Årsmelding og rekneskap 2014
Årsmelding og rekneskap 2014 Årsmelding og rekneskap 2014 1 Hovudtrekk i rekneskapen 2 Årsmelding 2014 15 Resultatrekneskap 16 Balanse 18 Kontantstraum 19 Notar 39 Tillitsvalde Voss Sparebank skapar verdiar for deg og loaklsamfunn. Bileta i denne årsmelinga gjenspeglar den store aktiviteten som er i bygda. Du kan og lesa meir om dette på side 2 i årmeldinga. Utgjevar: Voss Sparebank Postboks 50 5701 Voss Opplag: 6200 Trykk: Sentergrafisk Elveveien 130 3271 Larvik Framside: Konsert med Sigrid Moldestad i Hedleberget på Kyte Foto: Ingrid Lindvik Hårklau Hovudtrekk i rekneskapen (morbank) for 2014 - aktiv samarbeidspartner i meir enn 172 år! Året 2014 vart eit nytt godt år for Voss Sparebank med tilfredsstillande inntening på den ordinære bankdrifta. Effektiv og solid bankdrift, med utgangspunkt i god vekst frå stabile tilhøve i hovudmarknaden til banken, gav eit overskot etter skatt på 26,2 mill. kr, mot 22,2 mill. kr året før. Eigenkapitalen vart på 583,6 mill. kr etter tilføring av 24,9 mill. kr av overskotet. • • • • • • • • • • Forvaltningskapitalen auka med 314,7 mill. (9,1 %) til 3,8 mrd. kr. Innskotsveksten vart 191,4 mill. (6,7 %) til 3,0 mrd. kr. Utlåna auka med 123,7 mill. (4,3 %) til 3,0 mrd. kr. Svært solid bank med god likviditet - kapitaldekning på 26,7 % og LCR på 26,2 %. Stor vekst i bruk av digitale og moderne tenester–bruken av MobilBanken passerer snart NettBanken. Banken tilbyr kundane kompetente rådgjevarar og hadde ved årsskiftet 12 autoriserte finansielle rådgjevarar (AFR) og 14 autoriserte forsikringsrådgjevarar. Høgt servicenivå og konkurransedyktige vilkår har ført til fin tilgang av nye kundar. Voss Sparebank tek samfunnsansvar og er ein aktiv medspelar og samarbeidspartner. Sjå side 2. I rekneskapsåret utbetalte banken 2,1 mill. kr til ålmennyttige gåver og sponsorstønad til 117 lag og organisasjonar. I tillegg har banken lova det påemna badeanlegget 2,5 mill. kr. Voss Sparebank er ein stor skattytar til kommunen, 10,0 mill. kr er sett av til skatt. Resultat i millionar kr: Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Driftsresultat før tap Nedskrivingar og tap på utlån Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar Resultat før skatt Skatt Overskot 2014 2013 2012 2011 2010 75,1 10,2 85,2 51,0 34,2 4,2 6,2 36,2 10,0 26,2 73,3 11,1 84,4 46,2 38,2 5,4 0 32,7 10,6 22,2 71,3 11,2 82,5 46,3 36,2 3,1 0,5 33,6 11,5 22,1 70,9 10,0 80,9 47,4 33,6 3,4 1,9 28,3 8,9 19,4 64,0 17,7 81,7 32,5 49,2 1,6 0,04 47,7 14,6 33,1 Resultat i prosent av gjennomsnittleg forvaltningskapital: Netto renteinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Driftsresultat før tap Nedskrivingar og tap på utlån Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar Resultat før skatt Skatt Overskot 2014 2,07 0,28 2,35 1,41 0,94 0,12 0,17 1,00 0,28 0,72 2013 2,18 0,33 2,51 1,38 1,14 0,16 0 0,97 0,31 0,66 2012 2,25 0,35 2,60 1,46 1,14 0,10 0,01 1,06 0,36 0,70 2011 2,43 0,34 2,77 1,62 1,15 0,12 0,06 0,97 0,31 0,66 2010 2,37 0,66 3,03 1,20 1,83 0,06 0,00 1,77 0,54 1,23 2014 2013 2012 2011 2010 3.757,7 2.994,4 3.044,5 583,6 15,5 4,6 26,7 26,5 60,3 3.443,0 2.870,7 2.853,1 558,7 16,2 27,7 27,8 27,5 55,1 3.270,9 2.735,4 2.697,7 537,8 16,4 27,3 27,4 29,7 56,9 3.057,9 2.475,3 2.511,9 517,8 16,9 27,9 28,0 30,4 58,8 2.787,1 2.369,4 2.255,7 499,7 17,9 28,2 28,4 30,2 41,1 Nøkkeltal: Forvaltningskapital Brutto utlån til kundar Innskot frå kundar Eigenkapital Eigenkapitalprosent Eigenkapitaldekning morbank Eigenkapitaldekning konsern Årsverk (gjennomsnittleg) Kostnader i % av inntekter, eksklusive verdipapir 1 Årsmelding 2014 - 172. rekneskapsår VOSS SPAREBANK – FOR KUNDANE OG LOKALSAMFUNNET I OVER 172 ÅR! Voss Sparebank har hovudmarknaden sin i Voss og i omkringliggjande kommunar. Banken opplevde i rekneskapsåret gledeleg tilgang av nye kundar. Elektroniske tenester gjer det lett å nytta den lokale sparebanken på Voss, utan omsyn til bustadkommune. Utviklinga til Voss Sparebank er nær knytt til både dei økonomiske tilhøva i hovudmarknaden til banken og til den generelle økonomiske utviklinga i landet. Styret i Voss Sparebank har gleda av å leggja fram ein god rekneskap for 2014. Innteninga frå den ordinære bankdrifta er tilfredsstillande og banken opplever fin vekst både i innskot og utlån. Solid bankdrift, med utgangspunkt i god vekst frå stabile tilhøve i hovudmarknaden til banken, gjer at nedskrivingane for tap framleis er på eit lågt nivå. Høgt servicenivå, autoriserte tilsette og konkurransedyktige vilkår med låge gebyr fører til fin tilgang av nye kundar. For å gjera tilbodet enno betre, vart det i rekneskapsåret gratis for kundane i Voss Sparebank å nytta kort i betalingsterminalar. I banken si opningstid kan kundane ta ut pengar gratis i alle minibankar i landet. Voss Sparebank har regulert rentevilkåra i tråd med utviklinga i marknaden. I 2014 vart det vedteke to rentereguleringar, den siste med verknad frå 5. januar 2015 for eksisterande innskot og utlån. I byrjinga av 2015 vart ny rentenedsetjing vedteken. Denne gongen med verknad frå 15. mars. Med pårekneleg inflasjon er det no «gratis» å låna pengar til mellom anna bustad, samstundes som avkastninga vert negativ for innskytarane etter skatt. På grunn av urolege tider i økonomien og god sikkerheit for pengane, vel likevel innskytarane å auka sparinga i bank. Det er rekneskapstala for morbanken som, for det meste, er omhandla i årsmeldinga. Dei mest vesentlege tala for konsernrekneskapen er kommenterte. Konsernrekneskapen omfattar Voss Sparebank (mor) og dotterselskapa Voss Invest AS og Voss Sparebank Eigedom AS, som begge er eigde av banken. Rekneskapen er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova av 1998, forskrift om årsrekneskap for bankar m.m. og etter god rekneskapskikk. I samsvar med rekneskapslova stadfestar styret at grunnlaget for vidare drift er til stades og at rekneskapen er sett opp under denne føresetnaden. Etter styret si meining gjev årsrekneskapen og årsmeldinga rett oversikt over gjelda og eignelutane til banken, den finansielle stillinga og resultatet. 2 SAMFUNNSANSVAR OG ENGASJEMENT Utøving av samfunnsansvar og høg etisk standard ligg til grunn for produkt og tenester i Voss Sparebank. Banken støttar og respekterer vern om internasjonalt godkjende menneskerettar. Arbeidet med samfunnsspørsmål er integrert i det løpande strategiarbeidet vårt. Slik sikrar me at etikk, miljø og andre viktige samfunnsspørsmål står på dagsorden. Finansnæringa er gjennom lover og reglar pålagde av styresmaktene å kjempa mot kvitvasking og terrorfinansiering. Dette gjer me mellom anna gjennom etterleving av kvitvaskingsforskrifta. Banken er her pålagd å avklara mistenkelege transaksjonar og gjennomføra forsterka kundekontroll. Mistenkjelege transaksjonar vert rapporterte til Økokrim. Sommaren 2014 fastsette Finansdepartementet ei endringsforskrift som medfører at bankar, verdipapirføretak og livselskap må rapportera om finansielle aktiva (innskot, verdipapir og livsforsikring) tilhøyrande amerikanske kundar til Skattedirektoratet (Fatca). Banken har eigne rutinar for anti-kvitvasking og Fatca-rapportering. Retningslinjene til banken om Etikk og Samfunnsansvar er tilgjengeleg på heimesidene. Samfunnsaktivitetar - litt om mangfaldet vårt Det er ei viktig oppgåve for Voss Sparebank å engasjera seg i utviklinga av lokalsamfunnet. Voss Sparebank skal vera framtidsretta med sunn vekst, forankra i kjerneorda sjølvstendig, engasjert og trygg medspelar i utviklinga av lokalsamfunn og næringsliv. Frivillige lag, ideelle organisasjonar, kulturlivet, bedrifter og menneske som bur og verkar i lokalmiljøet, har behov for ein aktiv lokalbank som bryr seg og skapar verdiar for kundane og samfunnet. Felles for støtta til lag og frivillige organisasjonar er at me prioriterer aktivitetar som vil koma spesielt barn og unge til nytte, som har verdi over tid, som skapar aktivitet og som har frivillig innsats. Det yrande lags- og organisasjonslivet i bygda fekk i 2014 2,1 mill. kr i ålmennyttige gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. I tillegg har banken lova å kjøpa reklame for 2,5 mill. kroner i Vossabadet når det vert realisert – eit anlegg som vil vera til glede for svært mange og styrkja Voss som reiselivsbygd. Gåvemidlane for 2014 vart fordelte mellom 88 lag og organisasjonar. I tillegg har banken sponsoravtale med 29 lag i bygda. Me veit at støtta kjem godt med og skapar grobotn for auka aktivitet og engasjement. Voss er bygda for sterke opplevingar som fylgje av det mangfaldige dugnadsmiljøet me har. Dette er med på å marknadsføra Voss på ein positivt måte, ikkje berre i eige land, men langt ut over landegrensene. For å stø desse tilskiparmiljøa og eldsjelene, stifta Voss Sparebank eldsjelprisen i 2008. Årets Eldsjel 2013 vart tildelt Tore Nyborg. Eldsjelprisen er på 50.000 som vert delt likt mellom eldsjela og laget. Voss Sparebank har to mobile betalingsterminalar som lag og organisasjonar kan gjera seg nytta av til ei rimeleg leige. Terminalane er mykje nytta. LOKALMARKNADEN - NÆRMARKNADEN Utviklinga av folketalet i kommunen År 2007 2008 2009 2010 Innbyggjarar 13.786 13.768 13.902 13.957 År 2011 2012 2013 2014, 3 kv Innbyggjarar 13.978 14.058 14.093 14.307 Ved utgangen av tredje kvartal 2014 var folketalet i Voss kommune auka med 139 personar til 14.307. Arbeidsløysa i kommunen var berre 1,3%. Det er svært viktig for utviklinga i kommunen at folketalet aukar, men det er langt fram om ein skal koma i nærleiken av målsetjinga til fylkesmannen om ei dobling av innbyggjartalet i 2030. Ei utfordring for Voss, til liks med andre distriktskommunar, er at mange av ungdomane tek høgare utdanning og at arbeidsmarknaden for personar med slik utdanning er liten. Voss er likevel i ein gunstig situasjon med kort avstand til Bergen. Ei utfordring er det difor å gjera vossasamfunnet attraktivt å bu i, sjølv om ein må pendla til arbeidsplass utanfor kommunen. Gledeleg er det at opprustinga av Voss stasjon no er i avslutningsfasen, men for pendlarane er det viktig å få redusert reisetida til Bergen og gjerne auka standarden på vognene. Bergensbana er ikkje berre viktig for Voss, men for utvikling og vekst i heile regionen. Næringslivet på Voss – ein del av hovudmarknaden Viktigast av alle oppgåvene våre er å driva ein sikker og god bank med konkurransedyktige vilkår og god service for kundane. Ei særs viktig oppgåve i den samanheng er det å vera kompetent samarbeidspartnar for næringslivet og på den måten vera med å skapa vekst og utvikling. Av den grunn valde banken i 2014 å styrkja Voss Næringshage AS ved å inngå medlemsskap og verta aksjonær i selskapet. Næringshagen er opplagt Hedleberget 3 Foto: Ingrid Lindvik Hårklau Forvaltningskapital ein god tilvekst for næringsutviklinga i bygda. Opp gjennom åra har Voss Sparebank utvikla seg til ein stor næringsbank og har no 28,4 % av utlåna i næring. I motsetnad til mange andre bankar, har Voss Sparebank unngått å stramma inn på lån til næring for å tilpassa seg dei nye og strengare eigenkapitalkrava. 4000 3700 3400 3100 2800 2500 2200 1900 1600 1300 1000 2010 2011 2012 2013 2014 Reiselivsnæringa er den desidert største næringa på Voss. Aktiviteten har gjennom året vore rimeleg god. Investeringane innan primærnæringa har vore noko avgrensa dei seinare åra, men no kan det synest som om optimismen er i ferd med å auka. Fleire har starta bygging, eller har ferdigstilt nye driftsbygningar innan tradisjonell mjølkeproduksjon. Interessa for bygging av småkraftverk er stor, og utbyggingsplanar for seks nye kraftverk i Voss og Vaksdal kommunar vart rett før nyttår sende ut på høyring. Voss er òg ei rik kulturbygd, med mange aktive arrangørar og årlege festivalar, som gjev mykje positiv omtale og flott marknadsføring både nasjonalt og internasjonalt av bygda vår. 3400 2900 Innskot I bygda vår er det framleis god aktivitet innan dei fleste næringar, noko som visar att i den låge arbeidsløysa. Aktiviteten i bygge- og anleggsbransjen er framleis på eit relativt høgt nivå. Det same finn ein innan hytte- og fritidsmarknaden. I tillegg til tidlegare etablerte hytte- og reiselivs-destinasjonar, som er i vekst, kom Voss Hyttegrend AS i gang med bygging av infrastrukturen til 85 hyttetomter i Bordalen-, Skutle- og Vikesåsen i 2014. Selskapet har opplevd stor og gledeleg etterspurnad og har alt selt 35 av tomtene. Vonleg held aktiviteten seg oppe enno ei tid. I sentrum er nytt parkeringshus under bygging og utvidinga av Amfi-senteret er fullført. Nye vidaregåande og kommunale skular er under oppføring og i Skulstadmo er veganlegget og nytt, stort bygg til mellom anna større matvarekjede ferdigstilte. 