ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΑΠΝΟΙΕΣ Διάγνωση και Θεραπεία Δ. Λαγονίδης ΜΕΘ Γ. Ν. Γιαννιτσών Sleep-disordered breathing OASHS CSAHS CSR Obstructive sleep apnea hypopnea syndrome Central sleep Apnea hypopnea syndrome Cheyne-Stokes Respiration UARS Upper Airway Resistance Syndrome SHVS Sleep Hypoventilation Syndrome Sleep-disordered breathing OASHS CSAHS CSR Obstructive sleep apnea hypopnea syndrome Central sleep Apnea hypopnea syndrome Cheyne-Stokes Respiration UARS Upper Airway Resistance Syndrome SHVS Sleep Hypoventilation Syndrome Αποφρακτικό ΣΑΥΥ : πρόβλημα υγείας στην κοινότητα Risk of cardiovascular complications or accidents in pts with untreated OSAS Disease Odds ratio (95% CI) Hypertension Arterial hypertension 1.37 (1.03–1.83) Ischaemic heart failure 1.27 (0.99–1.62) Heart failure 2.38 (1.22–4.62) Ischaemic stroke 1.58 (1.02–2.46) Auricular fibrillation 4.02 (1.03–15.5) Pulmonary hypertension 1.4 (1.1–2.8) Diabetes mellitus 1.7 (1.1–2.7) General mortality 6.24 (2.01–19.4) Traffic accidents 6.3 (2.4–16.2) Traffic accident+ alcohol 11.2 (3.8–32.9) Workplace accidents 2.2 (1.3–3.8) CHD Heart failure Stroke Refractory hypertension 0 20 40 N Engl J Med 1999; 340: 847–851. Circulation 2008; 118: 1080–1111. 60 80 100 ΣΑΥΥ,μεταβολικό σύνδρομο, διαβήτης VISCERAL OBESITY INSULIN RESISTANCE DIABETES SLEEP DISORDERED BREATHING CARDIOVASCULAR RISK Obstructive apnea Central apnea Mixed apnea Hypopnea Obstructive Sleep Apnea Intermittent hypoxia, sleep fragmentation, increased respiratory efforts Intermittent Hypoxia Reduction or cessation of flow Cardiovascular activation Increase in respiratory effort Arousal ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΝΟΙΩΝ ΥΠΟΠΝΟΙΩΝ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ (OSAHS) • έντονη ημερήσια υπνηλία • Ή τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω • Αναφερόμενες διακοπές αναπνοής ή gasping • Συχνές αφυπνίσεις • Μη αναζωογονητικός ύπνος • Χρόνια κόπωση • Ελάττωση της συγκέντρωσης • ΚΑΙ > 5 αποφρακτικές άπνοιες/υπόπνοιες/hr Συμπτωματολογία • Σχετιζόμενη με τον ύπνο • Σχετιζόμενη με την εγρήγορση – – – – – – Μη αναζωογονητικός ύπνος Έντονο ροχαλητό Διακοπές στην αναπνοή Ανήσυχος ύπνος Nυκτουρία Nυχτερινή εφίδρωση – Αίσθημα πνιγμονής – – – – – – – – – κόπωση Έλλειψη ενέργειας υπνηλία Διαταραχές μνήμης Νευρικότητα κ διέγερση κατάθλιψη Απώλεια ενδιαφέροντος Σεξ. Δυσλειτουργία Κεφαλαλγία Χαρακτηριστικά από το ιστορικό • Ηλικία - Συνήθως >50 - Οι άπνοιες κ οι υπόπνοιες αυξάνουν με την ηλικία • Φύλο – Α/Γ 5-8 /1 – μετά την εμμηνόπαυση • ΠΑΙΔΙΑ - υπερτροφία π. αμυγδαλών, νυχτ. εφιδρώσεις • Μαθησιακές δυσκολίες • ΕΦΗΒΟΙ -παχυσαρκια • ΚΥΗΣΗ Χαρακτηριστικά από το ιστορικό • Ατομικό ιστορικό – ΟΕΜ – ΣΔ, ΑΥ – Δυσλιπιδαιμία – Αλκοόλ, κάπνισμα – Ατυχήματα στο σπίτι , στη δουλειά, στο δρόμο – ΓΟΠ Κλινική εξέταση • Παχυσαρκία Στα πλαίσια της δ/δ: – BMI > 30 k.m-2 – Περίμετρος λαιμού > 40 – Περίμετρος μέσηςγοφών > 1 • Malampatti score ΙΙΙ and ρινική απόφραξη ERJ • • • • • • 2003 Αέρια αίματος Σπιρομέτρηση ΩΡΛ εξέταση α/α θώρακος ΗΚΓ Εξετάσεις αίματος για θυρεοειδή • Φάρμακα στο σπίτι ¨ Υπνωτικά, αντιισταμινικά, αντικαταθλιπτικά, αντιβηχικά πολυυπνογραφία Εκτίμηση με βάση πιστοποιημένα πρωτόκολλα Ann Intern Med. 1999 Oct 5;131(7):485-91 Using the Berlin Questionnaire to identify patients at risk for the sleep apnea syndrome. Netzer NC, Stoohs RA, Netzer CM, Clark K, Strohl KP. Anesthesiology. 