her - Osterøy kommune
OSTERØY KOMMUNE Tilleggsinnkalling av Formannskapet Møtedato: Møtestad: Møtetid: 03.06.2015 Osterøy rådhus - heradsstyresalen 13:00 Eventuelle forfall må meldast til Bente Skjerping per tlf. 56192100, sms til eller per epost til [email protected] Varamedlemmer møter berre etter nærare avtale. Sakliste Saknr 050/15 052/15 056/15 Tittel Økonomirapportering pr 1. tertial 2015 Økonomiplan 2016-2019 Forvaltningsrevisjon - vedlikehald av kommunale bygg. Plan for oppfølging. 1. juni 2015 Kari Foseid Aakre ordførar Bente Skjerping sekretær SAKSPAPIR Saksnr 050/15 Utval Type Dato Formannskapet PS 03.06.2015 Heradsstyret PS Saksbehandlar ArkivsakID Magne Verpelstad 15/657 Økonomirapportering pr 1. tertial 2015 32T Saksframlegg 1. tertialrapport 2015 Osterøy kommune - rapport gjeldsporteføljen - pr. 30.04.15 Samla avviksprognose for Osterøy kommune for året 2015 vert av rådmannen sett til kr 0 i avvik ved årets slutt. Økonomirapport pr 1. tertial vert teken til vitande. Saksopplysningar: Bakgrunn Sjå vedlagte saksframlegg og rapport over låneportefølja. Rådmannen legg fram rapport om økonomistoda for Osterøy kommune basert på rekneskapen for dei 4 fyrste månadane. Økonomistoda er utfordrande. Det vert meldt om negative avvik frå dei største sektorane. Dette syner at til tross for godt resultat i 2014, og nedbetaling av heile det oppsamla underskotet, så er ein under konstant press på tenestene med store behov og etterspurnad etter tenester. Innen Pleie og omsorg har ein meldt om avvik, som i stor grad har samanheng med brukarar med stort behov for tenester. Sjå meir om dette i sektorkapitla. Samtidig er budsjettføresetnadene knytt til inntekt frå skatt og rammetilskot for høge. Oppdaterte prognosar for skatt og rammetilskot for 2015 syner behov for nedjustering av budsjettert inntekt. På den positive sida ser ein at ein truleg vil få ein innsparing knytt til lønsreserven samt kunne få positivt avvik på finanspostane. Det er enno tidleg på året. Ein del vurderingar vil enno vere usikre, samt at det skal vere tid til å finne og iverksetje tiltak som kan gje positiv økonomiske effektar for inneverande år. Rådmannen legg difor til grunn at det vert arbeidd målretta med tiltak og innsparingar med målsetjing om å dekke avvika som oppstår. Status vil verte rapportert løpande gjennom økonomirapportane resten av året. Rådmannen varslar om at det er ein utfordrande økonomisk situasjon, der sektorane rapporterer avvik. Samla målsetjing og avviksprognose for Osterøy kommune for året 2015 vert likevel sett til kr 0 i avvik ved årets slutt, og det vert arbeidd mot det målet vidare gjennom året. Sjå rapporteringa frå sektorane under her, samt vurdering av sentrale postar og rekneskapsstatus til slutt i rapporten. Vurdering Konklusjon Framlegg til vedtak: Samla avviksprognose for Osterøy kommune for året 2015 vert av rådmannen sett til kr 0 i avvik ved årets slutt. Økonomirapport pr 1. tertial vert teken til vitande. Bakgrunn Rådmannen legg fram rapport om økonomistoda for Osterøy kommune basert på rekneskapen for dei 4 fyrste månadane. Økonomistoda er utfordrande. Det vert meldt om negative avvik frå dei største sektorane. Dette syner at til tross for godt resultat i 2014, og nedbetaling av heile det oppsamla underskotet, så er ein under konstant press på tenestene med store behov og etterspurnad etter tenester. Innen Pleie og omsorg har ein meldt om avvik, som i stor grad har samanheng med brukarar med stort behov for tenester. Sjå meir om dette i sektorkapitla. Samtidig er budsjettføresetnadene knytt til inntekt frå skatt og rammetilskot for høge. Oppdaterte prognosar for skatt og rammetilskot for 2015 syner behov for nedjustering av budsjettert inntekt. På den positive sida ser ein at ein truleg vil få ein innsparing knytt til lønsreserven samt kunne få positivt avvik på finanspostane. Det er enno tidleg på året. Ein del vurderingar vil enno vere usikre, samt at det skal vere tid til å finne og iverksetje tiltak som kan gje positiv økonomiske effektar for inneverande år. Rådmannen legg difor til grunn at det vert arbeidd målretta med tiltak og innsparingar med målsetjing om å dekke avvika som oppstår. Status vil verte rapportert løpande gjennom økonomirapportane resten av året. Rådmannen varslar om at det er ein utfordrande økonomisk situasjon, der sektorane rapporterer avvik. Samla målsetjing og avviksprognose for Osterøy kommune for året 2015 vert likevel sett til kr 0 i avvik ved årets slutt, og det vert arbeidd mot det målet vidare gjennom året. Sjå rapporteringa frå sektorane under her, samt vurdering av sentrale postar og rekneskapsstatus til slutt i rapporten. 1 Oversyn for budsjettområdet: Stab Budsjettkontroll: Tal i tusen kroner Budsjetteining Stab Vedteke budsjett Rekneskap pr 30.04.15 Forbruk i % av årsbudsjett Årsprognose i kr – avvik 50 300 16 956 33,7 % 0 mill. kr Kommentarar og vurdering: Staben bruker ressursar i tråd med budsjett. Basert på stoda på rapporteringstidspunktet, rekneskapen pr 30. april, og vurderingar av året vidare, ligg ein an til å styre mot kr 0 i avvik. Tildelt ramme til reinhald har vore for låg. Avdelinga har fått styrka ramma si. I tillegg har det vorte løyvd tilskot til Folkeuniversitetet for musikktilbod som dei held ved Osterøytunet. Desse tiltaka er finansiert med auka inntekt i høve til budsjettet. Plan Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Områderegulering Valestrand Reguleringsplan Vesetgjelet Kommuneplanen sin samfunnsdel Områderegulering Lonevåg Kommuneplanen sin arealdel Kommunedelplan oppvekst Områderegulering Haus Områderegulering Åsheim Trafikksikringsplan Kommunedelplan idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Sjø- og strandsoneplan Handsaming og rettleiing av diverse private planar. Digitalisering av planar jf. FDV-avtale og geovekstsamarbeid Kartlegging kulturminne/kulturminneplan Utvida kartlegging / Barnetråkkregistrering – initiativ opp mot barneskulane Verdsetting av friluftsområde Standarisering og rutineskildringar for sakshandsaming privat planarbeid Standardisering og rutineskildringar Mål 2015 Ferdigstillast Ferdigstillast Gjennomføre Oppstart Utsett til KDP Sjø- og strandsone ferdig Sjå kapittel om Oppvekst, undervisning og kultur *) *) Ferdigstilles haust 2015 Politisk oppstart haust 2015 Førstegongs handsaming, ferdigstille V2016 Pågåande Gjennomføre Oppstart Oppstart Oppstart, ferdigstilling i forhold til strandsone Utarbeiding/revisjon rutiner Utarbeiding rutiner 2 temaplanar og anna planarbeid i kommunen *) Starte arbeid med områderegulering for Haus og Åsheim. Ein må her vurdere framdriftsplan ved oppstart av områdeplan for Lonevåg. Teknisk forvaltning Fokusområde/tiltak frå temaplanar / 2015 kommunedelplanar Plan for skogsbilvegar Forenkla sakshandsaming Strategiplan for SMIL Hogst av kommunal skog Gjennomgang av forvaltninga av kommunen sine eigedomar Ferdigstillast Forenkling av sakshandsaming er gjennomført, implementering av byggsøk pågår. Ferdigstillast Vurderast Kartlegge Service, informasjon og dokument Tiltak/temaplanar Arkiv Heimesida 2015 Personregister skal være ferdig pakka og sendt til Interkommunalt arkiv i Hordaland første veka i september 2015. Ca 40 hyllemeter og pr medio mai ferdig med om lag 20 hyllemeter. Skule og barnehage har frist i juni med innlevering av elev- og barnehagemapper Framleis eit prosjekt Ta i bruk nye modular (KF modular) Vi tar fortløpande inn skjema som er aktuelle eller saksbehandlar ynskjer. Intranett: Venter på AD integrasjon mot HRM systemet for å ta i bruk funksjonalitetar. Dette gjeld og for heimesida Vi har no ein billigare løysning på posthenting og har ikkje tatt Posthenting stilling til bil. Pr mai 2015 er det over 2100 stk restanse Restanse Kommuneval 2015 – Heile avdelinga er involvert i Val førehandstemming om valdag Arkivplan for Osterøy Arkivplan til Osterøy kommune er et levende dokument. Vi er blant kommune dei få som allereie er på nett med arkivplanen. Mykje arbeid lagt ned i Arkivplan.no Intranett 3 Opplæring sakarkiv system Nybyrjarkurs og oppfriskningskurs WebSak Fokus 2 gonger pr år. Første oppfriskningskurs 19. mai. Det var kun 7 påmeldte. Dette kan bety at saksbehandlere er trygge på sakarkivsystemet, eller ikkje tar seg tid. Vi må ha flere påmeldte til desse kursa. Politisk-admin. sekretariat Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Oppfølging av saker/tidsfristar på alle nivå Kvalitet i sakshandsaming/dokument/rutinar Opplæring i sakshandsaming i websak Sakshandsaming/sekretariatsfunksjonar Kommunestyre- og fylkestingval 2015 Ta i bruk ny politiakrmodul når den er klar Fleire digitale kanalar for dialog mellom innbyggjarar/kommune/folkevalde. Direkte overføring av heradsstyremøte på internett Vidareutvikla sakspapiret for betre kvalitet i saksframstilling/vedtaksgrunnlag 2015 Gjennomførast Gjennomførast Gjennomførast Fortløpande Gjennomførast Gjennomføring i samarbeid m/Nordhordlandskomm. Gjennomføring i samarbeid m/Nordhordlandskomm. Direkte overføring av h-møte er avhengig av vedtak om kjøp og installasjon av nødv. utstyr Pågår i regi av Nordhordlandssamarbeidet. Løn, personal og organisasjon Ta i bruk nye kjøpte modular i Visma HRM. Under arbeid, ferdig sommar 2015. Styrke sjukefråværsoppfølginga i einingane. Under arbeid, opplæring ferdig desember 2015. Ta i bruk nytt HMT-system (KF-Kvalitet). Hausten 2015. Økonomi Mål 2015: - Utvikle rapporteringsrutinar for økonomirapporteringa i organisasjonen vidare - Ta ut kvalitets- og effektivitetsfordelar i oppgradert økonomisystem. o Konkret: Ta i bruk Visma eHandel (elektronisk innkjøpssystem) i heile organisasjonen Status 1. tertial: eHandel teke i bruk i Stab/rådmannsseksjonar samt sektor for Oppvekst, undervisning og kultur 4 Reinhaldstenesta Mål 2015: - Arbeide med justeringar av stillingar etter kvart som areal fell frå og nye kjem til. Pågår. - Oppmuntre fleire reinhaldarar til å ta fagbrev. 1 tilsett under opplæring, 1 tilsett med oppstart til hausten. Samfunnsmedisinsk eining Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Rullering av temaplan habilitering og rehabilitering Rullering av trafikksikringsplan, pågår Rulleringa temaplan for idrett, friluftsliv og fysisk aktivitet, pågår 2015 Ikkje starta Pågår. Gjennomgang med politisk referansegruppe 28. mai. Ferdigstilles så på bakgrunn av innspel. Arbeidet er startet opp, men står nå på vent til trafikksikringsplanen er ferdig. Arbeid med rulleringa av folkehelseoversynsrapport er starta opp. Den vil ferdigstillast i forkant av rullering av ny planstrategi i 2016. 5 OVERSYN FOR BUDSJETTOMRÅDET: Sektor for oppvekst, undervisning og kultur Budsjettkontroll: Tal i tusen kroner Budsjetteining Oppvekst, undervisning og kultur Vedteke budsjett Rekneskap pr 30.04.15 Forbruk i % av årsbudsjett Årsprognose i kr – avvik 166 581 60 095 36,1 % 0,8 mill. kr Kommentarar og vurdering: Barnehage Barnehagedrifta har så langt ei drift som er noko i utakt med vedteke budsjett for 2015. Det er vesentleg tre faktorar som ser ut til å påverka budsjettet vårt her i negativ lei: Det er størst uvisse knytt til utbetalingar til private barnehagar i Bergen, samt endringane i inntaket offentlege og private barnehagar til hausten. Her var det også budsjettert med ein liten nedgang i personalkostnader som følgje av forventa nedgang i barnetal. Barnehageinntaket viser eit anna bilete, fleire barn har rett til plass enn det som var budsjettert. Meirforbruket pr dato er om lag kr 200.000, sektoren er i gang med analyse og korrigerande tiltak. Forbruket skuldast eit relativt stort kortids sjukefråvær. Då dei kommunale barnehagane driv med bruk av færre ressursar enn dei fleste andre barnehagar (jfr KOSTRA-tal), vil det vera utfordrande å få drifta i balanse. Effekten av dei nye betalingssatsane og moderasjonsordningane pr. 1 mai er eit anna usikkert moment. Barnehage status Mål 2015: Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Barnehage: Mål Barnehageplass til alle som ønskjer det i tråd med definerte kommunale behov og statlege føringar. Eit variert og brukartilpassa tilbod som så langt råd er tilpassa born og foreldre sine behov. Status 1. tertial 2015 Under arbeid. Alle som har rett til plass, har fått tilbod Barnehageplassar med høg kvalitet og stort mangfald i tilbodet. Under arbeid - med ei satsing på kvalitetsarbeid og endringsleiing Barn sin trivsel dei vaksne sitt ansvar Under planlegging. Kompetanseløftet «Vere saman» Tidleg innsats med målretta tiltak. Under arbeid. Er nedfelt i dei 6 kommunale og lokale måla Eit kompetent personale – som er i stand til å gje læring og omsorg i samsvar med kommunale og sentralt gjevne føringar og målsetjingar. Under arbeid; sjå punkta over Grunnskule Førebels ser det bra ut slik rådmannen vurderer situasjonen. Men det er nokre område ein har eit særskilt fokus på: Fylket har som vanleg lagt inn ein solid prisauke på skuleskyss frå og med februar, så me vil nok få eit meirforbruk på nokre hundre tusen her i løpet av året. Sektoren har og fått fleire klagesaker på Skyss som kan forverra situasjonen. Elles blir det alltid noko avvik enten i positiv eller negativ retning på inntekter og kostnader knyta til gjesteelevar, samt spesialundervisning på privatskular. Auke i spesialpedagogisk hjelp på barnehageområdet. Det ser ikkje ut til å verta noko særleg nedgang i elevtalet i grunnskulen til hausten. Me hadde budsjettert med ei nedbemanning frå august – nedbemanninga kan ikkje verta like stor som forventa. Grunnskule status Mål 2015: Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Grunnskule: Grunnleggjande dugleikar Status 1. tertial 2015 Fokus på lese- og skriveopplæringa. Fokus på matematikkopplæringa. Fokus på digitale dugleikar. Nytte kartleggingsverktøy i dei grunnleggjande dugleikane. Kompetanseutvikling for lærarane. Godt læringsmiljø Tidleg innsats med målretta tiltak på alle nivå. Fokus på klasseleiing. Arbeid med klasseleiing startar hausten 2015. Fokus på overgangar mellom ulike skuleslag. Elevmedverknad. PALS* Skulane jobbar med dette fokusområdet gjennom prosjektet «Betre læringsmiljø» Styrke samarbeidet med FAU** Skulane jobbar med dette 7 fokusområdet gjennom prosjektet «Betre læringsmiljø». Vurdering for læring og utvikling Profesjonelle medarbeidarar Trivselsleiarane*** Gode tilbakemeldingar frå skulane om positiv effekt av dette tiltaket. Mindre konflikter i friminutta. Motivering og opplæring i å nytte KIS-verktøyet****. Skulane skal ha periodeplanar som konkretiserer kompetansemåla for kvart trinn, og tydeleggjer delmåla og kjenneteikna for måloppnåing. Elevane får systematisk undervegsvurdering. Setje elevane sin faglege og sosiale utvikling i sentrum. Godt samarbeid med føresette. God dialog mellom dei ulike nivåa i kommunen. Relevant kompetanseutvikling. I 1.tertial har ein starta opp prosjektet «Betre læringsmiljø» med fokus på mobbing. I dette prosjektet får barneskulane skulebasert kompetanseutvikling under leiing av Udir. Ungdomssteget i utvikling – nasjonal satsing på Skulebasert kompetanseheving i samarbeid med nasjonale rettleiarar. ungdomssteget Fokus på tilpassa opplæring med målsetjing om å redusere behovet for spesialundervisning. Arbeidet starter haust 2015. I 1. tertial har skulen hatt førebuande møter med Udir og Høgskulen i Bergen. Kva er tilpassa opplæring og korleis kan skulane leggja til rette for dette? Vurdere grunnbemanninga til skulane. Innføre nye rutinar for tilmelding til PPT. Ny rutinehandbok er utarbeidd av PPT. Kulturskule Prognosane viser balanse så langt. Kulturskulen status Mål 2015: 1. Kulturskulen lukkast i stor grad til å gje den enkelte elev tilpassa opplæring 2. Me er i ein god utvikling når det gjeld å utvikla kompetansen/tilbod innanfor ulike fagområde. Vårspel og Planeten Plenty synte eit mangfold av uttrykk. Spesialet har kompetansen på 8 media vore mykje nytte. Dett er eit felt som kjem alle elevar til gode i samband med slike produksjonar. 3. Samarbeid med andre etatar. Her kan me ble dyktigare og jobba meir planmessig mellom einingane i oppvekst/helse. Kommentarar til tabellane i budsjettet Framføringar Vanskeleg å vurdera kvalitet på framføringar med tal. Me er meir opptatt av innhald og form. Vårens framføringar har vore gjennomarbeida, med høg kvalitet og stor oppslutnad. Planeten Plenty vart sett av 550 publikummarar. Dette er eit felt me utviklar oss godt på. Elevtal Talet på elevar er nokolunde stabilt på rundt 280. I opptaket til hausten kan ein så langt sjå at interessa for dans framleis er aukande. Det er for tidleg å seia noko bestemt om elevtalet til hausten, men slik det ser ut no ligg med an til ein auke, men lite truleg at me når målet på 320 Undervisningstimar Med fleire elevar i grupper, vert det totale undervisningstimetalet mindre. Me vil nok liggja under målet på 3000 timar. GSI tala frå oktober viser 2690. Litt for tidleg å seia kordleis dette blir til hausten. Reknar med ein viss oppgang Brukarbetaling Det var ikkje endring i 2015. Osterøy vaksenopplæring Prognosane så langt viser at Osterøy vaksenopplæring kan få eit meirforbruk på grunn av sviktande inntekter. Vaksenopplæringa status Mål 2015: Osterøy vaksenopplæring arbeider etter skissert plan med dei måla som er sett i B-15: Det fysiske arbeidsmiljøet på vaksenopplæringa er ikkje godt for verken elevar eller tilsette. Osterøy taxi melder om farlege av- og påstigingstilhøve, elevane har ikkje moglegheita til å lufte seg i trygge omgjevnader, nokre av norskgruppene har for små klasserom, og det er ikkje tilrettelagt for fysiske funksjonsnedsettingar som medfører bruk av rullestol. Ei betring av det fysiske arbeidsmiljøet er difor viktig. Vidare har Osterøy vaksenopplæring i 2015 følgjande mål: 9 Større bruk av kartleggingsverktøy for å betre måloppnåing i undervisninga Kompetanseutvikling for lærarar Introduksjonsprogram for flyktningane Tiltak for saldering av vaksenopplæringa Auka brukarbetaling hausten 2015 Vurdere overgang til fast månadspris Osterøy bibliotek Rekneskapen pr.30.04.15 viser meirutgift til drifta av bibliotekbussen, noko som skuldast feilrettingar og driftsproblem. Kommunen har via advokat klaga på desse tilhøva – og leverandør/ importør vil ta tak i utfordringane. Elles er ein i rute. Biblioteket status Mål 2015: - Auke lesestimulering i barneskulen. Under arbeid - Formidling, innkjøp og utlån av e-bøker. Under arbeid - Ny bibliotekplan. Utsatt - Kvalitativt betre og utvida tilbod i den nye bibliotekbussen Forseinka pga driftsproblem - Tilbod til flyktningar Under arbeid Fokusområde frå temaplanar / kommunedelplanar som gjennomførast i 2015 Nok PC-ar til publikumsbruk Under arbeid Biblioteka i Nordhordland som Litteraturhus Mime – utvida tilbod Omorganisering av det fysiske biblioteket etter nye prinsipp også barneavdeling Rullering av bibliotekplan (Må komme i etterkant av oppvekstplanen) Samarbeide med musea og andre samarbeidspartnarar om utstillingar Lesestimuleringstiltaket ”Les for livet 2” Familiens hus Familiens hus har eit meirforbruk i forhold til budsjettet. Etter ny beregning ser det ut til å bli eit meirforbruk på kr 500 000 for året. Barnevernet: Det reelle meirforbruket er imidlertid lavere enn det som kommer frem i denne rapporten: -Vi mangler refusjon på lønn tilsynsførere og refusjon økning frikjøp fosterheim. - Vi har en akuttplassering på 3 mnd som vi ikke har budsjettert med og en omplassering fra tjenestekjøp fra staten til fosterheim. 10 - Vi har ikke budsjettert med lønn tilsynsførere. - det er fortsatt usikkerhet mht en del plasseringer, men må regne med en mnd merforbruk kr. 40 000. Årsvirkning 500 000,PPT: Ventar balanse. Tverrfagleg teneste: Mindreforbruk på kr 200.000,- når en tar høyde for vakant stilling og venta kompensasjon av utgifter frå flyktningemidlar. Tiltak For å holde budsjettet, ser vi at vi må holde vakant tiltaksstilling eller psykologstilling etter oppsigelse. I tillegg til andre ledige lønnsmidler tilsvarende 250.000. Familiens hus – status Mål 2015: Igangsette førebyggande tiltak Auka fokus på tverrfagleg samarbeid Igangsette førebyggande tiltak Ved årskiftet hadde Familiens hus utarbeid et arbeidsdokument med oversikt over utfordringer blant barn og unge i kommunen, drøfting av tiltak relatert til utfordringene og en liste over prioriterte tiltak. En hovedutfordring blant våre barn og unge er angst og depresjon. Forslag til tiltaksområder: 1. Øke kompetansen til barnehage og skole om barns psykiske helse. 2. Relasjonskompetanse 3. Øke foreldres kompetanse om barns psykiske helse 4. Utarbeiding av felles retningslinjer for bruk av hjelpeapparatet 5. Bedre kommunikasjon mellom hjelpetjenester og skole/barnehage/hjem Tiltak i perioden januar-april: Friendsgruppe for barn med engstelse Opplæring i depresjonsmestring for ungdom Familie/foreldreveiledning Kunnskapsutveksling barnehageansatte og skoleansatte Kurs til ansatte i sektoren om tema vold og overgrep og minoritetsspråkelige i regi av RVTS/konsultasjonsteam. Auka fokus på tverrfagleg samarbeid 11 PPT har utarbeidet og jobber med å implementere Håndbok til ansatte i skole og barnehage for å sikre gode rutiner og ansvarsfordeling i forbindelse med utarbeiding av sakkyndig vurdering til barn med behov for spesialundervisning. PPT og Tverrfaglig tjeneste har evaluert og korrigert møtestruktur og agenda for å sikre godt tverrfaglig samarbeid til beste for barn med behov for hjelp. Oppstart samarbeid på ungdomskolen mellom helsesøster kommunepsykolog og miljøarbeider. Fagleiar PPT deltar på rektor og styrermøte i større grad enn tidligere. Sektoren har oppstart prosjekt som også Familiens hus deltar i. Helsestasjonen: Ventar balanse i høve til budsjettet. Helsestasjonen status Mål 2015: Helsestasjons- og skulehelsetenesta skal bidra til å førebygge sjukdom og fremje god fysisk og psykisk helse hos blivande foreldre og barn og ungdom 0-20 år. Tenesta er et lågterskeltilbod og skal vera lett tilgjengeleg for alle brukarar i målgruppene. Helsestasjons- og skulehelsetenesta, samt den kommunale svangerskapsomsorga, skal ha rutiner for samarbeid med fastlegane, med andre kommunale tenester, med tannhelsetenesta, med fylkeskommunen og med spesialisthelsetenesta. Helsestasjonen har fått styrka bemanninga noko i løpet av våren – og er i rute med måloppnåinga. Kvalitetsindikatorar Fødsels førebuande kurs til førstegongsfødande Heimebesøk til alle nyfødde innan 14 dagar Gjennomføring av konsultasjonar i tråd med retningslinjene og innan fastsette tidsrammer Samarbeidsavtale og faste møter med fastlegane Samarbeidsavtale og faste møter med barnevern Samarbeidsavtale og faste møter med PPT Samarbeidsavtale og faste møter med psykiatritenesta Samarbeidsavtale og faste møter med fysioterapitenesta Status 2014 Mål 2015 Mål 2018 0 94% 80 % 90 % 100% Alle skal få tilbod innan 1 veke etter heimkomst 100% 1g 1g 1g 1g 2g årlig 2g.årlig 2g årlig 2g.årlig 1g i mnd 2g årlig 2g årlig 2g årlig 0 1g i mnd 1g i mnd 1 93% 0 4 gangar 1 kurs 95% 95 % 4 gangar 2 kurs 100% 95 % Zippy rettleiing for lærarane ICDP rettleiing for foreldre Vaksinasjonsdekning Psykologisk førstehjelp undervisning til 5. klassingane 12 Oppsummert: Samla sett har sektoren eit meirforbruk pr. 30. april. Prognosane for den vidare drifta viser pr i dag eit samla meirforbruk på kr 0,8 millionar for budsjettåret 2015. Barnehagane driv med eit meirforbruk pr dato (kr 0,2 millionar), noko som skuldast sjukdom blant personalet. Skulane driv i balanse, men har utfordringar til hausten med å redusera personalet i samsvar med budsjettet. Barnevernet har fått fleire akuttsaker med tiltak utafor familien, og ein ventar eit meirforbruk mpå kr 0.5 millionar ved slutten av året. Dei andre einingane i oppvekst driv i balanse eller vil få eit mindreforbruk. Sjukelønsrefusjon for april er stipulert, og viser ein mindreinntekt enn budsjettert. Sektorleiinga har direkte kontakt med einingsleiarane for vidare periodisering og oppfølging. Budsjettet for sektoren er igjen urovekkande stramt. Det er eit sers stort arbeidspress ute i tenestene, og ein er uroa over driftssituasjonen. Høgare barnetal i barnehagane og høgare elevtal enn det som er lagt til grunn i budsjettet, burde ha ført til revidering av budsjettet. Tiltak for å komma à jour i høve til gjeldande løyving: Sektoren har eit meirforbruk pr 30.04.14, men det herskar uvisse til nokre av budsjettpostane. Andre moment er dei høge fødselstala samt tilflytting av barn og unge. Dette utfordrar budsjetta i både barnehagane og ved skulane. Situasjonen må vurderast nøye. Drifta innan grunnskule og SFO må tilpassast ved ny tildeling av ressursar til skulane for neste skuleår. Situasjonen i barnehagane er og vanskeleg. Utvida drift på grunn av lovpålagte oppgåver her vil føra til meirforbruk. I Familiens hus er stillingar satt vakant for å redusera meirforbruket innan barnevernet. Ein må og vurdera å flytta midlar internt i sektoren for å styrka barnehagane og skulane. Situasjonen er vanskeleg i sektoren med knappe budsjett og utfordrande oppgåver. 13 Oversyn for budsjettområdet: Sektor for Helse, omsorg og sosial pr. 30 april 2015 Budsjettkontroll: Tal i tusen kroner Budsjetteining Helse, omsorg og sosial Vedteke budsjett Rekneskap pr 30.04.15 Forbruk i % av årsbudsj Årsprognose i kr – avvik 153 600 000 62 667 638 40,8 % 3 mill. Kommentarar og vurdering: I løpet av fyrste tertial har Helse, omsorg og sosialsektoren (HOS) eit meirforbruk på om lag kr 1 million. Ein ser at den største utfordringa vert å få integrert to nye, særleg ressurskrevjande brukarar i ordinær drift, dette kan i verste fall føra til eit meirforbruk på kr 4,5 mill ved årsslutt. Vidare har høgt sjukefråvær i fyrste kvartal ført til høge kostnadar på vikarbruk og overtid. Fokus på reduksjon av sjukefråver vil difor bli prioritert høgt. Helse: Legetenesta, På fastløn for kommunalt tilsette legar er det eit overforbruk på om lag kr 200 000 på grunn av høgare lønsvilkår enn budsjettert. Dette vil akkumulera fram til Kommuneoverlege/ sjukeheimslege er attende frå foreldrepermisjon. Omsorg: Osterøytunet Sjukeheimsavdelingane har eit overforbruk på om lag kr 600 00 så langt i år. Det er fleire årsaker til dette. Blant anna har problem med alarmanlegg ført til høgt forbruk av vikarar for å ivareta sikkerheita til pasientane. Ein del at overforbruket vil truleg bli dekka etter oppgjer med forsikringsselskap. Osterøytunet har hatt høgt sjukefråvær i vår, spesielt på sjukepleiarsida. Vidare har ein to vakante stillingar (er no utlyst). Dette har ført til overtid på dei sjukepleiarane som er tilbake. På grunn av sjukepleiarmangel må ein nytte vikarbyrå i vår/sommar, dette vil koste noko meir enn ordinær drift, men ein håpar då å få ned overtidsbruken, og vonleg òg sjukefråværet. Vidare ser ein at inntekt på brukarbetaling er mindre enn budsjettert, nesten kr 300 000. Ein har ikkje hatt fullt belegg på langtidsplassane, men høg grad av korttidspasientar. Dette gjev lågare inntekt. Ergo- /fysioterapitenesta har eit lite mindreforbruk så langt i år. Kjøkkenet ligg an til å halde budsjettet. Heimetenesta ligg an til eit negativt avvik grunna eit nytt tiltak, bemanning av bustad med ressurskrevjande brukar. Dette er ikkje budsjettert, og kan bli vanskeleg å ta inn i ordinær 14 drift. Dette er tiltak som gjev rett til tilskot for særleg ressurskrevjande brukarar frå staten, men kommunal eigendel vil utgjere ein årskostnad på kr 2 millionar. For øvrig ligg heimetenesta an til å halde budsjettet. Brukarstyrt personleg assistent, omsorgsløn og støttekontaktar har eit lite mindreforbruk så langt i år. Det vert venta at ein går i balanse ved årsslutt. Bu- og avlastningstenesta har så langt eit mindreforbruk på om lag kr 100 000 . Ein ser at endra behov hjå nokre brukarar vil kunne endra dette i løpet av året. Psykisk helse og rus har eit meirforbruk på om lag kr 480 000 så langt i år. Dette skuldast eit nytt døgntiltak kor ein kjøper tenester frå privat tilbydar. Tiltaket kjem innunder ordninga for særleg ressurskrevjande brukarar, og vil koste kommunen om lag kr 2 millionar på årsbasis. I Statsbudsjettet (2014) vart det bestemt at Spesialisthelsetenesta skal betale kostnadar kring utlevering av LAR (Legemiddelassistert rehabilitering). Kommunen er i dialog med spesialisthelsetenesta kring løysing/kostnadsoverføring. Det er budsjettert med ei inntekt på kr 450 000. Sosial er i balanse. Tiltak for å komma à jour i høve til gjeldande løyving: Ein arbeidar målretta for å redusere kostnadar og i så måte dekke inn nye, naudsynte tiltak. Ei nøktern tilnærming til innkjøp og vikarbruk samt høgt fokus på oppfølging av sjukemeldte. Årsverk 181,79 ÅV i Helse, omsorg og sosial. Sjukefråvær Frå januar til og med april 2015 var sjukefråværet på heile 9,9 %. Når ein ser på tilsvarande periode i 2014, så var fråværet 9,3% . Tradisjonelt sett, er sjukefråveret i fyrste kvartal høgt samanlikna med resten av året. Ser ein opp mot fråværet i siste kvartal 2014, så var det på 8,9 %. Dette tyder på at det er behov for eit større fokus på arbeidet med å redusera sjukefråveret framover. Status politiske vedtak : Helse og omsorg er med i KS sitt effektiviseringsnettverk innan sektoren. Ein har delteke på to samlingar, og ein ser stor nytte av dette i høve framtidige fokusområde og riktig prioritering av ressursbruk. Ein har eit større prosjekt i omsorgseiningane som omhandlar etikk. Prosjekt innan palliasjon (omsorg ved livets slutt) vart etablert i 2013 og avslutta i 2014, prosjektet er no integrert i drifta. På bakgrunn av strategisk kompetanseplan i sektoren, er kompetanseforum etablert. Ein ser at det er utfordrande å rektuttere/bygge riktig kompetanse i organisasjonen. 15 Difor er kompetanseforum ein hjørnestein for målretta kompetansebygging på kort og lang sikt. Ein har starta planarbeidet med å bygge nye bustadar til menneske med utviklingshemming. Behovet er stort, 8 personar har søkt om bustad og 6 personar har signalisert at dei vil gjere det i den næraste framtida. Temaplan for Psykiatri er vedteken. Temaplan for Demens er under utarbeiding, og nærmar seg sluttføring. Temaplan for bustadsosialt arbeid skal rullerast, oppstart haust 2015 Brukarundersøking i Heimetenesta gjennomførast vår 2015. Osterøytunet har vore gjenstand for ei større omorganisering. Dette arbeidet vil halda fram ut året. Det er sett av kr 500 000,- til å vurdere fysisk endring av bygningsmassen på Osterøytunet. Arbeidet med dette er planlagt å starte haust 2015. 