2400 1900 1400 900 400 2010 2011 2012 2013 2014 3.000 Lokale sparebankar viktig for lokalt næringsliv Konsulentselskapet Memon (Memon Business Economics) har utarbeidd ein rapport som går på lokale bankar sitt tilhøve til lokale verksemder. Rapporten fortel i klartekst at det er ein fordel for lokale verksemder å ha ein lokal sparebank i kommunen. 2.500 2.000 Utlån Alle aktivitetane gjev auka trivnad, grunnlag for nye arbeidsplassar og fleire innbyggjarar i kommunen. Dei mange hyttekjøparane og tilreisande til bygda gjev positive ringverknader med auka kjøpekraft og investeringsevne for mange av verksemdene våre. Voss som regionsenter har alle føresetnader for å veksa og utvikla seg vidare. Gledeleg aktivitet på mange område, men særs viktig vert det framover å få til ei positiv utvikling av Voss sentrum. 1.500 1.000 500 0 4 2010 2011 2012 2013 2014 Med dette som bakgrunn har dei lokale sparebankane minimert risikoen og dei kan dermed gje det lokale næringslivet lån som regionale og nasjonale bankar ville sagt nei til. Av rapporten går det også fram at dei lokale sparebankane er villige til å gje større kredittar enn sine konkurrentar, men at dei kompenserer denne risikoen ved å leggja seg på eit litt høgare rentenivå enn konkurrentane. Av rapporten går det fram at det er vanskeleg å sjå negative verknader av at lokale sparebankar er villige til å låna ut meir til lokale bedrifter. 600 550 500 Eigenkapital i mill. kr I rapporten vert mellom anna følgjande tilhøve trekt fram: • Dei lokale sparebankane har langt meir kunnskap om lokal marknaden sin enn dei regionale og nasjonale bankane. • Lokale sparebankar er nærare kundane sine og dei kjenner bedriftene på ein heilt annan måte enn dei større bankane. • Den lokale banksjefen veit langt meir om det lokale næringslivet enn det ein kan lesa ut av rekneskapen til bedrifta. 450 400 350 300 250 200 150 100 2010 2011 2012 2013 2014 Rapporten konkluderer med at dei lokale sparebankane spelar ei viktig rolle lokalt ut frå følgjande: • er små i nasjonal målestokk, men dei er viktige for små bedrifter og for bedrifter i distrikta. • medverkar til betre kapitaltilgang • auka mogelegheit til å få lån • storleiken på låna aukar • bedriftene gjer det like bra som andre med omsyn til vekst og lønsemd Driftskostnader i % av forvaltningskapital 1,70 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 1,00 Dei Samarbeidande Sparebankane (DSS) Samarbeidet i DSS er viktig for Voss Sparebank. Deltakarar er 9 bankar: Etne -, Flekkefjord -, Haugesund-, Lillesand -, Luster-, Skudenes & Aakra -, Spareskillingsbanken, Søgne og Greipstad - og Voss Sparebank. Administrasjonen i DSS held til i Haugesund Sparebank og består av tre tilsette som utgjer 2,6 årsverk. Dei tilsette i DSS skal vera alle bankane sin ressurs innan IT området og avtaleforvaltning og dessutan koordinera ulike område der bankane finn det nyttig å samarbeida. Me ser at bankane har mykje å henta på samhandling. Stadig fleire nye grupper/fora vert etablerte, der ein dreg nytta av kunnskapen og erfaringane til kvarandre. 2007 2009 2011 35 30 Overskot i mill. kr Finans Norge Frå 1.1.2013 gjekk Finansnæringens hovedorganisasjon (FNO) saman med Finansnæringens Arbeidsgiverforening (FA) til Finans Norge (FNO). Organisasjonen representerer i praksis heile finansnæringa i Noreg og tek vare på både det næringspolitiske og arbeidsgjevarmessige samarbeidet for 200 medlemsbedrifter. Finansnæringa sysselset mellom 40-50 000 personar. FNO har om lag 100 medarbeidarar med høg kompetanse på ulike fagområde. 25 20 15 Brage Finans AS Voss Sparebank formidlar leasing og lån med salspant for Brage Finans. Voss Sparebank eig 2,0 % av selskapet, som i tillegg har ni andre sparebankar på eigarsida. Også dette selskapet har hatt langt raskare vekst og utvikling enn forventa ved etableringa i Bergen i oktober 2010. Eiendomskreditt AS og Kredittforeningen for Sparebanker AS Voss Sparebank eig 5,1 % av Eiendomskreditt AS som held til i Bergen. Eigedomskreditt AS og dotterselskapet Kredittforeningen for Sparebanker AS er samarbeidspartner som kan nyttast til deling av større låneengasjement, fastrentelån og til innlån av pengar. Norne Securities AS Norne Securities er banken sitt verdipapirføretak. Selskapet vart etablert med hovudkontor i Bergen i juli 2008. Selskapet er eigd av 14 sparebankar. Voss Sparebank har 2,1 % av aksjekapitalen. Via Norne tilbyr Voss Sparebank kundar å handla aksjar eller andre verdipapir gjennom ei moderne og god nettbankløysing, eller gjennom meklarbordet til Norne. På nettet finn kundane òg sals- og kjøpsrettleiingar. 10 5 0 2010 2011 2012 2013 2014 60 50 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 2014 29 28 Kapitaldekning i prosent Frende Forsikring - Frende Livsforsikring AS og Frende Skadeforsikring AS Voss Sparebank formidlar forsikringsprodukt frå Frende Forsikring. Etter sal av aksjar til Sparebanken Sogn og Fjordane utgjer eigarposten til banken no 0,7 % av holdingselskapet som står bak Frende Livsforsikring AS og Frende Skadeforsikring AS. Hovudkontoret ligg i Bergen. Selskapet er eigd av Sparebanken Vest, Fana Sparebank, Sparebanken Øst, Helgeland Sparebank, Sparebanken Sør, Sparebanken Sogn og Fjordane, som kom inn i samarbeidet i 2013, og alle 9 DSS-bankane. Frende har også gjennom dei seinare åra kome svært godt ut i fleire produktsamanlikningar utført i ulike media. I tillegg er Frende Skadeforsikring heilt i toppen i undersøkingar om kundetilfredsheit som EPSINorge offentleggjer. Selskapet har høgast kundelojalitet og kjem ut som beste selskap når det gjeld skadeoppgjer. Frende har oppnådd langt betre sal og økonomisk utvikling enn forventa ved starten i 2007. Resultatet før skatt vart i 2014 på 183 mill. kr, mot 96,3 mill. kr i 2013. For aksjonærane er dette gledelege tal. For kundane våre betyr eigarforholdet at me via Frende tilbyr gode forsikringsprodukt innan både liv- og skadeforsikring. Me opplever at kundane våre er svært tilfreds med den raske responstida til Frende ved skade og skadeoppgjer. Kostnader i pst. av inntektene eks. verdipapir SAMARBEIDSPARTNARAR Gjennom samarbeidspartnarar leverer me gode totalprodukt innan betalingsformidling, forsikring, sparing og plassering (aksjar og fond), kredittkort og leasing. Kundane gjev positive tilbakemeldingar og synest det er enkelt og lettvint å få ordna alle tenestene på same staden. 27 26 25 24 23 22 21 20 2010 2012 2014 5 EnterCard Voss Sparebank sel kreditt- og firmakort for EnterCard. MasterCard Business er firmakortet for små og mellomstore verksemder som forenklar og reduserer administrasjon av reiser og andre utlegg. Evry AS Evry er kostnadsmessig den største leverandøren til Voss Sparebank. Som Nordens største leverandør av IKT innanfor bank og forsikring, er Voss Sparebank sikra moderne dataløysingar innan alle felt. IKT er ein stor årleg kostnad, men gode og framtidsretta IT-løysingar er avgjerande for effektiv drift. Fondsselskap Voss Sparebank har distribusjonsavtalar for fondsprodukt med DnB Asset Management AS og Holberg Fondene. Kundane våre kan dermed velja mellom mange ulike spare- og fondsprodukt. ØKONOMISKE FORHOLD Norsk økonomi har over tid vorte meir og meir avhengig av olja og er dermed sårbar for eit omslag i petroleumssektoren. Sjølv om eit skift i den sektoren har vore venta, har den dramatiske nedgangen i oljeprisen komme som eit sjokk for mange. Frå toppunktet i juni på USD 115 per fat, har oljeprisen falle ned til under USD 50 per fat. Som fylgje av dette er investeringane i oljeindustrien reduserte mykje og vil, i motsetnad til tidlegare, bidra til negativ vekst i norsk økonomi. Veksten i norsk fastlandsøkonomi er venta å verta 2,25 % i 2014, noko lågare enn tidlegare. Dei fleste næringar rapporterer om lågare vekst framover. Dette vedkjem spesielt oljeleverandørnæringa. Denne utviklinga vil truleg føra til større arbeidsløyse, noko som også kan koma til å merkast i vårt nærområde. På den andre sida har fallet i oljeprisen medført svakare norsk krone og dermed betre konkurransevilkår for eksportindustrien. For folk flest betyr det at så å seia alle varer, kanskje med unntak av bensin, vert dyrare. Det vil kosta meir å feriera utanlands, samstundes som ei svakare krone vil vera positivt for reiselivsnæringa vår. Prisveksten (KPI-JAE) har lege rundt inflasjonsmålet på 2,5 % og kan auka vidare ettersom ei svakare krone vil auka prisen på importerte varer. Med svak økonomisk vekst og låge renter hjå våre viktigaste handelspartnarar, og dessutan stort fall i oljeprisen og ein forventa nedgang i oljeinvesteringane, valde Noregs Bank å kutta styringsrenta med 0,25 prosentpoeng til 1,25 % på siste rentemøtet i 2014. Dette var fyrste endring av styringsrenta sidan 2012. Sjølv om styringsrenta aldri har vore lågare, er mange av signala vidare nedgang og låg rente i fleire år framover. I desember var bustadprisane 8,1 % høgare enn same månad året før. Den låge og reduserte bustadrenta vil, saman med for låg bustadbygging, auka bustadprisane også i 2015. Hushaldningane har framleis eit moderat forbruk, samstundes som sparinga held seg på eit høgt nivå. Arbeidsløysa er låg, samanlikna med andre nordiske land, men aukande. Hovudindeksen på Oslo Børs steig i løpet av året til 576,04. Det betyr ein oppgang i 2014 på 5,0 %, mot 23,6 % året før. Vossabadet Foto: Ekstremsportveko RESULTAT OG BALANSE 2014 VIKTIGE BALANSEPOSTAR – INNSKOT, UTLÅN OG LIKVIDITET Resultat Resultatet før skatt vart 36,2 mill. kr mot 32,7 mill. kr året før. Etter avsetjing av 10,0 mill. kr i skatt, vart overskotet på 26,2 mill. kr, eller 0,72 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital (GFK), mot 22,2 mill. kr (0,66 %) i 2013. I resultatet ligg ein vinst på 6,2 mill. kroner ved sal av aksjar i Nets Holding AS og Frende Holding AS (anleggsmiddel). Overskotet vart om lag som budsjettert. Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter (rentenetto) vart 75,1 mill. kr, litt høgare enn året før. Målt i prosent av GFK gjekk rentenettoen ned frå 2,18 til 2,06 %. Samanlikna med andre bankar har Voss Sparebank tilfredsstillande rentenetto. Mykje av grunnen til det er den store eigenkapitalen som er gratiskapital for banken. Litt av reduksjonen i rentenettoen kjem av at banken i år valde å låna inn 100 mill. kr frå penge-marknaden. Innlånet er til gunstig rente, og slik sett positivt, men aukar samstundes forvaltningskapitalen som er nemnaren i utrekninga. For å få betre avkastning enn plassering i bank, har me gjennom året plassert ein del av likviditeten i rentefond. Inntekter frå sal av forsikring, leasing og kort viser ei fin utvikling. Samla driftsinntekter kom på 85,2 mill. kr, mot 84,4 mill. kr i 2013. Driftskostnadene i 2014 vart 51,0 mill. kr og er 4,8 mill. kr høgare enn året før. Dette kjem i hovudsak av auka kostnader for ytingspensjonsordninga til banken som fylgje av justering for høgare levealder og lågare diskonteringsrente. Frå 1. 