2008 May;108(5):812-21 STOP questionnaire: a tool to screen patients for obstructive sleep apnea. Chung F, Yegneswaran B, Liao P, Chung SA, Vairavanathan S, Islam S, Khajehdehi A, Shapiro CM. apnea when ALL of the following criteria are met: • Drop in the peak thermal sensor or airflow sensor excursion by >90% of baseline • Duration of the event lasts at least 10 seconds. • At least 90% of the event’s duration meets the amplitude reduction criteria for apnea. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 obstructive apnea • if it meets apnea criteria and is associated with continued or increased effort throughout the entire period of absent airflow. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 ECG Exhale Airway obstructs Airway opens Airflow Inhale Effort gradually increases Thoracic effort Paradoxing Abd. effort Paradoxing Ends SaO2 Blood oxygen levels reduce to < 4% of basline value Obstructive Apnea A complete blockage of the airway despite efforts to Notice the effort gradually increasing ending in airway opening. breath. central apnea if it meets apnea criteria and is associated with absent inspiratory effort throughout the entire period of absent airflow. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 Central sleep apnea mixed apnea if it meets apnea criteria and is associated with absent inspiratory effort in the initial portion of the event, followed by resumption of inspiratory effort in the second portion of the event. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 Mixed sleep apnea. Ηypopnea if ALL of the following criteria are met: • The nasal pressure signal excursions (or alternative hypopnea sensor) drop by >30% of baseline. • The duration lasts at least 10 seconds • > 4% desaturation from pre-event baseline. • At least 90% of the event’s duration must meet the amplitude reduction of criteria for hypopnea. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 Hypopnea • The nasal pressure signal excursions (or alternative hypopnea sensor) drop by >50% of baseline. • The duration of this drop lasts at least 10 seconds. • There is a >3% desaturation from preevent baseline or the event is associated with arousal. • At least 90% of the event’s duration must meet the amplitude reduction of criteria for hypopnea. AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 respiratory effort-related arousal (RERA) if there is a sequence of breaths lasting at least 10 seconds characterized by increasing respiratory effort or flattening of the nasal pressure waveform leading to an arousal from sleep when the sequence of breaths does not meet criteria for an apnea or hypopnea - esophageal pressure is the preferred method, Βut nasal pressure and inductance plethysmography can be used AASM Manual for Scoring Sleep, 2007 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥΣ ΑΕΡΑΓΩΓΟΥΣ (UARS) - Ημερήσια υπνηλία που δεν μπορεί να εξηγηθεί από άλλη αιτία - και που σχετίζεται με >50% αναπνευστικά γεγονότα που δε χαρακτηρίζονται από άπνοια ή υποξυγοναιμία FATIGUE UARS OSAH SNORING M>F E.D.Sleepiness Hypersomnia Nocturia Dry mouth Hypertension BMI > 25 M <> F ? E.D.Fatigue Insomnia Sleep walking Myalgia Hypotension BMI Normal Courtesy to R. Poirrier Severity criteria Snoring Mild OSA Moderate severe OSA AHI= apnea-hypopnea-index – between 5 and 15: mild OSA – between 15 and 30: moderate OSA Number of patients ASDA/AASM task force: Sleep 1999; 22: 667-689 – between 30 and 50: severe OSA –>50: very severe OSA ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ Αποφρακτικής άπνοιας Σύγκλιση αν. αεραγωγού λόγω: Ανατομικές ανωμαλίες διαμέτρου - Διαταραχή ισορροπίας μεταξύ “ισορροπία δυνάμεων ” ενεργοποίησης του διαφράγματος κ των μυών του Increased collapsibility αν. αεραγωγού - Διαταραχή των αντανακλαστικών που ρυθμίζουν τη βατότητα του αν. αεραγωγού Vimax=(Pus-Pcrit)/Rus Rigid tube / flexible segment (Starling resistor) Αποφρακτικό ΣΑΥΥ και καρδιαγγειακές επιπτώσεις Bradley D. Circulation 2003 Υποξία/επανοξυγόνωση Διαταραχές στην παραγωγή (ATP) και οξειδωτικό stress Lavie L et al, Sleep Med Rev 2003, 7(1):35-51 Halliwell B Methods Enzymol 1990,186:1-85 Σοβαρό αποφρακτικό ΣΑΥΥ Θεραπευτικές προσεγγίσεις • Συντηρητικά μέτρα • CPAP • Ενδοστοματικές συσκευές • Xειρουργικές επεμβάσεις • Προοπτικές για το μέλλον • Σκοποί της θεραπείας: - Αποκατάσταση των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο - Βελτίωση συμπτωμάτων και ποιότητας ζωής • Η θεραπεία πρέπει να περιορίσει τον κίνδυνο που σχετίζεται με • την ημερήσια υπνηλία • την καρδιαγγειακή νοσηρότητα Θεραπευτικές προσεγγίσεις CPAP Καλή τεκμηρίωση για θεραπεία στο : σοβαρό ΣΑΥΥ με AHI (>30/h) και συμπτώματα μέτριο ΣΑΥΥ με AHI=15 - 30/h και - συμπτώματα η - με σαφή συσχέτιση με καρδιαγγειακή επιβάρυνση CPAP: βελτίωση ημερ. υπνηλίας Several RCT establishing the efficacy of CPAP regarding daytime function in OSA 4.75 2.91 AHI>30/hour of sleep Patel Arch Intern Med 2003;163:565-71 CPAP επίδραση στη ΑΠ Pepperell et al. Lancet 2001;359:204-10 CPAP και καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα Συμμόρφωση στο CPAP και βελτίωση στις γνωσιακές λειτουργίες και στην ποότητα ζωής N=149 Weaver T et al. SLEEP 2007;30:711-719. Χειρουργικές επεμβάσεις: UPPP επίδραση στη καρδιαγγειακή νοσηρότητα ?? Shortening the uvula Trimming the soft palate Suturing back the anterior and posterior pharyngeal pillars +/-Tonsillectomy 5% θετικά αποτελέσματα στο σοβαρό ΣΑΥΥ: Unethical procedure? Pulling forward the tongue base at the geniotubercle through a mandibular osteotomy Βελτίωση στο 30% Με την προώθηση του γενειογλωσσικού μυός Won et al. Proc Am Thorac Soc 2008;5:193–199 Χειρουργικές επεμβάσεις: LAUP Laser-assisted uvulopalatoplasty or radiofrequency ablation: Καμμία επίδραση στην ημ. υπνηλία, στο ροχαλητό , στις άπνοιες και στην ποιότητα ζωής Συχνές κ παρατεταμένες ΑΕ: 50% των ασθενών με δυσκολία στην κατάποση και αλλαγή στη φωνή Franklin et al. Sleep 2009;32:27–36 Ενδοστοματικές συσκευές Καλύτερη εναλλακτική του CPAP θεραπ. πρόταση Mandibular advancement devices (MADs): The most common class Mechanically protude the mandible Beneficial impact on a number of important clinical end points Won et al. Chest 2007;132:693–699 Chan et al. Proc Am Thorac Soc 2008;5:179–184 Ενδοστοματικές συσκευές Συστάσεις της the American Academy of Sleep Medicine • Ηπιο-μέτριο ΣΑΥΥ • Στο σοβαρό ΣΑΥΥ όταν υπάρχει : - Αδυναμία στην εφαρμογή CPAP η - άρνηση στην εφαρμογή CPAP. Kushida et al. Sleep 2006;29:240–243 Σημεία κλειδιά στην αντιμετώπιση του σοβαρού αποφρακτικού ΣΑΥΥ 1. Το CPAP αποτελεί την θεραπεία εκλογής 2. Οι άλλες προσεγγίσεις πρέπει να λαμβάνονται υποψιν μόνο όταν το CPAP δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί 3. Προσεγγίσεις που μετατοπίζουν προς τα εμπρός την κάτω γνάθο μπορούν να οφελήσουν σε μερικές δύσκολες περιπτώσεις : (i) ενδοστοματικές συσκευές (ii) μετατρόπιση κάτω γνάθου με οστεοτομία Συνήθως συστήνονται σε άτομα νέα , αδύνατα, και πολύ δραστήρια Ήπιο – μέτριο ΣΑΥΥ: Υπάρχουν καρδιαγγειακές επιβαρύνσεις? Μη διεγνωσμένη υπέρταση? 