . DCCCCXLH. 3.) E#?|
dem pertinet, quod Cicero III. in Cacilin. Qrat. |
c. 10. Mtiti, ait, Jape HONORES D I I S tifc-~\ H
MOR 1 ALIBVS iufiihabiti funt, ac D E B I T I . - ^
I
LayT^y7
Vota REDDI DIIS MERENTJBVS,!
m
dicebantur.
E
dLXXII. PvBLICORVM vqpORVM
H
H
ifj.
patio I N TABVLAS relufo. TABVLAE in votisJbluendis PIXAE.
pvBi.icoRVM vtique votorum ipfii nuncupatio in tabulas referebatur. Fefhis Pomp.
NVNCVPATA dicuntur,
VOTA,
qua Conjii-
A tque adeo non tantum vt D E R I T A , fed & ks, Pratores, cum in prouinciam prqficfcu»I* MERENTIBVSyfeuMERIT»»DIJS, RED-J tur, faciunt. 'A-fBu m tabulas prafenttbus mutM voTA.dicebanmr. Ouidius lib. IV. Faltor. tis referuutur. Huiusmodi tabularum meminic
M |
ii
94
BARN.BR I S S O N I i '
94& Suetonius in Aug. cap.97. cum 9
VOT A, NVAR. T H V S E T V l N V M COLONIS ET Ilf*
C 0 L 1 5 P R A E S T E N T . , V I I . Q y Q Q y E . IDVS
qiue inproximutn lufirum SVSCIPI mot tfiy collegamfuum Ttbcrium NVNCVPARE iuffit, Nam I A N V A R . QVA D I E PRIMVM I M P E R l V M
ORBIS TERRARVM AVSPICATVS *$XF, T H V fif quanquam confcriptit paratisque iam tabulit,
negauit SVSCEPTVRVM, quce non ejfet SOLV- R E V I N O S V P P L I C E N T , E T HOSTfcM j * l N TVRVS. H
Simitfque modo, aun votafoluebantur, eius
rei ergo tabulx figi coniueuerant. Vtrumque
reftatur lapis nuper Roms eflbflus, illi, quem \
fupra protuli de.fratrum Arualium facris, cohxrens, cuius verba hxc funt. (Apud Gruter.
P;cxvra.)
SVLPICIVS CAMERINVS, MAGISTER COLLEGII FRATRVM ARVALIVM N O M I N E , VOTA NVNCVPAVIT PRO SALVTE N E K O N I S
CLAVDL DIVI CLAVOL F. GERMANICI CAESARIS N . T I . CAES. AVG. P R O . N . DIVI AVG.
AB. N . CAESARIS AVG. GERM AN I C I P O N T .
MAX. TRIB. POT.VII. COS. I 1 11. ET OCTA-
V I A E C O N I V G I S V I C T I M I S IMMOLATIS IN
C A P I T O L I O , QVAE SVPERIORIS ANNL MAG I S T R I VOVERANT^^jfERSOLVIT» J8J» j | j
PROXIMVNft. ANNVM f K V N C V P A v r T ^ P R A E E V N T B ' M. A P O N I O S a ^ V R N . J N O : IOV*I B.
MARES r i . I V N O N I VACCiAS M WfN*ER:vA;lS
VACCAS I I . SALVTl PVBLlC. VAfiCAS I I . I N
TEMPLO NOVO DIVO AVG. E. MARES I I . D I VAE AVG. VACCAS I I . DIVO CLAVDIO B.
MAR. I I . I N COLLEGIO ADF. SVLPICIVS CAMERINVS MAGISTER, A W I T E L L I V S , L. P I SO L. P . M. AP0NIVSH^H.TV!CN1NVS, P«
MEMMIVS REGVLVS, L . SALVIVS OTUO T l TIANVS.
GVL. IMMOLEK1!» , £ T C O L O N I S
B^j
loji
THVS V I N V M EA O I E PRAESTEN.T*.
ET P R I D I E KAL, J V N I A S , QVOD EA pM.
T . STATILJO T A V R O , M . A E M V L I I O L f i W DO COSS. I V D I C I A P L E 8 I S D E C V R I O N I B V S
C O N l V N X I T f i HOSTIAS 5 I N G V L . I M M O L E N T , ET THVS ET V I N V M AD S V P K , I CANDVM NVMINY EIVS C O L O N I S E T I I * COLIS PKAESTENT.... f E X Q V E 1S T R l BVS
EQVITIBVS ROMA L I B E R T I N 1S VNV » * j ^
CLXXIII. Vota PRO SALVTE cyREWtVv
fufiepta, ex atitiquit Infiriptionibut.
Cunt &invetuftis marmoribus & numifmatibus
quam plurimx votorum PRO SALYTE &
REDITV (uieeptorum teftes, inicriptiones. E
quarum rorba, vt cum delechi modum feruem,
aliquot fubiiciam. Iu vna eft: (apud Gruter.
p, LXXXV.3.) VOTO SVSCEPTO PRO SALVT E I M P . CAESARIS M. AVRELIA. A N T O N I N I AVG. P I I , F E ^ I C 1 S S E X . P O M P E I V S P R I M I T I Y V S C y M M . V I R R I O S T R V T O F. CO^
LVMNAS CVM E P I S T I L I O D E O M A G N O SERAPI I N I N T R O I T V M E X O R N A V E R V N T . A l -
terafic habet: (ibid. p.LXXXVI.5.) «VRIAE
DEAE SACRVM
SALVTE.
EX VOTO
SVftCEPTO PRO
Etalias(p. XLV. 13.). P R C S A L V -
TE D. D . N . N . AVGG. HERCVLEM
DEFEN-
Circumfertur etiam Tabula quxdam voti 1 SOREM G E N I O CENTVRJAE, E% VOTO P O plcbe Narbonenfi pro Augufti nomine iufcepti, S V I T L . D O M I T I V S V A L E R I A N V S : & r e l i q u n .
iE uumiiinatibus etiam Auguili hacc dcprompii I
qux ita habet. (p.CCXXIX.)
H
T . STATILIO TAVRO L . CASSIO LONGINO S. P . Q . R. I M P . CAESARI AVGVSlV V O T .
COSS. X . KAL. OCTOBR.
N V M I N I AVSVSC. PRO, SAL. ET R E D . I . O . M. SACR.
GVSTl VOTVM SVSCEPTVM A P L E Exalterovero hcc: IOVI VOT. S V S C SAX.
BE N A R 8 0 N E N S 1 V M I N
s
-•^
" p " ^ M* L * M E S C I I « I ( ^ S B,HPERPETVOM.
P V S ^ P . Q . R. v . PRO MEDr^CAES.
£t
QVOD BONVM ,
FAVSTVM
FELIXQVE
alia ha;c: CAESARI AVGV»T« VOT. P . svsc.
S I T , 1 M P . CAESARI DIVI F. AVGVSTO P P .
PKO S A l V T E ET R E D I T V I . O, M* tACRVM.
PONTIPICI
M A X I M O , --flTRIB.
POTEST.
Eft & in Romano marmore incifum: (p.XLVI.
X X X U I I . C O N I V G I , L I B E R I S GENTlQVE
I O . ) HERCVLI I N V I C T O PRO S A L V T E D .
E I V S , SENATVI POPVLOQVE ROMANO, ET
D. N . N . I M P P . CAES. M. AVREL. A N T O N I COLONIS INCOLISQVE C. 1. P. N . M. Qyi SE
N I 1 » » V - AVG. E T M. AVR. A L E X A N D R I HOr\
N V M I N I EIVS I N PERPETVVM COLEN DO
BILIBSIMI CAES. TO^TlVSQyK D.QMVS IVIOBLIGAVERVNT, PLEBS NARBONENSIVM
VIIfAE EORVM C O H . X . PR. P. V. A N T . f f f c
ARAM NARBONE I N FORO P O S V I T , AD
MA&C1AN1 J ^ S C V L I N V S VALENS B. P . P B .
QVAM QVOTANNIS V I I I I . KAL. OCTOBR.
DR. PEMI N I N A E T AVR. P A 1 1 A N V s j i
QVA DIE EVM SECVLI FELICITAS ORBI
C W
I cfcT VAX. FIKMINVS ^ P T I O V J | a
TERRARVM JB.ECTOREM EDI D I T V V . V R E S
^
EXPEDITIOHIRVS
EQVITES ROMANI A P L E B E f ET TRES L l SACRISVOVERANT REGRESSl C V M C O M M A B E R T I N I HOSTIAS SINGVLAS I M M O L E N T , N I P V L I S L I B E N T E S VOTVM SOLVERVN4T.
ET COLONIS ET INCOLIS AD S V P P L I C A N 7*udertino quoque lapidi infculpta iunt, qux
DVM N V M I N I EIVS THVS E T V I N V M » E fequuntur: (p.XLX.cT.) PRO SALVTE OOLOSVO EA DIE PRAESTENT, E T V I I I . KAL. i N I A E Eflr O R D I N I S DECVRIONVM ,BT P O OCTOB. THVS V I N V M COLONIS E T I N C O PVL! T V f i E K T I » I O V 1 O P T . MAJU C V S T O LIS ITEM PRAESTENT. H 9 Q V O Q y E J A - l o ^ V ^ M S E R V A T O R I , Qj'OD M ^ O E L E R * r
TISSIMI
H Hoc pertinet R Vtta Quinqutnnalia, vt indicat
PVocabulum hflrum, de quibus fupra ad CLXIV. t\iquid terigi.
DE!!\F O R M V L l S ' i I
TffSI$tl ' tiEM^WnitftX
fl&FANDO
LA*
f JJP&I.N IO DC1^KA^MO»rVMENTIS
ORD"I*-j
NfS DECVRIONVM N0MINA NOMINE [
B^VIT AC vJStTDICAVIT BT METV
9
$bfRVM COLONIAM CIVEsQVE LIBERAVflft |
^CAN^AtVS ^BMENTIS tfB. | f | | l
|-SflVS/ 0X»'" VIK. I I . AVGVSTAtlS ET
1 |
VIAtfS PRIMVS -0J|NIVM HIS HONORIBVS
A a ^ O R D l N B DONATVS VOTVM
§j
B.
1
9$
i
fiipra
jg
verfibusSaturniisicriptum, adfirmarenon dubito, AttiUi Forrunatiani audoritate fretus, cuius hxc fiint \\\ lib. de Arte, verba: Apud
noftrot autem m tabulis antiquit, quas triumphaturi duces w Capitoliofigebant\ memoriaque fua titulum Saturnut verfibus perfequebantvr, talia repeti exempta* I Ex Regilli tabula,
0VELLO
MAGNO
DIRIMENDO
REGIBVS
S V B I G E N D I S . Quodinitium a Lhiiani CodiSatumiorum
n ( p . XCVfll. o. | CASTORI E T P O L - cis fcriptura paullulum differt.
DIIS MAfiNIS SVLPITIA
% autem verfiium meminit Varro Iib. VI. de Ling.
[ W B b ¥ V M Ofc » t f V M - " * A L V T l
RESTITV- Lat. eap. 3. Cuiufinodi vertus fblutos 'fuifle &
TVM» . Alibi in eadem regione: (p. XfJVTl. 4.) iiberos, oftendit Seruius in lib. IL v. 38^*
PLVTONI DEO I N LOCO SVR TERRA CONC. Georgic ad ea verba; Verfibus mcomptis luJ PERfcfc«J50 0/C*AaWr <Lf B^RA*CVS ARAM PO- \-dmt: Incomptis, inquiens, id efi, cartninibus
svtT"VfiB* itCMlii/L&vs
Mgt V Q T O .
Et Satumio metro compofitis, quod ad rythmum foFeftus
u* Luficanta: 'fpfXCIII. 2.) pytiffHis Avjfr. j lum vulgares componefe cotfueuerant.
Ponip.
in
verbo,
Saturtms:
Verfus
quoque
anItVS P K O C V t f $fa&a
S A t v T f c FLACCf jtijjfc, I
\'fcY~3iv.ki& aaMm 'v^fvivt !$&• X«rY%d& Nquijfimi, quibtts Faunus fata ceciniffe hominibus
appellantur, quibus & a NaAlias eriam legimus: ( p . L X R k m l s . *Vt$ti* | %
II
in Hilpania huiufmodi infcriptio
uio bellum Punicum fcriptum efi, & a muttis
DIVS CELLIOK, SENEX NVMINF SftVANf
68ATfAayf# AlSiEli|ii»VM CAVSA
M aliis plura compofita funt.') Aiconius Paylianus
litftyiT. Jtem in aiio lapide: (p. XXXVIII. fflf I in Aclion. J* iu Verrem.: Antiqttum Nauii e/l:
iHftsANCTo iVottTNji FACIFERO EX VO- Fato MetelH JRoma fiunt Conjules: cui tunc MeT$« tfBBNS s b t v r r atftEs COHORT. x, \ tellus Cos. iratus, verfut rejponderat Jenario hypercataletlo, qui & Saturnius dicitur: Dabunt
PRAETOR.
malum Metelli Nauio pofta.
Sic Diomedes in
CLXXIV. TABVLAE trbTffAB corruptjgn vetufto V. Cl. Claudii Puteani codice, poftquam
exemplwn apud L I V I V M S , VEUSVS de heptametro Heroico locutus eft, fiibiicit:
* V ^ v R N i t , qualeif c w . P O M P E I I Saturnium in honorem Dei Nauius poeta inuenit, addita ad Jambumjy/laba, fici
I
tabulavotiua.
Summas opes qui regutn regias refregit.
p \ f t a t vero tabuhc votiux, led valde COITUptx & luxatc, exemplum apud Liuium lib. De quo verfiium genere late & copiofe diueric
XL. c. 52. vbiM.yfcmilium Cenlorem xdemLa- Marius Victorinus lib. IV. de Orthograph. & de
rium Permarinum dedicafle ait, quam quadra- merrorum ratione, cap. vlt. Illius porro voti
ginta ante annis L. jfonilius Uegillus vouerat etiam meminit Macrobius lib.I. Saturnal. c ro<
riailali prxlio aduerfus prxfe&os regis Anrio- dicens: Fhdecimo autem Xalendarum feria funt
ehi: fupra cirius templi valuas tabula fixa erat Laribus dedicata^ouibus adem, bello Antiochi,
jEmilius Regitlui Prator in campo Martio curancum hutuimodi titulo. DVELLO MAGNO R E dam vouit.
>
r
GIBVS DIRIMENDO
^*C*P^l^f^ BIGEi^'
P i y i --. FATRANJ>A% J^G^S<e*fc,-lB'AEC P#-"J
0 8 A EXEVNTI U AEMfLIO M. AEMILI 1 F l LIO AVSPICIO,
W
DVCTVQVE EIV» *INTER hEjtfHESVM CAMYCVMQyE INSPECTANTE CbS, IPSO ANTIOCHO I ^XEKCITV O M ^
EQVlTATlL[
ELEPHANTISQVE CLASSI5 REGIS ANTIOCHI
ANTEA SIOCV-JC^, FVSA, q'6'WTVSA F Y - |
|
i $ T j -(ftJO^yB EO DIE NAVIS
LONGAE CVM OMNIBVS s o c r i s CAPTAE
Aliud praterca voriuz tabuls exemplum re"peri apud Plinium Iib. VII. Natur. Hiftor. c 26\
quo loci Pompeium in delubro Minerux, quod
ex manubiis dicauit, huiufmodi tabulam hxifle
refert.
C N . J P O M P E I V S MAGNVS I M P . BELt O XXX. ANNORVM CONFECTO,
FVSIS,
FVGATIS, OCCISIS, I N DEDITIONEM ACCEPTIS HOMINVM CENTIES VICIES SEMEL
t X X X I I I . M l DEPRESSIS AVT CAPTIS NAVIBVS D C C C X L V I . OPPIDIS,
CASTELLIS
I
JJA PVGNA PVGNA- MDXXXVIII. IN FIDlEM RECEPTXS^ TERRIS
£• *"sHtt R S 5 I ANTIO&^VV* ^EVlNVMO^rfe | A MAEOTIS LACV AD RVBRVM MARE SVBEfVS. ;%IV» RBJ BRC^r A»D*M LAR^jBVS | ACTIS^ VOTVM MERITO MINERVAE.
PERMARINlJTyOVlT. De CUlUS
1
tate & integritaJK neque repromirtere, neque I » ' CLXXV. T I T V L I in votis faciendis autJoU
uettdii A D S C R I P T I .
pncftare quidquam polfum: quandoquidem iis
tuorbis & vidis laborat, qux abique manufcriptorum librorum 'aoxUio curare difficile eiTet. I
Ego plane Dauum me cfTe, non OEdipum, ^ i - C c d & cum voriua dona Sc munera Diis figebantur ponebanturque, T I T V L O S A D S C R I 1
profitcoWi Cerds quidem numeris &'pe>
| E RE mos erat, quemadmodum Liuius lib. XXIII.
c. 19.
• n
B AR
96
96 c. 19. oftcndit.
'v.791***
» •
Illic eium vctus interpres: Jneemti wfignant
votajacertf interpreratur. Sic B Prudentius
1
DANT MVNERA T E M P L I S , | | Airodiotoa v. 457,Ouidius lib. IX. Meramorphof.
GENVA INCEKARE D;1ANAE«
A D D V N T .ET-^TITVLOS: T I T V L V S brtue\
[I
cannen habebat: 'M (Ita quippc contra vulgatorum exemplarium
fcripturam locus hic citarur a Gregorio T^ron.
VOTA P V 8 i f t ( ' 8 0 L V t T "XJVAE FOEMINA
cap.40. eius operis, quod in plurimorumMarVfiuVERAT I P H I S .
tyrum gloriam confcripfit.)
Atque i » idcm
Ouidius lib.n. Amor. Elcg. 13. v. 23.
Prudentius
in
Hamartigenia
v.
105»
I
Jpfc I TVSA O A B O fumojis candidus
INGERAT lapides fumofos tdololatru
aris,
Rettigio.