1.2015 har banken gått over til innskotspensjon for alle tilsette. I motsetnad til ytingspensjonen, gjev denne pensjonsordninga føreseielege kostnader og er på fleire område positiv for dei tilsette. I prosent av samla inntekter auka kostnadene i år til 60,3 %, eksklusive kursendringar på verdipapir og vinst ved sal av verdipapir bokført som anleggsmiddel. Det er kostnadsført 4,2 mill. kr i tap på utlån i 2014. Dette er i all hovudsak nedskrivingar og avsetjingar på næringsengasjement som ikkje har utvikla seg tilfredsstillande. Etter avsetjing av 10, 0 mill. i skatt vart overskotet for 2014 på 26,2 mill. kroner. Konsernresultatet Dei største endringane i konsernresultatet er at renteinntektene vert reduserte med 2,6 mill. kr som dotterselskapet Voss Sparebank Eigedom AS har betalt i renter for lån frå morbanken, samstundes som avskrivingar av eigedomen med driftsutstyr på 2,0 mill. og driftskostnader for eigedomen på 0,6 mill. kjem inn. Husleigekostnaden til morbanken på 4,2 mill. kr går ut av konsernresultatet. I tillegg er det nokre mindre endringar i betalbar og utsett skatt. Overskotet er det same som i morbanken. Note 9a. Styret rår til at overskotet på 26,2 mill. kr vert nytta slik: Overført til gåver Overført til gåvefondet Overført til sparebankfondet Disponert til saman kr kr kr kr 1.300.000 200.000 24.707.467 26.207.467 Etter avsetjinga har banken eit gåvefond på 7,9 mill. kroner. Inkludert gåvefondet aukar eigenkapital til banken aukar med 24,9 mill. til 583,6 mill. kroner. Styret i Voss Sparebank er godt nøgd med marknadsutviklinga til banken. Veksten kjem av gode og stabile tilhøve i lokalmarkanden og fin tilgang av nye kundar. God vekst i innskot og utlån syner at banken, sjølv med hard konkurranse i marknaden, har vilkår som kundane finn konkurransedyktige. Forvaltningskapitalen var ved utgangen av året på 3.757,7 mill. kr, ein auke på 314,7 mill. (9,1 %). Veksten kjem hovudsak av vekst i kundeinnskot, eigenkapital og av eit innlån på 100 mill. kroner. Kundeinnskota auka med 191,4 mill. (6,7 %) til 3.044,4 mill. kr, og utgjer 101,7 % av utlåna. Innskota frå personkundane vart på 2.186,7 mill. og auka med 174,1 mill. kr (8,7 %), medan innskota frå næring vart 857,7 mill. kr, etter ein auke på 17,3 mill. kr (2,1 %). Brutto utlån til kundar auka med 123,7 mill. (4,3 %) til 2.994,4 mill. kr. Utlånsveksten i eige fylke vart på 152,8 mill. kr (6,2 %). Utlåna til personkundar var ved utgangen av året 2.143,1 mill. kr, etter ein vekst på 54,5 mill. kr (2,6 %), medan utlån til næring kom på 851,3 mill. kr. Ein vekst på 69,2 mill. kr (8,9 %). Utlånsvolumet fordeler seg med 71,6 % til personkundar og 28,4 % til næring. Utlån til dotterselskapet Voss Sparebank Eigedom AS, på 59,7 mill. kr, er inkludert i tala, men vert utlikna i konsernrekneskapen. Voss Sparebank tilbyr kundane lån med både flytande-, Niborbasert - og fast rente. Sjå meir informasjon under Kredittrisiko og note 2 og 3. Nedskrivingar på utlån Banken har ikkje konstaterte tap på utlån eller garantiar i 2014. I resultatrekneskapen er 4,2 mill. kr kostnadsført som netto tap og nedskrivingar på utlån og garantiar, mot 5,4 mill. kr i 2013. Til saman har Voss Sparebank no 50,2 mill. kr i samla avsetjingar til å møta framtidige tap i utlåna. Ved halvårsskiftet føretok styret ein grundig gjennomgang av risikoen i næringsengasjementa og auka dei spesifiserte nedskrivingane, samstundes som gruppenedskrivingane vart reduserte. Av dei spesifiserte nedskrivingane på 24,3 mill. kr er 20,4 mill. kr avsett til å møta tap på næring. Gruppenedskrivingane utgjorde ved årsskiftet 25,9 mill. kr. Samla nedskrivingar er, i løpet av året, auka med 5,0 mill. kroner og utgjorde 1,7 % av brutto utlån mot 1,6 % året før. Samanlikna med andre bankar, av Voss Sparebank sin storleik, har banken vesentleg større nedskrivingar til å møta tap i utlånsmassen. Styret føler seg trygg på at nedskrivingane på utlån og kredittar er tilstrekkelege ut frå den risiko som ligg i engasjementa. Styret reknar med at konstaterte tap på næring vil auka noko i 2015, men elles vera på nivå som før. Sjå note 2. Likviditet Likviditeten til Voss Sparebank er svært god og vert plassert i Noregs Bank, avrekningsbanken, obligasjonar, rentefond og i korte utlån til andre bankar. Ved årsskiftet var 439,7 mill. kr plassert i Noregs Bank. Den høge innskotssummen i Noregs Bank kjem av innløyste rentefond per 31.12. Ved årsskiftet hadde banken 92,0 mill. kr plassert i andre finansinstitusjonar og 202,2 mill. kr i sertifikat og obligasjonar. Sjå meir under likviditetsrisiko og note 7. Banken sine trekkrettar i Noregs Bank og i avrekningsbanken, DnB, vart ikkje nytta i 2014. Konsernbalansen: Voss Sparebank har to dotterselskap, Voss Invest AS og Voss Sparebank Eigedom AS, som driv med utleige av fast eigedom og anna investeringsverksemd. Det er for tida ikkje aktivitet i Voss Invest AS. Voss Sparebank Eigedom AS eig bankbygget i Vangsgata 18. Bankeigedomen, med teknisk utstyr er, etter avskriving på 2,0 mill. kr, bokført til 56,5 mill. kr i balansen til dotterselskapet. Banken har i rekneskapsåret gitt 7 Ålmennyttige gåver I 2014 vart det nytta 2,8 mill. kr til gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. Dei største gåvene gjekk til: Voss Bygdeboknemnd Voss Ski- og Tursenter Voss Kunstlag Voss IL Bulken IL IL Eldar Voss Folkemuseum Voss Skyttarlag Evanger Musikklag Voss Musikklag Voss Skulemusikk IL Ørnar Samiega Bømoen Voss Utferdslag Årmotslia Skisenter Aktivitetspark Int.gruppa Hedleberget Vossestrand Raude Kross IL Vargar Viljar IL Voss Miniskyttarlag Bjørgum Ungdomslag Bordalen Ungdomslag Egdetveit Ungdomslag Evanger Grendalag Hauge Ungdomslag Jordalen Grendalag Kløve Ungdomslag Myrkdalen Ungdomslag Telland Grendalag Ungbjørk Grendalag 8 Sponsoravtalar kr 500.000,kr 100.000,kr 50.000,kr 50.000,kr 30.000,kr 30.000,kr 30.000,kr 25.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 20.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,kr 15.000,- Sparebanken har sponsoravtalar med mange lag i bygda og gjev i tillegg eingongsstønad til ein del andre lag. Samla tilførte banken desse aktørane 0,7 mill. kr i 2014. Mellom desse er: Balkanfest Voss Ski- og Tursenter Vossa Jazz Voss Golfbaner AS IL Eldar Voss Skulemusikk Voss Idrottslag IL Vargar Vossevangen Cykleklubb VossaLangrenn Voss Freestyleklubb Bulken IL IL Ørnar selskapet eit konsernbidrag på 2,0 mill. kr (før skatt). Dei viktigaste skilnadene i balanseførte eignelutar i konsernbalansen i høve til morbanken, er at lån på 59,7 mill. kr til dotterselskap vert utlikna og verdien av bankbygget på 56,5 mill. kr vert teken inn i balansen. Vidare vert bokført verdi av investeringar i dotterselskap på 6,1 mill. kr utlikna. Dei viktigaste skilnadene på gjeldssida er at avsett konsernbidrag på 2,0 mill. kr og innskot frå dotterselskap på 6,7 mill. kr vert utlikna. I tillegg kjem skatteverknadene av endringane. Konsernet sin eigenkapital er etter dette lik morbanken sin eigenkapital. SOLIDITET - EIGENKAPITAL OG KAPITALDEKNING Eigenkapitalen til Voss Sparebank auka med 24,9 mill. og er no på 583,6 mill. kr. Gåvefondet er på 7,9 mill. kr. Heile eigenkapitalen til Voss Sparebank, inkludert gåvefondet, er rein kjernekapital (opptent eigenkapital). Kapitaldekninga, eigenkapital i høve risikovekta balanse, var ved utgangen av året på 26,7 % og godt over kravet på 13,5 % per 1.7.2014. Etter kapitalforskrifta skal alle bankar, uansett storleik, gjennomføra ei intern vurdering, med styrehandsaming av risikoprofil og kapitalbehov, minimum ein gong i året (ICAAP/Basel II). Kravet til eigenkapital går i korte trekk ut på at banken skal ha ein forsvarleg eigenkapital sett i høve til den risikoen banken har. Styresmaktene sitt minstekrav til risikovekta eigenkapitaldekning for finansinstitusjonar auka frå 1.7.2013 til minimum 9,0 % i rein kjernekapital, og inkludert kapitalbevarings- og systemrisikobuffer til 12,5 % i samla kapitalkrav. Frå 1.7.2014 auka kapitalkravet vidare til 13,5 % ved auke av systemrisikobufferen med eitt prosentpoeng til 3,0 % og frå 30.6.2015 aukar kravet til 14,5 % ved innføring av 1,0 % i motsyklisk buffer. Kravet om rein kjernekapital vert då på 11,0 %. Systemviktige institusjonar får i tillegg krav om buffer på 1,0 % i rein kjernekapital frå 1.7.2015 og 2,0 % frå 1.7.2016. Voss Sparebank vert ikkje rekna som systemviktig institusjon. I tillegg til desse krava etter Basel II/pilar 1 (kreditt- og operasjonell risiko), kjem tilleggskrav for anna risiko etter bankane si eiga risikovudering (Basel II, pilar 2). Voss Sparebank stettar dei nye og strengare krava til eigenkapital med god margin. Banken har gjennom mange års nøktern og god drift opparbeidd mykje eigenkapital. Etter siste risikovurdering (ICAAP-pilar 2) av styret, med oppdaterte tal frå årsskiftet og dei nye bufferkrava frå 1. juli i år, treng Voss Sparebank 333,0 mill. kr i eigenkapital. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet 573,1 mill. kr i teljande eigenkapital, og såleis 240,1 mill. kr meir i eigenkapital/rein kjernekapital enn nødvendig kapital etter regelverket. Standardmetoden vert nytta for kredittrisiko og basismetoden for operasjonell risiko. Sjå note 6. Sjølv om Voss Sparebank er svært solid, vil ein gjennom god konkurranseevne og nøktern drift halda fram med å byggja eigenkapital og soliditet. I høve til verksemda, omfanget og kompleksiteten til banken, er det styret si oppfatning at Voss Sparebank har tilfredsstillande risikostyring og føremålstenleg organisering. RISIKOPROFIL Sjølv om verksemda til Voss Sparebank fører med seg ei rekkje risiki, vurderer styret den samla risikoeksponeringa til banken som låg/moderat. Styret har vedteke prinsipp for risikostyringa gjennom ulike styringsdokument. Risikotilhøva vert overvaka ved analysar av aktuelle risiki, med kvartalsvis rapportering til styret. ICAAP-analysane vert oppdaterte ein gong årleg. Dei dekkjer alle vesentlege aktivitetsområde og er ein integrert del av Voss Sparebank sitt kvalitetssikringssystem. Vesentlege område er kreditt-, marknads-, likviditets-, og operasjonell risiko. Voss Skulemusikk Voss Ski- og tursenter Foto: Voss Skulemusikk Foto: VST Kredittrisiko Kredittrisiko er risikoen for tap som fylgje av at kundar eller motpartar ikkje har evne til å oppfylla forpliktingane sine overfor banken. Kredittrisikoen er det største risikoområdet og vedkjem utlån/kreditt, garantiar og til verdipapirbehaldninga. Styring av kredittrisiko skjer ved hjelp av kredittpolicy, fullmaktsystem, risikoklassifisering og andre fastsette retningslinjer frå styret. 71,6 % av alle utlåna er gitt til hushaldningar/lønstakarar. Det meste mot pant i bustad. All historikk i Voss Sparebank viser svært lite tap på personlån. Lån til næringslivet utgjorde 28,4 % av brutto utlån og medfører større kredittrisiko. Det er difor nedfelt i kredittpolicyen til Voss Sparebank at lån til næring berre skal ytast til verksemder i Voss kommune og i nabokommunar. Risikoen for tap på utlån og garantiar vert vurdert som låg/moderat. Overvakinga skjer regelmessig ved gjennomgang av misleghald, overtrekk, økonomioppfølging av kundane og verdien på trygda. Næringskundar vert systematisk risikoklassifisert etter mottak av rekneskap. Ved årsskiftet var 2,2 % av engasjementa ikkje klassifiserte, ein reduksjon frå 3,4 % året før. Etter innføringa av nytt kredittsystem i slutten av 2013, vert engasjementa frå 2014 risikoklassifiserte etter betalingsevne og vilje (risiko for misleghald/PD) utan omsyn til trygd. Av samla utlån har 89,2 % av engasjementa låg eller moderat risiko for tap. Ein mindre reduksjon frå 90,5 % året før. 5,8 % har høg risiko, mot 3,2 % i 2013. 2,8 % har stor tapsrisiko, om lag uendra frå året før. Innan personporteføljen har om lag 95 % låg eller moderat risiko. Berre 2,6 % av engasjementa har høg risiko og er tapsutsette. Risikoen i personporteføljen er litt forbetra frå året før. Bedriftsengasjement med låg eller moderat risiko for tap er siste året redusert frå 81,9 % til 73,2 % og engasjement med høg risiko har auka frå 6,8 % til 16,9 %. Dette er ein klar negativ utvikling i risiko for misleghald av bedriftsengasjement i 2014, men seier lite om tapsrisikoen då trygd ikkje er teke omsyn til. Til tross for større risiko for misleghald av bedriftsengasjementa, er nettosummen av misleghaldne og tapsutsette engasjement i prosent av brutto utlån reduserte frå 2,57 % til 1,80 % i 2014. Samla individuelle nedskrivingar av utlån er gjennom året auka med 11,6 mill. til 24,3 mill. kr, samstundes som gruppenedskrivingane er reduserte med 6,6 mill., til 25,9 mill. kr. Til saman er avsetjingane til å møta tap på utlån 50,2 mill. kr. Summen er 5,0 mill. kr høgare enn året før og utgjer 1,7 % av brutto utlån. Ein auke på 0,1 prosentpoeng frå året før. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet eitt engasjement, med tillegg av vårt eige eigedomsselskap, avrekningsbanken og Noregs Bank, som vert rekna som store engasjement etter gjeldande regelverk. Eit engasjement er stort når det utgjer 10 % eller meir av eigenkapitalen til banken. Kredittrisikoen i obligasjonsbehaldninga på 202,2 mill. kr vert vurdert som liten. 12,5 mill. kr var plassert i ansvarleg lånekapital i bankar, 38,1 mill. kr som obligasjonslån til bankar, 35.6 mill. til kraftselskap, 10,0 mill. kr til off. sektor og 12,1 mill. kr i andre obligasjonar. 