1. No category

Ivar Berg
22.07.2015
Mellomnorsk bibliografi 1350–1525
Dette er ein freistnad på å samla publikasjonar som tek føre seg språklege spørsmål i seinmellomalderen. Grensa mot gammalnorsk er sett ved 1350 (jf. at bibliografien åt Ole-Jørgen Johannessen
og Erik Simensen (1975) for gammalnorsk sluttar der), mot nynorsk ved 1525 (jf. Sandøy og Jahr
(2011) som tidfestar eldre nynorsk til 1525–1814). Oversynet gjer ikkje krav på å vera fullstendig,
men kan vonleg supplerast til det gjev ei samla framstilling av forskingsfeltet.
Mange språkhistoriske arbeid jamfører norrønt og moderne norsk, men har i liten eller ingen grad
med døme eller detaljerte diskusjonar om stoda i mellomnorsk; slike arbeid har eg ikkje teke med
her. Kor ein skal trekkje grensa ved slike høve, kan naturlegvis alltid diskuterast. Reine lærebøker
har eg som regel utelate (som Torp og Vikør (1993 og seinare), Knudsens Kasuslære (1956) o.a.).
Både Amund B. Larsen i dialektarbeida sine (det gjeld òg andre utgreiingar om målføre) og Marius
Hægstad i Vestnorske Maalføre fyre 1350 viser tidt til mellomnorske diplom (og nynorske målføre,
særleg i arbeida om «sudvestlandsk»), men desse verka har andre siktemål og er som hovudregel
ikkje medtekne. Heller ikkje generelle arbeid om språkkontakt mellom norsk og lågtysk i
seinmellomalderen er med, berre slike som fell inn under eit av dei andre områda. Oversynet over
hovudfagsoppgåver er henta frå Geirr Wiggens Annotert katalog …, Oslo: Novus, 2011. Det kan
mangle seinare MA-oppgåver, der det er meir tilfeldig kva eg kjenner til.
Bibliografien er primært organisert etter publikasjonstype, medan undergruppa «artiklar» dessutan
er delt inn etter fagfelt. Plasseringa av artiklar i dei ymse gruppene der er skjønnsbasert og kan fulla
kritiserast. Det er knytt stutte kommentarar til nokre innføringar, men dette er ikkje gjort konsekvent og grundig gjennom heile dokumentet. Ved somme monografiar har eg nemnt meldingar eller
resensjonar, helst der eg meiner dei gjev viktige korrektiv. Eg har ikkje leita spesifikt etter bokmeldingar dette er heller ikkje gjennomført heilt ut; eg har heller.
Liste over avstyttingar
Tidsskrift
ANF
MM
NLT
NTS
SAS
=
=
=
=
=
Arkiv för nordisk filologi
Maal og Minne
Norsk Lingvistisk Tidsskrift
Norsk tidsskrift for sprogvidenskap
Studia Anthroponymica Scandinavica. Tidsskrift för nordisk personnamnsforskning
Institusjonar
DKNVS
NTNU
UiA
UiB
UiO
UiT
=
=
=
=
=
=
Det Kongelige Norske Videnskabers Selskab
Noregs teknisk-naturvitskaplege universitet (tidl. Universitetet i Trondheim)
Universitetet i Agder
Universitetet i Bergen
Universitetet i Oslo (tidl. Det kongelige Frederiks universitet)
Universitetet i Tromsø
1 / 11
Ivar Berg
I.
Primærkjelder (utgåver)
1
Utgåver av diplom og lover
22.07.2015
DI = Diplomatarium Islandicum I–XVI. København: Bókmentafélagið, 1857–1952. [Somme
diplom som gjeld islandske tilhøve er prenta her, og ikkje i DN.]
DN = Diplomatarium Norvegicum I–XXIII. Christiania/Oslo, 1847–2011. Nettversjon av band I–
XXI: http://www.dokpro.uio.no/dipl\_norv/diplom\_felt.html.
Hødnebø, Finn (utg.). 1966. Utvalg av norske diplomer 1350–1550. Nordisk filologi A 13. Oslo:
Dreyer.
NgL = Norges gamle Love indtil 1387 III–V. Christiania/Oslo, 1849–1895. [Band I–II er ikkje
relevante for perioden.]
NgL2 = Norges gamle Love, Anden Række, 1388–1604 I–IV. Christiania/Oslo, 1912–1995. [Med
band IV er perioden dekt. Registeret til band I er det næraste me kjem ei mellomnorsk ordbok.]
RN = Regesta Norvegica VI–IX. Oslo: Riksarkivet, 1993–2010. [Dekkjer tida 1351–1419.]
2
Andre kjelder
Aslak Bolts jordebok. Utgjeve av Jon Gunnar Jørgensen. Oslo: Riksarkivet, 1997. [Ikr. 1433 med
seinare tilføyingar. Tidlegare utgjeve av P.A. Munch i 1852.]
