“Ram Charit Manas” Presented by: Ajai Kumar

1
“Ram Charit Manas”
by Goswami Tulsidas
(the holy lake containing the ambrosia in the form of the divine
story describing the deeds and acts of Lord Ram who was an
incarnation of the Supreme Being on earth)
—::##::—
‘Original Text of this Holy Book in full’
(An e-book in PDF format for download worldwide to make this
Holy Book easily accessible to everyone.)
Presented by: Ajai Kumar Chhawchharia
Ayodhya (Faizabad, U.P.)
Full address of Author—36-A, Rajghat Colony, Parikrama Marg,
P.O.—Ayodhya, Pin—224123
Distt.—Faizabad, U.P. India.
Phone: 09451290400; 09935613060.
Email of Author: < [email protected] >
Facebook ID < www.facebook.com/ajaikumarchhawchharia8 >
Website: < www.tulsidas-ram-books.weebly.com >
Other Website: < www.nokbok.com/ajaikumarchhawchharia >
Google+: www.google.com#AjaiKumarChhawchharia
Twitter < www.Twitter.com@AjaiChhawcharia >
© Copyright Note—The author Ajai Kumar Chhawchharia has full copyright only over the
English introduction to the Original Text of Ram Charit Manas written by the great Indian
saint-poet Goswami Tulsidas. It is clear that the author has no copyright over the Hindi Text
of the epic Holy Book.
**
----------******--------
2
“Ram Charit Manas”
by Goswami Tulsidas
(the holy lake containing the ambrosia in the form of the divine
story describing the deeds and acts of Lord Ram who was an
incarnation of the Supreme Being on earth)
INTRODUCTION
Author Ajai Kumar Chhawchharia has had a sincere long-standing desire to make available
to the world at large the great Indian devotional and spiritual classic of all times, i.e. ‘Ram
Charit Manas’ by the great saint-poet Goswami Tulsidas. He is preparing a full-blown
explanatory version in English of all the great books of Tulsidas, but it is time consuming and
laborious process.
So in the meanwhile he has decided to upload as an e-book this great Magnum Opus
of Goswami Tulsidas, i.e. the Holy Book named ‘Ram Charit Manas’, in full in its original
form so that it is made available to the world in the easiest way possible in this modern age—
by way of free download in the form a digital e-book in standard PDF format.
The endeavour is to upload all of Tulsidas’ original texts as e-books for the world so
that anyone interested can freely download them and they come within the public domain.
As for their English versions, the author is working hard to finish the books one by
one, and as soon as they are completed they will be made available to the world.
Meanwhile, the full Original Text of “Ram Charit Manas” by Goswami Tulsidas is
given below in this e-book.
About “Ram Charit Manas”
This Holy Book ‘Ram Charit Manas’ written by Goswami Tulsidas, a sixteenth century saintpoet of India, is matchless in its beauty of writing and lucid in its presentation of the subject
matter. It describes the life and times of Lord Ram, the incarnate Supreme Being, who came
down to earth for a variety of reasons. Though there are so many versions of this classical
story but the present book ‘Ram Charit Manas’ by Tulsidas has found no match anywhere.
It is highly respected, adored and revered not only in India but also in all other parts
of the world where Hindus live and where this divine story of the Lord has reached by its
other renderings. Its specialty lies in the simplicity of language, its depth of wisdom, its
comprehensive coverage of eclectic philosophies of metaphysics, spiritualism, devotion,
theology and such other tenets and doctrines as are enshrined in the many Hindu scriptures of
India. The miracle of Tulsidas is that he weaves so many esoteric and enigmatic concepts
effortlessly in his writings, and in a way this holy story of Lord Ram presents to the reader an
easily readable and very simple packaged version of the great philosophies of the Upanishads
and the Purans that are otherwise too difficult for the common man to comprehend fully.
The entire book is rich with spiritual and metaphysical wisdom, and if read carefully
one gets to know the essence of Hinduism and the great teachings of its scriptures that have
made it so profound and robust in this world that ever since the dawn of civilization and
inspite of continual attempts to uproot it, it still remains the treasure trove of spiritual truth,
wisdom and enlightenment.
3
Inspite of the fact that Ram Charit Manas is written by Tulsidas in Avadhi, which is
an offshoot of the main vernacular language of India, i.e. Hindi, it still commands exceptional
respect and adoration from people of all walks of life speaking myriad of tongues. No other
single book that tells a divine story of the Supreme Being’s various manifestations or
incarnations or revelations has ever commanded this reverence and got such laurels.
This Holy Book narrates the epic divine story of Lord Ram that is popularly known as the
Ramayan. Its main stress is on complete devotion for, faith in and submission to the Lord.
Generations after generations of devotional preachers and orators have flourished on this
single book.
It is a household name in India, and is recited and sung in numerous versions, evoking
deep devotion and immense love for the Lord in the heart of all those who listen to it, read it
and sing it. The uniqueness of Ram Charit Manas is that it is written in a style that the whole
story can be sung in different ways in different Raagas (tunes, notes and metres of music).
Even if one does not understand the meaning of its words, it still captivates the mind and the
heart by its natural holiness and the divinity that effuses out of the sound of its words much
like the warmth and the freshness of the sunlight that one feels after the dark coldness of the
winter night. Another wonder is countless preachers have been preaching and interpreting
each of its lines for generations but still no one has come to the final conclusion as to what
the verses and hymns actually mean, and newer meanings are found and newer interpretations
are being done constantly.
In the field of devotional Hindu literature it holds the same place as the Vedas, the
Upanishads and the Purans, and equally revered and honoured. In fact, those who follow the
path of Bhakti, i.e. the path of devotion and submission for the Lord, like to call it the ‘fifth
Veda’. The beauty of its lyrics and music is indeed spell-binding as well as a provider of
spiritual ecstasy, bliss and peace that is so much sought after by all spiritual seekers.
Meaning and Structure—
The name ‘Ram Charit Manas’ itself has many meanings. It means for instance ‘a holy lake
(‘Manas’) in which is filled the ambrosia of spirituality and devotion in the form of the divine
story of Lord Ram, the incarnate Supreme Being, that describes the Lord’s enigmatic deeds
and mysterious actions (‘Charit’) on earth’.
This story originally unfolded like a lotus opening its petals in the heart of Lord Shiva
when he was meditating on the Supreme Lord known as Brahm, the Supreme Being who is
also known as the Parmatma, the supreme Atma or Soul of creation. Then Lord Shiva
contemplated deeply, analyzed it, distilled its spiritual nectar in the crucible of his mind and
intellect to extract the essence or the ambrosia that would be for the good and welfare of this
world, and would provide the creatures of this world an easy way to attain liberation and
deliverance, called ‘Mukti’.
In this cosmic vision, Lord Shiva’s heart and mind are collectively called the ‘Manas’,
because the word ‘Mana’ in Hindi means the heart, the mind and the sub-conscious. This
Manas was filled with the nectar of devotion and love for Lord Ram, the most compassionate,
benevolent, gracious and munificent Supreme Being. From this lake emerged the divine lotus
in the form of the story of Lord Ram which Lord Shiva first revealed to his divine consort
Parvati or Uma.
Step by step, this story descended to the earth for the benefit of human kind. Besides
Parvati, Lord Shiva had revealed it to the saintly crow named Kaagbhusund. The latter had
narrated it to Garud, the legendary mount of Lord Vishnu, as well as to sage Yagyawalkya,
who in turn told it to sage Bharadwaj. Tulsidas says that he is narrating the same story that
sage Bharadwaj had heard. However, Tulsidas heard it from his own Guru (teacher) in
4
Sukarkhet. [Refer: Ram Charit Manas, Baal Kand, Doha no. 30 ka and its preceding Chaupai
line nos. 1-5; Uttar Kand, Chaupai line no. 1 that precedes Doha no. 63-to Doha no. 125 Ka.]
If we closely examine this sequence of narration, we make a very fascinating
discovery. It has ‘seven stages or steps’ of narration—viz. (1) Shiva to Parvati; (2) Shiva to
Kaagbhudund; (3) Kaagbhusund to Garud; (4) Kaagbhusund to Yagyawalkya; (5)
Yagyawalkya to Bharadwaj; (6) A chain of sages and seers down to the Guru of Tulsidas; and
(7) Guru to Tulsidas.
The last two stages, i.e. steps 6 and 7, can be interpreted in a different way also—viz.
step 6 = Guru to Tulsidas; and step 7 = Tulsidas to the rest of the human race.
This is the reason why there are ‘seven’ Cantos or Kands or Chapters in the Ram
Charit Manas. The idea is that the divine nectar of the story of Lord Ram reached us human
beings in a stepwise manner. Once fully told in a common man’s language which Tulsidas
did, it became accessible to one and all, to the entire humanity irrespective of a man’s
intellectual abilities and mental caliber. The original versions of the divine story of Lord
Ram, popularly known as the ‘Ramayana’, were in the classical language of Sanskrit, making
them out of reach of the common man. But Tulsidas opened the gates to this divine lake by
narrating the whole story in a lucid, extremely attractive and musical style so that it can be
read and be on the lips of even the lay person.
A lake is accessed by means of steps; one cannot benefit from its clean and pure water
by just looking from the top. The ambrosia of devotion and spiritualism—the nectar of love
and affection for the loving God known as Lord Ram that leads the creature to attainment of
eternal peace, bliss, felicity and beatitude—that is present in this holy lake represented by the
divine story of Lord Ram is reached by coming close to it step by step, and finally taking a
dip in it. This is symbolically depicted in the form of the ‘seven Chapters or Kands’ of the
holy book ‘Ram Charit Manas’.
It is believed that Tulsidas had used the word ‘Sopaan’, meaning ‘a step’, to name the
seven chapters of the book. The word ‘Kand’, on the other hand, means a section or division.
It was preferred because the story was divided into seven chapters based on the general
geographical area where a particular set of main events of the story unfolded.
For instance, the first Chapter is called ‘Baal Kand’ because it describes the
background of the story, the reason why the Supreme Being had to take birth as a human
being on earth, the actual birth, the childhood days, and marriage of the Lord like an ordinary
human being.
The second Chapter is called ‘Ayodhya Kand’ as it describes those events in the entire
story that have their focal point in the city of Ayodhya, the capital city of the dynasty in
which Lord Ram was born.
The third Chapter is called ‘Aranya Kand’ as it describes the Lord’s going to the
forest and his stay in it for a prolonged period of time during which he was relatively
peaceful before the unfolding of the horrifying events starting from the abduction of Sita, the
Lord’s wife, that finally culminated in the war of Lanka and the killing of the demons and
their king Ravana. The word ‘Aranya’ means ‘forest’. It was a dense forest, and it was here
that Sita was abducted by Ravana. This are of the forest was unique in the sense that while on
the one hand great sages and hermits lived here to do austerities and penances, and on the
other hand it was infested by cruel demons, vampires and ogres.
The fourth Chapter is called ‘Kiskindha Kand’ as it describes those events that took
place in the general geographical area in the south of the country that was known as
Kiskindha. This was the kingdom of the monkey race. Here Lord Ram befriended the
monkey race who helped him in the next phase of the story.
The fifth Chapter breaks from this general trend of naming the chapters according to
the area of activity. It is called ‘Sundar Kand’—i.e. a chapter in the life and time of Lord
5
Ram that was ‘beautiful’. The finding of Sita by Hanuman, the burning of Lanka, and the
Lord’s departure for the conquest of Lanka, accompanied by a huge army of monkeys and
bears, are narrated in this chapter. The reason for naming this chapter as ‘Sundar’ is a subject
of great discussion, and it shall be properly dealt with when a full-blown English commentary
on this epic is presented by this author in due course of time.
The sixth Chapter is called ‘Lanka Kand’ obviously because it describes the war of
Lanka and the conquest of the demons by the Lord.
And finally, the last Chapter, the seventh one, is called ‘Uttar Kand’ meaning the
concluding chapter. This chapter is rich in metaphysical and spiritual content, and it is a sort
of a detailed discourse on the lines of the great principles enunciated in the Upanishads. It
highlights how a creature can have liberation and deliverance from this world and its endless
cycle of miseries and pains. This chapter symbolizes the culmination of the spiritual quest of
an aspirant when he takes the final dip in the ‘divine lake’ and emerges a changed man, a
man who is drenched in love and devotion for the Lord God, a man who has washed off all
his impurities and taints, wears clean clothes in the form of acquisition of true knowledge,
and is now ready to step on the throne of emancipation and salvation.
This seventh Chapter is called ‘Uttar Kand’ also because it ‘answers’ (‘Uttar’) all his
spiritual queries related to different aspects (‘Kands’) of his spiritual pursuit.
Now, a lake or a pond has four sides. This divine lake of Lord Ram’s story also has four
sides. These are the following—
(1) North Side—this is represented by the divine discourse of the saint crow
Kaagbhusund that was given to Garud in the holy book’s Uttar Kand. It should be noted that
the Hindi word ‘Uttar’ also means ‘north’ in English.
(2) East Side—this is represented by the divine story as told by the Guru to Tulsidas,
or by Tulsidas telling us. The eastern direction if from where the sun rises. It is used as a
metaphor for rising of knowledge and wisdom that will dispel the gloom and darkness of
ignorance just like the sun removes the darkness of the night when it rises. Lord Ram’s birth
in this world is also compared to the rising of the sun in the east. Hence the use of this
symbolism to depict the East Side of the lake.
(3) South Side—this is represented by the divine discourse of sage Yagyawalkya for
the benefit of sage Bharadwaj. This was the first time that the divine story was narrated for
use by the common human being—because sage Bharadwaj used to live in Prayag, also
known as Triveni as it is the confluence of three holy rivers, where large number of saints
assembled during annual religious functions and heard discourses and discussion on the
scriptures. The ‘south’ direction is symbolic of the earth because the word ‘south’ also means
‘downward direction’ when seen from the sky or the heaven.
(4) West Side—this is represented by the discourse between Lord Shiva and Parvati.
Lord Shiva is the concluder of creation, and he gives liberation and deliverance to the soul of
the dying man by uttering the holy name of Lord Ram in his ears just before he breathes his
last. The sun sets in the west symbolizing death or the end of life. The patron god of death is
Lord Shiva, and he also provides spiritual liberation and deliverance to the creature by
imparting wisdom and true knowledge to him. Both these functions are incorporated in this
depiction of the west side of the lake as it indicates that—(i) after having heard the full story
of Lord Ram, the ground is sufficiently prepared for the listener to find liberation and
deliverance for his soul, and (ii) he turns away from the world and renounces its illusionary
attractions, turning instead towards his inner self—which means that as far as the external
world is concerned it is dark for him, and the world itself begins to treat him as being good as
dead.
6
There is yet another way of interpreting the ‘seven chapters’ of the Ram Charit Manas. They
represent the seven divine ‘Puris’ or abodes which are regarded as great pilgrim centers in
Hinduism. These seven cities and their symbolic representation in the seven Kandas of the
book is as follows—
(1) Baal Kand represents Ayodhya Puri (because it is in this city that the Supreme
Being came down to be born as Lord Ram).
(2) Ayodhya Kand represents Mathura Puri (where Lord Krishna’s maternal uncle
Kansha had ruled; the parallel is used because in both the cases of Lord Ram and Lord
Krishna these cities caused immense problems for them created by their respective rulers).
(3) Aranya Kand represents Maya Puri (because the word ‘Maya’ means ‘mystical
and magical powers’, and it symbolizes the forest where lived great mystics and sages who
had mystical powers, as well as demons etc. who had magical abilities to assume any form
they wanted).
(4) Kiskindha Kand represents Kashi Puri (which is the terrestrial abode of Lord
Shiva, and the parallel with this Kand is because Lord Ram met Hanuman, who is regarded as
a manifestation of Rudra, one of the forms of Lord Shiva, here in this Kand).
(5) Sundar Kand represents Kanchi Puri (in the south of India, and the symbolism is
due to fact that Lord Ram had headed straight to the southern tip of India in order to cross the
ocean and reach Lanka as narrated in this Kand).
(6) Lanka Kand represents Havantika Puri (which got its name from an ancient
warrior race known as ‘Haihayas’; the parallel is due to the fact that the demon race that lived
in Lanka was also a very brave and strong warrior class).
(7) Uttar Kand represents Dwarka Puri (where Lord Krishna ruled in the last phase of
his life; the parallel is due to the fact that both Lord Ram and Lord Krishna were incarnations
of Lord Vishnu, and both had ruled from Ayodhya and Dwarka during the last phase of their
lives on earth).
------------********----------
A brief outline of the divine story of
“Ram Charit Manas”
The divine story of the Supreme Being who incarnated on this earth as a human being in the
form of Lord Ram is no ordinary story of some great king or emperor. It has a divine element
in it; it has the mystical power to provide the listener and the reader with ‘Mukti’ or liberation
and deliverance from this entangling world of delusions and its endless cycle of birth and
death along with its interminable horrors. Listening, telling and reading this divine story with
concentration and faith is equivalent to meditation and contemplation because the mind and
the heart get totally involved and remain engrossed in the details of the fascinating story and
its wonderful mysteries as they unfold in all their colour and splendour.
The story of Lord Ram, the incarnate Supreme Being whose cosmic form is
universally known as Lord Vishnu, was conceived in the heart of Lord Shiva. When his
divine consort goddess Parvati (pronounced as Paar-vati) requested him to narrate it to her,
Shiva revealed this story for the benefit of the rest of the world.
But like the Lord his story is also so full of mysteries. So while we learn that it was
revealed by Shiva to Parvati, it is also said that Shiva was quoting the story that was said by
the crow saint Kaagbhusund for the benefit of the king of birds known as Garud, the mount of
Lord Vishnu himself. Come to think of it—Garud is so close to Lord Vishnu but yet he could
7
not know the Lord’s story and had to be told by a humble bird such as the crow
Kaagbhusund. Therein lies a mystery—no one can be certain who was the first to narrate the
divine story of the Supreme Being in the form of Lord Ram.
On this earth, the story was first told by sage Yagyawalkya, one of the greatest of
ancient sages who has found renown in the Upanishads as well, and he was extremely erudite
and knowledgeable on such matters, to sage Bharadwaj who lived on the banks of the holy
river Ganges at its confluence with other two holy rivers, the Yamuna and the mythical
Saraswati. This place is known as Prayaag. The occasion was the congregation of holy men at
this place during an annual event called Magha, when the sun is in the zodiac sign of
Capricorn. It is the eleventh month according to the Hindu calendar, and falls roughly in the
months of February and March.
So we have three sources of this story—one is Lord Shiva, the second is
Kaagbhusund, and the third is sage Yagyawalkya.
The earth was tormented interminably by the tyrannical and cruel demons. The
demons were like the devil and the Satan; they derived pleasure when other suffered. The
sages, saints and hermits of the period took the earth, which had transformed itself as a cow,
along and went to the abode of the creator known as Brahma in the heaven to ask the latter to
do something to save them all. The creator told them that it is beyond his means, and it is
only the Supreme Being known as Vishnu who can provide a solution.
But now the question arose where to exactly find Vishnu as he is formless and
without any name and specific abode as he is the all-pervading Supreme Lord of creation. It
was decided that they should all approach Lord Shiva because he is the wisest God and will
be the proper advisor.
When the group approached Lord Shiva and asked him the way the Supreme Lord can
be found, Shiva replied that there is nowhere that the Lord is not present. What one needs are
devotion, conviction, faith and love. So the sages, hermits, earth and Brahma together prayed
to the Lord to help them and protect them. The Supreme Lord Vishnu revealed himself and
assured them that he would come down personally on the earth as a human in the form of
Lord Ram, and liberate earth from the burden of the cruel demons. The magnificent bonus of
this incarnation would be that the many sages and hermits and ascetics who had been doing
long penances and had been longing to have a first-hand communion with the Supreme Being
would also get an opportunity to fulfill their cherished lifetime desire.
The creator Brahma meanwhile asked all the Gods to reveal themselves as monkeys
and bears to help the Lord during his sojourn on the earth to lead his earthly life.
Now some very pertinent question arise—(a) why did the Supreme Being, who is able
to do anything by his mere wish, have to become a human when he could have simply killed
the demons, the devils and the Satan by merely wishing so, and (b) why did he need the help
of the monkeys and bears?
There are many answers to these questions, but here I shall give some of the
prominent ones. First, the demon king known as Ravana had done severe Tapa (penance and
austerity) to please the creator and become immortal. When the creator told him that all those
who have taken birth must die some or the other day, giving his own example that his life
span is also fixed though it is exceptionally long in the term of mortal creatures of the world,
and so it is impossible to become immortal, Ravana asked him to grant immunity from death
except at the hands of humans and monkeys. This is because he thought that if the Gods and
Goddesses who were so powerful would not be able to kill him, what will the frightened and
humble man and a monkey do to him. So this was the loop-hole that had to be exploited if
Ravana was to be killed.
8
Second is that the Lord wished to show by his own example that even humans and the
humble monkeys can achieve stupendous objectives and do fantastic deeds if they have the
will and the determination.
Third, the Lord also wished to show by his example what sort of righteous and
morally correct life one should lead, and how to deal with myriad situations that a man faces
in his life.
Fourth, he wished to give a message that one should not treat others with contempt
because they are low down in the evolutionary ladder, because the Lord himself loved the
monkeys and the bears who had helped him in all possible ways when no human being came
forward to do so.
Fifth reason was that he wished to convey a message that if a soul, no matter how
exalted and noble, has become a human being or has entered the body of a human being, then
he is bound to have some shortcomings and drawbacks and limitations, but the trick is not to
let them come in one’s way of being scrupulous, righteous, noble, correct, truthful, holy and
pious. This is the reason why the Supreme Being acted like an ordinary man and went
through all the throes of sufferings, pleasures, pains and elations like any one of them—but
still standing tall like a colossus in the human race and remembered for generations after
generations while the rest of the race vanished into thin air. Therefore, if one makes a
mistake, it is better not to brood and weep over it but to take positive and constructive steps
to rectify the mistake and undo the past by changing one’s future course of action.
And finally, the sixth reason was that the Lord wished to tell the human race,
especially those who were proud of their knowledge, wisdom and expertise in certain fields,
that such grand virtues and qualities were not their exclusive domain or prerogative because
there were amongst the monkeys and bears such individuals who were matchless in wisdom,
knowledge and expertise in technical matters. For instance we have Hanuman whose level of
knowledge of the scriptures and language, wisdom, spiritual enlightenment and selfrealisation was unmatched in this creation. Then there were the two monkeys who had built
the bridge across the ocean, named Nal and Neel, and the old bear king Jamvant who was
always consulted in matters that required an old man’s experienced feedback.
The story of the Lord’s earthly or worldly sojourn is ripe with and full of instances
from which one can learn so many practical things, but that is not the subject here to discuss.
So it was that the Supreme Being known as Lord Vishnu in his cosmic form revealed
himself as a human being in the form of Lord Ram. The divine consort of Vishnu became
Lord Ram’s wife Sita. The close associates of Vishnu became Lord Ram’s three brothers
named Bharat, Laxman and Shatrughan.
In some early time there was a king named Manu and Satrupaa. They had done severe
Tapa (penance and austerity) to worship the Supreme Lord. When the Lord was pleased by
their sincerity and commitment, he revealed himself before them. Asked for some boon as a
reward, the holy couple desired to have the Lord as their son. So this was the excuse Lord
Vishnu found to become their son in his incarnation of Lord Ram in order to kill the demons
and free the earth and its inhabitants from the cruelty and tyranny that these devils had been
perpetrating.
Manu became king Dasrath, and Satrupaa became his chief queen Kaushalya. The
king had two other queens named Kaikeyi and Sumitra. The king had no son though he was
very righteous and noble and a diligent follower of the laws of Dharma (righteousness,
probity, propriety and nobility in thought and conduct) and Satya (truthfulness). So one day
he approached his Guru (royal priest and moral preceptor) named sage Vashistha to find a
solution to his predicament. The sage advised him to hold a fire sacrifice and make sage Atri
as the chief priest for it because this sage was an expert in performing such sacrifices.
9
The fire sacrifice was successful, and the Fire God appeared from the fire pit with a
bowl of sweet pudding. He asked the king to distribute it to his queens, and they will get sons
as desired by him. The king was exceedingly pleased, and did as instructed.
So on an auspicious day the Supreme Being known as Lord Vishnu manifested as the
son of Kaushalya who came to be known as Lord Ram. Lord Vishnu’s other fractions became
the three brothers of Ram, and they were named Bharat, Laxman and Shatrughan by sage
Vashistha. On the occasion of their birth there was not only a great celebration in the city of
Ayodhya, the capital of Dasrath, which lasted for a month but even in the heavens and the
rest of the places of the earth where sages and hermits came to hear this wonderful news.
The children grew amid much love and joy. They were taught by the Guru Vashistha.
They made their parents, the members of the royal household staff, the citizens of Ayodhya
and the Gods in the heaven very happy by their childhood deeds and pranks. The days passed
on so happily and enjoyably that no one knew when it was day and when it was night, or
which day of the week or month it was.
By and by, the four divine brothers reached their teens. Around this time, another sage
named Vishwamitra was being persistently tormented by the demons who would defile his
fire sacrifice. The sage decided to bring Lord Ram to get rid of this thorn in the form of
demons, because he thought that after all this was the precise reason why the Supreme Being
had taken the trouble to become a human.
Sage Vishwamitra came to Ayodhya and requested king Dasrath to send Ram and
Laxman with him. The king was initially reluctant because he was worried for the safety of
his sons, but his Guru sage Vashistha explained him the reality and assured him that no harm
would come to the boys. So Lord Ram and Laxman accompanied sage Vishwamitra and went
to his hermitage.
On the way the Lord performed two miraculous deeds—one was to kill the demoness
named Tadka who attacked them, and the other was to provide liberation to Ahilya, the
chaste wife of sage Gautam, who had been turned into a stone due to some curse. The Lord
touched the stone and this touch of his holy feet freed Ahilya of her curse.
It must be noted in this context that all the demons who were killed by the Lord were
provided liberation and deliverance from their sinful body. This is because the truthful
identity of any individual is not his physical body but his soul known as the Atma. This soul
gets trapped in a body due to some reason, and when this body is shed the soul is liberated
from its fetters. Usually the body of the demon forced these individual souls to go on
committing more and more sins, thereby preventing its liberation and deliverance. But when
the Lord killed these demons, their souls invariably found liberation and went to the heaven.
When the demons, led by Marich (pronounced as Maareech), attacked the fire
sacrifice of sage Vishwamitra the next morning of the Lord’s arrival there, he was hit by a
headless arrow by the Lord and flung far away into the middle of the ocean.
Then news came that king Janak is holding a marriage ceremony for his daughter
named Sita, and in it the condition laid down by the king was that anyone who would lift and
string a formidable bow of Lord Shiva that the king had in his possession for safekeeping
would become eligible to marry his daughter. Sage Vishwamitra took the two brothers Ram
and Laxman and went to attend this ceremony. There, when all the assembled kings and
princes failed to move the bow even an inch, Lord Ram not only lifted and stringed the bow
but also broke it. This culminated in his marriage with Sita. The other three brothers were
also married at the same venue to other sisters and cousins of Sita.
The story thus far is covered in the Baal Kand of the epic Ram Charit Manas or the
Ramayana written by saint Tulsidas. The word ‘Baal’ means a child or an adolescent youth,
and the word ‘Kand’ means an event or an episode or a section of a bigger story.
10
Then we move on to the next phase in the Lord’s earthly life, and it is narrated in the
next Kand known as the Ayodhya Kand. It is related to the events in the life of Lord Ram
that were centered on the developments in Ayodhya, the capital city of the kingdom.
The king was getting old, and he was eager to anoint Ram on the throne. He
approached his Guru sage Vashistha with his wish, and got a green signal from him.
Preparation started in Ayodhya for the grand anointment ceremony. But the Lord had come
down to earth not to enjoy the life of a prosperous kingdom but to eliminate the demons and
free the earth of its burden, as also to give the numerous sages and hermits living in far flung
parts of the realm the privilege of his divine view, known as ‘Darshan’. So something must
be done. The Gods became upset that if the Lord gets the crown then he would not be able to
go the forest and fight the demons like an ordinary human, and the very purpose of his
incarnation would be nullified. So they devised a stratagem by which the goddess of wisdom
known as Saraswati corrupted the mind of Manthara, a maidservant and a close confidante of
Kaikeyi, one of the queens of Dasrath and the mother of Bharat.
Manthara became jealous that Ram would become a king, and she instigated Kaikeyi
saying that if this happens then she would have to live like an ordinary royal instead of like a
queen, and Bharat would have to live like an ordinary courtier, obeying the orders of the king
Ram. So what must be done, asked Kaikeyi. Manthara advised her that she had two pending
vows or promises with king Dasrath, and she should invoke them now and redeem herself.
She must ask the king to appoint Bharat on the throne as a fulfillment of the first promise,
and send Ram to the forest for 14 years as the fulfillment of the second promise.
So it happened that the righteous king was trapped. He did not wish to renegade on
his own promises as this was absolutely sinful and regarded as unethical and sacrilegious for
a truthful man who had spent his lifetime upholding the principles of Dharma. So Lord Ram
was exiled to the forest for the next 14 years. Though Kaikeyi had asked only Lord Ram be
sent to the forest, but when his wife Sita and his brother Laxman came to know about these
developments they also decided to accompany him.
Lord Ram left the city on foot along with Sita and Laxman. King Dasrath was heartbroken and he wept bitterly as never before. The city was thrown into turmoil, and the
condition of the citizens of Ayodhya was no better—they could not bear that their beloved
Lord should leave them and so all able bodied left the city to follow the Lord from behind,
leaving the city desolate. The king sent his chief minister named Sumantra with a chariot
with the intent to take him some way ahead into the forest and somehow make the Lord come
back. Sumantra managed to persuade the Lord to board the chariot, but the citizens followed
relentlessly. The first day’s stop was on the banks of river Tamsa.
The Lord did not wish that the citizens should be subjected to more suffering, and so
he asked Sumantra to drive away in the darkness of the night in such a way that the tracks got
confused and obliterated so the citizens would not be able to follow them the next morning
when they woke up. So the Lord went ahead on his forest exile, and the dismayed citizens
had no choice but to return home.
From there they went on the chariot to Sringberpur and met Nishad, the chief of the
boatman community. The next morning, Lord Ram, Sita and Laxman shed whatever
remnants of royal paraphernalia they still had, matted their hairs, and summoned the boatman
to cross the river Ganges. Sumantra had to turn back to Ayodhya from here.
From there the Lord went to Prayag, the holy confluence of the three holy rivers, i.e.
Ganges, Yamuna and Saraswati, and visited the hermitage of sage Bharadwaj.
From the sage’s hermitage the Lord moved ahead on his onward journey to the forest.
All the inhabitants of the little villages and hamlets that fell on the way were awe-struck at
their sight and felt very privileged that they were having a divine Darshan (view) of the Lord
even while staying in their native places. In this way, thousands of ordinary men, women and
11
children had the benefit of viewing the Supreme Lord himself without having to undertake
any arduous exercises and visiting any pilgrim places in search of the Lord.
By and by, Lord Ram, Sita and Laxman came to the hermitage of sage Valmiki. The
sage told the Lord the places he must choose to live in from the spiritual perspective, and then
the physical place known as Chitrakoot situated amongst verdant forests, rivers and streams,
and green mountains rich with waterfalls, where the Lord should go and live for sometime
before moving ahead. So this was the place where the three—Lord Ram, his consort Sita, and
his younger brother Laxman—put up a thatched hut and spent some time of the earlier period
of their forest exile.
Meanwhile, when Sumantra returned to Ayodhya and informed the king that Ram,
Sita and Laxman did not come back but went on ahead to the forest, the old king died of
contrition, grief and shock. The Guru, sage Vashistha, sent a messenger to Bharat and
Shatrughan who were at the time of the unfolding of this horrifying saga in Ayodhya at the
place of their maternal uncle. When Bharat got the news that he is being urgently summoned,
he and his brother immediately came back to their home city. Bharat was met with gloom and
foreboding omens around him. Everywhere he glanced, he saw a somber and grave mood.
When he reached the palace he learnt what horrible deeds his mother had done—his father
Dasrath was dead, and his beloved brothers Ram and Laxman had gone to the forest along
with Sita, his sister-in-law.
Obviously, Bharat was dumb-founded and crest fallen. He severely scolded his
mother like she was a witch; he caught hold of Manthara by her hairs and dragged and kicked
her, and was generally inconsolable. Sage Vashistha did his best to calm his down, and in due
course Bharat performed the last rites of his dead father.
But the throne was empty and this was not good for the kingdom. So the Guru, the
ministers and the courtiers tried to persuade Bharat to accept the crown till the time Lord
Ram came back. But Bharat flatly refused. He said that instead he would prefer to go to the
forest and bring Ram back. Bharat—who till now was regarded as the villain and perceived
as the chief conspirator for plotting for Ram’s forest exile as he wished to usurp the crown—
suddenly became dear for the masses.
So the royal entourage, accompanied by citizens, army, courtiers, queen Kaushalya,
and ministers of the kingdom, started on its journey to the place where Lord Ram lived in the
jungle. Bharat and Shatrughan walked on foot, spurning requests to board the chariot. Why,
Bharat argued, should he sit comfortably on a chariot when his Lord had walked on foot?
Boils developed in the soles of both Bharat and Shatrughan,
Sumantra showed them the path as far as Sringberpur where he had last seen Lord
Ram, and then from there the royal party was led by Nishad who took him to the hermitage of
sage Bharadwaj. Thereafter, the entourage moved on rapidly, asking the villagers and
residents of the hamlets on the way about the directions that Lord Ram, Laxman and Sita had
taken. Messengers were sent to reconnoiter, and Bharat was so nervous that he was uncertain
if he would ever meet the Lord again. Eventually they reached Chitrakoot.
The two brothers Ram and Bharat met most affectionately, and so did all of them with
each other. The party pitched up camp in the pleasant environs of Chitrakoot. Lord Ram and
Laxman did their last rites for their dead father, and some time was spent in rest and chalking
out the next strategy. The Guru sage Vashistha summoned a meeting, and Bharat went all out
to plead with the Lord to forgive him and return back to Ayodhya. Lord Ram convinced
Bharat that he loved him more than he can even imagine and that there is no trace of ill-will
or misunderstanding in him. But he must obey the instructions of his late father to stay in the
forest for 14 years, and since the father is dead now it becomes all the more mandatory to
carry out his orders, for otherwise it would be tantamount to disobeying one’s dead father
which is an unpardonable sin. Bharat had even gone on record to offer to substitute places
12
and stay in the forest in place of Lord Ram, but the Lord dissuaded him from it. Guru
Vashistha then took Bharat aside and explained to him the divine mandate which the Lord
had himself pronounced as Lord Vishnu and for which reason the Lord had come all the way
down to earth. That divine work of the Gods for the wider well-being of creation and peace of
its creature—which was the elimination of the demons—was far more important than
suffering the absence of the Lord for such a small period of 14 years which meant nothing in
the cosmic scale of time. Vashistha told Bharat that he should see the things from a broader
perspective, and give up his stubbornness. Bharat saw the reason, and so he relented. The
Lord gave Bharat his wooden sandals as a token of his presence in Ayodhya and its throne.
Accepting it most reverentially, Bharat took his leave and returned to the city with a
heavy heart. He put the Lord’s sandals on the throne, and himself decided to lead a life of a
hermit. So he built a thatched hut on the outskirts of the capital, as a place called Nandigram,
and began to live an austere life of a hermit. He carried his duties of the kingdom as a
caretaker, and worshipped the sandals as a personified image of Lord Ram himself.
This brings us to the close of ‘Ayodhya Kand’.
The next phase of the story is called Aranya Kand because it deals with the part of
Lord Ram’s life in the forest that was very dense and infested with cruel demons. The word
‘Aranya’ means a forest.
After sometime, Lord Ram decided to leave Chitrakoot and head further ahead into
the denser part of the forest. He had two objectives—first was that great sages, hermits and
ascetics lived there and they had all done severe Tapa (penance and austerity). The Lord had
to bless them all, and to do this he had to visit their hermitages in the deep recesses of the
forest. The second reason was that he would find the demons there, and not in the inhabited
areas where the forest was less dense and not as hostile.
So the Lord went into the next area of the forest and met a number of sages and killed
a number of demons. Thus, he met sage Atri, and Sita paid her obeisance to the sage’s wife
known by the name of Anasuiya. The Lord proceeded further and killed the demon Viraadha.
Then he met sage Sharbhanga, and took the vow of killing the demons when he saw a heap of
bones and upon enquiry was told that it was of the sages killed by the demons. Moving
ahead, the Lord met sage Sutikshan, and then sage Agastya.
Further ahead came the real horrifying part of the forest, called Dandakaaranya. It was
most inhospitable and dense. The Lord met Jatau, the vulture, and befriended him. The Lord
decided to spend sometime in a clearing of the forest, and put up a small thatched cottage in a
place called ‘Panch-vati’.
A demoness named Supernakha became enamoured by the Lord, and disguised as a
beauty she approached the Lord with the proposal of marriage. The Lord got her nose and
ears chopped off by Laxman. Enraged, the demoness complained to her brother, the demon
Khar. He gathered an army of demons led by himself, Dushan and Tirshira, and attacked the
Lord. After a fierce battle, all the demons were killed.
Wonderstruck, Supernakha went to complain to the king of demons, i.e. Ravana who
ruled the demons from his capital of Lanka which was a golden city situated in the middle of
the ocean. Ravana was surprised, as Khar and Dushan were no ordinary demons and they had
the strength matched only by himself. So surely their killer cannot be an ordinary human. But
their killing was an affront for him, and he just could not take it lying down. But at the same
time he did not have the courage to face this human enemy from the front because with the
killing of Khar and Dushan he had become suspicious.
So he decided to adopt a stratagem and lure them to his fortress at Lanka. He went to
Marich (who had earlier been flung by the Lord when he had gone to defile sage
Vishwamitra’s fire sacrifice) and forced him to become a golden deer so that Ravana could
steal Sita in order to settle scores with Ram for deforming his sister Supernakha.
13
As this decoy golden deer frolicked near the hermitage of Lord Ram in Panch-vati,
Ravana hid and waited for his chance to pounce upon Sita. The Lord knew everything in
advance. So he sent Laxman to the forest to fetch wood and asked Sita to enter the ‘fire’ to
maintain her purity because now approached the crucial moment for which the Lord had
come to the forest. When Sita saw the golden deer, she asked the Lord to go and fetch it for
her. The all-knowing Lord willingly got up and went deep in the forest behind the deer.
Finally when he was far enough so that Ravana could get a chance to carry out his mischief,
the Lord killed the deer. At the last moment of his life, Marich called out aloud the name of
Laxman first and then softly the name of the Lord, ‘Ram’, and found his emancipation and
salvation.
As was destined, when Sita heard the name of the Laxman being called out, she
thought that the Lord was in danger and needed help. And despite of Laxman assuring her
that no harm can ever come to the Lord, she forced him to go in the direction from where the
name was heard. Finding the hermitage unguarded, Ravana appeared as a mendicant and
begged for food. Sita stepped out to oblige him, when he suddenly showed his true form and
seized her. Putting her forcibly on the chariot, he went towards Lanka by the air, with a
distraught, wailing and lamenting Sita held in captivity. On the way, the vulture Jatau tried to
stop him and a fierce battle raged between the two. But ultimately Ravana cut off Jatau’s
wings, and the poor bird fell on the ground, repeating the Lord’s holy name ‘Ram’ and
holding his last breath for some more time so that he can see the Lord and convey the
message of Sita’s abduction by Ravana before he dies.
Meanwhile, when Ram saw Laxman coming, he was alarmed, and knew that
something was seriously amiss. When the two brothers returned to the hermitage, Sita was
gone. At first Lord Ram pretended that he has lost all hopes and courage, and wished to end
his life. Like an ordinary man he wailed and wept for her. This was part of the human drama
that the Lord had to play to perfection so that the demons are not forewarned that the
Supreme Being has come to eliminate them. Otherwise they would surrender themselves and
the Lord would be forced to forgive them to uphold his reputation of being merciful and kind.
But should this happen, the entire trouble of coming to the earth would be of no use, and
though the Lord would be compelled to forgive the demons if they come seeking pardon they
would revert to their old ways after sometime. The Lord’s promise to the earth and the Gods
that he would rid the world of the torment from the demons would not be fulfilled. So it was
prudent and wise to play safe and let them believe that he was an ordinary human prince sent
to the forest due to fight over the share of some kingdom!
Gradually after the initial shock, the Lord regained his composure, and the two
brothers now set out in search of Sita. They came to the place where Jatau lay wounded. The
Lord washed his wounds with his own hands and lock of hairs, and Jatau told him all that he
had witnessed. Then Jatau died while being caressed by the Lord himself. The Lord then
performed his last rites himself.
Moving ahead, Lord Ram met and killed a demon named Kabandh. Then he came to
the lonely hermitage of the old women named Shabari. She gave him motherly love and some
fruits to eat, and then left her mortal body by the self-lit fire of Yoga to find emancipation
and salvation. The Lord performed her last rites as he would have done for his own mother.
Shabari had advised the Lord to proceed in the direction of a mountain known as
Rishyamook where lived the exiled monkey king Surgiv with his companions such as
Hanuman and Jamvant.
So Lord Ram and Laxman proceeded in the direction of this mountain. This brings us
to the end of ‘Aranya Kand’.
14
Next is the ‘Kishkindha Kand’—so called because the area of the land fell under the
jurisdiction of the kingdom of Kishkindha, which was the kingdom of the monkeys and bears,
and had the city of Kishkindha as its capital.
At the Rishyamook mountain, the Lord met his greatest devotee known as Hanuman.
By his physical body he was a monkey like the rest of them, but we must not forget here that
all of them were the Gods who came down on the earth to help and support Lord Vishnu in
the form of Lord Ram when the Lord would launch his final assault on the demons. Hanuman
was none but Lord Shiva himself.
Here, the Lord made friends with Sugriv, the exiled brother of Vaali, the king of the
monkey race. When the Lord learnt about the injustice done to Sugriv by Vaali, he interceded
on Sugriv’s behalf and killed Vaali. Then Sugriv was made the king of Kishkindha.
The Lord waited for the rainy season to end, and then huge groups of monkeys and
bears were dispatched in all the directions of the earth to find out about Sita. Since the Lord is
all-knowing, he knew before hand that this task would be accomplished by Hanuman alone.
So he summoned him and gave his personal finger ring as a token for Sita so that she is
convinced of the identity of Hanuman when he met her.
The group in which Hanuman was went in the south direction, and finally they
reached the shore of the ocean. Faced with the formidable ocean as an obstacle, the group
became distraught and concluded that they have come to a dead-end. It so happened that the
elder brother of Jatau, the vulture named Sampaati, lived in a cave in a nearby mountain. He
came out upon hearing the commotion and told the group that he can see across the stretch of
the ocean and see Sita seated under a tree in a garden in Lanka. This city was mid-way in the
ocean, and was approximately 100 Yojans (800 miles) from the shore. So obviously anyone
who could make this giant leap can go there.
After much deliberation it was decided that the only member of the group who has the
ability to go and come back alive was Hanuman. The bear king Jamvant encouraged
Hanuman to show his true mettle and do this great task of the Lord for which he has taken
birth as a monkey in the first place.
Hanuman immediately assumed a colossus form, and invoking the holy name and the
divine blessing of the Supreme Lord Ram, he prepared to leap across the ocean.
This brings us to the end of ‘Kishkindha Kand’.
The next phase of the divine story of Lord Ram is known as Sundar Kand. The word
‘Sundar’ means beautiful. Why this Kand is called ‘Sundar’ is discussed at the end of its brief
outline.
Hanuman leapt across the ocean. He met the demoness named Sursaa who could catch
the shadow of anything flying overhead, and overcame her with wit. Then he landed on the
shore of Lanka, the capital of the demons that was ruled by their ruthless king Ravana, the
one with ten heads. At this time, Hanuman was in a very small form, like that of a mosquito.
At the entrance of the city he met Lankini, the demoness gatekeeper, and punched her,
leaving her bleeding profusely. She then allowed him to go in, prophesying that the end of the
cruel demons was now at hand. Once inside the city, he roamed around in search of Sita and
came to the dwelling of Vibhishan, the younger brother of Ravana but a great devotee of
Lord Vishnu. Vibhishan and Hanuman met each other, became friends, and the former told
the latter the place where Sita was confined. It was a garden known as the Ashoka Vaatika or
the garden of Ashoka trees.
Hanuman entered the garden and hid himself behind thick foliage of the tree under
which Sita sat brooding and in grief. At the opportune time Hanuman dropped the signet ring
of Lord Ram that he had brought along. Sita picked it up, and thus the two—Hanuman and
Sita became acquainted with each other. Hanuman reassured Sita that her days of grief were
soon to end as the Lord would come as soon as he goes back to him with the news of his
15
meeting with her. Sita was extremely happy and relieved. Then Hanuman took her leave and
ruined the garden of its fruit bearing trees. Ravana heard of the destruction and was alarmed,
sent his army under the command of his son Meghnaad to catch Hanuman and bring him to
the court. Hanuman tried his best to plead with Ravana to avoid confrontation with the Lord
and give Sita back to him, but Ravana flatly refused. The ill-witted demons tried to mock at
the Lord by deforming his messenger, and so they decided to burn his tail. This was a godsent opportunity Hanuman was waiting for to settle accounts with the demons, so as soon as
the cloth that was wrapped round his tail and soaked in oil was set alight, he escaped from
their captivity and went on a rampage in the city, dragging and swaying the fiercely burning
tail behind him. This resulted in a huge fire, and the golden city of Lanka was reduced to
ashes. Hanuman jumped into the ocean to douse the flame, took his last leave from Sita and
jumped across the ocean to this side of the shore where his other companions waited
anxiously for his return.
The party went jubilantly to report the success to Lord Ram, who was overwhelmed
with joy and happiness. There was cheer and rejoicing everywhere. A huge army of monkeys
and bears was assembled forthwith and the Lord started on for the final phase of his forest
exile to conquer Lanka and kill the fierce demons led by Ravana, thereby fulfilling the
promise Lord Vishnu had made to the tormented earth, to the worried sages and seers, and to
the terrified Gods that he would rid them of their fear and tyranny of the demons.
The army reached the shores of the ocean. The Lord first tried not to embarrass the
ocean by crossing it forcefully without permission, so he tried to please the ocean god. But
when the Lord found that he is adamant, the Lord drew his arrow to dry up the whole ocean.
Terrified, the ocean god relented and begged forgiveness. He advised the Lord to build a
bridge across the water, and so the great bridge was constructed.
The huge army which seemed to stretch till the horizon crossed the ocean, some
walking over the bridge, some jumping over the back of the marine creatures who had come
to the surface to watch the spectacle, some simply leaping to the other side, and some riding
on the back of their friends and companions. It was a huge tide of monkeys and bears
sweeping on the shores of Lanka. Thus, the Lord landed on Lanka.
This is the end of this fifth phase of the story called the ‘Sundar Kand’.
Now, let us see briefly what is so ‘Sundar’ or beautiful in this Kand. This phase is
‘beautiful’ because a new day has dawned beckoning of hope and redemption amid the
previous environment of loss, gloom, grief, hopelessness and haplessness. Now onwards,
despair and dejection are replaced by hope and rejoicing. Insurmountable and formidable
barriers are overcome—the ocean is crossed, the obstacles in the form of the two demonesses
are removed, the impregnable fortress of Lanka representing a den of vices, negativity, sins
and evil is reduced to ashes, Sita and Vibhishan are both promised redemption, liberation and
deliverance, and the ‘lost hope’ was converted into ‘attainable hope’, an attainable objective.
Metaphorically, the creature who is firmly held captive to the entanglements of this deluding
world but is yearning to break free from his fetters is assured that his redemption is at hand
and the Lord is ever ready to take any trouble he has to take in order to liberate the creature
and provide him deliverance from his torments should he be sincere and steadfast in his
devotion, submission and love for the Lord.
The construction of the bridge has immense symbolic meaning. It signifies the
bridging of the gap between hopelessness and hope, between despair and rejoicing, between
the trapped creature and his salvation and redemption. The yawning gap of the ocean-like
world of delusions and entrapments is no barrier wide enough or formidable enough which
the Lord cannot overcome to provide the subjects of his creation with freedom from their
torments and horrors if only they are sincerely desirous of the Lord’s intervention and help.
Salvation and emancipation of the creature, liberation and deliverance of his soul are never an
16
unreachable destination if he is steady in his spiritual pursuit and has steady faith and
devotion for the Lord.
This ocean-like world of delusions cannot become a barrier strong enough to separate
such a creature and his Atma (soul) from the Supreme Being who is the Parmatma, the
Supreme Atma (Soul) of this world. The strong fort of Lanka representing the different
shortcomings that the creature has that keeps him firmly shackled to this world will be broken
in a moment if the creature sincerely prays to the Lord to provide him liberation and
deliverance from this bondage.
This phase of the story is ‘beautiful’ because ‘goodness and righteousness’ are finally
looking up and showing signs of triumph over ‘bad and evil’. The gloomy and depressive
phase is over, and it is replaced with courage, hope and victory.
Then we move on to the sixth phase of the story known as the Lanka Kand. It is the
story of unmatched strength, valour, gallantry and courage, leading to victory and fame. The
evil has finally been crushed underfoot and buried, and goodness has shone as bright as the
sun.
Having landed on the shore of Lanka, Lord Ram made a last ditch attempt to avoid
bloodshed by sending Angad, the son of Vaali and the nephew of Sugriv, as his messenger of
peace to Ravana. A verbal duel followed between Angad and Ravana, and Angad planted his
feet on the ground, challenging Ravana to move it. Should he be able to do it successfully,
Angad promised him, it will be deemed that Lord Ram has lost the war, and if not, than
Ravana be damned. All the courtiers tried their might but could not move Angad’s feet an
inch. Finally Ravana came himself, and then Angad rebuked him, saying ‘you wretched one.
Why do you kneel before me? Had you done it before Lord Ram, your whole clan would
have found redemption.’
The ferocious war finally broke out. One by one all the demons were killed. During
the course of the war, Laxman was wounded and Hanuman had to go the Himalayas to fetch
the herbs which were used to bring Laxman back to life.
The last demon to die was Ravana himself, and as soon as he fell there was an
uproarious cheer in the heavens. Vibhishan was crowned as the new king of Lanka, and Sita
met her beloved husband Lord Ram. The dead monkeys who had fallen during the course of
the war were all revived by the rain of Amrit (ambrosia of life) that Indra, the chief of the
Gods rained from the sky, and the fallen demons too benefited as they all went to the heaven
instead of to hell.
Lord Ram finally made his departure from Lanka for his own city of Ayodhya aboard
the air plane known as ‘Pushpak’. Besides Sita and Laxman, he was accompanied by his
monkey and bear companions.
This is the end of the ‘Lanka Kanda’ which is also known as the Uddha or the War
Kand.
Then we come to the seventh and the last phase of the story known as the Uttar
Kand. The word ‘Uttar’ refers to the final phase of life, or the second half of a long story.
Hence the name of this Kand as it marks the end of the Lord’s first phase of his worldly
sojourn and the beginning of the second phase when he began to rule the world as its king
and emperor after having killed all the demons and fulfilling his promise to the earth, the
sages and seers, and the Gods.
Hanuman was sent ahead to inform Bharat that the Lord is returning from his forest
exile. The news spread like wild-fire in the city of Ayodhya, and the city erupted in joy.
Bharat and the rest of them rushed outside the city, to its outskirts, where the Pushpak plane
came down to the ground. There was a great reunion between the brothers, a scene
unmatched in this world. The Lord entered the city, and the withered and gloomy city became
17
vibrant and lively once again. On an auspicious day and time, Lord Ram was crowned a kingemperor. There was celebration and festivities everywhere, on the earth and in the heaven.
The Lord ruled most righteously and according to the laws of Dharma (ethics,
righteousness, probity, propriety, morality) and Satya (truthfulness). His rule was exemplary
and there was happiness and prosperity everywhere.
By and by, a time came when the Lord had to wind up his worldly phase. The Lord
had to obey the laws of Nature and he could not remain perpetually on earth. So some excuse
had to be found. Certain developments motivated by the Supreme Lord himself were made to
happen, due to which Sita was sent to exile to live in the care of the learned sage Valmiki in
his hermitage. It was here that the Lord’s two sons Lav and Kush were born.
Tulsidas has ended his story telling here. The saint could not bear to write more and
describe how the Lord who was so dear to his heart and the essence of his life left this world
and went back to his divine abode in the heaven. So Tulsidas decided to stop the story here.
Symbolically, Tulsidas made Lord Ram live on this earth amongst us for all times to come.
All other versions of the Ramayana, such as those written by sages Valmiki and Veda Vyas,
have elaborately described the final phases of the Lord’s earthly sojourn, but our Tulsidas
preferred not to think of the Lord ever leaving us alone.
So shall it be! We too shall also end our narration here by describing the birth of Lav
and Kush from Tulsidas’ book Geetawali to wind up the story.
As a form of paying obeisance to the Supreme Being in the form of Lord Ram, the
rest of this book is devoted to beautiful hymns and prayers dedicated to Lord Ram. It fills the
heart of the devotee with ecstasy and makes him exhilarated when he as much as even utters
the lovable name of the Lord as ‘Ram’. There is indeed no other word as endearing and sweet
as this single word ‘Ram’ in the entire lexicon of scriptural literature. This is the reason why
Lord Shiva, known as ‘Mahaa-dev’, the Great God, the wisest and the most enlightened of
the Gods, had adopted the name ‘Ram’ as the only spiritual formula for finding eternal peace
and bliss. [Refer Ram Charit Manas, Baal Kand, Doha no. 25.]
----------******---------
The full Original Text of the Holy Book
“RAM CHARIT MANAS”
çFke lksiku
¼ckydk.M½
fláÊʸŸÊ◊Õ¸‚¢ÉÊÊŸÊ¢ ⁄U‚ÊŸÊ¢ ¿U㌂Ê◊Á¬–
◊XÔU‹ÊŸÊ¢ ø ∑§ÙÊʸ⁄Uı flãŒ flÊáÊËÁflŸÊÿ∑§ıH 1H
÷flʟˇÊVÔU⁄Uı flãŒ üÊhÊÁflEÊ‚M§Á¬áÊı–
ÿÊïÿÊ¢ ÁflŸÊ Ÿ ¬‡ÿÁãà Á‚hÊ— SflÊã×SÕ◊ËE⁄U◊˜H 2H
flãŒ ’Ùœ◊ÿ¢ ÁŸàÿ¢ ªÈL¢§ ‡ÊVÔU⁄UM§Á¬áÊ◊˜–
18
ÿ◊ÊÁüÊÃÙ Á„U fl∑˝§Ù˘Á¬ øãº˝— ‚fl¸òÊ flãlÃH 3H
‚ËÃÊ⁄UÊ◊ªÈáʪ˝Ê◊¬ÈáÿÊ⁄UáÿÁfl„UÊÁ⁄UáÊı –
flãŒ Áfl‡ÊÈhÁflôÊÊŸı ∑§flËE⁄U∑§¬ËE⁄UıH 4H
©UjflÁSÕÁ¢„UÊ⁄U∑§ÊÁ⁄UáÊË¥ ƒ‹‡Ê„UÊÁ⁄UáÊË◊˜–
‚fl¸üÊÿS∑§⁄UË¥ ‚ËÃÊ¢ ŸÃÙ˘„¢U ⁄UÊ◊flÀ‹÷Ê◊˜H 5H
ÿã◊ÊÿÊfl‡ÊflÌÙÊ ÁflE◊Áπ‹¢ ’˝rÊÔÊÁŒŒflÊ‚È⁄UÊ
ÿà‚ÙflÊŒ◊ηÒfl ÷ÊÁà ‚∑§‹¢ ⁄îÊı ÿÕÊ„U÷˝¸◊—–
ÿà¬ÊŒå‹fl◊∑§◊fl Á„U ÷flÊï÷ÙäÊÁSÃÃ˷ʸflÃÊ¢
flãŒ˘„¢U Ã◊‡Ê·∑§Ê⁄áʬ⁄¢U ⁄UÊ◊Êïÿ◊ˇʢ „UÁ⁄U◊˜H 6H
ŸÊŸÊ¬È⁄UÊáÊÁŸª◊ʪ◊‚ï◊â ÿŒ˜ ⁄UÊ◊ÊÿáÊ ÁŸªÁŒÃ¢ `§ÁøŒãÿÃÙ˘Á¬–
SflÊãׂÈπÊÿ ÃÈ‹‚Ë ⁄UÉÊÈŸÊÕªÊÕÊ÷Ê·ÊÁŸ’ãœ◊ÁÃ◊TÈ‹◊ÊßÙÁà H 7H
‚Ê0. ¡Ù ‚ÈÁ◊⁄Uà Á‚Áœ „UÙß ªŸ ŸÊÿ∑§ ∑§Á⁄U’⁄U ’ŒŸ–
∑§⁄U©U •ŸÈª˝„U ‚Ùß ’ÈÁh ⁄UÊÁ‚ ‚È÷ ªÈŸ ‚ŒŸH 1H
◊Í∑§ „UÙß ’ÊøÊ‹ ¬¢ªÈ ø…∏Uß ÁªÁ⁄U’⁄U ª„UŸ–
¡Ê‚È ∑Χ¬Ê° ‚Ù ŒÿÊ‹ º˝fl©U ‚∑§‹ ∑§Á‹ ◊‹ Œ„UŸH 2H
ŸË‹ ‚⁄UÙL§„U SÿÊ◊ ÃL§Ÿ •L§Ÿ ’ÊÁ⁄U¡ ŸÿŸ–
∑§⁄U©U ‚Ù ◊◊ ©U⁄U œÊ◊ ‚ŒÊ ¿UË⁄U‚ʪ⁄U ‚ÿŸH 3H
∑È¢§Œ ߢŒÈ ‚◊ Œ„U ©U◊Ê ⁄U◊Ÿ ∑§L§ŸÊ •ÿŸ–
¡ÊÁ„U ŒËŸ ¬⁄U Ÿ„U ∑§⁄U©U ∑Χ¬Ê ◊Œ¸Ÿ ◊ÿŸH 4H
’¢Œ©° ªÈL§ ¬Œ ∑¢§¡ ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ Ÿ⁄UM§¬ „UÁ⁄U–
◊„UÊ◊Ù„U Ã◊ ¬È¢¡ ¡Ê‚È ’øŸ ⁄UÁ’ ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄UH 5H
øı0. ’¢Œ©°U ªÈL§ ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄UÊªÊ – ‚ÈL§Áø ‚È’Ê‚ ‚⁄U‚ •ŸÈ⁄UʪÊH
•Á◊• ◊ÍÁ⁄U◊ÿ øÍ⁄UŸ øÊM§ – ‚◊Ÿ ‚∑§‹ ÷fl L§¡ ¬Á⁄UflÊM§H 1H
‚È∑ΧÁà ‚¢÷È ÃŸ Á’◊‹ Á’÷ÍÃË – ◊¢¡È‹ ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ¬˝‚ÍÃËH
¡Ÿ ◊Ÿ ◊¢¡È ◊È∑ȧ⁄U ◊‹ „U⁄UŸË – Á∑§∞° ÁË∑§ ªÈŸ ªŸ ’‚ ∑§⁄UŸËH 2H
üÊ˪È⁄U ¬Œ Ÿπ ◊ÁŸ ªŸ ¡ÙÃË – ‚ÈÁ◊⁄Uà ÁŒCÿ ŒÎÁc≈U Á„Uÿ° „UÙÃËH
Œ‹Ÿ ◊Ù„U Ã◊ ‚Ù ‚¬˝∑§Ê‚Í – ’«∏U ÷ʪ ©U⁄U •Êflß ¡Ê‚ÍH 3H
©UÉÊ⁄UÁ„¢U Á’◊‹ Á’‹ÙøŸ „UË ∑§ – Á◊≈Á„¢U ŒÙ· ŒÈπ ÷fl ⁄U¡ŸË ∑§H
‚ͤÊÁ„U¢ ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ◊ÁŸ ◊ÊÁŸ∑§ – ªÈ¬Èà ¬˝ª≈U ¡„°U ¡Ù ¡Á„U πÊÁŸ∑§H 4H
ŒÙ0. ¡ÕÊ ‚È•¢¡Ÿ •¢Á¡ ŒÎª ‚Êœ∑§ Á‚h ‚È¡ÊŸ–
∑§ıÃÈ∑§ Œπà ‚Ò‹ ’Ÿ ÷ÍË ÷ÍÁ⁄U ÁŸœÊŸH 1H
19
øı0. ªÈL§ ¬Œ ⁄U¡ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È‹ •¢¡Ÿ – ŸÿŸ •Á◊• ŒÎª ŒÙ· Á’÷¢¡ŸH
ÃÁ„¢ ∑§Á⁄U Á’◊‹ Á’’∑§ Á’‹ÙøŸ – ’⁄UŸ©°U ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ÷fl ◊ÙøŸH 1H
’¢Œ©° ¬˝Õ◊ ◊„UË‚È⁄U ø⁄UŸÊ – ◊Ù„U ¡ÁŸÃ ‚¢‚ÿ ‚’ „U⁄UŸÊH
‚È¡Ÿ ‚◊Ê¡ ‚∑§‹ ªÈŸ πÊŸË – ∑§⁄U©°U ¬˝ŸÊ◊ ‚¬˝◊ ‚È’ÊŸËH 2H
‚ÊœÈ øÁ⁄Uà ‚È÷ øÁ⁄Uà ∑§¬Ê‚Í – ÁŸ⁄U‚ Á’‚Œ ªÈŸ◊ÿ »§‹ ¡Ê‚ÍH
¡Ù ‚Á„ U ŒÈπ ¬⁄UÁ¿Uº˝ ŒÈ⁄UÊflÊ – ’¢ŒŸËÿ ¡®„U ¡ª ¡‚ ¬ÊflÊH 3H
◊ÈŒ ◊¢ª‹◊ÿ ‚¢Ã ‚◊Ê¡Í – ¡Ù ¡ª ¡¢ª◊ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ÍH
⁄UÊ◊ ÷ÁQ§ ¡„°U ‚È⁄U‚Á⁄U œÊ⁄UÊ – ‚⁄U‚ß ’˝rÊÔ Á’øÊ⁄U ¬˝øÊ⁄UÊH 4H
Á’Áœ ÁŸ·œ◊ÿ ∑§Á‹ ◊‹ „U⁄UŸË – ∑§⁄U◊ ∑§ÕÊ ⁄UÁ’Ÿ¢ŒÁŸ ’⁄UŸËH
„UÁ⁄U „U⁄U ∑§ÕÊ Á’⁄UÊ¡Áà ’ŸË – ‚ÈŸÃ ‚∑§‹ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ŒŸËH 5H
’≈ÈU Á’SflÊ‚ •ø‹ ÁŸ¡ œ⁄U◊Ê – ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ ‚È∑§⁄U◊ÊH
‚’Á„U ‚È‹÷ ‚’ ÁŒŸ ‚’ Œ‚Ê – ‚flà ‚ÊŒ⁄U ‚◊Ÿ ∑§‹‚ÊH 6H
•∑§Õ •‹ıÁ∑§∑§ ÃË⁄UÕ⁄UÊ™§ – Œß ‚l »§‹ ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê™§H 7H
ŒÊ0. ‚ÈÁŸ ‚◊Ȥʮ„U ¡Ÿ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ◊îÊ®„U •Áà •ŸÈ⁄Uʪ–
‹„U®„U øÊÁ⁄U »§‹ •¿UÃ ÃŸÈ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ¬˝ÿʪH 2H
øı0. ◊îÊŸ »§‹ ¬Áπ• ÃÃ∑§Ê‹Ê – ∑§Ê∑§ „UÙ®„U Á¬∑§ ’∑§©U ◊⁄UÊ‹ÊH
‚ÈÁŸ •Êø⁄U¡ ∑§⁄ÒU ¡ÁŸ ∑§Ù߸ – ‚¢ªÁà ◊Á„U◊Ê Ÿ®„U ªÙ߸H 1H
’Ê‹◊Ë∑§ ŸÊ⁄UŒ ÉÊ≈U¡ÙŸË – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊ÈπÁŸ ∑§„UË ÁŸ¡ „UÙŸËH
¡‹ø⁄U Õ‹ø⁄U Ÿ÷ø⁄U ŸÊŸÊ – ¡ ¡«∏U øß ¡Ëfl ¡„UÊŸÊH 2H
◊Áà ∑§Ë⁄UÁà ªÁà ÷ÍÁà ÷‹Ê߸ – ¡’ ¡®„U ¡ÃŸ ¡„UÊ° ¡®„U ¬Ê߸H
‚Ù ¡ÊŸ’ ‚¢ª ¬˝÷Ê™§ – ‹Ù∑§„°UÈ ’Œ Ÿ •ÊŸ ©U¬Ê™§H 3H
Á’ŸÈ ‚¢ª Á’’∑§ Ÿ „UÙ߸ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ‚È‹÷ Ÿ ‚Ù߸H
‚¢ªÃ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ‚Ùß »§‹ Á‚Áœ ‚’ ‚ÊœŸ »Í§‹ÊH 4H
‚ΔU ‚Èœ⁄U®„U ‚¢ªÁà ¬Ê߸ – ¬Ê⁄U‚ ¬⁄U‚ ∑ȧœÊà ‚È„UÊ߸H
Á’Áœ ’‚ ‚È¡Ÿ ∑ȧ‚¢ªÃ ¬⁄U„UË¥ – »§ÁŸ ◊ÁŸ ‚◊ ÁŸ¡ ªÈŸ •ŸÈ‚⁄U„UË¥H 5H
Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ’ÊŸË – ∑§„Uà ‚ÊœÈ ◊Á„U◊Ê ‚∑ȧøÊŸËH
‚Ù ◊Ù ‚Ÿ ∑§Á„U ¡Êà Ÿ ∑Ò§‚¥ – ‚Ê∑§ ’ÁŸ∑§ ◊ÁŸ ªÈŸ ªŸ ¡Ò‚¥H 6H
ŒÊ0. ’¢Œ©°U ‚¢Ã ‚◊ÊŸ Áøà Á„Uà •ŸÁ„Uà ŸÁ„¢U ∑§Ùß–
•¢¡Á‹ ªÃ ‚È÷ ‚È◊Ÿ Á¡Á◊ ‚◊ ‚Ȫ¢œ ∑§⁄U ŒÙßH 3 (∑§)H
‚¢Ã ‚⁄U‹ Áøà ¡ªÃ Á„Uà ¡ÊÁŸ ‚È÷Ê©U ‚Ÿ„ÈU–
’Ê‹Á’Ÿÿ ‚ÈÁŸ ∑§Á⁄U ∑Χ¬Ê ⁄UÊ◊ø⁄UŸ ⁄UÁà Œ„ÈUH 3 (π)H
20
øı0. ’„ÈUÁ⁄U ’¢ÁŒ π‹ ªŸ ‚ÁÃ÷Ê∞° – ¡ Á’ŸÈ ∑§Ê¡ ŒÊÁ„Ÿ„ÈU ’Ê∞°H
¬⁄U Á„Uà „UÊÁŸ ‹Ê÷ Á¡ã„U ∑§⁄¥U – ©U¡⁄¥U „U⁄U· Á’·ÊŒ ’‚⁄¥UH 1H
„UÁ⁄U „U⁄U ¡‚ ⁄UÊ∑§‚ ⁄UÊ„ÈU ‚ – ¬⁄U •∑§Ê¡ ÷≈U ‚„U‚’Ê„ÈU ‚H
¡ ¬⁄U ŒÙ· ‹π®„U ‚„U‚ÊπË – ¬⁄U Á„Uà ÉÊÎà Á¡ã„U ∑§ ◊Ÿ ◊ÊπËH 2H
Ã¡ ∑Χ‚ÊŸÈ ⁄UÙ· ◊Á„U·‚Ê – •ÉÊ •flªÈŸ œŸ œŸË œŸ‚ÊH
©UŒÿ ∑§Ã ‚◊ Á„Uà ‚’„UË ∑§ – ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ‚◊ ‚Ùflà ŸË∑§H 3H
¬⁄U •∑§Ê¡È ‹ÁªU ÃŸÈ ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥ – Á¡Á◊ Á„U◊ ©U¬‹ ∑Χ·Ë ŒÁ‹ ª⁄U„UË¥H
’¢Œ©°U π‹ ¡‚ ‚· ‚⁄UÙ·Ê – ‚„U‚ ’ŒŸ ’⁄UŸß ¬⁄U ŒÙ·ÊH 4H
¬ÈÁŸ ¬˝Ÿfl©°U ¬ÎÕÈ⁄UÊ¡ ‚◊ÊŸÊ – ¬⁄U •ÉÊ ‚ÈŸß ‚„U‚ Œ‚ ∑§ÊŸÊH
’„ÈUÁ⁄U ‚∑˝§ ‚◊ Á’Ÿfl©°U Ã„UË – ‚¢Ãà ‚È⁄UÊŸË∑§ Á„Uà ¡„UËH 5H
’øŸ ’ÖÊ˝ ¡Á„U ‚ŒÊ Á¬•Ê⁄UÊ – ‚„U‚ ŸÿŸ ¬⁄U ŒÙ· ÁŸ„UÊ⁄UÊH 6H
ŒÊ0. ©UŒÊ‚ËŸ •Á⁄U ◊Ëà Á„Uà ‚ÈŸÃ ¡⁄U®„U π‹ ⁄UËÁÖ
¡ÊÁŸ ¬ÊÁŸ ¡Èª ¡ÙÁ⁄U ¡Ÿ Á’ŸÃË ∑§⁄Uß ‚¬˝ËÁÃH 4H
øı0. ◊Ò¥ •¬ŸË ÁŒÁ‚ ∑§Ëã„U ÁŸ„UÙ⁄UÊ – ÁÃã„U ÁŸ¡ •Ù⁄U Ÿ ‹Ê©U’ ÷Ù⁄UÊH
’Êÿ‚ ¬Á‹•®„U •Áà •ŸÈ⁄UÊªÊ – „UÙ®„U ÁŸ⁄UÊÁ◊· ∑§’„È°U Á∑§ ∑§ÊªÊH 1H
’¢Œ©°U ‚¢Ã •‚îÊŸ ø⁄UŸÊ – ŒÈπ¬˝Œ ©U÷ÿ ’Ëø ∑§¿ÈU ’⁄UŸÊH
Á’¿ÈU⁄Uà ∞∑§ ¬˝ÊŸ „UÁ⁄U ‹„UË¥ – Á◊‹Ã ∞∑§ ŒÈπ ŒÊL§Ÿ Œ„UË¥H 2H
©U¬¡®„U ∞∑§ ‚¢ª ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¡‹¡ ¡Ù¥∑§ Á¡Á◊ ªÈŸ Á’‹ªÊ„UË¥H
‚ÈœÊ ‚È⁄UÊ ‚◊ ‚ÊœÈ •‚ÊœÍ – ¡Ÿ∑§ ∞∑§ ¡ª ¡‹Áœ •ªÊœÍH 3H
÷‹ •Ÿ÷‹ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§⁄UÃÍÃË – ‹„Uà ‚È¡‚ •¬‹Ù∑§ Á’÷ÍÃËH
‚ÈœÊ ‚ÈœÊ∑§⁄U ‚È⁄U‚Á⁄U ‚ÊœÍ – ª⁄U‹ •Ÿ‹ ∑§Á‹◊‹ ‚Á⁄U CÿÊœÍH 4H
ªÈŸ •flªÈŸ ¡ÊŸÃ ‚’ ∑§Ù߸ – ¡Ù ¡Á„U ÷Êfl ŸË∑§ ÃÁ„U ‚Ù߸H 5H
ŒÊ0. ÷‹Ù ÷‹ÊßÁ„U ¬Ò ‹„Uß ‹„Uß ÁŸøÊßÁ„U ŸËøÈ–
‚ÈœÊ ‚⁄UÊÁ„U• •◊⁄UÃÊ° ª⁄U‹ ‚⁄UÊÁ„U• ◊ËøÈH 5H
øı0. π‹ •ÉÊ •ªÈŸ ‚ÊœÈ ªÈŸ ªÊ„UÊ – ©U÷ÿ •¬Ê⁄U ©UŒÁœ •flªÊ„UÊH
ÃÁ„U Ã¥ ∑§¿ÈU ªÈŸ ŒÙ· ’πÊŸ – ‚¢ª˝„U àÿʪ Ÿ Á’ŸÈ ¬Á„UøÊŸH 1H
÷‹©U ¬Ùø ‚’ Á’Áœ ©U¬¡Ê∞ – ªÁŸ ªÈŸ ŒÙ· ’Œ Á’‹ªÊ∞H
∑§„U®„U ’Œ ßÁÄUÊ‚ ¬È⁄UÊŸÊ – Á’Áœ ¬˝¬¢øÈ ªÈŸ •flªÈŸ ‚ÊŸÊH 2H
ŒÈπ ‚Èπ ¬Ê¬ ¬Èãÿ ÁŒŸ ⁄UÊÃË – ‚ÊœÈ •‚ÊœÈ ‚È¡ÊÁà ∑ȧ¡ÊÃËH
ŒÊŸfl Œfl ™°§ø •L§ ŸËøÍ – •Á◊• ‚È¡ËflŸÈ ◊Ê„ÈUL§ ◊ËøÍH 3H
◊ÊÿÊ ’˝rÊÔ ¡Ëfl ¡ªŒË‚Ê – ‹Áë¿U •‹Áë¿U ⁄¢U∑§ •flŸË‚ÊH
21
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
∑§Ê‚Ë ◊ª ‚È⁄U‚Á⁄U ∑˝§◊ŸÊ‚Ê – ◊L§ ◊Ê⁄Ufl ◊Á„UŒfl ªflÊ‚ÊH 4H
‚⁄Uª Ÿ⁄U∑§ •ŸÈ⁄Uʪ Á’⁄UÊªÊ – ÁŸª◊ʪ◊ ªÈŸ ŒÙ· Á’÷ʪÊH 5H
¡«∏U øß ªÈŸ ŒÙ·◊ÿ Á’Sfl ∑§Ëã„U ∑§⁄UÃÊ⁄U–
‚¢Ã „¢U‚ ªÈŸ ª„UÁ„¢U ¬ÿ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ’ÊÁ⁄U Á’∑§Ê⁄UH 6H
•‚ Á’’∑§ ¡’ Œß Á’œÊÃÊ – Ã’ ÃÁ¡ ŒÙ· ªÈŸ®„U ◊ŸÈ ⁄UÊÃÊH
∑§Ê‹ ‚È÷Ê©U ∑§⁄U◊ ’Á⁄U•ÊßZ – ÷‹©U ¬˝∑ΧÁà ’‚ øÈ∑§ß ÷‹ÊßZH 1H
‚Ù ‚ÈœÊÁ⁄U „UÁ⁄U¡Ÿ Á¡Á◊ ‹„UË¥ – ŒÁ‹ ŒÈπ ŒÙ· Á’◊‹ ¡‚È Œ„UË¥H
π‹©U ∑§⁄U®„U ÷‹ ¬Êß ‚È‚¢ªÍ – Á◊≈Uß Ÿ ◊Á‹Ÿ ‚È÷Ê©U •÷¢ªÍH 2H
‹Áπ ‚È’· ¡ª ’¢ø∑§ ¡™§ – ’· ¬˝Ãʬ ¬ÍÁ¡•®„U Ã™§H
©UÉÊ⁄UÁ„U¢ •¢Ã Ÿ „UÙß ÁŸ’Ê„ÍU – ∑§Ê‹ŸÁ◊ Á¡Á◊ ⁄UÊflŸ ⁄UÊ„ÍUH 3H
Á∑§∞„È°U ∑ȧ’·È ‚ÊœÈ ‚Ÿ◊ÊŸÍ – Á¡Á◊ ¡ª ¡Ê◊fl¢Ã „UŸÈ◊ÊŸÍH
„UÊÁŸ ∑ȧ‚¢ª ‚È‚¢ªÁà ‹Ê„ÍU – ‹Ù∑§„È°U ’Œ Á’ÁŒÃ ‚’ ∑§Ê„ÍUH 4H
ªªŸ ø…U∏ß ⁄U¡ ¬flŸ ¬˝‚¢ªÊ – ∑§Ëø®„U Á◊‹ß ŸËø ¡‹ ‚¢ªÊH
‚ÊœÈ •‚ÊœÈ ‚ŒŸ ‚È∑§ ‚Ê⁄UË¥ – ‚ÈÁ◊⁄U®„U ⁄UÊ◊ Œ®„U ªÁŸ ªÊ⁄UË¥H 5H
œÍ◊ ∑ȧ‚¢ªÁà ∑§ÊÁ⁄Uπ „UÙ߸ – Á‹Áπ• ¬È⁄UÊŸ ◊¢¡È ◊Á‚ ‚Ù߸H
‚Ùß ¡‹ •Ÿ‹ •ÁŸ‹ ‚¢ÉÊÊÃÊ – „UÙß ¡‹Œ ¡ª ¡ËflŸ ŒÊÃÊH 6H
ª˝„U ÷·¡ ¡‹ ¬flŸ ¬≈U ¬Êß ∑ȧ¡Ùª ‚È¡Ùª–
„UÙ®„U ∑ȧ’SÃÈ ‚È’SÃÈ ¡ª ‹π®„U ‚È‹ë¿UŸ ‹ÙªH 7 (∑§)H
‚◊ ¬˝∑§Ê‚ Ã◊ ¬Êπ ŒÈ„È°U ŸÊ◊ ÷Œ Á’Áœ ∑§Ëã„U–
‚Á‚ ‚Ê·∑§ ¬Ê·∑§ ‚◊ÈÁ¤Ê ¡ª ¡‚ •¬¡‚ ŒËã„UH 7 (π)H
¡«∏U øß ¡ª ¡Ëfl ¡Ã ‚∑§‹ ⁄UÊ◊◊ÿ ¡ÊÁŸ–
’¢Œ©°U ‚’ ∑§ ¬Œ ∑§◊‹ ‚ŒÊ ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊÁŸH 7 (ª)H
Œfl ŒŸÈ¡ Ÿ⁄U ŸÊª πª ¬˝à Á¬Ã⁄U ª¢œ’¸–
’¢Œ©°U ®∑§Ÿ⁄U ⁄U¡ÁŸø⁄U ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÈU •’ ‚’¸H 7 (ÉÊ)H
•Ê∑§⁄U øÊÁ⁄U ‹Êπ øı⁄UÊ‚Ë – ¡ÊÁà ¡Ëfl ¡‹ Õ‹ Ÿ÷ ’Ê‚ËH
‚Ëÿ ⁄UÊ◊◊ÿ ‚’ ¡ª ¡ÊŸË – ∑§⁄U©°U ¬˝ŸÊ◊ ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸËH 1H
¡ÊÁŸ ∑Χ¬Ê∑§⁄U ®∑§∑§⁄U ◊Ù„ÍU – ‚’ Á◊Á‹ ∑§⁄U„È ¿UÊÁ«∏U ¿U‹ ¿UÙ„ÍUH
ÁŸ¡ ’ÈÁœ ’‹ ÷⁄UÙ‚ ◊ÙÁ„U ŸÊ„UË¥ – ÃÊÃ¥ Á’Ÿÿ ∑§⁄U©°U ‚’ ¬Ê„UË¢H 2H
∑§⁄UŸ ø„U©° U ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊ„UÊ – ‹ÉÊÈ ◊Áà ◊ÙÁ⁄U øÁ⁄Uà •flªÊ„UÊH
‚Í¤Ê Ÿ ∞∑§©U •¢ª ©U¬Ê™§ – ◊Ÿ ◊Áà ⁄¢U∑§ ◊ŸÙ⁄UÕ ⁄UÊ™§H 3H
◊Áà •Áà ŸËø ™°§Áø L§Áø •Ê¿UË – øÁ„U• •Á◊• ¡ª ¡È⁄Uß Ÿ ¿UÊ¿UËH
22
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
¿UÁ◊„U®„U ‚îÊŸ ◊ÙÁ⁄U Á…UΔUÊ߸ – ‚ÈÁŸ„U®„U ’Ê‹’øŸ ◊Ÿ ‹Ê߸H 4H
¡ı¥ ’Ê‹∑§ ∑§„U ÃÙÃÁ⁄U ’ÊÃÊ – ‚ÈŸ®„U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ Á¬ÃÈ •L§ ◊ÊÃÊH
„°UÁ‚„U®„U ∑ͧ⁄U ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧÁ’øÊ⁄UË – ¡ ¬⁄U ŒÍ·Ÿ ÷Í·ŸœÊ⁄UËH 5H
ÁŸ¡ ∑§Á’ÙÊ ∑§Á„U ‹Êª Ÿ ŸË∑§Ê – ‚⁄U‚ „UÙ©U •ÕflÊ •Áà »§Ë∑§ÊH
¡ ¬⁄U ÷ÁŸÁà ‚ÈŸÃ „U⁄U·Ê„UË¥ – Ã ’⁄U ¬ÈL§· ’„ÈUà ¡ª ŸÊ„UË¥H 6H
¡ª ’„ÈU Ÿ⁄U ‚⁄U ‚Á⁄U ‚◊ ÷Ê߸ – ¡ ÁŸ¡ ’ÊÁ…∏U ’…∏U®„U ¡‹ ¬Ê߸H
‚îÊŸ ‚∑Χà ®‚œÈ ‚◊ ∑§Ù߸ – ŒÁπ ¬Í⁄U Á’œÈ ’Ê…∏Uß ¡Ù߸H 7H
÷ʪ ¿UÙ≈U •Á÷‹Ê·È ’«∏U ∑§⁄U©°U ∞∑§ Á’SflÊ‚–
¬Ò„U®„U ‚Èπ ‚ÈÁŸ ‚È¡Ÿ ‚’ π‹ ∑§Á⁄U„U®„U ©U¬„UÊ‚H 8H
π‹ ¬Á⁄U„UÊ‚ „UÙß Á„Uà ◊Ù⁄UÊ – ∑§Ê∑§ ∑§„U®„U ∑§‹∑¢§ΔU ∑§ΔUÙ⁄UÊH
„¢U‚Á„U ’∑§ ŒÊŒÈ⁄U øÊÃ∑§„UË – „°U‚®„U ◊Á‹Ÿ π‹ Á’◊‹ ’Ã∑§„UËH 1H
∑§Á’à ⁄UÁ‚∑§ Ÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„Í – ÁÃã„U ∑§„°U ‚ÈπŒ „UÊ‚ ⁄U‚ ∞„ÍUH
÷Ê·Ê ÷ÁŸÁà ÷ÙÁ⁄U ◊Áà ◊Ù⁄UË – „°UÁ‚’ ¡Ùª „°U‚¥ Ÿ®„U πÙ⁄UËH 2H
¬˝÷È ¬Œ ¬˝ËÁà Ÿ ‚Ê◊ÈÁ¤Ê ŸË∑§Ë – ÁÃã„UÁ„U ∑§ÕÊ ‚ÈÁŸ ‹ÊÁªÁ„U »§Ë∑§ËH
„UÁ⁄U „U⁄U ¬Œ ⁄UÁà ◊Áà Ÿ ∑ȧÃ⁄U∑§Ë – ÁÃã„U ∑§„°ÈU ◊œÈ⁄U ∑§ÕÊ ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§ËH 3H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ÷ÍÁ·Ã Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ‚ÈÁŸ„U®„U ‚È¡Ÿ ‚⁄UÊÁ„U ‚È’ÊŸËH
∑§Á’ Ÿ „UÙ©°U Ÿ®„U ’øŸ ¬˝’ËŸÍ – ‚∑§‹ ∑§‹Ê ‚’ Á’lÊ „UËŸÍH 4H
•Êπ⁄U •⁄UÕ •‹¢∑ΧÁà ŸÊŸÊ – ¿¢UŒ ¬˝’¢œ •Ÿ∑§ Á’œÊŸÊH
÷Êfl ÷Œ ⁄U‚ ÷Œ •¬Ê⁄UÊ – ∑§Á’à ŒÙ· ªÈŸ Á’Á’œ ¬˝∑§Ê⁄UÊH 5H
∑§Á’à Á’’∑§ ∞∑§ Ÿ®„U ◊Ù⁄¥U – ‚àÿ ∑§„U©°U Á‹Áπ ∑§ÊªŒ ∑§Ù⁄¥UH 6H
÷ÁŸÁà ◊ÙÁ⁄U ‚’ ªÈŸ ⁄UÁ„Uà Á’Sfl Á’ÁŒÃ ªÈŸ ∞∑§–
‚Ù Á’øÊÁ⁄U ‚ÈÁŸ„U®„U ‚È◊Áà Á¡ã„U ∑¥§ Á’◊‹ Á’’∑§H 9H
∞Á„U ◊„U° ⁄ÉÊȬÁà ŸÊ◊ ©UŒÊ⁄UÊ – •Áà ¬ÊflŸ ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ‚Ê⁄UÊH
◊¢ª‹ ÷flŸ •◊¢ª‹ „UÊ⁄UË – ©U◊Ê ‚Á„Uà ¡Á„U ¡¬Ã ¬È⁄UÊ⁄UËH 1H
÷ÁŸÁà Á’ÁøòÊ ‚È∑§Á’ ∑Χà ¡Ù™§ – ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ Á’ŸÈ ‚Ù„U Ÿ ‚Ù™§H
Á’œÈ’ŒŸË ‚’ ÷Ê°Áà ‚°flÊ⁄UË – ‚Ù„U Ÿ ’‚Ÿ Á’ŸÊ ’⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
‚’ ªÈŸ ⁄UÁ„Uà ∑ȧ∑§Á’ ∑Χà ’ÊŸË – ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ¡‚ •¢Á∑§Ã ¡ÊŸËH
‚ÊŒ⁄U ∑§„U®„U ‚ÈŸ®„U ’Èœ ÃÊ„UË – ◊œÈ∑§⁄U ‚Á⁄U‚ ‚¢Ã ªÈŸª˝Ê„UËH 3H
¡ŒÁ¬ ∑§Á’à ⁄U‚ ∞∑§©U ŸÊ„UË¥ – ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ¬˝ª≈U ∞Á„U ◊Ê„UË¥H
‚Ùß ÷⁄Ù‚ ◊Ù⁄¥U ◊Ÿ •ÊflÊ – ∑§®„U Ÿ ‚È‚¢ª ’«∏Uå¬ŸÈ ¬ÊflÊH 4H
œÍ◊©U Ã¡ß ‚„U¡ ∑§L§•Ê߸U – •ªL§ ¬˝‚¢ª ‚Ȫ¢œ ’‚Ê߸H
23
¿¢U0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
÷ÁŸÁà ÷Œ‚ ’SÃÈ ÷Á‹ ’⁄UŸË – ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ¡ª ◊¢ª‹ ∑§⁄UŸËH 5H
◊¢ª‹ ∑§⁄UÁŸ ∑§Á‹ ◊‹ „U⁄UÁŸ ÃÈ‹‚Ë ∑§ÕÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§Ë–
ªÁà ∑ͧ⁄U ∑§Á’ÃÊ ‚Á⁄Uà ∑§Ë ÖÿÙ¥ ‚Á⁄Uà ¬ÊflŸ ¬ÊÕ ∑§ËH
¬˝÷È ‚È¡‚ ‚¢ªÁà ÷ÁŸÁà ÷Á‹ „UÙßÁ„U ‚È¡Ÿ ◊Ÿ ÷ÊflŸË–
÷fl •¢ª ÷ÍÁà ◊‚ÊŸ ∑§Ë ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚È„UÊflÁŸ ¬ÊflŸËH
Á¬˝ÿ ‹ÊÁªÁ„U •Áà ‚’Á„U ◊◊ ÷ÁŸÁà ⁄UÊ◊ ¡‚ ‚¢ª–
ŒÊL§ Á’øÊL§ Á∑§ ∑§⁄Uß ∑§Ù©U ’¢ÁŒ• ◊‹ÿ ¬˝‚¢ªH 10 (∑§)H
SÿÊ◊ ‚È⁄UÁ÷ ¬ÿ Á’‚Œ •Áà ªÈŸŒ ∑§⁄U®„U ‚’ ¬ÊŸ–
Áª⁄UÊ ª˝Êïÿ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¡‚ ªÊfl®„U ‚ÈŸ®„U ‚È¡ÊŸH 10 (π)H
◊ÁŸ ◊ÊÁŸ∑§ ◊È∑ȧÃÊ ¿UÁ’ ¡Ò‚Ë – •Á„U ÁªÁ⁄U ª¡ Á‚⁄ U‚Ù„U Ÿ ÃÒ‚ËH
ŸÎ¬ Á∑§⁄UË≈U ÃL§ŸË ÃŸÈ ¬Ê߸ – ‹„U®„U ‚∑§‹ ‚Ù÷Ê •Áœ∑§Ê߸H 1H
ÃÒ‚®„U ‚È∑§Á’ ∑§Á’à ’Èœ ∑§„U„UË¢ – ©U¬¡®„U •ŸÃ •ŸÃ ¿UÁ’ ‹„U„UË¥H
÷ªÁà „UÃÈ Á’Áœ ÷flŸ Á’„UÊ߸ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚Ê⁄UŒ •ÊflÁà œÊ߸H 2H
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ‚⁄U Á’ŸÈ •ã„UflÊ∞° – ‚Ù üÊ◊ ¡Êß Ÿ ∑§ÙÁ≈U ©U¬Ê∞°H
∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ •‚ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ªÊflÁ„¢U „UÁ⁄U ¡‚ ∑§Á‹ ◊‹ „UÊ⁄UËH 3H
∑§Ëã„¥U ¬˝Ê∑Χà ¡Ÿ ªÈŸ ªÊŸÊ – Á‚⁄U œÈÁŸ Áª⁄UÊ ‹ªÃ ¬Á¿UÃÊŸÊH
NUŒÿ Á‚¢œÈ ◊Áà ‚ˬ ‚◊ÊŸÊ – SflÊÁà ‚Ê⁄UŒÊ ∑§„®„U ‚È¡ÊŸÊH 4H
¡ı¥ ’⁄U‚ß ’⁄U ’ÊÁ⁄U Á’øÊM§ – „UÙ®„U ∑§Á’à ◊È∑ȧÃÊ◊ÁŸ øÊM§H 5H
¡ÈªÈÁà ’Áœ ¬ÈÁŸ ¬ÙÁ„U•®„U ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ’⁄U Ãʪ–
¬Á„U⁄U®„U ‚îÊŸ Á’◊‹ ©U⁄U ‚Ù÷Ê •Áà •ŸÈ⁄UʪH 11H
¡ ¡Ÿ◊ ∑§Á‹∑§Ê‹ ∑§⁄UÊ‹Ê – ∑§⁄UÃ’ ’Êÿ‚ ’· ◊⁄UÊ‹ÊH
ø‹Ã ∑ȧ¬¢Õ ’Œ ◊ª ¿UÊ°«∏U – ∑§¬≈U ∑§‹fl⁄U ∑§Á‹ ◊‹ ÷Ê°«∏UH 1H
’¢ø∑§ ÷ªÃ ∑§„UÊß ⁄UÊ◊ ∑§ – ®∑§∑§⁄U ∑¢§øŸ ∑§Ù„U ∑§Ê◊ ∑§H
ÁÃã„U ◊„°U ¬˝Õ◊ ⁄Uπ ¡ª ◊Ù⁄UË – œË¥ª œ⁄U◊äfl¡ œ¢œ∑§ œÙ⁄UËH 2H
¡ı¥ •¬Ÿ •flªÈŸ ‚’ ∑§„U™°§ – ’Ê…∏Uß ∑§ÕÊ ¬Ê⁄U Ÿ®„U ‹„U™°§H
ÃÊÃ ◊Ò¥ •Áà •‹¬ ’πÊŸ – ÕÙ⁄U ◊„È°U ¡ÊÁŸ„U®„U ‚ÿÊŸH 3H
‚◊ÈÁ¤Ê Á’Á’Áœ Á’Áœ Á’ŸÃË ◊Ù⁄UË – ∑§Ù©U Ÿ ∑§ÕÊ ‚ÈÁŸ ŒßÁ„U πÙ⁄UËH
∞Ã„ÈU ¬⁄U ∑§Á⁄U„U®„U ¡ •‚¢∑§Ê – ◊ÙÁ„U Ã •Áœ∑§ Ã ¡«∏U ◊Áà ⁄¢U∑§ÊH 4H
∑§Á’ Ÿ „UÙ©°U Ÿ®„U øÃÈ⁄U ∑§„UÊfl©°U – ◊Áà •ŸÈM§¬ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊfl©°UH
∑§„°U ⁄ÉÊȬÁà ∑§ øÁ⁄Uà •¬Ê⁄UÊ – ∑§„°U ◊Áà ◊ÙÁ⁄U ÁŸ⁄Uà ‚¢‚Ê⁄UÊH 5H
¡Á„¢U ◊ÊL§Ã ÁªÁ⁄U ◊L§ ©U«∏UÊ„UË¥ – ∑§„U„ÈU ÃÍ‹ ∑§Á„U ‹π ◊Ê„UË¥H
24
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
‚◊ȤÊà •Á◊à ⁄UÊ◊ ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ∑§⁄Uà ∑§ÕÊ ◊Ÿ •Áà ∑§Œ⁄UÊ߸H 6H
‚Ê⁄UŒ ‚‚ ◊„U‚ Á’Áœ •Êª◊ ÁŸª◊ ¬È⁄UÊŸ–
ŸÁà ŸÁà ∑§Á„U ¡Ê‚È ªÈŸ ∑§⁄U®„U ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ªÊŸH 12H
‚’ ¡ÊŸÃ ¬˝÷È ¬˝÷ÈÃÊ ‚Ù߸ – ÃŒÁ¬ ∑§„¥U Á’ŸÈ ⁄U„UÊ Ÿ ∑§Ù߸H
ÄUÊ° ’Œ •‚ ∑§Ê⁄UŸ ⁄UÊπÊ – ÷¡Ÿ ¬˝÷Ê©U ÷Ê°Áà ’„ÈU ÷Ê·ÊH 1H
∞∑§ •ŸË„U •M§¬ •ŸÊ◊Ê – •¡ ‚Áëëʌʟ¢Œ ¬⁄U œÊ◊ÊH
Cÿʬ∑§ Á’SflM§¬ ÷ªflÊŸÊ – Ã®„U œÁ⁄U Œ„U øÁ⁄Uà ∑Χà ŸÊŸÊH 2H
‚Ù ∑§fl‹ ÷ªÃŸ Á„Uà ‹ÊªË – ¬⁄U◊ ∑Χ¬Ê‹ ¬˝ŸÃ •ŸÈ⁄UʪËH
¡Á„U ¡Ÿ ¬⁄U ◊◊ÃÊ •Áà ¿UÙ„ÍU – ¡®„U ∑§L§ŸÊ ∑§Á⁄U ∑§Ëã„U Ÿ ∑§Ù„ÍUH 3H
ªß¸ ’„UÙ⁄U ª⁄UË’ ŸflÊ¡Í – ‚⁄U‹ ‚’‹ ‚ÊÁ„U’ ⁄ÉÊÈ⁄UÊ¡ÍH
’Èœ ’⁄UŸÁ„¢ U „UÁ⁄U ¡‚ •‚ ¡ÊŸË – ∑§⁄U®„U ¬ÈŸËà ‚È»§‹ ÁŸ¡ ’ÊŸËH 4H
Ã®„U ’‹ ◊Ò¥ ⁄ÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§Á„U„U©°U ŸÊß ⁄UÊ◊ ¬Œ ◊ÊÕÊH
◊ÈÁŸã„U ¬˝Õ◊ „UÁ⁄U ∑§Ë⁄UÁà ªÊ߸ – ÃÁ„¢U ◊ª ø‹Ã ‚Ȫ◊ ◊ÙÁ„U ÷Ê߸H 5H
•Áà •¬Ê⁄U ¡ ‚Á⁄Uà ’⁄U ¡ı¥ ŸÎ¬ ‚ÃÈ ∑§⁄UÊ®„U–
øÁ…∏U Á¬¬ËÁ‹∑§©U ¬⁄U◊ ‹ÉÊÈ Á’ŸÈ üÊ◊ ¬Ê⁄UÁ„U ¡Ê®„UH 13H
∞Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ’‹ ◊ŸÁ„U ŒπÊ߸ – ∑§Á⁄U„U©°U ⁄UÉÊȬÁà ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸H
CÿÊ‚ •ÊÁŒ ∑§Á’ ¬¢Èªfl ŸÊŸÊ – Á¡ã„U ‚ÊŒ⁄U „UÁ⁄U ‚È¡‚ ’πÊŸÊH 1H
ø⁄UŸ ∑§◊‹ ’¢Œ©°U ÁÃã„U ∑§⁄U – ¬È⁄Ufl„È°U ‚∑§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ ◊⁄UH
∑§Á‹ ∑§ ∑§Á’ã„U ∑§⁄U©°U ¬⁄UŸÊ◊Ê – Á¡ã„U ’⁄UŸ ⁄ÉÊȬÁà ªÈŸ ª˝Ê◊ÊH 2H
¡ ¬˝Ê∑Χà ∑§Á’ ¬⁄U◊ ‚ÿÊŸ – ÷Ê·Ê° Á¡ã„U „UÁ⁄U øÁ⁄Uà ’πÊŸH
÷∞ ¡ •„U®„U ¡ „UÙß„U®„U •Êª¥ – ¬˝Ÿfl©°U ‚’Á„U ∑§¬≈U ‚’ àÿʪ¥H 3H
„UÙ„ÈU ¬˝‚ÛÊ Œ„ÈU ’⁄UŒÊŸÍ – ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ÷ÁŸÁà ‚Ÿ◊ÊŸÍH
¡Ù ¬˝’¢œ ’Èœ Ÿ®„U •ÊŒ⁄U„UË¥ – ‚Ù üÊ◊ ’ÊÁŒ ’Ê‹ ∑§Á’ ∑§⁄U„UË¥H 4H
∑§Ë⁄UÁà ÷ÁŸÁà ÷ÍÁà ÷Á‹ ‚Ù߸ – ‚È⁄U‚Á⁄U ‚◊ ‚’ ∑§„°U Á„Uà „UÙ߸H
⁄UÊ◊ ‚È∑§Ë⁄UÁà ÷ÁŸÁà ÷Œ‚Ê – •‚◊¢¡‚ •‚ ◊ÙÁ„U •°Œ‚ÊH 5H
ÃÈï„U⁄UË ∑Χ¬Ê° ‚È‹÷ ‚Ù©U ◊Ù⁄U – Á‚•ÁŸ ‚È„UÊflÁŸ ≈UÊ≈U ¬≈UÙ⁄UH 6H
‚⁄U‹ ∑§Á’à ∑§Ë⁄UÁà Á’◊‹ ‚Ùß •ÊŒ⁄U®„U ‚È¡ÊŸ–
‚„U¡ ’ÿ⁄U Á’‚⁄UÊß Á⁄U¬È ¡Ù ‚ÈÁŸ ∑§⁄UÁ„¢U ’πÊŸH 14 (∑§)H
‚Ù Ÿ „UÙß Á’ŸÈ Á’◊‹ ◊Áà ◊ÙÁ„U ◊Áà ’‹ •Áà ÕÙ⁄U–
∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê „UÁ⁄U ¡‚ ∑§„U©°U ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§⁄U©°U ÁŸ„UÙ⁄UH 14 (π)H
∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ⁄UÉÊÈ’⁄U øÁ⁄Uà ◊ÊŸ‚ ◊¢¡È ◊⁄UÊ‹–
25
‚Ê0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
‚Ê0.
’Ê‹ Á’Ÿÿ ‚ÈÁŸ ‚ÈL§Áø ‹Áπ ◊Ù ¬⁄U „UÙ„È ∑Χ¬Ê‹H 14 (ª)H
’¢Œ©°U ◊ÈÁŸ ¬Œ ∑¢§¡È ⁄UÊ◊ÊÿŸ ¡®„U ÁŸ⁄U◊ÿ©–
‚π⁄U ‚È∑§Ù◊‹ ◊¢¡È ŒÙ· ⁄UÁ„Uà ŒÍ·Ÿ ‚Á„UÃH 14 (ÉÊ)H
’¢Œ©°U øÊÁ⁄U©U ’Œ ÷fl ’ÊÁ⁄UÁœ ’ÙÁ„Uà ‚Á⁄U‚–
Á¡ã„UÁ„U Ÿ ‚¬Ÿ„È°U πŒ ’⁄UŸÃ ⁄ÉÊÈ’⁄U Á’‚Œ ¡‚ÈH 14 (æU)H
’¢Œ©°U Á’Áœ ¬Œ ⁄UŸÈ ÷fl ‚ʪ⁄U ¡®„U ∑§Ëã„U ¡„°U–
‚¢Ã ‚ÈœÊ ‚Á‚ œŸÈ ¬˝ª≈U π‹ Á’· ’ÊL§ŸË H 14 (ø)H
Á’’Èœ Á’¬˝ ’Èœ ª˝„U ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ∑§„U©°U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
„UÙß ¬˝‚ÛÊ ¬È⁄Ufl„ÈU ‚∑§‹ ◊¢¡È ◊ŸÙ⁄UÕ ◊ÙÁ⁄UH 14 (¿U)H
¬ÈÁŸ ’¢Œ©°U ‚Ê⁄UŒ ‚È⁄U‚Á⁄UÃÊ – ¡Èª‹ ¬ÈŸËà ◊ŸÙ„U⁄U øÁ⁄UÃÊH
◊îÊŸ ¬ÊŸ ¬Ê¬ „U⁄U ∞∑§Ê – ∑§„Uà ‚ÈŸÃ ∞∑§ „U⁄U •Á’’∑§ÊH 1H
ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ◊„U‚ ÷flÊŸË – ¬˝Ÿfl©°U ŒËŸ’¢œÈ ÁŒŸ ŒÊŸËH
‚fl∑§ SflÊÁ◊ ‚πÊ Á‚ÿ ¬Ë ∑§ – Á„Uà ÁŸL§¬Áœ ‚’ Á’Áœ ÃÈ‹‚Ë ∑§H 2H
∑§Á‹ Á’‹ÙÁ∑§ ¡ª Á„Uà „U⁄U ÁªÁ⁄U¡Ê– ‚Ê’⁄U ◊¢òÊ ¡Ê‹ Á¡ã„U Á‚Á⁄U¡ÊH
•ŸÁ◊‹ •Êπ⁄U •⁄UÕ Ÿ ¡Ê¬Í – ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê©U ◊„U‚ ¬˝ÃʬÍH 3H
‚Ù ©U◊‚ ◊ÙÁ„U ¬⁄U •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ∑§Á⁄U®„U ∑§ÕÊ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH
‚ÈÁ◊Á⁄U Á‚flÊ Á‚fl ¬Êß ¬‚Ê™§ – ’⁄UŸ©°U ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà Áøà øÊ™§H 4H
÷ÁŸÁà ◊ÙÁ⁄U Á‚fl ∑Χ¬Ê° Á’÷ÊÃË – ‚Á‚ ‚◊Ê¡ Á◊Á‹ ◊Ÿ„UÈ° ‚È⁄UÊÃËH
¡ ∞Á„U ∑§ÕÁ„U ‚Ÿ„U ‚◊ÃÊ – ∑§Á„U„U®„U ‚ÈÁŸ„U®„U ‚◊ÈÁ¤Ê ‚øÃÊH 5H
„UÙß„U®„U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UÊªË – ∑§Á‹ ◊‹ ⁄UÁ„Uà ‚È◊¢ª‹ ÷ʪËH 6H
‚¬Ÿ„È°U ‚Êø„È°U ◊ÙÁ„U ¬⁄U ¡ı¥ „U⁄U ªıÁ⁄U ¬‚Ê©U–
Ãı »È§⁄U „UÙ©U ¡Ù ∑§„U©°U ‚’ ÷Ê·Ê ÷ÁŸÁà ¬˝÷Ê©UH 15H
’¢Œ©°U •flœ ¬È⁄UË •Áà ¬ÊflÁŸ – ‚⁄U¡Í ‚Á⁄U ∑§Á‹ ∑§‹È· Ÿ‚ÊflÁŸH
¬˝Ÿfl©°U ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – ◊◊ÃÊ Á¡ã„U ¬⁄U ¬˝÷ÈÁ„U Ÿ ÕÙ⁄UËH 1H
Á‚ÿ ®ŸŒ∑§ •ÉÊ •ÙÉÊ Ÿ‚Ê∞ – ‹Ù∑§ Á’‚Ù∑§ ’ŸÊß ’‚Ê∞H
’¢Œ©°U ∑§ı‚ÀÿÊ ÁŒÁ‚ ¬˝ÊøË – ∑§Ë⁄UÁà ¡Ê‚È ‚∑§‹ ¡ª ◊ÊøËH 2H
¬˝ª≈U©U ¡„°U ⁄UÉÊȬÁà ‚Á‚ øÊM§ – Á’Sfl ‚ÈπŒ π‹ ∑§◊‹ ÃÈ‚ÊM§H
Œ‚⁄UÕ ⁄UÊ©U ‚Á„Uà ‚’ ⁄UÊŸË – ‚È∑Χà ‚È◊¢ª‹ ◊Í⁄UÁà ◊ÊŸËH 3H
∑§⁄U©°U ¬˝ŸÊ◊ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸË – ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê ‚Èà ‚fl∑§ ¡ÊŸËH
Á¡ã„UÁ„U Á’⁄UÁø ’«∏U ÷ÿ©U Á’œÊÃÊ – ◊Á„U◊Ê •flÁœ ⁄UÊ◊ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊH 4H
’¢Œ©°U •flœ ÷È•Ê‹ ‚àÿ ¬˝◊ ¡Á„U ⁄UÊ◊ ¬Œ–
26
øı0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
Á’¿ÈU⁄Uà ŒËŸŒÿÊ‹ Á¬˝ÿ ÃŸÈ ÃΟ ßfl ¬Á⁄U„U⁄U©UH 16H
¬˝Ÿfl©°U ¬Á⁄U¡Ÿ ‚Á„Uà Á’Œ„ÍU – ¡ÊÁ„U ⁄UÊ◊ ¬Œ ªÍ…∏U ‚Ÿ„ÍUH
¡Ùª ÷Ùª ◊„°U ⁄UÊπ© U ªÙ߸ – ⁄UÊ◊ Á’‹Ù∑§Ã ¬˝ª≈U©U ‚Ù߸H 1H
¬˝Ÿfl©°U ¬˝Õ◊ ÷⁄Uà ∑§ ø⁄UŸÊ – ¡Ê‚È Ÿ◊ ’˝Ã ¡Êß Ÿ ’⁄UŸÊH
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ ◊Ÿ ¡Ê‚Í – ‹È’Èœ ◊œÈ¬ ßfl Ã¡ß Ÿ ¬Ê‚ÍH 2H
’¢Œ©°U ‹Á¿U◊Ÿ ¬Œ ¡‹¡ÊÃÊ – ‚ËË ‚È÷ª ÷ªÃ ‚Èπ ŒÊÃÊH
⁄UÉÊȬÁà ∑§Ë⁄UÁà Á’◊‹ ¬ÃÊ∑§Ê – Œ¢«U ‚◊ÊŸ ÷ÿ©U ¡‚ ¡Ê∑§ÊH 3H
‚· ‚„Ud‚Ë‚ ¡ª ∑§Ê⁄UŸ – ¡Ù •flÃ⁄U©U ÷ÍÁ◊ ÷ÿ ≈UÊ⁄UŸH
‚ŒÊ ‚Ù ‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ⁄U„U ◊Ù ¬⁄U – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ‚ıÁ◊ÁòÊ ªÈŸÊ∑§⁄UH 4H
Á⁄U¬È‚ÍŒŸ ¬Œ ∑§◊‹ Ÿ◊Ê◊Ë – ‚Í⁄U ‚È‚Ë‹ ÷⁄Uà •ŸÈªÊ◊ËH
◊„UÊ’Ë⁄U Á’Ÿfl©°U „UŸÈ◊ÊŸÊ – ⁄UÊ◊ ¡Ê‚È ¡‚ •Ê¬ ’πÊŸÊH 5H
¬˝Ÿfl©U° ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄U π‹ ’Ÿ ¬Êfl∑§ ÇÿÊŸÉÊŸ–
¡Ê‚È NUŒÿ •ÊªÊ⁄U ’‚®„U ⁄UÊ◊ ‚⁄U øʬ œ⁄UH 17H
∑§Á¬¬Áà ⁄UË¿U ÁŸ‚Êø⁄U ⁄UÊ¡Ê – •¢ªŒÊÁŒ ¡ ∑§Ë‚ ‚◊Ê¡ÊH
’¢Œ©°U ‚’ ∑§ ø⁄UŸ ‚È„UÊ∞ – •œ◊ ‚⁄UË⁄U ⁄UÊ◊ Á¡ã„U ¬Ê∞H 1H
⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ©U¬Ê‚∑§ ¡Ã – πª ◊Ϊ ‚È⁄U Ÿ⁄U •‚È⁄U ‚◊ÃH
’¢Œ©°U ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ‚’ ∑§⁄U – ¡ Á’ŸÈ ∑§Ê◊ ⁄UÊ◊ ∑§ ø⁄UH 2H
‚È∑§ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ ÷ªÃ ◊ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ – ¡ ◊ÈÁŸ’⁄U Á’ÇÿÊŸ Á’‚Ê⁄UŒH
¬˝Ÿfl©°U ‚’Á„U œ⁄UÁŸ œÁ⁄U ‚Ë‚Ê – ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê ¡Ÿ ¡ÊÁŸ ◊ÈŸË‚ÊH 3H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ¡ª ¡ŸÁŸ ¡ÊŸ∑§Ë – •ÁÂÿ Á¬˝ÿ ∑§L§ŸÊ ÁŸœÊŸ ∑§ËH
ÃÊ∑§ ¡Èª ¬Œ ∑§◊‹ ◊ŸÊfl©°U – ¡Ê‚È ∑Χ¬Ê° ÁŸ⁄U◊‹ ◊Áà ¬Êfl©°UH 4H
¬ÈÁŸ ◊Ÿ ’øŸ ∑§◊¸ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ø⁄UŸ ∑§◊‹ ’¢Œ©°U ‚’ ‹Êÿ∑§H
⁄UÊÁ¡flŸÿŸ œ⁄¥U œŸÈ ‚Êÿ∑§ – ÷ªÃ Á’¬Áà ÷¢¡Ÿ ‚Èπ ŒÊÿ∑§H 5H
Áª⁄UÊ •⁄UÕ ¡‹ ’ËÁø ‚◊ ∑§Á„U•Ã Á÷ÛÊ Ÿ Á÷ÛÊ–
’¢Œ©° ‚ËÃÊ ⁄UÊ◊ ¬Œ Á¡ã„UÁ„U ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ÁπÛÊH 18H
’¢Œ©°U ŸÊ◊ ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§Ù – „UÃÈ ∑Χ‚ÊŸÈ ÷ÊŸÈ Á„U◊∑§⁄U ∑§ÙH
Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U◊ÿ ’Œ ¬˝ÊŸ ‚Ù – •ªÈŸ •ŸÍ¬◊ ªÈŸ ÁŸœÊŸ ‚ÙH 1H
◊„UÊ◊¢òÊ ¡Ùß ¡¬Ã ◊„‚Í – ∑§Ê‚Ë¥ ◊È∑ȧÁà „UÃÈ ©U¬Œ‚ÍH
◊Á„U◊Ê ¡Ê‚È ¡ÊŸ ªŸ⁄UÊ™§ – ¬˝Õ◊ ¬ÍÁ¡•Ã ŸÊ◊ ¬˝÷Ê™§H 2H
¡ÊŸ •ÊÁŒ∑§Á’ ŸÊ◊ ¬˝ÃÊ¬Í – ÷ÿ©U ‚Èh ∑§Á⁄U ©U‹≈UÊ ¡Ê¬ÍH
‚„U‚ ŸÊ◊ ‚◊ ‚ÈÁŸ Á‚fl ’ÊŸË – ¡Á¬ ¡ßZ Á¬ÿ ‚¢ª ÷flÊŸËH 3H
27
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
„U⁄U· „UÃÈ „UÁ⁄U „U⁄U „UË ∑§Ù – Á∑§ÿ ÷Í·Ÿ ÁÃÿ ÷Í·Ÿ ÃË ∑§ÙH
ŸÊ◊ ¬˝÷Ê©U ¡ÊŸ Á‚fl ŸË∑§Ù – ∑§Ê‹∑ͧ≈U »§‹È ŒËã„U •◊Ë ∑§ÙH 4H
’⁄U·Ê Á⁄UÃÈ ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ÃÈ‹‚Ë ‚ÊÁ‹ ‚Ȍʂ–
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ’⁄U ’⁄UŸ ¡Èª ‚ÊflŸ ÷ÊŒfl ◊Ê‚H 19H
•Êπ⁄U ◊œÈ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ŒÙ™§ – ’⁄UŸ Á’‹ÙøŸ ¡Ÿ Á¡ÿ ¡Ù™§H
‚ÈÁ◊⁄Uà ‚È‹÷ ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ‹Ù∑§ ‹Ê„ÈU ¬⁄U‹Ù∑§ ÁŸ’Ê„ÍUH 1H
∑§„Uà ‚ÈŸÃ ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚ÈÁΔU ŸË∑§ – ⁄UÊ◊ ‹πŸ ‚◊ Á¬˝ÿ ÃÈ‹‚Ë ∑§H
’⁄UŸÃ ’⁄UŸ ¬˝ËÁà Á’‹ªÊÃË – ’˝rÊÔ ¡Ëfl ‚◊ ‚„U¡ ‚°ÉÊÊÃËH 2H
Ÿ⁄U ŸÊ⁄UÊÿŸ ‚Á⁄U‚ ‚È÷˝ÊÃÊ – ¡ª ¬Ê‹∑§ Á’‚Á· ¡Ÿ òÊÊÃÊH
÷ªÁà ‚ÈÁÃÿ ∑§‹ ∑§⁄UŸ Á’÷Í·Ÿ – ¡ª Á„Uà „UÃÈ Á’◊‹ Á’œÈ ¬Í·ŸH 3H
SflÊŒ ÃÙ· ‚◊ ‚ȪÁà ‚ÈœÊ ∑§ – ∑§◊ΔU ‚· ‚◊ œ⁄U ’‚ÈœÊ ∑§H
¡Ÿ ◊Ÿ ◊¢¡È ∑¢§¡ ◊œÈ∑§⁄U ‚ – ¡Ë„U ¡‚Ù◊Áà „UÁ⁄U „U‹œ⁄U ‚H 4H
∞∑ȧ ¿UòÊÈ ∞∑ȧ ◊È∑ȧ≈U◊ÁŸ ‚’ ’⁄UŸÁŸ ¬⁄U ¡Ù©U–
ÃÈ‹‚Ë ⁄UÉÊÈ’⁄U ŸÊ◊ ∑§ ’⁄UŸ Á’⁄UÊ¡Ã ŒÙ©UH 20H
‚◊ȤÊà ‚Á⁄U‚ ŸÊ◊ •L§ ŸÊ◊Ë – ¬˝ËÁà ¬⁄U‚¬⁄U ¬˝÷È •ŸÈªÊ◊ËH
ŸÊ◊ M§¬ ŒÈß ß¸‚ ©U¬ÊœË – •∑§Õ •ŸÊÁŒ ‚È‚Ê◊ÈÁ¤Ê ‚ÊœËH 1H
∑§Ù ’«∏U ¿UÙ≈U ∑§„Uà •¬⁄UÊœÍ – ‚ÈÁŸ ªÈŸ ÷ŒÈ ‚◊ÈÁ¤Ê„U®„U ‚ÊœÍH
ŒÁπ•®„U M§¬ ŸÊ◊ •ÊœËŸÊ – M§¬ ÇÿÊŸ Ÿ®„U ŸÊ◊ Á’„UËŸÊH 2H
M§¬ Á’‚· ŸÊ◊ Á’ŸÈ ¡ÊŸ¥ – ∑§⁄UË ªÃ Ÿ ¬⁄U®„U ¬Á„UøÊŸ¢H
‚ÈÁ◊Á⁄U• ŸÊ◊ M§¬ Á’ŸÈ Œπ¥ – •Êflà NUŒÿ° ‚Ÿ„U Á’‚·¥H 3H
ŸÊ◊ M§¬ ªÁà •∑§Õ ∑§„UÊŸË – ‚◊ȤÊà ‚ÈπŒ Ÿ ¬⁄UÁà ’πÊŸËH
•ªÈŸ ‚ªÈŸ Á’ø ŸÊ◊ ‚È‚ÊπË – ©U÷ÿ ¬˝’Ùœ∑§ øÃÈ⁄U ŒÈ÷Ê·ËH 4H
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ◊ÁŸŒË¬ œL§ ¡Ë„U Œ„U⁄UË¥ mÊ⁄U–
ÃÈ‹‚Ë ÷ËÃ⁄U ’Ê„U⁄U„È°U ¡ı¥ øÊ„UÁ‚ ©UÁ¡•Ê⁄UH 21H
ŸÊ◊ ¡Ë„°U ¡Á¬ ¡Êª®„U ¡ÙªË – Á’⁄UÁà Á’⁄¢UÁø ¬˝¬¢ø Á’ÿÙªËH
’˝rÊÔ‚ÈπÁ„U •ŸÈ÷fl®„U •ŸÍ¬Ê – •∑§Õ •ŸÊ◊ÿ ŸÊ◊ Ÿ M§¬ÊH 1H
¡ÊŸÊ ø„U®„U ªÍ…∏U ªÁà ¡™§ – ŸÊ◊ ¡Ë„U° ¡Á¬ ¡ÊŸ®„U Ã™§H
‚Êœ∑§ ŸÊ◊ ¡¬®„U ‹ÿ ‹Ê∞° – „UÙ®„U Á‚h •ÁŸ◊ÊÁŒ∑§ ¬Ê∞°H 2H
¡¬®„U ŸÊ◊È ¡Ÿ •Ê⁄Uà ÷Ê⁄UË – Á◊≈U®„U ∑ȧ‚¢∑§≈U „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UËH
⁄UÊ◊ ÷ªÃ ¡ª øÊÁ⁄U ¬˝∑§Ê⁄UÊ – ‚È∑ΧÃË øÊÁ⁄U©U •ŸÉÊ ©UŒÊ⁄UÊH 3H
ø„ÍU øÃÈ⁄U ∑§„È°U ŸÊ◊ •œÊ⁄UÊ – ÇÿÊŸË ¬˝÷ÈÁ„U Á’‚Á· Á¬•Ê⁄UÊH
28
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ø„È°U ¡Èª ø„È°U üÊÈÁà ŸÊ◊ ¬˝÷Ê™§ – ∑§Á‹ Á’‚Á· Ÿ®„U •ÊŸ ©U¬Ê™§H 4H
‚∑§‹ ∑§Ê◊ŸÊ „UËŸ ¡ ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ⁄U‚ ‹ËŸ–
ŸÊ◊ ‚Ȭ˝◊ Á¬ÿÍ· OÔUŒ ÁÃã„U„È°U Á∑§∞ ◊Ÿ ◊ËŸH 22H
•ªÈŸ ‚ªÈŸ ŒÈß ’˝rÊÔ ‚M§¬Ê – •∑§Õ •ªÊœ •ŸÊÁŒ •ŸÍ¬ÊH
◊Ê¢⁄¥U ◊à ’«∏U ŸÊ◊È ŒÈ„ÍU Ã¥ – Á∑§∞ ¡®„U ¡Èª ÁŸ¡ ’‚ ÁŸ¡ ’ÍÃ¥H 1H
¬˝ıÁ…∏U ‚È¡Ÿ ¡ÁŸ ¡ÊŸ®„U ¡Ÿ ∑§Ë – ∑§„U©°U ¬˝ÃËÁà ¬˝ËÁà L§Áø ◊Ÿ ∑§ËH
∞∑ȧ ŒÊL§ªÃ ŒÁπ• ∞∑ͧ – ¬Êfl∑§ ‚◊ ¡Èª ’˝rÊÔ Á’’∑ͧH 2H
©U÷ÿ •ª◊ ¡Èª ‚Ȫ◊ ŸÊ◊ Ã¥ – ∑§„U©°U ŸÊ◊È ’«∏U ’˝rÊÔ ⁄UÊ◊ Ã¥H
Cÿʬ∑ȧ ∞∑ȧ ’˝rÊÔ •Á’ŸÊ‚Ë – ‚à øß ÉÊŸ •ÊŸ°Œ ⁄UÊ‚ËH 3H
•‚ ¬˝÷È NUŒÿ° •¿Uà •Á’∑§Ê⁄UË – ‚∑§‹ ¡Ëfl ¡ª ŒËŸ ŒÈπÊ⁄UËH
ŸÊ◊ ÁŸM§¬Ÿ ŸÊ◊ ¡ÃŸ Ã¥ – ‚Ù©U ¬˝ª≈Uà Á¡Á◊ ◊Ù‹ ⁄Uß Ã¥H 4H
ÁŸ⁄UªÈŸ Ã¥ ∞Á„U ÷Ê°Áà ’«∏U ŸÊ◊ ¬˝÷Ê©U •¬Ê⁄U–
∑§„U©°U ŸÊ◊È ’«∏U ⁄UÊ◊ Ã¥ ÁŸ¡ Á’øÊ⁄U •ŸÈ‚Ê⁄UH 23H
⁄UÊ◊ ÷ªÃ Á„Uà Ÿ⁄U ÃŸÈ œÊ⁄UË – ‚Á„U ‚¢∑§≈U Á∑§∞ ‚ÊœÈ ‚ÈπÊ⁄UËH
ŸÊ◊È ‚¬˝◊ ¡¬Ã •ŸÿÊ‚Ê – ÷ªÃ „UÙ®„U ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ’Ê‚ÊH 1H
⁄UÊ◊ ∞∑§ Ãʬ‚ ÁÃÿ ÃÊ⁄UË – ŸÊ◊ ∑§ÙÁ≈U π‹ ∑ȧ◊Áà ‚ÈœÊ⁄UËH
Á⁄UÁ· Á„Uà ⁄UÊ◊ ‚È∑§ÃÈ‚ÈÃÊ ∑§Ë – ‚Á„Uà ‚Ÿ ‚Èà ∑§ËÁã„U Á’’Ê∑§ËH 2H
‚Á„Uà ŒÙ· ŒÈπ ŒÊ‚ ŒÈ⁄UÊ‚Ê – Œ‹ß ŸÊ◊È Á¡Á◊ ⁄UÁ’ ÁŸÁ‚ ŸÊ‚ÊH
÷¢¡©U ⁄UÊ◊ •Ê¬È ÷Ôfl øÊ¬Í – ÷fl ÷ÿ ÷¢¡Ÿ ŸÊ◊ ¬˝ÃʬÍH 3H
Œ¢«U∑§ ’ŸÈ ¬˝÷È ∑§Ëã„U ‚È„UÊflŸ – ¡Ÿ ◊Ÿ •Á◊à ŸÊ◊ Á∑§∞ ¬ÊflŸH
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U Œ‹ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ – ŸÊ◊È ‚∑§‹ ∑§Á‹ ∑§‹È· ÁŸ∑¢§ŒŸH 4H
‚’⁄UË ªËœ ‚È‚fl∑§ÁŸ ‚ȪÁà ŒËÁã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
ŸÊ◊ ©UœÊ⁄U •Á◊Ã π‹ ’Œ Á’ÁŒÃ ªÈŸ ªÊÕH 24H
⁄UÊ◊ ‚È∑¢§Δ U Á’÷Ë·Ÿ ŒÙ™§ – ⁄UÊπ ‚⁄UŸ ¡ÊŸ ‚’È ∑§Ù™§H
ŸÊ◊ ª⁄UË’ •Ÿ∑§ ŸflÊ¡ – ‹Ù∑§ ’Œ ’⁄U Á’Á⁄UŒ Á’⁄UÊ¡H 1H
⁄UÊ◊ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ∑§≈U∑ȧ ’≈UÙ⁄UÊ – ‚ÃÈ „UÃÈ üÊ◊È ∑§Ëã„U Ÿ ÕÙ⁄UÊH
ŸÊ◊È ‹à ÷fl®‚œÈ ‚ÈπÊ„UË¥ – ∑§⁄U„UÈ Á’øÊL§ ‚È¡Ÿ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
⁄UÊ◊ ‚∑ȧ‹ ⁄UŸ ⁄UÊflŸÈ ◊Ê⁄UÊ – ‚Ëÿ ‚Á„Uà ÁŸ¡ ¬È⁄U ¬ªÈ œÊ⁄UÊH
⁄UÊ¡Ê ⁄UÊ◊È •flœ ⁄U¡œÊŸË – ªÊflà ªÈŸ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ’⁄U ’ÊŸËH 3H
‚fl∑§ ‚ÈÁ◊⁄Uà ŸÊ◊È ‚¬˝ËÃË – Á’ŸÈ üÊ◊ ¬˝’‹ ◊Ù„U Œ‹È ¡ËÃËH
Á»§⁄Uà ‚Ÿ„°U ◊ªŸ ‚È𠕬Ÿ¢ – ŸÊ◊ ¬˝‚ÊŒ ‚Ùø Ÿ®„U ‚¬Ÿ¥H 4H
29
ŒÊ0. ’˝rÊÔ ⁄UÊ◊ Ã¥ ŸÊ◊È ’«∏U ’⁄U ŒÊÿ∑§ ’⁄U ŒÊÁŸ–
⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ‚à ∑§ÙÁ≈U ◊„U° Á‹ÿ ◊„U‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸH 25H
◊Ê‚¬Ê⁄ÊÿáÊ, ¬„‹Ê Á√ÊüÊÊ◊
øı0. ŸÊ◊ ¬˝‚ÊŒ ‚¢÷È •Á’ŸÊ‚Ë – ‚Ê¡È •◊¢ª‹ ◊¢ª‹ ⁄UÊ‚ËH
‚È∑§ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ Á‚h ◊ÈÁŸ ¡ÙªË – ŸÊ◊ ¬˝‚ÊŒ ’˝rÊÔ‚Èπ ÷ÙªËH 1H
ŸÊ⁄UŒ ¡ÊŸ©U ŸÊ◊ ¬˝ÃÊ¬Í – ¡ª Á¬˝ÿ „UÁ⁄U „UÁ⁄U „U⁄U Á¬˝ÿ •Ê¬ÍH
ŸÊ◊È ¡¬Ã ¬˝÷È ∑§Ëã„U ¬˝‚ÊŒÍ – ÷ªÃ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ÷ ¬˝„U‹ÊŒÍH 2H
œ˝Èfl° ‚ª‹ÊÁŸ ¡¬©U „UÁ⁄U ŸÊ™°§ – ¬Êÿ©U •ø‹ •ŸÍ¬◊ ΔUÊ™°§H
‚ÈÁ◊Á⁄U ¬flŸ‚Èà ¬ÊflŸ ŸÊ◊Í – •¬Ÿ ’‚ ∑§Á⁄U ⁄UÊπ ⁄UÊ◊ÍH 3H
•¬ÃÈ •¡ÊÁ◊‹È ª¡È ªÁŸ∑§Ê™§ – ÷∞ ◊È∑ȧà „UÁ⁄U ŸÊ◊ ¬˝÷Ê™§H
∑§„ı¥ ∑§„UÊ° ‹Áª ŸÊ◊ ’«∏UÊ߸ – ⁄UÊ◊È Ÿ ‚∑§®„U ŸÊ◊ ªÈŸ ªÊ߸H 4H
ŒÊ0. ŸÊ◊È ⁄UÊ◊ ∑§Ù ∑§‹¬ÃL§ ∑§Á‹ ∑§ÀÿÊŸ ÁŸflÊ‚È–
¡Ù ‚ÈÁ◊⁄Uà ÷ÿÙ ÷Ê°ª Ã¥ ÃÈ‹‚Ë ÃÈ‹‚ˌʂÈH 26H
øı0. ø„È°U ¡Èª ÃËÁŸ ∑§Ê‹ ÁÄ°ÈU ‹Ù∑§Ê – ÷∞ ŸÊ◊ ¡Á¬ ¡Ëfl Á’‚Ù∑§ÊH
’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚¢Ã ◊à ∞„ÍU – ‚∑§‹ ‚È∑Χà »§‹ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„ÍUH 1H
äÿÊŸÈ ¬˝Õ◊ ¡Èª ◊πÁ’Áœ ŒÍ¡¥ – mʬ⁄U ¬Á⁄UÃÙ·Ã ¬˝÷È ¬Í¡¥H
∑§Á‹ ∑§fl‹ ◊‹ ◊Í‹ ◊‹ËŸÊ – ¬Ê¬ ¬ÿÙÁŸÁœ ¡Ÿ ◊Ÿ ◊ËŸÊH 2H
ŸÊ◊ ∑§Ê◊ÃL§ ∑§Ê‹ ∑§⁄UÊ‹Ê – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚◊Ÿ ‚∑§‹ ¡ª ¡Ê‹ÊH
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ∑§Á‹ •Á÷◊à ŒÊÃÊ – Á„Uà ¬⁄U‹Ù∑§ ‹Ù∑§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊH 3H
Ÿ®„U ∑§Á‹ ∑§⁄U◊ Ÿ ÷ªÁà Á’’∑ͧ – ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ •fl‹¢’Ÿ ∞∑ͧH
∑§Ê‹ŸÁ◊ ∑§Á‹ ∑§¬≈U ÁŸœÊŸÍ – ŸÊ◊ ‚È◊Áà ‚◊⁄UÕ „UŸÈ◊ÊŸÍH 4H
ŒÊ0. ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ Ÿ⁄U∑§‚⁄UË ∑§Ÿ∑§∑§Á‚¬È ∑§Á‹∑§Ê‹–
¡Ê¬∑§ ¡Ÿ ¬˝„U‹ÊŒ Á¡Á◊ ¬ÊÁ‹Á„U ŒÁ‹ ‚È⁄U‚Ê‹H 27H
øı0. ÷Êÿ° ∑ȧ÷Êÿ° •Ÿπ •Ê‹‚„Í°U – ŸÊ◊ ¡¬Ã ◊¢ª‹ ÁŒÁ‚ Œ‚„Í°UH
‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ù ŸÊ◊ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§⁄U©°U ŸÊß ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U ◊ÊÕÊH 1H
◊ÙÁ⁄U ‚ÈœÊÁ⁄UÁ„U ‚Ù ‚’ ÷Ê°ÃË – ¡Ê‚È ∑Χ¬Ê Ÿ®„U ∑Χ¬Ê° •ÉÊÊÃËH
⁄UÊ◊ ‚ÈSflÊÁ◊ ∑ȧ‚fl∑ȧ ◊Ù‚Ù – ÁŸ¡ ÁŒÁ‚ ŒÁπ ŒÿÊÁŸÁœ ¬Ù‚ÙH 2H
‹Ù∑§„È°U ’Œ ‚È‚ÊÁ„U’ ⁄UËÃË – Á’Ÿÿ ‚ÈŸÃ ¬Á„UøÊŸÃ ¬˝ËÃËH
ªŸË ª⁄UË’ ª˝Ê◊Ÿ⁄U ŸÊª⁄U – ¬¢Á«Uà ◊Í…∏U ◊‹ËŸ ©U¡Êª⁄UH 3H
‚È∑§Á’ ∑ȧ∑§Á’ ÁŸ¡ ◊Áà •ŸÈ„UÊ⁄UË – ŸÎ¬Á„U ‚⁄UÊ„Uà ‚’ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
‚ÊœÈ ‚È¡ÊŸ ‚È‚Ë‹ ŸÎ¬Ê‹Ê – ߸‚ •¢‚ ÷fl ¬⁄U◊ ∑Χ¬Ê‹ÊH 4H
30
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
‚ÈÁŸ ‚Ÿ◊ÊŸ®„U ‚’Á„U ‚È’ÊŸË – ÷ÁŸÁà ÷ªÁà ŸÁà ªÁà ¬Á„UøÊŸËH
ÿ„U ¬˝Ê∑Χà ◊Á„U¬Ê‹ ‚È÷Ê™§ – ¡ÊŸ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ∑§Ù‚‹⁄UÊ™§H 5H
⁄UˤÊà ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ÁŸ‚ÙÃ¥ – ∑§Ù ¡ª ◊¢Œ ◊Á‹Ÿ◊Áà ◊ÙÃ¥H 6H
‚ΔU ‚fl∑§ ∑§Ë ¬˝ËÁà L§Áø ⁄UÁπ„U®„U ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê‹È–
©U¬‹ Á∑§∞ ¡‹¡ÊŸ ¡®„U ‚Áøfl ‚È◊Áà ∑§Á¬ ÷Ê‹ÈH 28 (∑§)H
„Uı¥„ÈU ∑§„UÊflà ‚’È ∑§„Uà ⁄UÊ◊ ‚„Uà ©U¬„UÊ‚–
‚ÊÁ„U’ ‚ËÃÊŸÊÕ ‚Ù ‚fl∑§ ÃÈ‹‚ˌʂH 28 (π)H
•Áà ’Á«∏U ◊ÙÁ⁄U Á…UΔUÊ߸ πÙ⁄UË – ‚ÈÁŸ •ÉÊ Ÿ⁄U∑§„È°U ŸÊ∑§ ‚∑§Ù⁄UËH
‚◊ÈÁ¤Ê ‚„U◊ ◊ÙÁ„U •¬«U⁄U •¬Ÿ¥ – ‚Ù ‚ÈÁœ ⁄UÊ◊ ∑§ËÁã„U Ÿ®„U ‚¬Ÿ¥H 1H
‚ÈÁŸ •fl‹ÙÁ∑§ ‚ÈÁøà øπ øÊ„UË – ÷ªÁà ◊ÙÁ⁄U ◊Áà SflÊÁ◊ ‚⁄UÊ„UËH
∑§„Uà Ÿ‚Êß „UÙß Á„Uÿ° ŸË∑§Ë – ⁄UˤÊà ⁄UÊ◊ ¡ÊÁŸ ¡Ÿ ¡Ë ∑§ËH 2H
⁄U„UÁà Ÿ ¬˝÷È Áøà øÍ∑§ Á∑§∞ ∑§Ë – ∑§⁄Uà ‚È⁄UÁà ‚ÿ ’Ê⁄U Á„U∞ ∑§ËH
¡®„U •ÉÊ ’œ©U CÿÊœ Á¡Á◊ ’Ê‹Ë – Á»§Á⁄U ‚È∑¢§ΔU ‚Ùß ∑§ËÁã„U ∑ȧøÊ‹ËH 3H
‚Ùß ∑§⁄UÃÍÁà Á’÷Ë·Ÿ ∑§⁄UË – ‚¬Ÿ„È°U ‚Ù Ÿ ⁄UÊ◊ Á„Uÿ° „U⁄UËH
Ã ÷⁄UÃÁ„U ÷¥≈Uà ‚Ÿ◊ÊŸ – ⁄UÊ¡‚÷Ê° ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’πÊŸH 4H
¬˝÷È ÃL§ Ã⁄U ∑§Á¬ «UÊ⁄U ¬⁄U Ã Á∑§∞ •Ê¬È ‚◊ÊŸ–
ÃÈ‹‚Ë ∑§„Í°U Ÿ ⁄UÊ◊ ‚ ‚ÊÁ„U’ ‚Ë‹ÁŸœÊŸH 29 (∑§)H
⁄UÊ◊ ÁŸ∑§ÊßZ ⁄UÊfl⁄UË „ÒU ‚’„UË ∑§Ù ŸË∑§–
¡ı¥ ÿ„U ‚Ê°øË „ÒU ‚ŒÊ Ãı ŸË∑§Ù ÃÈ‹‚Ë∑ H 29 (π)H
∞Á„U Á’Áœ ÁŸ¡ ªÈŸ ŒÙ· ∑§Á„U ‚’Á„U ’„ÈUÁ⁄U Á‚L§ ŸÊß–
’⁄UŸ©°U ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’‚Œ ¡‚È ‚ÈÁŸ ∑§Á‹ ∑§‹È· Ÿ‚ÊßH 29 (ª)H
¡Êª’Á‹∑§ ¡Ù ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ÷⁄UmÊ¡ ◊ÈÁŸ’⁄UÁ„U ‚ÈŸÊ߸H
∑§Á„U„U©°U ‚Ùß ‚¢’ÊŒ ’πÊŸË – ‚ÈŸ„È°U ‚∑§‹ ‚îÊŸ ‚ÈπÈ ◊ÊŸËH 1H
‚¢÷È ∑§Ëã„U ÿ„U øÁ⁄Uà ‚È„UÊflÊ – ’„ÈUÁ⁄U ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ©U◊Á„U ‚ÈŸÊflÊH
‚Ùß Á‚fl ∑§Êª÷È‚È¢Á«UÁ„U ŒËã„UÊ – ⁄UÊ◊ ÷ªÃ •Áœ∑§Ê⁄UË øËã„UÊH 2H
ÃÁ„U ‚Ÿ ¡Êª’Á‹∑§ ¬ÈÁŸ ¬ÊflÊ – ÁÃã„U ¬ÈÁŸ ÷⁄UmÊ¡ ¬˝Áà ªÊflÊH
Ã üÊÙÃÊ ’∑§ÃÊ ‚◊‚Ë‹Ê – ‚fl°Œ⁄U‚Ë ¡ÊŸ®„U „UÁ⁄U‹Ë‹ÊH 3H
¡ÊŸ®„U ÃËÁŸ ∑§Ê‹ ÁŸ¡ ÇÿÊŸÊ – ∑§⁄UË ªÃ •Ê◊‹∑§ ‚◊ÊŸÊH
•ı⁄U©U ¡ „UÁ⁄U÷ªÃ ‚È¡ÊŸÊ – ∑§„U®„U ‚ÈŸ®„U ‚◊Ȥʮ„U Á’Áœ ŸÊŸÊH 4H
◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ÁŸ¡ ªÈ⁄U ‚Ÿ ‚ÈŸË ∑§ÕÊ ‚Ù ‚Í∑§⁄UπÖ
‚◊ȤÊË Ÿ®„U ÃÁ‚ ’Ê‹¬Ÿ Ã’ •Áà ⁄U„U©°U •øÃH 30 (∑§)H
31
üÊÙÃÊ ’∑§ÃÊ ÇÿÊŸÁŸÁœ ∑§ÕÊ ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ªÍ…∏U–
Á∑§Á◊ ‚◊ȤÊı¥ ◊Ò¥ ¡Ëfl ¡«∏U ∑§Á‹ ◊‹ ª˝Á‚à Á’◊Í…∏UH 30 (π)H
øı0. ÃŒÁ¬ ∑§„UË ªÈ⁄U ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊ – ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄UË ∑§¿ÈU ◊Áà •ŸÈ‚Ê⁄UÊH
÷Ê·Ê’h ∑§⁄UÁ’ ◊Ò¥ ‚Ù߸ – ◊Ù⁄U¥ ◊Ÿ ¬˝’Ùœ ¡®„U „UÙ߸H 1H
¡‚ ∑§¿ÈU ’ÈÁœ Á’’∑§ ’‹ ◊⁄¥U –  ∑§Á„U„U©°U Á„Uÿ° „UÁ⁄U ∑§ ¬˝⁄¥UH
ÁŸ¡ ‚¢Œ„U ◊Ù„U ÷˝◊ „U⁄UŸË – ∑§⁄U©°U ∑§ÕÊ ÷fl ‚Á⁄UÃÊ Ã⁄UŸËH 2H
’Èœ Á’üÊÊ◊ ‚∑§‹ ¡Ÿ ⁄¢U¡ÁŸ – ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Á‹ ∑§‹È· Á’÷¢¡ÁŸH
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Á‹ ¬¢Ÿª ÷⁄UŸË – ¬ÈÁŸ Á’’∑§ ¬Êfl∑§ ∑§„È°U •⁄UŸËH 3H
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Á‹ ∑§Ê◊Œ ªÊ߸ – ‚È¡Ÿ ‚¡ËflÁŸ ◊ÍÁ⁄U ‚È„UÊ߸H
‚Ùß ’‚ÈœÊË ‚ÈœÊ Ã⁄¢UÁªÁŸ – ÷ÿ ÷¢¡ÁŸ ÷˝◊ ÷∑§ ÷È•¢ÁªÁŸH 4H
•‚È⁄U ‚Ÿ ‚◊ Ÿ⁄U∑ § ÁŸ∑¢§ÁŒÁŸ – ‚ÊœÈ Á’’Èœ ∑ȧ‹ Á„Uà ÁªÁ⁄UŸ¢ÁŒÁŸH
‚¢Ã ‚◊Ê¡ ¬ÿÙÁœ ⁄U◊Ê ‚Ë – Á’Sfl ÷Ê⁄U ÷⁄U •ø‹ ¿U◊Ê ‚ËH 5H
¡◊ ªŸ ◊È„°U ◊Á‚ ¡ª ¡◊ÈŸÊ ‚Ë – ¡ËflŸ ◊È∑ȧÁà „UÃÈ ¡ŸÈ ∑§Ê‚ËH
⁄UÊ◊Á„U Á¬˝ÿ ¬ÊflÁŸ ÃÈ‹‚Ë ‚Ë – ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ Á„Uà Á„Uÿ° „ÈU‹‚Ë ‚ËH 6H
Á‚flÁ¬˝ÿ ◊∑§‹ ‚Ò‹ ‚ÈÃÊ ‚Ë – ‚∑§‹ Á‚Áh ‚Èπ ‚¢¬Áà ⁄UÊ‚ËH
‚ŒªÈŸ ‚È⁄UªŸ •¢’ •ÁŒÁà ‚Ë – ⁄UÉÊÈ’⁄U ÷ªÁà ¬˝◊ ¬⁄UÁ◊Áà ‚ËH 7H
ŒÊ0. ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ◊¢ŒÊÁ∑§ŸË ÁøòÊ∑ͧ≈U Áøà øÊL§–
ÃÈ‹‚Ë ‚È÷ª ‚Ÿ„U ’Ÿ Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’„UÊL§H 31H
øı0. ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ®øÃÊ◊ÁŸ øÊM§ – ‚¢Ã ‚È◊Áà ÁÃÿ ‚È÷ª ®‚ªÊM§H
¡ª ◊¢ª‹ ªÈŸª˝Ê◊ ⁄UÊ◊ ∑§ – ŒÊÁŸ ◊È∑ȧÁà œŸ œ⁄U◊ œÊ◊ ∑§H 1H
‚ŒªÈ⁄U ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ¡Ùª ∑§ – Á’’Èœ ’ÒŒ ÷fl ÷Ë◊ ⁄UÙª ∑§H
¡ŸÁŸ ¡Ÿ∑§ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¬˝◊ ∑§ – ’Ë¡ ‚∑§‹ ’˝Ã œ⁄U◊ Ÿ◊ ∑§H 2H
‚◊Ÿ ¬Ê¬ ‚¢Ãʬ ‚Ù∑§ ∑§ – Á¬˝ÿ ¬Ê‹∑§ ¬⁄U‹Ù∑§ ‹Ù∑§ ∑§H
‚Áøfl ‚È÷≈U ÷ͬÁà Á’øÊ⁄U ∑§ – ∑È¢§÷¡ ‹Ù÷ ©UŒÁœ •¬Ê⁄U ∑§H 3H
∑§Ê◊ ∑§Ù„U ∑§Á‹◊‹ ∑§Á⁄UªŸ ∑§ – ∑§„UÁ⁄U ‚Êfl∑§ ¡Ÿ ◊Ÿ ’Ÿ ∑§H
•ÁÃÁÕ ¬ÍÖÿ Á¬˝ÿÃ◊ ¬È⁄UÊÁ⁄U ∑§ – ∑§Ê◊Œ ÉÊŸ ŒÊÁ⁄UŒ ŒflÊÁ⁄U ∑§H 4H
◊¢òÊ ◊„UÊ◊ÁŸ Á’·ÿ CÿÊ‹ ∑§ – ◊≈Uà ∑§ÁΔUŸ ∑ȧ•¢∑§ ÷Ê‹ ∑§H
„U⁄UŸ ◊Ù„U Ã◊ ÁŒŸ∑§⁄U ∑§⁄U ‚ – ‚fl∑§ ‚ÊÁ‹ ¬Ê‹ ¡‹œ⁄U ‚H 5H
•Á÷◊à ŒÊÁŸ ŒflÃL§ ’⁄U ‚ – ‚flà ‚È‹÷ ‚ÈπŒ „UÁ⁄ „U⁄U ‚H
‚È∑§Á’ ‚⁄UŒ Ÿ÷ ◊Ÿ ©U«UªŸ ‚ – ⁄UÊ◊÷ªÃ ¡Ÿ ¡ËflŸ œŸ ‚H 6H
‚∑§‹ ‚È∑Χà »§‹ ÷ÍÁ⁄U ÷Ùª ‚ – ¡ª Á„Uà ÁŸL§¬Áœ ‚ÊœÈ ‹Ùª ‚H
32
ŒÊ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
‚fl∑§ ◊Ÿ ◊ÊŸ‚ ◊⁄UÊ‹ ‚ – ¬ÊflŸ ª¢ª Ã⁄¢Uª ◊Ê‹ ‚H 7H
∑ȧ¬Õ ∑ȧÃ⁄U∑§ ∑ȧøÊÁ‹ ∑§Á‹ ∑§¬≈U Œ¢÷ ¬Ê·¢«U–
Œ„UŸ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊ Á¡Á◊ ߢœŸ •Ÿ‹ ¬˝ø¢«UH 32 (∑§)H
⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ⁄UÊ∑§‚ ∑§⁄U ‚Á⁄U‚ ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê„ÈU–
‚îÊŸ ∑ȧ◊ÈŒ ø∑§Ù⁄U Áøà Á„Uà Á’‚Á· ’«∏U ‹Ê„ÈUH 32 (π)H
∑§ËÁã„U ¬˝SŸ ¡Á„U ÷Ê°Áà ÷flÊŸË – ¡Á„U Á’Áœ ‚¢∑§⁄U ∑§„UÊ ’πÊŸËH
‚Ù ‚’ „UÃÈ ∑§„U’ ◊Ò¥ ªÊ߸ – ∑§Õʬ˝’¢œ Á’ÁøòÊ ’ŸÊ߸H 1H
¡®„U ÿ„U ∑§ÕÊ ‚ÈŸË Ÿ®„U „UÙ߸ – ¡ÁŸ •Êø⁄U¡È ∑§⁄ÒU ‚ÈÁŸ ‚Ù߸H
∑§ÕÊ •‹ıÁ∑§∑§ ‚ÈŸ®„U ¡ ÇÿÊŸË – Ÿ®„U •Êø⁄U¡È ∑§⁄U®„U •‚ ¡ÊŸËH 2H
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑Ò§ Á◊Áà ¡ª ŸÊ„UË¥ – •Á‚ ¬˝ÃËÁà ÁÃã„U ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ⁄UÊ◊ •flÃÊ⁄UÊ – ⁄UÊ◊ÊÿŸ ‚à ∑§ÙÁ≈U •¬Ê⁄UÊH 3H
∑§‹¬÷Œ „UÁ⁄UøÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞ – ÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ◊ÈŸË‚ã„U ªÊ∞H
∑§Á⁄U• Ÿ ‚¢‚ÿ •‚ ©U⁄U •ÊŸË – ‚ÈÁŸ• ∑§ÕÊ ‚ÊŒ⁄U ⁄UÁà ◊ÊŸËH 4H
⁄UÊ◊ •Ÿ¢Ã •Ÿ¢Ã ªÈŸ •Á◊à ∑§ÕÊ Á’SÃÊ⁄U–
‚ÈÁŸ •Êø⁄U¡È Ÿ ◊ÊÁŸ„U®„U Á¡ã„U ∑¥§ Á’◊‹ Á’øÊ⁄UH 33H
∞Á„U Á’Áœ ‚’ ‚¢‚ÿ ∑§Á⁄U ŒÍ⁄UË – Á‚⁄U œÁ⁄U ªÈ⁄U ¬Œ ¬¢∑§¡ œÍ⁄UËH
¬ÈÁŸ ‚’„UË Á’Ÿfl©°U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ∑§⁄Uà ∑§ÕÊ ¡®„U ‹Êª Ÿ πÙ⁄UËH 1H
‚ÊŒ⁄U Á‚flÁ„U ŸÊß •’ ◊ÊÕÊ – ’⁄UŸ©°U Á’‚Œ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕÊH
‚¢’à ‚Ù⁄U„ U ‚Ò ∞∑§ÃË‚Ê – ∑§⁄U©°U ∑§ÕÊ „UÁ⁄U ¬Œ œÁ⁄U ‚Ë‚ÊH 2H
Ÿı◊Ë ÷ı◊ ’Ê⁄U ◊œÈ ◊Ê‚Ê – •flœ¬È⁄UË¢ ÿ„U øÁ⁄Uà ¬˝∑§Ê‚ÊH
¡Á„U ÁŒŸ ⁄UÊ◊ ¡Ÿ◊ üÊÈÁà ªÊfl®„U – ÃË⁄UÕ ‚∑§‹ ÄUÊ° øÁ‹ •Êfl®„UH 3H
•‚È⁄U ŸÊª πª Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ŒflÊ – •Êß ∑§⁄U®„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‚flÊH
¡ã◊ ◊„UÙà‚fl ⁄Uø®„U ‚È¡ÊŸÊ – ∑§⁄U®„U ⁄UÊ◊ ∑§‹ ∑§Ë⁄UÁà ªÊŸÊH 4H
◊îÊ®„U ‚îÊŸ ’¢ÎŒ ’„ÈU ¬ÊflŸ ‚⁄U¡Í ŸË⁄U–
¡¬®„U ⁄UÊ◊ œÁ⁄U äÿÊŸ ©U⁄U ‚È¢Œ⁄U SÿÊ◊ ‚⁄UË⁄UH 34H
Œ⁄U‚ ¬⁄U‚ ◊îÊŸ •L§ ¬ÊŸÊ – „U⁄Uß ¬Ê¬ ∑§„U ’Œ ¬È⁄UÊŸÊH
ŸŒË ¬ÈŸËà •Á◊à ◊Á„U◊Ê •Áà – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§ß ‚Ê⁄UŒÊ Á’◊‹◊ÁÃH 1H
⁄UÊ◊ œÊ◊ŒÊ ¬È⁄UË ‚È„UÊflÁŸ – ‹Ù∑§ ‚◊Sà Á’ÁŒÃ •Áà ¬ÊflÁŸH
øÊÁ⁄U πÊÁŸ ¡ª ¡Ëfl •¬Ê⁄UÊ – •flœ á¥ ÃŸÈ Ÿ®„U ‚¢‚Ê⁄UÊH 2H
‚’ Á’Áœ ¬È⁄UË ◊ŸÙ„U⁄U ¡ÊŸË – ‚∑§‹ Á‚Áh¬˝Œ ◊¢ª‹ πÊŸËH
Á’◊‹ ∑§ÕÊ ∑§⁄U ∑§Ëã„U •⁄¢U÷Ê – ‚ÈŸÃ Ÿ‚Ê®„U ∑§Ê◊ ◊Œ Œ¢÷ÊH 3H
33
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ∞Á„U ŸÊ◊Ê – ‚ÈŸÃ üÊflŸ ¬Êß• Á’üÊÊ◊ÊH
◊Ÿ ∑§Á⁄U Á’·ÿ •Ÿ‹ ’Ÿ ¡⁄U߸ – „UÙß ‚ÈπË ¡ı¥ ∞®„U ‚⁄U ¬⁄U߸H 4H
⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ◊ÈÁŸ ÷ÊflŸ – Á’⁄Uø©U ‚¢÷È ‚È„UÊflŸ ¬ÊflŸH
ÁòÊÁ’œ ŒÙ· ŒÈπ ŒÊÁ⁄UŒ ŒÊflŸ – ∑§Á‹ ∑ȧøÊÁ‹ ∑ȧÁ‹ ∑§‹È· Ÿ‚ÊflŸH 5H
⁄UÁø ◊„U‚ ÁŸ¡ ◊ÊŸ‚ ⁄UÊπÊ – ¬Êß ‚È‚◊©U Á‚flÊ ‚Ÿ ÷Ê·ÊH
ÃÊÃ¥ ⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ’⁄U – œ⁄U©U ŸÊ◊ Á„Uÿ° „UÁ⁄U „U⁄UÁ· „U⁄UH 6H
∑§„U©°U ∑§ÕÊ ‚Ùß ‚ÈπŒ ‚È„UÊ߸ – ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ„ÈU ‚È¡Ÿ ◊Ÿ ‹Ê߸H 7H
¡‚ ◊ÊŸ‚ ¡Á„U Á’Áœ ÷ÿ©U ¡ª ¬˝øÊ⁄U ¡Á„U „UÃÈ–
•’ ‚Ùß ∑§„U©°U ¬˝‚¢ª ‚’ ‚ÈÁ◊Á⁄U ©U◊Ê ’η∑§ÃÈH 35H
‚¢÷È ¬˝‚ÊŒ ‚È◊Áà Á„Uÿ° „ÈU‹‚Ë – ⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ∑§Á’ ÃÈ‹‚ËH
∑§⁄Uß ◊ŸÙ„U⁄U ◊Áà •ŸÈ„UÊ⁄UË – ‚È¡Ÿ ‚ÈÁøà ‚ÈÁŸ ‹„ÈU ‚ÈœÊ⁄UËH 1H
‚È◊Áà ÷ÍÁ◊ Õ‹ NUŒÿ •ªÊœÍ – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ©UŒÁœ ÉÊŸ ‚ÊœÍH
’⁄U·®„U ⁄UÊ◊ ‚È¡‚ ’⁄U ’Ê⁄UË – ◊œÈ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ◊¢ª‹∑§Ê⁄UËH 2H
‹Ë‹Ê ‚ªÈŸ ¡Ù ∑§„U®„U ’πÊŸË – ‚Ùß Sflë¿UÃÊ ∑§⁄Uß ◊‹ „UÊŸËH
¬˝◊ ÷ªÁà ¡Ù ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ‚Ùß ◊œÈ⁄UÃÊ ‚È‚ËËÃÊ߸H 3H
‚Ù ¡‹ ‚È∑Χà ‚ÊÁ‹ Á„Uà „UÙ߸ – ⁄UÊ◊ ÷ªÃ ¡Ÿ ¡ËflŸ ‚Ù߸H
◊œÊ ◊Á„U ªÃ ‚Ù ¡‹ ¬ÊflŸ – ‚Á∑§Á‹ üÊflŸ ◊ª ø‹©U ‚È„UÊflŸH 4H
÷⁄U©U ‚È◊ÊŸ‚ ‚ÈÕ‹ ÁÕ⁄UÊŸÊ – ‚ÈπŒ ‚Ëà L§Áø øÊL§ Áø⁄UÊŸÊH 5H
‚ÈÁΔU ‚¢ÈŒ⁄U ‚¢’ÊŒ ’⁄U Á’⁄Uø ’ÈÁh Á’øÊÁ⁄U–
Ãß ∞Á„U ¬ÊflŸ ‚È÷ª ‚⁄U ÉÊÊ≈U ◊ŸÙ„U⁄U øÊÁ⁄UH 36H
‚# ¬˝’¢œ ‚È÷ª ‚Ù¬ÊŸÊ – ÇÿÊŸ ŸÿŸ ÁŸ⁄Uπà ◊Ÿ ◊ÊŸÊH
⁄UÉÊȬÁà ◊Á„U◊Ê •ªÈŸ •’ÊœÊ – ’⁄UŸ’ ‚Ùß ’⁄U ’ÊÁ⁄U •ªÊœÊH 1H
⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ¡‚ ‚Á‹‹ ‚Ȝʂ◊ – ©U¬◊Ê ’ËÁø Á’‹Ê‚ ◊ŸÙ⁄U◊H
¬È⁄UßÁŸ ‚ÉÊŸ øÊL§ øı¬Ê߸ – ¡ÈªÈÁà ◊¢¡È ◊ÁŸ ‚ˬ ‚È„UÊ߸H 2H
¿¢UŒ ‚Ù⁄UΔUÊ ‚È¢Œ⁄U ŒÙ„UÊ – ‚Ùß ’„ÈU⁄¢Uª ∑§◊‹ ∑ȧ‹ ‚Ù„UÊH
•⁄UÕ •ŸÍ¬ ‚È÷Êfl ‚È÷Ê‚Ê – ‚Ùß ¬⁄Uʪ ◊∑§⁄¢UŒ ‚È’Ê‚ÊH 3H
‚È∑Χà ¬¢È¡ ◊¢¡È‹ •Á‹ ◊Ê‹Ê – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ Á’øÊ⁄U ◊⁄UÊ‹ÊH
œÈÁŸ •fl⁄U’ ∑§Á’à ªÈŸ ¡ÊÃË – ◊ËŸ ◊ŸÙ„U⁄U Ã ’„ÈU÷Ê°ÃËH 4H
•⁄UÕ œ⁄U◊ ∑§Ê◊ÊÁŒ∑§ øÊ⁄UË – ∑§„U’ ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸ Á’øÊ⁄UËH
Ÿfl ⁄U‚ ¡¬ ì ¡Ùª Á’⁄UÊªÊ – Ã ‚’ ¡‹ø⁄U øÊL§ ë∏UʪÊH 5H
‚È∑ΧÃË ‚ÊœÈ ŸÊ◊ ªÈŸ ªÊŸÊ – Ã Á’ÁøòÊ ¡‹ Á’„Uª ‚◊ÊŸÊH
34
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
‚¢Ã‚÷Ê ø„È°U ÁŒÁ‚ •fl°⁄UÊ߸ – üÊhÊ Á⁄UÃÈ ’‚¢Ã ‚◊ ªÊ߸H 6H
÷ªÁà ÁŸM§¬Ÿ Á’Á’œ Á’œÊŸÊ – ¿U◊Ê ŒÿÊ Œ◊ ‹ÃÊ Á’ÃÊŸÊH
‚◊ ¡◊ ÁŸÿ◊ »Í§‹ »§‹ ÇÿÊŸÊ – „UÁ⁄U ¬Œ ⁄UÁà ⁄U‚ ’Œ ’πÊŸÊH 7H
•ı⁄U©U ∑§ÕÊ •Ÿ∑§ ¬˝‚¢ªÊ – Ãß ‚È∑§ Á¬∑§ ’„ÈU’⁄UŸ Á’„¢UªÊH 8H
¬È‹∑§ ’ÊÁ≈U∑§Ê ’ʪ ’Ÿ ‚Èπ ‚ÈÁ’„¢Uª Á’„UÊL§–
◊Ê‹Ë ‚È◊Ÿ ‚Ÿ„U ¡‹ ‚Ë¥øà ‹ÙøŸ øÊL§H 37H
¡ ªÊfl®„U ÿ„U øÁ⁄Uà ‚°÷Ê⁄U – Ãß ∞Á„U ÃÊ‹ øÃÈ⁄U ⁄UπflÊ⁄UH
‚ŒÊ ‚ÈŸ®„U ‚ÊŒ⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – Ãß ‚È⁄U’⁄ ◊ÊŸ‚ •Áœ∑§Ê⁄UËH 1H
•ÁÃ π‹ ¡ Á’·ß¸ ’ª ∑§ÊªÊ – ∞Á„U ‚⁄U ÁŸ∑§≈U Ÿ ¡Ê®„U •÷ʪÊH
‚¢’È∑§ ÷∑§ ‚flÊ⁄U ‚◊ÊŸÊ – ß„UÊ° Ÿ Á’·ÿ ∑§ÕÊ ⁄U‚ ŸÊŸÊH 2H
ÃÁ„U ∑§Ê⁄UŸ •Êflà Á„Uÿ° „UÊ⁄U – ∑§Ê◊Ë ∑§Ê∑§ ’‹Ê∑§ Á’øÊ⁄UH
•Êflà ∞®„U ‚⁄U •Áà ∑§ÁΔUŸÊ߸ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ •Êß Ÿ ¡Ê߸H 3H
∑§ÁΔUŸ ∑ȧ‚¢ª ∑ȧ¬¢Õ ∑§⁄UÊ‹Ê – ÁÃã„U ∑§ ’øŸ ’ÊÉÊ „UÁ⁄U CÿÊ‹ÊH
ªÎ„U ∑§Ê⁄U¡ ŸÊŸÊ ¡¢¡Ê‹Ê – Ã •Áà ŒÈª¸◊ ‚Ò‹ Á’‚Ê‹ÊH 4H
’Ÿ ’„ÈU Á’·◊ ◊Ù„U ◊Œ ◊ÊŸÊ – ŸŒË¥ ∑ȧÃ∑¸§ ÷ÿ¢∑§⁄U ŸÊŸÊH 5H
¡ üÊhÊ ‚¢’‹ ⁄UÁ„Uà Ÿ®„U ‚¢Ãã„U ∑§⁄U ‚ÊÕ–
ÁÃã„U ∑§„È°U ◊ÊŸ‚ •ª◊ •Áà Á¡ã„UÁ„U Ÿ Á¬˝ÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 38H
¡ı¥ ∑§Á⁄U ∑§CÔU ¡Êß ¬ÈÁŸ ∑§Ù߸ – ¡Êî„U ŸËŒ ¡È«∏UÊ߸ „UÙ߸H
¡«∏UÃÊ ¡Ê«∏ U Á’·◊ ©U⁄U ‹ÊªÊ – ª∞„È°U Ÿ ◊îÊŸ ¬Êfl •÷ʪÊH 1H
∑§Á⁄U Ÿ ¡Êß ‚⁄U ◊îÊŸ ¬ÊŸÊ – Á»§Á⁄U •Êflß ‚◊à •Á÷◊ÊŸÊH
¡ı¥ ’„UÙÁ⁄U ∑§Ù©U ¬Í¿UŸ •ÊflÊ – ‚⁄U ®ŸŒÊ ∑§Á⁄U ÃÊÁ„U ’ȤÊÊflÊH 2H
‚∑§‹ Á’ÉÊA Cÿʬ®„U Ÿ®„U Ã„UË – ⁄UÊ◊ ‚È∑Χ¬Ê° Á’‹Ù∑§®„U ¡„UËH
‚Ùß ‚ÊŒ⁄U ‚⁄U ◊îÊŸÈ ∑§⁄U߸ – ◊„UÊ ÉÊÙ⁄U òÊÿÃʬ Ÿ ¡⁄U߸H 3H
Ã Ÿ⁄U ÿ„U ‚⁄U áÁ„U¢ Ÿ ∑§Ê™§ – Á¡ã„U ∑¥§ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ÷‹ ÷Ê™§H
¡Ù Ÿ„UÊß ø„U ∞®„U ‚⁄U ÷Ê߸ – ‚Ù ‚¢ª ∑§⁄U©U ◊Ÿ ‹Ê߸H 4H
•‚ ◊ÊŸ‚ ◊ÊŸ‚ øπ øÊ„UË – ÷ß ∑§Á’ ’ÈÁh Á’◊‹ •flªÊ„UËH
÷ÿ©U NUŒÿ° •ÊŸ¢Œ ©U¿UÊ„ÍU – ©U◊ª©U ¬˝◊ ¬˝◊ÙŒ ¬˝’Ê„ÍUH 5H
ø‹Ë ‚È÷ª ∑§Á’ÃÊ ‚Á⁄UÃÊ ‚Ù – ⁄UÊ◊ Á’◊‹ ¡‚ ¡‹ ÷Á⁄UÃÊ ‚ÙH
‚⁄U¡Í ŸÊ◊ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ‹Ù∑§ ’Œ ◊à ◊¢¡È‹ ∑ͧ‹ÊH 6H
ŸŒË ¬ÈŸËà ‚È◊ÊŸ‚ Ÿ¢ÁŒÁŸ – ∑§Á‹◊‹ ÃΟ ÃL§ ◊Í‹ ÁŸ∑¢§ÁŒÁŸH 7H
üÊÙÃÊ ÁòÊÁ’œ ‚◊Ê¡ ¬È⁄U ª˝Ê◊ Ÿª⁄U ŒÈ„È°U ∑ͧ‹–
35
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
‚¢Ã‚÷Ê •ŸÈ¬◊ •flœ ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹H 39H
⁄UÊ◊÷ªÁà ‚È⁄U‚Á⁄UÃÁ„U ¡Ê߸ – Á◊‹Ë ‚È∑§Ë⁄UÁà ‚⁄U¡È ‚È„UÊ߸H
‚ÊŸÈ¡ ⁄UÊ◊ ‚◊⁄U ¡‚È ¬ÊflŸ – Á◊‹©U ◊„UÊŸŒÈ ‚ÙŸ ‚È„UÊflŸH 1H
¡Èª Á’ø ÷ªÁà ŒflœÈÁŸ œÊ⁄UÊ – ‚Ù„UÁà ‚Á„Uà ‚ÈÁ’⁄UÁà Á’øÊ⁄UÊH
ÁòÊÁ’œ Ãʬ òÊÊ‚∑§ ÁÃ◊È„UÊŸË – ⁄UÊ◊ ‚M§¬ ®‚œÈ ‚◊È„UÊŸËH 2H
◊ÊŸ‚ ◊Í‹ Á◊‹Ë ‚È⁄U‚Á⁄U„UË – ‚ÈŸÃ ‚È¡Ÿ ◊Ÿ ¬ÊflŸ ∑§Á⁄U„UËH
Á’ø Á’ø ∑§ÕÊ Á’ÁøòÊ Á’÷ÊªÊ – ¡ŸÈ ‚Á⁄U ÃË⁄U ÃË⁄U ’Ÿ ’ʪÊH 3H
©U◊Ê ◊„U‚ Á’’Ê„U ’⁄UÊÃË – Ã ¡‹ø⁄U •ªÁŸÃ ’„ÈU÷Ê°ÃËH
⁄UÉÊÈ’⁄U ¡Ÿ◊ •Ÿ¢Œ ’œÊ߸ – ÷fl°⁄U Ã⁄¢Uª ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ߸H 4H
’Ê‹øÁ⁄Uà ø„ÈU ’¢œÈ ∑§ ’Ÿ¡ Á’¬È‹ ’„ÈU⁄¢Uª–
ŸÎ¬ ⁄UÊŸË ¬Á⁄U¡Ÿ ‚È∑Χà ◊œÈ∑§⁄U ’ÊÁ⁄UÁ’„¢UªH 40H
‚Ëÿ Sflÿ¢’⁄U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ‚Á⁄Uà ‚È„UÊflÁŸ ‚Ù ¿UÁ’ ¿UÊ߸H
ŸŒË ŸÊfl ¬≈ÈU ¬˝SŸ •Ÿ∑§Ê – ∑§fl≈U ∑ȧ‚‹ ©UÃ⁄U ‚Á’’∑§ÊH 1H
‚ÈÁŸ •ŸÈ∑§ÕŸ ¬⁄US¬⁄U „UÙ߸ – ¬ÁÕ∑§ ‚◊Ê¡ ‚Ù„U ‚Á⁄U ‚Ù߸H
ÉÊÙ⁄U œÊ⁄U ÷ΪȟÊÕ Á⁄U‚ÊŸË – ÉÊÊ≈U ‚È’h ⁄UÊ◊ ’⁄U ’ÊŸËH 2H
‚ÊŸÈ¡ ⁄UÊ◊ Á’’Ê„U ©U¿UÊ„ÍU – ‚Ù ‚È÷ ©U◊ª ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê„ÍUH
∑§„Uà ‚ÈŸÃ „U⁄U·®„U ¬È‹∑§Ê„UË¥ – Ã ‚È∑ΧÃË ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ Ÿ„UÊ„UË¥H 3H
⁄UÊ◊ ÁË∑§ Á„Uà ◊¢ª‹ ‚Ê¡Ê – ¬⁄U’ ¡Ùª ¡ŸÈ ¡È⁄U ‚◊Ê¡ÊH
∑§Ê߸ ∑ȧ◊Áà ∑§∑§ß¸ ∑§⁄UË – ¬⁄UË ¡Ê‚È »§‹ Á’¬Áà ÉÊŸ⁄UËH 4H
‚◊Ÿ •Á◊à ©UìÊà ‚’ ÷⁄UÃøÁ⁄Uà ¡¬¡Êª–
∑§Á‹ •ÉÊ π‹ •flªÈŸ ∑§ÕŸ Ã ¡‹◊‹ ’ª ∑§ÊªH 41H
∑§Ë⁄UÁà ‚Á⁄Uà ¿U„Í°U Á⁄UÃÈ M§⁄UË – ‚◊ÿ ‚È„UÊflÁŸ ¬ÊflÁŸ ÷Í⁄UËH
Á„U◊ Á„U◊‚Ò‹‚ÈÃÊ Á‚fl CÿÊ„ÍU – Á‚Á‚⁄U ‚ÈπŒ ¬˝÷È ¡Ÿ◊ ©U¿UÊ„ÍUH 1H
’⁄UŸ’ ⁄UÊ◊ Á’’Ê„U ‚◊Ê¡Í – ‚Ù ◊ÈŒ ◊¢ª‹◊ÿ Á⁄UÃÈ⁄UÊ¡ÍH
ª˝Ë·◊ ŒÈ‚„ U ⁄UÊ◊ ’ŸªflŸÍ – ¬¢Õ∑§ÕÊ π⁄U •Êì ¬flŸÍH 2H
’⁄U·Ê ÉÊÙ⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ⁄UÊ⁄UË – ‚È⁄U∑ȧ‹ ‚ÊÁ‹ ‚È◊¢ª‹∑§Ê⁄UËH
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ ‚Èπ Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸ – Á’‚Œ ‚ÈπŒ ‚Ùß ‚⁄UŒ ‚È„UÊ߸H 3H
‚ÃË Á‚⁄UÙ◊ÁŸ Á‚ÿ ªÈŸªÊÕÊ – ‚Ùß ªÈŸ •◊‹ •ŸÍ¬◊ ¬ÊÕÊH
÷⁄Uà ‚È÷Ê©U ‚È‚ËËÃÊ߸ – ‚ŒÊ ∞∑§⁄U‚ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸H 4H
•fl‹Ù∑§ÁŸ ’Ù‹ÁŸ Á◊‹ÁŸ ¬˝ËÁà ¬⁄U‚¬⁄U „UÊ‚–
÷Êÿ¬ ÷Á‹ ø„ÈU ’¢œÈ ∑§Ë ¡‹ ◊ÊœÈ⁄UË ‚È’Ê‚H 42H
36
øı0. •Ê⁄UÁà Á’Ÿÿ ŒËŸÃÊ ◊Ù⁄UË – ‹ÉÊÈÃÊ ‹Á‹Ã ‚È’ÊÁ⁄U Ÿ ÕÙ⁄UËH
•Œ÷Èà ‚Á‹‹ ‚ÈŸÃ ªÈŸ∑§Ê⁄UË – •Ê‚ Á¬•Ê‚ ◊ŸÙ◊‹ „UÊ⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ‚Ȭ˝◊Á„U ¬Ù·Ã ¬ÊŸË – „U⁄Uà ‚∑§‹ ∑§Á‹ ∑§‹È· ª‹ÊŸËH
÷fl üÊ◊ ‚Ù·∑§ ÃÙ·∑§ ÃÙ·Ê – ‚◊Ÿ ŒÈÁ⁄Uà ŒÈπ ŒÊÁ⁄UŒ ŒÙ·ÊH 2H
∑§Ê◊ ∑§Ù„U ◊Œ ◊Ù„U Ÿ‚ÊflŸ – Á’◊‹ Á’’∑§ Á’⁄Uʪ ’…∏UÊflŸH
‚ÊŒ⁄U ◊îÊŸ ¬ÊŸ Á∑§∞ Ã¥ – Á◊≈U®„U ¬Ê¬ ¬Á⁄UÃʬ Á„U∞ Ã¥H 3H
Á¡ã„U ∞®„U ’ÊÁ⁄U Ÿ ◊ÊŸ‚ œÙ∞ – Ã ∑§Êÿ⁄U ∑§Á‹∑§Ê‹ Á’ªÙ∞H
ÃÎÁ·Ã ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÁ’ ∑§⁄U ÷fl ’Ê⁄UË – Á»§Á⁄U„U®„U ◊Ϊ Á¡Á◊ ¡Ëfl ŒÈπÊ⁄UËH 4H
ŒÊ0. ◊Áà •ŸÈ„UÊÁ⁄U ‚È’ÊÁ⁄U ªÈŸ ªŸ ªÁŸ ◊Ÿ •ã„UflÊß–
‚ÈÁ◊Á⁄U ÷flÊŸË ‚¢∑§⁄UÁ„U ∑§„U ∑§Á’ ∑§ÕÊ ‚È„UÊßH 43 (∑§)H
•’ ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ¬¢∑§L§„U Á„Uÿ° œÁ⁄U ¬Êß ¬˝‚ÊŒ–
∑§„U©°U ¡Èª‹ ◊ÈÁŸ’¡¸ ∑§⁄U Á◊‹Ÿ ‚È÷ª ‚¢’ÊŒH 43 (π)H
øı0. ÷⁄UmÊ¡ ◊ÈÁŸ ’‚®„U ¬˝ÿÊªÊ – ÁÃã„UÁ„U ⁄UÊ◊ ¬Œ •Áà •ŸÈ⁄UʪÊH
Ãʬ‚ ‚◊ Œ◊ ŒÿÊ ÁŸœÊŸÊ – ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ¬Õ ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸÊH 1H
◊ÊÉÊ ◊∑§⁄UªÃ ⁄UÁ’ ¡’ „UÙ߸ – ÃË⁄UÕ¬Áî„U •Êfl ‚’ ∑§Ù߸H
Œfl ŒŸÈ¡ ®∑§Ÿ⁄U Ÿ⁄U üÊŸË¥ – ‚ÊŒ⁄U ◊îÊ®„U ‚∑§‹ ÁòÊ’ŸË¥H 2H
¬Í¡®„U ◊Êœfl ¬Œ ¡‹¡ÊÃÊ – ¬⁄UÁ‚ •πÿ ’≈ÈU „U⁄U·®„U ªÊÃÊH
÷⁄UmÊ¡ •ÊüÊ◊ •Áà ¬ÊflŸ – ¬⁄U◊ ⁄Uïÿ ◊ÈÁŸ’⁄U ◊Ÿ ÷ÊflŸH 3H
ÄUÊ° „UÙß ◊ÈÁŸ Á⁄U·ÿ ‚◊Ê¡Ê – ¡Ê®„U ¡ ◊îÊŸ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ÊH
◊îÊ®„U ¬˝Êà ‚◊à ©U¿UÊ„UÊ – ∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U „UÁ⁄U ªÈŸ ªÊ„UÊH 4H
ŒÊ0. ’˝rÊÔ ÁŸM§¬Ÿ œ⁄U◊ Á’Áœ ’⁄UŸ®„U ÃÙfl Á’÷ʪ–
∑§„U®„U ÷ªÁà ÷ªfl¢Ã ∑Ò§ ‚¢¡Èà ÇÿÊŸ Á’⁄UʪH 44H
∞∑§ ’Ê⁄U ÷Á⁄U ◊∑§⁄U Ÿ„UÊ∞ – ‚’ ◊ÈŸË‚ •ÊüÊ◊ã„U Á‚œÊ∞H
¡Êª’Á‹∑§ ◊ÈÁŸ ¬⁄U◊ Á’’∑§Ë – ÷⁄UmÊ¡ ⁄UÊπ ¬Œ ≈U∑§ËH 2H
‚ÊŒ⁄U ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ¬πÊ⁄U – •Áà ¬ÈŸËà •Ê‚Ÿ ’ÒΔUÊ⁄UH
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ◊ÈÁŸ ‚È¡‚È ’πÊŸË – ’Ù‹ •Áà ¬ÈŸËà ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 3H
ŸÊÕ ∞∑§ ‚¢‚©U ’«∏U ◊Ù⁄¥U – ∑§⁄UªÃ ’ŒÃÙfl ‚’È ÃÙ⁄¥UH
∑§„Uà ‚Ù ◊ÙÁ„U ‹ÊªÃ ÷ÿ ‹Ê¡Ê – ¡ı¥ Ÿ ∑§„U©°U ’«∏U „UÙß •∑§Ê¡ÊH 4H
ŒÊ0. ‚¢Ã ∑§„U®„U •Á‚ ŸËÁà ¬˝÷È üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ◊ÈÁŸ ªÊfl–
„Ùß Ÿ Á’◊‹ Á’’∑§ ©U⁄U ªÈ⁄U ‚Ÿ Á∑§∞° ŒÈ⁄UÊflH 45H
øı0.•‚ Á’øÊÁ⁄U ¬˝ª≈U©°U ÁŸ¡ ◊Ù„ÍU – „U⁄U„ÈU ŸÊÕ ∑§Á⁄U ¡Ÿ ¬⁄U ¿UÙ„UÍH
37
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
‚Ê0.
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ∑§⁄U •Á◊à ¬˝÷ÊflÊ – ‚¢Ã ¬È⁄UÊŸ ©U¬ÁŸ·Œ ªÊflÊH 1H
‚¢Ãà ¡¬Ã ‚¢÷È •Á’ŸÊ‚Ë – Á‚fl ÷ªflÊŸ ÇÿÊŸ ªÈŸ ⁄UÊ‚ËH
•Ê∑§⁄U øÊÁ⁄U ¡Ëfl ¡ª •„U„UË¥ – ∑§Ê‚Ë¥ ◊⁄Uà ¬⁄U◊ ¬Œ ‹„U„UË¥H 2H
‚ÙÁ¬ ⁄UÊ◊ ◊Á„U◊Ê ◊ÈÁŸ⁄UÊÿÊ – Á‚fl ©U¬Œ‚È ∑§⁄Uà ∑§Á⁄U ŒÊÿÊH
⁄UÊ◊È ∑§flŸ ¬˝÷È ¬Í¿U©°U ÃÙ„UË – ∑§Á„U• ’ȤÊÊß ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ◊Ù„UËH 3H
∞∑§ ⁄UÊ◊ •flœ‚ ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ÁÃã„U ∑§⁄U øÁ⁄Uà Á’ÁŒÃ ‚¢‚Ê⁄UÊH
ŸÊÁ⁄U Á’⁄U„°U ŒÈπÈ ‹„U©U •¬Ê⁄UÊ – ÷ÿ©U ⁄UÙ·È ⁄UŸ ⁄UÊflŸÈ ◊Ê⁄UÊH 4H
¬˝÷È ‚Ùß ⁄UÊ◊ Á∑§ •¬⁄U ∑§Ù©U ¡ÊÁ„U ¡¬Ã ÁòʬÈ⁄UÊÁ⁄U–
‚àÿœÊ◊ ‚’¸Çÿ ÃÈï„U ∑§„U„ÈU Á’’∑È Á’øÊÁ⁄UH 46H
¡Ò‚¥ Á◊≈Ò ◊Ù⁄U ÷˝◊ ÷Ê⁄UË – ∑§„U„ÈU ‚Ù ∑§ÕÊ ŸÊÕ Á’SÃÊ⁄UËH
¡Êª’Á‹∑§ ’Ù‹ ◊È‚È∑§Ê߸ – ÃÈï„UÁ„U Á’ÁŒÃ ⁄UÉÊȬÁà ¬˝÷ÈÃÊ߸H 1H
⁄UÊ◊÷ªÃ ÃÈï„U ◊Ÿ ∑˝§◊ ’ÊŸË – øÃÈ⁄UÊ߸ ÃÈï„UÊÁ⁄U ◊Ò¥ ¡ÊŸËH
øÊ„U„ÈU ‚ÈŸÒ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÍ…∏UÊ – ∑§ËÁã„U„ÈU ¬˝SŸ ◊Ÿ„È°U •Áà ◊Í…∏UÊH 2H
ÃÊà ‚ÈŸ„ÈU ‚ÊŒ⁄U ◊ŸÈ ‹Ê߸ – ∑§„U©°U ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸H
◊„UÊ◊Ù„ÈU ◊Á„U·‚È Á’‚Ê‹Ê – ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§ÊÁ‹∑§Ê ∑§⁄UÊ‹ÊH 3H
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ‚Á‚ Á∑§⁄UŸ ‚◊ÊŸÊ – ‚¢Ã ø∑§Ù⁄U ∑§⁄U®„U ¡Á„U ¬ÊŸÊH
∞‚ß ‚¢‚ÿ ∑§Ëã„U ÷flÊŸË – ◊„UÊŒfl Ã’ ∑§„UÊ ’πÊŸËH 4H
∑§„U©°U ‚Ù ◊Áà •ŸÈ„UÊÁ⁄U •’ ©U◊Ê ‚¢÷È ‚¢’ÊŒ–
÷ÿ©U ‚◊ÿ ¡Á„U „UÃÈ ¡Á„U ‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ Á◊Á≈UÁ„U Á’·ÊŒH 47H
∞∑§ ’Ê⁄U òÊÃÊ ¡Èª ◊Ê„UË¥ – ‚¢÷È ª∞ ∑ȧ¢÷¡ Á⁄UÁ· ¬Ê„UË¥H
‚¢ª ‚ÃË ¡ª¡ŸÁŸ ÷flÊŸË – ¬Í¡ Á⁄UÁ· •Áπ‹Sfl⁄U ¡ÊŸËH 1H
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ◊ÈÁŸ’¡¸ ’πÊŸË – ‚ÈŸË ◊„U‚ ¬⁄U◊ ‚ÈπÈ ◊ÊŸËH
Á⁄UÁ· ¬Í¿UË „UÁ⁄U÷ªÁà ‚È„UÊ߸ – ∑§„UË ‚¢÷È •Áœ∑§Ê⁄UË ¬Ê߸H 2H
∑§„Uà ‚ÈŸÃ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§¿ÈU ÁŒŸ ÄUÊ° ⁄U„U ÁªÁ⁄UŸÊÕÊH
◊ÈÁŸ ‚Ÿ Á’ŒÊ ◊ÊÁª ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UË – ø‹ ÷flŸ ‚°ª Œë¿U∑ȧ◊Ê⁄UËH 3H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ÷¢¡Ÿ ◊Á„U÷Ê⁄UÊ – „UÁ⁄U ⁄UÉÊÈ’¢‚ ‹Ëã„U •flÃÊ⁄UÊH
Á¬ÃÊ ’øŸ ÃÁ¡ ⁄UÊ¡È ©UŒÊ‚Ë – Œ¢«U∑§ ’Ÿ Á’ø⁄Uà •Á’ŸÊ‚ËH 4H
NUŒÿ° Á’øÊ⁄Uà ¡Êà „U⁄U ∑§Á„U Á’Áœ Œ⁄U‚ŸÈ „UÙß–
ªÈ# M§¬ •flÃ⁄U©U ¬˝÷È ª∞° ¡ÊŸ ‚’È ∑§ÙßH 48 (∑§)H
‚¢∑§⁄U ©U⁄U •Áà ¿UÙ÷È ‚ÃË Ÿ ¡ÊŸ®„U ◊⁄U◊È ‚Ùß–
ÃÈ‹‚Ë Œ⁄U‚Ÿ ‹Ù÷È ◊Ÿ «UL§ ‹ÙøŸ ‹Ê‹øËH 48 (π)H
38
øı0. ⁄UÊflŸ ◊⁄UŸ ◊ŸÈ¡ ∑§⁄U ¡ÊøÊ – ¬˝÷È Á’Áœ ’øŸÈ ∑§Ëã„U ø„U ‚ÊøÊH
¡ı¥ Ÿ®„U ¡Ê©°U ⁄U„Uß ¬Á¿UÃÊflÊ – ∑§⁄Uà Á’øÊL§ Ÿ ’ŸÃ ’ŸÊflÊH 1H
∞Á„U Á’Áœ ÷∞ ‚Ùø’‚ ߸‚Ê – Ã„UË ‚◊ÿ ¡Êß Œ‚‚Ë‚ÊH
‹Ëã„U ŸËø ◊Ê⁄UËøÁ„U ‚¢ªÊ – ÷ÿ©U ÃÈ⁄Uà ‚Ùß ∑§¬≈U ∑ȧ⁄¢UªÊH 2H
∑§Á⁄U ¿U‹È ◊Í…U∏ „U⁄UË ’ÒŒ„UË – ¬˝÷È ¬˝÷Ê©U  Á’ÁŒÃ Ÿ Ã„UËH
◊Ϊ ’Áœ ’¢œÈ ‚Á„Uà „UÁ⁄U •Ê∞ – •ÊüÊ◊È ŒÁπ ŸÿŸ ¡‹ ¿UÊ∞H 3H
Á’⁄U„U Á’∑§‹ Ÿ⁄U ßfl ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – πÙ¡Ã Á’Á¬Ÿ Á»§⁄Uà ŒÙ©U ÷Ê߸H
∑§’„Í°U ¡Ùª Á’ÿÙª Ÿ ¡Ê∑¥§ – ŒπÊ ¬˝ª≈U Á’⁄U„U ŒÈπÈ ÃÊ∑¥§H 4H
ŒÊ0. •Áà Á’ÁøòÊ ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà ¡ÊŸ®„U ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸ–
¡ ◊ÁÃ◊¢Œ Á’◊Ù„U ’‚ NUŒÿ° œ⁄U®„U ∑§¿ÈU •ÊŸH 49H
øı0. ‚¢÷È ‚◊ÿ ÃÁ„U ⁄UÊ◊Á„U ŒπÊ – ©U¬¡Ê Á„Uÿ° •Áà „U⁄U·È Á’‚·ÊH
÷Á⁄U ‹ÙøŸ ¿UÁ’®‚œÈ ÁŸ„UÊ⁄UË – ∑ȧ‚◊ÿ ¡ÊÁŸ Ÿ ∑§ËÁã„U Áøã„UÊ⁄UËH 1H
¡ÿ ‚Áëëʌʟ¢Œ ¡ª ¬ÊflŸ – •‚ ∑§Á„U ø‹©U ◊ŸÙ¡ Ÿ‚ÊflŸH
ø‹ ¡Êà Á‚fl ‚ÃË ‚◊ÃÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬È‹∑§Ã ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊH 2H
‚ÃË¥ ‚Ù Œ‚Ê ‚¢÷È ∑Ò§ ŒπË – ©U⁄U ©U¬¡Ê ‚¢Œ„ÈU Á’‚·ËH
‚¢∑§L§ ¡ªÃ’¢l ¡ªŒË‚Ê – ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ‚’ ŸÊflà ‚Ë‚ÊH 3H
ÁÃã„U ŸÎ¬‚ÈÃÁ„U ∑§Ëã„U ¬⁄UŸÊ◊Ê – ∑§Á„U ‚Áëëʌʟ¢Œ ¬⁄UœÊ◊ÊH
÷∞ ◊ªŸ ¿UÁ’ ÃÊ‚È Á’‹Ù∑§Ë – •¡„È°U ¬˝ËÁà ©U⁄U ⁄U„UÁà Ÿ ⁄UÙ∑§ËH 4H
ŒÊ0. ’˝rÊÔ ¡Ù Cÿʬ∑§ Á’⁄U¡ •¡ •∑§‹ •ŸË„U •÷Œ–
‚Ù Á∑§ Œ„U œÁ⁄U „UÙß Ÿ⁄U ¡ÊÁ„U Ÿ ¡ÊŸÃ ’ŒH 50H
øı0. Á’cŸÈ ¡Ù ‚È⁄U Á„Uà Ÿ⁄UÃŸÈ œÊ⁄UË – ‚Ù©U ‚’¸Çÿ ¡ÕÊ ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UËH
πÙ¡ß ‚Ù Á∑§ •Çÿ ßfl ŸÊ⁄UË – ÇÿÊŸœÊ◊ üÊˬÁà •‚È⁄UÊ⁄UËH 1H
‚¢÷ÈÁª⁄UÊ ¬ÈÁŸ ◊Î·Ê Ÿ „UÙ߸ – Á‚fl ‚’¸Çÿ ¡ÊŸ ‚’È ∑§Ù߸H
•‚ ‚¢‚ÿ ◊Ÿ ÷ÿ©U •¬Ê⁄UÊ – „UÙß Ÿ NŒÿ° ¬˝’Ùœ ¬˝øÊ⁄UÊH 2H
¡lÁ¬ ¬˝ª≈U Ÿ ∑§„U©U ÷flÊŸË – „U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ‚’ ¡ÊŸËH
‚ÈŸÁ„U ‚ÃË Ãfl ŸÊÁ⁄U ‚È÷Ê™§ – ‚¢‚ÿ •‚ Ÿ œÁ⁄U• ©U⁄U ∑§Ê™§H 3H
¡Ê‚È ∑§ÕÊ ∑È¢§÷¡ Á⁄UÁ· ªÊ߸ – ÷ªÁà ¡Ê‚È ◊Ò¥ ◊ÈÁŸÁ„U ‚ÈŸÊ߸H
‚Ùß ◊◊ ßCÔUŒfl ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ‚flà ¡ÊÁ„U ‚ŒÊ ◊ÈÁŸ œË⁄UÊH 4H
¿¢U0. ◊ÈÁŸ œË⁄U ¡ÙªË Á‚h ‚¢Ãà Á’◊‹ ◊Ÿ ¡Á„U äÿÊfl„UË¥–
∑§Á„U ŸÁà ÁŸª◊ ¬È⁄UÊŸ •Êª◊ ¡Ê‚È ∑§Ë⁄UÁà ªÊfl„UË¥H
‚Ùß ⁄UÊ◊È Cÿʬ∑§ ’˝rÊÔ ÷ÈflŸ ÁŸ∑§Êÿ ¬Áà ◊ÊÿÊ œŸË–
39
‚Ê0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
•flÃ⁄U©U •¬Ÿ ÷ªÃ Á„Uà ÁŸ¡Ã¢òÊ ÁŸÃ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹◊ŸËH
‹Êª Ÿ ©U⁄U ©U¬Œ‚È ¡ŒÁ¬ ∑§„U©U Á‚fl° ’Ê⁄U ’„ÈU–
’Ù‹ Á’„UÁ‚ ◊„U‚È „UÁ⁄U◊ÊÿÊ ’‹È ¡ÊÁŸ Á¡ÿ°H 51H
¡ı¥ ÃÈï„U⁄¥U ◊Ÿ •Áà ‚¢Œ„ÍU – Ãı Á∑§Ÿ ¡Êß ¬⁄UË¿UÊ ‹„ÍUH
Ã’ ‹Áª ’ÒΔU •„U©°U ’≈U¿UÊ„UË¥ – ¡’ ‹Áª ÃÈï„U ∞„U„ÈU ◊ÙÁ„U ¬Ê„UË¥H 1H
¡Ò‚¥ ¡Êß ◊Ù„U ÷˝◊ ÷Ê⁄UË – ∑§⁄U„ÈU ‚Ù ¡ÃŸÈ Á’’∑§ Á’øÊ⁄UËH
ø‹Ë¢ ‚ÃË Á‚fl •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ∑§⁄U®„U Á’øÊL§ ∑§⁄Uı¥ ∑§Ê ÷Ê߸H 2H
ß„UÊ° ‚¢÷È •‚ ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊŸÊ – Œë¿U‚ÈÃÊ ∑§„È°U Ÿ®„U ∑§ÀÿÊŸÊH
◊Ù⁄U„ÈU ∑§„¥U Ÿ ‚¢‚ÿ ¡Ê„UË¥ – Á’Áœ Á’¬⁄UËà ÷‹Ê߸ ŸÊ„UË¥H 3H
„UÙßÁ„U ‚Ùß ¡Ù ⁄UÊ◊ ⁄UÁø ⁄UÊπÊ – ∑§Ù ∑§Á⁄U Ã∑¸§ ’…U∏ÊflÒ ‚ÊπÊH
•‚ ∑§Á„U ‹ª ¡¬Ÿ „UÁ⁄UŸÊ◊Ê – ªßZ ‚ÃË ¡„°U ¬˝÷È ‚ÈπœÊ◊ÊH 4H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ NUŒÿ° Á’øÊL§ ∑§Á⁄U œÁ⁄U ‚ËÃÊ ∑§⁄U M§¬–
•Êª¥ „Ùß øÁ‹ ¬¢Õ Ã®„U ¡®„U •Êflà Ÿ⁄U÷ͬH 52H
‹Á¿U◊Ÿ ŒËπ ©U◊Ê∑Χà ’·Ê – øÁ∑§Ã ÷∞ ÷˝◊ NUŒÿ° Á’‚·ÊH
∑§Á„U Ÿ ‚∑§Ã ∑§¿ÈU •Áà ª¢÷Ë⁄UÊ – ¬˝÷È ¬˝÷Ê©U ¡ÊŸÃ ◊ÁÃœË⁄UÊH 1H
‚ÃË ∑§¬≈È ¡ÊŸ©U ‚È⁄USflÊ◊Ë – ‚’Œ⁄U‚Ë ‚’ •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
‚ÈÁ◊⁄Uà ¡ÊÁ„U Á◊≈Uß •ÇÿÊŸÊ – ‚Ùß ‚⁄U’Çÿ ⁄UÊ◊È ÷ªflÊŸÊH 2H
‚ÃË ∑§Ëã„U ø„U Ä°U„°UÈ ŒÈ⁄UÊ™§ – Œπ„ÈU ŸÊÁ⁄U ‚È÷Êfl ¬˝÷Ê™§H
ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ ’‹È NUŒÿ° ’πÊŸË – ’Ù‹ Á’„UÁ‚ ⁄UÊ◊È ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 3H
¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ ¬˝÷È ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Í – Á¬ÃÊ ‚◊à ‹Ëã„U ÁŸ¡ ŸÊ◊ÍH
∑§„U©U ’„UÙÁ⁄U ∑§„UÊ° ’η∑§ÃÍ – Á’Á¬Ÿ •∑§Á‹ Á»§⁄U„ÈU ∑§Á„U „UÃÍH 4H
⁄UÊ◊ ’øŸ ◊ÎŒÈ ªÍ…∏ ‚ÈÁŸ ©U¬¡Ê •Áà ‚¢∑§ÙøÈ–
‚ÃË ‚÷Ëà ◊„U‚ ¬®„U ø‹Ë¥ NUŒÿ° ’«∏U ‚ÙøÈH 53H
◊Ò¥ ‚¢∑§⁄U ∑§⁄U ∑§„UÊ Ÿ ◊ÊŸÊ – ÁŸ¡ •ÇÿÊŸÈ ⁄UÊ◊ ¬⁄U •ÊŸÊH
¡Êß ©UÃL§ •’ Œ„U©°U ∑§Ê„UÊ – ©U⁄U ©U¬¡Ê •Áà ŒÊL§Ÿ ŒÊ„UÊH 1H
¡ÊŸÊ ⁄UÊ◊ ‚ÃË¥ ŒÈπÈ ¬ÊflÊ – ÁŸ¡ ¬˝÷Ê©U ∑§¿ÈU ¬˝ªÁ≈U ¡ŸÊflÊH
‚ÃË¥ ŒËπ ∑§ıÃÈ∑ȧ ◊ª ¡ÊÃÊ – •Êª¥ ⁄UÊ◊È ‚Á„Uà üÊË ÷˝ÊÃÊH 2H
Á»§Á⁄U ÁøÃflÊ ¬Ê¿U¢ ¬˝÷È ŒπÊ – ‚Á„Uà ’¢œÈ Á‚ÿ ‚È¢Œ⁄U ’·ÊH
¡„°U ÁøÃfl®„U Ä°U ¬˝÷È •Ê‚ËŸÊ – ‚fl®„U Á‚h ◊ÈŸË‚ ¬˝’ËŸÊH 3H
Œπ Á‚fl Á’Áœ Á’cŸÈ •Ÿ∑§Ê – •Á◊à ¬˝÷Ê©U ∞∑§ Ã¥ ∞∑§ÊH
’¢ŒÃ ø⁄UŸ ∑§⁄Uà ¬˝÷È ‚flÊ – Á’Á’œ ’· Œπ ‚’ ŒflÊH 4H
40
ŒÊ0. ‚ÃË Á’œÊòÊË ß¢ÁŒ⁄UÊ ŒπË¥ •Á◊à •ŸÍ¬–
¡®„U ¡®„U ’· •¡ÊÁŒ ‚È⁄U ÃÁ„U ÃÁ„U ß •ŸÈM§¬H 54H
¬Í¡®„U ¬˝÷ÈÁ„U Œfl ’„ÈU ’·Ê – ⁄UÊ◊ M§¬ ŒÍ‚⁄U Ÿ®„U ŒπÊH
•fl‹Ù∑§ ⁄UÉÊȬÁà ’„ÈUÃ⁄U – ‚ËÃÊ ‚Á„Uà Ÿ ’· ÉÊŸ⁄UH 2H
‚Ùß ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚Ùß ‹Á¿U◊ŸÈ ‚ËÃÊ – ŒÁπ ‚ÃË •Áà ÷ßZ ‚÷ËÃÊH
NUŒÿ ∑¢§¬ ß ‚ÈÁœ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥ – ŸÿŸ ◊ÍÁŒ ’ÒΔUË¢ ◊ª ◊Ê„UË¥H 3H
’„ÈUÁ⁄U Á’‹Ù∑§©U ŸÿŸ ©UÉÊÊ⁄UË – ∑§¿ÈU Ÿ ŒËπ Ä° Œë¿U∑ȧ◊Ê⁄UËH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ŸÊß ⁄UÊ◊ ¬Œ ‚Ë‚Ê – ø‹Ë¥ ÄUÊ° ¡„°U ⁄U„U Áª⁄UË‚ÊH 4H
ŒÊ0. ªßZ ‚◊ˬ ◊„U‚ Ã’ „°UÁ‚ ¬Í¿UË ∑ȧ‚‹ÊÖ
‹ËÁã„U ¬⁄UË¿UÊ ∑§flŸ Á’Áœ ∑§„U„ÈU ‚àÿ ‚’ ’ÊÃH 55H
◊Ê‚¬Ê⁄ÊÿáÊ, ŒÍ‚⁄Ê Á√ÊüÊÊ◊
øı0. ‚ÃË¥ ‚◊ÈÁ¤Ê ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝÷Ê™§ – ÷ÿ ’‚ Á‚fl ‚Ÿ ∑§Ëã„U ŒÈ⁄UÊ™§H
∑§¿ÈU Ÿ ¬⁄UË¿UÊ ‹ËÁã„U ªÙ‚ÊßZ – ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ÃÈï„UÊÁ⁄UÁ„U ŸÊßZH 1H
¡Ù ÃÈï„U ∑§„UÊ ‚Ù ◊Î·Ê Ÿ „UÙ߸ – ◊Ù⁄¥U ◊Ÿ ¬˝ÃËÁà •Áà ‚Ù߸H
Ã’ ‚¢∑§⁄U Œπ©U œÁ⁄U äÿÊŸÊ – ‚ÃË¥ ¡Ù ∑§Ëã„U øÁ⁄Uà ‚’È ¡ÊŸÊH 2H
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊◊ÊÿÁ„U Á‚L§ ŸÊflÊ – ¬˝Á⁄U ‚ÁÃÁ„U ¡®„U ¤ÊÍ°ΔU ∑§„UÊflÊH
„UÁ⁄U ßë¿UÊ ÷ÊflË ’‹flÊŸÊ – NUŒÿ° Á’øÊ⁄Uà ‚¢÷È ‚È¡ÊŸÊH 3H
‚ÃË¥ ∑§Ëã„U ‚ËÃÊ ∑§⁄U ’·Ê – Á‚fl ©U⁄U ÷ÿ©U Á’·ÊŒ Á’‚·ÊH
¡ı¥ •’ ∑§⁄U©°U ‚ÃË ‚Ÿ ¬˝ËÃË – Á◊≈Uß ÷ªÁà ¬ÕÈ „UÙß •ŸËÃËH 4H
ŒÊ0. ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà Ÿ ¡Êß ÃÁ¡ Á∑§∞° ¬˝◊ ’«∏U ¬Ê¬È–
¬˝ªÁ≈U Ÿ ∑§„Uà ◊„U‚È ∑§¿ÈU NUŒÿ° •Áœ∑§ ‚¢ÃʬÈH 56H
øı0. Ã’ ‚¢∑§⁄U ¬˝÷È ¬Œ Á‚L§ ŸÊflÊ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÊ◊È NUŒÿ° •‚ •ÊflÊH
∞®„U ß ‚ÁÃÁ„U ÷≈U ◊ÙÁ„U ŸÊ„UË¥ – Á‚fl ‚¢∑§À¬È ∑§Ëã„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 1H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚¢∑§L§ ◊ÁÃœË⁄UÊ – ø‹ ÷flŸ ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH
ø‹Ã ªªŸ ÷Ò Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸ – ¡ÿ ◊„U‚ ÷Á‹ ÷ªÁà ŒÎ…∏UÊ߸H 2H
•‚ ¬Ÿ ÃÈï„U Á’ŸÈ ∑§⁄Uß ∑§Ù •ÊŸÊ – ⁄UÊ◊÷ªÃ ‚◊⁄UÕ ÷ªflÊŸÊH
‚ÈÁŸ Ÿ÷Áª⁄UÊ ‚ÃË ©U⁄U ‚ÙøÊ – ¬Í¿UÊ Á‚flÁ„U ‚◊à ‚∑§ÙøÊH 3H
∑§Ëã„U ∑§flŸ ¬Ÿ ∑§„U„ÈU ∑Χ¬Ê‹Ê – ‚àÿœÊ◊ ¬˝÷È ŒËŸŒÿÊ‹ÊH
¡ŒÁ¬ ‚ÃË¥ ¬Í¿UÊ ’„UÈ ÷Ê°ÃË – ÃŒÁ¬ Ÿ ∑§„U©U ÁòʬÈ⁄U •Ê⁄UÊÃËH 4H
ŒÊ0. ‚ÃË¥ NUŒÿ° •ŸÈ◊ÊŸ Á∑§ÿ ‚’È ¡ÊŸ©U ‚’¸Çÿ–
∑§Ëã„U ∑§¬≈ÈU ◊Ò¥ ‚¢÷È ‚Ÿ ŸÊÁ⁄U ‚„U¡ ¡«∏U •ÇÿH 57 (∑§)H
41
‚Ê0. ¡‹È ¬ÿ ‚Á⁄U‚ Á’∑§Êß Œπ„ÈU ¬˝ËÁà Á∑§ ⁄UËÁà ÷Á‹–
Á’‹ª „UÙß ⁄U‚È ¡Êß ∑§¬≈U π≈UÊ߸ ¬⁄Uà ¬ÈÁŸH 57 (π)H
øı0. NUŒÿ° ‚ÙøÈ ‚◊ȤÊà ÁŸ¡ ∑§⁄UŸË – ®øÃÊ •Á◊à ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸËH
∑Χ¬Ê®‚œÈ Á‚fl ¬⁄U◊ •ªÊœÊ – ¬˝ª≈U Ÿ ∑§„U©U ◊Ù⁄U •¬⁄UÊœÊH 1H
‚¢∑§⁄U L§π •fl‹ÙÁ∑§ ÷flÊŸË – ¬˝÷È ◊ÙÁ„U á©U NUŒÿ° •∑ȧ‹ÊŸËH
ÁŸ¡ •ÉÊ ‚◊ÈÁ¤Ê Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U ¡Ê߸ – Ã¬ß •flÊ° ßfl ©U⁄U •Áœ∑§Ê߸H 2H
‚ÁÃÁ„ U ‚‚Ùø ¡ÊÁŸ ’η∑§ÃÍ – ∑§„UË¥ ∑§ÕÊ ‚È¢Œ⁄U ‚Èπ „UÃÍH
’⁄UŸÃ ¬¢Õ Á’Á’œ ßÁÄUÊ‚Ê – Á’SflŸÊÕ ¬„È°Uø ∑Ò§‹Ê‚ÊH 3H
Ä°U ¬ÈÁŸ ‚¢÷È ‚◊ÈÁ¤Ê ¬Ÿ •Ê¬Ÿ – ’ÒΔU ’≈U Ã⁄U ∑§Á⁄ U∑§◊‹Ê‚ŸH
‚¢∑§⁄U ‚„U¡ ‚M§¬È ‚ï„UÊ⁄UÊ – ‹ÊÁª ‚◊ÊÁœ •π¢«U •¬Ê⁄UÊH 4H
ŒÊ0. ‚ÃË ’‚®„U ∑Ò§‹Ê‚ Ã’ •Áœ∑§ ‚ÙøÈ ◊Ÿ ◊Ê®„U–
◊⁄U◊È Ÿ ∑§Ù™§ ¡ÊŸ ∑§¿ÈU ¡Èª ‚◊ ÁŒfl‚ Á‚⁄UÊ®„UH 58H
øı0. ÁŸÃ Ÿfl ‚ÙøÈ ‚ÃË ©U⁄U ÷Ê⁄UÊ – ∑§’ ¡Ò„U©°U ŒÈπ ‚ʪ⁄U ¬Ê⁄UÊH
◊Ò¥ ¡Ù ∑§Ëã„U ⁄UÉÊȬÁà •¬◊ÊŸÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÁÃ’øŸÈ ◊Î·Ê ∑§Á⁄U ¡ÊŸÊH 1H
‚Ù »§‹È ◊ÙÁ„U Á’œÊÃÊ° ŒËã„UÊ – ¡Ù ∑§¿ÈU ©UÁøà ⁄U„UÊ ‚Ùß ∑§Ëã„UÊH
•’ Á’Áœ •‚ ’ÍÁ¤Ê• Ÿ®„U ÃÙ„UË – ‚¢∑§⁄U Á’◊Èπ Á¡•ÊflÁ‚ ◊Ù„UËH 2H
∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§¿ÈU NUŒÿ ª‹ÊŸË – ◊Ÿ ◊„È°U ⁄UÊ◊Á„U ‚ÈÁ◊⁄U ‚ÿÊŸËH
¡ı¥ ¬˝÷È ŒËŸŒÿÊ‹È ∑§„UÊflÊ – •Ê⁄UÁà „U⁄UŸ ’Œ ¡‚È ªÊflÊH 3H
Ãı ◊Ò¥ Á’Ÿÿ ∑§⁄U©°U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ¿ÍU≈U©U ’Áª Œ„U ÿ„U ◊Ù⁄UËH
¡ı¥ ◊Ù⁄¥U Á‚fl ø⁄UŸ ‚Ÿ„ÍU – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ‚àÿ ’˝ÃÈ ∞„ÍUH 4H
ŒÙ0. Ãı ‚’Œ⁄U‚Ë ‚ÈÁŸ• ¬˝÷È ∑§⁄U©U ‚Ù ’Áª ©U¬Êß–
„UÙß ◊⁄UŸÈ ¡®„U Á’Ÿ®„U üÊ◊ ŒÈ‚„U Á’¬ÁÙÊ Á’„UÊßH 59H
øı0. ∞Á„U Á’Áœ ŒÈÁπà ¬˝¡‚∑ȧ◊Ê⁄UË – •∑§ÕŸËÿ ŒÊL§Ÿ ŒÈπÈ ÷Ê⁄UËH
’ËÃ¥ ‚¢’à ‚„U‚ ‚ÃÊ‚Ë – Ã¡Ë ‚◊ÊÁœ ‚¢÷È •Á’ŸÊ‚ËH 1H
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ Á‚fl ‚ÈÁ◊⁄UŸ ‹Êª – ¡ÊŸ©U ‚ÃË¥ ¡ªÃ¬Áà ¡ÊªH
¡Êß ‚¢÷È ¬Œ ’¢ŒŸÈ ∑§Ëã„UÊ – ‚Ÿ◊Èπ ‚¢∑§⁄U •Ê‚ŸÈ ŒËã„UÊH 2H
‹ª ∑§„UŸ „UÁ⁄U∑§ÕÊ ⁄U‚Ê‹Ê – Œë¿U ¬˝¡‚ ÷∞ ÃÁ„U ∑§Ê‹ÊH
ŒπÊ Á’Áœ Á’øÊÁ⁄U ‚’ ‹Êÿ∑§ – Œë¿Á„U ∑§Ëã„U ¬˝¡Ê¬Áà ŸÊÿ∑§H 3H
’«∏U •Áœ∑§Ê⁄U Œë¿U ¡’ ¬ÊflÊ – •Áà •Á÷◊ÊŸÈ NUŒÿ° Ã’ •ÊflÊH
Ÿ®„U ∑§Ù©U •‚ ¡Ÿ◊Ê ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¬˝÷ÈÃÊ ¬Êß ¡ÊÁ„U ◊Œ ŸÊ„UË¥H 4H
ŒÊ0. Œë¿U Á‹∞ ◊ÈÁŸ ’ÙÁ‹ ‚’ ∑§⁄UŸ ‹ª ’«∏U ¡Êª–
42
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
ŸflÃ ‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ‚È⁄U ¡ ¬Êflà ◊π ÷ʪH 60H
®∑§Ÿ⁄U ŸÊª Á‚h ª¢œ’ʸ – ’œÈã„UU ‚◊à ø‹ ‚È⁄U ‚’ʸH
Á’cŸÈ Á’⁄¢UÁø ◊„U‚È Á’„UÊ߸ – ø‹ ‚∑§‹ ‚È⁄U ¡ÊŸ ’ŸÊ߸H 1H
‚ÃË¥ Á’‹Ù∑§ CÿÙ◊ Á’◊ÊŸÊ – ¡Êà ø‹ ‚¢ÈŒ⁄U Á’Áœ ŸÊŸÊH
‚È⁄U ‚È¢Œ⁄UË ∑§⁄U®„U ∑§‹ ªÊŸÊ – ‚ÈŸÃ üÊflŸ ¿ÍU≈U®„U ◊ÈÁŸ äÿÊŸÊH 2H
¬Í¿U©U Ã’ Á‚fl° ∑§„U©U ’πÊŸË – Á¬ÃÊ ¡Çÿ ‚ÈÁŸ ∑§¿ÈU „U⁄U·ÊŸËH
¡ı¥ ◊„U‚È ◊ÙÁ„U •Êÿ‚È Œ„UË¥ – ∑§¿ÈU ÁŒŸ ¡Êß ⁄U„Uı¥ Á◊‚ ∞„UË¥H 3H
¬Áà ¬Á⁄Uàÿʪ NUŒÿ° ŒÈπÈ ÷Ê⁄UË – ∑§„Uß Ÿ ÁŸ¡ •¬⁄UÊœ Á’øÊ⁄UËH
’Ù‹Ë ‚ÃË ◊ŸÙ„U⁄U ’ÊŸË – ÷ÿ ‚¢∑§Ùø ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊŸËH 4H
Á¬ÃÊ ÷flŸ ©Uà‚fl ¬⁄U◊ ¡ı¥ ¬˝÷È •Êÿ‚È „UÙß–
Ãı ◊Ò¥ ¡Ê©°U ∑Χ¬Êÿß ‚ÊŒ⁄U ŒπŸ ‚ÙßH 61H
∑§„U„ÈU ŸË∑§ ◊Ù⁄U„È°U ◊Ÿ ÷ÊflÊ – ÿ„U •ŸÈÁøà Ÿ®„U Ÿflà ¬ΔUÊflÊH
Œë¿U ‚∑§‹ ÁŸ¡ ‚ÈÃÊ ’Ù‹ÊßZ – „U◊⁄¥U ’ÿ⁄U ÃÈï„U©U Á’‚⁄UÊßZH 1H
’˝rÊÔ‚÷Ê° „U◊ ‚Ÿ ŒÈπÈ ◊ÊŸÊ – ÃÁ„U Ã¢ •¡„È°U ∑§⁄U®„U •¬◊ÊŸÊH
¡ı¥ Á’ŸÈ ’Ù‹¥ ¡Ê„ÈU ÷flÊŸË – ⁄U„Uß Ÿ ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU Ÿ ∑§ÊŸËH 2H
¡ŒÁ¬ Á◊òÊ ¬˝÷È Á¬ÃÈ ªÈ⁄U ª„UÊ – ¡Êß• Á’ŸÈ ’Ù‹„È°U Ÿ ‚°Œ„UÊH
ÃŒÁ¬ Á’⁄UÙœ ◊ÊŸ ¡„°U ∑§Ù߸ – ÄUÊ° ª∞° ∑§ÀÿÊŸÈ Ÿ „UÙ߸H 3H
÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ‚¢÷È ‚◊ȤÊÊflÊ – ÷ÊflË ’‚ Ÿ ÇÿÊŸÈ ©U⁄U •ÊflÊH
∑§„U ¬˝÷È ¡Ê„ÈU ¡Ù Á’Ÿ®„U ’Ù‹Ê∞° – Ÿ®„U ÷Á‹ ’Êà „U◊Ê⁄U ÷Ê∞°H 4H
∑§Á„U ŒπÊ „U⁄U ¡ÃŸ ’„ÈU ⁄U„Uß Ÿ Œë¿U∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
ÁŒ∞ ◊Èï ÿ ªŸ ‚¢ª Ã’ Á’ŒÊ ∑§Ëã„U ÁòʬÈ⁄UÊÁ⁄UH 62H
Á¬ÃÊ ÷flŸ ¡’ ªßZ ÷flÊŸË – Œã¿U òÊÊ‚ ∑§Ê„È°U Ÿ ‚Ÿ◊ÊŸËH
‚ÊŒ⁄U ÷‹Á„U Á◊‹Ë ∞∑§ ◊ÊÃÊ – ÷ÁªŸË¥ Á◊‹Ë¥ ’„ÈUà ◊È‚È∑§ÊÃÊH 1H
Œë¿U Ÿ U ∑§¿ÈU ¬Í¿UË ∑ȧ‚‹ÊÃÊ – ‚ÁÃÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ¡⁄U ‚’ ªÊÃÊH
‚ÃË¥ ¡Êß Œπ©U Ã’ ¡ÊªÊ – ∑§Ã„È°U Ÿ ŒËπ ‚¢÷È ∑§⁄U ÷ʪÊH 2H
Ã’ Áøà ø…∏U©U ¡Ù ‚¢∑§⁄U ∑§„U™§ – ¬˝÷È •¬◊ÊŸÈ ‚◊ÈÁ¤Ê ©U⁄U Œ„U™§H
¬ÊÁ¿U‹ ŒÈπÈ Ÿ NUŒÿ° •‚ CÿÊ¬Ê – ¡‚ ÿ„U ÷ÿ©U ◊„UÊ ¬Á⁄UÃʬÊH 3H
¡lÁ¬ ¡ª ŒÊL§Ÿ ŒÈπ ŸÊŸÊ – ‚’ Ã¥ ∑§ÁΔUŸ ¡ÊÁà •fl◊ÊŸÊH
‚◊ÈÁ¤Ê ‚Ù ‚ÁÃÁ„ U÷ÿ© U •Áà ∑˝§ÙœÊ – ’„ÈU Á’Áœ ¡ŸŸË¥ ∑§Ëã„U ¬˝’ÙœÊH 4H
Á‚fl •¬◊ÊŸÈ Ÿ ¡Êß ‚Á„U NUŒÿ° Ÿ „UÙß ¬˝’Ùœ–
‚∑§‹ ‚÷Á„U „UÁΔU „U≈UÁ∑§ Ã’ ’Ù‹Ë¥ ’øŸ ‚∑˝§ÙœH 63H
43
øı0. ‚ÈŸ„ÈU ‚÷Ê‚Œ ‚∑§‹ ◊È®ŸŒÊ – ∑§„UË ‚ÈŸË Á¡ã„U ‚¢∑§⁄U ®ŸŒÊH
‚Ù »§‹È ÃÈ⁄Uà ‹„U’ ‚’ ∑§Ê„Í°U – ÷‹Ë ÷°ÊÁà ¬Á¿UÃÊ’ Á¬ÃÊ„Í°UH 1H
‚¢Ã ‚¢÷È üÊˬÁà •¬’ÊŒÊ – ‚ÈÁŸ• ¡„UÊ° Ä°U •Á‚ ◊⁄U¡ÊŒÊH
∑§ÊÁ≈U• ÃÊ‚È ¡Ë÷ ¡Ù ’‚Ê߸ – üÊflŸ ◊ÍÁŒ Ÿ à øÁ‹• ¬⁄UÊ߸H 2H
¡ªŒÊÃ◊Ê ◊„U‚È ¬È⁄UÊ⁄UË – ¡ªÃ ¡Ÿ∑§ ‚’ ∑§ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH
Á¬ÃÊ ◊¢Œ◊Áà ®ŸŒÃ Ã„UË – Œë¿U ‚È∑˝§ ‚¢÷fl ÿ„U Œ„UËH 3H
ÃÁ¡„U©°U ÃÈ⁄Uà Œ„U ÃÁ„U „UÃÍ – ©U⁄U œÁ⁄U ø¢º˝◊ıÁ‹ ’η∑§ÃÍH
•‚ ∑§Á„U ¡Ùª •ÁªÁŸ ÃŸÈ ¡Ê⁄UÊ – ÷ÿ©U ‚∑§‹ ◊π „UÊ„UÊ∑§Ê⁄UÊH 4H
ŒÊ0. ‚ÃË ◊⁄UŸÈ ‚ÈÁŸ ‚¢÷È ªŸ ‹ª ∑§⁄UŸ ◊π πË‚–
¡Çÿ Á’œ¢‚ Á’‹ÙÁ∑§ ÷ÎªÈ ⁄Uë¿UÊ ∑§ËÁã„U ◊ÈŸË‚H 64H
øı0. ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ‚¢∑§⁄U ¬Ê∞ – ’Ë⁄U÷º˝È ∑§Á⁄U ∑§Ù¬ ¬ΔUÊ∞H
¡Çÿ Á’œ¢‚ ¡Êß ÁÃã„U ∑§Ëã„UÊ – ‚∑§‹ ‚È⁄Uã„U Á’Áœflà »§‹È ŒËã„UÊH 1H
÷Ò ¡ªÁ’ÁŒÃ Œë¿U ªÁà ‚Ù߸ – ¡Á‚ ∑§¿ÈU ‚¢÷È Á’◊Èπ ∑Ò§ „UÙ߸H
ÿ„U ßÁÄUÊ‚ ‚∑§‹ ¡ª ¡ÊŸË – ÃÊÃ ◊Ò¥ ‚¢¿U¬ ’πÊŸËH 2H
‚ÃË¥ ◊⁄Uà „UÁ⁄U ‚Ÿ ’L§ ◊ÊªÊ – ¡Ÿ◊ ¡Ÿ◊ Á‚fl ¬Œ •ŸÈ⁄UʪÊH
ÃÁ„U ∑§Ê⁄UŸ Á„U◊ÁªÁ⁄U ªÎ„U ¡Ê߸ – ¡Ÿ◊Ë¥ ¬Ê⁄U’ÃË ÃŸÈ ¬Ê߸H 3H
¡’ Ã¥ ©U◊Ê ‚Ò‹ ªÎ„U ¡ÊßZ – ‚∑§‹ Á‚Áh ‚¢¬Áà Ä°U ¿UÊßZH
¡„°U Ä°U ◊ÈÁŸã„U ‚È•ÊüÊ◊ ∑§Ëã„U – ©UÁøà ’Ê‚ Á„U◊ ÷Íœ⁄U ŒËã„UH 4H
ŒÊ0. ‚ŒÊ ‚È◊Ÿ »§‹ ‚Á„Uà ‚’ º˝È◊ Ÿfl ŸÊŸÊ ¡ÊÁÖ
¬˝ª≈UË¥ ‚È¢Œ⁄U ‚Ò‹ ¬⁄U ◊ÁŸ •Ê∑§⁄U ’„ÈU ÷Ê°ÁÃH 65H
øı0. ‚Á⁄UÃÊ ‚’ ¬ÈŸËà ¡‹È ’„U„UË¥ – πª ◊Ϊ ◊œÈ¬ ‚ÈπË ‚’ ⁄U„U„UË¥H
‚„U¡ ’ÿL§ ‚’ ¡Ëflã„U àÿÊªÊ – ÁªÁ⁄U ¬⁄U ‚∑§‹ ∑§⁄U®„U •ŸÈ⁄UʪÊH 1H
‚Ù„U ‚Ò‹ ÁªÁ⁄U¡Ê ªÎ„U •Ê∞° – Á¡Á◊ ¡ŸÈ ⁄UÊ◊÷ªÁà ∑§ ¬Ê∞°H
ÁŸÃ ŸÍß ◊¢ª‹ ªÎ„U ÃÊ‚Í – ’˝rÊÔÊÁŒ∑§ ªÊfl®„U ¡‚È ¡Ê‚ÍH 2H
ŸÊ⁄UŒ ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ¬Ê∞ – ∑§ıÃÈ∑§„UË¥ ÁªÁ⁄U ª„U Á‚œÊ∞H
‚Ò‹⁄UÊ¡ ’«∏ U •ÊŒ⁄U ∑§Ëã„UÊ – ¬Œ ¬πÊÁ⁄U ’⁄U •Ê‚ŸÈ ŒËã„UÊH 3HU
ŸÊÁ⁄U ‚Á„Uà ◊ÈÁŸ ¬Œ Á‚L§ ŸÊflÊ – ø⁄UŸ ‚Á‹‹ ‚’È ÷flŸÈ ®‚øÊflÊH
ÁŸ¡ ‚ı÷ÊÇÿ ’„ÈUà ÁªÁ⁄U ’⁄UŸÊ – ‚ÈÃÊ ’ÙÁ‹ ◊‹Ë ◊ÈÁŸ ø⁄UŸÊH 4H
ŒÊ0. ÁòÊ∑§Ê‹Çÿ ‚’¸Çÿ ÃÈï„U ªÁà ‚’¸òÊ ÃÈï„UÊÁ⁄U–
∑§„U„ÈU ‚ÈÃÊ ∑§ ŒÙ· ªÈŸ ◊ÈÁŸ’⁄U NUŒÿ° Á’øÊÁ⁄UH 66H
øı0. ∑§„U ◊ÈÁŸ Á’„UÁ‚ ªÍ…∏U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ‚ÈÃÊ ÃÈï„UÊÁ⁄U ‚∑§‹ ªÈŸ πÊŸËH
44
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
‚È¢Œ⁄U ‚„U¡ ‚È‚Ë‹ ‚ÿÊŸË – ŸÊ◊ ©U◊Ê •¢Á’∑§Ê ÷flÊŸËH 1H
‚’ ‹ë¿UŸ ‚¢¬ÛÊ ∑ȧ◊Ê⁄UË – „UÙßÁ„U ‚¢Ãà Á¬ÿÁ„U Á¬•Ê⁄UËH
‚ŒÊ •ø‹ ∞Á„U ∑§⁄U •Á„UflÊÃÊ – ∞Á„U Ã¥ ¡‚È ¬Ò„U®„U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊH 2H
„UÙßÁ„U ¬ÍÖÿ ‚∑§‹ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∞Á„U ‚flà ∑§¿ÈU ŒÈ‹¸÷ ŸÊ„UË¥H
∞Á„U ∑§⁄U ŸÊ◊È ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚¢‚Ê⁄UÊ – ÁòÊÿ øÁ…∏U„U®„U ¬ÁÃ’˝Ã •Á‚œÊ⁄UÊH 3H
‚Ò‹ ‚È‹ë¿UŸ ‚ÈÃÊ ÃÈï„UÊ⁄UË – ‚ÈŸ„ÈU ¡ •’ •flªÈŸ ŒÈß øÊ⁄UËH
•ªÈŸ •◊ÊŸ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ „UËŸÊ – ©UŒÊ‚ËŸ ‚’ ‚¢‚ÿ ¿UËŸÊH 4H
¡ÙªË ¡Á≈U‹ •∑§Ê◊ ◊Ÿ ŸªŸ •◊¢ª‹ ’·–
•‚ SflÊ◊Ë ∞Á„U ∑§„°U Á◊Á‹Á„U ¬⁄UË „USà •Á‚ ⁄UπH 67H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ Áª⁄UÊ ‚àÿ Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ŒÈπ Œ¢¬ÁÃÁ„U ©U◊Ê „U⁄U·ÊŸËH
ŸÊ⁄UŒ„Í°U ÿ„U ÷ŒÈ Ÿ ¡ÊŸÊ – Œ‚Ê ∞∑§ ‚◊Ȥʒ Á’‹ªÊŸÊH 1H
‚∑§‹ ‚πË¥ ÁªÁ⁄U¡Ê ÁªÁ⁄U ◊ÒŸÊ – ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U ÷⁄U ¡‹ ŸÒŸÊH
„UÙß Ÿ ◊Î·Ê ŒflÁ⁄UÁ· ÷Ê·Ê – ©U◊Ê ‚Ù ’øŸÈ NUŒÿ° œÁ⁄U ⁄UÊπÊH 2H
©U¬¡©U Á‚fl ¬Œ ∑§◊‹ ‚Ÿ„ÍU – Á◊‹Ÿ ∑§ÁΔUŸ ◊Ÿ ÷Ê ‚¢Œ„ÍUH
¡ÊÁŸ ∑ȧ•fl‚L§ ¬˝ËÁà ŒÈ⁄UÊ߸ – ‚πË ©U¿°Uª ’ÒΔUË ¬ÈÁŸ ¡Ê߸H 3H
¤ÊÍÁΔU Ÿ „UÙß ŒflÁ⁄UÁ· ’ÊŸË – ‚Ùø®„U Œ¢¬Áà ‚πË¥ ‚ÿÊŸËH
©U⁄U œÁ⁄U œË⁄U ∑§„Uß ÁªÁ⁄U⁄UÊ™§ – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ ∑§Ê ∑§Á⁄U• ©U¬Ê™§H 4H
∑§„U ◊ÈŸË‚ Á„U◊fl¢Ã ‚ÈŸÈ ¡Ù Á’Áœ Á‹πÊ Á‹‹Ê⁄U–
Œfl ŒŸÈ¡ Ÿ⁄U ŸÊª ◊ÈÁŸ ∑§Ù©U Ÿ ◊≈UÁŸ„UÊ⁄UH 68H
ÃŒÁ¬ ∞∑§ ◊Ò¥ ∑§„U©°U ©U¬Ê߸ – „UÙß ∑§⁄ÒU ¡ı¥ ŒÒ©U ‚„UÊ߸H
¡‚ ’L§ ◊Ò¥ ’⁄UŸ©°U ÃÈï„U ¬Ê„UË¥ – Á◊Á‹Á„U ©U◊Á„U  ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥H 1H
¡ ¡ ’⁄U ∑§ ŒÙ· ’πÊŸ – Ã ‚’ Á‚fl ¬Á„¢U ◊Ò¥ •ŸÈ◊ÊŸH
¡ı¥ Á’’Ê„ÈU ‚¢∑§⁄U ‚Ÿ „UÙ߸ – ŒÙ·©U ªÈŸ ‚◊ ∑§„U ‚’È ∑§Ù߸UH 2H
¡ı¥ •Á„U ‚¡ ‚ÿŸ „UÁ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ’Èœ ∑§¿ÈU ÁÃã„U ∑§⁄U ŒÙ·È Ÿ œ⁄U„UË¥H
÷ÊŸÈ ∑Χ‚ÊŸÈ ‚’¸ ⁄U‚ πÊ„UË¥ – ÁÃã„U ∑§„°U ◊¢Œ ∑§„Uà ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H 3H
‚È÷ •L§ •‚È÷ ‚Á‹‹ ‚’ ’„U߸ – ‚È⁄U‚Á⁄U ∑§Ù©U •¬ÈŸËà Ÿ ∑§„U߸H
‚◊⁄UÕ ∑§„È°U Ÿ®„U ŒÙ·È ªÙ‚ÊßZ – ⁄UÁ’ ¬Êfl∑§ ‚È⁄U‚Á⁄U ∑§Ë ŸÊßZH 4H
¡ı¥ •‚ Á„UÁ‚·Ê ∑§⁄U®„U Ÿ⁄U ¡«∏U Á’’∑§ •Á÷◊ÊŸ–
¬⁄U®„U ∑§‹¬ ÷Á⁄U Ÿ⁄U∑§ ◊„È°U ¡Ëfl Á∑§ ߸‚ ‚◊ÊŸH 69H
‚È⁄U‚Á⁄U ¡‹ ∑Χà ’ÊL§ÁŸ ¡ÊŸÊ – ∑§’„È°U Ÿ ‚¢Ã ∑§⁄U®„U ÃÁ„U ¬ÊŸÊH
‚È⁄U‚Á⁄U Á◊‹¥ ‚Ù ¬ÊflŸ ¡Ò‚¥ – ߸‚ •ŸË‚Á„U •¢ÃL§ ÃÒ‚¥H 1H
45
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
‚¢÷È ‚„U¡ U U‚◊⁄UÕ ÷ªflÊŸÊ – ∞Á„U Á’’Ê„°U ‚’ Á’Áœ ∑§ÀÿÊŸÊH
ŒÈ⁄UÊ⁄UÊäÿ ¬Ò •„U®„U ◊„U‚Í – •Ê‚ÈÃÙ· ¬ÈÁŸ Á∑§∞° ∑§‹‚ÍH 2H
¡ı¥ Ã¬È ∑§⁄ÒU ∑ȧ◊ÊÁ⁄U ÃÈï„UÊ⁄UË – ÷ÊÁfl©U ◊Á≈U ‚∑§®„U ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UËH
¡lÁ¬ ’⁄U •Ÿ∑§ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∞Á„U ∑§„°U Á‚fl ÃÁ¡ ŒÍ‚⁄U ŸÊ„UË¥H 3H
’⁄U ŒÊÿ∑§ ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà ÷¢¡Ÿ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ‚fl∑§ ◊Ÿ ⁄¢¡ŸH
ßÁë¿Uà »§‹ Á’ŸÈ Á‚fl •fl⁄UÊœ¥ – ‹Á„U• Ÿ ∑§ÙÁ≈U ¡Ùª ¡¬ ‚Êœ¥H 4H
•‚ ∑§Á„U ŸÊ⁄UŒ ‚ÈÁ◊Á⁄U „UÁ⁄U ÁªÁ⁄U¡Á„U ŒËÁã„U •‚Ë‚–
„UÙßÁ„U ÿ„U ∑§ÀÿÊŸ •’ ‚¢‚ÿ á„ÈU Áª⁄ËU‚H 70H
∑§Á„U •‚ ’˝rÊÔ÷flŸ ◊ÈÁŸ ªÿ™§ – •ÊÁª‹ øÁ⁄Uà ‚ÈŸ„ÈU ¡‚ ÷ÿ™§H
¬ÁÃÁ„U ∞∑§Ê¢Ã ¬Êß ∑§„U ◊ÒŸÊ – ŸÊÕ Ÿ ◊Ò¥ ‚◊ȤÊ ◊ÈÁŸ ’ÒŸÊH 1H
¡ı¥ ÉÊL§ ’L§ ∑ȧ‹È „UÙß •ŸÍ¬Ê – ∑§Á⁄U• Á’’Ê„ÈU ‚ÈÃÊ •ŸÈM§¬ÊH
Ÿ à ∑§ãÿÊ ’L§ ⁄U„U©U ∑ȧ•Ê⁄UË – ∑¢§Ã ©U◊Ê ◊◊ ¬˝ÊŸÁ¬•Ê⁄UËH 2H
¡ı¥ Ÿ Á◊Á‹Á„U ’L§ ÁªÁ⁄U¡Á„U ¡ÙªÍ – ÁªÁ⁄U ¡«∏U ‚„U¡ ∑§Á„UÁ„U ‚’È ‹ÙªÍH
‚Ùß Á’øÊÁ⁄U ¬Áà ∑§⁄U„ÈU Á’’Ê„ÍU – ¡®„U Ÿ ’„UÙÁ⁄U „UÙß ©U⁄U ŒÊ„ÍUH 3H
•‚ ∑§Á„U ¬⁄UË ø⁄UŸ œÁ⁄U ‚Ë‚Ê – ’Ù‹ ‚Á„Uà ‚Ÿ„U Áª⁄UË‚ÊH
’L§ ¬Êfl∑§ ¬˝ª≈ÒU ‚Á‚ ◊Ê„UË¥ – ŸÊ⁄UŒ ’øŸÈ •ãÿÕÊ ŸÊ„UË¥H 4H
Á¬˝ÿÊ ‚ÙøÈ ¬Á⁄U„U⁄U„ÈU ‚’È ‚ÈÁ◊⁄U„ÈU üÊË÷ªflÊŸ–
¬Ê⁄U’ÁÃÁ„U ÁŸ⁄U◊ÿ©U ¡®„U ‚Ùß ∑§Á⁄UÁ„U ∑§ÀÿÊŸH 71H
•’ ¡ı¥ ÃÈï„UÁ„U ‚ÈÃÊ ¬⁄U Ÿ„ÍU – Ãı •‚ ¡Êß Á‚πÊflŸÈ Œ„UÍH
∑§⁄ÒU ‚Ù Ã¬È ¡®„U Á◊‹®„U ◊„U‚Í – •ÊŸ ©U¬Êÿ° Ÿ Á◊Á≈UÁ„U ∑§‹‚ÍH 1H
ŸÊ⁄UŒ ’øŸ ‚ª÷¸ ‚„UÃÍ – ‚È¢Œ⁄U ‚’ ªÈŸ ÁŸÁœ ’η∑§ÃÍH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ÃÈï„U á„ÈU •‚¢∑§Ê – ‚’Á„U ÷Ê°Áà ‚¢∑§L§ •∑§‹¢∑§ÊH 2H
‚ÈÁŸ ¬Áà ’øŸ „U⁄UÁ· ◊Ÿ ◊Ê„UË¢ – ªß¸ ÃÈ⁄Uà ©UÁΔU ÁªÁ⁄U¡Ê ¬Ê„UË¥H
©U◊Á„U Á’‹ÙÁ∑§ ŸÿŸ ÷⁄U ’Ê⁄UË – ‚Á„Uà ‚Ÿ„U ªÙŒ ’ÒΔUÊ⁄UËH 3H
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ‹Áà ©U⁄U ‹Ê߸ – ªŒªŒ ∑¢§ΔU Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U ¡Ê߸H
¡ªÃ ◊ÊÃÈ ‚’¸Çÿ ÷flÊŸË – ◊ÊÃÈ ‚ÈπŒ ’Ù‹Ë¢ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 4H
‚ÈŸÁ„U ◊ÊÃÈ ◊Ò¥ ŒËπ •‚ ‚¬Ÿ ‚ÈŸÊfl©°U ÃÙÁ„U–
‚È¢Œ⁄U ªı⁄U ‚ÈÁ’¬˝’⁄U •‚ ©U¬Œ‚©U ◊ÙÁ„UH 72H
∑§⁄UÁ„U ¡Êß Ã¬È ‚Ò‹∑ȧ◊Ê⁄UË – ŸÊ⁄UŒ ∑§„UÊ ‚Ù ‚àÿ Á’øÊ⁄UËH
◊ÊÃÈ Á¬ÃÁ„U ¬ÈÁŸ ÿ„U ◊à ÷ÊflÊ – Ã¬È ‚Èπ¬˝Œ ŒÈπ ŒÙ· Ÿ‚ÊflÊH 1H
ì’‹ ⁄Uøß ¬˝¬¢øÈ Á’œÊÃÊ – ì’‹ Á’cŸÈ ‚∑§‹ ¡ª òÊÊÃÊH
46
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ì’‹ ‚¢÷È ∑§⁄U®„U ‚¢ÉÊÊ⁄UÊ – ì’‹ ‚·È œ⁄Uß ◊Á„U÷Ê⁄UÊH 2H
ì •œÊ⁄U ‚’ ‚ÎÁCÔU ÷flÊŸË – ∑§⁄UÁ„U ¡Êß Ã¬È •‚ Á¡ÿ° ¡ÊŸËH
‚ÈŸÃ ’øŸ Á’‚Á◊à ◊„UÃÊ⁄UË – ‚¬Ÿ ‚ÈŸÊÿ©U ÁªÁ⁄UÁ„U „°∑§Ê⁄UËH 3H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÁ„U ’„ÈUÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊ߸ – ø‹Ë¥ ©U◊Ê Ã¬ Á„Uà „U⁄U·Ê߸H
Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊ⁄U Á¬ÃÊ •L§ ◊ÊÃÊ – ÷∞ Á’∑§‹ ◊Èπ •Êfl Ÿ ’ÊÃÊH 4H
’ŒÁ‚⁄UÊ ◊ÈÁŸ •Êß Ã’ ‚’Á„U ∑§„UÊ ‚◊ȤÊÊß–
¬Ê⁄U’ÃË ◊Á„U◊Ê ‚ÈŸÃ ⁄U„U ¬˝’ÙœÁ„U ¬ÊßH 73H
©U⁄U œÁ⁄U ©U◊Ê ¬˝ÊŸ¬Áà ø⁄UŸÊ – ¡Êß Á’Á¬Ÿ ‹ÊªË¥ Ã¬È ∑§⁄UŸÊH
•Áà ‚È∑ȧ◊Ê⁄U Ÿ ÃŸÈ Ã¬ ¡ÙªÍ – ¬Áà ¬Œ ‚ÈÁ◊Á⁄U á©U ‚’È ÷ÙªÍH 1H
ÁŸÃ Ÿfl ø⁄UŸ ©U¬¡ •ŸÈ⁄UÊªÊ – Á’‚⁄UË Œ„U 쮄U ◊ŸÈ ‹ÊªÊH
‚¢’à ‚„U‚ ◊Í‹ »§‹ πÊ∞ – ‚ÊªÈ πÊß ‚à ’⁄U· ªflÊ°∞H 2H
∑§¿ÈU ÁŒŸ ÷Ù¡ŸÈ ’ÊÁ⁄U ’ÃÊ‚Ê – Á∑§∞ ∑§ÁΔUŸ ∑§¿ÈU ÁŒŸ ©U¬’Ê‚ÊH
’‹ ¬ÊÃË ◊Á„U ¬⁄Uß ‚ÈπÊ߸ – ÃËÁŸ ‚„U‚ ‚¢’à ‚Ùß πÊ߸H 3H
¬ÈÁŸ ¬Á⁄U„U⁄U ‚ÈπÊŸ©U ¬⁄UŸÊ – ©U◊Á„U ŸÊ◊È Ã’ ÷ÿ©U •¬⁄UŸÊH
ŒÁπ ©U◊Á„U ì πËŸ ‚⁄UË⁄UÊ – ’˝rÊÔÁª⁄UÊ ÷Ò ªªŸ ª÷Ë⁄UÊH 4H
÷ÿ©U ◊ŸÙ⁄UÕ ‚È»§‹ Ãfl ‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U⁄UÊ¡∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
¬Á⁄U„UL§ ŒÈ‚„U ∑§‹‚ ‚’ •’ Á◊Á‹„U®„U ÁòʬÈ⁄UÊÁ⁄UH 74H
•‚ Ã¬È ∑§Ê„È°U Ÿ ∑§Ëã„U ÷flÊŸË – ÷∞ •Ÿ∑§ œË⁄U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
•’ ©U⁄U œ⁄U„ÈU ’˝rÊÔ ’⁄U ’ÊŸË – ‚àÿ ‚ŒÊ ‚¢Ãà ‚ÈÁø ¡ÊŸËH 1H
•ÊflÒ Á¬ÃÊ ’Ù‹ÊflŸ ¡’„UË¥ – „UΔU ¬Á⁄U„UÁ⁄U ÉÊ⁄U ¡Ê∞„ÈU Ã’„UË¥H
Á◊‹®„U ÃÈï„UÁ„U ¡’ ‚# Á⁄U·Ë‚Ê – ¡ÊŸ„ÈU Ã’ ¬˝◊ÊŸ ’ʪ˂ÊH 2H
‚ÈŸÃ Áª⁄UÊ Á’Áœ ªªŸ ’πÊŸË – ¬È‹∑§ ªÊà ÁªÁ⁄U¡Ê „U⁄U·ÊŸËH
©U◊Ê øÁ⁄Uà ‚¢ÈŒ⁄U ◊Ò¥ ªÊflÊ – ‚ÈŸ„ÈU ‚¢÷È ∑§⁄U øÁ⁄Uà ‚È„UÊflÊH 3H
¡’ Ã¥ ‚ÃË¥ ¡Êß ÃŸÈ àÿÊªÊ – Ã’ Ã¥ Á‚fl ◊Ÿ ÷ÿ©U Á’⁄UʪÊH
¡¬®„U ‚ŒÊ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ŸÊ◊Ê – ¡„°U Ä°U ‚ÈŸ®„U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊ÊH 4H
ÁøŒÊŸ¢Œ ‚ÈπœÊ◊ Á‚fl Á’ªÃ ◊Ù„U ◊Œ ∑§Ê◊–
Á’ø⁄U®„U ◊Á„U œÁ⁄U NUŒÿ° „UÁ⁄U ‚∑§‹ ‹Ù∑§ •Á÷⁄UÊ◊H 75H
∑§Ã„È°U ◊ÈÁŸã„U ©U¬Œ‚®„U ÇÿÊŸÊ – ∑§Ã„È°U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ∑§⁄U®„U ’πÊŸÊH
¡ŒÁ¬ •∑§Ê◊ ÃŒÁ¬ ÷ªflÊŸÊ – ÷ªÃ Á’⁄U„U ŒÈπ ŒÈÁπà ‚È¡ÊŸÊH 1H
∞Á„U Á’Áœ ªÿ©U ∑§Ê‹È ’„ÈU ’ËÃË – ÁŸÃ ŸÒ „UÙß ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬˝ËÃËH
Ÿ◊È ¬˝◊È ‚¢∑§⁄U ∑§⁄U ŒπÊ – •Á’ø‹ NUŒÿ° ÷ªÁà ∑Ò§ ⁄UπÊH 2H
47
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
¬˝ª≈U ⁄UÊ◊È ∑ΧÃÇÿ ∑Χ¬Ê‹Ê – M§¬ ‚Ë‹ ÁŸÁœ Ã¡ Á’‚Ê‹ÊH
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ‚¢∑§⁄UÁ„U ‚⁄UÊ„UÊ – ÃÈï„U Á’ŸÈ •‚ ’˝ÃÈ ∑§Ù ÁŸ⁄U’Ê„UÊH 3H
’„ÈUÁ’Áœ ⁄UÊ◊ Á‚flÁ„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ¬Ê⁄U’ÃË ∑§⁄U ¡ã◊È ‚ÈŸÊflÊH
•Áà ¬ÈŸËà ÁªÁ⁄U¡Ê ∑Ò§ ∑§⁄UŸË – Á’SÃ⁄U ‚Á„Uà ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ’⁄UŸËH 4H
•’ Á’ŸÃË ◊◊ ‚ÈŸ„ÈU Á‚fl ¡ı¥ ◊Ù ¬⁄U ÁŸ¡ Ÿ„ÈU–
¡Êß Á’’Ê„U„ÈU ‚Ò‹¡Á„U ÿ„U ◊ÙÁ„U ◊ʪ¥ Œ„ÈUH 76H
∑§„U Á‚fl ¡ŒÁ¬ ©UÁøà •‚ ŸÊ„UË¥ – ŸÊÕ ’øŸ ¬ÈÁŸ ◊Á≈U Ÿ ¡Ê„UË¥H
Á‚⁄U œÁ⁄U •Êÿ‚È ∑§Á⁄U• ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¬⁄U◊ œ⁄U◊È ÿ„U ŸÊÕ „U◊Ê⁄UÊH 1H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ªÈ⁄U ¬˝÷È ∑Ò§ ’ÊŸË – Á’Ÿ®„U Á’øÊ⁄U ∑§Á⁄U• ‚È÷ ¡ÊŸËH
ÃÈï„U ‚’ ÷Ê°Áà ¬⁄U◊ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – •ÇÿÊ Á‚⁄U ¬⁄U ŸÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UËH 2H
¬˝÷È ÃÙ·©U ‚ÈÁŸ ‚¢∑§⁄U ’øŸÊ – ÷ÁQ§ Á’’∑§ œ◊¸ ¡Èà ⁄UøŸÊH
∑§„U ¬˝÷È „U⁄U ÃÈï„UÊ⁄ U ¬Ÿ ⁄U„U™§ – •’ ©U⁄U ⁄UÊπ„ÈU ¡Ù „U◊ ∑§„U™§H 3H
•¢Ã⁄UœÊŸ ÷∞ •‚ ÷Ê·Ë – ‚¢∑§⁄U ‚Ùß ◊Í⁄UÁà ©U⁄U ⁄UÊπËH
Ã’®„U ‚#Á⁄UÁ· Á‚fl ¬®„U •Ê∞ – ’Ù‹ ¬˝÷È •Áà ’øŸ ‚È„UÊ∞H 4H
¬Ê⁄U’ÃË ¬®„U ¡Êß ÃÈï„U ¬˝◊ ¬Á⁄Uë¿UÊ ‹„ÈU–
ÁªÁ⁄UÁ„U ¬˝Á⁄U ¬ΔU∞„ÈU ÷flŸ ŒÍÁ⁄U ∑§⁄U„ÈU ‚¢Œ„ÈUH 77HU
Á⁄UÁ·ã„U ªıÁ⁄U ŒπË Ã„°U ∑Ò§‚Ë – ◊Í⁄UÁÃ◊¢Ã ìSÿÊ ¡Ò‚ËH
’Ù‹ ◊ÈÁŸ ‚ÈŸÈ ‚Ò‹∑ȧ◊Ê⁄UË – ∑§⁄U„ÈU ∑§flŸ ∑§Ê⁄UŸ Ã¬È ÷Ê⁄UËH 1H
∑§Á„U •fl⁄UÊœ„ÈU ∑§Ê ÃÈï„U ø„U„Í – „U◊ ‚Ÿ ‚àÿ ◊⁄U◊È Á∑§Ÿ ∑§„U„ÍUH
∑§„Uà ’øŸ ◊ŸÈ •Áà ‚∑ȧøÊ߸ – „°UÁ‚„U„ÈU ‚ÈÁŸ „U◊ÊÁ⁄U ¡«∏UÃÊ߸H 2H
◊ŸÈ „UΔU ¬⁄UÊ Ÿ ‚ÈŸß Á‚πÊflÊ – ø„Uà ’ÊÁ⁄U ¬⁄U ÷ËÁà ©UΔUÊflÊH
ŸÊ⁄UŒ ∑§„UÊ ‚àÿ ‚Ùß ¡ÊŸÊ – Á’ŸÈ ¬¢πã„U „U◊ ø„U®„U ©U«∏UÊŸÊH 3H
Œπ„ÈU ◊ÈÁŸ •Á’’∑ȧ „U◊Ê⁄UÊ – øÊÁ„U• ‚ŒÊ Á‚flÁ„U ÷⁄UÃÊ⁄UÊH 4H
‚ÈŸÃ ’øŸ Á’„U‚ Á⁄U·ÿ ÁªÁ⁄U‚¢÷fl Ãfl Œ„U–
ŸÊ⁄UŒ ∑§⁄U ©U¬Œ‚È ‚ÈÁŸ ∑§„U„ÈU ’‚©U Á∑§‚È ª„UH 78H
Œë¿U‚ÈÃã„U ©U¬Œ‚Áã„U ¡Ê߸ – ÁÃã„U Á»§Á⁄U ÷flŸÈ Ÿ ŒπÊ •Ê߸H
ÁøòÊ∑§ÃÈ ∑§⁄U ÉÊL§ ©UŸ ÉÊÊ‹Ê – ∑§Ÿ∑§∑§Á‚¬È ∑§⁄U ¬ÈÁŸ •‚ „UÊ‹ÊH 1H
ŸÊ⁄UŒ Á‚π ¡ ‚ÈŸ®„U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – •flÁ‚ „UÙ®„U ÃÁ¡ ÷flŸÈ Á÷πÊ⁄UËH
◊Ÿ ∑§¬≈UË ÃŸ ‚îÊŸ øËã„UÊ – •Ê¬È ‚Á⁄U‚ ‚’„UË ø„U ∑§Ëã„UÊH 2H
ÃÁ„U ∑¥§ ’øŸ ◊ÊÁŸ Á’SflÊ‚Ê – ÃÈï„U øÊ„U„ÈU ¬Áà ‚„U¡ ©UŒÊ‚ÊH
ÁŸªÈ¸Ÿ ÁŸ‹¡ ∑ȧ’· ∑§¬Ê‹Ë – •∑ȧ‹ •ª„U ÁŒª¢’⁄U CÿÊ‹ËH 3H
48
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
∑§„U„ÈU ∑§flŸ ‚ÈπÈ •‚ ’L§ ¬Ê∞° – ÷‹ ÷ÍÁ‹„ÈU ΔUª ∑§ ’ı⁄UÊ∞°H
¬¢ø ∑§„¥U Á‚fl° ‚ÃË Á’’Ê„UË – ¬ÈÁŸ •fl«UÁ⁄U ◊⁄UÊ∞Áã„U ÃÊ„UËH 4H
•’ ‚Èπ ‚Ùflà ‚ÙøÈ Ÿ®„U ÷Ëπ ◊ÊÁª ÷fl πÊ®„U–
‚„U¡ ∞∑§ÊÁ∑§ã„U ∑§ ÷flŸ ∑§’„È°U Á∑§ ŸÊÁ⁄U π≈UÊ®„UH 79H
•¡„Í°U ◊ÊŸ„ÈU ∑§„UÊ „U◊Ê⁄UÊ – „U◊ ÃÈï„U ∑§„È° ’L§ ŸË∑§ Á’øÊ⁄UÊH
•Áà ‚È¢Œ⁄U ‚ÈÁø ‚ÈπŒ ‚È‚Ë‹Ê – ªÊfl®„U ’Œ ¡Ê‚È ¡‚ ‹Ë‹ÊH 1H
ŒÍ·Ÿ ⁄UÁ„Uà ‚∑§‹ ªÈŸ ⁄UÊ‚Ë – üÊˬÁà ¬È⁄U ’Ò∑È¢§ΔU ÁŸflÊ‚ËH
•‚ ’L§ ÃÈï„UÁ„U Á◊‹Ê©U’ •ÊŸË – ‚ÈŸÃ Á’„UÁ‚ ∑§„U ’øŸ ÷flÊŸËH 2H
‚àÿ ∑§„U„ÈU ÁªÁ⁄U÷fl ÃŸÈ ∞„UÊ – „UΔU Ÿ ¿ÍU≈U ¿ÍU≈ÒU ’L§ Œ„UÊH
∑§Ÿ∑§©U ¬ÈÁŸ ¬·ÊŸ Ã¥ „UÙ߸ – ¡Ê⁄U„È°U ‚„U¡È Ÿ ¬Á⁄U„U⁄U ‚Ù߸H 3H
ŸÊ⁄UŒ ’øŸ Ÿ ◊Ò¥ ¬Á⁄U„U⁄U™°§ – ’‚©U ÷flŸÈ ©U¡⁄U©U Ÿ®„U «U⁄U™°§H
ªÈ⁄U ∑¥§ ’øŸ ¬˝ÃËÁà Ÿ ¡„UË – ‚¬Ÿ„È°U ‚Ȫ◊ Ÿ ‚Èπ Á‚Áœ Ã„UËH 4H
◊„UÊŒfl •flªÈŸ ÷flŸ Á’cŸÈ ‚∑§‹ ªÈŸ œÊ◊–
¡Á„U ∑§⁄U ◊ŸÈ ⁄U◊ ¡ÊÁ„U ‚Ÿ ÃÁ„U Ã„UË ‚Ÿ ∑§Ê◊H 80H
¡ı¥ ÃÈï„U Á◊‹Ã„ÈU ¬˝Õ◊ ◊ÈŸË‚Ê – ‚ÈŸÁé°U Á‚π ÃÈï„UÊÁ⁄U œÁ⁄U ‚Ë‚ÊH
•’ ◊Ò¥ ¡ã◊È ‚¢÷È Á„Uà „UÊ⁄UÊ – ∑§Ù ªÈŸ ŒÍ·Ÿ ∑§⁄ÒU Á’øÊ⁄UÊH 1H
¡ı¥ ÃÈï„U⁄U „UΔU NUŒÿ° Á’‚·Ë – ⁄UÁ„U Ÿ ¡Êß Á’ŸÈ Á∑§∞° ’⁄U·ËH
Ãı ∑§ıÃÈÁ∑§•ã„U •Ê‹‚È ŸÊ„UË¥ – ’⁄U ∑§ãÿÊ •Ÿ∑§ ¡ª ◊Ê„UË¥H 2H
¡ã◊ ∑§ÙÁ≈U ‹Áª ⁄Uª⁄U „U◊Ê⁄UË – ’⁄U©°U ‚¢÷È Ÿ à ⁄U„U©°U ∑ȧ•Ê⁄UËH
á©°U Ÿ ŸÊ⁄UŒ ∑§⁄U ©U¬Œ‚Í – •Ê¬È ∑§„U®„U ‚à ’Ê⁄U ◊„U‚ÍH 3H
◊Ò¥ ¬Ê ¬⁄U©°U ∑§„Uß ¡ªŒ¢’Ê – ÃÈï„U ªÎ„U ªflŸ„ÈU ÷ÿ©U Á’‹¢’ÊH
ŒÁπ ¬˝◊È ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – ¡ÿ ¡ÿ ¡ªŒ¢Á’∑§ ÷flÊŸËH 4H
ÃÈï„U ◊ÊÿÊ ÷ªflÊŸ Á‚fl ‚∑§‹ ¡ªÃ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ–
ŸÊß ø⁄UŸ Á‚⁄U ◊ÈÁŸ ø‹ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ „U⁄U·Ã ªÊÃÈH 81H
¡Êß ◊ÈÁŸã„U Á„U◊fl¢ÃÈ ¬ΔUÊ∞ – ∑§Á⁄U Á’ŸÃË Áª⁄U¡®„U ªÎ„U ÀÿÊ∞H
’„ÈUÁ⁄U ‚#Á⁄UÁ· Á‚fl ¬®„U ¡Ê߸ – ∑§ÕÊ ©U◊Ê ∑Ò§ ‚∑§‹ ‚ÈŸÊ߸H 1H
÷∞ ◊ªŸ Á‚fl ‚ÈŸÃ ‚Ÿ„UÊ – „U⁄UÁ· ‚åÃÁ⁄UÁ· ªflŸ ª„UÊH
◊ŸÈ ÁÕ⁄U ∑§Á⁄U Ã’ ‚¢÷È ‚È¡ÊŸÊ – ‹ª ∑§⁄UŸ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ äÿÊŸÊH 2H
ÃÊ⁄U∑ȧ •‚È⁄U ÷ÿ©U ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – ÷È¡ ¬˝Ãʬ ’‹ Ã¡ Á’‚Ê‹ÊH
Ã®„U ‚’ ‹Ù∑§ ‹Ù∑§¬Áà ¡ËÃ – ÷∞ Œfl ‚Èπ ‚¢¬Áà ⁄UËÃH 3H
•¡⁄U •◊⁄U ‚Ù ¡ËÁà Ÿ ¡Ê߸ – „UÊ⁄U ‚È⁄U ∑§Á⁄U Á’Á’œ ‹⁄UÊ߸H
49
ŒÊ0.
øı0.
ŒÊ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øı0.
Ã’ Á’⁄¢UÁø ‚Ÿ ¡Êß ¬È∑§Ê⁄U – Œπ Á’Áœ ‚’ Œfl ŒÈπÊ⁄UH 4H
‚’ ‚Ÿ ∑§„UÊ ’ȤÊÊß Á’Áœ ŒŸÈ¡ ÁŸœŸ Ã’ „UÙß–
‚¢÷È ‚È∑˝§ ‚¢÷Íà ‚Èà ∞Á„U ¡ËÃß ⁄UŸ ‚ÙßH 82H
◊Ù⁄U ∑§„UÊ ‚ÈÁŸ ∑§⁄U„UÈ ©U¬Ê߸ – „UÙßÁ„U ߸Sfl⁄U ∑§Á⁄UÁ„U ‚„UÊ߸H
‚ÃË¥ ¡Ù Ã¡Ë Œë¿U ◊π Œ„UÊ – ¡Ÿ◊Ë ¡Êß Á„U◊Êø‹ ª„UÊH 1H
Ã®„U Ã¬È ∑§Ëã„U ‚¢÷È ¬Áà ‹ÊªË – Á‚fl ‚◊ÊÁœ ’ÒΔU ‚’È àÿʪËH
¡ŒÁ¬ •„Uß •‚◊¢¡‚ ÷Ê⁄UË – ÃŒÁ¬ ’Êà ∞∑§ ‚ÈŸ„ÈU „U◊Ê⁄UËH 2H
¬ΔUfl„ÈU ∑§Ê◊È ¡Êß Á‚fl ¬Ê„UË¥ – ∑§⁄ÒU ¿UÙ÷È ‚¢∑§⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
Ã’ „U◊ ¡Êß Á‚flÁ„U Á‚⁄U ŸÊ߸ – ∑§⁄UflÊ©U’ Á’’Ê„ÈU ’Á⁄U•Ê߸H 3H
∞Á„U Á’Áœ ÷‹®„U ŒflÁ„Uà „UÙ߸ – ◊à •Áà ŸË∑§ ∑§„Uß ‚’È ∑§Ù߸H
•SÃÈÁà ‚È⁄Uã„U ∑§ËÁã„U •Áà „UÃÍ – ¬˝ª≈U©U Á’·◊’ÊŸ ¤Ê·∑§ÃÍH 4H
‚È⁄Uã„U ∑§„UË ÁŸ¡ Á’¬Áà ‚’ ‚ÈÁŸ ◊Ÿ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
‚¢÷È Á’⁄UÙœ Ÿ ∑ȧ‚‹ ◊ÙÁ„U Á’„UÁ‚ ∑§„U©U •‚ ◊Ê⁄UH 83H
ÃŒÁ¬ ∑§⁄U’ ◊Ò¥ ∑§Ê¡È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – üÊÈÁà ∑§„U ¬⁄U◊ œ⁄U◊ ©U¬∑§Ê⁄UÊH
¬⁄U Á„Uà ‹ÊÁª Ã¡ß ¡Ù Œ„UË – ‚¢Ãà ‚¢Ã ¬˝‚¢‚®„U Ã„UËH 1H
•‚ ∑§Á„U ø‹©U ‚’Á„U Á‚L§ ŸÊ߸ – ‚È◊Ÿ œŸÈ· ∑§⁄U ‚Á„Uà ‚„UÊ߸H
ø‹Ã ◊Ê⁄U •‚ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÊ – Á‚fl Á’⁄UÙœ œ˝Èfl ◊⁄UŸÈ „U◊Ê⁄UÊH 2H
Ã’ •Ê¬Ÿ ¬˝÷Ê©U Á’SÃÊ⁄UÊ – ÁŸ¡ ’‚ ∑§Ëã„U ‚∑§‹ ‚¢‚Ê⁄UÊH
∑§Ù¬©U ¡’®„U ’ÊÁ⁄Uø⁄U∑§ÃÍ – ¿UŸ ◊„È°U Á◊≈U ‚∑§‹ üÊÈÁà ‚ÃÍH 3H
’˝rÊÔø¡¸ ’˝Ã ‚¢¡◊ ŸÊŸÊ – œË⁄U¡ œ⁄U◊ ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸÊH
‚ŒÊøÊ⁄U ¡¬ ¡Ùª Á’⁄UÊªÊ – ‚÷ÿ Á’’∑§ ∑§≈U∑ȧ ‚’È ÷ʪÊH 4H
÷ʪ©U Á’’∑ȧ ‚„UÊÿ ‚Á„Uà ‚Ù ‚È÷≈U ‚¢¡Èª ◊Á„U ◊È⁄U–
‚Œª˝¢Õ ¬’¸Ã ∑¢§Œ⁄UÁã„U ◊„È°U ¡Êß ÃÁ„U •fl‚⁄U ŒÈ⁄UH
„UÙÁŸ„UÊ⁄U ∑§Ê ∑§⁄UÃÊ⁄U ∑§Ù ⁄UπflÊ⁄U ¡ª π⁄U÷L§ ¬⁄UÊ–
ŒÈß ◊ÊÕ ∑§Á„U ⁄UÁßÊÕ ¡Á„U ∑§„È°U ∑§ÙÁ¬ ∑§⁄U œŸÈ ‚L§ œ⁄UÊH
¡ ‚¡Ëfl ¡ª •ø⁄U ø⁄U ŸÊÁ⁄U ¬ÈL§· •‚ ŸÊ◊–
Ã ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊⁄U¡ÊŒ ÃÁ¡ ÷∞ ‚∑§‹ ’‚ ∑§Ê◊H 84H
‚’ ∑§ NUŒÿ° ◊ŒŸ •Á÷‹Ê·Ê – ‹ÃÊ ÁŸ„UÊÁ⁄U Ÿfl®„U ÃL§ ‚ÊπÊH
ŸŒË¥ ©U◊Áª •¢’ÈÁœ ∑§„ÈU° œÊßZ – ‚¢ª◊ ∑§⁄U®„U ËÊfl ËÊßZH 1H
¡„°U •Á‚ Œ‚Ê ¡«∏Uã„U ∑Ò§ ’⁄UŸË – ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ß ‚øß ∑§⁄UŸËH
¬‚È ¬ë¿UË Ÿ÷ ¡‹ Õ‹øÊ⁄UË – ÷∞ ∑§Ê◊’‚ ‚◊ÿ Á’‚Ê⁄UËH 2H
50
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øı0.
◊ŒŸ •¢œ CÿÊ∑ȧ‹ ‚’ ‹Ù∑§Ê – ÁŸÁ‚ ÁŒŸÈ Ÿ®„U •fl‹Ù∑§®„U ∑§Ù∑§ÊH
Œfl ŒŸÈ¡ Ÿ⁄U ®∑§Ÿ⁄U CÿÊ‹Ê – ¬˝à Á¬‚Êø ÷Íà ’ÃÊ‹ÊH 3H
ßã„U ∑Ò§ Œ‚Ê Ÿ ∑§„©°U ’πÊŸË – ‚ŒÊ ∑§Ê◊ ∑§ ø⁄U ¡ÊŸËH
Á‚h Á’⁄UQ§ ◊„UÊ◊ÈÁŸ ¡ÙªË – ÃÁ¬ ∑§Ê◊’‚ ÷∞ Á’ÿÙªËH 4H
÷∞ ∑§Ê◊’‚ ¡ÙªË‚ Ãʬ‚ ¬Êfl°⁄UÁã„U ∑§Ë ∑§Ù ∑§„ÒU–
Œπ®„U ø⁄UÊø⁄U ŸÊÁ⁄U◊ÿ ¡ ’˝rÊÔ◊ÿ Œπà ⁄U„UH
•’‹Ê Á’‹Ù∑§®„U ¬ÈL§·◊ÿ ¡ªÈ ¬ÈL§· ‚’ •’‹Ê◊ÿ¢–
ŒÈß Œ¢«U ÷Á⁄U ’˝rÊÔÊ¢«U ÷ËÃ⁄U ∑§Ê◊∑Χà ∑§ıÃÈ∑§ •ÿ¢H
œ⁄UË Ÿ ∑§Ê„Í°U œË⁄U ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊ŸÁ‚¡ „U⁄U–
¡ ⁄UÊπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Ã ©U’⁄U ÃÁ„U ∑§Ê‹ ◊„°ÈUH 85H
©U÷ÿ ÉÊ⁄UË •‚ ∑§ıÃÈ∑§ ÷ÿ™§ – ¡ı ‹Áª ∑§Ê◊È ‚¢÷È ¬®„U ªÿ™§H
Á‚flÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ‚‚¢∑§©U ◊ÊM§ – ÷ÿ©U ¡ÕÊÁÕÁà ‚’È ‚¢‚ÊM§H 1H
÷∞ ÃÈ⁄Uà ‚’ ¡Ëfl ‚ÈπÊ⁄U – Á¡Á◊ ◊Œ ©UÃÁ⁄U ª∞° ◊ÃflÊ⁄UH
L§º˝Á„U ŒÁπ ◊ŒŸ ÷ÿ ◊ÊŸÊ – ŒÈ⁄UÊœ⁄U· ŒÈª¸◊ ÷ªflÊŸÊH 2H
Á»§⁄Uà ‹Ê¡ ∑§¿ÈU ∑§Á⁄U Ÿ®„U ¡Ê߸ – ◊⁄UŸÈ ΔUÊÁŸ ◊Ÿ ⁄UøÁ‚ ©U¬Ê߸H
¬˝ª≈UÁ‚ ÃÈ⁄Uà L§Áø⁄U Á⁄UÃÈ⁄UÊ¡Ê – ∑ȧ‚ÈÁ◊à Ÿfl ÃL§ ⁄UÊÁ¡ Á’⁄UÊ¡ÊH 3H
’Ÿ ©U¬’Ÿ ’ÊÁ¬∑§Ê ë∏UÊªÊ – ¬⁄U◊ ‚È÷ª ‚’ ÁŒ‚Ê Á’÷ʪÊH
¡„°U Ä°U ¡ŸÈ ©U◊ªÃ •ŸÈ⁄UÊªÊ – ŒÁπ ◊È∞„°ÈU ◊Ÿ ◊ŸÁ‚¡ ¡ÊªÊH 4H
¡Êªß ◊ŸÙ÷fl ◊È∞„È°U ◊Ÿ ’Ÿ ‚È÷ªÃÊ Ÿ ¬⁄ÒU ∑§„UË–
‚ËË ‚Ȫ¢œ ‚È◊¢Œ ◊ÊL§Ã ◊ŒŸ •Ÿ‹ ‚πÊ ‚„UËH
Á’∑§‚ ‚⁄UÁã„U ’„ÈU ∑¢§¡ ªÈ¢¡Ã ¬È¢¡ ◊¢¡È‹ ◊œÈ∑§⁄UÊ–
∑§‹„¢U‚ Á¬∑§ ‚È∑§ ‚⁄U‚ ⁄Ufl ∑§Á⁄U ªÊŸ ŸÊø®„U •¬¿U⁄UÊH
‚∑§‹ ∑§‹Ê ∑§Á⁄U ∑§ÙÁ≈U Á’Áœ „UÊ⁄U©U ‚Ÿ ‚◊Ö
ø‹Ë Ÿ •ø‹ ‚◊ÊÁœ Á‚fl ∑§Ù¬©U NUŒÿÁŸ∑§ÃH 86H
ŒÁπ ⁄U‚Ê‹ Á’≈U¬ ’⁄U ‚ÊπÊ – ÃÁ„U ¬⁄U ø…∏U©U ◊ŒŸÈ ◊Ÿ ◊ÊπÊH
‚È◊Ÿ øʬ ÁŸ¡ ‚⁄U ‚¢œÊŸ – •Áà Á⁄U‚ ÃÊÁ∑§ üÊflŸ ‹Áª ÃÊŸH 1H
¿UÊ«∏U Á’·◊ Á’Á‚π ©U⁄U ‹Êª – ¿ÍUÁ≈U ‚◊ÊÁœ ‚¢÷È Ã’ ¡ÊªH
÷ÿ©U ߸‚ ◊Ÿ ¿UÙ÷È Á’‚·Ë – ŸÿŸ ©UÉÊÊÁ⁄U ‚∑§‹ ÁŒÁ‚ ŒπËH 2H
‚ı⁄U÷ ¬ÀÀÊfl ◊ŒŸÈ Á’‹Ù∑§Ê – ÷ÿ©U ∑§Ù¬È ∑¢§¬©U òÊÒ‹Ù∑§ÊH
Ã’ Á‚fl° ÃË‚⁄U ŸÿŸ ©UÉÊÊ⁄UÊ – ÁøÃflà ∑§Ê◊È ÷ÿ©U ¡Á⁄U ¿UÊ⁄UÊH 3H
„UÊ„UÊ∑§Ê⁄U ÷ÿ©U ¡ª ÷Ê⁄UË – «U⁄¬ ‚È⁄U ÷∞ •‚È⁄U ‚ÈπÊ⁄UËH
51
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚◊ÈÁ¤Ê ∑§Ê◊‚ÈπÈ ‚Ùø®„U ÷ÙªË – ÷∞ •∑¢§≈U∑§ ‚Êœ∑§ ¡ÙªËH 4H
¡ÙªË •∑¢§≈U∑§ ÷∞ ¬Áà ªÁà ‚ÈŸÃ ⁄UÁà ◊ÈL§Á¿Uà ÷߸–
⁄UÙŒÁà ’ŒÁà ’„ÈU ÷Ê°Áà ∑§L§ŸÊ ∑§⁄UÁà ‚¢∑§⁄U ¬®„U ªß¸H
•Áà ¬˝◊ ∑§Á⁄U Á’ŸÃË Á’Á’œ Á’Áœ ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ‚ã◊Èπ ⁄U„UË–
¬˝÷È •Ê‚ÈÃÙ· ∑Χ¬Ê‹ Á‚fl •’‹Ê ÁŸ⁄UÁπ ’Ù‹ ‚„UËH
•’ Ã¥ ⁄UÁà Ãfl ŸÊÕ ∑§⁄U „UÙßÁ„U ŸÊ◊È •Ÿ¢ªÈ–
Á’ŸÈ ’¬È CÿÊÁ¬Á„U ‚’Á„U ¬ÈÁŸ ‚ÈŸÈ ÁŸ¡ Á◊‹Ÿ ¬˝‚¢ªÈH 87H
¡’ ¡ŒÈ’¢‚ ∑ΧcŸ •flÃÊ⁄UÊ – „UÙßÁ„U „U⁄UŸ ◊„UÊ ◊Á„U÷Ê⁄UÊH
∑ΧcŸ ßÿ „UÙßÁ„U ¬Áà ÃÙ⁄UÊ – ’øŸÈ •ãÿÕÊ „UÙß Ÿ ◊Ù⁄UÊH 1H
⁄UÁà ªflŸË ‚ÈÁŸ ‚¢∑§⁄U ’ÊŸË – ∑§ÕÊ •¬⁄U •’ ∑§„U©°U ’πÊŸËH
Œflã„U ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ¬Ê∞ – ’˝rÊÔÊÁŒ∑§ ’Ò∑È¢§ΔU Á‚œÊ∞H 2H
‚’ ‚È⁄U Á’cŸÈ Á’⁄¢UÁø ‚◊ÃÊ – ª∞ ¡„UÊ° Á‚fl ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊH
¬ÎÕ∑§ ¬ÎÕ∑§ ÁÃã„U ∑§ËÁã„U ¬˝‚¢‚Ê – ÷∞ ¬˝‚ÛÊ ø¢º˝ •flâ‚ÊH 3H
’Ù‹ ∑Χ¬Ê®‚œÈ ’η∑§ÃÍ – ∑§„U„ÈU •◊⁄U •Ê∞ ∑§Á„U „UÃÍH
∑§„U Á’Áœ ÃÈï„ U ¬˝÷È •¢Ã⁄U¡Ê◊Ë – ÃŒÁ¬ ÷ªÁà ’‚ Á’Ÿfl©°U SflÊ◊ËH 4H
‚∑§‹ ‚È⁄Uã„U ∑§ NUŒÿ° •‚ ‚¢∑§⁄U ¬⁄U◊ ©U¿UÊ„ÈU–
ÁŸ¡ ŸÿŸÁã„ UŒπÊ ø„U®„U ŸÊÕ ÃÈï„UÊ⁄U Á’’Ê„ÈUH 88H
ÿ„U ©Uà‚fl ŒÁπ• ÷Á⁄U ‹ÙøŸ – ‚Ùß ∑§¿ÈU ∑§⁄U„ÈU ◊ŒŸ ◊Œ ◊ÙøŸH
∑§Ê◊È ¡ÊÁ⁄U ⁄UÁà ∑§„È°U ’L§ ŒËã„UÊ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ÿ„U •Áà ÷‹ ∑§Ëã„UÊH 1H
‚Ê‚Áà ∑§Á⁄U ¬ÈÁŸ ∑§⁄U®„U ¬‚Ê™§ – ŸÊÕ ¬˝÷Èã„U ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Ê™§H
¬Ê⁄U’ÃË¥ Ã¬È ∑§Ëã„U •¬Ê⁄UÊ – ∑§⁄U„ÈU ÃÊ‚È •’ •¢ªË∑§Ê⁄UÊH 2H
‚ÈÁŸ Á’Áœ Á’Ÿÿ ‚◊ÈÁ¤Ê ¬˝÷È ’ÊŸË – ∞‚ß „UÙ©U ∑§„UÊ ‚ÈπÈ ◊ÊŸËH
Ã’ Œflã„U ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡ÊßZ – ’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ¡ÿ ¡ÿ ‚È⁄U ‚ÊßZH 3H
•fl‚L§ ¡ÊÁŸ ‚#Á⁄UÁ· •Ê∞ – ÃÈ⁄Uî„U Á’Áœ ÁªÁ⁄U÷flŸ ¬ΔUÊ∞H
¬˝Õ◊ ª∞ ¡„°U ⁄U„UË¥ ÷flÊŸË – ’Ù‹ ◊œÈ⁄U ’øŸ ¿U‹ ‚ÊŸËH 4H
∑§„UÊ „U◊Ê⁄U Ÿ ‚ÈŸ„ÈU Ã’ ŸÊ⁄UŒ ∑¥§ ©U¬Œ‚–
•’ ÷Ê ¤ÊÍΔU ÃÈï„UÊ⁄U ¬Ÿ ¡Ê⁄U©U ∑§Ê◊È ◊„U‚H 89H
◊Ê‚¬Ê⁄ÊÿáÊ, àÊË‚⁄Ê Á√ÊüÊÊ◊
øı0. ‚ÈÁŸ ’Ù‹Ë¥ ◊È‚È∑§Êß ÷flÊŸË – ©UÁøà ∑§„U„ÈU ◊ÈÁŸ’⁄U Á’ÇÿÊŸËH
ÃÈï„U⁄¥U ¡ÊŸ ∑§Ê◊È •’ ¡Ê⁄UÊ – •’ ‹Áª ‚¢÷È ⁄U„U ‚Á’∑§Ê⁄UÊH 1H
„U◊⁄¥U ¡ÊŸ ‚ŒÊ Á‚fl ¡ÙªË – •¡ •Ÿfll •∑§Ê◊ •÷ÙªËH
52
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ı¥ ◊Ò¥ Á‚fl ‚ÿ •‚ ¡ÊŸË – ¬˝ËÁà ‚◊à ∑§◊¸ ◊Ÿ ’ÊŸËH 2H
Ãı „U◊Ê⁄U ¬Ÿ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈŸË‚Ê – ∑§Á⁄U„U®„U ‚àÿ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ߸‚ÊH
ÃÈï„U ¡Ù ∑§„UÊ „U⁄U ¡Ê⁄U©U ◊Ê⁄UÊ – ‚Ùß •Áà ’«∏U •Á’’∑ȧ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 3H
ÃÊà •Ÿ‹ ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Ê™§ – Á„U◊ ÃÁ„U ÁŸ∑§≈U ¡Êß Ÿ®„U ∑§Ê™§H
ª∞° ‚◊ˬ ‚Ù •flÁ‚ Ÿ‚Ê߸ – •Á‚ ◊ã◊Õ ◊„U‚ ∑§Ë ŸÊ߸H 4H
Á„Uÿ° „U⁄U· ◊ÈÁŸ ’øŸ ‚ÈÁŸ ŒÁπ ¬˝ËÁà Á’SflÊ‚–
ø‹ ÷flÊÁŸÁ„U ŸÊß Á‚⁄U ª∞ Á„U◊Êø‹ ¬Ê‚H 90H
‚’È ¬˝‚¢ªÈ ÁªÁ⁄U¬ÁÃÁ„U ‚ÈŸÊflÊ – ◊ŒŸ Œ„UŸ ‚ÈÁŸ •Áà ŒÈπÈ ¬ÊflÊH
’„ÈUÁ⁄U ∑§„U©U ⁄UÁà ∑§⁄U ’⁄UŒÊŸÊ – ‚ÈÁŸ Á„U◊fl¢Ã ’„ÈUà ‚ÈπÈ ◊ÊŸÊH 1H
NUŒÿ° Á’øÊÁ⁄U ‚¢÷È ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚ÊŒ⁄U ◊ÈÁŸ’⁄U Á‹∞ ’Ù‹Ê߸H
‚ÈÁŒŸÈ ‚ÈŸπÃÈ ‚ÈÉÊ⁄UË ‚ÙøÊ߸ – ’Áª ’ŒÁ’Áœ ‹ªŸ œ⁄UÊ߸H 2H
¬òÊË ‚#Á⁄UÁ·ã„U ‚Ùß ŒËã„UË – ªÁ„U ¬Œ Á’Ÿÿ Á„U◊Êø‹ ∑§Ëã„UËH
¡Êß Á’ÁœÁ„U ÁÃã„ ŒËÁã„U ‚ÙU ¬ÊÃË – ’Êøà ¬˝ËÁà Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊÃËH 3H
‹ªŸ ’ÊÁø •¡ ‚’Á„U ‚ÈŸÊ߸ – „U⁄U· ◊ÈÁŸ ‚’ ‚È⁄U ‚◊ÈŒÊ߸H
‚È◊Ÿ ’ÎÁCÔU Ÿ÷ ’Ê¡Ÿ ’Ê¡ – ◊¢ª‹ ∑§‹‚ Œ‚„È°U ÁŒÁ‚ ‚Ê¡H 4H
‹ª ‚°flÊ⁄UŸ ‚∑§‹ ‚È⁄U ’Ê„UŸ Á’Á’œ Á’◊ÊŸ–
„UÙ®„U ‚ªÈŸ ◊¢ª‹ ‚È÷Œ ∑§⁄U®„U •¬¿U⁄UÊ ªÊŸH 91H
Á‚flÁ„U ‚¢÷È ªŸ ∑§⁄U®„U ®‚ªÊ⁄UÊ – ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U •Á„U ◊ıL§ ‚°flÊ⁄UÊH
∑È¢§«U‹ ∑¢§∑§Ÿ ¬Á„U⁄U CÿÊ‹Ê – ß Á’÷ÍÁà ¬≈U ∑§„UÁ⁄U ¿UÊ‹ÊH 1H
‚Á‚ ‹‹Ê≈U ‚È¢Œ⁄U Á‚⁄U ª¢ªÊ – ŸÿŸU ÃËÁŸ ©U¬’Ëà ÷È¡¢ªÊH
ª⁄U‹ ∑§¢Δ ©U⁄U Ÿ⁄U Á‚⁄U ◊Ê‹Ê – •Á‚fl ’· Á‚flœÊ◊ ∑Χ¬Ê‹ÊH 2H
∑§⁄U ÁòÊ‚Í‹ •L§ «U◊L§ Á’⁄UÊ¡Ê – ø‹ ’‚„°U øÁ…∏U ’Ê¡®„U ’Ê¡ÊH
ŒÁπ Á‚flÁ„U ‚È⁄UÁòÊÿ ◊È‚È∑§Ê„UË¥ – ’⁄U ‹Êÿ∑§ ŒÈ‹Á„UÁŸ ¡ª ŸÊ„UË¥H 3H
Á’cŸÈ Á’⁄¢UÁø •ÊÁŒ ‚È⁄U’˝ÊÃÊ – øÁ…∏U øÁ…∏U ’Ê„UŸ ø‹ ’⁄UÊÃÊH
‚È⁄U ‚◊Ê¡ ‚’ ÷Ê°Áà •ŸÍ¬Ê – Ÿ®„U ’⁄UÊà ŒÍ‹„U •ŸÈM§¬ÊH 4H
Á’cŸÈ ∑§„UÊ •‚ Á’„UÁ‚ Ã’ ’ÙÁ‹ ‚∑§‹ ÁŒÁ‚⁄UÊ¡–
Á’‹ª Á’‹ª „UÙß ø‹„ÈU ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡H 92H
’⁄U •ŸÈ„UÊÁ⁄U ’⁄UÊà Ÿ ÷Ê߸ – „°U‚Ë ∑§⁄ÒU„U„ÈU ¬⁄U ¬È⁄U ¡Ê߸H
Á’cŸÈ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚È⁄U ◊È‚È∑§ÊŸ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚Ÿ ‚Á„Uà Á’‹ªÊŸH 1H
◊Ÿ„UË¥ ◊Ÿ ◊„U‚È ◊È‚È∑§Ê„UË¥ – „UÁ⁄U ∑§ ®’Çÿ ’øŸ Ÿ®„U ¡Ê„UË¥H
•Áà Á¬˝ÿ ’øŸ ‚ÈŸÃ Á¬˝ÿ ∑§⁄U – ÷΢ÁªÁ„U ¬˝Á⁄U ‚∑§‹ ªŸ ≈U⁄UH 2H
53
¿U¢0.
‚Ù0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
Á‚fl •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ‚ÈÁŸ ‚’ •Ê∞ – ¬˝÷È ¬Œ ¡‹¡ ‚Ë‚ ÁÃã„U ŸÊ∞H
ŸÊŸÊ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ ’·Ê – Á’„U‚ Á‚fl ‚◊Ê¡ ÁŸ¡ ŒπÊH 3H
∑§Ù©U ◊Èπ„UËŸ Á’¬È‹ ◊Èπ ∑§Ê„ÍU – Á’ŸÈ ¬Œ ∑§⁄U ∑§Ù©U ’„ÈU ¬Œ ’Ê„ÍUH
Á’¬È‹ ŸÿŸ ∑§Ù©U ŸÿŸ Á’„UËŸÊ – Á⁄UCÔU¬ÈCÔU ∑§Ù©U •Áà ßπËŸÊH 4H
ß πËŸ ∑§Ù©U •Áà ¬ËŸ ¬ÊflŸ ∑§Ù©U •¬ÊflŸ ªÁà œ⁄¥U–
÷Í·Ÿ ∑§⁄UÊ‹ ∑§¬Ê‹ ∑§⁄U ‚’ ‚l ‚ÙÁŸÃ ß ÷⁄¥UH
π⁄U SflÊŸ ‚È•⁄U ‚Î∑§Ê‹ ◊Èπ ªŸ ’· •ªÁŸÃ ∑§Ù ªŸÒ–
’„ÈU Á¡Ÿ‚ ¬˝à Á¬‚Êø ¡ÙÁª ¡◊ÊUà ’⁄UŸÃ Ÿ®„U ’ŸÒH
ŸÊø®„U ªÊfl®„U ªËà ¬⁄U◊ Ã⁄U¢ªË ÷Íà ‚’–
Œπà •Áà Á’¬⁄UËà ’Ù‹®„U ’øŸ Á’ÁøòÊ Á’ÁœH 93H
¡‚ ŒÍ‹„È ÃÁ‚ ’ŸË ’⁄UÊÃÊ – ∑§ıÃÈ∑§ Á’Á’œ „UÙ®„U ◊ª ¡ÊÃÊH
ß„UÊ° Á„U◊Êø‹ ⁄Uø©U Á’ÃÊŸÊ – •Áà Á’ÁøòÊ Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸÊH 1H
‚Ò‹ ‚∑§‹ ¡„°U ‹Áª ¡ª ◊Ê„UË¢ – ‹ÉÊÈ Á’‚Ê‹ Ÿ®„U ’⁄UÁŸ Á‚⁄UÊ„UË¥H
’Ÿ ‚ʪ⁄U ‚’ ŸŒË¥ ËÊflÊ – Á„U◊ÁªÁ⁄U ‚’ ∑§„È°U Ÿflà ¬ΔUÊflÊH 2H
∑§Ê◊M§¬ ‚È¢Œ⁄U ß œÊ⁄UË – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ‚Á„Uà ’⁄U ŸÊ⁄UËH
ª∞ ‚∑§‹ ÃÈÁ„UŸÊø‹ ª„UÊ – ªÊfl®„U ◊¢ª‹ ‚Á„Uà ‚Ÿ„ÊH 3H
¬˝Õ◊®„U ÁªÁ⁄U ’„ÈU ªÎ„U ‚°fl⁄UÊ∞ – ¡ÕÊ¡ÙªÈ Ã„°U Ä°U ‚’ ¿UÊ∞H
¬È⁄U ‚Ù÷Ê •fl‹ÙÁ∑§ ‚È„UÊ߸ – ‹Êªß ‹ÉÊÈ Á’⁄¢UÁø ÁŸ¬ÈŸÊ߸H 4H
‹ÉÊÈ ‹Êª Á’Áœ ∑§Ë ÁŸ¬ÈŸÃÊ •fl‹ÙÁ∑§ ¬È⁄U ‚Ù÷Ê ‚„UË–
’Ÿ ’ʪ ∑ͧ¬ ë∏Uʪ ‚Á⁄UÃÊ ‚È÷ª ‚’ ‚∑§ ∑§Ù ∑§„UËH
◊¢ª‹ Á’¬È‹ ÃÙ⁄UŸ ¬ÃÊ∑§Ê ∑§ÃÈ ªÎ„U ªÎ„U ‚Ù„U„UË¥–
’ÁŸÃÊ ¬ÈL§· ‚È¢Œ⁄U øÃÈ⁄U ¿UÁ’ ŒÁπ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„U„UË¥H
¡ªŒ¢’Ê ¡„°U •flÃ⁄UË ‚Ù ¬ÈL§ ’⁄UÁŸ Á∑§ ¡Êß–
Á⁄UÁh Á‚Áh ‚¢¬ÁÙÊ ‚Èπ ÁŸÃ ŸÍß •Áœ∑§ÊßH 94H
Ÿª⁄U ÁŸ∑§≈U ’⁄UÊà ‚ÈÁŸ •Ê߸ – ¬È⁄U π⁄U÷L§ ‚Ù÷Ê •Áœ∑§Ê߸H
∑§Á⁄U ’ŸÊfl ‚Á¡ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ – ø‹ ‹Ÿ ‚ÊŒ⁄U •ªflÊŸÊH 1H
Á„ÿ° „U⁄U· ‚È⁄U ‚Ÿ ÁŸ„UÊ⁄UË – „UÁ⁄UÁ„U ŒÁπ •Áà ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UËH
Á‚fl ‚◊Ê¡ ¡’ ŒπŸ ‹Êª – Á’«UÁ⁄U ø‹ ’Ê„UŸ ‚’ ÷ʪH 2H
œÁ⁄U œË⁄U¡È Ä°U ⁄U„U ‚ÿÊŸ – ’Ê‹∑§ ‚’ ‹Ò ¡Ëfl ¬⁄UÊŸH
ª∞° ÷flŸ ¬Í¿U®„U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ∑§„U®„U ’øŸ ÷ÿ ∑¢§Á¬Ã ªÊÃÊH 3H
∑§Á„U• ∑§Ê„U ∑§Á„U ¡Êß Ÿ ’ÊÃÊ – ¡◊ ∑§⁄U œÊ⁄U Á∑§œı¥ ’Á⁄U•ÊÃÊH
54
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
’L§ ’ı⁄UÊ„U ’‚„°U •‚flÊ⁄UÊ – CÿÊ‹ ∑§¬Ê‹ Á’÷Í·Ÿ ¿UÊ⁄UÊH 4H
ß ¿UÊ⁄U CÿÊ‹ ∑§¬Ê‹ ÷Í·Ÿ ŸªŸ ¡Á≈U‹ ÷ÿ¢∑§⁄UÊ–
‚°ª ÷Íà ¬˝à Á¬‚Êø ¡ÙÁªÁŸ Á’∑§≈U ◊Èπ ⁄U¡ŸËø⁄UÊH
¡Ù Á¡•Ã ⁄UÁ„UÁ„U ’⁄UÊà Œπà ¬Èãÿ ’«∏U ÃÁ„U ∑§⁄U ‚„UË–
ŒÁπÁ„U ‚Ù ©U◊Ê Á’’Ê„ÈU ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ’Êà •Á‚ ‹Á⁄U∑§ã„U ∑§„UËH
‚◊ÈÁ¤Ê ◊„U‚ ‚◊Ê¡ ‚’ ¡ŸÁŸ ¡Ÿ∑§ ◊È‚È∑§Ê®„U–
’Ê‹ ’ȤÊÊ∞ Á’Á’œ Á’Áœ ÁŸ«U⁄U „UÙ„ÈU «UL§ ŸÊ®„UH 95H
‹Ò •ªflÊŸ ’⁄UÊÃÁ„U •Ê∞ – ÁŒ∞ ‚’Á„U ¡ŸflÊ‚ ‚È„UÊ∞H
◊ÒŸÊ° ‚È÷ •Ê⁄UÃË ‚°flÊ⁄UË – ‚¢ª ‚È◊¢ª‹ ªÊfl®„U ŸÊ⁄UËH 1H
∑¢§øŸ ÕÊ⁄U ‚Ù„U ’⁄U ¬ÊŸË – ¬Á⁄U¿UŸ ø‹Ë „U⁄UÁ„U „U⁄U·ÊŸËH
Á’∑§≈U ’· L§º˝Á„U ¡’ ŒπÊ – •’‹ã„U ©U⁄U ÷ÿ ÷ÿ©U Á’‚·ÊH 2H
÷ÊÁª ÷flŸ ¬ÒΔUË¥ •Áà òÊÊ‚Ê – ª∞ ◊„U‚È ¡„UÊ° ¡ŸflÊ‚ÊH
◊ÒŸÊ NUŒÿ° ÷ÿ©U ŒÈπÈ ÷Ê⁄UË – ‹Ëã„Ë ’ÙÁ‹ Áª⁄UË‚∑ȧ◊Ê⁄UËH 3H
•Áœ∑§ ‚Ÿ„°U ªÙŒ ’ÒΔUÊ⁄UË – SÿÊ◊ ‚⁄UÙ¡ ŸÿŸ ÷⁄U ’Ê⁄UËH
¡®„U Á’Áœ ÃÈï„UÁ„U M§¬È •‚ ŒËã„UÊ – Ã®„U ¡«∏U ’L§ ’Ê©U⁄U ∑§‚ ∑§Ëã„UÊH 4H
∑§‚ ∑§Ëã„U ’L§ ’ı⁄UÊ„U Á’Áœ ¡®„U ÃÈï„UÁ„U ‚È¢Œ⁄UÃÊ Œß¸–
¡Ù »§‹È øÁ„U• ‚È⁄UÃL§®„U ‚Ù ’⁄U’‚ ’’Í⁄U®„U ‹Êªß¸H
ÃÈï„U ‚Á„Uà ÁªÁ⁄U Ã¥ Áª⁄Uı¥ ¬Êfl∑§ ¡⁄Uı¥ ¡‹ÁŸÁœ ◊„È°U ¬⁄Uı¥–
ÉÊL§ ¡Ê©U •¬¡‚È „UÙ©U ¡ª ¡Ëflà Á’’Ê„ÈU Ÿ „Uı¥ ∑§⁄Uı¥H
÷ßZ Á’∑§‹ •’‹Ê ‚∑§‹ ŒÈÁπà ŒÁπ ÁªÁ⁄UŸÊÁ⁄U–
∑§Á⁄U Á’‹Ê¬È ⁄UÙŒÁà ’ŒÁà ‚ÈÃÊ ‚Ÿ„ÈU ‚°÷ÊÁ⁄UH 96H
ŸÊ⁄UŒ ∑§⁄U ◊Ò¥ ∑§Ê„U Á’ªÊ⁄UÊ – ÷flŸÈ ◊Ù⁄ Á¡ã„U ’‚à ©U¡Ê⁄UÊH
•‚ ©U¬Œ‚È ©U◊Á„U Á¡ã„U ŒËã„UÊ – ’ı⁄U ’⁄UÁ„U ‹ÊÁª Ã¬È ∑§Ëã„UÊH 1H
‚Êø„È°U ©Uã„U ∑¥§ ◊Ù„U Ÿ ◊ÊÿÊ – ©UŒÊ‚ËŸ œŸÈ œÊ◊È Ÿ ¡ÊÿÊH
¬⁄U ÉÊ⁄U ÉÊÊ‹∑§ ‹Ê¡ Ÿ ÷Ë⁄UÊ – ’Ê°¤Ê Á∑§ ¡ÊŸ ¬˝‚fl ∑Ò§ ¬Ë⁄UÊH 2H
¡ŸÁŸÁ„U Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ÷flÊŸË – ’Ù‹Ë ¡Èà Á’’∑§ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚ÙøÁ„U ◊Áà ◊ÊÃÊ – ‚Ù Ÿ ≈U⁄Uß ¡Ù ⁄Uøß Á’œÊÃÊH 3H
∑§⁄U◊ Á‹πÊ ¡ı¥ ’Ê©U⁄U ŸÊ„ÍU – Ãı ∑§Ã ŒÙ‚È ‹ªÊß• ∑§Ê„ÍUH
ÃÈï„U ‚Ÿ Á◊≈U®„U Á∑§ Á’Áœ ∑§ •¢∑§Ê – ◊ÊÃÈ CÿÕ¸ ¡ÁŸ ‹„ÈU ∑§‹¢∑§ÊH 4H
¡ÁŸ ‹„ÈU ◊ÊÃÈ ∑§‹¢∑ȧ ∑§L§ŸÊ ¬Á⁄U„U⁄U„ÈU •fl‚⁄U Ÿ„UË¥–
ŒÈπÈ ‚ÈπÈ ¡Ù Á‹πÊ Á‹‹Ê⁄U „U◊⁄¥U ¡Ê’ ¡„°U ¬Ê©U’ ÄUË¥H
55
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
‚ÈÁŸ ©U◊Ê ’øŸ Á’ŸËà ∑§Ù◊‹ ‚∑§‹ •’‹Ê ‚Ùø„UË¥–
’„UÈ ÷Ê°Áà Á’ÁœÁ„U ‹ªÊß ŒÍ·Ÿ ŸÿŸ ’ÊÁ⁄U Á’◊Ùø„UË¥H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ŸÊ⁄UŒ ‚Á„Uà •L§ Á⁄UÁ· ‚# ‚◊Ö
‚◊ÊøÊ⁄U ‚ÈÁŸ ÃÈÁ„UŸÁªÁ⁄U ªflŸ ÃÈ⁄Uà ÁŸ∑§ÃH 97H
Ã’ ŸÊ⁄UŒ ‚’„UË ‚◊ȤÊÊflÊ – ¬ÍL§’ ∑§Õʬ˝‚¢ªÈ ‚ÈŸÊflÊH
◊ÿŸÊ ‚àÿ ‚ÈŸ„ÈU ◊◊ ’ÊŸË – ¡ªŒ¢’Ê Ãfl ‚ÈÃÊ ÷flÊŸËH 1H
•¡Ê •ŸÊÁŒ ‚ÁQ§ •Á’ŸÊÁ‚ÁŸ – ‚ŒÊ ‚¢÷È •⁄Uœ¢ª ÁŸflÊÁ‚ÁŸH
¡ª ‚¢÷fl ¬Ê‹Ÿ ‹ÿ ∑§ÊÁ⁄UÁŸ – ÁŸ¡ ßë¿UÊ ‹Ë‹Ê ’¬È œÊÁ⁄UÁŸH 2H
¡Ÿ◊Ë¥ ¬˝Õ◊ Œë¿U ªÎ„U ¡Ê߸ – ŸÊ◊È ‚ÃË ‚È¢Œ⁄U ÃŸÈ ¬Ê߸H
ÄU°„È°U ‚ÃË ‚¢∑§⁄UÁ„U Á’’Ê„UË¥ – ∑§ÕÊ ¬˝Á‚h ‚∑§‹ ¡ª ◊Ê„UË¥H 3H
∞∑§ ’Ê⁄U •Êflà Á‚fl ‚¢ªÊ – Œπ©U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ ¬Ã¢ªÊH
÷ÿ©U ◊Ù„ÈU Á‚fl ∑§„UÊ Ÿ ∑§Ëã„UÊ – ÷˝◊ ’‚ ’·È ‚Ëÿ ∑§⁄U ‹Ëã„UÊH 4H
Á‚ÿ ’·È ‚ÃË¥ ¡Ù ∑§Ëã„U Ã®„U •¬⁄UÊœ ‚¢∑§⁄U ¬Á⁄U„U⁄UË¥–
„U⁄U Á’⁄U„°U ¡Êß ’„UÙÁ⁄U Á¬ÃÈ ∑¥§ ¡Çÿ ¡ÙªÊŸ‹ ¡⁄UË¥H
•’ ¡ŸÁ◊ ÃÈï„U⁄U ÷flŸ ÁŸ¡ ¬Áà ‹ÊÁª ŒÊL§Ÿ Ã¬È Á∑§ÿÊ–
•‚ ¡ÊÁŸ ‚¢‚ÿ á„UÈ ÁªÁ⁄U¡Ê ‚’¸ŒÊ ‚¢∑§⁄U Á¬˝ÿÊH
‚ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ ∑§ ’øŸ Ã’ ‚’ ∑§⁄U Á◊≈UÊ Á’·ÊŒ–
¿UŸ ◊„È°U Cÿʬ©U ‚∑§‹ ¬È⁄U ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ÿ„U ‚¢’ÊŒH 98H
Ã’ ◊ÿŸÊ Á„U◊fl¢ÃÈ •Ÿ¢Œ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Ê⁄U’ÃË ¬Œ ’¢ŒH
ŸÊÁ⁄U ¬ÈL§· Á‚‚È ¡È’Ê ‚ÿÊŸ – Ÿª⁄U ‹Ùª ‚’ •Áà „U⁄U·ÊŸH 1H
‹ª „UÙŸ ¬È⁄U ◊¢ª‹ªÊŸÊ – ‚¡ ‚’®„U „UÊ≈U∑§ ÉÊ≈U ŸÊŸÊH
÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ÷߸ ¡flŸÊ⁄UÊ – ‚ͬ‚Êï ¡‚ ∑§¿È Cÿfl„UÊ⁄UÊH 2H
‚Ù ¡flŸÊ⁄U Á∑§ ¡Êß ’πÊŸË – ’‚®„U ÷flŸ ¡®„U ◊ÊÃÈ ÷flÊŸËH
‚ÊŒ⁄U ’Ù‹ ‚∑§‹ ’⁄UÊÃË – Á’cŸÈ Á’⁄¢UÁø Œfl ‚’ ¡ÊÃËH 3H
Á’Á’œ ¬Ê°Áà ’ÒΔUË ¡flŸÊ⁄UÊ – ‹Êª ¬L§‚Ÿ ÁŸ¬ÈŸ ‚È•Ê⁄UÊH
ŸÊÁ⁄U’΢Œ ‚È⁄U ¡fl°Ã ¡ÊŸË – ‹ªË¥ ŒŸ ªÊ⁄UË¥ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 4H
ªÊ⁄UË¥ ◊œÈ⁄U Sfl⁄U Œ®„U ‚È¢ŒÁ⁄U ®’Çÿ ’øŸ ‚ÈŸÊfl„UË¥–
÷Ù¡ŸÈ ∑§⁄U®„U ‚È⁄U •Áà Á’‹¢’È Á’ŸÙŒÈ ‚ÈÁŸ ‚øÈ ¬Êfl„UË¥H
¡fl°Ã ¡Ù ’…∏KÙ •Ÿ¢ŒÈ ‚Ù ◊Èπ ∑§ÙÁ≈U„Í°U Ÿ ¬⁄ÒU ∑§„UKÙ–
•øflÊ°ß ŒËã„U ¬ÊŸ ªflŸ ’Ê‚ ¡„°U ¡Ê∑§Ù ⁄U„UKÙH
’„ÈUÁ⁄U ◊ÈÁŸã„U Á„U◊fl¢Ã ∑§„È°U ‹ªŸ ‚ÈŸÊ߸ •Êß–
56
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
‚◊ÿ Á’‹ÙÁ∑§ Á’’Ê„ ∑§⁄U ¬ΔU∞ Œfl ’Ù‹ÊßH 99H
’ÙÁ‹ ‚∑§‹ ‚È⁄U ‚ÊŒ⁄U ‹Ëã„U – ‚’Á„U ¡ÕÙÁøà •Ê‚Ÿ ŒËã„UH
’ŒË ’Œ Á’œÊŸ ‚°flÊ⁄UË – ‚È÷ª ‚È◊¢ª‹ ªÊfl®„U ŸÊ⁄UËH 1H
®‚ÉÊÊ‚ŸÈ •Áà ÁŒCÿ ‚È„UÊflÊ – ¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ Á’⁄¢UÁø ’ŸÊflÊH
’ÒΔU Á‚fl Á’¬˝ã„U Á‚L§ ŸÊ߸ – NUŒÿ° ‚ÈÁ◊Á⁄U ÁŸ¡ ¬˝÷È ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
’„ÈUÁ⁄U ◊ÈŸË‚ã„U ©U◊Ê ’Ù‹ÊßZ – ∑§Á⁄U ®‚ªÊL§ ‚πË¥ ‹Ò •ÊßZH
Œπà M§¬È ‚∑§‹ ‚È⁄U ◊Ù„U – ’⁄UŸÒ ¿UÁ’ •‚ ¡ª ∑§Á’ ∑§Ù „ÒUH 3H
¡ªŒ¢Á’∑§Ê ¡ÊÁŸ ÷fl ÷Ê◊Ê – ‚È⁄Uã„U ◊Ÿ®„U ◊Ÿ ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊ÊH
‚È¢Œ⁄UÃÊ ◊⁄U¡ÊŒ ÷flÊŸË – ¡Êß Ÿ ∑§ÙÁ≈U„È°U ’ŒŸ ’πÊŸËH 4H
∑§ÙÁ≈U„È°U ’ŒŸ Ÿ®„U ’ŸÒ ’⁄UŸÃ ¡ª ¡ŸÁŸ ‚Ù÷Ê ◊„UÊ–
‚∑ȧø®„U ∑§„Uà üÊÈÁà ‚· ‚Ê⁄UŒ ◊¢Œ◊Áà ÃÈ‹‚Ë ∑§„UÊH
¿UÁ’πÊÁŸ ◊ÊÃÈ ÷flÊÁŸ ªflŸË¥ ◊äÿ ◊¢«U¬ Á‚fl ¡„UÊ°–
•fl‹ÙÁ∑§ ‚∑§®„U Ÿ ‚∑ȧø ¬Áà ¬Œ ∑§◊‹ ◊ŸÈ ◊œÈ∑§L§ ÄUÊ°H
◊ÈÁŸ •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ªŸ¬ÁÃÁ„U ¬Í¡©U ‚¢÷È ÷flÊÁŸ–
∑§Ù©U ‚ÈÁŸ ‚¢‚ÿ ∑§⁄ÒU ¡ÁŸ ‚È⁄U •ŸÊÁŒ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸH 100H
¡Á‚ Á’’Ê„ ∑Ò§ Á’Áœ üÊÈÁà ªÊ߸ – ◊„UÊ◊ÈÁŸã„U ‚Ù ‚’ ∑§⁄UflÊ߸H
ªÁ„ U Áª⁄UË‚ ∑ȧ‚ ∑§ãÿÊ ¬ÊŸË – ÷flÁ„U ‚◊⁄U¬Ë¥ ¡ÊÁŸ ÷flÊŸËH 1H
¬ÊÁŸª˝„UŸ ¡’ ∑§Ëã„U ◊„U‚Ê – Á„Uÿ° „U⁄U· Ã’ ‚∑§‹ ‚È⁄U‚ÊH
’Œ◊¢òÊ ◊ÈÁŸ’⁄U ©Uëø⁄U„UË¥ – ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ‚¢∑§⁄U ‚È⁄U ∑§⁄U„UË¥H 2H
’Ê¡®„U ’Ê¡Ÿ Á’Á’œ Á’œÊŸÊ – ‚È◊Ÿ’ÎÁCÔU Ÿ÷ ÷Ò Á’Áœ ŸÊŸÊH
„U⁄U ÁªÁ⁄U¡Ê ∑§⁄U ÷ÿ©U Á’’Ê„ÍU – ‚∑§‹ ÷ÈflŸ ÷Á⁄U ⁄U„UÊ ©U¿UÊ„ÍUH 3H
ŒÊ‚Ë¥ ŒÊ‚ ÃÈ⁄Uª ⁄UÕ ŸÊªÊ – œŸÈ ’‚Ÿ ◊ÁŸ ’SÃÈ Á’÷ʪÊH
•ÛÊ ∑§Ÿ∑§÷Ê¡Ÿ ÷Á⁄U ¡ÊŸÊ – ŒÊß¡ ŒËã„U Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH 4H
ŒÊß¡ ÁŒÿÙ ’„ÈU ÷Ê°Áà ¬ÈÁŸ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U Á„U◊÷Íœ⁄U ∑§sÔÙ–
∑§Ê Œ©°U ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ ‚¢∑§⁄U ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ ªÁ„U ⁄UsÔÙH
Á‚fl° ∑Χ¬Ê‚ʪ⁄U ‚‚È⁄U ∑§⁄U ‚¢ÃÙ·È ‚’ ÷Ê°Áî„U Á∑§ÿÙ–
¬ÈÁŸ ª„U ¬Œ ¬ÊÕÙ¡ ◊ÿŸÊ° ¬˝◊ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ Á„UÿÙH
ŸÊÕ ©U◊Ê ◊◊ ¬˝ÊŸ ‚◊ ªÎ„UÁ∑¢§∑§⁄UË ∑§⁄U„ÈU–
¿U◊„ÈU ‚∑§‹ •¬⁄UÊœ •’ „UÙß ¬˝‚ÛÊ ’L§ Œ„ÈUH 101H
’„UÈ Á’Áœ ‚¢÷È ‚Ê‚È ‚◊ȤÊÊ߸ – ªflŸË ÷flŸ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊ߸H
¡ŸŸË¥ ©U◊Ê ’ÙÁ‹ Ã’ ‹Ëã„UË – ‹Ò ©U¿¢Uª ‚È¢Œ⁄U Á‚π ŒËã„UËH 1H
57
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§⁄U„ÈU ‚ŒÊ ‚¢∑§⁄U ¬Œ ¬Í¡Ê – ŸÊÁ⁄Uœ⁄U◊È ¬Áà Œ©U Ÿ ŒÍ¡ÊH
’øŸ ∑§„Uà ÷⁄U ‹ÙøŸ ’Ê⁄UË – ’„ÈUÁ⁄U ‹Êß ©U⁄U ‹ËÁã„U ∑ȧ◊Ê⁄UËH 2H
∑§Ã Á’Áœ ‚Ρ˥ ŸÊÁ⁄U ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¬⁄Uʜ˟ ‚¬Ÿ„È°U ‚ÈπÈ ŸÊ„UË¥H
÷Ò •Áà ¬˝◊ Á’∑§‹ ◊„UÃÊ⁄UË – œË⁄U¡È ∑§Ëã„U ∑ȧ‚◊ÿ Á’øÊ⁄UËH 3H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á◊‹Áà ¬⁄UÁà ªÁ„U ø⁄UŸÊ – ¬⁄U◊ ¬˝◊È ∑§¿ÈU ¡Êß Ÿ ’⁄UŸÊH
‚’ ŸÊÁ⁄Uã„U Á◊Á‹ ÷Á≈U ÷flÊŸË – ¡Êß ¡ŸÁŸ ©U⁄U ¬ÈÁŸ ‹¬≈UÊŸËH 4H
¡ŸÁŸÁ„U ’„ÈUÁ⁄U Á◊Á‹ ø‹Ë ©UÁøà •‚Ë‚ ‚’ ∑§Ê„Í°U ŒßZ–
Á»§⁄U Á»§Á⁄U Á’‹Ù∑§Áà ◊ÊÃÈ ÃŸ Ã’ ‚πË¥ ‹Ò Á‚fl ¬®„U ªßZH
¡Êø∑§ ‚∑§‹ ‚¢ÃÙÁ· ‚¢∑§L§ ©U◊Ê ‚Á„Uà ÷flŸ ø‹–
‚’ •◊⁄U „U⁄U· ‚È◊Ÿ ’⁄UÁ· ÁŸ‚ÊŸ Ÿ÷ ’Ê¡ ÷‹H
ø‹ ‚¢ª Á„U◊fl¢ÃÈ Ã’ ¬„È°UøÊflŸ •Áà „UÃÈ–
Á’Á’œ ÷Ê°Áà ¬Á⁄UÃÙ·È ∑§Á⁄U Á’ŒÊ ∑§Ëã„U ’η∑§ÃÈH 102H
ÃÈ⁄Uà ÷flŸ •Ê∞ ÁªÁ⁄U⁄UÊ߸ – ‚∑§‹ ‚Ò‹ ‚⁄U Á‹∞ ’Ù‹Ê߸H
•ÊŒ⁄U ŒÊŸ Á’Ÿÿ ’„ÈU◊ÊŸÊ – ‚’ ∑§⁄U Á’ŒÊ ∑§Ëã„U Á„U◊flÊŸÊH 1H
¡’®„U ‚¢÷È ∑Ò§‹Ê‚®„U •Ê∞ – ‚È⁄U ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‹Ù∑§ Á‚œÊ∞H
¡ªÃ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ‚¢÷È ÷flÊŸË – Ã®„U ®‚ªÊL§ Ÿ ∑§„U©°U ’πÊŸËH 2H
∑§⁄U®„U Á’Á’œ Á’Áœ ÷Ùª Á’‹Ê‚Ê – ªŸã„U ‚◊à ’‚®„U ∑Ò§‹Ê‚ÊH
„U⁄U ÁªÁ⁄U¡Ê Á’„UÊ⁄U ÁŸÃ Ÿÿ™§ – ∞Á„U Á’Áœ Á’¬È‹ ∑§Ê‹ øÁ‹ ªÿ™§H 3H
Ã’ ¡Ÿ◊©U ·≈U’ŒŸ ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ÃÊ⁄U∑ȧ •‚ÈL§ ‚◊⁄U ¡®„U ◊Ê⁄UÊH
•Êª◊ ÁŸª◊ ¬˝Á‚h ¬È⁄UÊŸÊ – ·ã◊Èπ ¡ã◊È ‚∑§‹ ¡ª ¡ÊŸÊH 4H
¡ªÈ ¡ÊŸ ·ã◊Èπ ¡ã◊È ∑§◊¸È ¬˝ÃÊ¬È ¬ÈL§·Ê⁄UÕÈ ◊„UÊ–
ÃÁ„U „UÃÈ ◊Ò¥ ’η∑§ÃÈ ‚Èà ∑§⁄U øÁ⁄Uà ‚¢¿U¬Á„¢U ∑§„UÊH
ÿ„U ©U◊Ê ‚¢÷È Á’’Ê„ÈU ¡ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ∑§„U®„U ¡ ªÊfl„UË¥–
∑§ÀÿÊŸ ∑§Ê¡ Á’’Ê„U ◊¢ª‹ ‚’¸ŒÊ ‚ÈπÈ ¬Êfl„UË¥H
øÁ⁄Uà ®‚œÈ ÁªÁ⁄U¡Ê ⁄U◊Ÿ ’Œ Ÿ ¬Êfl®„U ¬ÊL§–
’⁄UŸÒ ÃÈ‹‚ËŒÊ‚È Á∑§Á◊ •Áà ◊ÁÃ◊¢Œ ªflÊ°L§H 103H
‚¢÷È øÁ⁄Uà ‚ÈÁŸ ‚⁄U‚ ‚È„UÊflÊ – ÷⁄UmÊ¡ ◊ÈÁŸ •Áà ‚ÈπÈ ¬ÊflÊH
’„UÈ ‹Ê‹‚Ê ∑§ÕÊ ¬⁄U ’Ê…∏UË – ŸÿŸÁã„U ŸËL§ ⁄UÙ◊ÊflÁ‹ ΔUÊ…∏UËH 1H
¬˝◊ Á’’‚ ◊Èπ •Êfl Ÿ ’ÊŸË – Œ‚Ê ŒÁπ „U⁄U· ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
•„UÙ œãÿ Ãfl ¡ã◊È ◊ÈŸË‚Ê – ÃÈï„UÁ„U ¬˝ÊŸ ‚◊ Á¬˝ÿ ªı⁄UË‚ÊH 2H
Á‚fl ¬Œ ∑§◊‹ Á¡ã„UÁ„U ⁄UÁà ŸÊ„UË¥ – ⁄UÊ◊Á„U Ã ‚¬Ÿ„È° Ÿ ‚Ù„UÊ„UË¥H
58
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’ŸÈ ¿U‹ Á’SflŸÊÕ ¬Œ Ÿ„ÍU – ⁄UÊ◊ ÷ªÃ ∑§⁄U ‹ë¿UŸ ∞„ÍH 3H
Á‚fl ‚◊ ∑§Ù ⁄UÉÊȬÁà ’˝ÃœÊ⁄UË – Á’ŸÈ •ÉÊ Ã¡Ë ‚ÃË •Á‚ ŸÊ⁄UËH
¬ŸÈ ∑§Á⁄U ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ŒπÊ߸ – ∑§Ù Á‚fl ‚◊ ⁄UÊ◊Á„U Á¬˝ÿ ÷Ê߸H 4H
¬˝Õ◊®„U ◊Ò¥ ∑§Á„U Á‚fl øÁ⁄Uà ’ͤÊÊ ◊⁄U◊È ÃÈï„UÊ⁄U–
‚ÈÁø ‚fl∑§ ÃÈï„U ⁄UÊ◊ ∑§ ⁄UÁ„Uà ‚◊Sà Á’∑§Ê⁄UH 104H
◊Ò¥ ¡ÊŸÊ ÃÈï„UÊ⁄U ªÈŸ ‚Ë‹Ê – ∑§„U©°U ‚ÈŸ„ÈU •’ ⁄UÉÊȬÁà ‹Ë‹ÊH
‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ •Ê¡È ‚◊ʪ◊ ÃÙ⁄¥U – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ¡‚ ‚ÈπÈ ◊Ÿ ◊Ù⁄¥UH 1H
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà •Áà •Á◊à ◊ÈŸË‚Ê – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§®„U ‚à ∑§ÙÁ≈U •„UË‚ÊH
ÃŒÁ¬ ¡ÕÊüÊÈà ∑§„U©°U ’πÊŸË – ‚ÈÁ◊Á⁄U Áª⁄UʬÁà ¬˝÷È œŸÈ¬ÊŸËH 2H
‚Ê⁄UŒ ŒÊL§ŸÊÁ⁄U ‚◊ SflÊ◊Ë – ⁄UÊ◊È ‚ÍòÊœ⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
¡Á„U ¬⁄U ∑Χ¬Ê ∑§⁄U®„U ¡ŸÈ ¡ÊŸË – ∑§Á’ ©U⁄U •Á¡⁄U ŸøÊfl®„U ’ÊŸËH 3H
¬˝Ÿfl©U° ‚Ùß ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ’⁄UŸ©°U Á’‚Œ ÃÊ‚È ªÈŸ ªÊÕÊH
¬⁄U◊ ⁄Uïÿ ÁªÁ⁄U’L§ ∑Ò§‹Ê‚Í – ‚ŒÊ ¡„UÊ° Á‚fl ©U◊Ê ÁŸflÊ‚ÍH 4H
Á‚h ìٜŸ ¡ÙÁª¡Ÿ ‚È⁄U ®∑§Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ’΢Œ–
’‚®„U ÄUÊ° ‚È∑ΧÃË ‚∑§‹ ‚fl®„U Á‚fl ‚Èπ∑¢§ŒH 105H
„UÁ⁄U „U⁄U Á’◊Èπ œ◊¸ ⁄UÁà ŸÊ„UË¥ – Ã Ÿ⁄U Ä°U ‚¬Ÿ„È°U Ÿ®„U ¡Ê„UË¥H
ÃÁ„U ÁªÁ⁄U ¬⁄U ’≈U Á’≈U¬ Á’‚Ê‹Ê – ÁŸÃ ŸÍß ‚È¢Œ⁄U ‚’ ∑§Ê‹ÊH 1H
ÁòÊÁ’œ ‚◊Ë⁄U ‚È‚ËÃÁ‹ ¿UÊÿÊ – Á‚fl Á’üÊÊ◊ Á’≈U¬ üÊÈÁà ªÊÿÊH
∞∑§ ’Ê⁄U ÃÁ„U Ã⁄U ¬˝÷È ªÿ™§ – ÃL§ Á’‹ÙÁ∑§ ©U⁄U •Áà ‚ÈπÈ ÷ÿ™§H 2H
ÁŸ¡ ∑§⁄U «UÊÁ‚ ŸÊªÁ⁄U¬È ¿UÊ‹Ê – ’ÒΔU ‚„U¡®„U ‚¢÷È ∑Χ¬Ê‹ÊH
∑È¢§Œ ߢŒÈ Œ⁄U ªı⁄U ‚⁄UË⁄UÊ – ÷È¡ ¬˝‹¢’ ¬Á⁄UœŸ ◊ÈÁŸøË⁄UÊH 3H
ÃL§Ÿ •L§Ÿ •¢’È¡ ‚◊ ø⁄UŸÊ – Ÿπ ŒÈÁà ÷ªÃ NUŒÿ Ã◊ „U⁄UŸÊH
÷È¡ª ÷ÍÁà ÷Í·Ÿ ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UË – •ÊŸŸÈ ‚⁄UŒ ø¢Œ ¿UÁ’ „UÊ⁄UËH 4H
¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ‚È⁄U‚Á⁄Uà Á‚⁄U ‹ÙøŸ ŸÁ‹Ÿ Á’‚Ê‹–
ŸË‹∑¢§ΔU ‹ÊflãÿÁŸÁœ ‚Ù„U ’Ê‹Á’œÈ ÷Ê‹H 106H
’ÒΔU ‚Ù„U ∑§Ê◊Á⁄U¬È ∑Ò§‚¥ – œ⁄¥U ‚⁄UËL§ ‚Ê¢Ã⁄U‚È ¡Ò‚¥H
¬Ê⁄U’ÃË ÷‹ •fl‚L§ ¡ÊŸË – ªßZ ‚¢÷È ¬®„U ◊ÊÃÈ ÷flÊŸËH 1H
¡ÊÁŸ Á¬˝ÿÊ •ÊŒL§ •Áà ∑§Ëã„UÊ – ’Ê◊ ÷ʪ •Ê‚ŸÈ „U⁄U ŒËã„UÊH
’ÒΔUË¥ Á‚fl ‚◊ˬ „U⁄U·Ê߸ – ¬ÍL§’ ¡ã◊ ∑§ÕÊ Áøà •Ê߸H 2H
¬Áà Á„Uÿ° „UÃÈ •Áœ∑§ •ŸÈ◊ÊŸË – Á’„UÁ‚ ©U◊Ê ’Ù‹Ë¥ Á¬˝ÿ ’ÊŸËH
∑§ÕÊ ¡Ù ‚∑§‹ ‹Ù∑§ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ‚Ùß ¬Í¿UŸ ø„U ‚Ò‹∑ȧ◊Ê⁄UËH 3H
59
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’SflŸÊÕ ◊◊ ŸÊÕ ¬È⁄UÊ⁄UË – ÁòÊ÷ÈflŸ ◊Á„U◊Ê Á’ÁŒÃ ÃÈï„UÊ⁄UËH
ø⁄U •L§ •ø⁄ U ŸÊª Ÿ⁄U ŒflÊ – ‚∑§‹ ∑§⁄U®„U ¬Œ ¬¢∑§¡ ‚flÊH 4H
¬˝÷È ‚◊⁄UÕ ‚’¸Çÿ Á‚fl ‚∑§‹ ∑§‹Ê ªÈŸ œÊ◊–
¡Ùª ÇÿÊŸ ’Ò⁄UÊÇÿ ÁŸÁœ ¬˝ŸÃ ∑§‹¬ÃL§ ŸÊ◊H 107H
¡ı¥ ◊Ù ¬⁄U ¬˝‚ÛÊ ‚Èπ⁄UÊ‚Ë – ¡ÊÁŸ• ‚àÿ ◊ÙÁ„U ÁŸ¡ ŒÊ‚ËH
Ãı ¬˝÷È „U⁄U„ÈU ◊Ù⁄U •ÇÿÊŸÊ – ∑§Á„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§ÕÊ Á’Áœ ŸÊŸÊH 1H
¡Ê‚È ÷flŸÈ ‚È⁄UÃL§ Ã⁄U „UÙ߸ – ‚Á„U Á∑§ ŒÁ⁄Uº˝ ¡ÁŸÃ ŒÈπÈ ‚Ù߸H
‚Á‚÷Í·Ÿ •‚ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – „U⁄U„ÈU ŸÊÕ ◊◊ ◊Áà ÷˝◊ ÷Ê⁄UËH 2H
¬˝÷È ¡ ◊ÈÁŸ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ’ÊŒË – ∑§„U®„U ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ’˝rÊÔ •ŸÊŒËH
‚‚ ‚Ê⁄UŒÊ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊ – ‚∑§‹ ∑§⁄U®„U ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊŸÊH 3H
ÃÈï„U ¬ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ÁŒŸ ⁄UÊÃË – ‚ÊŒ⁄U ¡¬„ÈU •Ÿ°ª •Ê⁄UÊÃËH
⁄UÊ◊È ‚Ù •flœ ŸÎ¬Áà ‚Èà ‚Ù߸ – ∑§Ë •¡ •ªÈŸ •‹πªÁà ∑§Ù߸H 4H
¡ı¥ ŸÎ¬ ßÿ à ’˝rÊÔ Á∑§Á◊ ŸÊÁ⁄U Á’⁄U„°U ◊Áà ÷ÙÁ⁄U–
ŒÁπ øÁ⁄Uà ◊Á„U◊Ê ‚ÈŸÃ ÷˝◊Áà ’ÈÁh •Áà ◊ÙÁ⁄UH 108H
¡ı¥ •ŸË„U Cÿʬ∑§ Á’÷È ∑§Ù™§ – ∑§„U„ÈU ’ȤÊÊß ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ‚Ù™§H
•Çÿ ¡ÊÁŸ Á⁄U‚ ©U⁄U ¡ÁŸ œ⁄U„ÍU – ¡Á„U Á’Áœ ◊Ù„U Á◊≈ÒU ‚Ùß ∑§⁄U„ÍUH 1H
◊Ò¥ ’Ÿ ŒËÁπ ⁄UÊ◊ ¬˝÷ÈÃÊ߸ – •Áà ÷ÿ Á’∑§‹ Ÿ ÃÈï„UÁ„U ‚ÈŸÊ߸H
ÃŒÁ¬ ◊Á‹Ÿ ◊Ÿ ’ÙœÈ Ÿ •ÊflÊ – ‚Ù »§‹È ÷‹Ë ÷Ê°Áà „U◊ ¬ÊflÊH 2H
•¡„Í°U ∑§¿ÈU ‚¢‚©U ◊Ÿ ◊Ù⁄¥U – ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê Á’Ÿfl©°U ∑§⁄U ¡Ù⁄¥UH
¬˝÷È Ã’ ◊ÙÁ„U ’„ÈU ÷Ê°Áà ¬˝’ÙœÊ – ŸÊÕ ‚Ù ‚◊ÈÁ¤Ê ∑§⁄U„ÈU ¡ÁŸ ∑˝§ÙœÊH 3H
Ã’ ∑§⁄U •‚ Á’◊Ù„U •’ ŸÊ„UË¢ – ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ¬⁄U L§Áø ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
∑§„U„ÈU ¬ÈŸËà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕÊ – ÷È¡ª⁄UÊ¡ ÷Í·Ÿ ‚È⁄UŸÊÕÊH 4H
’¢Œ©°U ¬Œ œÁ⁄U œ⁄UÁŸ Á‚L§ Á’Ÿÿ ∑§⁄U©°U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
’⁄UŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’‚Œ ¡‚È üÊÈÁà Á‚h¢Êà ÁŸøÙÁ⁄UH 109H
¡ŒÁ¬ ¡ÙÁ·ÃÊ Ÿ®„U •Áœ∑§Ê⁄UË – ŒÊ‚Ë ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ÃÈï„UÊ⁄UËH
ªÍ…∏U©U ÃÙfl Ÿ ‚ÊœÈ ŒÈ⁄UÊfl®„U – •Ê⁄Uà •Áœ∑§Ê⁄UË ¡„°U ¬Êfl®„UH 1H
•Áà •Ê⁄UÁà ¬Í¿U©°U ‚È⁄U⁄UÊÿÊ – ⁄UÉÊȬÁà ∑§ÕÊ ∑§„U„ÈU ∑§Á⁄U ŒÊÿÊH
¬˝Õ◊ ‚Ù ∑§Ê⁄UŸ ∑§„U„ÈU Á’øÊ⁄UË – ÁŸª¸ÈŸ ’˝rÊÔ ‚ªÈŸ ’¬È œÊ⁄UËH 2H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ∑§„„ÈU ⁄UÊ◊ •flÃÊ⁄UÊ – ’Ê‹øÁ⁄Uà ¬ÈÁŸ ∑§„U„ÈU ©UŒÊ⁄UÊH
∑§„U„ÈU ¡ÕÊ ¡ÊŸ∑§Ë Á’’Ê„UË¥ – ⁄UÊ¡ Ã¡Ê ‚Ù ŒÍ·Ÿ ∑§Ê„UË¥H 3H
’Ÿ ’Á‚ ∑§Ëã„U øÁ⁄Uà •¬Ê⁄UÊ – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ Á¡Á◊ ⁄UÊflŸ ◊Ê⁄UÊH
60
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊ¡ ’ÒÁΔU ∑§Ëã„UË¥ ’„ÈU ‹Ë‹Ê – ‚∑§‹ ∑§„U„ÈU ‚¢∑§⁄U ‚Èπ‚Ë‹ÊH 4H
’„ÈUÁ⁄U ∑§„U„È ∑§L§ŸÊÿß ∑§Ëã„U ¡Ù •ø⁄U¡ ⁄UÊ◊–
¬˝¡Ê ‚Á„Uà ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ Á∑§Á◊ ªflŸ ÁŸ¡ œÊ◊H 110H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ∑§„U„ÈU ‚Ù ÃÙfl ’πÊŸË – ¡®„U Á’ÇÿÊŸ ◊ªŸ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
÷ªÁà ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸ Á’⁄UÊªÊ – ¬ÈÁŸ ‚’ ’⁄UŸ„ÈU ‚Á„Uà Á’÷ʪÊH 1H
•ı⁄U©U ⁄UÊ◊ ⁄U„USÿ •Ÿ∑§Ê – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ •Áà Á’◊‹ Á’’∑§ÊH
¡Ù ¬˝÷È ◊Ò¥ ¬Í¿UÊ Ÿ®„U „UÙ߸ – ‚Ù©U ŒÿÊ‹ ⁄UÊπ„ÈU ¡ÁŸ ªÙ߸H 2H
ÃÈï„U ÁòÊ÷ÈflŸ ªÈ⁄U§ ’Œ ’πÊŸÊ – •ÊŸ ¡Ëfl ¬Ê°fl⁄U ∑§Ê ¡ÊŸÊH
¬˝SŸ ©U◊Ê ∑Ò§ ‚„U¡ ‚È„UÊ߸ – ¿U‹ Á’„UËŸ ‚ÈÁŸ Á‚fl ◊Ÿ ÷Ê߸H 3H
„U⁄U Á„Uÿ° ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ‚’ •Ê∞ – ¬˝◊ ¬È‹∑§ ‹ÙøŸ ¡‹ ¿UÊ∞H
üÊË⁄UÉÊÈŸÊÕ M§¬ ©U⁄U •ÊflÊ – ¬⁄U◊ÊŸ¢Œ •Á◊à ‚Èπ ¬ÊflÊH 4H
◊ªŸ äÿÊŸ⁄U‚ Œ¢«U ¡Èª ¬ÈÁŸ ◊Ÿ ’Ê„U⁄U ∑§Ëã„U–
⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà ◊„U‚ Ã’ „U⁄UÁ·Ã ’⁄UŸÒ ‹Ëã„UH 111H
¤ÊÍΔU©U ‚àÿ ¡ÊÁ„U Á’ŸÈ ¡ÊŸ¥ – Á¡Á◊ ÷È¡¢ª Á’ŸÈ ⁄U¡È ¬Á„UøÊŸ¥H
¡Á„U ¡ÊŸ¥ ¡ª ¡Êß „U⁄UÊ߸ – ¡Êª¥ ¡ÕÊ ‚¬Ÿ ÷˝◊ ¡Ê߸H 1H
’¢Œ©°U ’Ê‹M§¬ ‚Ùß ⁄UÊ◊Í – ‚’ Á‚Áœ ‚È‹÷ ¡¬Ã Á¡‚È ŸÊ◊ÍH
◊¢ª‹ ÷flŸ •◊¢ª‹ „UÊ⁄UË – º˝fl©U ‚Ù Œ‚⁄UÕ •Á¡⁄U Á’„UÊ⁄UËH 2H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊ ⁄UÊ◊Á„U ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UË – „U⁄UÁ· ‚ÈœÊ ‚◊U Áª⁄UÊ ©UøÊ⁄UËH
œãÿ œãÿ ÁªÁ⁄U⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UË – ÃÈï„U ‚◊ÊŸ Ÿ®„U ∑§Ù©U ©U¬∑§Ê⁄UËH 3H
¬Í°¿U„ÈU ⁄UÉÊȬÁà ∑§ÕÊ ¬˝‚¢ªÊ – ‚∑§‹ ‹Ù∑§ ¡ª ¬ÊflÁŸ ª¢ªÊH
ÃÈï„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UÊªË – ∑§ËÁã„U„ÈU ¬˝SŸ ¡ªÃ Á„Uà ‹ÊªËH 4H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Ã¥ ¬Ê⁄U’Áà ‚¬Ÿ„È°U Ãfl ◊Ÿ ◊Ê®„–
‚Ù∑§ ◊Ù„U ‚¢Œ„U ÷˝◊ ◊◊ Á’øÊ⁄U ∑§¿ÈU ŸÊ®„UH 112H
ÃŒÁ¬ •‚¢∑§Ê ∑§ËÁã„U„ÈU ‚Ù߸ – ∑§„Uà ‚ÈŸÃ ‚’ ∑§⁄U Á„Uà „UÙ߸H
Á¡ã„U „UÁ⁄U ∑§ÕÊ ‚ÈŸË Ÿ®„U ∑§ÊŸÊ – üÊflŸ ⁄¢œ˝ •Á„U÷flŸ ‚◊ÊŸÊH 1H
ŸÿŸÁã„U ‚¢Ã Œ⁄U‚ Ÿ®„U ŒπÊ – ‹ÙøŸ ◊Ù⁄U¬¢π ∑§⁄U ‹πÊH
Ã Á‚⁄U ∑§≈ÈU âȒÁ⁄U ‚◊ÃÍ‹Ê – ¡ Ÿ Ÿ◊à „UÁ⁄U ªÈ⁄U ¬Œ ◊Í‹ÊH 2H
Á¡ã„U „UÁ⁄U÷ªÁà NUŒÿ° Ÿ®„U •ÊŸË – ¡Ëflà ‚fl ‚◊ÊŸ Ãß ¬˝ÊŸËH
¡Ù Ÿ®„U ∑§⁄Uß ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸÊ – ¡Ë„U ‚Ù ŒÊŒÈ⁄U ¡Ë„U ‚◊ÊŸÊH 3H
∑ȧÁ‹‚ ∑§ΔUÙ⁄U ÁŸΔÈU⁄U ‚Ùß ¿UÊÃË – ‚ÈÁŸ „UÁ⁄UøÁ⁄Uà Ÿ ¡Ù „U⁄U·ÊÃËH
ÁªÁ⁄U¡Ê ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ‹Ë‹Ê – ‚È⁄U Á„Uà ŒŸÈ¡ Á’◊Ù„UŸ‚Ë‹ÊH 4H
61
ŒÙ0. ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ‚È⁄UœŸÈ ‚◊ ‚flà ‚’ ‚Èπ ŒÊÁŸ–
‚Â◊Ê¡ ‚È⁄U‹Ù∑§ ‚’ ∑§Ù Ÿ ‚ÈŸÒ •‚ ¡ÊÁŸH 113H
øı0. ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ‚È¢Œ⁄U ∑§⁄U ÃÊ⁄UË – ‚¢‚ÿ Á’„Uª ©U«∏UÊflÁŸ„UÊ⁄UËH
⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Á‹ Á’≈U¬ ∑ȧΔUÊ⁄UË – ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ªÈŸ øÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞ – ¡Ÿ◊ ∑§⁄U◊ •ªÁŸÃ üÊÈÁà ªÊ∞H
¡ÕÊ •Ÿ¢Ã ⁄UÊ◊ ÷ªflÊŸÊ – ÃÕÊ ∑§ÕÊ ∑§Ë⁄UÁà ªÈŸ ŸÊŸÊH 2H
ÃŒÁ¬ ¡ÕÊ üÊÈà ¡Á‚ ◊Áà ◊Ù⁄UË – ∑§Á„U„U©°U ŒÁπ ¬˝ËÁà •Áà ÃÙ⁄UËH
©U◊Ê ¬˝SŸ Ãfl ‚„U¡ ‚È„UÊ߸ – ‚ÈπŒ ‚¢Ã‚¢◊à ◊ÙÁ„U ÷Ê߸H 3H
∞∑§ ’Êà Ÿ®„U ◊ÙÁ„U ‚Ù„UÊŸË – ¡ŒÁ¬ ◊Ù„U ’‚ ∑§„U„ÈU ÷flÊŸËH
ÃÈï„U ¡Ù ∑§„UÊ ⁄UÊ◊ ∑§Ù©U •ÊŸÊ – ¡Á„U üÊÈÁà ªÊfl œ⁄U®„U ◊ÈÁŸ äÿÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ∑§„U®„U ‚ÈŸ®„U •‚ •œ◊ Ÿ⁄U ª˝‚ ¡ ◊Ù„U Á¬‚Êø–
¬Ê·¢«UË „UÁ⁄U ¬Œ Á’◊Èπ ¡ÊŸ®„U ¤ÊÍΔU Ÿ ‚ÊøH 114H
øı0. •Çÿ •∑§ÙÁ’Œ •¢œ •÷ÊªË – ∑§Ê߸ Á’·ÿ ◊È∑ȧ⁄U ◊Ÿ ‹ÊªËH
‹¢¬≈U ∑§¬≈UË ∑ȧÁ≈U‹ Á’‚·Ë – ‚¬Ÿ„È°U ‚¢Ã‚÷Ê Ÿ®„U ŒπËH 1H
∑§„U®„U Ã ’Œ •‚¢◊à ’ÊŸË – Á¡ã„U ∑¥§ ‚Í¤Ê ‹Ê÷È Ÿ®„U „UÊŸËH
◊È∑ȧ⁄U ◊Á‹Ÿ •L§ ŸÿŸ Á’„UËŸÊ – ⁄UÊ◊ M§¬ Œπ®„U Á∑§Á◊ ŒËŸÊH 2H
Á¡ã„U ∑¥§ •ªÈŸ Ÿ ‚ªÈŸ Á’’∑§Ê – ¡À¬®„U ∑§ÁÀ¬Ã ’øŸ •Ÿ∑§ÊH
„UÁ⁄U◊ÊÿÊ ’‚ ¡ªÃ ÷˝◊Ê„UË¥ – ÁÃã„UÁ„U ∑§„Uà ∑§¿ÈU •ÉÊÁ≈Uà ŸÊ„UË¥H 3H
’ÊÃÈ‹ ÷Íà Á’’‚ ◊ÃflÊ⁄U – Ã Ÿ®„U ’Ù‹®„U ’øŸ Á’øÊ⁄UH
Á¡ã„U ∑Χà ◊„UÊ◊Ù„U ◊Œ ¬ÊŸÊ – ÁÃã„U ∑§⁄U ∑§„UÊ ∑§Á⁄U• Ÿ®„U ∑§ÊŸÊH 4H
‚Ù0. •‚ ÁŸ¡ NUŒÿ° Á’øÊÁ⁄U Ã¡È ‚¢‚ÿ ÷¡È ⁄UÊ◊ ¬Œ–
‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U⁄UÊ¡ ∑ȧ◊ÊÁ⁄U ÷˝◊ Ã◊ ⁄UÁ’ ∑§⁄U ’øŸ ◊◊H 115H
øı0. ‚ªÈŸÁ„U •ªÈŸÁ„U Ÿ®„U ∑§¿ÈU ÷ŒÊ – ªÊfl®„U ◊ÈÁŸ ¬È⁄UÊŸ ’Èœ ’ŒÊH
•ªÈŸ •M§¬ •‹π •¡ ¡Ù߸ – ÷ªÃ ¬˝◊ ’‚ ‚ªÈŸ ‚Ù „UÙ߸H 1H
¡Ù ªÈŸ ⁄UÁ„Uà ‚ªÈŸ ‚Ùß ∑Ò§‚¥ – ¡‹È Á„U◊ ©U¬‹ Á’‹ª Ÿ®„U ¡Ò‚¥H
¡Ê‚È ŸÊ◊ ÷˝◊ ÁÃÁ◊⁄U ¬Ã¢ªÊ – ÃÁ„U Á∑§Á◊ ∑§Á„U• Á’◊Ù„U ¬˝‚¢ªÊH 2H
⁄UÊ◊ ‚Áìʌʟ¢Œ ÁŒŸ‚Ê – Ÿ®„U Ä°U ◊Ù„U ÁŸ‚Ê ‹fl‹‚ÊH
‚„U¡ ¬˝∑§Ê‚M§¬ ÷ªflÊŸÊ – Ÿ®„U Ä°U ¬ÈÁŸ Á’ÇÿÊŸ Á’„UÊŸÊH 3H
„U⁄U· Á’·ÊŒ ÇÿÊŸ •ÇÿÊŸÊ – ¡Ëfl œ◊¸ •„UÁ◊Áà •Á÷◊ÊŸÊH
⁄UÊ◊ ’˝rÊÔ Cÿʬ∑§ ¡ª ¡ÊŸÊ – ¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ¬⁄U‚ ¬È⁄UÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ¬ÈL§· ¬˝Á‚h ¬˝∑§Ê‚ ÁŸÁœ ¬˝ª≈U ¬⁄UÊfl⁄U ŸÊÕ–
62
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹◊ÁŸ ◊◊ SflÊÁ◊ ‚Ùß ∑§Á„U Á‚fl° ŸÊÿ©U ◊ÊÕH 116H
ÁŸ¡ ÷˝◊ Ÿ®„U ‚◊Ȥʮ„U •ÇÿÊŸË – ¬˝÷È ¬⁄U ◊Ù„U œ⁄U®„U ¡«∏U ¬˝ÊŸËH
¡ÕÊ ªªŸ ÉÊŸ ¬≈U‹ ÁŸ„UÊ⁄UË – ¤ÊÊ°¬©U ÷ÊŸÈ ∑§„U®„U ∑ȧÁ’øÊ⁄UËH 1H
ÁøÃfl ¡Ù ‹ÙøŸ •¢ªÈÁ‹ ‹Ê∞° – ¬˝ª≈U ¡Èª‹ ‚Á‚ ÃÁ„U ∑§ ÷Ê∞°H
©U◊Ê ⁄UÊ◊ Á’·ß∑§ •‚ ◊Ù„UÊ – Ÿ÷ Ã◊ œÍ◊ œÍÁ⁄U Á¡Á◊ ‚Ù„UÊH 2H
Á’·ÿ ∑§⁄UŸ ‚È⁄U ¡Ëfl ‚◊ÃÊ – ‚∑§‹ ∞∑§ Ã¥ ∞∑§ ‚øÃÊH
‚’ ∑§⁄U ¬⁄U◊ ¬˝∑§Ê‚∑§ ¡Ù߸ – ⁄UÊ◊ •ŸÊÁŒ •flœ¬Áà ‚Ù߸H 3H
¡ªÃ ¬˝∑§ÊSÿ ¬˝∑§Ê‚∑§ ⁄UÊ◊Í – ◊Êÿʜ˂ ÇÿÊŸ ªÈŸ œÊ◊ÍH
¡Ê‚È ‚àÿÃÊ Ã¥ ¡«∏U ◊ÊÿÊ – ÷Ê‚ ‚àÿ ßfl ◊Ù„U ‚„UÊÿÊH 4H
⁄U¡Ã ‚ˬ ◊„È°U ÷Ê‚ Á¡Á◊ ¡ÕÊ ÷ÊŸÈ ∑§⁄U ’ÊÁ⁄U–
¡ŒÁ¬ ◊Î·Ê ÁÄȰU ∑§Ê‹ ‚Ùß ÷˝◊ Ÿ ‚∑§ß ∑§Ù©U ≈UÊÁ⁄UH 117H
∞Á„U Á’Áœ ¡ª „UÁ⁄U •ÊÁüÊà ⁄U„U߸ – ¡ŒÁ¬ •‚àÿ Œà ŒÈπ •„U߸H
¡ı¥ ‚¬Ÿ¥ Á‚⁄U ∑§Ê≈ÒU ∑§Ù߸ – Á’ŸÈ ¡Êª¥ Ÿ ŒÍÁ⁄U ŒÈπ „UÙ߸H 1H
¡Ê‚È ∑Χ¬Ê° •‚ ÷˝◊ Á◊Á≈U ¡Ê߸ – ÁªÁ⁄U¡Ê ‚Ùß ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
•ÊÁŒ •¢Ã ∑§Ù©U ¡Ê‚È Ÿ ¬ÊflÊ – ◊Áà •ŸÈ◊ÊÁŸ ÁŸª◊ •‚ ªÊflÊH 2H
Á’ŸÈ ¬Œ ø‹ß ‚ÈŸß Á’ŸÈ ∑§ÊŸÊ – ∑§⁄U Á’ŸÈ ∑§⁄U◊ ∑§⁄Uß Á’Áœ ŸÊŸÊH
•ÊŸŸ ⁄UÁ„Uà ‚∑§‹ ⁄U‚ ÷ÙªË – Á’ŸÈ ’ÊŸË ’∑§ÃÊ ’«∏U ¡ÙªËH 3H
ß Á’ŸÈ ¬⁄U‚ ŸÿŸ Á’ŸÈ ŒπÊ – ª˝„Uß ÉÊ˝ÊŸ Á’ŸÈ ’Ê‚ •‚·ÊH
•Á‚ ‚’ ÷Ê°Áà •‹ıÁ∑§∑§ ∑§⁄UŸË – ◊Á„U◊Ê ¡Ê‚È ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸËH 4H
¡Á„U ßÁ◊ ªÊfl®„U ’Œ ’Èœ ¡ÊÁ„U œ⁄U®„U ◊ÈÁŸ äÿÊŸ–
‚Ùß Œ‚⁄UÕ ‚Èà ÷ªÃ Á„Uà ∑§Ù‚‹¬Áà ÷ªflÊŸH 118H
∑§Ê‚Ë¥ ◊⁄Uà ¡¢ÃÈ •fl‹Ù∑§Ë – ¡Ê‚È ŸÊ◊ ’‹ ∑§⁄U©°U Á’‚Ù∑§ËH
‚Ùß ¬˝÷È ◊Ù⁄U ø⁄UÊø⁄U SflÊ◊Ë – ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚’ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 1H
Á’’‚„È° ¡Ê‚È ŸÊ◊ Ÿ⁄U ∑§„U„UË¥ – ¡Ÿ◊ •Ÿ∑§ ⁄Áøà •ÉÊ Œ„U„UË¥H
‚ÊŒ⁄U ‚ÈÁ◊⁄UŸ ¡ Ÿ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ÷fl ’ÊÁ⁄UÁœ ªÙ¬Œ ßfl Ã⁄U„UË¥H 2H
⁄UÊ◊ ‚Ù ¬⁄U◊ÊÃ◊Ê ÷flÊŸË – Ä°U ÷˝◊ •Áà •Á’Á„Uà Ãfl ’ÊŸËH
•‚ ‚¢‚ÿ •ÊŸÃ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ‚∑§‹ ªÈŸ ¡Ê„UË¥H 3H
‚ÈÁŸ Á‚fl ∑§ ÷˝◊ ÷¢¡Ÿ ’øŸÊ – Á◊Á≈U ªÒ ‚’ ∑ȧÃ⁄U∑§ ∑Ò§ ⁄UøŸÊH
÷ß ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÃË – ŒÊL§Ÿ •‚¢÷ÊflŸÊ ’ËÃËH 4H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ ªÁ„U ¡ÙÁ⁄U ¬¢∑§L§„U ¬ÊÁŸ–
’Ù‹Ë¥ ÁªÁ⁄U¡Ê ’øŸ ’⁄U ◊Ÿ„È°U ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊÁŸH 119H
63
øı0. ‚Á‚ ∑§⁄U ‚◊ ‚ÈÁŸ Áª⁄UÊ ÃÈï„UÊ⁄UË – Á◊≈UÊ ◊Ù„U ‚⁄UŒÊì ÷Ê⁄UËH
ÃÈï„U ∑Χ¬Ê‹ ‚’È ‚¢‚©U „U⁄U™§ – ⁄UÊ◊ SflM§¬ ¡ÊÁŸ ◊ÙÁ„U ¬⁄U™§H 1H
ŸÊÕ ∑Χ¬Ê° •’ ªÿ©U Á’·ÊŒÊ – ‚ÈπË ÷ÿ©°U ¬˝÷È ø⁄UŸ ¬˝‚ÊŒÊH
•’ ◊ÙÁ„U •Ê¬ÁŸ ®∑§∑§Á⁄U ¡ÊŸË – ¡ŒÁ¬ ‚„U¡ ¡«∏U ŸÊÁ⁄U •ÿÊŸËH 2H
¬˝Õ◊ ¡Ù ◊Ò¥ ¬Í¿UÊ ‚Ùß ∑§„U„ÍU – ¡ı¥ ◊Ù ¬⁄U ¬˝‚ÛÊ ¬˝÷È •„U„ÍUH
⁄UÊ◊ ’˝rÊÔ ÁøŸ◊ÿ •Á’ŸÊ‚Ë – ‚’¸ ⁄UÁ„Uà ‚’ ©U⁄U ¬È⁄U ’Ê‚ËH 3H
ŸÊÕ œ⁄U©U Ÿ⁄UÃŸÈ ∑§Á„U „UÃÍ – ◊ÙÁ„U ‚◊ȤÊÊß ∑§„U„ÈU ’η∑§ÃÍH
©U◊Ê ’øŸ ‚ÈÁŸ ¬⁄U◊ Á’ŸËÃÊ – ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ¬⁄U ¬˝ËÁà ¬ÈŸËÃÊH 4H
ŒÙ0. Á„Uÿ° „U⁄U· ∑§Ê◊ÊÁ⁄U Ã’ ‚¢∑§⁄U ‚„U¡ ‚È¡ÊŸ–
’„ÈU Á’Áœ ©U◊Á„U ¬˝‚¢Á‚ ¬ÈÁŸ ’Ù‹ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸH 120 (∑§)H
‚Ê0. ‚ÈŸÈ ‚È÷ ∑§ÕÊ ÷flÊÁŸ ⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ Á’◊‹–
∑§„UÊ ÷È‚È¢Á«U ’πÊÁŸ ‚ÈŸÊ Á’„Uª ŸÊÿ∑§ ªL§«∏UH 120 (π)H
‚Ù ‚¢’ÊŒ ©UŒÊ⁄U ¡Á„U Á’Áœ ÷Ê •Êª¢ ∑§„U’–
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ •flÃÊ⁄U øÁ⁄Uà ¬⁄U◊ ‚¢ÈŒ⁄U •ŸÉÊH 120 (ª)H
„UÁ⁄U ªÈŸ ŸÊ◊ •¬Ê⁄U ∑§ÕÊ M§¬ •ªÁŸÃ •Á◊Ö
◊Ò¥ ÁŸ¡ ◊Áà •ŸÈ‚Ê⁄U ∑§„U©°U ©U◊Ê ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ„ÈUH 120 (ÉÊ)H
øı0. ‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U¡Ê „UÁ⁄UøÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞ – Á’¬È‹ Á’‚Œ ÁŸª◊ʪ◊ ªÊ∞H
„UÁ⁄U •flÃÊ⁄U „UÃÈ ¡Á„U „UÙ߸ – ߌÁ◊àÕ¢ ∑§Á„U ¡Êß Ÿ ‚Ù߸H 1H
⁄UÊ◊ •Ãƒÿ¸ ’ÈÁh ◊Ÿ ’ÊŸË – ◊à „U◊Ê⁄U •‚ ‚ÈŸÁ„U ‚ÿÊŸËH
ÃŒÁ¬ ‚¢Ã ◊ÈÁŸ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊ – ¡‚ ∑§¿ÈU ∑§„U®„U Sfl◊Áà •ŸÈ◊ÊŸÊH 2H
 ◊Ò¥ ‚È◊ÈÁπ ‚ÈŸÊfl©°U ÃÙ„UË – ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄Uß ¡‚ ∑§Ê⁄UŸ ◊Ù„UËH
¡’ ¡’ „UÙß œ⁄U◊ ∑Ò§ „UÊŸË – ’Ê…∏U®„U •‚È⁄U •œ◊ •Á÷◊ÊŸËH 3H
∑§⁄U®„U •ŸËÁà ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸË – ‚ËŒ®„U Á’¬˝ œŸÈ ‚È⁄U œ⁄UŸËH
Ã’ Ã’ ¬˝÷È œÁ⁄U Á’Á’œ ‚⁄UË⁄UÊ – „U⁄U®„U ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ‚îÊŸ ¬Ë⁄UÊH 4H
ŒÙ0. •‚È⁄U ◊ÊÁ⁄U Õʬ®„U ‚È⁄Uã„U ⁄UÊπ®„U ÁŸ¡ üÊÈÁà ‚ÃÈ–
¡ª Á’SÃÊ⁄U®„U Á’‚Œ ¡‚ ⁄UÊ◊ ¡ã◊ ∑§⁄U „UÃÈH 121H
øı0. ‚Ùß ¡‚ ªÊß ÷ªÃ ÷fl Ã⁄U„UË¥ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ¡Ÿ Á„UÃ ÃŸÈ œ⁄U„UË¥H
⁄UÊ◊ ¡Ÿ◊ ∑§ „UÃÈ •Ÿ∑§Ê – ¬⁄U◊ Á’ÁøòÊ ∞∑§ Ã¢ ∞∑§ÊH 1H
¡Ÿ◊ ∞∑§ ŒÈß ∑§„U©°U ’πÊŸË – ‚ÊflœÊŸ ‚ÈŸÈ ‚È◊Áà ÷flÊŸËH
mÊ⁄U¬Ê‹ „UÁ⁄U ∑§ Á¬˝ÿ ŒÙ™§ – ¡ÿ •L§ Á’¡ÿ ¡ÊŸ ‚’ ∑§Ù™§H 2H
Á’¬˝ üÊʬ Ã¥ ŒÍŸ©U ÷Ê߸ – ÃÊ◊‚ •‚È⁄U Œ„U ÁÃã„U ¬Ê߸H
64
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚Ê0.