Jpfi feram, antt tuot-, JMv1111 VOTA,
H
9
pedet.
Hj Et contra Symmach. lib.I. v. 206.
Saxa
1
NLMfA
JBBW<
V
A O I I C I A M T I T V L V S f * SEttVATA NASO
Viderg.
OORINNA* .
Tv
MOOO PAC T I T V L O M V N E R J B V S QVE LOCV»|»<;
Ad hanc rem factunt etiam hsc Luciani in Wulopfeode verba: sroA^ov *$' oV ixeirro e/3oAc*
Suctonius in Calig. cap. 14. I iVi vcro in adiur- rt^es rc7v -ffoSoiv etvrS, ti cVkot WmtisfflMsmffl
fam valetudhem incidit, * pernoBantibut \ am£fis dqyv$x 7tt>os TOV utitjov m?v nexs&-rixivot)i)7r8
«Vco paiatiuin, non. drfuerunii, qui dcpugnaturos rcthct f£ eipyvfti, iv%ctiTOpqg|j*SroBffi1
7* SM^^ftj^ f ^^ f ^}ij^j|^Ma^^aia {TWieBtw, e7iefroi Sl 'civrov't7toivfsavroftv^exoi
SVi
TITVLO PROPOSIT/O,,
VOVERENT.j
Huc perrinftt, quod idem in Augufto cap. 59.
ivowwffi,' att?-. Patrurhfamilias tejlamento caue- j CLXXVTI. Votiua tabula & Wm Jufpenfa
fwtf1fflQ heredibut Jiiu',^PRAELAAO- T \*f^l
^i*AV#ftAGORVM.
Vota P E N D E LO,' vicJhnoek Capitolium ducercntuft VOTVM\m dHcuntm.
QJTE PRO SS f b L V E R E T - ^ R j Q y O D SVPERS T I T £ M A V G V S T V M R ^ I ^ I S S E N T , . *Pro-
perdus Hb.IV. Eleg. 3>X»9.U
Armaque cum tulero . porta
v o T I VA
Capentr,
Subfcribam: SALVO
Ced & qui filui e naufragio cuaferant, vna cum
tabula veftes luas ex voto fufpcndere folebant. , ;Virgilius lib. XII. Mn. § 8 f f l
Seruati ex vndis vbi S
fOr\
lebant
Laurmti diuo,
GRATA PVELLA
& VOTAS SVSVENDERE
VESTES.
- VliftP*
Horatius,lib.I. Carra. Ode 5. v* 13.
Idem lib. IL Eleg. 21. v. 4 3 .
. iJir^ABVSt^ ^iwtr
Pro quibm optatis
»#| carmine da-1
VOTJ-» A paries indicat vuida
Sjj
isi
GNAREToAf/ww/ veteres.
B
SVSPENDISSS POTENTI
V E S T I M E N T A MARIS D E O .
ig»: • •; \p>^^^o#y;M|;S,-A^p
CLXXVI. Vota CERIS,R1VGERE & OBSI-
^j
Vbi vetus interprcs notat, naufiragos 1
quibus eua&rant, intemploNeptuni autaltcrius
Dei marini ex parietc fulpeudere confueuilie ad
voti
folutioncm.
H
\TOTA. porro non rantum tabellis mandari,
Atque adeo pingi pterumque in his g
tabuUs naufragorum cams & pericola foiebanr.
in femore ]
Deorum annulo o B S I GN AK I
Cicefo Lib. III. de Natura Deor. cap. 57. Tit
confueuifle, indicio eft, quod Apuieius Apolog.
qui Dtos putas hitmana negligere, noant amnI. voTVMi; ait, '•*» alicuiut fiatuce Je-\
aditerfit tx tot T A R E L X / | ^ I C * J S J quam muHi
more A D S I G N A S T K igitur magus ct: aut,
voTis-wrw temptfiatis effugerint, hportumque
curfgtiafti ? Philoftratus quoque in Heroicis ,
fahu jjtrumerint? Quo aHufit Horarius lib. IL
c. 2. de Protelilai limulacro: K«/ffiAj, 9 H
Sermon. Satyr. 1. v.33. cum ait:
he*(ffovTes rt ffl iihtns^p^oty^efJLtvoi rott ivx/xc
V O T I V A , pateat,
M
ifyiftMyftai T8 iviove.. C-jPlinius ad Traian. lib.
BELLA»
X. Ep. 44. Solewua vota -pro mcolutnitate /wi,
VdaJcilB*
•
qwi pubHaJalus amtinetur, -0> «VSCEPIMVS,
Domint, pariter & SOI,VIMVS, precati Deos, Queaadmodum bclle explicat! vetus interpres
VT velint, eajhnper SOLVI fcmperque siGNA- ^
Y O T f V A TAAVLA CST> ^Ua tX
Ri* Et huc perrinet, quod Iuuenalis $at>>ic> voto pojita efi in tetnplo aut aliquo toc^. jmv. 54. f. fcribit:
blico, m BB dtfiripta^ hoc efi, D
^B
• Ergo Juperuacua , m* femciqfa petun- E S T fbrtum atcunu,.
£f fplent. ftoufra\
\fuum naidragium m tabetta depiemmK^
fed & CERA F I G I , .& quidem plerumque
rropter qmr fcu
«^'GENVA
INCERARE
DEORVM.
W*
m fffi^i a^ta* ^ B «*/*]
fjpenderti
PiQarum eriam tabulaiuiB, I
•
D E
F O R M V L I S
L I 0. i I.
•
templis ponebant, qui e morbo conualuerant, quod veriffimum. Sic Liuiusfib. X.c. 36*. In-97
meminitTibullus lib.H Eleg. 3 . V . 2 7 .
kfirfhac Con/ul MANVS AD CAELVM ATTOLNtmcDea, nunejuccutretnihi: nampqffe ttiederiXl[%it&,t)oce clara ita,vt exaudiretur, templum Jbui
I I P I C T A ^doeet templis multa TADELL^
Statdrivouit.
Idem lib. XXX. c itt * Qua?
•
TVis.
vota/ingutorum vtiiuer/orumque /uij/e? quoties in
Exhocpprtb votorum figendorum, rerumque eonciliu voces MANVS AD CAELVKI P O R K I voriuarum lufpendendarum ricu manac» quod c ENT^ VM auditas? Envnquamitle dies/uturus
m idem Tibullus lib. II. Eleg. 5.' v. 2 9 ,
effet, quo vacuam hofiibus Itatiam, bonapace fhPENDtZBATQjEvagipq/lorismarboreVQttvM, nmtem vi/uri e^nr? Ouidiuslib.
$1
Garrulafilueftri fifiula/acra Deo.
5-40. f.|
Icem quod Properrius lib. IV. Eleg.34.v»•%'?•
Omnibus heu portts P E N D E N T «rc noxia
BKAccniACiyE AD CAELVM-V quod non vi- j
det, irrita TO LLENS |
VOTA..-JT
^ r S i f r w lupra atat«s Virgihams & Ouidianis votis
Ced ante qium ab|
grediar, §
^^ p h i s , rfw«^i bracchia ducere, Augufros vero, MA-
Hi
-Hicunrnr. S^fj^ffiffiltiiajlfl
voris faciendis /eruatos rirus adnotare, ^ ; fna-|
chum \n Mario p . 4 2 0 . 7ri>cs rov ti(>xvw txvetgiTtracibuscerte &populo, vota, P H A E E V N T E
P
^«f«f» dicuncur Marius& Caculus, j
P Q N T I F I C E MAX* fufcipi & ininenpari confuedum
vouent.
Seneca Hb. IV. de fienefic c. 4 . j
t|
non eft ignotum. Hoc palam fteic Liuius
lib. XXXI. cap. 9. quo lociConfulem pnteunre Hoc dicit, qui non exaudit precantium voces, &
Ponrif. Mnx. vouiflc narratfj Et lib. XXXVI. I \vtidiqta S V B L A T ^ ) N CAELVM MANIBVS
B j . vbi a Cof. votum prieuntt? Pontif. Max. J VOTA FAG|ENTivM^»r*Wo ocpubtica. Hoc
nuncupatum fcribir. Idem lib. XLL c 2 1 . Q. eriam (igni/icat Virgilius in Ciri, v. 217. cum ait:
Et altum
Marcio Philippo verba prxeuore populum Rom.
•Su/picit ad ctdtirtutamafidera mundi,
votum fufcepifle refert. Idem lib. XLII. cap. 2 Jfr. J
In Capito/io, ait, vouit Confiil tudpsfieri donaria-\H ,'Mm accepta piis promittens munera Diuis*: ,1
que dari, quanta ex pecunia decreui/fetSenatust\ Inde eit, quod ait Velleius Paterculus lib. n . c
LcctHmm iltius diei concur/umque ciuitati/t \
cum' ctntum S? quinquoginta nonvminus adeffent: |
& vota ptttie in/erentium ccclo mani^ Denique
PpJf^EVNTE V^JIA.fEHPO PpNTJJ>,iMAXf
in numilmate quodam Hadriani vorum publi-1
1 oll^Tvirf SVSCEPTVM E S T . Vnde Valer.
cum exprimitur, figiira ftolata ftante,- vtramque
Maximus Hb. VIH. cap. i | , Metellum, cum ad-j
manum tn fublime attollente. Opi vero, qua;
modum fenex Poncifex creacus effec, tutelam ra-J
eadem Terra credebacur, SEDENTES vota conmeo csremoniarum per duos & viginti annos
JArgonautliS^
c ^ R s > r A VOT^»
D e i tradit*
Atque adeo in iblennibus votis nbn jmodo de|
fcrlpto praaifTe aliquemi Verum etiam adhii>itos
appofitbsque cuflpdes & obferuatores vota nun:upancibus, qui attenderenr, Piinius lib. XXVIII
|CLXX^.VOT,A 0^pftjgc!ATioNES5. Gree- J
OrETXAI. opudLatinos quomodo dif- I
/er/tnt? Verbum, « X P O S C E R E , *'«)
viri/que vfitatum.
I f f l l l r ^ ^
Grxci tam precationes, quam vota, com|
i muni vocabulo ETXAr.appellant. Valelib. I. de Clement. c 19. cumfeit; Quid pul-\
riustamenM5ximua.Iib.Lcap. 11 vota ^ c a pre *
hriuf cfi, quam viutte optantibus, cunfiis, &}
cacionibus diflinguit, *k dicac, veteres, cum aliVpTA ^fON Stfll CVSTODE NVtfcGVPANTI-1
m
erat+rvoro, cum
^l
nvl? Publicis etiam facerdoribus mandata fiiifle J
MENDANDVMr PRECATIONE v/os. QuO eX/ocav qpx fiprent, idem Seneca indicat Contro- J
pofcendi verbo prifci autlores non raro in hac
ierC i i fi). L *Pro. tibertate, in^jUiens, vota/a- J
re vtuncur.' Vicgilius lib. JH. ,/Eraeid. v. 2 6 1 .
iendh/n . aptiutemandabitis?propudicitiavofa\
Sed ^wtts
pRECiBvsQVE iubetit
fg
Menda/mt*, projl I matidabitis? pro militibus\
SCESE PAli^ht^ 1
ota/acieiufofutit, ifil mandabitis?
• Liuius lib. III. c. 7. PACEM DEVM veniamque
CLXXra, fdem jgt voTis
v#6ifNDist\ \irarum catefihm & /mm pefii Eacp&ecvNT.
quiiii
, ilnis, COKPORIS H&~\ | Ouidius lib. IX. Meramorph. v* 545.
•Cogor o 11M c^y» tuam timidis BXPoS C t RE
BIT\
nri/oktut;
ra
priufquam avpris abeam, ad^ ^ 9 0 e b o , cundemvouencium, quem & preI CLXXXI. DEvoTipNVM Formu/a- &
H
I N CAELVM MA-NiBvisfufcipi
nuncupari confueuiflc, tamvcrumefl, quam
l^nimueroViwdPrecarionum & Votorum, ita Sc
Deuorionum, Imprecarionum, Dh-arum &!
I
n
9*
UARN, B l l l ^ m i i
Exfecrarionum certam fuifle coneepcioncm, conftar. Certa plane fuilTe & lolennia verba, qui«
bus Dicratores, Cofl",
1 iefe hoftiumque vdvio» Quibus adiieit, licuMfe «SoiHulibus
ut
legiones deuouebant, oftendit Gicero lib» 0* de Didntoribus, cum k-gkmes hoftium olBP Tent,.
NaturaDeOr, 9 3. ^ t . w r u , inquiens,, apud\ non vtiquefet.lcd ijuem vellcnt, ex ll^oneRomana fciipta chiem deuouere. Idemf^ulus
maforcs tantar-eligionis visjhit, vt qitidam fmpcralib. X. I a & ^foc toquutus, H JJuium fiqtfitores etiatn fe ipfos Wm itmvortalibus, Q
\jicem,qum,
.'idmsMttcumhdifftSvrtmrtt^b
(* VBJ. A#Py^ER B/I* C E R T l ^ R 0 R^PVm.-aXE?.|
wSgM
vQ.vfeRENflV:* Q a o -"* Ipco pcrperam^ecen- \fe,priiiiXffitzifatqtiibiisJib^
pro
excrcitu
poptdi
JRotn.
Quiritium
nm
v p v E^JJj
tiores quidam, verltis coueeptis, cmendarunr, vo-j
cemque, vr ita dkam•fcxflgenamm depontc, R8T» Deuotut Wm tadm precaHane rodemquc
kmi^id eft, antlqua fua poflefllcme deiecerunt, quac habitu, quopaterA J&tws ad Vtferm
(ede fua pulla iure curn his iuterdiflo Vnde vi tmo fe iujferat I>EV0VERI ! c».
experlretiuv Soleimla. enim, legitima z con- lctmet precationes adieeijjet: ^ H 'E ACrtE
PpaMlft*i«E>I ACFVCAM, « 4 ^ E M - 1
cepca verljttv CE«TA.v|(cafie vetejes,,npn eft |
;
oyjh
M
cnv^REM G d H t r r i v M »
^ ^
| | i l & E n . > ^ & l i b . a . ^ e Legjb.
m^P
1 PitVM IRAS 1 «TNTACTV I VI i»Yl>rBRP«*
C.ERTA, •LEGVafti.,VEJ|;B%
$e^*m^
| •otJAfS^*tCNAt, TEf.A,.'Ai^fA r4}0JvT«JfM*
Iderh Uh. j l . de Inuenc. c» 4$. mm
CERT^-V^ftA jtffl&tfT fudices.."- Jdem lib.
I de Oiratoi^, c , ^ p ; • Si iudlcaretur •jtti&ijT* S LOIVM AC B^MN i T IVM ^OJtE. MXC D^/frTrttUfJfife
!^ ^
^ff'"*
quibusdrim ykflAiSf ftan ttouis nuptHtfiericum\
fuperiore dinorliwn. , Varro lib. V» de Lingun /of-w» aeitm, tmcitat enuutit: infermqutje ipfef
Lat. b 7*- JHneFaJi dits,quibus GERTA/^ERBA hfejiis telit mterfeSfuMtJ' • •'M Q eft Catmen,
EE&iYi^Ajiicpmcitfp Prettffribtts HcttfarU$\c\ ,quod ;?oniificctn§JMaxirnum p>wfatum juteir j
& Sex. 1'ompeius, Pont'ificem,dwn dedkat, c £ RT Aaticiior lib. V. c. | a . tcribich"rs verols: Smtlgui
• '$$§!$ftAjStfi, aifc, in vcrbo, Fanum. Ec, tempta,[."iWt Fabio Potu^ce'Max. prtrfant» carmtn, M
foca e(fe CEKTis-V-F.RB .)$drjinita, in verbo, J8f/- v o v i SSE Jfo/7* /""° M 1 Quiritibusque
|
«ora. JESulmodique verba Theophilus T T I V^R%ErVero nnciquitus, quemadmodum ManiKA vocat, M 11 Inftic. de legat. §. 1. Inft. de crobius lib. III. SacurnaL cap»4.1
his per quos ag. pofl". & §. vlt. de adflgnaud. ni Carmine deuouebantur.-itt1 hunc modum:
liberfc, §. 11 de verbor. obligat. §. 1. quib. mod. D I i IAf-'ttftf; Ytl OV «S ! t«AN ES ffi f V t * ^ > S
toll. Obligar. OIKEIA PHMATA, pr. de Inter- QJ/O AfclO NOMliJfe^P^S BST NOMHitAdict. OIKEIA JTPAMMATA, nr. cie literar. ob- R E, Vj¥ 0>*NESjrtWl« V & B t ^ CW«f*»»ilH I
ligat. Quxftrictimobiterque intcrfatus, ad De- [ C B W ^ S X E f t c l f ^ V * t i > ' O^ EM E6.Q MS
uotionum folennia verba reuercar. Seueca Epift. I E N T ^ i ^ O ICtB.E|>^JftA?. vPDjR *t I p 11E»
67. Deciusjipra llepubU draouit, ^m.jmiaos ^fTERRORE C.OUBLEAT 1S* 0 ^ 1 <*V | Ab"V.lB>
hojtts concitdto iquo mottem pettns irruif* Alter s v M " l l r i H I ES I EXEn c i B v M <Vy 11HPpoji hiMi patermvirtuiif axnuhs I •• cON C EP 11 s I ST. R H ' f l R 1A ' T ^ L A Q J 1 IT3IENTI WTH
sotENJfiBVS, ac itunfamibarwut,' VEKBIS
I V l > « ^ M EXF.RC IT* V M, EOS I f p ^ « i ^ gjpBr
aciemcofifcrtiffimamirmiti Minius lib. XXVIII. QJVE.VpMINES, VRBES, ApROSQjr E EONatur. Hiftor. cap. 2. Durat imtnenfo extmpto RyMJpr Q J - E ^ M M I S f Q C i ^ ^ ^ M ^ * ? ^ Deciorum patris & Jilii, quo SE\>EVQVERE ,
BVSQyE,AGRIS,VRBlBVSVE HABIT . l,^r*>
DVGATIS, LVMINE BVPERO PK*I VfeTfs, •
de f*. Decio filio agens*. Exemplwn, ait, patris
EXER.CiT V M QJV E ^ '»t)f TEVJ« * tty$9
*
imitatus, aduocato M. Liuio Pontifice, hnjlas ittA$$&^
E %0%1ji ptl^Q*
ME--.fji*^JO *•
fjlens-i & sQhttoiHA y&RBArijpondens^fc &"
p i j t ^ E E , V E ^ V oilEA*' V BB*S, AGkoS!Q>E,
hqfiesDUs manibus D E V O V * T . ^
Ca^^A,AEtAT©SQ^&EbivM
DEVOT^s.pp
Quale verofflCarmen cflec, aperic Liuios lib. COtfljfJTCRATABQy E itfABEATtS,. (TlJ^4t0fc.- 'VIII. Cs,p. qui Dedura in proelio concra Lati- WM$k 0JT1*BVS Q^-A?NDt)Q.VE SV I r MAEOSQjf^ EGp &P&
nos lus verbis pnccuute Pontiflce Maximo fe XIM^JBOSTES nt^ffii*PRO^tE^lf-lDE, MfreiSTrRATVQys'
deuouifle, narrat. I A ^ E ^ I V P I T E I I , MAKSI>J- i
CARMEN. AuSor Hb. de Vir. Illuftrib. cap. 27.