16 OVERSYN FOR BUDSJETTOMRÅDET: Miljø og teknikk Budsjettkontroll: Tal i tusen kroner Budsjetteining Miljø og teknikk Vedteke budsjett Rekneskap pr 30.04.15 Forbruk i % av årsbudsj Årsprognose i kr – avvik 21 600 7 658 35,5 % 0 Kommentarar og vurdering: Kostnader til etablering og husleige for ny brannstasjon, vaktmeisterlokale og kontor/verkstad for feiar på Hauge var ikkje teke inn i budsjettet for 2015. Meirforbruket vert saldert innanfor eige budsjett i tillegg til overføring av mva og tilskot flyktningar frå sentrale poster. Ein registrer lågare kostnad til brøyting og at kostnad til straum er i balanse. Lønskostnader viser og balanse. Ein registerer meirforbruk til vedlikehald generelt og det vil vera vanskeleg å halda budsjettet innanfor dette området. Det har og vore ein del kostnader til rassikring av kommunale vegar. Brann og redning ligg til no i tråd med budsjett. Samla for Miljø og teknikk reknar ein med å kunna halda budsjettet på årsbasis. Status politiske vedtak : 1. Planlegge brannstasjon og samlokalisering teknisk utedrift. Vaktmeistertenesta og brannvern/feiar har flytta inn i leigd lokale på Hauge. Utedrift vva er framleeis på Grønskaret. 2. Lage vedlikehaldsplan for kommunale bygg. Arbeid pågår. 3. Adresseprosjekt er i rute. Planarbeid for skilting pågår. 4. Innløysing festekontrakter/grunn. Arbeid pågår 5. Vatn og avløpsanlegg Haus - Mjeldalen. Arbeid pågår, ferdig hausten 2015. 6. Vatn og avlaup til Mjeldalen – Espevoll. Prosjektering pågår. 7. Tysse vassverk og avlaup til Østre Kleppe. Arbeidet pågår, ferdig hausten 2015 8. Fotlandsvåg vassverk, anlegg Hosanger. Planarbeid ikkje starta. 9. Hamre og Raknes vassverk. Planarbeid ikkje starta. 10. Utviding av Hamre og Gjerstad gravplass. Arbeid på går, ferdig hausten 2015. 11. Opprusting av kommunal veg til Njåstad. Ikkje starta. 12. Utviding Lonevåg skule. Arbeidet pågår, ferdig ut 2015. 13. Lonevåg barnehage, utvide kapasitet. Planlegging pågår. 14. Planlegging og oppstart ny Valestrand/Hauge skule. Utgreiing for lokalisering pågår. 15. Planlegging og oppstart bufellesskap. Ikkje starta. 16. Enøk- veglys, symjebasseng. Planlegging for veglys pågår. Teknisk drift - sjølvkost 17 Budsjettkontroll: Tenesteeining Vedteke budsjett Teknisk drift sjølvkost - 5 700 Rekneskap pr 30.04.15 - Forbruk i % av årsbudsj Årsprognose i kr - avvik 21,2 % 0 1 207 Kommentarar og vurdering: Reknar ikkje med vesentlege avvik for driftsbudsjettet. Oppfølging av pågåande byggeprosjekt i Haus og Tysse er krev store interne og eksterne ressursar. Dette medføre forseinking av andre vatn- og avlaupsprosjekt. Va-prosjekt Haus – Verkane- Mjeldalen har vore spesielt utfordrande både praktisk og økonomisk. Ein arbeider med å få oversikt over konsekvensane for dette. 18 BUDSJETTOMRÅDET: Sentrale postar Meirutgift/mindreinntekt: Skatt og rammetilskot: Mindreinntekt kr 2,2 millionar Oppdaterte prognosar for skatt og rammetilskot syner at ein kan venta eit negativt avvik på skatt og rammetilskot på kr 2,2 millionar samla for 2015. Dette er basert på oppdaterte tal etter Revidert nasjonalbudsjett for 2015. Pensjon: Meirutgift kr 1,0 millionar Oppdaterte utrekningar for 2015 frå KLP syner at ein kan vente ei samla meirutgift på kr 1,0 millionar for 2015. Det meste av avviket knyt seg til oppjustert utrekna pensjonskostnad for 2015. Konkret gjev dette utslag med redusert inntekt frå premieavvik i rekneskapen. Premieavvik er skilnaden mellom betalt og rekneskapsført pensjonspremie løpande gjennom året og den utrekna pensjonskostnaden. Premieavviket vert rekneskapsført ved årsslutt basert på endelege utrekningar som vert motteke frå pensjonsselskapa når året er slutt. Mindreutgift/meirinntekt: Samla negativt avvik som synt over utgjer kr 3,2 millionar. Ein legg førebels til grunn at dette kan dekkast med redusert avdragsutgift, auka renteinntekt/avkastning, redusert renteutgift på lånegjeld, samt venta innsparing på avsett lønsreserve. Me vil komme tilbake til dei einskilde storleikane på desse postane, og evt nye vurderingar, ved seinare rapporteringar. Samla legg ein såleis til grunn balanse i høve til budsjettet på dei sentrale postane. Rekneskapsoversyn pr 1. tertial: Sektorane pr 30.4: Rekneskap Årsbudsj Periodebudsj Rekneskap 2014 2015 2015 Jan- apr 2015 Jan - apr 45 295 163 591 159 332 17 584 385 802 50 300 166 581 153 600 21 600 392 081 17 598 57 161 62 114 6 205 143 078 16 956 60 095 62 667 7 659 147 377 (Tal i 1 000 kr) Stab/leiing Oppvekst, undervisning og kultur Helse, omsorg og sosial Miljø og teknikk (eks sjølvkost) Sum rammeområda 19 Økonomisk oversikt drift pr 30.4 – heile kommunen: Økonomisk oversikt - drift 2015 2015 2015 2014 Reknesk Justert budsj Justert budsj Reknesk Jan - april Jan - april Jan - des Jan - des Driftsinntekter Brukerbetalinger 6 473 351 6 830 428 22 291 792 21 157 344 Andre salgs- og leieinntekter 10 011 051 9 543 957 28 379 400 29 597 295 Overføringer med krav til motytelse 16 698 289 13 742 268 97 730 397 98 437 936 Rammetilskudd 78 872 574 78 901 379 219 781 000 219 346 443 2 582 548 620 000 5 650 000 7 472 069 658 469 525 000 575 000 237 913 50 979 918 52 321 500 166 100 000 158 878 785 5 667 743 5 712 000 16 800 000 19 192 778 206 668 620 000 629 753 171 943 942 168 403 200 557 927 589 554 950 316 107 632 724 104 217 168 296 492 623 289 752 451 Sosiale utgifter 31 217 704 31 452 138 85 684 229 82 485 572 Kjøp av varer og tj som inngår i tj.produksjon 30 516 978 27 447 043 81 646 893 76 285 824 Kjøp av tjenester som erstatter tj.produksjon 15 294 094 15 552 852 58 913 346 53 499 565 9 695 638 8 347 198 24 841 175 36 041 314 19 000 000 19 131 970 Andre statlige overføringer Andre overføringer Skatt på inntekt og formue Eiendomsskatt Andre direkte og indirekte skatter - Påløpt til gode IKTNH frå kommunanen Sum driftsinntekter Driftsutgifter Lønnsutgifter Overføringer Avskrivninger Fordelte utgifter - - -2 300 945 -1 575 478 -13 568 667 -10 107 179 Sum driftsutgifter 192 056 193 185 440 921 553 009 599 547 089 517 Brutto driftsresultat -20 112 251 -17 037 721 4 917 990 7 860 799 20 Finansrapport Osterøy kommune Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler Rapport 2015 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 1 januar til 30 april Innhold Forbehold Side 3: Oppsummering og nøkkeltall Side 4: Fordeling rentebinding Side 5: Finansreglementets krav Side 6: Porteføljens durasjon Side 7: Utvikling i durasjon Side 8: Utvikling i gjennomsnittsrente Side 9: Utvikling i lånegjeld Side 10: Opptak av nye lån i perioden Side 11: Forfall i perioden Side 12: Motpartsoversikt lån Side 13: Motpartsoversikt renttebytavtaler Side 14: Markedskommentar Side 15: Ordliste og forklaring Denne rapporten er utarbeidet av Bergen Capital Management AS (heretter BCM) i samsvar med forskrift om finansforvaltning og reglement for finansforvaltning vedtatt av kommunestyret. Rapporten baserer seg på kilder som vurderes som pålitelige, men BCM garanterer ikke at informasjonen i rapporten er presis eller fullstendig. Uttalelsene i rapporten reflekterer oppfatninger på det tidspunkt rapporten ble utarbeidet, og BCM forbeholder seg retten til å endre oppfatninger uten varsel. Appendiks : Stamdataoversikt Denne rapporten skal ikke forstås som et tilbud eller anbefaling om kjøp eller salg av finansielle instrumenter. BCM påtar seg intet ansvar for verken direkte eller indirekte tap eller utgifter som skyldes forståelsen av og/eller bruken av denne rapporten. Denne rapporten er kun ment å være til bruk for våre klienter, ikke for offentlig publikasjon eller distribusjon, men BCM tar dog ingen forbehold om klienters eventuelle offentliggjøring. Ansatte i BCM kan eie verdipapirer i selskaper som er omtalt i rapporten, og kan kjøpe eller selge slike verdipapirer. Rapporten er utarbeidet på et gitt tidspunkt, verdiendringene kan være store i låne- og verdipapirmarkedet slik at endelig resultat vil kunne avvike, det er brukt beste anslag på gitte tidspunkt som markedspriser i rapporten. Historisk resultat i porteføljer forvaltet av BCM er ingen garanti for fremtidig resultat. Fremtidig resultat vil blant annet avhenge av markedsutviklingen, forvalters dyktighet, porteføljens risiko, samt kostnader ved forvaltning. Rapporten inneholder kun gjeld som er forvaltet av BCM. Rapporten er utarbeidet på basis av opplysninger fra långivere og kommunen, BCM kan ikke ta ansvar for riktigheten av denne informasjonen oppgitt fra tredjeparter. Ved reproduksjon eller annen bruk av rapporten bør rapporten i sin helhet vedlegges. Rapporten gir et øyeblikksbilde på rapporteringstidspunkt, slik at porteføljens sammensetning og risiko p.t. kan være høyere eller lavere. BCM vil sjekke av status mot Kundens finansreglement ved rapportering. Men BCM oppfordrer Kunden til å foreta nødvendige kontroller, da det er Kunden selv de facto som er ansvarlig for at gjeldsporteføljen er i henhold til vedtatt reglement. Dersom BCM ikke mottar innvendinger mot rapporten innen 10 virkedager etter utsendt rapport anses rapporten som korrekt og akseptert av Kunden. 2 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Oppsummering og nøkkeltall Oppsummering og nøkkeltall Nøkkeltall Total lånegjeld Durasjon Vektet gjennomsnittsrente Kapitalbinding 3 Forklaring Kr. 354 643 055 Viser samlet lånegjeld ved utløpet av rapporteringsperioden. Inkluderer startlån i Husbanken, lån i Kommunalbanken, KLP Kommunekreditt og verdipapirmarkedet. 2,33 Måltallet angir porteføljens vektede gjennomsnittlige rentebindingstid. Tallet viser hvor lenge renten på sertifikat, lån og obligasjoner i porteføljen er fast, hensyntatt alle kontantstrømmer (rentebetalinger, avdrag og hovedstol). Dersom en låneportefølje uten avdrag og årlige rentebetalinger har durasjon på 1 betyr det at porteføljen i gjennomsnitt har en rentebinding på 12 måneder. 2,46% 6,93 ÅR Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Måltallet angir porteføljens vektede gjennomsnittlige kupongrente, effektiv rente vil avvike noe. Ved sammenligning mot referanserente må det tas hensyn til durasjon og rentesikringsstrategi. Måltallet angir porteføljens vektede gjennomsnittlige kredittbinding. Tallet viser hvor lang tid det i gjennomsnitt tar før renter, avdrag og hovedstol er nedbetalt. Desto høyere tall, desto mindre refinansieringsrisiko har kommunen alt annet like. Fordeling rentebinding Fordeling rentebinding Fordeling Saldo Prosentvis av total Fordeling Lån med fast rente: Rentebinding > 1 år 148 266 849 41,81 % Rentebinding < 1 år 186 742 564 52,66 % Sum rentebinding 335 009 413 94,46 % Flytende rente (p.t. vilkår) 19 633 642 5,54 % SUM 354 643 055 100,00 % Forklaring Tabellen over viser fordelingen for gjeldsporteføljen angitt ved bruk av enkel rentebiding. Lån med flytende rente er lån i Husbanken, Kommunalbanken og KLP Kommunekreditt til p.t. vilkår. Lån med p.t. vilkår har 14 dagers rentevarsel og oppsigelsestid, dvs. En rentebinding på 14 / 365 = 0,04. Lån med nibortilknytning (3 eller 6 MND) er sortert som lån med rentebiding under 1 år. 4 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Forklaring Figuren over viser grafisk fordeling av gjeldsporteføljen kommunen målt ved bruk av enkel rentebinding. Finansreglementets krav og strategi Finansreglementets krav og strategi Krav i kommunens reglement Status Punkt 7.1 Vedtak om opptak av lån: Nye låneopptak tatt opp i tråd med reglene i Kommuneloven § 50 √ OK Punkt 7.2 Val av låneinstrument: Det er ikke anledning til å ta opp lån i utenlandsk valuta √ OK Punkt 7.3 Tidspunkt for låneopptak: Vurderes i forhold til likviditet, vedtatt investeringsbudsjett og markedstilpasninger/forhold √ OK Punkt 7.4 Konkurrerende tilbod: Normalt skal ein henta inn minst 2 konkurrerande tilbod frå aktuelle långjevarar. √ OK Punkt 7.5 Val av rentebindingsperiode – bruk av sikringsinstrument: Optimalisere låneopptak og bindingsperiode, renteutvikling, markedstilpasning/forhold, stabile lånekostnader, spre forfall/rentereguleringer, ikke løsrive derivathandel fra finansforvaltningen (underliggende lån) √ OK Punkt 7.6 Storleik på einskildlån – spreiing av låneopptak √ OK Punkt 7.7 Rapportering: tertialrapportering, 30. april og 31. august samt årsrapport √ OK Kommentar Krav til gjeldsporteføljen i henhold til finansreglement (Kommentarer kun dersom det er avvik fra kommunens finansreglement) 5 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Portføljens durasjon Portføljens durasjon Durasjonsintervall Pålydende i NOK Durasjon Procentvis andel av porteføljen Under 1 år 206 376 206 0,46 58,19% 1 to 2 år 29 374 380 1,40 8,28% 2 to 3 år 7 732 504 2,65 2,18% 3 to 5 år 21 359 965 4,22 6,02% > 5 år 89 800 000 6,48 25,32% SUM 354 643 055 2,33 100,00% Durasjonsintervall i % av porteføljen 6 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Kommentar Durasjon brukes ofte for å måle renterisiko. Durasjon gir et uttrykk for hvor følsom markedsverdien på lånene er for en endring i markedsrentene. Man kan se på durasjon som vektet gjennomsnittlig løpetid for et lån eller en plassering. Porteføljens durasjon er i tabellen målt ved slutten av rapporteringsperioden. Ved beregning av durasjon for porteføljen er det antatt at alle lån, sertifikat og obligasjoner er priset til kurs lik 100 %. Durasjons tallet er i tråd med kommunens finansreglement og rentesikringsstrategi, hvor forutsigbarhet i rentekostnadene er et viktig element. Utvikling i durasjon Utvikling i durasjon Utvikling i durasjon Kommentar Durasjon er målt ved utløpet av hver måned I rapporteringsperioden. 7 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Utvikling gjennomsnittsrente Utvikling gjennomsnittsrente Utvikling i gjennomsnittsrente Kommentar Vektet gjennomsnittsrente er målt ved utløpet av hver måned I rapporteringsperioden. Porteføljen og markedsrenter Vektet gjennomsnittsrente 2,46 % Markedsrenter og porteføljens betingelser 8 (Rentene er justert for kredittmargin (påslag), og indikerer derfor faktiske lånerenter for angitt løpetid) P.T.KBN 2,00 % Norges Bank (foliorenten/styringsrenten) 1,25 % 3 MND 1,50 % Ved utløpet av rapporteringsperioden Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 6 MND 1,50 % 12 MND 1,50 % 3 År 5 År 1,65 % 1,95 % Utvikling i Lånegjeld Utvikling i lånegjeld Utvikling lånegjeld Kommentar Lånegjeld er målt ved utgangen av hver måned i rapporteringsperioden. 9 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Opptak av nye lån i perioden Opptak av nye lån i perioden Ny långiver Dato Beløp Rente Forfall / renteregulering Nytt lånenummer KLP 14.01.2015 24 243 809 2,250 05.03.2015 8317.50.29632 Danske 05.03.2015 91 680 000 1,370 04.03.2016 NO0010732290 Husbanken 01.04.2015 1 996 964 0,000 01.07.2027 13531793.F Husbanken 01.04.2015 655 328 1,689 01.08.2028 13536690.F Husbanken 01.04.2015 754 571 1,689 01.06.2028 13547287.10.F Husbanken 01.04.2015 1 707 164 1,689 01.07.2034 13550241.10.F Husbanken 01.04.2015 2 618 477 1,689 01.03.2035 13551940.10.F Husbanken 01.04.2015 2 679 612 1,887 01.03.2036 13551940.50.F Husbanken 01.04.2015 2 693 846 1,887 01.04.2036 13553412.10.F Husbanken 01.04.2015 2 649 698 1,887 01.01.2032 13553412.50.F Husbanken 01.04.2015 4 250 524 1,887 01.06.2033 13556410.10.F Husbanken 01.04.2015 4 499 427 1,887 01.05.2032 13554970.10.F Husbanken 01.04.2015 4 586 858 1,887 01.02.2033 13554970.50.F 10 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Kommentar Forfall i perioden Forfall i perioden Ny långiver Dato Beløp Rente Forfall / renteregulering Nytt lånenummer KLP 14.01.2010 25 001 428 4,100 14.01.2015 8317.50.29632 KBN 05.03.2014 67 440 000 1,850 05.03.2015 20140117 KLP 14.01.2015 24 243 809 2,250 05.03.2015 8317.50.29632 Husbanken 01.12.2009 4 250 524 2,280 01.04.2015 13556410.1 Husbanken 02.11.2009 4 499 427 2,280 01.04.2015 13554970.10 Husbanken 02.11.2009 4 586 858 2,280 01.04.2015 13554970.50 Husbanken 01.10.2009 2 682 310 2,280 01.04.2015 13553412.50 Husbanken 01.10.2009 2 032 365 2,280 01.04.2015 13531793.10 Husbanken 02.11.2009 655 328 2,280 01.04.2015 13536690.40 Husbanken 01.12.2009 754 571 2,280 01.04.2015 13547287.10 Husbanken 01.10.2009 1 724 921 2,280 01.04.2015 13550241.10 Husbanken 01.12.2009 2 618 477 2,280 01.04.2015 13551940.10 Husbanken 01.12.2009 2 679 612 2,280 01.04.2015 13551940.50 Husbanken 01.10.2009 2 719 008 2,280 01.04.2015 13553412.10 11 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Kommentar Motpartoversikt Lån Motpartoversikt Lån Motpartsoversikt i prosent 12 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Motpartoversikt rentebytteavtaler Motpartoversikt rentebytteavtaler Motpartsoversikt i prosent Dersom siden er tom, betyr det er kommunen ikke har aktive rentebytteavtaler. 13 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Markedskommentar Markedskommentar Oppgangen i verdensøkonomien er fortsatt moderat og usikkerheten om utviklingen fremover er stor, særlig i euroområdet. Globalt har utviklingen på børsene i 2015 vært god. Her hjemme har vi virkelig fått merke at oljeprisen har halvert seg i løpet av 2014. Til tross for oljefallet har likevel hovedindeksen på Oslo Børs styrket seg (+ 10 %). I 2015 vil bedringen i verdensøkonomien fortsette, og flere økonomier vil henge seg på. Oppgangen i USA vil fortsette, og forbli driveren i økonomisk vekst globalt. Veksten i Europa og Japan, som har slitt med manglende vekst i 2014, vil sannsynligvis styrke seg noe på grunn av lavere oljepris og mer ekspansiv pengepolitikk. Det er ventet noe høyere vekst i fremvoksende økonomier, selv om den avtagende veksttakten i Kina vil fortsette. Styringsrentene er nær null i mange land, og markedsaktørenes forventninger til styringsrentene fremover er lave. Norges Bank overrasket de fleste i mars med å holde styringsrenten uendret på 1,25 %, og utsatte det forventede rentekuttet på 0,25 prosentenheter til enten mai eller juni. Det indikeres samtidig at ytterligere kutt ser aktuelt ut. I beslutningen ble det lagt vekt på at nedgangen i norsk økonomi vil vare lenger, og renten skal holdes lav lenger. Norges Bank sin egen analyse viser svakere utsikter for norsk økonomi enn i desember. Oljeprisen har falt videre, og aktiviteten i petroleumsnæringen ser ut til å avta mer enn tidligere antatt. Lønnsveksten i fjor ble lavere enn lagt til grunn, og det er forventninger om at lønningene også fremover øker noe mindre enn tidligere anslått. Lavere renter ute trekker også i retning av lavere renter her hjemme. Analysen innebærer en styringsrente på om lag 1 prosent de neste årene. Deretter øker styringsrenten gradvis. Prognosen for styringsrenten er lavere enn anslagene fra desember gjennom hele anslagsperioden. Hovedstyret i Norges Bank har som utgangspunkt for sin vurdering av pengepolitikken at renten settes med sikte på at inflasjonen skal være nær 2,50 prosent. Underliggende inflasjon har i 2015 vært på nivåer nært målet slik at det er det en viss risiko for at renteøkningene kan komme raskere enn det som markedet og Norges Bank legger til grunn. Norges Bank anslår nå styringsrenten til å ligge på om lag 1 % til høsten 2018, og deretter en gradvis økning. 3 mnd nibor er ved utgangen av april 2015 på 1,50 prosent, som gir en flytende kortsiktig lånerente for kommunen på mellom 1,45 – 1,55 prosent etter kredittpåslag. Det er også svært lave styringsrenter og markedsrenter ute, og det ventes ikke økninger i verken USA eller Europa med det første. Det er derfor mye som taler for at kommunen kan låne til flytende renter under 1,50 prosent i hele 2015 og store deler av 2016. 14 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Kilde: Bergen Capital Management AS / Norges Bank / Bloomberg, april 2015. Ordliste og forklaring Ordliste og forklaring Basispunkt - Et basispunkt er ett hundredels prosentpoeng. Denne måleenheten brukes særlig til å angi kostnader og avkastningsforskjeller i kapitalforvaltning. Deflasjon - Vedvarende fall i det generelle prisnivået (se inflasjon). Derivat - En finansiell kontrakt hvor verdien avhenger av verdien til en underliggende variabel på et fremtidig tidspunkt. Priser på finansielle aktiva, råvarer osv. benyttes ofte som underliggende variabel. Opsjoner og terminkontrakter er eksempler på derivater. Durasjon - Durasjonen til en fastrenteobligasjon er den tid det i gjennomsnitt tar før alle kontantstrømmer (rentekuponger og hovedstol) forfaller til betaling. Durasjonen (egentlig modifisert durasjon) gir i tillegg uttrykk for hvor følsom verdien av obligasjonen er for endringer i rentenivået, og forteller hvor mange prosent verdien av obligasjonen vil gå ned med dersom markedsrentene stiger med ett prosentpoeng. Lang durasjon betyr at obligasjonsverdien er svært følsom for renteendringer. Finansinstitusjoner - Selskap, foretak eller annen institusjon som driver finansieringsvirksomhet, med unntak av offentlige kredittinstitusjoner og fond, verdipapirfond, verdipapirforetak. Finansinstitusjon er en samlebetegnelse for banker, finansieringsforetak og forsikringsselskaper. Finanstilsynet - Finanstilsynet fører tilsyn med finansinstitusjoner, institusjonene i verdipapirmarkedet, pensjonskasser, revisorer, regnskapsførere, eiendomsmeglere og inkassoselskaper. Foliorenten - Renten bankene får på sine innskudd fra en dag til den neste i Norges Bank. Foliorenten er det viktigste virkemiddelet i pengepolitikken. FRA-rente - Forward Rate Agreement. Fremtidig renteavtale. Avtale mellom to parter om å fastlåse rentesatsen på et fremtidig innlån eller utlån for en gitt periode. IMM-dager - Vanlig brukte forfallsdager for standardiserte pengemarkedsprodukter (forkortelsen står for International Money Market). Inflasjon - Vedvarende vekst i det generelle prisnivået. Inflasjonen måles vanligvis ved veksten i konsumprisindeksen (KPI). KPI - Konsumprisindeks. Indeks som måler veksten i konsumprisene (se inflasjon). Kredittinstitusjon - Foretak som mottar innskudd eller andre tilbakebetalingspliktige midler og yter lån for egen regning. Kredittrisiko - Risiko for at motpart ikke oppfyller sine forpliktelser . I et låneforhold består kredittrisikoen i at låntager ikke oppfyller låneavtalen. Markedsrisiko - Risiko for potensielt tap i form av redusert markedsverdi som følge av prisfluktuasjoner i finansielle markeder. Nominell rente - Pålydende rente på en finansiell fordring. Se også realrente. Nullkupongobligasjon - En obligasjon uten rentebetalinger. Nullkupongobligasjoner legges ut til underkurs, dvs. til en kurs lavere enn pålydende verdi, og løses inn til pålydende verdi ved forfall. 15 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Ordliste og forklaring Obligasjon - Standardisert omsettelig lån med opprinnelig løpetid på minst ett år. Betingelsene ved et obligasjonslån, slik som løpetid, rente, renteutbetalingsdatoer og eventuelle rentereguleringsbestemmelser, avtales ved utstedelsen av lånet. Oppgjørsrisiko - Risiko for tap og likviditetsproblemer i forbindelse med avregnings- og oppgjørsfunksjonene. Oppgjørsrisiko omfatter kredittrisiko, likviditetsrisiko, juridisk risiko og operasjonell risiko. Ved betalingsformidling blir transaksjoner generert av kunder og de resulterende eksponeringer vil ikke være resultat av eksplisitte kredittvurderinger. Risikoen som oppstår i et betalingssystem. Opsjon - Man skiller mellom to typer opsjoner, kjøpsopsjoner og salgsopsjoner. En kjøpsopsjon (salgsopsjon) er en rett, men ikke plikt til å kjøpe (selge) et underliggende aktivum til en på forhånd avtalt pris. Mulige underliggende aktiva er aksjer, valuta m.m. Pengeoppgjøret - Pengedelen av verdipapiroppgjøret. Portefølje - Brukes om samlet mengde av verdipapirer eller lån. Realrente - Realrenten er nominell rente korrigert for prisstigning (inflasjon). Rentebærende instrumenter - Finansielle kontrakter der avkastningen er knyttet til en avtalt rente av en pålydende verdi. Et eksempel er obligasjoner. Renteforvaltning - Styring og oppfølging av en portefølje av rentebærende instrumenter. Rentefølsomhet - Sier noe om hvor mye kursen på et rentefond endres ved renteendring på ett prosentpoeng i pengemarkedet. Rentemargin - Differansen mellom (en banks) utlåns- og innskuddsrente. Styringsrente - Sentralbankens sentrale rente i utøvelsen av pengepolitikken. I Norge er dette foliorenten. Swap - Avtale mellom to parter om å bytte fremtidige kontantstrømmer. For eksempel kan den ene parten betale den andre flytende rente, mens den selv mottar fast rente. Terminrenter - Terminrenter er renter som løper mellom to fremtidige tidspunkter. Terminrentene kan under visse forutsetninger gi uttrykk for markedets forventninger om fremtidig rentenivå. Valutakurs - Prisen på et lands valuta målt mot andre lands valuta, for eksempel norske kroner per euro. Valutarisiko - Risiko for potensielt tap i form av redusert markedsverdi som følge av fluktuasjoner i valutakursen. Verdipapirforetak - Foretak som yter investeringstjenester. VPS - Verdipapirsentralen (VPS) er en privat, selveiende institusjon, opprettet ved lov om verdipapirsentral, som driver et elektronisk rettighetsregister for aksjer, obligasjoner og andre finansielle instrumenter med i hovedsak norske utsteder. 16 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Stamdataoversikt Stamdataoversikt Ref rente B. Periode Rente 05.03.2015 04.03.2016 Fast Fast År 210 000 02.11.2009 01.02.2020 Flytende Husbanken 35 910 13521831.1.F Husbanken Lån 13934598.1.F Lån Margin Total rente % av gjeld 1,370 0,000 1,370 25,85 % PT Rente HB Kvartal 2,280 0,000 2,280 0,06 % 01.12.2014 01.09.2024 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 -1,000 1,280 0,01 % 499 994 03.11.2014 01.08.2020 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 0,000 2,280 0,14 % Husbanken 594 000 01.12.2014 01.09.2022 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 -1,000 1,280 0,17 % 13944996.1.F Husbanken 675 000 03.11.2014 01.10.2022 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 -1,000 1,280 0,19 % Lån 13944997.1.F Husbanken 472 500 03.11.2014 01.10.2022 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 -1,000 1,280 0,13 % Lån 13551940.40 Husbanken 2 643 073 01.12.2009 01.09.2035 Flytende PT Rente HB Kvartal 2,280 0,000 2,280 0,75 % Lån 13558487.10 Husbanken 4 317 684 11.05.2010 01.06.2035 Fast Fast Kvartal 3,100 0,000 3,100 1,22 % Lån 13531793.F Husbanken 1 996 964 01.04.2015 01.07.2027 Fast Fast Kvartal 0,000 0,000 0,000 0,56 % Lån 13547287.10.F Husbanken 754 571 01.04.2015 01.06.2028 Fast Fast Kvartal 1,689 0,000 1,689 0,21 % Lån 13550241.10.F Husbanken 1 707 164 01.04.2015 01.07.2034 Fast Fast Kvartal 1,689 0,000 1,689 0,48 % Lån 13551940.10.F Husbanken 2 618 477 01.04.2015 01.03.2035 Fast Fast Kvartal 1,689 0,000 1,689 0,74 % Lån 13551940.50.F Husbanken 2 679 612 01.04.2015 01.03.2036 Fast Fast Kvartal 1,887 0,000 1,887 0,76 % Type Ref. nr Motpart Beløp Startdato Forf. dato Lån NO0010732290 Danske 91 680 000 Lån 13923261.10 Husbanken Lån 13505569.1.F Lån 17 Type Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Stamdataoversikt Ref rente B. Periode Rente 01.04.2015 01.04.2036 Fast Fast Kvartal 2 649 698 01.04.2015 01.01.2032 Fast Fast Husbanken 4 250 524 01.04.2015 01.06.2033 Fast 13559273.10 Husbanken 4 374 380 Lån 13536690.F Husbanken Lån 13554970.10.F Lån Margin Total rente % av gjeld 1,887 0,000 1,887 0,76 % Kvartal 1,887 0,000 1,887 0,75 % Fast Kvartal 1,887 0,000 1,887 1,20 % 25.03.2011 01.04.2036 Fast Fast Kvartal 2,084 0,000 2,084 1,23 % 655 328 01.04.2015 01.08.2028 Fast Fast Kvartal 1,689 0,000 1,689 0,18 % Husbanken 4 499 427 01.04.2015 01.05.2032 Fast Fast Kvartal 1,887 0,000 1,887 1,27 % 13554970.50.F Husbanken 4 586 858 01.04.2015 01.02.2033 Fast Fast Kvartal 1,887 0,000 1,887 1,29 % Lån 13561674 Husbanken 5 673 435 14.04.2014 01.05.2044 Flytende PT Rente HB Halvår 2,287 0,000 2,287 1,60 % Lån 20100539 KBN 15 744 880 16.09.2010 16.03.2026 Fast Fast Halvår 3,760 0,000 3,760 4,44 % Lån 20140310 KBN 42 800 000 03.06.2014 03.06.2044 Fast Fast Halvår 3,520 0,000 3,520 12,07 % Lån 20140312 KBN 75 000 000 03.06.2014 03.06.2015 Fast Fast År 2,025 0,000 2,025 21,15 % Lån 20040099 KBN 8 829 730 17.08.2009 15.02.2032 Flytende PT Rente KBN Halvår 2,000 0,000 2,000 2,49 % Lån 8317.52.27256 KLP 25 000 000 12.09.2011 12.09.2016 Fast Fast Halvår 3,470 0,000 3,470 7,05 % Lån 8317.52.27264 KLP 25 000 000 12.09.2011 12.09.2021 Fast Fast Halvår 4,040 0,000 4,040 7,05 % Lån 8317.52.66197 KLP 22 000 000 20.06.2012 20.06.2033 Fast Fast Halvår 3,850 0,000 3,850 6,20 % Type Ref. nr Motpart Beløp Startdato Forf. dato Lån 13553412.10.F Husbanken 2 693 846 Lån 13553412.50.F Husbanken Lån 13556410.10.F Lån Type SUM 354 643 055 18 Osterøy kommune - Forvaltning av kommunens gjeldsportefølje og finansieringsavtaler - Rapport 2015 Osterøy kommune Saksframlegg Saksnr: 041/15 Utval: Formannskapet Formannskapet Administrasjonsutvalet Dato 27.05.2015 03.06.2015 Sakshandsamar: Avgjerslemynde: Økonomi Magne Verpelstad Klassering: Arkivnr.: 15/1707 Økonomiplan 2016-2019 Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Innstilling til vedtak i heradsstyret. «Økonomiplanen for 2016-2019 vert tilrådd vedteken i tråd med framlegget frå rådmannen» Saksopplysningar: Bakgrunn Det vert vist til orientering i FS-møte 27. mai. Sjå vedlagte Økonomiplandokument for 2016-2019. Vurdering For fyrste gong på over 10 år har kommunen eit positivt oppsamla rekneskapsresultat. Dette medfører at ein har større fridom i styring av økonomien, men ikkje særleg meir pengar enn tidlegare. Nedbetalt bru og sterk befolkningsvekst i Bergensområdet gjer at Osterøy får store moglegheiter til å vekse om ein legg til rette for det. Gjennom arealplanen for kommunen 2011-21 blei det lagt til rette for mange nye bustadområder. Fleire av desse er no regulert eller er i ferd med å bli regulert. På nokre er det blitt bygd mykje nye bustadar. Dette er flott! Og gir von om at stadig fleire av dei planlagte felta vil bli realisert. Når det gjeld næringsområde vil det i åra som kjem bli viktig å få dei som er regulert byggeklare. Då kan ein tilby næringsområde kor ein kan få etablert nye verksemder og der gjennom etablering av arbeidsplassar lokalt til ei veksande befolkning. Spesielt viktig er Espevoll næringsområde på grunn av storleik og sentral plassering i forhold til Bergensområdet. Samfunnsplanen Kommuneplanen sin samfunnsdel er under utarbeiding. Her tek ein stilling til kva kommunen skal fokusere på og proritere i åra som kjem. Planen vil verta ferdig våren 2016. Rådmannen vil oppmode alle med interesse for Osterøy si utvikling om å engasjere seg i arbeidet med planen. Tid for medverknad er hausten 2015. Kommunereform I planperioden vil Osterøy kommune måtte ta stilling til samanslåing og samarbeidsformer med nabokommunar. Kva ein ser føre seg vil påverke korleis ein ynskjer å utvikle kommunen i åra framover. Skal ein planlegge for at ein blir slått saman og reduserer noko av den lokale sjølvstyringa ein har no på enkelte område, eller skal ein planlegge for at ein held fram som tidlegare? Dette spørsmålet vil verke inn på fleire strategiske val i perioden. Spesielt vil dette kunne påverke investeringsavgjersler. Økonomi Rådmannen legg fram ein økonomiplan som er saldert. I planperioden vil ein akkumulere opp eit netto driftsresultat på kring 20 mill. disposisjonsfondet vil då kunne verta på ca 4 % av årleg driftsinntekt, anbefalinga frå KS er kring 5 %. Rådmannen legg opp til ei generell effektivisering i drifta på om lag 0,5 % i året. Noko som betyr 4 millionar mindre til tenestene i 2016 og 4 millionar mindre i 2018.Det er lagt inn ein nettovekst i inntektene på 0,25% kvart år på bakgrunn av venta folketalsauke. Ein planlegg å halde eigedomsskatten slik den er i 2015, på 5 promille. 