øı0.
∑§Ÿ∑§∑§Á‚¬È •L§ „UÊ≈U∑§ ‹ÙøŸ – ¡ªÃ Á’ÁŒÃ ‚È⁄U¬Áà ◊Œ ◊ÙøŸH 3H
Á’¡ß¸ ‚◊⁄U ’Ë⁄U Á’ïÿÊÃÊ – œÁ⁄U ’⁄UÊ„U ’¬È ∞∑§ ÁŸ¬ÊÃÊH
„UÙß Ÿ⁄U„UÁ⁄U ŒÍ‚⁄U ¬ÈÁŸ ◊Ê⁄UÊ – ¡Ÿ ¬˝„U‹ÊŒ ‚È¡‚ Á’SÃÊ⁄UÊH 4H
÷∞ ÁŸ‚Êø⁄U ¡Êß Ãß ◊„UÊ’Ë⁄U ’‹flÊŸ–
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ⁄UÊflŸ ‚È÷≈U ‚È⁄U Á’¡ß¸ ¡ª ¡ÊŸH 122H
◊È∑ȧà Ÿ ÷∞ „UÃ ÷ªflÊŸÊ – ÃËÁŸ ¡Ÿ◊ Ám¡ ’øŸ ¬˝flÊŸÊH
∞∑§ ’Ê⁄U ÁÃã„U ∑§ Á„Uà ‹ÊªË – œ⁄U©U ‚⁄UË⁄U ÷ªÃ •ŸÈ⁄UʪËH 1H
∑§Sÿ¬ •ÁŒÁà ÄUÊ° Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – Œ‚⁄UÕ ∑§ı‚ÀÿÊ Á’ïÿÊÃÊH
∞∑§ ∑§‹¬ ∞Á„U Á’Áœ •flÃÊ⁄UÊ – øÁ⁄Uà ¬ÁflòÊ Á∑§∞ ‚¢‚Ê⁄UÊH 2H
∞∑§ ∑§‹¬ ‚È⁄U ŒÁπ ŒÈπÊ⁄U – ‚◊⁄U ¡‹¢œ⁄U ‚Ÿ ‚’ „UÊ⁄UH
‚¢÷È ∑§Ëã„U ‚¢ª˝Ê◊ •¬Ê⁄UÊ – ŒŸÈ¡ ◊„UÊ’‹ ◊⁄Uß Ÿ ◊Ê⁄UÊH 3H
¬⁄U◊ ‚ÃË •‚È⁄UÊÁœ¬ ŸÊ⁄UË – Ã®„U ’‹ ÃÊÁ„U Ÿ Á¡Ã®„U ¬È⁄UÊ⁄UËH 4H
¿U‹ ∑§Á⁄U ≈UÊ⁄U©U ÃÊ‚È ’˝Ã ¬˝÷È ‚È⁄U ∑§Ê⁄U¡ ∑§Ëã„U–
¡’ Ã®„U ¡ÊŸ©U ◊⁄U◊ Ã’ üÊʬ ∑§Ù¬ ∑§Á⁄U ŒËã„UH 123H
ÃÊ‚È üÊʬ „UÁ⁄U ŒËã„U ¬˝◊ÊŸÊ – ∑§ıÃÈ∑§ÁŸÁœ ∑Χ¬Ê‹ ÷ªflÊŸÊH
ÄUÊ° ¡‹¢œ⁄ U ⁄UÊflŸ ÷ÿ™§ – ⁄UŸ „UÁà ⁄UÊ◊ ¬⁄U◊ ¬Œ Œÿ™§H 1H
∞∑§ ¡Ÿ◊ ∑§⁄U ∑§Ê⁄UŸ ∞„UÊ – ¡Á„U ‹Áª ⁄UÊ◊ œ⁄UË Ÿ⁄UŒ„UÊH
¬˝Áà •flÃÊ⁄U ∑§ÕÊ ¬˝÷È ∑§⁄UË – ‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ’⁄UŸË ∑§Á’ã„U ÉÊŸ⁄UËH 2H
ŸÊ⁄UŒ üÊʬ ŒËã„U ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ∑§‹¬ ∞∑§ ÃÁ„U ‹Áª •flÃÊ⁄UÊH
ÁªÁ⁄U¡Ê øÁ∑§Ã ÷ßZ ‚ÈÁŸ ’ÊŸË – ŸÊ⁄UŒ Á’cŸÈ÷ªÃ ¬ÈÁŸ ÇÿÊŸËH 3H
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ üÊʬ ◊ÈÁŸ ŒËã„UÊ – ∑§Ê •¬⁄UÊœ ⁄U◊ʬÁà ∑§Ëã„UÊH
ÿ„U ¬˝‚¢ª ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ¬È⁄UÊ⁄UË – ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„U •Êø⁄U¡ ÷Ê⁄UËH 4H
’Ù‹ Á’„UÁ‚ ◊„U‚ Ã’ ÇÿÊŸË ◊Í…∏U Ÿ ∑§Ùß–
¡Á„U ¡‚ ⁄UÉÊȬÁà ∑§⁄U®„U ¡’ ‚٠ ÃÁ„U ¿UŸ „UÙßH 124 (∑§)H
∑§„U©°U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕ ÷⁄UmÊ¡ ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ„ÈU–
÷fl ÷¢¡Ÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÷¡È ÃÈ‹‚Ë ÃÁ¡ ◊ÊŸ ◊ŒH 124 (π)H
Á„U◊ÁªÁ⁄U ªÈ„UÊ ∞∑§ •Áà ¬ÊflÁŸ – ’„U ‚◊ˬ ‚È⁄U‚⁄UË ‚È„UÊflÁŸH
•ÊüÊ◊ ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ‚È„UÊflÊ – ŒÁπ ŒflÁ⁄UÁ· ◊Ÿ •Áà ÷ÊflÊH 1H
ÁŸ⁄UÁπ ‚Ò‹ ‚Á⁄U Á’Á¬Ÿ Á’÷ÊªÊ – ÷ÿ©U ⁄U◊ʬÁà ¬Œ •ŸÈ⁄UʪÊH
‚ÈÁ◊⁄Uà „UÁ⁄UÁ„U üÊʬ ªÁà ’ÊœË – ‚„U¡ Á’◊‹ ◊Ÿ ‹ÊÁª ‚◊ÊœËH 2H
◊ÈÁŸ ªÁà ŒÁπ ‚È⁄U‚ «U⁄UÊŸÊ – ∑§Ê◊Á„U ’ÙÁ‹ ∑§Ëã„U ‚Ÿ◊ÊŸÊH
65
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Á„Uà ‚„UÊÿ ¡Ê„ÈU ◊◊ „UÃÍ – ø‹©U „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ¡‹ø⁄U∑§ÃÍH 3H
‚ÈŸÊ‚Ë⁄U ◊Ÿ ◊„È°U •Á‚ òÊÊ‚Ê – ø„Uà ŒflÁ⁄UÁ· ◊◊ ¬È⁄U ’Ê‚ÊH
¡ ∑§Ê◊Ë ‹Ù‹È¬ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∑ȧÁ≈U‹ ∑§Ê∑§ ßfl ‚’Á„U «U⁄UÊ„UË¥H 4H
‚Íπ „UÊ«∏U ‹Ò ÷ʪ ‚ΔU SflÊŸ ÁŸ⁄UÁπ ◊Ϊ⁄UÊ¡–
¿UËÁŸ ‹ß ¡ÁŸ ¡ÊŸ ¡«∏U ÁÃÁ◊ ‚È⁄U¬ÁÃÁ„U Ÿ ‹Ê¡H 125H
ÃÁ„U •ÊüÊ◊®„U ◊ŒŸ ¡’ ªÿ™§ – ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ° ’‚¢Ã ÁŸ⁄U◊ÿ™§H
∑ȧ‚ÈÁ◊à Á’Á’œ Á’≈U¬ ’„ÈU⁄¢UªÊ – ∑ͧ¡®„U ∑§ÙÁ∑§‹ ªÈ¢¡®„U ÷΢ªÊH 1H
ø‹Ë ‚È„UÊflÁŸ ÁòÊÁ’œ ’ÿÊ⁄UË – ∑§Ê◊ ∑Χ‚ÊŸÈ ’…∏UÊflÁŸ„UÊ⁄UËH
⁄¢U÷ÊÁŒ∑§ ‚È⁄UŸÊÁ⁄U Ÿ’ËŸÊ – ‚∑§‹ •‚◊‚⁄U ∑§‹Ê ¬˝’ËŸÊH 2H
∑§⁄U®„U ªÊŸ ’„ÈU ÃÊŸ Ã⁄¢UªÊ – ’„ÈUÁ’Áœ ∑˝§Ë«∏U®„U ¬ÊÁŸ ¬Ã¢ªÊH
ŒÁπ ‚„UÊÿ ◊ŒŸ „U⁄U·ÊŸÊ – ∑§Ëã„UÁ‚ ¬ÈÁŸ ¬˝¬¢ø Á’Áœ ŸÊŸÊH 3H
∑§Ê◊ ∑§‹Ê ∑§¿ÈU ◊ÈÁŸÁ„U Ÿ CÿÊ¬Ë – ÁŸ¡ ÷ÿ° «U⁄U©U ◊ŸÙ÷fl ¬Ê¬ËH
‚Ë◊ Á∑§ øÊ°Á¬ ‚∑§ß ∑§Ù©U ÃÊ‚Í – ’«∏U ⁄UπflÊ⁄U ⁄U◊ʬÁà ¡Ê‚ÍH 4H
‚Á„Uà ‚„UÊÿ ‚÷Ëà •Áà ◊ÊÁŸ „UÊÁ⁄U ◊Ÿ ◊ÒŸ–
ª„UÁ‚ ¡Êß ◊ÈÁŸ ø⁄UŸ Ã’ ∑§Á„U ‚ÈÁΔU •Ê⁄Uà ’ÒŸH 126H
◊ÈÁŸ ‚È‚Ë‹ÃÊ •Ê¬ÁŸ ∑§⁄UŸË – ‚È⁄U¬Áà ‚÷Ê° ¡Êß ‚’ ’⁄UŸËH
‚ÈÁŸ ‚’ ∑¥§ ◊Ÿ •ø⁄U¡È •ÊflÊ – ◊ÈÁŸÁ„U ¬˝‚¢Á‚ „UÁ⁄UÁ„U Á‚L§ ŸÊflÊH 2H
Ã’ ŸÊ⁄UŒ ªflŸ Á‚fl ¬Ê„UË¥ – Á¡ÃÊ ∑§Ê◊ •„UÁ◊Áà ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
◊Ê⁄U øÁ⁄Uà ‚¢∑§⁄UÁ„U ‚ÈŸÊ∞ – •ÁÃÁ¬˝ÿ ¡ÊÁŸ ◊„U‚ Á‚πÊ∞H 3H
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á’Ÿfl©°U ◊ÈÁŸ ÃÙ„UË – Á¡Á◊ ÿ„U ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊÿ„ÈU ◊Ù„UËH
ÁÃÁ◊ ¡ÁŸ „UÁ⁄UÁ„U ‚ÈŸÊfl„ÈU ∑§’„Í°U – ø‹„È°U ¬˝‚¢ª ŒÈ⁄UÊ∞„ÈU Ã’„Í°H 4H
‚¢÷È ŒËã„U ©U¬Œ‚ Á„Uà Ÿ®„U ŸÊ⁄UŒÁ„U ‚Ù„UÊŸ–
÷⁄UmÊ¡ ∑§ıÃÈ∑§ ‚ÈŸ„ÈU „UÁ⁄U ßë¿UÊ ’‹flÊŸH 127H
⁄UÊ◊ ∑§Ëã„U øÊ„U®„U ‚Ùß „UÙ߸ – ∑§⁄ÒU •ãÿÕÊ •‚ Ÿ®„U ∑§Ù߸H
‚¢÷È ’øŸ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ Ÿ®„U ÷Ê∞ – Ã’ Á’⁄¢UÁø ∑§ ‹Ù∑§ Á‚œÊ∞H 1H
∞∑§ ’Ê⁄U ∑§⁄UË ’⁄U ’ËŸÊ – ªÊflà „UÁ⁄U ªÈŸ ªÊŸ ¬˝’ËŸÊH
¿UË⁄U®‚œÈ ªflŸ ◊ÈÁŸŸÊÕÊ – ¡„°U ’‚ üÊËÁŸflÊ‚ üÊÈÁÃ◊ÊÕÊH 2H
„U⁄UÁ· Á◊‹ ©UÁΔU ⁄U◊ÊÁŸ∑§ÃÊ – ’ÒΔU •Ê‚Ÿ Á⁄UÁ·Á„U ‚◊ÃÊH
’Ù‹ Á’„UÁ‚ ø⁄UÊø⁄U ⁄UÊÿÊ – ’„ÈUÃ ÁŒŸŸ ∑§ËÁã„U ◊ÈÁŸ ŒÊÿÊH 3H
∑§Ê◊ øÁ⁄Uà ŸÊ⁄UŒ ‚’ ÷Ê· – ¡lÁ¬ ¬˝Õ◊ ’⁄UÁ¡ Á‚fl° ⁄UÊπH
•Áà ¬˝ø¢«U ⁄UÉÊȬÁà ∑Ò§ ◊ÊÿÊ – ¡Á„U Ÿ ◊Ù„U •‚ ∑§Ù ¡ª ¡ÊÿÊH 4H
66
ŒÙ0. M§π ’ŒŸ ∑§Á⁄U ’øŸ ◊ÎŒÈ ’Ù‹ üÊË÷ªflÊŸ–
ÃÈï„U⁄U ‚ÈÁ◊⁄UŸ Ã¥ Á◊≈U®„U ◊Ù„U ◊Ê⁄U ◊Œ ◊ÊŸH 128H
øı0. ‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ◊Ù„U „UÙß ◊Ÿ ÃÊ∑¥§ – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ NUŒÿ Ÿ®„U ¡Ê∑¥§H
’˝rÊÔø⁄U¡ ’˝Ã ⁄Uà ◊ÁÃœË⁄UÊ – ÃÈï„UÁ„U Á∑§ ∑§⁄Uß ◊ŸÙ÷fl ¬Ë⁄UÊH 1H
ŸÊ⁄UŒ ∑§„U©U ‚Á„Uà •Á÷◊ÊŸÊ – ∑Χ¬Ê ÃÈï„UÊÁ⁄U ‚∑§‹ ÷ªflÊŸÊH
∑§L§ŸÊÁŸÁœ ◊Ÿ ŒËπ Á’øÊ⁄UË – ©U⁄U •¢∑ȧ⁄U©U ª⁄U’ ÃL§ ÷Ê⁄UËH 2H
’Áª ‚Ù ◊Ò¥ «UÊÁ⁄U„U©°U ©UπÊ⁄UË – ¬Ÿ „U◊Ê⁄U ‚fl∑§ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH
◊ÈÁŸ ∑§⁄U Á„Uà ◊◊ ∑§ıÃÈ∑§ „UÙ߸ – •flÁ‚ ©U¬Êÿ ∑§⁄UÁ’ ◊Ò¥ ‚Ù߸H 3H
Ã’ ŸÊ⁄UŒ „UÁ⁄U ¬Œ Á‚⁄U ŸÊ߸ – ø‹ NUŒÿ° •„UÁ◊Áà •Áœ∑§Ê߸H
üÊˬÁà ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ Ã’ ¬˝⁄UË – ‚ÈŸ„ÈU ∑§ÁΔUŸ ∑§⁄UŸË ÃÁ„U ∑§⁄UËH 4H
ŒÙ0. Á’⁄Uø©U ◊ª ◊„È°U Ÿª⁄U ÃÁ„¢ ‚à ¡Ù¡Ÿ Á’SÃÊ⁄U–
üÊËÁŸflÊ‚¬È⁄U Ã¢ •Áœ∑§ ⁄UøŸÊ Á’Á’œ ¬˝∑§Ê⁄UH 129H
øı0. ’‚®„U Ÿª⁄U ‚¢ÈŒ⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ¡ŸÈ ’„ÈU ◊ŸÁ‚¡ ⁄UÁà ßȜÊ⁄UËH
Ã®„U ¬È⁄U ’‚ß ‚Ë‹ÁŸÁœ ⁄UÊ¡Ê – •ªÁŸÃ „Uÿ ªÿ ‚Ÿ ‚◊Ê¡ÊH 1H
‚à ‚È⁄U‚ ‚◊ Á’÷fl Á’‹Ê‚Ê – M§¬ Ã¡ ’‹ ŸËÁà ÁŸflÊ‚ÊH
Á’Sfl◊Ù„UŸË ÃÊ‚È ∑ȧ◊Ê⁄UË – üÊË Á’◊Ù„U Á¡‚È M§¬È ÁŸ„UÊ⁄UËH 2H
‚Ùß „UÁ⁄U◊ÊÿÊ ‚’ ªÈŸ πÊŸË – ‚Ù÷Ê ÃÊ‚È Á∑§ ¡Êß ’πÊŸËH
∑§⁄Uß Sflÿ¢’⁄U ‚Ù ŸÎ¬’Ê‹Ê – •Ê∞ ÄU° •ªÁŸÃ ◊Á„U¬Ê‹ÊH 3H
◊ÈÁŸ ∑§ıÃÈ∑§Ë Ÿª⁄U Ã®„U ªÿ™§ – ¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U ‚’ ¬Í¿Uà ÷ÿ™§H
‚ÈÁŸ ‚’ øÁ⁄Uà ÷ͬªÎ„°U •Ê∞ – ∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ŸÎ¬ ◊ÈÁŸ ’ÒΔUÊ∞H 4H
ŒÙ0. •ÊÁŸ ŒπÊ߸ ŸÊ⁄UŒÁ„U ÷ͬÁà ⁄UÊ¡∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
∑§„U„ÈU ŸÊÕ ªÈŸ ŒÙ· ‚’ ∞Á„U ∑§ NUŒÿ° Á’øÊÁ⁄UH 130H
øı0. ŒÁπ M§¬ ◊ÈÁŸ Á’⁄UÁà Á’‚Ê⁄UË – ’«∏UË ’Ê⁄U ‹Áª ⁄U„U ÁŸ„UÊ⁄UËH
‹ë¿UŸ ÃÊ‚È Á’‹ÙÁ∑§ ÷È‹ÊŸ – NUŒÿ° „U⁄U· Ÿ®„U ¬˝ª≈U ’πÊŸH 1H
¡Ù ∞Á„U ’⁄Uß •◊⁄U ‚Ùß „UÙ߸ – ‚◊⁄U÷ÍÁ◊ ÃÁ„U ¡Ëà Ÿ ∑§Ù߸H
‚fl®„ U ‚∑§‹ ø⁄UÊø⁄U ÃÊ„UË – ’⁄Uß ‚Ë‹ÁŸÁœ ∑§ãÿÊ ¡Ê„UËH 2H
‹ë¿UŸ ‚’ Á’øÊÁ⁄U ©U⁄U ⁄UÊπ – ∑§¿ÈU∑§ ’ŸÊß ÷ͬ ‚Ÿ ÷Ê·H
‚ÈÃÊ ‚È‹ë¿UŸ ∑§Á„U ŸÎ¬ ¬Ê„UË¥ – ŸÊ⁄UŒ ø‹ ‚Ùø ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 3H
∑§⁄Uı¥ ¡Êß ‚Ùß ¡ÃŸ Á’øÊ⁄UË – ¡Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ◊ÙÁ„U ’⁄ÒU ∑ȧ◊Ê⁄UËH
¡¬ ì ∑§¿ÈU Ÿ „UÙß ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – „U Á’Áœ Á◊‹ß ∑§flŸ Á’Áœ ’Ê‹ÊH 4H
ŒÙ0. ∞Á„U •fl‚⁄U øÊÁ„U• ¬⁄U◊ ‚Ù÷Ê M§¬ Á’‚Ê‹–
67
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¡Ù Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UˤÊÒ ∑ȧ•°Á⁄U Ã’ ◊‹Ò ¡ÿ◊Ê‹H 131H
„UÁ⁄U ‚Ÿ ◊ʪı¥ ‚¢ÈŒ⁄UÃÊ߸ – „UÙßÁ„U ¡Êà ª„UL§ •Áà ÷Ê߸H
◊Ù⁄¥ Á„Uà „UÁ⁄U ‚◊ Ÿ®„U ∑§Ù™§ – ∞Á„U •fl‚⁄U ‚„UÊÿ ‚Ùß „UÙ™§H 1H
’„ÈUÁ’Áœ Á’Ÿÿ ∑§ËÁã„ UÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – ¬˝ª≈U©U ¬˝÷È ∑§ıÃÈ∑§Ë ∑Χ¬Ê‹ÊH
¬˝÷È Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÈÁŸ ŸÿŸ ¡È«∏UÊŸ – „UÙßÁ„U ∑§Ê¡È Á„U∞° „U⁄U·ÊŸH 2H
•Áà •Ê⁄UÁà ∑§Á„U ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U „UÙ„ÈU ‚„UÊ߸H
•Ê¬Ÿ M§¬ Œ„ÈU ¬˝÷È ◊Ù„UË – •ÊŸ ÷Ê°Áà Ÿ®„U ¬Êflı¥ •Ù„UËH 3H
¡Á„U Á’Áœ ŸÊÕ „UÙß Á„Uà ◊Ù⁄UÊ – ∑§⁄U„ÈU ‚Ù ’Áª ŒÊ‚ ◊Ò¥ ÃÙ⁄UÊH
ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ ’‹ ŒÁπ Á’‚Ê‹Ê – Á„Uÿ° „°UÁ‚ ’Ù‹ ŒËŸŒÿÊ‹ÊH 4H
¡Á„U Á’Áœ „UÙßÁ„U ¬⁄U◊ Á„Uà ŸÊ⁄UŒ ‚ÈŸ„ÈU ÃÈï„UÊ⁄U–
‚Ùß „U◊ ∑§⁄U’ Ÿ •ÊŸ ∑§¿ÈU ’øŸ Ÿ ◊Î·Ê „U◊Ê⁄UH 132H
∑ȧ¬Õ ◊ʪ L§¡ CÿÊ∑ȧ‹ ⁄UÙªË – ’ÒŒ Ÿ Œß ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈÁŸ ¡ÙªËH
∞Á„U Á’Áœ Á„Uà ÃÈï„UÊ⁄U ◊Ò¥ ΔUÿ™§ – ∑§Á„U •‚ •¢Ã⁄UÁ„Uà ¬˝÷È ÷ÿ™§H 1H
◊ÊÿÊ Á’’‚ ÷∞ ◊ÈÁŸ ◊Í…∏UÊ – ‚◊ȤÊË Ÿ®„U „UÁ⁄U Áª⁄UÊ ÁŸªÍ…∏UÊH
ªflŸ ÃÈ⁄Uà ÄUÊ° Á⁄UÁ·⁄UÊ߸ – ¡„UÊ° Sflÿ¢’⁄U ÷ÍÁ◊ ’ŸÊ߸H 2H
ÁŸ¡ ÁŸ¡ •Ê‚Ÿ ’ÒΔU ⁄UÊ¡Ê – ’„ÈU ’ŸÊfl ∑§Á⁄U ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH
◊ÈÁŸ ◊Ÿ „U⁄U· M§¬ •Áà ◊Ù⁄¥U – ◊ÙÁ„U ÃÁ¡ •ÊŸÁ„U ’Á⁄UÁ„U Ÿ ÷Ù⁄¥UH 3H
◊ÈÁŸ Á„Uà ∑§Ê⁄UŸ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – ŒËã„U ∑ȧM§¬ Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH
‚Ù øÁ⁄UòÊ ‹Áπ ∑§Ê„È°U Ÿ ¬ÊflÊ – ŸÊ⁄UŒ ¡ÊÁŸ ‚’®„U Á‚⁄U ŸÊflÊH 4H
⁄U„U ÄUÊ° ŒÈß L§º˝ ªŸ Ã ¡ÊŸ®„U ‚’ ÷©U–
Á’¬˝’· Œπà Á»§⁄U®„U ¬⁄U◊ ∑§ıÃÈ∑§Ë Ã©UH 133H
¡®„U ‚◊Ê¡ ’ÒΔU ◊ÈÁŸ ¡Ê߸ – NŒÿ° M§¬ •„UÁ◊Áà •Áœ∑§Ê߸H
Ä°U ’ÒΔU ◊„U‚ ªŸ ŒÙ™§ – Á’¬˝’· ªÁà ‹πß Ÿ ∑§Ù™§H 1H
∑§⁄U®„U ∑ͧÁ≈U ŸÊ⁄UŒÁ„U ‚ÈŸÊ߸ – ŸËÁ∑§ ŒËÁã„U „UÁ⁄U ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸H
⁄UËÁ¤ÊÁ„U ⁄UÊ¡∑ȧ•°Á⁄U ¿UÁ’ ŒπË – ßã„UÁ„U ’Á⁄UÁ„U „UÁ⁄U ¡ÊÁŸ Á’‚·ËH 2H
◊ÈÁŸÁ„U ◊Ù„U ◊Ÿ „UÊÕ ¬⁄UÊ∞° – „°U‚®„U ‚¢÷È ªŸ •Áà ‚øÈ ¬Ê∞°H
¡ŒÁ¬ ‚ÈŸ®„U ◊ÈÁŸ •≈U¬Á≈U ’ÊŸË – ‚◊ÈÁ¤Ê Ÿ ¬⁄Uß ’ÈÁh ÷˝◊ ‚ÊŸËH 3H
∑§Ê„È°U Ÿ ‹πÊ ‚Ù øÁ⁄Uà Á’‚·Ê – ‚Ù ‚M§¬ ŸÎ¬∑§ãÿÊ° ŒπÊH
◊∑¸§≈U ’ŒŸ ÷ÿ¢∑§⁄U Œ„UË – Œπà NUŒÿ° ∑˝§Ùœ ÷Ê Ã„UËH 4H
‚πË¥ ‚¢ª ‹Ò ∑ȧ•°Á⁄U Ã’ øÁ‹ ¡ŸÈ ⁄UÊ¡◊⁄UÊ‹–
Œπà Á»§⁄Uß ◊„Uˬ ‚’ ∑§⁄U ‚⁄UÙ¡ ¡ÿ◊Ê‹H 134H
68
øı0. ¡Á„U ÁŒÁ‚ ’ÒΔU ŸÊ⁄UŒ »Í§‹Ë – ‚Ù ÁŒÁ‚ Ã®„U Ÿ Á’‹Ù∑§Ë ÷Í‹ËH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ©U∑§‚®„U •∑ȧ‹Ê„UË¥ – ŒÁπ Œ‚Ê „U⁄U ªŸ ◊È‚È∑§Ê„UË¥H 1H
œÁ⁄U ŸÎ¬ÃŸÈ Ä°U ªÿ©U ∑Χ¬Ê‹Ê – ∑ȧ•°Á⁄U „U⁄UÁ· ◊‹©U ¡ÿ◊Ê‹ÊH
ŒÈ‹Á„UÁŸ ‹Ò ª ‹Áë¿UÁŸflÊ‚Ê – ŸÎ¬‚◊Ê¡ ‚’ ÷ÿ©U ÁŸ⁄UÊ‚ÊH 2H
◊ÈÁŸ •Áà Á’∑§‹ ◊Ù„°U ◊Áà ŸÊΔUË – ◊ÁŸ ÁªÁ⁄U ªß¸ ¿ÍUÁ≈U ¡ŸÈ ªÊ°ΔUËH
Ã’ „U⁄U ªŸ ’Ù‹ ◊È‚È∑§Ê߸ – ÁŸ¡ ◊Èπ ◊È∑ȧ⁄U Á’‹Ù∑§„ÈU ¡Ê߸H 3H
•‚ ∑§Á„U ŒÙ©U ÷ʪ ÷ÿ° ÷Ê⁄UË – ’ŒŸ ŒËπ ◊ÈÁŸ ’ÊÁ⁄U ÁŸ„UÊ⁄UËH
’·È Á’‹ÙÁ∑§ ∑˝§Ùœ •Áà ’Ê…∏UÊ – ÁÃã„UÁ„U ‚⁄Uʬ ŒËã„U •Áà ªÊ…∏UÊH 4H
ŒÙ0. „UÙ„ÈU ÁŸ‚Êø⁄U ¡Êß ÃÈï„U ∑§¬≈UË ¬Ê¬Ë ŒÙ©U–
„°U‚„È „U◊Á„U ‚Ù ‹„È »§‹ ’„ÈUÁ⁄U „°U‚„ÈU ◊ÈÁŸ ∑§Ù©UH 135H
øı0. ¬ÈÁŸ ¡‹ ŒËπ M§¬ ÁŸ¡ ¬ÊflÊ – ÃŒÁ¬ NUŒÿ° ‚¢ÃÙ· Ÿ •ÊflÊH
»§⁄U∑§Ã •œ⁄U ∑§Ù¬ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚¬ÁŒ ø‹ ∑§◊‹Ê¬Áà ¬Ê„UË¥H 1H
Œ„U©°U üÊʬ Á∑§ ◊Á⁄U„U ©U° ¡Ê߸ – ¡ªÃ ◊ÙÁ⁄U ©U¬„UÊ‚ ∑§⁄UÊ߸H
’Ëø®„U ¬¢Õ Á◊‹ ŒŸÈ¡Ê⁄UË – ‚¢ª ⁄U◊Ê ‚Ùß ⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UËH 2H
’Ù‹ ◊œÈ⁄U ’øŸ ‚È⁄U‚ÊßZ – ◊ÈÁŸ ∑§„°U ø‹ Á’∑§‹ ∑§Ë ŸÊßZH
‚ÈŸÃ ’øŸ ©U¬¡Ê •Áà ∑˝§ÙœÊ – ◊ÊÿÊ ’‚ Ÿ ⁄U„UÊ ◊Ÿ ’ÙœÊH 3H
¬⁄U ‚¢¬ŒÊ ‚∑§„ÈU Ÿ®„U ŒπË – ÃÈï„U⁄¥U ßÁ⁄U·Ê ∑§¬≈U Á’‚·ËH
◊Õà ®‚œÈ L§º˝Á„U ’ı⁄UÊÿ„ÈU – ‚È⁄Uã„U ¬˝Á⁄U Á’· ¬ÊŸ ∑§⁄UÊÿ„ÈUH 4H
ŒÙ0. •‚È⁄U ‚È⁄UÊ Á’· ‚¢∑§⁄UÁ„U •Ê¬È ⁄U◊Ê ◊ÁŸ øÊL§–
SflÊ⁄UÕ ‚Êœ∑§ ∑ȧÁ≈U‹ ÃÈï„U ‚ŒÊ ∑§¬≈U Cÿfl„UÊL§H 136H
øı0. ¬⁄U◊ SflâòÊ Ÿ Á‚⁄U ¬⁄U ∑§Ù߸ – ÷Êflß ◊ŸÁ„U ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ‚Ù߸H
÷‹Á„U ◊¢Œ ◊¢ŒÁ„U ÷‹ ∑§⁄U„ÍU – Á’‚◊ÿ „U⁄U· Ÿ Á„ÿ° ∑§¿ÈU œ⁄U„ÍH 1H
«U„UÁ∑§ «U„UÁ∑§ ¬Á⁄Uø„ÈU ‚’ ∑§Ê„ÍU – •Áà •‚¢∑§ ◊Ÿ ‚ŒÊ ©U¿UÊ„ÍUH
∑§⁄U◊ ‚È÷Ê‚È÷ ÃÈï„UÁ„ U Ÿ ’ÊœÊ – •’ ‹Áª ÃÈï„UÁ„U Ÿ ∑§Ê„Í°U ‚ÊœÊH 2H
÷‹ ÷flŸ •’ ’ÊÿŸ ŒËã„UÊ – ¬Êfl„ÈUª »§‹ •Ê¬Ÿ ∑§Ëã„UÊH
’¢ø„ÈU ◊ÙÁ„U ¡flÁŸ œÁ⁄U Œ„UÊ – ‚Ùß ÃŸÈ œ⁄U„ÈU üÊʬ ◊◊ ∞„UÊH 3H
∑§Á¬ •Ê∑ΧÁà ÃÈï„U ∑§ËÁã„U „U◊Ê⁄UË – ∑§Á⁄U„U®„U ∑§Ë‚ ‚„UÊÿ ÃÈï„UÊ⁄UËH
◊◊ •¬∑§Ê⁄U ∑§Ëã„U ÃÈï„U ÷Ê⁄UË – ŸÊÁ⁄U Á’⁄U„°U ÃÈï„U „UÙ’ ŒÈπÊ⁄UËH 4H
ŒÙ0. üÊʬ ‚Ë‚ œÁ⁄U „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ¬˝÷È ’„ÈU Á’ŸÃË ∑§ËÁã„U–
ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ ∑Ò§ ¬˝’‹ÃÊ ∑§⁄UÁ· ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ‹ËÁã„UH 137H
øı0. ¡’ „UÁ⁄U ◊ÊÿÊ ŒÍÁ⁄U ÁŸflÊ⁄UË – Ÿ®„U Ä°U ⁄U◊Ê Ÿ ⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UËH
69
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ê0.
øı0.
Ã’ ◊ÈÁŸ •Áà ‚÷Ëà „UÁ⁄U ø⁄UŸÊ – ª„U ¬ÊÁ„U ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà „U⁄UŸÊH 1H
◊Î·Ê „UÙ©U ◊◊ üÊʬ ∑Χ¬Ê‹Ê – ◊◊ ßë¿UÊ ∑§„U ŒËŸŒÿÊ‹ÊH
◊Ò¥ ŒÈ’¸øŸ ∑§„U ’„ÈUÃ⁄U – ∑§„U ◊ÈÁŸ ¬Ê¬ Á◊Á≈UÁ„¢U Á∑§Á◊ ◊⁄UH 2H
¡¬„ÈU ¡Êß ‚¢∑§⁄U ‚à ŸÊ◊Ê – „UÙßÁ„U NUŒÿ° ÃÈ⁄Uà Á’üÊÊ◊ÊH
∑§Ù©U Ÿ®„U Á‚fl ‚◊ÊŸ Á¬˝ÿ ◊Ù⁄¥U – •Á‚ ¬⁄UÃËÁà á„ÈU ¡ÁŸ ÷Ù⁄U¥UH 3H
¡Á„U ¬⁄U ∑Χ¬Ê Ÿ ∑§⁄U®„U ¬È⁄UÊ⁄UË – ‚Ù Ÿ ¬Êfl ◊ÈÁŸ ÷ªÁà „U◊Ê⁄UËH
•‚ ©U⁄U œÁ⁄U ◊Á„U Á’ø⁄U„ÈU ¡Ê߸ – •’ Ÿ ÃÈï„UÁ„U ◊ÊÿÊ ÁŸ•⁄UÊ߸H 4H
’„ÈUÁ’Áœ ◊ÈÁŸÁ„U ¬˝’ÙÁœ ¬˝÷È Ã’ ÷∞ •¢Ã⁄UœÊŸ–
‚àÿ‹Ù∑§ ŸÊ⁄UŒ ø‹ ∑§⁄Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸH 138H
„U⁄U ªŸ ◊ÈÁŸÁ„U ¡Êà ¬Õ ŒπË – Á’ªÃ◊Ù„U ◊Ÿ „U⁄U· Á’‚·ËH
•Áà ‚÷Ëà ŸÊ⁄UŒ ¬®„U •Ê∞ – ªÁ„U ¬Œ •Ê⁄Uà ’øŸ ‚ÈŸÊ∞H 1H
„U⁄U ªŸ „U◊ Ÿ Á’¬˝ ◊ÈÁŸ⁄UÊÿÊ – ’«∏U •¬⁄UÊœ ∑§Ëã„U »§‹ ¬ÊÿÊH
üÊʬ •ŸÈª˝„U ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê‹Ê – ’Ù‹ ŸÊ⁄UŒ ŒËŸŒÿÊ‹ÊH 2H
ÁŸÁ‚ø⁄U ¡Êß „UÙ„ÈU ÃÈï„U ŒÙ™§ – ’Ò÷fl Á’¬È‹ Ã¡ ’‹ „UÙ™§H
÷È¡’‹ Á’Sfl Á¡Ã’ ÃÈï„U ¡Á„U•Ê – œÁ⁄U„U®„U Á’cŸÈ ◊ŸÈ¡ ÃŸÈ ÃÁ„U•ÊH 3H
‚◊⁄U ◊⁄UŸ „UÁ⁄U „UÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – „UÙß„U„ÈU ◊È∑ȧà Ÿ ¬ÈÁŸ ‚¢‚Ê⁄UÊH
ø‹ ¡Èª‹ ◊ÈÁŸ ¬Œ Á‚⁄U ŸÊ߸ – ÷∞ ÁŸ‚Êø⁄U ∑§Ê‹Á„U ¬Ê߸H 4H
∞∑§ ∑§‹¬ ∞Á„U „UÃÈ ¬˝÷È ‹Ëã„U ◊ŸÈ¡ •flÃÊ⁄U–
‚È⁄U ⁄¢U¡Ÿ ‚îÊŸ ‚ÈπŒ „UÁ⁄U ÷¢¡Ÿ ÷ÈÁ’ ÷Ê⁄UH 139H
∞Á„U Á’Áœ ¡Ÿ◊ ∑§⁄U◊ „UÁ⁄U ∑§⁄U – ‚È¢Œ⁄U ‚ÈπŒ Á’ÁøòÊ ÉÊŸ⁄UH
∑§‹¬ ∑§‹¬ ¬˝Áà ¬˝÷È •flÃ⁄U„UË¥ – øÊL§ øÁ⁄Uà ŸÊŸÊÁ’Áœ ∑§⁄U„UË¥H 1H
Ã’ Ã’ ∑§ÕÊ ◊ÈŸË‚ã„U ªÊ߸ – ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ¬˝’¢œ ’ŸÊ߸H
Á’Á’œ ¬˝‚¢ª •ŸÍ¬ ’πÊŸ – ∑§⁄U®„U Ÿ ‚ÈÁŸ •Êø⁄U¡È ‚ÿÊŸH 2H
„UÁ⁄U •Ÿ¢Ã „UÁ⁄U∑§ÕÊ •Ÿ¢ÃÊ – ∑§„U®„U ‚ÈŸ®„U ’„ÈUÁ’Áœ ‚’ ‚¢ÃÊH
⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑§ øÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞ – ∑§‹¬ ∑§ÙÁ≈U ‹Áª ¡Ê®„U Ÿ ªÊ∞H 3H
ÿ„U ¬˝‚¢ª ◊Ò¥ ∑§„UÊ ÷flÊŸË – „UÁ⁄U◊ÊÿÊ° ◊Ù„U®„U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
¬˝÷È ∑§ıÃÈ∑§Ë ¬˝ŸÃ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ‚flà ‚È‹÷ ‚∑§‹ ŒÈπ „UÊ⁄UËH 4H
‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ∑§Ù©U ŸÊ®„U ¡Á„U Ÿ ◊Ù„U ◊ÊÿÊ ¬˝’‹–
•‚ Á’øÊÁ⁄U ◊Ÿ ◊Ê®„U ÷Á¡• ◊„UÊ◊ÊÿÊ ¬ÁÃÁ„UH 140H
•¬⁄U „UÃÈ ‚ÈŸÈ ‚Ò‹∑ȧ◊Ê⁄UË – ∑§„U©°U Á’ÁøòÊ ∑§ÕÊ Á’SÃÊ⁄UËH
¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ •¡ •ªÈŸ •M§¬Ê – ’˝rÊÔ ÷ÿ©U ∑§Ù‚‹¬È⁄U ÷ͬÊH 1H
70
ŒÙ0.
øı0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ù ¬˝÷È Á’Á¬Ÿ Á»§⁄Uà ÃÈï„U ŒπÊ – ’¢œÈ ‚◊à œ⁄¥U ◊ÈÁŸ’·ÊH
¡Ê‚È øÁ⁄Uà •fl‹ÙÁ∑§ ÷flÊŸË – ‚ÃË ‚⁄UË⁄U ⁄UÁ„U„ÈU ’ı⁄UÊŸËH 2H
•¡„È°U Ÿ ¿UÊÿÊ Á◊≈UÁà ÃÈï„UÊ⁄UË – ÃÊ‚È øÁ⁄Uà ‚ÈŸÈ ÷˝◊ L§¡ „UÊ⁄UËH
‹Ë‹Ê ∑§ËÁã„U ¡Ù Ã®„U •flÃÊ⁄UÊ – ‚Ù ‚’ ∑§Á„U„U©°U ◊Áà •ŸÈ‚Ê⁄UÊH 3H
÷⁄UmÊ¡ ‚ÈÁŸ ‚¢∑§⁄U ’ÊŸË – ‚∑ȧÁø ‚¬˝◊ ©U◊Ê ◊È‚È∑§ÊŸËH
‹ª ’„ÈUÁ⁄U ’⁄ŸÒ ’η∑§ÃÍ – ‚Ù •flÃÊ⁄U ÷ÿ©U ¡Á„U „UÃÍH 4H
‚Ù ◊Ò¥ ÃÈï„U ‚Ÿ ∑§„U©°U ‚’È ‚ÈŸÈ ◊ÈŸË‚ ◊Ÿ ‹Êß–
⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ∑§Á‹ ◊‹ „U⁄UÁŸ ◊¢ª‹ ∑§⁄UÁŸ ‚È„UÊßH 141H
SflÊÿ¢÷Í ◊ŸÈ •L§ ‚ÃM§¬Ê – Á¡ã„U Ã¥ ÷Ò Ÿ⁄U‚ÎÁCÔU •ŸÍ¬ÊH
Œ¢¬Áà œ⁄U◊ •Êø⁄UŸ ŸË∑§Ê – •¡„È°U ªÊfl üÊÈÁà Á¡ã„U ∑Ò§ ‹Ë∑§ÊH 1H
ŸÎ¬ ©UÙÊÊŸ¬ÊŒ ‚Èà ÃÊ‚Í – œ˝Èfl „UÁ⁄U ÷ªÃ ÷ÿ©U ‚Èà ¡Ê‚ÍH
‹ÉÊÈ ‚Èà ŸÊ◊ Á¬˝ÿ’˝Ã ÃÊ„UË – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ¬˝‚¢‚®„U ¡Ê„UËH 2H
Œfl„ÍUÁà ¬ÈÁŸ ÃÊ‚È ∑ȧ◊Ê⁄UË – ¡Ù ◊ÈÁŸ ∑§Œ¸◊ ∑Ò§ Á¬˝ÿ ŸÊ⁄UËH
•ÊÁŒŒfl ¬˝÷È ŒËŸŒÿÊ‹Ê – ¡ΔU⁄U œ⁄U©U ¡®„U ∑§Á¬‹ ∑Χ¬Ê‹ÊH 3H
‚¢Êïÿ ‚Êï Á¡ã„U ¬˝ª≈U ’πÊŸÊ – ÃÙfl Á’øÊ⁄U ÁŸ¬ÈŸ ÷ªflÊŸÊH
Ã®„U ◊ŸÈ ⁄UÊ¡ ∑§Ëã„U ’„ÈU ∑§Ê‹Ê – ¬˝÷È •Êÿ‚È ‚’ Á’Áœ ¬˝ÁìʋÊH 4H
„UÙß Ÿ Á’·ÿ Á’⁄Uʪ ÷flŸ ’‚à ÷Ê øıÕ¬Ÿ–
NUŒÿ° ’„ÈUà ŒÈπ ‹Êª ¡Ÿ◊ ªÿ©U „UÁ⁄U÷ªÁà Á’ŸÈH 142H
’⁄U’‚ ⁄UÊ¡ ‚ÈÃÁ„U Ã’ ŒËã„UÊ – ŸÊÁ⁄U ‚◊à ªflŸ ’Ÿ ∑§Ëã„UÊH
ÃË⁄UÕ ’⁄U ŸÒÁ◊· Á’ïÿÊÃÊ – •Áà ¬ÈŸËà ‚Êœ∑§ Á‚Áœ ŒÊÃÊH 1H
’‚®„U ÄUÊ° ◊ÈÁŸ Á‚h ‚◊Ê¡Ê – Ä°U Á„Uÿ° „U⁄UÁ· ø‹©U ◊ŸÈ ⁄UÊ¡ÊH
¬¢Õ ¡Êà ‚Ù„U®„U ◊ÁÃœË⁄UÊ – ÇÿÊŸ ÷ªÁà ¡ŸÈ œ⁄¥U ‚⁄UË⁄UÊH 2H
¬„È°Uø ¡Êß œŸÈ◊Áà ÃË⁄UÊ – „U⁄UÁ· Ÿ„UÊŸ ÁŸ⁄U◊‹ ŸË⁄UÊH
•Ê∞ Á◊‹Ÿ Á‚h ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – œ⁄U◊ œÈ⁄¢Uœ⁄U ŸÎ¬Á⁄UÁ· ¡ÊŸËH 3H
¡„°U ¡„°U ÃË⁄UÕ ⁄U„U ‚È„UÊ∞ – ◊ÈÁŸã„U ‚∑§‹ ‚ÊŒ⁄U ∑§⁄UflÊ∞H
∑Χ‚ ‚⁄UË⁄U ◊ÈÁŸ¬≈U ¬Á⁄UœÊŸÊ – ‚à ‚◊Ê¡ ÁŸÃ ‚ÈŸ®„U ¬È⁄UÊŸÊH 4H
mÊŒ‚ •ë¿U⁄U ◊¢òÊ ¬ÈÁŸ ¡¬®„U ‚Á„Uà •ŸÈ⁄Uʪ–
’Ê‚ÈŒfl ¬Œ ¬¢∑§L§„U Œ¢¬Áà ◊Ÿ •Áà ‹ÊªH 143H
∑§⁄U®„U •„UÊ⁄U ‚Ê∑§ »§‹ ∑¢§ŒÊ – ‚ÈÁ◊⁄U®„U ’˝rÊÔ ‚Áìʌʟ¢ŒÊH
¬ÈÁŸ „UÁ⁄U „UÃÈ ∑§⁄UŸ ì ‹Êª – ’ÊÁ⁄U •œÊ⁄U ◊Í‹ »§‹ àÿʪH 1H
©U⁄U •Á÷‹Ê· ÁŸ⁄¢UÃ⁄U „UÙ߸ – ŒÁπ• ŸÿŸ ¬⁄U◊ ¬˝÷È ‚Ù߸H
71
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
•ªÈŸ •π¢«U •Ÿ¢Ã •ŸÊŒË – ¡Á„U ®øî„U ¬⁄U◊Ê⁄UÕ’ÊŒËH 2H
ŸÁà ŸÁà ¡Á„U ’Œ ÁŸM§¬Ê – ÁŸ¡ÊŸ¢Œ ÁŸL§¬ÊÁœ •ŸÍ¬ÊH
‚¢÷È Á’⁄¢UÁø Á’cŸÈ ÷ªflÊŸÊ – ©U¬¡®„U ¡Ê‚È •¢‚ Ã¥ ŸÊŸÊH 3H
∞‚©U ¬˝÷È ‚fl∑§ ’‚ •„U߸ – ÷ªÃ „UÃÈ ‹Ë‹ÊÃŸÈ ª„U߸H
¡ı¥ ÿ„U ’øŸ ‚àÿ üÊÈÁà ÷Ê·Ê – Ãı „U◊Ê⁄U ¬ÍÁ¡Á„U •Á÷‹Ê·ÊH 4H
∞Á„U Á’Áœ ’ËÃ ’⁄U· ·≈U ‚„U‚ ’ÊÁ⁄U •Ê„UÊ⁄U–
‚¢’à ‚# ‚„Ud ¬ÈÁŸ ⁄U„U ‚◊Ë⁄U •œÊ⁄UH 144H
’⁄U· ‚„U‚ Œ‚ àÿʪ©U ‚Ù™§ – ΔUÊ…∏U ⁄U„U ∞∑§ ¬Œ ŒÙ™§H
Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ì ŒÁ𠕬Ê⁄UÊ – ◊ŸÈ ‚◊ˬ •Ê∞ ’„ÈU ’Ê⁄UÊH 1H
◊ʪ„ÈU ’⁄U ’„ÈU ÷Ê°Áà ‹Ù÷Ê∞ – ¬⁄U◊ œË⁄U Ÿ®„U ø‹®„U ø‹Ê∞H
•ÁSÕ◊ÊòÊ „UÙß ⁄U„U ‚⁄UË⁄UÊ – ÃŒÁ¬ ◊ŸÊª ◊Ÿ®„U Ÿ®„U ¬Ë⁄UÊH 2H
¬˝÷È ‚’¸Çÿ ŒÊ‚ ÁŸ¡ ¡ÊŸË – ªÁà •Ÿãÿ Ãʬ‚ ŸÎ¬ ⁄UÊŸËH
◊ÊªÈ ◊ÊªÈ ’L§ ÷Ò Ÿ÷ ’ÊŸË – ¬⁄U◊ ª÷Ë⁄U ∑Χ¬Ê◊Îà ‚ÊŸËH 3H
◊ÎÃ∑§ Á¡•ÊflÁŸ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸ – üÊflŸ ⁄¢Uœ˝ „UÙß ©U⁄U ¡’ •Ê߸H
NUCÔU¬Èc≈ U ß ÷∞ ‚È„UÊ∞ – ◊ÊŸ„È°U •’®„U ÷flŸ Ã •Ê∞H 4H
üÊflŸ ‚ÈœÊ ‚◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ¬È‹∑§ ¬˝»È§ÁÀ‹Ã ªÊÖ
’Ù‹ ◊ŸÈ ∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ¬˝◊ Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊÃH 145H
‚ÈŸÈ ‚fl∑§ ‚È⁄UÃL§ ‚È⁄UœŸÍ – Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ’¢ÁŒÃ ¬Œ ⁄UŸÍH
‚flà ‚È‹÷ ‚∑§‹ ‚Èπ ŒÊÿ∑§ – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ‚ø⁄UÊø⁄U ŸÊÿ∑§H 1H
¡ı¥ •ŸÊÕ Á„Uà „U◊ ¬⁄U Ÿ„ÍU – Ãı ¬˝‚ÛÊ „UÙß ÿ„U ’⁄U Œ„ÍUH
¡Ù ‚M§¬ ’‚ Á‚fl ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ ◊ÈÁŸ ¡ÃŸ ∑§⁄UÊ„UË¥H 2H
¡Ù ÷È‚¢ÈÁ«U ◊Ÿ ◊ÊŸ‚ „¢U‚Ê – ‚ªÈŸ •ªÈŸ ¡Á„U ÁŸª◊ ¬˝‚¢‚ÊH
Œπ®„U „U◊ ‚Ù M§¬ ÷Á⁄U ‹ÙøŸ – ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÈU ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà ◊ÙøŸH 3H
Œ¢¬Áà ’øŸ ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ‹Êª – ◊Όȋ Á’ŸËà ¬˝◊ ⁄U‚ ¬ÊªH
÷ªÃ ’¿U‹ ¬˝÷È ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – Á’Sfl’Ê‚ ¬˝ª≈U ÷ªflÊŸÊH 4H
ŸË‹ ‚⁄UÙL§„U ŸË‹ ◊ÁŸ ŸË‹ ŸË⁄Uœ⁄U SÿÊ◊–
‹Ê¡®„U ß ‚Ù÷Ê ÁŸ⁄UÁπ ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ‚à ∑§Ê◊H 146H
‚⁄UŒ ◊ÿ¢∑§ ’ŒŸ ¿UÁ’ ‚Ë¥flÊ – øÊL§ ∑§¬Ù‹ Áø’È∑§ Œ⁄U ª˝ËflÊH
•œ⁄U •L§Ÿ ⁄UŒ ‚È¢Œ⁄U ŸÊ‚Ê – Á’œÈ ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄U Á’®ŸŒ∑§ „UÊ‚ÊH 1H
Ÿfl •¢’È¡ •¢’∑§ ¿UÁ’ ŸË∑§Ë – ÁøÃflÁŸ ‹Á‹Ã ÷Êfl°ÃË ¡Ë ∑§ËH
÷Î∑ȧÁ≈U ◊ŸÙ¡ øʬ ¿Á’ „UÊ⁄UË – ÁË∑§ ‹‹Ê≈U ¬≈U‹ ŒÈÁÃ∑§Ê⁄UËH 2H
72
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑È¢§«U‹ ◊∑§⁄U ◊È∑ȧ≈U Á‚⁄U ÷˝Ê¡Ê – ∑ȧÁ≈U‹ ∑§‚ ¡ŸÈ ◊œÈ¬ ‚◊Ê¡ÊH
©U⁄U üÊË’à‚ L§Áø⁄U ’Ÿ◊Ê‹Ê – ¬ÁŒ∑§ „UÊ⁄U ÷Í·Ÿ ◊ÁŸ¡Ê‹ÊH 3H
∑§„UÁ⁄U ∑¢§œ⁄U øÊL§ ¡Ÿ™§ – ’Ê„ÈU Á’÷Í·Ÿ ‚È¢Œ⁄U Ã™§H
∑§Á⁄U ∑§⁄U ‚Á⁄U‚ ‚È÷ª ÷È¡Œ¢«UÊ – ∑§Á≈U ÁŸ·¢ª ∑§⁄U ‚⁄U ∑§ÙŒ¢«UÊH 4H
ÃÁ«∏Uà Á’®ŸŒ∑§ ¬Ëà ¬≈U ©UŒ⁄U ⁄Uπ ’⁄U ÃËÁŸ–
ŸÊÁ÷ ◊ŸÙ„U⁄U ‹Áà ¡ŸÈ ¡◊ÈŸ ÷fl°⁄U ¿UÁ’ ¿UËÁŸH 147H
¬Œ ⁄UÊ¡Ëfl ’⁄UÁŸ Ÿ®„U ¡Ê„UË¥ – ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊œÈ¬ ’‚®„U ¡ã„U ◊Ê„UË¥H
’Ê◊ ÷ʪ ‚Ù÷Áà •ŸÈ∑ͧ‹Ê – •ÊÁŒ‚ÁQ§ ¿UÁ’ÁŸÁœ ¡ª◊Í‹ÊH 1H
¡Ê‚È •¢‚ ©U¬¡®„U ªÈŸπÊŸË – •ªÁŸÃ ‹Áë¿U ©U◊Ê ’˝rÊÔÊŸËH
÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ê‚ ¡Ê‚È ¡ª „UÙ߸ – ⁄UÊ◊ ’Ê◊ ÁŒÁ‚ ‚ËÃÊ ‚Ù߸H 2H
¿UÁ’‚◊Ⱥ˝ „UÁ⁄U M§¬ Á’‹Ù∑§Ë – ∞∑§≈U∑§ ⁄U„U ŸÿŸ ¬≈U ⁄UÙ∑§ËH
ÁøÃfl®„U ‚ÊŒ⁄U M§¬ •ŸÍ¬Ê – ÃÎÁåà Ÿ ◊ÊŸ®„U ◊ŸÈ ‚ÃM§¬ÊH 3H
„U⁄U· Á’’‚ ß Œ‚Ê ÷È‹ÊŸË – ¬⁄U Œ¢«U ßfl ªÁ„U ¬Œ ¬ÊŸËH
Á‚⁄U ¬⁄U‚ ¬˝÷È ÁŸ¡ ∑§⁄U ∑¢§¡Ê – ÃÈ⁄Uà ©UΔUÊ∞ ∑§L§ŸÊ¬¢È¡ÊH 4H
’Ù‹ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ ¬ÈÁŸ •Áà ¬˝‚ÛÊ ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ–
◊ʪ„UÈ ’⁄U ¡Ùß ÷Êfl ◊Ÿ ◊„UÊŒÊÁŸ •ŸÈ◊ÊÁŸH 148H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸË – œÁ⁄U œË⁄U¡È ’Ù‹Ë ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
ŸÊÕ ŒÁπ ¬Œ ∑§◊‹ ÃÈï„UÊ⁄U – •’ ¬Í⁄U ‚’ ∑§Ê◊ „U◊Ê⁄UH 1H
∞∑§ ‹Ê‹‚Ê ’Á«∏U ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ‚Ȫ◊ •ª◊ ∑§Á„U ¡ÊÁà ‚Ù ŸÊ„UË¥H
ÃÈï„UÁ„U Œà •Áà ‚Ȫ◊ ªÙ‚ÊßZ – •ª◊ ‹Êª ◊ÙÁ„U ÁŸ¡ ∑Χ¬ŸÊßZH 2H
¡ÕÊ ŒÁ⁄Uº˝ Á’’ÈœÃL§ ¬Ê߸ – ’„ÈU ‚¢¬Áà ◊ʪà ‚∑ȧøÊ߸H
ÃÊ‚È ¬˝÷Ê© U ¡ÊŸ Ÿ®„U ‚Ù߸ – ÃÕÊ NUŒÿ° ◊◊ ‚¢‚ÿ „UÙ߸H 3H
‚Ù ÃÈï„ U ¡ÊŸ„ÈU •¢Ã⁄U¡Ê◊Ë – ¬È⁄Ufl„ÈU ◊Ù⁄U ◊ŸÙ⁄UÕ SflÊ◊ËH
‚∑ȧø Á’„UÊß ◊ÊªÈ ŸÎ¬ ◊Ù„UË – ◊Ù⁄¥U Ÿ®„U •Œÿ ∑§¿ÈU ÃÙ„UËH 4H
ŒÊÁŸ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ŸÊÕ ∑§„U©°U ‚ÁÃ÷Ê©U–
øÊ„U©°U ÃÈï„UÁ„U ‚◊ÊŸ ‚Èà ¬˝÷È ‚Ÿ ∑§flŸ ŒÈ⁄UÊ©UH 149H
ŒÁπ ¬˝ËÁà ‚ÈÁŸ ’øŸ •◊Ù‹ – ∞fl◊SÃÈ ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ’Ù‹H
•Ê¬È ‚Á⁄U‚ πÙ¡ı¥ ∑§„°U ¡Ê߸ – ŸÎ¬ Ãfl ßÿ „UÙ’ ◊Ò¥ •Ê߸H 1H
‚ÃM§¬Á„U Á’‹ÙÁ∑§ ∑§⁄U ¡Ù⁄¥U – ŒÁ’ ◊ÊªÈ ’L§ ¡Ù L§Áø ÃÙ⁄¥UH
¡Ù ’L§ ŸÊÕ øÃÈ⁄U ŸÎ¬ ◊ÊªÊ – ‚Ùß ∑Χ¬Ê‹ ◊ÙÁ„U •Áà Á¬˝ÿ ‹ÊªÊH 2H
¬˝÷È ¬⁄¢UÃÈ ‚ÈÁΔU „UÙÁà Á…UΔUÊ߸ – ¡ŒÁ¬ ÷ªÃ Á„Uà ÃÈï„UÁ„U ‚Ù„UÊ߸H
73
ŒÙ0.
øı0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÃÈï„U ’˝rÊÔÊÁŒ ¡Ÿ∑§ ¡ª SflÊ◊Ë – ’˝rÊÔ ‚∑§‹ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 3H
•‚ ‚◊ȤÊà ◊Ÿ ‚¢‚ÿ „UÙ߸ – ∑§„UÊ ¡Ù ¬˝÷È ¬˝flÊŸ ¬ÈÁŸ ‚Ù߸H
¡ ÁŸ¡ ÷ªÃ ŸÊÕ Ãfl •„U„UË¥ – ¡Ù ‚Èπ ¬Êfl®„U ¡Ù ªÁà ‹„U„UË¥H 4H
‚Ùß ‚Èπ ‚Ùß ªÁà ‚Ùß ÷ªÁà ‚Ùß ÁŸ¡ ø⁄UŸ ‚Ÿ„ÈU–
‚Ùß Á’’∑§ ‚Ùß ⁄U„UÁŸ ¬˝÷È „U◊Á„U ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U Œ„ÈUH 150H
‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ªÍ…∏U L§Áø⁄U ’⁄U ⁄UøŸÊ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ’Ù‹ ◊ÎŒÈ ’øŸÊH
¡Ù ∑§¿ÈU L§Áø ÃÈï„U⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ◊Ò¥ ‚Ù ŒËã„U ‚’ ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥H 1H
◊ÊÃÈ Á’’∑§ •‹ıÁ∑§∑§ ÃÙ⁄¥U – ∑§’„È°U Ÿ Á◊Á≈UÁ„U •ŸÈª˝„U ◊Ù⁄¥UH
’¢ÁŒ ø⁄UŸ ◊ŸÈ ∑§„U©U ’„UÙ⁄UË – •fl⁄U ∞∑§ Á’ŸÃË ¬˝÷È ◊Ù⁄UËH 2H
‚Èà Á’·ß∑§ Ãfl ¬Œ ⁄UÁà „UÙ™§ – ◊ÙÁ„U ’«∏U ◊Í…∏U ∑§„ÒU Á∑§Ÿ ∑§Ù™§H
◊ÁŸ Á’ŸÈ »§ÁŸ Á¡Á◊ ¡‹ Á’ŸÈ ◊ËŸÊ – ◊◊ ¡ËflŸ ÁÃÁ◊ ÃÈï„UÁ„U •œËŸÊH 3H
•‚ ’L§ ◊ÊÁª ø⁄UŸ ªÁ„U ⁄U„U™§ – ∞fl◊SÃÈ ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ∑§„U™§H
•’ ÃÈï„U ◊◊ •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ◊ÊŸË – ’‚„ÈU ¡Êß ‚È⁄U¬Áà ⁄U¡œÊŸËH 4H
Ä°U ∑§Á⁄U ÷Ùª Á’‚Ê‹ ÃÊà ª∞° ∑§¿ÈU ∑§Ê‹ ¬ÈÁŸ–
„UÙß„U„ÈU •flœ ÷È•Ê‹ Ã’ ◊Ò¥ „UÙ’ ÃÈï„UÊ⁄U ‚ÈÃH 151H
ßë¿UÊ◊ÿ Ÿ⁄U’· ‚°flÊ⁄¥U – „UÙß„U©°U ¬˝ª≈U ÁŸ∑§Ã ÃÈï„UÊ⁄¥UH
•¢‚ã„U ‚Á„Uà Œ„U œÁ⁄U ÃÊÃÊ – ∑§Á⁄U„U©°U øÁ⁄Uà ÷ªÃ ‚ÈπŒÊÃÊH 1H
¡ ‚ÈÁŸ ‚ÊŒ⁄U Ÿ⁄U ’«∏U÷ÊªË – ÷fl ÃÁ⁄U„U®„U ◊◊ÃÊ ◊Œ àÿʪËH
•ÊÁŒ‚ÁQ§ ¡®„U ¡ª ©U¬¡ÊÿÊ – ‚Ù©U •flÃÁ⁄UÁ„U ◊ÙÁ⁄U ÿ„U ◊ÊÿÊH 2H
¬È⁄U©U’ ◊Ò¥ •Á÷‹Ê· ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ‚àÿ ‚àÿ ¬Ÿ ‚àÿ „U◊Ê⁄UÊH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ •‚ ∑§Á„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – •¢Ã⁄UœÊŸ ÷∞ ÷ªflÊŸÊH 3H
Œ¢¬Áà ©U⁄U œÁ⁄U ÷ªÃ ∑Χ¬Ê‹Ê – Ã®„U •ÊüÊ◊ ÁŸfl‚ ∑§¿ÈU ∑§Ê‹ÊH
‚◊ÿ ¬Êß ÃŸÈ ÃÁ¡ •ŸÿÊ‚Ê – ¡Êß ∑§Ëã„U •◊⁄UÊflÁà ’Ê‚ÊH 4H
ÿ„U ßÁÄUÊ‚ ¬ÈŸËà •Áà ©U◊Á„U ∑§„UË ’η∑§ÃÈ–
÷⁄UmÊ¡ ‚ÈŸÈ •¬⁄U ¬ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ¡Ÿ◊ ∑§⁄U „UÃÈH 152H
‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ∑§ÕÊ ¬ÈŸËà ¬È⁄UÊŸË – ¡Ù ÁªÁ⁄U¡Ê ¬˝Áà ‚¢÷È ’πÊŸËH
Á’Sfl Á’ÁŒÃ ∞∑§ ∑Ò§∑§ÿ Œ‚Í – ‚àÿ∑§ÃÈ Ã„°U ’‚ß Ÿ⁄U‚ÍH 1H
œ⁄U◊ œÈ⁄¢Uœ⁄U ŸËÁà ÁŸœÊŸÊ – Ã¡ ¬˝Ãʬ ‚Ë‹ ’‹flÊŸÊH
ÃÁ„U ∑¥§ ÷∞ ¡Èª‹ ‚Èà ’Ë⁄UÊ – ‚’ ªÈŸ œÊ◊ ◊„UÊ ⁄UŸœË⁄UÊH 2H
⁄UÊ¡ œŸË ¡Ù ¡Δ U ‚Èà •Ê„UË – ŸÊ◊ ¬˝Ãʬ÷ÊŸÈ •‚ ÃÊ„UËH
•¬⁄U ‚ÈÃÁ„U •Á⁄U◊Œ¸Ÿ ŸÊ◊Ê – ÷È¡’‹ •ÃÈ‹ •ø‹ ‚¢ª˝Ê◊ÊH 3H
74
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
÷ÊßÁ„U ÷ÊßÁ„U ¬⁄U◊ ‚◊ËÃË – ‚∑§‹ ŒÙ· ¿U‹ ’⁄UÁ¡Ã ¬˝ËÃËH
¡ΔU ‚ÈÃÁ„U ⁄UÊ¡ ŸÎ¬ ŒËã„UÊ – „UÁ⁄U Á„Uà •Ê¬È ªflŸ ’Ÿ ∑§Ëã„UÊH 4H
¡’ ¬˝Ãʬ⁄UÁ’ ÷ÿ©U ŸÎ¬ Á»§⁄UË ŒÙ„UÊ߸ Œ‚–
¬˝¡Ê ¬Ê‹ •Áà ’ŒÁ’Áœ ∑§Ã„È°U Ÿ„UË¥ •ÉÊ ‹‚H 153H
ŸÎ¬ Á„UÃ∑§Ê⁄U∑§ ‚Áøfl ‚ÿÊŸÊ – ŸÊ◊ œ⁄U◊L§Áø ‚È∑˝§ ‚◊ÊŸÊH
‚Áøfl ‚ÿÊŸ ’¢œÈ ’‹’Ë⁄UÊ – •Ê¬È ¬˝Ãʬ¬¢È¡ ⁄UŸœË⁄UÊH 1H
‚Ÿ ‚¢ª øÃÈ⁄¢Uª •¬Ê⁄UÊ – •Á◊à ‚È÷≈U ‚’ ‚◊⁄U ¡È¤ÊÊ⁄UÊH
‚Ÿ Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UÊ©U „U⁄U·ÊŸÊ – •L§ ’Ê¡ ª„Uª„U ÁŸ‚ÊŸÊH 2H
Á’¡ÿ „UÃÈ ∑§≈U∑§ß¸ ’ŸÊ߸ – ‚ÈÁŒŸ ‚ÊÁœ ŸÎ¬ ø‹©U ’¡Ê߸H
¡„°U Ä°U ¬⁄UË¥ •Ÿ∑§ ‹⁄UÊßZ – ¡ËÃ ‚∑§‹ ÷ͬ ’Á⁄U•ÊßZH 3H
‚# ŒË¬ ÷È¡’‹ ’‚ ∑§Ëã„U – ‹Ò ‹Ò Œ¢«U ¿UÊÁ«∏U ŸÎ¬ ŒËã„UH
‚∑§‹ •flÁŸ ◊¢«U‹ ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – ∞∑§ ¬˝Ãʬ÷ÊŸÈ ◊Á„U¬Ê‹ÊH 4H
Sfl’‚ Á’Sfl ∑§Á⁄U ’Ê„ÈU’‹ ÁŸ¡ ¬È⁄U ∑§Ëã„U ¬˝’‚È–
•⁄UÕ œ⁄U◊ ∑§Ê◊ÊÁŒ ‚Èπ ‚flß ‚◊ÿ° Ÿ⁄U‚ÈH 154H
÷ͬ ¬˝Ãʬ÷ÊŸÈ ’‹ ¬Ê߸ – ∑§Ê◊œŸÈ ÷Ò ÷ÍÁ◊ ‚È„UÊ߸H
‚’ ŒÈπ ’⁄UÁ¡Ã ¬˝¡Ê ‚ÈπÊ⁄UË – œ⁄U◊‚Ë‹ ‚È¢Œ⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 1H
‚Áøfl œ⁄U◊L§Áø „UÁ⁄ U ¬Œ ¬˝ËÃË – ŸÎ¬ Á„Uà „UÃÈ Á‚πfl ÁŸÃ ŸËÃËH
ªÈ⁄U ‚È⁄U ‚¢Ã Á¬Ã⁄U ◊Á„UŒflÊ – ∑§⁄Uß ‚ŒÊ ŸÎ¬ ‚’ ∑Ò§ ‚flÊH 2H
÷ͬ œ⁄U◊ ¡ ’Œ ’πÊŸ – ‚∑§‹ ∑§⁄Uß ‚ÊŒ⁄U ‚Èπ ◊ÊŸH
ÁŒŸ ¬˝Áà Œß Á’Á’œ Á’Áœ ŒÊŸÊ – ‚ÈŸß ‚Êï ’⁄U ’Œ ¬È⁄UÊŸÊH 3H
ŸÊŸÊ ’ʬ˥ ∑ͧ¬ ë∏UÊªÊ – ‚È◊Ÿ ’ÊÁ≈U∑§Ê ‚È¢Œ⁄U ’ʪÊH
Á’¬˝÷flŸ ‚È⁄U÷flŸ ‚È„UÊ∞ – ‚’ ÃË⁄UÕã„U Á’ÁøòÊ ’ŸÊ∞H 4H
¡„°U ‹Áª ∑§„U ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ∞∑§ ∞∑§ ‚’ ¡Êª–
’Ê⁄U ‚„Ud ‚„Ud ŸÎ¬ Á∑§∞ ‚Á„Uà •ŸÈ⁄UʪH 155H
NUŒÿ° Ÿ ∑§¿ÈU »§‹ •ŸÈ‚¢œÊŸÊ – ÷ͬ Á’’∑§Ë ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸÊH
∑§⁄Uß ¡ œ⁄U◊ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸË – ’Ê‚ÈŒfl •Ì¬Ã ŸÎ¬ ÇÿÊŸËH 1H
øÁ…∏U ’⁄U ’ÊÁ¡ ’Ê⁄U ∞∑§ ⁄UÊ¡Ê – ◊ΪÿÊ ∑§⁄U ‚’ ‚ÊÁ¡ ‚◊Ê¡ÊH
®’äÿÊø‹ ª÷Ë⁄U ’Ÿ ªÿ™§ – ◊Ϊ ¬ÈŸËà ’„ÈU ◊Ê⁄Uà ÷ÿ™§H 2H
Á»§⁄Uà Á’Á¬Ÿ ŸÎ¬ ŒËπ ’⁄UÊ„ÍU – ¡ŸÈ ’Ÿ ŒÈ⁄U©U ‚Á‚Á„U ª˝Á‚ ⁄UÊ„ÍUH
’«∏U Á’œÈ Ÿ®„U ‚◊Êà ◊Èπ ◊Ê„UË¥ – ◊Ÿ„È°U ∑˝§Ùœ ’‚ ©UÁª‹Ã ŸÊ„UË¥H 3H
∑§Ù‹ ∑§⁄UÊ‹ Œ‚Ÿ ¿UÁ’ ªÊ߸ – ÃŸÈ Á’‚Ê‹ ¬Ëfl⁄U •Áœ∑§Ê߸H
75
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÉÊÈL§ÉÊÈ⁄UÊà „Uÿ •Ê⁄Uı ¬Ê∞° – øÁ∑§Ã Á’‹Ù∑§Ã ∑§ÊŸ ©UΔUÊ∞°H 4H
ŸË‹ ◊„UËœ⁄U Á‚π⁄U ‚◊ ŒÁπ Á’‚Ê‹ ’⁄UÊ„ÈU–
ø¬Á⁄U ø‹©U „Uÿ ‚È≈ÈUÁ∑§ ŸÎ¬ „UÊ°Á∑§ Ÿ „UÙß ÁŸ’Ê„ÈUH 156H
•Êflà ŒÁπ •Áœ∑ § ⁄Ufl ’Ê¡Ë – ø‹©U ’⁄UÊ„U ◊L§Ã ªÁà ÷Ê¡ËH
ÃÈ⁄Uà ∑§Ëã„U ŸÎ¬ ‚⁄U ‚¢œÊŸÊ – ◊Á„U Á◊Á‹ ªÿ©U Á’‹Ù∑§Ã ’ÊŸÊH 1H
ÃÁ∑§ ÃÁ∑§ ÃË⁄U ◊„UË‚ ø‹ÊflÊ – ∑§Á⁄U ¿U‹ ‚È•⁄U ‚⁄UË⁄U ’øÊflÊH
¬˝ª≈Uà ŒÈ⁄Uà ¡Êß ◊Ϊ ÷ÊªÊ – Á⁄U‚ ’‚ ÷ͬ ø‹©U ‚°ª ‹ÊªÊH 2H
ªÿ©U ŒÍÁ⁄U ÉÊŸ ª„UŸ ’⁄UÊ„ÍU – ¡„°U ŸÊÁ„UŸ ª¡ ’ÊÁ¡ ÁŸ’Ê„ÍUH
•Áà •∑§‹ ’Ÿ Á’¬È‹ ∑§‹‚Í – ÃŒÁ¬ Ÿ ◊Ϊ ◊ª Ã¡ß Ÿ⁄U‚ÍH 3H
∑§Ù‹ Á’‹ÙÁ∑§ ÷ͬ ’«∏U œË⁄UÊ – ÷ÊÁª ¬ÒΔU ÁªÁ⁄UªÈ„UÊ° ª÷Ë⁄UÊH
•ª◊ ŒÁπ ŸÎ¬ •Áà ¬Á¿UÃÊ߸ – Á»§⁄U©U ◊„UÊ’Ÿ ¬⁄U©U ÷È‹Ê߸H 4H
πŒ ÁπÛÊ ¿ÈUÁhà ÃÎÁ·Ã ⁄UÊ¡Ê ’ÊÁ¡ ‚◊Ö
πÙ¡Ã CÿÊ∑ȧ‹ ‚Á⁄Uà ‚⁄U ¡‹ Á’ŸÈ ÷ÿ©U •øÃH 157H
Á»§⁄Uà Á’Á¬Ÿ •ÊüÊ◊ ∞∑§ ŒπÊ – Ä°U ’‚ ŸÎ¬Áà ∑§¬≈U ◊ÈÁŸ’·ÊH
¡Ê‚È Œ‚ ŸÎ¬ ‹Ëã„U ¿U«∏UÊ߸ – ‚◊⁄U ‚Ÿ ÃÁ¡ ªÿ©U ¬⁄UÊ߸H 1H
‚◊ÿ ¬˝Ãʬ÷ÊŸÈ ∑§⁄U ¡ÊŸË – •Ê¬Ÿ •Áà •‚◊ÿ •ŸÈ◊ÊŸËH
ªÿ©U Ÿ ªÎ„U ◊Ÿ ’„ÈUà ª‹ÊŸË – Á◊‹Ê Ÿ ⁄UÊ¡Á„U ŸÎ¬ •Á÷◊ÊŸËH 2H
Á⁄U‚ ©⁄U ◊ÊÁ⁄U ⁄¢U∑§ Á¡Á◊ ⁄UÊ¡Ê – Á’Á¬Ÿ ’‚ß Ãʬ‚ ∑¥§ ‚Ê¡ÊH
ÃÊ‚È ‚◊ˬ ªflŸ ŸÎ¬ ∑§Ëã„UÊ – ÿ„U ¬˝Ãʬ⁄UÁ’ Ã®„U Ã’ øËã„UÊH 3H
⁄UÊ©U ÃÎÁ·Ã Ÿ®„U ‚Ù ¬Á„UøÊŸÊ – ŒÁπ ‚È’· ◊„UÊ◊ÈÁŸ ¡ÊŸÊH
©UÃÁ⁄U ÃÈ⁄Uª Ã¥ ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Ê – ¬⁄U◊ øÃÈ⁄U Ÿ ∑§„U©U ÁŸ¡ ŸÊ◊ÊH 4H
÷ͬÁà ÃÎÁ·Ã Á’‹ÙÁ∑§ Ã®„U ‚⁄U’L§ ŒËã„U ŒπÊß–
◊îÊŸ ¬ÊŸ ‚◊à „Uÿ ∑§Ëã„U ŸÎ¬Áà „U⁄U·ÊßH 158H
ªÒ üÊ◊ ‚∑§‹ ‚ÈπË ŸÎ¬ ÷ÿ™§ – ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ Ãʬ‚ ‹Ò ªÿ™§H
•Ê‚Ÿ ŒËã„U •Sà ⁄UÁ’ ¡ÊŸË – ¬ÈÁŸ Ãʬ‚ ’Ù‹©U ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 1H
∑§Ù ÃÈï„U ∑§‚ ’Ÿ Á»§⁄U„ÈU •∑§‹¥ – ‚È¢Œ⁄U ¡È’Ê ¡Ëfl ¬⁄U„U‹¥H
ø∑˝§’Ìà ∑§ ‹ë¿UŸ ÃÙ⁄¥U – Œπà ŒÿÊ ‹ÊÁª •Áà ◊Ù⁄¥UH 2H
ŸÊ◊ ¬˝Ãʬ÷ÊŸÈ •flŸË‚Ê – ÃÊ‚È ‚Áøfl ◊Ò¥ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈŸË‚ÊH
Á»§⁄Uà •„U⁄¥U ¬⁄U©°U ÷È‹Ê߸ – ’«∏¥U ÷ʪ Œπ©°U ¬Œ •Ê߸H 3H
„U◊ ∑§„°U ŒÈ‹¸÷ Œ⁄U‚ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¡ÊŸÃ „Uı¥ ∑§¿ÈU ÷‹ „UÙÁŸ„UÊ⁄UÊH
∑§„U ◊ÈÁŸ ÃÊà ÷ÿ©U •°Áœ•Ê⁄UÊ – ¡Ù¡Ÿ ‚ÙÊÁ⁄U ŸªL§ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 4H
76
ŒÙ0. ÁŸ‚Ê ÉÊÙ⁄U ª¢÷Ë⁄U ’Ÿ ¬¢Õ Ÿ ‚ÈŸ„ÈU ‚È¡ÊŸ–
’‚„ÈU •Ê¡È •‚ ¡ÊÁŸ ÃÈï„U ¡Ê∞„ÈU „UÙà Á’„UÊŸH 159 (∑§)H
ÃÈ‹‚Ë ¡Á‚ ÷flÃCÿÃÊ ÃÒ‚Ë Á◊‹ß ‚„UÊß–
•Ê¬ÈŸÈ •Êflß ÃÊÁ„U ¬®„U ÃÊÁ„U ÄUÊ° ‹Ò ¡ÊßH 159 (π)H
øı0. ÷‹®„U ŸÊÕ •Êÿ‚È œÁ⁄U ‚Ë‚Ê – ’Ê°Áœ ÃÈ⁄Uª ÃL§ ’ÒΔU ◊„UË‚ÊH
ŸÎ¬ ’„ÈU ÷Ê°Áà ¬˝‚¢‚©U ÃÊ„UË – ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ÁŸ¡ ÷ÊÇÿ ‚⁄UÊ„UËH 1H
¬ÈÁŸ ’Ù‹©U ◊ÎŒÈ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸ – ¡ÊÁŸ Á¬ÃÊ ¬˝÷È ∑§⁄U©°U Á…UΔUÊ߸H
◊ÙÁ„U ◊ÈŸË‚ ‚Èà ‚fl∑§ ¡ÊŸË – ŸÊÕ ŸÊ◊ ÁŸ¡ ∑§„U„ÈU ’πÊŸËH 2H
ÃÁ„U Ÿ ¡ÊŸ ŸÎ¬ ŸÎ¬Á„U ‚Ù ¡ÊŸÊ – ÷ͬ ‚ÈNUŒ ‚Ù ∑§¬≈U ‚ÿÊŸÊH
’Ò⁄UË ¬ÈÁŸ ¿UòÊË ¬ÈÁŸ ⁄UÊ¡Ê – ¿U‹ ’‹ ∑§Ëã„U ø„Uß ÁŸ¡ ∑§Ê¡ÊH 3H
‚◊ÈÁ¤Ê ⁄UÊ¡‚Èπ ŒÈÁπà •⁄UÊÃË – •flÊ° •Ÿ‹ ßfl ‚È‹ªß ¿UÊÃËH
‚⁄U‹ ’øŸ ŸÎ¬ ∑§ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ’ÿ⁄U ‚°÷ÊÁ⁄U NUŒÿ° „U⁄U·ÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ∑§¬≈U ’ÙÁ⁄U ’ÊŸË ◊Όȋ ’Ù‹©U ¡ÈªÈÁà ‚◊Ö
ŸÊ◊ „U◊Ê⁄U Á÷πÊÁ⁄U •’ ÁŸœ¸Ÿ ⁄UÁ„Uà ÁŸ∑§ÃH 160H
øı0. ∑§„U ŸÎ¬ ¡ Á’ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊ – ÃÈï„U ‚ÊÁ⁄Uπ ªÁ‹Ã •Á÷◊ÊŸÊH
‚ŒÊ ⁄U„U®„U •¬Ÿ¬ı ŒÈ⁄UÊ∞° – ‚’ Á’Áœ ∑ȧ‚‹ ∑ȧ’· ’ŸÊ∞°H 1H
ÃÁ„U Ã¥ ∑§„U®„U ‚¢Ã üÊÈÁà ≈U⁄¥U – ¬⁄U◊ •®∑§øŸ Á¬˝ÿ „UÁ⁄U ∑§⁄¥UH
ÃÈï„U ‚◊ •œŸ Á÷πÊÁ⁄U •ª„UÊ – „UÙà Á’⁄¢UÁø Á‚flÁ„U ‚¢Œ„UÊH 2H
¡ÙÁ‚ ‚ÙÁ‚ Ãfl ø⁄UŸ Ÿ◊Ê◊Ë – ◊Ù ¬⁄U ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U• •’ SflÊ◊ËH
‚„U¡ ¬˝ËÁà ÷ͬÁà ∑Ò§ ŒπË – •Ê¬È Á’·ÿ Á’SflÊ‚ Á’‚·ËH 3H
‚’ ¬˝∑§Ê⁄U ⁄UÊ¡Á„U •¬ŸÊ߸ – ’Ù‹©U •Áœ∑§ ‚Ÿ„U ¡ŸÊ߸H
‚ÈŸÈ ‚ÁÃ÷Ê©U ∑§„U©°U ◊Á„U¬Ê‹Ê – ß„UÊ° ’‚à ’ËÃ ’„ÈU ∑§Ê‹ÊH 4H
ŒÙ0. •’ ‹Áª ◊ÙÁ„U Ÿ Á◊‹©U ∑§Ù©U ◊Ò¥ Ÿ ¡ŸÊfl©°U ∑§Ê„ÈU–
‹Ù∑§◊ÊãÿÃÊ •Ÿ‹ ‚◊ ∑§⁄U ì ∑§ÊŸŸ ŒÊ„ÈUH 161 (∑§)H
‚Ê0. ÃÈ‹‚Ë ŒÁπ ‚È’·È ÷Í‹®„U ◊Í…∏U Ÿ øÃÈ⁄U Ÿ⁄U–
‚È¢Œ⁄U ∑§Á∑§Á„U ¬πÈ ’øŸ ‚ÈœÊ ‚◊ •‚Ÿ •Á„UH 161 (π)H
øı0. ÃÊÃ¥ ªÈ¬Èà ⁄U„U©°U ¡ª ◊Ê„UË¥ – „UÁ⁄U ÃÁ¡ Á∑§◊Á¬ ¬˝ÿÙ¡Ÿ ŸÊ„UË¥H
¬˝÷È ¡ÊŸÃ ‚’ Á’Ÿ®„U ¡ŸÊ∞° – ∑§„„ÈU ∑§flÁŸ Á‚Áœ ‹Ù∑§ Á⁄U¤ÊÊ∞°H 1H
ÃÈï„U ‚ÈÁø ‚È◊Áà ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ◊Ù⁄¥U – ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ◊ÙÁ„U ¬⁄U ÃÙ⁄U¥UH
•’ ¡ı¥ ÃÊà ŒÈ⁄UÊfl©°U ÃÙ„UË – ŒÊL§Ÿ ŒÙ· ÉÊ≈Uß •Áà ◊Ù„UËH 2H
Á¡Á◊ Á¡Á◊ Ãʬ‚È ∑§Õß ©UŒÊ‚Ê – ÁÃÁ◊ ÁÃÁ◊ ŸÎ¬Á„U ©U¬¡ Á’SflÊ‚ÊH
77
ŒÙ0.
øı0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒπÊ Sfl’‚ ∑§◊¸ ◊Ÿ ’ÊŸË – Ã’ ’Ù‹Ê Ãʬ‚ ’ªäÿÊŸËH 3H
ŸÊ◊ „U◊Ê⁄U ∞∑§ÃŸÈ ÷Ê߸ – ‚ÈÁŸ ŸÎ¬ ’Ù‹©U ¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊ߸H
∑§„U„ÈU ŸÊ◊ ∑§⁄U •⁄UÕ ’πÊŸË – ◊ÙÁ„U ‚fl∑§ •Áà •Ê¬Ÿ ¡ÊŸËH 4H
•ÊÁŒ‚ÎÁCÔU ©U¬¡Ë ¡’®„U Ã’ ©UìÁà ÷Ò ◊ÙÁ⁄U–
ŸÊ◊ ∞∑§ÃŸÈ „UÃÈ ÃÁ„U Œ„U Ÿ œ⁄UË ’„UÙÁ⁄UH 162H
¡ÁŸ •Êø⁄U¡È ∑§⁄U„È ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚Èà ì Ã¥ ŒÈ‹¸÷ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
ì’‹ Ã¥ ¡ª ‚Î¡ß Á’œÊÃÊ – ì’‹ Á’cŸÈ ÷∞ ¬Á⁄òÊÊÃÊH 1H
ì’‹ ‚¢÷È ∑§⁄U®„U ‚¢ÉÊÊ⁄UÊ – ì Ã¥ •ª◊ Ÿ ∑§¿ÈU ‚¢‚Ê⁄UÊH
÷ÿ©U ŸÎ¬Á„U ‚ÈÁŸ •Áà •ŸÈ⁄UÊªÊ – ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊß ∑§„ÒU ‚Ù ‹ÊªÊH 2H
∑§⁄U◊ œ⁄U◊ ßÁÄUÊ‚ •Ÿ∑§Ê – ∑§⁄Uß ÁŸM§¬Ÿ Á’⁄UÁà Á’’∑§ÊH
©UŒ÷fl ¬Ê‹Ÿ ¬˝‹ÿ ∑§„UÊŸË – ∑§„UÁ‚ •Á◊à •Êø⁄U¡ ’πÊŸËH 3H
‚ÈÁŸ ◊„Uˬ Ãʬ‚ ’‚ ÷ÿ™§ – •Ê¬Ÿ ŸÊ◊ ∑§„UŸ Ã’ ‹ÿ™§H
∑§„U Ãʬ‚ ŸÎ¬ ¡ÊŸ©°U ÃÙ„UË – ∑§Ëã„U„ÈU ∑§¬≈U ‹Êª ÷‹ ◊Ù„UËH 4H
‚ÈŸÈ ◊„UË‚ •Á‚ ŸËÁà ¡„°U Ä°U ŸÊ◊ Ÿ ∑§„U®„U ŸÎ¬–
◊ÙÁ„U ÃÙÁ„U ¬⁄U •Áà ¬˝ËÁà ‚Ùß øÃÈ⁄UÃÊ Á’øÊÁ⁄U ÃflH 163H
ŸÊ◊ ÃÈï„UÊ⁄U ¬˝Ãʬ ÁŒŸ‚Ê – ‚àÿ∑§ÃÈ Ãfl Á¬ÃÊ Ÿ⁄U‚ÊH
ªÈ⁄U ¬˝‚ÊŒ ‚’ ¡ÊÁŸ• ⁄UÊ¡Ê – ∑§Á„U• Ÿ •Ê¬Ÿ ¡ÊÁŸ •∑§Ê¡ÊH 1H
ŒÁπ ÃÊà Ãfl ‚„U¡ ‚ÈœÊ߸ – ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ŸËÁà ÁŸ¬ÈŸÊ߸H
©U¬Á¡ ¬⁄UË ◊◊ÃÊ ◊Ÿ ◊Ù⁄¥U – ∑§„U©°U ∑§ÕÊ ÁŸ¡ ¬Í¿U ÃÙ⁄¥UH 2H
•’ ¬˝‚ÛÊ ◊Ò¥ ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥ – ◊ÊªÈ ¡Ù ÷ͬ ÷Êfl ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚ÈÁŸ ‚È’øŸ ÷ͬÁà „U⁄U·ÊŸÊ – ªÁ„U ¬Œ Á’Ÿÿ ∑§ËÁã„U Á’Áœ ŸÊŸÊH 3H
∑Χ¬Ê®‚œÈ ◊ÈÁŸ Œ⁄U‚Ÿ ÃÙ⁄¥U – øÊÁ⁄U ¬ŒÊ⁄UÕ ∑§⁄UË ◊Ù⁄¥UH
¬˝÷ÈÁ„U ÃÕÊÁ¬ ¬˝‚ÛÊ Á’‹Ù∑§Ë – ◊ÊÁª •ª◊ ’⁄U „UÙ©°U •‚Ù∑§ËH 4H
¡⁄UÊ ◊⁄UŸ ŒÈπ ⁄UÁ„UÃ ÃŸÈ ‚◊⁄U Á¡ÃÒ ¡ÁŸ ∑§Ù©U–
∞∑§¿UòÊ Á⁄U¬È„UËŸ ◊Á„U ⁄UÊ¡ ∑§‹¬ ‚à „UÙ©UH 164H
∑§„U Ãʬ‚ ŸÎ¬ ∞‚ß „UÙ™§ – ∑§Ê⁄UŸ ∞∑§ ∑§ÁΔUŸ ‚ÈŸÈ ‚Ù™§H
∑§Ê‹© U ÃÈ• ¬Œ ŸÊßÁ„U ‚Ë‚Ê – ∞∑§ Á’¬˝∑ȧ‹ ¿UÊÁ«∏U ◊„UË‚ÊH 1H
ì’‹ Á’¬˝ ‚ŒÊ ’Á⁄U•Ê⁄UÊ – ÁÃã„U ∑§ ∑§Ù¬ Ÿ ∑§Ù©U ⁄UπflÊ⁄UÊH
¡ı¥ Á’¬˝ã„U ’‚ ∑§⁄U„ÈU Ÿ⁄U‚Ê – Ãı ÃÈ• ’‚ Á’Áœ Á’cŸÈ ◊„U‚ÊH 2H
ø‹ Ÿ ’˝rÊÔ∑ȧ‹ ‚Ÿ ’Á⁄U•Ê߸ – ‚àÿ ∑§„U©°U ŒÙ©U ÷È¡Ê ©UΔUÊ߸H
Á’¬˝ üÊʬ Á’ŸÈ ‚ÈŸÈ ◊Á„U¬Ê‹Ê – ÃÙ⁄U ŸÊ‚ Ÿ®„U ∑§flŸ„È°U ∑§Ê‹ÊH 3H
78
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
„U⁄U·©U ⁄UÊ©U ’øŸ ‚ÈÁŸ ÃÊ‚Í – ŸÊÕ Ÿ „UÙß ◊Ù⁄U •’ ŸÊ‚ÍH
Ãfl ¬˝‚ÊŒ ¬˝÷È ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – ◊Ù ∑§„È°U ‚’¸ ∑§Ê‹ ∑§ÀÿÊŸÊH 4H
∞fl◊SÃÈ ∑§Á„U ∑§¬≈U◊ÈÁŸ ’Ù‹Ê ∑ȧÁ≈U‹ ’„UÙÁ⁄U–
Á◊‹’ „U◊Ê⁄U ÷È‹Ê’ ÁŸ¡ ∑§„U„ÈU à „U◊Á„U Ÿ πÙÁ⁄UH 165H
ÃÊÃ¥ ◊Ò¥ ÃÙÁ„U ’⁄U¡©°U ⁄UÊ¡Ê – ∑§„¥U ∑§ÕÊ Ãfl ¬⁄U◊ •∑§Ê¡ÊH
¿UΔ¥U üÊflŸ ÿ„U ¬⁄Uà ∑§„UÊŸË – ŸÊ‚ ÃÈï„UÊ⁄U ‚àÿ ◊◊ ’ÊŸËH 1H
ÿ„U ¬˝ª≈¥U •ÕflÊ Ám¡üÊÊ¬Ê – ŸÊ‚ ÃÙ⁄U ‚ÈŸÈ ÷ʟȬ˝ÃʬÊH
•ÊŸ ©U¬Êÿ° ÁŸœŸ Ãfl ŸÊ„UË¥ – ¡ı¥ „UÁ⁄U „U⁄U ∑§Ù¬®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
‚.ÿ ŸÊÕ ¬Œ ªÁ„U ŸÎ¬ ÷Ê·Ê – Ám¡ ªÈ⁄U ∑§Ù¬ ∑§„U„ÈU ∑§Ù ⁄UÊπÊH
⁄UÊπß ªÈ⁄U ¡ı¥ ∑§Ù¬ Á’œÊÃÊ – ªÈ⁄U Á’⁄UÙœ Ÿ®„U ∑§Ù©U ¡ª òÊÊÃÊH 3H
¡ı¢ Ÿ ø‹’ „U◊ ∑§„U ÃÈï„UÊ⁄¥U – „UÙ©U ŸÊ‚ Ÿ®„U ‚Ùø „U◊Ê⁄¥UH
∞∑§®„U «U⁄U «⁄U¬Ã ◊Ÿ ◊Ù⁄UÊ – ¬˝÷È ◊Á„UŒfl üÊʬ •Áà ÉÊÙ⁄UÊH 4H
„UÙ®„U Á’¬˝ ’‚ ∑§flŸ Á’Áœ ∑§„U„ÈU ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ‚Ù©U–
ÃÈï„U ÃÁ¡ ŒËŸŒÿÊ‹ ÁŸ¡ Á„UÃÍ Ÿ Œπ©°U ∑§Ù©UH 166H
‚ÈŸÈ ŸÎ¬ Á’Á’œ ¡ÃŸ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∑§CÔU‚Êäÿ ¬ÈÁŸ „UÙ®„U Á∑§ ŸÊ„UË¥H
•„Uß ∞∑ § •Áà ‚Ȫ◊ ©U¬Ê߸ – ÄUÊ° ¬⁄¢UÃÈ ∞∑§ ∑§ÁΔUŸÊ߸H 1H
◊◊ •ÊœËŸ ¡ÈªÈÁà ŸÎ¬ ‚Ù߸ – ◊Ù⁄U ¡Ê’ Ãfl Ÿª⁄U Ÿ „UÙ߸H
•Ê¡È ‹ª¥ •L§ ¡’ Ã¥ ÷ÿ™°§ – ∑§Ê„ÍU ∑§ ªÎ„U ª˝Ê◊ Ÿ ªÿ™°§H 2H
¡ı¢ Ÿ ¡Ê©°U Ãfl „UÙß •∑§Ê¡Í – ’ŸÊ •Êß •‚◊¢¡‚ •Ê¡ÍH
‚ÈÁŸ ◊„UË‚ ’Ù‹©U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ŸÊÕ ÁŸª◊ •Á‚ ŸËÁà ’πÊŸËH 3H
’«∏U ‚Ÿ„U ‹ÉÊÈã„U ¬⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ÁªÁ⁄U ÁŸ¡ Á‚⁄UÁŸ ‚ŒÊ ÃΟ œ⁄U„UË¥H
¡‹Áœ •ªÊœ ◊ıÁ‹ ’„U »§ŸÍ – ‚¢Ãà œ⁄UÁŸ œ⁄Uà Á‚⁄U ⁄UŸÍH 4H
•‚ ∑§Á„U ª„U Ÿ⁄U‚ ¬Œ SflÊ◊Ë „UÙ„ÈU ∑Χ¬Ê‹–
◊ÙÁ„U ‹ÊÁª ŒÈπ ‚Á„U• ¬˝÷È ‚îÊŸ ŒËŸŒÿÊ‹H 167H
¡ÊÁŸ ŸÎ¬Á„ U•Ê¬Ÿ •ÊœËŸÊ – ’Ù‹Ê Ãʬ‚ ∑§¬≈U ¬˝’ËŸÊH
‚àÿ ∑§„U©°U ÷ͬÁà ‚ÈŸÈ ÃÙ„UË – ¡ª ŸÊÁ„UŸ ŒÈ‹¸÷ ∑§¿ÈU ◊Ù„UËH 1H
•flÁ‚ ∑§Ê¡ ◊Ò¥ ∑§Á⁄U„U©°U ÃÙ⁄UÊ – ◊Ÿ ß ’øŸ ÷ªÃ ÃÒ¥ ◊Ù⁄UÊH
¡Ùª ¡ÈªÈÁà ì ◊¢òÊ ¬˝÷Ê™§ – »§‹ß Ã’®„U ¡’ ∑§Á⁄U• ŒÈ⁄UÊ™§H 2H
¡ı¥ Ÿ⁄U‚ ◊Ò¥ ∑§⁄Uı¥ ⁄U‚Ù߸ – ÃÈï„U ¬L§‚„ÈU ◊ÙÁ„U ¡ÊŸ Ÿ ∑§Ù߸H
•ÛÊ ‚Ù ¡Ùß ¡Ùß ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄U߸ – ‚Ùß ‚Ùß Ãfl •Êÿ‚È •ŸÈ‚⁄U߸H 3H
¬ÈÁŸ ÁÃã„U ∑§ ªÎ„U ¡fl°ß ¡Ù™§ – Ãfl ’‚ „UÙß ÷ͬ ‚ÈŸÈ ‚Ù™§H
79
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Êß ©U¬Êÿ ⁄Uø„ÈU ŸÎ¬ ∞„ÍU – ‚¢’à ÷Á⁄U ‚¢∑§‹¬ ∑§⁄U„ÍUH 4H
ÁŸÃ ŸÍß Ám¡ ‚„U‚ ‚à ’⁄U„ÈU ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄U–
◊Ò¥ ÃÈï„U⁄U ‚¢∑§‹¬ ‹Áª ÁŒŸ®„U ∑§⁄UÁ’ ¡flŸÊ⁄UH 168H
∞Á„U Á’Áœ ÷ͬ ∑§CÔU •Áà ÕÙ⁄¥U – „UÙß„U®„U ‚∑§‹ Á’¬˝ ’‚ ÃÙ⁄¥UH
∑§Á⁄U„U®„U Á’¬˝ „UÙ◊ ◊π ‚flÊ – Ã®„U ¬˝‚¢ª ‚„¡®„U ’‚ ŒflÊH 1H
•ı⁄U ∞∑§ ÃÙÁ„U ∑§„U©°U ‹πÊ™§ – ◊Ò¥ ∞®„U ’· Ÿ •Ê©U’ ∑§Ê™§H
ÃÈï„U⁄U ©U¬⁄UÙÁ„Uà ∑§„È°U ⁄UÊÿÊ – „UÁ⁄U •ÊŸ’ ◊Ò¥ ∑§Á⁄U ÁŸ¡ ◊ÊÿÊH 2H
ì’‹ ÃÁ„U ∑§Á⁄U •Ê¬È ‚◊ÊŸÊ – ⁄UÁπ„U©°U ß„UÊ° ’⁄U· ¬⁄UflÊŸÊH
◊Ò¥ œÁ⁄U ÃÊ‚È ’·È ‚ÈŸÈ ⁄UÊ¡Ê – ‚’ Á’Áœ ÃÙ⁄U ‚°flÊ⁄U’ ∑§Ê¡ÊH 3H
ªÒ ÁŸÁ‚ ’„ÈUà ‚ÿŸ •’ ∑§Ë¡ – ◊ÙÁ„U ÃÙÁ„U ÷ͬ ÷¥≈U ÁŒŸ ÃË¡H
◊Ò¥ ì’‹ ÃÙÁ„U ÃÈ⁄Uª ‚◊ÃÊ – ¬„ÈU°øÒ„U©°U ‚ÙflÃÁ„U ÁŸ∑§ÃÊH 4H
◊Ò¥ •Ê©U’ ‚Ùß ’·È œÁ⁄U ¬Á„UøÊŸ„ÈU Ã’ ◊ÙÁ„U–
¡’ ∞∑§Ê¢Ã ’Ù‹Êß ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊflı¥ ÃÙÁ„UH 169H
‚ÿŸ ∑§Ëã„U ŸÎ¬ •Êÿ‚È ◊ÊŸË – •Ê‚Ÿ ¡Êß ’ÒΔU ¿U‹ÇÿÊŸËH
üÊÁ◊à ÷ͬ ÁŸº˝Ê •Áà •Ê߸ – ‚Ù Á∑§Á◊ ‚Ùfl ‚Ùø •Áœ∑§Ê߸H 1H
∑§Ê‹∑§ÃÈ ÁŸÁ‚ø⁄U Ä°U •ÊflÊ – ¡®„U ‚Í∑§⁄U „UÙß ŸÎ¬Á„U ÷È‹ÊflÊH
¬⁄U◊ Á◊òÊ Ãʬ‚ ŸÎ¬ ∑§⁄UÊ – ¡ÊŸß ‚Ù •Áà ∑§¬≈U ÉÊŸ⁄UÊH 2H
ÃÁ„U ∑§ ‚à ‚Èà •L§ Œ‚ ÷Ê߸ – π‹ •Áà •¡ÿ Œfl ŒÈπŒÊ߸H
¬˝Õ◊®„U ÷ͬ ‚◊⁄ U ‚’ ◊Ê⁄U – Á’¬˝ ‚¢Ã ‚È⁄U ŒÁπ ŒÈπÊ⁄H 3H
Ã®„U π‹ ¬ÊÁ¿U‹ ’ÿL§ ‚°÷Ê⁄UÊ – Ãʬ‚ ŸÎ¬ Á◊Á‹ ◊¢òÊ Á’øÊ⁄UÊH
¡®„U Á⁄U¬È ¿Uÿ ‚Ùß ⁄UøÁã„U ©U¬Ê™§ – ÷ÊflË ’‚ Ÿ ¡ÊŸ ∑§¿ÈU ⁄UÊ™§H 4H
Á⁄U¬È Ã¡‚Ë •∑§‹ •Á¬ ‹ÉÊÈ ∑§Á⁄U ªÁŸ• Ÿ ÃÊ„ÈU–
•¡„È°U Œà ŒÈπ ⁄UÁ’ ‚Á‚Á„U Á‚⁄U •fl‚Á·Ã ⁄UÊ„ÈUH 170H
Ãʬ‚ ŸÎ¬ ÁŸ¡ ‚πÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UË – „U⁄UÁ· Á◊‹©U ©UÁΔU ÷ÿ©U ‚ÈπÊ⁄UËH
Á◊òÊÁ„U ∑§Á„U ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ¡ÊÃȜʟ ’Ù‹Ê ‚Èπ ¬Ê߸H 1H
•’ ‚Êœ©°U Á⁄U¬È ‚ÈŸ„ÈU Ÿ⁄U‚Ê – ¡ı¥ ÃÈï„U ∑§Ëã„U ◊Ù⁄U ©U¬Œ‚ÊH
¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚Ùø ⁄U„U„ÈU ÃÈï„U ‚Ù߸ – Á’ŸÈ •ı·œ Á’•ÊÁœ Á’Áœ πÙ߸H 2H
∑ȧ‹ ‚◊à Á⁄U¬È ◊Í‹ ’„UÊ߸ – øıÕ¥ ÁŒfl‚ Á◊‹’ ◊Ò¥ •Ê߸H
Ãʬ‚ ŸÎ¬Á„U ’„ÈUà ¬Á⁄UÃÙ·Ë – ø‹Ê ◊„UÊ∑§¬≈UË •ÁÃ⁄UÙ·ËH 3H
÷ʟȬ˝ÃʬÁ„U ’ÊÁ¡ ‚◊ÃÊ – ¬„È°UøÊ∞Á‚ ¿UŸ ◊Ê¤Ê ÁŸ∑§ÃÊH
ŸÎ¬Á„U ŸÊÁ⁄U ¬®„U ‚ÿŸ ∑§⁄UÊ߸ – „UÿªÎ„°U ’Ê°œÁ‚ ’ÊÁ¡ ’ŸÊ߸H 4H
80
ŒÙ0. ⁄UÊ¡Ê ∑§ ©U¬⁄UÙÁ„UÃÁ„U „UÁ⁄U ‹Ò ªÿ©U ’„UÙÁ⁄U–
‹Ò ⁄UÊπÁ‚ ÁªÁ⁄U πÙ„U ◊„È°U ◊ÊÿÊ° ∑§Á⁄U ◊Áà ÷ÙÁ⁄UH 171H
øı0. •Ê¬È Á’⁄UÁø ©U¬⁄UÊÁ„Uà M§¬Ê – ¬⁄U©U ¡Êß ÃÁ„U ‚¡ •ŸÍ¬ÊH
¡Êª©U ŸÎ¬ •Ÿ÷∞° Á’„UÊŸÊ – ŒÁπ ÷flŸ •Áà •ø⁄U¡È ◊ÊŸÊH 1H
◊ÈÁŸ ◊Á„U◊Ê ◊Ÿ ◊„È°U •ŸÈ◊ÊŸË – ©UΔU©U ªfl°®„U ¡®„U ¡ÊŸ Ÿ ⁄UÊŸËH
∑§ÊŸŸ ªÿ©U ’ÊÁ¡ øÁ…∏U Ã„UË¥ – ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ ¡ÊŸ©U ∑§„UË¥H 2H
ª∞° ¡Ê◊ ¡Èª ÷ͬÁà •ÊflÊ – ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ©Uà‚fl ’Ê¡ ’œÊflÊH
©U¬⁄UÙÁ„UÃÁ„U Œπ ¡’ ⁄UÊ¡Ê – øÁ∑§Ã Á’‹Ù∑§ ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ùß ∑§Ê¡ÊH 3H
¡Èª ‚◊ ŸÎ¬Á„U ª∞ ÁŒŸ ÃËŸË – ∑§¬≈UË ◊ÈÁŸ ¬Œ ⁄U„U ◊Áà ‹ËŸËH
‚◊ÿ ¡ÊÁŸ ©U¬⁄UÙÁ„Uà •ÊflÊ – ŸÎ¬Á„U ◊Ã ‚’ ∑§Á„U ‚◊ȤÊÊflÊH 4H
ŒÙ0. ŸÎ¬ „U⁄U·©U ¬Á„UøÊÁŸ ªÈL§ ÷˝◊ ’‚ ⁄U„UÊ Ÿ øÖ
’⁄U ÃÈ⁄Uà ‚à ‚„U‚ ’⁄U Á’¬˝ ∑ȧ≈È¢U’ ‚◊ÃH 172H
øı0. ©U¬⁄UÙÁ„Uà ¡flŸÊ⁄U ’ŸÊ߸ – ¿U⁄U‚ øÊÁ⁄U Á’Áœ ¡Á‚ üÊÈÁà ªÊ߸H
◊ÊÿÊ◊ÿ ÃÁ„¢U ∑§ËÁã„U ⁄U‚Ù߸ – ®’¡Ÿ ’„ÈU ªÁŸ ‚∑§ß Ÿ ∑§Ù߸H 1H
Á’Á’œ ◊Ϊã„U ∑§⁄U •ÊÁ◊· ⁄UÊ°œÊ – ÃÁ„U ◊„È°U Á’¬˝ ◊Ê°‚È π‹ ‚Ê°œÊH
÷Ù¡Ÿ ∑§„È°U ‚’ Á’¬˝ ’Ù‹Ê∞ – ¬Œ ¬πÊÁ⁄U ‚ÊŒ⁄U ’ÒΔUÊ∞H 2H
¬L§‚Ÿ ¡’®„U ‹Êª ◊Á„U¬Ê‹Ê – ÷Ò •∑§Ê‚’ÊŸË ÃÁ„U ∑§Ê‹ÊH
Á’¬˝’΢Œ ©UÁΔU ©UÁΔU ªÎ„U ¡Ê„ÍU – „ÒU ’Á«∏U „UÊÁŸ •ÛÊ ¡ÁŸ πÊ„ÍUH 3H
÷ÿ©U ⁄U‚ÙßZ ÷Í‚È⁄U ◊Ê°‚Í – ‚’ Ám¡ ©UΔU ◊ÊÁŸ Á’SflÊ‚ÍH
÷ͬ Á’∑§‹ ◊Áà ◊Ù„°U ÷È‹ÊŸË – ÷ÊflË ’‚ Ÿ •Êfl ◊Èπ ’ÊŸËH 4H
ŒÙ0. ’Ù‹ Á’¬˝ ‚∑§Ù¬ Ã’ Ÿ®„U ∑§¿ÈU ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
¡Êß ÁŸ‚Êø⁄U „UÙ„ÈU ŸÎ¬ ◊Í…∏U ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄UH 173H
øı0. ¿UòÊ’¢œÈ ÃÒ¢ Á’¬˝ ’Ù‹Ê߸ – ÉÊÊ‹Ò Á‹∞ ‚Á„Uà ‚◊ÈŒÊ߸H
߸Sfl⁄U ⁄UÊπÊ œ⁄U◊ „U◊Ê⁄UÊ – ¡Ò„UÁ‚ ÃÒ¥ ‚◊à ¬Á⁄UflÊ⁄UÊH 1H
‚¢’à ◊äÿ ŸÊ‚ Ãfl „UÙ™§ – ¡‹ŒÊÃÊ Ÿ ⁄UÁ„UÁ„U ∑ȧ‹ ∑§Ù™§H
ŸÎ¬ ‚ÈÁŸ üÊʬ Á’∑§‹ •Áà òÊÊ‚Ê – ÷Ò ’„UÙÁ⁄U ’⁄U Áª⁄UÊ •∑§Ê‚ÊH 2H
Á’¬˝„ÈU üÊʬ Á’øÊÁ⁄U Ÿ ŒËã„UÊ – Ÿ®„U •¬⁄UÊœ ÷ͬ ∑§¿ÈU ∑§Ëã„UÊH
øÁ∑§Ã Á’¬˝ ‚’ ‚ÈÁŸ Ÿ÷’ÊŸË – ÷ͬ ªÿ©U ¡„°U ÷Ù¡Ÿ πÊŸËH 3H
Ä°U Ÿ •‚Ÿ Ÿ®„U Á’¬˝ ‚È•Ê⁄UÊ – Á»§⁄U©U ⁄UÊ©U ◊Ÿ ‚Ùø •¬Ê⁄UÊH
‚’ ¬˝‚¢ª ◊Á„U‚È⁄Uã„U ‚ÈŸÊ߸ – òÊÁ‚à ¬⁄U©U •flŸË¥ •∑ȧ‹Ê߸H 4H
ŒÙ0. ÷ͬÁà ÷ÊflË Á◊≈Uß Ÿ®„U ¡ŒÁ¬ Ÿ ŒÍ·UŸ ÃÙ⁄U–
81
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
Á∑§∞° •ãÿÕÊ „UÙß Ÿ®„U Á’¬˝üÊʬ •Áà ÉÊÙ⁄UH 174H
•‚ ∑§Á„U ‚’ ◊Á„UŒfl Á‚œÊ∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U ¬È⁄U‹Ùªã„U ¬Ê∞H
‚Ùø®„U ŒÍ·Ÿ ŒÒflÁ„U Œ„UË¥ – Á’⁄Uøà „¢U‚ ∑§Êª Á∑§ÿ ¡„UË¥ÔH 1H
©U¬⁄UÙÁ„UÃÁ„U ÷flŸ ¬„È°UøÊ߸ – •‚È⁄U Ãʬ‚Á„U π’Á⁄U ¡ŸÊ߸H
Ã®„U π‹ ¡„°U Ä°U ¬òÊ ¬ΔUÊ∞ – ‚Á¡ ‚Á¡ ‚Ÿ ÷ͬ ‚’ œÊ∞H 2H
ÉÊ⁄UÁã„U Ÿª⁄U ÁŸ‚ÊŸ ’¡Ê߸ – Á’Á’œ ÷Ê°Áà ÁŸÃ „UÙß ‹⁄UÊ߸H
¡Í¤Ê ‚∑§‹ ‚È÷≈U ∑§Á⁄U ∑§⁄UŸË – ’¢œÈ ‚◊à ¬⁄U©U ŸÎ¬ œ⁄UŸËH 3H
‚àÿ∑§ÃÈ ∑ȧ‹ ∑§Ù©U ŸÁ„¢U ’Ê°øÊ – Á’¬˝üÊʬ Á∑§Á◊ „UÙß •‚Ê°øÊH
Á⁄U¬È Á¡Áà ‚’ ŸÎ¬ Ÿª⁄U ’‚Ê߸ – ÁŸ¡ ¬È⁄U ªflŸ ¡ÿ ¡‚È ¬Ê߸H 4H
÷⁄UmÊ¡ ‚ÈŸÈ ¡ÊÁ„U ¡’ „UÙß Á’œÊÃÊ ’Ê◊–
œÍÁ⁄U ◊L§‚◊ ¡Ÿ∑§ ¡◊ ÃÊÁ„U CÿÊ‹‚◊ ŒÊ◊H 175H
∑§Ê‹ ¬Êß ◊ÈÁŸ ‚ÈŸÈ ‚Ùß ⁄UÊ¡Ê – ÷ÿ©U ÁŸ‚Êø⁄U ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH
Œ‚ Á‚⁄U ÃÊÁ„ U ’Ë‚ ÷È¡Œ¢«UÊ – ⁄UÊflŸ ŸÊ◊ ’Ë⁄U ’Á⁄U’¢«UÊH 1H
÷ͬ •ŸÈ¡ •Á⁄U◊Œ¸Ÿ ŸÊ◊Ê – ÷ÿ©U ‚Ù ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ’‹œÊ◊ÊH
‚Áøfl ¡Ù ⁄U„UÊ œ⁄U◊L§Áø ¡Ê‚Í – ÷ÿ©U Á’◊ÊòÊ ’¢œÈ ‹ÉÊÈ ÃÊ‚ÍH 2H
ŸÊ◊ Á’÷Ë·Ÿ ¡Á„U ¡ª ¡ÊŸÊ – Á’cŸÈ÷ªÃ Á’ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊH
⁄U„U ¡ ‚Èà ‚fl∑§ ŸÎ¬ ∑§⁄U – ÷∞ ÁŸ‚Êø⁄U ÉÊÙ⁄U ÉÊŸ⁄UH 3H
∑§Ê◊M§¬ π‹ Á¡Ÿ‚ •Ÿ∑§Ê – ∑ȧÁ≈U‹ ÷ÿ¢∑§⁄U Á’ªÃ Á’’∑§ÊH
∑Χ¬Ê ⁄UÁ„Uà ®„U‚∑§ ‚’ ¬Ê¬Ë – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê®„U Á’Sfl ¬Á⁄UÃʬËH 4H
©U¬¡ ¡ŒÁ¬ ¬È‹Sàÿ∑ȧ‹ ¬ÊflŸ •◊‹ •ŸÍ¬–
ÃŒÁ¬ ◊„UË‚È⁄U üÊʬ ’‚ ÷∞ ‚∑§‹ •ÉÊM§¬H 176H
∑§Ëã„U Á’Á’œ ì ÃËÁŸ„È°U ÷Ê߸ – ¬⁄U◊ ©Uª˝ Ÿ®„U ’⁄UÁŸ ‚Ù ¡Ê߸H
ªÿ©U ÁŸ∑§≈U ì ŒÁπ Á’œÊÃÊ – ◊ʪ„ÈU ’⁄U ¬˝‚ÛÊ ◊Ò¥ ÃÊÃÊH 1H
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ¬Œ ªÁ„U Œ‚‚Ë‚Ê – ’Ù‹©U ’øŸ ‚ÈŸ„ÈU ¡ªŒË‚ÊH
„U◊ ∑§Ê„ÍU ∑§ ◊⁄U®„U Ÿ ◊Ê⁄¥U – ’ÊŸ⁄U ◊ŸÈ¡ ¡ÊÁà ŒÈß ’Ê⁄¥UH 2H
∞fl◊SÃÈ ÃÈï„U ’«∏U ì ∑§Ëã„UÊ – ◊Ò¥ ’˝rÊÔÊ° Á◊Á‹ ÃÁ„U ’⁄U ŒËã„UÊH
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ¬®„U ªÿ™§ – ÃÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ◊Ÿ Á’‚◊ÿ ÷ÿ™§H 3H
¡ı¥ ∞®„U π‹ ÁŸÃ ∑§⁄U’ •„UÊM§ – „UÙßÁ„U ‚’ ©U¡ÊÁ⁄U ‚¢‚ÊM§H
‚Ê⁄UŒ ¬˝Á⁄U ÃÊ‚È ◊Áà »§⁄UË – ◊ʪÁ‚ ŸËŒ ◊Ê‚ ·≈U ∑§⁄UËH 4H
ª∞ Á’÷Ë·Ÿ ¬Ê‚ ¬ÈÁŸ ∑§„U©U ¬ÈòÊ ’⁄U ◊ʪȖ
Ã®„U ◊ʪ©U ÷ªfl¢Ã ¬Œ ∑§◊‹ •◊‹ •ŸÈ⁄UʪÈH 177H
82
øı0. ÁÃã„UÁ„U Œß ’⁄U ’˝rÊÔ Á‚œÊ∞ – „U⁄UÁ·Ã Ã •¬Ÿ ªÎ„U •Ê∞H
◊ÿ ÃŸÈ¡Ê ◊¢ŒÙŒÁ⁄U ŸÊ◊Ê – ¬⁄U◊ ‚È¢Œ⁄UË ŸÊÁ⁄U ‹‹Ê◊ÊH 1H
‚Ùß ◊ÿ° ŒËÁã„U ⁄UÊflŸÁ„U •ÊŸË – „UÙßÁ„U ¡ÊÃȜʟ¬Áà ¡ÊŸËH
„U⁄UÁ·Ã ÷ÿ©U ŸÊÁ⁄U ÷Á‹ ¬Ê߸ – ¬ÈÁŸ ŒÙ©U ’¢œÈ Á’•Ê„UÁ‚ ¡Ê߸H 2H
ÁªÁ⁄U ÁòÊ∑ͧ≈U ∞∑§ ®‚œÈ ◊¤ÊÊ⁄UË – Á’Áœ ÁŸÌ◊à ŒÈª¸◊ •Áà ÷Ê⁄UËH
‚Ùß ◊ÿ ŒÊŸfl° ’„ÈUÁ⁄U ‚°flÊ⁄UÊ – ∑§Ÿ∑§ ⁄UÁøà ◊ÁŸ÷flŸ •¬Ê⁄UÊH 3H
÷ÙªÊflÁà ¡Á‚ •Á„U∑ȧ‹ ’Ê‚Ê – •◊⁄UÊflÁà ¡Á‚ ‚∑˝§ÁŸflÊ‚ÊH
ÁÃã„ U Ã¢ •Áœ∑§ ⁄Uïÿ •Áà ’¢∑§Ê – ¡ª Á’ïÿÊà ŸÊ◊ ÃÁ„U ‹¢∑§ÊH 4H
ŒÙ0. πÊßZ ®‚œÈ ª÷Ë⁄U •Áà øÊÁ⁄U„È°U ÁŒÁ‚ Á»§Á⁄U •Êfl–
∑§Ÿ∑§ ∑§Ù≈U ◊ÁŸ πÁøà ŒÎ…∏U ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ’ŸÊflH 178 (∑§)H
„UÁ⁄U ¬˝Á⁄Uà ¡®„U ∑§‹¬ ¡Ùß ¡ÊÃȜʟ¬Áà „UÙß–
‚Í⁄U ¬˝ÃÊ¬Ë •ÃÈ‹’‹ Œ‹ ‚◊à ’‚ ‚ÙßH 178 (π)H
øı0. ⁄U„U ÄUÊ° ÁŸÁ‚ø⁄U ÷≈U ÷Ê⁄U – Ã ‚’ ‚È⁄Uã„U ‚◊⁄U ‚¢ÉÊÊ⁄UH
•’ Ä°U ⁄U„U®„U ‚∑˝§ ∑§ ¬˝⁄U – ⁄Uë¿U∑§ ∑§ÙÁ≈U ¡ë¿U¬Áà ∑§⁄UH 1H
Œ‚◊Èπ ∑§Ã„È°U π’Á⁄U •Á‚ ¬Ê߸ – ‚Ÿ ‚ÊÁ¡ ª…∏U ÉÊ⁄UÁ‚ ¡Ê߸H
ŒÁπ Á’∑§≈U ÷≈U ’Á«∏U ∑§≈U∑§Ê߸ – ¡ë¿U ¡Ëfl ‹Ò ª∞ ¬⁄UÊ߸H 2H
Á»§Á⁄U ‚’ Ÿª⁄U Œ‚ÊŸŸ ŒπÊ – ªÿ©U ‚Ùø ‚Èπ ÷ÿ©U Á’‚·ÊH
‚È¢Œ⁄U ‚„U¡ •ª◊ •ŸÈ◊ÊŸË – ∑§ËÁã„U ÄUÊ° ⁄UÊflŸ ⁄U¡œÊŸËH 3H
¡Á„ U ¡‚ ¡Ùª ’Ê°Á≈U ªÎ„U ŒËã„U – ‚ÈπË ‚∑§‹ ⁄U¡ŸËø⁄U ∑§Ëã„UH
∞∑§ ’Ê⁄U ∑ȧ’⁄U ¬⁄U œÊflÊ – ¬Èc¬∑§ ¡ÊŸ ¡ËÁà ‹Ò •ÊflÊH 4H
ŒÙ0. ∑§ıÃÈ∑§„UË¥ ∑Ò§‹Ê‚ ¬ÈÁŸ ‹Ëã„UÁ‚ ¡Êß ©UΔUÊß–
◊Ÿ„È°U ÃıÁ‹ ÁŸ¡ ’Ê„ÈU’‹ ø‹Ê ’„ÈUà ‚Èπ ¬ÊßH 179H
øı0. ‚Èπ ‚¢¬Áà ‚Èà ‚Ÿ ‚„UÊ߸ – ¡ÿ ¬˝Ãʬ ’‹ ’ÈÁh ’«∏UÊ߸H
ÁŸÃ ŸÍß ‚’ ’Ê…∏Uà ¡Ê߸ – Á¡Á◊ ¬˝ÁËÊ÷ ‹Ù÷ •Áœ∑§Ê߸H 1H
•ÁÃ’‹ ∑È¢§÷∑§⁄UŸ •‚ ÷˝ÊÃÊ – ¡Á„U ∑§„È°U Ÿ®„U ¬˝ÁÃ÷≈U ¡ª ¡ÊÃÊH
∑§⁄Uß ¬ÊŸ ‚Ùflß ·≈U ◊Ê‚Ê – ¡ÊªÃ „UÙß ÁÄͰU ¬È⁄U òÊÊ‚ÊH 2H
¡ı¥ ÁŒŸ ¬˝Áà •„UÊ⁄U ∑§⁄U ‚Ù߸ – Á’Sfl ’Áª ‚’ øı¬≈U „UÙ߸H
‚◊⁄U œË⁄U Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸÊ – ÃÁ„U ‚◊ •Á◊à ’Ë⁄U ’‹flÊŸÊH 3H
’ÊÁ⁄UŒŸÊŒ ¡ΔU ‚Èà ÃÊ‚Í – ÷≈U ◊„È°U ¬˝Õ◊ ‹Ë∑§ ¡ª ¡Ê‚ÍH
¡Á„U Ÿ „UÙß ⁄UŸ ‚Ÿ◊Èπ ∑§Ù߸ – ‚È⁄U¬È⁄U ÁŸÃ®„U ¬⁄UÊflŸ „UÙ߸H 4H
ŒÙ0. ∑ȧ◊Èπ •∑¢§¬Ÿ ∑ȧÁ‹‚⁄UŒ œÍ◊∑§ÃÈ •ÁÃ∑§Êÿ–
83
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∞∑§ ∞∑§ ¡ª ¡ËÁà ‚∑§ ∞‚ ‚È÷≈U ÁŸ∑§ÊÿH 180H
∑§Ê◊M§¬ ¡ÊŸ®„U ‚’ ◊ÊÿÊ – ‚¬Ÿ„È°U Á¡ã„U ∑¥§ œ⁄U◊ Ÿ ŒÊÿÊH
Œ‚◊Èπ ’ÒΔU ‚÷Ê° ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ŒÁπ •Á◊à •Ê¬Ÿ ¬Á⁄UflÊ⁄UÊH 1H
‚Èà ‚◊Í„U ¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ŸÊÃË – ªŸÒ ∑§Ù ¬Ê⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ¡ÊÃËH
‚Ÿ Á’‹ÙÁ∑§ ‚„U¡ •Á÷◊ÊŸË – ’Ù‹Ê ’øŸ ∑˝§Ùœ ◊Œ ‚ÊŸËH 2H
‚ÈŸ„ÈU ‚∑§‹ ⁄U¡ŸËø⁄U ¡ÍÕÊ – „U◊⁄U ’Ò⁄UË Á’’Èœ ’M§ÕÊH
Ã ‚Ÿ◊Èπ Ÿ®„U ∑§⁄U®„U ‹⁄UÊ߸ – ŒÁπ ‚’‹ Á⁄U¬È ¡Ê®„U ¬⁄UÊ߸H 3H
Ã.„U ∑§⁄U ◊⁄UŸ ∞∑§ Á’Áœ „UÙ߸ – ∑§„U©°U ’ȤÊÊß ‚ÈŸ„ÈU •’ ‚Ù߸H
Ám¡÷Ù¡Ÿ ◊π „UÙ◊ ‚⁄UÊœÊ – ‚’ ∑Ò§ ¡Êß ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ’ÊœÊH 4H
¿ÈUœÊ ¿UËŸ ’‹„UËŸ ‚È⁄U ‚„U¡®„U Á◊Á‹„U®„U •Êß–
Ã’ ◊ÊÁ⁄U„U©°U Á∑§ ¿UÊÁ«∏U„U©°U ÷‹Ë ÷Ê°Áà •¬ŸÊßH 181H
◊ÉÊŸÊŒ ∑§„È°U ¬ÈÁŸ „°U∑§⁄UÊflÊ – ŒËã„UË Á‚π ’‹È ’ÿL§ ’…∏UÊflÊHÔ
¡ ‚È⁄U ‚◊⁄U œË⁄U ’‹flÊŸÊ – Á¡ã„U ∑¥§ ‹Á⁄U’ ∑§⁄U •Á÷◊ÊŸÊH 1H
ÁÃã„UÁ„U ¡ËÁà ⁄UŸ •ÊŸ‚È ’Ê°œË – ©UÁΔU ‚Èà Á¬ÃÈ •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ∑§Ê°œËH
∞Á„U Á’Áœ ‚’„UË •ÇÿÊ ŒËã„UË – •Ê¬ÈŸÈ ø‹©U ªŒÊ ∑§⁄U ‹Ëã„UËH 2H
ø‹Ã Œ‚ÊŸŸ «UÙ‹Áà •flŸË – ª¡¸Ã ª÷¸ dfl®„U ‚È⁄U ⁄UflŸËH
⁄UÊflŸ •Êflà ‚ÈŸ©U ‚∑§Ù„UÊ – Œflã„U Ã∑§ ◊L§ ÁªÁ⁄U πÙ„UÊH 3H
ÁŒª¬Ê‹ã„U ∑§ ‹Ù∑ § ‚È„UÊ∞ – ‚ÍŸ ‚∑§‹ Œ‚ÊŸŸ ¬Ê∞H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ®‚ÉÊŸÊŒ ∑§Á⁄U ÷Ê⁄UË – Œß ŒflÃã„U ªÊÁ⁄U ¬øÊ⁄UËH 4H
⁄UŸ ◊Œ ◊ÙÊ Á»§⁄Uß ¡ª œÊflÊ – ¬˝ÁÃ÷≈U πÙ¡Ã ∑§Ã„È°U Ÿ ¬ÊflÊH
⁄UÁ’ ‚Á‚ ¬flŸ ’L§Ÿ œŸœÊ⁄UË – •ÁªÁŸ ∑§Ê‹ ¡◊ ‚’ •Áœ∑§Ê⁄UËH 5H
®∑§Ÿ⁄U Á‚h ◊ŸÈ¡ ‚È⁄U ŸÊªÊ – „UÁΔU ‚’„UË ∑§ ¬¢Õ®„U ‹ÊªÊH
’˝rÊÔ‚ÎÁCÔU ¡„°U ‹Áª ßȜÊ⁄UË – Œ‚◊Èπ ’‚’Ã˸ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 6H
•Êÿ‚È ∑§⁄UÁ„¢U ‚∑§‹ ÷ÿ÷ËÃÊ – Ÿfl®„U •Êß ÁŸÃ ø⁄UŸ Á’ŸËÃÊH 7H
÷È¡’‹ Á’Sfl ’Sÿ ∑§Á⁄U ⁄UÊπÁ‚ ∑§Ù©U Ÿ ‚ÈâòÊ–
◊¢«U‹Ë∑§ ◊ÁŸ ⁄UÊflŸ ⁄UÊ¡ ∑§⁄Uß ÁŸ¡ ◊¢òÊH 182 (∑§)H
Œfl ¡ë¿U ª¢œ’¸ Ÿ⁄U ®∑§Ÿ⁄U ŸÊª ∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
¡ËÁà ’⁄UË¥ ÁŸ¡ ’Ê„ÈU’‹ ’„ÈU ‚¢ÈŒ⁄U ’⁄U ŸÊÁ⁄UH 182 (π)H
ߢº˝¡Ëà ‚Ÿ ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§„U™§ – ‚Ù ‚’ ¡ŸÈ ¬Á„U‹®„U ∑§Á⁄ ⁄U„U™§H
¬˝Õ◊®„U Á¡ã„U ∑§„È°U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ÁÃã„U ∑§⁄U øÁ⁄Uà ‚ÈŸ„ÈU ¡Ù ∑§Ëã„UÊH 1H
Œπà ÷Ë◊M§¬ ‚’ ¬Ê¬Ë – ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U Œfl ¬Á⁄UÃʬËH
84
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
∑§⁄U®„U ©U¬º˝fl •‚È⁄U ÁŸ∑§ÊÿÊ – ŸÊŸÊ M§¬ œ⁄U®„U ∑§Á⁄U ◊ÊÿÊH 2H
¡Á„U Á’Áœ „UÙß œ◊¸ ÁŸ◊͸‹Ê – ‚Ù ‚’ ∑§⁄U®„U ’Œ ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ÊH
¡®„U ¡®„U Œ‚ œŸÈ Ám¡ ¬Êfl®„U – Ÿª⁄U ªÊ©°U ¬È⁄U •ÊÁª ‹ªÊfl®„UH 3H
‚È÷ •Êø⁄UŸ ∑§Ã„È°U Ÿ®„U „UÙ߸ – Œfl Á’¬˝ ªÈL§ ◊ÊŸ Ÿ ∑§Ù߸H
Ÿ®„U „UÁ⁄U÷ªÁà ¡Çÿ ì ÇÿÊŸÊ – ‚¬Ÿ„È°U ‚ÈÁŸ• Ÿ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊH 4H
¡¬ ¡Ùª Á’⁄UÊªÊ Ã¬ ◊π ÷ÊªÊ üÊflŸ ‚ÈŸß Œ‚‚Ë‚Ê–
•Ê¬ÈŸÈ ©UÁΔU œÊflß ⁄U„ÒU Ÿ ¬Êflß œÁ⁄U ‚’ ÉÊÊ‹ß πË‚ÊH
•‚ ÷˝CÔU •øÊ⁄UÊ ÷Ê ‚¢‚Ê⁄UÊ œ◊¸ ‚ÈÁŸ• Ÿ®„U ∑§ÊŸÊ–
ÃÁ„U ’„ÈUÁ’Áœ òÊÊ‚ß Œ‚ ÁŸ∑§Ê‚ß ¡Ù ∑§„U ’Œ ¬È⁄UÊŸÊH
’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß •ŸËÁà ÉÊÙ⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ¡Ù ∑§⁄U®„U–
®„U‚Ê ¬⁄U •Áà ¬˝ËÁà ÁÃã„U ∑§ ¬Ê¬Á„U ∑§flÁŸ Á◊ÁÃH 183H
’Ê…∏U π‹ ’„ÈU øÙ⁄U ¡È•Ê⁄UÊ – ¡ ‹¢¬≈U ¬⁄UœŸ ¬⁄UŒÊ⁄UÊH
◊ÊŸ®„U ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ Ÿ®„U ŒflÊ – ‚ÊœÈã„U ‚Ÿ ∑§⁄UflÊfl®„U ‚flÊH 1H
Á¡ã„U ∑§ ÿ„U •Êø⁄UŸ ÷flÊŸË – Ã ¡ÊŸ„ÈU ÁŸÁ‚ø⁄U ‚’ ¬˝ÊŸËH
•ÁÂÿ ŒÁπ œ◊¸ ∑Ò§ Ç‹ÊŸË – ¬⁄U◊ ‚÷Ëà œ⁄UÊ •∑ȧ‹ÊŸËH 2H
ÁªÁ⁄U ‚Á⁄U ®‚œÈ ÷Ê⁄U Ÿ®„U ◊Ù„UË – ¡‚ ◊ÙÁ„U ªL§• ∞∑§ ¬⁄Uº˝Ù„UËH
‚∑§‹ œ◊¸ Œπß Á’¬⁄UËÃÊ – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§ß ⁄UÊflŸ ÷ÿ ÷ËÃÊH 3H
œŸÈ M§¬ œÁ⁄U NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ªß¸ ÄUÊ° ¡„U° ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ¤ÊÊ⁄UËH
ÁŸ¡ ‚¢Ãʬ ‚ÈŸÊ∞Á‚ ⁄UÙ߸ – ∑§Ê„ÍU Ã¥ ∑§¿ÈU ∑§Ê¡ Ÿ „UÙ߸H 4H
‚È⁄U ◊ÈÁŸ ª¢œ’ʸ Á◊Á‹ ∑§Á⁄U ‚’ʸ ª Á’⁄¢UÁø ∑§ ‹Ù∑§Ê–
‚°ª ªÙßȜÊ⁄UË ÷ÍÁ◊ Á’øÊ⁄UË ¬⁄U◊ Á’∑§‹ ÷ÿ ‚Ù∑§ÊH
’˝rÊÔÊ° ‚’ ¡ÊŸÊ ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊŸÊ ◊Ù⁄U ∑§¿Í Ÿ ’‚Ê߸–
¡Ê ∑§Á⁄U ÃÒ¥ ŒÊ‚Ë ‚Ù •Á’ŸÊ‚Ë „U◊⁄U©U ÃÙ⁄U ‚„UÊ߸H
œ⁄UÁŸ œ⁄UÁ„U ◊Ÿ œË⁄U ∑§„U Á’⁄¢UÁø „UÁ⁄U¬Œ ‚ÈÁ◊L§–
¡ÊŸÃ ¡Ÿ ∑§Ë ¬Ë⁄U ¬˝÷È ÷¢Á¡Á„U ŒÊL§Ÿ Á’¬ÁÃH 184H
’ÒΔU ‚È⁄U ‚’ ∑§⁄U®„U Á’øÊ⁄UÊ – ∑§„°U ¬Êß• ¬˝÷È ∑§Á⁄U• ¬È∑§Ê⁄UÊH
¬È⁄U ’Ò∑È¢§ΔU ¡ÊŸ ∑§„ U ∑§Ù߸ – ∑§Ù©U ∑§„U ¬ÿÁŸÁœ ’‚ ¬˝÷È ‚Ù߸H 1H
¡Ê∑§ NUŒÿ° ÷ªÁà ¡Á‚ ¬˝ËÃË – ¬˝÷È Ã„°U ¬˝ª≈U ‚ŒÊ Ã®„U ⁄UËÃËH
Ã®„U ‚◊Ê¡ ÁªÁ⁄U¡Ê ◊Ò¥ ⁄U„U™°§ – •fl‚⁄U ¬Êß ’øŸ ∞∑§ ∑§„U™°§H 2H
„UÁ⁄U Cÿʬ∑§ ‚’¸òÊ ‚◊ÊŸÊ – ¬˝◊ Ã¥ ¬˝ª≈U „Ù®„U ◊Ò¥ ¡ÊŸÊH
Œ‚ ∑§Ê‹ ÁŒÁ‚ Á’ÁŒÁ‚„ÈU ◊Ê„UË¥ – ∑§„U„ÈU ‚Ù ∑§„UÊ° ¡„UÊ° ¬˝÷È ŸÊ„UË¥H 3H
85
ŒÙ0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
•ª ¡ª◊ÿ ‚’ ⁄UÁ„Uà Á’⁄UÊªË – ¬˝◊ Ã¢ ¬˝÷È ¬˝ª≈Uß Á¡Á◊ •ÊªËH
◊Ù⁄U ’øŸ ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊ÊŸÊ – ‚ÊœÈ ‚ÊœÈ ∑§Á⁄U ’˝rÊÔ ’πÊŸÊH 4H
‚ÈÁŸ Á’⁄¢UÁø ◊Ÿ „U⁄U· ß ¬È‹Á∑§ ŸÿŸ ’„U ŸË⁄U–
•SÃÈÁà ∑§⁄Uà ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ‚ÊflœÊŸ ◊ÁÃœË⁄UH 185H
¡ÿ ¡ÿ ‚È⁄UŸÊÿ∑§ ¡Ÿ ‚ÈπŒÊÿ∑§ ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ÷ªfl¢ÃÊ–
ªÙ Ám¡ Á„UÃ∑§Ê⁄UË ¡ÿ •‚È⁄UÊ⁄UË ®‚œÈ‚ÈÃÊ Á¬˝ÿ ∑¢§ÃÊH
¬Ê‹Ÿ ‚È⁄U œ⁄UŸË •jÈà ∑§⁄UŸË ◊⁄U◊ Ÿ ¡ÊŸß ∑§Ù߸–
¡Ù ‚„U¡ ∑Χ¬Ê‹Ê ŒËŸŒÿÊ‹Ê ∑§⁄U©U •ŸÈª˝„U ‚Ù߸H 1H
¡ÿ ¡ÿ •Á’ŸÊ‚Ë ‚’ ÉÊ≈U ’Ê‚Ë Cÿʬ∑§ ¬⁄U◊ÊŸ¢ŒÊ–
•Á’ªÃ ªÙÃËâ øÁ⁄Uà ¬ÈŸËâ ◊ÊÿÊ⁄UÁ„Uà ◊È∑È¢§ŒÊH
¡Á„U ‹ÊÁª Á’⁄UÊªË •Áà •ŸÈ⁄UÊªË Á’ªÃ◊Ù„U ◊ÈÁŸ’΢ŒÊ–
ÁŸÁ‚ ’Ê‚⁄U äÿÊfl®„U ªÈŸ ªŸ ªÊfl®„U ¡ÿÁà ‚Áìʌʟ¢ŒÊH 2H
¡®„U ‚ÎÁCÔU ©U¬Ê߸ ÁòÊÁ’œ ’ŸÊ߸ ‚¢ª ‚„UÊÿ Ÿ ŒÍ¡Ê–
‚Ù ∑§⁄U©U •ÉÊÊ⁄UË ®øà „U◊Ê⁄UË ¡ÊÁŸ• ÷ªÁà Ÿ ¬Í¡ÊH
¡Ù ÷fl ÷ÿ ÷¢¡Ÿ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ª¢¡Ÿ Á’¬Áà ’M§ÕÊ–
◊Ÿ ’ø ∑˝§◊ ’ÊŸË ¿UÊÁ«∏U ‚ÿÊŸË ‚⁄UŸ ‚∑§‹ ‚È⁄U ¡ÍÕÊH 3H
‚Ê⁄UŒ üÊÈÁà ‚·Ê Á⁄U·ÿ •‚·Ê ¡Ê ∑§„È°U ∑§Ù©U Ÿ®„U ¡ÊŸÊ–
¡Á„U ŒËŸ Á¬•Ê⁄U ’Œ ¬È∑§Ê⁄U º˝fl©U ‚Ù üÊË÷ªflÊŸÊH
÷fl ’ÊÁ⁄Áœ ◊¢Œ⁄U ‚’ Á’Áœ ‚È¢Œ⁄U ªÈŸ◊¢ÁŒ⁄U ‚Èπ¬È¢¡Ê–
◊ÈÁŸ Á‚h ‚∑§‹ ‚È⁄U ¬⁄U◊ ÷ÿÊÃÈ⁄U Ÿ◊à ŸÊÕ ¬Œ ∑¢§¡ÊH 4H
¡ÊÁŸ ‚÷ÿ ‚È⁄U÷ÍÁ◊ ‚ÈÁŸ ’øŸ ‚◊à ‚Ÿ„U–
ªªŸÁª⁄UÊ ª¢÷Ë⁄U ÷ß „U⁄UÁŸ ‚Ù∑§ ‚¢Œ„UH 186H
¡ÁŸ «U⁄U¬„ÈU ◊ÈÁŸ Á‚h ‚È⁄U‚Ê – ÃÈï„UÁ„U ‹ÊÁª œÁ⁄U„U©°U Ÿ⁄U ’‚ÊH
•¢‚ã„U ‚Á„Uà ◊ŸÈ¡ •flÃÊ⁄UÊ – ‹„U©°U ÁŒŸ∑§⁄U ’¢‚ ©UŒÊ⁄UÊH 1H
∑§Sÿ¬ •ÁŒÁà ◊„UÊì ∑§Ëã„UÊ – ÁÃã„U ∑§„È° ◊Ò¥ ¬Í⁄U’ ’⁄U ŒËã„UÊH
Ã Œ‚⁄UÕ ∑§ı‚ÀÿÊ M§¬Ê – ∑§Ù‚‹¬È⁄UË¥ ¬˝ª≈U Ÿ⁄U÷ͬÊH 2H
ÁÃã„U ∑¥§ ªÎ„U •flÃÁ⁄U„U©°U ¡Ê߸ – ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ÁË∑§ ‚Ù øÊÁ⁄U©U ÷Ê߸H
ŸÊ⁄UŒ ’øŸ ‚àÿ ‚’ ∑§Á⁄U„U©°U – ¬⁄U◊ ‚ÁQ§ ‚◊à •flÃÁ⁄U„U©°UH 3H
„UÁ⁄U„U©°U ‚∑§‹ ÷ÍÁ◊ ªL§•Ê߸ – ÁŸ÷¸ÿ „UÙ„ÈU Œfl ‚◊ÈŒÊ߸H
ªªŸ ’˝rÊÔ’ÊŸË ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ÃÈ⁄Uà Á»§⁄U ‚È⁄U NUŒÿ ¡È«∏UÊŸÊH 4H
Ã’ ’˝rÊÔÊ° œ⁄UÁŸÁ„U ‚◊ȤÊÊflÊ – •÷ÿ ÷߸ ÷⁄UÙ‚ Á¡ÿ° •ÊflÊH 5H
86
ŒÙ0. ÁŸ¡ ‹Ù∑§Á„U Á’⁄¢UÁø ª Œflã„U ß„Uß Á‚πÊß–
’ÊŸ⁄U ÃŸÈ œÁ⁄U œÁ⁄U ◊Á„U „UÁ⁄U ¬Œ ‚fl„ÈU ¡ÊßH 187H
øı0. ª∞ Œfl ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¡ œÊ◊Ê – ÷ÍÁ◊ ‚Á„Uà ◊Ÿ ∑§„È°U Á’üÊÊ◊ÊH
¡Ù ∑§¿ÈU •Êÿ‚È ’˝rÊÔÊ° ŒËã„UÊ – „U⁄U· Œfl Á’‹¢’ Ÿ ∑§Ëã„UÊH 1H
’Ÿø⁄U Œ„U œ⁄UË Á¿UÁà ◊Ê„UË¥ – •ÃÈÁ‹Ã ’‹ ¬˝Ãʬ ÁÃã„U ¬Ê„UË¥H
ÁªÁ⁄U ÃL§ Ÿπ •ÊÿÈœ ‚’ ’Ë⁄UÊ – „UÁ⁄U ◊Ê⁄Uª ÁøÃfl®„U ◊ÁÃœË⁄UÊH 2H
ÁªÁ⁄U ∑§ÊŸŸ ¡„°U Ä°U ÷Á⁄U ¬Í⁄UË – ⁄U„U ÁŸ¡ ÁŸ¡ •ŸË∑§ ⁄UÁø M§⁄UËH
ÿ„U ‚’ L§Áø⁄U øÁ⁄Uà ◊Ò¥ ÷Ê·Ê – •’ ‚Ù ‚ÈŸ„ÈU ¡Ù ’Ëø®„U ⁄UÊπÊH 3H
•flœ¬È⁄UË¥ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹◊ÁŸ ⁄UÊ™§ – ’Œ Á’ÁŒÃ ÃÁ„U Œ‚⁄UÕ ŸÊ™°§H
œ⁄U◊ œÈ⁄¢Uœ⁄U ªÈŸÁŸÁœ ÇÿÊŸË – NUŒÿ° ÷ªÁà ◊Áà ‚Ê⁄°Uª¬ÊŸËH 4H
ŒÙ0. ∑§ı‚ÀÿÊÁŒ ŸÊÁ⁄U Á¬˝ÿ ‚’ •Êø⁄UŸ ¬ÈŸËÖ
¬Áà •ŸÈ∑ͧ‹ ¬˝◊ ŒÎ…∏U „UÁ⁄U ¬Œ ∑§◊‹ Á’ŸËÃH 188H
øı0. ∞∑§ ’Ê⁄U ÷ͬÁà ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÷Ò ª‹ÊÁŸ ◊Ù⁄¥U ‚Èà ŸÊ„UË¥H
ªÈ⁄U ªÎ„U ªÿ©U ÃÈ⁄Uà ◊Á„U¬Ê‹Ê – ø⁄UŸ ‹ÊÁª ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ Á’‚Ê‹ÊH 1H
ÁŸ¡ ŒÈπ ‚Èπ ‚’ ªÈ⁄UÁ„U ‚ÈŸÊÿ©U – ∑§Á„U ’Á‚DÔU ’„ÈUÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊÿ©UH
œ⁄U„ÈU œË⁄U „UÙß„U®„U ‚Èà øÊ⁄UË – ÁòÊ÷ÈflŸ Á’ÁŒÃ ÷ªÃ ÷ÿ „UÊ⁄UËH 2H
‚΢ªË Á⁄UÁ·Á„U ’Á‚DÔU ’Ù‹ÊflÊ – ¬ÈòÊ∑§Ê◊ ‚È÷ ¡Çÿ ∑§⁄UÊflÊH
÷ªÁà ‚Á„Uà ◊ÈÁŸ •Ê„ÈUÁà ŒËã„¥U – ¬˝ª≈U •ÁªÁŸ øM§ ∑§⁄U ‹Ëã„¥UH 3H
¡Ù ’Á‚DÔU ∑§¿ÈU NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÊ – ‚∑§‹ ∑§Ê¡È ÷Ê Á‚h ÃÈï„UÊ⁄UÊH
ÿ„U „UÁ’ ’Ê°Á≈U Œ„ÈU ŸÎ¬ ¡Ê߸ – ¡ÕÊ ¡Ùª ¡Á„U ÷ʪ ’ŸÊ߸H 4H
ŒÙ0. Ã’ •ŒÎSÿ ÷∞ ¬Êfl∑§ ‚∑§‹ ‚÷Á„U ‚◊ȤÊÊß–
¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ◊ªŸ ŸÎ¬ „U⁄U· Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊßH 189H
øı0. Ã’®„U ⁄UÊÿ° Á¬˝ÿ ŸÊÁ⁄U ’Ù‹ÊßZ – ∑§ı‚ÀÿÊÁŒ ÄUÊ° øÁ‹ •ÊßZH
•œ¸ ÷ʪ ∑§ı‚ÀÿÁ„U ŒËã„UÊ – ©U÷ÿ ÷ʪ •Êœ ∑§⁄U ∑§Ëã„UÊH 1H
∑Ò§∑§ß¸ ∑§„°U ŸÎ¬ ‚Ù Œÿ™§ – ⁄UsÔÙ ‚Ù ©U÷ÿ ÷ʪ ¬ÈÁŸ ÷ÿ™§H
∑§ı‚ÀÿÊ ∑Ò§∑§ß¸ „UÊÕ œÁ⁄U – ŒËã„U ‚ÈÁ◊òÊÁ„U ◊Ÿ ¬˝‚ÛÊ ∑§Á⁄UH 2H
∞Á„U Á’Áœ ª÷¸‚Á„Uà ‚’ ŸÊ⁄UË – ÷ßZ NUŒÿ° „U⁄UÁ·Ã ‚Èπ ÷Ê⁄UËH
¡Ê ÁŒŸ Ã¥ „UÁ⁄U ª÷¸®„U •Ê∞ – ‚∑§‹ ‹Ù∑§ ‚Èπ ‚¢¬Áà ¿UÊ∞H 3H
◊¢ÁŒ⁄U ◊„°U ‚’ ⁄UÊ¡®„U ⁄UÊŸË¥ – ‚Ù÷Ê ‚Ë‹ Ã¡ ∑§Ë πÊŸË¥H
‚Èπ ¡Èà ∑§¿ÈU∑§ ∑§Ê‹ øÁ‹ ªÿ™§ – ¡®„U ¬˝÷È ¬˝ª≈U ‚Ù •fl‚⁄U ÷ÿ™§H 4H
ŒÙ0. ¡Ùª ‹ªŸ ª˝„U ’Ê⁄U ÁÃÁÕ ‚∑§‹ ÷∞ •ŸÈ∑ͧ‹–
87
øı0.
ŒÙ0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ø⁄U •L§ •ø⁄U „U·¸¡Èà ⁄UÊ◊ ¡Ÿ◊ ‚Èπ◊Í‹H 190H
Ÿı◊Ë ÁÃÁÕ ◊œÈ ◊Ê‚ ¬ÈŸËÃÊ – ‚È∑§‹ ¬ë¿U •Á÷Á¡Ã „UÁ⁄U¬˝ËÃÊH
◊äÿÁŒfl‚ •Áà ‚Ëà Ÿ ÉÊÊ◊Ê – ¬ÊflŸ ∑§Ê‹ ‹Ù∑§ Á’üÊÊ◊ÊH 1H
‚ËË ◊¢Œ ‚È⁄UÁ÷ ’„U ’Ê™§ – „U⁄UÁ·Ã ‚È⁄U ‚¢ÃŸ ◊Ÿ øÊ™§H
’Ÿ ∑ȧ‚ÈÁ◊à ÁªÁ⁄UªŸ ◊ÁŸ•Ê⁄UÊ – dfl®„U ‚∑§‹ ‚Á⁄UÃÊ˘◊ÎÃœÊ⁄UÊH 2H
‚Ù •fl‚⁄U Á’⁄¢UÁø ¡’ ¡ÊŸÊ – ø‹ ‚∑§‹ ‚È⁄U ‚ÊÁ¡ Á’◊ÊŸÊH
ªªŸ Á’◊‹ ‚¢∑ȧ‹ ‚È⁄U ¡ÍÕÊ – ªÊfl®„U ªÈŸ ª¢œ’¸ ’M§ÕÊH 3H
’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È•¢¡ÈÁ‹ ‚Ê¡Ë – ª„UªÁ„U ªªŸ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë ’Ê¡ËH
•SÃÈÁà ∑§⁄U®„U ŸÊª ◊ÈÁŸ ŒflÊ – ’„ÈUÁ’Áœ ‹Êfl®„U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚flÊH 4H
‚È⁄U ‚◊Í„U Á’ŸÃË ∑§Á⁄U ¬„È°Uø ÁŸ¡ ÁŸ¡ œÊ◊–
¡ªÁŸflÊ‚ ¬˝÷È ¬˝ª≈U •Áπ‹ ‹Ù∑§ Á’üÊÊ◊H 191H
÷∞ ¬˝ª≈U ∑Χ¬Ê‹Ê ŒËŸŒÿÊ‹Ê ∑§ı‚ÀÿÊ Á„UÃ∑§Ê⁄UË–
„U⁄UÁ·Ã ◊„UÃÊ⁄UË ◊ÈÁŸ ◊Ÿ „UÊ⁄UË •jÈà M§¬ Á’øÊ⁄UËH
‹ÙøŸ •Á÷⁄UÊ◊Ê ÃŸÈ ÉÊŸSÿÊ◊Ê ÁŸ¡ •ÊÿÈœ ÷È¡ øÊ⁄UË–
÷Í·Ÿ ’Ÿ◊Ê‹Ê ŸÿŸ Á’‚Ê‹Ê ‚Ù÷ÊÁ‚¢œÈ π⁄UÊ⁄UËH 1H
∑§„U ŒÈß ∑§⁄U ¡Ù⁄UË •SÃÈÁà ÃÙ⁄UË ∑§Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uı¥ •Ÿ¢ÃÊ–
◊ÊÿÊ ªÈŸ ÇÿÊŸÊÃËà •◊ÊŸÊ ’Œ ¬È⁄UÊŸ ÷Ÿ¢ÃÊH
∑§L§ŸÊ ‚Èπ ‚ʪ⁄U ‚’ ªÈŸ •Êª⁄U ¡Á„U ªÊflÁ„¢U üÊÈÁà ‚¢ÃÊ–
‚Ù ◊◊ Á„Uà ‹ÊªË ¡Ÿ •ŸÈ⁄UÊªË ÷ÿ©U ¬˝ª≈U üÊË∑¢§ÃÊH 2H
’˝rÊÔÊ¢«U ÁŸ∑§ÊÿÊ ÁŸÌ◊à ◊ÊÿÊ ⁄UÙ◊ ⁄UÙ◊ ¬˝Áà ’Œ ∑§„ÒU–
◊◊ ©U⁄U ‚Ù ’Ê‚Ë ÿ„U ©U¬„UÊ‚Ë ‚ÈŸÃ œË⁄U ◊Áà ÁÕ⁄U Ÿ ⁄U„ÒUH
©U¬¡Ê ¡’ ÇÿÊŸÊ ¬˝÷È ◊È‚È∑§ÊŸÊ øÁ⁄Uà ’„ÈUà Á’Áœ ∑§Ëã„U ø„ÒU–
∑§Á„U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ ◊ÊÃÈ ’ȤÊÊ߸ ¡Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ‚Èà ¬˝◊ ‹„ÒUH 3H
◊ÊÃÊ ¬ÈÁŸ ’Ù‹Ë ‚Ù ◊Áà «UÙ‹Ë Ã¡„ÈU ÃÊà ÿ„U M§¬Ê–
∑§Ë¡Ò Á‚‚È‹Ë‹Ê •Áà Á¬˝ÿ‚Ë‹Ê ÿ„U ‚Èπ ¬⁄U◊ •ŸÍ¬ÊH
‚ÈÁŸ ’øŸ ‚È¡ÊŸÊ ⁄UÙŒŸ ΔUÊŸÊ „UÙß ’Ê‹∑§ ‚È⁄U÷ͬʖ
ÿ„U øÁ⁄Uà ¡ ªÊfl®„U „UÁ⁄U¬Œ ¬Êfl®„U Ã Ÿ ¬⁄U®„U ÷fl∑ͧ¬ÊH 4H
Á’¬˝ œŸÈ ‚È⁄U ‚¢Ã Á„Uà ‹Ëã„U ◊ŸÈ¡ •flÃÊ⁄U–
ÁŸ¡ ßë¿UÊ ÁŸÌ◊Ã ÃŸÈ ◊ÊÿÊ ªÈŸ ªÙ ¬Ê⁄UH 192H
‚ÈÁŸ Á‚‚È L§ŒŸ ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ’ÊŸË – ‚¢÷˝◊ øÁ‹ •ÊßZ ‚’ ⁄UÊŸËH
„U⁄UÁ·Ã ¡„°U Ä°U œÊßZ ŒÊ‚Ë – •ÊŸ°Œ ◊ªŸ ‚∑§‹ ¬È⁄U’Ê‚ËH 1H
88
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Œ‚⁄UÕ ¬ÈòÊ¡ã◊ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ◊ÊŸ„È°U ’˝rÊÊÔŸ¢Œ ‚◊ÊŸÊH
¬⁄U◊ ¬˝◊ ◊Ÿ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊ – øÊ„Uà ©UΔUŸ ∑§⁄Uà ◊Áà œË⁄UÊH 2H
¡Ê∑§⁄U ŸÊ◊ ‚ÈŸÃ ‚È÷ „UÙ߸ – ◊Ù⁄¥U ªÎ„U •ÊflÊ ¬˝÷È ‚Ù߸H
¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ¬ÍÁ⁄U ◊Ÿ ⁄UÊ¡Ê – ∑§„UÊ ’Ù‹Êß ’¡Êfl„ÈU ’Ê¡ÊH 3H
ªÈ⁄U ’Á‚DÔU ∑§„°U ªÿ©U „°U∑§Ê⁄UÊ – •Ê∞ Ám¡Ÿ ‚Á„Uà ŸÎ¬mÊ⁄UÊH
•ŸÈ¬◊ ’Ê‹∑§ ŒπÁã„U ¡Ê߸ – M§¬ ⁄UÊÁ‚ ªÈŸ ∑§Á„U Ÿ Á‚⁄UÊ߸H 4H
Ÿ¢ŒË◊Èπ ‚⁄UÊœ ∑§Á⁄U ¡ÊÃ∑§⁄U◊ ‚’ ∑§Ëã„U–
„UÊ≈U∑§ œŸÈ ’‚Ÿ ◊ÁŸ ŸÎ¬ Á’¬˝ã„U ∑§„°U ŒËã„UH 193H
äfl¡ ¬ÃÊ∑§ ÃÙ⁄UŸ ¬È⁄U ¿UÊflÊ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ¡Á„U ÷Ê°Áà ’ŸÊflÊH
‚È◊Ÿ’ÎÁCÔU •∑§Ê‚ Ã¥ „UÙ߸ – ’˝rÊÔÊŸ¢Œ ◊ªŸ ‚’ ‹Ù߸H 1H
’΢Œ ’΢Œ Á◊Á‹ ø‹Ë¥ ‹ÙªÊßZ – ‚„U¡ ®‚ªÊ⁄U Á∑§∞° ©UÁΔU œÊßZH
∑§Ÿ∑§ ∑§‹‚ ◊¢ª‹ ÷Á⁄U ÕÊ⁄UÊ – ªÊflà ¬ÒΔU®„U ÷ͬ ŒÈ•Ê⁄UÊH 2H
∑§Á⁄U •Ê⁄UÁà Ÿfl¿UÊflÁ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U Á‚‚È ø⁄UŸÁã„U ¬⁄U„UË¥H
◊ʪœ ‚Íà ’¢ÁŒªŸ ªÊÿ∑§ – ¬ÊflŸ ªÈŸ ªÊfl®„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§H 3H
‚’¸‚ ŒÊŸ ŒËã„U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ¡®„U ¬ÊflÊ ⁄UÊπÊ Ÿ®„U ÃÊ„ÍUH
◊Ϊ◊Œ ø¢ŒŸ ∑È¢§∑ȧ◊ ∑§ËøÊ – ◊øË ‚∑§‹ ’ËÁÕã„U Á’ø ’ËøÊH 4H
ªÎ„U ªÎ„U ’Ê¡ ’œÊfl ‚È÷ ¬˝ª≈U ‚È·◊Ê ∑¢§Œ–
„U⁄U·fl¢Ã ‚’ ¡„°U Ä°U Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ’΢ŒH 194H
∑Ò§∑§ÿ‚ÈÃÊ ‚ÈÁ◊òÊÊ ŒÙ™§ – ‚È¢Œ⁄U ‚Èà ¡Ÿ◊à ÷Ò¥ •Ù™§H
fl„U ‚Èπ ‚¢¬Áà ‚◊ÿ ‚◊Ê¡Ê – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§ß ‚Ê⁄UŒ •Á„U⁄UÊ¡ÊH 1H
•flœ¬È⁄UË ‚Ù„Uß ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ¬˝÷ÈÁ„U Á◊‹Ÿ •Ê߸ ¡ŸÈ ⁄UÊÃËH
ŒÁπ ÷ÊŸÈ ¡ŸÈ ◊Ÿ ‚∑ȧøÊŸË – ÃŒÁ¬ ’ŸË ‚¢äÿÊ •ŸÈ◊ÊŸËH 2H
•ª⁄U œÍ¬ ’„UÈ ¡ŸÈ •°Áœ•Ê⁄UË – ©U«∏Uß •’Ë⁄U ◊Ÿ„È°U •L§ŸÊ⁄UËH
◊¢ÁŒ⁄U ◊ÁŸ ‚◊Í„U ¡ŸÈ ÃÊ⁄UÊ – ŸÎ¬ ªÎ„U ∑§‹‚ ‚٠ߢŒÈ ©UŒÊ⁄UÊH 3H
÷flŸ ’ŒœÈÁŸ •Áà ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¡ŸÈ πª ◊Èπ⁄U ‚◊ÿ° ¡ŸÈ ‚ÊŸËH
∑§ıÃÈ∑§ ŒÁπ ¬Ã¢ª ÷È‹ÊŸÊ – ∞∑§ ◊Ê‚ Ãß° ¡Êà Ÿ ¡ÊŸÊH 4H
◊Ê‚ ÁŒfl‚ ∑§⁄U ÁŒfl‚ ÷Ê ◊⁄U◊ Ÿ ¡ÊŸß ∑§Ùß–
⁄UÕ ‚◊à ⁄UÁ’ ÕÊ∑§©U ÁŸ‚Ê ∑§flŸ Á’Áœ „UÙßH 195H
ÿ„U ⁄U„USÿ ∑§Ê„Í°U Ÿ®„U ¡ÊŸÊ – ÁŒŸ◊ÁŸ ø‹ ∑§⁄Uà ªÈŸªÊŸÊH
ŒÁπ ◊„UÙà‚fl ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊªÊ – ø‹ ÷flŸ ’⁄UŸÃ ÁŸ¡ ÷ʪÊH 1H
•ı⁄U©U ∞∑§ ∑§„U©°U ÁŸ¡ øÙ⁄UË – ‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U¡Ê •Áà ŒÎ…∏U ◊Áà ÃÙ⁄UËH
89
ŒÊ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ê∑§÷È‚È¢Á«U ‚¢ª „U◊ ŒÙ™§ – ◊ŸÈ¡M§¬ ¡ÊŸß Ÿ®„U ∑§Ù™§H 2H
¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ¬˝◊‚Èπ »Í§‹ – ’ËÁÕã„U Á»§⁄U®„U ◊ªŸ ◊Ÿ ÷Í‹H
ÿ„U ‚È÷ øÁ⁄Uà ¡ÊŸ ¬Ò ‚Ù߸ – ∑Χ¬Ê ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ¡Ê¬⁄U „UÙ߸H 3H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ¡Ù ¡Á„U Á’Áœ •ÊflÊ – ŒËã„U ÷ͬ ¡Ù ¡Á„U ◊Ÿ ÷ÊflÊH
ª¡ ⁄UÕ ÃÈ⁄Uª „U◊ ªÙ „UË⁄UÊ – ŒËã„U ŸÎ¬ ŸÊŸÊÁ’Áœ øË⁄UÊH 4H
◊Ÿ ‚¢ÃÙ· ‚’Áã„U ∑§ ¡„U° Ä°U Œ®„U •‚Ë‚–
‚∑§‹ ßÿ Áø⁄U ¡Ëfl„È° ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ∑§ ߸‚H 196H
∑§¿ÈU∑§ ÁŒfl‚ ’ËÃ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ¡Êà Ÿ ¡ÊÁŸ• ÁŒŸ •L§ ⁄UÊÃËH
ŸÊ◊∑§⁄UŸ ∑§⁄U •fl‚L§ ¡ÊŸË – ÷ͬ ’ÙÁ‹ ¬ΔU∞ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH 1H
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ÷ͬÁà •‚ ÷Ê·Ê – œÁ⁄U• ŸÊ◊ ¡Ù ◊ÈÁŸ ªÈÁŸ ⁄UÊπÊH
ßã„U ∑§ ŸÊ◊ •Ÿ∑§ •ŸÍ¬Ê – ◊Ò¥ ŸÎ¬ ∑§„U’ Sfl◊Áà •ŸÈM§¬ÊH 2H
¡Ù •ÊŸ¢Œ ®‚œÈ ‚Èπ⁄UÊ‚Ë – ‚Ë∑§⁄U Ã¥ òÊÒ‹Ù∑§ ‚ȬʂËH
‚Ù ‚Èπ œÊ◊ ⁄UÊ◊ •‚ ŸÊ◊Ê – •Áπ‹ ‹Ù∑§ ŒÊÿ∑§ Á’üÊÊ◊ÊH 3H
Á’Sfl ÷⁄UŸ ¬Ù·Ÿ ∑§⁄U ¡Ù߸ – ÃÊ∑§⁄U ŸÊ◊ ÷⁄Uà •‚ „UÙ߸H
¡Ê∑§ ‚ÈÁ◊⁄UŸ Ã¥ Á⁄U¬È ŸÊ‚Ê – ŸÊ◊ ‚òÊÈ„UŸ ’Œ ¬˝∑§Ê‚ÊH 4H
‹ë¿UŸ œÊ◊ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ ‚∑§‹ ¡ªÃ •ÊœÊ⁄U–
ªÈL§ ’Á‚c≈U ÃÁ„U ⁄UÊπÊ ‹Á¿U◊Ÿ ŸÊ◊ ©UŒÊ⁄UH 197H
œ⁄U ŸÊ◊ ªÈ⁄U NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ’Œ ÃÙfl ŸÎ¬ Ãfl ‚Èà øÊ⁄UËH
◊ÈÁŸ œŸ ¡Ÿ ‚⁄U’‚ Á‚fl ¬˝ÊŸÊ – ’Ê‹ ∑§Á‹ ⁄U‚ Ã®„U ‚Èπ ◊ÊŸÊH 1H
’Ê⁄UÁ„U Ã ÁŸ¡ Á„Uà ¬Áà ¡ÊŸË – ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà ◊ÊŸËH
÷⁄Uà ‚òÊÈ„UŸ ŒÍŸ©U ÷Ê߸ – ¬˝÷È ‚fl∑§ ¡Á‚ ¬˝ËÁà ’«U∏Ê߸H 2H
SÿÊ◊ ªı⁄U ‚È¢Œ⁄U ŒÙ©U ¡Ù⁄UË – ÁŸ⁄Uπ®„U ¿UÁ’ ¡ŸŸË¥ ÃΟ ÃÙ⁄UËH
øÊÁ⁄U©U ‚Ë‹ M§¬ ªÈŸ œÊ◊Ê – ÃŒÁ¬ •Áœ∑§ ‚Èπ‚ʪ⁄U ⁄UÊ◊ÊH 3H
NUŒÿ° •ŸÈª˝„U ߢŒÈ ¬˝∑§Ê‚Ê – ‚Íøà Á∑§⁄UŸ ◊ŸÙ„U⁄U „UÊ‚ÊH
∑§’„È°U ©¿¢Uª ∑§’„È°U ’⁄U ¬‹ŸÊ – ◊ÊÃÈ ŒÈ‹Ê⁄Uß ∑§Á„U Á¬˝ÿ ‹‹ŸÊH 4H
Cÿʬ∑§ ’˝rÊÔ ÁŸ⁄¢U¡Ÿ ÁŸªÈ¸Ÿ Á’ªÃ Á’ŸÙŒ–
‚Ù •¡ ¬˝◊ ÷ªÁà ’‚ ∑§ı‚ÀÿÊ ∑¥§ ªÙŒH 198H
∑§Ê◊ ∑§ÙÁ≈U ¿UÁ’ SÿÊ◊ ‚⁄UË⁄UÊ – ŸË‹ ∑¢§¡ ’ÊÁ⁄UŒ ª¢÷Ë⁄UÊH
•L§Ÿ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ Ÿπ ¡ÙÃË – ∑§◊‹ Œ‹Áã„U ’ÒΔU ¡ŸÈ ◊ÙÃËH 1H
⁄Uπ ∑ȧÁ‹‚ äfl¡ •¢∑ȧ‚ ‚Ù„U – ŸÍ¬È⁄U œÈÁŸ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„UH
∑§Á≈U ®∑§Á∑§ŸË ©UŒ⁄U òÊÿ ⁄UπÊ – ŸÊÁ÷ ª÷Ë⁄U ¡ÊŸ ¡®„U ŒπÊH 2H
90
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
÷È¡ Á’‚Ê‹ ÷Í·Ÿ ¡Èà ÷Í⁄UË – Á„Uÿ° „UÁ⁄U Ÿπ •Áà ‚Ù÷Ê M§⁄UËH
©U⁄U ◊ÁŸ„UÊ⁄U ¬ÁŒ∑§ ∑§Ë ‚Ù÷Ê – Á’¬˝ ø⁄UŸ Œπà ◊Ÿ ‹Ù÷ÊH 3H
∑¢§’È ∑¢§ΔU •Áà Áø’È∑§ ‚È„UÊ߸ – •ÊŸŸ •Á◊à ◊ŒŸ ¿UÁ’ ¿UÊ߸H
ŒÈß ŒÈß Œ‚Ÿ •œ⁄U •L§ŸÊ⁄U – ŸÊ‚Ê ÁË∑§ ∑§Ù ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UH 4H
‚¢ÈŒ⁄U üÊflŸ ‚ÈøÊL§ ∑§¬Ù‹Ê – •Áà Á¬˝ÿ ◊œÈ⁄U ÃÙÃ⁄U ’Ù‹ÊH
ÁøP§Ÿ ∑§ø ∑È¢§Áøà ª÷È•Ê⁄U – ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ⁄UÁø ◊ÊÃÈ ‚°flÊ⁄UH 5H
¬Ëà ¤ÊªÈÁ‹•Ê ÃŸÈ ¬Á„U⁄UÊ߸ – ¡ÊŸÈ ¬ÊÁŸ Á’ø⁄UÁŸ ◊ÙÁ„U ÷Ê߸H
M§¬ ‚∑§®„U ŸÁ„¢U ∑§Á„U üÊÈÁà ‚·Ê – ‚Ù ¡ÊŸß ‚¬Ÿ„È°U ¡®„U ŒπÊH 6H
‚Èπ ‚¢ŒÙ„U ◊Ù„U¬⁄U ÇÿÊŸ Áª⁄UÊ ªÙÃËÖ
Œ¢¬Áà ¬⁄U◊ ¬˝◊ ’‚ ∑§⁄U Á‚‚ÈøÁ⁄Uà ¬ÈŸËÃH 199H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ ¡ªÃ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ∑§Ù‚‹¬È⁄U ’ÊÁ‚ã„U ‚ÈπŒÊÃÊH
Á¡ã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ ø⁄UŸ ⁄UÁà ◊ÊŸË – ÁÃã„U ∑§Ë ÿ„U ªÁà ¬˝ª≈U ÷flÊŸËH 1H
⁄UÉÊȬÁà Á’◊Èπ ¡ÃŸ ∑§⁄U ∑§Ù⁄UË – ∑§flŸ ‚∑§ß ÷fl ’¢œŸ ¿UÙ⁄UËH
¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U ’‚ ∑Ò§ ⁄UÊπ – ‚Ù ◊ÊÿÊ ¬˝÷È ‚Ù¥ ÷ÿ ÷ÊπH 2H
÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ê‚ ŸøÊflß ÃÊ„UË – •‚ ¬˝÷È ¿UÊÁ«∏U ÷Á¡• ∑§„ÈU ∑§Ê„UËH
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ¿UÊÁ«∏U øÃÈ⁄UÊ߸ – ÷¡Ã ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U„U®„U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 3H
∞Á„U Á’Áœ Á‚‚ÈÁ’ŸÙŒ ¬˝÷È ∑§Ëã„UÊ – ‚∑§‹ Ÿª⁄U’ÊÁ‚ã„U ‚Èπ ŒËã„UÊH
‹Ò ©U¿¢Uª ∑§’„È°U∑§ „U‹⁄UÊflÒ – ∑§’„È°U ¬Ê‹Ÿ¥ ÉÊÊÁ‹ ¤ÊÈ‹ÊflÒH 4H
¬˝◊ ◊ªŸ ∑§ı‚ÀÿÊ ÁŸÁ‚ ÁŒŸ ¡Êà Ÿ ¡ÊŸ–
‚Èà ‚Ÿ„U ’‚ ◊ÊÃÊ ’Ê‹øÁ⁄Uà ∑§⁄U ªÊŸH 200H
∞∑§ ’Ê⁄U ¡ŸŸË¥ •ã„UflÊ∞ – ∑§Á⁄U ®‚ªÊ⁄U ¬‹ŸÊ° ¬ı…∏UÊ∞H
ÁŸ¡ ∑ȧ‹ ßCÔUŒfl ÷ªflÊŸÊ – ¬Í¡Ê „UÃÈ ∑§Ëã„U •FÊŸÊH 1H
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ŸÒ’l ø…∏UÊflÊ – •Ê¬È ªß¸ ¡„°U ¬Ê∑§ ’ŸÊflÊH
’„ÈUÁ⁄U ◊ÊÃÈ Ã„UflÊ° øÁ‹ •Ê߸ – ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄Uà Œπ ‚Èà ¡Ê߸H 2H
ªÒ ¡ŸŸË Á‚‚È ¬®„U ÷ÿ÷ËÃÊ – ŒπÊ ’Ê‹ ÄUÊ° ¬ÈÁŸ ‚ÍÃÊH
’„ÈUÁ⁄U •Êß ŒπÊ ‚Èà ‚Ù߸ – NUŒÿ° ∑¢§¬ ◊Ÿ œË⁄U Ÿ „UÙ߸H 3H
ß„UÊ° ©U„UÊ° ŒÈß ’Ê‹∑§ ŒπÊ – ◊ÁÃ÷˝◊ ◊Ù⁄U Á∑§ •ÊŸ Á’‚·ÊH
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¡ŸŸË •∑ȧ‹ÊŸË – ¬˝÷È „°UÁ‚ ŒËã„U ◊œÈ⁄U ◊È‚È∑§ÊŸËH 4H
Œπ⁄UÊflÊ ◊ÊÃÁ„U ÁŸ¡ •jÈà M§¬ •π¢«U–
⁄UÙ◊ ⁄UÙ◊ ¬˝Áà ‹Êª ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ’˝rÊ¢Ô«UH 201H
•ªÁŸÃ ⁄UÁ’ ‚Á‚ Á‚fl øÃÈ⁄UÊŸŸ – ’„ÈU ÁªÁ⁄U ‚Á⁄Uà ®‚œÈ ◊Á„U ∑§ÊŸŸH
91
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ê‹ ∑§◊¸ ªÈŸ ÇÿÊŸ ‚È÷Ê™§ – ‚Ù©U ŒπÊ ¡Ù ‚ÈŸÊ Ÿ ∑§Ê™§H 1H
ŒπË ◊ÊÿÊ ‚’ Á’Áœ ªÊ…U∏Ë – •Áà ‚÷Ëà ¡Ù⁄¥U ∑§⁄U ΔUÊ…∏UËH
ŒπÊ ¡Ëfl ŸøÊflß ¡Ê„UË – ŒπË ÷ªÁà ¡Ù ¿UÙ⁄Uß ÃÊ„UËH 2H
ß ¬È‹Á∑§Ã ◊Èπ ’øŸ Ÿ •ÊflÊ – ŸÿŸ ◊ÍÁŒ ø⁄UŸÁŸ Á‚L§ ŸÊflÊH
Á’‚◊ÿfl¢Ã ŒÁπ ◊„UÃÊ⁄UË – ÷∞ ’„ÈUÁ⁄U Á‚‚ÈM§¬ π⁄UÊ⁄UËH 3H
•SÃÈÁà ∑§Á⁄U Ÿ ¡Êß ÷ÿ ◊ÊŸÊ – ¡ªÃ Á¬ÃÊ ◊Ò¥ ‚Èà ∑§Á⁄U ¡ÊŸÊH
„UÁ⁄U ¡ŸŸË ’„UÈÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊ߸ – ÿ„U ¡ÁŸ ∑§Ã„È°U ∑§„UÁ‚ ‚ÈŸÈ ◊Ê߸H 4H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§ı‚ÀÿÊ Á’Ÿÿ ∑§⁄Uß ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
•’ ¡ÁŸ ∑§’„°ÍU CÿÊ¬Ò ¬˝÷È ◊ÙÁ„U ◊ÊÿÊ ÃÙÁ⁄UH 202H
’Ê‹øÁ⁄Uà „UÁ⁄U ’„ÈUÁ’Áœ ∑§Ëã„UÊ – •Áà •Ÿ¢Œ ŒÊ‚ã„U ∑§„°U ŒËã„UÊH
∑§¿ÈU∑§ ∑§Ê‹ ’ËÃ¥ ‚’ ÷Ê߸ – ’«∏U ÷∞ ¬Á⁄U¡Ÿ ‚ÈπŒÊ߸H 1H
øÍ«∏UÊ∑§⁄UŸ ∑§Ëã„U ªÈL§ ¡Ê߸ – Á’¬˝ã„U ¬ÈÁŸ ŒÁ¿UŸÊ ’„ÈU ¬Ê߸H
¬⁄U◊ ◊ŸÙ„U⁄U øÁ⁄Uà •¬Ê⁄UÊ – ∑§⁄Uà Á»§⁄Uà øÊÁ⁄U©U ‚È∑ȧ◊Ê⁄UÊH 2H
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ •ªÙø⁄U ¡Ù߸ – Œ‚⁄UÕ •Á¡⁄U Á’ø⁄U ¬˝÷È ‚Ù߸H
÷Ù¡Ÿ ∑§⁄Uà ’Ù‹ ¡’ ⁄UÊ¡Ê – Ÿ®„U •Êflà ÃÁ¡ ’Ê‹ ‚◊Ê¡ÊH 3H
∑§ı‚ÀÿÊ ¡’ ’Ù‹Ÿ ¡Ê߸ – ΔÈU◊È∑ȧ ΔÈU◊È∑ȧ ¬˝÷È ø‹®„U ¬⁄UÊ߸H
ÁŸª◊ ŸÁà Á‚fl •¢Ã Ÿ ¬ÊflÊ – ÃÊÁ„U œ⁄ÒU ¡ŸŸË „UÁΔU œÊflÊH 4H
œÍ‚⁄U œÍÁ⁄U ÷⁄¥U ÃŸÈ •Ê∞ – ÷ͬÁà Á’„UÁ‚ ªÙŒ ’ÒΔUÊ∞H 5H
÷Ù¡Ÿ ∑§⁄Uà ø¬‹ Áøà ßà ©Uà •fl‚L§ ¬Êß–
÷ÊÁ¡ ø‹ Á∑§‹∑§Ã ◊Èπ ŒÁœ •ÙŒŸ ‹¬≈UÊßH 203H
’Ê‹øÁ⁄Uà •Áà ‚⁄U‹ ‚È„UÊ∞ – ‚Ê⁄UŒ ‚· ‚¢÷È üÊÈÁà ªÊ∞H
Á¡ã„U ∑§⁄U ◊Ÿ ßã„U ‚Ÿ Ÿ®„U ⁄UÊÃÊ – Ã ¡Ÿ ’¢Áøà Á∑§∞ Á’œÊÃÊH 1H
÷∞ ∑ȧ◊Ê⁄U ¡’®„ U ‚’ ÷˝ÊÃÊ – ŒËã„U ¡Ÿ™§ ªÈL§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊH
ªÈ⁄UªÎ„°U ª∞ ¬…∏UŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – •‹¬ ∑§Ê‹ Á’lÊ ‚’ •Ê߸H 2H
¡Ê∑§Ë ‚„U¡ SflÊ‚ üÊÈÁà øÊ⁄UË – ‚Ù „UÁ⁄U ¬…∏U ÿ„U ∑§ıÃÈ∑§ ÷Ê⁄UËH
Á’lÊ Á’Ÿÿ ÁŸ¬ÈŸ ªÈŸ ‚Ë‹Ê – π‹®„U π‹ ‚∑§‹ ŸÎ¬‹Ë‹ÊH 3H
∑§⁄UË ’ÊŸ œŸÈ· •Áà ‚Ù„UÊ – Œπà M§¬ ø⁄UÊø⁄U ◊Ù„UÊH
Á¡ã„U ’ËÁÕã„U Á’„U⁄U®„U ‚’ ÷Ê߸ – ÕÁ∑§Ã „UÙ®„U ‚’ ‹Ùª ‹ÈªÊ߸H 4H
∑§Ù‚‹¬È⁄U ’Ê‚Ë Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ’Îh •L§ ’Ê‹–
¬˝ÊŸ„ÈU Ã Á¬˝ÿ ‹ÊªÃ ‚’ ∑§„È°U ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê‹H 204H
’¢œÈ ‚πÊ ‚°ª ‹®„U ’Ù‹Ê߸ – ’Ÿ ◊ΪÿÊ ÁŸÃ π‹®„U ¡Ê߸H
92
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¬ÊflŸ ◊Ϊ ◊Ê⁄U®„U Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ÁŒŸ ¬˝Áà ŸÎ¬Á„U ŒπÊfl®„U •ÊŸËH 1H
¡ ◊Ϊ ⁄UÊ◊ ’ÊŸ ∑§ ◊Ê⁄U – Ã ÃŸÈ ÃÁ¡ ‚È⁄U‹Ù∑§ Á‚œÊ⁄UH
•ŸÈ¡ ‚πÊ ‚°ª ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄U„UË¥ – ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ •ÇÿÊ •ŸÈ‚⁄U„UË¥H 2H
¡Á„U Á’Áœ ‚ÈπË „UÙ®„U ¬È⁄U ‹ÙªÊ – ∑§⁄U®„U ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ‚Ùß ‚¢¡ÙªÊH
’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚ÈŸ®„U ◊Ÿ ‹Ê߸ – •Ê¬È ∑§„U®„U •ŸÈ¡ã„U ‚◊ȤÊÊ߸H 3H
¬˝ÊÃ∑§Ê‹ ©UÁΔ ∑Ò§ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ªÈL§ ŸÊfl®„U ◊ÊÕÊH
•Êÿ‚È ◊ÊÁª ∑§⁄U®„U ¬È⁄U ∑§Ê¡Ê – ŒÁπ øÁ⁄Uà „U⁄U·ß ◊Ÿ ⁄UÊ¡ÊH 4H
Cÿʬ∑§ •∑§‹ •ŸË„U •¡ ÁŸªÈ¸Ÿ ŸÊ◊ Ÿ M§¬–
÷ªÃ „UÃÈ ŸÊŸÊ Á’Áœ ∑§⁄Uà øÁ⁄UòÊ •ŸÍ¬H 205H
ÿ„U ‚’ øÁ⁄Uà ∑§„UÊ ◊Ò¥ ªÊ߸ – •ÊÁªÁ‹ ∑§ÕÊ ‚ÈŸ„ÈU ◊Ÿ ‹Ê߸H
Á’SflÊÁ◊òÊ ◊„UÊ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – ’‚®„U Á’Á¬Ÿ ‚È÷ •ÊüÊ◊ ¡ÊŸËH 1H
¡„°U ¡¬ ¡Çÿ ¡Ùª ◊ÈÁŸ ∑§⁄U„Ë¥ – •Áà ◊Ê⁄UËø ‚È’Ê„ÈUÁ„U «U⁄U„UË¥H
Œπà ¡Çÿ ÁŸ‚Êø⁄U œÊfl®„U – ∑§⁄U®„U ©U¬º˝fl ◊ÈÁŸ ŒÈπ ¬Êfl®„UH 2H
ªÊÁœÃŸÿ ◊Ÿ ®øÃÊ CÿÊ¬Ë – „UÁ⁄U Á’ŸÈ ◊⁄U®„U Ÿ ÁŸÁ‚ø⁄U ¬Ê¬ËH
Ã’ ◊ÈÁŸ’⁄U ◊Ÿ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄UÊ – ¬˝÷È •flÃ⁄U©U „U⁄UŸ ◊Á„U ÷Ê⁄UÊH 3H
∞„Í°U Á◊‚ Œπı¥ ¬Œ ¡Ê߸ – ∑§Á⁄U Á’ŸÃË •ÊŸı¥ ŒÙ©U ÷Ê߸H
ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ‚∑§‹ ªÈŸ •ÿŸÊ – ‚Ù ¬˝÷È ◊Ò¥ Œπ’ ÷Á⁄U ŸÿŸÊH 4H
’„ÈUÁ’Áœ ∑§⁄Uà ◊ŸÙ⁄UÕ ¡Êà ‹ÊÁª Ÿ®„U ’Ê⁄U–
∑§Á⁄U ◊í¡Ÿ ‚⁄U™§ ¡‹ ª∞ ÷ͬ Œ⁄U’Ê⁄UH 206H
◊ÈÁŸ •Êª◊Ÿ ‚ÈŸÊ ¡’ ⁄UÊ¡Ê – Á◊‹Ÿ ªÿ©U ‹Ò Á’¬˝ ‚◊Ê¡ÊH
∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ◊ÈÁŸÁ„U ‚Ÿ◊ÊŸË – ÁŸ¡ •Ê‚Ÿ ’ÒΔUÊ⁄UÁã„U •ÊŸËH 1H
ø⁄UŸ ¬πÊÁ⁄U ∑§ËÁã„U •Áà ¬Í¡Ê – ◊Ù ‚◊ •Ê¡È œãÿ Ÿ®„U ŒÍ¡ÊH
Á’Á’œ ÷Ê°Áà ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄UflÊflÊ – ◊ÈÁŸ’⁄U NUŒÿ° „U⁄U· •Áà ¬ÊflÊH 2H
¬ÈÁŸ ø⁄UŸÁŸ ◊‹ ‚Èà øÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ ŒÁπ ◊ÈÁŸ Œ„U Á’‚Ê⁄UËH
÷∞ ◊ªŸ Œπà ◊Èπ ‚Ù÷Ê – ¡ŸÈ ø∑§Ù⁄U ¬Í⁄UŸ ‚Á‚ ‹Ù÷ÊH 3H
Ã’ ◊Ÿ „U⁄UÁ· ’øŸ ∑§„U ⁄UÊ™§ – ◊ÈÁŸ •‚ ∑Χ¬Ê Ÿ ∑§ËÁã„U„ÈU ∑§Ê™§H
∑§Á„U ∑§Ê⁄UŸ •Êª◊Ÿ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ∑§„U„ÈU ‚Ù ∑§⁄Uà Ÿ ‹Êfl©°U ’Ê⁄UÊH 4H
•‚È⁄U ‚◊Í„U ‚ÃÊfl®„U ◊Ù„UË – ◊Ò¥ ¡ÊøŸ •Êÿ©°U ŸÎ¬ ÃÙ„UËH
•ŸÈ¡ ‚◊à Œ„ÈU ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ÁŸÁ‚ø⁄U ’œ ◊Ò¥ „UÙ’ ‚ŸÊÕÊH 5H
Œ„ÈU ÷ͬ ◊Ÿ „U⁄UÁ·Ã á„ÈU ◊Ù„U •ÇÿÊŸ–
œ◊¸ ‚È¡‚ ¬˝÷È ÃÈï„U ∑§ı¥ ßã„U ∑§„°U •Áà ∑§ÀÿÊŸH 207H
93
øı0. ‚ÈÁŸ ⁄UÊ¡Ê •Áà •Á¬˝ÿ ’ÊŸË – NUŒÿ ∑¢§¬ ◊Èπ ŒÈÁà ∑ȧ◊È‹ÊŸËH
øıÕ¥¬Ÿ ¬Êÿ©°U ‚Èà øÊ⁄UË – Á’¬˝ ’øŸ Ÿ®„U ∑§„U„ÈU Á’øÊ⁄UËH 1H
◊ʪ„ÈU ÷ÍÁ◊ œŸÈ œŸ ∑§Ù‚Ê – ‚’¸‚ Œ©°U •Ê¡È ‚„U⁄UÙ‚ÊH
Œ„U ¬˝ÊŸ Ã¥ Á¬˝ÿ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥ – ‚Ù©U ◊ÈÁŸ Œ©¢° ÁŸÁ◊· ∞∑§ ◊Ê„UË¥H 2H
‚’ ‚Èà Á¬˝ÿ ◊ÙÁ„U ¬˝ÊŸ Á∑§ ŸÊßZ – ⁄UÊ◊ Œà Ÿ®„U ’Ÿß ªÙ‚ÊßZH
∑§„°U ÁŸÁ‚ø⁄U •Áà ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ∑§„°U ‚È¢Œ⁄U ‚Èà ¬⁄U◊ Á∑§‚Ù⁄UÊH 3H
‚ÈÁŸ ŸÎ¬ Áª⁄UÊ ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊŸË – NUŒÿ° „U⁄U· ◊ÊŸÊ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
Ã’ ’Á‚CÔU ’„ÈUÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊflÊ – ŸÎ¬ ‚¢Œ„U ŸÊ‚ ∑§„°U ¬ÊflÊH 4H
•Áà •ÊŒ⁄U ŒÙ©U ßÿ ’Ù‹Ê∞ – NUŒÿ° ‹Êß ’„ÈU ÷Ê°Áà Á‚πÊ∞H
◊⁄U ¬˝ÊŸ ŸÊÕ ‚Èà ŒÙ™§ – ÃÈï„U ◊ÈÁŸ Á¬ÃÊ •ÊŸ Ÿ®„U ∑§Ù™§H 5H
ŒÙ0. ‚ı¥¬ ÷ͬ Á⁄UÁ·Á„U ‚Èà ’„ÈUÁ’Áœ Œß •‚Ë‚–
¡ŸŸË ÷flŸ ª∞ ¬˝÷È ø‹ ŸÊß ¬Œ ‚Ë‚H 208 (∑§)H
‚Ù0. ¬ÈL§·®‚„U ŒÙ©U ’Ë⁄U „U⁄UÁ· ø‹ ◊ÈÁŸ ÷ÿ „U⁄UŸ–
∑Χ¬Ê®‚œÈ ◊ÁÃœË⁄U •Áπ‹ Á’Sfl ∑§Ê⁄UŸ ∑§⁄UŸH 208 (π)H
øı¯. •L§Ÿ ŸÿŸ ©U⁄U ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹Ê – ŸË‹ ¡‹¡ ÃŸÈ SÿÊ◊ Ã◊Ê‹ÊH
∑§Á≈U ¬≈U ¬Ëà ∑§‚¥ ’⁄U ÷ÊÕÊ – L§Áø⁄U øʬ ‚Êÿ∑§ ŒÈ„È°U „UÊÕÊH 1H
SÿÊ◊ ªı⁄ U ‚È¢Œ⁄U ŒÙ©U ÷Ê߸ – Á’SflÊÁ◊òÊ ◊„UÊÁŸÁœ ¬Ê߸H
¬˝÷È ’˝rÊÔãÿŒfl ◊Ò¥ ¡ÊŸÊ – ◊ÙÁ„U ÁŸÁà Á¬ÃÊ Ã¡©U ÷ªflÊŸÊH 2H
ø‹ ¡Êà ◊ÈÁŸ ŒËÁã„U ŒπÊ߸ – ‚ÈÁŸ ÃÊ«∏U∑§Ê ∑˝§Ùœ ∑§Á⁄U œÊ߸H
∞∑§®„U ’ÊŸ ¬˝ÊŸ „UÁ⁄U ‹Ëã„UÊ – ŒËŸ ¡ÊÁŸ ÃÁ„U ÁŸ¡ ¬Œ ŒËã„UÊH 3H
Ã’ Á⁄UÁ· ÁŸ¡ ŸÊÕÁ„U Á¡ÿ° øËã„UË – Á’lÊÁŸÁœ ∑§„UÈ° Á’lÊ ŒËã„UËH
¡ÊÃ ‹Êª Ÿ ¿ÈUœÊ Á¬¬Ê‚Ê – •ÃÈÁ‹Ã ’‹ ÃŸÈ Ã¡ ¬˝∑§Ê‚ÊH 4H
ŒÙ0. •ÊÿÈœ ‚’¸ ‚◊̬ ∑Ò§ ¬˝÷È ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ •ÊÁŸ–
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ ÷Ù¡Ÿ ŒËã„U ÷ªÁà Á„Uà ¡ÊÁŸH 209H
øı0. ¬˝Êà ∑§„UÊ ◊ÈÁŸ ‚Ÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ÁŸ÷¸ÿ ¡Çÿ ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ¡Ê߸H
„UÙ◊ ∑§⁄UŸ ‹Êª ◊ÈÁŸ ¤ÊÊ⁄UË – •Ê¬È ⁄U„U ◊π ∑§Ë¥ ⁄UπflÊ⁄UËH 1H
‚ÈÁŸ ◊Ê⁄UËø ÁŸ‚Êø⁄U ∑˝§Ù„UË – ‹Ò ‚„UÊÿ œÊflÊ ◊ÈÁŸº˝Ù„UËH
Á’ŸÈ »§⁄U ’ÊŸ ⁄UÊ◊ ÃÁ„U ◊Ê⁄UÊ – ‚à ¡Ù¡Ÿ ªÊ ‚ʪ⁄U ¬Ê⁄UÊH 2H
¬Êfl∑§ ‚⁄U ‚È’Ê„ÈU ¬ÈÁŸ ◊Ê⁄UÊ – •ŸÈ¡ ÁŸ‚Êø⁄U ∑§≈U∑ȧ ‚°ÉÊÊ⁄UÊH
◊ÊÁ⁄U •‚È⁄U Ám¡ ÁŸ÷¸ÿ∑§Ê⁄UË – •SÃÈÁà ∑§⁄U®„U Œfl ◊ÈÁŸ ¤ÊÊ⁄UËH 3H
Ä°U ¬ÈÁŸ ∑§¿ÈU∑§ ÁŒfl‚ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ⁄U„U ∑§ËÁã„U Á’¬˝ã„U ¬⁄U ŒÊÿÊH
94
ŒÙ0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
÷ªÁà „UÃÈ ’„ÈU ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊŸÊ – ∑§„U Á’¬˝ ¡lÁ¬ ¬˝÷È ¡ÊŸÊH 4H
Ã’ ◊ÈÁŸ ‚ÊŒ⁄U ∑§„UÊ ’ȤÊÊ߸ – øÁ⁄Uà ∞∑§ ¬˝÷È ŒÁπ• ¡Ê߸H
œŸÈ·¡Çÿ ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ŸÊÕÊ – „U⁄UÁ· ø‹ ◊ÈÁŸ’⁄U ∑§ ‚ÊÕÊH 5H
•ÊüÊ◊ ∞∑§ ŒËπ ◊ª ◊Ê„UË¥ – πª ◊Ϊ ¡Ëfl ¡¢ÃÈ Ã„°U ŸÊ„UË¥H
¬Í¿UÊ ◊ÈÁŸÁ„U Á‚‹Ê ¬˝÷È ŒπË – ‚∑§‹ ∑§ÕÊ ◊ÈÁŸ ∑§„UÊ Á’‚·ËH 6H
ªıÃ◊ ŸÊÁ⁄U üÊʬ ’‚ ©U¬‹ Œ„U œÁ⁄U œË⁄U–
ø⁄UŸ ∑§◊‹ ⁄U¡ øÊ„UÁà ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÈU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UH 210H
¬⁄U‚à ¬Œ ¬ÊflŸ ‚Ù∑§ Ÿ‚ÊflŸ ¬˝ª≈U ÷߸ ì¬È¢¡ ‚„UË–
Œπà ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡Ÿ ‚ÈπŒÊÿ∑§ ‚Ÿ◊Èπ „UÙß ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ⁄U„UËH
•Áà ¬˝◊ •œË⁄UÊ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊ ◊Èπ Ÿ®„U •Êflß ’øŸ ∑§„UË–
•ÁÂÿ ’«∏U÷ÊªË ø⁄UŸÁã„U ‹ÊªË ¡Èª‹ ŸÿŸ ¡‹œÊ⁄U ’„UËH 1H
œË⁄U¡È ◊Ÿ ∑§Ëã„UÊ ¬˝÷È ∑§„È°U øËã„UÊ ⁄UÉÊȬÁà ∑Χ¬Ê° ÷ªÁà ¬Ê߸–
•Áà ÁŸ◊¸‹ ’ÊŸË¥ •SÃÈÁà ΔUÊŸË ÇÿÊŸªïÿ ¡ÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
◊Ò¥ ŸÊÁ⁄U •¬ÊflŸ ¬˝÷È ¡ª ¬ÊflŸ ⁄UÊflŸ Á⁄U¬È ¡Ÿ ‚ÈπŒÊ߸–
⁄UÊ¡Ëfl Á’‹ÙøŸ ÷fl ÷ÿ ◊ÙøŸ ¬ÊÁ„U ¬ÊÁ„U ‚⁄UŸ®„U •Ê߸H 2H
◊ÈÁŸ üÊʬ ¡Ù ŒËã„UÊ •Áà ÷‹ ∑§Ëã„UÊ ¬⁄U◊ •ŸÈª˝„U ◊Ò¥ ◊ÊŸÊ–
Œπ©°U ÷Á⁄U ‹ÙøŸ „UÁ⁄U ÷fl◊ÙøŸ ß„Uß ‹Ê÷ ‚¢∑§⁄U ¡ÊŸÊH
Á’ŸÃË ¬˝÷È ◊Ù⁄UË ◊Ò¥ ◊Áà ÷Ù⁄UË ŸÊÕ Ÿ ◊ʪ©°U ’⁄U •ÊŸÊ–
¬Œ ∑§◊‹ ¬⁄UÊªÊ ⁄U‚ •ŸÈ⁄UÊªÊ ◊◊ ◊Ÿ ◊œÈ¬ ∑§⁄UÒ ¬ÊŸÊH 3H
¡®„U ¬Œ ‚È⁄U‚Á⁄UÃÊ ¬⁄U◊ ¬ÈŸËÃÊ ¬˝ª≈U ÷߸ Á‚fl ‚Ë‚ œ⁄UË–
‚Ù߸ ¬Œ ¬¢∑§¡ ¡Á„U ¬Í¡Ã •¡ ◊◊ Á‚⁄U œ⁄U©U ∑Χ¬Ê‹ „U⁄UËH
∞Á„U ÷Ê°Áà Á‚œÊ⁄UË ªıÃ◊ ŸÊ⁄UË ’Ê⁄U ’Ê⁄U „UÁ⁄U ø⁄UŸ ¬⁄UË–
¡Ù •Áà ◊Ÿ ÷ÊflÊ ‚Ù ’L§ ¬ÊflÊ ªÒ ¬ÁËÙ∑§ •Ÿ¢Œ ÷⁄UËH 4H
•‚ ¬˝÷È ŒËŸ’¢œÈ „UÁ⁄U ∑§Ê⁄UŸ ⁄UÁ„Uà ŒÿÊ‹–
ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ‚ΔU ÃÁ„U ÷¡È ¿UÊÁ«∏U ∑§¬≈U ¡¢¡Ê‹H 211H
ø‹ ⁄UÊ◊ ‹Á¿U◊Ÿ ◊ÈÁŸ ‚¢ªÊ – ª∞ ¡„UÊ° ¡ª ¬ÊflÁŸ ª¢ªÊH
ªÊÁœ‚ÍŸÈ ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ¡Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ‚È⁄U‚Á⁄U ◊Á„U •Ê߸H 1H
Ã’ ¬˝÷È Á⁄UÁ·ã„U ‚◊à Ÿ„UÊ∞ – Á’Á’œ ŒÊŸ ◊Á„UŒflÁã„U ¬Ê∞H
„U⁄UÁ· ø‹ ◊ÈÁŸ ’΢Œ ‚„UÊÿÊ – ’Áª Á’Œ„U Ÿª⁄U ÁŸ•⁄UÊÿÊH 2H
¬È⁄U ⁄UïÿÃÊ ⁄UÊ◊ ¡’ ŒπË – „U⁄U· •ŸÈ¡ ‚◊à Á’‚·ËH
’ʬ˥ ∑ͧ¬ ‚Á⁄Uà ‚⁄ U ŸÊŸÊ – ‚Á‹‹ ‚Ȝʂ◊ ◊ÁŸ ‚٬ʟÊH 3H
95
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı¯.
ª¢È¡Ã ◊¢¡È ◊ÙÊ ⁄U‚ ÷΢ªÊ – ∑ͧ¡Ã ∑§‹ ’„ÈU’⁄UŸ Á’„¢UªÊH
’⁄UŸ ’⁄UŸ Á’∑§‚ ’Ÿ ¡ÊÃÊ – ÁòÊÁ’œ ‚◊Ë⁄U ‚ŒÊ ‚ÈπŒÊÃÊH 4H
‚È◊Ÿ ’ÊÁ≈U∑§Ê ’ʪ ’Ÿ Á’¬È‹ Á’„¢Uª ÁŸflÊ‚–
»Í§‹Ã »§‹Ã ‚ȬÀÀÊflà ‚Ù„Uà ¬È⁄U ø„È°U ¬Ê‚H 212H
’Ÿß Ÿ ’⁄UŸÃ Ÿª⁄U ÁŸ∑§Ê߸ – ¡„UÊ° ¡Êß ◊Ÿ ÄU°ß° ‹Ù÷Ê߸H
øÊL§ ’¡ÊL§ Á’ÁøòÊ •°’Ê⁄UË – ◊ÁŸ◊ÿ Á’Áœ ¡ŸÈ Sfl∑§⁄U ‚°flÊ⁄UËH 1H
œÁŸ∑§ ’ÁŸ∑§ ’⁄U œŸŒ ‚◊ÊŸÊ – ’ÒΔU ‚∑§‹ ’SÃÈ ‹Ò ŸÊŸÊH
øı„U≈U ‚¢ÈŒ⁄U ª‹Ë¥ ‚È„UÊ߸ – ‚¢Ãà ⁄U„U®„U ‚Ȫ¢œ ®‚øÊ߸H 2H
◊¢ª‹◊ÿ ◊¢ÁŒ⁄U ‚’ ∑§⁄¥U – ÁøÁòÊà ¡ŸÈ ⁄UÁßÊÕ ÁøÃ⁄¥UH
¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚È÷ª ‚ÈÁø ‚¢ÃÊ – œ⁄U◊‚Ë‹ ÇÿÊŸË ªÈŸfl¢ÃÊH 3H
•Áà •ŸÍ¬ ¡„°U ¡Ÿ∑§ ÁŸflÊ‚Í – Á’Õ∑§®„U Á’’Èœ Á’‹ÙÁ∑§ Á’‹Ê‚ÍH
„UÙà øÁ∑§Ã Áøà ∑§Ù≈U Á’‹Ù∑§Ë – ‚∑§‹ ÷ÈflŸ ‚Ù÷Ê ¡ŸÈ ⁄UÙ∑§ËH 4H
œfl‹ œÊ◊ ◊ÁŸ ¬È⁄U≈U ¬≈U ‚ÈÉÊÁ≈Uà ŸÊŸÊ ÷Ê°ÁÖ
Á‚ÿ ÁŸflÊ‚ ‚È¢Œ⁄U ‚ŒŸ ‚Ù÷Ê Á∑§Á◊ ∑§Á„U ¡ÊÁÃH 213H
‚È÷ª mÊ⁄U ‚’ ∑ȧÁ‹‚ ∑§¬Ê≈UÊ – ÷ͬ ÷Ë⁄U Ÿ≈U ◊ʪœ ÷Ê≈UÊH
’ŸË Á’‚Ê‹ ’ÊÁ¡ ª¡ ‚Ê‹Ê – „Uÿ ªÿ ⁄UÕ ‚¢∑ȧ‹ ‚’ ∑§Ê‹ÊH 1H
‚Í⁄U ‚Áøfl ‚Ÿ¬ ’„ÈUÃ⁄U – ŸÎ¬ªÎ„U ‚Á⁄U‚ ‚ŒŸ ‚’ ∑§⁄UH
¬È⁄U ’Ê„U⁄U ‚⁄U ‚Á⁄Uà ‚◊Ë¬Ê – ©UÃ⁄U ¡„°U Ä°U Á’¬È‹ ◊„UˬÊH 2H
ŒÁπ •ŸÍ¬ ∞∑§ •°fl⁄UÊ߸ – ‚’ ‚Ȭʂ ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊ߸H
∑§ıÁ‚∑§ ∑§„U©U ◊Ù⁄UU ◊ŸÈ ◊ÊŸÊ – ß„UÊ° ⁄UÁ„U• ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚È¡ÊŸÊH 3H
÷‹®„U ŸÊÕ ∑§Á„U ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊ – ©UÃ⁄U Ä°U ◊ÈÁŸ’΢Œ ‚◊ÃÊH
Á’SflÊÁ◊òÊ ◊„UÊ◊ÈÁŸ •Ê∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U Á◊ÁՋʬÁà ¬Ê∞H 4H
‚¢ª ‚Áøfl ‚ÈÁø ÷ÍÁ⁄U ÷≈U ÷Í‚È⁄U ’⁄U ªÈ⁄U ÇÿÊÁÖ
ø‹ Á◊‹Ÿ ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§Á„U ◊ÈÁŒÃ ⁄UÊ©U ∞Á„U ÷Ê°ÁÃH 214H
∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ø⁄UŸ œÁ⁄U ◊ÊÕÊ – ŒËÁã„U •‚Ë‚ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸŸÊÕÊH
Á’¬˝’΢Œ ‚’ ‚ÊŒ⁄U ’¢Œ – ¡ÊÁŸ ÷ÊÇÿ ’«∏U ⁄UÊ©U •Ÿ¢ŒH 1H
∑ȧ‚‹ ¬˝F ∑§Á„U ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊ – Á’SflÊÁ◊òÊ ŸÎ¬Á„U ’ÒΔUÊ⁄UÊH
ÃÁ„U •fl‚⁄U •Ê∞ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ª∞ ⁄U„U ŒπŸ »È§‹flÊ߸H 2H
SÿÊ◊ ªı⁄U ◊ÎŒÈ ’ÿ‚ Á∑§‚Ù⁄UÊ – ‹ÙøŸ ‚ÈπŒ Á’Sfl Áøà øÙ⁄UÊH
©UΔU ‚∑§‹ ¡’ ⁄UÉÊȬÁà •Ê∞ – Á’SflÊÁ◊òÊ ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ∞H 3H
÷∞ ‚’ ‚ÈπË ŒÁπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ¬È‹Á∑§Ã ªÊÃÊH
96
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊Í⁄UÁà ◊œÈ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ŒπË – ÷ÿ©U Á’Œ„ÈU Á’Œ„ÈU Á’‚·ËH 4H
¬˝◊ ◊ªŸ ◊ŸÈ ¡ÊÁŸ ŸÎ¬È ∑§Á⁄U Á’’∑ȧ œÁ⁄U œË⁄U–
’Ù‹©U ◊ÈÁŸ ¬Œ ŸÊß Á‚L§ ªŒªŒ Áª⁄UÊ ª÷Ë⁄UH 215H
∑§„U„ÈU ŸÊÕ ‚È¢Œ⁄U ŒÙ©U ’Ê‹∑§ – ◊ÈÁŸ∑ȧ‹ ÁË∑§ Á∑§ ŸÎ¬ ∑ȧ‹ ¬Ê‹∑§H
’˝rÊÔ ¡Ù ÁŸª◊ ŸÁà ∑§Á„U ªÊflÊ – ©U÷ÿ ’· œÁ⁄U ∑§Ë ‚Ùß •ÊflÊH 1H
‚„U¡ Á’⁄UʪM§¬ ◊ŸÈ ◊Ù⁄UÊ – ÕÁ∑§Ã „UÙà Á¡Á◊ ø¢Œ ø∑§Ù⁄UÊH
ÃÊÃ ¬˝÷È ¬Í¿U©°U ‚ÁÃ÷Ê™§ – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ ¡ÁŸ ∑§⁄U„ÈU ŒÈ⁄UÊ™§H 2H
ßã„UÁ„U Á’‹Ù∑§Ã •Áà •ŸÈ⁄UÊªÊ – ’⁄U’‚ ’˝rÊÔ‚ÈπÁ„U ◊Ÿ àÿʪÊH
∑§„U ◊ÈÁŸ Á’„UÁ‚ ∑§„U„ÈU ŸÎ¬ ŸË∑§Ê – ’øŸ ÃÈï„UÊ⁄U Ÿ „UÙß •‹Ë∑§ÊH 3H
∞ Á¬˝ÿ ‚’Á„U ¡„UÊ° ‹Áª ¬˝ÊŸË – ◊Ÿ ◊È‚È∑§Ê®„U ⁄UÊ◊È ‚ÈÁŸ ’ÊŸËH
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ◊ÁŸ Œ‚⁄UÕ ∑§ ¡Ê∞ – ◊◊ Á„Uà ‹ÊÁª Ÿ⁄U‚ ¬ΔUÊ∞H 4H
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ŒÙ©U ’¢œÈ’⁄U M§¬ ‚Ë‹ ’‹ œÊ◊–
◊π ⁄UÊπ©U ‚’È ‚ÊÁπ ¡ªÈ Á¡Ã •‚È⁄U ‚¢ª˝Ê◊H 216H
◊ÈÁŸ Ãfl ø⁄UŸ ŒÁπ ∑§„U ⁄UÊ™§ – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§©°U ÁŸ¡ ¬Èãÿ ¬˝÷Ê™§H
‚È¢Œ⁄U SÿÊ◊ ªı⁄U ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – •ÊŸ°Œ„ÍU ∑§ •ÊŸ°Œ ŒÊÃÊH 1H
ßã„U ∑Ò§ ¬˝ËÁà ¬⁄U‚¬⁄U ¬ÊflÁŸ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ◊Ÿ ÷Êfl ‚È„UÊflÁŸH
‚ÈŸ„ÈU ŸÊÕ ∑§„U ◊ÈÁŒÃ Á’Œ„Í – ’˝rÊÔ ¡Ëfl ßfl ‚„U¡ ‚Ÿ„ÍUH 2H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬˝÷ÈÁ„U ÁøÃfl Ÿ⁄UŸÊ„Í – ¬È‹∑§ ªÊà ©U⁄U •Áœ∑§ ©U¿UÊ„ÍUH
◊ÈÁŸÁ„U ¬˝‚¢Á‚ ŸÊß ¬Œ ‚Ë‚Í – ø‹©U ‹flÊß Ÿª⁄U •flŸË‚ÍH 3H
‚È¢Œ⁄U ‚ŒŸÈ ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê‹Ê – ÄUÊ° ’Ê‚È ‹Ò ŒËã„U ÷È•Ê‹ÊH
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ‚’ Á’Áœ ‚fl∑§Ê߸ – ªÿ©U ⁄UÊ©U ªÎ„U Á’ŒÊ ∑§⁄UÊ߸H 4H
Á⁄U·ÿ ‚¢ª ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ ∑§Á⁄U ÷Ù¡ŸÈ Á’üÊÊ◊È–
’ÒΔU ¬˝÷È ÷˝ÊÃÊ ‚Á„Uà ÁŒfl‚È ⁄U„UÊ ÷Á⁄U ¡Ê◊ÈH 217H
‹πŸ NUŒÿ° ‹Ê‹‚Ê Á’‚·Ë – ¡Êß ¡Ÿ∑§¬È⁄U •Êß• ŒπËH
¬˝÷È ÷ÿ ’„ÈUÁ⁄U ◊ÈÁŸÁ„U ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ¬˝ª≈U Ÿ ∑§„U®„U ◊Ÿ®„U ◊È‚È∑§Ê„UË¢H 1H
⁄UÊ◊ •ŸÈ¡ ◊Ÿ ∑§Ë ªÁà ¡ÊŸË – ÷ªÃ ’¿U‹ÃÊ Á„Uÿ° „ÈU‹‚ÊŸËH
¬⁄U◊ Á’ŸËà ‚∑ȧÁø ◊È‚È∑§Ê߸ – ’Ù‹ ªÈ⁄U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ¬Ê߸H 2H
ŸÊÕ ‹πŸÈ ¬ÈL§ ŒπŸ ø„U„UË¥ – ¬˝÷È ‚∑§Ùø «U⁄U ¬˝ª≈U Ÿ ∑§„U„UË¥H
¡ı¥ ⁄UÊ©U⁄U •Êÿ‚È ◊Ò¥ ¬Êflı¥ – Ÿª⁄U ŒπÊß ÃÈ⁄Uà ‹Ò •Êflı¥H 3H
‚ÈÁŸ ◊ÈŸË‚È ∑§„U ’øŸ ‚¬˝ËÃË – ∑§‚ Ÿ ⁄UÊ◊ ÃÈï„U ⁄UÊπ„ÈU ŸËÃËH
œ⁄U◊ ‚ÃÈ ¬Ê‹∑§ ÃÈï„U ÃÊÃÊ – ¬˝◊ Á’’‚ ‚fl∑§ ‚ÈπŒÊÃÊH 4H
97
ŒÙ0. ¡Êß ŒÁπ •Êfl„ÈU ŸªL§ ‚Èπ ÁŸœÊŸ ŒÙ©U ÷Êß–
∑§⁄U„ÈU ‚È»§‹ ‚’ ∑§ ŸÿŸ ‚È¢Œ⁄U ’ŒŸ ŒπÊßH 218H
øı¯. ◊ÈÁŸ ¬Œ ∑§◊‹ ’¢ÁŒ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – ø‹ ‹Ù∑§ ‹ÙøŸ ‚Èπ ŒÊÃÊH
’Ê‹∑§ ’΢Œ ŒÁπ •Áà ‚Ù÷Ê – ‹ª ‚¢ª ‹ÙøŸ ◊ŸÈ ‹Ù÷ÊH 1H
¬Ëà ’‚Ÿ ¬Á⁄U∑§⁄U ∑§Á≈U ÷ÊÕÊ – øÊL§ øʬ ‚⁄U ‚Ù„Uà „UÊÕÊH
ß •ŸÈ„U⁄Uà ‚Èø¢ŒŸ πÙ⁄UË – SÿÊ◊‹ ªı⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ¡Ù⁄UËH 2H
∑§„UÁ⁄U ∑¢§œ⁄U ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹Ê – ©U⁄U •Áà L§Áø⁄U ŸÊª◊ÁŸ ◊Ê‹ÊH
‚È÷ª ‚ÙŸ ‚⁄U‚ËL§„U ‹ÙøŸ – ’ŒŸ ◊ÿ¢∑§ ÃʬòÊÿ ◊ÙøŸH 3H
∑§ÊŸÁã„U ∑§Ÿ∑§ »Í§‹ ¿UÁ’ Œ„UË¥ – ÁøÃflà ÁøÃÁ„U øÙÁ⁄U ¡ŸÈ ‹„UË¥H
ÁøÃflÁŸ øÊL§ ÷Î∑ȧÁ≈U ’⁄U ’Ê°∑§Ë – ÁË∑§ ⁄Uπ ‚Ù÷Ê ¡ŸÈ øÊ°∑§ËH 4H
ŒÙ0. L§Áø⁄U øıß˥ ‚È÷ª Á‚⁄U ◊ø∑§ ∑È¢§Áøà ∑§‚–
Ÿπ Á‚π ‚È¢Œ⁄U ’¢œÈ ŒÙ©U ‚Ù÷Ê ‚∑§‹ ‚ÈŒ‚H 219H
øı0. ŒπŸ ŸªL§ ÷ͬ‚Èà •Ê∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U ¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U ¬Ê∞H
œÊ∞ œÊ◊ ∑§Ê◊ ‚’ àÿÊªË – ◊Ÿ„UÈ° ⁄¢U∑§ ÁŸÁœ ‹Í≈UŸ ‹ÊªËH 1H
ÁŸ⁄UÁπ ‚„U¡ ‚È¢Œ⁄U ŒÙ©U ÷Ê߸ – „UÙ®„U ‚ÈπË ‹ÙøŸ »§‹ ¬Ê߸H
¡È’ÃË¥ ÷flŸ ¤Ê⁄UÙπÁã„U ‹ÊªË¥ – ÁŸ⁄Uπ®„U ⁄UÊ◊ M§¬ •ŸÈ⁄Uʪ˥H 2H
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ’øŸ ‚¬˝ËÃË – ‚Áπ ßã„U ∑§ÙÁ≈U ∑§Ê◊ ¿UÁ’ ¡ËÃËH
‚È⁄U Ÿ⁄U •‚È⁄U ŸÊª ◊ÈÁŸ ◊Ê„UË¥ – ‚Ù÷Ê •Á‚ ∑§„È°U ‚ÈÁŸ•Áà ŸÊ„UË¢H 3H
Á’cŸÈ øÊÁ⁄U ÷È¡ Á’Áœ ◊Èπ øÊ⁄UË – Á’∑§≈U ’· ◊Èπ ¬¢ø ¬È⁄UÊ⁄UËH
•¬⁄U Œ©U •‚ ∑§Ù©U Ÿ •Ê„UË – ÿ„U ¿UÁ’ ‚πË ¬≈UÃÁ⁄U• ¡Ê„UËH 4H
ŒÙ0. ’ÿ Á∑§‚Ù⁄U ‚È·◊Ê ‚ŒŸ SÿÊ◊ ªı⁄U ‚Èπ œÊ◊–
•¢ª •¢ª ¬⁄U flÊÁ⁄U•®„U ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ‚à ∑§Ê◊H 220H
øı¯. ∑§„U„ÈU ‚πË •‚ ∑§Ù ßȜÊ⁄UË – ¡Ù Ÿ ◊Ù„U ÿ„U M§¬ ÁŸ„UÊ⁄UËH
∑§Ù©U ‚¬˝◊ ’Ù‹Ë ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¡Ù ◊Ò¥ ‚ÈŸÊ ‚Ù ‚ÈŸ„ÈU ‚ÿÊŸËH 1H
∞ ŒÙ™§ Œ‚⁄UÕ ∑§ …UÙ≈UÊ – ’Ê‹ ◊⁄UÊ‹Áã„U ∑§ ∑§‹ ¡Ù≈UÊH
◊ÈÁŸ ∑§ıÁ‚∑§ ◊π ∑§ ⁄UπflÊ⁄U – Á¡ã„U ⁄UŸ •Á¡⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ◊Ê⁄UH 2H
SÿÊ◊ ªÊà ∑§‹ ∑¢§¡ Á’‹ÙøŸ – ¡Ù ◊Ê⁄UËø ‚È÷È¡ ◊ŒÈ ◊ÙøŸH
∑§ı‚ÀÿÊ ‚Èà ‚Ù ‚Èπ πÊŸË – ŸÊ◊È ⁄UÊ◊È œŸÈ ‚Êÿ∑§ ¬ÊŸËH 3H
ªı⁄ U Á∑§‚Ù⁄U ’·È ’⁄U ∑§Ê¿¥U – ∑§⁄U ‚⁄U øʬ ⁄UÊ◊ ∑§ ¬Ê¿¥UH
‹Á¿U◊ŸÈ ŸÊ◊È ⁄UÊ◊ ‹ÉÊÈ ÷˝ÊÃÊ – ‚ÈŸÈ ‚Áπ ÃÊ‚È ‚ÈÁ◊òÊÊ ◊ÊÃÊH 4H
ŒÙ0. Á’¬˝∑§Ê¡È ∑§Á⁄U ’¢œÈ ŒÙ©U ◊ª ◊ÈÁŸ’œÍ ©UœÊÁ⁄U–
98
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
•Ê∞ ŒπŸ øʬ◊π ‚ÈÁŸ „U⁄U·Ë¢ ‚’ ŸÊÁ⁄UH 221H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ∑§Ù©U ∞∑§ ∑§„U߸ – ¡ÙªÈ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ÿ„U ’L§ •„U߸H
¡ı¥ ‚Áπ ßã„UÁ„U Œπ Ÿ⁄UŸÊ„Í – ¬Ÿ ¬Á⁄U„UÁ⁄U „UÁΔU ∑§⁄Uß Á’’Ê„UÍUH 1H
∑§Ù©U ∑§„U ∞ ÷ͬÁà ¬Á„UøÊŸ – ◊ÈÁŸ ‚◊à ‚ÊŒ⁄U ‚Ÿ◊ÊŸH
‚Áπ ¬⁄U¢ÃÈ ¬ŸÈ ⁄UÊ©U Ÿ á߸ – Á’Áœ ’‚ „UÁΔU •Á’’∑§Á„U ÷¡ß¸H 2H
∑§Ù©U ∑§„U ¡ı¥ ÷‹ •„Uß Á’œÊÃÊ – ‚’ ∑§„°U ‚ÈÁŸ• ©UÁøà »§‹ŒÊÃÊH
Ãı ¡ÊŸÁ∑§Á„U Á◊Á‹Á„U ’L§ ∞„ÍU – ŸÊÁ„UŸ •ÊÁ‹ ß„UÊ° ‚¢Œ„ÍUH 3H
¡ı¥ Á’Áœ ’‚ •‚ ’ŸÒ ‚°¡ÙªÍ – Ãı ∑ΧÃ∑Χàÿ „UÙß ‚’ ‹ÙªÍH
‚Áπ „U◊⁄¥U •Ê⁄UÁà •Áà ÃÊÃ¥ – ∑§’„È°U∑§ ∞ •Êfl®„U ∞Á„U ŸÊÃ¥H 4H
ŸÊ®„U à „U◊ ∑§„È°U ‚ÈŸ„ÈU ‚Áπ ßã„U ∑§⁄U Œ⁄U‚ŸÈ ŒÍÁ⁄U–
ÿ„U ‚¢ÉÊ≈ÈU Ã’ „UÙß ¡’ ¬Èãÿ ¬È⁄UÊ∑Χà ÷ÍÁ⁄UH 222H
’Ù‹Ë •¬⁄U ∑§„U„ÈU ‚Áπ ŸË∑§Ê – ∞®„U Á’•Ê„U •Áà Á„Uà ‚’„UË ∑§ÊH
∑§Ù©U ∑§„U ‚¢∑§⁄U øʬ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ∞ SÿÊ◊‹ ◊ΌȪÊà Á∑§‚Ù⁄UÊH 1H
‚’È •‚◊¢¡‚ •„Uß ‚ÿÊŸË – ÿ„U ‚ÈÁŸ •¬⁄U ∑§„Uß ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
‚Áπ ßã„U ∑§„°U ∑§Ù©U ∑§Ù©U •‚ ∑§„U„UË¥ – ’«∏U ¬˝÷Ê©U Œπà ‹ÉÊÈ •„U„UË¥H 2H
¬⁄UÁ‚ ¡Ê‚È ¬Œ ¬¢∑§¡ œÍ⁄UË – Ã⁄UË •„UÀÿÊ ∑Χà •ÉÊ ÷Í⁄UËH
‚Ù Á∑§ ⁄UÁ„UÁ„U Á’ŸÈ Á‚flœŸÈ ÃÙ⁄¥U – ÿ„U ¬˝ÃËÁà ¬Á⁄U„UÁ⁄U• Ÿ ÷Ù⁄¥UH 3H
¡®„U Á’⁄¢UÁø ⁄UÁø ‚Ëÿ ‚°flÊ⁄UË – Ã®„U SÿÊ◊‹ ’L§ ⁄Uø©U Á’øÊ⁄UËH
ÃÊ‚È ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚’ „U⁄U·ÊŸË¥ – ∞‚ß „UÙ©U ∑§„U®„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË¥H 4H
Á„Uÿ° „U⁄U·®„U ’⁄U·Á„¢U ‚È◊Ÿ ‚È◊ÈÁπ ‚È‹ÙøÁŸ ’΢Œ–
¡Ê®„U ¡„UÊ° ¡„°U ’¢œÈ ŒÙ©U Ä°U Ä°U ¬⁄U◊ÊŸ¢ŒH 223H
¬È⁄U ¬Í⁄U’ ÁŒÁ‚ ª ŒÙ©U ÷Ê߸ – ¡„°U œŸÈ◊π Á„Uà ÷ÍÁ◊ ’ŸÊ߸H
•Áà Á’SÃÊ⁄U øÊL§ ªø …UÊ⁄UË – Á’◊‹ ’ÁŒ∑§Ê L§Áø⁄U ‚°flÊ⁄UËH 1H
ø„È°U ÁŒÁ‚ ∑¢§øŸ ◊¢ø Á’‚Ê‹Ê – ⁄Uø ¡„UÊ° ’ÒΔU®„U ◊Á„U¬Ê‹ÊH
ÃÁ„U ¬Ê¿¥U ‚◊ˬ ø„È°U ¬Ê‚Ê – •¬⁄U ◊¢ø ◊¢«U‹Ë Á’‹Ê‚ÊH 2H
∑§¿ÈU∑§ ™°§Áø ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊ߸ – ’ÒΔU®„U Ÿª⁄U ‹Ùª ¡„°U ¡Ê߸H
ÁÃã„U ∑§ ÁŸ∑§≈U Á’‚Ê‹ ‚È„UÊ∞ – œfl‹ œÊ◊ ’„ÈU’⁄UŸ ’ŸÊ∞H 3H
¡„°U ’ÒΔ¥U Œπ®„U ‚’ ŸÊ⁄UË – ¡ÕÊ ¡ÙªÈ ÁŸ¡ ∑ȧ‹ •ŸÈ„UÊ⁄UËH
¬È⁄U ’Ê‹∑§ ∑§Á„U ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸÊ – ‚ÊŒ⁄U ¬˝÷ÈÁ„U ŒπÊfl®„ ⁄UøŸÊH 4H
‚’ Á‚‚È ∞Á„U Á◊‚ ¬˝◊’‚ ¬⁄UÁ‚ ◊ŸÙ„U⁄U ªÊÖ
ß ¬È‹∑§®„U •Áà „U⁄U·È Á„Uÿ° ŒÁπ ŒÁπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃH 224H
99
øı0. Á‚‚È ‚’ ⁄UÊ◊ ¬˝◊’‚ ¡ÊŸ – ¬˝ËÁà ‚◊à ÁŸ∑§Ã ’πÊŸH
ÁŸ¡ ÁŸ¡ L§Áø ‚’ ‹®„U ’Ù‹Ê߸ – ‚Á„Uà ‚Ÿ„U ¡Ê®„U ŒÙ©U ÷Ê߸H 1H
⁄UÊ◊ ŒπÊflÁ„U¢ •ŸÈ¡Á„U ⁄UøŸÊ – ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ◊œÈ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ’øŸÊH
‹fl ÁŸ◊· ◊„ÈU° ÷ÈflŸ ÁŸ∑§ÊÿÊ – ⁄Uøß ¡Ê‚È •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ◊ÊÿÊH 2H
÷ªÁà „UÃÈ ‚Ùß ŒËŸŒÿÊ‹Ê – ÁøÃflà øÁ∑§Ã œŸÈ· ◊π‚Ê‹ÊH
∑§ıÃÈ∑§ ŒÁπ ø‹ ªÈL§ ¬Ê„UË¥ – ¡ÊÁŸ Á’‹¢’È òÊÊ‚ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 3H
¡Ê‚È òÊÊ‚ «U⁄U ∑§„È°U «U⁄U „UÙ߸ – ÷¡Ÿ ¬˝÷Ê©U ŒπÊflà ‚Ù߸H
∑§Á„U ’ÊÃ¥ ◊ÎŒÈ ◊œÈ⁄U ‚È„UÊßZ – Á∑§∞ Á’ŒÊ ’Ê‹∑§ ’Á⁄U•ÊßZH 4H
ŒÙ0. ÷ÿ ‚¬˝◊ Á’ŸËà •Áà ‚∑ȧø ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷Êß–
ªÈ⁄U ¬Œ ¬¢∑§¡ ŸÊß Á‚⁄U ’ÒΔU •Êÿ‚È ¬ÊßH 225H
øı0. ŸÁ‚ ¬˝’‚ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ‚’„UË¥ ‚¢äÿÊ’¢ŒŸÈ ∑§Ëã„UÊH
∑§„Uà ∑§ÕÊ ßÁÄUÊ‚ ¬È⁄UÊŸË – L§Áø⁄U ⁄U¡ÁŸ ¡Èª ¡Ê◊ Á‚⁄UÊŸËH 1H
◊ÈÁŸ’⁄U ‚ÿŸ ∑§ËÁã„U Ã’ ¡Ê߸ – ‹ª ø⁄UŸ øʬŸ ŒÙ©U ÷Ê߸H
Á¡ã„U ∑§ ø⁄UŸ ‚⁄UÙL§„U ‹ÊªË – ∑§⁄Uà Á’Á’œ ¡¬ ¡Ùª Á’⁄UʪËH 2H
Ãß ŒÙ©U ’¢œÈ ¬˝◊ ¡ŸÈ ¡ËÃ – ªÈ⁄U ¬Œ ∑§◊‹ ¬‹Ù≈Uà ¬˝ËÃH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ÈÁŸ •ÇÿÊ ŒËã„UË – ⁄UÉÊÈ’⁄U ¡Êß ‚ÿŸ Ã’ ∑§Ëã„UËH 3H
øʬà ø⁄UŸ ‹πŸÈ ©U⁄U ‹Ê∞° – ‚÷ÿ ‚¬˝◊ ¬⁄U◊ ‚øÈ ¬Ê∞°H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬˝÷È ∑§„U ‚Ùfl„ÈU ÃÊÃÊ – ¬ı…∏ œÁ⁄U ©U⁄U ¬Œ ¡‹¡ÊÃÊH 4H
ŒÙ0. ©UΔU ‹πŸÈ ÁŸÁ‚ Á’ªÃ ‚ÈÁŸ •L§ŸÁ‚πÊ œÈÁŸ ∑§ÊŸ–
ªÈ⁄U Ã¥ ¬Á„U‹®„U ¡ªÃ¬Áà ¡Êª ⁄UÊ◊È ‚È¡ÊŸH 226H
øı0. ‚∑§‹ ‚ıø ∑§Á⁄U ¡Êß Ÿ„UÊ∞ – ÁŸàÿ ÁŸ’ÊÁ„U ◊ÈÁŸÁ„U Á‚⁄U ŸÊ∞H
‚◊ÿ ¡ÊÁŸ ªÈ⁄U •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ‹Ÿ ¬˝‚ÍŸ ø‹ ŒÙ©U ÷Ê߸H 1H
÷ͬ ’ÊªÈ ’⁄U Œπ©U ¡Ê߸ – ¡„°U ’‚¢Ã Á⁄UÃÈ ⁄U„UË ‹Ù÷Ê߸H
‹Êª Á’≈U¬ ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊŸÊ – ’⁄UŸ ’⁄UŸ ’⁄U ’Á‹ Á’ÃÊŸÊH 2H
Ÿfl ¬À‹fl »§‹ ‚È◊Ÿ ‚È„UÊ∞ – ÁŸ¡ ‚¢¬Áà ‚È⁄U M§π ‹¡Ê∞H
øÊÃ∑§ ∑§ÙÁ∑§‹ ∑§Ë⁄U ø∑§Ù⁄UÊ – ∑ͧ¡Ã Á’„Uª Ÿ≈Uà ∑§‹ ◊Ù⁄UÊH 3H
◊äÿ ’ʪ ‚L§ ‚Ù„U ‚È„UÊflÊ – ◊ÁŸ ‚٬ʟ Á’ÁøòÊ ’ŸÊflÊH
Á’◊‹ ‚Á‹‹È ‚⁄UÁ‚¡ ’„ÈU⁄¢UªÊ – ¡‹πª ∑ͧ¡Ã ªÈ¢¡Ã ÷΢ªÊH 4H
ŒÙ0. ’ÊªÈ Ã«∏UÊªÈ Á’‹ÙÁ∑§ ¬˝÷È „U⁄U· ’¢œÈ ‚◊Ö
¬⁄U◊ ⁄Uïÿ •Ê⁄UÊ◊È ÿ„ÈU ¡Ù ⁄UÊ◊Á„U ‚Èπ ŒÃH 227H
øı0. ø„È°U ÁŒÁ‚ ÁøÃß ¬Í°Á¿U ◊ʋ˪Ÿ – ‹ª ‹Ÿ Œ‹ »Í§‹ ◊ÈÁŒÃ ◊ŸH
100
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÃÁ„U •fl‚⁄U ‚ËÃÊ Ã„°U •Ê߸ – ÁªÁ⁄U¡Ê ¬Í¡Ÿ ¡ŸÁŸ ¬ΔUÊ߸H 1H
‚¢ª ‚πË¥ ‚’ ‚È÷ª ‚ÿÊŸË¥ – ªÊfl®„U ªËà ◊ŸÙ„U⁄U ’ÊŸË¥H
‚⁄U ‚◊ˬ ÁªÁ⁄U¡Ê ªÎ„U ‚Ù„UÊ – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ŒÁπ ◊ŸÈ ◊Ù„UÊH 2H
◊îÊŸÈ ∑§Á⁄U ‚⁄U ‚Áπã„U ‚◊ÃÊ – ªß¸ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ªıÁ⁄U ÁŸ∑§ÃÊH
¬Í¡Ê ∑§ËÁã„U •Áœ∑§ •ŸÈ⁄UÊªÊ – ÁŸ¡ •ŸÈM§¬ ‚È÷ª ’L§ ◊ʪÊH 3H
∞∑§ ‚πË Á‚ÿ ‚¢ªÈ Á’„UÊ߸ – ªß¸ ⁄U„UË ŒπŸ »È§‹flÊ߸H
Ã®„U ŒÙ©U ’¢œÈ Á’‹Ù∑§ ¡Ê߸ – ¬˝◊ Á’’‚ ‚ËÃÊ ¬®„U •Ê߸H 4H
ÃÊ‚È Œ‚Ê ŒπË ‚Áπã„U ¬È‹∑§ ªÊà ¡‹È ŸÒŸ–
∑§„ÈU ∑§Ê⁄UŸÈ ÁŸ¡ „U⁄U· ∑§⁄U ¬Í¿U®„U ‚’ ◊ÎŒÈ ’ÒŸH 228H
ŒπŸ ’ÊªÈ ∑ȧ•°⁄U ŒÈß •Ê∞ – ’ÿ Á∑§‚Ù⁄U ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊ∞H
SÿÊ◊ ªı⁄U Á∑§Á◊ ∑§„Uı¥ ’πÊŸË – Áª⁄UÊ •ŸÿŸ ŸÿŸ Á’ŸÈ ’ÊŸËH 1H
‚ÈÁŸ „U⁄U·Ë¥ ‚’ ‚πË¥ ‚ÿÊŸË – Á‚ÿ Á„Uÿ° •Áà ©UÃ∑¢§ΔUÊ ¡ÊŸËH
∞∑§ ∑§„Uß ŸÎ¬‚Èà Ãß •Ê‹Ë – ‚ÈŸ ¡ ◊ÈÁŸ ‚°ª •Ê∞ ∑§Ê‹ËH 2H
Á¡ã„U ÁŸ¡ M§¬ ◊Ù„UŸË «UÊ⁄UË – ∑§Ëã„U Sfl’‚ Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
’⁄UŸÃ ¿UÁ’ ¡„°U Ä°U ‚’ ‹ÙªÍ – •flÁ‚ ŒÁπ•®„U ŒπŸ ¡ÙªÍH 3H
ÃÊ‚È ’øŸ •Áà Á‚ÿÁ„U ‚Ù„UÊŸ – Œ⁄U‚ ‹ÊÁª ‹ÙøŸ •∑ȧ‹ÊŸH
ø‹Ë •ª˝ ∑§Á⁄U Á¬˝ÿ ‚Áπ ‚Ù߸ – ¬˝ËÁà ¬È⁄UÊß ‹πß Ÿ ∑§Ù߸H 4H
‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ëÿ ŸÊ⁄UŒ ’øŸ ©U¬¡Ë ¬˝ËÁà ¬ÈŸËÖ
øÁ∑§Ã Á’‹Ù∑§Áà ‚∑§‹ ÁŒÁ‚ ¡ŸÈ Á‚‚È ◊ÎªË ‚÷ËÃH 229H
∑¢§∑§Ÿ ®∑§Á∑§ÁŸ ŸÍ¬È⁄U œÈÁŸ ‚ÈÁŸ – ∑§„Uà ‹πŸ ‚Ÿ ⁄UÊ◊È NUŒÿ° ªÈÁŸH
◊ÊŸ„È°U ◊ŒŸ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë ŒËã„UË – ◊Ÿ‚Ê Á’Sfl Á’¡ÿ ∑§„°U ∑§Ëã„UËH 1H
•‚ ∑§Á„U Á»§Á⁄U ÁøÃ∞ ÃÁ„U •Ù⁄UÊ – Á‚ÿ ◊Èπ ‚Á‚ ÷∞ ŸÿŸ ø∑§Ù⁄UÊH
÷∞ Á’‹ÙøŸ øÊL§ •ø¢ø‹ – ◊Ÿ„È°U ‚∑ȧÁø ÁŸÁ◊ á ÁŒª¢ø‹H 2H
ŒÁπ ‚Ëÿ ‚Ù÷Ê ‚ÈπÈ ¬ÊflÊ – NUŒÿ° ‚⁄UÊ„Uà ’øŸÈ Ÿ •ÊflÊH
¡ŸÈ Á’⁄¢UÁø ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¬ÈŸÊ߸ – Á’⁄UÁø Á’Sfl ∑§„°U ¬˝ªÁ≈U ŒπÊ߸H 3H
‚È¢Œ⁄UÃÊ ∑§„È°U ‚¢ÈŒ⁄U ∑§⁄U߸ – ¿UÁ’ªÎ„°U ŒË¬Á‚πÊ ¡ŸÈ ’⁄U߸H
‚’ ©U¬◊Ê ∑§Á’ ⁄U„U ¡ÈΔUÊ⁄UË – ∑§Á„¢U ¬≈UÃ⁄Uı¥ Á’Œ„U∑ȧ◊Ê⁄UËH 4H
Á‚ÿ ‚Ù÷Ê Á„Uÿ° ’⁄UÁŸ ¬˝÷È •Ê¬ÁŸ Œ‚Ê Á’øÊÁ⁄U–
’Ù‹ ‚ÈÁø ◊Ÿ •ŸÈ¡ ‚Ÿ ’øŸ ‚◊ÿ •ŸÈ„UÊÁ⁄UH 230H
ÃÊà ¡Ÿ∑§ÃŸÿÊ ÿ„U ‚Ù߸ – œŸÈ·¡Çÿ ¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ „UÙ߸H
¬Í¡Ÿ ªıÁ⁄U ‚πË¥ ‹Ò •ÊßZ – ∑§⁄Uà ¬˝∑§Ê‚È Á»§⁄Uß »È§‹flÊßZH 1H
101
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ê‚È Á’‹ÙÁ∑§ •‹ıÁ∑§∑§ ‚Ù÷Ê – ‚„U¡ ¬ÈŸËà ◊Ù⁄U ◊ŸÈ ¿UÙ÷ÊH
‚Ù ‚’È ∑§Ê⁄UŸ ¡ÊŸ Á’œÊÃÊ – »§⁄U∑§®„U ‚È÷Œ •¢ª ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊH 2H
⁄ÉÊÈ’¢Á‚ã„U ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Ê™ – ◊ŸÈ ∑ȧ¬¢Õ ¬ªÈ œ⁄Uß Ÿ ∑§Ê™§H
◊ÙÁ„U •ÁÂÿ ¬˝ÃËÁà ◊Ÿ ∑§⁄UË – ¡®„U ‚¬Ÿ„È°U ¬⁄UŸÊÁ⁄U Ÿ „U⁄UËH 3H
Á¡ã„U ∑Ò§ ‹„U®„U Ÿ Á⁄U¬È ⁄UŸ ¬ËΔUË – Ÿ®„U ¬Êfl®„U ¬⁄UÁÃÿ ◊ŸÈ «UËΔUËH
◊¢ªŸ ‹„U®„U Ÿ Á¡ã„U ∑Ò§ ŸÊ„UË¥ – Ã Ÿ⁄U’⁄U ÕÙ⁄U ¡ª ◊Ê„UË¥H 4H
∑§⁄Uà ’Ã∑§„UË •ŸÈ¡ ‚Ÿ ◊Ÿ Á‚ÿ M§¬ ‹Ù÷ÊŸ–
◊Èπ ‚⁄UÙ¡ ◊∑§⁄¢UŒ ¿Á’ ∑§⁄Uß ◊œÈ¬ ßfl ¬ÊŸH 231H
ÁøÃflÁà øÁ∑§Ã ø„Í°U ÁŒÁ‚ ‚ËÃÊ – ∑§„°U ª∞ ŸÎ¬Á∑§‚Ù⁄U ◊ŸÈ ®øÃÊH
¡„°U Á’‹Ù∑ ◊Ϊ ‚Êfl∑ ŸÒŸË – ¡ŸÈ Ä°U ’Á⁄U‚ ∑§◊‹ Á‚à üÊŸËH 1H
‹ÃÊ •Ù≈U Ã’ ‚Áπã„U ‹πÊ∞ – SÿÊ◊‹ ªı⁄U Á∑§‚Ù⁄U ‚È„UÊ∞H
ŒÁπ M§¬ ‹ÙøŸ ‹‹øÊŸ – „U⁄U· ¡ŸÈ ÁŸ¡ ÁŸÁœ ¬Á„UøÊŸH 2H
Õ∑§ ŸÿŸ ⁄UÉÊȬÁà ¿Á’ Œπ¥ – ¬‹∑§Áã„U„Í°U ¬Á⁄U„U⁄UË¥ ÁŸ◊·¥H
•Áœ∑§ ‚Ÿ„°U Œ„U ÷Ò ÷Ù⁄UË – ‚⁄UŒ ‚Á‚Á„U ¡ŸÈ ÁøÃfl ø∑§Ù⁄UËH 3H
‹ÙøŸ ◊ª ⁄UÊ◊Á„U ©U⁄U •ÊŸË – ŒËã„U ¬‹∑§ ∑§¬Ê≈U ‚ÿÊŸËH
¡’ Á‚ÿ ‚Áπã„U ¬˝◊’‚ ¡ÊŸË – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§®„U ∑§¿ÈU ◊Ÿ ‚∑ȧøÊŸËH 4H
‹ÃÊ÷flŸ Ã¥ ¬˝ª≈U ÷ ÃÁ„U •fl‚⁄U ŒÙ©U ÷Êß–
ÁŸ∑§‚ ¡ŸÈ ¡Èª Á’◊‹ Á’œÈ ¡‹Œ ¬≈U‹ Á’‹ªÊßH 232H
‚Ù÷Ê ‚Ëfl° ‚È÷ª ŒÙ©U ’Ë⁄UÊ – ŸË‹ ¬Ëà ¡‹¡Ê÷ ‚⁄UË⁄UÊH
◊Ù⁄U¬¢π Á‚⁄U ‚Ù„Uà ŸË∑§ – ªÈë¿U ’Ëø Á’ø ∑ȧ‚È◊ ∑§‹Ë ∑§H 1H
÷Ê‹ ÁË∑§ üÊ◊®’ŒÈ ‚È„UÊ∞ – üÊflŸ ‚È÷ª ÷Í·Ÿ ¿UÁ’ ¿UÊ∞H
Á’∑§≈U ÷Î∑ȧÁ≈U ∑§ø ÉÊÍÉÊ⁄UflÊ⁄U – Ÿfl ‚⁄UÙ¡ ‹ÙøŸ ⁄UßÊ⁄UH 2H
øÊL§ Áø’È∑§ ŸÊÁ‚∑§Ê ∑§¬Ù‹Ê – „UÊ‚ Á’‹Ê‚ ‹à ◊ŸÈ ◊Ù‹ÊH
◊Èπ¿UÁ’ ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ◊ÙÁ„U ¬Ê„UË¥ – ¡Ù Á’‹ÙÁ∑§ ’„ÈU ∑§Ê◊ ‹¡Ê„UË¥H 3H
©U⁄U ◊ÁŸ ◊Ê‹ ∑¢§’È ∑§‹ ªËflÊ – ∑§Ê◊ ∑§‹÷ ∑§⁄U ÷È¡ ’‹‚Ë¥flÊH
‚È◊Ÿ ‚◊à ’Ê◊ ∑§⁄U ŒÙŸÊ – ‚Êfl°⁄U ∑ȧ•°⁄U ‚πË ‚ÈÁΔU ‹ÙŸÊH 4H
∑§„UÁ⁄U ∑§Á≈U ¬≈U ¬Ëà œ⁄U ‚È·◊Ê ‚Ë‹ ÁŸœÊŸ–
ŒÁπ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹÷Í·ŸÁ„U Á’‚⁄UÊ ‚Áπã„U •¬ÊŸH 233H
œÁ⁄U œË⁄U¡È ∞∑§ •ÊÁ‹ ‚ÿÊŸË – ‚ËÃÊ ‚Ÿ ’Ù‹Ë ªÁ„U ¬ÊŸËH
’„ÈUÁ⁄U ªıÁ⁄U ∑§⁄U äÿÊŸ ∑§⁄U„ÍU – ÷ͬÁ∑§‚Ù⁄U ŒÁπ Á∑§Ÿ ‹„ÍUH 1H
‚∑ȧÁø ‚Ëÿ° Ã’ ŸÿŸ ©UÉÊÊ⁄U – ‚Ÿ◊Èπ ŒÙ©U ⁄UÉÊÈ®‚ÉÊ ÁŸ„UÊ⁄UH
102
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
Ÿπ Á‚π ŒÁπ ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ‚Ù÷Ê – ‚ÈÁ◊Á⁄U Á¬ÃÊ ¬ŸÈ ◊ŸÈ •Áà ¿UÙ÷ÊH 2H
¬⁄U’‚ ‚Áπã„U ‹πË ¡’ ‚ËÃÊ – ÷ÿ©U ª„UL§ ‚’ ∑§„U®„U ‚÷ËÃÊH
¬ÈÁŸ •Ê©U’ ∞Á„U ’Á⁄U•Ê° ∑§Ê‹Ë – •‚ ∑§Á„U ◊Ÿ Á’„U‚Ë ∞∑§ •Ê‹ËH 3H
ªÍ…∏U Áª⁄UÊ ‚ÈÁŸ Á‚ÿ ‚∑ȧøÊŸË – ÷ÿ©U Á’‹¢’È ◊ÊÃÈ ÷ÿ ◊ÊŸËH
œÁ⁄U ’Á«∏U œË⁄U ⁄UÊ◊È ©U⁄U •ÊŸ – Á»§⁄UË •¬Ÿ¬©U Á¬ÃÈ’‚ ¡ÊŸH 4H
ŒπŸ Á◊‚ ◊Ϊ Á’„Uª ÃL§ Á»§⁄Uß ’„UÙÁ⁄U ’„UÙÁ⁄U–
ÁŸ⁄UÁπ ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¿UÁ’ ’Ê…∏Uß ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙÁ⁄UH 234H
¡ÊÁŸ ∑§ÁΔUŸ Á‚fløʬ Á’‚Í⁄UÁà – ø‹Ë ⁄UÊÁπ ©U⁄U SÿÊ◊‹ ◊Í⁄UÁÃH
¬˝÷È ¡’ ¡Êà ¡ÊŸ∑§Ë ¡ÊŸË – ‚Èπ ‚Ÿ„U ‚Ù÷Ê ªÈŸ πÊŸËH 1H
¬⁄U◊ ¬˝◊◊ÿ ◊ÎŒÈ ◊Á‚ ∑§Ëã„UË – øÊL§ ÁøÙÊ ÷ËÃË¥ Á‹Áπ ‹Ëã„UËH
ªß¸ ÷flÊŸË ÷flŸ ’„UÙ⁄UË – ’¢ÁŒ ø⁄UŸ ’Ù‹Ë ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 2H
¡ÿ ¡ÿ ÁªÁ⁄U’⁄U⁄UÊ¡ Á∑§‚Ù⁄UË – ¡ÿ ◊„U‚ ◊Èπ ø¢Œ ø∑§Ù⁄UËH
¡ÿ ª¡’ŒŸ ·«UÊŸŸ ◊ÊÃÊ – ¡ªÃ ¡ŸÁŸ ŒÊÁ◊ÁŸ ŒÈÁà ªÊÃÊH 3H
Ÿ®„U Ãfl •ÊÁŒ ◊äÿ •fl‚ÊŸÊ – •Á◊à ¬˝÷Ê©U ’ŒÈ Ÿ®„U ¡ÊŸÊH
÷fl ÷fl Á’÷fl ¬⁄UÊ÷fl ∑§ÊÁ⁄UÁŸ – Á’Sfl Á’◊Ù„UÁŸ Sfl’‚ Á’„UÊÁ⁄UÁŸH 4H
¬ÁÃŒflÃÊ ‚ÈÃËÿ ◊„È°U ◊ÊÃÈ ¬˝Õ◊ Ãfl ⁄Uπ–
◊Á„U◊Ê •Á◊à Ÿ ‚∑§®„U ∑§Á„U ‚„U‚ ‚Ê⁄UŒÊ ‚·H 235H
‚flà ÃÙÁ„U ‚È‹÷ »§‹ øÊ⁄UË – ’⁄UŒÊÿŸË ¬È⁄UÊÁ⁄U Á¬•Ê⁄UËH
ŒÁ’ ¬ÍÁ¡ ¬Œ ∑§◊‹ ÃÈï„UÊ⁄U – ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ‚’ „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UH 1H
◊Ù⁄U ◊ŸÙ⁄UÕÈ ¡ÊŸ„ÈU ŸË∑¥§ – ’‚„ÈU ‚ŒÊ ©U⁄U ¬È⁄U ‚’„UË ∑¥§H
∑§Ëã„U©°U ¬˝ª≈U Ÿ ∑§Ê⁄UŸ Ã„UË¢ – •‚ ∑§Á„U ø⁄UŸ ª„U ’ÒŒ„UË¥H 2H
Á’Ÿÿ ¬˝◊ ’‚ ÷߸ ÷flÊŸË – π‚Ë ◊Ê‹ ◊Í⁄UÁà ◊È‚È∑§ÊŸËH
‚ÊŒ⁄U Á‚ÿ° ¬˝‚ÊŒÈ Á‚⁄U œ⁄U™§ – ’Ù‹Ë ªıÁ⁄U „U⁄U·È Á„Uÿ° ÷⁄U™§H 3H
‚ÈŸÈ Á‚ÿ ‚àÿ •‚Ë‚ „U◊Ê⁄UË – ¬ÍÁ¡Á„U ◊Ÿ ∑§Ê◊ŸÊ ÃÈï„UÊ⁄UËH
ŸÊ⁄UŒ ’øŸ ‚ŒÊ ‚ÈÁø ‚ÊøÊ – ‚Ù ’L§ Á◊Á‹Á„U ¡Ê®„U ◊ŸÈ ⁄UÊøÊH 4H
◊ŸÈ ¡Ê®„U ⁄UÊø©U Á◊Á‹Á„U ‚Ù ’L§ ‚„U¡ ‚È¢Œ⁄U ‚Ê°fl⁄UÙ–
∑§L§ŸÊ ÁŸœÊŸ ‚È¡ÊŸ ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ¡ÊŸÃ ⁄UÊfl⁄UÙH
∞Á„U ÷Ê°Áà ªıÁ⁄U •‚Ë‚ ‚ÈÁŸ Á‚ÿ ‚Á„Uà Á„Uÿ° „U⁄U·Ë¥ •‹Ë–
ÃÈ‹‚Ë ÷flÊÁŸÁ„U ¬ÍÁ¡ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ◊¢ÁŒ⁄U ø‹ËH
¡ÊÁŸ ªıÁ⁄U •ŸÈ∑ͧ‹ Á‚ÿ Á„Uÿ „U⁄U·È Ÿ ¡Êß ∑§Á„U–
◊¢¡È‹ ◊¢ª‹ ◊Í‹ ’Ê◊ •¢ª »§⁄U∑§Ÿ ‹ªH 236H
103
øı0. NUŒÿ° ‚⁄Ê„Uà ‚Ëÿ ‹ÙŸÊ߸ – ªÈ⁄U ‚◊ˬ ªflŸ ŒÙ©U ÷Ê߸H
⁄UÊ◊ ∑§„UÊ ‚’È ∑§ıÁ‚∑§ ¬Ê„UË¥ – ‚⁄U‹ ‚È÷Ê©U ¿ÈU•Ã ¿U‹ ŸÊ„UË¥H 1H
‚È◊Ÿ ¬Êß ◊ÈÁŸ ¬Í¡Ê ∑§Ëã„UË – ¬ÈÁŸ •‚Ë‚ ŒÈ„ÈU ÷Êßã„U ŒËã„UËH
‚È»§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ „UÙ„È°UÎ ÃÈï„UÊ⁄ – ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ‚ÈÁŸ ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UH 2H
∑§Á⁄U ÷Ù¡ŸÈ ◊ÈÁŸ’⁄U Á’ÇÿÊŸË – ‹ª ∑§„UŸ ∑§¿ÈU ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊŸËH
Á’ªÃ ÁŒfl‚È ªÈL§ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ‚¢äÿÊ ∑§⁄UŸ ø‹ ŒÙ©U ÷Ê߸H 3H
¬˝ÊøË ÁŒÁ‚ ‚Á‚ ©Uÿ©U ‚È„UÊflÊ – Á‚ÿ ◊Èπ ‚Á⁄U‚ ŒÁπ ‚ÈπÈ ¬ÊflÊH
’„ÈUÁ⁄U Á’øÊL§ ∑§Ëã„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¢ – ‚Ëÿ ’ŒŸ ‚◊ Á„U◊∑§⁄U ŸÊ„UË¥H 4H
ŒÙ0. ¡Ÿ◊È ®‚œÈ ¬ÈÁŸ ’¢œÈ Á’·È ÁŒŸ ◊‹ËŸ ‚∑§‹¢∑§–
Á‚ÿ ◊Èπ ‚◊ÃÊ ¬Êfl Á∑§Á◊ ø¢ŒÈ ’ʬÈ⁄UÙ ⁄¢U∑§H 237H
øı0. ÉÊ≈Uß ’…∏Uß Á’⁄UÁ„UÁŸ ŒÈπŒÊ߸ – ª˝‚ß ⁄UÊ„ÈU ÁŸ¡ ‚¢ÁœÁ„¢U ¬Ê߸H
∑§Ù∑§ ‚Ù∑§¬˝Œ ¬¢∑§¡ º˝Ù„UË – •flªÈŸ ’„ÈUà ø¢º˝◊Ê ÃÙ„UËH 1H
’ÒŒ„UË ◊Èπ ¬≈UÃ⁄U ŒËã„U – „UÙß ŒÙ·È ’«∏U •ŸÈÁøà ∑§Ëã„UH
Á‚ÿ ◊Èπ ¿UÁ’ Á’œÈ CÿÊ¡ ’πÊŸË – ªÈ⁄U ¬®„U ø‹ ÁŸ‚Ê ’Á«∏U ¡ÊŸËH 2H
∑§Á⁄U ◊ÈÁŸ ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ¬˝ŸÊ◊Ê – •Êÿ‚È ¬Êß ∑§Ëã„U Á’üÊÊ◊ÊH
Á’ªÃ ÁŸ‚Ê ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡Êª – ’¢œÈ Á’‹ÙÁ∑§ ∑§„UŸ •‚ ‹ÊªH 3H
©Uÿ©U •L§Ÿ •fl‹Ù∑§„ÈU ÃÊÃÊ – ¬¢∑§¡ ∑§Ù∑§ ‹Ù∑§ ‚ÈπŒÊÃÊH
’Ù‹ ‹πŸÈ ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸË – ¬˝÷È ¬˝÷Ê©U ‚Íø∑§ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 4H
ŒÙ0. •L§ŸÙŒÿ° ‚∑ȧø ∑ȧ◊ÈŒ ©U«UªŸ ¡ÙÁà ◊‹ËŸ–
Á¡Á◊ ÃÈï„UÊ⁄U •Êª◊Ÿ ‚ÈÁŸ ÷∞ ŸÎ¬Áà ’‹„UËŸH 238H
øı0. ŸÎ¬ ‚’ Ÿπà ∑§⁄UÁ„¢U ©UÁ¡•Ê⁄UË – ≈UÊÁ⁄U Ÿ ‚∑§Á„¢U øʬ Ã◊ ÷Ê⁄UËH
∑§◊‹ ∑§Ù∑§ ◊œÈ∑§⁄U πª ŸÊŸÊ – „U⁄U· ‚∑§‹ ÁŸ‚Ê •fl‚ÊŸÊH 1H
∞‚®„U ¬˝÷È ‚’ ÷ªÃ ÃÈï„UÊ⁄U – „UÙß„U®„U ≈UÍ≈¥U œŸÈ· ‚ÈπÊ⁄UH
©Uÿ©U ÷ÊŸÈ Á’ŸÈ üÊ◊ Ã◊ ŸÊ‚Ê – ŒÈ⁄U Ÿπà ¡ª Ã¡È ¬˝∑§Ê‚ÊH 2H
⁄UÁ’ ÁŸ¡ ©UŒÿ CÿÊ¡ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ¬˝÷È ¬˝ÃÊ¬È ‚’ ŸÎ¬ã„U ÁŒπÊÿÊH
Ãfl ÷È¡ ’‹ ◊Á„U◊Ê ©UŒÉÊÊ≈UË – ¬˝ª≈UË œŸÈ Á’ÉÊ≈UŸ ¬Á⁄U¬Ê≈UËH 3H
’¢œÈ ’øŸ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ◊È‚È∑§ÊŸ – „UÙß ‚ÈÁø ‚„U¡ ¬ÈŸËà Ÿ„UÊŸH
ÁŸàÿÁ∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U ªÈL§ ¬®„U •Ê∞ – ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ‚È÷ª Á‚⁄U ŸÊ∞H 4H
‚ÃÊŸ¢ŒÈ Ã’ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹Ê∞ – ∑§ıÁ‚∑§ ◊ÈÁŸ ¬®„U ÃÈ⁄Uà ¬ΔUÊ∞H
¡Ÿ∑§ Á’Ÿÿ ÁÃã„U •Êß ‚ÈŸÊ߸ – „U⁄U· ’ÙÁ‹ Á‹∞ ŒÙ©U ÷Ê߸H 5H
ŒÙ0. ‚ÃÊŸ¢Œ ¬Œ ’¢ÁŒ ¬˝÷È ’ÒΔU ªÈ⁄U ¬®„U ¡Êß–
104
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
ø‹„ÈU ÃÊà ◊ÈÁŸ ∑§„U©U Ã’ ¬ΔUflÊ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹ÊßH 239H
‚Ëÿ Sflÿ¢’L§ ŒÁπ• ¡Ê߸ – ߸‚È ∑§ÊÁ„U œı¥ Œß ’«∏UÊ߸H
‹πŸ ∑§„UÊ ¡‚ ÷Ê¡ŸÈ ‚Ù߸ – ŸÊÕ ∑Χ¬Ê Ãfl ¡Ê¬⁄U „UÙ߸H 1H
„U⁄U· ◊ÈÁŸ ‚’ ‚ÈÁŸ ’⁄U ’ÊŸË – ŒËÁã„U •‚Ë‚ ‚’®„U ‚ÈπÈ ◊ÊŸËH
¬ÈÁŸ ◊ÈÁŸ’΢Œ ‚◊à ∑Χ¬Ê‹Ê – ŒπŸ ø‹ œŸÈ·◊π ‚Ê‹ÊH 2H
⁄¢Uª÷ÍÁ◊ •Ê∞ ŒÙ©U ÷Ê߸ – •Á‚ ‚ÈÁœ ‚’ ¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U ¬Ê߸H
ø‹ ‚∑§‹ ªÎ„U ∑§Ê¡ Á’‚Ê⁄UË – ’Ê‹ ¡È’ÊŸ ¡⁄UΔU Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 3H
ŒπË ¡Ÿ∑§ ÷Ë⁄U ÷Ò ÷Ê⁄UË – ‚ÈÁø ‚fl∑§ ‚’ Á‹∞ „°U∑§Ê⁄UËH
ÃÈ⁄Uà ‚∑§‹ ‹Ùªã„U ¬®„U ¡Ê„ÍU – •Ê‚Ÿ ©UÁøà Œ„ÈU ‚’ ∑§Ê„ÍUH 4H
∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸ Á’ŸËà ÁÃã„U ’ÒΔUÊ⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U–
©UÙÊ◊ ◊äÿ◊ ŸËø ‹ÉÊÈ ÁŸ¡ ÁŸ¡ Õ‹ •ŸÈ„UÊÁ⁄UH 240H
⁄UÊ¡∑ȧ•°⁄U ÃÁ„U •fl‚⁄U •Ê∞ – ◊Ÿ„È° ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ ÃŸ ¿UÊ∞H
ªÈŸ ‚ʪ⁄U ŸÊª⁄U ’⁄ U ’Ë⁄UÊ – ‚È¢Œ⁄U SÿÊ◊‹ ªı⁄U ‚⁄UË⁄UÊH 1H
⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ Á’⁄UÊ¡Ã M§⁄U – ©U«UªŸ ◊„È°U ¡ŸÈ ¡Èª Á’œÈ ¬Í⁄UH
Á¡ã„U ∑¥§ ⁄U„UË ÷ÊflŸÊ ¡Ò‚Ë – ¬˝÷È ◊Í⁄UÁà ÁÃã„U ŒπË ÃÒ‚ËH 2H
Œπ®„U M§¬ ◊„UÊ ⁄UŸœË⁄UÊ – ◊Ÿ„È°U ’Ë⁄U ⁄U‚È œ⁄¥U ‚⁄UË⁄UÊH
«U⁄U ∑ȧÁ≈U‹ ŸÎ¬ ¬˝÷ÈÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UË – ◊Ÿ„È°U ÷ÿÊŸ∑§ ◊Í⁄UÁà ÷Ê⁄UËH 3H
⁄U„U •‚È⁄U ¿U‹ ¿UÙÁŸ¬ ’·Ê – ÁÃã„U ¬˝÷È ¬˝ª≈U ∑§Ê‹‚◊ ŒπÊH
¬È⁄U’ÊÁ‚ã„ U Œπ ŒÙ©U ÷Ê߸ – Ÿ⁄U÷Í·Ÿ ‹ÙøŸ ‚ÈπŒÊ߸H 4H
ŸÊÁ⁄U Á’‹Ù∑§®„U „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ÁŸ¡ ÁŸ¡ L§Áø •ŸÈM§¬–
¡ŸÈ ‚Ù„Uà ®‚ªÊ⁄U œÁ⁄U ◊Í⁄UÁà ¬⁄U◊ •ŸÍ¬H 241H
Á’ŒÈ·ã„U ¬˝÷È Á’⁄UÊ≈U◊ÿ ŒË‚Ê – ’„ÈU ◊Èπ ∑§⁄U ¬ª ‹ÙøŸ ‚Ë‚ÊH
¡Ÿ∑§ ¡ÊÁà •fl‹Ù∑§®„U ∑Ò§‚¢ – ‚¡Ÿ ‚ª Á¬˝ÿ ‹Êª®„U ¡Ò‚¥H 1H
‚Á„Uà Á’Œ„U Á’‹Ù∑§®„U ⁄UÊŸË – Á‚‚È ‚◊ ¬˝ËÁà Ÿ ¡ÊÁà ’πÊŸËH
¡ÙÁªã„U ¬⁄U◊ ÃÙfl◊ÿ ÷Ê‚Ê – ‚ʢà ‚Èh ‚◊ ‚„U¡ ¬˝∑§Ê‚ÊH 2H
„UÁ⁄U÷ªÃã„U Œπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – ßCÔUŒfl ßfl ‚’ ‚Èπ ŒÊÃÊH
⁄UÊ◊Á„U ÁøÃfl ÷Êÿ° ¡Á„U ‚ËÿÊ – ‚Ù ‚Ÿ„ÈU ‚ÈπÈ Ÿ®„U ∑§ÕŸËÿÊH 3H
©U⁄U •ŸÈ÷flÁà Ÿ ∑§Á„U ‚∑§ ‚Ù™§ – ∑§flŸ ¬˝∑§Ê⁄U ∑§„ÒU ∑§Á’ ∑§Ù™§H
∞Á„U Á’Áœ ⁄U„UÊ ¡ÊÁ„U ¡‚ ÷Ê™§ – Ã®„U  Œπ©U ∑§Ù‚‹⁄UÊ™§H 4H
⁄UÊ¡Ã ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ ◊„È°U ∑§Ù‚‹⁄UÊ¡ Á∑§‚Ù⁄U–
‚È¢Œ⁄U SÿÊ◊‹ ªı⁄U ß Á’Sfl Á’‹ÙøŸ øÙ⁄UH 242H
105
øı0. ‚„U¡ ◊ŸÙ„U⁄U ◊Í⁄UÁà ŒÙ™§ – ∑§ÙÁ≈U ∑§Ê◊ ©U¬◊Ê ‹ÉÊÈ ‚Ù™§H
‚⁄UŒ ø¢Œ ®ŸŒ∑§ ◊Èπ ŸË∑§ – ŸË⁄U¡ ŸÿŸ ÷ÊflÃ ¡Ë ∑§H 1H
ÁøÃflÁŸ øÊL§ ◊Ê⁄U ◊ŸÈ „U⁄UŸË – ÷ÊflÁà NUŒÿ ¡ÊÁà Ÿ®„U ’⁄UŸËH
∑§‹ ∑§¬Ù‹ üÊÈÁà ∑È¢§«U‹ ‹Ù‹Ê – Áø’È∑§ •œ⁄U ‚È¢Œ⁄U ◊ÎŒÈ ’Ù‹ÊH 2H
∑ȧ◊ÈŒ’¢œÈ ∑§⁄U ®ŸŒ∑§ „UÊ°‚Ê – ÷Î∑ȧ≈UË Á’∑§≈U ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊ‚ÊH
÷Ê‹ Á’‚Ê‹ ÁË∑§ ¤Ê‹∑§Ê„UË¥ – ∑§ø Á’‹ÙÁ∑§ •Á‹ •flÁ‹ ‹¡Ê„UË¥H 3H
¬Ëà øıß˥ Á‚⁄UÁã„ U ‚È„UÊßZ – ∑ȧ‚È◊ ∑§‹Ë¥ Á’ø ’Ëø ’ŸÊßZH
⁄π¥ L§Áø⁄U ∑¢§’È ∑§‹ ªËflÊ° – ¡ŸÈ ÁòÊ÷ÈflŸ ‚È·◊Ê ∑§Ë ‚ËflÊ°H 4H
ŒÙ0. ∑È¢§¡⁄U ◊ÁŸ ∑¢§ΔUÊ ∑§Á‹Ã ©U⁄UÁã„U ÃÈ‹Á‚∑§Ê ◊Ê‹–
’η÷ ∑¢§œ ∑§„UÁ⁄U ΔUflÁŸ ’‹ ÁŸÁœ ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹H 243H
øı0. ∑§Á≈U ÃÍŸË⁄U ¬Ëà ¬≈U ’Ê°œ¥ – ∑§⁄U ‚⁄U œŸÈ· ’Ê◊ ’⁄U ∑§Ê°œ¥H
¬Ëà ¡Çÿ ©U¬’Ëà ‚È„UÊ∞ – Ÿπ Á‚π ◊¢¡È ◊„UÊ¿UÁ’ ¿UÊ∞H 1H
ŒÁπ ‹Ùª ‚’ ÷∞ ‚ÈπÊ⁄U – ∞∑§≈U∑§ ‹ÙøŸ ø‹Ã Ÿ ÃÊ⁄UH
„U⁄U· ¡Ÿ∑ȧ ŒÁπ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ◊ÈÁŸ ¬Œ ∑§◊‹ ª„U Ã’ ¡Ê߸H 2H
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ⁄¢Uª •flÁŸ ‚’ ◊ÈÁŸÁ„U ŒπÊ߸H
¡„°U ¡„°U ¡Ê®„U ∑ȧ•°⁄U ’⁄U ŒÙ™§ – Ä°U Ä°U øÁ∑§Ã ÁøÃfl ‚’È ∑§Ù™§H 3H
ÁŸ¡ ÁŸ¡ L§π ⁄UÊ◊Á„U ‚’È ŒπÊ – ∑§Ù©U Ÿ ¡ÊŸ ∑§¿ÈU ◊⁄U◊È Á’‚·ÊH
÷Á‹ ⁄UøŸÊ ◊ÈÁŸ ŸÎ¬ ‚Ÿ ∑§„U™§ – ⁄UÊ¡Ê° ◊ÈÁŒÃ ◊„UÊ‚Èπ ‹„U™§H 4H
ŒÙ0. ‚’ ◊¢øã„U Ã¥ ◊¢øÈ ∞∑§ ‚È¢Œ⁄U Á’‚Œ Á’‚Ê‹–
◊ÈÁŸ ‚◊à ŒÙ©U ’¢œÈ Ä°U ’ÒΔUÊ⁄U ◊Á„U¬Ê‹H 244H
øı0. ¬˝÷ÈÁ„ U ŒÁπ ‚’ ŸÎ¬ Á„Uÿ° „UÊ⁄U – ¡ŸÈ ⁄UÊ∑§‚ ©UŒÿ ÷∞° ÃÊ⁄UH
•Á‚ ¬˝ÃËÁà ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¢ – ⁄UÊ◊ øʬ ÃÙ⁄U’ ‚∑§ ŸÊ„UË¥H 1H
Á’ŸÈ ÷¢¡„È°U ÷fl œŸÈ·È Á’‚Ê‹Ê – ◊Á‹Á„U ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ©U⁄U ◊Ê‹ÊH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ªflŸ„ÈU ÉÊ⁄U ÷Ê߸ – ¡‚È ¬˝ÃÊ¬È ’‹È Ã¡È ªflʰ߸H 2H
Á’„U‚ •¬⁄U ÷ͬ ‚ÈÁŸ ’ÊŸË – ¡ •Á’’∑§ •¢œ •Á÷◊ÊŸËH
ÃÙ⁄U„È°U œŸÈ·È CÿÊ„ÈU •flªÊ„UÊ – Á’ŸÈ ÃÙ⁄¥U ∑§Ù ∑ȧ•°Á⁄U Á’•Ê„UÊH 3H
∞∑§ ’Ê⁄U ∑§Ê‹©U Á∑§Ÿ „UÙ™§ – Á‚ÿ Á„Uà ‚◊⁄U Á¡Ã’ „U◊ ‚Ù™§H
ÿ„U ‚ÈÁŸ •fl⁄U ◊Á„U¬ ◊È‚È∑§ÊŸ – œ⁄U◊‚Ë‹ „UÁ⁄U÷ªÃ ‚ÿÊŸH 4H
‚Ù0. ‚Ëÿ Á’•Ê„UÁ’ ⁄UÊ◊ ª⁄U’ ŒÍÁ⁄U ∑§Á⁄U ŸÎ¬ã„U ∑§–
¡ËÁà ∑§Ù ‚∑§ ‚¢ª˝Ê◊ Œ‚⁄UÕ ∑§ ⁄UŸ ’Ê°∑ȧ⁄UH 245H
øı0. CÿÕ¸ ◊⁄U„ÈU ¡ÁŸ ªÊ‹ ’¡Ê߸ – ◊Ÿ ◊ÙŒ∑§Áã„U Á∑§ ÷Íπ ’ÈÃÊ߸H
106
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á‚π „U◊ÊÁ⁄U ‚ÈÁŸ ¬⁄U◊ ¬ÈŸËÃÊ – ¡ªŒ¢’Ê ¡ÊŸ„ÈU Á¡ÿ° ‚ËÃÊH 1H
¡ªÃ Á¬ÃÊ ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U Á’øÊ⁄UË – ÷Á⁄U ‹ÙøŸ ¿UÁ’ ‹„ÈU ÁŸ„UÊ⁄UËH
‚È¢Œ⁄U ‚ÈπŒ ‚∑§‹ ªÈŸ ⁄UÊ‚Ë – ∞ ŒÙ©U ’¢œÈ ‚¢÷È ©U⁄U ’Ê‚ËH 2H
‚ÈœÊ ‚◊Ⱥ˝ ‚◊ˬ Á’„UÊ߸ – ◊Ϊ¡‹È ÁŸ⁄UÁπ ◊⁄U„È ∑§Ã œÊ߸H
∑§⁄U„ÈU ¡Êß ¡Ê ∑§„È°U ¡Ùß ÷ÊflÊ – „U◊ Ãı •Ê¡È ¡Ÿ◊ »§‹È ¬ÊflÊH 3H
•‚ ∑§Á„U ÷‹ ÷ͬ •ŸÈ⁄Uʪ – M§¬ •ŸÍ¬ Á’‹Ù∑§Ÿ ‹ÊªH
Œπ®„U ‚È⁄U Ÿ÷ ø…∏U Á’◊ÊŸÊ – ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ∑§⁄U®„U ∑§‹ ªÊŸÊH 4H
¡ÊÁŸ ‚È•fl‚L§ ‚Ëÿ Ã’ ¬ΔU߸ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹Êß–
øÃÈ⁄U ‚πË¥ ‚È¢Œ⁄U ‚∑§‹ ‚ÊŒ⁄U ø‹Ë¥ ‹flÊßH 246H
Á‚ÿ ‚Ù÷Ê Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸË – ¡ªŒ¢Á’∑§Ê M§¬ ªÈŸ πÊŸËH
©U¬◊Ê ‚∑§‹ ◊ÙÁ„U ‹ÉÊÈ ‹ÊªË¥ – ¬˝Ê∑Χà ŸÊÁ⁄U •¢ª •ŸÈ⁄Uʪ˥H 1H
Á‚ÿ ’⁄UÁŸ• Ãß ©U¬◊Ê Œ߸ – ∑ȧ∑§Á’ ∑§„UÊß •¡‚È ∑§Ù ‹߸H
¡ı¥ ¬≈UÃÁ⁄U• ÃËÿ ‚◊ ‚ËÿÊ – ¡ª •Á‚ ¡È’Áà ∑§„UÊ° ∑§◊ŸËÿÊH 2H
Áª⁄UÊ ◊Èπ⁄U ß •⁄Uœ ÷flÊŸË – ⁄UÁà •Áà ŒÈÁπà •ÃŸÈ ¬Áà ¡ÊŸËH
Á’· ’ÊL§ŸË ’¢œÈ Á¬˝ÿ ¡„UË – ∑§Á„U• ⁄U◊Ê‚◊ Á∑§Á◊ ’ÒŒ„ËUH 3H
¡ı¥ ¿UÁ’ ‚ÈœÊ ¬ÿÙÁŸÁœ „UÙ߸ – ¬⁄U◊ M§¬◊ÿ ∑§ë¿U¬È ‚Ù߸H
‚Ù÷Ê ⁄U¡È ◊¢ŒL§ ®‚ªÊM§ – ◊ÕÒ ¬ÊÁŸ ¬¢∑§¡ ÁŸ¡ ◊ÊM§H 4H
∞Á„U Á’Áœ ©U¬¡Ò ‹Áë¿U ¡’ ‚È¢Œ⁄UÃÊ ‚Èπ ◊Í‹–
ÃŒÁ¬ ‚∑§Ùø ‚◊à ∑§Á’ ∑§„U®„U ‚Ëÿ ‚◊ÃÍ‹H 247H
ø‹Ë¢ ‚¢ª ‹Ò ‚πË¥ ‚ÿÊŸË – ªÊflà ªËà ◊ŸÙ„U⁄U ’ÊŸËH
‚Ù„U Ÿfl‹ ÃŸÈ ‚È¢Œ⁄U ‚Ê⁄UË – ¡ªÃ ¡ŸÁŸ •ÃÈÁ‹Ã ¿UÁ’ ÷Ê⁄UËH 1H
÷Í·Ÿ ‚∑§‹ ‚ÈŒ‚ ‚È„UÊ∞ – •¢ª •¢ª ⁄UÁø ‚Áπã„U ’ŸÊ∞H
⁄¢Uª÷ÍÁ◊ ¡’ Á‚ÿ ¬ªÈ œÊ⁄UË – ŒÁπ M§¬ ◊Ù„U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
„U⁄UÁ· ‚È⁄Uã„ U ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡ÊßZ – ’⁄UÁ· ¬˝‚ÍŸ •¬¿U⁄UÊ ªÊßZH
¬ÊÁŸ ‚⁄UÙ¡ ‚Ù„U ¡ÿ◊Ê‹Ê – •flø≈U ÁøÃ∞ ‚∑§‹ ÷È•Ê‹ÊH 3H
‚Ëÿ øÁ∑§Ã Áøà ⁄UÊ◊Á„U øÊ„UÊ – ÷∞ ◊Ù„U’‚ ‚’ Ÿ⁄UŸÊ„UÊH
◊ÈÁŸ ‚◊ˬ Œπ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ‹ª ‹‹Á∑§ ‹ÙøŸ ÁŸÁœ ¬Ê߸H 4H
ªÈ⁄U¡Ÿ ‹Ê¡ ‚◊Ê¡È ’«∏U ŒÁπ ‚Ëÿ ‚∑ȧøÊÁŸ–
‹ÊÁª Á’‹Ù∑§Ÿ ‚Áπã„U ß ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U ©U⁄U •ÊÁŸH 248H
⁄UÊ◊ M§¬È •L§ Á‚ÿ ¿UÁ’ Œπ¥ – Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄Uã„U ¬Á⁄U„U⁄UË¥ ÁŸ◊·¥H
‚Ùø®„U ‚∑§‹ ∑§„Uà ‚∑ȧøÊ„UË¥ – Á’Áœ ‚Ÿ Á’Ÿÿ ∑§⁄U®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 1H
107
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
„UL§ Á’Áœ ’Áª ¡Ÿ∑§ ¡«∏UÃÊ߸ – ◊Áà „U◊ÊÁ⁄U •Á‚ ŒÁ„U ‚È„UÊ߸H
Á’ŸÈ Á’øÊ⁄U ¬ŸÈ ÃÁ¡ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ∑§⁄ÒU Á’’Ê„ÍUH 2H
¡ªÈ ÷‹ ∑§Á„UÁ„U ÷Êfl ‚’ ∑§Ê„ÍU – „UΔU ∑§Ëã„¥U •¢Ã„È°U ©U⁄U ŒÊ„ÍUH
∞®„U ‹Ê‹‚Ê° ◊ªŸ ‚’ ‹ÙªÍ – ’L§ ‚Ê°fl⁄UÙ ¡ÊŸ∑§Ë ¡ÙªÍH 3H
Ã’ ’¢ŒË¡Ÿ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹Ê∞ – Á’Á⁄UŒÊfl‹Ë ∑§„Uà øÁ‹ •Ê∞H
∑§„U ŸÎ¬È ¡Êß ∑§„U„ÈU ¬Ÿ ◊Ù⁄UÊ – ø‹ ÷Ê≈U Á„Uÿ° „U⁄U·È Ÿ ÕÙ⁄UÊH 4H
’Ù‹ ’¢ŒË ’øŸ ’⁄U ‚ÈŸ„ÈU ‚∑§‹ ◊Á„U¬Ê‹–
¬Ÿ Á’Œ„U ∑§⁄U ∑§„U®„U „U◊ ÷È¡Ê ©UΔUÊß Á’‚Ê‹H 249H
ŸÎ¬ ÷È¡’‹È Á’œÈ Á‚flœŸÈ ⁄UÊ„ÍU – ªL§• ∑§ΔUÙ⁄U Á’ÁŒÃ ‚’ ∑§Ê„ÍUH
⁄UÊflŸÈ ’ÊŸÈ ◊„UÊ÷≈U ÷Ê⁄U – ŒÁπ ‚⁄UÊ‚Ÿ ªfl°Á„¢U Á‚œÊ⁄UH 1H
‚Ùß ¬È⁄UÊÁ⁄ U ∑§ÙŒ¢«ÈU ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ •Ê¡È ¡Ùß ÃÙ⁄UÊH
ÁòÊ÷ÈflŸ ¡ÿ ‚◊à ’ÒŒ„UË – Á’Ÿ®„U Á’øÊ⁄U ’⁄Uß „UÁΔU Ã„UËH 2H
‚ÈÁŸ ¬Ÿ ‚∑§‹ ÷ͬ •Á÷‹Ê· – ÷≈U◊ÊŸË •ÁÂÿ ◊Ÿ ◊ÊπH
¬Á⁄U∑§⁄U ’Ê°Áœ ©UΔU •∑ȧ‹Ê߸ – ø‹ ßCÔUŒflã„U Á‚⁄U ŸÊ߸H 3H
Ã◊Á∑§ ÃÊÁ∑§ ÃÁ∑§ Á‚flœŸÈ œ⁄U„UË¥ – ©UΔUß Ÿ ∑§ÙÁ≈U ÷Ê°Áà ’‹È ∑§⁄U„UË¥H
Á¡ã„U ∑§ ∑§¿ÈU Á’øÊL§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – øʬ ‚◊ˬ ◊„Uˬ Ÿ ¡Ê„UË¥H 4H
Ã◊Á∑§ œ⁄U®„U œŸÈ ◊Í…∏U ŸÎ¬ ©UΔUß Ÿ ø‹®„U ‹¡Êß–
◊Ÿ„È°U ¬Êß ÷≈U ’Ê„ÈU’‹È •Áœ∑ȧ •Áœ∑ȧ ªL§•ÊßH 250H
÷ͬ ‚„U‚ Œ‚ ∞∑§Á„U ’Ê⁄UÊ – ‹ª ©UΔUÊflŸ ≈U⁄Uß Ÿ ≈UÊ⁄UÊH
«Uªß Ÿ ‚¢÷È ‚⁄UÊ‚ŸÈ ∑Ò§‚¥ – ∑§Ê◊Ë ’øŸ ‚ÃË ◊ŸÈ ¡Ò‚¥H 1H
‚’ ŸÎ¬ ÷∞ ¡ÙªÈ ©U¬„UÊ‚Ë – ¡Ò‚¥ Á’ŸÈ Á’⁄Uʪ ‚¢ãÿÊ‚ËH
∑§Ë⁄UÁà Á’¡ÿ ’Ë⁄UÃÊ ÷Ê⁄UË – ø‹ øʬ ∑§⁄U ’⁄U’‚ „UÊ⁄UËH 2H
üÊË„Uà ÷∞ „UÊÁ⁄U Á„Uÿ° ⁄UÊ¡Ê – ’ÒΔU ÁŸ¡ ÁŸ¡ ¡Êß ‚◊Ê¡ÊH
ŸÎ¬ã„U Á’‹ÙÁ∑§ ¡Ÿ∑ȧ •∑ȧ‹ÊŸ – ’Ù‹ ’øŸ ⁄UÙ· ¡ŸÈ ‚ÊŸH 3H
ŒË¬ ŒË¬ ∑§ ÷ͬÁà ŸÊŸÊ – •Ê∞ ‚ÈÁŸ „U◊ ¡Ù ¬ŸÈ ΔUÊŸÊH
Œfl ŒŸÈ¡ œÁ⁄U ◊ŸÈ¡ ‚⁄UË⁄UÊ – Á’¬È‹ ’Ë⁄U •Ê∞ ⁄UŸœË⁄UÊH 4H
∑ȧ•°Á⁄U ◊ŸÙ„U⁄U Á’¡ÿ ’Á«∏U ∑§Ë⁄UÁà •Áà ∑§◊ŸËÿ–
¬ÊflÁŸ„UÊ⁄U Á’⁄¢UÁø ¡ŸÈ ⁄Uø©U Ÿ œŸÈ Œ◊ŸËÿH 251H
∑§„U„ÈU ∑§ÊÁ„U ÿ„ÈU ‹Ê÷È Ÿ ÷ÊflÊ – ∑§Ê„È°U Ÿ ‚¢∑§⁄U øʬ ø…U∏ÊflÊH
⁄U„U©U ø…∏UÊ©U’ ÃÙ⁄U’ ÷Ê߸ – ÁÃ‹È ÷Á⁄U ÷ÍÁ◊ Ÿ ‚∑§ ¿U«∏UÊ߸H 1H
•’ ¡ÁŸ ∑§Ù©U ◊ÊπÒ ÷≈U ◊ÊŸË – ’Ë⁄U Á’„UËŸ ◊„UË ◊Ò¥ ¡ÊŸËH
108
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
á„ÈU •Ê‚ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„U ¡Ê„ÍU – Á‹πÊ Ÿ Á’Áœ ’ÒŒÁ„U Á’’Ê„ÍUH 2H
‚È∑ΧÃÈ ¡Êß ¡ı¥ ¬ŸÈ ¬Á⁄U„U⁄U™°§ – ∑ȧ•°Á⁄U ∑ȧ•ÊÁ⁄U ⁄U„U©U ∑§Ê ∑§⁄U™°§H
¡ı¥ ¡ŸÃ©°U Á’ŸÈ ÷≈U ÷ÈÁ’ ÷Ê߸ – Ãı ¬ŸÈ ∑§Á⁄U „UÙÃ©°U Ÿ „°U‚Ê߸H 3H
¡Ÿ∑§ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚’ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ŒÁπ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ÷∞ ŒÈπÊ⁄UËH
◊Êπ ‹πŸÈ ∑ȧÁ≈U‹ ÷ß° ÷ı¥„¥U – ⁄UŒ¬≈U »§⁄U∑§Ã ŸÿŸ Á⁄U‚ı¥„¥UH 4H
∑§Á„U Ÿ ‚∑§Ã ⁄ÉÊÈ’Ë⁄U «U⁄U ‹ª ’øŸ ¡ŸÈ ’ÊŸ–
ŸÊß ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑§◊‹ Á‚L§ ’Ù‹ Áª⁄UÊ ¬˝◊ÊŸH 252H
⁄UÉÊÈ’¢Á‚ã„U ◊„È°U ¡„°U ∑§Ù©U „UÙ߸ – Ã®„U ‚◊Ê¡ •‚ ∑§„Uß Ÿ ∑§Ù߸H
∑§„UË ¡Ÿ∑§ ¡Á‚ •ŸÈÁøà ’ÊŸË – Á’l◊ÊŸ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ◊ÁŸ ¡ÊŸËH 1H
‚ÈŸ„ÈU ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ¬¢∑§¡ ÷ÊŸÍ – ∑§„U©°U ‚È÷Ê©U Ÿ ∑§¿ÈU •Á÷◊ÊŸÍH
¡ı¥ ÃÈï„UÊÁ⁄U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ¬Êflı¥ – ∑¢§ŒÈ∑§ ßfl ’˝rÊÔÊ¢«U ©UΔUÊflı¥H 2H
∑§Êø ÉÊ≈U Á¡Á◊ «UÊ⁄Uı¥ »§Ù⁄UË – ‚∑§©°U ◊L§ ◊Í‹∑§ Á¡Á◊ ÃÙ⁄UËH
Ãfl ¬˝Ãʬ ◊Á„U◊Ê ÷ªflÊŸÊ – ∑§Ù ’ʬÈ⁄UÙ Á¬ŸÊ∑§ ¬È⁄UÊŸÊH 3H
ŸÊÕ ¡ÊÁŸ •‚ •Êÿ‚È „UÙ™§ – ∑§ıÃÈ∑ȧ ∑§⁄Uı¥ Á’‹ÙÁ∑§• ‚Ù™§H
∑§◊‹ ŸÊ‹ Á¡Á◊ øʬ ø…U∏Êflı¥ – ¡Ù¡Ÿ ‚à ¬˝◊ÊŸ ‹Ò œÊÔflÊÒ¥H 4H
ÃÙ⁄Uı¥ ¿UòÊ∑§ Œ¢«U Á¡Á◊ Ãfl ¬˝Ãʬ ’‹ ŸÊÕ–
¡ı¥ Ÿ ∑§⁄Uı¥ ¬˝÷È ¬Œ ‚¬Õ ∑§⁄U Ÿ œ⁄Uı¥ œŸÈ ÷ÊÕH 253H
‹πŸ ‚∑§Ù¬ ’øŸ ¡ ’Ù‹ – «Uª◊ªÊÁŸ ◊Á„U ÁŒÇª¡ «UÙ‹H
‚∑§‹ ‹Ùª ‚’ ÷ͬ «U⁄UÊŸ – Á‚ÿ Á„Uÿ° „U⁄U·È ¡Ÿ∑ȧ ‚∑ȧøÊŸH 1H
ªÈ⁄U ⁄UÉÊȬÁà ‚’ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ◊ÈÁŒÃ ÷∞ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬È‹∑§Ê„UË¥H
‚ÿŸ®„U ⁄UÉÊȬÁà ‹πŸÈ ŸflÊ⁄U – ¬˝◊ ‚◊à ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ⁄UH 2H
Á’SflÊÁ◊òÊ ‚◊ÿ ‚È÷ ¡ÊŸË – ’Ù‹ •Áà ‚Ÿ„U◊ÿ ’ÊŸËH
©UΔU„ÈU ⁄UÊ◊ ÷¢¡„ÈU ÷fløÊ¬Ê – ◊≈U„ÈU ÃÊà ¡Ÿ∑§ ¬Á⁄UÃʬÊH 3H
‚ÈÁŸ ªÈL§ ’øŸ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊflÊ – „U⁄U·È Á’·ÊŒÈ Ÿ ∑§¿ÈU ©U⁄U •ÊflÊH
ΔUÊ…∏U ÷∞ ©UÁΔU ‚„U¡ ‚È÷Ê∞° – ΔUflÁŸ ¡È’Ê ◊Ϊ⁄UÊ¡È ‹¡Ê∞°H 4H
©UÁŒÃ ©UŒÿÁªÁ⁄U ◊¢ø ¬⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄U ’Ê‹¬Ã¢ª–
Á’∑§‚ ‚¢Ã ‚⁄UÙ¡ ‚’ „U⁄U· ‹ÙøŸ ÷΢ªH 254H
ŸÎ¬ã„U ∑§Á⁄U •Ê‚Ê ÁŸÁ‚ ŸÊ‚Ë – ’øŸ Ÿπà •fl‹Ë Ÿ ¬˝∑§Ê‚ËH
◊ÊŸË ◊Á„U¬ ∑ȧ◊ÈŒ ‚∑ȧøÊŸ – ∑§¬≈Ë ÷ͬ ©U‹Í∑§ ‹È∑§ÊŸH 1H
÷∞ Á’‚Ù∑§ ∑§Ù∑§ ◊ÈÁŸ ŒflÊ – ’Á⁄U‚®„U ‚È◊Ÿ ¡ŸÊfl®„U ‚flÊH
ªÈ⁄U ¬Œ ’¢ÁŒ ‚Á„Uà •ŸÈ⁄UÊªÊ – ⁄UÊ◊ ◊ÈÁŸã„U ‚Ÿ •Êÿ‚È ◊ʪÊH 2H
109
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚„U¡®„U ø‹ ‚∑§‹ ¡ª SflÊ◊Ë – ◊ÙÊ ◊¢¡È ’⁄U ∑¢È§¡⁄U ªÊ◊ËH
ø‹Ã ⁄UÊ◊ ‚’ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ¬È‹∑§ ¬ÍÁ⁄U ß ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UËH 3H
’¢ÁŒ Á¬Ã⁄ ‚È⁄U ‚È∑Χà ‚°÷Ê⁄ – ¡ı¥ ∑§¿ÈU ¬Èãÿ ¬˝÷Ê©U „U◊Ê⁄UH
Ãı Á‚flœŸÈ ◊Οʋ ∑§Ë ŸÊßZ – ÃÙ⁄U„È°U ⁄UÊ◊È ªŸ‚ ªÙ‚ÊßZH 4H
⁄UÊ◊Á„U ¬˝◊ ‚◊à ‹Áπ ‚Áπã„U ‚◊ˬ ’Ù‹Êß–
‚ËÃÊ ◊ÊÃÈ ‚Ÿ„U ’‚ ’øŸ ∑§„Uß Á’‹πÊßH 255H
‚Áπ ‚’ ∑§ıÃÈ∑ȧ ŒπÁŸ„UÊ⁄ – ¡©U ∑§„UÊflà Á„UÃÍ „U◊Ê⁄UH
∑§Ù©U Ÿ ’ȤÊÊß ∑§„Uß ªÈ⁄U ¬Ê„UË¥ – ∞ ’Ê‹∑§ •Á‚ „UΔU ÷Á‹ ŸÊ„UË¥H 1H
⁄UÊflŸ ’ÊŸ ¿ÈU•Ê Ÿ®„U øÊ¬Ê – „UÊ⁄U ‚∑§‹ ÷ͬ ∑§Á⁄U ŒÊ¬ÊH
‚Ù œŸÈ ⁄UÊ¡∑ȧ•°⁄U ∑§⁄U Œ„UË¥ – ’Ê‹ ◊⁄UÊ‹ Á∑§ ◊¢Œ⁄U ‹„UË¥H 2H
÷ͬ ‚ÿÊŸ¬ ‚∑§‹ Á‚⁄UÊŸË – ‚Áπ Á’Áœ ªÁà ∑§¿ÈU ¡ÊÁà Ÿ ¡ÊŸËH
’Ù‹Ë øÃÈ⁄U ‚πË ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – Ã¡fl¢Ã ‹ÉÊÈ ªÁŸ• Ÿ ⁄UÊŸËH 3H
∑§„°U ∑È¢§÷¡ ∑§„°U ®‚œÈ •¬Ê⁄UÊ – ‚Ù·©U ‚È¡‚È ‚∑§‹ ‚¢‚Ê⁄UÊH
⁄UÁ’ ◊¢«U‹ Œπà ‹ÉÊÈ ‹ÊªÊ – ©UŒÿ° ÃÊ‚È ÁÃ÷ÈflŸ Ã◊ ÷ʪÊH 4H
◊¢òÊ ¬⁄U◊ ‹ÉÊÈ ¡Ê‚È ’‚ Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ‚È⁄U ‚’¸–
◊„UÊ◊ÙÊ ª¡⁄UÊ¡ ∑§„È°U ’‚ ∑§⁄U •¢∑ȧ‚ π’¸H 256H
∑§Ê◊ ∑ȧ‚È◊ œŸÈ ‚Êÿ∑§ ‹Ëã„U – ‚∑§‹ ÷ÈflŸ •¬Ÿ¥ ’‚ ∑§Ëã„H
ŒÁ’ ÃÁ¡• ‚¢‚©U •‚ ¡ÊŸË – ÷¢¡’ œŸÈ·È ⁄UÊ◊ ‚ÈŸÈ ⁄UÊŸËH 1H
‚πË ’øŸ ‚ÈÁŸ ÷Ò ¬⁄UÃËÃË – Á◊≈UÊ Á’·ÊŒÈ ’…∏UË •Áà ¬˝ËÃËH
Ã’ ⁄UÊ◊Á„U Á’‹ÙÁ∑§ ’ÒŒ„UË – ‚÷ÿ NUŒÿ° Á’ŸflÁà ¡Á„U Ã„UËH 2H
◊Ÿ„UË¢ ◊Ÿ ◊ŸÊfl •∑ȧ‹ÊŸË – „UÙ„ÈU ¬˝‚ÛÊ ◊„U‚ ÷flÊŸËH
∑§⁄U„ÈU ‚»§‹ •Ê¬ÁŸ ‚fl∑§Ê߸ – ∑§Á⁄U Á„UÃÈ „U⁄U„ÈU øʬ ªL§•Ê߸H 3H
ªŸŸÊÿ∑§ ’⁄UŒÊÿ∑§ ŒflÊ – •Ê¡È ‹ª¥ ∑§ËÁã„U©°U ÃÈ• ‚flÊH
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á’ŸÃË ‚ÈÁŸ ◊Ù⁄UË – ∑§⁄U„ÈU øʬ ªÈL§ÃÊ •Áà ÕÙ⁄UËH 4H
ŒÁπ ŒÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ß ‚È⁄U ◊ŸÊfl œÁ⁄U œË⁄U–
÷⁄U Á’‹ÙøŸ ¬˝◊ ¡‹ ¬È‹∑§Êfl‹Ë ‚⁄UË⁄UH 257H
ŸË∑¥§ ÁŸ⁄UÁπ ŸÿŸ ÷Á⁄U ‚Ù÷Ê – Á¬ÃÈ ¬ŸÈ ‚ÈÁ◊Á⁄U ’„ÈUÁ⁄U ◊ŸÈ ¿UÙ÷ÊH
•„U„U ÃÊà ŒÊL§ÁŸ „UΔU ΔUÊŸË – ‚◊ȤÊà Ÿ®„U ∑§¿ÈU ‹Ê÷È Ÿ „UÊŸËH 1H
‚Áøfl ‚÷ÿ Á‚π Œß Ÿ ∑§Ù߸ – ’Èœ ‚◊Ê¡ ’«∏U •ŸÈÁøà „UÙ߸H
∑§„°U œŸÈ ∑ȧÁ‹‚„ÈU øÊÁ„U ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ∑§„°U SÿÊ◊‹ ◊ΌȪÊà Á∑§‚Ù⁄UÊH 2H
Á’Áœ ∑§Á„U ÷Ê°Áà œ⁄Uı¥ ©U⁄U œË⁄UÊ – Á‚⁄U‚ ‚È◊Ÿ ∑§Ÿ ’Áœ• „UË⁄UÊH
110
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚∑§‹ ‚÷Ê ∑Ò§ ◊Áà ÷Ò ÷Ù⁄UË – •’ ◊ÙÁ„U ‚¢÷Èøʬ ªÁà ÃÙ⁄UËH 3H
ÁŸ¡ ¡«∏UÃÊ ‹Ùªã„ U ¬⁄U «UÊ⁄UË – „UÙÁ„U „UL§• ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UËH
•Áà ¬Á⁄UÃʬ ‚Ëÿ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‹fl ÁŸ◊· ¡Èª ‚ÿ ‚◊ ¡Ê„UË¥H 4H
¬˝÷ÈÁ„U ÁøÃß ¬ÈÁŸ ÁøÃfl ◊Á„U ⁄UÊ¡Ã ‹ÙøŸ ‹Ù‹–
π‹Ã ◊ŸÁ‚¡ ◊ËŸ ¡Èª ¡ŸÈ Á’œÈ ◊¢«U‹ «UÙ‹H 258H
Áª⁄UÊ •Á‹ÁŸ ◊Èπ ¬¢∑§¡ ⁄UÙ∑§Ë – ¬˝ª≈U Ÿ ‹Ê¡ ÁŸ‚Ê •fl‹Ù∑§ËH
‹ÙøŸ ¡‹È ⁄U„U ‹ÙøŸ ∑§ÙŸÊ – ¡Ò‚¥ ¬⁄U◊ ∑Χ¬Ÿ ∑§⁄U ‚ÙŸÊH 1H
‚∑ȧøË CÿÊ∑ȧ‹ÃÊ ’Á«∏U ¡ÊŸË – œÁ⁄U œË⁄U¡È ¬˝ÃËÁà ©U⁄U •ÊŸËH
ß ◊Ÿ ’øŸ ◊Ù⁄U ¬ŸÈ ‚ÊøÊ – ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ÁøÃÈ ⁄UÊøÊH 2H
Ãı ÷ªflÊŸÈ ‚∑§‹ ©U⁄U ’Ê‚Ë – ∑§Á⁄UÁ„U ◊ÙÁ„U ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑Ò§ ŒÊ‚ËH
¡Á„U ∑¥§ ¡Á„U ¬⁄U ‚àÿ ‚Ÿ„ÍU – ‚Ù ÃÁ„U Á◊‹ß Ÿ ∑§¿ÈU ‚¢Œ„ÍUH 3H
¬˝÷È ÃŸ ÁøÃß ¬˝◊ ß ΔUÊŸÊ – ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ ⁄UÊ◊ ‚’È ¡ÊŸÊH
Á‚ÿÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ Ã∑§©U œŸÈ ∑Ò§‚¥ – ÁøÃfl ªL§L§ ‹ÉÊÈ CÿÊ‹Á„U ¡Ò‚¥H 4H
‹πŸ ‹π©U ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ ÃÊ∑§©U „U⁄U ∑§ÙŒ¢«ÈU–
¬È‹Á∑§ ªÊà ’Ù‹ ’øŸ ø⁄UŸ øÊÁ¬ ’˝rÊÔÊ¢«ÈUH 259H
ÁŒÁ‚∑È¢§¡⁄U„ÈU ∑§◊ΔU •Á„U ∑§Ù‹Ê – œ⁄U„ÈU œ⁄UÁŸ œÁ⁄U œË⁄U Ÿ «UÙ‹ÊH
⁄UÊ◊È ø„U®„U ‚¢∑§⁄U œŸÈ ÃÙ⁄UÊ – „UÙ„ÈU ‚¡ª ‚ÈÁŸ •Êÿ‚È ◊Ù⁄UÊH 1H
øʬ ‚◊ˬ ⁄UÊ◊È ¡’ •Ê∞ – Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄Uã„U ‚È⁄U ‚È∑Χà ◊ŸÊ∞H
‚’ ∑§⁄U ‚¢‚©U •L§ •ÇÿÊŸÍ – ◊¢Œ ◊„Uˬã„U ∑§⁄U •Á÷◊ÊŸÍH 2H
÷ΪȬÁà ∑§Á⁄U ª⁄U’ ªL§•Ê߸U – ‚È⁄U ◊ÈÁŸ’⁄Uã„U ∑§Á⁄U ∑§Œ⁄UÊ߸H
Á‚ÿ ∑§⁄U ‚ÙøÈ ¡Ÿ∑§ ¬Á¿UÃÊflÊ – ⁄UÊÁŸã„U ∑§⁄U ŒÊL§Ÿ ŒÈπ ŒÊflÊH 3H
‚¢÷Èøʬ ’«∏U ’ÙÁ„UÃÈ ¬Ê߸ – ø…∏U ¡Êß ‚’ ‚¢ªÈ ’ŸÊ߸H
⁄UÊ◊ ’Ê„ÈU’‹ ®‚œÈ •¬ÊM§ – ø„Uà ¬ÊL§ Ÿ®„U ∑§Ù©U ∑§«∏U„UÊM§H 4H
⁄UÊ◊ Á’‹Ù∑§ ‹Ùª ‚’ ÁøòÊ Á‹π ‚ ŒÁπ–
ÁøÃ߸ ‚Ëÿ ∑Χ¬Êÿß ¡ÊŸË Á’∑§‹ Á’‚Á·H 260H
ŒπË Á’¬È‹ Á’∑§‹ ’ÒŒ„UË – ÁŸÁ◊· Á’„UÊà ∑§‹¬ ‚◊ Ã„UËH
ÃÎÁ·Ã ’ÊÁ⁄U Á’ŸÈ ¡Ù ÃŸÈ àÿÊªÊ – ◊È∞° ∑§⁄Uß ∑§Ê ‚ÈœÊ Ã«∏UʪÊH 1H
∑§Ê ’⁄U·Ê ‚’ ∑Χ·Ë ‚ÈπÊŸ¥ – ‚◊ÿ øÈ∑¥§ ¬ÈÁŸ ∑§Ê ¬Á¿UÃÊŸ¥H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ¡ÊŸ∑§Ë ŒπË – ¬˝÷È ¬È‹∑§ ‹Áπ ¬˝ËÁà Á’‚·ËH 2H
ªÈ⁄UÁ„U ¬˝ŸÊ◊È ◊Ÿ®„U ◊Ÿ ∑§Ëã„UÊ – •Áà ‹ÊÉÊfl° ©UΔUÊß œŸÈ ‹Ëã„UÊH
Œ◊∑§©U ŒÊÁ◊ÁŸ Á¡Á◊ ¡’ ‹ÿ™§ – ¬ÈÁŸ Ÿ÷ œŸÈ ◊¢«U‹ ‚◊ ÷ÿ™§H 3H
111
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‹à ø…∏UÊflà πÒ¥øà ªÊ…∏¥U – ∑§Ê„È°U Ÿ ‹πÊ Œπ ‚’È ΔUÊ…∏¥UH
ÃÁ„U ¿UŸ ⁄UÊ◊ ◊äÿ œŸÈ ÃÙ⁄UÊ – ÷⁄U ÷ÈflŸ œÈÁŸ ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄UÊH 4H
÷⁄U ÷ÈflŸ ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄U ⁄Ufl ⁄UÁ’ ’ÊÁ¡ ÃÁ¡ ◊Ê⁄UªÈ ø‹–
ÁøP§⁄UÁ„¢U ÁŒÇª¡ «UÙ‹ ◊Á„U •Á„U ∑§Ù‹ ∑ͧL§◊ ∑§‹◊‹H
‚È⁄U •‚È⁄U ◊ÈÁŸ ∑§⁄U ∑§ÊŸ ŒËã„¥U ‚∑§‹ Á’∑§‹ Á’øÊ⁄U„UË¥–
∑§ÙŒ¢«U π¢«U©U ⁄UÊ◊ ÃÈ‹‚Ë ¡ÿÁà ’øŸ ©UøÊ⁄U„UË¥H
‚¢∑§⁄U øÊ¬È ¡„UÊ¡È ‚ʪL§ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’Ê„ÈU’‹È–
’Í«∏U ‚Ù ‚∑§‹ ‚◊Ê¡È ø…U∏Ê ¡Ù ¬˝Õ◊®„U ◊Ù„U ’‚H 261H
¬˝÷È ŒÙ©U øʬπ¢«U ◊Á„U «UÊ⁄U – ŒÁπ ‹Ùª ‚’ ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UH
∑§ıÁ‚∑§M§¬ ¬ÿÙÁŸÁœ ¬ÊflŸ – ¬˝◊ ’ÊÁ⁄U •flªÊ„ÈU ‚È„UÊflŸH 1H
⁄UÊ◊M§¬ ⁄UÊ∑§‚È ÁŸ„UÊ⁄UË – ’…∏Uà ’ËÁø ¬È‹∑§ÊflÁ‹ ÷Ê⁄UËH
’Ê¡ Ÿ÷ ª„Uª„U ÁŸ‚ÊŸÊ – Œfl’œÍ ŸÊø®„U ∑§Á⁄U ªÊŸÊH 2H
’˝rÊÔÊÁŒ∑§ ‚È⁄U Á‚h ◊ÈŸË‚Ê – ¬˝÷ÈÁ„U ¬˝‚¢‚®„U Œ®„U •‚Ë‚ÊH
’Á⁄U‚®„U ‚È◊Ÿ ⁄¢Uª ’„ÈU ◊Ê‹Ê – ªÊfl®„U ®∑§Ÿ⁄U ªËà ⁄U‚Ê‹ÊH 3H
⁄U„UË ÷ÈflŸ ÷Á⁄U ¡ÿ ¡ÿ ’ÊŸË – œŸÈ·÷¢ª œÈÁŸ ¡Êà Ÿ ¡ÊŸËH
◊ÈÁŒÃ ∑§„U®„U ¡„°U Ä°U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ÷¢¡©U ⁄UÊ◊ ‚¢÷ÈœŸÈ ÷Ê⁄UËH 4H
’¢ŒË ◊ʪœ ‚ÍêŸ Á’L§Œ ’Œ®„U ◊ÁÃœË⁄U–
∑§⁄U®„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ‹Ùª ‚’ „Uÿ ªÿ œŸ ◊ÁŸ øË⁄UH 262H
¤ÊÊ°Á¤Ê ◊ÎŒ¢ª ‚¢π ‚„UŸÊ߸ – ÷Á⁄U …UÙ‹ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë ‚È„UÊ߸H
’Ê¡®„U ’„ÈU ’Ê¡Ÿ ‚È„UÊ∞ – ¡„°U Ä°U ¡È’ÁÃã„U ◊¢ª‹ ªÊ∞H 1H
‚Áπã„U ‚Á„Uà „U⁄U·Ë •Áà ⁄UÊŸË – ‚Íπà œÊŸ ¬⁄UÊ ¡ŸÈ ¬ÊŸËH
¡Ÿ∑§ ‹„U©U ‚ÈπÈ ‚ÙøÈ Á’„UÊ߸U – ¬Ò⁄Uà Õ∑¥§ ÕÊ„U ¡ŸÈ ¬Ê߸H 2H
üÊË„Uà ÷∞ ÷ͬ œŸÈ ≈ÍU≈ – ¡Ò‚¥ ÁŒfl‚ ŒË¬ ¿UÁ’ ¿ÍU≈UH
‚Ëÿ ‚ÈπÁ„U ’⁄UÁŸ• ∑§Á„U ÷Ê°ÃË – ¡ŸÈ øÊÃ∑§Ë ¬Êß ¡‹È SflÊÃËH 3H
⁄UÊ◊Á„U ‹πŸÈ Á’‹Ù∑§Ã ∑Ò§‚¥ – ‚Á‚Á„U ø∑§Ù⁄U Á∑§‚Ù⁄U∑ȧ ¡Ò‚¥H
‚ÃÊŸ¢Œ Ã’ •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ‚ËÃÊ° ª◊ŸÈ ⁄UÊ◊ ¬®„U ∑§Ëã„UÊH 4H
‚¢ª ‚πË¥ ‚È¢Œ⁄U øÃÈ⁄U ªÊfl®„U ◊¢ª‹øÊ⁄U–
ªflŸË ’Ê‹ ◊⁄UÊ‹ ªÁà ‚È·◊Ê •¢ª •¬Ê⁄UH 263H
‚Áπã„U ◊äÿ Á‚ÿ ‚Ù„UÁà ∑Ò§‚¥ – ¿UÁ’ªŸ ◊äÿ ◊„UÊ¿UÁ’ ¡Ò‚¥H
∑§⁄U ‚⁄UÙ¡ ¡ÿ◊Ê‹ ‚È„UÊ߸ – Á’Sfl Á’¡ÿ ‚Ù÷Ê ¡®„U ¿UÊ߸H 1H
ß ‚∑§ÙøÈ ◊Ÿ ¬⁄U◊ ©U¿UÊ„Í – ªÍ…∏U ¬˝◊È ‹Áπ ¬⁄Uß Ÿ ∑§Ê„ÍUH
112
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Êß ‚◊ˬ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŒπË – ⁄UÁ„U ¡ŸÈ ∑ȧ•°Á⁄U ÁøòÊ •fl⁄UπËH 2H
øÃÈ⁄U ‚πË¥ ‹Áπ ∑§„UÊ ’ȤÊÊ߸ – ¬Á„U⁄UÊfl„ÈU ¡ÿ◊Ê‹ ‚È„UÊ߸H
‚ÈŸÃ ¡Èª‹ ∑§⁄U ◊Ê‹ ©UΔUÊ߸ – ¬˝◊ Á’’‚ ¬Á„U⁄UÊß Ÿ ¡Ê߸H 3H
‚Ù„Uà ¡ŸÈ ¡Èª ¡‹¡ ‚ŸÊ‹Ê – ‚Á‚Á„U ‚÷Ëà Œà ¡ÿ◊Ê‹ÊH
ªÊfl®„U ¿UÁ’ •fl‹ÙÁ∑§ ‚„U‹Ë – Á‚ÿ° ¡ÿ◊Ê‹ ⁄UÊ◊ ©U⁄U ◊‹ËH 4H
⁄UÉÊÈ’⁄U ©U⁄U ¡ÿ◊Ê‹ ŒÁπ Œfl ’Á⁄U‚®„U ‚È◊Ÿ–
‚∑ȧø ‚∑§‹ ÷È•Ê‹ ¡ŸÈ Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UÁ’ ∑ȧ◊ÈŒªŸH 264H
¬È⁄U •L§ CÿÙ◊ ’Ê¡Ÿ ’Ê¡ – π‹ ÷∞ ◊Á‹Ÿ ‚ÊœÈ ‚’ ⁄UÊ¡H
‚È⁄U ®∑§Ÿ⁄U Ÿ⁄U ŸÊª ◊ÈŸË‚Ê – ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ∑§Á„U Œ®„U •‚Ë‚ÊH 1H
ŸÊø®„U ªÊfl®„U Á’’Èœ ’œÍ≈UË¥ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑ȧ‚È◊Ê¢¡Á‹ ¿ÍU≈UË¥H
¡„°U Ä°U Á’¬˝ ’ŒœÈÁŸ ∑§⁄U„UË¥ – ’¢ŒË Á’Á⁄UŒÊflÁ‹ ©UìÊ⁄U„UË¥H 2H
◊Á„U ¬ÊÃÊ‹ ŸÊ∑§ ¡‚È CÿÊ¬Ê – ⁄UÊ◊ ’⁄UË Á‚ÿ ÷¢¡©U øʬÊH
∑§⁄UÁ„¢U •Ê⁄UÃË ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – Œ®„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U Á’ÙÊ Á’‚Ê⁄UËH 3H
‚Ù„UÁà ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ¡Ù⁄UË – ¿UÁ’ ®‚ªÊL§ ◊Ÿ„È°U ∞∑§ ΔUÙ⁄UËH
‚πË¢ ∑§„U®„U ¬˝÷ȬŒ ª„ÈU ‚ËÃÊ – ∑§⁄UÁà Ÿ ø⁄UŸ ¬⁄U‚ •Áà ÷ËÃÊH 4H
ªıÃ◊ ÁÃÿ ªÁà ‚È⁄UÁà ∑§Á⁄U Ÿ®„U ¬⁄U‚Áà ¬ª ¬ÊÁŸ–
◊Ÿ Á’„U‚ ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ ¬˝ËÁà •‹ıÁ∑§∑§ ¡ÊÁŸH 265H
Ã’ Á‚ÿ ŒÁπ ÷ͬ •Á÷‹Ê· – ∑ͧ⁄U ∑§¬Íà ◊Í…∏U ◊Ÿ ◊ÊπH
©UÁΔU ©UÁΔU ¬Á„UÁ⁄U ‚ŸÊ„U •÷ʪ – ¡„°U Ä°U ªÊ‹ ’¡ÊflŸ ‹ÊªH 1H
‹„ÈU ¿U«∏UÊß ‚Ëÿ ∑§„U ∑§Ù™§ – œÁ⁄U ’Ê°œ„ÈU ŸÎ¬ ’Ê‹∑§ ŒÙ™§H
ÃÙ⁄¥U œŸÈ·È øÊ«∏U Ÿ®„U ‚⁄U߸ – ¡Ëflà „U◊Á„U ∑ȧ•°Á⁄U ∑§Ù ’⁄U߸H 2H
¡ı¥ Á’Œ„ÈU ∑§¿ÈU ∑§⁄ÒU ‚„UÊ߸ – ¡ËÄÈU ‚◊⁄U ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷Ê߸H
‚ÊœÈ ÷ͬ ’Ù‹ ‚ÈÁŸ ’ÊŸË – ⁄UÊ¡‚◊Ê¡Á„U ‹Ê¡ ‹¡ÊŸËH 3H
’‹È ¬˝ÃÊ¬È ’Ë⁄UÃÊ ’«∏UÊ߸ – ŸÊ∑§ Á¬ŸÊ∑§Á„U ‚¢ª Á‚œÊ߸H
‚Ùß ‚Í⁄UÃÊ Á∑§ •’ ∑§„È°U ¬Ê߸ – •Á‚ ’ÈÁœ Ãı Á’Áœ ◊È„°U ◊Á‚ ‹Ê߸H 4H
Œπ„ÈU ⁄UÊ◊Á„U ŸÿŸ ÷Á⁄U ÃÁ¡ ßÁ⁄U·Ê ◊ŒÈ ∑§Ù„ÈU–
‹πŸ ⁄UÙ·È ¬Êfl∑ȧ ¬˝’‹ ¡ÊÁŸ ‚‹÷ ¡ÁŸ „UÙ„ÈUH 266H
’ÒŸÃÿ ’Á‹ Á¡Á◊ ø„U ∑§ÊªÍ – Á¡Á◊ ‚‚È ø„ÒU ŸÊª •Á⁄U ÷ʪÍH
Á¡Á◊ ø„U ∑ȧ‚‹ •∑§Ê⁄UŸ ∑§Ù„UË – ‚’ ‚¢¬ŒÊ ø„ÒU Á‚flº˝Ù„UËH 1H
‹Ù÷Ë ‹Ù‹È¬ ∑§‹ ∑§Ë⁄UÁà ø„U߸ – •∑§‹¢∑§ÃÊ Á∑§ ∑§Ê◊Ë ‹„U߸H
„UÁ⁄U ¬Œ Á’◊Èπ ¬⁄U◊ ªÁà øÊ„UÊ –  ÃÈï„UÊ⁄U ‹Ê‹øÈ Ÿ⁄UŸÊ„UÊH 2H
113
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ù‹Ê„U‹È ‚ÈÁŸ ‚Ëÿ ‚∑§ÊŸË – ‚πË¥ ‹flÊß ªßZ ¡„°U ⁄UÊŸËH
⁄UÊ◊È ‚È÷Êÿ° ø‹ ªÈL§ ¬Ê„UË¥ – Á‚ÿ ‚Ÿ„ÈU ’⁄UŸÃ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 3H
⁄UÊÁŸã„U ‚Á„Uà ‚Ùø’‚ ‚ËÿÊ – •’ œı¥ Á’ÁœÁ„U ∑§Ê„U ∑§⁄UŸËÿÊH
÷ͬ ’øŸ ‚ÈÁŸ ßà ©Uà Ã∑§„UË¥ – ‹πŸÈ ⁄UÊ◊ «U⁄U ’ÙÁ‹ Ÿ ‚∑§„UË¥H 4H
•L§Ÿ ŸÿŸ ÷Î∑ȧ≈UË ∑ȧÁ≈U‹ ÁøÃflà ŸÎ¬ã„U ‚∑§Ù¬–
◊Ÿ„È°U ◊ÙÊ ª¡ªŸ ÁŸ⁄UÁπ ®‚ÉÊÁ∑§‚Ù⁄UÁ„U øÙ¬H 267H
π⁄U÷L§ ŒÁπ Á’∑§‹ ¬È⁄U ŸÊ⁄UË¥ – ‚’ Á◊Á‹ Œ®„U ◊„Uˬã„U ªÊ⁄UË¥H
Ã®„U •fl‚⁄U ‚ÈÁŸ Á‚fl œŸÈ ÷¢ªÊ – •Êÿ©U ÷ΪÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ ¬Ã¢ªÊH 1H
ŒÁπ ◊„Uˬ ‚∑§‹ ‚∑ȧøÊŸ – ’Ê¡ ¤Ê¬≈U ¡ŸÈ ‹flÊ ‹È∑§ÊŸH
ªıÁ⁄ U ‚⁄UË⁄ U ÷ÍÁà ÷‹ ÷˝Ê¡Ê – ÷Ê‹ Á’‚Ê‹ ÁòʬȢ«U Á’⁄UÊ¡ÊH 2H
‚Ë‚ ¡≈UÊ ‚Á‚’ŒŸÈ ‚È„UÊflÊ – Á⁄U‚’‚ ∑§¿ÈU∑§ •L§Ÿ „UÙß •ÊflÊH
÷Î∑ȧ≈UË ∑ȧÁ≈U‹ ŸÿŸ Á⁄U‚ ⁄UÊÃ – ‚„U¡„È°U ÁøÃflà ◊Ÿ„È°U Á⁄U‚ÊÃH 3H
’η÷ ∑¢§œ ©U⁄U ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹Ê – øÊL§ ¡Ÿ©U ◊Ê‹ ◊Ϊ¿UÊ‹ÊH
∑§Á≈U ◊ÈÁŸ’‚Ÿ ÃÍŸ ŒÈß ’Ê°œ¥ – œŸÈ ‚⁄U ∑§⁄U ∑ȧΔUÊL§ ∑§‹ ∑§Ê°œ¥H 4H
‚ʢà ’·È ∑§⁄UŸË ∑§ÁΔUŸ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ‚M§¬–
œÁ⁄U ◊ÈÁŸÃŸÈ ¡ŸÈ ’Ë⁄U ⁄U‚È •Êÿ© ¡„°U ‚’ ÷ͬH 268H
Œπà ÷ΪȬÁà ’·È ∑§⁄UÊ‹Ê – ©UΔU ‚∑§‹ ÷ÿ Á’∑§‹ ÷È•Ê‹ÊH
Á¬ÃÈ ‚◊à ∑§Á„U ∑§Á„U ÁŸ¡ ŸÊ◊Ê – ‹ª ∑§⁄UŸ ‚’ Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ÊH 1H
¡Á„U ‚È÷Êÿ° ÁøÃfl®„U Á„UÃÈ ¡ÊŸË – ‚Ù ¡ÊŸß ¡ŸÈ •Êß πÈ≈UÊŸËH
¡Ÿ∑§ ’„UÙÁ⁄U •Êß Á‚L§ ŸÊflÊ – ‚Ëÿ ’Ù‹Êß ¬˝ŸÊ◊È ∑§⁄UÊflÊH 2H
•ÊÁ‚· ŒËÁã„U ‚πË¥ „U⁄U·ÊŸË¥ – ÁŸ¡ ‚◊Ê¡ ‹Ò ªßZ ‚ÿÊŸË¥H
Á’SflÊÁ◊òÊÈ Á◊‹ ¬ÈÁŸ •Ê߸ – ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ◊‹ ŒÙ©U ÷Ê߸H 3H
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Œ‚⁄UÕ ∑§ …UÙ≈UÊ – ŒËÁã„U •‚Ë‚ ŒÁπ ÷‹ ¡Ù≈UÊH
⁄UÊ◊Á„U ÁøÃß ⁄U„U ÕÁ∑§ ‹ÙøŸ – M§¬ •¬Ê⁄U ◊Ê⁄U ◊Œ ◊ÙøŸH 4H
’„ÈUÁ⁄U Á’‹ÙÁ∑§ Á’Œ„U ‚Ÿ ∑§„U„ÈU ∑§Ê„U •Áà ÷Ë⁄U–
¬Í¿Uà ¡ÊÁŸ •¡ÊŸ Á¡Á◊ Cÿʬ©U ∑§Ù¬È ‚⁄UË⁄UH 269H
‚◊ÊøÊ⁄ U ∑§Á„U ¡Ÿ∑§ ‚ÈŸÊ∞ – ¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ ◊„Uˬ ‚’ •Ê∞H
‚ÈŸÃ ’øŸ Á»§Á⁄U •ŸÃ ÁŸ„UÊ⁄U – Œπ øʬπ¢«U ◊Á„U «UÊ⁄UH 1H
•Áà Á⁄U‚ ’Ù‹ ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ∑§„ÈU ¡«∏U ¡Ÿ∑§ œŸÈ· ∑Ò§ ÃÙ⁄UÊH
’Áª ŒπÊ©U ◊Í…∏U Ÿ à •Ê¡Í – ©U‹≈U©°U ◊Á„U ¡„°U ‹Á„U Ãfl ⁄UÊ¡ÍH 2H
•Áà «UL§ ©UÃL§ Œà ŸÎ¬È ŸÊ„UË¥ – ∑ȧÁ≈U‹ ÷ͬ „U⁄U· ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
114
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚È⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊª Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ‚Ùø®„U ‚∑§‹ òÊÊ‚ ©U⁄U ÷Ê⁄UËH 3H
◊Ÿ ¬Á¿UÃÊÁà ‚Ëÿ ◊„UÃÊ⁄UË – Á’Áœ •’ ‚°fl⁄UË ’Êà Á’ªÊ⁄UËH
÷ΪȬÁà ∑§⁄U ‚È÷Ê©U ‚ÈÁŸ ‚ËÃÊ – •⁄Uœ ÁŸ◊· ∑§‹¬ ‚◊ ’ËÃÊH 4H
‚÷ÿ Á’‹Ù∑§ ‹Ùª ‚’ ¡ÊÁŸ ¡ÊŸ∑§Ë ÷ËL§–
NUŒÿ° Ÿ „U⁄U·È Á’·ÊŒÈ ∑§¿ÈU ’Ù‹ üÊË⁄UÉÊÈ’ËL§H 270H
ŸÊÕ ‚¢÷ÈœŸÈ ÷¢¡ÁŸ„UÊ⁄UÊ – „UÙßÁ„U ∑§©U ∞∑§ ŒÊ‚ ÃÈï„UÊ⁄UÊH
•Êÿ‚È ∑§Ê„U ∑§Á„U• Á∑§Ÿ ◊Ù„UË – ‚ÈÁŸ Á⁄U‚Êß ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ∑§Ù„UËH 1H
‚fl∑ȧ ‚Ù ¡Ù ∑§⁄ÒU ‚fl∑§Ê߸ – •Á⁄U ∑§⁄UŸË ∑§Á⁄U ∑§Á⁄U• ‹⁄UÊ߸H
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ¡®„U Á‚flœŸÈ ÃÙ⁄UÊ – ‚„U‚’Ê„ÈU ‚◊ ‚Ù Á⁄U¬È ◊Ù⁄UÊH 2H
‚Ù Á’‹ªÊ©U Á’„UÊß ‚◊Ê¡Ê – Ÿ à ◊Ê⁄U ¡Ò„U®„U ‚’ ⁄UÊ¡ÊH
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ‹πŸ ◊È‚È∑§ÊŸ – ’Ù‹ ¬⁄U‚Èœ⁄UÁ„U •¬◊ÊŸH 3H
’„ÈU œŸÈ„UË¥ ÃÙ⁄UË¥ ‹Á⁄U∑§ÊßZ – ∑§’„È°U Ÿ •Á‚ Á⁄U‚ ∑§ËÁã„U ªÙ‚ÊßZH
∞Á„U œŸÈ ¬⁄U ◊◊ÃÊ ∑§Á„U „UÃÍ – ‚ÈÁŸ Á⁄U‚Êß ∑§„U ÷ΪÈ∑ȧ‹∑§ÃÍH 4H
⁄U ŸÎ¬ ’Ê‹∑§ ∑§Ê‹ ’‚ ’Ù‹Ã ÃÙÁ„U Ÿ ‚°÷Ê⁄U–
œŸÈ„UË ‚◊ ÁìÈ⁄UÊÁ⁄U œŸÈ Á’ÁŒÃ ‚∑§‹ ‚¢‚Ê⁄UH 271H
‹πŸ ∑§„UÊ „U°Á‚ „U◊⁄¥U ¡ÊŸÊ – ‚ÈŸ„ÈU Œfl ‚’ œŸÈ· ‚◊ÊŸÊH
∑§Ê ¿UÁà ‹Ê÷È ¡ÍŸ œŸÈ ÃÙ⁄¥U – ŒπÊ ⁄UÊ◊ ŸÿŸ ∑§ ÷Ù⁄¥UH 1H
¿ÈU•Ã ≈ÍU≈U ⁄UÉÊȬÁÄÈU Ÿ ŒÙ‚Í – ◊ÈÁŸ Á’ŸÈ ∑§Ê¡ ∑§Á⁄U• ∑§Ã ⁄UÙ‚ÍH
’Ù‹ ÁøÃß ¬⁄U‚È ∑§Ë •Ù⁄UÊ – ⁄U ‚ΔU ‚ÈŸÁ„U ‚È÷Ê©U Ÿ ◊Ù⁄UÊH 2H
’Ê‹∑ȧ ’ÙÁ‹ ’œ©°U Ÿ®„U ÃÙ„UË – ∑§fl‹ ◊ÈÁŸ ¡«∏U ¡ÊŸÁ„U ◊Ù„UËH
’Ê‹ ’˝rÊÔøÊ⁄UË •Áà ∑§Ù„UË – Á’Sfl Á’ÁŒÃ ¿UÁòÊÿ∑ȧ‹ º˝Ù„UËH 3H
÷È¡’‹ ÷ÍÁ◊ ÷ͬ Á’ŸÈ ∑§Ëã„UË – Á’¬È‹ ’Ê⁄U ◊Á„UŒflã„U ŒËã„UËH
‚„U‚’Ê„ÈU ÷È¡ ¿UŒÁŸ„UÊ⁄UÊ – ¬⁄U‚È Á’‹Ù∑ȧ ◊„Uˬ∑ȧ◊Ê⁄UÊH 4H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÁ„U ¡ÁŸ ‚Ùø’‚ ∑§⁄UÁ‚ ◊„UË‚Á∑§‚Ù⁄U–
ª÷¸ã„U ∑§ •÷¸∑§ Œ‹Ÿ ¬⁄U‚È ◊Ù⁄U •Áà ÉÊÙ⁄UH 272H
Á’„UÁ‚ ‹πŸÈ ’Ù‹ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – •„UÙ ◊ÈŸË‚È ◊„UÊ ÷≈U◊ÊŸËH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ŒπÊfl ∑ȧΔUÊM§ – ø„Uà ©U«∏UÊflŸ »Í°§Á∑§ ¬„UÊM§H 1H
ß„UÊ° ∑ȧï„U«∏U’ÁÃÿÊ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¢ – ¡ Ã⁄U¡ŸË ŒÁπ ◊Á⁄U ¡Ê„UË¥H
ŒÁπ ∑ȧΔUÊL§ ‚⁄UÊ‚Ÿ ’ÊŸÊ – ◊Ò¥ ∑§¿ÈU ∑§„UÊ ‚Á„Uà •Á÷◊ÊŸÊH 2H
÷ΪȂÈà ‚◊ÈÁ¤Ê ¡Ÿ©U Á’‹Ù∑§Ë – ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§„U„ÈU ‚„U©°U Á⁄U‚ ⁄UÙ∑§ËH
‚È⁄U ◊Á„U‚È⁄U „UÁ⁄U¡Ÿ •L§ ªÊ߸U – „U◊⁄¥U ∑ȧ‹ ßã„U ¬⁄U Ÿ ‚È⁄UÊ߸H 3H
115
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’œ¥ ¬Ê¬È •¬∑§Ë⁄UÁà „UÊ⁄¥U – ◊Ê⁄UÄͰU ¬Ê ¬Á⁄U• ÃÈï„UÊ⁄¥UH
∑§ÙÁ≈U ∑ȧÁ‹‚ ‚◊ ’øŸÈ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – CÿÕ¸ œ⁄U„ÈU œŸÈ ’ÊŸ ∑ȧΔUÊ⁄UÊH 4H
¡Ù Á’‹ÙÁ∑§ •ŸÈÁøà ∑§„U©°U ¿U◊„ÈU ◊„UÊ◊ÈÁŸ œË⁄U–
‚ÈÁŸ ‚⁄UÙ· ÷ΪȒ¢‚◊ÁŸ ’Ù‹ Áª⁄UÊ ª÷Ë⁄UH 273H
∑§ıÁ‚∑§ ‚ÈŸ„ÈU ◊¢Œ ÿ„ÈU ’Ê‹∑ȧ – ∑ȧÁ≈U‹ ∑§Ê‹’‚ ÁŸ¡ ∑ȧ‹ ÉÊÊ‹∑ȧH
÷ÊŸÈ ’¢‚ ⁄UÊ∑§‚ ∑§‹¢∑ͧ – ÁŸ¬≈U ÁŸ⁄¢U∑ȧ‚ •’Èœ •‚¢∑ͧH 1H
∑§Ê‹ ∑§fl‹È „UÙßÁ„U ¿UŸ ◊Ê„UË¢ – ∑§„U©°U ¬È∑§ÊÁ⁄U πÙÁ⁄U ◊ÙÁ„U ŸÊ„UË¥H
ÃÈï„U „≈U∑§„ÈU ¡ı¥ ø„U„ÈU ©U’Ê⁄UÊ – ∑§Á„U ¬˝ÃÊ¬È ’‹È ⁄UÙ·È „U◊Ê⁄UÊH 2H
‹πŸ ∑§„U©U ◊ÈÁŸ ‚È¡‚È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ÃÈï„UÁ„U •¿Uà ∑§Ù ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UÊH
•¬Ÿ ◊È°„U ÃÈï„U •Ê¬ÁŸ ∑§⁄UŸË – ’Ê⁄U •Ÿ∑§ ÷Ê°Áà ’„ÈU ’⁄UŸËH 3H
ŸÁ„¢U ‚¢ÃÙ·È Ã ¬ÈÁŸ ∑§¿ÈU ∑§„U„ÍU – ¡ÁŸ Á⁄U‚ ⁄UÙÁ∑§ ŒÈ‚„U ŒÈπ ‚„U„ÍUH
’Ë⁄U’˝ÃË ÃÈï„U œË⁄U •¿UÙ÷Ê – ªÊ⁄UË Œà Ÿ ¬Êfl„ÈU ‚Ù÷ÊH 4H
‚Í⁄U ‚◊⁄U ∑§⁄UŸË ∑§⁄U®„U ∑§Á„U Ÿ ¡ŸÊfl®„U •Ê¬È–
Á’l◊ÊŸ ⁄UŸ ¬Êß Á⁄U¬È ∑§Êÿ⁄U ∑§Õ®„U ¬˝ÃʬÈH 274H
ÃÈï„U Ãı ∑§Ê‹È „UÊ°∑§ ¡ŸÈ ‹ÊflÊ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ÙÁ„U ‹ÊÁª ’Ù‹ÊflÊH
‚ÈŸÃ ‹πŸ ∑§ ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ¬⁄U‚È ‚ÈœÊÁ⁄U œ⁄U©U ∑§⁄U ÉÊÙ⁄UÊH 1H
•’ ¡ÁŸ Œß ŒÙ‚È ◊ÙÁ„U ‹ÙªÍ – ∑§≈ÈU’ÊŒË ’Ê‹∑ȧ ’œ¡ÙªÍH
’Ê‹ Á’‹ÙÁ∑§ ’„ÈUà ◊Ò¥ ’Ê°øÊ – •’ ÿ„ÈU ◊⁄UÁŸ„UÊ⁄U ÷Ê ‚Ê°øÊH 2H
∑§ıÁ‚∑§ ∑§„UÊ ¿UÁ◊• •¬⁄UÊœÍ – ’Ê‹ ŒÙ· ªÈŸ ªŸ®„U Ÿ ‚ÊœÍH
π⁄U ∑ȧΔUÊ⁄U ◊Ò¥ •∑§L§Ÿ ∑§Ù„UË – •Êª¥ •¬⁄UÊœË ªÈL§º˝Ù„UËH 3H
©UÃ⁄U Œà ¿UÙ«∏©°U Á’ŸÈ ◊Ê⁄¥U – ∑§fl‹ ∑§ıÁ‚∑§ ‚Ë‹ ÃÈï„UÊ⁄¥UH
Ÿ à ∞Á„U ∑§ÊÁ≈U ∑ȧΔUÊ⁄U ∑§ΔUÙ⁄¥U – ªÈ⁄UÁ„U ©UÁ⁄UŸ „UÙÃ©°U üÊ◊ ÕÙ⁄¥UH 4H
ªÊÁœ‚ÍŸÈ ∑§„U NUŒÿ° „°Á‚ ◊ÈÁŸÁ„U „UÁ⁄U•⁄Uß ‚ͤʖ
•ÿ◊ÿ πÊ°«∏U Ÿ ™§π◊ÿ •¡„È°U Ÿ ’Í¤Ê •’ͤÊH 275H
∑§„U©U ‹πŸ ◊ÈÁŸ ‚Ë‹È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ∑§Ù Ÿ®„U ¡ÊŸ Á’ÁŒÃ ‚¢‚Ê⁄UÊH
◊ÊÃÊ Á¬ÃÁ„U ©UÁ⁄UŸ ÷∞ ŸË∑¥§ – ªÈ⁄U Á⁄UŸÈ ⁄U„UÊ ‚ÙøÈ ’«∏U ¡Ë∑¥§H 1H
‚Ù ¡ŸÈ „U◊⁄UÁ„ U ◊ÊÕ ∑§Ê…∏UÊ – ÁŒŸ øÁ‹ ª∞ CÿÊ¡ ’«∏U ’Ê…∏UÊH
•’ •ÊÁŸ• Cÿfl„UÁ⁄U•Ê ’Ù‹Ë – ÃÈ⁄Uà Œ©°U ◊Ò¥ ÕÒ‹Ë πÙ‹ËH 2H
‚ÈÁŸ ∑§≈ÈU ’øŸ ∑ȧΔUÊ⁄U ‚ÈœÊ⁄UÊ – „UÊÿ „UÊÿ ‚’ ‚÷Ê ¬È∑§Ê⁄UÊH
÷ΪȒ⁄U ¬⁄U‚È ŒπÊfl„ÈU ◊Ù„UË – Á’¬˝ Á’øÊÁ⁄U ’ø©°U ŸÎ¬º˝Ù„UËH 3H
Á◊‹ Ÿ ∑§’„È°U ‚È÷≈U ⁄UŸ ªÊ…∏U – Ám¡ ŒflÃÊ ÉÊ⁄UÁ„U ∑§ ’Ê…∏UH
116
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı¯.