Bergens kalvskinn. Utgjeve av Finn Hødnebø. Corpus codicum Norvegicorum medii aevi, Qvarto
series 8. Oslo: Selskapet til utgivelse av gamle norske håndskrifter, 1989. [Ikr. 1360 etter eldre
førelegg. Tidlegare utgjeve av P.A. Munch i 1843.]
Biskop Eysteins Jordebog (Den røde Bog). Utgjeve av H.J. Huitfeldt-Kaas. Kristiania: Gundersen,
1879. [Ikr. 1400. Opptrykk 1958–1959 ved Børsum, Oslo.]
Erkebiskop Gautes jordebøger. Anhang til Olav Engelbrektssøns jordebog, utgjeve av Norges
Rigsarkiv ved Chr. Brinchmann og Johan Agerholt. Oslo: Nationaltrykkeriet, 1926. [To stutte
manuskript frå ikr. 1490.]
Munkelivs brevbok. Utgjeve av P.A. Munch som Codex diplomatarius monasterii sancti Michaelis.
Christiania, 1845. Òg prenta bitvis i DN XII. [Kopibok med brev frå 1146–1427 og jordebok for
klosteret. 1427 med seinare tilføyingar.]
Vinjeboka. Den eldste svartebok fra norsk middelalder. Utgjeve av Oskar Garstein. Oslo: Solum,
1993. [Ikr. 1490–1520. Faksimilane berrlegg transkripsjonsfeil og omsetjinga er både fri og feilfull.]
Sjå dessutan lista hans Lars Hamre over jordebøker i Kulturhistorisk leksikon for nordisk
middelalder 7, sp. 646–653, som tek med tekstar prenta i DN.
II.
Oversynsverk og språkhistorier
Bandle, Oskar m.fl. 2002–2005. The Nordic Languages. An International Handbook of the History
of the North Germanic Languages I–II. HSK 22. Berlin: de Gruyter. [Sjå artikkeloppføringar under;
berre dei som nemner mellomnorske tilhøve direkte er medtekne.]
Dalen, Arnold m.fl. 2008. Trøndersk språkhistorie. Språkforhold i ein region. DKNVS Skrifter
2008 nr. 3. [«Tida frå reformasjonen til midten av 1200-talet» s. 251–321 ved Jan Ragnar Hagland.]
2 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Haugen, Einar. 1976. The Scandinavian Languages. An Introduction to their History. London:
Faber and Faber. [«From Medieval to Modern (1350–1550): Middle Scandinavian» s. 245–345.]
Omarbeidd tysk utgåve i 1984: Die skandinavischen Sprachen. Eine Einführung in ihre Geschichte,
Hamburg: Helmut Buske. [«Vom Mittelalter bis zur Neuzeit (1350–1550): Das Mittelskandinavische» s. 308–436.]
Indrebø, Gustav. 2001. Norsk målsoga². Bergen: Norsk bokreidingslag. 1. utg. 1951.
[«Millomnorsk» s. 148–260. Melding av Einar Haugen i MM 1960: 71–77.]
Sandøy, Helge. 2011. Romsdalsk språkhistorie. Frå runer til sms – og vel så det. Oslo: Novus.
[«Romsdalsken i støypeskeia» s. 83–144.]
Seip, Didrik Arup. 1955. Norsk språkhistorie til omkring 1370². Oslo: Aschehoug. 1. utg. 1931.
[«Fra gammelnorsk til mellomnorsk (1300–1370)» s. 218–342. Melding av 1. utg. av Trygve
Knudsen i MM 1936: 177–209.] Omarbeidd og utvida tysk utgåve ved Laurits Saltveit i 1971:
Norwegische Sprachgeschichte, Berlin: de Gruyter.
Skard, Vemund. 1973. Norsk språkhistorie I: Til 1523. Oslo: Universitetsforlaget. [«Mellomnorsk»
s. 125–172.]
III.
1
Avhandlingar
Doktorgradsavhandlingar
Berg, Ivar. 2013. Eit seinmellomalderleg skrivemiljø: Nidaros erkesete 1458–1537. Det
humanistiske fakultetet, NTNU. [Mest vekt på siste del av perioden.]
Garmann, Nina Gram. 2008. The Quantity Shift. A Cognitive Usage-Based Analysis of the Quantity
Shift in East Norwegian with Data from Old Norse and North Gudbrandsdal. Det humanistiske
fakultet, UiO. [Førebels versjon i Jan Terje Faarlund (red.), Språk i endring, 81–110. Oslo: Novus,
2003. Oppdatert samandrag i NLT 28 (2010): 227–266. Få spesifikke referansar til mellomnorsk
eller tidfesting.]
Sundquist, John D. 2002. Morphosyntactic change in the history of the Mainland Scandinavian
languages. Department of Germanic Studies, Indiana University. [«Middle Norwegian» s. 74–210.]
Wagener, Terje. 2013. The history of Norwegian relative clauses. Det humanistiske fakultet, UiO.
[Del II drøftar historisk utvikling og mellomnorske data.]