1 av desse promillane er lagt til Sektor for miljø og teknikk, men er ikkje disponert på noverande tidspunkt. Satsingar Innaføre det enkelte tenesteområde er det skissert realisering av kommuneplanar, ulike satsingar og tiltak. Det vil vere naudsynt at ein i åra som kjem prioriterer kva omfang ulike tiltak skal ha og i kva rekkefølgje ein ynskjer å etablere dei ulike tiltaka. Nokon av desse finn ein rom for innaføre eksisterande rammer ved å endre ressursbruken. Medan andre tiltak treng ytterlegare finansiering for at ein skal kunne etablere desse. Investeringar Ein har eit ekspansivt investeringsprogram i planperioden. I hovudsak er det investeringar for utviding av kapasitet og leidningsnett innan vatn og avlup, samt å stette barnehagar og skular med naudsynt kapasitet til å ta imot venta befolkningsauke. Ikkje vedlagte saksdokument: Doknr Doknr Type Type Dato Dato Vedlagte saksdokument: Økonomiplan 2016-2019 versjon til formannskapet Tittel på saksdokumentet Tittel på journalpost 53686 01.06.2015 OSTERØY KOMMUNE ØKONOMIPLAN MED HANDLINGSPROGRAM 2016 – 2019 Innhald Innhald ........................................................................................................................................ 2 Innleiing ..................................................................................................................................... 4 Rådmannens føreord og vurdering ............................................................................................. 4 Overordna styringssystem og føresetnadar for økonomiplanen ................................................ 6 Overordna visjon og målsettingar .............................................................................................. 7 Strategiske mål 2016 - 2019 ................................................................................................... 8 Folketalsutvikling og samfunnsutvikling ................................................................................... 9 Utbyggingsmønster og utviklingstrekk ................................................................................ 13 Kommunikasjonar ................................................................................................................ 14 Endring av utbyggingsmønster - stadutvikling .................................................................... 14 Trekk i den økonomiske utviklinga for Osterøy kommune ..................................................... 15 Utgiftsutjamning................................................................................................................... 15 Lånegjeld .............................................................................................................................. 16 Netto driftsresultat – utvikling 2008 – 2015 ........................................................................ 18 Driftsbudsjettet – økonomiske rammer .................................................................................... 18 Inntektsutvikling................................................................................................................... 18 Utgiftsutvikling .................................................................................................................... 20 Organisasjon og medarbeidarane ............................................................................................ 21 Målstyring ............................................................................................................................ 25 Samhandlingsreforma .......................................................................................................... 29 Osterøytunet ........................................................................................................................ 30 Ergo- og fysioterapi .............................................................................................................. 32 Heimetenesta ........................................................................................................................ 33 Bu- og avlastningstenesta ..................................................................................................... 35 Psykisk helse og rusomsorg .................................................................................................. 36 Brukarstyrt personleg assistent............................................................................................ 38 Støttekontakt........................................................................................................................ 38 Omsorgsløn .......................................................................................................................... 38 NAV Sosialtenesta ................................................................................................................ 39 Legetenesta .......................................................................................................................... 40 Tiltaksplan for kommunedelplan for Helse, omsorg og sosial ............................................. 40 Oppvekst, undervisning og kultur ............................................................................................ 46 Barnehage ............................................................................................................................ 49 Grunnskule ........................................................................................................................... 53 Skulefritidsordninga ............................................................................................................. 59 Vaksenopplæringa ................................................................................................................ 60 Kultur og kulturskulen .......................................................................................................... 62 Bibliotek................................................................................................................................ 63 Familiens hus........................................................................................................................ 64 Helsestasjon ......................................................................................................................... 67 Miljø og teknikk ....................................................................................................................... 70 Brann og redning .................................................................................................................. 73 Drift....................................................................................................................................... 73 Stabsseksjonar .......................................................................................................................... 75 Plan ....................................................................................................................................... 77 Service, informasjon og dokument ...................................................................................... 78 Politisk-adm. sekreteriat ...................................................................................................... 79 2 Løn, personal og organisasjon .............................................................................................. 80 Økonomi ............................................................................................................................... 80 Reinhald ................................................................................................................................ 81 Samfunnsmedisin ................................................................................................................. 81 Teknisk forvaltning ............................................................................................................... 83 Idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv........................................................................................ 83 Klima og miljø ....................................................................................................................... 83 Sentrale postar .......................................................................................................................... 84 Investeringar 2016-2019 .......................................................................................................... 85 Obligatoriske oppstillingar ....................................................................................................... 91 3 Innleiing Rådmannen legg fram forslag til økonomiplan for 2016 - 2019 for kommunen si verksemd til politisk handsaming. Som i fjor, er det i arbeidet med økonomiplanen lagt vekt på eit klårt skilje mellom økonomiplan og budsjett. Dette er ein økonomiplan for 2016 - 2019, medan det til hausten vil verte arbeidd med årsbudsjett for 2016. Arbeidet med Handlings- og økonomiplan har vore ein administrativ prosess fram til Rådmannen si innstilling. Handlings- og økonomiplanen skal syne dei økonomiske utfordringane og konsekvensane for kommunen dei neste 4 åra. Ei prioritering av framtidige investeringar og driftsendringar, samt ei årleg rullering av dei einskilde fag-, kommunedel,- og temaplanar sine handlingsprogram basert på tildelte rammer. Det må poengterast at tidsfesta målsetjingar og tiltak skildra i teneste-/sektorkapitla baserer seg på dei planlagde føresetnadene i høve til inntektsnivå og gjennomføring av underskotsdekning. Avvik frå dei økonomiske føresetnadene vil i mange tilfelle kunne gje avvik i høve til framdrift på tiltak og målsetjingar i økonomiplanen. Økonomiplanen er ferdig saldert, slik det er krav om. I Økonomiplanen er det nytta lite tal. Mykje av talgrunnlaget for analyser finn ein i Årsmelding 2014 og Kommunebarometeret. Rådmannens føreord og vurdering For fyrste gong på over 10 år har kommunen eit positivt oppsamla rekneskapsresultat. Dette medfører at ein har større fridom i styring av økonomien, men ikkje særleg meir pengar enn tidlegare. Nedbetalt bru og sterk befolkningsvekst i Bergensområdet gjer at Osterøy får store moglegheiter til å vekse om ein legg til rette for det. Gjennom arealplanen for kommunen 2011-21 blei det lagt til rette for mange nye bustadområder. Fleire av desse er no regulert eller er i ferd med å bli regulert. På nokre er det blitt bygd mykje nye bustadar. Dette er flott! Og gir von om at stadig fleire av dei planlagte felta vil bli realisert. Når det gjeld næringsområde vil det i åra som kjem bli viktig å få dei som er regulert byggeklare. Då kan ein tilby næringsområde kor ein kan få etablert nye verksemder og der gjennom etablering av arbeidsplassar lokalt til ei veksande befolkning. Spesielt viktig er Espevoll næringsområde på grunn av storleik og sentral plassering i forhold til Bergensområdet. 4 Samfunnsplanen Kommuneplanen sin samfunnsdel er under utarbeiding. Her tek ein stilling til kva kommunen skal fokusere på og proritere i åra som kjem. Planen vil verta ferdig våren 2016. Rådmannen vil oppmode alle med interesse for Osterøy si utvikling om å engasjere seg i arbeidet med planen. Tid for medverknad er hausten 2015. Kommunereform I planperioden vil Osterøy kommune måtte ta stilling til samanslåing og samarbeidsformer med nabokommunar. Kva ein ser føre seg vil påverke korleis ein ynskjer å utvikle kommunen i åra framover. Skal ein planlegge for at ein blir slått saman og reduserer noko av den lokale sjølvstyringa ein har no på enkelte område, eller skal ein planlegge for at ein held fram som tidlegare? Dette spørsmålet vil verke inn på fleire strategiske val i perioden. Spesielt vil dette kunne påverke investeringsavgjersler. Økonomi Rådmannen legg fram ein økonomiplan som er saldert. I planperioden vil ein akkumulere opp eit netto driftsresultat på kring 20 mill. disposisjonsfondet vil då kunne verta på ca 4 % av årleg driftsinntekt, anbefalinga frå KS er kring 5 %. Rådmannen legg opp til ei generell effektivisering i drifta på om lag 0,5 % i året. Noko som betyr 4 millionar mindre til tenestene i 2016 og 4 millionar mindre i 2018.Det er lagt inn ein nettovekst i inntektene på 0,25% kvart år på bakgrunn av venta folketalsauke. Ein planlegg å halde eigedomsskatten slik den er i 2015, på 5 promille. 1 av desse promillane er lagt til Sektor for miljø og teknikk, men er ikkje disponert på noverande tidspunkt. Satsingar Innaføre det enkelte tenesteområde er det skissert realisering av kommuneplanar, ulike satsingar og tiltak. Det vil vere naudsynt at ein i åra som kjem prioriterer kva omfang ulike tiltak skal ha og i kva rekkefølgje ein ynskjer å etablere dei ulike tiltaka. Nokon av desse finn ein rom for innaføre eksisterande rammer ved å endre ressursbruken. Medan andre tiltak treng ytterlegare finansiering for at ein skal kunne etablere desse. Investeringar Ein har eit eiksapnsivt investeringsprogram i planperioden. I hovudsak er det investeringar for utviding av kapasitet og leidningsnett innan vatn og avlup, samt å stette barnehagar og skular med naudsynt kapasitet til å ta imot venta befolkningsauke. 5 Overordna styringssystem og føresetnadar for økonomiplanen Økonomiplanen sitt forhold til kommunen sitt plansystem Alle kommunar skal gjennomføre planlegging med sikte på å samordne den fysiske-, sosiale-, økonomiske-, estetiske- og kulturelle utviklinga i kommunen. Planlegginga skal ha ein langsiktig og ein kortsiktig del. Planstrategi Plan- og bygningslova slår fast at alle kommunar skal utarbeide ein planstrategi minst ein gang i kvar valperiode, og seinast eitt år etter konstituering av nytt heradstyre. Planstrategi er ein plan for kva planar som skal utarbeidast og når planar skal rullerast. Planstrategi for Osterøy vart vedteke hausten 2012. Planstrategien vil årleg bli fylgt opp i økonomiplan og budsjett. Kommuneplan – strategisk del (langsiktig del) Alle kommunar skal ha ein kommuneplan som synar korleis kommunen ynskjer å utvikle seg. Kommuneplanen er delt inn i ein samfunnsdel og ein arealdel. Kommuneplanen sin arealdel vart vedteke i 2011, samfunnsdelen er nå under rullering og ein ventar at den er ferdigstillt i 2016. Planane skal innehalde ein handlingsplan med tiltak som skal gjennomførast i ein 4årsperiode. Kommunedelplanar / temaplanar (langsiktig del) Det vert utarbeid kommunedelplanar innafor avgrensa områder av den kommunale forvaltninga for å ivareta langsiktig planlegging og prioritering. Planane skal innehalde ein handlingsplan med tiltak som skal gjennomførast i ein 4- årsperiode. Økonomiplan Økonomiplanen skal fylgje som eit resultat av langtidsprogrammet og innehalde: 6 1. Ressursar for gjennomføring (langtidsbudsjett). 2. Styringsindikatorar som direkte eller indirekte skal sei noko om utvikling av kvaliteten på tenesta. Det skal vera sett langsiktige mål for styringsindikatorane. 3. Prioriterte tiltak frå politisk vedtekne planar og når desse skal gjennomførast. Tiltaka skal hentast frå temaplanar og kommunedelplanar eller på anna måte ha ei politisk forankring. På den måten vil ein få ein form for rullering av handlingsprogramma i forhold til dei økonomiske rammene. Økonomiplanen har eit 4 års-perspektiv og skal opp til ei samla vurdering ein gong i året. Økonomiplanen er eit sjølvstendig dokument, med eigen administrativ og politisk handsaming i forhold til dei årlege budsjetta. Årsbudsjett Årsbudsjettet er ein detaljplan over den kommunale drifta og investeringar det kommande året. Årsbudsjettet skal bygge på økonomiplanen og realisere dei mål og tiltak som er synleggjort der. Handlingsplanar Tiltak i handlingsplanar frå kommuneplan, kommunedelplanar og temaplanar skal takast med i økonomiplanen. Når ein tenker å prioritere planlegging og gjennomføring/realisering av tiltaka skal skisserast. Verksemdsplan I budsjettet vil kvar teneste ha korte verksemdsplanar med tiltak innanfor det aktuelle budsjettår. Årsmelding Årsmeldinga skal summere opp året som er gått og synleggjere korleis kommunen sine ressursar er brukt og kva mål som er innfridd. Årsmeldinga skal også byggje på ein revisorgodkjent rekneskap. Overordna visjon og målsettingar Kommunen sin overordna visjonar og målsetjingar er nedfelt i kommuneplanen sin samfunnsdel. Kommunen sine overordna visjonar er: Osterøy skal vera ein god kommune å veksa opp i der innbyggjarane i alle livsfasar vert sikra høg livskvalitet og gode bumiljø. Osterøy kommune skal ta vare på og vidareutvikla sin særprega nærings- og busetnadsstruktur. Osterøy skal vera ein føregangskommune når det gjeld tenesteyting, økonomisk forvaltning og kommunikasjon i ein desentralisert struktur. Få å kunne oppnå desse visjonane, har ein i kommuneplanen definert prioriterte oppgåver/mål innom følgjande 5 tema/område: Senterstruktur 7 Bustadreising Kommunikasjonar Barn og unge Økonomi Strategiske mål 2016 - 2019 Dei næraste åra vil ein fokusere særskilt på: - Positive netto driftsresultat. Etablering av ein økonmisk buffer for drifta. Legge til rette for vekst. Realisering av politiske planar og kvalitetsheving i tenestene. Kommunal planstrategi for Osterøy kommune vart vedtatt 7. november 2012. Planstrategien vurderer behovet for planar i valperioden og setter opp ei prioriteringsliste. Lista under er ein oppdatert oversikt over planlagt framdrift, den er ikkje uttømmande, då andre planar av ulike omsyn kan verte prioritert. X markerar formell oppstart. Oversyn over prioriteringar i Planstrategien. Oversikta er oppdatert i høve til venta framdrift. Fleire planar er forsinka og dette har ringverkandar for oppstart av andre planar. Endring er synt med raud kryss: Plan Merknad 2014 2015 2016 2017 2018 Utsett i høve til vedteken planstrategi; starta opp Kommuneplanen sin samfunnsdel 2014 Kommuneplanen sin arealdel. Utsett til etter 1.handsaming Mindre justering. av KDP Sjø- og strand Kdp helse, omsorg og sosial Kdp vassforsyning Kdp oppvekst Kdp strandsone og kystsoneplan Vedteken i 2013 Vedteken 2013 Oppstart 2015 1.handsaming nov2015 Områdeplan Valestrand 2.handsaming H2015 Stadanalyse utarbeida, planprogram til vedtak H2015 Utsett Utsett Områdeplan Lonevåg Områdeplan Haus Områdeplan Åsheim Plan for forvaltning av kommunale bygg Kommunale vegar Trafikksikringsplan Skogsbilvegar Avlaup Strategiplan for SMIL Kartlegging ferdig, oppstart plan 2015 Kartlegging ferdig Pågår, handsaming H2015 Pågåande arbeid med ny plan Rullering, avventar nytt vassdirektiv for region Er revidert 2013, ikkje pol.handsama X X X X X X X X X X X 8 Næringsplan Kulturminneplan Idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Plan for Familiens Hus Spesialpedagogiske tiltak Overgangsplan mellom skule & bhg/ skule- vgs Skulebruksplan Plan for kulturskule Smittevernplan Ruspolitisk handlingsplan Temaplan for psykisk helse og rus Habilitering og rehabilitering Lønsutviklingsplan Seniorpolitisk Skal lagast ny plan, starte opp etter samf.plan er vedteken Skal lagast ny plan, er søkt om eksterne midlar. Handsaming planprogram H2015. Pågår. Handsaming 2015 Avventar KDP oppvekst Avventar KDP oppvekst Avventar KDP oppvekst Under arbeid (sidan 2012) Rapport frå Norconsult X X X X X Vedteken 2013 Vedteken 2013 Vedteken 2015 Rullering Påbegynnt Ferdig 2014 X X X Andre aktuelle tema/planar som ikkje er sett opp i matrisa kan vere: Barnehage, slam, forvaltningsplan for Grågås, bibliotek, vaksenopplæring, kultur, opplæringsplan, kompetanseutvikling og arkivplan. Folketalsutvikling og samfunnsutvikling Osterøy har ein gjennomsnittleg vekstrate på 0,84 prosent dei siste 10 åra og hadde ved 1 kvartal, 2015 7842 innbyggjarar. Befolkninga i kommunen auka totalt med 56 innbyggarar siste år noko som representerer ein auke på 0,7 prosent. Fødselsoverskot og nettoinnflytting utgjer auken i folketal. I 2014 hadde Osterøy kommune eit fødselsoverskot på 14 personar og ei nettoinnflytting på 41 personar. Innflytting utgjer såleis ein stor del av folketalsauken. Folketal i Osterøy kommune 2005 - 2015 8000 7786 7800 7842 7674 7600 7421 7465 7521 7400 Totalt flytta det i 2014 326 personar til 7207 7200 kommunen medan 285 personar flytta ut. Den største andelen innflyttarar flytta frå 7000 Bergens- eller Nordhordlandsregionen. 6800 Utanlandske innflyttarar utgjorde 16 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 prosent av innflyttarane i 2014. Utanlandske innflyttarar i Osterøy kjem i hovudsak frå Europa og innvandrarar frå Polen representerer den største gruppa utanlandske innvandrarar basert på nasjonalitet i kommunen. 9 Fødselsoverskot og nettoinnflytting 2005 - 2014 140 123 120 100 89 85 80 68 60 40 20 37 30 13 2 8 43 51 41 29 26 28 14 9 Fødselsoverskot Nettoinnflytting 0 -20 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 -7 -11 -40 -60 -47 Folketalsframskrivingar for Osterøy kommune forventar ei folketalsauke på mellom 0,9 til 1,6 prosent per år fram mot 2035. Dersom reell vekst følgjer forventa vekst vil Osterøy i 2030 ha mellom 9900 og 10150 innbyggarar. Framskrivingane legge opp til at Osterøy vil ha ein relativt større vekst enn forventa nasjonal vekst. Mykje av bakgrunnen for desse framskrivingane er Osterøy sin nærleik til Bergen som gjer at kommunen er del av ein felles bu- og arbeidsmarknadsregion. Medan Statistisk sentralbyrå forventar at ein større del av den prosentvise veksten vil kome i åra fram mot 2020 og deretter flate ut, syner Hordaland fylkeskommune sine framskrivingar at den prosentvise veksten vil auke fram mot 2035. 10 12 000 Folketalsframskrivingar 11 500 11 000 10 500 10 000 9 500 9 000 8 500 8 000 7 500 2015 2020 2025 2030 2035 Lav vekst (SSB) 7908 8461 8938 9924 9670 Middels vekst (SSB) 7920 8629 9303 9924 10446 Høy vekst (SSB) 7942 8798 9716 10619 11515 HFK 7850 8494 9272 10148 11072 Deler vi denne førespegla veksten etter aldersgruppe ser ein at folketalsauke i 2020 vil fordele seg med auke i tal barn under 12 år, personar i arbeidsfør alder (20 – 67 år) og eldre i aldersgruppa 70-79 år, samt ein liten auke i eldre over 90 år. Framskrivingar om den demografiske endringa i befolkninga er viktige for den kommunale tenesteutviklinga i kommunen. Veksten i aldersgruppa 20- 67 år vil og ha ei betyding for behovet for bustadar og arbeidsplassar generelt i kommunen. Demografisk endring i befolkning i Osterøy frå 2015 til 2020 (basert på SSB sine framskrivingar om middels vekst) Endring i absolutte tal Prosentvis endring 0 år 1-5 år 6-12 år 13-15 år 16-19 år 2029 år 3039 år 40-49 år 50-59 år 6067 år 6869 år 7079 år 8089 år 90 år + 18 152 47 -23 -17 46 199 16 73 6 -2 194 -7 7 O,1 1,2 -0,2 -0,6 -0,8 -0,5 1,3 -0,9 -0,1 -0,7 -0,2 1,7 -0,4 0 Prognose for forventa auke i ulike aldersgrupper (kjelde: statistikk.ivest.no) Gjennomsnittsalderen i Osterøy i dag er 39 år for kvinner og 38 år for menn. Osterøy kommune har såleis ein ei verken særskilt ung eller gamal befolkning samanlikna med resten av fylket. Arbeid og næringsliv Arbeidsløysa i Osterøy kommune var i april 2015 på 2,2 prosent og er lågare enn arbeidsløysa i fylket og landet generelt. 11 I 2005 stod industrien i Osterøy kommune for 23,5 prosent av sysselsettinga, medan den i 2013 stod for 21,2 prosent. Dette syner ein svak nedgang men viser også at industrinæringa i Osterøy er relativt stabil. Dei siste åra har det vore ein auke i næringane knytta til transport og lager og bygge- og anleggsverksemd. Offentleg administrasjon og tenester er den største næringa i kommunen. Tal sysselsette per næring i Osterøy kommune (2013) Næring Primærnæringane Bergverksdrift og utvinning Industri Elektrisitet, vatn, renovasjon Bygge- og anleggsverksemd Varehandel og motorvognreparasjonar Transport og lagring Overnattings- og serveringsverksemd Informasjon og kommunikasjon Finansiering og forsikring Teknisk tenesteyting og eigedomsdrift Forretningsmessig tenestyting Offentleg administrasjon, forsvar og sosialforsikring Undervisning Helse- og sosialtenester Personleg tenesteyting Uoppgjeve Totalt Tal sysselsette 124 3 569 8 369 179 223 27 3 9 47 44 101 269 653 50 7 2685 Talet på sysselsette innan ulike sektorar. I 2013 vart det totalt 2685 personar sysselsett i Osterøy kommune, medan 1566 personar som bur i Osterøy vart sysselsett andre stader i Hordaland. Utpendlinga i Osterøy er relativt stor og utpendlinga skjer i stor grad til Bergen. Ei lita del av befolkninga pendlar til Osterøy frå andre kommunar i Hordaland. Pendling til og frå Osterøy Arbeidsstad Bustad Osterøy Bergen Nordhordland Sokkelen Elles i Hordaland Osterøy Bergen Nordhordland Elles i Hordaland 2208 279 51 104 1331 93 63 142 Oversikt over talet på pendlarar til og frå kommunen. Verksemdstrukturen i kommunen er prega av verksemder med under 20 tilsette. Talet på bedrifter i Osterøy har auka jamt sida 2009. Talet på einmannsføretak har hatt største auken i perioden frå 2009 til 2014 og talet på verksemder med 20-49 tilsette har auka frå 17 til 23 12 verksemder i sama periode. Det har vore ei svak nedgang i tal verksemder med meir enn 50 tilsette. Tal på verksemder i Osterøy kommune Totalt tal bedrifter Utan tilsette 1-4 tilsette 5-9 tilsette 10-19 tilsette 20-49 tilsette 50-99 tilsette 100 – 249 tilsette Tal på verksemder 2009 2010 678 685 454 460 109 113 51 55 38 30 17 17 7 7 2 3 2011 690 468 110 58 29 16 6 3 2012 690 465 110 55 36 16 5 3 2013 705 478 103 56 38 22 5 3 2014 718 482 120 49 37 23 5 2 Talet på verksemder i høve til talet på sysselsette. Utbyggingsmønster og utviklingstrekk Osterøy kommune har historisk sett hatt ein desentralisert busetnad- og næringsstruktur. Tettstadar, grender og bygder har vekse fram utifrå stadens naturlege føresetnader og tilknytinga til sjøen og sjøvegen. Føresetnader for busetnad, teneste og næringsetablering er i dag annleis og baserer seg på ei nærare tilknyting til eit større omland. Osterøy har 5 kyrkjer og eit tjuetals lokale kulturhus. I kommunen finns det i dag fire offentlege barneskular, ein ungdomsskule, ein offentleg vidaregåande skule, ein privat barneskule og ein privat ungdomskule. Ved Lonevåg barneskule utvidar ein i dag kapasiteten for å kunne ta imot eit større tal elevar. Bakgrunnen for utviding er nedlegginga av Hauge skule og generell folketalsutvikling. Næringslivet på Osterøy har eit desentralisert utbyggingsmønster. Store delar av handverksog industrimiljøet har utvikla seg over tid frå handverk til industri. Gjennom innspel til kommuneplanen og ulike reguleringsplanar dei seinare år har det kome fram trong for utvidingsareal for verksemder i kommunen. Med vedteken kommuneplan i 2011 har aktiviteten knytt til fleire av desse lokalitetane auka og ein vil sjå ei aukande materialisering av nye områder i tida framover. I kommunal arealstrategi har ein lagt til rette for utvikling av stadbunde verksemder. Samstundes er det eit mål for Osterøy å leggje til rette for større samanhengande næringsareal. Dette er tiltenkt både nyetableringar og verksemder i og utanfor kommunen som ser verdien og nytteeffekt av relokalisering og samlokalisering med andre verksemder. I 2012 vart reguleringsplanen for Espevoll næringsområdet vedtatt. Det er knytt store forventningar til dette næringsområdet som vil kunne gi moglegheit for ei langsiktig utvikling av næringsaktiviteten i Osterøy. Næringsområdet ligg godt lokalisert med nærleik til Osterøybrua, kollektivtilknyting, Arna og Bergen. Areal er ein god lokalitet for lokalt næringsliv, samtidig som området ha potensiale for å vere eit regionalt knutepunkt for næringsaktivitet. I Fotlandsvåg er det starta opp ein reguleringsplan for Holmane næring. Likeeins er det kunngjort oppstart av detaljregulering av to nye næringsområde – Småland næring og Gloppemyra næring. Begge ligg sentralt plassert i kommunen. 