24 ωρο Ηοlter αρτηριακής πίεσης Πρώιμες αθηρωματικές βλάβες? έσω χιτώνας καρωτίδων – χρονική εξέλιξη Διαστολική δυσλειτουργία καρδιάς? υπερηχο καρδίας Μεταβολικά προβλήματα με επίπτωση στο καρδιαγγειακό? παχυσαρκία? διαβήτης? υπερχοληστερολαιμία? Better baseline evaluation Targets for evaluating treatments Σημεία κλειδιά στην αντιμετώπιση του ήπιου-μέτριου αποφρακτικού ΣΑΥΥ 1. Οι ενδοστοματικές ενελλακτική λύση συσκευές θεωρούνται καλή 2. H άπώλεια βάρους βελτιώνει το ΣΑΥΥ, αλλά είναι δύσκολο να επιτευχθεί 3. Η θέση του σώματος μπορεί να βοηθήσει στο θεσοεξαρτώμενο ΣΑΥΥ 4. Οι χειρ/κές επεμβάσεις,όπως η UPPP, μπορεί να προταθούν σε επιλεγμένους ασθενείς με ήπιο ΣΑΥΥ. Γεικά όμως είναι κατάλληλες για ασθενείς που ροχαλίζουν , αλλα δεν κάνουν άπνοιες ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ • Το αποφρακτικό ΣΑΥΥ αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας στη κοινωνία • Είναι απαραίτητη η πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση • Η επιλογή της καταλληλότερης θεραπευτικής προσέγγισης στηρίζεται - στη βαρύτητα του συνδρόμου με βάση τα ευρήματα της πολυυπνογραφίας (ΑΗΙ) - τη σημαντικότητα των συμπτωμάτων και - την ύπαρξη καρδιαγγειακών επιβαρύνσεων Sleep-disordered breathing OASHS CSAHS Obstructive sleep apnea hypopnea syndrome UARS Central sleep Apnea hypopnea syndrome CSR Cheyne-Stokes Respiration Upper Airway Resistance Syndrome SHVS Sleep Hypoventilation Syndrome Παθογένεση των κεντρικών απνοιών • Ελαττωμένη αναπνευστική ώση εξ αιτίας: - Κεντρικής ώσης στον προμήκη & της απάντησης των χημειουποδοχέων - -διαταραχής των περιφερικών οργάνων (αναπν. μύες) – O2 (HVR) and CO2 drive (HCVR) – Ενεργοποίησης της οδού απνοιας – Αντανακλαστικών από τους ανώτερους αεραγωγούς Αστάθεια της αναπνοής The role of loop gain in determining respiratory instability Central sleep apnea syndrome HYPERCAPNIC CSA • • • • • Alveolar hypoventilation Central neurologic disease – CVA, Ondine Peripheral neurologic disease – Polyneuropathy, ALS, Motorneuron disease – Mononeuropathy, diaphragm weakness – Myopathy – Other Restriction due to skeletal disorders – Skeletal malformation, Congenital KS – Acquired due to trauma Abnormal lung mechanics – Asthma, COPD, … NORMO-HYPOCAPNIC CSA • Altered ventilatory control • • • • • CAUSES Idiopathic/obesity High altitude Metabolic disorders acromegaly, hypothyroidism, renal failure CVA Congestive heart failure Cheyne-Stokes Breathing • At least THREE consecutive cycles of cyclical crescendo and decrescendo change in breathing amplitude AND At least ONE of the following: • 5 or more central apneas OR [central] hypopneas per/hr sleep • Cyclic crescendo and decrescendo change in breathing amplitude has duration of at least 10 consecutive minutes. Cheyne-Stokes Breathing • Συχνά εμφανίζεται σε: – συμφορητική ΧΚΑ (25-40%) – ΧΝΑ – μηνιγγίτιδα, ενδοεγκεφαλική αιμορραγία – ενδοκρανιακή υπέρταση - Υπερδοσολογία φαρμάκων χρηση μεθαδόνης (30-45%) 45% of users of methadone have Idiopathic CSA Teichtahl et al. Addiction 2001;96:395-403 complex sleep apnea syndrome σε ασθενή υπό 10 cm H2O CPAP ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ • Νορμοκαπνική central sleep apnea – Παρόμοια με το αποφρακτικό ΣΑΥΥ – Συχνές αφυπνίσεις – αυπνία • Υπερκαπνική central sleep apnea – πολυκυτταραιμία, πνευμονική καρδία, περιφερικό οίδημα, ροχαλητό, – Πρωινή κεφαλαλγία Optimalisation treatment : ACEI; ß-Blockers; Diuretics; Digoxine SDB eliminated Persisting SDB