TEK, C^ViaiNJS^/Ji^LI#1|^A,.-LAftES, mvi
NOVENSIEES*, * I V J ^ ^ © I 6 E T E S , J&4VI,
f^f^fmrifMosrRoriiy^^Q-\
r'«ijr!ORVM
ST^kOjrE, I>ll4yS MANES, VOS PRECOB,
VEJN,jEaOR I VENI AS^P^ra, EEROQJ/E , g | 1
POPVLOROM, Q^rjRITlBVS ,VfM VdUjTORIAMQVE PRosP.EaE%LS,HOSTESqys P ^ PVEIROM. 0 ^ l R / l T 4 ^ r t TERRORE^iifdaM I DINE,, ^0RTEQyK^,Ar*ICt4ir*»?,aklCVT. VERBIS NVNCVPAVl, IVtAPROREi KVftH, Q3i&l%tB\s,
EXERCITV^ I ^ i o NIBV¥ 4 AVXlLIIS POPVLI &OM« t i y i R l -
MEOfjjttT PRO ^QfVt^i
ROMAKO, E^C«CI^.'
T I B > S , X E G I 0 N I B V S ^ E NOS5imiS Dft,.tBE-^
V « W « i VT MS MEAMPJ/E 'FIDfATj, TUV£-ARIV^QLyE/^^O.flKtk,
EXERGt^^ftyC4
NOSTRVM, Qyi IN HfS BLB^^CEJIVNQIS
SVNT, BENE SALVOS SIVE$JT4ll I i' •' . ^ l l t
HAEC ITA FAXlTIS^^ir EGO. SGIAM, I I K - ,
TfAMtfNTEbLICAMQlirE, TVNC Qyi*Q.VI**
VOTVM HOC PAXIT, VBl VBI N X 1 T , R | - B f
CTE^fApTVSi E * y 6 , a v i B V f « t R ' S TBIJVS, .
| TEIttt.^.^UTilR, T-EQ^|j.iV»TER O B n .
srf>it. ^
CLXXX0.
_•
D E F O R M V L I S
L I D. 1»
99
I [funefta Tiberio, mox vbi expers vita; fuit, meH ditatas compofitasque diras imprecabatur. ExJftant& dirsValerii Catonisin Battarum, Hora|tn in Canidiam in lib. Epodon, Ouidii in Ibin,
iRARVM quoqtie &
->XSECRATION,$I* Propertii in Cynthiam Eleg. vlt. lib. II. Spartiacerram fuiffc conceptionem ex ea Atteii ob- ,j was in Didio Iuliano c. 4 . Defcendi cutn
||j
nuntiatione patet, ^ua: j Plurarcho in H
^
M &> Scnatu | Curiatn, 11 RAS ;IMPREOATJ "
5 f 3. refertur, ex <|UQ:Appianus multa ad vei> |SVNT, _ Carnunum etiam deuotionumque a
bura, in fuum tluf$iK*v librura.diffimulata PIu- Corn. Tadto lib. II.. c * i 8 - 1 lib. IV. c 52. &
carchi mentione, tranrtulit: quod iliiberale fitr- J Suetonio in Caligula cap. | . iit mehtio. Aputum, indicio meo nuuc primum deteclum 1 leius lib. II. de Afiuo aur. An non putas O E prodirum crcdp.. Et vr hanc quoque a ftudio- VOTIONIBVS MElS/W^DIRAS JNNOVARI?
[fis gratiam ineatn»i/ifuper
I
Vtautem in votis vtebantur verbo, VOVEO:
H
effeljflcunam, q u s apud Appianum ita & in deuotionibus & exfecrationibus, verbo,
jafterifco notatur, p*. 136. viciilimquc cfle multa P
Ouidius m Ibin, v. 9 3 .
H
in Plutarchi codice, ausb in Appinno fecus & inlllwn ego DEVQvEb,2W«AnMW intelligit, Bin
terdum emendatius leguutur, vt non inutilem Eclbidem v . 5 3 .
laboremcapturusfit, quiexemplo
| |
Nunc, quo Battiades ffiitnimm deuouet Ibm,
Jque conferre non grauate feret. Sed. netemeHoc ego DEVOVEO tequetuosque maJo.
H
Jre plagii huius indicium profircri, Appianumque Idem lib. V, Trift. Eleg. 7. v. 3 2.
percalumniam reum agcre videar, doceam neQuamuis interdum, mm me Urjijfe recordor,
jcefTe eft, Plutarchum Appiano antiquiorem.
I
Carmina g 1 v 6 v i o Pieridesque meas,
Jius rel probatio nbn longe petenda eft.
1 Et lib. XIIL Merflmorpho£ f» 329.
tarchum enim Traiani temporibusfloruifle,ne- H
Meumquc
H
mini eft ignotum: Appianum vero poft Adria- j
DEVOVEAS finefine caput»
numvixifle.ex ipfbmetapparet.. Libronamque
;
H
de bell. ciuilib. p.^ 374. hxc fcribit: O
H AjjajhweV agct ftifiOvfMtvos vM|ov Xfivu
1
CLXXXIII. D E O S UIATOS optabant vettH
/\S rov AvTOKfoiTOfot Ptapotioic rjyovpevoc j «VH J
res his, quibus imprecabantur.
IH
KBUvutt,iL peT etvriv 'vnkfmvtv is \&(>ot%v. Item
JCane, quibus imprecabantur, iis D E O S H R A [in I/3ijf<K? p . 3.75- Kotf 7ravrqls i<?i
|
I Tds exoptabant. ^ l a u t u s Ampliicr. A£t. !
R » AofiotvS roov vfepov Vwftxiois
| |»C,-2*,4.52 & 5 3 .
CLXXXIt. DI#A*VM &
I
•
brmula,
verbuhi S ur vfitatum.
.#"
1
rt)v oivroKgttfTogot otpxjnv.
Igicur, vt ad diras redcamus, Craflb expedirionem aduerfus Parrhos paranti^Attefum.Tri- I
bunum Pl.
I dirarum exfecratione adhibita, memoriac quoqucprodiderunr Cicero lib.
I. de Diuinat. c 16. Velleius Paterculus lib. n .
H
Dio lib. XXXIX, p . 121. H
hoc eft,
^uod Lucanus ait lib. III. v% ^atf.
tfrajfumque in betlajccutay '
Saua Tribunorum v ovtVLVNTjrafia DIR AE.
T E , SVMME I W T E R ,
QVAESO , AMPH^ITRVONi" ,V*; SEMPEK
I RATV« S4£a'< I
H
^CJ
Quam imprecationem Alcmena abominans rej£ondetT%ui! P R O P I T I V S P O T I V ^
Afira-
nius Depofico apud Non. Marcellum:
V
D u S I N T JRATI TJBJ,
Quiconciere cogites tantum mati.
Cicero Kb. HL c 19. de Nac.Deor.
quic, w/Ai Alabandus, Tttgt
JStgo, |
I O 9
HEROIVLES T IRA-
t f ? S^T. Werafib.IV. Epift. 7 . ad Acticum:
JDeAjjoUonio quodfcribis | Qyj 1 L L1 D I r 11 AFuifle etiam fblennes quasdam ej&crationes, in- | % I AompM Graco. Liuius lib. II. c. 4 5 . in exdicat Lluius lib. XXXI. c j ^ ^ u m ait:
1 [jteqratione, iurisiurandi lanciendi cauia, Iouem
H
EXSECRABILE CARMEN Jacerdotibus\ Pacrem, Gradiuumque Martem, aliosque JRA- W
idcmquelib.X.c.38-dirumquoddaniEXECRA- «oros D E O S , M . Flauoleium Centuiionem inao-
caflc, f a i b i t a K j ^ B ^ j P ^ B j d ^ ^ B B g f t ,
ikias lib. V-Il. cap. 7. PopuIu^JPompeio diras, fe habere, nemin&nincowioneJlRre, qui illo die aofi
g
[H
ille mox liut, pcenas ioiprecatum fcribit. CAPXfTi joaHVM, FOHTVN^SO^VE H
Dcfgiquidem
D I R I S J N"Ifc Ai?', MARCIaSjEB.GII.Sl'?
SJ
_ETEsTA5rvsQ,yE.
Mnusne conuenire, quibus
ius lyerculus lib. I L c 2 2 . ItMeruIa: hcifis J$&AT.OS jl^tt*' DEOS PRjElJjar.VS S^T» IJp!ftl>
W / , fi^itfufoque akaribut Jangume, 5W0/ yZ^pr fua pottfiate tum liceat & oporteat, nott vti. ^ e r proJatuU ^B^^^^^^^^^^^^O^^^^^^^^m^m
dc IdoJoiatr.' Scio quemdam,
J I M J - X S B C I ^ T I O N E M CinfKVpartiumtpu,e'ms'•««'Dotmnusignofcat, cumilli mpublicoperUtern
\tumprecatus, optmedeRepubU merUumJptritum\\0himejfet;.^VJMTER.TIBJ
S J T IHATVS;
f^-
|«rf<M/.^Suetonius in Claud. c . l i . Qaafi 'fpondijfei IMO T * B I . ' Sic& Ouidiuslib.III.de
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ B w B W f f ^ ^ ^ ^ ^ H M r S ain andi v. 3 75. in Iudo, in quo ia-pe fu|
Taciras lib. VI. c. 2 4 . Drufi
1 Jajis quibus^im n«enws'agitantuir:|
fntis voces excepras tnemorat, queis primo alie- I
Cr/fAjVi^'ait,r#»jnAif,r^ijKtf cujtnoribW'MAer;
nationcinincntjs iUouJans, quafi per demcntiam,
ifoao^i.ftATOS &JffiTquisque DEOS.
N1
p|
B A II N.
B 1 I S S O |
H tnatofi | ^Ai |
dmuntia nofira,
Ignnfias: CAFI^fJ*]!»*, PRECfl*?,'tiXA
MEO.
Exempla dup fiippcditat Scneca 1 vnum lib. Hl.
de Bcnefic c 1 7 . alterum Hb.IV.ehifdem argumcnti tStfU
Priore loco narrat | Rufum,'vvimm ordinis Senatorii, cum inter cocnam opraffet, ne S
eX ea peregrinatione, quam parabat, faluus rediret, poftridie a fcruo admonitum, quantum fibi pericufi immineret ob ea,
qiiat inter pocula ebriusdixerat, Cxfari deicen*denti occurriiTc, fefeque ipfum vltro detulifie,
& cum MA^AM; M*luSf EM habuilfe fc pridieiurafiet, i p V T I N s^itt
tfiiios.
SVOVREOI-1
D E R E t , optafle. Pofteriore vero loco refert,
Mamercum quendam, qui Afinium Pollionem
verbo quodam obfceno oflenderat, placandi
eius caufa dixlfle: Q V I D Q J V I D M A H D I X I ,
M I H I > * T O A P I T I MEOk Cicerolib. VIH.Epift.
5. rtd A t t i c ; Milta mala cum dixiffct, s v o C A P I T I , trf akmt. Idem Philipp. XI. c 5.
A\
qua cumjit atiemSi s\OCKflTl
^faluis tiobis,
O M I K E T V R . Gclius Epift. r . ad*Ciceron.lib.
I 1
Vrtis gemit, & vuttmn mJerabiHs iaauit vtnm,
GJ.NT1BVS ADVERSIS FORMA I I T ILLA, PRECOR. I
Idem ibid. v. 4 5 0 . : .
HQSTIBVS C V E N I A T
longafentftameis.
Propertias Eleg. 6. lib. ffl. v. 10* 1
H
H O S T I B V S E V E N I A T lcnta puella mtis.
Horatius Iib. OL Ode lty. v. xx,
<"|t6sT!VM vxorespueriquc ccrcos
H
Sentiant motus orkntis Aufiri.
Sic apud Senecam in Oflauia AcL IV. Sc. I .<r,
7 0 . Poppxa mala & triftia fomniii ftcrificiis expiafe conftituens, 2»pnt, vtTERRORfcN tffr-j
S T E S SVOS R £ C I D A I \
•
CXC. ^ i i ^ V M -tfVM M A L t D J C l l ^ C KnWrt tjoafuetudo.'
• p x t i e m u m i l l u d e h t , ' . cum maledictis acpn»,A
• bris feri odmum conlucuifle.
Quod Plinius lib. XLX. cap. 7« ita memprac: Nthil ochno
foecundius. Qm maleditlit at probris Jirendum
pracipiant: lcetais proueniet.
Satutn etiam JM*>
uitur terra adafta cvuunum, &quifinymt> P R E J/Ifl.Famil|iSr. | "ft ad 1% Katmd. lamiar. fuh- c & w r V i , NC E X c i ^ T ?
*rqfirani ( p ^ o D i t i . o R V M G A ^ I T I
|jl
CXCI.« D E D I C A T I O N V M ritut ac Formidr*
rcuit.pcnife.
Lluhis UbVXXXIX. c. i q ,
£t
POSTEM T E N E N D I ritlU.
FANVM*
1 CAPVT torttm detefiari minas pcriculaque qui
vnde di$tum?
fuafijfcnt, Virgilius lib. VIII. iEncid. v. 4 8 4 .
T a m v e r o , vt ad ea, qua: reftant, pergamus,
D I I C A P J T I ipfius generique rejeruent.
Dedicationes quoque certis&folennibus ver~
Scneca in lib. de Confolat. *d Martiam cap. 9 .
Quis nan,fi adtitoneatur, vt dtfuis cogitet, tan- bis faclas Paulus in Fefti Epitome indicst, cum
quain dirum omen rejpuat, Gf I N CAPlTA INI- Fanum a Fano di£tum,fiue a fando, tradit: e o
M 1 c o R v M I aut ipfins intempeJHui monitoris abire q u o d , D V k PONTIFE|C l DED'lCAT', CERTA
i
iubeatf
v i R 1 1 JPATV R. 0)' Similiter Varro lib. V. d e
•
Ling. Latina c 7.1 • Mne, wA Fbaa nommata,
CLXXXIX. H O S T I B V S E V E N I R E optabmt
quod Pontificts, mJacrando^<?KTi_sviqT
»
aduerfa,
NEM« Ifidorus quoque lib. VI. Origin.c.
|
p l e r u m q u e e n i m H O S T I B V S EVENiREopta- Omner9qt,quQd Dtodatur, aut dedicatur, mt
bantea, qux aucrfiibanjnr.* Ouidius lib. conficratur. Qiiod dedicatur, DiCENDQtfaftr,
vnde £?• appetlatur», Aperrius vero hoc ipfum
III. de Arte amandi v. 2 4 7 .
H O S T I B V S EYCNIAJTI tamfccdi caufapudo- Cicero Qrat. pro domo fiia oftendir^cap. 4 7 ,
cum domus fua: dedicarionem, vt rion r i t e a c
.'••»*£•.'
legitime facfam, exagitat. Ego vero, uiquit,
Ihque nurus Parthas dedecus iltudsat.
fi onmiajbtennibus verbis veteribus & prifcis inftiIdem Epift. XVI. Heroid. V f * * j » , '.
efife diccrem, tamen me Rtipubl. iure deH O S T I B V S EVEmANTcomiido talia tutftris. m
EtEpift.XX^v. I Z T .
fenderm.
Et poftea: An , si P O S T E M T E *
H o s T 1BV8 , &fi quis nefias nofira repugnat, N V E R | 0 T P O N T I F E X , & tierba ad retigiontm
, S i e S I T , vl inualida ti folet effe milii.
Deorummmortalium, compofita, ad ptnuciem- eiuiumtratiftuterit, vakbit ad iiiiuriamnomrnjhtiIdem lib. IU. Amor. Eleg. I L v. 16.
Hijfmwn retigionis? Et ibidenu Si is Q. CaE V E N I A T tiqftris H P S T I B V S illepudor,
PosTEitf A C D I V M ^ T C N V ^
Pedo Albinouanus in Carmine confolator. ad piosuiihnmicifui,
Liuiam,v. i g i .
H
' I*S*T,*'
<») Ptimum luc monendum duco, virot do£\jslimos £icere ducriinen inret Dtdicsthmem & Conficrath']
tum, itQ vt hanc bonoriun, arcvuni, locorum E agrorum cei^ diouit j illain autcin, templonmi, are«
nun, nmniacrarain: inducti loco Oc. pro Dom. r.4g. Ita ftatuit Gratv. ad Gt. /.Aquam inleilrentwm etiam difpuat Gutbtr. hr. Pont. IU. 13. IV, • aa. | Mazocb. h Cemm. ad mutihm C*wp*tti Am* \
pbiibaHri thnlKm Neap. | | | | Scd nulluta efle id dilcrimen, erudite docuit Enufti V. G tln. Ogjr».
dttiitMtio. Dcinde hoc etiam loco atrineeoda vel verbo eft Dtttftuio Satfnun, tnat in C o m i d u ^ .