53,9 mill. kr var plassert i OMF (obligasjonar med fortrinnsrett) og 40,0 mill. i sertifikat til kraft og offentleg sektor. Note 3. Med utgangspunkt i risikoklassifiseringar av engasjementa, vurderer styret risikoen i personmarknaden som låg og moderat i næringsmarknaden. Nedskrivingane dekker kredittrisikoen. Note 2. Voss Sparebank nyttar førebels ikkje bustadkredittføretak for avlastning av dei best sikra bustadlåna. Marknadsrisiko Marknadsrisiko er risiki relaterte til rente-, valuta- og kursrisiko. Det samla marknadsrisikonivået er vurdert som tapspotensialet for aksjar, renter og valuta. - Renterisiko er eit resultat av at rentebindingstida på aktiva- og passivasida ikkje er samanfallande. Voss Sparebank er berre i liten grad eksponert for renterisiko. Banken har ikkje fastrenteinnskot. Ved årsskiftet hadde banken 23,8 mill. kr i fastrentelån til kundar, 0,8 % av brutto utlån. Fastrentelåna er 9 Osafestivalen 10 Foto: Arne Morten Lirhus av så lite volum at styret har valt å ikkje rentesikra dei enno. Renterisikoen på obligasjonsporteføljen var ved utgangen av året litt over 0,14 %. Ved ei renteendring på eitt prosentpoeng vil kursen/verdien av obligasjonane dermed endra seg med 0,24 mill. kr. Målet til styret er å halda verdiendringa av porteføljen innanfor +/- 3,0 mill. kr ved ei renteendring på eitt prosentpoeng. Note 3. - Aksjerisiko er marknadsrisiko knytt til posisjonar i eigenkapitalinstrument, inkludert derivat. Voss Sparebank har ikkje drive handel med opsjonar og derivat. Voss Sparebank har ikkje handelsportefølje av aksjar, eigenkapitalbevis eller aksjefond. Ved utgangen av året var marknadsverdien av børsnoterte aksjar og eigenkapitalbevis 25,0 mill. kr høgare enn bokført verdi. Bokført verdi av aksje- og eingenkapitalbevisa var ved utgangen av året på 44,6 mill. kr, 1,2 % av forvaltningskapitalen. Note 4. - Valutarisiko er risikoen for tap når valutakursane endrar seg. Voss Sparebank har ikkje lån i valuta eller andre nemneverdige valutaposisjonar. All valutaomsetnad vert gjort som kommisjonær for valutabank. Kontantbehaldninga var ved årsskiftet på 0,8 mill. i norske kroner. - Likviditetsrisikoen til banken er låg. Ved årsskiftet utgjorde kundeinnskota 101,7 % av brutto utlån, mot 99,4 % året før. Banken har ikkje kundeinnskot til fast rente. Utlånsporteføljen til Voss Sparebank har forholdsvis lang nedbetalingstid, medan storparten av innskota frå kundar har kort oppseiing. 315,1 mill. kr av innskota har ein månads binding. Sjølv om Voss Sparebank har god likviditet, valde ein i 2014 å låna inn 100,0 mill. kr for å redusera likviditetsrisikoen til eit større kundeinnskot. Innlånet har forfall om 3 år og langt rimelegare for banken enn gjennomsnittleg innskotskostnad til kundane. Mykje av overskotslikviditeten vår vert lånt ut til andre finansinstitusjonar eller plassert i rentefond. Ved årsskiftet hadde Voss Sparebank 439,7 mill. kr i Noregs Bank og 92,0 mill. kr i andre bankar og finansieringsføretak. Store deler av obligasjonsporteføljen på 202,2 mill. kr vert vurdert som lett omsetteleg, medan obligasjonslåna til bankar på 38,1 mill. kr har konsentrasjonsrisiko og vil ha noko svakare likviditet i urolege tider. I slike spesielle høve kan dei ansvarlege låna på 12,5 mill. kr til andre bankar vera lite likvide. Note 3. Risikoen for bråe svingingar i likviditeten er i tillegg sikra gjennom trekkrettar i Noregs Bank og DnB. Banken har ikkje nytta seg av trekkrettane gjennom året. Frå juli 2014 gjeld nytt likviditetskrav, Liquidity Coverage Ratio (LCR), som skal vera 100 % eller meir. Ved årsskiftet hadde banken LCR på 262 %. Dette er høgare enn gjennom året og kjem i stor grad av innløysing av rentefonda ved årsskiftet. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er risikoen for tap som fylgje av utilstrekkelege eller sviktande interne prosessar eller system, menneskelege feil, eller eksterne hendingar. Av risiki, som vert vurderte nærare etter kapitalkravforskrifta, kan nemnast konsentrasjonsrisiko, geografisk risiko, omdømerisiko og strategisk risiko. Styret er oppteken av at strategisk / forretningsmesseg risiko og omdømerisiko vert handsama på ein god måte. Styret arbeider difor systematisk med strategiske vurderingar og legg stor vekt på godt samfunnsansvar og gode etiske haldningar. Voss Sparebank skal ikkje gjennomføra investeringar som utgjer ein uakseptabel risiko for at me medverkar til uetiske handlingar, som t.d. grove eller systematiske krenkingar av menneskerettane og/eller alvorlege miljøskadar. Voss Sparebank er svært avhengig av moderne teknologi, særleg IKTløysingar. Våre IKT-løysingar vert leverte av Evry. Deira retningslinjer for utvikling, leveranse og datatryggleik gjeld for desse tenestene. Voss Sparebank har eigne retningslinjer for å sikra at drifta er i samsvar med IKT-forskriftene. Etter styret si vurdering, er Voss Sparebank sin bruk av IKT i samsvar med dei lover og reglar som gjeld. PERSONALE, ARBEIDSTAKARRETTAR, SOSIALE TILHØVE OG MILJØ Tilsette, godtgjering og rettar Ved utgangen av året hadde Voss Sparebank 27 fast tilsette. Gjennom året vart det nytta 26,5 årsverk. Samla lønsutgifter utgjorde 15,1 mill. kr i 2014. Alle arbeidstakarane, unnateke øvste leiinga, er omfatta av tariffverket innan finanssektoren. Voss Sparebank har ikkje individuell bonus, men innførte i 2014 kollektiv og lik bonusutbetaling til alle tilsette i høve stillingsprosenten. Sum bonus er avhengig av oppnådde målsetjingar. Samla bonusutbetaling for året kom på 0,5 mill. kr. Likestilling og livsfasepolitikk Voss Sparebank legg stor vekt på å gje kvinner og menn dei same mogelegheitene for personleg og fagleg utvikling, lønn og karriere. Ved utgangen av året hadde banken 13 kvinner og 14 menn tilsett. I løpet av året gjekk to tilsette av med pensjon og ein ny person vart tilsett. Ein av seks styremedlemer er kvinner. Ein av tre personar i kontrollnemnda er kvinne. Av medlemene i forstandarskapet er det like mange kvinner som menn. For å få nytta dei tilsette sine verdifulle erfaringar, stimulerer Voss Sparebank dei tilsette på ulike måtar til å halda fram i fullt arbeid ut over 62 år. Kompetanseutvikling For å styrkja kvaliteten på rådgjevinga og gje kundane god service, har Voss Sparebank satsa målretta på høg kompetanse. Nødvendige økonomiske midlar vert stilt til disposisjon for stimulering og motivering av dei tilsette til vidareutdanning og utvikling i arbeidet. Banken har 12 autoriserte finansielle rådgjevarar og 14 autoriserte forsikringsrådgjevarar. Ein tilsett er under utdanning til autorisert finansiell rådgjevar. Alle kunderådgjevarane er autoriserte. Forsikringsordningar Voss Sparebank har kollektiv pensjonsforsikring med uføreforsikring, gruppeliv, yrkesskade og reiseforsikring. Frå 1. februar i 2011 vart den kollektive ytingspensjonen lukka. Frå 1.1.2015 gjekk alle tilsette, med unntak av ein tilsett i delvis langtidssjukefråvere, over til innskotspensjon med maksimale satsar, 7,0 % mellom 0-7,1G og 25,1 % mellom 7,1-12G. Banken kompenserer i løn utrekna framtidig tap ved å gå over frå ytings- til innskots-basert pensjonsordning. Også pensjonistane går over til innskotspensjon utan effekt på utbetalinga. Samla utgifter til pensjon utgjorde 6,4 mill. kr i 2014. Levealderjustering og lågare diskonteringsrente (aktuarutrekna) utgjer langt på veg halvparten av summen. I løpet av 2015 skal uførepensjonen tilpassast nye reglar. Styret vil då vurdera endringar av gruppeliv- og innføring av helseforsikring. Dei tilsette i banken er med i AFP-ordninga som rekneskapsmesseg vert handsama som innskotsbasert ordning med løpande kostnadsføring av betalt premie. Kollektiv ytingspensjon under utbetaling vert regulert med avkastninga av pensjonsreserven. Alle pensjonsordningane stettar krava i lov om obligatorisk tenestepensjon. Note 8. Arbeidsmiljø og HMS HMS er viktig element i personalpolitikken og me arbeider systematisk for å oppretthalda eit godt arbeidsmiljø. Dei nye lokala i Vangsgata fungerer godt og er på fleire måtar tilrettelagde for å tilfredsstilla ulike behov hjå dei tilsette. Det vert årleg nytta ressursar på tiltak av både helsefremjande og sosial karakter for å styrkja samhaldet og arbeidsmiljøet. Bedriftslækjarordninga, med årleg kontroll, fungerer tilfredsstillande. Det har ikkje vore 11 registrert skadar på personar. Sjukefråværet er normalt lågt, men vart 3,7 % siste året grunna langtidsfråvere. Voss Sparebank har eit aktivt bedriftsidrettslag som er flink til å dra i gang aktivitetar. I tillegg tilbyr banken dei tilsette trimavtale og eit trimrom som kan disponerast i fritida. Miljøfyrtårn Voss Sparebank har arbeidd aktivt med fokus på miljøtiltak over fleire år og vart sertifisert som miljøfyrtårn i 2013. Miljøfyrtårn er eit offentleg norsk sertifikat, tilrådd av Miljøverndepartementet. Føremålet er å ta vare på og forbetra eit godt arbeidsmiljø, redusera driftskostnadene, oppnå miljøforbetring og dokumentera miljøvenleg drift. For å verta miljøfyrtårn har banken oppfylt ei rekkje krav innanfor: Helse, miljø og sikkerheit, innkjøp, energiforbruk, transport, avfallshandtering, forbruk av vatn, luftkvalitet, støy og estetikk. Voss Sparebank legg stor vekt på å ha ein veldefinert organisasjon, med klare ansvarsområde og fullmakter. Det er laga stillingsinstruksar for alle leiarstillingar og utarbeidd eit omfattande system av rutinar og styringssystem. Meir om menneskerettar, arbeidstakarrettar og sosiale forhold går fram av retningslinjene til Voss Sparebank om samfunnsansvar som er å finna på heimesidene våre, vossabanken.no. Revisjonen vert utførd i samsvar med gjeldande regelverk. Ekstern revisor gjev kvart år uttale til styret om kvaliteten av internkontrollsystemet og om gjennomføringa av kontrollane. Ekstern revisor deltek etter behov i styremøte og i møte med kontrollnemnda. Revisor har kvartalsvise møte med revisjonsutvalet. Ekstern revisor er Åse Steen-Olsen, RSM Hasner Kjelstrup & Wiggen AS. Voss Sparebank har ikkje krav om internrevisjon. Krav om internrevisjon kjem i ny lov om finansføretak og finanskonsern. Meir informasjon om eigarstyring og leiing av banken er å finna etter notane. STYRING AV VERKSEMDA Voss Sparebank vart skipa 12. april 1843 og starta verksemda i november same året. Banken har såleis skapt verdiar for kundar og lokalsamfunnet i over 172 år, og er i særklasse det største føretaket bygdefolket/ kundane eig og styrer saman. Føremålet til Voss Sparebank går klart fram av vedtektene. Banken kan, innanfor den lovgjeving som gjeld til ei kvar tid, utføra alle forretningar og tenester som det er vanleg eller naturleg at bankar utfører. Voss Sparebank driv målretta arbeid for å styrkja konkurranseevna på kort og lang sikt. I det ligg mellom anna utvikling av medarbeidarane, produkt og styringssystem. Voss Sparebank har valt å vera sjølvstendig i ein samfunnssektor som er prega av auka sentralisering og større avstand til kundane som fylgje av ressurs-krevjande samanslåingar, alliansar og oppkjøp. Sjølvstendet gjer Voss Sparebank handlekraftig. Banken legg vekt på nærleik til kundane og god service, samstundes som Voss Sparebank skal vera ein konkurransedyktig bank bygd på tillit, og skal driva etter strenge etiske og sunne økonomiske prinsipp til beste for kundane og lokalsamfunnet. Styringsstrukturen til sparebankane fylgjer sparebanklova og samsvarar ikkje med aksjeselskap, som har til hovudoppgåve å maksimera overskotet til beste for aksjonærane. 