13 Kommunikasjonar Nye kommunikasjonar har skapt endra utbyggingsmønster og kortare avstandar. I 1997 fekk Osterøy brusamband til Bergen og ein ser no slutten på perioden med bompengebetaling. Utbetring av traseen opp Vesetgjelet vil betre vegsituasjonen vidare mot Hannisdalslina, som vart opna i 2002 og gjorde Hauge til trafikknutepunkt. Bygging av Ny riksveg Hauge Lonevåg starta hausten 2009, og hausten 2011 vart tunellen mellom Hauge og Lonevåg ferdigstilt og opna. Den tidlegare hovudåra mellom Lonevåg og Hauge, via Revheim, er dermed ikkje lenger trafikkbelasta i same grad som tidlegare. Det er uklårt kva konsekvensen av at Osterøybrua ikkje lenger har bompengar vil ha å seie for ferjedrifta i Valestrand. Endring av utbyggingsmønster - stadutvikling Utbyggingsmønsteret baserer seg i dag på eit ønskje og behovet for ei nærare tilknyting til eit større omland. Sidan 2008 har ein hatt eit fokus på å utvikle eksisterande senterstruktur med Lonevåg som kommunesenter; og Valestrand/Hauge, Haus, og Fotlandsvåg som områdesenter. Bruvik, Hamre, Hosanger og Tysse er utpeika som bygder. Ein har ønskja å legge til rette for vekst og utvikling langs viktige kommunikasjonssakser. Geografisk ligg kommunesenteret sentralt i høve dei fleste bygder og områdesenter. Såleis utgjer Lonevåg eit viktig knutepunkt i eit skilje mellom spreidd bygdestruktur og framveksten av områdesentra som tettstader. Dette inneber at ein særleg i Lonevåg og Valestrand/Hauge vil ha fokus på tettstadutvikling som inneber mellom anna fortetting og blanda føremål av bustad og næring, samt utvikling av kultur- og fritidstilbod som skal tene alle innbyggjarar. I samband med utarbeiding av kommuneplanen sin samfunnsdel vil ein på ny drøfte Osterøy kommune sine overordna arealstrategiar med eit særskilt fokus på berekraftig utvikling, infrastruktur, klima og folkehelse. Det overordna føremålet med kommuneplanen sin samfunnsdel er å ta stilling til langsiktige utfordringar, mål og strategiar for kommunen. Det er 12 år sidan Osterøy kommune sist utarbeida samfunnsdelen til kommuneplanen. Føresetnadane for framtidig utvikling har endra 14 seg etter dette. Særleg gjeld dette i høve til økonomisk vekst, klimaendring og ei aukande eldre befolkningsgruppe. Det er difor trong for ein plan som legg vidare føringar for korleis me forventar og ynskjer at Osterøysamfunnet skal vere, jobbe i og leve i framover. Planprogrammet til kommuneplanen sin samfunnsdel skisserer 5 overordna utfordringar og verdigrunnlag som arbeidet med samfunnsdelen må ta med seg inn i utarbeidinga av planen. Desse er: Møte mellom fortid og framtid, klimaendringar, eit berekraftig samfunn, god folkehelse for alle, og eit trygt samfunn. I 2014 starta kommunen arbeidet med ein kommunedelplan for sjø og strandsona. Planen er under utarbeiding og det overordna føremålet er å sikre urørt og attraktiv sjøareal og strandsone for rekreasjon og friluftsliv. Særskilte tema som planen vil omfatte er: friluftsliv, næring, småbåthamn/naust, bruk av gamle bygg i strandsona og akvakultur. I samband med dette planarbeidet har ein og satt i gang nye barnetråkkregistreringar og ei temakartlegging som skal kartlegge og verdsette friluftslivområder i kommunen. PÅGÅANDE PRIVATE REGULERINGSPLANAR I OSTERØY KOMMUNE; Detaljregulering for Holmane næring Detaljregulering for Småland næring Detaljregulering for Hoshovdstølen bustad Reguleringsendring Rundhovde bustad Detaljregulering for Olsnes Detaljregulering for Stuttåsen (bustad) Detaljregulering for Vevleheiane – bustad Reguleringsendring Lonevåg sentrum gnr 13, bnr 21 m.fl Detaljregulering for Gloppemyra Næring Trekk i den økonomiske utviklinga for Osterøy kommune Utgiftsutjamning Delar av rammetilskotet er basert på ei utjamning mellom kommunane i høve til kor stort kostnadsbehov det er lagt til grunn at dei einskilde kommunane har. Det er 25 kriterium som er brukt i utgiftsutjamninga. Det er folketalet i ulike aldersgrupper, samt 15 ulike demografiske og sosiale kriterium, som har ulik vekting i høve til kor mykje det er lagt til grunn at dei ulike kriteria betyr for økonomien til kommunane. I tillegg til utrekning av kostnadsindeksen basert på desse kriteria, vert det lagt inn trekk for elevar i privatskular i kommunen. Diagrammet syner utviklinga i utgiftsutjamninga frå 2011-2016. Osterøy kommune har ein indeks på 104,6 i 2016. Det betyr at det vert lagt til grunn at det er knapt 5 % dyrare å driva Osterøy kommune enn ein gjennomsnittskommune som vil ligge på 100. Tilbake i 2011 var tilsvarande indeks 107,3. Såleis burde kommunen ha nesten 5 % høgare samla inntekt enn gjennomsnittskommunen for å kunne gje eit likeverdig tenestetilbod. Kostratala for 2014 syner derimot at Osterøy har 3,7 % lågare samla driftsinntekt pr innbyggar enn gjennomsnittet for landet. Tabellen under syner brutto driftsinntekt pr innbyggar i 2014, dvs alle inntektene samla delt på talet på innbyggararar. Osterøy Landet Kr pr innb 70 779 73 469 Differanse -2 690 Dersom ein legg til grunn eit innbyggartal på 7 842, vil differansen utgjere om lag kr 21,1 millionar i årsinntekt i høve til gjennomsnittet for landet. Tek ein omsyn til at Osterøy i tillegg er 5 % dyrare å drifte enn gjennomsnittet, ser ein at kommunen har ein betydeleg utfordring i å kunne gje eit like godt tenestetilbod som gjennomsnittskommunen. I kommuneproposisjonen for 2015 vart det varsla ein gjennomgang av inntektssystemet for kommunane i samband med kommuneproposisjonen for 2017 som kjem våren 2016. Dette må sjåast i samband med fokuset på kommunereform/kommunestruktur. Lånegjeld Oversyn over lånegjeld eks formidlingslån: Lånegjeld 1.1 Låneopptak Avdrag Lånegjeld 31.12 2012 2013 2014 2015 2016 244 297 27 260 -8 575 262 982 262 982 23 080 -9 015 277 047 277 047 42 800 -10 000 309 847 309 847 100 450 -11 600 398 697 398 697 108 400 -15 000 492 097 2017 2018 2019 492 097 547 247 534 447 73 150 7 200 12 850 -18 000 -20 000 - 20 000 547 247 534 447 527 297 Netto lånegjeld i % av brutto driftsinntekt: Osterøy kommune har ikkje hatt særskilt stor lånegjeld i høve til storleiken på kommunen. Heller ikkje i høve til inntektsnivået. Diagrammet frå åra 2009-2013 syner at me har lagt 16 midt i sjiktet i regionen når det gjeld lånegjeld i % av inntekt. Det er såleis ikkje dette området som har vore hovudårsaka til den vanskelege økonomien til kommunen, samanlikna med andre kommunar. Det er likevel svært viktig å ha fokus på lånegjelda, då den gjev eit vesentleg ”bidrag” til årleg utgift for kommunen. Både i 2013 og 2014 var samla rente- og avdragsutgift rett under kr 20 millionar. Dette er såleis ein stor utgiftspost for kommunen. Med aukande investeringsnivå får kommunen betydeleg auke i rente og avdragsutgifter framover, samt at ein i større grad vert sårbar for auke i rentenivået i åra som kjem. Med bakgrunn i at kommunen ikkje har stor lånegjeld samanlikna med andre, vil det kunne vera rom for å lånefinansiere utgifter til investeringstiltak som er føremålstenlege og nødvendige for drifta til kommunen, og særleg til tiltak som kan gje innsparing samla for kommunen. I denne samanhengen er det viktig å ha ein lang tidshorisont, og søkje framtidsretta løysingar som òg kan spara kommunen for utgifter lenger fram i tid. Dette er ei vanskeleg øving, men viktig å vera bevisst på i samband med planlegging av tenester og strukturar i kommunen i åra som kjem. Prinsipielt er det lagt til grunn at det i hovudsak vil vere økonomisk gunstig at kommunen nyttar eigne anleggsmidlar, t.d. bilar og bygningar i staden for å leige tilsvarande. Dette vil medføra auka investeringsutgifter, men vil òg redusere samla utgift i driftsrekneskapen. Det er likevel viktig å vere merksam på at lønsemda med lånefinansiert investering for å redusere driftsutgifter vil vere dårlegare jo høgare rentenivået på lånegjelda vert. Ein stor del av auken i lånegjeld i åra som kjem har samanheng med endring i skulestruktur som er vedteke i heradsstyret, og som medfører behov for investeringar i skulelokale. Investeringane skal gje driftsmessige innsparingar, men det er viktig å vere merksam på at ein kan verte meir sårbar i høve til endring i rentenivået. Ei løysing på auka renterisiko kan vere fastrenteavtalar. Mykje av auken i lånegjeld knyt seg òg til sjølvkostområda vatn og avlaup. Det er planlagt store naudsynte investeringar i åra som kjem. Når det gjeld desse investeringane og låneopptaka, vert ikkje kommunen så sårbar for renteauke som for anna lånefinansiert investering, då renteutgift knytt til sjølvkostinvesteringar inngår i grunnlaget for utrekning av årsgebyr frå abonnentane. Såleis vil ein med auka renteutgift òg få auka gebyrinntekt. Fondsreservar Osterøy kommune har i mange år slite med budsjettbalansen og dei årlege rekneskapsmessige resultata. Som følgje av dette er fondsreservane brukt opp, og ein har ikkje frie driftsmidlar tilgjengelege som kan nyttast som buffer i høve til negative overraskingar i drifta i einskildår, eller nyttast som finansiering av særskilte tiltak utover budsjettert omfang på tenestene, når det syner seg behov for dette. Det vil vera svært gunstig for den løpande drifta og styringa for kommunen å kunna balansere drifta med avsette midlar framfor å måtte kutte på drifta så snart ein får avvik i høve budsjettet. Ved varige negative avvik, vil ein i alle høve måtte tilpasse driftsnivået, slik at ein driv økonomisk forsvarleg. Økonomiplanen har ei målsetjing om å skape gode driftsresultat slik at kommunen klarar å dekkje alle løpande utgifter gjennom løpande inntekter i drifta, samt ha midlar til å setje av til fond. 17 Netto driftsresultat – utvikling 2008 – 2015 Tabellen under syner utviklinga i netto driftsresultat for rekneskapsåra 2006 – 2014, samt budsjett 2015. (i mill. kr) Nto dr.resultat I prosent 2008 -18,1 -4,9 2009 3,6 0,9 2010 16,1 3,8 2011 -7,4 -1,6 2012 -0,1 0 2013 5,5 1,0 2014 12,5 2,3 Bud 2015 2,0 0,4 Tabellen syner at det har vore store variasjonar i netto driftsresultat, og ein markert betring i 2009 og 2010. 2011 vart eit stort steg tilbake, og syner at det er behov for både stram styring og omlegging av kostnadsstrukturane for å få varige gode økonomiske resultat. Netto driftsresultat er ikkje det same som det rekneskapsmessige resultatet (meir- eller mindreforbruk) i årsrekneskapen til kommunen. Netto driftsresultat er resultatet før ein tek omsyn til bruk av fond og avsetjing til fond, samt bruk av mindreforbruk frå tidlegare år eller inndekning av meirforbruk frå tidlegare år. Netto driftsresultat skal såleis syne resultatet av drifta det aktuelle året utan at ein tek omsyn til midlar ein set av til seinare år, eller midlar ein nyttar av resultat frå tidlegare år. Driftsbudsjettet – økonomiske rammer Inntektsutvikling Ved utrekning av inntektssida til kommunen vert det teke utgangspunkt i dei statlege føresetnadene slik det er lagt opp til i Kommuneproposisjonen for 2016. For 2016 er det lagt opp til ein realvekst i frie inntekter for kommunane på mellom kr 4,5 og kr 5 milliardar Veksten er rekna i høve til det nivået som er lagt til grunn i samband med Revidert nasjonalbudsjett for 2015. I framskrivinga for Osterøy er det lagt til grunn inntektsvekst i tråd med Kommuneproposisjonen. Det er lagt til grunn at auken i frie inntekter skal dekkje: Meirutgift som følgje av demografi (folketal og alderssamansetjing). Kr 1,7 milliardar. Pensjon. Kr 0,8 milliardar. Generell styrking av velferdstenestene Meir fleksibelt barnehageopptak. Kr 0,4 milliardar. Rusomsorg. Kr 0,4 milliardar. Helsestasjon og skulehelsetenesta. Kr 0,2 milliardar. 18 I skatt/rammetilskot for planperioden er det òg innarbeidd ein reduksjon/trekk i rammetilskotet knytt til auka i tale på privatskuleelevar. Skatt og rammetilskot Kr Kommuneproposisjonen signaliserer ein realvekst i samla frie inntekter for kommunesektoren. Med frie inntekter er meint skatt og rammetilskot. Sidan inntektsutjamninga ligg som ein del av rammetilskotet, er det viktig å sjå utviklinga i skatteinntekt saman med utviklinga i rammetilskotet. På bakgrunn av ein deflator på 2,9 % er samla skatt- og Skatt og rammetilskot 2005-2014 rammetilskot for Osterøy kommune 400 000 rekna til kr 402,0 350 000 millionar for 2016, 300 000 250 000 ein auke på kr 18,3 200 000 millionar i høve siste 150 000 prognose for 2015. 100 000 Det utgjer 4,8 %. 50 000 Utrekning av venta 0 skatt og 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 rammetilskot i planperioden er gjort på grunnlag av reknearkmodellen til KS og på bakgrunn av tal frå Kommuneproposisjonen. Rammetilskotet inkluderer både inntektsutjamning og utgiftsutjamning mellom kommunane. Inntektsutjamninga skal jamne ut forskjellar i skatteinntekt mellom kommunane, medan utgiftsutjamninga skal jamne ut forskjellar i utgiftsbehov mellom kommunane. Ei generell problemstilling i høve til budsjettering av rammetilskotet er innbyggjartalet med fordeling på aldersgrupper. Endringar i samansetninga av befolkninga kan gje store utslag på utgiftsutjamninga i rammetilskotet, samt at endra innbyggartal vil gje endra innbyggartilskot. I planperioden 2017-2019 er det gjort ein føresetnad om ei årleg realstyrking med 0,25 % i skatt/rammetilskot som følgje av auka innbyggartal. Eigedomsskatt Med heimel i Eigedomsskattelova §§ 3 og 4 vart det innført eigedomsskatt på alle eigedomar i Osterøy kommune frå og med 2007. Osterøy kommune sin sats for bustad- og fritidseigedomar er 5 promille i 2015. Generell sats for andre eigedomar er 7 promille. I rådmannen sitt framlegg til økonomiplan for 2015-2018 er det lagt opp til å halde eigedomsskatten på bustad og fritidseigedomar på 5 promille i heile planperioden. Eigedomsskatten vert rekna på grunnlag av fastsette takstar og årleg vedteken skattepromille. Med uendra skattepromille vil inntekta reelt verte litt ”oppspist” år for år, då denne inntekta ikkje aukar i høve til inflasjonen. Same effekt vil det vere ”på lommeboka” til privatpersonar 19 som betalar eigedomsskatt. Dersom dei får årleg lønsauke og auka inntekt, vil eigedomsskatten år for år ha mindre betyding for økonomien deira. Kompensasjon for meirverdiavgift Ordninga med kompensasjon av meirverdiavgift medfører ein generell kompensasjon for kommunane sine utgifter til meirverdiavgift, med nokre få unntak. Mva-kompensasjonen knytt til driftsutgifter vert inntektsført i driftsrekneskapen medan mvakompensasjon frå investeringsutgifter vert inntektsført i investeringsrekneskapen. Renteinntekt, utbytte og liknande Inntektene er i hovudsak knytt til følgjande element: * Løpande renteinntekt på likviditet/bankinnskot/pengemarknadsfond * Renter av utlån. * Provisjon for garantiar til andre * Evt utbytte frå BIR AS, samt Gjensidige. Andre generelle statstilskot Denne posten omfattar i hovudsak kompensasjon frå staten som følgje av at kommunen har bygd ut tenestetilbodet som ein del av statlege handlingsplanar. Dette gjeld mellom anna i høve til eldrereforma, psykiatri og grunnskulereforma (skulestart frå 6 år og ikkje 7 år som før). Årleg kompensasjon er knytt til rentenivået, der flytande husbankrente gjennom året er grunnlaget for utrekning av årleg kompensasjonstilskot. Utgiftsutvikling Løn eks sos. Endr i % Reknesk Reknesk Reknesk Reknesk Budsj 2011 2012 2013 2014 2015 257 426 497 275 110 329 283 045 296 288 281 165 294 850 586 11,6 % 6,9 % 2,9 % 1,8 % 2,3 % Lønsutgift er den største utgiftsposten i alle kommunar. Tabellen over syner samla løn (utanom pensjon og arbeidsgjevaravgift) for åra 2011 – 2015 i Osterøy, samt prosentvis endring i høve året før. Høg lønsvekst gjev utfordringar knytt til balansering av økonomien. Rammetilskotet til kommunane vert auka med ein prosentsats, der lønsveksten er den største delen og prisveksten ein mindre del. Når lønsutgiftene i kommunen aukar meir enn årslønsveksten som er berekna og lagt til grunn for rammetilskotet, vert det ein meirkostnad som kommunen sjølv må finne inndekning for. 20 I økonomiplanen er rammene til sektorane framskrive med ein nominell auke på 1,87 % i høve til budsjettnivået for 2015. Med ein føresetnad om 2,9 % løns- og prisvekst, vil dette utgjere ein innstramming på om lag 1 % for sektorane, noko som utgjer om lag kr 4 millionar. Hovudfokuset i planperioden vert å tilpasse kommunen sine samla utgifter til samla inntektsnivå, og samtidig klare å byggje opp eit disposisjonsfond. Pr i dag har kommunen ingenting i disposisjonsfond, og såleis ingen driftsbuffer mot uføresette hendingar som påverkar budsjettsituasjonen negativt, og har ikkje høve til eigenfinansiering av delar av investeringane. Vedteken strukturendring innan skule skal gjennomførast i planperioden og er ein del av arbeidet med å tilpasse utgiftene til inntektsnivået. Målet er å skape ein driftssituasjon som ikkje er kontinuerleg avhengig av kortsiktige tiltak for å balansere økonomien det einskilde driftsår. Klarer kommunen dette vil det betre situasjonen i høve til å kunne planlegge realistisk for dei ulike tenesteområda og ikkje vere tvungen til å gjennomføre kortsiktige krisetiltak og gjennomføre ei drift som ikkje er i tråd med dei planane ein har lagt. Alle lokale satsingar og prioriteringar, nye og auka behov, statlege satsingar som evt ikkje er finansiert, samt uføresette hendingar, må finansierast innanfor rammene i planperioden. Det er auka fokus på kostnadene knytta til strukturane i drifta og å utnytte effektiviserings- og stordriftsfordelar i større grad. Dette synast å vere einaste vegen til å frigjere midlar som kan nyttast til å yta tilstrekkelege tenester i kvalitet og omfang innanfor dei økonomiske handlingsrammene ein kjenner pr i dag, og innanfor eit stadig aukande behov og krav til tenesteytinga. Økonomiplanen skal vera saldert og i balanse kvart einskild år. Organisasjon og medarbeidarane Hovudutfordringar og satingsområde: Området organisasjon og medarbeidar er eit felt som tidlegare har hatt hovudtyngda på driftsog forefallande oppgåver. Grunna dei utfordringane Osterøy kommune som organisasjon står ovanfor er det naudsynt å tenkje meir heilskapleg, overordna, strategisk og utviklingsretta om korleis ein arbeider med større problemstillingar innan organisasjon og medarbeidarområdet. Rådmann har i hovudsak definert 4 hovudsatingsområde for organisasjon og medarbeidar: Leiarutvikling, fråver og nærversarbeid, digitalisering og revisjon av personalpolitikken. Visjon Ein har vidare ein visjon som den einskilde tilsette i Osterøy kommune skal sikte mot: Saman om gode tenester Verdiar Vidare har ein etablert nokre verdiar som skal rettleie organisasjonen og den enkelte i det dagleg arbeidet ved sida avd et som fremgår av lover, regler, forskrifter osv. Respekt Omsorg Tydeleg Ærleg 21 Leiarutvikling: Leiarutvikling er eit viktig satsingsområde for Osterøy kommune. Rådmann gjennomførte eit leiarutviklingsprogram tilbake i 2009 med fokus på leiing og leiarteori. Det er naudsynt å fortsatt utvikle leiarane i leiarrollen, då hovudsakeleg med fokus på samhandling mellom leiar og dei tilsette og gjere leiarane trygge i leiarrolla. Leiarutvikling er ein kontinuerleg prosess som må gjentakast med jamne mellomrom etter som organisasjonen utviklar seg. Kommande leiarutviklingsprogram vil strekke seg over 1 – 2 år. Eit slikt fokus i leiarutviklinga legg til rette for leiing av kunnskapsmedarbeidarar, kunnskapsdeling og kunnskapsutvikling i organisasjonen. Fråver og nærværsarbeid Osterøy kommune hadde eit sjukefråver på 7% i 2014. Dette er om lag 2 - 2,8% lågare enn gjennomsnittleg fråvere for kommunane samla sett og KS-området. Fråver og nærværsarbeid er eit kontinuerleg prosess som ein aldri kan sleppe taket i og må vere godt forankra på alle nivå i organisasjonen. Organisasjonen har sett som mål å redusere fråveret i første omgong til 6,5% ved utgongen av 2015. Det viktigaste fokuset for organisasjonen sitt sjukefråversarbeid blir å utvikle og ta i bruk eit felles system for oppfølging av sjukemeldte arbeidstakarar og/eller dei som står i fare for å bli sjukemeldte. Eit felles system saman med riktig opplæring til både tilsette og leiarar vil kunne medverke til å redusere fråveret ytterlegare i organisasjonen og styrke nærvær, samhald og arbeidsmiljø mellom dei tilsette og leiarane. Arbeidet med å utvikle eit felles system er allereie starta og forankra både i leiinga, verneombod og tillitsvalde. Dei kommande åra må ein arbeide med å ta i bruk nytt oppfølgingssystem og etablere eit eller fleire utviklingsprosjekt som bidreg til god kulturbygging , myndiggjorte medarbeidarar og helsefremjande arbeidsplassar i sektorene. Sjukefråvær utvikling Digitalisering Ein har dei siste åra hatt ei stor satsing på digitale fagsystem i samarbeid med nordhordalandskommunane. Elektroniske system som KF sitt kvalitetssystem, visma enterprise sine webmoduler og Websak Focus, gir tilgang til elektroniske oppslagsverk innan lov og avtaleverk, årshjul, avvikssystem, fullelektronisk arkiv og personaladministrasjon. Systema skal effektivisere manuelle transaksjonar og føringar samtidig som ein sikrar at informasjon blir riktig lagra og er lett søkbar uavhengig av sakshandsamar. Hovudutfordringa til organisasjonen blir å ta ut effektiviseringsgevinst frå dei elektroniske systema og sikre god innføring og opplæring til involverte partar. Ein må kontinuerleg arbeide med å tilrettelegge interne rutinar og prosessar slik at systema blir utnytta på best mogleg og effektive måte samtidig som ein sikrar at verdifull kompetanse blir verande i organisasjonen. Det er utvikla ein IKT strategi for framtidig vedlikehald og investering i digitale system og utstyr. 22 Revidere personalpolitikk Personalpolitikk vil sei retningslinjer for korleis leiinga kan arbeide planmessig med dei menneskelege ressursane i organisasjonen. Einoppdatert personalpolitikk vil gje kommuneorganisasjonen eit godt styringsverktøy inn i dei utfordringane kommunen no står framfor med nedbetalt bru, tilflytting, høg aldersamansetting og nyrekruttering. Deler av kommunen sin personalpolitkk er på plass, men det er likevel behov for oppdateringar og revideringar av viktige område som kompetanseutvikling, rekruttering, heiltid/deltid og sjukefråvere. Kompetanseplanlegging Eit spesielt område som kommunen treng å arbeide med, er kompetanseplanlegging. Osterøy kommune har ei høg andel ufaglærte, spesielt innan sektoren helse, omsorg og sosial. Sektoren har utarbeida strategisk kompetanseplan for sin sektor og ein vil det kommande året arbeide med å få utarbeida ei samla overorda kompetanseplan for heile organisasjonen. Ein har starta arbeidet med å informere og legge til rette for at tilsette skal elektronisk registrere sin kompetanse i lønn og personalsystem. Kompetanseplanen vil kunne vere rettleiande for kommunen sin rekrutteringsstrategi som vil vere eit viktig verktøy i dei kommande åra grunna høg alderssamansetting. Utdanningsnivå helse og sosial: Utdanningsnivå Oppvekst, undervisning og kultur (utan undervisningspersonell): 23 Utdanningsnivå undervisning/skule: Utdanningsnivå stab: Alderssamansetjing Høg alderssamansetjing gjeld spesielt i skule og ved Osterøytunet. Einingane innan skule og Osterøytunet har høg andel av tilsette i alderen 55 til 62 år som i dei kommande åra vil avslutte sitt arbeidstilhøve i kommunen grunna pensjonering. Organisasjonen må vere budd på at verdifull kompetanse kan forsvinne ut av organisasjonen på kort tid, og må arbeide med å sikre ein strategi for erfarings og kompetanseoverføring. Det vil og vere naudsynt å sjå på løn og lønsdanning, og bruk av lønn og verkemiddel for å rekruttere og behalde kompetanse. Føremålet med gjennomgang av lønsområdet er blant anna å etablere ein lønspolitikk som gir meining for organisasjonen og å skape forutsigbarhet på området. Aldersfordeling kommunal 24 Aldersfordeling undervisning/skule Målstyring Det er framleis behov for oppdatering av målarbeidet i kommunen, der målsetjingar og rapportering på mål vert sett i system på alle nivå. Dette er eit omfattande og viktig arbeid som kommunen vil arbeide vidare med i planperioden. Målstyringssystemet skal vere både eit styrings- og rapporteringssystem, samt ein metodikk for organisasjonslæring og forbetring. Dette skal skje gjennom dialog med dei sentrale aktørane i verksemda; ”å så ” visjonane, skape dialog rundt kritiske suksessfaktorar på brei basis og vere samde om korleis ein målar resultatoppnåing. Det å gje honnør ved gode resultat og merksemd ved dårlege vil stå sentralt. Dei einskilde tenestene har utvikla eigne indikatorar som skal bidra til å kunne bedømme ei positiv eller negativ utvikling i tenestekvaliteten. Samstundes har me indikatorar som er like for alle tenesteområde. Dei er: - Budsjettavvik - Sjukefråvær - Alle medarbeidarar skal ha medarbeidarsamtale. I denne planen er mange indikatorar målsett med eit langsiktig mål (2017) for utviklinga i tenesta. 25 Helse, omsorg og sosial Rammer i økonomiplanen: Ramma for 2016 er fastsett på bakgrunn av opphavleg budsjett for 2015. Det er lagt inn generell innstramming på om lag 1 % for alle sektorane i 2016, og ytterlegare 1 % i 2018. (Tal i 1 000 kr) Helse, omsorg og sosial 2015 kr 2016 kr 2016 kr 2016 kr Rekneskap Budsjett ØP ØP ØP 2016 kr ØP 2014 2015 2016 2017 2018 2019 159 332 153 600 157 973 157 973 156 393 156 393 Stor nedgang i budsjett 2015 i høve til rekneskap 2014 skuldast ordninga med kommunal medfinansiering av somatiske tenester som utgår frå og med 2015. Framskrivinga er basert på vedteke budsjett for 2015. Evt meirutgift innan sektoren i løpet av 2015 vert ikkje hensyntatt/vidareført i framskrivinga. Dette følgjer òg av heradsstyret sitt budsjettvedtak som seier at evt avvik skal dekkast innan den einskilde sektor. 26 Befolkningsutvikling i nokre av kjernegruppene som sektoren leverar tenester til. Utgangspunkt i SSB's framskriving på middels vekst. Dagens situasjon Osterøy kommune skal sørgje for at personar som oppheld seg i kommunen, får tilbod om naudsynte helse- og omsorgstenester. Kommunen sitt ansvar omfattar alle pasient- og brukargrupper, her under personar med somatisk eller psykisk sjukdom, skade eller liding, rusmiddelproblem, sosiale problem eller funksjonsnedsetting. Ansvaret gjeld personar i alle aldrar. Samhandlingsreforma starta i 2012 med to nye lovar. Målet er å førebyggja meir, behandla tidlegare og samhandlar betre. I samsvar med helse- og omsorgstenestelova skal kommunen leggje til rette for samhandling og samarbeide med andre tenesteytarar for å sikre naudsynte og heilskaplege tenester og gode pasientlaup1. Folkehelselova er eit viktig verktøy for å kunne nå samhandlingsreforma sine intensjonar om å gje betre helse til den einskilde, utjamna helseforskjellar og sikre ein berekraftig velferdsstat for framtida gjennom å dreia innsats mot førebygging og folkehelsearbeid. For å kunne møte nye krav, ansvar og arbeidsoppgåver på ein god måte, vart det i 2013 utarbeida kommunedelplan for Helse, omsorg og sosial. Planen synleggjer kva retning helseog omsorgstenestene i Osterøy skal styrast etter i eit langsiktig perspektiv. Første utkast til tiltaksplan for Helse- og omsorgsplan er utarbeida, og ligg på slutten av dette kapitlet. Helse- og omsorgstenesta sitt ansvarsområde er omfattande og rører ved eit breitt spekter av brukargrupper og tenester. Osterøy kommune står føre vesentlege utfordringar innan helse-, omsorg- og sosialsektoren komande år. Alderssamansetjinga i kommunen endrar seg. Folk lever lenger, og det vert fleire eldre. Familiestrukturane endrar seg, mobiliteten aukar, ein endrar kostvanar og aktivitetsnivå. Osterøy kommune har i mange år, statistisk sett hatt ei lågare institusjonsdekning enn andre kommunar. Det har vore eit mål å kunne gje flest mogleg tilpassa teneste i eigen heim. Dei kommunale helse- og omsorgstenestene skal yte gode tenester i eit samfunn i stadig endring. Framtidas helse- og omsorgstenester i Osterøy skal sikre heilskaplege og samordna tenester som omfattar helsefremmande og førebyggjande tiltak, utredning, behandling, pleie og 1 Nasjonale mål og prioriterte områder for 2014, Helsedirektoratet 27 omsorg, akuttberedskap, habilitering og rehabilitering og oppfølging på tvers av sektorane og i samarbeid med brukarane sjølve. I Osterøy har vi lagt til grunn fylgjande visjon for helse- og omsorgstenestene; «helse i alt me gjer» Sektoren er med i KS sitt effektiviseringsnettverk innan Helse og omsorg. Nettverksperioden går over eit år, og ein arbeidar grundig med å analysere tenestene, økonomi, personale og framtidige utfordringar. Dette skal munna ut i ei grundig tenesteanalyse som saman med eksisterande planverk skal gje retning for prioriteringar og utvikling i sektoren framover. Foreløpig ser ein behov for å styrka Heimetenesta, dette for å legge til rette for at innbyggjarane kan bu i eigen heim lengst mogleg. Sektoren vil prioritera å starte eit prosjekt innan kvardagsrehabilitering i løpet av 2016. Dette er eit verkty som støttar oppunder hjelp til sjølvhjelp, og fleire kommunar kan vise til gode resultat både på det menneskelege, medisinskfaglege og økonomiske plan etter at dette er sett i verk. Netto driftsutgift pr. innbyggar – pleie og omsorgstenesta samla Det er relativt låge utgifter til pleie- og omsorgstenesta, målt som netto driftsutgift pr. innbyggar. I Nordhordland er det berre Meland kommune som har lågare netto driftsutgift. I KOSTRA-samanheng gjev netto driftsutgift pr. innbyggjar eit uttrykk for prioriteringa til kommunen, men det er òg slik at Osterøy kommune sin låge økonomiske evne grunna låg samla inntekt, fører til at ein ofte vil ha lågare netto driftsutgift enn dei fleste kommunane i Nordhordland. Styringsindikatorar for sektoren Alle einingar skal ha implementert KF kvalitet (intern kontrollsystem) Budsjettbalanse Medarbeidarsamtale Sjukefråvær Differansen mellom prognosar og endeleg resultat: 1. tertialrapport Differansen mellom prognosar og endeleg resultat: 2. tertialrapport Mål 2019 Internkontroll implementert i alle einingar.