^ i s , auitore (ittt. Wg XV. 17. olim fieri confueuit.- & de qua Seruii Sulpicii ICrl Ubri 4t
|
I M
egerunt Gtll.b/.A.Vi.ii.
Eam facrorum dcteftarionem Gratv. prmf. B4T. L$fV.
Ihtf,
B ned
confueuifler. Sc^pr B Ftfi. v. puri, &odnm libenindi 1 faoris heredum, vel leganriom. Sed H
»me probabilu cft ftntench, fiiifle ipgun confecrationem, feu dedicarionem ftnqtom, fjaampt
qtum publice
tefte <JT conftvutwtt popal«, au6turibus ponriflcibus fierl
Stbwanii DUT. 4t Dtttftatim
Ssenrum.
D E WO§ MV
tss&ff
&pauc^mbaferiffi^^^T
| | | H
U L I B.1 I.
JOl
*^«^rBV!r^VwBvsq_vf H O S T I Y M CAEXIS,
efjhtt dedicatff. C^B^r. Aflaximus Rb.'V. cap^t&* % £ ^VGT?q«£Bi«f SEQV E N T E S POSTER* ?E-j
\Horat.
P"liu'lttts^^ii^nW^^^kof^^
* R E N T , Apudeundem lib. X. c - 3 - ^ ^ ^ \Jtfdx. «rrfpw^iw.
v dedkaret, INTER©J8T |$«t, H A N C , a i t , ECO ARAM PLEBEIAE PV1
[ijVNCvrATIONEM SOtENNlVM" ^VfcRtfi^j D I C I T I A E D E D I C O . Tibullus lib. IV,
«V ^ M ^ K g E M 'TE NE N11 tttOrtttUM fffh M 16*. v. | \
I
fmim audiuiffk t ii •
ufntapqffe remauit, nc |i' ViLfcfcjffffrar/ quondam, nuttc cuftor age/ti,
tatitf-ftinpfi 8 .
r « hnS-rrumperet* ^fencci H
HAEC TIDI ' FERSPECTVS'' "TEMPtjl,
lib. (te Coniblatiyiie ad Maitiam e. jj$"V-/*jtf-J
~~^^ftrj*LPE, DICO.
MJWI/ ^mfstSt Pmf^sx^ cyi . posTfcMr&k-j
f
jsfeeg. $?£-£'83B f f i S wrf VdApr*/^tiv««; ^ w e * « T i ,
^A&ftjBpS^ALLAC.'
RF.SOtVTVi-AMOtmftfiB I
, 1h'qttamitfe
m
. AEy TIBVLLyS v
\hmti &folm
raitifiHiliH Verbaarcepn^, gemi~\
DEDJCAT YT' GjRATA SIS I DEA, MENm
interrwtmmtc-prteatiohem t
j | |
• ^Jj|ROGAT.
E
\1i0mm foue propittatti,'- «'Et.foc nimiruni funt»j
quas PJutarchUs in PubUfco!.* p . J04.*trv^/(r/«i- Wem cciam probat inlcriptio Capitolina his ver»arf ^ TW E
I appellat. 'Exj fibus: (apub". Gruter. p.XLlII.7.)
quo, non 1'ninus qu.1111 ex illis Ciceronis, ValeAECIDAE,SACRI GENERIS DECVS, HOC
|-f» & Senecc locis» pbferuandum obiter mo- M
TlB J, PR A ETOR
nep, in templorum dedicationibus poftem tene- •
"fca> fc0*Vjs ANTWT^ES DEDJGO tfSRPE^GjiftieuiiTe.
Hoc ertim Plutarchus apertei
•*|SfVV§*
Jajiic his verbis.- H#f w/x&wv «Wvr<wv «V TD Solebant autem Magiftratus, xdes arasue dediK«sr/r«>A/0V, o /*ev Cl§xrtoi, tsmntt/s yiv6uhinS\, caturi, rem prius aa Collegjum Pontificum rtfmW
. ferre, quibus,vt adeflent^denuntiari folebaeett
H -S>vte<pdtyyerc r*s
fflm
verbbrum Formula, qusc eft a Cicerone, Orafrirvr.aAaewetQuvx* Quod H |
rfone
pro domo fua,pofita, c 52.
1
& M - "gn«»cat: ^ r / « x , mquiens, H
DVM D E D I C O
ADEs, ^ U l . A i t i ,
i ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H
l l l l l i l ! VTM^ PRAEEATIS, PO-
m |
^feMOvfe I ^ N W I S .
Horat,
°
*«•
/K^WWII ahafrufirajam
tentata erant, POSTEM IAM: TJENENTl^e©*!^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
Fa^WtE^PIUEivE&.yNT.,^*
1
|
f i G t o n . Verbafotennm i*^ GoVrsEcUATio"^PERI^/Wft»-.
•
^
^ B H i H l
Qed I bonorum Cbnlecrationes, qux a TributumtiandtFormtin*
^
Pl e W s , foculo pofito, adhibito tibicine
A7"erbis porro lolennibus praibant Pontifices fiebaitt, fiia habuifle iblennia verba, idem Cice^ ^
Liuins lib. IX. c. 4 6 . dc fj^eadem declarat, c, 4 7 . Si TrAunuf PU ait,
|
Flauio: Mdem Concordia in area Pitlcani verbis uon timus prifds, & pane foletmibus bona
ciuit cuiuspkan tonfiicrarit. 0.t mpx: Jhi confutnma ittuidia nobilium dsdieaas, eoaclusque eott~\
feifit pppuU Cornelius Jiarbatus Pontifcx Mvc* Jecratio nuUwn habet iust dkakatio efi reHgiofa?
vtrba_pram^t: ctm mare maiorum nt^aret"> fi>f| Qidd ergo illa tm obteftatio tibicinitf QiiidfoConftflem aut Imperatorempvjft temptum dedicare.\cuhs?qaidpreces? quidprfcaverba volueruni?
Nec tameu VEftflis otodo, fed & MANV
VarrO IibvV» deLing.Lac c, fVfeSic enim tcdet\
FIERI dicebantur. Cicero j .
facra a Mtgi/lratuy Pontifice prseeuntc •, dedicatur*coniecranones
\
V(bs vero eos DEOICA^NDI verbo in hacre,) II. de lcgib. e$t -T^l. '^Sine vern^, quod MENS,
demonftratLiuius l i b . X ^ 10» quo Romulum
b&vx qnarutn omnium Ronm v£r> ICATA puita loquentem^inducitJ^vpfTilft -FERETRI.J
Idem in Orat. pro domo
UAEC T1B.J.-'VJfCTOR ROAiVEy^ REX REGIA blice rzuvi^Jutit.
g
AeRMA^pER^. TEMPEVMQVE IIS R E G l O i m j fiia cap.4<EJv- Ckmfuis tti^T-^z
|
!
^ftyAs M o a o AifiM'0 M E T A T V S SVH^I CONSECRASS&:' quatuafiiit conficratiott
DED'f«0, SEDEM OPlMirfjffPOHIS, Q^AE, dius lib. I. ^aft. v» (^P»
B Sn
Sacra
b) Hife#eierehJa efle viuftturi^leiuiis, illa thVcinb vlle/ltth, Cie./noDomj.tft. | e ^ u | non fitis conuenit inter vkos eruditos/, Sehvtirziia Di(T. dt Dttejtat. S*C*or.$. 16. pu')3ltvlsamf efle eaYulem, qus etiam Deiifimifi Skcromm dicatur: h. c. denaniciationcm teftHtts yralentiiusyfaftiiin. sed •BrnefltV* \
C. Ctav. Grf.i.«.ilaruit, faihun iisdem propetftbdom verbis | quibus obreftationem teu denunciarionem
pontifici>*palb^i>, faftam «onftft: adet mmii.vel poftu/o vt adjh iniki etc. qualcm forraulam Auftor
h. \.e%Cic.proDem.t.'2, eonimemorat eonfi CkX Biv. Ih M>^*a>«c"uies enim dedicantibus adefle
debebant. v. Schvvart. I. c. p\ m, 37. His iginir «jBnunciandum ewt Tolennibtts verhis, vt adeflent:
I Neque ego puto oUifttuiontm titicinb eife, cum wmendo tibicen populum a'd coiiciottelm vocarer, vt
[ «urumot Scbvy/irtim h'«. Wmum enim doceri noh potefti tjbicines adhibiros efle ad conuocandum
'^opulum! deindc obteftaMnem dici eiusmodi citationem, cancndo faftam, pofle, vix equideih animum
mducam aedere»
B A R &
io4
B R I S S 0 N II
IDCJtCI*
Sacravqcant Augufia patresjjj Augufiavocmtur M A G M £ N T V M l f f l ^ f t j $ ? B f c . A i
TZM?LA,facerdotum rite DICATA^ANV. TAMftJft-PRODE FACTVM E * T « * K ? | | Q V l S
HVJC A>AE DONVM DARE AVOEREQyE
VOLITyXICETO, EABEMQvt L S i r l D O facramm,diSia. MAGMENTVM, <p/i</? NO \*$T0*,
I ESTf\l CE¥iWAE
L«x facellorwn: w t QVID SCO$TE- LEGES WVIC'ARAE J ' T l T V L I S q y E EAEDEM
VM A D H I B E R E T V R .
S V N . T A V . f t y A E *fjflT ARAE DIANAE*'ftN
A cdium autem fncrarum Dedicarioni leges di- A V E N T I N Q . HISCH L E G I B V S , MJ*Q. K »
j » ci folitas, Plinius lib.X. ^ B 58. 11 Tra- GIONIBVS, SIC V T t ' D I X I , HAMC T I P I
ianum indicat: An putes, ait,.<?^p, c v i NVL- ARAM PRO IMP. CAESARE AVG. P . p V ? O N LAV-LEX DICTA-•, E s T , falua religione pojfe T I F I C E M A X I M O ^ l i l t V N l T I A #OTESiTA#E
transferri? Cui lic refpondet Traianus: Nec te X X X V . , R © N J . V G t , L I B E R I S , .GENTEQV E
moueat, quod LEX DEDIGATIONIS nulla repe- EIVS SENATV P O P Y t O Q V E ROM. COLONtS
ritur. Exemplum infigne ex Salonse vrbis mo? INCOLISQVE COL. J V L . PATEBiN* JYARB.
numento, quod hodicque Patauii vibtur, pro- MART. QVI SE N V M I N I E I V S IN P E R P E T V | |
feram. Id autem eft huiufmodi: L. AELIO V.kl COLENDO • O B L I G A V E R V N T ,
D E D I C O Q y E , V T \ SJES V O t E N S P R O P I T I CAESARE IMP. P. COELIO P . R BALBINO
CXdV. LEGES, n D E D I C A T I O N E «JVMWI
VIBVL*© P I O c o s s . v n .
I D . OCTOHRES
C N . D O M I T I V S VAL. I I . V I R . U, D. PRAEEVJffTE C. IVLIO SEVERO P O N T J F I C B L E GEM D I X J T j . I N EA VB^BA, QVAE INFRA
SCRIPTA SVNT.
IVPJTER OPTI.MB MAX.
CjyANDOQyE T.IBI H O D I E ARAM DABO DjEDlCABOQV-i 6 t L l S ' LEGI BVSJ|5%!LLISQyE
REGIONIBVS DABO, DEDICABOQVE» QVAS
jlHC H O D I E PALAM D I X E R O ! ffl INFIMVM
SOLVM HVIVS ARAE E S T > 4 1 QVI S HIC H O S T I A S A C R V M FAXIT», QVOD MAGMENTVM
NEC P R O T O L L A T , JDCIRCO TAMEN PROBE
FACTVM E S T O . CETERAE LEGES HVIC
ARAE EAEDEM S V N f f O , QyAE ARAE DIAN / . E S V N T 1N A V E N T I N O MONTE DICTAE.
vs, (Apud Gruter.p. CCXXLX.)
Quibus in Infcriptionibus notanda eft hnud
vulgaris MAGMENTI vox, cuius & a Varrone
lib. IV. de Lingua Lat. c. 22. & Amob.lib. VII.
aduerfiis gent. & Fefto aut potius Paullo fit
menrioi. Et Varro quidem MAGMENTVM interpretatur, cfie ex immolata hoftia defecTum iu
iecore imponendo, augendi caufa, & ita appeilatum a Magis; quod ad religionem pertinet.
Glotinrium vero vetus MAGMENTVM explicat:
E(p' § rel a7rXeeyXvm, l&iftevac l&s Qvptis
TTQcaQtgopTetf- Sed iiulitutum perfequamur.
Aliam quoque Formulam legis ditbc in Dediatione habemus in tabula, qux Romx confjiicirur, in htcc verba: BX V0TQ>svsCEPT0,
11 8 CE LEG1 BV^3^^B^-1^qiONIiVSj'*!- QVOD DIV ERAT N E G t E C T V M N E C R E U -
CVTIDIXI,
HANC
OPTIME MAXc
TlBI
ARAMJVWTER
fH^j^SSt^^SiSt^^^i.
9 IE 1 v^iE^.rpROpiTiysMfrfrj I O L L ^ G J S QVE M E J S , DECVRIONlBVSji COLONIS, I N COLIS COLONIAE MARTIAE, lvLIA<hSALONAE» 0Oj$riVGJBV$, LI.BERlSQyE N O S T R I S
D J T V M , , I N C E N D I 0 R . ARGENDORVM CAVM a ^ A y A N D O VRDS,' K R N ( M * i M , ^ I E S Aftr
I »T NE RO.N rAN 1S TEMP 0~RIE VS, E T MAC
LEGE D E D I C A T A E S T , N E C V I L J C t A V f N TRA
HOS T E R M I N O S A t D J F I C I V t a BXS T R V E R E , M A N E R E , N E G O T l A t j J , 'j$RHO>
REM F O N E R E , ALIVOVE Q.VID SERE"KE,
ET V l t ^ ^ R A E T O R , CVI HAEC BJTGIO BOft*
TI O B H E N E R I T , L I T A T V R V M & ' S g l A T ,
ALIVSVE Q y i S MAGISTRATVS VOLCANAtlBk
x. I
SEP. OMNIBVSi-ANNIS V I T V t O A p -
(ApudGruter.p.XXlIL 12.) Cuifimile aliud
1 Narbonis Martii antiquo lapide delcriptura
monumcntum j ToivJoKoylcts reprehenfionem
minime veritus, fubiungendum cenfui, propter
eam, qux inter vtramque infcriprionem inter- B I | « r VERRE. (Apud Gruter.p.LXl. j . )
cedir,,varietatem. Sic autem habet:
In aliquot plane faceUis fcriptum j . VtfYone
N A R n O N E s r S N V M I N I AVGVSTI D E D I CAVIT LEGIBVS IIS Q; 1. SS. NVMEN CAE- tefte, habcbaturt N E Qyio SCOB.TEVM ADHiBEAETVR, Quod idcirco caurum, ille lib.
SARIS AVG. P. F, QVANDO T I B I H O D I E
n
HANC ARAM DABO DEDICABOQ. HIS L E - VL;4*Li g* Eat c. 5. tradit, n^.morticinum
quid
adelTet.
Vnde Ouidius lib. I. Faft. v. 629.
GIBVS, H I S Q . REGIONIBVS DABO D E D I C A BOQ. QVAS HIC HODIE < #ALt|[fe j & V E j t a i
VTI INPIMVM SOLVM J i y i V S Q . ARAE ^ E
TVLORVMQVE EST. H
QVIS T E R G E R E ,
ORNAREi REFICERE V O t E T , QVOD J P » N E Ficn-^vsA
tu^*,'';f^a
II
NON I t t l TAS EST f N FERB*
SAC5LLO.
J^.*>.yM)LENf
pyB.O«^XANIMATA
FOCOS. C)
P A S Q V B j&iTO,
CXCV.
I• Poft Deilicationem 3 Confecrationem non port"um liic I
praeterire Cuificratimm topeotorum
poft mortem: vnde Dimi difti funr. J
Conficratia | t$7rc9itiaiS, vt G»ce vocatur, iruo riru fafta fit, locus clasficus eft apud HtroJian.W, 3. dc eo muliifcripftnuir,«juos enufatfrfric.BH/iogr.
Aat.VlII, 04. Quirconfeetari eront po^, nwrtem, dicebanrur imttr Dimot rdmfl ipfiquc eriam Dini
appellabanrar: cuius adpeUarionis exempla AuStor inira plurima attubr.,
11 •# o I M pM $'\H i 1
105
•
\m
I
CXG^. TlTYflJ AftlS jfNseRIPT/J.J
• j
citaciis, hasquoquedeprehcndimus.' S I L &ANCTO SACRVJ^k '^lVSERO, > A T R I
Aii 1i e t ' a m *<f?VLQS, IN s c R l BI' confue® •
fe,
qui caiiiam concinebant, [ob quam g ^ T O ^ V M * 3SJDJ AVGwm-E SACRVM:|
p
poficsc efleafc ; 4emonftrac Sueconhis in
1^ « a a m inueniuncur h i c verbat LrBERi J ^ T R J S
cap. 8« AddHetiam, inquiens, pro
i
-4fi>* araf iMq/hi&injcriptart on
|
Plerumque autcm fignis ^OftvM
S
PVERPERivM. Acque ica AftA- A D O P T I O -|J unlcribebacur, Qjrf $ A D E D I C A R A N T , pofueN I S , incelligi debec apud Tacicum Iib. 1«
H T| *ant, ftacueranc. Liuius lib. XXXVflL' |;,ȣ..,
, 1 1 qu£ nimii-um adopcionis ergo pofica erat. Ex- \,,£o mmoinadiin flerctiHtsiQHVM o E i ^ ^ v ,
itac & Romsc infcriptio huiufmodi:
\ Jm Decemuifonm fefponfo, &feiuges in Capiio»
*&/Q. Wv .D» P » Q / | A t V T £ AsSteQV.'Nl** # - ( | |BJ amatii. M Vn: Cornelio pojiti: CONSVLEM
B
•
JWflfoi SEVERvt I?i|_>EftTrNA^S jtrT^fc&JAr-j • B I D I S S E J infmpttim ejt. Sctcvola iri tn- Wm
g l f t l l A N T O I f t ^ I t J t i V££f{S3lX4$tfoa ET 1^-1 •tejlaniento 3 8*•§* vlc. de auro arg. leg. caputtet l A 4 AVG. E.T S. P. Q_. R. S^a^fiVS' 4HPiftG«J ftamenti referf» quQ fiauebac teflacrix, SIGNVM
N N . QPTIO SPABELLARIOftVM STATIONlS ftftLiJtrtex libris centunh | § | in-AdepatritrJua;
MARMORVM. ARAM y o s v i i v (Apud Gruce-
fatui,.tytft
^Vi^Ri^TiONB^NoMlNis SVI,
iWerdiim, V N D E P E C Y ^ I A R E D A C T A B S -
rump.XiV,j;0
Ibidem alia vifitUr his verbis!
sE^Imfcriptione declarabarur.