Wetås, Åse. 2008. Kasusbortfallet i mellomnorsk. Ein komparativ studie av proprialt og appellativisk materiale. Det humanistiske fakultet, UiO. [Førebels versjon i Jan Terje Faarlund (red.), Språk i
endring, 279–309. Oslo: Novus, 2003. Opposisjonsinnlegg av Hans-Olav Enger og Staffan Fridell
med svar frå doktoranden i NLT 27 (2009): 328–362.]
2
Hovudfags- og masteroppgåver
Alieva, Dinara. 2013. Adnominale genitivskonstruksjoner i mellomnorsk. En korpusbasert undersøkelse. UiO.
Aukrust, Vegard. 2004. Kasusbøyinga i Lom i mellomnorsk tid – ein tilstandsrapport. NTNU.
Berg, Ivar. 2006. Nytt i gammalt. Kasusbruk i skrifter frå Trøndelag 1470–1500. NTNU.
Berg, Kirsten M. 1989. Hovedtrekk ved vokalismen i diplom fra Brunlanes og Tjølling 1400–1450.
3 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
UiB.
Berge, Alvdis. 1974. Genitiv av substantiv i mellomnorske diplom frå 1425–1426. UiB.
Blomqvist, Carl Oliver. 2011. Dialektblandning i medelnorskan. Språket i de norska landsvist- och
gridsbreven 1345–1567. UiO.
Egdalen, Sidsel Winther. 1994. Lydverket i Aust-Agder-diplom 1348–1457. UiB.
Eggen, Erik. 1914. Grunnlinor til millomnorsk og eldste nynorsk litteraturhistoria. UiO.
Farstad, Stein E. 1991. Særtrekk ved vokalismen i brev fra Hedmark 1356–1420. UiO.
Fløtra, Jorunn. 1975. Brev fra Oslo bispestol 1439–1542. En oversikt over middelnedertyske
innslag i ordforrådet. UiO.
Gjerde, Steinar. 1983. Om vokalismen i diplom frå Nordfjord og Sunnfjord frå føre 1500. UiB.
Gjøstein, Ingerid. 1931. Uregelmessige genitivformer i norske diplomer fra det 14. århundre. UiO.
[Jf. d.s. i ANF 50, 1934.]
Grøtvedt, Per Nyquist. 1918. En undersøkelse av de svake verber i mellomnorsk tid i Vikendistriktet, særlig tempus- og personbøiningen. UiO.
Grønvik, Audhild Margrete. 1978. Dativ i mellomnorske diplom fra 1395–1400. En sammenlikning
med klassisk gammelnorsk. UiO.
Hareide, Reidar. 1977. Personnamn i Tingvoll frå seinmellomalderen til vår tid. NTNU.
Heffermehl, Kristin. 1973. Pertinensformelen i mellomnorske diplomer. UiO.
Holm, Karen Birgitte Forberg. 2002. Utviklingen av den bestemte artikkel i norsk. UiO.
Kinn, Kari. 2010. Formelle subjekter i norsk – en diakron undersøkelse. UiO.
Klevmark, Thomas. 1983. Varom mer i hia i haddingiadale. Særtrekk ved vokalismen i brev fra
Hallingdal 1309–1463. UiO.
Myren, Unni. 2005. Morfologiske studiar i Aslak Bolts jordebok. Realisasjon av kasusbruk i
mellomnorsk skriftspråk. NTNU.
Mørck, Endre. 1980. Passiv i mellomnorske diplom. UiO.
Nyborg, Birgit. 2001. Diplom fra Jämtland 1300–1400. Analyse av noen språklige fenomener. UiO.
Ougland, Sondre. 2015. Dativbortfall i mellomnorsk på Agder. UiA.
Ree, Håkon. 2006. Dativ i mellomnorske bondebrev fra indre og ytre Østlandet. UiT.
Reisegg, Helge. 1977. Undersøkelse av en del trekk ved vokalismen i brev med tilknytning til det
geistlige miljøet omkring erkebispesetet i Nidaros i perioden 1350–1450. UiO.
Rosenvold, Arne Sigbjørn. 1972. Språklig undersøkelse av brev fra Fyresdal 1359–1566. UiO.
Schimmelpfennig, Gro. 1985. Lydverket i Vest-Agder-diplomer fra før 1450. UiO.
Skogen, Kari. 1977. En undersøkelse av endringer i personnavnforrådet i et distrikt på Østlandet
fram til ca. 1650. UiO.
Sletten, Torstein. 1937. Om lydforhold i bergenske diplomer 1370–1385. UiO.
Steffensen, Torstein Håkon. 1966. Morfologiske og leksikalske studier i trøndske diplomer i Aslak
Bolts erkebispetid 1428–1450. UiO.
4 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Størkersen, Einar Andreas. 1973. Vokalismen i diplom fra Land og Toten fra 1370 til 1450. UiO.
Sundelin, Marit Ludvigsen. 2007. Bergensdiplom – eit morfologisk studium 1250–1550. UiB.