* 0 % avvik 100 % 7,4 % Maks. 1,5 % Maks. 1 % 28 Samhandlingsreforma Tiltak/fokusområde frå nasjonale mål og prioriterte område, kommunedelplanar og temaplanar Tiltak Følgje opp, evaluere og revidere samarbeidsavtaler mellom kommunen og spesialisthelsetenesta Etablering av øyeblikkeleg hjelp – døgnopphald i samarbeid med Nordhordland Interkommunalt lærings- og meistringstilbod i Nordhordland Etablere samarbeid med helseføretak om den nye turnusordninga for legar Ta imot ferdigbehandla pasientar frå spesialisthelsetenesta til institusjon eller heimeteneste Sikre aktiv omsorg ved at helse- og omsorgstenestene skal styrke det helsefremjande og førebyggjande arbeidet gjennom å stimulere til fysisk aktivitet, sunt kosthald, sosiale og kulturelle aktivitetar og deltaking i samfunnet Førebyggjande heimebesøk til eldre for å styrke den eldre sin moglegheit for eigenmeistring og bevare funksjonsnivået lengst mogleg Bidra til at det utarbeidast gode avtalar mellom legevakttenesta, ambulansetenesta, AMK og akuttmottaka i spesialisthelsetenesta Alle som behandlar helse- og personopplysningar syt for tilfredsstillande informasjonstryggleik jfr lovverket gjengjeven på normen.no Elektronisk meldingsutveksling er implementert, også innan psykisk helse 2016 2017 2018 2019 Gjennomført Etablert i 2014 Planlegging Etablert Gjennomført 99% Setjast i verk i tråd med Helse- og omsorgsplan Implementert Gjennomført Implementert i organisasjon og styringsverktøy Implementert 29 Mål og strategi for Folkehelsearbeid er inkludert i kommunens plansystem etter plan- og bygningslova. Styrking av det helsefremjande og førebyggjande arbeidet Utarbeida naudsynt oversikt over helsetilstanden i befolkninga, samt dei positive og negative faktorane som kan virke inn på denne jf. Folkehelselova §5 Nytte Strategisk kompetanseplan for HOS til målretta kompetansebygging Bidra til utdanning av helsepersonell gjennom gode praksisplassar og praksisundervisning Bidra med brukarkoordinatorar til personar som ynskjer individuell plan etter oppdrag frå koordinerande eining. Jf. HOS-lova § 7-2 Betre samarbeid med frivillige organisasjonar Planverk: Helse og omsorgsplan 20132022 Plan for habilitering og rehabilitering Bustadsosial plan Delplan: Ruspolitisk handlingsplan, Psykiatriplan Demensplan Sektorovergripande implementert. Folkehelsekoordinator fast tilsett Gjennomført Gjennomført Rullering av Strategisk kompetanseplan Gjennomført Kontinuerleg Implementera tiltak Rullerast Implementera tiltak Rullerast Rullerast Etablert i helse og omsorgsplan. I øvrige planar implementera st dette ved rullering Folkehelsekoordinator i prosjektstilling held fram Naudsynte tiltak sett i verk for å møta utfordringsbilete Gjennomført Rullering Rullering Rullering Osterøytunet I 2015 var Osterøytunet under omorganisering. Fire einingar; Osterøytunet demens, Osterøytunet somatisk, Kjøkken og Ergo/fysioterapitenesta vart slått saman til ei eining, 30 Osterøytunet. Under einingsleiar på Osterøytunet er det no fire avdelingsleiarar for dei fire avdelingane; Sjukeheimsavdeling 1. etg, sjukeheimsavdeling 2. etg, kjøkken, ergo/fysio. Sjukeheimsavdelingar Osterøytunet har totalt 66 plassar på sjukeheimen, delt på 7 grupper. Samhandlingsreforma vart innført 2012, og førte til auka fokus på korttidsplassar. Ei gruppe på 10 senger vert no i hovudsak nytta til korttidsopphald. I denne gruppa tek ein i mot utskrivingsklare pasientar frå sjukehus, som ikkje kan skrivast ut til eigen heimen. Medisinsk utstyr er gradert opp, og treng kontinuerleg utskifting og fornying. Det er eit auka behov for kompetanse i institusjonen i åra som kjem: Vi vil prioritera vidare/etterutdanning innan palliasjon, habilitering/rehabilitering og leiing i tråd med Strategisk kompetanseplan for HOS. Vi har, og vil ha fokus på å skapa eit godt arbeidsmiljø der dei tilsette trivst og får utvikla seg. I 1 etg. har ein spesiell kompetanse på demenssjukdom. Etasjen er inndelt i tre grupper der desse er spesielt tilrettelagt for menneske med demens. Den eine av gruppene er delvis nytta til korttidsplassar og avlastning. Ein har ikkje hatt overbelegg i 2014. Dette har fleire grunnar: Større fokus på korttidsopphald Nedgang i søkjarar Tettare oppfølging medisinsk Auka kompetanse i heimetenesta Søkjarane til sjukeheimen kjem frå sjukehus eller eigen heim. Nær alle som søkjer får korttidsopphald før langtidsopphald vert vurdert. Inntak til institusjonen skjer fortløpande. Inntaksteamet ved Osterøytunet har møte kvar veke for vurdering og tildeling av opphald. Her møter representantar frå Heimetenesta, institusjon og kommuneoverlege/sjukeheimslege. Ved behov kallast ulike spesialistar inn til inntaksteamet. Sjukepleiarar/helsefagarbeidarar i nattenesta arbeider både på sjukeheimen og reiser ut på oppdrag/tilsyn i heimane. Årsverk R 2013 Pleie – med nattpatrulje R 2014 B 2015 57,5 2,6 5,25 57,5 2,8 3,25 Leiing/merkantil Kjøkken 57,5 3 5,25 Pasientar per 31.12 Over 100 år 2010 2011 2012 2013 2014* 3 4 4 2 90-100 år 22 20 22 22 13 2016 57,5 2,8 3,25 2017 2 018 57,5 2,8 3,25 2019 59,3 2,8 3,25 59,3 2,8 3,25 80-90 år 60-80 år Under 60 25 26 23 27 22 0 8 5 2 6 1 *Berre langtidsopphald 31 Kvalitetsindikatorar Tal løyvde korttidsopphald Tal løyvde avlastningsopphald Tal løyvde langtidsopphald Klager på tildeling av plassar Tal frå brukarundersøking, Status 2013 Status 2014 Mål 2016 Mål 2019 248 258 250 250 42 65 40 40 34 28 30 30 6 1 0 0 2013 Maks score 6 MÅL 2016 Maks score 6 MÅL 2019 Maks score 6 5,2 5,2 5,2 4,9 4,8 4,9 5,0 4,9 5,0 Opplevd respektfull behandling Opplevd tilgjengelegheit, Opplevd tilgang på informasjon 2012 9,3 Sjukefråvær 2013 6,7 2014 Mål 2016 Mål 2019 9,4 9,0 8,5 Ergo- og fysioterapi Ergoterapeuten og dei kommunale fysioterapeutane arbeider med habilitering og rehabilitering, først og fremst i høve individet sin deltaking i daglege aktivitetar i og utanfor heimen, i barnehagar og skular. I tillegg arbeidar dei opp mot bebuarar på Osterøytunet. Både ergo- og fysioterapeutane har ventetid opptil fleire månader. Innafor planperioden vil det haldast spesielt fokus på kvardagsrehabilitering i Heimetenesta. Det er naudsynt å etablere felles forståing om kva rehabilitering og habilitering er, og kan vera, samt tilpasse tilbod og tenester etter innbyggjarane sine behov og kommunen sine tilgjengelege ressursar. Som ein del av kommunen sitt helsetilbod, er det fire fysioterapeutar med driftstilskot. Denne tenesta kan blant anna bidra med undersøkingar, funksjonstrening/motorisk vurdering, utforming og oppfølging av tiltak, behandling, gruppetrening, opptrening etter medisinske inngrep, rettleiing, informasjon og undervisning. Årsverk R 2014 Ergo/fysio Driftstilskott 5,8 4 B 2015 6 4 2016 2017 7* 4 7 4 2018 7 4 2019 7 4 *Auke i tal ergo/fysio opp mot prosjekt i kvardagsrehabilitering 32 Kvalitetsindikatorar Status 2015 Mål 2015 Mål 2019 Opplevd respektfull behandling, brukarundersøking i 2012 og 2015. Oppstart haust 2015 4,9 4,9 Opplevd tilgjengelegheit, brukarundersøking i 2012 og 2015. Oppstart haust 2015 4,8 4,8 Opplevd tilgang på informasjon, brukarundersøking i 2012 og 2015. Sjukefråvere i avdelinga Oppstart haust 2015 4,8 4,8 1,9 % 1,5% 1% Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Etablere modell for systematisk arbeid i høve rehabiliteringsopphald på Osterøytunet Førebyggjande heimebesøk til eldre for å styrka den eldre sin moglegheit for eigenmeistring og bevara funksjonsnivået lengst mogleg Styrka fokus på habilitering og rehabilitering i sektoren generelt Styrka hjelpemiddellageret. Rullering av temaplan habilitering og rehabilitering 2015 Sette i gong Sette i gong 2016 Evaluere Implementert 2017 2018 2019 Implementert Planlegge oppstart av Starte Implementert kvardagsrehabilitering implementering av kvardagsrehabilitering Avklaring av behov Tiltak avklarast Implementert Rullerast Heimetenesta Heimetenesta omorganiserte eininga våren 2013 med å få heile tenestebasen lokalisert i Lonevåg. Drifta er no stabilisert og alle oppdrag styrast frå felles base. Ein opplever betre og riktigare bruk av ressursar og kompetanse med denne organiseringa. Eit viktig tiltak som er gjort samstundes med dette er at forvaltning og sakshandsaming vert konsentrert på få tilsette. Dette sikrar oversikt og lik og betre kompetanse i handsaming av søknadane. Det er svært kort sakshandsamingstid på søknadar generelt, og få klagesaker. Etter at elektroniske meldingar frå spesialisthelsetenesta vart sett i verk, så ser ein at det er behov for å styrka kapasiteten innan sakshandsaming i sektoren ytterlegare. 33 I økonomiplanperioden vil rehabilitering få fokus, med vekt på førebygging, eigenmeistring og målretta arbeid for at brukarar kan bu i heimen lengst mogleg. Dette gjeld òg tilbod til alvorleg sjuke som er i siste livsfase. Det palliative prosjektet er implementert i Heimetenesta, slik at alle innbyggjarar med behov for lindrande behandling ved livets slutt skal få eit godt tilbod. Ei viktig målsetjing er å leggje til rette slik at dei som ynskjer det skal få bu heime, og få naudsynt tverrfagleg helsehjelp i heimen. Kompetansebehov i Heimetenesta: I åra som kjem vil vi prioritera vidare-/etterutdanning innan omsorgsteknologi, rehabilitering og leiing. Vi vil òg ha fokus på å skapa eit godt arbeidsmiljø der dei tilsette trivst og får utvikla seg. I samband med dette ynskjer ein å setja inn tiltak som kan medverka til å redusera sjukefråværet som til dømes å vurdera alternative turnusar. I løpet av planperioden går leigeavtalen for lokala som Heimetenesta leiger i Lonevåg Arena ut, og ein må ta stilling til om avtalen skal fornyast eller om ein skal sjå etter alternative løysingar. Årsverk R 2014 B 2015 2016 2017 2018 2019 Heimetenesta 20,5 25,5* 26,5** 26,5 26,5 26,5 Bufellesskap Osterøytunet 6,75 6,75 6,75 6,75 6,75 6,75 Haldorvika 2,2 2,2 2,2 2,2 2,2 2,2 Forvaltning og leiing 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 *På grunn av nytt tiltak kring ein særleg ressurskrevjande brukar har det blitt auka 5 stillingar frå 2014 til 2015 ** I 2016 startar ein med innfasing av kvardagsrehabilitering, det er då naudsynt med å auka opp med ein stilling Kvalitetsindikator Status 2014 Mål 2016 Mål 2019 Betre samordning av heimetenestene Heimetenesta er samla i ein base Vidareføring Auka sjukepleiardekning i heimetenestene generelt To tilsette startar utdanning til hausten 4 Tenesta er stabilisert og kompetansen nytta der behovet til ei kvar tid er Ha sjukepleiekompetanse på vakt heile døgnet Utdanna fleire eigne tilsette Etter- og vidareutdanning for tilsette Sjukefråvere i eininga Vidareføring 4 4 3 2 2 12,6% 10% 8% 34 Tal frå brukarundersøking (Maks: 6) Opplevd respektfull behandling 5,2 Status 2009 (Maks: 4) 3,2 (Maks: 6) Opplevd tilgjengelegheit 5,3 2,9 5,3 Opplevd tilgang på informasjon 5,1 2,6 5,3 5,5 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Auka kapasitet innan sakshandsaming Førebyggjande heimebesøk til eldre for å styrka moglegheit for eigenmeistring og bevara funksjonsnivået lengst mogleg Styrka fokus på habilitering og rehabilitering i sektoren generelt 2015 Vurdere Sette i gong 2016 Setje i verk Implementert Planlegge oppstart av Starte kvardagsrehabilitering implementering av kvardagsrehabilitering 2017 2018 2019 Implementert Implementert Bu- og avlastningstenesta Ein ser eit aukande tal personar med funksjonshemming som har behov for kommunale tenester, dette gjeld både behov for avlastningstenester og eigen bustad med bistand. Eininga har to prosjekt med medleverturnus. Evaluering av prosjekta viser at dette har vore positivt, og det vil bli ei permanent løysning. Vi vil i dei kommande åra halde fram med å ha fokus på alternative arbeidsordningar. Dette genererer kvalitet på tenestene ved at vi får ønska kompetanse og meir kontinuitet i tenestetilbodet. Vidare ser ein at fleire personar med funksjonshemming har behov for eigen bustad i åra framover. Pr mai 2015 har 8 personar søkt om eigen bustad, og vi kjenner til at 6 personar til vil trenge bustad i løpet av dei neste 3-4 åra. På bakgrunn av dette er sett ned ei arbeidsgruppe med personar frå administrasjonen og brukarrepresentant for å starta forarbeid/planlegging for å bygge fleire bustadar. Ein har sidan våren 2014 vore i dialog med aktuelle grunneigarar for tomtekjøp. På grunn av mange tilsette utan formell fagkompetanse, skal det framleis haldast fokus på fagutvikling og internundervisning for alle tilsette i Bu- og avlastningstenesta. Dei tilsette skal verta oppfordra til å ta fagbrev, vernepleiarutdanning og vidareutdanning. Det skal vidare haldast fokus på ny rekruttering av tilsette med fagbrev og høgskuleutdanning. 35 Vi vil prøve å førebygge sjukefråveret ved å ha fokus på eit godt arbeidsmiljø, der tilsette blir motivert, trivst ilag og får utvikla seg. Vi vil kontinuerleg ha fokus på erfaringane med alternative turnusar med tanke på å vidareutvikla dette. Vidare vil ein sjå på alternative måtar å drive avlastinga på, dette for å få auka kvalitet i tilbodet og ei meir berekraftig drift. Dagtilbodet skal òg evaluerast i løpet av planperioden. Vi fikk i byrjinga av 2015 ansvar for 2 unge brukarar som flytta til vår kommune. Vi er godt i gang med å bygge opp ein personalbase rundt desse, og ut frå kartlagt behov genererer dette 8 nye årsverk. Årsverk R 2014 B 2015 2016 2017 2018 2019 BUA 1+2 57,74 65,74 65,74 65,74 65,74 65,74 Kvalitetsindikatorar Status 2014 Mål 2016 Mål 2019 20 Maks score 6 5,2 21 Maks score 6 5,2 22 Maks score 6 5,2 Opplevd tilgjengelegheit 4,7 4,7 4,7 Opplevd tilgang på informasjon 5,0 5,0 5,0 6,98 % 5,5% 5,5% Individuell plan* Tal frå brukarundersøking, Opplevd respektfull behandling Sjukefråvere i Bu- og avlastningstenesta * Alle brukarar har rett på individuelle planar og skal prioriterast. Den skal bidra til at brukarane veit kva dei kan vente seg av - og gi dei oversikt over - tenestetilbodet. Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Kompetansebygging i henhald til Strategisk kompetanseplan i HOS Byggje nye omsorgsbustader* 2015 2016 Målretta kompetansebygging Planperiode Byggjeperiode 2017 2018 Ferdigstilt * Nye bustadar for denne gruppa prioriterast, ein viser til registrerte søknader og behov for fleire bustader Brukargruppa med diagnose innafor autismespekteret har auka dei siste åra. Ein ser at behovet er stort i forhold til å leggja til rette eigna bustad for denne brukargruppa. Psykisk helse og rusomsorg Frå 2015 vil psykiatri- og rusomsorg verte implementert i samhandlingsreforma, og kommunane vil få eit større ansvarsområde. I tråd med ruspolitisk handlingsplan ser ein difor at det er viktig at førebyggjande arbeid innan rusomsorga vert styrka. Tverrfagleg samarbeid må også vektleggast sterkt. Ny temaplan for psykisk helse og rusomsorg vart vedteken vår 2015. I 2013 vart Haus Bufellesskap opna. Dette er eit tilbod med døgnkontinuerleg tilsyn og omsorg. Her er det 4 bebuarar med psykisk liding. Det er 8 stillingar knytt til tiltaket, som alle går i medlevarturnus. Ein ser svært gode resultat av dette tilbodet. 36 Reigstad bustader er butilbod med lågare bemanning, og har fem bueiningar. Det er 2,8 stillingar i tiltaket. Den ambulerande psykiatritenesta gjev tenester til personar over 18 år i kommunen. Pr i dag er det ca. 80 brukarar, og det er knytt 3,5 stillingar til tenesta. Etter søknad til Helsedirektoratet fekk ein midlar til oppretting av stilling som kommunepsykolog i Helse- og omsorgstenestene, ho vart tilsett i 2015. Vidare er det knytt to personar opp mot rusomsorga, i tillegg er det ein stilling som einingsleiar for psykisk helse og rusomsorg. Sett opp mot endring i kommunale ansvarsområde innan psykisk helse og rusomsorg frå 2015, vil ein satse på rusomsorg, førebygging, samhandling med andre tenester både i kommunen og spesialisthelsetenesta for å møta denne reforma. Likeeins er bufellesskap i Haus eit målretta tiltak. Utfordringane er mange, og ein ynskjer å halda fokus på auka kompetanse og utvikling hjå dei tilsette, slik at ein kan møta brukarane av tenesta på ein trygg og god måte. Årsverk Psykisk helse og rusomsorg R 2014 B 2015 2016 2017 2018 2019 16,8 17,8* 17,8 17,8 17,8 17,8 *Årsak til auke med ein stilling er tilsetjing av kommunepsykolog etter tildeling av tilskottsmidlar frå Helsedirektoratet. Kvalitetsindikatorar Tal frå brukarundersøking, maks score 4 Opplevd respektfull behandling Status 2011 Status 2014 Mål 2016 Mål 2019 3,5 - 4,0 4,0 Opplevd tilgjengelegheit 3,3 - 3,5 3,5 Opplevd tilgang på informasjon 3,0 - 3,5 3,5 7,7% 7% 6% Sjukefråvere i eininga Tiltak 2015 2016 2017 2018 2019 Setta i verk tiltak i ny helse og omsorgsplan – sjå eigen tabell i planen Setta i verk Sikre samhandling internt i kommunen, med spesialisthelsetenesta og frivillig sektor Ettervernsgrupper for rusavhengige. Etablere ettervernsgrupper Førebyggjande arbeid blant unge. Etablere rusfrie alternativ for unge i kommunen i 37 samarbeid med skule/oppvekst. Oversikt over russituasjonen i kommunen Kartlegge russituasjonen i kommunen (Ungdata) Formalisert samarbeid ved skule/oppvekst Søkje å finne samarbeidsfora på kryss av profesjons- og einingsgrensar. Samarbeidsfora er etablerte. Brukarstyrt personleg assistent Brukarstyrt personleg assistanse: Kommunen skal ha tilbod om personleg assistanse som er ein måte å organisera ” praktisk bistand og opplæring på”. Tildeling av brukarstyrt personleg assistanse skal vurderast på same måte og innafor dei same rettslege rammene som dei andre tenestene i Helse og omsorgstenestelova § 3-2 fyrste ledd, nr. 6b. Ordninga omfattar hjelp til eigenomsorg , personleg stell og sosiale aktivitetar. Føremålet er å bidra til å gjere den einskilde mest mogleg sjølvhjelpen i dagleglivet. Det er ein føresetnad at brukaren sjølv kan vere arbeidsleiar og organisere oppgåvene i høve til dei behova som er. Osterøy har ei organisering der brukar er arbeidsleiar og kommunen er arbeidsgjevar. Av 4 personar med BPA gjekk 3 personar i 2014 inn under særleg ressurskrevjande brukarar – tilskotsordning. Vi reknar med at situasjonen med 4 til 5 personar vil vera stabil dei neste åra til denne ordninga. Ordninga er òg utvida til å omfatte dei som må ha bistand til å vere arbeidsleiar, og tilskotsordninga er endra til å gjelde opplæring/kurs. Ein ser at ordninga er med på å gje yngre funksjonshemma eit meir aktivt liv slik at dei kan delta på arenaer i samfunnet som er naturleg for alle. Støttekontakt Dette er eit vel innarbeida tiltak i kommunen som nyttast overfor fleire brukargrupper. Tiltaket vert tildelt etter Pasient- og brukarrettigheitslova (Pasrl) § 2-1a, støttekontakt vert ytt etter Helse- og omsorgstenestelova §3-2 første ledd, nr.6b, når personar grunna alder, funksjonshemming, sjukdom eller sosiale tilhøve treng å få ei meiningsfylt fritid. Ved utgangen av 2014 mottok 38 personar støttekontakttiltak. Ein reknar med omlag den same progresjonen dei neste åra. Indeksregulert kvart år i budsjettarbeidet. Omsorgsløn Omsorgsløn vert tildelt der brukar vert vurdert å fylle krava i Pasient- og brukarrettigheitslova (Pasrl) § 2-1 a, omsorgsløn vert ytt etter Helse- og omsorgstenestelova § 3-6. Kommunen har etter denne regelen plikt til å ha ei ordning med omsorgsløn til dei som har særleg tyngjande omsorgsarbeid, og det må setjast av tilstrekkelege midlar til dette. Kommunen skal i kvart tilfelle vurdere kor mange timar som leggast til grunn for betaling for slikt omsorgsarbeid. Dette blir ved budsjettarbeidet kvart år indeksregulert. 38 NAV Sosialtenesta Hovudmål Eit verdig liv for alle Status og utviklingstrekk Styrke tilbodet om økonomisk rettleiing og økonomistyring Auka fokus på samarbeid mellom etatane Innføring av målekort Brukarundersøking kvar haust – veke 35 Nav Osterøy har som satsingsområde å kome inn med tidleg tiltak på alle område, om det skulle vera oppfølging av sjukepengar, arbeidslause eller personar som har behov for økonomisk sosialhjelp. Osterøy har låg arbeidsløyse, og i nærområde til Stor Bergen gjer det lettare å få seg arbeid. Innan ufaglært arbeidskraft vil talet på jobbar vere mindre enn talet på personar som er ledige. Dette betyr at Nav må ha ei satsing på å få unge personar til å fullføre vidaregåande skule, eventuelt kombinert med ulike løysingar mot eit fagbrev. Dette krev tett samarbeid mellom kommunale instansar og fylkeskommunen. Ei anna utfordring ein ser er at den kortsiktige gjelda aukar. Dette resulterer ofte i ein negativ spiral som må brytast. Nav er førebudd på at dette vil bli utfordringar i framtida. Av tiltak som er sett inn i 2014 er å få personar kvalifisert til arbeid og økonomiske rådgjeving. Andre tiltak i framtida er å få etablert betre publikumsmottak. Brukarundersøking viser at Nav Osterøy skårar 68 % på tilgjengelegheit m.a. knytt til det å legga fram saka si uforstyrra. Årsverk NAV sosial R 2014 B 2015 2016 2017 2018 2019 5,2 5,4 5,4 5,4 5,4 5,4 Kvalitetsindikatorar Tal brukarar med økonomisk sosialhjelp som hovudinntekt under 24 år Tal brukarar med økonomisk sosialhjelp som hovudinntekt over 24 år Del brukarar som går over 6 månader på stønad Opplevd respektfull behandling, brukarundersøking i 2012 og 2015. Opplevd tilgjengelegheit, brukarundersøking i 2012 og 2015. Opplevd tilgang på informasjon, brukarundersøking i 2012 og 2015. Brukarar i Kvalifiseringsprogrammet Resultat 2014 Mål 2016 Mål 2019 20 10 7 19 10 7 37 95 20 95% 15 95% 90 90% 90% 93 95% 95% 4 5 6 Sjukefråvere i eininga 39 Tiltak / fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak 2015 2016 2017 2018 2019 Rullering Temaplan Bustadsosialt arbeid Rullering, oppstart haust 2015 Legetenesta Etter fleire år med uro i legetenesta, ser det no ut til at dette er stabilisert. Ein har fått auka listekapasitet, og pr. no er det om lag 200 ledige plassar. Sett opp mot ei framtidig auke i tal innbyggjarar, så er det viktig at ein følgjer med kapasiteten og fortløpande vurderer om det er behov for auke i tal fastlegar. Årsverk R 2014 B 2015 2016 2017 2018 2019 2* 3,01 2* 3,01 2* 3,01 2* 3,01 2* 3,01 2* 3,01 Kommunal lege Helsesekretær *Inkl. ein turnuslege Kvalitetsindikatorar Dei av kommunens innbyggjarar som ynskjer, har fastlege i kommunen. Status 2015 Mål 2016 Mål 2019 Ledig kapasitet Ledig kapasitet Kapasitet tilsvarande innbyggjartal Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Greie ut organiseringa av legetenesta Ledig kapasitet fastlege 2016 2017 2018 2019 Gjennomført Fastlege tilgjengeleg til dei av kommunens innbyggjarar som ynskjer det. Tiltaksplan for kommunedelplan for Helse, omsorg og sosial Tiltak 2015 Folkehelsa i kommunen er kartlagt Tiltaksplan vert laga i samsvar med det som er avdekka og prioritert i kartlegginga. Inkludering av fleirkulturelle/andre som har behov for arbeidstrening/ 3 Praksisplassar på Osterøytunet 2 Praksisplassar i Heimetenestene 2016 2017 2018 2019 40 praksisplassar - Språk og samfunnsforståing - Fadderordningar - Kommunen ta initiativ og inviterer frivillige lag/org. Dagavdelingar Demente Dagrehabilitering Desentralisert dagtilbod Dagavd OT Opro Kroken Dagtilbod psykiatri - Det skal utgreiast om det skal opprettast eit aktivitetstilbod med NAV spes. retta mot bilpleie Arbeid starta Dagtilbod demente må inn i ordinær ramme. - Det skal utgreiast om det skal opprettast frivillighetskoordinat or Ein skal sjå på dagtilbodet for folk med psykiske lidingar Opprette ei prosjektgruppe som vil sjå på ulike tiltak/tilnærmingsmåtar til barn/ungdom med spesielle behov Avklaring innan 3 mnd. i høve til mottakarar av sosialhjelp Opprette prosjekt for å vurdere andre måtar å drive dagtilbod. Sette ned prosjektgruppe og starta arbeidet Følgje tettare opp for å unngå at folk blir langtidsmottakarar Økonomisk rådgjeving Kvalifiserings-programmet Ha 5 med ulik alder av dei som har vært lengst ut av arbeidslivet inne i dette tiltaket til en kvar tid 41 Delta i interkom. Samarbeids-prosjekt for gjelds-rådgjeving i Nordhordland Justera satsar for sosialhjelp ihht statlege retningsliner Kartlegge kapasitet hjå fastlegane Utgreie organiseringa av legetenesta Flytting av legevakt til interkom. samarbeid i Nordhordland Kompetanse og rekruttering Prosjektgruppe settas ned haust 2013, samansett av leiarar, tilsette og fagrørsle Kontinuerleg Kontinuerleg Evaluerast - Utarbeide kompetanseplan - Fokus på omdømme - Dra fram dei gode historiene - Ha en felles politikk for strategisk personalarbeid i sektoren. Opprette forvaltningseining - Bruke eksisterande fora i større grad for å dele kompetanse - Bruke systematisk verktøy som er lagt til rette for kartlegging/synliggjø ring Koordinerte tenester - Større bruk av individuell plan - Opplæring av fleire koordinatorar for IP spesielt i Heimetenesta, ergo/fysio og Osterøytunet Forvaltning og dokumentasjon - Utvikle IKT-verktøy - Fortløpande evaluere vedtak - Spisse 42 kompetansen på vurdering av behov - Ajourholde IP - Bruke gjeldane kvalitetssystem aktivt Samarbeid med familie og frivillige Tidleg intervensjon Sjukefråvær Fleire fullføre vidaregåande skule Redusera arbeidsledighet Demensomsorg og andre samansette behov -Informasjonsformidling - Halvårig oppdatering. 1. mars og 1. sept. skal heimesida oppdaterast. -Frivillighetskoordinator - Kommunen skal legge til rette for eit godt samarbeid med dei frivillige organisasjonane med årlege møtepunkt. - Ha rutinar for god dialog med familie og nettverk i tråd med brukaren sitt ynskje - Holde fokus på nærvær - Vere aktiv i å bruke ”raskare tilbake” - Fast tema på leiarmøter - Fast tema på personalmøter - Revidere samarbeidsavtale med OTPPT (oppfølgingsteneste) og Fylkeskommunen - Bruke tilgjengeleg verktøy meir aktivt - Måle tal personar som er blitt formidla inn i arbeid - Demensplan ferdig 2015 - Følgje opp tiltak som er sett i gang 43 - Bruk av velferdsteknologi - Sikra eigna butilbod - Ruspolitisk handlingsplan - Undersøking frå Ungdata skal gjennomførast kvart 3. år. - Bruk av verktøyet når årleg kartlegging er gjort -Utgreie/kartlegge behov og sette i gang individuelle tiltak - Samhandling, få tilgang til kartlegging som er gjort av Familiens hus Rehabilitering - Fokus satsingsområde i 2015 - Planlegge og tilby førebyggjande heimebesøk til - Definere, få felles alle over 75 år. forståing av kva Informere dette betyr, vurdere brukerorg. og modeller som større grupper Kvardagsrehabiliterin først g, Dusjprosjekt - Vurdere kapasiteten i - Søke heimetenestene før prosjekten sett i verk tiltak midlar til - Følgje opp prosjekt oppstart? som er sett i verk på gr 7 Osterøytunet - Lage konkret pilotprosjekt rundt ein eller to brukarar i heimetenestene så snart som råd - Rullere rehabiliteringsplan - Styrke kompetansen, leggje til rette for vidareutdanning - Sette ned ei arbeidsgruppe frå Heimetenesta, inst 44 - Planlegge og tilby førebyggande heimebesøk til alle over 75 år - Informere brukarorg større grupper først Organisering/drift - Starte evaluering av leiarstruktur i sektoren. - Sjå på vilkår for å utøve god leiing - Sjå på faglig utvikling - Deltaking i ulike fagråd i regionen - Intern-undervisning - Vurdere fleire fagprosjekt - Helse- og omsorgsplanen m/tiltaksdel Skal presenteras i dei ulike einingane - Fokus på opplæring av KOSTRA/IPLOS og rapportering i lag med pers/lønn/øk. 45 Oppvekst, undervisning og kultur Sektor for oppvekst, undervisning og kultur Hauge skule Osterøy ungdomsskule Valestrand skule Fotlandsvåg skule Haus skule Lonevåg skule Familiens hus Helsestasjon Barnevern PPT Tverrfaglegetenester Hauge barnehage Haus barnehage Fotlandsvåg barnehage Lonevåg barnehage Valestrand barnehage Mjøsdalen barnehage Bibliotek Vaksenopplæring Kultur- og musikkskule Rammer i økonomiplanen: Ramma for 2016 er fastsett på bakgrunn av opphavleg budsjett for 2015. Det er lagt inn generell innstramming på om lag 1 % for alle sektorane i 2016, og ytterlegare 1 % i 2018. 2015 kr (Tal i 1 000 kr) Oppvekst, undervisning og kultur 2016 kr 2016 kr 2016 kr 2016 kr Rekneskap Bud ØP ØP ØP ØP 2014 2015 2016 2017 2018 2019 163 591 166 581 171 323 171 323 169 610 169 610 Framskrivinga er basert på vedteke budsjett for 2015. Evt meirutgift innan sektoren i løpet av 2015 vert ikkje hensyntatt/vidareført i framskrivinga. Dette følgjer òg av heradsstyret sitt budsjettvedtak som seier at evt avvik skal dekkast innan den einskilde sektor. Det er utfordrande å finna nye tiltak som fører til fleire innsparingar i driftsutgiftene, då sektoren opplever ein vekst i talet på både barn og elevar. I 2013 vart det vedteke strukturendringar i grunnskulen, som starta opp allereie same haust. Som kjent har kommunen ein mellombels løysing på Hauge skule, slik at full effekt av 46 strukturtiltaka ikkje vil finna stad før om fleire år. Det vart òg lagt opp til nye metodar for tildeling av ressursar til skulane. Denne modellen har fungert bra så langt – og har ført til reduserte utgifter. Auken i barnetalet i barnehagane fører til at kommunen i snitt må opna ein ny avdeling pr. år framover. Dette vil føra til eit behov for auke i både lønsressursar, inventar og lokaler. Fokus i sektoren Sektor for Oppvekst, undervisning og kultur fokuserer på tidleg innsats for livslang læring. Dette er eit gjennomgripande mål for sektoren. Tidleg innsats handlar om å optimalisere barnet sitt oppvekstmiljø tidlegast mogleg, med sikte på å utvikle ein robust psykisk helse og førebyggje skeivutvikling. Barnehagar og skular må fortsetja den positive utviklinga med tidleg å fanga opp og følgja opp dei som treng hjelp og støtte. Vidare må dei då tilpassa tilbodet til barna/ elevane sine føresetnader. Osterøy har inntil 2013 hatt ein auke av spesialundervisning, og auke i opplæringstilbod der elevar vert teke ut av det ordinære fellesskapet. Dette er uheldig av fleire grunnar, mellom anna fare for segregering og stigmatisering. Vi vil her peika på at barn/ elevar lærer best i samhandling med andre, uavhengig av kva nivå dei står på. Det ser ut som at metodisk og felles målretta innsats i sektoren har snudd denne utviklinga med auke i spesialundervisninga. I fjor oppnådde ein for første gong på fleire år ein reduksjon her. Vi ser fleire døme på at eit samspel i sektoren kan gje utbyte her, slik ein får satt inn nødvendig hjelp tidlegare i livsløpet. Sektoren må fortsetja med å auka opp ressursbruken for dei yngste borna, samtidig som ein reduserer kostnadene for dei eldre. Forsking viser at dette har best effekt for borna si utvikling og gir dei beste samfunnsøkonomiske resultata. Tidleg innsats og utfordrande åtferd Barna sine psykososiale vanskar vert ofte synlege for andre etter nokre år på skulen eller i ungdomsåra. Det er likevel godt dokumentert at slike problem har sin start i førskulealder. Men så tidleg er teikna på barna sin mistilpassing ikkje nødvendigvis så tydelege. Derimot kan risikofaktorar i barnet sitt oppvekstmiljø vere tydelege nok heilt frå graviditet og fødsel. Forsking viser at tidleg negativ åtferd kan bety utvikling av meir negativ åtferd med aukande alder. Tremblay (2010), som har forska på fysiske uttrykk for aggresjon i tidleg alder, har lansert ideen om at denne aggressive åtferda må avlærast eller omlærast. Denne omlæringa skjer i barnet sitt samspel med miljøet. Foreldra har sjølvsagt ein rolle i dette, men barnehagen er og ein viktig arena for omlæring av barnet sin aggressive åtferd. Omlæringa inneber at barnet må utvikla meir konstruktive måtar å løysa sine utfordringar på enn ved utøving av negative handlingar. Dei vaksne si rolle vert å hjelpa barnet til å gjera gode val i ulike situasjonar, og å vera varme og tydelege vaksne. Tremblay peikar på at effekten av omlæringa vert større og meir gjennomgripande når den startar tidleg. Dette støttar prinsippet om tidleg innsats. Det handlar altså om å setja inn gode tiltak så tidleg som råd – i spedbarnalder og i barnehage. Men og når det gjeld å utvikla ferdigheiter innan lesing, matematikk og engelsk. 