•ŸÈÁøà ∑§Á„U ‚’ ‹Ùª ¬È∑§Ê⁄U – ⁄UÉÊȬÁà ‚ÿŸ®„U ‹πŸÈ ŸflÊ⁄UH 4H
‹πŸ ©UÃ⁄U •Ê„ÈUÁà ‚Á⁄U‚ ÷ΪȒ⁄U ∑§Ù¬È ∑Χ‚ÊŸÈ–
’…∏Uà ŒÁπ ¡‹ ‚◊ ’øŸ ’Ù‹ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹÷ÊŸÈH 276H
ŸÊÕ ∑§⁄U„ÈU ’Ê‹∑§ ¬⁄U ¿UÙ„ÍU – ‚Íœ ŒÍœ◊Èπ ∑§Á⁄U• Ÿ ∑§Ù„ÍUH
¡ı¥ ¬Ò ¬˝÷È ¬˝÷Ê©U ∑§¿ÈU ¡ÊŸÊ – Ãı Á∑§ ’⁄UÊ’Á⁄U ∑§⁄Uà •ÿÊŸÊH 1H
¡ı¥ ‹Á⁄U∑§Ê ∑§¿ÈU •øªÁ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ◊ÙŒ ◊Ÿ ÷⁄U„UË¥H
∑§Á⁄U• ∑Χ¬Ê Á‚‚È ‚fl∑§ ¡ÊŸË – ÃÈï„U ‚◊ ‚Ë‹ œË⁄U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH 2H
⁄UÊ◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§¿UÈ∑§ ¡È«∏UÊŸ – ∑§Á„U ∑§¿ÈU ‹πŸÈ ’„ÈUÁ⁄U ◊È‚È∑§ÊŸH
„°U‚à ŒÁπ Ÿπ Á‚π Á⁄U‚ CÿÊ¬Ë – ⁄UÊ◊ ÃÙ⁄U ÷˝ÊÃÊ ’«∏U ¬Ê¬ËH 3H
ªı⁄U ‚⁄UË⁄U SÿÊ◊ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ∑§Ê‹∑ͧ≈U◊Èπ ¬ÿ◊Èπ ŸÊ„UË¥H
‚„U¡ ≈U…∏U •ŸÈ„U⁄Uß Ÿ ÃÙ„UË – ŸËøÈ ◊ËøÈ ‚◊ Œπ Ÿ ◊Ù„UËH 4H
‹πŸ ∑§„U©U „°UÁ‚ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈÁŸ ∑˝§ÙœÈ ¬Ê¬ ∑§⁄U ◊Í‹–
¡Á„U ’‚ ¡Ÿ •ŸÈÁøà ∑§⁄U®„U ø⁄U®„U Á’Sfl ¬˝ÁÃ∑ͧ‹H 277H
◊Ò¥ ÃÈï„UÊ⁄U •ŸÈø⁄U ◊ÈÁŸ⁄UÊÿÊ – ¬Á⁄U„UÁ⁄U ∑§Ù¬È ∑§Á⁄U• •’ ŒÊÿÊH
≈ÍU≈U øʬ Ÿ®„ U ¡ÈÁ⁄UÁ„U Á⁄U‚ÊŸ – ’ÒÁΔU• „UÙß®„U ¬Êÿ Á¬⁄UÊŸH 1H
¡ı¥ •Áà Á¬˝ÿ Ãı ∑§Á⁄U• ©U¬Ê߸ – ¡ÙÁ⁄U• ∑§Ù©U ’«∏U ªÈŸË ’Ù‹Ê߸H
’Ù‹Ã ‹πŸ®„U ¡Ÿ∑ȧ «U⁄UÊ„UË¥ – ◊CÔU ∑§⁄U„ÈU •ŸÈÁøà ÷‹ ŸÊ„UË¥H 2H
Õ⁄U Õ⁄U ∑§Ê°¬®„U ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ¿UÙ≈U ∑ȧ◊Ê⁄U πÙ≈U ’«∏U ÷Ê⁄UËH
÷ΪȬÁà ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ ÁŸ⁄U÷ÿ ’ÊŸË – Á⁄U‚ ß ¡⁄Uß „UÙß ’‹ „UÊŸËH 3H
’Ù‹ ⁄UÊ◊Á„U Œß ÁŸ„UÙ⁄UÊ – ’ø©°U Á’øÊÁ⁄U ’¢œÈ ‹ÉÊÈ ÃÙ⁄UÊH
◊ŸÈ ◊‹ËŸ ÃŸÈ ‚È¢Œ⁄U ∑Ò§‚¥ – Á’· ⁄U‚ ÷⁄UÊ ∑§Ÿ∑§ ÉÊ≈ÈU ¡Ò‚¥H 4H
‚ÈÁŸ ‹Á¿U◊Ÿ Á’„U‚ ’„ÈUÁ⁄U ŸÿŸ Ã⁄U⁄U ⁄UÊ◊–
ªÈ⁄U ‚◊ˬ ªflŸ ‚∑ȧÁø ¬Á⁄U„UÁ⁄U ’ÊŸË ’Ê◊H 278H
•Áà Á’ŸËà ◊ÎŒÈ ‚ËË ’ÊŸË – ’Ù‹ ⁄UÊ◊È ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸËH
‚ÈŸ„ÈU ŸÊÕ ÃÈï„U ‚„U¡ ‚È¡ÊŸÊ – ’Ê‹∑§ ’øŸÈ ∑§Á⁄U• Ÿ®„U ∑§ÊŸÊH 1H
’⁄U⁄ÒU ’Ê‹∑ȧ ∞∑ȧ ‚È÷Ê™ – ßã„UÁ„U Ÿ ‚¢Ã Á’ŒÍ·®„U ∑§Ê™§H
Ã®„U ŸÊ„UË¥ ∑§¿ÈU ∑§Ê¡ Á’ªÊ⁄UÊ – •¬⁄UÊœË ◊Ò¥ ŸÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 2H
∑Χ¬Ê ∑§Ù¬È ’œÈ ’°œ’ ªÙ‚ÊßZ – ◊Ù ¬⁄U ∑§Á⁄U• ŒÊ‚ ∑§Ë ŸÊßZH
∑§Á„U• ’Áª ¡Á„U Á’Áœ Á⁄U‚ ¡Ê߸ – ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ ‚Ùß ∑§⁄Uı¥ ©U¬Ê߸H 3H
∑§„U ◊ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ¡Êß Á⁄U‚ ∑Ò§‚¥ – •¡„È°U •ŸÈ¡ Ãfl ÁøÃfl •ŸÒ‚¥H
∞Á„U ∑¥§ ∑¢§ΔU ∑ȧΔUÊL§ Ÿ ŒËã„UÊ – Ãı ◊Ò¥ ∑§Ê„U ∑§Ù¬È ∑§Á⁄U ∑§Ëã„UÊH 4H
117
ŒÙ0. ª÷¸ dfl®„U •flÁŸ¬ ⁄UflÁŸ ‚ÈÁŸ ∑ȧΔUÊ⁄U ªÁà ÉÊÙ⁄U–
¬⁄U‚È •¿Uà Œπ©°U Á¡•Ã ’Ò⁄UË ÷ͬÁ∑§‚Ù⁄UH 279H
øı0. ’„Uß Ÿ „UÊÕÈ Œ„Uß Á⁄U‚ ¿UÊÃË – ÷Ê ∑ȧΔUÊL§ ∑È¢§ÁΔUà ŸÎ¬ÉÊÊÃËH
÷ÿ© U ’Ê◊ Á’Áœ Á»§⁄U©U ‚È÷Ê™§ – ◊Ù⁄U NUŒÿ° ∑Χ¬Ê ∑§Á‚ ∑§Ê™§H 1H
•Ê¡È ŒÿÊ ŒÈπÈ ŒÈ‚„U ‚„UÊflÊ – ‚ÈÁŸ ‚ıÁ◊ÁòÊ Á’„UÁ‚ Á‚L§ ŸÊflÊH
’Ê© U ∑Χ¬Ê ◊Í⁄UÁà •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ’Ù‹Ã ’øŸ ¤Ê⁄Uà ¡ŸÈ »Í§‹ÊH 2H
¡ı¥ ¬Ò ∑Χ¬Ê° ¡Á⁄U®„U ◊ÈÁŸ ªÊÃÊ – ∑˝§Ùœ ÷∞° ÃŸÈ ⁄UÊπ Á’œÊÃÊH
ŒπÈ ¡Ÿ∑§ „UÁΔU ’Ê‹∑ȧ ∞„ÍU – ∑§Ëã„U ø„Uà ¡«∏U ¡◊¬È⁄U ª„ÍUH 3H
’Áª ∑§⁄U„ÈU Á∑§Ÿ •Ê°Áπã„U •Ù≈UÊ – Œπà ¿UÙ≈U πÙ≈U ŸÎ¬ …UÙ≈UÊH
Á’„U‚ ‹πŸÈ ∑§„UÊ ◊Ÿ ◊Ê„UË¢ – ◊ÍŒ¥ •Ê°Áπ ∑§Ã„È°U ∑§Ù©U ŸÊ„UË¢H 4H
ŒÙ0. ¬⁄U‚È⁄UÊ◊È Ã’ ⁄UÊ◊ ¬˝Áà ’Ù‹ ©U⁄U •Áà ∑˝§ÙœÈ–
‚¢÷È ‚⁄UÊ‚ŸÈ ÃÙÁ⁄U ‚ΔU ∑§⁄UÁ‚ „U◊Ê⁄U ¬˝’ÙœÈH 280H
øı0. ’¢œÈ ∑§„Uß ∑§≈ÈU ‚¢◊à ÃÙ⁄¥U – ÃÍ ¿U‹ Á’Ÿÿ ∑§⁄UÁ‚ ∑§⁄U ¡Ù⁄¥UH
∑§L§ ¬Á⁄UÃÙ·È ◊Ù⁄U ‚¢ª˝Ê◊Ê – ŸÊ®„U à ¿UÊ«∏U ∑§„UÊ©U’ ⁄UÊ◊ÊH 1H
¿U‹È ÃÁ¡ ∑§⁄UÁ„U ‚◊L§ Á‚flº˝Ù„UË – ’¢œÈ ‚Á„Uà Ÿ à ◊Ê⁄U©°U ÃÙ„UËH
÷ΪȬÁà ’∑§®„U ∑ȧΔUÊ⁄U ©UΔUÊ∞° – ◊Ÿ ◊È‚È∑§Ê®„U ⁄UÊ◊È Á‚⁄U ŸÊ∞° H 2H
ªÈŸ„U ‹πŸ ∑§⁄U „U◊ ¬⁄U ⁄UÙ·Í – ∑§Ã„È°U ‚ÈœÊß„ÈU Ã ’«∏U ŒÙ·ÍH
≈U…∏U ¡ÊÁŸ ‚’ ’¢Œß ∑§Ê„ÍU – ’∑˝§ ø¢º˝◊Á„U ª˝‚ß Ÿ ⁄UÊ„ÍUH 3H
⁄UÊ◊ ∑§„U©U Á⁄U‚ ÃÁ¡• ◊ÈŸË‚Ê – ∑§⁄U ∑ȧΔUÊL§ •Êª¥ ÿ„U ‚Ë‚ÊH
¡®„U Á⁄U‚ ¡Êß ∑§Á⁄U• ‚Ùß SflÊ◊Ë – ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ• •Ê¬Ÿ •ŸÈªÊ◊ËH 4H
ŒÙ0. ¬˝÷ÈÁ„U ‚fl∑§Á„U ‚◊L§ ∑§‚ á„ÈU Á’¬˝’⁄U ⁄UÙ‚È–
’·È Á’‹Ù∑¥§ ∑§„UÁ‚ ∑§¿ÈU ’Ê‹∑§„ÍU Ÿ®„U ŒÙ‚ÈH 281H
øı0. ŒÁπ ∑ȧΔUÊ⁄ U ’ÊŸ œŸÈ œÊ⁄UË – ÷Ò ‹Á⁄U∑§Á„U Á⁄U‚ ’ËL§ Á’øÊ⁄UËH
ŸÊ◊È ¡ÊŸ ¬Ò ÃÈï„UÁ„U Ÿ øËã„UÊ – ’¢‚ ‚È÷Êÿ° ©UÃL§ Ã®„U ŒËã„UÊH 1H
¡ı¥ ÃÈï„U •ıÃ„ÈU ◊ÈÁŸ ∑§Ë ŸÊßZ – ¬Œ ⁄U¡ Á‚⁄U Á‚‚È œ⁄Uà ªÙ‚ÊßZH
¿U◊„ÈU øÍ∑§ •Ÿ¡ÊŸÃ ∑§⁄UË – øÁ„U• Á’¬˝ ©U⁄U ∑Χ¬Ê ÉÊŸ⁄UËH 2H
„U◊Á„U ÃÈï„UÁ„U ‚Á⁄U’Á⁄U ∑§Á‚ ŸÊÕÊ – ∑§„U„ÈU Ÿ ∑§„UÊ° ø⁄UŸ ∑§„°U ◊ÊÕÊH
⁄UÊ◊ ◊ÊòÊ ‹ÉÊÈ ŸÊ◊ „U◊Ê⁄UÊ – ¬⁄U‚È ‚Á„Uà ’«∏U ŸÊ◊ ÃÙ„UÊ⁄UÊH 3H
Œfl ∞∑ȧ ªÈŸÈ œŸÈ· „U◊Ê⁄¥U – Ÿfl ªÈŸ ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ÃÈï„UÊ⁄¥UH
‚’ ¬˝∑§Ê⁄U „U◊ ÃÈï„U ‚Ÿ „UÊ⁄U – ¿U◊„ÈU Á’¬˝ •¬⁄UÊœ „U◊Ê⁄UH 4H
ŒÙ0. ’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ÈÁŸ Á’¬˝’⁄U ∑§„UÊ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ ⁄UÊ◊–
118
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
’Ù‹ ÷ΪȬÁà ‚L§· „UÁ‚ ÄͰU ’¢œÈ ‚◊ ’Ê◊H 282H
ÁŸ¬≈U®„U Ám¡ ∑§Á⁄U ¡ÊŸÁ„U ◊Ù„UË – ◊Ò¥ ¡‚ Á’¬˝ ‚ÈŸÊfl©°U ÃÙ„UËH
øʬ dÈflÊ ‚⁄U •Ê„ÈUÁà ¡ÊŸÍ – ∑§Ù¬È ◊Ù⁄U •Áà ÉÊÙ⁄U ∑Χ‚ÊŸÍH 1H
‚Á◊Áœ ‚Ÿ øÃÈ⁄¢Uª ‚È„UÊ߸ – ◊„UÊ ◊„Uˬ ÷∞ ¬‚È •Ê߸H
◊Ò¥ ∞®„U ¬⁄U‚È ∑§ÊÁ≈U ’Á‹ ŒËã„U – ‚◊⁄U ¡Çÿ ¡¬ ∑§ÙÁ≈Uã„U ∑§Ëã„UH 2H
◊Ù⁄U ¬˝÷Ê©U Á’ÁŒÃ Ÿ®„U ÃÙ⁄¥U – ’Ù‹Á‚ ÁŸŒÁ⁄U Á’¬˝ ∑§ ÷Ù⁄¥UH
÷¢¡©U øÊ¬È ŒÊ¬È ’«∏U ’Ê…U∏Ê – •„UÁ◊Áà ◊Ÿ„È°U ¡ËÁà ¡ªÈ ΔUÊ…∏UÊH 3H
⁄UÊ◊ ∑§„UÊ ◊ÈÁŸ ∑§„U„ÈU Á’øÊ⁄UË – Á⁄U‚ •Áà ’Á«∏U ‹ÉÊÈ øÍ∑§ „U◊Ê⁄UËH
¿ÈU•Ã®„U ≈Í≈U Á¬ŸÊ∑§ ¬È⁄UÊŸÊ – ◊Ò¥ ∑§Á„U „UÃÈ ∑§⁄Uı¥ •Á÷◊ÊŸÊH 4H
¡ı¥ „U◊ ÁŸŒ⁄U®„U Á’¬˝ ’ÁŒ ‚àÿ ‚ÈŸ„ÈU ÷ΪȟÊÕ–
Ãı •‚ ∑§Ù ¡ª ‚È÷≈ÈU ¡Á„U ÷ÿ ’‚ ŸÊfl®„U ◊ÊÕH 283H
Œfl ŒŸÈ¡ ÷ͬÁà ÷≈U ŸÊŸÊ – ‚◊’‹ •Áœ∑§ „UÙ©U ’‹flÊŸÊH
¡ı¥ ⁄UŸ „U◊Á„U ¬øÊ⁄Ò ∑§Ù™§ – ‹⁄U®„U ‚ÈπŸ ∑§Ê‹È Á∑§Ÿ „UÙ™§H 1H
¿UÁòÊÿ ÃŸÈ œÁ⁄U ‚◊⁄U ‚∑§ÊŸÊ – ∑ȧ‹ ∑§‹¢∑ȧ ÃÁ„U ¬Êfl°⁄U •ÊŸÊH
∑§„U©° U ‚È÷Ê©U Ÿ ∑ȧ‹Á„U ¬˝‚¢‚Ë – ∑§Ê‹„ÈU «U⁄U®„U Ÿ ⁄UŸ ⁄UÉÊÈ’¢‚ËH 2H
Á’¬˝’¢‚ ∑Ò§ •Á‚ ¬˝÷ÈÃÊ߸ – •÷ÿ „UÙß ¡Ù ÃÈï„UÁ„U «U⁄UÊ߸H
‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ªÍ…∏U ’øŸ ⁄UÉÊȬÁà ∑§ – ©UÉÊ⁄U ¬≈U‹ ¬⁄U‚Èœ⁄U ◊Áà ∑§H 3H
⁄UÊ◊ ⁄U◊ʬÁà ∑§⁄U œŸÈ ‹„ÍU – πÒ¥ø„ÈU Á◊≈ÒU ◊Ù⁄U ‚¢Œ„ÍUH
Œà øÊ¬È •Ê¬È®„U øÁ‹ ªÿ™§ – ¬⁄U‚È⁄UÊ◊ ◊Ÿ Á’‚◊ÿ ÷ÿ™§H 4H
¡ÊŸÊ ⁄UÊ◊ ¬˝÷Ê©U Ã’ ¬È‹∑§ ¬˝»È§ÁÀÀÊà ªÊÖ
¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ ’Ù‹ ’øŸ NUŒÿ° Ÿ ¬˝◊È •◊ÊÃH 284H
¡ÿ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ’Ÿ¡ ’Ÿ ÷ÊŸÍ – ª„UŸ ŒŸÈ¡ ∑ȧ‹ Œ„UŸ ∑Χ‚ÊŸÍH
¡ÿ ‚È⁄U Á’¬˝ œŸÈ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ¡ÿ ◊Œ ◊Ù„U ∑§Ù„U ÷˝◊ „UÊ⁄UËH 1H
Á’Ÿÿ ‚Ë‹ ∑§L§ŸÊ ªÈŸ ‚ʪ⁄U – ¡ÿÁà ’øŸ ⁄UøŸÊ •Áà ŸÊª⁄UH
‚fl∑§ ‚ÈπŒ ‚È÷ª ‚’ •¢ªÊ – ¡ÿ ‚⁄UË⁄U ¿UÁ’ ∑§ÙÁ≈U •Ÿ¢ªÊH 2H
∑§⁄Uı¥ ∑§Ê„U ◊Èπ ∞∑§ ¬˝‚¢‚Ê – ¡ÿ ◊„U‚ ◊Ÿ ◊ÊŸ‚ „¢U‚ÊH
•ŸÈÁøà ’„ÈUà ∑§„U©°U •ÇÿÊÃÊ – ¿U◊„ÈU ¿U◊Ê◊¢ÁŒ⁄U ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊH 3H
∑§Á„U ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹∑§ÃÍ – ÷ΪȬÁà ª∞ ’ŸÁ„U ì „UÃÍH
•¬÷ÿ° ∑ȧÁ≈U‹ ◊„Uˬ «U⁄UÊŸ – ¡„°U Ä°U ∑§Êÿ⁄U ªfl°®„U ¬⁄UÊŸH 4H
Œflã„U ŒËã„UË¥ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ¬˝÷È ¬⁄U ’⁄U·®„U »Í§‹–
„U⁄U· ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚’ Á◊≈UË ◊Ù„U◊ÿ ‚Í‹H 285H
119
øı0. •Áà ª„Uª„U ’Ê¡Ÿ ’Ê¡ – ‚’®„U ◊ŸÙ„U⁄U ◊¢ª‹ ‚Ê¡H
¡ÍÕ ¡ÍÕ Á◊Á‹ ‚È◊ÈÁπ ‚ÈŸÿŸË¥ – ∑§⁄U®„U ªÊŸ ∑§‹ ∑§ÙÁ∑§‹’ÿŸË¥H 1H
‚ÈπÈ Á’Œ„U ∑§⁄U ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ¡ã◊ŒÁ⁄Uº˝ ◊Ÿ„È°U ÁŸÁœ ¬Ê߸H
Á’ªÃ òÊÊ‚ ÷ß ‚Ëÿ ‚ÈπÊ⁄UË – ¡ŸÈ Á’œÈ ©UŒÿ° ø∑§Ù⁄U∑ȧ◊Ê⁄UËH 2H
¡Ÿ∑§ ∑§Ëã„U ∑§ıÁ‚∑§Á„U ¬˝ŸÊ◊Ê – ¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ œŸÈ ÷¢¡©U ⁄UÊ◊ÊH
◊ÙÁ„U ∑ΧÃ∑Χàÿ ∑§Ëã„U ŒÈ„È°U ÷ÊßZ – •’ ¡Ù ©UÁøà ‚Ù ∑§Á„U• ªÙ‚ÊßZH 3H
∑§„U ◊ÈÁŸ ‚ÈŸÈ Ÿ⁄UŸÊÕ ¬˝’ËŸÊ – ⁄U„UÊ Á’’Ê„ÈU øʬ •ÊœËŸÊH
≈ÍU≈UÄUË¥ œŸÈ ÷ÿ©U Á’’Ê„Í – ‚È⁄U Ÿ⁄U ŸÊª Á’ÁŒÃ ‚’ ∑§Ê„ÍUH 4H
ŒÙ0. ÃŒÁ¬ ¡Êß ÃÈï„U ∑§⁄U„ÈU •’ ¡ÕÊ ’¢‚ Cÿfl„UÊL§–
’ÍÁ¤Ê Á’¬˝ ∑ȧ‹’Îh ªÈ⁄U ’Œ Á’ÁŒÃ •ÊøÊL§H 286H
øı0. ŒÍà •flœ¬È⁄U ¬ΔUfl„ÈU ¡Ê߸ – •ÊŸ®„U ŸÎ¬ Œ‚⁄UÕÁ„U ’Ù‹Ê߸H
◊ÈÁŒÃ ⁄UÊ©U ∑§Á„ U÷‹®„U ∑Χ¬Ê‹Ê – ¬ΔU∞ ŒÍà ’ÙÁ‹ ÃÁ„U ∑§Ê‹ÊH 1H
’„ÈUÁ⁄U ◊„UÊ¡Ÿ ‚∑§‹ ’Ù‹Ê∞ – •Êß ‚’Áã„U ‚ÊŒ⁄U Á‚⁄U ŸÊ∞H
„UÊ≈U ’Ê≈U ◊¢ÁŒ⁄U ‚È⁄U’Ê‚Ê – ŸªL§ ‚°flÊ⁄U„ÈU øÊÁ⁄U„È°U ¬Ê‚ÊH 2H
„U⁄UÁ· ø‹ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„U •Ê∞ – ¬ÈÁŸ ¬Á⁄UøÊ⁄U∑§ ’ÙÁ‹ ¬ΔUÊ∞H
⁄Uø„ÈU Á’ÁøòÊ Á’ÃÊŸ ’ŸÊ߸ – Á‚⁄U œÁ⁄U ’øŸ ø‹ ‚øÈ ¬Ê߸H 3H
¬ΔU∞ ’ÙÁ‹ ªÈŸË ÁÃã„U ŸÊŸÊ – ¡ Á’ÃÊŸ Á’Áœ ∑ȧ‚‹ ‚È¡ÊŸÊH
Á’ÁœÁ„U ’¢ÁŒ ÁÃã„U ∑§Ëã„U •⁄¢U÷Ê – Á’⁄Uø ∑§Ÿ∑§ ∑§ŒÁ‹ ∑§ π¢÷ÊH 4H
ŒÙ0. „UÁ⁄Uà ◊ÁŸã„U ∑§ ¬òÊ »§‹ ¬ŒÈ◊⁄Uʪ ∑§ »Í§‹–
⁄UøŸÊ ŒÁπ Á’ÁøòÊ •Áà ◊ŸÈ Á’⁄¢UÁø ∑§⁄U ÷Í‹H 287H
øı0. ’ŸÈ „UÁ⁄Uà ◊ÁŸ◊ÿ ‚’ ∑§Ëã„ – ‚⁄U‹ ‚¬⁄U’ ¬⁄U®„U Ÿ®„U øËã„UH
∑§Ÿ∑§ ∑§Á‹Ã •Á„U’Á‹ ’ŸÊ߸ – ‹Áπ Ÿ®„U ¬⁄Uß ‚¬⁄UŸ ‚È„UÊ߸H 1H
ÃÁ„U ∑§ ⁄UÁø ¬Áø ’¢œ ’ŸÊ∞ – Á’ø Á’ø ◊È∑ȧÃÊ ŒÊ◊ ‚È„UÊ∞H
◊ÊÁŸ∑§ ◊⁄U∑§Ã ∑ȧÁ‹‚ Á¬⁄UÙ¡Ê – øËÁ⁄U ∑§ÙÁ⁄U ¬Áø ⁄Uø ‚⁄UÙ¡ÊH 2H
Á∑§∞ ÷΢ª ’„ÈU⁄¢Uª Á’„¢UªÊ – ªÈ¢¡®„U ∑ͧ¡®„U ¬flŸ ¬˝‚¢ªÊH
‚È⁄U ¬˝ÁÃ◊Ê π¢÷Ÿ ªÁ…∏U ∑§Ê…∏UË¥ – ◊¢ª‹ º˝Cÿ Á‹∞° ‚’ ΔUÊ…∏UË¥H 3H
øı∑¥§ ÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ¬È⁄UÊßZ – ®‚œÈ⁄U ◊ÁŸ◊ÿ ‚„U¡ ‚È„UÊßZH 4H
ŒÙ0. ‚ı⁄U÷ ¬ÀÀÊfl ‚È÷ª ‚ÈÁΔU Á∑§∞ ŸË‹◊ÁŸ ∑§ÙÁ⁄U–
„U◊ ’ı⁄U ◊⁄U∑§Ã ÉÊflÁ⁄U ‹‚à ¬Ê≈U◊ÿ «UÙÁ⁄UH 288H
øı0. ⁄Uø L§Áø⁄U ’⁄U ’¢ŒÁŸflÊ⁄U – ◊Ÿ„È°U ◊ŸÙ÷fl° »¢§Œ ‚°flÊ⁄UH
◊¢ª‹ ∑§‹‚ •Ÿ∑§ ’ŸÊ∞ – äfl¡ ¬ÃÊ∑§ ¬≈U ø◊⁄U ‚È„UÊ∞H 1H
120
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒË¬ ◊ŸÙ„U⁄U ◊ÁŸ◊ÿ ŸÊŸÊ – ¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ Á’ÁøòÊ Á’ÃÊŸÊH
¡®„U ◊¢«U¬ ŒÈ‹Á„UÁŸ ’ÒŒ„UË – ‚Ù ’⁄UŸÒ •Á‚ ◊Áà ∑§Á’ ∑§„UËH 2H
ŒÍ‹„ÈU ⁄UÊ◊È M§¬ ªÈŸ ‚ʪ⁄U – ‚Ù Á’ÃÊŸÈ ÁÄȰU ‹Ù∑§ ©U¡Êª⁄UH
¡Ÿ∑§ ÷flŸ ∑Ò§ ‚Ù÷Ê ¡Ò‚Ë – ªÎ„U ªÎ„U ¬˝Áà ¬È⁄U ŒÁπ• ÃÒ‚ËH 3H
¡®„U Ã⁄U„ÈUÁà ÃÁ„U ‚◊ÿ ÁŸ„UÊ⁄UË – ÃÁ„U ‹ÉÊÈ ‹ª®„U ÷ÈflŸ Œ‚ øÊ⁄UËH
¡Ù ‚¢¬ŒÊ ŸËø ªÎ„U ‚Ù„UÊ – ‚Ù Á’‹ÙÁ∑§ ‚È⁄UŸÊÿ∑§ ◊Ù„UÊH 4H
’‚ß Ÿª⁄U ¡®„U ‹Áë¿U ∑§Á⁄U ∑§¬≈U ŸÊÁ⁄U ’⁄U ’·È–
ÃÁ„U ¬È⁄U ∑Ò§ ‚Ù÷Ê ∑§„Uà ‚∑ȧø®„U ‚Ê⁄UŒ ‚·ÈH 289H
¬„È°Uø ŒÍà ⁄UÊ◊ ¬È⁄U ¬ÊflŸ – „U⁄U· Ÿª⁄U Á’‹ÙÁ∑§ ‚È„UÊflŸH
÷ͬ mÊ⁄U ÁÃã„U π’Á⁄U ¡ŸÊ߸ – Œ‚⁄UÕ ŸÎ¬ ‚ÈÁŸ Á‹∞ ’Ù‹Ê߸H 1H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ÁÃã„ U ¬ÊÃË ŒËã„UË – ◊ÈÁŒÃ ◊„Uˬ •Ê¬È ©UÁΔU ‹Ëã„UËH
’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ’Ê°øà ¬ÊÃË – ¬È‹∑§ ªÊà •Ê߸ ÷Á⁄U ¿UÊÃËH 2H
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ©U⁄U ∑§⁄U ’⁄U øËΔUË – ⁄UÁ„U ª∞ ∑§„Uà Ÿ πÊ≈UË ◊ËΔUËH
¬ÈÁŸ œÁ⁄U œË⁄U ¬ÁòÊ∑§Ê ’Ê°øË – „U⁄U·Ë ‚÷Ê ’Êà ‚ÈÁŸ ‚Ê°øËH 3H
π‹Ã ⁄U„U ÄUÊ° ‚ÈÁœ ¬Ê߸ – •Ê∞ ÷⁄UÃÈ ‚Á„Uà Á„Uà ÷Ê߸H
¬Í¿Uà •Áà ‚Ÿ„°U ‚∑ȧøÊ߸ – ÃÊà ∑§„UÊ° Ã¥ ¬ÊÃË •Ê߸H 4H
∑ȧ‚‹ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ’¢œÈ ŒÙ©U •„U®„U ∑§„U„ÈU ∑§®„U Œ‚–
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U ‚ÊŸ ’øŸ ’ÊøË ’„ÈUÁ⁄U Ÿ⁄U‚H 290H
‚ÈÁŸ ¬ÊÃË ¬È‹∑§ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – •Áœ∑§ ‚Ÿ„ÈU ‚◊Êà Ÿ ªÊÃÊH
¬˝ËÁà ¬ÈŸËà ÷⁄Uà ∑Ò§ ŒπË – ‚∑§‹ ‚÷Ê° ‚ÈπÈ ‹„U©U Á’‚·ËH 1H
Ã’ ŸÎ¬ ŒÍà ÁŸ∑§≈ U ’ÒΔUÊ⁄U – ◊œÈ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ’øŸ ©UøÊ⁄UH
÷ÒÿÊ ∑§„U„ÈU ∑ȧ‚‹ ŒÙ©U ’Ê⁄U – ÃÈï„U ŸË∑¥§ ÁŸ¡ ŸÿŸ ÁŸ„UÊ⁄UH 2H
SÿÊ◊‹ ªı⁄U œ⁄¥U œŸÈ ÷ÊÕÊ – ’ÿ Á∑§‚Ù⁄U ∑§ıÁ‚∑§ ◊ÈÁŸ ‚ÊÕÊH
¬Á„UøÊŸ„ÈU ÃÈï„U ∑§„U„ÈU ‚È÷Ê™§ – ¬˝◊ Á’’‚ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„U ⁄UÊ™§H 3H
¡Ê ÁŒŸ Ã¥ ◊ÈÁŸ ª∞ ‹flÊ߸ – Ã’ Ã¥ •Ê¡È ‚Ê°Áø ‚ÈÁœ ¬Ê߸H
∑§„U„ÈU Á’Œ„U ∑§flŸ Á’Áœ ¡ÊŸ – ‚ÈÁŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ŒÍà ◊È‚È∑§ÊŸH 4H
‚ÈŸ„ÈU ◊„UˬÁà ◊È∑ȧ≈U ◊ÁŸ ÃÈï„U ‚◊ œãÿ Ÿ ∑§Ù©U–
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á¡ã„U ∑§ ßÿ Á’Sfl Á’÷Í·Ÿ ŒÙ©UH 291H
¬Í¿UŸ ¡ÙªÈ Ÿ ßÿ ÃÈï„UÊ⁄U – ¬ÈL§·®‚ÉÊ ÁÄÈU ¬È⁄U ©UÁ¡•Ê⁄UH
Á¡ã„U ∑§ ¡‚ ¬˝Ãʬ ∑¥§ •Êª – ‚Á‚ ◊‹ËŸ ⁄UÁ’ ‚ËË ‹ÊªH 1H
ÁÃã„U ∑§„°U ∑§Á„U• ŸÊÕ Á∑§Á◊ øËã„ – ŒÁπ• ⁄UÁ’ Á∑§ ŒË¬ ∑§⁄U ‹Ëã„UH
121
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ëÿ Sflÿ¢’⁄U ÷ͬ •Ÿ∑§Ê – ‚Á◊≈U ‚È÷≈U ∞∑§ Ã¥ ∞∑§ÊH 2H
‚¢÷È ‚⁄UÊ‚ŸÈ ∑§Ê„È°U Ÿ ≈UÊ⁄UÊ – „UÊ⁄U ‚∑§‹ ’Ë⁄U ’Á⁄U•Ê⁄UÊH
ÃËÁŸ ‹Ù∑§ ◊„°U ¡ ÷≈U◊ÊŸË – ‚÷ ∑Ò§ ‚∑§Áà ‚¢÷È œŸÈ ÷ÊŸËH 3H
‚∑§ß ©UΔUÊß ‚⁄UÊ‚È⁄U ◊M§ – ‚Ù©U Á„Uÿ° „UÊÁ⁄U ªÿ©U ∑§Á⁄U »§M§H
¡®„U ∑§ıÃÈ∑§ Á‚fl‚Ò‹È ©UΔUÊflÊ – ‚Ù©U ÃÁ„U ‚÷Ê° ¬⁄UÊ÷©U ¬ÊflÊH 4H
ÄUÊ° ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ ‚ÈÁŸ• ◊„UÊ ◊Á„U¬Ê‹–
÷¢¡©U øʬ ¬˝ÿÊ‚ Á’ŸÈ Á¡Á◊ ª¡ ¬¢∑§¡ ŸÊ‹H 292H
‚ÈÁŸ ‚⁄UÙ· ÷ΪȟÊÿ∑ȧ •Ê∞ – ’„ÈUà ÷Ê°Áà ÁÃã„U •Ê°Áπ ŒπÊ∞H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ’‹È ÁŸ¡ œŸÈ ŒËã„UÊ – ∑§Á⁄U ’„ÈU Á’Ÿÿ ªflŸÈ ’Ÿ ∑§Ëã„UÊH 1H
⁄UÊ¡Ÿ ⁄UÊ◊È •ÃÈ‹’‹ ¡Ò‚¥ – Ã¡ ÁŸœÊŸ ‹πŸÈ ¬ÈÁŸ ÃÒ‚¥H
∑¢§¬®„U ÷ͬ Á’‹Ù∑§Ã ¡Ê∑¥§ – Á¡Á◊ ª¡ „UÁ⁄U Á∑§‚Ù⁄U ∑§ ÃÊ∑¥§H 2H
Œfl ŒÁπ Ãfl ’Ê‹∑§ ŒÙ™§ – •’ Ÿ •Ê°Áπ Ã⁄U •Êflà ∑§Ù™§H
ŒÍà ’øŸ ⁄UøŸÊ Á¬˝ÿ ‹ÊªË – ¬˝◊ ¬˝Ãʬ ’Ë⁄U ⁄U‚ ¬ÊªËH 3H
‚÷Ê ‚◊à ⁄UÊ©U •ŸÈ⁄Uʪ – ŒÍÃã„U ŒŸ ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ‹ÊªH
∑§Á„U •ŸËÁà Ã ◊ÍŒ®„U ∑§ÊŸÊ – œ⁄U◊È Á’øÊÁ⁄U ‚’®„U ‚ÈπÈ ◊ÊŸÊH 4H
Ã’ ©UÁΔU ÷ͬ ’Á‚CÔU ∑§„È°U ŒËÁã„U ¬ÁòÊ∑§Ê ¡Êß–
∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ ªÈ⁄UÁ„U ‚’ ‚ÊŒ⁄U ŒÍà ’Ù‹ÊßH 293H
‚ÈÁŸ ’Ù‹ ªÈ⁄U •Áà ‚ÈπÈ ¬Ê߸ – ¬Èãÿ ¬ÈL§· ∑§„È°U ◊Á„U ‚Èπ ¿UÊ߸H
Á¡Á◊ ‚Á⁄UÃÊ ‚ʪ⁄U ◊„È°U ¡Ê„UË¥ – ¡lÁ¬ ÃÊÁ„U ∑§Ê◊ŸÊ ŸÊ„UË¥H 1H
ÁÃÁ◊ ‚Èπ ‚¢¬Áà Á’Ÿ®„ U ’Ù‹Ê∞° – œ⁄U◊‚Ë‹ ¬®„U ¡Ê®„U ‚È÷Ê∞°H
ÃÈï„U ªÈ⁄U Á’¬˝ œŸÈ ‚È⁄U ‚’Ë – ÃÁ‚ ¬ÈŸËà ∑§ı‚ÀÿÊ Œ’ËH 2H
‚È∑ΧÃË ÃÈï„U ‚◊ÊŸ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ÷ÿ©U Ÿ „ÒU ∑§Ù©U „UÙŸ©U ŸÊ„UË¥H
ÃÈï„U Ã •Áœ∑§ ¬Èãÿ ’«∏U ∑§Ê∑¥§ – ⁄UÊ¡Ÿ ⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ‚Èà ¡Ê∑¥§H 3H
’Ë⁄U Á’ŸËà œ⁄U◊ ’˝Ã œÊ⁄UË – ªÈŸ ‚ʪ⁄U ’⁄U ’Ê‹∑§ øÊ⁄UËH
ÃÈï„U ∑§„È°U ‚’¸ ∑§Ê‹ ∑§ÀÿÊŸÊ – ‚¡„ÈU ’⁄UÊà ’¡Êß ÁŸ‚ÊŸÊH 4H
ø‹„ÈU ’Áª ‚ÈÁŸ ªÈ⁄U ’øŸ ÷‹®„U ŸÊÕ Á‚L§ ŸÊß–
÷ͬÁà ªflŸ ÷flŸ Ã’ ŒÍÃã„U ’Ê‚È ŒflÊßH 294H
⁄UÊ¡Ê ‚’È ⁄UÁŸflÊ‚ ’Ù‹Ê߸ – ¡Ÿ∑§ ¬ÁòÊ∑§Ê ’ÊÁø ‚ÈŸÊ߸H
‚ÈÁŸ ‚¢Œ‚È ‚∑§‹ „U⁄U·ÊŸË¥ – •¬⁄U ∑§ÕÊ ‚’ ÷ͬ ’πÊŸË¥H 1H
¬˝◊ ¬˝»È§ÁÀÀÊà ⁄UÊ¡®„U ⁄UÊŸË – ◊Ÿ„È°U Á‚ÁπÁŸ ‚ÈÁŸ ’ÊÁ⁄UŒ ’ÊŸËH
◊ÈÁŒÃ •‚Ë‚ Œ®„U ªÈ⁄U ŸÊ⁄UË¥ – •Áà •ÊŸ¢Œ ◊ªŸ ◊„UÃÊ⁄UË¥H 2H
122
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‹®„U ¬⁄US¬⁄U •Áà Á¬˝ÿ ¬ÊÃË – NUŒÿ° ‹ªÊß ¡È«∏UÊfl®„U ¿UÊÃËH
⁄UÊ◊ ‹πŸ ∑Ò§ ∑§Ë⁄UÁà ∑§⁄UŸË – ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ÷ͬ’⁄U ’⁄UŸËH 3H
◊ÈÁŸ ¬˝‚ÊŒÈ ∑§Á„U mÊ⁄U Á‚œÊ∞ – ⁄UÊÁŸã„U Ã’ ◊Á„UŒfl ’Ù‹Ê∞H
ÁŒ∞ ŒÊŸ •ÊŸ¢Œ ‚◊ÃÊ – ø‹ Á’¬˝’⁄U •ÊÁ‚· ŒÃÊH 4H
¡Êø∑§ Á‹∞ „°U∑§ÊÁ⁄U ŒËÁã„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ∑§ÙÁ≈U Á’Áœ–
ÁøL§ ¡Ëfl„È°U ‚Èà øÊÁ⁄U ø∑˝§’Ìà Œ‚⁄UàÕ ∑§H 295H
∑§„Uà ø‹ ¬Á„⁄¥U ¬≈U ŸÊŸÊ – „U⁄UÁ· „UŸ ª„Uª„U ÁŸ‚ÊŸÊH
‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ‹Ùªã„U ¬Ê∞ – ‹Êª ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U „UÙŸ ’œÊ∞H 1H
÷ÈflŸ øÊÁ⁄U Œ‚ ÷⁄UÊ ©U¿UÊ„ÍU – ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’•Ê„ÍUH
‚ÈÁŸ ‚È÷ ∑§ÕÊ ‹Ùª •ŸÈ⁄Uʪ – ◊ª ªÎ„U ª‹Ë¥ ‚°flÊ⁄UŸ ‹ÊªH 2H
¡lÁ¬ •flœ ‚ŒÒfl ‚È„UÊflÁŸ – ⁄UÊ◊ ¬È⁄UË ◊¢ª‹◊ÿ ¬ÊflÁŸH
ÃŒÁ¬ ¬˝ËÁà ∑Ò§ ¬˝ËÁà ‚È„UÊ߸ – ◊¢ª‹ ⁄UøŸÊ ⁄UøË ’ŸÊ߸H 3H
äfl¡ ¬ÃÊ∑§ ¬≈U øÊ◊⁄U øÊM§ – ¿UÊflÊ ¬⁄U◊ Á’ÁøòÊ ’¡ÊM§H
∑§Ÿ∑§ ∑§‹‚ ÃÙ⁄UŸ ◊ÁŸ ¡Ê‹Ê – „U⁄UŒ ŒÍ’ ŒÁœ •ë¿Uà ◊Ê‹ÊH 4H
◊¢ª‹◊ÿ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ÷flŸ ‹Ùªã„U ⁄Uø ’ŸÊß–
’ËÕË¥ ‚Ë¥øË¥ øÃÈ⁄U‚◊ øı∑¥§ øÊL§ ¬È⁄UÊßH 296H
¡„°U Ä°U ¡ÍÕ ¡ÍÕ Á◊Á‹ ÷ÊÁ◊ÁŸ – ‚Á¡ Ÿfl ‚# ‚∑§‹ ŒÈÁà ŒÊÁ◊ÁŸH
Á’œÈ’ŒŸË¥ ◊Ϊ ‚Êfl∑§ ‹ÙøÁŸ – ÁŸ¡ ‚M§¬ ⁄UÁà ◊ÊŸÈ Á’◊ÙøÁŸH 1H
ªÊfl®„U ◊¢ª‹ ◊¢¡È‹ ’ÊŸË¥ – ‚ÈÁŸ ∑§‹ ⁄Ufl ∑§‹∑¢§ÁΔU ‹¡ÊŸË¥H
÷ͬ ÷flŸ Á∑§Á◊ ¡Êß ’πÊŸÊ – Á’Sfl Á’◊Ù„UŸ ⁄Uø©U Á’ÃÊŸÊH 2H
◊¢ª‹ º˝Cÿ ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊŸÊ – ⁄UÊ¡Ã ’Ê¡Ã Á’¬È‹ ÁŸ‚ÊŸÊH
∑§Ã„È° Á’Á⁄UŒ ’¢ŒË ©UìÊ⁄U„UË¥ – ∑§Ã„È°U ’Œ œÈÁŸ ÷Í‚È⁄U ∑§⁄U„UË¥H 3H
ªÊfl®„U ‚È¢ŒÁ⁄U ◊¢ª‹ ªËÃÊ – ‹Ò ‹Ò ŸÊ◊È ⁄UÊ◊È •L§ ‚ËÃÊH
’„ÈUà ©U¿UÊ„ÈU ÷flŸÈ •Áà ÕÙ⁄UÊ – ◊ÊŸ„È°U ©U◊Áª ø‹Ê ø„ÈU •Ù⁄UÊH 4H
‚Ù÷Ê Œ‚⁄UÕ ÷flŸ ∑§ß ∑§Ù ∑§Á’ ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄U–
¡„UÊ° ‚∑§‹ ‚È⁄U ‚Ë‚ ◊ÁŸ ⁄UÊ◊ ‹Ëã„U •flÃÊ⁄UH 297H
÷ͬ ÷⁄Uà ¬ÈÁŸ Á‹∞ ’Ù‹Ê߸ – „Uÿ ªÿ Sÿ¢ŒŸ ‚Ê¡„ÈU ¡Ê߸H
ø‹„ÈU ’Áª ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’⁄UÊÃÊ – ‚ÈŸÃ ¬È‹∑§ ¬Í⁄U ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊH 1H
÷⁄Uà ‚∑§‹ ‚Ê„UŸË ’Ù‹Ê∞ – •Êÿ‚È ŒËã„U ◊ÈÁŒÃ ©UÁΔU œÊ∞H
⁄UÁø L§Áø ¡ËŸ ÃÈ⁄Uª ÁÃã„U ‚Ê¡ – ’⁄UŸ ’⁄UŸ ’⁄U ’ÊÁ¡ Á’⁄UÊ¡H 2H
‚È÷ª ‚∑§‹ ‚ÈÁΔU ø¢ø‹ ∑§⁄UŸË – •ÿ ßfl ¡⁄Uà œ⁄Uà ¬ª œ⁄UŸËH
123
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı0.
ŸÊŸÊ ¡ÊÁà Ÿ ¡Ê®„U ’πÊŸ – ÁŸŒÁ⁄U ¬flŸÈ ¡ŸÈ ø„Uà ©U«∏UÊŸH 3H
ÁÃã„U ‚’ ¿Uÿ‹ ÷∞ •‚flÊ⁄UÊ – ÷⁄Uà ‚Á⁄U‚ ’ÿ ⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UÊH
‚’ ‚È¢Œ⁄U ‚’ ÷Í·ŸœÊ⁄UË – ∑§⁄U ‚⁄U øʬ ÃÍŸ ∑§Á≈U ÷Ê⁄UËH 4H
¿U⁄U ¿U’Ë‹ ¿Uÿ‹ ‚’ ‚Í⁄U ‚È¡ÊŸ Ÿ’ËŸ–
¡Èª ¬Œø⁄U •‚flÊ⁄U ¬˝Áà ¡ •Á‚∑§‹Ê ¬˝’ËŸH 298H
’Ê°œ¥ Á’⁄UŒ ’Ë⁄U ⁄UŸ ªÊ…∏U – ÁŸ∑§Á‚ ÷∞ ¬È⁄U ’Ê„U⁄U ΔUÊ…∏UH
»§⁄U®„U øÃÈ⁄U ÃÈ⁄Uª ªÁà ŸÊŸÊ – „U⁄U·®„U ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ ¬Ÿfl ÁŸ‚ÊŸÊH 1H
⁄UÕ ‚Ê⁄UÁÕã„U Á’ÁøòÊ ’ŸÊ∞ – äfl¡ ¬ÃÊ∑§ ◊ÁŸ ÷Í·Ÿ ‹Ê∞H
øfl°⁄U øÊL§ ®∑§Á∑§ÁŸ œÈÁŸ ∑§⁄U„UË¥ – ÷ÊŸÈ ¡ÊŸ ‚Ù÷Ê •¬„U⁄U„UË¥H 2H
‚Êfl°∑§⁄UŸ •ªÁŸÃ „Uÿ „UÙÃ – Ã ÁÃã„U ⁄UÕã„U ‚Ê⁄UÁÕã„U ¡ÙÃH
‚¢ÈŒ⁄U ‚∑§‹ •‹¢∑Χà ‚Ù„U – Á¡ã„UÁ„U Á’‹Ù∑§Ã ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„UH 3H
¡ ¡‹ ø‹®„U Õ‹Á„U ∑§Ë ŸÊßZ – ≈Uʬ Ÿ ’Í«∏U ’ª •Áœ∑§ÊßZH
•ï ‚ï ‚’È ‚Ê¡È ’ŸÊ߸ – ⁄UÕË ‚Ê⁄UÁÕã„U Á‹∞ ’Ù‹Ê߸H 4H
øÁ…∏U øÁ…∏U ⁄UÕ ’Ê„U⁄U Ÿª⁄U ‹ÊªË ¡È⁄UŸ ’⁄UÊÖ
„UÙà ‚ªÈŸ ‚È¢Œ⁄U ‚’Á„U ¡Ù ¡Á„U ∑§Ê⁄U¡ ¡ÊÃH 299H
∑§Á‹Ã ∑§Á⁄U’⁄UÁã„U ¬⁄UË¥ •°’Ê⁄UË¥– ∑§Á„U Ÿ ¡Ê®„U ¡Á„U ÷Ê°Áà ‚°flÊ⁄UË¥H
ø‹ ◊ÙÊ ª¡ ÉÊ¢≈ U Á’⁄UÊ¡Ë – ◊Ÿ„È°U ‚È÷ª ‚ÊflŸ ÉÊŸ ⁄UÊ¡ËH 1H
’Ê„UŸ •¬⁄U •Ÿ∑§ Á’œÊŸÊ – Á‚Á’∑§Ê ‚È÷ª ‚ÈπÊ‚Ÿ ¡ÊŸÊH
ÁÃã„U øÁ…∏U ø‹ Á’¬˝’⁄U ’΢ŒÊ – ¡ŸÈ ÃŸÈ œ⁄¥U ‚∑§‹ üÊÈÁà ¿U¢ŒÊH 2H
◊ʪœ ‚Íà ’¢ÁŒ ªÈŸªÊÿ∑§ – ø‹ ¡ÊŸ øÁ…∏U ¡Ù ¡Á„U ‹Êÿ∑§H
’‚⁄ U ™° ≈U ’η÷ ’„ÈU ¡ÊÃË – ø‹ ’SÃÈ ÷Á⁄U •ªÁŸÃ ÷Ê°ÃËH 3H
∑§ÙÁ≈Uã„U ∑§Ê°flÁ⁄U ø‹ ∑§„UÊ⁄UÊ – Á’Á’œ ’SÃÈ ∑§Ù ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UÊH
ø‹ ‚∑§‹ ‚fl∑§ ‚◊ÈŒÊ߸ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚Ê¡È ‚◊Ê¡È ’ŸÊ߸H 4H
‚’ ∑¥§ ©U⁄U ÁŸ÷¸⁄U „U⁄U·È ¬ÍÁ⁄Uà ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U–
∑§’®„U ŒÁπ’ ŸÿŸ ÷Á⁄U ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ŒÙ©U ’Ë⁄UH 300H
ª⁄U¡®„U ª¡ ÉÊ¢≈UÊ œÈÁŸ ÉÊÙ⁄UÊ – ⁄UÕ ⁄Ufl ’ÊÁ¡ ®„U‚ ø„ÈU •Ù⁄UÊH
ÁŸŒÁ⁄U ÉÊŸÁ„U ÉÊÈï◊¸⁄U®„U ÁŸ‚ÊŸÊ – ÁŸ¡ ¬⁄UÊß ∑§¿ÈU ‚ÈÁŸ• Ÿ ∑§ÊŸÊH 1H
◊„UÊ ÷Ë⁄U ÷ͬÁà ∑§ mÊ⁄¥U – ⁄U¡ „UÙß ¡Êß ¬·ÊŸ ¬’Ê⁄¥UH
ø…∏UË •≈UÊÁ⁄Uã„U Œπ®„U ŸÊ⁄UË¥ – Á‹∞° •Ê⁄UÃË ◊¢ª‹ ÕÊ⁄UË¥H 2H
ªÊfl®„U ªËà ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊŸÊ – •Áà •ÊŸ¢ŒÈ Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH
Ã’ ‚È◊¢òÊ ŒÈß Sÿ¢ŒŸ ‚Ê¡Ë – ¡ÙÃ ⁄UÁ’ „Uÿ ÁŸ¢Œ∑§ ’Ê¡ËH 3H
124
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı¯.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ©U ⁄UÕ L§Áø⁄U ÷ͬ ¬®„U •ÊŸ – Ÿ®„U ‚Ê⁄UŒ ¬®„U ¡Ê®„U ’πÊŸH
⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡È ∞∑§ ⁄UÕ ‚Ê¡Ê – ŒÍ‚⁄U Ã¡ ¬È¢¡ •Áà ÷˝Ê¡ÊH 4H
Ã®„U ⁄UÕ L§Áø⁄U ’Á‚DÔU ∑§„È° „U⁄UÁ· ø…∏UÊß Ÿ⁄U‚È–
•Ê¬È ø…∏U©U Sÿ¢ŒŸ ‚ÈÁ◊Á⁄U „U⁄U ªÈ⁄U ªıÁ⁄U ªŸ‚ÈH 301H
‚Á„Uà ’Á‚DÔU ‚Ù„U ŸÎ¬ ∑Ò§‚¥ – ‚È⁄U ªÈ⁄U ‚¢ª ¬È⁄¢UŒ⁄U ¡Ò‚¥H
∑§Á⁄U ∑ȧ‹ ⁄UËÁà ’Œ Á’Áœ ⁄UÊ™§ – ŒÁπ ‚’Á„U ‚’ ÷Ê°Áà ’ŸÊ™§H 1H
‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊È ªÈ⁄U •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ø‹ ◊„UˬÁà ‚¢π ’¡Ê߸H
„U⁄U· Á’’Èœ Á’‹ÙÁ∑§ ’⁄UÊÃÊ – ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È◊¢ª‹ ŒÊÃÊH 2H
÷ÿ©U ∑§Ù‹Ê„U‹ „Uÿ ªÿ ªÊ¡ – CÿÙ◊ ’⁄UÊà ’Ê¡Ÿ ’Ê¡H
‚È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚È◊¢ª‹ ªÊßZ – ‚⁄U‚ ⁄Uʪ ’Ê¡®„U ‚„UŸÊßZH 3H
ÉÊ¢≈U ÉÊ¢Á≈U œÈÁŸ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – ‚⁄Ufl ∑§⁄®„U ¬Êß∑§ »§„U⁄UÊ„UË¥H
∑§⁄U®„U Á’ŒÍ·∑§ ∑§ıÃÈ∑§ ŸÊŸÊ – „UÊ‚ ∑ȧ‚‹ ∑§‹ ªÊŸ ‚È¡ÊŸÊH 4H
ÃÈ⁄Uª ŸøÊfl®„U ∑ȧ•°⁄U ’⁄U •∑§ÁŸ ◊ÎŒ¢ª ÁŸ‚ÊŸ–
ŸÊª⁄U Ÿ≈U ÁøÃfl®„U øÁ∑§Ã «Uª®„U Ÿ ÃÊ‹ ’°œÊŸH 302H
’Ÿß Ÿ ’⁄UŸÃ ’ŸË ’⁄UÊÃÊ – „UÙ®„U ‚ªÈŸ ‚È¢Œ⁄U ‚È÷ŒÊÃÊH
øÊ⁄UÊ øÊ·È ’Ê◊ ÁŒÁ‚ ‹߸ – ◊Ÿ„È°U ‚∑§‹ ◊¢ª‹ ∑§Á„U Œ߸H 1H
ŒÊÁ„UŸ ∑§Êª ‚Èπà ‚È„UÊflÊ – Ÿ∑ȧ‹ Œ⁄U‚È ‚’ ∑§Ê„Í°U ¬ÊflÊH
‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ’„U ÁòÊÁ’œ ’ÿÊ⁄UË – ‚ÉÊ≈U ‚’Ê‹ •Êfl ’⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
‹ÙflÊ Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U Œ⁄U‚È ŒπÊflÊ – ‚È⁄U÷Ë ‚Ÿ◊Èπ Á‚‚ÈÁ„U Á¬•ÊflÊH
◊Ϊ◊Ê‹Ê Á»§Á⁄U ŒÊÁ„UÁŸ •Ê߸ – ◊¢ª‹ ªŸ ¡ŸÈ ŒËÁã„U ŒπÊ߸H 3H
¿U◊∑§⁄UË ∑§„U ¿U◊ Á’‚·Ë – SÿÊ◊Ê ’Ê◊ ‚ÈÃL§ ¬⁄U ŒπËH
‚Ÿ◊Èπ •Êÿ©U ŒÁœ •L§ ◊ËŸÊ – ∑§⁄U ¬ÈSÃ∑§ ŒÈß Á’¬˝ ¬˝’ËŸÊH 4H
◊¢ª‹◊ÿ ∑§ÀÿÊŸ◊ÿ •Á÷◊à »§‹ ŒÊÃÊ⁄U–
¡ŸÈ ‚’ ‚Êø „UÙŸ Á„Uà ÷∞ ‚ªÈŸ ∞∑§ ’Ê⁄UH 303H
◊¢ª‹ ‚ªÈŸ ‚Ȫ◊ ‚’ ÃÊ∑¥§ – ‚ªÈŸ ’˝rÊÔ ‚È¢Œ⁄U ‚Èà ¡Ê∑¥§H
⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ’L§ ŒÈ‹Á„UÁŸ ‚ËÃÊ – ‚◊œË Œ‚⁄UÕÈ ¡Ÿ∑ȧ ¬ÈŸËÃÊH 1H
‚ÈÁŸ •‚ CÿÊ„ÈU ‚ªÈŸ ‚’ ŸÊø – •’ ∑§Ëã„U Á’⁄¢UÁø „U◊ ‚Ê°øH
∞Á„U Á’Áœ ∑§Ëã„U ’⁄UÊà ¬ÿÊŸÊ – „Uÿ ªÿ ªÊ¡®„U „UŸ ÁŸ‚ÊŸÊH 2H
•Êflà ¡ÊÁŸ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ∑§ÃÍ – ‚Á⁄UÃÁã„U ¡Ÿ∑§ ’°œÊ∞ ‚ÃÍH
’Ëø ’Ëø ’⁄U ’Ê‚ ’ŸÊ∞ – ‚È⁄U¬È⁄U ‚Á⁄U‚ ‚¢¬ŒÊ ¿UÊ∞H 3H
•‚Ÿ ‚ÿŸ ’⁄U ’‚Ÿ ‚È„UÊ∞ – ¬Êfl®„U ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊Ÿ ÷Ê∞H
125
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁŸÃ ŸÍß ‚Èπ ‹Áπ •ŸÈ∑ͧ‹ – ‚∑§‹ ’⁄UÊÁÃã„U ◊¢ÁŒ⁄U ÷Í‹H 4H
•Êflà ¡ÊÁŸ ’⁄UÊà ’⁄U ‚ÈÁŸ ª„Uª„U ÁŸ‚ÊŸ–
‚Á¡ ª¡ ⁄UÕ ¬Œø⁄U ÃÈ⁄Uª ‹Ÿ ø‹ •ªflÊŸH 304H
∑§Ÿ∑§ ∑§‹‚ ÷Á⁄U ∑§Ù¬⁄U ÕÊ⁄UÊ – ÷Ê¡Ÿ ‹Á‹Ã •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄UÊH
÷⁄U ‚Ȝʂ◊ ‚’ ¬∑§flÊŸ – ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà Ÿ ¡Ê®„U ’πÊŸH 1H
»§‹ •Ÿ∑§ ’⁄U ’SÃÈ ‚È„UÊßZ – „U⁄UÁ· ÷¥≈U Á„Uà ÷ͬ ¬ΔUÊßZH
÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ◊„UÊ◊ÁŸ ŸÊŸÊ – πª ◊Ϊ „Uÿ ªÿ ’„ÈUÁ’Áœ ¡ÊŸÊH 2H
◊¢ª‹ ‚ªÈŸ ‚Ȫ¢œ ‚È„UÊ∞ – ’„ÈUà ÷Ê°Áà ◊Á„U¬Ê‹ ¬ΔUÊ∞H
ŒÁœ Áø©U⁄UÊ ©U¬„UÊ⁄U •¬Ê⁄UÊ – ÷Á⁄U ÷Á⁄U ∑§Ê°flÁ⁄U ø‹ ∑§„UÊ⁄UÊH 3H
•ªflÊŸã„U ¡’ ŒËÁπ ’⁄UÊÃÊ – ©U⁄U •ÊŸ¢ŒÈ ¬È‹∑§ ÷⁄U ªÊÃÊH
ŒÁπ ’ŸÊfl ‚Á„Uà •ªflÊŸÊ – ◊ÈÁŒÃ ’⁄UÊÁÃã„U „UŸ ÁŸ‚ÊŸÊH 4H
„U⁄UÁ· ¬⁄U‚¬⁄U Á◊‹Ÿ Á„Uà ∑§¿ÈU∑§ ø‹ ’ª◊‹–
¡ŸÈ •ÊŸ¢Œ ‚◊Ⱥ˝ ŒÈß Á◊‹Ã Á’„UÊß ‚È’‹H 305H
’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ‚È¢ŒÁ⁄U ªÊfl®„U – ◊ÈÁŒÃ Œfl ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡Êfl®„UH
’SÃÈ ‚∑§‹ ⁄UÊπË¥ ŸÎ¬ •Êª¥ – Á’Ÿÿ ∑§ËÁã„U ÁÃã„U •Áà •ŸÈ⁄Uʪ¥H 1H
¬˝◊ ‚◊à ⁄UÊÿ° ‚’È ‹Ëã„UÊ – ÷Ò ’∑§‚Ë‚ ¡Êø∑§Áã„U ŒËã„UÊH
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ◊ÊãÿÃÊ ’«∏UÊ߸ – ¡ŸflÊ‚ ∑§„È°U ø‹ ‹flÊ߸H 2H
’‚Ÿ Á’ÁøòÊ ¬Ê°fl«∏U ¬⁄U„UË¥ – ŒÁπ œŸŒÈ œŸ ◊ŒÈ ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥H
•Áà ‚È¢Œ⁄ U ŒËã„U©U ¡ŸflÊ‚Ê – ¡„°U ‚’ ∑§„È°U ‚’ ÷Ê°Áà ‚ȬʂÊH 3H
¡ÊŸË Á‚ÿ° ’⁄UÊà ¬È⁄U •Ê߸ – ∑§¿ÈU ÁŸ¡ ◊Á„U◊Ê ¬˝ªÁ≈U ¡ŸÊ߸H
NUŒÿ° ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚’ Á‚Áh ’Ù‹ÊßZ – ÷ͬ ¬„ÈUŸß¸U ∑§⁄UŸ ¬ΔUÊßZH 4H
Á‚Áœ ‚’ Á‚ÿ •Êÿ‚È •∑§ÁŸ ªßZ ¡„UÊ° ¡ŸflÊ‚–
Á‹∞° ‚¢¬ŒÊ ‚∑§‹ ‚Èπ ‚È⁄U¬È⁄U ÷Ùª Á’‹Ê‚H 306H
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ’Ê‚ Á’‹ÙÁ∑§ ’⁄UÊÃË – ‚È⁄U ‚Èπ ‚∑§‹ ‚È‹÷ ‚’ ÷Ê°ÃËH
Á’÷fl ÷Œ ∑§¿ÈU ∑§Ù©U Ÿ ¡ÊŸÊ – ‚∑§‹ ¡Ÿ∑§ ∑§⁄U ∑§⁄U®„U ’πÊŸÊH 1H
Á‚ÿ ◊Á„U◊Ê ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡ÊŸË – „U⁄U· NUŒÿ° „UÃÈ ¬Á„UøÊŸËH
Á¬ÃÈ •Êª◊ŸÈ ‚ÈŸÃ ŒÙ©U ÷Ê߸ – NUŒÿ° Ÿ •Áà •ÊŸ¢ŒÈ •◊Ê߸H 2H
‚∑ȧøã„U ∑§Á„U Ÿ ‚∑§Ã ªÈL§ ¬Ê„UË¥ – Á¬ÃÈ Œ⁄U‚Ÿ ‹Ê‹øÈ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
Á’SflÊÁ◊òÊ Á’Ÿÿ ’Á«∏U ŒπË – ©U¬¡Ê ©U⁄U ‚¢ÃÙ·È Á’‚·ËH 3H
„U⁄UÁ· ’¢œÈ ŒÙ©U NUŒÿ° ‹ªÊ∞ – ¬È‹∑§ •¢ª •¢’∑§ ¡‹ ¿UÊ∞H
ø‹ ¡„UÊ° Œ‚⁄UÕÈ ¡ŸflÊ‚ – ◊Ÿ„È°U ‚⁄UÙ’⁄U Ã∑§©U Á¬•Ê‚H 4H
126
ŒÙ0. ÷ͬ Á’‹Ù∑§ ¡’®„U ◊ÈÁŸ •Êflà ‚ÈÃã„U ‚◊Ö
©UΔU „U⁄UÁ· ‚Èπ®‚œÈ ◊„È°U ø‹ ÕÊ„U ‚Ë ‹ÃH 307H
øı0. ◊ÈÁŸÁ„U Œ¢«Uflà ∑§Ëã„U ◊„UË‚Ê – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬Œ ⁄U¡ œÁ⁄U ‚Ë‚ÊH
∑§ıÁ‚∑§ ⁄UÊ©U Á‹∞ ©U⁄U ‹Ê߸ – ∑§Á„U •‚Ë‚ ¬Í¿UË ∑ȧ‚‹Ê߸H 1H
¬ÈÁŸ Œ¢«Uflà ∑§⁄Uà ŒÙ©U ÷Ê߸ – ŒÁπ ŸÎ¬Áà ©U⁄U ‚ÈπÈ Ÿ ‚◊Ê߸H
‚Èà Á„Uÿ° ‹Êß ŒÈ‚„U ŒÈπ ◊≈U – ◊ÎÃ∑§ ‚⁄UË⁄U ¬˝ÊŸ ¡ŸÈ ÷¥≈UH 2H
¬ÈÁŸ ’Á‚DÔU ¬Œ Á‚⁄U ÁÃã„U ŸÊ∞ – ¬˝◊ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸ’⁄U ©U⁄U ‹Ê∞H
Á’¬˝ ’΢Œ ’¢Œ ŒÈ„È°U ÷ÊßZ – ◊Ÿ÷ÊflÃË •‚Ë‚¥ ¬ÊßZH 3H
÷⁄Uà ‚„UÊŸÈ¡ ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Ê – Á‹∞ ©UΔUÊß ‹Êß ©U⁄U ⁄UÊ◊ÊH
„U⁄U· ‹πŸ ŒÁπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – Á◊‹ ¬˝◊ ¬Á⁄U¬ÍÁ⁄Uà ªÊÃÊH 4H
ŒÙ0. ¬È⁄U¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ¡ÊÁ០¡Êø∑§ ◊¢òÊË ◊ËÖ
Á◊‹ ¡ÕÊÁ’Áœ ‚’Á„U ¬˝÷È ¬⁄U◊ ∑Χ¬Ê‹ Á’ŸËÃH 308H
øı0. ⁄UÊ◊Á„U ŒÁπ ’⁄UÊà ¡È«∏UÊŸË – ¬˝ËÁà Á∑§ ⁄UËÁà Ÿ ¡ÊÁà ’πÊŸËH
ŸÎ¬ ‚◊ˬ ‚Ù„U®„U ‚Èà øÊ⁄UË – ¡ŸÈ œŸ œ⁄U◊ÊÁŒ∑§ ßȜÊ⁄UËH 1H
‚ÈÃã„ U ‚◊à Œ‚⁄UÕÁ„U ŒπË – ◊ÈÁŒÃ Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U Á’‚·ËH
‚È◊Ÿ ’Á⁄UÁ‚ ‚È⁄U „UŸ®„U ÁŸ‚ÊŸÊ – ŸÊ∑§Ÿ≈UË¥ ŸÊø®„U ∑§Á⁄U ªÊŸÊH 2H
‚ÃÊŸ¢Œ •L§ Á’¬˝ ‚Áøfl ªŸ – ◊ʪœ ‚Íà Á’ŒÈ· ’¢ŒË¡ŸH
‚Á„Uà ’⁄UÊà ⁄UÊ©U ‚Ÿ◊ÊŸÊ – •Êÿ‚È ◊ÊÁª Á»§⁄U •ªflÊŸÊH 3H
¬˝Õ◊ ’⁄UÊà ‹ªŸ Ã¥ •Ê߸ – ÃÊÃ¥ ¬È⁄U ¬˝◊ÙŒÈ •Áœ∑§Ê߸H
’˝rÊÔÊŸ¢ŒÈ ‹Ùª ‚’ ‹„U„UË¥ – ’…∏U„È° ÁŒfl‚ ÁŸÁ‚ Á’Áœ ‚Ÿ ∑§„U„UË¥H 4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊È ‚Ëÿ ‚Ù÷Ê •flÁœ ‚È∑Χà •flÁœ ŒÙ©U ⁄UÊ¡–
¡„°U Ä°U ¬È⁄U¡Ÿ ∑§„U®„U •‚ Á◊Á‹ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚◊Ê¡H 309H
øı¯. ¡Ÿ∑§ ‚È∑Χà ◊Í⁄UÁà ’ÒŒ„UË – Œ‚⁄UÕ ‚È∑Χà ⁄UÊ◊È œ⁄¥U Œ„UËH
ßã„U ‚◊ ∑§Ê„È°U Ÿ Á‚fl •fl⁄UÊœ – ∑§Ê„È°U Ÿ ßã„U ‚◊ÊŸ »§‹ ‹ÊœH 1H
ßã„U ‚◊ ∑§Ù©U Ÿ ÷ÿ©U ¡ª ◊Ê„UË¥ – „ÒU Ÿ®„U ∑§Ã„Í°U „UÙŸ©U ŸÊ„UË¥H
„U◊ ‚’ ‚∑§‹ ‚È∑Χà ∑Ò§ ⁄UÊ‚Ë – ÷∞ ¡ª ¡ŸÁ◊ ¡Ÿ∑§¬È⁄U ’Ê‚ËH 2H
Á¡ã„U ¡ÊŸ∑§Ë ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŒπË – ∑§Ù ‚È∑ΧÃË „U◊ ‚Á⁄U‚ Á’‚·ËH
¬ÈÁŸ Œπ’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’•Ê„ÍU – ‹’ ÷‹Ë Á’Áœ ‹ÙøŸ ‹Ê„ÍUH 3H
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ∑§ÙÁ∑§‹’ÿŸË¥ – ∞Á„U Á’•Ê„°U ’«∏U ‹Ê÷È ‚ÈŸÿŸË¥H
’«∏¥U ÷ʪ Á’Áœ ’Êà ’ŸÊ߸ – ŸÿŸ •ÁÃÁÕ „UÙß„U®„U ŒÙ©U ÷Ê߸H 4H
ŒÙ0. ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ‚Ÿ„U ’‚ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹Ê©U’ ‚Ëÿ–
127
øı¯.
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‹Ÿ •Êß„U®„U ’¢œÈ ŒÙ©U ∑§ÙÁ≈U ∑§Ê◊ ∑§◊ŸËÿH 310H
Á’Á’œ ÷Ê°Áà „UÙßÁ„U ¬„ÈUŸÊ߸ – Á¬˝ÿ Ÿ ∑§ÊÁ„U •‚ ‚Ê‚È⁄U ◊Ê߸H
Ã’ Ã’ ⁄UÊ◊ ‹πŸÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UË – „UÙß„U®„U ‚’ ¬È⁄U ‹Ùª ‚ÈπÊ⁄UËH 1H
‚Áπ ¡‚ ⁄UÊ◊ ‹πŸ ∑§⁄U ¡Ù≈UÊ – ÃÒ‚ß ÷ͬ ‚¢ª ŒÈß …UÙ≈UÊH
SÿÊ◊ ªı⁄U ‚’ •¢ª ‚È„UÊ∞ – Ã ‚’ ∑§„U®„U ŒÁπ ¡ •Ê∞H 2H
∑§„UÊ ∞∑§ ◊Ò¥ •Ê¡È ÁŸ„UÊ⁄U – ¡ŸÈ Á’⁄¢UÁø ÁŸ¡ „UÊÕ ‚°flÊ⁄UH
÷⁄UÃÈ ⁄UÊ◊„UË ∑§Ë •ŸÈ„UÊ⁄UË – ‚„U‚Ê ‹Áπ Ÿ ‚∑§®„U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 3H
‹πŸÈ ‚òÊÈ‚ÍŒŸÈ ∞∑§M§¬Ê – Ÿπ Á‚π Ã ‚’ •¢ª •ŸÍ¬ÊH
◊Ÿ ÷Êfl®„U ◊Èπ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – ©U¬◊Ê ∑§„È°U ÁòÊ÷ÈflŸ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H 4H
©U¬◊Ê Ÿ ∑§Ù©U ∑§„U ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ∑§Ã„È°U ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ∑§„Ò¥U–
’‹ Á’Ÿÿ Á’lÊ ‚Ë‹ ‚Ù÷Ê ®‚œÈ ßã„U ‚ ∞ß •„Ò¥UH
¬È⁄U ŸÊÁ⁄U ‚∑§‹ ¬‚ÊÁ⁄U •¢ø‹ Á’ÁœÁ„U ’øŸ ‚ÈŸÊfl„UË¥–
CÿÊÁ„U•„È°U øÊÁ⁄U©U ÷Êß ∞®„U ¬È⁄U „U◊ ‚È◊¢ª‹ ªÊfl„UË¥H
∑§„U®„U ¬⁄US¬⁄U ŸÊÁ⁄U ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ¬È‹∑§ ß–
‚Áπ ‚’È ∑§⁄U’ ¬È⁄UÊÁ⁄U ¬Èãÿ ¬ÿÙÁŸÁœ ÷ͬ ŒÙ©UH 311H
∞Á„U Á’Áœ ‚∑§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ ∑§⁄U„UË¥ – •ÊŸ°Œ ©U◊Áª ©U◊Áª ©U⁄U ÷⁄U„UË¥H
¡ ŸÎ¬ ‚Ëÿ Sflÿ¢’⁄U •Ê∞ – ŒÁπ ’¢œÈ ‚’ ÁÃã„U ‚Èπ ¬Ê∞H 1H
∑§„Uà ⁄UÊ◊ ¡‚È Á’‚Œ Á’‚Ê‹Ê – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ÷flŸ ª∞ ◊Á„U¬Ê‹ÊH
ª∞ ’ËÁà ∑§¿ÈU ÁŒŸ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ¬˝◊ÈÁŒÃ ¬È⁄U¡Ÿ ‚∑§‹ ’⁄UÊÃËH 2H
◊¢ª‹ ◊Í‹ ‹ªŸ ÁŒŸÈ •ÊflÊ – Á„U◊ Á⁄UÃÈ •ª„UŸÈ ◊Ê‚È ‚È„UÊflÊH
ª˝„U ÁÃÁÕ ŸπÃÈ ¡ÙªÈ ’⁄U ’ÊM§ – ‹ªŸ ‚ÙÁœ Á’Áœ ∑§Ëã„U Á’øÊM§H 3H
¬ΔÒU ŒËÁã„U ŸÊ⁄UŒ ‚Ÿ ‚Ù߸ – ªŸË ¡Ÿ∑§ ∑§ ªŸ∑§ã„U ¡Ù߸H
‚ÈŸË ‚∑§‹ ‹Ùªã„U ÿ„U ’ÊÃÊ – ∑§„U®„U ¡ÙÁÃ·Ë •Ê®„U Á’œÊÃÊH 4H
œŸÈœÍÁ⁄U ’‹Ê Á’◊‹ ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹–
Á’¬˝ã„U ∑§„U©U Á’Œ„U ‚Ÿ ¡ÊÁŸ ‚ªÈŸ •ŸÈ∑ͧ‹H 312H
©U¬⁄UÙÁ„UÃÁ„U ∑§„U©U Ÿ⁄UŸÊ„UÊ – •’ Á’‹¢’ ∑§⁄U ∑§Ê⁄UŸÈ ∑§Ê„UÊH
‚ÃÊŸ¢Œ Ã’ ‚Áøfl ’Ù‹Ê∞ – ◊¢ª‹ ‚∑§‹ ‚ÊÁ¡ ‚’ ÀÿÊ∞H 1H
‚¢π ÁŸ‚ÊŸ ¬Ÿfl ’„ÈU ’Ê¡ – ◊¢ª‹ ∑§‹‚ ‚ªÈŸ ‚È÷ ‚Ê¡H
‚È÷ª ‚È•ÊÁ‚ÁŸ ªÊfl®„U ªËÃÊ – ∑§⁄U®„U ’Œ œÈÁŸ Á’¬˝ ¬ÈŸËÃÊH 2H
‹Ÿ ø‹ ‚ÊŒ⁄U ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ª∞ ¡„UÊ° ¡ŸflÊ‚ ’⁄UÊÃËH
∑§Ù‚‹¬Áà ∑§⁄U ŒÁπ ‚◊Ê¡Í – •Áà ‹ÉÊÈ ‹Êª ÁÃã„UÁ„U ‚È⁄U⁄UÊ¡ÍH 3H
128
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
÷ÿ©U ‚◊©U •’ œÊÁ⁄U• ¬Ê™§ – ÿ„U ‚ÈÁŸ ¬⁄UÊ ÁŸ‚ÊŸ®„U ÉÊÊ™§H
ªÈ⁄UÁ„U ¬ÍÁ¿U ∑§Á⁄U ∑ȧ‹ Á’Áœ ⁄UÊ¡Ê – ø‹ ‚¢ª ◊ÈÁŸ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ÊH 4H
÷ÊÇÿ Á’÷fl •flœ‚ ∑§⁄U ŒÁπ Œfl ’˝rÊÔÊÁŒ–
‹ª ‚⁄UÊ„UŸ ‚„U‚ ◊Èπ ¡ÊÁŸ ¡Ÿ◊ ÁŸ¡ ’ÊÁŒH 313H
‚È⁄Uã„U ‚È◊¢ª‹ •fl‚L§ ¡ÊŸÊ – ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ’¡Êß ÁŸ‚ÊŸÊH
Á‚fl ’˝rÊÔÊÁŒ∑§ Á’’Èœ ’M§ÕÊ – ø…∏U Á’◊ÊŸÁã„U ŸÊŸÊ ¡ÍÕÊH 1H
¬˝◊ ¬È‹∑§ ß NUŒÿ° ©U¿UÊ„ÍU – ø‹ Á’‹Ù∑§Ÿ ⁄UÊ◊ Á’•Ê„ÍUH
ŒÁπ ¡Ÿ∑§¬ÈL § ‚È⁄U •ŸÈ⁄Uʪ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‹Ù∑§ ‚’®„U ‹ÉÊÈ ‹ÊªH 2H
ÁøÃfl®„U øÁ∑§Ã Á’ÁøòÊ Á’ÃÊŸÊ – ⁄UøŸÊ ‚∑§‹ •‹ıÁ∑§∑§ ŸÊŸÊH
Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U M§¬ ÁŸœÊŸÊ – ‚ÈÉÊ⁄U ‚Èœ⁄U◊ ‚È‚Ë‹ ‚È¡ÊŸÊH 3H
ÁÃã„UÁ„U ŒÁπ ‚’ ‚È⁄U ‚È⁄ŸÊ⁄UË¥ – ÷∞ Ÿπà ¡ŸÈ Á’œÈ ©UÁ¡•Ê⁄UË¥H
Á’ÁœÁ„U ÷ÿ©U •Êø⁄U¡È Á’‚·Ë – ÁŸ¡ ∑§⁄UŸË ∑§¿ÈU ∑§Ã„È°U Ÿ ŒπËH 4H
Á‚fl° ‚◊ȤÊÊ∞ Œfl ‚’ ¡ÁŸ •Êø⁄U¡ ÷È‹Ê„UÈ–
NUŒÿ° Á’øÊ⁄U„ÈU œË⁄U œÁ⁄U Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’•Ê„ÈUH 314H
Á¡ã„U ∑§⁄U ŸÊ◊È ‹à ¡ª ◊Ê„UË¥ – ‚∑§‹ •◊¢ª‹ ◊Í‹ Ÿ‚Ê„UË¥H
∑§⁄UË „UÙ®„U ¬ŒÊ⁄UÕ øÊ⁄UË – Ãß Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ∑§„U©U ∑§Ê◊Ê⁄UËH 1H
∞Á„U Á’Áœ ‚¢÷È ‚È⁄Uã„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ¬ÈÁŸ •Êª¥ ’⁄U ’‚„U ø‹ÊflÊH
Œflã„U Œπ Œ‚⁄UÕÈ ¡ÊÃÊ – ◊„UÊ◊ÙŒ ◊Ÿ ¬È‹Á∑§Ã ªÊÃÊH 2H
‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ‚¢ª ◊Á„UŒflÊ – ¡ŸÈ ÃŸÈ œ⁄¥U ∑§⁄U®„U ‚Èπ ‚flÊH
‚Ù„Uà ‚ÊÕ ‚È÷ª ‚Èà øÊ⁄UË – ¡ŸÈ •¬’⁄Uª ‚∑§‹ ßȜÊ⁄UËH 3H
◊⁄U∑§Ã ∑§Ÿ∑§ ’⁄UŸ ’⁄U ¡Ù⁄UË – ŒÁπ ‚È⁄Uã„U ÷Ò ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙ⁄UËH
¬ÈÁŸ ⁄UÊ◊Á„U Á’‹ÙÁ∑§ Á„Uÿ° „U⁄U· – ŸÎ¬Á„U ‚⁄UÊÁ„U ‚È◊Ÿ ÁÃã„U ’⁄U·H 4H
⁄UÊ◊ M§¬È Ÿπ Á‚π ‚È÷ª ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ÁŸ„UÊÁ⁄U–
¬È‹∑§ ªÊà ‹ÙøŸ ‚¡‹ ©U◊Ê ‚◊à ¬È⁄UÊÁ⁄UH 315H
∑§Á∑§ ∑¢§ΔU ŒÈÁà SÿÊ◊‹ •¢ªÊ – ÃÁ«∏Uà Á’®ŸŒ∑§ ’‚Ÿ ‚È⁄¢UªÊH
CÿÊ„U Á’÷Í·Ÿ Á’Á’œ ’ŸÊ∞ – ◊¢ª‹ ‚’ ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊ∞H 1H
‚⁄UŒ Á’◊‹ Á’œÈ ’ŒŸÈ ‚È„UÊflŸ – ŸÿŸ Ÿfl‹ ⁄UÊ¡Ëfl ‹¡ÊflŸH
‚∑§‹ •‹ıÁ∑§∑§ ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ◊Ÿ„UË¥ ◊Ÿ ÷Ê߸H 2H
’¢œÈ ◊ŸÙ„U⁄U ‚Ù„U®„U ‚¢ªÊ – ¡Êà ŸøÊflà ø¬‹ ÃÈ⁄U¢ªÊH
⁄UÊ¡∑ȧ•°⁄U ’⁄U ’ÊÁ¡ ŒπÊfl®„U – ’¢‚ ¬˝‚¢‚∑§ Á’Á⁄UŒ ‚ÈŸÊfl®„UH 3H
¡Á„U ÃÈ⁄¢Uª ¬⁄U ⁄UÊ◊È Á’⁄UÊ¡ – ªÁà Á’‹ÙÁ∑§ πªŸÊÿ∑ȧ ‹Ê¡H
129
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
∑§Á„U Ÿ ¡Êß ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊflÊ – ’ÊÁ¡ ’·È ¡ŸÈ ∑§Ê◊ ’ŸÊflÊH 4H
¡ŸÈ ’ÊÁ¡ ’·È ’ŸÊß ◊ŸÁ‚¡È ⁄UÊ◊ Á„Uà •Áà ‚Ù„U߸–
•Ê¬Ÿ¥ ’ÿ ’‹ M§¬ ªÈŸ ªÁà ‚∑§‹ ÷ÈflŸ Á’◊Ù„U߸H
¡ª◊ªÃ ¡ËŸÈ ¡⁄UÊfl ¡ÙÁà ‚È◊ÙÁà ◊ÁŸ ◊ÊÁŸ∑§ ‹ª–
®∑§Á∑§ÁŸ ‹‹Ê◊ ‹ªÊ◊È ‹Á‹Ã Á’‹ÙÁ∑§ ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ΔUªH
¬˝÷È ◊Ÿ‚®„U ‹ÿ‹ËŸ ◊ŸÈ ø‹Ã ’ÊÁ¡ ¿UÁ’ ¬Êfl–
÷ÍÁ·Ã ©U«∏UªŸ ÃÁ«∏Uà ÉÊŸÈ ¡ŸÈ ’⁄U ’⁄UÁ„U ŸøÊflH 316H
¡®„U ’⁄U ’ÊÁ¡ ⁄UÊ◊È •‚flÊ⁄UÊ – ÃÁ„U ‚Ê⁄UŒ©U Ÿ ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UÊH
‚¢∑§L§ ⁄UÊ◊ M§¬ •ŸÈ⁄Uʪ – ŸÿŸ ¬¢øŒ‚ •Áà Á¬˝ÿ ‹ÊªH 1H
„UÁ⁄U Á„Uà ‚Á„Uà ⁄UÊ◊È ¡’ ¡Ù„U – ⁄U◊Ê ‚◊à ⁄U◊ÊU¬Áà ◊Ù„UH
ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ Á’Áœ „U⁄U·ÊŸ – •ÊΔUß ŸÿŸ ¡ÊÁŸ ¬Á¿UÃÊŸH 2H
‚È⁄U ‚Ÿ¬ ©U⁄U ’„ÈUà ©U¿UÊ„ÍU – Á’Áœ Ã «Ufl…∏U ‹ÙøŸ ‹Ê„ÍUH
⁄UÊ◊Á„U ÁøÃfl ‚È⁄U‚ ‚È¡ÊŸÊ – ªıÃ◊ üÊÊ¬È ¬⁄U◊ Á„Uà ◊ÊŸÊH 3H
Œfl ‚∑§‹ ‚È⁄U¬ÁÃÁ„U Á‚„UÊ„UË¥ – •Ê¡È ¬È⁄¢UŒ⁄U ‚◊ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H
◊ÈÁŒÃ ŒflªŸ ⁄UÊ◊Á„U ŒπË – ŸÎ¬‚◊Ê¡ ŒÈ„È°U „U⁄U·È Á’‚·ËH 4H
•Áà „U⁄U·È ⁄UÊ¡‚◊Ê¡ ŒÈ„ÈU ÁŒÁ‚ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¢ ’Ê¡®„U ÉÊŸË–
’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U „U⁄UÁ· ∑§Á„U ¡ÿ ¡ÿÁà ¡ÿ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹◊ŸËH
∞Á„U ÷Ê°Áà ¡ÊÁŸ ’⁄UÊà •Êflà ’Ê¡Ÿ ’„ÈU ’Ê¡„UË¥–
⁄UÊŸË ‚È•ÊÁ‚ÁŸ ’ÙÁ‹ ¬Á⁄U¿UÁŸ „UÃÈ ◊¢ª‹ ‚Ê¡„UË¥H
‚Á¡ •Ê⁄ÃË •Ÿ∑§ Á’Áœ ◊¢ª‹ ‚∑§‹ ‚°flÊÁ⁄U–
ø‹Ë¢ ◊ÈÁŒÃ ¬Á⁄U¿UÁŸ ∑§⁄UŸ ª¡ªÊÁ◊ÁŸ ’⁄U ŸÊÁ⁄UH 317H
Á’œÈ’ŒŸË¥ ‚’ ‚’ ◊Ϊ‹ÙøÁŸ – ‚’ ÁŸ¡ ß ¿UÁ’ ⁄UÁà ◊ŒÈ ◊ÙøÁŸH
¬Á„U⁄¥U ’⁄UŸ ’⁄UŸ ’⁄U øË⁄UÊ – ‚∑§‹ Á’÷Í·Ÿ ‚¡¥ ‚⁄UË⁄UÊH 1H
‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ •¢ª ’ŸÊ∞° – ∑§⁄U®„U ªÊŸ ∑§‹∑¢§ÁΔU ‹¡Ê∞°H
∑¢§∑§Ÿ ®∑§Á∑§ÁŸ ŸÍ¬È⁄U ’Ê¡®„U – øÊÁ‹ Á’‹ÙÁ∑§ ∑§Ê◊ ª¡ ‹Ê¡®„UH 2H
’Ê¡®„U ’Ê¡Ÿ Á’Á’œ ¬˝∑§Ê⁄UÊ – Ÿ÷ •L§ Ÿª⁄U ‚È◊¢ª‹øÊ⁄UÊH
‚øË ‚Ê⁄UŒÊ ⁄U◊Ê ÷flÊŸË – ¡ ‚È⁄UÁÃÿ ‚ÈÁø ‚„U¡ ‚ÿÊŸËH 3H
∑§¬≈U ŸÊÁ⁄U ’⁄U ’· ’ŸÊ߸ – Á◊‹Ë¥ ‚∑§‹ ⁄UÁŸflÊ‚®„U ¡Ê߸H
∑§⁄U®„U ªÊŸ ∑§‹ ◊¢ª‹ ’ÊŸË¢ – „U⁄U· Á’’‚ ‚’ ∑§Ê„È°U Ÿ ¡ÊŸË¥H 4H
∑§Ù ¡ÊŸ ∑§Á„U •ÊŸ¢Œ ’‚ ‚’ ’˝ÔrÊÔÈ ’⁄U ¬Á⁄U¿UŸ ø‹Ë–
∑§‹ ªÊŸ ◊œÈ⁄U ÁŸ‚ÊŸ ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ‚Ù÷Ê ÷‹ËH
130
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
•ÊŸ¢Œ∑¢§ŒÈ Á’‹ÙÁ∑§ ŒÍ‹„ÈU ‚∑§‹ Á„Uÿ° „U⁄UÁ·Ã ÷߸–
•¢÷Ù¡ •¢’∑§ •¢’È ©U◊Áª ‚È•¢ª ¬È‹∑§ÊflÁ‹ ¿U߸H
¡Ù ‚ÈπÈ ÷Ê Á‚ÿ ◊ÊÃÈ ◊Ÿ ŒÁπ ⁄UÊ◊ ’⁄U ’·È–
‚Ù Ÿ ‚∑§®„U ∑§Á„U ∑§‹¬ ‚à ‚„U‚ ‚Ê⁄UŒÊ ‚·ÈH 318H
ŸÿŸ ŸËL§ „UÁ≈U ◊¢ª‹ ¡ÊŸË – ¬Á⁄U¿UÁŸ ∑§⁄U®„U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ⁄UÊŸËH
’Œ Á’Á„Uà •L§ ∑ȧ‹ •ÊøÊM§ – ∑§Ëã„U ÷‹Ë Á’Áœ ‚’ Cÿfl„UÊM§H 1H
¬¢ø ‚’Œ œÈÁŸ ◊¢ª‹ ªÊŸÊ – ¬≈U ¬Ê°fl«∏ ¬⁄U®„U Á’Áœ ŸÊŸÊH
∑§Á⁄U •Ê⁄UÃË •⁄UÉÊÈ ÁÃã„U ŒËã„UÊ – ⁄UÊ◊ ª◊ŸÈ ◊¢«U¬ Ã’ ∑§Ëã„UÊH 2H
Œ‚⁄UÕÈ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ Á’⁄UÊ¡ – Á’÷fl Á’‹ÙÁ∑§ ‹Ù∑§¬Áà ‹Ê¡H
‚◊ÿ° ‚◊ÿ° ‚È⁄U ’⁄U·®„U »Í§‹Ê – ‚Ê¢Áà ¬…∏U®„U ◊Á„U‚È⁄U •ŸÈ∑ͧ‹ÊH 3H
Ÿ÷ •L§ Ÿª⁄U ∑§Ù‹Ê„U‹ „UÙ߸ – •Ê¬ÁŸ ¬⁄U ∑§¿ÈU ‚ÈŸß Ÿ ∑§Ù߸H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊È ◊¢«U¬Á„U¢ •Ê∞ – •⁄UÉÊÈ Œß •Ê‚Ÿ ’ÒΔUÊ∞H 4H
’ÒΔUÊÁ⁄U •Ê‚Ÿ •Ê⁄UÃË ∑§Á⁄U ÁŸ⁄UÁπ ’L§ ‚ÈπÈ ¬Êfl„UË¥–
◊ÁŸ ’‚Ÿ ÷Í·Ÿ ÷ÍÁ⁄U flÊ⁄U®„U ŸÊÁ⁄U ◊¢ª‹ ªÊfl„UË¥H
’˝rÊÔÊÁŒ ‚È⁄U’⁄U Á’¬˝ ’· ’ŸÊß ∑§ıÃÈ∑§ Œπ„UË¥–
•fl‹ÙÁ∑§ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ ⁄UÁ’ ¿UÁ’ ‚È»§‹ ¡ËflŸ ‹π„UË¥H
ŸÊ™§ ’Ê⁄UË ÷Ê≈U Ÿ≈U ⁄UÊ◊ ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ¬Êß–
◊ÈÁŒÃ •‚Ë‚®„U ŸÊß Á‚⁄U „U⁄U·È Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊßH 319H
Á◊‹ ¡Ÿ∑ȧ Œ‚⁄UÕÈ •Áà ¬˝ËÃË¥ – ∑§Á⁄U ’ÒÁŒ∑§ ‹ıÁ∑§∑§ ‚’ ⁄UËÃË¥H
Á◊‹Ã ◊„UÊ ŒÙ©U ⁄UÊ¡ Á’⁄UÊ¡ – ©U¬◊Ê πÙÁ¡ πÙÁ¡ ∑§Á’ ‹Ê¡H 1H
‹„UË Ÿ ∑§Ã„È°U „UÊÁ⁄U Á„Uÿ° ◊ÊŸË – ßã„U ‚◊ ∞ß ©U¬◊Ê ©U⁄U •ÊŸËH
‚Ê◊œ ŒÁπ Œfl •ŸÈ⁄Uʪ – ‚È◊Ÿ ’⁄UÁ· ¡‚È ªÊflŸ ‹ÊªH 2H
¡ªÈ Á’⁄¢UÁø ©U¬¡ÊflÊ ¡’ Ã¥ – Œπ ‚ÈŸ CÿÊ„U ’„ÈU Ã’ Ã¥H
‚∑§‹ ÷Ê°Áà ‚◊ ‚Ê¡È ‚◊Ê¡Í – ‚◊ ‚◊œË Œπ „U◊ •Ê¡ÍH 3H
Œfl Áª⁄UÊ ‚ÈÁŸ ‚È¢Œ⁄U ‚Ê°øË – ¬˝ËÁà •‹ıÁ∑§∑§ ŒÈ„ÈU ÁŒÁ‚ ◊ÊøËH
Œà ¬Ê°fl«∏U •⁄UÉÊÈ ‚È„UÊ∞ – ‚ÊŒ⁄U ¡Ÿ∑ȧ ◊¢«U¬®„U ÀÿÊ∞H 4H
◊¢«U¬È Á’‹ÙÁ∑§ Á’ÁøòÊ ⁄UøŸÊ° L§Áø⁄UÃÊ° ◊ÈÁŸ ◊Ÿ „U⁄U–
ÁŸ¡ ¬ÊÁŸ ¡Ÿ∑§ ‚È¡ÊŸ ‚’ ∑§„È°U •ÊÁŸ ®‚ÉÊÊ‚Ÿ œ⁄UH
∑ȧ‹ ßCÔU ‚Á⁄U‚ ’Á‚CÔU ¬Í¡ Á’Ÿÿ ∑§Á⁄U •ÊÁ‚· ‹„UË–
∑§ıÁ‚∑§Á„U ¬Í¡Ã ¬⁄U◊ ¬˝ËÁà Á∑§ ⁄UËÁà Ãı Ÿ ¬⁄ÒU ∑§„UËH
’Ê◊Œfl •ÊÁŒ∑§ Á⁄U·ÿ ¬Í¡ ◊ÈÁŒÃ ◊„UË‚–
131
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁŒ∞ ÁŒCÿ •Ê‚Ÿ ‚’Á„U ‚’ ‚Ÿ ‹„UË •‚Ë‚H 320H
’„ÈUÁ⁄U ∑§ËÁã„U ∑§Ù‚‹¬Áà ¬Í¡Ê – ¡ÊÁŸ ߸‚ ‚◊ ÷Ê©U Ÿ ŒÍ¡ÊH
∑§ËÁã„U ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸ – ∑§Á„U ÁŸ¡ ÷ÊÇÿ Á’÷fl ’„ÈUÃÊ߸H 1H
¬Í¡ ÷ͬÁà ‚∑§‹ ’⁄UÊÃË – ‚◊œË ‚◊ ‚ÊŒ⁄U ‚’ ÷Ê°ÃËH
•Ê‚Ÿ ©UÁøà ÁŒ∞ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ∑§„Uı¥ ∑§Ê„U ◊Èπ ∞∑§ ©U¿UÊ„ÍUH 2H
‚∑§‹ ’⁄UÊà ¡Ÿ∑§ ‚Ÿ◊ÊŸË – ŒÊŸ ◊ÊŸ Á’ŸÃË ’⁄U ’ÊŸËH
Á’Áœ „UÁ⁄U „UL§ ÁŒÁ‚¬Áà ÁŒŸ⁄UÊ™§ – ¡ ¡ÊŸ®„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝÷Ê™§H 3H
∑§¬≈U Á’¬˝ ’⁄U ’· ’ŸÊ∞° – ∑§ıÃÈ∑§ Œπ®„U •Áà ‚øÈ ¬Ê∞°H
¬Í¡ ¡Ÿ∑§ Œfl ‚◊ ¡ÊŸ¥ – ÁŒ∞ ‚È•Ê‚Ÿ Á’ŸÈ ¬Á„UøÊŸ¥H 4H
¬Á„UøÊŸ ∑§Ù ∑§Á„U ¡ÊŸ ‚’Á„U •¬ÊŸ ‚ÈÁœ ÷Ù⁄UË ÷߸–
•ÊŸ¢Œ ∑¢§ŒÈ Á’‹ÙÁ∑§ ŒÍ‹„ÈU ©U÷ÿ ÁŒÁ‚ •ÊŸ°Œ ◊߸H
‚È⁄U ‹π ⁄UÊ◊ ‚È¡ÊŸ ¬Í¡ ◊ÊŸÁ‚∑§ •Ê‚Ÿ Œ∞–
•fl‹ÙÁ∑§ ‚Ë‹È ‚È÷Ê©U ¬˝÷È ∑§Ù Á’’Èœ ◊Ÿ ¬˝◊ÈÁŒÃ ÷∞H
⁄UÊ◊ø¢º˝ ◊Èπ ø¢º˝ ¿UÁ’ ‹ÙøŸ øÊL§ ø∑§Ù⁄U–
∑§⁄Uà ¬ÊŸ ‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ¬˝◊È ¬˝◊ÙŒÈ Ÿ ÕÙ⁄UH 321H
‚◊©U Á’‹ÙÁ∑§ ’Á‚DÔU ’Ù‹Ê∞ – ‚ÊŒ⁄U ‚ÃÊŸ¢ŒÈ ‚ÈÁŸ •Ê∞H
’Áª ∑ȧ•°Á⁄U •’ •ÊŸ„ÈU ¡Ê߸ – ø‹ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ¬Ê߸H 1H
⁄UÊŸË ‚ÈÁŸ ©U¬⁄UÙÁ„Uà ’ÊŸË – ¬˝◊ÈÁŒÃ ‚Áπã„U ‚◊à ‚ÿÊŸËH
Á’¬˝ ’œÍ ∑ȧ‹’Îh ’Ù‹ÊßZ – ∑§Á⁄U ∑ȧ‹ ⁄UËÁà ‚È◊¢ª‹ ªÊßZH 2H
ŸÊÁ⁄U ’· ¡ ‚È⁄U ’⁄U ’Ê◊Ê – ‚∑§‹ ‚È÷Êÿ° ‚È¢Œ⁄UË SÿÊ◊ÊH
ÁÃã„UÁ„U ŒÁπ ‚ÈπÈ ¬Êfl®„U ŸÊ⁄UË¥ – Á’ŸÈ ¬Á„UøÊÁŸ ¬˝ÊŸ„ÈU Ã åÿÊ⁄UË¥H 3H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ‚Ÿ◊ÊŸ®„U ⁄UÊŸË – ©U◊Ê ⁄U◊Ê ‚Ê⁄UŒ ‚◊ ¡ÊŸËH
‚Ëÿ ‚°flÊÁ⁄U ‚◊Ê¡È ’ŸÊ߸ – ◊ÈÁŒÃ ◊¢«U¬®„U ø‹Ë¥ ‹flÊ߸H 4H
øÁ‹ ÀÿÊß ‚ËÃÁ„U ‚πË¥ ‚ÊŒ⁄U ‚Á¡ ‚È◊¢ª‹ ÷ÊÁ◊ŸË¥–
Ÿfl‚# ‚Ê¡¥ ‚È¢Œ⁄UË¥ ‚’ ◊ÙÊ ∑È¢§¡⁄U ªÊÁ◊ŸË¥H
∑§‹ ªÊŸ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ äÿÊŸ àÿʪ®„U ∑§Ê◊ ∑§ÙÁ∑§‹ ‹Ê¡„UË¥–
◊¢¡Ë⁄U ŸÍ¬È⁄U ∑§Á‹Ã ∑¢§∑§Ÿ ÃÊ‹ ªÁà ’⁄U ’Ê¡„UË¥H
‚Ù„UÁà ’ÁŸÃÊ ’΢Œ ◊„È°U ‚„U¡ ‚È„UÊflÁŸ ‚Ëÿ–
¿UÁ’ ‹‹ŸÊ ªŸ ◊äÿ ¡ŸÈ ‚È·◊Ê ÁÃÿ ∑§◊ŸËÿH 322H
Á‚ÿ ‚¢ÈŒ⁄UÃÊ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ‹ÉÊÈ ◊Áà ’„ÈUà ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ߸H
•Êflà ŒËÁπ ’⁄UÊÁÃã„U ‚ËÃÊ – M§¬ ⁄UÊÁ‚ ‚’ ÷Ê°Áà ¬ÈŸËÃÊH 1H
132
¿U¢0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚’Á„U ◊Ÿ®„U ◊Ÿ Á∑§∞ ¬˝ŸÊ◊Ê – ŒÁπ ⁄UÊ◊ ÷∞ ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ÊH
„U⁄U· Œ‚⁄UÕ ‚ÈÃã„U ‚◊ÃÊ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ©U⁄U •ÊŸ°ŒÈ ¡ÃÊH 2H
‚È⁄U ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U ’Á⁄U‚®„U »Í§‹Ê – ◊ÈÁŸ •‚Ë‚ œÈÁŸ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH
ªÊŸ ÁŸ‚ÊŸ ∑§Ù‹Ê„U‹È ÷Ê⁄UË – ¬˝◊ ¬˝◊ÙŒ ◊ªŸ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 3H
∞Á„U Á’Áœ ‚Ëÿ ◊¢«U¬®„U •Ê߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ ‚Ê¢Áà ¬…∏U®„U ◊ÈÁŸ⁄UÊ߸H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑§⁄U Á’Áœ Cÿfl„UÊM§ – ŒÈ„È°U ∑ȧ‹ªÈ⁄U ‚’ ∑§Ëã„U •øÊM§H 4H
•ÊøÊL§ ∑§Á⁄U ªÈ⁄U ªıÁ⁄U ªŸ¬Áà ◊ÈÁŒÃ Á’¬˝ ¬È¡Êfl„UË¥–
‚È⁄U ¬˝ªÁ≈U ¬Í¡Ê ‹®„¢U ŒÁ„¢U •‚Ë‚ •Áà ‚ÈπÈ ¬Êfl„UË¥H
◊œÈ¬∑¸§ ◊¢ª‹ º˝Cÿ ¡Ù ¡Á„U ‚◊ÿ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊„È°U ø„Ò¥U–
÷⁄U ∑§Ÿ∑§ ∑§Ù¬⁄U ∑§‹‚ ‚Ù Ã’ Á‹∞®„U ¬Á⁄UøÊ⁄U∑§ ⁄U„Ò¥UH 1H
∑ȧ‹ ⁄UËÁà ¬˝ËÁà ‚◊à ⁄UÁ’ ∑§Á„U Œà ‚’È ‚ÊŒ⁄U Á∑§ÿÙ–
∞Á„U ÷Ê°Áà Œfl ¬È¡Êß ‚ËÃÁ„U ‚È÷ª ®‚ÉÊÊ‚ŸÈ ÁŒÿÙH
Á‚ÿ ⁄UÊ◊ •fl‹Ù∑§ÁŸ ¬⁄U‚¬⁄U ¬˝◊È ∑§Ê„ÈU Ÿ ‹Áπ ¬⁄ÒU–
◊Ÿ ’ÈÁh ’⁄U ’ÊŸË •ªÙø⁄U ¬˝ª≈U ∑§Á’ ∑Ò§‚¥ ∑§⁄ÒUH 2H
„UÙ◊ ‚◊ÿ ÃŸÈ œÁ⁄U •Ÿ‹È •Áà ‚Èπ •Ê„ÈUÁà ‹®„U–
Á’¬˝ ’· œÁ⁄U ’Œ ‚’ ∑§Á„U Á’’Ê„U Á’Áœ Œ®„UH 323H
¡Ÿ∑§ ¬Ê≈U◊Á„U·Ë ¡ª ¡ÊŸË – ‚Ëÿ ◊ÊÃÈ Á∑§Á◊ ¡Êß ’πÊŸËH
‚È¡‚È ‚È∑Χà ‚Èπ ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸ – ‚’ ‚◊Á≈U Á’Áœ ⁄UøË ’ŸÊ߸H 1H
‚◊©U ¡ÊÁŸ ◊ÈÁŸ’⁄Uã„U ’Ù‹ÊßZ – ‚ÈŸÃ ‚È•ÊÁ‚ÁŸ ‚ÊŒ⁄U ÀÿÊßZH
¡Ÿ∑§ ’Ê◊ ÁŒÁ‚ ‚Ù„U ‚ÈŸÿŸÊ – Á„U◊ÁªÁ⁄U ‚¢ª ’ŸË ¡ŸÈ ◊ÿŸÊH 2H
∑§Ÿ∑§ ∑§‹‚ ◊ÁŸ ∑§Ù¬⁄U M§⁄ – ‚ÈÁø ‚Ȫ¢œ ◊¢ª‹ ¡‹ ¬Í⁄UH
ÁŸ¡ ∑§⁄U ◊ÈÁŒÃ ⁄UÊÿ° •L§ ⁄UÊŸË – œ⁄U ⁄UÊ◊ ∑§ •Êª¥ •ÊŸËH 3H
¬…∏U®„U ’Œ ◊ÈÁŸ ◊¢ª‹ ’ÊŸË – ªªŸ ‚È◊Ÿ ¤ÊÁ⁄U •fl‚L§ ¡ÊŸËH
’L§ Á’‹ÙÁ∑§ Œ¢¬Áà •ŸÈ⁄Uʪ – ¬Êÿ ¬ÈŸËà ¬πÊ⁄UŸ ‹ÊªH 4H
‹Êª ¬πÊ⁄UŸ ¬Êÿ ¬¢∑§¡ ¬˝◊ ß ¬È‹∑§Êfl‹Ë–
Ÿ÷ Ÿª⁄U ªÊŸ ÁŸ‚ÊŸ ¡ÿ œÈÁŸ ©U◊Áª ¡ŸÈ ø„È°U ÁŒÁ‚ ø‹ËH
¡ ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ◊ŸÙ¡ •Á⁄U ©U⁄U ‚⁄U ‚ŒÒfl Á’⁄UÊ¡„UË¥–
¡ ‚∑Χà ‚ÈÁ◊⁄Uà Á’◊‹ÃÊ ◊Ÿ ‚∑§‹ ∑§Á‹ ◊‹ ÷Ê¡„UË¥H 1H
¡ ¬⁄UÁ‚ ◊ÈÁŸ’ÁŸÃÊ ‹„UË ªÁà ⁄U„UË ¡Ù ¬ÊÃ∑§◊߸–
◊∑§⁄¢UŒÈ Á¡ã„U ∑§Ù ‚¢÷È Á‚⁄U ‚ÈÁøÃÊ •flÁœ ‚È⁄U ’⁄UŸß¸H
∑§Á⁄U ◊œÈ¬ ◊Ÿ ◊ÈÁŸ ¡ÙÁª¡Ÿ ¡ ‚ß •Á÷◊à ªÁà ‹„Ò¥U–
133
Ã ¬Œ ¬πÊ⁄Uà ÷ÊÇÿ÷Ê¡ŸÈ ¡Ÿ∑ȧ ¡ÿ ¡ÿ ‚’ ∑§„Ò¥UH 2H
’⁄U ∑ȧ•°Á⁄U ∑§⁄UË ¡ÙÁ⁄U ‚ÊπÙøÊL§ ŒÙ©U ∑ȧ‹ªÈ⁄U ∑§⁄Ò¥U –
÷ÿÙ ¬ÊÁŸª„UŸÈ Á’‹ÙÁ∑§ Á’Áœ ‚È⁄U ◊ŸÈ¡ ◊ÈÁŸ •ÊŸ°Œ ÷⁄Ò¥UH
‚Èπ◊Í‹ ŒÍ‹„ÈU ŒÁπ Œ¢¬Áà ¬È‹∑§ ß „ÈU‹SÿÙ Á„UÿÙ–
∑§Á⁄U ‹Ù∑§ ’Œ Á’œÊŸÈ ∑§ãÿÊŒÊŸÈ ŸÎ¬÷Í·Ÿ Á∑§ÿÙH 3H
Á„U◊fl¢Ã Á¡Á◊ ÁªÁ⁄U¡Ê ◊„U‚Á„U „UÁ⁄UÁ„U üÊË ‚ʪ⁄U Œß¸–
ÁÃÁ◊ ¡Ÿ∑§ ⁄UÊ◊Á„U Á‚ÿ ‚◊⁄U¬Ë Á’Sfl ∑§‹ ∑§Ë⁄UÁà Ÿß¸H
DÿÙ¥ ∑§⁄ÒU Á’Ÿÿ Á’Œ„ÈU Á∑§ÿÙ Á’Œ„ÈU ◊Í⁄UÁà ‚Êfl°⁄UË¥–
∑§Á⁄U „UÙ◊È Á’Áœflà ªÊ°ÁΔU ¡Ù⁄UË „UÙŸ ‹ÊªË¥ ÷Êfl°⁄UË¥H 4H
ŒÙ0. ¡ÿ œÈÁŸ ’¢ŒË ’Œ œÈÁŸ ◊¢ª‹ ªÊŸ ÁŸ‚ÊŸ–
‚ÈÁŸ „U⁄U·®„U ’⁄U·®„U Á’’Èœ ‚È⁄UÃL§ ‚È◊Ÿ ‚È¡ÊŸH 324H
øı0. ∑ȧ•°L§ ∑ȧ•°Á⁄U ∑§‹ ÷Êfl°Á⁄U Œ„UË¥ – ŸÿŸ ‹Ê÷È ‚’ ‚ÊŒ⁄U ‹„Ë¥H
¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ ◊ŸÙ„U⁄U ¡Ù⁄UË – ¡Ù ©U¬◊Ê ∑§¿ÈU ∑§„Uı¥ ‚Ù ÕÙ⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ‚È¢Œ⁄U ¬˝ÁÿUÊ„UË¥ – ¡ª◊ªÊà ◊ÁŸ π¢÷Ÿ ◊Ê„UË¥H
◊Ÿ„È°U ◊ŒŸ ⁄UÁà œÁ⁄U ’„ÈU M§¬Ê – Œπà ⁄UÊ◊ ÁCÊ•Ê„ÈU •ŸÍ¬ÊH 2H
Œ⁄U‚ ‹Ê‹‚Ê ‚∑ȧø Ÿ ÕÙ⁄UË – ¬˝ª≈Uà ŒÈ⁄Uà ’„UÙÁ⁄U ’„UÙ⁄UËH
÷∞ ◊ªŸ ‚’ ŒπÁŸ„UÊ⁄U – ¡Ÿ∑§ ‚◊ÊŸ •¬ÊŸ Á’‚Ê⁄UH 3H
¬˝◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸã„U ÷Ê°fl⁄UË¥ »§⁄UË¥ – Ÿª‚Á„Uà ‚’ ⁄UËÁà ÁŸ’⁄Ë¥H
⁄UÊ◊ ‚Ëÿ Á‚⁄U ‚¥ŒÈ⁄U Œ„UË¥ – ‚Ù÷Ê ∑§Á„U Ÿ ¡ÊÁà Á’Áœ ∑§„UË¥H 4H
•L§Ÿ ¬⁄Uʪ ¡‹¡È ÷Á⁄U ŸË∑¥§ – ‚Á‚Á„U ÷Í· •Á„U ‹Ù÷ •◊Ë ∑¥§H
’„ÈUÁ⁄U ’Á‚DÔU ŒËÁã„U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ – ’L§ ŒÈ‹Á„UÁŸ ’ÒΔU ∞∑§ •Ê‚ŸH 5H
¿¢U0. ’ÒΔU ’⁄UÊ‚Ÿ ⁄UÊ◊È ¡ÊŸÁ∑§ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ Œ‚⁄UÕÈ ÷∞–
ÃŸÈ ¬È‹∑§ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ŒÁ𠕬Ÿ¥ ‚È∑Χà ‚È⁄UÃL§ »§‹ Ÿ∞H
÷Á⁄U ÷ÈflŸ ⁄U„UÊ ©U¿UÊ„ÈU ⁄UÊ◊ Á’’Ê„ÈU ÷Ê ‚’„UË¥ ∑§„UÊ–
∑§Á„U ÷Ê°Áà ’⁄UÁŸ Á‚⁄UÊà ⁄U‚ŸÊ ∞∑§ ÿ„ÈU ◊¢ª‹È ◊„UÊH 1H
Ã’ ¡Ÿ∑§ ¬Êß ’Á‚DÔU •Êÿ‚È CÿÊ„U ‚Ê¡ ‚°flÊÁ⁄U ∑Ò§–
◊Ê¢«UflË üÊÈÃ∑§Ë⁄UÁà ©U⁄UÁ◊‹Ê ∑ȧ•°Á⁄U ‹ßZ „°U∑§ÊÁ⁄U ∑Ò§H
∑ȧ‚∑§ÃÈ ∑§ãÿÊ ¬˝Õ◊ ¡Ù ªÈŸ ‚Ë‹ ‚Èπ ‚Ù÷Ê◊߸–
‚’ ⁄UËÁà ¬˝ËÁà ‚◊à ∑§Á⁄U ‚Ù CÿÊÁ„U ŸÎ¬ ÷⁄UÃÁ„U Œß¸H 2H
¡ÊŸ∑§Ë ‹ÉÊÈ ÷ÁªŸË ‚∑§‹ ‚È¢ŒÁ⁄U Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ¡ÊÁŸ ∑Ò§–
‚٠ßÿ ŒËã„UË CÿÊÁ„U ‹πŸÁ„U ‚∑§‹ Á’Áœ ‚Ÿ◊ÊÁŸ ∑Ò§H
134
¡Á„U ŸÊ◊È üÊÈÃ∑§Ë⁄UÁà ‚È‹ÙøÁŸ ‚È◊ÈÁπ ‚’ ªÈŸ •Êª⁄UË–
‚Ù Œß¸ Á⁄U¬È‚ÍŒŸÁ„U ÷ͬÁà M§¬ ‚Ë‹ ©U¡Êª⁄UËH 3H
•ŸÈM§¬ ’⁄U ŒÈ‹Á„UÁŸ ¬⁄US¬⁄U ‹Áπ ‚∑ȧø Á„Uÿ° „U⁄U·„UË¥–
‚’ ◊ÈÁŒÃ ‚È¢Œ⁄UÃÊ ‚⁄UÊ„U®„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ªŸ ’⁄U·„UË¥H
‚¢ÈŒ⁄UË¢ ‚¢ÈŒ⁄U ’⁄Uã„U ‚„U ‚’ ∞∑§ ◊¢«U¬ ⁄UÊ¡„UË¥–
¡ŸÈ ¡Ëfl ©U⁄U øÊÁ⁄U©U •flSÕÊ Á’÷ÈŸ ‚Á„Uà Á’⁄UÊ¡„UË¥H 4H
ŒÙ0. ◊ÈÁŒÃ •flœ¬Áà ‚∑§‹ ‚Èà ’œÈã„U ‚◊à ÁŸ„UÊÁ⁄U–
¡ŸÈ ¬Ê∞ ◊Á„U¬Ê‹ ◊ÁŸ Á∑˝§ÿã„U ‚Á„Uà »§‹ øÊÁ⁄UH 325H
øı0. ¡Á‚ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U CÿÊ„U Á’Áœ ’⁄UŸË – ‚∑§‹ ∑È°§•⁄U CÿÊ„U Ã®„U ∑§⁄UŸËH
∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§¿ÈU ŒÊß¡ ÷Í⁄UË – ⁄U„UÊ ∑§Ÿ∑§ ◊ÁŸ ◊¢«U¬È ¬Í⁄UËH 1H
∑¢§’‹ ’‚Ÿ Á’ÁøòÊ ¬≈UÙ⁄U – ÷Ê°Áà ÷Ê°Áà ’„ÈU ◊Ù‹ Ÿ ÕÙ⁄UH
ª¡ ⁄UÕ ÃÈ⁄Uª ŒÊ‚ •L§ ŒÊ‚Ë – œŸÈ •‹¢∑Χà ∑§Ê◊ŒÈ„UÊ ‚ËH 2H
’SÃÈ •Ÿ∑§ ∑§Á⁄U• Á∑§Á◊ ‹πÊ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ¡ÊŸ®„U Á¡ã„U ŒπÊH
‹Ù∑§¬Ê‹ •fl‹ÙÁ∑§ Á‚„UÊŸ – ‹Ëã„U •flœ¬Áà ‚’È ‚ÈπÈ ◊ÊŸH 3H
ŒËã„U ¡Êø∑§Áã„U ¡Ù ¡Á„U ÷ÊflÊ – ©U’⁄UÊ ‚Ù ¡ŸflÊ‚®„U •ÊflÊH
Ã’ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ¡Ÿ∑ȧ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ’Ù‹ ‚’ ’⁄UÊà ‚Ÿ◊ÊŸËH 4H
¿¢U0. ‚Ÿ◊ÊÁŸ ‚∑§‹ ’⁄UÊà •ÊŒ⁄U ŒÊŸ Á’Ÿÿ ’«∏UÊß ∑Ò§–
¬˝◊ÈÁŒÃ ◊„UÊ ◊ÈÁŸ ’΢Œ ’¢Œ ¬ÍÁ¡ ¬˝◊ ‹«∏UÊß ∑Ò§H
Á‚L§ ŸÊß Œfl ◊ŸÊß ‚’ ‚Ÿ ∑§„Uà ∑§⁄U ‚¢¬È≈U Á∑§∞°–
‚È⁄U ‚ÊœÈ øÊ„Uà ÷Ê©U ®‚œÈ Á∑§ ÃÙ· ¡‹ •¢¡Á‹ ÁŒ∞°H 1H
∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ¡Ÿ∑ȧ ’„UÙÁ⁄U ’¢œÈ ‚◊à ∑§Ù‚‹⁄UÊÿ ‚Ù¥–
’Ù‹ ◊ŸÙ„U⁄U ’ÿŸ ‚ÊÁŸ ‚Ÿ„U ‚Ë‹ ‚È÷Êÿ ‚Ù¥H
‚¢’¢œ ⁄UÊ¡Ÿ ⁄UÊfl⁄¥U „U◊ ’«∏U •’ ‚’ Á’Áœ ÷∞–
∞Á„U ⁄UÊ¡ ‚Ê¡ ‚◊à ‚fl∑§ ¡ÊÁŸ’ Á’ŸÈ ªÕ ‹∞H 2H
∞ ŒÊÁ⁄U∑§Ê ¬Á⁄UøÊÁ⁄U∑§Ê ∑§Á⁄U ¬ÊÁ‹’Ë¥ ∑§L§ŸÊ Ÿß¸–
•¬⁄UÊœÈ ¿UÁ◊’Ù ’ÙÁ‹ ¬ΔU∞ ’„ÈUà „Uı¥ …UË≈UKÙ ∑§ß¸H
¬ÈÁŸ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹÷Í·Ÿ ‚∑§‹ ‚Ÿ◊ÊŸ ÁŸÁœ ‚◊œË Á∑§∞–
∑§Á„U ¡ÊÁà Ÿ®„U Á’ŸÃË ¬⁄US¬⁄U ¬˝◊ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ Á„U∞H 3H
’΢ŒÊ⁄U∑§Ê ªŸ ‚È◊Ÿ ’Á⁄U‚®„U ⁄UÊ©U ¡ŸflÊ‚Á„U ø‹–
ŒÈ¢ŒÈ÷Ë ¡ÿ œÈÁŸ ’Œ œÈÁŸ Ÿ÷ Ÿª⁄U ∑§ıÃÍ„U‹ ÷‹H
Ã’ ‚πË¥ ◊¢ª‹ ªÊŸ ∑§⁄Uà ◊ÈŸË‚ •Êÿ‚È ¬Êß ∑Ò§§–
135
ŒÙ0.
øı0.
¿¢0.
ŒÙ0.
ŒÍ‹„U ŒÈ‹Á„UÁŸã„U ‚Á„Uà ‚È¢ŒÁ⁄U ø‹Ë¥ ∑§Ù„U’⁄U ÀÿÊß ∑Ò§H 4H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ⁄UÊ◊Á„U ÁøÃfl Á‚ÿ ‚∑ȧøÁà ◊ŸÈ ‚∑ȧøÒ Ÿ–
„U⁄Uà ◊ŸÙ„U⁄U ◊ËŸ ¿UÁ’ ¬˝◊ Á¬•Ê‚ ŸÒŸH 326H
SÿÊ◊ ‚⁄UËL§ ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊflŸ – ‚Ù÷Ê ∑§ÙÁ≈U ◊ŸÙ¡ ‹¡ÊflŸH
¡Êfl∑§ ¡Èà ¬Œ ∑§◊‹ ‚È„UÊ∞ – ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊œÈ¬ ⁄U„Uà Á¡ã„U ¿UÊ∞H 1H
¬Ëà ¬ÈŸËà ◊ŸÙ„U⁄U œÙÃË – „U⁄UÁà ’Ê‹ ⁄UÁ’ ŒÊÁ◊ÁŸ ¡ÙÃËH
∑§‹ ®∑§Á∑§ÁŸ ∑§Á≈U ‚ÍòÊ ◊ŸÙ„U⁄U – ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹ Á’÷Í·Ÿ ‚¢ÈŒ⁄UH 2H
¬Ëà ¡Ÿ©U ◊„UÊ¿UÁ’ Œ߸ – ∑§⁄U ◊ÈÁº˝∑§Ê øÙÁ⁄U ÁøÃÈ ‹߸H
‚Ù„Uà CÿÊ„U ‚Ê¡ ‚’ ‚Ê¡ – ©U⁄U •Êÿà ©U⁄U÷Í·Ÿ ⁄UÊ¡H 3H
Á¬•⁄U ©U¬⁄UŸÊ ∑§ÊπÊ‚ÙÃË – ŒÈ„È°U •Ê°ø⁄UÁã„U ‹ª ◊ÁŸ ◊ÙÃËH
ŸÿŸ ∑§◊‹ ∑§‹ ∑È¢§«U‹ ∑§ÊŸÊ – ’ŒŸÈ ‚∑§‹ ‚ı¥Œ¡¸ ÁŸœÊŸÊH 4H
‚¢ÈŒ⁄U ÷Î∑ȧÁ≈U ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊ‚Ê – ÷Ê‹ ÁË∑ȧ L§Áø⁄UÃÊ ÁŸflÊ‚ÊH
‚Ù„Uà ◊ıL§ ◊ŸÙ„U⁄U ◊ÊÕ – ◊¢ª‹◊ÿ ◊È∑ȧÃÊ ◊ÁŸ ªÊÕH 5H
ªÊÕ ◊„UÊ◊ÁŸ ◊ı⁄U ◊¢¡È‹ •¢ª ‚’ Áøà øÙ⁄U„UË¥–
¬È⁄U ŸÊÁ⁄U ‚È⁄U ‚È¢Œ⁄UË¥ ’⁄UÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ‚’ Áß ÃÙ⁄U„UË¥H
◊ÁŸ ’‚Ÿ ÷Í·Ÿ flÊÁ⁄U •Ê⁄UÁà ∑§⁄U®„U ◊¢ª‹ ªÊfl„UË¥–
‚È⁄U ‚È◊Ÿ ’Á⁄U‚®„U ‚Íà ◊ʪœ ’¢ÁŒ ‚È¡‚È ‚ÈŸÊfl„UË¥H 1H
∑§Ù„U’⁄U®„U •ÊŸ ∑ȧ•°⁄U ∑ȧ•°Á⁄U ‚È•ÊÁ‚ÁŸã„U ‚Èπ ¬Êß ∑Ò§–
•Áà ¬˝ËÁà ‹ıÁ∑§∑§ ⁄UËÁà ‹ÊªË¥ ∑§⁄UŸ ◊¢ª‹ ªÊß ∑Ò§H
‹„U∑§ıÁ⁄U ªıÁ⁄U Á‚πÊfl ⁄UÊ◊Á„U ‚Ëÿ ‚Ÿ ‚Ê⁄UŒ ∑§„Ò¥U–
⁄UÁŸflÊ‚È „UÊ‚ Á’‹Ê‚ ⁄U‚ ’‚ ¡ã◊ ∑§Ù »§‹È ‚’ ‹„Ò¥UH 2H
ÁŸ¡ ¬ÊÁŸ ◊ÁŸ ◊„È°U ŒÁπ•Áà ◊Í⁄UÁà ‚ÈM§¬ÁŸœÊŸ ∑§Ë–
øÊ‹Áà Ÿ ÷È¡’ÀÀÊË Á’‹Ù∑§ÁŸ Á’⁄„U ÷ÿ ’‚ ¡ÊŸ∑§ËH
∑§ıÃÈ∑§ Á’ŸÙŒ ¬˝◊ÙŒÈ ¬˝◊È Ÿ ¡Êß ∑§Á„U ¡ÊŸ®„U •‹Ë¥–
’⁄U ∑ȧ•°Á⁄U ‚È¢Œ⁄U ‚∑§‹ ‚πË¥ ‹flÊß ¡ŸflÊ‚Á„U ø‹Ë¥H 3H
ÃÁ„U ‚◊ÿ ‚ÈÁŸ• •‚Ë‚ ¡„°U Ä°U Ÿª⁄U Ÿ÷ •ÊŸ°ŒÈ ◊„UÊ–
ÁøL§ Á¡•„È°U ¡Ù⁄UË¥ øÊL§ øÊ⁄UKÙ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ‚’„UË¥ ∑§„UÊH
¡ÙªË¢º˝ Á‚h ◊ÈŸË‚ Œfl Á’‹ÙÁ∑§ ¬˝÷È ŒÈ¢ŒÈÁ÷ „UŸË–
ø‹ „U⁄UÁ· ’⁄UÁ· ¬˝‚ÍŸ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‹Ù∑§ ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ÷ŸËH 4H
‚Á„Uà ’œÍÁ≈Uã„U ∑ȧ•°⁄U ‚’ Ã’ •Ê∞ Á¬ÃÈ ¬Ê‚–
‚Ù÷Ê ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ÷Á⁄U ©U◊ª©U ¡ŸÈ ¡ŸflÊ‚H 327H
136
øı0. ¬ÈÁŸ ¡flŸÊ⁄U ÷߸ ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ¬ΔU∞ ¡Ÿ∑§ ’Ù‹Êß ’⁄UÊÃËH
¬⁄Uà ¬Ê°fl«∏ ’‚Ÿ •ŸÍ¬Ê – ‚ÈÃã„U ‚◊à ªflŸ Á∑§ÿÙ ÷ͬÊH 1H
‚ÊŒ⁄U ‚’ ∑§ ¬Êÿ ¬πÊ⁄U – ¡ÕÊ¡ÙªÈ ¬Ë…∏Uã„U ’ÒΔUÊ⁄UH
œÙ∞ ¡Ÿ∑§ •flœ¬Áà ø⁄UŸÊ – ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸÊH 2H
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ œÙ∞ – ¡ „U⁄U NUŒÿ ∑§◊‹ ◊„È°U ªÙ∞H
ÃËÁŸ©U ÷Êß ⁄UÊ◊ ‚◊ ¡ÊŸË – œÙ∞ ø⁄UŸ ¡Ÿ∑§ ÁŸ¡ ¬ÊŸËH 3H
•Ê‚Ÿ ©UÁøà ‚’Á„U ŸÎ¬ ŒËã„U – ’ÙÁ‹ ‚ͬ∑§Ê⁄UË ‚’ ‹Ëã„UH
‚ÊŒ⁄U ‹ª ¬⁄UŸ ¬ŸflÊ⁄U – ∑§Ÿ∑§ ∑§Ë‹ ◊ÁŸ ¬ÊŸ ‚°flÊ⁄UH 4H
ŒÙ0. ‚ٌͬŸ ‚È⁄U÷Ë ‚⁄UÁ¬ ‚¢ÈŒ⁄U SflÊŒÈ ¬ÈŸËÖ
¿UŸ ◊„È°U ‚’ ∑¥§ ¬L§Á‚ ª øÃÈ⁄U ‚È•Ê⁄U Á’ŸËÃH 328H
øı0. ¬¢ø ∑§fl‹ ∑§Á⁄U ¡flŸ ‹Êª – ªÊÁ⁄U ªÊŸ ‚ÈÁŸ •Áà •ŸÈ⁄UʪH
÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ¬⁄U ¬∑§flÊŸ – ‚ÈœÊ ‚Á⁄U‚ Ÿ®„U ¡Ê®„U ’πÊŸH 1H
¬L§‚Ÿ ‹ª ‚È•Ê⁄U ‚È¡ÊŸÊ – ®’¡Ÿ Á’Á’œ ŸÊ◊ ∑§Ù ¡ÊŸÊH
øÊÁ⁄U ÷Ê°Áà ÷Ù¡Ÿ Á’Áœ ªÊ߸ – ∞∑§ ∞∑§ Á’Áœ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸H 2H
¿U⁄U‚ L§Áø⁄U ®’¡Ÿ ’„ÈU ¡ÊÃË – ∞∑§ ∞∑§ ⁄U‚ •ªÁŸÃ ÷Ê°ÃËH
¡fl°Ã Œ®„U ◊œÈ⁄U œÈÁŸ ªÊ⁄UË – ‹Ò ‹Ò ŸÊ◊ ¬ÈL§· •L§ ŸÊ⁄UËH 3H
‚◊ÿ ‚È„UÊflÁŸ ªÊÁ⁄U Á’⁄UÊ¡Ê – „°U‚à ⁄UÊ©U ‚ÈÁŸ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH
∞Á„U Á’Áœ ‚’„UË¥ ÷Ù¡ŸÈ ∑§Ëã„UÊ – •ÊŒ⁄U ‚Á„Uà •Êø◊ŸÈ ŒËã„UÊH 4H
ŒÙ0. Œß ¬ÊŸ ¬Í¡ ¡Ÿ∑§ Œ‚⁄UÕÈ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡–
¡ŸflÊ‚Á„U ªflŸ ◊ÈÁŒÃ ‚∑§‹ ÷ͬ Á‚⁄UÃÊ¡H 329H
øı0. ÁŸÃ ŸÍß ◊¢ª‹ ¬È⁄U ◊Ê„UË¥ – ÁŸÁ◊· ‚Á⁄U‚ ÁŒŸ ¡ÊÁ◊ÁŸ ¡Ê„UË¥H
’«∏U ÷Ù⁄U ÷ͬÁÃ◊ÁŸ ¡Êª – ¡Êø∑§ ªÈŸ ªŸ ªÊflŸ ‹ÊªH 1H
ŒÁπ ∑ȧ•°⁄U ’⁄U ’œÈã„U ‚◊ÃÊ – Á∑§Á◊ ∑§Á„U ¡Êà ◊ÙŒÈ ◊Ÿ ¡ÃÊH
¬˝ÊÃÁ∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U ª ªÈL§ ¬Ê„UË¥ – ◊„Uʬ˝◊ÙŒÈ ¬˝◊È ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ¬Í¡Ê ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ’Ù‹ Áª⁄UÊ •Á◊•° ¡ŸÈ ’Ù⁄UËH
ÃÈï„U⁄UË ∑Χ¬Ê° ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈÁŸ⁄UÊ¡Ê – ÷ÿ©°U •Ê¡È ◊Ò¥ ¬Í⁄UŸ∑§Ê¡ÊH 3H
•’ ‚’ Á’¬˝ ’Ù‹Êß ªÙ‚ÊßZ – Œ„ÈU œŸÈ ‚’ ÷Ê°Áà ’ŸÊßZH
‚ÈÁŸ ªÈ⁄U ∑§Á⁄U ◊Á„U¬Ê‹ ’«∏UÊ߸U – ¬ÈÁŸ ¬ΔU∞ ◊ÈÁŸ ’΢Œ ’Ù‹Ê߸H 4H
ŒÙ0. ’Ê◊Œ©U •L§ ŒflÁ⁄UÁ· ’Ê‹◊ËÁ∑§ ¡Ê’ÊÁ‹–
•Ê∞ ◊ÈÁŸ’⁄U ÁŸ∑§⁄U Ã’ ∑§ıÁ‚∑§ÊÁŒ ì‚ÊÁ‹H 330H
øı0. Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ ‚’Á„U ŸÎ¬ ∑§Ëã„U – ¬ÍÁ¡ ‚¬˝◊ ’⁄UÊ‚Ÿ ŒËã„UH
137
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
øÊÁ⁄U ‹ë¿U ’⁄U œŸÈ ◊ªÊßZ – ∑§Ê◊‚È⁄UÁ÷ ‚◊ ‚Ë‹ ‚È„UÊßZH 1H
‚’ Á’Áœ ‚∑§‹ •‹¢∑Χà ∑§Ëã„UË¥ – ◊ÈÁŒÃ ◊Á„U¬ ◊Á„UŒflã„U ŒËã„UË¥H
∑§⁄Uà Á’Ÿÿ ’„È UÁ’Áœ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ‹„U©°U •Ê¡È ¡ª ¡ËflŸ ‹Ê„ÍUH 2H
¬Êß •‚Ë‚ ◊„UË‚È •Ÿ¢ŒÊ – Á‹∞ ’ÙÁ‹ ¬ÈÁŸ ¡Êø∑§ ’΢ŒÊH
∑§Ÿ∑§ ’‚Ÿ ◊ÁŸ „Uÿ ªÿ Sÿ¢ŒŸ – ÁŒ∞ ’ÍÁ¤Ê L§Áø ⁄UÁ’∑ȧ‹Ÿ¢ŒŸH 3H
ø‹ ¬…∏Uà ªÊflà ªÈŸ ªÊÕÊ – ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ŸÊÕÊH
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ Á’•Ê„U ©U¿UÊ„ÍU – ‚∑§ß Ÿ ’⁄UÁŸ ‚„U‚ ◊Èπ ¡Ê„ÍUH 4H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§ıÁ‚∑§ ø⁄UŸ ‚Ë‚È ŸÊß ∑§„U ⁄UÊ©U–
ÿ„U ‚’È ‚ÈπÈ ◊ÈÁŸ⁄UÊ¡ Ãfl ∑Χ¬Ê ∑§≈UÊë¿U ¬‚Ê©UH 331H
¡Ÿ∑§ ‚Ÿ„UÈ ‚Ë‹È ∑§⁄UÃÍÃË – ŸÎ¬È ‚’ ÷Ê°Áà ‚⁄UÊ„U Á’÷ÍÃËH
ÁŒŸ ©UÁΔU Á’ŒÊ •flœ¬Áà ◊ÊªÊ – ⁄UÊπ®„U ¡Ÿ∑ȧ ‚Á„Uà •ŸÈ⁄UʪÊH 1H
ÁŸÃ ŸÍß •ÊŒL§ •Áœ∑§Ê߸ – ÁŒŸ ¬˝Áà ‚„U‚ ÷Ê°Áà ¬„ÈUŸÊ߸H
ÁŸÃ Ÿfl Ÿª⁄U •Ÿ¢Œ ©U¿UÊ„ÍU – Œ‚⁄UÕ ªflŸÈ ‚Ù„UÊß Ÿ ∑§Ê„ÍUH 2H
’„ÈUà ÁŒfl‚ ’ËÃ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ¡ŸÈ ‚Ÿ„U ⁄U¡È ’°œ ’⁄UÊÃËH
∑§ıÁ‚∑§ ‚ÃÊŸ¢Œ Ã’ ¡Ê߸ – ∑§„UÊ Á’Œ„U ŸÎ¬Á„U ‚◊ȤÊÊ߸H 3H
•’ Œ‚⁄UÕ ∑§„°U •Êÿ‚È Œ„ÍU – ¡lÁ¬ ¿UÊÁ«∏U Ÿ ‚∑§„ÈU ‚Ÿ„ÍUH
÷‹®„U ŸÊÕ ∑§Á„U ‚Áøfl ’Ù‹Ê∞ – ∑§Á„U ¡ÿ ¡Ëfl ‚Ë‚ ÁÃã„U ŸÊ∞H 4H
•flœŸÊÕÈ øÊ„Uà ø‹Ÿ ÷ËÃ⁄U ∑§⁄U„ÈU ¡ŸÊ©U–
÷∞ ¬˝◊’‚ ‚Áøfl ‚ÈÁŸ Á’¬˝ ‚÷Ê‚Œ ⁄UÊ©UH 332H
¬È⁄U’Ê‚Ë ‚ÈÁŸ øÁ‹Á„U ’⁄UÊÃÊ – ’ͤÊà Á’∑§‹ ¬⁄US¬⁄U ’ÊÃÊH
‚àÿ ªflŸÈ ‚ÈÁŸ ‚’ Á’‹πÊŸ – ◊Ÿ„È°U ‚Ê°¤Ê ‚⁄UÁ‚¡ ‚∑ȧøÊŸH 1H
¡„°U ¡„°U •Êflà ’‚ ’⁄UÊÃË – Ä°U Ä°U Á‚h ø‹Ê ’„ÈU ÷Ê°ÃËH
Á’Á’œ ÷Ê°Áà ◊flÊ ¬∑§flÊŸÊ – ÷Ù¡Ÿ ‚Ê¡È Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH 2H
÷Á⁄U ÷Á⁄U ’‚„°U •¬Ê⁄U ∑§„UÊ⁄UÊ – ¬ΔUßZ ¡Ÿ∑§ •Ÿ∑§ ‚È‚Ê⁄UÊH
ÃÈ⁄Uª ‹Êπ ⁄UÕ ‚„U‚ ¬øË‚Ê – ‚∑§‹ ‚°flÊ⁄U Ÿπ •L§ ‚Ë‚ÊH 3H
◊ÙÊ ‚„U‚ Œ‚ ®‚œÈ⁄U ‚Ê¡ – Á¡ã„UÁ„U ŒÁπ ÁŒÁ‚∑È¢§¡⁄U ‹Ê¡H
∑§Ÿ∑§ ’‚Ÿ ◊ÁŸ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ¡ÊŸÊ – ◊Á„U·Ë¥ œŸÈ ’SÃÈ Á’Áœ ŸÊŸÊH 4H
ŒÊß¡ •Á◊à Ÿ ‚Á∑§• ∑§Á„U ŒËã„U Á’Œ„°U ’„UÙÁ⁄U–
¡Ù •fl‹Ù∑§Ã ‹Ù∑§¬Áà ‹Ù∑§ ‚¢¬ŒÊ ÕÙÁ⁄UH 333H
‚’È ‚◊Ê¡È ∞Á„U ÷Ê°Áà ’ŸÊ߸ – ¡Ÿ∑§ •flœ¬È⁄U ŒËã„U ¬ΔUÊ߸H
øÁ‹Á„U ’⁄UÊà ‚ÈŸÃ ‚’ ⁄UÊŸË¢ – Á’∑§‹ ◊ËŸªŸ ¡ŸÈ ‹ÉÊÈ ¬ÊŸË¥H 1H
138
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ‚Ëÿ ªÙŒ ∑§Á⁄U ‹„UË¥ – Œß •‚Ë‚ Á‚πÊflŸÈ Œ„UË¢H
„UÙ∞„ÈU ‚¢Ãà Á¬ÿÁ„U Á¬•Ê⁄UË – ÁøL§ •Á„U’Êà •‚Ë‚ „U◊Ê⁄UËH 2H
‚Ê‚È ‚‚È⁄U ªÈ⁄U ‚flÊ ∑§⁄U„ÍU – ¬Áà L§π ‹Áπ •Êÿ‚È •ŸÈ‚⁄U„ÍUH
•Áà ‚Ÿ„U ’‚ ‚πË¥ ‚ÿÊŸË – ŸÊÁ⁄U œ⁄U◊ Á‚πfl®„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 3H
‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ∑ȧ•°Á⁄U ‚◊ȤÊÊßZ – ⁄UÊÁŸã„U ’Ê⁄U ’Ê⁄U ©U⁄U ‹ÊßZH
’„ÈUÁ⁄U ’„ÈUÁ⁄U ÷≈U®„U ◊„UÃÊ⁄UË¥ – ∑§„UÁ„¢U Á’⁄¢UÁø ⁄UøË¥ ∑§Ã ŸÊ⁄UË¥H 4H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ÷Êßã„U ‚Á„Uà ⁄UÊ◊È ÷ÊŸÈ ∑ȧ‹ ∑§ÃÈ–
ø‹ ¡Ÿ∑§ ◊¢ÁŒ⁄U ◊ÈÁŒÃ Á’ŒÊ ∑§⁄UÊflŸ „UÃÈH 334H
øÊÁ⁄U©U ÷Êß ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊ∞ – Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ŒπŸ œÊ∞H
∑§Ù©U ∑§„U ø‹Ÿ ø„Uà „U®„U •Ê¡Í – ∑§Ëã„U Á’Œ„U Á’ŒÊ ∑§⁄U ‚Ê¡ÍH 1H
‹„ÈU ŸÿŸ ÷Á⁄U M§¬ ÁŸ„UÊ⁄UË – Á¬˝ÿ ¬Ê„ÈUŸ ÷ͬ ‚Èà øÊ⁄UËH
∑§Ù ¡ÊŸÒ ∑§Á„¢U ‚È∑Χà ‚ÿÊŸË – ŸÿŸ •ÁÃÁÕ ∑§Ëã„U Á’Áœ •ÊŸËH 2H
◊⁄UŸ‚Ë‹È Á¡Á◊ ¬Êfl Á¬™§·Ê – ‚È⁄UÃL§ ‹„ÒU ¡Ÿ◊ ∑§⁄U ÷ÍπÊH
¬Êfl ŸÊ⁄U∑§Ë „UÁ⁄U¬ŒÈ ¡Ò‚¥ – ßã„U ∑§⁄U Œ⁄U‚ŸÈ „U◊ ∑§„°U ÃÒ‚¥H 3H
ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ‚Ù÷Ê ©U⁄U œ⁄U„ÍU – ÁŸ¡ ◊Ÿ »§ÁŸ ◊Í⁄UÁà ◊ÁŸ ∑§⁄U„ÍUH
∞Á„U Á’Áœ ‚’Á„U ŸÿŸ »§‹È ŒÃÊ – Œ∞ ∑ȧ•°⁄U ‚’ ⁄UÊ¡ ÁŸ∑§ÃÊH 4H
M§¬ ®‚œÈ ‚’ ’¢œÈ ‹Áπ „U⁄UÁ· ©UΔUÊ ⁄UÁŸflÊ‚È–
∑§⁄U®„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U •Ê⁄UÃË ◊„UÊ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ‚Ê‚ÈH 335H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ •Áà •ŸÈ⁄Uʪ˥ – ¬˝◊Á’’‚ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Œ ‹ÊªË¥H
⁄U„UË Ÿ ‹Ê¡ ¬˝ËÁà ©U⁄U ¿UÊ߸ – ‚„U¡ ‚Ÿ„ÈU ’⁄UÁŸ Á∑§Á◊ ¡Ê߸H 1H
÷Êßã„U ‚Á„Uà ©U’Á≈U •ã„UflÊ∞ – ¿U⁄U‚ •‚Ÿ •Áà „UÃÈ ¡flÊ°∞H
’Ù‹ ⁄UÊ◊È ‚È•fl‚L§ ¡ÊŸË – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚∑ȧø◊ÿ ’ÊŸËH 2H
⁄UÊ©U •flœ¬È⁄U ø„Uà Á‚œÊ∞ – Á’ŒÊ „UÙŸ „U◊ ß„UÊ° ¬ΔUÊ∞H
◊ÊÃÈ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ •Êÿ‚È Œ„ÍU – ’Ê‹∑§ ¡ÊÁŸ ∑§⁄U’ ÁŸÃ Ÿ„ÍUH 3H
‚ÈŸÃ ’øŸ Á’‹π©U ⁄UÁŸflÊ‚Í – ’ÙÁ‹ Ÿ ‚∑§®„U ¬˝◊’‚ ‚Ê‚ÍH
NUŒÿ° ‹ªÊß ∑ȧ•°Á⁄U ‚’ ‹Ëã„UË – ¬ÁÃã„U ‚ı¥Á¬ Á’ŸÃË •Áà ∑§Ëã„UËH 4H
∑§Á⁄U Á’Ÿÿ Á‚ÿ ⁄UÊ◊Á„U ‚◊⁄U¬Ë ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„ÒU–
’Á‹ ¡Ê©°U ÃÊà ‚È¡ÊŸ ÃÈï„U ∑§„È°U Á’ÁŒÃ ªÁà ‚’ ∑§Ë •„ÒUH
¬Á⁄UflÊ⁄U ¬È⁄U¡Ÿ ◊ÙÁ„U ⁄UÊ¡Á„U ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ Á‚ÿ ¡ÊÁŸ’Ë–
ÃÈ‹‚Ë‚ ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ‹Áπ ÁŸ¡ ®∑§∑§⁄UË ∑§Á⁄U ◊ÊÁŸ’ËH
ÃÈï„U ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ∑§Ê◊ ¡ÊŸ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ÷ÊflÁ¬˝ÿ–
139
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¡Ÿ ªÈŸ ªÊ„U∑§ ⁄UÊ◊ ŒÙ· Œ‹Ÿ ∑§L§ŸÊÿßH 336H
•‚ ∑§Á„U ⁄U„UË ø⁄UŸ ªÁ„U ⁄UÊŸË – ¬˝◊ ¬¢∑§ ¡ŸÈ Áª⁄UÊ ‚◊ÊŸËH
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U‚ÊŸË ’⁄U ’ÊŸË – ’„ÈUÁ’Áœ ⁄UÊ◊ ‚Ê‚È ‚Ÿ◊ÊŸËH 1H
⁄UÊ◊ Á’ŒÊ ◊ʪà ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ’„UÙÁ⁄U ’„UÙ⁄UËUH
¬Êß •‚Ë‚ ’„ÈUÁ⁄U Á‚L§ ŸÊ߸ – ÷Êßã„U ‚Á„Uà ø‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
◊¢¡È ◊œÈ⁄U ◊Í⁄UÁà ©U⁄U •ÊŸË – ÷ßZ ‚Ÿ„U Á‚ÁÕ‹ ‚’ ⁄UÊŸËH
¬ÈÁŸ œË⁄U¡È œÁ⁄U ∑ȧ•°Á⁄U „°U∑§Ê⁄UË¢ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ÷≈U®„U ◊„UÃÊ⁄UË¥H 3H
¬„È°UøÊfl®„U Á»§Á⁄U Á◊‹®„U ’„UÙ⁄UË – ’…∏UË ¬⁄US¬⁄U ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙ⁄UËH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á◊‹Ã ‚Áπã„ U Á’‹ªÊ߸ – ’Ê‹ ’ë¿U Á¡Á◊ œŸÈ ‹flÊ߸H 4H
¬˝◊Á’’‚ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚’ ‚Áπã„U ‚Á„Uà ⁄UÁŸflÊ‚È–
◊ÊŸ„È°U ∑§Ëã„U Á’Œ„U¬È⁄U ∑§L§ŸÊ° Á’⁄U„°U ÁŸflÊ‚ÈH 337H
‚È∑§ ‚ÊÁ⁄U∑§Ê ¡ÊŸ∑§Ë íÿÊ∞ – ∑§Ÿ∑§ ®¬¡⁄UÁã„U ⁄UÊÁπ ¬…∏UÊ∞H
CÿÊ∑ȧ‹ ∑§„U®„U ∑§„UÊ° ’ÒŒ„UË – ‚ÈÁŸ œË⁄U¡È ¬Á⁄U„U⁄Uß Ÿ ∑§„UËH 1H
÷∞ Á’∑§‹ πª ◊Ϊ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ◊ŸÈ¡ Œ‚Ê ∑Ò§‚¥ ∑§Á„U ¡ÊÃËH
’¢œÈ ‚◊à ¡Ÿ∑ȧ Ã’ •Ê∞ – ¬˝◊ ©U◊Áª ‹ÙøŸ ¡‹ ¿UÊ∞H 2H
‚Ëÿ Á’‹ÙÁ∑§ œË⁄UÃÊ ÷ÊªË – ⁄U„U ∑§„UÊflà ¬⁄U◊ Á’⁄UʪËH
‹ËÁã„U ⁄UÊÿ° ©U⁄U ‹Êß ¡ÊŸ∑§Ë – Á◊≈UË ◊„UÊ◊⁄U¡ÊŒ ÇÿÊŸ ∑§ËH 3H
‚◊ȤÊÊflà ‚’ ‚Áøfl ‚ÿÊŸ – ∑§Ëã„U Á’øÊL§ Ÿ •fl‚⁄U ¡ÊŸH
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ‚ÈÃÊ ©U⁄U ‹ÊßZ – ‚Á¡ ‚È¢Œ⁄U ¬Ê‹∑§Ë¥ ◊ªÊßZH 4H
¬˝◊Á’’‚ ¬Á⁄UflÊL§ ‚’È ¡ÊÁŸ ‚È‹ªŸ Ÿ⁄U‚–
∑ȧ•°Á⁄U ø…∏UÊßZ ¬Ê‹Á∑§ã„U ‚ÈÁ◊⁄U Á‚Áh ªŸ‚H 338H
’„ÈUÁ’Áœ ÷ͬ ‚ÈÃÊ ‚◊ȤÊÊßZ – ŸÊÁ⁄Uœ⁄U◊È ∑ȧ‹⁄UËÁà Á‚πÊßZH
ŒÊ‚Ë¥ ŒÊ‚ ÁŒ∞ ’„ÈUÃ⁄U – ‚ÈÁø ‚fl∑§ ¡ Á¬˝ÿ Á‚ÿ ∑§⁄UH 1H
‚Ëÿ ø‹Ã CÿÊ∑ȧ‹ ¬È⁄U’Ê‚Ë – „UÙ®„U ‚ªÈŸ ‚È÷ ◊¢ª‹ ⁄UÊ‚ËH
÷Í‚È⁄U ‚Áøfl ‚◊à ‚◊Ê¡Ê – ‚¢ª ø‹ ¬„È°UøÊflŸ ⁄UÊ¡ÊH 2H
‚◊ÿ Á’‹ÙÁ∑§ ’Ê¡Ÿ ’Ê¡ – ⁄UÕ ª¡ ’ÊÁ¡ ’⁄UÊÁÃã„U ‚Ê¡H
Œ‚⁄UÕ Á’¬˝ ’ÙÁ‹ ‚’ ‹Ëã„U – ŒÊŸ ◊ÊŸ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ∑§Ëã„UH 3H
ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ œÍÁ⁄U œÁ⁄U ‚Ë‚Ê – ◊ÈÁŒÃ ◊„UˬÁà ¬Êß •‚Ë‚ÊH
‚ÈÁ◊Á⁄U ª¡ÊŸŸÈ ∑§Ëã„U ¬ÿÊŸÊ – ◊¢ª‹◊Í‹ ‚ªÈŸ ÷∞ ŸÊŸÊH 4H
‚È⁄U ¬˝‚ÍŸ ’⁄U·®„U „U⁄UÁ· ∑§⁄U®„U •¬¿U⁄UÊ ªÊŸ–
ø‹ •flœ¬Áà •flœ¬È⁄U ◊ÈÁŒÃ ’¡Êß ÁŸ‚ÊŸH 339H
140
øı0. ŸÎ¬ ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ◊„UÊ¡Ÿ »§⁄U – ‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ◊ʪŸ ≈U⁄UH
÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ’ÊÁ¡ ª¡ ŒËã„U – ¬˝◊ ¬ÙÁ· ΔUÊ…∏U ‚’ ∑§Ëã„UH 1H
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á’Á⁄UŒÊflÁ‹ ÷Ê·Ë – Á»§⁄U ‚∑§‹ ⁄UÊ◊Á„U ©U⁄U ⁄UÊπËH
’„ÈUÁ⁄U ’„ÈUÁ⁄U ∑§Ù‚‹¬Áà ∑§„U„UË¥ – ¡Ÿ∑ȧ ¬˝◊’‚ Á»§⁄ÒU Ÿ ø„U„UË¥H 2H
¬ÈÁŸ ∑§„U ÷ͬÁà ’øŸ ‚È„UÊ∞ – Á»§Á⁄U• ◊„UË‚ ŒÍÁ⁄U ’Á«∏U •Ê∞H
⁄UÊ©U ’„UÙÁ⁄U ©UÃÁ⁄U ÷∞ ΔUÊ…∏U – ¬˝◊ ¬˝’Ê„U Á’‹ÙøŸ ’Ê…∏UH 3H
Ã’ Á’Œ„U ’Ù‹ ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ’øŸ ‚Ÿ„U ‚Ȝʰ ¡ŸÈ ’Ù⁄UËH
∑§⁄Uı¥ ∑§flŸ Á’Áœ Á’Ÿÿ ’ŸÊ߸U – ◊„UÊ⁄UÊ¡ ◊ÙÁ„U ŒËÁã„U ’«∏UÊ߸H 4H
ŒÙ0. ∑§Ù‚‹¬Áà ‚◊œË ‚¡Ÿ ‚Ÿ◊ÊŸ ‚’ ÷Ê°ÁÖ
Á◊‹ÁŸ ¬⁄U‚¬⁄U Á’Ÿÿ •Áà ¬˝ËÁà Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊÁÃH 340H
øı0. ◊ÈÁŸ ◊¢«UÁ‹Á„U ¡Ÿ∑§ Á‚L§ ŸÊflÊ – •ÊÁ‚⁄U’ÊŒÈ ‚’Á„U ‚Ÿ ¬ÊflÊH
‚ÊŒ⁄U ¬ÈÁŸ ÷¥≈U ¡Ê◊ÊÃÊ – M§¬ ‚Ë‹ ªÈŸ ÁŸÁœ ‚’ ÷˝ÊÃÊH 1H
¡ÙÁ⁄U ¬¢∑§L§„ ¬ÊÁŸ ‚È„UÊ∞ – ’Ù‹ ’øŸ ¬˝◊ ¡ŸÈ ¡Ê∞H
⁄UÊ◊ ∑§⁄Uı¥ ∑§Á„U ÷Ê°Áà ¬˝‚¢‚Ê – ◊ÈÁŸ ◊„‚ ◊Ÿ ◊ÊŸ‚ „¢U‚ÊH 2H
∑§⁄U®„U ¡Ùª ¡ÙªË ¡Á„U ‹ÊªË – ∑§Ù„ÈU ◊Ù„U È◊◊ÃÊ ◊ŒÈ àÿʪËH
Cÿʬ∑ȧ ’˝rÊÈ •‹πÈ •Á’ŸÊ‚Ë – ÁøŒÊŸ¢ŒÈ ÁŸ⁄UªÈŸ ªÈŸ⁄UÊ‚ËH 3H
◊Ÿ ‚◊à ¡Á„U ¡ÊŸ Ÿ ’ÊŸË – Ã⁄UÁ∑§ Ÿ ‚∑§®„U ‚∑§‹ •ŸÈ◊ÊŸËH
◊Á„U◊Ê ÁŸª◊È ŸÁà ∑§Á„U ∑§„U߸ – ¡Ù ÁÄȰU ∑§Ê‹ ∞∑§⁄U‚ ⁄U„U߸H 4H
ŒÙ0. ŸÿŸ Á’·ÿ ◊Ù ∑§„È°U ÷ÿ©U ‚Ù ‚◊Sà ‚Èπ ◊Í‹–
‚’ß ‹Ê÷È ¡ª ¡Ëfl ∑§„°U ÷∞° ߸‚È •ŸÈ∑ͧ‹H 341H
øı0. ‚’Á„U ÷Ê°Áà ◊ÙÁ„U ŒËÁã„U ’«∏UÊ߸ – ÁŸ¡ ¡Ÿ ¡ÊÁŸ ‹Ëã„U •¬ŸÊ߸H
„UÙ®„U ‚„U‚ Œ‚ ‚Ê⁄UŒ ‚·Ê – ∑§⁄U®„U ∑§‹¬ ∑§ÙÁ≈U∑§ ÷Á⁄U ‹πÊH 1H
◊Ù⁄ ÷ÊÇÿ ⁄UÊ©U⁄U ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§Á„U Ÿ Á‚⁄UÊ®„U ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
◊Ò¥ ∑§¿ÈU ∑§„U©°U ∞∑§ ’‹ ◊Ù⁄¥U – ÃÈï„U ⁄UˤʄÈU ‚Ÿ„ ‚ÈÁΔU ÕÙ⁄¥UH 2H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ʪ©°U ∑§⁄U ¡Ù⁄¥U – ◊ŸÈ ¬Á⁄U„U⁄ÒU ø⁄UŸ ¡ÁŸ ÷Ù⁄‘¥UH
‚ÈÁŸ ’⁄U ’øŸ ¬˝◊ ¡ŸÈ ¬Ù· – ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ ⁄UÊ◊È ¬Á⁄UÃÙ·H 3H
∑§Á⁄U ’⁄U Á’Ÿÿ ‚‚È⁄U ‚Ÿ◊ÊŸ – Á¬ÃÈ ∑§ıÁ‚∑§ ’Á‚DÔU ‚◊ ¡ÊŸH
Á’ŸÃË ’„ÈUÁ⁄U ÷⁄Uà ‚Ÿ ∑§Ëã„UË – Á◊Á‹ ‚¬˝◊È ¬ÈÁŸ •ÊÁ‚· ŒËã„UËH 4H
ŒÙ0. Á◊‹ ‹πŸ Á⁄U¬È‚ÍŒŸÁ„U ŒËÁã„U •‚Ë‚ ◊„UË‚–
÷∞ ¬⁄U‚¬⁄U ¬˝◊’‚ Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U ŸÊfl®„U ‚Ë‚H 342H
øı0. ’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸ – ⁄UÉÊȬÁà ø‹ ‚¢ª ‚’ ÷Ê߸H
141
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ÿ∑§ ª„U ∑§ıÁ‚∑§ ¬Œ ¡Ê߸ – ø⁄UŸ ⁄UŸÈ Á‚⁄U ŸÿŸã„U ‹Ê߸H 1H
‚ÈŸÈ ◊ÈŸË‚ ’⁄U Œ⁄U‚Ÿ ÃÙ⁄¥U – •ª◊È Ÿ ∑§¿ÈU ¬˝ÃËÁà ◊Ÿ ◊Ù⁄¥UH
¡Ù ‚ÈπÈ ‚È¡‚È ‹Ù∑§¬Áà ø„U„UË¥ – ∑§⁄Uà ◊ŸÙ⁄UÕ ‚∑ȧøà •„U„UË¥H 2H
‚Ù ‚ÈπÈ ‚È¡‚È ‚È‹÷ ◊ÙÁ„U SflÊ◊Ë – ‚’ Á‚Áœ Ãfl Œ⁄U‚Ÿ •ŸÈªÊ◊ËH
∑§ËÁã„U Á’Ÿÿ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊ߸ – Á»§⁄U ◊„UË‚È •ÊÁ‚·Ê ¬Ê߸H 3H
ø‹Ë ’⁄UÊà ÁŸ‚ÊŸ ’¡Ê߸ – ◊ÈÁŒÃ ¿UÙ≈ ’«∏U ‚’ ‚◊ÈŒÊ߸H
⁄UÊ◊Á„U ÁŸ⁄UÁπ ª˝Ê◊ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ¬Êß ŸÿŸ »§‹È „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UËH 4H
’Ëø ’Ëø ’⁄U ’Ê‚ ∑§Á⁄U ◊ª ‹Ùªã„U ‚Èπ ŒÖ
•flœ ‚◊ˬ ¬ÈŸËà ÁŒŸ ¬„È°UøË •Êß ¡ŸÃH 343H
„UŸ ÁŸ‚ÊŸ ¬Ÿfl ’⁄U ’Ê¡ – ÷Á⁄U ‚¢π œÈÁŸ „Uÿ ªÿ ªÊ¡H
¤ÊÊ°Á¤Ê Á’⁄Ufl ®«UÁ«U◊Ë¥ ‚È„UÊ߸ – ‚⁄U‚ ⁄Uʪ ’Ê¡®„U ‚„UŸÊ߸H 1H
¬È⁄U ¡Ÿ •Êflà •∑§ÁŸ ’⁄UÊÃÊ – ◊ÈÁŒÃ ‚∑§‹ ¬È‹∑§ÊflÁ‹ ªÊÃÊH
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚¢ÈŒ⁄U ‚ŒŸ ‚°flÊ⁄U – „UÊ≈U ’Ê≈U øı„U≈U ¬È⁄U mÊ⁄UH 2H
ª‹Ë¥ ‚∑§‹ •⁄Uª¡Ê° ®‚øÊßZ – ¡„°U Ä°U øı∑¥§ øÊL§ ¬È⁄UÊßZH
’ŸÊ ’¡ÊL§ Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊ – ÃÙ⁄UŸ ∑§ÃÈ ¬ÃÊ∑§ Á’ÃÊŸÊH 3H
‚»§‹ ¬Íª»§‹ ∑§ŒÁ‹ ⁄U‚Ê‹Ê – ⁄UÙ¬ ’∑ȧ‹ ∑§Œ¢’ Ã◊Ê‹ÊH
‹ª ‚È÷ª ÃL§ ¬⁄U‚à œ⁄UŸË – ◊ÁŸ◊ÿ •Ê‹’Ê‹ ∑§‹ ∑§⁄UŸËH 4H
Á’Á’œ ÷Ê°Áà ◊¢ª‹ ∑§‹‚ ªÎ„U ªÎ„U ⁄Uø ‚°flÊÁ⁄U–
‚È⁄U ’˝rÊÔÊÁŒ Á‚„UÊ®„U ‚’ ⁄UÉÊÈ’⁄U ¬È⁄UË ÁŸ„UÊÁ⁄UH 344H
÷ͬ ÷flŸÈ ÃÁ„ •fl‚⁄U ‚Ù„UÊ – ⁄UøŸÊ ŒÁπ ◊ŒŸ ◊ŸÈ ◊Ù„UÊH
◊¢ª‹ ‚ªÈŸ ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ߸ – Á⁄UÁœ Á‚Áœ ‚Èπ ‚¢¬ŒÊ ‚È„UÊ߸H 1H
¡ŸÈ ©U¿UÊ„ ‚’ ‚„U¡ ‚È„UÊ∞ – ÃŸÈ œÁ⁄U œÁ⁄U Œ‚⁄UÕ ªÎ„°U ¿UÊ∞H
ŒπŸ „UÃÈ ⁄UÊ◊ ’ÒŒ„UË – ∑§„U„ÈU ‹Ê‹‚Ê „UÙÁ„U Ÿ ∑§„UËH 2H
¡ÍÕ ¡ÍÕ Á◊Á‹ ø‹Ë¥ ‚È•ÊÁ‚ÁŸ – ÁŸ¡ ¿UÁ’ ÁŸŒ⁄U®„U ◊ŒŸ Á’‹ÊÁ‚ÁŸH
‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ‚¡¥ •Ê⁄UÃË – ªÊfl®„U ¡ŸÈ ’„ÈU ’· ÷Ê⁄UÃËH 3H
÷ͬÁà ÷flŸ ∑§Ù‹Ê„U‹È „UÙ߸ – ¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ ‚◊©U ‚ÈπÈ ‚Ù߸H
∑§ı‚ÀÿÊÁŒ ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UË¥ – ¬˝◊Á’’‚ ß Œ‚Ê Á’‚Ê⁄UË¥H 4H
ÁŒ∞ ŒÊŸ Á’¬˝ã„U Á’¬È‹ ¬ÍÁ¡ ªŸ‚ ¬È⁄UÊÁ⁄U–
¬˝◊ÈÁŒÃ ¬⁄U◊ ŒÁ⁄Uº˝ ¡ŸÈ ¬Êß ¬ŒÊ⁄UÕ øÊÁ⁄UH 345H
◊ÙŒ ¬˝◊ÙŒ Á’’‚ ‚’ ◊ÊÃÊ – ø‹®„U Ÿ ø⁄UŸ Á‚ÁÕ‹ ÷∞ ªÊÃÊH
⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ Á„Uà •Áà •ŸÈ⁄Uʪ˥ – ¬Á⁄U¿UÁŸ ‚Ê¡È ‚¡Ÿ ‚’ ‹ÊªË¥H 1H
142
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’Á’œ Á’œÊŸ ’Ê¡Ÿ ’Ê¡ – ◊¢ª‹ ◊ÈÁŒÃ ‚ÈÁ◊òÊÊ° ‚Ê¡H
„U⁄UŒ ŒÍ’ ŒÁœ ¬À‹fl »Í§‹Ê – ¬ÊŸ ¬Íª»§‹ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH 2H
•ë¿Uà •¢∑ȧ⁄U ‹ÙøŸ ‹Ê¡Ê – ◊¢¡È‹ ◊¢¡Á⁄U ÃÈ‹Á‚ Á’⁄UÊ¡ÊH
¿ÈU„U ¬È⁄U≈U ÉÊ≈U ‚„U¡ ‚È„UÊ∞ – ◊ŒŸ ‚∑ȧŸ ¡ŸÈ ŸË«∏U ’ŸÊ∞H 3H
‚ªÈŸ ‚Ȫ¢œ Ÿ ¡Ê®„U ’πÊŸË – ◊¢ª‹ ‚∑§‹ ‚¡®„U ‚’ ⁄UÊŸËH
⁄UøË¥ •Ê⁄UÃË¥ ’„ÈUà Á’œÊŸÊ – ◊ÈÁŒÃ ∑§⁄U®„U ∑§‹ ◊¢ª‹ ªÊŸÊH 4H
∑§Ÿ∑§ ÕÊ⁄U ÷Á⁄U ◊¢ª‹Áã„U ∑§◊‹ ∑§⁄UÁã„U Á‹∞° ◊ÊÖ
ø‹Ë¥ ◊ÈÁŒÃ ¬Á⁄U¿UÁŸ ∑§⁄UŸ ¬È‹∑§ ¬À‹Áflà ªÊÃH 346H
œÍ¬ œÍ◊ Ÿ÷È ◊ø∑§ ÷ÿ™§ – ‚ÊflŸ ÉÊŸ ÉÊ◊¢«ÈU ¡ŸÈ ΔUÿ™§H
‚È⁄UÃL§ ‚È◊Ÿ ◊Ê‹ ‚È⁄U ’⁄U·®„U – ◊Ÿ„È°U ’‹Ê∑§ •flÁ‹ ◊ŸÈ ∑§⁄U·®„UH 1H
◊¢¡È‹ ◊ÁŸ◊ÿ ’¢ŒÁŸflÊ⁄U – ◊Ÿ„È°U ¬Ê∑§Á⁄U¬È øʬ ‚°flÊ⁄UH
¬˝ª≈U®„U ŒÈ⁄U®„U •≈Uã„U ¬⁄U ÷ÊÁ◊ÁŸ – øÊL§ ø¬‹ ¡ŸÈ Œ◊∑§®„U ŒÊÁ◊ÁŸH 2H
ŒÈ¢ŒÈÁ÷ œÈÁŸ ÉÊŸ ª⁄U¡ÁŸ ÉÊÙ⁄UÊ – ¡Êø∑§ øÊÃ∑§ ŒÊŒÈ⁄U ◊Ù⁄UÊH
‚È⁄U ‚Ȫ¢œ ‚ÈÁø ’⁄U·®„U ’Ê⁄UË – ‚ÈπË ‚∑§‹ ‚Á‚ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 3H
‚◊©U ¡ÊÁŸ ªÈ⁄U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ¬È⁄U ¬˝’‚È ⁄ÉÊÈ∑ȧ‹◊ÁŸ ∑§Ëã„UÊH
‚ÈÁ◊Á⁄U ‚¢÷È ÁªÁ⁄U¡Ê ªŸ⁄UÊ¡Ê – ◊ÈÁŒÃ ◊„UˬÁà ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH 4H
„UÙ®„U ‚ªÈŸ ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U Œ¢ÈŒÈ÷Ë¥ ’¡Êß–
Á’’Èœ ’œÍ ŸÊø®„U ◊ÈÁŒÃ ◊¢¡È‹ ◊¢ª‹ ªÊßH 347H
◊ʪœ ‚Íà ’¢ÁŒ Ÿ≈U ŸÊª⁄U – ªÊfl®„U ¡‚È ÁÄÈU ‹Ù∑§ ©U¡Êª⁄UH
¡ÿ œÈÁŸ Á’◊‹ ’Œ ’⁄U ’ÊŸË – Œ‚ ÁŒÁ‚ ‚ÈÁŸ• ‚È◊¢ª‹ ‚ÊŸËH 1H
Á’¬È‹ ’Ê¡Ÿ ’Ê¡Ÿ ‹Êª – Ÿ÷ ‚È⁄U Ÿª⁄U ‹Ùª •ŸÈ⁄UʪH
’Ÿ ’⁄UÊÃË ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – ◊„UÊ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ‚Èπ Ÿ ‚◊Ê„UË¥H 2H
¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U Ã’ ⁄UÊÿ ¡Ù„UÊ⁄U – Œπà ⁄UÊ◊Á„U ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UH
∑§⁄U®„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ◊ÁŸªŸ øË⁄UÊ – ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊH 3H
•Ê⁄UÁà ∑§⁄U®„U ◊ÈÁŒÃ ¬È⁄U ŸÊ⁄UË – „U⁄U·®„U ÁŸ⁄UÁπ ∑ȧ•°⁄U ’⁄U øÊ⁄UËH
Á‚Á’∑§Ê ‚È÷ª •Ù„UÊ⁄U ©UÉÊÊ⁄UË – ŒÁπ ŒÈ‹Á„UÁŸã„U „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UËH 4H
∞Á„U Á’Áœ ‚’„UË Œà ‚ÈπÈ •Ê∞ ⁄UÊ¡ŒÈ•Ê⁄U–
◊ÈÁŒÃ ◊ÊÃÈ ¬Á⁄U¿UÁŸ ∑§⁄U®„U ’œÈã„U ‚◊à ∑ȧ◊Ê⁄UH 348H
∑§⁄U®„U •Ê⁄UÃË ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊ – ¬˝◊È ¬˝◊ÙŒÈ ∑§„ÒU ∑§Ù ¬Ê⁄UÊH
÷Í·Ÿ ◊ÁŸ ¬≈U ŸÊŸÊ ¡ÊÃË – ∑§⁄U®„U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U •ªÁŸÃ ÷Ê°ÃËH 1H
’œÈã„U ‚◊à ŒÁπ ‚Èà øÊ⁄UË – ¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ◊ªŸ ◊„UÃÊ⁄UËH
143
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øÊÒ0.
ŒÙ0.
øı0.
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŒπË – ◊ÈÁŒÃ ‚»§‹ ¡ª ¡ËflŸ ‹πËH 2H
‚πË¥ ‚Ëÿ ◊Èπ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ øÊ„UË – ªÊŸ ∑§⁄U®„U ÁŸ¡ ‚È∑Χà ‚⁄UÊ„UËH
’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ¿UŸÁ„¢U ¿UŸ ŒflÊ – ŸÊø®„U ªÊfl®„U ‹Êfl®„U ‚flÊH 3H
ŒÁπ ◊ŸÙ„U⁄U øÊÁ⁄U©U ¡Ù⁄UË¥ – ‚Ê⁄UŒ ©U¬◊Ê ‚∑§‹ …°U…UÙ⁄UË¥H
Œà Ÿ ’Ÿ®„U ÁŸ¬≈U ‹ÉÊÈ ‹ÊªË¥ – ∞∑§≈U∑§ ⁄U„UË¥ M§¬ •ŸÈ⁄Uʪ˥H 4H
ÁŸª◊ ŸËÁà ∑ȧ‹ ⁄UËÁà ∑§Á⁄U •⁄UÉÊ ¬Ê°fl«∏U ŒÖ
’œÈã„U ‚Á„Uà ‚Èà ¬Á⁄UÁ¿U ‚’ ø‹Ë¥ ‹flÊß ÁŸ∑§ÃH 349H
øÊÁ⁄U ®‚ÉÊÊ‚Ÿ ‚„U¡ ‚È„UÊ∞ – ¡ŸÈ ◊ŸÙ¡ ÁŸ¡ „UÊÕ ’ŸÊ∞H
ÁÃã„U ¬⁄U ∑ȧ•°Á⁄U ∑ȧ•°⁄U ’ÒΔUÊ⁄U – ‚ÊŒ⁄U ¬Êÿ ¬ÈŸËà ¬πÊ⁄UH 1H
œÍ¬ ŒË¬ ŸÒ’Œ ’Œ Á’Áœ – ¬Í¡ ’⁄U ŒÈ‹Á„UÁŸ ◊¢ª‹ÁŸÁœH
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U •Ê⁄UÃË ∑§⁄U„UË¥ – Cÿ¡Ÿ øÊL§ øÊ◊⁄U Á‚⁄U …U⁄U„UË¥H 2H
’SÃÈ •Ÿ∑§ ÁŸ¿UÊflÁ⁄U „UÙ„UË¥ – ÷⁄UË¥ ¬˝◊ÙŒ ◊ÊÃÈ ‚’ ‚Ù„UË¥H
¬ÊflÊ ¬⁄U◊ Ãàfl ¡ŸÈ ¡ÙªË¥ – •◊ÎÃÈ ‹„U©U ¡ŸÈ ‚¢Ãà ⁄U٪˥H 3H
¡Ÿ◊ ⁄¢U∑§ ¡ŸÈ ¬Ê⁄U‚ ¬ÊflÊ – •¢œÁ„U ‹ÙøŸ ‹Ê÷È ‚È„UÊflÊH
◊Í∑§ ’ŒŸ ¡ŸÈ ‚Ê⁄UŒ ¿UÊ߸ – ◊ÊŸ„È°U ‚◊⁄U ‚Í⁄U ¡ÿ ¬Ê߸H 4H
∞Á„U ‚Èπ Ã ‚à ∑§ÙÁ≈U ªÈŸ ¬Êfl®„U ◊ÊÃÈ •Ÿ¢ŒÈ–
÷Êßã„U ‚Á„Uà Á’•ÊÁ„U ÉÊ⁄U •Ê∞ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ø¢ŒÈH 350 (∑§)H
‹Ù∑§ ⁄UËÁà ¡ŸŸË¥ ∑§⁄U®„U ’⁄U ŒÈ‹Á„UÁŸ ‚∑ȧøÊ®„U–
◊ÙŒÈ Á’ŸÙŒÈ Á’‹ÙÁ∑§ ’«∏U ⁄UÊ◊È ◊Ÿ®„U ◊È‚È∑§Ê®„UH 350 (π)H
Œfl Á¬Ã⁄U ¬Í¡ Á’Áœ ŸË∑§Ë – ¬Í¡Ë¥ ‚∑§‹ ’Ê‚ŸÊ ¡Ë ∑§ËH
‚’Á„U ’¢ÁŒ ◊ʪ®„U ’⁄UŒÊŸÊ – ÷Êßã„U ‚Á„Uà ⁄UÊ◊ ∑§ÀÿÊŸÊH 1H
•¢Ã⁄UÁ„Uà ‚È⁄U •ÊÁ‚· Œ„UË¥ – ◊ÈÁŒÃ ◊ÊÃÈ •¢ø‹ ÷Á⁄U ‹„UË¥H
÷ͬÁà ’ÙÁ‹ ’⁄UÊÃË ‹Ëã„ – ¡ÊŸ ’‚Ÿ ◊ÁŸ ÷Í·Ÿ ŒËã„UH 2H
•Êÿ‚È ¬Êß ⁄UÊÁπ ©U⁄U ⁄UÊ◊Á„U – ◊ÈÁŒÃ ª∞ ‚’ ÁŸ¡ ÁŸ¡ œÊ◊Á„UH
¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚∑§‹ ¬Á„U⁄UÊ∞ – ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ’Ê¡Ÿ ‹ª ’œÊ∞H 3H
¡Êø∑§ ¡Ÿ ¡Êø®„U ¡Ùß ¡Ù߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ ⁄UÊ©U Œ®„U ‚Ùß ‚Ù߸H
‚fl∑§ ‚∑§‹ ’¡ÁŸ•Ê ŸÊŸÊ – ¬Í⁄UŸ Á∑§∞ ŒÊŸ ‚Ÿ◊ÊŸÊH 4H
Œ®„U •‚Ë‚ ¡Ù„UÊÁ⁄U ‚’ ªÊfl®„U ªÈŸ ªŸ ªÊÕ–
Ã’ ªÈ⁄U ÷Í‚È⁄U ‚Á„Uà ªÎ„°U ªflŸÈ ∑§Ëã„U Ÿ⁄UŸÊÕH 351H
¡Ù ’Á‚CÔU •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ŒËã„UË – ‹Ù∑§ ’Œ Á’Áœ ‚ÊŒ⁄U ∑§Ëã„UËH
÷Í‚È⁄U ÷Ë⁄U ŒÁπ ‚’ ⁄UÊŸË – ‚ÊŒ⁄U ©UΔUË¥ ÷ÊÇÿ ’«∏U ¡ÊŸËH 1H
144
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬Êÿ ¬πÊÁ⁄U ‚∑§‹ •ã„UflÊ∞ – ¬ÍÁ¡ ÷‹Ë Á’Áœ ÷ͬ ¡flÊ°∞H
•ÊŒ⁄U ŒÊŸ ¬˝◊ ¬Á⁄U¬Ù· – Œà •‚Ë‚ ø‹ ◊Ÿ ÃÙ·H 2H
’„ÈU Á’Áœ ∑§ËÁã„U ªÊÁœ‚Èà ¬Í¡Ê – ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ‚◊ œãÿ Ÿ ŒÍ¡ÊH
∑§ËÁã„U ¬˝‚¢‚Ê ÷ͬÁà ÷Í⁄UË – ⁄UÊÁŸã„U ‚Á„Uà ‹ËÁã„U ¬ª œÍ⁄UËH 3H
÷ËÃ⁄U ÷flŸ ŒËã„U ’⁄U ’Ê‚Í – ◊Ÿ ¡Ùªflà ⁄U„U ŸÎ¬È ⁄UÁŸflÊ‚ÍH
¬Í¡ ªÈ⁄U ¬Œ ∑§◊‹ ’„UÙ⁄UË – ∑§ËÁã„U Á’Ÿÿ ©U⁄U ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙ⁄UËH 4H
’œÈã„U ‚◊à ∑ȧ◊Ê⁄U ‚’ ⁄UÊÁŸã„U ‚Á„Uà ◊„UË‚È–
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ’¢ŒÃ ªÈ⁄U ø⁄UŸ Œà •‚Ë‚ ◊ÈŸË‚ÈH 352H
Á’Ÿÿ ∑§ËÁã„U ©U⁄U •Áà •ŸÈ⁄Uʪ¥ – ‚Èà ‚¢¬ŒÊ ⁄UÊÁπ ‚’ •Êª¥H
ŸªÈ ◊ÊÁª ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ ‹Ëã„UÊ – •ÊÁ‚⁄U’ÊŒÈ ’„ÈUà Á’Áœ ŒËã„UÊH 1H
©U⁄U œÁ⁄U ⁄UÊ◊Á„U ‚Ëÿ ‚◊ÃÊ – „U⁄UÁ· ∑§Ëã„U ªÈ⁄U ªflŸÈ ÁŸ∑§ÃÊH
Á’¬˝’œÍ ‚’ ÷ͬ ’Ù‹ÊßZ – øÒ‹ øÊL§ ÷Í·Ÿ ¬Á„U⁄UÊßZH 2H
’„ÈUÁ⁄U ’Ù‹Êß ‚È•ÊÁ‚ÁŸ ‹Ëã„UË¥ – L§Áø Á’øÊÁ⁄U ¬Á„U⁄UÊflÁŸ ŒËã„UË¥H
ŸªË Ÿª ¡Ùª ‚’ ‹„UË¥ – L§Áø •ŸÈM§¬ ÷ͬ◊ÁŸ Œ„UË¥H 3H
Á¬˝ÿ ¬Ê„ÈUŸ ¬Ííÿ ¡ ¡ÊŸ – ÷ͬÁà ÷‹Ë ÷Ê°Áà ‚Ÿ◊ÊŸH
Œfl ŒÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’’Ê„ÍU – ’⁄UÁ· ¬˝‚ÍŸ ¬˝‚¢Á‚ ©U¿UÊ„ÍUH 4H
ø‹ ÁŸ‚ÊŸ ’¡Êß ‚È⁄U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ¬È⁄U ‚Èπ ¬Êß–
∑§„Uà ¬⁄U‚¬⁄U ⁄UÊ◊ ¡‚È ¬˝◊ Ÿ NŒÿ° ‚◊ÊßH 353H
‚’ Á’Áœ ‚’Á„U ‚◊ÁŒ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ⁄U„UÊ NUŒÿ° ÷Á⁄U ¬ÍÁ⁄U ©U¿UÊ„ÍUH
¡„°U ⁄UÁŸflÊ‚È Ã„UÊ° ¬ªÈ œÊ⁄U – ‚Á„Uà ’„ÍUÁ≈Uã„U ∑ȧ•°⁄U ÁŸ„UÊ⁄UH 1H
Á‹∞ ªÙŒ ∑§Á⁄U ◊ÙŒ ‚◊ÃÊ – ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ß ÷ÿ©U ‚ÈπÈ ¡ÃÊH
’œÍ ‚¬˝◊ ªÙŒ ’ÒΔUÊ⁄UË¥ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U Á„Uÿ° „U⁄UÁ· ŒÈ‹Ê⁄UË¥H 2H
ŒÁπ ‚◊Ê¡È ◊ÈÁŒÃ ⁄UÁŸflÊ‚Í – ‚’ ∑¥§ ©U⁄U •Ÿ¢Œ Á∑§ÿÙ ’Ê‚ÍH
∑§„U©U ÷ͬ Á¡Á◊ ÷ÿ©U Á’’Ê„ÍU – ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ „U⁄·È „UÙà ‚’ ∑§Ê„ÍUH 3H
¡Ÿ∑§ ⁄UÊ¡ ªÈŸ ‚Ë‹È ’«∏UÊ߸ – ¬˝ËÁà ⁄UËÁà ‚¢¬ŒÊ ‚È„UÊ߸H
’„ÈUÁ’Áœ ÷ͬ ÷Ê≈U Á¡Á◊ ’⁄UŸË – ⁄UÊŸË¥ ‚’ ¬˝◊ÈÁŒÃ ‚ÈÁŸ ∑§⁄UŸËH 4H
‚ÈÃã„U ‚◊à Ÿ„UÊß ŸÎ¬ ’ÙÁ‹ Á’¬˝ ªÈ⁄U ÇÿÊÁÖ
÷Ù¡Ÿ ∑§Ëã„U •Ÿ∑§ Á’Áœ ÉÊ⁄UË ¬¢ø ªß ⁄UÊÁÃH 354H
◊¢ª‹ªÊŸ ∑§⁄U®„U ’⁄U ÷ÊÁ◊ÁŸ – ÷Ò ‚Èπ◊Í‹ ◊ŸÙ„U⁄U ¡ÊÁ◊ÁŸH
•°øß ¬ÊŸ ‚’ ∑§Ê„Í°U ¬Ê∞ – dª ‚Ȫ¢œ ÷ÍÁ·Ã ¿UÁ’ ¿UÊ∞H 1H
⁄UÊ◊Á„U ŒÁπ ⁄U¡Êÿ‚È ¬Ê߸ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ÷flŸ ø‹ Á‚⁄U ŸÊ߸H
145
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝◊È ¬˝◊ÙŒÈ Á’ŸÙŒÈ ’«∏UÊ߸ – ‚◊©U ‚◊Ê¡È ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ߸H 2H
∑§Á„U Ÿ ‚∑§®„U ‚à ‚Ê⁄UŒ ‚‚Í – ’Œ Á’⁄¢UÁø ◊„U‚ ªŸ‚ÍH
‚Ù ◊Ò¥ ∑§„Uı¥ ∑§flŸ Á’Áœ ’⁄UŸË – ÷ÍÁ◊ŸÊªÈ Á‚⁄U œ⁄Uß Á∑§ œ⁄UŸËH 3H
ŸÎ¬ ‚’ ÷Ê°Áà ‚’Á„U ‚Ÿ◊ÊŸË – ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸ ’Ù‹ÊßZ ⁄UÊŸËH
’œÍ ‹Á⁄U∑§ŸË¥ ¬⁄U ÉÊ⁄U •ÊßZ – ⁄UÊπ„ÈU ŸÿŸ ¬‹∑§ ∑§Ë ŸÊßZH 4H
‹Á⁄U∑§Ê üÊÁ◊à ©UŸËŒ ’‚ ‚ÿŸ ∑§⁄UÊfl„ÈU ¡Êß–
•‚ ∑§Á„U ª Á’üÊÊ◊ªÎ„°U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ÁøÃÈ ‹ÊßH 355H
÷ͬ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚„U¡ ‚È„UÊ∞ – ¡Á⁄Uà ∑§Ÿ∑§ ◊ÁŸ ¬‹°ª «U‚Ê∞H
‚È÷ª ‚È⁄UÁ÷ ¬ÿ »§Ÿ ‚◊ÊŸÊ – ∑§Ù◊‹ ∑§Á‹Ã ‚ȬÃË¥ ŸÊŸÊH 1H
©U¬’⁄U„UŸ ’⁄U ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – dª ‚Ȫ¢œ ◊ÁŸ◊¢ÁŒ⁄U ◊Ê„UË¥H
⁄Uߌˬ ‚ÈÁΔU øÊL§ ø°ŒÙflÊ – ∑§„Uà Ÿ ’Ÿß ¡ÊŸ ¡®„U ¡ÙflÊH 2H
‚¡ L§Áø⁄U ⁄UÁø ⁄UÊ◊È ©UΔUÊ∞ – ¬˝◊ ‚◊à ¬‹°ª ¬ı…∏Ê∞H
•ÇÿÊ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ÷Êßã„U ŒËã„UË – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚¡ ‚ÿŸ ÁÃã„U ∑§Ëã„UËH 3H
ŒÁπ SÿÊ◊ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È‹ ªÊÃÊ – ∑§„U®„U ‚¬˝◊ ’øŸ ‚’ ◊ÊÃÊH
◊Ê⁄Uª ¡Êà ÷ÿÊflÁŸ ÷Ê⁄UË – ∑§Á„U Á’Áœ ÃÊà ÃÊ«∏U∑§Ê ◊Ê⁄UËH 4H
ÉÊÙ⁄U ÁŸ‚Êø⁄U Á’∑§≈U ÷≈U ‚◊⁄U ªŸ®„U Ÿ®„U ∑§Ê„ÈU–
◊Ê⁄U ‚Á„Uà ‚„UÊÿ Á∑§Á◊ π‹ ◊Ê⁄UËø ‚È’Ê„ÈUH 356H
◊ÈÁŸ ¬˝‚ÊŒ ’Á‹ ÃÊà ÃÈï„UÊ⁄UË – ߸‚ •Ÿ∑§ ∑§⁄Ufl⁄¥U ≈UÊ⁄UËH
◊π ⁄UπflÊ⁄UË ∑§Á⁄U ŒÈ„È°U ÷ÊßZ – ªÈL§ ¬˝‚ÊŒ ‚’ Á’lÊ ¬ÊßZH 1H
◊ÈÁŸÁÃÿ Ã⁄UË ‹ªÃ ¬ª œÍ⁄UË – ∑§Ë⁄UÁà ⁄U„UË ÷ÈflŸ ÷Á⁄U ¬Í⁄UËH
∑§◊ΔU ¬ËÁΔU ¬Á’ ∑ͧ≈U ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ŸÎ¬ ‚◊Ê¡ ◊„È°U Á‚fl œŸÈ ÃÙ⁄UÊH 2H
Á’Sfl Á’¡ÿ ¡‚È ¡ÊŸÁ∑§ ¬Ê߸ – •Ê∞ ÷flŸ CÿÊÁ„U ‚’ ÷Ê߸H
‚∑§‹ •◊ÊŸÈ· ∑§⁄U◊ ÃÈï„UÊ⁄U – ∑§fl‹ ∑§ıÁ‚∑§ ∑Χ¬Ê° ‚ÈœÊ⁄UH 3H
•Ê¡È ‚È»§‹ ¡ª ¡Ÿ◊È „U◊Ê⁄UÊ – ŒÁπ ÃÊà Á’œÈ’ŒŸ ÃÈï„UÊ⁄UÊH
¡ ÁŒŸ ª∞ ÃÈï„Á„U Á’ŸÈ Œπ¥ – Ã Á’⁄¢UÁø ¡ÁŸ ¬Ê⁄U®„U ‹π¢H 4H
⁄UÊ◊ ¬˝ÃÙ·Ë¢ ◊ÊÃÈ ‚’ ∑§Á„U Á’ŸËà ’⁄U ’ÒŸ–
‚ÈÁ◊Á⁄U ‚¢÷È ªÈ⁄U Á’¬˝ ¬Œ Á∑§∞ ŸËŒ’‚ ŸÒŸH 357H
ŸËŒ©°U ’ŒŸ ‚Ù„U ‚ÈÁΔU ‹ÙŸÊ – ◊Ÿ„È°U ‚Ê°¤Ê ‚⁄U‚ËL§„U ‚ÙŸÊH
ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ∑§⁄U®„U ¡Êª⁄UŸ ŸÊ⁄UË¥ – Œ®„U ¬⁄U‚¬⁄U ◊¢ª‹ ªÊ⁄UË¥H 1H
¬È⁄UË Á’⁄UÊ¡Áà ⁄UÊ¡Áà ⁄U¡ŸË – ⁄UÊŸË¥ ∑§„U®„U Á’‹Ù∑§„ÈU ‚¡ŸËH
‚È¢Œ⁄U ’œÈã„U ‚Ê‚È ‹Ò ‚ÙßZ – »§ÁŸ∑§ã„U ¡ŸÈ Á‚⁄U◊ÁŸ ©U⁄U ªÙßZH 2H
146
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝Êà ¬ÈŸËà ∑§Ê‹ ¬˝÷È ¡Êª – •L§ŸøÍ«∏U ’⁄U ’Ù‹Ÿ ‹ÊªH
’¢ÁŒ ◊ʪœÁã„U ªÈŸªŸ ªÊ∞ – ¬È⁄U¡Ÿ mÊ⁄U ¡Ù„UÊ⁄UŸ •Ê∞H 3H
’¢ÁŒ Á’¬˝ ‚È⁄U ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ¬Êß •‚Ë‚ ◊ÈÁŒÃ ‚’ ÷˝ÊÃÊH
¡ŸÁŸã„U ‚ÊŒ⁄U ’ŒŸ ÁŸ„UÊ⁄U – ÷ͬÁà ‚¢ª mÊ⁄U ¬ªÈ œÊ⁄UH 4H
∑§ËÁã„U ‚ıø ‚’ ‚„U¡ ‚ÈÁø ‚Á⁄Uà ¬ÈŸËà Ÿ„UÊß–
¬˝ÊÃÁ∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U ÃÊà ¬®„U •Ê∞ øÊÁ⁄U©U ÷ÊßH 358H
÷ͬ Á’‹ÙÁ∑§ Á‹∞ ©U⁄U ‹Ê߸ – ’ÒΔU „U⁄UÁ· ⁄U¡Êÿ‚È ¬Ê߸H
ŒÁπ ⁄UÊ◊È ‚’ ‚÷Ê ¡È«∏UÊŸË – ‹ÙøŸ ‹Ê÷ •flÁœ •ŸÈ◊ÊŸËH 1H
¬ÈÁŸ ’Á‚c≈ÈU ◊ÈÁŸ ∑§ıÁ‚∑ȧ •Ê∞ – ‚È÷ª •Ê‚ŸÁã„U ◊ÈÁŸ ’ÒΔUÊ∞H
‚ÈÃã„U ‚◊à ¬ÍÁ¡ ¬Œ ‹Êª – ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊È ŒÙ©U ªÈ⁄U •ŸÈ⁄UʪH 2H
∑§„U®„U ’Á‚c≈ÈU œ⁄U◊ ßÁÄUÊ‚Ê – ‚ÈŸ®„U ◊„UË‚È ‚Á„Uà ⁄UÁŸflÊ‚ÊH
◊ÈÁŸ ◊Ÿ •ª◊ ªÊÁœ‚Èà ∑§⁄UŸË – ◊ÈÁŒÃ ’Á‚CÔU Á’¬È‹ Á’Áœ ’⁄UŸËH 3H
’Ù‹ ’Ê◊Œ©U ‚’ ‚Ê°øË – ∑§Ë⁄UÁà ∑§Á‹Ã ‹Ù∑§ ÁÄȰU ◊ÊøËH
‚ÈÁŸ •ÊŸ¢ŒÈ ÷ÿ©U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ⁄UÊ◊ ‹πŸ ©U⁄U •Áœ∑§ ©U¿UÊ„ÍUH 4H
◊¢ª‹ ◊ÙŒ ©U¿UÊ„U ÁŸÃ ¡Ê®„U ÁŒfl‚ ∞Á„U ÷Ê°ÁÖ
©U◊ªË •flœ •Ÿ¢Œ ÷Á⁄U •Áœ∑§ •Áœ∑§ •Áœ∑§ÊÁÃH 359H
‚ÈÁŒŸ ‚ÙÁœ ∑§‹ ∑¢§∑§Ÿ ¿UÙ⁄U – ◊¢ª‹ ◊ÙŒ Á’ŸÙŒ Ÿ ÕÙ⁄UH
ÁŸÃ Ÿfl ‚ÈπÈ ‚È⁄U ŒÁπ Á‚„UÊ„UË¥ – •flœ ¡ã◊ ¡Êø®„U Á’Áœ ¬Ê„UË¥H 1H
Á’SflÊÁ◊òÊÈ ø‹Ÿ ÁŸÃ ø„U„UË¥ – ⁄UÊ◊ ‚¬˝◊ Á’Ÿÿ ’‚ ⁄U„U„UË¥H
ÁŒŸ ÁŒŸ ‚ÿªÈŸ ÷ͬÁà ÷Ê™§ – ŒÁπ ‚⁄UÊ„U ◊„UÊ◊ÈÁŸ⁄UÊ™§H 2H
◊ʪà Á’ŒÊ ⁄UÊ©U •ŸÈ⁄Uʪ – ‚ÈÃã„U ‚◊à ΔUÊ…∏U ÷ •ÊªH
ŸÊÕ ‚∑§‹ ‚¢¬ŒÊ ÃÈï„UÊ⁄UË – ◊Ò¢ ‚fl∑ȧ ‚◊à ‚Èà ŸÊ⁄UËH 3H
∑§⁄U’ ‚ŒÊ ‹Á⁄U∑§ã„U ¬⁄U ¿UÙ„ÍU – Œ⁄U‚ŸÈ Œà ⁄U„U’ ◊ÈÁŸ ◊Ù„ÍUH
•‚ ∑§Á„U ⁄UÊ©U ‚Á„Uà ‚Èà ⁄UÊŸË – ¬⁄U©U ø⁄UŸ ◊Èπ •Êfl Ÿ ’ÊŸËH 4H
ŒËÁã„U •‚Ë‚ Á’¬˝ ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ø‹ Ÿ ¬˝ËÁà ⁄UËÁà ∑§Á„U ¡ÊÃËH
⁄UÊ◊È ‚¬˝◊ ‚¢ª ‚’ ÷Ê߸ – •Êÿ‚È ¬Êß Á»§⁄U ¬„È°UøÊ߸H 5H
⁄UÊ◊ M§¬È ÷ͬÁà ÷ªÁà CÿÊ„ÈU ©U¿UÊ„ÈU •Ÿ¢ŒÈ–
¡Êà ‚⁄UÊ„Uà ◊Ÿ®„U ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ªÊÁœ∑ȧ‹ø¢ŒÈH 360H
’Ê◊Œfl ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ªÈ⁄U ÇÿÊŸË – ’„ÈUÁ⁄U ªÊÁœ‚Èà ∑§ÕÊ ’πÊŸËH
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ‚È¡‚È ◊Ÿ®„U ◊Ÿ ⁄UÊ™§ – ’⁄UŸÃ •Ê¬Ÿ ¬Èãÿ ¬˝÷Ê™§H 1H
’„ÈU⁄U ‹Ùª ⁄U¡Êÿ‚È ÷ÿ™§ – ‚ÈÃã„U ‚◊à ŸÎ¬Áà ªÎ„°U ªÿ™§H
147
¡„°U Ä°U ⁄UÊ◊ CÿÊ„ÈU ‚’È ªÊflÊ – ‚È¡‚È ¬ÈŸËà ‹Ù∑§ ÁÄȰU ¿UÊflÊH 2H
•Ê∞ CÿÊÁ„U ⁄UÊ◊È ÉÊ⁄U ¡’ Ã¥ – ’‚ß •Ÿ¢Œ •flœ ‚’ Ã’ Ã¥H
¬˝÷È Á’’Ê„°U ¡‚ ÷ÿ©U ©U¿UÊ„ÍU – ‚∑§®„U Ÿ ’⁄UÁŸ Áª⁄UÊ •Á„UŸÊ„ÍUH 3H
∑§Á’∑ȧ‹ ¡ËflŸÈ ¬ÊflŸ ¡ÊŸË – ⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ¡‚È ◊¢ª‹ πÊŸËH
ÃÁ„U Ã ◊Ò¥ ∑§¿ÈU ∑§„UÊ ’πÊŸË – ∑§⁄UŸ ¬ÈŸËà „UÃÈ ÁŸ¡ ’ÊŸËH 4H
¿¢U0. ÁŸ¡ Áª⁄UÊ ¬ÊflÁŸ ∑§⁄UŸ ∑§Ê⁄UŸ ⁄UÊ◊ ¡‚È ÃÈ‹‚Ë¥ ∑§sÔÙ–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U øÁ⁄Uà •¬Ê⁄U ’ÊÁ⁄UÁœ ¬ÊL§ ∑§Á’ ∑§ıŸ¥ ‹sÔÙH
©U¬’Ëà CÿÊ„ ©U¿UÊ„U ◊¢ª‹ ‚ÈÁŸ ¡ ‚ÊŒ⁄U ªÊfl„UË¥–
’ÒŒÁ„U ⁄UÊ◊ ¬˝‚ÊŒ Ã ¡Ÿ ‚’¸ŒÊ ‚ÈπÈ ¬Êfl„UË¥H
‚Ù0. Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’’Ê„ÈU ¡ ‚¬˝◊ ªÊfl®„U ‚ÈŸ®„U–
ÁÃã„U ∑§„È°U ‚ŒÊ ©U¿UÊ„ÈU ◊¢ª‹Êÿß ⁄UÊ◊ ¡‚ÈH 361H
bfr Jheükepfjrekuls ldydfydyqÔfo/oalus
çFke% lksiku% lekIr%
¼ckydk.M lekIr½
***********
f}rh; lksiku
¼v;ks/;kdk.M½
‡‹Ê∑§
ÿSÿÊVÔU ø Áfl÷ÊÁà ÷Íœ⁄U‚ÈÃÊU ŒflʬªÊ ◊SÃ∑§
÷Ê‹ ’Ê‹ÁflœÈª¸‹ ø ª⁄U‹¢ ÿSÿÙ⁄UÁ‚ √ÿÊ‹⁄UÊ≈˜–
‚Ù˘ÿ¢ ÷ÍÁÃÁfl÷Í·áÊ— ‚È⁄Ufl⁄U— ‚flʸÁœ¬— ‚fl¸ŒÊ
‡Êfl¸— ‚fl¸ªÃ— Á‡Êfl— ‡ÊÁ‡ÊÁŸ÷— üÊˇÊVÔU⁄U— ¬ÊÃÈ ◊Ê◊˜H1H
¬˝‚ÛÊÃÊ¢ ÿÊ Ÿ ªÃÊÁ÷·∑§ÃSÃÕÊ Ÿ ◊ï‹ flŸflÊ‚ŒÈ—π×–
◊ÈπÊï’È¡üÊË ⁄UÉÊȟ㌟Sÿ ◊ ‚ŒÊSÃÈ ‚Ê ◊TÈ‹◊XÔU‹¬˝ŒÊH2H
ŸË‹Êï’È¡‡ÿÊ◊‹∑§Ù◊‹ÊXÔ¢U ‚ËÃÊ‚◊Ê⁄UÙÁ¬ÃflÊ◊÷ʪ◊˜–
¬ÊáÊı ◊„UÊ‚Êÿ∑§øÊL§øʬ¢ Ÿ◊ÊÁ◊ ⁄UÊ◊¢ ⁄UÉÊÈfl¢‡ÊŸÊÕ◊˜H3H
ŒÙ0. üÊ˪ÈL§ ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ⁄U¡ ÁŸ¡ ◊ŸÈ ◊È∑ȧL ‚ÈœÊÁ⁄U–
148
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
’⁄UŸ©°U ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’◊‹ ¡‚È ¡Ù ŒÊÿ∑ȧ »§‹ øÊÁ⁄UH
¡’ Ã¥ ⁄UÊ◊È CÿÊÁ„U ÉÊ⁄U •Ê∞ – ÁŸÃ Ÿfl ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ’œÊ∞H
÷ÈflŸ øÊÁ⁄UŒ‚ ÷Íœ⁄U ÷Ê⁄UË – ‚È∑Χà ◊ÉÊ ’⁄U·®„U ‚Èπ ’Ê⁄UËH 1H
Á⁄UÁœ Á‚Áœ ‚¢¬Áà ŸŒË¥ ‚È„UÊ߸ – ©U◊Áª •flœ •¢’ÈÁœ ∑§„È°U •Ê߸H
◊ÁŸªŸ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚È¡ÊÃË – ‚ÈÁø •◊Ù‹ ‚¢ÈŒ⁄U ‚’ ÷Ê°ÃËH 2H
∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§¿ÈU Ÿª⁄U Á’÷ÍÃË – ¡ŸÈ ∞ÃÁŸ• Á’⁄¢UÁø ∑§⁄UÃÍÃËH
‚’ Á’Áœ ‚’ ¬È⁄U ‹Ùª ‚ÈπÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ø¢Œ ◊Èπ ø¢ŒÈ ÁŸ„UÊ⁄UËH 3H
◊ÈÁŒÃ ◊ÊÃÈ ‚’ ‚πË¥ ‚„U‹Ë – »§Á‹Ã Á’‹ÙÁ∑§ ◊ŸÙ⁄UÕ ’‹ËH
⁄UÊ◊ M§¬È ªÈŸ ‚Ë‹È ‚È÷Ê™§ – ¬˝◊ÈÁŒÃ „UÙß ŒÁπ ‚ÈÁŸ ⁄UÊ™§H 4H
‚’ ∑¥§ ©U⁄U •Á÷‹Ê·È •‚ ∑§„U®„U ◊ŸÊß ◊„U‚È–
•Ê¬ •¿Uà ¡È’⁄UÊ¡ ¬Œ ⁄UÊ◊Á„U Œ©U Ÿ⁄‚ÈH 1H
∞∑§ ‚◊ÿ ‚’ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡Ê – ⁄UÊ¡‚÷Ê° ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡È Á’⁄UÊ¡ÊH
‚∑§‹ ‚È∑Χà ◊Í⁄UÁà Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ⁄UÊ◊ ‚È¡‚È ‚ÈÁŸ •ÁÃÁ„U ©U¿UÊ„ÍUH 1H
ŸÎ¬ ‚’ ⁄U„U®„U ∑Χ¬Ê •Á÷‹Ê·¥ – ‹Ù∑§¬ ∑§⁄U®„U ¬˝ËÁà L§π ⁄UÊπ¥H
ÁÃ÷ÈflŸ ÃËÁŸ ∑§Ê‹ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ÷ÍÁ⁄U ÷ʪ Œ‚⁄UÕ ‚◊ ŸÊ„UË¥H 2H
◊¢ª‹◊Í‹ ⁄UÊ◊È ‚Èà ¡Ê‚Í – ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§Á„U• ÕÙ⁄U ‚’È ÃÊ‚ÍH
⁄UÊÿ° ‚È÷Êÿ° ◊È∑ȧL§ ∑§⁄U ‹Ëã„UÊ – ’ŒŸÈ Á’‹ÙÁ∑§ ◊È∑ȧ≈ÈU ‚◊ ∑§Ëã„UÊH 3H
üÊflŸ ‚◊ˬ ÷∞ Á‚à ∑§‚Ê – ◊Ÿ„È°U ¡⁄UΔU ¬ŸÈ •‚ ©U¬Œ‚ÊH
ŸÎ¬ ¡È’⁄UÊ¡È ⁄UÊ◊ ∑§„È°U Œ„ÍU – ¡ËflŸ ¡Ÿ◊ ‹Ê„ÈU Á∑§Ÿ ‹„ÍUH 4H
ÿ„U Á’øÊL§ ©U⁄U •ÊÁŸ ŸÎ¬ ‚ÈÁŒŸÈ ‚È•fl‚L§ ¬Êß–
¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ß ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ªÈ⁄UÁ„U ‚ÈŸÊÿ©U ¡ÊßH 2H
∑§„Uß ÷È•Ê‹È ‚ÈÁŸ• ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ – ÷∞ ⁄UÊ◊ ‚’ Á’Áœ ‚’ ‹Êÿ∑§H
‚fl∑§ ‚Áøfl ‚∑§‹ ¬È⁄U’Ê‚Ë – ¡ „U◊Ê⁄U •Á⁄U Á◊òÊ ©UŒÊ‚ËH 1H
‚’Á„U ⁄UÊ◊È Á¬˝ÿ ¡Á„ Á’Áœ ◊Ù„UË – ¬˝÷È •‚Ë‚ ¡ŸÈ ÃŸÈ œÁ⁄U ‚Ù„UËH
Á’¬˝ ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄U ªÙ‚ÊßZ – ∑§⁄U®„U ¿UÙ„ÈU ‚’ ⁄UıÁ⁄UÁ„U ŸÊßZH 2H
¡ ªÈ⁄U ø⁄UŸ ⁄UŸÈ Á‚⁄U œ⁄U„UË¥ – Ã ¡ŸÈ ‚∑§‹ Á’÷fl ’‚ ∑§⁄U„UË¥H
◊ÙÁ„U ‚◊ ÿ„ÈU •ŸÈ÷ÿ©U Ÿ ŒÍ¡¥ – ‚’È ¬Êÿ©°U ⁄U¡ ¬ÊflÁŸ ¬Í¡¥H 3H
•’ •Á÷‹Ê·È ∞∑ȧ ◊Ÿ ◊Ù⁄¥U – ¬ÍÁ¡Á„U ŸÊÕ •ŸÈª˝„U ÃÙ⁄U¥UH
◊ÈÁŸ ¬˝‚ÛÊ ‹Áπ ‚„U¡ ‚Ÿ„ÍU – ∑§„U©U Ÿ⁄U‚ ⁄U¡Êÿ‚È Œ„ÍUH 4H
⁄UÊ¡Ÿ ⁄UÊ©U⁄U ŸÊ◊È ¡‚È ‚’ •Á÷◊à ŒÊÃÊ⁄U–
»§‹ •ŸÈªÊ◊Ë ◊Á„U¬ ◊ÁŸ ◊Ÿ •Á÷‹Ê·È ÃÈï„UÊ⁄UH 3H
149
øı0. ‚’ Á’Áœ ªÈL§ ¬˝‚ÛÊ Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ’Ù‹©U ⁄UÊ©U ⁄U„°UÁ‚ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
ŸÊÕ ⁄UÊ◊È ∑§Á⁄U•®„U ¡È’⁄UÊ¡Í – ∑§Á„U• ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ∑§Á⁄U• ‚◊Ê¡ÍH 1H
◊ÙÁ„U •¿UÃ ÿ„ÈU „UÙß ©U¿UÊ„ÍU – ‹„U®„U ‹Ùª ‚’ ‹ÙøŸ ‹Ê„ÍUH
¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ Á‚fl ‚’ß ÁŸ’Ê„UË¥ – ÿ„U ‹Ê‹‚Ê ∞∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
¬ÈÁŸ Ÿ ‚Ùø ÃŸÈ ⁄U„U©U Á∑§ ¡Ê™§ – ¡®„U Ÿ „UÙß ¬Ê¿¥U ¬Á¿UÃÊ™§H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ Œ‚⁄UÕ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ◊Í‹ ◊Ÿ ÷Ê∞H 3H
‚ÈŸÈ ŸÎ¬ ¡Ê‚È Á’◊Èπ ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ¡Ê‚È ÷¡Ÿ Á’ŸÈ ¡⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥H
÷ÿ©U ÃÈï„UÊ⁄U ßÿ ‚Ùß SflÊ◊Ë – ⁄UÊ◊È ¬ÈŸËà ¬˝◊ •ŸÈªÊ◊ËH 4H
ŒÙ0. ’Áª Á’‹¢’È Ÿ ∑§Á⁄U• ŸÎ¬ ‚ÊÁ¡• ‚’Èß ‚◊Ê¡È–
‚ÈÁŒŸ ‚È◊¢ª‹È Ã’®„U ¡’ ⁄UÊ◊È „UÙ®„U ¡È’⁄UÊ¡ÈH 4H
øı0. ◊ÈÁŒÃ ◊„UˬÁà ◊¢ÁŒ⁄U •Ê∞ – ‚fl∑§ ‚Áøfl ‚È◊¢òÊÈ ’Ù‹Ê∞H
∑§Á„U ¡ÿ¡Ëfl ‚Ë‚ ÁÃã„U ŸÊ∞ – ÷ͬ ‚È◊¢ª‹ ’øŸ ‚ÈŸÊ∞H 1H
¡ı¥ ¬Ê°øÁ„U ◊à ‹ÊªÒ ŸË∑§Ê – ∑§⁄U„ÈU „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ⁄UÊ◊Á„U ≈UË∑§ÊH 2H
◊¢òÊË ◊ÈÁŒÃ ‚ÈŸÃ Á¬˝ÿ ’ÊŸË – •Á÷◊à Á’⁄Ufl° ¬⁄U©U ¡ŸÈ ¬ÊŸËH
Á’ŸÃË ‚Áøfl ∑§⁄U®„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – Á¡•„ÈU ¡ªÃ¬Áà ’Á⁄U‚ ∑§⁄UÙ⁄UËH 3H
¡ª ◊¢ª‹ ÷‹ ∑§Ê¡È Á’øÊ⁄UÊ – ’Áª• ŸÊÕ Ÿ ‹Êß• ’Ê⁄UÊH
ŸÎ¬Á„U ◊ÙŒÈ ‚ÈÁŸ ‚Áøfl ‚È÷Ê·Ê – ’…∏Uà ’ı¥«∏U ¡ŸÈ ‹„UË ‚È‚ÊπÊH 4H
ŒÙ0. ∑§„U©U ÷ͬ ◊ÈÁŸ⁄UÊ¡ ∑§⁄U ¡Ùß ¡Ùß •Êÿ‚È „UÙß–
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ •Á÷·∑§ Á„Uà ’Áª ∑§⁄U„ÈU ‚Ùß ‚ÙßH 5H
øı0. „U⁄UÁ· ◊ÈŸË‚ ∑§„U©U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – •ÊŸ„ÈU ‚∑§‹ ‚ÈÃË⁄UÕ ¬ÊŸËH
•ı·œ ◊Í‹ »Í§‹ »§‹ ¬ÊŸÊ – ∑§„U ŸÊ◊ ªÁŸ ◊¢ª‹ ŸÊŸÊH 1H
øÊ◊⁄U ø⁄U◊ ’‚Ÿ ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ⁄UÙ◊ ¬Ê≈U ¬≈U •ªÁŸÃ ¡ÊÃËH
◊ÁŸªŸ ◊¢ª‹ ’SÃÈ •Ÿ∑§Ê – ¡Ù ¡ª ¡ÙªÈ ÷ͬ •Á÷·∑§ÊH 2H
’Œ Á’ÁŒÃ ∑§Á„ ‚∑§‹ Á’œÊŸÊ – ∑§„U©U ⁄Uø„ÈU ¬È⁄U Á’Á’œ Á’ÃÊŸÊH
‚»§‹ ⁄U‚Ê‹ ¬Íª»§‹ ∑§⁄UÊ – ⁄UÙ¬„ÈU ’ËÁÕã„U ¬È⁄U ø„È°U »§⁄UÊH 3H
⁄Uø„ÈU ◊¢¡È ◊ÁŸ øı∑¥§ øÊM§ – ∑§„U„ÈU ’ŸÊflŸ ’Áª ’¡ÊM§H
¬Í¡„ÈU ªŸ¬Áà ªÈ⁄U ∑ȧ‹ŒflÊ – ‚’ Á’Áœ ∑§⁄U„ÈU ÷ÍÁ◊‚È⁄U ‚flÊH 4H
ŒÙ0. äfl¡ ¬ÃÊ∑§ ÃÙ⁄UŸ ∑§‹‚ ‚¡„ÈU ÃÈ⁄Uª ⁄UÕ ŸÊª–
Á‚⁄U œÁ⁄U ◊ÈÁŸ’⁄U ’øŸ ‚’È ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§Ê¡®„U ‹ÊªH 6H
øı0. ¡Ù ◊ÈŸË‚ ¡Á„U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ‚Ù Ã®„U ∑§Ê¡È ¬˝Õ◊ ¡ŸÈ ∑§Ëã„UÊH
Á’¬˝ ‚ÊœÈ ‚È⁄U ¬Í¡Ã ⁄UÊ¡Ê – ∑§⁄Uà ⁄UÊ◊ Á„Uà ◊¢ª‹ ∑§Ê¡ÊH 1H
150
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ •Á÷·∑§ ‚È„UÊflÊ – ’Ê¡ ª„Uʪ„U •flœ ’œÊflÊH
⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ß ‚ªÈŸ ¡ŸÊ∞ – »§⁄U∑§®„U ◊¢ª‹ •¢ª ‚È„UÊ∞H 2H
¬È‹Á∑§ ‚¬˝◊ ¬⁄U‚¬⁄U ∑§„U„UË¥ – ÷⁄Uà •Êª◊ŸÈ ‚Íø∑§ •„U„UË¥H
÷∞ ’„ÈUà ÁŒŸ •Áà •fl‚⁄UË – ‚ªÈŸ ¬˝ÃËÁà ÷¥≈U Á¬˝ÿ ∑§⁄UËH 3H
÷⁄Uà ‚Á⁄U‚ Á¬˝ÿ ∑§Ù ¡ª ◊Ê„UË¥ – ß„Uß ‚ªÈŸ »§‹È ŒÍ‚⁄U ŸÊ„UË¥H
⁄UÊ◊Á„U ’¢œÈ ‚Ùø ÁŒŸ ⁄UÊÃË – •¢«UÁã„U ∑§◊ΔU NUŒ©U ¡Á„U ÷Ê°ÃËH 4H
∞Á„U •fl‚⁄U ◊¢ª‹È ¬⁄U◊ ‚ÈÁŸ ⁄U„°U‚©U ⁄UÁŸflÊ‚È–
‚Ù÷à ‹Áπ Á’œÈ ’…∏Uà ¡ŸÈ ’ÊÁ⁄UÁœ ’ËÁø Á’‹Ê‚ÈH 7H
¬˝Õ◊ ¡Êß Á¡ã„U ’øŸ ‚ÈŸÊ∞ – ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ÷ÍÁ⁄U ÁÃã„U ¬Ê∞H
¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ß ◊Ÿ •ŸÈ⁄Uʪ˥ – ◊¢ª‹ ∑§‹‚ ‚¡Ÿ ‚’ ‹ÊªË¥H 1H
øı∑¥§ øÊL§ ‚ÈÁ◊òÊÊ° ¬Í⁄UË – ◊ÁŸ◊ÿ Á’Á’œ ÷Ê°Áà •Áà M§⁄UËH
•ÊŸ°Œ ◊ªŸ ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UË – ÁŒ∞ ŒÊŸ ’„ÈU Á’¬˝ „°U∑§Ê⁄UËH 2H
¬Í¡Ë¥ ª˝Ê◊ŒÁ’ ‚È⁄U ŸÊªÊ – ∑§„U©U ’„UÙÁ⁄U ŒŸ ’Á‹÷ʪÊH
¡Á„U Á’Áœ „UÙß ⁄UÊ◊ ∑§ÀÿÊŸÍ – Œ„ÈU ŒÿÊ ∑§Á⁄U ‚Ù ’⁄UŒÊŸÍH 3H
ªÊfl®„U ◊¢ª‹ ∑§ÙÁ∑§‹’ÿŸË¥ – Á’œÈ’ŒŸË¥ ◊Ϊ‚Êfl∑§ŸÿŸË¥H 4H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ •Á÷·∑ȧ ‚ÈÁŸ Á„Uÿ° „U⁄U· Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U–
‹ª ‚È◊¢ª‹ ‚¡Ÿ ‚’ Á’Áœ •ŸÈ∑ͧ‹ Á’øÊÁ⁄UH 8H
Ã’ Ÿ⁄UŸÊ„°U ’Á‚cΔÈU ’Ù‹Ê∞ – ⁄UÊ◊œÊ◊ Á‚π ŒŸ ¬ΔUÊ∞H
ªÈ⁄U •Êª◊ŸÈ ‚ÈŸÃ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – mÊ⁄U •Êß ¬Œ ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊH 1H
‚ÊŒ⁄U •⁄UÉÊ Œß ÉÊ⁄U •ÊŸ – ‚Ù⁄U„U ÷Ê°Áà ¬ÍÁ¡ ‚Ÿ◊ÊŸH
ª„U ø⁄UŸ Á‚ÿ ‚Á„Uà ’„UÙ⁄UË – ’Ù‹ ⁄UÊ◊È ∑§◊‹ ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 2H
‚fl∑§ ‚ŒŸ SflÊÁ◊ •Êª◊ŸÍ – ◊¢ª‹ ◊Í‹ •◊¢ª‹ Œ◊ŸÍH
ÃŒÁ¬ ©UÁøà ¡ŸÈ ’ÙÁ‹ ‚¬˝ËÃË – ¬ΔUß• ∑§Ê¡ ŸÊÕ •Á‚ ŸËÃËH 3H
¬˝÷ÈÃÊ ÃÁ¡ ¬˝÷È ∑§Ëã„U ‚Ÿ„ÍU – ÷ÿ©U ¬ÈŸËà •Ê¡È ÿ„ÈU ª„ÍUH
•Êÿ‚È „UÙß ‚Ù ∑§⁄Uı¥ ªÙ‚ÊßZ – ‚fl∑ȧ ‹„Uß SflÊÁ◊ ‚fl∑§ÊßZH 4H
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U ‚ÊŸ ’øŸ ◊ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U ¬˝‚¢‚–
⁄UÊ◊ ∑§‚ Ÿ ÃÈï„U ∑§„U„ÈU •‚ „¢U‚ ’¢‚ •flâ‚H 9H
’⁄UÁŸ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ‚Ë‹È ‚È÷Ê™§ – ’Ù‹ ¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ◊ÈÁŸ⁄UÊ™§H
÷ͬ ‚¡©U •Á÷·∑§ ‚◊Ê¡Í – øÊ„Uà ŒŸ ÃÈï„UÁ„U ¡È’⁄UÊ¡ÍH 1H
⁄UÊ◊ ∑§⁄U„ÈU ‚’ ‚¢¡◊ •Ê¡Í – ¡ı¥ Á’Áœ ∑ȧ‚‹ ÁŸ’Ê„ÒU ∑§Ê¡ÍH
ªÈL§ Á‚π Œß ⁄UÊÿ ¬®„U ªÿ™§ – ⁄UÊ◊ NUŒÿ° •‚ Á’‚◊©U ÷ÿ™§H 2H
151
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ÿ◊ ∞∑§ ‚¢ª ‚’ ÷Ê߸ – ÷Ù¡Ÿ ‚ÿŸ ∑§Á‹ ‹Á⁄U∑§Ê߸H
∑§⁄UŸ’œ ©U¬’Ëà Á’•Ê„UÊ – ‚¢ª ‚¢ª ‚’ ÷∞ ©U¿UÊ„UÊH 3H
Á’◊‹ ’¢‚ ÿ„ÈU •ŸÈÁøà ∞∑ͧ – ’¢œÈ Á’„UÊß ’«∏UÁ„U •Á÷·∑ͧH
¬˝÷È ‚¬˝◊ ¬Á¿UÃÊÁŸ ‚È„UÊ߸ – „U⁄U©U ÷ªÃ ◊Ÿ ∑Ò§ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸H 4H
ÃÁ„U •fl‚⁄U •Ê∞ ‹πŸ ◊ªŸ ¬˝◊ •ÊŸ¢Œ–
‚Ÿ◊ÊŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ∑§Á„U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑Ò§⁄Ufl ø¢ŒH 10H
’Ê¡®„U ’Ê¡Ÿ Á’Á’œ Á’œÊŸÊ – ¬È⁄U ¬˝◊ÙŒÈ Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸÊH
÷⁄Uà •Êª◊ŸÈ ‚∑§‹ ◊ŸÊfl®„U – •Êfl„È°U ’Áª ŸÿŸ »§‹È ¬Êfl®„UH 1H
„UÊ≈U ’Ê≈ U ÉÊ⁄U ª‹Ë¥ •ÕÊßZ – ∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ‹Ùª ‹ÙªÊßZH
∑§ÊÁ‹ ‹ªŸ ÷Á‹ ∑§ÁÃ∑§ ’Ê⁄UÊ – ¬ÍÁ¡Á„U Á’Áœ •Á÷‹Ê·È „U◊Ê⁄UÊH 2H
∑§Ÿ∑§ ®‚ÉÊÊ‚Ÿ ‚Ëÿ ‚◊ÃÊ – ’ÒΔU®„U ⁄UÊ◊È „UÙß Áøà øÃÊH
‚∑§‹ ∑§„U®„U ∑§’ „UÙßÁ„U ∑§Ê‹Ë – Á’ÉÊŸ ◊ŸÊfl®„U Œfl ∑ȧøÊ‹ËH 3H
ÁÃã„UÁ„U ‚Ù„UÊß Ÿ •flœ ’œÊflÊ – øÙ⁄UÁ„U ø¢ÁŒÁŸ ⁄UÊÁà Ÿ ÷ÊflÊH
‚Ê⁄UŒ ’ÙÁ‹ Á’Ÿÿ ‚È⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ¬Êÿ ‹Ò ¬⁄U„UË¥H 4H
Á’¬Áà „U◊ÊÁ⁄U Á’‹ÙÁ∑§ ’Á«∏U ◊ÊÃÈ ∑§Á⁄U• ‚Ùß •Ê¡È–
⁄UÊ◊È ¡Ê®„U ’Ÿ ⁄UÊ¡È ÃÁ¡ „UÙß ‚∑§‹ ‚È⁄U∑§Ê¡ÈH 11H
‚ÈÁŸ ‚È⁄U Á’Ÿÿ ΔUÊÁ…∏U ¬Á¿UÃÊÃË – ÷ß©° ‚⁄Ù¡ Á’Á¬Ÿ Á„U◊⁄UÊÃËH
ŒÁπ Œfl ¬ÈÁŸ ∑§„U®„U ÁŸ„UÙ⁄UË – ◊ÊÃÈ ÃÙÁ„U Ÿ®„U ÕÙÁ⁄U©U πÙ⁄UËH 1H
Á’‚◊ÿ „U⁄U· ⁄UÁ„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ÃÈï„U ¡ÊŸ„ÈU ‚’ ⁄UÊ◊ ¬˝÷Ê™§H
¡Ëfl ∑§⁄◊ ’‚ ‚Èπ ŒÈπ ÷ÊªË – ¡Êß• •flœ Œfl Á„Uà ‹ÊªËH 2H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ªÁ„U ø⁄UŸ ‚°∑§ÙøË – ø‹Ë Á’øÊÁ⁄U Á’’Èœ ◊Áà ¬ÙøËH
™°§ø ÁŸflÊ‚È ŸËÁø ∑§⁄UÃÍÃË – ŒÁπ Ÿ ‚∑§®„U ¬⁄UÊß Á’÷ÍÃËH 3H
•ÊÁª‹ ∑§Ê¡È Á’øÊÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – ∑§Á⁄U„U®„U øÊ„U ∑ȧ‚‹ ∑§Á’ ◊Ù⁄UËH
„U⁄UÁ· NUŒÿ° Œ‚⁄UÕ ¬È⁄U •Ê߸ – ¡ŸÈ ª˝„U Œ‚Ê ŒÈ‚„U ŒÈπŒÊ߸H 4H
ŸÊ◊È ◊¢Õ⁄UÊ ◊¢Œ◊Áà ø⁄UË ∑Ò§∑§ß ∑§Á⁄U–
•¡‚ ¬≈UÊ⁄UË ÃÊÁ„U ∑§Á⁄U ªß¸ Áª⁄UÊ ◊Áà »§Á⁄UH 12H
ŒËπ ◊¢Õ⁄UÊ ŸªL§ ’ŸÊflÊ – ◊¢¡È‹ ◊¢ª‹ ’Ê¡ ’œÊflÊH
¬Í¿UÁ‚ ‹Ùªã„U ∑§Ê„U ©U¿UÊ„UÍ – ⁄UÊ◊ ÁË∑ȧ ‚ÈÁŸ ÷Ê ©U⁄U ŒÊ„ÍUH 1H
∑§⁄Uß Á’øÊL§ ∑ȧ’ÈÁh ∑ȧ¡ÊÃË – „UÙß •∑§Ê¡È ∑§flÁŸ Á’Áœ ⁄UÊÃËH
ŒÁπ ‹ÊÁª ◊œÈ ∑ȧÁ≈U‹ Á∑§⁄UÊÃË – Á¡Á◊ ªfl° Ã∑§ß ‹©°U ∑§Á„U ÷Ê°ÃËH 2H
÷⁄Uà ◊ÊÃÈ ¬®„U ªß Á’‹πÊŸË – ∑§Ê •Ÿ◊ÁŸ „UÁ‚ ∑§„U „°UÁ‚ ⁄UÊŸËH
152
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
™§ÃL§ Œß Ÿ ‹ß ©U‚Ê‚Í – ŸÊÁ⁄U øÁ⁄Uà ∑§Á⁄U …UÊ⁄Uß •Ê°‚ÍH 3H
„°Á‚ ∑§„U ⁄UÊÁŸ ªÊ‹È ’«∏U ÃÙ⁄¥U – ŒËã„U ‹πŸ Á‚π •‚ ◊Ÿ ◊Ù⁄¥UH
Ã’„È°U Ÿ ’Ù‹ øÁ⁄U ’Á«∏U ¬ÊÁ¬ÁŸ – ¿UÊ«∏Uß SflÊ‚ ∑§ÊÁ⁄U ¡ŸÈ ‚Ê°Á¬ÁŸH 4H
‚÷ÿ ⁄UÊÁŸ ∑§„U ∑§„UÁ‚ Á∑§Ÿ ∑ȧ‚‹ ⁄UÊ◊È ◊Á„U¬Ê‹È–
‹πŸÈ ÷⁄UÃÈ Á⁄U¬ÈŒ◊ŸÈ ‚ÈÁŸ ÷Ê ∑ȧ’⁄UË ©U⁄U ‚Ê‹ÈH 13H
∑§Ã Á‚π Œß „U◊Á„U ∑§Ù©U ◊Ê߸ – ªÊ‹È ∑§⁄U’ ∑§Á„U ∑§⁄U ’‹È ¬Ê߸H
⁄UÊ◊Á„U ¿UÊÁ«∏ ∑ȧ‚‹ ∑§Á„ •Ê¡Í – ¡Á„U ¡Ÿ‚È Œß ¡È’⁄UÊ¡ÍH 1H
÷ÿ©U ∑§ıÁ‚‹Á„U Á’Áœ •Áà ŒÊÁ„UŸ – Œπà ª⁄U’ ⁄U„Uà ©U⁄U ŸÊÁ„UŸH
Œπ„ÈU ∑§‚ Ÿ ¡Êß ‚’ ‚Ù÷Ê – ¡Ù •fl‹ÙÁ∑§ ◊Ù⁄U ◊ŸÈ ¿UÙ÷ÊH 2H
¬ÍÃÈ Á’Œ‚ Ÿ ‚ÙøÈ ÃÈï„UÊ⁄¥U – ¡ÊŸÁà „U„ÈU ’‚ ŸÊ„ÈU „U◊Ê⁄¥UH
ŸËŒ ’„ÈUà Á¬˝ÿ ‚¡ ÃÈ⁄UÊ߸U – ‹π„ÈU Ÿ ÷ͬ ∑§¬≈U øÃÈ⁄UÊ߸H 3H
‚ÈÁŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ◊Á‹Ÿ ◊ŸÈ ¡ÊŸË – ¤ÊÈ∑§Ë ⁄UÊÁŸ •’ ⁄U„ÈU •⁄UªÊŸËH
¬ÈÁŸ •‚ ∑§’„È°U ∑§„UÁ‚ ÉÊ⁄U»§Ù⁄UË – Ã’ œÁ⁄U ¡Ë÷ ∑§…∏UÊfl©°U ÃÙ⁄UËH 4H
∑§ÊŸ πÙ⁄U ∑ͧ’⁄U ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧøÊ‹Ë ¡ÊÁŸ–
ÁÃÿ Á’‚Á· ¬ÈÁŸ øÁ⁄U ∑§Á„U ÷⁄UÃ◊ÊÃÈ ◊È‚È∑§ÊÁŸH 14H
Á¬˝ÿ’ÊÁŒÁŸ Á‚π ŒËÁã„U©°U ÃÙ„UË – ‚¬Ÿ„È°U ÃÙ ¬⁄U ∑§Ù¬È Ÿ ◊Ù„UËH
‚ÈÁŒŸÈ ‚È◊¢ª‹ ŒÊÿ∑ȧ ‚Ù߸ – ÃÙ⁄U ∑§„UÊ »È§⁄U ¡Á„U ÁŒŸ „UÙ߸H 1H
¡ΔU SflÊÁ◊ ‚fl∑§ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ÿ„U ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ⁄UËÁà ‚È„UÊ߸H
⁄UÊ◊ ÁË∑ȧ ¡ı¥ ‚Ê°ø„È°U ∑§Ê‹Ë – Œ©°U ◊ÊªÈ ◊Ÿ ÷Êflà •Ê‹ËH 2H
∑§ı‚ÀÿÊ ‚◊ ‚’ ◊„UÃÊ⁄UË – ⁄UÊ◊Á„U ‚„U¡ ‚È÷Êÿ° Á¬•Ê⁄UËH
◊Ù ¬⁄U ∑§⁄U®„U ‚Ÿ„ÈU Á’‚·Ë – ◊Ò¥ ∑§Á⁄U ¬˝ËÁà ¬⁄UË¿UÊ ŒπËH 3H
¡ı¥ Á’Áœ ¡Ÿ◊È Œß ∑§Á⁄U ¿UÙ„ÍU – „UÙ„È°U ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ¬Íà ¬ÈÃÙ„ÍUH
¬˝ÊŸ Ã¥ •Áœ∑§ ⁄UÊ◊È Á¬˝ÿ ◊Ù⁄¥U – ÁÃã„U ∑¥§ ÁË∑§ ¿UÙ÷È ∑§‚ ÃÙ⁄¥UH 4H
÷⁄Uà ‚¬Õ ÃÙÁ„U ‚àÿ ∑§„ÈU ¬Á⁄U„UÁ⁄U ∑§¬≈U ŒÈ⁄UÊ©U–
„U⁄U· ‚◊ÿ Á’‚◊©U ∑§⁄UÁ‚ ∑§Ê⁄UŸ ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÊ©UH 15H
∞∑§®„U ’Ê⁄U •Ê‚ ‚’ ¬Í¡Ë – •’ ∑§¿ÈU ∑§„U’ ¡Ë÷ ∑§Á⁄U ŒÍ¡ËH
»§Ù⁄ÒU ¡ÙªÈ ∑§¬ÊL§ •÷ÊªÊ – ÷‹©U ∑§„Uà ŒÈπ ⁄U©U⁄UÁ„U ‹ÊªÊH 1H
∑§„U®„U ¤ÊÍÁΔU »È§Á⁄U ’Êà ’ŸÊ߸ – Ã Á¬˝ÿ ÃÈï„UÁ„U ∑§L§ß ◊Ò¥ ◊Ê߸H
„U◊„È°U ∑§„UÁ’ •’ ΔU∑ȧ⁄U‚Ù„UÊÃË – ŸÊ®„U à ◊ıŸ ⁄U„U’ ÁŒŸÈ ⁄UÊÃËH 2H
∑§Á⁄U ∑ȧM§¬ Á’Áœ ¬⁄U’‚ ∑§Ëã„UÊ – ’flÊ ‚Ù ‹ÈÁŸ• ‹Á„U• ¡Ù ŒËã„UÊH
∑§Ù©U ŸÎ¬ „UÙ©U „U◊Á„U ∑§Ê „UÊŸË – øÁ⁄U ¿UÊÁ«∏U •’ „UÙ’ Á∑§ ⁄UÊŸËH 3H
153
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ê⁄ÒU ¡ÙªÈ ‚È÷Ê©U „U◊Ê⁄UÊ – •Ÿ÷‹ ŒÁπ Ÿ ¡Êß ÃÈï„UÊ⁄UÊH
ÃÊÃ¥ ∑§¿ÈU∑§ ’Êà •ŸÈ‚Ê⁄UË – ¿UÁ◊• ŒÁ’ ’Á«∏U øÍ∑§ „U◊Ê⁄UËH 4H
ªÍ…∏U ∑§¬≈U Á¬˝ÿ ’øŸ ‚ÈÁŸ ÃËÿ •œ⁄U’ÈÁœ ⁄UÊÁŸ–
‚È⁄U◊ÊÿÊ ’‚ ’ÒÁ⁄UÁŸÁ„U ‚ÈNUŒ ¡ÊÁŸ ¬ÁÕÊÁŸH 16H
‚ÊŒ⁄U ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Í°¿UÁà •Ù„UË – ‚’⁄UË ªÊŸ ◊ÎªË ¡ŸÈ ◊Ù„UËH
ÃÁ‚ ◊Áà Á»§⁄UË •„Uß ¡Á‚ ÷Ê’Ë – ⁄U„U‚Ë øÁ⁄U ÉÊÊà ¡ŸÈ »§Ê’ËH 1H
ÃÈï„U ¬Í°¿U„ÈU ◊Ò¥ ∑§„Uà «U⁄UÊ™°§ – œ⁄U„ÈU ◊Ù⁄U ÉÊ⁄U»§Ù⁄UË ŸÊ™°§H
‚Á¡ ¬˝ÃËÁà ’„ÈUÁ’Áœ ªÁ…∏U ¿UÙ‹Ë – •flœ ‚Ê…∏U‚ÊÃË Ã’ ’Ù‹ËH 2H
Á¬˝ÿ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ∑§„UÊ ÃÈï„U ⁄UÊŸË – ⁄UÊ◊Á„U ÃÈï„U Á¬˝ÿ ‚Ù »È§Á⁄U ’ÊŸËH
⁄U„UÊ ¬˝Õ◊ •’ Ã ÁŒŸ ’ËÃU – ‚◊©U Á»§⁄¥U Á⁄U¬È „UÙ®„U Á¬⁄UËÃH 3H
÷ÊŸÈ ∑§◊‹ ∑ȧ‹ ¬Ù·ÁŸ„UÊ⁄UÊ – Á’ŸÈ ¡‹ ¡ÊÁ⁄U ∑§⁄Uß ‚Ùß ¿UÊ⁄UÊH
¡Á⁄U ÃÈï„ÊÁ⁄U ø„U ‚flÁà ©πÊ⁄UË – M°§œ„ÈU ∑§Á⁄U ©U¬Ê©U ’⁄U ’Ê⁄UËH 4H
ÃÈï„UÁ„U Ÿ ‚ÙøÈ ‚Ù„Uʪ ’‹ ÁŸ¡ ’‚ ¡ÊŸ„ÈU ⁄UÊ©U–
◊Ÿ ◊‹ËŸ ◊È„U ◊ËΔU ŸÎ¬È ⁄UÊ©U⁄ ‚⁄U‹ ‚È÷Ê©UH 17H
øÃÈ⁄U ª°÷Ë⁄U ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UË – ’ËøÈ ¬Êß ÁŸ¡ ’Êà ‚°flÊ⁄UËH
¬ΔU∞ ÷⁄UÃÈ ÷ͬ ŸÁŸ•©U⁄¥U – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ◊à ¡ÊŸ’ ⁄U©U⁄¥UH 1H
‚fl®„U ‚∑§‹ ‚flÁà ◊¢ÙÁ„U ŸË∑¥§ – ª⁄UÁ’à ÷⁄Uà ◊ÊÃÈ ’‹ ¬Ë ∑¥§H
‚Ê‹È ÃÈï„UÊ⁄U ∑§ıÁ‚‹Á„U ◊Ê߸ – ∑§¬≈U øÃÈ⁄U Ÿ®„U „UÙß ¡ŸÊ߸H 2H
⁄UÊ¡Á„U ÃÈï„U ¬⁄U ¬˝◊È Á’‚·Ë – ‚flÁà ‚È÷Ê©U ‚∑§ß Ÿ®„U ŒπËH
⁄UÁø ¬˝¬¢øÈ ÷ͬÁ„U •¬ŸÊ߸ – ⁄UÊ◊ ÁË∑§ Á„Uà ‹ªŸ œ⁄UÊ߸H 3H
ÿ„U ∑ȧ‹ ©UÁøà ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ≈UË∑§Ê – ‚’Á„U ‚Ù„UÊß ◊ÙÁ„U ‚ÈÁΔU ŸË∑§ÊH
•ÊÁªÁ‹ ’Êà ‚◊ÈÁ¤Ê «UL§ ◊Ù„UË – Œ©U ŒÒ©U Á»§Á⁄U ‚Ù »§‹È •Ù„UËH 4H
⁄UÁø ¬Áø ∑§ÙÁ≈U∑§ ∑ȧÁ≈U‹¬Ÿ ∑§Ëã„UÁ‚ ∑§¬≈U ¬˝’ٜȖ
∑§Á„UÁ‚ ∑§ÕÊ ‚à ‚flÁà ∑Ò§ ¡Á„U Á’Áœ ’Ê…∏U Á’⁄ÙœÈH 18H
÷ÊflË ’‚ ¬˝ÃËÁà ©U⁄U •Ê߸ – ¬Í°¿U ⁄UÊÁŸ ¬ÈÁŸ ‚¬Õ ŒflÊ߸H
∑§Ê ¬Í°¿U„ÈU ÃÈï„U •’„È°U Ÿ ¡ÊŸÊ – ÁŸ¡ Á„Uà •ŸÁ„Uà ¬‚È ¬Á„UøÊŸÊH 1H
÷ÿ©U ¬ÊπÈ ÁŒŸ ‚¡Ã ‚◊Ê¡Í – ÃÈï„U ¬Ê߸ ‚ÈÁœ ◊ÙÁ„U ‚Ÿ •Ê¡ÍH
πÊß• ¬Á„UÁ⁄U• ⁄UÊ¡ ÃÈï„UÊ⁄¥U – ‚àÿ ∑§„¥U Ÿ®„U ŒÙ·È „U◊Ê⁄¥UH 2H
¡ı¥ •‚àÿ ∑§¿ÈU ∑§„U’ ’ŸÊ߸ – Ãı Á’Áœ ŒßÁ„U „U◊Á„U ‚¡Ê߸H
⁄UÊ◊Á„U ÁË∑§ ∑§ÊÁ‹ ¡ı¥ ÷ÿ™§ – ÃÈï„U ∑§„È°U Á’¬Áà ’Ë¡È Á’Áœ ’ÿ™§H 3H
⁄Uπ π°øÊß ∑§„U©°U ’‹È ÷Ê·Ë – ÷ÊÁ◊ÁŸ ÷ß„ÈU ŒÍœU ∑§ß ◊ÊπËH
154
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¡ı¥ ‚Èà ‚Á„Uà ∑§⁄U„ÈU ‚fl∑§Ê߸ – Ãı ÉÊ⁄U ⁄U„„ÈU Ÿ •ÊŸ ©U¬Ê߸H 4H
∑§º˝Í° Á’ŸÃÁ„U ŒËã„U ŒÈπÈ ÃÈï„UÁ„U ∑§ıÁ‚‹Ê° Œ’–
÷⁄UÃÈ ’¢ÁŒªÎ„U ‚ß„®„U ‹πŸÈ ⁄UÊ◊ ∑§ Ÿ’H 19H
∑§Ò∑§ÿ‚ÈÃÊ ‚ÈŸÃ ∑§≈ÈU ’ÊŸË – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§ß ∑§¿ÈU ‚„UÁ◊ ‚ÈπÊŸËH
ß ¬‚©U ∑§Œ‹Ë Á¡Á◊ ∑§Ê°¬Ë – ∑ȧ’⁄UË¥ Œ‚Ÿ ¡Ë÷ Ã’ øÊ°¬ËH 1H
∑§Á„U ∑§Á„U ∑§ÙÁ≈U∑§ ∑§¬≈U ∑§„UÊŸË – œË⁄U¡È œ⁄U„ÈU ¬˝’ÙÁœÁ‚ ⁄UÊŸËH
Á»§⁄UÊ ∑§⁄U◊È Á¬˝ÿ ‹ÊÁª ∑ȧøÊ‹Ë – ’Á∑§Á„U ‚⁄UÊ„Uß ◊ÊÁŸ ◊⁄UÊ‹ËH 2H
‚ÈŸÈ ◊¢Õ⁄UÊ ’Êà »È§Á⁄U ÃÙ⁄UË – ŒÁ„UÁŸ •Ê°Áπ ÁŸÃ »§⁄U∑§ß ◊Ù⁄UËH
ÁŒŸ ¬˝Áà Œπ©°U ⁄UÊÁà ∑ȧ‚¬Ÿ – ∑§„U©°U Ÿ ÃÙÁ„U ◊Ù„ U’‚ •¬ŸH 3H
∑§Ê„U ∑§⁄Uı¥ ‚Áπ ‚Íœ ‚È÷Ê™§ – ŒÊÁ„UŸ ’Ê◊ Ÿ ¡ÊŸ©°U ∑§Ê™§H 4H
•¬Ÿ¥ ø‹Ã Ÿ •Ê¡È ‹Áª •Ÿ÷‹ ∑§Ê„ÈU∑§ ∑§Ëã„U–
∑§®„U •ÉÊ ∞∑§Á„U ’Ê⁄U ◊ÙÁ„U ŒÒ•° ŒÈ‚„U ŒÈπÈ ŒËã„UH 20H
ŸÒ„U⁄U ¡Ÿ◊È ÷⁄U’ ’L§ ¡Ê߸ – Á¡•Ã Ÿ ∑§⁄UÁ’ ‚flÁà ‚fl∑§Ê߸H
•Á⁄U ’‚ ŒÒ© Á¡•Êflà ¡Ê„UË – ◊⁄UŸÈ ŸË∑§ ÃÁ„U ¡ËflŸ øÊ„UËH 1H
ŒËŸ ’øŸ ∑§„U ’„ÈUÁ’Áœ ⁄UÊŸË – ‚ÈÁŸ ∑ȧ’⁄UË¥ ÁÃÿ◊ÊÿÊ ΔUÊŸËH
•‚ ∑§‚ ∑§„U„ÈU ◊ÊÁŸ ◊Ÿ ™§ŸÊ – ‚ÈπÈ ‚Ù„UÊªÈ ÃÈï„U ∑§„È°U ÁŒŸ ŒÍŸÊH 2H
¡®„U ⁄UÊ©U⁄U •Áà •Ÿ÷‹ ÃÊ∑§Ê – ‚Ùß ¬ÊßÁ„U ÿ„ÈU »§‹È ¬Á⁄U¬Ê∑§ÊH
¡’ Ã¥ ∑ȧ◊à ‚ÈŸÊ ◊Ò¥ SflÊÁ◊ÁŸ – ÷Íπ Ÿ ’Ê‚⁄U ŸË¥Œ Ÿ ¡ÊÁ◊ÁŸH 3H
¬Í°¿U©°U ªÈÁŸã„U ⁄Uπ ÁÃã„U πÊ°øË – ÷⁄Uà ÷È•Ê‹ „UÙÁ„¢U ÿ„U ‚Ê°øËH
÷ÊÁ◊ÁŸ ∑§⁄U„ÈU à ∑§„Uı¥ ©U¬Ê™§ – „ÒU ÃÈï„U⁄UË¥ ‚flÊ ’‚ ⁄UÊ™§H 4H
¬⁄U©°U ∑ͧ¬ ÃÈ• ’øŸ ¬⁄U ‚∑§©°U ¬Íà ¬Áà àÿÊÁª–
∑§„UÁ‚ ◊Ù⁄U ŒÈπÈ ŒÁπ ’«∏U ∑§‚ Ÿ ∑§⁄U’ Á„Uà ‹ÊÁªH 21H
∑ȧ’⁄UË¥ ∑§Á⁄U ∑§’È‹Ë ∑Ò§∑§ß¸ – ∑§¬≈U ¿ÈU⁄UË ©U⁄U ¬Ê„UŸ ≈U߸H
‹πß Ÿ ⁄UÊÁŸ ÁŸ∑§≈U ŒÈπÈ ∑Ò§‚¢ – ø⁄Uß „UÁ⁄Uà Áß ’Á‹¬‚È ¡Ò‚¥H 1H
‚ÈŸÃ ’Êà ◊ÎŒÈ •¢Ã ∑§ΔUÙ⁄UË – ŒÁà ◊Ÿ„È°U ◊œÈ ◊Ê„ÈU⁄U ÉÊÙ⁄UËH
∑§„Uß øÁ⁄U ‚ÈÁœ •„Uß Á∑§ ŸÊ„UË¥ – SflÊÁ◊ÁŸ ∑§Á„U„ÈU ∑§ÕÊ ◊ÙÁ„U ¬Ê„UË¥H 2H
ŒÈß ’⁄UŒÊŸ ÷ͬ ‚Ÿ ÕÊÃË – ◊ʪ„ÈU •Ê¡È ¡È«∏UÊfl„ÈU ¿UÊÃËH
‚ÈÃÁ„U ⁄UÊ¡È ⁄UÊ◊Á„U ’Ÿ’Ê‚Í – Œ„ÈU ‹„ÈU ‚’ ‚flÁà „ÈU‹Ê‚ÍH 3H
÷ͬÁà ⁄UÊ◊ ‚¬Õ ¡’ ∑§⁄U߸ – Ã’ ◊ʪ„ÈU ¡®„U ’øŸÈ Ÿ ≈U⁄U߸H
„UÙß •∑§Ê¡È •Ê¡È ÁŸÁ‚ ’ËÃ¥ – ’øŸÈ ◊Ù⁄U Á¬˝ÿ ◊ÊŸ„ÈU ¡Ë Ã¢H 4H
’«∏U ∑ȧÉÊÊÃÈ ∑§Á⁄U ¬ÊÃÁ∑§ÁŸ ∑§„UÁ‚ ∑§Ù¬ªÎ„°U ¡Ê„ÈU–
155
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
∑§Ê¡È ‚°flÊ⁄U„ÈU ‚¡ª ‚’È ‚„U‚Ê ¡ÁŸ ¬ÁÕʄÈUH 22H
∑ȧ’Á⁄UÁ„U ⁄UÊÁŸ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ¡ÊŸË – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ’Á«∏U ’ÈÁh ’πÊŸËH
ÃÙÁ„U ‚◊ Á„Uà Ÿ ◊Ù⁄U ‚¢‚Ê⁄UÊ – ’„U ¡Êà ∑§ß ÷ßÁ‚ •œÊ⁄UÊH 1H
¡ı¥ Á’Áœ ¬È⁄U’ ◊ŸÙ⁄UÕÈ ∑§Ê‹Ë – ∑§⁄Uı¥ ÃÙÁ„U øπ ¬ÍÃÁ⁄U •Ê‹ËH
’„ÈUÁ’Áœ øÁ⁄UÁ„U •ÊŒL§ Œ߸ – ∑§Ù¬÷flŸ ªflŸË ∑Ò§∑§ß¸H 2H
Á’¬Áà ’Ë¡È ’⁄U·Ê Á⁄UÃÈ ø⁄UË – ÷Èß° ÷ß ∑ȧ◊Áà ∑Ò§∑§ß¸ ∑§⁄UËH
¬Êß ∑§¬≈U ¡‹È •¢∑ȧ⁄U ¡Ê◊Ê – ’⁄U ŒÙ©U Œ‹ ŒÈ𠻧‹ ¬Á⁄UŸÊ◊ÊH 3H
∑§Ù¬ ‚◊Ê¡È ‚ÊÁ¡ ‚’È ‚Ù߸ – ⁄UÊ¡È ∑§⁄Uà ÁŸ¡ ∑ȧ◊Áà Á’ªÙ߸H
⁄UÊ©U⁄U Ÿª⁄U ∑§Ù‹Ê„U‹È „UÙ߸ – ÿ„U ∑ȧøÊÁ‹ ∑§¿ÈU ¡ÊŸ Ÿ ∑§Ù߸H 4H
¬˝◊ÈÁŒÃ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚’ ‚¡®„U ‚È◊¢ª‹øÊ⁄U–
∞∑§ ¬˝Á’‚®„U ∞∑§ ÁŸª¸◊®„U ÷Ë⁄U ÷ͬ Œ⁄U’Ê⁄UH 23H
’Ê‹ ‚πÊ ‚ÈÁŸ Á„Uÿ° „U⁄U·Ê„UË¥ – Á◊Á‹ Œ‚ ¬Ê°ø ⁄UÊ◊ ¬®„U ¡Ê„UË¥H
¬˝÷È •ÊŒ⁄U®„U ¬˝◊È ¬Á„UøÊŸË – ¬Í°¿U®„U ∑ȧ‚‹ π◊ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 1H
Á»§⁄U®„U ÷flŸ Á¬˝ÿ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ∑§⁄Uà ¬⁄U‚¬⁄U ⁄UÊ◊ ’«∏UÊ߸H
∑§Ù ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚Á⁄U‚ ‚¢‚Ê⁄Ê – ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ÁŸ’Ê„UÁŸ„UÊ⁄UÊH 2H
¡®„U ¡®„U ¡ÙÁŸ ∑§⁄U◊ ’‚ ÷˝◊„UË¥ – Ä°U Ä°U ߸‚È Œ©U ÿ„U „U◊„UË¥H
‚fl∑§ „U◊ SflÊ◊Ë Á‚ÿŸÊ„ÍU – „UÙ©U ŸÊà ÿ„U •Ù⁄U ÁŸ’Ê„ÍUH 3H
•‚ •Á÷‹Ê·È Ÿª⁄U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ∑Ò§∑§ÿ‚ÈÃÊ NUŒÿ° •Áà ŒÊ„ÍUH
∑§Ù Ÿ ∑ȧ‚¢ªÁà ¬Êß Ÿ‚Ê߸ – ⁄U„Uß Ÿ ŸËø ◊Ã¥ øÃÈ⁄UÊ߸H 4H
‚Ê°¤Ê ‚◊ÿ ‚ÊŸ¢Œ ŸÎ¬È ªÿ©U ∑Ò§∑§ß¸U ª„°U–
ªflŸÈ ÁŸΔÈU⁄UÃÊ ÁŸ∑§≈U Á∑§ÿ ¡ŸÈ œÁ⁄U Œ„U ‚Ÿ„°UH 24H
∑§Ù¬÷flŸ ‚ÈÁŸ ‚∑ȧø©U ⁄UÊ™ – ÷ÿ ’‚ •ª„ÈU«∏U ¬⁄Uß Ÿ ¬Ê™§H
‚È⁄U¬Áà ’‚ß ’Ê„U°’‹ ¡Ê∑¥§ – Ÿ⁄U¬Áà ‚∑§‹ ⁄U„U®„U L§π ÃÊ∑¥§H 1H
‚Ù ‚ÈÁŸ ÁÃÿ Á⁄U‚ ªÿ©U ‚ÈπÊ߸ – Œπ„ÈU ∑§Ê◊ ¬˝Ãʬ ’«∏UÊ߸H
‚Í‹ ∑ȧÁ‹‚ •Á‚ •°ªflÁŸ„UÊ⁄U – Ã ⁄UÁßÊÕ ‚È◊Ÿ ‚⁄U ◊Ê⁄UH 2H
‚÷ÿ Ÿ⁄U‚È Á¬˝ÿÊ ¬®„U ªÿ™§ – ŒÁπ Œ‚Ê ŒÈπÈ ŒÊL§Ÿ ÷ÿ™§H
÷ÍÁ◊ ‚ÿŸ ¬≈ÈU ◊Ù≈U ¬È⁄UÊŸÊ – ÁŒ∞ «UÊÁ⁄U ß ÷Í·Ÿ ŸÊŸÊH 3H
∑ȧ◊ÁÃÁ„U ∑§Á‚ ∑ȧ’·ÃÊ »§Ê’Ë – •Ÿ •Á„UflÊÃÈ ‚Íø ¡ŸÈ ÷Ê’ËH
¡Êß ÁŸ∑§≈U ŸÎ¬È ∑§„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿÊ ∑§Á„U „UÃÈ Á⁄U‚ÊŸËH 4H
∑§Á„U „UÃÈ ⁄UÊÁŸ Á⁄U‚ÊÁŸ ¬⁄U‚à ¬ÊÁŸ ¬ÁÃÁ„U ŸflÊ⁄U߸–
◊ÊŸ„È°U ‚⁄UÙ· ÷È•¢ª ÷ÊÁ◊ÁŸ Á’·◊ ÷Ê°Áà ÁŸ„UÊ⁄U߸H
156
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ©U ’Ê‚ŸÊ ⁄U‚ŸÊ Œ‚Ÿ ’⁄U ◊⁄U◊ ΔUÊ„UL§ Œπ߸–
ÃÈ‹‚Ë ŸÎ¬Áà ÷flÃCÿÃÊ ’‚ ∑§Ê◊ ∑§ıÃÈ∑§ ‹π߸H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§„U ⁄UÊ©U ‚È◊ÈÁπ ‚È‹ÙøÁŸ Á¬∑§’øÁŸ–
∑§Ê⁄UŸ ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÊ©U ª¡ªÊÁ◊ÁŸ ÁŸ¡ ∑§Ù¬ ∑§⁄UH25H
•ŸÁ„Uà ÃÙ⁄U Á¬˝ÿÊ ∑§ß° ∑§Ëã„UÊ – ∑§Á„U ŒÈß Á‚⁄U ∑§Á„U ¡◊È ø„U ‹Ëã„UÊH
∑§„ÈU ∑§Á„U ⁄¢U∑§Á„U ∑§⁄Uı¥ Ÿ⁄U‚Í – ∑§„ÈU ∑§Á„U ŸÎ¬Á„U ÁŸ∑§Ê‚ı¥ Œ‚ÍH 1H
‚∑§©°U ÃÙ⁄U •Á⁄U •◊⁄U©U ◊Ê⁄UË – ∑§Ê„U ∑§Ë≈U ’¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
¡ÊŸÁ‚ ◊Ù⁄U ‚È÷Ê©U ’⁄UÙM§ – ◊ŸÈ Ãfl •ÊŸŸ ø¢Œ ø∑§ÙM§H 2H
Á¬˝ÿÊ ¬˝ÊŸ ‚Èà ‚⁄U’‚È ◊Ù⁄¥U – ¬Á⁄U¡Ÿ ¬˝¡Ê ‚∑§‹ ’‚ ÃÙ⁄¥UH
¡ı¥ ∑§¿ÈU ∑§„Uı¥ ∑§¬≈ÈU ∑§Á⁄U ÃÙ„UË – ÷ÊÁ◊ÁŸ ⁄UÊ◊ ‚¬Õ ‚à ◊Ù„UËH 3H
Á’„UÁ‚ ◊ÊªÈ ◊Ÿ÷ÊflÁà ’ÊÃÊ – ÷Í·Ÿ ‚¡Á„U ◊ŸÙ„U⁄U ªÊÃÊH
ÉÊ⁄UË ∑ȧÉÊ⁄UË ‚◊ÈÁ¤Ê Á¡ÿ° ŒπÍ – ’Áª Á¬˝ÿÊ ¬Á⁄U„U⁄UÁ„U ∑ȧ’·ÍH 4H
ÿ„U ‚ÈÁŸ ◊Ÿ ªÈÁŸ ‚¬Õ ’Á«∏U Á’„UÁ‚ ©UΔUË ◊ÁÃ◊¢Œ–
÷Í·Ÿ ‚¡Áà Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÎªÈ ◊Ÿ„U È°Á∑§⁄UÊÁÃÁŸ »¢§ŒH 26H
¬ÈÁŸ ∑§„U ⁄UÊ©U ‚ÈNUŒ Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È‹ ’ÊŸËH
÷ÊÁ◊ÁŸ ÷ÿ©U ÃÙ⁄U ◊Ÿ÷ÊflÊ – ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U Ÿª⁄U •Ÿ¢Œ ’œÊflÊH 1H
⁄UÊ◊Á„U Œ©°U ∑§ÊÁ‹ ¡È’⁄UÊ¡Í – ‚¡Á„U ‚È‹ÙøÁŸ ◊¢ª‹ ‚Ê¡ÍH
Œ‹Á∑§ ©UΔU©U ‚ÈÁŸ NUŒ©U ∑§ΔUÙM§ – ¡ŸÈ ¿ÈUß ªÿ©U ¬Ê∑§ ’⁄UÃÙM§H 2H
∞Á‚©U ¬Ë⁄U Á’„UÁ‚ Ã®„U ªÙ߸ – øÙ⁄U ŸÊÁ⁄U Á¡Á◊ ¬˝ªÁ≈U Ÿ ⁄UÙ߸H
‹π®„U Ÿ ÷ͬ ∑§¬≈U øÃÈ⁄UÊ߸ – ∑§ÙÁ≈U ∑ȧÁ≈U‹ ◊ÁŸ ªÈM§ ¬…∏UÊ߸H 3H
¡lÁ¬ ŸËÁà ÁŸ¬ÈŸ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ŸÊÁ⁄UøÁ⁄Uà ¡‹ÁŸÁœ •flªÊ„ÍUH
∑§¬≈U ‚Ÿ„ÈU ’…∏UÊß ’„UÙ⁄UË – ’Ù‹Ë Á’„UÁ‚ ŸÿŸ ◊È„ÈU ◊Ù⁄UËH 4H
◊ÊªÈ ◊ÊªÈ ¬Ò ∑§„U„ÈU Á¬ÿ ∑§’„È°U Ÿ Œ„ÈU Ÿ ‹„ÈU–
ŒŸ ∑§„U„ÈU ’⁄UŒÊŸ ŒÈß Ã©U ¬Êflà ‚¢Œ„ÈUH 27H
¡ÊŸ©°U ◊⁄U◊È ⁄UÊ©U „°UÁ‚ ∑§„U߸ – ÃÈï„UÁ„U ∑§Ù„UÊ’ ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ •„U߸H
ÕÊÃË ⁄UÊÁπ Ÿ ◊ÊÁª„ÈU ∑§Ê™§ – Á’‚Á⁄U ªÿ©U ◊ÙÁ„U ÷Ù⁄U ‚È÷Ê™§H 1H
¤ÊÍΔU„È°U „U◊Á„U ŒÙ·È ¡ÁŸ Œ„ÍU – ŒÈß ∑Ò§ øÊÁ⁄U ◊ÊÁª ◊∑ȧ ‹„ÍUH
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ⁄UËÁà ‚ŒÊ øÁ‹ •Ê߸ – ¬˝ÊŸ ¡Ê„È°U ’L§ ’øŸÈ Ÿ ¡Ê߸H 2H
Ÿ®„U •‚àÿ ‚◊ ¬ÊÃ∑§ ¬È¢¡Ê – ÁªÁ⁄U ‚◊ „UÙ®„U Á∑§ ∑§ÙÁ≈U∑§ ªÈ¢¡ÊH
‚àÿ◊Í‹ ‚’ ‚È∑Χà ‚È„UÊ∞ – ’Œ ¬È⁄UÊŸ Á’ÁŒÃ ◊ŸÈ ªÊ∞H 3H
ÃÁ„U ¬⁄U ⁄UÊ◊ ‚¬Õ ∑§Á⁄U •Ê߸ – ‚È∑Χà ‚Ÿ„U •flÁœ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
157
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’Êà ŒÎ…∏UÊß ∑ȧ◊Áà „°UÁ‚ ’Ù‹Ë – ∑ȧ◊à ∑ȧÁ’„Uª ∑ȧ‹„U ¡ŸÈ πÙ‹ËH 4H
÷ͬ ◊ŸÙ⁄UÕ ‚È÷ª ’ŸÈ ‚Èπ ‚ÈÁ’„¢Uª ‚◊Ê¡È–
Á÷ÁÀ‹ÁŸ Á¡Á◊ ¿UÊ«∏UŸ ø„UÁà ’øŸÈ ÷ÿ¢∑§L§ ’Ê¡ÈH 28H
‚ÈŸ„ÈU ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ÷Êflà ¡Ë ∑§Ê – Œ„ÈU ∞∑§ ’⁄U ÷⁄UÃÁ„U ≈UË∑§ÊH
◊ʪ©°U ŒÍ‚⁄U ’⁄U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ¬È⁄Ufl„ÈU ŸÊÕ ◊ŸÙ⁄UÕ ◊Ù⁄UËH 1H
Ãʬ‚ ’· Á’‚Á· ©UŒÊ‚Ë – øıŒ„U ’Á⁄U‚ ⁄UÊ◊È ’Ÿ’Ê‚ËH
‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ’øŸ ÷ͬ Á„Uÿ° ‚Ù∑ͧ – ‚Á‚ ∑§⁄U ¿ÈU•Ã Á’∑§‹ Á¡Á◊ ∑§Ù∑ͧH 2H
ªÿ©U ‚„UÁ◊ Ÿ®„U ∑§¿ÈU ∑§Á„U •ÊflÊ – ¡ŸÈ ‚øÊŸ ’Ÿ ¤Ê¬≈U©U ‹ÊflÊH
Á’’⁄UŸ ÷ÿ©U ÁŸ¬≈U Ÿ⁄U¬Ê‹Í – ŒÊÁ◊ÁŸ „UŸ©U ◊Ÿ„È°U ÃL§ ÃÊ‹ÍH 3H
◊ÊÕ¥ „UÊÕ ◊ÍÁŒ ŒÙ©U ‹ÙøŸ – ÃŸÈ œÁ⁄U ‚ÙøÈ ‹Êª ¡ŸÈ ‚ÙøŸH
◊Ù⁄U ◊ŸÙ⁄UÕÈ ‚È⁄UÃL§ »Í§‹Ê – »§⁄Uà ∑§Á⁄UÁŸ Á¡Á◊ „UÃ©U ‚◊Í‹ÊH 4H
•flœ ©U¡ÊÁ⁄U ∑§ËÁã„U ∑Ò§∑§ßZ – ŒËÁã„UÁ‚ •ø‹ Á’¬Áà ∑Ò§ ŸßZH 5H
∑§flŸ¥ •fl‚⁄U ∑§Ê ÷ÿ©U ªÿ©°U ŸÊÁ⁄U Á’SflÊ‚–
¡Ùª Á‚Áh »§‹ ‚◊ÿ Á¡Á◊ ¡ÁÃÁ„U •Á’lÊ ŸÊ‚H 29H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊ©U ◊Ÿ®„U ◊Ÿ ¤ÊÊ°πÊ – ŒÁπ ∑ȧ÷Ê°Áà ∑ȧ◊Áà ◊Ÿ ◊ÊπÊH
÷⁄UÃÈ Á∑§ ⁄UÊ©U⁄U ¬Íà Ÿ „UÙ¥„UË – •ÊŸ„ÈU ◊Ù‹ ’‚ÊÁ„U Á∑§ ◊Ù„UËH 1H
¡Ù ‚ÈÁŸ ‚L§ •‚ ‹Êª ÃÈï„UÊ⁄¥U – ∑§Ê„U Ÿ ’Ù‹„ÈU ’øŸÈ ‚°÷Ê⁄¥UH
Œ„ÈU ©UÃL§ •ŸÈ ∑§⁄U„ÈU Á∑§ ŸÊ„UË¥ – ‚àÿ‚¢œ ÃÈï„U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ◊Ê„UË¥H 2H
ŒŸ ∑§„U„ÈU •’ ¡ÁŸ ’L§ Œ„ÍU – á„ÈU ‚àÿ ¡ª •¬¡‚È ‹„ÍH
‚àÿ ‚⁄UÊÁ„U ∑§„U„U È’L§ ŒŸÊ – ¡ÊŸ„ÈU ‹ßÁ„U ◊ÊÁª ø’ŸÊH 3H
Á‚Á’ ŒœËÁø ’Á‹ ¡Ù ∑§¿ÈU ÷Ê·Ê – ÃŸÈ œŸÈ á©U ’øŸ ¬ŸÈ ⁄UÊπÊH
•Áà ∑§≈ÈU ’øŸ ∑§„UÁà ∑Ò§∑§ß¸ – ◊ÊŸ„È°U ‹ÙŸ ¡⁄ ¬⁄U Œ߸H 4H
œ⁄U◊ œÈ⁄¢Uœ⁄U œË⁄U œÁ⁄U ŸÿŸ ©UÉÊÊ⁄U ⁄UÊÿ°–
Á‚L§ œÈÁŸ ‹ËÁã„U ©U‚Ê‚ •Á‚ ◊Ê⁄UÁ‚ ◊ÙÁ„U ∑ȧΔUÊÿ°H 30H
•Êª¥ ŒËÁπ ¡⁄Uà Á⁄U‚ ÷Ê⁄UË – ◊Ÿ„È°U ⁄UÙ· Ã⁄UflÊÁ⁄U ©UÉÊÊ⁄UËH
◊ÍÁΔU ∑ȧ’ÈÁh œÊ⁄U ÁŸΔÈU⁄UÊ߸ – œ⁄UË ∑ͧ’⁄UË¥ ‚ÊŸ ’ŸÊ߸H 1H
‹πË ◊„Uˬ ∑§⁄UÊ‹ ∑§ΔUÙ⁄Ê – ‚àÿ Á∑§ ¡ËflŸÈ ‹ßÁ„U ◊Ù⁄UÊH
’Ù‹ ⁄UÊ©U ∑§ÁΔUŸ ∑§Á⁄U ¿UÊÃË – ’ÊŸË ‚Á’Ÿÿ ÃÊ‚È ‚Ù„UÊÃËH 2H
Á¬˝ÿÊ ’øŸ ∑§‚ ∑§„UÁ‚ ∑ȧ÷Ê°ÃË – ÷Ë⁄U ¬˝ÃËÁà ¬˝ËÁà ∑§Á⁄U „UÊ°ÃËH
◊Ù⁄U¥ ÷⁄UÃÈ ⁄UÊ◊È ŒÈß •Ê°πË – ‚àÿ ∑§„U©°U ∑§Á⁄U ‚¢∑§L§ ‚ÊπËH 3H
•flÁ‚ ŒÍÃÈ ◊Ò¥ ¬ΔUß’ ¬˝ÊÃÊ – ∞„U®„U ’Áª ‚ÈŸÃ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊH
158
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈÁŒŸ ‚ÙÁœ ‚’È ‚Ê¡È ‚¡Ê߸ – Œ©°U ÷⁄Uà ∑§„È°U ⁄UÊ¡È ’¡Ê߸H 4H
‹Ù÷È Ÿ ⁄UÊ◊Á„U ⁄UÊ¡È ∑§⁄U ’„ÈUà ÷⁄Uà ¬⁄U ¬˝ËÁÖ
◊Ò¥ ’«∏U ¿UÙ≈U Á’øÊÁ⁄U Á¡ÿ° ∑§⁄Uà ⁄U„©°U ŸÎ¬ŸËÁÃH 31H
⁄UÊ◊ ‚¬Õ ‚à ∑§„U©°U ‚È÷Ê™§ – ⁄UÊ◊◊ÊÃÈ ∑§¿ÈU ∑§„U©U Ÿ ∑§Ê™§H
◊Ò¥ ‚’È ∑§Ëã„U ÃÙÁ„U Á’ŸÈ ¬Í°¿¥U – ÃÁ„U Ã¥ ¬⁄U©U ◊ŸÙ⁄UÕÈ ¿ÍU¿¥UH 1H
Á⁄U‚ ¬Á⁄U„UL§ •’ ◊¢ª‹ ‚Ê¡Í – ∑§¿ÈU ÁŒŸ ª∞° ÷⁄Uà ¡È’⁄UÊ¡ÍH
∞∑§Á„U ’Êà ◊¢ÙÁ„U ŒÈπÈ ‹ÊªÊ – ’⁄U ŒÍ‚⁄U •‚◊¢¡‚ ◊ʪÊH 2H
•¡„Í°U NUŒ©U ¡⁄Uà ÃÁ„U •Ê°øÊ – Á⁄U‚ ¬Á⁄U„UÊ‚ Á∑§ ‚Ê°ø„È°U ‚Ê°øÊH
∑§„ÈU ÃÁ¡ ⁄UÙ·È ⁄UÊ◊ •¬⁄UÊœÍ – ‚’È ∑§Ù©U ∑§„Uß ⁄UÊ◊È ‚ÈÁΔU ‚ÊœÍH 3H
ÃÈ„Í°U ‚⁄UÊ„UÁ‚ ∑§⁄UÁ‚ ‚Ÿ„ÍU – •’ ‚ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ÷ÿ©U ‚¢Œ„ÍUH
¡Ê‚È ‚È÷Ê©U •Á⁄UÁ„U •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ‚Ù Á∑§Á◊ ∑§Á⁄UÁ„U ◊ÊÃÈ ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ÊH 4H
Á¬˝ÿÊ „UÊ‚ Á⁄U‚ ¬Á⁄U„U⁄UÁ„U ◊ÊªÈ Á’øÊÁ⁄U Á’’∑ȧ–
¡®„U Œπı¥ •’ ŸÿŸ ÷Á⁄U ÷⁄Uà ⁄UÊ¡ •Á÷·∑ȧH 32H
Á¡∞ ◊ËŸ ’L§ ’ÊÁ⁄U Á’„UËŸÊ – ◊ÁŸ Á’ŸÈ »§ÁŸ∑ȧ Á¡∞ ŒÈπ ŒËŸÊH
∑§„U©°U ‚È÷Ê©U Ÿ ¿U‹È ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¡ËflŸÈ ◊Ù⁄U ⁄UÊ◊ Á’ŸÈ ŸÊ„UË¥H 1H
‚◊ÈÁ¤Ê ŒπÈ Á¡ÿ° Á¬˝ÿÊ ¬˝’ËŸÊ – ¡ËflŸÈ ⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ •ÊœËŸÊH
‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ’øŸ ∑ȧ◊Áà •Áà ¡⁄U߸ – ◊Ÿ„È°U •Ÿ‹ •Ê„ÈUÁà ÉÊÎà ¬⁄U߸H 2H
∑§„Uß ∑§⁄U„ÈU Á∑§Ÿ ∑§ÙÁ≈U ©U¬ÊÿÊ – ß„UÊ° Ÿ ‹ÊÁªÁ„U ⁄UÊ©UÁ⁄U ◊ÊÿÊH
Œ„ÈU Á∑§ ‹„ÈU •¡‚È ∑§Á⁄U ŸÊ„UË¥ – ◊ÙÁ„U Ÿ ’„ÈUà ¬˝¬¢ø ‚Ù„UÊ„UË¥H 3H
⁄UÊ◊È ‚ÊœÈ ÃÈï„U ‚ÊœÈ ‚ÿÊŸ – ⁄UÊ◊◊ÊÃÈ ÷Á‹ ‚’ ¬Á„UøÊŸH
¡‚ ∑§ıÁ‚‹Ê° ◊Ù⁄U ÷‹ ÃÊ∑§Ê –  »§‹È ©Uã„UÁ„U Œ©°U ∑§Á⁄U ‚Ê∑§ÊH 4H
„UÙà ¬˝ÊÃÈ ◊ÈÁŸ’· œÁ⁄U ¡ı¥ Ÿ ⁄UÊ◊È ’Ÿ ¡Ê®„U–
◊Ù⁄U ◊⁄UŸÈ ⁄UÊ©U⁄U •¡‚ ŸÎ¬ ‚◊ÈÁ¤Ê• ◊Ÿ ◊Ê®„UH 33H
•‚ ∑§Á„U ∑ȧÁ≈U‹ ÷߸ ©UÁΔU ΔUÊ…U∏Ë – ◊ÊŸ„È°U ⁄UÙ· Ã⁄¢UÁªÁŸ ’Ê…∏UËH
¬Ê¬ ¬„UÊ⁄U ¬˝ª≈U ÷ß ‚Ù߸ – ÷⁄UË ∑˝§Ùœ ¡‹ ¡Êß Ÿ ¡Ù߸H 1H
ŒÙ©U ’⁄U ∑ͧ‹ ∑§ÁΔUŸ „UΔU œÊ⁄UÊ – ÷fl°⁄U ∑ͧ’⁄UË ’øŸ ¬˝øÊ⁄UÊH
…UÊ„Uà ÷ͬM§¬ ÃL§ ◊Í‹Ê – ø‹Ë Á’¬Áà ’ÊÁ⁄UÁœ •ŸÈ∑ͧ‹ÊH 2H
‹πË Ÿ⁄U‚ ’Êà »È§Á⁄U ‚Ê°øË – ÁÃÿ Á◊‚ ◊ËøÈ ‚Ë‚ ¬⁄U ŸÊøËH
ªÁ„U ¬Œ Á’Ÿÿ ∑§Ëã„U ’ÒΔUÊ⁄UË – ¡ÁŸ ÁŒŸ∑§⁄ ∑ȧ‹ „UÙÁ‚ ∑ȧΔUÊ⁄UËH 3H
◊ÊªÈ ◊ÊÕ •’„UË¥ Œ©°U ÃÙ„UË – ⁄UÊ◊ Á’⁄U„°U ¡ÁŸ ◊Ê⁄UÁ‚ ◊Ù„UËH
⁄UÊπÈ ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ¡Á„U ÃÁ„U ÷Ê°ÃË – ŸÊ®„U à ¡Á⁄UÁ„U ¡Ÿ◊ ÷Á⁄U ¿UÊÃËH 4H
159
ŒÙ0. ŒπË CÿÊÁœ •‚Êœ ŸÎ¬È ¬⁄U©U œ⁄UÁŸ œÈÁŸ ◊ÊÕ–
∑§„Uà ¬⁄U◊ •Ê⁄Uà ’øŸ ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 34H
øı0. CÿÊ∑ȧ‹ ⁄UÊ©U Á‚ÁÕ‹ ‚’ ªÊÃÊ – ∑§Á⁄UÁŸ ∑§‹¬ÃL§ ◊Ÿ„È°U ÁŸ¬ÊÃÊH
∑¢§ΔÈU ‚Íπ ◊Èπ •Êfl Ÿ ’ÊŸË – ¡ŸÈ ¬ÊΔUËŸÈ ŒËŸ Á’ŸÈ ¬ÊŸËH 1H
¬ÈÁŸ ∑§„ U ∑§≈ÈU ∑§ΔUÙ⁄U ∑Ò§∑§ß¸ – ◊Ÿ„È°U ÉÊÊÿ ◊„È° ◊Ê„ÈU⁄U Œ߸H
¡ı¥ •¢Ã„È°U •‚ ∑§⁄UÃ’È ⁄U„U™§ – ◊ÊªÈ ◊ÊªÈ ÃÈï„ ∑§®„U ’‹ ∑§„U™§H 2H
ŒÈß Á∑§ „UÙß ∞∑§ ‚◊ÿ ÷È•Ê‹Ê – „°U‚’ ΔUΔUÊß »È§‹Ê©U’ ªÊ‹ÊH
ŒÊÁŸ ∑§„UÊ©U’ •L§ ∑Χ¬ŸÊ߸ – „UÙß Á∑§ π◊ ∑ȧ‚‹ ⁄UıÃÊ߸H 3H
¿UÊ«∏U„ÈU ’øŸÈ Á∑§ œË⁄U¡È œ⁄U„Í – ¡ÁŸ •’‹Ê Á¡Á◊ ∑§L§ŸÊ ∑§⁄U„ÍUH
ÃŸÈ ÁÃÿ ßÿ œÊ◊È œŸÈ œ⁄UŸË – ‚àÿ‚¢œ ∑§„È°U ÃΟ ‚◊ ’⁄UŸËH 4H
ŒÙ0. ◊⁄U◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ⁄UÊ©U ∑§„U ∑§„ÈU ∑§¿ÈU ŒÙ·È Ÿ ÃÙ⁄U–
‹Êª©U ÃÙÁ„U Á¬‚Êø Á¡Á◊ ∑§Ê‹È ∑§„UÊflà ◊Ù⁄UH 35H
øı0. ø„Uà Ÿ ÷⁄Uà ÷ͬÃÁ„U ÷Ù⁄¥ – Á’Áœ ’‚ ∑ȧ◊Áà ’‚Ë Á¡ÿ ÃÙ⁄¥UH
‚Ù ‚’È ◊Ù⁄U ¬Ê¬ ¬Á⁄UŸÊ◊Í – ÷ÿ©U ∑ȧΔUÊ„U⁄U ¡®„U Á’Áœ ’Ê◊ÍH 1H
‚È’‚ ’Á‚Á„U Á»§Á⁄U •flœ ‚È„UÊ߸ – ‚’ ªÈŸ œÊ◊ ⁄UÊ◊ ¬˝÷ÈÃÊ߸H
∑§Á⁄U„U®„U ÷Êß ‚∑§‹ ‚fl∑§Ê߸ – „UÙßÁ„U ÁÄȰU ¬È⁄U ⁄UÊ◊ ’«∏UÊ߸H 2H
ÃÙ⁄U ∑§‹¢∑ȧ ◊Ù⁄U ¬Á¿UÃÊ™§ – ◊È∞„È°U Ÿ Á◊Á≈UÁ„U Ÿ ¡ÊßÁ„U ∑§Ê™§H
•’ ÃÙÁ„U ŸË∑§ ‹Êª ∑§L§ ‚Ù߸ – ‹ÙøŸ •Ù≈U ’ÒΔÈU ◊È„ÈU ªÙ߸H 3H
¡’ ‹Áª Á¡•ÊÒ¥ ∑§„U©°U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – Ã’ ‹Áª ¡ÁŸ ∑§¿ÈU ∑§„UÁ‚ ’„UÙ⁄UËH
Á»§Á⁄U ¬Á¿UÃÒ„UÁ‚ •¢Ã •÷ÊªË – ◊Ê⁄UÁ‚ ªÊß Ÿ„UÊM§ ‹ÊªËH 4H
ŒÙ0. ¬⁄U©U ⁄UÊ©U ∑§Á„U ∑§ÙÁ≈U Á’Áœ ∑§Ê„U ∑§⁄UÁ‚ ÁŸŒÊŸÈ–
∑§¬≈U ‚ÿÊÁŸ Ÿ ∑§„UÁà ∑§¿ÈU ¡ÊªÁà ◊Ÿ„È°U ◊‚ÊŸÈH 36H
øı0. ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ⁄U≈U Á’∑§‹ ÷È•Ê‹Í – ¡ŸÈ Á’ŸÈ ¬¢π Á’„¢Uª ’„UÊ‹ÍH
NUŒÿ° ◊ŸÊfl ÷ÙL§ ¡ÁŸ „UÙ߸ – ⁄UÊ◊Á„U ¡Êß ∑§„ÒU ¡ÁŸ ∑§Ù߸H 1H
©UŒ©U ∑§⁄U„È ¡ÁŸ ⁄UÁ’ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ªÈ⁄ – •flœ Á’‹ÙÁ∑§ ‚Í‹ „UÙßÁ„U ©U⁄UH
÷ͬ ¬˝ËÁà ∑Ò§∑§ß ∑§ÁΔUŸÊ߸ – ©U÷ÿ •flÁœ Á’Áœ ⁄UøË ’ŸÊ߸H 2H
Á’‹¬Ã ŸÎ¬Á„U ÷ÿ©U Á÷ŸÈ‚Ê⁄UÊ – ’ËŸÊ ’ŸÈ ‚¢π œÈÁŸ mÊ⁄UÊH
¬…∏U®„U ÷Ê≈U ªÈŸ ªÊfl®„U ªÊÿ∑§ – ‚ÈŸÃ ŸÎ¬Á„U ¡ŸÈ ‹ÊªÁ¢„¢U ‚Êÿ∑§H 3H
◊¢ª‹ ‚∑§‹ ‚Ù„UÊ®„U Ÿ ∑Ò§‚¥ – ‚„UªÊÁ◊ÁŸÁ„U Á’÷Í·Ÿ ¡Ò‚¥H
ÃÁ„¢U ÁŸÁ‚ ŸËŒ ¬⁄UË Ÿ®„U ∑§Ê„ÍU – ⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ ‹Ê‹‚Ê ©U¿UÊ„ÍUH 4H
ŒÙ0. mÊ⁄U ÷Ë⁄U ‚fl∑§ ‚Áøfl ∑§„U®„U ©UÁŒÃ ⁄UÁ’ ŒÁπ–
160
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¡Êª©U •¡„È°U Ÿ •flœ¬Áà ∑§Ê⁄UŸÈ ∑§flŸÈ Á’‚Á·H 37H
¬Á¿U‹ ¬„U⁄U ÷Í¬È ÁŸÃ ¡ÊªÊ – •Ê¡È „U◊Á„U ’«∏U •ø⁄U¡È ‹ÊªÊH
¡Ê„ÈU ‚È◊¢òÊ ¡ªÊfl„ÈU ¡Ê߸ – ∑§ËÁ¡• ∑§Ê¡È ⁄U¡Êÿ‚È ¬Ê߸H 1H
ª∞ ‚È◊¢òÊÈ Ã’ ⁄UÊ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ŒÁπ ÷ÿÊflŸ ¡Êà «U⁄UÊ„UË¥H
œÊß πÊß ¡ŸÈ ¡Êß Ÿ „U⁄UÊ – ◊ÊŸ„È°U Á’¬Áà Á’·ÊŒ ’‚⁄UÊH 2H
¬Í¿¥U ∑§Ù©U Ÿ ™§ÃL§ Œ߸ – ª∞ ¡®„U ÷flŸ ÷ͬ ∑Ò§∑§ß¸H
∑§Á„U ¡ÿ¡Ëfl ’ÒΔU Á‚L§ ŸÊ߸ – ŒÁπ ÷ͬ ªÁà ªÿ©U ‚ÈπÊ߸H 3H
‚Ùø Á’∑§‹ Á’’⁄UŸ ◊Á„U ¬⁄U™§ – ◊ÊŸ„È°U ∑§◊‹ ◊Í‹È ¬Á⁄U„U⁄U™§H
‚Áø©U ‚÷Ëà ‚∑§ß Ÿ®„U ¬Í¿UË – ’Ù‹Ë •‚È÷ ÷⁄UË ‚È÷ ¿UÍ¿UËH 4H
¬⁄UË Ÿ ⁄UÊ¡Á„U ŸËŒ ÁŸÁ‚ „UÃÈ ¡ÊŸ ¡ªŒË‚È–
⁄UÊ◊È ⁄UÊ◊È ⁄UÁ≈U ÷ÙL§ Á∑§ÿ ∑§„Uß Ÿ ◊⁄U◊È ◊„UË‚ÈH 38H
•ÊŸ„ÈU ⁄UÊ◊Á„U ’Áª ’Ù‹Ê߸ – ‚◊ÊøÊ⁄U Ã’ ¬Í°¿U„ÈU •Ê߸H
ø‹©U ‚È◊¢òÊÈ ⁄UÊÿ L§π ¡ÊŸË – ‹πË ∑ȧøÊÁ‹ ∑§ËÁã„U ∑§¿ÈU ⁄UÊŸËH 1H
‚Ùø Á’∑§‹ ◊ª ¬⁄Uß Ÿ ¬Ê™§ – ⁄UÊ◊Á„U ’ÙÁ‹ ∑§Á„UÁ„U ∑§Ê ⁄UÊ™§H
©U⁄U œÁ⁄U œË⁄U¡È ªÿ©U ŒÈ•Ê⁄¥U – ¬Í°¿U®„U ‚∑§‹ ŒÁπ ◊ŸÈ ◊Ê⁄¥UH 2H
‚◊ÊœÊŸÈ ∑§Á⁄U ‚Ù ‚’„UË ∑§Ê – ªÿ©U ¡„UÊ° ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ≈UË∑§ÊH
⁄UÊ◊ ‚È◊¢òÊÁ„U •Êflà ŒπÊ – •ÊŒL§ ∑§Ëã„U Á¬ÃÊ ‚◊ ‹πÊH 3H
ÁŸ⁄UÁπ ’ŒŸÈ ∑§Á„U ÷ͬ ⁄U¡Ê߸ – ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ŒË¬Á„U ø‹©U ‹flÊ߸H
⁄UÊ◊È ∑ȧ÷Ê°Áà ‚Áøfl ‚°ª ¡Ê„UË¥ – ŒÁπ ‹Ùª ¡„°U Ä°U Á’‹πÊ„UË¥H 4H
¡Êß ŒËπ ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ Ÿ⁄U¬Áà ÁŸ¬≈U ∑ȧ‚Ê¡È–
‚„UÁ◊ ¬⁄U©U ‹Áπ ®‚ÁÉÊÁŸÁ„U ◊Ÿ„È°U ’Îh ª¡⁄UÊ¡ÈH 39H
‚Íπ®„U •œ⁄U ¡⁄Uß ‚’È •¢ªÍ – ◊Ÿ„È°U ŒËŸ ◊ÁŸ„UËŸ ÷Í•¢ªÍH
‚L§· ‚◊ˬ ŒËÁπ ∑Ò§∑§ß¸ – ◊ÊŸ„È°U ◊ËøÈ ÉÊ⁄UË¥ ªÁŸ ‹߸H 1H
∑§L§ŸÊ◊ÿ ◊ÎŒÈ ⁄UÊ◊ ‚È÷Ê™§ – ¬˝Õ◊ ŒËπ ŒÈπÈ ‚ÈŸÊ Ÿ ∑§Ê™§H
ÃŒÁ¬ œË⁄U œÁ⁄U ‚◊©U Á’øÊ⁄UË – ¬Í°¿UË ◊œÈ⁄U ’øŸ ◊„UÃÊ⁄UËH 2H
◊ÙÁ„U ∑§„ÈU ◊ÊÃÈ ÃÊà ŒÈπ ∑§Ê⁄UŸ – ∑§Á⁄U• ¡ÃŸ ¡®„U „UÙßU ÁŸflÊ⁄UŸH
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ‚’È ∑§Ê⁄UŸ ∞„ÍU – ⁄UÊ¡Á„U ÃÈï„U ¬⁄U ’„ÈUà ‚Ÿ„ÍUH 3H
ŒŸ ∑§„UÁã„U ◊ÙÁ„U ŒÈß ’⁄UŒÊŸÊ – ◊ʪ©°U ¡Ù ∑§¿ÈU ◊ÙÁ„U ‚Ù„UÊŸÊH
‚Ù ‚ÈÁŸ ÷ÿ©U ÷ͬ ©U⁄U ‚ÙøÍ – ¿UÊÁ«∏U Ÿ ‚∑§®„U ÃÈï„UÊ⁄U ‚°∑§ÙøÍH 4H
‚Èà ‚Ÿ„ÈU ßà ’øŸÈ ©Uà ‚¢∑§≈U ¬⁄U©U Ÿ⁄U‚È–
‚∑§„ÈU à •Êÿ‚È œ⁄U„ÈU Á‚⁄U ◊≈U„ÈU ∑§ÁΔUŸ ∑§‹‚ÈH 40H
161
øı0. ÁŸœ⁄U∑§ ’ÒÁΔU ∑§„Uß ∑§≈ÈU ’ÊŸË – ‚ÈŸÃ ∑§ÁΔUŸÃÊ •Áà •∑ȧ‹ÊŸËH
¡Ë÷ ∑§◊ÊŸ ’øŸ ‚⁄U ŸÊŸÊ – ◊Ÿ„È°U ◊Á„U¬ ◊ÎŒÈ ‹ë¿U ‚◊ÊŸÊH 1H
¡ŸÈ ∑§ΔUÙ⁄U¬ŸÈ œ⁄¥ ‚⁄UËM§ – Á‚πß œŸÈ·Á’lÊ ’⁄U ’ËM§H
‚’È ¬˝‚¢ªÈ ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ‚ÈŸÊ߸ – ’ÒÁΔU ◊Ÿ„È°U ÃŸÈ œÁ⁄U ÁŸΔÈU⁄UÊ߸H 2H
◊Ÿ ◊È‚È∑§Êß ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ÷ÊŸÍ – ⁄UÊ◊È ‚„U¡ •ÊŸ¢Œ ÁŸœÊŸÍH
’Ù‹ ’øŸ Á’ªÃ ‚’ ŒÍ·Ÿ – ◊ÎŒÈ ◊¢¡È‹ ¡ŸÈ ’ʪ Á’÷Í·ŸH 3H
‚ÈŸÈ ¡ŸŸË ‚Ùß ‚ÈÃÈ ’«∏U÷ÊªË – ¡Ù Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’øŸ •ŸÈ⁄UʪËH
ßÿ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ÃÙ·ÁŸ„UÊ⁄UÊ – ŒÈ‹¸÷ ¡ŸÁŸ ‚∑§‹ ‚¢‚Ê⁄UÊH 4H
ŒÙ0. ◊ÈÁŸªŸ Á◊‹ŸÈ Á’‚Á· ’Ÿ ‚’Á„U ÷Ê°Áà Á„Uà ◊Ù⁄U–
ÃÁ„U ◊„°U Á¬ÃÈ •Êÿ‚È ’„ÈUÁ⁄U ‚¢◊à ¡ŸŸË ÃÙ⁄UH 41H
øı0. ÷⁄UÃÈ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ¬Êfl®„U ⁄UÊ¡Í – Á’Áœ ‚’ Á’Áœ ◊ÙÁ„U ‚Ÿ◊Èπ •Ê¡ÍH
¡ı¥ Ÿ ¡Ê©°U ’Ÿ ∞‚„ÈU ∑§Ê¡Ê – ¬˝Õ◊ ªÁŸ• ◊ÙÁ„U ◊Í…∏U ‚◊Ê¡ÊH 1H
‚fl®„U •⁄°U«ÈU ∑§‹¬ÃL§ àÿÊªË – ¬Á⁄U„UÁ⁄U •◊Îà ‹®„U Á’·È ◊ʪËH
Ã©U Ÿ ¬Êß •‚ ‚◊©U øÈ∑§Ê„UË¥ – ŒπÈ Á’øÊÁ⁄U ◊ÊÃÈ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
•¢’ ∞∑§ ŒÈπÈ ◊ÙÁ„U Á’‚·Ë – ÁŸ¬≈U Á’∑§‹ Ÿ⁄UŸÊÿ∑ȧ ŒπËH
ÕÙÁ⁄U®„U ’Êà Á¬ÃÁ„U ŒÈπ ÷Ê⁄UË – „UÙÁà ¬˝ÃËÁà Ÿ ◊ÙÁ„U ◊„UÃÊ⁄UËH 3H
⁄UÊ©U œË⁄U ªÈŸ ©UŒÁœ •ªÊœÍ – ÷Ê ◊ÙÁ„U Ã¥ ∑§¿ÈU ’«∏U •¬⁄UÊœÍH
¡ÊÃ¥ ◊ÙÁ„U Ÿ ∑§„Uà ∑§¿ÈU ⁄UÊ™§ – ◊ÙÁ⁄U ‚¬Õ ÃÙÁ„U ∑§„ÈU ‚ÁÃ÷Ê™§H 4H
ŒÙ0. ‚„U¡ ‚⁄U‹ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’øŸ ∑ȧ◊Áà ∑ȧÁ≈U‹ ∑§Á⁄U ¡ÊŸ–
ø‹ß ¡Ù¥∑§ ¡‹ ’∑˝§ªÁà ¡lÁ¬ ‚Á‹‹È ‚◊ÊŸH 42H
øı0. ⁄U„U‚Ë ⁄UÊÁŸ ⁄UÊ◊ L§π ¬Ê߸ – ’Ù‹Ë ∑§¬≈U ‚Ÿ„ÈU ¡ŸÊ߸H
‚¬Õ ÃÈï„UÊ⁄U ÷⁄Uà ∑Ò§ •ÊŸÊ – „UÃÈ Ÿ ŒÍ‚⁄U ◊Ò¥ ∑§¿ÈU ¡ÊŸÊH 1H
ÃÈï„U •¬⁄UÊœ ¡ÙªÈ Ÿ®„U ÃÊÃÊ – ¡ŸŸË ¡Ÿ∑§ ’¢œÈ ‚ÈπŒÊÃÊH
⁄UÊ◊ ‚àÿ ‚’È ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§„U„ÍU – ÃÈï„U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’øŸ ⁄Uà •„U„ÍUH 2H
Á¬ÃÁ„U ’ȤÊÊß ∑§„U„È ’Á‹ ‚Ù߸ – øıÕ¥¬Ÿ ¡®„U •¡‚È Ÿ „UÙ߸H
ÃÈï„U ‚◊ ‚È•Ÿ ‚È∑Χà ¡®„U ŒËã„U – ©UÁøà Ÿ ÃÊ‚È ÁŸ⁄UÊŒL§ ∑§Ëã„UH 3H
‹Êª®„U ∑ȧ◊Èπ ’øŸ ‚È÷ ∑Ò§‚ – ◊ª„°U ªÿÊÁŒ∑§ ÃË⁄UÕ ¡Ò‚H
⁄UÊ◊Á„U ◊ÊÃÈ ’øŸ ‚’ ÷Ê∞ – Á¡Á◊ ‚È⁄U‚Á⁄U ªÃ ‚Á‹‹ ‚È„UÊ∞H 4H
ŒÙ0. ªß ◊ÈL§¿UÊ ⁄UÊ◊Á„U ‚ÈÁ◊Á⁄U ŸÎ¬ Á»§Á⁄U ∑§⁄Ufl≈U ‹Ëã„U–
‚Áøfl ⁄UÊ◊ •Êª◊Ÿ ∑§Á„U Á’Ÿÿ ‚◊ÿ ‚◊ ∑§Ëã„UH 43H
øı0. •flÁŸ¬ •∑§ÁŸ ⁄UÊ◊È ¬ªÈ œÊ⁄U – œÁ⁄U œË⁄U¡È Ã’ ŸÿŸ ©ÉUÊÊ⁄UH
162
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Áøfl° ‚°÷ÊÁ⁄U ⁄UÊ©U ’ÒΔUÊ⁄ U– ø⁄UŸ ¬⁄Uà ŸÎ¬ ⁄UÊ◊È ÁŸ„UÊ⁄UH 1H
Á‹∞ ‚Ÿ„U Á’∑§‹ ©U⁄U ‹Ê߸ – ªÒ ◊ÁŸ ◊Ÿ„È°U »§ÁŸ∑§ Á»§Á⁄U ¬Ê߸H
⁄UÊ◊Á„U ÁøÃß ⁄U„U©U Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ø‹Ê Á’‹ÙøŸ ’ÊÁ⁄U ¬˝’Ê„ÍUH 2H
‚Ù∑§ Á’’‚ ∑§¿ÈU ∑§„ÒU Ÿ ¬Ê⁄UÊ – NUŒÿ° ‹ªÊflà ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊH
Á’ÁœÁ„U ◊ŸÊfl ⁄UÊ©U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¡®„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ Ÿ ∑§ÊŸŸ ¡Ê„UË¥H 3H
‚ÈÁ◊Á⁄U ◊„U‚Á„U ∑§„Uß ÁŸ„UÙ⁄UË – Á’ŸÃË ‚ÈŸ„ÈU ‚ŒÊÁ‚fl ◊Ù⁄UËH
•Ê‚ÈÃÙ· ÃÈï„U •fl…U⁄U ŒÊŸË – •Ê⁄UÁà „U⁄U„ÈU ŒËŸ ¡ŸÈ ¡ÊŸËH 4H
ÃÈï„U ¬˝⁄U∑§ ‚’ ∑§ NUŒÿ° ‚Ù ◊Áà ⁄UÊ◊Á„U Œ„ÈU–
’øŸÈ ◊Ù⁄U ÃÁ¡ ⁄U„U®„U ÉÊ⁄U ¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈUH 44H
•¡‚È „UÙ©U ¡ª ‚È¡‚È Ÿ‚Ê™§ – Ÿ⁄U∑§ ¬⁄Uı¥ ’L§ ‚È⁄U¬ÈL§ ¡Ê™§H
‚’ ŒÈπ ŒÈ‚„U ‚„UÊfl„ÈU ◊Ù„UË – ‹ÙøŸ •Ù≈U ⁄UÊ◊È ¡ÁŸ „UÙ¥„UËH 1H
•‚ ◊Ÿ ªÈŸß ⁄UÊ©U Ÿ®„U ’Ù‹Ê – ¬Ë¬⁄U ¬Êà ‚Á⁄U‚ ◊ŸÈ «UÙ‹ÊH
⁄UÉÊȬÁà Á¬ÃÁ„U ¬˝◊’‚ ¡ÊŸË – ¬ÈÁŸ ∑§¿ÈU ∑§Á„UÁ„U ◊ÊÃÈ •ŸÈ◊ÊŸËH 2H
Œ‚ ∑§Ê‹ •fl‚⁄U •ŸÈ‚Ê⁄UË – ’Ù‹ ’øŸ Á’ŸËà Á’øÊ⁄UËH
ÃÊà ∑§„U©°U ∑§¿ÈU ∑§⁄U©°U Á…UΔÊ߸ – •ŸÈÁøÃÈ ¿U◊’ ¡ÊÁŸ ‹Á⁄U∑§Ê߸H 3H
•Áà ‹ÉÊÈ ’Êà ‹ÊÁª ŒÈπÈ ¬ÊflÊ – ∑§Ê„È°U Ÿ ◊ÙÁ„U ∑§Á„U ¬˝Õ◊ ¡ŸÊflÊH
ŒÁπ ªÙ‚Êß°Á„U ¬Í°Á¿U©°U ◊ÊÃÊ – ‚ÈÁŸ ¬˝‚¢ªÈ ÷∞ ‚ËË ªÊÃÊH 4H
◊¢ª‹ ‚◊ÿ ‚Ÿ„U ’‚ ‚Ùø ¬Á⁄U„UÁ⁄U• ÃÊÖ
•Êÿ‚È Œß• „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ∑§Á„U ¬È‹∑§ ¬˝÷È ªÊÃH 45H
œãÿ ¡Ÿ◊È ¡ªÃËË ÃÊ‚Í – Á¬ÃÁ„U ¬˝◊ÙŒÈ øÁ⁄Uà ‚ÈÁŸ ¡Ê‚ÍH
øÊÁ⁄U ¬ŒÊ⁄UÕ ∑§⁄UË ÃÊ∑¥§ – Á¬˝ÿ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ¬˝ÊŸ ‚◊ ¡Ê∑¥§H 1H
•Êÿ‚È ¬ÊÁ‹ ¡Ÿ◊ »§‹È ¬Ê߸ – ∞„U©°U ’Áª®„U „UÙ©U ⁄U¡Ê߸H
Á’ŒÊ ◊ÊÃÈ ‚Ÿ •Êfl©°U ◊ÊªË – øÁ‹„U©°U ’ŸÁ„U ’„ÈUÁ⁄U ¬ª ‹ÊªËH 2H
•‚ ∑§Á„U ⁄UÊ◊ ªflŸÈ Ã’ ∑§Ëã„UÊ – ÷ͬ ‚Ù∑§ ’‚ ©UÃL§ Ÿ ŒËã„UÊH
Ÿª⁄U CÿÊÁ¬ ªß ’Êà ‚ÈÃË¿UË – ¿ÈU•Ã ø…U∏Ë ¡ŸÈ ‚’ ß ’Ë¿UËH 3H
‚ÈÁŸ ÷∞ Á’∑§‹ ‚∑§‹ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ’Á‹ Á’≈U¬ Á¡Á◊ ŒÁπ ŒflÊ⁄UËH
¡Ù ¡„°U ‚ÈŸß œÈŸß Á‚L§ ‚Ù߸ – ’«∏U Á’·ÊŒÈ Ÿ®„U œË⁄U¡È „UÙ߸H 4H
◊Èπ ‚ÈπÊ®„U ‹ÙøŸ dfl®„U ‚Ù∑ȧ Ÿ NUŒÿ° ‚◊Êß–
◊Ÿ„È°U ∑§L§Ÿ ⁄U‚ ∑§≈U∑§ß¸ ©UÃ⁄UË •flœ ’¡ÊßH 46H
Á◊‹Á„U ◊Ê¤Ê Á’Áœ ’Êà ’ªÊ⁄UË – ¡„U° Ä°U Œ®„U ∑Ò§∑§ßÁ„U ªÊ⁄UËH
∞Á„U ¬ÊÁ¬ÁŸÁ„U ’ÍÁ¤Ê ∑§Ê ¬⁄U™§ – ¿UÊß ÷flŸ ¬⁄U ¬Êfl∑ȧ§ œ⁄U™§H 1H
163
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁŸ¡ ∑§⁄U ŸÿŸ ∑§ÊÁ…∏U ø„U ŒËπÊ – «UÊÁ⁄U ‚ÈœÊ Á’·È øÊ„Uà øËπÊH
∑ȧÁ≈U‹ ∑§ΔUÙ⁄U ∑ȧ’ÈÁh •÷ÊªË – ÷ß ⁄UÉÊÈ’¢‚ ’ŸÈ ’Ÿ •ÊªËH 2H
¬Ê‹fl ’ÒÁΔU ¬«∏‰U ∞®„U ∑§Ê≈UÊ – ‚Èπ ◊„È°U ‚Ù∑§ ΔUÊ≈ÈU œÁ⁄U ΔUÊ≈UÊH
‚ŒÊ ⁄UÊ◊È ∞Á„U ¬˝ÊŸ ‚◊ÊŸÊ – ∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ∑ȧÁ≈U‹¬ŸÈ ΔUÊŸÊH 3H
‚àÿ ∑§„U®„U ∑§Á’ ŸÊÁ⁄U ‚È÷Ê™§ – ‚’ Á’Áœ •ª„ÈU •ªÊœ ŒÈ⁄UÊ™§H
ÁŸ¡ ¬˝Áî’’È ’L§∑ȧ ªÁ„U ¡Ê߸ – ¡ÊÁŸ Ÿ ¡Êß ŸÊÁ⁄U ªÁà ÷Ê߸H 4H
∑§Ê„U Ÿ ¬Êfl∑ȧ ¡ÊÁ⁄U ‚∑§ ∑§Ê Ÿ ‚◊Ⱥ˝ ‚◊Êß–
∑§Ê Ÿ ∑§⁄Ò •’‹Ê ¬˝’‹ ∑§Á„U ¡ª ∑§Ê‹È Ÿ πÊßH 47H
∑§Ê ‚ÈŸÊß Á’Áœ ∑§Ê„U ‚ÈŸÊflÊ – ∑§Ê ŒπÊß ø„U ∑§Ê„U ŒπÊflÊH
∞∑§ ∑§„U®„U ÷‹ ÷ͬ Ÿ ∑§Ëã„UÊ – ’L§ Á’øÊÁ⁄U Ÿ®„U ∑ȧ◊ÁÃÁ„U ŒËã„UÊH 1H
¡Ù „UÁΔU ÷ÿ©U ‚∑§‹ ŒÈπ ÷Ê¡ŸÈ – •’‹Ê Á’’‚ ÇÿÊŸÈ ªÈŸÈ ªÊ ¡ŸÈH
∞∑§ œ⁄U◊ ¬⁄UÁ◊Áà ¬Á„UøÊŸ – ŸÎ¬Á„U ŒÙ‚È Ÿ®„U Œ®„U ‚ÿÊŸH 2H
Á‚Á’ ŒœËÁø „UÁ⁄ø¢Œ ∑§„UÊŸË – ∞∑§ ∞∑§ ‚Ÿ ∑§„U®„U ’πÊŸËH
∞∑§ ÷⁄Uà ∑§⁄U ‚¢◊à ∑§„U„UË¥ – ∞∑§ ©UŒÊ‚ ÷Êÿ° ‚ÈÁŸ ⁄U„U„UË¥H 3H
∑§ÊŸ ◊ÍÁŒ ∑§⁄U ⁄UŒ ªÁ„U ¡Ë„UÊ – ∞∑§ ∑§„U®„U ÿ„U ’Êà •‹Ë„UÊH
‚È∑Χà ¡Ê®„U •‚ ∑§„Uà ÃÈï„UÊ⁄U – ⁄UÊ◊È ÷⁄Uà ∑§„È°U ¬˝ÊŸÁ¬•Ê⁄UH 4H
ø¢ŒÈ øflÒ ’L§ •Ÿ‹ ∑§Ÿ ‚ÈœÊ „UÙß Á’·ÃÍ‹–
‚¬Ÿ„È°U ∑§’„È° Ÿ ∑§⁄U®„U Á∑§¿ÈU ÷⁄UÃÈ ⁄UÊ◊ ¬˝ÁÃ∑ͧ‹H 48H
∞∑§ Á’œÊÃÁ„U ŒÍ·ŸÈ Œ„UË¥ – ‚ÈœÊ ŒπÊß ŒËã„U Á’·È ¡„UË¥H
π⁄U÷L§ Ÿª⁄U ‚ÙøÈ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ŒÈ‚„U ŒÊ„ÈU ©U⁄U Á◊≈UÊ ©U¿UÊ„ÍUH 1H
Á’¬˝’œÍ ∑ȧ‹◊Êãÿ ¡ΔU⁄UË – ¡ Á¬˝ÿ ¬⁄U◊ ∑Ò§∑§ß¸U ∑§⁄UËH
‹ªË¥ ŒŸ Á‚π ‚Ë‹È ‚⁄UÊ„UË – ’øŸ ’ÊŸ‚◊ ‹Êª®„U ÃÊ„UËH 2H
÷⁄UÃÈ Ÿ ◊ÙÁ„U Á¬˝ÿ ⁄UÊ◊ ‚◊ÊŸÊ – ‚ŒÊ ∑§„U„ÈU ÿ„ÈU ‚’È ¡ªÈ ¡ÊŸÊH
∑§⁄U„ÈU ⁄UÊ◊ ¬⁄U ‚„U¡ ‚Ÿ„ÍU – ∑§®„U •¬⁄UÊœ •Ê¡È ’ŸÈ Œ„ÍUH 3H
∑§’„È°U Ÿ Á∑§ÿ„ÈU ‚flÁà •Ê⁄U‚Í – ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ¡ÊŸ ‚’È Œ‚ÍH
∑§ı‚ÀÿÊ° •’ ∑§Ê„U Á’ªÊ⁄UÊ – ÃÈï„U ¡Á„U ‹ÊÁª ’íÊ˝ ¬È⁄U ¬Ê⁄UÊH 4H
‚Ëÿ Á∑§ Á¬ÿ ‚°ªÈ ¬Á⁄U„UÁ⁄UÁ„U ‹πŸÈ Á∑§ ⁄UÁ„U„U®„U œÊ◊–
⁄UÊ¡È Á∑§ ÷Í°¡’ ÷⁄Uà ¬È⁄U ŸÎ¬È Á∑§ Á¡ßÁ„U Á’ŸÈ ⁄UÊ◊H 49H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ©U⁄U ¿UÊ«∏U„ÈU ∑§Ù„ÍU – ‚Ù∑§ ∑§‹¢∑§ ∑§ÙÁΔU ¡ÁŸ „UÙ„ÍUH
÷⁄UÃÁ„U •flÁ‚ Œ„ÈU ¡È’⁄UÊ¡Í – ∑§ÊŸŸ ∑§Ê„U ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ∑§Ê¡ÍH 1H
ŸÊÁ„UŸ ⁄UÊ◊È ⁄UÊ¡ ∑§ ÷Íπ – œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸ Á’·ÿ ⁄U‚ M§πH
164
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
ªÈ⁄U ªÎ„U ’‚„È°U ⁄UÊ◊È ÃÁ¡ ª„ÍU – ŸÎ¬ ‚Ÿ •‚ ’L§ ŒÍ‚⁄U ‹„ÍH 2H
¡ı¥ Ÿ®„U ‹Áª„„ÈU ∑§„¥U „U◊Ê⁄ – Ÿ®„U ‹ÊÁªÁ„U ∑§¿ÈU „UÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UH
¡ı¥ ¬Á⁄U„UÊ‚ ∑§ËÁã„U ∑§¿ÈU „UÙ߸ – Ãı ∑§Á„U ¬˝ª≈U ¡ŸÊfl„ÈU ‚Ù߸H 3H
⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ‚Èà ∑§ÊŸŸ ¡ÙªÍ – ∑§Ê„U ∑§Á„UÁ„U ‚ÈÁŸ ÃÈï„U ∑§„È°U ‹ÙªÍH
©UΔU„ÈU ’Áª ‚Ùß ∑§⁄U„ÈU ©U¬Ê߸ – ¡Á„U Á’Áœ ‚Ù∑ȧ ∑§‹¢∑ȧ Ÿ‚Ê߸H 4H
¡Á„U ÷Ê°Áà ‚Ù∑ȧ ∑§‹¢∑ȧ ¡Êß ©U¬Êÿ ∑§Á⁄U ∑ȧ‹ ¬Ê‹„UË–
„UÁΔU »§L§ ⁄UÊ◊Á„U ¡Êà ’Ÿ ¡ÁŸ ’Êà ŒÍ‚Á⁄U øÊ‹„UËH
Á¡Á◊ ÷ÊŸÈ Á’ŸÈ ÁŒŸÈ ¬˝ÊŸ Á’ŸÈ ÃŸÈ ø¢Œ Á’ŸÈ Á¡Á◊ ¡ÊÁ◊ŸË–
ÁÃÁ◊ •flœ ÃÈ‹‚ˌʂ ¬˝÷È Á’ŸÈ ‚◊ÈÁ¤Ê œı¥ Á¡ÿ° ÷ÊÁ◊ŸËH
‚Áπã„U Á‚πÊflŸÈ ŒËã„U ‚ÈŸÃ ◊œÈ⁄U ¬Á⁄UŸÊ◊ Á„UÖ
Ãß° ∑§¿ÈU ∑§ÊŸ Ÿ ∑§Ëã„U ∑ȧÁ≈U‹ ¬˝’ÙœË ∑ͧ’⁄UËH 50H
©UÃL§ Ÿ Œß ŒÈ‚„U Á⁄U‚ M§πË – ◊ÎÁªã„U ÁøÃfl ¡ŸÈ ’ÊÁÉÊÁŸ ÷ÍπËH
CÿÊÁœ •‚ÊÁœ ¡ÊÁŸ ÁÃã„U àÿÊªË – ø‹Ë¥ ∑§„Uà ◊ÁÃ◊¢Œ •÷ʪËH 1H
⁄UÊ¡È ∑§⁄Uà ÿ„U ŒÒ•° Á’ªÙ߸ – ∑§Ëã„UÁ‚ •‚ ¡‚ ∑§⁄Uß Ÿ ∑§Ù߸H
∞Á„U Á’Áœ Á’‹¬®„U ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË¥ – Œ®„U ∑ȧøÊÁ‹Á„U ∑§ÙÁ≈U∑§ ªÊ⁄UË¥H 2H
¡⁄U®„U Á’·◊ ¡⁄U ‹®„U ©U‚Ê‚Ê – ∑§flÁŸ ⁄UÊ◊ Á’ŸÈ ¡ËflŸ •Ê‚ÊH
Á’¬È‹ Á’ÿÙª ¬˝¡Ê •∑ȧ‹ÊŸË – ¡ŸÈ ¡‹ø⁄U ªŸ ‚Íπà ¬ÊŸËH 3H
•Áà Á’·ÊŒ ’‚ ‹Ùª ‹ÙªÊßZ – ª∞ ◊ÊÃÈ ¬®„U ⁄UÊ◊È ªÙ‚ÊßZH
◊Èπ ¬˝‚ÛÊ Áøà øıªÈŸ øÊ™§ – Á◊≈UÊ ‚ÙøÈ ¡ÁŸ ⁄UÊπÒ ⁄UÊ™§H 4H
Ÿfl ªÿ¢ŒÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ◊ŸÈ ⁄UÊ¡È •‹ÊŸ ‚◊ÊŸ–
¿ÍU≈U ¡ÊÁŸ ’Ÿ ªflŸÈ ‚ÈÁŸ ©U⁄U •Ÿ¢ŒÈ •Áœ∑§ÊŸH 51H
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ÁË∑§ ¡ÙÁ⁄U ŒÙ©U „UÊÕÊ – ◊ÈÁŒÃ ◊ÊÃÈ ¬Œ ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊH
ŒËÁã„U •‚Ë‚ ‹Êß ©U⁄U ‹Ëã„ – ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ∑§Ëã„UH 1H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊Èπ øÈ¢’Áà ◊ÊÃÊ – ŸÿŸ Ÿ„U ¡‹È ¬È‹Á∑§Ã ªÊÃÊH
ªÙŒ ⁄UÊÁπ ¬ÈÁŸ NUŒÿ° ‹ªÊ∞ – dflà ¬˝◊⁄U‚ ¬ÿŒ ‚È„UÊ∞H 2H
¬˝◊È ¬˝◊ÙŒÈ Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U ¡Ê߸ – ⁄¢U∑§ œŸŒ ¬Œ’Ë ¡ŸÈ ¬Ê߸H
‚ÊŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U ’ŒŸÈ ÁŸ„UÊ⁄UË – ’Ù‹Ë ◊œÈ⁄U ’øŸ ◊„UÃÊ⁄UËH 3H
∑§„U„ÈU ÃÊà ¡ŸŸË ’Á‹„UÊ⁄UË – ∑§’®„U ‹ªŸ ◊ÈŒ ◊¢ª‹∑§Ê⁄UËH
‚È∑Χà ‚Ë‹ ‚Èπ ‚Ëfl° ‚È„UÊ߸ – ¡Ÿ◊ ‹Ê÷ ∑§ß •flÁœ •ÉÊÊ߸H 4H
¡Á„U øÊ„Uà Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚’ •Áà •Ê⁄Uà ∞Á„U ÷Ê°ÁÖ
Á¡Á◊ øÊÃ∑§ øÊÃÁ∑§ ÃÎÁ·Ã ’ÎÁCÔU ‚⁄UŒ Á⁄UÃÈ SflÊÁÃH 52H
165
øı0. ÃÊà ¡Ê©U° ’Á‹ ’Áª Ÿ„UÊ„ÍU – ¡Ù ◊Ÿ ÷Êfl ◊œÈ⁄U ∑§¿ÈU πÊ„ÍUH
Á¬ÃÈ ‚◊ˬ Ã’ ¡Ê∞„ÈU ÷Ò•Ê – ÷ß ’Á«∏U ’Ê⁄U ¡Êß ’Á‹ ◊Ò•ÊH 1H
◊ÊÃÈ ’øŸ ‚ÈÁŸ •Áà •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ¡ŸÈ ‚Ÿ„U ‚È⁄UÃL§ ∑§ »Í§‹ÊH
‚Èπ ◊∑§⁄¢UŒ ÷⁄U ÁüÊÿ◊Í‹Ê – ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ◊ŸÈ ÷fl°L§ Ÿ ÷Í‹ÊH 2H
œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸ œ⁄U◊ ªÁà ¡ÊŸË – ∑§„U©U ◊ÊÃÈ ‚Ÿ •Áà ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
Á¬ÃÊ° ŒËã„U ◊ÙÁ„U ∑§ÊŸŸ ⁄UÊ¡Í – ¡„°U ‚’ ÷Ê°Áà ◊Ù⁄U ’«∏U ∑§Ê¡ÍH 3H
•Êÿ‚È ŒÁ„ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ◊ÊÃÊ – ¡®„U ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ∑§ÊŸŸ ¡ÊÃÊH
¡ÁŸ ‚Ÿ„U ’‚ «U⁄U¬Á‚ ÷Ù⁄¥U – •ÊŸ°ŒÈ •¢’ •ŸÈª˝„U ÃÙ⁄¥UH 4H
ŒÙ0. ’⁄U· øÊÁ⁄UŒ‚ Á’Á¬Ÿ ’Á‚ ∑§Á⁄U Á¬ÃÈ ’øŸ ¬˝◊ÊŸ–
•Êß ¬Êÿ ¬ÈÁŸ ŒÁπ„U©°U ◊ŸÈ ¡ÁŸ ∑§⁄ÁU‚ ◊‹ÊŸH 53H
øı0. ’øŸ Á’ŸËà ◊œÈ⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄ U ∑§ – ‚⁄U ‚◊ ‹ª ◊ÊÃÈ ©U⁄U ∑§⁄U∑§H
‚„UÁ◊ ‚ÍÁπ ‚ÈÁŸ ‚ËÃÁ‹ ’ÊŸË – Á¡Á◊ ¡flÊ‚ ¬⁄¥U ¬Êfl‚ ¬ÊŸËH 1H
∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§¿ÈU NUŒÿ Á’·ÊŒÍ – ◊Ÿ„È°U ◊ÎªË ‚ÈÁŸ ∑§„Á⁄U ŸÊŒÍH
ŸÿŸ ‚¡‹ ß Õ⁄U Õ⁄U ∑§Ê°¬Ë – ◊Ê¡Á„U πÊß ◊ËŸ ¡ŸÈ ◊ʬËH 2H
œÁ⁄U œË⁄U¡È ‚Èà ’ŒŸÈ ÁŸ„UÊ⁄UË – ªŒªŒ ’øŸ ∑§„UÁà ◊„UÃÊ⁄UËH
ÃÊà Á¬ÃÁ„U ÃÈï„U ¬˝ÊŸÁ¬•Ê⁄U – ŒÁπ ◊ÈÁŒÃ ÁŸÃ øÁ⁄Uà ÃÈï„UÊ⁄UH 3H
⁄UÊ¡È ŒŸ ∑§„È°U ‚È÷ ÁŒŸ ‚ÊœÊ – ∑§„U©U ¡ÊŸ ’Ÿ ∑§®„U •¬⁄UÊœÊH
ÃÊà ‚ÈŸÊfl„ÈU ◊ÙÁ„U ÁŸŒÊŸÍ – ∑§Ù ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ÷ÿ©U ∑Χ‚ÊŸÍH 4H
ŒÙ0. ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ L§π ‚Áøfl‚Èà ∑§Ê⁄UŸÈ ∑§„U©U ’ȤÊÊß–
‚ÈÁŸ ¬˝‚¢ªÈ ⁄UÁ„U ◊Í∑§ Á¡Á◊ Œ‚Ê ’⁄UÁŸ Ÿ®„U ¡ÊßH 54H
øı0. ⁄UÊÁπ Ÿ ‚∑§ß Ÿ ∑§Á„U ‚∑§ ¡Ê„ÍU – ŒÈ„Í°U ÷Ê°Áà ©U⁄U ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH
Á‹πà ‚ÈœÊ∑§⁄U ªÊ Á‹Áπ ⁄UÊ„ÍU – Á’Áœ ªÁà ’Ê◊ ‚ŒÊ ‚’ ∑§Ê„ÍUH 1H
œ⁄U◊ ‚Ÿ„U ©U÷ÿ° ◊Áà ÉÊ⁄UË – ÷ß ªÁà ‚Ê°¬ ¿ÈU¿È¢UŒÁ⁄U ∑§⁄UËH
⁄UÊπ©°U ‚ÈÃÁ„U ∑§⁄U©°U •ŸÈ⁄UÙœÍ – œ⁄U◊È ¡Êß •L§ ’¢œÈ Á’⁄UÙœÍH 2H
∑§„U©°U ¡ÊŸ ’Ÿ Ãı ’Á«∏U „UÊŸË – ‚¢∑§≈U ‚Ùø Á’’‚ ÷ß ⁄UÊŸËH
’„ÈUÁ⁄U ‚◊ÈÁ¤Ê ÁÃÿ œ⁄U◊È ‚ÿÊŸË – ⁄UÊ◊È ÷⁄UÃÈ ŒÙ©U ‚Èà ‚◊ ¡ÊŸËH 3H
‚⁄U‹ ‚È÷Ê©U ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UË – ’Ù‹Ë ’øŸ œË⁄U œÁ⁄U ÷Ê⁄UËH
ÃÊà ¡Ê©° ’Á‹ ∑§Ëã„U„ÈU ŸË∑§Ê – Á¬ÃÈ •Êÿ‚È ‚’ œ⁄U◊∑§ ≈UË∑§ÊUH 4H
ŒÙ0. ⁄UÊ¡È ŒŸ ∑§Á„U ŒËã„U ’ŸÈ ◊ÙÁ„U Ÿ ‚Ù ŒÈπ ‹‚È–
ÃÈï„U Á’ŸÈ ÷⁄UÃÁ„U ÷ͬÁÃÁ„U ¬˝¡Á„U ¬˝ø¢«U ∑§‹‚ÈH 55H
øı0. ¡ı¥ ∑§fl‹ Á¬ÃÈ •Êÿ‚È ÃÊÃÊ – Ãı ¡ÁŸ ¡Ê„ÈU ¡ÊÁŸ ’Á«∏U ◊ÊÃÊH
166
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ı¥ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ∑§„U©U ’Ÿ ¡ÊŸÊ – Ãı ∑§ÊŸŸ ‚à •flœ ‚◊ÊŸÊH 1H
Á¬ÃÈ ’ŸŒfl ◊ÊÃÈ ’ŸŒflË – πª ◊Ϊ ø⁄UŸ ‚⁄UÙL§„U ‚flËH
•¢Ã„È°U ©UÁøà ŸÎ¬Á„U ’Ÿ’Ê‚Í – ’ÿ Á’‹ÙÁ∑§ Á„Uÿ° „UÙß „U⁄UÊ°‚ÍH 2H
’«∏U÷ÊªË ’ŸÈ •flœ •÷ÊªË – ¡Ù ⁄UÉÊÈ’¢‚ÁË∑§ ÃÈï„U àÿʪËH
¡ı¥ ‚Èà ∑§„Uı¥ ‚¢ª ◊ÙÁ„U ‹„ÍU – ÃÈï„⁄U NUŒÿ° „UÙß ‚¢Œ„ÍUH 3H
¬Íà ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ÃÈï„U ‚’„UË ∑§ – ¬˝ÊŸ ¬˝ÊŸ ∑§ ¡ËflŸ ¡Ë ∑§H
Ã ÃÈï„U ∑§„U„ÈU ◊ÊÃÈ ’Ÿ ¡Ê™°§ – ◊Ò¥ ‚ÈÁŸ ’øŸ ’ÒÁΔU ¬Á¿UÃÊ™°§H 4H
ÿ„U Á’øÊÁ⁄U Ÿ®„U ∑§⁄U©°U „UΔU ¤ÊÍΔU ‚Ÿ„ÈU ’…∏UÊß–
◊ÊÁŸ ◊ÊÃÈ ∑§⁄U ŸÊà ’Á‹ ‚È⁄UÁà Á’‚Á⁄U ¡ÁŸ ¡ÊßH 56H
Œfl Á¬Ã⁄U ‚’ ÃÈï„UÁ„U ªÙ‚ÊßZ – ⁄UÊπ„È°U ¬‹∑§ ŸÿŸ ∑§Ë ŸÊßZH
•flÁœ •¢’È Á¬˝ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ◊ËŸÊ – ÃÈï„U ∑§L§ŸÊ∑§⁄U œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸÊH 1H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚Ùß ∑§⁄U„ÈU ©U¬Ê߸ – ‚’Á„U Á¡•Ã ¡®„U ÷¥≈U„ÈU •Ê߸H
¡Ê„ÈU ‚ÈπŸ ’ŸÁ„U ’Á‹ ¡Ê™°§ – ∑§Á⁄U •ŸÊÕ ¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ªÊ™°§H 2H
‚’ ∑§⁄U •Ê¡È ‚È∑Χà »§‹ ’ËÃÊ – ÷ÿ©U ∑§⁄UÊ‹ ∑§Ê‹È Á’¬⁄UËÃÊH
’„ÈUÁ’Áœ Á’‹Á¬ ø⁄UŸ ‹¬≈UÊŸË – ¬⁄U◊ •÷ÊÁªÁŸ •Ê¬ÈÁ„U ¡ÊŸËH 3H
ŒÊL§Ÿ ŒÈ‚„U ŒÊ„ÈU ©U⁄U CÿÊ¬Ê – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê®„U Á’‹Ê¬ ∑§‹Ê¬ÊH
⁄UÊ◊ ©UΔUÊß ◊ÊÃÈ ©U⁄U ‹Ê߸ – ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸ ’„ÈUÁ⁄U ‚◊ȤÊÊ߸H 4H
‚◊ÊøÊ⁄U ÃÁ„U ‚◊ÿ ‚ÈÁŸ ‚Ëÿ ©UΔUË •∑ȧ‹Êß–
¡Êß ‚Ê‚È ¬Œ ∑§◊‹ ¡Èª ’¢ÁŒ ’ÒÁΔU Á‚L§ ŸÊßH 57H
ŒËÁã„U •‚Ë‚ ‚Ê‚È ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – •Áà ‚È∑ȧ◊ÊÁ⁄U ŒÁπ •∑ȧ‹ÊŸËH
’ÒÁΔU ŸÁ◊Ã◊Èπ ‚ÙøÁà ‚ËÃÊ – M§¬ ⁄UÊÁ‚ ¬Áà ¬˝◊ ¬ÈŸËÃÊH 1H
ø‹Ÿ ø„Uà ’Ÿ ¡ËflŸŸÊÕÍ – ∑§Á„U ‚È∑ΧÃË ‚Ÿ „UÙßÁ„U ‚ÊÕÍH
∑§Ë ÃŸÈ ¬˝ÊŸ Á∑§ ∑§fl‹ ¬˝ÊŸÊ – Á’Áœ ∑§⁄UÃ’È ∑§¿ÈU ¡Êß Ÿ ¡ÊŸÊH 2H
øÊL§ ø⁄UŸ Ÿπ ‹πÁà œ⁄UŸË – ŸÍ¬È⁄U ◊Èπ⁄U ◊œÈ⁄U ∑§Á’ ’⁄UŸËH
◊Ÿ„È°U ¬˝◊ ’‚ Á’ŸÃË ∑§⁄U„UË¥ – „U◊Á„U ‚Ëÿ ¬Œ ¡ÁŸ ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥H 3H
◊¢¡È Á’‹ÙøŸ ◊ÙøÁà ’Ê⁄UË – ’Ù‹Ë ŒÁπ ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UËH
ÃÊà ‚ÈŸ„È U Á‚ÿ •Áà ‚È∑ȧ◊Ê⁄UË – ‚Ê‚È ‚‚È⁄U ¬Á⁄U¡ŸÁ„U Á¬•Ê⁄UËH 4H
Á¬ÃÊ ¡Ÿ∑§ ÷ͬʋ ◊ÁŸ ‚‚È⁄U ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ÷ÊŸÈ–
¬Áà ⁄UÁ’∑ȧ‹ ∑Ò§⁄Ufl Á’Á¬Ÿ Á’œÈ ªÈŸ M§¬ ÁŸœÊŸÈH 58H
◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ¬ÈòÊ’œÍ Á¬˝ÿ ¬Ê߸ – M§¬ ⁄UÊÁ‚ ªÈŸ ‚Ë‹ ‚È„UÊ߸H
ŸÿŸ ¬ÈÃÁ⁄U ∑§Á⁄U ¬˝ËÁà ’…∏UÊ߸ – ⁄Êπ©°U ¬˝ÊŸ ¡ÊŸÁ∑§®„U ‹Ê߸H 1H
167
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§‹¬’Á‹ Á¡Á◊ ’„ÈUÁ’Áœ ‹Ê‹Ë – ‚Ë¥Áø ‚Ÿ„U ‚Á‹‹ ¬˝ÁìʋËH
»Í§‹Ã »§‹Ã ÷ÿ© U Á’Áœ ’Ê◊Ê – ¡ÊÁŸ Ÿ ¡Êß ∑§Ê„U ¬Á⁄UŸÊ◊ÊH 2H