•
'fcfri'N0N.'.,IA'w^iij Q. WsfcQ' $Atf.y*tT-|
•
N,0 M<j PLAVIO APRO
®|
AJIAM SVA FECVNIAI y G s y i T . (p. c Viit. *5.)
Btaiv,eri
I
Eje«5v« iepte eevB&xtrt remysiai
eheeX^as, HyTrgos ritv h-e%otv ayet
Liuius lib. II.
| C * . M A j ^ m # f . J ^ t t V J A V y f «ORllA. 1St#%M Pecutiumque JiHi Cereti WnfecraJJe l 51|
ffivttbdefa$wne/fc&infrifium^
EX CA*QENIO 6E!>frvWA£' ftQff» •«., Pft. > . MARII
SIA fAWitiA DATVW.' Quodj& Dionyfius
&ASSI J N Q^VA WltryAV-JT A # N £ * r i X . , V O - l
HalicarnaC Ub. VIII. 0*40 j . recenlet his v<e(WQ svscirpf«> Mtssvs HQNESTA-MJSS*QBFE|
evrctm
|
fj«r«rov BcevatTov T 3 Ketaala, i} re
imae necretTKei(p>i, Mfitexosrov^e av&rctf o re|
eevrvs eu&f/off, e^urs w<w rtjs w*}s, Sv \M \
oov 4 nobus xaereaniuaiae %Q6vois w fAtPH |
etorifcf | H ^ e7r/ xae^tfvaa tyiijovaacv |
^ r « XatjfAeetee WfiM TO xetvt/v «^eAa/Sey ^
^ ce7iocqx<£s #p dtKKeis rt Wxm c&vi&nm te
^ leatj r » HotpiiTQt TJBVC .%eeh%iss
|
mryeae^panB $Hi\iivT#e ct<p%: Sv «eri
|
ARAM DITJ PATftl) FfcOSfcRPINAE, /NSCRJ- ec7fcee%cA. Ttaque inlcripdonem, qu« Romac
I»TAM. In nummo quodam Tiberii ara fculpca exftac in hxc verba: I M P . D I VJ P* AVCVSTVS
4-i.iuio etiam lib. XXvTH. 1 4 4 . memorisc
prbditum fflg Annibalcm m Iunonis
g|
templo aram cojtdidifle, dedicafTeque com ingenci rerum ab (e gertammfticulo, Puiucis Gjr&-J
cisque licerk infculpto» Sed &, quibus Diuis
poficaeeflent, adlcribi folitum, oftendic Valerius
Iib. JX cap. 5* Om M XXipedm
M
ait, Auho egfiJtoJFperumJh&i ^tadmaduerterunt^
eft cum hac infcriptione:
PROVIJ>ENTIAE
PON^II/feii; MAXIMVS*' IMpi JfftU CQS. < j ^
AWOVST&V In Hi/paniii lapis exftar; ctfth in» j TRIttnPOTJE.ST.JtV. E.XSTI-PE «^AMri^OBy^
icriptione bne^Wno
FVLGVRATORI ARA.
(apud Grucerum p-.XXLJ;.)-. iSfc « Athenis
m iiueripta e r j i f r ^ ^ I f l S T a . f 0E£2/< vtex
Att. ApoAol. cap» 1 ra .pitet. Quod Lucianus
in DiaWg^» qui QiXoireeTQis inicribitur, & PhiloftracusSb.Vl. de vira
II
CXC%. Jiifiriptionet
fflli®
s}GNi« aj*1
ditce. N O M J N A D*^i<HkNT,f VM w-.J
fcripto; /ttw/PEcvNfA V N D E REDA-J
OTAi ESSET*
I
^
|
ROMANySi AHHp
j«Ovd
NI^ONJS C ^ « « » j t O
^DSENTI
jl;j
I
apud Grucer. p. LXI. 1.) eredibile eft, ex M
figni cuiusdam ab Augufto conlea-ati a^Ullam
efle. Jjloc enim, quia nobis non conftat, pr^
certo ponendum non videcur, fed coniicieiidi
copiam pra:bec Sueconius ir^lug.c.57. quiAugufto Kalendis Ianuariis ftrenam in Capitoiio
etiam abfenri omnes' Roitisc; ordines iedlle nari-ac, eJtqua luomaDeorttm pretiofiflima figm
mercatus vicatim dedicab,at.
tVEORVM quoque S I O N I S iiiferipciones ffl
debancur. Plucarchus in Ciccrone, pag,
87&.K«/ r* /ueV (HyotKiAu w& t&itvces, 0 M J CXCVl3r.;j>0Ni s DEORVM wfcrlptiones tut- j
ditaft
•
Avv T^voy eX<»V ^ r^r ««uW ityuutvov hU j•
f«>! dai^peqcvTue, #tf K<fe;ftrA>A'<» Ho^lcrats, vvi- Cimiliterque
i
DONITBJ- quac hgcbantur, dica*
l ^ . hriyoa^tfiej AGHNAi i ^ M H S
11
banturj Acrabancur, infcriptiqtiesjiddi 0011«
AAKI. Boque I imile ejl Ciceronem relpe* JI fueuifle, oftendit Taciws Iib. XV/W vlt» Jpji
xiire Epiiw• lib. VII. ad At#«>\a^ait.\ |i-1J "eumpugionem, uu]vAWkipud Cnpjtotiuttijbctih
|tt«i 1LLA1' fumfcriltif, o«rr<)5 VRBIS •[»f^ itjmpjitque I fl H ! 1 w QJUf .Sueconiuii
PRAECtARAE I
: R ! P T I O N I S nwmOTm tffli\ quoque in Caligula cap. 4 4 . eutn tretf gladios
foffret. Slgndhiii pjane vulgaris intcriprio I |
fiiam pr£paratos «(ARTl VLTORI, aderat hscct / o v r , p u t » , vel I V N O N I , vel HER-J E
elogio^cQnfecrafle fcribit; Sic & Soliiius
CYI.LSACRVM: qua %quencior aJLu> nulla | J S
lulium Qclarem VENERi OENJ.TRiQf
B
H
^faccci? | choracem gemmis Bricannicis taclum, iubiecfo
O
iniefi- *l
B AJtNft$
jofli
RlSSONIl
infcriprione, dedicuTe. .-.. Ouidius lib. 1. Amor. BVLA: TiJI«SEMflM0J**,GRACCKIrCOS. Tltl(R
PERIO»' AV^PJCJJJ^jrfti LEGIP^MIXERCI^
Eleg. r i i v . 25«
^
Nm.ego viBricef kuro redimire tabetlar,
H TVSQVE P O P V L I ROM* S A R D l N l i ^
i o(S
I
Et
v E N E R J s media T Q N E R E | p
Subfcribam: VEN^fci P J » A «
[',
av.pt
H
jtifr^JJM»
. TADELLAS
1 0
I ^ G l W j t N EA P R 0 V J * C 1 A H O S T I V ^ 5
AVT Q l k P ^ A S y p R A C X X X . M J L L l i k . ^
F E L I C I S « I M C GESTA. A T Q j r | i ^ ! l > J I l i ^ ^ ^ B
N
Properrius lib. II. Eleg. 1 1 . v . 2 5 .
Magnaego D O N A ftw F I G A M , Cyth*re(jfo&-'
H
&$ji»
Talequefub noftro M V N S K E
Rt5*RliryTIS, &JtERCJT>M
S A L V y ^ - A ^ Q J E .IMCOLVMEM H ^ . | k N J S S ^
MVM WtA^DA
3 |
RVM , S V - M . M | NS :. * N , : VRBEM
g 1
•
REl^JgKCO H A N Q
| |
LAM D O N V M I O V I D E O I T .
ln io&riptione
DEDICAT.
H
carmenajt:
quadnm Romana lcgimus s^ l o %&*&}•} >. i 9 1
£ j
[gg
MlOPERTlV* AEDEM VICTO JSfRAPipi jT> AEE1V6 tt%f4I>ATEft
|
jyyTA.s-r/Toffji N O C T E Rf;clffiTv£ j PROC.AVGG. CYM tifQRlCIA
IVGE GRATJAS AGE»TES,J»QSVERV>Cr. fip»
^ H
AMAtyS.
Huiufmodi Infcriprionum folcnnia verba erant |
Et quidem fi ex t o t o fufcepto Signa ponehlC : DONVM DE0JT'5.yeV: OONVM PfQfS V I T : quibus antiqui lapides abundant, ac ple- rentur, cxprimi id titulo addito folchat. TJuius
rumque notis.hifce perfcribunrur D . D . g D . lib. XXIII. g s g s g Statualoricatar amiGta /ojji,
Mmimt
P. Sed enim huius generis infcriptiones aU- velato capite & tria Signa cum rirvhQ
»R0 MJLjJliiJVS
quot oculis fubiicere farius rueric. i^Ex earum area inferiptQ:luv:*tiTt\M
R
lergo turba has felcgi: HERCVLI ij»viCTO M. | %yi *cA$itj.jyJ TJife/?,i^*5Ji>^Q^.--'.Vfc *H!r»
CASSlVf,HORTE>«SIVS PAVtl^VS PJW^Xj*.. V O T # M V O V I S S , E . R o m c huiufmbdi inlcrjVIR SACRIS PACIVNDIS DONVM /DEDIT. | prio vifirur:. S I L V A N O . 9ANCT0 C», ^feTyiVNiySMvElljCVSE V IJjf^ALLIO. PORTiinyM
(Apud Gruterum pt2&VTL ^ > *
I H NYMMIVS" AiEXANDtR g b » ^ ( l : l > ^ j |. ^.iaCtJJtRAM' "ET «4GNVW AEN«V,M ,VO*T^ |
[l$XS I*© V | > AB Aif.Ip. -fp. XXIL £ $
I E?VA!I'QJ.PVS' CAESARiS.4A.?yy^LJ.EC353B^ J«A|J . U MjilJtTJO f , t ) S ^ ' . QRSS.|
J.) I
DOMVS A V R I F . ET CLAYDIA P A . t L A S ^ l t r Et t^i^\Qj^viq^om^i^n]tr
CVL^B-I
ET tVNAE !>ONVMi;W3%BiX«^ M 3fcKXI. Rl BV.S HVJ V S X O C f TjfcRENjri S . I CE . f T V .
H A S / P O N O ANTE TVAM T l » i ,
ii.)
n
S I G N V j ^ , ; J B 7 » . B A S I & t k V O T ^ SySC
O .QE
s v o P O S V I T . (p. IX. 5.). In Hifpaiua vero
POMPEIVS APPIVSf jFAV^TlNVSVVCi.FHji
exllat luiiufiiiodi iidcriprio^j. Qj
S(
VR. N . D 7 I £ i j i t l C I T E R I N ; C A P J T O L L O
W L N E R E SERVATVS « E R C V L I DEO
^
HERCVLI- V I C T O R I I P Q L L E N T l , ^ H
OTO SlGtHfVM AEREVM E X VOTO 1 f Q ^ Y J T
I N V I C T O JD&NVIA ^ J J D I T ' t i i £ , M K i C * § < - 1
P R Q P E MAJtTEM ARtQEIfTEVM i p t ^SAGNA
XLVtL I
$ed & l | | | p
huiufmodi Tituhis iidcriptus eit: ANtf AE.VS JMLA- j ARA fp.vXiiVIII. j.JVV&Qinx iwm hxc: T .
C I D I v i r'HERC^i.1
HLIV.4.):
DONVM^TliDr.
CXCVHL1 CAVVX ., D 0 N 1
plerumque
D ATJ
(p.
AVRELiy.S AVG. LIB^ DIOSCORVS /VOTVM
A
S A N C T Q O B PROG£SS\ . SVOS
|
C V M 1 9 H . E R I A N l C E CONJ.VGjJ|™BAVJtEL 1 O DJ O S C O R 0 . .'. . v : . m l CT Oli I ^ B > ' ? I
I
t$pfi$b
L i m j b D..(p. LXX. J i j £ t a l i ^ :
g
^
SANCTO SACR. S E X . COELIVS. P R I M I ^ V V S *ET P V B j a i j f A * A l « T * t t A . V O T O
Q
uinetiam caula doni dati rirulo plenimquc
^ljcompreliend^atur. Quod fignificat.Ttbullus Hb. L Eleg.9. v. 8i* cum ait:
||
I
QVE MERENTI PtXA, N ^ R E T CASVS | | | A
PALMA M E O S .
Id quod lequens infcripriQ te- j
ftatur: M i N E R y A E M f r a H CORLlAj^fcIj*<NA^ INpV^OE*}TsIA I ^ ^ J C l N A R , Y M ^ j i j > S j I
I i N F I R M r T A T E '6JLAY.I»ti"BERATA D £ P , : ?ki
alibi: S O I T SACRVM F ^ ^ S A I / Y T E Q ^ ? P v - I
L I A N I PR/ V R . J N I l A E I ^ A ^ N O N i l ^ . ^ ^ E t £ ) V S BALBILLVS S. SOL. D E D . . X ! JJUTXAL. I
FEBR, L . A N N 1 Q FABIANO M. N O N I O M V -
I
(p.LXV87i.)
K
.c^ccix. p ° > f ^ ^ ^ ^ ^ 8 F
;• J V E S T A L I C A H l « N D A . I ^
E^VINARJHYS^.
H
^*ecvero
H
sterire pofium, quai'.
laxnuiarn
H• qua I
Ponrifex in virgine Y li capienda vte|
quatn 1 9 GcIIius libtlL MoA. Atricar. f ^ ^ K ^
ex Fabii Picloris lib. L ekcerptam aj) obu>iioHis
CJ ANO cosjC (apud
irl p. LXXXL 9.) I iniuriA. Ymdicauit, En [ huiuimodi: SACEKItero rucc: irMjr*, C A E S H WB VI f.AVQfcfcTvs DOTEiM,VESJAi
I
^ AES/ACRA PAff» '
PQNTItEK MAX|MYS^MP.
U I . .CI^a?XI.
Q V A E . I V S ii r S A C I R D O T E M VI • M-EM
| T R J I K ^ f f T , X I V . . AEGY$TO '
l»'^4j^t^A-\ PAQEI
I ' R O POPVLO R O M . Q V l i J t l H '
T E M > O J » V t I ROM. REbJ&p^A SOLI DOHVM j VT fLVfM) O P T l M A t E G i . i \ T * , P t A t l f e
D E D I T . C . 2 g . (ibidem p . e^d. 1.) Rcfertuf &
aLiuio lib.XLI. c 2 8 . huiduiooi D O N I T A -
AMAtAiCApro^ Naro, I I icgcbantur }£*
ftales/cAPj proprie uicc>ujwr, cui vetbQ-fe*
•
| 3 ?
1 1 i
1.
_R
culiarem in hac t e Jdcurn fuiflc CJiirius Forto1D7
njujanus Ub^ni^lptecQrtcor.'no|9C:
Vifi,t^, [Jtt^pu&tam.Jtaquevovtt:$yMUTinvs
H
Vifffitorem txiervu dicat, Flaminem iutooi» • r »yirC)IS^V»»ERSEO#ife- AEQVVM
tfVif, VEST A Evy111 $ N 6M C APTAM | Clljus « 0 Awr ^ ™ I G i ^ 0 ^ O T 1 | H 0 „ /
loquucioms «liquoc exempla |
1 de Verfeoiv JUax.lunoitemque ac Mmeruam'Mcrosque Deos\
/qjua: ad IUJ pcrtlnont Signi/lcar. actuli, quibus & M
^T^^^^mfideni^falutandosibo.
Quocirca Cicero | ii s , q u a s edJt),M| fc
hxc qux fequuncur accedent. Tacirus lijb, IT.
«.putpomc hb.Il. c.,8. H
H
H
MTENTO.
Eodemque
bb.
c.
•
*
W t » S i ,
v^ii^TNfM ra kaimOma.
Idem l | |
cap.
,<5.* Decrctum Coruelur virgm, quartn locum rffc, PESTtfaytoQyE P I B U V M RATIO 1
ScMtw:&A*i*B*r?R.
£ t Ifb. XV". cJ&g» T_9is- • I
**WfcM IIABET
tI
J
[ E T JV1 .
funBaque wrm 'Vefialis talia! ihcuitus locum cioRVM. Q o o r a ^ vocabulorum comuncUo
i l
Corntjia exfamiHa Cojforum c I P T 1 EST1. Sue- 'obleruanda eft. j ^ g Iib. VI. 1 1
I mox: §
H H
soniu? in Augufto cap. | | | | Sed £? commoda H '''^M^litibue^
, V
^ A R E <*iured®my
cumquisiureli.
auxit pnrcipue VtJkAium virgintim, cunujue in de~ •
mortuct loem aJUua smm oporteret. PrudenC A N T , mquir, benmokman cotuertatib, non M
tlus lib. U. cootra Symmnch. v. 94$!*
tnumcorum
XMdvfr
i>ic,TVR. Et moxAcprinmmparua
U-neris CAPJ.VN/TVU ab
1 VRGARE m
^
H
wrwar, « o n
^ m
Quanquam _. vfe$TA$EM LEG ERE , Liuius lib.