47 Språk er her ein viktig nøkkel. Barn som har dårlege føresetnader ved skulestart har størst sjanse til å koma inn i ein negativ lærings- og motivasjonsspiral over tid. Språkkartlegging og språkstimulering er difor nødvendige tiltak å setja i verk dei første åra. Å knekka lesekoden tidleg kan ha mykje å seia for eleven si utvikling i dei grunnleggjande faga på skulen. Satsinga framover Tiltak som kan gjerast for å styrke tenestene i sektoren. Noko kan innarbeidast ved å endre innanfor eksisterande drift, medan hovudtyngda av tiltaka vil krevje ytterlegare finansiering for å kunne gjennomførast fullt ut. Fleire vaksne i barnehagane må vera eit uttalt mål i perioden. Helsestasjonen må styrkast vidare. Kompetanseløftet «Vera saman» for alle tilsette i både dei private og kommunale barnehagane. Dette er eit samarbeid med Læringsmiljøsenteret ved Universitetet i Stavanger (UiS) for perioden 2015 – 2017 og handlar mellom anna om tidleg innsats og handtering av utfordrande åtferd. Meir informasjon under kapitlet om barnehagar. Satsinga på Læringsmiljøprosjektet for barneskulane i regi av Utdanningsdirektoratet (Udir) . Osterøy skal utvikla ein heilskapleg plan for eit godt læringsmiljø i samarbeid med eksterne rettleiarar. Osterøy ungdomsskule er med i Udir si satsing på «Ungdomsskular i Utvikling» for perioden 2015 – 2016. Her handlar det om å utvikla og innføra meir praktisk og variert undervisning. Ungdomsskulen sitt temaval er «Rekning i alle fag». Praktisk, variert og relevant undervisning; satse vidare på dette gjennom heilskapleg investering i utstyr på skulane og eventuelt område/ bygningar utanfor skulen. Framtidsretta og velfungerande læremiddel/ teknisk utstyr i skule og barnehage må på plass, mellom anna ein stor oppgradering av pc-parken. Etablering av ressursteam i barnehage og skule - med ansvar for å kanalisera ressursar og tiltak til barn, elevar, grupper, klasser eller trinn med behov for tidleg innsats og ekstra oppfølging. Øyremerka ressursar til barnehage- og skulebaserte systemtiltak med tanke på fagleg og sosialpedagogisk opplæringsstøtte (styrka barnehagetilbod og tilpassa opplæring). Forskyving av innsatsen rundt barn og elevar med spesialundervisning «nokre timar i veka» til barnehage- og skulebaserte systemtiltak. Forskyving av PP tenesta si innsats frå sakkunnigarbeid til kompetanse- og organisasjonsutvikling. Utarbeiding av kommunedelplan for oppvekst. Oppstart hausten 2015. Vurdera etablering av opne barnehagar i planperioden. Utvida opningstidene på biblioteket; både med og utan betjening. 48 Investeringar i planperioden: Barnehage: o Utvidinga av kapasitet og oppgradering av uteområdet i Lonevåg barnehage. o Utviding av Valestrand barnehage eller bygging av ny barnehage i området. o Oppgradering av Mjøsdalen barnehage. o Utbygging av ny barnehage i Hausområdet. o Vurdering av behovet i nordre del av Osterøy o Kvart år i planperioden: Oppgradering av inne- og uteområdet i barnehagane, mellom anna leikeutstyret. Skule: o Utviding eller utbygging av skule for Valestrand/ Hauge. o Gjera nødvendig oppgradering av inventar og interiør i Osterøy ungdomsskule (OUS). o Plan for ombygging/ utviding eller nybygg ved OUS i løpet av planperioden. o Plan for utviding av Haus skule. Familiens hus, helsestasjonen og vaksenopplæringa o Samla desse funksjonane i Coop-bygget snarast råd Gjennomgåande styringsindikatorar for sektoren Budsjettbalanse Medarbeidarsamtale Sjukefråvere Differansen mellom prognosar og endeleg resultat: 1. tertialrapport Differansen mellom prognosar og endeleg resultat: 2. tertialrapport Mål 2019 0 % avvik 100 % Maks 1,5 % Maks 1 % Barnehage Barnehagen sitt innhald er fastsett i barnehagelova §§ 1 og 2 og omhandlar barnehagen sitt samfunnsmandat. Barnehagen skal arbeida med å utvikla born sin språklege, sosiale og kulturelle kompetanse og tilby barna eit variert innhald som er nedfelt i rammeplanen sine fagområde. Den gode barnehagen skal møta ulike krav; den skal vera ei fleksibel velferdsordning og samstundes vera ein god arena for leik, læring , utfalding og skapartrang. Samfunnsmandatet byggjer på felles verdiar og gjev samanheng og heilskap i barn og unge si læring og utvikling. 49 Barnehagen som barndomsarena og første steg på utdanninga Det blir stadig fleire barn i barnehagane våre og merksemda vert i større grad retta mot kvalitet og innhald. I samsvar med sentrale føringar ønskjer Osterøy kommune: Å sikra likeverdig og høg kvalitet i alle barnehagane Å styrkja barnehagen som læringsarena At alle barn skal få delta aktivt i eit inkluderande fellesskap Barnehagane vektlegg eit miljø som er lagt til rette for leik og læring - og at borna får leika i eit trygt og spanande miljø. Kvalitet og kompetanse OMRÅDE «Kvalitetsarbeid og endringsleiing i barnehagen» «Være sammen» eit kompetanseløft for alle i private og kommunale barnehagar. MÅL Refleksjon – og læringsprosesser. Leiing av utvikling - og endringsarbeid. Utvikle barnehagen til ein lærande organisasjon. Betra kvaliteten når det gjeld; Tidleg innsats Sosial kompetanse, Handtering av utfordrande åtferd Bygge relasjonar på alle nivå Kven Tid Styrar/ped.leiar Alle 2015/ 2016 Styrar/ped.leiar Alle 2015/ 2016/ 2017 Barnehagane i kommunen har ei kostnadseffektiv drift – det skuldast i stor grad at barnehagane i Osterøy har ei låg bemanning i høve tal vaksne per barn; dette er ei stor utfordring som må endrast dei næraste åra.. Kommunen har ansvar for å tilby alle barn i alderen 1-5 år ein barnehageplass. Osterøy kommune har 6 kommunale barnehagar og 2 privateigde barnehagar. Osterøy kommune er barnehageeigar og det stiller store krav med omsyn til kva rolle og ressursar barnehagen skal ha i eit livslangt læringsperspektiv. Som barnehageeigar er det naudsynt å ha ambisjonar for barnehagane og det er viktig å gje barnehagane vilkår og rammer slik at dei kan utføra sitt samfunnsmandat til det beste for born og foreldre/føresette. Ressurssituasjonen Tal vaksne per barn er ein viktig indikator på kvalitet i barnehagen, det vil seia nok personale til å møta og ha tid til det einskilde barnet er svært viktig for å gje kvart barn eit godt utbytte av opphaldet i barnehagen. Gode barnehagar og eit personale med god kompetanse er tidleg innsats på barn sine premissar. Kommunebarometeret 2014 synleggjer ein marginal auke i tal vaksne per barn i barnehage. 50 Framleis ligg vi for lågt når det gjeld bemanning, noko som igjen kan føre til at barn med særlege behov ikkje vert oppdaga og får hjelp tidleg nok. Dette kan igjen føra til auke i spesialundervisninga. Nok personale med god kompetanse er eit kvalitetskriterie i arbeidet med barn. Fleire vaksne per barn vil medføre at barnehagane betre kan arbeide med tidleg identifisering – og med det setje inn tiltak i høve kvart einskild barn sitt behov. Tre av dei kommunale barnehagane har spesialpedagog – vi arbeider for at kvar barnehage skal få personale med spesialpedagogisk kompetanse i planperioden. Minoritetsspråklege barn Det er ein stor auke av tal barn med minoritetsspråkleg bakgrunn i barnehagane. Barnehagen skal avspegla eit samfunn prega av mangfald og likeverd, og gje støtte til at barn brukar sitt eige morsmål og samstundes arbeida aktivt med å fremja barna sin norskspråklege kompetanse. Eit godt barnehagetilbod er med å gi alle barn ein god start i livet. Tilbodet til dei minoritetsspråklege barna i Osterøy er for dårleg. I planperioden og i samband med mottak av flyktning-familiar må dette tilbodet oppgraderast og utvidast. Foreldrebetaling – rimelegare barnehage for hushald med låg inntekt Den nasjonale ordninga for reduksjon i foreldrebetalinga er regulert i forskrift om foreldrebetaling i barnehagar og gjeldande frå 1. mai 2015. Betalinga skal reknast ut frå hushaldet sin samla inntekt. Både reduksjon av foreldrebetalinga og maksimalprisen er minimumsordningar. Kommunane står fritt til å ta lågare betaling om ein ønskjer det. Det er kommunen som barnehagemynde som skal oppfylle foreldre sin rett til reduksjon i foreldrebetalinga. Auka etterspurnad etter barnehageplass - og behov for utbygging Kommunen opplever ein gledeleg auke i fødselstal og tilflytting noko som tyder på ein kommune i vekst og med det også auke i kostnader. Osterøy kommune har ein jamn auke i tal barn i barnehage - og frå hausten 2015 vil det vera 434 barn i private og kommunale barnehagar. Osterøy kommune har eit hovudopptak til barnehagane; det vil seia at dei som flyttar til Osterøy eller har barn som fyller 1 år etter utgangen av august ikkje kan rekna med barnehageplass. Ved siste hovudopptak søkte 128 barn om plass i barnehage, 94 barn gjekk ut av barnehagen for å byrja på skulen. 102 barn har rett til plass. Ledig kapasitet/areal ved eksisterande barnehagar frå august 2015: Hauge barnehage Ingen Lonevåg barnehage Ved ombygging kan ein få 14/20 små/store plassar. Ingen ledig areal ved dei andre kommunale barnehagane. Plan for utviding ved dei kommunale barnehagane: 2015: 1 avdeling ved Lonevåg barnehage. 51 2016: Utviding eller utbygging av ny barnehage - Valestrand. 2017: Nye barnehageplassar i Hausområdet og på nordsida av Osterøy. Tal førskuleborn (1-5 år) Tal førskuleborn vil i følgje prognosane vekse frå om lag 460 born inneverande skuleår til 670 born på lang sikt (2030/31). Denne prognosen (laga i 2011) viser for låge tal i høve til den faktiske utviklinga. Det vil vere behov for kapasitetsutbygging av lokale barnehageplassar i prognoseperioden. Utover i perioden kan Osterøy kommune forventa ein vekst i tal førskuleborn. I planperioden bør barnehagestrukturen vurderast, både i høve til kapasitetsmessige, økonomiske og faglege vurderingar. Ved utbygging i Fugledalen (Lonevåg) må Lonevåg barnehage utvidast med ei avdeling (minst). Dei største barnehagane våre viser den mest kostnadseffektive drifta. Kvalitetsindikatorar Barn i barnehage 0- 5 år Barn på venteliste (utan rett til barnehageplass) Kommunale barnehagar Private barnehagar Pedagogisk personale – ingen dispensasjonar Del styrarar og pedagogiske leiarar med pedagogisk utdanning Del med assistentar med relevant utdanning Status 2015 430 10* 6 2 4 Alle Del av minoritetsspråklege barn som går i barnehage Brukarundersøking Indikator frå brukarundersøking – Fysisk utemiljø Indikator frå brukarundersøking – Tilgjenge Indikator frå brukarundersøking – Respektfull behandling 35 Mål 2016 435 10 6 2 4 Alle Mål 2019 490 0 8 2 0 Alle Alle 4.6 5.2 5.3 Alle Gjennomført 5.0 5.3 5.5 *Born på venteliste er born som ikkje fyller retten til ein barnehageplass, jfr. Lov om barnehagar. Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Barnehageplan – plan for oppvekst Kompetanseplan for tilsette i barnehage 2014 2015 x x 2016 2018 2019 52 Auke i grunnbemanning ved barnehagane Plan for minoritetsspråklege barn i barnehagen Auke i driftsmidlar til barnehagane Fleire opptak i barnehagane – vi har eit hovudopptak og vi fyller kravet om rett til barnehageplass. Brukarundersøking i barnehagane Kommunal standard for tal vaksne per barn blir utgreidd x Utgreidd x 2014 x Tidleg innsats med målretta tiltak på alle område Opplæring og kompetanseutvikling x x x Pedagogisk leiing Styrka leiarskap som fører til utvikling og kvalitet x x x Utvikla kvar barnehage til ein lærande organisasjon Opplæring og kompetanseutvikling x x x Grunnskule Alle barn i alderen 6 – 15 år har rett og plikt til grunnskuleopplæring i samsvar med gjeldande lover, føresegner og læreplan. Osterøy kommune som skuleeigar har ansvar for å fastsette utviklingsmål for Osterøyskulen. Måla er knytt til fylgjande område: Elevane si læring og læringsmiljøet Medarbeidarar i skulen Samarbeid heim – skule Skulen og lokalsamfunnet Kvalitet i skulen Ny skulemodell for barnesteget vedteken i H-sak 008/13, 24.04.2013 er delvis gjennomført. Hauge skule vert oppretthalden som 1-4 skule til kapasiteten ved Hauge/Valestrand og Lonevåg er utbygd. I økonomiplanperioden må Osterøy kommune ta høgde for auke i innbyggjartalet. Dette vil også føre til fleire elevar i skulen. Osterøy kommune må bygge ut kapasiteten ved dei største barneskulane for å møte denne veksten. På sikt treng også ungdomsskulen auka kapasitet. Endringar i skulestrukturen gjev Osterøy kommune høve til å bygge opp funksjonelle skuleanlegg i samsvar med krava i Kunnskapsløftet og nasjonal standard for skulebygg. Det fysiske skulemiljøet er grunnleggande for å kunne utvikle gode læringsmiljø, der ein kan legge til rette for tilpassa opplæring for alle elevane. Elevane si læring og læringsmiljøet vert målt etter nasjonale standardar. Det nasjonale vurderingssystemet gjev klare føringar på kvalitet i opplæringa. Kvalitetsomgrepet er sett 53 saman av 3 kvalitetsområde: strukturkvalitet, prosesskvalitet og resultatkvalitet. Det er utvikla nasjonale verktøy som gir oss høve til å samanlikne eigne resultat med resultata i andre kommunar, fylke og nasjonalt. Nasjonale prøver, karakterar og grunnskulepoeng gir oss grunnlag til å vurdere læringsutbyttet til elevane. For nasjonale prøver har UDIR frå skuleåret 2014-15 innført ein ny skala. Resultatet viser ein gjennomsnitt av elevane sine skalapoeng og tek utgangspunkt i nasjonalt gjennomsnitt som er 50 skalapoeng. Nye resultat kan derfor ikkje samanliknast med resultat frå tidlegare år. Elevundersøkinga gir oss grunnlag til å vurdere læringsmiljøet. Elevundersøkinga har ein skala frå 1 – 6. Kvalitetsindikatorane nedanfor er henta frå det nasjonale vurderingssystemet. Kvalitetsindikatorar Sosial trivsel (brukarundersøking) Støtte frå lærarane (brukarundersøking) Mobbing (brukarundersøking) Fagleg rettleiing (brukarundersøking) Gjennomsnittspoeng for avgangselevar Gjennomsnittleg poengsum i norsk – 5.klasse Gjennomsnittleg poengsum i engelsk – 5.klasse Gjennomsnittleg poengsum i matematikk – 5.klasse Gjennomsnittleg poengsum i norsk – 8.klasse Gjennomsnittleg poengsum i engelsk – 8.klasse Gjennomsnittleg poengsum i matematikk – 8.klasse Gjennomsnittleg poengsum i norsk – 9.klasse Gjennomsnittleg poengsum i matematikk – 9.klasse Status 2014 7.kl.: 4,2 10.kl.: 4,4 7.kl.: 4,4 10.kl.:3,8 7.kl.: 1,4 10.kl.:1,0 7.kl.: 4,0 10.kl.: 4,0 38,8 1,8 1,8 1,8 3,2 3,0 3,1 3,6 3,3 Status 2015 7.kl.:4,3 10.kl.:4,1 7.kl.:4,2 10.kl.:3,9 7.kl.:1,3 10.kl.:1,2 7.kl.:4,0 10.kl.:4,2 Ikkje klart 50 49 50 50 48 49 54 52 Mål 2019 7.kl.: 4,6 10.kl.:4,6 7.kl.: 4,5 10.kl.:4,5 7.kl.: 1,0 10.kl.: 1,0 7.kl.: 4,5 10.kl.: 4,5 42,0 56 56 56 56 54 55 60 58 Minoritetsspråklege elevar Osterøy kommune har dei siste åra fått ei stor gruppe minoritetsspråklege elevar i skulen. Fleire av desse har flytta til landet i skulealder og har ikkje kunna eit ord norsk då dei kom. Etter § 2-8 i Opplæringslova har desse elevane rett til særskild norskopplæring til dei har tilstrekkeleg dugleik i norsk til å følgje den ordinære opplæringa i skulen. Om nødvendig har slike elevar rett til morsmålsopplæring, tospråkleg fagopplæring eller begge delar. Etter Opplæringslova § 8-1 har alle elevar rett til å gå på sin nærskule. Endringar i Opplæringslova, iverksatt 01.08.2012, gjev kommunane høve til å tilby eit særskilt innføringstilbod for nytilflytta minoritetsspråklege elevar. Det er no lovfesta at det er høve til å organisere innføringstilbodet i eigne grupper eller eigne klassar. Grunnskulane i Osterøy er i ferd med å evaluere det tilbodet vi har til dei minoritetsspråklege elevane, og vil utarbeide felles ny lokal læreplan for denne elevgruppa. Kompetente medarbeidarar på alle nivå, er ein suksessfaktor for å oppnå gode læringsresultat for elevane. Osterøy kommune vil ha fokus på skulebasert etterutdanning og vidareutdanning for lærarar. Gjennom den statlege satsinga på ungdomssteget vil Osterøy 54 ungdomsskule hausten 2015 setje i gang skulebasert etterutdanning med fokus på rekning i samarbeid med UDIR og HiB. Barneskulane i Osterøy kommune er frå januar 2015 med i «Læringsmiljøprosjektet» som er ei nasjonal satsing. I samarbeid med UDIR skal vi ha skulebasert etterutdanning med fokus på å redusere mobbing i skulen og utvikle gode læringsmiljø ved skulane. For å utvikle skulen som organisasjon treng vi kompetente skuleleiarar. Osterøy kommune er med i eit interkommunalt samarbeid om skuleleiaropplæring. Leiarskap i pedagogisk verksemd er hovudfokuset i økonomiplanperioden. Tverrfagleg samarbeid er viktig for å nå målsetjinga vår om tidleg innsats. Osterøy kommune har hatt eit høgt forbruk av ressursar til spesialundervisning utan at læringsresultata har betra seg. Ein må stille spørsmål ved om spesialundervisning er løysinga for alle elevar med lavt læringsutbytte. Vi må gå nye vegar og gjennom eit tverrfagleg samarbeid finne nye målretta opplæringstiltak som støttar opp om den ordinære undervisninga. Kva skal til for å auke elevane sin trivsel og motivasjon for læring? Godt samarbeid mellom heim og skule er viktig. Nyare forsking viser at foreldre sitt engasjement og interesse for eigne barn sin skulegang, verkar inn på elevane sitt læringsutbytte. Foreldra er ein viktig ressurs i elevane sitt læringsmiljø, det er derfor viktig med eit godt samspel mellom heim og skule. Det lokale arbeidet med utvikling av kvalitet i grunnskulen inneheld fylgjande faktorar i ei vurderingskjede: Modellen for ”Kvalitet i skulen” (KIS) skal nyttast som metode og verktøy for utvikling av vurderingskompetanse i heile organisasjonen. Grunntanken i KIS er at kvalitetsutvikling skjer gjennom å involvere alle aktørar og nivå i skulen gjennom ein systematisk utviklingsprosess. Gjennom dette verktøyet har skulane eit system for jamleg å innhente informasjon om elevane sitt læringsutbytte i faga sett opp mot kompetansemåla i læreplanen og elevane sine grunnleggande dugleikar slik dei er beskrive i læreplanen. Grunnskulen er ein viktig faktor i lokalsamfunnet. Ein grunnskule som kan syne til gode resultat og gode læringsmiljø, gir kommunen eit godt omdøme. Omdømebygging er viktig dersom Osterøy skal bli ein attraktiv vekstkommune. 55 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar I økonomiplanperioden vil vi ha fylgjande fokusområde: Strukturkvalitet Område Status SkuleVedtak om ny struktur skulemodell for barnesteget, gjeldande frå 01.08.2013 er delvis gjennomført. Skuleleiing Mål Utvikle gode og funksjonelle skular med høg kvalitet på læringsmiljøet Frå Styrke leiinga 01.08.2013 er ved kvar skule det ny leiing ved fleire av barneskulane. Vurdere nye administrasjonsverktøy Tiltak Utbygging av Lonevåg skule Tid 2014 – 2015 Plan for utbygging av skule i Valestrand/ Haugeområdet. Byggestart Oppstart av planarbeid 2015. Slutten av planperioden Plan for utbygging av Haus skule Oppstart av planarbeid i slutten av økonomiplanperioden. Plan for utbygging av Osterøy ungdomsskule. Oppstart av planarbeid 2016. Auke administrasjonsressursen. Kontorhjelp * 2016 - 2019 Effektivisering gjennom god fordeling av oppgåver og ansvar. 2016 - 2019 Gjennomgang av delegasjonsreglementet 2016 - 2019 *Barneskulane har svært låg administrativ bemanning. Dette er eit område som må styrkast for å få ei forsvarleg leiing ved kvar skule. Er ikkje finanisert i planen. Prosesskvalitet Område Status SkuleeigarÅrlege skap utviklingssamtalar med skulane om det pedagogiske arbeidet. Mål Utvikle eit likeverdig skuletilbod for alle grunnskule- Tiltak Tid Gjennomføre Januar/ utviklingsmars samtalar med alle kommunale grunnskular. 56 Tilstandsrapport. elevane i Osterøy kommune. Forankre skulen sine mål politisk. Kompetanse -utvikling for skuleleiarar Interkommunalt samarbeid om skuleleiaropplæring. Fokus på leiarskap i pedagogisk verksemd Utvikle leiarar som har evne til å vere ”tett på” det pedagogiske utviklingsarbeidet i skulen. Kompetanse -utvikling for lærarar Interkommunalt samarbeid om kompetanseutvikling for lærarar. Lærarar med høg fagleg og sosial kompetanse Vidareutdanning for lærarar – statleg satsing. Deltaking i nasjonale utviklingsprosjekt: - Satsing på ungdomssteget med fokus på rekning i alle fag. - Kompetanse -utvikling for Læringsmiljøprosjektet der dei kommunale barneskulane er med. Interkommunalt samarbeid om Årleg tilstandsrapport Sept. som vert drøfta i politiske organ. Interkommunalt samarbeid om skuleleiaropplæring med fokus på endringsleiing. Utvikle felles strategiske planar for Osterøyskulen i sentrale fagområde. Prioriterte fagområde: - Lesing - Matematikk - Engelsk - Lærings-miljø - Spesialpedagogikk 2016 2019 2016 2019 Skulebasert etterutdanning med fokus på rekning i alle fag. Samarbeid med HiB og UDIR om skulebasert kompetanseutvikling. 2015 2016 Skulebasert etterutdanning med fokus på å utvikle betre læringsmiljø og redusere mobbinga i grunnskulen. Assistentar med høg fagleg og Samarbeid med UDIR 2015 2016 Prioriterte Fagområde: 2016 – 2019 57 assistentar kompetanse-utvikling for assistentar. sosial kompetanse Samarbeid heim-skule Opp til kvar einskild skule korleis samarbeidet vert organisert Utarbeide felles strategi for samarbeid heimskule Felles strategiplan for kvalitetsutvikling i skulen Har utarbeidd ein felles strategiplan for kvalitetsutvikling i osterøyskulen. Resultatkvalitet Område Status Nasjonale Obligatorisk for 5., 8. prøver og 9.trinn Resultata ligg litt under gjennomsnittet på nasjonalt nivå i engelsk på 5. og 8.trinn, men over nasjonalt nivå på 9.trinn. I norsk ligg vi på gjennomsnittet nasjonalt på 5.trinn og 8.trinn og over på 9.trinn. I matematikk ligg vi på gjennomsnittet på 5.trinn, litt under på 8.trinn og over på 9.trinn. ElevObligatorisk for 7. og under10.trinn. søkinga Resultatet ligg litt under nasjonalt nivå Grunn- Resultata har variert Sikre likeverdig opplæring for elevane i den kommunale grunnskulen. Mål Få fleire elevar opp frå mestringsnivå 1 på barnesteget og fleire elevar opp frå mestringsnivå 1 og 2 på ungdomssteget. - Sosial kompetanse - Leksehjelp - SFO Fokus på samarbeidsrutinar. 2015 Utarbeide plan for samarbeid skule – heim 2016 Utarbeide lokale planverk for betre læringsmiljø . 2015 2016 Tiltak Tidleg innsats med målretta tiltak på alle nivå. Tid 2016 2019 Heve kartleggingskompetansen til lærarane i dei grunnleggjande dugleikane. Utvikle gode Utvikle nye læringsmiljø i ein ny handlingsplanar skulestruktur i samarbeid med elevar og FAU 2015 2019 Auke motivasjonen 2016 - Vurdering for 58 skulepoeng dei siste åra. I 2014 låg til elevane for vi under nasjonalt nivå. læring. Læring. 2019 Nasjonal satsing på ungdomssteget Etterutdanning for lærarane med fokus på meir praktisk retta undervisning i alle fag. 2013 – 2016 Gjere opplæringa meir praktisk retta og motiverande for elevane. Auke lærartettleiken på ungdomssteget 2013 – 2016 Utvikle gode læringsmiljø i Osterøyskulen. Skulane må jobbe meir systemretta for å få betre resultat. I samarbeid med FAU og elevråd utvikle nye planar for gode læringsmiljø. 2015 – 2019 Motivere fleire skular til å gå inn i PALSsamarbeidet 2016 – 2019 Oppstart eit ressursteam pr. skule. 2016 2019 Betre læringsmiljø Osterøy har fått 4 lærar-stillingar finansiert av staten for skuleåret 2013 – 2014 og 2014 – 2015. Søker om vidareføring for skuleåret 2015-16. Fokus på klasseleiing. Nyttar ulike verktøy som o Olweus o PALS o Zero Trivselsleiarane Barneskulane er med i UDIR sitt læringsmiljøprosjekt frå januar 2015. Betre kvaliteten på opplæringa. Redusere behovet for spesialundervisning . Bygge opp ressursteam ved skulane som skal ha ansvar for dei spesialpedagogiske oppgåvene. Skulefritidsordninga Kvalitetsindikatorar SFO-tilbod til alle elevar SFO.tilbod i feriar Del tilsette med relevant utdanning Status 2015 Status 2016 Mål 2019 Alle 0 48,3% Alle 0 Alle Alle 70% 59 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Tema-plan for Sfo-tilbodet Utvide tilbodet til 11 mnd.-drift Plan for kompetanseutvikling av personalet Organisering av sfo – endre brukarbetaling *Manglar foreløpig finansiering 2015 2016 2017 2018 2019 X X* X X SFO ordninga er heimla i Opplæringslova jfr. §13- 7. ”Kommunen skal ha et tilbod om skolefritidsordning før og etter skoletid for 1-4 klassetrinn, og for barn med særskilte behov på 1.-7. klassetrinn” Det er etterspurnad etter utvida opningstilbod i SFO, særleg gjeld dette SFO i skulane sine ferie- og fridagar. Vi vil i perioden sjå nærare på organisering av SFO-tilbodet; om vi kan gjera det meir tenleg og brukarvenleg for barn og foreldre/føresette. Vaksenopplæringa Osterøy vaksenopplæring (OVO) har som overordna mål å gje menneske i vaksen alder kunnskap, innsikt og dugleik som fremjar kvar einskild si verdiorientering og personlege utvikling. Den overordna tanken er «hjelp til sjølvhjelp». For framandspråklege vaksne betyr dette å legge til rette for at dei skal kunne kommunisere utan bistand frå andre i møtet med arbeidsgjevar, NAV, skule, barnehage og helseteneste. For vaksne i grunnskuleopplæring betyr det å legge til rette for at kvar enkelt skal kunne utnytte sitt potensiale, for å gjennom dette auke deltaking i arbeids- og samfunnsliv. Satsingsområda på OVO har vore vurdering for læring, med vekt på arbeid med Individuelle opplæringsplanar, periodeplanar, vurdering, elevsamtaler og evalueringsmetodar og rapportar. Dette for å kvalitetssikre elevane si læring og skulen si undervisning. Det har òg vore fokus på kommunikasjon, der målet har vore å betre kommunikasjonsdugleikane til alle elevane våre. OVO ynskjer i større grad å drive læreplanretta undervisning på grunnskulen sitt område, anten desse er nasjonale gjennom fag (jmf Kunnskapsløftet) eller lokale gjennom grunnleggjande dugleikar (jmf døme frå VOX). Ein ynskjer i større grad å målrette undervisninga til eit sluttresultat som er avklart på førehand gjennom vedtak for den einskilde, for å auke gjennomstrøyminga og kunne avslutte elevar. Dette er i tråd med nasjonale føringar. I tillegg er målet å minke talet på vedtak om spesialundervisning. OVO ligg for høgt i høve nasjonale statistikkar. Tverrfagleg samarbeid. I inneverande periode har samarbeidet med bu- og avlastningstenesta og Opro blitt tettare og meir målretta. Det er ynskjeleg at dette 60 samarbeidet held fram, og vert vidareutvikla, med mål om «å vere saman om gode tenester». OVO har som mål å gjennomføre undervisning som er direkte relevant for elevane sin kvardag og deira sjølvstende. For å lukkast med dette må ein ha god kjennskap til kva den einskilde treng opplæring i, og som OVO kan bidra med. Det kan vere tenleg å sjå på liknande former for samarbeid med andre instansar, det kan til dømes vere psykiatritenesta og NAV. Tilbod til innvandrarar. Frå OVO si side, ser det ut som tilstrøyminga av arbeidsinnvandrarar går noko ned. Det er framleis noko pågang, men mindre enn tidlegare. Elevane blir likevel verande i norskundervisning over lenger tid, noko som gir større fagleg skilnad i elevgruppa. I tillegg har fleire av arbeidsinnvandrarane henta familiane sine til Osterøy, utan at kvinnene melder interesse for norskundervisning i like stor grad som mennene. OVO vurderer at omfanget av personar utan norskkompetanse på Osterøy bør kartleggast i kommande periode, for deretter forsøke å sette inn eigna tiltak for denne gruppa. Her kan NAV, helsestasjonen, skular og barnehagar vere eigna samarbeidspartnarar. Målet er auke integreringa blant arbeidsinnvandrarane. Flyktningar. Frå hausten 2014 får flyktningar norskundervisning ved OVO. Dette kan bidra til ytterlegare breidde i elevgruppa, noko som igjen kan medføre behov for fleire nivågrupper og/eller kursing av lærarar. Grunnskuleopplæring og realkompetansevurdering bør satsast vesentleg på framover, særleg med bakgrunn i ny elevgruppe på introduksjonsordninga. Norskundervisninga har i inneverande periode gjennomgått store endringar. For å kunne søke om statsborgarskap for flyktningar/familiegjenforeinte, er det no obligatorisk med avsluttande prøve. OVO har endra på arbeidsmåtane for å i større grad førebu elevane på prøvene. Ein har nytta prinsippa i «vurdering for læring», då målet er at elevane i større grad skal få tilbakemeldingar på deira progresjon i undervisninga. Når norskprøvene skal vere avsluttande, vil vi ikkje kunne melde tilbake på tal på dette før tidlegast i 2016, men vi set oss eit langsiktig mål om at 80 % av alle norskelevar (arbeidsinnvandrarar og andre inkludert) skal ta norskprøve ved avslutning av undervisninga. Kommunen tilbyr frå i år norskundervisning på eit høgare nivå (no på B1 nivå, neste år på B2 nivå) etter nye krav. VOX og Fylkesmannen i Hordaland har som satsingsområde å tilby kurs og vidareutdanning for å nå dette, og OVO vil sørgje for å kurse lærarane så raskt som praktisk mogleg. Undervisningslokale Vaksenopplæringa held i dag til i tronge og lite tenlege lokale for elevar og tilsette med ein trafikkfarleg og ikkje-universell tilkomst. Det er behov for vesentleg oppgradering her. Vaksenopplæringa skal inn i Coop-bygget i lag med Familiens hus, helsestasjonen og heimetenestene. 61 Kvalitetsindikatorar Status 2014 Status 2015 Auke talet på elevar som gjennomfører norskprøve Færre elevar med vedtak om spesialundervisning etter Kap. 4A-2 i Opplæringslova Mål 2019 80 % 100 % 80 % 60 % Kultur og kulturskulen Kulturskulen er fagleg i god framdrift med etablering av stadig nye fagområde som når nye grupper. Skulen gir tilbod innan dans, visuell kunst, instrumentopplæring, teater og media. Kulturskulen har og no ansvaret for Ungdommens Kulturmønstring og me samarbeider med ungdomsskulen om drift av rockeverkstad. Om innhaldet i kulturskulen og ny rammeplan Kulturskulen gir no eit vidt spekter av tilbod slik det vert forventa av ein kulturskule. No er ny rammeplan for kulturskulen vedtatt av norsk kulturskoleråd etter ein lang høyringsrunde. Det er kommunane som har bestilt planen. Ein bør ta seg tid til ein kommunal politisk gjennomgang av planen, slik at han vert lokalt forankra. I rammeplanen vert det skissert 3 hovudprogram. Grunnopplæring , opplæring i fag og fordjuping. Kvalitetsindikatorar Tal på deltakarar i kulturskulen (elevar/elevplassar) Individuell/grupper Tal på undervisningstimar (klokke timar) i kulturskulen Brukarbetaling (kr) Påmelding ungdomens kulturmønstring Kulturpris Netto driftsutgifter kultur, del av totale netto driftsutgifter Status 2014 (vår) 241 / 273 199 / 72 2913 Status 2015(vår) 246 / 280 180 / 100 2690 Mål 2019 4300 4 300 3 500 17 Ja 1,9 9 Ja 25 1 kvart år 2,5 320 3 500 Kommentar til tabell Tabellen viser at elevtalet aukar noko i sum , men at det er kraftig nedgang i individuelle plassar og stor pågang på rimelegare gruppeaktivitetar. Dette er og ein trend i kulturskulane elles i landet. Årstimetalet har gått noko ned som følgje av dette. Dersom denne trenden held fram, må ein ha dette med seg i framtidig strategi når det gjeld samansetning av kompetanse i personalet. 