¬‹°ª ¬ËΔU ÃÁ¡ ªÙŒ ®„U«UÙ⁄UÊ – Á‚ÿ° Ÿ ŒËã„U ¬ªÈ •flÁŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊH
Á¡•Ÿ◊ÍÁ⁄U Á¡Á◊ ¡Ùªflà ⁄U„U™°§ – ŒË¬ ’ÊÁà Ÿ®„U ≈UÊ⁄UŸ ∑§„U™°§H 3H
‚Ùß Á‚ÿ ø‹Ÿ ø„UÁà ’Ÿ ‚ÊÕÊ – •Êÿ‚È ∑§Ê„U „UÙß ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
ø¢Œ Á∑§⁄UŸ ⁄U‚ ⁄UÁ‚∑§ ø∑§Ù⁄UË – ⁄UÁ’ L§π ŸÿŸ ‚∑§ß Á∑§Á◊ ¡Ù⁄UËH 4H
∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ø⁄U®„U ŒÈCÔU ¡¢ÃÈ ’Ÿ ÷ÍÁ⁄U–
Á’· ’ÊÁ≈U∑§Ê° Á∑§ ‚Ù„U ‚Èà ‚È÷ª ‚¡ËflÁŸ ◊ÍÁ⁄UH 59H
’Ÿ Á„Uà ∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà Á∑§‚Ù⁄UË – ⁄UøË¥ Á’⁄¢UÁø Á’·ÿ ‚Èπ ÷Ù⁄UËH
¬Ê„UŸ ∑ΧÁ◊ Á¡Á◊ ∑§ÁΔUŸ ‚È÷Ê™§ – ÁÃã„UÁ„U ∑§‹‚È Ÿ ∑§ÊŸŸ ∑§Ê™§H 1H
∑Ò§ Ãʬ‚ ÁÃÿ ∑§ÊŸŸ ¡ÙªÍ – Á¡ã„U ì „UÃÈ Ã¡Ê ‚’ ÷ÙªÍH
Á‚ÿ ’Ÿ ’Á‚Á„U ÃÊà ∑§Á„U ÷Ê°ÃË – ÁøòÊÁ‹Áπà ∑§Á¬ ŒÁπ «U⁄UÊÃËH 2H
‚È⁄U‚⁄U ‚È÷ª ’Ÿ¡ ’Ÿ øÊ⁄UË – «UÊ’⁄U ¡ÙªÈ Á∑§ „¢U‚∑ȧ◊Ê⁄UËH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡‚ •Êÿ‚È „UÙ߸ – ◊Ò¥ Á‚π Œ©°U ¡ÊŸÁ∑§Á„U ‚Ù߸H 3H
¡ı¥ Á‚ÿ ÷flŸ ⁄U„ÒU ∑§„U •¢’Ê – ◊ÙÁ„U ∑§„°U „UÙß ’„ÈUà •fl‹¢’ÊH
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ◊ÊÃÈ Á¬˝ÿ ’ÊŸË – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚Ȝʰ ¡ŸÈ ‚ÊŸËH 4H
∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ Á’’∑§◊ÿ ∑§ËÁã„U ◊ÊÃÈ ¬Á⁄UÃÙ·–
‹ª ¬˝’ÙœŸ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ¬˝ªÁ≈U Á’Á¬Ÿ ªÈŸ ŒÙ·H 60H
◊ÊÃÈ ‚◊ˬ ∑§„Uà ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ’Ù‹ ‚◊©U ‚◊ÈÁ¤Ê ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
⁄UÊ¡∑ȧ◊ÊÁ⁄U Á‚πÊflŸÈ ‚ÈŸ„ÍU – •ÊŸ ÷Ê°Áà Á¡ÿ° ¡ÁŸ ∑§¿ÈU ªÈŸ„ÍUH 1H
•Ê¬Ÿ ◊Ù⁄U ŸË∑§ ¡ı¥ ø„U„ÍU – ’øŸÈ „U◊Ê⁄U ◊ÊÁŸ ªÎ„U ⁄U„U„ÍUH
•Êÿ‚È ◊Ù⁄U ‚Ê‚È ‚fl∑§Ê߸ – ‚’ Á’Áœ ÷ÊÁ◊ÁŸ ÷flŸ ÷‹Ê߸H 2H
∞Á„U Ã •Áœ∑§ œ⁄U◊È Ÿ®„U ŒÍ¡Ê – ‚ÊŒ⁄U ‚Ê‚È ‚‚È⁄U ¬Œ ¬Í¡ÊH
¡’ ¡’ ◊ÊÃÈ ∑§Á⁄UÁ„U ‚ÈÁœ ◊Ù⁄UË – „UÙßÁ„U ¬˝◊ Á’∑§‹ ◊Áà ÷Ù⁄UËH 3H
Ã’ Ã’ ÃÈï„ U ∑§Á„U ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊŸË – ‚È¢ŒÁ⁄U ‚◊ȤÊÊ∞„ÈU ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
∑§„U©°U ‚È÷Êÿ° ‚¬Õ ‚à ◊Ù„UË – ‚È◊ÈÁπ ◊ÊÃÈ Á„Uà ⁄UÊπ©°U ÃÙ„UËH 4H
ªÈ⁄U üÊÈÁà ‚¢◊à œ⁄U◊ »§‹È ¬Êß• Á’Ÿ®„U ∑§‹‚–
„UΔU ’‚ ‚’ ‚¢∑§≈U ‚„U ªÊ‹fl Ÿ„ÈU· Ÿ⁄U‚H 61H
◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ∑§Á⁄U ¬˝flÊŸ Á¬ÃÈ ’ÊŸË – ’Áª Á»§⁄U’ ‚ÈŸÈ ‚È◊ÈÁπ ‚ÿÊŸËH
ÁŒfl‚ ¡Êà Ÿ®„U ‹ÊÁªÁ„U ’Ê⁄UÊ – ‚È¢ŒÁ⁄U Á‚πflŸÈ ‚ÈŸ„ÈU „U◊Ê⁄UÊH 1H
¡ı¥ „UΔU ∑§⁄U„ÈU ¬˝◊ ’‚ ’Ê◊Ê – Ãı ÃÈï„U ŒÈπÈ ¬Ê©U’ ¬Á⁄UŸÊ◊ÊH
168
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§ÊŸŸÈ ∑§ÁΔUŸ ÷ÿ¢∑§L§ ÷Ê⁄UË – ÉÊÙ⁄U ÉÊÊ◊È Á„U◊ ’ÊÁ⁄U ’ÿÊ⁄UËH 2H
∑ȧ‚ ∑¢§≈U∑§ ◊ª ∑§Ê°∑§⁄U ŸÊŸÊ – ø‹’ ¬ÿÊŒ®„U Á’ŸÈ ¬ŒòÊÊŸÊH
ø⁄UŸ ∑§◊‹ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È ÃÈï„UÊ⁄U – ◊Ê⁄Uª •ª◊ ÷ÍÁ◊œ⁄U ÷Ê⁄UH 3H
∑¢§Œ⁄U πÙ„U ŸŒË¥ ŸŒ ŸÊ⁄U – •ª◊ •ªÊœ Ÿ ¡Ê®„U ÁŸ„UÊ⁄UH
÷Ê‹È ’ÊÉÊ ’Î∑§ ∑§„UÁ⁄U ŸÊªÊ – ∑§⁄U®„U ŸÊŒ ‚ÈÁŸ œË⁄U¡È ÷ʪÊH 4H
÷ÍÁ◊ ‚ÿŸ ’‹∑§‹ ’‚Ÿ •‚ŸÈ ∑¢§Œ »§‹ ◊Í‹–
Ã Á∑§ ‚ŒÊ ‚’ ÁŒŸ Á◊‹®„U ‚’Èß ‚◊ÿ •ŸÈ∑ͧ‹H 62H
Ÿ⁄U •„UÊ⁄U ⁄U¡ŸËø⁄U ø⁄U„UË¥ – ∑§¬≈U ’· Á’Áœ ∑§ÙÁ≈U∑§ ∑§⁄U„UË¥H
‹Êªß •Áà ¬„UÊ⁄U ∑§⁄ U¬ÊŸË – Á’Á¬Ÿ Á’¬Áà Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸËH 1H
CÿÊ‹ ∑§⁄UÊ‹ Á’„Uª ’Ÿ ÉÊÙ⁄UÊ – ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U øÙ⁄UÊH
«U⁄U¬®„U œË⁄U ª„UŸ ‚ÈÁœ •Ê∞° – ◊Ϊ‹ÙøÁŸ ÃÈï„U ÷ËL§ ‚È÷Ê∞°H 2H
„¢U‚ªflÁŸ ÃÈï„ U Ÿ®„U ’Ÿ ¡ÙªÍ – ‚ÈÁŸ •¬¡‚È ◊ÙÁ„U ŒßÁ„U ‹ÙªÍH
◊ÊŸ‚ ‚Á‹‹ ‚Ȝʰ ¬˝ÁÃ¬Ê‹Ë – Á¡•ß Á∑§ ‹flŸ ¬ÿÙÁœ ◊⁄UÊ‹ËH 3H
Ÿfl ⁄U‚Ê‹ ’Ÿ Á’„U⁄UŸ‚Ë‹Ê – ‚Ù„U Á∑§ ∑§ÙÁ∑§‹ Á’Á¬Ÿ ∑§⁄UË‹ÊH
⁄U„U„ÈU ÷flŸ •‚ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ø¢Œ’ŒÁŸ ŒÈπÈ ∑§ÊŸŸ ÷Ê⁄UËH 4H
‚„U¡ ‚ÈNUŒ ªÈ⁄U SflÊÁ◊ Á‚π ¡Ù Ÿ ∑§⁄Uß Á‚⁄U ◊ÊÁŸ–
‚Ù ¬Á¿UÃÊß •ÉÊÊß ©U⁄U •flÁ‚ „UÙß Á„Uà „UÊÁŸH 63H
‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ’øŸ ◊ŸÙ„U⁄U Á¬ÿ ∑§ – ‹ÙøŸ ‹Á‹Ã ÷⁄U ¡‹ Á‚ÿ ∑§H
‚ËË Á‚π ŒÊ„U∑§ ÷ß ∑Ò§‚¥ – ø∑§ßÁ„U ‚⁄UŒ ø¢Œ ÁŸÁ‚ ¡Ò‚¥H 1H
©UÃL§ Ÿ •Êfl Á’∑§‹ ’ÒŒ„UË – ០ø„Uà ‚ÈÁø SflÊÁ◊ ‚Ÿ„UËH
’⁄U’‚ ⁄UÙÁ∑§ Á’‹ÙøŸ ’Ê⁄UË – œÁ⁄U œË⁄U¡È ©U⁄U •flÁŸ∑ȧ◊Ê⁄UËH 2H
‹ÊÁª ‚Ê‚È ¬ª ∑§„ U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ¿U◊Á’ ŒÁ’ ’Á«∏U •Á’Ÿÿ ◊Ù⁄UËH
ŒËÁã„U ¬˝ÊŸ¬Áà ◊ÙÁ„U Á‚π ‚Ù߸ – ¡Á„U Á’Áœ ◊Ù⁄U ¬⁄U◊ Á„Uà „UÙ߸H 3H
◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ‚◊ÈÁ¤Ê ŒËÁπ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – Á¬ÿ Á’ÿÙª ‚◊ ŒÈπÈ ¡ª ŸÊ„UË¥H 4H
¬˝ÊŸŸÊÕ ∑§L§ŸÊÿß ‚¢ÈŒ⁄U ‚ÈπŒ ‚È¡ÊŸ–
ÃÈï„U Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑ȧ◊ÈŒ Á’œÈ ‚È⁄U¬È⁄U Ÿ⁄U∑§ ‚◊ÊŸH 64H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ÷ÁªŸË Á¬˝ÿ ÷Ê߸ – Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊL§ ‚ÈNUŒ ‚◊ÈŒÊ߸H
‚Ê‚È ‚‚È⁄U ªÈ⁄U ‚¡Ÿ ‚„UÊ߸ – ‚Èà ‚¢ÈŒ⁄U ‚È‚Ë‹ ‚ÈπŒÊ߸H 1H
¡„°U ‹Áª ŸÊÕ Ÿ„U •L§ ŸÊÃ – Á¬ÿ Á’ŸÈ ÁÃÿÁ„U Ã⁄UÁŸ„ÈU Ã ÃÊÃH
ÃŸÈ œŸÈ œÊ◊È œ⁄UÁŸ ¬È⁄U ⁄UÊ¡Í – ¬Áà Á’„UËŸ ‚’È ‚Ù∑§ ‚◊Ê¡ÍH 2H
÷Ùª ⁄UÙª‚◊ ÷Í·Ÿ ÷ÊM§ – ¡◊ ¡ÊÃŸÊ ‚Á⁄U‚ ‚¢‚ÊM§H
169
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝ÊŸŸÊÕ ÃÈï„U Á’ŸÈ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ◊Ù ∑§„È°U ‚ÈπŒ ∑§Ã„È°U ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H 3H
Á¡ÿ Á’ŸÈ Œ„U ŸŒË Á’ŸÈ ’Ê⁄UË – ÃÒÁ‚• ŸÊÕ ¬ÈL§· Á’ŸÈ ŸÊ⁄UËH
ŸÊÕ ‚∑§‹ ‚Èπ ‚ÊÕ ÃÈï„UÊ⁄¥U – ‚⁄UŒ Á’◊‹ Á’œÈ ’ŒŸÈ ÁŸ„UÊ⁄¥UH 4H
πª ◊Ϊ ¬Á⁄U¡Ÿ ŸªL§ ’ŸÈ ’‹∑§‹ Á’◊‹ ŒÈ∑ͧ‹–
ŸÊÕ ‚ÊÕ ‚È⁄U‚ŒŸ ‚◊ ¬⁄UŸ‚Ê‹ ‚Èπ ◊Í‹H 65H
’ŸŒ’Ë¥ ’ŸŒfl ©UŒÊ⁄UÊ – ∑§Á⁄U„U®„U ‚Ê‚È ‚‚È⁄U ‚◊ ‚Ê⁄UÊH
∑ȧ‚ Á∑§‚‹ÿ ‚ÊÕ⁄UË ‚È„UÊ߸ – ¬˝÷È ‚°ª ◊¢¡È ◊ŸÙ¡ ÃÈ⁄UÊ߸H 1H
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ •Á◊• •„UÊM§ – •flœ ‚ÊÒœ ‚à ‚Á⁄U‚ ¬„UÊM§H
Á¿UŸÈ Á¿UŸÈ ¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ Á’‹Ù∑§Ë – ⁄UÁ„U„U©U° ◊ÈÁŒÃ ÁŒfl‚ Á¡Á◊ ∑§Ù∑§ËH 2H
’Ÿ ŒÈπ ŸÊÕ ∑§„U ’„ÈUÃ⁄U – ÷ÿ Á’·ÊŒ ¬Á⁄UÃʬ ÉÊŸ⁄UH
¬˝÷È Á’ÿÙª ‹fl‹‚ ‚◊ÊŸÊ – ‚’ Á◊Á‹ „UÙ®„U Ÿ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 3H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ‚È¡ÊŸ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ – ‹ß• ‚¢ª ◊ÙÁ„U ¿UÊÁ«∏U• ¡ÁŸH
Á’ŸÃË ’„ÈUà ∑§⁄Uı¥ ∑§Ê SflÊ◊Ë – ∑§L§ŸÊ◊ÿ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 4H
⁄UÊÁπ• •flœ ¡Ù •flÁœ ‹Áª ⁄U„Uà Ÿ ¡ÁŸ•®„U ¬˝ÊŸ–
ŒËŸ’¢œÈ ‚È¢Œ⁄U ‚ÈπŒ ‚Ë‹ ‚Ÿ„ ÁŸœÊŸH 66H
◊ÙÁ„U ◊ª ø‹Ã Ÿ „UÙßÁ„U „UÊ⁄UË – Á¿UŸÈ Á¿UŸÈ ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ÁŸ„UÊ⁄UËH
‚’Á„U ÷Ê°Áà Á¬ÿ ‚flÊ ∑§Á⁄U„Uı¥ – ◊Ê⁄Uª ¡ÁŸÃ ‚∑§‹ üÊ◊ „UÁ⁄U„Uı¥H 1H
¬Êÿ ¬πÊÁ⁄U ’ÒÁΔU ÃL§ ¿UÊ„UË¥ – ∑§Á⁄U„U©U° ’Ê©U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
üÊ◊ ∑§Ÿ ‚Á„Uà SÿÊ◊ ÃŸÈ Œπ¥ – ∑§„°U ŒÈπ ‚◊©U ¬˝ÊŸ¬Áà ¬π¥H 2H
‚◊ ◊Á„U ÃΟ ÃL§¬À‹fl «UÊ‚Ë – ¬Êÿ ¬‹ÙÁ≈UÁ„U ‚’ ÁŸÁ‚ ŒÊ‚ËH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ÎŒÈ ◊Í⁄UÁà ¡Ù„UË – ‹ÊÁªÁ„U ÃÊà ’ÿÊÁ⁄U Ÿ ◊Ù„UËH 3H
∑§Ù ¬˝÷È ‚°ª ◊ÙÁ„U ÁøÃflÁŸ„UÊ⁄UÊ – ®‚ÉÊ’œÈÁ„U Á¡Á◊ ‚‚∑§ Á‚•Ê⁄UÊH
◊Ò¥ ‚È∑ȧ◊ÊÁ⁄U ŸÊÕ ’Ÿ ¡ÙªÍ – ÃÈï„UÁ„U ©UÁøà ì ◊Ù ∑§„È°U ÷ÙªÍH 4H
∞‚©U ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄U ‚ÈÁŸ ¡ı¥ Ÿ NUŒ©U Á’‹ªÊŸ–
Ãı ¬˝÷È Á’·◊ Á’ÿÙª ŒÈπ ‚Á„U„U®„U ¬Êfl°⁄U ¬˝ÊŸH 67H
•‚ ∑§Á„U ‚Ëÿ Á’∑§‹ ÷ß ÷Ê⁄UË – ’øŸ Á’ÿÙªÈ Ÿ ‚∑§Ë ‚°÷Ê⁄UËH
ŒÁπ Œ‚Ê ⁄UÉÊȬÁà Á¡ÿ° ¡ÊŸÊ – „UÁΔU ⁄UÊπ¥ Ÿ®„U ⁄UÊÁπÁ„U ¬˝ÊŸÊH 1H
∑§„U©U ∑Χ¬Ê‹ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ŸÊÕÊ – ¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚ÙøÈ ø‹„ÈU ’Ÿ ‚ÊÕÊH
Ÿ®„U Á’·ÊŒ ∑§⁄U •fl‚L§ •Ê¡Í – ’Áª ∑§⁄U„ÈU ’Ÿ ªflŸ ‚◊Ê¡ÍH 2H
∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ Á¬˝ÿÊ ‚◊ȤÊÊ߸ – ‹ª ◊ÊÃÈ ¬Œ •ÊÁ‚· ¬Ê߸H
’Áª ¬˝¡Ê ŒÈπ ◊≈U ’ •Ê߸ – ¡ŸŸË ÁŸΔÈU⁄U Á’‚Á⁄U ¡ÁŸ ¡Ê߸H 3H
170
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á»§Á⁄UÁ„U Œ‚Ê Á’Áœ ’„ÈUÁ⁄U Á∑§ ◊Ù⁄UË – ŒÁπ„U©°U ŸÿŸ ◊ŸÙ„U⁄U ¡Ù⁄UËH
‚ÈÁŒŸ ‚ÈÉÊ⁄UË ÃÊà ∑§’ „UÙßÁ„U – ¡ŸŸË Á¡•Ã ’ŒŸ Á’œÈ ¡ÙßÁ„UH 4H
’„ÈUÁ⁄U ’ë¿U ∑§Á„U ‹Ê‹È ∑§Á„U ⁄UÉÊȬÁà ⁄UÉÊÈ’⁄U ÃÊÖ
∑§’®„U ’Ù‹Êß ‹ªÊß Á„Uÿ° „U⁄UÁ· ÁŸ⁄UÁπ„©°U ªÊÃH 68H
‹Áπ ‚Ÿ„U ∑§ÊÃÁ⁄U ◊„UÃÊ⁄UË – ’øŸÈ Ÿ •Êfl Á’∑§‹ ÷ß ÷Ê⁄UËH
⁄UÊ◊ ¬˝’ÙœÈ ∑§Ëã„U Á’Áœ ŸÊŸÊ – ‚◊©U ‚Ÿ„ÈU Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH 1H
Ã’ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Ê‚È ¬ª ‹ÊªË – ‚ÈÁŸ• ◊Êÿ ◊Ò¥ ¬⁄U◊ •÷ʪËH
‚flÊ ‚◊ÿ ŒÒ•° ’ŸÈ ŒËã„UÊ – ◊Ù⁄U ◊ŸÙ⁄UÕÈ ‚»§‹ Ÿ ∑§Ëã„UÊH 2H
á’ ¿UÙ÷È ¡ÁŸ ¿UÊÁ«∏U• ¿UÙ„ÍU – ∑§⁄U◊È ∑§ÁΔUŸ ∑§¿ÈU ŒÙ‚È Ÿ ◊Ù„ÍUH
‚ÈÁŸ Á‚ÿ ’øŸ ‚Ê‚È •∑ȧ‹ÊŸË – Œ‚Ê ∑§flÁŸ Á’Áœ ∑§„Uı¥ ’πÊŸËH 3H
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ‹Êß ©U⁄U ‹Ëã„UË – œÁ⁄U œË⁄U¡È Á‚π •ÊÁ‚· ŒËã„UËH
•ø‹ „UÙ©U •Á„UflÊÃÈ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¡’ ‹Áª ª¢ª ¡◊ÈŸ ¡‹ œÊ⁄UÊH 4H
‚ËÃÁ„U ‚Ê‚È •‚Ë‚ Á‚π ŒËÁã„U •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄U–
ø‹Ë ŸÊß ¬Œ ¬ŒÈ◊ Á‚L§ •Áà Á„Uà ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UH 69H
‚◊ÊøÊ⁄U ¡’ ‹Á¿◊Ÿ ¬Ê∞ – CÿÊ∑ȧ‹ Á’‹π ’ŒŸ ©UÁΔU œÊ∞H
∑¢§¬ ¬È‹∑§ ß ŸÿŸ ‚ŸË⁄UÊ – ª„U ø⁄UŸ •Áà ¬˝◊ •œË⁄UÊH 1H
∑§Á„U Ÿ ‚∑§Ã ∑§¿ÈU ÁøÃflà ΔUÊ…∏ – ◊ËŸÈ ŒËŸ ¡ŸÈ ¡‹ Ã¥ ∑§Ê…∏UH
‚ÙøÈ NUŒÿ° Á’Áœ ∑§Ê „UÙÁŸ„UÊ⁄UÊ – ‚’È ‚ÈπÈ ‚È∑ΧÃÈ Á‚⁄UÊŸ „U◊Ê⁄UÊH 2H
◊Ù ∑§„È°U ∑§Ê„UU ∑§„U’ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ⁄UÁπ„U®„U ÷flŸ Á∑§ ‹„U®„U ‚ÊÕÊH
⁄UÊ◊ Á’‹ÙÁ∑§ ’¢œÈ ∑§⁄U ¡Ù⁄¥U – Œ„U ª„U ‚’ ‚Ÿ ÃÎŸÈ ÃÙ⁄¥UH 3H
’Ù‹ ’øŸÈ ⁄UÊ◊ Ÿÿ ŸÊª⁄U – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚⁄U‹ ‚Èπ ‚ʪ⁄UH
ÃÊà ¬˝◊ ’‚ ¡ÁŸ ∑§Œ⁄UÊ„ÍU – ‚◊ÈÁ¤Ê NUŒÿ° ¬Á⁄UŸÊ◊ ©U¿UÊ„UÍH 4H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ªÈL§ SflÊÁ◊ Á‚π Á‚⁄U œÁ⁄U ∑§⁄U®„U ‚È÷Êÿ°–
‹„U©U ‹Ê÷È ÁÃã„U ¡Ÿ◊ ∑§⁄U ŸÃL§ ¡Ÿ◊È ¡ª ¡Êÿ°H 70H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ‚ÈŸ„È U Á‚π ÷Ê߸ – ∑§⁄U„ÈU ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ¬Œ ‚fl∑§Ê߸H
÷flŸ ÷⁄UÃÈ Á⁄U¬È‚ÍŒŸÈ ŸÊ„UË¥ – ⁄UÊ©U ’Îh ◊◊ ŒÈπÈ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 1H
◊Ò¥ ’Ÿ ¡Ê©°U ÃÈï„UÁ„U ‹ß ‚ÊÕÊ – „UÙß ‚’Á„U Á’Áœ •flœ •ŸÊÕÊH
ªÈL§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ¬˝¡Ê ¬Á⁄UflÊM§ – ‚’ ∑§„È°U ¬⁄Uß ŒÈ‚„U ŒÈπ ÷ÊM§H 2H
⁄U„U„ÈU ∑§⁄U„ÈU ‚’ ∑§⁄U ¬Á⁄UÃÙ·Í – ŸÃL§ ÃÊà „UÙßÁ„U ’«∏U ŒÙ·ÍH
¡Ê‚È ⁄UÊ¡ Á¬˝ÿ ¬˝¡Ê ŒÈπÊ⁄UË – ‚Ù ŸÎ¬È •flÁ‚ Ÿ⁄U∑§ •Áœ∑§Ê⁄UËH 3H
⁄U„U„ÈU ÃÊà •Á‚ ŸËÁà Á’øÊ⁄UË – ‚ÈŸÃ ‹πŸÈ ÷∞ CÿÊ∑ȧ‹ ÷Ê⁄UËH
171
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á‚•⁄¥U ’øŸ ‚ÍÁπ ª∞ ∑Ò§‚¥ – ¬⁄U‚à ÃÈÁ„UŸ ÃÊ◊⁄U‚È ¡Ò‚¥H 4H
©UÃL§ Ÿ •Êflà ¬˝◊ ’‚ ª„U ø⁄UŸ •∑ȧ‹Êß–
ŸÊÕ ŒÊ‚È ◊Ò¥ SflÊÁ◊ ÃÈï„U á„ÈU à ∑§Ê„U ’‚ÊßH 71H
ŒËÁã„U ◊ÙÁ„U Á‚π ŸËÁ∑§ ªÙ‚ÊßZ – ‹ÊÁª •ª◊ •¬ŸË ∑§Œ⁄UÊßZH
Ÿ⁄U’⁄U œË⁄U œ⁄U◊ œÈ⁄U œÊ⁄UË – ÁŸª◊ ŸËÁà ∑§„È°U Ã •Áœ∑§Ê⁄UËH 1H
◊Ò¥ Á‚‚È ¬˝÷È ‚Ÿ„°U ¬˝ÁÃ¬Ê‹Ê – ◊¢ŒL§ ◊L§ Á∑§ ‹®„U ◊⁄UÊ‹ÊH
ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ Ÿ ¡ÊŸ©°U ∑§Ê„ÍU – ∑§„U©°U ‚È÷Ê©U ŸÊÕ ¬ÁÕʄÍUH 2H
¡„°U ‹Áª ¡ªÃ ‚Ÿ„U ‚ªÊ߸ – ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ÁŸª◊ ÁŸ¡È ªÊ߸H
◊Ù⁄ ‚’ß ∞∑§ ÃÈï„ SflÊ◊Ë – ŒËŸ’¢œÈ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 3H
œ⁄U◊ ŸËÁà ©U¬ŒÁ‚• ÃÊ„UË – ∑§Ë⁄UÁà ÷ÍÁà ‚ȪÁà Á¬˝ÿ ¡Ê„UËH
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ø⁄UŸ ⁄Uà „UÙ߸ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ¬Á⁄U„UÁ⁄U• Á∑§ ‚Ù߸H 4H
∑§L§ŸÊ®‚œÈ ‚È’¢œÈ ∑§ ‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ’øŸ Á’ŸËÖ
‚◊ȤÊÊ∞ ©U⁄U ‹Êß ¬˝÷È ¡ÊÁŸ ‚Ÿ„°U ‚÷ËÃH 72H
◊ʪ„ÈU Á’ŒÊ ◊ÊÃÈ ‚Ÿ ¡Ê߸ – •Êfl„ÈU ’Áª ø‹„ÈU ’Ÿ ÷Ê߸H
◊ÈÁŒÃ ÷∞ ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊŸË – ÷ÿ©U ‹Ê÷ ’«∏U ªß ’Á«∏U „UÊŸËH 1H
„U⁄UÁ·Ã NUŒÿ° ◊ÊÃÈ ¬®„U •Ê∞ – ◊Ÿ„È°U •¢œ Á»§Á⁄U ‹ÙøŸ ¬Ê∞H
¡Êß ¡ŸÁŸ ¬ª ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊ – ◊ŸÈ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ ¡ÊŸÁ∑§ ‚ÊÕÊH 2H
¬Í°¿U ◊ÊÃÈ ◊Á‹Ÿ ◊Ÿ ŒπË – ‹πŸ ∑§„UË ‚’ ∑§ÕÊ Á’‚·ËH
ªß¸ ‚„UÁ◊ ‚ÈÁŸ ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ◊ÎªË ŒÁπ Œfl ¡ŸÈ ø„ÈU •Ù⁄UÊH 3H
‹πŸ ‹π©U ÷Ê •Ÿ⁄UÕ •Ê¡Í – ∞®„U ‚Ÿ„U ’‚ ∑§⁄U’ •∑§Ê¡ÍH
◊ʪà Á’ŒÊ ‚÷ÿ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ¡Êß ‚¢ª Á’Áœ ∑§Á„UÁ„U Á∑§ ŸÊ„UË¥H 4H
‚◊ÈÁ¤Ê ‚ÈÁ◊òÊÊ° ⁄UÊ◊ Á‚ÿ M§¬È ‚È‚Ë‹È ‚È÷Ê©U–
ŸÎ¬ ‚Ÿ„ÈU ‹Áπ œÈŸ©U Á‚L§ ¬ÊÁ¬ÁŸ ŒËã„U ∑ȧŒÊ©UH 73H
œË⁄U¡È œ⁄U©U ∑ȧ•fl‚⁄U ¡ÊŸË – ‚„U¡ ‚ÈNUŒ ’Ù‹Ë ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
ÃÊà ÃÈï„UÊÁ⁄U ◊ÊÃÈ ’ÒŒ„UË – Á¬ÃÊ ⁄UÊ◊È ‚’ ÷Ê°Áà ‚Ÿ„UËH 1H
•flœ ÄUÊ° ¡„°U ⁄UÊ◊ ÁŸflÊ‚Í – Ä°Uß° ÁŒfl‚È ¡„°U ÷ÊŸÈ ¬˝∑§Ê‚ÍH
¡ı¥ ¬Ò ‚Ëÿ ⁄UÊ◊È ’Ÿ ¡Ê„UË¥ – •flœ ÃÈï„UÊ⁄U ∑§Ê¡È ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H 2H
ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’¢œÈ ‚È⁄U ‚ÊßZ – ‚ß•®„U ‚∑§‹ ¬˝ÊŸ ∑§Ë ŸÊßZH
⁄UÊ◊È ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ¡ËflŸ ¡Ë ∑§ – SflÊ⁄UÕ ⁄UÁ„Uà ‚πÊ ‚’„UË ∑§H 3H
¬Í¡ŸËÿ Á¬˝ÿ ¬⁄U◊ ¡„UÊ° Ã¥ – ‚’ ◊ÊÁŸ•®„U ⁄UÊ◊ ∑§ ŸÊÃ¥H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ‚¢ª ’Ÿ ¡Ê„ÍU – ‹„ÈU ÃÊà ¡ª ¡ËflŸ ‹Ê„ÍUH 4H
172
ŒÙ0. ÷ÍÁ⁄U ÷ʪ ÷Ê¡ŸÈ ÷ÿ„ÈU ◊ÙÁ„U ‚◊à ’Á‹ ¡Ê©°U–
¡ı¥ ÃÈï„U⁄¥U ◊Ÿ ¿UÊÁ«∏U ¿U‹È ∑§Ëã„U ⁄UÊ◊ ¬Œ ΔUÊ©°UH 74H
øı0. ¬ÈòÊflÃË ¡È’ÃË ¡ª ‚Ù߸ – ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÃÈ ¡Ê‚È ‚ÈÃÈ „UÙ߸H
ŸÃL§ ’Ê°¤Ê ÷Á‹ ’ÊÁŒ Á’•ÊŸË – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ‚Èà Ã¥ Á„Uà ¡ÊŸËH 1H
ÃÈï„U⁄U®„U ÷ʪ ⁄UÊ◊È ’Ÿ ¡Ê„UË¥ – ŒÍ‚⁄U „UÃÈ ÃÊà ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
‚∑§‹ ‚È∑Χà ∑§⁄U ’«∏U »§‹È ∞„ÍU – ⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ¬Œ ‚„¡ ‚Ÿ„UÍH 2H
⁄UÊªÈ ⁄UÙ·È ßÁ⁄U·Ê ◊ŒÈ ◊Ù„ÍU – ¡ÁŸ ‚¬Ÿ„È°U ßã„U ∑§ ’‚ „UÙ„ÍUH
‚∑§‹ ¬˝∑§Ê⁄U Á’∑§Ê⁄U Á’„UÊ߸ – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ∑§⁄U„ÈU ‚fl∑§Ê߸H 3H
ÃÈï„U ∑§„È°U ’Ÿ ‚’ ÷Ê°Áà ‚È¬Ê‚Í – ‚°ª Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ¡Ê‚ÍH
¡®„U Ÿ ⁄UÊ◊È ’Ÿ ‹„U®„U ∑§‹‚Í – ‚Èà ‚Ùß ∑§⁄U„ÈU ß„Uß ©U¬Œ‚ÍH 4H
¿¢U0. ©U¬Œ‚È ÿ„ÈU ¡®„U ÃÊà ÃÈï„U⁄U ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ‚Èπ ¬Êfl„UË¥–
Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊ⁄U ¬È⁄U ‚Èπ ‚È⁄UÁà ’Ÿ Á’‚⁄UÊfl„UË¥H
ÃÈ‹‚Ë ¬˝÷ÈÁ„U Á‚π Œß •Êÿ‚È ŒËã„U ¬ÈÁŸ •ÊÁ‚· Œß¸–
⁄UÁà „UÙ©U •Á’⁄U‹ •◊‹ Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬Œ ÁŸÃ ÁŸÃ Ÿß¸H
‚Ù0. ◊ÊÃÈ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊß ø‹ ÃÈ⁄Uà ‚¢Á∑§Ã NUŒÿ°–
’ʪÈ⁄U Á’·◊ ÃÙ⁄UÊß ◊Ÿ„È°U ÷ʪ ◊ÎªÈ ÷ʪ ’‚H 75H
øı0. ª∞ ‹πŸÈ ¡„°U ¡ÊŸÁ∑§ŸÊÕÍ – ÷ ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ¬Êß Á¬˝ÿ ‚ÊÕÍH
’¢ÁŒ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ø⁄UŸ ‚È„UÊ∞ – ø‹ ‚¢ª ŸÎ¬◊¢ÁŒ⁄U •Ê∞H 1H
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ¬È⁄ U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ÷Á‹ ’ŸÊß Á’Áœ ’Êà Á’ªÊ⁄UËH
ß ∑Χ‚ ◊Ÿ ŒÈπÈ ’ŒŸ ◊‹ËŸ – Á’∑§‹ ◊Ÿ„È°U ◊ÊπË ◊œÈ ¿UËŸH 2H
∑§⁄U ◊Ë¡®„U Á‚L§ œÈÁŸ ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ¡ŸÈ Á’ŸÈ ¬¢π Á’„Uª •∑ȧ‹Ê„UË¥H
÷ß ’Á«∏U ÷Ë⁄U ÷ͬ Œ⁄U’Ê⁄UÊ – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß Á’·ÊŒÈ •¬Ê⁄UÊH 3H
‚Áøfl° ©UΔUÊß ⁄UÊ©U ’ÒΔUÊ⁄U – ∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ ⁄UÊ◊È ¬ªÈ œÊ⁄UH
Á‚ÿ ‚◊à ŒÙ©U ßÿ ÁŸ„UÊ⁄UË – CÿÊ∑ȧ‹ ÷ÿ©U ÷ÍÁ◊¬Áà ÷Ê⁄UËH 4H
ŒÙ0. ‚Ëÿ ‚Á„Uà ‚Èà ‚È÷ª ŒÙ©U ŒÁπ ŒÁπ •∑ȧ‹Êß–
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ‚Ÿ„U ’‚ ⁄UÊ©U ‹ß ©U⁄U ‹ÊßH 76H
øı0. ‚∑§ß Ÿ ’ÙÁ‹ Á’∑§‹ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ‚Ù∑§ ¡ÁŸÃ ©U⁄U ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH
ŸÊß ‚Ë‚È ¬Œ •Áà •ŸÈ⁄UÊªÊ – ©UÁΔU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’ŒÊ Ã’ ◊ʪÊH 1H
Á¬ÃÈ •‚Ë‚ •Êÿ‚È ◊ÙÁ„U ŒË¡Ò – „U⁄U· ‚◊ÿ Á’‚◊©U ∑§Ã ∑§Ë¡ÒH
ÃÊà Á∑§∞° Á¬˝ÿ ¬˝◊ ¬˝◊ÊŒÍ – ¡‚È ¡ª ¡Êß „UÙß •¬’ÊŒÍH 2H
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U ’‚ ©UÁΔU Ÿ⁄UŸÊ„UÊ° – ’ÒΔUÊ⁄U ⁄UÉÊȬÁà ªÁ„U ’Ê„UÊ°H
173
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ÃÈï„U ∑§„È°U ◊ÈÁŸ ∑§„U„UË¥ – ⁄UÊ◊È ø⁄UÊø⁄U ŸÊÿ∑§ •„U„UË¥H 3H
‚È÷ •L§ •‚È÷ ∑§⁄U◊ •ŸÈ„UÊ⁄UË – ߸‚È Œß »§‹È NUŒÿ° Á’øÊ⁄UËH
∑§⁄Uß ¡Ù ∑§⁄U◊ ¬Êfl »§‹ ‚Ù߸ – ÁŸª◊ ŸËÁà •Á‚ ∑§„U ‚’È ∑§Ù߸H 4H
•ıL§ ∑§⁄ÒU •¬⁄UÊœÈ ∑§Ù©U •ı⁄U ¬Êfl »§‹ ÷٪Ȗ
•Áà Á’ÁøòÊ ÷ªfl¢Ã ªÁà ∑§Ù ¡ª ¡ÊŸÒ ¡ÙªÈH 77H
⁄UÊÿ° ⁄UÊ◊ ⁄UÊπŸ Á„Uà ‹ÊªË – ’„ÈUà ©U¬Êÿ Á∑§∞ ¿U‹È àÿʪËH
‹πË ⁄UÊ◊ L§π ⁄U„Uà Ÿ ¡ÊŸ – œ⁄U◊ œÈ⁄¢œ⁄U œË⁄U ‚ÿÊŸH 1H
Ã’ ŸÎ¬ ‚Ëÿ ‹Êß ©U⁄U ‹Ëã„UË – •Áà Á„Uà ’„ÈUà ÷Ê°Áà Á‚π ŒËã„UËH
∑§Á„ U ’Ÿ ∑§ ŒÈπ ŒÈ‚„U ‚ÈŸÊ∞ – ‚Ê‚È ‚‚È⁄U Á¬ÃÈ ‚Èπ ‚◊ȤÊÊ∞H 2H
Á‚ÿ ◊ŸÈ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UÊªÊ – ÉÊL§ Ÿ ‚Ȫ◊È ’ŸÈ Á’·◊È Ÿ ‹ÊªÊH
•ı⁄U©U ‚’®„U ‚Ëÿ ‚◊ȤÊÊ߸ – ∑§Á„U ∑§Á„U Á’Á¬Ÿ Á’¬Áà •Áœ∑§Ê߸H 3H
‚Áøfl ŸÊÁ⁄U ªÈ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚ÿÊŸË – ‚Á„Uà ‚Ÿ„U ∑§„U®„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
ÃÈï„U ∑§„È°U Ãı Ÿ ŒËã„U ’Ÿ’Ê‚Í – ∑§⁄U„ÈU ¡Ù ∑§„U®„U ‚‚È⁄U ªÈ⁄U ‚Ê‚ÍH 4H
Á‚π ‚ËÃÁ‹ Á„Uà ◊œÈ⁄U ◊ÎŒÈ ‚ÈÁŸ ‚ËÃÁ„U Ÿ ‚Ù„UÊÁŸ–
‚⁄UŒ ø¢Œ ø¢ÁŒÁŸ ‹ªÃ ¡ŸÈ ø∑§ß¸ •∑ȧ‹ÊÁŸH 78H
‚Ëÿ ‚∑ȧø ’‚ ©UÃL§ Ÿ Œ߸ – ‚Ù ‚ÈÁŸ Ã◊Á∑§ ©UΔUË ∑Ò§∑§ß¸H
◊ÈÁŸ ¬≈U ÷Í·Ÿ ÷Ê¡Ÿ •ÊŸË – •Êª¥ œÁ⁄U ’Ù‹Ë ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 1H
ŸÎ¬Á„U ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ÃÈï„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U Ÿ ¿UÊÁ«∏UÁ„U ÷Ë⁄UÊH
‚È∑ΧÃÈ ‚È¡‚È ¬⁄U‹Ù∑ȧ Ÿ‚Ê™§ – ÃÈï„UÁ„U ¡ÊŸ ’Ÿ ∑§Á„UÁ„U Ÿ ∑§Ê™§H 2H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚Ùß ∑§⁄U„È U ¡Ù ÷ÊflÊ – ⁄UÊ◊ ¡ŸÁŸ Á‚π ‚ÈÁŸ ‚ÈπÈ ¬ÊflÊH
÷ͬÁ„U ’øŸ ’ÊŸ‚◊ ‹Êª – ∑§⁄U®„U Ÿ ¬˝ÊŸ ¬ÿÊŸ •÷ʪH 3H
‹Ùª Á’∑§‹ ◊ÈL§Á¿Uà Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ∑§Ê„U ∑§Á⁄U• ∑§¿ÈU ‚Í¤Ê Ÿ ∑§Ê„ÍH
⁄UÊ◊È ÃÈ⁄Uà ◊ÈÁŸ ’·È ’ŸÊ߸ – ø‹ ¡Ÿ∑§ ¡ŸÁŸÁ„U Á‚L§ ŸÊ߸H 4H
‚Á¡ ’Ÿ ‚Ê¡È ‚◊Ê¡È ‚’È ’ÁŸÃÊ ’¢œÈ ‚◊Ö
’¢ÁŒ Á’¬˝ ªÈ⁄U ø⁄UŸ ¬˝÷È ø‹ ∑§Á⁄U ‚’Á„U •øÃH 79H
ÁŸ∑§Á‚ ’Á‚DÔU mÊ⁄U ÷∞ ΔÊ…∏U – Œπ ‹Ùª Á’⁄U„U Œfl ŒÊ…∏UH
∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ ‚∑§‹ ‚◊ȤÊÊ∞ – Á’¬˝ ’΢Œ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’Ù‹Ê∞H 1H
ªÈ⁄U ‚Ÿ ∑§Á„U ’⁄U·Ê‚Ÿ ŒËã„U – •ÊŒ⁄U ŒÊŸ Á’Ÿÿ ’‚ ∑§Ëã„UH
¡Êø∑§ ŒÊŸ ◊ÊŸ ‚¢ÃÙ· – ◊Ëà ¬ÈŸËà ¬˝◊ ¬Á⁄UÃÙ·H 2H
ŒÊ‚Ë¥ ŒÊ‚ ’Ù‹Êß ’„UÙ⁄UË – ªÈ⁄UÁ„U ‚ı¥Á¬ ’Ù‹ ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH
‚’ ∑Ò§ ‚Ê⁄U ‚°÷Ê⁄U ªÙ‚ÊßZ – ∑§⁄UÁ’ ¡Ÿ∑§ ¡ŸŸË ∑§Ë ŸÊßZH 3H
174
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸË – ∑§„Uà ⁄UÊ◊È ‚’ ‚Ÿ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
‚Ùß ‚’ ÷Ê°Áà ◊Ù⁄U Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ¡Á„U Ã¥ ⁄U„ÒU ÷È•Ê‹ ‚ÈπÊ⁄UËH 4H
◊ÊÃÈ ‚∑§‹ ◊Ù⁄U Á’⁄U„°U ¡®„U Ÿ „UÙ®„U ŒÈπ ŒËŸ–
‚Ùß ©U¬Ê©U ÃÈï„U ∑§⁄U„ÈU ‚’ ¬È⁄U ¡Ÿ ¬⁄U◊ ¬˝’ËŸH 80H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ ‚’Á„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ªÈ⁄U ¬Œ ¬ŒÈ◊ „U⁄UÁ· Á‚L§ ŸÊflÊH
ªŸ¬Áà ªıÁ⁄U Áª⁄UË‚È ◊ŸÊ߸ – ø‹ •‚Ë‚ ¬Êß ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 1H
⁄UÊ◊ ø‹Ã •Áà ÷ÿ©U Á’·ÊŒÍ – ‚ÈÁŸ Ÿ ¡Êß ¬È⁄U •Ê⁄Uà ŸÊŒÍH
∑ȧ‚ªÈŸ ‹¢∑§ •flœ •Áà ‚Ù∑ͧ – „U⁄U· Á’·ÊŒ Á’’‚ ‚È⁄U‹Ù∑ͧH 2H
ªß ◊ÈL§¿UÊ Ã’ ÷ͬÁà ¡Êª – ’ÙÁ‹ ‚È◊¢òÊÈ ∑§„UŸ •‚ ‹ÊªH
⁄UÊ◊È ø‹ ’Ÿ ¬˝ÊŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – ∑§Á„U ‚Èπ ‹ÊÁª ⁄U„Uà ß ◊Ê„UË¥H 3H
∞Á„U Ã¥ ∑§flŸ CÿÕÊ ’‹flÊŸÊ – ¡Ù ŒÈπÈ ¬Êß Ã¡®„U ÃŸÈ ¬˝ÊŸÊH
¬ÈÁŸ œÁ⁄U œË⁄U ∑§„Uß Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ‹Ò ⁄UÕÈ ‚¢ª ‚πÊ ÃÈï„U ¡Ê„ÍUH 4H
‚ÈÁΔU ‚È∑ȧ◊Ê⁄U ∑ȧ◊Ê⁄U ŒÙ©U ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ‚È∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
⁄UÕ ø…∏UÊß Œπ⁄UÊß ’ŸÈ Á»§⁄U„ÈU ª∞° ÁŒŸ øÊÁ⁄UH 81H
¡ı¥ Ÿ®„U Á»§⁄U®„U œË⁄U ŒÙ©U ÷Ê߸ – ‚àÿ‚¢œ ŒÎ…∏U’˝Ã ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
Ãı ÃÈï„U Á’Ÿÿ ∑§⁄U„ÈU ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – »§Á⁄U• ¬˝÷È Á◊ÁÕ‹‚Á∑§‚Ù⁄ËH 1H
¡’ Á‚ÿ ∑§ÊŸŸ ŒÁπ «U⁄UÊ߸ – ∑§„U„ÈU ◊ÙÁ⁄U Á‚π •fl‚L§ ¬Ê߸H
‚Ê‚È ‚‚È⁄U •‚ ∑§„U©U ‚°Œ‚Í – ¬ÈÁòÊ Á»§Á⁄U• ’Ÿ ’„ÈUà ∑§‹‚ÍH 2H
Á¬ÃȪ΄U ∑§’„È°U ∑§’„È°U ‚‚È⁄UÊ⁄UË – ⁄U„U„ÈU ¡„UÊ° L§Áø „UÙß ÃÈï„UÊ⁄UËH
∞Á„U Á’Áœ ∑§⁄U„ÈU ©U¬Êÿ ∑§Œ¢’Ê – Á»§⁄Uß Ã „UÙß ¬˝ÊŸ •fl‹¢’ÊH 3H
ŸÊ®„U à ◊Ù⁄U ◊⁄UŸÈ ¬Á⁄UŸÊ◊Ê – ∑§¿ÈU Ÿ ’‚Êß ÷∞° Á’Áœ ’Ê◊ÊH
•‚ ∑§Á„U ◊ÈL§Á¿U ¬⁄UÊ ◊Á„U ⁄UÊ™§ – ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á‚ÿ •ÊÁŸ ŒπÊ™§H 4H
¬Êß ⁄U¡Êÿ‚È ŸÊß Á‚L§ ⁄UÕÈ •Áà ’ª ’ŸÊß–
ªÿ©U ¡„UÊ° ’Ê„U⁄U Ÿª⁄U ‚Ëÿ ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷ÊßH 82H
Ã’ ‚È◊¢òÊ ŸÎ¬ ’øŸ ‚ÈŸÊ∞ – ∑§Á⁄U Á’ŸÃË ⁄UÕ ⁄UÊ◊È ø…∏UÊ∞H
øÁ…∏U ⁄UÕ ‚Ëÿ ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷Ê߸ – ø‹ NUŒÿ° •flœÁ„U Á‚L§ ŸÊ߸H 1H
ø‹Ã ⁄UÊ◊È ‹Áπ •flœ •ŸÊÕÊ – Á’∑§‹ ‹Ùª ‚’ ‹Êª ‚ÊÕÊH
∑Χ¬Ê®‚œÈ ’„ÈUÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊfl®„ – Á»§⁄U®„U ¬˝◊ ’‚ ¬ÈÁŸ Á»§Á⁄U •Êfl®„UH 2H
‹ÊªÁà •flœ ÷ÿÊflÁŸ ÷Ê⁄UË – ◊ÊŸ„È°U ∑§Ê‹⁄UÊÁà •°Áœ•Ê⁄UËH
ÉÊÙ⁄U ¡¢ÃÈ ‚◊ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – «U⁄U¬®„U ∞∑§Á„U ∞∑§ ÁŸ„UÊ⁄UËH 3H
ÉÊ⁄U ◊‚ÊŸ ¬Á⁄U¡Ÿ ¡ŸÈ ÷ÍÃÊ – ‚Èà Á„Uà ◊Ëà ◊Ÿ„È°U ¡◊ŒÍÃÊH
175
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’ʪã„U Á’≈U¬ ’Á‹ ∑ȧÁï„U‹Ê„UË¥ – ‚Á⁄Uà ‚⁄UÙfl⁄U ŒÁπ Ÿ ¡Ê„UË¥H 4H
„Uÿ ªÿ ∑§ÙÁ≈Uã„U ∑§Á‹◊Ϊ ¬È⁄U¬‚È øÊÃ∑§ ◊Ù⁄U–
Á¬∑§ ⁄UÕÊ¢ª ‚È∑§ ‚ÊÁ⁄U∑§Ê ‚Ê⁄U‚ „¢U‚ ø∑§Ù⁄UH 83H
⁄UÊ◊ Á’ÿÙª Á’∑§‹ ‚’ ΔUÊ…∏U – ¡„°U Ä°U ◊Ÿ„È°U ÁøòÊ Á‹Áπ ∑§Ê…∏UH
ŸªL§ ‚»§‹ ’ŸÈ ª„U’⁄U ÷Ê⁄UË – πª ◊Ϊ Á’¬È‹ ‚∑§‹ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 1H
Á’Áœ ∑Ò§∑§ß¸ Á∑§⁄UÊÁÃÁŸ ∑§Ëã„UË – ¡®„U Œfl ŒÈ‚„U Œ‚„È°U ÁŒÁ‚ ŒËã„UËH
‚Á„U Ÿ ‚∑§ ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’⁄U„UÊªË – ø‹ ‹Ùª ‚’ CÿÊ∑ȧ‹ ÷ʪËH 2H
‚’®„U Á’øÊL§ ∑§Ëã„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ Á’ŸÈ ‚ÈπÈ ŸÊ„UË¥H
¡„UÊ° ⁄UÊ◊È Ã„°U ‚’Èß ‚◊Ê¡Í – Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U •flœ Ÿ®„U ∑§Ê¡ÍH 3H
ø‹ ‚ÊÕ •‚ ◊¢òÊÈ ŒÎ…∏UÊ߸ – ‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ‚Èπ ‚ŒŸ Á’„UÊ߸H
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ Á¬˝ÿ Á¡ã„U„UË – Á’·ÿ ÷Ùª ’‚ ∑§⁄U®„U Á∑§ ÁÃã„U„UËH 4H
’Ê‹∑§ ’Îh Á’„UÊß ªÎ„°U ‹ª ‹Ùª ‚’ ‚ÊÕ–
Ã◊‚Ê ÃË⁄U ÁŸflÊ‚È Á∑§ÿ ¬˝Õ◊ ÁŒfl‚ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 84H
⁄UÉÊȬÁà ¬˝¡Ê ¬˝◊’‚ ŒπË – ‚Œÿ NUŒÿ° ŒÈπÈ ÷ÿ©U Á’‚·ËH
∑§L§ŸÊ◊ÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ªÙ‚ʰ߸ – ’Áª ¬Êß•®„U ¬Ë⁄U ¬⁄UÊ߸H 1H
∑§Á„U ‚¬˝◊ ◊ÎŒÈ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ’„ÈUÁ’Áœ ⁄UÊ◊ ‹Ùª ‚◊ȤÊÊ∞H
Á∑§∞ œ⁄U◊ ©U¬Œ‚ ÉÊŸ⁄U – ‹Ùª ¬˝◊ ’‚ Á»§⁄U®„U Ÿ »§⁄UH 2H
‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ¿UÊÁ«∏U Ÿ®„U ¡Ê߸ – •‚◊¢¡‚ ’‚ ÷ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
‹Ùª ‚Ùª üÊ◊ ’‚ ª∞ ‚Ù߸ – ∑§¿ÈU∑§ Œfl◊ÊÿÊ° ◊Áà ◊Ù߸H 3H
¡’®„U ¡Ê◊ ¡Èª ¡ÊÁ◊ÁŸ ’ËÃË – ⁄UÊ◊ ‚Áøfl ‚Ÿ ∑§„U©U ‚¬˝ËÃËH
πÙ¡ ◊ÊÁ⁄U ⁄UÕÈ „UÊ°∑§„ÈU ÃÊÃÊ – •ÊŸ ©U¬Êÿ° ’ÁŸÁ„U Ÿ®„U ’ÊÃÊH 4H
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ ¡ÊŸ øÁ…∏U ‚¢÷È ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊß–
‚Áøfl° ø‹Êÿ©U ÃÈ⁄Uà ⁄UÕÈ ßà ©Uà πÙ¡ ŒÈ⁄UÊßH 85H
¡Êª ‚∑§‹ ‹Ùª ÷∞° ÷ÙM§ – ª ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÷ÿ©U •Áà ‚ÙM§H
⁄UÕ ∑§⁄U πÙ¡ ∑§Ã„U È°Ÿ®„U ¬Êfl®„U – ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ø„È°U ÁŒÁ‚ œÊfl®„UH 1H
◊Ÿ„È°U ’ÊÁ⁄UÁŸÁœ ’Í«∏U ¡„UÊ¡Í – ÷ÿ©U Á’∑§‹ ’«∏U ’ÁŸ∑§ ‚◊Ê¡ÍH
∞∑§Á„U ∞∑§ Œ®„U ©U¬Œ‚Í – á ⁄UÊ◊ „U◊ ¡ÊÁŸ ∑§‹‚ÍH 2H
®ŸŒ®„U •Ê¬È ‚⁄UÊ„U®„U ◊ËŸÊ – Áœª ¡ËflŸÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’„UËŸÊH
¡ı¥ ¬Ò Á¬˝ÿ Á’ÿÙªÈ Á’Áœ ∑§Ëã„UÊ – Ãı ∑§‚ ◊⁄UŸÈ Ÿ ◊ʪ¥ ŒËã„UÊH 3H
∞Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uà ¬˝‹Ê¬ ∑§‹Ê¬Ê – •Ê∞ •flœ ÷⁄U ¬Á⁄UÃʬÊH
Á’·◊ Á’ÿÙªÈ Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊ – •flÁœ •Ê‚ ‚’ ⁄UÊπ®„U ¬˝ÊŸÊH 4H
176
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ Á„Uà Ÿ◊ ’˝Ã ‹ª ∑§⁄UŸ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U–
◊Ÿ„È°U ∑§Ù∑§ ∑§Ù∑§Ë ∑§◊‹ ŒËŸ Á’„UËŸ Ã◊ÊÁ⁄UH 86H
øı0. ‚ËÃÊ ‚Áøfl ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷Ê߸ – ‚΢ª’⁄U¬È⁄U ¬„È°Uø ¡Ê߸H
©UÃ⁄U ⁄UÊ◊ Œfl‚Á⁄U ŒπË – ∑§Ëã„U Œ¢«Uflà „U⁄U·È Á’‚·ËH 1H
‹πŸ ‚Áøfl° Á‚ÿ° Á∑§∞ ¬˝ŸÊ◊Ê – ‚’Á„U ‚Á„Uà ‚ÈπÈ ¬Êÿ©U ⁄UÊ◊ÊH
ª¢ª ‚∑§‹ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ‚’ ‚Èπ ∑§⁄UÁŸ „U⁄UÁŸ ‚’ ‚Í‹ÊH 2H
∑§Á„U ∑§Á„U ∑§ÙÁ≈U∑§ ∑§ÕÊ ¬˝‚¢ªÊ – ⁄UÊ◊È Á’‹Ù∑§®„U ª¢ª Ã⁄¢UªÊH
‚ÁøflÁ„U •ŸÈ¡Á„U Á¬˝ÿÁ„U ‚ÈŸÊ߸ – Á’’Èœ ŸŒË ◊Á„U◊Ê •Áœ∑§Ê߸H 3H
◊îÊŸÈ ∑§Ëã„U ¬¢Õ üÊ◊ ªÿ™§ – ‚ÈÁø ¡‹È Á¬•Ã ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ÷ÿ™§H
‚ÈÁ◊⁄Uà ¡ÊÁ„U Á◊≈Uß üÊ◊ ÷ÊM§ – ÃÁ„U üÊ◊ ÿ„U ‹ıÁ∑§∑§ Cÿfl„UÊM§UH 4H
ŒÙ0. ‚Èh ‚Áìʌʟ¢Œ◊ÿ ∑¢§Œ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ∑§ÃÈ–
øÁ⁄Uà ∑§⁄Uà Ÿ⁄U •ŸÈ„U⁄Uà ‚¢‚ÎÁà ‚ʪ⁄U ‚ÃÈH 87H
øı0. ÿ„U ‚ÈÁœ ªÈ„°U ÁŸ·ÊŒ ¡’ ¬Ê߸ – ◊ÈÁŒÃ Á‹∞ Á¬˝ÿ ’¢œÈ ’Ù‹Ê߸H
Á‹∞ »§‹ ◊Í‹ ÷¥≈U ÷Á⁄U ÷Ê⁄UÊ – Á◊‹Ÿ ø‹©U Á„Uÿ° „U⁄U·È •¬Ê⁄UÊH 1H
∑§Á⁄ Œ¢«Uflà ÷¥≈ œÁ⁄ •Êª¢ – ¬˝÷ÈÁ„ Á’‹Ù∑§Ã •Áà •ŸÈ⁄Uʪ¥H
‚„U¡ ‚Ÿ„ Á’’‚ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ¬Í°¿UË ∑ȧ‚‹ ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ߸H 2H
ŸÊÕ ∑ȧ‚‹ ¬Œ ¬¢∑§¡ Œπ¥ – ÷ÿ©°U ÷ʪ÷Ê¡Ÿ ¡Ÿ ‹π¥H
Œfl œ⁄UÁŸ œŸÈ œÊ◊È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ◊Ò¥ ¡ŸÈ ŸËøÈ ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄UÊH 3H
∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U• ¬È⁄U œÊÁ⁄U• ¬Ê™§ – ÕÊÁ¬• ¡ŸÈ ‚’È ‹ÙªÈ Á‚„UÊ™§H
∑§„U„ÈU ‚àÿ ‚’È ‚πÊ ‚È¡ÊŸÊ – ◊ÙÁ„U ŒËã„U Á¬ÃÈ •Êÿ‚È •ÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ’⁄U· øÊÁ⁄UŒ‚ ’Ê‚È ’Ÿ ◊ÈÁŸ ’˝Ã ’·È •„UÊL§–
ª˝Ê◊ ’Ê‚È Ÿ®„U ©UÁøà ‚ÈÁŸ ªÈ„UÁ„U ÷ÿ©U ŒÈπÈ ÷ÊL§H 88H
øı0. ⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ M§¬ ÁŸ„UÊ⁄UË – ∑§„U®„U ‚¬˝◊ ª˝Ê◊ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
Ã Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ∑§„U„ÈU ‚Áπ ∑Ò§‚ – Á¡ã„ ¬ΔU∞ ’Ÿ ’Ê‹∑§ ∞‚H 1H
∞∑§ ∑§„U®„U ÷‹ ÷ͬÁà ∑§Ëã„UÊ – ‹ÙÿŸ ‹Ê„ÈU „U◊Á„U Á’Áœ ŒËã„UÊH
Ã’ ÁŸ·ÊŒ¬Áà ©U⁄U •ŸÈ◊ÊŸÊ – ÃL§ ®‚‚È¬Ê ◊ŸÙ„U⁄U ¡ÊŸÊH 2H
‹Ò ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U ΔUÊ©°U ŒπÊflÊ – ∑§„U©U ⁄UÊ◊ ‚’ ÷Ê°Áà ‚È„UÊflÊH
¬È⁄U¡Ÿ ∑§Á⁄U ¡Ù„UÊL§ ÉÊ⁄U •Ê∞ – ⁄UÉÊÈ’⁄ ‚¢äÿÊ ∑§⁄UŸ Á‚œÊ∞H 3H
ªÈ„°U ‚°flÊÁ⁄U ‚Ê°Õ⁄UË «U‚Ê߸ – ∑ȧ‚ Á∑§‚‹ÿ◊ÿ ◊Όȋ ‚È„UÊ߸H
‚ÈÁø »§‹ ◊Í‹ ◊œÈ⁄U ◊ÎŒÈ ¡ÊŸË – ŒÙŸÊ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ⁄UÊπÁ‚ ¬ÊŸËH 4H
ŒÙ0. Á‚ÿ ‚È◊¢òÊ ÷˝ÊÃÊ ‚Á„Uà ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ πÊß–
177
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚ÿŸ ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ ¬Êÿ ¬‹Ù≈Uà ÷ÊßH 89H
©UΔU ‹πŸÈ ¬˝÷È ‚Ùflà ¡ÊŸË – ∑§Á„U ‚ÁøflÁ„U ‚ÙflŸ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
∑§¿ÈU∑§ ŒÍÁ⁄U ‚Á¡ ’ÊŸ ‚⁄UÊ‚Ÿ – ¡ÊªŸ ‹ª ’ÒÁΔU ’Ë⁄UÊ‚ŸH 1H
ªÈ„°U ’Ù‹Êß ¬Ê„UM§ ¬˝ÃËÃË – ΔUÊfl° ΔUÊfl° ⁄UÊπ •Áà ¬˝ËÃËH
•Ê¬È ‹πŸ ¬®„U ’ÒΔU©U ¡Ê߸ – ∑§Á≈U ÷ÊÕË ‚⁄U øʬ ø…∏UÊ߸H 2H
‚Ùflà ¬˝÷ÈÁ„U ÁŸ„UÊÁ⁄U ÁŸ·ÊŒÍ – ÷ÿ©U ¬˝◊ ’‚ NUŒÿ° Á’·ÊŒÍH
ÃŸÈ ¬È‹Á∑§Ã ¡‹È ‹ÙøŸ ’„U߸ – ’øŸ ‚¬˝◊ ‹πŸ ‚Ÿ ∑§„U߸H 3H
÷ͬÁà ÷flŸ ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊflÊ – ‚È⁄U¬Áà ‚ŒŸÈ Ÿ ¬≈UÃ⁄U ¬ÊflÊH
◊ÁŸ◊ÿ ⁄UÁøà øÊL§ øı’Ê⁄ – ¡ŸÈ ⁄UÁìÁà ÁŸ¡ „UÊÕ ‚°flÊ⁄UH 4H
‚ÈÁø ‚ÈÁ’ÁøòÊ ‚È÷Ùª◊ÿ ‚È◊Ÿ ‚Ȫ¢œ ‚È’Ê‚–
¬‹°ª ◊¢¡È ◊ÁŸŒË¬ ¡„°U ‚’ Á’Áœ ‚∑§‹ ‚ȬʂH 90H
Á’Á’œ ’‚Ÿ ©¬œÊŸ ÃÈ⁄UÊßZ – ¿UË⁄U »§Ÿ ◊ÎŒÈ Á’‚Œ ‚È„UÊßZH
Ä°U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‚ÿŸ ÁŸÁ‚ ∑§⁄U„UË¥ – ÁŸ¡ ¿UÁ’ ⁄UÁà ◊ŸÙ¡ ◊ŒÈ „U⁄U„UË¥H 1H
Ã Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‚ÊÕ⁄UË¥ ‚Ù∞ – üÊÁ◊à ’‚Ÿ Á’ŸÈ ¡Ê®„U Ÿ ¡Ù∞H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ¬Á⁄U¡Ÿ ¬È⁄U’Ê‚Ë – ‚πÊ ‚È‚Ë‹ ŒÊ‚ •L§ ŒÊ‚ËH 2H
¡Ùªfl®„U Á¡ã„UÁ„U ¬˝ÊŸ ∑§Ë ŸÊßZ – ◊Á„U ‚Ùflà Ãß ⁄UÊ◊ ªÙ‚ÊßZH
Á¬ÃÊ ¡Ÿ∑§ ¡ª Á’ÁŒÃ ¬˝÷Ê™§ – ‚‚È⁄U ‚È⁄U‚ ‚πÊ ⁄ÉÊÈ⁄UÊ™§H 3H
⁄UÊ◊ø¢ŒÈ ¬Áà ‚Ù ’ÒŒ„UË – ‚Ùflà ◊Á„U Á’Áœ ’Ê◊ Ÿ ∑§„UËH
Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á∑§ ∑§ÊŸŸ ¡ÙªÍ – ∑§⁄U◊ ¬˝œÊŸ ‚àÿ ∑§„U ‹ÙªÍH 4H
∑Ò§∑§ÿŸ¢ÁŒÁŸ ◊¢Œ◊Áà ∑§ÁΔUŸ ∑ȧÁ≈U‹¬ŸÈ ∑§Ëã„U–
¡®„U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ‚Èπ •fl‚⁄U ŒÈπÈ ŒËã„UH 91H
÷ß ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ Á’≈U¬ ∑ȧΔUÊ⁄UË – ∑ȧ◊Áà ∑§Ëã„U ‚’ Á’Sfl ŒÈπÊ⁄UËH
÷ÿ©U Á’·ÊŒÈ ÁŸ·ÊŒÁ„U ÷Ê⁄UË – ⁄UÊ◊ ‚Ëÿ ◊Á„U ‚ÿŸ ÁŸ„UÊ⁄UËH 1H
’Ù‹ ‹πŸ ◊œÈ⁄U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ÷ªÁà ⁄U‚ ‚ÊŸËH
∑§Ê„ÈU Ÿ ∑§Ù©U ‚Èπ ŒÈπ ∑§⁄U ŒÊÃÊ – ÁŸ¡ ∑Χà ∑§⁄U◊ ÷Ùª ‚’È ÷˝ÊÃÊH 2H
¡Ùª Á’ÿÙª ÷Ùª ÷‹ ◊¢ŒÊ – Á„Uà •ŸÁ„Uà ◊äÿ◊ ÷˝◊ »¢§ŒÊH
¡Ÿ◊È ◊⁄UŸÈ ¡„°U ‹Áª ¡ª ¡Ê‹Í – ‚¢¬Áà Á’¬Áà ∑§⁄U◊È •L§ ∑§Ê‹ÍH 3H
œ⁄UÁŸ œÊ◊È œŸÈ ¬È⁄U ¬Á⁄UflÊM§ – ‚⁄UªÈ Ÿ⁄U∑ȧ ¡„°U ‹Áª Cÿfl„UÊM§H
ŒÁπ• ‚ÈÁŸ• ªÈÁŸ• ◊Ÿ ◊Ê„UË – ◊Ù„U ◊Í‹ ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈ ŸÊ„UË¥H 4H
‚¬Ÿ¥ „UÙß Á÷πÊÁ⁄U ŸÎ¬È ⁄¢U∑ȧ ŸÊ∑§¬Áà „UÙß–
¡Êª¥ ‹Ê÷È Ÿ „UÊÁŸ ∑§¿ÈU ÁÃÁ◊ ¬˝¬¢ø Á¡ÿ° ¡ÙßH 92H
178
øı0. •‚ Á’øÊÁ⁄U Ÿ®„U ∑§ËÁ¡• ⁄UÙ‚Í – ∑§Ê„ÈUÁ„U ’ÊÁŒ Ÿ Œß• ŒÙ‚ÍH
◊Ù„U ÁŸ‚Ê° ‚’È ‚ÙflÁŸ„UÊ⁄UÊ – ŒÁπ• ‚¬Ÿ •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄UÊH 1H
∞®„U ¡ª ¡ÊÁ◊ÁŸ ¡Êª®„U ¡ÙªË – ¬⁄U◊Ê⁄UÕË ¬˝¬¢ø Á’ÿÙªËH
¡ÊÁŸ• Ã’®„U ¡Ëfl ¡ª ¡ÊªÊ – ¡’ ‚’ Á’·ÿ Á’‹Ê‚ Á’⁄UʪÊH 2H
„UÙß Á’’∑ȧ ◊Ù„U ÷˝◊ ÷ÊªÊ – Ã’ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪÊH
‚πÊ ¬⁄U◊ ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈ ∞„ÍU – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„ÍUH 3H
⁄UÊ◊ ’˝rÊÔ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ M§¬Ê – •Á’ªÃ •‹π •ŸÊÁŒ •ŸÍ¬ÊH
‚∑§‹ Á’∑§Ê⁄U ⁄UÁ„Uà ªÃ÷ŒÊ – ∑§Á„U ÁŸÃ ŸÁà ÁŸM§¬®„U ’ŒÊH 4H
ŒÙ0. ÷ªÃ ÷ÍÁ◊ ÷Í‚È⁄U ‚È⁄UÁ÷ ‚È⁄U Á„Uà ‹ÊÁª ∑Χ¬Ê‹–
∑§⁄Uà øÁ⁄Uà œÁ⁄U ◊ŸÈ¡ ÃŸÈ ‚ÈŸÃ Á◊≈U®„U ¡ª ¡Ê‹H 93H
øı0. ‚πÊ ‚◊ÈÁ¤Ê •‚ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ◊Ù„ÍU – Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ø⁄UŸ ⁄Uà „UÙ„ÍUH
∑§„Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ÷Ê Á÷ŸÈ‚Ê⁄UÊ – ¡Êª ¡ª ◊¢ª‹ ‚ÈπŒÊ⁄UÊH 1H
‚∑§‹ ‚ıø ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊ Ÿ„UÊflÊ – ‚ÈÁø ‚È¡ÊŸ ’≈U ¿UË⁄U ◊ªÊflÊH
•ŸÈ¡ ‚Á„Uà Á‚⁄U ¡≈UÊ ’ŸÊ∞ – ŒÁπ ‚È◊¢òÊ ŸÿŸ ¡‹ ¿UÊ∞H 2H
NUŒÿ° ŒÊ„ÈU •Áà ’ŒŸ ◊‹ËŸÊ – ∑§„U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ’øŸ •Áà ŒËŸÊH
ŸÊÕ ∑§„U©U •‚ ∑§Ù‚‹ŸÊÕÊ – ‹Ò ⁄UÕÈ ¡Ê„ÈU ⁄UÊ◊ ∑¥§ ‚ÊÕÊH 3H
’ŸÈ ŒπÊß ‚È⁄U‚Á⁄U •ã„UflÊ߸ – •ÊŸ„ÈU »§Á⁄U ’Áª ŒÙ©U ÷Ê߸H
‹πŸÈ ⁄UÊ◊È Á‚ÿ •ÊŸ„ÈU »§⁄UË – ‚¢‚ÿ ‚∑§‹ ‚°∑§Ùø ÁŸ’⁄UËH 4H
ŒÙ0. ŸÎ¬ •‚ ∑§„U©U ªÙ‚Êß° ¡‚ ∑§„Uß ∑§⁄Uı¥ ’Á‹ ‚Ùß–
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ¬Êÿã„U ¬⁄U©U ŒËã„U ’Ê‹ Á¡Á◊ ⁄UÙßH 94H
øı0. ÃÊà ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ∑§ËÁ¡• ‚Ù߸ – ¡ÊÃ¥ •flœ •ŸÊÕ Ÿ „UÙ߸H
◊¢ÁòÊÁ„U ⁄UÊ◊ ©UΔUÊß ¬˝’ÙœÊ – ÃÊà œ⁄U◊ ◊ÃÈ ÃÈï„U ‚’È ‚ÙœÊH 1H
Á‚Á’ ŒœËø „UÁ⁄Uø¢Œ Ÿ⁄U‚Ê – ‚„U œ⁄U◊ Á„Uà ∑§ÙÁ≈U ∑§‹‚ÊH
⁄¢UÁÃŒfl ’Á‹ ÷ͬ ‚È¡ÊŸÊ – œ⁄U◊È œ⁄U©U ‚Á„U ‚¢∑§≈U ŸÊŸÊH 2H
œ⁄U◊È Ÿ ŒÍ‚⁄U ‚àÿ ‚◊ÊŸÊ – •Êª◊ ÁŸª◊ ¬È⁄UÊŸ ’πÊŸÊH
◊Ò¥ ‚Ùß œ⁄U◊È ‚È‹÷ ∑§Á⁄U ¬ÊflÊ – á¥ ÁÄͰU ¬È⁄U •¬¡‚È ¿UÊflÊH 3H
‚¢÷ÊÁflà ∑§„È°U •¬¡‚ ‹Ê„ÍU – ◊⁄UŸ ∑§ÙÁ≈U ‚◊ ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH
ÃÈï„ ‚Ÿ ÃÊà ’„ÈUà ∑§Ê ∑§„U™°§ – ÁŒ∞° ©UÃL§ Á»§Á⁄U ¬ÊÃ∑ȧ ‹„U™°§H 4H
ŒÙ0. Á¬ÃÈ ¬Œ ªÁ„U ∑§Á„U ∑§ÙÁ≈U ŸÁà Á’Ÿÿ ∑§⁄U’ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
®øÃÊ ∑§flÁŸ„ÈU ’Êà ∑Ò§ ÃÊà ∑§Á⁄U• ¡ÁŸ ◊ÙÁ⁄UH 95H
øı0. ÃÈï„U ¬ÈÁŸ Á¬ÃÈ ‚◊ •Áà Á„Uà ◊Ù⁄¥U – Á’ŸÃË ∑§⁄U©°U ÃÊà ∑§⁄U ¡Ù⁄¥UH
179
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚’ Á’Áœ ‚Ùß ∑§⁄UÃCÿ ÃÈï„UÊ⁄¥U – ŒÈπ Ÿ ¬Êfl Á¬ÃÈ ‚Ùø „U◊Ê⁄¥UH 1H
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚Áøfl ‚¢’ÊŒÍ – ÷ÿ©U ‚¬Á⁄U¡Ÿ Á’∑§‹ ÁŸ·ÊŒÍH
¬ÈÁŸ ∑§¿ÈU ‹πŸ ∑§„UË ∑§≈ÈU ’ÊŸË – ¬˝÷È ’⁄U¡ ’«∏U •ŸÈÁøà ¡ÊŸËH 2H
‚∑ȧÁø ⁄UÊ◊ ÁŸ¡ ‚¬Õ ŒflÊ߸ – ‹πŸ ‚°Œ‚È ∑§Á„U• ¡ÁŸ ¡Ê߸H
∑§„U ‚È◊¢òÊÈ ¬ÈÁŸ ÷ͬ ‚°Œ‚Í – ‚Á„U Ÿ ‚Á∑§Á„U Á‚ÿ Á’Á¬Ÿ ∑§‹‚ÍH 3H
¡Á„U Á’Áœ •flœ •Êfl Á»§Á⁄U ‚ËÿÊ – ‚Ùß ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U ÃÈï„UÁ„U ∑§⁄UŸËÿÊH
ŸÃL§ ÁŸ¬≈U •fl‹¢’ Á’„UËŸÊ – ◊Ò¥ Ÿ Á¡•’ Á¡Á◊ ¡‹ Á’ŸÈ ◊ËŸÊH 4H
◊ß∑¥§ ‚‚È⁄¥U ‚∑§‹ ‚Èπ ¡’®„U ¡„UÊ° ◊ŸÈ ◊ÊŸ–
Ä°U Ã’ ⁄UÁ„UÁ„U ‚ÈπŸ Á‚ÿ ¡’ ‹Áª Á’¬Áà Á’„UÊŸH 96H
Á’ŸÃË ÷ͬ ∑§Ëã„U ¡Á„U ÷Ê°ÃË – •Ê⁄UÁà ¬˝ËÁà Ÿ ‚Ù ∑§Á„U ¡ÊÃËH
Á¬ÃÈ ‚°Œ‚È ‚ÈÁŸ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – Á‚ÿÁ„U ŒËã„ Á‚π ∑§ÙÁ≈U Á’œÊŸÊH 1H
‚Ê‚È ‚‚È⁄U ªÈ⁄U Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊM§ – Á»§⁄U„ÈU à ‚’ ∑§⁄U Á◊≈ÒU π÷ÊM§H
‚ÈÁŸ ¬Áà ’øŸ ∑§„UÁà ’ÒŒ„UË – ‚ÈŸ„ÈU ¬˝ÊŸ¬Áà ¬⁄U◊ ‚Ÿ„UËH 2H
¬˝÷È ∑§L§ŸÊ◊ÿ ¬⁄U◊ Á’’∑§Ë – ÃŸÈ ÃÁ¡ ⁄U„UÁà ¿UÊ°„U Á∑§Á◊ ¿¥U∑§ËH
¬˝÷Ê ¡Êß ∑§„°U ÷ÊŸÈ Á’„UÊ߸ – ∑§„°U ø¢Áº˝∑§Ê ø¢ŒÈ ÃÁ¡ ¡Ê߸H 3H
¬ÁÃÁ„U ¬˝◊◊ÿ Á’Ÿÿ ‚ÈŸÊ߸ – ∑§„UÁà ‚Áøfl ‚Ÿ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸H
ÃÈï„U Á¬ÃÈ ‚‚È⁄ ‚Á⁄U‚ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ©UÃL§ Œ©°U Á»§Á⁄U •ŸÈÁøà ÷Ê⁄UËH 4H
•Ê⁄UÁà ’‚ ‚Ÿ◊Èπ ÷ß©° Á’‹ªÈ Ÿ ◊ÊŸ’ ÃÊÖ
•Ê⁄U¡‚Èà ¬Œ ∑§◊‹ Á’ŸÈ ’ÊÁŒ ¡„UÊ° ‹Áª ŸÊÃH 97H
Á¬ÃÈ ’Ò÷fl Á’‹Ê‚ ◊Ò¥ «UËΔUÊ – ŸÎ¬ ◊ÁŸ ◊È∑ȧ≈U Á◊Á‹Ã ¬Œ ¬ËΔUÊH
‚ÈπÁŸœÊŸ •‚ Á¬ÃÈ ªÎ„U ◊Ù⁄¥U – Á¬ÿ Á’„UËŸ ◊Ÿ ÷Êfl Ÿ ÷Ù⁄¥UH 1H
‚‚È⁄U øP§flß ∑§Ù‚‹⁄UÊ™§ – ÷ÈflŸ øÊÁ⁄UŒ‚ ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê™§H
•Êª¥ „UÙß ¡Á„U ‚È⁄U¬Áà ‹߸ – •⁄Uœ ®‚ÉÊÊ‚Ÿ •Ê‚ŸÈ Œ߸H 2H
‚‚È⁄U ∞Ãʌ΂ •flœ ÁŸflÊ‚Í – Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊL§ ◊ÊÃÈ ‚◊ ‚Ê‚ÍH
Á’ŸÈ ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄UÊªÊ – ◊ÙÁ„U ∑§©U ‚¬Ÿ„È°U ‚ÈπŒ Ÿ ‹ÊªÊH 3H
•ª◊ ¬¢Õ ’Ÿ÷ÍÁ◊ ¬„UÊ⁄UÊ – ∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ‚⁄U ‚Á⁄Uà •¬Ê⁄UÊH
∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà ∑ȧ⁄¢Uª Á’„¢UªÊ – ◊ÙÁ„U ‚’ ‚ÈπŒ ¬˝ÊŸ¬Áà ‚¢ªÊH 4H
‚Ê‚È ‚‚È⁄U ‚Ÿ ◊ÙÁ⁄U „È°UÁà Á’Ÿÿ ∑§⁄UÁ’ ¬Á⁄U ¬Êÿ°–
◊Ù⁄U ‚ÙøÈ ¡ÁŸ ∑§Á⁄U• ∑§¿ÈU ◊Ò¥ ’Ÿ ‚ÈπË ‚È÷Êÿ°H 98H
¬˝ÊŸŸÊÕ Á¬˝ÿ Œfl⁄U ‚ÊÕÊ – ’Ë⁄U œÈ⁄UËŸ œ⁄¥U œŸÈ ÷ÊÕÊH
Ÿ®„U ◊ª üÊ◊È ÷˝◊È ŒÈπ ◊Ÿ ◊Ù⁄¥U – ◊ÙÁ„U ‹Áª ‚ÙøÈ ∑§Á⁄U• ¡ÁŸ ÷Ù⁄¥UH 1H
180
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
‚ÈÁŸ ‚È◊¢òÊÈ Á‚ÿ ‚ËÃÁ‹ ’ÊŸË – ÷ÿ©U Á’∑§‹ ¡ŸÈ »§ÁŸ ◊ÁŸ „UÊŸËH
ŸÿŸ ‚Í¤Ê Ÿ®„U ‚ÈŸß Ÿ ∑§ÊŸÊ – ∑§Á„ Ÿ ‚∑§ß ∑§¿ÈU •Áà •∑ȧ‹ÊŸÊH 2H
⁄UÊ◊ ¬˝’ÙœÈ ∑§Ëã„U ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ÃŒÁ¬ „UÙÁà Ÿ®„U ‚ËÃÁ‹ ¿UÊÃËH
¡ÃŸ •Ÿ∑§ ‚ÊÕ Á„Uà ∑§Ëã„U – ©UÁøà ©UÃ⁄U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ ŒËã„UH 3H
◊Á≈U ¡Êß Ÿ®„U ⁄UÊ◊ ⁄U¡Ê߸ – ∑§ÁΔUŸ ∑§⁄U◊ ªÁà ∑§¿ÈU Ÿ ’‚Ê߸H
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ ¬Œ Á‚L§ ŸÊ߸ – Á»§⁄U©U ’ÁŸ∑§ Á¡Á◊ ◊Í⁄U ªflʰ߸H 4H
⁄UÕÈ „UÊ°∑§©U „Uÿ ⁄UÊ◊ ß „UÁ⁄U „UÁ⁄U Á„UÁ„UŸÊ®„U–
ŒÁπ ÁŸ·ÊŒ Á’·ÊŒ’‚ œÈŸ®„U ‚Ë‚ ¬Á¿UÃÊ®„UH 99H
¡Ê‚È Á’ÿÙª Á’∑§‹ ¬‚È ∞‚¥ – ¬˝¡Ê ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ Á¡ß„U®„U ∑Ò§‚¥H
’⁄U’‚ ⁄UÊ◊ ‚È◊¢òÊÈ ¬ΔUÊ∞ – ‚È⁄U‚Á⁄U ÃË⁄U •Ê¬È Ã’ •Ê∞H 1H
◊ÊªË ŸÊfl Ÿ ∑§fl≈ÈU •ÊŸÊ – ∑§„Uß ÃÈï„UÊ⁄U ◊⁄U◊È ◊Ò¥ ¡ÊŸÊH
ø⁄UŸ ∑§◊‹ ⁄U¡ ∑§„È°U ‚’È ∑§„U߸ – ◊ÊŸÈ· ∑§⁄UÁŸ ◊ÍÁ⁄U ∑§¿ÈU •„U߸H 2H
¿ÈU•Ã Á‚‹Ê ÷ß ŸÊÁ⁄U ‚È„UÊ߸ – ¬Ê„UŸ Ã¥ Ÿ ∑§ÊΔU ∑§ÁΔUŸÊ߸H
Ã⁄UÁŸ©U ◊ÈÁŸ ÉÊÁ⁄UŸË „UÙß ¡Ê߸U – ’Ê≈U ¬⁄Uß ◊ÙÁ⁄U ŸÊfl ©U«∏Ê߸H 3H
∞®„U ¬˝Áìʋ©°U ‚’È ¬Á⁄UflÊM§ – Ÿ®„U ¡ÊŸ©°U ∑§¿ÈU •©U⁄U ∑§’ÊM§H
¡ı¥ ¬˝÷È ¬Ê⁄U •flÁ‚ ªÊ ø„„ÍU – ◊ÙÁ„U ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬πÊ⁄UŸ ∑§„U„ÍUH 4H
¬Œ ∑§◊‹ œÙß ø…∏ÊßU ŸÊfl Ÿ ŸÊÕ ©UÃ⁄UÊ߸ ø„Uı¥–
◊ÙÁ„U ⁄UÊ◊ ⁄UÊ©UÁ⁄U •ÊŸ Œ‚⁄UÕ ‚¬Õ ‚’ ‚ÊøË ∑§„Uı¥H
’L§ ÃË⁄U ◊Ê⁄U„È°U ‹πŸÈ ¬Ò ¡’ ‹Áª Ÿ ¬Êÿ ¬πÊÁ⁄U„Uı¥–
Ã’ ‹Áª Ÿ ÃÈ‹‚ˌʂ ŸÊÕ ∑Χ¬Ê‹ ¬ÊL§ ©UÃÊÁ⁄U„Uı¥H
‚ÈÁŸ ∑§fl≈U ∑§ ’ÒŸ ¬˝◊ ‹¬≈U •≈U¬≈U–
Á’„U‚ ∑§L§ŸÊ∞Ÿ ÁøÃß ¡ÊŸ∑§Ë ‹πŸ ßH 100H
∑Χ¬Ê®‚œÈ ’Ù‹ ◊È‚È∑§Ê߸ – ‚Ùß ∑§L§ ¡®„U Ãfl ŸÊfl Ÿ ¡Ê߸H
’Áª •ÊŸÈ ¡‹ ¬Êÿ ¬πÊM§ – „UÙà Á’‹¢’È ©UÃÊ⁄UÁ„U ¬ÊM§H 1H
¡Ê‚È ŸÊ◊ ‚ÈÁ◊⁄Uà ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ©UÃ⁄U®„U Ÿ⁄U ÷fl®‚œÈ •¬Ê⁄UÊH
‚Ùß ∑Χ¬Ê‹È ∑§fl≈UÁ„U ÁŸ„UÙ⁄UÊ – ¡®„U ¡ªÈ Á∑§ÿ ÁÄÈU ¬ª„ÈU Ã ÕÙ⁄UÊH 2H
¬Œ Ÿπ ÁŸ⁄UÁπ Œfl‚Á⁄U „U⁄U·Ë – ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ◊Ù„°U ◊Áà ∑§⁄U·ËH
∑§fl≈U ⁄UÊ◊ ⁄U¡Êÿ‚È ¬ÊflÊ – ¬ÊÁŸ ∑§ΔUflÃÊ ÷Á⁄U ‹ß •ÊflÊH 3H
•Áà •ÊŸ¢Œ ©U◊Áª •ŸÈ⁄UÊªÊ – ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ¬πÊ⁄UŸ ‹ÊªÊH
’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ‚∑§‹ Á‚„UÊ„UË¥ – ∞Á„U ‚◊ ¬Èãÿ¬È¢¡ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H 4H
¬Œ ¬πÊÁ⁄U ¡‹È ¬ÊŸ ∑§Á⁄U •Ê¬È ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄U–
181
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
Á¬Ã⁄U ¬ÊL§ ∑§Á⁄U ¬˝÷ÈÁ„U ¬ÈÁŸ ◊ÈÁŒÃ ªÿ©U ‹ß ¬Ê⁄UH 101H
©UÃÁ⁄U ΔUÊ…∏U ÷∞ ‚È⁄U‚Á⁄U ⁄UÃÊ – ‚Ëÿ ⁄UÊ◊È ªÈ„U ‹πŸ ‚◊ÃÊH
∑§fl≈U ©UÃÁ⁄U Œ¢«Uflà ∑§Ëã„UÊ – ¬˝÷ÈÁ„U ‚∑ȧø ∞Á„U Ÿ®„U ∑§¿ÈU ŒËã„UÊH 1H
Á¬ÿ Á„Uÿ ∑§Ë Á‚ÿ ¡ÊŸÁŸ„UÊ⁄UË – ◊ÁŸ ◊ÈŒ⁄UË ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ©UÃÊ⁄UËH
∑§„U©U ∑Χ¬Ê‹ ‹Á„U ©UÃ⁄UÊ߸ – ∑§fl≈U ø⁄UŸ ª„U •∑ȧ‹Ê߸H 2H
ŸÊÕ •Ê¡È ◊Ò¥ ∑§Ê„U Ÿ ¬ÊflÊ – Á◊≈U ŒÙ· ŒÈπ ŒÊÁ⁄UŒ ŒÊflÊH
’„ÈUà ∑§Ê‹ ◊Ò¥ ∑§ËÁã„U ◊¡Í⁄UË – •Ê¡È ŒËã„U Á’Áœ ’ÁŸ ÷Á‹ ÷Í⁄UËH 3H
•’ ∑§¿ÈU ŸÊÕ Ÿ øÊÁ„U• ◊Ù⁄¥U – ŒËŸŒÿÊ‹ •ŸÈª˝„U ÃÙ⁄U¥UH
Á»§⁄UÃË ’Ê⁄U ◊ÙÁ„U ¡Ù Œ’Ê – ‚Ù ¬˝‚ÊŒÈ ◊Ò¥ Á‚⁄U œÁ⁄U ‹’ÊH 4H
’„ÈUà ∑§Ëã„U ¬˝÷È ‹πŸ Á‚ÿ° Ÿ®„U ∑§¿ÈU ∑§fl≈ÈU ‹ß–
Á’ŒÊ ∑§Ëã„U ∑§L§ŸÊÿß ÷ªÁà Á’◊‹ ’L§ ŒßH 102H
Ã’ ◊îÊŸÈ ∑§Á⁄U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ŸÊÕÊ – ¬ÍÁ¡ ¬Ê⁄UÁÕfl ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊH
Á‚ÿ° ‚È⁄U‚Á⁄UÁ„U ∑§„U©U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ◊ÊÃÈ ◊ŸÙ⁄UÕ ¬È⁄U©UÁ’ ◊Ù⁄UËH 1H
¬Áà Œfl⁄U ‚°ª ∑ȧ‚‹ ’„UÙ⁄UË – •Êß ∑§⁄Uı¥ ¡®„U ¬Í¡Ê ÃÙ⁄UËH
‚ÈÁŸ Á‚ÿ Á’Ÿÿ ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊŸË – ÷ß Ã’ Á’◊‹ ’ÊÁ⁄U ’⁄U ’ÊŸËH 2H
‚ÈŸÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á¬˝ÿÊ ’ÒŒ„UË – Ãfl ¬˝÷Ê©U ¡ª Á’ÁŒÃ Ÿ ∑§„UËH
‹Ù∑§¬ „UÙ®„U Á’‹Ù∑§Ã ÃÙ⁄¥U – ÃÙÁ„U ‚fl®„U ‚’ Á‚Áœ ∑§⁄U ¡Ù⁄¥UH 3H
ÃÈï„U ¡Ù „U◊Á„U ’Á«∏U Á’Ÿÿ ‚ÈŸÊ߸ – ∑Χ¬Ê ∑§ËÁã„U ◊ÙÁ„U ŒËÁã„U ’«∏UÊ߸H
ÃŒÁ¬ ŒÁ’ ◊Ò¥ ŒÁ’ •‚Ë‚Ê – ‚»§‹ „UÙŸ Á„Uà ÁŸ¡ ’ʪ˂ÊH 4H
¬˝ÊŸŸÊÕ Œfl⁄U ‚Á„Uà ∑ȧ‚‹ ∑§Ù‚‹Ê •Êß–
¬ÍÁ¡Á„U ‚’ ◊Ÿ∑§Ê◊ŸÊ ‚È¡‚È ⁄UÁ„UÁ„U ¡ª ¿UÊßH 103H
ª¢ª ’øŸ ‚ÈÁŸ ◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ◊ÈÁŒÃ ‚Ëÿ ‚È⁄U‚Á⁄U •ŸÈ∑ͧ‹ÊH
Ã’ ¬˝÷È ªÈ„UÁ„U ∑§„U©U ÉÊ⁄U ¡Ê„ÍU – ‚ÈŸÃ ‚Íπ ◊ÈπÈ ÷Ê ©U⁄U ŒÊ„ÍUH 1H
ŒËŸ ’øŸ ªÈ„U ∑§„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – Á’Ÿÿ ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹◊ÁŸ ◊Ù⁄UËH
ŸÊÕ ‚ÊÕ ⁄UÁ„U ¬¢ÕÈ ŒπÊ߸ – ∑§Á⁄U ÁŒŸ øÊÁ⁄U ø⁄UŸ ‚fl∑§Ê߸H 2H
¡®„U ’Ÿ ¡Êß ⁄U„U’ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ¬⁄UŸ∑ȧ≈UË ◊Ò¥ ∑§⁄UÁ’ ‚È„UÊ߸H
Ã’ ◊ÙÁ„U ∑§„°U ¡Á‚ Œ’ ⁄U¡Ê߸ – ‚Ùß ∑§Á⁄„U©°U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÙ„UÊ߸H 3H
‚„U¡ ‚Ÿ„U ⁄UÊ◊ ‹Áπ ÃÊ‚Í – ‚¢ª ‹Ëã„U ªÈ„U NUŒÿ° „ÈU‹Ê‚ÍH
¬ÈÁŸ ªÈ„U° ÇÿÊÁà ’ÙÁ‹ ‚’ ‹Ëã„U – ∑§Á⁄U ¬Á⁄UÃÙ·È Á’ŒÊ Ã’ ∑§Ëã„UH 4H
Ã’ ªŸ¬Áà Á‚fl ‚ÈÁ◊Á⁄U ¬˝÷È ŸÊß ‚È⁄U‚Á⁄UÁ„U ◊ÊÕ–
‚πÊ •ŸÈ¡ Á‚ÿ ‚Á„Uà ’Ÿ ªflŸÈ ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕH 104H
182
øı0. ÃÁ„U ÁŒŸ ÷ÿ©U Á’≈U¬ Ã⁄U ’Ê‚Í – ‹πŸ ‚πÊ° ‚’ ∑§Ëã„U ‚ȬʂÍH
¬˝Êà ¬˝ÊÃ∑Χà ∑§Á⁄U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡È ŒËπ ¬˝÷È ¡Ê߸H 1H
‚Áøfl ‚àÿ üÊhÊ Á¬˝ÿ ŸÊ⁄UË – ◊Êœfl ‚Á⁄U‚ ◊ËÃÈ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH
øÊÁ⁄U ¬ŒÊ⁄UÕ ÷⁄UÊ ÷°«UÊM§ – ¬Èãÿ ¬˝Œ‚ Œ‚ •Áà øÊM§H 2H
¿UòÊÈ •ª◊ ª…∏‰U ªÊ…∏U ‚È„UÊflÊ – ‚¬Ÿ„È°U Ÿ®„U ¬˝ÁìÁë¿Uã„U ¬ÊflÊH
‚Ÿ ‚∑§‹ ÃË⁄UÕ ’⁄U ’Ë⁄UÊ – ∑§‹È· •ŸË∑§ Œ‹Ÿ ⁄UŸœË⁄UÊH 3H
‚¢ª◊È ®‚„UÊ‚ŸÈ ‚ÈÁΔU ‚Ù„UÊ – ¿UòÊÈ •πÿ’≈ÈU ◊ÈÁŸ ◊ŸÈ ◊Ù„UÊH
øfl°⁄U ¡◊ÈŸ •L§ ª¢ª Ã⁄¢UªÊ – ŒÁπ „UÙ®„U ŒÈπ ŒÊÁ⁄UŒ ÷¢ªÊH 4H
ŒÙ0. ‚fl®„U ‚È∑ΧÃË ‚ÊœÈ ‚ÈÁø ¬Êfl®„U ‚’ ◊Ÿ∑§Ê◊–
’¢ŒË ’Œ ¬È⁄UÊŸ ªŸ ∑§„U®„U Á’◊‹ ªÈŸ ª˝Ê◊H 105H
øı0. ∑§Ù ∑§Á„ U ‚∑§ß ¬˝ÿʪ ¬˝÷Ê™§ – ∑§‹È· ¬¢È¡ ∑È¢§¡⁄U ◊Ϊ⁄UÊ™§H
•‚ ÃË⁄UÕ¬Áà ŒÁπ ‚È„UÊflÊ – ‚Èπ ‚ʪ⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚ÈπÈ ¬ÊflÊH 1H
∑§Á„U Á‚ÿ ‹πŸÁ„U ‚πÁ„U ‚ÈŸÊ߸ – üÊË◊Èπ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ’«∏UÊ߸H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È Œπà ’Ÿ ’ÊªÊ – ∑§„Uà ◊„UÊÃ◊ •Áà •ŸÈ⁄UʪÊH 2H
∞Á„U Á’Áœ •Êß Á’‹Ù∑§Ë ’ŸË – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ŒŸËH
◊ÈÁŒÃ Ÿ„UÊß ∑§ËÁã„U Á‚fl ‚flÊ – ¬ÍÁ¡ ¡ÕÊÁ’Áœ ÃË⁄UÕ ŒflÊH 3H
Ã’ ¬˝÷È ÷⁄UmÊ¡ ¬®„U •Ê∞ – ∑§⁄Uà Œ¢«Uflà ◊ÈÁŸ ©U⁄U ‹Ê∞H
◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊ÙŒ Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U ¡Ê߸ – ’˝rÊÔÊŸ¢Œ ⁄UÊÁ‚ ¡ŸÈ ¬Ê߸H 4H
ŒÙ0. ŒËÁã„U •‚Ë‚ ◊ÈŸË‚ ©U⁄U •Áà •Ÿ¢ŒÈ •‚ ¡ÊÁŸ–
‹ÙøŸ ªÙø⁄U ‚È∑Χà »§‹ ◊Ÿ„È°U Á∑§∞ Á’Áœ •ÊÁŸH 106H
øı0. ∑ȧ‚‹ ¬˝F ∑§Á⁄U •Ê‚Ÿ ŒËã„U – ¬ÍÁ¡ ¬˝◊ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ∑§Ëã„UH
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ •¢∑ȧ⁄U ŸË∑§ – ÁŒ∞ •ÊÁŸ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ„È°U •◊Ë ∑§H 1H
‚Ëÿ ‹πŸ ¡Ÿ ‚Á„Uà ‚È„UÊ∞ – •Áà L§Áø ⁄UÊ◊ ◊Í‹ »§‹ πÊ∞H
÷∞ Á’ªÃüÊ◊ ⁄UÊ◊È ‚ÈπÊ⁄U – ÷⁄UmÊ¡ ◊ÎŒÈ ’øŸ ©UøÊ⁄UH 2H
•Ê¡È ‚È»§‹ Ã¬È ÃË⁄UÕ àÿÊªÍ – •Ê¡È ‚È»§‹ ¡¬ ¡Ùª Á’⁄UʪÍH
‚»§‹ ‚∑§‹ ‚È÷ ‚ÊœŸ ‚Ê¡Í – ⁄UÊ◊ ÃÈï„UÁ„U •fl‹Ù∑§Ã •Ê¡ÍH 3H
‹Ê÷ •flÁœ ‚Èπ •flÁœ Ÿ ŒÍ¡Ë – ÃÈï„U⁄¥U Œ⁄U‚ •Ê‚ ‚’ ¬Í¡ËH
•’ ∑§Á⁄U ∑Χ¬Ê Œ„ÈU ’⁄U ∞„ÍU – ÁŸ¡ ¬Œ ‚⁄UÁ‚¡ ‚„U¡ ‚Ÿ„ÍUH 4H
ŒÙ0. ∑§⁄U◊ ’øŸ ◊Ÿ ¿UÊÁ«∏U ¿U‹È ¡’ ‹Áª ¡ŸÈ Ÿ ÃÈï„UÊ⁄U–
Ã’ ‹Áª ‚ÈπÈ ‚¬Ÿ„È°U Ÿ„UË¥ Á∑§∞° ∑§ÙÁ≈U ©U¬øÊ⁄UH 107H
øı0. ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ⁄UÊ◊È ‚∑ȧøÊŸ – ÷Êfl ÷ªÁà •ÊŸ¢Œ •ÉÊÊŸH
183
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Ã’ ⁄UÉÊÈ’⁄U ◊ÈÁŸ ‚È¡‚È ‚È„UÊflÊ – ∑§ÙÁ≈U ÷Ê°Áà ∑§Á„U ‚’Á„U ‚ÈŸÊflÊH 1H
‚Ù ’«∏U ‚Ù ‚’ ªÈŸ ªŸ ª„ÍU – ¡Á„U ◊ÈŸË‚ ÃÈï„U •ÊŒ⁄U Œ„ÍUH
◊ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬⁄U‚¬⁄U Ÿfl„UË¥ – ’øŸ •ªÙø⁄U ‚ÈπÈ •ŸÈ÷fl„UË¥H 2H
ÿ„U ‚ÈÁœ ¬Êß ¬˝ÿʪ ÁŸflÊ‚Ë – ’≈ÈU Ãʬ‚ ◊ÈÁŸ Á‚h ©UŒÊ‚ËH
÷⁄UmÊ¡ •ÊüÊ◊ ‚’ •Ê∞ – ŒπŸ Œ‚⁄UÕ ‚È•Ÿ ‚È„UÊ∞H 3H
⁄UÊ◊ ¬˝ŸÊ◊ ∑§Ëã„U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ◊ÈÁŒÃ ÷∞ ‹Á„U ‹ÙÿŸ ‹Ê„ÍUH
Œ®„U •‚Ë‚ ¬⁄U◊ ‚ÈπÈ ¬Ê߸ – Á»§⁄U ‚⁄UÊ„Uà ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸H 4H
⁄UÊ◊ ∑§Ëã„U Á’üÊÊ◊ ÁŸÁ‚ ¬˝Êà ¬˝ÿʪ Ÿ„UÊß–
ø‹ ‚Á„Uà Á‚ÿ ‹πŸ ¡Ÿ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸÁ„U Á‚L§ ŸÊßH 108H
⁄UÊ◊ ‚¬˝◊ ∑§„U©U ◊ÈÁŸ ¬Ê„UË¥ – ŸÊÕ ∑§Á„U• „U◊ ∑§Á„U ◊ª ¡Ê„UË¥H
◊ÈÁŸ ◊Ÿ Á’„UÁ‚ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ ∑§„U„UË¥ – ‚Ȫ◊ ‚∑§‹ ◊ª ÃÈï„U ∑§„È°U •„U„UË¥H 1H
‚ÊÕ ‹ÊÁª ◊ÈÁŸ Á‚cÿ ’Ù‹Ê∞ – ‚ÈÁŸ ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ¬øÊ‚∑§ •Ê∞H
‚’Áã„U ⁄UÊ◊ ¬⁄U ¬˝◊ •¬Ê⁄UÊ – ‚∑§‹ ∑§„U®„U ◊ªÈ ŒËπ „U◊Ê⁄UÊH 2H
◊ÈÁŸ ’≈ÈU øÊÁ⁄U ‚¢ª Ã’ ŒËã„U – Á¡ã„U ’„ÈU ¡Ÿ◊ ‚È∑Χà ‚’ ∑§Ëã„UH
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È Á⁄UÁ· •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ NUŒÿ° ø‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 3H
ª˝Ê◊ ÁŸ∑§≈U ¡’ ÁŸ∑§‚®„U ¡Ê߸ – Œπ®„U Œ⁄U‚È ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U œÊ߸H
„UÙ®„U ‚ŸÊÕ ¡Ÿ◊ »§‹È ¬Ê߸ – Á»§⁄U®„U ŒÈÁπà ◊ŸÈ ‚¢ª ¬ΔUÊ߸H 4H
Á’ŒÊ Á∑§∞ ’≈ÈU Á’Ÿÿ ∑§Á⁄U Á»§⁄U ¬Êß ◊Ÿ ∑§Ê◊–
©UÃÁ⁄U Ÿ„UÊ∞ ¡◊ÈŸ ¡‹ ¡Ù ‚⁄UË⁄U ‚◊ SÿÊ◊H 109H
‚ÈŸÃ ÃË⁄U’Ê‚Ë Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – œÊ∞ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§Ê¡ Á’‚Ê⁄UËH
‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸ – ŒÁπ ∑§⁄U®„U ÁŸ¡ ÷ÊÇÿ ’«∏UÊ߸H 1H
•Áà ‹Ê‹‚Ê ’‚®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ŸÊ©°U ªÊ©°U ’ͤÊà ‚∑ȧøÊ„UË¥H
¡ ÁÃã„U ◊„È°U ’ÿÁ’Á⁄Uœ ‚ÿÊŸ – ÁÃã„U ∑§Á⁄U ¡ÈªÈÁà ⁄UÊ◊È ¬Á„UøÊŸH 2H
‚∑§‹ ∑§ÕÊ ÁÃã„U ‚’Á„U ‚ÈŸÊ߸ – ’ŸÁ„U ø‹ Á¬ÃÈ •Êÿ‚È ¬Ê߸H
‚ÈÁŸ ‚Á’·ÊŒ ‚∑§‹ ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ⁄UÊŸË ⁄UÊÿ° ∑§Ëã„U ÷‹ ŸÊ„UË¥H 3H
ÃÁ„ U •fl‚⁄U ∞∑§ Ãʬ‚È •ÊflÊ – Ã¡¬È¢¡ ‹ÉÊÈ’ÿ‚ ‚È„UÊflÊH
∑§Á’ •‹Áπà ªÁà ’·È Á’⁄UÊªË – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ⁄UÊ◊ •ŸÈ⁄UʪËH 4H
‚¡‹ ŸÿŸ ß ¬È‹Á∑§ ÁŸ¡ ßc≈UŒ©U ¬Á„UøÊÁŸ–
¬⁄U©U Œ¢«U Á¡Á◊ œ⁄UÁŸÃ‹ Œ‚Ê Ÿ ¡Êß ’πÊÁŸH 110H
⁄UÊ◊ ‚¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ©U⁄U ‹ÊflÊ – ¬⁄U◊ ⁄¢U∑§ ¡ŸÈ ¬Ê⁄U‚È ¬ÊflÊH
◊Ÿ„È°U ¬˝◊È ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈ ŒÙ™§ – Á◊‹Ã œ⁄¥U ß ∑§„U ‚’È ∑§Ù™§H 1H
184
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’„ÈUÁ⁄U ‹πŸ ¬Êÿã„U ‚Ùß ‹ÊªÊ – ‹Ëã„U ©UΔUÊß ©U◊Áª •ŸÈ⁄UʪÊH
¬ÈÁŸ Á‚ÿ ø⁄UŸ œÍÁ⁄U œÁ⁄U ‚Ë‚Ê – ¡ŸÁŸ ¡ÊÁŸ Á‚‚È ŒËÁã„U •‚Ë‚ÊH 2H
∑§Ëã„U ÁŸ·ÊŒ Œ¢«Uflà Ã„UË – Á◊‹©U ◊ÈÁŒÃ ‹Áπ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„UËH
Á¬•Ã ŸÿŸ ¬È≈U M§¬È Á¬ÿÍ·Ê – ◊ÈÁŒÃ ‚È•‚ŸÈ ¬Êß Á¡Á◊ ÷ÍπÊH 3H
Ã Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ∑§„U„ÈU ‚Áπ ∑Ò§‚ – Á¡ã„U ¬ΔU∞ ’Ÿ ’Ê‹∑§ ∞‚H
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ M§¬È ÁŸ„UÊ⁄UË – „UÙ®„U ‚Ÿ„U Á’∑§‹ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 4H
Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U •Ÿ∑§ Á’Áœ ‚πÁ„U Á‚πÊflŸÈ ŒËã„U–
⁄UÊ◊ ⁄U¡Êÿ‚È ‚Ë‚ œÁ⁄U ÷flŸ ªflŸÈ Ãß° ∑§Ëã„UH 111H
¬ÈÁŸ Á‚ÿ° ⁄UÊ◊ ‹πŸ ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ¡◊ÈŸÁ„U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ’„UÙ⁄UËH
ø‹ ‚‚Ëÿ ◊ÈÁŒÃ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ⁄UÁ’ÃŸÈ¡Ê ∑§ß ∑§⁄Uà ’«∏UÊ߸H 1H
¬ÁÕ∑§ •Ÿ∑§ Á◊‹®„U ◊ª ¡ÊÃÊ – ∑§„U®„U ‚¬˝◊ ŒÁπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊH
⁄UÊ¡ ‹πŸ ‚’ •¢ª ÃÈï„UÊ⁄¥U – ŒÁπ ‚ÙøÈ •Áà NUŒÿ „U◊Ê⁄¥UH 2H
◊Ê⁄Uª ø‹„ÈU ¬ÿÊŒÁ„U ¬Ê∞° – íÿÙÁÃ·È ¤ÊÍΔU „U◊Ê⁄¥U ÷Ê∞°H
•ª◊È ¬¢ÕÈ ÁªÁ⁄ ∑§ÊŸŸ ÷Ê⁄UË – ÃÁ„U ◊„°U ‚ÊÕ ŸÊÁ⁄U ‚È∑ȧ◊Ê⁄UËH 3H
∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ’Ÿ ¡Êß Ÿ ¡Ù߸ – „U◊ ‚°ª ø‹®„U ¡Ù •Êÿ‚È „UÙ߸H
¡Ê’ ¡„UÊ° ‹Áª Ä°U ¬„È°UøÊ߸ – Á»§⁄U’ ’„UÙÁ⁄U ÃÈï„UÁ„U Á‚L§ ŸÊ߸H 4H
∞Á„U Á’Áœ ¬Í°¿U®„U ¬˝◊ ’‚ ¬È‹∑§ ªÊà ¡‹È ŸÒŸ–
∑Χ¬Ê®‚œÈ »§⁄U®„U ÁÃã„UÁ„U ∑§Á„U Á’ŸËà ◊ÎŒÈ ’ÒŸH 112H
¡ ¬È⁄U ªÊ°fl ’‚®„U ◊ª ◊Ê„UË¥ – ÁÃã„UÁ„U ŸÊª ‚È⁄U Ÿª⁄U Á‚„UÊ„UË¥H
∑§Á„U ‚È∑ΧÃË¥ ∑§Á„U ÉÊ⁄UË¥ ’‚Ê∞ – œãÿ ¬Èãÿ◊ÿ ¬⁄U◊ ‚È„UÊ∞H 1H
¡„°U ¡„°U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ øÁ‹ ¡Ê„UË¥ – ÁÃã„U ‚◊ÊŸ •◊⁄UÊflÁà ŸÊ„UË¥H
¬Èãÿ¬¢È¡ ◊ª ÁŸ∑§≈U ÁŸflÊ‚Ë – ÁÃã„UÁ„U ‚⁄UÊ„U®„U ‚È⁄U¬È⁄U’Ê‚ËH 2H
¡ ÷Á⁄ U ŸÿŸ Á’‹Ù∑§®„U ⁄UÊ◊Á„ U– ‚ËÃÊ ‹πŸ ‚Á„Uà ÉÊŸSÿÊ◊Á„UH
¡ ‚⁄U ‚Á⁄Uà ⁄UÊ◊ •flªÊ„U®„ U– ÁÃã„UÁ„U Œfl ‚⁄U ‚Á⁄Uà ‚⁄UÊ„U®„UH 3H
¡Á„U ÃL§ Ã⁄U ¬˝÷È ’ÒΔU®„U ¡Ê߸ – ∑§⁄U®„U ∑§‹¬ÃL§ ÃÊ‚È ’«U∏Ê߸H
¬⁄UÁ‚ ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄UÊªÊ – ◊ÊŸÁà ÷ÍÁ◊ ÷ÍÁ⁄U ÁŸ¡ ÷ʪÊH 4H
¿UÊ°„U ∑§⁄U®„U ÉÊŸ Á’’ÈœªŸ ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ Á‚„UÊ®„U–
Œπà ÁªÁ⁄U ’Ÿ Á’„Uª ◊Ϊ ⁄UÊ◊È ø‹ ◊ª ¡Ê®„UH 113H
‚ËÃÊ ‹πŸ ‚Á„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ªÊ°fl ÁŸ∑§≈U ¡’ ÁŸ∑§‚®„U ¡Ê߸H
‚ÈÁŸ ‚’ ’Ê‹ ’Îh Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ø‹®„U ÃÈ⁄Uà ªÎ„U∑§Ê¡È Á’‚Ê⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ M§¬ ÁŸ„UÊ⁄UË – ¬Êß ŸÿŸ»§‹È „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UËH
185
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚¡‹ Á’‹ÙøŸ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊ – ‚’ ÷∞ ◊ªŸ ŒÁπ ŒÙ©U ’Ë⁄UÊH 2H
’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß Œ‚Ê ÁÃã„U ∑§⁄UË – ‹Á„U ¡ŸÈ ⁄¢U∑§ã„U ‚È⁄U◊ÁŸ …U⁄UËH
∞∑§ã„U ∞∑§ ’ÙÁ‹ Á‚π Œ„UË¢ – ‹ÙøŸ ‹Ê„È ‹„ÈU ¿UŸ ∞„UË¥H 3H
⁄UÊ◊Á„U ŒÁπ ∞∑§ •ŸÈ⁄Uʪ – ÁøÃflà ø‹ ¡Ê®„U ‚°ª ‹ÊªH
∞∑§ ŸÿŸ ◊ª ¿UÁ’ ©U⁄U •ÊŸË – „UÙ®„U Á‚ÁÕ‹ ß ◊Ÿ ’⁄U ’ÊŸËH 4H
∞∑§ ŒÁπ ’≈ U¿UÊ°„U ÷Á‹ «UÊÁ‚ ◊Όȋ ÃΟ ¬ÊÖ
∑§„U®„U ªflÊ°ß• Á¿UŸÈ∑ȧ üÊ◊È ªflŸ’ •’®„U Á∑§ ¬˝ÊÃH 114H
∞∑§ ∑§‹‚ ÷Á⁄U •ÊŸ®„U ¬ÊŸË – •°øß• ŸÊÕ ∑§„U®„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
‚ÈÁŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ¬˝ËÁà •Áà ŒπË – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê‹ ‚È‚Ë‹ Á’‚·ËH 1H
¡ÊŸË üÊÁ◊à ‚Ëÿ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÉÊÁ⁄U∑§ Á’‹¢’È ∑§Ëã„U ’≈U ¿UÊ„UË¥H
◊ÈÁŒÃ ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U Œπ®„U ‚Ù÷Ê – M§¬ •ŸÍ¬ ŸÿŸ ◊ŸÈ ‹Ù÷ÊH 2H
∞∑§≈U∑§ ‚’ ‚Ù„U®„U ø„È°U •Ù⁄UÊ – ⁄UÊ◊ø¢º˝ ◊Èπ ø¢Œ ø∑§Ù⁄UÊH
ÃL§Ÿ Ã◊Ê‹ ’⁄UŸ ÃŸÈ ‚Ù„UÊ – Œπà ∑§ÙÁ≈U ◊ŒŸ ◊ŸÈ ◊Ù„UÊH 3H
ŒÊÁ◊ÁŸ ’⁄UŸ ‹πŸ ‚ÈÁΔU ŸË∑§ – Ÿπ Á‚π ‚È÷ª ÷ÊflÃ ¡Ë ∑§H
◊ÈÁŸ¬≈U ∑§Á≈Uã„U ∑§‚¥ ÃÍŸË⁄UÊ – ‚Ù„U®„U ∑§⁄U ∑§◊‹ÁŸ œŸÈ ÃË⁄UÊH 4H
¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ‚Ë‚ÁŸ ‚È÷ª ©U⁄U ÷È¡ ŸÿŸ Á’‚Ê‹–
‚⁄UŒ ¬⁄U’ Á’œÈ ’ŒŸ ’⁄U ‹‚à SflŒ ∑§Ÿ ¡Ê‹H 115H
’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ◊ŸÙ„U⁄U ¡Ù⁄UË – ‚Ù÷Ê ’„ÈUà ÕÙÁ⁄U ◊Áà ◊Ù⁄UËH
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸ – ‚’ ÁøÃfl®„U Áøà ◊Ÿ ◊Áà ‹Ê߸H 1H
Õ∑§ ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ¬˝◊ Á¬•Ê‚ – ◊Ÿ„È°U ◊ÎªË ◊Ϊ ŒÁπ ÁŒ•Ê ‚H
‚Ëÿ ‚◊ˬ ª˝Ê◊ÁÃÿ ¡Ê„UË¥ – ¬Í°¿Uà •Áà ‚Ÿ„°U ‚∑ȧøÊ„UË¥H 2H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ‚’ ‹Êª®„U ¬Ê∞° – ∑§„U®„U ’øŸ ◊ÎŒÈ ‚⁄U‹ ‚È÷Ê∞°H
⁄UÊ¡∑ȧ◊ÊÁ⁄U Á’Ÿÿ „U◊ ∑§⁄U„UË¥ – ÁÃÿ ‚È÷Êÿ° ∑§¿ÈU ¬Í°¿Uà «U⁄U„UË¥H 3H
SflÊÁ◊ÁŸ •Á’Ÿÿ ¿U◊Á’ „U◊Ê⁄UË – Á’‹ªÈ Ÿ ◊ÊŸ’ ¡ÊÁŸ ªflÊ°⁄UËH
⁄UÊ¡∑ȧ•°⁄U ŒÙ©U ‚„U¡ ‚‹ÙŸ – ßã„U Ã¥ ‹„UË ŒÈÁà ◊⁄U∑§Ã ‚ÙŸH 4H
SÿÊ◊‹ ªı⁄U Á∑§‚Ù⁄U ’⁄U ‚¢ÈŒ⁄U ‚È·◊Ê ∞Ÿ–
‚⁄UŒ ‚’¸⁄UËŸÊÕ ◊ÈπÈ ‚⁄UŒ ‚⁄UÙL§„U ŸÒŸH 116H
∑§ÙÁ≈U ◊ŸÙ¡ ‹¡ÊflÁŸ„UÊ⁄U – ‚È◊ÈÁπ ∑§„U„ÈU ∑§Ù •Ê®„U ÃÈï„UÊ⁄UH
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U◊ÿ ◊¢¡È‹ ’ÊŸË – ‚∑ȧøË Á‚ÿ ◊Ÿ ◊„È°U ◊È‚È∑§ÊŸËH 1H
ÁÃã„UÁ„ UÁ’‹ÙÁ∑§ Á’‹Ù∑§Áà œ⁄UŸË – ŒÈ„È°U ‚∑§Ùø ‚∑ȧøÁà ’⁄U’⁄UŸËH
‚∑ȧÁø ‚¬˝◊ ’Ê‹ ◊Ϊ ŸÿŸË – ’Ù‹Ë ◊œÈ⁄U ’øŸ Á¬∑§’ÿŸËH 2H
186
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚„U¡ ‚È÷Êÿ ‚È÷ª ß ªÙ⁄U – ŸÊ◊È ‹πŸÈ ‹ÉÊÈ Œfl⁄U ◊Ù⁄UH
’„ÈUÁ⁄U ’ŒŸÈ Á’œÈ •¢ø‹ …UÊ°∑§Ë – Á¬ÿ ß ÁøÃß ÷ı¥„U ∑§Á⁄U ’Ê°∑§ËH 3H
π¢¡Ÿ ◊¢¡È ÁÃ⁄UË¿U ŸÿŸÁŸ – ÁŸ¡ ¬Áà ∑§„U©U ÁÃã„UÁ„U Á‚ÿ° ‚ÿŸÁŸH
÷ßZ ◊ÈÁŒÃ ‚’ ª˝Ê◊’œÍ≈UË¥ – ⁄¢U∑§ã„U ⁄UÊÿ ⁄UÊÁ‚ ¡ŸÈ ‹Í≈UË¥H 4H
•Áà ‚¬˝◊ Á‚ÿ ¬Êÿ° ¬Á⁄U ’„ÈUÁ’Áœ Œ®„U •‚Ë‚–
‚ŒÊ ‚Ù„UÊÁªÁŸ „UÙ„ÈU ÃÈï„U ¡’ ‹Áª ◊Á„U •Á„U ‚Ë‚H 117H
¬Ê⁄U’ÃË ‚◊ ¬ÁÃÁ¬˝ÿ „UÙ„ÍU – ŒÁ’ Ÿ „U◊ ¬⁄U ¿UÊ«∏U’ ¿UÙ„ÍUH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á’Ÿÿ ∑§Á⁄U• ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ¡ı¥ ∞Á„U ◊Ê⁄Uª Á»§Á⁄U• ’„UÙ⁄UËH 1H
Œ⁄U‚ŸÈ Œ’ ¡ÊÁŸ ÁŸ¡ ŒÊ‚Ë – ‹πË¥ ‚Ëÿ° ‚’ ¬˝◊ Á¬•Ê‚ËH
◊œÈ⁄U ’øŸ ∑§Á„U ∑§Á„U ¬Á⁄UÃÙ·Ë¥ – ¡ŸÈ ∑ȧ◊ÈÁŒŸË¥ ∑§ı◊Ȍ˥ ¬Ù·Ë¥H 2H
Ã’®„U ‹πŸ ⁄UÉÊÈ’⁄ U L§π ¡ÊŸË – ¬Í°¿U©U ◊ªÈ ‹ÙªÁã„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
‚ÈŸÃ ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ÷∞ ŒÈπÊ⁄UË – ¬È‹Á∑§Ã ªÊà Á’‹ÙøŸ ’Ê⁄UËH 3H
Á◊≈UÊ ◊ÙŒÈ ◊Ÿ ÷∞ ◊‹ËŸ – Á’Áœ ÁŸÁœ ŒËã„U ‹ÃU ¡ŸÈ ¿UËŸH
‚◊ÈÁ¤Ê ∑§⁄U◊ ªÁà œË⁄U¡È ∑§Ëã„UÊ – ‚ÙÁœ ‚Ȫ◊ ◊ªÈ ÁÃã„U ∑§Á„U ŒËã„UÊH 4H
‹πŸ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Á„Uà Ò ªflŸÈ ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
»§⁄U ‚’ Á¬˝ÿ ’øŸ ∑§Á„U Á‹∞ ‹Êß ◊Ÿ ‚ÊÕH 118H
Á»§⁄Uà ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U •Áà ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ŒÒ•Á„U ŒÙ·È Œ®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚Á„Uà Á’·ÊŒ ¬⁄U‚¬⁄U ∑§„„UË¥ – Á’Áœ ∑§⁄UÃ’ ©U‹≈U ‚’ •„U„UË¥H 1H
ÁŸ¬≈U ÁŸ⁄¢U∑ȧ‚ ÁŸΔÈU⁄U ÁŸ‚¢∑ͧ – ¡®„U ‚Á‚ ∑§Ëã„U ‚L§¡ ‚∑§‹¢∑ͧH
M§π ∑§‹¬ÃL§ ‚ʪL§ πÊ⁄UÊ – Ã®„U ¬ΔU∞ ’Ÿ ⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UÊH 2H
¡ı¥ ¬Ò ßã„UÁ„U ŒËã„U ’Ÿ’Ê‚Í – ∑§Ëã„U ’ÊÁŒ Á’Áœ ÷Ùª Á’‹Ê‚ÍH
∞ Á’ø⁄U®„U ◊ª Á’ŸÈ ¬ŒòÊÊŸÊ – ⁄Uø ’ÊÁŒ Á’Áœ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊH 3H
∞ ◊Á„U ¬⁄U®„U «UÊÁ‚ ∑ȧ‚ ¬ÊÃÊ – ‚È÷ª ‚¡ ∑§Ã ‚Ρà Á’œÊÃÊH
ÃL§’⁄U ’Ê‚ ßã„UÁ„U Á’Áœ ŒËã„UÊ – œfl‹ œÊ◊ ⁄UÁø ⁄UÁø üÊ◊È ∑§Ëã„UÊH 4H
¡ı¥ ∞ ◊ÈÁŸ ¬≈U œ⁄U ¡Á≈U‹ ‚È¢Œ⁄U ‚ÈÁΔU ‚È∑ȧ◊Ê⁄U–
Á’Á’œ ÷Ê°Áà ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ’ÊÁŒ Á∑§∞ ∑§⁄UÃÊ⁄UH 119H
¡ı¥ ∞ ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ πÊ„UË¥ – ’ÊÁŒ ‚ÈœÊÁŒ •‚Ÿ ¡ª ◊Ê„UË¥H
∞∑§ ∑§„U®„U ∞ ‚„U¡ ‚È„UÊ∞ – •Ê¬È ¬˝ª≈U ÷∞ Á’Áœ Ÿ ’ŸÊ∞H 1H
¡„°U ‹Áª ’Œ ∑§„UË Á’Áœ ∑§⁄UŸË – üÊflŸ ŸÿŸ ◊Ÿ ªÙø⁄U ’⁄UŸËH
Œπ„ÈU πÙÁ¡ ÷È•Ÿ Œ‚ øÊ⁄UË – ∑§„°U •‚ ¬ÈL§· ∑§„UÊ° •Á‚ ŸÊ⁄UËH 2H
ßã„UÁ„U ŒÁπ Á’Áœ ◊ŸÈ •ŸÈ⁄UÊªÊ – ¬≈UÃ⁄U ¡Ùª ’ŸÊflÒ ‹ÊªÊH
187
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ëã„U ’„ÈUà üÊ◊ ∞∑§ Ÿ •Ê∞ – Ã®„U ßÁ⁄U·Ê ’Ÿ •ÊÁŸ ŒÈ⁄UÊ∞H 3H
∞∑§ ∑§„U®„U „U◊ ’„ÈUà Ÿ ¡ÊŸ®„U – •Ê¬ÈÁ„U ¬⁄U◊ œãÿ ∑§Á⁄U ◊ÊŸ®„UH
Ã ¬ÈÁŸ ¬Èãÿ¬È¢¡ „U◊ ‹π – ¡ Œπ®„U ŒÁπ„U®„U Á¡ã„U ŒπH 4H
∞Á„U Á’Áœ ∑§Á„U ∑§Á„U ’øŸ Á¬˝ÿ ‹®„U ŸÿŸ ÷Á⁄U ŸË⁄U–
Á∑§Á◊ øÁ‹„U®„U ◊Ê⁄Uª •ª◊ ‚ÈÁΔU ‚È∑ȧ◊Ê⁄U ‚⁄UË⁄UH 120H
ŸÊÁ⁄U ‚Ÿ„U Á’∑§‹ ’‚ „UÙ„UË¥ – ø∑§ßZ ‚Ê°¤Ê ‚◊ÿ ¡ŸÈ ‚Ù„UË¥H
◊ÎŒÈ ¬Œ ∑§◊‹ ∑§ÁΔUŸ ◊ªÈ ¡ÊŸË – ª„U’Á⁄U NUŒÿ° ∑§„U®„U ’⁄U ’ÊŸËH 1H
¬⁄U‚à ◊Όȋ ø⁄UŸ •L§ŸÊ⁄U – ‚∑ȧøÁà ◊Á„U Á¡Á◊ NUŒÿ „U◊Ê⁄UH
¡ı¥ ¡ªŒË‚ ßã„UÁ„U ’ŸÈ ŒËã„UÊ – ∑§‚ Ÿ ‚È◊Ÿ◊ÿ ◊Ê⁄UªÈ ∑§Ëã„UÊH 2H
¡ı¥ ◊ÊªÊ ¬Êß• Á’Áœ ¬Ê„UË¥ – ∞ ⁄UÁπ•®„U ‚Áπ •Ê°Áπã„U ◊Ê„UË¥H
¡ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ •fl‚⁄U •Ê∞ – ÁÃã„U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È Ÿ ŒπŸ ¬Ê∞H 3H
‚ÈÁŸ ‚ÈM§¬È ’ͤʮ„U •∑ȧ‹Ê߸ – •’ ‹Áª ª∞ ∑§„UÊ° ‹Áª ÷Ê߸H
‚◊⁄UÕ œÊß Á’‹Ù∑§®„U ¡Ê߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ Á»§⁄U®„U ¡Ÿ◊»§‹È ¬Ê߸H 4H
•’‹Ê ’Ê‹∑§ ’Îh ¡Ÿ ∑§⁄U ◊Ë¡®„U ¬Á¿UÃÊ®„U–
„UÙ®„U ¬˝◊’‚ ‹Ùª ßÁ◊ ⁄UÊ◊È ¡„UÊ° ¡„°U ¡Ê®„UH 121H
ªÊfl° ªÊfl° •‚ „UÙß •Ÿ¢ŒÍ – ŒÁπ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ∑Ò§⁄Ufl ø¢ŒÍH
¡ ∑§¿ÈU ‚◊ÊøÊ⁄U ‚ÈÁŸ ¬Êfl®„U – Ã ŸÎ¬ ⁄UÊÁŸÁ„U ŒÙ‚È ‹ªÊfl®„UH 1H
∑§„U®„U ∞∑§ •Áà ÷‹ Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ŒËã„U „U◊Á„U ¡Ùß ‹ÙøŸ ‹Ê„ÍUH
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄ U ‹Ùª ‹ÙªÊßZ – ’ÊÃ¥ ‚⁄U‹ ‚Ÿ„U ‚È„UÊßZH 2H
Ã Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ œãÿ Á¡ã„U ¡Ê∞ – œãÿ ‚Ù ŸªL§ ¡„UÊ° Ã¥ •Ê∞H
œãÿ ‚Ù Œ‚È ‚Ò‹È ’Ÿ ªÊ™°§ – ¡„°U ¡„°U ¡Ê®„U œãÿ ‚Ùß ΔUÊ™°§H 3H
‚ÈπÈ ¬Êÿ©U Á’⁄¢UÁø ⁄UÁø Ã„UË – ∞ ¡Á„U ∑§ ‚’ ÷Ê°Áà ‚Ÿ„UËH
⁄UÊ◊ ‹πŸ ¬ÁÕ ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ⁄U„UË ‚∑§‹ ◊ª ∑§ÊŸŸ ¿UÊ߸H 4H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ ⁄UÁ’ ◊ª ‹Ùªã„U ‚Èπ ŒÖ
¡Ê®„U ø‹ Œπà Á’Á¬Ÿ Á‚ÿ ‚ıÁ◊ÁòÊ ‚◊ÃH 122H
•Êª¢ ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ’Ÿ ¬Ê¿¥U – Ãʬ‚ ’· Á’⁄UÊ¡Ã ∑§Ê¿¥UH
©U÷ÿ ’Ëø Á‚ÿ ‚Ù„UÁà ∑Ò§‚¥ – ’˝rÊÔ ¡Ëfl Á’ø ◊ÊÿÊ ¡Ò‚¥H 1H
’„ÈUÁ⁄U ∑§„U©°U ¿UÁ’ ¡Á‚ ◊Ÿ ’‚߸ – ¡ŸÈ ◊œÈ ◊ŒŸ ◊äÿ ⁄UÁà ‹‚߸H
©U¬◊Ê ’„ÈUÁ⁄U ∑§„U©U° Á¡ÿ° ¡Ù„UË – ¡ŸÈ ’Èœ Á’œÈ Á’ø ⁄UÙÁ„UÁŸ ‚Ù„UËH 2H
¬˝÷È ¬Œ ⁄Uπ ’Ëø Á’ø ‚ËÃÊ – œ⁄UÁà ø⁄UŸ ◊ª ø‹Áà ‚÷ËÃÊH
‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ •¢∑§ ’⁄UÊ∞° – ‹πŸ ø‹®„U ◊ªÈ ŒÊÁ„UŸ ‹Ê∞°H 3H
188
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ ¬˝ËÁà ‚È„UÊ߸ – ’øŸ •ªÙø⁄U Á∑§Á◊ ∑§Á„U ¡Ê߸H
πª ◊Ϊ ◊ªŸ ŒÁπ ¿UÁ’ „UÙ„UË¥ – Á‹∞ øÙÁ⁄U Áøà ⁄UÊ◊ ’≈UÙ„UË¥H 4H
Á¡ã„U Á¡ã„U Œπ ¬ÁÕ∑§ Á¬˝ÿ Á‚ÿ ‚◊à ŒÙ©U ÷Êß–
÷fl ◊ªÈ •ª◊È •Ÿ¢ŒÈ Ãß Á’ŸÈ üÊ◊ ⁄U„U Á‚⁄UÊßH 123H
•¡„È°U ¡Ê‚È ©U⁄U ‚¬Ÿ„È°U ∑§Ê™§ – ’‚„È°U ‹πŸÈ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ’≈UÊ™§H
⁄UÊ◊ œÊ◊ ¬Õ ¬ÊßÁ„U ‚Ù߸ – ¡Ù ¬Õ ¬Êfl ∑§’„È°U ◊ÈÁŸ ∑§Ù߸H 1H
Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U üÊÁ◊à Á‚ÿ ¡ÊŸË – ŒÁπ ÁŸ∑§≈U ’≈ÈU ‚ËË ¬ÊŸËH
Ä°U ’Á‚ ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ πÊ߸ – ¬˝Êà Ÿ„UÊß ø‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
Œπà ’Ÿ ‚⁄U ‚Ò‹ ‚È„UÊ∞ – ’Ê‹◊ËÁ∑§ •ÊüÊ◊ ¬˝÷È •Ê∞H
⁄UÊ◊ ŒËπ ◊ÈÁŸ ’Ê‚È ‚È„UÊflŸ – ‚È¢Œ⁄U ÁªÁ⁄U ∑§ÊŸŸÈ ¡‹È ¬ÊflŸH 3H
‚⁄UÁŸ ‚⁄UÙ¡ Á’≈U¬ ’Ÿ »Í§‹ – ªÈ¢¡Ã ◊¢¡È ◊œÈ¬ ⁄U‚ ÷Í‹H
πª ◊Ϊ Á’¬È‹ ∑§Ù‹Ê„U‹ ∑§⁄U„UË¥ – Á’⁄UÁ„Uà ’Ò⁄U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ø⁄U„UË¥H 4H
‚ÈÁø ‚È¢Œ⁄U •ÊüÊ◊È ÁŸ⁄UÁπ „U⁄U· ⁄UÊÁ¡flŸŸ–
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄U •Êª◊ŸÈ ◊ÈÁŸ •Êª¥ •Êÿ©U ‹ŸH 124H
◊ÈÁŸ ∑§„È°U ⁄UÊ◊ Œ¢«Uflà ∑§Ëã„UÊ – •ÊÁ‚⁄U’ÊŒÈ Á’¬˝’⁄U ŒËã„UÊH
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŸÿŸ ¡È«∏UÊŸ – ∑§Á⁄U ‚Ÿ◊ÊŸÈ •ÊüÊ◊®„U •ÊŸH 1H
◊ÈÁŸ’⁄U •ÁÃÁÕ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ¬Ê∞ – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ ◊œÈ⁄U ◊ªÊ∞H
Á‚ÿ ‚ıÁ◊ÁòÊ ⁄UÊ◊ »§‹ πÊ∞ – Ã’ ◊ÈÁŸ •ÊüÊ◊ ÁŒ∞ ‚È„UÊ∞H 2H
’Ê‹◊ËÁ∑§ ◊Ÿ •ÊŸ°ŒÈ ÷Ê⁄UË – ◊¢ª‹ ◊Í⁄UÁà ŸÿŸ ÁŸ„UÊ⁄UËH
Ã’ ∑§⁄U ∑§◊‹ ¡ÙÁ⁄U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ’Ù‹ ’øŸ üÊflŸ ‚ÈπŒÊ߸H 3H
ÃÈï„U ÁòÊ∑§Ê‹ Œ⁄U‚Ë ◊ÈÁŸŸÊÕÊ – Á’Sfl ’Œ⁄U Á¡Á◊ ÃÈï„U⁄¥U „UÊÕÊH
•‚ ∑§Á„U ¬˝÷È ‚’ ∑§ÕÊ ’πÊŸË – ¡Á„U ¡Á„U ÷Ê°Áà ŒËã„U ’ŸÈ ⁄UÊŸËH 4H
ÃÊà ’øŸ ¬ÈÁŸ ◊ÊÃÈ Á„Uà ÷Êß ÷⁄Uà •‚ ⁄UÊ©U–
◊Ù ∑§„È°U Œ⁄U‚ ÃÈï„UÊ⁄U ¬˝÷È ‚’È ◊◊ ¬Èãÿ ¬˝÷Ê©UH 125H
ŒÁπ ¬Êÿ ◊ÈÁŸ⁄UÊÿ ÃÈï„UÊ⁄U – ÷∞ ‚È∑Χà ‚’ ‚È»§‹ „U◊Ê⁄UH
•’ ¡„°U ⁄UÊ©U⁄U •Êÿ‚È „UÙ߸ – ◊ÈÁŸ ©UŒ’ªÈ Ÿ ¬ÊflÒ ∑§Ù߸H 1H
◊ÈÁŸ Ãʬ‚ Á¡ã„U Ã¥ ŒÈπÈ ‹„U„UË¥ – Ã Ÿ⁄U‚ Á’ŸÈ ¬Êfl∑§ Œ„U„UË¥H
◊¢ª‹ ◊Í‹ Á’¬˝ ¬Á⁄UÃÙ·Í – Œ„Uß ∑§ÙÁ≈U ∑ȧ‹ ÷Í‚È⁄U ⁄UÙ·ÍH 2H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ∑§Á„U• ‚Ùß ΔUÊ™°§ – Á‚ÿ ‚ıÁ◊ÁòÊ ‚Á„Uà ¡„°U ¡Ê™°§H
Ä°U ⁄UÁø L§Áø⁄ U ¬⁄UŸ ÃΟ ‚Ê‹Ê – ’Ê‚È ∑§⁄Uı¥ ∑§¿ÈU ∑§Ê‹ ∑Χ¬Ê‹ÊH 3H
‚„U¡ ‚⁄U‹ ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊŸË – ‚ÊœÈ ‚ÊœÈ ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
189
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§‚ Ÿ ∑§„U„ÈU •‚ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹∑§ÃÍ – ÃÈï„U ¬Ê‹∑§ ‚¢Ãà üÊÈÁà ‚ÃÍH 4H
üÊÈÁà ‚ÃÈ ¬Ê‹∑§ ⁄UÊ◊ ÃÈï„U ¡ªŒË‚ ◊ÊÿÊ ¡ÊŸ∑§Ë–
¡Ù ‚ΡÁà ¡ªÈ ¬Ê‹Áà „U⁄UÁà L§π ¬Êß ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ ∑§ËH
¡Ù ‚„U‚‚Ë‚È •„UË‚È ◊Á„UœL§ ‹πŸÈ ‚ø⁄UÊø⁄U œŸË–
‚È⁄U ∑§Ê¡ œÁ⁄U Ÿ⁄U⁄UÊ¡ ÃŸÈ ø‹ Œ‹Ÿ π‹ ÁŸÁ‚ø⁄U •ŸËH
⁄UÊ◊ ‚M§¬ ÃÈï„UÊ⁄U ’øŸ •ªÙø⁄U ’ÈÁh¬⁄U–
•Á’ªÃ •∑§Õ •¬Ê⁄U ŸÁà ŸÁà ÁŸÃ ÁŸª◊ ∑§„UH 126H
¡ªÈ ¬πŸ ÃÈï„U ŒπÁŸ„UÊ⁄U – Á’Áœ „UÁ⁄U ‚¢÷È ŸøÊflÁŸ„UÊ⁄UH
Ã© U Ÿ ¡ÊŸ®„U ◊⁄U◊È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – •ıL§ ÃÈï„UÁ„U ∑§Ù ¡ÊŸÁŸ„UÊ⁄UÊH 1H
‚Ùß ¡ÊŸß ¡Á„U Œ„ÈU ¡ŸÊ߸ – ¡ÊŸÃ ÃÈï„UÁ„ UÃÈï„Uß „UÙß ¡Ê߸H
ÃÈï„UÁ⁄UÁ„U ∑Χ¬Ê° ÃÈï„UÁ„U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ – ¡ÊŸ®„U ÷ªÃ ÷ªÃ ©U⁄U ø¢ŒŸH 2H
ÁøŒÊŸ¢Œ◊ÿ Œ„U ÃÈï„UÊ⁄UË – Á’ªÃ Á’∑§Ê⁄U ¡ÊŸ •Áœ∑§Ê⁄UËH
Ÿ⁄U ÃŸÈ œ⁄U„È ‚¢Ã ‚È⁄U ∑§Ê¡Ê – ∑§„U„ÈU ∑§⁄U„ÈU ¡‚ ¬˝Ê∑Χà ⁄UÊ¡ÊH 3H
⁄UÊ◊ ŒÁπ ‚ÈÁŸ øÁ⁄Uà ÃÈï„UÊ⁄U – ¡«∏U ◊Ù„U®„U ’Èœ „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UH
ÃÈï„U ¡Ù ∑§„U„ÈU ∑§⁄U„ÈU ‚’È ‚Ê°øÊ – ¡‚ ∑§ÊÁ¿U•  øÊÁ„U• ŸÊøÊH 4H
¬Í°¿U„ÈU ◊ÙÁ„U Á∑§ ⁄U„Uı¥ ∑§„°U ◊Ò¥ ¬Í°¿Uà ‚∑ȧøÊ©°U–
¡„°U Ÿ „UÙ„ÈU Ä°U Œ„ÈU ∑§Á„U ÃÈï„UÁ„U ŒπÊflı¥ ΔUÊ©°UH 127H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊŸ – ‚∑ȧÁø ⁄UÊ◊ ◊Ÿ ◊„È°U ◊È‚È∑§ÊŸH
’Ê‹◊ËÁ∑§ „U°Á‚ ∑§„U®„U ’„UÙ⁄UË – ’ÊŸË ◊œÈ⁄U •Á◊• ⁄U‚ ’Ù⁄UËH 1H
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ •’ ∑§„U©°U ÁŸ∑§ÃÊ – ¡„UÊ° ’‚„ÈU Á‚ÿ ‹πŸ ‚◊ÃÊH
Á¡ã„U ∑§ üÊflŸ ‚◊Ⱥ˝ ‚◊ÊŸÊ – ∑§ÕÊ ÃÈï„UÊÁ⁄U ‚È÷ª ‚Á⁄U ŸÊŸÊH 2H
÷⁄U®„U ÁŸ⁄¢UÃ⁄U „UÙ®„U Ÿ ¬Í⁄U – ÁÃã„U ∑§ Á„Uÿ ÃÈï„U ∑§„È°U ªÎ„U M§⁄UH
‹ÙøŸ øÊÃ∑§ Á¡ã„U ∑§Á⁄U ⁄UÊπ – ⁄U„U®„U Œ⁄U‚ ¡‹œ⁄U •Á÷‹Ê·H 3H
ÁŸŒ⁄U®„U ‚Á⁄Uà ®‚œÈ ‚⁄U ÷Ê⁄UË – M§¬ ®’ŒÈ ¡‹ „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UËH
ÁÃã„U ∑¥§ NUŒÿ ‚ŒŸ ‚ÈπŒÊÿ∑§ – ’‚„ÈU ’¢œÈ Á‚ÿ ‚„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§H 4H
¡‚È ÃÈï„UÊ⁄U ◊ÊŸ‚ Á’◊‹ „¢UÁ‚ÁŸ ¡Ë„UÊ ¡Ê‚È–
◊È∑§ÃÊ„U‹ ªÈŸ ªŸ øÈŸß ⁄UÊ◊ ’‚„ÈU Á„Uÿ° ÃÊ‚ÈH 128H
¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ ‚ÈÁø ‚È÷ª ‚È’Ê‚Ê – ‚ÊŒ⁄U ¡Ê‚È ‹„Uß ÁŸÃ ŸÊ‚ÊH
ÃÈï„UÁ„U ÁŸ’ÁŒÃ ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄U„UË¥ – ¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ ¬≈U ÷Í·Ÿ œ⁄U„UË¥H 1H
‚Ë‚ Ÿfl®„U ‚È⁄U ªÈL§U Ám¡ ŒπË – ¬˝ËÁà ‚Á„Uà ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ Á’‚·ËH
∑§⁄U ÁŸÃ ∑§⁄U®„U ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬Í¡Ê – ⁄UÊ◊ ÷⁄UÙ‚ NUŒÿ° Ÿ®„U ŒÍ¡ÊH 2H
190
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ø⁄UŸ ⁄UÊ◊ ÃË⁄UÕ øÁ‹ ¡Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ ’‚„ÈU ÁÃã„U ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
◊¢òÊ⁄UÊ¡È ÁŸÃ ¡¬®„U ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¬Í¡®„U ÃÈï„UÁ„U ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄UÊH 3H
Ã⁄U¬Ÿ „UÙ◊ ∑§⁄U®„U Á’Áœ ŸÊŸÊ – Á’¬˝ ¡flÊ°ß Œ®„U ’„ÈU ŒÊŸÊH
ÃÈï„ U Ã¥ •Áœ∑§ ªÈ⁄UÁ„U Á¡ÿ° ¡ÊŸË – ‚∑§‹ ÷Êÿ° ‚fl®„U ‚Ÿ◊ÊŸËH 4H
‚’È ∑§Á⁄U ◊ʪ®„U ∞∑§ »§‹È ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà „UÙ©U–
ÁÃã„U ∑¥§ ◊Ÿ ◊¢ÁŒ⁄U ’‚„ÈU Á‚ÿ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ ŒÙ©UH 129H
∑§Ê◊ ∑§Ù„U ◊Œ ◊ÊŸ Ÿ ◊Ù„UÊ – ‹Ù÷ Ÿ ¿UÙ÷ Ÿ ⁄Uʪ Ÿ º˝Ù„UÊH
Á¡ã„U ∑¥§ ∑§¬≈U Œ¢÷ Ÿ®„U ◊ÊÿÊ – ÁÃã„U ∑¥§ NUŒÿ ’‚„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH 1H
‚’ ∑§ Á¬˝ÿ ‚’ ∑§ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ŒÈπ ‚Èπ ‚Á⁄U‚ ¬˝‚¢‚Ê ªÊ⁄UËH
∑§„U®„U ‚àÿ Á¬˝ÿ ’øŸ Á’øÊ⁄UË – ¡ÊªÃ ‚Ùflà ‚⁄UŸ ÃÈï„UÊ⁄UËH 2H
ÃÈï„UÁ„ U ¿UÊÁ«∏U ªÁà ŒÍ‚Á⁄U ŸÊ„UË¥ – ⁄UÊ◊ ’‚„ÈU ÁÃã„U ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
¡ŸŸË ‚◊ ¡ÊŸ®„U ¬⁄UŸÊ⁄UË – œŸÈ ¬⁄UÊfl Á’· Ã¥ Á’· ÷Ê⁄UËH 3H
¡ „U⁄U·®„U ¬⁄U ‚¢¬Áà ŒπË – ŒÈÁπà „UÙ®„U ¬⁄ UÁ’¬Áà Á’‚·ËH
Á¡ã„UÁ„U ⁄UÊ◊ ÃÈï„U ¬˝ÊŸÁ¬•Ê⁄U – ÁÃã„U ∑§ ◊Ÿ ‚È÷ ‚ŒŸ ÃÈï„UÊ⁄UH 4H
SflÊÁ◊ ‚πÊ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ªÈ⁄U Á¡ã„U ∑§ ‚’ ÃÈï„U ÃÊÖ
◊Ÿ ◊¢ÁŒ⁄U ÁÃã„U ∑¥§ ’‚„ÈU ‚Ëÿ ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷˝ÊÃH 130H
•flªÈŸ ÃÁ¡ ‚’ ∑§ ªÈŸ ª„U„UË¥ – Á’¬˝ œŸÈ Á„Uà ‚¢∑§≈U ‚„U„UË¥H
ŸËÁà ÁŸ¬ÈŸ Á¡ã„U ∑§ß ¡ª ‹Ë∑§Ê – ÉÊ⁄U ÃÈï„UÊ⁄U ÁÃã„U ∑§⁄U ◊ŸÈ ŸË∑§ÊH 1H
ªÈŸ ÃÈï„UÊ⁄ U ‚◊ȤÊß ÁŸ¡ ŒÙ‚Ê – ¡Á„U ‚’ ÷Ê°Áà ÃÈï„UÊ⁄U ÷⁄UÙ‚ÊH
⁄UÊ◊ ÷ªÃ Á¬˝ÿ ‹Êª®„U ¡„UË – ÃÁ„U ©U⁄U ’‚„È ‚Á„Uà ’ÒŒ„UËH 2H
¡ÊÁà ¬Ê°Áà œŸÈ œ⁄U◊È ’«∏UÊ߸ – Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊ⁄U ‚ŒŸ ‚ÈπŒÊ߸H
‚’ ÃÁ¡ ÃÈï„UÁ„U ⁄U„Uß ©U⁄U ‹Ê߸ – ÃÁ„U ∑§ NUŒÿ° ⁄U„U„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 3H
‚⁄UªÈ Ÿ⁄U∑ȧ •¬’⁄UªÈ ‚◊ÊŸÊ – ¡„°U Ä°U Œπ œ⁄¢ œŸÈ ’ÊŸÊH
∑§⁄U◊ ’øŸ ◊Ÿ ⁄UÊ©U⁄U ø⁄UÊ – ⁄UÊ◊ ∑§⁄U„ÈU ÃÁ„U ∑¥§ ©U⁄U «U⁄UÊH 4H
¡ÊÁ„U Ÿ øÊÁ„U• ∑§’„È°U ∑§¿ÈU ÃÈï„U ‚Ÿ ‚„U¡ ‚Ÿ„ÈU–
’‚„ÈU ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ÃÊ‚È ◊Ÿ ‚Ù ⁄UÊ©U⁄U ÁŸ¡ ª„ÈUH 131H
∞Á„U Á’Áœ ◊ÈÁŸ’⁄U ÷flŸ ŒπÊ∞ – ’øŸ ‚¬˝◊ ⁄UÊ◊ ◊Ÿ ÷Ê∞H
∑§„U ◊ÈÁŸ ‚ÈŸ„ÈU ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ŸÊÿ∑§ – •ÊüÊ◊ ∑§„U©°U ‚◊ÿ ‚ÈπŒÊÿ∑§H 1H
ÁøòÊ∑ͧ≈U ÁªÁ⁄U ∑§⁄U„ÈU ÁŸflÊ‚Í – ÄU° ÃÈï„UÊ⁄U ‚’ ÷Ê°Áà ‚ȬʂÍH
‚Ò‹È ‚È„UÊflŸ ∑§ÊŸŸ øÊM§ – ∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ◊Ϊ Á’„Uª Á’„UÊM§H 2H
ŸŒË ¬ÈŸËà ¬È⁄UÊŸ ’πÊŸË – •ÁòÊÁ¬˝ÿÊ ÁŸ¡ ì’‹ •ÊŸËH
191
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚È⁄U‚Á⁄U œÊ⁄U ŸÊ©°U ◊¢ŒÊÁ∑§ÁŸ – ¡Ù ‚’ ¬ÊÃ∑§ ¬ÙÃ∑§ «UÊÁ∑§ÁŸH 3H
•ÁòÊ •ÊÁŒ ◊ÈÁŸ’⁄U ’„ÈU ’‚„UË¥ – ∑§⁄U®„U ¡Ùª ¡¬ ì ß ∑§‚„UË¥H
ø‹„ÈU ‚»§‹ üÊ◊ ‚’ ∑§⁄U ∑§⁄U„ÍU – ⁄UÊ◊ Œ„ÈU ªı⁄Ufl ÁªÁ⁄U’⁄U„ÍUH 4H
ÁøòÊ∑ͧ≈U ◊Á„U◊Ê •Á◊à ∑§„UË ◊„UÊ◊ÈÁŸ ªÊß–
•Êß Ÿ„UÊ∞ ‚Á⁄Uà ’⁄U Á‚ÿ ‚◊à ŒÙ©U ÷ÊßH 132H
⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§„U©U ‹πŸ ÷‹ ÉÊÊ≈ÍU – ∑§⁄U„ÈU ∑§Ã„È°U •’ ΔUÊ„U⁄U ΔUÊ≈ÍUH
‹πŸ ŒËπ ¬ÿ ©UÃ⁄U ∑§⁄UÊ⁄UÊ – ø„È°U ÁŒÁ‚ Á»§⁄U©U œŸÈ· Á¡Á◊ ŸÊ⁄UÊH 1H
ŸŒË ¬Ÿø ‚⁄U ‚◊ Œ◊ ŒÊŸÊ – ‚∑§‹ ∑§‹È· ∑§Á‹ ‚Ê©U¡ ŸÊŸÊH
ÁøòÊ∑ͧ≈U ¡ŸÈ •ø‹ •„U⁄UË – øÈ∑§ß Ÿ ÉÊÊà ◊Ê⁄U ◊ÈΔU÷⁄UËH 2H
•‚ ∑§Á„U ‹πŸ ΔUÊ©°U Œπ⁄UÊflÊ – Õ‹È Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚ÈπÈ ¬ÊflÊH
⁄U◊©U ⁄UÊ◊ ◊ŸÈ Œflã„U ¡ÊŸÊ – ø‹ ‚Á„Uà ‚È⁄U Õ¬Áà ¬˝œÊŸÊH 3H
∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà ’· ‚’ •Ê∞ – ⁄Uø ¬⁄UŸ ÃΟ ‚ŒŸ ‚È„UÊ∞H
’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê®„U ◊¢¡È ŒÈß ‚Ê‹Ê – ∞∑§ ‹Á‹Ã ‹ÉÊÈ ∞∑§ Á’‚Ê‹ÊH 4H
‹πŸ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Á„Uà ¬˝÷È ⁄UÊ¡Ã L§Áø⁄U ÁŸ∑§Ã–
‚Ù„U ◊ŒŸÈ ◊ÈÁŸ ’· ¡ŸÈ ⁄UÁà Á⁄UÃÈ⁄UÊ¡ ‚◊ÃH 133H
•◊⁄U ŸÊª ®∑§Ÿ⁄U ÁŒÁ‚¬Ê‹Ê – ÁøòÊ∑ͧ≈U •Ê∞ ÃÁ„U ∑§Ê‹ÊH
⁄UÊ◊ ¬˝ŸÊ◊È ∑§Ëã„U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ◊ÈÁŒÃ Œfl ‹Á„U ‹ÙøŸ ‹Ê„ÍUH 1H
’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ∑§„U Œfl ‚◊Ê¡Í – ŸÊÕ ‚ŸÊÕ ÷∞ „U◊ •Ê¡ÍH
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ŒÈπ ŒÈ‚„U ‚ÈŸÊ∞ – „U⁄UÁ·Ã ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚ŒŸ Á‚œÊ∞H 2H
ÁøòÊ∑ͧ≈U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸÈ ¿UÊ∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ •Ê∞H
•Êflà ŒÁπ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸ’¢ÎŒÊ – ∑§Ëã„U Œ¢«Uflà ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ø¢ŒÊH 3H
◊ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U ‹Êß ©U⁄U ‹„UË¢ – ‚È»§‹ „UÙŸ Á„Uà •ÊÁ‚· Œ„UË¥H
Á‚ÿ ‚ıÁ◊ÁòÊ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ Œπ®„U – ‚ÊœŸ ‚∑§‹ ‚»§‹ ∑§Á⁄U ‹π®„UH 4H
¡ÕÊ¡Ùª ‚Ÿ◊ÊÁŸ ¬˝÷È Á’ŒÊ Á∑§∞ ◊ÈÁŸ’΢Œ–
∑§⁄U®„U ¡Ùª ¡¬ ¡Êª ì ÁŸ¡ •ÊüÊ◊Áã„U ‚È¿¢UŒH 134H
ÿ„U ‚ÈÁœ ∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊÃã„U ¬Ê߸ – „U⁄U· ¡ŸÈ Ÿfl ÁŸÁœ ÉÊ⁄U •Ê߸H
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ŒÙŸÊ – ø‹ ⁄¢U∑§ ¡ŸÈ ‹Í≈UŸ ‚ÙŸÊH 1H
ÁÃã„U ◊„°U Á¡ã„U Œπ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – •¬⁄U ÁÃã„UÁ„ ¬Í°¿U®„U ◊ªÈ ¡ÊÃÊH
∑§„Uà ‚ÈŸÃ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÁŸ∑§Ê߸ – •Êß ‚’Áã„U Œπ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
∑§⁄U®„U ¡Ù„UÊL§ ÷¢≈U œÁ⁄U •Êª – ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹Ù∑§®„U •Áà •ŸÈ⁄UʪH
ÁøòÊ Á‹π ¡ŸÈ ¡„°U Ä°U ΔUÊ…∏U – ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U ŸÿŸ ¡‹ ’Ê…∏UH 3H
192
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ◊ªŸ ‚’ ¡ÊŸ – ∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ ‚∑§‹ ‚Ÿ◊ÊŸH
¬˝÷ÈÁ„U ¡Ù„UÊÁ⁄U ’„UÙÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – ’øŸ Á’ŸËà ∑§„U®„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 4H
•’ „U◊ ŸÊÕ ‚ŸÊÕ ‚’ ÷∞ ŒÁπ ¬˝÷È ¬Êÿ–
÷ʪ „U◊Ê⁄¥U •Êª◊ŸÈ ⁄UÊ©U⁄U ∑§Ù‚‹⁄UÊÿH 135H
œãÿ ÷ÍÁ◊ ’Ÿ ¬¢Õ ¬„UÊ⁄UÊ – ¡„°U ¡„°U ŸÊÕ ¬Ê©U ÃÈï„U œÊ⁄UÊH
œãÿ Á’„Uª ◊Ϊ ∑§ÊŸŸøÊ⁄UË – ‚»§‹ ¡Ÿ◊ ÷∞ ÃÈï„UÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UËH 1H
„U◊ ‚’ œãÿ ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄UÊ – ŒËπ Œ⁄U‚È ÷Á⁄U ŸÿŸ ÃÈï„UÊ⁄UÊH
∑§Ëã„U ’Ê‚È ÷‹ ΔUÊ©°U Á’øÊ⁄UË – ß„UÊ° ‚∑§‹ Á⁄UÃÈ ⁄U„U’ ‚ÈπÊ⁄UËH 2H
„U◊ ‚’ ÷Ê°Áà ∑§⁄U’ ‚fl∑§Ê߸ – ∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U •Á„U ’ÊÉÊ ’⁄UÊ߸H
’Ÿ ’„U«∏U ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄U πÙ„UÊ – ‚’ „U◊Ê⁄U ¬˝÷È ¬ª ¬ª ¡Ù„UÊH 3H
Ä°U Ä°U ÃÈï„UÁ„U •„U⁄U π‹Ê©U’ – ‚⁄U ÁŸ⁄U¤Ê⁄U ¡‹ΔUÊ©°U ŒπÊ©U’H
„U◊ ‚fl∑§ ¬Á⁄UflÊ⁄U ‚◊ÃÊ – ŸÊÕ Ÿ ‚∑ȧø’ •Êÿ‚È ŒÃÊH 4H
’Œ ’øŸ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ •ª◊ Ã ¬˝÷È ∑§L§ŸÊ ∞Ÿ–
’øŸ Á∑§⁄UÊÃã„U ∑ ‚ÈŸÃ Á¡Á◊ Á¬ÃÈ ’Ê‹∑§ ’ÒŸH 136H
⁄UÊ◊Á„U ∑§fl‹ ¬˝◊È Á¬•Ê⁄UÊ – ¡ÊÁŸ ‹©U ¡Ù ¡ÊŸÁŸ„UÊ⁄UÊH
⁄UÊ◊ ‚∑§‹ ’Ÿø⁄U Ã’ ÃÙ· – ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸ ¬˝◊ ¬Á⁄U¬Ù·H 1H
Á’ŒÊ Á∑§∞ Á‚⁄U ŸÊß Á‚œÊ∞ – ¬˝÷È ªÈŸ ∑§„Uà ‚ÈŸÃ ÉÊ⁄U •Ê∞H
∞Á„U Á’Áœ Á‚ÿ ‚◊à ŒÙ©U ÷Ê߸ – ’‚®„U Á’Á¬Ÿ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚ÈπŒÊ߸H 2H
¡’ Ã¥ •Êß ⁄U„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑ȧ – Ã’ Ã¥ ÷ÿ©U ’ŸÈ ◊¢ª‹ŒÊÿ∑ȧH
»Í§‹®„U »§‹®„U Á’≈U¬ Á’Áœ ŸÊŸÊ – ◊¢¡È ’Á‹Ã ’⁄U ’Á‹ Á’ÃÊŸÊH 3H
‚È⁄UÃL§ ‚Á⁄U‚ ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊ∞ – ◊Ÿ„È°U Á’’Èœ ’Ÿ ¬Á⁄U„UÁ⁄U •Ê∞H
ª¢È¡ ◊¢¡ÈÃ⁄U ◊œÈ∑§⁄U üÊŸË – ÁòÊÁ’œ ’ÿÊÁ⁄U ’„Uß ‚Èπ ŒŸËH 4H
ŸË‹∑¢§ΔU ∑§‹∑¢§ΔU ‚È∑§ øÊÃ∑§ øP§ ø∑§Ù⁄U–
÷Ê°Áà ÷Ê°Áà ’Ù‹®„U Á’„Uª üÊflŸ ‚ÈπŒ Áøà øÙ⁄UH 137H
∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ∑§Á¬ ∑§Ù‹ ∑ȧ⁄¢UªÊ – Á’ªÃ’Ò⁄U Á’ø⁄U®„U ‚’ ‚¢ªÊH
Á»§⁄Uà •„U⁄U ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŒπË – „UÙ®„U ◊ÈÁŒÃ ◊Ϊ’΢Œ Á’‚·ËH 1H
Á’’Èœ Á’Á¬Ÿ ¡„°U ‹Áª ¡ª ◊Ê„UË¥ – ŒÁπ ⁄UÊ◊ ’ŸÈ ‚∑§‹ Á‚„UÊ„UË¥H
‚È⁄U‚Á⁄U ‚⁄U‚ß ÁŒŸ∑§⁄U ∑§ãÿÊ – ◊∑§‹‚ÈÃÊ ªÙŒÊflÁ⁄U œãÿÊUH 2H
‚’ ‚⁄U ®‚œÈ ŸŒË¥ ŸŒ ŸÊŸÊ – ◊¢ŒÊÁ∑§ÁŸ ∑§⁄U ∑§⁄U®„U ’πÊŸÊH
©UŒÿ •Sà ÁªÁ⁄U •L§ ∑Ò§‹Ê‚Í – ◊¢Œ⁄U ◊L§ ‚∑§‹ ‚È⁄U’Ê‚ÍH 3H
‚Ò‹ Á„U◊Êø‹ •ÊÁŒ∑§ ¡Ã – ÁøòÊ∑ͧ≈U ¡‚È ªÊfl®„U ÃÃH
193
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
®’Áœ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ‚ÈπÈ Ÿ ‚◊Ê߸ – üÊ◊ Á’ŸÈ Á’¬È‹ ’«∏UÊ߸ ¬Ê߸H 4H
ÁøòÊ∑ͧ≈U ∑§ Á’„Uª ◊Ϊ ’Á‹ Á’≈U¬ ÃΟ ¡ÊÁÖ
¬Èãÿ ¬È¢¡ ‚’ œãÿ •‚ ∑§„U®„U Œfl ÁŒŸ ⁄UÊÁÃH 138H
ŸÿŸfl¢Ã ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U Á’‹Ù∑§Ë – ¬Êß ¡Ÿ◊ »§‹ „UÙ®„U Á’‚Ù∑§ËH
¬⁄UÁ‚ ø⁄UŸ ⁄U¡ •ø⁄U ‚ÈπÊ⁄UË – ÷∞ ¬⁄U◊ ¬Œ ∑§ •Áœ∑§Ê⁄UËH 1H
‚Ù ’ŸÈ ‚Ò‹È ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊflŸ – ◊¢ª‹◊ÿ •Áà ¬ÊflŸ ¬ÊflŸH
◊Á„U◊Ê ∑§Á„U• ∑§flÁŸ Á’Áœ ÃÊ‚Í – ‚Èπ‚ʪ⁄U ¡„°U ∑§Ëã„U ÁŸflÊ‚ÍH 2H
¬ÿ ¬ÿÙÁœ ÃÁ¡ •flœ Á’„UÊ߸ – ¡„°U Á‚ÿ ‹πŸÈ ⁄UÊ◊È ⁄U„U •Ê߸H
∑§Á„U Ÿ ‚∑§®„U ‚È·◊Ê ¡Á‚ ∑§ÊŸŸ – ¡ı¥ ‚à ‚„U‚ „UÙ®„U ‚„U‚ÊŸŸH 3H
‚Ù ◊Ò¥ ’⁄UÁŸ ∑§„Uı¥ Á’Áœ ∑§„UË¥ – «UÊ’⁄U ∑§◊ΔU Á∑§ ◊¢Œ⁄U ‹„UË¥H
‚fl®„U ‹πŸÈ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸË – ¡Êß Ÿ ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ’πÊŸËH 4H
Á¿UŸÈ Á¿UŸÈ ‹Áπ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ¡ÊÁŸ •Ê¬È ¬⁄U Ÿ„È–
∑§⁄Uà Ÿ ‚¬Ÿ„È° ‹πŸÈ ÁøÃÈ ’¢œÈ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ª„ÈUH 139H
⁄UÊ◊ ‚¢ª Á‚ÿ ⁄U„UÁà ‚ÈπÊ⁄UË – ¬È⁄U ¬Á⁄U¡Ÿ ªÎ„U ‚È⁄UÁà Á’‚Ê⁄UËH
Á¿UŸÈ Á¿UŸÈ Á¬ÿ Á’œÈ ’ŒŸÈ ÁŸ„UÊ⁄UË – ¬˝◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ„È°U ø∑§Ù⁄U∑ȧ◊Ê⁄UËH 1H
ŸÊ„U Ÿ„ÈU ÁŸÃ ’…∏Uà Á’‹Ù∑§Ë – „U⁄UÁ·Ã ⁄U„UÁà ÁŒfl‚ Á¡Á◊ ∑§Ù∑§ËH
Á‚ÿ ◊ŸÈ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UÊªÊ – •flœ ‚„U‚ ‚◊ ’ŸÈ Á¬˝ÿ ‹ÊªÊH 2H
¬⁄UŸ∑ȧ≈UË Á¬˝ÿ Á¬˝ÿÃ◊ ‚¢ªÊ – Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊL§ ∑ȧ⁄¢Uª Á’„¢UªÊH
‚Ê‚È ‚‚È⁄U ‚◊ ◊ÈÁŸÁÃÿ ◊ÈÁŸ’⁄U – •‚ŸÈ •Á◊• ‚◊ ∑¢§Œ ◊Í‹ »§⁄UH 3H
ŸÊÕ ‚ÊÕ ‚Ê°Õ⁄UË ‚È„UÊ߸ – ◊ÿŸ ‚ÿŸ ‚ÿ ‚◊ ‚ÈπŒÊ߸H
‹Ù∑§¬ „UÙ®„U Á’‹Ù∑§Ã ¡Ê‚Í – ÃÁ„U Á∑§ ◊ÙÁ„U ‚∑§ Á’·ÿ Á’‹Ê‚ÍH 4H
‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÊ◊Á„U ᮄU ¡Ÿ ÃΟ ‚◊ Á’·ÿ Á’‹Ê‚È–
⁄UÊ◊Á¬˝ÿÊ ¡ª ¡ŸÁŸ Á‚ÿ ∑§¿ÈU Ÿ •Êø⁄U¡È ÃÊ‚ÈH 140H
‚Ëÿ ‹πŸ ¡Á„U Á’Áœ ‚ÈπÈ ‹„„UË¥ – ‚Ùß ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§⁄U®„U ‚Ùß ∑§„U„UË¥H
∑§„U®„U ¬È⁄UÊß ∑§ÕÊ ∑§„UÊŸË – ‚ÈŸ®„U ‹πŸÈ Á‚ÿ •Áà ‚ÈπÈ ◊ÊŸËH 1H
¡’ ¡’ ⁄UÊ◊È •flœ ‚ÈÁœ ∑§⁄U„UË¥ – Ã’ Ã’ ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ÷⁄U„UË¥H
‚ÈÁ◊Á⁄U ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ¬Á⁄U¡Ÿ ÷Ê߸ – ÷⁄Uà ‚Ÿ„ÈU ‚Ë‹È ‚fl∑§Ê߸H 2H
∑Χ¬Ê®‚œÈ ¬˝÷È „UÙ®„U ŒÈπÊ⁄UË – œË⁄U¡È œ⁄U®„U ∑ȧ‚◊©U Á’øÊ⁄UËH
‹Áπ Á‚ÿ ‹πŸÈ Á’∑§‹ „UÙß ¡Ê„UË¢ – Á¡Á◊ ¬ÈL§·Á„U •ŸÈ‚⁄U ¬Á⁄U¿UÊ„UË¥H 3H
Á¬˝ÿÊ ’¢œÈ ªÁà ‹Áπ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸÈ – œË⁄U ∑Χ¬Ê‹ ÷ªÃ ©U⁄U ø¢ºŸÈH
‹ª ∑§„UŸ ∑§¿ÈU ∑§ÕÊ ¬ÈŸËÃÊ – ‚ÈÁŸ ‚ÈπÈ ‹„U®„U ‹πŸÈ •L§ ‚ËÃÊH 4H
194
ŒÙ0. ⁄UÊ◊È ‹πŸ ‚ËÃÊ ‚Á„Uà ‚Ù„Uà ¬⁄UŸ ÁŸ∑§Ã–
Á¡Á◊ ’Ê‚fl ’‚ •◊⁄U¬È⁄U ‚øË ¡ÿ¢Ã ‚◊ÃH 141H
øı0. ¡Ùªfl®„U ¬˝÷È Á‚ÿ ‹πŸ®„UU ∑Ò§‚¥ – ¬‹∑§ Á’‹ÙøŸ ªÙ‹∑§ ¡Ò‚¥H
‚fl®„U ‹πŸÈ ‚Ëÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U – Á¡Á◊ •Á’’∑§Ë ¬ÈL§· ‚⁄UË⁄UÁ„UH 1H
∞Á„U Á’Áœ ¬˝÷È ’Ÿ ’‚®„U ‚ÈπÊ⁄UË – πª ◊Ϊ ‚È⁄U Ãʬ‚ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH
∑§„U©°U ⁄UÊ◊ ’Ÿ ªflŸÈ ‚È„UÊflÊ – ‚ÈŸ„ÈU ‚È◊¢òÊ •flœ Á¡Á◊ •ÊflÊH 2H
Á»§⁄U©U ÁŸ·ÊŒÈ ¬˝÷ÈÁ„U ¬„È°UøÊ߸ – ‚Áøfl ‚Á„Uà ⁄UÕ ŒπÁ‚ •Ê߸H
◊¢òÊË Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ÁŸ·ÊŒÍ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ¡‚ ÷ÿ©U Á’·ÊŒÍH 3H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ‹πŸ ¬È∑§Ê⁄UË – ¬⁄U©U œ⁄UÁŸÃ‹ CÿÊ∑ȧ‹ ÷Ê⁄UËH
ŒÁπ ŒÁπŸ ÁŒÁ‚ „Uÿ Á„UÁ„UŸÊ„UË¥ – ¡ŸÈ Á’ŸÈ ¬¢π Á’„Uª •∑ȧ‹Ê„UË¥H 4H
ŒÙ0. Ÿ®„U ÃΟ ø⁄U®„U Ÿ Á¬•®„U ¡‹È ◊Ùø®„U ‹ÙøŸ ’ÊÁ⁄U–
CÿÊ∑ȧ‹ ÷∞ ÁŸ·ÊŒ ‚’ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊÁ¡ ÁŸ„UÊÁ⁄UH 142H
øı0. œÁ⁄U œË⁄U¡È Ã’ ∑§„Uß ÁŸ·ÊŒÍ – •’ ‚È◊¢òÊ ¬Á⁄U„U⁄U„ÈU Á’·ÊŒÍH
ÃÈï„U ¬¢Á«Uà ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ÇÿÊÃÊ – œ⁄U„ÈU œË⁄U ‹Áπ Á’◊Èπ Á’œÊÃÊH 1H
Á’Á’œ ∑§ÕÊ ∑§Á„U ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ⁄UÕ ’ÒΔUÊ⁄U©U ’⁄U’‚ •ÊŸËH
‚Ù∑§ Á‚ÁÕ‹ ⁄UÕ ‚∑§ß Ÿ „UÊ°∑§Ë – ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’⁄U„U ¬Ë⁄U ©U⁄U ’Ê°∑§ËH 2H
ø⁄U»§⁄UÊ®„U ◊ª ø‹®„U Ÿ ÉÊÙ⁄U – ’Ÿ ◊Ϊ ◊Ÿ„È°U •ÊÁŸ ⁄UÕ ¡Ù⁄UH
•…∏‰U Á∑§ ¬⁄U®„U Á»§Á⁄U „U⁄U®„U ¬Ë¿¥U – ⁄UÊ◊ Á’ÿÙÁª Á’∑§‹ ŒÈπ ÃË¿¥UH 3H
¡Ù ∑§„U ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ’ÒŒ„UË – ®„U∑§Á⁄U ®„U∑§Á⁄U Á„Uà „U⁄U®„U Ã„UËH
’ÊÁ¡ Á’⁄U„U ªÁà ∑§Á„U Á∑§Á◊ ¡ÊÃË – Á’ŸÈ ◊ÁŸ »§ÁŸ∑§ Á’∑§‹ ¡Á„U ÷Ê°ÃËH4H
ŒÙ0. ÷ÿ©U ÁŸ·ÊŒÈ Á’·ÊŒ’‚ Œπà ‚Áøfl ÃÈ⁄¢Uª–
’ÙÁ‹ ‚È‚fl∑§ øÊÁ⁄U Ã’ ÁŒ∞ ‚Ê⁄UÕË ‚¢ªH 143H
øı0. ªÈ„U ‚Ê⁄UÁÕÁ„U Á»§⁄U©U ¬„È°UøÊ߸ – Á’⁄U„ÈU Á’·ÊŒÈ ’⁄UÁŸ Ÿ®„U ¡Ê߸H
ø‹ •flœ ‹ß ⁄UÕÁ„U ÁŸ·ÊŒÊ – „UÙ®„U ¿UŸ®„U ¿UŸ ◊ªŸ Á’·ÊŒÊH 1H
‚Ùø ‚È◊¢òÊ Á’∑§‹ ŒÈπ ŒËŸÊ – Áœª ¡ËflŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’„UËŸÊH
⁄UÁ„UÁ„U Ÿ •¢Ã„È°U •œ◊ ‚⁄UËM§ – ¡‚È Ÿ ‹„U©U Á’¿UÈ⁄Uà ⁄UÉÊÈ’ËM§H 2H
÷∞ •¡‚ •ÉÊ ÷Ê¡Ÿ ¬˝ÊŸÊ – ∑§flŸ „UÃÈ Ÿ®„U ∑§⁄Uà ¬ÿÊŸÊH
•„U„ U ◊¢Œ ◊ŸÈ •fl‚⁄U øÍ∑§Ê – •¡„È°U Ÿ NUŒÿ „UÙà ŒÈß ≈ÍU∑§ÊH 3H
◊ËÁ¡ „UÊÕ Á‚L§ œÈÁŸ ¬Á¿UÃÊ߸ – ◊Ÿ„È°U ∑Χ¬Ÿ œŸ ⁄UÊÁ‚ ªflʰ߸H
Á’Á⁄UŒ ’Ê°Áœ ’⁄U ’ËL§ ∑§„UÊ߸ – ø‹©U ‚◊⁄U ¡ŸÈ ‚È÷≈U ¬⁄UÊ߸H 4H
ŒÙ0. Á’¬˝ Á’’∑§Ë ’ŒÁ’Œ ‚¢◊à ‚ÊœÈ ‚È¡ÊÁÖ
195
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øÊÒ0.
ŒÙ0.
Á¡Á◊ œÙπ¥ ◊Œ¬ÊŸ ∑§⁄U ‚Áøfl ‚Ùø ÃÁ„U ÷Ê°ÁÃH 144H
Á¡Á◊ ∑ȧ‹ËŸ ÁÃÿ ‚ÊœÈ ‚ÿÊŸË – ¬ÁÃŒflÃÊ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸËH
⁄U„ÒU ∑§⁄U◊ ’‚ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ŸÊ„ÍU – ‚Áøfl NUŒÿ° ÁÃÁ◊ ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH 1H
‹ÙøŸ ‚¡‹ «UËÁΔ U ÷ß ÕÙ⁄UË – ‚ÈŸß Ÿ üÊflŸ Á’∑§‹ ◊Áà ÷Ù⁄UËH
‚Íπ®„U •œ⁄U ‹ÊÁª ◊°È„ ‹Ê≈UË – Á¡©U Ÿ ¡Êß ©U⁄U •flÁœ ∑§¬Ê≈UËH 2H
Á’’⁄UŸ ÷ÿ© U Ÿ ¡Êß ÁŸ„UÊ⁄UË – ◊Ê⁄UÁ‚ ◊Ÿ„È°U Á¬ÃÊ ◊„UÃÊ⁄UËH
„UÊÁŸ ª‹ÊÁŸ Á’¬È‹ ◊Ÿ CÿÊ¬Ë – ¡◊¬È⁄U ¬¢Õ ‚Ùø Á¡Á◊ ¬Ê¬ËH 3H
’øŸÈ Ÿ •Êfl NUŒÿ° ¬Á¿UÃÊ߸ – •flœ ∑§Ê„U ◊Ò¥ Œπ’ ¡Ê߸H
⁄UÊ◊ ⁄UÁ„Uà ⁄UÕ ŒÁπÁ„U ¡Ù߸ – ‚∑ȧÁøÁ„U ◊ÙÁ„U Á’‹Ù∑§Ã ‚Ù߸H 4H
œÊß ¬Í°Á¿U„U®„U ◊ÙÁ„U ¡’ Á’∑§‹ Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U–
©UÃL§ Œ’ ◊Ò¥ ‚’Á„U Ã’ NUŒÿ° ’íÊ˝È ’ÒΔUÊÁ⁄UH 145H
¬ÈÁ¿U„U®„U ŒËŸ ŒÈÁπà ‚’ ◊ÊÃÊ – ∑§„U’ ∑§Ê„U ◊Ò¥ ÁÃã„UÁ„U Á’œÊÃÊH
¬ÍÁ¿UÁ„U ¡’®„U ‹πŸ ◊„UÃÊ⁄UË – ∑§Á„U„U©°U ∑§flŸ ‚°Œ‚ ‚ÈπÊ⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ¡ŸÁŸ ¡’ •ÊßÁ„U œÊ߸ – ‚ÈÁ◊Á⁄U ’ë¿ÈU Á¡Á◊ œŸÈ ‹flÊ߸H
¬Í°¿Uà ©UÃL§ Œ’ ◊Ò¥ Ã„UË – ª ’ŸÈ ⁄UÊ◊ ‹πŸÈ ’ÒŒ„UËH 2H
¡Ùß ¬Í°Á¿UÁ„U ÃÁ„U ™§ÃL§ Œ’Ê – ¡Êß •flœ •’ ÿ„ÈU ‚ÈπÈ ‹’ÊH
¬Í°Á¿UÁ„U ¡’®„U ⁄UÊ©U ŒÈπ ŒËŸÊ – Á¡flŸÈ ¡Ê‚È ⁄UÉÊÈŸÊÕ •œËŸÊH 3H
Œ„U©°U ©UÃL§ ∑§ıŸÈ ◊È„ÈU ‹Ê߸ – •Êÿ©°U ∑ȧ‚‹ ∑ȧ•°⁄U ¬„È°UøÊ߸H
‚ÈŸÃ ‹πŸ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ‚°Œ‚Í – ÃΟ Á¡Á◊ ÃŸÈ ¬Á⁄U„UÁ⁄UÁ„U Ÿ⁄U‚ÍH 4H
NUŒ©U Ÿ Á’Œ⁄U©U ¬¢∑§ Á¡Á◊ Á’¿ÈU⁄Uà ¬˝ËÃ◊È ŸËL§–
¡ÊŸÃ „Uı¥ ◊ÙÁ„U ŒËã„U Á’Áœ ÿ„ÈU ¡ÊÃŸÊ ‚⁄UËL§H 146H
∞Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uà ¬¢Õ ¬Á¿UÃÊflÊ – Ã◊‚Ê ÃË⁄U ÃÈ⁄Uà ⁄UÕÈ •ÊflÊH
Á’ŒÊ Á∑§∞ ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ÁŸ·ÊŒÊ – Á»§⁄U ¬Êÿ° ¬Á⁄U Á’∑§‹ Á’·ÊŒÊH 1H
¬ÒΔà Ÿª⁄U ‚Áøfl ‚∑ȧøÊ߸ – ¡ŸÈ ◊Ê⁄UÁ‚ ªÈ⁄U ’Ê°÷Ÿ ªÊ߸H
’ÒÁΔU Á’≈U¬ Ã⁄U ÁŒfl‚È ªflÊ°flÊ – ‚Ê°¤Ê ‚◊ÿ Ã’ •fl‚L§ ¬ÊflÊH 2H
•flœ ¬˝’‚È ∑§Ëã„U •°Áœ•Ê⁄¥U – ¬ÒΔU ÷flŸ ⁄UÕÈ ⁄UÊÁπ ŒÈ•Ê⁄¥UH
Á¡ã„U Á¡ã„U ‚◊ÊøÊ⁄U ‚ÈÁŸ ¬Ê∞ – ÷ͬ mÊ⁄U ⁄UÕÈ ŒπŸ •Ê∞H 3H
⁄UÕÈ ¬Á„UøÊÁŸ Á’∑§‹ ‹Áπ ÉÊÙ⁄U – ª⁄U®„U ªÊà Á¡Á◊ •Êì •Ù⁄UH
Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U CÿÊ∑ȧ‹ ∑Ò§‚¥ – ÁŸÉÊ≈Uà ŸË⁄U ◊ËŸªŸ ¡Ò‚¥H 4H
‚Áøfl •Êª◊ŸÈ ‚ÈŸÃ ‚’È Á’∑§‹ ÷ÿ©U ⁄UÁŸflÊ‚È–
÷flŸÈ ÷ÿ¢∑§L§ ‹Êª ÃÁ„U ◊ÊŸ„È°U ¬˝à ÁŸflÊ‚ÈH 147H
196
øı0. •Áà •Ê⁄UÁà ‚’ ¬Í°¿U®„U ⁄UÊŸË – ©UÃL§ Ÿ •Êfl Á’∑§‹ ÷ß ’ÊŸËH
‚ÈŸß Ÿ üÊflŸ ŸÿŸ Ÿ®„U ‚ͤÊÊ – ∑§„U„ÈU ∑§„UÊ° ŸÎ¬È ÃÁ„U ÃÁ„U ’ͤÊÊH 1H
ŒÊÁ‚ã„U ŒËπ ‚Áøfl Á’∑§‹Ê߸ – ∑§ı‚ÀÿÊ ªÎ„°U ªßZ ‹flÊ߸H
¡Êß ‚È◊¢òÊ ŒËπ ∑§‚ ⁄UÊ¡Ê – •Á◊• ⁄UÁ„Uà ¡ŸÈ ø¢ŒÈ Á’⁄UÊ¡ÊH 2H
•Ê‚Ÿ ‚ÿŸ Á’÷Í·Ÿ „UËŸÊ – ¬⁄U©U ÷ÍÁ◊Ë ÁŸ¬≈U ◊‹ËŸÊH
‹ß ©U‚Ê‚È ‚Ùø ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ‚È⁄U¬È⁄U Ã¥ ¡ŸÈ π°‚©U ¡¡ÊÃËH 3H
‹à ‚Ùø ÷Á⁄U Á¿UŸÈ Á¿UŸÈ ¿UÊÃË – ¡ŸÈ ¡Á⁄U ¬¢π ¬⁄U©U ‚¢¬ÊÃËH
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§„U ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„UË – ¬ÈÁŸ ∑§„U ⁄UÊ◊ ‹πŸ ’ÒŒ„UËH 4H
ŒÙ0. ŒÁπ ‚Áøfl° ¡ÿ ¡Ëfl ∑§Á„U ∑§Ëã„U©U Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊È–
‚ÈŸÃ ©UΔU©U CÿÊ∑ȧ‹ ŸÎ¬Áà ∑§„ÈU ‚È◊¢òÊ ∑§„°U ⁄UÊ◊ÈH 148H
øı0. ÷ͬ ‚È◊¢òÊÈ ‹Ëã„U ©U⁄U ‹Ê߸ – ’Í«∏Uà ∑§¿ÈU •œÊ⁄U ¡ŸÈ ¬Ê߸H
‚Á„Uà ‚Ÿ„U ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ⁄UË – ¬Í°¿Uà ⁄UÊ©U ŸÿŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UËH 1H
⁄UÊ◊ ∑ȧ‚‹ ∑§„ÈU ‚πÊ ‚Ÿ„UË – ∑§„°U ⁄UÉÊÈŸÊÕÈ ‹πŸÈ ’ÒŒ„UËH
•ÊŸ »§Á⁄U Á∑§ ’ŸÁ„U Á‚œÊ∞ – ‚ÈŸÃ ‚Áøfl ‹ÙøŸ ¡‹ ¿UÊ∞H 2H
‚Ù∑§ Á’∑§‹ ¬ÈÁŸ ¬Í°¿U Ÿ⁄U‚Í – ∑§„ÈU Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ‹πŸ ‚¢Œ‚ÍH
⁄UÊ◊ M§¬ ªÈŸ ‚Ë‹ ‚È÷Ê™§ – ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚ÈÁ◊Á⁄U ©U⁄U ‚Ùøà ⁄UÊ™§H 3H
⁄UÊ©U ‚ÈŸÊß ŒËã„U ’Ÿ’Ê‚Í – ‚ÈÁŸ ◊Ÿ ÷ÿ©U Ÿ „U⁄U·È „U⁄UÊ°‚ÍH
‚Ù ‚Èà Á’¿ÈU⁄Uà ª∞ Ÿ ¬˝ÊŸÊ – ∑§Ù ¬Ê¬Ë ’«∏U ◊ÙÁ„U ‚◊ÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ‚πÊ ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ‹πŸÈ ¡„°U ÄUÊ° ◊ÙÁ„U ¬„È°UøÊ©U–
ŸÊ®„U à øÊ„Uà ø‹Ÿ •’ ¬˝ÊŸ ∑§„U©°U ‚ÁÃ÷Ê©UH 149H
øı0. ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Í°¿Uà ◊¢ÁòÊÁ„U ⁄UÊ™§ – Á¬˝ÿÃ◊ ‚È•Ÿ ‚°Œ‚ ‚ÈŸÊ™§H
∑§⁄UÁ„U ‚πÊ ‚Ùß ’Áª ©U¬Ê™§ – ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á‚ÿ ŸÿŸ ŒπÊ™§H 1H
‚Áøfl œË⁄U œÁ⁄U ∑§„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ◊„UÊ⁄UÊ¡ ÃÈï„U ¬¢Á«Uà ÇÿÊŸËH
’Ë⁄U ‚ÈœË⁄U œÈ⁄¢Uœ⁄U ŒflÊ – ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡È ‚ŒÊ ÃÈï„U ‚flÊH 2H
¡Ÿ◊ ◊⁄UŸ ‚’ ŒÈπ ‚Èπ ÷ÙªÊ – „UÊÁŸ ‹Ê÷È Á¬˝ÿ Á◊‹Ÿ Á’ÿÙªÊH
∑§Ê‹ ∑§⁄U◊ ’‚ „UÙ®„U ªÙ‚ÊßZ – ’⁄U’‚ ⁄UÊÁà ÁŒfl‚ ∑§Ë ŸÊßZH 3H
‚Èπ „U⁄U·®„U ¡«∏U ŒÈπ Á’‹πÊ„UË¥ – ŒÙ©U ‚◊ œË⁄U œ⁄U®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
œË⁄U¡ œ⁄U„ÈU Á’’∑ȧ Á’øÊ⁄UË – ¿UÊÁ«∏U• ‚Ùø ‚∑§‹ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH 4H
ŒÙ0. ¬˝Õ◊ ’Ê‚È Ã◊‚Ê ÷ÿ©U ŒÍ‚⁄U ‚È⁄U‚Á⁄U ÃË⁄U–
ã„UÊß ⁄U„U ¡‹¬ÊŸÈ ∑§Á⁄U Á‚ÿ ‚◊à ŒÙ©U ’Ë⁄UH 150H
øı0. ∑§fl≈U ∑§ËÁã„U ’„ÈUà ‚fl∑§Ê߸ – ‚Ù ¡ÊÁ◊ÁŸ ®‚ª⁄Uı⁄U ªflʰ߸H
197
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
„UÙà ¬˝Êà ’≈U ¿UËL§ ◊ªÊflÊ – ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ÁŸ¡ ‚Ë‚ ’ŸÊflÊH 1H
⁄UÊ◊ ‚πÊ° Ã’ ŸÊfl ◊ªÊ߸ – Á¬˝ÿÊ ø…U∏Êß ø…∏U ⁄ÉÊÈ⁄UÊ߸H
‹πŸ ’ÊŸ œŸÈ œ⁄U ’ŸÊ߸ – •Ê¬È ø…∏U ¬˝÷È •Êÿ‚È ¬Ê߸H 2H
Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÙÁ„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ’Ù‹ ◊œÈ⁄U ’øŸ œÁ⁄U œË⁄UÊH
ÃÊà ¬˝ŸÊ◊È ÃÊà ‚Ÿ ∑§„U„ÍU – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬Œ ¬¢∑§¡ ª„U„ÍUH 3H
∑§⁄UÁ’ ¬Êÿ° ¬Á⁄U Á’Ÿÿ ’„UÙ⁄UË – ÃÊà ∑§Á⁄U• ¡ÁŸ ®øÃÊ ◊Ù⁄UËH
’Ÿ ◊ª ◊¢ª‹ ∑ȧ‚‹ „U◊Ê⁄¥U – ∑Χ¬Ê •ŸÈª˝„U ¬Èãÿ ÃÈï„UÊ⁄¥UH 4H
ÃÈï„U⁄¥U •ŸÈª˝„U ÃÊà ∑§ÊŸŸ ¡Êà ‚’ ‚ÈπÈ ¬Êß„Uı¥–
¬˝ÁìÊÁ‹ •Êÿ‚È ∑ȧ‚‹ ŒπŸ ¬Êÿ ¬ÈÁŸ Á»§Á⁄U •Êß„Uı¥H
¡ŸŸË¥ ‚∑§‹ ¬Á⁄UÃÙÁ· ¬Á⁄U ¬Á⁄U ¬Êÿ° ∑§Á⁄U Á’ŸÃË ÉÊŸË–
ÃÈ‹‚Ë ∑§⁄U„È ‚Ùß ¡ÃŸÈ ¡®„U ∑ȧ‚‹Ë ⁄U„U®„U ∑§Ù‚‹ œŸËH
ªÈ⁄U ‚Ÿ ∑§„U’ ‚°Œ‚È ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬Œ ¬ŒÈ◊ ªÁ„U–
∑§⁄U’ ‚Ùß ©U¬Œ‚È ¡®„U Ÿ ‚Ùø ◊ÙÁ„U •flœ¬ÁÃH 151H
¬È⁄U¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ‚∑§‹ ÁŸ„UÙ⁄UË – ÃÊà ‚ÈŸÊ∞„È Á’ŸÃË ◊Ù⁄UËH
‚Ùß ‚’ ÷Ê°Áà ◊Ù⁄U Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ¡ÊÃ¥ ⁄U„U Ÿ⁄UŸÊ„ÈU ‚ÈπÊ⁄UËH 1H
∑§„U’ ‚°Œ‚È ÷⁄Uà ∑§ •Ê∞° – ŸËÁà Ÿ ÃÁ¡• ⁄UÊ¡¬ŒÈ ¬Ê∞°H
¬Ê‹„ÈU ¬˝¡Á„U ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸË – ‚∞„ÈU ◊ÊÃÈ ‚∑§‹ ‚◊ ¡ÊŸËH 2H
•Ù⁄U ÁŸ’Ê„U„ÈU ÷Êÿ¬ ÷Ê߸ – ∑§Á⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ‚È¡Ÿ ‚fl∑§Ê߸H
ÃÊà ÷Ê°Áà ÃÁ„U ⁄UÊπ’ ⁄UÊ™§ – ‚Ùø ◊Ù⁄U ¡®„U ∑§⁄UÒ Ÿ ∑§Ê™§H 3H
‹πŸ ∑§„U ∑§¿ÈU ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ’⁄UÁ¡ ⁄UÊ◊ ¬ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ÁŸ„UÙ⁄UÊH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ÁŸ¡ ‚¬Õ ŒflÊ߸ – ∑§„UÁ’ Ÿ ÃÊà ‹πŸ ‹Á⁄U∑§Ê߸H 4H
∑§Á„U ¬˝ŸÊ◊È ∑§¿ÈU ∑§„UŸ Á‹ÿ Á‚ÿ ÷ß Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„U–
ÕÁ∑§Ã ’øŸ ‹ÙøŸ ‚¡‹ ¬È‹∑§ ¬ÀÀÊÁflà Œ„UH 152H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄U L§π ¬Ê߸ – ∑§fl≈U ¬Ê⁄UÁ„U ŸÊfl ø‹Ê߸H
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ÁË∑§ ø‹ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – Œπ©°U ΔUÊ…∏U ∑ȧÁ‹‚ œÁ⁄U ¿UÊÃËH 1H
◊Ò¥ •Ê¬Ÿ Á∑§Á◊ ∑§„Uı¥ ∑§‹‚Í – Á¡•Ã Á»§⁄U©°U ‹ß ⁄UÊ◊ ‚°Œ‚ÍH
•‚ ∑§Á„ ‚Áøfl ’øŸ ⁄UÁ„U ªÿ™§ – „UÊÁŸ ª‹ÊÁŸ ‚Ùø ’‚ ÷ÿ™§H 2H
‚Íà ’øŸ ‚ȟî„U Ÿ⁄UŸÊ„UÍ – ¬⁄U©U œ⁄UÁŸ ©U⁄U ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH
Ë»§Ã Á’·◊ ◊Ù„U ◊Ÿ ◊Ê¬Ê – ◊Ê¡Ê ◊Ÿ„È°U ◊ËŸ ∑§„È°U CÿʬÊH3H
∑§Á⁄U Á’‹Ê¬ ‚’ ⁄UÙfl®„U ⁄UÊŸË – ◊„UÊ Á’¬Áà Á∑§Á◊ ¡Êß ’πÊŸËH
‚ÈÁŸ Á’‹Ê¬ ŒÈπ„ÍU ŒÈπÈ ‹ÊªÊ – œË⁄U¡„ÍU ∑§⁄U œË⁄U¡È ÷ʪÊH4H
198
ŒÙ0. ÷ÿ©U ∑§Ù‹Ê„U‹È •flœ •Áà ‚ÈÁŸ ŸÎ¬ ⁄UÊ©U⁄U ‚ÙL§–
Á’¬È‹ Á’„Uª ’Ÿ ¬⁄U©U ÁŸÁ‚ ◊ÊŸ„È°U ∑ȧÁ‹‚ ∑§ΔUÙL§H 153H
øı0. ¬˝ÊŸ ∑¢§ΔUªÃ ÷ÿ©U ÷È•Ê‹Í – ◊ÁŸ Á’„UËŸ ¡ŸÈ CÿÊ∑ȧ‹ CÿÊ‹ÍH
ߺ˝Ë¢ ‚∑§‹ Á’∑§‹ ÷ß° ÷Ê⁄UË – ¡ŸÈ ‚⁄U ‚⁄UÁ‚¡ ’ŸÈ Á’ŸÈ ’Ê⁄UËH1H
∑§ı‚ÀÿÊ° ŸÎ¬È ŒËπ ◊‹ÊŸÊ – ⁄UÁ’∑ȧ‹ ⁄UÁ’ •°Õÿ©U Á¡ÿ° ¡ÊŸÊH
©U⁄U œÁ⁄ U œË⁄ ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UË – ’Ù‹Ë ’øŸ ‚◊ÿ •ŸÈ‚Ê⁄UËH2H
ŸÊÕ ‚◊ÈÁ¤Ê ◊Ÿ ∑§Á⁄U• Á’øÊM§ – ⁄UÊ◊ Á’ÿÙª ¬ÿÙÁœ •¬ÊM§H
∑§⁄UŸœÊ⁄U ÃÈï„U •flœ ¡„UÊ¡Í – ø…∏U©U ‚∑§‹ Á¬˝ÿ ¬ÁÕ∑§ ‚◊Ê¡ÍH3H
œË⁄U¡È œÁ⁄U• à ¬Êß• ¬ÊM§ – ŸÊ®„U à ’ÍÁ«∏UÁ„U ‚’È ¬Á⁄UflÊM§H
¡ı¥ Á¡ÿ° œÁ⁄U• Á’Ÿÿ Á¬ÿ ◊Ù⁄UË – ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á‚ÿ Á◊‹®„U ’„UÙ⁄UËH4H
ŒÙ0. Á¬˝ÿÊ ’øŸ ◊ÎŒÈ ‚ÈŸÃ ŸÎ¬È ÁøÃÿ©U •Ê°Áπ ©UÉÊÊÁ⁄U–
Ë»§Ã ◊ËŸ ◊‹ËŸ ¡ŸÈ ‚Ë¢øà ‚ËË ’ÊÁ⁄UH 154H
øı0. œÁ⁄U œË⁄U¡È ©UÁΔU ’ÒΔU ÷È•Ê‹Í – ∑§„ÈU ‚È◊¢òÊ ∑§„°U ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê‹ÍH
∑§„UÊ° ‹πŸÈ ∑§„°U ⁄UÊ◊È ‚Ÿ„UË – ∑§„°U Á¬˝ÿ ¬ÈòÊ’œÍ ’ÒŒ„UËH1H
Á’‹¬Ã ⁄UÊ©U Á’∑§‹ ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ÷ß ¡Èª ‚Á⁄U‚ Á‚⁄UÊÁà Ÿ ⁄UÊÃËH
Ãʬ‚ •¢œ ‚ʬ ‚ÈÁœ •Ê߸ – ∑§ı‚ÀÿÁ„U ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H2H
÷ÿ©U Á’∑§‹ ’⁄UŸÃ ßÁÄUÊ‚Ê – ⁄UÊ◊ ⁄UÁ„Uà Áœª ¡ËflŸ •Ê‚ÊH
‚Ù ÃŸÈ ⁄UÊÁπ ∑§⁄U’ ◊Ò¥ ∑§Ê„UÊ – ¡®„U Ÿ ¬˝◊ ¬ŸÈ ◊Ù⁄U ÁŸ’Ê„UÊH3H
„UÊ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ ¬˝ÊŸ Á¬⁄UËÃ – ÃÈï„U Á’ŸÈ Á¡•Ã ’„ÈUà ÁŒŸ ’ËÃH
„Ê ¡ÊŸ∑§Ë ‹πŸ „UÊ ⁄UÉÊÈ’⁄U – „UÊ Á¬ÃÈ Á„Uà Áøà øÊÃ∑§ ¡‹œ⁄UH4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ⁄UÊ◊–
ÃŸÈ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’⁄U„°U ⁄UÊ©U ªÿ©U ‚È⁄UœÊ◊H 155H
øı0. Á¡•Ÿ ◊⁄UŸ »§‹È Œ‚⁄UÕ ¬ÊflÊ – •¢«U •Ÿ∑§ •◊‹ ¡‚È ¿UÊflÊH
Á¡•Ã ⁄UÊ◊ Á’œÈ ’ŒŸÈ ÁŸ„UÊ⁄UÊ – ⁄UÊ◊ Á’⁄U„U ∑§Á⁄U ◊⁄UŸÈ ‚°flÊ⁄UÊH1H
‚Ù∑§ Á’∑§‹ ‚’ ⁄UÙfl®„U ⁄UÊŸË – M§¬È ‚Ë‹È ’‹È Ã¡È ’πÊŸËH
∑§⁄U®„U Á’‹Ê¬ •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄UÊ – ¬⁄U®„U ÷ÍÁ◊Ë ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊH2H
Á’‹¬®„U Á’∑§‹ ŒÊ‚ •L§ ŒÊ‚Ë – ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U L§ŒŸÈ ∑§⁄U®„U ¬È⁄U’Ê‚ËH
•°Õÿ©U •Ê¡È ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ÷ÊŸÍ – œ⁄U◊ •flÁœ ªÈŸ M§¬ ÁŸœÊŸÍH3H
ªÊ⁄UË¥ ‚∑§‹ ∑Ò§∑§ßÁ„U Œ„UË¥ – ŸÿŸ Á’„UËŸ ∑§Ëã„U ¡ª ¡„UË¥H
∞Á„U Á’Áœ Á’‹¬Ã ⁄ÒUÁŸ Á’„UÊŸË – •Ê∞ ‚∑§‹ ◊„UÊ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH4H
ŒÙ0. Ã’ ’Á‚DÔU ◊ÈÁŸ ‚◊ÿ ‚◊ ∑§Á„U •Ÿ∑§ ßÁÄUÊ‚–
199
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚Ù∑§ ŸflÊ⁄U©U ‚’Á„U ∑§⁄U ÁŸ¡ Á’ÇÿÊŸ ¬˝∑§Ê‚H 156H
Ã‹ ŸÊfl° ÷Á⁄U ŸÎ¬ ÃŸÈ ⁄UÊπÊ – ŒÍà ’Ù‹Êß ’„ÈUÁ⁄U •‚ ÷Ê·ÊH
œÊfl„ÈU ’Áª ÷⁄Uà ¬®„U ¡Ê„ÍU – ŸÎ¬ ‚ÈÁœ ∑§Ã„È° ∑§„U„ÈU ¡ÁŸ ∑§Ê„ÍU H1H
∞ßß ∑§„U„ÈU ÷⁄Uà ‚Ÿ ¡Ê߸ – ªÈ⁄U ’Ù‹Êß ¬ΔUÿ©U ŒÙ©U ÷Ê߸H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È œÊflŸ œÊ∞ – ø‹ ’ª ’⁄U ’ÊÁ¡ ‹¡Ê∞H2H
•Ÿ⁄UÕÈ •flœ •⁄¢U÷©U ¡’ Ã¥ – ∑ȧ‚ªÈŸ „UÙ®„U ÷⁄Uà ∑§„È°U Ã’ Ã¥H
Œπ®„U ⁄UÊÁà ÷ÿÊŸ∑§ ‚¬ŸÊ – ¡ÊÁª ∑§⁄U®„U ∑§≈ÈU ∑§ÙÁ≈U ∑§‹¬ŸÊH3H
Á’¬˝ ¡flÊ°ß Œ®„U ÁŒŸ ŒÊŸÊ – Á‚fl •Á÷·∑§ ∑§⁄U®„U Á’Áœ ŸÊŸÊH
◊ʪ®„U NUŒÿ° ◊„U‚ ◊ŸÊ߸ – ∑ȧ‚‹ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ¬Á⁄U¡Ÿ ÷Ê߸H4H
∞Á„U Á’Áœ ‚Ùøà ÷⁄Uà ◊Ÿ œÊflŸ ¬„È°Uø •Êß–
ªÈ⁄U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ üÊflŸ ‚ÈÁŸ ø‹ ªŸ‚È ◊ŸÊßH 157H
ø‹ ‚◊Ë⁄U ’ª „Uÿ „UÊ°∑§ – ŸÊÉÊà ‚Á⁄Uà ‚Ò‹ ’Ÿ ’Ê°∑§H
NUŒÿ° ‚ÙøÈ ’«∏U ∑§¿ÈU Ÿ ‚Ù„UÊ߸ – •‚ ¡ÊŸ®„U Á¡ÿ° ¡Ê©°U ©U«∏UÊ߸H1H
∞∑§ ÁŸ◊· ’⁄U· ‚◊ ¡Ê߸ – ∞Á„U Á’Áœ ÷⁄Uà Ÿª⁄U ÁŸ•⁄UÊ߸H
•‚ªÈŸ „UÙ®„U Ÿª⁄U ¬ÒΔUÊ⁄UÊ – ⁄U≈U®„U ∑ȧ÷Ê°Áà ∑ȧπà ∑§⁄UÊ⁄UÊH2H
π⁄ U Á‚•Ê⁄U ’Ù‹®„U ¬˝ÁÃ∑ͧ‹Ê – ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ „UÙß ÷⁄Uà ◊Ÿ ‚Í‹ÊH
üÊË„Uà ‚⁄U ‚Á⁄UÃÊ ’Ÿ ’ÊªÊ – ŸªL§ Á’‚Á· ÷ÿÊflŸÈ ‹ÊªÊH3H
πª ◊Ϊ „Uÿ ªÿ ¡Ê®„U Ÿ ¡Ù∞ – ⁄UÊ◊ Á’ÿÙª ∑ȧ⁄UÙª Á’ªÙ∞H
Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ÁŸ¬≈U ŒÈπÊ⁄UË – ◊Ÿ„È°U ‚’Áã„U ‚’ ‚¢¬Áà „UÊ⁄UËH4H
¬È⁄U¡Ÿ Á◊‹®„U Ÿ ∑§„U®„U ∑§¿ÈU ªfl°®„U ¡Ù„UÊ⁄U®„U ¡Ê®„U–
÷⁄Uà ∑ȧ‚‹ ¬Í°Á¿U Ÿ ‚∑§®„U ÷ÿ Á’·ÊŒ ◊Ÿ ◊Ê®„UH 158H
„UÊ≈U ’Ê≈U Ÿ®„U ¡Êß ÁŸ„UÊ⁄UË – ¡ŸÈ ¬È⁄U Œ„°U ÁŒÁ‚ ‹ÊÁª ŒflÊ⁄UËH
•Êflà ‚Èà ‚ÈÁŸ ∑Ò§∑§ÿŸ¢ÁŒÁŸ – „U⁄U·Ë ⁄UÁ’∑ȧ‹ ¡‹L§„U ø¢ÁŒÁŸH1H
‚Á¡ •Ê⁄UÃË ◊ÈÁŒÃ ©UÁΔU œÊ߸ – mÊ⁄UÁ„¢U ÷¥Á≈U ÷flŸ ‹ß •Ê߸H
÷⁄Uà ŒÈÁπà ¬Á⁄UflÊL§ ÁŸ„UÊ⁄UÊ – ◊ÊŸ„È°U ÃÈÁ„UŸ ’Ÿ¡ ’ŸÈ ◊Ê⁄UÊH2H
∑Ò§∑§ß¸ „U⁄UÁ·Ã ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ◊Ÿ„È°U ◊ÈÁŒÃ Œfl ‹Êß Á∑§⁄UÊÃËH
‚ÈÃÁ„U ‚‚Ùø ŒÁπ ◊ŸÈ ◊Ê⁄¥U – ¬Í°¿UÁà ŸÒ„U⁄U ∑ȧ‚‹ „U◊Ê⁄¥UH3H
‚∑§‹ ∑ȧ‚‹ ∑§Á„U ÷⁄Uà ‚ÈŸÊ߸ – ¬Í°¿UË ÁŸ¡ ∑ȧ‹ ∑ȧ‚‹ ÷‹Ê߸H
∑§„ÈU ∑§„°U ÃÊà ∑§„UÊ° ‚’ ◊ÊÃÊ – ∑§„°U Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ‹πŸ Á¬˝ÿ ÷˝ÊÃÊH4H
‚ÈÁŸ ‚Èà ’øŸ ‚Ÿ„U◊ÿ ∑§¬≈U ŸË⁄U ÷Á⁄U ŸÒŸ–
÷⁄Uà üÊflŸ ◊Ÿ ‚Í‹ ‚◊ ¬ÊÁ¬ÁŸ ’Ù‹Ë ’ÒŸH 159H
200
øı0. ÃÊà ’Êà ◊Ò¥ ‚∑§‹ ‚°flÊ⁄UË – ÷Ò ◊¢Õ⁄UÊ ‚„UÊÿ Á’øÊ⁄UËH
∑§¿ÈU∑§ ∑§Ê¡ Á’Áœ ’Ëø Á’ªÊ⁄U©U – ÷ͬÁà ‚È⁄U¬Áà ¬È⁄U ¬ªÈ œÊ⁄U©UH1H
‚ÈŸÃ ÷⁄UÃÈ ÷∞ Á’’‚ Á’·ÊŒÊ – ¡ŸÈ ‚„U◊©U ∑§Á⁄U ∑§„UÁ⁄U ŸÊŒÊH
ÃÊà ÃÊà „UÊ ÃÊà ¬È∑§Ê⁄UË – ¬⁄U ÷ÍÁ◊Ë CÿÊ∑ȧ‹ ÷Ê⁄UËH2H
ø‹Ã Ÿ ŒπŸ ¬Êÿ©U° ÃÙ„UË – ÃÊà Ÿ ⁄UÊ◊Á„U ‚ı¥¬„ÈU ◊Ù„UËH
’„ÈUÁ⁄U œË⁄U œÁ⁄U ©UΔU ‚°÷Ê⁄UË – ∑§„ÈU Á¬ÃÈ ◊⁄UŸ „UÃÈ ◊„UÃÊ⁄UËH3H
‚ÈÁŸ ‚Èà ’øŸ ∑§„UÁà ∑Ò§∑§ß¸ – ◊⁄U◊È ¬Ê°Á¿U ¡ŸÈ ◊Ê„ÈU⁄U Œ߸H
•ÊÁŒ„È Ã¥ ‚’ •Ê¬ÁŸ ∑§⁄UŸË – ∑ȧÁ≈U‹ ∑§ΔUÙ⁄U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ’⁄UŸËH4H
ŒÙ0. ÷⁄UÃÁ„U Á’‚⁄U©U Á¬ÃÈ ◊⁄UŸ ‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ ’Ÿ ªıŸÈU–
„UÃÈ •¬Ÿ¬©U ¡ÊÁŸ Á¡ÿ° ÕÁ∑§Ã ⁄U„U œÁ⁄U ◊ıŸÈH 160H
øı0. Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ‚ÈÃÁ„ ‚◊ȤÊÊflÁà – ◊Ÿ„È°U ¡⁄U ¬⁄U ‹ÙŸÈ ‹ªÊflÁÃH
ÃÊà ⁄UÊ©U Ÿ®„U ‚ÙøÒ ¡ÙªÍ – Á’…∏Uß ‚È∑Χà ¡‚È ∑§Ëã„U©U ÷ÙªÍH1H
¡Ëflà ‚∑§‹ ¡Ÿ◊ »§‹ ¬Ê∞ – •¢Ã •◊⁄U¬Áà ‚ŒŸ Á‚œÊ∞H
•‚ •ŸÈ◊ÊÁŸ ‚Ùø ¬Á⁄U„U⁄U„ÍU – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ⁄UÊ¡ ¬È⁄U ∑§⁄U„ÍH2H
‚ÈÁŸ ‚ÈÁΔU ‚„U◊©U ⁄UÊ¡∑ȧ◊ÊM§ – ¬Ê∑¥§ ¿Uà ¡ŸÈ ‹Êª •°ªÊM§H
œË⁄U¡ œÁ⁄U ÷Á⁄U ‹®„U ©U‚Ê‚Ê – ¬ÊÁ¬ÁŸ ‚’Á„U ÷Ê°Áà ∑ȧ‹ ŸÊ‚ÊH3H
¡ı¥ ¬Ò ∑ȧL§Áø ⁄U„UË •Áà ÃÙ„UË – ¡Ÿ◊à ∑§Ê„U Ÿ ◊Ê⁄U ◊Ù„UËH
¬«∏U ∑§ÊÁ≈U ÃÒ¥ ¬Ê‹©U ‚Ë¥øÊ – ◊ËŸ Á¡•Ÿ ÁŸÁà ’ÊÁ⁄U ©U‹ËøÊH4H
ŒÙ0. „¢U‚’¢‚È Œ‚⁄UÕÈ ¡Ÿ∑ȧ ⁄UÊ◊ ‹πŸ ‚ ÷Êß–
¡ŸŸË ÃÍ° ¡ŸŸË ÷߸ Á’Áœ ‚Ÿ ∑§¿ÈU Ÿ ’‚ÊßH161H
øı0. ¡’ ÃÒ¥ ∑ȧ◊Áà ∑ȧ◊à Á¡ÿ° ΔUÿ™§ – π¢«U π¢«U „UÙß NUŒ©U Ÿ ªÿ™§H
’⁄U ◊ʪà ◊Ÿ ÷ß Ÿ®„U ¬Ë⁄UÊ – ªÁ⁄U Ÿ ¡Ë„U ◊È„°U ¬⁄U©U Ÿ ∑§Ë⁄UÊH1H
÷ͬ° ¬˝ÃËÁà ÃÙÁ⁄U Á∑§Á◊ ∑§Ëã„UË – ◊⁄UŸ ∑§Ê‹ Á’Áœ ◊Áà „UÁ⁄U ‹Ëã„UËH
Á’Áœ„È°U Ÿ ŸÊÁ⁄U NUŒÿ ªÁà ¡ÊŸË – ‚∑§‹ ∑§¬≈U •ÉÊ •flªÈŸ πÊŸËH2H
‚⁄U‹ ‚È‚Ë‹ œ⁄U◊ ⁄Uà ⁄UÊ™§ – ‚Ù Á∑§Á◊ ¡ÊŸÒ ÃËÿ ‚È÷Ê™§H
•‚ ∑§Ù ¡Ëfl ¡¢ÃÈ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¡Á„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ŸÊ„UË¥H3H
÷ •Áà •Á„Uà ⁄UÊ◊È Ã©U ÃÙ„UË – ∑§Ù ÃÍ •„UÁ‚ ‚àÿ ∑§„ÈU ◊Ù„UËH
¡Ù „UÁ‚ ‚Ù „UÁ‚ ◊È„°U ◊Á‚ ‹Ê߸ – •Ê°Áπ •Ù≈U ©UÁΔU ’ÒΔUÁ„U ¡Ê߸H4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœË NUŒÿ Ã¥ ¬˝ª≈U ∑§Ëã„U Á’Áœ ◊ÙÁ„U–
◊Ù ‚◊ÊŸ ∑§Ù ¬ÊÃ∑§Ë ’ÊÁŒ ∑§„U©°U ∑§¿ÈU ÃÙÁ„UH 162H
øı0. ‚ÈÁŸ ‚òÊÈÉÊÈŸ ◊ÊÃÈ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ¡⁄U®„U ªÊà Á⁄U‚ ∑§¿ÈU Ÿ ’‚Ê߸H
201
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑ȧ’⁄UË Ã„°U •Ê߸ – ’‚Ÿ Á’÷Í·Ÿ Á’Á’œ ’ŸÊ߸H1H
‹Áπ Á⁄U‚ ÷⁄U©U ‹πŸ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ’⁄Uà •Ÿ‹ ÉÊÎà •Ê„ÈUÁà ¬Ê߸H
„ÈU◊Áª ‹Êà ÃÁ∑§ ∑ͧ’⁄U ◊Ê⁄UÊ – ¬Á⁄U ◊È„U ÷⁄U ◊Á„U ∑§⁄Uà ¬È∑§Ê⁄UÊH2H
∑ͧ’⁄U ≈ÍU≈U©U »Í§≈U ∑§¬ÊM§ – ŒÁ‹Ã Œ‚Ÿ ◊Èπ L§Áœ⁄U ¬˝øÊM§H
•Ê„U Œß• ◊Ò¥ ∑§Ê„U Ÿ‚ÊflÊ – ∑§⁄Uà ŸË∑§ »§‹È •Ÿß‚ ¬ÊflÊH3H
‚ÈÁŸ Á⁄U¬È„UŸ ‹Áπ Ÿπ Á‚π πÙ≈UË – ‹ª ÉÊ‚Ë≈UŸ œÁ⁄U œÁ⁄U ¤ÊÙ¥≈UËH
÷⁄Uà ŒÿÊÁŸÁœ ŒËÁã„U ¿U«∏UÊ߸ – ∑§ı‚ÀÿÊ ¬®„U ª ŒÙ©U ÷Ê߸H4H
◊Á‹Ÿ ’‚Ÿ Á’’⁄UŸ Á’∑§‹ ∑Χ‚ ‚⁄UË⁄U ŒÈπ ÷Ê⁄U–
∑§Ÿ∑§ ∑§‹¬ ’⁄U ’Á‹ ’Ÿ ◊ÊŸ„È°U „UŸË ÃÈ‚Ê⁄UH 163H
÷⁄UÃÁ„U ŒÁπ ◊ÊÃÈ ©UÁΔU œÊ߸ – ◊ÈL§Á¿Uà •flÁŸ ¬⁄UË ¤Êß° •Ê߸H
Œπà ÷⁄UÃÈ Á’∑§‹ ÷∞ ÷Ê⁄UË – ¬⁄U ø⁄UŸ ß Œ‚Ê Á’‚Ê⁄UËH1H
◊ÊÃÈ ÃÊà ∑§„°U ŒÁ„U ŒπÊ߸ – ∑§„°U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ŒÙ©U ÷Ê߸H
∑Ò§∑§ß ∑§Ã ¡Ÿ◊Ë ¡ª ◊ʤÊÊ – ¡ı¥ ¡ŸÁ◊ à ÷ß ∑§Ê„U Ÿ ’Ê°¤ÊÊH2H
∑ȧ‹ ∑§‹¢∑ȧ ¡®„U ¡Ÿ◊©U ◊Ù„UË – •¬¡‚ ÷Ê¡Ÿ Á¬˝ÿ¡Ÿ º˝Ù„UËH
∑§Ù ÁÃ÷ÈflŸ ◊ÙÁ„U ‚Á⁄U‚ •÷ÊªË – ªÁà •Á‚ ÃÙÁ⁄U ◊ÊÃÈ ¡Á„U ‹ÊªËH3H
Á¬ÃÈ ‚È⁄U¬È⁄U ’Ÿ ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§ÃÍ – ◊Ò¥ ∑§fl‹ ‚’ •Ÿ⁄UÕ „UÃÍH
Áœª ◊ÙÁ„U ÷ÿ©°U ’ŸÈ ’Ÿ •ÊªË – ŒÈ‚„U ŒÊ„U ŒÈπ ŒÍ·Ÿ ÷ʪËH4H
◊ÊÃÈ ÷⁄Uà ∑§ ’øŸ ◊ÎŒÈ ‚ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ©UΔUË ‚°÷ÊÁ⁄U–
Á‹∞ ©UΔUÊß ‹ªÊß ©U⁄U ‹ÙøŸ ◊ÙøÁà ’ÊÁ⁄UH 164H
‚⁄U‹ ‚È÷Êÿ ◊Êÿ° Á„Uÿ° ‹Ê∞ – •Áà Á„Uà ◊Ÿ„È°U ⁄UÊ◊ Á»§Á⁄U •Ê∞H
÷¥≈U©U ’„ÈUÁ⁄U ‹πŸ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ‚Ù∑ȧ ‚Ÿ„ÈU Ÿ NUŒÿ° ‚◊Ê߸H1H
ŒÁπ ‚È÷Ê©U ∑§„Uà ‚’È ∑§Ù߸ – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ •‚ ∑§Ê„U Ÿ „UÙ߸H
◊ÊÃÊ° ÷⁄UÃÈ ªÙŒ ’ÒΔUÊ⁄U – •Ê°‚È ¬Ù¥Á¿U ◊ÎŒÈ ’øŸ ©UøÊ⁄UH2H
•¡„È°U ’ë¿U ’Á‹ œË⁄U¡ œ⁄U„ÍU – ∑ȧ‚◊©U ‚◊ÈÁ¤Ê ‚Ù∑§ ¬Á⁄U„U⁄U„ÍUH
¡ÁŸ ◊ÊŸ„ÈU Á„Uÿ° „UÊÁŸ ª‹ÊŸË – ∑§Ê‹ ∑§⁄U◊ ªÁà •ÉÊÁ≈Uà ¡ÊŸËH3H
∑§Ê„ÈUÁ„U ŒÙ‚È Œ„ÈU ¡ÁŸ ÃÊÃÊ – ÷Ê ◊ÙÁ„U ‚’ Á’Áœ ’Ê◊ Á’œÊÃÊH
¡Ù ∞Ã„È°U ŒÈπ ◊ÙÁ„U Á¡•ÊflÊ – •¡„È°U ∑§Ù ¡ÊŸß ∑§Ê ÃÁ„U ÷ÊflÊH4H
Á¬ÃÈ •Êÿ‚ ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ÃÊà á ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
Á’‚◊©U „U⁄U·È Ÿ NUŒÿ° ∑§¿ÈU ¬Á„U⁄U ’‹∑§‹ øË⁄UH 165H
◊Èπ ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ ⁄¢Uª Ÿ ⁄UÙ·Í – ‚’ ∑§⁄U ‚’ Á’Áœ ∑§Á⁄U ¬Á⁄UÃÙ·ÍH
ø‹ Á’Á¬Ÿ ‚ÈÁŸ Á‚ÿ ‚°ª ‹ÊªË – ⁄U„Uß Ÿ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪËH1H
202
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ȟî„U ‹πŸÈ ø‹ ©UÁΔU ‚ÊÕÊ – ⁄U„U®„U Ÿ ¡ÃŸ Á∑§∞ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ‚’„UË Á‚L§ ŸÊ߸ – ø‹ ‚¢ª Á‚ÿ •L§ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸H2H
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á‚ÿ ’ŸÁ„U Á‚œÊ∞ – ªß©°U Ÿ ‚¢ª Ÿ ¬˝ÊŸ ¬ΔUÊ∞H
ÿ„UÈ ‚’È ÷Ê ßã„U •Ê°Áπã„U •Êª¥ – éU Ÿ Ã¡Ê ÃŸÈ ¡Ëfl •÷ʪ¥H3H
◊ÙÁ„U Ÿ ‹Ê¡ ÁŸ¡ Ÿ„ÈU ÁŸ„UÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ‚Èà ◊Ò¥ ◊„UÃÊ⁄UËH
Á¡∞ ◊⁄ÒU ÷‹ ÷ͬÁà ¡ÊŸÊ – ◊Ù⁄U NUŒÿ ‚à ∑ȧÁ‹‚ ‚◊ÊŸÊH4H
∑§ı‚ÀÿÊ ∑§ ’øŸ ‚ÈÁŸ ÷⁄Uà ‚Á„Uà ⁄UÁŸflÊ‚È–
CÿÊ∑ȧ‹ Á’‹¬Ã ⁄UÊ¡ªÎ„U ◊ÊŸ„È°U ‚Ù∑§ ŸflÊ‚ÈH 166H
Á’‹¬®„U Á’∑§‹ ÷⁄Uà ŒÙ©U ÷Ê߸ – ∑§ı‚ÀÿÊ° Á‹∞ NUŒÿ° ‹ªÊ߸H
÷Ê°Áà •Ÿ∑§ ÷⁄UÃÈ ‚◊ȤÊÊ∞ – ∑§Á„U Á’’∑§◊ÿ ’øŸ ‚ÈŸÊ∞H1H
÷⁄UÄȰU ◊ÊÃÈ ‚∑§‹ ‚◊ȤÊÊßZ – ∑§Á„U ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ∑§ÕÊ ‚È„UÊßZH
¿U‹ Á’„UËŸ ‚ÈÁø ‚⁄U‹ ‚È’ÊŸË – ’Ù‹ ÷⁄Uà ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸËH2H
¡ •ÉÊ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ‚Èà ◊Ê⁄¥U – ªÊß ªÙΔU ◊Á„U‚È⁄U ¬È⁄U ¡Ê⁄¥UH
¡ •ÉÊ ÁÃÿ ’Ê‹∑§ ’œ ∑§Ëã„¥U – ◊Ëà ◊„UˬÁà ◊Ê„ÈU⁄U ŒËã„¥UH3H
¡ ¬ÊÃ∑§ ©U¬¬ÊÃ∑§ •„U„UË¥ – ∑§⁄U◊ ’øŸ ◊Ÿ ÷fl ∑§Á’ ∑§„U„UË¥H
Ã ¬ÊÃ∑§ ◊ÙÁ„U „UÙ„È°U Á’œÊÃÊ – ¡ı¥ ÿ„ÈU „UÙß ◊Ù⁄U ◊à ◊ÊÃÊH4H
¡ ¬Á⁄U„UÁ⁄U „UÁ⁄U „U⁄U ø⁄UŸ ÷¡®„U ÷ÍêŸ ÉÊÙ⁄U–
ÃÁ„U ∑§ß ªÁà ◊ÙÁ„U Œ©U Á’Áœ ¡ı¥ ¡ŸŸË ◊à ◊Ù⁄UH 167H
’ø®„U ’ŒÈ œ⁄U◊È ŒÈÁ„U ‹„UË¥ – Á¬‚ÈŸ ¬⁄UÊÿ ¬Ê¬ ∑§Á„U Œ„UË¥H
∑§¬≈Ë ∑ȧÁ≈U‹ ∑§‹„UÁ¬˝ÿ ∑˝§ÙœË – ’Œ Á’ŒÍ·∑§ Á’Sfl Á’⁄UÙœËH1H
‹Ù÷Ë ‹¢¬≈U ‹Ù‹È¬øÊ⁄UÊ – ¡ ÃÊ∑§®„U ¬⁄UœŸÈ ¬⁄UŒÊ⁄UÊH
¬Êflı¥ ◊Ò¥ ÁÃã„U ∑Ò§ ªÁà ÉÊÙ⁄UÊ – ¡ı¥ ¡ŸŸË ÿ„ÈU ‚¢◊à ◊Ù⁄UÊH2H
¡ Ÿ®„U ‚ʜȂ¢ª •ŸÈ⁄Uʪ – ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ¬Õ Á’◊Èπ •÷ʪH
¡ Ÿ ÷¡®„U „UÁ⁄U Ÿ⁄UÃŸÈ ¬Ê߸ – Á¡ã„UÁ„U Ÿ „UÁ⁄U „U⁄U ‚È¡‚È ‚Ù„UÊ߸H3H
ÃÁ¡ üÊÈÁì¢ÕÈ ’Ê◊ ¬Õ ø‹„UË¥ – ’¢ø∑§ Á’⁄UÁø ’· ¡ªÈ ¿U‹„UË¥H
ÁÃã„U ∑Ò§ ªÁà ◊ÙÁ„U ‚¢∑§⁄U Œ™§ – ¡ŸŸË ¡ı¥ ÿ„ÈU ¡ÊŸı¥ ÷™§H4H
◊ÊÃÈ ÷⁄Uà ∑§ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚Ê°ø ‚⁄U‹ ‚È÷Êÿ°–
∑§„UÁà ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ ÃÊà ÃÈï„U ‚ŒÊ ’øŸ ◊Ÿ ∑§Êÿ°H 168H
⁄UÊ◊ ¬˝ÊŸ„ÈU Ã¢ ¬˝ÊŸ ÃÈï„UÊ⁄U – ÃÈï„U ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ¬˝ÊŸ„ÈU Ã¥ åÿÊ⁄UH
Á’œÈ Á’· øflÒ dflÒ Á„U◊È •ÊªË – „UÙß ’ÊÁ⁄Uø⁄U ’ÊÁ⁄U Á’⁄UʪËH1H
÷∞° ÇÿÊŸÈ ’L§ Á◊≈ÒU Ÿ ◊Ù„ÍU – ÃÈï„U ⁄UÊ◊Á„U ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ Ÿ „UÙ„ÍUH
203
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊à ÃÈï„UÊ⁄U ÿ„ÈU ¡Ù ¡ª ∑§„U„UË¢ – ‚Ù ‚¬Ÿ„È°U ‚Èπ ‚ȪÁà Ÿ ‹„U„UË¥H2H
•‚ ∑§Á„U ◊ÊÃÈ ÷⁄UÃÈ Á„Uÿ° ‹Ê∞ – ÕŸ ¬ÿ dfl®„U ŸÿŸ ¡‹ ¿UÊ∞H
∑§⁄Uà Á’‹Ê¬ ’„ÈUà ÿÁ„U ÷Ê°ÃË – ’ÒΔU®„U ’ËÁà ªß¸ ‚’ ⁄UÊÃËH3H
’Ê◊Œ©U ’Á‚D ÔU Ã’ •Ê∞ – ‚Áøfl ◊„UÊ¡Ÿ ‚∑§‹ ’Ù‹Ê∞H
◊ÈÁŸ ’„ÈU ÷Ê°Áà ÷⁄Uà ©U¬Œ‚ – ∑§Á„U ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ’øŸ ‚ÈŒ‚H4H
ÃÊà NUŒÿ° œË⁄U¡È œ⁄U„ÈU ∑§⁄U„ÈU ¡Ù •fl‚⁄U •Ê¡È–
©UΔU ÷⁄Uà ªÈ⁄U ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§⁄UŸ ∑§„U©U ‚’È ‚Ê¡ÈH 169H
ŸÎ¬ÃŸÈ ’Œ Á’ÁŒÃ •ã„UflÊflÊ – ¬⁄U◊ Á’ÁøòÊ Á’◊ÊŸÈ ’ŸÊflÊH
ªÁ„U ¬Œ ÷⁄Uà ◊ÊÃÈ ‚’ ⁄UÊπË – ⁄U„UË¥ ⁄UÊÁŸ Œ⁄U‚Ÿ •Á÷‹Ê·ËH1H
ø¢ŒŸ •ª⁄U ÷Ê⁄U ’„ÈU •Ê∞ – •Á◊à •Ÿ∑§ ‚Ȫ¢œ ‚È„UÊ∞H
‚⁄U¡È ÃË⁄U ⁄UÁø ÁøÃÊ ’ŸÊ߸ – ¡ŸÈ ‚È⁄U¬È⁄U ‚٬ʟ ‚È„UÊ߸H2H
∞Á„U Á’Áœ ŒÊ„U Á∑˝§ÿÊ ‚’ ∑§Ëã„UË – Á’Áœflà ã„UÊß ÁËʢ¡ÈÁ‹ ŒËã„UËH
‚ÙÁœ ‚È◊ÎÁà ‚’ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊ – ∑§Ëã„U ÷⁄Uà Œ‚ªÊà Á’œÊŸÊH3H
¡„°U ¡‚ ◊ÈÁŸ’⁄U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – Ä°U  ‚„U‚ ÷Ê°Áà ‚’È ∑§Ëã„UÊH
÷∞ Á’‚Èh ÁŒ∞ ‚’ ŒÊŸÊ – œŸÈ ’ÊÁ¡ ª¡ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊH4H
®‚ÉÊÊ‚Ÿ ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ •ÛÊ œ⁄UÁŸ œŸ œÊ◊–
ÁŒ∞ ÷⁄Uà ‹Á„U ÷ÍÁ◊‚È⁄U ÷ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ∑§Ê◊H 170H
Á¬ÃÈ Á„Uà ÷⁄Uà ∑§ËÁã„U ¡Á‚ ∑§⁄UŸË – ‚Ù ◊Èπ ‹Êπ ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸËH
‚ÈÁŒŸÈ ‚ÙÁœ ◊ÈÁŸ’⁄ U Ã’ •Ê∞ – ‚Áøfl ◊„UÊ¡Ÿ ‚∑§‹ ’Ù‹Ê∞H1H
’ÒΔU ⁄UÊ¡‚÷Ê° ‚’ ¡Ê߸ – ¬ΔU∞ ’ÙÁ‹ ÷⁄Uà ŒÙ©U ÷Ê߸H
÷⁄UÃÈ ’Á‚DÔU ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ⁄U – ŸËÁà œ⁄U◊◊ÿ ’øŸ ©UøÊ⁄UH2H
¬˝Õ◊ ∑§ÕÊ ‚’ ◊ÈÁŸ’⁄U ’⁄UŸË – ∑Ò§∑§ß ∑ȧÁ≈U‹ ∑§ËÁã„U ¡Á‚ ∑§⁄UŸËH
÷ͬ œ⁄U◊’˝ÃÈ ‚àÿ ‚⁄UÊ„UÊ – ¡®„U ÃŸÈ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ¬˝◊È ÁŸ’Ê„UÊH3H
∑§„Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ‚Ë‹ ‚È÷Ê™§ – ‚¡‹ ŸÿŸ ¬È‹∑§©U ◊ÈÁŸ⁄UÊ™§H
’„ÈUÁ⁄U ‹πŸ Á‚ÿ ¬˝ËÁà ’πÊŸË – ‚Ù∑§ ‚Ÿ„U ◊ªŸ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH4H
‚ÈŸ„ÈU ÷⁄Uà ÷ÊflË ¬˝’‹ Á’‹Áπ ∑§„U©U ◊ÈÁŸŸÊÕ–
„UÊÁŸ ‹Ê÷È ¡ËflŸÈ ◊⁄UŸÈ ¡‚È •¬¡‚È Á’Áœ „UÊÕH 171H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ∑§Á„U Œß• ŒÙ‚Í – Cÿ⁄UÕ ∑§ÊÁ„U ¬⁄U ∑§ËÁ¡• ⁄UÙ‚ÍH
ÃÊà Á’øÊL§ ∑§⁄U„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚Ùø ¡ÙªÈ Œ‚⁄UÕÈ ŸÎ¬È ŸÊ„UË¥H1H
‚ÙÁø• Á’¬˝ ¡Ù ’Œ Á’„UËŸÊ – ÃÁ¡ ÁŸ¡ œ⁄U◊È Á’·ÿ ‹ÿ‹ËŸÊH
‚ÙÁø• ŸÎ¬Áà ¡Ù ŸËÁà Ÿ ¡ÊŸÊ – ¡Á„U Ÿ ¬˝¡Ê Á¬˝ÿ ¬˝ÊŸ ‚◊ÊŸÊH2H
204
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÙÁø• ’ÿ‚È ∑Χ¬Ÿ œŸflÊŸÍ – ¡Ù Ÿ •ÁÃÁÕ Á‚fl ÷ªÁà ‚È¡ÊŸÍH
‚ÙÁø• ‚ͺ˝È Á’¬˝ •fl◊ÊŸË – ◊Èπ⁄U ◊ÊŸÁ¬˝ÿ ÇÿÊŸ ªÈ◊ÊŸËH3H
‚ÙÁø• ¬ÈÁŸ ¬Áà ’¢ø∑§ ŸÊ⁄UË – ∑ȧÁ≈U‹ ∑§‹„UÁ¬˝ÿ ßë¿UÊøÊ⁄UËH
‚ÙÁø• ’≈ÈU ÁŸ¡ ’˝ÃÈ ¬Á⁄U„U⁄U߸ – ¡Ù Ÿ®„U ªÈ⁄U •Êÿ‚È •ŸÈ‚⁄U߸H4H
‚ÙÁø• ªÎ„UË ¡Ù ◊Ù„U ’‚ ∑§⁄Uß ∑§⁄U◊ ¬Õ àÿʪ–
‚ÙÁø• ¡ÃË ¬˝¬¢ø ⁄Uà Á’ªÃ Á’’∑§ Á’⁄UʪH172H
’ÒπÊŸ‚ ‚Ùß ‚ÙøÒ ¡ÙªÍ – Ã¬È Á’„UÊß ¡Á„U ÷Êflß ÷ÙªÍH
‚ÙÁø• Á¬‚ÈŸ •∑§Ê⁄UŸ ∑˝§ÙœË – ¡ŸÁŸ ¡Ÿ∑§ ªÈ⁄U ’¢œÈ Á’⁄UÙœËH1H
‚’ Á’Áœ ‚ÙÁø• ¬⁄U •¬∑§Ê⁄UË – ÁŸ¡ ÃŸÈ ¬Ù·∑§ ÁŸ⁄UŒÿ ÷Ê⁄UËH
‚ÙøŸËÿ ‚’„UË¥ Á’Áœ ‚Ù߸ – ¡Ù Ÿ ¿UÊÁ«U∏ ¿U‹È „UÁ⁄U ¡Ÿ „UÙ߸H2H
‚ÙøŸËÿ Ÿ®„U ∑§Ù‚‹⁄UÊ™§ – ÷ÈflŸ øÊÁ⁄UŒ‚ ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê™§H
÷ÿ©U Ÿ •„Uß Ÿ •’ „UÙÁŸ„UÊ⁄UÊ – ÷ͬ ÷⁄Uà ¡‚ Á¬ÃÊ ÃÈï„UÊ⁄UÊH3H
Á’Áœ „UÁ⁄U „UL ‚È⁄U¬Áà ÁŒÁ‚ŸÊÕÊ – ’⁄UŸ®„U ‚’ Œ‚⁄UÕ ªÈŸ ªÊÕÊH4H
∑§„U„ÈU ÃÊà ∑§Á„U ÷Ê°Áà ∑§Ù©U ∑§Á⁄UÁ„U ’«∏UÊ߸ ÃÊ‚È–
⁄UÊ◊ ‹πŸ ÃÈï„U ‚òÊÈ„UŸ ‚Á⁄U‚ ‚È•Ÿ ‚ÈÁø ¡Ê‚ÈH 173H
‚’ ¬˝∑§Ê⁄ ÷ͬÁà ’«∏U÷ÊªË – ’ÊÁŒ Á’·ÊŒÈ ∑§Á⁄U• ÃÁ„U ‹ÊªËH
ÿ„ÈU ‚ÈÁŸ ‚◊ÈÁ¤Ê ‚ÙøÈ ¬Á⁄U„U⁄U„ÍU – Á‚⁄U œÁ⁄U ⁄UÊ¡ ⁄U¡Êÿ‚È ∑§⁄U„UÍ H1H
⁄UÊÿ° ⁄UÊ¡¬ŒÈ ÃÈï„U ∑§„È°U ŒËã„UÊ – Á¬ÃÊ ’øŸÈ »È§⁄U øÊÁ„U• ∑§Ëã„UÊH
á ⁄UÊ◊È ¡®„U ’øŸÁ„U ‹ÊªË – ÃŸÈ ¬Á⁄U„U⁄U©U ⁄UÊ◊ Á’⁄U„UʪËH2H
ŸÎ¬Á„U ’øŸ Á¬˝ÿ Ÿ®„U Á¬˝ÿ ¬˝ÊŸÊ – ∑§⁄U„ÈU ÃÊà Á¬ÃÈ ’øŸ ¬˝flÊŸÊH
∑§⁄U„ÈU ‚Ë‚ œÁ⁄U ÷ͬ ⁄U¡Ê߸ – „Uß ÃÈï„U ∑§„°U ‚’ ÷Ê°Áà ÷‹Ê߸H3H
¬⁄U‚È⁄UÊ◊ Á¬ÃÈ •ÇÿÊ ⁄UÊπË – ◊Ê⁄UË ◊ÊÃÈ ‹Ù∑§ ‚’ ‚ÊπËH
ßÿ ¡¡ÊÁÃÁ„U ¡ı’ŸÈ Œÿ™§ – Á¬ÃÈ •ÇÿÊ° •ÉÊ •¡‚È Ÿ ÷ÿ™§H4H
•ŸÈÁøà ©UÁøà Á’øÊL§ ÃÁ¡ ¡ ¬Ê‹®„U Á¬ÃÈ ’ÒŸ–
Ã ÷Ê¡Ÿ ‚Èπ ‚È¡‚ ∑§ ’‚®„U •◊⁄U¬Áà ∞ŸH 174H
•flÁ‚ Ÿ⁄U‚ ’øŸ »È§⁄U ∑§⁄U„ÍU – ¬Ê‹„ÈU ¬˝¡Ê ‚Ù∑ȧ ¬Á⁄U„U⁄U„ÍUH
‚È⁄U¬È⁄U ŸÎ¬È ¬ÊßÁ„U ¬Á⁄UÃÙ·Í – ÃÈï„U ∑§„È°U ‚È∑ΧÃÈ ‚È¡‚È Ÿ®„U ŒÙ·ÍH1H
’Œ Á’ÁŒÃ ‚¢◊à ‚’„UË ∑§Ê – ¡Á„U Á¬ÃÈ Œß ‚Ù ¬Êflß ≈UË∑§ÊH
∑§⁄U„ÈU ⁄UÊ¡È ¬Á⁄U„U⁄U„ÈU ª‹ÊŸË – ◊ÊŸ„ÈU ◊Ù⁄U ’øŸ Á„Uà ¡ÊŸËH2H
‚ÈÁŸ ‚ÈπÈ ‹„U’ ⁄UÊ◊ ’ÒŒ„UË¥ – •ŸÈÁøà ∑§„U’ Ÿ ¬¢Á«Uà ∑§„UË¥H
∑§ı‚ÀÿÊÁŒ ‚∑§‹ ◊„UÃÊ⁄UË¢ – Ã©U ¬˝¡Ê ‚Èπ „UÙ®„U ‚ÈπÊ⁄UË¥H3H
205
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬⁄U◊ ÃÈï„UÊ⁄U ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ¡ÊÁŸÁ„U – ‚Ù ‚’ Á’Áœ ÃÈï„U U‚Ÿ ÷‹ ◊ÊÁŸÁ„UH
‚ı¥¬„ÈU ⁄UÊ¡È ⁄UÊ◊ ∑§ •Ê∞° – ‚flÊ ∑§⁄U„ÈU ‚Ÿ„U ‚È„UÊ∞°H4H
∑§ËÁ¡• ªÈ⁄U •Êÿ‚È •flÁ‚ ∑§„U®„U ‚Áøfl ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
⁄UÉÊȬÁà •Ê∞° ©UÁøà ¡‚  Ò ∑§⁄U’ ’„UÙÁ⁄UH 175H
∑§ı‚ÀÿÊ œÁ⁄U œË⁄U¡È ∑§„U߸ – ¬Íà ¬âÿ ªÈ⁄U •Êÿ‚È •„U߸H
‚Ù •ÊŒÁ⁄U• ∑§Á⁄U• Á„Uà ◊ÊŸË – ÃÁ¡• Á’·ÊŒÈ ∑§Ê‹ ªÁà ¡ÊŸËH1H
’Ÿ ⁄UÉÊȬÁà ‚È⁄U¬Áà Ÿ⁄UŸÊ„ÍU – ÃÈï„U ∞Á„U ÷Ê°Áà ÃÊà ∑§Œ⁄UÊ„ÍUH
¬Á⁄U¡Ÿ ¬˝¡Ê ‚Áøfl ‚’ •¢’Ê – ÃÈï„U„UË ‚Èà ‚’ ∑§„°U •fl‹¢’ÊH2H
‹Áπ Á’Áœ ’Ê◊ ∑§Ê‹È ∑§ÁΔUŸÊ߸ – œË⁄U¡È œ⁄U„ÈU ◊ÊÃÈ ’Á‹ ¡Ê߸H
Á‚⁄U œÁ⁄U ªÈ⁄U •Êÿ‚È •ŸÈ‚⁄U„ÍU – ¬˝¡Ê ¬ÊÁ‹ ¬Á⁄U¡Ÿ ŒÈπÈ „U⁄U„ÍUH3H
ªÈ⁄U ∑§ ’øŸ ‚Áøfl •Á÷Ÿ¢ŒŸÈ – ‚ÈŸ ÷⁄Uà Á„Uÿ Á„Uà ¡ŸÈ ø¢ŒŸÈH
‚ÈŸË ’„UÙÁ⁄U ◊ÊÃÈ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚⁄U‹ ⁄U‚ ‚ÊŸËH4H
‚ÊŸË ‚⁄U‹ ⁄U‚ ◊ÊÃÈ ’ÊŸË ‚ÈÁŸ ÷⁄UÃÈ CÿÊ∑ȧ‹ ÷∞–
‹ÙøŸ ‚⁄UÙL§„U dflà ‚Ë¢øà Á’⁄U„U ©U⁄U •¢∑ȧ⁄U Ÿ∞H
‚Ù Œ‚Ê Œπà ‚◊ÿ ÃÁ„U Á’‚⁄UË ‚’Á„U ‚ÈÁœ Œ„U ∑§Ë–
ÃÈ‹‚Ë ‚⁄UÊ„Uà ‚∑§‹ ‚ÊŒ⁄U ‚Ëfl° ‚„U¡ ‚Ÿ„U ∑§ËH
÷⁄UÃÈ ∑§◊‹ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U œË⁄U œÈ⁄¢Uœ⁄U œË⁄U œÁ⁄U–
’øŸ •Á◊•° ¡ŸÈ ’ÙÁ⁄U Œà ©UÁøà ©UÙÊ⁄U ‚’Á„UH 176H
◊ÙÁ„U ©U¬Œ‚È ŒËã„U ªÈ⁄U ŸË∑§Ê – ¬˝¡Ê ‚Áøfl ‚¢◊à ‚’„UË ∑§ÊH
◊ÊÃÈ ©UÁøà œÁ⁄U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – •flÁ‚ ‚Ë‚ œÁ⁄U øÊ„U©U° ∑§Ëã„UÊH1H
ªÈ⁄ U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ SflÊÁ◊ Á„Uà ’ÊŸË – ‚ÈÁŸ ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ∑§Á⁄U• ÷Á‹ ¡ÊŸËH
©UÁøà Á∑§ •ŸÈÁøà Á∑§∞° Á’øÊM§ – œ⁄U◊È ¡Êß Á‚⁄U ¬ÊÃ∑§ ÷ÊM§H2H
ÃÈï„U Ãı Œ„ÈU ‚⁄U‹ Á‚π ‚Ù߸ – ¡Ù •Êø⁄Uà ◊Ù⁄U ÷‹ „UÙ߸H
¡lÁ¬ ÿ„U ‚◊ȤÊà „U©°U ŸË∑¥§ – ÃŒÁ¬ „UÙà ¬Á⁄UÃÙ·È Ÿ ¡Ë ∑¥§H3H
•’ ÃÈï„U Á’Ÿÿ ◊ÙÁ⁄U ‚ÈÁŸ ‹„ÍU – ◊ÙÁ„U •ŸÈ„U⁄Uà Á‚πÊflŸÈ Œ„ÍUH
™§ÃL§ Œ©°U ¿U◊’ •¬⁄UÊœ Í– ŒÈÁπà ŒÙ· ªÈŸ ªŸ®„U Ÿ ‚ÊœÍH4H
Á¬ÃÈ ‚È⁄U¬È⁄U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ’Ÿ ∑§⁄UŸ ∑§„U„ÈU ◊ÙÁ„U ⁄UÊ¡È–
∞Á„U Ã¥ ¡ÊŸ„ÈU ◊Ù⁄U Á„Uà ∑Ò§ •Ê¬Ÿ ’«∏U ∑§Ê¡ÈH 177H
Á„Uà „U◊Ê⁄U Á‚ÿ¬Áà ‚fl∑§ÊßZ – ‚Ù „UÁ⁄U ‹Ëã„U ◊ÊÃÈ ∑ȧÁ≈U‹ÊßZH
◊Ò¥ •ŸÈ◊ÊÁŸ ŒËπ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – •ÊŸ ©U¬Êÿ° ◊Ù⁄U Á„Uà ŸÊ„UË¥H1H
‚Ù∑§ ‚◊Ê¡È ⁄UÊ¡È ∑§Á„U ‹π¥ – ‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ Á’ŸÈ ¬Œ Œπ¥H
206
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’ÊÁŒ ’‚Ÿ Á’ŸÈ ÷Í·Ÿ ÷ÊM§ – ’ÊÁŒ Á’⁄UÁà Á’ŸÈ ’˝rÊÔ Á’øÊM§H2H
‚L§¡ ‚⁄UË⁄U ’ÊÁŒ ’„ÈU ÷ÙªÊ – Á’ŸÈ „UÁ⁄U÷ªÁà ¡Êÿ° ¡¬ ¡ÙªÊH
¡Êÿ° ¡Ëfl Á’ŸÈ Œ„U ‚È„UÊ߸ – ’ÊÁŒ ◊Ù⁄U ‚’È Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H3H
¡Ê©°U ⁄UÊ◊ ¬®„U •Êÿ‚È Œ„ÍU – ∞∑§®„U •Ê°∑§ ◊Ù⁄U Á„Uà ∞„ÍUH
◊ÙÁ„U ŸÎ¬ ∑§Á⁄ U ÷‹ •Ê¬Ÿ ø„U„ÍU – ‚Ù©U ‚Ÿ„U ¡«∏UÃÊ ’‚ ∑§„U„ÍUH4H
∑Ò§∑§ß¸ ‚È• ∑ȧÁ≈U‹◊Áà ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ªÃ‹Ê¡–
ÃÈï„U øÊ„Uà ‚ÈπÈ ◊Ù„U’‚ ◊ÙÁ„U ‚ •œ◊ ∑¥§ ⁄UÊ¡H 178H
∑§„U©°U ‚Ê°øÈ ‚’ ‚ÈÁŸ ¬ÁÕʄÍU – øÊÁ„U• œ⁄U◊‚Ë‹ Ÿ⁄UŸÊ„ÍUH
◊ÙÁ„U ⁄UÊ¡È „UÁΔU Œß„U„ÈU ¡’„UË¥ – ⁄U‚Ê ⁄U‚ÊË ¡ÊßÁ„U Ã’„UË¥H1H
◊ÙÁ„U ‚◊ÊŸ ∑§Ù ¬Ê¬ ÁŸflÊ‚Í – ¡Á„U ‹Áª ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ’Ÿ’Ê‚ÍH
⁄UÊÿ° ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ∑§ÊŸŸÈ ŒËã„UÊ – Á’¿ÈU⁄Uà ª◊ŸÈ •◊⁄U¬È⁄U ∑§Ëã„UÊH2H
◊Ò¥ ‚ΔÈU ‚’ •Ÿ⁄UÕ ∑§⁄U „UÃÍ – ’ÒΔU ’Êà ‚’ ‚ÈŸ©°U ‚øÃÍH
Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’‹ÙÁ∑§ •’Ê‚Í – ⁄U„U ¬˝ÊŸ ‚Á„U ¡ª ©U¬„UÊ‚ÍH3H
⁄UÊ◊ ¬ÈŸËà Á’·ÿ ⁄U‚ M§π – ‹Ù‹È¬ ÷ÍÁ◊ ÷Ùª ∑§ ÷ÍπH
∑§„°U ‹Áª ∑§„UÊÒ¥ NUŒÿ ∑§ÁΔUŸÊ߸ – ÁŸŒÁ⁄U ∑ȧÁ‹‚È ¡®„U ‹„UË ’«∏UÊ߸H4H
∑§Ê⁄UŸ Ã¥ ∑§Ê⁄U¡È ∑§ÁΔUŸ „UÙß ŒÙ‚È Ÿ®„U ◊Ù⁄U–
∑ȧÁ‹‚ •ÁSÕ Ã¥ ©U¬‹ Ã¥ ‹Ù„U ∑§⁄UÊ‹ ∑§ΔUÙ⁄UH 179H
∑Ò§∑§ß¸ ÷fl ÃŸÈ •ŸÈ⁄Uʪ – ¬Êfl°⁄U ¬˝ÊŸ •ÉÊÊß •÷ʪH
¡ı¥ Á¬˝ÿ Á’⁄U„°U ¬˝ÊŸ Á¬˝ÿ ‹Êª – Œπ’ ‚ÈŸ’ ’„ÈUà •’ •ÊªH1H
‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ∑§„È°U ’ŸÈ ŒËã„UÊ – ¬ΔUß •◊⁄U¬È⁄U ¬Áà Á„Uà ∑§Ëã„UÊH
‹Ëã„ U Á’œfl¬Ÿ •¬¡‚È •Ê¬Í – ŒËã„U©U ¬˝¡Á„U ‚Ù∑ȧ ‚¢ÃʬÍH2H
◊ÙÁ„U ŒËã„U ‚ÈπÈ ‚È¡‚È ‚È⁄UÊ¡Í – ∑§Ëã„U ∑Ò§∑§ßZ ‚’ ∑§⁄U ∑§Ê¡ÍH
∞Á„U Ã¥ ◊Ù⁄U ∑§Ê„U •’ ŸË∑§Ê – ÃÁ„U ¬⁄U ŒŸ ∑§„U„ÈU ÃÈï„U ≈UË∑§ÊH3H
∑Ò§∑§ß ¡ΔU⁄U ¡ŸÁ◊ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ÿ„U ◊ÙÁ„U ∑§„°U ∑§¿ÈU •ŸÈÁøà ŸÊ„UË¥H
◊ÙÁ⁄U ’Êà ‚’ Á’ÁœÁ„U¢ ’ŸÊ߸ – ¬˝¡Ê ¬Ê°ø ∑§Ã ∑§⁄U„ÈU ‚„UÊ߸H4H
ª˝„U ª˝„UËà ¬ÈÁŸ ’Êà ’‚ ÃÁ„U ¬ÈÁŸ ’Ë¿UË ◊Ê⁄U–
ÃÁ„U Á¬•Êß• ’ÊL§ŸË ∑§„U„ÈU ∑§Ê„U ©U¬øÊ⁄UH 180H
∑Ò§∑§ß ‚È•Ÿ ¡ÙªÈ ¡ª ¡Ù߸ – øÃÈ⁄U Á’⁄¢UÁø ŒËã„U ◊ÙÁ„U ‚Ù߸H
Œ‚⁄UÕ ÃŸÿ ⁄UÊ◊ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ŒËÁã„U ◊ÙÁ„U Á’Áœ ’ÊÁŒ ’«∏UÊ߸H1H
ÃÈï„U ‚’ ∑§„U„ÈU ∑§…∏UÊflŸ ≈UË∑§Ê – ⁄UÊÿ ⁄U¡Êÿ‚È ‚’ ∑§„°U ŸË∑§ÊH
©UÃL§ Œ©°U ∑§Á„U Á’Áœ ∑§Á„U ∑§„UË – ∑§„U„ÈU ‚ÈπŸ ¡ÕÊ L§Áø ¡„UËH2H
207
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊ÙÁ„U ∑ȧ◊ÊÃÈ ‚◊à Á’„UÊ߸ – ∑§„U„ÈU ∑§Á„UÁ„U ∑§ ∑§Ëã„U ÷‹Ê߸H
◊Ù Á’ŸÈ ∑§Ù ‚ø⁄UÊø⁄U ◊Ê„UË¥ – ¡Á„U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ŸÊ„UË¥H3H
¬⁄U◊ „UÊÁŸ ‚’ ∑§„°U ’«∏U ‹Ê„ÍU – •ÁŒŸÈ ◊Ù⁄U Ÿ®„U ŒÍ·Ÿ ∑§Ê„ÍUH
‚¢‚ÿ ‚Ë‹ ¬˝◊ ’‚ •„U„ÍU – ‚’Èß ©UÁøà ‚’ ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§„U„ÍUH4H
⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ‚ÈÁΔU ‚⁄U‹Áøà ◊Ù ¬⁄U ¬˝◊È Á’‚Á·–
∑§„Uß ‚È÷Êÿ ‚Ÿ„U ’‚ ◊ÙÁ⁄U ŒËŸÃÊ ŒÁπH 181H
ªÈ⁄U Á’’∑§ ‚ʪ⁄U ¡ªÈ ¡ÊŸÊ – Á¡ã„UÁ„U Á’Sfl ∑§⁄U ’Œ⁄U ‚◊ÊŸÊH
◊Ù ∑§„°U ÁË∑§ ‚Ê¡ ‚¡ ‚Ù™§ – ÷∞° Á’Áœ Á’◊Èπ Á’◊Èπ ‚’È ∑§Ù™§H1H
¬Á⁄U„UÁ⁄U ⁄UÊ◊È ‚Ëÿ ¡ª ◊Ê„UË¢ – ∑§Ù©U Ÿ ∑§Á„UÁ„U ◊Ù⁄U ◊à ŸÊ„UË¥H
‚Ù ◊Ò¥ ‚ÈŸ’ ‚„U’ ‚ÈπÈ ◊ÊŸË – •¢Ã„È°U ∑§Ëø ÄUÊ° ¡„°U ¬ÊŸËH2H
«UL§ Ÿ ◊ÙÁ„U ¡ª ∑§Á„UÁ„U Á∑§ ¬ÙøÍ – ¬⁄U‹Ù∑§„ÈU ∑§⁄U ŸÊÁ„UŸ ‚ÙøÍH
∞∑§ß ©U⁄U ’‚ ŒÈ‚„U ŒflÊ⁄UË – ◊ÙÁ„U ‹Áª ÷ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ŒÈπÊ⁄UËH3H
¡ËflŸ ‹Ê„ÈU ‹πŸ ÷‹ ¬ÊflÊ – ‚’È ÃÁ¡ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ◊ŸÈ ‹ÊflÊH
◊Ù⁄U ¡Ÿ◊ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’Ÿ ‹ÊªË – ¤ÊÍΔU ∑§Ê„U ¬Á¿UÃÊ©°U •÷ʪËH4H
•Ê¬ÁŸ ŒÊL§Ÿ ŒËŸÃÊ ∑§„U©°U ‚’Á„U Á‚L§ ŸÊß–
Œπ¥ Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ¬Œ Á¡ÿ ∑Ò§ ¡⁄UÁŸ Ÿ ¡ÊßH 182H
•ÊŸ ©U¬Ê©U ◊ÙÁ„U Ÿ®„U ‚ͤÊÊ – ∑§Ù Á¡ÿ ∑Ò§ ⁄UÉÊÈ’⁄U Á’ŸÈ ’ͤÊÊH
∞∑§®„U •Ê°∑§ ß„Uß ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¬˝ÊÃ∑§Ê‹ øÁ‹„U©°U ¬˝÷È ¬Ê„UË¥H1H
¡lÁ¬ ◊Ò¥ •Ÿ÷‹ •¬⁄UÊœË – ÷Ò ◊ÙÁ„U ∑§Ê⁄UŸ ‚∑§‹ ©U¬ÊœËH
ÃŒÁ¬ ‚⁄UŸ ‚Ÿ◊Èπ ◊ÙÁ„U ŒπË – ¿UÁ◊ ‚’ ∑§Á⁄U„U®„U ∑Χ¬Ê Á’‚·ËH2H
‚Ë‹ ‚∑ȧø ‚ÈÁΔU ‚⁄U‹ ‚È÷Ê™§ – ∑Χ¬Ê ‚Ÿ„U ‚ŒŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§H
•Á⁄U„ÈU∑§ •Ÿ÷‹ ∑§Ëã„U Ÿ ⁄UÊ◊Ê – ◊Ò¥ Á‚‚È ‚fl∑§ ¡lÁ¬ ’Ê◊ÊH3H
ÃÈï„U ¬Ò ¬Ê°ø ◊Ù⁄U ÷‹ ◊ÊŸË – •Êÿ‚È •ÊÁ‚· Œ„ÈU ‚È’ÊŸËH
¡®„U ‚ÈÁŸ Á’Ÿÿ ◊ÙÁ„U ¡ŸÈ ¡ÊŸË – •Êfl®„U ’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊È ⁄U¡œÊŸËH4H
¡lÁ¬ ¡Ÿ◊È ∑ȧ◊ÊÃÈ Ã¥ ◊Ò¥ ‚ΔÈU ‚ŒÊ ‚ŒÙ‚–
•Ê¬Ÿ ¡ÊÁŸ Ÿ àÿÊÁª„U®„U ◊ÙÁ„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÷⁄UÙ‚H 183H
÷⁄Uà ’øŸ ‚’ ∑§„°U Á¬˝ÿ ‹Êª – ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ‚Ȝʰ ¡ŸÈ ¬ÊªH
‹Ùª Á’ÿÙª Á’·◊ Á’· ŒÊª – ◊¢òÊ ‚’Ë¡ ‚ÈŸÃ ¡ŸÈ ¡ÊªH1H
◊ÊÃÈ ‚Áøfl ªÈ⁄U ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ‚∑§‹ ‚Ÿ„°U Á’∑§‹ ÷∞ ÷Ê⁄UËH
÷⁄UÃÁ„U ∑§„U®„U ‚⁄UÊÁ„U ‚⁄UÊ„UË – ⁄UÊ◊ ¬˝◊ ◊Í⁄UÁÃ ÃŸÈ •Ê„UËH2H
ÃÊà ÷⁄Uà •‚ ∑§Ê„U Ÿ ∑§„U„ÍU – ¬˝ÊŸ ‚◊ÊŸ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ •„U„ÍUH
208
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ù ¬Êfl°L§ •¬ŸË ¡«∏UÃÊßZ – ÃÈï„UÁ„U ‚ȪÊß ◊ÊÃÈ ∑ȧÁ≈U‹ÊßZH3H
‚Ù ‚ΔÈU ∑§ÙÁ≈U∑§ ¬ÈL§· ‚◊ÃÊ – ’Á‚Á„U ∑§‹¬ ‚à Ÿ⁄U∑§ ÁŸ∑§ÃÊH
•Á„U •ÉÊ •flªÈŸ Ÿ®„U ◊ÁŸ ª„U߸ – „U⁄Uß ª⁄U‹ ŒÈπ ŒÊÁ⁄UŒ Œ„U߸H4H
•flÁ‚ øÁ‹• ’Ÿ ⁄UÊ◊È ¡„° ÷⁄Uà ◊¢òÊÈ ÷‹ ∑§Ëã„U–
‚Ù∑§ ®‚œÈ ’Í«∏Uà ‚’Á„U ÃÈï„U •fl‹¢’ŸÈ ŒËã„UH 184H
÷Ê ‚’ ∑¥§ ◊Ÿ ◊ÙŒÈ Ÿ ÕÙ⁄UÊ – ¡ŸÈ ÉÊŸ œÈÁŸ ‚ÈÁŸ øÊÃ∑§ ◊Ù⁄UÊH
ø‹Ã ¬˝Êà ‹Áπ ÁŸ⁄UŸ©U ŸË∑§ – ÷⁄UÃÈ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ÷ ‚’„UË ∑§H1H
◊ÈÁŸÁ„U ’¢ÁŒ ÷⁄UÃÁ„U Á‚L§ ŸÊ߸ – ø‹ ‚∑§‹ ÉÊ⁄U Á’ŒÊ ∑§⁄UÊ߸H
œãÿ ÷⁄Uà ¡ËflŸÈ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ‚⁄UÊ„Uà ¡Ê„UË¥H2H
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ÷Ê ’«∏U ∑§Ê¡Í – ‚∑§‹ ø‹Ò ∑§⁄U ‚Ê¡®„U ‚Ê¡ÍH
¡Á„U ⁄UÊπ®„U ⁄U„ÈU ÉÊ⁄U ⁄UπflÊ⁄UË – ‚Ù ¡ÊŸß ¡ŸÈ ª⁄UŒÁŸ ◊Ê⁄UËH3H
∑§Ù©U ∑§„ ⁄U„UŸ ∑§Á„U• Ÿ®„U ∑§Ê„ÍU – ∑§Ù Ÿ ø„Uß ¡ª ¡ËflŸ ‹Ê„ÍUH4H
¡⁄U©U ‚Ù ‚¢¬Áà ‚ŒŸ ‚ÈπÈ ‚ÈNUŒ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÈ ÷Êß–
‚Ÿ◊Èπ „UÙà ¡Ù ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑§⁄ÒU Ÿ ‚„U‚ ‚„UÊßH 185H
ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ‚Ê¡®„U ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ – „U⁄U·È NUŒÿ° ¬⁄U÷Êà ¬ÿÊŸÊH
÷⁄Uà ¡Êß ÉÊ⁄U ∑§Ëã„U Á’øÊM§ – ŸªL§ ’ÊÁ¡ ª¡ ÷flŸ ÷°«UÊM§H1H
‚¢¬Áà ‚’ ⁄UÉÊȬÁà ∑Ò§ •Ê„UË – ¡ı¥ Á’ŸÈ ¡ÃŸ ø‹ı¥ ÃÁ¡ ÃÊ„UËH
Ãı ¬Á⁄UŸÊ◊ Ÿ ◊ÙÁ⁄U ÷‹Ê߸ – ¬Ê¬ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ‚Êß° ŒÙ„UÊ߸H2H
∑§⁄Uß SflÊÁ◊ Á„Uà ‚fl∑ȧ ‚Ù߸ – ŒÍ·Ÿ ∑§ÙÁ≈U Œß Á∑§Ÿ ∑§Ù߸H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚ÈÁø ‚fl∑§ ’Ù‹ – ¡ ‚¬Ÿ„È°U ÁŸ¡ œ⁄U◊ Ÿ «UÙ‹H3H
∑§Á„U ‚’È ◊⁄U◊È œ⁄U◊È ÷‹ ÷Ê·Ê – ¡Ù ¡Á„U ‹Êÿ∑§ ‚Ù Ã®„U ⁄UÊπÊH
∑§Á⁄U ‚’È ¡ÃŸÈ ⁄UÊÁπ ⁄UπflÊ⁄U – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ¬®„U ÷⁄UÃÈ Á‚œÊ⁄UH4H
•Ê⁄Uà ¡ŸŸË¥ ¡ÊÁŸ ‚’ ÷⁄Uà ‚Ÿ„ ‚È¡ÊŸ–
∑§„U©U ’ŸÊflŸ ¬Ê‹∑§Ë¥ ‚¡Ÿ ‚ÈπÊ‚Ÿ ¡ÊŸH 186H
øP§ øÁP§ Á¡Á◊ ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ø„Uà ¬˝Êà ©U⁄U •Ê⁄Uà ÷Ê⁄UËH
¡ÊªÃ ‚’ ÁŸÁ‚ ÷ÿ©U Á’„UÊŸÊ – ÷⁄Uà ’Ù‹Ê∞ ‚Áøfl ‚È¡ÊŸÊH1H
∑§„U©U ‹„ÈU ‚’È ÁË∑§ ‚◊Ê¡Í – ’Ÿ®„U Œ’ ◊ÈÁŸ ⁄UÊ◊Á„U ⁄UÊ¡ÍH
’Áª ø‹„ÈU ‚ÈÁŸ ‚Áøfl ¡Ù„UÊ⁄U – ÃÈ⁄Uà ÃÈ⁄Uª ⁄UÕ ŸÊª ‚°flÊ⁄UH2H
•L¢§œÃË •L§ •ÁªÁŸ ‚◊Ê™§ – ⁄UÕ øÁ…U∏ ø‹ ¬˝Õ◊ ◊ÈÁŸ⁄UÊ™§H
Á’¬˝ ’¢ÎŒ øÁ…∏U ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ – ø‹ ‚∑§‹ ì Ã¡ ÁŸœÊŸÊH3H
Ÿª⁄U ‹Ùª ‚’ ‚Á¡ ‚Á¡ ¡ÊŸÊ – ÁøòÊ∑ͧ≈U ∑§„°U ∑§Ëã„U ¬ÿÊŸÊH
209
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á‚Á’∑§Ê ‚È÷ª Ÿ ¡Ê®„U ’πÊŸË – øÁ…∏U øÁ…∏U ø‹Ã ÷ßZ ‚’ ⁄UÊŸËH4H
‚ı¥Á¬ Ÿª⁄U ‚ÈÁø ‚fl∑§ÁŸ ‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ø‹Êß–
‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ø⁄UŸ Ã’ ø‹ ÷⁄Uà ŒÙ©U ÷ÊßH 187H
⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ ’‚ ‚’ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ¡ŸÈ ∑§Á⁄U ∑§Á⁄UÁŸ ø‹ ÃÁ∑§ ’Ê⁄UËH
’Ÿ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‚◊ÈÁ¤Ê ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚ÊŸÈ¡ ÷⁄Uà ¬ÿÊŒ®„U ¡Ê„UË¢H1H
ŒÁπ ‚Ÿ„ÈU ‹Ùª •ŸÈ⁄Uʪ – ©UÃÁ⁄U ø‹ „Uÿ ªÿ ⁄UÕ àÿʪH
¡Êß ‚◊ˬ ⁄UÊÁπ ÁŸ¡ «UÙ‹Ë – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË ’Ù‹ËH2H
ÃÊà ø…∏U„ÈU ⁄UÕ ’Á‹ ◊„UÃÊ⁄UË – „UÙßÁ„U Á¬˝ÿ ¬Á⁄UflÊL§ ŒÈπÊ⁄UËH
ÃÈï„U⁄¥U ø‹Ã øÁ‹Á„U ‚’È ‹ÙªÍ – ‚∑§‹ ‚Ù∑§ ∑Χ‚ Ÿ®„U ◊ª ¡ÙªÍH3H
Á‚⁄U œÁ⁄U ’øŸ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊ߸ – ⁄UÕ øÁ…∏U ø‹Ã ÷∞ ŒÙ©U ÷Ê߸H
Ã◊‚Ê ¬˝Õ◊ ÁŒfl‚ ∑§Á⁄U ’Ê‚Í – ŒÍ‚⁄U ªÙ◊Áà ÃË⁄U ÁŸflÊ‚ÍH4H
¬ÿ •„UÊ⁄U »§‹ •‚Ÿ ∞∑§ ÁŸÁ‚ ÷Ù¡Ÿ ∞∑§ ‹Ùª–
∑§⁄Uà ⁄UÊ◊ Á„Uà Ÿ◊ ’˝Ã ¬Á⁄U„UÁ⁄U ÷Í·Ÿ ÷ÙªH 188H
‚߸ ÃË⁄U ’Á‚ ø‹ Á’„UÊŸ – ‚΢ª’⁄U¬È⁄U ‚’ ÁŸ•⁄UÊŸH
‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ‚ÈŸ ÁŸ·ÊŒÊ – NUŒÿ° Á’øÊ⁄U ∑§⁄Uß ‚Á’·ÊŒÊH1H
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ÷⁄ÃÈ ’Ÿ ¡Ê„UË¥ – „ÒU ∑§¿ÈU ∑§¬≈U ÷Ê©U ◊Ÿ ◊Ê„Ë¥H
¡ı¥ ¬Ò Á¡ÿ° Ÿ „UÙÁà ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – Ãı ∑§Ã ‹Ëã„U ‚¢ª ∑§≈U∑§Ê߸H2H
¡ÊŸ®„ U ‚ÊŸÈ¡ ⁄UÊ◊Á„U ◊Ê⁄UË – ∑§⁄U©°U •∑¢§≈U∑§ ⁄UÊ¡È ‚ÈπÊ⁄UËH
÷⁄Uà Ÿ ⁄UÊ¡ŸËÁà ©U⁄U •ÊŸË – Ã’ ∑§‹¢∑ȧ •’ ¡ËflŸ „UÊŸËH3H
‚∑§‹ ‚È⁄UÊ‚È⁄U ¡È⁄U®„U ¡È¤ÊÊ⁄UÊ – ⁄UÊ◊Á„U ‚◊⁄U Ÿ ¡ËÃÁŸ„UÊ⁄UÊH
∑§Ê •Êø⁄U¡È ÷⁄UÃÈ •‚ ∑§⁄U„UË¥ – Ÿ®„U Á’· ’Á‹ •Á◊• »§‹ »§⁄U„UË¥H4H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ªÈ„°U ÇÿÊÁà ‚Ÿ ∑§„U©U ‚¡ª ‚’ „UÙ„ÈU–
„UÕflÊ°‚„ÈU ’Ù⁄U„ÈU Ã⁄UÁŸ ∑§ËÁ¡• ÉÊÊ≈UÊ⁄UÙ„ÈUH 189H
„UÙ„ÈU ‚°¡Ùß‹ ⁄UÙ∑§„ÈU ÉÊÊ≈UÊ – ΔUÊ≈U„ÈU ‚∑§‹ ◊⁄ÒU ∑§ ΔUÊ≈UÊH
‚Ÿ◊Èπ ‹Ù„U ÷⁄Uà ‚Ÿ ‹™§° – Á¡•Ã Ÿ ‚È⁄U‚Á⁄U ©UÃ⁄UŸ Œ™°§H1H
‚◊⁄U ◊⁄UŸÈ ¬ÈÁŸ ‚È⁄U‚Á⁄U ÃË⁄UÊ – ⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È ¿UŸ÷¢ªÈ ‚⁄UË⁄UÊH
÷⁄Uà ÷Êß ŸÎ¬È ◊Ò¥ ¡Ÿ ŸËøÍ – ’«∏¥U ÷ʪ •Á‚ ¬Êß• ◊ËøÍH2H
SflÊÁ◊ ∑§Ê¡ ∑§Á⁄U„U©°U ⁄UŸ ⁄UÊ⁄UË – ¡‚ œflÁ‹„U©°U ÷ÈflŸ Œ‚ øÊ⁄UËH
á©°U ¬˝ÊŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÁŸ„UÙ⁄¥U – ŒÈ„Í°U „UÊÕ ◊ÈŒ ◊ÙŒ∑§ ◊Ù⁄¥UH3H
‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ Ÿ ¡Ê∑§⁄U ‹πÊ – ⁄UÊ◊ ÷ªÃ ◊„È°U ¡Ê‚È Ÿ ⁄UπÊH
¡Êÿ° Á¡•Ã ¡ª ‚Ù ◊Á„U ÷ÊM§ – ¡ŸŸË ¡ı’Ÿ Á’≈U¬ ∑ȧΔUÊM§H4H
210
ŒÙ0. Á’ªÃ Á’·ÊŒ ÁŸ·ÊŒ¬Áà ‚’Á„U ’…∏UÊß ©U¿UÊ„ÈU–
‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ◊ʪ©U ÃÈ⁄Uà Ã⁄U∑§‚ œŸÈ· ‚ŸÊ„ÈUH 190H
øı0. ’ª„ÈU ÷Êß„ÈU ‚¡„ÈU ‚°¡Ù™§ – ‚ÈÁŸ ⁄U¡Êß ∑§Œ⁄UÊß Ÿ ∑§Ù™§H
÷‹®„U ŸÊÕ ‚’ ∑§„U®„U ‚„U⁄U·Ê – ∞∑§®„U ∞∑§ ’…∏UÊflß ∑§⁄U·ÊH1H
ø‹ ÁŸ·ÊŒ ¡Ù„UÊÁ⁄U ¡Ù„UÊ⁄UË – ‚Í⁄U ‚∑§‹ ⁄UŸ M§øß ⁄UÊ⁄UËH
‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ ¬Ÿ„UË¥ – ÷ÊÕË¥ ’Ê°Áœ ø…∏UÊßÁã„U œŸ„UË¥H2H
•°ª⁄UË ¬Á„UÁ⁄U ∑Í°§Á«∏U Á‚⁄U œ⁄U„UË¥ – »§⁄U‚Ê ’Ê°‚ ‚‹ ‚◊ ∑§⁄U„UË¥H
∞∑§ ∑ȧ‚‹ •Áà •Ù«∏UŸ πÊ°«∏U – ∑ͧŒ®„U ªªŸ ◊Ÿ„È°U Á¿UÁà ¿UÊ°«∏U H3H
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ‚Ê¡È ‚◊Ê¡È ’ŸÊ߸ – ªÈ„U ⁄UÊ©UÃÁ„U ¡Ù„UÊ⁄U ¡Ê߸H
ŒÁπ ‚È÷≈U ‚’ ‹Êÿ∑§ ¡ÊŸ – ‹Ò ‹Ò ŸÊ◊ ‚∑§‹ ‚Ÿ◊ÊŸH4H
ŒÙ0. ÷Êß„ÈU ‹Êfl„ÈU œÙπ ¡ÁŸ •Ê¡È ∑§Ê¡ ’«∏U ◊ÙÁ„U–
‚ÈÁŸ ‚⁄UÙ· ’Ù‹ ‚È÷≈U ’Ë⁄U •œË⁄U Ÿ „UÙÁ„UH 191H
øı0. ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ŸÊÕ ’‹ ÃÙ⁄U – ∑§⁄U®„U ∑§≈U∑ȧ Á’ŸÈ ÷≈U Á’ŸÈ ÉÊÙ⁄UH
¡Ëflà ¬Ê©U Ÿ ¬Ê¿¥U œ⁄U„UË¥ – L¢§«U ◊¢È«U◊ÿ ◊ÁŒÁŸ ∑§⁄U„UË¥H1H
ŒËπ ÁŸ·ÊŒŸÊÕ ÷‹ ≈UÙ‹Í – ∑§„U©U ’¡Ê©U ¡È¤ÊÊ™§ …UÙ‹ÍH
∞ÃŸÊ ∑§„Uà ¿UË¥∑§ ÷ß ’Ê°∞ – ∑§„U©U ‚ªÈÁŸ•ã„U πà ‚È„UÊ∞H2H
’Í…È∏ ∞∑ȧ ∑§„U ‚ªÈŸ Á’øÊ⁄UË – ÷⁄UÃÁ„U Á◊Á‹• Ÿ „UÙßÁ„U ⁄UÊ⁄UËH
⁄UÊ◊Á„U ÷⁄UÃÈ ◊ŸÊflŸ ¡Ê„UË¥ – ‚ªÈŸ ∑§„Uß •‚ Á’ª˝„ÈU ŸÊ„UË¥H3H
‚ÈÁŸ ªÈ„U ∑§„Uß ŸË∑§ ∑§„U ’Í…∏UÊ – ‚„U‚Ê ∑§Á⁄U ¬Á¿UÃÊ®„U Á’◊Í…∏UÊH
÷⁄Uà ‚È÷Ê©U ‚Ë‹È Á’ŸÈ ’ͤÊ¥ – ’Á«∏U Á„Uà „UÊÁŸ ¡ÊÁŸ Á’ŸÈ ¡Í¤Ê¥H4H
ŒÙ0. ª„„ÈU ÉÊÊ≈U ÷≈U ‚Á◊Á≈U ‚’ ‹©°U ◊⁄U◊ Á◊Á‹ ¡Êß–
’ÍÁ¤Ê Á◊òÊ •Á⁄U ◊äÿ ªÁà  Ò ∑§Á⁄U„U©°U •ÊßH 192H
øı0. ‹π’ ‚Ÿ„ÈU ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊ∞° – ’ÒL§ ¬˝ËÁà Ÿ®„U ŒÈ⁄Uß° ŒÈ⁄UÊ∞°H
•‚ ∑§Á„U ÷¥≈U ‚°¡ÙflŸ ‹Êª – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ πª ◊Ϊ ◊ʪH1H
◊ËŸ ¬ËŸ ¬ÊΔUËŸ ¬È⁄UÊŸ – ÷Á⁄U ÷Á⁄U ÷Ê⁄U ∑§„UÊ⁄Uã„U •ÊŸH
Á◊‹Ÿ ‚Ê¡È ‚Á¡ Á◊‹Ÿ Á‚œÊ∞ – ◊¢ª‹ ◊Í‹ ‚ªÈŸ ‚È÷ ¬Ê∞H2H
ŒÁπ ŒÍÁ⁄U Ã¥ ∑§Á„U ÁŸ¡ ŸÊ◊Í – ∑§Ëã„U ◊ÈŸË‚Á„U Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ÍH
¡ÊÁŸ ⁄UÊ◊Á¬˝ÿ ŒËÁã„U •‚Ë‚Ê – ÷⁄UÃÁ„U ∑§„U©U ’ȤÊÊß ◊ÈŸË‚ÊH3H
⁄UÊ◊ ‚πÊ ‚ÈÁŸ ‚¢ŒŸÈ àÿÊªÊ – ø‹ ©UÃÁ⁄U ©U◊ªÃ •ŸÈ⁄UʪÊH
ªÊ©°U ¡ÊÁà ªÈ„°U ŸÊ©°U ‚ÈŸÊ߸ – ∑§Ëã„U ¡Ù„UÊL§ ◊ÊÕ ◊Á„U ‹Ê߸H4H
ŒÙ0. ∑§⁄Uà Œ¢«Uflà ŒÁπ ÃÁ„U ÷⁄Uà ‹Ëã„U ©U⁄U ‹Êß–
211
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
◊Ÿ„È°U ‹πŸ ‚Ÿ ÷¥≈U ÷ß ¬˝◊È Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊßH 193H
÷¥≈Uà ÷⁄UÃÈ ÃÊÁ„U •Áà ¬˝ËÃË – ‹Ùª Á‚„UÊ®„U ¬˝◊ ∑Ò§ ⁄UËÃËH
œãÿ œãÿ œÈÁŸ ◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ‚È⁄U ‚⁄UÊÁ„U ÃÁ„U ’Á⁄U‚®„U »Í§‹ÊH1H
‹Ù∑§ ’Œ ‚’ ÷Ê°ÁÃÁ„U¢ ŸËøÊ – ¡Ê‚È ¿UÊ°„U ¿ÈUß ‹ß• ‚Ë¥øÊH
ÃÁ„U ÷Á⁄U •¢∑§ ⁄UÊ◊ ‹ÉÊÈ ÷˝ÊÃÊ – Á◊‹Ã ¬È‹∑§ ¬Á⁄U¬ÍÁ⁄Uà ªÊÃÊH2H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ¡ ¡◊È„UÊ„UË¥ – ÁÃã„UÁ„U Ÿ ¬Ê¬ ¬È¢¡ ‚◊È„UÊ„UË¥H
ÿ„U Ãı ⁄UÊ◊ ‹Êß ©U⁄U ‹Ëã„UÊ – ∑ȧ‹ ‚◊à ¡ªÈ ¬ÊflŸ ∑§Ëã„UÊH3H
∑§⁄U◊ŸÊ‚ ¡‹È ‚È⁄U‚Á⁄U ¬⁄U߸ – ÃÁ„U ∑§Ù ∑§„U„ÈU ‚Ë‚ Ÿ®„U œ⁄U߸H
©U‹≈UÊ ŸÊ◊È ¡¬Ã ¡ªÈ ¡ÊŸÊ – ’Ê‹◊ËÁ∑§ ÷∞ ’˝rÊÔ ‚◊ÊŸÊH4H
Sfl¬ø ‚’⁄U π‚ ¡◊Ÿ ¡«∏U ¬Êfl°⁄U ∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊÖ
⁄UÊ◊È ∑§„Uà ¬ÊflŸ ¬⁄U◊ „UÙà ÷ÈflŸ Á’ïÿÊÃH 194H
Ÿ®„U •ÁøÁ⁄U¡È ¡Èª ¡Èª øÁ‹ •Ê߸ – ∑§Á„ Ÿ ŒËÁã„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’«∏UÊ߸H
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ◊Á„U◊Ê ‚È⁄U ∑§„U„UË¥ – ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ •flœ‹Ùª ‚ÈπÈ ‹„U„UË¥H1H
⁄UÊ◊‚πÁ„U Á◊Á‹ ÷⁄Uà ‚¬˝◊Ê – ¬Í°¿UË ∑ȧ‚‹ ‚È◊¢ª‹ π◊ÊH
ŒÁπ ÷⁄Uà ∑§⁄U ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÍU – ÷Ê ÁŸ·ÊŒ ÃÁ„U ‚◊ÿ Á’Œ„ÍUH2H
‚∑ȧø ‚Ÿ„ÈU ◊ÙŒÈ ◊Ÿ ’Ê…∏UÊ – ÷⁄UÃÁ„U ÁøÃflà ∞∑§≈U∑§ ΔUÊ…∏UÊH
œÁ⁄U œË⁄U¡È ¬Œ ’¢ÁŒ ’„UÙ⁄UË – Á’Ÿÿ ‚¬˝◊ ∑§⁄Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH3H
∑ȧ‚‹ ◊Í‹ ¬Œ ¬¢∑§¡ ¬πË – ◊Ò¥ ÁÄȰU ∑§Ê‹ ∑ȧ‚‹ ÁŸ¡ ‹πËH
•’ ¬˝÷È ¬⁄U◊ •ŸÈª˝„U ÃÙ⁄¥U – ‚Á„Uà ∑§ÙÁ≈U ∑ȧ‹ ◊¢ª‹ ◊Ù⁄¥UH4H
‚◊ÈÁ¤Ê ◊ÙÁ⁄U ∑§⁄UÃÍÁà ∑ȧ‹È ¬˝÷È ◊Á„U◊Ê Á¡ÿ° ¡Ùß–
¡Ù Ÿ ÷¡ß ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬Œ ¡ª Á’Áœ ’¢Áøà ‚ÙßH 195H
∑§¬≈UË ∑§Êÿ⁄U ∑ȧ◊Áà ∑ȧ¡ÊÃË – ‹Ù∑§ ’Œ ’Ê„U⁄U ‚’ ÷Ê°ÃËH
⁄UÊ◊ ∑§Ëã„U •Ê¬Ÿ ¡’„UË Ã¥ – ÷ÿ©°U ÷ÈflŸ ÷Í·Ÿ Ã’„UË Ã¥H1H
ŒÁπ ¬˝ËÁà ‚ÈÁŸ Á’Ÿÿ ‚È„UÊ߸ – Á◊‹©U ’„UÙÁ⁄U ÷⁄Uà ‹ÉÊÈ ÷Ê߸H
∑§Á„U ÁŸ·ÊŒ ÁŸ¡ ŸÊ◊ ‚È’ÊŸË¥ – ‚ÊŒ⁄U ‚∑§‹ ¡Ù„UÊ⁄UË¥ ⁄UÊŸË¥H2H
¡ÊÁŸ ‹πŸ ‚◊ Œ®„U •‚Ë‚Ê – Á¡•„ÈU ‚ÈπË ‚ÿ ‹Êπ ’⁄UË‚ÊH
ÁŸ⁄UÁπ ÁŸ·ÊŒÈ Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ÷∞ ‚ÈπË ¡ŸÈ ‹πŸÈ ÁŸ„UÊ⁄UËH3H
∑§„U®„U ‹„U©U ∞®„U ¡ËflŸ ‹Ê„ÍU – ÷¥≈U©U ⁄UÊ◊÷º˝ ÷Á⁄U ’Ê„ÍUH
‚ÈÁŸ ÁŸ·ÊŒÈ ÁŸ¡ ÷ʪ ’«∏UÊ߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ‹ß ø‹©U ‹flÊ߸H4H
‚Ÿ∑§Ê⁄U ‚fl∑§ ‚∑§‹ ø‹ SflÊÁ◊ L§π ¬Êß–
ÉÊ⁄U ÃL§ Ã⁄U ‚⁄U ’ʪ ’Ÿ ’Ê‚ ’ŸÊ∞Áã„U ¡ÊßH 196H
212
øı0. ‚΢ª’⁄U¬È⁄U ÷⁄Uà ŒËπ ¡’ – ÷ ‚Ÿ„°U ‚’ •¢ª Á‚ÁÕ‹ Ã’H
‚Ù„Uà ÁŒ∞° ÁŸ·ÊŒÁ„U ‹ÊªÍ – ¡ŸÈ ÃŸÈ œ⁄¥U Á’Ÿÿ •ŸÈ⁄UʪÍH1H
∞Á„U Á’Áœ ÷⁄Uà ‚ŸÈ ‚’È ‚¢ªÊ – ŒËÁπ ¡Êß ¡ª ¬ÊflÁŸ ª¢ªÊH
⁄UÊ◊ÉÊÊ≈U ∑§„°U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Í – ÷Ê ◊ŸÈ ◊ªŸÈ Á◊‹ ¡ŸÈ ⁄UÊ◊ÍH2H
∑§⁄U®„U ¬˝ŸÊ◊ Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ◊ÈÁŒÃ ’˝rÊÔ◊ÿ ’ÊÁ⁄U ÁŸ„UÊ⁄UËH
∑§Á⁄U ◊îÊŸÈ ◊ʪ®„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ⁄UÊ◊ø¢º˝ ¬Œ ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙ⁄UËH3H
÷⁄Uà ∑§„U©U ‚È⁄U‚Á⁄U Ãfl ⁄UŸÍ – ‚∑§‹ ‚ÈπŒ ‚fl∑§ ‚È⁄UœŸÍH
¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ ’⁄U ◊ʪ©U° ∞„ÍU – ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ‚„U¡ ‚Ÿ„ÍUH4H
ŒÙ0. ∞Á„U Á’Áœ ◊îÊŸÈ ÷⁄UÃÈ ∑§Á⁄U ªÈ⁄U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ¬Êß–
◊ÊÃÈ Ÿ„UÊŸË¥ ¡ÊÁŸ ‚’ «U⁄UÊ ø‹ ‹flÊßH 197H
øı0. ¡„°U Ä°U ‹Ùªã„U «U⁄UÊ ∑§Ëã„UÊ – ÷⁄Uà ‚ÙœÈ ‚’„UË ∑§⁄U ‹Ëã„UÊH
‚È⁄U ‚flÊ ∑§Á⁄U •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ¬®„U ª ŒÙ©U ÷Ê߸H1H
ø⁄UŸ øÊ°Á¬ ∑§Á„U ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¡ŸŸË¥ ‚∑§‹ ÷⁄Uà ‚Ÿ◊ÊŸËH
÷ÊßÁ„U ‚ı¥Á¬ ◊ÊÃÈ ‚fl∑§Ê߸ – •Ê¬È ÁŸ·ÊŒÁ„U ‹Ëã„U ’Ù‹Ê߸H2H
ø‹ ‚πÊ ∑§⁄U ‚Ù¥ ∑§⁄U ¡Ù⁄¥U – Á‚ÁÕ‹ ‚⁄UËL§ ‚Ÿ„U Ÿ ÕÙ⁄¥UH
¬Í°¿Uà ‚πÁ„U ‚Ù ΔUÊ©°U ŒπÊ™§ – Ÿ∑ȧ ŸÿŸ ◊Ÿ ¡⁄UÁŸ ¡È«∏UÊ™§H3H
¡„°U Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ÁŸÁ‚ ‚Ù∞ – ∑§„Uà ÷⁄U ¡‹ ‹ÙøŸ ∑§Ù∞H
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ÷ÿ©U Á’·ÊŒÍ – ÃÈ⁄Uà ÄUÊ° ‹ß ªÿ©U ÁŸ·ÊŒÍH4H
ŒÙ0. ¡„°U ®‚‚È¬Ê ¬ÈŸËà Ã⁄U ⁄UÉÊÈ’⁄U Á∑§ÿ Á’üÊÊ◊È–
•Áà ‚Ÿ„°U ‚ÊŒ⁄U ÷⁄Uà ∑§Ëã„U©U Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ÈH 198H
øı0. ∑ȧ‚ ‚Ê°Õ⁄UË ÁŸ„UÊÁ⁄U ‚È„UÊ߸ – ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ¬˝ŒÁë¿UŸ ¡Ê߸H
ø⁄UŸ ⁄Uπ ⁄U¡ •Ê°Áπã„U ‹Ê߸ – ’Ÿß Ÿ ∑§„Uà ¬˝ËÁà •Áœ∑§Ê߸H1H
∑§Ÿ∑§ ®’ŒÈ ŒÈß øÊÁ⁄U∑§ Œπ – ⁄UÊπ ‚Ë‚ ‚Ëÿ ‚◊ ‹πH
‚¡‹ Á’‹ÙøŸ NUŒÿ° ª‹ÊŸË – ∑§„Uà ‚πÊ ‚Ÿ ’øŸ ‚È’ÊŸËH2H
üÊË„Uà ‚Ëÿ Á’⁄U„°U ŒÈÁÄUËŸÊ – ¡ÕÊ •flœ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U Á’‹ËŸÊH
Á¬ÃÊ ¡Ÿ∑§ Œ©°U ¬≈UÃ⁄U ∑§„UË – ∑§⁄UË ÷ÙªÈ ¡ÙªÈ ¡ª ¡„UËH3H
‚‚È⁄U ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ÷ÊŸÈ ÷È•Ê‹Í – ¡Á„U Á‚„UÊà •◊⁄UÊflÁìʋÍH
¬˝ÊŸŸÊÕÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ªÙ‚ÊßZ – ¡Ù ’«∏U „UÙà ‚Ù ⁄UÊ◊ ’«∏UÊßZH4H
ŒÙ0. ¬Áà ŒflÃÊ ‚ÈÃËÿ ◊ÁŸ ‚Ëÿ ‚Ê°Õ⁄UË ŒÁπ–
Á’„U⁄Uà NUŒ©U Ÿ „U„UÁ⁄U „U⁄U ¬Á’ Ã¥ ∑§ÁΔUŸ Á’‚Á·H 199H
øı0. ‹Ê‹Ÿ ¡ÙªÈ ‹πŸ ‹ÉÊÈ ‹ÙŸ – ÷ Ÿ ÷Êß •‚ •„U®„U Ÿ „UÙŸH
213
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¬È⁄U¡Ÿ Á¬˝ÿ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ŒÈ‹Ê⁄U – Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U ¬˝ÊŸÁ¬•Ê⁄UH1H
◊ÎŒÈ ◊Í⁄UÁà ‚È∑ȧ◊Ê⁄U ‚È÷Ê™§ – ÃÊà ’Ê©U ß ‹Êª Ÿ ∑§Ê™§H
Ã ’Ÿ ‚„U®„U Á’¬Áà ‚’ ÷Ê°ÃË – ÁŸŒ⁄U ∑§ÙÁ≈U ∑ȧÁ‹‚ ∞®„U ¿UÊÃËH2H
⁄UÊ◊ ¡ŸÁ◊ ¡ªÈ ∑§Ëã„U ©U¡Êª⁄U – M§¬ ‚Ë‹ ‚Èπ ‚’ ªÈŸ ‚ʪ⁄UH
¬È⁄U¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ⁄UÊ◊ ‚È÷Ê©U ‚’Á„U ‚ÈπŒÊÃÊH3H
’ÒÁ⁄U©U ⁄UÊ◊ ’«∏UÊ߸ ∑§⁄U„UË¥ – ’Ù‹ÁŸ Á◊‹ÁŸ Á’Ÿÿ ◊Ÿ „U⁄U„UË¥H
‚Ê⁄UŒ ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚·Ê – ∑§Á⁄U Ÿ ‚∑§®„U ¬˝÷È ªÈŸ ªŸ ‹πÊH4H
‚ÈπSflM§¬ ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ÁŸœÊŸ–
Ã ‚Ùflà ∑ȧ‚ «UÊÁ‚ ◊Á„U Á’Áœ ªÁà •Áà ’‹flÊŸH 200H
⁄UÊ◊ ‚ÈŸÊ ŒÈπÈ ∑§ÊŸ Ÿ ∑§Ê™§ – ¡ËflŸÃL§ Á¡Á◊ ¡Ùªflß ⁄UÊ™§H
¬‹∑§ ŸÿŸ »§ÁŸ ◊ÁŸ ¡Á„U ÷Ê°ÃË – ¡Ùªfl®„U ¡ŸÁŸ ‚∑§‹ ÁŒŸ ⁄UÊÃËH1H
Ã •’ Á»§⁄Uà Á’Á¬Ÿ ¬ŒøÊ⁄UË – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ »Í§‹ •„UÊ⁄UËH
Áœª ∑Ò§∑§ß¸ •◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ÷ßÁ‚ ¬˝ÊŸ Á¬˝ÿÃ◊ ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ÊH2H
◊Ò¥ Áœª Áœª •ÉÊ ©UŒÁœ •÷ÊªË – ‚’È ©UìÊÃÈ ÷ÿ©U ¡Á„U ‹ÊªËH
∑ȧ‹ ∑§‹¢∑ȧ ∑§Á⁄U ‚Ρ©U Á’œÊÃÊ° – ‚Êß°ŒÙ„U ◊ÙÁ„U ∑§Ëã„U ∑ȧ◊ÊÃÊ°H3H
‚ÈÁŸ ‚¬˝◊ ‚◊ȤÊÊfl ÁŸ·ÊŒÍ – ŸÊÕ ∑§Á⁄U• ∑§Ã ’ÊÁŒ Á’·ÊŒÍH
⁄UÊ◊ ÃÈï„UÁ„U Á¬˝ÿ ÃÈï„U Á¬˝ÿ ⁄UÊ◊Á„U – ÿ„U ÁŸ⁄U¡Ù‚È ŒÙ‚È Á’Áœ ’Ê◊Á„UH4H
Á’Áœ ’Ê◊ ∑§Ë ∑§⁄UŸË ∑§ÁΔUŸ ¡®„U ◊ÊÃÈ ∑§Ëã„UË ’Êfl⁄UË–
ÃÁ„U ⁄UÊÁà ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§⁄U®„U ¬˝÷È ‚ÊŒ⁄U ‚⁄U„UŸÊ ⁄UÊfl⁄UËH
ÃÈ‹‚Ë Ÿ ÃÈï„U ‚Ù ⁄UÊ◊ ¬˝ËÃ◊È ∑§„UÃÈ „Uı¥ ‚ı¥„¥U Á∑§∞°–
¬Á⁄UŸÊ◊ ◊¢ª‹ ¡ÊÁŸ •¬Ÿ •ÊÁŸ∞ œË⁄U¡È Á„U∞°H
•¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ⁄UÊ◊È ‚∑ȧø ‚¬˝◊ ∑Χ¬Êÿß–
øÁ‹• ∑§Á⁄U• Á’üÊÊ◊È ÿ„U Á’øÊÁ⁄U ŒÎ…∏U •ÊÁŸ ◊ŸH 201H
‚πÊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ©U⁄U œÁ⁄U œË⁄UÊ – ’Ê‚ ø‹ ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH
ÿ„U ‚ÈÁœ ¬Êß Ÿª⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ø‹ Á’‹Ù∑§Ÿ •Ê⁄Uà ÷Ê⁄UËH1H
¬⁄UŒÁπŸÊ ∑§Á⁄U ∑§⁄U®„U ¬˝ŸÊ◊Ê – Œ®„U ∑Ò§∑§ßÁ„U πÙÁ⁄U ÁŸ∑§Ê◊ÊH
÷Á⁄U ÷Á⁄U ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ ‹„UË¥ – ’Ê◊ Á’œÊÃÁ„U ŒÍ·Ÿ Œ„UË¥H2H
∞∑§ ‚⁄UÊ„U®„U ÷⁄Uà ‚Ÿ„ÍU – ∑§Ù©U ∑§„U ŸÎ¬Áà ÁŸ’Ê„U©U Ÿ„ÍUH
®ŸŒ®„U •Ê¬È ‚⁄UÊÁ„U ÁŸ·ÊŒÁ„U – ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ß Á’◊Ù„U Á’·ÊŒÁ„UH3H
∞Á„U Á’Áœ ⁄UÊÁà ‹ÙªÈ ‚’È ¡ÊªÊ – ÷Ê Á÷ŸÈ‚Ê⁄U ªÈŒÊ⁄UÊ ‹ÊªÊH
ªÈ⁄UÁ„U ‚ÈŸÊfl° ø…U∏Êß ‚È„UÊßZ – ŸßZ ŸÊfl ‚’ ◊ÊÃÈ ø…∏UÊßZH4H
214
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Œ¢«U øÊÁ⁄U ◊„°U ÷Ê ‚’È ¬Ê⁄UÊ – ©UÃÁ⁄U ÷⁄Uà Ò ‚’Á„U ‚°÷Ê⁄UÊH5H
¬˝ÊÃÁ∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U ◊ÊÃÈ ¬Œ ’¢ÁŒ ªÈ⁄UÁ„U Á‚L§ ŸÊß–