1 OPERE ARgriMEt. g 2 0 . Jemel atque*iccrum dixic. Sed &
S BI H H ^
j * S K T J Mdmonith folennis. P R A E _
FLAMEN I Ponriiice Max. dicebatur, & ita Li^
§ IAMI.TATCtR ES , oaiI
| | | • ^ V ^ I L c $. & Valerius Maximus lib.
Q
u
i
n
e
r
i
a
m
Feriis publicisance Flamines quoA
VI. cap. p . Joquuntur.. Quem & jNAV-tyRA^
dam
uiceflifle,
•«& opere abflinere moneTVTM ftifle Liuius Bb. XXV0. c. $.*& XLI. c
2g. &Oellius Tib_£y. « . « 7 . docenr. PonrJr p J « * b SexcusPomp. lib.XIV. tradit. P R A E C I ^
ficern vero Max.in wtV^NAWBVS verba hax MiTATOR ES ,a.c,vel»tdHtegunt, Prceclamitavflirpaflej VIGILASNE »EyM.4SENS?Scruiifs toresd,cuntur.,qut fhminibus, Diaii, Quirimn
pvn7;'
,in lib. II. ..sneld. notac. idenj in X. vEneid. Mirtuut^arttecedcntesmlamant,FER,,S
V
S ES
v» 228- ad eum verium: I * w «V*fli»V Vtgilasne
OPERE"
Deum gens I V&biiMt*Jbnt facrorum. • Wm
Mgiofum efi\
virgines Vrftff cerfadis ibant ad Rigemfacrorum, V^ ^opusfmmtemmH
•
€r' dicebant: VIGILASNE REX?.VJGILA. Idem
Z£L* ? wmmm
^ r pmuvttebtmturf |
in lib. VIII. v« 3^ _€neid. ad ca verba: /#$&•?
impulit arma. JHbic,sit,adpeditefpertinet. Wm •"SEtlautemjacrarum. ]Nam ir jpii belti fufceperat 0*ram,Jacrarium Mtrtix mgreflus, primo /lawlo^j
commouebat, pofi hafiamfimulachri ipfius, diaiffi^
P
_&»**£*
H _ ^ H I
H
i
OPERE «ftf
^H i^H B H w
|
H
™'a/y^1utF/'M"diebusfiant
fenaspotluant.
^uapropter &
'Pontijkes^
• = foJbriit inperandis, ABST, N E H E N T ficatur, pramttere Catatores | /7,/«,/ 1 M f
l g T i « V i ; » T » . , i v i c « i > ediccbatur
Pro negatiojHo^ipforum ocJos
&DZZZ
per pra-conem.
rvnvnasattamment.
Feriw etum operte Dcoru^n
p i a n e | Feriis unperai(lisv H H T I B V S E T
credHcefunt. Quod Macrobius H
•
I . , y f , G i , s A j , S T » " E R E T ^ . p e r p r x c o « e m Saturnal. cap. f6. memorat | | v e r b j s .
AdR'
edic, fohctun Ocero m,. | deDiuinac. cap.45. mabant autemfacerMm, poUuifmas, R
^
doeet. Promde Onidius Gb. •
•
I 3 j conceptisque M aUquod JicreU
FrccLasl
de^ernsCalendarum IanuarUrwmagens:
^ITE , » U , J A C £ M T i b t a » ^ H l ^ A ( l v E
\^^^.^^frmollm.demmHaiait
ne
B
PROTjtNVS ABStNlff
. f l ^ H ^ ^ H rece"fens.in
p R G I ^ . F F E R 0*VS^,VIDA 1 1 1
HB
GVft^WM.
P
« •
i A v * J « « ' ve°v*r**un; aic,
^ ^ ^ M X. Epigrammac. 87. v. 4.
J
H
H
£ * * • I 3 . toimis lcOi/terniis,
B ! n / F p ^ n w n a pep W dies •
mntj r « K « " T * ^ ; ^ rei racionem
cum ,nimias quoqtoe beqigne I comicer fermo- moxreddens: H M
T «| i |
H
nes habicos, , v « C | I S Q V E fl l I T I t V f
| | «ieeu«v T* TOIV
1 » » T e «-^ » __„ V '
PERATVMfiiuTe,icribit. Apud eundem libj
K V n L c i f t t o i o » ^ f ^ i n q u i c , 2»#.
•H~
gs xaa ^ftTacyctfV
? ratn
H ™ ' ««V»; I ^ ^ f f l Bmnibak(f\ K
^art/mgmenfibtisfigms «flqfr. 1 Q g H
i
II *•*,«» H 3 *•*"«* HHI
l i ^ iau<rw
*"*» ^fe8ra/>
H »* •
IH11 ^ H
««^«fi
TC(£'
-
BARN.
111
B R I S S O N I I
? i&ovs rous UfHffitus 7tcc*tx,ovrets. Ex inquieus, Aes mrnfium nommati •BBu|3 ab n
quorum locorum collatione efncitur, quos Fe- quodhisdiebus CALENTVR rms mtnfu Nona 9
ftusPomp.
P R A E C t A M I T A T O R E S , v c ! PRAE-| Pontificibus, fm,ri>?A« AE NE A N SEPT I M A- |
Copkolio,incvriaCalabrat
CIAMITATORES vocat, eos a Seruio CALA- tiszjhitfutura,»
TORES, a Macrobio PRAECONES, aPlutarcho Jic diave: QV I N cxy | (aut vt alii legunt, ^ K N liT^NO NOVELLA :
M
xrjfuKflJc appcllari.
Kj i
(aut vt alii legunt,
^ ) KALO^IVNO^OI
CCIL Alia quadam falermia PontificumVELLA. Sunt tamen, quibus placeatita emenverba, M FERIAS C O N C I P I E N D I , dari: D I E S T E o«yiNCiyE KALo,'tvNO u6-\
H
item NONAS' I N D I C E N D I For- VELLA: SEPTEM OIl?TE K-ALO^, IV*p*Nb-1
mula. LOCORVM SACKORVM no-
tnina PoHtifualis erant obferuationis. Alia, quoque plurima e Ponttficum adytis
T J O N T I F I C V M etiam folennia verba hxc prompw verba Arnobius lib. VIL aduerfi gent.
erant: NAPVKAS N E C T J T O : quo dicto in medium proferfe Denique nomina iacrorum
funiculos exftramentisfactas Feftus Pomp. fbri- locorum fiib congrua proprietatc profene,Ponbit. In vrbe quoque condenda, SIS^TERE1 tificalem obferuationem efle, Macrobius Vib^ TJL
FANA, cumdicebant, fignificabant loca in op- cap. 4. tradit. Locorum vero iacrorum hasex
pido futurorum fanorum conftitucrc, vrflecli- Varrottt?» Gellio, Fefto»Macrobio, CorneliO,
fternia certis locis & Diis habcre. Ex Pontifi- Frqntbne & aliis, diflerentias obfcmauiV i DicCcum autem commentariis Pliniuslib. XVllLcap. bant enim AEDEs, T E ^ L A , DE&VBRA, FA^2. hxc vcrba citat: AVGVRIO CANARIO A- ^IA^ SACELLA, CELLASt^ACRARlA, TE&4,
G E N D O DIES CONSTITVANTV-R PRJVS-! VAVISSAS. ^ColIegii euam Pontificum DecreQVAM FRVMENTA VAGINAS E X V A N T , ET tum quoddam Gellius Ub.*IV. cap. 6. «x quinto
ANTEQVAM INJVAOINAS P E R V E N I A N T T I I : j librorum Atteii Capitonis, quos de lure PontiCOMPITALIORVM vcro Ferias, quas quot- ficio fcripferat, literis confignatum reliquit.
annis concipi fblitas Varro lib. V. de Lingua
CCnLAvGVRALisdfniifl/wiAirALio g
l.at. c 3. fcribit, quibusnam verbis olim Prxtor
condperct, A. Gellius lib.X. Cap. 24. docet. p x AVGVRALI yew> difciplina illud animadlusautemerit, ak,perpetua veterum confiatudmis uerd, Augures cum de cclo ibniarent, &
demonjlranda gratia, verba foleania Pratoris poaliquid comperirent, quod rcm fufceptam dirinere,quibus more maiorwn ferias rottcipere folet,
meret, id duobus his verbis, ALlo DiE,denunqua appellantur Compitalia. Eaverbahacjunt: tiafle. d) CiCero IL in Anton. Orafi c 3.3»
negotio bonus Augur* JLalium
|>
DIE N O N l POP, ROM. QVIR I T I B V s J c O M - C
PITALIA E R V N T / Q V A N D O CONCEPTA FV- ^ALIC DiE, hiquit, Etpaullo poft: Sed Ji niERiNT|NEFA&i^Jdem ipfiim Macrobius jib. hil eft, xam Augpr hirvmbis mmtiatfl quibus nunI. Saturnal. cap. 4. paullo diuerfis verbis refert. tiajk, confieor ie» wm ALTO |>4«» tSxtriSjJbCScero lib. II. de Legibus c
Reliquas etiam Ferias conceptiUascertis ac fi>i brium nmfuijfi.
lcnnihus verbis, qux LEGITIMA Ouidius ap- 112' Qtiidgrduius, quam remfufceptam dmmi,
pellat, concipi confueuifle I apparet ex bis verfi~ fivnus Augur; ALIO D I E ; dixmt? Liuius lil».
bus, lib. II. Faft. v. 527. f.
' Vni. c 2.3. Nec quemquam mortakvm exfiare \
Curio L E G I T I M I S tunc I-OKNACALIA quife vidij/e, aat audiuiffe quid dicat, quod A VSPIH
' "vfe»BIS
BK C I V * $ * b l R l M E R E T .
MAXIMVS
INDICIT,ntejtatafacrafacil.
CCIV. AVGVRIVM SALVTIS , & tias
Varro Ub. V. de Lingua Lat. c 3. REX CVM
Formuta.
TS.V.1 tdf-menflruas nonis Fcbruariit EDICIT,
kunc diem (vidclicet Lupcrcaliorum) FEBRV- O i s confequens eft, vt AVGVR»VM, quotlsA^LVTis vocabatur„attingam: cuius Cisero,
ATV M appellai. Ad Feriarum quoque fblennia verba pertinent, qux Amobius Iib. VIL ad- lib. I. n Diuinat. c 47, meminit. Quod louuerfus gent. vehit ex communi Gcntilium fer- go tempore intermiflum Auguftus, tcftibus'Sue- n
mone, recitat. LAvAT-fp' DEVM MATRIS, tonio ctp. 11. & Dione lib. LL 0*^24. rcfti|. E S T H O D I E : 1 O V l s T l f e v L V M , CRAS
§K- ruit. - Tacitus etiam tib. XII. c 3 3 . idcm AuAESCVLAPi 1 GERJTVR» CEEBllIlXTVRCtyi; gurium quinque & viginti annis omiflum repeo
|£liN DEMl A : L E C T I - S T E R N ^ M . C E R E R l S ac continuari placuifle, tradit. Dequopionic 8 |
EKIT IDIBVS P K O X I M t S ! T E L L V R J S J $jrA- lib. XXXVII. p. 4 0 . vetba, qua: ad eius copii|'TW.is EST.' D. Ambrofius ffj Epift. ad Co- tionem explicarionemque pertinent, fubiiciam:
rinth. I. cap. 6. Aut iudicempubticum, tai dkii» olwmriM, ait, T^S vy&ue oivopuaitivoy fuufolet: HODIE D.IE> SACUORVM EST ; ivs reictr ? « rfc7t@* «yi, ittsl* rn» «%w»«' *»'D 1 c 1 N o » ^ O T E * T . jQuin & menfium No- T^eTtet o-Qh/v 0 Stot vylace» TCU inftai eiirtiaeei'
nas certis & couccptis verbis calari folitas, Var- eoe M uru}vt£o*i asrvfiti dvrtp, fflffl trvyxo»yateaiu. e) In eius pocro
I
ro lib. V» de Lingua Lat. c 4 . docet. JPrimi, £$
d) Nnncittio dicebatur Crc. Pbil. H, y.fptBio auter
£ cum de calo feruarent.
r) dt Salatis augurio v. Tommt. & Ctfaub. zdSuct.
u®
iiBmltng*r.dtatf/fie. tf Wgm 11^«
DE
F O R M V L I S
L I D. I.
10$
adicripta fuifTc hto^verba j SRAETORES, M&- «I^W re o* Auguribus ad Senatum relata, iuffu
ij|MH
tTt-i non|na!c colligere vj-j \eiut C. PigiUiu e Gal/ia, Scipio Nafica e Corfica
«feor, ex eo, quodFeih» Pomp. lib. XI.fcribifjV.I Jionum redieruttt, & fe Confulatn
I
MwimuittPrataretn: ProcoUegioAuguruindeer^r | |ld quod paullo plenius, ac ium» Plutarcbus in
1 tum eji, quod in SA(.VTIS angtirio
1 Marcello p. 300. enarrat in hunc modum. T<H
M I N O R E S appetlantur,non a d 9 /3^i(§)- ttv Eep.7tP0Vics ohtiiei^e ftev
i
tem,fcdadvim imperii pertinere. f)
\TyAiriavcc NXO-IKXV, m Teiiov MOIPKIOV il\8n | |
fxevruv ttvrZv i7totPX'*S, |S rfocTevpoclnufc
\v7toftvtif*eca(v 1 ivrvxw
SVPSV tiyvotjpivov v(f>'
QV i D FXCTVM ESSE. Quadam **&•) m.
n rxv •ttaiTPi&v, m oi TOISTOV'
*
* *TABc 11 £?" I f o N i s /on» emendan- \*$Xav iir OPVIOIV xxOtfgopevos, ej-ce vroheve
fctfV , -St 4% | tECB CVRIATA tn| WM m axtivijv ptept&oifAivw inr' ttirlets Iivoe
H
AdqpHonibut otferuntio.
B
WMt a
yeyovirm otiueieev
;
\
il
& Augurum folennis pronunriatio: v i - i7tuve\3etv ets Ttohiv, ei<pSvot/ e%i>tf» re
1
TIO MAGIS*RATVM CR£AT$jkf, VITridl puaxfiivov ofxtiuot M AuB&v'irepov,l£ §
s
DIEM SJICTAM; I V I i I | H T AB E RNACVXVM aereu raffl Seoiv xxtiis i£ v7rafx^ '
1 °*'
c AFTVM. Donatus in Prolog. Hecyrx, ad ea \M
oos &/«. rov TipePiov, Mffis,r£> eivrS
verba: Fhium& calamitdt: Bene, sXttfecun- IH
#weo«£* r * ' s ' ^t]u,ev8s VTTUTOVS»
dtm Augurtt. CVATIVM e»«m ($»-j|£ tonet,tan-\
S H ffl ro ^
j eiveveyne 7tqls
*»/», VtTlVti
ET* O^AM^tTAS1 ^ /QWf ' # | \r$v avyK\tjrov, | gfi g Kctrelpgovticre rS xotTet
IgmmSnet fimul & etiam fulminet.
E t m o x : fAiKfav ttrtos id^eiueCTos, «'&' eypxyf/e ro7s oivg
Trarulatio efi ab AugttrioWm,Vi*lo
CREATI apccirt, Keif Jxeivei rois lzr«f %<W
dicufttur CONSVI.JES. Liuius lib. XXIII. c 1 1 . ^xv^Bov
eis Wfffil, TX^V U Kxri9evro rrp
deJWarcello: €)«' «f«»/» ConfuJatum cuftt tottuif eipxjv.
Quem Plutarchi locum eo Jubentius
[^pf, oocatiAugurej, vi^fjfo CREATvsAr VTJDERI, ^.^etuli, quod inde maculam eluere tentabo, quc
Iprommtiarunt, Idem Hb. IV. i.J5. Non ta- 3n e 0 pcnirus infeditatque inueterauit. Nam
\men pro finnato iamjietit MACISTRATVS eiur ^uent fenfum habent hxc: teo^ ^fixrevftxriiut, quia tertio mcnfe, auam inieTtmt, Augurum Wji vTtofAvriixotan ivrvxw? Perlpicuuni fiquiijdecretOi proindeac V I T I O CREAVA, hmore
^P^jfflg^^^^^^^^^lmmKli^i^^iilffl^
iere, quod C. Curiatitu, qui comitUt eorum pra- Augurales libros inipexiu^e: quod & Cicero lib.
Jiierat I NoirltficTE^TABERNACHVM CR»- II. de Nat. Deor. c 4 . de ipib loquens, teftatur S
mkstr» !^Mc,m fib. Vtll» %r2h | J H ^ 2 \PoJl autrn, inquiens, (tfcprouittcia titterar ad
|i
^.DiSntore comitiaftmt hnbita, quia, VITXO N E \coUeghm mfit>fe} cum legeret Hbrpt*.
CRfiATVS &$ET,*i~d)fi[iiifitionem}anit. *%fl^ effi\ VlVi& ««fil T I B E R N A C V t ^ M CAFTVM
/Wti Auguret, vyriosvM. y i p k s j bjQTATp- J^j^.'« Aor/w- Scipionis, quod, cumpomoerium poBEM, prommtiarantl Wem lib. XLI. c I g. A Jkn ifttrajet habendi Settatus caufct, in redeundo
Petilio, I D V I T I O tAti1?vtt, pqften Augttres twnidempontarium trctnfiret, atfpicari effet obii^pondermt.