62 Over tid har søkjarar til individuell instrumentopplæring gått ned. Ein medverkande faktor kan væra nivået på brukarbetalinga for desse plassane. Eit hovudmål for kulturskulen er gi tilbod til alle som ønskjer det, prisnivået på tenestene er viktig i så måte. Nye oppgåver i kulturskulen Kultuskulen har bygd opp kompetanse på film og media, lyd, og lys. Me ser at det er trong for denne kompetansen i kommunen. I mangel på kulturkontor som kan følgje opp den kulturelle infrastrukturen, kan det vera ein tanke at kulturskulen kan fylla noko av dette «tomrommet». Mediesenter Eit mediesenter i barnehagen sin underetasje (vaskerom og tilfluktsrom i dag), vil kunne gi tilbod til skulane, kommuneadministrasjonen m.m. når det gjeld prosjekt knytt til PR lyd og bilde. Vedlikehald, oppdatering av lyd og lysanlegg I mangel av kulturhus, vert det likevel produsert flotte kulturelle produksjonar i kommunen. Me brukar dei lokala me har etter beste evne, og skulane har skaffa seg ein del utstyr. Kulturskulen vert ofte spurt om råd når det gjeld bruk og innkjøp, og trår til så langt det let seg gjera. I planen framover bør ein tenke på om ikkje dette arbeidet kunne vore formalisert som ein del av kulturskulen sitt arbeidsområdet og ta det med i budsjettet framover. Kultur 50 % stilling som kulturkonsulent er f.t. vakant. Komité for oppvekst og kultur har vedteke å ikkje tildela kulturmidlar i 2014 og 2015. Osterøy kommune scorar blant dei lågaste i landet på si manglande satsing på kulturfeltet (KOSTRAtal). I planperioden meiner rådmannen det må vera eit mål å auka innsatsen her. Bibliotek Biblioteket manglar stilling som barnebibliotekar, den har vore i planane sidan Kommunedelplan bibliotek var vedteke av heradsstyret 18.12. 1996. Det er saman med utvida opningstid, det einaste ein ikkje har gjennomført. Kvalitetsindikatorar Status Mål Status Mål 2015 2013 2019 2014 Tal på utlån frå bibliotekbuss 8396 15 000 3704 11000 % - vis sjølvbetente utlån 95 % 98% 98% 98% Digitale tekstbøker (e-bøker) 0 1 000 115 230 Tal utlån digitale tekstbøker 0 2 000 271 500 Digitale lydbøker 0 1 000 5 50 Tal utlån digitale lydbøker 0 2 000 0 75 Fjernlån frå andre kommunar 180 350 323 350 Fjernlån til andre kommunar 180 350 446 350 Tal arrangement 28 50 92 80 Deltakarar på arrangement 1368 2000 2170 2000 63 Deltakarar på lesestimuleringstiltak Timar ope i veka Årlege utstillingar 700 21 25 2000 21 11 2700 34 8 2350 25 15 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Rullering av bibliotekplan Les for livet – del 2 med Adele i Mime ”I ein spegel i ei gåte” Seniortiltak - lesesirkel Nok PC-ar til publikumsbruk Lesestimulering for 6.klasse Biblioteka i Nordhordland som Litteraturhus Lesestimulering for 4.klasse Lesestimulering for 5.klasse «Les for livet» Lesestimulering for 1.klasse « På fisketur med Anna Fiske» Lesestimulering for 2.klasse «Frå uhu til aha» Omorganisering av det fysiske biblioteket etter nye prinsipp Lesestimulering for 7. klasse Barnebibliotekar Lesestimulering for 8.klasse «Best i test» Lesestimulering for 3.klasse Årleg barnbokorientering for barnehagane Samarbeid med helsestasjon om ”Les du for barnet ditt?” Samarbeid om utstillingar 2015 2016 2017 2018 2019 x x x x x x x x X x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x X x x x Familiens hus Familiens hus er i dag lokalisert i rådhuset og har som målsetting å tilby heilskaplege tenester. Det siste året har vist at godt tverrfagleg samarbeid med relevante partar, kan utviklast og gjennomførast innan gjevne grenser. Tverrfagleg teneste er ein ny veg inn, som er meir lågterskel enn PPT og Barnevern. Familiens hus skal i tillegg til å fylgje opp einskildsaker, bidra på systemnivå i høve til satsing på førebyggande arbeid og tidleg innsats. Vår erfaring er at tverrfagleg samarbeid er ein viktig strategi for å nå målsetjingane. Me har òg ei målsetjing om å vri ressursane frå individ mot grupper og førebyggande prosjekt. Me vil bidra i førebyggande prosjekt retta mot skulane og barnehagane i løpet av planperioden. FØREBYGGING Den største folkehelseutfordringa blant barn og unge er å fremme den psykiske helsa. 64 Dei arenaene sektoren har ansvar for er barnehage og skule og SFO. Vi har påverknad på andre arenaer. Det er gjennom våre kanalar og relasjonar at vi kan påverke rammene. Vi kan auke talet på arenaer (open barnehage) og betre kanalane til andre (utvikle samarbeidsrelasjonar). STRATEGIAR Tverrfagleg samarbeid Å fremje den psykiske helsa skjer på mange arenaer. Å fremje den psykiske helsa handlar om i tillegg til behandling/ individuell oppfølging, å ruste dei vaksne/ arenaene rundt barna. Vi må kontinuerleg jobbe for å betre samarbeidsrutinane slik at vi møter behova til dei ulike gruppene. Prosjektet Integrering av flyktningar må utvikle ei organisering som sikrar tverrfagleg samarbeid og at alle relevante tenester også er tilgjengeleg for flyktningane. Avdekke tidleg - Jordmorteneste, helsestasjon og barnehagane har ei viktig oppgåve i å avdekke og tilvise til hensiktsmessig instans/kompetanse. Samarbeid og rutinar må vidareutviklast. - Open barnehage. Det er viktig at dei som ikkje har barnehageplass, har ein arena som sikrar naudsynt kommunikasjon og informasjonsflyt mellom innbyggjarar og tenestene, kortar vegen til hjelpeapparatet og sikrar tidleg innsats. - Oppfølging av flyktningar, sikre heilskapleg oppfølging ut frå deira behov. Tidleg innsats - Ruste og utvikle foreldrekompetanse - Gruppetiltak retta mot barn og unge med belastningar - Rettleiing til personalgrupper - Opplæringstiltak til personalgrupper Kompetanseutvikling Kompetanseutvikling er naudsynt for organisasjonsutvikling. Mange har tatt vidareutdanning dei siste åra. I planperioden er det viktig at vi fortsetter å vidareutdanne oss i takt med behova. Vi har behov for å auke vår kompetanse innan vald og overgrep. Vi har fokus på systemarbeid og treng kompetanse på organisasjon og endring. Tverrfagleg samarbeidsprosjekt. Ein av våre målsettingar er å implementere ressursteam i alle grunnskulane. Statped Vest Prosjektet forpliktar skule, PPT og Familiens hus med omsyn til arbeidsinnsats. Planarbeid Planarbeid vil sikre felles målsettingar og forankring for kor vi skal satse og ha fokus. Det er viktig at planarbeidet munnar ut i ein felles forståing av utfordringar og behov slik at dei strategiane og metodane ein velje, er evidensbasert og einsretta slik at ein sikrar lik standard uavhengig av barnehage eller skule og at alle går i same retning. Det er sannsynleg at ressursane rekk lenger. 65 Kvalitetsindikatorar Status 2012 Status 2013 Status 2014 Mål 2019 Lengde på undersøking i barnevernet 27 sakar forlenga til 6 mnd 77% innan 3 mnd 85% innan 3 mnd 8 mnd 2-7 mnd 8-16 mnd 0 saker forlenga utover 3 mnd 3 mnd Ventetid på tilbod frå PPT Tilbod om avklaringssamtale med psykolog Samlingar for gjensidig kompetanseutveksling mellom skular, barnehage og Familiens hus Tverrfagleg samarbeidsprosjekt Gruppeveiledning - foreldre, ansatte, elever Auka utgifter i planperioden: Innan ei veke 1 gong årleg 1** 12 Innan 1 Innan 1 veke veke 3 gonger 3 gonger 1 20 gr for ansatte 1 4x8grupper innan ei veke 2 gonger årleg 3 20 Driftsutgifter til barnevern: Vi ser ingen markant vekst i talet på saker, men kvar sak er meir kompleks og arbeidskrevjande. Osterøy kommune har relativt høge kostnader til barnevern. Barnevernstenesta har jobba målretta med å redusere kostnadene. Men det er utfordrande å handtere kostnadskrevjande lovfesta plikter samstundes som ein skal avgrense kostnadene. Konkrete saker som skal handterast innanfor lovverket kan medføre høge kostnader til tiltak ein ikkje har høve til å velje vekk av økonomiske omsyn. Det må presiserast at høge kostnadstal i 2013/14 for Osterøy omfattar særskild dyrt opphald ved barnevernsinstitusjon. Barnevernstiltak vert eit kommunalt ansvar Bufetat legg ned dei statlege barnevernstiltaka. Ansvaret overførast til kommunane. Familiens hus har allereie ein rekke tiltak organisert i Tverrfagleg teneste, men må ta høgde for å auke kompetansen og kapasitet slik at ein sikrar naudsynt bredde på tiltaka. Det er avgjerande at ein set i verk rett tiltak til rett tid. Institusjonsplassar vert dyrare. Signal frå staten tilseier at institusjonsplassar vert mykje dyrare. Det er pr. i dag uvisse, men eigenandelen vert truleg dobla. Oslo kommune har allereie full eigenbetaling. Open barnehage Gjenopprette åpen barnehage og vurdere mest føremålstenleg organisering for å sikre tidleg innsats og kontakt med det øvrige hjelpeapparatet. Oppfølging av ungdom Styrka Tverrfagleg teneste slik at vi kan auke fokuset på oppfølging av ungdom. Etter innsparing i 2015 har vi liten kapasitet til å følje opp ungdommen. Dette er ei gruppe vi veit det er viktig å jobbe førebyggjande i forhold til. 66 Oppfølging av flyktningar Kommunen vil i perioden motta flyktningefamiliar og Familiens hus må ta høgde for deira behov for oppfølging i planperioden. Helsestasjon Helsestasjonen er eit lågterskeltilbod for alle barn og unge i kommunen. Den kommunale jordmortenesta er ein del av tilbodet ved helsestasjonen og tilbyr svangerskapsomsorg til alle gravide som ynskjer det. Helsestasjonen og skulehelsetenesta skal drive helsefremjande og førebyggande arbeid til alle sine brukarar. (jfr.Forskrift om helsefremmende og førebyggjande arbeid i helsestasjons-og skolehelsetjenesten) Nytt liv og trygg barseltid for familien Helsestasjonen skal vera eit tilgjengeleg tilbod og vi ynskjer å gje time til den gravide snarast råd er når denne tar kontakt med helsestasjonen. For at jordmora skal kunna fylgja opp den gravide best mogleg, er det viktig at kontakten startar tidleg i svangerskapet. Både kvinna si fysiske og psykiske helse skal ivaretakast. Dei nye nasjonale faglege retningslinene for svangerskapskontroll har og føringar på korleis ein kan avdekke vold som den gravide har blitt eller blir utsett for. Dette krev både varsemd og kompetanse hjå jordmora, men og tid til å fylgje opp. Spesialisthelsetenesta jobbar for å få ned barselstida og har som målsetting at innan 2022 skal 50% av barselkvinnene heim til kommunane etter 6 timer. Vi ser allereie ei klar utvikling på at barselskvinna kjem heim etter kortare og kortare opphald på sjukehusa. Det er vanleg at dei er heime dagen etter at dei har fødd. Dette er ein stor utfordring for vår kommune. Vi ynskjer både å ha kompetanse og kapasitet til å fylgje opp desse kvinnene på ein trygg og forsvarleg måte. Vi veit at ein god start på livet er viktig for barnets utvikling. Det er og viktig med tidleg kontakt for eventuelt å førebyggja og avdekka fødselsdepresjon. Vi har hatt eit aukande fødselstal dei siste åra og dette har medført økt press på jordmortenesta. Arbeidsinnvandring med nye landsmenn skapar nye utfordingar med tanke på kultur og språk. Kommunen har nå sagt ja til å ta imot flyktningar som og vil gje tenesta nye utfordringar, til dømes helseplager hjå kvinner. 1.mars 2015 fekk vi ein auke av jordmortenesta frå 60 til 90% stilling. Vi har no starta opp med å gje alle 1.gongsfødande eit tidleg tilbod frå jordmora. Vår målsetting er at alle 1.gongsfødande skal få eit heimebesøk av jordmora innan dei 3 fyrste dagane etter heimkomst. Helsestasjonen og skulehelsetenesta Osterøy kommune sin helsestasjon gjennomfører i dag alle pålagte konsultasjonar i tråd med gjellande retningsliner. Vi tilbyr alle nyfødde heimebesøk innan 14 dagar. Vi har ein målsetting innan 1 veke i 2017. Helsestasjonen er ein stad for nettverksbygging og vi syter 67 for at fyrstegongsfødande og tilflyttarar får tilbod om å vere ein del av en småbarnsgruppe. Med meir ressursar ville ein og kunne gje tilbod om temasamlingar på helsestasjonen. Statistikken er høg for andelen vaksinerte i Osterøy kommune. Dette er eit prioritert arbeid. Ein ny vaksine, Rotavirusvaksine, blei innført i barnevaksinasjonsprogrammet hausten 2014. Alle born som vart fødd etter 1.september 2014 får nå tilbod om Rotavirusvaksine. Dei fleste ynskjer denne vaksinen og dette medfører ofte fleire og lengre konsultasjonar på helsestasjonen. Skulehelsetenesta er representert på alle skulane i kommunen. På nokre skuler har vi hatt utfordingar med lokalitetane, men vi opplever eit godt samarbeid med rektorane og lærarane. Vi har gruppeundervisning både på barne- og ungdomskule. Fysisk og psykisk helse er tema i vår undervisning og psykologisk førstehjelp blei innført skuleåret 2014 på bakgrunn av nasjonale undersøkingar som seiar at mange barn og unge har vanskar av psykisk art. Vennskap og mobbing er tema som vert jobba med av alle helsesøstrene på skulane. Ei helsesøster driv Zippy-rettleiing i samarbeid med ein representant frå PPT og ein frå Tverrfagleg teneste. Ei helsesøster er tilknytt vidaregåande skule og ho har rekvisisjonsrett for P-piller. Dette er ein stor fordel for dei jentene som går der og eit godt ledd i det førebyggjande arbeidet for å hindra uynskt graviditet. Vi opplever at tilbod og etterspørsel heng i hop og at det er mange som oppsøker oss. Vi ynskjer å vere tilgjengelig ute i skulane, men opplever dessverre at vi ikkje kan imøtekomme alle. Vi har eit ynskje om å jobbe meir målretta og gruppevis for å kunne drive eit meir primær førebyggande arbeid, framfor sekundær eller tertiær førebygging som vi ofte gjer. Helsestasjon for ungdom (HFU) er open ein ettermiddag i veka. Vi har eit vekslande tal ungdommar som besøker oss. Målsettinga er å få fleire til å nytta tilbodet og særskilt fleire gutar. Vi hadde nå i vår russevaksinering på HFU med eit godt oppmøte. Vi har og hatt 3 sjukepleiarstudentar som hadde framlegg om prevensjon og smittsame sjukdommar på helsestasjon for ungdom. I forkant av denne seansen var dei på ungdomskulane og vidaregåande og «reklamerte» for det aktuelle tilbodet og for HFU. Desse tilboda trakk fleire gutar til HFU. Vi opplever at vi må vera meir kreative og gjere tilbodet meir synleg og interessant om fleire skal nytta dette. I dag er HFU open frå kl.15.00-16.30 ein ettermiddag i veka. Vi har eit ynskje og ein målsetting om å få gjennomført ein brukarundersøking og då vil kanskje denne gje oss eit svar på om tilbodet er tilfredstillande. Vi har eit godt tverrfagleg samarbeid med mange tenester, men dette er noko som stadig må jobbast med og utviklast. Vi har faste møter med kommunelegen som har det medisinfaglege ansvaret. Vår utfordring er å få eit formalisert samarbeid med fastlegene. Regjeringa har og har hatt ynskje om å styrke tenesta, men ikkje løyvd øyremerka midlar. Vi har fått styrka helsesøsterressursane med ein 40% stilling frå 1.august 2015. Denne stillinga vil bli fordelt med 20 % i skulehelsetenesta og 20% på helsestasjonen. Det å ha ei helsesøster til vil bidra til å fordele belastningane på fleire og gjere oss meir fleksible. Vi håper på ein vidare auke i ressursane og at helsesøster kan vera meir ute i skulane enn det ho er i dag. Vårt ynskje er at helsesøster kan vera 2 dagar i veka på dei største skulane og at dette er på plass innan 2019. 68 Kvalitetsindikatorar Opplæringsprogrammet «Tidleg inn» Heimebesøk frå jordmor til alle 1.gongsfødande innan 3 dagar Status 2014 Status 2015 Mål 2016 Mål 2019 0 oppstart innført Etablert 70% 80% 90% Heimebesøk til alle nyfødde innan 14 dagar 96 % 100 % har fått tilbod 100% innan 10 dagar Fleire gutar på helsestasjon for ungdom Samlingar for gjensidig kompetanseutveksling mellom skular, barnehage, helsestasjon og Familiens Hus Ingen auke 1 10 % 20% Alle skal få tilbod innan 1 veke etter heimkomst 30 % 1 2 2 gonger årlig Formaliset samarbeid med legane og psykologane 1 2g årlig 2g årlig 2 gonger årlig Brukarundersøking 0 gjennomført gjennomført 69 Miljø og teknikk Sektor for miljø og teknikk Drift: Kommunale bygg Vei, vann og avlaup Investeringer Brann og redning Rammer i økonomiplanen: Ramma for 2016 er fastsett på bakgrunn av opphavleg budsjett for 2015. Det er lagt inn generell innstramming på om lag 1 % for alle sektorane i 2016, og ytterlegare 1 % i 2018. (Tal i 1 000 kr) Miljø og teknikk Sjølvkostområda 2015kr 2016kr 2016kr 2016kr Rekneskap Bud ØP ØP ØP 2016kr ØP 2014 2015 2016 2017 2018 2019 17 584 - 5 307 21 600 -5 700 22 215 -9 269 22 215 -9 740 21 993 -9 847 21 993 -10 343 Framskrivinga er basert på vedteke budsjett for 2015. Evt avvik og meirutgift innan sektoren i løpet av 2015 er ikkje hensyn tatt i framskrivinga. Dette følgjer av heradsstyret sitt budsjettvedtak som seier at evt avvik skal dekkast innan den einskilde sektor. Økonomiske vanskar i kommunen har ført til innsparingar og reduserte løyvingar til sektoren, noko som medfører redusert vedlikehald som vert synleg og kostbart over tid. Med betre økonomi, bør det vurderast å styrke løyving og innsats knytt til vedlikehaldsområdet og administrative ressurs til driftsoppgåver. Dagens situasjon. Sektor for Miljø og teknikk yter tenester til kommunen sine innbyggjarar innan vassforsyning og avløpsanlegg, tømming av septiktankar, kommunale vegar, førebyggjande og utøvande brannvern, og tenester til andre kommunale etatar som skule og barnehage, pleie og omsorgsteneste ved nybygging, drift og vedlikehald av kommunale bygg og anlegg. 70 Utfordringar framover Hovudfokus dei neste åra Drift og vedlikehald. Det er store utfordringar knytt til manglande vedlikehald av bygg og vegar. Tilsyn og vedlikehald vert halde på eit minimum for å halda budsjettet og dette medfører at etterslepet aukar. Det er behov for betre systematisering av drift og vedlikehaldsoppgåver innan kommunale bygg og kommunale vegar. I 2014 vart det laga eit system for kartlegging og prioritering av vedlikehaldet av kommunale bygg. Dette skal reviderast årleg og vil danna grunnlaget for budsjettprioriteringar året etter. Det skal i løpet av 2015 vedtakast politiske mål for bygningsvedlikehaldet og det vil verta utarbeida ein felles vedlikehaldsplan for bygningsmassen. Svært liten administrativ ressurs innan teknisk drift gjer at arbeidet med desse planane tar noko tid. Vedlikehald av kommunale vegar er ikkje i samsvar med behovet sjølv om ein i år vil asfaltera ca 5 km. Dette gjeld spesielt oppgradering og forsterking av veggrunn og asfaltering, men òg vedlikehald av mange kommunale bruer krev ressursar. For dei kommunale vegane vil ein halde fram med kartleggingsarbeid av vegnettet. Ein vil først prioritera dei vegane som har dårleg standard og stor trafikkbelastning. I samband med adresseprosjektet skal det setjast opp eit stort antall vegskilt. I etterkant har kommunen også drift og vedlikhaldet av dette. Planen er at oppsetjing av skilt skal utførast innan eigen organisasjon og det er derfor behov for ein styrking av personell i denne perioden. Med bakgrunn i stor utbyggingsaktivitet innan vatn og avlaup bør det vurderast styrking av utedrifta. Dette vert finansiert innan sjølvkostområde. Kommunen er med i interkommunalt vegforum og planen er å få ein eigen vegnorm for dei kommunale vegane. Vegnorma set krav til standard på nye vegar som kommunen skal drifta og ved overtaking av andre private vegar. For kommunale bruer og kaier er det i 2013 utført kontroll av eksternt firma som føreligg i eigen rapport. Rapporten syner eit behov for utbetring og vedlikehald på om lag kr.3,9 mill eks. mva for bruer og kr. 0,35 mill for 4 kommunale kaier. Det skal i perioden utarbeidast temaplan for kommunale vegar og arbeidet med ny trafikksikringsplan er godt i gang. Ein vil og arbeida med organiseringa og gebyr tilknyta havner og kaier. Dei siste åra har det vore ei stor utfordring å rekruttera personell til brøyting av kommunale vegar. Ein må vurdera å leggja om systemet og kostnaden til brøyteberedskapen vil truleg auka. 71 Kommunen har ansvaret for veglys på fylkesvegar, kommunale vegar og mange private vegar. Mange lys er gamle og av dårleg kvalitet og det er eit krav at desse skal skiftast til meir energieffektive armaturar. Det er i perioden sett av investeringsmidlar til skifte av veglys. For Njåstadvegen er det lagt opp til ein utbetring av svingane på Kleppe, slik at større og tyngre kjøretøy kan nytta vegen. Dette er eit teknisk krevjande prosjekt og ein må først laga ein forenkla plan for å sjå om dette er mogleg og kva dette vil kosta. Eigedomsforvaltning Arbeid med kjøp og sal av eigedommar er i dag eit område som vert utført av fleire avdelingar. I samband med nye byggeprosjekt og va-anlegg er det eit stort behov for tomtekjøp og grunnavtaler for va-anlegg. Det er gjort vedtak på at kommunen skal inngå ulike former for utbyggingsavtalar med private utbyggjarar i bustad og næringsområde. Arbeidet med eigedomsforvaltning er arbeidskrevjande og det er eit behov for spesiell kompetanse. Ein bør derfor arbeida for å styrka kapasiteten og kompetansen innan dette fagområdet. Det er og naudsynt med betre kompetanse for større innkjøp og spesielt innan bygg- og anleggskontraktar. Byggeprosjekt I perioden ligg det store investeringar innan kommunale bygg og vass-og avlaupsanlegg. Prosjekta vert styrt av kommunen og krev auka kapasitet i form av ingeniørkompetanse/ prosjektleiing. Innan bygg gjeld dette ny skule Valestrand/ Hauge, Familiens hus, nytt bufellesskap mm. Ein arbeider derfor med rekruttering av kvalifisert personell. Kostnader til dette vert finansiert med prosjektmidlar eller innan sjølvkostområde for vatn og avlaup. Framdrifta må tilpassast kapasiteten innan sektoren. Sjølvkost vatn, avløp I planperioden skal kommunedelplan for avlaup rullerast. Ny avlaupsplan vil gje retningsliner for å betra vassmiljøet i kommunen ved sanering av gamle utslepp og leggja til rette for nye avlaupsløysingar i tråd med kommuneplan. Det vil vera store utfordringar med gjennomføring av vassforsyningsplan. Mange store og viktige prosjekt skal gjennomførast dei neste 4 åra. Dette gjeld mellom anna utbygging av vaanlegg til næringsområde på Espevoll, Raknes vassverk og Hamre vassverk. Endra retningsliner for tilkoplingsplikt til vass-og avlaupsleidninga vil medføra at fleire vert knytta til offentleg system. Kommunen er med i eit interkommunalt samarbeid for å utarbeida eigen va-norm 72 Styringsindikatorar for sektoren Budsjettbalanse Medarbeidarsamtale Sjukefråver Status 2013 Status 2014 Mål 2019 -14,1% mindreforbruk 10 % -4,9 % mindreforbruk 20 % < 0% meirforbruk 100 % % Differanse mellom prognose og endelig resultat: 1. tertialrapport Differanse mellom prognose og endelig resultat: 2. tertialrapport Maks. 1,5 % Maks. 1 % Brann og redning Etter eigen avtale er det Bergen brannvesen som har ansvaret for beredskapen og førebyggande arbeid i Osterøy kommune. Osterøy kommune har sjølv ansvaret for personell og økonomi. Krava til beredskap og utstyr aukar og medfører sterkt aukande kostnader. Rekruttering og opplæring av personell er og framleis utfordrane til tross for at ein no har flytta hovudbrannstasjonen til Hauge og lagt ned stasjonane i Lonevåg, Haus og Valestrand. I perioden vert det arbeida for å vidareutvikla samarbeidet med Bergen brannvesen. Dette med tanke på å utgreia eit tettare samarbeid mellom brann, helse og politi med mogleg lokalisering på Espevoll. Status 2013 3 Status 2014 6 Mål 2019 Maks. 5 Talet på tilsyn i bustader 378 500 700 Unødige/falske utrykkingar 18 20 Maks. 11 Status 2013 Status 2014 Mål 2019 0 132 220 0 Kvalitetsindikatorar Talet på pipebrannar Drift Kvalitetsindikatorar Energiforbruk kommunale bygg skular Energiforbruk kommunale bygg barnehagar Asfaltering kommunale vegar Utskifting av veglys ihht krav i forskrift Auka talet på innbyggarar som er tilknyta kommunalt vass- og avlaupsanlegg 2,5 km x x 73 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Vatn og avlaup til Espevoll 2016 x 2017 x Vassforsyning – høgdebasseng Hosanger x x Vassforsyning til Raknes og Hamre x x 2018 2019 X Klimatiltak Kommunedelplan Energi og klima 2012 – 2016 skildrar i handlingsprogrammet ulike aktiviteter. Kommunale bygg Nye kommunale bygg skal ha vassborne anlegg som oppvarmingsløysing. Ein skal i perioden redusera energiforbruket i eksisterande bygningsmasse ved å ta i bruk fleire styringsanlegg og andre tekniske system som rørslesensor, betre lysanlegg både i bygningar og som vegbelysning. Det er sett av eigne investeringsmidlar til desse tiltaka. I samband med rehabilitering av bygg vert det utført etterisolering. 74 Stabsseksjonar Felles IKT-Nordhordland Stabsseksjonar Service, informasjon og dokument Økonomi Plan Politisk adm. Sekreteriat Løn, personal og organisasjon Reinhald Samfunnsmedisinsk eining Teknisk forvaltning - Kart og oppmåling - Landbruk - Byggesak Rammer i økonomiplanen: Ramma for 2016 er fastsett med utgangspunkt i opphavleg budsjett for 2015, og er inflasjonsjustert. Det er lagt inn ein generell innstramming på om lag 1 % for alle sektorane i 2016, og ytterlegare 1 % i 2018. (Tal i 1 000 kr) Stab/leiing 2015 kr 2016 kr 2016 kr 2016 kr Rekneskap Bud ØP ØP ØP 2016 kr ØP 2014 2015 2016 2017 2018 2019 45 295 50 300 51 732 51 732 51 215 51 215 Framskrivinga er basert på vedteke budsjett for 2014. Evt meirutgift innan sektorane i løpet av 2015 er ikkje hensyntatt/vidareført i framskrivinga. Dette følgjer av heradsstyret sitt budsjettvedtak som seier at evt avvik skal dekkast innan den einskilde sektor. Det er store utfordringar knytt til å ha midlar til utskifting av IKT-utstyr og -system i heile organisasjonen, då midlane vert løyvd samla innan Staben si budsjettramme. Tilsvarande gjeld òg for fellesmidlar til leiarutvikling og utvikling av organisasjonen. Dette er midlar som vert løyvd i ramma til Staben og ofte har vorte saldert (kutta) i høve til samla behov for innsparingar i kommunen. 75 Dagens situasjon Stabsseksjonane yter tenester ut mot innbyggarane (Plan, Teknisk forvaltning, Samfunnsmedisinsk einig og Service, informasjon og dokumentsenteret) og internt i organisasjonen. Utfordring Utfordringane framover for stabsseksjonane er todelt. Ein skal serve innbyggarane på ein del forvaltningssaker på ein god måte. Det fordrer at ein er oppdatert på eit regelverk som heile tida er i endring. Andre avdelingar skal serve ein stadig meir kompleks organisasjon som får fleire og fleire oppgåver. Stabsseksjonane har ei viktig rolle når det gjeld å få til ei god koordinering av tenestene, og dei er eit viktig grunnlag for leiing av organisasjonen både den politiske leiinga, overordna administrativ leiing og leiing av tenestene. Med auka befolkningsvekst vil staben merke ein auke i aktivitet i alt som vedkjem dei kommunale tenestene. For å legge til rette for vekst vil det verta naudsynt å ha ei forvaltningsteneste innan tekniske område som har kompetanse og kapaistet til å verta ein god og proaktiv medspelar for ulike tiltaksahavarar. Framover For at stabsseksjonane skal kunne dekke opp stadig fleire oppgåver med same ressursinnsats er det viktig at ein legg til rette for å effektivisere arbeidet med tanke på effektive tenester for heile organisasjonen. Dette fordrar eit sterkt fokus på: o effektive strukturar o gode rutinar o gode IKT-verkty med kompatible programmer som snakkar effektivt med kvarandre o gode opplæringsordningar for å ta ny kunnskap og ny funksjonalitet i bruk i heile organisasjonen. o Bruke same IKT-verkty som resten av kommunane i IKT-NH samarbeidet, og i størst mogleg grad samordne oppbygging av programma. Dette krev at dei tilsette i stabsseksjonane innehar ei proaktiv rolle i arbeidet. Eit anna område som vil kunne gi positive effektar er ei god heimeside som gir brukarane naudsynt informasjon, og som legg til rette for ei større grad av sjølvbetening. For at stabsseksjonane skal kunne serve tenestene på ein optimal måte, er det naudsynt med ein riktig samansetning av kompetanse. Det er viktig at staben over tid greier å halde seg oppdatert via kurs og etter-/vidareutdanning innan fagområda. Stabsseksjonane må òg i dei neste åra arbeide for å få til ei betre samkjøring internt, slik at dei i større grad kan dra vekslar på kvarandre sine ressursar både når det gjeld tid og kompetanse. 76 Status 2012 Status 2013 -0,2 % (Mindreforbruk) - 6,7 % (Mindreforbruk) 0% meirforbruk 100 % 9,3 % 10,0 % <8% Styringsindikatorar for sektoren Budsjettbalanse Status 2014 Medarbeidarsamtale Sjukefråver Mål 2019 Plan Seksjonen sine oppgåver er knytt til samordning og gjennomføring av kommunale planprosessar, arealplanar og samfunnsplanar/temaplanar. Planseksjonen skal leie, koordinera og gje fagleg støtte til planarbeidet i kommunen. Dei ulike sektorane skal delta aktivt i aktuelle og relevante prosjekt. Planseksjonen skal stå for produksjon/utarbeiding av planar, styre og rettleie prosessar i samband med planarbeid, og ha ein samlande tverrfagleg funksjon i organisasjonen samt skape rom for initiativ og kreative løysingar. Seksjon for plan har 4 årsverk. Seksjonen har hatt redusert bemanning i 2015, men er frå d.d. fullt ut oppe å går med 4 årsverk. Kvalitetsindikatorar Planar/prosjekt som held planlagt framdriftsplan Arealplanar som er oppdatert i planregisteret Resultat 2013 Mål 2019 14% 100% 95% 100% Planavdelinga vil arbeide for å ferdigstille påbegynnte prosjekt og utarbeiding av planar som er sett opp i planstrategien for denne perioden. Arbeid med ny samfunnsdel til kommuneplanen pågår for fullt og ein ventar å ferdigstille denne i løpet av 2016. Arbeidet med kommunedelplan for sjø- og strandsona inkludert verdsetting av friluftsområde i strandsone er i gang. Ventar ferdigstilling i løpet av 2016. Ein vil deretter verdsette friluftsområde på land. Verdsetting av friluftsområde er ein del av eit nasjonaltprosjekt for verdsetting av friluftsområde. Ein ventar ferdigstiling av områdeplan for Valestrand i løpet av 2015. I forlengeing av dette vil ein starte arbeidet med områderegulering av Lonevåg og Haus-Åsheim. Det er løyvd plan for kulturminne frå Hordaland fylkeskommune. Planprogram vil verta ferdig i løpet av 2015. Endeleg plan i 2016. Ein har starta arbeidet med rullering av planstrategien som skal handsamast av nytt herradstyre og legge premissane for planavdelinga sitt arbeid i åra framover. Utover dette er det antatt fortsett stor pågang og handsaming av private planar. 