•Êª¥ Á∑§∞ ÁŸ·ÊŒ ªŸ ŒËã„U©U ∑§≈∑ȧ ø‹ÊßH 202H
Á∑§ÿ©U ÁŸ·ÊŒŸÊÕÈ •ªÈ•ÊßZ – ◊ÊÃÈ ¬Ê‹∑§Ë¥ ‚∑§‹ ø‹ÊßZH
‚ÊÕ ’Ù‹Êß ÷Êß ‹ÉÊÈ ŒËã„UÊ – Á’¬˝ã„U ‚Á„Uà ªflŸÈ ªÈ⁄U ∑§Ëã„UÊH1H
•Ê¬È ‚È⁄U‚Á⁄UÁ„U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Í – ‚ÈÁ◊⁄U ‹πŸ ‚Á„Uà Á‚ÿ ⁄UÊ◊ÍH
ªflŸ ÷⁄Uà ¬ÿÊŒ®„U ¬Ê∞ – ∑§ÙË ‚¢ª ¡Ê®„U «UÙÁ⁄U•Ê∞H2H
∑§„U®„U ‚È‚fl∑§ ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊ – „UÙß• ŸÊÕ •Sfl •‚flÊ⁄UÊH
⁄UÊ◊È ¬ÿÊŒÁ„U ¬Êÿ° Á‚œÊ∞ – „U◊ ∑§„°U ⁄UÕ ª¡ ’ÊÁ¡ ’ŸÊ∞H3H
Á‚⁄U ÷⁄U ¡Ê©°U ©UÁøà •‚ ◊Ù⁄UÊ – ‚’ Ã¥ ‚fl∑§ œ⁄U◊È ∑§ΔUÙ⁄UÊH
ŒÁπ ÷⁄Uà ªÁà ‚ÈÁŸ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ‚’ ‚fl∑§ ªŸ ª⁄U®„U ª‹ÊŸËH4H
÷⁄Uà ÃË‚⁄U ¬„U⁄U ∑§„°U ∑§Ëã„U ¬˝’‚È ¬˝ÿʪ–
∑§„Uà ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ©U◊Áª ©U◊Áª •ŸÈ⁄UʪH 203H
¤Ê‹∑§Ê ¤Ê‹∑§Ã ¬Êÿã„U ∑Ò§‚¥ – ¬¢∑§¡ ∑§Ù‚ •Ù‚ ∑§Ÿ ¡Ò‚¥H
÷⁄Uà ¬ÿÊŒ®„U •Ê∞ •Ê¡Í – ÷ÿ©U ŒÈÁπà ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ ‚◊Ê¡ÍH1H
π’Á⁄U ‹Ëã„U ‚’ ‹Ùª Ÿ„UÊ∞ – ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊È ÁòÊ’ÁŸ®„U •Ê∞H
‚Á’Áœ Á‚ÃÊÁ‚à ŸË⁄U Ÿ„UÊŸ – ÁŒ∞ ŒÊŸ ◊Á„U‚È⁄U ‚Ÿ◊ÊŸH2H
Œπà SÿÊ◊‹ œfl‹ „U‹Ù⁄U – ¬È‹Á∑§ ‚⁄UË⁄U ÷⁄Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄UH
‚∑§‹ ∑§Ê◊ ¬˝Œ ÃË⁄UÕ⁄UÊ™§ – ’Œ Á’ÁŒÃ ¡ª ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê™§H3H
◊ʪ©°U ÷Ëπ àÿÊÁª ÁŸ¡ œ⁄U◊Í – •Ê⁄Uà ∑§Ê„U Ÿ ∑§⁄Uß ∑ȧ∑§⁄U◊ÍH
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ‚È¡ÊŸ ‚ÈŒÊŸË – ‚»§‹ ∑§⁄U®„U ¡ª ¡Êø∑§ ’ÊŸËH4H
•⁄UÕ Ÿ œ⁄U◊ Ÿ ∑§Ê◊ L§Áø ªÁà Ÿ ø„U©U° ÁŸ⁄U’ÊŸ–
¡Ÿ◊ ¡Ÿ◊ ⁄UÁà ⁄UÊ◊ ¬Œ ÿ„U ’⁄UŒÊŸÈ Ÿ •ÊŸH 204H
¡ÊŸ„UÈ° ⁄UÊ◊È ∑ȧÁ≈U‹ ∑§Á⁄U ◊Ù„UË – ‹Ùª ∑§„U©U ªÈ⁄U ‚ÊÁ„U’ º˝Ù„UËH
‚ËÃÊ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà ◊Ù⁄¥U – •ŸÈÁŒŸ ’…U∏©U •ŸÈª˝„U ÃÙ⁄¥UH1H
¡‹ŒÈ ¡Ÿ◊ ÷Á⁄U ‚È⁄UÁà Á’‚Ê⁄U©U – ¡Êøà ¡‹È ¬Á’ ¬Ê„UŸ «UÊ⁄U©UH
øÊÃ∑ȧ ⁄U≈UÁŸ ÉÊ≈¥U ÉÊÁ≈U ¡Ê߸ – ’…∏¥U ¬˝◊È ‚’ ÷Ê°Áà ÷‹Ê߸H2H
∑§Ÿ∑§®„U ’ÊŸ ø…∏Uß Á¡Á◊ ŒÊ„¥U – ÁÃÁ◊ Á¬˝ÿÃ◊ ¬Œ Ÿ◊ ÁŸ’Ê„¥UH
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ◊Ê¤Ê ÁòÊ’ŸË – ÷ß ◊ÎŒÈ ’ÊÁŸ ‚È◊¢ª‹ ŒŸËH3H
ÃÊà ÷⁄Uà ÃÈï„U ‚’ Á’Áœ ‚ÊœÍ – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄Uʪ •ªÊœÍH
’ÊÁŒ ª‹ÊÁŸ ∑§⁄U„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÃÈï„U ‚◊ ⁄UÊ◊Á„U ∑§Ù©U Á¬˝ÿ ŸÊ„UË¥H4H
215
ŒÙ0. ÃŸÈ ¬È‹∑§©U Á„Uÿ° „U⁄U·È ‚ÈÁŸ ’ÁŸ ’øŸ •ŸÈ∑ͧ‹–
÷⁄Uà œãÿ ∑§Á„U œãÿ ‚È⁄U „U⁄UÁ·Ã ’⁄·®„U »Í§‹H 205H
øı0. ¬˝◊ÈÁŒÃ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ÁŸflÊ‚Ë – ’ÒπÊŸ‚ ’≈ÈU ªÎ„UË ©UŒÊ‚ËH
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U Á◊Á‹ Œ‚ ¬Ê°øÊ – ÷⁄Uà ‚Ÿ„ÈU ‚Ë‹È ‚ÈÁø ‚Ê°øÊH1H
‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊ ‚È„UÊ∞ – ÷⁄UmÊ¡ ◊ÈÁŸ’⁄U ¬®„U •Ê∞H
Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊È ∑§⁄Uà ◊ÈÁŸ Œπ – ◊Í⁄UÁÃ◊¢Ã ÷ÊÇÿ ÁŸ¡ ‹πH2H
œÊß ©UΔUÊß ‹Êß ©U⁄U ‹Ëã„ – ŒËÁã„U •‚Ë‚ ∑ΧÃÊ⁄UÕ ∑§Ëã„H
•Ê‚ŸÈ ŒËã„U ŸÊß Á‚L§ ’ÒΔU – ø„Uà ‚∑ȧø ªÎ„°U ¡ŸÈ ÷Á¡ ¬ÒΔUH3H
◊ÈÁŸ ¬Í°¿U’ ∑§¿ÈU ÿ„U ’«∏U ‚ÙøÍ – ’Ù‹ Á⁄UÁ· ‹Áπ ‚Ë‹È ‚°∑§ÙøÍH
‚ÈŸ„ÈU ÷⁄Uà „U◊ ‚’ ‚ÈÁœ ¬Ê߸ – Á’Áœ ∑§⁄UÃ’ ¬⁄U Á∑§¿ÈU Ÿ ’‚Ê߸H4H
ŒÙ0. ÃÈï„U ª‹ÊÁŸ Á¡ÿ° ¡ÁŸ ∑§⁄U„ÈU ‚◊ÈÁ¤Ê ◊ÊÃÈ ∑§⁄UÃÍÁÖ
ÃÊà ∑Ò§∑§ßÁ„U ŒÙ‚È Ÿ®„U ªß¸ Áª⁄UÊ ◊Áà œÍÁÃH 206H
øı0. ÿ„U©U ∑§„Uà ÷‹ ∑§Á„UÁ„U Ÿ ∑§Ù™§ – ‹Ù∑ȧ ’ŒÈ ’Èœ ‚¢◊à ŒÙ™§H
ÃÊà ÃÈï„UÊ⁄U Á’◊‹ ¡‚È ªÊ߸ – ¬ÊßÁ„U ‹Ù∑§©U ’ŒÈ ’«∏UÊ߸H1H
‹Ù∑§ ’Œ ‚¢◊à ‚’È ∑§„U߸ – ¡Á„U Á¬ÃÈ Œß ⁄UÊ¡È ‚Ù ‹„U߸H
⁄UÊ©U ‚àÿ’˝Ã ÃÈï„UÁ„U ’Ù‹Ê߸ – Œà ⁄UÊ¡È ‚ÈπÈ œ⁄U◊È ’«∏UÊ߸H2H
⁄UÊ◊ ªflŸÈ ’Ÿ •Ÿ⁄UÕ ◊Í‹Ê – ¡Ù ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ Á’Sfl ÷ß ‚Í‹ÊH
‚Ù ÷ÊflË ’‚ ⁄UÊÁŸ •ÿÊŸË – ∑§Á⁄U ∑ȧøÊÁ‹ •¢Ã„È°U ¬Á¿UÃÊŸËH3H
Ä°U©°U ÃÈï„UÊ⁄U •‹¬ •¬⁄UÊœÍ – ∑§„UÒ ‚Ù •œ◊ •ÿÊŸ •‚ÊœÍH
∑§⁄UÃ„ÈU ⁄UÊ¡È Ã ÃÈï„UÁ„U Ÿ ŒÙ·Í – ⁄UÊ◊Á„U „UÙà ‚ÈŸÃ ‚¢ÃÙ·ÍH4H
ŒÙ0. •’ •Áà ∑§Ëã„U„ÈU ÷⁄Uà ÷‹ ÃÈï„UÁ„U ©UÁøà ◊à ∞„ÈU–
‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹ ¡ª ⁄UÉÊÈ’⁄U ø⁄UŸ ‚Ÿ„ÈUH 207H
øı0. ‚Ù ÃÈï„UÊ⁄ U œŸÈ ¡ËflŸÈ ¬˝ÊŸÊ – ÷ÍÁ⁄U÷ʪ ∑§Ù ÃÈï„UÁ„U ‚◊ÊŸÊH
ÿ„U ÃÈï„Ê⁄U •Êø⁄U¡È Ÿ ÃÊÃÊ – Œ‚⁄UÕ ‚È•Ÿ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ ÷˝ÊÃÊH1H
‚ÈŸ„ÈU ÷⁄Uà ⁄UÉÊÈ’⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¬◊ ¬ÊòÊÈ ÃÈï„U ‚◊ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H
‹πŸ ⁄UÊ◊ ‚ËÃÁ„U •Áà ¬˝ËÃË – ÁŸÁ‚ ‚’ ÃÈï„UÁ„U ‚⁄UÊ„Uà ’ËÃËH2H
¡ÊŸÊ ◊⁄U◊È Ÿ„UÊà ¬˝ÿÊªÊ – ◊ªŸ „UÙ®„U ÃÈï„U⁄¥U •ŸÈ⁄UʪÊH
ÃÈï„U ¬⁄U •‚ ‚Ÿ„ÈU ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑¥§ – ‚Èπ ¡ËflŸ ¡ª ¡‚ ¡«∏U Ÿ⁄U ∑¥§H3H
ÿ„U Ÿ •Áœ∑§ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’«∏UÊ߸ – ¬˝ŸÃ ∑ȧ≈È¢U’ ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
ÃÈï„U Ãı ÷⁄Uà ◊Ù⁄U ◊à ∞„ÍU – œ⁄¥U Œ„U ¡ŸÈ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„ÍUH4H
ŒÙ0. ÃÈï„U ∑§„°U ÷⁄Uà ∑§‹¢∑§ ÿ„U „U◊ ‚’ ∑§„°U ©U¬Œ‚ÈU–
216
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ⁄U‚ Á‚Áh Á„Uà ÷Ê ÿ„U ‚◊©U ªŸ‚ÈH 208H
Ÿfl Á’œÈ Á’◊‹ ÃÊà ¡‚È ÃÙ⁄UÊ – ⁄UÉÊÈ’⁄U ®∑§∑§⁄U ∑ȧ◊ÈŒ ø∑§Ù⁄UÊH
©UÁŒÃ ‚ŒÊ •°ÕßÁ„U ∑§’„Í° ŸÊ – ÉÊÁ≈UÁ„U Ÿ ¡ª Ÿ÷ ÁŒŸ ÁŒŸ ŒÍŸÊH1H
∑§Ù∑§ ÁËÙ∑§ ¬˝ËÁà •Áà ∑§Á⁄U„UË – ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ⁄UÁ’ ¿UÁ’Á„U Ÿ „UÁ⁄U„UËH
ÁŸÁ‚ ÁŒŸ ‚ÈπŒ ‚ŒÊ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ª˝Á‚Á„U Ÿ ∑Ò§∑§ß ∑§⁄UÃ’È ⁄UÊ„ÍUH2H
¬Í⁄UŸ ⁄UÊ◊ ‚Ȭ◊ Á¬ÿÍ·Ê – ªÈ⁄U •fl◊ÊŸ ŒÙ· Ÿ®„U ŒÍ·ÊH
⁄UÊ◊ ÷ªÃ •’ •Á◊•° •ÉÊÊ„Í°U – ∑§Ëã„U„È ‚È‹÷ ‚ÈœÊ ’‚ȜʄͰUH3H
÷ͬ ÷ªË⁄UÕ ‚È⁄U‚Á⁄U •ÊŸË – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ πÊŸËH
Œ‚⁄UÕ ªÈŸ ªŸ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê„UË¥ – •Áœ∑ȧ ∑§„UÊ ¡Á„U ‚◊ ¡ª ŸÊ„UË¥H4H
¡Ê‚È ‚Ÿ„U ‚∑§Ùø ’‚ ⁄UÊ◊ ¬˝ª≈U ÷∞ •Êß–
¡ „U⁄U Á„Uÿ ŸÿŸÁŸ ∑§’„È°U ÁŸ⁄Uπ Ÿ„UË¥ •ÉÊÊßH 209H
∑§Ë⁄UÁà Á’œÈ ÃÈï„U ∑§Ëã„U •ŸÍ¬Ê – ¡„°U ’‚ ⁄UÊ◊ ¬◊ ◊ΪM§¬ÊH
ÃÊà ª‹ÊÁŸ ∑§⁄U„ÈU Á¡ÿ° ¡Ê∞° – «U⁄U„ÈU ŒÁ⁄Uº˝Á„U ¬Ê⁄U‚È ¬Ê∞°H1H
‚ÈŸ„ÈU ÷⁄Uà „U◊ ¤ÊÍΔU Ÿ ∑§„U„UË¥ – ©UŒÊ‚ËŸ Ãʬ‚ ’Ÿ ⁄U„U„UË¥H
‚’ ‚ÊœŸ ∑§⁄U ‚È»§‹ ‚È„UÊflÊ – ‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ Œ⁄U‚ŸÈ ¬ÊflÊH2H
ÃÁ„U »§‹ ∑§⁄U »§‹È Œ⁄U‚ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ‚Á„Uà ¬ÿʪ ‚È÷ʪ „U◊Ê⁄UÊH
÷⁄Uà œãÿ ÃÈï„U ¡‚È ¡ªÈ ¡ÿ™§ – ∑§Á„U •‚ ¬◊ ◊ªŸ ◊ÈÁŸ ÷ÿ™§H3H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ‚÷Ê‚Œ „U⁄U· – ‚ÊœÈ ‚⁄UÊÁ„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ’⁄U·H
œãÿ œãÿ œÈÁŸ ªªŸ ¬ÿÊªÊ – ‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ ÷⁄UÃÈ ◊ªŸ •ŸÈ⁄UʪÊH4H
¬È‹∑§ ªÊà Á„Uÿ° ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ‚¡‹ ‚⁄UÙL§„U ŸÒŸ–
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ◊ÈÁŸ ◊¢«UÁ‹Á„U ’Ù‹ ªŒªŒ ’ÒŸH 210H
◊ÈÁŸ ‚◊Ê¡È •L§ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡Í – ‚Ê°Áø„È°U ‚¬Õ •ÉÊÊß •∑§Ê¡ÍH
∞®„U Õ‹ ¡ı¥ Á∑§¿ÈU ∑§Á„U• ’ŸÊ߸ – ∞Á„U ‚◊ •Áœ∑§ Ÿ •ÉÊ •œ◊Ê߸H1H
ÃÈï„U ‚’¸Çÿ ∑§„U©°U ‚ÁÃ÷Ê™§ – ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§H
◊ÙÁ„U Ÿ ◊ÊÃÈ ∑§⁄UÃ’ ∑§⁄U ‚ÙøÍ – Ÿ®„U ŒÈπÈ Á¡ÿ° ¡ªÈ ¡ÊÁŸÁ„U ¬ÙøÍH2H
ŸÊÁ„UŸ «UL§ Á’ªÁ⁄UÁ„U ¬⁄U‹Ù∑ͧ – Á¬Ã„ÈU ◊⁄UŸ ∑§⁄U ◊ÙÁ„U Ÿ ‚Ù∑ͧH
‚È∑Χà ‚È¡‚ ÷Á⁄U ÷È•Ÿ ‚È„UÊ∞ – ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ‚Èà ¬Ê∞H3H
⁄UÊ◊ Á’⁄U„°U ÃÁ¡ ÃŸÈ ¿UŸ÷¢ªÍ – ÷ͬ ‚Ùø ∑§⁄U ∑§flŸ ¬˝‚¢ªÍH
⁄UÊ◊ ‹πŸ Á‚ÿ Á’ŸÈ ¬ª ¬Ÿ„UË¥ – ∑§Á⁄U ◊ÈÁŸ ’· Á»§⁄U®„U ’Ÿ ’Ÿ„UË¥H4H
•Á¡Ÿ ’‚Ÿ »§‹ •‚Ÿ ◊Á„U ‚ÿŸ «UÊÁ‚ ∑ȧ‚ ¬ÊÖ
’Á‚ ÃL§ Ã⁄U ÁŸÃ ‚„Uà Á„U◊ •Êì ’⁄U·Ê ’ÊÃH 211H
217
øı0. ∞Á„U ŒÈπ ŒÊ„U° Œ„Uß ÁŒŸ ¿UÊÃË – ÷Íπ Ÿ ’Ê‚⁄U ŸËŒ Ÿ ⁄UÊÃËH
∞Á„U ∑ȧ⁄UÙª ∑§⁄U •ı·œÈ ŸÊ„UË¥ – ‚Ùœ©°U ‚∑§‹ Á’Sfl ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H1H
◊ÊÃÈ ∑ȧ◊à ’…∏U߸ •ÉÊ ◊Í‹Ê – Ã®„U „U◊Ê⁄U Á„Uà ∑§Ëã„U ’°‚Í‹ÊH
∑§Á‹ ∑ȧ∑§ÊΔU ∑§⁄U ∑§Ëã„U ∑ȧ¡¢òÊÍ – ªÊÁ«∏U •flÁœ ¬Á…∏U ∑§ÁΔUŸ ∑ȧ◊¢òÊÍH2H
◊ÙÁ„U ‹Áª ÿ„ÈU ∑ȧΔUÊ≈ÈU Ã®„U ΔUÊ≈UÊ – ÉÊÊ‹Á‚ ‚’ ¡ªÈ ’Ê⁄U„U’Ê≈UÊH
Á◊≈Uß ∑ȧ¡ÙªÈ ⁄UÊ◊ Á»§Á⁄U •Ê∞° – ’‚ß •flœ Ÿ®„U •ÊŸ ©U¬Ê∞°H3H
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ‚ÈπÈ ¬Ê߸ – ‚’®„U ∑§ËÁã„U ’„ÈU ÷Ê°Áà ’«∏UÊ߸H
ÃÊà ∑§⁄U„ÈU ¡ÁŸ ‚ÙøÈ Á’‚·Ë – ‚’ ŒÈπÈ Á◊Á≈UÁ„U ⁄UÊ◊ ¬ª ŒπËH4H
ŒÙ0. ∑§Á⁄U ¬˝’ÙœÈ ◊ÈÁŸ’⁄U ∑§„U©U •ÁÃÁÕ ¬◊Á¬˝ÿ „UÙ„ÈU–
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ »Í§‹ „◊ Œ®„U ‹„UÈ ∑§Á⁄U ¿UÙ„ÈUH 212H
øı0. ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ÷⁄Uà Á„Uÿ° ‚ÙøÍ – ÷ÿ©U ∑ȧ•fl‚⁄U ∑§ÁΔUŸ ‚°∑§ÙøÍH
¡ÊÁŸ ªL§ß ªÈ⁄U Áª⁄UÊ ’„UÙ⁄UË – ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ’Ù‹ ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH1H
Á‚⁄U œÁ⁄U •Êÿ‚È ∑§Á⁄U• ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¬⁄U◊ œ⁄U◊ ÿ„ÈU ŸÊÕ „U◊Ê⁄UÊH
÷⁄Uà ’øŸ ◊ÈÁŸ’⁄ U ◊Ÿ ÷Ê∞ – ‚ÈÁø ‚fl∑§ Á‚· ÁŸ∑§≈U ’Ù‹Ê∞H2H
øÊÁ„U• ∑§ËÁã„U ÷⁄Uà ¬„ÈUŸÊ߸ – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ •ÊŸ„ÈU ¡Ê߸H
÷‹®„U ŸÊÕ ∑§Á„U ÁÃã„U Á‚⁄U ŸÊ∞ – ¬˝◊ÈÁŒÃ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§Ê¡ Á‚œÊ∞H3H
◊ÈÁŸÁ„U ‚Ùø ¬Ê„ÈUŸ ’«∏U ŸflÃÊ – ÃÁ‚ ¬Í¡Ê øÊÁ„U• ¡‚ ŒflÃÊH
‚ÈÁŸ Á⁄UÁœ Á‚Áœ •ÁŸ◊ÊÁŒ∑§ •ÊßZ – •Êÿ‚È „UÙß ‚Ù ∑§⁄U®„U ªÙ‚ÊßZH4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ Á’⁄U„U CÿÊ∑ȧ‹ ÷⁄UÃÈ ‚ÊŸÈ¡ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡–
¬„ÈUŸÊ߸ ∑§Á⁄U „U⁄U„ÈU üÊ◊ ∑§„UÊ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸ⁄UÊ¡H 213H
øı0. Á⁄UÁœ Á‚Áœ Á‚⁄U œÁ⁄U ◊ÈÁŸ’⁄U ’ÊŸË – ’«∏U÷ÊÁªÁŸ •Ê¬ÈÁ„U •ŸÈ◊ÊŸËH
∑§„U®„U ¬⁄U‚¬⁄U Á‚Áœ ‚◊ÈŒÊ߸ – •ÃÈÁ‹Ã •ÁÃÁÕ ⁄UÊ◊ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸H1H
◊ÈÁŸ ¬Œ ’¢ÁŒ ∑§Á⁄U• ‚Ùß •Ê¡Í – „UÙß ‚ÈπË ‚’ ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ÍH
•‚ ∑§Á„U ⁄Uø©U L§Áø⁄U ªÎ„U ŸÊŸÊ – ¡Á„U Á’‹ÙÁ∑§ Á’‹πÊ®„U Á’◊ÊŸÊH2H
÷Ùª Á’÷ÍÁà ÷ÍÁ⁄ U ÷Á⁄U ⁄Êπ – Œπà Á¡ã„UÁ„U •◊⁄U •Á÷‹Ê·H
ŒÊ‚Ë¥ ŒÊ‚ ‚Ê¡È ‚’ ‹Ëã„¥U – ¡Ùªflà ⁄U„U®„U ◊ŸÁ„U ◊ŸÈ ŒËã„¥UH3H
‚’ ‚◊Ê¡È ‚Á¡ Á‚Áœ ¬‹ ◊Ê„UË¥ – ¡ ‚Èπ ‚È⁄U¬È⁄U ‚¬Ÿ„È°U ŸÊ„UË¥H
¬˝Õ◊®„U ’Ê‚ ÁŒ∞ ‚’ ∑§„UË – ‚¢ÈŒ⁄U ‚ÈπŒ ¡ÕÊ L§Áø ¡„UËH4H
ŒÙ0. ’„ÈUÁ⁄U ‚¬Á⁄U¡Ÿ ÷⁄Uà ∑§„È°U Á⁄UÁ· •‚ •Êÿ‚È ŒËã„U–
Á’Áœ Á’‚◊ÿ ŒÊÿ∑ȧ Á’÷fl ◊ÈÁŸ’⁄U ì’‹ ∑§Ëã„UH 214H
øı0. ◊ÈÁŸ ¬˝÷Ê©U ¡’ ÷⁄Uà Á’‹Ù∑§Ê – ‚’ ‹ÉÊÈ ‹ª ‹Ù∑§¬Áà ‹Ù∑§ÊH
218
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Èπ ‚◊Ê¡È Ÿ®„U ¡Êß ’πÊŸË – Œπà Á’⁄UÁà Á’‚Ê⁄U®„U ÇÿÊŸËH1H
•Ê‚Ÿ ‚ÿŸ ‚È’‚Ÿ Á’ÃÊŸÊ – ’Ÿ ’ÊÁ≈U∑§Ê Á’„Uª ◊Ϊ ŸÊŸÊH
‚È⁄UÁ÷ »Í§‹ »§‹ •Á◊• ‚◊ÊŸÊ – Á’◊‹ ¡‹Ê‚ÿ Á’Á’œ Á’œÊŸÊH2H
•‚Ÿ ¬ÊŸ ‚ÈÁø •Á◊• •◊Ë ‚ – ŒÁπ ‹Ùª ‚∑ȧøÊà ¡◊Ë ‚H
‚È⁄U ‚È⁄U÷Ë ‚È⁄UÃL§ ‚’„UË ∑¥§ – ‹Áπ •Á÷‹Ê·È ‚È⁄‚ ‚øË ∑¥§H3H
Á⁄UÃÈ ’‚¢Ã ’„U ÁòÊÁ’œ ’ÿÊ⁄UË – ‚’ ∑§„°U ‚È‹÷ ¬ŒÊ⁄UÕ øÊ⁄UËH
d∑§ ø¢ŒŸ ’ÁŸÃÊÁŒ∑§ ÷ÙªÊ – ŒÁπ „U⁄U· Á’‚◊ÿ ’‚ ‹ÙªÊH4H
‚¢¬Áà ø∑§ß¸ ÷⁄UÃÈ ø∑§ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚ π‹flÊ⁄U–
ÃÁ„U ÁŸÁ‚ •ÊüÊ◊ ®¬¡⁄UÊ° ⁄UÊπ ÷Ê Á÷ŸÈ‚Ê⁄UH 215H
∑§Ëã„U ÁŸ◊îÊŸÈ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡Ê – ŸÊß ◊ÈÁŸÁ„U Á‚L§ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH
Á⁄UÁ· •Êÿ‚È •‚Ë‚ Á‚⁄U ⁄UÊπË – ∑§Á⁄U Œ¢«Uflà Á’Ÿÿ ’„ÈU ÷Ê·ËH1H
¬Õ ªÁà ∑ȧ‚‹ ‚ÊÕ ‚’ ‹Ëã„¥ – ø‹ ÁøòÊ∑ͧ≈U®„U ÁøÃÈ ŒËã„¥UH
⁄UÊ◊‚πÊ ∑§⁄U ŒËã„¥U ‹ÊªÍ – ø‹Ã Œ„U œÁ⁄U ¡ŸÈ •ŸÈ⁄UʪÍH2H
Ÿ®„U ¬Œ òÊÊŸ ‚Ë‚ Ÿ®„U ¿UÊÿÊ – ¬◊È Ÿ◊È ’˝ÃÈ œ⁄U◊È •◊ÊÿÊH
‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ¬¢Õ ∑§„UÊŸË – ¬Í°¿Uà ‚πÁ„U ∑§„Uà ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH3H
⁄UÊ◊ ’Ê‚ Õ‹ Á’≈U¬ Á’‹Ù∑¥§ – ©U⁄U •ŸÈ⁄Uʪ ⁄U„Uà Ÿ®„U ⁄UÙ∑¥§H
ŒÁπ Œ‚Ê ‚È⁄U ’Á⁄U‚®„U »Í§‹Ê – ÷ß ◊ÎŒÈ ◊Á„U ◊ªÈ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH4H
Á∑§∞° ¡Ê®„U ¿UÊÿÊ ¡‹Œ ‚ÈπŒ ’„Uß ’⁄U ’ÊÖ
 ◊ªÈ ÷ÿ©U Ÿ ⁄UÊ◊ ∑§„°U ¡‚ ÷Ê ÷⁄UÃÁ„U ¡ÊÃH 216H
¡«∏U øß ◊ª ¡Ëfl ÉÊŸ⁄U – ¡ ÁøÃ∞ ¬˝÷È Á¡ã„U ¬˝÷È „U⁄UH
Ã ‚’ ÷∞ ¬⁄U◊ ¬Œ ¡ÙªÍ – ÷⁄Uà Œ⁄U‚ ◊≈UÊ ÷fl ⁄UÙªÍH1H
ÿ„U ’Á«∏U ’Êà ÷⁄Uà ∑§ß ŸÊ„UË¥ – ‚ÈÁ◊⁄Uà Á¡ŸÁ„U ⁄UÊ◊È ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
’Ê⁄U∑§ ⁄UÊ◊ ∑§„Uà ¡ª ¡™§ – „UÙà Ã⁄UŸ ÃÊ⁄UŸ Ÿ⁄U Ã™§H2H
÷⁄UÃÈ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ ¬ÈÁŸ ‹ÉÊÈ ÷˝ÊÃÊ – ∑§‚ Ÿ „UÙß ◊ªÈ ◊¢ª‹ŒÊÃÊH
Á‚h ‚ÊœÈ ◊ÈÁŸ’⁄U •‚ ∑§„U„UË¥ – ÷⁄UÃÁ„U ÁŸ⁄UÁπ „U⁄U·È Á„Uÿ° ‹„U„UË¥H3H
ŒÁπ ¬˝÷Ê©U ‚È⁄U‚Á„U ‚ÙøÍ – ¡ªÈ ÷‹ ÷‹Á„U ¬Ùø ∑§„È°U ¬ÙøÍH
ªÈ⁄U ‚Ÿ ∑§„U©U ∑§Á⁄U• ¬˝÷È ‚Ù߸ – ⁄UÊ◊Á„U ÷⁄UÃÁ„U ÷≈U Ÿ „UÙ߸H4H
⁄UÊ◊È ‚°∑§ÙøË ¬˝◊ ’‚ ÷⁄Uà ‚¬◊ ¬ÿÙÁœ–
’ŸË ’Êà ’ª⁄UŸ ø„UÁà ∑§Á⁄U• ¡ÃŸÈ ¿U‹È ‚ÙÁœH 217H
’øŸ ‚ÈŸÃ ‚È⁄UªÈL§ ◊È‚È∑§ÊŸ – ‚„U‚ŸÿŸ Á’ŸÈ ‹ÙøŸ ¡ÊŸH
◊ÊÿʬÁà ‚fl∑§ ‚Ÿ ◊ÊÿÊ – ∑§⁄Uß Ã ©U‹Á≈U ¬⁄Uß ‚È⁄U⁄UÊÿÊH1H
219
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Ã’ Á∑§¿ÈU ∑§Ëã„U ⁄UÊ◊ L§π ¡ÊŸË – •’ ∑ȧøÊÁ‹ ∑§Á⁄U „UÙßÁ„U „UÊŸËH
‚ÈŸÈ ‚È⁄U‚ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚È÷Ê™§ – ÁŸ¡ •¬⁄UÊœ Á⁄U‚Ê®„U Ÿ ∑§Ê™§H2H
¡Ù •¬⁄UÊœÈ ÷ªÃ ∑§⁄U ∑§⁄U߸ – ⁄UÊ◊ ⁄UÙ· ¬Êfl∑§ ‚Ù ¡⁄U߸H
‹Ù∑§„È°U ’Œ Á’ÁŒÃ ßÁÄUÊ‚Ê – ÿ„U ◊Á„U◊Ê ¡ÊŸÁ„¢U ŒÈ⁄U’Ê‚ÊH3H
÷⁄Uà ‚Á⁄U‚ ∑§Ù ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„UË – ¡ªÈ ¡¬ ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊È ¡¬ ¡„UËH4H
◊Ÿ„È°U Ÿ •ÊÁŸ• •◊⁄U¬Áà ⁄UÉÊÈ’⁄U ÷ªÃ •∑§Ê¡È–
•¡‚È ‹Ù∑§ ¬⁄U‹Ù∑§ ŒÈπ ÁŒŸ ÁŒŸ ‚Ù∑§ ‚◊Ê¡ÈH 218H
‚ÈŸÈ ‚È⁄U‚ ©U¬Œ‚È „U◊Ê⁄UÊ – ⁄UÊ◊Á„U ‚fl∑ȧ ¬⁄U◊ Á¬•Ê⁄UÊH
◊ÊŸÃ ‚ÈπÈ ‚fl∑§ ‚fl∑§ÊßZ – ‚fl∑§ ’Ò⁄U ’ÒL§ •Áœ∑§ÊßZH1H
¡lÁ¬ ‚◊ ŸÁ„¢U ⁄Uʪ Ÿ ⁄UÙ·Í – ª„UÁ„¢U Ÿ ¬Ê¬ ¬ÍŸÈ ªÈŸ ŒÙ·ÍH
∑§⁄U◊ ¬˝œÊŸ Á’Sfl ∑§Á⁄U ⁄UÊπÊ – ¡Ù ¡‚ ∑§⁄Uß ‚٠ »§‹È øÊπÊH2H
ÃŒÁ¬ ∑§⁄UÁ„¢U ‚◊ Á’·◊ Á’„UÊ⁄UÊ – ÷ªÃ •÷ªÃ NUŒÿ •ŸÈ‚Ê⁄UÊH
•ªÈŸ •‹¬ •◊ÊŸ ∞∑§⁄U‚ – ⁄UÊ◊È ‚ªÈŸ ÷∞ ÷ªÃ ¬◊ ’‚H3H
⁄UÊ◊ ‚ŒÊ ‚fl∑§ L§Áø ⁄UÊπË – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚ÊœÈ ‚È⁄U ‚ÊπËH
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ á„ÈU ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ∑§⁄U„ÈU ÷⁄Uà ¬Œ ¬˝ËÁà ‚È„UÊ߸H4H
⁄UÊ◊ ÷ªÃ ¬⁄UÁ„Uà ÁŸ⁄Uà ¬⁄U ŒÈπ ŒÈπË ŒÿÊ‹–
÷ªÃ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ÷⁄Uà Ã¥ ¡ÁŸ «U⁄U¬„ÈU ‚È⁄U¬Ê‹H 219H
‚àÿ‚¢œ ¬˝÷È ‚È⁄U Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ÷⁄Uà ⁄UÊ◊ •Êÿ‚ •ŸÈ‚Ê⁄UËH
SflÊ⁄UÕ Á’’‚ Á’∑§‹ ÃÈï„U „UÙ„ÍU – ÷⁄Uà ŒÙ‚È ŸÁ„¢U ⁄UÊ©U⁄U ◊Ù„ÍUH1H
‚ÈÁŸ ‚È⁄U’⁄U ‚È⁄ªÈ⁄U ’⁄U ’ÊŸË – ÷Ê ¬˝◊ÙŒÈ ◊Ÿ Á◊≈UË ª‹ÊŸËH
’⁄UÁ· ¬˝‚ÍŸ „U⁄UÁ· ‚È⁄U⁄UÊ™§ – ‹ª ‚⁄UÊ„UŸ ÷⁄Uà ‚È÷Ê™§H2H
∞Á„U Á’Áœ ÷⁄Uà ø‹ ◊ª ¡Ê„UË¥ – Œ‚Ê ŒÁπ ◊ÈÁŸ Á‚h Á‚„UÊ„UË¥H
¡’Á„¢U ⁄UÊ◊È ∑§Á„U ‹Á„U¢ ©U‚Ê‚Ê – ©U◊ªÃ ¬◊È ◊Ÿ„È°U ø„ÈU ¬Ê‚ÊH3H
º˝flÁ„¢U ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑ȧÁ‹‚ ¬·ÊŸÊ – ¬È⁄U¡Ÿ ¬◊È Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH
’Ëø ’Ê‚ ∑§Á⁄U ¡◊ÈŸÁ„¢U •Ê∞ – ÁŸ⁄UÁπ ŸËL§ ‹ÙøŸ ¡‹ ¿UÊ∞H4H
⁄UÉÊÈ’⁄U ’⁄UŸ Á’‹ÙÁ∑§ ’⁄U ’ÊÁ⁄U ‚◊à ‚◊Ê¡–
„UÙà ◊ªŸ ’ÊÁ⁄UÁœ Á’⁄U„U ø…∏U Á’’∑§ ¡„UÊ¡H 220H
¡◊ÈŸ ÃË⁄U ÃÁ„U ÁŒŸ ∑§Á⁄U ’Ê‚Í – ÷ÿ©U ‚◊ÿ ‚◊ ‚’Á„U ‚ȬʂÍH
⁄UÊÁÃÁ„¢U ÉÊÊ≈U ÉÊÊ≈U ∑§Ë Ã⁄UŸË – •ÊßZ •ªÁŸÃ ¡ÊÁ„¢U Ÿ ’⁄UŸËH1H
¬˝Êà ¬Ê⁄U ÷∞ ∞∑§Á„U πflÊ° – ÃÙ· ⁄UÊ◊‚πÊ ∑§Ë ‚flÊ°H
ø‹ Ÿ„UÊß ŸÁŒÁ„U Á‚⁄U ŸÊ߸ – ‚ÊÕ ÁŸ·ÊŒŸÊÕ ŒÙ©U ÷Ê߸H2H
220
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
•Êª¥ ◊ÈÁŸ’⁄U ’Ê„UŸ •Ê¿¥U – ⁄UÊ¡‚◊Ê¡ ¡Êß ‚’È ¬Ê¿¥UH
ÃÁ„ U ¬Ê¿¥U ŒÙ©U ’¢œÈ ¬ÿÊŒ¥ – ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ’· ‚ÈÁΔU ‚ÊŒ¥H3H
‚fl∑§ ‚ÈNUŒ ‚Áøfl‚Èà ‚ÊÕÊ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‹πŸÈ ‚Ëÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
¡„°U ¡„°U ⁄UÊ◊ ’Ê‚ Á’üÊÊ◊Ê – Ä°U Ä°U ∑§⁄UÁ„¢U ‚¬˝◊ ¬˝ŸÊ◊ÊH4H
◊ª’Ê‚Ë Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚ÈÁŸ œÊ◊ ∑§Ê◊ ÃÁ¡ œÊß–
ŒÁπ ‚M§¬ ‚Ÿ„U ‚’ ◊ÈÁŒÃ ¡Ÿ◊ »§‹È ¬ÊßH 221H
∑§„UÁ„¢U ‚¬◊ ∞∑§ ∞∑§ ¬Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊È ‹πŸÈ ‚Áπ „UÙÁ„¢U Á∑§ ŸÊ„UË¥H
’ÿ ’¬È ’⁄UŸ M§¬È ‚Ùß •Ê‹Ë – ‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ‚Á⁄U‚ ‚◊ øÊ‹ËH1H
’·È Ÿ ‚Ù ‚Áπ ‚Ëÿ Ÿ ‚¢ªÊ – •Êª¥ •ŸË ø‹Ë øÃÈ⁄¢UªÊH
ŸÁ„¢U ¬˝‚ÛÊ ◊Èπ ◊ÊŸ‚ πŒÊ – ‚Áπ ‚¢Œ„ÈU „UÙß ∞Á„¢U ÷ŒÊH2H
ÃÊ‚È Ã⁄U∑§ ÁÃÿªŸ ◊Ÿ ◊ÊŸË – ∑§„UÁ„¢U ‚∑§‹ ÃÁ„U ‚◊ Ÿ ‚ÿÊŸËH
ÃÁ„U ‚⁄UÊÁ„U ’ÊŸË »È§Á⁄U ¬Í¡Ë – ’Ù‹Ë ◊œÈ⁄U ’øŸ ÁÃÿ ŒÍ¡ËH3H
∑§Á„U ‚¬◊ ‚’ ∑§Õʬ˝‚¢ªÍ – ¡Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ ⁄U‚ ÷¢ªÍH
÷⁄UÃÁ„ ’„ÈUÁ⁄U ‚⁄UÊ„UŸ ‹ÊªË – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚È÷Êÿ ‚È÷ʪËH4H
ø‹Ã ¬ÿÊŒ¥ πÊà »§‹ Á¬ÃÊ ŒËã„U ÃÁ¡ ⁄UÊ¡È–
¡Êà ◊ŸÊflŸ ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U ÷⁄Uà ‚Á⁄U‚ ∑§Ù •Ê¡ÈH 222H
÷Êÿ¬ ÷ªÁà ÷⁄Uà •Êø⁄UŸÍ – ∑§„Uà ‚ÈŸÃ ŒÈπ ŒÍ·Ÿ „U⁄UŸÍH
¡Ù Á∑§¿ÈU ∑§„U’ ÕÙ⁄U ‚Áπ ‚Ù߸ – ⁄UÊ◊ ’¢œÈ •‚ ∑§Ê„U Ÿ „UÙ߸H1H
„U◊ ‚’ ‚ÊŸÈ¡ ÷⁄UÃÁ„ Œπ¥ – ÷ßã„U œãÿ ¡È’ÃË ¡Ÿ ‹π¥H
‚ÈÁŸ ªÈŸ ŒÁπ Œ‚Ê ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ∑Ò§∑§ß ¡ŸÁŸ ¡ÙªÈ ‚ÈÃÈ ŸÊ„UË¥H2H
∑§Ù©U ∑§„U ŒÍ·ŸÈ ⁄UÊÁŸÁ„U ŸÊÁ„UŸ – Á’Áœ ‚’È ∑§Ëã„U „U◊Á„U ¡Ù ŒÊÁ„UŸH
∑§„°U „U◊ ‹Ù∑§ ’Œ Á’Áœ „UËŸË – ‹ÉÊÈ ÁÃÿ ∑ȧ‹ ∑§⁄UÃÍÁà ◊‹ËŸËH3H
’‚Á„¢U ∑ȧŒ‚ ∑ȧªÊ°fl ∑ȧ’Ê◊Ê – ∑§„°U ÿ„U Œ⁄U‚È ¬Èãÿ ¬Á⁄UŸÊ◊ÊH
•‚ •Ÿ¢ŒÈ •ÁøÁ⁄U¡È ¬˝Áà ª˝Ê◊Ê – ¡ŸÈ ◊L§÷ÍÁ◊ ∑§‹¬ÃL§ ¡Ê◊ÊH4H
÷⁄Uà Œ⁄U‚È Œπà πÈ‹©U ◊ª ‹Ùªã„U ∑§⁄U ÷ʪȖ
¡ŸÈ Á‚¢ÉÊ‹’ÊÁ‚ã„U ÷ÿ©U Á’Áœ ’‚ ‚È‹÷ ¬˝ÿʪÈH 223H
ÁŸ¡ ªÈŸ ‚Á„Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕÊ – ‚ÈŸÃ ¡ÊÁ„¢U ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
ÃË⁄UÕ ◊ÈÁŸ •ÊüÊ◊ ‚È⁄UœÊ◊Ê – ÁŸ⁄UÁπ ÁŸ◊îÊÁ„¢U ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝ŸÊ◊ÊH1H
◊Ÿ„UË¥ ◊Ÿ ◊ʪÁ„¢U ’L§ ∞„ÍU – ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬ŒÈ◊ ‚Ÿ„ÍUH
Á◊‹Á„¢U Á∑§⁄UÊà ∑§Ù‹ ’Ÿ’Ê‚Ë – ’ÒπÊŸ‚ ’≈ÈU ¡ÃË ©UŒÊ‚ËH2H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ¬Í°¿UÁ„¢U ¡Á„U Ã„UË – ∑§Á„U ’Ÿ ‹πŸÈ ⁄UÊ◊È ’ÒŒ„UËH
221
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
Ã ¬˝÷È ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ∑§„U„UË¥ – ÷⁄UÃÁ„ ŒÁπ ¡Ÿ◊ »§‹È ‹„U„UË¥H3H
¡ ¡Ÿ ∑§„UÁ„¢U ∑ȧ‚‹ „U◊ Œπ – Ã Á¬˝ÿ ⁄UÊ◊ ‹πŸ ‚◊ ‹πH
∞Á„U Á’Áœ ’ͤÊà ‚’Á„U ‚È’ÊŸË – ‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ ’Ÿ’Ê‚ ∑§„UÊŸËH4H
ÃÁ„U ’Ê‚⁄U ’Á‚ ¬˝ÊÄ˥ ø‹ ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ ∑§Ë ‹Ê‹‚Ê ÷⁄Uà ‚Á⁄U‚ ‚’ ‚ÊÕH 224H
◊¢ª‹ ‚ªÈŸ „UÙÁ„¢U ‚’ ∑§Ê„ÍU – »§⁄U∑§Á„¢U ‚ÈπŒ Á’‹ÙøŸ ’Ê„ÍUH
÷⁄UÃÁ„U U ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ©U¿UÊ„ÍU – Á◊Á‹„UÁ„¢U ⁄UÊ◊È Á◊Á≈UÁ„U ŒÈπ ŒÊ„ÍUH1H
∑§⁄Uà ◊ŸÙ⁄UÕ ¡‚ Á¡ÿ° ¡Ê∑§ – ¡ÊÁ„¢U ‚Ÿ„U ‚È⁄UÊ° ‚’ ¿UÊ∑§H
Á‚ÁÕ‹ •¢ª ¬ª ◊ª «UÁª «UÙ‹Á„¢U – Á’„U’‹ ’øŸ ¬◊ ’‚ ’Ù‹Á„¢UH2H
⁄UÊ◊‚πÊ° ÃÁ„U ‚◊ÿ ŒπÊflÊ – ‚Ò‹ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ‚„U¡ ‚È„UÊflÊH
¡Ê‚È ‚◊ˬ ‚Á⁄Uà ¬ÿ ÃË⁄UÊ – ‚Ëÿ ‚◊à ’‚Á„¢U ŒÙ©U ’Ë⁄UÊH3H
ŒÁπ ∑§⁄UÁ„¢U ‚’ Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊Ê – ∑§Á„U ¡ÿ ¡ÊŸÁ∑§ ¡ËflŸ ⁄UÊ◊ÊH
¬˝◊ ◊ªŸ •‚ ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡Í – ¡ŸÈ Á»§Á⁄U •flœ ø‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡ÍH4H
÷⁄Uà ¬˝◊È ÃÁ„U ‚◊ÿ ¡‚  ∑§Á„U ‚∑§ß Ÿ ‚·È–
∑§Á’Á„U •ª◊ Á¡Á◊ ’˝rÊÔ‚ÈπÈ •„U ◊◊ ◊Á‹Ÿ ¡Ÿ·ÈH 225H
‚∑§‹ ‚Ÿ„U Á‚ÁÕ‹ ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑¥§ – ª∞ ∑§Ù‚ ŒÈß ÁŒŸ∑§⁄U …U⁄U∑¥§H
¡‹È Õ‹È ŒÁπ ’‚ ÁŸÁ‚ ’ËÃ¥ – ∑§Ëã„U ªflŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ Á¬⁄UËÃ¥H1H
©U„UÊ° ⁄UÊ◊È ⁄¡ŸË •fl‚·Ê – ¡Êª ‚Ëÿ° ‚¬Ÿ •‚ ŒπÊH
‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ÷⁄Uà ¡ŸÈ •Ê∞ – ŸÊÕ Á’ÿÙª Ãʬ ß ÃÊ∞H2H
‚∑§‹ ◊Á‹Ÿ ◊Ÿ ŒËŸ ŒÈπÊ⁄UË – ŒπË¥ ‚Ê‚È •ÊŸ •ŸÈ„UÊ⁄UËH
‚ÈÁŸ Á‚ÿ ‚¬Ÿ ÷⁄U ¡‹ ‹ÙøŸ – ÷∞ ‚Ùø’‚ ‚Ùø Á’◊ÙøŸH3H
‹πŸ ‚¬Ÿ ÿ„U ŸË∑§ Ÿ „UÙ߸ – ∑§ÁΔUŸ ∑ȧøÊ„U ‚ÈŸÊßÁ„U ∑§Ù߸H
•‚ ∑§Á„U ’¢œÈ ‚◊à Ÿ„UÊŸ – ¬ÍÁ¡ ¬È⁄UÊÁ⁄U ‚ÊœÈ ‚Ÿ◊ÊŸH4H
‚Ÿ◊ÊÁŸ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ’¢ÁŒ ’ÒΔ ©UÃ⁄U ÁŒÁ‚ Œπà ÷∞–
Ÿ÷ œÍÁ⁄U πª ◊Ϊ ÷ÍÁ⁄U ÷ʪ Á’∑§‹ ¬˝÷È •ÊüÊ◊ ª∞H
ÃÈ‹‚Ë ©UΔU •fl‹ÙÁ∑§ ∑§Ê⁄UŸÈ ∑§Ê„U Áøà ‚øÁ∑§Ã ⁄U„U–
‚’ ‚◊ÊøÊ⁄U Á∑§⁄UÊà ∑§Ù‹Áã„U •Êß ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑§„UH
‚ÈŸÃ ‚È◊¢ª‹ ’ÒŸ ◊Ÿ ¬˝◊ÙŒ ß ¬È‹∑§ ÷⁄U–
‚⁄UŒ ‚⁄UÙL§„U ŸÒŸ ÃÈ‹‚Ë ÷⁄U ‚Ÿ„U ¡‹H 226H
’„ÈUÁ⁄U ‚Ùø’‚ ÷ Á‚ÿ⁄UflŸÍ – ∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ÷⁄Uà •ÊªflŸÍH
∞∑§ •Êß •‚ ∑§„UÊ ’„UÙ⁄UË – ‚Ÿ ‚¢ª øÃÈ⁄¢Uª Ÿ ÕÙ⁄UËH1H
222
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ù ‚ÈÁŸ ⁄UÊ◊Á„U ÷Ê •Áà ‚ÙøÍ – ßà Á¬ÃÈ ’ø ßà ’¢œÈ ‚∑§ÙøÍH
÷⁄Uà ‚È÷Ê©U ‚◊ÈÁ¤Ê ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¬˝÷È Áøà Á„Uà ÁÕÁà ¬Êflà ŸÊ„UË¥H2H
‚◊ʜʟ Ã’ ÷Ê ÿ„U ¡ÊŸ – ÷⁄UÃÈ ∑§„U ◊„È°U ‚ÊœÈ ‚ÿÊŸH
‹πŸ ‹π©U ¬˝÷È NUŒÿ° π÷ÊM§ – ∑§„Uà ‚◊ÿ ‚◊ ŸËÁà Á’øÊM§H3H
Á’ŸÈ ¬Í¿¥U ∑§¿ÈU ∑§„U©°U ªÙ‚ÊßZ – ‚fl∑ȧ ‚◊ÿ° Ÿ …UËΔU Á…UΔUÊßZH
ÃÈï„U ‚’¸Çÿ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ SflÊ◊Ë – •Ê¬ÁŸ ‚◊ÈÁ¤Ê ∑§„U©°U •ŸÈªÊ◊ËH4H
ŸÊÕ ‚ÈNUŒ ‚ÈÁΔU ‚⁄U‹ Áøà ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ÁŸœÊŸ–
‚’ ¬⁄ ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ• •Ê¬È ‚◊ÊŸH 227H
Á’·ß¸ ¡Ëfl ¬Êß ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ◊Í…∏U ◊Ù„U ’‚ „UÙÁ„¢U ¡ŸÊ߸H
÷⁄UÃÈ ŸËÁà ⁄Uà ‚ÊœÈ ‚È¡ÊŸÊ – ¬˝÷È ¬Œ ¬˝◊È ‚∑§‹ ¡ªÈ ¡ÊŸÊH1H
Ã™§ •Ê¡È ⁄UÊ◊ ¬ŒÈ ¬Ê߸ – ø‹ œ⁄U◊ ◊⁄U¡ÊŒ ◊≈UÊ߸H
∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧ’¢œÈ ∑ȧ•fl‚L§ ÃÊ∑§Ë – ¡ÊÁŸ ⁄UÊ◊ ’Ÿ’Ê‚ ∞∑§Ê∑§ËH2H
∑§Á⁄U ∑ȧ◊¢òÊÈ ◊Ÿ ‚ÊÁ¡ ‚◊Ê¡Í – •Ê∞ ∑§⁄ÒU •∑¢§≈U∑§ ⁄UÊ¡ÍH
∑§ÙÁ≈U ¬˝∑§Ê⁄U ∑§‹Á¬ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – •Ê∞ Œ‹ ’≈UÙÁ⁄U ŒÙ©U ÷Ê߸H3H
¡ı¥ Á¡ÿ° „UÙÁà Ÿ ∑§¬≈U ∑ȧøÊ‹Ë – ∑§Á„U ‚Ù„UÊÁà ⁄UÕ ’ÊÁ¡ ª¡Ê‹ËH
÷⁄UÃÁ„U ŒÙ‚È Œß ∑§Ù ¡Ê∞° – ¡ª ’ı⁄UÊß ⁄UÊ¡ ¬ŒÈ ¬Ê∞°H4H
‚Á‚ ªÈ⁄U ÁÃÿ ªÊ◊Ë ŸÉÊÈ·È ø…∏U©U ÷ÍÁ◊‚È⁄U ¡ÊŸ–
‹Ù∑§ ’Œ Ã¥ Á’◊Èπ ÷Ê •œ◊ Ÿ ’Ÿ ‚◊ÊŸH 228H
‚„U‚’Ê„ÈU ‚È⁄UŸÊÕÈ ÁòÊ‚¢∑ͧ – ∑§Á„U Ÿ ⁄UÊ¡◊Œ ŒËã„U ∑§‹¢∑ͧH
÷⁄Uà ∑§Ëã„U ÿ„U ©UÁøà ©U¬Ê™§ – Á⁄U¬È Á⁄UŸ ⁄¢Uø Ÿ ⁄UÊπ’ ∑§Ê™§H1H
∞∑§ ∑§ËÁã„U ŸÁ¢„U¢ ÷⁄Uà ÷‹Ê߸ – ÁŸŒ⁄U ⁄UÊ◊È ¡ÊÁŸ •‚„UÊ߸H
‚◊ÈÁ¤Ê ¬Á⁄UÁ„U ‚Ù©U •Ê¡È Á’‚·Ë – ‚◊⁄U ‚⁄UÙ· ⁄UÊ◊ ◊ÈπÈ ¬πËH2H
∞ÃŸÊ ∑§„Uà ŸËÁà ⁄U‚ ÷Í‹Ê – ⁄UŸ ⁄U‚ Á’≈U¬È ¬È‹∑§ Á◊‚ »Í§‹ÊH
¬˝÷È ¬Œ ’¢ÁŒ ‚Ë‚ ⁄U¡ ⁄UÊπË – ’Ù‹ ‚àÿ ‚„U¡ ’‹È ÷Ê·ËH3H
•ŸÈÁøà ŸÊÕ Ÿ ◊ÊŸ’ ◊Ù⁄UÊ – ÷⁄Uà „U◊Á„U ©U¬øÊ⁄U Ÿ ÕÙ⁄UÊH
∑§„° ‹Áª ‚Á„U• ⁄UÁ„U• ◊ŸÈ ◊Ê⁄¥U – ŸÊÕ ‚ÊÕ œŸÈ „UÊÕ „U◊Ê⁄¥UH4H
¿UÁòÊ ¡ÊÁà ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ¡Ÿ◊È ⁄UÊ◊ •ŸÈª ¡ªÈ ¡ÊŸ–
‹ÊÄȰU ◊Ê⁄¥ ø…∏UÁà Á‚⁄U ŸËø ∑§Ù œÍÁ⁄U ‚◊ÊŸH 229H
©UÁΔU ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ⁄U¡Êÿ‚È ◊ÊªÊ – ◊Ÿ„È°U ’Ë⁄U ⁄U‚ ‚Ùflà ¡ÊªÊH
’Ê°Áœ ¡≈UÊ Á‚⁄U ∑§Á‚ ∑§Á≈U ÷ÊÕÊ – ‚ÊÁ¡ ‚⁄UÊ‚ŸÈ ‚Êÿ∑ȧ „UÊÕÊH1H
•Ê¡È ⁄UÊ◊ ‚fl∑§ ¡‚È ‹™°§ – ÷⁄UÃÁ„U ‚◊⁄U Á‚πÊflŸ Œ™°§H
223
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊ◊ ÁŸ⁄UÊŒ⁄U ∑§⁄U »§‹È ¬Ê߸ – ‚Ùfl„È°U ‚◊⁄U ‚¡ ŒÙ©U ÷Ê߸H2H
•Êß ’ŸÊ ÷‹ ‚∑§‹ ‚◊Ê¡Í – ¬˝ª≈U ∑§⁄U©°U Á⁄U‚ ¬ÊÁ¿U‹ •Ê¡ÍH
Á¡Á◊ ∑§Á⁄U ÁŸ∑§⁄U Œ‹ß ◊Ϊ⁄UÊ¡Í – ‹ß ‹¬Á≈U ‹flÊ Á¡Á◊ ’Ê¡ÍH3H
ÃÒ‚Á„¢U ÷⁄UÃÁ„ U ‚Ÿ ‚◊ÃÊ – ‚ÊŸÈ¡ ÁŸŒÁ⁄U ÁŸ¬Êé°U πÃÊH
¡ÊÒ¥ ‚„UÊÿ ∑§⁄U ‚¢∑§L§ •Ê߸ – Ãı ◊Ê⁄U©°U ⁄UŸ ⁄UÊ◊ ŒÙ„UÊ߸H4H
•Áà ‚⁄UÙ· ◊Êπ ‹πŸÈ ‹Áπ ‚ÈÁŸ ‚¬Õ ¬˝flÊŸ–
‚÷ÿ ‹Ù∑§ ‚’ ‹Ù∑§¬Áà øÊ„Uà ÷÷Á⁄U ÷ªÊŸH 230H
¡ªÈ ÷ÿ ◊ªŸ ªªŸ ÷ß ’ÊŸË – ‹πŸ ’Ê„ÈU’‹È Á’¬È‹ ’πÊŸËH
ÃÊà ¬˝Ãʬ ¬˝÷Ê©U ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ß ∑§Ù ¡ÊŸÁŸ„UÊ⁄UÊH1H
•ŸÈÁøà ©UÁøà ∑§Ê¡È Á∑§¿ÈU „UÙ™§ – ‚◊ÈÁ¤Ê ∑§Á⁄U• ÷‹ ∑§„U ‚’È ∑§Ù™§H
‚„U‚Ê ∑§Á⁄U ¬Ê¿¥U ¬Á¿UÃÊ„UË¥ – ∑§„UÁ„¢U ’Œ ’Èœ Ã ’Èœ ŸÊ„UË¥H2H
‚ÈÁŸ ‚È⁄U ’øŸ ‹πŸ ‚∑ȧøÊŸ – ⁄UÊ◊ ‚Ëÿ° ‚ÊŒ⁄U ‚Ÿ◊ÊŸH
∑§„UË ÃÊà ÃÈï„U ŸËÁà ‚È„UÊ߸ – ‚’ Ã¥ ∑§ÁΔUŸ ⁄UÊ¡◊ŒÈ ÷Ê߸H3H
¡Ù •øfl°Ã ŸÎ¬ ◊ÊÃÁ„¢U Ã߸ – ŸÊÁ„UŸ ‚ʜȂ÷Ê ¡Á„¢U ‚߸H
‚ÈŸ„ÈU ‹πŸ ÷‹ ÷⁄Uà ‚⁄UË‚Ê – Á’Áœ ¬˝¬¢ø ◊„°U ‚ÈŸÊ Ÿ ŒË‚ÊH4H
÷⁄UÃÁ„ „UÙß Ÿ ⁄UÊ¡◊ŒÈ Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ¬Œ ¬Êß–
∑§’„È°U Á∑§ ∑§Ê°¡Ë ‚Ë∑§⁄UÁŸ ¿UË⁄UÁ‚¢œÈ Á’Ÿ‚ÊßH 231H
ÁÃÁ◊L§ ÃL§Ÿ Ã⁄UÁŸÁ„U ◊∑ȧ Áª‹ß¸ – ªªŸÈ ◊ªŸ ◊∑ȧ ◊ÉÊÁ„¢U Á◊‹ß¸H
ªÙ¬Œ ¡‹ ’Í«∏UÁ„¢U ÉÊ≈U¡ÙŸË – ‚„U¡ ¿U◊Ê ’L§ ¿UÊ«∏ÒU ¿UÙŸËH1H
◊‚∑§ »Í°§∑§ ◊∑ȧ ◊L§ ©U«∏UÊ߸ – „UÙß Ÿ ŸÎ¬◊ŒÈ ÷⁄UÃÁ„U ÷Ê߸H
‹πŸ ÃÈï„UÊ⁄U ‚¬Õ Á¬ÃÈ •ÊŸÊ – ‚ÈÁø ‚È’¢œÈ ŸÁ„¢U ÷⁄Uà ‚◊ÊŸÊH2H
‚ªÈŸÈ πËL§ •flªÈŸ ¡‹È ÃÊÃÊ – Á◊‹ß ⁄Uøß ¬⁄U¬¢øÈ Á’œÊÃÊH
÷⁄UÃÈ „¢U‚ ⁄UÁ’’¢‚ ë∏UÊªÊ – ¡ŸÁ◊ ∑§Ëã„U ªÈŸ ŒÙ· Á’÷ʪÊH3H
ªÁ„U ªÈŸ ¬ÿ ÃÁ¡ •flªÈŸ ’Ê⁄UË – ÁŸ¡ ¡‚ ¡ªÃ ∑§ËÁã„U ©UÁ¡•Ê⁄UËH
∑§„Uà ÷⁄Uà ªÈŸ ‚Ë‹È ‚È÷Ê™§ – ¬◊ ¬ÿÙÁœ ◊ªŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§H4H
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊŸË Á’’Èœ ŒÁπ ÷⁄Uà ¬⁄U „UÃÈ–
‚∑§‹ ‚⁄UÊ„Uà ⁄UÊ◊ ‚Ù ¬˝÷È ∑§Ù ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÈH 232H
¡ı¥ Ÿ „UÙà ¡ª ¡Ÿ◊ ÷⁄Uà ∑§Ù – ‚∑§‹ œ⁄U◊ œÈ⁄U œ⁄UÁŸ œ⁄Uà ∑§ÙH
∑§Á’ ∑ȧ‹ •ª◊ ÷⁄Uà ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§Ù ¡ÊŸß ÃÈï„U Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH1H
‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ° ‚ÈÁŸ ‚È⁄U ’ÊŸË – •Áà ‚ÈπÈ ‹„U©U Ÿ ¡Êß ’πÊŸËH
ß„UÊ° ÷⁄UÃÈ ‚’ ‚Á„Uà ‚„UÊ∞ – ◊¢ŒÊÁ∑§ŸË¥ ¬ÈŸËà Ÿ„UÊ∞H2H
224
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Á⁄Uà ‚◊ˬ ⁄UÊÁπ ‚’ ‹ÙªÊ – ◊ÊÁª ◊ÊÃÈ ªÈ⁄U ‚Áøfl ÁŸÿÙªÊH
ø‹ ÷⁄UÃÈ ¡„°U Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ‚ÊÕ ÁŸ·ÊŒŸÊÕÈ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸H3H
‚◊ÈÁ¤Ê ◊ÊÃÈ ∑§⁄UÃ’ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ∑§⁄Uà ∑ȧÃ⁄U∑§ ∑§ÙÁ≈U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
⁄UÊ◊È ‹πŸÈ Á‚ÿ ‚ÈÁŸ ◊◊ ŸÊ™°§ – ©UÁΔU ¡ÁŸ •ŸÃ ¡ÊÁ„¢U ÃÁ¡ ΔUÊ™°§H4H
◊ÊÃÈ ◊Ã ◊„È°U ◊ÊÁŸ ◊ÙÁ„U ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§⁄UÁ„¢U ‚Ù ÕÙ⁄U–
•ÉÊ •flªÈŸ ¿UÁ◊ •ÊŒ⁄UÁ„¢U ‚◊ÈÁ¤Ê •Ê¬ŸË •Ù⁄UH 233H
¡ı¥ ¬Á⁄U„U⁄UÁ„¢U ◊Á‹Ÿ ◊ŸÈ ¡ÊŸË – ¡ı¥ ‚Ÿ◊ÊŸÁ„¢U ‚fl∑ȧ ◊ÊŸËH
◊Ù⁄¥U ‚⁄UŸ ⁄UÊ◊Á„U ∑§Ë ¬Ÿ„UË – ⁄UÊ◊ ‚ÈSflÊÁ◊ ŒÙ‚È ‚’ ¡Ÿ„UËH1H
¡ª ¡‚ ÷Ê¡Ÿ øÊÃ∑§ ◊ËŸÊ – Ÿ◊ ¬◊ ÁŸ¡ ÁŸ¬ÈŸ Ÿ’ËŸÊH
•‚ ◊Ÿ ªÈŸÃ ø‹ ◊ª ¡ÊÃÊ – ‚∑ȧø ‚Ÿ„°U Á‚ÁÕ‹ ‚’ ªÊÃÊH2H
»§⁄UÁà ◊Ÿ„È°U ◊ÊÃÈ ∑Χà πÙ⁄UË – ø‹Ã ÷ªÁà ’‹ œË⁄U¡ œÙ⁄UËH
¡’ ‚◊ȤÊà ⁄ÉÊÈŸÊÕ ‚È÷Ê™§ – Ã’ ¬Õ ¬⁄Uà ©UÃÊß‹ ¬Ê™§H3H
÷⁄Uà Œ‚Ê ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑Ò§‚Ë – ¡‹ ¬˝’Ê„° ¡‹ •Á‹ ªÁà ¡Ò‚ËH
ŒÁπ ÷⁄Uà ∑§⁄U ‚ÙøÈ ‚Ÿ„Í – ÷Ê ÁŸ·ÊŒ ÃÁ„U ‚◊ÿ° Á’Œ„ÍUH4H
‹ª „UÙŸ ◊¢ª‹ ‚ªÈŸ ‚ÈÁŸ ªÈÁŸ ∑§„Uà ÁŸ·ÊŒÈ–
Á◊Á≈UÁ„U ‚ÙøÈ „UÙßÁ„U „U⁄U·È ¬ÈÁŸ ¬Á⁄UŸÊ◊ Á’·ÊŒÈH 234H
‚fl∑§ ’øŸ ‚àÿ ‚’ ¡ÊŸ – •ÊüÊ◊ ÁŸ∑§≈U ¡Êß ÁŸ•⁄UÊŸH
÷⁄Uà ŒËπ ’Ÿ ‚Ò‹ ‚◊Ê¡Í – ◊ÈÁŒÃ ¿ÈUÁœÃ ¡ŸÈ ¬Êß ‚ÈŸÊ¡ÍH1H
߸Áà ÷ËÁà ¡ŸÈ ¬˝¡Ê ŒÈπÊ⁄UË – ÁòÊÁ’œ Ãʬ ¬ËÁ«∏Uà ª˝„U ◊Ê⁄UËH
¡Êß ‚È⁄UÊ¡ ‚ÈŒ‚ ‚ÈπÊ⁄UË – „UÙÁ„¢U ÷⁄Uà ªÁà ÃÁ„U •ŸÈ„UÊ⁄UËH2H
⁄UÊ◊ ’Ê‚ ’Ÿ ‚¢¬Áà ÷˝Ê¡Ê – ‚ÈπË ¬˝¡Ê ¡ŸÈ ¬Êß ‚È⁄UÊ¡ÊH
‚Áøfl Á’⁄UÊªÈ Á’’∑ȧ Ÿ⁄U‚Í – Á’Á¬Ÿ ‚È„UÊflŸ ¬ÊflŸ Œ‚ÍH3H
÷≈U ¡◊ ÁŸÿ◊ ‚Ò‹ ⁄U¡œÊŸË – ‚Ê¢Áà ‚È◊Áà ‚ÈÁø ‚È¢Œ⁄U ⁄UÊŸËH
‚∑§‹ •¢ª ‚¢¬ÛÊ ‚È⁄UÊ™§ – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ÊÁüÊà Áøà øÊ™§H4H
¡ËÁà ◊Ù„U ◊Á„U¬Ê‹È Œ‹ ‚Á„Uà Á’’∑§ ÷È•Ê‹È–
∑§⁄Uà •∑¢§≈U∑§ ⁄UÊ¡È ¬È⁄°U ‚Èπ ‚¢¬ŒÊ ‚È∑§Ê‹ÈH 235H
’Ÿ ¬˝Œ‚ ◊ÈÁŸ ’Ê‚ ÉÊŸ⁄U – ¡ŸÈ ¬È⁄U Ÿª⁄U ªÊ©°U ªŸ π⁄UH
Á’¬È‹ Á’ÁøòÊ Á’„Uª ◊Ϊ ŸÊŸÊ – ¬˝¡Ê ‚◊Ê¡È Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH1H
πª„UÊ ∑§Á⁄U „UÁ⁄U ’ÊÉÊ ’⁄UÊ„UÊ – ŒÁπ ◊Á„U· ’η ‚Ê¡È ‚⁄UÊ„UÊH
’ÿL§§ Á’„UÊß ø⁄UÁ„¢U ∞∑§ ‚¢ªÊ – ¡„°U Ä°U ◊Ÿ„È°U ‚Ÿ øÃÈ⁄¢UªÊH2H
¤Ê⁄UŸÊ ¤Ê⁄UÁ„¢U ◊ÙÊ ª¡ ªÊ¡Á„¢ U– ◊Ÿ„È°U ÁŸ‚ÊŸ Á’Á’Áœ Á’Áœ ’Ê¡Á„¢UH
225
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ø∑ §ø∑§Ù⁄ U øÊÃ∑§ ‚È∑§ Á¬∑§ ªŸ – ∑ͧ¡Ã ◊¢¡È ◊⁄UÊ‹ ◊ÈÁŒÃ ◊ŸH3H
•Á‹ªŸ ªÊflà ŸÊøà ◊Ù⁄UÊ – ¡ŸÈ ‚È⁄UÊ¡ ◊¢ª‹ ø„ÈU •Ù⁄UÊH
’Á‹ Á’≈U¬ ÃΟ ‚»§‹ ‚»Í§‹Ê – ‚’ ‚◊Ê¡È ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH4H
⁄UÊ◊ ‚Ò‹ ‚Ù÷Ê ÁŸ⁄UÁπ ÷⁄Uà NUŒÿ° •Áà ¬◊È–
Ãʬ‚ ì »§‹È ¬Êß Á¡Á◊ ‚ÈπË Á‚⁄UÊŸ¥ Ÿ◊ÈH 236H
Ã’ ∑§fl≈ U ™°§ø¥ øÁ…∏U œÊ߸ – ∑§„©U ÷⁄Uà ‚Ÿ ÷È¡Ê ©UΔUÊ߸H
ŸÊÕ ŒÁπ•Á„¢U Á’≈U¬ Á’‚Ê‹Ê – ¬Ê∑§Á⁄U ¡¢’È ⁄U‚Ê‹ Ã◊Ê‹ÊH1H
Á¡ã„U ÃL§’⁄Uã„U ◊äÿ ’≈ÈU ‚Ù„UÊ – ◊¢¡È Á’‚Ê‹ ŒÁπ ◊ŸÈ ◊Ù„UÊH
ŸË‹ ‚ÉÊŸ ¬ÀÀÊfl »§‹ ‹Ê‹Ê – •Á’⁄U‹ ¿UÊ„° ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê‹ÊH2H
◊ÊŸ„È°U ÁÃÁ◊⁄U •L§Ÿ◊ÿ ⁄UÊ‚Ë – Á’⁄UøË Á’Áœ ‚°∑§Á‹ ‚È·◊Ê ‚ËH
∞ ÃL § ‚Á⁄Uà ‚◊ˬ ªÙ‚ʰ߸ – ⁄UÉÊÈ’⁄U ¬⁄UŸ∑ȧ≈UË ¡„° ¿UÊ߸H3H
ÃÈ‹‚Ë ÃL§’⁄U Á’Á’œ ‚È„UÊ∞ – ∑§„È°U ∑§„È°U Á‚ÿ° ∑§„È°U ‹πŸ ‹ªÊ∞H
’≈U ¿UÊÿÊ° ’ÁŒ∑§Ê ’ŸÊ߸ – Á‚ÿ° ÁŸ¡ ¬ÊÁŸ ‚⁄UÙ¡ ‚È„UÊ߸H4H
¡„UÊ° ’ÒÁΔU ◊ÈÁŸªŸ ‚Á„Uà ÁŸÃ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ‚È¡ÊŸ–
‚ÈŸÁ„¢U ∑§ÕÊ ßÁÄUÊ‚ ‚’ •Êª◊ ÁŸª◊ ¬È⁄UÊŸH 237H
‚πÊ ’øŸ ‚ÈÁŸ Á’≈U¬ ÁŸ„UÊ⁄UË – ©U◊ª ÷⁄Uà Á’‹ÙøŸ ’Ê⁄UËH
∑§⁄Uà ¬˝ŸÊ◊ ø‹ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ∑§„Uà ¬˝ËÁà ‚Ê⁄UŒ ‚∑ȧøÊ߸H1H
„U⁄U·Á„¢U ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ¬Œ •¢∑§Ê – ◊ÊŸ„È°U ¬Ê⁄U‚È ¬Êÿ©U ⁄¢U∑§ÊH
⁄U¡ Á‚⁄U œÁ⁄ U Á„Uÿ° ŸÿŸÁã„U ‹ÊflÁ„¢U – ⁄UÉÊÈ’⁄U Á◊‹Ÿ ‚Á⁄U‚ ‚Èπ ¬ÊflÁ„¢UH2H
ŒÁπ ÷⁄Uà ªÁà •∑§Õ •ÃËflÊ – ¬˝◊ ◊ªŸ ◊Ϊ πª ¡«∏U ¡ËflÊH
‚πÁ„U ‚Ÿ„U Á’’‚ ◊ª ÷Í‹Ê – ∑§Á„U ‚Ȭ¢Õ ‚È⁄U ’⁄U·Á„¢U »Í§‹ÊH3H
ÁŸ⁄UÁπ Á‚h ‚Êœ∑§ •ŸÈ⁄Uʪ – ‚„U¡ ‚Ÿ„ÈU ‚⁄UÊ„UŸ ‹ÊªH
„UÙà Ÿ ÷ÍË ÷Ê©U ÷⁄Uà ∑§Ù – •ø⁄U ‚ø⁄U ø⁄U •ø⁄U ∑§⁄Uà ∑§ÙH4H
¬◊ •Á◊• ◊¢ŒL§ Á’⁄U„ÈU ÷⁄UÃÈ ¬ÿÙÁœ ª°÷Ë⁄U–
◊ÁÕ ¬˝ª≈©U ‚È⁄U ‚ÊœÈ Á„Uà ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UH 238H
‚πÊ ‚◊à ◊ŸÙ„U⁄U ¡Ù≈UÊ – ‹π©U Ÿ ‹πŸ ‚ÉÊŸ ’Ÿ •Ù≈UÊH
÷⁄Uà ŒËπ ¬˝÷È •ÊüÊ◊È ¬ÊflŸ – ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ‚ŒŸÈ ‚È„UÊflŸH1H
∑§⁄Uà ¬˝’‚ Á◊≈U ŒÈπ ŒÊflÊ – ¡ŸÈ ¡ÙªË¥ ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈ ¬ÊflÊH
Œπ ÷⁄Uà ‹πŸ ¬˝÷È •Êª – ¬Í°¿U ’øŸ ∑§„Uà •ŸÈ⁄UʪH2H
‚Ë‚ ¡≈UÊ ∑§Á≈U ◊ÈÁŸ ¬≈U ’Ê°œ¥ – ÃÍŸ ∑§‚¥ ∑§⁄U ‚L§ œŸÈ ∑§Ê°œ¥H
’ŒË ¬⁄U ◊ÈÁŸ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡Í – ‚Ëÿ ‚Á„Uà ⁄UÊ¡Ã ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡ÍH3H
226
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’‹∑§‹ ’‚Ÿ ¡Á≈U‹ ÃŸÈ SÿÊ◊Ê – ¡ŸÈ ◊ÈÁŸ ’· ∑§Ëã„U ⁄UÁà ∑§Ê◊ÊH
∑§⁄U ∑§◊‹ÁŸ œŸÈ ‚Êÿ∑ȧ »§⁄Uà – Á¡ÿ ∑§Ë ¡⁄UÁŸ „U⁄Uà „°UÁ‚ „U⁄UÃH4H
‹‚à ◊¢¡È ◊ÈÁŸ ◊¢«U‹Ë ◊äÿ ‚Ëÿ ⁄UÉÊÈø¢ŒÈ–
ÇÿÊŸ ‚÷Ê° ¡ŸÈ ÃŸÈ œ⁄¥U ÷ªÁà ‚Áìʌʟ¢ŒÈH 239H
‚ÊŸÈ¡ ‚πÊ ‚◊à ◊ªŸ ◊Ÿ – Á’‚⁄U „U⁄U· ‚Ù∑§ ‚Èπ ŒÈπ ªŸH
¬ÊÁ„U ŸÊÕ ∑§Á„U ¬ÊÁ„U ªÙ‚ÊßZ – ÷ÍË ¬⁄U ‹∑ȧ≈U ∑§Ë ŸÊßZH1H
’øŸ ‚¬◊ ‹πŸ ¬Á„UøÊŸ – ∑§⁄Uà ¬˝ŸÊ◊È ÷⁄Uà Á¡ÿ° ¡ÊŸH
’¢œÈ ‚Ÿ„U ‚⁄U‚ ∞Á„U •Ù⁄UÊ – ©Uà ‚ÊÁ„U’ ‚flÊ ’‚ ¡Ù⁄UÊH 2H
Á◊Á‹ Ÿ ¡Êß ŸÁ„¢U ªÈŒ⁄Uà ’Ÿß¸ – ‚È∑§Á’ ‹πŸ ◊Ÿ ∑§Ë ªÁà ÷Ÿß¸H
⁄U„U ⁄UÊÁπ ‚flÊ ¬⁄U ÷ÊM§ – ø…∏UË ø¢ª ¡ŸÈ πÒ¥ø π‹ÊM§H 3H
∑§„Uà ‚¬˝◊ ŸÊß ◊Á„U ◊ÊÕÊ – ÷⁄Uà ¬˝ŸÊ◊ ∑§⁄Uà ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
©UΔU ⁄UÊ◊È ‚ÈÁŸ ¬◊ •œË⁄UÊ – ∑§„È°U ¬≈U ∑§„ÈU° ÁŸ·¢ª œŸÈ ÃË⁄UÊH 4H
’⁄U’‚ Á‹∞ ©UΔUÊß ©U⁄U ‹Ê∞ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ–
÷⁄Uà ⁄UÊ◊ ∑§Ë Á◊‹ÁŸ ‹Áπ Á’‚⁄U ‚’Á„U •¬ÊŸH 240H
Á◊‹ÁŸ ¬˝ËÁà Á∑§Á◊ ¡Êß ’πÊŸË – ∑§Á’∑ȧ‹ •ª◊ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸËH
¬⁄U◊ ¬◊ ¬Í⁄UŸ ŒÙ©U ÷Ê߸U – ◊Ÿ ’ÈÁœ Áøà •„UÁ◊Áà Á’‚⁄UÊ߸H 1H
∑§„U„ÈU ‚Ȭ◊ ¬˝ª≈U ∑§Ù ∑§⁄U߸ – ∑§Á„U ¿UÊÿÊ ∑§Á’ ◊Áà •ŸÈ‚⁄U߸H
∑§Á’Á„U •⁄UÕ •Êπ⁄U ’‹È ‚Ê°øÊ – •ŸÈ„UÁ⁄U ÃÊ‹ ªÁÃÁ„U Ÿ≈ÈU ŸÊøÊH 2H
•ª◊ ‚Ÿ„U ÷⁄Uà ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§Ù – ¡„°U Ÿ ¡Êß ◊ŸÈ Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ∑§ÙH
‚Ù ◊Ò¥ ∑ȧ◊Áà ∑§„Uı¥ ∑§Á„U ÷Ê°ÃË – ’Ê¡ ‚È⁄Uʪ Á∑§ ªÊ°«U⁄U ÃÊ°ÃËH3H
Á◊‹ÁŸ Á’‹ÙÁ∑§ ÷⁄Uà ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§Ë – ‚È⁄UªŸ ‚÷ÿ œ∑§œ∑§Ë œ⁄U∑§ËH
‚◊ȤÊÊ∞ ‚È⁄UªÈL§ ¡«∏U ¡Êª – ’⁄UÁ· ¬˝‚ÍŸ ¬˝‚¢‚Ÿ ‹ÊªH4H
Á◊Á‹ ‚¬◊ Á⁄U¬È‚ÍŒŸÁ„U ∑§fl≈ÈU ÷¥≈U©U ⁄UÊ◊–
÷ÍÁ⁄U ÷Êÿ° ÷¥≈U ÷⁄Uà ‹Á¿U◊Ÿ ∑§⁄Uà ¬˝ŸÊ◊H 241H
÷¥≈U©U ‹πŸ ‹‹Á∑§ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ’„ÈUÁ⁄U ÁŸ·ÊŒÈ ‹Ëã„U ©U⁄U ‹Ê߸H
¬ÈÁŸ ◊ÈÁŸªŸ ŒÈ„È°U ÷Êßã„U ’¢Œ – •Á÷◊à •ÊÁ‚· ¬Êß •Ÿ¢ŒH1H
‚ÊŸÈ¡ ÷⁄Uà ©U◊Áª •ŸÈ⁄UÊªÊ – œÁ⁄U Á‚⁄U Á‚ÿ ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄UʪÊH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§⁄Uà ¬˝ŸÊ◊ ©UΔUÊ∞ – Á‚⁄U ∑§⁄U ∑§◊‹ ¬⁄UÁ‚ ’ÒΔUÊ∞H2H
‚Ëÿ° •‚Ë‚ ŒËÁã„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ◊ªŸ ‚Ÿ„°U Œ„U ‚ÈÁœ ŸÊ„UË¥H
‚’ Á’Áœ ‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ‹Áπ ‚ËÃÊ – ÷ ÁŸ‚Ùø ©U⁄U •¬«U⁄U ’ËÃÊH3H
∑§Ù©U Á∑§¿ÈU ∑§„Uß Ÿ ∑§ÙÔ©U Á∑§¿ÈU ¬Í°¿UÊ – ¬˝◊ ÷⁄UÊ ◊Ÿ ÁŸ¡ ªÁà ¿Í°U¿UÊH
227
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑§fl≈ÈU œË⁄U¡È œÁ⁄U – ¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ Á’Ÿflà ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄UH4H
ŸÊÕ ‚ÊÕ ◊ÈÁŸŸÊÕ ∑§ ◊ÊÃÈ ‚∑§‹ ¬È⁄U ‹Ùª–
‚fl∑§ ‚Ÿ¬ ‚Áøfl ‚’ •Ê∞ Á’∑§‹ Á’ÿÙªH 242H
‚Ë‹Á‚¢œÈ ‚ÈÁŸ ªÈ⁄U •ÊªflŸÍ – Á‚ÿ ‚◊ˬ ⁄UÊπ Á⁄U¬ÈŒflŸÍH
ø‹ ‚’ª ⁄UÊ◊È ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – œË⁄U œ⁄U◊ œÈ⁄U ŒËŸŒÿÊ‹ÊH1H
ªÈ⁄UÁ„U ŒÁπ ‚ÊŸÈ¡ •ŸÈ⁄Uʪ – Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ ∑§⁄UŸ ¬˝÷È ‹ÊªH
◊ÈÁŸ’⁄U œÊß Á‹∞ ©U⁄U ‹Ê߸ – ¬˝◊ ©U◊Áª ÷¥≈U ŒÙ©U ÷Ê߸H2H
¬˝◊ ¬È‹Á∑§ ∑§fl≈U ∑§Á„U ŸÊ◊Í – ∑§Ëã„U ŒÍÁ⁄U Ã¥ Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊ÍH
⁄UÊ◊‚πÊ Á⁄UÁ· ’⁄U’‚ ÷¥≈UÊ – ¡ŸÈ ◊Á„U ‹ÈΔUà ‚Ÿ„U ‚◊≈UÊH3H
⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – Ÿ÷ ‚⁄UÊÁ„U ‚È⁄U ’Á⁄U‚Á„¢U »Í§‹ÊH
∞Á„U ‚◊ ÁŸ¬≈U ŸËø ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥ – ’«∏U ’Á‚DÔU ‚◊ ∑§Ù ¡ª ◊Ê„UË¥H4H
¡Á„U ‹Áπ ‹πŸ„È Ã¥ •Áœ∑§ Á◊‹ ◊ÈÁŒÃ ◊ÈÁŸ⁄UÊ©U–
‚Ù ‚ËÃʬÁà ÷¡Ÿ ∑§Ù ¬˝ª≈U ¬˝Ãʬ ¬˝÷Ê©UH 243H
•Ê⁄Uà ‹Ùª ⁄UÊ◊ ‚’È ¡ÊŸÊ – ∑§L§ŸÊ∑§⁄U ‚È¡ÊŸ ÷ªflÊŸÊH
¡Ù ¡Á„U ÷Êÿ° ⁄U„UÊ •Á÷‹Ê·Ë – ÃÁ„U ÃÁ„U ∑Ò§ ÃÁ‚ ÃÁ‚ L§π ⁄UÊπËH1H
‚ÊŸÈ¡ Á◊Á‹ ¬‹ ◊„È°U ‚’ ∑§Ê„ÍU – ∑§Ëã„U ŒÍÁ⁄U ŒÈπÈ ŒÊL§Ÿ ŒÊ„ÍUH
ÿ„U ’Á«∏U ’Êà ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ŸÊ„UË¥ – Á¡Á◊ ÉÊ≈U ∑§ÙÁ≈U ∞∑§ ⁄UÁ’ ¿UÊ„UË¥H2H
Á◊Á‹ ∑§fl≈UÁ„U ©U◊Áª •ŸÈ⁄UÊªÊ – ¬È⁄U¡Ÿ ‚∑§‹ ‚⁄UÊ„UÁ„¢U ÷ʪÊH
ŒπË¥ ⁄UÊ◊ ŒÈÁπà ◊„UÃÊ⁄UË¥ – ¡ŸÈ ‚È’Á‹ •fl‹Ë¥ Á„U◊ ◊Ê⁄UË¥H3H
¬˝Õ◊ ⁄UÊ◊ ÷¥≈UË ∑Ò§∑§ß¸ – ‚⁄U‹ ‚È÷Êÿ° ÷ªÁà ◊Áà ÷߸H
¬ª ¬Á⁄U ∑§Ëã„U ¬˝’ÙœÈ ’„UÙ⁄UË – ∑§Ê‹ ∑§⁄U◊ Á’Áœ Á‚⁄U œÁ⁄U πÙ⁄UËH4H
÷≈UË¥ ⁄UÉÊÈ’⁄U ◊ÊÃÈ ‚’ ∑§Á⁄U ¬˝’ÙœÈ ¬Á⁄UÃÙ·È–
•¢’ ߸‚ •ÊœËŸ ¡ªÈ ∑§Ê„ÈU Ÿ Œß• ŒÙ·ÈH 244H
ªÈ⁄UÁÃÿ ¬Œ ’¢Œ ŒÈ„ÈU ÷ÊßZ – ‚Á„Uà Á’¬˝ÁÃÿ ¡ ‚°ª •ÊßZH
ª¢ª ªıÁ⁄U ‚◊ ‚’ ‚Ÿ◊ÊŸË¥ – ŒÁ„¢U •‚Ë‚ ◊ÈÁŒÃ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË¥H1H
ªÁ„U ¬Œ ‹ª ‚ÈÁ◊òÊÊ •¢∑§Ê – ¡ŸÈ ÷¥≈UË ‚¢¬Áà •Áà ⁄¢U∑§ÊH
¬ÈÁŸ ¡ŸŸË ø⁄UŸÁŸ ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – ¬⁄U ¬◊ CÿÊ∑ȧ‹ ‚’ ªÊÃÊH2H
•Áà •ŸÈ⁄Uʪ •¢’ ©U⁄ U ‹Ê∞ – ŸÿŸ ‚Ÿ„U ‚Á‹‹ •ã„flÊ∞H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑§⁄U „U⁄U· Á’·ÊŒÍ – Á∑§Á◊ ∑§Á’ ∑§„ÒU ◊Í∑§ Á¡Á◊ SflÊŒÍH3H
Á◊Á‹ ¡ŸÁŸÁ„U ‚ÊŸÈ¡ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ªÈ⁄U ‚Ÿ ∑§„U©U Á∑§ œÊÁ⁄U• ¬Ê™§H
¬È⁄U¡Ÿ ¬Êß ◊ÈŸË‚ ÁŸÿÙªÍ – ¡‹ Õ‹ ÃÁ∑§ ÃÁ∑§ ©UÃ⁄U©U ‹ÙªÍH4H
228
ŒÙ0. ◊Á„U‚È⁄U ◊¢òÊË ◊ÊÃÈ ªÈ⁄U ªŸ ‹Ùª Á‹∞ ‚ÊÕ–
¬ÊflŸ •ÊüÊ◊ ªflŸÈ Á∑§ÿ ÷⁄Uà ‹πŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 245H
øı0. ‚Ëÿ •Êß ◊ÈÁŸ’⁄U ¬ª ‹ÊªË – ©UÁøà •‚Ë‚ ‹„UË ◊Ÿ ◊ʪËH
ªÈ⁄U¬ÁÃÁŸÁ„U ◊ÈÁŸÁÃÿã„U ‚◊ÃÊ – Á◊‹Ë ¬◊È ∑§Á„U ¡Êß Ÿ ¡ÃÊH1H
’¢ÁŒ ’¢ÁŒ ¬ª Á‚ÿ ‚’„UË ∑§ – •ÊÁ‚⁄U’øŸ ‹„U Á¬˝ÿ ¡Ë ∑§H
‚Ê‚È ‚∑§‹ ¡’ ‚Ëÿ° ÁŸ„UÊ⁄UË ¢– ◊ÍŒ ŸÿŸ ‚„UÁ◊ ‚È∑ȧ◊Ê⁄UË¥H2H
¬⁄UË¥ ’Áœ∑§ ’‚ ◊Ÿ„È°U ◊⁄UÊ‹Ë¥ – ∑§Ê„U ∑§Ëã„U ∑§⁄UÃÊ⁄U ∑ȧøÊ‹Ë¥H
ÁÃã„U Á‚ÿ ÁŸ⁄UÁπ ÁŸ¬≈ U ŒÈπÈ ¬ÊflÊ – ‚Ù ‚’È ‚Á„U• ¡Ù ŒÒ©U ‚„UÊflÊH3H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ Ã’ ©U⁄U œÁ⁄U œË⁄UÊ – ŸË‹ ŸÁ‹Ÿ ‹ÙÿŸ ÷Á⁄U ŸË⁄UÊH
Á◊‹Ë ‚∑§‹ ‚Ê‚Èã„U Á‚ÿ ¡Ê߸ – ÃÁ„U •fl‚⁄U ∑§L§ŸÊ ◊Á„U ¿UÊ߸H4H
ŒÙ0. ‹ÊÁª ‹ÊÁª ¬ª ‚’ÁŸ Á‚ÿ ÷¥≈UÁà •Áà •ŸÈ⁄Uʪ–
NUŒÿ° •‚Ë‚Á„¢U ¬◊ ’‚ ⁄UÁ„U•„ÈU ÷⁄UË ‚Ù„UʪH 246H
øı0. Á’∑§‹ ‚Ÿ„°U ‚Ëÿ ‚’ ⁄UÊŸË¥ – ’ÒΔUŸ ‚’Á„U ∑§„U©U ªÈ⁄U ÇÿÊŸË¥H
∑§Á„U ¡ª ªÁà ◊ÊÁÿ∑§ ◊ÈÁŸŸÊÕÊ – ∑§„U ∑§¿ÈU∑§ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ªÊÕÊH1H
ŸÎ¬ ∑§⁄U ‚È⁄U¬È⁄U ªflŸÈ ‚ÈŸÊflÊ – ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ŒÈ‚„U ŒÈπÈ ¬ÊflÊH
◊⁄UŸ „UÃÈ ÁŸ¡ Ÿ„ÈU Á’øÊ⁄UË – ÷ •Áà Á’∑§‹ œË⁄U œÈ⁄U œÊ⁄UËH2H
∑ȧÁ‹‚ ∑§ΔUÙ⁄U ‚ÈŸÃ ∑§≈ÈU ’ÊŸË – Á’‹¬Ã ‹πŸ ‚Ëÿ ‚’ ⁄UÊŸËH
‚Ù∑§ Á’∑§‹ •Áà ‚∑§‹ ‚◊Ê¡Í – ◊ÊŸ„È°U ⁄UÊ¡È •∑§Ê¡©U •Ê¡ÍH3H
◊ÈÁŸ’⁄U ’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ ‚◊ȤÊÊ∞ – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ‚È‚Á⁄Uà Ÿ„UÊ∞H
’˝ÃÈ ÁŸ⁄¢U’È ÃÁ„U ÁŒŸ ¬˝÷È ∑§Ëã„UÊ – ◊ÈÁŸ„ÈU ∑§„¥U ¡‹È ∑§Ê„È°U Ÿ ‹Ëã„UÊH4H
ŒÙ0. ÷ÙL§ ÷∞° ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸÁ„U ¡Ù ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ŒËã„U–
üÊhÊ ÷ªÁà ‚◊à ¬˝÷È ‚Ù ‚’È ‚ÊŒL§ ∑§Ëã„UH 247H
øı0. ∑§Á⁄U Á¬ÃÈ Á∑˝§ÿÊ ’Œ ¡Á‚ ’⁄UŸË – ÷ ¬ÈŸËà ¬ÊÃ∑§ Ã◊ Ã⁄UŸËH
¡Ê‚È ŸÊ◊ ¬Êfl∑§ •ÉÊ ÃÍ‹Ê – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH1H
‚Èh ‚Ù ÷ÿ©U ‚ÊœÈ ‚¢◊à •‚– ÃË⁄UÕ •ÊflÊ„UŸ ‚È⁄U‚Á⁄U ¡‚H
‚Èh ÷∞° ŒÈß ’Ê‚⁄U ’ËÃ – ’Ù‹ ªÈ⁄U ‚Ÿ ⁄UÊ◊ Á¬⁄UËÃH2H
ŸÊÕ ‹Ùª ‚’ ÁŸ¬≈U ŒÈπÊ⁄UË – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ •¢’È •„UÊ⁄UËH
‚ÊŸÈ¡ ÷⁄UÃÈ ‚Áøfl ‚’ ◊ÊÃÊ – ŒÁπ ◊ÙÁ„U ¬‹ Á¡Á◊ ¡Èª ¡ÊÃÊH 3H
‚’ ‚◊à ¬È⁄U œÊÁ⁄U• ¬Ê™§ – •Ê¬È ß„UÊ° •◊⁄UÊflÁà ⁄UÊ™§H
’„ÈUà ∑§„U©°U ‚’ Á∑§ÿ©°U Á…UΔUÊ߸ – ©UÁøà „UÙß Ã‚ ∑§Á⁄U• ªÙ‚ʰ߸H 4H
ŒÙ0. œ◊¸ ‚ÃÈ ∑§L§ŸÊÿß ∑§‚ Ÿ ∑§„U„ÈU •‚ ⁄UÊ◊–
229
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‹Ùª ŒÈÁπà ÁŒŸ ŒÈß Œ⁄U‚ ŒÁπ ‹„U„È°U Á’üÊÊ◊H 248H
⁄UÊ◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚÷ÿ ‚◊Ê¡Í – ¡ŸÈ ¡‹ÁŸÁœ ◊„È°U Á’∑§‹ ¡„UÊ¡ÍH
‚ÈÁŸ ªÈ⁄U Áª⁄UÊ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ÷ÿ©U ◊Ÿ„È°U ◊ÊL§Ã •ŸÈ∑ͧ‹ÊH 1H
¬ÊflŸ ¬ÿ° ÁÄȰU ∑§Ê‹ Ÿ„UÊ„UË¥ – ¡Ù Á’‹ÙÁ∑§ •ÉÊ •ÙÉÊ Ÿ‚Ê„UË¥H
◊¢ª‹◊Í⁄UÁà ‹ÙøŸ ÷Á⁄U ÷Á⁄U – ÁŸ⁄UπÁ„¢U „U⁄UÁ· Œ¢«Uflà ∑§Á⁄U ∑§Á⁄UH 2H
⁄UÊ◊ ‚Ò‹ ’Ÿ ŒπŸ ¡Ê„UË¥ – ¡„°U ‚Èπ ‚∑§‹ ‚∑§‹ ŒÈπ ŸÊ„UË¥H
¤Ê⁄UŸÊ ¤Ê⁄UÁ„¢U ‚Ȝʂ◊ ’Ê⁄UË – ÁòÊÁ’œ Ãʬ„U⁄U ÁòÊÁ’œ ’ÿÊ⁄UËH 3H
Á’≈U¬ ’Á‹ ÃΟ •ªÁŸÃ ¡ÊÃË – »§‹ ¬˝‚ÍŸ ¬ÀÀÊfl ’„ÈU ÷Ê°ÃËH
‚È¢Œ⁄U Á‚‹Ê ‚ÈπŒ ÃL§ ¿UÊ„UË¥ – ¡Êß ’⁄UÁŸ ’Ÿ ¿UÁ’ ∑§Á„U ¬Ê„UË¥H 4H
‚⁄UÁŸ ‚⁄UÙL§„U ¡‹ Á’„Uª ∑ͧ¡Ã ªÈ¢¡Ã ÷΢ª–
’Ò⁄U Á’ªÃ Á’„U⁄Uà Á’Á¬Ÿ ◊Ϊ Á’„¢Uª ’„ÈU⁄¢UªH 249H
∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà Á÷ÀÀÊ ’Ÿ’Ê‚Ë – ◊œÈ ‚ÈÁø ‚È¢Œ⁄U SflÊŒÈ ‚ÈœÊ ‚ËH
÷Á⁄U ÷Á⁄U ¬⁄UŸ ¬È≈UË¥ ⁄UÁø M§⁄UË – ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ •¢∑ȧ⁄U ¡Í⁄UËH 1H
‚’Á„U ŒÁ„¢U ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ¬˝ŸÊ◊Ê – ∑§Á„U ∑§Á„U SflÊŒ ÷Œ ªÈŸ ŸÊ◊ÊH
ŒÁ„¢U ‹Ùª ’„ÈU ◊Ù‹ Ÿ ‹„UË¥ – »§⁄Uà ⁄UÊ◊ ŒÙ„UÊ߸ Œ„UË¥H 2H
∑§„UÁ„¢U ‚Ÿ„U ◊ªŸ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ◊ÊŸÃ ‚ÊœÈ ¬◊ ¬Á„UøÊŸËH
ÃÈï„U ‚È∑ΧÃË „U◊ ŸËø ÁŸ·ÊŒÊ – ¬ÊflÊ Œ⁄U‚ŸÈ ⁄UÊ◊ ¬˝‚ÊŒÊH 3H
„U◊Á„U •ª◊ •Áà Œ⁄U‚È ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¡‚ ◊L§ œ⁄UÁŸ ŒflœÈÁŸ œÊ⁄UÊH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê‹ ÁŸ·ÊŒ ŸflÊ¡Ê – ¬Á⁄U¡Ÿ ¬˝¡©U øÁ„U• ¡‚ ⁄UÊ¡ÊH 4H
ÿ„U Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ‚°∑§ÙøÈ ÃÁ¡ ∑§Á⁄U• ¿UÙ„ÈU ‹Áπ Ÿ„ÈU–
„U◊Á„U ∑ΧÃÊ⁄UÕ ∑§⁄UŸ ‹Áª »§‹ ÃΟ •¢∑ȧ⁄U ‹„ÈUH 250H
ÃÈï„U Á¬˝ÿ ¬Ê„ÈUŸ ’Ÿ ¬ªÈ œÊ⁄U – ‚flÊ ¡ÙªÈ Ÿ ÷ʪ „U◊Ê⁄UH
Œ’ ∑§Ê„U „U◊ ÃÈï„UÁ„U ªÙ‚ʰ߸ – ßZœŸÈ ¬Êà Á∑§⁄UÊà Á◊ÃÊ߸H 1H
ÿ„U „U◊ÊÁ⁄U •Áà ’Á«∏U ‚fl∑§Ê߸ – ‹Á„¢U Ÿ ’Ê‚Ÿ ’‚Ÿ øÙ⁄UÊ߸H
„U◊ ¡«∏U ¡Ëfl ¡Ëfl ªŸ ÉÊÊÃË – ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧøÊ‹Ë ∑ȧ◊Áà ∑ȧ¡ÊÃËH 2H
¬Ê¬ ∑§⁄Uà ÁŸÁ‚ ’Ê‚⁄U ¡Ê„UË¥ – ŸÁ„¢U ¬≈U ∑§Á≈U ŸÁ„¢U ¬≈U •ÉÊÊ„UË¥H
‚¬Ÿ„È°U œ⁄U◊ ’ÈÁh ∑§‚ ∑§Ê™§ – ÿ„U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸ Œ⁄U‚ ¬˝÷Ê™§H 3H
¡’ Ã¥ ¬˝÷È ¬Œ ¬ŒÈ◊ ÁŸ„UÊ⁄U – Á◊≈U ŒÈ‚„U ŒÈπ ŒÙ· „U◊Ê⁄UH
’øŸ ‚ÈŸÃ ¬È⁄U¡Ÿ •ŸÈ⁄Uʪ – ÁÃã„U ∑§ ÷ʪ ‚⁄UÊ„UŸ ‹ÊªH 4H
‹Êª ‚⁄UÊ„UŸ ÷ʪ ‚’ •ŸÈ⁄Uʪ ’øŸ ‚ÈŸÊfl„UË¥–
’Ù‹ÁŸ Á◊‹ÁŸ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ‚Ÿ„ÈU ‹Áπ ‚ÈπÈ ¬Êfl„UË¥H
230
‚Ê0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ÁŸŒ⁄UÁ„¢U Ÿ„ÈU ÁŸ¡ ‚ÈÁŸ ∑§Ù‹ Á÷ÀÀÊÁŸ ∑§Ë Áª⁄UÊ–
ÃÈ‹‚Ë ∑Χ¬Ê ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ ∑§Ë ‹Ù„U ‹Ò ‹ı∑§Ê ÁÃ⁄UÊH
Á’„U⁄UÁ„¢U ’Ÿ ø„ÈU •Ù⁄U ¬˝ÁÃÁŒŸ ¬˝◊ÈÁŒÃ ‹Ùª ‚’–
¡‹ íÿÙ¥ ŒÊŒÈ⁄U ◊Ù⁄U ÷∞ ¬ËŸ ¬Êfl‚ ¬˝Õ◊H 251H
¬È⁄U ¡Ÿ ŸÊÁ⁄U ◊ªŸ •Áà ¬˝ËÃË – ’Ê‚⁄U ¡ÊÁ„¢U ¬‹∑§ ‚◊ ’ËÃËH
‚Ëÿ ‚Ê‚È ¬˝Áà ’· ’ŸÊ߸ – ‚ÊŒ⁄U ∑§⁄Uß ‚Á⁄U‚ ‚fl∑§Ê߸H 1H
‹πÊ Ÿ ◊⁄U◊È ⁄UÊ◊ Á’ŸÈ ∑§Ê„Í°U – ◊ÊÿÊ ‚’ Á‚ÿ ◊ÊÿÊ ◊Ê„Í°UH
‚Ëÿ° ‚Ê‚È ‚flÊ ’‚ ∑§Ëã„UË¥ – ÁÃã„U ‹Á„U ‚Èπ Á‚π •ÊÁ‚· ŒËã„UË¥H 2H
‹Áπ Á‚ÿ ‚Á„Uà ‚⁄U‹ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ∑ȧÁ≈U‹ ⁄UÊÁŸ ¬Á¿UÃÊÁŸ •ÉÊÊ߸H
•flÁŸ ¡◊Á„U ¡ÊøÁà ∑Ò§∑§ß¸ – ◊Á„U Ÿ ’ËøÈ Á’Áœ ◊ËøÈ Ÿ Œ߸H 3H
‹Ù∑§„È°U ’Œ Á’ÁŒÃ ∑§Á’ ∑§„U„UË¥ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ Õ‹È Ÿ⁄U∑§ Ÿ ‹„U„UË¥H
ÿ„ÈU ‚¢‚©U ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ ªflŸÈ Á’Áœ •flœ Á∑§ ŸÊ„UË¥H 4H
ÁŸÁ‚ Ÿ ŸËŒ ŸÁ„¢U ÷Íπ ÁŒŸ ÷⁄UÃÈ Á’∑§‹ ‚ÈÁø ‚Ùø–
ŸËø ∑§Ëø Á’ø ◊ªŸ ¡‚ ◊ËŸÁ„U ‚Á‹‹ ‚°∑§ÙøH 252H
∑§ËÁã„U ◊ÊÃÈ Á◊‚ ∑§Ê‹ ∑ȧøÊ‹Ë – ߸Áà ÷ËÁà ¡‚ ¬Ê∑§Ã ‚Ê‹ËH
∑§Á„U Á’Áœ „UÙß ⁄UÊ◊ •Á÷·∑ͧ – ◊ÙÁ„U •fl∑§‹Ã ©U¬Ê©U Ÿ ∞∑ͧH 1H
•flÁ‚ Á»§⁄UÁ„¢U ªÈ⁄U •Êÿ‚È ◊ÊŸË – ◊ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„U’ ⁄UÊ◊ L§Áø ¡ÊŸËH
◊ÊÃÈ ∑§„U„È°U ’„ÈU⁄UÁ„¢U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ⁄UÊ◊ ¡ŸÁŸ „UΔU ∑§⁄UÁ’ Á∑§ ∑§Ê™§H 2H
◊ÙÁ„U •ŸÈø⁄U ∑§⁄U ∑§ÁÃ∑§ ’ÊÃÊ – ÃÁ„U ◊„°U ∑ȧ‚◊©U ’Ê◊ Á’œÊÃÊH
¡ı¥ „UΔU ∑§⁄U©°U à ÁŸ¬≈U ∑ȧ∑§⁄U◊Í – „U⁄UÁªÁ⁄U Ã¥ ªÈL§ ‚fl∑§ œ⁄U◊ÍH 3H
∞∑§©U ¡ÈªÈÁà Ÿ ◊Ÿ ΔU„U⁄UÊŸË – ‚Ùøà ÷⁄UÃÁ„U ⁄ÒU ÁŸ Á’„UÊŸËH
¬˝Êà Ÿ„UÊß ¬˝÷ÈÁ„U Á‚⁄U ŸÊ߸ – ’ÒΔUà ¬ΔU∞ Á⁄U·ÿ° ’Ù‹Ê߸H 4H
ªÈ⁄U ¬Œ ∑§◊‹ ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U ’ÒΔU •Êÿ‚È ¬Êß–
Á’¬˝ ◊„UÊ¡Ÿ ‚Áøfl ‚’ ¡È⁄U ‚÷Ê‚Œ •ÊßH 253H
’Ù‹ ◊ÈÁŸ’L§ ‚◊ÿ ‚◊ÊŸÊ – ‚ÈŸ„ÈU ‚÷Ê‚Œ ÷⁄Uà ‚È¡ÊŸÊH
œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸ ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ÷ÊŸÍ – ⁄UÊ¡Ê ⁄UÊ◊È Sfl’‚ ÷ªflÊŸÍH1H
‚àÿ‚¢œ ¬Ê‹∑§ üÊÈÁà ‚ÃÍ – ⁄UÊ◊ ¡Ÿ◊È ¡ª ◊¢ª‹ „UÃÍH
ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’øŸ •ŸÈ‚Ê⁄UË – π‹ Œ‹È Œ‹Ÿ Œfl Á„UÃ∑§Ê⁄UËH2H
ŸËÁà ¬˝ËÁà ¬⁄U◊Ê⁄UÕ SflÊ⁄UÕÈ – ∑§Ù©U Ÿ ⁄UÊ◊ ‚◊ ¡ÊŸ ¡ÕÊ⁄UÕÈH
Á’Áœ „UÁ⁄U „UL§ ‚Á‚ ⁄UÁ’ ÁŒÁ‚¬Ê‹Ê – ◊ÊÿÊ ¡Ëfl ∑§⁄U◊ ∑ȧÁ‹ ∑§Ê‹ÊH3H
•Á„U¬ ◊Á„U¬ ¡„°U ‹Áª ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ¡Ùª Á‚Áh ÁŸª◊ʪ◊ ªÊ߸H
231
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Á⁄U Á’øÊ⁄U Á¡ÿ° Œπ„ÈU ŸË∑¥§ – ⁄UÊ◊ ⁄U¡Êß ‚Ë‚ ‚’„UË ∑¥§H4H
⁄UÊπ¥ ⁄UÊ◊ ⁄U¡Êß L§π „U◊ ‚’ ∑§⁄U Á„Uà „UÙß–
‚◊ÈÁ¤Ê ‚ÿÊŸ ∑§⁄U„ÈU •’ ‚’ Á◊Á‹ ‚¢◊à ‚ÙßH 254H
‚’ ∑§„È°U ‚ÈπŒ ⁄UÊ◊ •Á÷·∑ͧ – ◊¢ª‹ ◊ÙŒ ◊Í‹ ◊ª ∞∑ͧH
∑§Á„U Á’Áœ •flœ ø‹Á„¢U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ∑§„U„ÈU ‚◊ÈÁ¤Ê ‚Ùß ∑§Á⁄U• ©U¬Ê™§H1H
‚’ ‚ÊŒ⁄U ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ’⁄U ’ÊŸË – Ÿÿ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ SflÊ⁄UÕ ‚ÊŸËH
©UÃL§ Ÿ •Êfl ‹Ùª ÷∞ ÷Ù⁄U – Ã’ Á‚L§ ŸÊß ÷⁄Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄UH2H
÷ÊŸÈ’¢‚ ÷∞ ÷ͬ ÉÊŸ⁄U – •Áœ∑§ ∞∑§ Ã¥ ∞∑§ ’«∏U⁄UH
¡Ÿ◊ „UÃÈ ‚’ ∑§„°U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ∑§⁄U◊ ‚ÈïÊÊ‚È÷ Œß Á’œÊÃÊH3H
ŒÁ‹ ŒÈπ ‚¡ß ‚∑§‹ ∑§ÀÿÊŸÊ – •‚ •‚Ë‚ ⁄UÊ©UÁ⁄U ¡ªÈ ¡ÊŸÊH
‚Ù ªÙ‚Êß° Á’Áœ ªÁà ¡Á„¢U ¿¥U∑§Ë – ‚∑§ß ∑§Ù ≈UÊÁ⁄U ≈U∑§ ¡Ù ≈U∑§ËH4H
’ÍÁ¤Ê• ◊ÙÁ„U ©U¬Ê©U •’ ‚Ù ‚’ ◊Ù⁄U •÷ʪȖ
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U◊ÿ ’øŸ ªÈ⁄U ©U⁄U ©U◊ªÊ •ŸÈ⁄UʪÈH 255H
ÃÊà ’Êà »È§Á⁄U ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ Á‚Áœ ‚¬Ÿ„È°U ŸÊ„UË¥H
‚∑ȧø©°U ÃÊà ∑§„Uà ∞∑§ ’ÊÃÊ – •⁄Uœ áÁ„¢U ’Èœ ‚⁄U’‚ ¡ÊÃÊH1H
ÃÈï„U ∑§ÊŸŸ ªflŸ„ÈU ŒÙ©U ÷Ê߸ – »§Á⁄U•Á„¢U ‹πŸ ‚Ëÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
‚ÈÁŸ ‚È’øŸ „U⁄U· ŒÙ©U ÷˝ÊÃÊ – ÷ ¬˝◊ÙŒ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ªÊÃÊH2H
◊Ÿ ¬˝‚ÛÊ ÃŸ Ã¡È Á’⁄UÊ¡Ê – ¡ŸÈ Á¡ÿ ⁄UÊ©U ⁄UÊ◊È ÷∞ ⁄UÊ¡ÊH
’„ÈUà ‹Ê÷ ‹Ùªã„U ‹ÉÊÈ „UÊŸË – ‚◊ ŒÈπ ‚Èπ ‚’ ⁄UÙflÁ„¢U ⁄UÊŸËH3H
∑§„UÁ„¢U ÷⁄UÃÈ ◊ÈÁŸ ∑§„UÊ ‚Ù ∑§Ëã„U – »§‹È ¡ª ¡Ëflã„U •Á÷◊à ŒËã„UH
∑§ÊŸŸ ∑§⁄U©°U ¡Ÿ◊ ÷Á⁄U ’Ê‚Í – ∞®„U Ã¥ •Áœ∑§ Ÿ ◊Ù⁄U ‚ȬʂÍH4H
•¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ÃÈï„U ‚⁄U’Çÿ ‚È¡ÊŸ–
¡ı¥ »È§⁄U ∑§„U„ÈU à ŸÊÕ ÁŸ¡ ∑§ËÁ¡• ’øŸÈ ¬˝flÊŸH 256H
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ŒÁπ ‚Ÿ„ÍU – ‚÷Ê ‚Á„Uà ◊ÈÁŸ ÷∞ Á’Œ„ÍUH
÷⁄Uà ◊„UÊ ◊Á„U◊Ê ¡‹⁄UÊ‚Ë – ◊ÈÁŸ ◊Áà ΔUÊÁ…∏U ÃË⁄U •’‹Ê ‚ËH1H
ªÊ ø„U ¬Ê⁄U ¡ÃŸÈ Á„Uÿ° „U⁄UÊ – ¬ÊflÁà ŸÊfl Ÿ ’ÙÁ„UÃÈ ’⁄UÊH
•ıL§ ∑§Á⁄UÁ„U ∑§Ù ÷⁄Uà ’«∏UÊ߸ – ‚⁄U‚Ë ‚ËÁ¬ Á∑§ Á‚¢œÈ ‚◊Ê߸H2H
÷⁄UÃÈ ◊ÈÁŸÁ„U ◊Ÿ ÷ËÃ⁄U ÷Ê∞ – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ⁄UÊ◊ ¬Á„¢U •Ê∞H
¬˝÷È ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U ŒËã„U ‚È•Ê‚ŸÈ – ’ÒΔU ‚’ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ •ŸÈ‚Ê‚ŸÈH3H
’Ù‹ ◊ÈÁŸ’L§ ’øŸ Á’øÊ⁄UË – Œ‚ ∑§Ê‹ •fl‚⁄U •ŸÈ„UÊ⁄UËH
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ‚⁄U’Çÿ ‚È¡ÊŸÊ – œ⁄U◊ ŸËÁà ªÈŸ ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊH4H
232
ŒÙ0. ‚’ ∑§ ©U⁄U •¢Ã⁄U ’‚„ÈU ¡ÊŸ„ÈU ÷Ê©U ∑ȧ÷Ê©U–
¬È⁄U¡Ÿ ¡ŸŸË ÷⁄Uà Á„Uà „UÙß ‚Ù ∑§Á„U• ©U¬Ê©UH 257H
øı0. •Ê⁄Uà ∑§„UÁ„¢U Á’øÊÁ⁄U Ÿ ∑§Ê™§ – ‚Í¤Ê ¡È•ÊÁ⁄UÁ„U •Ê¬Ÿ ŒÊ™§H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ∑§„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ŸÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UÁ„U „UÊÕ ©U¬Ê™§H1H
‚’ ∑§⁄U Á„Uà L§π ⁄UÊ©UÁ⁄U ⁄UÊπ¥ – •Êÿ‚È Á∑§∞° ◊ÈÁŒÃ »È§⁄U ÷Ê·¥H
¬˝Õ◊ ¡Ù •Êÿ‚È ◊Ù ∑§„È°U „UÙ߸ – ◊ÊÕ¥ ◊ÊÁŸ ∑§⁄Uı¥ Á‚π ‚Ù߸H2H
¬ÈÁŸ ¡Á„U ∑§„°U ¡‚ ∑§„U’ ªÙ‚ÊßZ – ‚Ù ‚’ ÷Ê°Áà ÉÊÁ≈UÁ„U ‚fl∑§ÊßZH
∑§„U ◊ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ‚àÿ ÃÈï„U ÷Ê·Ê – ÷⁄Uà ‚Ÿ„°U Á’øÊL§ Ÿ ⁄UÊπÊH3H
ÃÁ„U Ã¥ ∑§„U©°U ’„UÙÁ⁄ U ’„UÙ⁄UË – ÷⁄Uà ÷ªÁà ’‚ ÷ß ◊Áà ◊Ù⁄UËH
◊Ù⁄¥U ¡ÊŸ ÷⁄Uà L§Áø ⁄UÊπË – ¡Ù ∑§ËÁ¡• ‚Ù ‚È÷ Á‚fl ‚ÊπËH4H
ŒÙ0. ÷⁄Uà Á’Ÿÿ ‚ÊŒ⁄U ‚ÈÁŸ• ∑§Á⁄U• Á’øÊL§ ’„UÙÁ⁄U–
∑§⁄U’ ‚ÊœÈ◊à ‹Ù∑§◊à ŸÎ¬Ÿÿ ÁŸª◊ ÁŸøÙÁ⁄UH 258H
øı0. ªÈ⁄U •ŸÈ⁄UÊªÈ ÷⁄Uà ¬⁄U ŒπË – ⁄UÊ◊ NUŒÿ° •ÊŸ¢ŒÈ Á’‚·ËH
÷⁄UÃÁ„U œ⁄U◊ œÈ⁄¢Uœ⁄U ¡ÊŸË – ÁŸ¡ ‚fl∑§ ß ◊ÊŸ‚ ’ÊŸËH1H
’Ù‹ ªÈ⁄U •Êÿ‚ •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ’øŸ ◊¢¡È ◊ÎŒÈ ◊¢ª‹◊Í‹ÊH
ŸÊÕ ‚¬Õ Á¬ÃÈ ø⁄UŸ ŒÙ„UÊ߸ – ÷ÿ©U Ÿ ÷È•Ÿ ÷⁄Uà ‚◊ ÷Ê߸H2H
¡ ªÈ⁄U ¬Œ •¢’È¡ •ŸÈ⁄UÊªË – Ã ‹Ù∑§„È°U ’Œ„È°U ’«∏U÷ʪËH
⁄UÊ©U⁄U ¡Ê ¬⁄U •‚ •ŸÈ⁄UÊªÍ – ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ß ÷⁄Uà ∑§⁄U ÷ʪÍH3H
‹Áπ ‹ÉÊÈ ’¢œÈ ’ÈÁh ‚∑ȧøÊ߸ – ∑§⁄Uà ’ŒŸ ¬⁄U ÷⁄Uà ’«∏UÊ߸H
÷⁄UÃÈ ∑§„UÁ„¢U ‚Ùß Á∑§∞° ÷‹Ê߸ – •‚ ∑§Á„U ⁄UÊ◊ ⁄U„U •⁄UªÊ߸H4H
ŒÙ0. Ã’ ◊ÈÁŸ ’Ù‹ ÷⁄Uà ‚Ÿ ‚’ ‚°∑§ÙøÈ ÃÁ¡ ÃÊÖ
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ Á¬˝ÿ ’¢œÈ ‚Ÿ ∑§„U„ÈU NUŒÿ ∑Ò§ ’ÊÃH 259H
øı0. ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ⁄UÊ◊ L§π ¬Ê߸ – ªÈL§ ‚ÊÁ„U’ •ŸÈ∑ͧ‹ •ÉÊÊ߸H
‹Á𠕬Ÿ¥ Á‚⁄U ‚’È ¿UL§ ÷ÊM§ – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§Á„¢U ∑§¿ÈU ∑§⁄UÁ„¢U Á’øÊM§H 1H
¬È‹Á∑§ ‚⁄UË⁄U ‚÷Ê° ÷∞ ΔUÊ…∏U – ŸË⁄U¡ ŸÿŸ Ÿ„U ¡‹ ’Ê…∏UH
∑§„U’ ◊Ù⁄U ◊ÈÁŸŸÊÕ ÁŸ’Ê„UÊ – ∞Á„U Ã¥ •Áœ∑§ ∑§„Uı¥ ◊Ò¥ ∑§Ê„UÊH2H
◊Ò¥ ¡ÊŸ©°U ÁŸ¡ ŸÊÕ ‚È÷Ê™§ – •¬⁄UÊÁœ„ÈU ¬⁄U ∑§Ù„U Ÿ ∑§Ê™§H
◊Ù ¬⁄U ∑Χ¬Ê ‚Ÿ„ÈU Á’‚·Ë – π‹Ã πÈÁŸ‚ Ÿ ∑§’„Í°U ŒπËH3H
Á‚‚ȬŸ Ã¥ ¬Á⁄U„U⁄U©°U Ÿ ‚¢ªÍ – ∑§’„È°U Ÿ ∑§Ëã„U ◊Ù⁄U ◊Ÿ ÷¢ªÍH
◊Ò¥ ¬˝÷È ∑Χ¬Ê ⁄UËÁà Á¡ÿ° ¡Ù„UË – „UÊ⁄U„È°U π‹ Á¡ÃÊflÁ„¢U ◊Ù„UËH4H
ŒÙ0. ◊„Í°U ‚Ÿ„U ‚∑§Ùø ’‚ ‚Ÿ◊Èπ ∑§„UË Ÿ ’ÒŸ–
233
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
Œ⁄U‚Ÿ ÃÎÁ¬Ã Ÿ •Ê¡È ‹Áª ¬◊ Á¬•Ê‚ ŸÒŸH 260H
Á’Áœ Ÿ ‚∑§©U ‚Á„U ◊Ù⁄U ŒÈ‹Ê⁄UÊ – ŸËø ’ËøÈ ¡ŸŸË Á◊‚ ¬Ê⁄UÊH
ÿ„U©U ∑§„Uà ◊ÙÁ„U •Ê¡È Ÿ ‚Ù÷Ê – •¬ŸË ‚◊ÈÁ¤Ê ‚ÊœÈ ‚ÈÁø ∑§Ù ÷ÊH1H
◊ÊÃÈ ◊¢ÁŒ ◊Ò¥ ‚ÊœÈ ‚ÈøÊ‹Ë – ©U⁄U •‚ •ÊŸÃ ∑§ÙÁ≈U ∑ȧøÊ‹ËH
»§⁄Uß Á∑§ ∑§ÙŒfl ’ÊÁ‹ ‚È‚Ê‹Ë – ◊È∑§ÃÊ ¬˝‚fl Á∑§ ‚¢’È∑§ ∑§Ê‹ËH2H
‚¬Ÿ„È°U ŒÙ‚∑§ ‹‚È Ÿ ∑§Ê„ÍU – ◊Ù⁄U •÷ʪ ©UŒÁœ •flªÊ„ÍUH
Á’ŸÈ ‚◊ȤÊ¥ ÁŸ¡ •ÉÊ ¬Á⁄U¬Ê∑ͧ – ¡ÊÁ⁄U©°U ¡Êÿ° ¡ŸÁŸ ∑§Á„U ∑§Ê∑ͧH3H
NUŒÿ° „UÁ⁄U „UÊ⁄U©°U ‚’ •Ù⁄UÊ – ∞∑§Á„U ÷Ê°Áà ÷‹Á„¢U ÷‹ ◊Ù⁄UÊH
ªÈ⁄U ªÙ‚Êß° ‚ÊÁ„U’ Á‚ÿ ⁄UÊ◊Í – ‹ÊªÃ ◊ÙÁ„U ŸË∑§ ¬Á⁄UŸÊ◊ÍH4H
‚ÊœÈ ‚÷Ê° ªÈ⁄U ¬˝÷È ÁŸ∑§≈U ∑§„U©°U ‚ÈÕ‹ ‚ÁÃ÷Ê©U–
¬˝◊ ¬˝¬¢øÈ Á∑§ ¤ÊÍΔU »È§⁄U ¡ÊŸÁ„¢U ◊ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ©UH 261H
÷ͬÁà ◊⁄UŸ ¬◊ ¬ŸÈ ⁄UÊπË – ¡ŸŸË ∑ȧ◊Áà ¡ªÃÈ ‚’È ‚ÊπËH
ŒÁπ Ÿ ¡ÊÁ„¢U Á’∑§‹ ◊„UÃÊ⁄UË¥ – ¡⁄UÁ„¢U ŒÈ‚„U ¡⁄U ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË¥H1H
◊„UË¥ ‚∑§‹ •Ÿ⁄UÕ ∑§⁄U ◊Í‹Ê – ‚Ù ‚ÈÁŸ ‚◊ÈÁ¤Ê ‚Á„U©°U ‚’ ‚Í‹ÊH
‚ÈÁŸ ’Ÿ ªflŸÈ ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ∑§Á⁄U ◊ÈÁŸ ’· ‹πŸ Á‚ÿ ‚ÊÕÊH2H
Á’ŸÈ ¬ÊŸÁ„Uã„U ¬ÿÊŒÁ„U ¬Ê∞° – ‚¢∑§L§ ‚ÊÁπ ⁄U„U©°U ∞Á„U ÉÊÊ∞°H
’„ÈUÁ⁄U ÁŸ„UÊÁ⁄U ÁŸ·ÊŒ ‚Ÿ„ÍU – ∑ȧÁ‹‚ ∑§ÁΔUŸ ©U⁄U ÷ÿ©U Ÿ ’„ÍUH3H
•’ ‚’È •Ê°Áπã„U Œπ©°U •Ê߸ – Á¡•Ã ¡Ëfl ¡«∏U ‚’ß ‚„UÊ߸H
Á¡ã„UÁ„U ÁŸ⁄UÁπ ◊ª ‚Ê°Á¬ÁŸ ’Ë¿UË – áÁ„¢U Á’·◊ Á’·È ÃÊ◊‚ ÃË¿UËH4H
Ãß ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸÈ ‹πŸÈ Á‚ÿ •ŸÁ„Uà ‹Êª ¡ÊÁ„U–
ÃÊ‚È ÃŸÿ ÃÁ¡ ŒÈ‚„U ŒÈπ ŒÒ©U ‚„UÊflß ∑§ÊÁ„UH 262H
‚ÈÁŸ •Áà Á’∑§‹ ÷⁄Uà ’⁄U ’ÊŸË – •Ê⁄UÁà ¬˝ËÁà Á’Ÿÿ Ÿÿ ‚ÊŸËH
‚Ù∑§ ◊ªŸ ‚’ ‚÷Ê° π÷ÊM§ – ◊Ÿ„È°U ∑§◊‹ ’Ÿ ¬⁄U©U ÃÈ‚ÊM§H1H
∑§Á„U •Ÿ∑§ Á’Áœ ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊŸË – ÷⁄Uà ¬˝’ÙœÈ ∑§Ëã„U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
’Ù‹ ©UÁøà ’øŸ ⁄UÉÊÈŸ¢ŒÍ – ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ∑Ò§⁄Ufl ’Ÿ ø¢ŒÍH2H
ÃÊà ¡Êÿ° Á¡ÿ° ∑§⁄U„ÈU ª‹ÊŸË – ߸‚ •œËŸ ¡Ëfl ªÁà ¡ÊŸËH
ÃËÁŸ ∑§Ê‹ ÁÃ÷È•Ÿ ◊à ◊Ù⁄¥U – ¬ÈãÿÁ‚‹Ù∑§ ÃÊà Ã⁄U ÃÙ⁄¥UH3H
©U⁄U •ÊŸÃ ÃÈï„U ¬⁄U ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ¡Êß ‹Ù∑ȧ ¬⁄U‹Ù∑ȧ Ÿ‚Ê߸H
ŒÙ‚È ŒÁ„¢U ¡ŸÁŸÁ„U ¡«∏U Ã߸ – Á¡ã„U ªÈ⁄U ‚ÊœÈ ‚÷Ê ŸÁ„¢U ‚߸H4H
Á◊Á≈U„UÁ„¢U ¬Ê¬ ¬˝¬¢ø ‚’ •Áπ‹ •◊¢ª‹ ÷Ê⁄U–
‹Ù∑§ ‚È¡‚È ¬⁄U‹Ù∑§ ‚ÈπÈ ‚ÈÁ◊⁄Uà ŸÊ◊È ÃÈï„UÊ⁄UH 263H
234
øı0. ∑§„U©°U ‚È÷Ê©U ‚àÿ Á‚fl ‚ÊπË – ÷⁄Uà ÷ÍÁ◊ ⁄U„U ⁄UÊ©UÁ⁄U ⁄UÊπËH
ÃÊà ∑ȧÃ⁄U∑§ ∑§⁄U„ÈU ¡ÁŸ ¡Ê∞° – ’Ò⁄U ¬◊ ŸÁ„¢U ŒÈ⁄Uß ŒÈ⁄UÊ∞°H1H
◊ÈÁŸ ªŸ ÁŸ∑§≈U Á’„Uª ◊Ϊ ¡Ê„UË¥ – ’Êœ∑§ ’Áœ∑§ Á’‹ÙÁ∑§ ¬⁄UÊ„UË¥H
Á„Uà •ŸÁ„Uà ¬‚È ¬Áë¿U©U ¡ÊŸÊ – ◊ÊŸÈ· ÃŸÈ ªÈŸ ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊH2H
ÃÊà ÃÈï„UÁ„U ◊Ò¥ ¡ÊŸ©°U ŸË∑¥§ – ∑§⁄Uı¥ ∑§Ê„U •‚◊¢¡‚ ¡Ë∑¥§H
⁄UÊπ©U ⁄UÊÿ° ‚àÿ ◊ÙÁ„U àÿÊªË – ÃŸÈ ¬Á⁄U„U⁄U©U ¬◊ ¬Ÿ ‹ÊªËH3H
ÃÊ‚È ’øŸ ◊≈Uà ◊Ÿ ‚ÙøÍ – ÃÁ„U Ã¥ •Áœ∑§ ÃÈï„UÊ⁄U ‚°∑§ÙøÍH
ÃÊ ¬⁄U ªÈ⁄U ◊ÙÁ„U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – •flÁ‚ ¡Ù ∑§„U„ÈU ø„U©°U ‚Ùß ∑§Ëã„UÊH4H
ŒÙ0. ◊ŸÈ ¬˝‚ÛÊ ∑§Á⁄U ‚∑ȧø ÃÁ¡ ∑§„U„ÈU ∑§⁄Uı¥ ‚Ùß •Ê¡È–
‚àÿ‚¢œ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’øŸ ‚ÈÁŸ ÷Ê ‚ÈπË ‚◊Ê¡ÈH 264H
øı0. ‚È⁄U ªŸ ‚Á„Uà ‚÷ÿ ‚È⁄U⁄UÊ¡Í – ‚ÙøÁ„¢U øÊ„Uà „UÙŸ •∑§Ê¡ÍH
’ŸÃ ©U¬Ê©U ∑§⁄Uà ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥ – ⁄UÊ◊ ‚⁄UŸ ‚’ ª ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H1H
’„ÈUÁ⁄U Á’øÊÁ⁄U ¬⁄US¬⁄U ∑§„U„UË¥ – ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÃ ÷ªÁà ’‚ •„U„UË¥H
‚ÈÁœ ∑§Á⁄U •¢’⁄UË· ŒÈ⁄U’Ê‚Ê – ÷ ‚È⁄U ‚È⁄U¬Áà ÁŸ¬≈U ÁŸ⁄UÊ‚ÊH2H
‚„U ‚È⁄Uã„U ’„ÈU ∑§Ê‹ Á’·ÊŒÊ – Ÿ⁄U„UÁ⁄U Á∑§∞ ¬˝ª≈U ¬˝„U‹ÊŒÊH
‹Áª ‹Áª ∑§ÊŸ ∑§„UÁ„¢U œÈÁŸ ◊ÊÕÊ – •’ ‚È⁄U ∑§Ê¡ ÷⁄Uà ∑§ „UÊÕÊH3H
•ÊŸ ©U¬Ê©U Ÿ ŒÁπ• ŒflÊ – ◊ÊŸÃ ⁄UÊ◊È ‚È‚fl∑§ ‚flÊH
Á„Uÿ° ‚¬◊ ‚ÈÁ◊⁄U„ÈU ‚’ ÷⁄UÃÁ„U – ÁŸ¡ ªÈŸ ‚Ë‹ ⁄UÊ◊ ’‚ ∑§⁄UÃÁ„UH4H
ŒÙ0. ‚ÈÁŸ ‚È⁄U ◊à ‚È⁄UªÈ⁄U ∑§„U©U ÷‹ ÃÈï„UÊ⁄U ’«∏U ÷ʪȖ
‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹ ¡ª ÷⁄Uà ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪÈH 265H
øı0. ‚ËÃʬÁà ‚fl∑§ ‚fl∑§Ê߸ – ∑§Ê◊œŸÈ ‚ÿ ‚Á⁄U‚ ‚È„UÊ߸H
÷⁄Uà ÷ªÁà ÃÈï„U⁄¥U ◊Ÿ •Ê߸ – á„ÈU ‚ÙøÈ Á’Áœ ’Êà ’ŸÊ߸H1H
ŒπÈ Œfl¬Áà ÷⁄Uà ¬˝÷Ê™§ – ‚„U¡ ‚È÷Êÿ° Á’’‚ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§H
◊Ÿ ÁÕ⁄U ∑§⁄U„ÈU Œfl «UL§ ŸÊ„UË¥ – ÷⁄UÃÁ„U ¡ÊÁŸ ⁄UÊ◊ ¬Á⁄U¿UÊ„UË¥H2H
‚ÈÁŸ ‚È⁄UªÈ⁄U ‚È⁄U ‚¢◊à ‚ÙøÍ – •¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ¬˝÷ÈÁ„U ‚∑§ÙøÍH
ÁŸ¡ Á‚⁄U ÷ÊL§ ÷⁄Uà Á¡ÿ° ¡ÊŸÊ – ∑§⁄Uà ∑§ÙÁ≈U Á’Áœ ©U⁄U •ŸÈ◊ÊŸÊH3H
∑§Á⁄U Á’øÊL§ ◊Ÿ ŒËã„UË ΔUË∑§Ê – ⁄UÊ◊ ⁄U¡Êÿ‚ •Ê¬Ÿ ŸË∑§ÊH
ÁŸ¡ ¬Ÿ ÃÁ¡ ⁄UÊπ©U ¬ŸÈ ◊Ù⁄UÊ – ¿UÙ„ÈU ‚Ÿ„ÈU ∑§Ëã„U ŸÁ„¢U ÕÙ⁄UÊH4H
ŒÙ0. ∑§Ëã„U •ŸÈª˝„U •Á◊à •Áà ‚’ Á’Áœ ‚ËÃÊŸÊÕ–
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ’Ù‹ ÷⁄UÃÈ ¡ÙÁ⁄U ¡‹¡ ¡Èª „UÊÕH 266H
øı0. ∑§„Uı¥ ∑§„UÊflı¥ ∑§Ê •’ SflÊ◊Ë – ∑Χ¬Ê •¢’ÈÁŸÁœ •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
235
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ªÈ⁄U ¬˝‚ÛÊ ‚ÊÁ„U’ •ŸÈ∑ͧ‹Ê – Á◊≈UË ◊Á‹Ÿ ◊Ÿ ∑§‹Á¬Ã ‚Í‹ÊH1H
•¬«U⁄U «U⁄U©°U Ÿ ‚Ùø ‚◊Í‹¥ – ⁄UÁ’Á„U Ÿ ŒÙ‚È Œfl ÁŒÁ‚ ÷Í‹¥H
◊Ù⁄U •÷ÊªÈ ◊ÊÃÈ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – Á’Áœ ªÁà Á’·◊ ∑§Ê‹ ∑§ÁΔUŸÊ߸H2H
¬Ê©U ⁄UÙÁ¬ ‚’ Á◊Á‹ ◊ÙÁ„U ÉÊÊ‹Ê – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ¬Ÿ •Ê¬Ÿ ¬Ê‹ÊH
ÿ„U Ÿß ⁄UËÁà Ÿ ⁄UÊ©UÁ⁄U „UÙ߸ – ‹Ù∑§„È°U ’Œ Á’ÁŒÃ ŸÁ„¢U ªÙ߸H3H
¡ªÈ •Ÿ÷‹ ÷‹ ∞∑ȧ ªÙ‚ÊßZ – ∑§Á„U• „UÙß ÷‹ ∑§Ê‚È ÷‹ÊßZH
Œ©U ŒflÃL§ ‚Á⁄U‚ ‚È÷Ê™§ – ‚Ÿ◊Èπ Á’◊Èπ Ÿ ∑§Ê„ÈUÁ„U ∑§Ê™§H4H
¡Êß ÁŸ∑§≈U ¬Á„UøÊÁŸ ÃL§ ¿UÊ„°U ‚◊ÁŸ ‚’ ‚Ùø–
◊ʪà •Á÷◊à ¬Êfl ¡ª ⁄UÊ©U ⁄¢U∑ȧ ÷‹ ¬ÙøH 267H
‹Áπ ‚’ Á’Áœ ªÈ⁄U SflÊÁ◊ ‚Ÿ„ÍU – Á◊≈U©U ¿UÙ÷È ŸÁ„¢U ◊Ÿ ‚¢Œ„ÍUH
•’ ∑§L§ŸÊ∑§⁄U ∑§ËÁ¡• ‚Ù߸ – ¡Ÿ Á„Uà ¬˝÷È Áøà ¿UÙ÷È Ÿ „UÙ߸H1H
¡Ù ‚fl∑ȧ ‚ÊÁ„U’Á„U ‚°∑§ÙøË – ÁŸ¡ Á„Uà ø„Uß ÃÊ‚È ◊Áà ¬ÙøËH
‚fl∑§ Á„Uà ‚ÊÁ„U’ ‚fl∑§Ê߸ – ∑§⁄ÒU ‚∑§‹ ‚Èπ ‹Ù÷ Á’„UÊ߸H2H
SflÊ⁄UÕÈ ŸÊÕ Á»§⁄¥U ‚’„UË ∑§Ê – Á∑§∞° ⁄U¡Êß ∑§ÙÁ≈U Á’Áœ ŸË∑§ÊH
ÿ„U SflÊ⁄UÕ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ‚ÊM§ – ‚∑§‹ ‚È∑Χà »§‹ ‚ȪÁà Á‚¢ªÊM§H3H
Œfl ∞∑§ Á’ŸÃË ‚ÈÁŸ ◊Ù⁄UË – ©UÁøà „UÙß Ã‚ ∑§⁄U’ ’„UÙ⁄UËH
ÁË∑§ ‚◊Ê¡È ‚ÊÁ¡ ‚’È •ÊŸÊ – ∑§Á⁄U• ‚È»§‹ ¬˝÷È ¡ı¥ ◊ŸÈ ◊ÊŸÊH4H
‚ÊŸÈ¡ ¬ΔUß• ◊ÙÁ„U ’Ÿ ∑§ËÁ¡• ‚’Á„U ‚ŸÊÕ–
ŸÃL§ »§Á⁄U•Á„¢U ’¢œÈ ŒÙ©U ŸÊÕ ø‹ı¥ ◊Ò¥ ‚ÊÕH 268H
ŸÃL§ ¡ÊÁ„¢U ’Ÿ ÃËÁŸ©U ÷Ê߸ – ’„ÈUÁ⁄U• ‚Ëÿ ‚Á„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
¡Á„U Á’Áœ ¬˝÷È ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ „UÙ߸ – ∑§L§ŸÊ ‚ʪ⁄U ∑§ËÁ¡• ‚Ù߸H1H
Œfl° ŒËã„U ‚’È ◊ÙÁ„U •÷ÊM§ – ◊Ù⁄¥U ŸËÁà Ÿ œ⁄U◊ Á’øÊM§H
∑§„U©°U ’øŸ ‚’ SflÊ⁄UÕ „UÃÍ – ⁄U„Uà Ÿ •Ê⁄Uà ∑¥§ Áøà øÃÍH2H
©UÃL§ Œß ‚ÈÁŸ SflÊÁ◊ ⁄U¡Ê߸ – ‚Ù ‚fl∑ȧ ‹Áπ ‹Ê¡ ‹¡Ê߸H
•‚ ◊Ò¥ •flªÈŸ ©UŒÁœ •ªÊœÍ – SflÊÁ◊ ‚Ÿ„°U ‚⁄UÊ„Uà ‚ÊœÍH3H
•’ ∑Χ¬Ê‹ ◊ÙÁ„U ‚Ù ◊à ÷ÊflÊ – ‚∑ȧø SflÊÁ◊ ◊Ÿ ¡Êß° Ÿ ¬ÊflÊH
¬˝÷È ¬Œ ‚¬Õ ∑§„U©°U ‚Áà ÷Ê™§ – ¡ª ◊¢ª‹ Á„Uà ∞∑§ ©U¬Ê™§H4H
¬˝÷È ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ ‚∑ȧø ÃÁ¡ ¡Ù ¡Á„U •Êÿ‚È Œ’–
‚Ù Á‚⁄U œÁ⁄U œÁ⁄U ∑§Á⁄UÁ„U ‚’È Á◊Á≈UÁ„U •Ÿ≈U •fl⁄U’H 269H
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁø ‚ÈÁŸ ‚È⁄U „U⁄U· – ‚ÊœÈ ‚⁄UÊÁ„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ’⁄U·H
•‚◊¢¡‚ ’‚ •flœ ŸflÊ‚Ë – ¬˝◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ Ãʬ‚ ’Ÿ’Ê‚ËH1H
236
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
øȬÁ„¢U ⁄U„U ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚°∑§ÙøË – ¬˝÷È ªÁà ŒÁπ ‚÷Ê ‚’ ‚ÙøËH
¡Ÿ∑§ ŒÍà ÃÁ„U •fl‚⁄U •Ê∞ – ◊ÈÁŸ ’Á‚DÔ°U ‚ÈÁŸ ’Áª ’Ù‹Ê∞H2H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊ ÁÃã„U ⁄UÊ◊È ÁŸ„UÊ⁄U – ’·È ŒÁπ ÷∞ ÁŸ¬≈U ŒÈπÊ⁄UH
ŒÍÃã„U ◊ÈÁŸ’⁄ U ’ͤÊË ’ÊÃÊ – ∑§„U„ÈU Á’Œ„U ÷ͬ ∑ȧ‚‹ÊÃÊH3H
‚ÈÁŸ ‚∑ȧøÊß ŸÊß ◊Á„U ◊ÊÕÊ – ’Ù‹ ø⁄U ’⁄U ¡Ù⁄¥U „UÊÕÊH
’ͤʒ ⁄UÊ©U⁄ U ‚ÊŒ⁄U ‚ÊßZ – ∑ȧ‚‹ „UÃÈ ‚Ù ÷ÿ©U ªÙ‚ÊßZH4H
ŸÊÁ„¢U à ∑§Ù‚‹ ŸÊÕ ∑¥§ ‚ÊÕ ∑ȧ‚‹ ªß ŸÊÕ–
Á◊ÁÕ‹Ê •flœ Á’‚· Ã¥ ¡ªÈ ‚’ ÷ÿ©U •ŸÊÕH 270H
∑§Ù‚‹¬Áà ªÁà ‚ÈÁŸ ¡Ÿ∑§ı⁄UÊ – ÷ ‚’ ‹Ù∑§ ‚Ù∑§ ’‚ ’ı⁄UÊH
¡Á„¢U Œπ ÃÁ„U ‚◊ÿ Á’Œ„ÍU – ŸÊ◊È ‚àÿ •‚ ‹Êª Ÿ ∑§„ÍUH1H
⁄UÊÁŸ ∑ȧøÊÁ‹ ‚ÈŸÃ Ÿ⁄U¬Ê‹Á„U – ‚Í¤Ê Ÿ ∑§¿ÈU ¡‚ ◊ÁŸ Á’ŸÈ CÿÊ‹Á„UH
÷⁄Uà ⁄UÊ¡ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’Ÿ’Ê‚Í – ÷Ê Á◊ÁÕ‹‚Á„U NUŒÿ° „U⁄UÊ°‚ÍH2H
ŸÎ¬ ’ͤÊ ’Èœ ‚Áøfl ‚◊Ê¡Í – ∑§„U„ÈU Á’øÊÁ⁄U ©UÁøà ∑§Ê •Ê¡ÍH
‚◊ÈÁ¤Ê •flœ •‚◊¢¡‚ ŒÙ™§ – øÁ‹• Á∑§ ⁄UÁ„U• Ÿ ∑§„U ∑§¿ÈU ∑§Ù™§H3H
ŸÎ¬Á„¢U œË⁄U œÁ⁄U NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ¬ΔU∞ •flœ øÃÈ⁄U ø⁄U øÊ⁄UËH
’ÍÁ¤Ê ÷⁄Uà ‚Áà ÷Ê©U ∑ȧ÷Ê™§ – •Ê∞„ÈU ’Áª Ÿ „UÙß ‹πÊ™§H4H
ª∞ •flœ ø⁄U ÷⁄Uà ªÁà ’ÍÁ¤Ê ŒÁπ ∑§⁄UÃÍÁÖ
ø‹ ÁøòÊ∑ͧ≈UÁ„U ÷⁄UÃÈ øÊ⁄U ø‹ Ã⁄U„ÍUÁÃH 271H
ŒÍÃã„U •Êß ÷⁄Uà ∑§ß ∑§⁄UŸË – ¡Ÿ∑§ ‚◊Ê¡ ¡ÕÊ◊Áà ’⁄UŸËH
‚ÈÁŸ ªÈ⁄ U ¬Á⁄U¡Ÿ ‚Áøfl ◊„UˬÁà – ÷ ‚’ ‚Ùø ‚Ÿ„°U Á’∑§‹ •ÁÃH1H
œÁ⁄U œË⁄U¡È ∑§Á⁄U ÷⁄Uà ’«∏UÊ߸ – Á‹∞ ‚È÷≈U ‚Ê„UŸË ’Ù‹Ê߸H
ÉÊ⁄U ¬È⁄U Œ‚ ⁄UÊÁπ ⁄UπflÊ⁄U – „Uÿ ªÿ ⁄UÕ ’„ÈU ¡ÊŸ ‚°flÊ⁄UH2H
ŒÈÉÊ⁄UË ‚ÊÁœ ø‹ ÃÃ∑§Ê‹Ê – Á∑§∞ Á’üÊÊ◊È Ÿ ◊ª ◊Á„U¬Ê‹ÊH
÷Ù⁄UÁ„¢U •Ê¡È Ÿ„UÊß ¬˝ÿÊªÊ – ø‹ ¡◊ÈŸ ©UÃ⁄UŸ ‚’È ‹ÊªÊH3H
π’Á⁄U ‹Ÿ „U◊ ¬ΔU∞ ŸÊÕÊ – ÁÃã„U ∑§Á„U •‚ ◊Á„U ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊH
‚ÊÕ Á∑§⁄UÊà ¿U ‚ÊÃ∑§ ŒËã„U – ◊ÈÁŸ’⁄U ÃÈ⁄Uà Á’ŒÊ ø⁄U ∑§Ëã„UH4H
‚ÈŸÃ ¡Ÿ∑§ •ÊªflŸÈ ‚’È „U⁄U·©U •flœ ‚◊Ê¡È–
⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸÁ„U ‚∑§ÙøÈ ’«∏U ‚Ùø Á’’‚ ‚È⁄U⁄UÊ¡ÈH 272H
ª⁄Uß ª‹ÊÁŸ ∑ȧÁ≈U‹ ∑Ò§∑§ß¸ – ∑§ÊÁ„U ∑§„ÒU ∑§Á„U ŒÍ·ŸÈ Œ߸H
•‚ ◊Ÿ •ÊÁŸ ◊ÈÁŒÃ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ÷ÿ©U ’„UÙÁ⁄U ⁄U„U’ ÁŒŸ øÊ⁄UËH1H
∞Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ªÃ ’Ê‚⁄U ‚Ù™§ – ¬˝Êà Ÿ„UÊŸ ‹Êª ‚’È ∑§Ù™§H
237
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Á⁄U ◊îÊŸÈ ¬Í¡Á„¢U Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ªŸ¬ ªıÁ⁄U ÁìÈ⁄UÊÁ⁄U Ã◊Ê⁄UËH2H
⁄U◊Ê ⁄U◊Ÿ ¬Œ ’¢ÁŒ ’„UÙ⁄UË – Á’ŸflÁ„¢U •¢¡ÈÁ‹ •¢ø‹ ¡Ù⁄UËH
⁄UÊ¡Ê ⁄UÊ◊È ¡ÊŸ∑§Ë ⁄UÊŸË – •ÊŸ°Œ •flÁœ •flœ ⁄U¡œÊŸËH3H
‚È’‚ ’‚©U Á»§Á⁄U ‚Á„Uà ‚◊Ê¡Ê – ÷⁄UÃÁ„U ⁄UÊ◊È ∑§⁄U„È°U ¡È’⁄UÊ¡ÊH
∞Á„U ‚Èπ ‚Ȝʰ ‚Ë¥Áø ‚’ ∑§Ê„Í – Œfl Œ„È ¡ª ¡ËflŸ ‹Ê„ÍUH4H
ªÈ⁄U ‚◊Ê¡ ÷Êßã„U ‚Á„Uà ⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡È ¬È⁄U „UÙ©U–
•¿Uà ⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡Ê •flœ ◊Á⁄U• ◊ʪ ‚’È ∑§Ù©UH 273H
‚ÈÁŸ ‚Ÿ„U◊ÿ ¬È⁄U¡Ÿ ’ÊŸË – ÁŸ¢ŒÁ„¢U ¡Ùª Á’⁄UÁà ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
∞Á„U Á’Áœ ÁŸàÿ∑§⁄U◊ ∑§Á⁄U ¬È⁄U¡Ÿ – ⁄UÊ◊Á„U ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝ŸÊ◊ ¬È‹Á∑§ ßH 1H
™°§ø ŸËø ◊äÿ◊ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ‹„UÁ„¢U Œ⁄U‚È ÁŸ¡ ÁŸ¡ •ŸÈ„UÊ⁄UËH
‚ÊflœÊŸ ‚’„UË ‚Ÿ◊ÊŸÁ„¢U – ‚∑§‹ ‚⁄UÊ„Uà ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÁ„¢UH2H
‹Á⁄U∑§ÊßÁ„U Ã¥ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊŸË – ¬Ê‹Ã ŸËÁà ¬˝ËÁà ¬Á„UøÊŸËH
‚Ë‹ ‚∑§Ùø Á‚¢œÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ‚È◊Èπ ‚È‹ÙøŸ ‚⁄U‹ ‚È÷Ê™§H3H
∑§„Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªŸ •ŸÈ⁄Uʪ – ‚’ ÁŸ¡ ÷ʪ ‚⁄UÊ„UŸ ‹ÊªH
„U◊ ‚◊ ¬Èãÿ ¬È¢¡ ¡ª ÕÙ⁄U – Á¡ã„UÁ„U ⁄UÊ◊È ¡ÊŸÃ ∑§Á⁄U ◊Ù⁄UH4H
¬˝◊ ◊ªŸ ÃÁ„U ‚◊ÿ ‚’ ‚ÈÁŸ •Êflà Á◊ÁÕ‹‚È–
‚Á„Uà ‚÷Ê ‚¢÷˝◊ ©UΔU©U ⁄UÁ’∑ȧ‹ ∑§◊‹ ÁŒŸ‚ÈH 274H
÷Êß ‚Áøfl ªÈ⁄U ¬È⁄U¡Ÿ ‚ÊÕÊ – •Êª¥ ªflŸÈ ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
ÁªÁ⁄U’L§ ŒËπ ¡Ÿ∑§¬Áà ¡’„UË¥ – ∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ⁄UÕ àÿʪ©U Ã’„UË¥H1H
⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ ‹Ê‹‚Ê ©U¿UÊ„ÍU – ¬Õ üÊ◊ ‹‚È ∑§‹‚È Ÿ ∑§Ê„ÍUH
◊Ÿ Ä°U ¡„°U ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÒŒ„UË – Á’ŸÈ ◊Ÿ ß ŒÈπ ‚Èπ ‚ÈÁœ ∑§„UËH2H
•Êflà ¡Ÿ∑ȧ ø‹ ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ¬˝◊ ◊Áà ◊ÊÃËH
•Ê∞ ÁŸ∑§≈U ŒÁπ •ŸÈ⁄Uʪ – ‚ÊŒ⁄U Á◊‹Ÿ ¬⁄U‚¬⁄U ‹ÊªH3H
‹ª ¡Ÿ∑§ ◊ÈÁŸ¡Ÿ ¬Œ ’¢ŒŸ – Á⁄UÁ·ã„U ¬˝ŸÊ◊È ∑§Ëã„U ⁄UÉÊÈŸ¢ŒŸH
÷Êßã„U ‚Á„Uà ⁄UÊ◊È Á◊Á‹ ⁄UÊ¡Á„U – ø‹ ‹flÊß ‚◊à ‚◊Ê¡Á„UH4H
•ÊüÊ◊ ‚ʪ⁄U ‚ʢà ⁄U‚ ¬Í⁄UŸ ¬ÊflŸ ¬ÊÕÈ–
‚Ÿ ◊Ÿ„È°U ∑§L§ŸÊ ‚Á⁄Uà Á‹∞° ¡ÊÁ„¢U ⁄UÉÊÈŸÊÕÈH 275H
’Ù⁄UÁà ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ∑§⁄UÊ⁄U – ’øŸ ‚‚Ù∑§ Á◊‹Ã ŸŒ ŸÊ⁄UH
‚Ùø ©U‚Ê‚ ‚◊Ë⁄U Ã⁄¢UªÊ – œË⁄U¡ Ã≈U ÃL§’⁄U ∑§⁄U ÷¢ªÊH1H
Á’·◊ Á’·ÊŒ ÃÙ⁄UÊflÁà œÊ⁄UÊ – ÷ÿ ÷˝◊ ÷fl°⁄U •’ø •¬Ê⁄UÊH
∑§fl≈U ’Èœ Á’lÊ ’Á«∏U ŸÊflÊ – ‚∑§Á„¢U Ÿ πß ∞∑§ ŸÁ„¢U •ÊflÊH2H
238
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’Ÿø⁄U ∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà Á’øÊ⁄U – Õ∑§ Á’‹ÙÁ∑§ ¬ÁÕ∑§ Á„Uÿ° „UÊ⁄UH
•ÊüÊ◊ ©UŒÁœ Á◊‹Ë ¡’ ¡Ê߸ – ◊Ÿ„È°U ©UΔU©U •¢’ÈÁœ •∑ȧ‹Ê߸H3H
‚Ù∑§ Á’∑§‹ ŒÙ©U ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡Ê – ⁄U„UÊ Ÿ ÇÿÊŸÈ Ÿ œË⁄U¡È ‹Ê¡ÊH
÷ͬ M§¬ ªÈŸ ‚Ë‹ ‚⁄UÊ„UË – ⁄UÙflÁ„¢U ‚Ù∑§ Á‚¢œÈ •flªÊ„UËH4H
•flªÊÁ„U ‚Ù∑§ ‚◊Ⱥ˝ ‚ÙøÁ„¢U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U CÿÊ∑ȧ‹ ◊„UÊ–
ŒÒ ŒÙ· ‚∑§‹ ‚⁄UÙ· ’Ù‹Á„¢U ’Ê◊ Á’Áœ ∑§Ëã„UÙ ∑§„UÊH
‚È⁄U Á‚h Ãʬ‚ ¡ÙÁª¡Ÿ ◊ÈÁŸ ŒÁπ Œ‚Ê Á’Œ„U ∑§Ë–
ÃÈ‹‚Ë Ÿ ‚◊⁄UÕÈ ∑§Ù©U ¡Ù ÃÁ⁄U ‚∑Ò§ ‚Á⁄Uà ‚Ÿ„U ∑§ËH
Á∑§∞ •Á◊à ©U¬Œ‚ ¡„°U Ä°U ‹Ùªã„U ◊ÈÁŸ’⁄Uã„U–
œË⁄U¡È œÁ⁄U• Ÿ⁄U‚ ∑§„U©U ’Á‚DÔU Á’Œ„U ‚ŸH 276H
¡Ê‚È ÇÿÊŸÈ ⁄UÁ’ ÷fl ÁŸÁ‚ ŸÊ‚Ê – ’øŸ Á∑§⁄UŸ ◊ÈÁŸ ∑§◊‹ Á’∑§Ê‚ÊH
ÃÁ„U Á∑§ ◊Ù„U ◊◊ÃÊ ÁŸ•⁄UÊ߸ – ÿ„U Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ’«∏UÊ߸H1H
Á’·ß¸ ‚Êœ∑§ Á‚h ‚ÿÊŸ – ÁòÊÁ’œ ¡Ëfl ¡ª ’Œ ’πÊŸH
⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ‚⁄U‚ ◊Ÿ ¡Ê‚Í – ‚ÊœÈ ‚÷Ê° ’«∏U •ÊŒ⁄U ÃÊ‚ÍH2H
‚Ù„U Ÿ ⁄UÊ◊ ¬◊ Á’ŸÈ ÇÿÊŸÍ – ∑§⁄UŸœÊ⁄U Á’ŸÈ Á¡Á◊ ¡‹¡ÊŸÍH
◊ÈÁŸ ’„ÈUÁ’Áœ Á’Œ„ÈU ‚◊ȤÊÊ∞ – ⁄UÊ◊ÉÊÊ≈U ‚’ ‹Ùª Ÿ„UÊ∞H3H
‚∑§‹ ‚Ù∑§ ‚¢∑ȧ‹ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UË – ‚Ù ’Ê‚L§ ’ËÃ©U Á’ŸÈ ’Ê⁄UËH
¬‚È πª ◊Ϊã„U Ÿ ∑§Ëã„U •„UÊM§ – Á¬˝ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ∑§⁄U ∑§ıŸ Á’øÊM§H4H
ŒÙ©U ‚◊Ê¡ ÁŸÁ◊⁄UÊ¡È ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡È Ÿ„UÊŸ ¬˝ÊÖ
’ÒΔU ‚’ ’≈U Á’≈U¬ Ã⁄U ◊Ÿ ◊‹ËŸ ∑Χ‚ ªÊÃH 277H
¡ ◊Á„U‚È⁄U Œ‚⁄UÕ ¬È⁄U ’Ê‚Ë – ¡ Á◊ÁՋʬÁà Ÿª⁄U ÁŸflÊ‚ËH
„¢U‚ ’¢‚ ªÈ⁄U ¡Ÿ∑§ ¬È⁄UÙœÊ – Á¡ã„U ¡ª ◊ªÈ ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈ ‚ÙœÊH 1H
‹ª ∑§„UŸ ©U¬Œ‚ •Ÿ∑§Ê – ‚Á„Uà œ⁄U◊ Ÿÿ Á’⁄UÁà Á’’∑§ÊH
∑§ıÁ‚∑§ ∑§Á„U ∑§Á„U ∑§ÕÊ ¬È⁄UÊŸË¥ – ‚◊ȤÊÊ߸ ‚’ ‚÷Ê ‚È’ÊŸË¥H2H
Ã’ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§ıÁ‚∑§Á„U ∑§„U™§ – ŸÊÕ ∑§ÊÁ‹ ¡‹ Á’ŸÈ ‚’È ⁄U„U™§H
◊ÈÁŸ ∑§„U ©UÁøà ∑§„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ªÿ©U ’ËÁà ÁŒŸ ¬„U⁄U •…∏UÊ߸H3H
Á⁄UÁ· L§π ‹Áπ ∑§„U Ã⁄U„ÈUÁÃ⁄UÊ¡Í – ß„UÊ° ©UÁøà ŸÁ„¢U •‚Ÿ •ŸÊ¡ÍH
∑§„UÊ ÷ͬ ÷‹ ‚’Á„U ‚Ê„UÊŸÊ – ¬Êß ⁄U¡Êÿ‚È ø‹ Ÿ„UÊŸÊH4H
ÃÁ„U •fl‚⁄U »§‹ »Í§‹ Œ‹ ◊Í‹ •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄U–
‹ß •Ê∞ ’Ÿø⁄U Á’¬È‹ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ∑§Ê°flÁ⁄U ÷Ê⁄UH 278H
∑§Ê◊Œ ÷ ÁªÁ⁄U ⁄UÊ◊ ¬˝‚ÊŒÊ – •fl‹Ù∑§Ã •¬„U⁄Uà Á’·ÊŒÊH
239
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚⁄U ‚Á⁄UÃÊ ’Ÿ ÷ÍÁ◊ Á’÷ÊªÊ – ¡ŸÈ ©U◊ªÃ •ÊŸ°Œ •ŸÈ⁄UʪÊH1H
’Á‹ Á’≈U¬ ‚’ ‚»§‹ ‚»Í§‹Ê – ’Ù‹Ã πª ◊Ϊ •Á‹ •ŸÈ∑ͧ‹ÊH
ÃÁ„U •fl‚⁄U ’Ÿ •Áœ∑§ ©U¿UÊ„ÍU – ÁòÊÁ’œ ‚◊Ë⁄U ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê„ÍUH2H
¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ ◊ŸÙ„U⁄UÃÊ߸ – ¡ŸÈ ◊Á„U ∑§⁄UÁà ¡Ÿ∑§ ¬„ÈUŸÊ߸H
Ã’ ‚’ ‹Ùª Ÿ„UÊß Ÿ„UÊ߸ – ⁄UÊ◊ ¡Ÿ∑§ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ¬Ê߸H3H
ŒÁπ ŒÁπ ÃL§’⁄U •ŸÈ⁄Uʪ – ¡„°U Ä°U ¬È⁄U¡Ÿ ©UÃ⁄UŸ ‹ÊªH
Œ‹ »§‹ ◊Í‹ ∑¢§Œ Á’Áœ ŸÊŸÊ – ¬ÊflŸ ‚È¢Œ⁄U ‚ÈœÊ ‚◊ÊŸÊH4H
‚ÊŒ⁄U ‚’ ∑§„°U ⁄UÊ◊ªÈ⁄U ¬ΔU∞ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ÷Ê⁄U–
¬ÍÁ¡ Á¬Ã⁄U ‚È⁄U •ÁÃÁÕ ªÈ⁄U ‹ª ∑§⁄UŸ »§⁄U„UÊ⁄UH 279H
∞Á„U Á’Áœ ’Ê‚⁄U ’ËÃ øÊ⁄UË – ⁄UÊ◊È ÁŸ⁄UÁπ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚ÈπÊ⁄UËH
ŒÈ„ÈU ‚◊Ê¡ •Á‚ L§Áø ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – Á’ŸÈ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ Á»§⁄U’ ÷‹ ŸÊ„UË¥H1H
‚ËÃÊ ⁄UÊ◊ ‚¢ª ’Ÿ’Ê‚Í – ∑§ÙÁ≈U •◊⁄U¬È⁄U ‚Á⁄U‚ ‚ȬʂÍH
¬Á⁄U„UÁ⁄U ‹πŸ ⁄UÊ◊È ’ÒŒ„UË – ¡Á„U ÉÊL§ ÷Êfl ’Ê◊ Á’Áœ Ã„UËH2H
ŒÊÁ„UŸ Œß©U „UÙß ¡’ ‚’„UË – ⁄UÊ◊ ‚◊ˬ ’Á‚• ’Ÿ Ã’„UËH
◊¢ŒÊÁ∑§ÁŸ ◊îÊŸÈ ÁÄÈU ∑§Ê‹Ê – ⁄UÊ◊ Œ⁄U‚È ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Ê‹ÊH3H
•≈UŸÈ ⁄UÊ◊ ÁªÁ⁄U ’Ÿ Ãʬ‚ Õ‹– •‚ŸÈ •Á◊• ‚◊ ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹H
‚Èπ ‚◊à ‚¢’à ŒÈß ‚ÊÃÊ – ¬‹ ‚◊ „UÙ®„U Ÿ ¡ÁŸ•®„U ¡ÊÃÊH4H
∞Á„U ‚Èπ ¡Ùª Ÿ ‹Ùª ‚’ ∑§„U®„U ∑§„UÊ° •‚ ÷ʪȖ
‚„U¡ ‚È÷Êÿ° ‚◊Ê¡ ŒÈ„ÈU ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪÈH 280H
∞Á„U Á’Áœ ‚∑§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ ∑§⁄U„UË¥ – ’øŸ ‚¬˝◊ ‚ÈŸÃ ◊Ÿ „U⁄U„UË¥H
‚Ëÿ ◊ÊÃÈ ÃÁ„U ‚◊ÿ ¬ΔUÊßZ – ŒÊ‚Ë¥ ŒÁπ ‚È•fl‚L§ •ÊßZH1H
‚Êfl∑§Ê‚ ‚ÈÁŸ ‚’ Á‚ÿ ‚Ê‚Í – •Êÿ©U ¡Ÿ∑§⁄UÊ¡ ⁄UÁŸflÊ‚ÍH
∑§ı‚ÀÿÊ¢° ‚ÊŒ⁄U ‚Ÿ◊ÊŸË – •Ê‚Ÿ ÁŒ∞ ‚◊ÿ ‚◊ •ÊŸËH2H
‚Ë‹È ‚Ÿ„ÈU ‚∑§‹ ŒÈ„ÈU •Ù⁄UÊ – º˝fl®„U ŒÁπ ‚ÈÁŸ ∑ȧÁ‹‚ ∑§ΔUÙ⁄UÊH
¬È‹∑§ Á‚ÁÕ‹ ß ’ÊÁ⁄U Á’‹ÙøŸ – ◊Á„U Ÿπ Á‹πŸ ‹ªË¥ ‚’ ‚ÙøŸH3H
‚’ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¬˝ËÁà Á∑§ Á‚ ◊Í⁄UÁà – ¡ŸÈ ∑§L§ŸÊ ’„ÈU ’· Á’‚Í⁄UÁÃH
‚Ëÿ ◊ÊÃÈ ∑§„U Á’Áœ ’ÈÁœ ’Ê°∑§Ë – ¡Ù ¬ÿ »§ŸÈ »§Ù⁄U ¬Á’ ≈UÊ°∑§ËH4H
‚ÈÁŸ• ‚ÈœÊ ŒÁïÊ•Á„¢U ª⁄U‹ ‚’ ∑§⁄UÃÍÁà ∑§⁄UÊ‹–
¡„°U Ä°U ∑§Ê∑§ ©U‹Í∑§ ’∑§ ◊ÊŸ‚ ‚∑Χà ◊⁄UÊ‹H 281H
‚ÈÁŸ ‚‚Ùø ∑§„U ŒÁ’ ‚ÈÁ◊òÊÊ – Á’Áœ ªÁà ’Á«∏ UÁ’¬⁄UËà Á’ÁøòÊÊH
¡Ù ‚ÎÁ¡ ¬Ê‹ß „U⁄Uß ’„UÙ⁄UË – ’Ê‹ ∑§Á‹ ‚◊ Á’Áœ ◊Áà ÷Ù⁄UËH1H
240
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§ı‚ÀÿÊ ∑§„U ŒÙ‚È Ÿ ∑§Ê„ÍU – ∑§⁄U◊ Á’’‚ ŒÈπ ‚Èπ ¿UÁà ‹Ê„ÍUH
∑§ÁΔUŸ ∑§⁄U◊ ªÁà ¡ÊŸ Á’œÊÃÊ – ¡Ù ‚È÷ •‚È÷ ‚∑§‹ »§‹ ŒÊÃÊH2H
߸‚ ⁄U¡Êß ‚Ë‚ ‚’„UË ∑¥§ – ©UìÁà ÁÕÁà ‹ÿ Á’·„ÈU •◊Ë ∑¥§H
ŒÁ’ ◊Ù„U ’‚ ‚ÙÁø• ’ÊŒË – Á’Áœ ¬˝¬¢øÈ •‚ •ø‹ •ŸÊŒËH3H
÷ͬÁà Á¡•’ ◊⁄U’ ©U⁄U •ÊŸË – ‚ÙÁø• ‚Áπ ‹Áπ ÁŸ¡ Á„Uà „UÊŸËH
‚Ëÿ ◊ÊÃÈ ∑§„U ‚àÿ ‚È’ÊŸË – ‚È∑ΧÃË •flÁœ •flœ¬Áà ⁄UÊŸËH4H
‹πŸÈ ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ¡Ê„È°U ’Ÿ ÷‹ ¬Á⁄UŸÊ◊ Ÿ ¬ÙøÈ–
ª„U’Á⁄U Á„Uÿ° ∑§„U ∑§ıÁ‚‹Ê ◊ÙÁ„U ÷⁄Uà ∑§⁄U ‚ÙøÈH 282H
߸‚ ¬˝‚ÊŒ •‚Ë‚ ÃÈï„UÊ⁄UË – ‚Èà ‚ÈÃ’œÍ Œfl‚Á⁄U ’Ê⁄UËH
⁄UÊ◊ ‚¬Õ ◊Ò¥ ∑§ËÁã„U Ÿ ∑§Ê™§ – ‚Ù ∑§Á⁄U ∑§„U©°U ‚πË ‚Áà ÷Ê™§H1H
÷⁄Uà ‚Ë‹ ªÈŸ Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸ – ÷Êÿ¬ ÷ªÁà ÷⁄UÙ‚ ÷‹Ê߸H
∑§„Uà ‚Ê⁄UŒ„ÈU ∑§⁄U ◊Áà „UËø – ‚ʪ⁄U ‚ˬ Á∑§ ¡ÊÁ„¢U ©U‹ËøH2H
¡ÊŸ©°U ‚ŒÊ ÷⁄Uà ∑ȧ‹ŒË¬Ê – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ◊ÙÁ„U ∑§„U©U ◊„UˬÊH
∑§‚¥ ∑§Ÿ∑ȧ ◊ÁŸ ¬ÊÁ⁄UÁπ ¬Ê∞° – ¬ÈL§· ¬Á⁄UÁπ•®„U ‚◊ÿ° ‚È÷Ê∞°H3H
•ŸÈÁøà •Ê¡È ∑§„U’ •‚ ◊Ù⁄UÊ – ‚Ù∑§ ‚Ÿ„°U ‚ÿÊŸ¬ ÕÙ⁄UÊH
‚ÈÁŸ ‚È⁄U‚Á⁄U ‚◊ ¬ÊflÁŸ ’ÊŸË – ÷ßZ ‚Ÿ„U Á’∑§‹ ‚’ ⁄UÊŸËH4H
∑§ı‚ÀÿÊ ∑§„U œË⁄U œÁ⁄U ‚ÈŸ„ÈU ŒÁ’ Á◊ÁÕ‹Á‚–
∑§Ù Á’’∑§ÁŸÁœ ’ÀÀÊ÷Á„U ÃÈï„UÁ„U ‚∑§ß ©U¬ŒÁ‚H 283H
⁄UÊÁŸ ⁄UÊÿ ‚Ÿ •fl‚L§ ¬Ê߸ – •¬ŸË ÷Ê°Áà ∑§„U’ ‚◊ȤÊÊ߸H
⁄UÁπ•®„U ‹πŸÈ ÷⁄UÃÈ ªflŸ®„U ’Ÿ – ¡ı¥ ÿ„U ◊à ◊ÊŸÒ ◊„Uˬ ◊ŸH1H
Ãı ÷‹ ¡ÃŸÈ ∑§⁄U’ ‚ÈÁ’øÊ⁄UË – ◊Ù⁄¥U ‚ÙøÈ ÷⁄Uà ∑§⁄U ÷Ê⁄UËH
ªÍ…∏U ‚Ÿ„U ÷⁄Uà ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ⁄U„¥U ŸË∑§ ◊ÙÁ„U ‹ÊªÃ ŸÊ„UË¥H2H
‹Áπ ‚È÷Ê©U ‚ÈÁŸ ‚⁄U‹ ‚È’ÊŸË – ‚’ ÷ß ◊ªŸ ∑§L§Ÿ ⁄U‚ ⁄UÊŸËH
Ÿ÷ ¬˝‚ÍŸ ¤ÊÁ⁄U œãÿ œãÿ œÈÁŸ – Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„°U Á‚h ¡ÙªË ◊ÈÁŸH3H
‚’È ⁄UÁŸflÊ‚È Á’ÕÁ∑§ ‹Áπ ⁄„U™§ – Ã’ œÁ⁄U œË⁄U ‚ÈÁ◊òÊÊ° ∑§„U™§H
ŒÁ’ Œ¢«U ¡Èª ¡ÊÁ◊ÁŸ ’ËÃË – ⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ‚ÈÁŸ ©UΔUË ‚¬˝ËÃËH4H
’Áª ¬Ê©U œÊÁ⁄U• Õ‹Á„U ∑§„U ‚Ÿ„°U ‚ÁÃ÷Êÿ–
„U◊⁄¥U Ãı •’ ߸‚ ªÁà ∑Ò§ Á◊ÁÕ‹‚ ‚„UÊÿH 284H
‹Áπ ‚Ÿ„U ‚ÈÁŸ ’øŸ Á’ŸËÃÊ – ¡Ÿ∑§Á¬˝ÿÊ ª„U ¬Êÿ ¬ÈŸËÃÊH
ŒÁ’ ©UÁøà •Á‚ Á’Ÿÿ ÃÈï„UÊ⁄UË – Œ‚⁄UÕ ÉÊÁ⁄UÁŸ ⁄UÊ◊ ◊„UÃÊ⁄UËH1H
¬˝÷È •¬Ÿ ŸËø„ÈU •ÊŒ⁄U„UË¥ – •ÁªÁŸ œÍ◊ ÁªÁ⁄U Á‚⁄U ÁÃŸÈ œ⁄U„UË¥H
241
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚fl∑ȧ ⁄UÊ©U ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸË – ‚ŒÊ ‚„UÊÿ ◊„U‚È ÷flÊŸËH2H
⁄U©U⁄U •¢ª ¡ÙªÈ ¡ª ∑§Ù „ÒU – ŒË¬ ‚„UÊÿ Á∑§ ÁŒŸ∑§⁄U ‚Ù„ÒH
⁄UÊ◊È ¡Êß ’ŸÈ ∑§Á⁄U ‚È⁄U ∑§Ê¡Í – •ø‹ •flœ¬È⁄U ∑§Á⁄U„U®„U ⁄UÊ¡ÍH3H
•◊⁄U ŸÊª Ÿ⁄U ⁄UÊ◊ ’Ê„ÈU’‹ – ‚Èπ ’Á‚„U®„U •¬Ÿ¥ •¬Ÿ¥ Õ‹H
ÿ„U ‚’ ¡Êª’Á‹∑§ ∑§Á„U ⁄UÊπÊ – ŒÁ’ Ÿ „UÙß ◊ÈœÊ ◊ÈÁŸ ÷Ê·ÊH4H
•‚ ∑§Á„U ¬ª ¬Á⁄U ¬◊ •Áà Á‚ÿ Á„Uà Á’Ÿÿ ‚ÈŸÊß–
Á‚ÿ ‚◊à Á‚ÿ◊ÊÃÈ Ã’ ø‹Ë ‚È•Êÿ‚È ¬ÊßH 285H
Á¬˝ÿ ¬Á⁄U¡ŸÁ„U Á◊‹Ë ’ÒŒ„UË – ¡Ù ¡Á„U ¡ÙªÈ ÷Ê°Áà ÃÁ„U Ã„UËH
Ãʬ‚ ’· ¡ÊŸ∑§Ë ŒπË – ÷Ê ‚’È Á’∑§‹ Á’·ÊŒ Á’‚·ËH1H
¡Ÿ∑§ ⁄UÊ◊ ªÈ⁄U •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ø‹ Õ‹Á„U Á‚ÿ ŒπË •Ê߸H
‹ËÁã„U ‹Êß ©U⁄U ¡Ÿ∑§ ¡ÊŸ∑§Ë – ¬Ê„ÈUÁŸ ¬ÊflŸ ¬◊ ¬˝ÊŸ ∑§ËH2H
©U⁄U ©U◊ª©U •¢’ÈÁœ •ŸÈ⁄UÊªÍ – ÷ÿ©U ÷ͬ ◊ŸÈ ◊Ÿ„È°U ¬ÿʪÍH
Á‚ÿ ‚Ÿ„U ’≈ÈU ’Ê…∏Uà ¡Ù„UÊ – ÃÊ ¬⁄U ⁄UÊ◊ ¬◊ Á‚‚È ‚Ù„UÊH3H
Áø⁄U¡ËflË ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸ Á’∑§‹ ¡ŸÈ – ’Í«∏Uà ‹„U©U ’Ê‹ •fl‹¢’ŸÈH
◊Ù„U ◊ªŸ ◊Áà Ÿ®„U Á’Œ„U ∑§Ë – ◊Á„U◊Ê Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚Ÿ„U ∑§ËH4H
Á‚ÿ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ‚Ÿ„U ’‚ Á’∑§‹ Ÿ ‚∑§Ë ‚°÷ÊÁ⁄U–
œ⁄UÁŸ‚ÈÃÊ° œË⁄U¡È œ⁄U©U ‚◊©U ‚Èœ⁄U◊È Á’øÊÁ⁄UH 286H
Ãʬ‚ ’· ¡Ÿ∑ § Á‚ÿ ŒπË – ÷ÿ©U ¬◊È ¬Á⁄UÃÙ·È Á’‚·ËH
¬ÈÁòÊ ¬Á’òÊ Á∑§∞ ∑ȧ‹ ŒÙ™§ – ‚È¡‚ œfl‹ ¡ªÈ ∑§„U ‚’È ∑§Ù™§H1H
Á¡Áà ‚È⁄U‚Á⁄U ∑§Ë⁄UÁà ‚Á⁄U ÃÙ⁄UË – ªflŸÈ ∑§Ëã„U Á’Áœ •¢«U ∑§⁄UÙ⁄UËH
ª¢ª •flÁŸ Õ‹ ÃËÁŸ ’«∏U⁄U – ∞®„U Á∑§∞ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ÉÊŸ⁄UH2H
Á¬ÃÈ ∑§„U ‚àÿ ‚Ÿ„°U ‚È’ÊŸË – ‚Ëÿ ‚∑ȧø ◊„È°U ◊Ÿ„È°U ‚◊ÊŸËH
¬ÈÁŸ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ‹ËÁã„U ©U⁄U ‹Ê߸ – Á‚π •ÊÁ‚· Á„Uà ŒËÁã„U ‚È„UÊ߸H3H
∑§„UÁà Ÿ ‚Ëÿ ‚∑ȧÁø ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ß„UÊ° ’‚’ ⁄U¡ŸË¥ ÷‹ ŸÊ„UË¥H
‹Áπ L§π ⁄UÊÁŸ ¡ŸÊÿ©U ⁄UÊ™§ – NUŒÿ° ‚⁄UÊ„Uà ‚Ë‹È ‚È÷Ê™§H4H
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á◊Á‹ ÷¥Á≈U Á‚ÿ Á’ŒÊ ∑§ËÁã„U ‚Ÿ◊ÊÁŸ–
∑§„UË ‚◊ÿ Á‚⁄U ÷⁄Uà ªÁà ⁄UÊÁŸ ‚È’ÊÁŸ ‚ÿÊÁŸH 287H
‚ÈÁŸ ÷ͬʋ ÷⁄Uà Cÿfl„UÊM§ – ‚ÙŸ ‚Ȫ¢œ ‚ÈœÊ ‚Á‚ ‚ÊM§H
◊ÍŒ ‚¡‹ ŸÿŸ ¬È‹∑§ ß – ‚È¡‚È ‚⁄UÊ„UŸ ‹ª ◊ÈÁŒÃ ◊ŸH1H
‚ÊflœÊŸ ‚ÈŸÈ ‚È◊ÈÁπ ‚È‹ÙøÁŸ – ÷⁄Uà ∑§ÕÊ ÷fl ’¢œ Á’◊ÙøÁŸH
œ⁄U◊ ⁄UÊ¡Ÿÿ ’˝rÊÔÁ’øÊM§ – ß„UÊ° ¡ÕÊ◊Áà ◊Ù⁄U ¬˝øÊM§H2H
242
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ù ◊Áà ◊ÙÁ⁄U ÷⁄Uà ◊Á„U◊Ê„UË – ∑§„ÒU ∑§Ê„U ¿UÁ‹ ¿ÈU•Áà Ÿ ¿UÊ°„UËH
Á’Áœ ªŸ¬Áà •Á„U¬Áà Á‚fl ‚Ê⁄UŒ – ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ’Èœ ’ÈÁh Á’‚Ê⁄UŒH3H
÷⁄Uà øÁ⁄Uà ∑§Ë⁄UÁà ∑§⁄UÃÍÃË – œ⁄U◊ ‚Ë‹ ªÈŸ Á’◊‹ Á’÷ÍÃËH
‚◊ȤÊà ‚ÈŸÃ ‚ÈπŒ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ‚ÈÁø ‚È⁄U‚Á⁄U L§Áø ÁŸŒ⁄U ‚ȜʄÍUH4H
ÁŸ⁄UflÁœ ªÈŸ ÁŸL§¬◊ ¬ÈL§·È ÷⁄UÃÈ ÷⁄Uà ‚◊ ¡ÊÁŸ–
∑§Á„U• ‚È◊L§ Á∑§ ‚⁄U ‚◊ ∑§Á’∑ȧ‹ ◊Áà ‚∑ȧøÊÁŸH 288H
•ª◊ ‚’Á„U ’⁄UŸÃ ’⁄U’⁄UŸË – Á¡Á◊ ¡‹„UËŸ ◊ËŸ ª◊È œ⁄UŸËH
÷⁄Uà •Á◊à ◊Á„U◊Ê ‚ÈŸÈ ⁄UÊŸË – ¡ÊŸ®„U ⁄UÊ◊È Ÿ ‚∑§Á„¢U ’πÊŸËH1H
’⁄UÁŸ ‚¬˝◊ ÷⁄Uà •ŸÈ÷Ê™§ – ÁÃÿ Á¡ÿ ∑§Ë L§Áø ‹Áπ ∑§„U ⁄UÊ™§H
’„ÈU⁄U®„U ‹πŸÈ ÷⁄UÃÈ ’Ÿ ¡Ê„UË¥ – ‚’ ∑§⁄U ÷‹ ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H2H
ŒÁ’ ¬⁄¢UÃÈ ÷⁄Uà ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§Ë – ¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ¡Êß ŸÁ„¢U Ã⁄U∑§ËH
÷⁄UÃÈ •flÁœ ‚Ÿ„U ◊◊ÃÊ ∑§Ë – ¡lÁ¬ ⁄UÊ◊È ‚Ë◊ ‚◊ÃÊ ∑§ËH3H
¬⁄U◊Ê⁄UÕ SflÊ⁄UÕ ‚Èπ ‚Ê⁄U – ÷⁄Uà Ÿ ‚¬Ÿ„È°U ◊Ÿ„È°U ÁŸ„UÊ⁄UH
‚ÊœŸ Á‚Áh ⁄UÊ◊ ¬ª Ÿ„ÍU – ◊ÙÁ„U ‹Áπ ¬⁄Uà ÷⁄Uà ◊à ∞„ÍUH4H
÷Ù⁄U„È°U ÷⁄Uà Ÿ ¬Á‹„U®„U ◊Ÿ‚„È°U ⁄UÊ◊ ⁄U¡Êß–
∑§Á⁄U• Ÿ ‚ÙøÈ ‚Ÿ„U ’‚ ∑§„U©U ÷ͬ Á’‹πÊßH 289H
⁄UÊ◊ ÷⁄Uà ªÈŸ ªŸÃ ‚¬˝ËÃË – ÁŸÁ‚ Œ¢¬ÁÃÁ„U ¬‹∑§ ‚◊ ’ËÃËH
⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ ¬˝Êà ¡Èª ¡Êª – ã„UÊß ã„UÊß ‚È⁄U ¬Í¡Ÿ ‹ÊªH1H
ª Ÿ„UÊß ªÈ⁄U ¬®„U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ’¢ÁŒ ø⁄UŸ ’Ù‹ L§π ¬Ê߸H
ŸÊÕ ÷⁄UÃÈ ¬È⁄U¡Ÿ ◊„UÃÊ⁄UË – ‚Ù∑§ Á’∑§‹ ’Ÿ’Ê‚ ŒÈπÊ⁄UËH2H
‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ⁄UÊ©U Á◊ÁÕ‹‚Í – ’„ÈUà ÁŒfl‚ ÷∞ ‚„Uà ∑§‹‚ÍH
©UÁøà „UÙß ‚Ùß ∑§ËÁ¡• ŸÊÕÊ – Á„Uà ‚’„UË ∑§⁄U ⁄Uı⁄¥U „UÊÕÊH3H
•‚ ∑§Á„U •Áà ‚∑ȧø ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§ – ◊ÈÁŸ ¬È‹∑§ ‹Áπ ‚Ë‹È ‚È÷Ê™§H
ÃÈï„U Á’ŸÈ ⁄UÊ◊ ‚∑§‹ ‚Èπ ‚Ê¡Ê – Ÿ⁄U∑§ ‚Á⁄U‚ ŒÈ„ÈU ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ÊH4H
¬˝ÊŸ ¬˝ÊŸ ∑§ ¡Ëfl ∑§ Á¡fl ‚Èπ ∑§ ‚Èπ ⁄UÊ◊–
ÃÈï„U ÃÁ¡ ÃÊà ‚Ù„UÊà ªÎ„U Á¡ã„UÁ„U ÁÃã„UÁ„U Á’Áœ ’Ê◊H 290H
‚Ù ‚ÈπÈ ∑§⁄U◊È œ⁄U◊È ¡Á⁄U ¡Ê™§ – ¡„°U Ÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ ÷Ê™§H
¡ÙªÈ ∑ȧ¡ÙªÈ ÇÿÊŸÈ •ÇÿÊŸÍ – ¡„°U Ÿ®„U ⁄UÊ◊ ¬◊ ¬⁄UœÊŸÍH1H
ÃÈï„U Á’ŸÈ ŒÈπË ‚ÈπË ÃÈï„U Ã„UË¥ – ÃÈï„U ¡ÊŸ„ÈU Á¡ÿ ¡Ù ¡Á„U ∑§„UË¥H
⁄UÊ©U⁄U •Êÿ‚È Á‚⁄U ‚’„UË ∑¥§ – Á’ÁŒÃ ∑Χ¬Ê‹Á„U ªÁà ‚’ ŸË∑¥§H2H
•Ê¬È •ÊüÊ◊Á„U œÊÁ⁄U• ¬Ê™§ – ÷ÿ©U ‚Ÿ„U Á‚ÁÕ‹ ◊ÈÁŸ⁄UÊ™§H
243
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È Ã’ ⁄UÊ◊È Á‚œÊ∞ – Á⁄UÁ· œÁ⁄U œË⁄U ¡Ÿ∑§ ¬®„U •Ê∞H3H
⁄UÊ◊ ’øŸ ªÈL§ ŸÎ¬Á„U ‚ÈŸÊ∞ – ‚Ë‹ ‚Ÿ„U ‚È÷Êÿ° ‚È„UÊ∞H
◊„UÊ⁄UÊ¡ •’ ∑§ËÁ¡• ‚Ù߸ – ‚’ ∑§⁄U œ⁄U◊ ‚Á„Uà Á„Uà „UÙ߸H4H
ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸ ‚È¡ÊŸ ‚ÈÁø œ⁄U◊ œË⁄U Ÿ⁄U¬Ê‹–
ÃÈï„U Á’ŸÈ •‚◊¢¡‚ ‚◊Ÿ ∑§Ù ‚◊⁄UÕ ∞Á„U ∑§Ê‹H 291H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ¡Ÿ∑§ •ŸÈ⁄Uʪ – ‹Áπ ªÁà ÇÿÊŸÈ Á’⁄UÊªÈ Á’⁄UʪH
Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„°U ªÈŸÃ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – •Ê∞ ß„UÊ° ∑§Ëã„U ÷‹ ŸÊ„UË¥H1H
⁄UÊ◊Á„U ⁄UÊÿ° ∑§„U©U ’Ÿ ¡ÊŸÊ – ∑§Ëã„U •Ê¬È Á¬˝ÿ ¬˝◊ ¬˝flÊŸÊH
„U◊ •’ ’Ÿ Ã¥ ’ŸÁ„U ¬ΔUÊ߸ – ¬˝◊ÈÁŒÃ Á»§⁄U’ Á’’∑§ ’«∏Ê߸H2H
Ãʬ‚ ◊ÈÁŸ ◊Á„U‚È⁄U ‚ÈÁŸ ŒπË – ÷∞ ¬˝◊ ’‚ Á’∑§‹ Á’‚·ËH
‚◊©U ‚◊ÈÁ¤Ê œÁ⁄U œË⁄U¡È ⁄UÊ¡Ê – ø‹ ÷⁄Uà ¬®„U ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH3H
÷⁄Uà •Êß •Êª¥ ÷ß ‹Ëã„ – •fl‚⁄U ‚Á⁄U‚ ‚È•Ê‚Ÿ ŒËã„H
ÃÊà ÷⁄Uà ∑§„U Ã⁄U„ÈUÁà ⁄UÊ™§ – ÃÈï„UÁ„U Á’ÁŒÃ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚È÷Ê™§H4H
⁄UÊ◊ ‚àÿ’˝Ã œ⁄U◊ ⁄Uà ‚’ ∑§⁄U ‚Ë‹È ‚Ÿ„UÈ–
‚¢∑§≈U ‚„Uà ‚∑§Ùø ’‚ ∑§Á„U• ¡Ù •Êÿ‚È Œ„ÈUH 292H
‚ÈÁŸ ß ¬È‹Á∑§ ŸÿŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UË – ’Ù‹ ÷⁄UÃÈ œË⁄U œÁ⁄U ÷Ê⁄UËH
¬˝÷È Á¬˝ÿ ¬Ííÿ Á¬ÃÊ ‚◊ •Ê¬Í – ∑ȧ‹ªÈL§ ‚◊ Á„Uà ◊Êÿ Ÿ ’ʬÍH1H
∑§ıÁ‚∑§ÊÁŒ ◊ÈÁŸ ‚Áøfl ‚◊Ê¡Í – ÇÿÊŸ •¢’ÈÁŸÁœ •Ê¬ÈŸÈ •Ê¡ÍH
Á‚‚È ‚fl∑ȧ •Êÿ‚È •ŸÈªÊ◊Ë – ¡ÊÁŸ ◊ÙÁ„U Á‚π Œß• SflÊ◊ËH2H
∞®„U ‚◊Ê¡ Õ‹ ’ͤʒ ⁄UÊ©U⁄U – ◊ıŸ ◊Á‹Ÿ ◊Ò¥ ’Ù‹’ ’Ê©U⁄UH
¿UÙ≈U ’ŒŸ ∑§„U©°U ’Á«∏U ’ÊÃÊ – ¿U◊’ ÃÊà ‹Áπ ’Ê◊ Á’œÊÃÊH3H
•Êª◊ ÁŸª◊ ¬˝Á‚h ¬È⁄UÊŸÊ – ‚flÊœ⁄U◊È ∑§ÁΔUŸ ¡ªÈ ¡ÊŸÊH
SflÊÁ◊ œ⁄U◊ SflÊ⁄UÕÁ„U Á’⁄UÙœÍ – ’ÒL§ •¢œ ¬˝◊Á„U Ÿ ¬˝’ÙœÍH4H
⁄UÊÁπ ⁄UÊ◊ L§π œ⁄U◊È ’˝ÃÈ ¬⁄Uʜ˟ ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ–
‚’ ∑¥§ ‚¢◊à ‚’¸ Á„Uà ∑§Á⁄• ¬◊È ¬Á„UøÊÁŸH 293H
÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ŒÁπ ‚È÷Ê™§ – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ‚⁄UÊ„Uà ⁄UÊ™§H
‚Ȫ◊ •ª◊ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È ∑§ΔUÙ⁄U – •⁄UÕÈ •Á◊à •Áà •Êπ⁄U ÕÙ⁄UH1H
íÿÊ¥ ◊ÈπÈ ◊È∑ȧ⁄U ◊È∑ȧL§ ÁŸ¡ ¬ÊŸË – ªÁ„UU Ÿ ¡Êß •‚ •jÈà ’ÊŸËH
÷ͬ ÷⁄UÃÈ ◊ÈÁŸ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡Í – ª ¡„U° Á’’Èœ ∑ȧ◊ÈŒ Ám¡⁄UÊ¡ÍH2H
‚ÈÁŸ ‚ÈÁœ ‚Ùø Á’∑§‹ ‚’ ‹ÙªÊ – ◊Ÿ„È°U ◊ËŸªŸ Ÿfl ¡‹ ¡ÙªÊH
Œfl° ¬˝Õ◊ ∑ȧ‹ªÈ⁄U ªÁà ŒπË – ÁŸ⁄UÁπ Á’Œ„U ‚Ÿ„U Á’‚·ËH3H
244
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊ◊ ÷ªÁÃ◊ÿ ÷⁄UÃÈ ÁŸ„UÊ⁄U – ‚È⁄U SflÊ⁄UÕË „U„UÁ⁄U Á„Uÿ° „UÊ⁄UH
‚’ ∑§Ù©U ⁄UÊ◊ ¬◊◊ÿ ¬πÊ – ÷∞ •‹π ‚Ùø ’‚ ‹πÊH4H
⁄UÊ◊È ‚Ÿ„U ‚∑§Ùø ’‚ ∑§„U ‚‚Ùø ‚È⁄U⁄UÊ¡È–
⁄Uø„ÈU ¬˝¬¢øÁ„U ¬¢ø Á◊Á‹ ŸÊÁ„¢U à ÷ÿ©U •∑§Ê¡ÈH 294H
‚È⁄ã„U ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ê⁄UŒÊ ‚⁄UÊ„UË – ŒÁ’ Œfl ‚⁄UŸÊªÃ ¬Ê„UËH
»§Á⁄U ÷⁄Uà ◊Áà ∑§Á⁄U ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ – ¬Ê‹È Á’’Èœ ∑ȧ‹ ∑§Á⁄U ¿U‹ ¿UÊÿÊH1H
Á’’Èœ Á’Ÿÿ ‚ÈÁŸ ŒÁ’ ‚ÿÊŸË – ’Ù‹Ë ‚È⁄U SflÊ⁄UÕ ¡«∏U ¡ÊŸËH
◊Ù ‚Ÿ ∑§„U„ÈU ÷⁄Uà ◊Áà »§M§ – ‹ÙøŸ ‚„U‚ Ÿ ‚Í¤Ê ‚È◊M§H2H
Á’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ◊ÊÿÊ ’Á«∏U ÷Ê⁄UË – ‚Ù©U Ÿ ÷⁄Uà ◊Áà ‚∑§ß ÁŸ„UÊ⁄UËH
‚Ù ◊Áà ◊ÙÁ„U ∑§„Uà ∑§L§ ÷Ù⁄UË – ø¢ÁŒÁŸ ∑§⁄U Á∑§ ø¢«U∑§⁄U øÙ⁄UËH3H
÷⁄Uà NUŒÿ° Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ÁŸflÊ‚Í – Ä°U Á∑§ ÁÃÁ◊⁄U ¡„°U Ã⁄UÁŸ ¬˝∑§Ê‚ÍH
•‚ ∑§Á„U ‚Ê⁄UŒ ªß Á’Áœ ‹Ù∑§Ê – Á’’Èœ Á’∑§‹ ÁŸÁ‚ ◊ÊŸ„È°U ∑§Ù∑§ÊH4H
‚È⁄U SflÊ⁄UÕË ◊‹ËŸ ◊Ÿ ∑§Ëã„U ∑ȧ◊¢òÊ ∑ȧΔUÊ≈ÈU–
⁄UÁø ¬˝¬¢ø ◊ÊÿÊ ¬˝’‹ ÷ÿ ÷˝◊ •⁄UÁà ©UøÊ≈ÈUH 295H
∑§Á⁄U ∑ȧøÊÁ‹ ‚Ùøà ‚È⁄U⁄UÊ¡Í – ÷⁄Uà „UÊÕ ‚’È ∑§Ê¡È •∑§Ê¡ÍH
ª∞ ¡Ÿ∑ȧ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚◊Ë¬Ê – ‚Ÿ◊ÊŸ ‚’ ⁄UÁ’∑ȧ‹ ŒË¬ÊH1H
‚◊ÿ ‚◊Ê¡ œ⁄U◊ •Á’⁄UÙœÊ – ’Ù‹ Ã’ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ¬È⁄UÙœÊH
¡Ÿ∑§ ÷⁄Uà ‚¢’ÊŒÈ ‚ÈŸÊ߸ – ÷⁄Uà ∑§„UÊ©UÁà ∑§„UË ‚È„UÊ߸H2H
ÃÊà ⁄UÊ◊ ¡‚ •Êÿ‚È Œ„ÍU – ‚Ù ‚’È ∑§⁄ÒU ◊Ù⁄U ◊à ∞„ÍUH
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ¡ÙÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸË – ’Ù‹ ‚àÿ ‚⁄U‹ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH3H
Á’l◊ÊŸ •Ê¬ÈÁŸ Á◊ÁÕ‹‚Í – ◊Ù⁄U ∑§„U’ ‚’ ÷Ê°Áà ÷Œ‚ÍH
⁄UÊ©U⁄U ⁄UÊÿ ⁄U¡Êÿ‚È „UÙ߸ – ⁄UÊ©UÁ⁄U ‚¬Õ ‚„UË Á‚⁄U ‚Ù߸H4H
⁄UÊ◊ ‚¬Õ ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ¡Ÿ∑ȧ ‚∑ȧø ‚÷Ê ‚◊Ö
‚∑§‹ Á’‹Ù∑§Ã ÷⁄Uà ◊ÈπÈ ’Ÿß Ÿ ™§ÃL§ ŒÃH 296H
‚÷Ê ‚∑ȧø ’‚ ÷⁄Uà ÁŸ„UÊ⁄UË – ⁄UÊ◊’¢œÈ œÁ⁄U œË⁄U¡È ÷Ê⁄UËH
∑ȧ‚◊©U ŒÁπ ‚Ÿ„ÈU ‚°÷Ê⁄UÊ – ’…∏Uà Á’¢Áœ Á¡Á◊ ÉÊ≈U¡ ÁŸflÊ⁄UÊH1H
‚Ù∑§ ∑§Ÿ∑§‹ÙøŸ ◊Áà ¿UÙŸË – „U⁄UË Á’◊‹ ªÈŸ ªŸ ¡ª¡ÙŸËH
÷⁄Uà Á’’∑§ ’⁄UÊ„°U Á’‚Ê‹Ê – •ŸÊÿÊ‚ ©Uœ⁄UË ÃÁ„U ∑§Ê‹ÊH2H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ‚’ ∑§„°U ∑§⁄U ¡Ù⁄U – ⁄UÊ◊È ⁄UÊ©U ªÈ⁄U ‚ÊœÈ ÁŸ„UÙ⁄UH
¿U◊’ •Ê¡È •Áà •ŸÈÁøà ◊Ù⁄UÊ – ∑§„U©°U ’ŒŸ ◊ÎŒÈ ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊH3H
Á„Uÿ° ‚ÈÁ◊⁄UË ‚Ê⁄UŒÊ ‚È„UÊ߸ – ◊ÊŸ‚ Ã¥ ◊Èπ ¬¢∑§¡ •Ê߸H
245
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’◊‹ Á’’∑§ œ⁄U◊ Ÿÿ ‚Ê‹Ë – ÷⁄Uà ÷Ê⁄UÃË ◊¢¡È ◊⁄UÊ‹ËH4H
ÁŸ⁄UÁπ Á’’∑§ Á’‹ÙøŸÁã„U Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„°U ‚◊Ê¡È–
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ’Ù‹ ÷⁄UÃÈ ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ëÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡ÈH 297H
¬˝÷È Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ‚ÈNUŒ ªÈ⁄U SflÊ◊Ë – ¬Ííÿ ¬⁄U◊ Á„Uà •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
‚⁄U‹ ‚È‚ÊÁ„U’È ‚Ë‹ ÁŸœÊŸÍ – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ‚’¸Çÿ ‚È¡ÊŸÍH1H
‚◊⁄UÕ ‚⁄UŸÊªÃ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ªÈŸªÊ„U∑ȧ •flªÈŸ •ÉÊ „UÊ⁄UËH
SflÊÁ◊ ªÙ‚Ê°ßÁ„U ‚Á⁄U‚ ªÙ‚ÊßZ – ◊ÙÁ„U ‚◊ÊŸ ◊Ò¥ ‚Êß° ŒÙ„UÊßZH2H
¬˝÷È Á¬ÃÈ ’øŸ ◊Ù„U ’‚ ¬‹Ë – •Êÿ©°U ß„UÊ° ‚◊Ê¡È ‚∑§‹ËH
¡ª ÷‹ ¬Ùø ™°§ø •L§ ŸËøÍ – •Á◊• •◊⁄U¬Œ ◊Ê„ÈUL§ ◊ËøÍH3H
⁄UÊ◊ ⁄U¡Êß ◊≈U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ŒπÊ ‚ÈŸÊ ∑§Ã„È°U ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H
‚Ù ◊Ò¥ ‚’ Á’Áœ ∑§ËÁã„U Á…UΔUÊ߸ – ¬˝÷È ◊ÊŸË ‚Ÿ„U ‚fl∑§Ê߸H4H
∑Χ¬Ê° ÷‹ÊßZ •Ê¬ŸË ŸÊÕ ∑§Ëã„U ÷‹ ◊Ù⁄U–
ŒÍ·Ÿ ÷ ÷Í·Ÿ ‚Á⁄U‚ ‚È¡‚È øÊL§ ø„ÈU •Ù⁄UH 298H
⁄UÊ©UÁ⁄U ⁄UËÁà ‚È’ÊÁŸ ’«∏UÊ߸ – ¡ªÃ Á’ÁŒÃ ÁŸª◊ʪ◊ ªÊ߸H
∑ͧ⁄U ∑ȧÁ≈U‹ π‹ ∑ȧ◊Áà ∑§‹¢∑§Ë – ŸËø ÁŸ‚Ë‹ ÁŸ⁄UË‚ ÁŸ‚¢∑§ËH1H
Ã©U ‚ÈÁŸ ‚⁄UŸ ‚Ê◊È„¥U •Ê∞ – ‚∑Χà ¬˝ŸÊ◊È Á∑§„¥U •¬ŸÊ∞H
ŒÁπ ŒÙ· ∑§’„È°U Ÿ ©U⁄U •ÊŸ – ‚ÈÁŸ ªÈŸ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ’πÊŸH2H
∑§Ù ‚ÊÁ„U’ ‚fl∑§Á„U ŸflÊ¡Ë – •Ê¬È ‚◊Ê¡ ‚Ê¡ ‚’ ‚Ê¡ËH
ÁŸ¡ ∑§⁄UÃÍÁà Ÿ ‚◊ÈÁ¤Ê• ‚¬Ÿ¥ – ‚fl∑§ ‚∑ȧø ‚ÙøÈ ©U⁄U •¬Ÿ¢H3H
‚Ù ªÙ‚Êß° Ÿ®„U ŒÍ‚⁄ ∑§Ù¬Ë – ÷È¡Ê ©UΔUÊß ∑§„U©°U ¬Ÿ ⁄UÙ¬ËH
¬‚È ŸÊøà ‚È∑§ ¬ÊΔU ¬˝’ËŸÊ – ªÈŸ ªÁà Ÿ≈U ¬ÊΔU∑§ •ÊœËŸÊH4H
ÿÙ¥ ‚ÈœÊÁ⁄U ‚Ÿ◊ÊÁŸ ¡Ÿ Á∑§∞ ‚ÊœÈ Á‚⁄U◊Ù⁄U–
∑§Ù ∑Χ¬Ê‹ Á’ŸÈ ¬ÊÁ‹„ÒU Á’Á⁄UŒÊflÁ‹ ’⁄U¡Ù⁄UH 299H
‚Ù∑§ ‚Ÿ„°U Á∑§ ’Ê‹ ‚È÷Ê∞° – •Êÿ©°U ‹Êß ⁄U¡Êÿ‚È ’Ê∞°H
Ã’„È°U ∑Χ¬Ê‹ „UÁ⁄U ÁŸ¡ •Ù⁄UÊ – ‚’Á„U ÷Ê°Áà ÷‹ ◊ÊŸ©U ◊Ù⁄UÊH1H
Œπ©°U ¬Êÿ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹Ê – ¡ÊŸ©°U SflÊÁ◊ ‚„U¡ •ŸÈ∑ͧ‹ÊH
’«∏¥ ‚◊Ê¡ Á’‹Ù∑§©°U ÷ÊªÍ – ’«∏UË¥ øÍ∑§ ‚ÊÁ„U’ •ŸÈ⁄UʪÍH2H
∑Χ¬Ê •ŸÈª˝„ÈU •¢ªÈ •ÉÊÊ߸ – ∑§ËÁã„U ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ‚’ •Áœ∑§Ê߸H
⁄UÊπÊ ◊Ù⁄U ŒÈ‹Ê⁄U ªÙ‚ÊßZ – •¬Ÿ¢ ‚Ë‹ ‚È÷Êÿ° ÷‹ÊßZH3H
ŸÊÕ ÁŸ¬≈U ◊Ò¥ ∑§ËÁã„U Á…UΔUÊ߸ – SflÊÁ◊ ‚◊Ê¡ ‚∑§Ùø Á’„UÊ߸H
•Á’Ÿÿ Á’Ÿÿ ¡ÕÊL§Áø ’ÊŸË – ¿UÁ◊Á„U Œ©U •Áà •Ê⁄UÁà ¡ÊŸËH4H
246
ŒÙ0. ‚ÈNUŒ ‚È¡ÊŸ ‚È‚ÊÁ„U’Á„U ’„ÈUà ∑§„U’ ’Á«∏U πÙÁ⁄U–
•Êÿ‚È Œß• Œfl •’ ‚’ß ‚ÈœÊ⁄UË ◊ÙÁ⁄UH 300H
øı0. ¬˝÷È ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄Uʪ ŒÙ„UÊ߸ – ‚àÿ ‚È∑Χà ‚Èπ ‚Ëfl° ‚È„UÊ߸H
‚Ù ∑§Á⁄U ∑§„U©°U Á„U∞ •¬Ÿ ∑§Ë – L§Áø ¡ÊªÃ ‚Ùflà ‚¬Ÿ ∑§ËH1H
‚„U¡ ‚Ÿ„°U SflÊÁ◊ ‚fl∑§Ê߸ – SflÊ⁄UÕ ¿U‹ »§‹ øÊÁ⁄U Á’„UÊ߸H
•ÇÿÊ ‚◊ Ÿ ‚È‚ÊÁ„U’ ‚flÊ – ‚Ù ¬˝‚ÊŒÈ ¡Ÿ ¬ÊflÒ ŒflÊH2H
•‚ ∑§Á„U ¬˝◊ Á’’‚ ÷∞ ÷Ê⁄UË – ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U Á’‹ÙøŸ ’Ê⁄UËH
¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ ª„U •∑ȧ‹Ê߸ – ‚◊©U ‚Ÿ„ÈU Ÿ ‚Ù ∑§Á„U ¡Ê߸H3H
∑Χ¬Ê®‚œÈ SÊŸ◊ÊÁŸ ‚È’ÊŸË – ’ÒΔUÊ∞ ‚◊ˬ ªÁ„U ¬ÊŸËH
÷⁄Uà Á’Ÿÿ ‚ÈÁŸ ŒÁπ ‚È÷Ê™§ – Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„°U ‚÷Ê ⁄UÉÊÈ⁄UÊ™§H4H
¿¢U0. ⁄UÉÊÈ⁄UÊ©U Á‚ÁÕ‹ ‚Ÿ„°U ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ◊ÈÁŸ Á◊ÁÕ‹Ê œŸË–
◊Ÿ ◊„È°U ‚⁄UÊ„Uà ÷⁄Uà ÷Êÿ¬ ÷ªÁà ∑§Ë ◊Á„U◊Ê ÉÊŸËH
÷⁄UÃÁ„U ¬˝‚¢‚à Á’’Èœ ’⁄U·Ã ‚È◊Ÿ ◊ÊŸ‚ ◊Á‹Ÿ ‚–
ÃÈ‹‚Ë Á’∑§‹ ‚’ ‹Ùª ‚ÈÁŸ ‚∑ȧø ÁŸ‚ʪ◊ ŸÁ‹Ÿ ‚H
‚Ù0. ŒÁπ ŒÈπÊ⁄UË ŒËŸ ŒÈ„ÈU ‚◊Ê¡ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚’–
◊ÉÊflÊ ◊„UÊ ◊‹ËŸ ◊È∞ ◊ÊÁ⁄U ◊¢ª‹ ø„UÃH 301H
øı0. ∑§¬≈U ∑ȧøÊÁ‹ ‚Ëfl° ‚È⁄U⁄UÊ¡Í – ¬⁄U •∑§Ê¡ Á¬˝ÿ •Ê¬Ÿ ∑§Ê¡ÍH
∑§Ê∑§ ‚◊ÊŸ ¬Ê∑§Á⁄U¬È ⁄UËÃË – ¿U‹Ë ◊‹ËŸ ∑§Ã„È°U Ÿ ¬˝ÃËÃËH1H
¬˝Õ◊ ∑ȧ◊à ∑§Á⁄U ∑§¬≈ÈU ‚¢°∑§‹Ê – ‚Ù ©UøÊ≈ÈU ‚’ ∑¥§ Á‚⁄U ◊‹ÊH
‚È⁄U◊ÊÿÊ° ‚’ ‹Ùª Á’◊Ù„U – ⁄UÊ◊ ¬˝◊ •ÁÂÿ Ÿ Á’¿UÙ„UH2H
÷ÿ ©UøÊ≈U ’‚ ◊Ÿ ÁÕ⁄U ŸÊ„UË¥ – ¿UŸ ’Ÿ L§Áø ¿UŸ ‚ŒŸ ‚Ù„UÊ„UË¥H
ŒÈÁ’œ ◊ŸÙªÁà ¬˝¡Ê ŒÈπÊ⁄UË – ‚Á⁄Uà ®‚œÈ ‚¢ª◊ ¡ŸÈ ’Ê⁄UËH3H
ŒÈÁøà ∑§Ã„È°U ¬Á⁄UÃÙ·È Ÿ ‹„U„UË¥ – ∞∑§ ∞∑§ ‚Ÿ ◊⁄U◊È Ÿ ∑§„U„UË¥H
‹Áπ Á„Uÿ° „°UÁ‚ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÍ – ‚Á⁄U‚ SflÊŸ ◊ÉÊflÊŸ ¡È’ÊŸÍH4H
ŒÙ0. ÷⁄UÃÈ ¡Ÿ∑ȧ ◊ÈÁŸ¡Ÿ ‚Áøfl ‚ÊœÈ ‚øà Á’„UÊß–
‹ÊÁª Œfl◊ÊÿÊ ‚’Á„U ¡ÕÊ¡ÙªÈ ¡ŸÈ ¬ÊßH 302H
øı0. ∑Χ¬Ê®‚œÈ ‹Áπ ‹Ùª ŒÈπÊ⁄U – ÁŸ¡ ‚Ÿ„°U ‚È⁄U¬Áà ¿U‹ ÷Ê⁄UH
‚÷Ê ⁄UÊ©U ªÈ⁄U ◊Á„U‚È⁄U ◊¢òÊË – ÷⁄Uà ÷ªÁà ‚’ ∑Ò§ ◊Áà ¡¢òÊËH1H
⁄UÊ◊Á„U ÁøÃflà ÁøòÊ Á‹π ‚ – ‚∑ȧøà ’Ù‹Ã ’øŸ Á‚π ‚H
÷⁄Uà ¬˝ËÁà ŸÁà Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸ – ‚ÈŸÃ ‚ÈπŒ ’⁄UŸÃ ∑§ÁΔUŸÊ߸H2H
¡Ê‚È Á’‹ÙÁ∑§ ÷ªÁà ‹fl‹‚Í – ¬˝◊ ◊ªŸ ◊ÈÁŸªŸ Á◊ÁÕ‹‚ÍH
247
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊Á„U◊Ê ÃÊ‚È ∑§„ÒU Á∑§Á◊ ÃÈ‹‚Ë – ÷ªÁà ‚È÷Êÿ° ‚È◊Áà Á„Uÿ° „ÈU‹‚ËH3H
•Ê¬È ¿UÙÁ≈U ◊Á„U◊Ê ’Á«∏U ¡ÊŸË – ∑§Á’∑ȧ‹ ∑§ÊÁŸ ◊ÊÁŸ ‚∑ȧøÊŸËH
∑§Á„U Ÿ ‚∑§Áà ªÈŸ L§Áø •Áœ∑§Ê߸ – ◊Áà ªÁà ’Ê‹ ’øŸ ∑§Ë ŸÊ߸H4H
÷⁄Uà Á’◊‹ ¡‚È Á’◊‹ Á’œÈ ‚È◊Áà ø∑§Ù⁄U∑ȧ◊ÊÁ⁄U–
©UÁŒÃ Á’◊‹ ¡Ÿ NUŒÿ Ÿ÷ ∞∑§≈U∑§ ⁄U„UË ÁŸ„UÊÁ⁄UH 303H
÷⁄Uà ‚È÷Ê©U Ÿ ‚Ȫ◊ ÁŸª◊„Í°U – ‹ÉÊÈ ◊Áà øʬ‹ÃÊ ∑§Á’ ¿U◊„Í°UH
∑§„Uà ‚ÈŸÃ ‚Áà ÷Ê©U ÷⁄Uà ∑§Ù – ‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ „UÙß Ÿ ⁄Uà ∑§ÙH1H
‚ÈÁ◊⁄Uà ÷⁄UÃÁ„U ¬˝◊È ⁄UÊ◊ ∑§Ù – ¡Á„U Ÿ ‚È‹÷È ÃÁ„U ‚Á⁄U‚ ’Ê◊ ∑§ÙH
ŒÁπ ŒÿÊ‹ Œ‚Ê ‚’„UË ∑§Ë – ⁄UÊ◊ ‚È¡ÊŸ ¡ÊÁŸ ¡Ÿ ¡Ë ∑§ËH 2H
œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸ œË⁄U Ÿÿ ŸÊª⁄U – ‚àÿ ‚Ÿ„U ‚Ë‹ ‚Èπ ‚ʪ⁄UH
Œ‚È ∑§Ê‹È ‹Áπ ‚◊©U ‚◊Ê¡Í – ŸËÁà ¬˝ËÁà ¬Ê‹∑§ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡ÍH3H
’Ù‹ ’øŸ ’ÊÁŸ ‚⁄U’‚È ‚ – Á„Uà ¬Á⁄UŸÊ◊ ‚ÈŸÃ ‚Á‚ ⁄U‚È ‚H
ÃÊà ÷⁄Uà ÃÈï„U œ⁄U◊ œÈ⁄UËŸÊ – ‹Ù∑§ ’Œ Á’Œ ¬˝◊ ¬˝’ËŸÊH4H
∑§⁄U◊ ’øŸ ◊ÊŸ‚ Á’◊‹ ÃÈï„U ‚◊ÊŸ ÃÈï„U ÃÊÖ
ªÈ⁄U ‚◊Ê¡ ‹ÉÊÈ ’¢œÈ ªÈŸ ∑ȧ‚◊ÿ° Á∑§Á◊ ∑§Á„U ¡ÊÃH 304H
¡ÊŸ„ÈU ÃÊà Ã⁄UÁŸ ∑ȧ‹ ⁄UËÃË – ‚àÿ‚¢œ Á¬ÃÈ ∑§Ë⁄UÁà ¬˝ËÃËH
‚◊©U ‚◊Ê¡È ‹Ê¡ ªÈ⁄U¡Ÿ ∑§Ë – ©UŒÊ‚ËŸ Á„Uà •ŸÁ„Uà ◊Ÿ ∑§ËH1H
ÃÈï„UÁ„U Á’ÁŒÃ ‚’„UË ∑§⁄U ∑§⁄U◊Í – •Ê¬Ÿ ◊Ù⁄U ¬⁄U◊ Á„Uà œ⁄U◊ÍH
◊ÙÁ„U ‚’ ÷Ê°Áà ÷⁄UÙ‚ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ÃŒÁ¬ ∑§„©°U •fl‚⁄U •ŸÈ‚Ê⁄UÊH2H
ÃÊà ÃÊà Á’ŸÈ ’Êà „U◊Ê⁄UË – ∑§fl‹ ªÈ⁄U∑ȧ‹ ∑Χ¬Ê° ‚¢°÷Ê⁄UËH
ŸÃL§ ¬˝¡Ê ¬Á⁄U¡Ÿ ¬Á⁄UflÊM§ – „U◊Á„U ‚Á„Uà ‚’È „UÙà πÈ•ÊM§H3H
¡ı¥ Á’ŸÈ •fl‚⁄U •Õfl° ÁŒŸ‚Í – ¡ª ∑§Á„U ∑§„U„ÈU Ÿ „UÙß ∑§‹‚ÍH
 ©UìÊÃÈ ÃÊà Á’Áœ ∑§Ëã„UÊ – ◊ÈÁŸ Á◊ÁÕ‹‚ ⁄UÊÁπ ‚’È ‹Ëã„UÊH4H
⁄UÊ¡ ∑§Ê¡ ‚’ ‹Ê¡ ¬Áà œ⁄U◊ œ⁄UÁŸ œŸ œÊ◊–
ªÈ⁄U ¬˝÷Ê©U ¬ÊÁ‹Á„U ‚’Á„U ÷‹ „UÙßÁ„U ¬Á⁄UŸÊ◊H 305H
‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ÃÈï„UÊ⁄U „U◊Ê⁄UÊ – ÉÊ⁄U ’Ÿ ªÈ⁄U ¬˝‚ÊŒ ⁄UπflÊ⁄UÊH
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ªÈ⁄U SflÊÁ◊ ÁŸŒ‚Í – ‚∑§‹ œ⁄U◊ œ⁄UŸËœ⁄U ‚‚ÍH1H
‚Ù ÃÈï„U ∑§⁄U„ÈU ∑§⁄UÊfl„ÈU ◊Ù„ÍU – ÃÊà Ã⁄UÁŸ∑ȧ‹ ¬Ê‹∑§ „UÙ„ÍUH
‚Êœ∑§ ∞∑§ ‚∑§‹ Á‚Áœ ŒŸË – ∑§Ë⁄UÁà ‚ȪÁà ÷ÍÁÃ◊ÿ ’ŸËH2H
‚Ù Á’øÊÁ⁄U ‚Á„U ‚¢∑§≈ÈU ÷Ê⁄UË – ∑§⁄U„ÈU ¬˝¡Ê ¬Á⁄UflÊL§ ‚ÈπÊ⁄UËH
’Ê°≈UË Á’¬Áà ‚’®„U ◊ÙÁ„U ÷Ê߸ – ÃÈï„UÁ„U •flÁœ ÷Á⁄U ’Á«∏U ∑§ÁΔUŸÊ߸H3H
248
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ÊÁŸ ÃÈï„UÁ„U ◊ÎŒÈ ∑§„U©°U ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ∑ȧ‚◊ÿ° ÃÊà Ÿ •ŸÈÁøà ◊Ù⁄UÊH
„UÙ®„U ∑ȧΔUÊÿ° ‚È’¢œÈ ‚„UÊ∞ – •ÙÁ«∏U•®„U „UÊÕ •‚ÁŸ„ÈU ∑§ ÉÊÊ∞H4H
‚fl∑§ ∑§⁄U ¬Œ ŸÿŸ ‚ ◊Èπ ‚Ù ‚ÊÁ„U’È „UÙß–
ÃÈ‹‚Ë ¬˝ËÁà Á∑§ ⁄UËÁà ‚ÈÁŸ ‚È∑§Á’ ‚⁄UÊ„UÁ„¢ ‚ÙßH 306H
‚÷Ê ‚∑§‹ ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’⁄U ’ÊŸË – ¬˝◊ ¬ÿÙÁœ •Á◊•° ¡ŸÈ ‚ÊŸËH
Á‚ÁÕ‹ ‚◊Ê¡ ‚Ÿ„U ‚◊ÊœË – ŒÁπ Œ‚Ê øȬ ‚Ê⁄UŒ ‚ÊœËH1H
÷⁄UÃÁ„U ÷ÿ©U ¬⁄U◊ ‚¢ÃÙ·Í – ‚Ÿ◊Èπ SflÊÁ◊ Á’◊Èπ ŒÈπ ŒÙ·ÍH
◊Èπ ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ Á◊≈UÊ Á’·ÊŒÍ – ÷Ê ¡ŸÈ ªÍ°ªÁ„U Áª⁄UÊ ¬˝‚ÊŒÍH2H
∑§Ëã„U ‚¬˝◊ ¬˝ŸÊ◊È ’„UÙ⁄UË – ’Ù‹ ¬ÊÁŸ ¬¢∑§L§„U ¡Ù⁄UËH
ŸÊÕ ÷ÿ©U ‚ÈπÈ ‚ÊÕ ª∞ ∑§Ù – ‹„U©°U ‹Ê„ÈU ¡ª ¡Ÿ◊È ÷∞ ∑§ÙH3H
•’ ∑Χ¬Ê‹ ¡‚ •Êÿ‚È „UÙ߸ – ∑§⁄Uı¥ ‚Ë‚ œÁ⁄U ‚ÊŒ⁄U ‚Ù߸H
‚Ù •fl‹¢’ Œfl ◊ÙÁ„U Œ߸ – •flÁœ ¬ÊL§ ¬Êflı¥ ¡Á„U ‚߸H4H
Œfl Œfl •Á÷·∑§ Á„Uà ªÈ⁄U •ŸÈ‚Ê‚ŸÈ ¬Êß–
•ÊŸ©°U ‚’ ÃË⁄UÕ ‚Á‹‹È ÃÁ„U ∑§„°U ∑§Ê„U ⁄U¡ÊßH 307H
∞∑ȧ ◊ŸÙ⁄UÕÈ ’«∏U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚÷ÿ° ‚∑§Ùø ¡Êà ∑§Á„U ŸÊ„UË¥H
∑§„U„ÈU ÃÊà ¬˝÷È •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ’Ù‹ ’ÊÁŸ ‚Ÿ„U ‚È„UÊ߸H1H
ÁøòÊ∑ͧ≈U ‚ÈÁø Õ‹ ÃË⁄UÕ ’Ÿ – πª ◊Ϊ ‚⁄U ‚Á⁄U ÁŸ¤Ê¸⁄U ÁªÁ⁄UªŸH
¬˝÷È ¬Œ •¢Á∑§Ã •flÁŸ Á’‚·Ë – •Êÿ‚È „UÙß Ã •Êflı¥ ŒπËH2H
•flÁ‚ •ÁòÊ •Êÿ‚È Á‚⁄U œ⁄U„ÍU – ÃÊà Á’ªÃ÷ÿ ∑§ÊŸŸ ø⁄U„ÍUH
◊ÈÁŸ ¬˝‚ÊŒ ’ŸÈ ◊¢ª‹ ŒÊÃÊ – ¬ÊflŸ ¬⁄U◊ ‚È„UÊflŸ ÷˝ÊÃÊH3H
Á⁄UÁ·ŸÊÿ∑ȧ ¡„°U •Êÿ‚È Œ„UË¥ – ⁄UÊπ„ÈU ÃË⁄UÕ ¡‹È Õ‹ Ã„UË¥H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ÷⁄Uà ‚ÈπÈ ¬ÊflÊ – ◊ÈÁŸ ¬Œ ∑§◊‹ ◊ÈÁŒÃ Á‚L§ ŸÊflÊH4H
÷⁄Uà ⁄UÊ◊ ‚¢’ÊŒÈ ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊Í‹–
‚È⁄U SflÊ⁄UÕË ‚⁄UÊÁ„U ∑ȧ‹ ’⁄U·Ã ‚È⁄UÃL§ »Í§‹H 308H
œãÿ ÷⁄Uà ¡ÿ ⁄UÊ◊ ªÙ‚ÊßZ – ∑§„Uà Œfl „U⁄U·Ã ’Á⁄U•ÊßZH
◊ÈÁŸ Á◊ÁÕ‹‚ ‚÷Ê° ‚’ ∑§Ê„ÍU – ÷⁄Uà ’øŸ ‚ÈÁŸ ÷ÿ©U ©U¿UÊ„ÍH1H
÷⁄Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊ ‚Ÿ„ÍU – ¬È‹Á∑§ ¬˝‚¢‚à ⁄UÊ©U Á’Œ„ÍUH
‚fl∑§ SflÊÁ◊ ‚È÷Ê©U ‚È„UÊflŸ – Ÿ◊È ¬◊È •Áà ¬ÊflŸ ¬ÊflŸH2H
◊Áà •ŸÈ‚Ê⁄U ‚⁄UÊ„UŸ ‹Êª – ‚Áøfl ‚÷Ê‚Œ ‚’ •ŸÈ⁄UʪH
‚ÈÁŸ ‚ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ÷⁄Uà ‚¢’ÊŒÍ – ŒÈ„ÈU ‚◊Ê¡ Á„Uÿ° „U⁄U·È Á’·ÊŒÍH3H
⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ŒÈπÈ ‚ÈπÈ ‚◊ ¡ÊŸË – ∑§Á„U ªÈŸ ⁄UÊ◊ ¬˝’ٜ˥ ⁄UÊŸËH
249
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∞∑§ ∑§„U®„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’«∏UÊ߸ – ∞∑§ ‚⁄UÊ„Uà ÷⁄Uà ÷‹Ê߸H4H
•ÁòÊ ∑§„U©U Ã’ ÷⁄Uà ‚Ÿ ‚Ò‹ ‚◊ˬ ‚È∑ͧ¬–
⁄UÊÁπ• ÃË⁄UÕ ÃÙÿ Ä°U ¬ÊflŸ •Á◊• •ŸÍ¬H 309H
÷⁄Uà •ÁòÊ •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ¬Ê߸ – ¡‹ ÷Ê¡Ÿ ‚’ ÁŒ∞ ø‹Ê߸H
‚ÊŸÈ¡ •Ê¬È •ÁòÊ ◊ÈÁŸ ‚ÊœÍ – ‚Á„Uà ª∞ ¡„°U ∑ͧ¬ •ªÊœÍH1H
¬ÊflŸ ¬ÊÕ ¬ÈãÿÕ‹ ⁄UÊπÊ – ¬˝◊ÈÁŒÃ ¬˝◊ •ÁòÊ •‚ ÷Ê·ÊH
ÃÊà •ŸÊÁŒ Á‚h Õ‹ ∞„ÍU – ‹Ù¬©U ∑§Ê‹ Á’ÁŒÃ Ÿ®„U ∑§„ÍUH2H
Ã’ ‚fl∑§ã„U ‚⁄U‚ Õ‹È ŒπÊ – ∑§Ëã„U ‚È¡‹ Á„Uà ∑ͧ¬ Á’‚·ÊH
Á’Áœ ’‚ ÷ÿ©U Á’Sfl ©U¬∑§ÊM§ – ‚Ȫ◊ •ª◊ •Áà œ⁄U◊ Á’øÊM§H3H
÷⁄UÃ∑ͧ¬ •’ ∑§Á„U„U®„U ‹ÙªÊ – •Áà ¬ÊflŸ ÃË⁄UÕ ¡‹ ¡ÙªÊH
¬˝◊ ‚Ÿ◊ ÁŸ◊îÊà ¬˝ÊŸË – „UÙß„U®„U Á’◊‹ ∑§⁄U◊ ◊Ÿ ’ÊŸËH4H
∑§„Uà ∑ͧ¬ ◊Á„U◊Ê ‚∑§‹ ª∞ ¡„UÊ° ⁄UÉÊÈ⁄UÊ©U–
•ÁòÊ ‚ÈãÊÊÿ©U ⁄UÉÊÈ’⁄UÁ„U ÃË⁄UÕ ¬Èãÿ ¬˝÷Ê©H 310H
∑§„Uà œ⁄U◊ ßÁÄUÊ‚ ‚¬˝ËÃË – ÷ÿ©U ÷ÙL§ ÁŸÁ‚ ‚Ù ‚Èπ ’ËÃËH
ÁŸàÿ ÁŸ’ÊÁ„U ÷⁄Uà ŒÙ©U ÷Ê߸ – ⁄UÊ◊ •ÁòÊ ªÈ⁄U •Êÿ‚È ¬Ê߸H1H
‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ‚Ê¡ ‚’ ‚ÊŒ¥ – ø‹ ⁄UÊ◊ ’Ÿ •≈UŸ ¬ÿÊŒ¥H
∑§Ù◊‹ ø⁄UŸ ø‹Ã Á’ŸÈ ¬Ÿ„UË¥ – ÷ß ◊ÎŒÈ ÷ÍÁ◊ ‚∑ȧÁø ◊Ÿ ◊Ÿ„UË¥H2H
∑ȧ‚ ∑¢§≈U∑§ ∑§Ê°∑§⁄UË¥ ∑ȧ⁄UÊßZ – ∑§≈ÈU∑§ ∑§ΔUÙ⁄U ∑ȧ’SÃÈ ŒÈ⁄UÊßZH
◊Á„U ◊¢¡È‹ ◊ÎŒÈ ◊Ê⁄Uª ∑§Ëã„U – ’„Uà ‚◊Ë⁄U ÁòÊÁ’œ ‚Èπ ‹Ëã„UH3H
‚È◊Ÿ ’⁄UÁ· ‚È⁄U ÉÊŸ ∑§Á⁄U ¿UÊ„UË¥ – Á’≈U¬ »Í§Á‹ »§Á‹ ÃΟ ◊ÎŒÈÃÊ„UË¥H
◊Ϊ Á’‹ÙÁ∑§ πª ’ÙÁ‹ ‚È’ÊŸË – ‚flÁ„¢U ‚∑§‹ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ ¡ÊŸËH4H
‚È‹÷ Á‚Áh ‚’ ¬˝Ê∑ΧÄÈU ⁄UÊ◊ ∑§„Uà ¡◊È„UÊÖ
⁄UÊ◊ ¬˝ÊŸ Á¬˝ÿ ÷⁄Uà ∑§„È°U ÿ„U Ÿ „UÙß ’Á«∏U ’ÊÃH 311H
∞Á„U Á’Áœ ÷⁄UÃÈ Á»§⁄Uà ’Ÿ ◊Ê„UË¥ – Ÿ◊È ¬˝◊È ‹Áπ ◊ÈÁŸ ‚∑ȧøÊ„UË¥H
¬Èãÿ ¡‹ÊüÊÿ ÷ÍÁ◊ Á’÷ÊªÊ – πª ◊Ϊ ÃL§ ÃΟ ÁªÁ⁄U ’Ÿ ’ʪÊH1H
øÊL§ Á’ÁøòÊ ¬Á’òÊ Á’‚·Ë – ’ͤÊà ÷⁄UÃÈ ÁŒCÿ ‚’ ŒπËH
‚ÈÁŸ ◊Ÿ ◊ÈÁŒÃ ∑§„Uà Á⁄UÁ·⁄UÊ™§ – „UÃÈ ŸÊ◊ ªÈŸ ¬Èãÿ ¬˝÷Ê™§H2H
∑§Ã„È°U ÁŸ◊îÊŸ ∑§Ã„È°U ¬˝ŸÊ◊Ê – ∑§Ã„È°U Á’‹Ù∑§Ã ◊Ÿ •Á÷⁄UÊ◊ÊH
∑§Ã„È°U ’ÒÁΔU ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚Ëÿ ‚Á„Uà ŒÙ©U ÷Ê߸H3H
ŒÁπ ‚È÷Ê©U ‚Ÿ„ÈU ‚È‚flÊ – Œ®„U •‚Ë‚ ◊ÈÁŒÃ ’ŸŒflÊH
Á»§⁄U®„U ª∞° ÁŒŸÈ ¬„U⁄U •…∏UÊ߸ – ¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ Á’‹Ù∑§®„U •Ê߸H4H
250
ŒÙ0. Œπ Õ‹ ÃË⁄UÕ ‚∑§‹ ÷⁄Uà ¬Ê°ø ÁŒŸ ◊ʤʖ
∑§„Uà ‚ÈŸÃ „UÁ⁄U „U⁄U ‚È¡‚È ªÿ©U ÁŒfl‚È ÷ß ‚Ê°¤ÊH 312H
øı0. ÷Ù⁄U ã„UÊß ‚’È ¡È⁄UÊ ‚◊Ê¡Í – ÷⁄Uà ÷ÍÁ◊‚È⁄U Ã⁄U„ÈUÁà ⁄UÊ¡ÍH
÷‹ ÁŒŸ •Ê¡È ¡ÊÁŸ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊È ∑Χ¬Ê‹ ∑§„Uà ‚∑ȧøÊ„UË¥H1H
ªÈ⁄U ŸÎ¬ ÷⁄Uà ‚÷Ê •fl‹Ù∑§Ë – ‚∑ȧÁø ⁄UÊ◊ Á»§Á⁄U •flÁŸ Á’‹Ù∑§ËH
‚Ë‹ ‚⁄UÊÁ„U ‚÷Ê ‚’ ‚ÙøË – ∑§„È°U Ÿ ⁄UÊ◊ ‚◊ SflÊÁ◊ ‚°∑§ÙøËH2H
÷⁄Uà ‚È¡ÊŸ ⁄UÊ◊ L§π ŒπË – ©UÁΔU ‚¬˝◊ œÁ⁄U œË⁄U Á’‚·ËH
∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ∑§„Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ⁄UÊπË¥ ŸÊÕ ‚∑§‹ L§Áø ◊Ù⁄UËH3H
◊ÙÁ„U ‹Áª ‚„U©U ‚’®„¢U ‚¢ÃÊ¬Í – ’„ÈUà ÷Ê°Áà ŒÈπÈ ¬ÊflÊ •Ê¬ÍH
•’ ªÙ‚Êß° ◊ÙÁ„U Œ©U ⁄U¡Ê߸ – ‚flı¥ •flœ •flÁœ ÷Á⁄U ¡Ê߸H4H
ŒÙ0. ¡Á„¢U ©U¬Êÿ ¬ÈÁŸ ¬Êÿ ¡ŸÈ ŒπÒ ŒËŸŒÿÊ‹–
‚Ù Á‚π Œß• •flÁœ ‹Áª ∑§Ù‚‹¬Ê‹ ∑Χ¬Ê‹H 313H
øı0. ¬È⁄U¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ¬˝¡Ê ªÙ‚ÊßZ – ‚’ ‚ÈÁø ‚⁄U‚ ‚Ÿ„°U ‚ªÊßZH
⁄UÊ©U⁄U ’ÁŒ ÷‹ ÷fl ŒÈπ ŒÊ„ÍU – ¬˝÷È Á’ŸÈ ’ÊÁŒ ¬⁄U◊ ¬Œ ‹Ê„ÍUH1H
SflÊÁ◊ ‚È¡ÊŸÈ ¡ÊÁŸ ‚’ „UË ∑§Ë – L§Áø ‹Ê‹‚Ê ⁄U„UÁŸ ¡Ÿ ¡Ë ∑§ËH
¬˝ŸÃ¬Ê‹È ¬ÊÁ‹Á„U ‚’ ∑§Ê„ÍU – Œ©U ŒÈ„ÍU ÁŒÁ‚ •Ù⁄U ÁŸ’Ê„ÍUH2H
•‚ ◊ÙÁ„U ‚’ Á’Áœ ÷ÍÁ⁄U ÷⁄UÙ‚Ù – Á∑§∞° Á’øÊL§ Ÿ ‚ÙøÈ π⁄UÙ ‚ÙH
•Ê⁄UÁà ◊Ù⁄U ŸÊÕ ∑§⁄U ¿UÙ„ÍU – ŒÈ„È°U Á◊Á‹ ∑§Ëã„U …UËΔÈU „UÁΔU ◊Ù„ÍUH3H
ÿ„U ’«∏U ŒÙ·È ŒÍÁ⁄U ∑§Á⁄U SflÊ◊Ë – ÃÁ¡ ‚∑§Ùø Á‚πß• •ŸÈªÊ◊ËH
÷⁄Uà Á’ãÊÿ ‚ÈÁŸ ‚’®„U ¬˝‚¢‚Ë – πË⁄U ŸË⁄U Á’’⁄UŸ ªÁà „¢U‚ËH4H
ŒÙ0. ŒËŸ’¢œÈ ‚ÈÁŸ ’¢œÈ ∑§ ’øŸ ŒËŸ ¿U‹„UËŸ–
Œ‚ ∑§Ê‹ •fl‚⁄U ‚Á⁄U‚ ’Ù‹ ⁄UÊ◊È ¬˝’ËŸH 314H
øı0. ÃÊà ÃÈï„UÊÁ⁄U ◊ÙÁ⁄U ¬Á⁄U¡Ÿ ∑§Ë – ®øÃÊ ªÈ⁄UÁ„U ŸÎ¬Á„U ÉÊ⁄U ’Ÿ ∑§ËH
◊ÊÕ ¬⁄U ªÈ⁄U ◊ÈÁŸ Á◊ÁÕ‹‚Í – „U◊Á„U ÃÈï„UÁ„U ‚¬Ÿ„È°U Ÿ ∑§‹‚ÍH1H
◊Ù⁄U ÃÈï„UÊ⁄U ¬⁄U◊ ¬ÈL§·Ê⁄UÕÈ – SflÊ⁄UÕÈ ‚È¡‚È œ⁄U◊È ¬⁄U◊Ê⁄UÕÈH
Á¬ÃÈ •Êÿ‚È ¬ÊÁ‹®„U ŒÈ„ÈU ÷ÊßZ – ‹Ù∑§ ’Œ ÷‹ ÷ͬ ÷‹ÊßZH2H
ªÈL§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ SflÊÁ◊ Á‚π ¬Ê‹¥ – ø‹„È°U ∑ȧ◊ª ¬ª ¬⁄U®„U Ÿ πÊ‹¥H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚’ ‚Ùø Á’„UÊ߸ – ¬Ê‹„ÈU •flœ •flÁœ ÷Á⁄U ¡Ê߸H3H
Œ‚È ∑§Ù‚È ¬Á⁄U¡Ÿ ¬Á⁄UflÊM§ – ªÈ⁄U ¬Œ ⁄U¡®„U ‹Êª ¿UL§÷ÊM§H
ÃÈï„U ◊ÈÁŸ ◊ÊÃÈ ‚Áøfl Á‚π ◊ÊŸË – ¬Ê‹„ÈU ¬È„ÈUÁ◊ ¬˝¡Ê ⁄U¡œÊŸËH4H
ŒÙ0. ◊ÈÁπ•Ê ◊ÈπÈ ‚Ù ëÊÊÁ„U∞ πÊŸ ¬ÊŸ ∑§„È°U ∞∑§–
251
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¬Ê‹ß ¬Ù·ß ‚∑§‹ •°ª ÃÈ‹‚Ë ‚Á„Uà Á’’∑§H 315H
⁄UÊ¡œ⁄U◊ ‚⁄U’‚È ∞ßÙ߸ – Á¡Á◊ ◊Ÿ ◊Ê„°U ◊ŸÙ⁄UÕ ªÙ߸H
’¢œÈ ¬˝’ÙœÈ ∑§Ëã„U ’„ÈU ÷Ê°ÃË – Á’ŸÈ •œÊ⁄U ◊Ÿ ÃÙ·È Ÿ ‚Ê°ÃËH1H
÷⁄Uà ‚Ë‹ ªÈ⁄U ‚Áøfl ‚◊Ê¡Í – ‚∑ȧø ‚Ÿ„U Á’’‚ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ¡ÍH
¬˝÷È ∑§Á⁄U ∑Χ¬Ê ¬Ê°fl⁄UË¥ ŒËã„UË¥ – ‚ÊŒ⁄U ÷⁄Uà ‚Ë‚ œÁ⁄U ‹Ëã„UË¥H2H
ø⁄UŸ¬ËΔU ∑§L§ŸÊÁŸœÊŸ ∑§ – ¡ŸÈ ¡Èª ¡ÊÁ◊∑§ ¬˝¡Ê ¬˝ÊŸ ∑§H
‚¢¬È≈U ÷⁄Uà ‚Ÿ„U ⁄Uß ∑§ – •Êπ⁄U ¡Èª ¡ŸÈ ¡Ëfl ¡ÃŸ ∑§H3H
∑ȧ‹ ∑§¬Ê≈U ∑§⁄U ∑ȧ‚‹ ∑§⁄U◊ ∑§ – Á’◊‹ ŸÿŸ ‚flÊ ‚Èœ⁄U◊ ∑§H
÷⁄Uà ◊ÈÁŒÃ •fl‹¢’ ‹„U Ã¥ – •‚ ‚Èπ ¡‚ Á‚ÿ ⁄UÊ◊È ⁄U„U Ã¥H4H
◊ʪ©U Á’ŒÊ ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊ Á‹∞ ©U⁄U ‹Êß–
‹Ùª ©UøÊ≈U •◊⁄U¬Áà ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧ•fl‚L§ ¬ÊßH 316H
‚Ù ∑ȧøÊÁ‹ ‚’ ∑§„°U ÷ß ŸË∑§Ë – •flÁœ •Ê‚ ‚◊ ¡ËflÁŸ ¡Ë ∑§ËH
ŸÃL§ ‹πŸ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ Á’ÿÙªÊ – „U„UÁ⁄U ◊⁄Uà ‚’ ‹Ùª ∑ȧ⁄UÙªÊH1H
⁄UÊ◊∑Χ¬Ê° •fl⁄U’ ‚ÈœÊ⁄UË – Á’’Èœ œÊÁ⁄U ÷ß ªÈŸŒ ªÙ„UÊ⁄UËH
÷¥≈Uà ÷È¡ ÷Á⁄U ÷Êß ÷⁄Uà ‚Ù – ⁄UÊ◊ ¬˝◊ ⁄U‚È ∑§Á„U Ÿ ¬⁄Uà ‚ÙH2H
ß ◊Ÿ ’øŸ ©U◊ª •ŸÈ⁄UÊªÊ – œË⁄U œÈ⁄¢Uœ⁄U œË⁄U¡È àÿʪÊH
’ÊÁ⁄U¡ ‹ÙøŸ ◊Ùøà ’Ê⁄UË – ŒÁπ Œ‚Ê ‚È⁄U ‚÷Ê ŒÈπÊ⁄UËH3H
◊ÈÁŸªŸ ªÈ⁄U œÈ⁄U œË⁄U ¡Ÿ∑§ ‚ – ÇÿÊŸ •Ÿ‹ ◊Ÿ ∑§‚¥ ∑§Ÿ∑§ ‚H
¡ Á’⁄¢UÁø ÁŸ⁄U‹¬ ©U¬Ê∞ – ¬ŒÈ◊ ¬òÊ Á¡Á◊ ¡ª ¡‹ ¡Ê∞H4H
Ã©U Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UÉÊÈ’⁄U ÷⁄Uà ¬˝ËÁà •ŸÍ¬ •¬Ê⁄U–
÷∞ ◊ªŸ ◊Ÿ ß ’øŸ ‚Á„Uà Á’⁄Uʪ Á’øÊ⁄UH 317H
¡„UÊ° ¡Ÿ∑§ ªÈ⁄U ªÁà ◊Áà ÷Ù⁄UË – ¬˝Ê∑Χà ¬˝ËÁà ∑§„Uà ’Á«∏U πÙ⁄UËH
’⁄UŸÃ ⁄UÉÊÈ’⁄U ÷⁄Uà Á’ÿÙªÍ – ‚ÈÁŸ ∑§ΔUÙ⁄U ∑§Á’ ¡ÊÁŸÁ„U ‹ÙªÍH1H
‚Ù ‚∑§Ùø ⁄U‚È •∑§Õ ‚È’ÊŸË – ‚◊©U ‚Ÿ„ÈU ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚∑ȧøÊŸËH
÷¥Á≈U ÷⁄UÃÈ ⁄UÉÊÈ’⁄U ‚◊ȤÊÊ∞ – ¬ÈÁŸ Á⁄U¬ÈŒflŸÈ „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ‹Ê∞H2H
‚fl∑§ ‚Áøfl ÷⁄Uà L§π ¬Ê߸ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§Ê¡ ‹ª ‚’ ¡Ê߸H
‚ÈÁŸ ŒÊL§Ÿ ŒÈπÈ ŒÈ„Í°U ‚◊Ê¡Ê – ‹ª ø‹Ÿ ∑§ ‚Ê¡Ÿ ‚Ê¡ÊH3H
¬˝÷È ¬Œ ¬ŒÈ◊ ’¢ÁŒ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ø‹ ‚Ë‚ œÁ⁄U ⁄UÊ◊ ⁄U¡Ê߸H
◊ÈÁŸ Ãʬ‚ ’ŸŒfl ÁŸ„UÙ⁄UË – ‚’ ‚Ÿ◊ÊÁŸ ’„UÙÁ⁄U ’„UÙ⁄UËH4H
‹πŸÁ„U ÷¥Á≈U ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U Á‚⁄U œÁ⁄U Á‚ÿ ¬Œ œÍÁ⁄U–
ø‹ ‚¬˝◊ •‚Ë‚ ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ◊ÍÁ⁄UH 318H
252
øı0. ‚ÊŸÈ¡ ⁄UÊ◊ ŸÎ¬Á„U Á‚⁄U ŸÊ߸ – ∑§ËÁã„U ’„ÈUà Á’Áœ Á’Ÿÿ ’«∏UÊ߸H
Œfl ŒÿÊ ’‚ ’«∏U ŒÈπÈ ¬Êÿ©U – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ∑§ÊŸŸ®„U •Êÿ©UH1H
¬È⁄U ¬ªÈ œÊÁ⁄U• Œß •‚Ë‚Ê – ∑§Ëã„U œË⁄U œÁ⁄U ªflŸÈ ◊„UË‚ÊH
◊ÈÁŸ ◊Á„UŒfl ‚ÊœÈ ‚Ÿ◊ÊŸ – Á’ŒÊ Á∑§∞ „UÁ⁄U „U⁄U ‚◊ ¡ÊŸH2H
‚Ê‚È ‚◊ˬ ª∞ ŒÙ©U ÷Ê߸ – Á»§⁄U ’¢ÁŒ ¬ª •ÊÁ‚· ¬Ê߸H
∑§ıÁ‚∑§ ’Ê◊Œfl ¡Ê’Ê‹Ë – ¬È⁄U¡Ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ ‚Áøfl ‚ÈøÊ‹ËH3H
¡ÕÊ ¡ÙªÈ ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ¬˝ŸÊ◊Ê – Á’ŒÊ Á∑§∞ ‚’ ‚ÊŸÈ¡ ⁄UÊ◊ÊH
ŸÊÁ⁄U ¬ÈL§· ‹ÉÊÈ ◊äÿ ’«∏U⁄U – ‚’ ‚Ÿ◊ÊÁŸ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ »§⁄UH4H
ŒÙ0. ÷⁄Uà ◊ÊÃÈ ¬Œ ’¢ÁŒ ¬˝÷È ‚ÈÁø ‚Ÿ„°U Á◊Á‹ ÷¥Á≈U–
Á’ŒÊ ∑§Ëã„U ‚Á¡ ¬Ê‹∑§Ë ‚∑ȧø ‚Ùø ‚’ ◊Á≈UH 319H
øı0. ¬Á⁄U¡Ÿ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÁ„U Á◊Á‹ ‚ËÃÊ – Á»§⁄UË ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ¬˝◊ ¬ÈŸËÃÊH
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ÷¥≈UË¥ ‚’ ‚Ê‚Í – ¬˝ËÁà ∑§„Uà ∑§Á’ Á„Uÿ° Ÿ „ÈU‹Ê‚ÍH1H
‚ÈÁŸ Á‚π •Á÷◊à •ÊÁ‚· ¬Ê߸ – ⁄U„UË ‚Ëÿ ŒÈ„ÈU ¬˝ËÁà ‚◊Ê߸H
⁄UÉÊȬÁà ¬≈ÈU ¬Ê‹∑§Ë¥ ◊ªÊßZ – ∑§Á⁄U ¬˝’ÙœÈ ‚’ ◊ÊÃÈ ø…∏UÊßZH2H
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á„UÁ‹ Á◊Á‹ ŒÈ„ÈU ÷ÊßZ – ‚◊ ‚Ÿ„°U ¡ŸŸË ¬„È¢°øÊßZH
‚ÊÁ¡ ’ÊÁ¡ ª¡ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ – ÷⁄Uà ÷ͬ Œ‹ ∑§Ëã„U ¬ÿÊŸÊH3H
NUŒÿ° ⁄UÊ◊È Á‚ÿ ‹πŸ ‚◊ÃÊ – ø‹ ¡Ê®„U ‚’ ‹Ùª •øÃÊH
’‚„U ’ÊÁ¡ ª¡ ¬‚È Á„Uÿ° „UÊ⁄¥U – ø‹ ¡Ê®„U ¬⁄U’‚ ◊Ÿ ◊Ê⁄¥UH4H
ŒÙ0. ªÈ⁄U ªÈ⁄UÁÃÿ ¬Œ ’¢ÁŒ ¬˝÷È ‚ËÃÊ ‹πŸ ‚◊Ö
Á»§⁄U „U⁄U· Á’‚◊ÿ ‚Á„Uà •Ê∞ ¬⁄UŸ ÁŸ∑§ÃH 320H
øı0. Á’ŒÊ ∑§Ëã„U ‚Ÿ◊ÊÁŸ ÁŸ·ÊŒÍ – ø‹©U NUŒÿ° ’«∏U Á’⁄U„U Á’·ÊŒÍH
∑§Ù‹ Á∑§⁄UÊà Á÷À‹ ’ŸøÊ⁄UË – »§⁄U Á»§⁄U ¡Ù„UÊÁ⁄U ¡Ù„UÊ⁄UËH1H
¬˝÷È Á‚ÿ ‹πŸ ’ÒÁΔU ’≈U ¿UÊ„UË¥ – Á¬˝ÿ ¬Á⁄U¡Ÿ Á’ÿÙª Á’‹πÊ„UË¥H
÷⁄Uà ‚Ÿ„U ‚È÷Ê©U ‚È’ÊŸË – Á¬˝ÿÊ •ŸÈ¡ ‚Ÿ ∑§„Uà ’πÊŸËH2H
¬˝ËÁà ¬˝ÃËÁà ’øŸ ◊Ÿ ∑§⁄UŸË – üÊË◊Èπ ⁄UÊ◊ ¬˝◊ ’‚ ’⁄UŸËH
ÃÁ„U •fl‚⁄U πª ◊Ϊ ¡‹ ◊ËŸÊ – ÁøòÊ∑ͧ≈U ø⁄U •ø⁄U ◊‹ËŸÊH3H
Á’’Èœ Á’‹ÙÁ∑§ Œ‚Ê ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§Ë – ’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ∑§Á„U ªÁà ÉÊ⁄U ÉÊ⁄U ∑§ËH
¬˝÷È ¬˝ŸÊ◊È ∑§Á⁄U ŒËã„U ÷⁄UÙ‚Ù – ø‹ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ «U⁄U Ÿ π⁄UÙ ‚ÙH4H
ŒÙ0. ‚ÊŸÈ¡ ‚Ëÿ ‚◊à ¬˝÷È ⁄UÊ¡Ã ¬⁄UŸ ∑ȧ≈UË⁄U–
÷ªÁà ÇÿÊŸÈ ’Ò⁄UÊÇÿ ¡ŸÈ ‚Ù„Uà œ⁄¥U ‚⁄UË⁄UH 321H
øı0. ◊ÈÁŸ ◊Á„U‚È⁄U ªÈ⁄U ÷⁄Uà ÷È•Ê‹Í – ⁄UÊ◊ Á’⁄U„°U ‚’È ‚Ê¡È Á’„UÊ‹ÍH
253
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝÷È ªÈŸ ª˝Ê◊ ªŸÃ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚’ øȬøʬ ø‹ ◊ª ¡Ê„UË¥H1H
¡◊ÈŸÊ ©UÃÁ⁄U ¬Ê⁄U ‚’È ÷ÿ™§ – ‚Ù ’Ê‚L§ Á’ŸÈ ÷Ù¡Ÿ ªÿ™§H
©UÃÁ⁄U Œfl‚Á⁄U ŒÍ‚⁄U ’Ê‚Í – ⁄UÊ◊‚πÊ° ‚’ ∑§Ëã„U ‚ȬʂÍH2H
‚߸ ©UÃÁ⁄U ªÙ◊ÃË¥ Ÿ„UÊ∞ – øıÕ¥ ÁŒfl‚ •flœ¬È⁄U •Ê∞H
¡Ÿ∑ȧ ⁄U„U ¬È⁄U ’Ê‚⁄U øÊ⁄UË – ⁄UÊ¡ ∑§Ê¡ ‚’ ‚Ê¡ ‚°÷Ê⁄UËH3H
‚ı¥Á¬ ‚Áøfl ªÈ⁄U ÷⁄UÃÁ„U ⁄UÊ¡Í – Ã⁄U„ÈUÁà ø‹ ‚ÊÁ¡ ‚’È ‚Ê¡ÍH
Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ªÈ⁄U Á‚π ◊ÊŸË – ’‚ ‚ÈπŸ ⁄UÊ◊ ⁄U¡œÊŸËH4H
⁄UÊ◊ Œ⁄U‚ ‹Áª ‹Ùª ‚’ ∑§⁄Uà Ÿ◊ ©U¬’Ê‚–
ÃÁ¡ ÃÁ¡ ÷Í·Ÿ ÷Ùª ‚Èπ Á¡•Ã •flÁœ ∑§Ë¥ •Ê‚H 322H
‚Áøfl ‚È‚fl∑§ ÷⁄Uà ¬˝’Ùœ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§Ê¡ ¬Êß Á‚π •ÙœH
¬ÈÁŸ Á‚π ŒËÁã„U ’ÙÁ‹ ‹ÉÊÈ ÷Ê߸ – ‚ı¥¬Ë ‚∑§‹ ◊ÊÃÈ ‚fl∑§Ê߸H1H
÷Í‚È⁄U ’ÙÁ‹ ÷⁄Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄U – ∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊ ’ÿ Á’Ÿÿ ÁŸ„UÙ⁄UH
™°§ø ŸËø ∑§Ê⁄U¡È ÷‹ ¬ÙøÍ – •Êÿ‚È Œ’ Ÿ ∑§⁄U’ ‚°∑§ÙøÍH2H
¬Á⁄U¡Ÿ ¬È⁄U¡Ÿ ¬˝¡Ê ’Ù‹Ê∞ – ‚◊ÊœÊŸÈ ∑§Á⁄U ‚È’‚ ’‚Ê∞H
‚ÊŸÈ¡ ª ªÈ⁄U ª„°U ’„UÙ⁄UË – ∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ∑§„Uà ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 3H
•Êÿ‚È „UÙß Ã ⁄U„Uı¥ ‚Ÿ◊Ê – ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ß ¬È‹Á∑§ ‚¬◊ÊH
‚◊Ȥʒ ∑§„U’ ∑§⁄U’ ÃÈï„U ¡Ù߸ – œ⁄U◊ ‚ÊL§ ¡ª „UÙßÁ„U ‚Ù߸H4H
‚ÈÁŸ Á‚π ¬Êß •‚Ë‚ ’Á«∏U ªŸ∑§ ’ÙÁ‹ ÁŒŸÈ ‚ÊÁœ–
®‚ÉÊÊ‚Ÿ ¬˝÷È ¬ÊŒÈ∑§Ê ’ÒΔUÊ⁄U ÁŸL§¬ÊÁœH 323H
⁄UÊ◊ ◊ÊÃÈ ªÈ⁄U ¬Œ Á‚L§ ŸÊ߸ – ¬˝÷È ¬Œ ¬ËΔU ⁄U¡Êÿ‚È ¬Ê߸H
Ÿ¢ÁŒªÊfl° ∑§Á⁄U ¬⁄UŸ ∑ȧ≈UË⁄UÊ – ∑§Ëã„U ÁŸflÊ‚È œ⁄U◊ œÈ⁄U œË⁄UÊH1H
¡≈UÊ¡Í≈U Á‚⁄ U ◊ÈÁŸ¬≈U œÊ⁄UË – ◊Á„U πÁŸ ∑ȧ‚ ‚Ê°Õ⁄UË ‚°flÊ⁄UËH
•‚Ÿ ’‚Ÿ ’Ê‚Ÿ ’˝Ã Ÿ◊Ê – ∑§⁄Uà ∑§ÁΔUŸ Á⁄UÁ· œ⁄U◊ ‚¬˝◊ÊH2H
÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ÷Ùª ‚Èπ ÷Í⁄UË – ◊Ÿ ß ’øŸ á Áß ÃÍ⁄UËH
•flœ ⁄UÊ¡È ‚È⁄U ⁄UÊ¡È Á‚„UÊ߸ – Œ‚⁄UÕ œŸÈ ‚ÈÁŸ œŸŒÈ ‹¡Ê߸H3H
Ã®„¢U ¬È⁄U ’‚à ÷⁄Uà Á’ŸÈ ⁄UÊªÊ – ø¢ø⁄UË∑§ Á¡Á◊ ø¢¬∑§ ’ʪÊH
⁄U◊Ê Á’‹Ê‚È ⁄UÊ◊ •ŸÈ⁄UÊªË – áà ’◊Ÿ Á¡Á◊ ¡Ÿ ’«∏U÷ʪËH4H
⁄UÊ◊ ¬◊ ÷Ê¡Ÿ ÷⁄UÃÈ ’«∏U Ÿ ∞®„U ∑§⁄UÃÍÁÖ
øÊÃ∑§ „¢U‚ ‚⁄UÊÁ„U•Ã ≈¥U∑§ Á’’∑§ Á’÷ÍÁÃH 324H
Œ„U ÁŒŸ„°ÈU ÁŒŸ ŒÍ’Á⁄U „UÙ߸ – ÉÊ≈Uß Ã¡È ’‹È ◊Èπ ¿UÁ’ ‚Ù߸H
ÁŸÃ Ÿfl ⁄UÊ◊ ¬˝◊ ¬ŸÈ ¬ËŸÊ – ’…∏Uà œ⁄U◊ Œ‹È ◊ŸÈ Ÿ ◊‹ËŸÊH1H
254
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
Á¡Á◊ ¡‹È ÁŸÉÊ≈Uà ‚⁄UŒ ¬˝∑§Ê‚ – Á’‹‚à ’ ’Ÿ¡ Á’∑§Ê‚H
‚◊ Œ◊ ‚¢¡◊ ÁŸÿ◊ ©U¬Ê‚Ê – Ÿπà ÷⁄Uà Á„Uÿ Á’◊‹ •∑§Ê‚ÊH2H
œ˝Èfl Á’SflÊ‚È •flÁœ ⁄UÊ∑§Ê ‚Ë – SflÊÁ◊ ‚È⁄UÁà ‚È⁄U’ËÁÕ Á’∑§Ê‚ËH
⁄UÊ◊ ¬◊ Á’œÈ •ø‹ •ŒÙ·Ê – ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ ‚Ù„U ÁŸÃ øÙπÊH3H
÷⁄Uà ⁄U„UÁŸ ‚◊ȤÊÁŸ ∑§⁄UÃÍÃË – ÷ªÁà Á’⁄UÁà ªÈŸ Á’◊‹ Á’÷ÍÃËH
’⁄UŸÃ ‚∑§‹ ‚È∑§Á’ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ‚‚ ªŸ‚ Áª⁄UÊ ª◊È ŸÊ„UË¥H4H
ÁŸÃ ¬Í¡Ã ¬˝÷È ¬Ê°fl⁄UË ¬˝ËÁà Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊÁÖ
◊ÊÁª ◊ÊÁª •Êÿ‚È ∑§⁄Uà ⁄UÊ¡ ∑§Ê¡ ’„ÈU ÷Ê°ÁÃH 325H
¬È‹∑§ ªÊà Á„Uÿ° Á‚ÿ ⁄UÉÊÈ’ËM§ – ¡Ë„U ŸÊ◊È ¡¬ ‹ÙøŸ ŸËM§H
‹πŸ ⁄UÊ◊ Á‚ÿ ∑§ÊŸŸ ’‚„UË¥ – ÷⁄UÃÈ ÷flŸ ’Á‚ ì ÃŸÈ ∑§‚„UË¥H1H
ŒÙ©U ÁŒÁ‚ ‚◊ÈÁ¤Ê ∑§„Uà ‚’È ‹ÙªÍ – ‚’ Á’Áœ ÷⁄Uà ‚⁄UÊ„UŸ ¡ÙªÍH
‚ÈÁŸ ’˝Ã Ÿ◊ ‚ÊœÈ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ŒÁπ Œ‚Ê ◊ÈÁŸ⁄UÊ¡ ‹¡Ê„UË¥H2H
¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ÷⁄Uà •Êø⁄UŸÍ – ◊œÈ⁄U ◊¢¡È ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ∑§⁄UŸÍH
„U⁄UŸ ∑§ÁΔUŸ ∑§Á‹ ∑§‹È· ∑§‹‚Í – ◊„UÊ◊Ù„U ÁŸÁ‚ Œ‹Ÿ ÁŒŸ‚ÍH3H
¬Ê¬ ¬È¢¡ ∑È¢§¡⁄U ◊Ϊ⁄UÊ¡Í – ‚◊Ÿ ‚∑§‹ ‚¢Ãʬ ‚◊Ê¡ÍH
¡Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ÷¢¡Ÿ ÷fl ÷ÊM§ – ⁄UÊ◊ ‚Ÿ„U ‚ÈœÊ∑§⁄U ‚ÊM§H4H
Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¬˝◊ Á¬ÿÍ· ¬Í⁄UŸ „UÙà ¡Ÿ◊È Ÿ ÷⁄Uà ∑§Ù–
◊ÈÁŸ ◊Ÿ •ª◊ ¡◊ ÁŸÿ◊ ‚◊ Œ◊ Á’·◊ ’˝Ã •Êø⁄Uà ∑§ÙH
ŒÈπ ŒÊ„U ŒÊÁ⁄UŒ Œ¢÷ ŒÍ·Ÿ ‚È¡‚ Á◊‚ •¬„U⁄Uà ∑§Ù–
∑§Á‹∑§Ê‹ ÃÈ‹‚Ë ‚ ‚ΔUÁã„U „UÁΔU ⁄UÊ◊ ‚Ÿ◊Èπ ∑§⁄Uà ∑§ÙH
÷⁄Uà øÁ⁄Uà ∑§Á⁄U Ÿ◊È ÃÈ‹‚Ë ¡Ù ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ®„U–
‚Ëÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬◊È •flÁ‚ „UÙß ÷fl ⁄U‚ Á’⁄UÁÃH 326H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfläfl¢‚Ÿ
ÁmÃËÿ— ‚٬ʟ— ‚◊Ê#—–
¼v;ks/;kdk.M lekIr½
***********
r`rh; lksiku
¼vj.;dk.M½
255
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‡‹Ù∑§
◊Í‹¢ œ◊¸Ã⁄UÙÌflfl∑§¡‹œ— ¬ÍáÊ¸ãŒÈ◊ʟ㌌¢
flÒ⁄UÊÇÿÊï’È¡÷ÊS∑§⁄¢U sÔÉÊÉÊŸäflÊãÃʬ„¢U Ãʬ„U◊˜–
◊Ù„UÊï÷Ùœ⁄U¬Íª¬Ê≈UŸÁflœı Sfl—‚ï÷fl¢ ‡ÊVÔU⁄¢U
flãŒ ’˝rÊÔ∑ȧ‹¢ ∑§‹VÔU‡Ê◊Ÿ¢ üÊË⁄UÊ◊÷ͬÁ¬˝ÿ◊˜H 1H
‚Êãº˝ÊŸãŒ¬ÿÙŒ‚ı÷ªÃŸÈ¢ ¬ËÃÊï’⁄¢U ‚ÈãŒ⁄¢U
¬ÊáÊı ’ÊáʇÊ⁄UÊ‚Ÿ¢ ∑§Á≈U‹‚ÙÊÍáÊË⁄U÷Ê⁄¢U fl⁄U◊˜–
⁄UÊ¡ËflÊÿËÙøŸ¢ œÎá≈UÊ¡Í≈UŸ ‚¢‡ÊÙÁ÷â
‚ËÃÊ‹ˇ◊áÊ‚¢ÿÈâ ¬Áժâ ⁄UÊ◊ÊÁ÷⁄UÊ◊¢ ÷¡H 2H
©U◊Ê ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÍ…∏U ¬¢Á«Uà ◊ÈÁŸ ¬Êfl®„U Á’⁄UÁÖ
¬Êfl®„U ◊Ù„U Á’◊Í…∏U ¡ „UÁ⁄U Á’◊Èπ Ÿ œ◊¸ ⁄UÁÃH
¬È⁄U Ÿ⁄U ÷⁄Uà ¬˝ËÁà ◊Ò¥ ªÊ߸ – ◊Áà •ŸÈM§¬ •ŸÍ¬ ‚È„UÊ߸H
•’ ¬˝÷È øÁ⁄Uà ‚ÈŸ„ÈU •Áà ¬ÊflŸ – ∑§⁄Uà ¡ ’Ÿ ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ÷ÊflŸH 1H
∞∑§ ’Ê⁄U øÈÁŸ ∑ȧ‚È◊ ‚È„UÊ∞ – ÁŸ¡ ∑§⁄U ÷Í·Ÿ ⁄UÊ◊ ’ŸÊ∞H
‚ËÃÁ„U ¬Á„U⁄UÊ∞ ¬˝÷È ‚ÊŒ⁄U – ’ÒΔU »§Á≈U∑§ Á‚‹Ê ¬⁄U ‚È¢Œ⁄UH 2H
‚È⁄U¬Áà ‚Èà œÁ⁄U ’Êÿ‚ ’·Ê – ‚ΔU øÊ„Uà ⁄UÉÊȬÁà ’‹ ŒπÊH
Á¡Á◊ Á¬¬ËÁ‹∑§Ê ‚ʪ⁄U ÕÊ„UÊ – ◊„UÊ ◊¢Œ◊Áà ¬ÊflŸ øÊ„UÊH 3H
‚ËÃÊ ø⁄UŸ øÙ¥ø „UÁà ÷ÊªÊ – ◊Í…∏U ◊¢Œ◊Áà ∑§Ê⁄UŸ ∑§ÊªÊH
ø‹Ê L§Áœ⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡ÊŸÊ – ‚Ë¥∑§ œŸÈ· ‚Êÿ∑§ ‚¢œÊŸÊH 4H
•Áà ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‚ŒÊ ŒËŸ ¬⁄U Ÿ„U–
ÃÊ ‚Ÿ •Êß ∑§Ëã„U ¿U‹È ◊Í⁄Uπ •flªÈŸ ª„UH 1H
¬˝Á⁄Uà ◊¢òÊ ’˝rÊÔ‚⁄U œÊflÊ – ø‹Ê ÷ÊÁ¡ ’Êÿ‚ ÷ÿ ¬ÊflÊH
œÁ⁄U ÁŸ¡ M§¬ ªÿ©U Á¬ÃÈ ¬Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ⁄UÊπÊ ÃÁ„U ŸÊ„UË¥H 1H
÷Ê ÁŸ⁄UÊ‚ ©U¬¡Ë ◊Ÿ òÊÊ‚Ê – ¡ÕÊ ø∑˝§ ÷ÿ Á⁄UÁ· ŒÈ’ʸ‚ÊH
’˝rÊœÊ◊ Á‚fl¬È⁄U ‚’ ‹Ù∑§Ê – Á»§⁄UÊ üÊÁ◊à CÿÊ∑ȧ‹ ÷ÿ ‚Ù∑§ÊH 2H
∑§Ê„Í°U ’ÒΔUŸ ∑§„UÊ Ÿ •Ù„UË – ⁄UÊÁπ ∑§Ù ‚∑§ß ⁄UÊ◊ ∑§⁄U º˝Ù„UËH
◊ÊÃÈ ◊ÎàÿÈ Á¬ÃÈ ‚◊Ÿ ‚◊ÊŸÊ – ‚ÈœÊ „UÙß Á’· ‚ÈŸÈ „UÁ⁄U¡ÊŸÊH 3H
Á◊òÊ ∑§⁄Uß ‚à Á⁄U¬È ∑Ò§ ∑§⁄UŸË – ÃÊ ∑§„°U Á’’ÈœŸŒË ’ÒÃ⁄UŸËH
‚’ ¡ªÈ ÃÊÁ„U •Ÿ‹„ÈU Ã ÃÊÃÊ – ¡Ù ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’◊Èπ ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊH 4H
ŸÊ⁄UŒ ŒπÊ Á’∑§‹ ¡ÿ¢ÃÊ – ‹ÊÁª ŒÿÊ ∑§Ù◊‹ Áøà ‚¢ÃÊH
¬ΔUflÊ ÃÈ⁄Uà ⁄UÊ◊ ¬®„U ÃÊ„UË – ∑§„UÁ‚ ¬È∑§ÊÁ⁄U ¬˝ŸÃ Á„Uà ¬Ê„UËH 5H
256
‚Ù0.
øı0.
‚Ù0.
¿¢U0.
•ÊÃÈ⁄U ‚÷ÿ ª„Á‚ ¬Œ ¡Ê߸ – òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U ŒÿÊ‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
•ÃÈÁ‹Ã ’‹ •ÃÈÁ‹Ã ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ◊Ò¥ ◊ÁÃ◊¢Œ ¡ÊÁŸ Ÿ®„U ¬Ê߸H 6H
ÁŸ¡ ∑Χà ∑§◊¸ ¡ÁŸÃ »§‹ ¬Êÿ©°U – •’ ¬˝÷È ¬ÊÁ„U ‚⁄UŸ ÃÁ∑§ •Êÿ©°UH
‚ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ •Áà •Ê⁄Uà ’ÊŸË – ∞∑§ŸÿŸ ∑§Á⁄U Ã¡Ê ÷flÊŸËH 7H
∑§Ëã„U ◊Ù„U ’‚ º˝Ù„U ¡lÁ¬ ÃÁ„U ∑§⁄U ’œ ©UÁøÖ
¬˝÷È ¿UÊ«∏U©U ∑§Á⁄U ¿UÙ„U ∑§Ù ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚◊H 2H
⁄UÉÊȬÁà ÁøòÊ∑ͧ≈U ’Á‚ ŸÊŸÊ – øÁ⁄Uà Á∑§∞ üÊÈÁà ‚ÈœÊ ‚◊ÊŸÊH
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ •‚ ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊŸÊ – „UÙßÁ„U ÷Ë⁄U ‚’®„U ◊ÙÁ„U ¡ÊŸÊH 1H
‚∑§‹ ◊ÈÁŸã„U ‚Ÿ Á’ŒÊ ∑§⁄UÊ߸ – ‚ËÃÊ ‚Á„Uà ø‹ mı ÷Ê߸H
•ÁòÊ ∑§ •ÊüÊ◊ ¡’ ¬˝÷È ªÿ™§ – ‚ÈŸÃ ◊„UÊ◊ÈÁŸ „U⁄UÁ·Ã ÷ÿ™§H 2H
¬È‹Á∑§Ã ªÊà •ÁòÊ ©UÁΔU œÊ∞ – ŒÁπ ⁄UÊ◊È •ÊÃÈ⁄U øÁ‹ •Ê∞H
∑§⁄Uà Œ¢«Uflà ◊ÈÁŸ ©U⁄U ‹Ê∞ – ¬˝◊ ’ÊÁ⁄U mı ¡Ÿ •ã„UflÊ∞H 3H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ ŸÿŸ ¡È«∏UÊŸ – ‚ÊŒ⁄U ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ Ã’ •ÊŸH
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ∑§Á„U ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ÁŒ∞ ◊Í‹ »§‹ ¬˝÷È ◊Ÿ ÷Ê∞H 4H
¬˝÷È •Ê‚Ÿ •Ê‚ËŸ ÷Á⁄U ‹ÙøŸ ‚Ù÷Ê ÁŸ⁄UÁπ–
◊ÈÁŸ’⁄U ¬⁄U◊ ¬˝’ËŸ ¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ •SÃÈÁà ∑§⁄UÃH 3H
Ÿ◊ÊÁ◊ ÷Q§ flà‚‹¢ – ∑Χ¬Ê‹È ‡ÊË‹ ∑§Ù◊‹¢H
÷¡ÊÁ◊ Ã ¬ŒÊ¢’È¡¢ – •∑§ÊÁ◊ŸÊ¢ SflœÊ◊Œ¢H 1H
ÁŸ∑§Ê◊ ‡ÿÊ◊ ‚È¢Œ⁄¢U – ÷flÊï’ÈŸÊÕ ◊¢Œ⁄¢UH
¬˝»È§ÀÀÊ ∑¢§¡ ‹ÙøŸ¢ – ◊ŒÊÁŒ ŒÙ· ◊ÙøŸ¢H 2H
¬˝‹¢’ ’Ê„ÈU Áfl∑˝§◊¢ – ¬˝÷Ù˘¬˝◊ÿ flÒ÷fl¢H
ÁŸ·¢ª øʬ ‚Êÿ∑¢§ – œ⁄¢U ÁòÊ‹Ù∑§ ŸÊÿ∑¢§H 3H
ÁŒŸ‡Ê fl¢‡Ê ◊¢«UŸ¢ – ◊„U‡Ê øʬ π¢«UŸ¢H
◊ÈŸË¥º˝ ‚¢Ã ⁄¢U¡Ÿ¢ – ‚È⁄UÊÁ⁄U fl΢Œ ÷¢¡Ÿ¢H 4H
◊ŸÙ¡ flÒÁ⁄U fl¢ÁŒÃ¢ – •¡ÊÁŒ Œfl ‚ÁflâH
Áfl‡ÊÈh ’Ùœ Áflª˝„¢U – ‚◊Sà ŒÍ·áÊʬ„¢UH 5H
Ÿ◊ÊÁ◊ ߢÁŒ⁄UÊ ¬®Ã – ‚ÈπÊ∑§⁄¢U ‚ÃÊ¢ ª®ÃH
÷¡ ‚‡ÊÁQ§ ‚ÊŸÈ¡¢ – ‡ÊøË ¬Áà Á¬˝ÿÊŸÈ¡¢H 6H
àflŒ¢ÁÉÊ˝ ◊Í‹ ÿ Ÿ⁄UÊ— – ÷¡¢Áà „UËŸ ◊à‚⁄UÊ—H
¬Ã¢Áà ŸÙ ÷flÊáʸfl – ÁflÃ∑¸§ flËÁø ‚¢∑ȧ‹H 7H
ÁflÁflQ§ flÊÁ‚Ÿ— ‚ŒÊ – ÷¡¢Áà ◊ÈQ§ÿ ◊ÈŒÊH
257
ÁŸ⁄USÿ ߢÁº˝ÿÊÁŒ∑¢§ – ¬˝ÿÊ¢Áà Ã ªÁâ Sfl∑¢§H 8H
Ã◊∑§◊jÈâ ¬˝÷È¢ – ÁŸ⁄UË„U◊ËE⁄¢U Áfl÷È¢H
¡ªeÈL¢§ ø ‡ÊÊEâ – ÃÈ⁄UËÿ◊fl ∑§fl‹¢H 9 H
÷¡ÊÁ◊ ÷Êfl flÀÀÊ÷¢ – ∑ȧÿÙÁªŸÊ¢ ‚Ȍȋ¸÷¢H
Sfl÷Q§ ∑§À¬ ¬ÊŒ¬¢ – ‚◊¢ ‚È‚√ÿ◊ãfl„¢UH 10H
•ŸÍ¬ M§¬ ÷ͬ®Ã – ŸÃÙ˘„U◊ÈÌfl¡Ê ¬ÁâH
¬˝‚ËŒ ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ Ã – ¬ŒÊC¡ ÷ÁQ§ ŒÁ„U ◊H 11H
¬Δ¢UÁà ÿ SÃfl¢ ߌ¢ – Ÿ⁄UÊŒ⁄UáÊ Ã ¬Œ¢H
fl˝¡¢Áà ŸÊòÊ ‚¢‡Êÿ¢ – àflŒËÿ ÷ÁQ§ ‚¢ÿÈÃÊ—H 12H
ŒÙ0. Á’ŸÃË ∑§Á⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊß Á‚L§ ∑§„U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ’„UÙÁ⁄U–
ø⁄UŸ ‚⁄UÙL§„U ŸÊÕ ¡ÁŸ ∑§’„È°U Ã¡Ò ◊Áà ◊ÙÁ⁄UH 4H
øı0. •ŸÈ‚ÈßÿÊ ∑§ ¬Œ ªÁ„U ‚ËÃÊ – Á◊‹Ë ’„UÙÁ⁄U ‚È‚Ë‹ Á’ŸËÃÊH
Á⁄UÁ·¬ÁÃŸË ◊Ÿ ‚Èπ •Áœ∑§Ê߸ – •ÊÁ‚· Œß ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ߸H 1H
ÁŒCÿ ’‚Ÿ ÷Í·Ÿ ¬Á„U⁄UÊ∞ – ¡ ÁŸÃ ŸÍß •◊‹ ‚È„UÊ∞H
∑§„U Á⁄UÁ·’œÍ ‚⁄U‚ ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ŸÊÁ⁄Uœ◊¸ ∑§¿ÈU CÿÊ¡ ’πÊŸËH 2H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ÷˝ÊÃÊ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – Á◊ì˝Œ ‚’ ‚ÈŸÈ ⁄UÊ¡∑ȧ◊Ê⁄UËH
•Á◊à ŒÊÁŸ ÷Ãʸ ’ÿŒ„UË – •œ◊ ‚Ù ŸÊÁ⁄U ¡Ù ‚fl Ÿ Ã„UËH 3H
œË⁄U¡ œ◊¸ Á◊òÊ •L§ ŸÊ⁄UË – •Ê¬Œ ∑§Ê‹ ¬Á⁄UÁïÊ•®„U øÊ⁄UËH
’Îh ⁄UÙª’‚ ¡«∏U œŸ„UËŸÊ – •¢œ ’Áœ⁄U ∑˝§ÙœË •Áà ŒËŸÊH 4H
∞‚„ÈU ¬Áà ∑§⁄U Á∑§∞° •¬◊ÊŸÊ – ŸÊÁ⁄U ¬Êfl ¡◊¬È⁄U ŒÈπ ŸÊŸÊH
∞∑§ß œ◊¸ ∞∑§ ’˝Ã Ÿ◊Ê – ∑§Êÿ° ’øŸ ◊Ÿ ¬Áà ¬Œ ¬˝◊ÊH 5H
¡ª ¬ÁÃ’˝ÃÊ øÊÁ⁄U Á’Áœ •„U„UË¥ – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚¢Ã ‚’ ∑§„U„UË¥H
©UÙÊ◊ ∑§ •‚ ’‚ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ‚¬Ÿ„È°U •ÊŸ ¬ÈL§· ¡ª ŸÊ„UË¥H 6H
◊äÿ◊ ¬⁄U¬Áà Œπß ∑Ò§‚¥ – ÷˝ÊÃÊ Á¬ÃÊ ¬ÈòÊ ÁŸ¡ ¡Ò‚¥H
œ◊¸ Á’øÊÁ⁄U ‚◊ÈÁ¤Ê ∑ȧ‹ ⁄U„U߸ – ‚Ù ÁŸÁ∑§CÔU ÁòÊÿ üÊÈÁà •‚ ∑§„U߸H 7 H
Á’ŸÈ •fl‚⁄U ÷ÿ Ã¥ ⁄U„U ¡Ù߸ – ¡ÊŸ„ÈU •œ◊ ŸÊÁ⁄U ¡ª ‚Ù߸H
¬Áà ’¢ø∑§ ¬⁄U¬Áà ⁄UÁà ∑§⁄U߸ – ⁄Uı⁄Ufl Ÿ⁄U∑§ ∑§À¬ ‚à ¬⁄U߸H 8 H
¿UŸ ‚Èπ ‹ÊÁª ¡Ÿ◊ ‚à ∑§Ù≈UË – ŒÈπ Ÿ ‚◊È¤Ê ÃÁ„U ‚◊ ∑§Ù πÙ≈UËH
Á’ŸÈ üÊ◊ ŸÊÁ⁄U ¬⁄U◊ ªÁà ‹„U߸ – ¬ÁÃ’˝Ã œ◊¸ ¿UÊÁ«∏U ¿U‹ ª„U߸H 9 H
¬Áà ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ ¡Ÿ◊ ¡„°U ¡Ê߸ – Á’œflÊ „UÙß ¬Êß ÃL§ŸÊ߸H 10H
‚Ù0. ‚„U¡ •¬ÊflÁŸ ŸÊÁ⁄U ¬Áà ‚flà ‚È÷ ªÁà ‹„Uß–
258
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
¡‚È ªÊflà üÊÈÁà øÊÁ⁄U •¡„°ÈU ÃÈ‹Á‚∑§Ê „UÁ⁄UÁ„U Á¬˝ÿH 5 (∑§)H
‚ÈŸÈ ‚ËÃÊ Ãfl ŸÊ◊ ‚ÈÁ◊Á⁄U ŸÊÁ⁄U ¬ÁÃ’˝Ã ∑§⁄UÁ„¢U–
ÃÙÁ„U ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U©°U ∑§ÕÊ ‚¢‚Ê⁄U Á„UÃH 5 (π)H
‚ÈÁŸ ¡ÊŸ∑§Ë¥ ¬⁄U◊ ‚ÈπÈ ¬ÊflÊ – ‚ÊŒ⁄U ÃÊ‚È ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊflÊH
Ã’ ◊ÈÁŸ ‚Ÿ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – •Êÿ‚È „UÙß ¡Ê©°U ’Ÿ •ÊŸÊH 1H
‚¢Ãà ◊Ù ¬⁄U ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÍU – ‚fl∑§ ¡ÊÁŸ á„ÈU ¡ÁŸ Ÿ„ÍUH
œ◊¸ œÈ⁄¢Uœ⁄U ¬˝÷È ∑Ò§ ’ÊŸË – ‚ÈÁŸ ‚¬˝◊ ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH 2H
¡Ê‚È ∑Χ¬Ê •¡ Á‚fl ‚Ÿ∑§ÊŒË – ø„Uà ‚∑§‹ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ’ÊŒËH
Ã ÃÈï„U ⁄UÊ◊ •∑§Ê◊ Á¬•Ê⁄U – ŒËŸ ’¢œÈ ◊ÎŒÈ ’øŸ ©UøÊ⁄UH 3H
•’ ¡ÊŸË ◊Ò¥ üÊË øÃÈ⁄UÊ߸ – ÷¡Ë ÃÈï„UÁ„U ‚’ Œfl Á’„UÊ߸H
¡Á„U ‚◊ÊŸ •ÁÂÿ Ÿ®„U ∑§Ù߸– ÃÊ ∑§⁄U ‚Ë‹ ∑§‚ Ÿ •‚ „UÙ߸H 4H
∑§Á„U Á’Áœ ∑§„Uı¥ ¡Ê„ÈU •’ SflÊ◊Ë – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ ÃÈï„U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
•‚ ∑§Á„U ¬˝÷È Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÈÁŸ œË⁄UÊ – ‹ÙøŸ ¡‹ ’„U ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊH 5H
ß ¬È‹∑§ ÁŸ÷¸⁄U ¬˝◊ ¬Í⁄UŸ ŸÿŸ ◊Èπ ¬¢∑§¡ ÁŒ∞–
◊Ÿ ÇÿÊŸ ªÈŸ ªÙÃËà ¬˝÷È ◊Ò¥ ŒËπ ¡¬ ì ∑§Ê Á∑§∞H
¡¬ ¡Ùª œ◊¸ ‚◊Í„U Ã¥ Ÿ⁄U ÷ªÁà •ŸÈ¬◊ ¬Êfl߸–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U øÁ⁄Uà ¬ÈŸËà ÁŸÁ‚ ÁŒŸ ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ªÊfl߸H
∑§Á‹◊‹ ‚◊Ÿ Œ◊Ÿ ◊Ÿ ⁄UÊ◊ ‚È¡‚ ‚Èπ◊Í‹–
‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ÁÃã„U ¬⁄U ⁄UÊ◊ ⁄U„UÁ„¢U •ŸÈ∑ͧ‹H 6 (∑§)H
∑§ÁΔUŸ ∑§Ê‹ ◊‹ ∑§Ù‚ œ◊¸ Ÿ ÇÿÊŸ Ÿ ¡Ùª ¡¬–
¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚∑§‹ ÷⁄UÙ‚ ⁄UÊ◊Á„U ÷¡®„U Ã øÃÈ⁄U Ÿ⁄U H 6 (π)H
◊ÈÁŸ ¬Œ ∑§◊‹ ŸÊß ∑§Á⁄U ‚Ë‚Ê – ø‹ ’ŸÁ„U ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ߸‚ÊH
•Êª¥ ⁄UÊ◊ •ŸÈ¡ ¬ÈÁŸ ¬Ê¿¥U – ◊ÈÁŸ ’⁄U ’· ’Ÿ •Áà ∑§Ê¿¥UH 1H
©U÷ÿ ’Ëø üÊË ‚Ù„Uß ∑Ò§‚Ë – ’˝rÊÔ ¡Ëfl Á’ø ◊ÊÿÊ ¡Ò‚ËH
‚Á⁄UÃÊ ’Ÿ ÁªÁ⁄U •flÉÊ≈U ÉÊÊ≈UÊ – ¬Áà ¬Á„UøÊÁŸ Œ®„U ’⁄U ’Ê≈UÊH 2H
¡„°U ¡„°U ¡Ê®„U Œfl ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ∑§⁄U®„U ◊ÉÊ Ã„°U Ä°U Ÿ÷ ¿UÊÿÊH
Á◊‹Ê •‚È⁄U Á’⁄UÊœ ◊ª ¡ÊÃÊ – •ÊflÄUË¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÁŸ¬ÊÃÊH 3H
ÃÈ⁄Uî„U L§Áø⁄U M§¬ Ã®„U ¬ÊflÊ – ŒÁπ ŒÈπË ÁŸ¡ œÊ◊ ¬ΔUÊflÊH
¬ÈÁŸ •Ê∞ ¡„°U ◊ÈÁŸ ‚⁄U÷¢ªÊ – ‚È¢Œ⁄U •ŸÈ¡ ¡ÊŸ∑§Ë ‚¢ªÊH 4H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ◊Èπ ¬¢∑§¡ ◊ÈÁŸ’⁄U ‹ÙøŸ ÷΢ª–
‚ÊŒ⁄U ¬ÊŸ ∑§⁄Uà •Áà œãÿ ¡ã◊ ‚⁄U÷¢ªH 7H
259
øı0. ∑§„U ◊ÈÁŸ ‚ÈŸÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑Χ¬Ê‹Ê – ‚¢∑§⁄U ◊ÊŸ‚ ⁄UÊ¡◊⁄UÊ‹ÊH
¡Êà ⁄U„U©°U Á’⁄¢UÁø ∑§ œÊ◊Ê – ‚ÈŸ©°U üÊflŸ ’Ÿ ∞„UÁ„¢U ⁄UÊ◊ÊH 1H
ÁøÃflà ¬¢Õ ⁄„U©°U ÁŒŸ ⁄UÊÃË – •’ ¬˝÷È ŒÁπ ¡È«∏ÊUŸË ¿UÊÃËH
ŸÊÕ ‚∑§‹ ‚ÊœŸ ◊Ò¥ „UËŸÊ – ∑§Ëã„UË ∑Χ¬Ê ¡ÊÁŸ ¡Ÿ ŒËŸÊH 2H
‚Ù ∑§¿ÈU Œfl Ÿ ◊ÙÁ„U ÁŸ„UÙ⁄UÊ – ÁŸ¡ ¬Ÿ ⁄UÊπ©U ¡Ÿ ◊Ÿ øÙ⁄UÊH
Ã’ ‹Áª ⁄U„U„ÈU ŒËŸ Á„Uà ‹ÊªË – ¡’ ‹Áª Á◊‹ı¢ ÃÈï„UÁ„U ÃŸÈ àÿʪËH 3H
¡Ùª ¡Çÿ ¡¬ ì ’˝Ã ∑§Ëã„UÊ – ¬˝÷È ∑§„°U Œß ÷ªÁà ’⁄U ‹Ëã„UÊH
∞Á„U Á’Áœ ‚⁄U ⁄UÁø ◊ÈÁŸ ‚⁄U÷¢ªÊ – ’ÒΔU NUŒÿ° ¿UÊÁ«∏U ‚’ ‚¢ªÊH 4H
ŒÙ0. ‚ËÃÊ •ŸÈ¡ ‚◊à ¬˝÷È ŸË‹ ¡‹Œ ÃŸÈ SÿÊ◊–
◊◊ Á„Uÿ¢° ’‚„ÈU ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ‚ªÈŸM§¬ üÊË⁄UÊ◊H 8H
øı0. •‚ ∑§Á„U ¡Ùª •ÁªÁŸ ÃŸÈ ¡Ê⁄UÊ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ’Ò∑È¢§ΔU Á‚œÊ⁄UÊH
ÃÊÃ ◊ÈÁŸ „UÁ⁄U ‹ËŸ Ÿ ÷ÿ™§ – ¬˝Õ◊®„U ÷Œ ÷ªÁà ’⁄U ‹ÿ™§H 1H
Á⁄UÁ· ÁŸ∑§Êÿ ◊ÈÁŸ’⁄U ªÁà ŒπË – ‚ÈπË ÷∞ ÁŸ¡ NUŒÿ° Á’‚·ËH
•SÃÈÁà ∑§⁄U®„U ‚∑§‹ ◊ÈÁŸ ’΢ŒÊ – ¡ÿÁà ¬˝ŸÃ Á„Uà ∑§L§ŸÊ ∑¢§ŒÊH 2H
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ø‹ ’Ÿ •Êª – ◊ÈÁŸ’⁄U ’΢Œ Á’¬È‹ ‚¢°ª ‹ÊªH
•ÁSÕ ‚◊Í„U ŒÁπ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ¬Í¿UË ◊ÈÁŸã„U ‹ÊÁª •Áà ŒÊÿÊH 3H
¡ÊŸÃ„Í°U ¬ÍÁ¿U• ∑§‚ SflÊ◊Ë – ‚’Œ⁄U‚Ë ÃÈï„U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ‚∑§‹ ◊ÈÁŸ πÊ∞ – ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŸÿŸ ¡‹ ¿UÊ∞H 4H
ŒÙ0. ÁŸÁ‚ø⁄U „UËŸ ∑§⁄U©°U ◊Á„U ÷È¡ ©UΔUÊß ¬Ÿ ∑§Ëã„U–
‚∑§‹ ◊ÈÁŸã„U ∑§ •ÊüÊ◊Áã„U ¡Êß ¡Êß ‚Èπ ŒËã„UH 9H
øı0. ◊ÈÁŸ •ªÁSà ∑§⁄U Á‚cÿ ‚È¡ÊŸÊ – ŸÊ◊ ‚ÈÃË¿UŸ ⁄UÁà ÷ªflÊŸÊH
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ⁄UÊ◊ ¬Œ ‚fl∑§ – ‚¬Ÿ„È •ÊŸ ÷⁄UÙ‚ Ÿ Œfl∑§H 1H
¬˝÷È •ÊªflŸÈ üÊflŸ ‚ÈÁŸ ¬ÊflÊ – ∑§⁄Uà ◊ŸÙ⁄UÕ •ÊÃÈ⁄U œÊflÊH
„U Á’Áœ ŒËŸ’¢œÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ◊Ù ‚ ‚ΔU ¬⁄U ∑§Á⁄U„UÁ„¢U ŒÊÿÊH 2H
‚Á„Uà •ŸÈ¡ ◊ÙÁ„U ⁄UÊ◊ ªÙ‚ÊßZ – Á◊Á‹„U®„U ÁŸ¡ ‚fl∑§ ∑§Ë ŸÊßZH
◊Ù⁄U Á¡ÿ° ÷⁄UÙ‚ ŒÎ…∏U ŸÊ„UË¥ – ÷ªÁà Á’⁄UÁà Ÿ ÇÿÊŸ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 3H
Ÿ®„U ‚¢ª ¡Ùª ¡¬ ¡ÊªÊ – Ÿ®„U ŒÎ…∏U ø⁄UŸ ∑§◊‹ •ŸÈ⁄UʪÊH
∞∑§ ’ÊÁŸ ∑§L§ŸÊÁŸœÊŸ ∑§Ë – ‚Ù Á¬˝ÿ ¡Ê∑¥§ ªÁà Ÿ •ÊŸ ∑§ËH 4 H
„UÙß„Ò¥U ‚È»§‹ •Ê¡È ◊◊ ‹ÙøŸ – ŒÁπ ’ŒŸ ¬¢∑§¡ ÷fl ◊ÙøŸH
ÁŸ÷¸⁄U ¬˝◊ ◊ªŸ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ‚Ù Œ‚Ê ÷flÊŸËH 5 H
ÁŒÁ‚ •L§ Á’ÁŒÁ‚ ¬¢Õ Ÿ®„U ‚ͤÊÊ – ∑§Ù ◊Ò¥ ø‹©°U ∑§„UÊ° ŸÁ„¢U ’ͤÊÊH
260
∑§’„È°U∑§ Á»§Á⁄U ¬Ê¿¥U ¬ÈÁŸ ¡Ê߸ – ∑§’„È°U∑§ ŸÎàÿ ∑§⁄ß ªÈŸ ªÊ߸H 6 H
•Á’⁄U‹ ¬˝◊ ÷ªÁà ◊ÈÁŸ ¬Ê߸ – ¬˝÷È ŒπÒ¥ ÃL§ •Ù≈U ‹È∑§Ê߸H
•ÁÂÿ ¬˝ËÁà ŒÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ¬˝ª≈U NUŒÿ° „U⁄UŸ ÷fl ÷Ë⁄UÊH 7 H
◊ÈÁŸ ◊ª ◊Ê¤Ê •ø‹ „UÙß ’Ò‚Ê – ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U ¬Ÿ‚ »§‹ ¡Ò‚ÊH
Ã’ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÁŸ∑§≈U øÁ‹ •Ê∞ – ŒÁπ Œ‚Ê ÁŸ¡ ¡Ÿ ◊Ÿ ÷Ê∞H 8 H
◊ÈÁŸÁ„U ⁄UÊ◊ ’„ÈU ÷Ê°Áà ¡ªÊflÊ – ¡Êª Ÿ äÿÊŸ¡ÁŸÃ ‚Èπ ¬ÊflÊH
÷ͬ M§¬ Ã’ ⁄UÊ◊ ŒÈ⁄UÊflÊ – NUŒÿ° øÃÈ÷ȸ¡ M§¬ ŒπÊflÊH 9 H
◊ÈÁŸ •∑ȧ‹Êß ©UΔUÊ Ã’ ∑Ò§‚¥ – Á’∑§‹ „UËŸ ◊ÁŸ »§ÁŸ ’⁄U ¡Ò‚¥H
•Êª¥ ŒÁπ ⁄UÊ◊ ß SÿÊ◊Ê – ‚ËÃÊ •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ‚Èπ œÊ◊ÊH 10H
¬⁄U©U ‹∑ȧ≈U ßfl ø⁄UŸÁã„U ‹ÊªË – ¬˝◊ ◊ªŸ ◊ÈÁŸ’⁄U ’«∏U÷ʪËH
÷È¡ Á’‚Ê‹ ªÁ„U Á‹∞ ©UΔUÊ߸ – ¬⁄U◊ ¬˝ËÁà ⁄UÊπ ©U⁄U ‹Ê߸H 11H
◊ÈÁŸÁ„U Á◊‹Ã •‚ ‚Ù„U ∑Χ¬Ê‹Ê – ∑§Ÿ∑§ ÃL§Á„U ¡ŸÈ ÷¥≈U Ã◊Ê‹ÊH
⁄UÊ◊ ’ŒŸÈ Á’‹Ù∑§ ◊ÈÁŸ ΔUÊ…∏UÊ – ◊ÊŸ„È°U ÁøòÊ ◊Ê¤Ê Á‹Áπ ∑§Ê…∏UÊH 12H
ŒÙ0. Ã’ ◊ÈÁŸ NUŒÿ° œË⁄U œÁ⁄U ªÁ„U ¬Œ ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄U–
ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ ¬˝÷È •ÊÁŸ ∑§Á⁄U ¬Í¡Ê Á’Á’œ ¬˝∑§Ê⁄UH 10H
øı0. ∑§„U ◊ÈÁŸ ¬˝÷È ‚ÈŸÈ Á’ŸÃË ◊Ù⁄UË – •SÃÈÁà ∑§⁄Uı¥ ∑§flŸ Á’Áœ ÃÙ⁄UËH
◊Á„U◊Ê •Á◊à ◊ÙÁ⁄U ◊Áà ÕÙ⁄UË – ⁄UÁ’ ‚ã◊Èπ πlÙà •°¡Ù⁄UËH 1H
‡ÿÊ◊ ÃÊ◊⁄U‚ ŒÊ◊ ‡Ê⁄UË⁄¢ – ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ¬Á⁄UœŸ ◊ÈÁŸøË⁄¢UH
¬ÊÁáÊ øʬ ‡Ê⁄U ∑§Á≈U ÃÍáÊË⁄¢ U– ŸıÁ◊ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U üÊË⁄UÉÊÈflË⁄¢UH 2H
◊Ù„U ÁflÁ¬Ÿ ÉÊŸ Œ„UŸ ∑Χ‡ÊÊŸÈ— – ‚¢Ã ‚⁄UÙL§„U ∑§ÊŸŸ ÷ÊŸÈ—H
ÁŸÁ‡Êø⁄U ∑§Á⁄U flM§Õ ◊Ϊ⁄UÊ¡— – òÊÊÃÈ ‚ŒÊ ŸÙ ÷fl πª ’Ê¡—H 3H
•L§áÊ ŸÿŸ ⁄UÊ¡Ëfl ‚Èfl‡Ê¢ – ‚ËÃÊ ŸÿŸ ø∑§Ù⁄U ÁŸ‡Ê‡Ê¢H
„U⁄U NUÁŒ ◊ÊŸ‚ ’Ê‹ ◊⁄UÊ‹¢ – ŸıÁ◊ ⁄UÊ◊ ©U⁄U ’Ê„ÈU Áfl‡ÊÊ‹¢H 4 H
‚¢‡Êÿ ‚¬¸ ª˝‚Ÿ ©U⁄UªÊŒ— – ‡Ê◊Ÿ ‚È∑§∑¸§‡Ê Ã∑¸§ Áfl·ÊŒ—H
÷fl ÷¢¡Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ‚È⁄U ÿÍÕ— – òÊÊÃÈ ‚ŒÊ ŸÙ ∑Χ¬Ê flM§Õ—H 5 H
ÁŸª¸ÈáÊ ‚ªÈáÊ Áfl·◊ ‚◊ M§¬¢ – ôÊÊŸ Áª⁄UÊ ªÙÃËÃ◊ŸÍ¬¢H
•◊‹◊Áπ‹◊Ÿfll◊¬Ê⁄¢U – ŸıÁ◊ ⁄UÊ◊ ÷¢¡Ÿ ◊Á„U ÷Ê⁄¢UH 6 H
÷Q§ ∑§À¬¬ÊŒ¬ •Ê⁄UÊ◊— – ḟ ∑˝§Ùœ ‹Ù÷ ◊Œ ∑§Ê◊—H
•Áà ŸÊª⁄U ÷fl ‚ʪ⁄U ‚ÃÈ— – òÊÊÃÈ ‚ŒÊ ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ∑§ÃÈ—H 7 H
•ÃÈÁ‹Ã ÷È¡ ¬˝Ãʬ ’‹ œÊ◊— – ∑§Á‹ ◊‹ Áfl¬È‹ Áfl÷¢¡Ÿ ŸÊ◊—H
œ◊¸ fl◊¸ Ÿ◊¸Œ ªÈáÊ ª˝Ê◊— – ‚¢Ãà ‡Ê¢ ßÙÃÈ ◊◊ ⁄UÊ◊—H 8 H
261
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ŒÁ¬ Á’⁄U¡ Cÿʬ∑§ •Á’ŸÊ‚Ë – ‚’ ∑§ NUŒÿ° ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ’Ê‚ËH
ÃŒÁ¬ •ŸÈ¡ üÊË ‚Á„Uà π⁄UÊ⁄UË – ’‚ÃÈ ◊ŸÁ‚ ◊◊ ∑§ÊŸŸøÊ⁄UËH 9 H
¡ ¡ÊŸ®„U Ã ¡ÊŸ„È°U SflÊ◊Ë – ‚ªÈŸ •ªÈŸ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
¡Ù ∑§Ù‚‹ ¬Áà ⁄UÊÁ¡fl ŸÿŸÊ – ∑§⁄U©U ‚Ù ⁄UÊ◊ NUŒÿ ◊◊ •ÿŸÊH 10H
•‚ •Á÷◊ÊŸ ¡Êß ¡ÁŸ ÷Ù⁄U – ◊Ò¥ ‚fl∑§ ⁄UÉÊȬÁà ¬Áà ◊Ù⁄UH
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ’øŸ ⁄UÊ◊ ◊Ÿ ÷Ê∞ – ’„ÈUÁ⁄U „U⁄UÁ· ◊ÈÁŸ’⁄U ©U⁄U ‹Ê∞H 11H
¬⁄U◊ ¬˝‚ÛÊ ¡ÊŸÈ ◊ÈÁŸ ◊Ù„UË – ¡Ù ’⁄U ◊ʪ„ÈU Œ©° ‚Ù ÃÙ„UËH
◊ÈÁŸ ∑§„U ◊Ò¥ ’⁄U ∑§’„È°U Ÿ ¡ÊøÊ – ‚◊ÈÁ¤Ê Ÿ ¬⁄Uß ¤ÊÍΔU ∑§Ê ‚ÊøÊH 12H
ÃÈï„UÁ„U ŸË∑§ ‹ÊªÒ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ‚Ù ◊ÙÁ„U Œ„ÈU ŒÊ‚ ‚ÈπŒÊ߸H
•Á’⁄U‹ ÷ªÁà Á’⁄UÁà Á’ÇÿÊŸÊ – „UÙ„ÈU ‚∑§‹ ªÈŸ ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊH 13H
¬˝÷È ¡Ù ŒËã„U ‚Ù ’L§ ◊Ò¥ ¬ÊflÊ – •’ ‚Ù Œ„ÈU ◊ÙÁ„U ¡Ù ÷ÊflÊH 14H
•ŸÈ¡ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Á„Uà ¬˝÷È øʬ ’ÊŸ œ⁄U ⁄UÊ◊–
◊◊ Á„Uÿ ªªŸ ߢŒÈ ßfl ’‚„ÈU ‚ŒÊ ÁŸ„U∑§Ê◊H 11H
∞fl◊SÃÈ ∑§Á⁄U ⁄U◊ÊÁŸflÊ‚Ê – „U⁄UÁ· ø‹ ∑È¢§÷¡ Á⁄UÁ· ¬Ê‚ÊH
’„ÈUà ÁŒfl‚ ªÈ⁄U Œ⁄U‚ŸÈ ¬Ê∞° – ÷∞ ◊ÙÁ„U ∞®„U •ÊüÊ◊ •Ê∞°H 1H
•’ ¬˝÷È ‚¢ª ¡Ê©°U ªÈ⁄U ¬Ê„UË¥ – ÃÈï„U ∑§„°U ŸÊÕ ÁŸ„UÙ⁄UÊ ŸÊ„UË¥H
ŒÁπ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ◊ÈÁŸ øÃÈ⁄UÊ߸ – Á‹∞ ‚¢ª Á’„U‚ mı ÷Ê߸H 2H
¬¢Õ ∑§„Uà ÁŸ¡ ÷ªÁà •ŸÍ¬Ê – ◊ÈÁŸ •ÊüÊ◊ ¬„È°Uø ‚È⁄U÷ͬÊH
ÃÈ⁄Uà ‚ÈÃË¿UŸ ªÈ⁄U ¬®„U ªÿ™§ – ∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ∑§„Uà •‚ ÷ÿ™§H 3H
ŸÊÕ ∑§Ù‚‹ÊœË‚ ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – •Ê∞ Á◊‹Ÿ ¡ªÃ •ÊœÊ⁄UÊH
⁄UÊ◊ •ŸÈ¡ ‚◊à ’ÒŒ„UË – ÁŸÁ‚ ÁŒŸÈ Œfl ¡¬Ã „U„ÈU ¡„UËH 4H
‚ÈŸÃ •ªÁSà ÃÈ⁄Uà ©UÁΔU œÊ∞ – „UÁ⁄U Á’‹ÙÁ∑§ ‹ÙøŸ ¡‹ ¿UÊ∞H
◊ÈÁŸ ¬Œ ∑§◊‹ ¬⁄U mı ÷Ê߸ – Á⁄UÁ· •Áà ¬˝ËÁà Á‹∞ ©U⁄U ‹Ê߸H 5H
‚ÊŒ⁄U ∑ȧ‚‹ ¬ÍÁ¿U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – •Ê‚Ÿ ’⁄U ’ÒΔUÊ⁄U •ÊŸËH
¬ÈÁŸ ∑§Á⁄U ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ¬˝÷È ¬Í¡Ê – ◊ÙÁ„U ‚◊ ÷ÊÇÿfl¢Ã Ÿ®„U ŒÍ¡ÊH 6H
¡„°U ‹Áª ⁄U„U •¬⁄U ◊ÈÁŸ ’΢ŒÊ – „U⁄U· ‚’ Á’‹ÙÁ∑§ ‚Èπ∑¢§ŒÊH 7H
◊ÈÁŸ ‚◊Í„U ◊„°U ’ÒΔU ‚ã◊Èπ ‚’ ∑§Ë •Ù⁄U–
‚⁄UŒ ߢŒÈ ß ÁøÃflà ◊ÊŸ„È°U ÁŸ∑§⁄U ø∑§Ù⁄UH 12H
Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§„UÊ ◊ÈÁŸ ¬Ê„UË¥ – ÃÈï„U ‚Ÿ ¬˝÷È ŒÈ⁄UÊfl ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
ÃÈï„U ¡ÊŸ„ÈU ¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ •Êÿ©°U – ÃÊÃ ÃÊà Ÿ ∑§Á„U ‚◊ȤÊÊÿ©°UH 1H
•’ ‚Ù ◊¢òÊ Œ„ÈU ¬˝÷È ◊Ù„UË – ¡Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ◊Ê⁄Uı¥ ◊ÈÁŸº˝Ù„UËH
262
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊ÈÁŸ ◊È‚È∑§ÊŸ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’ÊŸË – ¬Í¿U„ÈU ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ∑§Ê ¡ÊŸËH 2H
ÃÈï„U⁄Uß° ÷¡Ÿ ¬˝÷Êfl •ÉÊÊ⁄UË – ¡ÊŸ©°U ◊Á„U◊Ê ∑§¿ÈU∑§ ÃÈï„UÊ⁄UËH
™§◊Á⁄U ÃL§ Á’‚Ê‹ Ãfl ◊ÊÿÊ – »§‹ ’˝rÊÔÊ¢«U •Ÿ∑§ ÁŸ∑§ÊÿÊH 3H
¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U ¡¢ÃÈ ‚◊ÊŸÊ – ÷ËÃ⁄U ’‚®„U Ÿ ¡ÊŸ®„U •ÊŸÊH
Ã »§‹ ÷ë¿U∑§ ∑§ÁΔUŸ ∑§⁄UÊ‹Ê – Ãfl ÷ÿ° «U⁄Uà ‚ŒÊ ‚Ù©U ∑§Ê‹ÊH 4H
Ã ÃÈï„U ‚∑§‹ ‹Ù∑§¬Áà ‚ÊßZ – ¬Í°¿U„ÈU ◊ÙÁ„U ◊ŸÈ¡ ∑§Ë ŸÊßZH
ÿ„U ’⁄U ◊ʪ©°U ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊ – ’‚„ÈU NUŒÿ° üÊË •ŸÈ¡ ‚◊ÃÊH 5H
•Á’⁄U‹ ÷ªÁà Á’⁄UÁà ‚Â¢ªÊ – ø⁄UŸ ‚⁄UÙL§„U ¬˝ËÁà •÷¢ªÊH
¡lÁ¬ ’˝rÊÔ •π¢«U •Ÿ¢ÃÊ – •ŸÈ÷fl ªïÿ ÷¡®„U ¡Á„U ‚¢ÃÊH 6H
•‚ Ãfl M§¬ ’πÊŸ©°U ¡ÊŸ©°U – Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U ‚ªÈŸ ’˝rÊÔ ⁄UÁà ◊ÊŸ©°UH
‚¢Ãà ŒÊ‚ã„U Œ„ÈU ’«∏UÊ߸ – ÃÊÃ¥ ◊ÙÁ„U ¬Í°¿U„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 7H
„ÒU ¬˝÷È ¬⁄U◊ ◊ŸÙ„U⁄U ΔUÊ™°§ – ¬ÊflŸ ¬¢ø’≈UË ÃÁ„U ŸÊ™°§H
Œ¢«U∑§ ’Ÿ ¬ÈŸËà ¬˝÷È ∑§⁄U„ÍU – ©Uª˝ ‚ʬ ◊ÈÁŸ’⁄U ∑§⁄U „U⁄U„ÍUH 8H
’Ê‚ ∑§⁄U„ÈU Ä°U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ⁄UÊÿÊ – ∑§Ë¡ ‚∑§‹ ◊ÈÁŸã„U ¬⁄U ŒÊÿÊH
ø‹ ⁄UÊ◊ ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ÃÈ⁄Uî„U ¬¢ø’≈UË ÁŸ•⁄UÊ߸H 9H
ªËœ⁄UÊ¡ ‚Ò¥ ÷¥≈U ÷ß ’„ÈU Á’Áœ ¬˝ËÁà ’…∏UÊß–
ªÙŒÊfl⁄UË ÁŸ∑§≈U ¬˝÷È ⁄U„U ¬⁄UŸ ªÎ„U ¿UÊßH 13H
¡’ Ã ⁄UÊ◊ ∑§Ëã„U Ä°U ’Ê‚Ê – ‚ÈπË ÷∞ ◊ÈÁŸ ’ËÃË òÊÊ‚ÊH
ÁªÁ⁄U ’Ÿ ŸŒË¥ ÃÊ‹ ¿UÁ’ ¿UÊ∞ – ÁŒŸ ÁŒŸ ¬˝Áà •Áà „UÙ®„U ‚È„UÊ∞H 1H
πª ◊Ϊ ’¢ÎŒ •Ÿ¢ÁŒÃ ⁄U„U„UË¥ – ◊œÈ¬ ◊œÈ⁄U ªÈ¢¡Ã ¿UÁ’ ‹„U„UË¥H
‚Ù ’Ÿ ’⁄UÁŸ Ÿ ‚∑§ •Á„U⁄UÊ¡Ê – ¡„UÊ° ¬˝ª≈U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’⁄UÊ¡ÊH 2H
∞∑§ ’Ê⁄U ¬˝÷È ‚Èπ •Ê‚ËŸÊ – ‹Á¿U◊Ÿ ’øŸ ∑§„U ¿U‹„UËŸÊH
‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ‚ø⁄UÊø⁄U ‚ÊßZ – ◊Ò¥ ¬Í¿U©°U ÁŸ¡ ¬˝÷È ∑§Ë ŸÊßZH 3H
◊ÙÁ„U ‚◊ȤÊÊß ∑§„U„ÈU ‚Ùß ŒflÊ – ‚’ ÃÁ¡ ∑§⁄Uı¥ ø⁄UŸ ⁄U¡ ‚flÊH
∑§„U„ÈU ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ •L§ ◊ÊÿÊ – ∑§„U„ÈU ‚Ù ÷ªÁà ∑§⁄U„ÈU ¡®„U ŒÊÿÊH 4H
߸Sfl⁄U ¡Ëfl ÷Œ ¬˝÷È ‚∑§‹ ∑§„Uı ‚◊ȤÊÊß–
¡ÊÃ¥ „UÙß ø⁄UŸ ⁄UÁà ‚Ù∑§ ◊Ù„U ÷˝◊ ¡ÊßH 14H
ÕÙ⁄UÁ„U ◊„°U ‚’ ∑§„U©°U ’ȤÊÊ߸ – ‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ◊Áà ◊Ÿ Áøà ‹Ê߸H
◊Ò¥ •L§ ◊Ù⁄U ÃÙ⁄U ÃÒ¥ ◊ÊÿÊ – ¡Á„¢U ’‚ ∑§Ëã„U ¡Ëfl ÁŸ∑§ÊÿÊH 1H
ªÙ ªÙø⁄U ¡„°U ‹Áª ◊Ÿ ¡Ê߸ – ‚Ù ‚’ ◊ÊÿÊ ¡ÊŸ„ÈU ÷Ê߸H
ÃÁ„U ∑§⁄U ÷Œ ‚ÈŸ„ÈU ÃÈï„U ‚Ù™§ – Á’lÊ •¬⁄U •Á’lÊ ŒÙ™§H 2H
263
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∞∑§ ŒÈCÔU •ÁÂÿ ŒÈπM§¬Ê – ¡Ê ’‚ ¡Ëfl ¬⁄UÊ ÷fl∑ͧ¬ÊH
∞∑§ ⁄Uøß ¡ª ªÈŸ ’‚ ¡Ê∑¥§ – ¬˝÷È ¬˝Á⁄Uà Ÿ®„U ÁŸ¡ ’‹ ÃÊ∑¥§H 3H
ÇÿÊŸ ◊ÊŸ ¡„°U ∞∑§©U ŸÊ„UË¥ – Œπ ’˝rÊÔ ‚◊ÊŸ ‚’ ◊Ê„UË¥H
∑§Á„U• ÃÊà ‚Ù ¬⁄U◊ Á’⁄UÊªË – ÃΟ ‚◊ Á‚Áh ÃËÁŸ ªÈŸ àÿʪËH 4H
◊ÊÿÊ ß¸‚ Ÿ •Ê¬È ∑§„°ÈU ¡ÊŸ ∑§Á„U• ‚Ù ¡Ëfl–
’¢œ ◊Ùë¿U ¬˝Œ ‚’¸¬⁄U ◊ÊÿÊ ¬˝⁄U∑§ ‚ËflH 15H
äÊ◊¸ Ã¥ Á’⁄UÁà ¡Ùª Ã¥ ÇÿÊŸÊ – ÇÿÊŸ ◊Ùë¿U¬˝Œ ’Œ ’πÊŸÊH
¡ÊÃ¥ ’Áª º˝fl©°U ◊Ò¥ ÷Ê߸ – ‚Ù ◊◊ ÷ªÁà ÷ªÃ ‚ÈπŒÊ߸H 1H
‚Ù ‚ÈâòÊ •fl‹¢’ Ÿ •ÊŸÊ – ÃÁ„U •ÊœËŸ ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸÊH
÷ªÁà ÃÊà •ŸÈ¬◊ ‚Èπ◊Í‹Ê – Á◊‹ß ¡Ù ‚¢Ã „UÙß° •ŸÈ∑ͧ‹ÊH 2H
÷ªÁà Á∑§ ‚ÊœŸ ∑§„U©°U ’πÊŸË – ‚Ȫ◊ ¬¢Õ ◊ÙÁ„U ¬Êfl®„U ¬˝ÊŸËH
¬˝Õ◊®„U Á’¬˝ ø⁄UŸ •Áà ¬˝ËÃË – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§◊¸ ÁŸ⁄Uà üÊÈÁà ⁄UËÃËH 3H
∞Á„U ∑§⁄U »§‹ ¬ÈÁŸ Á’·ÿ Á’⁄UÊªÊ – Ã’ ◊◊ œ◊¸ ©U¬¡ •ŸÈ⁄UʪÊH
üÊflŸÊÁŒ∑§ Ÿfl ÷ÁQ§ ŒÎ…∏UÊ„UË¥ – ◊◊ ‹Ë‹Ê ⁄UÁà •Áà ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 4H
‚¢Ã ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ •Áà ¬˝◊Ê – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ÷¡Ÿ ŒÎ…∏U Ÿ◊ÊH
ªÈL§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’¢œÈ ¬Áà ŒflÊ – ‚’ ◊ÙÁ„U ∑§„°U ¡ÊŸÒ ŒÎ…∏U ‚flÊH 5H
◊◊ ªÈŸ ªÊflà ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊ – ªŒªŒ Áª⁄UÊ ŸÿŸ ’„U ŸË⁄UÊH
∑§Ê◊ •ÊÁŒ ◊Œ Œ¢÷ Ÿ ¡Ê∑¥§ – ÃÊà ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ’‚ ◊Ò¥ ÃÊ∑¥§H 6H
’øŸ ∑§◊¸ ◊Ÿ ◊ÙÁ⁄U ªÁà ÷¡ŸÈ ∑§⁄U®„U ÁŸ—∑§Ê◊–
ÁÃã„U ∑§ NUŒÿ ∑§◊‹ ◊„È°U ∑§⁄U©°U ‚ŒÊ Á’üÊÊ◊H 16H
÷ªÁà ¡Ùª ‚ÈÁŸ •Áà ‚Èπ ¬ÊflÊ – ‹Á¿U◊Ÿ ¬˝÷È ø⁄UŸÁã„U Á‚L§ ŸÊflÊH
∞Á„U Á’Áœ ª∞ ∑§¿ÈU∑§ ÁŒŸ ’ËÃË – ∑§„Uà Á’⁄Uʪ ÇÿÊŸ ªÈŸ ŸËÃËH 1 H
‚ͬŸπÊ ⁄UÊflŸ ∑Ò§ ’Á„UŸË – ŒÈCÔU NUŒÿ ŒÊL§Ÿ ¡‚ •Á„UŸËH
¬¢ø’≈UË ‚Ù ªß ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ŒÁπ Á’∑§‹ ÷ß ¡Èª‹ ∑ȧ◊Ê⁄UÊH 2 H
÷˝ÊÃÊ Á¬ÃÊ ¬ÈòÊ ©U⁄UªÊ⁄UË – ¬ÈL§· ◊ŸÙ„U⁄U ÁŸ⁄Uπà ŸÊ⁄UËH
„UÙß Á’∑§‹ ‚∑§ ◊ŸÁ„U Ÿ ⁄UÙ∑§Ë – Á¡Á◊ ⁄UÁ’◊ÁŸ º˝fl ⁄UÁ’Á„U Á’‹Ù∑§ËH 3 H
L§Áø⁄U M§¬ œÁ⁄ ¬˝÷È ¬®„U ¡Ê߸ – ’Ù‹Ë ’øŸ ’„ÈUà ◊È‚È∑§Ê߸H
ÃÈï„U ‚◊ ¬ÈL§· Ÿ ◊Ù ‚◊ ŸÊ⁄UË – ÿ„U ‚¢°¡Ùª Á’Áœ ⁄UøÊ Á’øÊ⁄UËH 4 H
◊◊ •ŸÈM§¬ ¬ÈL§· ¡ª ◊Ê„UË¥ – Œπ©°U πÙÁ¡ ‹Ù∑§ ÁÄÈU ŸÊ„UË¥H
ÃÊÃ¥ •’ ‹Áª ⁄UÁ„©°U ∑ȧ◊Ê⁄UË – ◊ŸÈ ◊ÊŸÊ ∑§¿ÈU ÃÈï„UÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UËH 5 H
‚ËÃÁ„U ÁøÃß ∑§„UË ¬˝÷È ’ÊÃÊ – •„Uß ∑ȧ•Ê⁄U ◊Ù⁄U ‹ÉÊÈ ÷˝ÊÃÊH
264
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚Ù0.
øı0.