12 Styret har utarbeida årsplan for arbeidet sitt og legg vekt på å sikra tilstrekkeleg kunnskap og kompetanse hjå medlemane. Oppfølging av drifta, strategi, risiko- og kapitalstyring og overvaking av marknader og rammevilkår er viktige fokusområde for styret. Eigenevaluering av arbeidsform, kompetanse, prioriteringar og samarbeid mellom styre og leiing vert gjennomført årleg. Forstandarskapet er Voss Sparebank sitt øvste organ. Det er samansett av 24 medlemar, fordelt med 12 innskytarvalde, 6 kommunevalde og 6 frå dei tilsette. Det er viktig at kundane stiller på det årlege innskytarvalet i banken og er med å påverka utviklinga og styringa av banken. Styret er samansett av seks medlemar. Styremedlemene har yrkesbakgrunn frå næringar som er typiske for området til Voss Sparebank. Styret er oppteken av å ha best mogeleg kunnskap om hovudmarknaden til banken og dei kundane som opererer innanfor dette området. Det er ei av føremonene til ein lokalbank. Banksjefen deltek på styremøta, men er ikkje medlem av styret. Styret fungerer som revisjonsutval i samsvar med Sparebanklova §§ 17 c-e. Revisjonsutvalet har fire møte i året - eitt i kvartalet, der hovudoppgåvene er gjennomgang og drøfting av kvartalsrekneskap og rapportering. Revisjonsutvalet vil tidleg i 2015 verta tilpassa det nye risikoutvalet som er samansett av to medlemar frå styret. Av viktige oppgåver for risikoutvalet kan nemnast risikotoleranse, risikostrategi, risikostyring og risikorapportering. Etter endring i forskrifta om kapitalkrav i august 2014 skal banken også ha ein uavhengig risikokontrollfunksjon. Organisasjonsmesseg er denne funksjonen no avklara og kjem på plass med det fyrste. Kontrollnemnda har tre medlemar. Ein av medlemane har juridisk bakgrunn i samsvar med gjeldande krav i sparebanklova § 13. Ei viktig oppgåve for nemnda er å sjå til at styret og tilsette utfører oppgåvene sine i samsvar med gjeldande retningslinjer og regelverk. Stor endring i bruken av banken – sterk vekst i MobilBank Banktenester i stadig fleire kanalar reduserer behovet for skranketenestene. Medan dei fleste kundane var innom banken minst ein gong i månaden for få år sidan, gjer berre 13 % av kundane det i dag. Fleire og fleire av kundane ynskjer å ordna banktenestene sjølve og har ikkje behov for å besøkja banken. Gode tenester, som legg til rette for fridom i tid og rom, er eit viktig satsingsområde for banken. Voss Sparebank lanserte i 2014 ny NettBank. Denne er meir brukarvenleg og er tilpassa bruk på fleire skjermflater. Spesielt eldre brukarar nyttar høvet til å ha NettBanken på nettbrettet. Dette, i lag med universell utforming av NettBanken, har vore viktige moment for oss i utforminga. På kort tid har 1 av 5 kundar teke MobilBank i bruk og aukar svært raskt. Mange brukar alt MobilBank meir enn NettBank. For andre er det eit nyttig reiskap for kjappe overføringar og enkel kontroll av konto. MobilBank gjev tilgang til dei fleste tenestene som du finn i NettBanken, men er tilpassa mindre skjermflate som du har på mobilen. MobilBanken er eit særs tilgjengeleg produkt som eignar seg både heime og på reise. BankID og BankID på mobil har sett ny standard for elektronisk signering. Voss Sparebank utstedar ein elektronisk signatur som du, i tillegg til pålogging i NettBanken vår, kan bruka på t.d altinn, lånekassen og skatteetaten. Enkel og sikker elektronisk signering på nett. Bank ID på mobil har stort sett same bruksområde som «vanleg» BankID, men du slepp her kodebrikka for signering. Signeringa skjer her ved hjelp av mobilen. BankID på mobil i kombinasjon med MobilBank er eit særs anvendeleg sjølvbeteningsverktøy, med sikkerheit på øvste nivå. Både «vanleg» BankID og BankID på mobil lagar du til i NettBanken din. I tillegg til dei elektroniske tenestene, har Voss Sparebank lagt til rette for sjølvbetening av kontantar (innkot, uttak og veksling) langt ut over opningstida til banken. Næringsdrivande kan nytta desse tilboda gebyrfritt heile døgeret og alle dagar i veka. Auka bruk av sjølvbetente løysingar har medført redusert behov for skranketenester i alle bankar og frigjev ressursar som kan nyttast til meir aktiv kundeoppfølging, betre kundeservice, og til kompetansebygging. Uansett om kundar kontaktar oss på e-post, telefon, eller kjem innom, ynskjer me å møta dei på ein god måte. Foto: Vossa Jazz UTSIKTENE FRAMOVER I bygda vår er det framleis god aktivitet innan dei fleste næringar, noko som visar att på den låge arbeidsløysa. Me reknar ikkje med urovekkjande auke i arbeidsløysa i hovudmarknaden til banken i 2015 og legg til grunn at utviklinga til banken vil halda fram på nivå med føregåande år. Serviceinnstilte og kompetente medarbeidarar er, saman med Voss Sparebank sin solide eigenkapital og gode likviditet, vesentlege faktorar som vil sikra banken sin plass som ein sjølvstendig, framtidsretta og god sparebank på Voss. Styret er glad for den gode oppslutnaden om Voss Sparebank og ser fram til fortsatt godt samarbeid med kundane, til beste for både kundane, bygda og banken. Styret kjenner ikkje til noko, som etter utgangen av rekneskapsåret, er viktig for vurdering av stillinga til Voss Sparebank. Takk til kundar, tilsette og tillitsvalde. Styret takkar alle tillitsvalde for innsatsen og ikkje minst dei tilsette i banken for stor innsats og godt samarbeid i året som er gått. Styret rettar òg ei stor takk til kundane for svært god oppslutnad om banken. Me vil også framover arbeida for at Voss Sparebank skal vera den rette banken for deg. Voss, 31.12.2014 / 11.2.2015 Styret for Voss Sparebank 13 14 Eldsjelprisen Foto: Martin Hindenes Resultatrekneskap Morbank 2014 3.415 134.739 5.377 Konsern 2013 2014 2.125 128.928 6.651 143.531 7 137.711 1.286 65.009 2.174 62.365 2.010 75.062 64.375 73.336 3.398 - 668 2.730 4.496 - 467 4.029 750 8.960 9.710 1.102 8.519 9.621 2.892 119 494 613 0 0 3.045 - 92 - 28 541 0 21 10.161 85.223 15.098 6.366 3.346 16.647 2.564 0 408 6.569 5.197 - 1.000 0 6.179 421 21 11.047 84.383 41.457 14.735 2.778 3.236 13.980 34.729 2.564 3.999 0 3.999 6.977 50.998 34.225 4.197 6.179 36.207 10.000 26.207 597 6.904 5.427 -2 0 0 26.207 5.425 0 32.729 10.575 22.154 22.154 0 1.300 200 0 1.300 700 24.707 20.154 26.207 7.501 46.229 38.154 22.154 2013 Renteinntekter og liknande inntekter Renter av utlån til og krav på kredittinstitusjonar 3.415 2.125 Renter og liknande inntekter av utlån til kundar 132.098 126.395 Renter av sertifikat og obligasjonar 5.377 6.651 Andre renteinntekter 12 140.902 7 135.178 Rentekostnader og liknande kostnader Renter på innskot frå kredittinstitusjonar 1.286 Renter på innskot frå kundar 64.892 62.245 Andre rentekostnader og liknande kostnader 2.174 68.352 2.025 64.270 Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter 72.550 70.908 Utbyte og andre inntekter av verdipapir med variabel avkastning Inntekter av aksjar og andre verdipapir m/ variabel avkastning 3.398 4.496 Inntekter av eigarinteresse i konsernselskap 0 3.398 0 4.496 Prov. innt./andre innt. frå banktenester Garantiprovisjon 750 1.102 Andre gebyr og provisjonsinntekter 9d 8.960 9.710 8.519 9.621 Prov.kostn./andre kostn. ved banktenester Andre gebyr og prov. kostnader 2.892 3.045 Netto kursvinst/tap av valuta og verdipapir Nto verdiendr/vinst/tap sertifikat og obligasjonar 119 - 92 Nto verdiendr/vinst/tap aksjar og grunnfondsbevis 0 - 28 Netto kursvinst valuta 494 613 541 421 Andre driftsinntekter Driftsinntekter faste eigedomar 0 0 Andre driftsinntekter 0 0 21 21 Netto andre driftsinntekter 10.829 11.514 Sum driftsinntekter 83.379 82.422 Løn og generelle administrasjonskostnader 8 Løn m.v. 15.098 14.735 Pensjonskostnader 6.366 2.778 Sosiale kostnader 3.346 3.236 Administrasjonskostnader 16.647 41.457 13.980 34.729 Avskrivingar m.m. av varige driftsmidlar 5 Ordinære avskrivingar 4.563 6.064 Nedskrivingar 0 4.563 0 6.064 Andre driftskostnader Driftskostnader faste eigedomar 984 877 Andre driftskostnader 2.401 3.385 2.727 3.604 Sum driftskostnader 49.405 44.397 Resultat før tap og skatt 33.974 38.025 Tap på utlån og garantiar 2 Tap på utlån 5.197 5.427 Tap på garantiar - 1.000 4.197 -2 5.425 Nedskr./vinst/tap på verdip. for lang sikt Nedskriving 0 0 Vinst/tap 9e 6.179 6.179 0 0 Resultat før skatt 35.956 32.600 Skatt på ordinært resultat 9a 9.749 10.446 Res. av ord.dr. etter skatt for rekneskapsåret 26.207 22.154 Overføringar og disponeringar Minoritetsinteresser Overført frå andre fond/vurderingsskilnader Til disposisjon 6 26.207 22.154 Overført til/frå vurderingsskilnader 0 0 Overført til gåver 1.300 1.300 Overført til gåvefondet 200 700 Overført frå gåvefondet Overført til Sparebanken sitt fond 24.707 20.154 21.069 Overført til/fråandre fond Sum disponert 26.207 22.154 15 Balanse - Eignelutar Morbank 2014 Konsern 2013 456.626 2014 232.558 Kontantar og krav på sentralbanken 1a 2013 456.626 232.558 Utlån til og krav på kredittinst. 91.991 0 95.971 91.991 0 95.971 - utan avtalt bindingstid 91.991 - med avtalt bindingstid 0 Utlån til og krav på kundar 159.563 140.941 65.602 54.654 2.769.192 2.675.077 2.994.357 24.341 25.900 50.241 Byggjelån Nedbetalingslån 32.500 45.229 202.180 202.180 65.602 54.654 2.614.798 2.934.617 2e 24.341 - gruppenedskriving 2e 25.900 2.825.443 Sum netto utlån 0 224.205 95.971 140.941 2.709.452 - individuell nedskriving Sertifikater, obligasjonar m/ fast avk. 0 159.563 2.870.672 Sum utlån før tapsavsetjingar 2.944.116 0 2b/2d Kasse-/drifts- og brukskredittar 12.729 95.971 91.991 2.810.393 12.729 50.241 32.500 2.884.376 45.229 2.765.164 3 Obligasjonar frå det offentlege 0 224.205 Obligasjonar frå andre 202.180 0 202.180 224.205 224.205 Aksjar og andre verdipapir m/var. avk. 44.576 45.589 Aksjar og grunnfondsbevis Eigarinteresse i konsernselskap 6.084 4 44.576 45.589 4 5.292 Eigarinteresse i andre konsernselskap 0 0 0 Immaterielle eignelutar 1.113 0 440 0 1.567 1.553 0 Utsett skattefordel Aktiverte kostnader 100 2.421 1.324 340 1.964 210 440 1.567 Goodwill Varige driftsmidlar 1.224 9a 0 1.567 2.404 0 1.777 5 Maskiner, inventar og transportmidlar 1.224 2.761 Bygningar og andre faste eigedomar 56.583 2.421 57.807 58.773 2.144 2.001 61.194 Andre eignelutar 0 2.138 2.138 0 Finansielle derivat 1.996 1.996 Andre eignelutar 1d 0 2.144 0 2.001 Forskotsbetalingar og opptente innt. 16 7.116 7.659 Opptente ikkje bet. innt. og forsk.bet. 7.094 7.637 ikkje påk. kostnader 0 7.116 3.757.704 0 7.659 Overfinansiering pensjonsansvar 3.443.041 Sum eigneluter 8c 0 7.094 3.749.198 0 7.637 3.436.096 Balanse - Gjeld og eigenkapital Morbank 2014 Konsern 2013 2014 2013 Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar 100.492 603 - utan avtalt bindingstid 100.492 603 Innskot frå og gjeld til kundar 948.240 908.978 2.096.221 3.044.461 1.944.120 2.853.098 - utan avtalt bindingstid 948.240 - med avtalt bindingstid 2.089.484 908.978 1.939.547 2.848.525 Anna gjeld Finansielle derivat 18.980 18.980 23.283 3.593 23.283 Anna gjeld 9b 17.211 2.356 Påkomne kost. og forskotsbet. innt. 21.611 3.593 21.611 2.356 Avsetjingar for skyldnader 6.569 3.299 700 6.569 1.000 3.174.095 Pensjonsskyldnad 8c 6.569 3.299 Utsett skatt 9a 0 0 2c/2h 0 4.999 Individuell nedskriving på garantians. 2.884.339 Sum gjeld 6.569 1.000 3.165.589 4.299 2.877.394 Minoritetsinteresser Eigenkapital 0 0 575.709 551.002 7.900 7.700 6a Vurderingsskildnader Sparebanken sitt fond Gåvefond 575.409 551.002 7.900 7.700 Andre fond 583.609 3.757.704 558.702 Sum eigenkapital 583.609 558.702 3.749.198 3.436.096 2a/2c 54.579 49.235 3/9e 58.864 63.655 118 118 3.443.041 Sum gjeld og eigenkapital Postar utanom balansen Vilkårsbunde ansvar 54.579 49.235 Garantiansvar 58.864 Bokførd verdi av eignelutar som er 63.655 stilte som trygd 118 118 Likviditetsindikator I/II Voss, 31.12.2014 / 11.2.2015 Styret for Voss Sparebank 17 Kontantstraumoppstilling 31.12.2014 31.12.2013 Morbank Konsern Morbank Konsern Rente-, provisjons- og gebyrinnbetalingar frå kundar 144 461 141 820 136 025 133 491 Rente-, provisjons- og gebyrutbetalingar til kundar - 65 009 - 64 892 - 62 365 - 62 245 Kontantstraumar frå opreasjonalle aktivitetar Renteinnbetalingar på andre utlån Renteutbetalingar på andre lån Innbetalingar av utbytte mv. 9 322 9 334 8 933 8 933 - 5 928 - 8 928 - 5 055 - 5 070 3 892 3 892 5 058 5 058 Utbetalingar til andre leverandørar for varer/tenester - 23 518 - 19 926 - 17 325 - 13 462 Utbetalingar tilsette, pensjon, arb.g.avgift, sk.trekk mv - 21 250 - 21 250 - 20 952 - 20 952 Utbetalingar av skatt - 11 062 - 11 390 - 8 590 - 10 717 30 908 31 660 35 729 35 036 - 126 706 - 127 245 - 135 278 - 144 333 3 980 3 980 - 42 169 - 42 169 30 30 55 55 Innbetalingar ved sal av aksjar i andre føretak 10 892 10 892 38 38 Utbetalingar ved kjøp av aksjar i andre føretak 3 613 3 613 - 4 781 - 4 781 Netto kontantstraum frå operasjonelle aktivitetar Kontantstraumar frå investeringsaktivitetar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til kundar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til finansinstitusjonar Innbetalingar på tidlegare avskrivne fordringar Innbetalingar ved sal av andre verdipapir 125 192 125 192 174 122 174 122 Utbetalingar ved kjøp av andre verdipapir - 103 048 - 103 048 - 176 857 - 176 857 - 2 000 0 - 10 000 0 0 - 49 - 1 391 - 1 798 - 95 273 - 93 861 - 196 261 - 195 723 Utbetaling av konsernbidrag til dotterselskap Netto avgang (+) / tilgang (-) varige driftsmidlar Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar Kontantstraumar frå finansieringsaktivitetar Auke (+) / reduksjon(-) i innskot frå kundar 18 189 956 187 792 155 440 155 595 Auke (+) / reduksjon (-) i gjeld til finansinstitusjonar 99 890 99 890 - 358 - 358 Utbetalingar av gåver til ålmennyttige føremål - 1 413 - 1 413 - 1 989 - 1 989 Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar 288 433 286 269 153 093 153 248 Netto kontantstraum for året 224 068 224 068 - 7 439 - 7 439 Netto endring likvidar 224 068 224 068 - 7 439 - 7 439 Likviditetsbehaldning 1. januar 232 558 232 558 239 997 239 997 Likviditetsbehaldning 31. desember 456 626 456 626 232 558 232 558 Notar til årsrekneskapen 2014 1 Generelle