Svevad, Thor Henrik. 1974. Særtrekk ved vokalismen i diplomer fra Fåberg 1320–1450. UiO.
Tamburstuen, Lene Solhom. 2006. Tyske personnamn i mellomalderen. Ein studie av dei tyske
personnamna på Sør-Vestlandet 1200–1400. UiO.
Torvik, Ingvald Torgersen. 1935. Um for- og fyrir- i nominal- og verbalsamansetjingar. 1: I gamalnorske tekster. 2: I diplomtekster 1370–1430. UiO.
Tønnessen, Ragnhild. 1995. Verbalbøying i eit utval Oslo-diplom 1450–1499. UiO.
Vasstveit, Oddvar. 1968. Konjunktiv i østlandsdiplomer fra tiden 1400–1485. UiO.
Verløy, Elisabeth Husaas. 2015. «Undersøk i jordeboka om disse jordeiendommene. Noe har vi.»
En studie av Aslak Bolts jordebok i et literacyperspektiv. NTNU.
Vethe, Norvald. 1967. Utvikling frå gamalnorsk til nynorske målføre i Hordaland og Sogn og
Fjordane. Mellomnorske diplom i tidsrommet 1390–1450. UiB.
Vittersø, Gro. 2004. Fra sva til sav. Leddstilling i norske leddsetninger 1200–1875. UiO.
Wie, Anne-Lise. 1997. Relativsetninger i mellomnorske diplom. UiT.
Åserud, Elmar. 1970. Dativ i norske diplom fra 1375–1400. NTNU.
IV.
Monografiar
Grøtvedt, Per Nyquist. 1949. Studier over målet i lagmannsbrev fra Oslo 1350–1450. Oslo:
Dybwad.
Grøtvedt, Per Nyquist. 1954. Skriftspråktradisjonen ved Hallvardskirken og Mariakirken i Oslo
1350–1450. Oslo: Dybwad. [Melding av Finn Hødnebø i MM 1956: 142–146.]
Grøtvedt, Per Nyquist. 1969–1974. Skrift og tale i mellomnorske diplomer fra Folden-området
1350–1450 I–III. I (1969): Nordre og Østre Folden (med Båhuslen), II (1970): Vestre og Indre
Folden, III (1974): Språkhistorisk oversikt. Oslo: Universitetsforlaget.
Hagland, Jan Ragnar. 2005. Literacy i norsk seinmellomalder. Oslo: Novus.
Hægstad, Marius. 1902. Maalet i dei gamle norske Kongebrev. Videnskabsselskapets skrifter. I.
Hist.-filos. Klasse 1902, nr. 1. Kristiania: Dybwad.
Kolsrud, Sigurd. 1915. Heidmarksbrev 1315–1560. Kjeldekritisk studie. Kristiania: Julius Thømte.
Kusmenko, Jurij. 2008. Der samische Einfluss auf die skandinavischen Sprachen. Berliner Beiträge
zur Skandinavistik 10. Berlin: Nordeuropa-Institut der Humboldt-Universität. [Særleg «Teil 1b:
Samische Interferenzmerkmale im 12.–16. Jahrhundert» s. 215–315.]
Lind, E.H. 1905–1915. Norsk-isländska dopnamn ock fingerade namn från medeltiden. Uppsala:
Lundequistska bokhandeln. Supplementband Oslo: Dybwad, 1931. [Dekkjer tida ned til 1500.]
Lundeby, Einar. 1965. Overbestemte substantiv i norsk og de andre nordiske språk. Oslo: Universitetsforlaget. [S. 37–158 drøftar norrønt og mellomnorsk. Omtale, «særlig for kildebehandlingen» av
Trygve Knudsen i MM 1966: 58–65.]
Mørck, Endre. 2006. Unormaliserte middelaldertekster. Bergen: Fagbokforlaget. [Lærebok med
tekstprøver og merknader om språkutviklinga.]
5 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Mørck, Endre. 2011. Leddstillinga i mellomnorske heilsetninger. Funksjons- og feltanalyse og
materialpresentasjon. Oslo: Novus. [Melding av Jan Terje Faarlund i NLT 31 (2013): 98–103.]
Pettersen, Egil. 1975–1991. Språkbrytning i Vest-Norge 1450–1550 I–II. I: [Fonologi], II:
Morfologi. Bergen: Universitetsforlaget (bd. I)/Alma Mater (bd. II). [Melding (band I) av Kjell
Venås i MM 1977: 68–88.]
Pettersen, Egil. 1981. Personnavn i Vest-Norge 1450–1550. Nordisk institutts skriftserie 8. Bergen:
Universitetsforlaget. [Melding av Ola Stemshaug i MM 1983: 233–238.]