ªß ‹Á¿U◊Ÿ Á⁄U¬È ÷ÁªŸË ¡ÊŸË – ¬˝÷È Á’‹ÙÁ∑§ ’Ù‹ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 6 H
‚È¢ŒÁ⁄U ‚ÈŸÈ ◊Ò¥ ©Uã„U ∑§⁄U ŒÊ‚Ê – ¬⁄Uʜ˟ Ÿ®„U ÃÙ⁄U ‚ȬʂÊH
¬˝÷È ‚◊Õ¸ ∑§Ù‚‹¬È⁄U ⁄UÊ¡Ê – ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§⁄U®„U ©UŸÁ„U ‚’ ¿UÊ¡ÊH 7 H
‚fl∑§ ‚Èπ ø„U ◊ÊŸ Á÷πÊ⁄UË – Cÿ‚ŸË œŸ ‚È÷ ªÁà Á’Á÷øÊ⁄UËH
‹Ù÷Ë ¡‚È ø„U øÊ⁄U ªÈ◊ÊŸË – Ÿ÷ ŒÈÁ„U ŒÍœ ø„Uà ∞ ¬˝ÊŸËH 8 H
¬ÈÁŸ Á»§Á⁄UU ⁄UÊ◊ ÁŸ∑§≈U ‚Ù •Ê߸ – ¬˝÷È ‹Á¿U◊Ÿ ¬®„U ’„ÈUÁ⁄U ¬ΔUÊ߸H
‹Á¿U◊Ÿ ∑§„UÊ ÃÙÁ„U ‚Ù ’⁄U߸ – ¡Ù ÃΟ ÃÙÁ⁄U ‹Ê¡ ¬Á⁄U„U⁄U߸H 9 H
Ã’ ÁπÁ‚•ÊÁŸ ⁄UÊ◊ ¬®„U ªß¸ – M§¬ ÷ÿ¢∑§⁄U ¬˝ª≈Uà ÷߸H
‚ËÃÁ„U ‚÷ÿ ŒÁπ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ∑§„UÊ •ŸÈ¡ ‚Ÿ ‚ÿŸ ’ȤÊÊ߸H 10H
‹Á¿U◊Ÿ •Áà ‹ÊÉÊfl° ‚Ù ŸÊ∑§ ∑§ÊŸ Á’ŸÈ ∑§ËÁã„U–
ÃÊ∑§ ∑§⁄U ⁄UÊflŸ ∑§„°U ◊Ÿı øÈŸıÃË ŒËÁã„UH 17H
ŸÊ∑§ ∑§ÊŸ Á’ŸÈ ÷ß Á’∑§⁄UÊ⁄UÊ – ¡ŸÈ dfl ‚Ò‹ ªL§ ∑Ò§ œÊ⁄UÊH
π⁄U ŒÍ·Ÿ ¬®„U ªß Á’‹¬ÊÃÊ – Áœª Áœª Ãfl ¬ıL§· ’‹ ÷˝ÊÃÊH 1H
Ã®„U ¬Í¿UÊ ‚’ ∑§„UÁ‚ ’ȤÊÊ߸ – ¡ÊÃȜʟ ‚ÈÁŸ ‚Ÿ ’ŸÊ߸H
œÊ∞ ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ’M§ÕÊ – ¡ŸÈ ‚¬ë¿U ∑§îÊ‹ ÁªÁ⁄U ¡ÍÕÊH 2H
ŸÊŸÊ ’Ê„UŸ ŸÊŸÊ∑§Ê⁄UÊ – ŸÊŸÊÿÈœ œ⁄U ÉÊÙ⁄U •¬Ê⁄UÊH
‚ͬŸπÊ •Êª¥ ∑§Á⁄U ‹ËŸË – •‚È÷ M§¬ üÊÈÁà ŸÊ‚Ê „UËŸËH 3H
•‚ªÈŸ •Á◊à „UÙ®„U ÷ÿ∑§Ê⁄UË – ªŸ®„U Ÿ ◊ÎàÿÈ Á’’‚ ‚’ ¤ÊÊ⁄UËH
ª¡¸®„U Ḯ„U ªªŸ ©U«∏UÊ„UË¥ – ŒÁπ ∑§≈U∑ȧ ÷≈U •Áà „U⁄U·Ê„UË¥H 4H
∑§Ù©U ∑§„U Á¡•Ã œ⁄U„ÈU mı ÷Ê߸ – œÁ⁄U ◊Ê⁄U„È ÁÃÿ ‹„ÈU ¿U«∏UÊ߸H
œÍÁ⁄ U ¬ÍÁ⁄U Ÿ÷ ◊¢«U‹ ⁄U„UÊ – ⁄UÊ◊ ’Ù‹Êß •ŸÈ¡ ‚Ÿ ∑§„UÊH 5H
‹Ò ¡ÊŸÁ∑§Á„U ¡Ê„ÈU ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄U – •ÊflÊ ÁŸÁ‚ø⁄U ∑§≈U∑ȧ ÷ÿ¢∑§⁄UH
⁄U„U„ÈU ‚¡ª ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ∑Ò§ ’ÊŸË – ø‹ ‚Á„Uà üÊË ‚⁄U œŸÈ ¬ÊŸËH 6H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ Á⁄U¬ÈŒ‹ øÁ‹ •ÊflÊ – Á’„UÁ‚ ∑§ÁΔUŸ ∑§ÙŒ¢«U ø…∏UÊflÊH 7H
∑§ÙŒ¢«U ∑§ÁΔUŸ ø…∏UÊß Á‚⁄U ¡≈U ¡Í≈U ’Ê°œÃ ‚Ù„U ƒÿÙ¥–
◊⁄U∑§Ã ‚ÿ‹ ¬⁄U ‹⁄Uà ŒÊÁ◊ÁŸ ∑§ÙÁ≈U ‚Ù¥ ¡Èª ÷È¡ª íÿÙ¥H
∑§Á≈U ∑§Á‚ ÁŸ·¢ª Á’‚Ê‹ ÷È¡ ªÁ„U øʬ Á’Á‚π ‚ÈœÊÁ⁄U ∑Ò§–
ÁøÃflà ◊Ÿ„È°U ◊Ϊ⁄UÊ¡ ¬˝÷È ª¡⁄UÊ¡ ÉÊ≈UÊ ÁŸ„UÊÁ⁄U ∑Ò§H
•Êß ª∞ ’ª◊‹ œ⁄U„ÈU œ⁄U„ÈU œÊflà ‚È÷≈U–
¡ÕÊ Á’‹ÙÁ∑§ •∑§‹ ’Ê‹ ⁄UÁ’Á„U ÉÊ⁄Uà ŒŸÈ¡H 18H
¬˝÷È Á’‹ÙÁ∑§ ‚⁄U ‚∑§®„U Ÿ «UÊ⁄UË – ÕÁ∑§Ã ÷߸ ⁄U¡ŸËø⁄U œÊ⁄UËH
265
‚Áøfl ’ÙÁ‹ ’Ù‹ π⁄U ŒÍ·Ÿ – ÿ„U ∑§Ù©U ŸÎ¬’Ê‹∑§ Ÿ⁄U ÷Í·ŸH 1H
ŸÊª •‚È⁄U ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ¡Ã – Œπ Á¡Ã „UÃ „U◊ ∑§ÃH
„U◊ ÷Á⁄U ¡ã◊ ‚ÈŸ„ÈU ‚’ ÷Ê߸ – ŒπË Ÿ®„U •Á‚ ‚È¢Œ⁄UÃÊ߸H 2H
¡lÁ¬ ÷ÁªŸË ∑§ËÁã„U ∑ȧM§¬Ê – ’œ ‹Êÿ∑§ ŸÁ„¢U ¬ÈL§· •ŸÍ¬ÊH
Œ„ÈU ÃÈ⁄Uà ÁŸ¡ ŸÊÁ⁄U ŒÈ⁄UÊ߸ – ¡Ë•Ã ÷flŸ ¡Ê„ÈU mı ÷Ê߸H 3H
◊Ù⁄U ∑§„UÊ ÃÈï„U ÃÊÁ„U ‚ÈŸÊfl„ÈU – ÃÊ‚È ’øŸ ‚ÈÁŸ •ÊÃÈ⁄U •Êfl„ÈUH
ŒÍÃã„U ∑§„UÊ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ ¡Ê߸ – ‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ ’Ù‹ ◊È‚È∑§Ê߸H 4H
„U◊ ¿UòÊË ◊ΪÿÊ ’Ÿ ∑§⁄U„UË¢ – ÃÈï„U ‚ π‹ ◊Ϊ πÙ¡Ã Á»§⁄U„UË¥H
Á⁄U¬È ’‹fl¢Ã ŒÁπ Ÿ®„U «U⁄U„UË¥ – ∞∑§ ’Ê⁄U ∑§Ê‹„ÈU ‚Ÿ ‹⁄U„UË¥H 5H
¡lÁ¬ ◊ŸÈ¡ ŒŸÈ¡ ∑ȧ‹ ÉÊÊ‹∑§ – ◊ÈÁŸ ¬Ê‹∑§ π‹ ‚Ê‹∑§ ’Ê‹∑§H
¡ı¥ Ÿ „UÙß ’‹ ÉÊ⁄U Á»§Á⁄U ¡Ê„ÍU – ‚◊⁄U Á’◊Èπ ◊Ò¥ „Ué°U Ÿ ∑§Ê„ÍUH 6H
⁄UŸ øÁ…∏U ∑§Á⁄U• ∑§¬≈U øÃÈ⁄UÊ߸ – Á⁄U¬È ¬⁄U ∑Χ¬Ê ¬⁄U◊ ∑§Œ⁄UÊ߸H
ŒÍÃã„U ¡Êß ÃÈ⁄Uà ‚’ ∑§„U™§ – ‚ÈÁŸ π⁄U ŒÍ·Ÿ ©U⁄U •Áà Œ„U™§H 7H
¿¢U0. ©U⁄U Œ„U©U ∑§„U©U Á∑§ œ⁄U„ÈU œÊ∞ Á’∑§≈U ÷≈U ⁄U¡ŸËø⁄UÊ–
‚⁄U øʬ ÃÙ◊⁄U ‚ÁQ§ ‚Í‹ ∑Χ¬ÊŸ ¬Á⁄UÉÊ ¬⁄U‚È œ⁄UÊH
¬˝÷È ∑§ËÁã„U œŸÈ· ≈U∑§Ù⁄U ¬˝Õ◊ ∑§ΔUÙ⁄U ÉÊÙ⁄U ÷ÿÊfl„UÊ–
÷∞ ’Áœ⁄U CÿÊ∑ȧ‹ ¡ÊÃȜʟ Ÿ ÇÿÊŸ ÃÁ„U •fl‚⁄U ⁄U„UÊH
ŒÙ0. ‚ÊflœÊŸ „UÙß œÊ∞ ¡ÊÁŸ ‚’‹ •Ê⁄UÊÁÖ
‹Êª ’⁄U·Ÿ ⁄UÊ◊ ¬⁄U •ï ‚ï ’„ÈU ÷Ê°ÁÃH 19 (∑§)H
ÁÃã„U ∑§ •ÊÿÈœ ÁË ‚◊ ∑§Á⁄U ∑§Ê≈U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
ÃÊÁŸ ‚⁄UÊ‚Ÿ üÊflŸ ‹Áª ¬ÈÁŸ ¿UÊ°«∏U ÁŸ¡ ÃË⁄UH 19 (π)H
¿¢U0. Ã’ ø‹ ’ÊŸ ∑§⁄UÊ‹ – »È¢§∑§⁄Uà ¡ŸÈ ’„ÈU ÿÊ‹H
∑§Ù¬©U ‚◊⁄U üÊË⁄UÊ◊ – ø‹ Á’Á‚π ÁŸÁ‚à ÁŸ∑§Ê◊H 1H
•fl‹ÙÁ∑§ π⁄UÃ⁄U ÃË⁄U – ◊ÈÁ⁄U ø‹ ÁŸÁ‚ø⁄U ’Ë⁄UH
÷∞ ∑˝È§h ÃËÁŸ©U ÷Êß – ¡Ù ÷ÊÁª ⁄UŸ Ã ¡ÊßH 2H
ÃÁ„U ’œ’ „U◊ ÁŸ¡ ¬ÊÁŸ – Á»§⁄U ◊⁄UŸ ◊Ÿ ◊„È°U ΔUÊÁŸH
•ÊÿÈœ •Ÿ∑§ ¬˝∑§Ê⁄U – ‚Ÿ◊Èπ Ã ∑§⁄U®„U ¬˝„UÊ⁄UH 3H
Á⁄U¬È ¬⁄U◊ ∑§Ù¬ ¡ÊÁŸ – ¬˝÷È œŸÈ· ‚⁄U ‚¢œÊÁŸH
¿UÊ°«∏U Á’¬È‹ ŸÊ⁄UÊø – ‹ª ∑§≈UŸ Á’∑§≈U Á¬‚ÊøH 4H
©U⁄U ‚Ë‚ ÷È¡ ∑§⁄ ø⁄UŸ – ¡„°U Ä°U ‹ª ◊Á„U ¬⁄UŸH
ÁøP§⁄Uà ‹ÊªÃ ’ÊŸ – œ⁄U ¬⁄Uà ∑ȧœ⁄U ‚◊ÊŸH 5H
266
÷≈U ∑§≈Uà ß ‚à π¢«U – ¬ÈÁŸ ©UΔUà ∑§Á⁄U ¬Ê·¢«UH
Ÿ÷ ©U«∏Uà ’„ÈU ÷È¡ ◊È¢« – Á’ŸÈ ◊ıÁ‹ œÊflà L¢§«UH 6H
πª ∑¢§∑§ ∑§Ê∑§ ‚Ϊʋ – ∑§≈U∑§≈UÁ„¢U ∑§ÁΔUŸ ∑§⁄UÊ‹H 7H
¿¢U0. ∑§≈U∑§≈U®„U ¡¢’È∑§ ÷Íà ¬˝à Á¬‚Êø π¬¸⁄U ‚¢ø„UË¥–
’ÃÊ‹ ’Ë⁄U ∑§¬Ê‹ ÃÊ‹ ’¡Êß ¡ÙÁªÁŸ Ÿ¢ø„UË¥H
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’ÊŸ ¬˝ø¢«U π¢«UÁ„¢U ÷≈Uã„U ∑§ ©U⁄U ÷È¡ Á‚⁄UÊ–
¡„°U Ä°U ¬⁄U®„U ©UÁΔU ‹⁄U®„U œ⁄U œL§ œL§ ∑§⁄U®„U ÷ÿ∑§⁄U Áª⁄UÊH 1H
•¢ÃÊfl⁄UË¥ ªÁ„U ©U«∏Uà ªËœ Á¬‚Êø ∑§⁄U ªÁ„U œÊfl„UË¥–
‚¢ª˝Ê◊ ¬È⁄U ’Ê‚Ë ◊Ÿ„È°U ’„ÈU ’Ê‹ ªÈ«∏UË ©U«U∏Êfl„UË¥H
◊Ê⁄U ¬¿UÊ⁄U ©U⁄U Á’ŒÊ⁄U Á’¬È‹ ÷≈U ∑§„°U⁄Uà ¬⁄U–
•fl‹ÙÁ∑§ ÁŸ¡ Œ‹ Á’∑§‹ ÷≈U ÁÃÁ‚⁄UÊÁŒ π⁄U ŒÍ·Ÿ Á»§⁄UH 2H
‚⁄U ‚ÁQ§ ÃÙ◊⁄U ¬⁄U‚È ‚Í‹ ∑Χ¬ÊŸ ∞∑§Á„U ’Ê⁄U„UË¥–
∑§Á⁄U ∑§Ù¬ üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬⁄U •ªÁŸÃ ÁŸ‚Êø⁄U «UÊ⁄U„UË¥H
¬˝÷È ÁŸÁ◊· ◊„UÈ° Á⁄U¬È ‚⁄U ÁŸflÊÁ⁄U ¬øÊÁ⁄U «UÊ⁄U ‚Êÿ∑§Ê–
Œ‚ Œ‚ Á’Á‚π ©U⁄U ◊Ê¤Ê ◊Ê⁄U ‚∑§‹ ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊÿ∑§ÊH 3H
◊Á„U ¬⁄Uà ©UÁΔU ÷≈U Á÷⁄Uà ◊⁄Uà Ÿ ∑§⁄Uà ◊ÊÿÊ •Áà ÉÊŸË–
‚È⁄U «U⁄Uà øıŒ„U ‚„U‚ ¬˝à Á’‹ÙÁ∑§ ∞∑§ •flœ œŸËH
‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚÷ÿ ¬˝÷È ŒÁπ ◊ÊÿÊŸÊÕ •Áà ∑§ıÃÈ∑§ ∑§⁄UKÙ–
Œπ®„U ¬⁄U‚¬⁄U ⁄UÊ◊ ∑§Á⁄U ‚¢ª˝Ê◊ Á⁄U¬ÈŒ‹ ‹Á⁄U ◊⁄UKÙH 4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ÃŸÈ Ã¡®„U ¬Êfl®„U ¬Œ ÁŸ’ʸŸ–
∑§Á⁄U ©U¬Êÿ Á⁄U¬È ◊Ê⁄U ¿UŸ ◊„È°U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸH 20 (∑§)H
„U⁄UÁ·Ã ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ’Ê¡®„U ªªŸ ÁŸ‚ÊŸ–
•SÃÈÁà ∑§Á⁄U ∑§Á⁄U ‚’ ø‹ ‚ÙÁ÷à Á’Á’œ Á’◊ÊŸH 20 (π)H
øı0. ¡’ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚◊⁄U Á⁄U¬È ¡ËÃ – ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ‚’ ∑§ ÷ÿ ’ËÃH
Ã’ ‹Á¿U◊Ÿ ‚ËÃÁ„U ‹Ò •Ê∞ – ¬˝÷È ¬Œ ¬⁄Uà „U⁄UÁ· ©U⁄U ‹Ê∞H 1H
‚ËÃÊ ÁøÃfl SÿÊ◊ ◊ÎŒÈ ªÊÃÊ – ¬⁄U◊ ¬˝◊ ‹ÙøŸ Ÿ •ÉÊÊÃÊH
¬¢ø’≈UË¥ ’Á‚ üÊË⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ∑§⁄Uà øÁ⁄Uà ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚ÈπŒÊÿ∑§H 2H
œÈ•Ê° ŒÁπ π⁄U ŒÍ·Ÿ ∑§⁄UÊ – ¡Êß ‚ȬŸπÊ° ⁄UÊflŸ ¬˝⁄UÊH
’Ù‹Ë ’øŸ ∑˝§Êœ ∑§Á⁄U ÷Ê⁄UË – Œ‚ ∑§Ù‚ ∑Ò§ ‚È⁄UÁà Á’‚Ê⁄UËH 3H
∑§⁄UÁ‚ ¬ÊŸ ‚ÙflÁ‚ ÁŒŸÈ ⁄UÊÃË – ‚ÈÁœ Ÿ®„U Ãfl Á‚⁄U ¬⁄U •Ê⁄UÊÃËH
⁄UÊ¡ ŸËÁà Á’ŸÈ œŸ Á’ŸÈ œ◊ʸ – „UÁ⁄UÁ„U ‚◊¬¸ Á’ŸÈ ‚Ã∑§◊ʸH 4H
267
‚Ù0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
Á’lÊ Á’ŸÈ Á’’∑§ ©U¬¡Ê∞° – üÊ◊ »§‹ ¬…∏¥U Á∑§∞° •L§ ¬Ê∞°H
‚¢ª Ã¥ ¡ÃË ∑ȧ◊¢òÊ Ã ⁄UÊ¡Ê – ◊ÊŸ Ã ÇÿÊŸ ¬ÊŸ Ã¥ ‹Ê¡ÊH 5H
¬˝ËÁà ¬˝Ÿÿ Á’ŸÈ ◊Œ Ã ªÈŸË – ŸÊ‚®„U ’Áª ŸËÁà •‚ ‚ÈŸËH 6H
Á⁄U¬È L§¡ ¬Êfl∑§ ¬Ê¬ ¬˝÷È •Á„U ªÁŸ• Ÿ ¿UÙ≈U ∑§Á⁄U–
•‚ ∑§Á„U Á’Á’œ Á’‹Ê¬ ∑§Á⁄U ‹ÊªË ⁄UÙŒŸ ∑§⁄UŸH 21 (∑§)H
‚÷Ê ◊Ê¤Ê ¬Á⁄U CÿÊ∑ȧ‹ ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ∑§„U ⁄UÙß–
ÃÙÁ„U Á¡•Ã Œ‚∑¢§œ⁄U ◊ÙÁ⁄U Á∑§ •Á‚ ªÁà „UÙßH 21 (π)H
‚ÈŸÃ ‚÷Ê‚Œ ©UΔU •∑ȧ‹Ê߸ – ‚◊ȤÊÊ߸ ªÁ„U ’Ê°„U ©UΔUÊ߸H
∑§„U ‹¢∑§‚ ∑§„UÁ‚ ÁŸ¡ ’ÊÃÊ – ∑§ß° Ãfl ŸÊ‚Ê ∑§ÊŸ ÁŸ¬ÊÃÊH 1H
•flœ ŸÎ¬Áà Œ‚⁄UÕ ∑§ ¡Ê∞ – ¬ÈL§· ®‚ÉÊ ’Ÿ π‹Ÿ •Ê∞H
‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄UË ◊ÙÁ„U ©Uã„U ∑Ò§ ∑§⁄UŸË – ⁄UÁ„Uà ÁŸ‚Êø⁄U ∑§Á⁄U„U®„U œ⁄UŸËH 2H
Á¡ã„U ∑§⁄U ÷È¡’‹ ¬Êß Œ‚ÊŸŸ – •÷ÿ ÷∞ Á’ø⁄Uà ◊ÈÁŸ ∑§ÊŸŸH
Œπà ’Ê‹∑§ ∑§Ê‹ ‚◊ÊŸÊ – ¬⁄U◊ œË⁄U œãflË ªÈŸ ŸÊŸÊH 3H
•ÃÈÁ‹Ã ’‹ ¬˝Ãʬ mı ÷˝ÊÃÊ – π‹ ’œ ⁄Uà ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚ÈπŒÊÃÊH
‚Ù÷Ê œÊ◊ ⁄UÊ◊ •‚ ŸÊ◊Ê – ÁÃã„U ∑§ ‚¢ª ŸÊÁ⁄U ∞∑§ SÿÊ◊ÊH 4H
M§¬ ⁄UÊÁ‚ Á’Áœ ŸÊÁ⁄U ‚°flÊ⁄UË – ⁄UÁà ‚à ∑§ÙÁ≈U ÃÊ‚È ’Á‹„UÊ⁄UËH
ÃÊ‚È •ŸÈ¡ ∑§Ê≈U üÊÈÁà ŸÊ‚Ê – ‚ÈÁŸ Ãfl ÷ÁªÁŸ ∑§⁄U®„U ¬Á⁄U„UÊ‚ÊH 5H
π⁄ U ŒÍ·Ÿ ‚ÈÁŸ ‹ª ¬È∑§Ê⁄UÊ – ¿UŸ ◊„È°U ‚∑§‹ ∑§≈U∑§ ©Uã„U ◊Ê⁄UÊH
π⁄ U ŒÍ·Ÿ ÁÃÁ‚⁄UÊ ∑§⁄U ÉÊÊÃÊ – ‚ÈÁŸ Œ‚‚Ë‚ ¡⁄U ‚’ ªÊÃÊH 6H
‚ͬŸπÁ„U ‚◊ȤÊÊß ∑§Á⁄U ’‹ ’Ù‹Á‚ ’„ÈU ÷Ê°ÁÖ
ªÿ©U ÷flŸ •Áà ‚Ùø’‚ ŸËŒ ¬⁄Uß Ÿ®„U ⁄UÊÁÃH 22H
‚È⁄U Ÿ⁄U •‚È⁄U ŸÊª πª ◊Ê„UË¥ – ◊Ù⁄U •ŸÈø⁄U ∑§„°U ∑§Ù©U ŸÊ„UË¢H
π⁄U ŒÍ·Ÿ ◊ÙÁ„U ‚◊ ’‹fl¢ÃÊ – ÁÃã„UÁ„U ∑§Ù ◊Ê⁄Uß Á’ŸÈ ÷ªfl¢ÃÊH 1H
‚È⁄U ⁄¢U¡Ÿ ÷¢¡Ÿ ◊Á„U ÷Ê⁄UÊ – ¡ı¥ ÷ªfl¢Ã ‹Ëã„U •flÃÊ⁄UÊH
Ãı ◊Ò¢ ¡Êß ’ÒL§ „UÁΔU ∑§⁄U™°§ – ¬˝÷È ‚⁄U ¬˝ÊŸ á¥ ÷fl Ã⁄U™°§H 2H
„UÙßÁ„U ÷¡ŸÈ Ÿ ÃÊ◊‚ Œ„UÊ – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ◊¢òÊ ŒÎ…∏U ∞„UÊH
¡ı¥ Ÿ⁄UM§¬ ÷ͬ‚Èà ∑§Ù™§ – „UÁ⁄U„U©°U ŸÊÁ⁄U ¡ËÁà ⁄UŸ ŒÙ™§H 3H
ø‹Ê •∑§‹ ¡ÊŸ øÁ…∏U ÄUflÊ° – ’‚ ◊Ê⁄UËø ®‚œÈ Ã≈U ¡„UflÊ°H
ß„UÊ° ⁄UÊ◊ ¡Á‚ ¡ÈªÈÁà ’ŸÊ߸ – ‚ÈŸ„ÈU ©U◊Ê ‚Ù ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸H 4H
‹Á¿U◊Ÿ ª∞ ’Ÿ®„U ¡’ ‹Ÿ ◊Í‹ »§‹ ∑¢§Œ–
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ‚Ÿ ’Ù‹ Á’„UÁ‚ ∑Χ¬Ê ‚Èπ ’¢ÎŒH 23H
268
øı0. ‚ÈŸ„ÈU Á¬˝ÿÊ ’˝Ã L§Áø⁄U ‚È‚Ë‹Ê – ◊Ò¥ ∑§¿ÈU ∑§⁄UÁ’ ‹Á‹Ã Ÿ⁄U‹Ë‹ÊH
ÃÈï„U ¬Êfl∑§ ◊„È°U ∑§⁄U„ÈU ÁŸflÊ‚Ê – ¡ı ‹Áª ∑§⁄Uı¥ ÁŸ‚Êø⁄U ŸÊ‚ÊH 1H
¡’®„U ⁄UÊ◊ ‚’ ∑§„UÊ ’πÊŸË – ¬˝÷È ¬Œ œÁ⁄U Á„Uÿ° •Ÿ‹ ‚◊ÊŸËH
ÁŸ¡ ¬˝ÁÃÁ’¢’ ⁄UÊÁπ Ä°U ‚ËÃÊ – ÃÒ‚ß ‚Ë‹ M§¬ ‚ÈÁ’ŸËÃÊH 2H
‹Á¿U◊Ÿ„Í° ÿ„U ◊⁄U◊È Ÿ ¡ÊŸÊ – ¡Ù ∑§¿ÈU øÁ⁄Uà ⁄UøÊ ÷ªflÊŸÊH
Œ‚◊Èπ ªÿ©U ¡„UÊ° ◊Ê⁄UËøÊ – ŸÊß ◊ÊÕ SflÊ⁄UÕ ⁄Uà ŸËøÊH 3H
ŸflÁŸ ŸËø ∑Ò§ •Áà ŒÈπŒÊ߸ – Á¡Á◊ •¢∑ȧ‚ œŸÈ ©U⁄Uª Á’‹Ê߸H
÷ÿŒÊÿ∑§ π‹ ∑Ò§ Á¬˝ÿ ’ÊŸË – Á¡Á◊ •∑§Ê‹ ∑§ ∑ȧ‚È◊ ÷flÊŸËH 4H
ŒÙ0. ∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ◊Ê⁄UËø Ã’ ‚ÊŒ⁄U ¬Í¿UË ’ÊÖ
∑§flŸ „UÃÈ ◊Ÿ Cÿª˝ •Áà •∑§‚⁄U •Êÿ„ÈU ÃÊÃH 24H
øı0. Œ‚◊Èπ ‚∑§‹ ∑§ÕÊ ÃÁ„U •Êª¥– ∑§„UË ‚Á„Uà •Á÷◊ÊŸ •÷ʪ¥H
„UÙ„ÈU ∑§¬≈U ◊Ϊ ÃÈï„U ¿U‹∑§Ê⁄UË – ¡Á„U Á’Áœ „UÁ⁄U •ÊŸı¥ ŸÎ¬ŸÊ⁄UËH 1H
ÃÁ„¢U ¬ÈÁŸ ∑§„UÊ ‚ÈŸ„ÈU Œ‚‚Ë‚Ê – Ã Ÿ⁄UM§¬ ø⁄UÊø⁄U ߸‚ÊH
ÃÊ‚Ù¥ ÃÊà ’ÿL§ ŸÁ„¢U ∑§Ë¡Ò – ◊Ê⁄¥U ◊Á⁄U• Á¡•Ê∞° ¡Ë¡ÒH 2H
◊ÈÁŸ ◊π ⁄UÊπŸ ªÿ©U ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – Á’ŸÈ »§⁄U ‚⁄U ⁄UÉÊȬÁà ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÊH
‚à ¡Ù¡Ÿ •Êÿ©°U ¿UŸ ◊Ê„UË¥ – ÁÃã„U ‚Ÿ ’ÿL§ Á∑§∞° ÷‹ ŸÊ„UË¥H 3H
÷ß ◊◊ ∑§Ë≈U ÷¢Îª ∑§Ë ŸÊ߸ – ¡„°U Ä°U ◊Ò¥ Œπ©°U ŒÙ©U ÷Ê߸H
¡ı¥ Ÿ⁄U ÃÊà ÌÁ¬ •Áà ‚Í⁄UÊ – ÁÃã„UÁ„U Á’⁄UÙÁœ Ÿ •ÊßÁ„U ¬Í⁄UÊH 4H
ŒÙ0. ¡Á„¢U ÃÊ«∏U∑§Ê ‚È’Ê„ÈU „UÁà π¢«U©U „U⁄U ∑§ÙŒ¢«U–
π⁄U ŒÍ·Ÿ ÁÃÁ‚⁄UÊ ’œ©U ◊ŸÈ¡ Á∑§ •‚ ’Á⁄U’¢«UH 25H
øı0. ¡Ê„È ÷flŸ ∑ȧ‹ ∑ȧ‚‹ Á’øÊ⁄UË – ‚ÈŸÃ ¡⁄UÊ ŒËÁã„UÁ‚ ’„ÈU ªÊ⁄UËH
ªÈL§ Á¡Á◊ ◊Í…∏U ∑§⁄UÁ‚ ◊◊ ’ÙœÊ – ∑§„ÈU ¡ª ◊ÙÁ„U ‚◊ÊŸ ∑§Ù ¡ÙœÊH 1H
Ã’ ◊Ê⁄UËø NUŒÿ° •ŸÈ◊ÊŸÊ – ŸflÁ„U Á’⁄UÙœ¥ Ÿ®„U ∑§ÀÿÊŸÊH
‚ï Ë ◊◊˸ ¬˝÷È ‚ΔU œŸË – ’ÒŒ ’¢ÁŒ ∑§Á’ ÷ÊŸ‚ ªÈŸËH 2H
©U÷ÿ ÷Ê°Áà ŒπÊ ÁŸ¡ ◊⁄UŸÊ – Ã’ ÃÊÁ∑§Á‚ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‚⁄UŸÊH
©UÃL§ Œà ◊ÙÁ„U ’œ’ •÷ʪ¥ – ∑§‚ Ÿ ◊⁄Uı¥ ⁄UÉÊȬÁà ‚⁄U ‹Êª¥H 3H
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ Œ‚ÊŸŸ ‚¢ªÊ – ø‹Ê ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬˝◊ •÷¢ªÊH
◊Ÿ •Áà „U⁄U· ¡ŸÊfl Ÿ Ã„UË – •Ê¡È ŒÁπ„U©°U ¬⁄U◊ ‚Ÿ„UËH 4H
¿U¢0. ÁŸ¡ ¬⁄U◊ ¬˝ËÃ◊ ŒÁπ ‹ÙøŸ ‚È»§‹ ∑§Á⁄U ‚Èπ ¬Êß„Uı¥–
üÊË ‚Á„Uà •ŸÈ¡ ‚◊à ∑Χ¬ÊÁŸ∑§Ã ¬Œ ◊Ÿ ‹Êß„Uı¥H
ÁŸ’ʸŸ ŒÊÿ∑§ ∑˝§Ùœ ¡Ê ∑§⁄U ÷ªÁà •’‚Á„U ’‚∑§⁄UË–
269
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁŸ¡ ¬ÊÁŸ ‚⁄U ‚¢œÊÁŸ ‚Ù ◊ÙÁ„U ’ÁœÁ„U ‚Èπ‚ʪ⁄U „U⁄UËH
◊◊ ¬Ê¿U¥ œ⁄U œÊflà œ⁄¥U ‚⁄UÊ‚Ÿ ’ÊŸ–
Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹ÙÁ∑§„U©°U œãÿ Ÿ ◊Ù ‚◊ •ÊŸH 26H
ÃÁ„U ’Ÿ ÁŸ∑§≈U Œ‚ÊŸŸ ªÿ™§ – Ã’ ◊Ê⁄UËø ∑§¬≈U◊Ϊ ÷ÿ™§H
•Áà Á’ÁøòÊ ∑§¿ÈU ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ∑§Ÿ∑§ Œ„U ◊ÁŸ ⁄UÁøà ’ŸÊ߸H 1H
‚ËÃÊ ¬⁄U◊ L§Áø⁄U ◊Ϊ ŒπÊ – •¢ª •¢ª ‚È◊ŸÙ„U⁄U ’·ÊH
‚ÈŸ„ÈU Œfl ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑Χ¬Ê‹Ê – ∞Á„U ◊Ϊ ∑§⁄U •Áà ‚È¢Œ⁄U ¿UÊ‹ÊH 2H
‚àÿ‚¢œ ¬˝÷È ’Áœ ∑§Á⁄U ∞„UË – •ÊŸ„ÈU ø◊¸ ∑§„UÁà ’ÒŒ„UËH
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ¡ÊŸÃ ‚’ ∑§Ê⁄UŸ – ©UΔU „U⁄UÁ· ‚È⁄U ∑§Ê¡È ‚¢°flÊ⁄UŸH 3H
◊Ϊ Á’‹ÙÁ∑§ ∑§Á≈U ¬Á⁄U∑§⁄U ’Ê°œÊ – ∑§⁄UË øʬ L§Áø⁄U ‚⁄U ‚Ê°œÊH
¬˝÷È ‹Á¿U◊ŸÁ„U ∑§„UÊ ‚◊ȤÊÊ߸ – Á»§⁄Uà Á’Á¬Ÿ ÁŸÁ‚ø⁄U ’„ÈU ÷Ê߸H 4H
‚ËÃÊ ∑§Á⁄U ∑§⁄U„ÈU ⁄πflÊ⁄UË – ’ÈÁœ Á’’∑§ ’‹ ‚◊ÿ Á’øÊ⁄UËH
¬˝÷ÈÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ø‹Ê ◊Ϊ ÷Ê¡Ë – œÊ∞ ⁄UÊ◊È ‚⁄UÊ‚Ÿ ‚Ê¡ËH 5H
ÁŸª◊ ŸÁà Á‚fl äÿÊŸ Ÿ ¬ÊflÊ – ◊ÊÿÊ◊Ϊ ¬Ê¿¥U ‚Ù œÊflÊH
∑§’„È°U ÁŸ∑§≈U ¬ÈÁŸ ŒÍÁ⁄U ¬⁄UÊ߸ – ∑§’„È°U∑§ ¬˝ª≈Uß ∑§’„È°U ¿U¬Ê߸H 6H
¬˝ª≈Uà ŒÈ⁄Uà ∑§⁄Uà ¿U‹ ÷Í⁄UË – ∞Á„U Á’Áœ ¬˝÷ÈÁ„U ªÿ©U ‹Ò ŒÍ⁄UËH
Ã’ ÃÁ∑§ ⁄UÊ◊ ∑§ÁΔUŸ ‚⁄U ◊Ê⁄UÊ – œ⁄UÁŸ ¬⁄U©U ∑§Á⁄U ÉÊÙ⁄U ¬È∑§Ê⁄UÊH 7H
‹Á¿U◊Ÿ ∑§⁄U ¬˝Õ◊®„U ‹Ò ŸÊ◊Ê – ¬Ê¿¥U ‚ÈÁ◊⁄UÁ‚ ◊Ÿ ◊„È° ⁄UÊ◊ÊH
¬˝ÊŸ áà ¬˝ª≈UÁ‚ ÁŸ¡ Œ„UÊ – ‚ÈÁ◊⁄UÁ‚ ⁄UÊ◊È ‚◊à ‚Ÿ„UÊH 8H
•¢Ã⁄U ¬˝◊ ÃÊ‚È ¬Á„UøÊŸÊ – ◊ÈÁŸ ŒÈ‹¸÷ ªÁà ŒËÁã„U ‚È¡ÊŸÊH 9H
Á’¬È‹ ‚È◊Ÿ ‚È⁄U ’⁄U·®„U ªÊfl®„U ¬˝÷È ªÈŸ ªÊÕ–
ÁŸ¡ ¬Œ ŒËã„U •‚È⁄U ∑§„È°U ŒËŸ’¢œÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 27H
π‹ ’Áœ ÃÈ⁄Uà Á»§⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ‚Ù„U øʬ ∑§⁄U ∑§Á≈U ÃÍŸË⁄UÊH
•Ê⁄Uà Áª⁄UÊ ‚ÈŸË ¡’ ‚ËÃÊ – ∑§„U ‹Á¿U◊Ÿ ‚Ÿ ¬⁄U◊ ‚÷ËÃÊH 1H
¡Ê„ÈU ’Áª ‚¢∑§≈U •Áà ÷˝ÊÃÊ – ‹Á¿U◊Ÿ Á’„UÁ‚ ∑§„UÊ ‚ÈŸÈ ◊ÊÃÊH
÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ê‚ ‚ÎÁCÔU ‹ÿ „UÙ߸ – ‚¬Ÿ„È°U ‚¢∑§≈U ¬⁄Uß Á∑§ ‚Ù߸H 2H
◊⁄U◊ ’øŸ ¡’ ‚ËÃÊ ’Ù‹Ê – „UÁ⁄U ¬˝Á⁄Uà ‹Á¿U◊Ÿ ◊Ÿ «UÙ‹ÊH
’Ÿ ÁŒÁ‚ Œfl ‚ı¥Á¬ ‚’ ∑§Ê„ÍU – ø‹ ¡„UÊ° ⁄UÊflŸ ‚Á‚ ⁄UÊ„ÍUH 3H
‚ÍŸ ’Ëø Œ‚∑¢§œ⁄U ŒπÊ – •ÊflÊ ÁŸ∑§≈U ¡ÃË ∑¥§ ’·ÊH
¡Ê∑¥§ «U⁄U ‚È⁄U •‚È⁄U «U⁄UÊ„UË¥ – ÁŸÁ‚ Ÿ ŸËŒ ÁŒŸ •ÛÊ Ÿ πÊ„UË¥H 4H
‚Ù Œ‚‚Ë‚ SflÊŸ ∑§Ë ŸÊßZ – ßà ©Uà ÁøÃß ø‹Ê ÷Á«∏U„UÊßZH
270
ßÁ◊ ∑ȧ¬¢Õ ¬ª Œà πª‚Ê – ⁄U„U Ÿ Ã¡ ß ’ÈÁœ ’‹ ‹‚ÊH 5H
ŸÊŸÊ Á’Áœ ∑§Á⁄U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ⁄UÊ¡ŸËÁà ÷ÿ ¬˝ËÁà ŒπÊ߸H
∑§„U ‚ËÃÊ ‚ÈŸÈ ¡ÃË ªÙ‚ÊßZ – ’Ù‹„ÈU ’øŸ ŒÈCÔU ∑§Ë ŸÊßZH 6H
Ã’ ⁄UÊflŸ ÁŸ¡ M§¬ ŒπÊflÊ – ÷߸ ‚÷ÿ ¡’ ŸÊ◊ ‚ÈŸÊflÊH
∑§„U ‚ËÃÊ œÁ⁄U œË⁄U¡È ªÊ…∏UÊ – •Êß ªÿ©U ¬˝÷È ⁄U„ÈU π‹ ΔUÊ…∏UÊH 7H
Á¡Á◊ „UÁ⁄U’œÈÁ„U ¿ÈUº˝ ‚‚ øÊ„UÊ – ÷∞Á‚ ∑§Ê‹’‚ ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊ„UÊH
‚ÈŸÃ ’øŸ Œ‚‚Ë‚ Á⁄U‚ÊŸÊ – ◊Ÿ ◊„È°U ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ‚Èπ ◊ÊŸÊH 8H
ŒÙ0. ∑˝§Ùœfl¢Ã Ã’ ⁄UÊflŸ ‹ËÁã„UÁ‚ ⁄UÕ ’ÒΔUÊß–
ø‹Ê ªªŸ¬Õ •ÊÃÈ⁄U ÷ÿ° ⁄UÕ „UÊ°Á∑§ Ÿ ¡ÊßH 28H
øı0. „UÊ ¡ª ∞∑§ ’Ë⁄U ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ∑§Á„¢U •¬⁄UÊœ Á’‚Ê⁄U„ÈU ŒÊÿÊH
•Ê⁄UÁà „U⁄UŸ ‚⁄UŸ ‚ÈπŒÊÿ∑§ – „UÊ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ‚⁄UÙ¡ ÁŒŸŸÊÿ∑§H 1H
„UÊ ‹Á¿U◊Ÿ ÃÈï„UÊ⁄U Ÿ®„U ŒÙ‚Ê – ‚Ù »§‹È ¬Êÿ©°U ∑§Ëã„U©°U ⁄UÙ‚ÊH
Á’Á’œ Á’‹Ê¬ ∑§⁄UÁà ’ÒŒ„UË – ÷ÍÁ⁄U ∑Χ¬Ê ¬˝÷È ŒÍÁ⁄U ‚Ÿ„UËH 2H
Á’¬Áà ◊ÙÁ⁄U ∑§Ù ¬˝÷ÈÁ„U ‚ÈŸÊflÊ – ¬È⁄UÙ«UÊ‚ ø„U ⁄UÊ‚÷ πÊflÊH
‚ËÃÊ ∑Ò§ Á’‹Ê¬ ‚ÈÁŸ ÷Ê⁄UË – ÷∞ ø⁄UÊø⁄U ¡Ëfl ŒÈπÊ⁄UËH 13H
ªËœ⁄UÊ¡ ‚ÈÁŸ •Ê⁄Uà ’ÊŸË – ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ÁË∑§ ŸÊÁ⁄U ¬Á„UøÊŸËH
•œ◊ ÁŸ‚Êø⁄U ‹Ëã„¥U ¡Ê߸ – Á¡Á◊ ◊‹¿U ’‚ ∑§Á¬‹Ê ªÊ߸H 14H
‚ËÃ ¬ÈÁòÊ ∑§⁄UÁ‚ ¡ÁŸ òÊÊ‚Ê – ∑§Á⁄U„U©° ¡ÊÃȜʟ ∑§⁄U ŸÊ‚ÊH
œÊflÊ ∑˝§Ùœfl¢Ã πª ∑Ò§‚¥ – ¿ÍU≈Uß ¬Á’ ¬⁄U’à ∑§„È°U ¡Ò‚¥H 15H
⁄U ⁄U ŒÈCÔU ΔUÊ…∏U Á∑§Ÿ „UÙ„UË – ÁŸ÷¸ÿ ø‹Á‚ Ÿ ¡ÊŸÁ„U ◊Ù„UËH
•Êflà ŒÁπ ∑ΧÃʢà ‚◊ÊŸÊ – Á»§Á⁄U Œ‚∑¢§œ⁄U ∑§⁄U •ŸÈ◊ÊŸÊH 16H
∑§Ë ◊ÒŸÊ∑§ Á∑§ πª¬Áà „UÙ߸ – ◊◊ ’‹ ¡ÊŸ ‚Á„Uà ¬Áà ‚Ù߸H
¡ÊŸÊ ¡⁄UΔU ¡≈UÊÿÍ ∞„UÊ – ◊◊ ∑§⁄U ÃË⁄UÕ ¿UÊ°Á«∏UÁ„U Œ„UÊH 17H
‚ÈŸÃ ªËœ ∑˝§ÙœÊÃÈ⁄U œÊflÊ – ∑§„U ‚ÈŸÈ ⁄UÊflŸ ◊Ù⁄U Á‚πÊflÊH
ÃÁ¡ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ∑ȧ‚‹ ªÎ„U ¡Ê„ÍU – ŸÊÁ„¢U à •‚ „UÙßÁ„U ’„ÈU’Ê„ÍUH 18H
⁄UÊ◊ ⁄UÙ· ¬Êfl∑§ •Áà ÉÊÙ⁄UÊ – „UÙßÁ„U ‚∑§‹ ‚‹÷ ∑ȧ‹ ÃÙ⁄UÊH
©UÃL§ Ÿ Œà Œ‚ÊŸŸ ¡ÙœÊ – Ã’®„U ªËœ œÊflÊ ∑§Á⁄U ∑˝§ÙœÊH 19H
œÁ⁄U ∑§ø Á’⁄UÕ ∑§Ëã„U ◊Á„U Áª⁄UÊ – ‚ËÃÁ„U ⁄UÊÁπ ªËœ ¬ÈÁŸ Á»§⁄UÊH
øÙøã„U ◊ÊÁ⁄U Á’ŒÊ⁄UÁ‚ Œ„UË – Œ¢«U ∞∑§ ÷ß ◊ÈL§¿UÊ Ã„UËH 10H
Ã’ ‚∑˝§Ùœ ÁŸÁ‚ø⁄U ÁπÁ‚•ÊŸÊ – ∑§Ê…∏UÁ‚ ¬⁄U◊ ∑§⁄UÊ‹ ∑Χ¬ÊŸÊH
∑§Ê≈UÁ‚ ¬¢π ¬⁄UÊ πª œ⁄UŸË – ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ∑§Á⁄U •Œ÷Èà ∑§⁄UŸËH 11H
271
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ËÃÁ„U ¡ÊŸ ø…∏UÊß ’„UÙ⁄UË – ø‹Ê ©UÃÊß‹ òÊÊ‚ Ÿ ÕÙ⁄UËH
∑§⁄UÁà Á’‹Ê¬ ¡ÊÁà Ÿ÷ ‚ËÃÊ – CÿÊœ Á’’‚ ¡ŸÈ ◊ÎªË ‚÷ËÃÊH 12H
ÁªÁ⁄U ¬⁄U ’ÒΔU ∑§Á¬ã„U ÁŸ„UÊ⁄UË – ∑§Á„U „UÁ⁄U ŸÊ◊ ŒËã„U ¬≈U «UÊ⁄UËH
∞Á„U Á’Áœ ‚ËÃÁ„U ‚Ù ‹Ò ªÿ™§ – ’Ÿ •‚Ù∑§ ◊„°U ⁄UÊπà ÷ÿ™§H 13H
„UÊÁ⁄U ¬⁄UÊ π‹ ’„ÈU Á’Áœ ÷ÿ •L§ ¬˝ËÁà ŒπÊß–
Ã’ •‚Ù∑§ ¬ÊŒ¬ Ã⁄U ⁄UÊÁπÁ‚ ¡ÃŸ ∑§⁄UÊßH 29 (∑§)H
¡Á„U Á’Áœ ∑§¬≈U ∑ȧ⁄¢Uª ‚¢°ª œÊß ø‹ üÊË⁄UÊ◊–
‚Ù ¿UÁ’ ‚ËÃÊ ⁄UÊÁπ ©U⁄U ⁄U≈UÁà ⁄U„UÁà „UÁ⁄UŸÊ◊H 29 (π)H
⁄UÉÊȬÁà •ŸÈ¡Á„U •Êflà ŒπË – ’ÊÁ„U¡ Áø¢ÃÊ ∑§ËÁã„U Á’‚·ËH
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ¬Á⁄U„UÁ⁄U„ÈU •∑§‹Ë – •Êÿ„ÈU ÃÊà ’øŸ ◊◊ ¬‹ËH 1H
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄ U Á»§⁄UÁ„¢U ’Ÿ ◊Ê„UË¥ – ◊◊ ◊Ÿ ‚ËÃÊ •ÊüÊ◊ ŸÊ„UË¥H
ªÁ„U ¬Œ ∑§◊‹ •ŸÈ¡ ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ∑§„©U ŸÊÕ ∑§¿ÈU ◊ÙÁ„U Ÿ πÙ⁄UËH 2H
•ŸÈ¡ ‚◊à ª∞ ¬˝÷È Ã„UflÊ° – ªÙŒÊflÁ⁄U Ã≈U •ÊüÊ◊ ¡„UflÊ°H
•ÊüÊ◊ ŒÁπ ¡ÊŸ∑§Ë „UËŸÊ – ÷∞ Á’∑§‹ ¡‚ ¬˝Ê∑Χà ŒËŸÊH 3H
„UÊ ªÈŸ πÊÁŸ ¡ÊŸ∑§Ë ‚ËÃÊ – M§¬ ‚Ë‹ ’˝Ã Ÿ◊ ¬ÈŸËÃÊH
‹Á¿U◊Ÿ ‚◊ȤÊÊ∞ ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ¬Í¿Uà ø‹ ‹ÃÊ ÃL§ ¬Ê°ÃËH 4H
„U πª ◊Ϊ „U ◊œÈ∑§⁄ U üÊŸË – ÃÈï„U ŒπË ‚ËÃÊ ◊ΪŸÒŸËH
π¢¡Ÿ ‚È∑§ ∑§¬Ùà ◊Ϊ ◊ËŸÊ – ◊œÈ¬ ÁŸ∑§⁄U ∑§ÙÁ∑§‹Ê ¬˝’ËŸÊH 5H
∑¢È§Œ ∑§‹Ë ŒÊÁ«∏U◊ ŒÊÁ◊ŸË – ∑§◊‹ ‚⁄UŒ ‚Á‚ •Á„U÷ÊÁ◊ŸËH
’L§Ÿ ¬Ê‚ ◊ŸÙ¡ œŸÈ „¢U‚Ê – ª¡ ∑§„UÁ⁄U ÁŸ¡ ‚ÈŸÃ ¬˝‚¢‚ÊH 6H
üÊË»§‹ ∑§Ÿ∑§ ∑§ŒÁ‹ „U⁄U·Ê„UË¥ – Ÿ∑ȧ Ÿ ‚¢∑§ ‚∑ȧø ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚ÈŸÈ ¡ÊŸ∑§Ë ÃÙÁ„U Á’ŸÈ •Ê¡Í – „U⁄U· ‚∑§‹ ¬Êß ¡ŸÈ ⁄UÊ¡ÍH 7H
Á∑§Á◊ ‚Á„U ¡Êà •Ÿπ ÃÙÁ„U ¬Ê„UË¥ – Á¬˝ÿÊ ’Áª ¬˝ª≈UÁ‚ ∑§‚ ŸÊ„UË¥H
∞Á„U Á’Áœ πÙ¡Ã Á’‹¬Ã SflÊ◊Ë – ◊Ÿ„È°U ◊„UÊ Á’⁄U„UË •Áà ∑§Ê◊ËH 8H
¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ ⁄UÊ◊ ‚Èπ ⁄UÊ‚Ë – ◊ŸÈ¡ øÁ⁄Uà ∑§⁄U •¡ •Á’ŸÊ‚ËH
•Êª¥ ¬⁄UÊ ªËœ¬Áà ŒπÊ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ Á¡ã„U ⁄UπÊH 9H
∑§⁄U ‚⁄UÙ¡ Á‚⁄U ¬⁄U‚©U ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ¿UÁ’ œÊ◊ ◊Èπ Á’ªÃ ÷߸ ‚’ ¬Ë⁄UH 30H
Ã’ ∑§„U ªËœ ’øŸ œÁ⁄U œË⁄UÊ – ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ÷¢¡Ÿ ÷fl ÷Ë⁄UÊH
ŸÊÕ Œ‚ÊŸŸ ÿ„U ªÁà ∑§Ëã„UË – ÃÁ„¢U π‹ ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ „UÁ⁄U ‹Ëã„UËH 1H
‹Ò ŒÁë¿UŸ ÁŒÁ‚ ªÿ©U ªÙ‚ÊßZ – Á’‹¬Áà •Áà ∑ȧ⁄U⁄UË ∑§Ë ŸÊßZH
272
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
Œ⁄U‚ ‹ÊÁª ¬˝÷È ⁄UÊπ©°U ¬˝ÊŸÊ – ø‹Ÿ ø„Uà •’ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 2H
⁄UÊ◊ ∑§„UÊ ÃŸÈ ⁄UÊπ„ÈU ÃÊÃÊ – ◊Èπ ◊È‚È∑§Êß ∑§„UË ÃÁ„¢U ’ÊÃÊH
¡Ê ∑§⁄U ŸÊ◊ ◊⁄Uà ◊Èπ •ÊflÊ – •œ◊©U ◊È∑ȧà „UÙß üÊÈÁà ªÊflÊH 3H
‚Ù ◊◊ ‹ÙøŸ ªÙø⁄U •Êª¥ – ⁄UÊπı¥ Œ„U ŸÊÕ ∑§Á„U πÊ°ª¥H
¡‹ ÷Á⁄U ŸÿŸ ∑§„UÁ„¢U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ÃÊà ∑§◊¸ ÁŸ¡ Ã¥ ªÁà ¬Ê߸H 4H
¬⁄UÁ„Uà ’‚ Á¡ã„U ∑§ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÁÃã„U ∑§„ÈU° ¡ª ŒÈ‹¸÷ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
ÃŸÈ ÃÁ¡ ÃÊà ¡Ê„ÈU ◊◊ œÊ◊Ê – Œ©°U ∑§Ê„U ÃÈï„U ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ÊH 5H
‚ËÃÊ „U⁄UŸ ÃÊà ¡ÁŸ ∑§„U„ÈU Á¬ÃÊ ‚Ÿ ¡Êß–
¡ı¥ ◊Ò¥ ⁄UÊ◊ à ∑ȧ‹ ‚Á„Uà ∑§Á„UÁ„U Œ‚ÊŸŸ •ÊßH 31H
ªËœ Œ„U ÃÁ¡ œÁ⁄U „UÁ⁄U M§¬Ê – ÷Í·Ÿ ’„ÈU ¬≈U ¬Ëà •ŸÍ¬ÊH
SÿÊ◊ ªÊà Á’‚Ê‹ ÷È¡ øÊ⁄UË – •SÃÈÁà ∑§⁄Uà ŸÿŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UËH 1H
¡ÿ ⁄UÊ◊ M§¬ •ŸÍ¬ ÁŸªÈ¸Ÿ ‚ªÈŸ ªÈŸ ¬˝⁄U∑§ ‚„UË–
Œ‚‚Ë‚ ’Ê„ÈU ¬˝ø¢«U π¢«UŸ ø¢«U ‚⁄U ◊¢«UŸ ◊„UËH
¬ÊÕÙŒ ªÊà ‚⁄UÙ¡ ◊Èπ ⁄UÊ¡Ëfl •Êÿà ‹ÙøŸ¢–
ÁŸÃ ŸıÁ◊ ⁄UÊ◊È ∑Χ¬Ê‹ ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹ ÷fl ÷ÿ ◊ÙøŸ¢H 1H
’‹◊¬˝◊ÿ◊ŸÊÁŒ◊¡◊CÿQ§◊∑§◊ªÙø⁄¢ –
ªÙÁ’¢Œ ªÙ¬⁄U m¢m„U⁄U Á’ÇÿÊŸÉÊŸ œ⁄UŸËœ⁄¢UH
¡ ⁄UÊ◊ ◊¢òÊ ¡¬¢Ã ‚¢Ã •Ÿ¢Ã ¡Ÿ ◊Ÿ ⁄¢U¡Ÿ¢–
ÁŸÃ ŸıÁ◊ ⁄UÊ◊ •∑§Ê◊ Á¬˝ÿ ∑§Ê◊ÊÁŒ π‹ Œ‹ ª¢¡Ÿ¢H 2H
¡Á„U üÊÈÁà ÁŸ⁄¢U¡Ÿ ’˝rÊÔ ÿʬ∑§ Á’⁄U¡ •¡ ∑§Á„U ªÊfl„UË¥–
∑§Á⁄U äÿÊŸ ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ¡Ùª •Ÿ∑§ ◊ÈÁŸ ¡Á„U ¬Êfl„UË¥H
‚Ù ¬˝ª≈U ∑§L§ŸÊ ∑¢§Œ ‚Ù÷Ê ’΢Œ •ª ¡ª ◊Ù„U߸–
◊◊ NUŒÿ ¬¢∑§¡ ÷΢ª •¢ª •Ÿ¢ª ’„ÈU ¿UÁ’ ‚Ù„U߸H 3H
¡Ù •ª◊ ‚Ȫ◊ ‚È÷Êfl ÁŸ◊¸‹ •‚◊ ‚◊ ‚ËË ‚ŒÊ–
¬Sÿ¢Áà ¡¢ ¡ÙªË ¡ÃŸ ∑§Á⁄U ∑§⁄Uà ◊Ÿ ªÙ ’‚ ‚ŒÊH
‚Ù ⁄UÊ◊ ⁄U◊Ê ÁŸflÊ‚ ‚¢Ãà ŒÊ‚ ’‚ ÁòÊ÷ÈflŸ œŸË–
◊◊ ©U⁄U ’‚©U ‚Ù ‚◊Ÿ ‚¢‚ÎÁà ¡Ê‚È ∑§Ë⁄UÁà ¬ÊflŸËH 4H
•Á’⁄U‹ ÷ªÁà ◊ÊÁª ’⁄U ªËœ ªÿ©U „UÁ⁄UœÊ◊–
ÃÁ„U ∑§Ë Á∑˝§ÿÊ ¡ÕÙÁøà ÁŸ¡ ∑§⁄U ∑§Ëã„UË ⁄UÊ◊H 32H
∑§Ù◊‹ Áøà •Áà ŒËŸŒÿÊ‹Ê – ∑§Ê⁄UŸ Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑Χ¬Ê‹ÊH
ªËœ •œ◊ πª •ÊÁ◊· ÷ÙªË – ªÁà ŒËã„UË ¡Ù ¡Êøà ¡ÙªËH 1H
273
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈŸ„ÈU ©U◊Ê Ã ‹Ùª •÷ÊªË – „UÁ⁄U ÃÁ¡ „UÙÁ„¢U Á’·ÿ •ŸÈ⁄UʪËH
¬ÈÁŸ ‚ËÃÁ„U πÙ¡Ã mı ÷Ê߸ – ø‹ Á’‹Ù∑§Ã ’Ÿ ’„ÈUÃÊ߸H 2H
‚¢∑ȧ‹ ‹ÃÊ Á’≈U¬ ÉÊŸ ∑§ÊŸŸ – ’„ÈU πª ◊Ϊ Ä°U ª¡ ¬¢øÊŸŸH
•Êflà ¬¢Õ ∑§’¢œ ÁŸ¬ÊÃÊ – Ã®„U ‚’ ∑§„UË ‚ʬ ∑Ò§ ’ÊÃÊH 3H
ŒÈ⁄U’Ê‚Ê ◊ÙÁ„U ŒËã„UË ‚Ê¬Ê – ¬˝÷È ¬Œ ¬Áπ Á◊≈UÊ ‚Ù ¬Ê¬ÊH
‚ÈŸÈ ª¢œ’¸ ∑§„U©°U ◊Ò¥ ÃÙ„UË – ◊ÙÁ„U Ÿ ‚Ù„UÊß ’˝rÊÔ∑ȧ‹ º˝Ù„UËH 4H
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ∑§¬≈U ÃÁ¡ ¡Ù ∑§⁄U ÷Í‚È⁄U ‚fl–
◊ÙÁ„U ‚◊à Á’⁄¢UÁø Á‚fl ’‚ ÃÊ∑¥§ ‚’ ŒflH 33H
‚ʬà ÃÊ«∏Uà ¬L§· ∑§„¢UÃÊ – Á’¬˝ ¬Ííÿ •‚ ªÊflÁ„¢U ‚¢ÃÊH
¬ÍÁ¡• Á’¬˝ ‚Ë‹ ªÈŸ „UËŸÊ – ‚ͺ˝ Ÿ ªÈŸ ªŸ ÇÿÊŸ ¬˝’ËŸÊH 1H
∑§Á„U ÁŸ¡ œ◊¸ ÃÊÁ„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ÁŸ¡ ¬Œ ¬˝ËÁà ŒÁπ ◊Ÿ ÷ÊflÊH
⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ∑§◊‹ Á‚L§ ŸÊ߸ – ªÿ©U ªªŸ •Ê¬ÁŸ ªÁà ¬Ê߸H 2H
ÃÊÁ„U Œß ªÁà ⁄UÊ◊ ©UŒÊ⁄UÊ – ‚’⁄UË ∑¥§ •ÊüÊ◊ ¬ªÈ œÊ⁄UÊH
‚’⁄UË ŒÁπ ⁄UÊ◊ ªÎ„°U •Ê∞ – ◊ÈÁŸ ∑§ ’øŸ ‚◊ÈÁ¤Ê Á¡ÿ° ÷Ê∞H 3H
‚⁄UÁ‚¡ ‹ÙøŸ ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹Ê – ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U Á‚⁄U ©U⁄U ’Ÿ◊Ê‹ÊH
SÿÊ◊ ªı⁄U ‚¢ÈŒ⁄U ŒÙ©U ÷Ê߸ – ‚’⁄UË ¬⁄UË ø⁄UŸ ‹¬≈UÊ߸H 4H
¬˝◊ ◊ªŸ ◊Èπ ’øŸ Ÿ •ÊflÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Œ ‚⁄UÙ¡ Á‚⁄U ŸÊflÊH
‚ÊŒ⁄U ¡‹ ‹Ò ø⁄UŸ ¬πÊ⁄U – ¬ÈÁŸ ‚È¢Œ⁄U •Ê‚Ÿ ’ÒΔUÊ⁄UH 5H
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ ‚È⁄U‚ •Áà ÁŒ∞ ⁄UÊ◊ ∑§„È°U •ÊÁŸ–
¬˝◊ ‚Á„Uà ¬˝÷È πÊ∞ ’Ê⁄¢’Ê⁄U ’πÊÁŸH 34H
¬ÊÁŸ ¡ÙÁ⁄U •Êª¥ ÷ß ΔUÊ…∏UË – ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ¬˝ËÁà •Áà ’Ê…∏UËH
∑§Á„U Á’Áœ •SÃÈÁà ∑§⁄Uı¥ ÃÈï„UÊ⁄UË – •œ◊ ¡ÊÁà ◊Ò¥ ¡«∏U◊Áà ÷Ê⁄UËH 1H
•œ◊ Ã •œ◊ •œ◊ •Áà ŸÊ⁄UË – ÁÃã„U ◊„°U ◊Ò¥ ◊ÁÃ◊¢Œ •ÉÊÊ⁄UËH
∑§„U ⁄UÉÊȬÁà ‚ÈŸÈ ÷ÊÁ◊ÁŸ ’ÊÃÊ – ◊ÊŸ©°U ∞∑§ ÷ªÁà ∑§⁄U ŸÊÃÊH 2H
¡ÊÁà ¬Ê°Áà ∑ȧ‹ œ◊¸ ’«∏UÊ߸ – œŸ ’‹ ¬Á⁄U¡Ÿ ªÈŸ øÃÈ⁄UÊ߸H
÷ªÁà „UËŸ Ÿ⁄U ‚Ù„Uß ∑Ò§‚Ê – Á’ŸÈ ¡‹ ’ÊÁ⁄UŒ ŒÁπ• ¡Ò‚ÊH 3H
ŸflœÊ ÷ªÁà ∑§„U©°U ÃÙÁ„U ¬Ê„UË¥ – ‚ÊflœÊŸ ‚ÈŸÈ œL§ ◊Ÿ ◊Ê„Ë¥H
¬˝Õ◊ ÷ªÁà ‚¢Ãã„U ∑§⁄U ‚¢ªÊ – ŒÍ‚Á⁄U ⁄UÁà ◊◊ ∑§ÕÊ ¬˝‚¢ªÊH 4H
ªÈ⁄U ¬Œ ¬¢∑§¡ ‚flÊ ÃË‚Á⁄U ÷ªÁà •◊ÊŸ–
øıÁÕ ÷ªÁà ◊◊ ªÈŸ ªŸ ∑§⁄Uß ∑§¬≈U ÃÁ¡ ªÊŸH 35H
◊¢òÊ ¡Ê¬ ◊◊ ŒÎ…∏U Á’SflÊ‚Ê – ¬¢ø◊ ÷¡Ÿ ‚Ù ’Œ ¬˝∑§Ê‚ÊH
274
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¿UΔU Œ◊ ‚Ë‹ Á’⁄UÁà ’„ÈU ∑ ⁄U◊Ê – ÁŸ⁄Uà ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ‚îÊŸ œ⁄U◊ÊH 1H
‚ÊÃfl° ‚◊ ◊ÙÁ„U ◊ÿ ¡ª ŒπÊ – ◊ÙÃ¥ ‚¢Ã •Áœ∑§ ∑§Á⁄U ‹πÊH
•ÊΔUfl° ¡ÕÊ‹Ê÷ ‚¢ÃÙ·Ê – ‚¬Ÿ„È°U Ÿ®„U Œπß ¬⁄UŒÙ·ÊH 2H
Ÿfl◊ ‚⁄U‹ ‚’ ‚Ÿ ¿U‹„UËŸÊ – ◊◊ ÷⁄UÙ‚ Á„Uÿ° „U⁄U· Ÿ ŒËŸÊH
Ÿfl ◊„È°U ∞∑§©U Á¡ã„ U ∑¥§ „UÙ߸ – ŸÊÁ⁄U ¬ÈL§· ‚ø⁄UÊø⁄U ∑§Ù߸H 3H
‚Ùß •ÁÂÿ Á¬˝ÿ ÷ÊÁ◊ÁŸ ◊Ù⁄¥U – ‚∑§‹ ¬˝∑§Ê⁄U ÷ªÁà ŒÎ…∏U ÃÙ⁄¥UH
¡ÙÁª ’¢ÎŒ ŒÈ⁄U‹÷ ªÁà ¡Ù߸ – ÃÙ ∑§„È°U •Ê¡È ‚È‹÷ ÷ß ‚Ù߸H 4H
◊◊ Œ⁄U‚Ÿ »§‹ ¬⁄U◊ •ŸÍ¬Ê – ¡Ëfl ¬Êfl ÁŸ¡ ‚„U¡ ‚M§¬ÊH
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑§ß ‚ÈÁœ ÷ÊÁ◊ŸË – ¡ÊŸÁ„U ∑§„ÈU ∑§Á⁄U’⁄UªÊÁ◊ŸËH 5H
¬¢¬Ê ‚⁄UÁ„U ¡Ê„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – Ä°U „UÙßÁ„U ‚Ȫ˝Ëfl Á◊ÃÊ߸H
‚Ù ‚’ ∑§Á„UÁ„U Œfl ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ¡ÊŸÃ„Í°U ¬Í¿U„ÈU ◊ÁÃœË⁄UÊH 6H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬˝÷È ¬Œ Á‚L§ ŸÊ߸ – ¬˝◊ ‚Á„Uà ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H 7H
∑§Á„U ∑§ÕÊ ‚∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ „UÁ⁄U ◊Èπ NUŒÿ° ¬Œ ¬¢∑§¡ œ⁄U–
ÃÁ¡ ¡Ùª ¬Êfl∑§ Œ„U „UÁ⁄U ¬Œ ‹ËŸ ÷ß ¡„°U Ÿ®„U Á»§⁄UH
Ÿ⁄U Á’Á’œ ∑§◊¸ •œ◊¸ ’„ÈU ◊à ‚Ù∑§¬˝Œ ‚’ àÿʪ„ÍU–
Á’SflÊ‚ ∑§Á⁄U ∑§„U ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ⁄UÊ◊ ¬Œ •ŸÈ⁄Uʪ„ÍUH
¡ÊÁà „UËŸ •ÉÊ ¡ã◊ ◊Á„U ◊ÈQ§ ∑§ËÁã„U •Á‚ ŸÊÁ⁄U–
◊„UÊ◊¢Œ ◊Ÿ ‚Èπ ø„UÁ‚ ∞‚ ¬˝÷ÈÁ„U Á’‚ÊÁ⁄UH 36H
ø‹ ⁄UÊ◊ àÿÊªÊ ’Ÿ ‚Ù™§ – •ÃÈÁ‹Ã ’‹ Ÿ⁄U ∑§„UÁ⁄U ŒÙ™§H
Á’⁄U„UË ßfl ¬˝÷È ∑§⁄Uà Á’·ÊŒÊ – ∑§„Uà ∑§ÕÊ •Ÿ∑§ ‚¢’ÊŒÊH 1H
‹Á¿U◊Ÿ ŒπÈ Á’Á¬Ÿ ∑§ß ‚Ù÷Ê – Œπà ∑§Á„U ∑§⁄U ◊Ÿ Ÿ®„U ¿UÙ÷ÊH
ŸÊÁ⁄U ‚Á„Uà ‚’ πª ◊Ϊ ’΢ŒÊ – ◊ÊŸ„È°U ◊ÙÁ⁄U ∑§⁄Uà „U®„U ÁŸ¢ŒÊH 2H
„U◊Á„U ŒÁπ ◊Ϊ ÁŸ∑§⁄U ¬⁄UÊ„UË¥ – ◊Ϊ˥ ∑§„U®„U ÃÈï„U ∑§„°U ÷ÿ ŸÊ„UË¥H
ÃÈï„U •ÊŸ¢Œ ∑§⁄U„ÈU ◊Ϊ ¡Ê∞ – ∑¢§øŸ ◊Ϊ πÙ¡Ÿ ∞ •Ê∞H 3H
‚¢ª ‹Êß ∑§Á⁄UŸË¥ ∑§Á⁄U ‹„UË¥ – ◊ÊŸ„È°U ◊ÙÁ„U Á‚πÊflŸÈ Œ„UË¥H
‚Êï ‚È®øÁÃà ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ŒÁπ• – ÷ͬ ‚È‚Áflà ’‚ ŸÁ„¢U ‹Áπ•H 4H
⁄UÊÁπ• ŸÊÁ⁄U ¡ŒÁ¬ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ¡È’ÃË ‚Êï ŸÎ¬Áà ’‚ ŸÊ„UË¥H
Œπ„ÈU ÃÊà ’‚¢Ã ‚È„UÊflÊ – Á¬˝ÿÊ „UËŸ ◊ÙÁ„U ÷ÿ ©U¬¡ÊflÊH 5H
Á’⁄U„U Á’∑§‹ ’‹„UËŸ ◊ÙÁ„U ¡ÊŸÁ‚ ÁŸ¬≈U •∑§‹–
‚Á„Uà Á’Á¬Ÿ ◊œÈ∑§⁄U πª ◊ŒŸ ∑§Ëã„U ’ª◊‹H 37 (∑§)H
ŒÁπ ªÿ©U ÷˝ÊÃÊ ‚Á„Uà ÃÊ‚È ŒÍà ‚ÈÁŸ ’ÊÖ
275
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
«U⁄UÊ ∑§Ëã„©U ◊Ÿ„È°U Ã’ ∑§≈U∑ȧ „U≈UÁ∑§ ◊Ÿ¡ÊÃH 37 (π)H
Á’≈U¬ Á’‚Ê‹ ‹ÃÊ •L§¤ÊÊŸË – Á’Á’œ Á’ÃÊŸ ÁŒ∞ ¡ŸÈ ÃÊŸËH
∑§ŒÁ‹ ÃÊ‹ ’⁄U œÈ¡Ê ¬ÃÊ∑§Ê – ŒÁπ Ÿ ◊Ù„U œË⁄U ◊Ÿ ¡Ê∑§ÊH 1H
Á’Á’œ ÷Ê°Áà »Í§‹ ÃL§ ŸÊŸÊ – ¡ŸÈ ’ÊŸÒà ’Ÿ ’„ÈU ’ÊŸÊH
∑§„È°U ∑§„È°U ‚È¢Œ⁄U Á’≈U¬ ‚È„UÊ∞ – ¡ŸÈ ÷≈U Á’‹ª Á’‹ª „UÙß ¿UÊ∞H 2H
∑ͧ¡Ã Á¬∑§ ◊ÊŸ„È° ª¡ ◊ÊÃ – …U∑§ ◊„UÙπ ™°§≈U Á’‚⁄UÊÃH
◊Ù⁄U ø∑§Ù⁄U ∑§Ë⁄U ’⁄U ’Ê¡Ë – ¬Ê⁄UÊflà ◊⁄UÊ‹ ‚’ ÃÊ¡ËH 3H
ÃËÁÃ⁄U ‹Êfl∑§ ¬Œø⁄U ¡ÍÕÊ – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ◊ŸÙ¡ ’M§ÕÊH
⁄UÕ ÁªÁ⁄U Á‚‹Ê ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ¤Ê⁄UŸÊ – øÊÃ∑§ ’¢ŒË ªÈŸ ªŸ ’⁄UŸÊH 4H
◊œÈ∑§⁄U ◊Èπ⁄U ÷Á⁄U ‚„UŸÊ߸ – ÁòÊÁ’œ ’ÿÊÁ⁄U ’‚ËΔUË¥ •Ê߸H
øÃÈ⁄¢UÁªŸË ‚Ÿ ‚°ª ‹Ëã„¥U – Á’ø⁄Uà ‚’Á„U øÈŸıÃË ŒËã„¥UH 5H
‹Á¿U◊Ÿ Œπà ∑§Ê◊ •ŸË∑§Ê – ⁄U„UÁ„¢U œË⁄U ÁÃã„U ∑Ò§ ¡ª ‹Ë∑§ÊH
∞Á„U ∑¥§ ∞∑§ ¬⁄U◊ ’‹ ŸÊ⁄UË – ÃÁ„U Ã¥ ©U’⁄U ‚È÷≈U ‚Ùß ÷Ê⁄UËH 6H
ÃÊà ÃËÁŸ •Áà ¬˝’‹ π‹ ∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ •L§ ‹Ù÷–
◊ÈÁŸ Á’ÇÿÊŸ œÊ◊ ◊Ÿ ∑§⁄UÁ„¢U ÁŸÁ◊· ◊„È°U ¿UÙ÷H 38 (∑§)H
‹Ù÷ ∑¥§ ßë¿UÊ Œ¢÷ ’‹ ∑§Ê◊ ∑¥§ ∑§fl‹ ŸÊÁ⁄U–
∑˝§Ùœ ∑¥§ ¬L§· ’øŸ ’‹ ◊ÈÁŸ’⁄U ∑§„UÁ„¢U Á’øÊÁ⁄UH 38 (π)H
ªÈŸÊÃËà ‚ø⁄UÊø⁄U SflÊ◊Ë – ⁄UÊ◊ ©U◊Ê ‚’ •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
∑§ÊÁ◊ã„U ∑Ò§ ŒËŸÃÊ ŒπÊ߸ – œË⁄Uã„ ∑¥§ ◊Ÿ Á’⁄UÁà ŒÎ…∏UÊ߸H 1H
∑˝§Ùœ ◊ŸÙ¡ ‹Ù÷ ◊Œ ◊ÊÿÊ – ¿ÍU≈U®„U ‚∑§‹ ⁄UÊ◊ ∑§Ë¥ ŒÊÿÊH
‚Ù Ÿ⁄U ߢº˝¡Ê‹ Ÿ®„U ÷Í‹Ê – ¡Ê ¬⁄U „UÙß ‚Ù Ÿ≈U •ŸÈ∑ͧ‹ÊH 2H
©U◊Ê ∑§„U©°U ◊Ò¥ •ŸÈ÷fl •¬ŸÊ – ‚à „UÁ⁄U ÷¡ŸÈ ¡ªÃ ‚’ ‚¬ŸÊH
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ª∞ ‚⁄UÙ’⁄U ÃË⁄UÊ – ¬¢¬Ê ŸÊ◊ ‚È÷ª ª¢÷Ë⁄UÊH 3H
‚¢Ã NUŒÿ ¡‚ ÁŸ◊¸‹ ’Ê⁄UË – ’Ê°œ ÉÊÊ≈U ◊ŸÙ„U⁄U øÊ⁄UËH
¡„° Ä°U Á¬•Á„¢U Á’Á’œ ◊Ϊ ŸË⁄UÊ – ¡ŸÈ ©UŒÊ⁄U ªÎ„U ¡Êø∑§ ÷Ë⁄UÊH 4H
¬È⁄UßÁŸ ‚ÉÊŸ •Ù≈U ¡‹ ’Áª Ÿ ¬Êß• ◊◊¸–
◊ÊÿÊ¿UÛÊ Ÿ ŒÁπ∞ ¡Ò‚¥ ÁŸªÈ¸Ÿ ’˝rÊÔH 39 (∑§)H
‚ÈπË ◊ËŸ ‚’ ∞∑§⁄U‚ •Áà •ªÊœ ¡‹ ◊ÊÁ„¢U–
¡ÕÊ œ◊¸‚Ë‹ã„U ∑§ ÁŒŸ ‚Èπ ‚¢¡Èà ¡Ê®„UH 39 (π)H
Á’∑§‚ ‚⁄UÁ‚¡ ŸÊŸÊ ⁄¢UªÊ – ◊œÈ⁄U ◊Èπ⁄U ª¢È¡Ã ’„ÈU ÷΢ªÊH
’Ù‹Ã ¡‹∑ȧPȧ≈U ∑§‹„¢U‚Ê – ¬˝÷È Á’‹ÙÁ∑§ ¡ŸÈ ∑§⁄Uà ¬˝‚¢‚ÊH 1H
276
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
ø∑˝§’Ê∑§ ’∑§ πª ‚◊ÈŒÊ߸ – Œπà ’Ÿß ’⁄UÁŸ ŸÁ„¢U ¡Ê߸H
‚È¢Œ⁄U πª ªŸ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸ – ¡Êà ¬ÁÕ∑§ ¡ŸÈ ‹à ’Ù‹Ê߸H 2H
ÃÊ‹ ‚◊ˬ ◊ÈÁŸã„U ªÎ„U ¿UÊ∞ – ø„ÈU ÁŒÁ‚ ∑§ÊŸŸ Á’≈U¬ ‚È„UÊ∞H
ø¢¬∑§ ’∑ȧ‹ ∑§Œ¢’ Ã◊Ê‹Ê – ¬Ê≈U‹ ¬Ÿ‚ ¬⁄UÊ‚ ⁄U‚Ê‹ÊH 3H
Ÿfl ¬ÀÀÊfl ∑ȧ‚ÈÁ◊à ÃL§ ŸÊŸÊ – ø¢ø⁄UË∑§ ¬≈U‹Ë ∑§⁄U ªÊŸÊH
‚ËË ◊¢Œ ‚Ȫ¢œ ‚È÷Ê™§ – ‚¢Ãà ’„Uß ◊ŸÙ„U⁄U ’Ê™§H 4H
∑ȧ„ÍU ∑ȧ„ÍU ∑§ÙÁ∑§‹ œÈÁŸ ∑§⁄U„UË¥ – ‚ÈÁŸ ⁄Ufl ‚⁄U‚ äÿÊŸ ◊ÈÁŸ ≈U⁄U„UË¥H 5H
»§‹ ÷Ê⁄UŸ ŸÁ◊ Á’≈U¬ ‚’ ⁄U„U ÷ÍÁ◊ ÁŸ•⁄UÊß–
¬⁄U ©U¬∑§Ê⁄UË ¬ÈL§· Á¡Á◊ Ÿfl®„U ‚È‚¢¬Áà ¬ÊßH 40H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ •Áà L§Áø⁄U ËÊflÊ – ◊îÊŸÈ ∑§Ëã„U ¬⁄U◊ ‚Èπ ¬ÊflÊH
ŒπË ‚È¢Œ⁄U ÃL§’⁄U ¿UÊÿÊ – ’ÒΔU •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH 1H
Ä°U ¬ÈÁŸ ‚∑§‹ Œfl ◊ÈÁŸ •Ê∞ – •SÃÈÁà ∑§Á⁄U ÁŸ¡ œÊ◊ Á‚œÊ∞H
’ÒΔU ¬⁄U◊ ¬˝‚ÛÊ ∑Χ¬Ê‹Ê – ∑§„Uà •ŸÈ¡ ‚Ÿ ∑§ÕÊ ⁄U‚Ê‹ÊH 2H
Á’⁄U„Ufl¢Ã ÷ªfl¢ÃÁ„U ŒπË – ŸÊ⁄UŒ ◊Ÿ ÷Ê ‚Ùø Á’‚·ËH
◊Ù⁄U ‚ʬ ∑§Á⁄U •¢ªË∑§Ê⁄UÊ – ‚„Uà ⁄UÊ◊ ŸÊŸÊ ŒÈπ ÷Ê⁄UÊH 3H
∞‚ ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹Ù∑§©°U ¡Ê߸ – ¬ÈÁŸ Ÿ ’ÁŸÁ„U •‚ •fl‚L§ •Ê߸H
ÿ„U Á’øÊÁ⁄U ŸÊ⁄UŒ ∑§⁄U ’ËŸÊ – ª∞ ¡„UÊ° ¬˝÷È ‚Èπ •Ê‚ËŸÊH 4H
ªÊflà ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¬˝◊ ‚Á„Uà ’„ÈU ÷Ê°Áà ’πÊŸËH
∑§⁄Uà Œ¢«Uflà Á‹∞ ©UΔUÊ߸ – ⁄UÊπ ’„ÈUà ’Ê⁄U ©U⁄U ‹Ê߸H 5H
Sflʪà ¬Í°Á¿U ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊ⁄U – ‹Á¿U◊Ÿ ‚ÊŒ⁄U ø⁄UŸ ¬πÊ⁄UH 6H
ŸÊŸÊ Á’Áœ Á’ŸÃË ∑§Á⁄U ¬˝÷È ¬˝‚ÛÊ Á¡ÿ¢° ¡ÊÁŸ–
ŸÊ⁄UŒ ’Ù‹ ’øŸ Ã’ ¡ÙÁ⁄U ‚⁄UÙL§„U ¬ÊÁŸH 41H
‚ÈŸ„ÈU ©UŒÊ⁄U ‚„U¡ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ‚È¢Œ⁄U •ª◊ ‚Ȫ◊ ’⁄U ŒÊÿ∑§H
Œ„ÈU ∞∑§ ’⁄U ◊ʪ©°U SflÊ◊Ë – ¡lÁ¬ ¡ÊŸÃ •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 1H
¡ÊŸ„ÈU ◊ÈÁŸ ÃÈï„U ◊Ù⁄U ‚È÷Ê™§ – ¡Ÿ ‚Ÿ ∑§’„È°U Á∑§ ∑§⁄U©°U ŒÈ⁄UÊ™§H
∑§flŸ ’SÃÈ •Á‚ Á¬˝ÿ ◊ÙÁ„U ‹ÊªË – ¡Ù ◊ÈÁŸ’⁄U Ÿ ‚∑§„ÈU ÃÈï„U ◊ʪËH 2H
¡Ÿ ∑§„È°U ∑§¿ÈU •Œÿ ŸÁ„¢U ◊Ù⁄¥U – •‚ Á’SflÊ‚ á„ÈU ¡ÁŸ ÷Ù⁄¥UH
Ã’ ŸÊ⁄UŒ ’Ù‹ „U⁄U·Ê߸ – •‚ ’⁄U ◊ʪ©°U ∑§⁄U©°U Á…UΔUÊ߸H 3H
¡lÁ¬ ¬˝÷È ∑§ ŸÊ◊ •Ÿ∑§Ê – üÊÈÁà ∑§„U •Áœ∑§ ∞∑§ Ã¥ ∞∑§ÊH
⁄UÊ◊ ‚∑§‹ ŸÊ◊ã„U Ã •Áœ∑§Ê – „UÙ©U ŸÊÕ •ÉÊ πª ªŸ ’Áœ∑§ÊH 4H
⁄UÊ∑§Ê ⁄U¡ŸË ÷ªÁà Ãfl ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ‚Ùß ‚Ù◊–
277
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
•¬⁄U ŸÊ◊ ©U«UªŸ Á’◊‹ ’‚„È°U ÷ªÃ ©U⁄U CÿÙ◊H 42 (∑§)H
∞fl◊SÃÈ ◊ÈÁŸ ‚Ÿ ∑§„U©U ∑Χ¬Ê®‚œÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
Ã’ ŸÊ⁄UŒ ◊Ÿ „U⁄U· •Áà ¬˝÷È ¬Œ ŸÊÿ©U ◊ÊÕH 42 (π)H
•Áà ¬˝‚ÛÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U ¡ÊŸË – ¬ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ ’Ù‹ ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
⁄UÊ◊ ¡’Á„¢U ¬˝⁄U©U ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ – ◊Ù„U„ÈU ◊ÙÁ„U ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH 1H
Ã’ Á’’Ê„U ◊Ò¥ øÊ„U©°U ∑§Ëã„UÊ – ¬˝÷È ∑§Á„U ∑§Ê⁄UŸ ∑§⁄ÒU Ÿ ŒËã„UÊH
‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ÃÙÁ„U ∑§„U©°U ‚„U⁄UÙ‚Ê – ÷¡®„U ¡ ◊ÙÁ„U ÃÁ¡ ‚∑§‹ ÷⁄UÙ‚ÊH 2H
∑§⁄U©°U ‚ŒÊ ÁÃã„U ∑Ò§ ⁄UπflÊ⁄UË – Á¡Á◊ ’Ê‹∑§ ⁄UÊπß ◊„UÃÊ⁄UËH
ª„U Á‚‚È ’ë¿U •Ÿ‹ •Á„U œÊ߸ – Ä°U ⁄UÊπß ¡ŸŸË •⁄UªÊ߸H 3H
¬˝ı…∏U ÷∞° ÃÁ„U ‚Èà ¬⁄U ◊ÊÃÊ – ¬˝ËÁà ∑§⁄Uß Ÿ®„U ¬ÊÁ¿UÁ‹ ’ÊÃÊH
◊Ù⁄¥U ¬˝ı…∏U ßÿ ‚◊ ÇÿÊŸË – ’Ê‹∑§ ‚Èà ‚◊ ŒÊ‚ •◊ÊŸËH 4H
¡ŸÁ„U ◊Ù⁄U ’‹ ÁŸ¡ ’‹ ÃÊ„UË – ŒÈ„ÈU ∑§„°U ∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ Á⁄U¬È •Ê„UËH
ÿ„U Á’øÊÁ⁄U ¬¢Á«Uà ◊ÙÁ„U ÷¡„UË¥ – ¬Ê∞„È°U ÇÿÊŸ ÷ªÁà Ÿ®„U á„UË¥H 5H
∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ‹Ù÷ÊÁŒ ◊Œ ¬˝’‹ ◊Ù„U ∑Ò§ œÊÁ⁄U–
ÁÃã„U ◊„°U •Áà ŒÊL§Ÿ ŒÈπŒ ◊ÊÿÊM§¬Ë ŸÊÁ⁄UH 43H
‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ∑§„U ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ‚¢ÃÊ – ◊Ù„U Á’Á¬Ÿ ∑§„È°U ŸÊÁ⁄U ’‚¢ÃÊH
¡¬ ì Ÿ◊ ¡‹ÊüÊÿ ¤ÊÊ⁄UË – „UÙß ª˝Ë·◊ ‚Ù·ß ‚’ ŸÊ⁄UËH 1H
∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ◊Œ ◊à‚⁄ U ÷∑§Ê – ßã„UÁ„U „U⁄U·¬˝Œ ’⁄U·Ê ∞∑§ÊH
ŒÈ’ʸ‚ŸÊ ∑ȧ◊ÈŒ ‚◊ÈŒÊ߸ – ÁÃã„U ∑§„°U ‚⁄UŒ ‚ŒÊ ‚ÈπŒÊ߸H 2H
œ◊¸ ‚∑§‹ ‚⁄U‚ËL§„U ’¢ÎŒÊ – „UÙß Á„U◊ ÁÃã„UÁ„U Œ„Uß ‚Èπ ◊¢ŒÊH
¬ÈÁŸ ◊◊ÃÊ ¡flÊ‚ ’„ÈUÃÊ߸ – ¬‹È„Uß ŸÊÁ⁄U Á‚Á‚⁄U Á⁄UÃÈ ¬Ê߸H 3H
¬Ê¬ ©U‹Í∑§ ÁŸ∑§⁄U ‚Èπ∑§Ê⁄UË – ŸÊÁ⁄U ÁŸÁ’«∏U ⁄U¡ŸË •°Áœ•Ê⁄UËH
’ÈÁœ ’‹ ‚Ë‹ ‚àÿ ‚’ ◊ËŸÊ – ’Ÿ‚Ë ‚◊ ÁòÊÿ ∑§„U®„U ¬˝’ËŸÊH 4H
•flªÈŸ ◊Í‹ ‚Í‹¬˝Œ ¬˝◊ŒÊ ‚’ ŒÈπ πÊÁŸ–
ÃÊÃ ∑§Ëã„U ÁŸflÊ⁄UŸ ◊ÈÁŸ ◊Ò¥ ÿ„U Á¡ÿ° ¡ÊÁŸH 44H
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ∑§ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ◊ÈÁŸ ß ¬È‹∑§ ŸÿŸ ÷Á⁄U •Ê∞H
∑§„U„ÈU ∑§flŸ ¬˝÷È ∑Ò§ •Á‚ ⁄UËÃË – ‚fl∑§ ¬⁄U ◊◊ÃÊ •L§ ¬˝ËÃËH 1H
¡ Ÿ ÷¡Á„¢U •‚ ¬˝÷È ÷˝◊ àÿÊªË – ÇÿÊŸ ⁄¢U∑§ Ÿ⁄U ◊¢Œ •÷ʪËH
¬ÈÁŸ ‚ÊŒ⁄U ’Ù‹ ◊ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ – ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ Á’ÇÿÊŸ Á’‚Ê⁄UŒH 2H
‚¢Ãã„U ∑§ ‹ë¿UŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ∑§„U„ÈU ŸÊÕ ÷fl ÷¢¡Ÿ ÷Ë⁄UÊH
‚ÈŸÈ ◊ÈÁŸ ‚¢àÊã„ U ∑§ ªÈŸ ∑§„U™°§ – Á¡ã„U Ã ◊Ò¥ ©Uã„U ∑¥§ ’‚ ⁄U„U™°§H 3H
278
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
·≈U Á’∑§Ê⁄U Á¡Ã •ŸÉÊ •∑§Ê◊Ê – •ø‹ •®∑§øŸ ‚ÈÁø ‚ÈπœÊ◊ÊH
•Á◊Ã’Ùœ •ŸË„U Á◊Ã÷ÙªË – ‚àÿ‚Ê⁄U ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ¡ÙªËH 4H
‚ÊflœÊŸ ◊ÊŸŒ ◊Œ„UËŸÊ – œË⁄U œ◊¸ ªÁà ¬⁄U◊ ¬˝’ËŸÊH 5H
ªÈŸÊªÊ⁄U ‚¢‚Ê⁄U ŒÈπ ⁄UÁ„Uà Á’ªÃ ‚¢Œ„U–
ÃÁ¡ ◊◊ ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ Á¬˝ÿ ÁÃã„U ∑§„È°U Œ„U Ÿ ª„UH 45H
ÁŸ¡ ªÈŸ üÊflŸ ‚ÈŸÃ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ¬⁄U ªÈŸ ‚ÈŸÃ •Áœ∑§ „U⁄U·Ê„UË¥H
‚◊ ‚ËË Ÿ®„U àÿʪÁ„¢U ŸËÃË – ‚⁄U‹ ‚È÷Ê©U ‚’Á„U ‚Ÿ ¬˝ËÃËH 1H
¡¬ ì ’˝Ã Œ◊ ‚¢¡◊ Ÿ◊Ê – ªÈL§ ªÙÁ’¢Œ Á’¬˝ ¬Œ ¬˝◊ÊH
üÊhÊ ¿U◊Ê ◊ÿòÊË ŒÊÿÊ – ◊ÈÁŒÃÊ ◊◊ ¬Œ ¬˝ËÁà •◊ÊÿÊH 2H
Á’⁄UÁà Á’’∑§ Á’Ÿÿ Á’ÇÿÊŸÊ – ’Ùœ ¡ÕÊ⁄UÕ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊH
Œ¢÷ ◊ÊŸ ◊Œ ∑§⁄UÁ„¢U Ÿ ∑§Ê™§ – ÷ÍÁ‹ Ÿ ŒÁ„¢U ∑ȧ◊Ê⁄Uª ¬Ê™§H 3H
ªÊfl®„U ‚ÈŸ®„U ‚ŒÊ ◊◊ ‹Ë‹Ê – „UÃÈ ⁄UÁ„Uà ¬⁄UÁ„Uà ⁄Uà ‚Ë‹ÊH
◊ÈÁŸ ‚ÈŸÈ ‚ÊœÈã„U ∑§ ªÈŸ ¡Ã – ∑§Á„U Ÿ ‚∑§Á„¢U ‚Ê⁄UŒ üÊÈÁà ÃÃH 4H
∑§Á„U ‚∑§ Ÿ ‚Ê⁄UŒ ‚· ŸÊ⁄UŒ ‚ÈŸÃ ¬Œ ¬¢∑§¡ ª„U–
•‚ ŒËŸ’¢œÈ ∑Χ¬Ê‹ •¬Ÿ ÷ªÃ ªÈŸ ÁŸ¡ ◊Èπ ∑§„UH
Á‚L§ ŸÊß ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄U ø⁄UŸÁã„U ’˝rÊÔ¬È⁄U ŸÊ⁄UŒ ª∞–
Ã œãÿ ÃÈ‹‚ˌʂ •Ê‚ Á’„UÊß ¡ „UÁ⁄U ⁄¢°Uª ⁄°U∞H
⁄UÊflŸÊÁ⁄U ¡‚È ¬ÊflŸ ªÊfl®„U ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ‹Ùª–
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ŒÎ…∏U ¬Êfl®„¢U Á’ŸÈ Á’⁄Uʪ ¡¬ ¡ÙªH 46 (∑§)H
ŒË¬ Á‚πÊ ‚◊ ¡È’Áà ß ◊Ÿ ¡ÁŸ „UÙÁ‚ ¬Ã¢ª–
÷¡Á„U ⁄UÊ◊ ÃÁ¡ ∑§Ê◊ ◊Œ ∑§⁄UÁ„U ‚ŒÊ ‚¢ªH 46 (π)H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfl.fl¢‚Ÿ
ÃÎÃËÿ— ‚Ê¬ÊŸ— ‚◊Ê#—–
¼vj.;dk.M lekIr½
***********
prqFkZ lksiku
¼fdf"dU/kkdk.M½
‡‹Ù∑§
279
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑ȧãŒãŒËfl⁄U‚ÈãŒ⁄UÊflÁÃ’‹ı ÁflôÊÊŸœÊ◊ÊflÈ÷ı
‡ÊÙ÷Ê…Kı fl⁄UœÁãflŸı üÊÈÁßÈÃı ªÙÁfl¬˝flÎãŒÁ¬˝ÿı–
◊ÊÿÊ◊ÊŸÈ·M§Á¬áÊı ⁄UÉÊÈfl⁄Uı ‚h◊¸fl◊ı¸ Á„UÃı
‚ËÃÊãfl·áÊÃà¬⁄Uı ¬ÁÕªÃı ÷ÁQ§¬˝Œı Ãı Á„U Ÿ—H 1H
’˝rÊÔÊï÷ÙÁœ‚◊Èjfl¢ ∑§Á‹◊‹¬˝äfl¢‚Ÿ¢ øÊ√ÿÿ¢
üÊË◊ë¿Uï÷È◊ÈπãŒÈ‚ÈãŒ⁄Ufl⁄U ‚¢‡ÊÙÁ÷â ‚fl¸ŒÊ–
‚¢‚Ê⁄UÊ◊ÿ÷·¡¢ ‚Èπ∑§⁄¢U üÊË¡ÊŸ∑§Ë¡ËflŸ¢
œãÿÊSÃ ∑ΧÁß— Á¬’Áãà ‚Ãâ üÊË⁄UÊ◊ŸÊ◊Ê◊ÎÃ◊˜H 2H
◊ÈÁQ§ ¡ã◊ ◊Á„U ¡ÊÁŸ ÇÿÊŸ πÊÁŸ •ÉÊ „UÊÁŸ ∑§⁄U–
¡„°U ’‚ ‚¢÷È ÷flÊÁŸ ‚Ù ∑§Ê‚Ë ‚ß• ∑§‚ ŸH
¡⁄Uà ‚∑§‹ ‚È⁄U ’¢ÎŒ Á’·◊ ª⁄U‹ ¡Á„¢U ¬ÊŸ Á∑§ÿ–
ÃÁ„U Ÿ ÷¡Á‚ ◊Ÿ ◊¢Œ ∑§Ù ∑Χ¬Ê‹ ‚¢∑§⁄U ‚Á⁄U‚H
•Êª¥ ø‹ ’„ÈUÁ⁄U ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – Á⁄Ucÿ◊Í∑§ ¬’¸Ã ÁŸ•⁄UÊÿÊH
Ä°U ⁄U„U ‚Áøfl ‚Á„Uà ‚Ȫ˝ËflÊ – •Êflà ŒÁπ •ÃÈ‹ ’‹ ‚Ë¥flÊH 1H
•Áà ‚÷Ëà ∑§„U ‚ÈŸÈ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ¬ÈL§· ¡Èª‹ ’‹ M§¬ ÁŸœÊŸÊH
œÁ⁄U ’≈ÈU M§¬ ŒπÈ ÃÒ¥ ¡Ê߸ – ∑§„U‚È ¡ÊÁŸ Á¡ÿ° ‚ÿŸ ’ȤÊÊ߸H 2H
¬ΔU∞ ’ÊÁ‹ „UÙÁ„¢U ◊Ÿ ◊Ò‹Ê – ÷ʪı¥ ÃÈ⁄Uà áı¥ ÿ„U ‚Ò‹ÊH
Á’¬˝ M§¬ œÁ⁄U ∑§Á¬ Ä°U ªÿ™§ – ◊ÊÕ ŸÊß ¬Í¿Uà •‚ ÷ÿ™§H 3H
∑§Ù ÃÈï„U SÿÊ◊‹ ªı⁄U ‚⁄UË⁄UÊ – ¿UòÊË M§¬ Á»§⁄U„ÈU ’Ÿ ’Ë⁄UÊH
∑§ÁΔUŸ ÷ÍÁ◊ ∑§Ù◊‹ ¬Œ ªÊ◊Ë – ∑§flŸ „UÃÈ Á’ø⁄U„ÈU ’Ÿ SflÊ◊ËH 4H
◊Όȋ ◊ŸÙ„U⁄U ‚¢ÈŒ⁄U ªÊÃÊ – ‚„Uà ŒÈ‚„U ’Ÿ •Êì ’ÊÃÊH
∑§Ë ÃÈï„U ÃËÁŸ Œfl ◊„°U ∑§Ù™§ – Ÿ⁄U ŸÊ⁄UÊÿŸ ∑§Ë ÃÈï„U ŒÙ™§H 5H
¡ª ∑§Ê⁄UŸ ÃÊ⁄UŸ ÷fl ÷¢¡Ÿ œ⁄UŸË ÷Ê⁄U–
∑§Ë ÃÈï„U •Áπ‹ ÷ÈflŸ ¬Áà ‹Ëã„U ◊ŸÈ¡ •flÃÊ⁄UH 1H
∑§Ù‚‹‚ Œ‚⁄UÕ ∑§ ¡Ê∞ – „U◊ Á¬ÃÈ ’øŸ ◊ÊÁŸ ’Ÿ •Ê∞H
ŸÊ◊ ⁄UÊ◊ ‹Á¿U◊Ÿ ŒÙ©U ÷Ê߸ – ‚¢ª ŸÊÁ⁄U ‚È∑ȧ◊ÊÁ⁄U ‚È„UÊ߸H 1H
ß„UÊ° „U⁄UË ÁŸÁ‚ø⁄U ’ÒŒ„UË – Á’¬˝ Á»§⁄UÁ„¢U „U◊ πÙ¡Ã Ã„UËH
•Ê¬Ÿ øÁ⁄Uà ∑§„UÊ „U◊ ªÊ߸ – ∑§„U„ÈU Á’¬˝ ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ’ȤÊÊ߸H 2H
¬˝÷È ¬Á„UøÊÁŸ ¬⁄U©U ªÁ„U ø⁄UŸÊ – ‚Ù ‚Èπ ©U◊Ê ¡Êß Ÿ®„U ’⁄UŸÊH
¬È‹Á∑§Ã ß ◊Èπ •Êfl Ÿ ’øŸÊ – Œπà L§Áø⁄U ’· ∑Ò§ ⁄UøŸÊH 3H
¬ÈÁŸ œË⁄U¡È œÁ⁄U •SÃÈÁà ∑§Ëã„UË – „U⁄U· NUŒÿ° ÁŸ¡ ŸÊÕÁ„U øËã„UËH
280
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊Ù⁄U ãÿÊ©U ◊Ò¥ ¬Í¿UÊ ‚ÊßZ – ÃÈï„U ¬Í¿U„ÈU ∑§‚ Ÿ⁄U ∑§Ë ŸÊßZH 4H
Ã’ ◊ÊÿÊ ’‚ Á»§⁄U©°U ÷È‹ÊŸÊ – ÃÊ Ã ◊Ò¥ ŸÁ„¢U ¬˝÷È ¬Á„UøÊŸÊH 5H
∞∑ȧ ◊Ò¥ ◊¢Œ ◊Ù„U’‚ ∑ȧÁ≈U‹ NUŒÿ •ÇÿÊŸ–
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ◊ÙÁ„U Á’‚Ê⁄U©U ŒËŸ’¢œÈ ÷ªflÊŸH 2H
¡ŒÁ¬ ŸÊÕ ’„ÈU •flªÈŸ ◊Ù⁄¥U – ‚fl∑§ ¬˝÷ÈÁ„U ¬⁄ÒU ¡ÁŸ ÷Ù⁄¥UH
ŸÊÕ ¡Ëfl Ãfl ◊ÊÿÊ° ◊Ù„UÊ – ‚Ù ÁŸSÃ⁄Uß ÃÈï„UÊ⁄U®„U ¿UÙ„UÊH 1H
ÃÊ ¬⁄U ◊Ò¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÙ„UÊ߸ – ¡ÊŸ©°U ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ÷¡Ÿ ©U¬Ê߸H
‚fl∑§ ‚Èà ¬Áà ◊ÊÃÈ ÷⁄UÙ‚¥ – ⁄U„Uß •‚Ùø ’Ÿß ¬˝÷È ¬Ù‚¥H 2H
•‚ ∑§Á„U ¬⁄U©U ø⁄UŸ •∑ȧ‹Ê߸ – ÁŸ¡ ÃŸÈ ¬˝ªÁ≈U ¬˝ËÁà ©U⁄U ¿UÊ߸H
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ©UΔUÊß ©U⁄U ‹ÊflÊ – ÁŸ¡ ‹ÙøŸ ¡‹ ‚Ë¥Áø ¡È«∏UÊflÊH 3H
‚ÈŸÈ ∑§Á¬ Á¡ÿ° ◊ÊŸÁ‚ ¡ÁŸ ™§ŸÊ – ÃÒ¥ ◊◊ Á¬˝ÿ ‹Á¿U◊Ÿ Ã ŒÍŸÊH
‚◊Œ⁄U‚Ë ◊ÙÁ„U ∑§„U ‚’ ∑§Ù™§ – ‚fl∑§ Á¬˝ÿ •ŸãÿªÁà ‚Ù™§H 4H
‚Ù •Ÿãÿ ¡Ê∑¥§ •Á‚ ◊Áà Ÿ ≈U⁄Uß „UŸÈ◊¢Ã–
◊Ò¥ ‚fl∑§ ‚ø⁄UÊø⁄U M§¬ SflÊÁ◊ ÷ªfl¢ÃH 3H
ŒÁπ ¬flŸ‚Èà ¬Áà •ŸÈ∑ͧ‹Ê – NUŒÿ° „U⁄U· ’ËÃË ‚’ ‚Í‹ÊH
ŸÊÕ ‚Ò‹ ¬⁄U ∑§Á¬¬Áà ⁄U„U߸ – ‚Ù ‚Ȫ˝Ëfl ŒÊ‚ Ãfl •„U߸H 1H
ÃÁ„U ‚Ÿ ŸÊÕ ◊ÿòÊË ∑§Ë¡ – ŒËŸ ¡ÊÁŸ ÃÁ„U •÷ÿ ∑§⁄UË¡H
‚Ù ‚ËÃÊ ∑§⁄U πÙ¡ ∑§⁄UÊßÁ„U – ¡„°U Ä°U ◊⁄U∑§≈U ∑§ÙÁ≈U ¬ΔUÊßÁ„UH 2H
∞Á„U Á’Áœ ‚∑§‹ ∑§ÕÊ ‚◊ȤÊÊ߸ – Á‹∞ ŒÈ•ı ¡Ÿ ¬ËÁΔU ø…∏UÊ߸H
¡’ ‚Ȫ˝Ëfl¢° ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ŒπÊ – •ÁÂÿ ¡ã◊ œãÿ ∑§Á⁄U ‹πÊH 3H
‚ÊŒ⁄U Á◊‹©U ŸÊß ¬Œ ◊ÊÕÊ – ÷¥≈U©U •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
∑§Á¬ ∑§⁄U ◊Ÿ Á’øÊ⁄U ∞Á„U ⁄UËÃË – ∑§Á⁄U„U®„U Á’Áœ ◊Ù ‚Ÿ ∞ ¬˝ËÃËH 4H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ©U÷ÿ ÁŒÁ‚ ∑§Ë ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊß–
¬Êfl∑§ ‚ÊπË Œß ∑§Á⁄U ¡Ù⁄UË ¬˝ËÁà ŒÎ…∏UÊßH 4H
∑§ËÁã„U ¬˝ËÁà ∑§¿ÈU ’Ëø Ÿ ⁄UÊπÊ – ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ‚’ ÷Ê·ÊH
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ŸÿŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UË – Á◊Á‹Á„U ŸÊÕ Á◊ÁÕ‹‚∑ȧ◊Ê⁄UËH 1H
◊¢ÁòÊã„U ‚Á„Uà ߄UÊ° ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ’ÒΔU ⁄U„U©°U ◊Ò¥ ∑§⁄Uà Á’øÊ⁄UÊH
ªªŸ ¬¢Õ ŒπË ◊Ò¥ ¡ÊÃÊ – ¬⁄U’‚ ¬⁄UË ’„ÈUà Á’‹¬ÊÃÊH 2H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ „UÊ ⁄UÊ◊ ¬È∑§Ê⁄UË – „U◊Á„U ŒÁπ ŒËã„U©U ¬≈U «UÊ⁄UËH
◊ÊªÊ ⁄UÊ◊ ÃÈ⁄Uà Ã®„U ŒËã„UÊ – ¬≈U ©U⁄U ‹Êß ‚Ùø •Áà ∑§Ëã„UÊH 3H
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – á„ÈU ‚Ùø ◊Ÿ •ÊŸ„ÈU œË⁄UÊH
281
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚’ ¬˝∑§Ê⁄U ∑§Á⁄U„U©°U ‚fl∑§Ê߸ – ¡Á„U Á’Áœ Á◊Á‹Á„U ¡ÊŸ∑§Ë •Ê߸H 4H
‚πÊ ’øŸ ‚ÈÁŸ „U⁄U· ∑Χ¬Ê®‚œÈ ’‹‚Ë¥fl–
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ’‚„ÈU ’Ÿ ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ‚Ȫ˝ËflH 5H
ŸÊÕ ’ÊÁ‹ •L § ◊Ò¥ mı ÷Ê߸ – ¬˝ËÁà ⁄U„UË ∑§¿ÈU ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸H
◊ÿ ‚Èà ◊ÊÿÊflË ÃÁ„U ŸÊ™°§ – •ÊflÊ ‚Ù ¬˝÷È „U◊⁄¥U ªÊ™°§H 1H
•œ¸ ⁄UÊÁà ¬È⁄U mÊ⁄U ¬È∑§Ê⁄UÊ – ’Ê‹Ë Á⁄U¬È ’‹ ‚„ÒU Ÿ ¬Ê⁄UÊH
œÊflÊ ’ÊÁ‹ ŒÁπ ‚Ù ÷ÊªÊ – ◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ªÿ©°U ’¢œÈ ‚¢°ª ‹ÊªÊH 2H
ÁªÁ⁄U’⁄U ªÈ„UÊ° ¬ÒΔU ‚Ù ¡Ê߸ – Ã’ ’Ê‹Ë¥ ◊ÙÁ„U ∑§„UÊ ’ȤÊÊ߸H
¬Á⁄Uπ‚È ◊ÙÁ„U ∞∑§ ¬πflÊ⁄UÊ – Ÿ®„U •Êflı¥ Ã’ ¡ÊŸ‚È ◊Ê⁄UÊH 3H
◊Ê‚ ÁŒfl‚ Ä°U ⁄U„U©°U π⁄UÊ⁄UË – ÁŸ‚⁄UË L§Áœ⁄U œÊ⁄U Ä°U ÷Ê⁄UËH
’ÊÁ‹ „UÃÁ‚ ◊ÙÁ„U ◊ÊÁ⁄UÁ„U •Ê߸ – Á‚‹Ê Œß Ã„°U ø‹©°U ¬⁄UÊ߸H 4H
◊¢ÁòÊã„U ¬È⁄U ŒπÊ Á’ŸÈ ‚ÊßZ – ŒËã„U©U ◊ÙÁ„U ⁄UÊ¡ ’Á⁄U•ÊßZH
’Ê‹Ë ÃÊÁ„U ◊ÊÁ⁄U ªÎ„U •ÊflÊ – ŒÁπ ◊ÙÁ„U Á¡ÿ° ÷Œ ’…∏UÊflÊH 5H
Á⁄U¬È ‚◊ ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÁ‚ •Áà ÷Ê⁄UË – „UÁ⁄U ‹Ëã„UÁ‚ ‚’¸‚È •L§ ŸÊ⁄UËH
ÃÊ∑¥§ ÷ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑Χ¬Ê‹Ê – ‚∑§‹ ÷ÈflŸ ◊Ò¥ Á»§⁄U©°U Á’„UÊ‹ÊH 6H
ß„UÊ° ‚ʬ ’‚ •Êflà ŸÊ„UË¥ – ÃŒÁ¬ ‚÷Ëà ⁄U„U©°U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚ÈÁŸ ‚fl∑§ ŒÈπ ŒËŸŒÿÊ‹Ê – »§⁄UÁ∑§ ©UΔUË¥ mÒ ÷È¡Ê Á’‚Ê‹ÊH 7H
‚ÈŸÈ ‚Ȫ˝Ëfl ◊ÊÁ⁄U„U©°U ’ÊÁ‹Á„U ∞∑§®„U ’ÊŸ–
’˝rÊÔ L§º˝ ‚⁄UŸÊªÃ ª∞° Ÿ ©U’Á⁄UÁ„¢U ¬˝ÊŸH 6H
¡ Ÿ Á◊òÊ ŒÈπ „UÙÁ„¢U ŒÈπÊ⁄UË – ÁÃã„UÁ„U Á’‹Ù∑§Ã ¬ÊÃ∑§ ÷Ê⁄UËH
ÁŸ¡ ŒÈπ ÁªÁ⁄U ‚◊ ⁄U¡ ∑§Á⁄U ¡ÊŸÊ – Á◊òÊ∑§ ŒÈπ ⁄U¡ ◊L§ ‚◊ÊŸÊH 1 H
Á¡ã„U ∑¥§ •Á‚ ◊Áà ‚„U¡ Ÿ •Ê߸ – Ã ‚ΔU ∑§Ã „UÁΔU ∑§⁄Uà Á◊ÃÊ߸H
∑ȧ¬Õ ÁŸflÊÁ⁄U ‚Ȭ¢Õ ø‹ÊflÊ – ªÈŸ ¬˝ª≈ÒU •flªÈŸÁã„U ŒÈ⁄UÊflÊH 2 H
Œà ‹à ◊Ÿ ‚¢∑§ Ÿ œ⁄U߸ – ’‹ •ŸÈ◊ÊŸ ‚ŒÊ Á„Uà ∑§⁄U߸H
Á’¬Áà ∑§Ê‹ ∑§⁄U ‚êȟ Ÿ„UÊ – üÊÈÁà ∑§„U ‚¢Ã Á◊òÊ ªÈŸ ∞„UÊH 3 H
•Êª¥ ∑§„U ◊ÎŒÈ ’øŸ ’ŸÊ߸ – ¬Ê¿¥U •ŸÁ„Uà ◊Ÿ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸H
¡Ê ∑§⁄U Áøà •Á„U ªÁà ‚◊ ÷Ê߸ – •‚ ∑ȧÁ◊òÊ ¬Á⁄U„⁄UÁ„¢U ÷‹Ê߸H 4 H
‚fl∑§ ‚ΔU ŸÎ¬ ∑Χ¬Ÿ ∑ȧŸÊ⁄UË – ∑§¬≈UË Á◊òÊ ‚Í‹ ‚◊ øÊ⁄UËH
‚πÊ ‚Ùø àÿʪ„ÈU ’‹ ◊Ù⁄¥U – ‚’ Á’Áœ ÉÊ≈U’ ∑§Ê¡ ◊Ò¥ ÃÙ⁄¥UH 5 H
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ’ÊÁ‹ ◊„UÊ’‹ •Áà ⁄UŸœË⁄UÊH
ŒÈ¢ŒÈÁ÷ •ÁSÕ ÃÊ‹ Œπ⁄UÊ∞ – Á’ŸÈ ¬˝ÿÊ‚ ⁄UÉÊÈŸÊÕ …U„UÊ∞H 6 H
282
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÁπ •Á◊à ’‹ ’Ê…∏UË ¬˝ËÃË – ’ÊÁ‹ ’œ’ ßã„U ÷ß ¬⁄UÃËÃËH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ŸÊflß ¬Œ ‚Ë‚Ê – ¬˝÷ÈÁ„U ¡ÊÁŸ ◊Ÿ „U⁄U· ∑§¬Ë‚ÊH 7 H
©U¬¡Ê ÇÿÊŸ ’øŸ Ã’ ’Ù‹Ê – ŸÊÕ ∑Χ¬Ê¢° ◊Ÿ ÷ÿ©U •‹Ù‹ÊH
‚Èπ ‚¢¬Áà ¬Á⁄UflÊ⁄U ’«∏UÊ߸ – ‚’ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ∑§Á⁄U„U©°U ‚fl∑§Ê߸H 8 H
∞ ‚’ ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ∑§ ’Êœ∑§ – ∑§„U®„U ‚¢Ã Ãfl ¬Œ •fl⁄UÊœ∑§H
‚òÊÈ Á◊òÊ ‚Èπ ŒÈπ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ◊ÊÿÊ ∑Χà ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ŸÊ„UË¥H 9 H
’ÊÁ‹ ¬⁄U◊ Á„Uà ¡Ê‚È ¬˝‚ÊŒÊ – Á◊‹„ÈU ⁄UÊ◊ ÃÈï„U ‚◊Ÿ Á’·ÊŒÊH
‚¬Ÿ¥ ¡Á„U ‚Ÿ „UÙß ‹⁄UÊ߸ – ¡Êª¥ ‚◊ȤÊà ◊Ÿ ‚∑ȧøÊ߸H 10H
•’ ¬˝÷È ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÈU ∞Á„U ÷Ê°ÃË – ‚’ ÃÁ¡ ÷¡ŸÈ ∑§⁄Uı¥ ÁŒŸ ⁄UÊÃËH
‚ÈÁŸ Á’⁄Uʪ ‚¢¡Èà ∑§Á¬ ’ÊŸË – ’Ù‹ Á’„°UÁ‚ ⁄UÊ◊È œŸÈ¬ÊŸËH 11H
¡Ù ∑§¿ÈU ∑§„U„ÈU ‚àÿ ‚’ ‚Ù߸ – ‚πÊ ’øŸ ◊◊ ◊Î·Ê Ÿ „UÙ߸H
Ÿ≈U ◊⁄U∑§≈U ßfl ‚’Á„U ŸøÊflà – ⁄UÊ◊È πª‚ ’Œ •‚ ªÊflÃH 12H
‹Ò ‚Ȫ˝Ëfl ‚¢ª ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ø‹ øʬ ‚Êÿ∑§ ªÁ„U „UÊÕÊH
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ‚Ȫ˝Ëfl ¬ΔUÊflÊ – ª¡¸Á‚ ¡Êß ÁŸ∑§≈U ’‹ ¬ÊflÊH 13H
‚ÈŸÃ ’ÊÁ‹ ∑˝§ÙœÊÃÈ⁄U œÊflÊ – ªÁ„U ∑§⁄U ø⁄UŸ ŸÊÁ⁄U ‚◊ȤÊÊflÊH
‚ÈŸÈ ¬Áà Á¡ã„UÁ„U Á◊‹©U ‚Ȫ˝ËflÊ – Ã mı ’¢œÈ Ã¡ ’‹ ‚Ë¥flÊH 14H
∑§Ù‚‹‚ ‚Èà ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÊ◊Ê – ∑§Ê‹„ÈU ¡ËÁà ‚∑§Á„¢U ‚¢ª˝Ê◊ÊH 15H
∑§„U ’Ê‹Ë ‚ÈŸÈ ÷ËL§ Á¬˝ÿ ‚◊Œ⁄U‚Ë ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
¡ı¥ ∑§ŒÊÁø ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄U®„U Ãı ¬ÈÁŸ „Ù©°U ‚ŸÊÕH 7H
•‚ ∑§Á„U ø‹Ê ◊„UÊ •Á÷◊ÊŸË – ÃΟ ‚◊ÊŸ ‚Ȫ˝ËflÁ„U ¡ÊŸËH
Á÷⁄U ©U÷ı ’Ê‹Ë •Áà áʸ – ◊ÈÁΔU∑§Ê ◊ÊÁ⁄U ◊„UÊœÈÁŸ ª¡Ê¸H 1H
Ã’ ‚Ȫ˝Ëfl Á’∑§‹ „UÙß ÷ÊªÊ – ◊ÈÁCÔU ¬˝„UÊ⁄U ’íÊ˝ ‚◊ ‹ÊªÊH
◊Ò¥ ¡Ù ∑§„UÊ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑Χ¬Ê‹Ê – ’¢œÈ Ÿ „UÙß ◊Ù⁄U ÿ„U ∑§Ê‹ÊH 2H
∞∑§M§¬ ÃÈï„U ÷˝ÊÃÊ ŒÙ™§ – ÃÁ„U ÷˝◊ Ã¥ Ÿ®„U ◊Ê⁄U©°U ‚Ù™§H
∑§⁄U ¬⁄U‚Ê ‚Ȫ˝Ëfl ‚⁄UË⁄UÊ – ÃŸÈ ÷Ê ∑ȧÁ‹‚ ªß¸ ‚’ ¬Ë⁄UÊH 3H
◊‹Ë ∑¢§ΔU ‚È◊Ÿ ∑Ò§ ◊Ê‹Ê – ¬ΔUflÊ ¬ÈÁŸ ’‹ Œß Á’‚Ê‹ÊH
¬ÈÁŸ ŸÊŸÊ Á’Áœ ÷߸ ‹⁄UÊ߸ – Á’≈U¬ •Ù≈U Œπ®„U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 4H
’„ÈU ¿U‹ ’‹ ‚Ȫ˝Ëfl ∑§⁄U Á„ÿ° „UÊ⁄UÊ ÷ÿ ◊ÊÁŸ–
◊Ê⁄UÊ ’ÊÁ‹ ⁄UÊ◊ Ã’ NUŒÿ ◊Ê¤Ê ‚⁄U ÃÊÁŸH 8H
¬⁄UÊ Á’∑§‹ ◊Á„U ‚⁄U ∑§ ‹Êª¥ – ¬ÈÁŸ ©UÁΔU ’ÒΔU ŒÁπ ¬˝÷È •Êª¥H
SÿÊ◊ ªÊà Á‚⁄U ¡≈UÊ ’ŸÊ∞° – •L§Ÿ ŸÿŸ ‚⁄U øʬ ø…∏UÊ∞°H 1H
283
ŒÙ0.
øı0.
¿U¢0.
ŒÙ0.
øı0.
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ÁøÃß ø⁄UŸ Áøà ŒËã„UÊ – ‚È»§‹ ¡ã◊ ◊ÊŸÊ ¬˝÷È øËã„UÊH
NUŒÿ° ¬˝ËÁà ◊Èπ ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ’Ù‹Ê ÁøÃß ⁄UÊ◊ ∑§Ë •Ù⁄UÊH 2H
œ◊¸ „UÃÈ •flÃ⁄U„ÈU ªÙ‚ÊßZ – ◊Ê⁄U„ÈU ◊ÙÁ„U CÿÊœ ∑§Ë ŸÊßZH
◊Ò¥ ’Ò⁄UË ‚Ȫ˝Ëfl Á¬•Ê⁄UÊ – •flªÈŸ ∑§flŸ ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÊH 3H
•ŸÈ¡ ’œÍ ÷ÁªŸË ‚Èà ŸÊ⁄UË – ‚ÈŸÈ ‚ΔU ∑§ãÿÊ ‚◊ ∞ øÊ⁄UËH
ßã„UÁ„U ∑ȧŒÎÁCÔU Á’‹Ù∑§ß ¡Ù߸ – ÃÊÁ„U ’œ¥ ∑§¿ÈU ¬Ê¬ Ÿ „UÙ߸H 4H
◊Í…∏U ÃÙÁ„U •ÁÂÿ •Á÷◊ÊŸÊ – ŸÊÁ⁄U Á‚πÊflŸ ∑§⁄UÁ‚ Ÿ ∑§ÊŸÊH
◊◊ ÷È¡ ’‹ •ÊÁüÊà ÃÁ„U ¡ÊŸË – ◊Ê⁄UÊ ø„UÁ‚ •œ◊ •Á÷◊ÊŸËH 5H
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ SflÊ◊Ë ‚Ÿ ø‹ Ÿ øÊÃÈ⁄UË ◊ÙÁ⁄U–
¬˝÷È •¡„°ÍU ◊Ò¥ ¬Ê¬Ë •¢Ã∑§Ê‹ ªÁà ÃÙÁ⁄UH 9H
‚ÈŸÃ ⁄UÊ◊ •Áà ∑§Ù◊‹ ’ÊŸË – ’ÊÁ‹ ‚Ë‚ ¬⁄U‚©U ÁŸ¡ ¬ÊŸËH
•ø‹ ∑§⁄Uı¥ ÃŸÈ ⁄UÊπ„ÈU ¬˝ÊŸÊ – ’ÊÁ‹ ∑§„UÊ ‚ÈŸÈ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 1H
¡ã◊ ¡ã◊ ◊ÈÁŸ ¡ÃŸÈ ∑§⁄UÊ„UË¥ – •¢Ã ⁄UÊ◊ ∑§Á„U •Êflà ŸÊ„UË¥H
¡Ê‚È ŸÊ◊ ’‹ ‚¢∑§⁄U ∑§Ê‚Ë – Œà ‚’Á„U ‚◊ ªÁà •Á’ŸÊ‚ËH 2H
◊◊ ‹ÙøŸ ªÙø⁄U ‚Ùß •ÊflÊ – ’„ÈUÁ⁄U Á∑§ ¬˝÷È •‚ ’ÁŸÁ„U ’ŸÊflÊH 3H
‚Ù ŸÿŸ ªÙø⁄U ¡Ê‚È ªÈŸ ÁŸÃ ŸÁà ∑§Á„U üÊÈÁà ªÊfl„UË¥–
Á¡Áà ¬flŸ ◊Ÿ ªÙ ÁŸ⁄U‚ ∑§Á⁄U ◊ÈÁŸ äÿÊŸ ∑§’„È°U∑§ ¬Êfl„UË¥H
◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ •Áà •Á÷◊ÊŸ ’‚ ¬˝÷È ∑§„U©U ⁄UÊπÈ ‚⁄UË⁄U„UË–
•‚ ∑§flŸ ‚ΔU „UÁΔU ∑§ÊÁ≈U ‚È⁄UÃL§ ’ÊÁ⁄U ∑§Á⁄UÁ„ ’’Í⁄U„UËH 1H
•’ ŸÊÕ ∑§Á⁄U ∑§L§ŸÊ Á’‹Ù∑§„ÈU Œ„ÈU ¡Ù ’⁄U ◊ʪ™°§–
¡Á„¢U ¡ÙÁŸ ¡ã◊ÊÒ¥ ∑§◊¸ ’‚ Ä°U ⁄UÊ◊ ¬Œ •ŸÈ⁄Uʪ™°§H
ÿ„U ßÿ ◊◊ ‚◊ Á’Ÿÿ ’‹ ∑§ÀÿÊŸ¬˝Œ ¬˝÷È ‹ËÁ¡∞–
ªÁ„U ’Ê°„U ‚È⁄U Ÿ⁄U ŸÊ„U •Ê¬Ÿ ŒÊ‚ •¢ªŒ ∑§ËÁ¡∞H 2H
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ŒÎ…∏U ¬˝ËÁà ∑§Á⁄U ’ÊÁ‹ ∑§Ëã„U ÃŸÈ àÿʪ–
‚È◊Ÿ ◊Ê‹ Á¡Á◊ ∑¢§ΔU Ã Áª⁄Uà Ÿ ¡ÊŸß ŸÊªH 10H
⁄UÊ◊ ’ÊÁ‹ ÁŸ¡ œÊ◊ ¬ΔUÊflÊ – Ÿª⁄U ‹Ùª ‚’ CÿÊ∑ȧ‹ œÊflÊH
ŸÊŸÊ Á’Áœ Á’‹Ê¬ ∑§⁄U ÃÊ⁄UÊ – ¿ÍU≈U ∑§‚ Ÿ Œ„U ‚°÷Ê⁄UÊH 1H
ÃÊ⁄UÊ Á’∑§‹ ŒÁπ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ŒËã„U ÇÿÊŸ „UÁ⁄U ‹Ëã„UË ◊ÊÿÊH
Á¿UÁà ¡‹ ¬Êfl∑§ ªªŸ ‚◊Ë⁄UÊ – ¬¢ø ⁄UÁøà •Áà •œ◊ ‚⁄UË⁄UÊH 2H
¬˝ª≈U ‚Ù ÃŸÈ Ãfl •Êª¥ ‚ÙflÊ – ¡Ëfl ÁŸàÿ ∑§Á„U ‹Áª ÃÈï„U ⁄UÙflÊH
©U¬¡Ê ÇÿÊŸ ø⁄UŸ Ã’ ‹ÊªË – ‹Ëã„UÁ‚ ¬⁄U◊ ÷ªÁà ’⁄U ◊ʪËH 3H
284
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
©U◊Ê ŒÊL§ ¡ÙÁ·Ã ∑§Ë ŸÊßZ – ‚’Á„U ŸøÊflà ⁄UÊ◊È ªÙ‚ÊßZH
Ã’ ‚Ȫ˝ËflÁ„U •Êÿ‚È ŒËã„UÊ – ◊ÎÃ∑§ ∑§◊¸ Á’Áœflà ‚’ ∑§Ëã„UÊH 4H
⁄UÊ◊ ∑§„UÊ •ŸÈ¡Á„U ‚◊ȤÊÊ߸ – ⁄UÊ¡ Œ„ÈU ‚Ȫ˝ËflÁ„U ¡Ê߸H
⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ŸÊß ∑§Á⁄U ◊ÊÕÊ – ø‹ ‚∑§‹ ¬˝Á⁄Uà ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH 5H
‹Á¿U◊Ÿ ÃÈ⁄Uà ’Ù‹Ê∞ ¬È⁄U¡Ÿ Á’¬˝ ‚◊Ê¡–
⁄UÊ¡È ŒËã„U ‚Ȫ˝Ëfl ∑§„°U •¢ªŒ ∑§„°U ¡È’⁄UÊ¡H 11H
©U◊Ê ⁄UÊ◊ ‚◊ Á„Uà ¡ª ◊Ê„UË¥ – ªÈL§ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÈ ’¢œÈ ¬˝÷È ŸÊ„UË¥H
‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ‚’ ∑Ò§ ÿ„U ⁄UËÃË – SflÊ⁄UÕ ‹ÊÁª ∑§⁄UÁ„¢U ‚’ ¬˝ËÃËH 1H
’ÊÁ‹ òÊÊ‚ CÿÊ∑ȧ‹ ÁŒŸ ⁄UÊÃË – ß ’„ÈU ’˝Ÿ ®øÃÊ° ¡⁄U ¿UÊÃËH
‚Ùß ‚Ȫ˝Ëfl ∑§Ëã„U ∑§Á¬⁄UÊ™§ – •Áà ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚È÷Ê™§H 2H
¡ÊŸÃ„Í°U •‚ ¬˝÷È ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥ – ∑§Ê„U Ÿ Á’¬Áà ¡Ê‹ Ÿ⁄U ¬⁄U„UË¥H
¬ÈÁŸ ‚Ȫ˝ËflÁ„U ‹Ëã„U ’Ù‹Ê߸ – ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ŸÎ¬ŸËÁà Á‚πÊ߸H 3H
∑§„U ¬˝÷È ‚ÈŸÈ ‚Ȫ˝Ëfl „U⁄UË‚Ê – ¬È⁄U Ÿ ¡Ê©°U Œ‚ øÊÁ⁄U ’⁄UË‚ÊH
ªÃ ª˝Ë·◊ ’⁄U·Ê Á⁄UÃÈ •Ê߸ – ⁄UÁ„U„U©°U ÁŸ∑§≈U ‚Ò‹ ¬⁄U ¿UÊ߸H 4H
•¢ªŒ ‚Á„Uà ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ⁄UÊ¡Í – ‚¢Ãà NUŒÿ° œ⁄U„ÈU ◊◊ ∑§Ê¡ÍH
¡’ ‚Ȫ˝Ëfl ÷flŸ Á»§Á⁄U •Ê∞ – ⁄UÊ◊È ¬˝’⁄U·Ÿ ÁªÁ⁄U ¬⁄U ¿UÊ∞H 5H
¬˝Õ◊Á„¢U Œflã„U ÁªÁ⁄U ªÈ„UÊ ⁄UÊπ©U L§Áø⁄U ’ŸÊß–
⁄UÊ◊ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ∑§¿ÈU ÁŒŸ ’Ê‚ ∑§⁄UÁ„¢Uª •ÊßH 12H
‚È¢Œ⁄U ’Ÿ ∑ȧ‚ÈÁ◊à •Áà ‚Ù÷Ê – ªÈ¢¡Ã ◊œÈ¬ ÁŸ∑§⁄U ◊œÈ ‹Ù÷ÊH
∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ ¬òÊ ‚È„UÊ∞ – ÷∞ ’„ÈUà ¡’ Ã ¬˝÷È •Ê∞H 1H
ŒÁπ ◊ŸÙ„U⁄U ‚Ò‹ •ŸÍ¬Ê – ⁄U„U Ä°U •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ‚È⁄U÷ͬÊH
◊œÈ∑§⁄U πª ◊Ϊ ÃŸÈ œÁ⁄U ŒflÊ – ∑§⁄U®„U Á‚h ◊ÈÁŸ ¬˝÷È ∑Ò§ ‚flÊH 2H
◊¢ª‹M§¬ ÷ÿ©U ’Ÿ Ã’ Ã – ∑§Ëã„U ÁŸflÊ‚ ⁄U◊ʬÁà ¡’ ÃH
»§Á≈U∑§ Á‚‹Ê •Áà ‚È÷˝ ‚È„UÊ߸ – ‚Èπ •Ê‚ËŸ ÄUÊ° mı ÷Ê߸H 3H
∑§„Uà •ŸÈ¡ ‚Ÿ ∑§ÕÊ •Ÿ∑§Ê – ÷ªÁà Á’⁄UÁà ŸÎ¬ŸËÁà Á’’∑§ÊH
’⁄U·Ê ∑§Ê‹ ◊ÉÊ Ÿ÷ ¿UÊ∞ – ª⁄U¡Ã ‹ÊªÃ ¬⁄U◊ ‚È„UÊ∞H 4H
‹Á¿U◊Ÿ ŒπÈ ◊Ù⁄U ªŸ ŸÊøà ’ÊÁ⁄UŒ ¬Áπ–
ªÎ„UË Á’⁄UÁà ⁄Uà „U⁄U· ¡‚ Á’cŸÈ ÷ªÃ ∑§„È°U ŒÁπH 13H
ÉÊŸ ÉÊ◊¢«U Ÿ÷ ª⁄U¡Ã ÉÊÙ⁄UÊ – Á¬˝ÿÊ „UËŸ «U⁄U¬Ã ◊Ÿ ◊Ù⁄UÊH
ŒÊÁ◊ÁŸ Œ◊∑§ ⁄U„U Ÿ ÉÊŸ ◊Ê„UË¥ – π‹ ∑Ò§ ¬˝ËÁà ¡ÕÊ ÁÕ⁄U ŸÊ„UË¥H 1H
’⁄U·®„U ¡‹Œ ÷ÍÁ◊ ÁŸ•⁄UÊ∞° – ¡ÕÊ Ÿfl®„U ’Èœ Á’lÊ ¬Ê∞°H
285
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’Í°Œ •ÉÊÊà ‚„UÁ„¢U ÁªÁ⁄U ∑Ò§‚¥ – π‹ ∑§ ’øŸ ‚¢Ã ‚„U ¡Ò‚¥H 2H
¿ÈUº˝ ŸŒË¥ ÷Á⁄U ø‹Ë¥ ÃÙ⁄UÊ߸ – ¡‚ ÕÙ⁄U„È°U œŸ π‹ ßÃ⁄UÊ߸H
÷ÍÁ◊ ¬⁄Uà ÷Ê …UÊ’⁄U ¬ÊŸË – ¡ŸÈ ¡ËflÁ„U ◊ÊÿÊ ‹¬≈UÊŸËH 3H
‚Á◊Á≈U ‚Á◊Á≈U ¡‹ ÷⁄U®„U ËÊflÊ – Á¡Á◊ ‚ŒªÈŸ ‚îÊŸ ¬®¢„U •ÊflÊH
‚Á⁄UÃÊ ¡‹ ¡‹ÁŸÁœ ◊„È°U ¡Ê߸ – „UÙß •ø‹ Á¡Á◊ Á¡fl „UÁ⁄U ¬Ê߸H 4H
„UÁ⁄Uà ÷ÍÁ◊ ÃΟ ‚¢∑ȧ‹ ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄U®„U ŸÁ„¢U ¬¢Õ–
Á¡Á◊ ¬Êπ¢«U ’ÊŒ Ã¥ ªÈåà „UÙ®„U ‚Œª˝¢ÕH 14H
ŒÊŒÈ⁄ U œÈÁŸ ø„È ÁŒ‚Ê ‚È„UÊ߸ – ’Œ ¬…∏U®„U ¡ŸÈ ’≈ÈU ‚◊ÈŒÊ߸H
Ÿfl ¬ÀÀÊfl ÷∞ Á’≈U¬ •Ÿ∑§Ê – ‚Êœ∑§ ◊Ÿ ¡‚ Á◊‹¥ Á’’∑§ÊH 1H
•∑¸§ ¡flÊ‚ ¬Êà Á’ŸÈ ÷ÿ™§ – ¡‚ ‚È⁄UÊ¡ π‹ ©Ul◊ ªÿ™§H
πÙ¡Ã ∑§Ã„È°U Á◊‹ß Ÿ®„U œÍ⁄UË – ∑§⁄Uß ∑˝§Ùœ Á¡Á◊ œ⁄U◊Á„U ŒÍ⁄UËH 2H
‚Á‚ ‚¢¬ÛÊ ‚Ù„U ◊Á„U ∑Ò§‚Ë – ©U¬∑§Ê⁄UË ∑Ò§ ‚¢¬Áà ¡Ò‚ËH
ÁŸÁ‚ Ã◊ ÉÊŸ πlÙà Á’⁄UÊ¡Ê – ¡ŸÈ Œ¢Á÷ã„U ∑§⁄U Á◊‹Ê ‚◊Ê¡ÊH 3H
◊„UÊ’ÎÁCÔU øÁ‹ »Í§Á≈U Á∑§•Ê⁄UË¥ – Á¡Á◊ ‚ÈâòÊ ÷∞° Á’ª⁄U®„U ŸÊ⁄UË¢H
∑Χ·Ë ÁŸ⁄UÊfl®„U øÃÈ⁄U Á∑§‚ÊŸÊ – Á¡Á◊ ’Èœ ᮄU ◊Ù„U ◊Œ ◊ÊŸÊH 4H
ŒÁπ•Ã ø∑˝§’Ê∑§ πª ŸÊ„UË¥ – ∑§Á‹Á„U ¬Êß Á¡Á◊ œ◊¸ ¬⁄UÊ„UË¥H
™§·⁄U ’⁄U·ß ÃΟ Ÿ®„U ¡Ê◊Ê – Á¡Á◊ „UÁ⁄U¡Ÿ Á„Uÿ° ©U¬¡ Ÿ ∑§Ê◊ÊH 5H
Á’Á’œ ¡¢ÃÈ ‚¢∑ȧ‹ ◊Á„U ÷˝Ê¡Ê – ¬˝¡Ê ’Ê…∏U Á¡Á◊ ¬Êß ‚È⁄UÊ¡ÊH
¡„°U Ä°U ⁄U„U ¬ÁÕ∑§ ÕÁ∑§ ŸÊŸÊ – Á¡Á◊ ߢÁº˝ÿ ªŸ ©U¬¡¥ ÇÿÊŸÊH 6H
∑§’„È°U ¬˝’‹ ’„U ◊ÊL§Ã ¡„°U Ä°U ◊ÉÊ Á’‹Ê®„U–
Á¡Á◊ ∑§¬Íà ∑§ ©U¬¡¥ ∑ȧ‹ ‚h◊¸ Ÿ‚Ê®„UH 15 (∑§)H
∑§’„È°U ÁŒfl‚ ◊„°U ÁŸÁ’«∏U Ã◊ ∑§’„È°U∑§ ¬˝ª≈U ¬Ã¢ª–
Á’Ÿ‚ß ©U¬¡ß ÇÿÊŸ Á¡Á◊ ¬Êß ∑ȧ‚¢ª ‚È‚¢ªH 15 (π)H
’⁄U·Ê Á’ªÃ ‚⁄UŒ Á⁄UÃÈ •Ê߸ – ‹Á¿U◊Ÿ Œπ„ÈU ¬⁄U◊ ‚È„UÊ߸H
»Í§‹¥ ∑§Ê‚ ‚∑§‹ ◊Á„U ¿UÊ߸ – ¡ŸÈ ’⁄U·Ê° ∑Χà ¬˝ª≈U ’È…∏UÊ߸H 1H
©UÁŒÃ •ªÁSà ¬¢Õ ¡‹ ‚Ù·Ê – Á¡Á◊ ‹Ù÷Á„U ‚Ù·ß ‚¢ÃÙ·ÊH
‚Á⁄UÃÊ ‚⁄U ÁŸ◊¸‹ ¡‹ ‚Ù„UÊ – ‚¢Ã NUŒÿ ¡‚ ªÃ ◊Œ ◊Ù„UÊH 2H
⁄U‚ ⁄U‚ ‚Íπ ‚Á⁄Uà ‚⁄U ¬ÊŸË – ◊◊ÃÊ àÿʪ ∑§⁄U®„U Á¡Á◊ ÇÿÊŸËH
¡ÊÁŸ ‚⁄UŒ Á⁄UÃÈ π¢¡Ÿ •Ê∞ – ¬Êß ‚◊ÿ Á¡Á◊ ‚È∑Χà ‚È„UÊ∞H 3H
¬¢∑§ Ÿ ⁄UŸÈ ‚Ù„U •Á‚ œ⁄UŸË – ŸËÁà ÁŸ¬ÈŸ ŸÎ¬ ∑Ò§ ¡Á‚ ∑§⁄UŸËH
¡‹ ‚¢∑§Ùø Á’∑§‹ ÷ß° ◊ËŸÊ – •’Èœ ∑ȧ≈UÈ¢’Ë Á¡Á◊ œŸ„UËŸÊH 4H
286
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’ŸÈ ÉÊŸ ÁŸ◊¸‹ ‚Ù„U •∑§Ê‚Ê – „UÁ⁄U¡Ÿ ßfl ¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚’ •Ê‚ÊH
∑§„°ÈU ∑§„È°U ’ÎÁCÔU ‚Ê⁄UŒË ÕÙ⁄UË – ∑§Ù©U ∞∑§ ¬Êfl ÷ªÁà Á¡Á◊ ◊Ù⁄UËH 5H
ø‹ „U⁄UÁ· ÃÁ¡ Ÿª⁄U ŸÎ¬ Ãʬ‚ ’ÁŸ∑§ Á÷πÊÁ⁄U–
Á¡Á◊ „UÁ⁄U ÷ªÁà ¬Êß üÊ◊ ᮄU •ÊüÊ◊Ë øÊÁ⁄UH 16H
‚ÈπË ◊ËŸ ¡ ŸË⁄U •ªÊœÊ – Á¡Á◊ „UÁ⁄U ‚⁄UŸ Ÿ ∞∑§©U ’ÊœÊH
»Í§‹¥ ∑§◊‹ ‚Ù„U ‚⁄U ∑Ò§‚Ê – ÁŸªÈ¸Ÿ ’˝rÊÔ ‚ªÈŸ ÷∞° ¡Ò‚ÊH 1H
ªÈ¢¡Ã ◊œÈ∑§⁄U ◊Èπ⁄U •ŸÍ¬Ê – ‚È¢Œ⁄U πª ⁄Ufl ŸÊŸÊ M§¬ÊH
ø∑˝§’Ê∑§ ◊Ÿ ŒÈπ ÁŸÁ‚ ¬πË – Á¡Á◊ ŒÈ¡¸Ÿ ¬⁄U ‚¢¬Áà ŒπËH 2H
øÊÃ∑§ ⁄U≈Uà ÃÎ·Ê •Áà •Ù„UË – Á¡Á◊ ‚Èπ ‹„Uß Ÿ ‚¢∑§⁄º˝Ù„UËH
‚⁄UŒÊì ÁŸÁ‚ ‚Á‚ •¬„U⁄U߸ – ‚¢Ã Œ⁄U‚ Á¡Á◊ ¬ÊÃ∑§ ≈U⁄U߸H 3H
ŒÁπ ߢŒÈ ø∑§Ù⁄U ‚◊ÈŒÊ߸ – ÁøÃfl®„U Á¡Á◊ „UÁ⁄U¡Ÿ „UÁ⁄U ¬Ê߸H
◊‚∑§ Œ¢‚ ’ËÃ Á„U◊ òÊÊ‚Ê – Á¡Á◊ Ám¡ º˝Ù„U Á∑§∞° ∑ȧ‹ ŸÊ‚ÊH 4H
÷ÍÁ◊ ¡Ëfl ‚¢∑ȧ‹ ⁄U„U ª∞ ‚⁄UŒ Á⁄UÃÈ ¬Êß–
‚ŒªÈ⁄U Á◊‹¥ ¡Ê®„U Á¡Á◊ ‚¢‚ÿ ÷˝◊ ‚◊ÈŒÊßH 17H
’⁄U·Ê ªÃ ÁŸ◊¸‹ Á⁄UÃÈ •Ê߸ – ‚ÈÁœ Ÿ ÃÊà ‚ËÃÊ ∑Ò§ ¬Ê߸H
∞∑§ ’Ê⁄U ∑Ò§‚„È°U ‚ÈÁœ ¡ÊŸı¥ – ∑§Ê‹„ÈU ¡ËÁà ÁŸÁ◊· ◊„UÈ° •ÊŸı¥H 1H
∑§Ã„È°U ⁄U„U©U ¡ı¥ ¡ËflÁà „UÙ߸ – ÃÊà ¡ÃŸ ∑§Á⁄U •ÊŸ©°U ‚Ù߸H
‚Ȫ˝Ëfl„È°U ‚ÈÁœ ◊ÙÁ⁄U Á’‚Ê⁄UË – ¬ÊflÊ ⁄UÊ¡ ∑§Ù‚ ¬È⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
¡®„U ‚Êÿ∑§ ◊Ê⁄UÊ ◊Ò¥ ’Ê‹Ë – Ã®„U ‚⁄U „UÃı¥ ◊Í…∏U ∑§„°U ∑§Ê‹ËH
¡Ê‚È ∑Χ¬Ê° ¿ÍU≈U®„U ◊Œ ◊Ù„UÊ – ÃÊ ∑§„È° ©U◊Ê Á∑§ ‚¬Ÿ„È°U ∑§Ù„UÊH 3H
¡ÊŸÁ„¢U ÿ„U øÁ⁄UòÊ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – Á¡ã„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ø⁄UŸ ⁄UÁà ◊ÊŸËH
‹Á¿U◊Ÿ ∑˝§Ùœfl¢Ã ¬˝÷È ¡ÊŸÊ – œŸÈ· ø…∏UÊß ª„U ∑§⁄U ’ÊŸÊH 4H
Ã’ •ŸÈ¡Á„U ‚◊ȤÊÊflÊ ⁄UÉÊȬÁà ∑§L§ŸÊ ‚Ë¥fl–
÷ÿ ŒπÊß ‹Ò •Êfl„ÈU ÃÊà ‚πÊ ‚Ȫ˝ËflH 18H
ß„UÊ° ¬flŸ‚Èà NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÊ – ⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È ‚Ȫ˝Ëfl° Á’‚Ê⁄UÊH
ÁŸ∑§≈U ¡Êß ø⁄UŸÁã„U Á‚L§ ŸÊflÊ – øÊÁ⁄U„ÈU Á’Áœ ÃÁ„U ∑§Á„U ‚◊ȤÊÊflÊH 1H
‚ÈÁŸ ‚Ȫ˝Ëfl° ¬⁄U◊ ÷ÿ ◊ÊŸÊ – Á’·ÿ° ◊Ù⁄U „UÁ⁄U ‹Ëã„U©U ÇÿÊŸÊH
•’ ◊ÊL§Ã‚Èà ŒÍà ‚◊Í„UÊ – ¬ΔUfl„ÈU ¡„°U Ä°U ’ÊŸ⁄U ¡Í„UÊH 2H
∑§„U„ÈU ¬Êπ ◊„È°U •Êfl Ÿ ¡Ù߸ – ◊Ù⁄¥U ∑§⁄U ÃÊ ∑§⁄U ’œ „UÙ߸H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ’Ù‹Ê∞ ŒÍÃÊ – ‚’ ∑§⁄U ∑§Á⁄U ‚Ÿ◊ÊŸ ’„ÍUÃÊH 3H
÷ÿ •L§ ¬˝ËÁà ŸËÁà Œπ⁄UÊ߸ – ø‹ ‚∑§‹ ø⁄UŸÁã„U Á‚⁄U ŸÊ߸H
287
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∞Á„U •fl‚⁄ U‹Á¿U◊Ÿ ¬È⁄U •Ê∞ – ∑˝§Ùœ ŒÁπ ¡„°U Ä°U ∑§Á¬ œÊ∞H 4H
œŸÈ· ø…∏UÊß ∑§„UÊ Ã’ ¡ÊÁ⁄U ∑§⁄U©°U ¬È⁄U ¿UÊ⁄U–
CÿÊ∑ȧ‹ Ÿª⁄U ŒÁπ Ã’ •Êÿ©U ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UH 19H
ø⁄UŸ ŸÊß Á‚L§ Á’ŸÃË ∑§Ëã„UË – ‹Á¿U◊Ÿ •÷ÿ ’Ê°„U ÃÁ„U ŒËã„UËH
∑˝§Ùœfl¢Ã ‹Á¿U◊Ÿ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ∑§„U ∑§¬Ë‚ •Áà ÷ÿ° •∑ȧ‹ÊŸÊH 1H
‚ÈŸÈ „UŸÈ◊¢Ã ‚¢ª ‹Ò ÃÊ⁄UÊ – ∑§Á⁄U Á’ŸÃË ‚◊ȤÊÊ©U ∑ȧ◊Ê⁄UÊH
ÃÊ⁄UÊ ‚Á„Uà ¡Êß „UŸÈ◊ÊŸÊ – ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ¬˝÷È ‚È¡‚ ’πÊŸÊH 2H
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ◊¢ÁŒ⁄U ‹Ò •Ê∞ – ø⁄UŸ ¬πÊÁ⁄U ¬‹°ª ’ÒΔUÊ∞H
Ã’ ∑§¬Ë‚ ø⁄UŸÁã„U Á‚L§ ŸÊflÊ – ªÁ„U ÷È¡ ‹Á¿U◊Ÿ ∑¢§ΔU ‹ªÊflÊH 3H
ŸÊÕ Á’·ÿ ‚◊ ◊Œ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥ – ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„U ∑§⁄Uß ¿UŸ ◊Ê„UË¥H
‚ÈŸÃ Á’ŸËà ’øŸ ‚Èπ ¬ÊflÊ – ‹Á¿U◊Ÿ ÃÁ„U ’„ÈU Á’Áœ ‚◊ȤÊÊflÊH 4H
¬flŸ ßÿ ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ¡Á„U Á’Áœ ª∞ ŒÍà ‚◊ÈŒÊ߸H 5H
„U⁄UÁ· ø‹ ‚Ȫ˝Ëfl Ã’ •¢ªŒÊÁŒ ∑§Á¬ ‚ÊÕ–
⁄UÊ◊ÊŸÈ¡ •Êª¥ ∑§Á⁄U •Ê∞ ¡„°U ⁄UÉÊÈŸÊÕH 20H
ŸÊß ø⁄UŸ Á‚L§ ∑§„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ∑§¿ÈU ŸÊÁ„UŸ πÙ⁄UËH
•ÁÂÿ ¬˝’‹ Œfl Ãfl ◊ÊÿÊ – ¿ÍU≈Uß ⁄UÊ◊ ∑§⁄U„ÈU ¡ı¥ ŒÊÿÊH 1H
Á’·ÿ ’Sÿ ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ SflÊ◊Ë – ◊Ò¥ ¬Êfl°⁄U ¬‚È ∑§Á¬ •Áà ∑§Ê◊ËH
ŸÊÁ⁄U ŸÿŸ ‚⁄U ¡ÊÁ„U Ÿ ‹ÊªÊ – ÉÊÙ⁄U ∑˝§Ùœ Ã◊ ÁŸÁ‚ ¡Ù ¡ÊªÊH 2H
‹Ù÷ ¬Ê°‚ ¡®„U ª⁄U Ÿ ’°œÊÿÊ – ‚Ù Ÿ⁄U ÃÈï„U ‚◊ÊŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH
ÿ„U ªÈŸ ‚ÊœŸ Ã¥ ŸÁ„¢U „UÙ߸ – ÃÈï„U⁄UË ∑Χ¬Ê° ¬Êfl ∑§Ùß ∑§Ù߸H 3H
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ’Ù‹ ◊È‚È∑§Ê߸ – ÃÈï„U Á¬˝ÿ ◊ÙÁ„U ÷⁄Uà Á¡Á◊ ÷Ê߸H
•’ ‚Ùß ¡ÃŸÈ ∑§⁄U„ÈU ◊Ÿ ‹Ê߸ – ¡Á„U Á’Áœ ‚ËÃÊ ∑Ò§ ‚ÈÁœ ¬Ê߸H 4H
∞Á„U Á’Áœ „UÙà ’Ã∑§„UË •Ê∞ ’ÊŸ⁄U ¡ÍÕ–
ŸÊŸÊ ’⁄UŸ ‚∑§‹ ÁŒÁ‚ ŒÁπ• ∑§Ë‚ ’M§ÕH 21H
’ÊŸ⁄U ∑§≈U∑§ ©U◊Ê ◊Ò¥ ŒπÊ – ‚Ù ◊ÍL§π ¡Ù ∑§⁄UŸ ø„U ‹πÊH
•Êß ⁄UÊ◊ ¬Œ ŸÊfl®„U ◊ÊÕÊ – ÁŸ⁄UÁπ ’ŒŸÈ ‚’ „UÙ®„U ‚ŸÊÕÊH 1H
•‚ ∑§Á¬ ∞∑§ Ÿ ‚ŸÊ ◊Ê„UË¥ – ⁄UÊ◊ ∑ȧ‚‹ ¡Á„U ¬Í¿UË ŸÊ„UË¢H
ÿ„U ∑§¿ÈU Ÿ®„U ¬˝÷È ∑§ß •Áœ∑§Ê߸ – Á’SflM§¬ Cÿʬ∑§ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
ΔUÊ…∏U ¡„°U Ä°U •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚’Á„U ‚◊ȤÊÊ߸H
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È •L§ ◊Ù⁄U ÁŸ„UÙ⁄UÊ – ’ÊŸ⁄U ¡ÍÕ ¡Ê„ÈU ø„È°U •Ù⁄UÊH 3H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑§„È°U πÙ¡„ÈU ¡Ê߸ – ◊Ê‚ ÁŒfl‚ ◊„°U •Ê∞„ÈU ÷Ê߸H
288
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
•flÁœ ◊Á≈U ¡Ù Á’ŸÈ ‚ÈÁœ ¬Ê∞° – •Êflß ’ÁŸÁ„U ‚Ù ◊ÙÁ„U ◊⁄UÊ∞°H 4H
’øŸ ‚ÈŸÃ ‚’ ’ÊŸ⁄U ¡„°U Ä°U ø‹ ÃÈ⁄¢UÖ
Ã’ ‚Ȫ˝Ëfl° ’Ù‹Ê∞ •¢ªŒ Ÿ‹ „UŸÈ◊¢ÃH 22H
‚ÈŸ„ÈU ŸË‹ •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ¡Ê◊fl¢Ã ◊ÁÃœË⁄U ‚È¡ÊŸÊH
‚∑§‹ ‚È÷≈ U Á◊Á‹ ŒÁë¿UŸ ¡Ê„ÍU – ‚ËÃÊ ‚ÈÁœ ¬°Í¿U„ÈU ‚’ ∑§Ê„ÍUH 1H
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ‚Ù ¡ÃŸ Á’øÊ⁄U„È U– ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑§⁄U ∑§Ê¡È ‚¢°flÊ⁄U„ÈUH
÷ÊŸÈ ¬ËÁΔU ‚ß• ©U⁄U •ÊªË – SflÊÁ◊Á„U ‚’¸ ÷Êfl ¿U‹ àÿʪËH 2H
ÃÁ¡ ◊ÊÿÊ ‚ß• ¬⁄U‹Ù∑§Ê – Á◊≈U®„U ‚∑§‹ ÷fl‚¢÷fl ‚Ù∑§ÊH
Œ„U œ⁄U ∑§⁄U ÿ„U »§‹È ÷Ê߸ – ÷Á¡• ⁄UÊ◊ ‚’ ∑§Ê◊ Á’„UÊ߸H 3H
‚Ùß ªÈŸÇÿ ‚Ù߸ ’«∏U÷ÊªË – ¡Ù ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪËH
•Êÿ‚È ◊ÊÁª ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊ߸ – ø‹ „U⁄UÁ· ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 4H
¬Ê¿¥U ¬flŸ ßÿ Á‚L§ ŸÊflÊ – ¡ÊÁŸ ∑§Ê¡ ¬˝÷È ÁŸ∑§≈U ’Ù‹ÊflÊH
¬⁄U‚Ê ‚Ë‚ ‚⁄UÙL§„U ¬ÊŸË – ∑§⁄U◊ÈÁº˝∑§Ê ŒËÁã„U ¡Ÿ ¡ÊŸËH 5H
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ‚ËÃÁ„U ‚◊ȤÊÊ∞„ÈU – ∑§Á„U ’‹ Á’⁄U„U ’Áª ÃÈï„U •Ê∞„ÈUH
„UŸÈ◊à ¡ã◊ ‚È»§‹ ∑§Á⁄U ◊ÊŸÊ – ø‹©U NUŒÿ° œÁ⁄U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 6H
¡lÁ¬ ¬˝÷È ¡ÊŸÃ ‚’ ’ÊÃÊ – ⁄UÊ¡ŸËÁà ⁄UÊπà ‚È⁄UòÊÊÃÊH 7H
ø‹ ‚∑§‹ ’Ÿ πÙ¡Ã ‚Á⁄UÃÊ ‚⁄U ÁªÁ⁄U πÙ„U–
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡ ‹ÿ‹ËŸ ◊Ÿ Á’‚⁄UÊ ÃŸ ∑§⁄U ¿UÙ„UH 23H
∑§Ã„È°U „UÙß ÁŸÁ‚ø⁄U ‚Ò¥ ÷≈UÊ – ¬˝ÊŸ ‹®„U ∞∑§ ∞∑§ ø¬≈UÊH
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ÁªÁ⁄U ∑§ÊŸŸ „U⁄UÁ„¢U – ∑§Ù©U ◊ÈÁŸ Á◊‹ß ÃÊÁ„U ‚’ ÉÊ⁄U®„UH 1H
‹ÊÁª ÃÎ·Ê •ÁÂÿ •∑ȧ‹ÊŸ – Á◊‹ß Ÿ ¡‹ ÉÊŸ ª„UŸ ÷È‹ÊŸH
◊Ÿ „UŸÈ◊ÊŸ ∑§Ëã„U •ŸÈ◊ÊŸÊ – ◊⁄UŸ ø„Uà ‚’ Á’ŸÈ ¡‹ ¬ÊŸÊH 2H
øÁ…∏U ÁªÁ⁄U Á‚π⁄U ø„Í°U ÁŒÁ‚ ŒπÊ – ÷ÍÁ◊ Á’’⁄U ∞∑§ ∑§ıÃÈ∑§ ¬πÊH
ø∑˝§’Ê∑§ ’∑§ „¢U‚ ©U«∏UÊ„UË¥ – ’„ÈUÃ∑§ πª ¬˝Á’‚Á„¢U ÃÁ„U ◊Ê„UË¥H 3H
ÁªÁ⁄U Ã ©UÃÁ⁄U ¬flŸ‚Èà •ÊflÊ – ‚’ ∑§„È° ‹Ò ‚Ùß Á’’⁄U ŒπÊflÊH
•Êª¥ ∑Ò§ „UŸÈ◊¢ÃÁ„U ‹Ëã„UÊ – ¬ÒΔU Á’’⁄U Á’‹¢’È Ÿ ∑§Ëã„UÊH 4H
ŒËπ ¡Êß ©U¬’Ÿ ’⁄U ‚⁄U Á’ªÁ‚à ’„ÈU ∑¢§¡–
◊¢ÁŒ⁄U ∞∑§ L§Áø⁄U Ä°U ’ÒÁΔU ŸÊÁ⁄U ì ¬È¢¡H 24H
ŒÍÁ⁄U Ã ÃÊÁ„U ‚’Áã„U Á‚L§ ŸÊflÊ – ¬Í¿¥U ÁŸ¡ ’ÎÙÊʢà ‚ÈŸÊflÊH
ÃÁ„¢U Ã’ ∑§„UÊ ∑§⁄U„ÈU ¡‹ ¬ÊŸÊ – πÊ„ÈU ‚È⁄U‚ ‚È¢Œ⁄U »§‹ ŸÊŸÊH 1H
◊îÊŸÈ ∑§Ëã„U ◊œÈ⁄U »§‹ πÊ∞ – ÃÊ‚È ÁŸ∑§≈U ¬ÈÁŸ ‚’ øÁ‹ •Ê∞H
289
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Ã®„U ‚’ •Ê¬ÁŸ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ◊Ò¥ •’ ¡Ê’ ¡„UÊ° ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 2H
◊ÍŒ„ÈU ŸÿŸ Á’’⁄U ÃÁ¡ ¡Ê„ÍU – ¬Ò„U„ÈU ‚ËÃÁ„U ¡ÁŸ ¬Á¿UÃÊ„ÍUH
ŸÿŸ ◊ÍÁŒ ¬ÈÁŸ Œπ®„U ’Ë⁄UÊ – ΔUÊ…∏U ‚∑§‹ Á‚¢œÈ ∑¥§ ÃË⁄UÊH 3H
‚Ù ¬ÈÁŸ ªß¸ ¡„UÊ° ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – ¡Êß ∑§◊‹ ¬Œ ŸÊ∞Á‚ ◊ÊÕÊH
ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà Á’Ÿÿ Ã®„U ∑§Ëã„UË – •Ÿ¬ÊÿŸË ÷ªÁà ¬˝÷È ŒËã„UËH 4H
’Œ⁄UË’Ÿ ∑§„È°U ‚Ù ªß¸ ¬˝÷È •ÇÿÊ œÁ⁄U ‚Ë‚–
©U⁄U œÁ⁄U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¡Èª ¡ ’¢ŒÃ •¡ ߸‚H 25H
ß„UÊ° Á’øÊ⁄UÁ„¢U ∑§Á¬ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ’ËÃË •flÁœ ∑§Ê¡È ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
‚’ Á◊Á‹ ∑§„UÁ„¢U ¬⁄US¬⁄U ’ÊÃÊ – Á’ŸÈ ‚ÈÁœ ‹∞° ∑§⁄U’ ∑§Ê ÷˝ÊÃÊH 1H
∑§„U •¢ªŒ ‹ÙøŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UË – ŒÈ„È°U ¬˝∑§Ê⁄U ÷ß ◊ÎàÿÈ „U◊Ê⁄UËH
ß„UÊ° Ÿ ‚ÈÁœ ‚ËÃÊ ∑Ò§ ¬Ê߸ – ©U„UÊ° ª∞° ◊ÊÁ⁄UÁ„U ∑§Á¬⁄UÊ߸H 2H
Á¬ÃÊ ’œ ¬⁄U ◊Ê⁄Uà ◊Ù„UË – ⁄UÊπÊ ⁄UÊ◊ ÁŸ„UÙ⁄U Ÿ •Ù„UËH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ •¢ªŒ ∑§„U ‚’ ¬Ê„UË¥ – ◊⁄UŸ ÷ÿ©U ∑§¿ÈU ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥H 3H
•¢ªŒ ’øŸ ‚ÈŸÃ ∑§Á¬ ’Ë⁄UÊ – ’ÙÁ‹ Ÿ ‚∑§Á„¢U ŸÿŸ ’„U ŸË⁄UÊH
¿UŸ ∞∑§ ‚Ùø ◊ªŸ „UÙß ⁄„U – ¬ÈÁŸ •‚ ’øŸ ∑§„Uà ‚’ ÷∞H 4H
„U◊ ‚ËÃÊ ∑Ò§ ‚ÈÁœ ‹Ëã„¥U Á’ŸÊ – Ÿ®„U ¡Ò„Ò¥U ¡È’⁄UÊ¡ ¬˝’ËŸÊH
•‚ ∑§Á„U ‹flŸ ®‚œÈ Ã≈U ¡Ê߸ – ’ÒΔU ∑§Á¬ ‚’ Œ÷¸ «U‚Ê߸H 5H
¡Ê◊fl¢Ã •¢ªŒ ŒÈπ ŒπË – ∑§„UË¥ ∑§ÕÊ ©U¬Œ‚ Á’‚·ËH
ÃÊà ⁄UÊ◊ ∑§„°ÈU Ÿ⁄U ¡ÁŸ ◊ÊŸ„ÈU – ÁŸª¸ÈŸ ’˝rÊÔ •Á¡Ã •¡ ¡ÊŸ„ÈH 6H
„U◊ ‚’ ‚fl∑§ •Áà ’«∏U÷ÊªË – ‚¢Ãà ‚ªÈŸ ’˝rÊÔ •ŸÈ⁄UʪËH 7H
ÁŸ¡ ßë¿UÊ° ¬˝÷È •flÃ⁄Uß ‚È⁄U ◊Á„U ªÙ Ám¡ ‹ÊÁª–
‚ªÈŸ ©U¬Ê‚∑§ ‚¢ª Ä°U ⁄U„U®„U ◊Ùë¿U ‚’ àÿÊÁªH 26H
∞Á„U Á’Áœ ∑§ÕÊ ∑§„UÁ„¢U ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄UÊ° ‚ÈŸË ‚¢¬ÊÃËH
’Ê„U⁄U „UÙß ŒÁπ ’„ÈU ∑§Ë‚Ê – ◊ÙÁ„U •„UÊ⁄U ŒËã„U ¡ªŒË‚ÊH 1H
•Ê¡È ‚’Á„U ∑§„°U ÷ë¿UŸ ∑§⁄U™°§ – ÁŒŸ ’„ÈU ø‹ •„UÊ⁄U Á’ŸÈ ◊⁄U™°§H
∑§’„È°U Ÿ Á◊‹ ÷Á⁄U ©UŒ⁄U •„UÊ⁄UÊ – •Ê¡È ŒËã„U Á’Áœ ∞∑§®„U ’Ê⁄UÊH 2H
«U⁄U¬ ªËœ ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – •’ ÷Ê ◊⁄UŸ ‚àÿ „U◊ ¡ÊŸÊH
∑§Á¬ ‚’ ©UΔU ªËœ ∑§„°U ŒπË – ¡Ê◊fl¢Ã ◊Ÿ ‚Ùø Á’‚·ËH 3H
∑§„U •¢ªŒ Á’øÊÁ⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – œãÿ ¡≈UÊÿÍ ‚◊ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡ ∑§Ê⁄UŸ ÃŸÈ àÿÊªË – „UÁ⁄U ¬È⁄U ªÿ©U ¬⁄U◊ ’«∏U ÷ʪËH 4H
‚ÈÁŸ πª „U⁄U· ‚Ù∑§ ¡Èà ’ÊŸË – •ÊflÊ ÁŸ∑§≈U ∑§Á¬ã„U ÷ÿ ◊ÊŸËH
290
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁÃã„UÁ„U •÷ÿ ∑§Á⁄U ¬Í¿UÁ‚ ¡Ê߸ – ∑§ÕÊ ‚∑§‹ ÁÃã„U ÃÊÁ„U ‚ÈŸÊ߸H 5H
‚ÈÁŸ ‚¢¬ÊÁà ’¢œÈ ∑Ò§ ∑§⁄UŸË – ⁄UÉÊȬÁà ◊Á„U◊Ê ’„ÈUÁ’Áœ ’⁄UŸËH 6H
◊ÙÁ„U ‹Ò ¡Ê„ÈU ®‚œÈÃ≈U Œ©°U ÁËʢ¡Á‹ ÃÊÁ„U–
’øŸ ‚„UÊß ∑§⁄UÁ’ ◊Ò¥ ¬Ò„U„ÈU πÙ¡„ÈU ¡ÊÁ„UH 27H
•ŸÈ¡ Á∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U ‚ʪ⁄U ÃË⁄UÊ – ∑§Á„U ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ‚ÈŸ„ÈU ∑§Á¬ ’Ë⁄UÊH
„U◊ mı ’¢œÈ ¬˝Õ◊ ÃL§ŸÊ߸ – ªªŸ ª∞ ⁄UÁ’ ÁŸ∑§≈U ©U«∏UÊ߸H 1H
Ã¡ Ÿ ‚Á„ U ‚∑§ ‚Ù Á»§Á⁄U •ÊflÊ – ◊Ò¥ •Á÷◊ÊŸË ⁄UÁ’ ÁŸ•⁄UÊflÊH
¡⁄U ¬¢π •Áà Ã¡ •¬Ê⁄UÊ – ¬⁄U©°U ÷ÍÁ◊ ∑§Á⁄U ÉÊÙ⁄U Áø∑§Ê⁄UÊH 2H
◊ÈÁŸ ∞∑§ ŸÊ◊ ø¢º˝◊Ê •Ù„UË – ‹ÊªË ŒÿÊ ŒÁπ ∑§Á⁄U ◊Ù„UËH
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ÃÁ„¢U ÇÿÊŸ ‚ÈŸÊflÊ – Œ„U ¡ÁŸÃ •Á÷◊ÊŸ ¿U«∏UÊflÊH 3H
òÊÃÊ° ’˝rÊÔ ◊ŸÈ¡ ÃŸÈ œÁ⁄U„UË – ÃÊ‚È ŸÊÁ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ¬Áà „UÁ⁄U„UËH
ÃÊ‚È πÙ¡ ¬ΔUßÁ„U ¬˝÷È ŒÍÃÊ – ÁÃã„UÁ„U Á◊‹¥ ÃÒ¥ „UÙ’ ¬ÈŸËÃÊH 4H
¡Á◊„U®„U ¬¢π ∑§⁄UÁ‚ ¡ÁŸ Áø¢ÃÊ – ÁÃã„UÁ„U ŒπÊß Œ„U‚È ÃÒ¥ ‚ËÃÊH
◊ÈÁŸ ∑§ß Áª⁄UÊ ‚àÿ ÷ß •Ê¡Í – ‚ÈÁŸ ◊◊ ’øŸ ∑§⁄U„ÈU ¬˝÷È ∑§Ê¡ÍH 5H
ÁªÁ⁄U ÁòÊ∑ͧ≈U ™§¬⁄U ’‚ ‹¢∑§Ê – Ä° ⁄U„U ⁄UÊflŸ ‚„U¡ •‚¢∑§ÊH
Ä°U •‚Ù∑§ ©U¬’Ÿ ¡„°U ⁄U„U߸ – ‚ËÃÊ ’ÒÁΔU ‚Ùø ⁄Uà •„U߸H 6H
◊Ò¥ Œπ©°U ÃÈï„U ŸÊ„UË¥ ªËœÁ„U ŒÎÁCÔU •¬Ê⁄U–
’Í…∏U ÷ÿ©°U Ÿ à ∑§⁄UÃ©°U ∑§¿ÈU∑§ ‚„UÊÿ ÃÈï„UÊ⁄UH 28H
¡Ù ŸÊÉÊß ‚à ¡Ù¡Ÿ ‚ʪ⁄U – ∑§⁄Uß ‚Ù ⁄UÊ◊ ∑§Ê¡ ◊Áà •Êª⁄UH
◊ÙÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ œ⁄U„ÈU ◊Ÿ œË⁄UÊ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ∑§‚ ÷ÿ©U ‚⁄UË⁄UÊH 1H
¬ÊÁ¬©U ¡Ê ∑§⁄U ŸÊ◊ ‚ÈÁ◊⁄U„UË¥ – •Áà •¬Ê⁄U ÷fl‚ʪ⁄U Ã⁄U„UË¥H
ÃÊ‚È ŒÍà ÃÈï„U ÃÁ¡ ∑§Œ⁄UÊ߸ – ⁄UÊ◊ NUŒÿ° œÁ⁄U ∑§⁄U„ÈU ©U¬Ê߸H 2H
•‚ ∑§Á„U ªL§«∏U ªËœ ¡’ ªÿ™§ – ÁÃã„U ∑¥§ ◊Ÿ •Áà Á’‚◊ÿ ÷ÿ™§H
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ’‹ ‚’ ∑§Ê„Í°U ÷Ê·Ê – ¬Ê⁄U ¡Êß ∑§⁄U ‚¢‚ÿ ⁄UÊπÊH 3H
¡⁄UΔU ÷ÿ©°U •’ ∑§„Uß Á⁄U¿U‚Ê – Ÿ®„U ß ⁄U„UÊ ¬˝Õ◊ ’‹ ‹‚ÊH
¡’®„U ÁòÊÁ’∑˝§◊ ÷∞ π⁄UÊ⁄UË – Ã’ ◊Ò¥ ÃL§Ÿ ⁄U„U©°U ’‹ ÷Ê⁄UËH 4H
’Á‹ ’Ê°œÃ ¬˝÷È ’Ê…∏U©U ‚Ù ÃŸÈ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß–
©U÷ÿ ÉÊ⁄UË ◊„°U ŒËã„UË¥ ‚Êà ¬˝ŒÁë¿UŸ œÊßH 29H
•¢ªŒ ∑§„Uß ¡Ê©°U ◊Ò¥ ¬Ê⁄UÊ – Á¡ÿ° ‚¢‚ÿ ∑§¿ÈU Á»§⁄UÃË ’Ê⁄UÊH
¡Ê◊fl¢Ã ∑§„U ÃÈï„U ‚’ ‹Êÿ∑§ – ¬ΔUß• Á∑§Á◊ ‚’ „UË ∑§⁄U ŸÊÿ∑§H1H
∑§„Uß ⁄UËˇÊ¬Áà ‚ÈŸÈ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ∑§Ê øȬ ‚ÊÁœ ⁄U„U©U ’‹flÊŸÊH
291
¬flŸ ßÿ ’‹ ¬flŸ ‚◊ÊŸÊ – ’ÈÁœ Á’’∑§ Á’ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸÊH 2H
∑§flŸ ‚Ù ∑§Ê¡ ∑§ÁΔUŸ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¡Ù ŸÁ„¢U „UÙß ÃÊà ÃÈï„U ¬Ê„UË¥H
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡ ‹Áª Ãfl •flÃÊ⁄UÊ – ‚ȟî„U ÷ÿ©U ¬’¸ÃÊ∑§Ê⁄UÊH 3H
∑§Ÿ∑§ ’⁄UŸ ß Ã¡ Á’⁄UÊ¡Ê – ◊ÊŸ„È°U •¬⁄U ÁªÁ⁄Uã„U ∑§⁄U ⁄UÊ¡ÊH
®‚„UŸÊŒ ∑§Á⁄U ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊ – ‹Ë‹®„U ŸÊÉÊ©°U ¡‹ÁŸÁœ πÊ⁄UÊH 4H
‚Á„Uà ‚„UÊÿ ⁄UÊflŸÁ„U ◊Ê⁄UË – •ÊŸ©°U ß„UÊ° ÁòÊ∑ͧ≈U ©U¬Ê⁄UËH
¡Ê◊fl¢Ã ◊Ò¥ ¬Í°¿U©°U ÃÙ„UË – ©UÁøà Á‚πÊflŸÈ ŒË¡„ÈU ◊Ù„UËH 5H
∞ÃŸÊ ∑§⁄U„ÈU ÃÊà ÃÈï„U ¡Ê߸ – ‚ËÃÁ„U ŒÁπ ∑§„U„ÈU ‚ÈÁœ •Ê߸H
Ã’ ÁŸ¡ ÷È¡ ’‹ ⁄UÊÁ¡flŸÒŸÊ – ∑§ıÃÈ∑§ ‹ÊÁª ‚¢ª ∑§Á¬ ‚ŸÊH 6H
¿¢U0. ∑§Á¬ ‚Ÿ ‚¢ª ‚°ÉÊÊÁ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ⁄UÊ◊È ‚ËÃÁ„U •ÊÁŸ„Ò¥U–
òÊÒ‹Ù∑§ ¬ÊflŸ ‚È¡‚È ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒÊÁŒ ’πÊÁŸ„Ò¥UH
¡Ù ‚ÈŸÃ ªÊflà ∑§„Uà ‚◊ȤÊà ¬⁄U◊ ¬Œ Ÿ⁄U ¬Êfl߸–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄ ¬Œ ¬ÊÕÙ¡ ◊œÈ∑§⁄U ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ªÊfl߸H
ŒÙ0. ÷fl ÷·¡ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ¡‚È ‚ÈŸÁ„¢U ¡ Ÿ⁄U •L§ ŸÊÁ⁄U–
ÁÃã„U ∑§⁄U ‚∑§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ Á‚h ∑§⁄U®„U ÁòÊÁ‚⁄UÊÁ⁄UH 30 (∑§)H
‚Ù0. ŸË‹Ùଋ ß SÿÊ◊ ∑§Ê◊ ∑§ÙÁ≈U ‚Ù÷Ê •Áœ∑§–
‚ÈÁŸ• ÃÊ‚È ªÈŸ ª˝Ê◊ ¡Ê‚È ŸÊ◊ •ÉÊ πª ’Áœ∑§H 30 (π)H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfläfl¢‚Ÿ
øÃÈÕ¸— ‚٬ʟ— ‚◊Ê#—–
¼fdf"dU/kkdk.M lekIr½
***********
iøke lksiku
¼lqUnjdk.M½
‡‹Ù∑§
‡ÊÊãâ ‡ÊÊEÃ◊¬˝◊ÿ◊ŸÉÊ¢ ÁŸflʸáʇÊÊÁãì˝Œ¢
’˝rÊÔʇÊï÷È»§áÊËãº˝‚√ÿ◊ÁŸ‡Ê¢ flŒÊãÃfll¢ Áfl÷È◊˜–
⁄UÊ◊Êïÿ¢ ¡ªŒËE⁄¢U ‚È⁄UªÈL¢§ ◊ÊÿÊ◊ŸÈcÿ¢ „UÁ⁄U¢
flãŒ˘„¢U ∑§L§áÊÊ∑§⁄¢U ⁄UÉÊÈfl⁄¢U ÷ͬʋøÍ«Ê◊ÁáÊ◊˜H 1H
292
ŸÊãÿÊ S¬Î„UÊ ⁄UÉÊȬÃ NUŒÿ˘S◊ŒËÿ
‚àÿ¢ flŒÊÁ◊ ø ÷flÊŸÁπ‹ÊãÃ⁄UÊà◊Ê–
÷ÁQ¢§ ¬˝ÿë¿U ⁄UÉÊȬÈXÔUfl ÁŸ÷¸⁄UÊ¢ ◊
∑§Ê◊ÊÁŒŒÙ·⁄UÁ„Uâ ∑ȧL§ ◊ÊŸ‚¢ øH 2H
•ÃÈÁ‹Ã’‹œÊ◊¢ „U◊‡ÊÒ‹Ê÷Œ„¢U
ŒŸÈ¡flŸ∑Χ‡ÊÊŸÈ¢ ôÊÊÁŸŸÊ◊ª˝ªáÿ◊˜–
‚∑§‹ªÈáÊÁŸœÊŸ¢ flÊŸ⁄UÊáÊÊ◊œË‡Ê¢
⁄UÉÊȬÁÃÁ¬˝ÿ÷Q¢§ flÊáÊâ Ÿ◊ÊÁ◊H 3H
øı0. ¡Ê◊fl¢Ã ∑§ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ‚ÈÁŸ „UŸÈ◊¢Ã NUŒÿ •Áà ÷Ê∞H
Ã’ ‹Áª ◊ÙÁ„U ¬Á⁄Uπ„ÈU ÃÈï„U ÷Ê߸ – ‚Á„U ŒÈπ ∑¢§Œ ◊Í‹ »§‹ πÊ߸H 1H
¡’ ‹Áª •Êflı¥ ‚ËÃÁ„U ŒπË – „UÙßÁ„U ∑§Ê¡È ◊ÙÁ„U „U⁄U· Á’‚·ËH
ÿ„U ∑§Á„U ŸÊß ‚’Áã„U ∑§„ÈU° ◊ÊÕÊ – ø‹©U „U⁄UÁ· Á„Uÿ° œÁ⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH 2H
Á‚¢œÈ ÃË⁄U ∞∑§ ÷Íœ⁄U ‚È¢Œ⁄U – ∑§ıÃÈ∑§ ∑ͧÁŒ ø…∏U©U ÃÊ ™§¬⁄UH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ⁄ÉÊÈ’Ë⁄U ‚°÷Ê⁄UË – Ã⁄U∑§©U ¬flŸÃŸÿ ’‹ ÷Ê⁄UËH 3H
¡Á„¢U ÁªÁ⁄U ø⁄UŸ Œß „UŸÈ◊¢ÃÊ – ø‹©U ‚Ê ªÊ ¬ÊÃÊ‹ ÃÈ⁄¢UÃÊH
Á¡Á◊ •◊ÙÉÊ ⁄UÉÊȬÁà ∑§⁄U ’ÊŸÊ – ∞„UË ÷Ê°Áà ø‹©U „UŸÈ◊ÊŸÊH 4H
¡‹ÁŸÁœ ⁄UÉÊȬÁà ŒÍà Á’øÊ⁄UË – ÃÒ¥ ◊ÒŸÊ∑§ „UÙÁ„U üÊ◊„UÊ⁄UËH 5H
ŒÙ0. „UŸÍ◊ÊŸ ÃÁ„U ¬⁄U‚Ê ∑§⁄U ¬ÈÁŸ ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊–
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È ∑§Ëã„¥U Á’ŸÈ ◊ÙÁ„U ∑§„UÊ° Á’üÊÊ◊H 1H
øı0. ¡Êà ¬flŸ‚Èà Œflã„U ŒπÊ – ¡ÊŸÒ¥ ∑§„È°U ’‹ ’ÈÁh Á’‚·ÊH
‚È⁄U‚Ê ŸÊ◊ •Á„Uã„U ∑Ò§ ◊ÊÃÊ – ¬ΔUßÁã„U •Êß ∑§„UË Ã®„U ’ÊÃÊH 1H
•Ê¡È ‚È⁄Uã„U ◊ÙÁ„U ŒËã„U •„UÊ⁄UÊ – ‚ÈŸÃ ’øŸ ∑§„U ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄UÊH
⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È ∑§Á⁄U Á»§Á⁄U ◊Ò¥ •Êflı¥ – ‚ËÃÊ ∑§ß ‚ÈÁœ ¬˝÷ÈÁ„U ‚ÈŸÊflı¥H 2H
Ã’ Ãfl ’ŒŸ ¬ÒÁΔU„U©°U •Ê߸ – ‚àÿ ∑§„U©°U ◊ÙÁ„U ¡ÊŸ Œ ◊Ê߸H
∑§flŸ„È°U ¡ÃŸ Œß ŸÁ„¢U ¡ÊŸÊ – ª˝‚Á‚ Ÿ ◊ÙÁ„U ∑§„©U „UŸÈ◊ÊŸÊH 3H
¡Ù¡Ÿ ÷Á⁄U ÃÁ„¢U ’ŒŸÈ ¬‚Ê⁄UÊ – ∑§Á¬ ÃŸÈ ∑§Ëã„U ŒÈªÈŸ Á’SÃÊ⁄UÊH
‚Ù⁄U„U ¡Ù¡Ÿ ◊Èπ Ã®„U ΔUÿ™§ – ÃÈ⁄Uà ¬flŸ‚Èà ’ÁÙÊ‚ ÷ÿ™§H 4H
¡‚ ¡‚ ‚È⁄U‚Ê ’ŒŸÈ ’…U∏ÊflÊ – ÃÊ‚È ŒÍŸ ∑§Á¬ M§¬ ŒπÊflÊH
‚à ¡Ù¡Ÿ Ã®„U •ÊŸŸ ∑§Ëã„UÊ – •Áà ‹ÉÊÈ M§¬ ¬flŸ‚Èà ‹Ëã„UÊH 5H
’ŒŸ ¬ßÁΔU ¬ÈÁŸ ’Ê„U⁄U •ÊflÊ – ◊ÊªÊ Á’ŒÊ ÃÊÁ„U Á‚L§ ŸÊflÊH
◊ÙÁ„U ‚È⁄Uã„U ¡Á„ U ‹ÊÁª ¬ΔUÊflÊ – ’ÈÁœ ’‹ ◊⁄U◊È ÃÙ⁄U ◊Ò¥ ¬ÊflÊH 6H
293
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ ∑§Ê¡È ‚’È ∑§Á⁄U„U„ÈU ÃÈï„U ’‹ ’ÈÁh ÁŸœÊŸ–
•ÊÁ‚· Œß ªß¸ ‚Ù „U⁄UÁ· ø‹©U „UŸÈ◊ÊŸH 2H
øı0. ÁŸÁ‚øÁ⁄U ∞∑§ ®‚œÈ ◊„È°U ⁄U„U߸ – ∑§Á⁄U ◊ÊÿÊ Ÿ÷È ∑§ πª ª„U߸H
¡Ëfl ¡¢ÃÈ ¡ ªªŸ ©U«∏UÊ„UË¥ – ¡‹ Á’‹ÙÁ∑§ ÁÃã„U ∑Ò§ ¬Á⁄U¿UÊ„UË¥H 1H
ª„Uß ¿UÊ„°U ‚∑§ ‚Ù Ÿ ©U«∏UÊ߸ – ∞Á„U Á’Áœ ‚ŒÊ ªªŸø⁄U πÊ߸H
‚Ùß ¿U‹ „UŸÍ◊ÊŸ ∑§„°U ∑§Ëã„UÊ – ÃÊ‚È ∑§¬≈ÈU ∑§Á¬ ÃÈ⁄Uî„U øËã„UÊH 2H
ÃÊÁ„U ◊ÊÁ⁄U ◊ÊL§Ã‚Èà ’Ë⁄UÊ – ’ÊÁ⁄UÁœ ¬Ê⁄U ªÿ©U ◊ÁÃœË⁄UÊH
ÄUÊ° ¡Êß ŒπË ’Ÿ ‚Ù÷Ê – ªÈ¢¡Ã ø¢ø⁄UË∑§ ◊œÈ ‹Ù÷ÊH 3H
ŸÊŸÊ ÃL§ »§‹ »Í§‹ ‚È„UÊ∞ – πª ◊Ϊ ’¢ÎŒ ŒÁπ ◊Ÿ ÷Ê∞H
‚Ò‹ Á’‚Ê‹ ŒÁπ ∞∑§ •Êª¥ – ÃÊ ¬⁄U œÊß ø…∏U©U ÷ÿ àÿʪ¥H 4H
©U◊Ê Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á¬ ∑Ò§ •Áœ∑§Ê߸ – ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ¡Ù ∑§Ê‹Á„U πÊ߸H
ÁªÁ⁄U ¬⁄U øÁ…∏U ‹¢∑§Ê ÃÁ„¢U ŒπË – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß •Áà ŒÈª¸ Á’‚·ËH 5H
•Áà ©U⪠¡‹ÁŸÁœ ø„ÈU ¬Ê‚Ê – ∑§Ÿ∑§ ∑§Ù≈U ∑§⁄U ¬⁄U◊ ¬˝∑§Ê‚ÊH 6H
¿¢U0. ∑§Ÿ∑§ ∑§Ù≈U Á’ÁøòÊ ◊ÁŸ ∑Χà ‚È¢Œ⁄UÊÿÃŸÊ ÉÊŸÊ–
ø©U„U^ÔU „U^ÔU ‚È’^ÔU ’ËÕË¥ øÊL§ ¬È⁄U ’„ÈU Á’Áœ ’ŸÊH
ª¡ ’ÊÁ¡ πìÊ⁄U ÁŸ∑§⁄U ¬Œø⁄U ⁄UÕ ’M§ÕÁã„U ∑§Ù ªŸÒ–
’„ÈUM§¬ ÁŸÁ‚ø⁄U ¡ÍÕ •ÁÃ’‹ ‚Ÿ ’⁄UŸÃ Ÿ®„U ’ŸÒH 1H
’Ÿ ’ʪ ©U¬’Ÿ ’ÊÁ≈U∑§Ê ‚⁄U ∑ͧ¬ ’ʬ˥ ‚Ù„U„UË¥–
Ÿ⁄U ŸÊª ‚È⁄U ª¢œ’¸ ∑§ãÿÊ M§¬ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊Ù„U„UË¥H
∑§„È°U ◊Ê‹ Œ„U Á’‚Ê‹ ‚Ò‹ ‚◊ÊŸ •ÁÃ’‹ ª¡¸„UË¥–
ŸÊŸÊ •πÊ⁄Uã„U Á÷⁄U®„U ’„ÈU Á’Áœ ∞∑§ ∞∑§ã„U ḄUË¥H 2H
∑§Á⁄U ¡ÃŸ ÷≈U ∑§ÙÁ≈Uã„U Á’∑§≈U ß Ÿª⁄U ø„È°U ÁŒÁ‚ ⁄Uë¿U„UË¥–
∑§„È°U ◊Á„U· ◊ÊŸÈ· œŸÈ π⁄U •¡ π‹ ÁŸ‚Êø⁄U ÷ë¿U„UË¥H
∞Á„U ‹ÊÁª ÃÈ‹‚ˌʂ ßã„U ∑§Ë ∑§ÕÊ ∑§¿ÈU ∞∑§ „ÒU ∑§„UË–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚⁄U ÃË⁄UÕ ‚⁄UË⁄UÁã„U àÿÊÁª ªÁà ¬Ò„UÁ„¢U ‚„UËH 3H
ŒÙ0. ¬È⁄U ⁄UπflÊ⁄U ŒÁπ ’„ÈU ∑§Á¬ ◊Ÿ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
•Áà ‹ÉÊÈ M§¬ œ⁄Uı¥ ÁŸÁ‚ Ÿª⁄U ∑§⁄Uı¥ ¬ß‚Ê⁄UH 3H
øı0. ◊‚∑§ ‚◊ÊŸ M§¬ ∑§Á¬ œ⁄UË – ‹¢∑§Á„U ø‹©U ‚ÈÁ◊Á⁄U Ÿ⁄U„U⁄UËH
ŸÊ◊ ‹¢Á∑§ŸË ∞∑§ ÁŸÁ‚ø⁄UË – ‚Ù ∑§„U ø‹Á‚ ◊ÙÁ„U ÁŸ¢Œ⁄UËH 1H
¡ÊŸÁ„U Ÿ„UË¥ ◊⁄U◊È ‚Δ ◊Ù⁄UÊ – ◊Ù⁄U •„UÊ⁄U ¡„UÊ° ‹Áª øÙ⁄UÊH
◊ÈÁΔU∑§Ê ∞∑§ ◊„UÊ ∑§Á¬ „UŸË – L§Áœ⁄U ’◊à œ⁄UŸË¥ …UŸ◊ŸËH 2H
294
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬ÈÁŸ ‚¢÷ÊÁ⁄U ©UΔUË ‚Ù ‹¢∑§Ê – ¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ ∑§⁄U Á’Ÿÿ ‚‚¢∑§ÊH
¡’ ⁄UÊflŸÁ„U ’˝rÊÔ ’⁄U ŒËã„UÊ – ø‹Ã Á’⁄¢UÁø ∑§„UÊ ◊ÙÁ„U øËã„UÊH 3H
Á’∑§‹ „UÙÁ‚ ÃÒ¥ ∑§Á¬ ∑¥§ ◊Ê⁄U – Ã’ ¡ÊŸ‚È ÁŸÁ‚ø⁄U ‚¢ÉÊÊ⁄UH
ÃÊà ◊Ù⁄U •Áà ¬Èãÿ ’„ÍUÃÊ – Œπ©°U ŸÿŸ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ŒÍÃÊH 4H
ÃÊà Sflª¸ •¬’ª¸ ‚Èπ œÁ⁄U• ÃÈ‹Ê ∞∑§ •¢ª–
ÃÍ‹ Ÿ ÃÊÁ„U ‚∑§‹ Á◊Á‹ ¡Ù ‚Èπ ‹fl ‚¢ªH 4H
¬˝Á’Á‚ Ÿª⁄U ∑§Ë¡ ‚’ ∑§Ê¡Ê – NUŒÿ° ⁄UÊÁπ ∑§Ù‚‹¬È⁄U ⁄UÊ¡ÊH
ª⁄U‹ ‚ÈœÊ Á⁄U¬È ∑§⁄U®„U Á◊ÃÊ߸ – ªÙ¬Œ ®‚œÈ •Ÿ‹ Á‚ËÊ߸H 1H
ªL§«∏U ‚È◊L§ ⁄UŸÈ ‚◊ ÃÊ„UË – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ÁøÃflÊ ¡Ê„UËH
•Áà ‹ÉÊÈ M§¬ œ⁄U©U „UŸÈ◊ÊŸÊ – ¬ÒΔUÊ Ÿª⁄U ‚ÈÁ◊Á⁄U ÷ªflÊŸÊH 2H
◊¢ÁŒ⁄U ◊¢ÁŒ⁄U ¬˝Áà ∑§Á⁄U ‚ÙœÊ – Œπ ¡„°U Ä°U •ªÁŸÃ ¡ÙœÊH
ªÿ©U Œ‚ÊŸŸ ◊¢ÁŒ⁄U ◊Ê„UË¥ – •Áà Á’ÁøòÊ ∑§Á„U ¡Êà ‚Ù ŸÊ„UË¥H 3H
‚ÿŸ Á∑§∞° ŒπÊ ∑§Á¬ Ã„UË – ◊¢ÁŒ⁄U ◊„È°U Ÿ ŒËÁπ ’ÒŒ„UËH
÷flŸ ∞∑§ ¬ÈÁŸ ŒËπ ‚È„UÊflÊ – „UÁ⁄U ◊¢ÁŒ⁄U Ä°U Á÷ÛÊ ’ŸÊflÊH 4H
⁄UÊ◊ÊÿÈœ •¢Á∑§Ã ªÎ„U ‚Ù÷Ê ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß–
Ÿfl ÃÈ‹Á‚∑§Ê ’¢ÎŒ Ä°U ŒÁπ „U⁄U· ∑§Á¬⁄UÊßH 5H
‹¢∑§Ê ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ÁŸflÊ‚Ê – ß„UÊ° ∑§„UÊ° ‚îÊŸ ∑§⁄U ’Ê‚ÊH
◊Ÿ ◊„È°U Ã⁄U∑§ ∑§⁄Ò¥U ∑§Á¬ ‹ÊªÊ – Ã„UË¥ ‚◊ÿ Á’÷Ë·ŸÈ ¡ÊªÊH 1H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ÃÁ„¢U ‚ÈÁ◊⁄UŸ ∑§Ëã„UÊ – NUŒÿ° „U⁄U· ∑§Á¬ ‚îÊŸ øËã„UÊH
∞Á„U ‚Ÿ „UÁΔU ∑§Á⁄U„U©°U ¬Á„UøÊŸË – ‚ÊœÈ Ã „UÙß Ÿ ∑§Ê⁄U¡ „UÊŸËH 2H
Á’¬˝ M§¬ œÁ⁄U ’øŸ ‚ÈŸÊ∞ – ‚ÈŸÃ Á’÷Ë·Ÿ ©UÁΔU Ä°U •Ê∞H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊ ¬Í°¿UË ∑ȧ‚‹Ê߸ – Á’¬˝ ∑§„U„ÈU ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ’ȤÊÊ߸H 3H
∑§Ë ÃÈï„U „UÁ⁄U ŒÊ‚ã„U ◊„°U ∑§Ù߸ – ◊Ù⁄¥U NUŒÿ ¬˝ËÁà •Áà „UÙ߸H
∑§Ë ÃÈï„U ⁄UÊ◊È ŒËŸ •ŸÈ⁄UÊªË – •Êÿ„ÈU ◊ÙÁ„U ∑§⁄UŸ ’«∏U÷ʪËH 4H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ∑§„UË ‚’ ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ÁŸ¡ ŸÊ◊–
‚ÈŸÃ ¡Èª‹ ß ¬È‹∑§ ◊Ÿ ◊ªŸ ‚ÈÁ◊Á⁄U ªÈŸ ª˝Ê◊H 6H
‚ÈŸ„ÈU ¬flŸ‚Èà ⁄U„UÁŸ „U◊Ê⁄UË – Á¡Á◊ Œ‚ŸÁã„U ◊„°ÈU ¡Ë÷ Á’øÊ⁄UËH
ÃÊà ∑§’„È°U ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ •ŸÊÕÊ – ∑§Á⁄U„U®„U ∑Χ¬Ê ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ŸÊÕÊH 1H
ÃÊ◊‚ ÃŸÈ ∑§¿ÈU ‚ÊœŸ ŸÊ„UË¥ – ¬˝ËÁà Ÿ ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ◊Ÿ ◊Ê„UË¢H
•’ ◊ÙÁ„U ÷Ê ÷⁄UÙ‚ „UŸÈ◊¢ÃÊ – Á’ŸÈ „UÁ⁄U∑Χ¬Ê Á◊‹®„U ŸÁ„¢U ‚¢ÃÊH 2H
¡ı¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U •ŸÈª˝„U ∑§Ëã„UÊ – Ãı ÃÈï„U ◊ÙÁ„U Œ⁄U‚È „UÁΔU ŒËã„UÊH
295
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈŸ„ÈU Á’÷Ë·Ÿ ¬˝÷È ∑Ò§ ⁄UËÃË – ∑§⁄U®„U ‚ŒÊ ‚fl∑§ ¬⁄U ¬˝ËÃËH 3H
∑§„U„ÈU ∑§flŸ ◊Ò¥ ¬⁄U◊ ∑ȧ‹ËŸÊ – ∑§Á¬ ø¢ø‹ ‚’„UË¥ Á’Áœ „UËŸÊH
¬˝Êà ‹ß ¡Ù ŸÊ◊ „U◊Ê⁄UÊ – ÃÁ„U ÁŒŸ ÃÊÁ„U Ÿ Á◊‹Ò •„UÊ⁄UÊH 4H
•‚ ◊Ò¥ •œ◊ ‚πÊ ‚ÈŸÈ ◊Ù„ÍU ¬⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
∑§Ëã„UË ∑Χ¬Ê ‚ÈÁ◊Á⁄U ªÈŸ ÷⁄U Á’‹ÙøŸ ŸË⁄UH 7H
¡ÊŸÃ„Í°U •‚ SflÊÁ◊ Á’‚Ê⁄UË – Á»§⁄UÁ„¢U Ã ∑§Ê„U Ÿ „UÙ®„U ŒÈπÊ⁄UËH
∞Á„U Á’Áœ ∑§„Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊Ê – ¬ÊflÊ •ÁŸ’ʸëÿ Á’üÊÊ◊ÊH 1H
¬ÈÁŸ ‚’ ∑§ÕÊ Á’÷Ë·Ÿ ∑§„UË – ¡Á„U Á’Áœ ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ Ã„°U ⁄U„UËH
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ∑§„UÊ ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊ – ŒπË ø„©°U ¡ÊŸ∑§Ë ◊ÊÃÊH 2H
¡ÈªÈÁà Á’÷Ë·Ÿ ‚∑§‹ ‚ÈŸÊ߸ – ø‹©U ¬flŸ‚Èà Á’ŒÊ ∑§⁄UÊ߸H
∑§Á⁄U ‚Ùß M§¬ ªÿ©U ¬ÈÁŸ ÄUflÊ° – ’Ÿ •‚Ù∑§ ‚ËÃÊ ⁄U„U ¡„UflÊ°H 3H
ŒÁπ ◊ŸÁ„U ◊„È°U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊Ê – ’ÒΔUÁ„¢U ’ËÁà ¡Êà ÁŸÁ‚ ¡Ê◊ÊH
∑Χ‚ ÃŸÈ ‚Ë‚ ¡≈UÊ ∞∑§ ’ŸË – ¡¬Áà NUŒÿ° ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ üÊŸËH 4H
ÁŸ¡ ¬Œ ŸÿŸ ÁŒ∞° ◊Ÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑§◊‹ ‹ËŸ–
¬⁄U◊ ŒÈπË ÷Ê ¬flŸ‚Èà ŒÁπ ¡ÊŸ∑§Ë ŒËŸH 8H
ÃL§ ¬ÀÀÊfl ◊„È°U ⁄U„UÊ ‹È∑§Ê߸ – ∑§⁄Uß Á’øÊ⁄U ∑§⁄Uı¥ ∑§Ê ÷Ê߸H
ÃÁ„U •fl‚⁄U ⁄UÊflŸÈ Ä°U •ÊflÊ – ‚¢ª ŸÊÁ⁄U ’„ÈU Á∑§∞° ’ŸÊflÊH 1H
’„ÈU Á’Áœ π‹ ‚ËÃÁ„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ‚Ê◊ ŒÊŸ ÷ÿ ÷Œ ŒπÊflÊH
∑§„U ⁄UÊflŸÈ ‚ÈŸÈ ‚È◊ÈÁπ ‚ÿÊŸË – ◊¢ŒÙŒ⁄UË •ÊÁŒ ‚’ ⁄UÊŸËH 2H
Ãfl •ŸÈø⁄UË¥ ∑§⁄U©°U ¬Ÿ ◊Ù⁄UÊ – ∞∑§ ’Ê⁄U Á’‹Ù∑ȧ ◊◊ •Ù⁄UÊH
ÃΟ œÁ⁄U •Ù≈U ∑§„UÁà ’ÒŒ„UË – ‚ÈÁ◊Á⁄U •flœ¬Áà ¬⁄U◊ ‚Ÿ„UËH 3H
‚ÈŸÈ Œ‚◊Èπ πlÙà ¬˝∑§Ê‚Ê – ∑§’„È°U Á∑§ ŸÁ‹ŸË ∑§⁄Uß Á’∑§Ê‚ÊH
•‚ ◊Ÿ ‚◊ȤÊÈ ∑§„UÁà ¡ÊŸ∑§Ë – π‹ ‚ÈÁœ ŸÁ„¢U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’ÊŸ ∑§ËH 4H
‚ΔU ‚ÍŸ¥ „UÁ⁄U •ÊŸÁ„U ◊Ù„UË – •œ◊ ÁŸ‹îÊ ‹Ê¡ ŸÁ„¢U ÃÙ„UËH 5H
•Ê¬ÈÁ„U ‚ÈÁŸ πlÙà ‚◊ ⁄UÊ◊Á„U ÷ÊŸÈ ‚◊ÊŸ–
¬L§· ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§ÊÁ…∏U •Á‚ ’Ù‹Ê •Áà ÁπÁ‚•ÊŸH 9H
‚ËÃÊ ÃÒ¥ ◊◊ ∑Χà •¬◊ÊŸÊ – ∑§Á≈U„U©°U Ãfl Á‚⁄U ∑§ÁΔUŸ ∑Χ¬ÊŸÊH
ŸÊ®„U à ‚¬ÁŒ ◊ÊŸÈ ◊◊ ’ÊŸË – ‚È◊ÈÁπ „UÙÁà Ÿ à ¡ËflŸ „UÊŸËH 1H
SÿÊ◊ ‚⁄UÙ¡ ŒÊ◊ ‚◊ ‚È¢Œ⁄U – ¬˝÷È ÷È¡ ∑§Á⁄U ∑§⁄U ‚◊ Œ‚∑¢§œ⁄UH
‚Ù ÷È¡ ∑¢§ΔU Á∑§ Ãfl •Á‚ ÉÊÙ⁄UÊ – ‚ÈŸÈ ‚ΔU •‚ ¬˝flÊŸ ¬Ÿ ◊Ù⁄UÊH 2H
ø¢º˝„UÊ‚ „UL§ ◊◊ ¬Á⁄UÃʬ¢ – ⁄UÉÊȬÁà Á’⁄U„U •Ÿ‹ ‚¢¡ÊâH
296
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ù0.
øı0.
‚ËË ÁŸÁ‚à ’„UÁ‚ ’⁄U œÊ⁄UÊ – ∑§„U ‚ËÃÊ „UL§ ◊◊ ŒÈπ ÷Ê⁄UÊH 3H
‚ÈŸÃ ’øŸ ¬ÈÁŸ ◊Ê⁄UŸ œÊflÊ – ◊ÿßÿÊ° ∑§Á„U ŸËÁà ’ȤÊÊflÊH
∑§„UÁ‚ ‚∑§‹ ÁŸÁ‚øÁ⁄Uã„U ’Ù‹Ê߸ – ‚ËÃÁ„U ’„ÈU Á’Áœ òÊÊ‚„ÈU ¡Ê߸H 4H
◊Ê‚ ÁŒfl‚ ◊„È°U ∑§„UÊ Ÿ ◊ÊŸÊ – Ãı ◊Ò¥ ◊Ê⁄UÁ’ ∑§ÊÁ…∏U ∑Χ¬ÊŸÊH 5H
÷flŸ ªÿ©U Œ‚∑¢§œ⁄U ß„UÊ° Á¬‚ÊÁøÁŸ ’¢ÎŒ–
‚ËÃÁ„U òÊÊ‚ ŒπÊfl®„U œ⁄U®„U M§¬ ’„ÈU ◊¢ŒH 10H
ÁòÊ¡≈UÊ ŸÊ◊ ⁄UÊë¿U‚Ë ∞∑§Ê – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà ÁŸ¬ÈŸ Á’’∑§ÊH
‚’ã„Uı ’ÙÁ‹ ‚ÈŸÊ∞Á‚ ‚¬ŸÊ – ‚ËÃÁ„U ‚ß ∑§⁄U„ÈU Á„Uà •¬ŸÊH 1H
‚¬Ÿ¥ ’ÊŸ⁄U ‹¢∑§Ê ¡Ê⁄UË – ¡ÊÃȜʟ ‚ŸÊ ‚’ ◊Ê⁄UËH
π⁄U •ÊM§…∏U ŸªŸ Œ‚‚Ë‚Ê – ◊È¢Á«Uà Á‚⁄U π¢Á«Uà ÷È¡ ’Ë‚ÊH 2H
∞Á„U Á’Áœ ‚Ù ŒÁë¿UŸ ÁŒÁ‚ ¡Ê߸ – ‹¢∑§Ê ◊Ÿ„È°U Á’÷Ë·Ÿ ¬Ê߸H
Ÿª⁄U Á»§⁄UË ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÙ„UÊ߸ – Ã’ ¬˝÷È ‚ËÃÊ ’ÙÁ‹ ¬ΔUÊ߸H 3H
ÿ„U ‚¬ŸÊ ◊Ò¥ ∑§„U©°U ¬È∑§Ê⁄UË – „UÙßÁ„U ‚àÿ ª∞° ÁŒŸ øÊ⁄UËH
ÃÊ‚È ’øŸ ‚ÈÁŸ Ã ‚’ «U⁄UË¥ – ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑§ ø⁄UŸÁã„U ¬⁄UË¥H 4H
¡„°U Ä°U ªßZ ‚∑§‹ Ã’ ‚ËÃÊ ∑§⁄U ◊Ÿ ‚Ùø–
◊Ê‚ ÁŒfl‚ ’ËÃ¥ ◊ÙÁ„U ◊ÊÁ⁄UÁ„U ÁŸÁ‚ø⁄U ¬ÙøH 11H
ÁòÊ¡≈UÊ ‚Ÿ ’Ù‹Ë¥ ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ◊ÊÃÈ Á’¬Áà ‚¢ÁªÁŸ ÃÒ¢ ◊Ù⁄UËH
áı¥ Œ„U ∑§L§ ’Áª ©U¬Ê߸ – ŒÈ‚„U Á’⁄U„ÈU •’ Ÿ®„U ‚Á„U ¡Ê߸H 1H
•ÊÁŸ ∑§ÊΔU ⁄UøÈ ÁøÃÊ ’ŸÊ߸ – ◊ÊÃÈ •Ÿ‹ ¬ÈÁŸ ŒÁ„U ‹ªÊ߸H
‚àÿ ∑§⁄UÁ„U ◊◊ ¬˝ËÁà ‚ÿÊŸË – ‚ÈŸÒ ∑§Ù üÊflŸ ‚Í‹ ‚◊ ’ÊŸËH 2H
‚ÈŸÃ ’øŸ ¬Œ ªÁ„U ‚◊ȤÊÊ∞Á‚ – ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ’‹ ‚È¡‚È ‚ÈŸÊ∞Á‚H
ÁŸÁ‚ Ÿ •Ÿ‹ Á◊‹ ‚ÈŸÈ ‚È∑ȧ◊Ê⁄UË – •‚ ∑§Á„U ‚Ù ÁŸ¡ ÷flŸ Á‚œÊ⁄UËH 3H
∑§„U ‚ËÃÊ Á’Áœ ÷Ê ¬˝ÁÃ∑ͧ‹Ê – Á◊Á‹Á„U Ÿ ¬Êfl∑§ Á◊Á≈UÁ„U Ÿ ‚Í‹ÊH
ŒÁπ•Ã ¬˝ª≈U ªªŸ •¢ªÊ⁄UÊ – •flÁŸ Ÿ •Êflà ∞∑§©U ÃÊ⁄UÊH 4H
¬Êfl∑§◊ÿ ‚Á‚ dflà Ÿ •ÊªË – ◊ÊŸ„È°U ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ „Uà ÷ʪËH
‚ÈŸÁ„U Á’Ÿÿ ◊◊ Á’≈U¬ •‚Ù∑§Ê – ‚àÿ ŸÊ◊ ∑§L§ „UL§ ◊◊ ‚Ù∑§ÊH 5H
ŸÍß Á∑§‚‹ÿ •Ÿ‹ ‚◊ÊŸÊ – ŒÁ„U •ÁªÁŸ ¡ÁŸ ∑§⁄UÁ„U ÁŸŒÊŸÊH
ŒÁπ ¬⁄U◊ Á’⁄U„UÊ∑ȧ‹ ‚ËÃÊ – ‚Ù ¿UŸ ∑§Á¬Á„U ∑§‹¬ ‚◊ ’ËÃÊH 6H
∑§Á¬ ∑§Á⁄U NUŒÿ° Á’øÊ⁄U ŒËÁã„U ◊ÈÁº˝∑§Ê «UÊÁ⁄U Ã’–
¡ŸÈ •‚Ù∑§ •¢ªÊ⁄U ŒËã„U „U⁄UÁ· ©UÁΔU ∑§⁄U ª„U©UH 12H
Ã’ ŒπË ◊ÈÁº˝∑§Ê ◊ŸÙ„U⁄U – ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ •¢Á∑§Ã •Áà ‚È¢Œ⁄UH
297
ŒÊ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
øÁ∑§Ã ÁøÃfl ◊ÈŒ⁄UË ¬Á„UøÊŸË – „U⁄U· Á’·ÊŒ NUŒÿ° •∑ȧ‹ÊŸËH 1H
¡ËÁà ∑§Ù ‚∑§ß •¡ÿ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ◊ÊÿÊ Ã¥ •Á‚ ⁄UÁø Ÿ®„U ¡Ê߸H
‚ËÃÊ ◊Ÿ Á’øÊ⁄U ∑§⁄U ŸÊŸÊ – ◊œÈ⁄U ’øŸ ’Ù‹©U „UŸÈ◊ÊŸÊH 2H
⁄UÊ◊ø¢º˝ ªÈŸ ’⁄UŸÒ¥ ‹ÊªÊ – ‚ȟî„U ‚ËÃÊ ∑§⁄U ŒÈπ ÷ʪÊH
‹ÊªË¥ ‚ÈŸÒ¥ üÊflŸ ◊Ÿ ‹Ê߸ – •ÊÁŒ„ÈU Ã¥ ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H 3H
üÊflŸÊ◊Îà ¡®„U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ∑§„UË ‚Ù ¬˝ª≈U „UÙÁà Á∑§Ÿ ÷Ê߸H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ÁŸ∑§≈U øÁ‹ ªÿ™§ – Á»§Á⁄U ’ÒΔUË¥ ◊Ÿ Á’‚◊ÿ ÷ÿ™§H 4H
⁄UÊ◊ ŒÍà ◊Ò¥ ◊ÊÃÈ ¡ÊŸ∑§Ë – ‚àÿ ‚¬Õ ∑§L§ŸÊÁŸœÊŸ ∑§ËH
ÿ„U ◊ÈÁº˝∑§Ê ◊ÊÃÈ ◊Ò¥ •ÊŸË – ŒËÁã„U ⁄UÊ◊ ÃÈï„U ∑§„°U ‚Á„UŒÊŸËH 5H
Ÿ⁄U ’ÊŸ⁄UÁ„U ‚¢ª ∑§„ÈU ∑Ò§‚¥ – ∑§„UË ∑§ÕÊ ÷ß ‚¢ªÁà ¡Ò‚¥H 6H
∑§Á¬ ∑§ ’øŸ ‚¬˝◊ ‚ÈÁŸ ©U¬¡Ê ◊Ÿ Á’SflÊ‚–
¡ÊŸÊ ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ÿ„U ∑Χ¬Ê®‚œÈ ∑§⁄U ŒÊ‚H 13H
„UÁ⁄U¡Ÿ ¡ÊÁŸ ¬˝ËÁà •Áà ªÊ…∏UË – ‚¡‹ ŸÿŸ ¬È‹∑§ÊflÁ‹ ’Ê…∏UËH
’Í«∏Uà Á’⁄U„U ¡‹Áœ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ÷ÿ„ÈU ÃÊà ◊Ù ∑§„È°U ¡‹¡ÊŸÊH 1H
•’ ∑§„ÈU ∑ȧ‚‹ ¡Ê©°U ’Á‹„UÊ⁄UË – •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ‚Èπ ÷flŸ π⁄UÊ⁄UËH
∑§Ù◊‹Áøà ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ∑§Á¬ ∑§Á„U „UÃÈ œ⁄UË ÁŸΔUÈ⁄UÊ߸H 2H
‚„U¡ ’ÊÁŸ ‚fl∑§ ‚Èπ ŒÊÿ∑§ – ∑§’„È°U∑§ ‚È⁄UÁà ∑§⁄Uà ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§H
∑§’„È°U ŸÿŸ ◊◊ ‚ËË ÃÊÃÊ – „UÙß„UÁ„¢U ÁŸ⁄UÁπ SÿÊ◊ ◊ÎŒÈ ªÊÃÊH 3H
’øŸÈ Ÿ •Êfl ŸÿŸ ÷⁄U ’Ê⁄UË – •„U„U ŸÊÕ „Uı¥ ÁŸ¬≈U Á’‚Ê⁄UËH
ŒÁπ ¬⁄U◊ Á’⁄U„UÊ∑ȧ‹ ‚ËÃÊ – ’Ù‹Ê ∑§Á¬ ◊ÎŒÈ ’øŸ Á’ŸËÃÊH 4H
◊ÊÃÈ ∑ȧ‚‹ ¬˝÷È •ŸÈ¡ ‚◊ÃÊ – Ãfl ŒÈπ ŒÈπË ‚È∑Χ¬Ê ÁŸ∑§ÃÊH
¡ÁŸ ¡ŸŸË ◊ÊŸ„ÈU Á¡ÿ° ™§ŸÊ – ÃÈï„U Ã ¬˝◊È ⁄UÊ◊ ∑¥§ ŒÍŸÊH 5H
⁄UÉÊȬÁà ∑§⁄U ‚¢Œ‚È •’ ‚ÈŸÈ ¡ŸŸË œÁ⁄U œË⁄U–
•‚ ∑§Á„U ∑§Á¬ ªŒªŒ ÷ÿ©U ÷⁄U Á’‹ÙøŸ ŸË⁄UH 14H
∑§„©U ⁄UÊ◊ Á’ÿÙª Ãfl ‚ËÃÊ – ◊Ù ∑§„È°U ‚∑§‹ ÷∞ Á’¬⁄UËÃÊH
Ÿfl ÃL§ Á∑§‚‹ÿ ◊Ÿ„È°U ∑Χ‚ÊŸÍ – ∑§Ê‹ ÁŸ‚Ê ‚◊ ÁŸÁ‚ ‚Á‚ ÷ÊŸÍH 1H
∑ȧ’‹ÿ Á’Á¬Ÿ ∑È¢§Ã ’Ÿ ‚Á⁄U‚Ê – ’ÊÁ⁄UŒ ìà Ã‹ ¡ŸÈ ’Á⁄U‚ÊH
¡ Á„Uà ⁄U„U ∑§⁄Uà Ãß ¬Ë⁄UÊ – ©U⁄Uª SflÊ‚ ‚◊ ÁòÊÁ’œ ‚◊Ë⁄UÊH 2H
∑§„U„ÍU Ã¥ ∑§¿ÈU ŒÈπ ÉÊÁ≈U „UÙ߸ – ∑§ÊÁ„U ∑§„Uı¥ ÿ„U ¡ÊŸ Ÿ ∑§Ù߸H
Ãàfl ¬˝◊ ∑§⁄U ◊◊ •L§ ÃÙ⁄UÊ – ¡ÊŸÃ Á¬˝ÿÊ ∞∑ȧ ◊ŸÈ ◊Ù⁄UÊH 3H
‚Ù ◊ŸÈ ‚ŒÊ ⁄U„Uà ÃÙÁ„U ¬Ê„UË¢ – ¡ÊŸÈ ¬˝ËÁà ⁄U‚È ∞ßÁ„U ◊Ê„¢Ë¥H
298
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝÷È ‚¢Œ‚È ‚ÈŸÃ ’ÒŒ„UË – ◊ªŸ ¬˝◊ ß ‚ÈÁœ Ÿ®„U Ã„UËH 4H
∑§„U ∑§Á¬ NUŒÿ° œË⁄U œL§ ◊ÊÃÊ – ‚ÈÁ◊L§ ⁄UÊ◊ ‚fl∑§ ‚ÈπŒÊÃÊH
©U⁄U •ÊŸ„ÈU ⁄UÉÊȬÁà ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚ÈÁŸ ◊◊ ’øŸ á„ÈU ∑§Œ⁄UÊ߸H 5H
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ¬Ã¢ª ‚◊ ⁄UÉÊȬÁà ’ÊŸ ∑Χ‚ÊŸÈ–
¡ŸŸË NUŒÿ° œË⁄U œL§ ¡⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ¡ÊŸÈH 15H
¡ı¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U „UÙÁà ‚ÈÁœ ¬Ê߸ – ∑§⁄UÃ Ÿ®„U Á’‹¢’È ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
⁄UÊ◊ ’ÊŸ ⁄UÁ’ ©U∞° ¡ÊŸ∑§Ë – Ã◊ ’M§Õ ∑§„°U ¡ÊÃȜʟ ∑§ËH 1H
•’®„U ◊ÊÃÈ ◊Ò¥ ¡Ê©°U ‹flÊ߸ – ¬˝÷È •Êÿ‚È Ÿ®„U ⁄UÊ◊ ŒÙ„UÊ߸H
∑§¿ÈU∑§ ÁŒfl‚ ¡ŸŸË œL§ œË⁄UÊ – ∑§Á¬ã„U ‚Á„Uà •ß„UÁ„¢U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH 2H
ÁŸÁ‚ø⁄U ◊ÊÁ⁄U ÃÙÁ„U ‹Ò ¡Ò„UÁ„¢U – ÁÄȰU ¬È⁄U ŸÊ⁄UŒÊÁŒ ¡‚È ªÒ„U®„UH
„Ò¥U ‚Èà ∑§Á¬ ‚’ ÃÈï„UÁ„U ‚◊ÊŸÊ – ¡ÊÃȜʟ •Áà ÷≈U ’‹flÊŸÊH 3H
◊Ù⁄¥U NUŒÿ ¬⁄U◊ ‚¢Œ„UÊ – ‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ¬˝ª≈U ∑§ËÁã„U ÁŸ¡ Œ„UÊH
∑§Ÿ∑§ ÷Íœ⁄UÊ∑§Ê⁄U ‚⁄UË⁄UÊ – ‚◊⁄U ÷ÿ¢∑§⁄U •ÁÃ’‹ ’Ë⁄UÊH 4H
‚ËÃÊ ◊Ÿ ÷⁄UÙ‚ Ã’ ÷ÿ™§ – ¬ÈÁŸ ‹ÉÊÈ M§¬ ¬flŸ‚Èà ‹ÿ™§H 5H
‚ÈŸÈ ◊ÊÃÊ ‚ÊπÊ◊Ϊ Ÿ®„U ’‹ ’ÈÁh Á’‚Ê‹–
¬˝÷È ¬˝Ãʬ Ã¥ ªL§«∏UÁ„U πÊß ¬⁄U◊ ‹ÉÊÈ CÿÊ‹H 16H
◊Ÿ ‚¢ÃÙ· ‚ÈŸÃ ∑§Á¬ ’ÊŸË – ÷ªÁà ¬˝Ãʬ Ã¡ ’‹ ‚ÊŸËH
•ÊÁ‚· ŒËÁã„U ⁄UÊ◊Á¬˝ÿ ¡ÊŸÊ – „UÙ„ÈU ÃÊà ’‹ ‚Ë‹ ÁŸœÊŸÊH 1H
•¡⁄U •◊⁄U ªÈŸÁŸÁœ ‚Èà „UÙ„UÍ – ∑§⁄U„È°U ’„ÈUà ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¿UÙ„ÍUH
∑§⁄U„È°U ∑Χ¬Ê ¬˝÷È •‚ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ÁŸ÷¸⁄U ¬˝◊ ◊ªŸ „UŸÈ◊ÊŸÊH 2H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ŸÊ∞Á‚ ¬Œ ‚Ë‚Ê – ’Ù‹Ê ’øŸ ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ∑§Ë‚ÊH
•’ ∑ΧÃ∑Χàÿ ÷ÿ©°U ◊Ò¥ ◊ÊÃÊ – •ÊÁ‚· Ãfl •◊ÙÉÊ Á’ïÿÊÃÊH 3H
‚ÈŸ„ÈU ◊ÊÃÈ ◊ÙÁ„U •ÁÂÿ ÷ÍπÊ – ‹ÊÁª ŒÁπ ‚¢ÈŒ⁄U »§‹ M§πÊH
‚ÈŸÈ ‚Èà ∑§⁄U®„U Á’Á¬Ÿ ⁄UπflÊ⁄UË – ¬⁄U◊ ‚È÷≈U ⁄U¡ŸËø⁄U ÷Ê⁄UËH 4H
ÁÃã„U ∑§⁄U ÷ÿ ◊ÊÃÊ ◊ÙÁ„U ŸÊ„UË¥ – ¡ı¥ ÃÈï„U ‚Èπ ◊ÊŸ„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 5H
ŒÁπ ’ÈÁh ’‹ ÁŸ¬ÈŸ ∑§Á¬ ∑§„U©U ¡ÊŸ∑§Ë¥ ¡Ê„ÈU–
⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ NUŒÿ° œÁ⁄U ÃÊà ◊œÈ⁄U »§‹ πÊ„ÈH 17H
ø‹©U ŸÊß Á‚L§ ¬ÒΔU©U ’ÊªÊ – »§‹ πÊ∞Á‚ ÃL§ ÃÙ⁄Ò¥U ‹ÊªÊH
⁄U„U ÄUÊ° ’„ÈU ÷≈U ⁄UπflÊ⁄U – ∑§¿ÈU ◊Ê⁄UÁ‚ ∑§¿ÈU ¡Êß ¬È∑§Ê⁄UH 1H
ŸÊÕ ∞∑§ •ÊflÊ ∑§Á¬ ÷Ê⁄UË – ÃÁ„¢U •‚Ù∑§ ’ÊÁ≈U∑§Ê ©U¡Ê⁄UËH
πÊ∞Á‚ »§‹ •L§ Á’≈U¬ ©U¬Ê⁄U – ⁄Uë¿U∑§ ◊ÌŒ ◊ÌŒ ◊Á„U «UÊ⁄UH 2H
299
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ÈÁŸ ⁄UÊflŸ ¬ΔU∞ ÷≈U ŸÊŸÊ – ÁÃã„UÁ„U ŒÁπ ª¡¸©U „UŸÈ◊ÊŸÊH
‚’ ⁄U¡ŸËø⁄U ∑§Á¬ ‚¢ÉÊÊ⁄U – ª∞ ¬È∑§Ê⁄Uà ∑§¿ÈU •œ◊Ê⁄UH 3H
¬ÈÁŸ ¬ΔUÿ©U ÃÁ„¢U •ë¿U∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ø‹Ê ‚¢ª ‹Ò ‚È÷≈U •¬Ê⁄UÊH
•Êflà ŒÁπ Á’≈U¬ ªÁ„U áʸ – ÃÊÁ„U ÁŸ¬ÊÁà ◊„UÊœÈÁŸ ª¡Ê¸H 4H
∑§¿ÈU ◊Ê⁄UÁ‚ ∑§¿ÈU ◊Œ¸Á‚ ∑§¿ÈU Á◊‹∞Á‚ œÁ⁄U œÍÁ⁄U–
∑§¿ÈU ¬ÈÁŸ ¡Êß ¬È∑§Ê⁄U ¬˝÷È ◊∑¸§≈U ’‹ ÷ÍÁ⁄UH 18H
‚ÈÁŸ ‚Èà ’œ ‹¢∑§‚ Á⁄U‚ÊŸÊ – ¬ΔU∞Á‚ ◊ÉÊŸÊŒ ’‹flÊŸÊH
◊Ê⁄UÁ‚ ¡ÁŸ ‚Èà ’Ê°œ‚È ÃÊ„UË – ŒÁπ• ∑§Á¬Á„U ∑§„UÊ° ∑§⁄U •Ê„UËH 1H
ø‹Ê ߢº˝Á¡Ã •ÃÈÁ‹Ã ¡ÙœÊ – ’¢œÈ ÁŸœŸ ‚ÈÁŸ ©U¬¡Ê ∑˝§ÙœÊH
∑§Á¬ ŒπÊ ŒÊL§Ÿ ÷≈U •ÊflÊ – ∑§≈U∑§≈UÊß ª¡Ê¸ •L§ œÊflÊH 2H
•Áà Á’‚Ê‹ ÃL§ ∞∑§ ©U¬Ê⁄UÊ – Á’⁄UÕ ∑§Ëã„U ‹¢∑§‚ ∑ȧ◊Ê⁄UÊH
⁄U„U ◊„UÊ÷≈U ÃÊ∑§ ‚¢ªÊ – ªÁ„U ªÁ„U ∑§Á¬ ◊Œ¸ß ÁŸ¡ •¢ªÊH 3H
ÁÃã„UÁ„U ÁŸ¬ÊÁà ÃÊÁ„U ‚Ÿ ’Ê¡Ê – Á÷⁄U ¡Èª‹ ◊ÊŸ„È°U ª¡⁄UÊ¡ÊH
◊ÈÁΔU∑§Ê ◊ÊÁ⁄U ø…∏UÊ ÃL§ ¡Ê߸ – ÃÊÁ„U ∞∑§ ¿UŸ ◊ÈL§¿UÊ •Ê߸H 4H
©UÁΔU ’„UÙÁ⁄U ∑§ËÁã„Á‚ ’„ÈU ◊ÊÿÊ – ¡ËÁà Ÿ ¡Êß ¬˝÷¢¡Ÿ ¡ÊÿÊH 5H
’˝rÊÔ •ï ÃÁ„¢U ‚Ê°œÊ ∑§Á¬ ◊Ÿ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
¡ı¥ Ÿ ’˝rÊÔ‚⁄U ◊ÊŸ©°U ◊Á„U◊Ê Á◊≈Uß •¬Ê⁄UH 19H
’˝rÊÔ’ÊŸ ∑§Á¬ ∑§„È°U Ã®„U ◊Ê⁄UÊ – ¬⁄UÁÄȰU ’Ê⁄U ∑§≈U∑ȧ ‚¢ÉÊÊ⁄UÊH
ÃÁ„¢U ŒπÊ ∑§Á¬ ◊ÈL§Á¿Uà ÷ÿ™§ – ŸÊª¬Ê‚ ’Ê°œÁ‚ ‹Ò ªÿ™§H 1H
¡Ê‚È ŸÊ◊ ¡Á¬ ‚ÈŸ„ÈU ÷flÊŸË – ÷fl ’¢œŸ ∑§Ê≈UÁ„¢U Ÿ⁄U ÇÿÊŸËH
ÃÊ‚È ŒÍà Á∑§ ’¢œ ÃL§ •ÊflÊ – ¬˝÷È ∑§Ê⁄U¡ ‹Áª ∑§Á¬Á„¢U ’°œÊflÊH 2H
∑§Á¬ ’¢œŸ ‚ÈÁŸ ÁŸÁ‚ø⁄U œÊ∞ – ∑§ıÃÈ∑§ ‹ÊÁª ‚÷Ê° ‚’ •Ê∞H
Œ‚◊Èπ ‚÷Ê ŒËÁπ ∑§Á¬ ¡Ê߸ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§¿ÈU •Áà ¬˝÷ÈÃÊ߸H 3H
∑§⁄U ¡Ù⁄¢U ‚È⁄U ÁŒÁ‚¬ Á’ŸËÃÊ – ÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ù∑§Ã ‚∑§‹ ‚÷ËÃÊH
ŒÁπ ¬˝Ãʬ Ÿ ∑§Á¬ ◊Ÿ ‚¢∑§Ê – Á¡Á◊ •Á„UªŸ ◊„È°U ªL§«∏U •‚¢∑§ÊH 4H
∑§Á¬Á„U Á’‹ÙÁ∑§ Œ‚ÊŸŸ Á’„U‚Ê ∑§Á„U ŒÈ’ʸŒ–
‚Èà ’œ ‚È⁄UÁà ∑§ËÁã„U ¬ÈÁŸ ©U¬¡Ê NUŒÿ° Á’·ÊŒH 20H
∑§„U ‹¢∑§‚ ∑§flŸ ÃÒ¥ ∑§Ë‚Ê – ∑§Á„U ∑¥§ ’‹ ÉÊÊ‹Á„U ’Ÿ πË‚ÊH
∑§Ë œı¥ üÊflŸ ‚ÈŸÁ„U ŸÁ„¢U ◊Ù„UË – Œπ©°U •Áà •‚¢∑§ ‚ΔU ÃÙ„UËH 1H
◊Ê⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ∑§Á„¢U •¬⁄UÊœÊ – ∑§„ÈU ‚ΔU ÃÙÁ„U Ÿ ¬˝ÊŸ ∑§ß ’ÊœÊH
‚ÈŸÈ ⁄UÊflŸ ’˝rÊÔÊ¢«U ÁŸ∑§ÊÿÊ – ¬Êß ¡Ê‚È ’‹ Á’⁄øÁà ◊ÊÿÊH 2H
300
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ê∑¥§ ’‹ Á’⁄¢UÁø „UÁ⁄U ߸‚Ê – ¬Ê‹Ã ‚Ρà „U⁄Uà Œ‚‚Ë‚ÊH
¡Ê ’‹ ‚Ë‚ œ⁄Uà ‚„U‚ÊŸŸ – •¢«U∑§Ù‚ ‚◊à ÁªÁ⁄U ∑§ÊŸŸH 3H
œ⁄Uß ¡Ù Á’Á’œ Œ„U ‚È⁄UòÊÊÃÊ – ÃÈï„U ‚ ‚ΔUã„U Á‚πÊflŸÈ ŒÊÃÊH
„U⁄U ∑§ÙŒ¢«U ∑§ÁΔUŸ ¡®„U ÷¢¡Ê – ÃÁ„U ‚◊à ŸÎ¬ Œ‹ ◊Œ ª¢¡ÊH 4H
π⁄U ŒÍ·Ÿ ÁòÊÁ‚⁄UÊ •L§ ’Ê‹Ë – ’œ ‚∑§‹ •ÃÈÁ‹Ã ’‹‚Ê‹ËH 5H
¡Ê∑§ ’‹ ‹fl‹‚ Ã¥ Á¡Ã„ÈU ø⁄UÊø⁄U ¤ÊÊÁ⁄U–
ÃÊ‚È ŒÍà ◊Ò¥ ¡Ê ∑§Á⁄U „UÁ⁄U •ÊŸ„ÈU Á¬˝ÿ ŸÊÁ⁄UH 21H
¡ÊŸ©°U ◊Ò¥ ÃÈï„UÊÁ⁄U ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚„U‚’Ê„ÈU ‚Ÿ ¬⁄UË ‹⁄UÊ߸H
‚◊⁄U ’ÊÁ‹ ‚Ÿ ∑§Á⁄U ¡‚È ¬ÊflÊ – ‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ’øŸ Á’„UÁ‚ Á’„U⁄UÊflÊH 1H
πÊÿ©°U »§‹ ¬˝÷È ‹ÊªË ÷Í°πÊ – ∑§Á¬ ‚È÷Êfl Ã¥ ÃÙ⁄U©°U M§πÊH
‚’ ∑¥§ Œ„U ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ SflÊ◊Ë – ◊Ê⁄UÁ„¢U ◊ÙÁ„U ∑ȧ◊Ê⁄Uª ªÊ◊ËH 2H
Á¡ã„U ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÊ Ã ◊Ò¥ ◊Ê⁄ – ÃÁ„U ¬⁄U ’Ê°œ©°U ßÿ° ÃÈï„UÊ⁄UH
◊ÙÁ„U Ÿ ∑§¿ÈU ’Ê°œ ∑§ß ‹Ê¡Ê – ∑§Ëã„U ø„©°U ÁŸ¡ ¬˝÷È ∑§⁄U ∑§Ê¡ÊH 3H
Á’ŸÃË ∑§⁄U©°U ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ⁄UÊflŸ – ‚ÈŸ„ÈU ◊ÊŸ ÃÁ¡ ◊Ù⁄U Á‚πÊflŸH
Œπ„ÈU ÃÈï„U ÁŸ¡ ∑ȧ‹Á„U Á’øÊ⁄UË – ÷˝◊ ÃÁ¡ ÷¡„ÈU ÷ªÃ ÷ÿ „UÊ⁄UËH 4H
¡Ê∑¥§ «U⁄U •Áà ∑§Ê‹ «U⁄UÊ߸ – ¡Ù ‚È⁄U •‚È⁄U ø⁄UÊø⁄U πÊ߸H
ÃÊ‚Ù¥ ’ÿL§ ∑§’„È°U Ÿ®„U ∑§Ë¡Ò – ◊Ù⁄U ∑§„¥U ¡ÊŸ∑§Ë ŒË¡ÒH 5H
¬˝ŸÃ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ∑§L§ŸÊ ®‚œÈ π⁄UÊÁ⁄U–
ª∞° ‚⁄UŸ ¬˝÷È ⁄UÊÁπ„Ò¥U Ãfl •¬⁄UÊœ Á’‚ÊÁ⁄UH 22H
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ ©U⁄U œ⁄U„ÍU – ‹¢∑§Ê •ø‹ ⁄UÊ¡È ÃÈï„U ∑§⁄U„ÍUH
Á⁄UÁ· ¬È‹ÁSà ¡‚È Á’◊‹ ◊ÿ¢∑§Ê – ÃÁ„U ‚Á‚ ◊„È¢° ¡ÁŸ „UÙ„ÈU ∑§‹¢∑§ÊH 1H
⁄UÊ◊ ŸÊ◊ Á’ŸÈ Áª⁄UÊ Ÿ ‚Ù„UÊ – ŒπÈ Á’øÊÁ⁄U àÿÊÁª ◊Œ ◊Ù„UÊH
’‚Ÿ „UËŸ Ÿ®„U ‚Ù„U ‚È⁄UÊ⁄UË – ‚’ ÷Í·Ÿ ÷ÍÁ·Ã ’⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ‚¢¬Áà ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ¡Êß ⁄U„UË ¬Ê߸ Á’ŸÈ ¬Ê߸H
‚¡‹ ◊Í‹ Á¡ã„U ‚Á⁄UÃã„U ŸÊ„UË¥ – ’⁄UÁ· ª∞° ¬ÈÁŸ Ã’®„U ‚ÈπÊ„UË¥H 3H
‚ÈŸÈ Œ‚∑¢§ΔU ∑§„U©°U ¬Ÿ ⁄UÙ¬Ë – Á’◊Èπ ⁄UÊ◊ òÊÊÃÊ Ÿ®„U ∑§Ù¬ËH
‚¢∑§⁄U ‚„U‚ Á’cŸÈ •¡ ÃÙ„UË – ‚∑§Á„¢U Ÿ ⁄UÊÁπ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U º˝Ù„UËH 4H
◊Ù„U◊Í‹ ’„ÈU ‚Í‹ ¬˝Œ àÿʪ„ÈU Ã◊ •Á÷◊ÊŸ–
÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ ÷ªflÊŸH 23H
¡ŒÁ¬ ∑§„UË ∑§Á¬ •Áà Á„Uà ’ÊŸË – ÷ªÁà Á’’∑§ Á’⁄UÁà Ÿÿ ‚ÊŸËH
’Ù‹Ê Á’„UÁ‚ ◊„UÊ •Á÷◊ÊŸË – Á◊‹Ê „U◊Á„U ∑§Á¬ ªÈ⁄U ’«∏U ÇÿÊŸËH 1H
301
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊ÎàÿÈ ÁŸ∑§≈U •Ê߸ π‹ ÃÙ„UË – ‹ÊªÁ‚ •œ◊ Á‚πÊflŸ ◊Ù„UËH
©U‹≈UÊ „UÙßÁ„ U ∑§„U „UŸÈ◊ÊŸÊ – ◊ÁÃ÷˝◊ ÃÙ⁄U ¬˝ª≈U ◊Ò¥ ¡ÊŸÊH 2H
‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ’øŸ ’„ÈUà ÁπÁ‚•ÊŸÊ – ’Áª Ÿ „U⁄U„ÈU ◊Í…∏U ∑§⁄U ¬˝ÊŸÊH
‚ÈŸÃ ÁŸ‚Êø⁄U ◊Ê⁄UŸ œÊ∞ – ‚Áøflã„U ‚Á„Uà Á’÷Ë·ŸÈ •Ê∞H 3H
ŸÊß ‚Ë‚ ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ’„ÍÃÊ – ŸËÁà Á’⁄UÙœ Ÿ ◊ÊÁ⁄U• ŒÍÃÊH
•ÊŸ Œ¢«U ∑§¿ÈU ∑§Á⁄U• ªÙ‚ʰ߸ – ‚’„UË¥ ∑§„UÊ ◊¢òÊ ÷‹ ÷Ê߸H 4H
‚ÈŸÃ Á’„UÁ‚ ’Ù‹Ê Œ‚∑¢§œ⁄U – •¢ª ÷¢ª ∑§Á⁄U ¬ΔUß• ’¢Œ⁄UH 5H
∑§Á¬ ∑¥§ ◊◊ÃÊ ¬Í°¿U ¬⁄U ‚’Á„U ∑§„U©°U ‚◊ȤÊÊß–
Ã‹ ’ÙÁ⁄U ¬≈U ’Ê°Áœ ¬ÈÁŸ ¬Êfl∑§ Œ„ÈU ‹ªÊßH 24H
¬Í°¿U„UËŸ ’ÊŸ⁄U Ä°U ¡ÊßÁ„U – Ã’ ‚ΔU ÁŸ¡ ŸÊÕÁ„U ‹ß •ÊßÁ„UH
Á¡ã„U ∑Ò§ ∑§ËÁã„UÁ‚ ’„ÈUà ’«∏UÊ߸ – Œπ©°U ◊Ò¥ ÁÃã„U ∑Ò§ ¬˝÷ÈÃÊ߸H 1H
’øŸ ‚ÈŸÃ ∑§Á¬ ◊Ÿ ◊È‚È∑§ÊŸÊ – ÷ß ‚„UÊÿ ‚Ê⁄UŒ ◊Ò¥ ¡ÊŸÊH
¡ÊÃȜʟ ‚ÈÁŸ ⁄UÊflŸ ’øŸÊ – ‹Êª ⁄UøÒ¥ ◊Í…∏U ‚Ùß ⁄UøŸÊH 2H
⁄U„UÊ Ÿ Ÿª⁄U ’‚Ÿ ÉÊÎà Ã‹Ê – ’Ê…∏UË ¬Í°¿U ∑§Ëã„U ∑§Á¬ π‹ÊH
∑§ıÃÈ∑§ ∑§„°U •Ê∞ ¬È⁄U’Ê‚Ë – ◊Ê⁄U®„U ø⁄UŸ ∑§⁄U®„U ’„ÈU „UÊ°‚ËH 3H
’Ê¡Á„¢U …UÙ‹ ŒÁ„¢U ‚’ ÃÊ⁄UË – Ÿª⁄U »§Á⁄U ¬ÈÁŸ ¬Í°¿U ¬˝¡Ê⁄UËH
¬Êfl∑§ ¡⁄Uà ŒÁπ „UŸÈ◊¢ÃÊ – ÷ÿ©U ¬⁄U◊ ‹ÉÊÈM§¬ ÃÈ⁄¢UÃÊH 4H
ÁŸ’ÈÁ∑§ ø…∏U©U ∑§Á¬ ∑§Ÿ∑§ •≈UÊ⁄UË¥ – ÷ßZ ‚÷Ëà ÁŸ‚Êø⁄U ŸÊ⁄UË¥H 5H
„UÁ⁄U ¬˝Á⁄Uà ÃÁ„U •fl‚⁄U ø‹ ◊L§Ã ©UŸøÊ‚–
•^ÔU„UÊ‚ ∑§Á⁄U ª¡Ê¸ ∑§Á¬ ’Á…∏U ‹Êª •∑§Ê‚H 25H
Œ„U Á’‚Ê‹ ¬⁄U◊ „UL§•Ê߸ – ◊¢ÁŒ⁄U Ã¥ ◊¢ÁŒ⁄U ø…∏U œÊ߸H
¡⁄Uß Ÿª⁄U ÷Ê ‹Ùª Á’„UÊ‹Ê – ¤Ê¬≈U ‹¬≈U ’„ÈU ∑§ÙÁ≈U ∑§⁄UÊ‹ÊH 1H
ÃÊà ◊ÊÃÈ „UÊ ‚ÈÁŸ• ¬È∑§Ê⁄UÊ – ∞®„U •fl‚⁄U ∑§Ù „U◊Á„U ©U’Ê⁄UÊH
„U◊ ¡Ù ∑§„UÊ ÿ„U ∑§Á¬ ŸÁ„¢U „UÙ߸ – ’ÊŸ⁄U M§¬ œ⁄¥U ‚È⁄U ∑§Ù߸H 2H
‚ÊœÈ •flÇÿÊ ∑§⁄U »§‹È ∞‚Ê – ¡⁄Uß Ÿª⁄U •ŸÊÕ ∑§⁄U ¡Ò‚ÊH
¡Ê⁄UÊ ŸªL§ ÁŸÁ◊· ∞∑§ ◊Ê„UË¥ – ∞∑§ Á’÷Ë·Ÿ ∑§⁄U ªÎ„U ŸÊ„UË¥H 3H
ÃÊ ∑§⁄U ŒÍà •Ÿ‹ ¡Á„¢U Á‚Á⁄U¡Ê – ¡⁄UÊ Ÿ ‚Ù ÃÁ„U ∑§Ê⁄UŸ ÁªÁ⁄U¡ÊH
©U‹Á≈U ¬‹Á≈U ‹¢∑§Ê ‚’ ¡Ê⁄UË – ∑ͧÁŒ ¬⁄UÊ ¬ÈÁŸ ®‚œÈ ◊¤ÊÊ⁄UËH 4H
¬Í°¿U ’ȤÊÊß πÙß üÊ◊ œÁ⁄U ‹ÉÊÈ M§¬ ’„UÙÁ⁄U–
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑¥§ •Êª¥ ΔUÊ…∏U ÷ÿ©U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄UH 26H
◊ÊÃÈ ◊ÙÁ„U ŒË¡ ∑§¿ÈU øËã„UÊ – ¡Ò‚¥ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ◊ÙÁ„U ŒËã„UÊH
302
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
øÍ«∏UÊ◊ÁŸ ©UÃÊÁ⁄U Ã’ Œÿ™§ – „U⁄U· ‚◊à ¬flŸ‚Èà ‹ÿ™§H 1H
∑§„U„ÈU ÃÊà •‚ ◊Ù⁄U ¬˝ŸÊ◊Ê – ‚’ ¬˝∑§Ê⁄U ¬˝÷È ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ÊH
ŒËŸ ŒÿÊ‹ Á’Á⁄UŒÈ ‚¢÷Ê⁄UË – „U⁄U„ÈU ŸÊÕ ◊◊ ‚¢∑§≈U ÷Ê⁄UËH 2H
ÃÊà ‚∑˝§‚Èà ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ∞„ÈU – ’ÊŸ ¬˝Ãʬ ¬˝÷ÈÁ„U ‚◊ȤÊÊ∞„ÈUH
◊Ê‚ ÁŒfl‚ ◊„È°U ŸÊÕÈ Ÿ •ÊflÊ – Ãı ¬ÈÁŸ ◊ÙÁ„U Á¡•Ã ŸÁ„¢U ¬ÊflÊH 3H
∑§„ÈU ∑§Á¬ ∑§Á„U Á’Áœ ⁄UÊπı¥ ¬˝ÊŸÊ – ÃÈï„U„Í ÃÊà ∑§„Uà •’ ¡ÊŸÊH
ÃÙÁ„U ŒÁπ ‚ËÃÁ‹ ÷ß ¿UÊÃË – ¬ÈÁŸ ◊Ù ∑§„È°U ‚Ùß ÁŒŸÈ ‚Ù ⁄UÊÃËH 4H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÁ„U ‚◊ȤÊÊß ∑§Á⁄U ’„ÈU Á’Áœ œË⁄U¡È ŒËã„U–
ø⁄UŸ ∑§◊‹ Á‚L§ ŸÊß ∑§Á¬ ªflŸÈ ⁄UÊ◊ ¬Á„¢U ∑§Ëã„UH 27H
ø‹Ã ◊„UÊœÈÁŸ ª¡¸Á‚ ÷Ê⁄UË – ª÷¸ dfl®„U ‚ÈÁŸ ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊ⁄UËH
ŸÊÁÉÊ ®‚œÈ ∞Á„U ¬Ê⁄UÁ„U •ÊflÊ – ‚’Œ Á∑§Á‹Á∑§‹Ê ∑§Á¬ã„U ‚ÈŸÊflÊH 1H
„U⁄U· ‚’ Á’‹ÙÁ∑§ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ŸÍß ¡ã◊ ∑§Á¬ã„U Ã’ ¡ÊŸÊH
◊Èπ ¬˝‚ÛÊ ÃŸ Ã¡ Á’⁄UÊ¡Ê – ∑§Ëã„UÁ‚ ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑§⁄U ∑§Ê¡ÊH 2H
Á◊‹ ‚∑§‹ •Áà ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UË – Ë»§Ã ◊ËŸ ¬Êfl Á¡Á◊ ’Ê⁄UËH
ø‹ „U⁄UÁ· ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¬Ê‚Ê – ¬Í°¿Uà ∑§„Uà Ÿfl‹ ßÁÄUÊ‚ÊH 3H
Ã’ ◊œÈ’Ÿ ÷ËÃ⁄U ‚’ •Ê∞ – •¢ªŒ ‚¢◊à ◊œÈ »§‹ πÊ∞H
⁄UπflÊ⁄U ¡’ ’⁄U¡Ÿ ‹Êª – ◊ÈÁCÔU ¬˝„UÊ⁄U „UŸÃ ‚’ ÷ʪH 4H
¡Êß ¬È∑§Ê⁄U Ã ‚’ ’Ÿ ©U¡Ê⁄U ¡È’⁄UÊ¡–
‚ÈÁŸ ‚Ȫ˝Ëfl „U⁄U· ∑§Á¬ ∑§Á⁄U •Ê∞ ¬˝÷È ∑§Ê¡H 28H
¡ı¥ Ÿ „ÙÁà ‚ËÃÊ ‚ÈÁœ ¬Ê߸ – ◊œÈ’Ÿ ∑§ »§‹ ‚∑§®„U Á∑§ πÊ߸H
∞Á„U Á’Áœ ◊Ÿ Á’øÊ⁄U ∑§⁄U ⁄UÊ¡Ê – •Êß ª∞ ∑§Á¬ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH 1H
•Êß ‚’Áã„U ŸÊflÊ ¬Œ ‚Ë‚Ê – Á◊‹©U ‚’Áã„U •Áà ¬˝◊ ∑§¬Ë‚ÊH
¬Í°¿UË ∑ȧ‚‹ ∑ȧ‚‹ ¬Œ ŒπË – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ÷Ê ∑§Ê¡È Á’‚·ËH 2H
ŸÊÕ ∑§Ê¡È ∑§Ëã„U©U „UŸÈ◊ÊŸÊ – ⁄UÊπ ‚∑§‹ ∑§Á¬ã„U ∑§ ¬˝ÊŸÊH
‚ÈÁŸ ‚Ȫ˝Ëfl ’„ÈUÁ⁄U ÃÁ„U Á◊‹™§ – ∑§Á¬ã„U ‚Á„Uà ⁄UÉÊȬÁà ¬®„U ø‹™§H 3H
⁄UÊ◊ ∑§Á¬ã„U ¡’ •Êflà ŒπÊ – Á∑§∞° ∑§Ê¡È ◊Ÿ „U⁄U· Á’‚·ÊH
»§Á≈U∑§ Á‚‹Ê ’ÒΔU mı ÷Ê߸ – ¬⁄U ‚∑§‹ ∑§Á¬ ø⁄UŸÁã„U ¡Ê߸H 4H
¬˝ËÁà ‚Á„Uà ‚’ ÷≈U ⁄UÉÊȬÁà ∑§L§ŸÊ ¬È¢¡–
¬Í°¿UË ∑ȧ‚‹ ŸÊÕ •’ ∑ȧ‚‹ ŒÁπ ¬Œ ∑¢§¡H 29H
¡Ê◊fl¢Ã ∑§„U ‚ÈŸÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ¡Ê ¬⁄U ŸÊÕ ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ŒÊÿÊH
ÃÊÁ„U ‚ŒÊ ‚È÷ ∑ȧ‚‹ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U – ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ¬˝‚ÛÊ ÃÊ ™§¬⁄UH 1H
303
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ùß Á’¡ß¸ Á’Ÿß¸ ªÈŸ ‚ʪ⁄U – ÃÊ‚È ‚È¡‚È òÊÒ‹Ù∑§ ©U¡Êª⁄UH
¬˝÷È ∑§Ë¥ ∑Χ¬Ê ÷ÿ©U ‚’È ∑§Ê¡Í – ¡ã◊ „U◊Ê⁄U ‚È»§‹ ÷Ê •Ê¡ÍH 2H
ŸÊÕ ¬flŸ‚Èà ∑§ËÁã„U ¡Ù ∑§⁄UŸË – ‚„U‚„È°U ◊Èπ Ÿ ¡Êß ‚Ù ’⁄UŸËH
¬flŸÃŸÿ ∑§ øÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞ – ¡Ê◊fl¢Ã ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ‚ÈŸÊ∞H 3H
‚ÈŸÃ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ◊Ÿ •Áà ÷Ê∞ – ¬ÈÁŸ „UŸÈ◊ÊŸ „U⁄UÁ· Á„Uÿ° ‹Ê∞H
∑§„U„ÈU ÃÊà ∑§Á„U ÷Ê°Áà ¡ÊŸ∑§Ë – ⁄U„UÁà ∑§⁄UÁà ⁄Uë¿UÊ Sfl¬˝ÊŸ ∑§ËH 4H
ŸÊ◊ ¬Ê„UM§ ÁŒfl‚ ÁŸÁ‚ äÿÊŸ ÃÈï„UÊ⁄U ∑§¬Ê≈U–
‹ÙøŸ ÁŸ¡ ¬Œ ¡¢ÁòÊà ¡Ê®„U ¬˝ÊŸ ∑§Á„¢U ’Ê≈UH 30H
ø‹Ã ◊ÙÁ„U øÍ«∏ÊU◊ÁŸ ŒËã„UË – ⁄UÉÊȬÁà NUŒÿ° ‹Êß ‚Ùß ‹Ëã„UËH
ŸÊÕ ¡Èª‹ ‹ÙøŸ ÷Á⁄U ’Ê⁄UË – ’øŸ ∑§„U ∑§¿ÈU ¡Ÿ∑§∑ȧ◊Ê⁄UËH 1H
•ŸÈ¡ ‚◊à ª„U„ÈU ¬˝÷È ø⁄UŸÊ – ŒËŸ ’¢œÈ ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà „U⁄UŸÊH
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UÊªË – ∑§Á„¢U •¬⁄UÊœ ŸÊÕ „Uı¥ àÿʪËH 2H
•flªÈŸ ∞∑§§ ◊Ù⁄U ◊Ò¥ ◊ÊŸÊ – Á’¿ÈU⁄Uà ¬˝ÊŸ Ÿ ∑§Ëã„U ¬ÿÊŸÊH
ŸÊÕ ‚Ù ŸÿŸÁã„U ∑§Ù •¬⁄UÊœÊ – ÁŸ‚⁄Uà ¬˝ÊŸ ∑§⁄U®„U „UÁΔU ’ÊœÊH 3H
Á’⁄U„U •ÁªÁŸ ÃŸÈ ÃÍ‹ ‚◊Ë⁄UÊ – SflÊ‚ ¡⁄Uß ¿UŸ ◊Ê®„U ‚⁄UË⁄UÊH
ŸÿŸ dfl®„U ¡‹È ÁŸ¡ Á„Uà ‹ÊªË – ¡⁄Ò¥U Ÿ ¬Êfl Œ„U Á’⁄U„UʪËH 4H
‚ËÃÊ ∑Ò§ •Áà Á’¬Áà Á’‚Ê‹Ê – Á’Ÿ®„U ∑§„¥U ÷Á‹ ŒËŸŒÿÊ‹ÊH 5H
ÁŸÁ◊· ÁŸÁ◊· ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ¡Ê®„U ∑§‹¬ ‚◊ ’ËÁÖ
’Áª øÁ‹• ¬˝÷È •ÊÁŸ• ÷È¡ ’‹ π‹ Œ‹ ¡ËÁÃH 31H
‚ÈÁŸ ‚ËÃÊ ŒÈπ ¬˝÷È ‚Èπ •ÿŸÊ – ÷Á⁄U •Ê∞ ¡‹ ⁄UÊÁ¡fl ŸÿŸÊH
’øŸ ∑§Êÿ° ◊Ÿ ◊◊ ªÁà ¡Ê„UË – ‚¬Ÿ„È°U ’ÍÁ¤Ê• Á’¬Áà Á∑§ ÃÊ„UËH 1H
∑§„U „UŸÈ◊¢Ã Á’¬Áà ¬˝÷È ‚Ù߸ – ¡’ Ãfl ‚ÈÁ◊⁄UŸ ÷¡Ÿ Ÿ „UÙ߸H
∑§ÁÃ∑§ ’Êà ¬˝÷È ¡ÊÃȜʟ ∑§Ë – Á⁄U¬ÈÁ„U ¡ËÁà •ÊÁŸ’Ë ¡ÊŸ∑§ËH 2H
‚ÈŸÈ ∑§Á¬ ÃÙÁ„U ‚◊ÊŸ ©U¬∑§Ê⁄UË – Ÿ®„U ∑§Ù©U ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ßȜÊ⁄UËH
¬˝Áà ©U¬∑§Ê⁄U ∑§⁄Uı¥ ∑§Ê ÃÙ⁄UÊ – ‚Ÿ◊Èπ „UÙß Ÿ ‚∑§Ã ◊Ÿ ◊Ù⁄UÊH 3H
‚ÈŸÈ ‚Èà ÃÙÁ„U ©UÁ⁄UŸ ◊Ò¥ ŸÊ„UË¥ – Œπ©¢°U ∑§Á⁄U Á’øÊ⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§Á¬Á„U ÁøÃfl ‚È⁄UòÊÊÃÊ – ‹ÙøŸ ŸË⁄U ¬È‹∑§ •Áà ªÊÃÊH 4H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ Á’‹ÙÁ∑§ ◊Èπ ªÊà „U⁄UÁ· „UŸÈ◊¢Ã–
ø⁄UŸ ¬⁄U©U ¬˝◊Ê∑ȧ‹ òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U ÷ªfl¢ÃH 32H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬˝÷È ø„Uß ©UΔUÊflÊ – ¬˝◊ ◊ªŸ ÃÁ„U ©UΔU’ Ÿ ÷ÊflÊH
¬˝÷È ∑§⁄U ¬¢∑§¡ ∑§Á¬ ∑¥§ ‚Ë‚Ê – ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ù Œ‚Ê ◊ªŸ ªı⁄UË‚ÊH 1H
304
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚ÊflœÊŸ ◊Ÿ ∑§Á⁄U ¬ÈÁŸ ‚¢∑§⁄U – ‹Êª ∑§„UŸ ∑§ÕÊ •Áà ‚È¢Œ⁄UH
∑§Á¬ ©UΔUÊß ¬˝÷È NUŒÿ° ‹ªÊflÊ – ∑§⁄U ªÁ„U ¬⁄U◊ ÁŸ∑§≈U ’ÒΔUÊflÊH 2H
∑§„ÈU ∑§Á¬ ⁄UÊflŸ ¬ÊÁ‹Ã ‹¢∑§Ê – ∑§Á„U Á’Áœ Œ„U©U ŒÈª¸ •Áà ’¢∑§ÊH
¬˝÷È ¬˝‚ÛÊ ¡ÊŸÊ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ’Ù‹Ê ’øŸ Á’ªÃ •Á÷◊ÊŸÊH 3H
‚ÊπÊ◊Ϊ ∑Ò§ ’Á«∏U ◊ŸÈ‚Ê߸ – ‚ÊπÊ Ã¥ ‚ÊπÊ ¬⁄U ¡Ê߸H
ŸÊÁÉÊ ®‚œÈ „UÊ≈U∑§¬È⁄U ¡Ê⁄UÊ – ÁŸÁ‚ø⁄U ªŸ ’Áœ Á’Á¬Ÿ ©U¡Ê⁄UÊH 4H
‚Ù ‚’ Ãfl ¬˝Ãʬ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ŸÊÕ Ÿ ∑§¿Í ◊ÙÁ⁄U ¬˝÷ÈÃÊ߸H 5H
ÃÊ ∑§„È°U ¬˝÷È ∑§¿ÈU •ª◊ ŸÁ„¢U ¡Ê ¬⁄U ÃÈï„U •ŸÈ∑ͧ‹–
Ãfl ¬˝÷Êfl° ’«∏UflÊŸ‹Á„U ¡ÊÁ⁄U ‚∑§ß π‹È ÃÍ‹H 33H
ŸÊÕ ÷ªÁà •Áà ‚ÈπŒÊÿŸË – Œ„ÈU ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U •Ÿ¬ÊÿŸËH
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ¬⁄U◊ ‚⁄U‹ ∑§Á¬ ’ÊŸË – ∞fl◊SÃÈ Ã’ ∑§„U©U ÷flÊŸËH 1H
©U◊Ê ⁄UÊ◊ ‚È÷Ê©U ¡Á„¢U ¡ÊŸÊ – ÃÊÁ„U ÷¡ŸÈ ÃÁ¡ ÷Êfl Ÿ •ÊŸÊH
ÿ„U ‚¢’ÊŒ ¡Ê‚È ©U⁄U •ÊflÊ – ⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ÷ªÁà ‚Ùß ¬ÊflÊH 2H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ∑§„UÁ„¢U ∑§Á¬’΢ŒÊ – ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ∑Χ¬Ê‹ ‚Èπ∑¢§ŒÊH
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ∑§Á¬¬ÁÃÁ„U ’Ù‹ÊflÊ – ∑§„UÊ ø‹Ò¥ ∑§⁄U ∑§⁄U„ÈU ’ŸÊflÊH 3H
•’ Á’‹¢’È ∑ Á„U ∑§Ê⁄UŸ ∑§Ë¡ – ÃÈ⁄Uà ∑§Á¬ã„U ∑§„È°U •Êÿ‚È ŒË¡H
∑§ıÃÈ∑§ ŒÁπ ‚È◊Ÿ ’„ÈU ’⁄U·Ë – Ÿ÷ Ã¥ ÷flŸ ø‹ ‚È⁄U „U⁄U·ËH 4H
∑§Á¬¬Áà ’Áª ’Ù‹Ê∞ •Ê∞ ¡ÍÕ¬ ¡ÍÕ–
ŸÊŸÊ ’⁄UŸ •ÃÈ‹ ’‹ ’ÊŸ⁄U ÷Ê‹È ’M§ÕH 34H
¬˝÷È ¬Œ ¬¢∑§¡ ŸÊfl®„U ‚Ë‚Ê – ª¡¸Á„¢U ÷Ê‹È ◊„UÊ’‹ ∑§Ë‚ÊH
ŒπË ⁄UÊ◊ ‚∑§‹ ∑§Á¬ ‚ŸÊ – ÁøÃß ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ⁄UÊÁ¡fl ŸÒŸÊH 1H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ’‹ ¬Êß ∑§Á¬¢ŒÊ – ÷∞ ¬ë¿U¡Èà ◊Ÿ„È°U ÁªÁ⁄UU¢ŒÊH
„U⁄UÁ· ⁄UÊ◊ Ã’ ∑§Ëã„U ¬ÿÊŸÊ – ‚ªÈŸ ÷∞ ‚È¢Œ⁄U ‚È÷ ŸÊŸÊH 2H
¡Ê‚È ‚∑§‹ ◊¢ª‹◊ÿ ∑§ËÃË – ÃÊ‚È ¬ÿÊŸ ‚ªÈŸ ÿ„U ŸËÃËH
¬˝÷È ¬ÿÊŸ ¡ÊŸÊ ’ÒŒ„UË¥ – »§⁄UÁ∑§ ’Ê◊ •°ª ¡ŸÈ ∑§Á„U Œ„UË¥H 3H
¡Ùß ¡Ùß ‚ªÈŸ ¡ÊŸÁ∑§Á„U „UÙ߸ – •‚ªÈŸ ÷ÿ©U ⁄UÊflŸÁ„U ‚Ù߸H
ø‹Ê ∑§≈U∑ȧ ∑§Ù ’⁄UŸÒ¥ ¬Ê⁄UÊ – ª¡¸Á„¢U ’ÊŸ⁄U ÷Ê‹È •¬Ê⁄UÊH 4H
Ÿπ •ÊÿÈœ ÁªÁ⁄U ¬ÊŒ¬œÊ⁄UË – ø‹ ªªŸ ◊Á„U ßë¿UÊøÊ⁄UËH
∑§„UÁ⁄UŸÊŒ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ∑§⁄U„UË¥ – «Uª◊ªÊÁ„¢U ÁŒÇª¡ ÁøP§⁄U„UË¥H 5H
ÁøP§⁄U®„U ÁŒÇª¡ «UÙ‹ ◊Á„U ÁªÁ⁄U ‹Ù‹ ‚ʪ⁄U π⁄U÷⁄U–
◊Ÿ „U⁄U· ‚÷ ª¢œ’¸ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊª ®∑§Ÿ⁄U ŒÈπ ≈U⁄UH
305
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
∑§≈U∑§≈U®„U ◊∑¸§≈U Á’∑§≈U ÷≈U ’„ÈU ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈ã„U œÊfl„UË¥–
¡ÿ ⁄UÊ◊ ¬˝’‹ ¬˝Ãʬ ∑§Ù‚‹ŸÊÕ ªÈŸ ªŸ ªÊfl„UË¥H 1 H
‚Á„U ‚∑§ Ÿ ÷Ê⁄U ©UŒÊ⁄U •Á„U¬Áà ’Ê⁄U ’Ê⁄U®„U ◊Ù„U߸–
ª„U Œ‚Ÿ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§◊ΔU ¬ÎCÔU ∑§ΔUÊ⁄U ‚Ù Á∑§Á◊ ‚Ù„U߸H
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U L§Áø⁄U ¬˝ÿÊŸ ¬˝ÁSÕÁà ¡ÊÁŸ ¬⁄U◊ ‚È„UÊflŸË–
¡ŸÈ ∑§◊ΔU π¬¸⁄U ‚¬¸⁄UÊ¡ ‚Ù Á‹πà •Á’ø‹ ¬ÊflŸËH 2 H
∞Á„U Á’Áœ ¡Êß ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ©UÃ⁄U ‚ʪ⁄U ÃË⁄U–
¡„°U Ä°U ‹Êª πÊŸ »§‹ ÷Ê‹È Á’¬È‹ ∑§Á¬ ’Ë⁄UH 35H
©U„UÊ° ÁŸ‚Êø⁄U ⁄U„U®„U ‚‚¢∑§Ê – ¡’ Ã¥ ¡ÊÁ⁄U ªÿ©U ∑§Á¬ ‹¢∑§ÊH
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„°U ‚’ ∑§⁄U®„U Á’øÊ⁄UÊ – Ÿ®„U ÁŸÁ‚ø⁄U ∑ȧ‹ ∑§⁄U ©U’Ê⁄UÊH 1H
¡Ê‚È ŒÍà ’‹ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ÃÁ„U •Ê∞° ¬È⁄U ∑§flŸ ÷‹Ê߸H
ŒÍÁÃã„U ‚Ÿ ‚ÈÁŸ ¬È⁄U¡Ÿ ’ÊŸË – ◊¢ŒÙŒ⁄UË •Áœ∑§ •∑ȧ‹ÊŸËH 2H
⁄U„UÁ‚ ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U ¬Áà ¬ª ‹ÊªË – ’Ù‹Ë ’øŸ ŸËÁà ⁄U‚ ¬ÊªËH
∑¢§Ã ∑§⁄U· „UÁ⁄U ‚Ÿ ¬Á⁄U„U⁄U„ÍU – ◊Ù⁄U ∑§„UÊ •Áà Á„Uà Á„Uÿ° œ⁄U„ÍUH 3H
‚◊ȤÊà ¡Ê‚È ŒÍà ∑§ß ∑§⁄UŸË – dflÁ„¢U ª÷¸ ⁄U¡ŸËø⁄U ÉÊ⁄UŸËH
ÃÊ‚È ŸÊÁ⁄ U ÁŸ¡ ‚Áøfl ’Ù‹Ê߸ – ¬ΔUfl„ÈU ∑¢§Ã ¡Ù ø„U„ÈU ÷‹Ê߸H 4H
Ãfl ∑ȧ‹ ∑§◊‹ Á’Á¬Ÿ ŒÈπŒÊ߸ – ‚ËÃÊ ‚Ëà ÁŸ‚Ê ‚◊ •Ê߸H
‚ÈŸ„ÈU ŸÊÕ ‚ËÃÊ Á’ŸÈ ŒËã„¥U – Á„Uà Ÿ ÃÈï„UÊ⁄U ‚¢÷È •¡ ∑§Ëã„¥UH 5H
⁄UÊ◊ ’ÊŸ •Á„U ªŸ ‚Á⁄U‚ ÁŸ∑§⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ÷∑§–
¡’ ‹Áª ª˝‚à Ÿ Ã’ ‹Áª ¡ÃŸÈ ∑§⁄U„ÈU ÃÁ¡ ≈U∑§H 36H
üÊflŸ ‚ÈŸË ‚ΔU ÃÊ ∑§Á⁄U ’ÊŸË – Á’„U‚Ê ¡ªÃ Á’ÁŒÃ •Á÷◊ÊŸËH
‚÷ÿ ‚È÷Ê©U ŸÊÁ⁄U ∑§⁄U ‚ÊøÊ – ◊¢ª‹ ◊„È° ÷ÿ ◊Ÿ •Áà ∑§ÊøÊH 1H
¡ı¥ •Êflß ◊∑¸§≈U ∑§≈U∑§Ê߸ – Á¡•®„U Á’øÊ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U πÊ߸H
∑¢§¬Á„¢U ‹Ù∑§¬ ¡Ê∑§Ë¥ òÊÊ‚Ê – ÃÊ‚È ŸÊÁ⁄U ‚÷Ëà ’Á«∏U „UÊ‚ÊH 2H
•‚ ∑§Á„U Á’„UÁ‚ ÃÊÁ„U ©U⁄U ‹Ê߸ – ø‹©U ‚÷Ê° ◊◊ÃÊ •Áœ∑§Ê߸H
◊¢ŒÙŒ⁄UË NUŒÿ° ∑§⁄U Áø¢ÃÊ – ÷ÿ©U ∑¢§Ã ¬⁄U Á’Áœ Á’¬⁄UËÃÊH 3H
’ÒΔU©U ‚÷Ê° π’Á⁄U •Á‚ ¬Ê߸ – ®‚œÈ ¬Ê⁄U ‚ŸÊ ‚’ •Ê߸H
’ͤÊÁ‚ ‚Áøfl ©UÁøà ◊à ∑§„U„ÍU – Ã ‚’ „°U‚ ◊CÔU ∑§Á⁄U ⁄U„U„ÍUH 4H
Á¡Ã„ÈU ‚È⁄UÊ‚È⁄U Ã’ üÊ◊ ŸÊ„UË¥ – Ÿ⁄U ’ÊŸ⁄U ∑§Á„U ‹π ◊Ê„UË¥H 5H
‚Áøfl ’ÒŒ ªÈ⁄U ÃËÁŸ ¡ı¥ Á¬˝ÿ ’Ù‹®„U ÷ÿ •Ê‚–
⁄UÊ¡ œ◊¸ ß ÃËÁŸ ∑§⁄U „UÙß ’Áª„UË¥ ŸÊ‚H 37H
306
øı0. ‚Ùß ⁄UÊflŸ ∑§„È°U ’ŸË ‚„UÊ߸ – •SÃÈÁà ∑§⁄U®„U ‚ÈŸÊß ‚ÈŸÊ߸H
•fl‚⁄U ¡ÊÁŸ Á’÷Ë·ŸÈ •ÊflÊ – ÷˝ÊÃÊ ø⁄UŸ ‚Ë‚È Ã®„U ŸÊflÊH 1H
¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊß ’ÒΔU ÁŸ¡ •Ê‚Ÿ – ’Ù‹Ê ’øŸ ¬Êß •ŸÈ‚Ê‚ŸH
¡ÊÒ ∑Χ¬Ê‹ ¬Í°Á¿U„ÈU ◊ÙÁ„U ’ÊÃÊ – ◊Áà •ŸÈM§¬ ∑§„U©°U Á„Uà ÃÊÃÊH 2H
¡Ù •Ê¬Ÿ øÊ„ÒU ∑§ÀÿÊŸÊ – ‚È¡‚È ‚È◊Áà ‚È÷ ªÁà ‚Èπ ŸÊŸÊH
‚Ù ¬⁄UŸÊÁ⁄U Á‹‹Ê⁄U ªÙ‚ÊßZ – á©U ø©UÁÕ ∑§ ø¢Œ Á∑§ ŸÊßZH 3H
øıŒ„U ÷ÈflŸ ∞∑§ ¬Áà „UÙ߸ – ÷Íú˝Ù„U ÁÃCÔUß ŸÁ„¢U ‚Ù߸H
ªÈŸ ‚ʪ⁄U ŸÊª⁄U Ÿ⁄U ¡Ù™§ – •‹¬ ‹Ù÷ ÷‹ ∑§„Uß Ÿ ∑§Ù™§H 4H
ŒÙ0. ∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ◊Œ ‹Ù÷ ‚’ ŸÊÕ Ÿ⁄U∑§ ∑§ ¬¢Õ–
‚’ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U ÷¡„ÈU ÷¡Á„¢U ¡Á„U ‚¢ÃH 38H
øı0. ÃÊà ⁄UÊ◊ Ÿ®„U Ÿ⁄U ÷Í¬Ê‹Ê – ÷ÈflŸSfl⁄U ∑§Ê‹„ÈU ∑§⁄U ∑§Ê‹ÊH
’˝rÊÔ •ŸÊ◊ÿ •¡ ÷ªfl¢ÃÊ – Cÿʬ∑§ •Á¡Ã •ŸÊÁŒ •Ÿ¢ÃÊH 1H
ªÙ Ám¡ œŸÈ Œfl Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ ◊ÊŸÈ· ßȜÊ⁄UËH
¡Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ÷¢¡Ÿ π‹ ’˝ÊÃÊ – ’Œ œ◊¸ ⁄Uë¿U∑§ ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊH 2H
ÃÊÁ„U ’ÿL§ ÃÁ¡ ŸÊß• ◊ÊÕÊ – ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà ÷¢¡Ÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
Œ„ÈU ŸÊÕ ¬˝÷È ∑§„È°U ’ÒŒ„UË – ÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ Á’ŸÈ „UÃÈ ‚Ÿ„UËH 3H
‚⁄UŸ ª∞° ¬˝÷È ÃÊ„ÈU Ÿ àÿÊªÊ – Á’Sfl º˝Ù„U ∑Χà •ÉÊ ¡Á„U ‹ÊªÊH
¡Ê‚È ŸÊ◊ òÊÿ Ãʬ Ÿ‚ÊflŸ – ‚Ùß ¬˝÷È ¬˝ª≈U ‚◊ȤÊÈ Á¡ÿ° ⁄UÊflŸH 4H
ŒÙ0. ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬Œ ‹Êª©°U Á’Ÿÿ ∑§⁄U©°U Œ‚‚Ë‚–
¬Á⁄U„UÁ⁄UU ◊ÊŸ ◊Ù„U ◊Œ ÷¡„ÈU ∑§Ù‚‹ÊœË‚H 39 (∑§)H
◊ÈÁŸ ¬È‹ÁSà ÁŸ¡ Á‚cÿ ‚Ÿ ∑§Á„U ¬ΔU߸ ÿ„U ’ÊÖ
ÃÈ⁄Uà ‚Ù ◊Ò¥ ¬˝÷È ‚Ÿ ∑§„UË ¬Êß ‚È•fl‚L§ ÃÊÃH 39 (π)H
øı0. ◊ÊÀÿfl¢Ã •Áà ‚Áøfl ‚ÿÊŸÊ – ÃÊ‚È ’øŸ ‚ÈÁŸ •Áà ‚Èπ ◊ÊŸÊH
ÃÊà •ŸÈ¡ Ãfl ŸËÁà Á’÷Í·Ÿ – ‚Ù ©U⁄U œ⁄U„ÈU ¡Ù ∑§„Uà Á’÷Ë·ŸH 1H
Á⁄U¬È ©UÃ∑§⁄U· ∑§„Uà ‚ΔU ŒÙ™§ – ŒÍÁ⁄U Ÿ ∑§⁄U„ÈU ß„UÊ° „Uß ∑§Ù™§H
◊ÊÀÿfl¢Ã ªÎ„U ªÿ©U ’„UÙ⁄UË – ∑§„Uß Á’÷Ë·ŸÈ ¬ÈÁŸ ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 2H
‚È◊Áà ∑ȧ◊Áà ‚’ ∑¥§ ©U⁄U ⁄U„U„UË¥ – ŸÊÕ ¬È⁄UÊŸ ÁŸª◊ •‚ ∑§„U„UË¥H
¡„UÊ° ‚È◊Áà Ä°U ‚¢¬Áà ŸÊŸÊ – ¡„UÊ° ∑ȧ◊Áà Ä°U Á’¬Áà ÁŸŒÊŸÊH 3H
Ãfl ©U⁄U ∑ȧ◊Áà ’‚Ë Á’¬⁄UËÃÊ – Á„Uà •ŸÁ„Uà ◊ÊŸ„È Á⁄U¬È ¬˝ËÃÊH
∑§Ê‹⁄UÊÁà ÁŸÁ‚ø⁄U ∑ȧ‹ ∑§⁄UË – ÃÁ„U ‚ËÃÊ ¬⁄U ¬˝ËÁà ÉÊŸ⁄UËH 4H
ŒÙ0. ÃÊà ø⁄UŸ ªÁ„U ◊ʪ©°U ⁄UÊπ„ÈU ◊Ù⁄U ŒÈ‹Ê⁄U–
307
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚ËÃÊ Œ„ÈU ⁄UÊ◊ ∑§„È°U •Á„Uà Ÿ „UÙß ÃÈï„UÊ⁄UH 40H
’Èœ ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ‚¢◊à ’ÊŸË – ∑§„UË Á’÷Ë·Ÿ ŸËÁà ’πÊŸËH
‚ÈŸÃ Œ‚ÊŸŸ ©UΔUÊ Á⁄U‚Ê߸ – π‹ ÃÙÁ„U ÁŸ∑§≈U ◊ÎàÿÈ •’ •Ê߸H 1H
Á¡•Á‚ ‚ŒÊ ‚ΔU ◊Ù⁄U Á¡•ÊflÊ – Á⁄U¬È ∑§⁄U ¬ë¿U ◊Í…∏U ÃÙÁ„U ÷ÊflÊH
∑§„UÁ‚ Ÿ π‹ •‚ ∑§Ù ¡ª ◊Ê„UË¥ – ÷È¡ ’‹ ¡ÊÁ„U Á¡ÃÊ ◊Ò¥ ŸÊ„UË¢H 2H
◊◊ ¬È⁄U ’Á‚ ìÁ‚ã„U ¬⁄U ¬˝ËÃË – ‚ΔU Á◊‹È ¡Êß ÁÃã„UÁ„U ∑§„ÈU ŸËÃËH
•‚ ∑§Á„U ∑§Ëã„Á‚ ø⁄UŸ ¬˝„UÊ⁄UÊ – •ŸÈ¡ ª„U ¬Œ ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊH 3H
©U◊Ê ‚¢Ã ∑§ß ß„Uß ’«∏UÊ߸ – ◊¢Œ ∑§⁄Uà ¡Ù ∑§⁄Uß ÷‹Ê߸H
ÃÈï„U Á¬ÃÈ ‚Á⁄U‚ ÷‹®„U ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÊ – ⁄UÊ◊È ÷¡¥ Á„Uà ŸÊÕ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 4H
‚Áøfl ‚¢ª ‹Ò Ÿ÷ ¬Õ ªÿ™§ – ‚’Á„U ‚ÈŸÊß ∑§„Uà •‚ ÷ÿ™§H 5H
⁄UÊ◊È ‚àÿ‚¢∑§À¬ ¬˝÷È ‚÷Ê ∑§Ê‹’‚ ÃÙÁ⁄U–
◊Ò¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚⁄UŸ •’ ¡Ê©°U Œ„ÈU ¡ÁŸ πÙÁ⁄UH 41H
•‚ ∑§Á„U ø‹Ê Á’÷Ë·ŸÈ ¡’„UË¥ – •ÊÿÍ„UËŸ ÷∞ ‚’ Ã’„UË¢H
‚ÊœÈ •flÇÿÊ ÃÈ⁄Uà ÷flÊŸË – ∑§⁄U ∑§ÀÿÊŸ •Áπ‹ ∑Ò „UÊŸËH 1H
⁄UÊflŸ ¡’®„U Á’÷Ë·Ÿ àÿÊªÊ – ÷ÿ©U Á’÷fl Á’ŸÈ Ã’®„U •÷ʪÊH
ø‹©U „U⁄UÁ· ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¬Ê„UË¥ – ∑§⁄Uà ◊ŸÙ⁄UÕ ’„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 2H
ŒÁπ„U©°U ¡Êß ø⁄UŸ ¡‹¡ÊÃÊ – •L§Ÿ ◊Όȋ ‚fl∑§ ‚ÈπŒÊÃÊH
¡ ¬Œ ¬⁄UÁ‚ Ã⁄UË Á⁄UÁ·ŸÊ⁄UË – Œ¢«U∑§ ∑§ÊŸŸ ¬ÊflŸ∑§Ê⁄UËH 3H
¡ ¬Œ ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ° ©U⁄U ‹Ê∞ – ∑§¬≈U ∑ȧ⁄¢Uª ‚¢ª œ⁄U œÊ∞H
„U⁄U ©U⁄U ‚⁄U ‚⁄UÙ¡ ¬Œ ¡߸ – •„UÙ÷ÊÇÿ ◊Ò¥ ŒÁπ„U©°U Ã߸H 4H
Á¡ã„U ¬Êÿã„U ∑§ ¬ÊŒÈ∑§Áã„U ÷⁄UÃÈ ⁄U„U ◊Ÿ ‹Êß–
Ã ¬Œ •Ê¡È Á’‹ÙÁ∑§„U©°U ßã„U ŸÿŸÁã„U •’ ¡ÊßH 42H
∞Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uà ‚¬˝◊ Á’øÊ⁄UÊU – •Êÿ©U ‚¬ÁŒ ®‚œÈ ∞Á„¢U ¬Ê⁄UÊH
∑§Á¬ã„U Á’÷Ë·ŸÈ •Êflà ŒπÊ – ¡ÊŸÊ ∑§Ù©U Á⁄U¬È ŒÍà Á’‚·ÊH 1H
ÃÊÁ„U ⁄UÊÁπ ∑§¬Ë‚ ¬®„U •Ê∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ÃÊÁ„U ‚ÈŸÊ∞H
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – •ÊflÊ Á◊‹Ÿ Œ‚ÊŸŸ ÷Ê߸H 2H
∑§„U ¬˝÷È ‚πÊ ’ÍÁ¤Ê∞ ∑§Ê„UÊ – ∑§„Uß ∑§¬Ë‚ ‚ÈŸ„ÈU Ÿ⁄UŸÊ„UÊH
¡ÊÁŸ Ÿ ¡Êß ÁŸ‚Êø⁄U ◊ÊÿÊ – ∑§Ê◊M§¬ ∑§Á„U ∑§Ê⁄UŸ •ÊÿÊH 3H
÷Œ „U◊Ê⁄U ‹Ÿ ‚ΔU •ÊflÊ – ⁄UÊÁπ• ’Ê°Áœ ◊ÙÁ„U •‚ ÷ÊflÊH
‚πÊ ŸËÁà ÃÈï„U ŸËÁ∑§ Á’øÊ⁄UË – ◊◊ ¬Ÿ ‚⁄UŸÊªÃ ÷ÿ„UÊ⁄UËH 4H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ „U⁄U· „UŸÈ◊ÊŸÊ – ‚⁄UŸÊªÃ ’ë¿U‹ ÷ªflÊŸÊH 5H
308
ŒÙ0. ‚⁄UŸÊªÃ ∑§„È°U ¡ áÁ„¢U ÁŸ¡ •ŸÁ„Uà •ŸÈ◊ÊÁŸ–
Ã Ÿ⁄U ¬Êfl°⁄U ¬Ê¬◊ÿ ÁÃã„UÁ„U Á’‹Ù∑§Ã „UÊÁŸH 43H
øı0. ∑§ÙÁ≈ Á’¬˝ ’œ ‹Êª®„ ¡Ê„ÍU – •Ê∞° ‚⁄UŸ á©°U Ÿ®„U ÃÊ„ÍUH
‚Ÿ◊Èπ „UÙß ¡Ëfl ◊ÙÁ„U ¡’„UË¥ – ¡ã◊ ∑§ÙÁ≈U •ÉÊ ŸÊ‚®„U Ã’„UË¥H 1H
¬Ê¬fl¢Ã ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Ê™§ – ÷¡ŸÈ ◊Ù⁄U ÃÁ„U ÷Êfl Ÿ ∑§Ê™§H
¡ı¥ ¬Ò ŒÈCÔUNUŒÿ ‚Ùß „UÙ߸ – ◊Ù⁄¥U ‚Ÿ◊Èπ •Êfl Á∑§ ‚Ù߸H 2H
ÁŸ◊¸‹ ◊Ÿ ¡Ÿ ‚Ù ◊ÙÁ„U ¬ÊflÊ – ◊ÙÁ„U ∑§¬≈U ¿U‹ Á¿Uº˝ Ÿ ÷ÊflÊH
÷Œ ‹Ÿ ¬ΔUflÊ Œ‚‚Ë‚Ê – Ã’„È°U Ÿ ∑§¿ÈU ÷ÿ „UÊÁŸ ∑§¬Ë‚ÊH 3H
¡ª ◊„È°U ‚πÊ ÁŸ‚Êø⁄U ¡Ã – ‹Á¿U◊ŸÈ „UŸß ÁŸÁ◊· ◊„È°U ÃÃH
¡ı¥ ‚÷Ëà •ÊflÊ ‚⁄UŸÊßZ – ⁄UÁπ„U©°U ÃÊÁ„U ¬˝ÊŸ ∑§Ë ŸÊßZH 4H
ŒÙ0. ©U÷ÿ ÷Ê°Áà ÃÁ„U •ÊŸ„ÈU „°UÁ‚ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸ∑§Ã–
¡ÿ ∑Χ¬Ê‹ ∑§Á„U ∑§Á¬ ø‹ •¢ªŒ „UŸÍ ‚◊ÃH 44H
øı0. ‚ÊŒ⁄U ÃÁ„U •Êª¥ ∑§Á⁄U ’ÊŸ⁄U – ø‹ ¡„UÊ° ⁄UÉÊȬÁà ∑§L§ŸÊ∑§⁄UH
ŒÍÁ⁄UÁ„U Ã Œπ mı ÷˝ÊÃÊ – ŸÿŸÊŸ¢Œ ŒÊŸ ∑§ ŒÊÃÊH 1H
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ ¿UÁ’œÊ◊ Á’‹Ù∑§Ë – ⁄U„U©U ΔU≈ÈUÁ∑§ ∞∑§≈U∑§ ¬‹ ⁄UÙ∑§ËH
÷È¡ ¬˝‹¢’ ∑¢§¡ÊL§Ÿ ‹ÙøŸ – SÿÊ◊‹ ªÊà ¬˝ŸÃ ÷ÿ ◊ÙøŸH 2H
Á‚¢ÉÊ ∑¢§œ •Êÿà ©U⁄U ‚Ù„UÊ – •ÊŸŸ •Á◊à ◊ŒŸ ◊Ÿ ◊Ù„UÊH
ŸÿŸ ŸË⁄U ¬È‹Á∑§Ã •Áà ªÊÃÊ – ◊Ÿ œÁ⁄U œË⁄U ∑§„UË ◊ÎŒÈ ’ÊÃÊH 3H
ŸÊÕ Œ‚ÊŸŸ ∑§⁄U ◊Ò¥ ÷˝ÊÃÊ – ÁŸÁ‚ø⁄U ’¢‚ ¡Ÿ◊ ‚È⁄UòÊÊÃÊH
‚„U¡ ¬Ê¬Á¬˝ÿ ÃÊ◊‚ Œ„UÊ – ¡ÕÊ ©U‹Í∑§Á„U Ã◊ ¬⁄U Ÿ„UÊH 4H
ŒÙ0. üÊflŸ ‚È¡‚È ‚ÈÁŸ •Êÿ©°U ¬˝÷È ÷¢¡Ÿ ÷fl ÷Ë⁄U–
òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U •Ê⁄UÁà „U⁄UŸ ‚⁄UŸ ‚ÈπŒ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UH 45H
øı0. •‚ ∑§Á„U ∑§⁄Uà Œ¢«Uflà ŒπÊ – ÃÈ⁄Uà ©UΔU ¬˝÷È „U⁄U· Á’‚·ÊH
ŒËŸ ’øŸ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ◊Ÿ ÷ÊflÊ – ÷È¡ Á’‚Ê‹ ªÁ„U NUŒÿ° ‹ªÊflÊH 1H
•ŸÈ¡ ‚Á„Uà Á◊Á‹ Á…Uª ’ÒΔUÊ⁄UË – ’Ù‹ ’øŸ ÷ªÃ ÷ÿ„Ê⁄UËH
∑§„ÈU ‹¢∑§‚ ‚Á„Uà ¬Á⁄UflÊ⁄UÊ – ∑ȧ‚‹ ∑ȧΔUÊ„U⁄U ’Ê‚ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 2H
π‹ ◊¢«U‹Ë¥ ’‚„ÈU ÁŒŸÈ ⁄UÊÃË – ‚πÊ œ⁄U◊ ÁŸ’„Uß ∑§Á„U ÷Ê°ÃËH
◊Ò¥ ¡ÊŸ©°U ÃÈï„UÊÁ⁄U ‚’ ⁄UËÃË – •Áà Ÿÿ ÁŸ¬ÈŸ Ÿ ÷Êfl •ŸËÃËH 3H
’L§ ÷‹ ’Ê‚ Ÿ⁄U∑§ ∑§⁄U ÃÊÃÊ – ŒÈCÔU ‚¢ª ¡ÁŸ Œß Á’œÊÃÊH
•’ ¬Œ ŒÁπ ∑ȧ‚‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ¡ı¥ ÃÈï„U ∑§ËÁã„U ¡ÊÁŸ ¡Ÿ ŒÊÿÊH 4H
ŒÙ0. Ã’ ‹Áª ∑ȧ‚‹ Ÿ ¡Ëfl ∑§„È°U ‚¬Ÿ„È°U ◊Ÿ Á’üÊÊ◊–
309
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡’ ‹Áª ÷¡Ã Ÿ ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ‚Ù∑§ œÊ◊ ÃÁ¡ ∑§Ê◊H 46H
Ã’ ‹Áª NUŒÿ° ’‚Ã π‹ ŸÊŸÊ – ‹Ù÷ ◊Ù„U ◊ë¿U⁄U ◊Œ ◊ÊŸÊH
¡’ ‹Áª ©U⁄U Ÿ ’‚à ⁄UÉÊÈŸÊÕÊ – œ⁄¥U øʬ ‚Êÿ∑§ ∑§Á≈U ÷ÊÕÊH 1H
◊◊ÃÊ ÃL§Ÿ Ã◊Ë •°Áœ•Ê⁄UË – ⁄Uʪ m· ©U‹Í∑§ ‚Èπ∑§Ê⁄UËH
Ã’ ‹Áª ’‚Áà ¡Ëfl ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ¡’ ‹Áª ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ⁄UÁ’ ŸÊ„UË¥H 2H
•’ ◊Ò¥ ∑ȧ‚‹ Á◊≈U ÷ÿ ÷Ê⁄U – ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑§◊‹ ÃÈï„UÊ⁄UH
ÃÈï„U ∑Χ¬Ê‹ ¡Ê ¬⁄U •ŸÈ∑ͧ‹Ê – ÃÊÁ„U Ÿ Cÿʬ ÁòÊÁ’œ ÷fl ‚Í‹ÊH 3H
◊Ò¥ ÁŸÁ‚ø⁄U •Áà •œ◊ ‚È÷Ê™§ – ‚È÷ •Êø⁄UŸÈ ∑§Ëã„U ŸÁ„¢U ∑§Ê™§H
¡Ê‚È M§¬ ◊ÈÁŸ äÿÊŸ Ÿ •ÊflÊ – ÃÁ„¢U ¬˝÷È „U⁄UÁ· NUŒÿ° ◊ÙÁ„U ‹ÊflÊH 4H
•„UÙ÷ÊÇÿ ◊◊ •Á◊à •Áà ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ‚Èπ ¬È¢¡–
Œπ©°U ŸÿŸ Á’⁄¢UÁø Á‚fl ‚Cÿ ¡Èª‹ ¬Œ ∑¢§¡H 47H
‚ÈŸ„ÈU ‚πÊ ÁŸ¡ ∑§„U©°U ‚È÷Ê™§ – ¡ÊŸ ÷È‚È¢Á«U ‚¢÷È ÁªÁ⁄U¡Ê™§H
¡ı¥ Ÿ⁄U „UÙß ø⁄UÊø⁄U º˝Ù„UË – •ÊflÒ ‚÷ÿ ‚⁄UŸ ÃÁ∑§ ◊Ù„UËH 1H
ÃÁ¡ ◊Œ ◊Ù„U ∑§¬≈U ¿U‹ ŸÊŸÊ – ∑§⁄U©° ‚l ÃÁ„U ‚ÊœÈ ‚◊ÊŸÊH
¡ŸŸË ¡Ÿ∑§ ’¢œÈ ‚Èà ŒÊ⁄UÊ – ÃŸÈ œŸÈ ÷flŸ ‚ÈNUŒ ¬Á⁄UflÊ⁄UÊH 2H
‚’ ∑Ò§ ◊◊ÃÊ Ãʪ ’≈UÙ⁄UË – ◊◊ ¬Œ ◊ŸÁ„U ’Ê°œ ’Á⁄U «UÙ⁄UËH
‚◊Œ⁄U‚Ë ßë¿UÊ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥ – „U⁄U· ‚Ù∑§ ÷ÿ Ÿ®„U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 3H
•‚ ‚îÊŸ ◊◊ ©U⁄U ’‚ ∑Ò§‚¥ – ‹Ù÷Ë NUŒÿ° ’‚ß œŸÈ ¡Ò‚¢H
ÃÈï„U ‚ÊÁ⁄Uπ ‚¢Ã Á¬˝ÿ ◊Ù⁄¥U – œ⁄U©°U Œ„U Ÿ®„U •ÊŸ ÁŸ„UÙ⁄¥UH 4H
‚ªÈŸ ©U¬Ê‚∑§ ¬⁄UÁ„Uà ÁŸ⁄Uà ŸËÁà ŒÎ…∏U Ÿ◊–
Ã Ÿ⁄U ¬˝ÊŸ ‚◊ÊŸ ◊◊ Á¡ã„U ∑¥§ Ám¡ ¬Œ ¬˝◊H 48H
‚ÈŸÈ ‹¢∑§‚ ‚∑§‹ ªÈŸ ÃÙ⁄¥U – ÃÊÃ¥ ÃÈï„U •ÁÂÿ Á¬˝ÿ ◊Ù⁄¥UH
⁄UÊ◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ ’ÊŸ⁄U ¡ÍÕÊ – ‚∑§‹ ∑§„U®„U ¡ÿ ∑Χ¬Ê ’M§ÕÊH 1H
‚ÈŸÃ Á’÷Ë·ŸÈ ¬˝÷È ∑Ò§ ’ÊŸË – Ÿ®„U •ÉÊÊà üÊflŸÊ◊Îà ¡ÊŸËH
¬Œ •¢’È¡ ªÁ„U ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊ – NUŒÿ° ‚◊Êà Ÿ ¬˝◊È •¬Ê⁄UÊH 2H
‚ÈŸ„ÈU Œfl ‚ø⁄UÊø⁄U SflÊ◊Ë – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH
©U⁄U ∑§¿ÈU ¬˝Õ◊ ’Ê‚ŸÊ ⁄U„UË – ¬˝÷È ¬Œ ¬˝ËÁà ‚Á⁄Uà ‚Ù ’„UËH 3H
•’ ∑Χ¬Ê‹ ÁŸ¡ ÷ªÁà ¬ÊflŸË – Œ„ÈU ‚ŒÊ Á‚fl ◊Ÿ ÷ÊflŸËH
∞fl◊SÃÈ ∑§Á„U ¬˝÷È ⁄UŸœË⁄UÊ – ◊ÊªÊ ÃÈ⁄Uà ®‚œÈ ∑§⁄U ŸË⁄UÊH 4H
¡ŒÁ¬ ‚πÊ Ãfl ßë¿UÊ ŸÊ„UË¥ – ◊Ù⁄U Œ⁄U‚È •◊ÙÉÊ ¡ª ◊Ê„UË¥H
•‚ ∑§Á„U ⁄UÊ◊ ÁË∑§ ÃÁ„U ‚Ê⁄UÊ – ‚È◊Ÿ ’ÎÁCÔU Ÿ÷ ÷߸ •¬Ê⁄UÊH 5H
310
ŒÙ0. ⁄UÊflŸ ∑˝§Ùœ •Ÿ‹ ÁŸ¡ SflÊ‚ ‚◊Ë⁄U ¬˝ø¢«U–
¡⁄Uà Á’÷Ë·ŸÈ ⁄UÊπ©U ŒËã„U©U ⁄UÊ¡È •π¢«UH 49 (∑§)H
¡Ù ‚¢¬Áà Á‚fl ⁄UÊflŸÁ„U ŒËÁã„U ÁŒ∞° Œ‚ ◊ÊÕ–
‚Ùß ‚¢¬ŒÊ Á’÷Ë·ŸÁ„U ‚∑ȧÁø ŒËÁã„U ⁄UÉÊÈŸÊÕH 49 (π)H
øı0. •‚ ¬˝÷È ¿UÊÁ«∏U ÷¡®„U ¡ •ÊŸÊ – Ã Ÿ⁄U ¬‚È Á’ŸÈ ¬Í°¿U Á’·ÊŸÊH
ÁŸ¡ ¡Ÿ ¡ÊÁŸ ÃÊÁ„U •¬ŸÊflÊ – ¬˝÷È ‚È÷Êfl ∑§Á¬ ∑ȧ‹ ◊Ÿ ÷ÊflÊH 1H
¬ÈÁŸ ‚’¸Çÿ ‚’¸ ©U⁄U ’Ê‚Ë – ‚’¸M§¬ ‚’ ⁄UÁ„Uà ©UŒÊ‚ËH
’Ù‹ ’øŸ ŸËÁà ¬˝Áìʋ∑§ – ∑§Ê⁄UŸ ◊ŸÈ¡ ŒŸÈ¡ ∑ȧ‹ ÉÊ‹∑§H 2H
‚ÈŸÈ ∑§¬Ë‚ ‹¢∑§Ê¬Áà ’Ë⁄UÊ – ∑§Á„U Á’Áœ ÃÁ⁄U• ¡‹Áœ ª¢÷Ë⁄UÊH
‚¢∑ȧ‹ ◊∑§⁄U ©U⁄Uª ¤Ê· ¡ÊÃË – •Áà •ªÊœ ŒÈSÃ⁄U ‚’ ÷Ê°ÃËH 3H
∑§„U ‹¢∑§‚ ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ∑§ÙÁ≈U ®‚œÈ ‚Ù·∑§ Ãfl ‚Êÿ∑§H
¡lÁ¬ ÃŒÁ¬ ŸËÁà •Á‚ ªÊ߸ – Á’Ÿÿ ∑§Á⁄U• ‚ʪ⁄U ‚Ÿ ¡Ê߸H 4H
ŒÙ0. ¬˝÷È ÃÈï„UÊ⁄U ∑ȧ‹ªÈ⁄U§ ¡‹Áœ ∑§Á„UÁ„U ©U¬Êÿ Á’øÊÁ⁄U–
Á’ŸÈ ¬˝ÿÊ‚ ‚ʪ⁄U ÃÁ⁄UÁ„U ‚∑§‹ ÷Ê‹È ∑§Á¬ œÊÁ⁄UH 50H
øı0. ‚πÊ ∑§„UË ÃÈï„U ŸËÁ∑§ ©U¬Ê߸ – ∑§Á⁄U• ŒÒfl ¡ı¥ „UÙß ‚„UÊ߸H
◊¢òÊ Ÿ ÿ„U ‹Á¿U◊Ÿ ◊Ÿ ÷ÊflÊ – ⁄UÊ◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ •Áà ŒÈπ ¬ÊflÊH 1H
ŸÊÕ ŒÒfl ∑§⁄U ∑§flŸ ÷⁄UÙ‚Ê– ‚ÙÁ·• Á‚¢œÈ ∑§Á⁄• ◊Ÿ ⁄UÙ‚ÊH
∑§ÊŒ⁄U ◊Ÿ ∑§„È°U ∞∑§ •œÊ⁄UÊ – ŒÒfl ŒÒfl •Ê‹‚Ë ¬È∑§Ê⁄UÊH 2H
‚ÈŸÃ Á’„UÁ‚ ’Ù‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ∞‚Á„¢U ∑§⁄U’ œ⁄U„ÈU ◊Ÿ œË⁄UÊH
•‚ ∑§Á„U ¬˝÷È •ŸÈ¡Á„U ‚◊ȤÊÊ߸ – ®‚œÈ ‚◊ˬ ª∞ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 3H
¬˝Õ◊ ¬˝ŸÊ◊ ∑§Ëã„U Á‚L§ ŸÊ߸ – ’ÒΔU ¬ÈÁŸ Ã≈U Œ÷¸ «U‚Ê߸H
¡’®„U Á’÷Ë·Ÿ ¬˝÷È ¬Á„¢U •Ê∞ – ¬Ê¿¥U ⁄UÊflŸ ŒÍà ¬ΔUÊ∞H 4H
ŒÙ0. ‚∑§‹ øÁ⁄Uà ÁÃã„U Œπ œ⁄¥U ∑§¬≈U ∑§Á¬ Œ„U–
¬˝÷È ªÈŸ NUŒÿ° ‚⁄UÊ„U®„U ‚⁄UŸÊªÃ ¬⁄U Ÿ„UH 51H
øı0. ¬˝ª≈U ’πÊŸ®„U ⁄UÊ◊ ‚È÷Ê™§ – •Áà ‚¬˝◊ ªÊ Á’‚Á⁄U ŒÈ⁄UÊ™§H
Á⁄U¬È ∑§ ŒÍà ∑§Á¬ã„U Ã’ ¡ÊŸ – ‚∑§‹ ’Ê°Áœ ∑§¬Ë‚ ¬Á„¢U •ÊŸH 1H
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚ÈŸ„ÈU ‚’ ’ÊŸ⁄U – •¢ª ÷¢ª ∑§Á⁄U ¬ΔUfl„ÈU ÁŸÁ‚ø⁄UH
‚ÈÁŸ ‚Ȫ˝Ëfl ’øŸ ∑§Á¬ œÊ∞ – ’Ê°Áœ ∑§≈U∑§ ø„ÈU ¬Ê‚ Á»§⁄UÊ∞H 2H
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ◊Ê⁄UŸ ∑§Á¬ ‹Êª – ŒËŸ ¬È∑§Ê⁄Uà ÌÁ¬ Ÿ àÿʪH
¡Ù „U◊Ê⁄U „U⁄U ŸÊ‚Ê ∑§ÊŸÊ – ÃÁ„U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ ∑Ò§ •ÊŸÊH 3H
‚ÈÁŸ ‹Á¿U◊Ÿ ‚’ ÁŸ∑§≈U ’Ù‹Ê∞ – ŒÿÊ ‹ÊÁª „°UÁ‚ ÃÈ⁄Uà ¿UÙ«∏UÊ∞H
311
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
⁄UÊflŸ ∑§⁄U ŒË¡„ÈU ÿ„U ¬ÊÃË – ‹Á¿U◊Ÿ ’øŸ ’ÊøÈ ∑ȧ‹ÉÊÊÃËH 4H
∑§„U„ÈU ◊Èπʪ⁄U ◊Í…∏U ‚Ÿ ◊◊ ‚¢Œ‚È ©UŒÊ⁄U–
‚ËÃÊ Œß Á◊‹„ÈU Ÿ à •ÊflÊ ∑§Ê‹È ÃÈï„UÊ⁄UH 52H
ÃÈ⁄Uà ŸÊß ‹Á¿U◊Ÿ ¬Œ ◊ÊÕÊ – ø‹ ŒÍà ’⁄UŸÃ ªÈŸ ªÊÕÊH
∑§„Uà ⁄UÊ◊ ¡‚È ‹¢∑§Ê° •Ê∞ – ⁄UÊflŸ ø⁄UŸ ‚Ë‚ ÁÃã„U ŸÊ∞H 1H
Á’„UÁ‚ Œ‚ÊŸŸ ¬Í°¿UË ’ÊÃÊ – ∑§„UÁ‚ Ÿ ‚È∑§ •Ê¬ÁŸ ∑ȧ‚‹ÊÃÊH
¬ÈÁŸ ∑§„ÈU π’Á⁄U Á’÷Ë·Ÿ ∑§⁄UË – ¡ÊÁ„U ◊ÎàÿÈ •Ê߸ •Áà Ÿ⁄UËH 2H
∑§⁄Uà ⁄UÊ¡ ‹¢∑§Ê ‚ΔU àÿÊªË – „UÙßÁ„U ¡fl ∑§⁄U ∑§Ë≈U •÷ʪËH
¬ÈÁŸ ∑§„ÈU ÷Ê‹È ∑§Ë‚ ∑§≈U∑§Ê߸ – ∑§ÁΔUŸ ∑§Ê‹ ¬˝Á⁄Uà øÁ‹ •Ê߸H 3H
Á¡ã„U ∑§ ¡ËflŸ ∑§⁄U ⁄UπflÊ⁄UÊ – ÷ÿ©U ◊Όȋ Áøà ®‚œÈ Á’øÊ⁄UÊH
∑§„ÈU ìÁ‚ã„U ∑Ò§ ’Êà ’„UÙ⁄UË – Á¡ã„U ∑§ NUŒÿ° òÊÊ‚ •Áà ◊Ù⁄UËH 4H
∑§Ë ÷ß ÷¥≈U Á∑§ Á»§Á⁄U ª∞ üÊflŸ ‚È¡‚È ‚ÈÁŸ ◊Ù⁄U–
∑§„UÁ‚ Ÿ Á⁄U¬È Œ‹ Ã¡ ’‹ ’„ÈUà øÁ∑§Ã Áøà ÃÙ⁄UH 53H
ŸÊÕ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ¬Í°¿U„UÈ ¡Ò‚¥ – ◊ÊŸ„ÈU ∑§„UÊ ∑˝§Ùœ ÃÁ¡ ÃÒ‚¥H
Á◊‹Ê ¡Êß ¡’ •ŸÈ¡ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ¡Êî„U ⁄UÊ◊ ÁË∑§ ÃÁ„U ‚Ê⁄UÊH 1H
⁄UÊflŸ ŒÍà „U◊Á„U ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ∑§Á¬ã„U ’Ê°Áœ ŒËã„U ŒÈπ ŸÊŸÊH
üÊflŸ ŸÊÁ‚∑§Ê ∑§Ê≈Ò¥U ‹Êª – ⁄UÊ◊ ‚¬Õ ŒËã„¥U „U◊ àÿʪH 2H
¬Í°Á¿U„ÈU ŸÊÕ ⁄UÊ◊ ∑§≈U∑§Ê߸ – ’ŒŸ ∑§ÙÁ≈U ‚à ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸H
ŸÊŸÊ ’⁄UŸ ÷Ê‹È ∑§Á¬ œÊ⁄UË – Á’∑§≈UÊŸŸ Á’‚Ê‹ ÷ÿ∑§Ê⁄UËH 3H
¡Á„¢U ¬È⁄U Œ„U©U „UÃ©U ‚Èà ÃÙ⁄UÊ – ‚∑§‹ ∑§Á¬ã„U ◊„°U ÃÁ„U ’‹È ÕÙ⁄UÊH
•Á◊à ŸÊ◊ ÷≈U ∑§ÁΔUŸ ∑§⁄UÊ‹Ê – •Á◊à ŸÊª ’‹ Á’¬È‹ Á’‚Ê‹ÊH 4H
ÁmÁ’Œ ◊ÿ¢Œ ŸË‹ Ÿ‹ •¢ªŒ ªŒ Á’∑§≈UÊÁ‚–
ŒÁœ◊Èπ ∑§„UÁ⁄U ÁŸ‚ΔU ‚ΔU ¡Ê◊fl¢Ã ’‹⁄UÊÁ‚H 54H
∞ ∑§Á¬ ‚’ ‚Ȫ˝Ëfl ‚◊ÊŸÊ – ßã„U ‚◊ ∑§ÙÁ≈Uã„U ªŸß ∑§Ù ŸÊŸÊH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° •ÃÈÁ‹Ã ’‹ ÁÃã„U„UË¥ – ÃΟ ‚◊ÊŸ òÊÒ‹Ù∑§Á„U ªŸ„UË¥H 1H
•‚ ◊Ò¥ ‚ÈŸÊ üÊflŸ Œ‚∑¢§œ⁄U – ¬ŒÈ◊ •ΔUÊ⁄U„U ¡ÍÕ¬ ’¢Œ⁄UH
ŸÊÕ ∑§≈U∑§ ◊„°U ‚Ù ∑§Á¬ ŸÊ„UË¥ – ¡Ù Ÿ ÃÈï„UÁ„U ¡ËÃÒ ⁄UŸ ◊Ê„Ë¥H 2H
¬⁄U◊ ∑˝§Ùœ ◊Ë¡®„U ‚’ „UÊÕÊ – •Êÿ‚È ¬Ò Ÿ ŒÁ„¢U ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
‚Ê·Á„¢U ®‚œÈ ‚Á„Uà ¤Ê· CÿÊ‹Ê – ¬Í⁄U®„U Ÿ à ÷Á⁄U ∑ȧœ⁄U Á’‚Ê‹ÊH 3H
◊ÌŒ ªŒ¸ Á◊‹fl®„U Œ‚‚Ë‚Ê – ∞‚ß ’øŸ ∑§„UÁ„¢U ‚’ ∑§Ë‚ÊH
ª¡¸Á„¢U á¸Á„¢U ‚„U¡ •‚¢∑§Ê – ◊ÊŸ„È°U ª˝‚Ÿ ø„Uà „UÁ„¢U ‹¢∑§ÊH 4H
312
ŒÙ0. ‚„U¡ ‚Í⁄U ∑§Á¬ ÷Ê‹È ‚’ ¬ÈÁŸ Á‚⁄U ¬⁄U ¬˝÷È ⁄UÊ◊–
⁄UÊflŸ ∑§Ê‹ ∑§ÙÁ≈U ∑§„È°U ¡ËÁà ‚∑§Á„¢U ‚¢ª˝Ê◊H 55H
øı0. ⁄UÊ◊ Ã¡ ’‹ ’ÈÁœ Á’¬È‹Ê߸ – ‚· ‚„U‚ ‚à ‚∑§Á„¢U Ÿ ªÊ߸H
‚∑§ ‚⁄U ∞∑§ ‚ÙÁ· ‚à ‚ʪ⁄U – Ãfl ÷˝ÊÃÁ„ ¬Í°¿U©U Ÿÿ ŸÊª⁄UH 1H
ÃÊ‚È ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚ʪ⁄U ¬Ê„UË¥ – ◊ʪà ¬¢Õ ∑Χ¬Ê ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚ÈŸÃ ’øŸ Á’„U‚Ê Œ‚‚Ë‚Ê – ¡ı¥ •Á‚ ◊Áà ‚„UÊÿ ∑Χà ∑§Ë‚ÊH 2H
‚„U¡ ÷ËL§ ∑§⁄U ’øŸ ŒÎ…∏UÊ߸ – ‚ʪ⁄U ‚Ÿ ΔUÊŸË ◊ø‹Ê߸H
◊Í…∏U ◊Î·Ê ∑§Ê ∑§⁄UÁ‚ ’«∏UÊ߸ – Á⁄U¬È ’‹ ’ÈÁh ÕÊ„U ◊Ò¥ ¬Ê߸H 3H
‚Áøfl ‚÷Ëà Á’÷Ë·Ÿ ¡Ê∑¥§ – Á’¡ÿ Á’÷ÍÁà ∑§„UÊ° ¡ª ÃÊ∑¥§H
‚ÈÁŸ π‹ ’øŸ ŒÍà Á⁄U‚ ’Ê…∏UË – ‚◊ÿ Á’øÊÁ⁄U ¬ÁòÊ∑§Ê ∑§Ê…∏UËH 4H
⁄UÊ◊ÊŸÈ¡ ŒËã„UË ÿ„U ¬ÊÃË – ŸÊÕ ’øÊß ¡È«∏UÊfl„ÈU ¿UÊÃËH
Á’„UÁ‚ ’Ê◊ ∑§⁄U ‹Ëã„UË ⁄UÊflŸ – ‚Áøfl ’ÙÁ‹ ‚ΔU ‹Êª ’øÊflŸH 5H
ŒÙ0. ’ÊÃã„U ◊ŸÁ„U Á⁄U¤ÊÊß ‚ΔU ¡ÁŸ ÉÊÊ‹Á‚ ∑ȧ‹ πË‚–
⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœ Ÿ ©U’⁄UÁ‚ ‚⁄UŸ Á’cŸÈ •¡ ߸‚H 56 (∑§)H
∑§Ë ÃÁ¡ ◊ÊŸ •ŸÈ¡ ßfl ¬˝÷È ¬Œ ¬¢∑§¡ ÷¢Îª–
„UÙÁ„U Á∑§ ⁄UÊ◊ ‚⁄UÊŸ‹ π‹ ∑ȧ‹ ‚Á„Uà ¬Ã¢ªH 56 (π)H
øı0. ‚ÈŸÃ ‚÷ÿ ◊Ÿ ◊Èπ ◊È‚È∑§Ê߸ – ∑§„Uà Œ‚ÊŸŸ ‚’Á„U ‚ÈŸÊ߸H
÷ÍÁ◊ ¬⁄UÊ ∑§⁄U ª„Uà •∑§Ê‚Ê – ‹ÉÊÈ Ãʬ‚ ∑§⁄U ’ʪ Á’‹Ê‚ÊH 1H
∑§„U ‚È∑§ ŸÊÕ ‚àÿ ‚’ ’ÊŸË – ‚◊ȤʄÈU ¿UÊÁ«∏U ¬˝∑ΧÁà •Á÷◊ÊŸËH
‚ÈŸ„ÈU ’øŸ ◊◊ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ∑˝§ÙœÊ – ŸÊÕ ⁄UÊ◊ ‚Ÿ á„ÈU Á’⁄UÙœÊH 2H
•Áà ∑§Ù◊‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚È÷Ê™§ – ¡lÁ¬ •Áπ‹ ‹Ù∑§ ∑§⁄U ⁄UÊ™§H
Á◊‹Ã ∑Χ¬Ê ÃÈï„U ¬⁄U ¬˝÷È ∑§Á⁄U„UË – ©U⁄U •¬⁄UÊœ Ÿ ∞∑§©U œÁ⁄U„UËH 3H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U ŒË¡ – ∞ÃŸÊ ∑§„UÊ ◊Ù⁄U ¬˝÷È ∑§Ë¡H
¡’ Ã®„U ∑§„UÊ ŒŸ ’ÒŒ„UË – ø⁄UŸ ¬˝„UÊ⁄U ∑§Ëã„U ‚ΔU Ã„UËH 4H
ŸÊß ø⁄UŸ Á‚L§ ø‹Ê ‚٠ÄUÊ° – ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡„UÊ°H
∑§Á⁄U ¬˝ŸÊ◊È ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° •Ê¬ÁŸ ªÁà ¬Ê߸H 5H
Á⁄UÁ· •ªÁSà ∑§Ë¥ ‚ʬ ÷flÊŸË – ⁄UÊ¿U‚ ÷ÿ©U ⁄U„UÊ ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
’¢ÁŒ ⁄UÊ◊ ¬Œ ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊ – ◊ÈÁŸ ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ ∑§„È°U ¬ªÈ œÊ⁄UÊH 6H
ŒÙ0. Á’Ÿÿ Ÿ ◊ÊŸÃ ¡‹Áœ ¡«∏U ª∞ ÃËÁŸ ÁŒŸ ’ËÁÖ
’Ù‹ ⁄UÊ◊ ‚∑§Ù¬ Ã’ ÷ÿ Á’ŸÈ „UÙß Ÿ ¬˝ËÁÃH 57H
øı0. ‹Á¿U◊Ÿ ’ÊŸ ‚⁄UÊ‚Ÿ •ÊŸÍ – ‚Ù·ı¥ ’ÊÁ⁄UÁœ Á’Á‚π ∑Χ‚ÊŸÍH
313
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚ΔU ‚Ÿ Á’Ÿÿ ∑ȧÁ≈U‹ ‚Ÿ ¬˝ËÃË – ‚„U¡ ∑Χ¬Ÿ ‚Ÿ ‚È¢Œ⁄U ŸËÃËH 1H
◊◊ÃÊ ⁄Uà ‚Ÿ ÇÿÊŸ ∑§„UÊŸË – •Áà ‹Ù÷Ë ‚Ÿ Á’⁄UÁà ’πÊŸËH
∑˝§ÙÁœÁ„U ‚◊ ∑§ÊÁ◊Á„U „UÁ⁄U ∑§ÕÊ – ™§‚⁄U ’Ë¡ ’∞° »§‹ ¡ÕÊH 2H
•‚ ∑§Á„U ⁄UÉÊȬÁà øʬ ø…∏UÊflÊ – ÿ„U ◊à ‹Á¿U◊Ÿ ∑§ ◊Ÿ ÷ÊflÊH
‚¢œÊŸ©U ¬˝÷È Á’Á‚π ∑§⁄UÊ‹Ê – ©UΔUË ©UŒÁœ ©U⁄U •¢Ã⁄U íflÊ‹ÊH 3H
◊∑§⁄U ©U⁄Uª ¤Ê· ªŸ •∑ȧ‹ÊŸ – ¡⁄Uà ¡¢ÃÈ ¡‹ÁŸÁœ ¡’ ¡ÊŸH
∑§Ÿ∑§ ÕÊ⁄U ÷Á⁄U ◊ÁŸ ªŸ ŸÊŸÊ – Á’¬˝ M§¬ •Êÿ©U ÃÁ¡ ◊ÊŸÊH 4H
∑§Ê≈UÁ„¢U ¬ß ∑§Œ⁄UË »§⁄Uß ∑§ÙÁ≈U ¡ÃŸ ∑§Ù©U ‚Ë¥ø–
Á’Ÿÿ Ÿ ◊ÊŸ πª‚ ‚ÈŸÈ «UÊ≈U®„U ¬ß Ÿfl ŸËøH 58H
‚÷ÿ ®‚œÈ ªÁ„U ¬Œ ¬˝÷È ∑§⁄U – ¿U◊„ÈU ŸÊÕ ‚’ •flªÈŸ ◊⁄UH
ªªŸ ‚◊Ë⁄U •Ÿ‹ ¡‹ œ⁄UŸË – ßã„U ∑§ß ŸÊÕ ‚„U¡ ¡«∏U ∑§⁄UŸËH 1H
Ãfl ¬˝Á⁄Uà ◊ÊÿÊ° ©U¬¡Ê∞ – ‚ÎÁCÔU „UÃÈ ‚’ ª˝¢ÕÁŸ ªÊ∞H
¬˝÷È •Êÿ‚È ¡Á„U ∑§„°U ¡‚ •„U߸ – ‚Ù ÃÁ„U ÷Ê°Áà ⁄U„¥U ‚Èπ ‹„U߸H 2H
¬˝÷È ÷‹ ∑§Ëã„U ◊ÙÁ„U Á‚π ŒËã„UË – ◊⁄U¡ÊŒÊ ¬ÈÁŸ ÃÈï„U⁄UË ∑§Ëã„UËH
…UÙ‹ ªflÊ°⁄U ‚ͺ˝ ¬‚È ŸÊ⁄UË – ‚∑§‹ ÃÊ«∏UŸÊ ∑§ •Áœ∑§Ê⁄UËH 3H
¬˝÷È ¬˝Ãʬ ◊Ò¥ ¡Ê’ ‚ÈπÊ߸ – ©UÃÁ⁄UÁ„U ∑§≈U∑ȧ Ÿ ◊ÙÁ⁄UU ’«∏UÊ߸H
¬˝÷È •ÇÿÊ •¬‹ üÊÈÁà ªÊ߸ – ∑§⁄Uı¥ ‚Ù ’Áª ¡Ù ÃÈï„UÁ„U ‚Ù„UÊ߸H 4H
‚ÈŸÃ Á’ŸËà ’øŸ •Áà ∑§„U ∑Χ¬Ê‹ ◊È‚È∑§Êß–
¡Á„U Á’Áœ ©UÃ⁄ÒU ∑§Á¬ ∑§≈U∑ȧ ÃÊà ‚Ù ∑§„U„ÈU ©U¬ÊßH 59H
ŸÊÕ ŸË‹ Ÿ‹ ∑§Á¬ mı ïÊÊ߸ – ‹Á⁄U∑§ÊßZ Á⁄UÁ· •ÊÁ‚· ¬Ê߸H
ÁÃã„U ∑¥§ ¬⁄U‚ Á∑§∞° ÁªÁ⁄U ÷Ê⁄U – ÃÁ⁄U„UÁ„¢U ¡‹Áœ ¬˝Ãʬ ÃÈï„UÊ⁄UH 1H
◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ©U⁄U œÁ⁄U ¬˝÷È ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ∑§Á⁄U„U©°U ’‹ •ŸÈ◊ÊŸ ‚„UÊ߸H
∞Á„U Á’Áœ ŸÊÕ ¬ÿÙÁœ ’°œÊß• – ¡Á„¢U ÿ„U ‚È¡‚È ‹Ù∑§ ÁÄȰU ªÊß•H 2H
∞®„U ‚⁄U ◊◊ ©UÙÊ⁄U Ã≈U ’Ê‚Ë – „UÄÈU ŸÊÕ π‹ Ÿ⁄U •ÉÊ ⁄UÊ‚ËH
‚ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ ‚ʪ⁄U ◊Ÿ ¬Ë⁄UÊ – ÃÈ⁄UÃÁ„¢U „U⁄UË ⁄UÊ◊ ⁄UŸœË⁄UÊH 3H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ’‹ ¬ıL§· ÷Ê⁄UË – „U⁄UÁ· ¬ÿÙÁŸÁœ ÷ÿ©U ‚ÈπÊ⁄UËH
‚∑§‹ øÁ⁄Uà ∑§Á„U ¬˝÷ÈÁ„U ‚ÈŸÊflÊ – ø⁄UŸ ’¢ÁŒ ¬ÊÕÙÁœ Á‚œÊflÊH 4H
ÁŸ¡ ÷flŸ ªflŸ©U Á‚¢œÈ üÊË⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ÿ„U ◊à ÷Êÿ™§–
ÿ„U øÁ⁄Uà ∑§Á‹ ◊‹„U⁄U ¡ÕÊ◊Áà ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ªÊÿ™§H
‚Èπ ÷flŸ ‚¢‚ÿ ‚◊Ÿ ŒflŸ Á’·ÊŒ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªŸÊ–
ÃÁ¡ ‚∑§‹ •Ê‚ ÷⁄UÙ‚ ªÊflÁ„U ‚ÈŸÁ„U ‚¢Ãà ‚ΔU ◊ŸÊH
314
ŒÙ0. ‚∑§‹ ‚È◊¢ª‹ ŒÊÿ∑§ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ªÈŸ ªÊŸ–
‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ®„U Ã Ã⁄UÁ„¢U ÷fl Á‚¢œÈ Á’ŸÊ ¡‹¡ÊŸH 60H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfläfl¢‚Ÿ
¬@◊— ‚٬ʟ— ‚◊Ê#—–
¼lqUnjdk.M lekIr½
***********
"k"B lksiku
¼‹VÊ∑ Ê᫽
‡‹Ù∑§
⁄UÊ◊¢ ∑§Ê◊ÊÁ⁄U‚√ÿ¢ ÷fl÷ÿ„U⁄UáÊ¢ ∑§Ê‹◊ÙÊ÷®‚„¢U
ÿÙªËãº˝¢ ôÊÊŸªïÿ¢ ªÈáÊÁŸÁœ◊Á¡Ã¢ ÁŸªÈ¸áÊ¢ ÁŸÌfl∑§Ê⁄U◊˜–
◊ÊÿÊÃËâ ‚È⁄U‡Ê¢ π‹flœÁŸ⁄Uâ ’˝rÊÔflÎãŒÒ∑§Œfl¢
fláŒ ∑§áŒÊflŒÊâ ‚⁄UÁ‚¡ŸÿŸ¢ Œfl◊Èfl˸‡ÊM§¬◊˜H 1H
‡ÊWÔUãmÊ÷◊ÃËfl‚ÈãŒ⁄UßȢ ‡Êʌ͸‹ø◊ʸï’⁄¢U
∑§Ê‹√ÿÊ‹∑§⁄UÊ‹÷Í·áÊœ⁄¢U ªXÔUʇʇÊÊVÔUÁ¬˝ÿ◊˜–
∑§Ê‡Êˇʢ ∑§Á‹∑§À◊·ıÉʇÊ◊Ÿ¢ ∑§ÀÿÊáÊ∑§À¬º˝È◊¢
Ÿı◊Ë«K¢ ÁªÁ⁄U¡Ê¬Áâ ªÈáÊÁŸÁœ¢ ∑§ãŒ¬¸„¢U ‡ÊVÔU⁄U◊˜H 2H
ÿÙ ŒŒÊÁà ‚ÃÊ¢ ‡Êï÷È— ∑Ò§flÀÿ◊Á¬ ŒÈ‹¸÷◊˜–
π‹ÊŸÊ¢ Œá«U∑ΧlÙ˘‚ı ‡ÊVÔU⁄U— ‡Ê¢ ßÙÃÈ ◊H 3H
ŒÙ0. ‹fl ÁŸ◊· ¬⁄U◊ÊŸÈ ¡Èª ’⁄U· ∑§‹¬ ‚⁄U ø¢«U–
÷¡Á‚ Ÿ ◊Ÿ ÃÁ„U ⁄UÊ◊ ∑§Ù ∑§Ê‹È ¡Ê‚È ∑§ÙŒ¢«UH
‚Ù0. Á‚¢œÈ ’øŸ ‚ÈÁŸ ⁄UÊ◊ ‚Áøfl ’ÙÁ‹ ¬˝÷È •‚ ∑§„U©U–
•’ Á’‹¢’È ∑§Á„U ∑§Ê◊ ∑§⁄U„ÈU ‚ÃÈ ©UÃ⁄ÒU ∑§≈U∑ȧH
‚ÈŸ„ÈU ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ∑§ÃÈ ¡Ê◊fl¢Ã ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U ∑§„U–
ŸÊÕ ŸÊ◊ Ãfl ‚ÃÈ Ÿ⁄U øÁ…∏U ÷fl ‚ʪ⁄U Ã⁄UÁ„¢UH
øı0. ÿ„U ‹ÉÊÈ ¡‹Áœ Ã⁄Uà ∑§Áà ’Ê⁄UÊ – •‚ ‚ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„U ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄UÊH
¬˝÷È ¬˝Ãʬ ’«∏UflÊŸ‹ ÷Ê⁄UË – ‚Ù·©U ¬˝Õ◊ ¬ÿÙÁŸÁœ ’Ê⁄UËH 1H
Ãfl Á⁄U¬È ŸÊÁ⁄U L§ŒŸ ¡‹ œÊ⁄UÊ – ÷⁄U©U ’„UÙÁ⁄U ÷ÿ©U ÃÁ„¢U πÊ⁄UÊH
‚ÈÁŸ •Áà ©U∑ȧÁà ¬flŸ‚Èà ∑§⁄UË – „U⁄U· ∑§Á¬ ⁄UÉÊȬÁà ß „U⁄UËH 2H
315
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡Ê◊fl¢Ã ’Ù‹ ŒÙ©U ÷Ê߸ – Ÿ‹ ŸË‹Á„U ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H
⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ‚ÈÁ◊Á⁄U ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ∑§⁄U„ÈU ‚ÃÈ ¬˝ÿÊ‚ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H 3H
’ÙÁ‹ Á‹∞ ∑§Á¬ ÁŸ∑§⁄U ’„UÙ⁄UË – ‚∑§‹ ‚ÈŸ„ÈU Á’ŸÃË ∑§¿ÈU ◊Ù⁄UËH
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ ©U⁄U œ⁄U„Í U– ∑§ıÃÈ∑§ ∞∑§ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ∑§⁄U„ÍUH 4H
œÊfl„È U ◊∑¸§≈U Á’∑§≈U ’M§ÕÊ – •ÊŸ„ÈU Á’≈U¬ ÁªÁ⁄Uã„U ∑§ ¡ÍÕÊH
‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ÷Ê‹È ø‹ ∑§Á⁄U „ÍU„UÊ – ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝Ãʬ ‚◊Í„UÊH 5H
•Áà ©U⪠ÁªÁ⁄U ¬ÊŒ¬ ‹Ë‹Á„¢U ‹Á„¢U ©UΔUÊß–
•ÊÁŸ ŒÁ„¢U Ÿ‹ ŸË‹Á„U ⁄UøÁ„¢U Ã ‚ÃÈ ’ŸÊßH 1H
‚Ò‹ Á’‚Ê‹ •ÊÁŸ ∑§Á¬ Œ„UË¥ – ∑¢§ŒÈ∑§ ßfl Ÿ‹ ŸË‹ Ã ‹„UË¥H
ŒÁπ ‚ÃÈ •Áà ‚È¢Œ⁄U ⁄UøŸÊ – Á’„UÁ‚ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ’Ù‹ ’øŸÊH 1H
¬⁄U◊ ⁄Uïÿ ©UÙÊ◊ ÿ„U œ⁄UŸË – ◊Á„U◊Ê •Á◊à ¡Êß ŸÁ„¢U ’⁄UŸËH
∑§Á⁄U„U©°U ß„UÊ° ‚¢÷È ÕʬŸÊ – ◊Ù⁄U NUŒÿ° ¬⁄U◊ ∑§‹¬ŸÊH 2H
‚ÈÁŸ ∑§¬Ë‚ ’„ÈU ŒÍà ¬ΔUÊ∞ – ◊ÈÁŸ’⁄U ‚∑§‹ ’ÙÁ‹ ‹Ò •Ê∞H
Á‹¢ª ÕÊÁ¬ Á’Áœflà ∑§Á⁄U ¬Í¡Ê – Á‚fl ‚◊ÊŸ Á¬˝ÿ ◊ÙÁ„U Ÿ ŒÍ¡ÊH 3H
Á‚fl º˝Ù„UË ◊◊ ÷ªÃ ∑§„UÊflÊ – ‚Ù Ÿ⁄U ‚¬Ÿ„È°U ◊ÙÁ„U Ÿ ¬ÊflÊH
‚¢∑§⁄U Á’◊Èπ ÷ªÁà ø„U ◊Ù⁄UË – ‚Ù ŸÊ⁄U∑§Ë ◊Í…∏U ◊Áà ÕÙ⁄UËH 4H