rekneskapsprinsipp Banken sin årsrekneskap er er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova av 1998, forskrift om årsrekneskap for bankar og også etter god rekneskapskikk, og gjev eit rett bilete av banken sitt resultat og balanse. Under dei einskilde notane er det teke med ytterlegare forklaringar og presiseringar til postar i rekneskapen. Alle summane er gjeve opp i heile tusen kroner om ikkje anna er kommentert. Dotterselskap nyttar same rekneskapsprinsippa som morbank, og er implementert etter eigenkapitalmetoden (sjå note 4c). Det er ingen endringar i rekneskapsprinsippa for rekneskapsåret 2014. Utlån og tap / misleghaldne lån Utlåna vert vurderte til nominelle verdiar med unntak av misleghaldne og tapsutsette lån. Når det ikkje er betalt forfalne terminar på eit lån, eller når ein råmekreditt har vore overtrekt i meir enn 30 dagar, vert det registrert, og seinast innan 90 dagar fylgd opp. Dersom det vert vurdert som “ikkje mellombels misleghald” vert det tapsavsett. Ut frå forventa kontantstraum fram til oppgjerstidspunkt og effektiv rentemetode, vert nedskrivingssummen fastsett (sjå note 2g/h). Denne summen vert førd som individuell nedskriving. Engasjement som ikkje er misleghalde, men som ut frå andre objektive bevis vert vurderte som usikre, vert på same måte førde med individuell nedskriving. Gruppenedskriving er avsetjing på tapsutsette engasjement som ikkje er identifiserte. Avsetjinga er gjort for å møta framtidige tap som det ikkje er avsett individuell nedskriving for. Gruppenedskrivinga er gjennomførd ut frå risikoklassifisering av privat- og næringskundar og dessutan for utsette næringar, og er basert på analyse av tapsrisiko og historiske tap. Konstaterte tap er tap på engasjement som er konstatert ved konkurs, stadfesta akkord, utleggsforretning som ikkje har ført fram, rettskraftig dom eller ved at banken har gjeve avkall på delar av eller heile engasjementet. Obligasjonar med fast avkasting Banken si behaldning av obligasjonar og sertifikat er klassifisert som kortsiktig behaldning (omløp), og samla portefølje er vurdert til den lågaste verdien av kostpris og verkeleg verdi. Banken har ikkje handelsportefølje. Aksjar og andre papir med variabel avkasting Behaldninga av aksjar og andre verdipapir som er børsnoterte er klassifisert som kortsiktig behaldning og som ein portefølje og vurdert til den lågaste av kostpris og verkeleg verdi. Einskilde aksjar som ikkje er børsnoterte, er langsiktig behaldning, og kan verta nedskrivne dersom verdien er vesentleg lågare enn bokførd verdi, og nedgangen ikkje er mellombels. Vurderinga skjer i samsvar med NRS om nedskriving av anleggsmidlar. Banken har ikkje handelsportefølje. Engasjement Engasjement vert definerte som utlån og garantiar saman med opptente, ikkje betalte renter, gebyr og provisjonar. 1a Eigneluter og gjeld i utanlandsk valuta Me har ikkje gjeldspostar i utanlandsk valuta Under eigneluter ha me bokført: Setlar og skiljemynt Beløpa er omrekna etter kjøpskurs 31. desember 2014 2013 832 897 1b Periodisering / inntektsføring / kostnader 1c Prinsipp for rekneskapshandsaming av gjeld 1d Finansielle derivat - bankinnskot med børsavkasting Gebyr og provisjonar vert tekne inn i resultatrekneskapen etter kvart som dei vert opptente og kostnader har forfalt. Utbytte av aksjar og eigenkapitalbevis vert inntektsførde det året me får summane. Etableringsgebyr skal periodiserast dersom det overstig kostnadane ved etablering av det einskilde lånet, jf. retningsliner frå Finanstilsynet. Banken sine satsar dekkjer berre kostnader til låneetableringa, og vert difor ikkje periodiserte. Opptente, ikkje betalte inntekter vert tekne til inntekt og førde som krav i balansen ved rekneskapsavslutning. Forskotsbetalte inntekter og påkomne, ikkje betalte kostnader vert førde som gjeld i balansen ved rekneskapsavslutning. Gjeld vert balanseført til nominell verdi og vert ikkje endra for endring i rentenivå. Banken har ikkje hatt finansielle derivat i 2014 19 2 Utlån og garantiar 2a Garantiar 2014 2013 2 761 2 761 Betalingsgarantiar 20 305 21 689 Kontraktsgarantiar 31 338 24 610 100 100 - - Lånegarantiar Garantiar for skatt m.m. Garanti for Bankenes Sikringsfond Anna garantiansvar Samla garantiansvar, morbank 75 75 54 579 49 235 Garantiansvaret er ikkje kontragarantert av andre finansinstitusjonar 2b Utlån fordelte etter sektor / næring og tap 2014 Utlån Lønstakarar Primærnæring Utlån Tap 2 143 114 4 094 2 088 658 - 52 79 797 - 77 261 - Industri og bergverk 23 289 - 17 455 - Bygg og anlegg / kraft 129 076 2 362 98 119 - Varehandel m.m. 49 448 - 1 062* 47 050 697 Transport 10 662 500 11 638 26 Overnatting / serveringsverksemd 100 617 - 107 198 - 6 500 Omsetjing og drift av fast eigedom 347 924 4 173 261 744 6 255 37 077 500 90 380 Fagleg og finansiell tenesteyting Forretningsmessig tenesteyting 22 909 50 23 250 Tenesteytande verksemd elles 50 444 150 47 919 2 994 357 10 797 2 870 672 426 4 197 2 870 672 5 426 4 197 2 810 393 5 426 Sum Endring gruppenedskriving Morbank Konsern * av dette reduksjon nedskriving på garantiar (1 mill). 20 2013 Tap - 6 600 2 994 357 5 000 2c Garantiar fordelte etter sektor / næring 2014 Individuell nedskriving 2013 Lønstakarar 4 495 4 408 Primærnæring 1 338 1 570 267 308 Bygg og anlegg 23 097 17 130 Varehandel m.m. 10 247 8 471 Transport 3 942 4 315 Overnattings / serveringsverksemd 1 960 5 838 Eigedomsdrift / tenesteyting 7 218 3 700 Fagleg og finansiell tenesteyting 1 416 1 334 Forretningsmessig tenesteyting 509 2 046 Tenesteytande verksemd elles 90 115 Morbank 54 579 49 235 Konsern 54 579 49 235 Industri og bergverk 2d Individuell nedskriving 1 000 Utlån og garantiar fordelte etter geografi 2014 Oslo / Akershus 2013 Utlån Garantiar Utlån Garantiar 235 734 7 772 255 069 5 608 Austlandet elles 37 655 - 48 502 - Agder / Rogaland 57 044 - 54 864 - 2 608 876 46 594 2 456 057 43 577 Sogn / Møre Hordaland 33 701 163 24 442 - Trøndelag / Nord-Noreg / Svalbard 21 117 - 31 501 - Utlandet 230 50 237 50 Morbank 2 994 357 54 579 2 870 672 49 235 Konsern 2 934 617 54 579 2 810 393 49 235 Osafestivalen 21 Foto: Arne Morten Lirhus 2e Tapsutsette og misleghaldne engasjement Tapsutsette engasjement 2014 2013 2012 2011 2010 Næringslivslån 20 474 29 295 72 329 46 962 42 444 - Nedskriving 6 432 7 729 12 249 12 910 8 265 11 023 - - - - 3 909 - - - - Netto tapsutsett 21 156 21 566 60 080 34 052 34 179 Brutto tapsutsette lån 1,05 % 1,02 % 2,64 % 1,90 % 1,79 % 32,83 % 26,38 % 16,94 % 27,49 % 19,47 % Personlån - Nedskriving Tapsavsetjingsgrad Tapsutsette engasjement etter sektor og næring Lønstakarar Varehandel m.m. Bygg og anlegg 2014 Individuell nedskriving 2013 Individuell nedskriving 11 023 3 909 - - 3 187 2 738 6 994 3 161 16 000 2 718 - - Omsetjing og drift av fast eigedom Transport Misleghaldne engasjement - 20 000 4 139 977 2 301 429 31 497 10 342 29 295 7 729 2014 2013 2012 2011 2010 Næringslivslån 46 456 45 309 3 597 1 494 2 150 - Nedskriving 14 000 5 000 - - - 53 11 977 1 745 3 780 10 886 - - - - - Misleghaldne lån, netto 32 509 52 286 5 342 5 274 13 036 Misleghaldne lån, brutto 1,55 % 2,00 % 0,20 % 0,21 % 0,55 % 30,10 % 8 ,73 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Personlån - Nedskriving Tapsavsetjingsgrad Misleghaldne engasjement etter sektor og næring Lønstakarar 2014 Individuell nedskriving 2013 Individuell nedskriving 53 - 11 978 - 44 252 13 270 45 058 5 000 Fagleg og finansiell tenesteyting 1 936 500 250 - Forretningsmessig tenesteyting 85 80 - - Omsetjing og drift av fast eigedom 22 1 287 Tenesteytande verksemd elles Gruppenedskriving 183 150 - - 46 509 14 000 57 286 5 000 25 900 32 500 Gruppenedskriving i % av brutto utlån 0,86 % 1,13 % Nedskrivingar for garantiar kjem i tillegg. Gruppenedskriving vert rekna ut frå risikoklassar, privat/næring, bransjegrupper og geografi. Alle engasjement med individuell nedskriving er trekt ut før utrekning av gruppenedskriving. Eit engasjement blir rekna som misleghelde når kunden ikkje har betalt forfallen termin innan 90 dagar etter forfall, eller når overtrekt rammekreditt ikkje er betalt innan 90 dagar. Heile engasjementet blir då rapportert som misleghelde. 2f Forventa tap fram i tid 2g Inntektsførde renter på lån med individuell nedskriving Sjå årsmeldinga frå styret for 2014. Rente- / provisjonsinntekter, tapsmerkte lån +/- Amortisering, tapsmerkte lån +/- Tilbakeførde renter = Inntektsførde renter på lån med individuell nedskriving 2h 2014 2013 2 535 2 107 171 - 436 183 - 176 2 889 1 495 Nedskrivingar for tap Individuelle nedskrivingar - utlån Individuelle nedskrivingar 31.12.13 2014 2013 12 729 12 249 - Konstaterte tap med tidlegare avsetjing - - + Auke individuelle nedskrivingar 8 500 600 + Nye individuelle nedskrivingar 7 730 6 500 +/- Amortisering - endring i perioden 87 - 120 Tilbakeføring av individuelle nedskrivingar 4 705 6 500 Individuelle nedskrivingar pr. 31.12.2014 24 341 12 729 - Individuelle nedskrivingar - garantiar Individuelle nedskrivingar 31.12.2013 + Auka individuelle nedskrivingar + Nye individuelle nedskrivingar - Tilbakeføring av individuelle nedskrivingar Individuelle nedskrivingar 31.12.2014 Gruppenedskrivingar - utlån Gruppenedskriving 31.12.2013 + Auke i gruppenedskriving - Reduksjon i gruppendeskriving - Amortisering 2014 2013 1 000 1 000 1 000 - 1 000 2014 2013 32 500 28 700 9 060 5 000 15 660 - - 1 200 25 900 32 500 2014 2013 Endring i individuell nedskriving - utlån 11 525 600 +/- Endring i individuell nedskriving - garantiar - 1 000 - + Konstaterte tap med tidlegare nedskriving - 285 + Konstaterte tap utan tidlegare nedskriving + Amortisering i perioden Gruppenedskriving pr. 31.12.2014 Kostnadsførde tap +/- - Inngang på tidlegare konstaterte tap - Inngang på tidlegare konstaterte tap, garantiar +/- Endring gruppenedskriving Tapskostnader i året 44 151 258 - 556 30 52 2 - 6 600 5 000 4 197 5 426 23 2i Risikoklassifisering av utlånsmassen Frå og med rekneskapsåret 2014 rapporterer banken risikoklassar ut frå den einskilde kunde sin tilbakebetalingsevne/vilje. Klassifiseringa baserer seg delvis på standardiserte scoringmodellar, men også på banken sine eigne vurderingar i kvar einskild lånesak. Banken sine utlån til kundar blir delt inn i desse klassane: Solid kunde, låg risiko Normalt solid kunde, moderat risiko Mindre solid kunde, høg risiko Svak kunde, tapsrisiko, banken har sett av for tap Kundar som ikkje er risikoklassifiserte (A-D) (E-G) (H-J) (K) Privatkundar Risikoklasse (%) Låg risiko Moderat risiko Bedriftskundar 2014 Samla 2014 2013 2013 2014 2013 86,2 86,4 40,2 40,1 74,5 75,1 8,7 7,4 33,0 41,8 14,7 15,4 Høg risiko 2,1 2,0 16,9 6,8 5,8 3,2 Tapsutsett 0,5 0,4 9,6 10,8 2,8 2,9 Uklassifisert Sum 2,5 3,8 0,3 0,5 2,2 3,4 100 % 100 % 100 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 3 Sertifikat, obligasjonar og andre renteberande verdipapir - med fast avkasting 3a Omløpsobligasjonar / sertifikat Risikovekt Bokførd verdi kostpris Pålydande verdi Marknads verdi Av det offentlege 20 % 10 002 10 000 10 000 Av andre (OMF) 10 % 53 864 54 000 54 308 Av andre 20 % 58 073 58 000 58 344 Børsnoterte Av andre 50 % 2 134 2 072 2 120 Av andre 100 % 78 107 78 500 79 325 202 572 204 097 Sum 202 180 Gjennomsnittleg effektiv rente omløpsobligasjonar og sertifikat : 3,24% i 2014, mot 3,64% i 2013. 