Seip, Didrik Arup. 1934. Studier i norsk språkhistorie. Oslo: Aschehoug. [Omarbeidde versjonar av
eldre arbeid, for denne perioden sjå særleg «Et gammelt sjømålsfenomen» (s. 51–71), «Om bortfall
av ð i norsk» (s. 72–105), «Om bøiningen av adjektiver på -lig og -ig» (s. 126–141), «Reduksjon av
a etter kort rotstavelse i eldre norsk» (s. 142–153), «Et vendepunkt i norsk språkhistorie» (s. 154–
165), «Om pronomentet dere i norsk» (s. 176–185).]
Seip, Didrik Arup. 1954. Nye studier i norsk språkhistorie. Oslo: Aschehoug. [Omarbeidde
versjonar av eldre arbeid, for denne perioden sjå særleg «Om utviklingen av hv i nordiske språk» (s.
182–191), «Et høyere talemål i middelalderen» (s. 192–217), «Skriftnorm og talemål i Norge i det
13. hundreår» (s. 218–266).]
Skulerud, Olai. 1918. Telemaalet i umriss. Kristiania: Norli. [Mest målsoge, særleg språket i diplom
ned til 1385.]
Taranger, Absalon. 1900. Vort Retsmaals Historie 1388–1604. Et Bidrag til vort Skriftmaals
Historie. Kristiania: Cammermeyer.
Tylden, Per. 1944. Me – Vi. Ein studie frå det gamalnorske og mellomnorske brevriket. Skrifter
utgitt av Det Norske Videnskaps-Akademi i Oslo. II. Hist.-Filos. Klasse 1944. No. 4. Oslo:
Dybwad. [Opposisjonsinnlegg av Trygve Knudsen i MM 1946: 12–23, med 2 sider tillegg av D.A.
Seip. Melding av Sigurd Kolsrud i ANF 64 (1949): 294–299.]
Tylden, Per. 1956. 2. persons personlege pronomen dualis og pluralis i gamalnorsk og mellomnorsk
diplommål. Universitetet i Bergen. Årbok 1956. Historisk-antikvarisk rekke. Nr. 4. Bergen: Grieg.
Vågslid, Eivind. 1930. Norske logmannsbrev frå millomalderen. Ei skrifthistorisk etterrøking av
logmannsbrev frå Oslo, Uppland, Skien, Tunsberg, Borgarting og Bohuslän. Oslo: Dybwad.
Vågslid, Eivind. 1969. Vestfoldmål 1366–99 i 30 brev av bisp Øystein Aslakson i Oslo. Oslo:
Universitetsforlaget.
Vågslid, Eivind. 1989. Norske skrivarar i millomalderen. Oslo: Universitetsforlaget. [Til dels
kritiske meldingar av Jan Ragnar Hagland i Edda 90 (1990): 357–359; Grethe Authén Blom i
[Norsk] Historisk tidsskrift 71 (1992): 448–451.]
V.
1
Artiklar
Ålment/varia
Berg, Ivar. 2011. Mellom norsk og dansk: Skriftspråk og talemål ikring 1500. I: Helge Sandøy og
Ernst Håkon Jahr (red.), Norsk språkhistorie i eldre nynorsk tid (1525–1814), 17–31. Oslo: Novus.
Grøtvedt, Per Nyquist. 1940. Om dialektundersøkelser på grunnlag av gamle håndskrifter. MM
1940: 102–115.
6 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Grøtvedt, Per Nyquist. 1954. Forholdet mellom skriftspråk og talespråk i mellomnorske brev fra
Vestfold omkr. 1400. MM 1954: 56–65.
Grøtvedt, Per Nyquist. 1961. Forholdet mellom skriftspråk og talespråk i sørøstnorsk i senmiddelalderen. ANF 76: 213–230. [Førearbeid til Grøtvedt (1969–74), sjå monografiar.]
Grøtvedt, Per Nyquist. 1965. Landsvistbrevene i de norske middelalderdiplomer. ANF 80: 187–199.
Grøtvedt, Per Nyquist. 1968. Fremmede hilsningsformularer og gammel skrifttradisjon i vitneprovbrev fra norsk senmiddelalder. ANF 83: 1–22. [Jf. neste.]
Grøtvedt, Per Nyquist. 1970. Språket i drapsbrevenes vitneprov fra norsk senmiddelalder. ANF 85:
1–87. [Same grunnlagsmaterialet som i Grøtvedt (1968).]
Grøtvedt, Per Nyquist. 1978. Noen tanker om norsk målvokster. I: Ingeborg Hoff (red.), På leit
etter ord, 103–115. Oslo: Universitetsforlaget.
Hagland, Jan Ragnar. 1988. Svenske notarar i produksjonen av norsk dokumentspråk ca. 1360–
1380. I: Gertrud Pettersson (red.), Studier i svensk språkhistoria, 60–73. Lundastudier i nordisk
språkvetenskap A 41. Lund: Lund University Press.
Hagland, Jan Ragnar. 2005. Language loss and destandardization in the Late Middle Ages and Early
Modern Times. I: Bandle m.fl., 1233–1237.
Hagland, Jan Ragnar. 2006. Trøndersk i seinmellomalderen – eit punktstudium. I: Jan Ragnar
Hagland (red.), Regional språkhistorie, 80–93. DKNVS Skrifter 2006 nr. 1. Trondheim: Tapir
akademisk.