‚¢∑§⁄UÁ¬˝ÿ ◊◊ º˝Ù„UË Á‚fl º˝Ù„UË ◊◊ ŒÊ‚–
Ã Ÿ⁄U ∑§⁄UÁ„¢U ∑§‹¬ ÷Á⁄U ÉÊÙ⁄U Ÿ⁄U∑§ ◊„È°U ’Ê‚H 2H
¡ ⁄UÊ◊Sfl⁄U Œ⁄U‚ŸÈ ∑§Á⁄U„UÁ„¢ U– Ã ÃŸÈ ÃÁ¡ ◊◊ ‹Ù∑§ Á‚œÁ⁄U„UÁ„¢UH
¡Ù ª¢ªÊ¡‹È •ÊÁŸ ø…∏UÊßÁ„U – ‚Ù ‚Ê¡Èíÿ ◊ÈÁQ§ Ÿ⁄U ¬ÊßÁ„UH 1H
„UÙß •∑§Ê◊ ¡Ù ¿U‹ ÃÁ¡ ‚ßÁ„U – ÷ªÁà ◊ÙÁ⁄U ÃÁ„U ‚¢∑§⁄U ŒßÁ„UH
◊◊ ∑Χà ‚ÃÈ ¡Ù Œ⁄U‚ŸÈ ∑§Á⁄U„UË – ‚Ù Á’ŸÈ üÊ◊ ÷fl‚ʪ⁄U ÃÁ⁄U„UËH 2H
⁄UÊ◊ ’øŸ ‚’ ∑§ Á¡ÿ ÷Ê∞ – ◊ÈÁŸ’⁄U ÁŸ¡ ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ •Ê∞H
ÁªÁ⁄U¡Ê ⁄UÉÊȬÁà ∑Ò§ ÿ„U ⁄UËÃË – ‚¢Ãà ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝ŸÃ ¬⁄U ¬˝ËÃËH 3H
’Ê°œÊ ‚ÃÈ ŸË‹ Ÿ‹ ŸÊª⁄U – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ¡‚È ÷ÿ©U ©U¡Êª⁄UH
’Í«∏UÁ„¢U •ÊŸÁ„U ’Ù⁄UÁ„¢U ¡߸ – ÷∞ ©U¬‹ ’ÙÁ„Uà ‚◊ Ã߸H 4H
◊Á„U◊Ê ÿ„U Ÿ ¡‹Áœ ∑§ß ’⁄UŸË – ¬Ê„UŸ ªÈŸ Ÿ ∑§Á¬ã„U ∑§ß ∑§⁄UŸËH 5H
üÊË ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝Ãʬ Ã Á‚¢œÈ Ã⁄U ¬Ê·ÊŸ–
Ã ◊ÁÃ◊¢Œ ¡ ⁄UÊ◊ ÃÁ¡ ÷¡Á„¢U ¡Êß ¬˝÷È •ÊŸH 3H
’Ê°Áœ ‚ÃÈ •Áà ‚Ȍ΅∏U ’ŸÊflÊ – ŒÁπ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ∑§ ◊Ÿ ÷ÊflÊH
ø‹Ë ‚Ÿ ∑§¿ÈU ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ª¡¸Á„¢U ◊∑¸§≈U ÷≈U ‚◊ÈŒÊ߸H 1H
316
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚ÃÈ’¢œ Á…Uª øÁ…∏U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ÁøÃfl ∑Χ¬Ê‹ Á‚¢œÈ ’„ÈUÃÊ߸H
ŒπŸ ∑§„È°U ¬˝÷È ∑§L§ŸÊ ∑¢§ŒÊ – ¬˝ª≈U ÷∞ ‚’ ¡‹ø⁄U ’΢ŒÊH 2H
◊∑§⁄U Ÿ∑˝§ ŸÊŸÊ ¤Ê· CÿÊ‹Ê – ‚à ¡Ù¡Ÿ ß ¬⁄U◊ Á’‚Ê‹ÊH
•ß‚©U ∞∑§ ÁÃã„UÁ„U ¡ πÊ„UË¥ – ∞∑§ã„U ∑¥§ «U⁄U ÃÁ¬ «U⁄UÊ„UË¥H 3H
¬˝÷ÈÁ„U Á’‹Ù∑§Á„¢U ≈U⁄UÁ„¢U Ÿ ≈UÊ⁄U – ◊Ÿ „U⁄UÁ·Ã ‚’ ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UH
ÁÃã„U ∑§Ë •Ù≈U Ÿ ŒÁπ• ’Ê⁄UË – ◊ªŸ ÷∞ „UÁ⁄U M§¬ ÁŸ„UÊ⁄UËH 4H
ø‹Ê ∑§≈U∑ȧ ¬˝÷È •Êÿ‚È ¬Ê߸– ∑§Ù ∑§Á„U ‚∑§ ∑§Á¬ Œ‹ Á’¬È‹Ê߸H 5H
‚ÃÈ’¢œ ÷ß ÷Ë⁄U •Áà ∑§Á¬ Ÿ÷ ¬¢Õ ©U«∏UÊÁ„¢U–
•¬⁄U ¡‹ø⁄UÁã„U ™§¬⁄U øÁ…∏U øÁ…∏U ¬Ê⁄UÁ„U ¡ÊÁ„¢UH 4H
•‚ ∑§ıÃÈ∑§ Á’‹ÙÁ∑§ mı ÷Ê߸ – Á’„°UÁ‚ ø‹ ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
‚Ÿ ‚Á„Uà ©UÃ⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ∑§Á„U Ÿ ¡Êß ∑§Á¬ ¡ÍÕ¬ ÷Ë⁄UÊH 1H
®‚œÈ ¬Ê⁄U ¬˝÷È «U⁄UÊ ∑§Ëã„UÊ – ‚∑§‹ ∑§Á¬ã„U ∑§„È°U •Êÿ‚È ŒËã„UÊH
πÊ„ÈU ¡Êß »§‹ ◊Í‹ ‚È„UÊ∞ – ‚ÈŸÃ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ¡„°U Ä°U œÊ∞H 2H
‚’ ÃL§ »§⁄U ⁄UÊ◊ Á„Uà ‹ÊªË – Á⁄UÃÈ •L§ ∑ȧÁ⁄UÃÈ ∑§Ê‹ ªÁà àÿʪËH
πÊÁ„¢U ◊œÈ⁄U »§‹ Á’≈U¬ „U‹ÊflÁ„¢U – ‹¢∑§Ê ‚ã◊Èπ Á‚π⁄U ø‹ÊflÁ„¢UH 3H
¡„°U ∑§„È°U Á»§⁄Uà ÁŸ‚Êø⁄U ¬ÊflÁ„¢U – ÉÊÁ⁄U ‚∑§‹ ’„ÈU ŸÊø ŸøÊflÁ„¢UH
Œ‚ŸÁã„U ∑§ÊÁ≈U ŸÊÁ‚∑§Ê ∑§ÊŸÊ – ∑§Á„U ¬˝÷È ‚È¡‚È ŒÁ„¢U Ã’ ¡ÊŸÊH 4H
Á¡ã„U ∑§⁄U ŸÊ‚Ê ∑§ÊŸ ÁŸ¬ÊÃÊ – ÁÃã„U ⁄UÊflŸÁ„U ∑§„UË ‚’ ’ÊÃÊH
‚ÈŸÃ üÊflŸ ’ÊÁ⁄UÁœ ’¢œÊŸÊ – Œ‚ ◊Èπ ’ÙÁ‹ ©UΔUÊ •∑ȧ‹ÊŸÊH 5H
’Ê°äÿÙ ’ŸÁŸÁœ ŸË⁄UÁŸÁœ ¡‹Áœ Á‚¢œÈ ’Ê⁄UË‚–
‚àÿ ÃÙÿÁŸÁœ ∑¢§¬Áà ©UŒÁœ ¬ÿÙÁœ ŸŒË‚H 5H
ÁŸ¡ Á’∑§‹ÃÊ Á’øÊÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – Á’„°UÁ‚ ªÿ©U ªÎ„U ∑§Á⁄U ÷ÿ ÷Ù⁄UËH
◊¢ŒÙŒ⁄UË¥ ‚ÈãÿÙ ¬˝÷È •ÊÿÙ – ∑§ıÃÈ∑§„UË¥ ¬ÊÕÙÁœ ’°œÊÿÙH 1H
∑§⁄ ªÁ„U ¬ÁÃÁ„U ÷flŸ ÁŸ¡ •ÊŸË – ’Ù‹Ë ¬⁄U◊ ◊ŸÙ„U⁄U ’ÊŸËH
ø⁄UŸ ŸÊß Á‚L§ •¢ø‹È ⁄UÙ¬Ê – ‚ÈŸ„ÈU ’øŸ Á¬ÿ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ∑§Ù¬ÊH 2H
ŸÊÕ ’ÿL§ ∑§Ë¡ ÃÊ„UË ‚Ù¥ – ’ÈÁœ ’‹ ‚Á∑§• ¡ËÁà ¡Ê„UË ‚Ù¥H
ÃÈï„UÁ„U ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U •¢Ã⁄U ∑Ò§‚Ê – π‹È πlÙà ÁŒŸ∑§⁄UÁ„U ¡Ò‚ÊH 3H
•ÁÃ’‹ ◊œÈ ∑Ò§≈U÷ ¡Á„¢U ◊Ê⁄U – ◊„UÊ’Ë⁄U ÁŒÁÂÈà ‚¢ÉÊÊ⁄UH
¡Á„¢U ’Á‹ ’Ê°Áœ ‚„U‚÷È¡ ◊Ê⁄UÊ – ‚Ùß •flÃ⁄U©U „U⁄UŸ ◊Á„U ÷Ê⁄UÊH 4H
ÃÊ‚È Á’⁄UÙœ Ÿ ∑§ËÁ¡• ŸÊÕÊ – ∑§Ê‹ ∑§⁄U◊ Á¡fl ¡Ê∑¥§ „UÊÕÊH 5H
⁄UÊ◊Á„U ‚ı¥Á¬ ¡ÊŸ∑§Ë ŸÊß ∑§◊‹ ¬Œ ◊ÊÕ–
317
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Èà ∑§„È°U ⁄UÊ¡ ‚◊Á¬¸ ’Ÿ ¡Êß ÷Á¡• ⁄UÉÊÈŸÊÕH 6H
ŸÊÕ ŒËŸŒÿÊ‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ’ÊÉÊ©U ‚Ÿ◊Èπ ª∞° Ÿ πÊ߸H
øÊÁ„U• ∑§⁄UŸ ‚Ù ‚’ ∑§Á⁄U ’ËÃ – ÃÈï„U ‚È⁄U •‚È⁄U ø⁄UÊø⁄U ¡ËÃH 1H
‚¢Ã ∑§„UÁ„¢U •Á‚ ŸËÁà Œ‚ÊŸŸ – øıÕ¥¬Ÿ ¡ÊßÁ„U ŸÎ¬ ∑§ÊŸŸH
ÃÊ‚È ÷¡ŸÈ ∑§ËÁ¡• Ä°U ÷Ãʸ – ¡Ù ∑§Ãʸ ¬Ê‹∑§ ‚¢„UÃʸH 2H
‚Ùß ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝ŸÃ •ŸÈ⁄UÊªË – ÷¡„ÈU ŸÊÕ ◊◊ÃÊ ‚’ àÿʪËH
◊ÈÁŸ’⁄U ¡ÃŸÈ ∑§⁄UÁ„¢U ¡Á„U ‹ÊªË – ÷ͬ ⁄UÊ¡È ÃÁ¡ „UÙÁ„¢U Á’⁄UʪËH 3H
‚Ùß ∑§Ù‚‹ÊœË‚ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – •Êÿ©U ∑§⁄UŸ ÃÙÁ„U ¬⁄U ŒÊÿÊH
¡ı¥ Á¬ÿ ◊ÊŸ„ÈU ◊Ù⁄U Á‚πÊflŸ – ‚È¡‚È „UÙß ÁÄȰU ¬È⁄U •Áà ¬ÊflŸH 4H
•‚ ∑§Á„U ŸÿŸ ŸË⁄U ÷Á⁄U ªÁ„U ¬Œ ∑¢§Á¬Ã ªÊÖ
ŸÊÕ ÷¡„ÈU ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U •ø‹ „UÙß •Á„UflÊÃH 7 H
Ã’ ⁄UÊflŸ ◊ÿ‚ÈÃÊ ©UΔUÊ߸ – ∑§„ÒU ‹Êª π‹ ÁŸ¡ ¬˝÷ÈÃÊ߸H
‚ÈŸÈ ÃÒ¥ Á¬˝ÿÊ ’ÎÕÊ ÷ÿ ◊ÊŸÊ – ¡ª ¡ÙœÊ ∑§Ù ◊ÙÁ„U ‚◊ÊŸÊH 1H
’L§Ÿ ∑ȧ’⁄U ¬flŸ ¡◊ ∑§Ê‹Ê – ÷È¡ ’‹ Á¡Ã©°U ‚∑§‹ ÁŒª¬Ê‹ÊH
Œfl ŒŸÈ¡ Ÿ⁄U ‚’ ’‚ ◊Ù⁄¥U – ∑§flŸ „UÃÈ ©U¬¡Ê ÷ÿ ÃÙ⁄¥UH 2H
ŸÊŸÊ Á’Áœ ÃÁ„U ∑§„UÁ‚ ’ȤÊÊ߸ – ‚÷Ê° ’„UÙÁ⁄U ’ÒΔU ‚Ù ¡Ê߸H
◊¢ŒÙŒ⁄UË¥ NUŒÿ° •‚ ¡ÊŸÊ – ∑§Ê‹ ’Sÿ ©U¬¡Ê •Á÷◊ÊŸÊH 3H
‚÷Ê° •Êß ◊¢ÁòÊã„U ÃÁ„¢U ’ͤÊÊ – ∑§⁄U’ ∑§flŸ Á’Áœ Á⁄U¬È ‚Ò¥ ¡Í¤ÊÊH
∑§„UÁ„¢U ‚Áøfl ‚ÈŸÈ ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊ„UÊ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬˝÷È ¬Í¿U„ÈU ∑§Ê„UÊH 4H
∑§„U„ÈU ∑§flŸ ÷ÿ ∑§Á⁄U• Á’øÊ⁄UÊ – Ÿ⁄U ∑§Á¬ ÷Ê‹È •„UÊ⁄U „U◊Ê⁄UÊH 5H
‚’ ∑§ ’øŸ üÊflŸ ‚ÈÁŸ ∑§„U ¬˝„USà ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
ŸËÁà Á’⁄UÙœ Ÿ ∑§Á⁄U• ¬˝÷È ◊¢ÁòÊã„U ◊Áà •Áà ÕÙÁ⁄UH 8H
∑§„UÁ„¢U ‚Áøfl ‚ΔU ΔU∑ȧ⁄U‚Ù„UÊÃË – ŸÊÕ Ÿ ¬Í⁄U •Êfl ∞Á„U ÷Ê°ÃËH
’ÊÁ⁄UÁœ ŸÊÁÉÊ ∞∑§ ∑§Á¬ •ÊflÊ – ÃÊ‚È øÁ⁄Uà ◊Ÿ ◊„È°U ‚’È ªÊflÊH 1H
¿ÈUœÊ Ÿ ⁄U„UË ÃÈï„UÁ„U Ã’ ∑§Ê„ÍU – ¡Ê⁄Uà ŸªL§ ∑§‚ Ÿ œÁ⁄U πÊ„ÍUH
‚ÈŸÃ ŸË∑§ •Êª¥ ŒÈπ ¬ÊflÊ – ‚ÁøflŸ •‚ ◊à ¬˝÷ÈÁ„U ‚ÈŸÊflÊH 2H
¡Á„¢U ’Ê⁄UË‚ ’°œÊÿ©U „U‹Ê – ©UÃ⁄U©U ‚Ÿ ‚◊à ‚È’‹ÊH
‚Ù ÷ŸÈ ◊ŸÈ¡ πÊ’ „U◊ ÷Ê߸ – ’øŸ ∑§„UÁ„¢U ‚’ ªÊ‹ »È§‹Ê߸H 3H
ÃÊà ’øŸ ◊◊ ‚ÈŸÈ •Áà •ÊŒ⁄ U– ¡ÁŸ ◊Ÿ ªÈŸ„ÈU ◊ÙÁ„U ∑§Á⁄U ∑§ÊŒ⁄UH
Á¬˝ÿ ’ÊŸË ¡ ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ∑§„U„UË¥ – ∞‚ Ÿ⁄U ÁŸ∑§Êÿ ¡ª •„U„UË¥H 4H
’øŸ ¬⁄U◊ Á„Uà ‚ÈŸÃ ∑§ΔUÙ⁄U – ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ∑§„UÁ„¢U Ã Ÿ⁄U ¬˝÷È ÕÙ⁄UH
318
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝Õ◊ ’‚ËΔU ¬ΔU©U ‚ÈŸÈ ŸËÃË – ‚ËÃÊ Œß ∑§⁄U„ÈU ¬ÈÁŸ ¬˝ËÃËH 5H
ŸÊÁ⁄U ¬Êß Á»§Á⁄U ¡ÊÁ„¢U ¡ı¥ Ãı Ÿ ’…∏UÊß• ⁄UÊÁ⁄U–
ŸÊÁ„¢U à ‚ã◊Èπ ‚◊⁄U ◊Á„U ÃÊà ∑§Á⁄U• „UÁΔU ◊ÊÁ⁄UH 9H
ÿ„U ◊à ¡ı¥ ◊ÊŸ„ÈU ¬˝÷È ◊Ù⁄UÊ – ©U÷ÿ ¬˝∑§Ê⁄U ‚È¡‚È ¡ª ÃÙ⁄UÊH
‚Èà ‚Ÿ ∑§„U Œ‚∑¢§ΔU Á⁄U‚Ê߸ – •Á‚ ◊Áà ‚ΔU ∑§Á„¢U ÃÙÁ„U Á‚πÊ߸H 1H
•’„UË¥ Ã ©U⁄U ‚¢‚ÿ „UÙ߸ – ’ŸÈ◊Í‹ ‚Èà ÷ÿ„ÈU ÉÊ◊Ù߸H
‚ÈÁŸ Á¬ÃÈ Áª⁄UÊ ¬L§· •Áà ÉÊÙ⁄UÊ – ø‹Ê ÷flŸ ∑§Á„U ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄UÊH 2H
Á„Uà ◊à ÃÙÁ„U Ÿ ‹ÊªÃ ∑Ò§‚¥ – ∑§Ê‹ Á’’‚ ∑§„È°U ÷·¡ ¡Ò‚¥H
‚¢äÿÊ ‚◊ÿ ¡ÊÁŸ Œ‚‚Ë‚Ê – ÷flŸ ø‹©U ÁŸ⁄Uπà ÷È¡ ’Ë‚ÊH 3H
‹¢∑§Ê Á‚π⁄U ©U¬⁄U •ÊªÊ⁄UÊ – •Áà Á’ÁøòÊ Ã„°U „UÙß •πÊ⁄UÊH
’ÒΔU ¡Êß ÃÁ„¢U ◊¢ÁŒ⁄U ⁄UÊflŸ – ‹Êª Á∑¢§Ÿ⁄U ªÈŸ ªŸ ªÊflŸH 4H
’Ê¡Á„¢U ÃÊ‹ ¬πÊ©U¡ ’ËŸÊ – ŸÎàÿ ∑§⁄UÁ„¢U •¬¿U⁄UÊ ¬˝’ËŸÊH 5H
‚ÈŸÊ‚Ë⁄U ‚à ‚Á⁄U‚ ‚Ù ‚¢Ãà ∑§⁄Uß Á’‹Ê‚–
¬⁄U◊ ¬˝’‹ Á⁄U¬È ‚Ë‚ ¬⁄U ÃlÁ¬ ‚Ùø Ÿ òÊÊ‚H 10H
ß„UÊ° ‚È’‹ ‚Ò‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ©UÃ⁄U ‚Ÿ ‚Á„Uà •Áà ÷Ë⁄UÊH
Á‚π⁄U ∞∑§ ©U⪠•Áà ŒπË – ¬⁄U◊ ⁄Uïÿ ‚◊ ‚È÷˝ Á’‚·ËH 1H
Ä°U ÃL§ Á∑§‚‹ÿ ‚È◊Ÿ ‚È„UÊ∞ – ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÁø ÁŸ¡ „UÊÕ «U‚Ê∞H
ÃÊ ¬⁄U L§Áø⁄U ◊Όȋ ◊Ϊ¿UÊ‹Ê – ÃÁ„¢U •Ê‚Ÿ •Ê‚ËŸ ∑Χ¬Ê‹ÊH 2H
¬˝÷È ∑Χà ‚Ë‚ ∑§¬Ë‚ ©U¿¢UªÊ – ’Ê◊ ŒÁ„UŸ ÁŒÁ‚ øʬ ÁŸ·¢ªÊH
ŒÈ„È°U ∑§⁄U ∑§◊‹ ‚ÈœÊ⁄Uà ’ÊŸÊ – ∑§„U ‹¢∑§‚ ◊¢òÊ ‹Áª ∑§ÊŸÊH 3H
’«∏U÷ÊªË •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ø⁄UŸ ∑§◊‹ øʬà Á’Áœ ŸÊŸÊH
¬˝÷È ¬Ê¿¥U ‹Á¿U◊Ÿ ’Ë⁄UÊ‚Ÿ – ∑§Á≈U ÁŸ·¢ª ∑§⁄U ’ÊŸ ‚⁄UÊ‚ŸH 4H
∞Á„U Á’Áœ ∑Χ¬Ê M§¬ ªÈŸ œÊ◊ ⁄UÊ◊È •Ê‚ËŸ–
œãÿ Ã Ÿ⁄U ∞Á„¢U äÿÊŸ ¡ ⁄U„Uà ‚ŒÊ ‹ÿ‹ËŸH 11 (∑§)H
¬Í⁄U’ ÁŒ‚Ê Á’‹ÙÁ∑§ ¬˝÷È ŒπÊ ©UÁŒÃ ◊ÿ¢∑§–
∑§„Uà ‚’Á„U Œπ„ÈU ‚Á‚Á„U ◊Ϊ¬Áà ‚Á⁄U‚ •‚¢∑§H 11 (π)H
¬Í⁄U’ ÁŒÁ‚ ÁªÁ⁄UªÈ„UÊ ÁŸflÊ‚Ë – ¬⁄U◊ ¬˝Ãʬ Ã¡ ’‹ ⁄UÊ‚ËH
◊ÙÊ ŸÊª Ã◊ ∑È¢§÷ Á’ŒÊ⁄UË – ‚Á‚ ∑§‚⁄UË ªªŸ ’Ÿ øÊ⁄UËH 1H
Á’ÕÈ⁄U Ÿ÷ ◊È∑ȧÃÊ„U‹ ÃÊ⁄UÊ – ÁŸÁ‚ ‚È¢Œ⁄UË ∑§⁄U Á‚¢ªÊ⁄UÊH
∑§„U ¬˝÷È ‚Á‚ ◊„È°U ◊ø∑§ÃÊ߸ – ∑§„U„ÈU ∑§Ê„U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊Áà ÷Ê߸H 2H
∑§„U ‚Ȫ˝Ëfl ‚ÈŸ„ÈU ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ‚Á‚ ◊„È°U ¬˝ª≈U ÷ÍÁ◊ ∑Ò§ ¤Êʰ߸H
319
ŒÙ0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
◊Ê⁄U©U ⁄UÊ„ÈU ‚Á‚Á„U ∑§„U ∑§Ù߸ – ©U⁄U ◊„°U ¬⁄UË SÿÊ◊ÃÊ ‚Ù߸H 3H
∑§Ù©U ∑§„U ¡’ Á’Áœ ⁄UÁà ◊Èπ ∑§Ëã„UÊ – ‚Ê⁄U ÷ʪ ‚Á‚ ∑§⁄U „UÁ⁄U ‹Ëã„UÊH
Á¿Uº˝ ‚Ù ¬˝ª≈U ߢŒÈ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ÃÁ„U ◊ª ŒÁπ• Ÿ÷ ¬Á⁄U¿UÊ„UË¥H 4H
¬˝÷È ∑§„U ª⁄U‹ ’¢œÈ ‚Á‚ ∑§⁄UÊ – •Áà Á¬˝ÿ ÁŸ¡ ©U⁄U ŒËã„U ’‚⁄UÊH
Á’· ‚¢¡Èà ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄U ¬‚Ê⁄UË – ¡Ê⁄Uà Á’⁄U„Ufl¢Ã Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 5H
∑§„U „UŸÈ◊¢Ã ‚ÈŸ„ÈU ¬˝÷È ‚Á‚ ÃÈï„UÊ⁄U Á¬˝ÿ ŒÊ‚–
Ãfl ◊Í⁄UÁà Á’œÈ ©U⁄U ’‚Áà ‚Ùß SÿÊ◊ÃÊ •÷Ê‚H 12 (∑§)H
¬flŸ ßÿ ∑§ ’øŸ ‚ÈÁŸ Á’„°‚ ⁄UÊ◊È ‚È¡ÊŸ–
ŒÁë¿UŸ ÁŒÁ‚ •fl‹ÊÁ∑§ ¬˝÷È ’Ê‹ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸH 12 (π)H
ŒπÈ Á’÷Ë·Ÿ ŒÁë¿UŸ •Ê‚Ê – ÉÊŸ ÉÊ◊¢«U ŒÊÁ◊ŸË Á’‹Ê‚ÊH
◊œÈ⁄U ◊œÈ⁄U ª⁄U¡ß ÉÊŸ ÉÊÙ⁄UÊ – „UÙß ’ÎÁCÔU ¡ÁŸ ©U¬‹ ∑§ΔUÙ⁄UÊH 1H
∑§„Uà Á’÷Ë·Ÿ ‚ÈŸ„ÈU ∑Χ¬Ê‹Ê – „UÙß Ÿ ÃÁ«∏Uà Ÿ ’ÊÁ⁄UŒ ◊Ê‹ÊH
‹¢∑§Ê Á‚π⁄U ©U¬⁄U •ÊªÊ⁄UÊ – Ä°U Œ‚∑¢§œ⁄U Œπ •πÊ⁄UÊH 2H
¿UòÊ ◊ÉÊ«¢U’U⁄U Á‚⁄U œÊ⁄UË – ‚Ùß ¡ŸÈ ¡‹Œ ÉÊ≈UÊ •Áà ∑§Ê⁄UËH
◊¢ŒÙŒ⁄UË üÊflŸ ÃÊ≈¢U∑§Ê – ‚Ùß ¬˝÷È ¡ŸÈ ŒÊÁ◊ŸË Œ◊¢∑§ÊH 3H
’Ê¡Á„¢U ÃÊ‹ ◊ÎŒ¢ª •ŸÍ¬Ê – ‚Ùß ⁄Ufl ◊œÈ⁄U ‚ÈŸ„ÈU ‚È⁄U÷ͬÊH
¬˝÷È ◊È‚È∑§ÊŸ ‚◊ÈÁ¤Ê •Á÷◊ÊŸÊ – øʬ ø…∏UÊß ’ÊŸ ‚¢œÊŸÊH 4H
¿UòÊ ◊È∑ȧ≈U ÃÊ≈¢U∑§ Ã’ „UÃ ∞∑§„UË¥ ’ÊŸ–
‚’ ∑¥§ Œπà ◊Á„U ¬⁄U ◊⁄U◊È Ÿ ∑§Ù™§ ¡ÊŸH 13 (∑§)H
•‚ ∑§ıÃÈ∑§ ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊ ‚⁄U ¬˝Á’‚©U •Êß ÁŸ·¢ª–
⁄UÊflŸ ‚÷Ê ‚‚¢∑§ ‚’ ŒÁπ ◊„UÊ ⁄U‚÷¢ªH 13 (π)H
∑¢§¬ Ÿ ÷ÍÁ◊ Ÿ ◊L§Ã Á’‚·Ê – •ï ‚ï ∑§¿ÈU ŸÿŸ Ÿ ŒπÊH
‚ÙøÁ„¢U ‚’ ÁŸ¡ NUŒÿ ◊¤ÊÊ⁄UË – •‚ªÈŸ ÷ÿ©U ÷ÿ¢∑§⁄U ÷Ê⁄UËH 1H
Œ‚◊Èπ ŒÁπ ‚÷Ê ÷ÿ ¬Ê߸ – Á’„UÁ‚ ’øŸ ∑§„U ¡ÈªÈÁà ’ŸÊ߸H
Á‚⁄U©U Áª⁄U ‚¢Ãà ‚È÷ ¡Ê„UË – ◊È∑ȧ≈U ¬⁄U ∑§‚ •‚ªÈŸ ÃÊ„UËH 2H
‚ÿŸ ∑§⁄U„ÈU ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„U ¡Ê߸ – ªflŸ ÷flŸ ‚∑§‹ Á‚⁄U ŸÊ߸H
◊¢ŒÙŒ⁄UË ‚Ùø ©U⁄U ’‚™§ – ¡’ Ã üÊflŸ¬Í⁄U ◊Á„U π‚™§H 3H
‚¡‹ ŸÿŸ ∑§„U ¡Èª ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ‚ÈŸ„ÈU ¬˝ÊŸ¬Áà Á’ŸÃË ◊Ù⁄UËH
∑¢§Ã ⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœ ¬Á⁄U„U⁄U„ÍU – ¡ÊÁŸ ◊ŸÈ¡ ¡ÁŸ „UΔU ◊Ÿ œ⁄U„ÍUH 4H
Á’SflM§¬ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ ∑§⁄U„ÈU ’øŸ Á’SflÊ‚È–
‹Ù∑§ ∑§À¬ŸÊ ’Œ ∑§⁄U •¢ª •¢ª ¬˝Áà ¡Ê‚ÈH 14H
320
øı0. ¬Œ ¬ÊÃÊ‹ ‚Ë‚ •¡ œÊ◊Ê – •¬⁄U ‹Ù∑§ •°ª •°ª Á’üÊÊ◊ÊH
÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ê‚ ÷ÿ¢∑§⁄U ∑§Ê‹Ê – ŸÿŸ ÁŒflÊ∑§⁄U ∑§ø ÉÊŸ ◊Ê‹ÊH 1H
¡Ê‚È ÉÊ˝ÊŸ •ÁSflŸË∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ÁŸÁ‚ •L§ ÁŒfl‚ ÁŸ◊· •¬Ê⁄UÊH
üÊflŸ ÁŒ‚Ê Œ‚ ’Œ ’πÊŸË – ◊ÊL§Ã SflÊ‚ ÁŸª◊ ÁŸ¡ ’ÊŸËH 2H
•œ⁄U ‹Ù÷ ¡◊ Œ‚Ÿ ∑§⁄UÊ‹Ê – ◊ÊÿÊ „UÊ‚ ’Ê„ÈU ÁŒª¬Ê‹ÊH
•ÊŸŸ •Ÿ‹ •¢’ȬÁà ¡Ë„UÊ – ©UìÁà ¬Ê‹Ÿ ¬˝‹ÿ ‚◊Ë„UÊH 3H
⁄UÙ◊ ⁄UÊÁ¡ •CÔUÊŒ‚ ÷Ê⁄UÊ – •ÁSÕ ‚Ò‹ ‚Á⁄UÃÊ Ÿ‚ ¡Ê⁄UÊH
©UŒ⁄U ©UŒÁœ •œªÙ ¡ÊÃŸÊ – ¡ª◊ÿ ¬˝÷È ∑§Ê ’„ÈU ∑§‹¬ŸÊH 4H
ŒÙ0. •„¢U∑§Ê⁄U Á‚fl ’ÈÁh •¡ ◊Ÿ ‚Á‚ ÁøÙÊ ◊„UÊŸ–
◊ŸÈ¡ ’Ê‚ ‚ø⁄UÊø⁄U M§¬ ⁄UÊ◊ ÷ªflÊŸH 15 (∑§)H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ‚ÈŸÈ ¬˝ÊŸ¬Áà ¬˝÷È ‚Ÿ ’ÿL§ Á’„UÊß–
¬˝ËÁà ∑§⁄U„ÈU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬Œ ◊◊ •Á„UflÊà Ÿ ¡ÊßH 15 (π)H
øı0. Á’„°U‚Ê ŸÊÁ⁄U ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – •„UÙ ◊Ù„U ◊Á„U◊Ê ’‹flÊŸÊH
ŸÊÁ⁄U ‚È÷Ê©U ‚àÿ ‚’ ∑§„U„UË¥ – •flªÈŸ •ÊΔU ‚ŒÊ ©U⁄U ⁄U„U„UË¥H 1H
‚Ê„U‚ •ŸÎà ø¬‹ÃÊ ◊ÊÿÊ – ÷ÿ •Á’’∑§ •‚ıø •ŒÊÿÊH
Á⁄U¬È ∑§⁄U M§¬ ‚∑§‹ ÃÒ¥ ªÊflÊ – •Áà Á’‚Ê‹ ÷ÿ ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÊflÊH 2H
‚Ù ‚’ Á¬˝ÿÊ ‚„U¡ ’‚ ◊Ù⁄¥U – ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄UÊ ¬˝‚ÊŒ •’ ÃÙ⁄¥UH
¡ÊÁŸ©°U Á¬˝ÿÊ ÃÙÁ⁄U øÃÈ⁄UÊ߸ – ∞Á„U Á’Áœ ∑§„U„ÈU ◊ÙÁ⁄U ¬˝÷ÈÃÊ߸H 3H
Ãfl ’Ã∑§„UË ªÍ…∏U ◊Ϊ‹ÙøÁŸ – ‚◊ȤÊà ‚ÈπŒ ‚ÈŸÃ ÷ÿ ◊ÙøÁŸH
◊¢ŒÙŒÁ⁄U ◊Ÿ ◊„È°U •‚ Δÿ™§ – Á¬ÿÁ„U ∑§Ê‹ ’‚ ◊ÁÃ÷˝◊ ÷ÿ™§H 4H
ŒÙ0. ∞Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uà Á’ŸÙŒ ’„ÈU ¬˝Êà ¬˝ª≈U Œ‚∑¢§œ–
‚„U¡ •‚¢∑§ ‹¢∑§¬Áà ‚÷Ê° ªÿ©U ◊Œ •¢œH 16 (∑§)H
‚Ù0. »Í§‹ß »§⁄Uß Ÿ ’à ¡ŒÁ¬ ‚ÈœÊ ’⁄U·Á„¢U ¡‹Œ–
◊ÍL§π NUŒÿ° Ÿ øà ¡ı¥ ªÈ⁄U Á◊‹Á„¢U Á’⁄¢UÁø ‚◊H 16 (π)H
øı0. ß„UÊ° ¬˝Êà ¡Êª ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ¬Í¿UÊ ◊à ‚’ ‚Áøfl ’Ù‹Ê߸H
∑§„U„ÈU ’Áª ∑§Ê ∑§Á⁄U• ©U¬Ê߸ – ¡Ê◊fl¢Ã ∑§„U ¬Œ Á‚L§ ŸÊ߸H 1H
‚ÈŸÈ ‚’¸Çÿ ‚∑§‹ ©U⁄U ’Ê‚Ë – ’ÈÁœ ’‹ Ã¡ œ◊¸ ªÈŸ ⁄UÊ‚ËH
◊¢òÊ ∑§„U©°U ÁŸ¡ ◊Áà •ŸÈ‚Ê⁄UÊ – ŒÍà ¬ΔUÊß• ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UÊH 2H
ŸË∑§ ◊¢òÊ ‚’ ∑§ ◊Ÿ ◊ÊŸÊ – •¢ªŒ ‚Ÿ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH
’ÊÁ‹ÃŸÿ ’ÈÁœ ’‹ ªÈŸ œÊ◊Ê – ‹¢∑§Ê ¡Ê„ÈU ÃÊà ◊◊ ∑§Ê◊ÊH 3H
’„ÈUà ’ȤÊÊß ÃÈï„UÁ„U ∑§Ê ∑§„U™°§ – ¬⁄U◊ øÃÈ⁄U ◊Ò¥ ¡ÊŸÃ •„U™°§H
321
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ê¡È „U◊Ê⁄U ÃÊ‚È Á„Uà „UÙ߸ – Á⁄U¬È ‚Ÿ ∑§⁄U„ÈU ’Ã∑§„UË ‚Ù߸H 4H
¬˝÷È •ÇÿÊ œÁ⁄U ‚Ë‚ ø⁄UŸ ’¢ÁŒ •¢ªŒ ©UΔU©U–
‚Ùß ªÈŸ ‚ʪ⁄U ߸‚ ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ¡Ê ¬⁄U ∑§⁄U„ÈUH 17 (∑§) H
Sflÿ¢ Á‚h ‚’ ∑§Ê¡ ŸÊÕ ◊ÙÁ„U •ÊŒL§ ÁŒÿ©U–
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡È’⁄UÊ¡ ß ¬È‹Á∑§Ã „U⁄UÁ·Ã Á„Uÿ©UH 17H (π)H
’¢ÁŒ ø⁄UŸ ©U⁄U œÁ⁄U ¬˝÷ÈÃÊ߸ – •¢ªŒ ø‹©U ‚’Á„U Á‚L§ ŸÊ߸H
¬˝÷È ¬˝Ãʬ ©U⁄U ‚„U¡ •‚¢∑§Ê – ⁄UŸ ’Ê°∑ȧ⁄UÊ ’ÊÁ‹‚Èà ’¢∑§ÊH 1H
¬È⁄U ¬ÒΔUà ⁄UÊflŸ ∑§⁄U ’≈UÊ – π‹Ã ⁄U„UÊ ‚Ù „UÙß ªÒ ÷≈UÊH
’ÊÃÁ„¢U ’Êà ∑§⁄U· ’Á…∏U •Ê߸ – ¡Èª‹ •ÃÈ‹ ’‹ ¬ÈÁŸ ÃL§ŸÊ߸H 2H
ÃÁ„¢U •¢ªŒ ∑§„È°U ‹Êà ©ΔUÊ߸ – ªÁ„U ¬Œ ¬≈U∑§©U ÷ÍÁ◊ ÷flʰ߸H
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ŒÁπ ÷≈U ÷Ê⁄UË – ¡„°U Ä°U ø‹ Ÿ ‚∑§Á„¢U ¬È∑§Ê⁄UËH 3H
∞∑§ ∞∑§ ‚Ÿ ◊⁄U◊È Ÿ ∑§„U„UË¥ – ‚◊ÈÁ¤Ê ÃÊ‚È ’œ øȬ ∑§Á⁄U ⁄U„U„UË¥H
÷ÿ©U ∑§Ù‹Ê„U‹ Ÿª⁄U ◊¤ÊÊ⁄UË – •ÊflÊ ∑§Á¬ ‹¢∑§Ê ¡Á„¢U ¡Ê⁄UËH 4H
•’ œı¥ ∑§„UÊ ∑§Á⁄UÁ„U ∑§⁄UÃÊ⁄UÊ – •Áà ‚÷Ëà ‚’ ∑§⁄UÁ„¢U Á’øÊ⁄UÊH
Á’ŸÈ ¬Í¿¥U ◊ªÈ ŒÁ„¢U ÁŒπÊ߸ – ¡Á„U Á’‹Ù∑§ ‚Ùß ¡Êß ‚ÈπÊ߸H 5H
ªÿ©U ‚÷Ê Œ⁄U’Ê⁄U Ã’ ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑¢§¡–
Á‚¢„U ΔUflÁŸ ßà ©Uà ÁøÃfl œË⁄U ’Ë⁄U ’‹ ¬È¢¡H 18H
ÃÈ⁄Uà ÁŸ‚Êø⁄U ∞∑§ ¬ΔUÊflÊ – ‚◊ÊøÊ⁄U ⁄UÊflŸÁ„U ¡ŸÊflÊH
‚ÈŸÃ Á’„°UÁ‚ ’Ù‹Ê Œ‚‚Ë‚Ê – •ÊŸ„ÈU ’ÙÁ‹ ∑§„UÊ° ∑§⁄U ∑§Ë‚ÊH 1H
•Êÿ‚È ¬Êß ŒÍà ’„È U œÊ∞ – ∑§Á¬∑È¢§¡⁄UÁ„U ’ÙÁ‹ ‹Ò •Ê∞H
•¢ªŒ ŒËπ Œ‚ÊŸŸ ’Ò‚¥ – ‚Á„Uà ¬˝ÊŸ ∑§îÊ‹ÁªÁ⁄U ¡Ò‚¥H 2H
÷È¡Ê Á’≈U¬ Á‚⁄U ‚΢ª ‚◊ÊŸÊ – ⁄UÙ◊Êfl‹Ë ‹ÃÊ ¡ŸÈ ŸÊŸÊH
◊Èπ ŸÊÁ‚∑§Ê ŸÿŸ •L§ ∑§ÊŸÊ – ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄UÊ πÙ„U •ŸÈ◊ÊŸÊH 3H
ªÿ©U ‚÷Ê° ◊Ÿ Ÿ∑ȧ Ÿ ◊È⁄UÊ – ’ÊÁ‹ÃŸÿ •ÁÃ’‹ ’Ê°∑ȧ⁄UÊH
©UΔU ‚÷Ê‚Œ ∑§Á¬ ∑§„È°U ŒπË – ⁄UÊflŸ ©U⁄U ÷Ê ∑˝§Ùœ Á’‚·ËH 4H
¡ÕÊ ◊ÙÊ ª¡ ¡ÍÕ ◊„È°U ¬¢øÊŸŸ øÁ‹ ¡Êß–
⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ‚ÈÁ◊Á⁄U ◊Ÿ ’ÒΔU ‚÷Ê° Á‚L§ ŸÊßH 19H
∑§„U Œ‚∑¢§ΔU ∑§flŸ ÃÒ¥ ’¢Œ⁄U – ◊Ò¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÍà Œ‚∑¢§œ⁄UH
◊◊ ¡Ÿ∑§Á„U ÃÙÁ„U ⁄U„UË Á◊ÃÊ߸ – Ãfl Á„Uà ∑§Ê⁄UŸ •Êÿ©°U ÷Ê߸H 1H
©UÙÊ◊ ∑ȧ‹ ¬È‹ÁSà ∑§⁄U ŸÊÃË – Á‚fl Á’⁄¢UÁø ¬Í¡„ÈU ’„ÈU ÷Ê°ÃËH
’⁄U ¬Êÿ„ÈU ∑§Ëã„U„ÈU ‚’ ∑§Ê¡Ê – ¡ËÃ„ÈU ‹Ù∑§¬Ê‹ ‚’ ⁄UÊ¡ÊH 2H
322
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŸÎ¬ •Á÷◊ÊŸ ◊Ù„U ’‚ Á∑¢§’Ê – „UÁ⁄U •ÊÁŸ„ÈU ‚ËÃÊ ¡ªŒ¢’ÊH
•’ ‚È÷ ∑§„UÊ ‚ÈŸ„ÈU ÃÈï„U ◊Ù⁄UÊ – ‚’ •¬⁄UÊœ ¿UÁ◊Á„U ¬˝÷È ÃÙ⁄UÊH 3H
Œ‚Ÿ ª„U„ÈU ÃΟ ∑¢§ΔU ∑ȧΔUÊ⁄UË – ¬Á⁄U¡Ÿ ‚Á„Uà ‚¢ª ÁŸ¡ ŸÊ⁄UËH
‚ÊŒ⁄U ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑§Á⁄U •Êª¥ – ∞Á„U Á’Áœ ø‹„ÈU ‚∑§‹ ÷ÿ àÿʪ¥H 4H
¬˝ŸÃ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U •’ ◊ÙÁ„U–
•Ê⁄Uà Áª⁄UÊ ‚ÈŸÃ ¬˝÷È •÷ÿ ∑§⁄ÒUªÙ ÃÙÁ„UH 20H
⁄U ∑§Á¬¬Ùà ’Ù‹È ‚¢÷Ê⁄UË – ◊Í…∏U Ÿ ¡ÊŸÁ„U ◊ÙÁ„U ‚È⁄UÊ⁄UËH
∑§„ÈU ÁŸ¡ ŸÊ◊ ¡Ÿ∑§ ∑§⁄U ÷Ê߸ – ∑§Á„U ŸÊÃ¥ ◊ÊÁŸ∞ Á◊ÃÊ߸H 1H
•¢ªŒ ŸÊ◊ ’ÊÁ‹ ∑§⁄U ’≈UÊ – ÃÊ‚Ù¥ ∑§’„È°U ÷߸ „UË ÷≈UÊH
•¢ªŒ ’øŸ ‚ÈŸÃ ‚∑ȧøÊŸÊ – ⁄U„UÊ ’ÊÁ‹ ’ÊŸ⁄U ◊Ò¥ ¡ÊŸÊH 2H
•¢ªŒ ÄUË¥ ’ÊÁ‹ ∑§⁄U ’Ê‹∑§ – ©U¬¡„ÈU ’¢‚ •Ÿ‹ ∑ȧ‹ ÉÊÊ‹∑§H
ª÷¸ Ÿ ªÿ„ÈU CÿÕ¸ ÃÈï„U ¡Êÿ„ÈU – ÁŸ¡ ◊Èπ Ãʬ‚ ŒÍà ∑§„UÊÿ„ÈUH 3H
•’ ∑§„ÈU ∑ȧ‚‹ ’ÊÁ‹ ∑§„°U •„U߸ – Á’„°UÁ‚ ’øŸ Ã’ •¢ªŒ ∑§„U߸H
ÁŒŸ Œ‚ ª∞° ’ÊÁ‹ ¬Á„¢U ¡Ê߸ – ’ͤÊ„ÈU ∑ȧ‚‹ ‚πÊ ©U⁄U ‹Ê߸H 4H
⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœ ∑ȧ‚‹ ¡Á‚ „UÙ߸ – ‚Ù ‚’ ÃÙÁ„U ‚ÈŸÊßÁ„U ‚Ù߸H
‚ÈŸÈ ‚ΔU ÷Œ „Ùß ◊Ÿ ÃÊ∑¥§ – üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U NUŒÿ ŸÁ„¢U ¡Ê∑¥§H 5H
„U◊ ∑ȧ‹ ÉÊÊ‹∑§ ‚àÿ ÃÈï„U ∑ȧ‹ ¬Ê‹∑§ Œ‚‚Ë‚–
•¢œ©U ’Áœ⁄U Ÿ •‚ ∑§„UÁ„¢U ŸÿŸ ∑§ÊŸ Ãfl ’Ë‚H 21H
Á‚fl Á’⁄¢UÁø ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚◊ÈŒÊ߸ – øÊ„Uà ¡Ê‚È ø⁄UŸ ‚fl∑§Ê߸H
ÃÊ‚È ŒÍà „UÙß „U◊ ∑ȧ‹ ’Ù⁄UÊ – •ßÁ‚„È°U ◊Áà ©U⁄U Á’„U⁄U Ÿ ÃÙ⁄UÊH 1H
‚ÈÁŸ ∑§ΔUÙ⁄U ’ÊŸË ∑§Á¬ ∑§⁄UË – ∑§„Uà Œ‚ÊŸŸ ŸÿŸ Ã⁄U⁄UËH
π‹ Ãfl ∑§ÁΔUŸ ’øŸ ‚’ ‚„U™°§ – ŸËÁà œ◊¸ ◊Ò¥ ¡ÊŸÃ •„U™°§H 2H
∑§„U ∑§Á¬ œ◊¸‚Ë‹ÃÊ ÃÙ⁄UË – „U◊„È°U ‚ÈŸË ∑Χà ¬⁄U ÁòÊÿ øÙ⁄UËH
ŒπË ŸÿŸ ŒÍà ⁄UπflÊ⁄UË – ’ÍÁ«∏U Ÿ ◊⁄U„ÈU œ◊¸ ’˝ÃœÊ⁄UËH 3H
∑§ÊŸ ŸÊ∑§ Á’ŸÈ ÷ÁªÁŸ ÁŸ„UÊ⁄UË – ¿U◊Ê ∑§ËÁã„U ÃÈï„U œ◊¸ Á’øÊ⁄UËH
œ◊¸‚Ë‹ÃÊ Ãfl ¡ª ¡ÊªË – ¬ÊflÊ Œ⁄U‚È „U◊„È°U ’«∏U÷ʪËH 4H
¡ÁŸ ¡À¬Á‚ ¡«∏U ¡¢ÃÈ ∑§Á¬ ‚ΔU Á’‹Ù∑ȧ ◊◊ ’Ê„ÈU–
‹Ù∑§¬Ê‹ ’‹ Á’¬È‹ ‚Á‚ ª˝‚Ÿ „UÃÈ ‚’ ⁄UÊ„ÈUH 22 (∑§)H
¬ÈÁŸ Ÿ÷ ‚⁄U ◊◊ ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄U ∑§◊‹Áã„U ¬⁄U ∑§Á⁄U ’Ê‚–
‚Ù÷à ÷ÿ©U ◊⁄UÊ‹ ßfl ‚¢÷È ‚Á„Uà ∑Ò§‹Ê‚H 22 (π)H
ÃÈï„U⁄U ∑§≈U∑§ ◊Ê¤Ê ‚ÈŸÈ •¢ªŒ – ◊Ù ‚Ÿ Á÷Á⁄UÁ„U ∑§flŸ ¡ÙœÊ ’ŒH
323
Ãfl ¬˝÷È ŸÊÁ⁄U Á’⁄U„° ’‹„UËŸÊ – •ŸÈ¡ ÃÊ‚È ŒÈπ ŒÈπË ◊‹ËŸÊH 1H
ÃÈï„U ‚Ȫ˝Ëfl ∑ͧ‹º˝È◊ ŒÙ™§ – •ŸÈ¡ „U◊Ê⁄U ÷ËL§ •Áà ‚Ù™§H
¡Ê◊fl¢Ã ◊¢òÊË •Áà ’Í…∏UÊ – ‚Ù Á∑§ „UÙß •’ ‚◊⁄UÊM§…∏UÊH 2H
Á‚ÁÀ¬ ∑§◊¸ ¡ÊŸÁ„¢U Ÿ‹ ŸË‹Ê – „ÒU ∑§Á¬ ∞∑§ ◊„UÊ ’‹‚Ë‹ÊH
•ÊflÊ ¬˝Õ◊ ŸªL§ ¡Á„¢U ¡Ê⁄UÊ – ‚ÈŸÃ ’øŸ ∑§„U ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UÊH 3H
‚àÿ ’øŸ ∑§„ÈU ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊ„UÊ – ‚Ê°ø„È°U ∑§Ë‚ ∑§Ëã„U ¬È⁄U ŒÊ„UÊH
⁄UÊflŸ Ÿª⁄U •À¬ ∑§Á¬ Œ„U߸ – ‚ÈÁŸ •‚ ’øŸ ‚àÿ ∑§Ù ∑§„U߸H 4H
¡Ù •Áà ‚È÷≈U ‚⁄UÊ„U„ÈU ⁄UÊflŸ – ‚Ù ‚Ȫ˝Ëfl ∑§⁄U ‹ÉÊÈ œÊflŸH
ø‹ß ’„ÈUà ‚Ù ’Ë⁄U Ÿ „UÙ߸ – ¬ΔUflÊ π’Á⁄U ‹Ÿ „U◊ ‚Ù߸H 5H
ŒÙ0. ‚àÿ ŸªL§ ∑§Á¬ ¡Ê⁄U©U Á’ŸÈ ¬˝÷È •Êÿ‚È ¬Êß–
Á»§Á⁄U Ÿ ªÿ©U ‚Ȫ˝Ëfl ¬Á„¢U ÃÁ„¢U ÷ÿ ⁄U„UÊ ‹È∑§ÊßH 23 (∑§)H
‚àÿ ∑§„UÁ„U Œ‚∑¢§ΔU ‚’ ◊ÙÁ„U Ÿ ‚ÈÁŸ ∑§¿ÈU ∑§Ù„U–
∑§Ù©U Ÿ „U◊Ê⁄¥U ∑§≈U∑§ •‚ ÃÙ ‚Ÿ ‹⁄Uà ¡Ù ‚Ù„UH 23 (π)H
¬˝ËÁà Á’⁄UÙœ ‚◊ÊŸ ‚Ÿ ∑§Á⁄U• ŸËÁà •Á‚ •ÊÁ„U–
¡ı¥ ◊Ϊ¬Áà ’œ ◊«UÈ∑§Áã„U ÷‹ Á∑§ ∑§„Uß ∑§Ù©U ÃÊÁ„UH 23 (ª)H
¡lÁ¬ ‹ÉÊÈÃÊ ⁄UÊ◊ ∑§„È°U ÃÙÁ„U ’œ¥ ’«∏U ŒÙ·–
ÃŒÁ¬ ∑§ÁΔUŸ Œ‚∑¢§ΔU ‚ÈŸÈ ¿UòÊ ¡ÊÁà ∑§⁄U ⁄UÙ·H 23 (ÉÊ)H
’∑˝§ ©UÁQ§ œŸÈ ’øŸ ‚⁄U NUŒÿ Œ„U©U Á⁄U¬È ∑§Ë‚–
¬˝ÁéUÙÊ⁄U ‚«∏UÁ‚ã„U ◊Ÿ„È°U ∑§Ê…∏Uà ÷≈U Œ‚‚Ë‚H 23 (æU)H
„°UÁ‚ ’Ù‹©U Œ‚◊ıÁ‹ Ã’ ∑§Á¬ ∑§⁄U ’«∏U ªÈŸ ∞∑§–
¡Ù ¬˝ÁÃ¬Ê‹ß ÃÊ‚È Á„Uà ∑§⁄Uß ©U¬Êÿ •Ÿ∑§H 23 (ø)H
øı0. œãÿ ∑§Ë‚ ¡Ù ÁŸ¡ ¬˝÷È ∑§Ê¡Ê – ¡„°U Ä°U ŸÊøß ¬Á⁄U„UÁ⁄U ‹Ê¡ÊH
ŸÊÁø ∑ͧÁŒ ∑§Á⁄U ‹Ùª Á⁄U¤ÊÊ߸ – ¬Áà Á„Uà ∑§⁄Uß œ◊¸ ÁŸ¬ÈŸÊ߸H 1H
•¢ªŒ SflÊÁ◊÷Q§ Ãfl ¡ÊÃË – ¬˝÷È ªÈŸ ∑§‚ Ÿ ∑§„UÁ‚ ∞Á„U ÷Ê°ÃËH
◊Ò¥ ªÈŸ ªÊ„U∑ § ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸÊ – Ãfl ∑§≈ÈU ⁄U≈UÁŸ ∑§⁄U©°U ŸÁ„¢U ∑§ÊŸÊH 2H
∑§„U ∑§Á¬ Ãfl ªÈŸ ªÊ„U∑§ÃÊ߸ – ‚àÿ ¬flŸ‚Èà ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÊ߸H
’Ÿ Á’œ¢Á‚ ‚Èà ’Áœ ¬È⁄U ¡Ê⁄UÊ – ÃŒÁ¬ Ÿ ÃÁ„¢U ∑§¿ÈU ∑Χà •¬∑§Ê⁄UÊH 3H
‚Ùß Á’øÊÁ⁄U Ãfl ¬˝∑ΧÁà ‚È„UÊ߸ – Œ‚∑¢§œ⁄U ◊Ò¥ ∑§ËÁã„U Á…UΔUÊ߸H
Œπ©°U •Êß ¡Ù ∑§¿ÈU ∑§Á¬ ÷Ê·Ê – ÃÈï„U⁄¥U ‹Ê¡ Ÿ ⁄UÙ· Ÿ ◊ÊπÊH 4H
¡ı¥ •Á‚ ◊Áà Á¬ÃÈ πÊ∞ ∑§Ë‚Ê – ∑§Á„U •‚ ’øŸ „°U‚Ê Œ‚‚Ë‚ÊH
Á¬ÃÁ„U πÊß πÊÃ©°U ¬ÈÁŸ ÃÙ„UË – •’„UË¥ ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄UÊ ∑§¿ÈU ◊Ù„UËH 5H
324
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’ÊÁ‹ Á’◊‹ ¡‚ ÷Ê¡Ÿ ¡ÊŸË – „Ué°U Ÿ ÃÙÁ„U •œ◊ •Á÷◊ÊŸËH
∑§„ÈU ⁄UÊflŸ ⁄UÊflŸ ¡ª ∑§Ã – ◊Ò¥ ÁŸ¡ üÊflŸ ‚ÈŸ ‚ÈŸÈ ¡ÃH 6H
’Á‹Á„U Á¡ÃŸ ∞∑§ ªÿ©U ¬ÃÊ‹Ê – ⁄UÊπ©U ’Ê°Áœ Á‚‚Èã„U „Uÿ‚Ê‹ÊH
π‹Á„¢U ’Ê‹∑§ ◊Ê⁄UÁ„¢U ¡Ê߸ – ŒÿÊ ‹ÊÁª ’Á‹ ŒËã„U ¿UÙ«∏UÊ߸H 7H
∞∑§ ’„UÙÁ⁄U ‚„U‚÷È¡ ŒπÊ – œÊß œ⁄UÊ Á¡Á◊ ¡¢ÃÈ Á’‚·ÊH
∑§ıÃÈ∑§ ‹ÊÁª ÷flŸ ‹Ò •ÊflÊ – ‚Ù ¬È‹ÁSà ◊ÈÁŸ ¡Êß ¿UÙ«∏UÊflÊH 8H
∞∑§ ∑§„Uà ◊ÙÁ„U ‚∑ȧø •Áà ⁄U„UÊ ’ÊÁ‹ ∑§Ë¥ ∑§Ê°π–
ßã„U ◊„È°U ⁄UÊflŸ ÃÒ¥ ∑§flŸ ‚àÿ ’ŒÁ„U ÃÁ¡ ◊ÊπH 24H
‚ÈŸÈ ‚ΔU ‚Ùß ⁄UÊflŸ ’‹‚Ë‹Ê – „U⁄UÁªÁ⁄U ¡ÊŸ ¡Ê‚È ÷È¡ ‹Ë‹ÊH
¡ÊŸ ©U◊ʬÁà ¡Ê‚È ‚È⁄UÊ߸ – ¬Í¡©°U ¡Á„U Á‚⁄U ‚È◊Ÿ ø…∏UÊ߸H 1H
Á‚⁄U ‚⁄UÙ¡ ÁŸ¡ ∑§⁄UÁã„U ©UÃÊ⁄UË – ¬Í¡©°U •Á◊à ’Ê⁄U ÁòʬÈ⁄UÊ⁄UËH
÷È¡ Á’∑˝§◊ ¡ÊŸÁ„¢U ÁŒª¬Ê‹Ê – ‚ΔU •¡„Í°U Á¡ã„U ∑¥§ ©U⁄U ‚Ê‹ÊH 2H
¡ÊŸÁ„¢U ÁŒÇª¡ ©U⁄U ∑§ÁΔUŸÊ߸ – ¡’ ¡’ Á÷⁄U©°U ¡Êß ’Á⁄U•Ê߸H
Á¡ã„U ∑§ Œ‚Ÿ ∑§⁄UÊ‹ Ÿ »Í§≈U – ©U⁄U ‹ÊªÃ ◊Í‹∑§ ßfl ≈ÍU≈UH 3H
¡Ê‚È ø‹Ã «UÙ‹Áà ßÁ◊ œ⁄UŸË – ø…∏Uà ◊ÙÊ ª¡ Á¡Á◊ ‹ÉÊÈ Ã⁄UŸËH
‚Ùß ⁄UÊflŸ ¡ª Á’ÁŒÃ ¬˝ÃÊ¬Ë – ‚ÈŸÁ„U Ÿ üÊflŸ •‹Ë∑§ ¬˝‹Ê¬ËH 4H
ÃÁ„U ⁄UÊflŸ ∑§„°U ‹ÉÊÈ ∑§„UÁ‚ Ÿ⁄U ∑§⁄U ∑§⁄UÁ‚ ’πÊŸ–
⁄U ∑§Á¬ ’’¸⁄U π’¸ π‹ •’ ¡ÊŸÊ Ãfl ÇÿÊŸH 25H
‚ÈÁŸ •¢ªŒ ‚∑§Ù¬ ∑§„ ’ÊŸË – ’Ù‹È ‚°÷ÊÁ⁄U •œ◊ •Á÷◊ÊŸËH
‚„U‚’Ê„ÈU ÷È¡ ª„UŸ •¬Ê⁄UÊ – Œ„UŸ •Ÿ‹ ‚◊ ¡Ê‚È ∑ȧΔUÊ⁄UÊH 1H
¡Ê‚È ¬⁄U‚È ‚ʪ⁄U π⁄U œÊ⁄UÊ – ’Í«∏U ŸÎ¬ •ªÁŸÃ ’„ÈU ’Ê⁄UÊH
ÃÊ‚È ª’¸ ¡Á„U Œπà ÷ÊªÊ – ‚Ù Ÿ⁄U ƒÿÙ¥ Œ‚‚Ë‚ •÷ʪÊH 2H
⁄UÊ◊ ◊ŸÈ¡ ∑§‚ ⁄U ‚ΔU ’¢ªÊ – œãflË ∑§Ê◊È ŸŒË ¬ÈÁŸ ª¢ªÊH
¬‚È ‚È⁄UœŸÈ ∑§À¬ÃL§ M§πÊ – •ÛÊ ŒÊŸ •L§ ⁄U‚ ¬ËÿÍ·ÊH 3H
’ÒŸÃÿ πª •Á„U ‚„U‚ÊŸŸ – Áø¢ÃÊ◊ÁŸ ¬ÈÁŸ ©U¬‹ Œ‚ÊŸŸH
‚ÈŸÈ ◊ÁÃ◊¢Œ ‹Ù∑§ ’Ò∑È¢§ΔUÊ– ‹Ê÷ Á∑§ ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà •∑È¢§ΔUÊH 4H
‚Ÿ ‚Á„Uà Ãfl ◊ÊŸ ◊ÁÕ ’Ÿ ©U¡ÊÁ⁄U ¬È⁄U ¡ÊÁ⁄U–
∑§‚ ⁄U ‚ΔU „UŸÈ◊ÊŸ ∑§Á¬ ªÿ©U ¡Ù Ãfl ‚Èà ◊ÊÁ⁄UH 26H
‚ÈŸÈ ⁄UÊflŸ ¬Á⁄U„UÁ⁄U øÃÈ⁄UÊ߸ – ÷¡Á‚ Ÿ ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
¡ı¥ π‹ ÷∞Á‚ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U º˝Ù„UË – ’˝rÊÔ L§º˝ ‚∑§ ⁄UÊÁπ Ÿ ÃÙ„UËH 1H
◊Í…∏U ’ÎÕÊ ¡ÁŸ ◊Ê⁄UÁ‚ ªÊ‹Ê – ⁄UÊ◊ ’ÿ⁄U •‚ „UÙßÁ„U „UÊ‹ÊH
325
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Ãfl Á‚⁄U ÁŸ∑§⁄U ∑§Á¬ã„U ∑§ •Êª¥ – ¬Á⁄U„UÁ„¢U œ⁄UÁŸ ⁄UÊ◊ ‚⁄U ‹Êª¥H 2H
Ã Ãfl Á‚⁄U ∑¢§ŒÈ∑§ ‚◊ ŸÊŸÊ – πÁ‹„UÁ„¢U ÷Ê‹È ∑§Ë‚ øıªÊŸÊH
¡’Á„¢U ‚◊⁄U ∑§ÙÁ¬Á„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ¿ÈUÁ≈U„UÁ„¢U •Áà ∑§⁄UÊ‹ ’„ÈU ‚Êÿ∑§H 3H
Ã’ Á∑§ øÁ‹Á„U •‚ ªÊ‹ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – •‚ Á’øÊÁ⁄U ÷¡È ⁄UÊ◊ ©UŒÊ⁄UÊH
‚ÈŸÃ ’øŸ ⁄UÊflŸ ¬⁄U¡⁄UÊ – ¡⁄Uà ◊„UÊŸ‹ ¡ŸÈ ÉÊÎà ¬⁄UÊH 4H
∑È¢§÷∑§⁄UŸ •‚ ’¢œÈ ◊◊ ‚Èà ¬˝Á‚h ‚∑˝§ÊÁ⁄U–
◊Ù⁄U ¬⁄UÊ∑˝§◊ ŸÁ„¢U ‚ÈŸÁ„U Á¡Ã©°U ø⁄UÊø⁄U ¤ÊÊÁ⁄UH 27H
‚ΔU ‚ÊπÊ◊Ϊ ¡ÙÁ⁄U ‚„UÊ߸ – ’Ê°œÊ Á‚¢œÈ ß„Uß ¬˝÷ÈÃÊ߸H
ŸÊÉÊÁ„¢U πª •Ÿ∑§ ’Ê⁄UË‚Ê – ‚Í⁄U Ÿ „UÙÁ„¢U Ã ‚ÈŸÈ ‚’ ∑§Ë‚ÊH 1H
◊◊ ÷È¡ ‚ʪ⁄U ’‹ ¡‹ ¬Í⁄UÊ – ¡„°U ’Í«∏U ’„ÈU ‚È⁄U Ÿ⁄U ‚Í⁄UÊH
’Ë‚ ¬ÿÙÁœ •ªÊœ •¬Ê⁄UÊ – ∑§Ù •‚ ’Ë⁄U ¡Ù ¬ÊßÁ„U ¬Ê⁄UÊH 2H
ÁŒª¬Ê‹ã„U ◊Ò¥ ŸË⁄U ÷⁄UÊflÊ – ÷ͬ ‚È¡‚ π‹ ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÊflÊH
¡ı¥ ¬Ò ‚◊⁄U ‚È÷≈U Ãfl ŸÊÕÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„UÁ‚ ¡Ê‚È ªÈŸ ªÊÕÊH 3H
Ãı ’‚ËΔU ¬ΔUflà ∑§Á„U ∑§Ê¡Ê – Á⁄U¬È ‚Ÿ ¬˝ËÁà ∑§⁄Uà ŸÁ„¢U ‹Ê¡ÊH
„U⁄UÁªÁ⁄U ◊ÕŸ ÁŸ⁄UπÈ ◊◊ ’Ê„ÍU – ¬ÈÁŸ ‚ΔU ∑§Á¬ ÁŸ¡ ¬˝÷ÈÁ„U ‚⁄UÊ„ÍUH 4H
‚Í⁄U ∑§flŸ ⁄UÊflŸ ‚Á⁄U‚ Sfl∑§⁄U ∑§ÊÁ≈U ¡Á„¢U ‚Ë‚–
„ÈUŸ •Ÿ‹ •Áà „U⁄U· ’„ÈU ’Ê⁄U ‚ÊÁπ ªı⁄UË‚H 28H
¡⁄Uà Á’‹Ù∑§©°U ¡’Á„¢U ∑§¬Ê‹Ê – Á’Áœ ∑§ Á‹π •¢∑§ ÁŸ¡ ÷Ê‹ÊH
Ÿ⁄U ∑¥§ ∑§⁄U •Ê¬Ÿ ’œ ’Ê°øË – „U‚©°U ¡ÊÁŸ Á’Áœ Áª⁄UÊ •‚Ê°øËH 1H
‚Ù©U ◊Ÿ ‚◊ÈÁ¤Ê òÊÊ‚ ŸÁ„¢U ◊Ù⁄¥U – Á‹πÊ Á’⁄¢UÁø ¡⁄UΔU ◊Áà ÷Ù⁄¥UH
•ÊŸ ’Ë⁄U ’‹ ‚ΔU ◊◊ •Êª¥ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„UÁ‚ ‹Ê¡ ¬Áà àÿʪ¥H 2H
∑§„UU •¢ªŒ ‚‹îÊ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ⁄UÊflŸ ÃÙÁ„U ‚◊ÊŸ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H
‹Ê¡fl¢Ã Ãfl ‚„U¡ ‚È÷Ê™§ – ÁŸ¡ ◊Èπ ÁŸ¡ ªÈŸ ∑§„UÁ‚ Ÿ ∑§Ê™§H 3H
Á‚⁄U •L§ ‚Ò‹ ∑§ÕÊ Áøà ⁄U„UË – ÃÊÃ ’Ê⁄U ’Ë‚ ÃÒ¥ ∑§„UËH
‚Ù ÷È¡’‹ ⁄UÊπ„ÈU ©U⁄U ÉÊÊ‹Ë – ¡ËÃ„ÈU ‚„U‚’Ê„ÈU ’Á‹ ’Ê‹ËH 4H
‚ÈŸÈ ◊ÁÃ◊¢Œ ŒÁ„U •’ ¬Í⁄UÊ – ∑§Ê≈¥U ‚Ë‚ Á∑§ „UÙß• ‚Í⁄UÊH
ߢº˝¡ÊÁ‹ ∑§„È°U ∑§Á„U• Ÿ ’Ë⁄UÊ – ∑§Ê≈Uß ÁŸ¡ ∑§⁄U ‚∑§‹ ‚⁄UË⁄UÊH 5H
¡⁄UÁ„¢U ¬Ã¢ª ◊Ù„U ’‚ ÷Ê⁄U ’„UÁ„¢U π⁄U ’΢Œ–
Ã ŸÁ„¢U ‚Í⁄U ∑§„UÊflÁ„¢U ‚◊ÈÁ¤Ê ŒπÈ ◊ÁÃ◊¢ŒH 29H
•’ ¡ÁŸ ’Ã’…∏UÊfl π‹ ∑§⁄U„UË – ‚ÈŸÈ ◊◊ ’øŸ ◊ÊŸ ¬Á⁄U„U⁄U„UËH
Œ‚◊Èπ ◊Ò¥ Ÿ ’‚ËΔUË¥ •Êÿ©°U – •‚ Á’øÊÁ⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬ΔUÊÿ©°UH 1H
326
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
’Ê⁄U ’Ê⁄U •‚ ∑§„Uß ∑Χ¬Ê‹Ê – ŸÁ„¢U ª¡ÊÁ⁄U ¡‚È ’œ¥ ‚Î∑§Ê‹ÊH
◊Ÿ ◊„È°U ‚◊ÈÁ¤Ê ’øŸ ¬˝÷È ∑§⁄U – ‚„U©°U ∑§ΔUÙ⁄U ’øŸ ‚ΔU Ã⁄UH 2H
ŸÊÁ„¢U à ∑§Á⁄U ◊Èπ ÷¢¡Ÿ ÃÙ⁄UÊ – ‹Ò ¡ÊÃ©°U ‚ËÃÁ„U ’⁄U¡Ù⁄UÊH
¡ÊŸ©°U Ãfl ’‹ •œ◊ ‚È⁄UÊ⁄UË – ‚ÍŸ¥ „UÁ⁄U •ÊÁŸÁ„U ¬⁄UŸÊ⁄UËH 3H
ÃÒ¥ ÁŸÁ‚ø⁄U ¬Áà ª’¸ ’„ÍUÃÊ – ◊Ò¥ ⁄UÉÊȬÁà ‚fl∑§ ∑§⁄U ŒÍÃÊH
¡ı¥ Ÿ ⁄UÊ◊ •¬◊ÊŸÁ„U «U⁄U™°§ – ÃÙÁ„U Œπà •‚ ∑§ıÃÈ∑§ ∑§⁄U™°§H 4H
ÃÙÁ„U ¬≈UÁ∑§ ◊Á„U ‚Ÿ „UÁà øı¬≈U ∑§Á⁄U Ãfl ªÊ©°U–
Ãfl ¡È’ÁÃã„U ‚◊à ‚ΔU ¡Ÿ∑§‚ÈÃÁ„U ‹Ò ¡Ê©°UH 30H
¡ı¥ •‚ ∑§⁄Uı¥ ÃŒÁ¬ Ÿ ’«∏UÊ߸ – ◊È∞Á„U ’œ¥ ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ◊ŸÈ‚Ê߸H
∑§ı‹ ∑§Ê◊’‚ ∑ΧÁ¬Ÿ Á’◊Í…∏UÊ – •Áà ŒÁ⁄Uº˝ •¡‚Ë •Áà ’Í…∏UÊH 1H
‚ŒÊ ⁄UÙª’‚ ‚¢Ãà ∑˝§ÙœË – Á’cŸÈ Á’◊Èπ üÊÈÁà ‚¢Ã Á’⁄UÙœËH
ÃŸÈ ¬Ù·∑§ ÁŸ¢Œ∑§ •ÉÊ πÊŸË – ¡Ëflà ‚fl ‚◊ øıŒ„U ¬˝ÊŸËH 2H
•‚ Á’øÊÁ⁄U π‹ ’œ©°U Ÿ ÃÙ„UË – •’ ¡ÁŸ Á⁄U‚ ©U¬¡ÊflÁ‚ ◊Ù„UËH
‚ÈÁŸ ‚∑§Ù¬ ∑§„U ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊÕÊ – •œ⁄U Œ‚Ÿ ŒÁ‚ ◊Ë¡Ã „UÊÕÊH 3H
⁄U ∑§Á¬ •œ◊ ◊⁄UŸ •’ ø„U‚Ë – ¿UÙ≈U ’ŒŸ ’Êà ’Á«∏U ∑§„U‚ËH
∑§≈ÈU ¡À¬Á‚ ¡«∏U ∑§Á¬ ’‹ ¡Ê∑¥§ – ’‹ ¬˝Ãʬ ’ÈÁœ Ã¡ Ÿ ÃÊ∑¥§H 4H
•ªÈŸ •◊ÊŸ ¡ÊÁŸ ÃÁ„U ŒËã„U Á¬ÃÊ ’Ÿ’Ê‚–
‚Ù ŒÈπ •L§ ¡È’ÃË Á’⁄U„U ¬ÈÁŸ ÁŸÁ‚ ÁŒŸ ◊◊ òÊÊ‚H 31 (∑§)H
Á¡ã„U ∑§ ’‹ ∑§⁄U ª’¸ ÃÙÁ„U •ß‚ ◊ŸÈ¡ •Ÿ∑§–
πÊÁ„¢U ÁŸ‚Êø⁄U ÁŒfl‚ ÁŸÁ‚ ◊Í…∏U ‚◊ȤÊÈ ÃÁ¡ ≈U∑§H 31 (π)H
¡’ ÃÁ„¢U ∑§ËÁã„U ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ÁŸ¢ŒÊ – ∑˝§Ùœfl¢Ã •Áà ÷ÿ©U ∑§Á¬¢ŒÊH
„UÁ⁄U „U⁄U ÁŸ¢ŒÊ ‚ÈŸß ¡Ù ∑§ÊŸÊ – „UÙß ¬Ê¬ ªÙÉÊÊà ‚◊ÊŸÊH 1H
∑§≈U∑§≈UÊŸ ∑§Á¬∑È¢§¡⁄U ÷Ê⁄UË – ŒÈ„ÈU ÷È¡Œ¢«U Ã◊Á∑§ ◊Á„U ◊Ê⁄UËH
«UÙ‹Ã œ⁄UÁŸ ‚÷Ê‚Œ π‚ – ø‹ ÷ÊÁ¡ ÷ÿ ◊ÊL§Ã ª˝‚H 2H
Áª⁄Uà ‚°÷ÊÁ⁄U ©UΔUÊ Œ‚∑¢§œ⁄U – ÷ÍË ¬⁄U ◊È∑ȧ≈U •Áà ‚È¢Œ⁄UH
∑§¿ÈU ÃÁ„¢U ‹Ò ÁŸ¡ Á‚⁄UÁã„U ‚°flÊ⁄U – ∑§¿ÈU •¢ªŒ ¬˝÷È ¬Ê‚ ¬’Ê⁄UH 3H
•Êflà ◊È∑ȧ≈U ŒÁπ ∑§Á¬ ÷ʪ – ÁŒŸ„UË¥ ‹Í∑§ ¬⁄UŸ Á’Áœ ‹ÊªH
∑§Ë ⁄UÊflŸ ∑§Á⁄U ∑§Ù¬ ø‹Ê∞ – ∑ȧÁ‹‚ øÊÁ⁄U •Êflà •Áà œÊ∞H 4H
∑§„U ¬˝÷È „°UÁ‚ ¡ÁŸ NUŒÿ° «U⁄UÊ„ÍU – ‹Í∑§ Ÿ •‚ÁŸ ∑§ÃÈ ŸÁ„¢U ⁄UÊ„ÍUH
∞ Á∑§⁄UË≈U Œ‚∑¢§œ⁄U ∑§⁄U – •Êflà ’ÊÁ‹ÃŸÿ ∑§ ¬˝⁄UH 5H
Ã⁄UÁ∑§ ¬flŸ‚Èà ∑§⁄U ª„U •ÊÁŸ œ⁄U ¬˝÷È ¬Ê‚–
327
øı0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
∑§ıÃÈ∑§ ŒπÁ„¢U ÷Ê‹È ∑§Á¬ ÁŒŸ∑§⁄U ‚Á⁄U‚ ¬˝∑§Ê‚H§32 (∑§)H
©U„UÊ° ‚∑§ÙÁ¬ Œ‚ÊŸŸ ‚’ ‚Ÿ ∑§„Uà Á⁄U‚Êß–
œ⁄U„ÈU ∑§Á¬Á„U œÁ⁄U ◊Ê⁄U„ÈU ‚ÈÁŸ •¢ªŒ ◊È‚È∑§ÊßH 32 (π)H
∞Á„U ’Áœ ’Áª ‚È÷≈U ‚’ œÊfl„ÈU – πÊ„ÈU ÷Ê‹È ∑§Á¬ ¡„°U ¡„°U ¬Êfl„ÈUH
◊∑¸§≈U„UËŸ ∑§⁄U„ÈU ◊Á„U ¡Ê߸ – Á¡•Ã œ⁄U„ÈU Ãʬ‚ mı ÷Ê߸H 1H
¬ÈÁŸ ‚∑§Ù¬ ’Ù‹©U ¡È’⁄UÊ¡Ê – ªÊ‹ ’¡Êflà ÃÙÁ„U Ÿ ‹Ê¡ÊH
◊L§ ª⁄U ∑§ÊÁ≈U ÁŸ‹¡ ∑ȧ‹ÉÊÊÃË – ’‹ Á’‹ÙÁ∑§ Á’„U⁄UÁà ŸÁ„¢U ¿UÊÃËH 2H
⁄U ÁòÊÿ øÙ⁄U ∑ȧ◊Ê⁄Uª ªÊ◊Ë – π‹ ◊‹ ⁄UÊÁ‚ ◊¢Œ◊Áà ∑§Ê◊ËH
‚ãÿ¬Êà ¡À¬Á‚ ŒÈ’ʸŒÊ – ÷∞Á‚ ∑§Ê‹’‚ π‹ ◊ŸÈ¡ÊŒÊH 3H
ÿÊ∑§Ù »§‹È ¬ÊflÁ„UªÙ •Êª¥ – ’ÊŸ⁄U ÷Ê‹È ø¬≈UÁã„U ‹Êª¥H
⁄UÊ◊È ◊ŸÈ¡ ’Ù‹Ã •Á‚ ’ÊŸË – Áª⁄UÁ„¢U Ÿ Ãfl ⁄U‚ŸÊ •Á÷◊ÊŸËH 4H
ÁªÁ⁄U„UÁ„¢U ⁄U‚ŸÊ ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥ – Á‚⁄UÁã„U ‚◊à ‚◊⁄U ◊Á„U ◊Ê„UË¥H 5H
‚Ù Ÿ⁄U ƒÿÙ¥ Œ‚∑¢§œ ’ÊÁ‹ ’äÿÙ ¡Á„¢U ∞∑§ ‚⁄U–
’Ë‚„È°U ‹ÙøŸ •¢œ Áœª Ãfl ¡ã◊ ∑ȧ¡ÊÁà ¡«∏UH 33 (∑§)H
Ãfl ‚ÙÁŸÃ ∑§Ë¥ åÿÊ‚ ÃÎÁ·Ã ⁄UÊ◊ ‚Êÿ∑§ ÁŸ∑§⁄U–
á©°U ÃÙÁ„U ÃÁ„U òÊÊ‚ ∑§≈ÈU ¡À¬∑§ ÁŸÁ‚ø⁄U •œ◊H 33 (π)H
◊Ò¥ Ãfl Œ‚Ÿ ÃÙÁ⁄U’ ‹Êÿ∑§ – •Êÿ‚È ◊ÙÁ„U Ÿ ŒËã„U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§H
•Á‚ Á⁄U‚ „UÙÁà Œ‚©U ◊Èπ ÃÙ⁄Uı¥ – ‹¢∑§Ê ªÁ„U ‚◊Ⱥ˝ ◊„°U ’Ù⁄Uı¥H 1H
ªÍ‹Á⁄U »§‹ ‚◊ÊŸ Ãfl ‹¢∑§Ê – ’‚„ÈU ◊äÿ ÃÈï„U ¡¢ÃÈ •‚¢∑§ÊH
◊Ò¥ ’ÊŸ⁄U »§‹ πÊà Ÿ ’Ê⁄UÊ – •Êÿ‚È ŒËã„U Ÿ ⁄UÊ◊ ©UŒÊ⁄UÊH 2H
¡ÈªÈÁà ‚ÈŸÃ ⁄UÊflŸ ◊È‚È∑§Ê߸ – ◊Í…∏U Á‚ÁπÁ„U ∑§„°U ’„ÈUà ¤ÊÈΔUÊ߸H
’ÊÁ‹ Ÿ ∑§’„È°U ªÊ‹ •‚ ◊Ê⁄UÊ – Á◊Á‹ ìÁ‚ã„U ÃÒ¥ ÷∞Á‚ ‹’Ê⁄UÊH 3H
‚Ê°ø„È°U ◊Ò¥ ‹’Ê⁄U ÷È¡ ’Ë„UÊ – ¡ı¥ Ÿ ©U¬ÊÁ⁄U©°U Ãfl Œ‚ ¡Ë„UÊH
‚◊ÈÁ¤Ê ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ∑§Á¬ ∑§Ù¬Ê – ‚÷Ê ◊Ê¤Ê ¬Ÿ ∑§Á⁄U ¬Œ ⁄UÙ¬ÊH 4H
¡ı¥ ◊◊ ø⁄UŸ ‚∑§Á‚ ‚ΔU ≈UÊ⁄UË – Á»§⁄UÁ„¢U ⁄UÊ◊È ‚ËÃÊ ◊Ò¥ „UÊ⁄UËH
‚ÈŸ„ÈU ‚È÷≈U ‚’ ∑§„U Œ‚‚Ë‚Ê – ¬Œ ªÁ„U œ⁄UÁŸ ¬¿UÊ⁄U„ÈU ∑§Ë‚ÊH 5H
ߢº˝¡Ëà •ÊÁŒ∑§ ’‹flÊŸÊ – „U⁄UÁ· ©UΔU ¡„°U Ä°U ÷≈U ŸÊŸÊH
¤Ê¬≈UÁ„¢U ∑§Á⁄U ’‹ Á’¬È‹ ©U¬Ê߸ – ¬Œ Ÿ ≈U⁄Uß ’ÒΔUÁ„¢U Á‚L§ ŸÊ߸H 6H
¬ÈÁŸ ©UÁΔU ¤Ê¬≈UÁ„¢U ‚È⁄U •Ê⁄UÊÃË – ≈U⁄Uß Ÿ ∑§Ë‚ ø⁄UŸ ∞Á„U ÷Ê°ÃËH
¬ÈL§· ∑ȧ¡ÙªË Á¡Á◊ ©U⁄UªÊ⁄UË – ◊Ù„U Á’≈U¬ ŸÁ„¢U ‚∑§Á„¢U ©U¬Ê⁄UËH 7H
∑§ÙÁ≈Uã„U ◊ÉÊŸÊŒ ‚◊ ‚È÷≈U ©UΔU „U⁄U·Êß–
328
¤Ê¬≈UÁ„¢U ≈U⁄ÒU Ÿ ∑§Á¬ ø⁄UŸ ¬ÈÁŸ ’ÒΔUÁ„¢U Á‚⁄U ŸÊßH 34 (∑§)H
÷ÍÁ◊ Ÿ ¿UÊ°«∏Uà ∑§Á¬ ø⁄UŸ Œπà Á⁄U¬È ◊Œ ÷ʪ–
∑§ÙÁ≈U Á’ÉÊA Ã ‚¢Ã ∑§⁄U ◊Ÿ Á¡Á◊ ŸËÁà Ÿ àÿʪH 34 (π)H
øı0. ∑§Á¬ ’‹ ŒÁπ ‚∑§‹ Á„Uÿ° „UÊ⁄ U– ©UΔUÊ •Ê¬È ∑§Á¬ ∑¥§ ¬⁄UøÊ⁄UH
ª„à ø⁄UŸ ∑§„U ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ◊◊ ¬Œ ª„¥U Ÿ ÃÙ⁄U ©U’Ê⁄UÊH 1H
ª„UÁ‚ Ÿ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ‚ΔU ¡Ê߸ – ‚ÈŸÃ Á»§⁄UÊ ◊Ÿ •Áà ‚∑ȧøÊ߸H
÷ÿ© U Ã¡„Uà üÊË ‚’ ªß¸ – ◊äÿ ÁŒfl‚ Á¡Á◊ ‚Á‚ ‚Ù„U߸H 2H
Á‚¢ÉÊÊ‚Ÿ ’ÒΔU©U Á‚⁄U ŸÊ߸ – ◊ÊŸ„È°U ‚¢¬Áà ‚∑§‹ ª°flÊ߸H
¡ªŒÊÃ◊Ê ¬˝ÊŸ¬Áà ⁄UÊ◊Ê – ÃÊ‚È Á’◊Èπ Á∑§Á◊ ‹„U Á’üÊÊ◊ÊH 3H
©U◊Ê ⁄UÊ◊ ∑§Ë ÷Î∑ȧÁ≈U Á’‹Ê‚Ê – „UÙß Á’Sfl ¬ÈÁŸ ¬Êflß ŸÊ‚ÊH
ÃΟ Ã ∑ȧÁ‹‚ ∑ȧÁ‹‚ ÃΟ ∑§⁄U߸ – ÃÊ‚È ŒÍà ¬Ÿ ∑§„ÈU Á∑§Á◊ ≈U⁄U߸H 4H
¬ÈÁŸ ∑§Á¬ ∑§„UË ŸËÁà Á’Áœ ŸÊŸÊ – ◊ÊŸ Ÿ ÃÊÁ„U ∑§Ê‹È ÁŸ•⁄UÊŸÊH
Á⁄U¬È ◊Œ ◊ÁÕ ¬˝÷È ‚È¡‚È ‚ÈŸÊÿÙ – ÿ„U ∑§Á„U øÀÿÙ ’ÊÁ‹ ŸÎ¬ ¡ÊÿÙH 5H
„UÃı¥ Ÿ πà π‹Êß π‹Ê߸ – ÃÙÁ„U •’Á„¢U ∑§Ê ∑§⁄Uı¥ ’«∏UÊ߸H
¬˝Õ◊Á„¢U ÃÊ‚È ÃŸÿ ∑§Á¬ ◊Ê⁄UÊ – ‚Ù ‚ÈÁŸ ⁄UÊflŸ ÷ÿ©U ŒÈπÊ⁄UÊH 6H
¡ÊÃȜʟ •¢ªŒ ¬Ÿ ŒπË – ÷ÿ CÿÊ∑ȧ‹ ‚’ ÷∞ Á’‚·ËH 7H
ŒÙ0. Á⁄U¬È ’‹ œ⁄UÁ· „U⁄UÁ· ∑§Á¬ ’ÊÁ‹ÃŸÿ ’‹ ¬È¢¡–
¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄U ŸÿŸ ¡‹ ª„U ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑¢§¡H 35 (∑§)H
‚Ê°¤Ê ¡ÊÁŸ Œ‚∑¢§œ⁄U ÷flŸ ªÿ©U Á’‹πÊß–
◊¢ŒÙŒ⁄UË¥ ⁄UÊflŸÁ„U ’„ÈUÁ⁄U ∑§„UÊ ‚◊ȤÊÊßH 35 (π)H
øı0. ∑¢§Ã ‚◊ÈÁ¤Ê ◊Ÿ á„ÈU ∑ȧ◊ÁÄUË – ‚Ù„U Ÿ ‚◊⁄U ÃÈï„UÁ„U ⁄UÉÊȬÁÄUËH
⁄UÊ◊ÊŸÈ¡ ‹ÉÊÈ ⁄Uπ πøÊ߸ – ‚Ù©U ŸÁ„¢U ŸÊÉÊ„ÈU •Á‚ ◊ŸÈ‚Ê߸H 1H
Á¬ÿ ÃÈï„U ÃÊÁ„U Á¡Ã’ ‚¢ª˝Ê◊Ê – ¡Ê∑§ ŒÍà ∑§⁄U ÿ„U ∑§Ê◊ÊH
∑§ıÃÈ∑§ Á‚¢œÈ ŸÊÁÉÊ Ãfl ‹¢∑§Ê – •Êÿ©U ∑§Á¬ ∑§„U⁄UË •‚¢∑§ÊH 2H
⁄UπflÊ⁄U „UÁà Á’Á¬Ÿ ©¡Ê⁄UÊ – Œπà ÃÙÁ„U •ë¿U ÃÁ„¢U ◊Ê⁄UÊH
¡ÊÁ⁄U ‚∑§‹ ¬È⁄U ∑§Ëã„UÁ‚ ¿UÊ⁄UÊ – ∑§„UÊ° ⁄U„UÊ ’‹ ª’¸ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 3H
•’ ¬Áà ◊Î·Ê ªÊ‹ ¡ÁŸ ◊Ê⁄U„ÈU – ◊Ù⁄U ∑§„UÊ ∑§¿ÈU NUŒÿ° Á’øÊ⁄U„ÈUH
¬Áà ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ŸÎ¬Áà ¡ÁŸ ◊ÊŸ„È U– •ª ¡ª ŸÊÕ •ÃÈ‹ ’‹ ¡ÊŸ„ÈUH 4H
’ÊŸ ¬˝Ãʬ ¡ÊŸ ◊Ê⁄UËøÊ – ÃÊ‚È ∑§„UÊ ŸÁ„¢U ◊ÊŸÁ„U ŸËøÊH
¡Ÿ∑§ ‚÷Ê° •ªÁŸÃ ÷Í¬Ê‹Ê – ⁄U„U ÃÈï„U©U ’‹ •ÃÈ‹ Á’‚Ê‹ÊH 5H
÷¢Á¡ œŸÈ· ¡ÊŸ∑§Ë Á’•Ê„UË – Ã’ ‚¢ª˝Ê◊ Á¡Ã„ÈU Á∑§Ÿ ÃÊ„UËH
329
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚È⁄U¬Áà ‚Èà ¡ÊŸß ’‹ ÕÙ⁄UÊ – ⁄UÊπÊ Á¡•Ã •Ê°Áπ ªÁ„U »§Ù⁄UÊH 6H
‚ͬŸπÊ ∑Ò§ ªÁà ÃÈï„U ŒπË – ÃŒÁ¬ NUŒÿ° ŸÁ„¢U ‹Ê¡ Á’‚·ËH 7H
’Áœ Á’⁄UÊœ π⁄U ŒÍ·ŸÁ„U ‹Ë‹Ê° „UàÿÙ ∑§’¢œ–
’ÊÁ‹ ∞∑§ ‚⁄U ◊Ê⁄UKÙ ÃÁ„U ¡ÊŸ„ÈU Œ‚∑¢§œH 36H
¡Á„¢U ¡‹ŸÊÕ ’°œÊÿ© U „U‹Ê – ©UÃ⁄U ¬˝÷È Œ‹ ‚Á„Uà ‚È’‹ÊH
∑§ÊL§ŸË∑§ ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ∑§ÃÍ – ŒÍà ¬ΔUÊÿ©U Ãfl Á„Uà „UÃÍH 1H
‚÷Ê ◊Ê¤Ê ¡Á„¢U Ãfl ’‹ ◊ÕÊ – ∑§Á⁄U ’M§Õ ◊„È°U ◊Ϊ¬Áà ¡ÕÊH
•¢ªŒ „UŸÈ◊à •ŸÈø⁄U ¡Ê∑§ – ⁄UŸ ’Ê°∑ȧ⁄U ’Ë⁄U •Áà ’Ê°∑§H 2H
ÃÁ„U ∑§„°U Á¬ÿ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Ÿ⁄U ∑§„U„ÍU – ◊ÈœÊ ◊ÊŸ ◊◊ÃÊ ◊Œ ’„U„ÍUH
•„U„U ∑¢§Ã ∑Χà ⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœÊ – ∑§Ê‹ Á’’‚ ◊Ÿ ©U¬¡ Ÿ ’ÙœÊH 3H
∑§Ê‹ Œ¢«U ªÁ„U ∑§Ê„ÈU Ÿ ◊Ê⁄UÊ – „U⁄Uß œ◊¸ ’‹ ’ÈÁh Á’øÊ⁄UÊH
ÁŸ∑§≈U ∑§Ê‹ ¡Á„U •Êflà ‚ÊßZ – ÃÁ„U ÷˝◊ „UÙß ÃÈï„UÊÁ⁄UÁ„U ŸÊßZH 4H
ŒÈß ‚Èà ◊⁄U Œ„©U ¬È⁄U •¡„È°U ¬Í⁄U Á¬ÿ Œ„ÈU–
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÷Á¡ ŸÊÕ Á’◊‹ ¡‚È ‹„ÈUH 37H
ŸÊÁ⁄U ’øŸ ‚ÈÁŸ Á’Á‚π ‚◊ÊŸÊ – ‚÷Ê° ªÿ©U ©UÁΔU „UÙà Á’„UÊŸÊH
’ÒΔU ¡Êß Á‚¢ÉÊÊ‚Ÿ »Í§‹Ë – •Áà •Á÷◊ÊŸ òÊÊ‚ ‚’ ÷Í‹ËH 1H
ß„UÊ° ⁄UÊ◊ •¢ªŒÁ„U ’Ù‹ÊflÊ – •Êß ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ Á‚L§ ŸÊflÊH
•Áà •ÊŒ⁄U ‚◊ˬ ’ÒΔUÊ⁄UË – ’Ù‹ Á’„°UÁ‚ ∑Χ¬Ê‹ π⁄UÊ⁄UËH 2H
’ÊÁ‹ÃŸÿ ∑§ıÃÈ∑§ •Áà ◊Ù„UË – ÃÊà ‚àÿ ∑§„ÈU ¬Í¿U©°U ÃÙ„UËH
⁄UÊflŸÈ ¡ÊÃȜʟ ∑ȧ‹ ≈UË∑§Ê – ÷È¡ ’‹ •ÃÈ‹ ¡Ê‚È ¡ª ‹Ë∑§ÊH 3H
ÃÊ‚È ◊È∑ȧ≈U ÃÈï„U øÊÁ⁄U ø‹Ê∞ – ∑§„U„ÈU ÃÊà ∑§flŸË Á’Áœ ¬Ê∞H
‚ÈŸÈ ‚’¸Çÿ ¬˝ŸÃ ‚Èπ∑§Ê⁄UË – ◊È∑ȧ≈U Ÿ „UÙÁ„¢U ÷ͬ ªÈŸ øÊ⁄UËH 4H
‚Ê◊ ŒÊŸ •L§ Œ¢«U Á’÷ŒÊ – ŸÎ¬ ©U⁄U ’‚Á„¢U ŸÊÕ ∑§„U ’ŒÊH
ŸËÁà œ◊¸ ∑§ ø⁄UŸ ‚È„UÊ∞ – •‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ŸÊÕ ¬Á„¢U •Ê∞H 5H
œ◊¸„UËŸ ¬˝÷È ¬Œ Á’◊Èπ ∑§Ê‹ Á’’‚ Œ‚‚Ë‚–
ÃÁ„U ¬Á⁄U„UÁ⁄U ªÈŸ •Ê∞ ‚ÈŸ„ÈU ∑§Ù‚‹ÊœË‚H 38 (∑§)H
¬⁄U◊ øÃÈ⁄UÃÊ üÊflŸ ‚ÈÁŸ Á’„°U‚ ⁄UÊ◊È ©UŒÊ⁄U–
‚◊ÊøÊ⁄U ¬ÈÁŸ ‚’ ∑§„U ª…∏U ∑§ ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UH 38 (π)H
Á⁄U¬È ∑§ ‚◊ÊøÊ⁄U ¡’ ¬Ê∞ – ⁄UÊ◊ ‚Áøfl ‚’ ÁŸ∑§≈U ’Ù‹Ê∞H
‹¢∑§Ê ’Ê°∑§ øÊÁ⁄U ŒÈ•Ê⁄UÊ – ∑§Á„U Á’Áœ ‹ÊÁª• ∑§⁄U„ÈU Á’øÊ⁄UÊH 1H
Ã’ ∑§¬Ë‚ Á⁄Uë¿U‚ Á’÷Ë·Ÿ – ‚ÈÁ◊Á⁄U NUŒÿ° ÁŒŸ∑§⁄U ∑ȧ‹ ÷Í·ŸH
330
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
∑§Á⁄U Á’øÊ⁄U ÁÃã„U ◊¢G ŒÎ…∏UÊflÊ – øÊÁ⁄U •ŸË ∑§Á¬ ∑§≈U∑ȧ ’ŸÊflÊH 2H
¡ÕÊ¡Ùª ‚ŸÊ¬Áà ∑§Ëã„U – ¡ÍÕ¬ ‚∑§‹ ’ÙÁ‹ Ã’ ‹Ëã„UH
¬˝÷È ¬˝Ãʬ ∑§Á„U ‚’ ‚◊ȤÊÊ∞ – ‚ÈÁŸ ∑§Á¬ Á‚¢ÉÊŸÊŒ ∑§Á⁄U œÊ∞H 3H
„U⁄UÁ·Ã ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ Á‚⁄U ŸÊflÁ„¢U – ªÁ„U ÁªÁ⁄U Á‚π⁄U ’Ë⁄U ‚’ œÊflÁ„¢UH
ª¡¸Á„¢U á¸Á„¢U ÷Ê‹È ∑§¬Ë‚Ê – ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ÊH 4H
¡ÊŸÃ ¬⁄U◊ ŒÈª¸ •Áà ‹¢∑§Ê – ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ∑§Á¬ ø‹ •‚¢∑§ÊH
ÉÊ≈UÊ≈UUÙ¬ ∑§Á⁄U ø„È°U ÁŒÁ‚ ÉÊ⁄UË – ◊ÈπÁ„¢U ÁŸ‚ÊŸ ’¡ÊflÁ„¢U ÷⁄UËH 5H
¡ÿÁà ⁄UÊ◊ ¡ÿ ‹Á¿U◊Ÿ ¡ÿ ∑§¬Ë‚ ‚Ȫ˝Ëfl–
ª¡¸Á„¢U Á‚¢ÉÊŸÊŒ ∑§Á¬ ÷Ê‹È ◊„UÊ ’‹ ‚Ë¥flH 39H
‹¢∑§Ê° ÷ÿ©U ∑§Ù‹Ê„U‹ ÷Ê⁄UË – ‚ÈŸÊ Œ‚ÊŸŸ •Áà •„°U∑§Ê⁄UËH
Œπ„ÈU ’Ÿ⁄Uã„ ∑§Á⁄U Á…UΔU Ê߸ – Á’„°UÁ‚ ÁŸ‚Êø⁄U ‚Ÿ ’Ù‹Ê߸H 1H
•Ê∞ ∑§Ë‚ ∑§Ê‹ ∑§ ¬˝⁄U – ¿ÈUœÊfl¢Ã ‚’ ÁŸÁ‚ø⁄U ◊⁄UH
•‚ ∑§Á„ •^ÔU„UÊ‚ ‚ΔU ∑§Ëã„UÊ – ªÎ„U ’ÒΔ¥U •„UÊ⁄U Á’Áœ ŒËã„UÊH 2H
‚È÷≈U ‚∑§‹ øÊÁ⁄U„È°U ÁŒÁ‚ ¡Ê„ÍU – œÁ⁄U œÁ⁄U ÷Ê‹È ∑§Ë‚ ‚’ πÊ„ÍUH
©U◊Ê ⁄UÊflŸÁ„U •‚ •Á÷◊ÊŸÊ – Á¡Á◊ Á≈UÁ^ÔU÷ πª ‚Íà ©UÃÊŸÊH 3H
ø‹ ÁŸ‚Êø⁄U •Êÿ‚È ◊ÊªË – ªÁ„U ∑§⁄U Á÷¢Á«U¬Ê‹ ’⁄U ‚Ê°ªËH
ÃÙ◊⁄U ◊Èe⁄U ¬⁄U‚È ¬˝ø¢«UÊ – ‚Í‹ ∑Χ¬ÊŸ ¬Á⁄UÉÊ ÁªÁ⁄Uπ¢«UÊH 4H
Á¡Á◊ •L§ŸÙ¬‹ ÁŸ∑§⁄U ÁŸ„UÊ⁄UË – œÊflÁ„¢U ‚ΔU πª ◊Ê¢‚ •„UÊ⁄UËH
øÙ¥ø ÷¢ª ŒÈπ ÁÃã„UÁ„ U Ÿ ‚ͤÊÊ – ÁÃÁ◊ œÊ∞ ◊ŸÈ¡ÊŒ •’ͤÊÊH 5H
ŸÊŸÊÿÈœ ‚⁄U øʬ œ⁄U ¡ÊÃȜʟ ’‹ ’Ë⁄U–
∑§Ù≈U ∑°§ªÍ⁄UÁã„U øÁ…∏U ª∞ ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ⁄UŸœË⁄UH 40H
∑§Ù≈U ∑°§ªÍ⁄UÁã„U ‚Ù„UÁ„¢U ∑Ò§‚ – ◊L§ ∑§ ‚¢ÎªÁŸ ¡ŸÈ ÉÊŸ ’Ò‚H
’Ê¡Á„¢U …UÙ‹ ÁŸ‚ÊŸ ¡È¤ÊÊ™§ – ‚ÈÁŸ œÈÁŸ „UÙß ÷≈UÁã„U ◊Ÿ øÊ™§H 1H
’Ê¡Á„¢U ÷Á⁄U Ÿ»§ËÁ⁄U •¬Ê⁄UÊ – ‚ÈÁŸ ∑§ÊŒ⁄U ©U⁄U ¡ÊÁ„¢U Œ⁄UÊ⁄UÊH
ŒÁπã„U ¡Êß ∑§Á¬ã„U ∑§ ΔU^ÔUÊ – •Áà Á’‚Ê‹ ÃŸÈ ÷Ê‹È ‚È÷^ÔUÊH 2H
œÊflÁ„¢U ªŸÁ„¢U Ÿ •flÉÊ≈U ÉÊÊ≈UÊ – ¬’¸Ã »§ÙÁ⁄U ∑§⁄UÁ„¢U ªÁ„U ’Ê≈UÊH
∑§≈U∑§≈UÊÁ„¢U ∑§ÙÁ≈Uã„U ÷≈U ª¡¸Á„¢U – Œ‚Ÿ •ÙΔU ∑§Ê≈UÁ„¢U •Áà á¸Á„¢UH 3H
©Uà ⁄UÊflŸ ßà ⁄UÊ◊ ŒÙ„UÊ߸ – ¡ÿÁà ¡ÿÁà ¡ÿ ¬⁄UË ‹⁄UÊ߸H
ÁŸÁ‚ø⁄ U Á‚π⁄U ‚◊Í„U …U„UÊflÁ„¢U – ∑ͧÁŒ œ⁄UÁ„¢U ∑§Á¬ »§Á⁄U ø‹ÊflÁ„¢UH 4H
œÁ⁄U ∑ȧœ⁄U π¢«U ¬˝ø¢«U ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ª…∏U ¬⁄U «UÊ⁄U„UË¢–
¤Ê¬≈UÁ„¢U ø⁄UŸ ªÁ„U ¬≈UÁ∑§ ◊Á„U ÷Á¡ ø‹Ã ’„ÈUÁ⁄U ¬øÊ⁄U„UË¥H
331
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
•Áà Ã⁄U‹ ÃL§Ÿ ¬˝Ãʬ Ã⁄U¬Á„¢U Ã◊Á∑§ ª…∏U øÁ…∏U øÁ…∏U ª∞–
∑§Á¬ ÷Ê‹È øÁ…∏U ◊¢ÁŒ⁄Uã„U ¡„°U Ä°U ⁄UÊ◊ ¡‚È ªÊflà ÷∞H
∞∑ȧ ∞∑ȧ ÁŸÁ‚ø⁄U ªÁ„U ¬ÈÁŸ ∑§Á¬ ø‹ ¬⁄UÊß–
™§¬⁄U •Ê¬È „UΔU ÷≈U Áª⁄UÁ„¢U œ⁄UÁŸ ¬⁄U •ÊßH 41H
⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ¬˝’‹ ∑§Á¬¡ÍÕÊ – ◊Œ¸Á„¢U ÁŸÁ‚ø⁄U ‚È÷≈U ’M§ÕÊH
ø…∏U ŒÈª¸ ¬ÈÁŸ ¡„°U Ä°U ’ÊŸ⁄U – ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝Ãʬ ÁŒflÊ∑§⁄UH 1H
ø‹ ÁŸ‚Êø⁄U ÁŸ∑§⁄U ¬⁄UÊ߸ – ¬˝’‹ ¬flŸ Á¡Á◊ ÉÊŸ ‚◊ÈŒÊ߸H
„UÊ„UÊ∑§Ê⁄U ÷ÿ©U ¬È⁄U ÷Ê⁄UË – ⁄UÙflÁ„¢U ’Ê‹∑§ •ÊÃÈ⁄U ŸÊ⁄UËH 2H
‚’ Á◊Á‹ ŒÁ„¢U ⁄UÊflŸ®„U ªÊ⁄UË – ⁄UÊ¡ ∑§⁄Uà ∞Á„¢U ◊ÎàÿÈ „°U∑§Ê⁄UËH
ÁŸ¡ Œ‹ Á’ø‹ ‚ÈŸË ÃÁ„¢U ∑§ÊŸÊ – »§Á⁄U ‚È÷≈U ‹¢∑§‚ Á⁄U‚ÊŸÊH 3H
¡Ù ⁄UŸ Á’◊Èπ ‚ÈŸÊ ◊Ò¥ ∑§ÊŸÊ – ‚Ù ◊Ò¥ „UÃ’ ∑§⁄UÊ‹ ∑Χ¬ÊŸÊH
‚’¸‚È πÊß ÷Ùª ∑§Á⁄U ŸÊŸÊ – ‚◊⁄U ÷ÍÁ◊ ÷∞ ’ÀÀÊ÷ ¬˝ÊŸÊH 4H
©Uª˝ ’øŸ ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ «U⁄UÊŸ – ø‹ ∑˝§Ùœ ∑§Á⁄U ‚È÷≈U ‹¡ÊŸH
‚ã◊Èπ ◊⁄UŸ ’Ë⁄U ∑Ò§ ‚Ù÷Ê – Ã’ ÁÃã„U Ã¡Ê ¬˝ÊŸ ∑§⁄U ‹Ù÷ÊH 5H
’„ÈU •ÊÿÈœ œ⁄U ‚È÷≈U ‚’ Á÷⁄UÁ„¢U ¬øÊÁ⁄U ¬øÊÁ⁄U–
CÿÊ∑ȧ‹ Á∑§∞ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ¬Á⁄UÉÊ ÁòÊ‚Í‹Áã„U ◊ÊÁ⁄UH 42H
÷ÿ •ÊÃÈ⁄U ∑§Á¬ ÷ʪŸ ‹Êª – ¡lÁ¬ ©U◊Ê ¡ËÁÄUÁ„¢U •ÊªH
∑§Ù©U ∑§„U ∑§„°U •¢ªŒ „UŸÈ◊¢ÃÊ – ∑§„°U Ÿ‹ ŸË‹ ŒÈÁ’Œ ’‹fl¢ÃÊH 1H
ÁŸ¡ Œ‹ Á’∑§‹ ‚ÈŸÊ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ¬Áë¿U◊ mÊ⁄U ⁄U„UÊ ’‹flÊŸÊH
◊ÉÊŸÊŒ Ä°U ∑§⁄Uß ‹⁄UÊ߸ – ≈ÍU≈U Ÿ mÊ⁄U ¬⁄U◊ ∑§ÁΔUŸÊ߸H 2H
¬flŸÃŸÿ ◊Ÿ ÷Ê •Áà ∑˝§ÊœÊ – ª¡¸©U ¬˝’‹ ∑§Ê‹ ‚◊ ¡ÙœÊH
∑ͧÁŒ ‹¢∑§ ª…∏U ™§¬⁄U •ÊflÊ – ªÁ„U ÁªÁ⁄U ◊ÉÊŸÊŒ ∑§„È°U œÊflÊH 3H
÷¢¡©U ⁄UÕ ‚Ê⁄UÕË ÁŸ¬ÊÃÊ – ÃÊÁ„U NUŒÿ ◊„È°U ◊Ê⁄UÁ‚ ‹ÊÃÊH
ŒÈ‚⁄¥U ‚Íà Á’∑§‹ ÃÁ„U ¡ÊŸÊ – Sÿ¢ŒŸ ÉÊÊÁ‹ ÃÈ⁄Uà ªÎ„U •ÊŸÊH 4H
•¢ªŒ ‚ÈŸÊ ¬flŸ‚Èà ª…∏U ¬⁄U ªÿ©U •∑§‹–
⁄UŸ ’Ê°∑ȧ⁄UÊ ’ÊÁ‹‚Èà Ã⁄UÁ∑§ ø…∏U©U ∑§Á¬ π‹H 43H
¡Èh Á’L§h ∑˝È§h mı ’¢Œ⁄ – ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ‚ÈÁ◊Á⁄U ©U⁄U •¢Ã⁄UH
⁄UÊflŸ ÷flŸ ø…∏U mı œÊ߸ – ∑§⁄UÁ„¢U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ ŒÙ„UÊ߸H 1H
∑§‹‚ ‚Á„Uà ªÁ„U ÷flŸÈ …U„UÊflÊ – ŒÁπ ÁŸ‚Êø⁄U¬Áà ÷ÿ ¬ÊflÊH
ŸÊÁ⁄U ’΢Œ ∑§⁄U ¬Ë≈UÁ„¢U ¿UÊÃË – •’ ŒÈß ∑§Á¬ •Ê∞ ©UìÊÃËH 2H
∑§Á¬‹Ë‹Ê ∑§Á⁄U ÁÃã„UÁ„U «U⁄UÊflÁ„¢U – ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑§⁄U ‚È¡‚È ‚ÈŸÊflÁ„¢UH
332
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬ÈÁŸ ∑§⁄U ªÁ„U ∑¢§øŸ ∑§ π¢÷Ê – ∑§„UÁã„U ∑§Á⁄U• ©UìÊà •⁄¢U÷ÊH 3H
ªÁ¡¸ ¬⁄U Á⁄U¬È ∑§≈U∑§ ◊¤ÊÊ⁄UË – ‹Êª ◊ŒÒ¸ ÷È¡ ’‹ ÷Ê⁄UËH
∑§Ê„ÈU Á„U ‹Êà ø¬≈UÁã„U ∑§„ÍU – ÷¡„ÈU Ÿ ⁄UÊ◊Á„U ‚Ù »§‹ ‹„ÍUH 4H
∞∑§ ∞∑§ ‚Ù¥ ◊Œ¸Á„¢U ÃÙÁ⁄U ø‹ÊflÁ„¢U ◊È¢«U–
⁄UÊflŸ •Êª¥ ¬⁄UÁ„¢U Ã ¡ŸÈ »Í§≈UÁ„¢U ŒÁœ ∑È¢§«UH 44H
◊„UÊ ◊„UÊ ◊ÈÁπ•Ê ¡ ¬ÊflÁ„¢U – Ã ¬Œ ªÁ„U ¬˝÷È ¬Ê‚ ø‹ÊflÁ„¢UH
∑§„Uß Á’÷Ë·ŸÈ ÁÃã„U ∑§ ŸÊ◊Ê – ŒÁ„¢U ⁄UÊ◊ ÁÃã„U„ÍU ÁŸ¡ œÊ◊ÊH 1H
π‹ ◊ŸÈ¡ÊŒ Ám¡ÊÁ◊· ÷ÙªË – ¬ÊflÁ„¢U ªÁà ¡Ù ¡Êøà ¡ÙªËH
©U◊Ê ⁄UÊ◊ ◊ÎŒÈÁøà ∑§L§ŸÊ∑§⁄U – ’ÿ⁄U ÷Êfl ‚ÈÁ◊⁄Uà ◊ÙÁ„U ÁŸÁ‚ø⁄UH 2H
ŒÁ„¢U ¬⁄U◊ ªÁà ‚Ù Á¡ÿ° ¡ÊŸË – •‚ ∑Χ¬Ê‹ ∑§Ù ∑§„U„ÈU ÷flÊŸËH
•‚ ¬˝÷È ‚ÈÁŸ Ÿ ÷¡Á„¢U ÷˝◊ àÿÊªË – Ÿ⁄U ◊ÁÃ◊¢Œ Ã ¬⁄U◊ •÷ʪËH 3H
•¢ªŒ •L§ „UŸÈ◊¢Ã ¬˝’‚Ê – ∑§Ëã„U ŒÈª¸ •‚ ∑§„U •flœ‚ÊH
‹¢∑§Ê° mı ∑§Á¬ ‚Ù„UÁ„¢U ∑Ò§‚¥ – ◊ÕÁ„¢U Á‚¢œÈ ŒÈß ◊¢Œ⁄U ¡Ò‚¥H 4H
÷È¡ ’‹ Á⁄U¬È Œ‹ Œ‹◊Á‹ ŒÁπ ÁŒfl‚ ∑§⁄U •¢Ã–
∑ͧŒ ¡Èª‹ Á’ªÃ üÊ◊ •Ê∞ ¡„°U ÷ªfl¢ÃH 45H
¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ ‚Ë‚ ÁÃã„U ŸÊ∞ – ŒÁπ ‚È÷≈U ⁄UÉÊȬÁà ◊Ÿ ÷Ê∞H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ¡Èª‹ ÁŸ„UÊ⁄U – ÷∞ Á’ªÃüÊ◊ ¬⁄U◊ ‚ÈπÊ⁄UH 1H
ª∞ ¡ÊÁŸ •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸÊ – Á»§⁄U ÷Ê‹È ◊∑¸§≈U ÷≈U ŸÊŸÊH
¡ÊÃȜʟ ¬˝ŒÙ· ’‹ ¬Ê߸ – œÊ∞ ∑§Á⁄U Œ‚‚Ë‚ ŒÙ„UÊ߸H 2H
ÁŸÁ‚ø⁄U •ŸË ŒÁπ ∑§Á¬ Á»§⁄U – ¡„°U Ä°U ∑§≈U∑§≈UÊß ÷≈U Á÷⁄UH
mı Œ‹ ¬˝’‹ ¬øÊÁ⁄U ¬øÊ⁄UË – ‹⁄Uà ‚È÷≈U ŸÁ„¢U ◊ÊŸÁ„¢U „UÊ⁄UËH 3H
◊„UÊ’Ë⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ‚’ ∑§Ê⁄U – ŸÊŸÊ ’⁄UŸ ’‹Ë◊Èπ ÷Ê⁄UH
‚’‹ ¡Èª‹ Œ‹ ‚◊’‹ ¡ÙœÊ – ∑§ıÃÈ∑§ ∑§⁄Uà ‹⁄Uà ∑§Á⁄U ∑˝§ÙœÊH 4H
¬˝ÊÁ’≈ ‚⁄UŒ ¬ÿÙŒ ÉÊŸ⁄U – ‹⁄Uà ◊Ÿ„È°U ◊ÊL§Ã ∑§ ¬˝⁄UH
•ÁŸ¬ •∑¢§¬Ÿ •L§ •ÁÃ∑§ÊÿÊ – Á’ø‹Ã ‚Ÿ ∑§ËÁã„U ßã„U ◊ÊÿÊH 5H
÷ÿ©U ÁŸÁ◊· ◊„°U •Áà •°Áœ•Ê⁄UÊ – ’ÎÁCÔU „UÙß L§Áœ⁄UÙ¬‹ ¿UÊ⁄UÊH 6H
ŒÁπ ÁŸÁ’«∏U Ã◊ Œ‚„È°U ÁŒÁ‚ ∑§Á¬Œ‹ ÷ÿ©U π÷Ê⁄U–
∞∑§Á„U ∞∑§ Ÿ Œπ߸ ¡„°U Ä°U ∑§⁄UÁ„¢U ¬È∑§Ê⁄UH 46H
‚∑§‹ ◊⁄U◊È ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡ÊŸÊ – Á‹∞ ’ÙÁ‹ •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸÊH
‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ∑§Á„U ‚◊ȤÊÊ∞ – ‚ÈŸÃ ∑§ÙÁ¬ ∑§Á¬∑È¢§¡⁄U œÊ∞H 1H
¬ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ „°UÁ‚ øʬ ø…∏UÊflÊ – ¬Êfl∑§ ‚Êÿ∑§ ‚¬ÁŒ ø‹ÊflÊH
333
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
÷ÿ©U ¬˝∑§Ê‚ ∑§Ã„È°U Ã◊ ŸÊ„UË¥ – ÇÿÊŸ ©UŒÿ° Á¡Á◊ ‚¢‚ÿ ¡Ê„UË¥H 2H
÷Ê‹È ’‹Ë◊Èπ ¬Êß ¬˝∑§Ê‚Ê – œÊ∞ „U⁄U· Á’ªÃ üÊ◊ òÊÊ‚ÊH
„UŸÍ◊ÊŸ •¢ªŒ ⁄UŸ ªÊ¡ – „UÊ°∑§ ‚ÈŸÃ ⁄U¡ŸËø⁄U ÷Ê¡H 3H
÷ʪà ÷≈U ¬≈U∑§Á„¢U œÁ⁄U œ⁄UŸË – ∑§⁄UÁ„¢U ÷Ê‹È ∑§Á¬ •jÈà ∑§⁄UŸËH
ªÁ„U ¬Œ «UÊ⁄UÁ„¢U ‚ʪ⁄U ◊Ê„UË¥ – ◊∑§⁄U ©U⁄Uª ¤Ê· œÁ⁄U œÁ⁄U πÊ„UË¥H 4H
∑§¿ÈU ◊Ê⁄U ∑§¿ÈU ÉÊÊÿ‹ ∑§¿ÈU ª…∏U ø…∏U ¬⁄UÊß–
ª¡¸Á„¢U ÷Ê‹È ’‹Ë◊Èπ Á⁄U¬È Œ‹ ’‹ Á’ø‹ÊßH 47H
ÁŸ‚Ê ¡ÊÁŸ ∑§Á¬ øÊÁ⁄U©U •ŸË – •Ê∞ ¡„UÊ° ∑§Ù‚‹Ê œŸËH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ÁøÃflÊ ‚’„UË – ÷∞ Á’ªÃüÊ◊ ’ÊŸ⁄U Ã’„UËH 1H
©U„UÊ° Œ‚ÊŸŸ ‚Áøfl „°U∑§Ê⁄U – ‚’ ‚Ÿ ∑§„UÁ‚ ‚È÷≈U ¡ ◊Ê⁄UH
•ÊœÊ ∑§≈U∑ȧ ∑§Á¬ã„U ‚¢ÉÊÊ⁄UÊ – ∑§„U„ÈU ’Áª ∑§Ê ∑§Á⁄U• Á’øÊ⁄UÊH 2H
◊ÊÀÿfl¢Ã •Áà ¡⁄UΔU ÁŸ‚Êø⁄U – ⁄UÊflŸ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ◊¢GË ’⁄UH
’Ù‹Ê ’øŸ ŸËÁà •Áà ¬ÊflŸ – ‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ∑§¿ÈU ◊Ù⁄U Á‚πÊflŸH 3H
¡’ Ã ÃÈï„U ‚ËÃÊ „UÁ⁄U •ÊŸË – •‚ªÈŸ „UÙÁ„¢U Ÿ ¡ÊÁ„¢U ’πÊŸËH
’Œ ¬È⁄UÊŸ ¡Ê‚È ¡‚È ªÊÿÙ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ∑§Ê„È°U Ÿ ‚Èπ ¬ÊÿÙH 4H
Á„U⁄UãÿÊë¿U ÷˝ÊÃÊ ‚Á„Uà ◊œÈ ∑Ò§≈U÷ ’‹flÊŸ–
¡Á„¢U ◊Ê⁄U ‚Ùß •flÃ⁄U©U ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ÷ªflÊŸH 48 (∑§)H
∑§Ê‹M§¬ π‹ ’Ÿ Œ„UŸ ªÈŸÊªÊ⁄U ÉÊŸ’Ùœ–
Á‚fl Á’⁄¢UÁø ¡Á„U ‚flÁ„¢U ÃÊ‚Ù¥ ∑§flŸ Á’⁄UÙœH 48 (π)H
¬Á⁄U„UÁ⁄U ’ÿL§ Œ„ÈU ’ÒŒ„UË – ÷¡„ÈU ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ¬⁄U◊ ‚Ÿ„UËH
ÃÊ∑§ ’øŸ ’ÊŸ ‚◊ ‹Êª – ∑§Á⁄U•Ê ◊È„U ∑§Á⁄U ¡ÊÁ„U •÷ʪH 1H
’Í…∏U ÷∞Á‚ Ÿ à ◊⁄UÃ©°U ÃÙ„UË – •’ ¡ÁŸ ŸÿŸ ŒπÊflÁ‚ ◊Ù„UËH
ÃÁ„¢U •¬Ÿ ◊Ÿ •‚ •ŸÈ◊ÊŸÊ – ’äÿÙ ø„Uà ∞Á„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 2H
‚Ù ©UÁΔU ªÿ© ∑§„Uà ŒÈ’ʸŒÊ – Ã’ ‚∑§Ù¬ ’Ù‹©U ÉÊŸŸÊŒÊH
∑§ıÃÈ∑§ ¬˝Êà ŒÁπ•„ÈU ◊Ù⁄UÊ – ∑§Á⁄U„U©°U ’„ÈUà ∑§„Uı¥ ∑§Ê ÕÙ⁄UÊH 3H
‚ÈÁŸ ‚Èà ’øŸ ÷⁄UÙ‚Ê •ÊflÊ – ¬˝ËÁà ‚◊à •¢∑§ ’ÒΔUÊflÊH
∑§⁄Uà Á’øÊ⁄U ÷ÿ©U Á÷ŸÈ‚Ê⁄UÊ – ‹Êª ∑§Á¬ ¬ÈÁŸ ø„Í°U ŒÈ•Ê⁄UÊH 4H
∑§ÙÁ¬ ∑§Á¬ã„U ŒÈÉʸ≈U ª…∏‰U ÉÊ⁄UÊ – Ÿª⁄U ∑§Ù‹Ê„U‹È ÷ÿ©U ÉÊŸ⁄UÊH
Á’Á’œÊÿÈœ œ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U œÊ∞ – ª…∏U Ã ¬’¸Ã Á‚π⁄U …U„UÊ∞H 5H
…UÊ„U ◊„UËœ⁄U Á‚π⁄U ∑§ÙÁ≈Uã„U Á’Á’œ Á’Áœ ªÙ‹Ê ø‹–
ÉÊ„U⁄UÊà Á¡Á◊ ¬Á’¬Êà ª¡¸Ã ¡ŸÈ ¬˝‹ÿ ∑§ ’ÊŒ‹H
334
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊∑¸§≈U Á’∑§≈U ÷≈U ¡È≈Uà ∑§≈Uà Ÿ ‹≈Uà ß ¡¡¸⁄U ÷∞–
ªÁ„U ‚Ò‹ ÃÁ„U ª…∏U ¬⁄U ø‹Êfl®„U ¡„°U ‚٠Ä°U ÁŸÁ‚ø⁄U „U∞H
◊ÉÊŸÊŒ ‚ÈÁŸ üÊflŸ •‚ ª…∏‰U ¬ÈÁŸ ¿¥U∑§Ê •Êß–
©UÃ⁄UKÙ ’Ë⁄U ŒÈª¸ Ã¢ ‚ã◊Èπ øÀÿÙ ’¡ÊßH 49H
∑§„°U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ mı ÷˝ÊÃÊ – œãflË ‚∑§‹ ‹Ù∑§ Á’ïÿÊÃÊH
∑§„°U Ÿ‹ ŸË‹ ŒÈÁ’Œ ‚Ȫ˝ËflÊ – •¢ªŒ „UŸÍ◊¢Ã ’‹ ‚Ë¥flÊH 1H
∑§„UÊ° Á’÷Ë·ŸÈ ÷˝ÊÃʺ˝Ù„UË – •Ê¡È ‚’Á„U „UÁΔU ◊Ê⁄U©°U •Ù„UËH
•‚ ∑§Á„U ∑§ÁΔUŸ ’ÊŸ ‚¢œÊŸ – •ÁÂÿ ∑˝§Ùœ üÊflŸ ‹Áª ÃÊŸH 2H
‚⁄U ‚◊Í„U ‚Ù ¿UÊ«∏Ò ‹ÊªÊ – ¡ŸÈ ‚¬ë¿U œÊfl®„U ’„ÈU ŸÊªÊH
¡„°U Ä°U ¬⁄Uà ŒÁπ•®„U ’ÊŸ⁄U – ‚ã◊Èπ „UÙß Ÿ ‚∑§ ÃÁ„U •fl‚⁄UH 3H
¡„°U Ä°U ÷ÊÁª ø‹ ∑§Á¬ ⁄UË¿UÊ – Á’‚⁄UË ‚’Á„U ¡Èh ∑Ò§ ߸¿UÊH
‚Ù ∑§Á¬ ÷Ê‹È Ÿ ⁄UŸ ◊„°U ŒπÊ – ∑§Ëã„UÁ‚ ¡Á„U Ÿ ¬˝ÊŸ •fl‚·ÊH 4H
Œ‚ Œ‚ ‚⁄U ‚’ ◊Ê⁄UÁ‚ ¬⁄U ÷ÍÁ◊ ∑§Á¬ ’Ë⁄U–
®‚„UŸÊŒ ∑§Á⁄U ª¡Ê¸ ◊ÉÊŸÊŒ ’‹ œË⁄UH 50H
ŒÁπ ¬flŸ‚Èà ∑§≈U∑§ Á’„UÊ‹Ê – ∑˝§Ùœfl¢Ã ¡ŸÈ œÊÿ©U ∑§Ê‹ÊH
◊„UÊ‚Ò‹ ∞∑§ ÃÈ⁄Uà ©U¬Ê⁄UÊ – •Áà Á⁄U‚ ◊ÉÊŸÊŒ ¬⁄U «UÊ⁄UÊH 1H
•Êflà ŒÁπ ªÿ©U Ÿ÷ ‚Ù߸ – ⁄UÕ ‚Ê⁄UÕË ÃÈ⁄Uª ‚’ πÙ߸H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬øÊ⁄U „UŸÈ◊ÊŸÊ – ÁŸ∑§≈U Ÿ •Êfl ◊⁄U◊È ‚Ù ¡ÊŸÊH 2H
⁄UÉÊȬÁà ÁŸ∑§≈U ªÿ©U ÉÊŸŸÊŒÊ – ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ∑§⁄UÁ‚ ŒÈ’ʸŒÊH
•ï ‚ï •ÊÿÈœ ‚’ «UÊ⁄U – ∑§ıÃÈ∑§„UË¥ ¬˝÷È ∑§ÊÁ≈U ÁŸflÊ⁄UH 3H
ŒÁπ ¬˝Ãʬ ◊Í…∏U ÁπÁ‚•ÊŸÊ – ∑§⁄ÒU ‹Êª ◊ÊÿÊ Á’Áœ ŸÊŸÊH
Á¡Á◊ ∑§Ù©U ∑§⁄ÒU ªL§«∏U ‚Ò¥ π‹Ê – «U⁄U¬ÊflÒ ªÁ„U SflÀ¬ ‚¬‹ÊH 4H
¡Ê‚È ¬˝’‹ ◊ÊÿÊ ’‚ Á‚fl Á’⁄¢UÁø ’«∏U ¿UÙ≈U–
ÃÊÁ„U ÁŒπÊflß ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ ◊Áà πÙ≈UH 51H
Ÿ÷ øÁ…∏U ’⁄U· Á’¬È‹ •¢ªÊ⁄UÊ – ◊Á„U Ã ¬˝ª≈U „UÙ®„U ¡‹œÊ⁄UÊH
ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà Á¬‚Êø Á¬‚ÊøË – ◊ÊL§ ∑§Ê≈ÈU œÈÁŸ ’Ù‹®„U ŸÊøËH 1H
Á’CÔUÊ ¬Íÿ L§Áœ⁄U ∑§ø „UÊ«∏UÊ – ’⁄U·ß ∑§’„È°U ©U¬‹ ’„ÈU ¿UÊ«∏UÊH
’⁄UÁ· œÍÁ⁄U ∑§Ëã„UÁ‚ •°Áœ•Ê⁄UÊ – ‚Í¤Ê Ÿ •Ê¬Ÿ „UÊÕ ¬‚Ê⁄UÊH 2H
∑§Á¬ •∑ȧ‹ÊŸ ◊ÊÿÊ Œπ¥ – ‚’ ∑§⁄U ◊⁄UŸ ’ŸÊ ∞Á„U ‹π¥H
∑§ıÃÈ∑§ ŒÁπ ⁄UÊ◊ ◊È‚È∑§ÊŸ – ÷∞ ‚÷Ëà ‚∑§‹ ∑§Á¬ ¡ÊŸH 3H
∞∑§ ’ÊŸ ∑§Ê≈UË ‚’ ◊ÊÿÊ – Á¡Á◊ ÁŒŸ∑§⁄U „U⁄U ÁÃÁ◊⁄U ÁŸ∑§ÊÿÊH
335
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑Χ¬ÊŒÎÁCÔU ∑§Á¬ ÷Ê‹È Á’‹Ê∑§ – ÷∞ ¬˝’‹ ⁄UŸ ⁄U„UÁ„¢U Ÿ ⁄UÊ∑§H 4H
•Êÿ‚È ◊ÊÁª ⁄UÊ◊ ¬Á„¢U •¢ªŒÊÁŒ ∑§Á¬ ‚ÊÕ–
‹Á¿U◊Ÿ ø‹ ∑˝È§h „UÊß ’ÊŸ ‚⁄UÊ‚Ÿ „UÊÕH 52H
¿Uá ŸÿŸ ©U⁄U ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹Ê – Á„U◊ÁªÁ⁄U ÁŸ÷ ÃŸÈ ∑§¿ÈU ∞∑§ ‹Ê‹ÊH
ß„UÊ° Œ‚ÊŸŸ ‚È÷≈U ¬ΔUÊ∞ – ŸÊŸÊ •ï ‚ï ªÁ„U œÊ∞H 1H
÷Íœ⁄U Ÿπ Á’≈U¬ÊÿÈœ œÊ⁄UË – œÊ∞ ∑§Á¬ ¡ÿ ⁄UÊ◊ ¬È∑§Ê⁄UËH
Á÷⁄U ‚∑§‹ ¡ÊÁ⁄UÁ„U ‚Ÿ ¡Ê⁄UË – ßà ©Uà ¡ÿ ßë¿UÊ ŸÁ„¢U ÕÊ⁄UËH 2H
◊ÈÁΔU∑§ã„U ‹ÊÃã„U ŒÊÃã„U ∑§Ê≈U®„U – ∑§Á¬ ¡ÿ‚Ë‹ ◊ÊÁ⁄U ¬ÈÁŸ «UÊ≈UÁ„¢UH
◊ÊL§ ◊ÊL§ œL§ œL§ œL§ ◊ÊM§ – ‚Ë‚ ÃÊÁ⁄U ªÁ„U ïÊÈ¡Ê ©U¬ÊM§H 3H
•Á‚ ⁄Ufl ¬ÍÁ⁄U ⁄U„UË Ÿfl π¢«UÊ – œÊfl®„U ¡„°U Ä°U L¢§«U ¬˝ø¢«UÊH
Œπ®„U ∑§ıÃÈ∑§ Ÿ÷ ‚È⁄U ’΢ŒÊ – ∑§’„È°U∑§ Á’‚◊ÿ ∑§’„È°U •Ÿ¢ŒÊH 4H
L§Áœ⁄U ªÊ«∏U ÷Á⁄U ÷Á⁄U ¡ïÿÙ ™§¬⁄U œÍÁ⁄U ©U«∏UÊß–
¡ŸÈ •°ªÊ⁄U ⁄UÊÁ‚ã„U ¬⁄U ◊ÎÃ∑§ œÍ◊ ⁄UsÔÙ ¿UÊßH 53H
ÉÊÊÿ‹ ’Ë⁄U Á’⁄UÊ¡®„U ∑Ò§‚ – ∑ȧ‚ÈÁ◊à ®∑§‚È∑§ ∑§ ÃL§ ¡Ò‚H
‹Á¿U◊Ÿ ◊ãÊŸÊŒ mı ¡ÙœÊ – Á÷⁄U®„U ¬⁄U‚¬⁄U ∑§Á⁄U •Áà ∑˝§ÙœÊH 1H
∞∑§Á„U ∞∑§ ‚∑§ß Ÿ®„U ¡ËÃË – ÁŸÁ‚ø⁄U ¿U‹ ’‹ ∑§⁄Uß •ŸËÃËH
∑˝§Ùœfl¢Ã Ã’ ÷ÿ©U •Ÿ¢ÃÊ – ÷¢¡©U ⁄UÕ ‚Ê⁄UÕË ÃÈ⁄¢UÃÊH 2H
ŸÊŸÊ Á’Áœ ¬˝„UÊ⁄U ∑§⁄U ‚·Ê – ⁄UÊë¿U‚ ÷ÿ©U ¬˝ÊŸ •fl‚·ÊH
⁄UÊflŸ ‚Èà ÁŸ¡ ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊŸÊ – ‚¢∑§ΔU ÷ÿ©U „UÁ⁄UÁ„U ◊◊ ¬˝ÊŸÊH 3H
’Ë⁄UÉÊÊÁÃŸË ¿UÊÁ«∏UÁ‚ ‚Ê°ªË – Ã¡ ¬È¢¡ ‹Á¿U◊Ÿ ©U⁄U ‹ÊªËH
◊ÈL§¿UÊ ÷߸ ‚ÁQ§ ∑§ ‹Êª¥ – Ã’ øÁ‹ ªÿ©U ÁŸ∑§≈U ÷ÿ àÿʪ¥H 4H
◊ÉÊŸÊŒ ‚◊ ∑§ÙÁ≈U ‚à ¡ÙœÊ ⁄U„U ©UΔUÊß–
¡ªŒÊœÊ⁄U ‚· Á∑§Á◊ ©UΔÒU ø‹ ÁπÁ‚•ÊßH 54H
‚ÈŸÈ ÁªÁ⁄U¡Ê ∑˝§ÙœÊŸ‹ ¡Ê‚Í – ¡Ê⁄Uß ÷ÈflŸ øÊÁ⁄UŒ‚ •Ê‚ÍH
‚∑§ ‚¢ª˝Ê◊ ¡ËÁà ∑§Ù ÃÊ„UË – ‚fl®„U ‚È⁄U Ÿ⁄U •ª ¡ª ¡Ê„UËH 1H
ÿ„U ∑§ıÃÍ„U‹ ¡ÊŸß ‚Ù߸ – ¡Ê ¬⁄U ∑Χ¬Ê ⁄UÊ◊ ∑Ò§ „UÙ߸H
‚¢äÿÊ ÷ß Á»§Á⁄U mı ’Ê„UŸË – ‹ª ‚°÷Ê⁄UŸ ÁŸ¡ ÁŸ¡ •ŸËH 2H
Cÿʬ∑§ ’˝rÊÔ •Á¡Ã ÷ÈflŸSfl⁄U – ‹Á¿U◊Ÿ ∑§„UÊ° ’Í¤Ê ∑§L§ŸÊ∑§⁄UH
Ã’ ‹Áª ‹Ò •Êÿ©U „UŸÈ◊ÊŸÊ – •ŸÈ¡ ŒÁπ ¬˝÷È •Áà ŒÈπ ◊ÊŸÊH 3H
¡Ê◊fl¢Ã ∑§„U ’ÒŒ ‚È·ŸÊ – ‹¢∑§Ê° ⁄U„Uß ∑§Ù ¬ΔU߸ ‹ŸÊH
œÁ⁄U ‹ÉÊÈ M§¬ ªÿ©U „UŸÈ◊¢ÃÊ – •ÊŸ©U ÷flŸ ‚◊à ÃÈ⁄¢UÃÊH 4H
336
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ ¬ŒÊ⁄U®’Œ Á‚⁄U ŸÊÿ©U •Êß ‚È·Ÿ–
∑§„UÊ ŸÊ◊ ÁªÁ⁄U •ı·œË ¡Ê„ÈU ¬flŸ‚Èà ‹ŸH 55H
øı0. ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ‚⁄UÁ‚¡ ©U⁄U ⁄UÊπË – ø‹Ê ¬˝÷¢¡Ÿ ‚Èà ’‹ ÷Ê·ËH
©U„UÊ° ŒÍà ∞∑§ ◊⁄U◊È ¡ŸÊflÊ – ⁄UÊflŸÈ ∑§Ê‹ŸÁ◊ ªÎ„ •ÊflÊH 1H
Œ‚◊Èπ ∑§„UÊ ◊⁄U◊È Ã®„U ‚ÈŸÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§Ê‹ŸÁ◊ Á‚L§ œÈŸÊH
Œπà ÃÈï„UÁ„U ŸªL§ ¡®„U ¡Ê⁄UÊ – ÃÊ‚È ¬¢Õ ∑§Ù ⁄UÙ∑§Ÿ ¬Ê⁄ÊH 2H
÷Á¡ ⁄UÉÊȬÁà ∑§L§ Á„Uà •Ê¬ŸÊ – ¿UÊ°«∏U„ÈU ŸÊÕ ◊Î·Ê ¡À¬ŸÊH
ŸË‹ ∑¢§¡ ÃŸÈ ‚¢ÈŒ⁄U SÿÊ◊Ê – NUŒÿ° ⁄UÊπÈ ‹ÙøŸÊÁ÷⁄UÊ◊ÊH 3H
◊Ò¥ ÃÒ¥ ◊Ù⁄U ◊Í…∏UÃÊ àÿÊªÍ – ◊„UÊ ◊Ù„U ÁŸÁ‚ ‚ÍÃà ¡ÊªÍH
∑§Ê‹ CÿÊ‹ ∑§⁄U ÷ë¿U∑§ ¡Ù߸ – ‚¬Ÿ„È° ‚◊⁄U Á∑§ ¡ËÁÕ ‚Ù߸H 4H
ŒÙ0. ‚ÈÁŸ Œ‚∑¢§ΔU Á⁄U‚ÊŸ •Áà Ã®„U ◊Ÿ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
⁄UÊ◊ ŒÍà ∑§⁄U ◊⁄Uı¥ ’L§ ÿ„U π‹ ⁄Uà ◊‹ ÷Ê⁄UH 56H
øı0. •‚ ∑§Á„U ø‹Ê ⁄UÁøÁ‚ ◊ª ◊ÊÿÊ – ‚⁄U ◊¢ÁŒ⁄U ’⁄U ’ʪ ’ŸÊÿÊH
◊ÊL§Ã‚Èà ŒπÊ ‚È÷ •ÊüÊ◊ – ◊ÈÁŸÁ„U ’ÍÁ¤Ê ¡‹ Á¬ÿı¥ ¡Êß üÊ◊H 1H
⁄UÊë¿U‚ ∑§¬≈U ’· Ä°U ‚Ù„UÊ – ◊ÊÿʬÁà ŒÍÃÁ„U ø„U ◊Ù„UÊH
¡Êß ¬flŸ‚Èà ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊ – ‹Êª ‚Ù ∑§„ÒU ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊÕÊH 2H
„UÙà ◊„UÊ ⁄UŸ ⁄UÊflŸ ⁄UÊ◊®„U – Á¡ÁÄU®„U ⁄UÊ◊ Ÿ ‚¢‚ÿ ÿÊ ◊®„UH
ß„UÊ° ÷∞° ◊Ò¥ Œπ©°U ÷Ê߸ – ÇÿÊŸ ŒÎÁCÔU ’‹ ◊ÙÁ„U •Áœ∑§Ê߸H 3H
◊ÊªÊ ¡‹ Ã®„U ŒËã„U ∑§◊¢«U‹ – ∑§„U ∑§Á¬ Ÿ®„U •ÉÊÊ©°U ÕÙ⁄¥U ¡‹H
‚⁄U ◊îÊŸ ∑§Á⁄U •ÊÃÈ⁄U •Êfl„ÈU – ÁŒë¿UÊ Œ©°U ÇÿÊŸ ¡®„U ¬Êfl„ÈUH 4H
ŒÙ0. ‚⁄U ¬ÒΔUà ∑§Á¬ ¬Œ ª„UÊ ◊∑§⁄UË¥ Ã’ •∑ȧ‹ÊŸ–
◊Ê⁄UË ‚Ù œÁ⁄U ÁŒCÿ ÃŸÈ ø‹Ë ªªŸ øÁ…∏U ¡ÊŸH 57H
øı0. ∑§Á¬ Ãfl Œ⁄U‚ ÷ß©°U ÁŸc¬Ê¬Ê – Á◊≈UÊ ÃÊà ◊ÈÁŸ’⁄U ∑§⁄U ‚ʬÊH
◊ÈÁŸ Ÿ „UÙß ÿ„U ÁŸÁ‚ø⁄U ÉÊÙ⁄UÊ – ◊ÊŸ„ÈU ‚àÿ ’øŸ ∑§Á¬ ◊Ù⁄UÊH 1H
•‚ ∑§Á„U ªß¸ •¬¿U⁄UÊ ¡’„UË¥ – ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§≈U ªÿ©U ∑§Á¬ Ã’„UË¥H
∑§„U ∑§Á¬ ◊ÈÁŸ ªÈ⁄UŒÁ¿UŸÊ ‹„ÍU – ¬Ê¿¥U „U◊Á„U ◊¢òÊ ÃÈï„U Œ„ÍUH 2H
Á‚⁄U ‹¢ªÍ⁄U ‹¬Á≈U ¬¿UÊ⁄UÊ – ÁŸ¡ ÃŸÈ ¬˝ª≈UÁ‚ ◊⁄UÃË ’Ê⁄UÊH
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ∑§Á„U ¿UÊ«∏UÁ‚ ¬˝ÊŸÊ – ‚ÈÁŸ ◊Ÿ „U⁄UÁ· ø‹©U „UŸÈ◊ÊŸÊH 3H
ŒπÊ ‚Ò‹ Ÿ •ı·œ øËã„UÊ – ‚„U‚Ê ∑§Á¬ ©U¬ÊÁ⁄U ÁªÁ⁄U ‹Ëã„UÊH
ªÁ„U ÁªÁ⁄U ÁŸÁ‚ Ÿ÷ œÊflà ÷ÿ™§ – •flœ¬È⁄UË ™§¬⁄U ∑§Á¬ ªÿ™§H 4H
ŒÙ0. ŒπÊ ÷⁄Uà Á’‚Ê‹ •Áà ÁŸÁ‚ø⁄U ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊÁŸ–
337
øı0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’ŸÈ »§⁄U ‚Êÿ∑§ ◊Ê⁄U©U øʬ üÊflŸ ‹Áª ÃÊÁŸH 58H
¬⁄U©U ◊ÈL§Á¿U ◊Á„U ‹ÊªÃ ‚Êÿ∑§ – ‚ÈÁ◊⁄Uà ⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§H
‚ÈÁŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ÷⁄Uà Ò œÊ∞ – ∑§Á¬ ‚◊ˬ •Áà •ÊÃÈ⁄U •Ê∞H 1H
Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ∑§Ë‚ ©U⁄U ‹ÊflÊ – ¡ÊªÃ Ÿ®„U ’„ÈU ÷Ê°Áà ¡ªÊflÊH
◊Èπ ◊‹ËŸ ◊Ÿ ÷∞ ŒÈπÊ⁄UË – ∑§„Uà ’øŸ ÷Á⁄U ‹ÙøŸ ’Ê⁄UËH 2H
¡®„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ◊ÙÁ„U ∑§Ëã„UÊ – Ã®„U ¬ÈÁŸ ÿ„U ŒÊL§Ÿ ŒÈπ ŒËã„UÊH
¡ı¢ ◊Ù⁄¥U ◊Ÿ ’ø •L§ ∑§ÊÿÊ – ¬˝ËÁà ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑§◊‹ •◊ÊÿÊH 3H
Ãı ∑§Á¬ „UÙ©U Á’ªÃ üÊ◊ ‚Í‹Ê – ¡ı¥ ◊Ù ¬⁄U ⁄UÉÊȬÁà •ŸÈ∑ͧ‹ÊH
‚ÈŸÃ ’øŸ ©UÁΔU ’ÒΔU ∑§¬Ë‚Ê – ∑§Á„U ¡ÿ ¡ÿÁà ∑§Ù‚‹ÊœË‚ÊH 4H
‹Ëã„U ∑§Á¬Á„U ©U⁄U ‹Êß ¬È‹Á∑§Ã ÃŸÈ ‹ÙøŸ ‚¡‹–
¬˝ËÁà Ÿ NUŒÿ° ‚◊Êß ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ÁË∑§H 59H
ÃÊà ∑ȧ‚‹ ∑§„ÈU ‚ÈπÁŸœÊŸ ∑§Ë – ‚Á„Uà •ŸÈ¡ •L§ ◊ÊÃÈ ¡ÊŸ∑§ËH
∑§Á¬ ‚’ øÁ⁄Uà ‚◊Ê‚ ’πÊŸ – ÷∞ ŒÈπË ◊Ÿ ◊„È°U ¬Á¿UÃÊŸH 1H
•„U„U ŒÒfl ◊Ò¢ ∑§Ã ¡ª ¡Êÿ©°U – ¬˝÷È ∑§ ∞∑§„ÈU ∑§Ê¡ Ÿ •Êÿ©°UH
¡ÊÁŸ ∑ȧ•fl‚L§ ◊Ÿ œÁ⁄U œË⁄UÊ – ¬ÈÁŸ ∑§Á¬ ‚Ÿ ’Ù‹ ’‹’Ë⁄UÊH 2H
ÃÊà ª„UL§ „UÙßÁ„U ÃÙÁ„U ¡ÊÃÊ – ∑§Ê¡È Ÿ‚ÊßÁ„U „UÙà ¬˝÷ÊÃÊH
ø…∏‰U ◊◊ ‚Êÿ∑§ ‚Ò‹ ‚◊ÃÊ – ¬ΔUflı¥ ÃÙÁ„U ¡„°U ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊH 3H
‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ◊Ÿ ©U¬¡Ê •Á÷◊ÊŸÊ – ◊Ù⁄¥U ÷Ê⁄U øÁ‹Á„U Á∑§Á◊ ’ÊŸÊH
⁄UÊ◊ ¬˝÷Êfl Á’øÊÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – ’¢ÁŒ ø⁄UŸ ∑§„U ∑§Á¬ ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH 4H
Ãfl ¬˝Ãʬ ©U⁄U ⁄UÊÁπ ¬˝÷È ¡Ò„U©°U ŸÊÕ ÃÈ⁄¢UÖ
•‚ ∑§Á„U •Êÿ‚È ¬Êß ¬Œ ’¢ÁŒ ø‹©U „UŸÈ◊¢ÃH 60 (∑§)H
÷⁄Uà ’Ê„ÈU ’‹ ‚Ë‹ ªÈŸ ¬˝÷È ¬Œ ¬˝ËÁà •¬Ê⁄U–
◊Ÿ ◊„È°U ¡Êà ‚⁄UÊ„Uà ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄UH 60 (π)H
©U„UÊ° ⁄UÊ◊ ‹Á¿U◊ŸÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UË – ’Ù‹ ’øŸ ◊ŸÈ¡ •ŸÈ‚Ê⁄UËH
•œ¸ ⁄UÊÁà ªß ∑§Á¬ Ÿ®„U •Êÿ©U – ⁄UÊ◊ ©UΔUÊß •ŸÈ¡ ©U⁄U ‹Êÿ©UH 1H
‚∑§„ÈU Ÿ ŒÈÁπà ŒÁπ ◊ÙÁ„U ∑§Ê™§ – ’¢œÈ ‚ŒÊ Ãfl ◊Όȋ ‚È÷Ê™§H
◊◊ Á„Uà ‹ÊÁª á„ÈU Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ‚„U„ÈU Á’Á¬Ÿ Á„U◊ •Êì ’ÊÃÊH 2H
‚Ù •ŸÈ⁄Uʪ ∑§„UÊ° •’ ÷Ê߸ – ©UΔU„ÈU Ÿ ‚ÈÁŸ ◊◊ ’ø Á’∑§‹Ê߸H
¡ı¥ ¡ŸÃ©°U ’Ÿ ’¢œÈ Á’¿UÙ„ÍU – Á¬ÃÊ ’øŸ ◊ŸÃ©°U Ÿ®„U •Ù„ÍUH 3H
‚Èà Á’à ŸÊÁ⁄U ÷flŸ ¬Á⁄UflÊ⁄UÊ – „UÙ®„U ¡Ê®„U ¡ª ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊH
•‚ Á’øÊÁ⁄U Á¡ÿ° ¡Êª„ÈU ÃÊÃÊ – Á◊‹ß Ÿ ¡ªÃ ‚„UÙŒ⁄U ÷˝ÊÃÊH 4H
338
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ÕÊ ¬¢π Á’ŸÈ πª •Áà ŒËŸÊ – ◊ÁŸ Á’ŸÈ »§ÁŸ ∑§Á⁄U’⁄U ∑§⁄U „UËŸÊH
•‚ ◊◊ Á¡flŸ ’¢œÈ Á’ŸÈ ÃÙ„UË – ¡ı¥ ¡«U∏ ŒÒfl Á¡•ÊflÒ ◊Ù„UËH 5H
¡Ò„U©°U •flœ ∑§flŸ ◊È„ÈU ‹Ê߸ – ŸÊÁ⁄U „UÃÈ Á¬˝ÿ ÷Êß ª°flÊ߸H
’L§ •¬¡‚ ‚„UÃ©°U ¡ª ◊Ê„UË¥ – ŸÊÁ⁄U „UÊÁŸ Á’‚· ¿UÁà ŸÊ„UË¥H 6H
•’ •¬‹Ù∑ȧ ‚Ù∑ȧ ‚Èà ÃÙ⁄UÊ – ‚Á„UÁ„U ÁŸΔÈU⁄U ∑§ΔUÙ⁄U ©U⁄U ◊Ù⁄UÊH
ÁŸ¡ ¡ŸŸË ∑§ ∞∑§ ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ÃÊà ÃÊ‚È ÃÈï„U ¬˝ÊŸ •œÊ⁄UÊH 7H
‚ı¥¬Á‚ ◊ÙÁ„U ÃÈï„UÁ„U ªÁ„U ¬ÊŸË – ‚’ Á’Áœ ‚ÈπŒ ¬⁄U◊ Á„Uà ¡ÊŸËH
©UÃL§ ∑§Ê„U ŒÒ„©°U ÃÁ„U ¡Ê߸ – ©UÁΔU Á∑§Ÿ ◊ÙÁ„U Á‚πÊfl„ÈU ÷Ê߸H 8H
’„ÈU Á’Áœ ‚Ùøà ‚Ùø Á’◊ÙøŸ – dflà ‚Á‹‹ ⁄UÊÁ¡fl Œ‹ ‹ÙøŸH
©U◊Ê ∞∑§ •π¢«U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – Ÿ⁄U ªÁà ÷ªÃ ∑Χ¬Ê‹ ŒπÊ߸H 9H
¬˝÷È ¬˝‹Ê¬ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸ Á’∑§‹ ÷∞ ’ÊŸ⁄U ÁŸ∑§⁄U–
•Êß ªÿ©U „UŸÈ◊ÊŸ Á¡Á◊ ∑§L§ŸÊ ◊„°U ’Ë⁄U ⁄U‚H 61H
„U⁄UÁ· ⁄UÊ◊ ÷¥≈U©U „UŸÈ◊ÊŸÊ – •Áà ∑ΧÃÇÿ ¬˝÷È ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸÊH
ÃÈ⁄Uà ’ÒŒ Ã’ ∑§ËÁã„U ©U¬Ê߸ – ©UÁΔU ’ÒΔU ‹Á¿U◊Ÿ „U⁄U·Ê߸H 1H
NUŒÿ° ‹Êß ¬˝÷È ÷≈U©U ÷˝ÊÃÊ – „U⁄U· ‚∑§‹ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ’˝ÊÃÊH
∑§Á¬ ¬ÈÁŸ ’ÒŒ ÄUÊ° ¬„È°UøÊflÊ – ¡Á„U Á’Áœ Ã’®„U ÃÊÁ„U ‹ß •ÊflÊH 2H
ÿ„U ’ÎÙÊʢà Œ‚ÊŸŸ ‚ÈŸ™§ – •Áà Á’·ÊŒ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á‚⁄U œÈŸ™§H
CÿÊ∑ȧ‹ ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ¬®„U •ÊflÊ – Á’Á’œ ¡ÃŸ ∑§Á⁄U ÃÊÁ„U ¡ªÊflÊH 3H
¡ÊªÊ ÁŸÁ‚ø⁄U ŒÁπ• ∑Ò§‚Ê – ◊ÊŸ„È°U ∑§Ê‹È Œ„U œÁ⁄U ’Ò‚ÊH
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ’ͤÊÊ ∑§„ÈU ÷Ê߸ – ∑§Ê„U Ãfl ◊Èπ ⁄U„U ‚ÈπÊ߸H 4H
∑§ÕÊ ∑§„UË ‚’ Ã®„U •Á÷◊ÊŸË – ¡Á„U ¬˝∑§Ê⁄U ‚ËÃÊ „UÁ⁄U •ÊŸËH
ÃÊà ∑§Á¬ã„U ‚’ ÁŸÁ‚ø⁄U ◊Ê⁄U – ◊„UÊ ◊„UÊ ¡ÙœÊ ‚¢ÉÊÊ⁄UH 5H
ŒÈ◊ȸπ ‚È⁄UÁ⁄U¬È ◊ŸÈ¡ •„UÊ⁄UË – ÷≈U •ÁÃ∑§Êÿ •∑¢§¬Ÿ ÷Ê⁄UËH
•¬⁄U ◊„UÙŒ⁄U •ÊÁŒ∑§ ’Ë⁄UÊ – ¬⁄U ‚◊⁄U ◊Á„U ‚’ ⁄UŸœË⁄UÊH 6H
‚ÈÁŸ Œ‚∑¢§œ⁄U ’øŸ Ã’ ∑È¢§÷∑§⁄UŸ Á’‹πÊŸ–
¡ªŒ¢’Ê „UÁ⁄U •ÊÁŸ •’ ‚ΔU øÊ„Uà ∑§ÀÿÊŸH 62H
÷‹ Ÿ ∑§Ëã„U ÃÒ¥ ÁŸÁ‚ø⁄U ŸÊ„UÊ – •’ ◊ÙÁ„U •Êß ¡ªÊ∞Á„U ∑§Ê„UÊH
•¡„Í°U ÃÊà àÿÊÁª •Á÷◊ÊŸÊ – ÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ „UÙßÁ„U ∑§ÀÿÊŸÊH 1H
„Ò¥U Œ‚‚Ë‚ ◊ŸÈ¡ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ¡Ê∑§ „UŸÍ◊ÊŸ ‚ ¬Êÿ∑§H
•„U„U ’¢œÈ ÃÒ¥ ∑§ËÁã„U πÙ≈UÊ߸ – ¬˝Õ◊®„U ◊ÙÁ„U Ÿ ‚ÈŸÊ∞Á„U •Ê߸H 2H
∑§Ëã„U„ÈU ¬˝÷È Á’⁄UÙœ ÃÁ„U Œfl∑§ – Á‚fl Á’⁄¢UÁø ‚È⁄U ¡Ê∑§ ‚fl∑§H
339
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŸÊ⁄UŒ ◊ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ÇÿÊŸ ¡Ù ∑§„UÊ – ∑§„UÃ©°U ÃÙÁ„U ‚◊ÿ ÁŸ⁄U’„UÊH 3H
•’ ÷Á⁄U •¢∑§ ÷¥≈ÈU ◊ÙÁ„U ÷Ê߸ – ‹ÙøŸ ‚È»§‹ ∑§⁄Uı¥ ◊Ò¥ ¡Ê߸H
SÿÊ◊ ªÊà ‚⁄U‚ËL§„U ‹ÙøŸ – Œπı¥ ¡Êß Ãʬ òÊÿ ◊ÙøŸH 4H
⁄UÊ◊ M§¬ ªÈŸ ‚ÈÁ◊⁄Uà ◊ªŸ ÷ÿ©U ¿UŸ ∞∑§–
⁄UÊflŸ ◊ʪ©U ∑§ÙÁ≈U ÉÊ≈U ◊Œ •L§ ◊Á„U· •Ÿ∑§H 63H
◊Á„U· πÊß ∑§Á⁄U ◊ÁŒ⁄UÊ ¬ÊŸÊ – ª¡Ê¸ ’íÊ˝ÊÉÊÊà ‚◊ÊŸÊH
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ŒÈ◊¸Œ ⁄UŸ ⁄¢UªÊ – ø‹Ê ŒÈª¸ ÃÁ¡ ‚Ÿ Ÿ ‚¢ªÊH 1H
ŒÁπ Á’÷Ë·ŸÈ •Êª¥ •Êÿ©U – ¬⁄U©U ø⁄UŸ ÁŸ¡ ŸÊ◊ ‚ÈŸÊÿ©UH
•ŸÈ¡ ©UΔUÊß NUŒÿ° ÃÁ„U ‹ÊÿÙ – ⁄UÉÊȬÁà ÷Q§ ¡ÊÁŸ ◊Ÿ ÷ÊÿÙH 2H
ÃÊà ‹Êà ⁄UÊflŸ ◊ÙÁ„U ◊Ê⁄UÊ – ∑§„Uà ¬⁄U◊ Á„Uà ◊¢òÊ Á’øÊ⁄UÊH
Ã®„U ª‹ÊÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ¬®„U •Êÿ©°U – ŒÁπ ŒËŸ ¬˝÷È ∑§ ◊Ÿ ÷Êÿ©°UH 3H
‚ÈŸÈ ‚Èà ÷ÿ©U ∑§Ê‹’‚ ⁄UÊflŸ – ‚Ù Á∑§ ◊ÊŸ •’ ¬⁄U◊ Á‚πÊflŸH
œãÿ œãÿ ÃÒ¥ œãÿ Á’÷Ë·Ÿ – ÷ÿ„ÈU ÃÊà ÁŸÁ‚ø⁄U ∑ȧ‹ ÷Í·ŸH 4H
’¢œÈ ’¢‚ ÃÒ¥ ∑§Ëã„U ©U¡Êª⁄U – ÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ ‚Ù÷Ê ‚Èπ ‚ʪ⁄UH 5H
’øŸ ∑§◊¸ ◊Ÿ ∑§¬≈U ÃÁ¡ ÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ ⁄UŸœË⁄U–
¡Ê„ÈU Ÿ ÁŸ¡ ¬⁄U ‚Í¤Ê ◊ÙÁ„U ÷ÿ©°U ∑§Ê‹’‚ ’Ë⁄UH 64H
’¢œÈ ’øŸ ‚ÈÁŸ ø‹Ê Á’÷Ë·Ÿ – •Êÿ©U ¡„°U òÊÒ‹Ù∑§ Á’÷Í·ŸH
ŸÊÕ ÷Íœ⁄UÊ∑§Ê⁄U ‚⁄UË⁄UÊ – ∑¢È§÷∑§⁄UŸ •Êflà ⁄UŸœË⁄UÊH 1H
∞ÃŸÊ ∑§Á¬ã„U ‚ÈŸÊ ¡’ ∑§ÊŸÊ – Á∑§‹Á∑§‹Êß œÊ∞ ’‹flÊŸÊH
Á‹∞ ©UΔUÊß Á’≈U¬ •L§ ÷Íœ⁄U – ∑§≈U∑§≈UÊß «UÊ⁄U®„U ÃÊ ™§¬⁄UH 2H
∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ÁªÁ⁄U Á‚π⁄U ¬˝„UÊ⁄UÊ – ∑§⁄U®„U ÷Ê‹È ∑§Á¬ ∞∑§ ∞∑§ ’Ê⁄UÊH
◊È⁄UKÙ Ÿ ◊ŸÈ ÃŸÈ ≈U⁄UKÙ Ÿ ≈UÊ⁄UKÙ – Á¡Á◊ ª¡ •∑¸§ »§‹ÁŸ ∑§Ù ◊Ê⁄UKÙH 3H
Ã’ ◊ÊL§Ã‚Èà ◊ÈÁΔU∑§Ê „UãÿÙ – ¬⁄UKÙ œ⁄UÁŸ CÿÊ∑ȧ‹ Á‚⁄U œÈãÿÙH
¬ÈÁŸ ©UÁΔU Ã®„U ◊Ê⁄U©U „UŸÈ◊¢ÃÊ – ÉÊÈÌ◊à ÷ÍË ¬⁄U©U ÃÈ⁄¢UÃÊH 4H
¬ÈÁŸ Ÿ‹ ŸË‹Á„U •flÁŸ ¬¿UÊ⁄UÁ‚ – ¡„°U Ä°U ¬≈UÁ∑§ ¬≈UÁ∑§ ÷≈U «UÊ⁄UÁ‚H
ø‹Ë ’‹Ë◊Èπ ‚Ÿ ¬⁄UÊ߸ – •Áà ÷ÿ òÊÁ‚à Ÿ ∑§Ù©U ‚◊È„UÊ߸H 5H
•¢ªŒÊÁŒ ∑§Á¬ ◊ÈL§Á¿Uà ∑§Á⁄U ‚◊à ‚Ȫ˝Ëfl–
∑§Ê°π ŒÊÁ’ ∑§Á¬⁄UÊ¡ ∑§„È°U ø‹Ê •Á◊à ’‹ ‚Ë¥flH 65H
©U◊Ê ∑§⁄Uà ⁄UÉÊȬÁà Ÿ⁄U‹Ë‹Ê – π‹Ã ªL§«∏U Á¡Á◊ •Á„UªŸ ◊Ë‹ÊH
÷Î∑ȧÁ≈U ÷¢ª ¡Ù ∑§Ê‹Á„U πÊ߸ – ÃÊÁ„U Á∑§ ‚Ù„Uß ∞Á‚ ‹⁄UÊ߸H 1H
¡ª ¬ÊflÁŸ ∑§Ë⁄UÁà Á’SÃÁ⁄U„U®„U – ªÊß ªÊß ÷flÁŸÁœ Ÿ⁄U ÃÁ⁄U„U®„UH
340
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊ÈL§¿UÊ ªß ◊ÊL§Ã‚Èà ¡ÊªÊ – ‚Ȫ˝ËflÁ„U Ã’ πÙ¡Ÿ ‹ÊªÊH 2H
‚Ȫ˝Ëfl„ÈU ∑Ò§ ◊ÈL§¿UÊ ’ËÃË – ÁŸ’ÈÁ∑§ ªÿ©U ÃÁ„U ◊ÎÃ∑§ ¬˝ÃËÃËH
∑§Ê≈UÁ‚ Œ‚Ÿ ŸÊÁ‚∑§Ê ∑§ÊŸÊ – ª⁄UÁ¡ •∑§Ê‚ ø‹©U Ã®„U ¡ÊŸÊH 3H
ª„U©U ø⁄UŸ ªÁ„U ÷ÍÁ◊ ¬¿UÊ⁄UÊ – •Áà ‹ÊÉÊfl° ©UÁΔU ¬ÈÁŸ ÃÁ„U ◊Ê⁄UÊH
¬ÈÁŸ •Êÿ©U ¬˝÷È ¬®„U ’‹flÊŸÊ – ¡ÿÁà ¡ÿÁà ¡ÿ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 4H
ŸÊ∑§ ∑§ÊŸ ∑§Ê≈U Á¡ÿ° ¡ÊŸË – Á»§⁄UÊ ∑˝§Ùœ ∑§Á⁄U ÷ß ◊Ÿ Ç‹ÊŸËH
‚„U¡ ÷Ë◊ ¬ÈÁŸ Á’ŸÈ üÊÈÁà ŸÊ‚Ê – Œπà ∑§Á¬ Œ‹ ©U¬¡Ë òÊÊ‚ÊH 5H
¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ œÊ∞ ∑§Á¬ ŒÒ „ÍU„U–
∞∑§Á„U ’Ê⁄U ÃÊ‚È ¬⁄U ¿UÊ«∏UÁã„U ÁªÁ⁄U ÃL§ ¡Í„UH 66H
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ⁄UŸ ⁄¢Uª Á’L§hÊ – ‚ã◊Èπ ø‹Ê ∑§Ê‹ ¡ŸÈ ∑˝È§hÊH
∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ∑§Á¬ œÁ⁄U œÁ⁄U πÊ߸ – ¡ŸÈ ≈UË«∏UË ÁªÁ⁄U ªÈ„UÊ° ‚◊Ê߸H 1H
∑§ÙÁ≈Uã„U ªÁ„U ‚⁄UË⁄U ‚Ÿ ◊ŒÊ¸ – ∑§ÙÁ≈Uã„U ◊ËÁ¡ Á◊‹fl ◊Á„U ªŒÊ¸H
◊Èπ ŸÊ‚Ê üÊflŸÁã„U ∑§Ë¥ ’Ê≈UÊ – ÁŸ‚Á⁄U ¬⁄UÊ®„U ÷Ê‹È ∑§Á¬ ΔUÊ≈UÊH 2H
⁄UŸ ◊Œ ◊ÙÊ ÁŸ‚Êø⁄U Œ¬Ê¸ – Á’Sfl ª˝Á‚Á„U ¡ŸÈ ∞Á„U Á’Áœ •¬Ê¸H
◊È⁄U ‚È÷≈U ‚’ Á»§⁄U®„U Ÿ »§⁄U – ‚Í¤Ê Ÿ ŸÿŸ ‚ÈŸ®„U Ÿ®„U ≈U⁄UH 3H
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ∑§Á¬ »§ı¡ Á’«UÊ⁄UË – ‚ÈÁŸ œÊ߸ ⁄U¡ŸËø⁄U œÊ⁄UËH
ŒπË ⁄UÊ◊ Á’∑§‹ ∑§≈U∑§Ê߸ – Á⁄U¬È •ŸË∑§ ŸÊŸÊ Á’Áœ •Ê߸H 4H
‚ÈŸÈ ‚Ȫ˝Ëfl Á’÷Ë·Ÿ •ŸÈ¡ ‚°÷Ê⁄U„ÈU ‚ÒŸ–
◊Ò¥ Œπ©°U π‹ ’‹ Œ‹Á„U ’Ù‹ ⁄UÊÁ¡flŸÒŸH 67H
∑§⁄U ‚Ê⁄¢Uª ‚ÊÁ¡ ∑§Á≈U ÷ÊÕÊ – •Á⁄U Œ‹ Œ‹Ÿ ø‹ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
¬˝Õ◊ ∑§ËÁã„U ¬˝÷È œŸÈ· ≈°U∑§Ù⁄UÊ – Á⁄U¬È Œ‹ ’Áœ⁄U ÷ÿ©U ‚ÈÁŸ ‚Ù⁄UÊH 1H
‚àÿ‚¢œ ¿UÊ°«∏U ‚⁄U ‹ë¿UÊ – ∑§Ê‹‚¬¸ ¡ŸÈ ø‹ ‚¬ë¿UÊH
¡„°U Ä°U ø‹ Á’¬È‹ ŸÊ⁄UÊøÊ – ‹ª ∑§≈UŸ ÷≈U Á’∑§≈U Á¬‚ÊøÊH 2H
∑§≈U®„U ø⁄UŸ ©U⁄U Á‚⁄U ÷È¡Œ¢«UÊ – ’„ÈUÃ∑§ ’Ë⁄U „UÙ®„U ‚à π¢«UÊH
ÉÊÈÌ◊ ÉÊÈÌ◊ ÉÊÊÿ‹ ◊Á„U ¬⁄U„UË¥ – ©UÁΔU ‚¢÷ÊÁ⁄U ‚È÷≈U ¬ÈÁŸ ‹⁄U„UË¥H 3H
‹ÊªÃ ’ÊŸ ¡‹Œ Á¡Á◊ ªÊ¡®„U – ’„ÈUÃ∑§ ŒÁπ ∑§ÁΔUŸ ‚⁄U ÷Ê¡®„UH
L¢§«U ¬˝ø¢«U ◊È¢«U Á’ŸÈ œÊfl®„U – œL§ œL§ ◊ÊL§ ◊ÊL§ œÈÁŸ ªÊfl®„UH 4H
¿UŸ ◊„È°U ¬˝÷È ∑§ ‚Êÿ∑§Áã„U ∑§Ê≈U Á’∑§≈U Á¬‚Êø–
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÁŸ·¢ª ◊„È°U ¬˝Á’‚ ‚’ ŸÊ⁄UÊøH 68H
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ◊Ÿ ŒËπ Á’øÊ⁄UË – „UÁà ¿UŸ ◊Ê¤Ê ÁŸ‚Êø⁄U œÊ⁄UËH
÷Ê •Áà ∑˝È§h ◊„UÊ’‹ ’Ë⁄UÊ – Á∑§ÿÙ ◊ΪŸÊÿ∑§ ŸÊŒ ª°÷Ë⁄UÊH 1H
341
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§ÙÁ¬ ◊„UËœ⁄U ‹ß ©U¬Ê⁄UË – «UÊ⁄Uß ¡„°U ◊∑¸§≈U ÷≈U ÷Ê⁄UËH
•Êflà ŒÁπ ‚Ò‹ ¬˝÷È ÷Ê⁄U – ‚⁄UÁã„U ∑§ÊÁ≈U ⁄U¡ ‚◊ ∑§Á⁄U «UÊ⁄UH 2H
¬ÈÁŸ œŸÈ ÃÊÁŸ ∑§ÙÁ¬ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ¿UÊ°«∏ •Áà ∑§⁄UÊ‹ ’„ÈU ‚Êÿ∑§H
ÃŸÈ ◊„È°U ¬˝Á’Á‚ ÁŸ‚Á⁄U ‚⁄U ¡Ê„UË¥ – Á¡Á◊ ŒÊÁ◊ÁŸ ÉÊŸ ◊Ê¤Ê ‚◊Ê„UË¥H 3H
‚ÙÁŸÃ dflà ‚Ù„U ß ∑§Ê⁄U – ¡ŸÈ ∑§îÊ‹ ÁªÁ⁄U ªL§ ¬ŸÊ⁄UH
Á’∑§‹ Á’‹ÙÁ∑§ ÷Ê‹È ∑§Á¬ œÊ∞ – Á’„°U‚Ê ¡’®„U ÁŸ∑§≈U ∑§Á¬ •Ê∞H 4H
◊„UÊŸÊŒ ∑§Á⁄U ª¡Ê¸ ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈U ªÁ„U ∑§Ë‚–
◊Á„U ¬≈U∑§ß ª¡⁄UÊ¡ ßfl ‚¬Õ ∑§⁄Uß Œ‚‚Ë‚H 69H
÷ʪ ÷Ê‹È ’‹Ë◊Èπ ¡ÍÕÊ – ’Î∑ȧ Á’‹ÙÁ∑§ Á¡Á◊ ◊· ’M§ÕÊH
ø‹ ÷ÊÁª ∑§Á¬ ÷Ê‹È ÷flÊŸË – Á’∑§‹ ¬È∑§Ê⁄Uà •Ê⁄Uà ’ÊŸËH 1H
ÿ„U ÁŸÁ‚ø⁄U ŒÈ∑§Ê‹ ‚◊ •„U߸ – ∑§Á¬∑ȧ‹ Œ‚ ¬⁄UŸ •’ ø„U߸H
∑Χ¬Ê ’ÊÁ⁄Uœ⁄U ⁄UÊ◊ π⁄UÊ⁄UË – ¬ÊÁ„U ¬ÊÁ„U ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà „UÊ⁄UËH 2H
‚∑§L§Ÿ ’øŸ ‚ÈŸÃ ÷ªflÊŸÊ – ø‹ ‚ÈœÊÁ⁄U ‚⁄UÊ‚Ÿ ’ÊŸÊH
⁄UÊ◊ ‚Ÿ ÁŸ¡ ¬Ê¿¥U ÉÊÊ‹Ë – ø‹ ‚∑§Ù¬ ◊„UÊ ’‹‚Ê‹ËH 3H
πÒ¥Áø œŸÈ· ‚⁄U ‚à ‚¢œÊŸ – ¿ÍU≈U ÃË⁄U ‚⁄UË⁄U ‚◊ÊŸH
‹ÊªÃ ‚⁄U œÊflÊ Á⁄U‚ ÷⁄UÊ – ∑ȧœ⁄U «Uª◊ªÃ «UÙ‹Áà œ⁄UÊH 4H
‹Ëã„U ∞∑§ Ã®„U ‚Ò‹ ©U¬Ê≈UË – ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ÁË∑§ ÷È¡Ê ‚Ùß ∑§Ê≈UËH
œÊflÊ ’Ê◊ ’Ê„ÈU ÁªÁ⁄U œÊ⁄UË – ¬˝÷È ‚Ù©U ÷È¡Ê ∑§ÊÁ≈U ◊Á„U ¬Ê⁄UËH 5H
∑§Ê≈¥U ÷È¡Ê ‚Ù„U π‹ ∑Ò§‚Ê – ¬ë¿U„UËŸ ◊¢Œ⁄U ÁªÁ⁄U ¡Ò‚ÊH
©Uª˝ Á’‹Ù∑§ÁŸ ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹Ù∑§Ê – ª˝‚Ÿ ø„Uà ◊ÊŸ„È°U òÊÒ‹Ù∑§ÊH 6H
∑§Á⁄U ÁøP§Ê⁄U ÉÊÙ⁄U •Áà œÊflÊ ’ŒŸÈ ¬‚ÊÁ⁄U–
ªªŸ Á‚h ‚È⁄U òÊÊÁ‚à „UÊ „UÊ „UÁà ¬È∑§ÊÁ⁄UH 70H
‚÷ÿ Œfl ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ¡ÊãÿÙ – üÊflŸ ¬˝¡¢Ã ‚⁄UÊ‚ŸÈ ÃÊãÿÙH
Á’Á‚π ÁŸ∑§⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ◊Èπ ÷⁄U™§– ÃŒÁ¬ ◊„UÊ’‹ ÷ÍÁ◊ Ÿ ¬⁄U™§H 1H
‚⁄UÁã„U ÷⁄UÊ ◊Èπ ‚ã◊Èπ œÊflÊ – ∑§Ê‹ òÊÙŸ ‚¡Ëfl ¡ŸÈ •ÊflÊH
Ã’ ¬˝÷È ∑§ÙÁ¬ ÃË’˝ ‚⁄U ‹Ëã„UÊ – œ⁄U Ã Á÷ÛÊ ÃÊ‚È Á‚⁄U ∑§Ëã„UÊH 2H
‚Ù Á‚⁄U ¬⁄U©U Œ‚ÊŸŸ •Êª¥ – Á’∑§‹ ÷ÿ©U Á¡Á◊ »§ÁŸ ◊ÁŸ àÿʪ¥H
œ⁄UÁŸ œ‚ß œ⁄U œÊfl ¬˝ø¢«UÊ – Ã’ ¬˝÷È ∑§ÊÁ≈U ∑§Ëã„U ŒÈß π¢«UÊH 3H
¬⁄U ÷ÍÁ◊ Á¡Á◊ Ÿ÷ Ã¥ ÷Íœ⁄U – „UΔU ŒÊÁ’ ∑§Á¬ ÷Ê‹È ÁŸ‚Êø⁄UH
ÃÊ‚È Ã¡ ¬˝÷È ’ŒŸ ‚◊ÊŸÊ – ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚’®„U •ø¢÷fl ◊ÊŸÊH 4H
‚È⁄U ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡Êfl®„U „U⁄U·®„U – •SÃÈÁà ∑§⁄U®„U ‚È◊Ÿ ’„ÈU ’⁄U·®„UH
342
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ‚È⁄U ‚∑§‹ Á‚œÊ∞ – Ã„UË ‚◊ÿ ŒflÁ⁄UÁ· •Ê∞H 5H
ªªŸÙ¬Á⁄U „UÁ⁄U ªÈŸ ªŸ ªÊ∞ – L§Áø⁄U ’Ë⁄U⁄U‚ ¬˝÷È ◊Ÿ ÷Ê∞H
’Áª „UÄÈU π‹ ∑§Á„U ◊ÈÁŸ ª∞ – ⁄UÊ◊ ‚◊⁄U ◊Á„U ‚Ù÷à ÷∞H 6H
‚¢ª˝Ê◊ ÷ÍÁ◊ Á’⁄UÊ¡ ⁄UÉÊȬÁà •ÃÈ‹ ’‹ ∑§Ù‚‹ œŸË–
üÊ◊ ®’ŒÈ ◊Èπ ⁄UÊ¡Ëfl ‹ÙøŸ •L§Ÿ ß ‚ÙÁŸÃ ∑§ŸËH
÷È¡ ¡Èª‹ »§⁄Uà ‚⁄U ‚⁄UÊ‚Ÿ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ø„ÈU ÁŒÁ‚ ’Ÿ–
∑§„U ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ∑§Á„U Ÿ ‚∑§ ¿UÁ’ ‚· ¡Á„U •ÊŸŸ ÉÊŸH
ÁŸÁ‚ø⁄U •œ◊ ◊‹Ê∑§⁄U ÃÊÁ„U ŒËã„U ÁŸ¡ œÊ◊–
ÁªÁ⁄U¡Ê Ã Ÿ⁄U ◊¢Œ◊Áà ¡ Ÿ ÷¡®„U üÊË⁄UÊ◊H 71H
ÁŒŸ ∑¥§ •¢Ã Á»§⁄UË¥ mı •ŸË – ‚◊⁄U ÷߸ ‚È÷≈Uã„U üÊ◊ ÉÊŸËH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ∑§Á¬ Œ‹ ’‹ ’Ê…∏UÊ – Á¡Á◊ ÃΟ ¬Êß ‹Êª •Áà «UÊ…U∏ÊH 1H
¿UË¡®„U ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŒŸÈ •L§ ⁄UÊÃË – ÁŸ¡ ◊Èπ ∑§„¥U ‚È∑Χà ¡Á„U ÷Ê°ÃËH
’„ÈU Á’‹Ê¬ Œ‚∑¢§œ⁄U ∑§⁄U߸ – ’¢œÈ ‚Ë‚ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ©U⁄U œ⁄U߸H 2H
⁄UÙfl®„U ŸÊÁ⁄U NUŒÿ „UÁà ¬ÊŸË – ÃÊ‚È Ã¡ ’‹ Á’¬È‹ ’πÊŸËH
◊ÉÊŸÊŒ ÃÁ„U •fl‚⁄U •Êÿ©U – ∑§Á„U ’„ÈU ∑§ÕÊ Á¬ÃÊ ‚◊ȤÊÊÿ©UH 3H
Œπ„ÈU ∑§ÊÁ‹ ◊ÙÁ⁄U ◊ŸÈ‚Ê߸ – •’®„U ’„ÈUà ∑§Ê ∑§⁄Uı¥ ’«∏UÊ߸H
ßCÔUŒfl ‚Ò¥ ’‹ ⁄UÕ ¬Êÿ©°U – ‚Ù ’‹ ÃÊà Ÿ ÃÙÁ„U ŒπÊÿ©°UH 4H
∞Á„U Á’Áœ ¡À¬Ã ÷ÿ©U Á’„UÊŸÊ – ø„È°U ŒÈ•Ê⁄U ‹Êª ∑§Á¬ ŸÊŸÊH
ßà ∑§Á¬ ÷Ê‹È ∑§Ê‹ ‚◊ ’Ë⁄UÊ – ©Uà ⁄U¡ŸËø⁄U •Áà ⁄UŸœË⁄UÊH 5H
‹⁄U®„U ‚È÷≈U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ¡ÿ „UÃÍ – ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß ‚◊⁄U πª∑§ÃÍH 6H
◊ÉÊŸÊŒ ◊ÊÿÊ◊ÿ ⁄UÕ øÁ…∏U ªÿ©U •∑§Ê‚–
ª¡¸©U •^ÔU„UÊ‚ ∑§Á⁄U ÷ß ∑§Á¬ ∑§≈U∑§Á„U òÊÊ‚H 72H
‚ÁQ§ ‚Í‹ Ã⁄UflÊÁ⁄U ∑Χ¬ÊŸÊ – •ï ‚ï ∑ȧÁ‹‚ÊÿÈœ ŸÊŸÊH
«UÊ⁄Uß ¬⁄U‚È ¬Á⁄UÉÊ ¬Ê·ÊŸÊ – ‹Êª©U ’ÎÁCÔU ∑§⁄ÒU ’„ÈU ’ÊŸÊH 1H
Œ‚ ÁŒÁ‚ ⁄U„U ’ÊŸ Ÿ÷ ¿UÊ߸ – ◊ÊŸ„È°U ◊ÉÊÊ ◊ÉÊ ¤ÊÁ⁄U ‹Ê߸H
œL§ œL§ ◊ÊL§ ‚ÈÁŸ• œÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ¡Ù ◊Ê⁄Uß ÃÁ„U ∑§Ù©U Ÿ ¡ÊŸÊH 2H
ªÁ„U ÁªÁ⁄U ÃL§ •∑§Ê‚ ∑§Á¬ œÊfl®„ U– Œπ®„U ÃÁ„U Ÿ ŒÈÁπà Á»§Á⁄U •Êfl®„UH
•flÉÊ≈U ÉÊÊ≈U ’Ê≈U ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄U – ◊ÊÿÊ ’‹ ∑§Ëã„UÁ‚ ‚⁄U ¬¢¡⁄UH 3H
¡Ê®„U ∑§„UÊ° CÿÊ∑ȧ‹ ÷∞ ’¢Œ⁄U – ‚È⁄U¬Áà ’¢ÁŒ ¬⁄U ¡ŸÈ ◊¢Œ⁄UH
◊ÊL§Ã‚Èà •¢ªŒ Ÿ‹ ŸË‹Ê – ∑§Ëã„UÁ‚ Á’∑§‹ ‚∑§‹ ’‹‚Ë‹ÊH 4H
¬ÈÁŸ ‹Á¿U◊Ÿ ‚Ȫ˝Ëfl Á’÷Ë·Ÿ – ‚⁄UÁã„U ◊ÊÁ⁄U ∑§Ëã„UÁ‚ ¡¡¸⁄U ßH
343
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ‚Ò¥ ¡Í¤ÊÒ ‹ÊªÊ – ‚⁄U ¿UÊ°«∏Uß „UÙß ‹Êª®„U ŸÊªÊH 5H
CÿÊ‹ ¬Ê‚ ’‚ ÷∞ π⁄UÊ⁄UË – Sfl’‚ •Ÿ¢Ã ∞∑§ •Á’∑§Ê⁄UËH
Ÿ≈U ßfl ∑§¬≈U øÁ⁄Uà ∑§⁄U ŸÊŸÊ – ‚ŒÊ SflâòÊ ∞∑§ ÷ªflÊŸÊH 6H
⁄UŸ ‚Ù÷Ê ‹Áª ¬˝÷È®„U ’°œÊÿÙ – ŸÊª¬Ê‚ Œflã„U ÷ÿ ¬ÊÿÙH 7H
ÁªÁ⁄U¡Ê ¡Ê‚È ŸÊ◊ ¡Á¬ ◊ÈÁŸ ∑§Ê≈U®„U ÷fl ¬Ê‚–
‚Ù Á∑§ ’¢œ Ã⁄U •Êflß Cÿʬ∑§ Á’Sfl ÁŸflÊ‚H 73H
øÁ⁄Uà ⁄UÊ◊ ∑§ ‚ªÈŸ ÷flÊŸË – ÃÌ∑§ Ÿ ¡Ê®„U ’ÈÁh ’‹ ’ÊŸËH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡ ÃÇÿ Á’⁄UÊªË – ⁄UÊ◊Á„U ÷¡®„U Ã∑¸§ ‚’ àÿʪËH 1H
CÿÊ∑ȧ‹ ∑§≈U∑ȧ ∑§Ëã„U ÉÊŸŸÊŒÊ – ¬ÈÁŸ ÷Ê ¬˝ª≈U ∑§„Uß ŒÈ’ʸŒÊH
¡Ê◊fl¢Ã ∑§„U π‹ ⁄U„ÈU ΔUÊ…∏UÊ – ‚ÈÁŸ ∑§Á⁄U ÃÊÁ„U ∑˝§Ùœ •Áà ’Ê…∏UÊH 2H
’Í…∏U ¡ÊÁŸ ‚ΔU ¿UÊ°«∏U©°U ÃÙ„UË – ‹ÊªÁ‚ •œ◊ ¬øÊ⁄ÒU ◊Ù„UËH
•‚ ∑§Á„U Ã⁄U‹ ÁòÊ‚Í‹ ø‹ÊÿÙ – ¡Ê◊fl¢Ã ∑§⁄U ªÁ„U ‚Ùß œÊÿÙH 3H
◊ÊÁ⁄UÁ‚ ◊ÉÊŸÊŒ ∑Ò§ ¿UÊÃË – ¬⁄UÊ ÷͘Á◊ ÉÊÈÌ◊à ‚È⁄UÉÊÊÃËH
¬ÈÁŸ Á⁄U‚ÊŸ ªÁ„U ø⁄UŸ Á»§⁄UÊÿÙ – ◊Á„U ¬¿UÊÁ⁄U ÁŸ¡ ’‹ Œπ⁄UÊÿÙH 4H
’⁄U ¬˝‚ÊŒ ‚Ù ◊⁄Uß Ÿ ◊Ê⁄UÊ – Ã’ ªÁ„U ¬Œ ‹¢∑§Ê ¬⁄U «UÊ⁄UÊH
ß„UÊ° ŒflÁ⁄UÁ· ªL§«∏U ¬ΔUÊÿÙ – ⁄UÊ◊ ‚◊ˬ ‚¬ÁŒ ‚Ù •ÊÿÙH 5H
πª¬Áà ‚’ œÁ⁄U πÊ∞ ◊ÊÿÊ ŸÊª ’M§Õ–
◊ÊÿÊ Á’ªÃ ÷∞ ‚’ „U⁄U· ’ÊŸ⁄U ¡ÍÕH 74 (∑§)H
ªÁ„U ÁªÁ⁄U ¬ÊŒ¬ ©U¬‹ Ÿπ œÊ∞ ∑§Ë‚ Á⁄U‚Êß–
ø‹ Ã◊Ëø⁄U Á’∑§‹Ã⁄U ª…∏U ¬⁄U ø…∏U ¬⁄UÊßH 74 (π)H
◊ÉÊŸÊŒ ∑Ò§ ◊È⁄U¿UÊ ¡ÊªË – Á¬ÃÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ‹Ê¡ •Áà ‹ÊªËH
ÃÈ⁄Uà ªÿ©U ÁªÁ⁄U’⁄U ∑¢§Œ⁄UÊ – ∑§⁄Uı¥ •¡ÿ ◊π •‚ ◊Ÿ œ⁄UÊH 1H
ß„UÊ° Á’÷Ë·Ÿ ◊¢òÊ Á’øÊ⁄UÊ – ‚ÈŸ„ÈU ŸÊÕ ’‹ •ÃÈ‹ ©UŒÊ⁄UÊH
◊ÉÊŸÊŒ ◊π ∑§⁄Uß •¬ÊflŸ – π‹ ◊ÊÿÊflË Œfl ‚ÃÊflŸH 2H
¡ı¥ ¬˝÷È Á‚h „UÙß ‚Ù ¬ÊßÁ„U – ŸÊÕ ’Áª ¬ÈÁŸ ¡ËÁà Ÿ ¡ÊßÁ„UH
‚ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà •ÁÂÿ ‚Èπ ◊ÊŸÊ – ’Ù‹ •¢ªŒÊÁŒ ∑§Á¬ ŸÊŸÊH 3H
‹Á¿U◊Ÿ ‚¢ª ¡Ê„ÈU ‚’ ÷Ê߸ – ∑§⁄U„ÈU Á’œ¢‚ ¡Çÿ ∑§⁄U ¡Ê߸H
ÃÈï„U ‹Á¿U◊Ÿ ◊Ê⁄U„ÈU ⁄UŸ •Ù„UË – ŒÁπ ‚÷ÿ ‚È⁄U ŒÈπ •Áà ◊Ù„UËH 4H
◊Ê⁄U„ÈU ÃÁ„U ’‹ ’ÈÁh ©U¬Ê߸ – ¡®„U ¿UË¡Ò ÁŸÁ‚ø⁄U ‚ÈŸÈ ÷Ê߸H
¡Ê◊fl¢Ã ‚Ȫ˝Ëfl Á’÷Ë·Ÿ – ‚Ÿ ‚◊à ⁄U„U„ÈU ÃËÁŸ©U ¡ŸH 5H
¡’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒËÁã„U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ – ∑§Á≈U ÁŸ·¢ª ∑§Á‚ ‚ÊÁ¡ ‚⁄UÊ‚ŸH
344
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝÷È ¬˝Ãʬ ©U⁄U œÁ⁄U ⁄UŸœË⁄UÊ – ’Ù‹ ÉÊŸ ßfl Áª⁄UÊ ª°÷Ë⁄UÊH 6H
¡ı¥ ÃÁ„U •Ê¡È ’œ¥ Á’ŸÈ •Êflı¥ – Ãı ⁄UÉÊȬÁà ‚fl∑§ Ÿ ∑§„UÊflı¥H
¡ı¥ ‚à ‚¢∑§⁄U ∑§⁄U®„U ‚„UÊ߸ – ÃŒÁ¬ „Ué°U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÙ„UÊ߸H 7H
⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ŸÊß Á‚L§ ø‹©U ÃÈ⁄¢Uà •Ÿ¢Ã–
•¢ªŒ ŸË‹ ◊ÿ¢Œ Ÿ‹ ‚¢ª ‚È÷≈U „ŸÈ◊¢ÃH 75H
¡Êß ∑§Á¬ã„U ‚Ù ŒπÊ ’Ò‚Ê – •Ê„ÈUÁà Œà L§Áœ⁄U •L§ ÷Ò¥‚ÊH
∑§Ëã„U ∑§Á¬ã„U ‚’ ¡Çÿ Á’œ¢‚Ê – ¡’ Ÿ ©UΔUß Ã’ ∑§⁄U®„U ¬˝‚¢‚ÊH 1H
ÃŒÁ¬ Ÿ ©UΔUß œ⁄UÁã„U ∑§ø ¡Ê߸ – ‹ÊÃÁã„U „UÁà „UÁà ø‹ ¬⁄UÊ߸H
‹Ò ÁòÊ‚Í‹ œÊflÊ ∑§Á¬ ÷ʪ – •Ê∞ ¡„°U ⁄UÊ◊ÊŸÈ¡ •ÊªH 2H
•ÊflÊ ¬⁄U◊ ∑˝§Ùœ ∑§⁄U ◊Ê⁄UÊ – ª¡¸ ÉÊÙ⁄U ⁄Ufl ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊH
∑§ÙÁ¬ ◊L§Ã‚Èà •¢ªŒ œÊ∞ – „UÁà ÁòÊ‚Í‹ ©U⁄U œ⁄UÁŸ Áª⁄UÊ∞H 3H
¬˝÷È ∑§„°U ¿UÊ°«∏UÁ‚ ‚Í‹ ¬˝ø¢«UÊ – ‚⁄U „UÁà ∑Χà •Ÿ¢Ã ¡Èª π¢«UÊH
©UÁΔU ’„UÙÁ⁄U ◊ÊL§Áà ¡È’⁄UÊ¡Ê – „Uî„U ∑§ÙÁ¬ ÃÁ„U ÉÊÊ©U Ÿ ’Ê¡ÊH 4H
Á»§⁄U ’Ë⁄U Á⁄U¬È ◊⁄Uß Ÿ ◊Ê⁄UÊ – Ã’ œÊflÊ ∑§Á⁄U ÉÊÙ⁄U Áø∑§Ê⁄UÊH
•Êflà ŒÁπ ∑˝È§h ¡ŸÈ ∑§Ê‹Ê – ‹Á¿U◊Ÿ ¿UÊ«∏U Á’Á‚π ∑§⁄UÊ‹ÊH 5H
ŒπÁ‚ •Êflà ¬Á’ ‚◊ ’ÊŸÊ – ÃÈ⁄Uà ÷ÿ©U π‹ •¢Ã⁄UœÊŸÊH
Á’Á’œ ’· œÁ⁄U ∑§⁄Uß ‹⁄UÊ߸ – ∑§’„È°U∑§ ¬˝ª≈U ∑§’„È°U ŒÈÁ⁄U ¡Ê߸H 6H
ŒÁπ •¡ÿ Á⁄U¬È «U⁄U¬ ∑§Ë‚Ê – ¬⁄U◊ ∑˝È§h Ã’ ÷ÿ©U •„UË‚ÊH
‹Á¿U◊Ÿ ◊Ÿ •‚ ◊¢òÊ ŒÎ…∏UÊflÊ – ∞Á„U ¬ÊÁ¬Á„U ◊Ò¥ ’„ÈUà π‹ÊflÊH 7H
‚ÈÁ◊Á⁄U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ ¬˝ÃÊ¬Ê – ‚⁄U ‚¢œÊŸ ∑§Ëã„U ∑§Á⁄U ŒÊ¬ÊH
¿UÊ«∏UÊ ’ÊŸ ◊Ê¤Ê ©⁄U ‹ÊªÊ – ◊⁄UÃË ’Ê⁄U ∑§¬≈ÈU ‚’ àÿʪÊH 8H
⁄UÊ◊ÊŸÈ¡ ∑§„°U ⁄UÊ◊È ∑§„° •‚ ∑§Á„U ¿UÊ°«∏UÁ‚ ¬˝ÊŸ–
œãÿ œãÿ Ãfl ¡ŸŸË ∑§„U •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸH 76H
Á’ŸÈ ¬˝ÿÊ‚ „UŸÈ◊ÊŸ ©UΔUÊÿÙ – ‹¢∑§Ê mÊ⁄U ⁄UÊÁπ ¬ÈÁŸ •ÊÿÙH
ÃÊ‚È ◊⁄UŸ ‚ÈÁŸ ‚È⁄U ª¢œ’ʸ – øÁ…∏U Á’◊ÊŸ •Ê∞ Ÿ÷ ‚’ʸH 1H
’⁄UÁ· ‚È◊Ÿ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡Êfl®„U – üÊË⁄UÉÊÈŸÊÕ Á’◊‹ ¡‚È ªÊfl®„UH
¡ÿ •Ÿ¢Ã ¡ÿ ¡ªŒÊœÊ⁄UÊ – ÃÈï„U ¬˝÷È ‚’ ŒflÁã„U ÁŸSÃÊ⁄UÊH 2H
•SÃÈÁà ∑§Á⁄U ‚È⁄U Á‚h Á‚œÊ∞ – ‹Á¿U◊Ÿ ∑Χ¬Ê®‚œÈ ¬®„U •Ê∞H
‚Èà ’œ ‚ÈŸÊ Œ‚ÊŸŸ ¡’„UË¥ – ◊ÈL§Á¿Uà ÷ÿ©U ¬⁄U©U ◊Á„U Ã’„UË¥H 3H
◊¢ŒÙŒ⁄UË L§ŒŸ ∑§⁄U ÷Ê⁄UË – ©U⁄U ÃÊ«∏UŸ ’„ÈU ÷Ê°Áà ¬È∑§Ê⁄UËH
Ÿª⁄U ‹Ùª ‚’ CÿÊ∑ȧ‹ ‚ÙøÊ – ‚∑§‹ ∑§„U®„U Œ‚∑¢§œ⁄U ¬ÙøÊH 4H
345
ŒÙ0. Ã’ Œ‚∑¢§ΔU Á’Á’Áœ Á’Áœ ‚◊ȤÊÊßZ ‚’ ŸÊÁ⁄U–
ŸSfl⁄U M§¬ ¡ªÃ ‚’ Œπ„ÈU NUŒÿ° Á’øÊÁ⁄UH 77H
øı0. ÁÃã„UÁ„U ÇÿÊŸ ©U¬Œ‚Ê ⁄UÊflŸ – •Ê¬ÈŸ ◊¢Œ ∑§ÕÊ ‚È÷ ¬ÊflŸH
¬⁄U ©U¬Œ‚ ∑ȧ‚‹ ’„ÈUÃ⁄U – ¡ •Êø⁄U®„U Ã Ÿ⁄U Ÿ ÉÊŸ⁄UH 1H
ÁŸ‚Ê Á‚⁄UÊÁŸ ÷ÿ©U Á÷ŸÈ‚Ê⁄UÊ – ‹ª ÷Ê‹È ∑§Á¬ øÊÁ⁄U„È°U mÊ⁄UÊH
‚È÷≈U ’Ù‹Êß Œ‚ÊŸŸ ’Ù‹Ê – ⁄UŸ ‚ã◊Èπ ¡Ê ∑§⁄U ◊Ÿ «UÙ‹ÊH 2H
‚Ù •’„UË¥ ’L§ ¡Ê©U ¬⁄UÊ߸ – ‚¢¡Èª Á’◊Èπ ÷∞° Ÿ ÷‹Ê߸H
ÁŸ¡ ÷È¡ ’‹ ◊Ò¥ ’ÿL§ ’…∏UÊflÊ – Œ„©°U ©UÃL§ ¡Ù Á⁄U¬È øÁ…U∏ •ÊflÊH 3H
•‚ ∑§Á„U ◊L§Ã ’ª ⁄UÕ ‚Ê¡Ê – ’Ê¡ ‚∑§‹ ¡È¤ÊÊ™§ ’Ê¡ÊH
ø‹ ’Ë⁄U ‚’ •ÃÈÁ‹Ã ’‹Ë – ¡ŸÈ ∑§îÊ‹ ∑Ò§ •Ê°œË ø‹ËH 4H
•‚ªÈŸ •Á◊à „UÙ®„U ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – ªŸß Ÿ ÷È¡ ’‹ ª’¸ Á’‚Ê‹ÊH 5H
¿¢U0. •Áà ª’¸ ªŸß Ÿ ‚ªÈŸ •‚ªÈŸ dfl®„U •ÊÿÈœ „UÊÕ Ã–
÷≈U Áª⁄Uà ⁄UÕ Ã ’ÊÁ¡ ª¡ ÁøP§⁄Uà ÷Ê¡®„U ‚ÊÕ ÃH
ªÙ◊Êÿ ªËœ ∑§⁄UÊ‹ π⁄U ⁄Ufl SflÊŸ ’Ù‹®„U •Áà ÉÊŸ–
¡ŸÈ ∑§Ê‹ŒÍà ©U‹Í∑§ ’Ù‹®„U ’øŸ ¬⁄U◊ ÷ÿÊflŸH
ŒÙ0. ÃÊÁ„U Á∑§ ‚¢¬Áà ‚ªÈŸ ‚È÷ ‚¬Ÿ„È°U ◊Ÿ Á’üÊÊ◊–
÷Íà º˝Ù„U ⁄Uà ◊Ù„U’‚ ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ⁄UÁà ∑§Ê◊H 78H
øı0. ø‹©U ÁŸ‚Êø⁄U ∑§≈U∑ȧ •¬Ê⁄UÊ – øÃÈ⁄U¢ÁªŸË •ŸË ’„ÈU œÊ⁄UÊH
Á’Á’Áœ ÷Ê°Áà ’Ê„UŸ ⁄UÕ ¡ÊŸÊ – Á’¬È‹ ’⁄UŸ ¬ÃÊ∑§ äfl¡ ŸÊŸÊH 1H
ø‹ ◊ÙÊ ª¡ ¡ÍÕ ÉÊŸ⁄U – ¬˝ÊÁ’≈U ¡‹Œ ◊L§Ã ¡ŸÈ ¬˝⁄UH
’⁄UŸ ’⁄UŸ Á’⁄UŒÒà ÁŸ∑§ÊÿÊ – ‚◊⁄U ‚Í⁄U ¡ÊŸ®„U ’„ÈU ◊ÊÿÊH 2H
•Áà Á’ÁøòÊ ’ÊÁ„UŸË Á’⁄UÊ¡Ë – ’Ë⁄U ’‚¢Ã ‚Ÿ ¡ŸÈ ‚Ê¡ËH
ø‹Ã ∑§≈U∑§ ÁŒª®‚œÈ⁄U «Uª„UË¥ – ¿ÈUÁ÷à ¬ÿÙÁœ ∑ȧœ⁄U «Uª◊ª„UË¥H 3H
©UΔUË ⁄UŸÈ ⁄UÁ’ ªÿ©U ¿U¬Ê߸ – ◊L§Ã ÕÁ∑§Ã ’‚ÈœÊ •∑ȧ‹Ê߸H
¬Ÿfl ÁŸ‚ÊŸ ÉÊÙ⁄U ⁄Ufl ’Ê¡®„U – ¬˝‹ÿ ‚◊ÿ ∑§ ÉÊŸ ¡ŸÈ ªÊ¡®„UH 4H
÷Á⁄U Ÿ»§ËÁ⁄U ’Ê¡ ‚„UŸÊ߸ – ◊ÊM§ ⁄Uʪ ‚È÷≈U ‚ÈπŒÊ߸H
∑§„UÁ⁄U ŸÊŒ ’Ë⁄U ‚’ ∑§⁄U„UË¥ – ÁŸ¡ ÁŸ¡ ’‹ ¬ıL§· ©UìÊ⁄U„UË¥H 5H
∑§„Uß Œ‚ÊŸŸ ‚ÈŸ„ÈU ‚È÷^ÔUÊ – ◊Œ¸„ÈU ÷Ê‹È ∑§Á¬ã„U ∑§ ΔU^ÔUÊH
„Uı¥ ◊ÊÁ⁄U„U©°U ÷ͬ mı ÷Ê߸ – •‚ ∑§Á„U ‚ã◊È𠻧ı¡ ⁄¥UªÊ߸H 6H
ÿ„U ‚ÈÁœ ‚∑§‹ ∑§Á¬ã„U ¡’ ¬Ê߸ – œÊ∞ ∑§Á⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒÙ„UÊ߸H 7H
¿¢U0. œÊ∞ Á’‚Ê‹ ∑§⁄UÊ‹ ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ∑§Ê‹ ‚◊ÊŸ Ã–
346
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
◊ÊŸ„È°U ‚¬ë¿U ©U«∏UÊ®„U ÷Íœ⁄U ’΢Œ ŸÊŸÊ ’ÊŸ ÃH
Ÿπ Œ‚Ÿ ‚Ò‹ ◊„Uʺ˝È◊ÊÿÈœ ‚’‹ ‚¢∑§ Ÿ ◊ÊŸ„UË¥–
¡ÿ ⁄UÊ◊ ⁄UÊflŸ ◊CÊ ª¡ ◊Ϊ⁄UÊ¡ ‚È¡‚È ’πÊŸ„UË¥H
ŒÈ„ÈU ÁŒÁ‚ ¡ÿ ¡ÿ∑§Ê⁄U ∑§Á⁄U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ¡Ù⁄UË ¡ÊÁŸ–
Á÷⁄U ’Ë⁄U ßà ⁄UÊ◊Á„U ©Uà ⁄UÊflŸÁ„U ’πÊÁŸH 79H
⁄UÊflŸÈ ⁄UÕË Á’⁄UÕ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ŒÁπ Á’÷Ë·Ÿ ÷ÿ©U •œË⁄UÊH
•Áœ∑§ ¬˝ËÁà ◊Ÿ ÷Ê ‚¢Œ„UÊ – ’¢ÁŒ ø⁄UŸ ∑§„U ‚Á„Uà ‚Ÿ„UÊH 1H
ŸÊÕ Ÿ ⁄UÕ Ÿ®„U ß ¬Œ òÊÊŸÊ – ∑§Á„U Á’Áœ Á¡Ã’ ’Ë⁄U ’‹flÊŸÊH
‚ÈŸ„ÈU ‚πÊ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊ – ¡®„U ¡ÿ „UÙß ‚Ù Sÿ¢ŒŸ •ÊŸÊH 2H
‚ı⁄U¡ œË⁄U¡ ÃÁ„U ⁄UÕ øÊ∑§Ê – ‚àÿ ‚Ë‹ ŒÎ…∏U äfl¡Ê ¬ÃÊ∑§ÊH
’‹ Á’’∑§ Œ◊ ¬⁄UÁ„Uà ÉÊÙ⁄U – ¿U◊Ê ∑Χ¬Ê ‚◊ÃÊ ⁄U¡È ¡Ù⁄UH 3H
߸‚ ÷¡ŸÈ ‚Ê⁄UÕË ‚È¡ÊŸÊ – Á’⁄UÁà ø◊¸ ‚¢ÃÙ· ∑Χ¬ÊŸÊH
ŒÊŸ ¬⁄U‚È ’ÈÁœ ‚ÁQ§ ¬˝ø¢«UÊ – ’⁄U Á’ÇÿÊŸ ∑§ÁΔUŸ ∑§ÙŒ¢«UÊH 4H
•◊‹ •ø‹ ◊Ÿ òÊÙŸ ‚◊ÊŸÊ – ‚◊ ¡◊ ÁŸÿ◊ Á‚‹Ë◊Èπ ŸÊŸÊH
∑§flø •÷Œ Á’¬˝ ªÈ⁄ ¬Í¡Ê – ∞Á„U ‚◊ Á’¡ÿ ©U¬Êÿ Ÿ ŒÍ¡ÊH 5H
‚πÊ œ◊¸◊ÿ •‚ ⁄UÕ ¡Ê∑¥§ – ¡Ëß ∑§„°U Ÿ ∑§Ã„È°U Á⁄U¬È ÃÊ∑¥§H 6H
◊„UÊ •¡ÿ ‚¢‚Ê⁄U Á⁄U¬È ¡ËÁà ‚∑§ß ‚Ù ’Ë⁄U–
¡Ê∑¥§ •‚ ⁄UÕ „UÙß ŒÎ…∏U ‚ÈŸ„ÈU ‚πÊ ◊ÁÃœË⁄UH 80 (∑§)H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ Á’÷Ë·Ÿ „U⁄UÁ· ª„U ¬Œ ∑¢§¡–
∞Á„U Á◊‚ ◊ÙÁ„U ©U¬Œ‚„ÈU ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ‚Èπ ¬¢È¡H 80 (π)H
©Uà ¬øÊ⁄U Œ‚∑¢§œ⁄U ßà •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸ–
‹⁄Uà ÁŸ‚Êø⁄U ÷Ê‹È ∑§Á¬ ∑§Á⁄U ÁŸ¡ ÁŸ¡ ¬˝÷È •ÊŸH 80 (ª)H
‚È⁄U ’˝rÊÔÊÁŒ Á‚h ◊ÈÁŸ ŸÊŸÊ – Œπà ⁄UŸ Ÿ÷ ø…∏U Á’◊ÊŸÊH
„U◊„ÍU ©U◊Ê ⁄U„U Ã®„U ‚¢ªÊ – Œπà ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ⁄UŸ ⁄¢UªÊH 1H
‚È÷≈U ‚◊⁄U ⁄U‚ ŒÈ„ÈU ÁŒÁ‚ ◊ÊÃ – ∑§Á¬ ¡ÿ‚Ë‹ ⁄UÊ◊ ’‹ ÃÊÃH
∞∑§ ∞∑§ ‚Ÿ Á÷⁄U®„U ¬øÊ⁄U®„U – ∞∑§ã„U ∞∑§ ◊ÁŒ¸U ◊Á„U ¬Ê⁄U®„UH 2H
◊Ê⁄U®„U ∑§Ê≈U®„U œ⁄U®„U ¬¿UÊ⁄U®„U – ‚Ë‚ ÃÙÁ⁄U ‚Ë‚ã„U ‚Ÿ ◊Ê⁄U®„UH
©UŒ⁄U Á’ŒÊ⁄U®„U ÷È¡Ê ©U¬Ê⁄U®„U – ªÁ„U ¬Œ •flÁŸ ¬≈UÁ∑§ ÷≈U «UÊ⁄U®„UH 3H
ÁŸÁ‚ø⁄U ÷≈U ◊Á„U ªÊ«∏U®„U ÷Ê‹Í – ™§¬⁄U …UÊÁ⁄U Œ®„U ’„ÈU ’Ê‹ÍH
’Ë⁄U ’‹Ë◊Èπ ¡Èh Á’L§h – ŒÁπ•Ã Á’¬È‹ ∑§Ê‹ ¡ŸÈ ∑˝È§hH 4H
∑˝È§h ∑ΧÃʢà ‚◊ÊŸ ∑§Á¬ ß dflà ‚ÙÁŸÃ ⁄UÊ¡„UË¥–
347
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
◊Œ¸®„U ÁŸ‚Êø⁄U ∑§≈U∑§ ÷≈U ’‹fl¢Ã ÉÊŸ Á¡Á◊ ªÊ¡„UË¥H
◊Ê⁄U®„U ø¬≈UÁã„U «UÊÁ≈U ŒÊÃã„U ∑§ÊÁ≈U ‹ÊÃã„U ◊Ë¡„UË¥–
ÁøP§⁄U®„U ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ¿U‹ ’‹ ∑§⁄U®„U ¡®„U π‹ ¿UË¡„UË¥H 1H
œÁ⁄U ªÊ‹ »§Ê⁄U®„U ©U⁄U Á’ŒÊ⁄U®„U ª‹ •°ÃÊflÁ⁄U ◊‹„UË¥–
¬˝tÔUÊŒ¬Áà ¡ŸÈ Á’Á’œ ÃŸÈ œÁ⁄U ‚◊⁄U •¢ªŸ π‹„UË¥H
œL§ ◊ÊL§ ∑§Ê≈UÈ ¬¿UÊL§ ÉÊÙ⁄U Áª⁄UÊ ªªŸ ◊Á„U ÷Á⁄U ⁄U„UË–
¡ÿ ⁄UÊ◊ ¡Ù ÃΟ Ã ∑ȧÁ‹‚ ∑§⁄U ∑ȧÁ‹‚ Ã ∑§⁄U ÃΟ ‚„UËH 2H
ÁŸ¡ Œ‹ Á’ø‹Ã ŒπÁ‚ ’Ë‚ ÷È¡Ê° Œ‚ øʬ–
⁄UÕ øÁ…∏U ø‹©U Œ‚ÊŸŸ Á»§⁄U„ÈU Á»§⁄U„ÈU ∑§Á⁄U ŒÊ¬H 81H
œÊÿ©U ¬⁄U◊ ∑˝È§h Œ‚∑¢§œ⁄ U– ‚ã◊Èπ ø‹ „ÍU„U ŒÒ ’¢Œ⁄UH
ªÁ„U ∑§⁄U ¬ÊŒ¬ ©U¬‹ ¬„UÊ⁄UÊ – «UÊ⁄UÁã„U ÃÊ ¬⁄U ∞∑§®„U ’Ê⁄UÊH 1H
‹Êª®„U ‚Ò‹ ’íÊ˝ ß ÃÊ‚Í – π¢«U π¢«U „UÙß »Í§≈U®„U •Ê‚ÍH
ø‹Ê Ÿ •ø‹ ⁄U„UÊ ⁄UÕ ⁄UÙ¬Ë – ⁄UŸ ŒÈ◊¸Œ ⁄UÊflŸ •Áà ∑§Ù¬ËH 2H
ßà ©Uà ¤Ê¬Á≈U Œ¬Á≈U ∑§Á¬ ¡ÙœÊ – ◊ŒÒ¸ ‹Êª ÷ÿ©U •Áà ∑˝§ÙœÊH
ø‹ ¬⁄UÊß ÷Ê‹È ∑§Á¬ ŸÊŸÊ – òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U •¢ªŒ „UŸÈ◊ÊŸÊH 3H
¬ÊÁ„U ¬ÊÁ„U ⁄ÉÊÈ’Ë⁄U ªÙ‚ÊßZ – ÿ„U π‹ πÊß ∑§Ê‹ ∑§Ë ŸÊßZH
Ã®„U Œπ ∑§Á¬ ‚∑§‹ ¬⁄UÊŸ – Œ‚„È°U øʬ ‚Êÿ∑§ ‚¢œÊŸH 4H
‚¢œÊÁŸ œŸÈ ‚⁄U ÁŸ∑§⁄U ¿UÊ«∏UÁ‚ ©U⁄Uª Á¡Á◊ ©UÁ«∏U ‹Êª„UË¥–
⁄U„U ¬ÍÁ⁄U ‚⁄U œ⁄UŸË ªªŸ ÁŒÁ‚ Á’ÁŒÁ‚ ∑§„°U ∑§Á¬ ÷ʪ„UË¥H
÷ÿÙ •Áà ∑§Ù‹Ê„U‹ Á’∑§‹ ∑§Á¬ Œ‹ ÷Ê‹È ’Ù‹®„U •ÊÃÈ⁄U–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§L§ŸÊ ®‚œÈ •Ê⁄Uà ’¢œÈ ¡Ÿ ⁄Uë¿U∑§ „U⁄UH
ÁŸ¡ Œ‹ Á’∑§‹ ŒÁπ ∑§Á≈U ∑§Á‚ ÁŸ·¢ª œŸÈ „UÊÕ–
‹Á¿U◊Ÿ ø‹ ∑˝È§h „UÙß ŸÊß ⁄UÊ◊ ¬Œ ◊ÊÕH 82H
⁄U π‹ ∑§Ê ◊Ê⁄UÁ‚ ∑§Á¬ ÷Ê‹Í – ◊ÙÁ„U Á’‹Ù∑ȧ ÃÙ⁄U ◊Ò¥ ∑§Ê‹ÍH
πÙ¡Ã ⁄U„U©°U ÃÙÁ„U ‚ÈÃÉÊÊÃË – •Ê¡È ÁŸ¬ÊÁà ¡È«∏UÊfl©°U ¿UÊÃËH 1H
•‚ ∑§Á„U ¿UÊ«∏UÁ‚ ’ÊŸ ¬˝ø¢«UÊ – ‹Á¿U◊Ÿ Á∑§∞ ‚∑§‹ ‚à π¢«ÊH
∑§ÙÁ≈Uã„U •ÊÿÈœ ⁄UÊflŸ «UÊ⁄U – ÁË ¬˝flÊŸ ∑§Á⁄U ∑§ÊÁ≈U ÁŸflÊ⁄UH 2H
¬ÈÁŸ ÁŸ¡ ’ÊŸã„U ∑§Ëã„U ¬˝„UÊ⁄UÊ – Sÿ¢ŒŸÈ ÷¢Á¡ ‚Ê⁄UÕË ◊Ê⁄UÊH
‚à ‚à ‚⁄U ◊Ê⁄U Œ‚ ÷Ê‹Ê – ÁªÁ⁄U ‚¢Îªã„U ¡ŸÈ ¬˝Á’‚®„U CÿÊ‹ÊH 3H
¬ÈÁŸ ‚à ‚⁄U ◊Ê⁄UÊ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ¬⁄U©U œ⁄UÁŸ Ë ‚ÈÁœ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
©UΔUÊ ¬˝’‹ ¬ÈÁŸ ◊ÈL§¿UÊ ¡ÊªË – ¿UÊÁ«∏UÁ‚ ’˝rÊÔ ŒËÁã„U ¡Ù ‚Ê°ªËH 4H
348
¿U¢0. ‚Ù ’˝rÊÔ ŒÙÊ ¬˝ø¢«U ‚ÁQ§ •Ÿ¢Ã ©U⁄U ‹ÊªË ‚„UË–
¬⁄UKÙ ’Ë⁄ Á’∑§‹ ©UΔUÊfl Œ‚◊Èπ •ÃÈ‹ ’‹ ◊Á„U◊Ê ⁄U„UËH
’˝rÊÔÊ¢«U ÷flŸ Á’⁄UÊ¡ ¡Ê∑¥§ ∞∑§ Á‚⁄U Á¡Á◊ ⁄U¡ ∑§ŸË–
ÃÁ„U ø„U ©UΔUÊflŸ ◊Í…∏U ⁄UÊflŸ ¡ÊŸ Ÿ®„U ÁòÊ÷È•Ÿ œŸËH
ŒÙ0. ŒÁπ ¬flŸ‚Èà œÊÿ©U ’Ù‹Ã ’øŸ ∑§ΔUÙ⁄U–
•Êflà ∑§Á¬Á„U „UãÿÙ Ã®„U ◊ÈÁCÔU ¬˝„UÊ⁄U ¬˝ÉÊÙ⁄UH 83H
øı0. ¡ÊŸÈ ≈UÁ∑§ ∑§Á¬ ÷ÍÁ◊ Ÿ Áª⁄UÊ – ©UΔUÊ ‚°÷ÊÁ⁄U ’„ÈUà Á⁄U‚ ÷⁄UÊH
◊ÈÁΔU∑§Ê ∞∑§ ÃÊÁ„U ∑§Á¬ ◊Ê⁄UÊ – ¬⁄U©U ‚Ò‹ ¡ŸÈ ’íÊ˝ ¬˝„UÊ⁄UÊH 1H
◊ÈL§¿UÊ ªÒ ’„UÙÁ⁄U ‚Ù ¡ÊªÊ – ∑§Á¬ ’‹ Á’¬È‹ ‚⁄UÊ„UŸ ‹ÊªÊH
Áœª Áœª ◊◊ ¬ÊÒL§· Áœª ◊Ù„UË – ¡ı¥ ÃÒ¥ Á¡•Ã ⁄U„UÁ‚ ‚È⁄Uº˝Ù„UËH 2H
•‚ ∑§Á„U ‹Á¿U◊Ÿ ∑§„È°U ∑§Á¬ ÀÿÊÿÙ– ŒÁπ Œ‚ÊŸŸ Á’‚◊ÿ ¬ÊÿÙH
∑§„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚◊ȤÊÈ Á¡ÿ° ÷˝ÊÃÊ – ÃÈï„U ∑ΧÃʢà ÷ë¿U∑§ ‚È⁄U òÊÊÃÊH 3H
‚ÈŸÃ ’øŸ ©UÁΔU ’ÒΔU ∑Χ¬Ê‹Ê – ªß¸ ªªŸ ‚Ù ‚∑§Áà ∑§⁄UÊ‹ÊH
¬ÈÁŸ ∑§ÙŒ¢«U ’ÊŸ ªÁ„U œÊ∞ – Á⁄U¬È ‚ã◊Èπ •Áà •ÊÃÈ⁄U •Ê∞H 4H
¿¢0. •ÊÃÈ⁄ ’„UÙÁ⁄U Á’÷¢Á¡ Sÿ¢ŒŸ ‚Íà „UÁà CÿÊ∑ȧ‹ Á∑§ÿÙ–
Áª⁄U˜ÿÙ œ⁄UÁŸ Œ‚∑¢§œ⁄U Á’∑§‹Ã⁄U ’ÊŸ ‚à ’äÿÙ Á„UÿÙH
‚Ê⁄UÕË ŒÍ‚⁄U ÉÊÊÁ‹ ⁄UÕ ÃÁ„U ÃÈ⁄Uà ‹¢∑§Ê ‹Ò ªÿÙ–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’¢œÈ ¬˝Ãʬ ¬È¢¡ ’„UÙÁ⁄U ¬˝÷È ø⁄UŸÁã„U ŸÿÙH
ŒÙ0. ©U„UÊ° Œ‚ÊŸŸ ¡ÊÁª ∑§Á⁄U ∑§⁄ÒU ‹Êª ∑§¿ÈU ¡Çÿ–
⁄UÊ◊ Á’⁄UÙœ Á’¡ÿ ø„U ‚ΔU „UΔU ’‚ •Áà •ÇÿH 84H
øı0. ß„UÊ° Á’÷Ë·Ÿ ‚’ ‚ÈÁœ ¬Ê߸ – ‚¬ÁŒ ¡Êß ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ‚ÈŸÊ߸H
ŸÊÕ ∑§⁄Uß ⁄UÊflŸ ∞∑§ ¡ÊªÊ – Á‚h ÷∞° Ÿ®„U ◊Á⁄UÁ„U •÷ʪÊH 1H
¬ΔUfl„ÈU ŸÊÕ ’Áª ÷≈U ’¢Œ⁄U – ∑§⁄U®„U Á’œ¢‚ •Êfl Œ‚∑¢§œ⁄UH
¬˝Êà „UÙà ¬˝÷È ‚È÷≈U ¬ΔUÊ∞ – „UŸÈ◊ŒÊÁŒ •¢ªŒ ‚’ œÊ∞H 2H
∑§ıÃÈ∑§ ∑ͧÁŒ ø…U∏ ∑§Á¬ ‹¢∑§Ê – ¬ÒΔU ⁄UÊflŸ ÷flŸ •‚¢∑§ÊH
¡Çÿ ∑§⁄Uà ¡’„UË¥ ‚Ù ŒπÊ – ‚∑§‹ ∑§Á¬ã„U ÷Ê ∑˝§Ùœ Á’‚·ÊH 3H
⁄UŸ Ã ÁŸ‹¡ ÷ÊÁ¡ ªÎ„U •ÊflÊ – ß„UÊ° •Êß ’∑§ äÿÊŸ ‹ªÊflÊH
•‚ ∑§Á„U •¢ªŒ ◊Ê⁄UÊ ‹ÊÃÊ – ÁøÃfl Ÿ ‚ΔU SflÊ⁄UÕ ◊Ÿ ⁄UÊÃÊH 4H
¿¢U0. Ÿ®„U ÁøÃfl ¡’ ∑§Á⁄U ∑§Ù¬ ∑§Á¬ ªÁ„U Œ‚Ÿ ‹ÊÃã„U ◊Ê⁄U„UË¥–
œÁ⁄U ∑§‚ ŸÊÁ⁄U ÁŸ∑§ÊÁ⁄U ’Ê„U⁄U Ã˘ÁÌ˟ ¬È∑§Ê⁄U„UË¥H
Ã’ ©ΔU©U ∑˝È§h ∑ΧÃʢà ‚◊ ªÁ„U ø⁄UŸ ’ÊŸ⁄U «UÊ⁄U߸–
349
ŒÙ0.
øı0.
¿U¢0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
∞Á„U ’Ëø ∑§Á¬ã„U Á’œ¢‚ ∑Χà ◊π ŒÁπ ◊Ÿ ◊„È°U „UÊ⁄U߸H
¡Çÿ Á’œ¢Á‚ ∑ȧ‚‹ ∑§Á¬ •Ê∞ ⁄UÉÊȬÁà ¬Ê‚–
ø‹©U ÁŸ‚Êø⁄U ∑˝È§h „UÙß àÿÊÁª Á¡flŸ ∑Ò§ •Ê‚H 85H
ø‹Ã „UÙ®„U •Áà •‚È÷ ÷ÿ¢∑§⁄U – ’ÒΔU®„U ªËœ ©U«∏UÊß Á‚⁄Uã„U ¬⁄UH
÷ÿ©U ∑§Ê‹’‚ ∑§Ê„ÈU Ÿ ◊ÊŸÊ – ∑§„UÁ‚ ’¡Êfl„ÈU ¡Èh ÁŸ‚ÊŸÊH 1H
ø‹Ë Ã◊Ëø⁄U •ŸË •¬Ê⁄UÊ – ’„ÈU ª¡ ⁄UÕ ¬ŒÊÁà •‚flÊ⁄UÊH
¬˝÷È ‚ã◊Èπ œÊ∞ π‹ ∑Ò§‚¥ – ‚‹÷ ‚◊Í„U •Ÿ‹ ∑§„°U ¡Ò‚¥H 2H
ß„UÊ° ŒflÃã„U •SÃÈÁà ∑§Ëã„UË – ŒÊL§Ÿ Á’¬Áà „U◊Á„U ∞®„U ŒËã„UËH
•’ ¡ÁŸ ⁄UÊ◊ π‹Êfl„ÈU ∞„UË – •ÁÂÿ ŒÈÁπà „UÙÁà ’ÒŒ„UËH 3H
Œfl ’øŸ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ◊È‚È∑§ÊŸÊ – ©UÁΔU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ‚ÈœÊ⁄U ’ÊŸÊH
¡≈UÊ ¡Í≈U ŒÎ…∏U ’Ê°œ¥ ◊ÊÕ – ‚Ù„U®„U ‚È◊Ÿ ’Ëø Á’ø ªÊÕH 4H
•L§Ÿ ŸÿŸ ’ÊÁ⁄UŒ ÃŸÈ SÿÊ◊Ê – •Áπ‹ ‹Ù∑§ ‹ÙøŸÊÁ÷⁄UÊ◊ÊH
∑§Á≈UÃ≈U ¬Á⁄U∑§⁄U ∑§SÿÙ ÁŸ·¢ªÊ – ∑§⁄U ∑§ÙŒ¢«U ∑§ÁΔUŸ ‚Ê⁄¢UªÊH 5H
‚Ê⁄¢Uª ∑§⁄U ‚È¢Œ⁄U ÁŸ·¢ª Á‚‹Ë◊ÈπÊ∑§⁄U ∑§Á≈U ∑§SÿÙ–
÷È¡Œ¢«U ¬ËŸ ◊ŸÙ„U⁄UÊÿà ©U⁄U œ⁄UÊ‚È⁄U ¬Œ ‹SÿÙH
∑§„U ŒÊ‚ ÃÈ‹‚Ë ¡’®„U ¬˝÷È ‚⁄U øʬ ∑§⁄U »§⁄UŸ ‹ª–
’˝rÊÔÊ¢«U ÁŒÇª¡ ∑§◊ΔU •Á„U ◊Á„U ®‚œÈ ÷Íœ⁄U «Uª◊ªH
‚Ù÷Ê ŒÁπ „U⁄UÁ· ‚È⁄U ’⁄U·®„U ‚È◊Ÿ •¬Ê⁄U–
¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ¿UÁ’ ’‹ ªÈŸ •ÊªÊ⁄UH 86H
∞„UË¥ ’Ëø ÁŸ‚Êø⁄U •ŸË – ∑§‚◊‚Êà •Ê߸ •Áà ÉÊŸËH
ŒÁπ ø‹ ‚ã◊Èπ ∑§Á¬ ÷^ÔUÊ – ¬˝‹ÿ∑§Ê‹ ∑§ ¡ŸÈ ÉÊŸ ÉÊ^ÔUÊH 1H
’„ÈU ∑Χ¬ÊŸ Ã⁄UflÊÁ⁄U ø◊¢∑§®„U – ¡ŸÈ Œ„°U ÁŒÁ‚ ŒÊÁ◊ŸË¢ Œ◊¢∑§®„UH
ª¡ ⁄UÕ ÃÈ⁄Uª Áø∑§Ê⁄U ∑§ΔUÙ⁄UÊ – ª¡¸®„U ◊Ÿ„È°U ’‹Ê„U∑§ ÉÊÙ⁄UÊH 2H
∑§Á¬ ‹¢ªÍ⁄U Á’¬È‹ Ÿ÷ ¿UÊ∞ – ◊Ÿ„È°U ߢº˝œŸÈ ©U∞ ‚È„UÊ∞H
©UΔUß œÍÁ⁄U ◊ÊŸ„È°U ¡‹œÊ⁄UÊ – ’ÊŸ ’È¢Œ ÷Ò ’ÎÁCÔU •¬Ê⁄UÊH 3H
ŒÈ„È°U ÁŒÁ‚ ¬’¸Ã ∑§⁄U®„U ¬˝„UÊ⁄UÊ – ’íÊ˝¬Êà ¡ŸÈ ’Ê⁄U®„U ’Ê⁄UÊH
⁄UÉÊȬÁà ∑§ÙÁ¬ ’ÊŸ ¤ÊÁ⁄U ‹Ê߸ – ÉÊÊÿ‹ ÷Ò ÁŸÁ‚ø⁄U ‚◊ÈŒÊ߸H 4H
‹ÊªÃ ’ÊŸ ’Ë⁄U ÁøP§⁄U„UË¥ – ÉÊÈÌ◊ ÉÊÈÌ◊ ¡„°U Ä°U ◊Á„U ¬⁄U„UË¥H
dfl®„U ‚Ò‹ ¡ŸÈ ÁŸ¤Ê¸⁄U ÷Ê⁄UË – ‚ÙÁŸÃ ‚Á⁄U ∑§ÊŒ⁄U ÷ÿ∑§Ê⁄UËH 5H
∑§ÊŒ⁄U ÷ÿ¢∑§⁄U L§Áœ⁄U ‚Á⁄UÃÊ ø‹Ë ¬⁄U◊ •¬ÊflŸË–
ŒÙ©U ∑ͧ‹ Œ‹ ⁄UÕ ⁄Uà ø∑˝§ •’ø ’„Áà ÷ÿÊflŸËH
350
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
¡‹¡¢ÃÈ ª¡ ¬Œø⁄U ÃÈ⁄Uª π⁄U Á’Á’œ ’Ê„UŸ ∑§Ù ªŸ–
‚⁄U ‚ÁQ§ ÃÙ◊⁄U ‚¬¸ øʬ Ã⁄¢Uª ø◊¸ ∑§◊ΔU ÉÊŸH
’Ë⁄U ¬⁄U®„U ¡ŸÈ ÃË⁄U ÃL§ ◊îÊÊ ’„ÈU ’„U »§Ÿ–
∑§ÊŒ⁄U ŒÁπ «U⁄U®„U Ä°U ‚È÷≈Uã„U ∑§ ◊Ÿ øŸH 87H
◊îÊ®„U ÷Íà Á¬‚Êø ’ÃÊ‹Ê – ¬˝◊Õ ◊„UÊ ¤ÊÙ®≈Uª ∑§⁄UÊ‹ÊH
∑§Ê∑§ ∑¢§∑§ ‹Ò ÷È¡Ê ©U«∏UÊ„UË¥ – ∞∑§ Ã ¿UËÁŸ ∞∑§ ‹Ò πÊ„UË¥H 1H
∞∑§ ∑§„U®„U ∞Á‚©U ‚ı¥ÉÊÊ߸ – ‚ΔU„ÈU ÃÈï„UÊ⁄U ŒÁ⁄Uº˝ Ÿ ¡Ê߸H
∑§„°U⁄Uà ÷≈U ÉÊÊÿ‹ Ã≈U Áª⁄U – ¡„°U Ä°U ◊Ÿ„È°U •œ¸¡‹ ¬⁄UH 2H
π¢Òø®„U ªËœ •Ê°Ã Ã≈U ÷∞ – ¡ŸÈ ’¢‚Ë π‹Ã Áøà Œ∞H
’„ÈU ÷≈U ’„U®„U ø…∏U πª ¡Ê„UË¥ – ¡ŸÈ ŸÊflÁ⁄U π‹®„U ‚Á⁄U ◊Ê„UË¥H 3H
¡ÙÁªÁŸ ÷Á⁄U ÷Á⁄U πå¬⁄U ‚¢ø®„U – ÷Íà Á¬‚Êø ’œÍ Ÿ÷ Ÿ¢ø®„UH
÷≈U ∑§¬Ê‹ ∑§⁄UÃÊ‹ ’¡Êfl®„U – øÊ◊È¢«UÊ ŸÊŸÊ Á’Áœ ªÊfl®„UH 4H
¡¢’È∑§ ÁŸ∑§⁄U ∑§≈UP§≈U ∑§^ÔU®„U – πÊ®„U „ÈU•Ê®„U •ÉÊÊ®„U Œ¬^ÔU®„UH
∑§ÙÁ≈Uã„U L¢§«U ◊È¢«U Á’ŸÈ «UÙÀÀÊ®„U – ‚Ë‚ ¬⁄U ◊Á„U ¡ÿ ¡ÿ ’ÙÀÀÊ®„UH 5H
’ÙÀÀÊ®„U ¡Ù ¡ÿ ¡ÿ ◊È¢«U L¢§«U ¬˝ø¢«U Á‚⁄U Á’ŸÈ œÊfl„UË¥–
πå¬Á⁄Uã„U πǪ •‹ÈÁí¤Ê ¡Èí¤Ê®„U ‚È÷≈ ÷≈Uã„U …U„UÊfl„UË¥H
’ÊŸ⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ÁŸ∑§⁄U ◊Œ¸®„U ⁄UÊ◊ ’‹ ŒÌ¬Ã ÷∞–
‚¢ª˝Ê◊ •¢ªŸ ‚È÷≈U ‚Ùfl®„U ⁄UÊ◊ ‚⁄U ÁŸ∑§⁄UÁã„U „U∞H
⁄UÊflŸ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÊ ÷Ê ÁŸÁ‚ø⁄U ‚¢ÉÊÊ⁄U–
◊Ò¥ •∑§‹ ∑§Á¬ ÷Ê‹È ’„ÈU ◊ÊÿÊ ∑§⁄Uı¥ •¬Ê⁄UH 88H
Œflã„U ¬˝÷ÈÁ„U ¬ÿÊŒ¥ ŒπÊ – ©U¬¡Ê ©U⁄U •Áà ¿UÙ÷ Á’‚·ÊH
‚È⁄U¬Áà ÁŸ¡ ⁄UÕ ÃÈ⁄Uà ¬ΔUÊflÊ – „U⁄U· ‚Á„Uà ◊ÊÃÁ‹ ‹Ò •ÊflÊH 1H
Ã¡ ¬¢È¡ ⁄UÕ ÁŒCÿ •ŸÍ¬Ê – „U⁄UÁ· ø…∏U ∑§Ù‚‹¬È⁄U ÷ͬÊH
ø¢ø‹ ÃÈ⁄Uª ◊ŸÙ„U⁄U øÊ⁄UË – •¡⁄U •◊⁄U ◊Ÿ ‚◊ ªÁÃ∑§Ê⁄UËH 2H
⁄UÕÊM§…∏U ⁄UÉÊÈŸÊÕÁ„U ŒπË – œÊ∞ ∑§Á¬ ’‹È ¬Êß Á’‚·ËH
‚„UË Ÿ ¡Êß ∑§Á¬ã„U ∑Ò§ ◊Ê⁄UË – Ã’ ⁄UÊflŸ ◊ÊÿÊ Á’SÃÊ⁄UËH 3H
‚Ù ◊ÊÿÊ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U ’Ê°øË – ‹Á¿U◊Ÿ ∑§Á¬ã„U ‚Ù ◊ÊŸË ‚Ê°øËH
ŒπË ∑§Á¬ã„U ÁŸ‚Êø⁄U •ŸË – •ŸÈ¡ ‚Á„Uà ’„ÈU ∑§Ù‚‹œŸËH 4H
’„ÈU ⁄UÊ◊ ‹Á¿U◊Ÿ ŒÁπ ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ◊Ÿ •Áà •¬«U⁄U–
¡ŸÈ ÁøòÊ Á‹Áπà ‚◊à ‹Á¿U◊Ÿ ¡„°U ‚٠Ä°U ÁøÃfl®„U π⁄UH
ÁŸ¡ ‚Ÿ øÁ∑§Ã Á’‹ÙÁ∑§ „°UÁ‚ ‚⁄U øʬ ‚Á¡ ∑§Ù‚‹ œŸË–
351
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
◊ÊÿÊ „U⁄UË „UÁ⁄U ÁŸÁ◊· ◊„UÈ° „U⁄U·Ë ‚∑§‹ ◊∑¸§≈U •ŸËH
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ ‚’ ß ÁøÃß ’Ù‹ ’øŸ ª°÷Ë⁄U–
m¢Œ¡Èh Œπ„ÈU ‚∑§‹ üÊÁ◊à ÷∞ •Áà ’Ë⁄UH 89H
•‚ ∑§Á„U ⁄UÕ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ø‹ÊflÊ – Á’¬˝ ø⁄UŸ ¬¢∑§¡ Á‚L§ ŸÊflÊH
Ã’ ‹¢∑§‚ ∑˝§Ùœ ©U⁄U ¿UÊflÊ – ª¡¸Ã á¸Ã ‚ã◊Èπ œÊflÊH 1H
¡ËÃ„ÈU ¡ ÷≈U ‚¢¡Èª ◊Ê„UË¥ – ‚ÈŸÈ Ãʬ‚ ◊Ò¥ ÁÃã„U ‚◊ ŸÊ„UË¥H
⁄UÊflŸ ŸÊ◊ ¡ªÃ ¡‚ ¡ÊŸÊ – ‹Ù∑§¬ ¡Ê∑¥§ ’¢ŒËπÊŸÊH 2H
π⁄U ŒÍ·Ÿ Á’⁄UÊœ ÃÈï„U ◊Ê⁄UÊ – ’œ„ÈU CÿÊœ ßfl ’ÊÁ‹ Á’øÊ⁄UÊH
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ‚È÷≈U ‚¢ÉÊÊ⁄U„ÈU – ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ÉÊŸŸÊŒÁ„U ◊Ê⁄U„ÈUH 3H
•Ê¡È ’ÿL§ ‚’È ‹©°U ÁŸ’Ê„UË – ¡ı¥ ⁄UŸ ÷ͬ ÷ÊÁ¡ Ÿ®„U ¡Ê„UËH
•Ê¡È ∑§⁄U©°U π‹È ∑§Ê‹ „UflÊ‹ – ¬⁄U„ÈU ∑§ÁΔUŸ ⁄UÊflŸ ∑ ¬Ê‹H 4H
‚ÈÁŸ ŒÈ’¸øŸ ∑§Ê‹’‚ ¡ÊŸÊ – Á’„°UÁ‚ ’øŸ ∑§„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH
‚àÿ ‚àÿ ‚’ Ãfl ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ¡À¬Á‚ ¡ÁŸ ŒπÊ©U ◊ŸÈ‚Ê߸H 5H
¡ÁŸ ¡À¬ŸÊ ∑§Á⁄U ‚È¡‚È ŸÊ‚Á„U ŸËÁà ‚ÈŸÁ„U ∑§⁄UÁ„U ¿U◊Ê–
‚¢‚Ê⁄U ◊„°U ¬ÍL§· ÁòÊÁ’œ ¬Ê≈U‹ ⁄U‚Ê‹ ¬Ÿ‚ ‚◊ÊH
∞∑§ ‚È◊Ÿ¬˝Œ ∞∑§ ‚È◊Ÿ »§‹ ∞∑§ »§‹ß ∑§fl‹ ‹Êª„UË¥–
∞∑§ ∑§„U®„U ∑§„U®„U ∑§⁄U®„U •¬⁄U ∞∑§ ∑§⁄U®„U ∑§„Uà Ÿ ’ʪ„UË¥H
⁄UÊ◊ ’øŸ ‚ÈÁŸ Á’„°U‚Ê ◊ÙÁ„U Á‚πÊflà ÇÿÊŸ–
’ÿL§ ∑§⁄Uà Ÿ®„U Ã’ «U⁄U •’ ‹Êª Á¬˝ÿ ¬˝ÊŸH 90H
∑§Á„U ŒÈ’¸øŸ ∑˝È§h Œ‚∑¢§œ⁄U – ∑ȧÁ‹‚ ‚◊ÊŸ ‹Êª ¿UÊ°«∏Ò ‚⁄UH
ŸÊŸÊ∑§Ê⁄U Á‚‹Ë◊Èπ œÊ∞ – ÁŒÁ‚ •L§ Á’ÁŒÁ‚ ªªŸ ◊Á„U ¿UÊ∞H 1H
¬Êfl∑§ ‚⁄U ¿UÊ°«∏U©U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ¿UŸ ◊„È°U ¡⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ÃË⁄UÊH
¿UÊÁ«∏UÁ‚ ÃË’˝ ‚ÁQ§ ÁπÁ‚•Ê߸ – ’ÊŸ ‚¢ª ¬˝÷È »§Á⁄U ø‹Ê߸H 2H
∑§ÙÁ≈Uã„U ø∑˝§ ÁòÊ‚Í‹ ¬’Ê⁄ÒU – Á’ŸÈ ¬˝ÿÊ‚ ¬˝÷È ∑§ÊÁ≈U ÁŸflÊ⁄ÒUH
ÁŸ»§‹ „UÙ®„U ⁄UÊflŸ ‚⁄U ∑Ò§‚¥ – π‹ ∑§ ‚∑§‹ ◊ŸÙ⁄UÕ ¡Ò‚¥H 3H
Ã’ ‚à ’ÊŸ ‚Ê⁄UÕË ◊Ê⁄UÁ‚ – ¬⁄©U ÷ÍÁ◊ ¡ÿ ⁄UÊ◊ ¬È∑§Ê⁄UÁ‚H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ‚Íà ©UΔUÊflÊ – Ã’ ¬˝÷È ¬⁄U◊ ∑˝§Ùœ ∑§„È°U ¬ÊflÊH 4H
÷∞ ∑˝È§h ¡Èh Á’L§h ⁄UÉÊȬÁà òÊÙŸ ‚Êÿ∑ ∑§‚◊‚–
∑§ÙŒ¢«U œÈÁŸ •Áà ø¢«U ‚ÈÁŸ ◊ŸÈ¡ÊŒ ‚’ ◊ÊL§Ã ª˝‚H
◊¢ŒÙŒ⁄UË ©U⁄U ∑¢§¬ ∑¢§¬Áà ∑§◊ΔU ÷Í ÷Íœ⁄U òÊ‚–
ÁøP§⁄U®„U ÁŒÇª¡ Œ‚Ÿ ªÁ„U ◊Á„U ŒÁπ ∑§ıÃÈ∑§ ‚È⁄U „°U‚H
352
ŒÙ0. ÃÊŸ©U øʬ üÊflŸ ‹Áª ¿UÊ°«∏U Á’Á‚π ∑§⁄UÊ‹–
⁄UÊ◊ ◊Ê⁄UªŸ ªŸ ø‹ ‹„U‹„UÊà ¡ŸÈ CÿÊ‹H 91H
øı0. ø‹ ’ÊŸ ‚¬ë¿U ¡ŸÈ ©U⁄UªÊ – ¬˝Õ◊®„U „UÃ©U ‚Ê⁄UÕË ÃÈ⁄UªÊH
⁄UÕ Á’÷¢Á¡ „UÁà ∑§ÃÈ ¬ÃÊ∑§Ê – ª¡Ê¸ •Áà •¢Ã⁄U ’‹ ÕÊ∑§ÊH 1H
ÃÈ⁄Uà •ÊŸ ⁄UÕ øÁ…∏U ÁπÁ‚•ÊŸÊ – •ï ‚ï ¿UÊ°«∏UÁ‚ Á’Áœ ŸÊŸÊH
Á’»§‹ „UÙ®„U ‚’ ©Ul◊ ÃÊ∑§ – Á¡Á◊ ¬⁄Uº˝Ù„U ÁŸ⁄Uà ◊Ÿ‚Ê ∑§H 2H
Ã’ ⁄UÊflŸ Œ‚ ‚Í‹ ø‹ÊflÊ – ’ÊÁ¡ øÊÁ⁄U ◊Á„U ◊ÊÁ⁄U Áª⁄UÊflÊH
ÃÈ⁄Uª ©UΔUÊß ∑§ÙÁ¬ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – πÒ¥Áø ‚⁄UÊ‚Ÿ ¿UÊ°«∏U ‚Êÿ∑§H 3H
⁄UÊflŸ Á‚⁄U ‚⁄UÙ¡ ’ŸøÊ⁄UË – øÁ‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á‚‹Ë◊Èπ œÊ⁄UËH
Œ‚ Œ‚ ’ÊŸ ÷Ê‹ Œ‚ ◊Ê⁄U – ÁŸ‚Á⁄U ª∞ ø‹ L§Áœ⁄U ¬ŸÊ⁄UH 4H
dflà L§Áœ⁄U œÊÿ©U ’‹flÊŸÊ – ¬˝÷È ¬ÈÁŸ ∑Χà œŸÈ ‚⁄U ‚¢œÊŸÊH
ÃË‚ ÃË⁄U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬’Ê⁄U – ÷È¡Áã„U ‚◊à ‚Ë‚ ◊Á„U ¬Ê⁄UH 5H
∑§Ê≈UÄUË¥ ¬ÈÁŸ ÷∞ Ÿ’ËŸ – ⁄UÊ◊ ’„UÙÁ⁄U ÷È¡Ê Á‚⁄U ¿UËŸH
¬˝÷È ’„ÈU ’Ê⁄U ’Ê„ÈU Á‚⁄U „U∞ – ∑§≈Uà ¤ÊÁ≈UÁà ¬ÈÁŸ ŸÍß ÷∞H 6H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬˝÷È ∑§Ê≈Uà ÷È¡ ‚Ë‚Ê – •Áà ∑§ıÃÈ∑§Ë ∑§Ù‚‹ÊœË‚ÊH
⁄U„U ¿UÊß Ÿ÷ Á‚⁄U •L§ ’Ê„ÍU – ◊ÊŸ„È°U •Á◊à ∑§ÃÈ •L§ ⁄UÊ„ÍUH 7H
¿¢U0. ¡ŸÈ ⁄UÊ„ÈU ∑§ÃÈ •Ÿ∑§ Ÿ÷ ¬Õ dflà ‚ÙÁŸÃ œÊfl„UË¥–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÃË⁄U ¬˝ø¢«U ‹Êª®„U ÷ÍÁ◊ Áª⁄UŸ Ÿ ¬Êfl„UË¥H
∞∑§ ∞∑§ ‚⁄U Á‚⁄U ÁŸ∑§⁄U ¿UŒ Ÿ÷ ©U«∏Uà ßÁ◊ ‚Ù„U„UË¥–
¡ŸÈ ∑§ÙÁ¬ ÁŒŸ∑§⁄U ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄U ¡„°U Ä°U Á’œÈ¢ÃÈŒ ¬Ù„U„UË¥H
ŒÙ0. Á¡Á◊ Á¡Á◊ ¬˝÷È „U⁄U ÃÊ‚È Á‚⁄U ÁÃÁ◊ ÁÃÁ◊ „UÙ®„U •¬Ê⁄U–
‚flà Á’·ÿ Á’’œ¸ Á¡Á◊ ÁŸÃ ÁŸÃ ŸÍß ◊Ê⁄UH 92H
øı0. Œ‚◊Èπ ŒÁπ Á‚⁄Uã„U ∑Ò§ ’Ê…∏UË – Á’‚⁄UÊ ◊⁄UŸ ÷߸ Á⁄U‚ ªÊ…∏UËH
ª¡¸©U ◊Í…∏U ◊„UÊ •Á÷◊ÊŸË – œÊÿ©U Œ‚„ÈU ‚⁄UÊ‚Ÿ ÃÊŸËH 1H
‚◊⁄U ÷ÍÁ◊ Œ‚∑¢§œ⁄U ∑§ÙåÿÙ – ’⁄UÁ· ’ÊŸ ⁄UÉÊȬÁà ⁄UÕ ÃÙåÿÙH
Œ¢«U ∞∑§ ⁄UÕ ŒÁπ Ÿ ¬⁄U™§ – ¡ŸÈ ÁŸ„UÊ⁄U ◊„È°U ÁŒŸ∑§⁄U ŒÈ⁄U™§H 2H
„UÊ„UÊ∑§Ê⁄U ‚È⁄Uã„U ¡’ ∑§Ëã„UÊ – Ã’ ¬˝÷È ∑§ÙÁ¬ ∑§Ê⁄U◊È∑§ ‹Ëã„UÊH
‚⁄U ÁŸflÊÁ⁄U Á⁄U¬È ∑§ Á‚⁄U ∑§Ê≈U – Ã ÁŒÁ‚ Á’ÁŒÁ‚ ªªŸ ◊Á„U ¬Ê≈UH 3H
∑§Ê≈U Á‚⁄U Ÿ÷ ◊Ê⁄Uª œÊfl®„U – ¡ÿ ¡ÿ œÈÁŸ ∑§Á⁄U ÷ÿ ©U¬¡Êfl®„UH
∑§„°U ‹Á¿U◊Ÿ ‚Ȫ˝Ëfl ∑§¬Ë‚Ê – ∑§„°U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§Ù‚‹ÊœË‚ÊH 4H
¿¢U0. ∑§„°U ⁄UÊ◊È ∑§Á„U Á‚⁄U ÁŸ∑§⁄U œÊ∞ ŒÁπ ◊∑¸§≈U ÷Á¡ ø‹–
353
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
‚¢œÊÁŸ œŸÈ ⁄UÉÊÈ’¢‚◊ÁŸ „°UÁ‚ ‚⁄UÁã„U Á‚⁄U ’œ ÷‹H
Á‚⁄U ◊ÊÁ‹∑§Ê ∑§⁄U ∑§ÊÁ‹∑§Ê ªÁ„U ’΢Œ ’΢ŒÁã„U ’„ÈU Á◊‹Ë¥–
∑§Á⁄U L§Áœ⁄U ‚Á⁄U ◊îÊŸÈ ◊Ÿ„È°U ‚¢ª˝Ê◊ ’≈U ¬Í¡Ÿ ø‹Ë¥H
¬ÈÁŸ Œ‚∑¢§ΔU ∑˝È§h „UÙß ¿UÊ°«∏UË ‚ÁQ§ ¬˝ø¢«U–
ø‹Ë Á’÷Ë·Ÿ ‚ã◊Èπ ◊Ÿ„È°U ∑§Ê‹ ∑§⁄U Œ¢«UH 93H
•Êflà ŒÁπ ‚ÁQ§ •Áà ÉÊÙ⁄UÊ – ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà ÷¢¡Ÿ ¬Ÿ ◊Ù⁄UÊH
ÃÈ⁄Uà Á’÷Ë·Ÿ ¬Ê¿¥U ◊‹Ê – ‚ã◊Èπ ⁄UÊ◊ ‚„U©U ‚Ùß ‚‹ÊH 1H
‹ÊÁª ‚ÁQ§ ◊ÈL§¿UÊ ∑§¿ÈU ÷߸ – ¬˝÷È ∑Χà π‹ ‚È⁄Uã„U Á’∑§‹ß¸H
ŒÁπ Á’÷Ë·Ÿ ¬˝÷È üÊ◊ ¬ÊÿÙ – ªÁ„U ∑§⁄U ªŒÊ ∑˝È§h „UÙß œÊÿÙH 2H
⁄U ∑ȧ÷ÊÇÿ ‚ΔU ◊¢Œ ∑ȧ’Èh – ÃÒ¥ ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊª Á’L§hH
‚ÊŒ⁄U Á‚fl ∑§„È°U ‚Ë‚ ø…∏UÊ∞ – ∞∑§ ∞∑§ ∑§ ∑§ÙÁ≈Uã„U ¬Ê∞H 3H
ÃÁ„U ∑§Ê⁄UŸ π‹ •’ ‹Áª ’Ê°ëÿÙ – •’ Ãfl ∑§Ê‹È ‚Ë‚ ¬⁄U ŸÊëÿÙH
⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ‚ΔU ø„UÁ‚ ‚¢¬ŒÊ – •‚ ∑§Á„U „UŸÁ‚ ◊Ê¤Ê ©U⁄U ªŒÊH 4H
©U⁄U ◊Ê¤Ê ªŒÊ ¬˝„UÊ⁄U ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄U ‹ÊªÃ ◊Á„U ¬⁄ UKÙ–
Œ‚ ’ŒŸ ‚ÙÁŸÃ dflà ¬ÈÁŸ ‚¢÷ÊÁ⁄U œÊÿÙ Á⁄U‚ ÷⁄UKÙH
mı Á÷⁄U •ÁÃ’‹ ◊ÀÀÊ¡Èh Á’L§h ∞∑ȧ ∞∑§Á„U „UŸÒ–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’‹ ŒÌ¬Ã Á’÷Ë·ŸÈ ÉÊÊÁ‹ Ÿ®„U ÃÊ ∑§„È°U ªŸÒH
©U◊Ê Á’÷Ë·ŸÈ ⁄UÊflŸÁ„U ‚ã◊Èπ ÁøÃfl Á∑§ ∑§Ê©U–
‚Ù •’ Á÷⁄Uà ∑§Ê‹ íÿÙ¥ üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝÷Ê©UH 94H
ŒπÊ üÊÁ◊à Á’÷Ë·ŸÈ ÷Ê⁄UË – œÊÿ©U „UŸÍ◊ÊŸ ÁªÁ⁄U œÊ⁄UËH
⁄UÕ ÃÈ⁄¢Uª ‚Ê⁄UÕË ÁŸ¬ÊÃÊ – NUŒÿ ◊Ê¤Ê ÃÁ„U ◊Ê⁄UÁ‚ ‹ÊÃÊH 1H
ΔUÊ…∏U ⁄U„UÊ •Áà ∑¢§Á¬Ã ªÊÃÊ – ªÿ©U Á’÷Ë·ŸÈ ¡„°U ¡ŸòÊÊÃÊH
¬ÈÁŸ ⁄UÊflŸ ∑§Á¬ „UÃ©U ¬øÊ⁄UË – ø‹©U ªªŸ ∑§Á¬ ¬Í°¿U ¬‚Ê⁄UËH 2H
ªÁ„UÁ‚ ¬Í°¿U ∑§Á¬ ‚Á„Uà ©U«∏UÊŸÊ – ¬ÈÁŸ Á»§Á⁄U Á÷⁄U©U ¬˝’‹ „UŸÈ◊ÊŸÊH
‹⁄Uà •∑§Ê‚ ¡Èª‹ ‚◊ ¡ÙœÊ – ∞∑§Á„U ∞∑ȧ „UŸÃ ∑§Á⁄U ∑˝§ÙœÊH 3H
‚Ù„U®„U Ÿ÷ ¿U‹ ’‹ ’„ÈU ∑§⁄U„UË¥ – ∑§îÊ‹ ÁªÁ⁄U ‚È◊L§ ¡ŸÈ ‹⁄U„UË¥H
’ÈÁœ ’‹ ÁŸÁ‚ø⁄U ¬⁄Uß Ÿ ¬Ê⁄UKÙ – Ã’ ◊ÊL§Ã ‚Èà ¬˝÷È ‚¢÷Ê⁄UKÙH 4H
‚¢÷ÊÁ⁄U üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U œË⁄U ¬øÊÁ⁄U ∑§Á¬ ⁄UÊflŸÈ „UãÿÙ–
◊Á„U ¬⁄Uà ¬ÈÁŸ ©UÁΔU ‹⁄Uà Œflã„U ¡Èª‹ ∑§„È°U ¡ÿ ¡ÿ ÷ãÿÙH
„UŸÈ◊¢Ã ‚¢∑§≈U ŒÁπ ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ∑˝§ÙœÊÃÈ⁄U ø‹–
⁄UŸ ◊ÙÊ ⁄UÊflŸ ‚∑§‹ ‚È÷≈U ¬˝ø¢«U ÷È¡ ’‹ Œ‹◊‹H
354
ŒÙ0. Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬øÊ⁄U œÊ∞ ∑§Ë‚ ¬˝ø¢«U–
∑§Á¬ ’‹ ¬˝’‹ ŒÁπ Ã®„U ∑§Ëã„U ¬˝ª≈U ¬Ê·¢«UH 95H
øı0. •¢Ã⁄UœÊŸ ÷ÿ©U ¿UŸ ∞∑§Ê – ¬ÈÁŸ ¬˝ª≈U π‹ M§¬ •Ÿ∑§ÊH
⁄UÉÊȬÁà ∑§≈U∑§ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ¡Ã – ¡„°U Ä°U ¬˝ª≈U Œ‚ÊŸŸ ÃÃH 1H
Œπ ∑§Á¬ã„U •Á◊à Œ‚‚Ë‚Ê – ¡„°U Ä°U ÷¡ ÷Ê‹È •L§ ∑§Ë‚ÊH
÷ʪ ’ÊŸ⁄U œ⁄U®„U Ÿ œË⁄UÊ – òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U ‹Á¿U◊Ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH 2H
Œ„°U ÁŒÁ‚ œÊfl®„U ∑§ÙÁ≈Uã„U ⁄UÊflŸ – ª¡¸®„U ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄U ÷ÿÊflŸH
«U⁄U ‚∑§‹ ‚È⁄U ø‹ ¬⁄UÊ߸ – ¡ÿ ∑Ò§ •Ê‚ á„ÈU •’ ÷Ê߸H 3H
‚’ ‚È⁄U Á¡Ã ∞∑§ Œ‚∑¢§œ⁄U – •’ ’„ÈU ÷∞ Ã∑§„È ÁªÁ⁄U ∑¢§Œ⁄UH
⁄U„U Á’⁄¢UÁø ‚¢÷È ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – Á¡ã„U Á¡ã„U ¬˝÷È ◊Á„U◊Ê ∑§¿ÈU ¡ÊŸËH 4H
¿¢U0. ¡ÊŸÊ ¬˝Ãʬ Ã ⁄U„U ÁŸ÷¸ÿ ∑§Á¬ã„U Á⁄U¬È ◊ÊŸ »È§⁄U–
ø‹ Á’øÁ‹ ◊∑¸§≈U ÷Ê‹È ‚∑§‹ ∑Χ¬Ê‹ ¬ÊÁ„U ÷ÿÊÃÈ⁄UH
„UŸÈ◊¢Ã •¢ªŒ ŸË‹ Ÿ‹ •ÁÃ’‹ ‹⁄Uà ⁄UŸ ’Ê°∑ȧ⁄U–
◊Œ¸®„U Œ‚ÊŸŸ ∑§ÙÁ≈U ∑§ÙÁ≈Uã„U ∑§¬≈U ÷Í ÷≈U •¢∑ȧ⁄UH
ŒÙ0. ‚È⁄U ’ÊŸ⁄U Œπ Á’∑§‹ „°USÿÙ ∑§Ù‚‹ÊœË‚–
‚Á¡ ‚Ê⁄¢Uª ∞∑§ ‚⁄U „UÃ ‚∑§‹ Œ‚‚Ë‚H 96H
øı0. ¬˝÷È ¿UŸ ◊„È°U ◊ÊÿÊ ‚’ ∑§Ê≈UË – Á¡Á◊ ⁄UÁ’ ©U∞° ¡Ê®„U Ã◊ »§Ê≈UËH
⁄UÊflŸÈ ∞∑ȧ ŒÁπ ‚È⁄U „U⁄U· – Á»§⁄U ‚È◊Ÿ ’„ÈU ¬˝÷È ¬⁄U ’⁄U·H 1H
÷È¡ ©UΔUÊß ⁄UÉÊȬÁà ∑§Á¬ »§⁄U – Á»§⁄U ∞∑§ ∞∑§ã„U Ã’ ≈U⁄UH
¬˝÷È ’‹È ¬Êß ÷Ê‹È ∑§Á¬ œÊ∞ – Ã⁄U‹ Ã◊Á∑§ ‚¢¡Èª ◊Á„U •Ê∞H 2H
•SÃÈÁà ∑§⁄Uà ŒflÃÁã„U Œπ¥ – ÷ÿ©°U ∞∑§ ◊Ò¥ ßã„U ∑§ ‹π¥H
‚ΔU„ÈU ‚ŒÊ ÃÈï„U ◊Ù⁄U ◊⁄UÊÿ‹ – •‚ ∑§Á„U ∑§ÙÁ¬ ªªŸ ¬⁄U œÊÿ‹H 3H
„UÊ„UÊ∑§Ê⁄U ∑§⁄Uà ‚È⁄U ÷ʪ – π‹„ÈU ¡Ê„ÈU ∑§„°U ◊Ù⁄¥U •ÊªH
ŒÁπ Á’∑§‹ ‚È⁄U •¢ªŒ œÊÿÙ – ∑ͧÁŒ ø⁄UŸ ªÁ„U ÷ÍÁ◊ Áª⁄UÊÿÙH 4H
¿¢U0. ªÁ„U ÷ÍÁ◊ ¬Ê⁄UKÙ ‹Êà ◊Ê⁄UKÙ ’ÊÁ‹‚Èà ¬˝÷È ¬®„U ªÿÙ–
‚¢÷ÊÁ⁄U ©UÁΔU Œ‚∑¢§ΔU ÉÊÙ⁄U ∑§ΔUÙ⁄U ⁄Ufl ª¡¸Ã ÷ÿÙH
∑§Á⁄U ŒÊ¬ øʬ ø…∏UÊß Œ‚ ‚¢œÊÁŸ ‚⁄U ’„ÈU ’⁄U·ß¸–
Á∑§∞ ‚∑§‹ ÷≈U ÉÊÊÿ‹ ÷ÿÊ∑ȧ‹ ŒÁπ ÁŸ¡ ’‹ „U⁄U·ß¸H
ŒÙ0. Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ⁄UÊflŸ ∑§ ‚Ë‚ ÷È¡Ê ‚⁄U øʬ–
∑§Ê≈U ’„ÈUà ’…∏U ¬ÈÁŸ Á¡Á◊ ÃË⁄UÕ ∑§⁄U ¬Ê¬H 97H
øı0. Á‚⁄U ÷È¡ ’ÊÁ…∏U ŒÁπ Á⁄U¬È ∑§⁄UË – ÷Ê‹È ∑§Á¬ã„U Á⁄U‚ ÷߸ ÉÊŸ⁄UËH
355
◊⁄Uà Ÿ ◊Í…∏U ∑§≈U„È°U ÷È¡ ‚Ë‚Ê – œÊ∞ ∑§ÙÁ¬ ÷Ê‹È ÷≈U ∑§Ë‚ÊH 1H
’ÊÁ‹ÃŸÿ ◊ÊL§Áà Ÿ‹ ŸË‹Ê – ’ÊŸ⁄U⁄UÊ¡ ŒÈÁ’Œ ’‹‚Ë‹ÊH
Á’≈U¬ ◊„UËœ⁄U ∑§⁄U®„U ¬˝„UÊ⁄UÊ – ‚Ùß ÁªÁ⁄U ÃL§ ªÁ„U ∑§Á¬ã„U ‚Ù ◊Ê⁄UÊH 2H
∞∑§ ŸπÁã„U Á⁄U¬È ’¬È· Á’ŒÊ⁄UË – ÷ÊÁª ø‹®„U ∞∑§ ‹ÊÃã„U ◊Ê⁄UËH
Ã’ Ÿ‹ ŸË‹ Á‚⁄UÁã„U øÁ…U∏ ªÿ™§ – ŸπÁã„U Á‹‹Ê⁄U Á’ŒÊ⁄Uà ÷ÿ™§H 3H
L§Áœ⁄U ŒÁπ Á’·ÊŒ ©U⁄U ÷Ê⁄UË – ÁÃã„UÁ„U œ⁄UŸ ∑§„È°U ÷È¡Ê ¬‚Ê⁄UËH
ª„U Ÿ ¡Ê®„U ∑§⁄UÁã„U ¬⁄U Á»§⁄U„UË¥ – ¡ŸÈ ¡Èª ◊œÈ¬ ∑§◊‹ ’Ÿ ø⁄U„UË¥H 4H
∑§ÙÁ¬ ∑ͧÁŒ mı œ⁄UÁ‚ ’„UÙ⁄UË – ◊Á„U ¬≈U∑§Ã ÷¡ ÷È¡Ê ◊⁄UÙ⁄UËH
¬ÈÁŸ ‚∑§Ù¬ Œ‚ œŸÈ ∑§⁄U ‹Ëã„U – ‚⁄UÁã„U ◊ÊÁ⁄U ÉÊÊÿ‹ ∑§Á¬ ∑§Ëã„UH 5H
„UŸÈ◊ŒÊÁŒ ◊ÈL§Á¿Uà ∑§Á⁄U ’¢Œ⁄U – ¬Êß ¬˝ŒÙ· „U⁄U· Œ‚∑¢§œ⁄UH
◊ÈL§Á¿Uà ŒÁπ ‚∑§‹ ∑§Á¬ ’Ë⁄UÊ – ¡Ê◊fl¢Ã œÊÿ©U ⁄UŸœË⁄UÊH 6H
‚¢ª ÷Ê‹È ÷Íœ⁄U ÃL§ œÊ⁄UË – ◊Ê⁄UŸ ‹ª ¬øÊÁ⁄U ¬øÊ⁄UËH
÷ÿ©U ∑˝È§h ⁄UÊflŸ ’‹flÊŸÊ – ªÁ„U ¬Œ ◊Á„U ¬≈U∑§ß ÷≈U ŸÊŸÊH 7H
ŒÁπ ÷ʋȬÁà ÁŸ¡ Œ‹ ÉÊÊÃÊ – ∑§ÊÁ¬ ◊Ê¤Ê ©U⁄U ◊Ê⁄UÁ‚ ‹ÊÃÊH 8H
¿¢U0. ©U⁄U ‹Êà ÉÊÊà ¬˝ø¢«U ‹ÊªÃ Á’∑§‹ ⁄UÕ Ã ◊Á„U ¬⁄UÊ–
ªÁ„U ÷Ê‹È ’Ë‚„È°U ∑§⁄U ◊Ÿ„È°U ∑§◊‹Áã„U ’‚ ÁŸÁ‚ ◊œÈ∑§⁄UÊH
◊ÈL§Á¿Uà Á’‹ÊÁ∑§ ’„UÊÁ⁄U ¬Œ „UÁà ÷ʋȬÁà ¬˝÷È ¬Á„¢U ªÿÊ–
ÁŸÁ‚ ¡ÊÁŸ Sÿ¢ŒŸ ÉÊÊÁ‹ ÃÁ„U Ã’ ‚Íà ¡ÃŸÈ ∑§⁄Uà ÷ÿÊH
ŒÊ0. ◊ÈL§¿UÊ Á’ªÃ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ‚’ •Ê∞ ¬˝÷È ¬Ê‚–
ÁŸÁ‚ø⁄U ‚∑§‹ ⁄UÊflŸÁ„U ÉÊÁ⁄U ⁄U„U •Áà òÊÊ‚H 98H
øÊÒ0. Ã„UË ÁŸÁ‚ ‚ËÃÊ ¬Á„¢ ¡Ê߸ – ÁòÊ¡≈UÊ ∑§Á„U ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H
Á‚⁄U ÷È¡ ’ÊÁ…∏ ‚ÈŸÃ Á⁄U¬È ∑§⁄UË – ‚ËÃÊ ©U⁄U ÷ß òÊÊ‚ ÉÊŸ⁄UËH 1H
◊Èπ ◊‹ËŸ ©U¬¡Ë ◊Ÿ Áø¢ÃÊ – ÁòÊ¡≈UÊ ‚Ÿ ’Ê‹Ë Ã’ ‚ËÃÊH
„UÊßÁ„U ∑§„UÊ ∑§„UÁ‚ Á∑§Ÿ ◊ÊÃÊ – ∑§Á„U Á’Áœ ◊Á⁄UÁ„ Á’Sfl ŒÈπŒÊÃÊH 2H
⁄UÉÊȬÁà ‚⁄U Á‚⁄U ∑§≈U„È°U Ÿ ◊⁄U߸ – Á’Áœ Á’¬⁄UËà øÁ⁄Uà ‚’ ∑§⁄U߸H
◊Ê⁄U •÷ÊÇÿ Á¡•Êflà •Ê„UË – ¡Á„¢U „UÊÒ¥ „UÁ⁄U ¬Œ ∑§◊‹ Á’¿UÊ„UËH 3H
¡Á„¢ ∑Χà ∑§¬≈U ∑§Ÿ∑§ ◊Ϊ ¤ÊÍΔUÊ – •¡„È°U ‚Ê ŒÒfl ◊ÊÁ„U ¬⁄U M§ΔUÊH
¡Á„¢U Á’Áœ ◊ÊÁ„U ŒÈπ ŒÈ‚„U ‚„UÊ∞ – ‹Á¿U◊Ÿ ∑§„U°È ∑§≈ÈU ’øŸ ∑§„UÊ∞H 4H
⁄UÉÊȬÁà Á’⁄U„U ‚Á’· ‚⁄U ÷Ê⁄UË – ÃÁ∑§ ÃÁ∑§ ◊Ê⁄U ’Ê⁄U ’„ÈU ◊Ê⁄UËH
∞‚„È°U ŒÈπ ¡Ê ⁄UÊπ ◊◊ ¬˝ÊŸÊ – ‚Êß Á’Áœ ÃÊÁ„U Á¡•Êfl Ÿ •ÊŸÊH 5H
’„È Á’Áœ ∑§⁄ U Á’‹Ê¬ ¡ÊŸ∑§Ë – ∑§Á⁄U ∑§Á⁄U ‚È⁄UÁà ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ ∑§ËH
356
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
¿¢U0.
∑§„U ÁòÊ¡≈UÊ ‚ÈŸÈ ⁄Ê¡∑ȧ◊Ê⁄UË – ©U⁄U ‚⁄U ‹ÊªÃ ◊⁄Uß ‚È⁄UÊ⁄UËH 6H
¬˝÷È ÃÊÃ ©U⁄U „UÃß Ÿ Ã„UË – ∞Á„U ∑§ NUŒÿ° ’‚Áà ’ÒŒ„UËH 7H
∞Á„U ∑§ NUŒÿ° ’‚ ¡ÊŸ∑§Ë ¡ÊŸ∑§Ë ©U⁄U ◊◊ ’Ê‚ „ÒU–
◊◊ ©UŒ⁄U ÷È•Ÿ •Ÿ∑§ ‹ÊªÃ ’ÊŸ ‚’ ∑§⁄U ŸÊ‚ „ÒUH
‚ÈÁŸ ’øŸ „U⁄U· Á’·ÊŒ ◊Ÿ •Áà ŒÁπ ¬ÈÁŸ ÁòÊ¡≈UÊ° ∑§„UÊ–
•’ ◊Á⁄UÁ„U Á⁄U¬È ∞Á„U Á’Áœ ‚ÈŸÁ„U ‚È¢ŒÁ⁄U áÁ„U ‚¢‚ÿ ◊„UÊH
∑§Ê≈Uà Á‚⁄U „UÊßÁ„U Á’∑§‹ ¿ÈUÁ≈U ¡ÊßÁ„U Ãfl äÿÊŸ–
Ã’ ⁄UÊflŸÁ„U NUŒÿ ◊„°ÈU ◊Á⁄U„UÁ„¢U ⁄UÊ◊È ‚È¡ÊŸH 99H
•‚ ∑§Á„U ’„ÈUà ÷Ê°Áà ‚◊ȤÊÊ߸ – ¬ÈÁŸ ÁòÊ¡≈UÊ ÁŸ¡ ÷flŸ Á‚œÊ߸H
⁄UÊ◊ ‚È÷Ê©U ‚ÈÁ◊Á⁄U ’ÒŒ„UË – ©U¬¡Ë Á’⁄U„U Á’ÕÊ •Áà Ã„UËH 1H
ÁŸÁ‚Á„U ‚Á‚Á„U ÁŸ¢ŒÁà ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ¡Èª ‚◊ ÷߸ Á‚⁄UÊÁà Ÿ ⁄UÊÃËH
∑§⁄UÁà Á’‹Ê¬ ◊ŸÁ„¢U ◊Ÿ ÷Ê⁄UË – ⁄UÊ◊ Á’⁄U„°U ¡ÊŸ∑§Ë ŒÈπÊ⁄UËH 2H
¡’ •Áà ÷ÿ©U Á’⁄U„U ©U⁄U ŒÊ„ÍU – »§⁄U∑§©U ’Ê◊ ŸÿŸ •L§ ’Ê„ÍUH
‚ªÈŸ Á’øÊÁ⁄U œ⁄UË ◊Ÿ œË⁄UÊ – •’ Á◊Á‹„UÁ„¢U ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH 3H
ß„UÊ° •œ¸ÁŸÁ‚ ⁄UÊflŸÈ ¡ÊªÊ – ÁŸ¡ ‚Ê⁄UÁÕ ‚Ÿ πˤʟ ‹ÊªÊH
‚ΔU ⁄UŸ÷ÍÁ◊ ¿U«∏UÊßÁ‚ ◊Ê„UË – Áœª Áœª •œ◊ ◊¢Œ◊Áà ÃÊ„UËH 4H
ÃÁ„¢U ¬Œ ªÁ„U ’„È UÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊflÊ – ÷ÊL§ ÷∞° ⁄UÕ øÁ…∏U ¬ÈÁŸ œÊflÊH
‚ÈÁŸ •ÊªflŸÈ Œ‚ÊŸŸ ∑§⁄UÊ – ∑§Á¬Œ‹ π⁄U÷⁄U ÷ÿ©U ÉÊŸ⁄UÊH 5H
¡„°U Ä°U ÷Íœ⁄U Á’≈U¬ ©U¬Ê⁄UË – œÊ∞ ∑§≈U∑§≈Êß ÷≈U ÷Ê⁄UËH 6H
œÊ∞ ¡Ê ◊∑¸§≈U Á’∑§≈U ÷Ê‹È ∑§⁄UÊ‹ ∑§⁄U ÷Íœ⁄U œ⁄UÊ–
•Áà ∑§Ê¬ ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝„UÊ⁄U ◊Ê⁄Uà ÷Á¡ ø‹ ⁄U¡ŸËø⁄UÊH
Á’ø‹Êß Œ‹ ’‹fl¢Ã ∑§Ë‚ã„U ÉÊÁ⁄U ¬ÈÁŸ ⁄ÊflŸÈ Á‹ÿÊ–
ø„È°U ÁŒÁ‚ ø¬≈UÁã„U ◊ÊÁ⁄U ŸπÁã„U Á’ŒÊÁ⁄U ÃŸÈ CÿÊ∑ȧ‹ Á∑§ÿÊH
ŒÁπ ◊„UÊ ◊∑¸§≈U ¬˝’‹ ⁄UÊflŸ ∑§Ëã„U Á’øÊ⁄U–
•¢Ã⁄UÁ„Uà „UÊß ÁŸÁ◊· ◊„È°U ∑Χà ◊ÊÿÊ Á’SÃÊ⁄UH 100H
¡’ ∑§Ëã„U ÃÁ„¢U ¬Ê·¢«U – ÷∞ ¬˝ª≈U ¡¢ÃÈ ¬˝ø¢«UH
’ÃÊ‹ ÷Íà Á¬‚Êø – ∑§⁄U œ⁄¥U äÊŸÈ ŸÊ⁄UÊøH 1H
¡ÊÁªÁŸ ª„¥U ∑§⁄U’Ê‹ – ∞∑§ „UÊÕ ◊ŸÈ¡ ∑§¬Ê‹H
∑§Á⁄U ‚l ‚ÊÁŸÃ ¬ÊŸ – ŸÊøÁ„¢U ∑§⁄UÁ„¢U ’„ÈU ªÊŸH 2H
œL§ ◊ÊL§ ’Ê‹Á„¢U ÉÊÊ⁄U – ⁄UÁ„U ¬ÍÁ⁄U œÈÁŸ ø„È°U •Ê⁄UH
◊Èπ ’Êß œÊflÁ„¢U πÊŸ – Ã’ ‹ª ∑§Ë‚ ¬⁄UÊŸH 3H
357
¡„°U ¡ÊÁ„¢U ◊∑¸§≈U ÷ÊÁª – Ä°U ’⁄Uà ŒπÁ„¢U •ÊÁªH
÷∞ Á’∑§‹ ’ÊŸ⁄U ÷Ê‹È – ¬ÈÁŸ ‹Êª ’⁄U·Ò ’Ê‹ÈH 4H
¡„U° Ä°U ÕÁ∑§Ã ∑§Á⁄ U ∑§Ë‚ – ª¡¸©U ’„ÈUÁ⁄U Œ‚‚Ë‚H
‹Á¿U◊Ÿ ∑§¬Ë‚ ‚◊à – ÷∞ ‚∑§‹ ’Ë⁄U •øÃH 5H
„UÊ ⁄UÊ◊ „UÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕ – ∑§Á„U ‚È÷≈U ◊Ë¡Á„¢U „UÊÕH
∞Á„U Á’Áœ ‚∑§‹ ’‹ ÃÊÁ⁄U – ÃÁ„¢U ∑§Ëã„U ∑§¬≈U ’„UÊÁ⁄UH 6H
¬˝ª≈UÁ‚ Á’¬È‹ „UŸÈ◊ÊŸ – œÊ∞ ª„U ¬Ê·ÊŸH
ÁÃã„U ⁄UÊ◊È ÉÊ⁄U ¡Êß – ø„È°U ÁŒÁ‚ ’M§Õ ’ŸÊßH 7H
◊Ê⁄U„ÈU œ⁄U„ÈU ¡ÁŸ ¡Êß – ∑§≈U∑§≈UÁ„¢U ¬Í°¿U ©UΔUÊßH
Œ„°U ÁŒÁ‚ ‹°ªÍ⁄U Á’⁄UÊ¡ – ÃÁ„¢U ◊äÿ ∑§Ê‚‹⁄UÊ¡H 8H
¿¢U0. ÃÁ„¢U ◊äÿ ∑§Ê‚‹⁄UÊ¡ ‚È¢Œ⁄ SÿÊ◊ ß ‚Ê÷Ê ‹„UË–
¡ŸÈ ߢº˝œŸÈ· •Ÿ∑§ ∑§Ë ’⁄U ’ÊÁ⁄U ÃÈ¢ª Ã◊Ê‹„UËH
¬˝÷È ŒÁπ „U⁄U· Á’·ÊŒ ©U⁄U ‚È⁄U ’ŒÃ ¡ÿ ¡ÿ ¡ÿ ∑§⁄UË–
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∞∑§Á„¢U ÃË⁄U ∑§ÊÁ¬ ÁŸ◊· ◊„È°U ◊ÊÿÊ „U⁄UËH 1H
◊ÊÿÊ Á’ªÃ ∑§Á¬ ÷Ê‹È „U⁄U· Á’≈U¬ ÁªÁ⁄U ªÁ„U ‚’ Á»§⁄U–
‚⁄U ÁŸ∑§⁄U ¿UÊ«∏U ⁄UÊ◊ ⁄UÊflŸ ’Ê„ÈU Á‚⁄U ¬ÈÁŸ ◊Á„U Áª⁄UH
üÊË⁄UÊ◊ ⁄UÊflŸ ‚◊⁄U øÁ⁄Uà •Ÿ∑§ ∑§À¬ ¡Ê ªÊfl„UË¥–
‚à ‚· ‚Ê⁄UŒ ÁŸª◊ ∑§Á’ Ã©U ÃŒÁ¬ ¬Ê⁄U Ÿ ¬Êfl„UË¥H 2H
ŒÊ0. ÃÊ∑§ ªÈŸ ªŸ ∑§¿ÈU ∑§„U ¡«∏U◊Áà ÃÈ‹‚ˌʂ–
Á¡Á◊ ÁŸ¡ ’‹ •ŸÈM§¬ Ã ◊Ê¿UË ©«∏Uß •∑§Ê‚H 101 (∑§)H
∑§Ê≈U Á‚⁄U ÷È¡ ’Ê⁄U ’„ÈU ◊⁄Uà Ÿ ÷≈U ‹¢∑§‚–
¬˝÷È ∑˝§Ë«∏Uà ‚È⁄U Á‚h ◊ÈÁŸ CÿÊ∑ȧ‹ ŒÁπ ∑§‹‚H 101 (π)H
øÊÒ0. ∑§Ê≈Uà ’…∏UÁ„¢U ‚Ë‚ ‚◊ÈŒÊ߸ – Á¡Á◊ ¬˝Áà ‹Ê÷ ‹Ê÷ •Áœ∑§Ê߸H
◊⁄Uß Ÿ Á⁄U¬È üÊ◊ ÷ÿ©U Á’‚·Ê – ⁄UÊ◊ Á’÷Ë·Ÿ ß Ã’ ŒπÊH 1H
©U◊Ê ∑§Ê‹ ◊⁄U ¡Ê∑§Ë¥ ߸¿UÊ – ‚Ê ¬˝÷È ¡Ÿ ∑§⁄U ¬˝ËÁà ¬⁄UË¿UÊH
‚ÈŸÈ ‚⁄U’Çÿ ø⁄UÊø⁄U ŸÊÿ∑§ – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚ÈπŒÊÿ∑§H 2H
ŸÊÁ÷∑¢È§«U Á¬ÿÍ· ’‚ ÿÊ∑¥§ – ŸÊÕ Á¡•Ã ⁄UÊflŸÈ ’‹ ÃÊ∑¥§H
‚ÈŸÃ Á’÷Ë·Ÿ ’øŸ ∑Χ¬Ê‹Ê – „U⁄UÁ· ª„U ∑§⁄U ’ÊŸ ∑§⁄UÊ‹ÊH 3H
•‚È÷ „UÊŸ ‹Êª Ã’ ŸÊŸÊ – ⁄UÊflÁ„¢U π⁄U ‚Î∑§Ê‹ ’„ÈU SflÊŸÊH
’Ê‹Á„¢U πª ¡ª •Ê⁄UÁà „UÃÍ – ¬˝ª≈U ÷∞ Ÿ÷ ¡„°U Ä°U ∑§ÃÍH 4H
Œ‚ ÁŒÁ‚ ŒÊ„U „UÊŸ •Áà ‹ÊªÊ – ÷ÿ©U ¬⁄U’ Á’ŸÈ ⁄UÁ’ ©U¬⁄UʪÊH
358
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
◊¢ŒÙŒÁ⁄U ©U⁄U ∑¢§¬Áà ÷Ê⁄UË – ¬˝ÁÃ◊Ê dflÁ„¢U ŸÿŸ ◊ª ’Ê⁄UËH 5H
¬˝ÁÃ◊Ê L§ŒÁ„¢U ¬Á’¬Êà Ÿ÷ •Áà ’Êà ’„U «UÊ‹Áà ◊„UË–
’⁄U·Á„¢U ’‹Ê„U∑§ L§Áœ⁄U ∑§ø ⁄U¡ •‚È÷ •Áà ‚∑§ ∑§Ê ∑§„UËH
©UìÊà •Á◊à Á’‹ÊÁ∑§ Ÿ÷ ‚È⁄U Á’∑§‹ ’Ê‹Á„¢U ¡ÿ ¡∞–
‚È⁄U ‚÷ÿ ¡ÊÁŸ ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊȬÁà øʬ ‚⁄U ¡Ê⁄Uà ÷∞H
πÒ¥Áø ‚⁄UÊ‚Ÿ üÊflŸ ‹Áª ¿UÊ«∏U ‚⁄U ∞∑§ÃË‚–
⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‚Êÿ∑§ ø‹ ◊ÊŸ„È°U ∑§Ê‹ »§ŸË‚H 102H
‚Êÿ∑§ ∞∑§ ŸÊÁ÷ ‚⁄U ‚Ê·Ê – •¬⁄U ‹ª ÷È¡ Á‚⁄U ∑§Á⁄U ⁄UÊ·ÊH
‹Ò Á‚⁄U ’Ê„ÈU ø‹ ŸÊ⁄UÊøÊ – Á‚⁄U ÷È¡ „UËŸ L¢§«U ◊Á„U ŸÊøÊH 1H
œ⁄UÁŸ œ‚ß œ⁄U œÊfl ¬˝ø¢«UÊ – Ã’ ‚⁄U „UÁà ¬˝÷È ∑Χà ŒÈß π¢«UÊH
ª¡¸©U ◊⁄Uà ÉÊÊ⁄U ⁄Ufl ÷Ê⁄UË – ∑§„UÊ° ⁄UÊ◊È ⁄UŸ „UÃÊÒ¥ ¬øÊ⁄UËH 2H
«UÊ‹Ë ÷ÍÁ◊ Áª⁄Uà Œ‚∑¢§œ⁄U – ¿ÈUÁ÷à Á‚¢œÈ ‚Á⁄U ÁŒÇª¡ ÷Íœ⁄UH
œ⁄UÁŸ ¬⁄U©U mÊÒ π¢«U ’…∏UÊ߸ – øÊÁ¬ ÷Ê‹È ◊∑¸§≈U ‚◊ÈŒÊ߸H 3H
◊¢ŒÊŒÁ⁄U •Êª¥ ÷È¡ ‚Ë‚Ê – œÁ⁄U ‚⁄U ø‹ ¡„UÊ° ¡ªŒË‚ÊH
¬˝Á’‚ ‚’ ÁŸ·¢ª ◊„ÈU ¡Ê߸ – ŒÁπ ‚È⁄Uã„U Œ¢ÈŒÈ÷Ë¥ ’¡Ê߸H 4H
ÃÊ‚È Ã¡ ‚◊ÊŸ ¬˝÷È •ÊŸŸ – „U⁄U· ŒÁπ ‚¢÷È øÃÈ⁄UÊŸŸH
¡ÿ ¡ÿ œÈÁŸ ¬Í⁄UË ’˝rÊÔ¢«UÊ – ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬˝’‹ ÷È¡Œ¢«UÊH 5H
’⁄U·Á„¢U ‚È◊Ÿ Œfl ◊ÈÁŸ ’΢ŒÊ – ¡ÿ ∑Χ¬Ê‹ ¡ÿ ¡ÿÁà ◊È∑È¢§ŒÊH 6H
¡ÿ ∑Χ¬Ê ∑¢§Œ ◊È∑È¢§Œ m¢Œ „U⁄UŸ ‚⁄UŸ ‚Èπ¬˝Œ ¬˝÷Ê–
π‹ Œ‹ Á’ŒÊ⁄UŸ ¬⁄U◊ ∑§Ê⁄UŸ ∑§ÊL§ŸË∑§ ‚ŒÊ Á’÷ÊH
‚È⁄U ‚È◊Ÿ ’⁄U·Á„¢U „U⁄UcÊ ‚¢∑ȧ‹ ’Ê¡ ŒÈ¢ŒÈÁ÷ ª„Uª„UË–
‚¢ª˝Ê◊ •¢ªŸ ⁄UÊ◊ •¢ª •Ÿ¢ª ’„ÈU ‚Ê÷Ê ‹„UËH 1H
Á‚⁄U ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ¬˝‚ÍŸ Á’ø Á’ø •Áà ◊ŸÊ„U⁄U ⁄UÊ¡„UË¥–
¡ŸÈ ŸË‹ÁªÁ⁄U ¬⁄U ÃÁ«∏Uà ¬≈U‹ ‚◊à ©U«ÈUªŸ ÷˝Ê¡„UË¥H
÷È¡Œ¢«U ‚⁄U ∑§ÊŒ¢«U »§⁄Uà L§Áœ⁄U ∑§Ÿ ß •Áà ’Ÿ–
¡ŸÈ ⁄UÊÿ◊ÈŸË¥ Ã◊Ê‹ ¬⁄U ’ÒΔUË¥ Á’¬È‹ ‚Èπ •Ê¬ŸH 2H
∑Χ¬ÊŒÎÁCÔU ∑§Á⁄U ’ÎÁCÔU ¬˝÷È •÷ÿ Á∑§∞ ‚È⁄U ’΢Œ–
÷Ê‹È ∑§Ë‚ ‚’ „U⁄U· ¡ÿ ‚Èπ œÊ◊ ◊È∑È¢§ŒH 103H
¬Áà Á‚⁄U Œπà ◊¢ŒÊŒ⁄UË – ◊ÈL§Á¿Uà Á’∑§‹ œ⁄UÁŸ πÁ‚ ¬⁄UËH
¡È’Áà ’΢Œ ⁄UÊflà ©UÁΔU œÊßZ – ÃÁ„U ©UΔUÊß ⁄UÊflŸ ¬Á„¢U •ÊßZH 1H
¬Áà ªÁà ŒÁπ Ã ∑§⁄UÁ„¢U ¬È∑§Ê⁄UÊ – ¿ÍU≈U ∑§ø ŸÁ„¢U ’¬È· ‚°÷Ê⁄UÊH
359
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
©U⁄U ÃÊ«∏UŸÊ ∑§⁄UÁ„¢U Á’Áœ ŸÊŸÊ – ⁄UÊflà ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝Ãʬ ’πÊŸÊH 2H
Ãfl ’‹ ŸÊÕ «UÊ‹ ÁŸÃ œ⁄UŸË – Ã¡ „UËŸ ¬Êfl∑§ ‚Á‚ Ã⁄UŸËH
‚· ∑§◊ΔU ‚Á„U ‚∑§Á„¢U Ÿ ÷Ê⁄UÊ – ‚Ê ÃŸÈ ÷ÍÁ◊ ¬⁄U©U ÷Á⁄U ¿UÊ⁄UÊH 3H
’L§Ÿ ∑ȧ’⁄U ‚È⁄U‚ ‚◊Ë⁄UÊ – ⁄UŸ ‚ã◊Èπ œÁ⁄U ∑§Ê„È° Ÿ œË⁄UÊH
÷È¡’‹ Á¡Ã„ÈU ∑§Ê‹ ¡◊ ‚ÊßZ – •Ê¡È ¬⁄U„ÈU •ŸÊÕ ∑§Ë ŸÊßZH 4H
¡ªÃ Á’ÁŒÃ ÃÈï„UÊÁ⁄U ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚Èà ¬Á⁄U¡Ÿ ’‹ ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸H
⁄UÊ◊ Á’◊Èπ •‚ „UÊ‹ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – ⁄U„UÊ Ÿ ∑§Ê©U ∑ȧ‹ ⁄UÊflÁŸ„UÊ⁄UÊH 5H
Ãfl ’‚ Á’Áœ ¬˝¬¢ø ‚’ ŸÊÕÊ – ‚÷ÿ ÁŒÁ‚¬ ÁŸÃ ŸÊflÁ„¢U ◊ÊÕÊH
•’ Ãfl Á‚⁄U ÷È¡ ¡¢’È∑§ πÊ„UË¥ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ÿ„U •ŸÈÁøà ŸÊ„UË¥H 6H
∑§Ê‹ Á’’‚ ¬Áà ∑§„UÊ Ÿ ◊ÊŸÊ – •ª ¡ª ŸÊÕÈ ◊ŸÈ¡ ∑§Á⁄U ¡ÊŸÊH 7H
¡ÊãÿÊ ◊ŸÈ¡ ∑§Á⁄U ŒŸÈ¡ ∑§ÊŸŸ Œ„UŸ ¬Êfl∑§ „UÁ⁄U Sflÿ¢–
¡Á„U Ÿ◊à Á‚fl ’˝rÊÔÊÁŒ ‚È⁄U Á¬ÿ ÷¡„ÈU ŸÁ„¢U ∑§L§ŸÊ◊ÿ¢H
•Ê¡ã◊ Ã ¬⁄Uº˝Ê„U ⁄Uà ¬Ê¬ÊÒÉÊ◊ÿ Ãfl ÃŸÈ •ÿ¢–
ÃÈï„U„ÍU ÁŒÿÊ ÁŸ¡ œÊ◊ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ’˝rÊÔ ÁŸ⁄UÊ◊ÿ¢H
•„U„U ŸÊÕ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ‚◊ ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ŸÁ„¢U •ÊŸ–
¡ÊÁª ’΢Œ ŒÈ‹¸÷ ªÁà ÃÊÁ„U ŒËÁã„U ÷ªflÊŸH 104H
◊¢ŒÊŒ⁄UË ’øŸ ‚ÈÁŸ ∑§ÊŸÊ – ‚È⁄U ◊ÈÁŸ Á‚h ‚’Áã„U ‚Èπ ◊ÊŸÊH
•¡ ◊„U‚ ŸÊ⁄UŒ ‚Ÿ∑§ÊŒË – ¡ ◊ÈÁŸ’⁄U ¬⁄U◊Ê⁄UÕ’ÊŒËH 1H
÷Á⁄U ‹ÊøŸ ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ÁŸ„UÊ⁄UË – ¬˝◊ ◊ªŸ ‚’ ÷∞ ‚ÈπÊ⁄UËH
L§ŒŸ ∑§⁄Uà ŒπË¥ ‚’ ŸÊ⁄UË – ªÿ©U Á’÷Ë·ŸÈ ◊Ÿ ŒÈπ ÷Ê⁄UËH 2H
’¢œÈ Œ‚Ê Á’‹ÊÁ∑§ ŒÈπ ∑§Ëã„UÊ – Ã’ ¬˝÷È •ŸÈ¡Á„U •Êÿ‚È ŒËã„UÊH
‹Á¿U◊Ÿ ÃÁ„U ’„ÈU Á’Áœ ‚◊ȤÊÊÿÊ – ’„ÈUÁ⁄U Á’÷Ë·Ÿ ¬˝÷È ¬Á„¢U •ÊÿÊH 3H
∑Χ¬ÊŒÎÁCÔU ¬˝÷È ÃÊÁ„U Á’‹Ê∑§Ê – ∑§⁄U„ÈU Á∑˝§ÿÊ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ‚’ ‚Ê∑§ÊH
∑§ËÁã„U Á∑˝§ÿÊ ¬˝÷È •Êÿ‚È ◊ÊŸË – Á’Áœflà Œ‚ ∑§Ê‹ Á¡ÿ° ¡ÊŸËH 4H
◊¢ŒÊŒ⁄UË •ÊÁŒ ‚’ Œß ÁËʢ¡Á‹ ÃÊÁ„U–
÷flŸ ªßZ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªŸ ’⁄UŸÃ ◊Ÿ ◊ÊÁ„UH 105H
•Êß Á’÷Ë·Ÿ ¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊÿÊ – ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ Ã’ •ŸÈ¡ ’Ê‹ÊÿÊH
ÃÈï„U ∑§¬Ë‚ •¢ªŒ Ÿ‹ ŸË‹Ê – ¡Ê◊fl¢Ã ◊ÊL§Áà Ÿÿ‚Ë‹ÊH 1H
‚’ Á◊Á‹ ¡Ê„ÈU Á’÷Ë·Ÿ ‚ÊÕÊ – ‚Ê⁄U„ÈU ÁË∑§ ∑§„U©U ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
Á¬ÃÊ ’øŸ ◊Ò¥ Ÿª⁄U Ÿ •Êfl©°U – •Ê¬È ‚Á⁄U‚ ∑§Á¬ •ŸÈ¡ ¬ΔUÊfl©°UH 2H
ÃÈ⁄Uà ø‹ ∑§Á¬ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸÊ – ∑§Ëã„UË ¡Êß ÁË∑§ ∑§Ë ⁄UøŸÊH
360
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
‚ÊŒ⁄U Á‚¢„UÊ‚Ÿ ’ÒΔÊ⁄UË– ÁË∑§ ‚ÊÁ⁄U •SÃÈÁà •ŸÈ‚Ê⁄UËH 3H
¡ÊÁ⁄U ¬ÊÁŸ ‚’„UË¥ Á‚⁄U ŸÊ∞ – ‚Á„Uà Á’÷Ë·Ÿ ¬˝÷È ¬Á„¢U •Ê∞H
Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ’ÊÁ‹ ∑§Á¬ ‹Ëã„U – ∑§Á„U Á¬˝ÿ ’øŸ ‚ÈπË ‚’ ∑§Ëã„UH 4H
Á∑§∞ ‚ÈπË ∑§Á„U ’ÊŸË ‚ÈœÊ ‚◊ ’‹ ÃÈï„UÊ⁄¥U Á⁄U¬È „UÿÊ–
¬ÊÿÊ Á’÷Ë·Ÿ ⁄UÊ¡ ÁÄȰU ¬È⁄U ¡‚È ÃÈï„UÊ⁄UÊ ÁŸÃ ŸÿÊH
◊ÊÁ„U ‚Á„Uà ‚È÷ ∑§Ë⁄UÁà ÃÈï„UÊ⁄UË ¬⁄U◊ ¬˝ËÁà ¡Ê ªÊß„Ò¥U–
‚¢‚Ê⁄U Á‚¢œÈ •¬Ê⁄ ¬Ê⁄U ¬˝ÿÊ‚ Á’ŸÈ Ÿ⁄U ¬Êß„Ò¥UH
¬˝÷È ∑§ ’øŸ üÊflŸ ‚ÈÁŸ ŸÁ„¢U •ÉÊÊÁ„¢U ∑§Á¬ ¬È¢¡–
’Ê⁄U ’Ê⁄U Á‚⁄U ŸÊflÁ„¢U ª„UÁ„¢U ‚∑§‹ ¬Œ ∑¢§¡H 106H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ’ÊÁ‹ Á‹ÿ© „UŸÈ◊ÊŸÊ – ‹¢∑§Ê ¡Ê„ÈU ∑§„U©U ÷ªflÊŸÊH
‚◊ÊøÊ⁄U ¡ÊŸÁ∑§Á„U ‚ÈŸÊfl„ÈU – ÃÊ‚È ∑ȧ‚‹ ‹Ò ÃÈï„U øÁ‹ •Êfl„ÈUH 1H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã Ÿª⁄U ◊„È°U •Ê∞ – ‚ÈÁŸ ÁŸÁ‚ø⁄UË ÁŸ‚Êø⁄U œÊ∞H
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄ ÁÃã„U ¬Í¡Ê ∑§Ëã„UË – ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ŒπÊß ¬ÈÁŸ ŒËã„UËH 2H
ŒÍÁ⁄UÁ„U Ã ¬˝ŸÊ◊ ∑§Á¬ ∑§Ëã„UÊ – ⁄UÉÊȬÁà ŒÍà ¡ÊŸ∑§Ë¥ øËã„UÊH
∑§„U„ÈU ÃÊà ¬˝÷È ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃÊ – ∑ȧ‚‹ •ŸÈ¡ ∑§Á¬ ‚Ÿ ‚◊ÃÊH 3H
‚’ Á’Áœ ∑ȧ‚‹ ∑§Ê‚‹ÊœË‚Ê – ◊ÊÃÈ ‚◊⁄U ¡ËàÿÊ Œ‚‚Ë‚ÊH
•Á’ø‹ ⁄UÊ¡È Á’÷Ë·Ÿ ¬ÊÿÊ – ‚ÈÁŸ ∑§Á¬ ’øŸ „U⁄U· ©U⁄U ¿UÊÿÊH 4H
•Áà „U⁄U· ◊Ÿ ß ¬È‹∑§ ‹ÊøŸ ‚¡‹ ∑§„U ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ⁄U◊Ê–
∑§Ê Œ©°U ÃÊÁ„U òÊÒ‹Ê∑§ ◊„È°U ∑§Á¬ Á∑§◊Á¬ ŸÁ„¢U ’ÊŸË ‚◊ÊH
‚ÈŸÈ ◊ÊÃÈ ◊Ò¥ ¬ÊÿÊ •Áπ‹ ¡ª ⁄UÊ¡È •Ê¡È Ÿ ‚¢‚ÿ¢–
⁄UŸ ¡ËÁà Á⁄U¬ÈŒ‹ ’¢œÈ ¡Èà ¬SÿÊÁ◊ ⁄UÊ◊◊ŸÊ◊ÿ¢H
‚ÈŸÈ ‚Èà ‚ŒªÈŸ ‚∑§‹ Ãfl NUŒÿ° ’‚„È°U „UŸÈ◊¢Ã–
‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ∑§Ê‚‹¬Áà ⁄U„U„È°U ‚◊à •Ÿ¢ÃH 107H
•’ ‚Êß ¡ÃŸ ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ÃÊÃÊ – ŒπÊÒ¥ ŸÿŸ SÿÊ◊ ◊ÎŒÈ ªÊÃÊH
Ã’ „UŸÈ◊ÊŸ ⁄UÊ◊ ¬Á„¢U ¡Ê߸ – ¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ∑Ò§ ∑ȧ‚‹ ‚ÈŸÊ߸H 1H
‚ÈÁŸ ‚¢Œ‚È ÷ÊŸÈ∑ȧ‹÷Í·Ÿ – ’ÊÁ‹ Á‹∞ ¡È’⁄UÊ¡ Á’÷Ë·ŸH
◊ÊL§Ã‚Èà ∑§ ‚¢ª Á‚œÊfl„ÈU – ‚ÊŒ⁄U ¡Ÿ∑§‚ÈÃÁ„U ‹Ò •Êfl„ÈUH 2H
ÃÈ⁄UÃÁ„U¢ ‚∑§‹ ª∞ ¡„°U ‚ËÃÊ – ‚flÁ„¢U ‚’ ÁŸÁ‚ø⁄UË¥ Á’ŸËÃÊH
’Áª Á’÷Ë·Ÿ ÁÃã„UÁ„U Á‚πÊÿÊ – ÁÃã„U ’„ÈU Á’Áœ ◊îÊŸ ∑§⁄UflÊÿÊH 3H
’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ÷Í·Ÿ ¬Á„U⁄UÊ∞ – Á‚Á’∑§Ê L§Áø⁄U ‚ÊÁ¡ ¬ÈÁŸ ÀÿÊ∞H
ÃÊ ¬⁄U „U⁄UÁ· ø…∏UË ’ÒŒ„UË – ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ‚ÈπœÊ◊ ‚Ÿ„UËH 4H
361
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
’ìÊÁŸ ⁄Uë¿U∑§ ø„°ÈU ¬Ê‚Ê – ø‹ ‚∑§‹ ◊Ÿ ¬⁄U◊ „ÈU‹Ê‚ÊH
ŒπŸ ÷Ê‹È ∑§Ë‚ ‚’ •Ê∞ – ⁄Uë¿U∑§ ∑§ÊÁ¬ ÁŸflÊ⁄UŸ œÊ∞H 5H
∑§„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§„UÊ ◊◊ ◊ÊŸ„ÈU – ‚ËÃÁ„U ‚πÊ ¬ÿÊŒ¥ •ÊŸ„ÈUH
Œπ„È°U ∑§Á¬ ¡ŸŸË ∑§Ë ŸÊßZ – Á’„UÁ‚ ∑§„UÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ªÊ‚ÊßZH 6H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ÷Ê‹È ∑§Á¬ „U⁄U· – Ÿ÷ Ã ‚È⁄Uã„U ‚È◊Ÿ ’„ÈU ’⁄U·H
‚ËÃÊ ¬˝Õ◊ •Ÿ‹ ◊„°ÈU ⁄UÊπË – ¬˝ª≈U ∑§ËÁã„U ø„U •¢Ã⁄U ‚ÊπËH 7H
ÃÁ„U ∑§Ê⁄UŸ ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ∑§„U ∑§¿ÈU∑§ ŒÈ’ʸŒ–
‚ÈŸÃ ¡ÊÃȜʟ˥ ‚’ ‹ÊªË¥ ∑§⁄ÒU Á’·ÊŒH 108H
¬˝÷È ∑§ ’øŸ ‚Ë‚ œÁ⁄U ‚ËÃÊ – ’Ê‹Ë ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ¬ÈŸËÃÊH
‹Á¿U◊Ÿ „UÊ„ÈU œ⁄U◊ ∑§ ŸªË – ¬Êfl∑§ ¬˝ª≈U ∑§⁄U„ÈU ÃÈï„U ’ªËH 1H
‚ÈÁŸ ‹Á¿U◊Ÿ ‚ËÃÊ ∑Ò§ ’ÊŸË – Á’⁄U„U Á’’∑§ œ⁄U◊ ÁŸÁà ‚ÊŸËH
‹ÊøŸ ‚¡‹ ¡ÊÁ⁄U ∑§⁄U ŒÊ™§ – ¬˝÷È ‚Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U ‚∑§Ã Ÿ •Ê™§H 2H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ L§π ‹Á¿U◊Ÿ œÊ∞ – ¬Êfl∑§ ¬˝ªÁ≈U ∑§ÊΔU ’„ÈU ‹Ê∞H
¬Êfl∑§ ¬˝’‹ ŒÁπ ’ÒŒ„UË – NUŒÿ° „U⁄U· ŸÁ„¢U ÷ÿ ∑§¿ÈU Ã„UËH 3H
¡ÊÒ¥ ◊Ÿ ’ø ∑˝§◊ ◊◊ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ÃÁ¡ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U •ÊŸ ªÁà ŸÊ„UË¥H
ÃÊÒ ∑Χ‚ÊŸÈ ‚’ ∑Ò§ ªÁà ¡ÊŸÊ – ◊Ê ∑§„È°U „UÊ©U üÊËπ¢«U ‚◊ÊŸÊH 4H
üÊËπ¢«U ‚◊ ¬Êfl∑§ ¬˝’‚ Á∑§ÿÊ ‚ÈÁ◊Á⁄U ¬˝÷È ◊ÒÁÕ‹Ë–
¡ÿ ∑§Ê‚‹‚ ◊„U‚ ’¢ÁŒÃ ø⁄UŸ ⁄UÁà •Áà ÁŸ◊¸‹ËH
¬˝ÁÃÁ’¢’ •L§ ‹ÊÒÁ∑§∑§ ∑§‹¢∑§ ¬˝ø¢«U ¬Êfl∑§ ◊„È°U ¡⁄U–
¬˝÷È øÁ⁄Uà ∑§Ê„È°U Ÿ ‹π Ÿ÷ ‚È⁄U Á‚h ◊ÈÁŸ ŒπÁ„¢U π⁄UH 1H
œÁ⁄U M§¬ ¬Êfl∑§ ¬ÊÁŸ ªÁ„U üÊË ‚àÿ üÊÈÁà ¡ª Á’ÁŒÃ ¡Ê–
Á¡Á◊ ¿UË⁄U‚ʪ⁄U ߢÁŒ⁄UÊ ⁄UÊ◊Á„U ‚◊¬Ë¸ •ÊÁŸ ‚ÊH
‚Ê ⁄UÊ◊ ’Ê◊ Á’÷ʪ ⁄UÊ¡Áà L§Áø⁄U •Áà ‚Ê÷Ê ÷‹Ë–
Ÿfl ŸË‹ ŸË⁄U¡ ÁŸ∑§≈U ◊ÊŸ„È°U ∑§Ÿ∑§ ¬¢∑§¡ ∑§Ë ∑§‹ËH 2H
’⁄U·Á„¢U ‚È◊Ÿ „U⁄UÁ· ‚È⁄U ’Ê¡Á„¢U ªªŸ ÁŸ‚ÊŸ–
ªÊflÁ„¢U Á∑¢§Ÿ⁄U ‚È⁄U’œÍ ŸÊøÁ„¢U ø…∏UË¥ Á’◊ÊŸH 109 (∑§)H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ‚◊à ¬˝÷È ‚Ê÷Ê •Á◊à •¬Ê⁄U–
ŒÁπ ÷Ê‹È ∑§Á¬ „U⁄U· ¡ÿ ⁄UÉÊȬÁà ‚Èπ ‚Ê⁄UH 109 (π)H
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ¬Ê߸ – ◊ÊÃÁ‹ ø‹© ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊ߸H
•Ê∞ Œfl ‚ŒÊ SflÊ⁄UÕË – ’øŸ ∑§„Á„¢U ¡ŸÈ ¬⁄U◊Ê⁄UÕËH 1H
ŒËŸ ’¢œÈ ŒÿÊ‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – Œfl ∑§ËÁã„U Œflã„U ¬⁄U ŒÊÿÊH
362
Á’Sfl º˝Ê„U ⁄Uà ÿ„U U π‹ ∑§Ê◊Ë – ÁŸ¡ •ÉÊ ªÿ©U ∑ȧ◊Ê⁄UªªÊ◊ËH 2H
ÃÈï„U ‚◊M§¬ ’˝rÊÔ •Á’ŸÊ‚Ë – ‚ŒÊ ∞∑§⁄U‚ ‚„U¡ ©UŒÊ‚ËH
•∑§‹ •ªÈŸ •¡ •ŸÉÊ •ŸÊ◊ÿ – •Á¡Ã •◊ÊÉÊ‚ÁQ§ ∑§L§ŸÊ◊ÿH 3H
◊ËŸ ∑§◊ΔU ‚Í∑§⁄U Ÿ⁄U„U⁄ËU – ’Ê◊Ÿ ¬⁄U‚È⁄UÊ◊ ’¬È œ⁄UËH
¡’ ¡’ ŸÊÕ ‚È⁄Uã„U ŒÈπÈ ¬ÊÿÊ – ŸÊŸÊ ÃŸÈ äÊÁ⁄U ÃÈï„ß° Ÿ‚ÊÿÊH 4H
ÿ„U π‹ ◊Á‹Ÿ ‚ŒÊ ‚È⁄Uº˝Ê„UË – ∑§Ê◊ ‹Ê÷ ◊Œ ⁄Uà •Áà ∑§Ê„UËH
•œ◊ Á‚⁄UÊ◊ÁŸ Ãfl ¬Œ ¬ÊflÊ – ÿ„U „U◊⁄¥U ◊Ÿ Á’‚◊ÿ •ÊflÊH 5H
„U◊ ŒflÃÊ ¬⁄U◊ •Áœ∑§Ê⁄UË – SflÊ⁄UÕ ⁄Uà ¬˝÷È ÷ªÁà Á’‚Ê⁄UËH
÷fl ¬˝’Ê„°U ‚¢Ãà „U◊ ¬⁄U – •’ ¬˝÷È ¬ÊÁ„U ‚⁄UŸ •ŸÈ‚⁄UH 6H
ŒÊ0. ∑§Á⁄U Á’ŸÃË ‚È⁄U Á‚h ‚’ ⁄U„U ¡„°U Ä°U ∑§⁄U ¡ÊÁ⁄U–
•Áà ‚¬˝◊ ß ¬È‹Á∑§ Á’Áœ •SÃÈÁà ∑§⁄Uà ’„UÊÁ⁄UH 110H
¿¢U0. ¡ÿ ⁄UÊ◊ ‚ŒÊ ‚ÈπœÊ◊ „U⁄U – ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‚Êÿ∑§ øʬ œ⁄UH
÷fl ’Ê⁄UŸ ŒÊ⁄UŸ Á‚¢„U ¬˝÷Ê – ªÈŸ ‚ʪ⁄U ŸÊª⁄U ŸÊÕ Á’÷ÊH 1H
ß ∑§Ê◊ •Ÿ∑§ •ŸÍ¬ ¿U’Ë – ªÈŸ ªÊflà Á‚h ◊ÈŸË¥º˝ ∑§’ËH
¡‚È ¬ÊflŸ ⁄UÊflŸ ŸÊª ◊„UÊ – πªŸÊÕ ¡ÕÊ ∑§Á⁄U ∑§Ê¬ ª„UÊH 2H
¡Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ÷¢¡Ÿ ‚Ê∑§ ÷ÿ¢ – ªÃ∑˝§Êœ ‚ŒÊ ¬˝÷È ’Êœ◊ÿ¢H
•flÃÊ⁄U ©UŒÊ⁄U •¬Ê⁄U ªÈŸ¢ – ◊Á„U ÷Ê⁄U Á’÷¢¡Ÿ ÇÿÊŸÉÊŸ¢H 3H
•¡ Cÿʬ∑§◊∑§◊ŸÊÁŒ ‚ŒÊ – ∑§L§ŸÊ∑§⁄U ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ◊ÈŒÊH
⁄UÉÊÈ’¢‚ Á’÷Í·Ÿ ŒÍ·Ÿ „UÊ – ∑Χà ÷ͬ Á’÷Ë·Ÿ ŒËŸ ⁄U„UÊH 4H
ªÈŸ ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸ •◊ÊŸ •¡¢ – ÁŸÃ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ Á’÷È¢ Á’⁄U¡¢H
÷È¡Œ¢«U ¬˝ø¢«U ¬˝Ãʬ ’‹¢ – π‹ ’Î¢Œ ÁŸ∑¢§Œ ◊„UÊ ∑ȧ‚‹¢H 5H
Á’ŸÈ ∑§Ê⁄UŸ ŒËŸ ŒÿÊ‹ Á„Uâ – ¿UÁ’ œÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ⁄U◊Ê ‚Á„UâH
÷fl ÃÊ⁄UŸ ∑§Ê⁄UŸ ∑§Ê¡ ¬⁄¢U – ◊Ÿ ‚¢÷fl ŒÊL§Ÿ ŒÊ· „U⁄¢UH 6 H
‚⁄U øʬ ◊ŸÊ„U⁄U òÊÊŸ œ⁄¢U – ¡‹¡ÊL§Ÿ ‹ÊøŸ ÷ͬ’⁄¢UH
‚Èπ ◊¢ÁŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U üÊË⁄U◊Ÿ¢ – ◊Œ ◊Ê⁄U ◊ÈœÊ ◊◊ÃÊ ‚◊Ÿ¢H 7 H
•Ÿfll •π¢«U Ÿ ªÊø⁄U ªÊ – ‚’M§¬ ‚ŒÊ ‚’ „UÊß Ÿ ªÊH
ßÁà ’Œ ’Œ¢Áà Ÿ Œ¢Ã∑§ÕÊ – ⁄UÁ’ •Êì Á÷ÛÊ◊Á÷ÛÊ ¡ÕÊH 8 H
∑ΧÃ∑Χàÿ Á’÷Ê ‚’ ’ÊŸ⁄U ∞ – ÁŸ⁄Uπ¢Áà ÃflÊŸŸ ‚ÊŒ⁄U ∞H
Áœª ¡ËflŸ Œfl ‚⁄UË⁄U „U⁄U – Ãfl ÷ÁQ§ Á’ŸÊ ÷fl ÷ÍÁ‹ ¬⁄UH 9 H
•’ ŒËŸŒÿÊ‹ ŒÿÊ ∑§Á⁄U∞ – ◊Áà ◊ÊÁ⁄U Á’÷Œ∑§⁄UË „UÁ⁄U∞H
¡Á„U Ã Á’¬⁄UËà Á∑˝§ÿÊ ∑§Á⁄U∞ – ŒÈπ ‚Ê ‚Èπ ◊ÊÁŸ ‚ÈπË øÁ⁄U∞H 10H
363
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
¿¢0.
¿¢U0.
π‹ π¢«UŸ ◊¢«UŸ ⁄Uïÿ ¿U◊Ê – ¬Œ ¬¢∑§¡ ‚Áflà ‚¢÷È ©U◊ÊH
ŸÎ¬ ŸÊÿ∑§ Œ ’⁄UŒÊŸÁ◊Œ¢ – ø⁄UŸÊ¢’È¡ ¬˝◊ ‚ŒÊ ‚È÷Œ¢H 11H
Á’Ÿÿ ∑§ËÁã„U øÃÈ⁄UÊŸŸ ¬˝◊ ¬È‹∑§ •Áà ªÊÖ
‚Ê÷ÊÁ‚¢œÈ Á’‹Ê∑§Ã ‹ÊøŸ Ÿ„UË¥ •ÉÊÊÃH 111H
ÃÁ„U •fl‚⁄U Œ‚⁄UÕ Ã„°U •Ê∞ – ßÿ Á’‹ÊÁ∑§ ŸÿŸ ¡‹ ¿UÊ∞H
•ŸÈ¡ ‚Á„Uà ¬˝÷È ’¢ŒŸ ∑§Ëã„UÊ – •ÊÁ‚⁄U’ÊŒ Á¬ÃÊ° Ã’ ŒËã„UÊH 1H
ÃÊà ‚∑§‹ Ãfl ¬Èãÿ ¬˝÷Ê™§ – ¡ËàÿÊ¥ •¡ÿ ÁŸ‚Êø⁄U ⁄UÊ™§H
‚ÈÁŸ ‚Èà ’øŸ ¬˝ËÁà •Áà ’Ê…∏UË – ŸÿŸ ‚Á‹‹ ⁄UÊ◊ÊflÁ‹ ΔUÊ…∏UËH 2H
⁄UÉÊȬÁà ¬˝Õ◊ ¬˝◊ •ŸÈ◊ÊŸÊ – ÁøÃß Á¬ÃÁ„U ŒËã„U ©U ŒÎ…∏U ÇÿÊŸÊH
ÃÊÃ ©U◊Ê ◊Êë¿ ŸÁ„¢U ¬ÊÿÊ – Œ‚⁄UÕ ÷Œ ÷ªÁà ◊Ÿ ‹ÊÿÊH 3H
‚ªÈŸÊ¬Ê‚∑§ ◊Êë¿U Ÿ ‹„UË¥ – ÁÃã„U ∑§„È°U ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ÁŸ¡ Œ„UË¥H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§Á⁄U ¬˝÷ÈÁ„U ¬˝ŸÊ◊Ê – Œ‚⁄UÕ „U⁄UÁ· ª∞ ‚È⁄UœÊ◊ÊH 4H
•ŸÈ¡ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Á„Uà ¬˝÷È ∑ȧ‚‹ ∑§Ê‚‹ÊœË‚–
‚Ê÷Ê ŒÁπ „U⁄UÁcÊ ◊Ÿ •SÃÈÁà ∑§⁄U ‚È⁄U ߸‚H 112H
¡ÿ ⁄UÊ◊ ‚Ê÷Ê œÊ◊– ŒÊÿ∑§ ¬˝ŸÃ Á’üÊÊ◊H
œÎà òÊÊŸ ’⁄U ‚⁄U øʬ– ÷È¡Œ¢«U ¬˝’‹ ¬˝ÃʬH 1H
¡ÿ ŒÍ·ŸÊÁ⁄U π⁄UÊÁ⁄U – ◊Œ¸Ÿ ÁŸ‚Êø⁄U œÊÁ⁄UH
ÿ„U ŒÈCÔU ◊Ê⁄U©U ŸÊÕ– ÷∞ Œfl ‚∑§‹ ‚ŸÊÕH 2H
¡ÿ „U⁄UŸ œ⁄UŸË ÷Ê⁄U – ◊Á„U◊Ê ©UŒÊ⁄U •¬Ê⁄UH
¡ÿ ⁄UÊflŸÊÁ⁄U ∑Χ¬Ê‹ – Á∑§∞ ¡ÊÃȜʟ Á’„UÊ‹H 3H
‹¢∑§‚ •Áà ’‹ ª’¸ – Á∑§∞ ’Sÿ ‚È⁄U ª¢œ’¸H
◊ÈÁŸ Á‚h Ÿ⁄U πª ŸÊª– „UÁΔU ¬¢Õ ‚’ ∑¥§ ‹ÊªH 4H
¬⁄Uº˝Ê„U ⁄Uà •Áà ŒÈCÔU – ¬ÊÿÊ ‚Ê »§‹È ¬ÊÁ¬CÔUH
•’ ‚ÈŸ„ÈU ŒËŸ ŒÿÊ‹– ⁄UÊ¡Ëfl ŸÿŸ Á’‚Ê‹H 5H
◊ÊÁ„U ⁄U„UÊ •Áà •Á÷◊ÊŸ– ŸÁ„¢U ∑§Ê©U ◊ÊÁ„U ‚◊ÊŸH
•’ ŒÁπ ¬˝÷È ¬Œ ∑¢§¡ – ªÃ ◊ÊŸ ¬˝Œ ŒÈπ ¬È¢¡H 6H
∑§Ê©U ’˝rÊ ÁŸªÈ¸Ÿ äÿÊfl– •CÿQ§ ¡Á„U üÊÈÁà ªÊflH
◊ÊÁ„U ÷Êfl ∑§Ê‚‹ ÷ͬ– üÊË⁄UÊ◊ ‚ªÈŸ ‚M§¬H 7H
’ÒŒÁ„U •ŸÈ¡ ‚◊à – ◊◊ NUŒÿ° ∑§⁄U„ÈU ÁŸ∑§ÃH
◊ÊÁ„U ¡ÊÁŸ∞ ÁŸ¡ ŒÊ‚– Œ ÷ÁQ§ ⁄U◊ÊÁŸflÊ‚H 8H
Œ ÷ÁQ§ ⁄U◊ÊÁŸflÊ‚ òÊÊ‚ „U⁄UŸ ‚⁄UŸ ‚ÈπŒÊÿ∑¢§–
364
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
‚Èπ œÊ◊ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ∑§Ê◊ •Ÿ∑§ ¿UÁ’ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑¢§H
‚È⁄U ’΢Œ ⁄¢U¡Ÿ m¢Œ ÷¢¡Ÿ ◊ŸÈ¡ ÃŸÈ •ÃÈÁ‹Ã’‹¢–
’˝rÊÔÊÁŒ ‚¢∑§⁄U ‚Cÿ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ∑§L§ŸÊ ∑§Ê◊‹¢H
•’ ∑§Á⁄U ∑Χ¬Ê Á’‹ÊÁ∑§ ◊ÊÁ„U •Êÿ‚È Œ„ÈU ∑Χ¬Ê‹–
∑§Ê„U ∑§⁄UÊÒ¥ ‚ÈÁŸ Á¬˝ÿ ’øŸ ’Ê‹ ŒËŸŒÿÊ‹H 113H
‚ÈŸÈ ‚È⁄U¬Áà ∑§Á¬ ÷Ê‹È „U◊Ê⁄U – ¬⁄U ÷ÍÁ◊ ÁŸÁ‚ø⁄UÁã„U ¡ ◊Ê⁄UH
◊◊ Á„Uà ‹ÊÁª á ßã„U ¬˝ÊŸÊ – ‚∑§‹ Á¡•Ê©U ‚È⁄U‚ ‚È¡ÊŸÊH 1H
‚ÈŸÈ πª‚ ¬˝÷È ∑Ò§ ÿ„U ’ÊŸË – •Áà •ªÊœ ¡ÊŸÁ„¢U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸËH
¬˝÷È ‚∑§ ÁòÊ÷È•Ÿ ◊ÊÁ⁄U Á¡•Ê߸ – ∑§fl‹ ‚∑˝§Á„U ŒËÁã„U ’«∏UÊ߸H 2H
‚ÈœÊ ’⁄UÁ· ∑§Á¬ ÷Ê‹È Á¡•Ê∞ – „U⁄UÁ· ©UΔU ‚’ ¬˝÷È ¬Á„¢U •Ê∞H
‚ȜʒÎÁC ÔU ÷Ò ŒÈ„ÈU Œ‹ ™§¬⁄U – Á¡∞ ÷Ê‹È ∑§Á¬ ŸÁ„¢U ⁄U¡ŸËø⁄UH 3H
⁄UÊ◊Ê∑§Ê⁄U ÷∞ ÁÃã„U ∑§ ◊Ÿ – ◊ÈQ§ ÷∞ ¿ÍU≈U ÷fl ’¢œŸH
‚È⁄U •¢Á‚∑§ ‚’ ∑§Á¬ •L§ ⁄UË¿UÊ – Á¡∞ ‚∑§‹ ⁄UÉÊȬÁà ∑§Ë¥ ߸¿UÊH 4H
⁄UÊ◊ ‚Á⁄U‚ ∑§Ê ŒËŸ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ∑§Ëã„U ◊È∑ȧà ÁŸ‚Êø⁄U ¤ÊÊ⁄UËH
π‹ ◊‹ œÊ◊ ∑§Ê◊ ⁄Uà ⁄UÊflŸ – ªÁà ¬Ê߸ ¡Ê ◊ÈÁŸ’⁄U ¬Êfl ŸH 5H
‚È◊Ÿ ’⁄UÁ· ‚’ ‚È⁄U ø‹ øÁ…∏U øÁ…∏U L§Áø⁄U Á’◊ÊŸ–
ŒÁπ ‚È•fl‚⁄U ¬˝÷È ¬Á„¢U •Êÿ©U ‚¢÷È ‚È¡ÊŸH 114 (∑§)H
¬⁄U◊ ¬˝ËÁà ∑§⁄U ¡ÊÁ⁄U ¡Èª ŸÁ‹Ÿ ŸÿŸ ÷Á⁄U ’ÊÁ⁄U–
¬È‹Á∑§Ã ß ªŒªŒ Áª⁄UÊ° Á’Ÿÿ ∑§⁄Uà ÁòʬÈ⁄UÊÁ⁄UH 114 (π)H
◊Ê◊Á÷⁄UˇÊÿ ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ŸÊÿ∑§ – œÎà ’⁄U øʬ L§Áø⁄U ∑§⁄U ‚Êÿ∑§H
◊Ê„U ◊„UÊ ÉÊŸ ¬≈U‹ ¬˝÷¢¡Ÿ – ‚¢‚ÿ Á’Á¬Ÿ •Ÿ‹ ‚È⁄U ⁄¢U¡ŸH 1H
•ªÈŸ ‚ªÈŸ ªÈŸ ◊¢ÁŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U – ÷˝◊ Ã◊ ¬˝’‹ ¬˝Ãʬ ÁŒflÊ∑§⁄UH
∑§Ê◊ ∑˝§Êœ ◊Œ ª¡ ¬¢øÊŸŸ – ’‚„ÈU ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ¡Ÿ ◊Ÿ ∑§ÊŸŸH 2H
Á’·ÿ ◊ŸÊ⁄UÕ ¬È¢¡ ∑¢§¡ ’Ÿ – ¬˝’‹ ÃÈ·Ê⁄U ©UŒÊ⁄U ¬Ê⁄U ◊ŸH
÷fl ’ÊÁ⁄UÁœ ◊¢Œ⁄U ¬⁄U◊¢ Œ⁄U – ’Ê⁄Uÿ ÃÊ⁄Uÿ ‚¢‚ÎÁà ŒÈSÃ⁄UH 3H
SÿÊ◊ ªÊà ⁄UÊ¡Ëfl Á’‹ÊøŸ – ŒËŸ ’¢œÈ ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà ◊ÊøŸH
•ŸÈ¡ ¡ÊŸ∑§Ë ‚Á„Uà ÁŸ⁄¢UÃ⁄U – ’‚„ÈU ⁄UÊ◊ ŸÎ¬ ◊◊ ©U⁄U •¢Ã⁄UH 4H
◊ÈÁŸ ⁄¢U¡Ÿ ◊Á„U ◊¢«U‹ ◊¢«UŸ – ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ¬˝÷È òÊÊ‚ Á’π¢«UŸH 5H
ŸÊÕ ¡’Á„¢U ∑§Ê‚‹¬È⁄UË¥ „UÊßÁ„U ÁË∑§ ÃÈï„UÊ⁄U–
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ◊Ò¥ •Ê©U’ ŒπŸ øÁ⁄Uà ©UŒÊ⁄UH 115H
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ¡’ ‚¢÷È Á‚œÊ∞ – Ã’ ¬˝÷È ÁŸ∑§≈U Á’÷Ë·ŸÈ •Ê∞H
365
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŸÊß ø⁄UŸ Á‚L§ §∑§„U ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – Á’Ÿÿ ‚ÈŸ„ÈU ¬˝÷È ‚Ê⁄°Uª¬ÊŸËH 1H
‚∑ȧ‹ ‚Œ‹ ¬˝÷È ⁄UÊflŸ ◊Ê⁄UKÊ – ¬ÊflŸ ¡‚ ÁòÊ÷ÈflŸ Á’SÃÊ⁄UKÊH
ŒËŸ ◊‹ËŸ „UËŸ ◊Áà ¡ÊÃË – ◊Ê ¬⁄U ∑Χ¬Ê ∑§ËÁã„U ’„ÈU ÷Ê°ÃËH 2H
•’ ¡Ÿ ªÎ„U ¬ÈŸËà ¬˝÷È ∑§Ë¡ – ◊îÊŸÈ ∑§Á⁄U• ‚◊⁄U üÊ◊ ¿UË¡H
ŒÁπ ∑§Ê‚ ◊¢ÁŒ⁄U ‚¢¬ŒÊ – Œ„ÈU ∑Χ¬Ê‹ ∑§Á¬ã„U ∑§„È°U ◊ÈŒÊH 3H
‚’ Á’Áœ ŸÊÕ ◊ÊÁ„U •¬ŸÊß• – ¬ÈÁŸ ◊ÊÁ„U ‚Á„Uà •flœ¬È⁄U ¡Êß•H
‚ÈŸÃ ’øŸ ◊ÎŒÈ ŒËŸŒÿÊ‹Ê – ‚¡‹ ÷∞ mÊÒ ŸÿŸ Á’‚Ê‹ÊH 4H
ÃÊ⁄U ∑§Ê‚ ªÎ„U ◊Ê⁄U ‚’ ‚àÿ ’øŸ ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÖ
÷⁄Uà Œ‚Ê ‚ÈÁ◊⁄Uà ◊ÊÁ„U ÁŸÁ◊· ∑§À¬ ‚◊ ¡ÊÃH 116 (∑§)H
Ãʬ‚ ’· ªÊà ∑Χ‚ ¡¬Ã ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ◊ÊÁ„U–
ŒπÊÒ¥ ’Áª ‚Ê ¡ÃŸÈ ∑§L§ ‚πÊ ÁŸ„UÊ⁄U©°U ÃÊÁ„UH 116 (π)H
’ËÃ¥ •flÁœ ¡Ê©°U ¡ÊÒ¥ Á¡•Ã Ÿ ¬Êfl©°U ’Ë⁄U–
‚ÈÁ◊⁄Uà •ŸÈ¡ ¬˝ËÁà ¬˝÷È ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UH 116 (ª)H
∑§⁄U„ÈU ∑§À¬ ÷Á⁄U ⁄UÊ¡È ÃÈï„U ◊ÊÁ„U ‚ÈÁ◊⁄U„ÈU ◊Ÿ ◊ÊÁ„¢U–
¬ÈÁŸ ◊◊ œÊ◊ ¬Êß„U„ÈU ¡„UÊ° ‚¢Ã ‚’ ¡ÊÁ„¢UH 116 (ÉÊ)H
‚ÈŸÃ Á’÷Ë·Ÿ ’øŸ ⁄UÊ◊ ∑§ – „U⁄UÁ· ª„U ¬Œ ∑Χ¬ÊœÊ◊ ∑§H
’ÊŸ⁄U ÷Ê‹È ‚∑§‹ „U⁄U·ÊŸ – ªÁ„U ¬˝÷È ¬Œ ªÈŸ Á’◊‹ ’πÊŸH 1H
’„ÈUÁ⁄U Á’÷Ë·Ÿ ÷flŸ Á‚œÊÿÊ – ◊ÁŸ ªŸ ’‚Ÿ Á’◊ÊŸ ÷⁄UÊÿÊH
‹Ò ¬Èc¬∑§ ¬˝÷È •Êª¥ ⁄UÊπÊ – „°UÁ‚ ∑§Á⁄U ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ Ã’ ÷Ê·ÊH 2H
øÁ…∏U Á’◊ÊŸ ‚ÈŸÈ ‚πÊ Á’÷Ë·Ÿ – ªªŸ ¡Êß ’⁄U·„ÈU ¬≈U ÷Í·ŸH
Ÿ÷ ¬⁄U ¡Êß Á’÷Ë·Ÿ Ã’„UË – ’⁄UÁcÊ ÁŒ∞ ◊ÁŸ •¢’⁄U ‚’„UËH 3H
¡Êß ¡Êß ◊Ÿ ÷Êflß ‚Êß ‹„UË¥ – ◊ÁŸ ◊Èπ ◊Á‹ «UÊÁ⁄U ∑§Á¬ Œ„UË¥H
„°U‚ ⁄UÊ◊È üÊË •ŸÈ¡ ‚◊ÃÊ – ¬⁄U◊ ∑§ÊÒÃÈ∑§Ë ∑Χ¬Ê ÁŸ∑§ÃÊH 4H
◊ÈÁŸ ¡Á„U äÿÊŸ Ÿ ¬ÊflÁ„¢U ŸÁà ŸÁà ∑§„U ’Œ–
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ‚Êß ∑§Á¬ã„U ‚Ÿ ∑§⁄Uà •Ÿ∑§ Á’ŸÊŒH 117 (∑§)H
©U◊Ê ¡Êª ¡¬ ŒÊŸ ì ŸÊŸÊ ◊π ’˝Ã Ÿ◊–
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ŸÁ„¢U ∑§⁄UÁ„¢U ÃÁ‚ ¡Á‚ ÁŸc∑§fl‹ ¬˝◊H 117 (π)H
÷Ê‹È ∑§Á¬ã„U ¬≈ ÷Í·Ÿ ¬Ê∞ – ¬Á„UÁ⁄U ¬Á„ÁU⁄U ⁄UÉÊȬÁà ¬Á„¢U •Ê∞H
ŸÊŸÊ Á¡Ÿ‚ ŒÁπ ‚’ ∑§Ë‚Ê – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ „°U‚à ∑§Ê‚‹ÊœË‚ÊH 1H
ÁøÃß ‚’Áã„U ¬⁄U ∑§Ëã„UË ŒÊÿÊ – ’Ê‹ ◊Όȋ ’øŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH
ÃÈï„U⁄¥U ’‹ ◊Ò¥ ⁄UÊflŸÈ ◊Ê⁄UKÊ – ÁË∑§ Á’÷Ë·Ÿ ∑§„°U ¬ÈÁŸ ‚Ê⁄UKÊH 2H
366
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„U •’ ÃÈï„U ‚’ ¡Ê„ÍU – ‚ÈÁ◊⁄U„ÈU ◊ÊÁ„U «U⁄U¬„ÈU ¡ÁŸ ∑§Ê„ÍUH
‚ÈŸÃ ’øŸ ¬˝◊Ê∑ȧ‹ ’ÊŸ⁄U – ¡ÊÁ⁄U ¬ÊÁŸ ’Ê‹ ‚’ ‚ÊŒ⁄UH 3H
¬˝÷È ¡Êß ∑§„U„ÈU ÃÈï„UÁ„U ‚’ ‚Ê„UÊ – „U◊⁄¥U „UÊà ’øŸ ‚ÈÁŸ ◊Ê„UÊH
ŒËŸ ¡ÊÁŸ ∑§Á¬ Á∑§∞ ‚ŸÊÕÊ – ÃÈï„U òÊÒ‹Ê∑§ ߸‚ ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH 4H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ‹Ê¡ „U◊ ◊⁄U„UË¥ – ◊‚∑§ ∑§„Í°U πª¬Áà Á„Uà ∑§⁄U„UË¥H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ L§π ’ÊŸ⁄U ⁄UË¿UÊ – ¬˝◊ ◊ªŸ ŸÁ„¢U ªÎ„U ∑Ò§ ߸¿UÊH 5H
¬˝÷È ¬˝Á⁄Uà ∑§Á¬ ÷Ê‹È ‚’ ⁄UÊ◊ M§¬ ©U⁄U ⁄UÊÁπ–
„U⁄U· Á’·ÊŒ ‚Á„à ø‹ Á’Ÿÿ Á’Á’œ Á’Áœ ÷ÊÁ·H 118 (∑§)H
∑§Á¬¬Áà ŸË‹ ⁄UË¿U¬Áà •¢ªŒ Ÿ‹ „UŸÈ◊ÊŸ–
‚Á„Uà Á’÷Ë·Ÿ •¬⁄U ¡ ¡ÍÕ¬ ∑§Á¬ ’‹flÊŸH 118 (π)H
∑§Á„U Ÿ ‚∑§Á„¢U ∑§¿ÈU ¬˝◊ ’‚ ÷Á⁄U ÷Á⁄U ‹ÊøŸ ’ÊÁ⁄U–
‚ã◊Èπ ÁøÃflÁ„¢U ⁄UÊ◊ ß ŸÿŸ ÁŸ◊· ÁŸflÊÁ⁄UH 118 (ª)H
•ÁÂÿ ¬˝ËÁà ŒÁπ ⁄UÉÊÈ⁄Ê߸ – ‹Ëã„U ‚∑§‹ Á’◊ÊŸ ø…∏UÊ߸H
◊Ÿ ◊„È°U Á’¬˝ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊÿÊ – ©UÙÊ⁄U ÁŒÁ‚Á„U Á’◊ÊŸ ø‹ÊÿÊH 1H
ø‹Ã Á’◊ÊŸ ∑§Ê‹Ê„U‹ „UÊ߸ – ¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§„Uß ‚’È ∑§Ê߸H
Á‚¢„UÊ‚Ÿ •Áà ©UìÊ ◊ŸÊ„U⁄U – üÊË ‚◊à ¬˝÷È ’ÒΔU ÃÊ ¬⁄UH 2H
⁄UÊ¡Ã ⁄UÊ◊È ‚Á„Uà ÷ÊÁ◊ŸË – ◊L§ ‚΢ª ¡ŸÈ ÉÊŸ ŒÊÁ◊ŸËH
L§Áø⁄U Á’◊ÊŸ ø‹©U •Áà •ÊÃÈ⁄U – ∑§Ëã„UË ‚È◊Ÿ ’ÎÁCÔU „U⁄U· ‚È⁄UH 3H
¬⁄U◊ ‚ÈπŒ øÁ‹ ÁòÊÁ’œ ’ÿÊ⁄UË – ‚ʪ⁄U ‚⁄U ‚Á⁄U ÁŸ◊¸‹ ’Ê⁄UËH
‚ªÈŸ „UÊÁ„¢U ‚È¢Œ⁄U ø„°ÈU ¬Ê‚Ê – ◊Ÿ ¬˝‚ÛÊ ÁŸ◊¸‹ Ÿ÷ •Ê‚ÊH 4H
∑§„U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ŒπÈ ⁄UŸ ‚ËÃÊ – ‹Á¿U◊Ÿ ß„UÊ° „UàÿÊ ß°º˝¡ËÃÊH
„UŸÍ◊ÊŸ •¢ªŒ ∑§ ◊Ê⁄U – ⁄UŸ ◊Á„U ¬⁄U ÁŸ‚Êø⁄U ÷Ê⁄UH 5H
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ⁄UÊflŸ mÊÒ ÷Ê߸ – ß„UÊ° „UÃ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ŒÈπŒÊ߸H 6H
ß„UÊ° ‚ÃÈ ’Ê°äÿÊ¥ •L§ Õʬ©°U Á‚fl ‚Èπ œÊ◊–
‚ËÃÊ ‚Á„Uà ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ‚¢÷ÈÁ„U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊H 119 (∑§)H
¡„°U ¡„°U ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ’Ÿ ∑§Ëã„U ’Ê‚ Á’üÊÊ◊–
‚∑§‹ ŒπÊ∞ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ∑§„U ‚’Áã„U ∑§ ŸÊ◊H 119 (π)H
ÃÈ⁄Uà Á’◊ÊŸ ÄUÊ° øÁ‹ •ÊflÊ – Œ¢«U∑§ ’Ÿ ¡„°U ¬⁄U◊ ‚È„UÊflÊH
∑È¢§÷¡ÊÁŒ ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ ŸÊŸÊ – ª∞ ⁄UÊ◊È ‚’ ∑¥§ •SÕÊŸÊH 1H
‚∑§‹ Á⁄UÁ·ã„U ‚Ÿ ¬Êß •‚Ë‚Ê – ÁøòÊ∑ͧ≈U •Ê∞ ¡ªŒË‚ÊH
Ä°U ∑§Á⁄U ◊ÈÁŸã„U ∑§⁄U ‚¢ÃÊ·Ê – ø‹Ê Á’◊ÊŸÈ Ã„UÊ° Ã øÊπÊH 2H
367
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ ¡ÊŸÁ∑§Á„U ŒπÊ߸ – ¡◊ÈŸÊ ∑§Á‹ ◊‹ „U⁄UÁŸ ‚È„UÊ߸H
¬ÈÁŸ ŒπË ‚È⁄U‚⁄UË ¬ÈŸËÃÊ – ⁄UÊ◊ ∑§„UÊ ¬˝ŸÊ◊ ∑§L§ ‚ËÃÊH 3H
ÃË⁄UÕ¬Áà ¬ÈÁŸ ŒπÈ ¬˝ÿÊªÊ – ÁŸ⁄Uπà ¡ã◊ ∑§ÊÁ≈U •ÉÊ ÷ʪÊH
ŒπÈ ¬⁄U◊ ¬ÊflÁŸ ¬ÈÁŸ ’ŸË – „U⁄UÁŸ ‚Ê∑§ „UÁ⁄U ‹Ê∑§ ÁŸ‚ŸËH 4H
¬ÈÁŸ ŒπÈ •flœ¬È⁄UË •Áà ¬ÊflÁŸ – ÁòÊÁ’œ Ãʬ ÷fl ⁄UÊª Ÿ‚ÊflÁŸH 5H
‚ËÃÊ ‚Á„Uà •flœ ∑§„È° ∑§Ëã„U ∑Χ¬Ê‹ ¬˝ŸÊ◊–
‚¡‹ ŸÿŸ ß ¬È‹Á∑§Ã ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ „U⁄UÁ·Ã ⁄UÊ◊H120(∑§)H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È •Êß ÁòÊ’ŸË¥ „U⁄Á·Ã ◊îÊŸÈ ∑§Ëã„U–
∑§Á¬ã„U ‚Á„à Á’¬˝ã„U ∑§„È°U ŒÊŸ Á’Á’œ Á’Áœ ŒËã„UH 120 (π)H
¬˝÷È „UŸÈ◊¢ÃÁ„U ∑§„UÊ ’ȤÊÊ߸ – œÁ⁄U ’≈ÈU M§¬ •flœ¬È⁄U ¡Ê߸H
÷⁄UÃÁ„U ∑ȧ‚‹ „U◊ÊÁ⁄U ‚ÈŸÊ∞„ÈU – ‚◊ÊøÊ⁄U ‹Ò ÃÈï„U øÁ‹ •Ê∞„ÈUH 1H
ÃÈ⁄Uà ¬flŸ‚Èà ªflŸÃ ÷ÿ™§ – Ã’ ¬˝÷È ÷⁄UmÊ¡ ¬Á„¢U ªÿ™§H
ŸÊŸÊ Á’Áœ ◊ÈÁŸ ¬Í¡Ê ∑§Ëã„UË – •SÃÈÁà ∑§Á⁄U ¬ÈÁŸ •ÊÁ‚· ŒËã„UËH 2H
◊ÈÁŸ ¬Œ ’¢ÁŒ ¡Èª‹ ∑§⁄U ¡Ê⁄UË – øÁ…∏U Á’◊ÊŸ ¬˝÷È ø‹ ’„UÊ⁄UËH
ß„UÊ° ÁŸ·ÊŒ ‚ÈŸÊ ¬˝÷È •Ê∞ – ŸÊfl ŸÊfl ∑§„°U ‹Êª ’Ê‹Ê∞H 3H
‚È⁄U‚Á⁄U ŸÊÁÉÊ ¡ÊŸ Ã’ •ÊÿÊ – ©UÃ⁄U© Ã≈U ¬˝÷È •Êÿ‚È ¬ÊÿÊH
Ã’ ‚ËÃÊ° ¬Í¡Ë ‚È⁄U‚⁄UË – ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ¬ÈÁŸ ø⁄UŸÁã„U ¬⁄UËH 4H
ŒËÁã„U •‚Ë‚ „U⁄UÁ· ◊Ÿ ª¢ªÊ – ‚È¢ŒÁ⁄U Ãfl •Á„UflÊà •÷¢ªÊH
‚ÈŸÃ ªÈ„UÊ œÊÿ©U ¬˝◊Ê∑ȧ‹ – •Êÿ©U ÁŸ∑§≈U ¬⁄U◊ ‚Èπ ‚¢∑ȧ‹H 5H
¬˝÷ÈÁ„U ‚Á„Uà Á’‹ÊÁ∑§ ’ÒŒ„UË – ¬⁄U©U •flÁŸ ß ‚ÈÁœ ŸÁ„¢U Ã„UËH
¬˝ËÁà ¬⁄U◊ Á’‹ÊÁ∑§ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – „U⁄UÁ· ©UΔUÊß Á‹ÿÊ ©U⁄U ‹Ê߸H 6H
Á‹ÿÊ NUŒÿ° ‹Êß ∑Χ¬Ê ÁŸœÊŸ ‚È¡ÊŸ ⁄UÊÿ° ⁄U◊ʬÃË–
’ÒΔUÊÁ⁄U ¬⁄U◊ ‚◊ˬ ’ͤÊË ∑ȧ‚‹ ‚Ê ∑§⁄U ’ËŸÃËH
•’ ∑ȧ‚‹ ¬Œ ¬¢∑§¡ Á’‹ÊÁ∑§ Á’⁄¢UÁø ‚¢∑§⁄U ‚Cÿ ¡–
‚Èπ œÊ◊ ¬Í⁄UŸ∑§Ê◊ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ÃH 1H
‚’ ÷Ê°Áà •œ◊ ÁŸ·ÊŒ ‚Ê „UÁ⁄U ÷⁄Uà íÿÊ¥ ©U⁄U ‹ÊßÿÊ–
◊ÁÃ◊¢Œ ÃÈ‹‚ˌʂ ‚Ê ¬˝÷È ◊Ê„U ’‚ Á’‚⁄UÊßÿÊH
ÿ„U ⁄UÊflŸÊÁ⁄U øÁ⁄UòÊ ¬ÊflŸ ⁄UÊ◊ ¬Œ ⁄UÁì˝Œ ‚ŒÊ–
∑§Ê◊ÊÁŒ„U⁄U Á’ÇÿÊŸ∑§⁄U ‚È⁄U Á‚h ◊ÈÁŸ ªÊflÁ„¢U ◊ÈŒÊH 2H
‚◊⁄U Á’¡ÿ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§ øÁ⁄Uà ¡ ‚ÈŸÁ„¢U ‚È¡ÊŸ–
Á’¡ÿ Á’’∑§ Á’ïÊÍÁà ÁŸÃ ÁÃã„UÁ„U ŒÁ„¢U ÷ªflÊŸH 121 (∑§)H
368
ÿ„U ∑§Á‹∑§Ê‹ ◊‹Êÿß ◊Ÿ ∑§Á⁄U ŒπÈ Á’øÊ⁄U–
üÊË⁄UÉÊÈŸÊÕ ŸÊ◊ ÃÁ¡ ŸÊÁ„UŸ •ÊŸ •œÊ⁄UH 121 (π)H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfläfl¢‚Ÿ
·DÔU— ‚Ê¬ÊŸ— ‚◊Ê#—–
¼yadk dk.M lekIr½
***********
lIre lksiku
¼mÙkjdk.M½
‡‹Ê∑§
∑§∑§Ë∑§áΔUÊ÷ŸË‹¢ ‚È⁄Ufl⁄UÁfl‹‚Ám¬˝¬ÊŒÊC¡ÁøqÔ¢U
‡ÊÊ÷Ê…K¢ ¬ËÃflï ¢ ‚⁄UÁ‚¡ŸÿŸ¢ ‚fl¸ŒÊ ‚Ȭ˝‚ÛÊ◊˜Ô–
¬ÊáÊÊÒ ŸÊ⁄UÊøøʬ¢ ∑§Á¬ÁŸ∑§⁄UÿÈâ ’ãœÈŸÊ ‚√ÿ◊ÊŸ¢
ŸÊÒ◊Ë«K¢ ¡ÊŸ∑§Ë‡Ê¢ ⁄UÉÊÈfl⁄U◊ÁŸ‡Ê¢ ¬Èc¬∑§ÊM§…U⁄UÊ◊◊˜ÔH 1H
∑§Ê‚‹ãº˝¬Œ∑§T◊TÈ‹ÊÒ ∑§Ê◊‹Êfl¡◊„U‡ÊflÁãŒÃÊÒ–
¡ÊŸ∑§Ë∑§⁄U‚⁄UÊ¡‹ÊÁ‹ÃÊÒ ÁøãÃ∑§Sÿ ◊Ÿ÷ÎXÔU‚ÁXÔUŸÊÒH
∑ȧãŒßãŒÈŒ⁄UªÊÒ⁄U‚ÈãŒ⁄¢U •Áï’∑§Ê¬ÁÃ◊÷ËCÔÁ‚ÁhŒ◊˜Ô–
∑§ÊL§áÊË∑§∑§‹∑§T‹ÊøŸ¢ ŸÊÒÁ◊ ‡ÊVÔU⁄U◊ŸXÔU◊ÊøŸ◊˜ÔH
ŒÊ0. ⁄U„UÊ ∞∑§ ÁŒŸ •flÁœ ∑§⁄U •Áà •Ê⁄Uà ¬È⁄U ‹Êª–
¡„°U Ä°U ‚ÊøÁ„¢U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ∑Χ‚ ß ⁄UÊ◊ Á’ÿÊªH
‚ªÈŸ „UÊÁ„¢U ‚È¢Œ⁄U ‚∑§‹ ◊Ÿ ¬˝‚ÛÊ ‚’ ∑§⁄U–
¬˝÷È •ÊªflŸ ¡ŸÊfl ¡ŸÈ Ÿª⁄U ⁄Uïÿ ø„È°U »§⁄UH
∑§ÊÒ‚ÀÿÊÁŒ ◊ÊÃÈ ‚’ ◊Ÿ •Ÿ¢Œ •‚ „UÊß–
•Êÿ©U ¬˝÷È üÊË •ŸÈ¡ ¡Èà ∑§„UŸ ø„Uà •’ ∑§ÊßH
÷⁄Uà ŸÿŸ ÷È¡ ŒÁë¿UŸ »§⁄U∑§Ã ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄U–
¡ÊÁŸ ‚ªÈŸ ◊Ÿ „U⁄U· •Áà ‹Êª ∑§⁄UŸ Á’øÊ⁄UH
øÊÒ0. ⁄U„U©U ∞∑§ ÁŒŸ •flÁœ •œÊ⁄UÊ – ‚◊ȤÊà ◊Ÿ ŒÈπ ÷ÿ©U •¬Ê⁄UÊH
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ŸÊÕ ŸÁ„¢U •Êÿ©U – ¡ÊÁŸ ∑ȧÁ≈U‹ Á∑§œÊÒ¥ ◊ÊÁ„U Á’‚⁄UÊÿ©UH 1H
369
ŒÊ0.