.Ei^ib. X L V / c i i . lamprinuim, tiu.iftaque, V I T I O CREATOS ^
CoJfAugucum Itgiottibus ad conuemendum diem dixit, tum ath res rm ad Senatum. Senatus, vt abdicarent ConJpicata tetnplm intrauit^'Snrio
D I E M gfc- fulesrattditauerunt. Quodtamenillisverbisuon
TS&M EME-Auguret, eumad eot ejftt rtdatimt, ^gnificarur. Deinde, quis uon videt, qugm inH
Gieero in Orat. de Haruipic Re- congrue copula, KX) ad eam orationem conJionlis c*-a|i^ Augmt interrogabat, queeita iungendam /it interpoiita ? Quamobrem <ic$la$em).
M^iTioMae/pJdicebant.
Ideia ^ 1 1 * ^ ; jg^JM 8 ^ L ^ ^ ^ J f i P J i ^ ^ « i »
Flibil.de Diuinat. c 17. /Qpidi qnod
M 1 exovrm xvrxv s7rxPXMi K*i ^etTov, ptxvrt1fcriptum cjt de^kerio.0race^non
&
um
| vmofiMi\futstv evrvxoiv. Nam Gracchum Aum Arufpicum difdptmam tomj^opat? qui aim rk^ gurem fuiile vel vnus Cicero lib. II.Epiih 2.ad
& locuples teftis eA. H u i c l i o
^ffl
y i t i » CBjisBET, g) Wmm j ^
"Wiod nuu/picato Pojiimiufoiransgreflus efjet,\ adhne eiTatum in Dione ofim deprehendi lib,
wm Confuabut rogatuSt habaif, Idem lib. II. XXXVU.p. 53. quo I I adoptione Clodii agens,
ideo eam reprobaram ait, quod more maiorum
i gutus, quod tum Auguret indicaffent v 1 T I O C 111facla nonellet: cuius rci hanc rationem reddit:
ATOS ES9B, magi/lrOtv (ibdicaueruntt Hoc ivyxp m eio-tpofot 7«? •SPXT«»IIKS mts ftovus
d
Maximus Iib. I. cap. t . refert Iiis Jjtfv ylvsiS-otf. " Vhi inrei-pres ^PXTIUIIKS legit,
I
Tiberio enhiiGracclio ad collegiumAu- atquefta,vertit. Equidcm Curiata lege adoguriiin Stieris ex prouintta miffis, quibtu figtiifica- ptionem faclgm» alias Icgi, militari nufquam.
batfe, I
~ros ad Jacra populi pertinentes M Suetonius m Augufto cap. 6f,
wpp-gereffijn:
fffll
"tyw($$w®$V&™^^
•
quce WMmflm^fjptim^mfbra
Wm CV*IATA*I Tacitus Iib.I.
0'f
Hiilor.
f) conf. PenttMi 1 dt Prtter. 1.1 4 - 1 *• R j ^ .
I capicndi locus claificus «ft apud Dionyf. Halic. Lib. | />. Sr. cf. Otftuh. ad
»i
1 19
^_^_^_^^_^_^_i
H i f l o r . c ifr>
Si
tepriuatus
m
jtnulejjl,
*\% ifle, quod nos Jtaffim
prgctym*
L E U E GVRJATA
N E I v i S E A V S P J C J V » OBVElVlAaf^ VT I W ,
. Gel- IVTENT^ 1 V B E A N T 0 ^ i V N G E A & j L ' £ n n t K
apud Pontifices, vt moris efl^adoptartnu.
Jhis lib. V. cap. 1o. Sed adrogotiones noa teme- »n Aufpiciis trita vetba IMBC: A O O I X I ^ A V I S :
te, mt exphrate comnsttmtvr._
Nam C O M J - quibus, l«tum euentum prxdixifle ai2ftnr iignit
TJA etiam arbitris Pontificibus prabentur, qva\
ficabanti.^ Seneca Hb. de Brcuitate viBB, H 1 4 .
CVRIATA appeUantur., .*. Itaque legendum efle
Hoc fctri magis prodefi, quam Autntimmmnnon dubito: (p^ctT^iotrotM vcuov. AV A Quod
tem extra pommum | ^ H vt itte njjfrmabat prstaltcr eiufdem aucWis tocus lib. XXXIX. p . 1 0 7 .
pter alteram & duabuscmfis: aut quod plebs eo
liquido & perfpicue comprobat, ii\ quo ita eft:
fecej/ifiit, aut quod Himo aufpicante ifio hco AVES
TitV Hj§! ei<s<po(Uir T 5 (PfcttfixTntS vc/4eu, 9T»f*
N.ON ADDixi$SEN?»Afl Sic enim legendum.
»v e* TOJV iWetTfiJojv w H *TA»!S©« ijretfo/tjlo,
WKBjBS^
^ l
ojf 8K «v Tcir wPiou-hois ir. TUV Liuius lib.XXVn.cj$..-W»^'o
quam
egrederctur
ab
TarntOf
AVI«
Sugj atque
•nuxqim %ae\ois ittr&iVT@« U T 5 , Tijy (JI?/I«£Idem lib. XXH.
%'iotv ru KAojjiou 5*
Ifl | ^ |
K « T » iterum tian AODIX^JW^NT.
tt^paati,
TryjtlKlOtV 1111
KofTe Aue hiyaiv [ tt% c icv ra! c. 4 2 , Pkailust Sffl «'» fuafponte
pulli I
AVSPJCIO N O N A D D i a t f W ^ H T .
avjtffr Tijs /jteTot<ioi<t8oi>s eturS K <|e TCV «JUIFcAus
.P^mpeius:
fa~vttbo: Pratorj. Jtpqtiet
Ao» mtqowopuos Aey*vu/4*W, ilylts TI T»V ev
«UT»? T«fCt%$t-vT«v vo/i/^eo&oJ/' H
iisetae quoanno JRumanos Imperatores ad cxercitum ttdtti
oporterettylu Nominis Latini, cottnJturet mftros
SlOt T£T8 TOVS 7lOVTi<PlKOtS TO Wpl(p(§h. 01, US
in Capitalio afak oritnte au/pidis optrm
darijbKj oo-jov I /3//3IJAOV ov, «Troo^SvoJf. ^ Q u i b u s verlitos* . Vbi A V E S A D D J X I S S E N T , miBtm ilbjs Ciceroiiis Orarionem pro domo iua ad Ponlum, qui a commmi Latio miffits ejfet, illum, quem
tirlces hnbitam I qu© hodieque exftat, Dio d e AV ES AD D 1 x t R A & T ^. Prcctorcm falutart Jbfignat, in qua ille adoptionem Clodii valde inlitunu'^Hinc,
AD»iOEK5ways A v s p i c n s ,
feclatur, m eaque facienda Jion efle morem a
dixii;,C6rn. Tacitus libr. II. c. 1 4 . CicerQ.eriam
maioribus craditum obferuatum, nec cauiac coex Augunili difcipDna h a x in Ornc in Vitut.
gnitionem/ qpx adhiberi apud Ppntifices debuec. 8- profert. Vtrum decreturvs fiuris, idquod
rat, intercefliflc oftendit. C..13. Qvodeji, |
Auqurts omnts tfque a Romulo n
| i£>*
Pontjfices, fot a&optionis? nempe vt is adoptet
qui ntque procreare' iam liberos pojfit; & cum V^S I>VI.GEMTE AG,I p V M ROPVLO jfEFAS
C. X8* Ltaque
patueriti.fit
expertus: qwtdeinde cauffa cuique ESSE. Idem lib.II. de 1
Jit adoptionis, qua ratjo generum ac dignitatis, in nofiHs commcntams Jcnptunt habemus: JOVE
qua- facrorum, quari a Pontificum collegio folet. TONAJ^.'9 E l P V t G V R A N T E , G O M I T I ^ J P O Quidefl horwn m ifta adoptiotie quafitum?- E t Vjfil I A B E R E N&7AS E 4 S E , Idem lib. II. de
pnullo poft: Quodiedete
C V R I A T A J U S X lata Natur. DepriJtf-Sr Hunc:jfugurts noflri, tum
effit dicatur, audes negare de ccelo effit fmtattan?
Appianus lib.ITL Bell. ciuil. p . 5 8 6 . de Oclauio & auguralia vetba | RATVM ^Ec^&'.^r7Cicero
Gclare,» AOTO eJe TUV BvaiaHv eetvrev eiaiitem- lib; | de Diuinat. c. 3 9 . Qwa? Atuprt
cvr a
To TU TTflSTf I CtuBlS KflCTOt VCJrfOV K«(i|«TI0V' fci
dextra
H ajuvflra cornix F A C I A T R A T V M . ?
0 ESS TS dij'/40u y«yveo9*/ TIJV diaiv,
KtSficts Idem lib. II. c. 3 8* Cur autem aliis a'j/extra,
1 «to/ww efl auibus% V T R A T V M ; > V yoip ss /aefij rois (Pvhois n TOUC tjjj/ious- oietieevv- _pfiV.a
•TagzK^
wf B&ttMtf «Kojglwari (Polvou (pqct- jns|«iyjtf»ACERt P O S S I N T ? Paulhis: AuguTfias' t7tnop^TaT(^>
MM__a 2_®_Wi
_M, ___W£_\
^ ^ ^
«TOJ; ewi Tft» ot7raT0fo»v Kjt/ ouvoevToJ/ B
g auibus ^gtiificatus efl, Jic diSus: Jiue 00 auium
fej
igct T^?g yvno"40iir 7roMO*iv ^ ^ v TOUC O ^ gujla^i: quia aues pqfla 10 R A T V M FEpERE.
* Eojcme allufifle Cha:ream in Calicitbc cxde
7ev«f T w i ^ ^ ^ ^ B KP^ ^ g
.-*. At
noii dubito. Nanv-cum Sabinus fubmota per
quam illc K&fioeVioV) eandem Dio vbique t^poeconfcios centuriones turba fignum, more miU-1
TCJccfiKov appcllat. Sic euim alias lib. XXXLX.
tia^ a Caio petiiflet, Caiuique Iouem daret, exp. I i I. 0 ycef KA.4JJ101:
8 ht\ 7t)\eiov isoVQin,
cbmaiTe Chxrea fertur: .ACCIPE RATVM; 'vt
«c eSlaTivttPATflATIKON NOMON!
eft I SOetonio in Caligula cap. cg» ^ ^ ^ ^ g
^ H
Wcm lib. XL. Airiev 1 «ri TON NOEx Auguralibus autem Formulis |
qucMON ei UWOJTOI § ON GPATPIATIKON rfk
dam
hiuc
inde
collec^a
adicribam.
\6uro
lib«
V.
c(revitvexdeio-a.v. Et lib. XLV, n 308- KOJ/ TIV
Lat. c. 2_\i*JBc Auguw- dicmt: s i
NOMON TON <DPATPIATIKON
eir^tfiju- de I
vov leafl' I T«V «Wcnjo-iy aurS TIJV g Toi T* M I H I A V C T O R KJI^VERB.I. Cbariiius Sofipater Ub. 1 JPorphurio ex Verrio & Ftfloi
htjh*gaffl
inquit, libris ka eft, S A N E «AHtff 9
C C V L Vffio S C I E N T f A E ' AVGVKALIS Vtr- t2yE. Exquibus Charifii vcrbis* itmda Pauba m\ Formulce.
I Epitomc, aUquatenus expleri Fefii lacuna po/yawFl-VM erijun, ideft, Iocum AuguA | | porro Auguralis {clenrix verba
^1teft.
^^^^^^———
cettis conceptisque o^biiitlain
**" lib.IL de Diuinat. c . 3 6 . nos docetw
^ ^rii^ caula
^ ^ 91
i j ^ J verbis
h) Atque hanc conieduram n
a /IffJNMroV.C.
tu-mat Coi. Mediceus, vn«le m textum
recepta cft
D m F 0 R 381115 S
L I B. I.
MI
Vfir^Bs'finlrum fui,^i VarroUb..lft. de Ling.
m
B c. 2. teftaoir?' Conceprum autem verbis & PENNAM auis obferuatamfignificat,v.vyo.
non iifdcm vjbuequaque, idem aucior
^ ^ M
SERVATAE, PENNAt» dtXtt AVIS.
eorumque Foftfttilam quandam adfert, in cuitts
Seruata enim jw/Jj dixit eadem forma, qua Ci1
aqunm mihi hxrere fateor, /) H
Npero lib. I. de Diuinat. c. 48.
ftus Pomp. Mmora templa Jhtnt ab Auguribut\
Hmc Remur aujpicio Je deuouet, atquc fe~
cumJochaJiquatahulisautlitteufephtntur, nevfto\
cundam
amp/ius ojlio
| 'CSJHriftg
SotuS AVEM SERVANS.
1
NJTA. 3ijittj g templum efl locur ita $.tmv$\
.
aut ita feptus, vttx vna parte patcat, angutos-\
Et hx quidem, qux ORE auipicium facicbant,
que habeat adfixos ad tefram. Seruius jn mem~|QS c 1 w ^Ss*Vt Varro lib. V. <le Ling. Lat. c.Wi'
branis: Alii tmplum dicunt \ | folum quod po-tradit, dicebantur. Quo qj genere svp 11 fflg
tejt claudi, veiti&itwn quod patitauf hafiis fu-\[«^NEAS ab Auguribus appeuatas AVES, qux
ftentatum, autaJiqun tali rt&lmeitaut torit cVeX iummo cacumine vocem cmiferanc, Feftus
fimili re Jtptum tft, quod effatum efi, ampthts\
aUtior eft. Qu» vero alis, ap volacu, effi
g
vnoextia rffe ttott nportct, Tpuwhnfif cubiturus\
T«s,*!hfr etiam, caun pToi|>e>frimi augurii &auaujpicans. Vnde apparct, Auguralia verba 'ijSieif cfimt, .PSA£P£TBS vocabantur. Vtriuffuifle E FFAiuict tfVAr^IVarro hh,y*q*$. | e | que gcnetiy' fpecies | nomuia enumerat Feftus:
| Ling.Lit. EFFATA dicuntur/piodAuguresfitiemauflBfl^lBBfl>*' n( l mens > Wppiur Claudiut^
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Jc ait, qua ore cmumtet faciant aujpidum, w
Hinc EFFARI tempta dicuntimabiAuguribus,~jTgjj"««J>
ADCormx,tfoGtwt*-A&ITES autem, qua
| ^ j v / cum mhhJmesjJitHt* XifihisTik X . c 3 7.J
atif ac votatu,vt Buteo, Smtqttatis,-Atqutia, httr
Sedfanum ttmtum^ id$ hiutt TEMPLO''|VPA-J tnujfuhs, Vuiturksi Pieut mttem limrtiut^e'Tvs, facrattts fuerat. Seruhis eriarh j ^ V I . M-\ ronhtsque W Patra, &iu Ofcinibut f&itlAlitineid. yApy.ajt, Augurum precesi^PF^tA ffp- biu habetdur. Qux vefbau ffl a nobis defcripeUari. ^'Ciceroilb.^iXEpift.40. ad Atricum. pta funt, recTn efle indicat Paulus in voce» AliOrat Leptdut, M yshiam (opwtor Augitres W
\hf, his verbi9:".*Lf¥Es volatu aufpiria facienhabere) ad tempium ippANBVM,- Idem lib. II.\tet ifiaputabantur, Buteo, Sauquaiis, ImmuffudeLegib. c.g. Vtbmque, ££ agrbs, & tempJq\ wffl Aquila, futturiut. Seruius in membranis
UBEKATA I I EPFATAJMO^. ^sd M Augu- ad lib. III. ^ineid. v. 3<Ji. poftquam PRAEP1E~
|j&, .cnro templum facercnti'CONSPICIOWTS iks nues definiuit efle, 'tpicc iecundo auipicio
Vco^txVM 1,0^15 v«rba viarpaQe, Varrp Iib. J ante eum volant, qui> aulpicarur: Attet, ait» aut
mXc/dt*e*fc/ ""A^ur^ia3 efeflni verba ^ifle, ^OSniJjgs fuhfr JB0 PRAEfrETSS : v O S C t N t S
titiftiliis FONSjjijljBjE^fiTV, Feltus docet.l \Jurii, qwe oreffittifttpradyctmi:
^
Idem, AfenesDeos abAuguribus inuocatos fcri- \qit0volBtu augutMmfignyumtjjumJmtpfoJpebit. Sed & m AugUrum libris DI VI&OTES fcri-J
\FBginus certe; «teferente Gellio L"b. VI.
ptum,fignificariqueeos, quijn Samothrace ©?«J ^ B
cap. S. («AiSPBTiEs abAuguribusappcllari cenowacrel vocanrur, Varro lib.P^. dp Ling, Lat. /ebataUes, qux aut opportune prauolarent, aut
c.p. fcribit.;*) Emfdemcnie libn alio Ibdo. va- ldofteas fedes caperent. -'Sed neeipfis tantum
Q ex Aagurum, dffcipUna agrorum nomiiifl ^e ai&, qux pro^perius ijrxuolarent^ terum « W6^SKJN!lMiiB1'Vocem EX.TBMPLOr -"^^^P''
ex Au- ; ^f in"ntf', craos fapiebant^cluodidoheifeliI^M^jBtoAfeiiBBm» Seruius in lib. I. y£neid. cefque eflent, PRAEP4T,BS diiios, '©fiHusexmonet v. 97^
ro
in Aujgu- iftimati^^^pRA^PETEs autem aues quidam, vt
I
ralibus pro infpeclione & nuntiato poili, Feftusj ex Fcfto difcimus, inde ilitlas credebanl|k quod
notat. Necnon^picERE auem in Auguriis dl- fecundum auipidum facerent, prxuolantes, fexifle veteres Vatrd. lib. V. de Ling. Lat. c 8» t#- que ante aulpicantemferentes: alii, quodancea
Etagre! feulus: Att/pidum, aiit, ab aueJpicien-\
Jrodicarent, quam peteretur: alii, quod prxter-1 i a
^M^^d^^m^a^ofi^^dtdmut
WMM «iolarent. Atque de Sanquale | Immufliilo PauS ^ ^ T O t ^ m w B O ^ B r l F ^ T i i K r l,K 1 Feftus fnisfingillatimlocis tradant, quiH
RESP/CI quoque AVI% in aulpicando^ ^gmaddenda fiint, qux Plinius lib.X, NatHift.