Hødnebø, Finn. 1971. Om diplomer som kilde for norsk språkhistorie. I: Hallvard Magerøy og Kjell
Venås (red.), Mål og namn. Studiar i nordisk mål og namnegransking, 145–153. Oslo: Universitetsforlaget.
Hødnebø, Finn. 1991. Drapsbrev. I: John Ole Askedal m.fl. (red.), Festskrift til Ottar Grønvik, 212–
223. Oslo: Universitetsforlaget.
Knudsen, Trygve. 1927. Betraktninger over to grupper Vestfold-brev fra 1390-årene. Festskrift til
Hjalmar Falk 30. desember 1927, 129–141. Oslo: Aschehoug.
Knudsen, Trygve. 1967. Om muntlighet og replikker i norske middelalderdiplomer. Skrifttradisjon
og litteraturmål. Artiklar og avhandlinger i utvalg, 77–86. Oslo: Universitetsforlaget. [Tidlegare
prenta i Johs. Brøndum-Nielsen m.fl. (red.), Festskrift til Finnur Jónsson, 441–449. København:
Levin & Munksgaard, 1928.]
Mæhlum, Brit. 1999. Mellomnorsk. Svartedauden – en skjellsettende språkhistorisk begivenhet?
Mellom Skylla og Kharybdis. Forklaringsbegrepet i historisk språkvitenskap, 110–152. Oslo:
Novus. [Byggjer på ein artikkel i NLT 16 (1998): 3–32.]
Mæhlum, Brit. 2005. Sociolinguistic structures chronologically III: Norwegian. I: Bandle m.fl.,
1907–1922.
Mørck, Endre. 1999. Sociolinguistic studies on the basis of medieval Norwegian charters. I: Ernst
Håkon Jahr (red.), Language Change. Advances in Historical Sociolinguistics, 263–290.
Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
Mørck, Endre. 2013. Mellomnorsk språk. I: Odd Einar Haugen (red.), Handbok i norrøn filologi²,
640–689. 1. utg. 2004. Bergen: Fagbokforlaget.
Nedrelid, Gudlaug. 2013. Mellomnorsk i tidleg moderne tid? I: Tom Schmidt (red.), Målblomar til
7 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Margit. Veneskrift til Margit Harsson på 70-årsdagen den 9. juni 2013, 125–139. Oslo: Novus.
Nedrelid, Gudlaug. 2013. Sira Simon a Agdum – to brev med same hand, eller berre same mann?
ANF 128: 125–150. [Om paleografisk og ortografisk skrivaridentifikasjon.]
Rindal, Magnus. 1989. Nordnorsk skriftspråk i diplom før 1370. MM 1989: 129–139. [Tre av seks
diplom er frå 1350–1370.]
Rindal, Magnus. 1993. Norsk språk 1350–1550: Gammalnorsk eller mellomnorsk? I: Ernst Håkon
Jahr og Ove Lorentz (red.), Historisk språkvitenskap, 395–404. Studier i norsk språkvitenskap 5.
Oslo: Novus. [Tidlegare versjon i Eigenproduksjon 32 (1988): 42–53.]
Sandvei, Marius. 1938. Birgittinernorsk. MM 1938: 40–54.
Schulze, Johan A. 1971. Frå millomnorsk til nynorsk i Eidanger og Bamblebygdene. I: Hallvard
Magerøy og Kjell Venås (red.): Mål og namn. Studiar i nordisk mål og namnegransking, 269–290.
Oslo: Universitetsforlaget.
Seip, Didrik Arup. 1927. Kansleren Peter Eiriksson og språket i kongebrevene i hans tid (1350–70).
MM 1927: 1–37.
Seip, Didrik Arup. 1959. Svensk innflytelse på norsk i slutten av middelalderen. Norsk og
nabospråkene i slutten av middelalderen og senere tid, 7–22. Oslo: Aschehoug. [Tidlegare versjon i
Saga och Sed 1937: 26–41.]
Venås, Kjell. 1971. Eit oversyn over dei viktigaste endringane i språkstrukturen frå gammalnorsk til
nynorsk. I: Hallvard Magerøy og Kjell Venås (red.): Mål og namn. Studiar i nordisk mål og
namnegransking, 324–336. Oslo: Universitetsforlaget.
Aasen, Ivar. 1953. Bidrag til vort Folkesprogs Historie. I: Bjarte Birkeland og Reidar Djupedal
(red.), Norsk folkemål. Grunnskrifter og innlegg gjennom hundre år, 17–50. Oslo: Samlaget.
[Uprenta ms. frå 1885. Om dialektar i gammal- og mellomnorsk s. 17–29.]
2
Fonologi
Bakken, Kristin. 1999. Personnavn i mellomnorske diplomer. Dialektform eller skriftnorm? SAS
17: 27–49. [Om assimilasjon av rn og bortfall av l før konsonant. Jf. d.s., Fonologisk endring i
personnavn og dialekt, i Gunilla Harling-Kranck (red.), Namn i en föränderlig värld, 20–35.