3b 24 Anleggsobligasjonar Børsnoterte Risikovekt Bokførd verdi kostpris Pålydande verdi Marknadsverdi Av det offentlege Av andre Kursregulering Kostpris / bokførd verdi 0% - - - 100 % - - - 0% - - - - - - 202 180 202 572 204 097 Gjennomsnittleg effektiv rente anleggsobligasjonar: Sum obligasjonar (3a og 3b) Omløp Anlegg Sum Inngåande Saldo Endringar i perioden 224 205 - 224 205 Kjøp 103 048 - 103 048 Uttrekning / sal 125 073 - 125 073 Kursregulering i perioden Utgåande saldo - - - 202 180 - 202 180 3c Ansvarleg lånekapital i andre selskap 2014 2013 Ansvarleg lånekapital bokførd som obligasjonar 12 482 14 504 Sum ansvarleg lånekapital 12 482 14 504 Av dette ansvarleg lånekapital i andre kredittinstitusjonar 12 482 14 504 4 Aksjar og eigarinteresser 4a Verdsetjing 4b Aksjar, andelar og eigenkapitalbevis Eigarinteresse i dotterselskap vert i rekneskapen klassifisert som langsiktig plassering. Kortsiktige plasseringar Vår del, tal aksjar Org.nummer Eigardel i% Kostpris/bokførd verdi Marknads-/ fullverdi DnB ASA 981 276 957 30 674 0,00 1 163 3 408 Sparebank 1 SR-bank ASA 937 895 321 29 969 0,02 846 1 581 Sparebanken Vest 832 554 332 37 000 0,17 1 665 1 859 Helgeland Sparebank 937 904 029 19 998 0,11 1 000 1 095 Sparebank 1 SMN 937 901 003 36 600 0,04 1 000 2 168 Sparebank 1 Ringerike Hadeland 937 889 275 5 126 0,04 635 794 Skudenes &Aakre Sparebank 937 896 670 8 200 0,91 853 869 7 162 11 774 16 059 16 059 Sum omløpsaksjar - børsnoterte Langsiktige plasseringar Eiendomskreditt 979 391 285 156 250 5,09 Kredittforeningen for sparebanker 986 918 930 1 840 3,68 1 895 2 405 Voss Veksel- og landmandsbank ASA 817 244 742 189 980 9,99 2 224 22 608 Frende Holding AS 991 410 325 55 122 0,73 6 103 6 103 Norne Eierselskap AS 992 881 461 3 712 572 2,08 994 994 Brage Finans AS 995 610 760 1 000 000 2,00 8 799 8 799 Andre langsiktige plasseringar 1 340 1 340 Sum langsiktige plasseringar 37 414 58 308 Sum aksjar og eigenkapitalbevis 44 576 70 082 Endringar i perioden Inngåande saldo Kjøp Sal Omløp Anlegg Sum 6 310 39 279 45 589 852 2 907 3 759 - 4 772 4 772 7 162 37 414 44 576 Omkl. Kredittforeningen Sum 25 4c Eigarinteresser i dotterselskap og tilknytta selskap Dotterselskapa nyttar same rekneskapsprinsippa som morbank. Investeringar i dotterselskap er førde etter eigenkapitalmetoden i rekneskapen til banken. Det har ikkje vore kjøpt eller selt eigneluter mellom banken og dotterselskapa. Voss Sparebank Eigedom AS Voss Invest AS Sum Historisk kostpris 1 010 100 1 110 Bokført verdi 31.12.12 1 379 2 940 4 319 Resultat 2013 - 540 73 - 467 Avgitt konsernbidrag 1 440 0 1 440 Bokført verdi 31.12.13 2 279 3 013 5 292 Resultat 2014 - 730 62 - 668 Avgitt konsernbidrag 1 460 0 1 460 6 084 Bokført verdi 31.12.14 3 009 3 075 Eigardel 100 % 100 % Stemmedel 100 % 100 % Voss kommune Voss kommune Forretningskontor Morbanken sitt mellomverande med dotterselskapa Utlån til kundar 2014 2013 59 740 60 279 Innskot frå kundar 6 737 4 573 Anna gjeld (konsernbidrag) 2 000 2 000 Morbanken sine transaskjonar med dotterselskapa 2014 2013 Renter av utlån til kundar 2 641 2 533 117 120 4 200 4 200 Renter på innskot frå kundar Husleige banklokale 5 Varige driftsmidlar 26 Faste eigedomar og andre varige driftsmidlar vert i balansen førde til kostpris, ordinære avskrivingar og mogelege nedskrivingar vert trekte frå. Kostnader til EDB programvare er klassifisert som immaterielle aktiverte kostnader i balansen. Ordinære avskrivingar er baserte på kostpris, og avskrivingane vert fordelte likt over driftsmidlane si levetid. Dersom den verkelege verdien av eit driftsmiddel er monaleg lågare enn den bokførde verdien, og nedgangen ikkje er mellombels, vert driftsmidlet skrive ned til verkeleg verdi. Driftsmidlane vert verdsette kvar for seg. Vurderinga skjer i samsvar med NRS om nedskriving av anleggsmidlar. Morbank Nyskaffingskostnad 01.01 + Kjøp i året (-korrigering) - Sal i året Immaterielle aktiverte kostn Maskiner, inventar o.l. Fast eigedom Varige driftsmidlar inkl. aktiverte kostn 7 150 10 947 1 100 19 197 - - - - - - - - = Nyskaffingskostnad 31.12 7 150 10 947 1 100 19 197 Samla avskrivingar 31.12 6 710 9 723 1 000 17 433 0 0 0 0 Samla nedskrivingar 31.12 440 1 224 100 1 764 Årets avskrivingar Bokførd verdi pr. 31.12.14 1 127 1 197 240 2 564 Økonomisk levetid 3 år 3 - 10 år 50 år Konsern Immaterielle aktiverte kostn Maskiner, inventar o.l. Fast eigedom Varige driftsmidlar inkl. aktiverte kostn 7 150 10 947 74 133 92 230 - - 49 49 Nyskaffingskostnad 01.01 + Kjøp i året (-korrigering) - Sal i året 0 - 0 0 = Nyskaffingskostnad 31.12 7 150 10 947 74 182 92 279 Samla avskrivingar 31.12 6 710 9 723 8 249 24 682 0 0 9 350 9 350 Samla nedskrivingar 31.12 Bokførd verdi pr. 31.12.14 440 1 224 56 583 58 247 Årets avskrivingar 1 127 1 197 2 239 4 563 Økonomisk levetid 3 år 3 - 10 år 50 år Avskrivingsplan - økonomisk levetid for varige driftsmidlar EDB - maskiner 3 år Transportmidlar Andre maskiner 5 år 3/5 år Bankbygg 50 år Inventar m.m. 5/10 år Faste, tekniske installasjonar i bygg Avskrivingsplanen er ikkje endra frå tidlegare år. 10 år Oppstilling over fast eigedom inkl. tomteverdi Bokførd verdi Forretningsbygg, Vinje Bankbygg Dotterselskap - Vangsgata 18 Bankbygg Dotterselskap - Istadosen Tomt 100 Eige bruk 100 % 56 450 Utleige 100 % til morbank 33 Sum fast eigedom 56 583 6 Ansvarleg kapital 6a Eigenkapitalendringar i 2014 Vurderingsskilnader Sparebankfondet Gåvefondet Sum Saldo 31.12.13 0 551 002 7 700 558 702 Disp. av overskotet 0 24 707 200 24 907 Saldo 31.12.14 0 575 709 7 900 583 609 Kjernekapital 6b Kapitaldekning Banken rapporterer kapitaldekning etter Basel II-regelverket. Dei einskilde risikoområda innan banken sit virkeområde skal vurderast. Ut frå storleik og omfang skal alle vesentlege risikoområde medføra eit spesifikt krav til banken sin ansvarlege kapital. Basel II byggjer på tre pilarar Under pilar 1 skal alle banken sine eignelutar vektast ut frå risiko, og ut frå dette kjem ein fram til eit berekningsgrunnlag for kredittrisiko. Vidare skal netto inntekter dei tre siste åra nyttast som grunnlag til å finna berekningsgrunnlaget for operasjonell risiko. Summen av berekningsgrunnlaga for kredittrisiko og operasjonell risiko er samla berekningsgrunnlag under pilar 1. Minstekravet til kapitaldekning er 8,0% av dette grunnlaget. Under pilar 2 blir andre vesentlege risiki vurdert. Dette er ein kontinuerleg prosess, men med ein totalgjennomgang minst ein gong i året. Viktige område her er mellom anna marknads-/ konsentrasjons- og likviditetsrisiki. Det samla kapitalbehovet under pilar 2 blir lagt til kapitalbehovet under pilar 1. Under pilar 3 blir det stilt krav til offentleggjering av finansiell informasjon. I tillegg til års- og delårsrapportar vil slik informasjon bli lagt ut på banken sine nettsider ;www.vossabanken.no . Nye krav til bufferkapital Med verknad frå og med 1 juli 2013 stiller norske styresmakter nye krav til bankane sin soliditet i form av krav om kapitalbevarings- og systemrisikobuffers. Kapitalbevaringsbufferen er ein fast buffer på 2,5% av berekningsgrunnlag. Systemrisikobufferen vart sett til 3,0% frå 3.kvartal 2014. Det er også 27 innført ein motsyklisk buffer som skal kunne justerast etter behov. Denne er p.t. null, men kan justerast i intervallet opp til 2,5% av berekningsgrunnlaget. Varsla krav frå 30.06.2015 er 1,0%. Ansvarleg kapital Den ansvarlege kapitalen er kjernekapital og tilleggskapital. Tilleggskapitalen kan ikkje vera større enn kjernekapitalen. Kjernekapital 31.12.14 31.12.13 Sparebankfondet 575 709 551 002 - - Fond for vurderingsskilnader Gåvefondet 7 900 7 700 583 609 - Ansv. kapital i andre finansinstitusjonar 51 291 558 702 8 959 - Pensjonsansvar / utsett skattefordel 40 475 9 957 1 113 - 440 1 567 Teljande ansvarleg kapital 573 097 547 178 Eigenkapital i konsern eks. mioritetsinteresser 573 097 547 178 - Bokførde immaterielle eignelutar Kapitalkrav og kapitaldekning etter Basel II 31.12.2014 Engasjementstype Stater Lokale og regionale myndigheiter Institusjonar (bankar / finans) Foretak Massemarked Pant i eigedom Mislegheldne engasjement Høgrisikoengasjement Obligasjonar med fortrinnsrett Andelar i verdipapirfond Eigenkapitalposisjonar Andre engasjement Sum kredittrisiko + operasjonell risiko - basismetoden 28 Berekningsgrunnlag Kapitalkrav i % 31.12.2013 kapitalkrav Berekningsgrunnlag Kapitalkrav i % Kapitalkrav - 8% - - 8% - 2 000 8% 160 - 8% - 48 401 8% 3 872 84 228 8% 6 738 600 686 8% 48 055 491 460 8% 39 317 - 8% - 4 8% - 841 358 8% 67 309 846 927 8% 67 754 71 378 8% 5 710 70 642 8% 5 651 900 8% 72 750 8% 60 5 386 8% 431 6 384 8% 511 - 8% - - 8% - 48 926 8% 3 914 378 131 8% 30 250 358 823 8% 28 706 1 997 166 8% 159 773 1 863 214 8% 149 057 151 667 8% 12 133 154 875 8% 12 390 - frådrag for gruppenedskrivingar på utlån - 8% - 32 500 8% 2 600 - frådrag for ansvarleg kapital i andre finansinstitusjonar - 8% - 9 957 8% 797 Sum kapitalkrav etter pilar 1 2 148 833 8% 171 906 1 975 632 8% 158 050 Kapitalbevaringsbuffer (rein kjernekap) 2 148 833 2,5 % 53 721 1 975 632 2,5 % 49 391 Systemriskokapital (rein kjernekapital) 2 148 833 3,0 % 64 465 1 975 632 2,0 % 39 513 Motsyklisk buffer 2 148 833 0,0 % - 1 975 632 0,0 % - Samla lovpålagt kapitalkrav 2 148 833 13,5 % 290 092 1 975 632 12,5 % 246 962 2 148 833 15,5 % 332 992 1 975 632 15,3 % 302 562 Rekna kapitalkrav etter ICAAP (pilar 2) Samla kapitalkrav Faktisk kapitaldekning - morbank 42 900 26,67 % 55 600 27,70 % 7 Likviditetsforhold Morbank 7a Finansiell risiko 7b Rest nedbetalingstid for hovudpostar Finansiell risiko er riskoen for at banken ikkje kan gjera opp for skyldnaden sin / ansvaret sitt i rett tid. Utanom det som står i rekneskapen, er det dei trekkråmene som banken har i Noregs Bank, og Noregs Bank sin generelle likviditetspolitikk som er sentrale faktorar. Voss Sparebank har ikkje trekt på trekkråmene i Norges Bank gjennom året. Innskotsdekninga var 101,7% ved utgangen av 2014, mot 99,4% ved utgangen av 2013. Likviditetsindikator (1 og 2) var 119 pr 31.12.2014 mot 118 pr 31.12.2013. LCR var ved årsskiftet 262. Hovudårsaka til dei høge verdiane er at banken av rekneskapsmessige grunnar løyste inn plasseringar i rentefond før årsskiftet. Likviditetssituasjonen er god. Postar i balansen Sum Utan løpetid Opp til 1 mnd 1 -3 mnd 3-6 mnd 6 - 12 mnd 1-3 år 456 626 16 911 439 715 2 944 116 175 283 202 180 - 3-5 år 5 - 10 år Over 10 år 34 485 29 381 43 583 88 350 317 928 - 49 883 30 000 288 671 618 682 1 347 753 26 556 91 744 3 000 997 79 264 73 583 114 906 432 672 291 671 619 679 Eigneluter Kontantar og krav på sentralbanken Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Utlån til og krav på kundar Obligasjonar og sertifikat Andre eigneluter Sum eigneluter Av dette utanlandsk valuta 91 991 68 991 62 791 55 675 7 116 3 757 704 247 869 550 307 23 000 1 347 753 832 Gjeld og eigenkapital Gjeld til kredittinstitusjonar 100 492 492 Innskot frå / gjeld til kundar 3 044 461 2 729 311 315 150 877 8 221 7 597 500 2 730 681 323 371 7 597 100 500 Anna gjeld Eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital 7c Renterisiko 29 142 11 947 583 609 583 609 3 757 704 595 555 100 000 Renterisiko kan oppstå i samband med banken si utlåns- og innskotsverksemd i tilknyting til aktivitetar i den norske penge- og kapitalmarknaden. Renterisikoen er eit resultat av at rentebindingstida for banken si eignelut- og gjeldsside (i og utanfor balansen) ikkje er samanfallande. Banken har ikkje fastrenteinnskot. Ved årsskiftet hadde banken 23,8 mill. kr i fastrentelån til kundar (0,8 % av brutto utlån). Fastrentelåna er av så lite volum at styret har valt å ikkje rentesikra desse. Banken har ikkje vore inne i tradingaktivitetar eller andre aktivitetar utanom balansen. Rentene vert endra når det skjer endringar i det generelle rentenivået. 29 7d Tabell for avtalte renteendringar Sum Utan renteb. Inntil 1 mnd. 456 626 16 911 439 715 Postar i balansen 1-3 mnd. 3 - 12 mnd. 1-5 år Over 5 år Eigneluter Kontantar og krav på sentralbanken Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 91 991 Utlån og krav på kundar 2 944 116 Obligasjonar og sertifikat 68 991 20 000 - 50 241 2 970 507 202 180 Andre eigneluter Sum eigneluter 62 791 62 791 3 757 704 29 461 Av dette utanlandsk valuta 3 000 508 706 23 850 49 883 56 556 94 744 997 3 040 390 56 556 121 594 997 832 Gjeld og eigenkapital Gjeld til kredittinstitusjonar 100 492 Innskot frå, og gjeld til kundar 492 3 044 461 Anna gjeld 29 142 29 142 Eigenkapital 583 609 583 609 3 757 704 612 751 Sum gjeld og eigenkapital 7e 100 000 3 044 461 492 3 144 461 Valutarisiko Voss Sparebank har berre ein liten del av eignelutane i utanlandsk valuta (0,9 mill i kontantbehaldning), og ingen postar på gjeld og eigenkapital. Valutarisikoen blir vurdert som ubetydeleg. 8 Opplysningar vedkomande tilsette og tillitsvalde 8a Tilsette og tillitsvalde 2014 2013 Tal i heile tusen Tal årsverk pr. 31.12. 