I
Fefto auc1ore,*ih'cebatur.
cap; 7; tradit W hxc verbgy«BaasECCT^Hgg^
AvtM \Td2?E rMMyssv^yM Auguret Rbmani
maguw Wwwk
CCVII. At&pufajkjpecut
m nomstta w
aliqui vulturtt puttum arbitrantur cfle,
|
ciyAtBM Ojjifraga:- mtuuriut Stmquifknt Ofjifragam didt ejfe: ImmitJJutum avtmputhm aquiA viVM^SBIO, diuerllis vt fpecies, ita I appel- ^•ta, priuiquam albittt cauda^
| veIationes^abebaut. Illis enim quxdam ORE, t^cJ, idem eiufdem libri cap.^. accipitris genus
efle icribit, Triorchen diclum a numero teftium,
fami|'Q V. | H Scalig. Coni. ai b, I. Ceterumritumcapiendi templi tradit Lr». 1,18. ct. Gutbtr.de Iur. Poit.
' tif. III. 5.
\k) V.JStaHs Cttt.eS. Wm I
B A R N.. B R 1 S S O M l I
familtamque Romx ex eo cognominatam, cum
BX ACVMIKIDVSI C^EEESTrA
profpero aufpicio in ducis naui fediftet.' * T i ^^VQVRIjiirfS
TJAS etiara AVES in Auguriis certfs, Titii foda-j
Ies obferuare folitos, Varro lib. IV, de Lingua VTec tanrum, qux auhim canra vel volatu,
(ed « qtue extis, aut hoftiarum al>altariLatinac i j . reftatur. r |5t erant quidem npnnullx aues profperrimi aufpicii, quales aliquot bus fuga, aut diris mugitibus, triftia {acnKnnPlinius Iibro X. c. 8. & 18- commemorat. Qux- tibus portendebant, W A C V L A R I A E T P E # M - |
I Peftus Pomp. (cr|.
dam inaufpicatx, quales funt de quibus ciufdem PERA A ^
5 A>v$#ic7A'Aeodeta|
lib.cap. I2.&l?.&in hislNCENDlARiA,quod bit. ^EOEsTtt^i
etiam Iul. Obiequens in lib. de Prodig. 0*1AO< auctoret appellabant, quxa vulpe, hipo, fef
& i.f.i. & Lampridius m Commodo c.
n|l pente, equo, ceterisque animalibus quadrupe~
firmant. Prxpeu^us vrique contrarias aues, dibus dabanrur. IVGIS vero aufpicii Cicero
Id
i-N REftAS appellar^P Gellius lib. VL c. 6. ex in lib. IL de Diuinat. cap< \6. meminit.
habent.
Nigidio Figulo feribhv R Seruii quoque m III. Igflbfttt&Jttodo Pauli fcripta j
jEneid. ad^Wjtfi. fchedis hxc quxfequuntur cum iuncmm iumentuirlftcrcus feccr;(r. IdcrAJ
defcripfi I Certti auium gtmertf ab Augpribut ffiCicero VE»JEsPjirjt4 aufpida meiuorar, Ilb. U.
peifcutur,quaptnnis vefvolatu onnnapitjfunt fa*\ [ de Natura Deor. cap<|« Cuius vocis idoueum
cere: qiiatfifiiermt projpero, F-RAEPEJES ; JS\ & locupletem intcrprcterc Feftum dabo, pro^
aduerfk, us*£K<B/d/n«Nr.;
Mem ibidem: latis eius ipfismet vcrbis » mu:
PERENNE
dkitur
AVSPICARI,
ffl/
AMflEM
Autjwtriomtwiitt 'Mj*§ Kpcth* WB$m
ttVAE feJC '^CRO ^ J H ^ K J
aMt^ftriam^WtVp^WV1^^
eeterum AVT h^iMr
AvspicATC^TlBAWsit^
*tdem aliass # ^
in Augurihi au%(&que^*Aues. ^m cGhfutentem iubebant, horabanturttead
?S trotiia ijmnirif/fin Tiberim projluent, quam
animo propofuerat, AIMHSSIVAE ab Auguri- manffiratus aidpicato tranjeuttt < eum in rampo\
bus dicebantur: »t, quaj vetabant, prohibebant- qtlht agere voiunt: qHotfgeltut aufpitii p(Riusr«
ue quid ffi ARCVLAI, & iNEBRA&s qux |NE vocatwv -'• Amntm autemfiininunantiqui\
H
vero a£hirum aliquid remorari compellebanc, proffiintiiibam^,, Fit etiam aufpicii
REMORES vocabnntuis.; Quorum verborum MiJriUvs meutio apud Ciceronem, deDiuiproprictaresFefto & Paulo me acceptas ferre,, nat. Hb. II. cap. |«5. CAjrtESTiA A V ^ T H M
ingehue pfofrfeoitfr €yV/Wj(^eriam, aut, vocata, .cumw fulminaret aut tonaret, Paulus
vt verus codex, Q&tlfti& 4**EM.- ab antiquis aucloreil.*d.
nominatam Libeo Prohibitoriam dicebat I tefte
CCD& .i^vGVRioRVM genera &f ritvr,\
Plinio lib.X. g 14. Et,eertp C.LI v i I appellaraAvsPrefl»r qux aliquid "fiei:! prohibebanr,
AVGVRIVM AQZJii; aSaque A*-\
Paulus fcrihit.
In Auguriis vero, ALTLRA j ! j
^afov**tia*pf
H
AVIS, ^ K ^ Paulus aucTor 1 cunvappeliabatur, itrofpcrunt noti B ligni&abarur. P»fff? Canc» AVCJTRIORVM non vnum genos fuifte,
fciendum eft. Quxdara enim ocLAi^yA^
««/siMISTliAfrWE5.& SM^iSTRA AVSPI»
iC-i dicebanrar, qux finebant aliquid fieri. j?e- j quxdam IMPETRJTA, «^uxdam STATJVA diftttS: Stl|IS*RAE^AtV.ES.sVNlSTRVMOjrE />V*- cebahtuiv^Seruius manufcriptus in S
.. qaee\
sTtGi-vytjMffln modfmatjtoi,I
Vurro tib. /tneid.'^VGvuiA, 'th, QHLATIVAJ
V. Epifiullcar. Qpafiionuin, ^ ^ H Dctmun \non pofa*Sheri out iMtPlETRiTA,' q
Idem in XIL ./Eneid. v. 2(.• . . H
fide cuin )h pmfidiem fpeUetf adfinifiramJunteu\
\
martes rgundi ejpmenter, -ad dexbram occidenter
t
verbai^»ccfJ7'o^ue
Deoe, Modo, aft; tftofl de
fatSfum arbitrof,., vt fini/lra meliora aufpicia,
oB^
p loquitur. [ ffom w oBLATJVi»
quani dextra, efi rxsJtmtrhpT- Idmferefen- AVGvRflS, in potefiate !
efi, . •mi W
Wjpit §int>ius QmitQ & Cmeme* Scruius iu Iib»adfep^tinefe vetitt an tefutet, & W •netur* j
r
IL /Eneid* ad R f f i ^ 9 ^ c " Sntonuit ^ f f l | \Ergaimttiit dicit, ft *aW8&m libeater ampfeSfi,
Shufitttniy M,proJpemn, qnvaaetefie e/Li*&- cY atigpqfitrt eirca je faarmm Deorumm • idem I
nifirum. witem;; a Jinendo dicthir t' quantuMS J i W Aneid. ad verfttm 84. ^7« | /)t4,
ad jJuguriuni pertinet, quod not agere
^ • atxta Augurii gemu,
ffl
1 |
Jinat. Vrde aUM: . . Si qum Numina hrum< vv _^^H| retuhtf in quo eon/tderr.' . quo
fnuntj §r>. 'Smiftrar antem Septmtrionatet\ m hto Auffmo peragi debeant. Idem in lib.
\efitf Augurum difdplimt canfenitt* '-J& ideo m
ex\. ^EneidOT, rpcciem quandam Augurii fuiP>
*£} fifmifkatur, tjfe fulmina altiora & vi~\ fe, fcribity qux L t G v u ^ i c T i d t vocaretur. |
cmiora
Ibidemque v. 90. ad verba: - i <h( Tremere
t-n$o ^MMf.
\omnia
:e; in Augurali difciplina T R H * '
CGtftiL ?IACVT!ARIA i ^ ^MiTIFER«dffe-| PVDIVM- SONIVIVM appcllarum , fcribit-a
fbno» ad qtKid pertinebat, fi arbor fpoi
H
utcibus
0 Ptaraadhuc gene»augurionan apud vetweHKcnrroot; Ai({oiWi «nftibas <UK«r>r. Q Efcbet*^
W"* m S p * ?&&®B *iui e f t IJC a Oijfcrtetiembus 4c*dmicis 1 vbi torum hun«4e 1
H
cura cx anuquiute erodite Uluftnic. ^
•
W-FOR M.Vffe L 1 I
|
H
difiU-O-F caderet, 1 terra tremeret.
Prxterea.'. augurabatur, iureiurando adTgebarar, le nibil
jineundem lib. HLv. i 17, 1 | ea verba: 2 j ^ e m y f t e r i i s enuntiaturum. Plutarchus h A m W
\mtux: Hqc i4W, ait, tuitta Aufptralem jp»K>vP» 287« |ttaeTethwf-tvov Wm rov At/yeuf»,
\dttn po/itum tradunt, qua appetldtur, GOJS*^ utioev) (Pgocoetv rot ruv h$jm etTrohvoosf rSv
tfiCTio^»/
efi dertuntiatio, vt ante diem tef*'Wj&m 1 Sehxo-iv liivTnv ytvopevov.
tum auifai inaugurmtdum adJJtJSMmgar&jfflPj
temj^fVarro Ub. V. de Ling. Lat. cap. 6» no- %-CCXI. Fonnuta& Verba in aufpidis folemia.
TEXRIP1VIVM : TER R J P VDl V W I
tat^ A Y G V R I V M A G E R E dicebantur, Ucet a\
eo plura dicercnr, quam facerent. * SupreTklrf v o i v M
\9££$tii&trtiEl%
mum vero augurii tempus, TEMPESTATEM |
ASigurum Ubris appellan„ idcm Ub. Vf. cap. 3 . j
fcribir. Ex Usdentque libris Feftus Vqcem.PA-*) Colennia V©i», quihus in Auipiciis vtebantur,
verba Cicero lib. II. de Diuinat. c. 34. meLVDATi^.citat & explicat. AYGV-RACVWVM;
moria:
prodidit. Primum enim is, qui auipicaetiam, Paulus teftis cft, antiquos appellafle, j
quam nos afcem dicimus: quod ibi Augures | baturt dicdut: | | F A B . ^ f E M I R I r ^ A v V J
s p i c i o E*SE Ttt(LO. Hle vero, qui in aulpi-.
publice aufpicarentur.
cium adhibebatur,relpondebat: AVDivi, Tum
,; Capientes porrd auguria fedebant., -JPlutar- is, qui aufpicabarur, ita imperabat: D I C I T O ,
Statim
chus in Marcello p . jjoo. %T otv otfxvv **' *f- s r 5<iENTivM |pWE VIDEMTVR»
mi Kec9egiixtv(&t t%oo 7tlhto)S, otxov, | otujv^v refpondebat altey: sfJjo^Nt!YM. ESSE V J D I N '
fAtlAiaoipevtiv,'."Otr' ottTioeg Tivis olvctyxccBij,|I*W& "".Tiun flle: n j t i T o , s r p A s c v N T v R
IIfitffra) yeyovorwv cti/xtteov BeCoeieov,
M A.VES. H^C reipondebac: PASGVVIT^^
&eiv,fie 7ech.1v. SeruiusmilludVirg-U-, lib.IX. j |l^-'<iyAEs' AV* .vjijS. Refpndebat Wcf{^AT*
i-
I
iEneid. v. 4 . Sacrata vaUe Jedebat: fecundwn TVt.iT X N / p A V ^ > V L I , O S P v i L A RI vs.•
Augures, ait, S E D E R E , efi nugjirium captare.l lln cauea enim inclufbs pullos adferebat is, qui
•Namque poji defignatas cceli partess a
g ( ejt eo ipfb nominabatur. PVLLAKI vs *.'.cuius
bus captautur auguria. \.Q«oflf & fupra ipfe\ opera in aufpiciis veteres \fo$ iaiile, oftendit'
ojlcndit tatenttrt mducetu JPxum fotum fe-\ idem Cicero Epift. 12. lib. X. Familiar. & i.n
Orat. ad populum contra Rullum, c. 13. & Me J
dentem.
.uHl^lib. VTII, C.30.. v l s pulUs d4^nfiflTj_^jj|||
tibus oflam pulris oflereba|J| j^£t* pafcerentur.
am 1 0 119
fCCX» jfcv Gy^Es. 1 1 1 § 1 c 1, m eotkgium
T |
t.O'oi>TATK JMAv9vfc_l0i> '
___SS^_SSi^^S^S^||
innadebant, &ii aUquid ex ore cecidifTet, trnii
^ffipicana^TterPVOTrvM^ s o t t i ^ r M V M T nunJ J r a r pliyie Roihs Auguram collegium, qui I
tiabatur.!. quod erat egrcgium <5. Ixtum au-l
AVGVBES pVSLici vocabantur. Cicero
J M ^ i g i » Liuius libro X. cap. 4 0 . ;>2iriid ui-\
W ^ : ^ ^ ^ W ^ ^ ^ ^ ^ ^ s ^ ^ i ^ f ^ 4
mmno&is| 'iatn r^Iath$^tteris a~cdl/t$a, Pnterprkfi Touis Opt.Wnx.
IdemUb.VLEpiOcJ. pijriufsthii^rtti
F&GTO svRGJTt^^J P V L d. adCKCii..^ Quafei.vtjiugiirir^^Jirohgi
tfARivMjrN
AY.^itiiVMUi^^Etmox:
fotent, ego quoqui AvfiyRifV^/t^s. -^F|{biu- iViim cifiw ptdt^,"pltferdtturt^^i!%kkiy^
auI
Qumque gmtraf^or^/o^ertiantt^r-.^^n
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^M
GYRESjfV^LiG^Wc^, ex auibuJt ex qiiadr&'\ svt^VM^ *op>««B?0&jf»ll._fj,-vNT^^y-i^p^j,'3^^&/|
LjtiM^j, & flt&ij Sicf enim lacunamirt F ^ , ^ ^ ^ . ' B * G ^ E * » y H . . A ^ e ^ ^ ^ ^ E s * e j f ' J
fupplendam, vniro Verbo mutife & quafT decnfe
^tr#^«x*tfVlf|^^j^Q
! ||
PROtata£pitomejiq^.;-\Ferturi? , vetus infcriptitf,^ N V . N T J I T , 'fgtmihqw pugna\
"^mjpoiw/. Ibi1jfeapffiiyhocl-^jg^ : J^xl^tK&t^^^SSsy^J^Jfa^fe^pauUb poft_^Mhi-auidgm TRI PVDI VM
ffl
MEiMMio^^^il:r##/ ^ ^ 0 ^ ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ •^0"1' exmituiqm' jEfGRE__l_^_^_^_^__^_»__^_^__H__^_^_^^^^l^f^^_^ A V S ^ J ^ I M ^ . PliniusIib.X.cap. 1 1 .
^ X i o a i i A * G V » I J»V^Li(eo'vi»opyLi RoAfc/rdB-.gallis gallihaceis agensw ^uoSviQoriarum
<^viRi*iyM-*(apud Gnitpir-y.!C€JCCXXXIi^ omnium toto J>ube pirtarum aufpices facit» (H
^Y^niusBb^Lc.t%."Itide aq^"iV«VRE<^
ftormj.$?'$&*
T R I P V D I A sotLWTiMA.
deiridc honoris gpatia PVli|,icVM.idperpetuiitit^, MinutiusFelijc in Oclayio Gap. 26*. Clodius Jci~ | j ^
que fattrdotitttn fuit.
A t q u e b i d collegiu%t>^lieetf Fhttniniiis, f&twmuigeo
excrdtvs perCOOJ«MMU vdicebantur.
Et it? Cicerp\ My^deruhitf^tqd^
BvtL6»VM.sot_tjsTiMVM W
Orat. Irf%igfl» cap-7. &Philipp. XI?. cap. 5 . $ . TRipyojvftfw ex/peBandttm 009 putat'ieruta\
jin Hb. d^Ci^r. OratoriB. c * i . & Ub. fing. Epift^ • Origo niatcm S rario illorum nominum hccc tra^ g g ^ l o q i i j ^ ^ fvtti.vIv^f
^ i t u r | «juod, cum nj|efle er^t, ei; ore pafccn-
BEI_^l_l _i B______fl__BnS_iMI_B
& $ $ ^ °^
P * ^"
a i m) etiamificelwntur: quo g^enere loqueiidi
^ffl
aliquid caiiere & Iterram
terd PAVT^, »dem CiceroIt.^iBpp.p.43.&mBratoc. i . ^ , 4 ^ . i d e ^ ^ i r e ^ ^ r r ^ W M M ; , ttPflW&'
prij
poft
Varroljb.IV. de£higua Larina c. 8'. &Sueti>- ^erripiuiiumi dein
H
TRiPv&ivM
•^JPv&tvM/jHi
diclum: &
iuiu» iii Cnligulac. 12. vtuntur.
Qui vfero in- j«[nla jn folidum, cadeJb^., SOLLISTIMVM id
m) Rituni St fulcnnia htaugtiivtionit facerdonim v, ap. Gutber. 4t iur. Pont. / , _ . ) ,
P
H