Helsingfors: Svenska litteratursällskapet i Finland, 2001.]
Bakken, Kristin. 2001. Fokk og fjødd – om utviklingen av gammelnorsk l i Vest-Telemark. MM
2001: 183–209.
Grøtvedt, Per Nyquist. 1931. Østnorske likevektsformer i mellemnorsk tid i sammenligning med
nuværende uttale. MM 1931: 108–112.
Heide, Eldar. 2010. Tjukk l – Retroflektert tydeleggjering av kort kvantitet. MM 2010: 3–44.
Hoff, Ingeborg. 1978. Regressiv og progressiv konsonantassimilasjon i norsk. I: Ingeborg Hoff
(red.), På leit etter ord, 117–163. Oslo: Universitetsforlaget. [S. 142–149 om overgangar tidfeste til
mellomnorsk.]
Hovda, Per. 1966. Merknader til dissimilasjonsovringar i norske stadnamn og då særleg i
gardsnamn. MM 1966: 92–116. [Gjev skrivemåtar frå mellomnorske diplom og jordebøker.]
Larsen, Amund B. 1912. Om vokalhamoni, vokalbalangse og vokaltiljævning i de norske
bygdemaal. Kristiania Videnskapsselskaps Forhandlinger 1913, nr. 7. [Prenta omatt i Magne
8 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
Myhren (red.), Skrifter (1976), 332–364. Oslo: Universitetsforlaget. Mange døme frå mellomnorske
diplom.]
Røsstad, Rune. 2011. Kva fortel kjeldene om innovasjonen dl i norsk? MM 2011: 96–119.
Sandøy, Helge. 2011. Nordvestlandsk i tidlig moderne tid. I: Helge Sandøy og Ernst Håkon Jahr
(red.), Norsk språkhistorie i eldre nynorsk tid (1525–1814), 124–143. Oslo: Novus. [Drøftar
datering av fonologiske endringar i mellomnorsk tid òg.]
Schulte, Michael. 2005. Phonological developments from Old Nordic to Early Modern Nordic I:
West Scandinavian. I: Bandle m.fl., 1081–1096.
Seip, Didrik Arup. 1938. Assimilasjon, differensiasjon og bøiningssystem i nordisk. NTS 9: 144–
185.
Sørlie, Mikjel. 1945. Vokalreduksjon i vestnorske målføre. MM 1945: 34–48.
3
Morfologi
Berg, Ivar. 2015. Nokre sider ved det norske kasusbortfallet i seinmellomalder. MM 2015: 1–35.
Christiansen, Hallfrid. 1956. Me – vi i nynorsk. I: Svend Aakjær m.fl. (red.), Festskrift til Peter
Skautrup, 175–181. Aarhus: Universitetsforlaget. [Mest samandrag av posisjonane åt Tylden og
Seip.]
Gjøstein, Ingerid. 1934. Uregelmessige genitivformer i norske diplomer fra det 14. århundre. ANF
50: 90–129. [Samandrag av hovudfagsoppgåva.]
Hægstad, Marius. 1899. [Melding av] A.B. Larsen, Oversigt over de norske bygdemål (1898). ANF
15: 100–106. [Gjev mellomnorske døme på m.a. bunden form fem. -a.]
Indrebø, Gustav. 1924. Litt om burtfallet av fleirtal i verbalbøygjingi i norsk. Festskrift til Amund B.
Larsen, 106–114. Kristiania: Aschehoug.
Larsen, Amund B. 1897. Antegnelser om substantivbøiningen i middelnorsk. ANF 13: 244–253.
[Prenta omatt i Ernst Håkon Jahr og Ove Lorentz (red.), Historisk språkvitenskap (1993), 59–68.
Studier i norsk språkvitenskap 5. Oslo: Novus.]
Mørck, Endre. 2005. Morphological developments from Old Nordic to Early Modern Nordic:
Inflexion and word formation. I: Bandle m.fl., 1128–1148.
Ottosson, Kjartan. 2003. Utviklinga av person- og numerusbøyinga av verb i gammalnorsk og
mellomnorsk. I: Jan Terje Faarlund (red.), Språk i endring, 111–183. Oslo: Novus.
Seip, Didrik Arup. 1947. Artikkelvokalen i sterke femininer. MM 1947: 128–136.
Seip, Didrik Arup. 1952. System og lydutvikling i sterke verber i norsk. NTS 16: 288–300.
Seip, Didrik Arup. 1956. Om personlige pronomener for 1. og 2. person dualis og pluralis. MM
1956: 1–44.
Trosterud, Trond. 2001. The changes in Scandinavian morphology from 1100 to 1500. ANF 116:
153–191.