27,0 27,8 Løn og anna godtgjersle til: Gjennomsnittleg årsverk 26,5 27,5 Adm. banksjef: 27 28 Tal tilsette 31.12. Løn inkl. naturalytingar Av desse: 13 Kvinner 14 menn 30 kr Pensjonspremie Sum løn leiargruppa u/banksjef (4 Stk) 2014 2013 1 304 1 261 kr 1 275 480 kr 2 774 2 587 Styreleiar kr 108 93 Andre styremedlemer kr 482 514 Leiar forstandarskap kr 13 13 Andre medlemmer forstandarskap kr 40 39 Leiar kontrollnemnd kr 234 175 Andre medlemmer kontrollnemnd kr 37 37 Valnemder kr 23 17 BBanksjef har naturalytingar på lik linje med dei andre tilsette i banken, og i tillegg fri bil, telefon og aviser. Banksjefen har rett til å gå av med førtidspensjon lik 70% av løn frå fylte 63 år. I rekneskapen for 2014 har banken avsett 2,7 mill. kr som usikra pensjonskulding. Godtgjersle til revisor: ( I heile tusen kroner ekskl.MVA) Lovpålagd revisjon 2014 2013 Morbank Konsern Morbank Konsern 292 310 247 268 Andre attestasjonstenester 10 10 7 7 Andre tenester 57 64 19 23 359 384 332 372 Sum 8b Lån og garantiar - tillitsvalde og tilsette 2014 (Heile tusen kroner) Tilsette 2013 Sum Innfriing år Sum 21 030 - 18 569 Banksjef 743 2023 823 Medlemer i styret 7 956 - 5 270 Medlemer forstandarskap 8 114 - Medlemer kontrollnemnd 1 214 - 1) Innfriing år 2023 7 647 - - 1) Av dette 0,15 mill i garantiansvar Banksjefen og tilsette har lån på vilkår fastsett som funksjonærlån. Slike lån vert lagde fram for kontrollnemnda som godkjenner trygda. Rentesubsidiar til tilsette og pensjonistar utgjorde kr 11.606,- i 2014, det var ikkje slike subsidiar i 2013. Summen er førd som renteinntekt i banken sin rekneskap og var skattepliktig inntekt for dei tilsette. Dei tillitsvalde får lån til vanlege vilkår i banken. 8c Pensjonsansvar Banken er pliktig til å ha tenestepensjonsordning etter lov om obligatorisk tenestepensjon, og har etablert pensjonsordning som som tilfredsstiller krava i lova. Banken har ytelsesbasert pensjonsordning for 21 tilsette og 25 pensjonistar/etterlatte. Pensjonsordninga er etablert i livsforsikringsselskap. 7 tilsette har avtale om innskotsbasert pensjonsordning. Pensjonsmidlane er tekne med til pårekna noverdi. Pensjonskostnadane er rekna etter NRS 6 for året 2014. Frå og med rekneskapsåret 2015 er alle avtalane gjort om til innskotsbasert ordning. Utrekninga er rekna av aktuar etter desse føresetnadane: Diskonteringsrente 2014 2013 3,00 % 4,10 % Venta avkasting 3,80 % 4,40 % Lønsauke 3,25 % 3,75 % G-regulering 3,00 % 3,50 % Regulering av løpande pensjonar 3,00 % 3,50 % Arbeidsgjevaravgift 14,10 % 14,10 % Korridor 10,00 % 10,00 % 9 9 Amortiseringsfaktor (Gjenståande tenestetid) Pensjonskostnader: Noverdi pensjonsopptening i året + Rentekostnad på pensjonsansvaret - Avkasting pensjonsmidlar 2014 2013 3 258 1 427 31 3 040 1 642 - 1 355 988 +/- Resultatførde estimatendringar o.l. 947 397 + Innskotspensjon 135 126 + Ny AFP 341 174 = Total pensjonskostnad 6 366 2 778 Sikra Usikra Sikra Usikra - 71 462 - 2 943 - 65 073 - 2 206 Pensjonsskulding: 2014 Noverdi av pensjonsansvaret Verdi av pensjonsmidlar = 2013 44 670 Estimatendringar og liknande 23 166 Balanseførd pensjonsansvar - 3 626 41 670 22 310 - 2 943 - 1 093 - 2 206 Voss Ski- og tursenter 32 Foto: Voss Ski- og tursenter 9 Diverse andre tilleggsopplysningar 9a Skatt Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både periodens betalbare skatt og endring i utsett skatt. Utsett skatt / skattefordel er rekna med 27% (28%) på grunnlag av dei midlertidige skilnadane som eksisterer mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar ved utgangen av rekneskapsåret. 2014 Skattar 2013 Konsern Morbank Konsern Morbank 35 956 36 207 32 600 32 729 0 668 0 467 - 7 316 - 7 305 - 1 688 - 1 688 110 110 115 100 - 7 206 - 6 527 - 1 573 - 1 121 6 499 6 715 2 512 2 760 35 249 36 395 33 539 34 369 Betalbar skatt, 27% av alminneleg inntekt 9 517 9 827 9 391 9 624 Formueskatt 2 000 2 000 1 800 1 800 Betalbar skatt 11 517 11 827 11 191 11 424 0 - 540 0 - 560 Resultat før skattekostnad Permanente skilnadar: Nettoresultat dotterselskap Inntekt ikkje skattepliktig - Aksjevinst o.l. Kostnader utan rett til frådrag Sum permanente skilnader Mellombelse skilnader: Endring driftsmidlar, pensjon, vinst- og tapskonto Skattegrunnlag (alminnneleg inntekt) Betalbar skatt på avgitt konsernbidrag Betalt i år Betalbar skatt i balansen Avsett for mykje tidlegare år Endring utsett skatt / utsett skattefordel Skattekostnad i resultatrekneskapen - 200 - 200 0 0 11 317 11 087 11 191 10 864 - 14 - 14 - 51 - 51 - 1 754 - 1 813 - 695 - 798 9 749 10 000 10 446 10 575 Konsern Morbank Konsern Morbank 8 449 6 723 10 560 8 404 Utsett skattel (utsett skattefordel) Vinst- og tapskonto Overfinansiering, pensjon 0 0 0 0 8 449 6 723 10 560 8 404 Varige driftsmidlar - 8 657 - 3 778 - 8 040 - 2 514 Pensjonsansvar - 6 569 - 6 569 - 3 299 - 3 299 - 500 - 500 0 0 Sum positive skilnader Andre skilnader, avsetjingar og liknande Sum negative skilnader - 15 726 - 10 847 - 11 339 - 5 813 Netto midlertidige skilnader - 7 277 - 4 124 - 779 2 591 Netto utsett skatt (skattefordel) (27 % / 28%) - 1 964 - 1 113 - 210 700 Utsett skattefordel Utsett skatt 9b Anna gjeld Skattegjeld Bankremisser / Advisert giro Interimskonti Konsernbidrag siste år Andre kreditorar Morbank Konsern Det er ikkje særskilde vilkår knytt til gjeldspostane i balansen, og banken har ikkje gjeld i valuta. 2014 2013 11 150 10 938 2 653 4 060 877 900 2 000 2 000 2 300 5 385 18 980 23 283 17 211 21 611 33 9c Gjennomsnittleg effektiv rente Gjeldspostar 2014 2013 Innskot frå kundar u / avtalt bindingstid 0,61 % 0,60 % Innskot frå kundar m / avtalt bindingstid 2,90 % 3,04 % 2,17 % 2 ,21 % Innskot frå kundar samla Gjennomsnittsaldo månadleg. Andre gjeldspostar har ikkje renteeksponering. 9d Spesifikasjon av provisjonar og gebyr 2014 2013 750 1 102 Betalingsformidling 5 495 5 820 Provisjon forsikring 2 273 1 678 Anna drift 1 192 1 021 Sum andre provisjonar og gebyr 9 710 9 621 Salssum Bokførd verdi Vinst 9 509 3 948 5 561 Garantiprovisjon 9e Vinst/tap Sal av aksjar i Nets Holding AS Sal av akjasrt i Frende Holding AS Sum 9f 765 618 4 713 6 179 Resultat i høve til forvaltningskapital Forvaltningskapital Resultat etter skatt Resultat etter skatt i prosent av forvaltningskapital 9g 1 383 10 892 Postar utanom balansen 2014 2013 3 757 704 3 443 041 26 207 22 154 0,697 % 0 643 % Garantiar, sjå note 2. Eigneluter stilte som trygd : Ihendehavarobligasjonar for D-lån i Noregs Bank, bokførd sum kr. 58,9 mill 34 Eigarstyring og leiing av banken Vedtekter Voss Sparebank sitt føremål er fastsett i vedtektene. Banken er ikkje aksjebank og har ikkje utferda eigenkapitalbevis. Innanfor gjeldande lover skal banken utføra alle forretningar og tenester som det er vanleg eller naturleg at han gjer. Visjon, strategi og verdiar Voss Sparebank skal vera ein sjølvstendig, engasjert og trygg medspelar i utviklinga av lokalsamfunnet og næringslivet. Sparebanken skal vera ein konkurransedyktig bank, bygd på tillit og skal driva etter sunne økonomiske prinsipp, til beste for kundane og lokalsamfunnet. Styret har ein årleg strategiprosess, der overordna mål og strategiske val vert fastsette. På grunnlag av dei vert det utarbeidd budsjett og handlingsplanar. Dei tilsette har delteke aktivt med å utarbeida den strategiske plattforma til banken, og har tilgang til all relevant informasjon på intranettet. Dei sentrale organa i Voss Sparebank er forstandarskapet, styret og kontrollnemnda. Forstandarskapet er banken sitt øvste styringsorgan og er sett saman av tre grupper. 12 medlemer valde av innskytarane, 6 valde av kommunen og 6 valde av dei tilsette. Forstandarskapet ser til at sparebanken verkar etter føremålet sitt i samsvar med lover, vedtekter og forstandarskapet sine vedtak. Forstandarskapet vel styre, kontrollnemnd, valkomitéar og revisor. Forstandarskapet godkjenner årsmelding og fastset årsrekneskap og gåver til ålmennyttige tiltak, vedtek godtgjersle til dei tillitsvalde og pensjonsavtale for dei tilsette. Oppretting eller nedlegging av filial utanfor kommunen og opptak av ansvarleg lånekapital, er også lagt til forstandarskapet. Etter framlegg frå valnemnda vel forstandarskapet medlemer til styret. Styret har 6 medlemer. Ein medlem og vara-medlem skal veljast mellom dei tilsette. Vara-medlemen har møte- og talerett. Banksjefen er ikkje medlem av styret, men har plikt og rett til å vera til stades i styremøta. Styret står for verksemda i samsvar med lover, vedtekter og nærare føresegner som forstandarskapet gjev. Styret har ansvaret for at midlane sparebanken rår over vert forvalta på trygg og føremålstenleg måte og skal syta for tilfredsstillande organisering av verksemda. Styret tilset banksjef og fastset instruks for han. Styret skal sjå til at banken har god intern kontroll for å oppfylla dei krava som gjeld for verksemda. Det vedkjem også verdi-grunnlag og etiske retningslinjer. I 2014 har styret hatt 11 møte og handsama 99 saker. I samband med den årlege rapporteringa om intern kontroll, vurderer styret også retnings-linjene for denne rapporteringa. Styret har innført rutinar for evaluering eige arbeid og kompetanse. Styret fungerer òg som revisjonsutval i samsvar med Sparebanklova §§ 17 c-e. Revisjonsutvalet har fire møte i året, eitt i kvartalet, der hovudopp-gåvene er gjennomgang og drøfting av kvartalsrekneskap og rapportering . Revisjonsutvalet vil tidleg i 2015 verta tilpassa det nye risikoutvalet som er samansett av to medlemar frå styret. Av viktige oppgåver for risikoutvalet kan nemnast risikotoleranse, risikostrategi, risikostyring og risikorapportering. Etter endring i forskrifta om kapitalkrav i august 2014 skal banken også ha ein uavhengig risikokontrollfunksjon, utan interesse-konfliktar. Kontrollnemda har 3 medlemer valde av forstandarskapet. Ein av medlemene skal ha juridisk bakgrunn i samsvar med gjeldande krav i sparebanklova § 13. Nemnda skal i samsvar med instruks føra tilsyn med bankverksemda og mellom anna sjå til at ho er i samsvar med lover og retningslinjer. Valnemndene i banken førebur både valet på innskytarrepresentantar i forstandarskapet og valet på dei representantane som forstandar-skapet skal velja. Revisoren utfører oppgåvene sine i samsvar med gjeldande regelverk og god revisjonsskikk. Revisoren gjev merknadene og meldingane sine til styret og gjennom kontrollnemnda til forstandar-skapet. Revisor har årleg gjennomgang med styret og kontrollnemnda av det interne kontrollarbeidet til banken. Elles deltek revisoren i møte med styret og kontrollnemnda etter behov. Banksjefen har den daglege leiinga av verksemda i samsvar med gjeldande lover og vedtekter og retningslinjer som forstandarskapet og styret gjev. Banksjefen førebur styresakene og har fullmakt til å avgjera alle vanlege bank-forretningar. Rapport om samsunnsansvar og etiske retningslinjer er utarbeidde av styret, og vert årleg gjennomgått med dei tilsette. Styret legg stor vekt på at all bankverksemd skal utøvast med stor vekt på etikk og godt samfunnsansvar. Informasjon og kommunikasjon På www.vossabanken.no vert det publisert finansiell og annan relevant informasjon til kundane og andre interesserte. Her finn ein også retningslinjene til banken om Etikk og Samfunnsansvar. 35 36 Revisors beretning 37 Fråsegn frå kontrollnemnda Foto: Erik Østlie 38 Aktivitetsbygda Tillitsvalde 2015 frå 21.04.2015 Forstandarar, innskytarvalde Anbjørg Nornes Øystein Furu Inger Marie Himle Gunn Irene Hommedal Kvitne Anders Mestad Ingrid Dagestad Randi Engelsen Eide -leiar Rolf Thorstein Jersin Arnfinn Djukastein Jan Fredrik Fleischer Tønjum Anna Gjeraker -nestleiarSteinar B. Een Terje Olsen Forstandarar, kommunevalde Bjørn Christensen Turid Sundt Henriette Himle Istad Rolf Abrahamsen Svein Erik Burud Olly Hauge Langehaug Forstandarar, valde av dei tilsette Kurt Arild Midtun Anne Berit Tverberg Odd Henry Hommedal Lisa Marie Evans Ann Sissel Kvåle Asle Opheim Styret Steinar Hjørnevik - leiar Per Anders Tveite Hilde Lussand Selheim -nestleiar Hans Skeie d.y. Tor Ivar Johnsson Rolf Haukås Kontrollnemnd Jan Fredrik Fleischer Tønjum Gunn Irene Hommedal Kvitne Arne Laastad Varamedlemer, kontrollnemnd Anna Gjeraker Steinar B. Een Varamedlemer, innskytarvalde Jorunn Hirth Arnstein Stue Arne Gilbakken Morten Gunnar Samskott Ivar Hernes Dag Sandvik Varamedlemer, kommunevalde Odrun Vellene Vevatne Finn Rasmussen Haldor Dugstad Varamedlemer, valde av dei tilsette Martin Hindenes Ruth Svane Ohnstad Åsviv Reigstad Varamedlemer til styret Trude Storheim Hans Eide Engelsen Rolf Abrahamsen Vigleik Lie Valnemnd for interne val Rolf Abrahamsen (K) Ingrid Dagestad(I) Arnfinn Djukastein -leiar- (I) Lisa Marie Evans (T) Varamedlemer, valnemnd for interne val Morten Gunnar Samskott (I) Finn Rasmussen (K) Inger Marie Himle (I) Kurt Arild Midtun (T) Valnemnd for val av innskytarvalde Anders Mestad Gunn Irene Hommedal Kvitne -leiar- Harald Skaro Varamedl. til valnemnd for val av innskytarvalde Inger Marie Himle Arnfinn Djukastein Per Anders Tveite Kommunevald = (K) Innskytarvald = (I) Tilsett = (T) 39 Notat 40 Mølstertunet Foto: Erik Østlie Voss Sparebank Postboks 50 5701 Voss 56 52 03 00 [email protected] www.vossabanken.no Opningstider sommar: Man - fre: 09.00 - 15.00 Torsdag: 09.00 - 16.30 Opningstider vinter: Man - fre: 09.00 - 15.30 Tordag: 09.00 - 16.30
© Copyright 2024