Clinical Follow-up Consider Treatment Pharmaco therapy Heart transplantation Nocturnal oxygen Theofylline Acetazolamide Ventilatory support ΕRS school , 2010 Courtesy to S. Javaheri nCPAP ASV Cardiac Pacing TREATMENT OPTIONS for CSA CPAP for CSR in CHF CPAP eliminates CA & OA ( ) and reduces LV afterload by decreasing Pes and BP ( ) Yan AT et al Chest 2001;120:1675-1685 TREATMENT OPTIONS for CSA Effect of CPAP on CO2 in CHF and CSAS Naughton M et al AJRCCM 1994;150:1598 TREATMENT OPTIONS for CSA CPAP and CSR: effect on micro structure of sleep Control n=12 Diagnosis TST (min) S1S2 (min) S3S4 (min) REM (min) SEI (%) ArI (n/h) AHI * p < 0.05 246 192 12 42 69 34 33 1 mo 258 192 12 54 72 31 27 CPAP n=12 Diagnosis 1 mo 246 186 12 48 63 36 43 Naughton et al, AJRCCM 1995;151:92-97 240 162 30 42 63 24* 15* TREATMENT OPTIONS for CSA CPAP and CSR: influence on survival Sin DD et al Circulation 2000;102:61-66 TREATMENT OPTIONS for CSA CANPAP 1. Randomised trial: 128: CPAP (~10 cm H2O) + max.med.R/ ; 130: control (max.med.R/) 2. CPAP group: (mean use =4 h) AHI: from 40 to 19 (p<0.001) Noradrenaline: from 3 to 2 pmol (p=0.01) LVEF: from 25 to 27 % (p<0.05) 3. No significant difference in primary end point (survival or transplant free period) 4. No difference in hospitalisation 5. Study preliminary ended (after 2 years) Bradley TD et al NEJM 2005;353(19):2025-33 TREATMENT OPTIONS for CSA-CSR BILEVEL CPAP: effect on AHI, LVEF, Mitral regurgitation and BNP Characteristics N=14 (63 y) LVEF = 34% NYHA = 3.1 CAI = 49 7 Bilevel vs. 7 Controls IPAP = 14 mbar EPAP = 8 mbar RR = 16 / min Results: CAI = 49 10 LVEF 36% 46% Kasai T et al Circulation 2005;69:913-21 TREATMENT OPTIONS for CSA-CSR CPAP or BIPAP ? Patients: 16 (13 men) with CHF NYHA II – III LVEF<35% Optimalised medical Tx. Stable the last 3 M Exclusion! OSA > 10/h or >10% of total number apneas CPAP and bilevel CPAP are AS EFFECTIVE in improvement of: –AHI –Arousal index –Sleep quality –Fatigue during the daytime –Circulation time –NYHA class but…. • Objective cardiac evaluation is lacking • Compliance on long term is lacking CPAP: 8.5 mbar Bilevel: S-mode IPAP: 8,5 mbar Köhnlein T et al Eur Respir J 2002;20:934-41 EPAP: 3 mbar “Adaptive Servo Ventilation” Cheyne-Stokes-Respiration (CSR) AutoSetCS ASV: 10 min. into the study Positive pressure ventilatie plus …... Ventilatory support sufficient to abolish CSA-CSR Maintains ventilation ~ 90% of recent average More rapid & complete normalization of sleep and breathing Does not over-ventilate Courtesy to H Tesschler ASV: 30 min. into the study TREATMENT OPTIONS for CSA-CSR ASV: how does it work ? PEEP: standard 5-10 mbar adaptable PS: standard min 3 – max 10 mbar Courtesy to ResMed Standard pressure range 8/5 20/10 mbar Adaptive Servo Ventilation: “On / Off” Effect in a patient with severe CSR Ventilation ASV SaO2 Courtesy to ResMed on / off AutoSet CS >Bilevel > CPAP,O2 > Placebo Teschler et al AJRCCM 2001;164:614-619 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ • Το Σύνδρομο κεντρικών απνοιών απαντάται σ ένα αρκετά ευρύ φάσμα παθήσεων • Είναι λιγότερο συχνό σε σύγκριση με το αποφρακτικό ΣΑΥΥ • Για την θεραπευτική προσέγγιση είναι πολύ χρήσιμη η διάκριση σε υπερκαπνικό και νορμακαπνικό/υποκαπνικό σύνδρομο • Για το νορμοκαπνικό σύνδρομο με καρδιακή ανεπάρκεια οι κυριότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η ορθή χρήση των καρδιολογικών φαρμάκων, το Ο2, η θεοφυλλίνη, η ακεταζολαμίδη και το ΝΙV
© Copyright 2024