4
Syntaks
Christoffersen, Marit [no: Aamodt Nielsen]. 2000. Leddsetninga i norsk – er her spor av mellomnedertysk påvirkning? I: Ernst Håkon Jahr (red.), Språkkontakt – Innverknaden frå nedertysk på
9 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
andre nordeuropeiske språk, 153–169. København: Nordisk Ministerråd.
Mørck, Endre. 1988. Ekstraponering av relativsetninger i heilsetninger i mellomnorsk. NLT 6: 195–
209.
Mørck, Endre. 1990. Ellipsis of the subject of main clauses in Middle Norwegian. Tromsø
linguistics in the eighties, 356–368. Oslo: Novus.
Mørck, Endre. 1992. Subjektets kasus i norrønt og mellomnorsk. ANF 107: 53–99.
Mørck, Endre. 1993. Utelatelse av subjektet i imperativsetninger i norrønt, mellomnorsk og eldre
nynorsk. I: Ernst Håkon Jahr og Ove Lorentz (red.), Historisk språkvitenskap, 414–426. Studier i
norsk språkvitenskap 5. Oslo: Novus.
Mørck, Endre. 1993. Bruken av de verbale s-formene i mellomnorske diplom. Nordlyd 19: 18–76.
Mørck, Endre. 1998. The development of direct object and indirect object as distinct functional
categories from Old Norse to Modern Norwegian. I: John Ole Askedal (red.), Historische
germanische und deutsche Syntax, 365–385. Frankfurt a.M.: Peter Lang.
Mørck, Endre. 1999. Midtfeltet i mellomnorske heilsetninger. NLT 17: 183–200.
Mørck, Endre. 2005. Brudd på V2-regelen i mellomnorske heilsetninger. I: Svein Lie, Gudlaug
Nedrelid og Helge Omdal (red.), Mons 10. Utvalde artiklar frå det tiande Møte om norsk språk i
Kristiansand 2003, 231–242. Kristiansand: Høyskoleforlaget.
Mørck, Endre. 2005. Connective/narrative inversion in Middle Norwegian declarative clauses. I:
Kevin McCafferty, Tove Bull og Kristin Killie (red.), Contexts – Historical, Social, Linguistic.
Studies in celebration of Toril Swan, 263–278. Bern: Peter Lang.
Mørck, Endre. 2009. Plasseringa av subjektet i mellomnorske heilsetninger. MM 2009: 48–86.
Sundquist, John D. 2006. Syntactic variation in the history of Norwegian and the decline of XV
word order. Diachroncia 23: 105–141.
Western, August. 1936. Nye streiftog i gammelnorsk syntaks. MM 1936: 24–35. [Ei utviding av ein
artikkel i MM 1934: 53–72 med mellomnorske døme henta frå DN I–II.]
5
Namn og leksikon
Gunnes, Erik. 1983. Utenlandsk navneskikk i norsk middelalder. MM 1983: 150–169.
Halvorsen, Eyvind Fjeld. 1955. Personnavnene på Ringerike fra mellomalderen til 1666. MM 1955:
1–53.
Halvorsen, Eyvind Fjeld. 1978. Personnavn i Setesdal i middelalderen. I: Knut Kolsrud, Bjarne
Hodne, Ronald Grambo og Anne Swang (red.), Tradisjon og samfunn. Festskrift til professor Olav
Bø, 5–24. Oslo m.fl.: Universitetsforlaget. [Har òg med yngre materiale, t.d. 1647-matrikkelen.]
Mørck, Endre. 2002. Mannsnavn fra Vestfold og Hedmark på 1400-tallet. I: Tove Bull, Endre
Mørck og Toril Swan (red.), Venneskrift til Gulbrand Alhaug, 133–136. Tromsø: Det humanistiske
fakultet, Universitetet i Tromsø.
Schmidt, Tom. 1996. Utenlandske kvinnenavn i Aslak Bolts jordebok. I: Tom Schmidt (red.), Norsk
stadnamnarkiv 75 år 1921–1996, 163–180. Oslo: Universitetet i Oslo, Institutt for nordistikk og
litteraturvitenskap, Avdeling for namnegransking.
Simensen, Erik. 1989. Norr. á/af …vegna – no. på …vegne(r)/på vegne(r) av. I: Bjørn Eithun m.fl.
10 / 11
Ivar Berg
22.07.2015
(red.), Festskrift til Finn Hødnebø 29. desember 1989, 267–284. Oslo: Novus.
Simensen, Erik. 1995. Påverknaden frå mellomnedertysk på norsk i diplom frå det 14. hundreåret. I:
Ernst Håkon Jahr (red.), Nordisk og nedertysk. Språkkontakt og språkutvikling i seinmellomalderen,
55–80. Oslo: Novus.
Simensen, Erik. 1998. Om ein plan for ei ordbok over skriftmålet i Noreg 1350–1550. I: Ernst
Håkon Jahr (red.), Språkkontakt i Norden i middelalderen, særlig i hansatida, 151–161. København: Nordisk Ministerråd.
Simensen, Erik. 2005. Lexical developments in the Late Middle Ages. I: Bandle m.fl., 1161–1171.
11 / 11