77 Tiltak/fokusområde frå kommune(del)planar/temaplanar Tiltak Områdeplan Valestrand 2015 2016 2017 2018 2019 X Kommuneplanens samfunnsdel X X Kyst- og strandsoneplan inkl verdsetting av friluftsområde langs sjø Revisjon KPA Digitalisering av planar jf. FDV-avtale og geovekstsamarbeid Kartlegging kulturminne/kulturminneplan Utvida kartlegging / Barnetråkkregistrering – initiativ opp mot barneskulane Områderegulering Haus-Åsheim Områderegulering Lonevåg Standarisering og rutineskildringar temaplanar og anna planarbeid i kommunen Standardisering og rutineskildringar for sakshandsaming privat planarbeid Rullering av planstrategi Verdsetting av friluftsområde, innland X X X X X X X X X X X X X X X X X X Service, informasjon og dokument Servicekontoret Servicekontor er ei samdrift mellom kommunen og staten basert på samarbeids- og driftsavtalar. Servicekontoret er eit felles kontaktpunkt for offentlege tenester og tilbyr publikumsretta tenester frå både stat og kommune. Dokumentavdelinga Dokumentavdelinga har dokumenthandtering og arkivering som hovudoppgåve i samsvar med lover og forskrifter. Avdelinga utfører i tillegg ein del sakshandsamaroppgåver og fellesoppgåver som innkjøp og felles postmottak. Service, informasjon og dokument har til saman 9,4 årsverk. Resultat 2013 Resultat 2014 Mål 2019 Gjennomføre årlige oppfriskingskurs i ACOS-websak 3 7 2 Karakter på DIFI sin test av offentlige heimesider, 6 max score. 5 Difi hadde ikkje karakter i 2014 5 Kvalitetsindikatorar 78 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Felles arkivplan 9 stk kommunar 2015 X Felles arkivnøkkel 9 kommunar X Opplæring sakarkiv system X 2016 2017 2018 X X X 2019 Politisk-adm. sekreteriat Politisk-adm. sekretariat har ansvar for sekretariatsfunksjonar for politiske organ, ordførar, rådmann, Eldreråd, Rådet for funksjonshemma, ymse sakskomitear og administrative utval. I tillegg kjem tilrettelegging for gjennomføring av val, beredskapsarbeid og informasjon på nettsidene til kommunen (både politisk og anna informasjon). Resultat 2013 Mål 2019 Møteinnkallingar til formannskap, utval og heradsstyre som er sendt ut i tide (min. 1 uke før møtet) 23% 81,8% 28.5% 100% 90 % Saker til formannskap og heradstyre som blir sendt ut i tide. 93,1% 98,3% 98 % Kvalitetsindikatorar Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Stortingsval Kommunestyre- og fylkestingval Fokusområde Opplæring generelt 2016 2017 X 2018 2019 X X X X Kvalitet i sakshandsaming/dokument/rutiner Fleire digitale kanalar for dialog mellom innbyggjarar/kommune/folkevalde Direkte overføring av heradsstyremøte på internett Ta i bruk ny politikarmodul når den er klar X 79 Løn, personal og organisasjon Løn, personal og organisasjon vil arbeide for å effektivisere den totale tidsbruken som går med til personaladministrasjon i heile organisasjonen, samt auke kvaliteten på dette arbeidet. Ein vil gjere dette ved å ha gode, oversiktlige og tilgjengelege rutinar innan løn og personalfeltet, samt gode integrerte fagsystem som gjer at ein enkelt kan gjenbruke informasjon. Systema skal takast i bruk av heile organisasjonen. Ein vil fokusere på å ivareta og utvikle den kompetansen som trengs for å lede og administrere arbeidet innan eininga sine ansvarsområde. Resultat 2013 Kvalitetsindikatorar Mål 2019 Del av løn utbetalt til rett tid. 100%* 100 % Del løn som er rett utbetalt. ≈ 98%* 100 % Del med lønsslippar som er elektroniske 90% 95 % Økonomi Økonomikontoret vil arbeide med tilrettelegging for auka økonomisk kontroll for sektorane og einingane gjennom tilrettelegging av rapporteringsløysing, oppdatert rekneskapsføring og justerte og periodiserte budsjett-tal. Bidra til meir effektiv handsaming av faktura, rekningsbetaling og rekneskapsføring. Auka prioritering av innfordring, betalings- og restanseoppfølging. Kvalitetsindikatorar Resultat 2013 Økonomirapportar til politisk nivå Innfordring – Krav innbetalt eller sikra Avtalar med avtalegiro og/eller e-faktura Årsrekneskap ferdig til revisjon 4 1) Pågår 2) 15 % auke Seint April Resultat 2014 Mål 2019 5 Pågår 2) 20 % auke Tidleg April Min. 6 90 % 80 % Februar 1) I tillegg 2 saker knytt til revisjon/justering av budsjettet for 2013 2) Auka ressursinnsats innført 2014 i samband med gjennomførte nytilsetjingar. Auka fokus og innsats på løpande oppfølging, purring, inkasso Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Ta ut kvalitets- og effektivitetsfordelar i oppgradert 2015 x 2016 x 2017 2018 2019 80 økonomisystem elektroniske prosesser og sjølvbetening x x Reinhald Reinhaldstenesta ivaretek reinhald av ca. 19 000m² fordelt på meir enn 20 bygg. Reinhaldstenesta har som føremål å skape eit godt inneklima, god hygiene og bidra til eit godt vedlikehald av kommunale bygg. Reinhaldstenesta har 23 tilsette. Kvalitetsindikatorar Utføre vurdert vedlikehald av alle golv for å unngå behov for utskifting Medarbeidarsamtalar Auka talet på fagarbeidarar Brukarundersøkingar Resultat 2012 Mål 2019 15% 100 % 20 av 23 0% Utsatt til 2013 35 % Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Få minimum tre reinhaldarar til å begynna på fagbrevkurs kvart år. Auka maskinbruk Gjennomføra brukarundersøking 2015 X 2016 X 2017 X 2018 X 2019 X X Samfunnsmedisin Dette er delvis beskrive under Helse, omsorg og sosial sitt kapittel (Kommuneoverlege, samhandlingsreforma). Under Samfunnsmedisinsk eining ligg Koordinerande eining og folkehelsekoordinator. FOLKEHELSEKOORDINATOR Folkehelsekoordinator skal ha oversikt over folkehelsa i kommunen på bakgrunn av nasjonal statistikk og lokalkunnskap. Kvart 4 år, før planstrategien blir lagt, skal det utarbeidast ei oversikt over folkehelsa. Denne skal liggja til grunn for ulike typar planar som utarbeidast i kommunen. Det er ikkje utarbeidd eigen plan for folkehelsearbeidet, pr d.d. vert det blant anna arbeid med: - Utarbeide tiltak saman med sektorane på bakgrunn av folkehelseoversynet frå 2013. Bidra i planarbeidet i kommunen slik at ein kan setje inn tiltak som kan være med å fremje folkehelsa. Få folkehelseperspektivet inn i alle aktuelle planar. Årleg møte med dei frivillige organisasjonane. 81 - Tilskotsportalen – folkehelsekoordinator er systemansvarlig Koordinera enkelt tiltak; Open gymsal, prosjektet; SFO folkehelse og nærmiljøkvalitetar Delta i partnarskapen med Hordaland fylkeskommune m.fl. Rullering av trafikksikringsplan 2015 Rullering av kommunedelplan for idrett, friluftsliv og fysisik aktivitet 2015 og 2016. Ny folkehelseoversyn-rapport 2016, i forkant av ny planstrategi. I planperioden vil ein arbeida med å få folkehelseperspektivet naturleg inn i alle sektorar. Arbeide for at sektorane ser det langsiktige folkehelseperspektivet når dei legg planar og set i verk tiltak. Auke tverrfagleg samarbeid på tvers av sektorar for å nytte kompetanse til å møte folkehelseutfordringane i kommunen. KOORDINERANDE EINING Koordinerande eining skal koordinere tenestetilbodet innafor felta habilitering/rehabilitering, og skal fungera på tvers av ulike sektorar, avdelingar og tenester. Koordinerande eining mottek melding om behov for brukarkoordinator og individuell plan., og tildelar brukarkoordinator ved behov og gjer tilbod om individuell plan. Koordinerande eining leiast av Rådmannen ved Folkehelsekoordinator. Koordinerande eining vil i planperioden ha fokus på: - Halde fram med systematisk opplæring av brukarkoordinatorar i og bruk av individuell plan som verktøy for koordinerte tenester og samhandling på tvers. Utnemne koordinatorar og fatte enkeltvedtak og gje tilbod om individuell plan. Halde fram med systematisk arbeid, opplæring og rettleiing i brukarsaker. Utarbeide oversikt over rehabilitering og habilitering av tilbod som finnes lokalt og regionalt. Trygge brukarmedverknad på individ og systemnivå. Sikre at nettinformasjonen på kommunens heimeside og intranettside er oppdatert og lett tilgjengeleg. Utarbeida ny versjon av brukarhandbok for brukarkoordinatorar som følgje av nytt elektronisk system for individuell plan. Fortsette nettverkssamarbeid med koordinerande eining for habilitering og rehabilitering i helse Bergen. Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Rullering av temaplan habilitering og rehabilitering Rullering av trafikksikringsplan, pågår Rulleringa temaplan for idrett, friluftsliv og fysisk aktivitet, pågår 2015 2016 2017 2018 2019 X X X 82 Teknisk forvaltning Byggesak og deler av kart- og oppmålingstenesta er tenester som i hovudsak skal vera sjølvfinansiert. Ved høg befolkningsvekst med dertil vekst i ynskje om bustadtomter er det naudsynt med god oppmålingsteneste, slik at dette ikkje blir ein avgrensing for utvikling av byggjeland og bustadtomter. Det er stort behov for å styrka *GIS- kompetansen i kommunen. Det må vurderast eigen personalressurs til dette arbeidet. *(GIS = geografiske informasjonssystem) Det skal utarbeidas eigen temaplan for skogsbilvegar. Kvalitetsindikatorar Del byggesaker med overskredet frist 2013 2014 Mål 2019 16 2 Tiltak/fokusområde frå kommunedelplanar/temaplanar Tiltak Innarbeide tiltak frå Energi og klimaplanen 2016 2017 X Gjennomgang av forvaltninga av kommunen sine eigedomar X Hogst av kommunal skog X 2018 2019 Idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Rullering av investeringar i idrettsanlegg skjer i eigen sak på hausten i forkant av innsending av søknad om spelemidlar utover det er det ikkje avsett midlar til å realisere andre tiltak i eksisterande plan. Prioriteringsliste i forhold til friluftsrådets satsingsområde i Osterøy kommune vil bli handsama som eige sak. Rullering av kommunedelplanen for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv vil ha politisk oppstart hausten 2015. Klima og miljø Fleire tiltak i planen er kommentert i investeringsbudsjett og under Sektor for Miljø og teknikk. Tiltak som går inn på sakshandsaming i forhold til planarbeid, byggesak etc. blir innarbeidd. Tiltak som krev særegen oppfølging som miljøsertifisering, eksternt påverknadsarbeid etc. blir i liten grad prioritert innaføre gjeldande rammer. 83 Sentrale postar Under nemninga sentrale postar i budsjettskjema 1B vert det ført ymse utgifter og inntekter som ikkje høyrer til noko konkret budsjetteining, og heller ikkje skal førast i skjema 1A, i tråd med budsjettforskrifta. Premieavvik: Premieavvik er ein post som vert ført for å utlikna forskjellen betalt premie og utrekna pensjonskostnad. I løpet av rekneskapsåret vert betalt premie utgiftsført. Når året er slutt reknar pensjonsselskapa ut ein pensjonskostnad for året basert på felles føresetnader frå staten. Dersom utrekna pensjonskostnad er lågare enn betalt premie, skal ein inntektsføra forskjellen, slik at det er pensjonskostnaden som vert utgifta for kommunen. Positivt premieavvik som vert inntektsført eit år skal utgiftsførast (amortiserast) med likt beløp over dei neste 7 åra. I økonomiplanen er årleg premieavvik stipulert til å reduserast samstundes som ein må utgiftsføre/amortisere premieavvik som har vorte inntektsført tidlegare år. Dette medfører auka rekneskapsmessig utfordring for kommunen. Mva-kompensasjon: Mva-utgift for kommunen vert kompensert i tråd med reglar gjevne i mvakompensasjonslova. Mva-kompensasjon frå driftsutgift vert ført samla for alle budsjett- og tenesteområde på eige ansvarsområde: Sentrale postar. Sjølve mva-utgiften vert ført på det einskilde tenesteområdet som gjennomfører kjøpet med meirverdiavgift. Kompensasjon av meirverdiavgift frå utgifter i investering heng saman med storleiken på investeringane. Frå 2014 og framover vert denne kompensasjonen inntektsført i investeringsrekneskapen og er såleis ein del av finansiering av investeringsutgiftene. Kyrkjeleg fellesråd: Samla løyving til Kyrkjeleg fellesråd er todelt. Ein rein tilskotsdel, samt ein del som gjeld kjøp av tenester frå kommunen. Summen av desse to er sett opp som løyving og utgjer kr 4,93 millionar i planperioden. Lønsreserve: Det vert sett av ein eigen felles pott med midlar til å dekke utgifter til auka løn som følgje av lønsoppgjeret kvart einskild år. 84 Investeringar 2016-2019 Generelt Investeringsplanen for 2016 – 2019 er svært omfattande. Spesielt er det sjølvkostområda vassforsyning og avløp som har store kostnadskrevjande tiltak i planperioden. Forseinkingar/utsetjing av planlagte investeringar, samt ferdigstilling av ny plan for vassforsyning med vedtak juni 2013, bidrar sterkt til store investeringar på sjølvkostområdet i planperioden. Investeringskostnadane vil over tid verte dekka av gebyrinntekt frå innbyggarane. Store investeringar vil såleis føre til at gebyra for innbyggarane aukar. Utanom sjølvkost er det tiltak innan gruppa ”Investeringar – innsparing drift” som bidrar mykje til det høge investeringsnivået. Endra skulestruktur gjev behov for tilrettelegging og utbygging av skulelokale. Samlokalisering av teknisk utedrift, samt brannstasjon, er òg tiltak med høg investeringsutgift i planperioden. I tillegg er Coop-bygget kommet inn investeringsplanen, etter at Formannskapet la til grunn å gjennomføre ombygginga i eigen regi. Investeringar - sjølvkostområdet Tysse vassverk Fotlandsvåg vassverk, anlegg i Hosanger Fotlandsvåg - Østre Kleppe, avløp Hamre og Raknes vassverk, sjøleidningar m.m. Bud 2015 2016 2017 2018 2019 15 500 500 Sum 16-19 0 11 000 11 000 1 500 0 500 7 500 8 700 16 200 Haus vassverk og avlaup, til Espevoll 10 000 10 000 0 10 000 Haus vassverk og avlaup, Øvre Verkane - inn Mjeldavågen 11 500 Haus, slamavskiljar Skålevik og Lekneset i Haus 200 0 1 800 Tysse avlaupsanlegg, rensing 1 800 1 000 Vatn og avlaup Åsheim Ymse vatn og avlaup 1 000 Lastebil uteseksjonen teknisk 50% sjølvkost 1000 Borgo - Vevle, vatn og avlaup Hauge/Oddalsmyra, vatn og avlaup 500 1 000 1 000 1 000 2 500 1 000 0 1 000 Raknes - Lonevåg, vassforsyning sjøleidning Sum sjølvkost Investeringar - innsparing i drift 4 000 0 2500 Bruvik vassverk, utbetring av elveinntak Bruvik bustadfelt, vasstilførsel 1 000 200 2500 43 400 36 300 1 000 8 300 8 300 2 500 10 700 2 000 9 300 57 300 2018 2019 Sum 16-19 500 500 2 000 Bud 2015 2016 2017 Bufellesskap 200 10 000 10 000 ENØK - tiltak, generelt 500 500 500 ENØK - tiltak, Osterøy ungdomsskule, basseng 400 0 ENØK- tiltak, veglys - utskifting armatur 1 000 2 000 2 000 Innløysing festetomter 2 000 4 000 4 000 Opprustning Osterøytunet Lonevåg skule, utbygging - tilbygg Valestrand/Hauge skule, utbygging - tilbygg - nybygg 500 0 57 250 1 000 0 15 000 51 500 66 500 Sekskanten, base for heimetenesta i Fotl.våg 200 0 Haldorvika, oppgradering leilighet 500 0 Hetlevikhuset, oppgradering til bustadutleige 250 Diverse tiltak med kostnadsreduksjon i drift Sum innsparing i drift 0 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 8 000 65 800 33 500 64 000 2 500 2 500 102 500 85 Investeringar - oppretthalde drift Ombygging rådhuset - NAV Parkeringsplass Haus skule Brannsikring kommunale bygg Bud 2015 2016 250 250 0 500 250 250 Kyrkjegard på Hamre og Gjerstad 8 250 Utviding Hosanger montessoriskule 1 000 Fotlandsvåg barnehage, oppgradering/ENØK 400 Valestrand barnehage, oppgradering 300 Oppgradering leikeplassutstyr barnehagar 600 Varslingsanlegg Osterøytunet 2017 2018 2019 250 500 250 250 250 5 000 5 000 0 0 200 200 200 200 200 200 200 600 500 500 650 950 8 650 2018 2019 Haus skule, plan for utviding Investeringar - bilar/køyretøy 800 0 Osterøy ungdomsskule - oppgradering Sum oppretthalde drift 1000 0 1200 Gravplass Hauge/Småland Sum 16-19 0 12 250 Bud 2015 6 400 650 2016 2017 Liten lastebil 1 000 Sum 16-19 1 000 4-hjulstrekker med lite lasteplan 600 600 Vaktmesterbil 300 300 Brannbil Lastebil uteseksjonen teknisk 50 % veg Bilar Helse og omsorg Ladestasjonar Sum bilar/køyretøy Investeringar - samfunnsutvikling Adresseprosjekt Lonevåg barnehage, utvida kapasitet 525 600 2 000 2 600 200 200 200 200 200 800 2 575 1 100 3 800 2 200 200 7 300 2018 2019 Bud 2015 2016 600 1 200 2017 0 500 4 000 Kjøp av sosialbustadar (flyktningar) 8 000 Idrett og friluftsliv 500 Lonevåg, park.plass inkl riving av hus 250 Bruvik bustadfelt 6 000 6500 0 0 500 500 500 500 2000 0 200 16 350 Sum 16-19 1200 3 000 Kjøp av eigedom Investeringar - diverse 2 000 - 600 Utviding Valestrand b.hage, evt andre b.hagar Sum samfunnsutvikling 2 000 1 250 200 2 400 Bud 2015 6 500 2016 2017 500 2018 500 2019 9 900 Sum 16-19 Coop-bygget 1 000 35 000 35000 Flaumsikring 200 700 700 Kringastemma 200 800 Oppgradering kyrkjebygg 2 500 Oppgradering kantine, rådhuset 150 Opprusting komm.vegar. Njåstadvegen m.m 500 Parkeringsplass Bruvik 300 Sum utanom sjølvkost Sum sjølvkost Totalt 4 850 2 500 5 000 0 3 500 3 500 200 200 0 Biblioteket - "Åpent bibliotek" Sum diverse 800 2 500 42 700 2 500 0 0 45 200 Bud 2015 2016 2017 2018 2019 Sum 16-19 103 525 86 100 77 450 5 850 4 150 173 550 43 400 36 300 9 700 2 000 9 300 57 300 146 925 122 400 88 150 7 850 13 450 230 850 86 Korte kommentarar til investeringsplanen Investeringar - Sjølvkostområdet Ang vassforsyning: Prosessen med ny Kommunedelplan for vassforsyning vart vedteke i Osterøy heradsstyre 18. juni 2013. Kommunedelplanen inkluderer handlingsplan som gjev rammer og prioritering for tiltak innan vassforsyning for perioden 2013 – 2024. Dette er lagt til grunn for investeringstiltak i økonomiplanen. Fotlandsvåg/Hosanger vassverk: 2014 - 2016 Hosanger: Leidningsnett 2014/2015, Hosanger: Høgdebasseng Hoshovdåsen inkl trykkaukingsstasjon. 1 km leidningsanlegg til basseng og til framtidig hytteområde og bustadfelt i Hoshovdsområdet. Dette vil auka leveringstryggleiken i Hosanger og legge til rette for vidare forsyning til Raknes, Hamre og Lonevåg. Hamre og Raknes vassverk: 2015 – 2017 Hamre vassverk: Samanbinding med Fotlandsvåg/Hosanger vassverk Sjøleidning Hjellvik – Hamre 2016/2017 Raknes vassforsyning: Samanbinding med Fotlandsvåg/Hosanger vassverk Overføringsleidning i sjø frå Hosanger 2016/2017 Leidning til eksisterande pumpestasjon 2016/2017 Haus vassverk Ein føreset samfinansiering i tråd med utbyggingsavtale på Espevoll, og føreset såleis inntekter til dekning av delar av kostnadene. Øvre Verkane – inn Mjeldavågen, høgtrykksleidning 2014 1. Leidning går vidare mot Åsheim og Espevoll Espevoll over Veseth: inkl trykkauke og høgdebasseng 2014 – 2017 Åsheim, inkl trykkauke og høgdebasseng (truleg 2018) Haus avlaupsanlegg Pumpestasjon, reinseanlegg og utsleppsleidning Haus Prosjekt saman med vassforsyning (Mjeldavågen) Åsheim: avlaup til nytt bustadfelt i prosjekt saman med vassforsyning Skålevik og Lekneset, slamavskiljar 2015. Rensing av eksisterande utslepp ved Haus fergekai. 87 Tysse avlaupsanlegg: 2017 Avlaupsrensing 2017. Rensing av eksisterande utslepp. Stipulert kostnad kr 1 million. Vatn og avlaup, ymse tiltak: 2016-2019 Årleg løyving til uføresette tiltak av investeringsmessig karakter. Borgo-Vevle, vatn og avlaup Sjå F-sak 049/14 Kommunalt avløp i Borgo-/Vevleområdet. Skal lagast utbyggingsavtale. Bruvik vassverk, utbetring av elveinntak Nytt prosjekt i Øk.planen. Frå vassforsyningsplanen. Raknes – Lonevåg, vassforsyning. Sjøleidning. Nytt prosjekt i Øk.planen. Frå vassforsyningsplanen. Bruvik bustafelt, vasstilførsel Planlegging 2015. Gjennomføring 2016. Investeringar - Innsparing i drift: Bufellesskap i Lonevågsområdet: 2015 – 2017 Gj.føring 2015-2017 ENØK – tiltak Årleg generell løyving a kr 500 000 Veglys, utskifting av armatur 2015-2016 Innløysing festetomter/kjøp av grunn: Midlar til innløysing av tomter som kommunen har festeavtale på Midlar til kjøp av tomtegrunn Valestrand/Hauge skule: 2015 - 2017 Tilretteleggje for fleire elevar jfr vedtak om endra skulestruktur Kostnad er framleis basert på tidlegare anslag og er ikkje endra. Oppdaterte kalkylar kjem når prosjektomfanget er bestemt Gjennomføring 2016-2017 Diverse tiltak med kostnadsreduksjon i drift 88 Løyving for å ha tilgjengelege midlar for å kunne gjennomføre investeringstiltak med klar innsparingseffekt i driftsrekneskapen Investeringar - Oppretthalde drift: Ombygging rådhuset – NAV Ivareta NAV sitt behov for kundemottak Parkeringsplass Haus skule Brannsikring kommunale bygg: 2016 - 2019 Årleg løyving til brannsikring av investeringsmessig karakter Oppgradering leikeplassutstyr barnehagar Behov for utskiftning og oppgradering av utandørs leikeplassutstyr i heile planperioden Gravplass Hauge/Småland Planlegging og oppstart 2016-2018 Oppgradering Osterøy ungdomsskule Planlegging av større oppgradering mot slutten av planperioden Haus skule Plan for utviding av Haus skule Investeringar - bilar/køyretøy Generelt Endra prinsipp om å eige heller enn å leige/lease. Gjev auka investeringsutgift Gjev lågare utgift i drift Utskiftning av bilar vil vere ”fast post” i rulleringane av budsjett og økonomiplan i åra framover Bilpool skal vurderast for tenesteområde/einingar der behovet ikkje er stort nok til å ha behov for eigen bil. 1. Fleire einingar kan såleis dele på bilane innanfor ein «bilpool» og dermed utnytte bilparken betre Liten lastebil til Miljø og teknikk 2017 Bil med 4-hjusltrekk og lite lasteplan («Pickup») i 2016 Vaktmesterbil til Miljø og teknikk 2016 Brannbil 2017 Bilar Helse og omsorg. Utskiftning. El-bilar skal vurderast og prioriterast når det er føremålstenleg, jfr òg tidlegare budsjettvedtak 89 Ladestasjonar 1. Auka tal på el-bilar vil gje auka behov for ladestasjonar til kommunen sine bilar Investeringar - Samfunnsutvikling: Adresseprosjekt: Prosjektperiode fram til og med 2016 Inkl. skilting Valestrand barnehage og evt andre barnehagar 2016-2017 Behov for utvida kapasitet Idrett og friluftsliv 2016 - 2019 Kommunal andel i spelemiddelprosjekt Særskilte prosjekt Bruvik bustadfelt Løyving 2016 til arkeologiske undersøkingar Investeringar - Diverse Coop-bygget Jfr HS-vedtak 015/15 om lokale i Coop-bygget til Familiens hus, Vaksenopplæringa og Heimetenesta. Gjennomføring 2016 Løyving kr 28 mill + mva. I tillegg kjem inventar. Flaumsikring Valestrand og sikring av demning på Kringastemma Overføring frå tidlegare år Samarbeidsprosjekt med NVE (flaumsikring) Samfinansiering med NVE og eventuelt grunneigarar Oppgradering kyrkjebygg Behov for årlege oppgraderingar Tiltak innanfor ordning som gjev rett til rentekompensasjon Opprustning kommunale vegar Njåstadvegen m.m. 2015-2016 «Åpent bibliotek» System som gjev høve til styring av tilgangar, alarmar, dører, lys og lyd Gjev m.a. høve til meir fleksibel åpningstid og tilgang utanom ordinære åpningstider 90 Obligatoriske oppstillingar Skjema 1A - drift 2016 kr ØP 2016 2016 kr ØP 2017 2016 kr ØP 2018 2016 kr ØP 2019 402 000 16 850 620 4 528 423 998 401 781 16 472 603 4 400 423 256 402 785 16 105 586 4 276 423 753 403 792 15 749 569 4 156 424 266 3 000 2 915 2 833 2 753 16 000 18 932 20 266 19 676 12 200 -21 700 15 000 -28 000 17 476 -33 492 18 852 -36 284 18 303 -35 225 11 299 3 680 8 290 2 027 3 070 4 639 -11 299 -3 680 -8 290 0 -2 027 0 -3 070 0 -4 639 Til fordeling drift 377 212 382 422 387 708 387 737 384 398 384 402 Sum fordelt til drift (frå 1B) 377 009 382 421 387 708 387 737 384 398 384 402 203 0 0 0 0 0 Skatt på inntekt og formue Ordinært rammetilskudd Delsum skatt/rammetilskot Skatt på eiendom Andre direkte eller indirekte skatter Andre generelle statstilskudd Sum frie disponible inntekter Renteinntekter og utbytte Finansinntekt Renteutg.,provisjoner og andre fin.utg. Tap finansielle instrumetn Avdrag på lån Netto finansinnt./utg. Til å dekke meirforbruk frå tidl år Til ubundne avsetninger Bruk av tidligere regnsk.m. mindreforbruk Bruk av ubundne avsetninger Netto avsetninger Overført til investeringsbudsjettet Mer/mindreforbruk Reknesk 2014 158 879 219 346 378 225 19 192 630 5 447 403 494 2015kr Bud 2015 166 100 219 781 385 881 16 800 620 4 500 407 801 3 635 1 334 9 955 2 600 500 12 600 9 997 -14 983 Skjema 1B – drift Reknesk 2014 Bud 2015 2016 kr ØP 2016 2016 kr ØP 2017 2016 kr ØP 2018 2016 kr ØP 2019 377 212 382 422 387 708 387 737 384 398 384 402 45 295 4 172 50 300 3 400 51 732 4 000 51 732 4 000 51 215 4 000 51 215 4 000 Oppvekst, undervisning og kultur 163 591 166 581 171 323 171 323 169 610 169 610 Helse, omsorg og sosial 159 332 153 600 157 973 157 973 156 393 156 393 17 584 -5 307 21 600 -5 700 22 215 -9 269 22 215 -9 740 21 993 -9 847 21 993 -10 343 Sum rammeområda Sentrale postar Lønsreserve 384 667 -7 658 389 781 -11 660 4 300 397 973 -10 265 397 502 -9 765 393 363 -8 965 392 867 -8 465 Sum skjema 1B 377 009 382 421 387 708 387 737 384 398 384 402 203 0 0 0 0 0 389 974 399 781 407 242 407 242 403 210 403 210 Rekn 2014 Bud 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 ØP 2019 (Tal i 1 000 kr) Midlar til fordeling Stab/leiing IKTNH Miljø og teknisk (eks sjølvkost) Sjølvkostområda (gebyrfinansiert) Meir-/mindreforbruk Sum rammeområda (eks sjølvkost) Skjema 2A – investering: Investeringar i anleggsmiddel 45 153 156 400 122 400 88 150 7 850 13 450 Utlån og forskotteringar 3 526 5 000 4 000 4 000 4 000 4 000 Kjøp av aksjer og andelar 8 831 1 100 1 100 1 100 1 100 Avdrag på lån 2 179 2 000 2 000 2 000 2 000 Avsetningar 3640 2 000 91 Finansieringsbehov 63 329 163 400 40 579 14 950 129 500 95 250 14 950 20 550 36 300 10 700 2 000 9 300 72 100 63 450 5 200 3 550 4 000 4 000 4 000 4 000 Finansiert slik: Bruk av lånemidlar - sj.kost - unytta Bruk av lånemidlar - sj.kost - nye lån 34 400 Bruk av lånemidlar - unytta 19 000 Bruk av lånemidlar - nye lån 66 050 Bruk av lånemidlar - startlån - unytta 5 000 Bruk av lånemidlar - startlån - nye lån Inntekt frå sal av anleggsmiddel 130 Tilskot til investeringar (307) Motekne avdrag på utlån og refusjon 5 006 7 400 2 000 - - - 1 500 1 500 1 500 1 500 Anna inntekt Mva-kompensasjon Sum ekstern finansiering 4 683 14 600 14 000 14 000 650 600 50 091 163 400 127 900 93 650 13 350 18 950 1 600 1 600 1 600 1 600 Overført frå driftsbudsjettet Bruk av avsetningar 13 238 Sum finansiering 63 329 163 400 129 500 95 250 14 950 20 550 0 0 0 0 0 0 Udekka/udisponert 92 Samfunnsplanen Kommuneplanen sin samfunnsdel er under utarbeiding. Her tek ein stilling til kva kommunen skal fokusere på og proritere i åra som kjem. Planen vil verta ferdig våren 2016. Rådmannen vil oppmode alle med interesse for Osterøy si utvikling om å engasjere seg i arbeidet med planen. Tid for medverknad er hausten 2015. Kommunereform I planperioden vil Osterøy kommune måtte ta stilling til samanslåing og samarbeidsformer med nabokommunar. Kva ein ser føre seg vil påverke korleis ein ynskjer å utvikle kommunen i åra framover. Skal ein planlegge for at ein blir slått saman og reduserer noko av den lokale sjølvstyringa ein har no på enkelte område, eller skal ein planlegge for at ein held fram som tidlegare? Dette spørsmålet vil verke inn på fleire strategiske val i perioden. Spesielt vil dette kunne påverke investeringsavgjersler. Økonomi Rådmannen legg fram ein økonomiplan som er saldert. I planperioden vil ein akkumulere opp eit netto driftsresultat på kring 20 mill. disposisjonsfondet vil då kunne verta på ca 4 % av årleg driftsinntekt, anbefalinga frå KS er kring 5 %. Rådmannen legg opp til ei generell effektivisering i drifta på om lag 0,5 % i året. Noko som betyr 4 millionar mindre til tenestene i 2016 og 4 millionar mindre i 2018.Det er lagt inn ein nettovekst i inntektene på 0,25% kvart år på bakgrunn av venta folketalsauke. Ein planlegg å halde eigedomsskatten slik den er i 2015, på 5 promille. 1 av desse promillane er lagt til Sektor for miljø og teknikk, men er ikkje disponert på noverande tidspunkt. Satsingar Innaføre det enkelte tenesteområde er det skissert realisering av kommuneplanar, ulike satsingar og tiltak. Det vil vere naudsynt at ein i åra som kjem prioriterer kva omfang ulike tiltak skal ha og i kva rekkefølgje ein ynskjer å etablere dei ulike tiltaka. Nokon av desse finn ein rom for innaføre eksisterande rammer ved å endre ressursbruken. Medan andre tiltak treng ytterlegare finansiering for at ein skal kunne etablere desse. Investeringar Ein har eit ekspansivt investeringsprogram i planperioden. I hovudsak er det investeringar for utviding av kapasitet og leidningsnett innan vatn og avlup, samt å stette barnehagar og skular med naudsynt kapasitet til å ta imot venta befolkningsauke. Ikkje vedlagte saksdokument: Doknr Doknr Type Type Dato Dato Vedlagte saksdokument: Økonomiplan 2016-2019 versjon til formannskapet Tittel på saksdokumentet Tittel på journalpost 53686 01.06.2015 SAKSPAPIR Saksnr 056/15 082/15 Utval Type Dato Formannskapet PS 03.06.2015 Heradsstyret PS Plan- og kommunalteknisk utval PS Saksbehandlar ArkivsakID Roald Hovden 14/2005 10.06.2015 Forvaltningsrevisjon - vedlikehald av kommunale bygg. Plan for oppfølging. 32T Liste eigedomar Vedlikeholdsbehov og tilstadsrapport Skriv inn forslag her Saksopplysningar: Bakgrunn Heradstyret handsama forvaltningsrevisjon for kommunale bygg den 11.03.2015 og det var gjort slikt vedtak «Heradsstyret sluttar seg til revisjonen sine konklusjonar og tilråding. Heradsstyret ser det som naudsynt å få vedteke politiske mål for eigedomsforvaltninga i kommunen. Heradsstyret ber om at rådmannen før sommaren legg fram ei sak om korleis tilrådingane i rapporten vil bli følgt opp. Saka skal innehalda ei liste over alle eigedommane til kommunen med ei enkel tilstandsvurdering av bygga. » Forvaltningsrevisjon omhandlar 4 ulike tema. 1 I kva grad ligg det føre politisk bestemte mål for eigedomsforvaltninga i Osterøy kommune. Revisjon tilrår at det bør utarbeidast mål for eigedomsforvaltninga i kommunen. Måla må konkretiserast eg ein må visa korleis ein arbeider for å nå målsetjinga. Måla bør vedakast politisk. 2 På kva måte rapporterer administrasjonen om ut viklinga i eigedomsforvaltninga på politisk niva? 3 I kva grad ligg det føre eit rasjonelt system for planlegging og styring av vedlikehald av kommunale bygg i Osterøy kommune? 4 Er dei økonomiske rammeføresetnadane tilpassa eigedomsforvaltninga sin langsiktige karakter. Vurdering Folkehelse Miljø Økonomi Konklusjon
© Copyright 2024