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
•„U„U œãÿ ‹Á¿U◊Ÿ ’«∏U÷ÊªË – ⁄UÊ◊ ¬ŒÊ⁄UÁ’¢ŒÈ •ŸÈ⁄UʪËH
∑§¬≈UË ∑ȧÁ≈U‹ ◊ÊÁ„U ¬˝÷È øËã„UÊ – ÃÊÃ ŸÊÕ ‚¢ª ŸÁ„¢U ‹Ëã„UÊH 2H
¡ÊÒ¥ ∑§⁄UŸË ‚◊ȤÊÒ ¬˝÷È ◊Ê⁄UË – ŸÁ„¢U ÁŸSÃÊ⁄U ∑§‹¬ ‚à ∑§Ê⁄UËH
¡Ÿ •flªÈŸ ¬˝÷È ◊ÊŸ Ÿ ∑§Ê™§ – ŒËŸ ’¢œÈ •Áà ◊Όȋ ‚È÷Ê™§H 3H
◊Ê⁄U Á¡ÿ° ÷⁄UÊ‚ ŒÎ…∏U ‚Ê߸ – Á◊Á‹„UÁ„¢U ⁄UÊ◊ ‚ªÈŸ ‚È÷ „UÊ߸H
’ËÃ¥ •flÁœ ⁄U„UÁ„¢U ¡ÊÒ¥ ¬˝ÊŸÊ – •œ◊ ∑§flŸ ¡ª ◊ÊÁ„U ‚◊ÊŸÊH 4H
⁄UÊ◊ Á’⁄U„U ‚ʪ⁄U ◊„°U ÷⁄Uà ◊ªŸ ◊Ÿ „UÊÖ
Á’¬˝ M§¬ œÁ⁄U ¬flŸ ‚Èà •Êß ªÿ©U ¡ŸÈ ¬ÊÃH 1 (∑§)H
’ÒΔU ŒÁπ ∑ȧ‚Ê‚Ÿ ¡≈UÊ ◊È∑ȧ≈U ∑Χ‚ ªÊÖ
⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊȬÁà ¡¬Ã dflà ŸÿŸ ¡‹¡ÊÃH 1 (π)H
Œπà „UŸÍ◊ÊŸ •Áà „U⁄U·© – ¬È‹∑§ ªÊà ‹ÊøŸ ¡‹ ’⁄U·©UH
◊Ÿ ◊„°U ’„ÈUà ÷Ê°Áà ‚Èπ ◊ÊŸË – ’Ê‹©U üÊflŸ ‚ÈœÊ ‚◊ ’ÊŸËH 1H
¡Ê‚È Á’⁄U„°U ‚Êø„ÈU ÁŒŸ ⁄UÊÃË – ⁄U≈U„ÈU ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ªÈŸ ªŸ ¬Ê°ÃËH
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ÁË∑§ ‚È¡Ÿ ‚ÈπŒÊÃÊ – •Êÿ©U ∑ȧ‚‹ Œfl ◊ÈÁŸ òÊÊÃÊH 2H
Á⁄U¬È ⁄UŸ ¡ËÁà ‚È¡‚ ‚È⁄U ªÊflà – ‚ËÃÊ ‚Á„Uà •ŸÈ¡ ¬˝÷È •ÊflÃH
‚ÈŸÃ ’øŸ Á’‚⁄U ‚’ ŒÍπÊ – ÃηÊfl¢Ã Á¡Á◊ ¬Êß Á¬ÿÍ·ÊH 3H
∑§Ê ÃÈï„U ÃÊà ∑§„UÊ° Ã •Ê∞ – ◊ÊÁ„U ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ’øŸ ‚ÈŸÊ∞H
◊ÊL§Ã ‚Èà ◊Ò¥ ∑§Á¬ „UŸÈ◊ÊŸÊ – ŸÊ◊È ◊Ê⁄U ‚ÈŸÈ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 4H
ŒËŸ’¢œÈ ⁄UÉÊȬÁà ∑§⁄U Á∑¢§∑§⁄U – ‚ÈŸÃ ÷⁄Uà ÷¥≈U©U ©UÁΔU ‚ÊŒ⁄UH
Á◊‹Ã ¬˝◊ ŸÁ„¢U NUŒÿ° ‚◊ÊÃÊ – ŸÿŸ dflà ¡‹ ¬È‹Á∑§Ã ªÊÃÊH 5H
∑§Á¬ Ãfl Œ⁄U‚ ‚∑§‹ ŒÈπ ’ËÃ – Á◊‹ •Ê¡È ◊ÊÁ„U ⁄UÊ◊ Á¬⁄UËÃH
’Ê⁄U ’Ê⁄U ’ͤÊË ∑ȧ‚‹ÊÃÊ – ÃÊ ∑§„UÈ° Œ©°U ∑§Ê„U ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊH 6H
∞Á„U ‚¢Œ‚ ‚Á⁄U‚ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∑§Á⁄U Á’øÊ⁄U Œπ©°U ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
ŸÊÁ„UŸ ÃÊà ©UÁ⁄UŸ ◊Ò¥ ÃÊ„UË – •’ ¬˝÷È øÁ⁄Uà ‚ÈŸÊfl„ÈU ◊Ê„UËH 7H
Ã’ „UŸÈ◊¢Ã ŸÊß ¬Œ ◊ÊÕÊ – ∑§„U ‚∑§‹ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊÕÊH
∑§„ÈU ∑§Á¬ ∑§’„È°U ∑Χ¬Ê‹ ªÊ‚ÊßZ – ‚ÈÁ◊⁄UÁ„¢U ◊ÊÁ„U ŒÊ‚ ∑§Ë ŸÊßZH 8H
ÁŸ¡ ŒÊ‚ íÿÊ¥ ⁄UÉÊÈ’¢‚÷Í·Ÿ ∑§’„È°U ◊◊ ‚ÈÁ◊⁄UŸ ∑§⁄UKÊ–
‚ÈÁŸ ÷⁄Uà ’øŸ Á’ŸËà •Áà ∑§Á¬ ¬È‹Á∑§ ß ø⁄UŸÁã„U ¬⁄UKÊH
⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÁŸ¡ ◊Èπ ¡Ê‚È ªÈŸ ªŸ ∑§„Uà •ª ¡ª ŸÊÕ ¡Ê–
∑§Ê„U Ÿ „UÊß Á’ŸËà ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ‚ŒªÈŸ Á‚¢œÈ ‚ÊH
⁄UÊ◊ ¬˝ÊŸ Á¬˝ÿ ŸÊÕ ÃÈï„U ‚àÿ ’øŸ ◊◊ ÃÊÖ
370
‚Ê0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á◊‹Ã ÷⁄Uà ‚ÈÁŸ „U⁄U· Ÿ NUŒÿ° ‚◊ÊÃH 2 (∑§)H
÷⁄Uà ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊß ÃÈÁ⁄Uà ªÿ©U ∑§Á¬ ⁄UÊ◊ ¬Á„¢U–
∑§„UË ∑ȧ‚‹ ‚’ ¡Êß „U⁄UÁ· ø‹©U ¬˝÷È ¡ÊŸ øÁ…∏UH 2 (π)H
„U⁄UÁ· ÷⁄Uà ∑§Ê‚‹¬È⁄U •Ê∞ – ‚◊ÊøÊ⁄U ‚’ ªÈ⁄UÁ„U ‚ÈŸÊ∞H
¬ÈÁŸ ◊¢ÁŒ⁄U ◊„°U ’Êà ¡ŸÊ߸ – •Êflà Ÿª⁄U ∑ȧ‚‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 1H
‚ÈŸÃ ‚∑§‹ ¡ŸŸË¥ ©UÁΔU œÊßZ – ∑§Á„U ¬˝÷È ∑ȧ‚‹ ÷⁄Uà ‚◊ȤÊÊßZH
‚◊ÊøÊ⁄U ¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U ¬Ê∞ – Ÿ⁄U •L§ ŸÊÁ⁄U „U⁄UÁ· ‚’ œÊ∞H 2H
ŒÁœ ŒÈ’ʸ ⁄UÊøŸ »§‹ »Í§‹Ê – Ÿfl ÃÈ‹‚Ë Œ‹ ◊¢ª‹ ◊Í‹ÊH
÷Á⁄U ÷Á⁄U „U◊ ÕÊ⁄U ÷ÊÁ◊ŸË – ªÊflà øÁ‹¢ Á‚¢œÈ⁄UªÊÁ◊ŸËH 3H
¡ ¡Ò‚Á„¢U ÃÒ‚Á„¢U ©UÁΔU œÊflÁ„¢U – ’Ê‹ ’Îh ∑§„°U ‚¢ª Ÿ ‹ÊflÁ„¢UH
∞∑§ ∞∑§ã„U ∑§„°U ’ͤÊÁ„¢U ÷Ê߸ – ÃÈï„U Œπ ŒÿÊ‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 4H
•flœ¬È⁄UË ¬˝÷È •Êflà ¡ÊŸË – ÷߸ ‚∑§‹ ‚Ê÷Ê ∑Ò§ πÊŸËH
’„Uß ‚È„UÊflŸ ÁòÊÁ’œ ‚◊Ë⁄UÊ – ÷ß ‚⁄U¡Í •Áà ÁŸ◊¸‹ ŸË⁄UÊH 5H
„U⁄UÁ·Ã ªÈ⁄U ¬Á⁄U¡Ÿ •ŸÈ¡ ÷Í‚È⁄U ’΢Œ ‚◊Ö
ø‹ ÷⁄Uà ◊Ÿ ¬˝◊ •Áà ‚ã◊Èπ ∑Χ¬ÊÁŸ∑§ÃH 3 (∑§)H
’„ÈUÃ∑§ ø…∏UË¥ •≈UÊÁ⁄Uã„U ÁŸ⁄UπÁ„¢U ªªŸ Á’◊ÊŸ–
ŒÁπ ◊œÈ⁄U ‚È⁄U „U⁄UÁ·Ã ∑§⁄UÁ„¢U ‚È◊¢ª‹ ªÊŸH 3 (π)H
⁄UÊ∑§Ê ‚Á‚ ⁄UÉÊȬÁà ¬È⁄U Á‚¢œÈ ŒÁπ „U⁄U·ÊŸ–
’…∏UKÊ ∑§Ê‹Ê„U‹ ∑§⁄Uà ¡ŸÈ ŸÊÁ⁄U Ã⁄¢Uª ‚◊ÊŸH 3 (ª)H
ß„UÊ° ÷ÊŸÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ ÁŒflÊ∑§⁄U – ∑§Á¬ã„U ŒπÊflà Ÿª⁄U ◊ŸÊ„U⁄UH
‚ÈŸÈ ∑§¬Ë‚ •¢ªŒ ‹¢∑§‚Ê – ¬ÊflŸ ¬È⁄UË L§Áø⁄U ÿ„U Œ‚ÊH 1H
¡lÁ¬ ‚’ ’Ò∑È¢§ΔU ’πÊŸÊ – ’Œ ¬È⁄UÊŸ Á’ÁŒÃ ¡ªÈ ¡ÊŸÊH
•flœ¬È⁄UË ‚◊ Á¬˝ÿ ŸÁ„¢U ‚Ê™§ – ÿ„U ¬˝‚¢ª ¡ÊŸß ∑§Ê©U ∑§Ê™§H 2H
¡ã◊÷ÍÁ◊ ◊◊ ¬È⁄UË ‚È„UÊflÁŸ – ©UÙÊ⁄U ÁŒÁ‚ ’„U ‚⁄U¡Í ¬ÊflÁŸH
¡Ê ◊îÊŸ Ã Á’ŸÁ„¢U ¬˝ÿÊ‚Ê – ◊◊ ‚◊ˬ Ÿ⁄U ¬ÊflÁ„¢U ’Ê‚ÊH 3H
•Áà Á¬˝ÿ ◊ÊÁ„U ß„UÊ° ∑§ ’Ê‚Ë – ◊◊ œÊ◊ŒÊ ¬È⁄UË ‚Èπ ⁄UÊ‚ËH
„U⁄U· ‚’ ∑§Á¬ ‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’ÊŸË – œãÿ •flœ ¡Ê ⁄UÊ◊ ’πÊŸËH 4H
•Êflà ŒÁπ ‹Êª ‚’ ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ÷ªflÊŸ–
Ÿª⁄U ÁŸ∑§≈U ¬˝÷È ¬˝⁄U©U ©UÃ⁄U©U ÷ÍÁ◊ Á’◊ÊŸH 4 (∑§)H
©UÃÁ⁄U ∑§„U©U ¬˝÷È ¬Èc¬∑§Á„U ÃÈï„U ∑ȧ’⁄U ¬Á„¢U ¡Ê„ÈU–
¬˝Á⁄Uà ⁄UÊ◊ ø‹©U ‚Ê „U⁄U·È Á’⁄U„ÈU •Áà ÃÊ„ÈH 4 (π)H
371
øÊÒ0. •Ê∞ ÷⁄Uà ‚¢ª ‚’ ‹ÊªÊ – ∑Χ‚ ß üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’ÿÊªÊH
’Ê◊Œfl ’Á‚CÔU ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ – Œπ ¬˝÷È ◊Á„U œÁ⁄U œŸÈ ‚Êÿ∑§H 1H
œÊß œ⁄U ªÈ⁄U ø⁄UŸ ‚⁄UÊL§„U – •ŸÈ¡ ‚Á„Uà •Áà ¬È‹∑§ ßÊL§„UH
÷¥Á≈U ∑ȧ‚‹ ’ͤÊË ◊ÈÁŸ⁄UÊÿÊ – „U◊⁄¥U ∑ȧ‚‹ ÃÈï„UÊÁ⁄UÁ„¢U ŒÊÿÊH 2H
‚∑§‹ Ám¡ã„U Á◊Á‹ ŸÊÿ©U ◊ÊÕÊ – œ◊¸ œÈ⁄¢Uœ⁄U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ŸÊÕÊH
ª„U ÷⁄Uà ¬ÈÁŸ ¬˝÷È ¬Œ ¬¢∑§¡ – Ÿ◊à Á¡ã„UÁ„U ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚¢∑§⁄U •¡H 3H
¬⁄U ÷ÍÁ◊ ŸÁ„¢U ©UΔUà ©UΔUÊ∞ – ’⁄U ∑§Á⁄U ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ©U⁄U ‹Ê∞H
SÿÊ◊‹ ªÊà ⁄UÊ◊ ÷∞ ΔUÊ…∏U – Ÿfl ⁄UÊ¡Ëfl ŸÿŸ ¡‹ ’Ê…∏UH 4H
¿¢U0. ⁄UÊ¡Ëfl ‹ÊøŸ dflà ¡‹ ß ‹Á‹Ã ¬È‹∑§ÊflÁ‹ ’ŸË–
•Áà ¬˝◊ NUŒÿ° ‹ªÊß •ŸÈ¡Á„UU Á◊‹ ¬˝÷È ÁòÊ÷È•Ÿ œŸËH
¬˝÷È Á◊‹Ã •ŸÈ¡Á„U ‚Ê„U ◊Ê ¬®„U ¡ÊÁà Ÿ®„U ©U¬◊Ê ∑§„UË–
¡ŸÈ ¬˝◊ •L§ Á‚¢ªÊ⁄U ÃŸÈ œÁ⁄U Á◊‹ ’⁄U ‚È·◊Ê ‹„UËH 1H
’ͤÊà ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ∑ȧ‚‹ ÷⁄UÃÁ„U ’øŸ ’Áª Ÿ •Êfl߸–
‚ÈŸÈ Á‚flÊ ‚Ê ‚Èπ ’øŸ ◊Ÿ Ã Á÷ÛÊ ¡ÊŸ ¡Ê ¬Êfl߸H
•’ ∑ȧ‚‹ ∑§ÊÒ‚‹ŸÊÕ •Ê⁄Uà ¡ÊÁŸ ¡Ÿ Œ⁄U‚Ÿ ÁŒÿÊ–
’Í«∏Uà Á’⁄U„U ’Ê⁄UË‚ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ ◊ÊÁ„U ∑§⁄U ªÁ„U Á‹ÿÊH 2H
ŒÊ0. ¬ÈÁŸ ¬˝÷È „U⁄UÁ· ‚òÊÈ„UŸ ÷¥≈U NUŒÿ° ‹ªÊß–
‹Á¿U◊Ÿ ÷⁄Uà Á◊‹ Ã’ ¬⁄U◊ ¬˝◊ ŒÊ©U ÷ÊßH 5H
øÊÒ0. ÷⁄UÃÊŸÈ¡ ‹Á¿U◊Ÿ ¬ÈÁŸ ÷¥≈U – ŒÈ‚„U Á’⁄U„U ‚¢÷fl ŒÈπ ◊≈UH
‚ËÃÊ ø⁄UŸ ÷⁄Uà Á‚L§ ŸÊflÊ – •ŸÈ¡ ‚◊à ¬⁄U◊ ‚Èπ ¬ÊflÊH 1H
¬˝÷È Á’‹ÊÁ∑§ „U⁄U· ¬È⁄U’Ê‚Ë – ¡ÁŸÃ Á’ÿÊª Á’¬Áà ‚’ ŸÊ‚ËH
¬˝◊ÊÃÈ⁄U ‚’ ‹Êª ÁŸ„UÊ⁄UË – ∑§ÊÒÃÈ∑§ ∑§Ëã„U ∑Χ¬Ê‹ π⁄UÊ⁄UËH 2H
•Á◊à M§¬ ¬˝ª≈U ÃÁ„U ∑§Ê‹Ê – ¡ÕÊ¡Êª Á◊‹ ‚’Á„U ∑Χ¬Ê‹ÊH
∑Χ¬ÊŒÎÁCÔU ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’‹Ê∑§Ë – Á∑§∞ ‚∑§‹ Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U Á’‚Ê∑§ËH 3H
¿UŸ ◊Á„¢U ‚’Á„U Á◊‹ ÷ªflÊŸÊ – ©U◊Ê ◊⁄U◊ ÿ„U ∑§Ê„È°U Ÿ ¡ÊŸÊH
∞Á„U Á’Áœ ‚’Á„U ‚ÈπË ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊Ê – •Êª¥ ø‹ ‚Ë‹ ªÈŸ œÊ◊ÊH 4H
∑§ÊÒ‚ÀÿÊÁŒ ◊ÊÃÈ ‚’ œÊ߸ – ÁŸ⁄UÁπ ’ë¿U ¡ŸÈ œŸÈ ‹flÊ߸H 5H
¿¢U0. ¡ŸÈ œŸÈ ’Ê‹∑§ ’ë¿U ÃÁ¡ ªÎ„°U ø⁄UŸ ’Ÿ ¬⁄U’‚ ªßZ–
ÁŒŸ •¢Ã ¬È⁄U L§π dflà ՟ „ÈU¢∑§Ê⁄U ∑§Á⁄U œÊflà ÷ßZH
•Áà ¬˝◊ ¬˝÷È ‚’ ◊ÊÃÈ ÷≈UË¥ ’øŸ ◊ÎŒÈ ’„ÈUÁ’Áœ ∑§„U–
ªß Á’·◊ Á’¬Áà Á’ÿÊª ÷fl ÁÃã„U „U⁄U· ‚È𠕪ÁŸÃ ‹„UH
372
ŒÊ0. ïÊ≈U©U ßÿ ‚ÈÁ◊òÊÊ° ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà ¡ÊÁŸ–
⁄UÊ◊Á„U Á◊‹Ã ∑Ò§∑§ß¸ NUŒÿ° ’„ÈUà ‚∑ȧøÊÁŸH 6 (∑§)H
‹Á¿U◊Ÿ ‚’ ◊ÊÃã„U Á◊Á‹ „U⁄U· •ÊÁ‚· ¬Êß–
∑Ò§∑§ß ∑§„°U ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á◊‹ ◊Ÿ ∑§⁄U ¿UÊ÷È Ÿ ¡ÊßH 6 (π)H
øÊÒ0. ‚Ê‚Èã„U ‚’ÁŸ Á◊‹Ë ’ÒŒ„UË – ø⁄UŸÁã„U ‹ÊÁª „U⁄U·È •Áà Ã„UËH
ŒÁ„¢U •‚Ë‚ ’ÍÁ¤Ê ∑ȧ‚‹ÊÃÊ – „UÊß •ø‹ ÃÈï„UÊ⁄U •Á„UflÊÃÊH 1H
‚’ ⁄ÉÊȬÁà ◊Èπ ∑§◊‹ Á’‹Ê∑§Á„¢ – ◊¢ª‹ ¡ÊÁŸ ŸÿŸ ¡‹ ⁄UÊ∑§Á„¢UH
∑§Ÿ∑§ ÕÊ⁄U •Ê⁄UÃË ©UÃÊ⁄UÁ„¢U – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬˝÷È ªÊà ÁŸ„UÊ⁄UÁ„¢UH 2H
ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ¬⁄U◊ÊŸ¢Œ „U⁄U· ©U⁄U ÷⁄U„UË¥H
∑§ÊÒ‚ÀÿÊ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U – ÁøÃflÁà ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ⁄UŸœË⁄UÁ„UH 3H
NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÁà ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊ – ∑§flŸ ÷Ê°Áà ‹¢∑§Ê¬Áà ◊Ê⁄UÊH
•Áà ‚È∑ȧ◊Ê⁄U ¡Èª‹ ◊⁄U ’Ê⁄U – ÁŸÁ‚ø⁄U ‚È÷≈U ◊„UÊ’‹ ÷Ê⁄UH 4H
ŒÊ0. ‹Á¿U◊Ÿ •L§ ‚ËÃÊ ‚Á„Uà ¬˝÷ÈÁ„U Á’‹Ê∑§Áà ◊ÊÃÈ–
¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ◊ªŸ ◊Ÿ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬È‹Á∑§Ã ªÊÃÈH 7H
øÊÒ0. ‹¢∑§Ê¬Áà ∑§¬Ë‚ Ÿ‹ ŸË‹Ê – ¡Ê◊fl¢Ã •¢ªŒ ‚È÷‚Ë‹ÊH
„UŸÈ◊ŒÊÁŒ ‚’ ’ÊŸ⁄U ’Ë⁄UÊ – œ⁄U ◊ŸÊ„U⁄U ◊ŸÈ¡ ‚⁄UË⁄UÊH 1H
÷⁄Uà ‚Ÿ„U ‚Ë‹ ’˝Ã Ÿ◊Ê – ‚ÊŒ⁄U ‚’ ’⁄UŸÁ„¢U •Áà ¬˝◊ÊH
ŒÁπ Ÿª⁄U’ÊÁ‚ã„U ∑Ò§ ⁄UËÃË – ‚∑§‹ ‚⁄UÊ„UÁ„¢U ¬˝÷È ¬Œ ¬˝ËÃËH 2H
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ‚’ ‚πÊ ’Ê‹Ê∞ – ◊ÈÁŸ ¬Œ ‹Êª„ÈU ‚∑§‹ Á‚πÊ∞H
ªÈ⁄U ’Á‚CÔU ∑ȧ‹¬Ííÿ „U◊Ê⁄U – ßã„U ∑§Ë ∑Χ¬Ê° ŒŸÈ¡ ⁄UŸ ◊Ê⁄UH 3H
∞ ‚’ ‚πÊ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈÁŸ ◊⁄U – ÷∞ ‚◊⁄U ‚ʪ⁄U ∑§„°U ’⁄UH
◊◊ Á„Uà ‹ÊÁª ¡ã◊ ßã„U „UÊ⁄U – ÷⁄UÄÈU Ã ◊ÊÁ„U •Áœ∑§ Á¬•Ê⁄UH 4H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ◊ªŸ ‚’ ÷∞ – ÁŸÁ◊· ÁŸÁ◊· ©U¬¡Ã ‚Èπ Ÿ∞H 5H
ŒÊ0. ∑§ÊÒ‚ÀÿÊ ∑§ ø⁄UŸÁã„U ¬ÈÁŸ ÁÃã„U ŸÊÿ©U ◊ÊÕ–
•ÊÁ‚· ŒËã„U „U⁄UÁ· ÃÈï„U Á¬˝ÿ ◊◊ Á¡Á◊ ⁄UÉÊÈŸÊÕH 8 (∑§)H
‚È◊Ÿ ’ÎÁCÔU Ÿ÷ ‚¢∑ȧ‹ ÷flŸ ø‹ ‚Èπ∑¢§Œ–
ø…∏UË •≈UÊÁ⁄Uã„U ŒπÁ„¢U Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ’΢ŒH 8 (π)H
øÊÒ0. ∑¢§øŸ ∑§‹‚ Á’ÁøòÊ ‚°flÊ⁄U – ‚’Á„¢U œ⁄U ‚Á¡ ÁŸ¡ ÁŸ¡ mÊ⁄UH
’¢ŒŸflÊ⁄U ¬ÃÊ∑§Ê ∑§ÃÍ – ‚’Áã„U ’ŸÊ∞ ◊¢ª‹ „UÃÍH 1H
’ËÕË¥ ‚∑§‹ ‚Ȫ¢œ Á‚¢øÊßZ – ª¡◊ÁŸ ⁄UÁø ’„ÈU øÊÒ∑§ ¬È⁄UÊßZH
ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ‚È◊¢ª‹ ‚Ê¡ – „U⁄UÁ· Ÿª⁄U ÁŸ‚ÊŸ ’„ÈU ’Ê¡H 2H
373
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÊ0.
¡„°U Ä°U ŸÊÁ⁄U ÁŸ¿UÊflÁ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ŒÁ„¢U •‚Ë‚ „U⁄U· ©U⁄U ÷⁄U„UË¥H
∑¢§øŸ ÕÊ⁄U •Ê⁄UÃË¥ ŸÊŸÊ – ¡È’ÃË¥ ‚¡¥ ∑§⁄UÁ„¢U ‚È÷ ªÊŸÊH 3H
∑§⁄UÁ„¢U •Ê⁄UÃË •Ê⁄UÁÄU⁄U ∑¥§ – ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑§◊‹ Á’Á¬Ÿ ÁŒŸ∑§⁄U ∑¥§H
¬È⁄U ‚Ê÷Ê ‚¢¬Áà ∑§ÀÿÊŸÊ – ÁŸª◊ ‚· ‚Ê⁄UŒÊ ’πÊŸÊH 4H
Ã©U ÿ„U øÁ⁄Uà ŒÁπ ΔUÁª ⁄U„U„UË¥ – ©U◊Ê ÃÊ‚È ªÈŸ Ÿ⁄U Á∑§Á◊ ∑§„U„UË¥H 5H
ŸÊÁ⁄U ∑ȧ◊ÈÁŒŸË¥ •flœ ‚⁄U ⁄UÉÊȬÁà Á’⁄U„U ÁŒŸ‚–
•Sà ÷∞° Á’ª‚à ÷ßZ ÁŸ⁄UÁπ ⁄UÊ◊ ⁄UÊ∑§‚H 9 (∑§)H
„UÊÁ„¢U ‚ªÈŸ ‚È÷ Á’Á’Áœ Á’Áœ ’Ê¡Á„¢U ªªŸ ÁŸ‚ÊŸ–
¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚ŸÊÕ ∑§Á⁄U ÷flŸ ø‹ ÷ªflÊŸH 9 (π)H
¬˝÷È ¡ÊŸË ∑Ò§∑§ß¸ ‹¡ÊŸË – ¬˝Õ◊ ÃÊ‚È ªÎ„U ª∞ ÷flÊŸËH
ÃÊÁ„U ¬˝’ÊÁœ ’„ÈUà ‚Èπ ŒËã„UÊ – ¬ÈÁŸ ÁŸ¡ ÷flŸ ªflŸ „UÁ⁄U ∑§Ëã„UÊH 1H
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ¡’ ◊¢ÁŒ⁄U ª∞ – ¬È⁄U Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ‚ÈπË ‚’ ÷∞H
ªÈ⁄U ’Á‚CÔU Ám¡ Á‹∞ ’È‹Ê߸ – •Ê¡È ‚ÈÉÊ⁄UË ‚ÈÁŒŸ ‚◊ÈŒÊ߸H 2H
‚’ Ám¡ Œ„ÈU „U⁄UÁ· •ŸÈ‚Ê‚Ÿ – ⁄UÊ◊ø¢º˝ ’ÒΔUÁ„¢U Á‚¢ÉÊÊ‚ŸH
◊ÈÁŸ ’Á‚CÔU ∑§ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – ‚ÈŸÃ ‚∑§‹ Á’¬˝ã„U •Áà ÷Ê∞H 3H
∑§„UÁ„¢U ’øŸ ◊ÎŒÈ Á’¬˝ •Ÿ∑§Ê – ¡ª •Á÷⁄UÊ◊ ⁄UÊ◊ •Á÷·∑§ÊH
•’ ◊ÈÁŸ’⁄U Á’‹¢’ ŸÁ„¢U ∑§Ë¡Ò – ◊„UÊ⁄UÊ¡ ∑§„°U ÁË∑§ ∑§⁄UË¡ÒH 4H
Ã’ ◊ÈÁŸ ∑§„U©U ‚È◊¢òÊ ‚Ÿ ‚ÈŸÃ ø‹©U „U⁄U·Êß–
⁄UÕ •Ÿ∑§ ’„ÈU ’ÊÁ¡ ª¡ ÃÈ⁄Uà ‚°flÊ⁄U ¡ÊßH 10 (∑§)H
¡„°U Ä°U œÊflŸ ¬ΔUß ¬ÈÁŸ ◊¢ª‹ º˝Cÿ ◊ªÊß–
„U⁄U· ‚◊à ’Á‚CÔU ¬Œ ¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊÿ©U •ÊßH 10 (π)H
•flœ¬È⁄UË •Áà L§Áø⁄U ’ŸÊ߸ – Œflã„U ‚È◊Ÿ ’ÎÁCÔU ¤ÊÁ⁄U ‹Ê߸H
⁄UÊ◊ ∑§„UÊ ‚fl∑§ã„U ’È‹Ê߸ – ¬˝Õ◊ ‚πã„U •ã„UflÊfl„ÈU ¡Ê߸H 1H
‚ÈŸÃ ’øŸ ¡„°U Ä°U ¡Ÿ œÊ∞ – ‚Ȫ˝ËflÊÁŒ ÃÈ⁄Uà •ã„UflÊ∞H
¬ÈÁŸ ∑§L§ŸÊÁŸÁœ ÷⁄UÃÈ „°U∑§Ê⁄U – ÁŸ¡ ∑§⁄U ⁄UÊ◊ ¡≈UÊ ÁŸL§•Ê⁄UH 2H
•ã„UflÊ∞ ¬˝÷È ÃËÁŸ©U ÷Ê߸ – ÷ªÃ ’¿U‹ ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H
÷⁄Uà ÷ÊÇÿ ¬˝÷È ∑§Ê◊‹ÃÊ߸ – ‚· ∑§ÊÁ≈U ‚à ‚∑§Á„¢U Ÿ ªÊ߸H 3H
¬ÈÁŸ ÁŸ¡ ¡≈UÊ ⁄UÊ◊ Á’’⁄UÊ∞ – ªÈ⁄U •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ◊ÊÁª Ÿ„UÊ∞H
∑§Á⁄U ◊îÊŸ ¬˝÷È ÷Í·Ÿ ‚Ê¡ – •¢ª •Ÿ¢ª ŒÁπ ‚à ‹Ê¡H 4H
‚Ê‚Èã„U ‚ÊŒ⁄U ¡ÊŸÁ∑§Á„U ◊îÊŸ ÃÈ⁄Uà ∑§⁄UÊß–
ÁŒCÿ ’‚Ÿ ’⁄U ÷Í·Ÿ •°ª •°ª ‚¡ ’ŸÊßH 11 (∑§)H
374
øÊÒ0.
¿¢U0.
ŒÊ0.
¿¢U0.
⁄UÊ◊ ’Ê◊ ÁŒÁ‚ ‚Ê÷Áà ⁄U◊Ê M§¬ ªÈŸ πÊÁŸ–
ŒÁπ ◊ÊÃÈ ‚’ „U⁄U·Ë¥ ¡ã◊ ‚È»§‹ ÁŸ¡ ¡ÊÁŸH 11 (π)H
‚ÈŸÈ πª‚ ÃÁ„U •fl‚⁄U ’˝rÊÔÊ Á‚fl ◊ÈÁŸ ’΢Œ–
øÁ…∏U Á’◊ÊŸ •Ê∞ ‚’ ‚È⁄U ŒπŸ ‚Èπ∑¢§ŒH 11 (ª)H
¬˝÷È Á’‹ÊÁ∑§ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ •ŸÈ⁄UÊªÊ – ÃÈ⁄Uà ÁŒCÿ Á‚¢ÉÊÊ‚Ÿ ◊ʪÊH
⁄UÁ’ ‚◊ Ã¡ ‚Ê ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ’ÒΔU ⁄UÊ◊ Ám¡ã„U Á‚L§ ŸÊ߸H 1H
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ‚◊à ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ¬Áπ ¬˝„U⁄U· ◊ÈÁŸ ‚◊ÈŒÊ߸H
’Œ ◊¢òÊ Ã’ Ám¡ã„U ©UøÊ⁄U – Ÿ÷ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ¡ÿ ¡ÿÁà ¬È∑§Ê⁄UH 2H
¬˝Õ◊ ÁË∑§ ’Á‚CÔU ◊ÈÁŸ ∑§Ëã„UÊ – ¬ÈÁŸ ‚’ Á’¬˝ã„U •Êÿ‚È ŒËã„UÊH
‚Èà Á’‹ÊÁ∑§ „U⁄U·Ë¥ ◊„UÃÊ⁄UË – ’Ê⁄U ’Ê⁄U •Ê⁄UÃË ©UÃÊ⁄UËH 3H
Á’¬˝ã„U ŒÊŸ Á’Á’Áœ Á’Áœ ŒËã„U – ¡Êø∑§ ‚∑§‹ •¡Êø∑§ ∑§Ëã„UH
Á‚¢ÉÊÊ‚Ÿ ¬⁄U ÁòÊ÷È•Ÿ ‚ÊßZ¸ – ŒÁπ ‚È⁄Uã„U ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’¡ÊßZH 4H
Ÿ÷ ŒÈ¢ŒÈ÷Ë¥ ’Ê¡Á„¢U Á’¬È‹ ª¢œ’¸ Á∑¢§Ÿ⁄U ªÊfl„UË¥–
ŸÊøÁ„¢U •¬¿U⁄UÊ ’΢Œ ¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ¬Êfl„UË¥H
÷⁄UÃÊÁŒ •ŸÈ¡ Á’÷Ë·ŸÊ¢ªŒ „UŸÈ◊ŒÊÁŒ ‚◊à Ã–
ª„¥U ¿UòÊ øÊ◊⁄U Cÿ¡Ÿ œŸÈ •Á‚ ø◊¸ ‚ÁQ§ Á’⁄UÊ¡ÃH 1H
üÊË ‚Á„Uà ÁŒŸ∑§⁄U ’¢‚ ÷Í·Ÿ ∑§Ê◊ ’„ÈU ¿UÁ’ ‚Ê„U߸–
Ÿfl •¢’Èœ⁄U ’⁄U ªÊà •¢’⁄U ¬Ëà ‚È⁄U ◊Ÿ ◊Ê„U߸H
◊È∑ȧ≈UÊ¢ªŒÊÁŒ Á’ÁøòÊ ÷Í·Ÿ •¢ª •¢ªÁã„U ¬˝Áà ‚¡–
•¢÷Ê¡ ŸÿŸ Á’‚Ê‹ ©U⁄U ÷È¡ œãÿ Ÿ⁄U ÁŸ⁄Uπ¢Áà ¡H 2H
fl„U ‚Ê÷Ê ‚◊Ê¡ ‚Èπ ∑§„Uà Ÿ ’Ÿß πª‚–
’⁄UŸÁ„¢U ‚Ê⁄UŒ ‚· üÊÈÁà ‚Ê ⁄U‚ ¡ÊŸ ◊„U‚H 12 (∑§)H
Á÷ÛÊ Á÷ÛÊ •SÃÈÁà ∑§Á⁄U ª∞ ‚È⁄U ÁŸ¡ ÁŸ¡ œÊ◊–
’¢ŒË ’· ’Œ Ã’ •Ê∞ ¡„°U üÊË⁄UÊ◊H 12 (ïÊ)H
¬˝÷È ‚’¸Çÿ ∑§Ëã„U •Áà •ÊŒ⁄U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸ–
‹π©U Ÿ ∑§Ê„Í°U ◊⁄U◊ ∑§¿ÈU ‹ª ∑§⁄UŸ ªÈŸ ªÊŸH 12 (ª)H
¡ÿ ‚ªÈŸ ÁŸªÈ¸Ÿ M§¬ M§¬ •ŸÍ¬ ÷ͬ Á‚⁄UÙ◊Ÿ–
Œ‚∑¢§œ⁄UÊÁŒ ¬˝ø¢«U ÁŸÁ‚ø⁄U ¬˝’‹ π‹ ÷È¡ ’‹ „UŸH
•flÃÊ⁄U Ÿ⁄U ‚¢‚Ê⁄U ÷Ê⁄U Á’÷¢Á¡ ŒÊL§Ÿ ŒÈπ Œ„U–
¡ÿ ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ŒÿÊ‹ ¬˝÷È ‚¢¡ÈQ§ ‚ÁQ§ Ÿ◊Ê◊„UH 1H
Ãfl Á’·◊ ◊ÊÿÊ ’‚ ‚È⁄UÊ‚È⁄U ŸÊª Ÿ⁄U •ª ¡ª „U⁄U–
375
÷fl ¬¢Õ ÷˝◊à •Á◊à ÁŒfl‚ ÁŸÁ‚ ∑§Ê‹ ∑§◊¸ ªÈŸÁŸ ÷⁄UH
¡ ŸÊÕ ∑§Á⁄U ∑§L§ŸÊ Á’‹Ù∑§ ÁòÊÁ’Áœ ŒÈπ Ã ÁŸ’¸„U–
÷fl πŒ ¿UŒŸ Œë¿U „U◊ ∑§„È°U ⁄Uë¿U ⁄UÊ◊ Ÿ◊Ê◊„UH 2H
¡ ÇÿÊŸ ◊ÊŸ Á’◊ÙÊ Ãfl ÷fl „U⁄UÁŸ ÷ÁQ§ Ÿ •ÊŒ⁄UË–
Ã ¬Êß ‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ¬ŒÊŒÁ¬ ¬⁄Uà „U◊ Œπà „U⁄UËH
Á’SflÊ‚ ∑§Á⁄U ‚’ •Ê‚ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ŒÊ‚ Ãfl ¡ „UÙß ⁄U„U–
¡Á¬ ŸÊ◊ Ãfl Á’ŸÈ üÊ◊ Ã⁄U®„U ÷fl ŸÊÕ ‚Ù ‚◊⁄UÊ◊„H 3H
¡ ø⁄UŸ Á‚fl •¡ ¬Ííÿ ⁄U¡ ‚È÷ ¬⁄UÁ‚ ◊ÈÁŸ¬ÁÃŸË Ã⁄UË–
Ÿπ ÁŸª¸ÃÊ ◊ÈÁŸ ’¢ÁŒÃÊ òÊÒ‹Ù∑§ ¬ÊflÁŸ ‚È⁄U‚⁄UËH
äfl¡ ∑ȧÁ‹‚ •¢∑ȧ‚ ∑¢§¡ ¡Èà ’Ÿ Á»§⁄Uà ∑¢§≈U∑§ Á∑§Ÿ ‹„U–
¬Œ ∑¢§¡ m¢Œ ◊È∑È¢§Œ ⁄UÊ◊ ⁄U◊‚ ÁŸàÿ ÷¡Ê◊„UH 4H
•CÿQ§◊Í‹◊ŸÊÁŒ ÃL§ àflø øÊÁ⁄U ÁŸª◊ʪ◊ ÷Ÿ–
·≈U ∑¢§œ ‚ÊπÊ ¬¢ø ’Ë‚ •Ÿ∑§ ¬Ÿ¸ ‚È◊Ÿ ÉÊŸH
»§‹ ¡Èª‹ Á’Áœ ∑§≈ÈU ◊œÈ⁄U ’Á‹ •∑§Á‹ ¡Á„U •ÊÁüÊà ⁄U„U–
¬ÀÀÊflà »Í§‹Ã Ÿfl‹ ÁŸÃ ‚¢‚Ê⁄U Á’≈U¬ Ÿ◊Ê◊„UH 5H
¡ ’˝rÊÔ •¡◊mÒÃ◊ŸÈ÷flªïÿ ◊Ÿ¬⁄U äÿÊfl„UË¥–
Ã ∑§„U„È°U ¡ÊŸ„È°U ŸÊÕ „U◊ Ãfl ‚ªÈŸ ¡‚ ÁŸÃ ªÊfl„UË¥H
∑§L§ŸÊÿß ¬˝÷È ‚ŒªÈŸÊ∑§⁄U Œfl ÿ„U ’⁄U ◊ʪ„UË¥–
◊Ÿ ’øŸ ∑§◊¸ Á’∑§Ê⁄U ÃÁ¡ Ãfl ø⁄UŸ „U◊ •ŸÈ⁄Uʪ„UË¥H 6H
ŒÙ0. ‚’ ∑§ Œπà ’Œã„U Á’ŸÃË ∑§ËÁã„U ©UŒÊ⁄U–
•¢ÃœÊ¸Ÿ ÷∞ ¬ÈÁŸ ª∞ ’˝rÊÔ •ÊªÊ⁄UH 13 (∑§)H
’ÒŸÃÿ ‚ÈŸÈ ‚¢÷È Ã’ •Ê∞ ¡„°U ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
Á’Ÿÿ ∑§⁄Uà ªŒªŒ Áª⁄UÊ ¬ÍÁ⁄Uà ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UH 13 (π)H
¿¢U0. ¡ÿ ⁄UÊ◊ ⁄U◊Ê⁄U◊Ÿ¢ ‚◊Ÿ¢ – ÷fl Ãʬ ÷ÿÊ∑ȧ‹ ¬ÊÁ„U ¡Ÿ¢H
•flœ‚ ‚È⁄U‚ ⁄U◊‚ Á’÷Ù – ‚⁄UŸÊªÃ ◊ʪà ¬ÊÁ„U ¬˝÷ÙH 1 H
Œ‚‚Ë‚ Á’ŸÊ‚Ÿ ’Ë‚ ÷È¡Ê – ∑Χà ŒÍÁ⁄U ◊„UÊ ◊Á„U ÷ÍÁ⁄U L§¡ÊH
⁄U¡ŸËø⁄U ’¢ÎŒ ¬Ã¢ª ⁄U„ U– ‚⁄U ¬Êfl∑§ Ã¡ ¬˝ø¢«U Œ„UH 2 H
◊Á„U ◊¢«U‹ ◊¢«UŸ øÊL§Ã⁄¢U – œÎà ‚Êÿ∑§ øʬ ÁŸ·¢ª ’⁄¢UH
◊Œ ◊Ù„U ◊„UÊ ◊◊ÃÊ ⁄U¡ŸË – Ã◊ ¬È¢¡ ÁŒflÊ∑§⁄U Ã¡ •ŸËH 3 H
◊Ÿ¡Êà Á∑§⁄UÊà ÁŸ¬Êà Á∑§∞ – ◊Ϊ ‹Ùª ∑ȧ÷Ùª ‚⁄UŸ Á„U∞H
„UÁà ŸÊÕ •ŸÊÕÁŸ ¬ÊÁ„U „U⁄ – Á’·ÿÊ ’Ÿ ¬Êfl°⁄U ÷ÍÁ‹ ¬⁄UH 4 H
376
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
’„ÈU ⁄UÙª Á’ÿÙªÁã„ U ‹Ùª „U∞ – ÷flŒ¢ÁÉÊ˝ ÁŸ⁄UÊŒ⁄U ∑§ »§‹ ∞H
÷fl ®‚œÈ •ªÊœ ¬⁄U Ÿ⁄U Ã – ¬Œ ¬¢∑§¡ ¬˝◊ Ÿ ¡ ∑§⁄UÃH 5 H
•Áà ŒËŸ ◊‹ËŸ ŒÈπË ÁŸÃ„UË¥ – Á¡ã„U ∑¥§ ¬Œ ¬¢∑§¡ ¬˝ËÁà Ÿ„UË¥H
•fl‹¢’ ÷fl¢Ã ∑§ÕÊ Á¡ã„U ∑¥§ – Á¬˝ÿ ‚¢Ã •Ÿ¢Ã ‚ŒÊ ÁÃã„U ∑¥§H 6 H
ŸÁ„¢U ⁄Uʪ Ÿ ‹Ù÷ Ÿ ◊ÊŸ ◊ŒÊ – ÁÃã„U ∑¥§ ‚◊ ’Ò÷fl flÊ Á’¬ŒÊH
∞Á„U Ã Ãfl ‚fl∑§ „UÙà ◊ÈŒÊ – ◊ÈÁŸ àÿʪà ¡Ùª ÷⁄UÙ‚ ‚ŒÊH 7 H
∑§Á⁄U ¬˝◊ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U Ÿ◊ Á‹∞° – ¬Œ ¬¢∑§¡ ‚flà ‚Èh Á„U∞°H
‚◊ ◊ÊÁŸ ÁŸ⁄UÊŒ⁄U •ÊŒ⁄U„UË – ‚’ ‚¢Ã ‚ÈπË Á’ø⁄¢UÁà ◊„UËH 8 H
◊ÈÁŸ ◊ÊŸ‚ ¬¢∑§¡ ÷΢ª ÷¡ – ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ◊„UÊ ⁄UŸœË⁄U •¡H
Ãfl ŸÊ◊ ¡¬ÊÁ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ „U⁄UË – ÷fl ⁄UÙª ◊„UʪŒ ◊ÊŸ •⁄UËH 9 H
ªÈŸ ‚Ë‹ ∑Χ¬Ê ¬⁄U◊Êÿߢ – ¬˝Ÿ◊ÊÁ◊ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U üÊË⁄U◊Ÿ¢H
⁄UÉÊÈŸ¢Œ ÁŸ∑¢§Œÿ m¢mÉÊŸ¢ – ◊Á„U¬Ê‹ Á’‹Ù∑§ÿ ŒËŸ¡Ÿ¢H 10H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ’⁄U ◊ʪ©°U „U⁄UÁ· Œ„ÈU üÊË⁄¢Uª–
¬Œ ‚⁄UÙ¡ •Ÿ¬ÊÿŸË ÷ªÁà ‚ŒÊ ‚¢ªH 14 (∑§)H
’⁄UÁŸ ©U◊ʬÁà ⁄UÊ◊ ªÈŸ „U⁄UÁ· ª∞ ∑Ò§‹Ê‚–
Ã’ ¬˝÷È ∑§Á¬ã„U ÁŒflÊ∞ ‚’ Á’Áœ ‚Èπ¬˝Œ ’Ê‚H 14 (π)H
‚ÈŸÈ πª¬Áà ÿ„U ∑§ÕÊ ¬ÊflŸË – ÁòÊÁ’œ Ãʬ ÷fl ÷ÿ ŒÊflŸËH
◊„UÊ⁄UÊ¡ ∑§⁄U ‚È÷ •Á÷·∑§Ê – ‚ÈŸÃ ‹„U®„U Ÿ⁄U Á’⁄UÁà Á’’∑§ÊH 1H
¡ ‚∑§Ê◊ Ÿ⁄U ‚ÈŸ®„U ¡ ªÊfl®„U – ‚Èπ ‚¢¬Áà ŸÊŸÊ Á’Áœ ¬ÊflÁ„¢UH
‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ‚Èπ§ ∑§Á⁄U ¡ª ◊Ê„UË¥ – •¢Ã∑§Ê‹ ⁄UÉÊȬÁà ¬È⁄U ¡Ê„UË¥H 2H
‚ÈŸ®„U Á’◊ÈQ§ Á’⁄Uà •L§ Á’·ß¸ – ‹„U®„U ÷ªÁà ªÁà ‚¢¬Áà Ÿß¸H
πª¬Áà ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ◊Ò¥ ’⁄UŸË – Sfl◊Áà Á’‹Ê‚ òÊÊ‚ ŒÈπ „U⁄UŸËH 3H
Á’⁄UÁà Á’’∑§ ÷ªÁà ŒÎ…∏U ∑§⁄UŸË – ◊Ù„U ŸŒË ∑§„°U ‚È¢Œ⁄U Ã⁄UŸËH
ÁŸÃ Ÿfl ◊¢ª‹ ∑§ı‚‹¬È⁄UË – „U⁄UÁ·Ã ⁄U„U®„U ‹Ùª ‚’ ∑ȧ⁄UËH 4H
ÁŸÃ Ÿß ¬˝ËÁà ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ – ‚’ ∑¥§ Á¡ã„UÁ„U Ÿ◊à Á‚fl ◊ÈÁŸ •¡H
◊¢ªŸ ’„È U ¬˝∑§Ê⁄U ¬Á„U⁄UÊ∞ – Ám¡ã„U ŒÊŸ ŸÊŸÊ Á’Áœ ¬Ê∞H 5H
’˝rÊÔÊŸ¢Œ ◊ªŸ ∑§Á¬ ‚’ ∑¥§ ¬˝÷È ¬Œ ¬˝ËÁÖ
¡Êà Ÿ ¡ÊŸ ÁŒfl‚ ÁÃã„U ª∞ ◊Ê‚ ·≈U ’ËÁÃH 15H
Á’‚⁄U ªÎ„U ‚¬Ÿ„ÈU° ‚ÈÁœ ŸÊ„UË¥ – Á¡Á◊ ¬⁄Uº˝Ù„U ‚¢Ã ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
Ã’ ⁄UÉÊȬÁà ‚’ ‚πÊ ’Ù‹Ê∞ – •Êß ‚’Áã„U ‚ÊŒ⁄U Á‚L§ ŸÊ∞H 1H
¬⁄U◊ ¬˝ËÁà ‚◊ˬ ’ÒΔUÊ⁄U – ÷ªÃ ‚ÈπŒ ◊ÎŒÈ ’øŸ ©UøÊ⁄UH
377
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
ÃÈï„U •Áà ∑§ËÁã„U ◊ÙÁ⁄U ‚fl∑§Ê߸ – ◊Èπ ¬⁄U ∑§Á„U Á’Áœ ∑§⁄Uı¥ ’«∏UÊ߸H 2H
ÃÊÃ ◊ÙÁ„U ÃÈï„U •Áà Á¬˝ÿ ‹Êª – ◊◊ Á„Uà ‹ÊÁª ÷flŸ ‚Èπ àÿʪH
•ŸÈ¡ ⁄UÊ¡ ‚¢¬Áà ’ÒŒ„UË – Œ„U ª„U ¬Á⁄UflÊ⁄U ‚Ÿ„UËH 3H
‚’ ◊◊ Á¬˝ÿ Ÿ®„U ÃÈï„UÁ„U ‚◊ÊŸÊ – ◊Î·Ê Ÿ ∑§„U©°U ◊Ù⁄U ÿ„U ’ÊŸÊH
‚’ ∑¥§ Á¬˝ÿ ‚fl∑§ ÿ„U ŸËÃË – ◊Ù⁄¥U •Áœ∑§ ŒÊ‚ ¬⁄U ¬˝ËÃËH 4H
•’ ªÎ„U ¡Ê„ÈU ‚πÊ ‚’ ÷¡„ÈU ◊ÙÁ„U ŒÎ…∏U Ÿ◊–
‚ŒÊ ‚’¸ªÃ ‚’¸Á„Uà ¡ÊÁŸ ∑§⁄U„ÈU •Áà ¬˝◊H 16H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ◊ªŸ ‚’ ÷∞– ∑§Ù „U◊ ∑§„UÊ° Á’‚Á⁄U ß ª∞H
∞∑§≈U∑§ ⁄U„U ¡ÙÁ⁄U ∑§⁄U •Êª – ‚∑§Á„¢U Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á„U •Áà •ŸÈ⁄UʪH 1H
¬⁄U◊ ¬˝◊ ÁÃã„ U ∑§⁄U ¬˝÷È ŒπÊ – ∑§„UÊ Á’Á’Áœ Á’Áœ ÇÿÊŸ Á’‚·ÊH
¬˝÷È ‚ã◊Èπ ∑§¿ÈU ∑§„UŸ Ÿ ¬Ê⁄UÁ„¢U – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ø⁄UŸ ‚⁄UÙ¡ ÁŸ„UÊ⁄U®„UH 2H
Ã’ ¬˝÷È ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ◊ªÊ∞ – ŸÊŸÊ ⁄¢Uª •ŸÍ¬ ‚È„UÊ∞H
‚Ȫ˝ËflÁ„U ¬˝Õ◊®„U ¬Á„U⁄UÊ∞ – ’‚Ÿ ÷⁄Uà ÁŸ¡ „UÊÕ ’ŸÊ∞H 3H
¬˝÷È ¬˝Á⁄Uà ‹Á¿U◊Ÿ ¬Á„U⁄UÊ∞ – ‹¢∑§Ê¬Áà ⁄UÉÊȬÁà ◊Ÿ ÷Ê∞H
•¢ªŒ ’ÒΔU ⁄U„UÊ ŸÁ„¢U «UÙ‹Ê – ¬˝ËÁà ŒÁπ ¬˝÷È ÃÊÁ„U Ÿ ’Ù‹ÊH 4H
¡Ê◊fl¢Ã ŸË‹ÊÁŒ ‚’ ¬Á„U⁄UÊ∞ ⁄UÉÊÈŸÊÕ–
Á„Uÿ° œÁ⁄U ⁄UÊ◊ M§¬ ‚’ ø‹ ŸÊß ¬Œ ◊ÊÕH 17 (∑§)H
Ã’ •¢ªŒ ©UÁΔU ŸÊß Á‚L§ ‚¡‹ ŸÿŸ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
•Áà Á’ŸËà ’Ù‹©U ’øŸ ◊Ÿ„È°U ¬˝◊ ⁄U‚ ’ÙÁ⁄UH 17 (π)H
‚ÈŸÈ ‚’¸Çÿ ∑Χ¬Ê ‚Èπ ®‚œÙ – ŒËŸ ŒÿÊ∑§⁄U •Ê⁄Uà ’¢œÙH
◊⁄UÃË ’⁄U ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ’Ê‹Ë – ªÿ©U ÃÈï„UÊ⁄UÁ„U ∑§Ù¥¿U¥ ÉÊÊ‹ËH 1H
•‚⁄UŸ ‚⁄UŸ Á’⁄UŒÈ ‚¢÷Ê⁄UË – ◊ÙÁ„U ¡ÁŸ á„ÈU ÷ªÃ Á„UÃ∑§Ê⁄UËH
◊Ù⁄¥U ÃÈï„U ¬˝÷È ªÈ⁄U Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ¡Ê©°U ∑§„UÊ° ÃÁ¡ ¬Œ ¡‹¡ÊÃÊH 2H
ÃÈï„UÁ„U Á’øÊÁ⁄U ∑§„U„ÈU Ÿ⁄UŸÊ„UÊ – ¬˝÷È ÃÁ¡ ÷flŸ ∑§Ê¡ ◊◊ ∑§Ê„UÊH
’Ê‹∑§ ÇÿÊŸ ’ÈÁh ’‹ „UËŸÊ – ⁄UÊπ„ÈU ‚⁄UŸ ŸÊÕ ¡Ÿ ŒËŸÊH 3H
ŸËÁø ≈U„U‹ ªÎ„U ∑Ò§ ‚’ ∑§Á⁄U„U©°U – ¬Œ ¬¢∑§¡ Á’‹ÙÁ∑§ ÷fl ÃÁ⁄U„U©°UH
•‚ ∑§Á„U ø⁄UŸ ¬⁄U©U ¬˝÷È ¬Ê„UË – •’ ¡ÁŸ ŸÊÕ ∑§„U„UÈ ªÎ„U ¡Ê„UËH 4H
•¢ªŒ ’øŸ Á’ŸËà ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ∑§L§ŸÊ ‚Ë¥fl–
¬˝÷È ©UΔUÊß ©U⁄U ‹Êÿ©U ‚¡‹ ŸÿŸ ⁄UÊ¡ËflH 18 (∑§)H
ÁŸ¡ ©U⁄U ◊Ê‹ ’‚Ÿ ◊ÁŸ ’ÊÁ‹ÃŸÿ ¬Á„U⁄UÊß–
Á’ŒÊ ∑§ËÁã„U ÷ªflÊŸ Ã’ ’„ÈU ¬˝∑§Ê⁄U ‚◊ȤÊÊßH 18 (π)H
378
øı0. ÷⁄Uà •ŸÈ¡ ‚ıÁ◊ÁòÊ ‚◊ÃÊ – ¬ΔUflŸ ø‹ ÷ªÃ ∑Χà øÃÊH
•¢ªŒ NUŒÿ° ¬˝◊ Ÿ®„U ÕÙ⁄UÊ – Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U ÁøÃfl ⁄UÊ◊ ∑§Ë¥ •Ù⁄UÊH 1H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ∑§⁄U Œ¢«U ¬˝ŸÊ◊Ê – ◊Ÿ •‚ ⁄U„UŸ ∑§„U®„U ◊ÙÁ„U ⁄UÊ◊ÊH
⁄UÊ◊ Á’‹Ù∑§ÁŸ ’Ù‹ÁŸ ø‹ŸË – ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚ÈÁ◊Á⁄U ‚Ùøà „°UÁ‚ Á◊‹ŸËH 2H
¬˝÷È L§π ŒÁπ Á’Ÿÿ ’„ÈU ÷Ê·Ë – ø‹©U NUŒÿ° ¬Œ ¬¢∑§¡ ⁄UÊπËH
•Áà •ÊŒ⁄U ‚’ ∑§Á¬ ¬„È°UøÊ∞ – ÷Êßã„U ‚Á„Uà ÷⁄Uà ¬ÈÁŸ •Ê∞H 3H
Ã’ ‚Ȫ˝Ëfl ø⁄UŸ ªÁ„U ŸÊŸÊ – ÷Ê°Áà Á’Ÿÿ ∑§Ëã„U „UŸÈ◊ÊŸÊH
ÁŒŸ Œ‚ ∑§Á⁄U ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ‚flÊ – ¬ÈÁŸ Ãfl ø⁄UŸ ŒÁπ„U©°U ŒflÊH 4H
¬Èãÿ ¬È¢¡ ÃÈï„U ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ‚fl„ÈU ¡Êß ∑Χ¬Ê •ÊªÊ⁄UÊH
•‚ ∑§Á„U ∑§Á¬ ‚’ ø‹ ÃÈ⁄¢UÃÊ – •¢ªŒ ∑§„Uß ‚ÈŸ„ÈU „UŸÈ◊¢ÃÊH 5H
ŒÙ0. ∑§„U„ÈU Œ¢«Uflà ¬˝÷È ‚Ò¥ ÃÈï„UÁ„U ∑§„U©°U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
’Ê⁄U ’Ê⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§Á„U ‚È⁄UÁà ∑§⁄UÊ∞„ÈU ◊ÙÁ⁄UH 19 (∑§)H
•‚ ∑§Á„U ø‹©U ’ÊÁ‹‚Èà Á»§Á⁄U •Êÿ©U „ŸÈ◊¢Ã–
ÃÊ‚È ¬˝ËÁà ¬˝÷È ‚Ÿ ∑§„UË ◊ªŸ ÷∞ ÷ªfl¢ÃH 19 (π)H
∑ȧÁ‹‚„ÈU øÊÁ„U ∑§ΔUÙ⁄U •Áà ∑§Ù◊‹ ∑ȧ‚È◊„ÈU øÊÁ„U–
ÁøÙÊ πª‚ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ‚◊ÈÁ¤Ê ¬⁄Uß ∑§„ÈU ∑§ÊÁ„UH 19 (ª)H
øı0. ¬ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ Á‹ÿÙ ’ÙÁ‹ ÁŸ·ÊŒÊ– ŒËã„U ÷Í·Ÿ ’‚Ÿ ¬˝‚ÊŒÊH
¡Ê„ÈU ÷flŸ ◊◊ ‚ÈÁ◊⁄UŸ ∑§⁄U„ÍU – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ œ◊¸ •ŸÈ‚⁄U„ÍUH 1H
ÃÈï„U ◊◊ ‚πÊ ÷⁄Uà ‚◊ ÷˝ÊÃÊ – ‚ŒÊ ⁄U„U„ÈU ¬È⁄U •Êflà ¡ÊÃÊH
’øŸ ‚ÈŸÃ ©U¬¡Ê ‚Èπ ÷Ê⁄UË – ¬⁄U©U ø⁄UŸ ÷Á⁄U ‹ÙøŸ ’Ê⁄UËH 2H
ø⁄UŸ ŸÁ‹Ÿ ©U⁄U œÁ⁄U ªÎ„U •ÊflÊ – ¬˝÷È ‚È÷Ê©U ¬Á⁄U¡ŸÁã„U ‚ÈŸÊflÊH
⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà ŒÁπ ¬È⁄U’Ê‚Ë – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§„UÁ„¢U œãÿ ‚Èπ⁄UÊ‚ËH 3H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ ’ÒΔ¥U òÊÒ‹Ù∑§Ê – „U⁄UÁ·Ã ÷∞ ª∞ ‚’ ‚Ù∑§ÊH
’ÿL§ Ÿ ∑§⁄U ∑§Ê„ÍU ‚Ÿ ∑§Ù߸ – ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ Á’·◊ÃÊ πÙ߸H 4H
ŒÙ0. ’⁄UŸÊüÊ◊ ÁŸ¡ ÁŸ¡ œ⁄U◊ ÁŸ⁄Uà ’Œ ¬Õ ‹Ùª–
ø‹Á„¢U ‚ŒÊ ¬Êfl®„U ‚ÈπÁ„U ŸÁ„¢U ÷ÿ ‚Ù∑§ Ÿ ⁄UÙªH 20H
øı0. ŒÒÁ„U∑§ ŒÒÁfl∑§ ÷ıÁÃ∑§ ÃÊ¬Ê – ⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ ŸÁ„¢U ∑§Ê„ÈUÁ„U ÿʬÊH
‚’ Ÿ⁄U ∑§⁄UÁ„¢U ¬⁄US¬⁄U ¬˝ËÃË – ø‹Á„¢U Sflœ◊¸ ÁŸ⁄Uà üÊÈÁà ŸËÃËH 1H
øÊÁ⁄U©U ø⁄UŸ œ◊¸ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¬ÍÁ⁄U ⁄U„UÊ ‚¬Ÿ„È°U •ÉÊ ŸÊ„UË¥H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ⁄Uà Ÿ⁄U •L§ ŸÊ⁄UË – ‚∑§‹ ¬⁄U◊ ªÁà ∑§ •Áœ∑§Ê⁄UËH 2H
•À¬◊ÎàÿÈ ŸÁ„¢U ∑§flÁŸ©U ¬Ë⁄UÊ – ‚’ ‚È¢Œ⁄U ‚’ Á’L§¡ ‚⁄UË⁄UÊH
379
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŸÁ„¢U ŒÁ⁄Uº˝ ∑§Ù©U ŒÈπË Ÿ ŒËŸÊ – ŸÁ„¢U ∑§Ù©U •’Èœ Ÿ ‹ë¿UŸ „UËŸÊH 3H
‚’ ÁŸŒZ÷ œ◊¸⁄Uà ¬ÈŸË – Ÿ⁄U •L§ ŸÊÁ⁄U øÃÈ⁄U ‚’ ªÈŸËH
‚’ ªÈŸÇÿ ¬¢Á«Uà ‚’ ÇÿÊŸË – ‚’ ∑ΧÃÇÿ ŸÁ„¢U ∑§¬≈U ‚ÿÊŸËH 4H
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ Ÿ÷ª‚ ‚ÈŸÈ ‚ø⁄UÊø⁄U ¡ª ◊ÊÁ„¢U–
∑§Ê‹ ∑§◊¸ ‚È÷Êfl ªÈŸ ∑Χà ŒÈπ ∑§Ê„ÈUÁ„U ŸÊÁ„¢UH 21H
÷ÍÁ◊ ‚# ‚ʪ⁄U ◊π‹Ê – ∞∑§ ÷ͬ ⁄UÉÊȬÁà ∑§Ù‚‹ÊH
÷È•Ÿ •Ÿ∑§ ⁄UÙ◊ ¬˝Áà ¡Ê‚Í – ÿ„U ¬˝÷ÈÃÊ ∑§¿ÈU ’„ÈUà Ÿ ÃÊ‚ÍH 1H
‚Ù ◊Á„U◊Ê ‚◊ȤÊà ¬˝÷È ∑§⁄UË – ÿ„U ’⁄UŸÃ „UËŸÃÊ ÉÊŸ⁄UËH
‚Ù©U ◊Á„U◊Ê πª‚ Á¡ã„U ¡ÊŸË – Á»§Á⁄U ∞®„U øÁ⁄Uà ÁÃã„U„È°U ⁄UÁà ◊ÊŸËH 2H
‚Ù©U ¡ÊŸ ∑§⁄U »§‹ ÿ„U ‹Ë‹Ê – ∑§„UÁ„¢U ◊„UÊ ◊ÈÁŸ’⁄U Œ◊‚Ë‹ÊH
⁄UÊ◊ ⁄UÊ¡ ∑§⁄U ‚Èπ ‚¢¬ŒÊ – ’⁄UÁŸ Ÿ ‚∑§ß »§ŸË‚ ‚Ê⁄UŒÊH 3H
‚’ ©UŒÊ⁄ ‚’ ¬⁄U ©U¬∑§Ê⁄UË – Á’¬˝ ø⁄UŸ ‚fl∑§ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
∞∑§ŸÊÁ⁄U ’˝Ã ⁄Uà ‚’ ¤ÊÊ⁄UË – Ã ◊Ÿ ’ø ∑˝§◊ ¬Áà Á„UÃ∑§Ê⁄UËH 4H
Œ¢«U ¡ÁÃã„U ∑§⁄U ÷Œ ¡„°U ŸÃ¸∑§ ŸÎàÿ ‚◊Ê¡–
¡ËÄÈU ◊ŸÁ„U ‚ÈÁŸ• •‚ ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑¥§ ⁄UÊ¡H 22H
»Í§‹Á„¢U »§⁄UÁ„¢U ‚ŒÊ ÃL§ ∑§ÊŸŸ – ⁄U„UÁ„¢U ∞∑§ ‚°ª ª¡ ¬¢øÊŸŸH
πª ◊Ϊ ‚„U¡ ’ÿL§ Á’‚⁄UÊ߸ – ‚’Áã„U ¬⁄US¬⁄U ¬˝ËÁà ’…∏UÊ߸H 1H
∑ͧ¡Á„¢U πª ◊Ϊ ŸÊŸÊ ’΢ŒÊ – •÷ÿ ø⁄UÁ„¢U ’Ÿ ∑§⁄U®„U •Ÿ¢ŒÊH
‚ËË ‚È⁄UÁ÷ ¬flŸ ’„U ◊¢ŒÊ – ªÈ¢¡Ã •Á‹ ‹Ò øÁ‹ ◊∑§⁄¢UŒÊH 2H
‹ÃÊ Á’≈U¬ ◊ʪ¥ ◊œÈ øfl„UË¥ – ◊Ÿ÷ÊflÃÙ œŸÈ ¬ÿ dfl„UË¥H
‚Á‚ ‚¢¬ÛÊ ‚ŒÊ ⁄U„U œ⁄UŸË – òÊÃÊ° ÷ß ∑ΧáȪ ∑Ò§ ∑§⁄UŸËH 3H
¬˝ª≈UË¥ ÁªÁ⁄Uã„U Á’Á’Áœ ◊ÁŸ πÊŸË – ¡ªŒÊàÊ◊Ê ÷ͬ ¡ª ¡ÊŸËH
‚Á⁄UÃÊ ‚∑§‹ ’„U®„U ’⁄U ’Ê⁄UË – ‚ËË •◊‹ SflÊŒ ‚Èπ∑§Ê⁄UËH 4H
‚ʪ⁄U ÁŸ¡ ◊⁄U¡ÊŒÊ° ⁄U„U„UË¥ – «UÊ⁄UÁ„¢U ⁄U% Ã≈UÁã„U Ÿ⁄U ‹„U„UË¥H
‚⁄UÁ‚¡ ‚¢∑ȧ‹ ‚∑§‹ ë∏UÊªÊ – •Áà ¬˝‚ÛÊ Œ‚ ÁŒ‚Ê Á’÷ʪÊH 5H
Á’œÈ ◊Á„U ¬Í⁄U ◊ÿÍπÁã„U ⁄UÁ’ ì ¡ßÁ„U ∑§Ê¡–
◊ʪ¥ ’ÊÁ⁄UŒ ŒÁ„¢U ¡‹ ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑¥§ ⁄UÊ¡H 23H
∑§ÙÁ≈Uã„U ’ÊÁ¡◊œ ¬˝÷È ∑§Ëã„U – ŒÊŸ •Ÿ∑§ Ám¡ã„U ∑§„°U ŒËã„UH
üÊÈÁà ¬Õ ¬Ê‹∑§ œ◊¸ œÈ⁄¢Uœ⁄U – ªÈŸÊÃËà •L§ ÷Ùª ¬È⁄¢UŒ⁄UH 1H
¬Áà •ŸÈ∑ͧ‹ ‚ŒÊ ⁄U„U ‚ËÃÊ – ‚Ù÷Ê πÊÁŸ ‚È‚Ë‹ Á’ŸËÃÊH
¡ÊŸÁà ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚flÁà ø⁄UŸ ∑§◊‹ ◊Ÿ ‹Ê߸H 2H
380
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡lÁ¬ ªÎ„°U ‚fl∑§ ‚flÁ∑§ŸË – Á’¬È‹ ‚ŒÊ ‚flÊ Á’Áœ ªÈŸËH
ÁŸ¡ ∑§⁄U ªÎ„U ¬Á⁄Uø⁄U¡Ê ∑§⁄U߸ – ⁄UÊ◊ø¢º˝ •Êÿ‚È •ŸÈ‚⁄U߸H 3H
¡Á„U Á’Áœ ∑Χ¬Ê®‚œÈ ‚Èπ ◊ÊŸß – ‚Ùß ∑§⁄U üÊË ‚flÊ Á’Áœ ¡ÊŸßH
∑§ı‚ÀÿÊÁŒ ‚Ê‚È ªÎ„U ◊Ê„UË¥ – ‚flß ‚’Áã„U ◊ÊŸ ◊Œ ŸÊ„UË¥H 4H
©U◊Ê ⁄U◊Ê ’˝rÊÔÊÁŒ ’¢ÁŒÃÊ – ¡ªŒ¢’Ê ‚¢ÃÃ◊ÁŸ¢ÁŒÃÊH 5H
¡Ê‚È ∑Χ¬Ê ∑§≈UÊë¿ÈU ‚È⁄U øÊ„Uà ÁøÃfl Ÿ ‚Ùß–
⁄UÊ◊ ¬ŒÊ⁄UÁ’¢Œ ⁄UÁà ∑§⁄Áà ‚È÷ÊflÁ„U πÙßH 24H
‚fl®„U ‚ÊŸ∑ͧ‹ ‚’ ÷Ê߸ – ⁄UÊ◊ø⁄UŸ ⁄UÁà •Áà •Áœ∑§Ê߸H
¬˝÷È ◊Èπ ∑§◊‹ Á’‹Ù∑§Ã ⁄U„U„UË¥ – ∑§’„È°U ∑Χ¬Ê‹ „U◊Á„U ∑§¿ÈU ∑§„U„UË¥H 1H
⁄UÊ◊ ∑§⁄U®„U ÷˝ÊÃã„U ¬⁄U ¬˝ËÃË – ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà Á‚πÊfl®„U ŸËÃËH
„U⁄UÁ·Ã ⁄U„U®„U Ÿª⁄U ∑§ ‹ÙªÊ – ∑§⁄U®„U ‚∑§‹ ‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ÷ÙªÊH 2H
•„UÁŸÁ‚ Á’ÁœÁ„U ◊ŸÊflà ⁄U„U„UË¥ – üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ø⁄UŸ ⁄UÁà ø„U„UË¥H
ŒÈß ‚Èà ‚¢ÈŒ⁄U ‚ËÃÊ° ¡Ê∞ – ‹fl ∑ȧ‚ ’Œ ¬È⁄UÊŸã„U ªÊ∞H 3H
ŒÙ©U Á’¡ß¸ Á’Ÿß¸ ªÈŸ ◊¢ÁŒ⁄U – „UÁ⁄U ¬˝ÁÃÁ’¢’ ◊Ÿ„UÈ° •Áà ‚È¢Œ⁄UH
ŒÈß ŒÈß ‚Èà ‚’ ÷˝ÊÃã„U ∑§⁄U – ÷∞ M§¬ ªÈŸ ‚Ë‹ ÉÊŸ⁄UH 4H
ÇÿÊŸ Áª⁄UÊ ªÙÃËà •¡ ◊ÊÿÊ ◊Ÿ ªÈŸ ¬Ê⁄U–
‚Ùß ‚Áìʌʟ¢Œ ÉÊŸ ∑§⁄U Ÿ⁄U øÁ⁄Uà ©UŒÊ⁄UH 25H
¬˝ÊÃ∑§Ê‹ ‚⁄U™§ ∑§Á⁄U ◊îÊŸ – ’ÒΔUÁ„¢U ‚÷Ê° ‚¢ª Ám¡ ‚îÊŸH
’Œ ¬È⁄UÊŸ ’Á‚CÔU ’πÊŸÁ„¢U – ‚ÈŸ®„U ⁄UÊ◊ ¡lÁ¬ ‚’ ¡ÊŸ®„UH 1H
•ŸÈ¡ã„U ‚¢¡Èà ÷Ù¡Ÿ ∑§⁄U„UË¥ – ŒÁπ ‚∑§‹ ¡ŸŸË¥ ‚Èπ ÷⁄U„UË¥H
÷⁄Uà ‚òÊÈ„UŸ ŒÙŸ©U ÷Ê߸ – ‚Á„Uà ¬flŸ‚Èà ©U¬’Ÿ ¡Ê߸H 2H
’ͤÊÁ„¢U ’ÒÁΔU ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊ„UÊ – ∑§„U „UŸÈ◊ÊŸ ‚È◊Áà •flªÊ„UÊH
‚ÈŸÃ Á’◊‹ ªÈŸ •Áà ‚Èπ ¬Êfl®„U – ’„ÈUÁ⁄U ’„ÈUÁ⁄U ∑§Á⁄U Á’Ÿÿ ∑§„UÊfl®„UH 3H
‚’ ∑¥§ ªÎ„ U ªÎ„U „UÙÁ„¢U ¬È⁄UÊŸÊ – ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ¬ÊflŸ Á’Áœ ŸÊŸÊH
Ÿ⁄U •L§ ŸÊÁ⁄U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸ®„U – ∑§⁄UÁ„¢U ÁŒfl‚ ÁŸÁ‚ ¡Êà Ÿ ¡ÊŸ®„UH 4H
•flœ¬È⁄UË ’ÊÁ‚ã„U ∑§⁄U ‚Èπ ‚¢¬ŒÊ ‚◊Ê¡–
‚„U‚ ‚· ŸÁ„¢U ∑§Á„U ‚∑§®„U ¡„°U ŸÎ¬ ⁄UÊ◊ Á’⁄UÊ¡H 26H
ŸÊ⁄UŒÊÁŒ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ ◊ÈŸË‚Ê – Œ⁄U‚Ÿ ‹ÊÁª ∑§Ù‚‹ÊœË‚ÊH
ÁŒŸ ¬˝Áà ‚∑§‹ •¡ÙäÿÊ •Êfl®„U – ŒÁπ ŸªL§ Á’⁄UÊªÈ Á’‚⁄UÊfl®„UH 1H
¡ÊÃM§¬ ◊ÁŸ ⁄UÁøà •≈UÊ⁄UË¥ – ŸÊŸÊ ⁄¢Uª L§Áø⁄U ªø …Ê⁄UË¢H
¬È⁄U ø„È°U ¬Ê‚ ∑§Ù≈UU •Áà ‚È¢Œ⁄ U– ⁄Uø ∑°§ªÍ⁄UÊ ⁄¢Uª ⁄¢Uª ’⁄UH 2H
381
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
¿U¢0.
ŒÙ0.
øı0.
Ÿfl ª˝„U ÁŸ∑§⁄U •ŸË∑§ ’ŸÊ߸ – ¡ŸÈ ÉÊ⁄UË •◊⁄UÊflÁà •Ê߸H
◊Á„U ’„ÈU ⁄¢Uª ⁄UÁøà ªø ∑§Ê°øÊ – ¡Ù Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÈÁŸ’⁄U ◊Ÿ ŸÊøÊH 3H
œfl‹ œÊ◊ ™§¬⁄UU Ÿ÷ øÈ¢’à – ∑§‹‚ ◊Ÿ„È°U ⁄UÁ’ ‚Á‚ ŒÈÁà ®ŸŒÃH
’„ÈU ◊ÁŸ ⁄UÁøà ¤Ê⁄UÙπÊ ÷˝Ê¡®„U – ªÎ„U ªÎ„U ¬˝Áà ◊ÁŸ ŒË¬ Á’⁄UÊ¡®„UH 4H
◊ÁŸ ŒË¬ ⁄UÊ¡®„U ÷flŸ ÷˝Ê¡®„U Œ„U⁄UË¥ Á’º˝È◊ ⁄UøË–
◊ÁŸ π¢÷ ÷ËÁà Á’⁄¢UÁø Á’⁄UøË ∑§Ÿ∑§ ◊ÁŸ ◊⁄U∑§Ã πøËH
‚¢ÈŒ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U ◊¢ÁŒ⁄UÊÿà •Á¡⁄U L§Áø⁄U »§Á≈U∑§ ⁄Uø–
¬˝Áà mÊ⁄U mÊ⁄U ∑§¬Ê≈U ¬È⁄U≈U ’ŸÊß ’„ÈU ’íÊ˝Áã„U πøH
øÊL§ ÁøòÊ‚Ê‹Ê ªÎ„U ªÎ„U ¬˝Áà Á‹π ’ŸÊß–
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ¡ ÁŸ⁄Uπ ◊ÈÁŸ Ã ◊Ÿ ‹Á„¢U øÙ⁄UÊßH 27H
‚È◊Ÿ ’ÊÁ≈U∑§Ê ‚’®„U ‹ªÊßZ – Á’Á’œ ÷Ê°Áà ∑§Á⁄U ¡ÃŸ ’ŸÊßZH
‹ÃÊ ‹Á‹Ã ’„ÈU ¡ÊÁà ‚È„UÊßZ – »Í§‹®„U ‚ŒÊ ’‚¢Ã Á∑§ ŸÊßZH 1H
ªÈ¢¡Ã ◊œÈ∑§⁄U ◊Èπ⁄U ◊ŸÙ„U⁄U – ◊ÊL§Ã ÁòÊÁ’Áœ ‚ŒÊ ’„U ‚È¢Œ⁄UH
ŸÊŸÊ πª ’Ê‹∑§Áã„U Á¡•Ê∞ – ’Ù‹Ã ◊œÈ⁄U ©U«∏UÊà ‚È„UÊ∞H 2H
◊Ù⁄U „¢U‚ ‚Ê⁄U‚ ¬Ê⁄UÊflà – ÷flŸÁŸ ¬⁄U ‚Ù÷Ê •Áà ¬ÊflÃH
¡„°U Ä°U Œπ®„U ÁŸ¡ ¬Á⁄U¿UÊ„UË¥ – ’„ÈU Á’Áœ ∑ͧ¡®„U ŸÎàÿ ∑§⁄UÊ„UË¥H 3H
‚È∑§ ‚ÊÁ⁄U∑§Ê ¬…∏UÊfl®„U ’Ê‹∑§ – ∑§„U„ÈU ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊȬÁà ¡Ÿ¬Ê‹∑§H
⁄UÊ¡ ŒÈ•Ê⁄U ‚∑§‹ Á’Áœ øÊM§ – ’ËÕË¥ øı„U≈U L§Áø⁄U ’¡ÊM§H 4H
’Ê¡Ê⁄U L§Áø⁄U Ÿ ’Ÿß ’⁄UŸÃ ’SÃÈ Á’ŸÈ ªÕ ¬Êß∞–
¡„°U ÷ͬ ⁄U◊ÊÁŸflÊ‚ Ä°U ∑§Ë ‚¢¬ŒÊ Á∑§Á◊ ªÊß∞H
’ÒΔU ’¡Ê¡ ‚⁄UÊ»§ ’ÁŸ∑§ •Ÿ∑§ ◊Ÿ„È°U ∑ȧ’⁄U Ã–
‚’ ‚ÈπË ‚’ ‚ëÊÁ⁄Uà ‚È¢Œ⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U Á‚‚È ¡⁄UΔU ¡H
©UÙÊ⁄U ÁŒÁ‚ ‚⁄U¡Í ’„U ÁŸ◊¸‹ ¡‹ ª¢÷Ë⁄U–
’Ê°œ ÉÊÊ≈U ◊ŸÙ„U⁄U SflÀ¬ ¬¢∑§ Ÿ®„U ÃË⁄UH 28H
ŒÍÁ⁄U »§⁄UÊ∑§ L§Áø⁄U ‚Ù ÉÊÊ≈UÊ – ¡„°U ¡‹ Á¬•Á„¢U ’ÊÁ¡ ª¡ ΔUÊ≈UÊH
¬ÁŸÉÊ≈U ¬⁄U◊ ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊŸÊ – ÄUÊ° Ÿ ¬ÈL§· ∑§⁄U®„U •FÊŸÊH 1H
⁄UÊ¡ÉÊÊ≈U ‚’ Á’Áœ ‚È¢Œ⁄U ’⁄U – ◊îÊ®„U ÄUÊ° ’⁄UŸ øÊÁ⁄U©U§ Ÿ⁄UH
ÃË⁄U ÃË⁄U Œflã„U ∑§ ◊¢ÁŒ⁄U – ø„È°U ÁŒÁ‚ ÁÃã„U ∑§ ©U¬’Ÿ ‚È¢Œ⁄UH 2H
∑§„È°U ∑§„È°U ‚Á⁄UÃÊ ÃË⁄U ©UŒÊ‚Ë – ’‚Á„¢U ÇÿÊŸ ⁄Uà ◊ÈÁŸ ‚¢ãÿÊ‚ËH
ÃË⁄U ÃË⁄U ÃÈ‹Á‚∑§Ê ‚È„UÊ߸ – ’΢Œ ’¢ÎŒ ’„ÈU ◊ÈÁŸã„U ‹ªÊ߸H 3H
¬È⁄U ‚Ù÷Ê ∑§¿ÈU ’⁄UÁŸ Ÿ ¡Ê߸ – ’Ê„U⁄U Ÿª⁄U ¬⁄U◊ L§Áø⁄UÊ߸H
382
¿¢U0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Œπà ¬È⁄UË •Áπ‹ •ÉÊ ÷ÊªÊ – ’Ÿ ©U¬’Ÿ ’ÊÁ¬∑§Ê ë∏UʪÊH 4H
’ʬ˥ ë∏Uʪ •ŸÍ¬ ∑ͧ¬ ◊ŸÙ„U⁄UÊÿà ‚Ù„U„UË¥–
‚٬ʟ ‚È¢Œ⁄U ŸË⁄U ÁŸ◊¸‹ ŒÁπ ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ◊Ù„U„UË¥H
’„ÈU ⁄¢Uª ∑¢§¡ •Ÿ∑§ πª ∑ͧ¡®„U ◊œÈ¬ ª¢È¡Ê⁄U„UË¥–
•Ê⁄UÊ◊ ⁄Uïÿ Á¬∑§ÊÁŒ πª ⁄Ufl ¡ŸÈ ¬ÁÕ∑§ „¢U∑§Ê⁄U„UË¥H
⁄U◊ÊŸÊÕ ¡„°U ⁄UÊ¡Ê ‚Ù ¬È⁄U ’⁄UÁŸ Á∑§ ¡Êß–
•ÁŸ◊ÊÁŒ∑§ ‚Èπ ‚¢¬ŒÊ ⁄U„UË¥ •flœ ‚’ ¿UÊßH 29H
¡„°U Ä°U Ÿ⁄U ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊfl®„U – ’ÒÁΔU ¬⁄U‚¬⁄U ß„Uß Á‚πÊfl®„UH
÷¡„ÈU ¬˝ŸÃ ¬˝Áìʋ∑§ ⁄UÊ◊Á„U – ‚Ù÷Ê ‚Ë‹ M§¬ ªÈŸ œÊ◊Á„UH 1H
¡‹¡ Á’‹ÙøŸ SÿÊ◊‹ ªÊÃÁ„ U– ¬‹∑§ ŸÿŸ ßfl ‚fl∑§ òÊÊÃÁ„UH
œÎà ‚⁄ U L§Áø⁄U øʬ ÃÍŸË⁄UÁ„U – ‚¢Ã ∑¢§¡ ’Ÿ ⁄UÁ’ ⁄UŸœË⁄UÁ„UH 2H
∑§Ê‹ ∑§⁄UÊ‹ CÿÊ‹ πª⁄UÊ¡Á„U – Ÿ◊à ⁄UÊ◊ •∑§Ê◊ ◊◊ÃÊ ¡Á„UH
‹Ù÷ ◊Ù„U ◊Ϊ¡ÍÕ Á∑§⁄UÊÃÁ„ U– ◊ŸÁ‚¡ ∑§Á⁄U „UÁ⁄U ¡Ÿ ‚ÈπŒÊÃÁ„UH 3H
‚¢‚ÿ ‚Ù∑§ ÁŸÁ’«∏U Ã◊ ÷ÊŸÈÁ„ U– ŒŸÈ¡ ª„UŸ ÉÊŸ Œ„UŸ ∑Χ‚ÊŸÈÁ„UH
¡Ÿ∑§‚ÈÃÊ ‚◊à ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U – ∑§‚ Ÿ ÷¡„UÈ ÷¢¡Ÿ ÷fl ÷Ë⁄UÁ„UH 4H
’„ÈU ’Ê‚ŸÊ ◊‚∑§ Á„U◊ ⁄UÊÁ‚Á„U – ‚ŒÊ ∞∑§⁄U‚ •¡ •Á’ŸÊÁ‚Á„UH
◊ÈÁŸ ⁄¢U¡Ÿ ÷¢¡Ÿ ◊Á„U ÷Ê⁄UÁ„U – ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ∑§ ¬˝÷ÈÁ„U ©UŒÊ⁄UÁ„UH 5H
∞Á„U Á’Áœ Ÿª⁄U ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ∑§⁄U®„U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸ–
‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ‚’ ¬⁄U ⁄U„U®„U ‚¢Ãà ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸH 30H
¡’ Ã ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ πª‚Ê – ©UÁŒÃ ÷ÿ©U •Áà ¬˝’‹ ÁŒŸ‚ÊH
¬ÍÁ⁄U ¬˝∑§Ê‚ ⁄U„U©U ÁÄȰU ‹Ù∑§Ê – ’„ÈUÃã„U ‚Èπ ’„ÈUß ◊Ÿ ‚Ù∑§ÊH 1H
Á¡ã„UÁ„U ‚Ù∑§ Ã ∑§„U©°U ’πÊŸË – ¬˝Õ◊ •Á’lÊ ÁŸ‚Ê Ÿ‚ÊŸËH
•ÉÊ ©U‹Í∑§ ¡„°U ÄUÊ° ‹È∑§ÊŸ – ∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ∑Ò§⁄Ufl ‚∑ȧøÊŸH 2H
Á’Á’œ ∑§◊¸ ªÈŸ ∑§Ê‹ ‚È÷Ê™§ – ∞ ø∑§Ù⁄U ‚Èπ ‹„UÁ„¢U Ÿ ∑§Ê™§H
◊à‚⁄U ◊ÊŸ ◊Ù„U ◊Œ øÙ⁄UÊ – ßã„U ∑§⁄U „ÈUŸ⁄U Ÿ ∑§flÁŸ„È°U •Ù⁄UÊH 3H
œ⁄U◊ ë∏Uʪ ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸÊ – ∞ ¬¢∑§¡ Á’∑§‚ Á’Áœ ŸÊŸÊH
‚Èπ ‚¢ÃÙ· Á’⁄Uʪ Á’’∑§Ê – Á’ªÃ ‚Ù∑§ ∞ ∑§Ù∑§ •Ÿ∑§ÊH 4H
ÿ„U ¬˝Ãʬ ⁄UÁ’ ¡Ê∑¥§ ©U⁄U ¡’ ∑§⁄Uß ¬˝∑§Ê‚–
¬Á¿U‹ ’Ê…∏UÁ„¢U ¬˝Õ◊ ¡ ∑§„U Ã ¬Êfl®„U ŸÊ‚H 31H
÷˝ÊÃã„U ‚Á„Uà ⁄UÊ◊È ∞∑§ ’Ê⁄UÊ – ‚¢ª ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ¬flŸ∑ȧ◊Ê⁄UÊH
‚È¢Œ⁄U ©U¬’Ÿ ŒπŸ ª∞ – ‚’ ÃL§ ∑ȧ‚ÈÁ◊à ¬ÀÀÊfl Ÿ∞H 1H
383
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¡ÊÁŸ ‚◊ÿ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ∑§ •Ê∞ – Ã¡ ¬È¢¡ ªÈŸ ‚Ë‹ ‚È„UÊ∞H
’˝rÊÔÊŸ¢Œ ‚ŒÊ ‹ÿ‹ËŸÊ – Œπà ’Ê‹∑§ ’„ÈU∑§Ê‹ËŸÊH 2H
M§¬ œ⁄¥U ¡ŸÈ øÊÁ⁄U©U ’ŒÊ – ‚◊Œ⁄U‚Ë ◊ÈÁŸ Á’ªÃ Á’÷ŒÊH
•Ê‚Ê ’‚Ÿ Cÿ‚Ÿ ÿ„U ÁÃã„U„UË¥ – ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà „UÙß Ã„°U ‚ÈŸ„UË¥H 3H
ÄUÊ° ⁄U„U ‚Ÿ∑§ÊÁŒ ÷flÊŸË – ¡„°U ÉÊ≈U‚¢÷fl ◊ÈÁŸ’⁄U ÇÿÊŸËH
⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ◊ÈÁŸ’⁄U ’„ÈU ’⁄UŸË – ÇÿÊŸ ¡ÙÁŸ ¬Êfl∑§ Á¡Á◊ •⁄UŸËH 4H
ŒÁπ ⁄UÊ◊ ◊ÈÁŸ •Êflà „U⁄UÁ· Œ¢«Uflà ∑§Ëã„U–
Sflʪà ¬Í°Á¿U ¬Ëà ¬≈U ¬˝÷È ’ÒΔUŸ ∑§„°U ŒËã„UH 32H
∑§Ëã„U Œ¢«Uflà ÃËÁŸ©°U ïÊÊ߸ – ‚Á„Uà ¬flŸ‚Èà ‚Èπ •Áœ∑§Ê߸H
◊ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ¿UÁ’ •ÃÈ‹ Á’‹Ù∑§Ë – ÷∞ ◊ªŸ ◊Ÿ ‚∑§ Ÿ ⁄UÙ∑§ËH 1H
SÿÊ◊‹ ªÊà ‚⁄UÙL§„U ‹ÙøŸ – ‚È¢Œ⁄UÃÊ ◊¢ÁŒ⁄U ÷fl ◊ÙøŸH
∞∑§≈U∑§ ⁄U„U ÁŸ◊· Ÿ ‹Êfl®„U – ¬˝÷È ∑§⁄U ¡Ù⁄¥U ‚Ë‚ ŸflÊflÁ„¢UH 2H
ÁÃã„U ∑Ò§ Œ‚Ê ŒÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – dflà ŸÿŸ ¡‹ ¬È‹∑§ ‚⁄UË⁄UÊH
∑§⁄UU ªÁ„U ¬˝÷È ◊ÈÁŸ’⁄U ’ÒΔUÊ⁄U – ¬⁄U◊ ◊ŸÙ„U⁄U ’øŸ ©UøÊ⁄UH 3H
•Ê¡È œãÿ ◊Ò¥ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈŸË‚Ê – ÃÈï„U⁄¥U Œ⁄U‚ ¡ÊÁ„¢U •ÉÊ πË‚ÊH
’«∏U ÷ʪ ¬Êß’ ‚¢ªÊ – Á’Ÿ®„U ¬˝ÿÊ‚ „UÙ®„U ÷fl ÷¢ªÊH 4H
‚¢Ã ‚¢ª •¬’ª¸ ∑§⁄U ∑§Ê◊Ë ÷fl ∑§⁄U ¬¢Õ–
∑§„UÁ„¢U ‚¢Ã ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ‚Œª˝¢ÕH 33H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ „U⁄UÁ· ◊ÈÁŸ øÊ⁄UË – ¬È‹Á∑§Ã ß •SÃÈÁà •ŸÈ‚Ê⁄UËH
¡ÿ ÷ªfl¢Ã •Ÿ¢Ã •ŸÊ◊ÿ – •ŸÉÊ •Ÿ∑§ ∞∑§ ∑§L§ŸÊ◊ÿH 1H
¡ÿ ÁŸªÈ¸ãÊ ¡ÿ ¡ÿ ªÈŸ ‚ʪ⁄U – ‚Èπ ◊¢ÁŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U •Áà ŸÊª⁄UH
¡ÿ ߢÁŒ⁄UÊ ⁄U◊Ÿ ¡ÿ ÷Íœ⁄U – •ŸÈ¬◊ •¡ •ŸÊÁŒ ‚Ù÷Ê∑§⁄UH 2H
ÇÿÊŸ ÁŸœÊŸ •◊ÊŸ ◊ÊŸ¬˝Œ – ¬ÊflŸ ‚È¡‚ ¬È⁄UÊŸ ’Œ ’ŒH
ÃÇÿ ∑ΧÃÇÿ •ÇÿÃÊ ÷¢¡Ÿ – ŸÊ◊ •Ÿ∑§ •ŸÊ◊ ÁŸ⁄¢U¡ŸH 3H
‚’¸ ‚’¸ªÃ ‚’¸ ©U⁄UÊ‹ÿ – ’‚Á‚ ‚ŒÊ „U◊ ∑§„È°U ¬Á⁄U¬Ê‹ÿH
m¢Œ Á’¬Áà ÷fl »¢§Œ Á’÷¢¡ÿ – NUÁŒ ’Á‚ ⁄UÊ◊ ∑§Ê◊ ◊Œ ª¢¡ÿH 4H
¬⁄U◊ÊŸ¢Œ ∑Χ¬Êÿß ◊Ÿ ¬Á⁄U¬Í⁄UŸ ∑§Ê◊–
¬˝◊ ÷ªÁà •Ÿ¬ÊÿŸË Œ„ÈU „U◊Á„U üÊË⁄UÊ◊H 34H
Œ„ÈU ÷ªÁà ⁄UÉÊȬÁà •Áà ¬ÊflÁŸ – ÁòÊÁ’Áœ Ãʬ ÷fl ŒÊ¬ Ÿ‚ÊflÁŸH
¬˝ŸÃ ∑§Ê◊ ‚È⁄UœŸÈ ∑§‹¬ÃL§ – „UÙß ¬˝‚ÛÊ ŒË¡Ò ¬˝÷È ÿ„U ’L§H 1H
÷fl ’ÊÁ⁄UÁœ ∑È¢§÷¡ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ‚flà ‚È‹÷ ‚∑§‹ ‚Èπ ŒÊÿ∑§H
384
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
◊Ÿ ‚¢÷fl ŒÊL§Ÿ ŒÈπ ŒÊ⁄Uÿ – ŒËŸ’¢œÈ ‚◊ÃÊ Á’SÃÊ⁄UÿH 2H
•Ê‚ òÊÊ‚ ßÁ⁄U·ÊÁŒ ÁŸflÊ⁄U∑§ – Á’Ÿÿ Á’’∑§ Á’⁄UÁà Á’SÃÊ⁄U∑§H
÷ͬ ◊ıÁ‹ ◊ÁŸ ◊¢«UŸ œ⁄UŸË – ŒÁ„U ÷ªÁà ‚¢‚ÎÁà ‚Á⁄U Ã⁄UŸËH 3H
◊ÈÁŸ ◊Ÿ ◊ÊŸ‚ „¢U‚ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U – ø⁄UŸ ∑§◊‹ ’¢ÁŒÃ •¡ ‚¢∑§⁄UH
⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ∑§ÃÈ ‚ÃÈ üÊÈÁà ⁄Uë¿U∑§ – ∑§Ê‹ ∑§⁄U◊ ‚È÷Ê©U ªÈŸ ÷ë¿U∑§H 4H
ÃÊ⁄UŸ Ã⁄UŸ „U⁄UŸ ‚’ ŒÍ·Ÿ – ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ¬˝÷È ÁòÊ÷ÈflŸ ÷Í·ŸH 5H
’Ê⁄U ’Ê⁄U •SÃÈÁà ∑§Á⁄U ¬˝◊ ‚Á„Uà Á‚L§ ŸÊß–
’˝rÊÔ ÷flŸ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ ª •Áà •÷ËCÔU ’⁄U ¬ÊßH 35H
‚Ÿ∑§ÊÁŒ∑§ Á’Áœ ‹Ù∑§ Á‚œÊ∞ – ÷˝ÊÃã„U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊ∞H
¬Í¿Uà ¬˝÷ÈÁ„U ‚∑§‹ ‚∑ȧøÊ„UË¥ – ÁøÃfl®„U ‚’ ◊ÊL§Ã‚Èà ¬Ê„UË¥H 1H
‚ÈŸË ø„UÁ„¢U ¬˝÷È ◊Èπ ∑Ò§ ’ÊŸË – ¡Ù ‚ÈÁŸ „UÙß ‚∑§‹ ÷˝◊ „UÊŸËH
•¢Ã⁄U¡Ê◊Ë ¬˝÷È ‚÷ ¡ÊŸÊ – ’ͤÊà ∑§„U„ÈU ∑§Ê„U „UŸÈ◊ÊŸÊH 2H
¡ÙÁ⁄U ¬ÊÁŸ ∑§„U Ã’ „UŸÈ◊¢ÃÊ – ‚ÈŸ„ÈU ŒËŸŒÿÊ‹ ÷ªfl¢ÃÊH
ŸÊÕ ÷⁄Uà ∑§¿ÈU ¬Í°¿UŸ ø„U„UË¥ – ¬˝F ∑§⁄Uà ◊Ÿ ‚∑ȧøà •„U„UË¥H 3H
ÃÈï„U ¡ÊŸ„ÈU ∑§Á¬ ◊Ù⁄U ‚È÷Ê™§ – ÷⁄UÃÁ„U ◊ÙÁ„U ∑§¿ÈU •¢Ã⁄U ∑§Ê™§H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ ÷⁄Uà ª„U ø⁄UŸÊ – ‚ÈŸ„ÈU ŸÊÕ ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà „U⁄UŸÊH 4H
ŸÊÕ Ÿ ◊ÙÁ„U ‚¢Œ„U ∑§¿ÈU ‚¬Ÿ„È°U ‚Ù∑§ Ÿ ◊Ù„U–
∑§fl‹ ∑Χ¬Ê ÃÈï„UÊÁ⁄UÁ„U ∑Χ¬ÊŸ¢Œ ‚¢ŒÙ„UH 36H
∑§⁄U©°U ∑ΧåÊÊÁŸÁœ ∞∑§ Á…UΔUÊ߸ – ◊Ò¥ ‚fl∑§ ÃÈï„U ¡Ÿ ‚ÈπŒÊ߸H
‚¢Ãã„U ∑Ò§ ◊Á„U◊Ê ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ’„ÈU Á’Áœ ’Œ ¬È⁄UÊŸã„U ªÊ߸H 1H
üÊË◊Èπ ÃÈï„U ¬ÈÁŸ ∑§ËÁã„U ’«∏UÊ߸ – ÁÃã„U ¬⁄U ¬˝÷ÈÁ„U ¬˝ËÁà •Áœ∑§Ê߸H
‚ÈŸÊ ø„U©°U ¬˝÷È ÁÃã„U ∑§⁄U ‹ë¿UŸ – ∑Χ¬Ê®‚œÈ ªÈŸ ÇÿÊŸ Á’øë¿UŸH 2H
‚¢Ã •‚¢Ã ÷Œ Á’‹ªÊ߸ – ¬˝ŸÃ¬Ê‹ ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ’ȤÊÊ߸H
‚¢Ãã„U ∑§ ‹ë¿UŸ ‚ÈŸÈ ÷˝ÊÃÊ – •ªÁŸÃ üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ Á’ïÿÊÃÊH 3H
‚¢Ã •‚¢ÃÁã„U ∑Ò§ •Á‚ ∑§⁄UŸË – Á¡Á◊ ∑ȧΔUÊ⁄U ø¢ŒŸ •Êø⁄UŸËH
∑§Ê≈Uß ¬⁄U‚È ◊‹ÿ ‚ÈŸÈ ÷Ê߸ – ÁŸ¡ ªÈŸ Œß ‚Ȫ¢œ ’‚Ê߸H 4H
ÃÊÃ ‚È⁄U ‚Ë‚ã„U ø…∏Uà ¡ª ’ÀÀÊ÷ üÊËπ¢«U–
•Ÿ‹ ŒÊÁ„U ¬Ë≈Uà ÉÊŸ®„U ¬⁄U‚È ’ŒŸ ÿ„U Œ¢«UH 37H
Á’·ÿ •‹¢¬≈U ‚Ë‹ ªÈŸÊ∑§⁄U – ¬⁄U ŒÈπ ŒÈπ ‚Èπ ‚Èπ Œπ ¬⁄UH
‚◊ •÷ÍÃÁ⁄U¬È Á’◊Œ Á’⁄UÊªË – ‹Ù÷Ê◊⁄U· „U⁄U· ÷ÿ àÿʪËH 1H
∑§Ù◊‹Áøà ŒËŸã„U ¬⁄U ŒÊÿÊ – ◊Ÿ ’ø ∑˝§◊ ◊◊ ÷ªÁà •◊ÊÿÊH
385
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚’Á„U ◊ÊŸ¬˝Œ •Ê¬È •◊ÊŸË – ÷⁄Uà ¬˝ÊŸ ‚◊ ◊◊ Ã ¬˝ÊŸËH 2H
Á’ªÃ ∑§Ê◊ ◊◊ ŸÊ◊ ¬⁄UÊÿŸ – ‚Ê¢Áà Á’⁄UÁà Á’ŸÃË ◊ÈÁŒÃÊÿŸH
‚ËËÃÊ ‚⁄U‹ÃÊ ◊ÿòÊË – Ám¡ ¬Œ ¬˝ËÁà œ◊¸ ¡ŸÿòÊËH 3H
∞ ‚’ ‹ë¿UŸ ’‚Á„¢ ¡Ê‚È ©U⁄U – ¡ÊŸ„ÈU ÃÊà ‚¢Ã ‚¢Ãà »È§⁄UH
‚◊ Œ◊ ÁŸÿ◊ ŸËÁà Ÿ®„U «UÙ‹Á„¢U – ¬L§· ’øŸ ∑§’„Í° Ÿ®„U ’Ù‹Á„¢UH 4H
ÁŸ¢ŒÊ •SÃÈÁà ©U÷ÿ ‚◊ ◊◊ÃÊ ◊◊ ¬Œ ∑¢§¡–
Ã ‚îÊŸ ◊◊ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ ªÈŸ ◊¢ÁŒ⁄U ‚Èπ ¬È¢¡H 38H
‚ÈŸ„ÈU •‚¢Ãã„U ∑§⁄U ‚È÷Ê™§ – ÷Í‹„È°U ‚¢ªÁà ∑§Á⁄U• Ÿ ∑§Ê™§H
ÁÃã„U ∑§⁄UU ‚¢ª ‚ŒÊ ŒÈπŒÊ߸ – Á¡Á◊ ∑§Á¬‹Á„U ÉÊÊ‹ß „U⁄U„UÊ߸H 1H
π‹ã„U NUŒÿ° •Áà Ãʬ Á’‚·Ë – ¡⁄UÁ„¢U ‚ŒÊ ¬⁄U ‚¢¬Áà ŒπËH
¡„°U ∑§„È°U ÁŸ¢ŒÊ ‚ÈŸÁ„¢U ¬⁄UÊ߸ – „U⁄U·Á„¢U ◊Ÿ„È°U ¬⁄UË ÁŸÁœ ¬Ê߸H 2H
∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ◊Œ ‹Ù÷ ¬⁄UÊÿŸ – ÁŸŒ¸ÿ ∑§¬≈UË ∑ȧÁ≈U‹ ◊‹ÊÿŸH
’ÿL§ •∑§Ê⁄UŸ ‚’ ∑§Ê„ÍU ‚Ù¥ – ¡Ù ∑§⁄U Á„Uà •ŸÁ„Uà ÃÊ„ÍU ‚Ù¥H 3H
¤ÊÍΔUß ‹ŸÊ ¤ÊÍΔUß ŒŸÊ – ¤ÊÍΔUß ÷Ù¡Ÿ ¤ÊÍΔU ø’ŸÊH
’Ù‹®„U ◊œÈ⁄U ’øŸ Á¡Á◊ ◊Ù⁄UÊ – πÊß ◊„UÊ •Á„U NUŒÿ ∑§ΔUÙ⁄UÊH 4H
¬⁄U º˝Ù„UË ¬⁄U ŒÊ⁄U ⁄Uà ¬⁄U œŸ ¬⁄U •¬’ÊŒ–
Ã Ÿ⁄U ¬Ê°fl⁄U ¬Ê¬◊ÿ Œ„U œ⁄¥U ◊ŸÈ¡ÊŒH 39H
‹Ù÷ß •Ù…∏UŸ ‹Ù÷ß «UÊ‚Ÿ – Á‚FÙŒ⁄U ¬⁄U ¡◊¬È⁄U òÊÊ‚ ŸH
∑§Ê„ÍU ∑§Ë ¡ı¥ ‚ÈŸÁ„¢U ’«∏UÊ߸ – SflÊ‚ ‹Á„¢U ¡ŸÈ ¡Í«∏UË •Ê߸H 1H
¡’ ∑§Ê„ÍU ∑Ò§ ŒπÁ„¢U Á’¬ÃË – ‚ÈπË ÷∞ ◊ÊŸ„È°U ¡ª ŸÎ¬ÃËH
SflÊ⁄UÕ ⁄Uà ¬Á⁄UflÊ⁄U Á’⁄UÙœË – ‹¢¬≈U ∑§Ê◊ ‹Ù÷ •Áà ∑˝§ÙœËH 2H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ªÈ⁄U Á’¬˝ Ÿ ◊ÊŸÁ„¢U – •Ê¬È ª∞ •L§ ÉÊÊ‹®„U •ÊŸ®„UH
∑§⁄UÁ„¢U ◊Ù„U ’‚ º˝Ù„U ¬⁄UÊflÊ – ‚¢Ã ‚¢ª „UÁ⁄U ∑§ÕÊ Ÿ ÷ÊflÊH 3H
•flªÈŸ ®‚œÈ ◊¢Œ◊Áà ∑§Ê◊Ë – ’Œ Á’ŒÍ·∑§ ¬⁄UœŸ SflÊ◊ËH
Á’¬˝ º˝Ù„ ¬⁄U º˝Ù„U Á’‚·Ê – Œ¢÷ ∑§¬≈U Á¡ÿ° œ⁄¥U ‚È’·ÊH 4H
∞‚ •œ◊ ◊ŸÈ¡ π‹ ∑ΧáȪ òÊÃÊ° ŸÊÁ„¢U–
mʬ⁄U ∑§¿ÈU∑§ ’΢Œ ’„ÈU „UÙß„U®„U ∑§Á‹¡Èª ◊ÊÁ„¢UH 40H
¬⁄U Á„Uà ‚Á⁄U‚ œ◊¸ ŸÁ„¢U ÷Ê߸ – ¬⁄U ¬Ë«∏UÊ ‚◊ ŸÁ„¢U •œ◊Ê߸H
ÁŸŸ¸ÿ ‚∑§‹ ¬È⁄UÊŸ ’Œ ∑§⁄U – ∑§„U©°U ÃÊà ¡ÊŸ®„U ∑§ÙÁ’Œ Ÿ⁄UH 1H
Ÿ⁄U ‚⁄UË⁄U œÁ⁄U ¡ ¬⁄U ¬Ë⁄UÊ – ∑§⁄UÁ„¢U Ã ‚„UÁ„¢U ◊„UÊ ÷fl ÷Ë⁄UÊH
∑§⁄U®„U ◊Ù„U ’‚ Ÿ⁄U •ÉÊ ŸÊŸÊ – SflÊ⁄UÕ ⁄Uà ¬⁄U‹Ù∑§ Ÿ‚ÊŸÊH 2H
386
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§Ê‹M§¬ ÁÃã„U ∑§„°U ◊Ò¥ ÷˝ÊÃÊ – ‚È÷ •L§ •‚È÷ ∑§◊¸ »§‹ ŒÊÃÊH
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡ ¬⁄U◊ ‚ÿÊŸ – ÷¡®„U ◊ÙÁ„U ‚¢‚Îà ŒÈπ ¡ÊŸH 3H
àÿʪÁ„¢U ∑§◊¸ ‚È÷Ê‚È÷ ŒÊÿ∑§ – ÷¡®„U ◊ÙÁ„U ‚È⁄U Ÿ⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊÿ∑§H
‚¢Ã •‚¢Ãã„U ∑§ ªÈŸ ÷Ê· – Ã Ÿ ¬⁄UÁ„¢U ÷fl Á¡ã„U ‹Áπ ⁄UÊπH 4H
‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ◊ÊÿÊ ∑Χà ªÈŸ •L§ ŒÙ· •Ÿ∑§–
ªÈŸ ÿ„U ©U÷ÿ Ÿ ŒÁπ•Á„¢U ŒÁπ• ‚Ù •Á’’∑§H 41H
üÊË◊Èπ ’øŸ ‚ÈŸÃ ‚’ ÷Ê߸ – „U⁄U· ¬˝◊ Ÿ NUŒÿ° ‚◊Ê߸H
∑§⁄U®„U Á’Ÿÿ •Áà ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊ – „UŸÍ◊ÊŸ Á„ÿ° „U⁄U· •¬Ê⁄UÊH 1H
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ÁŸ¡ ◊¢ÁŒ⁄U ª∞ – ∞Á„U Á’Áœ øÁ⁄Uà ∑§⁄Uà ÁŸÃ Ÿ∞H
’Ê⁄U ’Ê⁄U ŸÊ⁄UŒ ◊ÈÁŸ •Êfl®„U – øÁ⁄Uà ¬ÈŸËà ⁄UÊ◊ ∑§ ªÊfl®„UH 2H
ÁŸÃ Ÿfl øÁ⁄Uà ŒÁπ ◊ÈÁŸ ¡Ê„UË¥ – ’˝rÊÔ‹Ù∑§ ‚’ ∑§ÕÊ ∑§„UÊ„UË¥H
‚ÈÁŸ Á’⁄¢UÁø •ÁÂÿ ‚Èπ ◊ÊŸÁ„¢ U– ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ÃÊà ∑§⁄U„ÈU ªÈŸ ªÊŸ®„UH 3H
‚Ÿ∑§ÊÁŒ∑§ ŸÊ⁄UŒÁ„U ‚⁄UÊ„U®„U – ¡lÁ¬ ’˝rÊÔ ÁŸ⁄Uà ◊ÈÁŸ •Ê„U®„UH
‚ÈÁŸ ªÈŸ ªÊŸ ‚◊ÊÁœ Á’‚Ê⁄UË – ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ®„U ¬⁄U◊ •Áœ∑§Ê⁄UËH 4H
¡ËflŸ◊ÈQ§ ’˝rÊÔ¬⁄U øÁ⁄Uà ‚ÈŸÁ„¢U ÃÁ¡ äÿÊŸ–
¡ „UÁ⁄U ∑§ÕÊ° Ÿ ∑§⁄UÁ„¢U ⁄UÁà ÁÃã„U ∑§ Á„Uÿ ¬Ê·ÊŸH 42H
∞∑§ ’Ê⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÕ ’Ù‹Ê∞ – ªÈ⁄U Ám¡ ¬È⁄U’Ê‚Ë ‚’ •Ê∞H
’ÒΔU ªÈ⁄U ◊ÈÁŸ •L§ Ám¡ ‚îÊŸ – ’Ù‹ ’øŸ ÷ªÃ ÷fl ÷¢¡ŸH 1H
‚ÈŸ„ÈU ‚∑§‹ ¬È⁄U¡Ÿ ◊◊ ’ÊŸË – ∑§„U©°U Ÿ ∑§¿ÈU ◊◊ÃÊ ©U⁄U •ÊŸËH
Ÿ®„U •ŸËÁà ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚ÈŸ„ÈU ∑§⁄U„ÈU ¡Ù ÃÈï„UÁ„U ‚Ù„UÊ߸H 2H
‚Ùß ‚fl∑§ Á¬˝ÿÃ◊ ◊◊ ‚Ù߸ – ◊◊ •ŸÈ‚Ê‚Ÿ ◊ÊŸÒ ¡Ù߸H
¡ı¥ •ŸËÁà ∑§¿ÈU ÷Ê·ı¥ ÷Ê߸ – Ãı ◊ÙÁ„U ’⁄U¡„ÈU ÷ÿ Á’‚⁄UÊ߸H 3H
’«∏U¢ ÷ʪ ◊ÊŸÈ· ÃŸÈ ¬ÊflÊ – ‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ‚’ ª˝¢ÕÁã„U ªÊflÊH
‚ÊœŸ œÊ◊ ◊Ùë¿U ∑§⁄U mÊ⁄UÊ – ¬Êß Ÿ ¡Á„¢U ¬⁄U‹Ù∑§ ‚°flÊ⁄UÊH 4H
‚Ù ¬⁄UòÊ ŒÈπ ¬Êflß Á‚⁄U œÈÁŸ œÈÁŸ ¬Á¿UÃÊß–
∑§Ê‹Á„U ∑§◊¸Á„U ߸Sfl⁄UÁ„U Á◊âÿÊ ŒÙ· ‹ªÊßH 43H
∞Á„U ß ∑§⁄U »§‹ Á’·ÿ Ÿ ÷Ê߸ – Sflª¸©U SflÀ¬ •¢Ã ŒÈπŒÊ߸H
Ÿ⁄U ÃŸÈ ¬Êß Á’·ÿ° ◊Ÿ Œ„UË¥ – ¬‹Á≈U ‚ÈœÊ Ã ‚ΔU Á’· ‹„UË¥H 1H
ÃÊÁ„U ∑§’„È°U ÷‹ ∑§„Uß Ÿ ∑§Ù߸ – ªÈ¢¡Ê ª˝„Uß ¬⁄U‚ ◊ÁŸ πÙ߸H
•Ê∑§⁄U øÊÁ⁄U ‹ë¿U øı⁄UÊ‚Ë – ¡ÙÁŸ ÷˝◊à ÿ„U Á¡fl •Á’ŸÊ‚ËH 2H
Á»§⁄Uà ‚ŒÊ ◊ÊÿÊ ∑§⁄U ¬˝⁄UÊ – ∑§Ê‹ ∑§◊¸ ‚È÷Êfl ªÈŸ ÉÊ⁄UÊH
387
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
∑§’„È°U∑§ ∑§Á⁄U ∑§L§ŸÊ Ÿ⁄U Œ„UË – Œà ߸‚ Á’ŸÈ „UÃÈ ‚Ÿ„UËH 3H
Ÿ⁄U ÃŸÈ ÷fl ’ÊÁ⁄UÁœ ∑§„È°U ’⁄UÙ – ‚ã◊Èπ ◊L§Ã •ŸÈª˝„U ◊⁄UÙH
∑§⁄UŸœÊ⁄U ‚ŒªÈ⁄U ŒÎ…∏U ŸÊflÊ – ŒÈ‹¸÷ ‚Ê¡ ‚È‹÷ ∑§Á⁄U ¬ÊflÊH 4H
¡Ù Ÿ Ã⁄ÒU ÷fl ‚ʪ⁄U Ÿ⁄U ‚◊Ê¡ •‚ ¬Êß–
‚Ù ∑Χà ÁŸ¢Œ∑§ ◊¢Œ◊Áà •Êà◊Ê„UŸ ªÁà ¡ÊßH 44H
¡ı¥ ¬⁄U‹Ù∑§ ß„UÊ° ‚Èπ ø„U„ÍU – ‚ÈÁŸ ◊◊ ’øŸ NUŒÿ° ŒÎ…∏U ª„U„ÍUH
‚È‹÷ ‚ÈπŒ ◊Ê⁄Uª ÿ„U ÷Ê߸ – ÷ªÁà ◊ÙÁ⁄U ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ªÊ߸H 1H
ÇÿÊŸ •ª◊ ¬˝àÿÍ„U •Ÿ∑§Ê – ‚ÊœŸ ∑§ÁΔUŸ Ÿ ◊Ÿ ∑§„È°U ≈U∑§ÊH
∑§⁄Uà ∑§CÔU ’„ÈU ¬Êflß ∑§Ù™§ – ÷ÁQ§ „UËŸ ◊ÙÁ„U Á¬˝ÿ ŸÁ„¢U ‚Ù™§H 2H
÷ÁQ§ ‚ÈâòÊ ‚∑§‹ ‚Èπ πÊŸË – Á’ŸÈ ‚¢ª Ÿ ¬Êfl®„U ¬˝ÊŸËH
¬Èãÿ ¬È¢¡ Á’ŸÈ Á◊‹®„U Ÿ ‚¢ÃÊ – ‚¢ªÁà ‚¢‚ÎÁà ∑§⁄U •¢ÃÊH 3H
¬Èãÿ ∞∑§ ¡ª ◊„È°U ŸÁ„¢U ŒÍ¡Ê – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ Á’¬˝ ¬Œ ¬Í¡ÊH
‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ÃÁ„U ¬⁄U ◊ÈÁŸ ŒflÊ – ¡Ù ÃÁ¡ ∑§¬≈ÈU ∑§⁄Uß Ám¡ ‚flÊH 4H
•ı⁄U©U ∞∑§ ªÈ¬Èà ◊à ‚’Á„U ∑§„U©°U ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
‚¢∑§⁄U ÷¡Ÿ Á’ŸÊ Ÿ⁄U ÷ªÁà Ÿ ¬Êflß ◊ÙÁ⁄UH 45H
∑§„U„ÈU ÷ªÁà ¬Õ ∑§flŸ ¬˝ÿÊ‚Ê – ¡Ùª Ÿ ◊π ¡¬ ì ©U¬flÊ‚ÊH
‚⁄U‹ ‚È÷Êfl Ÿ ◊Ÿ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ¡ÕÊ ‹Ê÷ ‚¢ÃÙ· ‚ŒÊ߸H 1H
◊Ù⁄U ŒÊ‚ ∑§„UÊß Ÿ⁄U •Ê‚Ê – ∑§⁄Uß Ãı ∑§„U„ÈU ∑§„UÊ Á’SflÊ‚ÊH
’„ÈUà ∑§„U©°U ∑§Ê ∑§ÕÊ ’…∏UÊ߸ – ∞Á„U •Êø⁄UŸ ’Sÿ ◊Ò¥ ÷Ê߸H 2H
’Ò⁄U Ÿ Á’ª˝„U •Ê‚ Ÿ òÊÊ‚Ê – ‚Èπ◊ÿ ÃÊÁ„U ‚ŒÊ ‚’ •Ê‚ÊH
•ŸÊ⁄¢U÷ •ÁŸ∑§Ã •◊ÊŸË – •ŸÉÊ •⁄UÙ· Œë¿U Á’ÇÿÊŸËH 3H
¬˝ËÁà ‚ŒÊ ‚îÊŸ ‚¢‚ªÊ¸ – ÃΟ ‚◊ Á’·ÿ Sflª¸ •¬’ªÊ¸H
÷ªÁà ¬ë¿U „UΔU Ÿ®„U ‚ΔUÃÊ߸ – ŒÈCÔU Ã∑¸§ ‚’ ŒÍÁ⁄U ’„UÊ߸H 4H
◊◊ ªÈŸ ª˝Ê◊ ŸÊ◊ ⁄Uà ªÃ ◊◊ÃÊ ◊Œ ◊Ù„U–
ÃÊ ∑§⁄U ‚Èπ ‚Ùß ¡ÊŸß ¬⁄UÊŸ¢Œ ‚¢ŒÙ„UH 46H
‚ÈŸÃ ‚Ȝʂ◊ ’øŸ ⁄UÊ◊ ∑§ – ª„U ‚’ÁŸ ¬Œ ∑Χ¬ÊœÊ◊ ∑§H
¡ŸÁŸ ¡Ÿ∑§ ªÈ⁄U ’¢œÈ „U◊Ê⁄U – ∑Χ¬Ê ÁŸœÊŸ ¬˝ÊŸ Ã åÿÊ⁄UH 1H
ÃŸÈ œŸÈ œÊ◊ ⁄UÊ◊ Á„UÃ∑§Ê⁄UË – ‚’ Á’Áœ ÃÈï„U ¬˝ŸÃÊ⁄UÁà „UÊ⁄UËH
•Á‚ Á‚π ÃÈï„U Á’ŸÈ Œß Ÿ ∑§Ù™§ – ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ SflÊ⁄UÕ ⁄Uà •Ù™§H 2H
„UÃÈ ⁄UÁ„Uà ¡ª ¡Èª ©U¬∑§Ê⁄UË – ÃÈï„U ÃÈï„UÊ⁄U ‚fl∑§ •‚È⁄UÊ⁄UËH
SflÊ⁄UÕ ◊Ëà ‚∑§‹ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ‚¬Ÿ„È°U ¬˝÷È ¬⁄U◊Ê⁄UÕ ŸÊ„UË¥H 3H
388
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚’ ∑§ ’øŸ ¬˝◊ ⁄U‚ ‚ÊŸ – ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈŸÊÕ NUŒÿ° „U⁄U·ÊŸH
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ªÎ„U ª∞ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ’⁄UŸÃ ¬˝÷È ’Ã∑§„UË ‚È„UÊ߸H 4H
©U◊Ê •flœ’Ê‚Ë Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ∑ΧÃÊ⁄UÕ M§¬–
’˝rÊÔ ‚Áìʌʟ¢Œ ÉÊŸ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ¡„°U ÷ͬH 47H
∞∑§ ’Ê⁄U ’Á‚CÔU ◊ÈÁŸ •Ê∞ – ¡„UÊ° ⁄UÊ◊ ‚ÈπœÊ◊ ‚È„UÊ∞H
•Áà •ÊŒ⁄U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ∑§Ëã„UÊ – ¬Œ ¬πÊÁ⁄U ¬ÊŒÙŒ∑§ ‹Ëã„UÊH 1H
⁄UÊ◊ ‚ÈŸ„ÈU ◊ÈÁŸ ∑§„U ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ∑Χ¬Ê®‚œÈ Á’ŸÃË ∑§¿ÈU ◊Ù⁄UËH
ŒÁπ ŒÁπ •Êø⁄UŸ ÃÈï„UÊ⁄UÊ – „UÙà ◊Ù„U ◊◊ NUŒÿ° •¬Ê⁄UÊH 2H
◊Á„U◊Ê •Á◊Áà ’Œ Ÿ®„U ¡ÊŸÊ – ◊Ò¥ ∑§Á„U ÷Ê°Áà ∑§„U©°U ÷ªflÊŸÊH
©U¬⁄UÙÁ„Uàÿ ∑§◊¸ •Áà ◊¢ŒÊ – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚È◊ÎÁà ∑§⁄U ®ŸŒÊH 3H
¡’ Ÿ ‹©°U ◊Ò¥ Ã’ Á’Áœ ◊Ù„UË – ∑§„UÊ ‹Ê÷ •Êª¥ ‚Èà ÃÙ„UËH
¬⁄U◊ÊàÊ◊Ê ’˝rÊÔ Ÿ⁄U M§¬Ê – „UÙßÁ„U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ ÷Í·Ÿ ÷ͬÊH 4H
Ã’ ◊Ò¥ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UÊ ¡Ùª ¡Çÿ ’˝Ã ŒÊŸ–
¡Ê ∑§„È°U ∑§Á⁄U• ‚Ê ¬Ò„U©°U œ◊¸ Ÿ ∞Á„U ‚◊ •ÊŸH 48H
¡¬ ì ÁŸÿ◊ ¡Ùª ÁŸ¡ œ◊ʸ – üÊÈÁà ‚¢÷fl ŸÊŸÊ ‚È÷ ∑§◊ʸH
ÇÿÊŸ ŒÿÊ Œ◊ ÃË⁄UÕ ◊îÊŸ – ¡„°U ‹Áª œ◊¸ ∑§„Uà üÊÈÁà ‚îÊŸH 1H
•Êª◊ ÁŸª◊ ¬È⁄UÊŸ •Ÿ∑§Ê – ¬…∏U ‚ÈŸ ∑§⁄U »§‹ ¬˝÷È ∞∑§ÊH
Ãfl ¬Œ ¬¢∑§¡ ¬˝ËÁà ÁŸ⁄¢UÃ⁄U – ‚’ ‚ÊœŸ ∑§⁄U ÿ„U »§‹ ‚È¢Œ⁄UH 2H
¿ÍU≈Uß ◊‹ Á∑§ ◊‹Á„U ∑§ œÙ∞° – ÉÊÎà Á∑§ ¬Êfl ∑§Ùß ’ÊÁ⁄U Á’‹Ù∞°H
¬˝◊ ÷ªÁà ¡‹ Á’ŸÈ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – •Á÷•¢Ã⁄U ◊‹ ∑§’„È°U Ÿ ¡Ê߸H 3H
‚Ùß ‚’¸Çÿ ÃÇÿ ‚Ùß ¬¢Á«Uà – ‚Ùß ªÈŸ ªÎ„U Á’ÇÿÊŸ •π¢Á«UÃH
Œë¿U ‚∑§‹ ‹ë¿UŸ ¡Èà ‚Ù߸ – ¡Ê∑¥§ ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ⁄UÁà „UÙ߸H 4H
ŸÊÕ ∞∑§ ’⁄U ◊ʪ©°U ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U Œ„ÈU–
¡ã◊ ¡ã◊ ¬˝÷È ¬Œ ∑§◊‹ ∑§’„È°U ÉÊ≈ÒU ¡ÁŸ Ÿ„ÈUH 49H
•‚ ∑§Á„U ◊ÈÁŸ ’Á‚CÔU ªÎ„U •Ê∞ – ∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ∑§ ◊Ÿ •Áà ÷Ê∞H
„UŸÍ◊ÊŸ ÷⁄UÃÊÁŒ∑§ ÷˝ÊÃÊ – ‚¢ª Á‹∞ ‚fl∑§ ‚ÈπŒÊÃÊH 1H
¬ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ ¬È⁄U ’Ê„U⁄U ª∞ – ª¡ ⁄UÕ ÃÈ⁄Uª ◊ªÊflà ÷∞H
ŒÁπ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ‚∑§‹ ‚⁄UÊ„U – ÁŒ∞ ©UÁøà Á¡ã„U Á¡ã„U Ãß øÊ„UH 2H
„U⁄UŸ ‚∑§‹ üÊ◊ ¬˝÷È üÊ◊ ¬Ê߸ – ª∞ ¡„UÊ° ‚ËË •fl°⁄UÊ߸H
÷⁄Uà ŒËã„U ÁŸ¡ ’‚Ÿ «U‚Ê߸ – ’ÒΔU ¬˝÷È ‚fl®„U ‚’ ÷Ê߸H 3H
◊ÊL§Ã‚Èà Ò ◊ÊL§Ã ∑§⁄U߸ – ¬È‹∑§ ’¬È· ‹ÙøŸ ¡‹ ÷⁄U߸H
389
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
„UŸÍ◊ÊŸ ‚◊ Ÿ®„UU ’«∏U÷ÊªË – Ÿ®„U ∑§Ù©U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •ŸÈ⁄UʪËH 4H
ÁªÁ⁄U¡Ê ¡Ê‚È ¬˝ËÁà ‚fl∑§Ê߸ – ’Ê⁄U ’Ê⁄U ¬˝÷È ÁŸ¡ ◊Èπ ªÊ߸H 5H
ÃÁ„¢U •fl‚⁄U ◊ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ •Ê∞ ∑§⁄UË ’ËŸ–
ªÊflŸ ‹ª ⁄UÊ◊ ∑§‹ ∑§Ë⁄UÁà ‚ŒÊ Ÿ’ËŸH 50H
◊Ê◊fl‹Ù∑§ÿ ¬¢∑§¡ ‹ÙøŸ – ∑Χ¬Ê Á’‹Ù∑§ÁŸ ‚Ùø Á’◊ÙøŸH
ŸË‹ ÃÊ◊⁄U‚ SÿÊ◊ ∑§Ê◊ •Á⁄U – NUŒÿ ∑¢§¡ ◊∑§⁄¢UŒ ◊œÈ¬ „UÁ⁄UH 1H
¡ÊÃȜʟ ’M§Õ ’‹ ÷¢¡Ÿ – ◊ÈÁŸ ‚îÊŸ ⁄¢U¡Ÿ •ÉÊ ª¢¡ŸH
÷Í‚È⁄U ‚Á‚ Ÿfl ’΢Œ ’‹Ê„U∑§ – •‚⁄UŸ ‚⁄UŸ ŒËŸ ¡Ÿ ªÊ„U∑§H 2H
÷È¡ ’‹ Á’¬È‹ ÷Ê⁄U ◊Á„U π¢Á«Uà – π⁄U ŒÍ·Ÿ Á’⁄UÊœ ’œ ¬¢Á«UÃH
⁄UÊflŸÊÁ⁄U ‚ÈπM§¬ ÷ͬ’⁄U – ¡ÿ Œ‚⁄UÕ ∑ȧ‹ ∑ȧ◊ÈŒ ‚ÈœÊ∑§⁄UH 3H
‚È¡‚ ¬È⁄UÊŸ Á’ÁŒÃ ÁŸª◊ʪ◊ – ªÊflà ‚È⁄U ◊ÈÁŸ ‚¢Ã ‚◊ʪ◊H
∑§ÊL§ŸË∑§ Cÿ‹Ë∑§ ◊Œ π«¢ UŸ – ‚’ Á’Áœ ∑ȧ‚‹ ∑§Ù‚‹Ê ◊¢«UŸH 4H
∑§Á‹ ◊‹ ◊ÕŸ ŸÊ◊ ◊◊ÃÊ„UŸ – ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ¬˝÷È ¬ÊÁ„U ¬˝ŸÃ ¡ŸH 5H
¬˝◊ ‚Á„Uà ◊ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ ’⁄UÁŸ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊–
‚Ù÷Ê®‚œÈ NUŒÿ° œÁ⁄U ª∞ ¡„UÊ° Á’Áœ œÊ◊H 51H
ÁªÁ⁄U¡Ê ‚ÈŸ„ÈU Á’‚Œ ÿ„U ∑§ÕÊ – ◊Ò¥ ‚’ ∑§„UË ◊ÙÁ⁄U ◊Áà ¡ÕÊH
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ‚à ∑§ÙÁ≈U •¬Ê⁄UÊ – üÊÈÁà ‚Ê⁄UŒÊ Ÿ ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UÊH 1H
⁄UÊ◊ •Ÿ¢Ã •Ÿ¢Ã ªÈŸÊŸË – ¡ã◊ ∑§◊¸ •Ÿ¢Ã ŸÊ◊ÊŸËH
¡‹ ‚Ë∑§⁄U ◊Á„U ⁄U¡ ªÁŸ ¡Ê„UË¥ – ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà Ÿ ’⁄UÁŸ Á‚⁄UÊ„UË¥H 2H
Á’◊‹ ∑§ÕÊ „UÁ⁄U ¬Œ ŒÊÿŸË – ÷ªÁà „UÙß ‚ÈÁŸ •Ÿ¬ÊÿŸËH
©U◊Ê ∑§Á„U©°U ‚’ ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ¡Ù ÷È‚È¢Á«U πª¬ÁÃÁ„U ‚ÈŸÊ߸H 3H
∑§¿ÈU∑§ ⁄UÊ◊ ªÈŸ ∑§„U©°U ’πÊŸË – •’ ∑§Ê ∑§„Uı¥ ‚Ù ∑§„U„ÈU ÷flÊŸËH
‚ÈÁŸ ‚È÷ ∑§ÕÊ ©U◊Ê „U⁄U·ÊŸË – ’Ù‹Ë •Áà Á’ŸËà ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH 4H
œãÿ œãÿ ◊Ò¥ œãÿ ¬È⁄UÊ⁄UË – ‚ÈŸ©°U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ÷fl ÷ÿ „UÊ⁄UËH 5H
ÃÈï„⁄UË ∑Χ¬Ê° ∑Χ¬Êÿß •’ ∑ΧÃ∑Χàÿ Ÿ ◊Ù„U–
¡ÊŸ©°U ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ¬˝÷È ÁøŒÊŸ¢Œ ‚¢ŒÙ„UH 52 (∑§)H
ŸÊÕ ÃflÊŸŸ ‚Á‚ dflà ∑§ÕÊ ‚ÈœÊ ⁄ÉÊÈ’Ë⁄U–
üÊflŸ ¬È≈UÁã„U ◊Ÿ ¬ÊŸ ∑§Á⁄U Ÿ®„U •ÉÊÊà ◊ÁÃœË⁄UH 52 (π)H
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ¡ ‚ÈŸÃ •ÉÊÊ„UË¥ – ⁄U‚ Á’‚· ¡ÊŸÊ ÁÃã„U ŸÊ„UË¥H
¡ËflŸ◊ÈQ§ ◊„UÊ◊ÈÁŸ ¡™§ – „UÁ⁄U ªÈŸ ‚ÈŸ®„U ÁŸ⁄¢UÃ⁄U Ã™§H 1H
÷fl ‚ʪ⁄U ø„U ¬Ê⁄U ¡Ù ¬ÊflÊ – ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ÃÊ ∑§„°U ŒÎ…∏U ŸÊflÊH
390
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Á’·ßã„U ∑§„°U ¬ÈÁŸ „UÁ⁄U ªÈŸ ª˝Ê◊Ê – üÊflŸ ‚ÈπŒ •L§ ◊Ÿ •Á÷⁄UÊ◊ÊH 2H
üÊflŸfl¢Ã •‚ ∑§Ù ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¡ÊÁ„U Ÿ ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà ‚Ù„UÊ„UË¥H
Ã ¡«∏U ¡Ëfl ÁŸ¡Êà◊∑§ ÉÊÊÃË – Á¡ã„UÁ„U Ÿ ⁄UÉÊȬÁà ∑§ÕÊ ‚Ù„UÊÃËH 3H
„UÁ⁄UøÁ⁄UòÊ ◊ÊŸ‚ ÃÈï„U ªÊflÊ – ‚ÈÁŸ ◊Ò¥ ŸÊÕ •Á◊Áà ‚Èπ ¬ÊflÊH
ÃÈï„U ¡Ù ∑§„UË ÿ„U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ∑§Êª÷‚È¢Á«U ªL§«∏U ¬˝Áà ªÊ߸H 4H
Á’⁄UÁà ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸ ŒÎ…U∏ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ •Áà Ÿ„U–
’Êÿ‚ ß ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ◊ÙÁ„U ¬⁄U◊ ‚¢Œ„UH 53H
Ÿ⁄U ‚„Ud ◊„°U ‚ÈŸ„ÈU ¬È⁄UÊ⁄UË – ∑§Ù©U ∞∑§ „UÙß œ◊¸ ’˝ÃœÊ⁄UËH
œ◊¸‚Ë‹ ∑§ÙÁ≈∑§ ◊„° U ∑§Ù߸ – Á’·ÿ Á’◊Èπ Á’⁄Uʪ ⁄Uà „UÙ߸H 1H
∑§ÙÁ≈U Á’⁄UQ§ ◊äÿ üÊÈÁà ∑§„U߸ – ‚ïÿ∑§ ÇÿÊŸ ‚∑Χà ∑§Ù©U ‹„U߸H
ÇÿÊŸfl¢Ã ∑§ÙÁ≈U∑§ ◊„°U ∑§Ù™§ – ¡ËflŸ◊ÈQ§ ‚∑Χà ¡ª ‚Ù™§H 2H
ÁÃã„U ‚„Ud ◊„È°U ‚’ ‚Èπ πÊŸË – ŒÈ‹¸÷ ’˝rÊÔ‹ËŸ Á’ÇÿÊŸËH
œ◊¸‚Ë‹ Á’⁄UQ§ •L§ ÇÿÊŸË – ¡ËflŸ◊ÈQ§ ’˝rÊÔ¬⁄U ¬˝ÊŸËH 3H
‚’ Ã ‚Ù ŒÈ‹¸÷ ‚È⁄U⁄UÊÿÊ – ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ⁄Uà ªÃ ◊Œ ◊ÊÿÊH
‚Ù „UÁ⁄U÷ªÁà ∑§Êª Á∑§Á◊ ¬Ê߸ – Á’SflŸÊÕ ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ’ȤÊÊ߸H 4H
⁄UÊ◊ ¬⁄UÊÿŸ ÇÿÊŸ ⁄Uà ªÈŸÊªÊ⁄U ◊Áà œË⁄U–
ŸÊÕ ∑§„U„ÈU ∑§Á„U ∑§Ê⁄UŸ ¬Êÿ©U ∑§Ê∑§ ‚⁄UË⁄UH 54H
ÿ„U ¬˝÷È øÁ⁄Uà ¬ÁflòÊ ‚È„UÊflÊ – ∑§„U„ÈU ∑Χ¬Ê‹ ∑§Êª ∑§„°U ¬ÊflÊH
ÃÈï„U ∑§Á„U ÷Ê°Áà ‚ÈŸÊ ◊ŒŸÊ⁄UË – ∑§„U„ÈU ◊ÙÁ„U •Áà ∑§ıÃÈ∑§ ÷Ê⁄UËH 1H
ªL§«∏U ◊„UÊÇÿÊŸË ªÈŸ ⁄UÊ‚Ë – „UÁ⁄U ‚fl∑§ •Áà ÁŸ∑§≈U ÁŸflÊ‚ËH
ÃÁ„¢U U ∑§Á„U „UÃÈ ∑§Êª ‚Ÿ ¡Ê߸ – ‚ÈŸË ∑§ÕÊ ◊ÈÁŸ ÁŸ∑§⁄U Á’„UÊ߸H 2H
∑§„U„ÈU ∑§flŸ Á’Áœ ÷Ê ‚¢’ÊŒÊ – ŒÙ©U „UÁ⁄U÷ªÃ ∑§Êª ©U⁄UªÊŒÊH
ªıÁ⁄U Áª⁄UÊ ‚ÈÁŸ ‚⁄U‹ ‚È„UÊ߸ – ’Ù‹ Á‚fl ‚ÊŒ⁄U ‚Èπ ¬Ê߸H 3H
œãÿ ‚ÃË ¬ÊflŸ ◊Áà ÃÙ⁄UË – ⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ¬˝ËÁà Ÿ®„U ÕÙ⁄UËH
‚ÈŸ„ÈU ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ßÁÄUÊ‚Ê – ¡Ù ‚ÈÁŸ ‚∑§‹ §‹Ù∑§ ÷˝◊ ŸÊ‚ÊH 4H
©U¬¡ß ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ Á’SflÊ‚Ê – ÷fl ÁŸÁœ Ã⁄U Ÿ⁄U Á’Ÿ®„U ¬˝ÿÊ‚ÊH 5H
∞Á‚• ¬˝F Á’„¢Uª¬Áà ∑§ËÁã„U ∑§Êª ‚Ÿ ¡Êß–
‚Ù ‚’ ‚ÊŒ⁄U ∑§Á„U„U©°U ‚ÈŸ„ÈU ©U◊Ê ◊Ÿ ‹ÊßH 55H
◊Ò¥ Á¡Á◊ ∑§ÕÊ ‚ÈŸË ÷fl ◊ÙøÁŸ – ‚Ù ¬˝‚¢ª ‚ÈŸÈ ‚È◊ÈÁπ ‚È‹ÙøÁŸH
¬˝Õ◊ Œë¿U ªÎ„ U Ãfl •flÃÊ⁄UÊ – ‚ÃË ŸÊ◊ Ã’ ⁄U„UÊ ÃÈï„UÊ⁄UÊH 1H
Œë¿U ¡Çÿ Ãfl ÷Ê •¬◊ÊŸÊ – ÃÈï„U •Áà ∑˝§Ùœ á Ã’ ¬˝ÊŸÊH
391
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
◊◊ •ŸÈø⁄Uã„U ∑§Ëã„U ◊π ÷¢ªÊ – ¡ÊŸ„ÈU ÃÈï„U ‚Ù ‚∑§‹ ¬˝‚¢ªÊH 2H
Ã’ •Áà ‚Ùø ÷ÿ©U ◊Ÿ ◊Ù⁄¥U – ŒÈπË ÷ÿ©°U Á’ÿÙª Á¬˝ÿ ÃÙ⁄¥UH
‚È¢Œ⁄U ’ŸU ÁªÁ⁄UU ‚Á⁄UÃU ë∏UÊªÊ – ∑§ıÃÈ∑§ Œπà Á»§⁄U©°U ’⁄UʪÊH 3H
ÁªÁ⁄ ‚È◊⁄U ©UÙÊ⁄U ÁŒÁ‚ ŒÍ⁄UË – ŸË‹ ‚Ò‹ ∞∑§ ‚È¢Œ⁄U ÷Í⁄UËH
ÃÊ‚È ∑§Ÿ∑§◊ÿ Á‚π⁄U ‚È„UÊ∞ – øÊÁ⁄U øÊL§ ◊Ù⁄U ◊Ÿ ÷Ê∞H 4H
ÁÃã„U ¬⁄U ∞∑§ ∞∑§ Á’≈U¬ Á’‚Ê‹Ê – ’≈U ¬Ë¬⁄U ¬Ê∑§⁄UË ⁄U‚Ê‹ÊH
‚Ò‹Ù¬Á⁄U ‚⁄U ‚È¢Œ⁄U ‚Ù„UÊ – ◊ÁŸ ‚٬ʟ ŒÁπ ◊Ÿ ◊Ù„UÊH 5H
‚ËË •◊‹ ◊œÈ⁄U ¡‹ ¡‹¡ Á’¬È‹ ’„ÈU⁄¢Uª–
∑ͧ¡Ã ∑§‹ ⁄Ufl „¢U‚ ªŸ ªÈ¢¡Ã ◊¢¡È‹ ÷΢ªH 56H
ÃÁ„¢U ÁªÁ⁄U L§Áø⁄U ’‚ß πª ‚Ù߸ – ÃÊ‚È ŸÊ‚ ∑§À¬Ê¢Ã Ÿ „UÙ߸H
◊ÊÿÊ ∑Χà ªÈŸ ŒÙ· •Ÿ∑§Ê – ◊Ù„U ◊ŸÙ¡ •ÊÁŒ •Á’’∑§ÊH 1H
⁄U„ U CÿÊÁ¬ ‚◊Sà ¡ª ◊Ê„UË¥ – ÃÁ„U ÁªÁ⁄U ÁŸ∑§≈U ∑§’„È°U ŸÁ„¢U ¡Ê„UË¥H
Ä°U ’Á‚ „UÁ⁄UÁ„U ÷¡ß Á¡Á◊ ∑§ÊªÊ – ‚Ù ‚ÈŸÈ ©U◊Ê ‚Á„Uà •ŸÈ⁄UʪÊH 2H
¬Ë¬⁄U ÃL§ Ã⁄U äÿÊŸ ‚Ù œ⁄U߸ – ¡Ê¬ ¡Çÿ ¬Ê∑§Á⁄U Ã⁄U ∑§⁄U߸H
•Ê°’ ¿UÊ°„U ∑§⁄U ◊ÊŸ‚ ¬Í¡Ê – ÃÁ¡ „UÁ⁄U ÷¡ŸÈ ∑§Ê¡È ŸÁ„¢U ŒÍ¡ÊH 3H
’⁄ Ã⁄U ∑§„U „UÁ⁄U ∑§ÕÊ ¬˝‚¢ªÊ – •ÊflÁ„¢U ‚ÈŸÁ„¢U •Ÿ∑§ Á’„¢UªÊH
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà Á’ÁøòÊ Á’Áœ ŸÊŸÊ – ¬˝◊ ‚Á„Uà ∑§⁄U ‚ÊŒ⁄U ªÊŸÊH 4H
‚ÈŸÁ„¢U ‚∑§‹ ◊Áà Á’◊‹ ◊⁄UÊ‹Ê – ’‚®„U ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ¡ ÃÁ„¢U ÃÊ‹ÊH
¡’ ◊Ò¥ ¡Êß ‚Ù ∑§ıÃÈ∑§ ŒπÊ – ©U⁄U ©U¬¡Ê •ÊŸ¢Œ Á’‚·ÊH 5H
Ã’ ∑§¿ÈU ∑§Ê‹ ◊⁄UÊ‹ ÃŸÈ œÁ⁄U Ä°U ∑§Ëã„U ÁŸflÊ‚–
‚ÊŒ⁄U ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ¬ÈÁŸ •Êÿ©°U ∑Ò§‹Ê‚H 57H
ÁªÁ⁄U¡Ê ∑§„U©°U ‚Ù ‚’ ßÁÄUÊ‚Ê – ◊Ò¥ ¡Á„U ‚◊ÿ ªÿ©°U πª ¬Ê‚ÊH
•’ ‚Ù ∑§ÕÊ ‚ÈŸ„ÈU ¡Á„U „UÃÍ – ªÿ©U ∑§Êª ¬®„U πª ∑ȧ‹ ∑§ÃÍH 1H
¡’ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§ËÁã„U ⁄UŸ ∑˝§Ë«∏UÊ – ‚◊ȤÊà øÁ⁄Uà „UÙÁà ◊ÙÁ„U ’˝Ë«∏UÊH
ߢº˝¡Ëà ∑§⁄U •Ê¬È ’°œÊÿÙ – Ã’ ŸÊ⁄UŒ ◊ÈÁŸ ªL§«∏U ¬ΔUÊÿÙH 2H
’¢œŸ ∑§ÊÁ≈U ªÿÙ ©U⁄UªÊŒÊ – ©U¬¡Ê NUŒÿ° ¬˝ø¢«U Á’·ÊŒÊH
¬˝÷È ’¢œŸ ‚◊ȤÊà ’„ÈU ÷Ê°ÃË – ∑§⁄Uà Á’øÊ⁄U ©U⁄Uª •Ê⁄UÊÃËH 3H
Cÿʬ∑§ ’˝rÊÔ Á’⁄U¡ ’ÊªË‚Ê – ◊ÊÿÊ ◊Ù„U ¬Ê⁄U ¬⁄U◊Ë‚ÊH
‚Ù •flÃÊ⁄U ‚ÈŸ©°U ¡ª ◊Ê„UË¥ – Œπ©°U ‚Ù ¬˝÷Êfl ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H 4H
÷fl ’¢œŸ Ã ¿ÍU≈U®„U Ÿ⁄U ¡Á¬ ¡Ê ∑§⁄U ŸÊ◊–
π’¸ ÁŸ‚Êø⁄U ’Ê°œ©U ŸÊª¬Ê‚ ‚Ùß ⁄UÊ◊H 58H
392
øı0. ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ◊ŸÁ„U ‚◊ȤÊÊflÊ – ¬˝ª≈U Ÿ ÇÿÊŸ NUŒÿ° ÷˝◊ ¿UÊflÊH
πŒ ÁπÛÊ ◊Ÿ Ã∑¸§ ’…∏UÊ߸ – ÷ÿ©U ◊Ù„U’‚ ÃÈï„UÁ⁄UÁ„¢U ŸÊ߸H 1H
CÿÊ∑ȧ‹ ªÿ©U ŒflÁ⁄UÁ· ¬Ê„UË¥ – ∑§„UÁ‚ ¡Ù ‚¢‚ÿ ÁŸ¡ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H
‚ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒÁ„UU ‹ÊÁª •Áà ŒÊÿÊ – ‚ÈŸÈ πª ¬˝’‹ ⁄UÊ◊ ∑Ò§ ◊ÊÿÊH 2H
¡Ù ÇÿÊÁŸã„U ∑§⁄U Áøà •¬„U⁄U߸ – ’Á⁄U•ÊßZ¸ Á’◊Ù„U ◊Ÿ ∑§⁄U߸H
¡Á„¢U ’„ÈU ’Ê⁄U ŸøÊflÊ ◊Ù„UË – ‚Ùß CÿÊ¬Ë Á’„¢Uª¬Áà ÃÙ„UËH 3H
◊„UÊ◊Ù„U ©U¬¡Ê ©U⁄U ÃÙ⁄¥U – Á◊Á≈UÁ„U Ÿ ’Áª ∑§„¥U πª ◊Ù⁄¥UH
øÃÈ⁄UÊŸŸ ¬®„U ¡Ê„ÈU πª‚Ê – ‚Ùß ∑§⁄U„ÈU ¡Á„U „UÙß ÁŸŒ‚ÊH 4H
ŒÙ0. •‚ ∑§Á„U ø‹ ŒflÁ⁄UÁ· ∑§⁄Uà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸ–
„UÁ⁄U ◊ÊÿÊ ’‹ ’⁄UŸÃ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬⁄U◊ ‚È¡ÊŸH 59H
øı0. Ã’ πª¬Áà Á’⁄¢UÁø ¬Á„¢U ªÿ™§U – ÁŸ¡ ‚¢Œ„U ‚ÈŸÊflà ÷ÿ™§H
‚ÈÁŸ Á’⁄¢UÁø ⁄UÊ◊Á„ Á‚L§ ŸÊflÊ – ‚◊ÈÁ¤Ê ¬˝Ãʬ ¬˝◊ •Áà ¿UÊflÊH 1H
Ÿ ◊„È°U ∑§⁄Uß Á’øÊ⁄U Á’œÊÃÊ – ◊ÊÿÊ ’‚ ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ÇÿÊÃÊH
„UÁ⁄U ◊ÊÿÊ ∑§⁄U •Á◊Áà ¬˝÷ÊflÊ – Á’¬È‹ ’Ê⁄U ¡Á„¢U ◊ÙÁ„U ŸøÊflÊH 2H
•ª ¡ª◊ÿ ¡ª ◊◊ ©U¬⁄UÊ¡Ê – Ÿ®„U •Êø⁄U¡ ◊Ù„U πª⁄UÊ¡ÊH
Ã’ ’Ù‹ Á’Áœ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸ – ¡ÊŸ ◊„U‚ ⁄UÊ◊ ¬˝÷ÈÃÊ߸H 3H
’ÒŸÃÿ ‚¢∑§⁄U ¬®„U ¡Ê„ÍU – ÃÊà •ŸÃ ¬Í¿U„ÈU ¡ÁŸ ∑§Ê„ÍUH
Ä°U „UÙßÁ„U Ãfl ‚¢‚ÿ „UÊŸË – ø‹©U Á’„¢Uª ‚ÈŸÃ Á’Áœ ’ÊŸËH 4H
ŒÙ0. ¬⁄U◊ÊÃÈ⁄U Á’„¢Uª¬Áà •Êÿ©U Ã’ ◊Ù ¬Ê‚–
¡Êà ⁄U„U©°U ∑ȧ’⁄U ªÎ„U ⁄UÁ„U„ÈU ©U◊Ê ∑Ò§‹Ê‚H 60H
øı0. ÃÁ„¢U ◊◊ ¬Œ ‚ÊŒ⁄U Á‚L§ ŸÊflÊ – ¬ÈÁŸ •Ê¬Ÿ ‚¢Œ„U ‚ÈŸÊflÊH
‚ÈÁŸ ÃÊ ∑§Á⁄U Á’ŸÃË ◊ÎŒÈ ’ÊŸË – ¬˝◊ ‚Á„Uà ◊Ò¥ ∑§„U©°U ÷flÊŸËH 1H
Á◊‹„ÈU ªL§«∏U ◊Ê⁄Uª ◊„°U ◊Ù„UË – ∑§flŸ ÷Ê°Áà ‚◊ȤÊÊflı¥ ÃÙ„UËH
Ã’Á„¢U „UÙß ‚’ ‚¢‚ÿ ÷¢ªÊ – ¡’ ’„ÈU ∑§Ê‹ ∑§Á⁄U• ‚¢ªÊH 2H
‚ÈÁŸ• ÄUÊ° „UÁ⁄U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ◊ÈÁŸã„U ¡Ù ªÊ߸H
¡Á„U ◊„È°U •ÊÁŒ ◊äÿ •fl‚ÊŸÊ – ¬˝÷È ¬˝ÁìÊl ⁄UÊ◊ ÷ªflÊŸÊH 3H
ÁŸÃ „UÁ⁄U ∑§ÕÊ „UÙà ¡„°U ÷Ê߸ – ¬ΔUfl©°U ÄUÊ° ‚ÈŸ„ÈU ÃÈï„U ¡Ê߸H
¡ÊßÁ„U ‚ÈŸÃ ‚∑§‹ ‚¢Œ„UÊ – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ „UÙßÁ„U •Áà Ÿ„UÊH 4H
ŒÙ0. Á’ŸÈ ‚¢ª Ÿ „UÁ⁄U ∑§ÕÊ ÃÁ„U Á’ŸÈ ◊Ù„U Ÿ ÷ʪ–
◊Ù„U ª∞° Á’ŸÈ ⁄UÊ◊ ¬Œ „UÙß Ÿ ŒÎ…∏U •ŸÈ⁄UʪH 61H
øı0. Á◊‹Á„¢U Ÿ ⁄UÉÊȬÁà Á’ŸÈ •ŸÈ⁄UÊªÊ – Á∑§∞° ¡Ùª ì ÇÿÊŸ Á’⁄UʪÊH
393
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
©UÙÊ⁄U ÁŒÁ‚ ‚È¢Œ⁄U ÁªÁ⁄U ŸË‹Ê – Ä°U ⁄U„U ∑§Ê∑§÷È‚È¢Á«U ‚È‚Ë‹ÊH 1H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ¬Õ ¬⁄U◊ ¬˝’ËŸÊ – ÇÿÊŸË ªÈŸ ªÎ„U ’„ÈU ∑§Ê‹ËŸÊH
⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ‚Ù ∑§„Uß ÁŸ⁄¢UÃ⁄U – ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸÁ„¢U Á’Á’œ Á’„¢Uª’⁄UH 2H
¡Êß ‚ÈŸ„ÈU Ä°U „UÁ⁄U ªÈŸ ÷Í⁄UË – „UÙßÁ„U ◊Ù„U ¡ÁŸÃ ŒÈπ ŒÍ⁄UËH
◊Ò¥ ¡’ ÃÁ„U ‚’ ∑§„UÊ ’ȤÊÊ߸ – ø‹©U „U⁄UÁ· ◊◊ ¬Œ Á‚L§ ŸÊ߸H 3H
ÃÊÃ ©U◊Ê Ÿ ◊Ò¥ ‚◊ȤÊÊflÊ – ⁄UÉÊȬÁà ∑Χ¬Ê° ◊⁄U◊È ◊Ò¥ ¬ÊflÊH
„UÙßÁ„U ∑§Ëã„U ∑§’„È°U •Á÷◊ÊŸÊ – ‚Ù πÙflÒ ø„U ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH 4H
∑§¿ÈU ÃÁ„U Ã ¬ÈÁŸ ◊Ò¥ ŸÁ„¢U ⁄UÊπÊ – ‚◊ȤÊß πª πª„UË ∑Ò§ ÷Ê·ÊH
¬˝÷È ◊ÊÿÊ ’‹fl¢Ã ÷flÊŸË – ¡ÊÁ„U Ÿ ◊Ù„U ∑§flŸ •‚ ÇÿÊŸËH 5H
ÇÿÊŸË ÷ªÃ Á‚⁄UÙ◊ÁŸ ÁòÊ÷ÈflŸ¬Áà ∑§⁄U ¡ÊŸ–
ÃÊÁ„U ◊Ù„U ◊ÊÿÊ Ÿ⁄U ¬Êfl°⁄U ∑§⁄UÁ„¢U ªÈ◊ÊŸH 62 (∑§)H
Á‚fl Á’⁄¢UÁø ∑§„È°U ◊Ù„Uß ∑§Ù „ÒU ’¬È⁄UÊ •ÊŸ–
•‚ Á¡ÿ° ¡ÊÁŸ ÷¡®„U ◊ÈÁŸ ◊ÊÿÊ ¬Áà ÷ªflÊŸH 62 (π)H
ªÿ©U ªL§«∏U ¡„°U ’‚ß ÷È‚È¢«UÊ – ◊Áà •∑È¢§ΔU „UÁ⁄U ÷ªÁà •π¢«UÊH
ŒÁπ ‚Ò‹ ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ ÷ÿ™§ – ◊ÊÿÊ ◊Ù„U ‚Ùø ‚’ ªÿ™§H 1H
∑§Á⁄U ë∏Uʪ ◊îÊŸ ¡‹¬ÊŸÊ – ’≈U Ã⁄U ªÿ©U NUŒÿ° „U⁄U·ÊŸÊH
’Îh ’Îh Á’„¢Uª Ä°U •Ê∞ – ‚ÈŸÒ ⁄UÊ◊ ∑§ øÁ⁄Uà ‚È„UÊ∞H 2H
∑§ÕÊ •⁄¢U÷ ∑§⁄ÒU ‚Ùß øÊ„UÊ – Ã„UË ‚◊ÿ ªÿ©U πªŸÊ„UÊH
•Êflà ŒÁπ ‚∑§‹ πª⁄UÊ¡Ê – „U⁄U·©U ’Êÿ‚ ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH 3H
•Áà •ÊŒ⁄U πª¬Áà ∑§⁄U ∑§Ëã„UÊ – Sflʪà ¬ÍÁ¿U ‚È•Ê‚Ÿ ŒËã„UÊH
∑§Á⁄U ¬Í¡Ê ‚◊à •ŸÈ⁄UÊªÊ – ◊œÈ⁄U ’ëÊŸ Ã’ ’Ù‹©U ∑§ÊªÊH 4H
ŸÊÕ ∑ΧÃÊ⁄UÕ ÷ÿ©°U ◊Ò¥ Ãfl Œ⁄U‚Ÿ πª⁄UÊ¡–
•Êÿ‚È Œ„ÈU ‚Ù ∑§⁄Uı¥ •’ ¬˝÷È •Êÿ„ÈU ∑§Á„U ∑§Ê¡H 63 (∑§)H
‚ŒÊ ∑ΧÃÊ⁄UÕ M§¬ ÃÈï„U ∑§„U ◊ÎŒÈ ’øŸ πª‚–
¡Á„U ∑Ò§ •SÃÈÁà ‚ÊŒ⁄U ÁŸ¡ ◊Èπ ∑§ËÁã„U ◊„U‚H63 (π)H
‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ¡Á„U ∑§Ê⁄UŸ •Êÿ©°U – ‚Ù ‚’ ÷ÿ©U Œ⁄U‚ Ãfl ¬Êÿ©°UH
ŒÁπ ¬⁄U◊ ¬ÊflŸ Ãfl •ÊüÊ◊ – ªÿ©U ◊Ù„U ‚¢‚ÿ ŸÊŸÊ ÷˝◊H 1H
•’ üÊË⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ •Áà ¬ÊflÁŸ – ‚ŒÊ ‚ÈπŒ ŒÈπ ¬È¢¡ Ÿ‚ÊflÁŸH
‚ÊŒ⁄U ÃÊà ‚ÈŸÊfl„ÈU ◊Ù„UË – ’Ê⁄U ’Ê⁄U Á’Ÿfl©°U ¬˝÷È ÃÙ„UËH 2H
‚ÈŸÃ ªL§«∏ U ∑Ò§ Áª⁄UÊ Á’ŸËÃÊ – ‚⁄U‹ ‚Ȭ˝◊ ‚ÈπŒ ‚È¬ÈŸËÃÊH
÷ÿ©U ÃÊ‚È ◊Ÿ ¬⁄U◊ ©U¿UÊ„UÊ – ‹Êª ∑§„ÒU ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊ„UÊH 3H
394
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬˝Õ◊Á„¢U •Áà •ŸÈ⁄Uʪ ÷flÊŸË – ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ‚⁄U ∑§„UÁ‚ ’πÊŸËH
¬ÈÁŸ ŸÊ⁄UŒ ∑§⁄U ◊Ù„U •¬Ê⁄UÊ – ∑§„UÁ‚ ’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊflŸ •flÃÊ⁄UÊH 4H
¬˝÷È •flÃÊ⁄U ∑§ÕÊ ¬ÈÁŸ ªÊ߸ – Ã’ Á‚‚È øÁ⁄Uà ∑§„UÁ‚ ◊Ÿ ‹Ê߸H 5H
’Ê‹øÁ⁄Uà ∑§Á„U Á’Á’Áœ Á’Áœ ◊Ÿ ◊„°U ¬⁄U◊ ©U¿UÊ„U–
Á⁄UÁ· •ÊªflŸ ∑§„UÁ‚ ¬ÈÁŸ üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’’Ê„UH 64H
’„ÈUÁ⁄U ⁄UÊ◊ •Á÷·∑§ ¬˝‚¢ªÊ – ¬ÈÁŸ ŸÎ¬ ’øŸ ⁄UÊ¡ ⁄U‚ ÷¢ªÊH
¬È⁄U’ÊÁ‚ã„U ∑§⁄U Á’⁄U„U Á’·ÊŒÊ – ∑§„UÁ‚ ⁄UÊ◊ ‹Á¿U◊Ÿ ‚¢’ÊŒÊH 1H
Á’Á¬Ÿ ªflŸ ∑§fl≈U •ŸÈ⁄UÊªÊ – ‚È⁄U‚Á⁄U ©UÃÁ⁄U ÁŸflÊ‚ ¬˝ÿʪÊH
’Ê‹◊Ë∑§ ¬˝÷È Á◊‹Ÿ ’πÊŸÊ – ÁøòÊ∑ͧ≈U Á¡Á◊ ’‚ ÷ªflÊŸÊH 2H
‚ÁøflʪflŸ Ÿª⁄U ŸÎ¬ ◊⁄UŸÊ – ÷⁄UÃʪflŸ ¬˝◊ ’„ÈU ’⁄UŸÊH
∑§Á⁄U ŸÎ¬ Á∑˝§ÿÊ ‚¢ª ¬È⁄U’Ê‚Ë – ÷⁄Uà ª∞ ¡„°U ¬˝÷È ‚Èπ ⁄UÊ‚ËH 3H
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊȬÁà ’„ÈUÁ’Áœ ‚◊ȤÊÊ∞ – ‹Ò ¬ÊŒÈ∑§Ê •flœ¬È⁄U •Ê∞H
÷⁄Uà ⁄U„UÁŸ ‚È⁄U¬Áà ‚Èà ∑§⁄UŸË – ¬˝÷È •L§ •ÁòÊ ÷¥≈U ¬ÈÁŸ ’⁄UŸËH 4H
∑§Á„U Á’⁄UÊœ ’œ ¡Á„U Á’Áœ Œ„U Ã¡Ë ‚⁄U÷¢ª–
’⁄UÁŸ ‚ÈÃË¿UŸ ¬˝ËÁà ¬ÈÁŸ ¬˝÷È •ªÁSà ‚Â¢ªH 65H
∑§Á„U Œ¢«U∑§ ’Ÿ ¬ÊflŸÃÊ߸ – ªËœ ◊ßòÊË ¬ÈÁŸ ÃÁ„¢U ªÊ߸H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ¬¢ø’≈UË¥ ∑Χà ’Ê‚Ê – ÷¢¡Ë ‚∑§‹ ◊ÈÁŸã„U ∑§Ë òÊÊ‚ÊH 1H
¬ÈÁŸ ‹Á¿U◊Ÿ ©U¬Œ‚ •ŸÍ¬Ê – ‚ͬŸπÊ Á¡Á◊ ∑§ËÁã„U ∑ȧM§¬ÊH
π⁄U ŒÍ·Ÿ ’œ ’„ÈUÁ⁄U ’πÊŸÊ – Á¡Á◊ ‚’ ◊⁄U◊È Œ‚ÊŸŸ ¡ÊŸÊH 2H
Œ‚∑¢§œ⁄U ◊Ê⁄UËø ’Ã∑§„UË – ¡Á„U Á’Áœ ÷߸ ‚Ù ‚’ ÃÁ„¢U ∑§„UËH
¬ÈÁŸ ◊ÊÿÊ ‚ËÃÊ ∑§⁄U „U⁄UŸÊ – üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U Á’⁄U„U ∑§¿ÈU ’⁄UŸÊH 3H
¬ÈÁŸ ¬˝÷È ªËœ Á∑˝§ÿÊ Á¡Á◊ ∑§Ëã„UË – ’Áœ ∑§’¢œ ‚’Á⁄UÁ„U ªÁà ŒËã„UËH
’„ÈUÁ⁄U Á’⁄U„U ’⁄UŸÃ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ¡Á„U Á’Áœ ª∞ ‚⁄UÙ’⁄U ÃË⁄UÊH 4H
¬˝÷È ŸÊ⁄UŒ ‚¢’ÊŒ ∑§Á„U ◊ÊL§Áà Á◊‹Ÿ ¬˝‚¢ª–
¬ÈÁŸ ‚Ȫ˝Ëfl Á◊ÃÊ߸ ’ÊÁ‹ ¬˝ÊŸ ∑§⁄U ÷¢ªH 66 (∑§)H
∑§Á¬Á„U ÁË∑§ ∑§Á⁄U ¬˝÷È ∑Χà ‚Ò‹ ¬˝’⁄U·Ÿ ’Ê‚–
’⁄UŸŸ ’·Ê¸ ‚⁄UŒ •L§ ⁄UÊ◊ ⁄UÙ· ∑§Á¬ òÊÊ‚H 66 (π)H
¡Á„U Á’Áœ ∑§Á¬¬Áà ∑§Ë‚ ¬ΔUÊ∞ – ‚ËÃÊ πÙ¡ ‚∑§‹ ÁŒÁ‚ œÊ∞H
Á’’⁄U ¬˝’‚ ∑§Ëã„U ¡Á„U ÷Ê°ÃË – ∑§Á¬ã„U ’„UÙÁ⁄U Á◊‹Ê ‚¢¬ÊÃËH 1H
‚ÈÁŸ ‚’ ∑§ÕÊ ‚◊Ë⁄U∑ȧ◊Ê⁄UÊ – ŸÊÉÊà ÷ÿ©U ¬ÿÙÁœ •¬Ê⁄UÊH
‹¢∑§Ê° ∑§Á¬ ¬˝’‚ Á¡Á◊ ∑§Ëã„UÊ – ¬ÈÁŸ ‚ËÃÁ„U œË⁄U¡È Á¡Á◊ ŒËã„UÊH 2H
395
ŒÙ0.
øı0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
’Ÿ ©U¡ÊÁ⁄U ⁄UÊflŸÁ„U ¬˝’ÙœË – ¬È⁄U ŒÁ„U ŸÊÉÊ©U ’„ÈUÁ⁄U ¬ÿÙœËH
•Ê∞ ∑§Á¬ ‚’ ¡„°U ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ’ÒŒ„UË ∑§Ë ∑ȧ‚‹ ‚ÈŸÊ߸H 3H
‚Ÿ ‚◊Áà ¡ÕÊ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – ©UÃ⁄U ¡Êß ’ÊÁ⁄UÁŸÁœ ÃË⁄UÊH
Á◊‹Ê Á’÷Ë·Ÿ ¡Á„U Á’Áœ •Ê߸ – ‚ʪ⁄U ÁŸª˝„U ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H 4H
‚ÃÈ ’Ê°Áœ ∑§Á¬ ‚Ÿ Á¡Á◊ ©UÃ⁄UË ‚ʪ⁄U ¬Ê⁄U–
ªÿ©U ’‚ËΔUË ’Ë⁄U’⁄U ¡Á„U Á’Áœ ’ÊÁ‹∑ȧ◊Ê⁄UH 67 (∑§)H
ÁŸÁ‚ø⁄U ∑§Ë‚ ‹⁄UÊ߸ ’⁄UÁŸÁ‚ Á’Á’Áœ ¬˝∑§Ê⁄U–
∑È¢§÷∑§⁄UŸ ÉÊŸŸÊŒ ∑§⁄U ’‹ ¬ıL§· ‚¢ÉÊÊ⁄UH 67 (π)H
ÁŸÁ‚ø⁄U ÁŸ∑§⁄U ◊⁄UŸ Á’Áœ ŸÊŸÊ – ⁄UÉÊȬÁà ⁄UÊflŸ ‚◊⁄U ’πÊŸÊH
⁄UÊflŸ ’œ ◊¢ŒÙŒÁ⁄U ‚Ù∑§Ê – ⁄UÊ¡ Á’÷Ë·Ÿ Œfl •‚Ù∑§ÊH 1H
‚ËÃÊ ⁄UÉÊȬÁà Á◊‹Ÿ ’„UÙ⁄UË – ‚È⁄Uã„U ∑§ËÁã„U •SÃÈÁà ∑§⁄U ¡Ù⁄UËH
¬ÈÁŸ ¬Èc¬∑§ øÁ…∏U ∑§Á¬ã„U ‚◊ÃÊ – •flœ ø‹ ¬˝÷È ∑Χ¬Ê ÁŸ∑§ÃÊH 2H
¡Á„U Á’Áœ ⁄UÊ◊ Ÿª⁄U ÁŸ¡ •Ê∞ – ’Êÿ‚ Á’‚Œ øÁ⁄Uà ‚’ ªÊ∞H
∑§„UÁ‚ ’„UÙÁ⁄U ⁄UÊ◊ •Á÷·∑§Ê – ¬È⁄U ’⁄UŸÃ ŸÎ¬ŸËÁà •Ÿ∑§ÊH 3H
∑§ÕÊ ‚◊Sà ÷È‚È¢«U ’πÊŸË – ¡Ù ◊Ò¥ ÃÈï„U ‚Ÿ ∑§„UË ÷flÊŸËH
‚ÈÁŸ ‚’ ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ πªŸÊ„UÊ – ∑§„Uà ’øŸ ◊Ÿ ¬⁄U◊ ©U¿UÊ„UÊH 4H
ªÿ©U ◊Ù⁄U ‚¢Œ„U ‚ÈŸ©°U ‚∑§‹ ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄UÖ
÷ÿ©U ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„U Ãfl ¬˝‚ÊŒ ’Êÿ‚ ÁË∑§H 68 (∑§)H
◊ÙÁ„U ÷ÿ©U •Áà ◊Ù„U ¬˝÷È ’¢œŸ ⁄UŸ ◊„È°U ÁŸ⁄UÁπ–
ÁøŒÊŸ¢Œ ‚¢ŒÙ„U ⁄UÊ◊ Á’∑§‹ ∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸH 68 (π)H
ŒÁπ øÁ⁄Uà •Áà Ÿ⁄U •ŸÈ‚Ê⁄UË – ÷ÿ©U NUŒÿ° ◊◊ ‚¢‚ÿ ÷Ê⁄UËH
‚Ùß ÷˝◊ •’ Á„Uà ∑§Á⁄U ◊Ò¥ ◊ÊŸÊ – ∑§Ëã„U •ŸÈª˝„U ∑ΧåÊÊÁŸœÊŸÊH 1H
¡Ù •Áà •Êì CÿÊ∑ȧ‹ „UÙ߸ – ÃL§ ¿UÊÿÊ ‚Èπ ¡ÊŸß ‚Ù߸H
¡ı¥ Ÿ®„U „UÙà ◊Ù„U •Áà ◊Ù„UË – Á◊‹Ã©°U ÃÊà ∑§flŸ Á’Áœ ÃÙ„UËH 2H
‚ÈŸÃ©°U Á∑§Á◊ „UÁ⁄U ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸ – •Áà Á’ÁøòÊ ’„ÈU Á’Áœ ÃÈï„U ªÊ߸H
ÁŸª◊ʪ◊ ¬È⁄UÊŸ ◊à ∞„UÊ – ∑§„UÁ„¢U Á‚h ◊ÈÁŸ ŸÁ„¢U ‚¢Œ„UÊH 3H
‚¢Ã Á’‚Èh Á◊‹Á„¢U ¬Á⁄U Ã„UË – ÁøÃfl®„ ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ∑§Á⁄U ¡„UËH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° Ãfl Œ⁄U‚Ÿ ÷ÿ™§ – Ãfl ¬˝‚ÊŒ ‚’ ‚¢‚ÿ ªÿ™§H 4H
‚ÈÁŸ Á’„¢Uª¬Áà ’ÊŸË ‚Á„Uà Á’Ÿÿ •ŸÈ⁄Uʪ–
¬È‹∑§ ªÊà ‹ÙøŸ ‚¡‹ ◊Ÿ „U⁄U·©U •Áà ∑§ÊªH 69 (∑§)H
üÊÙÃÊ ‚È◊Áà ‚È‚Ë‹ ‚ÈÁø ∑§ÕÊ ⁄UÁ‚∑§ „UÁ⁄U ŒÊ‚–
396
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¬Êß ©U◊Ê •Áà ªÙåÿ◊Á¬ ‚îÊŸ ∑§⁄UÁ„¢U ¬˝∑§Ê‚H 69 (π)H
’Ù‹©U ∑§Ê∑§÷‚È¢«U ’„UÙ⁄UË – Ÿ÷ª ŸÊÕ ¬⁄U ¬˝ËÁà Ÿ ÕÙ⁄UËH
‚’ Á’Áœ ŸÊÕ ¬Ííÿ ÃÈï„U ◊⁄U – ∑Χ¬Ê¬ÊòÊ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ∑§⁄UH 1H
ÃÈï„UÁ„U Ÿ ‚¢‚ÿ ◊Ù„U Ÿ ◊ÊÿÊ – ◊Ù ¬⁄U ŸÊÕ ∑§ËÁã„U ÃÈï„U ŒÊÿÊH
¬ΔUß ◊Ù„U Á◊‚ πª¬Áà ÃÙ„UË – ⁄UÉÊȬÁà ŒËÁã„U ’«∏UÊ߸ ◊Ù„UËH 2H
ÃÈï„U ÁŸ¡ ◊Ù„U ∑§„UË πª ‚ÊßZ – ‚Ù ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU •Êø⁄U¡ ªÙ‚ÊßZH
ŸÊ⁄UŒ ÷fl Á’⁄¢UÁø ‚Ÿ∑§ÊŒË – ¡ ◊ÈÁŸŸÊÿ∑§ •ÊÃ◊’ÊŒËH 3H
◊Ù„U Ÿ •¢œ ∑§Ëã„U ∑§Á„U ∑§„UË – ∑§Ù ¡ª ∑§Ê◊ ŸøÊfl Ÿ ¡„UËH
ÃÎFÊ° ∑§Á„U Ÿ ∑§Ëã„U ’ı⁄UÊ„UÊ – ∑§Á„U ∑§⁄U NUŒÿ ∑˝§Ùœ ŸÁ„¢U ŒÊ„UÊH 4H
ÇÿÊŸË Ãʬ‚ ‚Í⁄U ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ªÈŸ •ÊªÊ⁄U–
∑§Á„U ∑Ò§ ‹Ê÷ Á’«¢U’ŸÊ ∑§ËÁã„U Ÿ ∞®„U ‚¢‚Ê⁄UH 70 (∑§)H
üÊË ◊Œ ’∑˝§ Ÿ ∑§Ëã„U ∑§Á„U ¬˝÷ÈÃÊ ’Áœ⁄U Ÿ ∑§ÊÁ„U–
◊Ϊ‹ÙøÁŸ ∑§ ŸÒŸ ‚⁄U ∑§Ù •‚ ‹Êª Ÿ ¡ÊÁ„UH 70 (π)H
ªÈŸ ∑Χà ‚ãÿ¬Êà ŸÁ„¢U ∑§„UË – ∑§Ù©U Ÿ ◊ÊŸ ◊Œ á©U ÁŸ’„UËH
¡Ù’Ÿ ífl⁄U ∑§Á„U ŸÁ„¢U ’‹∑§ÊflÊ – ◊◊ÃÊ ∑§Á„U ∑§⁄U ¡‚ Ÿ Ÿ‚ÊflÊH 1H
◊ë¿U⁄U ∑§ÊÁ„U ∑§‹¢∑§ Ÿ ‹ÊflÊ – ∑§ÊÁ„U Ÿ ‚Ù∑§ ‚◊Ë⁄U «UÙ‹ÊflÊH
Áø¢ÃÊ ‚Ê°Á¬ÁŸ ∑§Ù ŸÁ„¢U πÊÿÊ – ∑§Ù ¡ª ¡ÊÁ„U Ÿ CÿÊ¬Ë ◊ÊÿÊH 2H
∑§Ë≈U ◊ŸÙ⁄UÕ ŒÊL§ ‚⁄UË⁄UÊ – ¡Á„U Ÿ ‹Êª ÉÊÈŸ ∑§Ù •‚ œË⁄UÊH
‚Èà Á’à ‹Ù∑§ ߸·ŸÊ ÃËŸË – ∑§Á„U ∑Ò§ ◊Áà ßã„U ∑Χà Ÿ ◊‹ËŸËH 3H
ÿ„U ‚’ ◊ÊÿÊ ∑§⁄U ¬Á⁄UflÊ⁄UÊ – ¬˝’‹ •Á◊Áà ∑§Ù ’⁄UŸÒ ¬Ê⁄UÊH
Á‚fl øÃÈ⁄UÊŸŸ ¡ÊÁ„U «U⁄UÊ„UË¥ – •¬⁄U ¡Ëfl ∑§Á„U ‹π ◊Ê„UË¥H 4H
CÿÊÁ¬ ⁄U„U©U ‚¢‚Ê⁄U ◊„È°U ◊ÊÿÊ ∑§≈U∑§ ¬˝ø¢«U–
‚ŸÊ¬Áà ∑§Ê◊ÊÁŒ ÷≈U Œ¢÷ ∑§¬≈U ¬Ê·¢«UH 71 (∑§)H
‚Ù ŒÊ‚Ë ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑Ò§ ‚◊ȤÊ¥ Á◊âÿÊ ‚ÙÁ¬–
¿ÍU≈U Ÿ ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ŸÊÕ ∑§„U©°U ¬Œ ⁄UÙÁ¬H 71 (π)H
¡Ù ◊ÊÿÊ ‚’ ¡ªÁ„U ŸøÊflÊ – ¡Ê‚È øÁ⁄Uà ‹Áπ ∑§Ê„È°U Ÿ ¬ÊflÊH
‚Ùß ¬˝÷È ÷˝Í Á’‹Ê‚ πª⁄UÊ¡Ê – ŸÊø Ÿ≈UË ßfl ‚Á„Uà ‚◊Ê¡ÊH 1H
‚Ùß ‚Áìʌʟ¢Œ ÉÊŸ ⁄UÊ◊Ê – •¡ Á’ÇÿÊŸ M§¬ ’‹ œÊ◊ÊH
Cÿʬ∑§ CÿÊåÿ •π¢«U •Ÿ¢ÃÊ – •Áπ‹ •◊ÙÉÊ‚ÁQ§ ÷ªfl¢ÃÊH 2H
•ªÈŸ •Œ÷˝ Áª⁄UÊ ªÙÃËÃÊ – ‚’Œ⁄U‚Ë •Ÿfll •¡ËÃÊH
ÁŸ◊¸◊ ÁŸ⁄UÊ∑§Ê⁄U ÁŸ⁄U◊Ù„UÊ – ÁŸàÿ ÁŸ⁄¢U¡Ÿ ‚Èπ ‚¢ŒÙ„UÊH 3H
397
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
¬˝∑ΧÁà ¬Ê⁄ U ¬˝÷È ‚’ ©U⁄U ’Ê‚Ë – ’˝rÊÔ ÁŸ⁄UË„U Á’⁄U¡ •Á’ŸÊ‚ËH
ß„UÊ° ◊Ù„U ∑§⁄U ∑§Ê⁄UŸ ŸÊ„UË¥ – ⁄UÁ’ ‚ã◊Èπ Ã◊ ∑§’„È°U Á∑§ ¡Ê„UË¥H 4H
÷ªÃ „UÃÈ ÷ªflÊŸ ¬˝÷È ⁄UÊ◊ œ⁄U©U ÃŸÈ ÷ͬ–
Á∑§∞ øÁ⁄Uà ¬ÊflŸ ¬⁄U◊ ¬˝Ê∑Χà Ÿ⁄U •ŸÈM§¬H 72 (∑§)H
¡ÕÊ •Ÿ∑§ ’· œÁ⁄U ŸÎàÿ ∑§⁄Uß Ÿ≈U ∑§Ùß–
‚Ùß ‚Ùß ÷Êfl ŒπÊflß •Ê¬ÈŸ „UÙß Ÿ ‚ÙßH 72 (π)H
•Á‚ ⁄UÉÊȬÁà ‹Ë‹Ê ©U⁄UªÊ⁄UË – ŒŸÈ¡ Á’◊Ù„UÁŸ ¡Ÿ ‚Èπ∑§Ê⁄UËH
¡ ◊Áà ◊Á‹Ÿ Á’·ÿ’‚ ∑§Ê◊Ë – ¬˝÷È ¬⁄U ◊Ù„U œ⁄UÁ„¢U ßÁ◊ SflÊ◊ËH 1H
ŸÿŸ ŒÙ· ¡Ê ∑§„°U ¡’ „UÙ߸ – ¬Ëà ’⁄UŸ ‚Á‚ ∑§„È°U ∑§„U ‚Ù߸H
¡’ ¡Á„U ÁŒÁ‚ ÷˝◊ „UÙß πª‚Ê – ‚Ù ∑§„U ¬Áë¿U◊ ©Uÿ©U ÁŒŸ‚ÊH 2H
Ÿı∑§ÊM§…∏U ø‹Ã ¡ª ŒπÊ – •ø‹ ◊Ù„U ’‚ •Ê¬ÈÁ„U ‹πÊH
’Ê‹∑§ ÷˝◊Á„¢U Ÿ ÷˝◊®„U ªÎ„UÊŒË – ∑§„UÁ„¢U ¬⁄US¬⁄U Á◊âÿÊ’ÊŒËH 3H
„UÁ⁄U Á’·ß∑§ •‚ ◊Ù„U Á’„¢UªÊ – ‚¬Ÿ„È°U ŸÁ„¢U •ÇÿÊŸ ¬˝‚¢ªÊH
◊ÊÿÊ’‚ ◊ÁÃ◊¢Œ •÷ÊªË – NUŒÿ° ¡◊ÁŸ∑§Ê ’„ÈUÁ’Áœ ‹ÊªËH 4H
Ã ‚Δ U „UΔU ’‚ ‚¢‚ÿ ∑§⁄U„UË¥ – ÁŸ¡ •ÇÿÊŸ ⁄UÊ◊ ¬⁄U œ⁄U„UË¥H 5H
∑§Ê◊ ∑˝§Ùœ ◊Œ ‹Ù÷ ⁄Uà ªÎ„UÊ‚Q§ ŒÈπM§¬–
Ã Á∑§Á◊ ¡ÊŸÁ„¢U ⁄UÉÊȬÁÃÁ„U ◊Í…∏U ¬⁄U Ã◊ ∑ͧ¬H 73 (∑§)H
ÁŸª¸ÈŸ M§¬ ‚È‹÷ •Áà ‚ªÈŸ ¡ÊŸ ŸÁ„¢U ∑§Ùß–
‚Ȫ◊ •ª◊ ŸÊŸÊ øÁ⁄Uà ‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ◊Ÿ ÷˝◊ „UÙßH 73 (π)H
‚ÈŸÈ πª‚ ⁄UÉÊȬÁà ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ∑§„©°U ¡ÕÊ◊Áà ∑§ÕÊ ‚È„UÊ߸H
¡Á„U Á’Áœ ◊Ù„U ÷ÿ©U ¬˝÷È ◊Ù„UË – ‚Ù©U ‚’ ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊfl©°U ÃÙ„UËH 1H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê ÷Ê¡Ÿ ÃÈï„U ÃÊÃÊ – „UÁ⁄U ªÈŸ ¬˝ËÁà ◊ÙÁ„U ‚ÈπŒÊÃÊH
ÃÊÃ Ÿ®„U ∑§¿ÈU ÃÈï„UÁ„¢U ŒÈ⁄UÊfl©°U – ¬⁄U◊ ⁄U„USÿ ◊ŸÙ„U⁄U ªÊfl©°UH 2H
‚ÈŸ„ÈU ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Ê™§ – ¡Ÿ •Á÷◊ÊŸ Ÿ ⁄UÊπÁ„¢U ∑§Ê™§H
‚¢‚Îà ◊Í‹ ‚Í‹¬˝Œ ŸÊŸÊ – ‚∑§‹ ‚Ù∑§ ŒÊÿ∑§ •Á÷◊ÊŸÊH 3H
ÃÊÃ ∑§⁄UÁ„¢U ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ŒÍ⁄UË – ‚fl∑§ ¬⁄U ◊◊ÃÊ •Áà ÷Í⁄UËH
Á¡Á◊ Á‚‚È ÃŸ ’˝Ÿ „UÙß ªÙ‚ÊßZ – ◊ÊÃÈ Áø⁄UÊfl ∑§ÁΔUŸ ∑§Ë ŸÊßZH 4H
¡ŒÁ¬ ¬˝Õ◊ ŒÈπ ¬Êflß ⁄UÙÔflß ’Ê‹ •œË⁄U–
CÿÊÁœ ŸÊ‚ Á„Uà ¡ŸŸË ªŸÁà Ÿ ‚Ù Á‚‚È ¬Ë⁄UH 74 (∑§)H
ÁÃÁ◊ ⁄UÉÊȬÁà ÁŸ¡ ŒÊ‚ ∑§⁄U „U⁄UÁ„¢U ◊ÊŸ Á„Uà ‹ÊÁª–
ÃÈ‹Á‚ŒÊ‚ ∞‚ ¬˝÷ÈÁ„U ∑§‚ Ÿ ÷¡„ÈU ÷˝◊ àÿÊÁªH 74 (π)H
398
øı0. ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê •Ê¬ÁŸ ¡«∏UÃÊ߸ – ∑§„U©°U πª‚ ‚ÈŸ„ÈU ◊Ÿ ‹Ê߸H
¡’ ¡’ ⁄UÊ◊ ◊ŸÈ¡ ÃŸÈ œ⁄U„UË¢ – ÷Q§ „UÃÈ ‹Ë‹Ê ’„ÈU ∑§⁄U„UË¥H 1H
Ã’ Ã’ •flœ¬È⁄UË ◊Ò¥ ¡Ê™°§ – ’Ê‹øÁ⁄Uà Á’‹ÙÁ∑§ „U⁄U·Ê™°§H
¡ã◊ ◊„UÊà‚fl Œπ©°U ¡Ê߸ – ’⁄U· ¬Ê°ø Ä°U ⁄U„U©°U ‹Ù÷Ê߸H 2H
ßCÔUŒfl ◊◊ ’Ê‹∑§ ⁄UÊ◊Ê – ‚Ù÷Ê ’¬È· ∑§ÙÁ≈U ‚à ∑§Ê◊ÊH
ÁŸ¡ ¬˝÷È ’ŒŸ ÁŸ„UÊÁ⁄U ÁŸ„UÊ⁄UË – ‹ÙøŸ ‚È»§‹ ∑§⁄U©°U ©U⁄UªÊ⁄UËH 3H
‹ÉÊÈ ’Êÿ‚ ’¬È œÁ⁄U „UÁ⁄U ‚¢ªÊ – Œπ©°U ’Ê‹øÁ⁄Uà ’„ÈU ⁄¢UªÊH 4H
ŒÙ0. ‹Á⁄U∑§ÊßZ ¡„°U ¡„°U Á»§⁄UÁ„¢U Ä°U Ä°U ‚¢ª ©U«∏UÊ©°U–
¡ÍΔUÁŸ ¬⁄Uß •Á¡⁄U ◊„°U ‚Ù ©UΔUÊß ∑§Á⁄U πÊ©°UH 75 (∑§)H
∞∑§ ’Ê⁄U •ÁÂÿ ‚’ øÁ⁄Uà Á∑§∞ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
‚ÈÁ◊⁄Uà ¬˝÷È ‹Ë‹Ê ‚Ùß ¬È‹Á∑§Ã ÷ÿ©U ‚⁄UË⁄UH 75 (π)H
øı0. ∑§„Uß ÷‚È¢«U ‚ÈŸ„ÈU πªŸÊÿ∑§ – ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ‚fl∑§ ‚ÈπŒÊÿ∑§H
ŸÎ¬◊¢ÁŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U ‚’ ÷Ê°ÃË – πÁøà ∑§Ÿ∑§ ◊ÁŸ ŸÊŸÊ ¡ÊÃËH 1H
’⁄UÁŸ Ÿ ¡Êß L§Áø⁄U •°ªŸÊ߸ – ¡„°U π‹®„U ÁŸÃ øÊÁ⁄U©U ÷Ê߸H
’Ê‹Á’ŸÙŒ ∑§⁄Uà ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – Á’ø⁄Uà •Á¡⁄U ¡ŸÁŸ ‚ÈπŒÊ߸H 2H
◊⁄U∑§Ã ◊Όȋ ∑§‹fl⁄U SÿÊ◊Ê – •¢ª •¢ª ¬˝Áà ¿UÁ’ ’„ÈU ∑§Ê◊ÊH
Ÿfl ⁄UÊ¡Ëfl •L§Ÿ ◊ÎŒÈ ø⁄UŸÊ – ¬Œ¡ L§Áø⁄U Ÿπ ‚Á‚ ŒÈÁà „U⁄UŸÊH 3H
‹Á‹Ã •¢∑§ ∑ȧÁ‹‚ÊÁŒ∑§ øÊ⁄UË – ŸÍ¬È⁄U øÊL§ ◊œÈ⁄U ⁄Ufl∑§Ê⁄UËH
øÊL§ ¬È⁄U≈U ◊ÁŸ ⁄UÁøà ’ŸÊ߸ – ∑§Á≈U Á∑¢§Á∑§ÁŸ ∑§‹ ◊Èπ⁄U ‚È„UÊ߸H 4H
ŒÙ0. ⁄UπÊ òÊÿ ‚È¢Œ⁄U ©UŒ⁄U ŸÊ÷Ë L§Áø⁄U ª°÷Ë⁄U–
©U⁄U •Êÿà ÷˝Ê¡Ã Á’Á’Áœ ’Ê‹ Á’÷Í·Ÿ øË⁄UH 76H
øı0. •L§Ÿ ¬ÊÁŸ Ÿπ ∑§⁄U¡ ◊ŸÙ„U⁄U – ’Ê„ÈU Á’‚Ê‹ Á’÷Í·Ÿ ‚È¢Œ⁄UH
∑¢§œ ’Ê‹ ∑§„UÁ⁄U Œ⁄U ª˝ËflÊ – øÊL§ Áø’È∑§ •ÊŸŸ ¿UÁ’ ‚Ë¢flÊH 1H
∑§‹’‹ ’øŸ •œ⁄U •L§ŸÊ⁄U – ŒÈß ŒÈß Œ‚Ÿ Á’‚Œ ’⁄U ’Ê⁄UH
‹Á‹Ã ∑§¬Ù‹ ◊ŸÙ„U⁄U ŸÊ‚Ê – ‚∑§‹ ‚ÈπŒ ‚Á‚ ∑§⁄U ‚◊ „UÊ‚ÊH 2H
ŸË‹ ∑¢§¡ ‹ÙøŸ ÷fl ◊ÙøŸ – ÷˝Ê¡Ã ÷Ê‹ ÁË∑§ ªÙ⁄UÙøŸH
Á’∑§≈U ÷Î∑ȧÁ≈U ‚◊ üÊflŸ ‚È„UÊ∞ – ∑È¢§Áøà ∑§ø ◊ø∑§ ¿UÁ’ ¿UÊ∞H 3H
¬Ëà ¤ÊËÁŸ ¤ÊªÈ‹Ë ß ‚Ù„UË – Á∑§‹∑§ÁŸ ÁøÃflÁŸ ÷ÊflÁà ◊Ù„UËH
M§¬ ⁄UÊÁ‚ ŸÎ¬ •Á¡⁄U Á’„UÊ⁄UË – ŸÊø®„U ÁŸ¡ ¬˝ÁÃÁ’¢’ ÁŸ„UÊ⁄UËH 4H
◊ÙÁ„U ‚Ÿ ∑§⁄UÁ„¢U Á’Á’Áœ Á’Áœ ∑˝§Ë«∏UÊ – ’⁄UŸÃ ◊ÙÁ„U „UÙÁà •Áà ’˝Ë«∏UÊH
Á∑§‹∑§Ã ◊ÙÁ„U œ⁄UŸ ¡’ œÊfl®„U – ø‹©°U ÷ÊÁª Ã’ ¬Í¬ ŒπÊfl®„UH 5H
399
ŒÙ0. •Êflà ÁŸ∑§≈U „°U‚Á„¢U ¬˝÷È ÷Ê¡Ã L§ŒŸ ∑§⁄UÊÁ„¢U–
¡Ê©°U ‚◊ˬ ª„UŸ ¬Œ Á»§Á⁄U Á»§Á⁄U ÁøÃß ¬⁄UÊÁ„¢UH 77 (∑§)H
¬˝Ê∑Χà Á‚‚È ßfl ‹Ë‹Ê ŒÁπ ÷ÿ©U ◊ÙÁ„U ◊Ù„U–
∑§flŸ øÁ⁄UòÊ ∑§⁄Uà ¬˝÷È ÁøŒÊŸ¢Œ ‚¢ŒÙ„UH 77 (π)H
øı0. ∞ÃŸÊ ◊Ÿ •ÊŸÃ πª⁄UÊÿÊ – ⁄UÉÊȬÁà ¬˝Á⁄Uà CÿÊ¬Ë ◊ÊÿÊH
‚Ù ◊ÊÿÊ Ÿ ŒÈπŒ ◊ÙÁ„U ∑§Ê„UË¥ – •ÊŸ ¡Ëfl ßfl ‚¢‚Îà ŸÊ„UË¥H 1H
ŸÊÕ ß„UÊ° ∑§¿ÈU ∑§Ê⁄UŸ •ÊŸÊ – ‚ÈŸ„ÈU ‚Ù ‚ÊflœÊŸ „UÁ⁄U¡ÊŸÊH
ÇÿÊŸ •π¢« U ∞∑§ ‚ËÃÊ’⁄U – ◊ÊÿÊ ’Sÿ ¡Ëfl ‚ø⁄UÊø⁄UH 2H
¡ı¥ ‚’ ∑¥§ ⁄U„U ÇÿÊŸ ∞∑§⁄U‚ – ߸Sfl⁄U ¡ËflÁ„U ÷Œ ∑§„U„ÈU ∑§‚H
◊ÊÿÊ ’Sÿ ¡Ëfl •Á÷◊ÊŸË – ߸‚ ’Sÿ ◊ÊÿÊ ªÈŸπÊŸËH 3H
¬⁄U’‚ ¡Ëfl Sfl’‚ ÷ªfl¢ÃÊ – ¡Ëfl •Ÿ∑§ ∞∑§ üÊË∑¢§ÃÊH
◊ÈœÊ ÷Œ ¡lÁ¬ ∑Χà ◊ÊÿÊ – Á’ŸÈ „UÁ⁄U ¡Êß Ÿ ∑§ÙÁ≈U ©U¬ÊÿÊH 4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ø¢º˝ ∑§ ÷¡Ÿ Á’ŸÈ ¡Ù ø„U ¬Œ ÁŸ’ʸŸ–
ÇÿÊŸfl¢Ã •Á¬ ‚Ù Ÿ⁄U ¬‚È Á’ŸÈ ¬Í°¿U Á’·ÊŸH 78 (∑§)H
⁄UÊ∑§Ê¬Áà ·Ù«∏U‚ ©U•Á„¢U ÃÊ⁄UʪŸ ‚◊ÈŒÊß–
‚∑§‹ ÁªÁ⁄Uã„U Œfl ‹Êß• Á’ŸÈ ⁄UÁ’ ⁄UÊÁà Ÿ ¡ÊßH 78 (π)H
øı0. ∞‚®„U „UÁ⁄U Á’ŸÈ ÷¡Ÿ πª‚Ê – Á◊≈Uß Ÿ ¡Ëflã„U ∑§⁄U ∑§‹‚ÊH
„UÁ⁄U ‚fl∑§Á„U Ÿ Cÿʬ •Á’lÊ – ¬˝÷È ¬˝Á⁄Uà CÿÊ¬ß ÃÁ„U Á’lÊH 1H
ÃÊÃ ŸÊ‚ Ÿ „UÙß ŒÊ‚ ∑§⁄U – ÷Œ ÷ªÁà ’Ê…∏ß Á’„¢Uª’⁄UH
÷˝◊ Ã¥ øÁ∑§Ã ⁄UÊ◊ ◊ÙÁ„U ŒπÊ – Á’„°U‚ ‚Ù ‚ÈŸÈ øÁ⁄Uà Á’‚·ÊH 2H
ÃÁ„U ∑§ıÃÈ∑§ ∑§⁄U ◊⁄U◊È Ÿ ∑§Ê„Í°U – ¡ÊŸÊ •ŸÈ¡ Ÿ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ„Í°UH
¡ÊŸÈ ¬ÊÁŸ œÊ∞ ◊ÙÁ„U œ⁄UŸÊ – SÿÊ◊‹ ªÊà •L§Ÿ ∑§⁄U ø⁄UŸÊH 3H
Ã’ ◊Ò¥ ÷ÊÁª ø‹©°U ©U⁄UªÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ ª„UŸ ∑§„°U ÷È¡Ê ¬‚Ê⁄UËH
Á¡Á◊ Á¡Á◊ ŒÍÁ⁄U ©U«∏UÊ©°U •∑§Ê‚Ê – Ä°U ÷È¡ „UÁ⁄U Œπ©°U ÁŸ¡ ¬Ê‚ÊH 4H
ŒÙ0. ’˝rÊÔ‹Ù∑§ ‹Áª ªÿ©°U ◊Ò¥ ÁøÃÿ©°U ¬Ê¿U ©U«∏UÊÖ
¡Èª •¢ªÈ‹ ∑§⁄U ’Ëø ‚’ ⁄UÊ◊ ÷È¡Á„U ◊ÙÁ„U ÃÊÃH 79 (∑§)H
‚#Ê’⁄UŸ ÷Œ ∑§Á⁄U ¡„UÊ° ‹ª¥ ªÁà ◊ÙÁ⁄U–
ªÿ©°U ÄUÊ° ¬˝÷È ÷È¡ ÁŸ⁄UÁπ CÿÊ∑ȧ‹ ÷ÿ©°U ’„UÙÁ⁄UH 79 (π)H
øı0. ◊ÍŒ©°U ŸÿŸ òÊÁ‚à ¡’ ÷ÿ™°§ – ¬ÈÁŸ ÁøÃflà ∑§Ù‚‹¬È⁄U ªÿ™°§H
◊ÙÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ⁄UÊ◊ ◊È‚È∑§Ê„UË¥ – Á’„°U‚à ÃÈ⁄Uà ªÿ©°U ◊Èπ ◊Ê„UË¥H 1H
©UŒ⁄U ◊Ê¤Ê ‚ÈŸÈ •¢«U¡ ⁄UÊÿÊ – Œπ©°U ’„ÈU ’˝rÊÔÊ¢«U ÁŸ∑§ÊÿÊH
400
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
•Áà Á’ÁøòÊ Ã„°U ‹Ù∑§ •Ÿ∑§Ê – ⁄UøŸÊ •Áœ∑§ ∞∑§ Ã ∞∑§ÊH 2H
∑§ÙÁ≈Uã„U øÃÈ⁄UÊŸŸ ªı⁄UË‚Ê – •ªÁŸÃ ©U«UªŸ ⁄UÁ’ ⁄U¡ŸË‚ÊH
•ªÁŸÃ ‹Ù∑§¬Ê‹ ¡◊ ∑§Ê‹Ê – •ªÁŸÃ ÷Íœ⁄U ÷ÍÁ◊ Á’‚Ê‹ÊH 3H
‚ʪ⁄U ‚Á⁄U ‚⁄U Á’Á¬Ÿ •¬Ê⁄UÊ – ŸÊŸÊ ÷Ê°Áà ‚ÎÁCÔU Á’SÃÊ⁄UÊH
‚È⁄U ◊ÈÁŸ Á‚h ŸÊª Ÿ⁄U ®∑§Ÿ⁄U – øÊÁ⁄U ¬˝∑§Ê⁄U ¡Ëfl ‚ø⁄UÊø⁄UH 4H
¡Ù Ÿ®„U ŒπÊ Ÿ®„U ‚ÈŸÊ ¡Ù ◊Ÿ„Í°U Ÿ ‚◊Êß–
‚Ù ‚’ •jÈà Œπ©°U ’⁄UÁŸ ∑§flÁŸ Á’Áœ ¡ÊßH 80 (∑§)H
∞∑§ ∞∑§ ’˝rÊÔÊ¢«U ◊„È°U ⁄U„U©°U ’⁄U· ‚à ∞∑§–
∞Á„U Á’Áœ Œπà Á»§⁄U©°U ◊Ò¥ •¢«U ∑§≈UÊ„U •Ÿ∑§H 80(π)H
‹Ù∑§ ‹Ù∑§ ¬˝Áà Á÷ÛÊ Á’œÊÃÊ – Á÷ÛÊ Á’cŸÈ Á‚fl ◊ŸÈ ÁŒÁ‚òÊÊÃÊH
Ÿ⁄U ª¢œ’¸ ÷Íà ’ÃÊ‹Ê – Á∑¢§Ÿ⁄U ÁŸÁ‚ø⁄U ¬‚È πª CÿÊ‹ÊH 1H
Œfl ŒŸÈ¡ ªŸ ŸÊŸÊ ¡ÊÃË – ‚∑§‹ ¡Ëfl Ä°U •ÊŸÁ„U ÷Ê°ÃËH
◊Á„U ‚Á⁄UU ‚ʪ⁄U ‚⁄U ÁªÁ⁄U ŸÊŸÊ – ‚’ ¬˝¬¢ø Ä°U •ÊŸß •ÊŸÊH 2H
•¢«U∑§Ù‚ ¬˝Áà ¬˝Áà ÁŸ¡ M§¬Ê – Œπ©°U Á¡Ÿ‚ •Ÿ∑§ •ŸÍ¬ÊH
•flœ¬È⁄UË ¬˝Áà ÷ÈflŸ ÁŸŸÊ⁄UË – ‚⁄U¡Í Á÷ÛÊ Á÷ÛÊ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 3H
Œ‚⁄UÕ ∑§ÊÒ‚ÀÿÊ ‚ÈŸÈ ÃÊÃÊ – Á’Á’œ M§¬ ÷⁄UÃÊÁŒ∑§ ÷˝ÊÃÊH
¬˝Áà ’˝rÊÔÊ¢«U ⁄UÊ◊ •flÃÊ⁄UÊ – Œπ©°U ’Ê‹Á’ŸÊŒ •¬Ê⁄UÊH 4H
Á÷ÛÊ Á÷ÛÊ ◊Ò¥ ŒËπ ‚’È •Áà Á’ÁøòÊ „UÁ⁄U¡ÊŸ–
•ªÁŸÃ ÷ÈflŸ Á»§⁄U©°U ¬˝÷È ⁄UÊ◊ Ÿ Œπ©°U •ÊŸH 81 (∑§)H
‚Ùß Á‚‚ȬŸ ‚Ùß ‚Ù÷Ê ‚Ùß ∑Χ¬Ê‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
÷ÈflŸ ÷ÈflŸ Œπà Á»§⁄U©°U ¬˝Á⁄Uà ◊Ù„U ‚◊Ë⁄UH 81 (π)H
÷˝◊à ◊ÙÁ„ U ’˝rÊÔÊ¢«U •Ÿ∑§Ê – ’ËÃ ◊Ÿ„È°U ∑§À¬ ‚à ∞∑§ÊH
Á»§⁄Uà Á»§⁄Uà ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ •Êÿ©°U – Ä°U ¬ÈÁŸ ⁄UÁ„U ∑§¿ÈU ∑§Ê‹ ªflÊ°ÿ©°UH 1H
ÁŸ¡ ¬˝÷È ¡ã◊ •flœ ‚ÈÁŸ ¬Êÿ©°U – ÁŸ÷¸⁄U ¬˝◊ „U⁄UÁ· ©UÁΔU œÊÿ©°UH
Œπ©°U ¡ã◊ ◊„UÙà‚fl ¡Ê߸ – ¡Á„U Á’Áœ ¬˝Õ◊ ∑§„UÊ ◊Ò¥ ªÊ߸H 2H
⁄UÊ◊ ©UŒ⁄U Œπ©°U ¡ª ŸÊŸÊ – Œπà ’Ÿß Ÿ ¡Êß ’πÊŸÊH
Ä°U ¬ÈÁŸ Œπ©°U ⁄UÊ◊ ‚È¡ÊŸÊ – ◊ÊÿÊ ¬Áà ∑Χ¬Ê‹ ÷ªflÊŸÊH 3H
∑§⁄U©°U Á’øÊ⁄U ’„UÙÁ⁄U ’„UÙ⁄UË – ◊Ù„U ∑§Á‹‹ CÿÊÁ¬Ã ◊Áà ◊Ù⁄UËH
©U÷ÿ ÉÊ⁄UË ◊„°U ◊Ò¥ ‚’ ŒπÊ – ÷ÿ©°U ÷˝Á◊à ◊Ÿ ◊Ù„U Á’‚·ÊH 4H
ŒÁπ ∑Χ¬Ê‹ Á’∑§‹ ◊ÙÁ„U Á’„°U‚ Ã’ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
Á’„°U‚ÄUË¥ ◊Èπ ’Ê„U⁄U •Êÿ©°U ‚ÈŸÈ ◊ÁÃœË⁄UH 82 (∑§)H
401
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
‚Ùß ‹Á⁄U∑§Ê߸ ◊Ù ‚Ÿ ∑§⁄UŸ ‹ª ¬ÈÁŸ ⁄UÊ◊–
∑§ÙÁ≈U ÷Ê°Áà ‚◊ȤÊÊfl©°U ◊ŸÈ Ÿ ‹„Uß Á’üÊÊ◊H 82 (π)H
ŒÁπ øÁ⁄Uà ÿ„U ‚Ù ¬˝÷ÈÃÊ߸ – ‚◊ȤÊà Œ„U Œ‚Ê Á’‚⁄UÊ߸H
œ⁄UÁŸ ¬⁄U©°U ◊Èπ •Êfl Ÿ ’ÊÃÊ – òÊÊÁ„U òÊÊÁ„U •Ê⁄Uà ¡Ÿ òÊÊÃÊH 1H
¬˝◊Ê∑ȧ‹ ¬˝÷È ◊ÙÁ„U Á’‹Ù∑§Ë – ÁŸ¡ ◊ÊÿÊ ¬˝÷ÈÃÊ Ã’ ⁄UÙ∑§ËH
∑§⁄U ‚⁄UÙ¡ ¬˝÷È ◊◊ Á‚⁄U œ⁄U™§ – ŒËŸŒÿÊ‹ ‚∑§‹ ŒÈπ „U⁄U™§H 2H
∑§Ëã„U ⁄UÊ◊ ◊ÙÁ„U Á’ªÃ Á’◊Ù„UÊ – ‚fl∑§ ‚ÈπŒ ∑Χ¬Ê ‚¢ŒÙ„UÊH
¬˝÷ÈÃÊ ¬˝Õ◊ Á’øÊÁ⁄U Á’øÊ⁄UË – ◊Ÿ ◊„° „UÙß „U⁄U· •Áà ÷Ê⁄UËH 3H
÷ªÃ ’¿U‹ÃÊ ¬˝÷È ∑Ò§ ŒπË – ©U¬¡Ë ◊◊ ©U⁄U ¬˝ËÁà Á’‚·ËH
‚¡‹ ŸÿŸ ¬È‹Á∑§Ã ∑§⁄U ¡Ù⁄UË – ∑§ËÁã„U©U° ’„ÈU Á’Áœ Á’Ÿÿ ’„UÙ⁄UËH 4H
‚ÈÁŸ ‚¬˝◊ ◊◊ ’ÊŸË ŒÁπ ŒËŸ ÁŸ¡ ŒÊ‚–
’øŸ ‚ÈπŒ ª¢÷Ë⁄U ◊ÎŒÈ ’Ù‹ ⁄U◊ÊÁŸflÊ‚H 83(∑§)H
∑§Ê∑§÷‚È¢Á«U ◊ÊªÈ ’⁄U •Áà ¬˝‚ÛÊ ◊ÙÁ„U ¡ÊÁŸ–
•ÁŸ◊ÊÁŒ∑§ Á‚Áœ •¬⁄U Á⁄UÁœ ◊Ùë¿U ‚∑§‹ ‚Èπ πÊÁŸH 83(π)H
ÇÿÊŸ Á’’∑§ Á’⁄UÁà Á’ÇÿÊŸÊ – ◊ÈÁŸ ŒÈ‹¸÷ ªÈŸ ¡ ¡ª ŸÊŸÊH
•Ê¡È Œ©°U ‚’ ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥ – ◊ÊªÈ ¡Ù ÃÙÁ„U ÷Êfl ◊Ÿ ◊Ê„UË¥H 1H
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ’øŸ •Áœ∑§ •ŸÈ⁄Uʪ©°U – ◊Ÿ •ŸÈ◊ÊŸ ∑§⁄UŸ Ã’ ‹Êª©°UH
¬˝÷È ∑§„U ŒŸ ‚∑§‹ ‚Èπ ‚„UË – ÷ªÁà •Ê¬ŸË ŒŸ Ÿ ∑§„UËH 2H
÷ªÁà „UËŸ ªÈŸ ‚’ ‚Èπ ∞‚ – ‹flŸ Á’ŸÊ ’„ÈU Á’¢¡Ÿ ¡Ò‚H
÷¡Ÿ „UËŸ ‚Èπ ∑§flŸ ∑§Ê¡Ê – •‚ Á’øÊÁ⁄U ’Ù‹©°U πª⁄UÊ¡ÊH 3H
¡ı¥ ¬˝÷È „UÙß ¬˝‚ÛÊ ’⁄U Œ„ÍU – ◊Ù ¬⁄U ∑§⁄U„ÈU ∑Χ¬Ê •L§ Ÿ„ÍUH
◊Ÿ ÷Êflà ’⁄U ◊ʪ©°U SflÊ◊Ë – ÃÈï„U ©UŒÊ⁄U ©U⁄U •¢Ã⁄U¡Ê◊ËH 4H
•Á’⁄U‹ ÷ªÁà Á’‚Èh Ãfl üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ¡Ù ªÊfl–
¡Á„U πÙ¡Ã ¡ÙªË‚ ◊ÈÁŸ ¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ ∑§Ù©U ¬ÊflH 84 (∑§)H
÷ªÃ ∑§À¬ÃL§ ¬˝ŸÃ Á„Uà ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ ‚Èπ œÊ◊–
‚Ùß ÁŸ¡ ÷ªÁà ◊ÙÁ„U ¬˝÷È Œ„ÈU ŒÿÊ ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊H 84 (π)H
∞fl◊SÃÈ ∑§Á„U ⁄UÉÊÈ∑ȧ‹ŸÊÿ∑§ – ’Ù‹ ’øŸ ¬⁄U◊ ‚ÈπŒÊÿ∑§H
‚ÈŸÈ ’Êÿ‚ ÃÒ¥ ‚„U¡ ‚ÿÊŸÊ – ∑§Ê„U Ÿ ◊ʪÁ‚ •‚ ’⁄UŒÊŸÊH 1H
‚’ ‚Èπ πÊÁŸ ÷ªÁà ÃÒ¥ ◊ÊªË – ŸÁ„¢U ¡ª ∑§Ù©U ÃÙÁ„U ‚◊ ’«∏U÷ʪËH
¡Ù ◊ÈÁŸ ∑§ÙÁ≈U ¡ÃŸ ŸÁ„¢U ‹„U„UË¥ – ¡ ¡¬ ¡Ùª •Ÿ‹ ß Œ„U„UË¥H 2H
⁄UˤÊ©°U ŒÁπ ÃÙÁ⁄U øÃÈ⁄UÊ߸ – ◊ʪ„ÈU ÷ªÁà ◊ÙÁ„U •Áà ÷Ê߸H
402
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚Ù0.
‚ÈŸÈ Á’„¢Uª ¬˝‚ÊŒ •’ ◊Ù⁄¥U – ‚’ ‚È÷ ªÈŸ ’Á‚„UÁ„¢U ©U⁄U ÃÙ⁄¥UH 3H
÷ªÁà ÇÿÊŸ Á’ÇÿÊŸ Á’⁄UÊªÊ – ¡Ùª øÁ⁄UòÊ ⁄U„USÿ Á’÷ʪÊH
¡ÊŸ’ ÃÒ¥ ‚’„UË ∑§⁄U ÷ŒÊ – ◊◊ ¬˝‚ÊŒ ŸÁ„¢U ‚ÊœŸ πŒÊH 4H
◊ÊÿÊ ‚¢÷fl ÷˝◊ ‚’ •’ Ÿ CÿÊÁ¬„UÁ„¢U ÃÙÁ„U–
¡ÊŸ‚È ’˝rÊÔ •ŸÊÁŒ •¡ •ªÈŸ ªÈŸÊ∑§⁄U ◊ÙÁ„UH 85 (∑§)H
◊ÙÁ„U ÷ªÃ Á¬˝ÿ ‚¢Ãà •‚ Á’øÊÁ⁄U ‚ÈŸÈ ∑§Êª–
∑§Êÿ° ’øŸ ◊Ÿ ◊◊ ¬Œ ∑§⁄U‚È •ø‹ •ŸÈ⁄UʪH 85 (π)H
•’ ‚ÈŸÈ ¬⁄U◊ Á’◊‹ ◊◊ ’ÊŸË – ‚àÿ ‚Ȫ◊ ÁŸª◊ÊÁŒ ’πÊŸËH
ÁŸ¡ Á‚hʢà ‚ÈŸÊfl©°U ÃÙ„UË – ‚ÈŸÈ ◊Ÿ œL§ ‚’ ÃÁ¡ ÷¡È ◊Ù„UËH 1H
◊◊ ◊ÊÿÊ ‚¢÷fl ‚¢‚Ê⁄Ê – ¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U Á’Á’Áœ ¬˝∑§Ê⁄UÊH
‚’ ◊◊ Á¬˝ÿ ‚’ ◊◊ ©U¬¡Ê∞ – ‚’ Ã •Áœ∑§ ◊ŸÈ¡ ◊ÙÁ„U ÷Ê∞H 2H
ÁÃã„U ◊„°U Ám¡ Ám¡ ◊„°U üÊÈÁÃœÊ⁄UË – ÁÃã„U ◊„È°U ÁŸª◊ œ⁄U◊ •ŸÈ‚Ê⁄UËH
ÁÃã„U ◊„°U Á¬˝ÿ Á’⁄UQ§ ¬ÈÁŸ ÇÿÊŸË – ÇÿÊÁŸ„ÈU Ã •Áà Á¬˝ÿ Á’ÇÿÊŸËH 3H
ÁÃã„U Ã ¬ÈÁŸ ◊ÙÁ„U Á¬˝ÿ ÁŸ¡ ŒÊ‚Ê – ¡Á„U ªÁà ◊ÙÁ⁄U Ÿ ŒÍ‚Á⁄U •Ê‚ÊH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ‚àÿ ∑§„U©°U ÃÙÁ„U ¬Ê„UË¥ – ◊ÙÁ„U ‚fl∑§ ‚◊ Á¬˝ÿ ∑§Ù©U ŸÊ„UË¥H 4H
÷ªÁà „UËŸ Á’⁄¢UÁø Á∑§Ÿ „UÙ߸ – ‚’ ¡Ëfl„ÈU ‚◊ Á¬˝ÿ ◊ÙÁ„U ‚Ù߸H
÷ªÁÃfl¢Ã •Áà ŸËø©U ¬˝ÊŸË – ◊ÙÁ„U ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ •Á‚ ◊◊ ’ÊŸËH 5H
‚ÈÁø ‚È‚Ë‹ ‚fl∑§ ‚È◊Áà Á¬˝ÿ ∑§„ÈU ∑§ÊÁ„U Ÿ ‹Êª–
üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ∑§„U ŸËÁà •Á‚ ‚ÊflœÊŸ ‚ÈŸÈ ∑§ÊªH 86H
∞∑§ Á¬ÃÊ ∑§ Á’¬È‹ ∑ȧ◊Ê⁄UÊ – „UÙÁ„¢U ¬ÎÕ∑§ ªÈŸ ‚Ë‹ •øÊ⁄UÊH
∑§Ù©U ¬¢Á«Uà ∑§Ù©U Ãʬ‚ ÇÿÊÃÊ – ∑§Ù©U œŸfl¢Ã ‚Í⁄U ∑§Ù©U ŒÊÃÊH 1H
∑§Ù©U ‚’¸Çÿ œ◊¸⁄Uà ∑§Ù߸ – ‚’ ¬⁄U Á¬ÃÁ„U ¬˝ËÁà ‚◊ „UÙ߸H
∑§Ù©U Á¬ÃÈ ÷ªÃ ’øŸ ◊Ÿ ∑§◊ʸ – ‚¬Ÿ„È°U ¡ÊŸ Ÿ ŒÍ‚⁄U œ◊ʸH 2H
‚Ù ‚Èà Á¬˝ÿ Á¬ÃÈ ¬˝ÊŸ ‚◊ÊŸÊ – ¡lÁ¬ ‚Ù ‚’ ÷Ê°Áà •ÿÊŸÊH
∞Á„U Á’Áœ ¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U ¡Ã – ÁòÊ¡ª Œfl Ÿ⁄U •‚È⁄U ‚◊ÃH 3H
•Áπ‹ Á’Sfl ÿ„U ◊Ù⁄U ©U¬ÊÿÊ – ‚’ ¬⁄U ◊ÙÁ„U ’⁄UÊ’Á⁄U ŒÊÿÊH
ÁÃã„U ◊„°U ¡Ù ¬Á⁄U„UÁ⁄U ◊Œ ◊ÊÿÊ – ÷¡Ò ◊ÙÁ„U ◊Ÿ ’ø •L§ ∑§ÊÿÊH 4H
¬ÈL§· Ÿ¬È¢‚∑§ ŸÊÁ⁄U flÊ ¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U ∑§Ùß–
‚’¸ ÷Êfl ÷¡ ∑§¬≈U ÃÁ¡ ◊ÙÁ„U ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ ‚ÙßH 87 (∑§)H
‚àÿ ∑§„©°U πª ÃÙÁ„U ‚ÈÁø ‚fl∑§ ◊◊ ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ–
•‚ Á’øÊÁ⁄U ÷¡È ◊ÙÁ„U ¬Á⁄U„UÁ⁄U •Ê‚ ÷⁄UÙ‚ ‚’H 87 (π)H
403
øı0. ∑§’„Í° ∑§Ê‹ Ÿ CÿÊÁ¬Á„U ÃÙ„UË – ‚ÈÁ◊⁄U‚È ÷¡‚È ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ◊Ù„UËH
¬˝÷È ’øŸÊ◊Îà ‚ÈÁŸ Ÿ •ÉÊÊ™°§ – ÃŸÈ ¬È‹Á∑§Ã ◊Ÿ •Áà „U⁄U·Ê™§°H 1H
‚Ù ‚Èπ ¡ÊŸß ◊Ÿ •L§ ∑§ÊŸÊ – Ÿ®„U ⁄U‚ŸÊ ¬Á„¢U ¡Êß ’πÊŸÊH
¬˝÷È ‚Ù÷Ê ‚Èπ ¡ÊŸ®„U ŸÿŸÊ – ∑§Á„U Á∑§Á◊ ‚∑§®„U ÁÃã„UÁ„U ŸÁ„¢U ’ÿŸÊH2H
’„ÈU Á’Áœ ◊ÙÁ„U ¬˝’ÙÁœ ‚Èπ Œ߸ – ‹ª ∑§⁄UŸ Á‚‚È ∑§ıÃÈ∑§ Ã߸H
‚¡‹ ŸÿŸ ∑§¿ÈU ◊Èπ ∑§Á⁄U M§πÊ – ÁøÃß ◊ÊÃÈ ‹ÊªË •Áà ÷ÍπÊH 3H
ŒÁπ ◊ÊÃÈ •ÊÃÈ⁄U ©UÁΔU œÊ߸ – ∑§Á„U ◊ÎŒÈ ’øŸ Á‹∞ ©U⁄U ‹Ê߸H
ªÙŒ ⁄UÊÁπ ∑§⁄UÊfl ¬ÿ ¬ÊŸÊ – ⁄UÉÊȬÁà øÁ⁄Uà ‹Á‹Ã ∑§⁄U ªÊŸÊH 4H
‚Ù0. ¡Á„U ‚Èπ ‹ÊÁª ¬È⁄UÊÁ⁄U •‚È÷ ’· ∑Χà Á‚fl ‚ÈπŒ–
•flœ¬È⁄UË Ÿ⁄U ŸÊÁ⁄U ÃÁ„U ‚Èπ ◊„È°U ‚¢Ãà ◊ªŸH 88 (∑§)H
‚Ù߸ ‚Èπ ‹fl‹‚ Á¡ã„U ’Ê⁄U∑§ ‚¬Ÿ„È°U ‹„U©U–
Ã ŸÁ„¢U ªŸ®„U πª‚ ’˝rÊÔ‚ÈπÁ„U ‚îÊŸ ‚È◊ÁÃH 88 (π)H
øı0. ◊Ò¥ ¬ÈÁŸ •flœ ⁄U„U©°U ∑§¿ÈU ∑§Ê‹Ê – Œπ©°U ’Ê‹Á’ŸÙŒ ⁄U‚Ê‹ÊH
⁄UÊ◊ ¬˝‚ÊŒ ÷ªÁà ’⁄U ¬Êÿ©°U – ¬˝÷È ¬Œ ’¢ÁŒ ÁŸ¡ÊüÊ◊ •Êÿ©°UH 1H
Ã’ Ã ◊ÙÁ„U Ÿ CÿÊ¬Ë ◊ÊÿÊ – ¡’ Ã ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ •¬ŸÊÿÊH
ÿ„U ‚’ ªÈ# øÁ⁄Uà ◊Ò¥ ªÊflÊ – „UÁ⁄U ◊ÊÿÊ° Á¡Á◊ ◊ÙÁ„U ŸøÊflÊH 2H
ÁŸ¡ •ŸÈ÷fl •’ ∑§„U©°U πª‚Ê – Á’ŸÈ „UÁ⁄U ÷¡Ÿ Ÿ ¡ÊÁ„¢U ∑§‹‚ÊH
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ‚ÈŸÈ πª⁄UÊ߸ – ¡ÊÁŸ Ÿ ¡Êß ⁄UÊ◊ ¬˝÷ÈÃÊ߸H 3H
¡ÊŸ¥ Á’ŸÈ Ÿ „UÙß ¬⁄UÃËÃË – Á’ŸÈ ¬⁄UÃËÁà „UÙß Ÿ®„U ¬˝ËÃËH
¬˝ËÁà Á’ŸÊ ŸÁ„¢U ÷ªÁà ÁŒ…∏UÊ߸ – Á¡Á◊ πª¬Áà ¡‹ ∑Ò§ Áø∑§ŸÊ߸H 4H
‚Ù0. Á’ŸÈ ªÈ⁄U „UÙß Á∑§ ÇÿÊŸ ÇÿÊŸ Á∑§ „UÙß Á’⁄Uʪ Á’ŸÈ–
ªÊfl®„U ’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚Èπ Á∑§ ‹Á„U• „UÁ⁄U ÷ªÁà Á’ŸÈH 89 (∑§)H
∑§Ù©U Á’üÊÊ◊ Á∑§ ¬Êfl ÃÊà ‚„U¡ ‚¢ÃÙ· Á’ŸÈ–
ø‹Ò Á∑§ ¡‹ Á’ŸÈ ŸÊfl ∑§ÙÁ≈U ¡ÃŸ ¬Áø ¬Áø ◊Á⁄•H 89 (π)H
øı0. Á’ŸÈ ‚¢ÃÙ· Ÿ ∑§Ê◊ Ÿ‚Ê„UË¥ – ∑§Ê◊ •¿Uà ‚È𠂬Ÿ„È°U ŸÊ„UË¥H
⁄UÊ◊ ÷¡Ÿ Á’ŸÈ Á◊≈U®„U Á∑§ ∑§Ê◊Ê – Õ‹ Á’„UËŸ ÃL§ ∑§’„È¢°U Á∑§ ¡Ê◊ÊH 1H
Á’ŸÈ Á’ÇÿÊŸ Á∑§ ‚◊ÃÊ •Êflß – ∑§Ù©U •fl∑§Ê‚ Á∑§ Ÿ÷ Á’ŸÈ ¬ÊflßH
üÊhÊ Á’ŸÊ œ◊¸ ŸÁ„¢U „UÙ߸ – Á’ŸÈ ◊Á„U ª¢œ Á∑§ ¬Êflß ∑§Ù߸H 2H
Á’ŸÈ ì Ã¡ Á∑§ ∑§⁄U Á’SÃÊ⁄UÊ – ¡‹ Á’ŸÈ ⁄U‚ Á∑§ „UÙß ‚¢‚Ê⁄UÊH
‚Ë‹ Á∑§ Á◊‹ Á’ŸÈ ’Èœ ‚fl∑§Ê߸ – Á¡Á◊ Á’ŸÈ Ã¡ Ÿ M§¬ ªÙ‚ʰ߸H 3H
ÁŸ¡ ‚Èπ Á’ŸÈ ◊Ÿ „UÙß Á∑§ ÕË⁄UÊ – ¬⁄U‚ Á∑§ „UÙß Á’„UËŸ ‚◊Ë⁄UÊH
404
ŒÙ0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
∑§flÁŸ©U Á‚Áh Á∑§ Á’ŸÈ Á’SflÊ‚Ê – Á’ŸÈ „UÁ⁄U ÷¡Ÿ Ÿ ÷fl ÷ÿ ŸÊ‚ÊH 4H
Á’ŸÈ Á’SflÊ‚ ÷ªÁà Ÿ®„U ÃÁ„U Á’ŸÈ º˝flÁ„¢U Ÿ ⁄UÊ◊È–
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ‚¬Ÿ„È°U ¡Ëfl Ÿ ‹„U Á’üÊÊ◊ÈH 90 (∑§)H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ◊ÁÃœË⁄U ÃÁ¡ ∑ȧÃ∑¸§ ‚¢‚ÿ ‚∑§‹–
÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ∑§L§ŸÊ∑§⁄U ‚È¢Œ⁄U ‚ÈπŒH 90 (π)H
ÁŸ¡ ◊Áà ‚Á⁄U‚ ŸÊÕ ◊Ò¥ ªÊ߸ – ¬˝÷È ¬˝Ãʬ ◊Á„U◊Ê πª⁄UÊ߸H
∑§„U©°U Ÿ ∑§¿ÈU ∑§Á⁄U ¡ÈªÈÁà Á’‚·Ë – ÿ„U ‚’ ◊Ò¥ ÁŸ¡ ŸÿŸÁã„U ŒπËH 1H
◊Á„U◊Ê ŸÊ◊ M§¬ ªÈŸ ªÊÕÊ – ‚∑§‹ •Á◊à •Ÿ¢Ã ⁄UÉÊÈŸÊÕÊH
ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊Áà ◊ÈÁŸ „UÁ⁄U ªÈŸ ªÊfl®„U – ÁŸª◊ ‚· Á‚fl ¬Ê⁄U Ÿ ¬Êfl®„UH 2H
ÃÈï„UÁ„U •ÊÁŒ πª ◊‚∑§ ¬˝¡¢ÃÊ – Ÿ÷ ©U«∏UÊÁ„¢U Ÿ®„U ¬Êfl®„¢U •¢ÃÊH
ÁÃÁ◊ ⁄UÉÊȬÁà ◊Á„U◊Ê •flªÊ„UÊ – ÃÊà ∑§’„È°U ∑§Ù©U ¬Êfl Á∑§ ÕÊ„UÊH 3H
⁄UÊ◊È ∑§Ê◊ ‚à ∑§ÙÁ≈U ‚È÷ª ß – ŒÈªÊ¸ ∑§ÙÁ≈U •Á◊à •Á⁄U ◊Œ¸ŸH
‚∑˝§ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚Á⁄U‚ Á’‹Ê‚Ê – Ÿ÷ ‚à ∑§ÙÁ≈U •Á◊à •fl∑§Ê‚ÊH 4H
◊L§Ã ∑§ÙÁ≈U ‚à Á’¬È‹ ’‹ ⁄UÁ’ ‚à ∑§ÙÁ≈U ¬˝∑§Ê‚–
‚Á‚ ‚à ∑§ÙÁ≈U ‚È‚ËË ‚◊Ÿ ‚∑§‹ ÷fl òÊÊ‚H 91 (∑§)H
∑§Ê‹ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚Á⁄U‚ •Áà ŒÈSÃ⁄U ŒÈª¸ ŒÈ⁄¢UÖ
œÍ◊∑§ÃÈ ‚à ∑§ÙÁ≈U ‚◊ ŒÈ⁄UÊœ⁄U· ÷ªfl¢ÃH 91 (π)H
¬˝÷È •ªÊœ ‚à ∑§ÙÁ≈U ¬ÃÊ‹Ê – ‚◊Ÿ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚Á⁄U‚ ∑§⁄UÊ‹ÊH
ÃË⁄UÕ •Á◊à ∑§ÙÁ≈U ‚◊ ¬ÊflŸ – ŸÊ◊ •Áπ‹ •ÉÊ ¬Íª Ÿ‚ÊflŸH 1H
Á„U◊ÁªÁ⁄U ∑§ÙÁ≈U •ø‹ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – Á‚¢œÈ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚◊ ª¢÷Ë⁄UÊH
∑§Ê◊œŸÈ ‚à ∑§ÙÁ≈U ‚◊ÊŸÊ – ‚∑§‹ ∑§Ê◊ ŒÊÿ∑§ ÷ªflÊŸÊH 2H
‚Ê⁄UŒ ∑§ÙÁ≈U •Á◊à øÃÈ⁄UÊ߸ – Á’Áœ ‚à ∑§ÙÁ≈U ‚ÎÁCÔU ÁŸ¬ÈŸÊ߸H
Á’cŸÈ ∑§ÙÁ≈U ‚◊ ¬Ê‹Ÿ ∑§Ãʸ – L§º˝ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚◊ ‚¢„UÃʸH 3H
œŸŒ ∑§ÙÁ≈U ‚à ‚◊ œŸflÊŸÊ – ◊ÊÿÊ ∑§ÙÁ≈U ¬˝¬¢ø ÁŸœÊŸÊH
÷Ê⁄U œ⁄UŸ ‚à ∑§ÙÁ≈U •„UË‚Ê – ÁŸ⁄UflÁœ ÁŸL§¬◊ ¬˝÷È ¡ªŒË‚ÊH 4H
ÁŸL§¬◊ Ÿ ©U¬◊Ê •ÊŸ ⁄UÊ◊ ‚◊ÊŸ ⁄UÊ◊È ÁŸª◊ ∑§„ÒU–
Á¡Á◊ ∑§ÙÁ≈U ‚à πlÙà ‚◊ ⁄UÁ’ ∑§„Uà •Áà ‹ÉÊÈÃÊ ‹„ÒUH
∞Á„U ÷Ê°Áà ÁŸ¡ ÁŸ¡ ◊Áà Á’‹Ê‚ ◊ÈŸË‚ „UÁ⁄UÁ„U ’πÊŸ„UË¥–
¬˝÷È ÷Êfl ªÊ„U∑§ •Áà ∑Χ¬Ê‹ ‚¬˝◊ ‚ÈÁŸ ‚Èπ ◊ÊŸ„UË¥H
⁄UÊ◊È •Á◊à ªÈŸ ‚ʪ⁄U ÕÊ„U Á∑§ ¬Êflß ∑§Ùß–
‚¢Ãã„U ‚Ÿ ¡‚ Á∑§¿ÈU ‚ÈŸ©°U ÃÈï„UÁ„U ‚ÈŸÊÿ©°U ‚ÙßH 92 (∑§)H
405
‚Ù0. ÷Êfl ’Sÿ ÷ªflÊŸ ‚Èπ ÁŸœÊŸ ∑§L§ŸÊ ÷flŸ–
ÃÁ¡ ◊◊ÃÊ ◊Œ ◊ÊŸ ÷Á¡• ‚ŒÊ ‚ËÃÊ ⁄UflŸH92 (π)H
øı0. ‚ÈÁŸ ÷È‚È¢Á«U ∑§ ’øŸ ‚È„UÊ∞ – „U⁄UÁ·Ã πª¬Áà ¬¢π »È§‹Ê∞H
ŸÿŸ ŸË⁄U ◊Ÿ •Áà „U⁄U·ÊŸÊ – üÊË⁄UÉÊȬÁà ¬˝Ãʬ ©U⁄U •ÊŸÊH 1H
¬ÊÁ¿U‹ ◊Ù„U ‚◊ÈÁ¤Ê ¬Á¿UÃÊŸÊ – ’˝rÊÔ •ŸÊÁŒ ◊ŸÈ¡ ∑§Á⁄U ◊ÊŸÊH
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§Êª ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊflÊ – ¡ÊÁŸ ⁄UÊ◊ ‚◊ ¬˝◊ ’…U∏ÊflÊH 2H
ªÈ⁄U Á’ŸÈ ÷fl ÁŸÁœ Ã⁄Uß Ÿ ∑§Ù߸ – ¡ı¥ Á’⁄¢UÁø ‚¢∑§⁄U ‚◊ „UÙ߸H
‚¢‚ÿ ‚¬¸ ª˝‚©U ◊ÙÁ„U ÃÊÃÊ – ŒÈπŒ ‹„UÁ⁄U ∑ȧÃ∑¸§ ’„ÈU ’˝ÊÃÊH 3H
Ãfl ‚M§¬ ªÊL§Á«∏U ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ – ◊ÙÁ„U Á¡•Êÿ©U ¡Ÿ ‚ÈπŒÊÿ∑§H
Ãfl ¬˝‚ÊŒ ◊◊ ◊Ù„U Ÿ‚ÊŸÊ – ⁄UÊ◊ ⁄U„USÿ •ŸÍ¬◊ ¡ÊŸÊH 4H
ŒÙ0. ÃÊÁ„U ¬˝‚¢Á‚ Á’Á’Áœ Á’Áœ ‚Ë‚ ŸÊß ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
’øŸ Á’ŸËà ‚¬˝◊ ◊ÎŒÈ ’Ù‹©U ªL§«∏U ’„UÙÁ⁄UH 93 (∑§)H
¬˝÷È •¬Ÿ •Á’’∑§ Ã ’ͤʩ°U SflÊ◊Ë ÃÙÁ„U–
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ‚ÊŒ⁄U ∑§„U„ÈU ¡ÊÁŸ ŒÊ‚ ÁŸ¡ ◊ÙÁ„UH 93 (π)H
øı0. ÃÈï„U ‚’¸Çÿ ÃÇÿ Ã◊ ¬Ê⁄UÊ – ‚È◊Áà ‚È‚Ë‹ ‚⁄U‹ •ÊøÊ⁄UÊH
ÇÿÊŸ Á’⁄UÁà Á’ÇÿÊŸ ÁŸflÊ‚Ê – ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ∑§ ÃÈï„U Á¬˝ÿ ŒÊ‚ÊH 1H
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ Œ„U ÿ„U ¬Ê߸ – ÃÊà ‚∑§‹ ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ’ȤÊÊ߸H
⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ‚⁄U ‚È¢Œ⁄U SflÊ◊Ë – ¬Êÿ„ÈU ∑§„UÊ° ∑§„U„ÈU Ÿ÷ªÊ◊ËH 2H
ŸÊÕ ‚ÈŸÊ ◊Ò¥ •‚ Á‚fl ¬Ê„UË¥ – ◊„UÊ ¬˝‹ÿ„È°U ŸÊ‚ Ãfl ŸÊ„UË¥H
◊ÈœÊ ’øŸ Ÿ®„U ߸Sfl⁄U ∑§„U߸ – ‚Ù©U ◊Ù⁄¥U ◊Ÿ ‚¢‚ÿ •„U߸H 3H
•ª ¡ª ¡Ëfl ŸÊª Ÿ⁄U ŒflÊ – ŸÊÕ ‚∑§‹ ¡ªÈ ∑§Ê‹ ∑§‹flÊH
•¢«U ∑§≈UÊ„U •Á◊à ‹ÿ ∑§Ê⁄UË – ∑§Ê‹È ‚ŒÊ ŒÈ⁄UÁÃ∑˝§◊ ÷Ê⁄UËH 4H
‚Ù0. ÃÈï„UÁ„U Ÿ Cÿʬà ∑§Ê‹ •Áà ∑§⁄UÊ‹ ∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ–
◊ÙÁ„U ‚Ù ∑§„U„ÈU ∑Χ¬Ê‹ ÇÿÊŸ ¬˝÷Êfl Á∑§ ¡Ùª ’‹H 94 (∑§)H
ŒÙ0. ¬˝÷È Ãfl •ÊüÊ◊ •Ê∞° ◊Ù⁄U ◊Ù„U ÷˝◊ ÷ʪ–
∑§Ê⁄UŸ ∑§flŸ ‚Ù ŸÊÕ ‚’ ∑§„U„ÈU ‚Á„Uà •ŸÈ⁄UʪH 94 (π)H
øı0. ªL§«∏U Áª⁄UÊ ‚ÈÁŸ „U⁄U·©U ∑§ÊªÊ – ’Ù‹©U ©U◊Ê ¬⁄U◊ •ŸÈ⁄UʪÊH
œãÿ œãÿ Ãfl ◊Áà ©U⁄UªÊ⁄UË – ¬˝F ÃÈï„UÊÁ⁄U ◊ÙÁ„U •Áà åÿÊ⁄UËH 1H
‚ÈÁŸ Ãfl ¬˝F ‚¬˝◊ ‚È„UÊ߸ – ’„ÈUà ¡Ÿ◊ ∑Ò§ ‚ÈÁœ ◊ÙÁ„U •Ê߸H
‚’ ÁŸ¡ ∑§ÕÊ ∑§„U©°U ◊Ò¥ ªÊ߸ – ÃÊà ‚ÈŸ„ÈU ‚ÊŒ⁄U ◊Ÿ ‹Ê߸H 2H
¡¬ ì ◊π ‚◊ Œ◊ ’˝Ã ŒÊŸÊ – Á’⁄UÁà Á’’∑§ ¡Ùª Á’ÇÿÊŸÊH
406
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
‚’ ∑§⁄U »§‹ ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ¬˝◊Ê – ÃÁ„U Á’ŸÈ ∑§Ù©U Ÿ ¬Êflß ¿U◊ÊH 3H
∞Á„¢U ß ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ◊Ò¥ ¬Ê߸ – ÃÊÃ ◊ÙÁ„U ◊◊ÃÊ •Áœ∑§Ê߸H
¡Á„U Ã¥ ∑§¿ÈU ÁŸ¡ SflÊ⁄UÕ „UÙ߸ – ÃÁ„U ¬⁄U ◊◊ÃÊ ∑§⁄U ‚’ ∑§Ù߸H 4H
¬ÛʪÊÁ⁄U •Á‚ ŸËÁà üÊÈÁà ‚¢◊à ‚îÊŸ ∑§„UÁ„¢U–
•Áà ŸËø„ÈU ‚Ÿ ¬˝ËÁà ∑§Á⁄U• ¡ÊÁŸ ÁŸ¡ ¬⁄U◊ Á„UÃH 95 (∑§)H
¬Ê≈U ∑§Ë≈U Ã¥ „UÙß ÃÁ„U Ã¥ ¬Ê≈¢U’⁄U L§Áø⁄U–
∑ΧÁ◊ ¬Ê‹ß ‚’È ∑§Ùß ¬⁄U◊ •¬ÊflŸ ¬˝ÊŸ ‚◊H 95 (π)H
SflÊ⁄UÕ ‚Ê°ø ¡Ëfl ∑§„È°U ∞„UÊ – ◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„UÊH
‚Ùß ¬ÊflŸ ‚Ùß ‚È÷ª ‚⁄UË⁄UÊ – ¡Ù ÃŸÈ ¬Êß ÷Á¡• ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH 1H
⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ‹Á„U Á’Áœ ‚◊ Œ„UË – ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ Ÿ ¬˝‚¢‚Á„¢U Ã„UËH
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ∞Á„¢U ß ©U⁄U ¡Ê◊Ë – ÃÊÃ ◊ÙÁ„U ¬⁄U◊ Á¬˝ÿ SflÊ◊ËH 2H
á©°U Ÿ ß ÁŸ¡ ßë¿UÊ ◊⁄UãÊÊ – ß Á’ŸÈ ’Œ ÷¡Ÿ ŸÁ„¢U ’⁄UŸÊH
¬˝Õ◊ ◊Ù„°U ◊ÙÁ„U ’„ÈUà Á’ªÙflÊ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ ‚Èπ ∑§’„È°U Ÿ ‚ÙflÊH 3H
ŸÊŸÊ ¡Ÿ◊ ∑§◊¸ ¬ÈÁŸ ŸÊŸÊ – Á∑§∞ ¡Ùª ¡¬ ì ◊π ŒÊŸÊH
∑§flŸ ¡ÙÁŸ ¡Ÿ◊©°U ¡„U° ŸÊ„UË¥ – ◊Ò¥ πª‚ ÷˝Á◊ ÷˝Á◊ ¡ª ◊Ê„UË¥H 4H
Œπ©°U ∑§Á⁄U ‚’ ∑§⁄U◊ ªÙ‚ÊßZ – ‚ÈπË Ÿ ÷ÿ©°U •’Á„¢U ∑§Ë ŸÊßZH
‚ÈÁœ ◊ÙÁ„U ŸÊÕ ¡ã◊ ’„ÈU ∑§⁄UË – Á‚fl ¬˝‚ÊŒ ◊Áà ◊Ù„°U Ÿ ÉÊ⁄UËH 5H
¬˝Õ◊ ¡ã◊ ∑§ øÁ⁄Uà •’ ∑§„U©°U ‚ÈŸ„ÈU Á’„Uª‚–
‚ÈÁŸ ¬˝÷È ¬Œ ⁄UÁà ©U¬¡ß ¡ÊÃ¥ Á◊≈UÁ„¢U ∑§‹‚H 96 (∑§)H
¬ÍL§’ ∑§À¬ ∞∑§ ¬˝÷È ¡Èª ∑§Á‹¡Èª ◊‹ ◊Í‹–
Ÿ⁄U •L§ ŸÊÁ⁄U •œ◊¸ ⁄Uà ‚∑§‹ ÁŸª◊ ¬˝ÁÃ∑ͧ‹H 96 (π)H
ÃÁ„¢U ∑§Á‹¡Èª ∑§Ù‚‹¬È⁄U ¡Ê߸ – ¡ã◊à ÷ÿ©°U ‚ͺ˝ ÃŸÈ ¬Ê߸H
Á‚fl ‚fl∑§ ◊Ÿ ∑˝§◊ •L§ ’ÊŸË – •ÊŸ Œfl ÁŸ¢Œ∑§ •Á÷◊ÊŸËH 1H
œŸ ◊Œ ◊ÙÊ ¬⁄U◊ ’ÊøÊ‹Ê – ©Uª˝’ÈÁh ©U⁄U Œ¢÷ Á’‚Ê‹ÊH
¡ŒÁ¬ ⁄U„U©°U ⁄UÉÊȬÁà ⁄U¡œÊŸË – ÃŒÁ¬ Ÿ ∑§¿ÈU ◊Á„U◊Ê Ã’ ¡ÊŸËH 2H
•’ ¡ÊŸÊ ◊Ò¥ •flœ ¬˝÷ÊflÊ – ÁŸª◊ʪ◊ ¬È⁄UÊŸ •‚ ªÊflÊH
∑§flŸ„È°U ¡ã◊ •flœ ’‚ ¡Ù߸ – ⁄UÊ◊ ¬⁄UÊÿŸ ‚Ù ¬Á⁄U „UÙ߸H 3H
•flœ ¬˝÷Êfl ¡ÊŸ Ã’ ¬˝ÊŸË – ¡’ ©U⁄U ’‚Á„¢U ⁄UÊ◊È œŸÈ¬ÊŸËH
‚Ù ∑§Á‹∑§Ê‹ ∑§ÁΔUŸ ©U⁄UªÊ⁄UË – ¬Ê¬ ¬⁄UÊÿŸ ‚’ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH 4H
∑§Á‹◊‹ ª˝‚ œ◊¸ ‚’ ‹È# ÷∞ ‚Œª¢˝Õ–
Œ¢Á÷ã„U ÁŸ¡ ◊Áà ∑§ÁÀ¬ ∑§Á⁄U ¬˝ª≈U Á∑§∞ ’„ÈU ¬¢ÕH 97 (∑§)H
407
øı0.
ŒÙ0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
÷∞ ‹Ùª ‚’ ◊Ù„U’‚ ‹Ù÷ ª˝‚ ‚È÷ ∑§◊¸–
‚ÈŸÈ „UÁ⁄U¡ÊŸ ÇÿÊŸ ÁŸÁœ ∑§„U©°U ∑§¿ÈU∑§ ∑§Á‹œ◊¸H 97 (π)H
’⁄UŸ œ◊¸ Ÿ®„U •ÊüÊ◊ øÊ⁄UË – üÊÈÁà Á’⁄UÙœ ⁄Uà ‚’ Ÿ⁄U ŸÊ⁄UËH
Ám¡ üÊÈÁà ’ø∑§ ÷ͬ ¬˝¡Ê‚Ÿ – ∑§Ù©U ŸÁ„¢U ◊ÊŸ ÁŸª◊ •ŸÈ‚Ê‚ŸH 1H
◊Ê⁄Uª ‚Ùß ¡Ê ∑§„È°U ¡Ùß ÷ÊflÊ – ¬¢Á«Uà ‚Ùß ¡Ù ªÊ‹ ’¡ÊflÊH
Á◊âÿÊ⁄¢U÷ Œ¢÷ ⁄Uà ¡Ù߸ – ÃÊ ∑§„È°U ‚¢Ã ∑§„Uß ‚’ ∑§Ù߸H 2H
‚Ùß ‚ÿÊŸ ¡Ù ¬⁄UœŸ „UÊ⁄UË – ¡Ù ∑§⁄U Œ¢÷ ‚Ù ’«∏U •ÊøÊ⁄UËH
¡Ù ∑§„U ¤Ê°ÍΔU ◊‚π⁄UË ¡ÊŸÊ – ∑§Á‹¡Èª ‚Ùß ªÈŸfl¢Ã ’πÊŸÊH 3H
ÁŸ⁄UÊøÊ⁄U ¡Ù üÊÈÁà ¬Õ àÿÊªË – ∑§Á‹¡Èª ‚Ùß ÇÿÊŸË ‚Ù Á’⁄UʪËH
¡Ê∑¥§ Ÿπ •L§ ¡≈UÊ Á’‚Ê‹Ê – ‚Ùß Ãʬ‚ ¬˝Á‚h ∑§Á‹∑§Ê‹ÊH 4H
•‚È÷ ’· ÷Í·Ÿ œ⁄¥U ÷ë¿UÊ÷ë¿U ¡ πÊÁ„¢U–
Ãß ¡ÙªË Ãß Á‚h Ÿ⁄U ¬Ííÿ Ã ∑§Á‹¡Èª ◊ÊÁ„¢UH 98 (∑§)H
¡ •¬∑§Ê⁄UË øÊ⁄U ÁÃã„U ∑§⁄U ªı⁄Ufl ◊Êãÿ Ãß–
◊Ÿ ∑˝§◊ ’ëÊŸ ‹’Ê⁄U Ãß ’∑§ÃÊ ∑§Á‹∑§Ê‹ ◊„È°UH 98 (π)H
ŸÊÁ⁄U Á’’‚ Ÿ⁄U ‚∑§‹ ªÙ‚ÊßZ – ŸÊøÁ„¢U Ÿ≈U ◊∑¸§≈U ∑§Ë ŸÊßZH
‚ͺ˝ Ám¡ã„U ©U¬Œ‚Á„¢U ÇÿÊŸÊ – ◊Á‹ ¡Ÿ™§ ‹Á„¢U ∑ȧŒÊŸÊH 1H
‚’ Ÿ⁄U ∑§Ê◊ ‹Ù÷ ⁄Uà ∑˝§ÙœË – Œfl Á’¬˝ üÊÈÁà ‚¢Ã Á’⁄UÙœËH
ªÈŸ ◊¢ÁŒ⁄U ‚È¢Œ⁄U ¬Áà àÿÊªË – ÷¡®„U ŸÊÁ⁄U ¬⁄U ¬ÈL§· •÷ʪËH 2H
‚ı÷ÊÁªŸË¥ Á’÷Í·Ÿ „UËŸÊ – Á’œflã„U ∑§ Á‚¢ªÊ⁄U Ÿ’ËŸÊH
ªÈ⁄U Á‚· ’Áœ⁄U •¢œ ∑§Ê ‹πÊ – ∞∑§ Ÿ ‚ÈŸß ∞∑§ ŸÁ„¢U ŒπÊH 3H
„U⁄Uß Á‚cÿ œŸ ‚Ù∑§ Ÿ „U⁄U߸ – ‚Ù ªÈ⁄U ÉÊÙ⁄U Ÿ⁄U∑§ ◊„È°U ¬⁄U߸H
◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ ’Ê‹∑§Áã„U ’Ù‹Êfl®„U – ©UŒ⁄U ÷⁄ÒU ‚Ùß œ◊¸ Á‚πÊfl®„UH 4H
’˝rÊÔ ÇÿÊŸ Á’ŸÈ ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄U ∑§„UÁ„¢U Ÿ ŒÍ‚Á⁄U ’ÊÖ
∑§ı«∏UË ‹ÊÁª ‹Ù÷ ’‚ ∑§⁄UÁ„¢U Á’¬˝ ªÈ⁄U ÉÊÊÃH 99 (∑§)H
’ÊŒÁ„¢U ‚ͺ˝ Ám¡ã„U ‚Ÿ „U◊ ÃÈï„U Ã ∑§¿ÈU ÉÊÊÁ≈U–
¡ÊŸß ’˝rÊÔ ‚Ù Á’¬˝’⁄U •Ê°Áπ ŒπÊflÁ„¢U U«UÊÁ≈UH 99 (π)H
¬⁄U ÁòÊÿ ‹¢¬≈U ∑§¬≈U ‚ÿÊŸ – ◊Ù„U º˝Ù„U ◊◊ÃÊ ‹¬≈UÊŸH
Ãß •÷Œ’ÊŒË ÇÿÊŸË Ÿ⁄U – ŒπÊ ◊Ò¥ øÁ⁄UòÊ ∑§Á‹¡Èª ∑§⁄UH 1H
•Ê¬È ª∞ •L§ ÁÃã„U„ÍU ÉÊÊ‹®„U – ¡ ∑§„È°U ‚à ◊Ê⁄Uª ¬˝ÁìʋÁ„¢UH
∑§À¬ ∑§À¬ ÷Á⁄U ∞∑§ ∞∑§ Ÿ⁄U∑§Ê – ¬⁄UÁ„¢U ¡ ŒÍ·®„U üÊÈÁà ∑§Á⁄U Ã⁄U∑§ÊH 2H
¡ ’⁄UŸÊœ◊ ÃÁ‹ ∑ȧï„UÊ⁄UÊ – Sfl¬ø Á∑§⁄UÊà ∑§Ù‹ ∑§‹flÊ⁄UÊH
408
ŒÙ0.
¿¢U0.
ŒÙ0.
¿¢U0.
ŸÊÁ⁄U ◊È߸ ªÎ„U ‚¢¬Áà ŸÊ‚Ë – ◊Í«∏U ◊È«∏UÊß „UÙ®„U ‚¢ãÿÊ‚ËH 3H
Ã Á’¬˝ã„U ‚Ÿ •Ê¬È ¬È¡ÊflÁ„¢U – ©U÷ÿ ‹Ù∑§ ÁŸ¡ „UÊÕ Ÿ‚ÊflÁ„¢UH
Á’¬˝ ÁŸ⁄Uë¿U⁄U ‹Ù‹È¬ ∑§Ê◊Ë – ÁŸ⁄UÊøÊ⁄U ‚ΔU ’η‹Ë SflÊ◊ËH 4H
‚ͺ˝ ∑§⁄UÁ„¢U ¡¬ ì ’˝Ã ŸÊŸÊ – ’ÒÁΔU ’⁄UÊ‚Ÿ ∑§„UÁ„¢U ¬È⁄UÊŸÊH
‚’ Ÿ⁄U ∑§ÁÀ¬Ã ∑§⁄UÁ„¢U •øÊ⁄UÊ – ¡Êß Ÿ ’⁄UÁŸ •ŸËÁà •¬Ê⁄UÊH 5H
÷∞ ’⁄UŸ ‚¢∑§⁄U ∑§Á‹ Á÷ÛÊ‚ÃÈ ‚’ ‹Ùª–
∑§⁄UÁ„¢U ¬Ê¬ ¬ÊflÁ„¢U ŒÈπ ÷ÿ L§¡ ‚Ù∑§ Á’ÿÙªH 100 (∑§)H
üÊÈÁà ‚¢◊à „UÁ⁄U ÷ÁQ§ ¬Õ ‚¢¡Èà Á’⁄UÁà Á’’∑§–
ÃÁ„¢U Ÿ ø‹Á„¢U Ÿ⁄U ◊Ù„U ’‚ ∑§À¬Á„¢U ¬¢Õ •Ÿ∑§H 100 (π)H
’„ÈU ŒÊ◊ ‚°flÊ⁄UÁ„¢U œÊ◊ ¡ÃË – Á’·ÿÊ „UÁ⁄U ‹ËÁã„U Ÿ ⁄UÁ„U Á’⁄UÃËH
ì‚Ë œŸfl¢Ã ŒÁ⁄Uº˝ ªÎ„UË – ∑§Á‹ ∑§ıÃÈ∑§ ÃÊà Ÿ ¡Êà ∑§„UËH 1H
∑ȧ‹fl¢Áà ÁŸ∑§Ê⁄U®„U ŸÊÁ⁄U ‚ÃË – ªÎ„U •ÊŸÁ„¢U øÁ⁄U ÁŸ’Á⁄U ªÃËH
‚Èà ◊ÊŸÁ„¢ ◊ÊÃÈ Á¬ÃÊ Ã’ ‹ı¥ – •’‹ÊŸŸ ŒËπ Ÿ„UË¥ ¡’ ‹ı¢H 2H
‚‚È⁄UÊÁ⁄U Á¬•ÊÁ⁄ ‹ªË ¡’ Ã¥ – Á⁄U¬ÈM§¬ ∑ȧ≈È¢U’ ÷∞ Ã’ Ã¥H
ŸÎ¬ ¬Ê¬ ¬⁄UÊÿŸ œ◊¸ Ÿ„UË¥ – ∑§Á⁄U Œ¢«U Á’«¢U’ ¬˝¡Ê ÁŸÃ„UË¥H 3H
œŸfl¢Ã ∑ȧ‹ËŸ ◊‹ËŸ •¬Ë – Ám¡ Áøã„U ¡Ÿ©U ©UÉÊÊ⁄U ìËH
ŸÁ„¢U ◊ÊŸ ¬È⁄UÊŸ Ÿ ’ŒÁ„U ¡Ù – „UÁ⁄U ‚fl∑§ ‚¢Ã ‚„UË ∑§Á‹ ‚ÙH 4H
∑§Á’ ’¢ÎŒ ©UŒÊ⁄ ŒÈŸË Ÿ ‚ÈŸË – ªÈŸ ŒÍ·∑§ ’˝Êà Ÿ ∑§ÙÁ¬ ªÈŸËH
∑§Á‹ ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄U ŒÈ∑§Ê‹ ¬⁄ÒU – Á’ŸÈ •ÛÊ ŒÈπË ‚’ ‹Ùª ◊⁄ÒUH 5H
‚ÈŸÈ πª‚ ∑§Á‹ ∑§¬≈U „UΔU Œ¢÷ m· ¬Ê·¢«U–
◊ÊŸ ◊Ù„U ◊Ê⁄UÊÁŒ ◊Œ CÿÊÁ¬ ⁄U„U ’˝rÊÔ¢«UH 101 (∑§)H
ÃÊ◊‚ œ◊¸ ∑§⁄UÁ„¢U Ÿ⁄U ¡¬ ì ’˝Ã ◊π ŒÊŸ–
Œfl Ÿ ’⁄U·Á„¢U œ⁄UŸË¥ ’∞ Ÿ ¡Ê◊Á„¢U œÊŸH 101 (π)H
•’‹Ê ∑§ø ÷Í·Ÿ ÷ÍÁ⁄U ¿ÈUœÊ – œŸ„UËŸ ŒÈπË ◊◊ÃÊ ’„ÈUœÊH
‚Èπ øÊ„UÁ„¢U ◊Í…∏U Ÿ œ◊¸ ⁄UÃÊ – ◊Áà ÕÙÁ⁄U ∑§ΔUÙÁ⁄U Ÿ ∑§Ù◊‹ÃÊH 1H
Ÿ⁄U ¬ËÁ«∏Uà ⁄UÙª Ÿ ÷Ùª ∑§„UË¥ – •Á÷◊ÊŸ Á’⁄UÙœ •∑§Ê⁄UŸ„UË¥H
‹ÉÊÈ ¡ËflŸ ‚¢’ÃÈ ¬¢ø Œ‚Ê – ∑§‹¬Ê¢Ã Ÿ ŸÊ‚ ªÈ◊ÊŸÈ •‚ÊH 2H
∑§Á‹∑§Ê‹ Á’„UÊ‹ Á∑§∞ ◊ŸÈ¡Ê – ŸÁ„¢U ◊ÊŸÃ ƒflı •ŸÈ¡Ê ßȡÊH
ŸÁ„¢U ÃÙ· Á’øÊ⁄U Ÿ ‚ËËÃÊ – ‚’ ¡ÊÁà ∑ȧ¡ÊÁà ÷∞ ◊ªÃÊH 3H
ßÁ⁄U·Ê ¬L§·Êë¿U⁄U ‹Ù‹È¬ÃÊ – ÷Á⁄U ¬ÍÁ⁄U ⁄U„UË ‚◊ÃÊ Á’ªÃÊH
‚’ ‹Ùª Á’ÿÙª Á’‚Ù∑§ „∞ – ’⁄UŸÊüÊ◊ œ◊¸ •øÊ⁄U ª∞H 4H
409
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
Œ◊ ŒÊŸ ŒÿÊ ŸÁ„¢U ¡ÊŸ¬ŸË – ¡«∏UÃÊ ¬⁄U’¢øŸÃÊÁà ÉÊŸËH
ÃŸÈ ¬Ù·∑§ ŸÊÁ⁄U Ÿ⁄UÊ ‚ª⁄ – ¬⁄UÁŸ¢Œ∑§ ¡ ¡ª ◊Ù ’ª⁄UH 5H
‚ÈŸÈ CÿÊ‹ÊÁ⁄U ∑§Ê‹ ∑§Á‹ ◊‹ •flªÈŸ •ÊªÊ⁄U–
ªÈŸ©°U ’„ÈUà ∑§Á‹¡Èª ∑§⁄U Á’ŸÈ ¬˝ÿÊ‚ ÁŸSÃÊ⁄UH 102 (∑§)H
∑ΧáȪ òÊÃÊ° mʬ⁄U ¬Í¡Ê ◊π •L§ ¡Ùª–
¡Ù ªÁà „UÙß ‚Ù ∑§Á‹ „UÁ⁄U ŸÊ◊ Ã ¬ÊflÁ„¢U ‹ÙªH 102 (π)H
∑ΧáȪ ‚’ ¡ÙªË Á’ÇÿÊŸË – ∑§UÁ⁄U „UÁ⁄U äÿÊŸ Ã⁄UÁ„¢U ÷fl ¬˝ÊŸËH
òÊÃÊ° Á’Á’œ ¡Çÿ Ÿ⁄U ∑§⁄U„UË¥ – ¬˝÷ÈÁ„U ‚◊Á¬¸ ∑§◊¸ ÷fl Ã⁄U„UË¥H 1H
mʬ⁄U ∑§Á⁄U ⁄UÉÊȬÁà ¬Œ ¬Í¡Ê – Ÿ⁄U ÷fl Ã⁄UÁ„¢U ©U¬Êÿ Ÿ ŒÍ¡ÊH
∑§Á‹¡Èª ∑§fl‹ „UÁ⁄U ªÈŸ ªÊ„UÊ – ªÊflà Ÿ⁄U ¬ÊflÁ„¢U ÷fl ÕÊ„UÊH 2H
∑§Á‹¡Èª ¡Ùª Ÿ ¡Çÿ Ÿ ÇÿÊŸÊ – ∞∑§ •œÊ⁄U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊŸÊH
‚’ ÷⁄UÙ‚ ÃÁ¡ ¡Ù ÷¡ ⁄UÊ◊Á„U – ¬˝◊ ‚◊à ªÊfl ªÈŸ ª˝Ê◊Á„UH 3H
‚Ùß ÷fl Ã⁄U ∑§¿ÈU ‚¢‚ÿ ŸÊ„UË¥ – ŸÊ◊ ¬˝Ãʬ ¬˝ª≈U ∑§Á‹ ◊Ê„UË¥H
∑§Á‹ ∑§⁄U ∞∑§ ¬ÈŸËà ¬˝ÃÊ¬Ê – ◊ÊŸ‚ ¬Èãÿ „UÙÁ„¢U ŸÁ„¢U ¬Ê¬ÊH 4H
∑§Á‹¡Èª ‚◊ ¡Èª •ÊŸ ŸÁ„¢U ¡ı¥ Ÿ⁄U ∑§⁄U Á’SflÊ‚–
ªÊß ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªŸ Á’◊‹ ÷fl Ã⁄U Á’ŸÁ„¢U ¬˝ÿÊ‚H 103 (∑§)H
¬˝ª≈U øÊÁ⁄U ¬Œ œ◊¸ ∑§ ∑§Á‹ ◊„È°U ∞∑§ ¬˝œÊŸ–
¡Ÿ ∑§Ÿ Á’Áœ ŒËã„¥U ŒÊŸ ∑§⁄Uß ∑§ÀÿÊŸH 103 (π)H
ÁŸÃ ¡Èª œ◊¸ „UÙÁ„¢U ‚’ ∑§⁄U – NUŒÿ° ⁄UÊ◊ ◊ÊÿÊ ∑§ ¬˝⁄UH
‚Èh ‚àfl ‚◊ÃÊ Á’ÇÿÊŸÊ – ∑Χà ¬˝÷Êfl ¬˝‚ÛÊ ◊Ÿ ¡ÊŸÊH 1H
‚àfl ’„ÈUà ⁄U¡ ∑§¿ÈU ⁄UÁà ∑§◊ʸ – ‚’ Á’Áœ ‚Èπ òÊÃÊ ∑§⁄U œ◊ʸH
’„ÈU ⁄U¡ SflÀ¬ ‚àfl ∑§¿ÈU ÃÊ◊‚ – mʬ⁄U œ◊¸ „U⁄U· ÷ÿ ◊ÊŸ‚H 2H
ÃÊ◊‚ ’„ÈUà ⁄U¡ÙªÈŸ ÕÙ⁄UÊ – ∑§Á‹ ¬˝÷Êfl Á’⁄UÙœ ø„È°U •Ù⁄UÊH
’Èœ ¡Èª œ◊¸ ¡ÊÁŸ ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÃÁ¡ •œ◊¸ ⁄UÁà œ◊¸ ∑§⁄UÊ„UË¥H 3H
∑§Ê‹ œ◊¸ ŸÁ„¢U CÿʬÁ„¢U ÃÊ„UË – ⁄UÉÊȬÁà ø⁄UŸ ¬˝ËÁà •Áà ¡Ê„UËH
Ÿ≈U ∑Χà Á’∑§≈U ∑§¬≈U πª⁄UÊÿÊ – Ÿ≈U ‚fl∑§Á„U Ÿ CÿÊ¬ß ◊ÊÿÊH 4H
„UÁ⁄U ◊ÊÿÊ ∑Χà ŒÙ· ªÈŸ Á’ŸÈ „UÁ⁄U ÷¡Ÿ Ÿ ¡ÊÁ„¢U–
÷Á¡• ⁄UÊ◊ ÃÁ¡ ∑§Ê◊ ‚’ •‚ Á’øÊÁ⁄U ◊Ÿ ◊ÊÁ„¢UH 104 (∑§)H
ÃÁ„¢U ∑§Á‹∑§Ê‹ ’⁄U· ’„ÈU ’‚©°U •flœ Á’„Uª‚–
¬⁄U©U ŒÈ∑§Ê‹ Á’¬Áà ’‚ Ã’ ◊Ò¥ ªÿ©°U Á’Œ‚H 104 (π)H
ªÿ©°U ©U¡ŸË ‚ÈŸÈ ©U⁄UªÊ⁄UË – ŒËŸ ◊‹ËŸ ŒÁ⁄Uº˝ ŒÈπÊ⁄UËH
410
ŒÙ0.
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
ª∞° ∑§Ê‹ ∑§¿ÈU ‚¢¬Áà ¬Ê߸ – Ä°U ¬ÈÁŸ ∑§⁄U©°U ‚¢÷È ‚fl∑§Ê߸H 1H
Á’¬˝ ∞∑§ ’ÒÁŒ∑§ Á‚fl ¬Í¡Ê – ∑§⁄Uß ‚ŒÊ ÃÁ„U ∑§Ê¡È Ÿ ŒÍ¡ÊH
¬⁄U◊ ‚ÊœÈ ¬⁄U◊Ê⁄UÕ Á’¢Œ∑§ – ‚¢÷È ©U¬Ê‚∑§ ŸÁ„¢U „UÁ⁄U ÁŸ¢Œ∑§H 2H
ÃÁ„U ‚fl©°U ◊Ò¥ ∑§¬≈U ‚◊ÃÊ – Ám¡ ŒÿÊ‹ •Áà ŸËÁà ÁŸ∑§ÃÊH
’ÊÁ„U¡ Ÿ◊˝ ŒÁπ ◊ÙÁ„U ‚ÊßZ – Á’¬˝ ¬…∏UÊfl ¬ÈòÊ ∑§Ë ŸÊßZH 3H
‚¢÷È ◊¢òÊ ◊ÙÁ„U Ám¡’⁄U ŒËã„UÊ – ‚È÷ ©U¬Œ‚ Á’Á’œ Á’Áœ ∑§Ëã„UÊH
¡¬©°U ◊¢òÊ Á‚fl ◊¢ÁŒ⁄U ¡Ê߸ – NUŒÿ° Œ¢÷ •„UÁ◊Áà •Áœ∑§Ê߸H 4H
◊Ò¥ π‹ ◊‹ ‚¢∑ȧ‹ ◊Áà ŸËø ¡ÊÁà ’‚ ◊Ù„U–
„UÁ⁄U ¡Ÿ Ám¡ Œπ¥ ¡⁄U©°U ∑§⁄U©°U Á’cŸÈ ∑§⁄U º˝Ù„UH 105 (∑§)H
ªÈ⁄U ÁŸÃ ◊ÙÁ„U ¬˝’Ùœ ŒÈÁπà ŒÁπ •Êø⁄UŸ ◊◊–
◊ÙÁ„U ©U¬¡ß •Áà ∑˝§Ùœ Œ¢Á÷Á„U ŸËÁà Á∑§ ÷Êfl߸H 105 (π)H
∞∑§ ’Ê⁄U ªÈ⁄U ‹Ëã„U ’Ù‹Ê߸ – ◊ÙÁ„U ŸËÁà ’„ÈU ÷Ê°Áà Á‚πÊ߸H
Á‚fl ‚flÊ ∑§⁄U »§‹ ‚Èà ‚Ù߸ – •Á’⁄U‹ ÷ªÁà ⁄UÊ◊ ¬Œ „UÙ߸H 1H
⁄UÊ◊Á„U ÷¡Á„¢U ÃÊà Á‚fl œÊÃÊ – Ÿ⁄U ¬Êfl°⁄U ∑Ò§ ∑§ÁÃ∑§ ’ÊÃÊH
¡Ê‚È ø⁄UŸ •¡ Á‚fl •ŸÈ⁄UÊªË – ÃÊ‚È º˝Ù„°U ‚Èπ ø„UÁ‚ •÷ʪËH 2H
„U⁄U ∑§„È°U „UÁ⁄U ‚fl∑§ ªÈ⁄U ∑§„U™§ – ‚ÈÁŸ πªŸÊÕ NUŒÿ ◊◊ Œ„U™§H
•œ◊ ¡ÊÁà ◊Ò¥ Á’lÊ ¬Ê∞° – ÷ÿ©°U ¡ÕÊ •Á„U ŒÍœ Á¬•Ê∞°H 3H
◊ÊŸË ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧ÷ÊÇÿ ∑ȧ¡ÊÃË – ªÈ⁄U ∑§⁄U º˝Ù„U ∑§⁄U©°U ÁŒŸÈ ⁄UÊÃËH
•Áà ŒÿÊ‹ ªÈ⁄U SflÀ¬ Ÿ ∑˝§ÙœÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ◊ÙÁ„U Á‚πÊfl ‚È’ÙœÊH 4H
¡Á„U Ã ŸËø ’«∏UÊ߸ ¬ÊflÊ – ‚Ù ¬˝Õ◊Á„¢U „UÁà ÃÊÁ„U Ÿ‚ÊflÊH
œÍ◊ •Ÿ‹ ‚¢÷fl ‚ÈŸÈ ÷Ê߸ – ÃÁ„U ’ȤÊÊfl ÉÊŸ ¬ŒflË ¬Ê߸H 5H
⁄U¡ ◊ª ¬⁄UË ÁŸ⁄UÊŒ⁄ ⁄U„U߸ – ‚’ ∑§⁄U ¬Œ ¬˝„UÊ⁄U ÁŸÃ ‚„U߸H
◊L§Ã ©U«∏UÊfl ¬˝Õ◊ ÃÁ„U ÷⁄U߸ – ¬ÈÁŸ ŸÎ¬ ŸÿŸ Á∑§⁄UË≈UÁã„U ¬⁄U߸H 6H
‚ÈŸÈ πª¬Áà •‚ ‚◊ÈÁ¤Ê ¬˝‚¢ªÊ – ’Èœ ŸÁ„¢U ∑§⁄UÁ„¢U •œ◊ ∑§⁄U ‚¢ªÊH
∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ªÊflÁ„¢U •Á‚ ŸËÃË – π‹ ‚Ÿ ∑§‹„U Ÿ ÷‹ ŸÁ„¢U ¬˝ËÃËH 7H
©UŒÊ‚ËŸ ÁŸÃ ⁄UÁ„U• ªÙ‚ÊßZ – π‹ ¬Á⁄U„UÁ⁄U• SflÊŸ ∑§Ë ŸÊßZH
◊Ò¥ π‹ NUŒÿ° ∑§¬≈U ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ªÈ⁄U Á„Uà ∑§„Uß Ÿ ◊ÙÁ„U ‚Ù„UÊ߸H 8H
∞∑§ ’Ê⁄U „U⁄U ◊¢ÁŒ⁄U ¡¬Ã ⁄U„U©°U Á‚fl ŸÊ◊–
ªÈ⁄U •Êÿ©U •Á÷◊ÊŸ Ã¥ ©UÁΔU ŸÁ„¢U ∑§Ëã„U ¬˝ŸÊ◊H 106 (∑§)H
‚Ù ŒÿÊ‹ ŸÁ„¢U ∑§„U©U ∑§¿ÈU ©U⁄U Ÿ ⁄UÙ· ‹fl‹‚–
•Áà •ÉÊ ªÈ⁄U •¬◊ÊŸÃÊ ‚Á„U ŸÁ„¢U ‚∑§ ◊„U‚H 106 (π)H
411
øı0. ◊¢ÁŒ⁄U ◊Ê¤Ê ÷߸ Ÿ÷ ’ÊŸË – ⁄U „UÃ÷ÊÇÿ •Çÿ •Á÷◊ÊŸËH
¡lÁ¬ Ãfl ªÈ⁄U ∑¥§ ŸÁ„¢U ∑˝§ÙœÊ – •Áà ∑Χ¬Ê‹ Áøà ‚ïÿ∑§ ’ÙœÊH 1H
ÃŒÁ¬ ‚ʬ ‚ΔU ŒÒ„U©°U ÃÙ„UË – ŸËÁà Á’⁄UÙœ ‚Ù„UÊß Ÿ ◊Ù„UËH
¡ı¥ ŸÁ„¢U Œ¢«U ∑§⁄Uı¥ π‹ ÃÙ⁄UÊ – ÷˝CÔU „UÙß üÊÈÁÃ◊Ê⁄Uª ◊Ù⁄UÊH 2H
¡ ‚ΔU ªÈ⁄U ‚Ÿ ßÁ⁄U·Ê ∑§⁄U„UË¥ – ⁄Uı⁄Ufl Ÿ⁄U∑§ ∑§ÙÁ≈U ¡Èª ¬⁄U„UË¥H
ÁòÊ¡ª ¡ÙÁŸ ¬ÈÁŸ œ⁄UÁ„¢U ‚⁄UË⁄UÊ – •ÿÈà ¡ã◊ ÷Á⁄U ¬ÊflÁ„¢U ¬Ë⁄UÊH 3H
’ÒΔU ⁄U„UÁ‚ •¡ª⁄U ßfl ¬Ê¬Ë – ‚¬¸ „UÙÁ„U π‹ ◊‹ ◊Áà CÿʬËH
◊„UÊ Á’≈U¬ ∑§Ù≈U⁄U ◊„È°U ¡Ê߸ – ⁄U„ÈU •œ◊Êœ◊ •œªÁà ¬Ê߸H 4H
ŒÙ0. „UÊ„UÊ∑§Ê⁄U ∑§Ëã„U ªÈ⁄U ŒÊL§Ÿ ‚ÈÁŸ Á‚fl ‚ʬ–
∑¢§Á¬Ã ◊ÙÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ •Áà ©U⁄U ©U¬¡Ê ¬Á⁄UÃʬH 107 (∑§)H
∑§Á⁄U Œ¢«Uflà ‚¬˝◊ Ám¡ Á‚fl ‚ã◊Èπ ∑§⁄U ¡ÙÁ⁄U–
Á’Ÿÿ ∑§⁄Uà ªŒªŒ Sfl⁄U ‚◊ÈÁ¤Ê ÉÊÙ⁄U ªÁà ◊ÙÁ⁄UH 107 (π)H
¿U¥0. Ÿ◊Ê◊ˇÊ◊ˇÊÊŸ ÁŸflʸáÊM§¬¢ – Áfl÷È¢ √ÿʬ∑¢§ ’˝rÊÔ flŒSflM§¬¢H
ÁŸ¡¢ ÁŸªÈ¸áÊ¢ ÁŸÁfl¸∑§À¬¢ ÁŸ⁄UË„¢U – ÁøŒÊ∑§Ê‡Ê◊Ê∑§Ê‡ÊflÊ‚¢ ÷¡˘„¢UH 1H
ÁŸ⁄UÊ∑§Ê⁄U◊Ù¥∑§Ê⁄U◊Í‹¢ ÃÈ⁄UËÿ¢ – Áª⁄UÊ ÇÿÊŸ ªÙÃËÃ◊ˇʢ Áª⁄UˇʢH
∑§⁄UÊ‹¢ ◊„UÊ∑§Ê‹ ∑§Ê‹¢ ∑Χ¬Ê‹¢ – ªÈáÊʪÊ⁄U ‚¢‚Ê⁄U¬Ê⁄¢U ŸÃÙ˘„¢UH 2H
ÃÈ·Ê⁄UÊÁº˝ ‚¢∑§Ê‡Ê ªı⁄¢U ª÷Ë⁄¢U – ◊ŸÙ÷Íà ∑§ÙÁ≈U ¬˝÷Ê üÊË ‡Ê⁄UË⁄¢UH
S»È§⁄Uã◊ıÁ‹ ∑§ÀÀÙÁ‹ŸË øÊL§ ª¢ªÊ – ‹‚jÊ‹’Ê‹ãŒÈ ∑¢§ΔU ÷È¡¢ªÊH 3H
ø‹à∑È¢§«U‹¢ ÷˝Í ‚ÈŸòÊ¢ Áfl‡ÊÊ‹¢ – ¬˝‚ÛÊÊŸŸ¢ ŸË‹∑¢§Δ¢U ŒÿÊ‹¢H
◊ΪʜˇÊø◊ʸï’⁄¢U ◊Èá«U◊Ê‹¢ – Á¬˝ÿ¢ ‡Ê¢∑§⁄¢U ‚fl¸ŸÊÕ¢ ÷¡ÊÁ◊H 4H
¬˝ø¢«¢U ¬˝∑ΧCÔ¢U ¬˝ªÀ÷¢ ¬⁄U‡Ê¢ – •π¢«¢U •¡¢ ÷ÊŸÈ∑§ÙÁ≈U¬˝∑§Ê‡Ê¢H
òÊÿ—‡ÊÍ‹ ÁŸ◊͸‹Ÿ¢ ‡ÊÍ‹¬ÊÁáÊ¢ – ÷¡˘„¢U ÷flʟˬÁâ ÷Êflªïÿ¢H 5H
∑§‹ÊÃËà ∑§ÀÿÊáÊ ∑§À¬ÊãÃ∑§Ê⁄UË – ‚ŒÊ ‚îʟʟ㌌ÊÃÊ ¬È⁄UÊ⁄UËH
ÁøŒÊŸ¢Œ‚¢ŒÙ„U ◊Ù„Uʬ„UÊ⁄UË – ¬˝‚ËŒ ¬˝‚ËŒ ¬˝÷Ù ◊ã◊ÕÊ⁄UËH 6H
Ÿ ÿÊflŒ˜ ©U◊ÊŸÊÕ ¬ÊŒÊ⁄UÁfl㌢ – ÷¡¢ÃË„U ‹Ù∑§ ¬⁄U flÊ Ÿ⁄UÊáÊÊ¢H
Ÿ ÃÊflà‚Èπ¢ ‡ÊÊÁãà ‚ãÃʬŸÊ‡Ê¢ – ¬˝‚ËŒ ¬˝÷Ù ‚fl¸÷ÍÃÊÁœflÊ‚¢H 7H
Ÿ ¡ÊŸÊÁ◊ ÿÙª¢ ¡¬¢ ŸÒfl ¬Í¡Ê¢ – ŸÃÙ˘„¢U ‚ŒÊ ‚fl¸ŒÊ ‡Ê¢÷È ÃÈïÿ¢H
¡⁄UÊ ¡ã◊ ŒÈ—πıÉÊ ÃÊÃåÿ◊ÊŸ¢ – ¬˝÷Ù ¬ÊÁ„U •Ê¬ÛÊ◊Ê◊Ë‡Ê ‡Ê¢÷ÙH 8H
‡‹Ù∑§. L§º˝ÊCÔU∑§Á◊Œ¢ ¬˝ÙQ¢§ Áfl¬˝áÊ „U⁄UÃÙ·ÿ–
ÿ ¬ΔUÁãà Ÿ⁄UÊ ÷QÿÊ Ã·Ê¢ ‡Êï÷È— ¬˝‚ËŒÁÃH 9H
ŒÙ0. ‚ÈÁŸ Á’ŸÃË ‚’¸Çÿ Á‚fl ŒÁπ Á’¬˝ •ŸÈ⁄UʪȖ
412
¬ÈÁŸ ◊¢ÁŒ⁄U Ÿ÷’ÊŸË ÷ß Ám¡’⁄U ’⁄U ◊ʪÈH 108 (∑§)H
¡ı¥ ¬˝‚ÛÊ ¬˝÷È ◊Ù ¬⁄U ŸÊÕ ŒËŸ ¬⁄U Ÿ„ÈU–
ÁŸ¡ ¬Œ ÷ªÁà Œß ¬˝÷È ¬ÈÁŸ ŒÍ‚⁄U ’⁄U Œ„ÈUH 108 (π)H
Ãfl ◊ÊÿÊ ’‚ ¡Ëfl ¡«∏U ‚¢Ãà Á»§⁄Uß ÷È‹ÊŸ–
ÃÁ„U ¬⁄U ∑˝§Ùœ Ÿ ∑§Á⁄U• ¬˝÷È ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ ÷ªflÊŸH108 (ª)H
‚¢∑§⁄U ŒËŸŒÿÊ‹ •’ ∞Á„U ¬⁄U „UÙ„ÈU ∑Χ¬Ê‹–
‚ʬ •ŸÈª˝„U „UÙß ¡Á„¢U ŸÊÕ ÕÙ⁄U„UË¥ ∑§Ê‹H 108 (ÉÊ)H
øı0. ∞Á„U ∑§⁄U „UÙß ¬⁄U◊ ∑§ÀÿÊŸÊ – ‚Ùß ∑§⁄U„ÈU •’ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH
Á’¬˝Áª⁄UÊ ‚ÈÁŸ ¬⁄UÁ„Uà ‚ÊŸË – ∞fl◊SÃÈ ßÁà ÷ß Ÿ÷’ÊŸËH 1H
¡ŒÁ¬ ∑§Ëã„U ∞Á„¢ U ŒÊL§Ÿ ¬Ê¬Ê – ◊Ò¥ ¬ÈÁŸ ŒËÁã„U ∑§Ù¬ ∑§Á⁄U ‚ʬÊH
ÃŒÁ¬ ÃÈï„UÊÁ⁄U ‚ÊœÈÃÊ ŒπË – ∑§Á⁄U„©°U ∞Á„U ¬⁄U ∑Χ¬Ê Á’‚·ËH 2H
¿U◊Ê‚Ë‹ ¡ ¬⁄U ©U¬∑§Ê⁄UË – Ã Ám¡ ◊ÙÁ„U Á¬˝ÿ ¡ÕÊ π⁄UÊ⁄UËH
◊Ù⁄U üÊʬ Ám¡ CÿÕ¸ Ÿ ¡ÊßÁ„U – ¡ã◊ ‚„U‚ •flSÿ ÿ„U ¬ÊßÁ„UH 3H
¡Ÿ◊à ◊⁄Uà ŒÈ‚„U ŒÈπ „UÙ߸ – ∞Á„U SflÀ¬©U ŸÁ„¢U CÿÊÁ¬Á„U ‚Ù߸H
∑§flŸ©°U ¡ã◊ Á◊Á≈UÁ„U ŸÁ„¢U ÇÿÊŸÊ – ‚ÈŸÁ„U ‚ͺ˝ ◊◊ ’øŸ ¬˝flÊŸÊH 4H
⁄UÉÊȬÁà ¬È⁄UË¥ ¡ã◊ Ãfl ÷ÿ™§ – ¬ÈÁŸ ÃÒ¥ ◊◊ ‚flÊ° ◊Ÿ Œÿ™§H
¬È⁄UË ¬˝÷Êfl •ŸÈª˝„U ◊Ù⁄¥U – ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ©U¬Á¡Á„U ©U⁄U ÃÙ⁄¥UH 5H
‚ÈŸÈ ◊◊ ’øŸ ‚àÿ •’ ÷Ê߸ – „UÁ⁄UÃÙ·Ÿ ’˝Ã Ám¡ ‚fl∑§Ê߸H
•’ ¡ÁŸ ∑§⁄UÁ„U Á’¬˝ •¬◊ÊŸÊ – ¡ÊŸ‚È ‚¢Ã •Ÿ¢Ã ‚◊ÊŸÊH 6H
ߢº˝ ∑ȧÁ‹‚ ◊◊ ‚Í‹ Á’‚Ê‹Ê – ∑§Ê‹Œ¢«U „UÁ⁄U ø∑˝§ ∑§⁄UÊ‹ÊH
¡Ù ßã„U ∑§⁄U ◊Ê⁄UÊ ŸÁ„¢U ◊⁄U߸ – Á’¬˝º˝Ù„U ¬Êfl∑§ ‚Ù ¡⁄U߸H 7H
•‚ Á’’∑§ ⁄UÊπ„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – ÃÈï„U ∑§„°U ¡ª ŒÈ‹¸÷ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
•ı⁄U©U ∞∑§ •ÊÁ‚·Ê ◊Ù⁄UË – •¬˝ÁÄUà ªÁà „UÙßÁ„U ÃÙ⁄UËH 8H
ŒÙ0. ‚ÈÁŸ Á‚fl ’øŸ „U⁄UÁ· ªÈ⁄U ∞fl◊SÃÈ ßÁà ÷ÊÁ·–
◊ÙÁ„U ¬˝’ÙÁœ ªÿ©U ªÎ„U ‚¢÷È ø⁄UŸ ©U⁄U ⁄UÊÁπH 109 (∑§)H
¬˝Á⁄Uà ∑§Ê‹ Á’¢Áœ ÁªÁ⁄U ¡Êß ÷ÿ©°U ◊Ò¥ CÿÊ‹–
¬ÈÁŸ ¬˝ÿÊ‚ Á’ŸÈ ‚Ù ÃŸÈ Ã¡©°U ª∞° ∑§¿ÈU ∑§Ê‹H 109 (π)H
¡Ùß ÃŸÈ œ⁄U©°U á©°U ¬ÈÁŸ •ŸÊÿÊ‚ „UÁ⁄U¡ÊŸ–
Á¡Á◊ ŸÍß ¬≈U ¬Á„U⁄Uß Ÿ⁄U ¬Á⁄U„U⁄Uß ¬È⁄UÊŸH 109 (ª)H
Á‚fl° ⁄UÊπË üÊÈÁà ŸËÁà •L§ ◊Ò¥ ŸÁ„¢U ¬ÊflÊ ƒ‹‚–
∞Á„U Á’Áœ œ⁄U©°U Á’Á’Áœ ÃŸÈ ÇÿÊŸ Ÿ ªÿ©U πª‚H 109 (ÉÊ)H
413
øı0. ÁòÊ¡ª Œfl Ÿ⁄U ¡Ùß ÃŸÈ œ⁄U™°§ – Ä°U Ä°U ⁄UÊ◊ ÷¡Ÿ •ŸÈ‚⁄U™°§H
∞∑§ ‚Í‹ ◊ÙÁ„U Á’‚⁄U Ÿ ∑§Ê™§ – ªÈ⁄U ∑§⁄U ∑§Ù◊‹ ‚Ë‹ ‚È÷Ê™§H 1H
ø⁄U◊ Œ„U Ám¡ ∑Ò§ ◊Ò¥ ¬Ê߸ – ‚È⁄U ŒÈ‹¸÷ ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ªÊ߸H
π‹©°U ÄͰU ’Ê‹∑§ã„U ◊Ë‹Ê – ∑§⁄U©°U ‚∑§‹ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ‹Ë‹ÊH 2H
¬˝ı…∏U ÷∞° ◊ÙÁ„U Á¬ÃÊ ¬…∏UÊflÊ – ‚◊¤Ê©°U ‚ÈŸ©°U ªÈŸ©°U ŸÁ„¢U ÷ÊflÊH
◊Ÿ Ã ‚∑§‹ ’Ê‚ŸÊ ÷ÊªË – ∑§fl‹ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ‹ÿ ‹ÊªËH 3H
∑§„ÈU πª‚ •‚ ∑§flŸ •÷ÊªË – π⁄UË ‚fl ‚È⁄UœŸÈÁ„U àÿʪËH
¬˝◊ ◊ªŸ ◊ÙÁ„U ∑§¿ÈU Ÿ ‚Ù„UÊ߸ – „UÊ⁄U©U Á¬ÃÊ ¬…∏UÊß ¬…∏UÊ߸H 4H
÷∞ ∑§Ê‹’‚ ¡’ Á¬ÃÈ ◊ÊÃÊ – ◊Ò¥ ’Ÿ ªÿ©°U ÷¡Ÿ ¡ŸòÊÊÃÊH
¡„°U ¡„°U Á’Á¬Ÿ ◊ÈŸËSfl⁄U ¬Êfl©°U – •ÊüÊ◊ ¡Êß ¡Êß Á‚L§ ŸÊfl©°UH 5H
’ͤʩ°U ÁÃã„UÁ„U ⁄UÊ◊ ªÈŸ ªÊ„UÊ – ∑§„UÁ„¢U ‚ÈŸ©°U „U⁄UÁ·Ã πªŸÊ„UÊH
‚ÈŸÃ Á»§⁄U©°U „UÁ⁄U ªÈŸ •ŸÈ’ÊŒÊ – •CÿÊ„Uà ªÁà ‚¢÷È ¬˝‚ÊŒÊH 6H
¿ÍU≈UË ÁòÊÁ’Áœ ߸·ŸÊ ªÊ…∏UË – ∞∑§ ‹Ê‹‚Ê ©U⁄U •Áà ’Ê…∏UËH
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ’ÊÁ⁄U¡ ¡’ Œπı¥ – Ã’ ÁŸ¡ ¡ã◊ ‚»§‹ ∑§Á⁄U ‹πı¥H 7H
¡Á„U ¬Í°¿U©°U ‚Ùß ◊ÈÁŸ •‚ ∑§„U߸ – ߸Sfl⁄U ‚’¸ ÷ÍÃ◊ÿ •„U߸H
ÁŸªÈ¸Ÿ ◊à ŸÁ„¢U ◊ÙÁ„U ‚Ù„UÊ߸ – ‚ªÈŸ ’˝rÊÔ ⁄UÁà ©U⁄U •Áœ∑§Ê߸H 8H
ŒÙ0. ªÈ⁄U ∑§ ’øŸ ‚È⁄UÁà ∑§Á⁄U ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ◊ŸÈ ‹Êª–
⁄UÉÊȬÁà ¡‚ ªÊflà Á»§⁄U©°U ¿UŸ ¿UŸ Ÿfl •ŸÈ⁄UʪH 110 (∑§)H
◊L§ Á‚π⁄U ’≈U ¿UÊÿÊ° ◊ÈÁŸ ‹Ù◊‚ •Ê‚ËŸ–
ŒÁπ ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊÿ©°U ’øŸ ∑§„U©°U •Áà ŒËŸH 110 (π)H
‚ÈÁŸ ◊◊ ’øŸ Á’ŸËà ◊ÎŒÈ ◊ÈÁŸ ∑Χ¬Ê‹ πª⁄UÊ¡–
◊ÙÁ„U ‚ÊŒ⁄U ¬Í°¿Uà ÷∞ Ám¡ •Êÿ„ÈU ∑§Á„U ∑§Ê¡H 110 (ª)H
Ã’ ◊Ò¥ ∑§„UÊ ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ÃÈï„U ‚’¸Çÿ ‚È¡ÊŸ–
‚ªÈŸ ’˝rÊÔ •fl⁄UÊœŸ ◊ÙÁ„U ∑§„U„ÈU ÷ªflÊŸH 110 (ÉÊ)H
øı0. Ã’ ◊ÈŸË‚ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊÕÊ – ∑§„U ∑§¿ÈU∑§ ‚ÊŒ⁄U πªŸÊÕÊH
’˝rÊÔÇÿÊŸ ⁄Uà ◊ÈÁŸ Á’ÇÿÊŸË – ◊ÙÁ„U ¬⁄U◊ •Áœ∑§Ê⁄UË ¡ÊŸËH 1H
‹Êª ∑§⁄UŸ ’˝rÊÔ ©U¬Œ‚Ê – •¡ •mÒà •ªÈŸ NUŒÿ‚ÊH
•∑§‹ •ŸË„U •ŸÊ◊ •M§¬Ê – •ŸÈ÷fl ªïÿ •π¢«U •ŸÍ¬ÊH 2H
◊Ÿ ªÙÃËà •◊‹ •Á’ŸÊ‚Ë – ÁŸÁ’¸∑§Ê⁄U ÁŸ⁄UflÁœ ‚Èπ ⁄UÊ‚ËH
‚Ù ÃÒ¥ ÃÊÁ„U ÃÙÁ„U ŸÁ„¢U ÷ŒÊ – ’ÊÁ⁄U ’ËÁø ßfl ªÊflÁ„¢U ’ŒÊH 3H
Á’Á’Áœ ÷Ê°Áà ◊ÙÁ„U ◊ÈÁŸ ‚◊ȤÊÊflÊ – ÁŸªÈ¸Ÿ ◊à ◊◊ NUŒÿ° Ÿ •ÊflÊH
414
¬ÈÁŸ ◊Ò¥ ∑§„U©°U ŸÊß ¬Œ ‚Ë‚Ê – ‚ªÈŸ ©U¬Ê‚Ÿ ∑§„U„ÈU ◊ÈŸË‚ÊH 4H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ¡‹ ◊◊ ◊Ÿ ◊ËŸÊ – Á∑§Á◊ Á’‹ªÊß ◊ÈŸË‚ ¬˝’ËŸÊH
‚Ùß ©U¬Œ‚ ∑§„U„ÈU ∑§Á⁄U ŒÊÿÊ – ÁŸ¡ ŸÿŸÁã„U Œπı¥ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊH 5H
÷Á⁄U ‹ÙøŸ Á’‹ÙÁ∑§ •flœ‚Ê – Ã’ ‚ÈÁŸ„U©°U ÁŸªÈ¸Ÿ ©U¬Œ‚ÊH
◊ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ∑§Á„ U „UÁ⁄U∑§ÕÊ •ŸÍ¬Ê – π¢Á«U ‚ªÈŸ ◊à •ªÈŸ ÁŸM§¬ÊH 6H
Ã’ ◊Ò¥ ÁŸªÈ¸Ÿ ◊à ∑§⁄U ŒÍ⁄UË – ‚ªÈŸ ÁŸM§¬©°U ∑§Á⁄U „ΔU ÷Í⁄UËH
©UÙÊ⁄U ¬˝ÁéUÙÊ⁄U ◊Ò¥ ∑§Ëã„UÊ – ◊ÈÁŸ ß ÷∞ ∑˝§Ùœ ∑§ øËã„UÊH 7H
‚ÈŸÈ ¬˝÷È ’„ÈUà •flÇÿÊ Á∑§∞° – ©U¬¡ ∑˝§Ùœ ÇÿÊÁŸã„U ∑§ Á„U∞°H
•Áà ‚¢ÉÊ⁄U·Ÿ ¡ı¥ ∑§⁄U ∑§Ù߸ – •Ÿ‹ ¬˝ª≈U ø¢ŒŸ Ã „UÙ߸H 8H
ŒÙ0. ’Ê⁄¢U’Ê⁄U ‚∑§Ù¬ ◊ÈÁŸ ∑§⁄Uß ÁŸM§¬Ÿ ÇÿÊŸ–
◊Ò¥ •¬Ÿ¥ ◊Ÿ ’ÒΔU Ã’ ∑§⁄U©°U Á’Á’Áœ •ŸÈ◊ÊŸH 111 (∑§)H
∑˝§Ùœ Á∑§ mÒÃ’ÈÁh Á’ŸÈ mÒà Á∑§ Á’ŸÈ •ÇÿÊŸ–
◊ÊÿÊ’‚ ¬Á⁄UÁ¿UÛÊ ¡«∏U ¡Ëfl Á∑§ ߸‚ ‚◊ÊŸH 111 (π)H
øı0. ∑§’„È°U Á∑§ ŒÈπ ‚’ ∑§⁄U Á„Uà ÃÊ∑¥§ – ÃÁ„U Á∑§ ŒÁ⁄Uº˝ ¬⁄U‚ ◊ÁŸ ¡Ê∑¥§H
¬⁄Uº˝Ù„UË ∑§Ë „UÙÁ„¢U ÁŸ‚¢∑§Ê – ∑§Ê◊Ë ¬ÈÁŸ Á∑§ ⁄U„UÁ„¢U •∑§‹¢∑§ÊH 1H
’¢‚ Á∑§ ⁄U„U Ám¡ •ŸÁ„Uà ∑§Ëã„¥U – ∑§◊¸ Á∑§ „UÙÁ„¢U SflM§¬Á„U øËã„¥UH
∑§Ê„ÍU ‚È◊Áà Á∑§ π‹ ‚°ª ¡Ê◊Ë – ‚È÷ ªÁà ¬Êfl Á∑§ ¬⁄UÁòÊÿ ªÊ◊ËH 2H
÷fl Á∑§ ¬⁄UÁ„¢U ¬⁄U◊Êà◊Ê Á’¢Œ∑§ – ‚ÈπË Á∑§ „UÙÁ„¢U ∑§’„È°U „UÁ⁄UÁŸ¢Œ∑§H
⁄UÊ¡È Á∑§ ⁄U„Uß ŸËÁà Á’ŸÈ ¡ÊŸ¥ – •ÉÊ Á∑§ ⁄U„UÁ„¢U „UÁ⁄UøÁ⁄Uà ’πÊŸ¥H 3H
¬ÊflŸ ¡‚ Á∑§ ¬Èãÿ Á’ŸÈ „UÙ߸ – Á’ŸÈ •ÉÊ •¡‚ Á∑§ ¬Êflß ∑§Ù߸H
‹Ê÷È Á∑§ Á∑§¿ÈU „UÁ⁄U ÷ªÁà ‚◊ÊŸÊ – ¡Á„U ªÊflÁ„¢U üÊÈÁà ‚¢Ã ¬È⁄UÊŸÊH 4H
„UÊÁŸ Á∑§ ¡ª ∞Á„U ‚◊ Á∑§¿ÈU ÷Ê߸ – ÷Á¡• Ÿ ⁄UÊ◊Á„U Ÿ⁄U ÃŸÈ ¬Ê߸H
•ÉÊ Á∑§ Á¬‚ÈŸÃÊ ‚◊ ∑§¿ÈU •ÊŸÊ – œ◊¸ Á∑§ ŒÿÊ ‚Á⁄U‚ „UÁ⁄U¡ÊŸÊH 5H
∞Á„U Á’Áœ •Á◊Áà ¡ÈªÈÁà ◊Ÿ ªÈŸ™°§ – ◊ÈÁŸ ©U¬Œ‚ Ÿ ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸ™°§H
¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ‚ªÈŸ ¬ë¿U ◊Ò¥ ⁄UÙ¬Ê – Ã’ ◊ÈÁŸ ’Ù‹©U ’øŸ ‚∑§Ù¬ÊH 6H
◊Í…∏U ¬⁄U◊ Á‚π Œ©°U Ÿ ◊ÊŸÁ‚ – ©UÙÊ⁄U ¬˝ÁéUÙÊ⁄U ’„ÈU •ÊŸÁ‚H
‚àÿ ’øŸ Á’SflÊ‚ Ÿ ∑§⁄U„UË – ’Êÿ‚ ßfl ‚’„UË Ã «U⁄U„UËH 7H
‚ΔU Sfl¬ë¿U Ãfl NUŒÿ° Á’‚Ê‹Ê – ‚¬ÁŒ „UÙÁ„U ¬ë¿UË ø¢«UÊ‹ÊH
‹Ëã„U üÊʬ ◊Ò¥ ‚Ë‚ ø…∏UÊ߸ – ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ÷ÿ Ÿ ŒËŸÃÊ •Ê߸H 8H
ŒÙ0. ÃÈ⁄Uà ÷ÿ©°U ◊Ò¥ ∑§Êª Ã’ ¬ÈÁŸ ◊ÈÁŸ ¬Œ Á‚L§ ŸÊß–
‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ „U⁄UÁ·Ã ø‹©°U ©U«∏UÊßH 112 (∑§)H
415
©U◊Ê ¡ ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄Uà Á’ªÃ ∑§Ê◊ ◊Œ ∑˝§Ùœ–
ÁŸ¡ ¬˝÷È◊ÿ ŒπÁ„¢U ¡ªÃ ∑§Á„U ‚Ÿ ∑§⁄UÁ„¢U Á’⁄UÙœH 112 (π)H
øı0. ‚ÈŸÈ πª‚ ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU Á⁄UÁ· ŒÍ·Ÿ – ©U⁄U ¬˝⁄U∑§ ⁄UÉÊÈ’¢‚ Á’÷Í·ŸH
∑Χ¬ÊÁ‚¢œÈ ◊ÈÁŸ ◊Áà ∑§Á⁄U ÷Ù⁄UË – ‹Ëã„UË ¬˝◊ ¬Á⁄Uë¿UÊ ◊Ù⁄UËH 1H
◊Ÿ ’ø ∑˝§◊ ◊ÙÁ„U ÁŸ¡ ¡Ÿ ¡ÊŸÊ – ◊ÈÁŸ ◊Áà ¬ÈÁŸ »§⁄UË ÷ªflÊŸÊH
Á⁄UÁ· ◊◊ ◊„Uà ‚Ë‹ÃÊ ŒπË – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ Á’SflÊ‚ Á’‚·ËH 2H
•Áà Á’‚◊ÿ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ¬Á¿UÃÊ߸ – ‚ÊŒ⁄U ◊ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ‹Ëã„U ’Ù‹Ê߸H
◊◊ ¬Á⁄UÃÙ· Á’Á’Áœ Á’Áœ ∑§Ëã„UÊ – „U⁄UÁ·Ã ⁄UÊ◊◊¢òÊ Ã’ ŒËã„UÊH 3H
’Ê‹∑§M§¬ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U äÿÊŸÊ – ∑§„U©U ◊ÙÁ„U ◊ÈÁŸ ∑Χ¬ÊÁŸœÊŸÊH
‚È¢Œ⁄U ‚ÈπŒ ◊ÙÁ„U •Áà ÷ÊflÊ – ‚Ù ¬˝Õ◊Á„¢U ◊Ò¥ ÃÈï„UÁ„U ‚ÈŸÊflÊH 4H
◊ÈÁŸ ◊ÙÁ„U ∑§¿ÈU∑§ ∑§Ê‹ Ä°U ⁄UÊπÊ – ⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ Ã’ ÷Ê·ÊH
‚ÊŒ⁄U ◊ÙÁ„U ÿ„U ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸ – ¬ÈÁŸ ’Ù‹ ◊ÈÁŸ Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸H 5H
⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ‚⁄U ªÈ# ‚È„UÊflÊ – ‚¢÷È ¬˝‚ÊŒ ÃÊà ◊Ò¥ ¬ÊflÊH
ÃÙÁ„U ÁŸ¡ ÷ªÃ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ¡ÊŸË – ÃÊÃ ◊Ò¥ ‚’ ∑§„U©°U ’πÊŸËH 6H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà Á¡ã„U ∑¥§ ©U⁄U ŸÊ„UË¥ – ∑§’„È°U Ÿ ÃÊà ∑§Á„U• ÁÃã„U ¬Ê„UË¥H
◊ÈÁŸ ◊ÙÁ„U Á’Á’Áœ ÷Ê°Áà ‚◊ȤÊÊflÊ – ◊Ò¥ ‚¬˝◊ ◊ÈÁŸ ¬Œ Á‚L§ ŸÊflÊH 7H
ÁŸ¡ ∑§⁄U ∑§◊‹ ¬⁄UÁ‚ ◊◊ ‚Ë‚Ê – „U⁄UÁ·Ã •ÊÁ‚· ŒËã„U ◊ÈŸË‚ÊH
⁄UÊ◊ ÷ªÁà •Á’⁄U‹ ©U⁄U ÃÙ⁄¥U – ’Á‚Á„U ‚ŒÊ ¬˝‚ÊŒ •’ ◊Ù⁄¥UH 8H
ŒÙ0. ‚ŒÊ ⁄UÊ◊ Á¬˝ÿ „UÙ„ÈU ÃÈï„U ‚È÷ ªÈŸ ÷flŸ •◊ÊŸ–
∑§Ê◊M§¬ ßë¿UÊ◊⁄UŸ ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ÁŸœÊŸH 113 (∑§)H
¡Á„¢U •ÊüÊ◊ ÃÈï„U ’‚’ ¬ÈÁŸ ‚ÈÁ◊⁄Uà üÊË÷ªfl¢Ã–
CÿÊÁ¬Á„U Ä°U Ÿ •Á’lÊ ¡Ù¡Ÿ ∞∑§ ¬˝¡¢ÃH 113 (π)H
øı0. ∑§Ê‹ ∑§◊¸ ªÈŸ ŒÙ· ‚È÷Ê™§ – ∑§¿ÈU ŒÈπ ÃÈï„UÁ„U Ÿ CÿÊÁ¬Á„U ∑§Ê™§H
⁄UÊ◊ ⁄U„USÿ ‹Á‹Ã Á’Áœ ŸÊŸÊ – ªÈ# ¬˝ª≈U ßÁÄUÊ‚ ¬È⁄UÊŸÊH 1H
Á’ŸÈ üÊ◊ ÃÈï„U ¡ÊŸ’ ‚’ ‚Ù™§ – ÁŸÃ Ÿfl Ÿ„U ⁄UÊ◊ ¬Œ „UÙ™§H
¡Ù ßë¿UÊ ∑§Á⁄U„U„ÈU ◊Ÿ ◊Ê„UË¥ – „UÁ⁄U ¬˝‚ÊŒ ∑§¿ÈU ŒÈ‹¸÷ ŸÊ„UË¥H 2H
‚ÈÁŸ ◊ÈÁŸ •ÊÁ‚· ‚ÈŸÈ ◊ÁÃœË⁄UÊ – ’˝rÊÔÁª⁄UÊ ÷ß ªªŸ ª°÷Ë⁄UÊH
∞fl◊SÃÈ Ãfl ’ø ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸË – ÿ„U ◊◊ ÷ªÃ ∑§◊¸ ◊Ÿ ’ÊŸËH 3H
‚ÈÁŸ Ÿ÷Áª⁄UÊ „U⁄U· ◊ÙÁ„U ÷ÿ™§ – ¬˝◊ ◊ªŸ ‚’ ‚¢‚ÿ ªÿ™§H
∑§Á⁄U Á’ŸÃË ◊ÈÁŸ •Êÿ‚È ¬Ê߸ – ¬Œ ‚⁄UÙ¡ ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ Á‚L§ ŸÊ߸H 4H
„U⁄U· ‚Á„Uà ∞Á„¢U •ÊüÊ◊ •Êÿ©°U – ¬˝÷È ¬˝‚ÊŒ ŒÈ‹¸÷ ’⁄U ¬Êÿ©°UH
416
ŒÊ0.
øÊÒ0.
ŒÙ0.
‚Ù0.
ß„UÊ° ’‚à ◊ÙÁ„U ‚ÈŸÈ πª ߸‚Ê – ’ËÃ ∑§‹¬ ‚Êà •L§ ’Ë‚ÊH 5H
∑§⁄U©°U ‚ŒÊ ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊŸÊ – ‚ÊŒ⁄U ‚ÈŸÁ„¢U Á’„¢Uª ‚È¡ÊŸÊH
¡’ ¡’ •flœ¬È⁄UË¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊ – œ⁄UÁ„¢U ÷ªÃ Á„Uà ◊ŸÈ¡ ‚⁄UË⁄UÊH 6H
Ã’ Ã’ ¡Êß ⁄UÊ◊ ¬È⁄U ⁄U„U™°§ – Á‚‚È‹Ë‹Ê Á’‹ÙÁ∑§ ‚Èπ ‹„U™°§H
¬ÈÁŸ ©U⁄U ⁄UÊÁπ ⁄UÊ◊ Á‚‚ÈM§¬Ê – ÁŸ¡ •ÊüÊ◊ •Êfl©°U πª÷ͬÊH 7H
∑§ÕÊ ‚∑§‹ ◊Ò¢ ÃÈï„UÁ„U ‚ÈŸÊ߸ – ∑§Êª Œ„U ¡Á„¢U ∑§Ê⁄UŸ ¬Ê߸H
∑§Á„U©° ÃÊà ‚’ ¬˝F ÃÈï„UÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ◊Á„U◊Ê •Áà ÷Ê⁄UËH 8H
ÃÊÃ ÿ„U ß ◊ÊÁ„U Á¬˝ÿ ÷ÿ©U ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„U–
ÁŸ¡ ¬˝÷È Œ⁄U‚Ÿ ¬Êÿ©° ª∞ ‚∑§‹ ‚¢Œ„UH 114 (∑§)H
÷ªÁà ¬ë¿U „UΔU ∑§Á⁄U ⁄U„U©°U ŒËÁã„U ◊„UÊÁ⁄UÁ· ‚ʬ–
◊ÈÁŸ ŒÈ‹¸÷ ’⁄U ¬Êÿ©° Œπ„ÈU ÷¡Ÿ ¬˝ÃʬH 114 (π)H
¡ •Á‚ ÷ªÁà ¡ÊÁŸ ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥ – ∑§fl‹ ÇÿÊŸ „UÃÈ üÊ◊ ∑§⁄U„UË¥H
Ã ¡«∏U ∑§Ê◊œŸÈ ªÎ„°U àÿÊªË – πÊ¡Ã •Ê∑ȧ Á»§⁄UÁ„¢U ¬ÿ ‹ÊªËH 1H
‚ÈŸÈ πª‚ „UÁ⁄U ÷ªÁà Á’„UÊ߸ – ¡ ‚Èπ øÊ„UÁ„¢U •ÊŸ ©U¬Ê߸H
Ã ‚ΔU ◊„UÊÁ‚¢œÈ Á’ŸÈ Ã⁄UŸË – ¬ÒÁ⁄U ¬Ê⁄U øÊ„UÁ„¢U ¡«∏U ∑§⁄UŸËH 2H
‚ÈÁŸ ÷‚È¢Á«U ∑§ ’øŸ ÷flÊŸË – ’Ù‹©U ªL§«∏U „U⁄UÁ· ◊ÎŒÈ ’ÊŸËH
Ãfl ¬˝‚ÊŒ ¬˝÷È ◊◊ ©U⁄U ◊Ê„UË¥ – ‚¢‚ÿ ‚Ù∑§ ◊Ù„U ÷˝◊ ŸÊ„UË¥H 3H
‚ÈŸ©°U ¬ÈŸËà ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊Ê – ÃÈï„U⁄UË ∑Χ¬Ê° ‹„U©°U Á’üÊÊ◊ÊH
∞∑§ ’Êà ¬˝÷È ¬Í°¿U©°U ÃÙ„UË – ∑§„U„ÈU ’ȤÊÊß ∑Χ¬ÊÁŸÁœ ◊Ù„UËH 4H
∑§„UÁ„¢U ‚¢Ã ◊ÈÁŸ ’Œ ¬È⁄UÊŸÊ – ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ŒÈ‹¸÷ ÇÿÊŸ ‚◊ÊŸÊH
‚Ùß ◊ÈÁŸ ÃÈï„U ‚Ÿ ∑§„U©U ªÙ‚ÊßZ – ŸÁ„¢U •ÊŒ⁄U„ÈU ÷ªÁà ∑§Ë ŸÊßZH 5H
ÇÿÊŸÁ„U ÷ªÁÃÁ„U •¢Ã⁄U ∑§ÃÊ – ‚∑§‹ ∑§„U„ÈU ¬˝÷È ∑Χ¬Ê ÁŸ∑§ÃÊH
‚ÈÁŸ ©U⁄UªÊÁ⁄U ’øŸ ‚Èπ ◊ÊŸÊ – ‚ÊŒ⁄U ’Ù‹©U ∑§Êª ‚È¡ÊŸÊH 6H
÷ªÁÃÁ„U ÇÿÊŸÁ„ U ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ÷ŒÊ – ©U÷ÿ „U⁄UÁ„¢U ÷fl ‚¢÷fl πŒÊH
ŸÊÕ ◊ÈŸË‚ ∑§„UÁ„¢U ∑§¿ÈU •¢Ã⁄U – ‚ÊflœÊŸ ‚Ù©U ‚ÈŸÈ Á’„¢Uª’⁄UH 7H
ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ¡Ùª Á’ÇÿÊŸÊ – ∞ ‚’ ¬ÈL§· ‚ÈŸ„ÈU „UÁ⁄U¡ÊŸÊH
¬ÈL§· ¬˝Ãʬ ¬˝’‹ ‚’ ÷Ê°ÃË – •’‹Ê •’‹ ‚„U¡ ¡«∏U ¡ÊÃËH 8H
¬ÈL§· àÿÊÁª ‚∑§ ŸÊÁ⁄UÁ„U ¡Ù Á’⁄UQ§ ◊Áà œË⁄U–
Ÿ ÃÈ ∑§Ê◊Ë Á’·ÿÊ’‚ Á’◊Èπ ¡Ù ¬Œ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UH 115 (∑§)H
‚Ù©U ◊ÈÁŸ ÇÿÊŸÁŸœÊŸ ◊ΪŸÿŸË Á’œÈ ◊Èπ ÁŸ⁄UÁπ–
Á’’‚ „UÙß „UÁ⁄U¡ÊŸ ŸÊÁ⁄U Á’cŸÈ ◊ÊÿÊ ¬˝ª≈UH 115 (π)H
417
øı0. ß„UÊ° Ÿ ¬ë¿U¬Êà ∑§¿ÈU ⁄UÊπ©°U – ’Œ ¬È⁄UÊŸ ‚¢Ã ◊à ÷Ê·©°UH
◊Ù„U Ÿ ŸÊÁ⁄U ŸÊÁ⁄U ∑¥§ M§¬Ê – ¬ÛʪÊÁ⁄U ÿ„U ⁄UËÁà •ŸÍ¬ÊH 1H
◊ÊÿÊ ÷ªÁà ‚ÈŸ„ÈU ÃÈï„U ŒÙ™§ – ŸÊÁ⁄U ’ª¸ ¡ÊŸß ‚’ ∑§Ù™§H
¬ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÁ„U ÷ªÁà Á¬•Ê⁄UË – ◊ÊÿÊ π‹È ŸÃ¸∑§Ë Á’øÊ⁄UËH 2H
÷ªÁÃÁ„U ‚ÊŸÈ∑ͧ‹ ⁄UÉÊÈ⁄UÊÿÊ – ÃÊÃ ÃÁ„U «U⁄U¬Áà •Áà ◊ÊÿÊH
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ÁŸL§¬◊ ÁŸL§¬ÊœË – ’‚ß ¡Ê‚È ©U⁄U ‚ŒÊ •’ÊœËH 3H
ÃÁ„U Á’‹ÙÁ∑§ ◊ÊÿÊ ‚∑ȧøÊ߸ – ∑§Á⁄U Ÿ ‚∑§ß ∑§¿ÈU ÁŸ¡ ¬˝÷ÈÃÊ߸H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡ ◊ÈÁŸ Á’ÇÿÊŸË – ¡ÊøÁ„¢U ÷ªÁà ‚∑§‹ ‚Èπ πÊŸËH 4H
ŒÙ0. ÿ„U ⁄U„USÿ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§⁄U ’Áª Ÿ ¡ÊŸß ∑§Ùß–
¡Ù ¡ÊŸß ⁄UÉÊȬÁà ∑Χ¬Ê° ‚¬Ÿ„È°U ◊Ù„U Ÿ „UÙßH 116 (∑§)H
•ı⁄U©U ÇÿÊŸ ÷ªÁà ∑§⁄U ÷Œ ‚ÈŸ„ÈU ‚Ȭ˝’ËŸ–
¡Ù ‚ÈÁŸ „UÙß ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬˝ËÁà ‚ŒÊ •Á’¿UËŸH 116 (π)H
øı0. ‚ÈŸ„ÈU ÃÊà ÿ„U •∑§Õ ∑§„UÊŸË – ‚◊ȤÊà ’Ÿß Ÿ ¡Êß ’πÊŸËH
߸Sfl⁄U •¢‚ ¡Ëfl •Á’ŸÊ‚Ë – øß •◊‹ ‚„U¡ ‚Èπ ⁄UÊ‚ËH 1H
‚Ù ◊ÊÿÊ’‚ ÷ÿ©U ªÙ‚ÊßZ – ’°äÿÙ ∑§Ë⁄U ◊⁄U∑§≈U ∑§Ë ŸÊßZH
¡«∏U øßÁ„ U ª˝¢ÁÕ ¬Á⁄U ªß¸ – ¡ŒÁ¬ ◊Î·Ê ¿ÍU≈Uà ∑§ÁΔUŸß¸H 2H
Ã’ Ã ¡Ëfl ÷ÿ©U ‚¢‚Ê⁄UË – ¿ÍU≈U Ÿ ª˝¢ÁÕ Ÿ „UÙß ‚ÈπÊ⁄UËH
üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ’„ÈU ∑§„U©U ©U¬Ê߸ – ¿ÍU≈U Ÿ •Áœ∑§ •Áœ∑§ •L§¤ÊÊ߸H 3H
¡Ëfl NUŒÿ° Ã◊ ◊Ù„U Á’‚·Ë – ª˝¢ÁÕ ¿ÍU≈U Á∑§Á◊ ¬⁄Uß Ÿ ŒπËH
•‚ ‚¢¡Ùª ߸‚ ¡’ ∑§⁄U߸ – Ã’„È°U ∑§ŒÊÁøà ‚Ù ÁŸL§•⁄U߸H 4H
‚ÊÁÙfl∑§ üÊhÊ œŸÈ ‚È„UÊ߸ – ¡ı¥ „UÁ⁄U ∑Χ¬Ê° NUŒÿ° ’‚ •Ê߸H
¡¬ ì ’˝Ã ¡◊ ÁŸÿ◊ •¬Ê⁄UÊ – ¡ üÊÈÁà ∑§„U ‚È÷ œ◊¸ •øÊ⁄UÊH 5H
Ãß ÃΟ „UÁ⁄Uà ø⁄ÒU ¡’ ªÊ߸ – ÷Êfl ’ë¿U Á‚‚È ¬Êß ¬ã„UÊ߸H
ŸÙß ÁŸ’ÎÁÙÊ ¬ÊòÊ Á’SflÊ‚Ê – ÁŸ◊¸‹ ◊Ÿ •„UË⁄U ÁŸ¡ ŒÊ‚ÊH 6H
¬⁄U◊ œ◊¸◊ÿ ¬ÿ ŒÈÁ„U ÷Ê߸ – •fl≈ÒU •Ÿ‹ •∑§Ê◊ ’ŸÊ߸H
ÃÙ· ◊L§Ã Ã’ ¿U◊Ê° ¡È«∏UÊflÒ – œÎÁà ‚◊ ¡ÊflŸÈ Œß ¡◊ÊflÒH 7H
◊ÈÁŒÃÊ° ◊ÕÒ Á’øÊ⁄U ◊ÕÊŸË – Œ◊ •œÊ⁄U ⁄U¡È ‚àÿ ‚È’ÊŸËH
Ã’ ◊ÁÕ ∑§ÊÁ…∏U ‹ß ŸflŸËÃÊ – Á’◊‹ Á’⁄Uʪ ‚È÷ª ‚ȬȟËÃÊH 8H
ŒÙ0. ¡Ùª •ÁªÁŸ ∑§Á⁄U ¬˝ª≈U Ã’ ∑§◊¸ ‚È÷Ê‚È÷ ‹Êß–
’ÈÁh Á‚⁄UÊflÒ ÇÿÊŸ ÉÊÎà ◊◊ÃÊ ◊‹ ¡Á⁄U ¡ÊßH 117 (∑§)H
Ã’ Á’ÇÿÊŸM§Á¬ŸË ’ÈÁh Á’‚Œ ÉÊÎà ¬Êß–
418
‚Ù0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ÁøÙÊ ÁŒ•Ê ÷Á⁄U œ⁄ÒU ŒÎ…∏U ‚◊ÃÊ ÁŒ•Á≈U ’ŸÊßH 117 (π)H
ÃËÁŸ •flSÕÊ ÃËÁŸ ªÈŸ ÃÁ„U ∑§¬Ê‚ Ã¥ ∑§ÊÁ…∏U–
ÃÍ‹ ÃÈ⁄UËÿ ‚°flÊÁ⁄U ¬ÈÁŸ ’ÊÃË ∑§⁄ÒU ‚ȪÊÁ…∏UH 117 (ª)H
∞Á„U Á’Áœ ‹‚Ò ŒË¬ Ã¡ ⁄UÊÁ‚ Á’ÇÿÊŸ◊ÿ–
¡ÊÃÁ„¢U ¡Ê‚È ‚◊ˬ ¡⁄UÁ„¢U ◊ŒÊÁŒ∑§ ‚‹÷ ‚’H 117 (ÉÊ)H
‚Ù„U◊ÁS◊ ßÁà ’ÎÁÙÊ •π¢«UÊ – ŒË¬ Á‚πÊ ‚Ùß ¬⁄U◊ ¬˝ø¢«UÊH
•ÊÃ◊ •ŸÈ÷fl ‚Èπ ‚Ȭ˝∑§Ê‚Ê – Ã’ ÷fl ◊Í‹ ÷Œ ÷˝◊ ŸÊ‚ÊH 1H
¬˝’‹ •Á’lÊ ∑§⁄U ¬Á⁄UflÊ⁄UÊ – ◊Ù„U •ÊÁŒ Ã◊ Á◊≈Uß •¬Ê⁄UÊH
Ã’ ‚Ùß ’ÈÁh ¬Êß ©°UÁ¡•Ê⁄UÊ – ©U⁄U ªÎ„°U ’ÒÁΔU ª˝¢ÁÕ ÁŸL§•Ê⁄UÊH 2H
¿UÙ⁄UŸ ª¢˝ÁÕ ¬Êfl ¡ı¥ ‚Ù߸ – Ã’ ÿ„U ¡Ëfl ∑ΧÃÊ⁄UÕ „UÙ߸H
¿UÙ⁄Uà ª˝¢ÁÕ ¡ÊÁŸ πª⁄UÊÿÊ – Á’ÉŸ •Ÿ∑§ ∑§⁄Uß Ã’ ◊ÊÿÊH 3H
Á⁄UÁh Á‚Áh ¬˝⁄Uß ’„ÈU ÷Ê߸ – ’ÈÁhÁ„U ‹Ù÷ ÁŒπÊflÁ„¢U •Ê߸H
∑§‹ ’‹ ¿U‹ ∑§Á⁄U ¡ÊÁ„¢U ‚◊Ë¬Ê – •¢ø‹ ’Êà ’ȤÊÊflÁ„¢U ŒË¬ÊH 4H
„UÙß ’ÈÁh ¡ı¥ ¬⁄U◊ ‚ÿÊŸË – ÁÃã„U ß ÁøÃfl Ÿ •ŸÁ„Uà ¡ÊŸËH
¡ı¥ ÃÁ„U Á’ÉÊA ’ÈÁh ŸÁ„¢U ’ÊœË – Ãı ’„UÙÁ⁄U ‚È⁄U ∑§⁄UÁ„¢U ©U¬ÊœËH 5H
ߢº˝Ë mÊ⁄U ¤Ê⁄UÙπÊ ŸÊŸÊ – Ä°U Ä°U ‚È⁄U ’ÒΔU ∑§Á⁄U ÕÊŸÊH
•Êflà ŒπÁ„¢U Á’·ÿ ’ÿÊ⁄UË – Ã „UÁΔU ŒÁ„¢U ∑§¬Ê≈U ©UÉÊÊ⁄UËH 6H
¡’ ‚Ù ¬˝÷¢¡Ÿ ©U⁄U ªÎ„°U ¡Ê߸ – Ã’Á„¢U ŒË¬ Á’ÇÿÊŸ ’ȤÊÊ߸H
ª˝¢ÁÕ Ÿ ¿ÍUÁ≈U Á◊≈UÊ ‚Ù ¬˝∑§Ê‚Ê – ’ÈÁh Á’∑§‹ ÷ß Á’·ÿ ’ÃÊ‚ÊH 7H
ߢÁº˝ã„U ‚È⁄Uã„U Ÿ ÇÿÊŸ ‚Ù„UÊ߸ – Á’·ÿ ÷Ùª ¬⁄U ¬˝ËÁà ‚ŒÊ߸H
Á’·ÿ ‚◊Ë⁄U ’ÈÁh ∑Χà ÷Ù⁄UË – ÃÁ„U Á’Áœ ŒË¬ ∑§Ù ’Ê⁄U ’„UÙ⁄UËH 8H
Ã’ Á»§Á⁄U ¡Ëfl Á’Á’Áœ Á’Áœ ¬Êflß ‚¢‚ÎÁà D‹‚–
„UÁ⁄U ◊ÊÿÊ •Áà ŒÈSÃ⁄U ÃÁ⁄U Ÿ ¡Êß Á’„Uª‚H 118 (∑§)H
∑§„Uà ∑§ÁΔUŸ ‚◊ȤÊà ∑§ÁΔUŸ ‚ʜà ∑§ÁΔUŸ Á’’∑ –
„UÙß ÉÊÈŸÊë¿U⁄U ãÿÊÿ ¡ı¥ ¬ÈÁŸ ¬˝àÿÍ„U •Ÿ∑§H 118 (π)H
ÇÿÊŸ ¬¢Õ ∑Χ¬ÊŸ ∑Ò§ œÊ⁄UÊ – ¬⁄Uà πª‚ „UÙß ŸÁ„¢U ’Ê⁄UÊH
¡Ù ÁŸÁ’¸ÉŸ ¬¢Õ ÁŸ’¸„U߸ – ‚Ù ∑Ò§flÀÿ ¬⁄U◊ ¬Œ ‹„U߸H 1H
•Áà ŒÈ‹¸÷ ∑Ò§flÀÿ ¬⁄U◊ ¬Œ – ‚¢Ã ¬È⁄UÊŸ ÁŸª◊ •Êª◊ ’ŒH
⁄UÊ◊ ÷¡Ã ‚Ùß ◊È∑ȧÁà ªÙ‚ÊßZ – •ŸßÁë¿Uà •Êflß ’Á⁄U•ÊßZH 2H
Á¡Á◊ Õ‹ Á’ŸÈ ¡‹ ⁄UÁ„U Ÿ ‚∑§Ê߸ – ∑§ÙÁ≈U ÷Ê°Áà ∑§Ù©U ∑§⁄ÒU ©U¬Ê߸H
ÃÕÊ ◊Ùë¿U ‚Èπ ‚ÈŸÈ πª⁄UÊ߸ – ⁄UÁ„U Ÿ ‚∑§ß „UÁ⁄U ÷ªÁà Á’„UÊ߸H 3H
419
•‚ Á’øÊÁ⁄U „UÁ⁄U ÷ªÃ ‚ÿÊŸ – ◊ÈÁQ§ ÁŸ⁄UÊŒ⁄U ÷ªÁà ‹È÷ÊŸH
÷ªÁà ∑§⁄Uà Á’ŸÈ ¡ÃŸ ¬˝ÿÊ‚Ê – ‚¢‚ÎÁà ◊Í‹ •Á’lÊ ŸÊ‚ÊH 4H
÷Ù¡Ÿ ∑§Á⁄U• ÃÎÁ¬Áà Á„Uà ‹ÊªË – Á¡Á◊ ‚Ù •‚Ÿ ¬øflÒ ¡ΔU⁄UʪËH
•Á‚ „UÁ⁄U÷ªÁà ‚Ȫ◊ ‚ÈπŒÊ߸ – ∑§Ù •‚ ◊Í…∏U Ÿ ¡ÊÁ„U ‚Ù„UÊ߸H 5H
ŒÙ0. ‚fl∑§ ‚Cÿ ÷Êfl Á’ŸÈ ÷fl Ÿ ÃÁ⁄U• ©U⁄UªÊÁ⁄U–
÷¡„ÈU ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ •‚ Á‚hʢà Á’øÊÁ⁄UH 119 (∑§)H
¡Ù øß ∑§„° ¡«∏U ∑§⁄Uß ¡«∏UÁ„U ∑§⁄Uß øÒÃãÿ–
•‚ ‚◊Õ¸ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§Á„U ÷¡Á„¢U ¡Ëfl Ã œãÿH 119 (π)H
øı0. ∑§„U©°U ÇÿÊŸ Á‚hʢà ’ȤÊÊ߸ – ‚ÈŸ„ÈU ÷ªÁà ◊ÁŸ ∑Ò§ ¬˝÷ÈÃÊ߸H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà Áø¢ÃÊ◊ÁŸ ‚È¢Œ⁄U – ’‚ß ªL§«∏U ¡Ê∑§ ©U⁄U •¢Ã⁄UH 1H
¬⁄U◊ ¬˝∑§Ê‚ M§¬ ÁŒŸ ⁄UÊÃË – ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU øÁ„U• ÁŒ•Ê ÉÊÎà ’ÊÃËH
◊Ù„U ŒÁ⁄Uº˝ ÁŸ∑§≈U ŸÁ„¢U •ÊflÊ – ‹Ù÷ ’Êà ŸÁ„¢U ÃÊÁ„U ’ȤÊÊflÊH 2H
¬˝’‹ •Á’lÊ Ã◊ Á◊Á≈U ¡Ê߸ – „UÊ⁄UÁ„¢U ‚∑§‹ ‚‹÷ ‚◊ÈŒÊ߸H
π‹ ∑§Ê◊ÊÁŒ ÁŸ∑§≈U ŸÁ„¢U ¡Ê„UË¥ – ’‚ß ÷ªÁà ¡Ê∑§ ©U⁄U ◊Ê„UË¥H 3H
ª⁄U‹ ‚Ȝʂ◊ •Á⁄U Á„Uà „UÙ߸ – ÃÁ„U ◊ÁŸ Á’ŸÈ ‚Èπ ¬Êfl Ÿ ∑§UÙ߸H
CÿʬÁ„¢U ◊ÊŸ‚ ⁄UÙª Ÿ ÷Ê⁄UË – Á¡ã„U ∑§ ’‚ ‚’ ¡Ëfl ŒÈπÊ⁄UËH 4H
⁄UÊ◊ ÷ªÁà ◊ÁŸ ©U⁄ U ’‚ ¡Ê∑¥§ – ŒÈπ ‹fl‹‚ Ÿ ‚¬Ÿ„È°U ÃÊ∑¥§H
øÃÈ⁄U Á‚⁄UÙ◊ÁŸ Ãß ¡ª ◊Ê„UË¥ – ¡ ◊ÁŸ ‹ÊÁª ‚ȡß ∑§⁄UÊ„UË¥H 5H
‚Ù ◊ÁŸ ¡ŒÁ¬ ¬˝ª≈U ¡ª •„U߸ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ŸÁ„¢U ∑§Ù©U ‹„U߸H
‚Ȫ◊ ©U¬Êÿ ¬Êß’ ∑§⁄ U– Ÿ⁄U „UÃ÷ÊÇÿ ŒÁ„¢U ÷≈U÷⁄UH 6H
¬ÊflŸ ¬’¸Ã ’Œ ¬È⁄UÊŸÊ – ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ L§Áø⁄UÊ∑§⁄U ŸÊŸÊH
◊◊˸ ‚îÊŸ ‚È◊Áà ∑ȧŒÊ⁄UË – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ŸÿŸ ©U⁄UªÊ⁄UËH 7H
÷Êfl ‚Á„Uà πÙ¡ß ¡Ù ¬˝ÊŸË – ¬Êfl ÷ªÁà ◊ÁŸ ‚’ ‚Èπ πÊŸËH
◊Ù⁄¥U ◊Ÿ ¬˝÷È •‚ Á’SflÊ‚Ê – ⁄UÊ◊ Ã •Áœ∑§ ⁄UÊ◊ ∑§⁄U ŒÊ‚ÊH 8H
⁄UÊ◊ Á‚¢œÈ ÉÊŸ ‚îÊŸ œË⁄UÊ – ø¢ŒŸ ÃL§ „UÁ⁄U ‚¢Ã ‚◊Ë⁄UÊH
‚’ ∑§⁄U »§‹ „UÁ⁄U ÷ªÁà ‚È„UÊ߸ – ‚Ù Á’ŸÈ ‚¢Ã Ÿ ∑§Ê„Í°U ¬Ê߸H 9H
•‚ Á’øÊÁ⁄U ¡Ùß ∑§⁄U ‚¢ªÊ – ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ÃÁ„U ‚È‹÷ Á’„¢UªÊH 10H
ŒÙ0. ’˝rÊÔ ¬ÿÙÁŸÁœ ◊¢Œ⁄U ÇÿÊŸ ‚¢Ã ‚È⁄U •ÊÁ„¢U–
∑§ÕÊ ‚ÈœÊ ◊ÁÕ ∑§Ê…∏UÁ„¢U ÷ªÁà ◊œÈ⁄UÃÊ ¡ÊÁ„¢UH 120 (∑§)H
Á’⁄UÁà ø◊¸ •Á‚ ÇÿÊŸ ◊Œ ‹Ù÷ ◊Ù„U Á⁄U¬È ◊ÊÁ⁄U–
¡ÿ ¬Êß• ‚Ù „UÁ⁄U ÷ªÁà ŒπÈ πª‚ Á’øÊÁ⁄UH 120 (π)H
420
øı0. ¬ÈÁŸ ‚¬˝◊ ’Ù‹© U πª⁄UÊ™§ – ¡ı¥ ∑Χ¬Ê‹ ◊ÙÁ„U ™§¬⁄U ÷Ê™§H
ŸÊÕ ◊ÙÁ„U ÁŸ¡ ‚fl∑§ ¡ÊŸË – ‚# ¬˝F ◊◊ ∑§„U„ÈU ’πÊŸËH 1H
¬˝Õ◊Á„¢U ∑§„U„ÈU ŸÊÕ ◊ÁÃœË⁄UÊ – ‚’ Ã ŒÈ‹¸÷ ∑§flŸ ‚⁄UË⁄UÊH
’«∏U ŒÈπ ∑§flŸ ∑§flŸ ‚Èπ ÷Ê⁄UË – ‚Ù©U ‚¢¿U¬Á„¢U ∑§„U„ÈU Á’øÊ⁄UËH 2H
‚¢Ã •‚¢Ã ◊⁄U◊ ÃÈï„U ¡ÊŸ„ÈU – ÁÃã„U ∑§⁄U ‚„U¡ ‚È÷Êfl ’πÊŸ„ÈUH
∑§flŸ ¬Èãÿ üÊÈÁà Á’ÁŒÃ Á’‚Ê‹Ê – ∑§„U„ÈU ∑§flŸ •ÉÊ ¬⁄U◊ ∑§⁄UÊ‹ÊH 3H
◊ÊŸ‚ ⁄UÙª ∑§„U„ÈU ‚◊ȤÊÊ߸ – ÃÈï„U ‚’¸Çÿ ∑Χ¬Ê •Áœ∑§Ê߸H
ÃÊà ‚ÈŸ„ÈU ‚ÊŒ⁄U •Áà ¬˝ËÃË – ◊Ò¥ ‚¢¿U¬ ∑§„U©°U ÿ„U ŸËÃËH 4H
Ÿ⁄U ß ‚◊ ŸÁ„¢U ∑§flÁŸ©U Œ„UË – ¡Ëfl ø⁄UÊø⁄U ¡Êøà Ã„UËH
Ÿ⁄U∑§ Sflª¸ •¬’ª¸ ÁŸ‚ŸË – ÇÿÊŸ Á’⁄Uʪ ÷ªÁà ‚È÷ ŒŸËH 5H
‚Ù ÃŸÈ œÁ⁄U „UÁ⁄U ÷¡Á„¢U Ÿ ¡ Ÿ⁄ U– „UÙÁ„¢U Áfl·ÿ ⁄Uà ◊¢Œ ◊¢Œ Ã⁄UH
∑§Ê°ø Á∑§Á⁄Uø ’Œ‹¥ Ã ‹„UË¥ – ∑§⁄U Ã «UÊÁ⁄U ¬⁄U‚ ◊ÁŸ Œ„UË¥H 6H
ŸÁ„¢U ŒÁ⁄Uº˝ ‚◊ ŒÈπ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ‚¢Ã Á◊‹Ÿ ‚◊ ‚Èπ ¡ª ŸÊ„UË¥H
¬⁄U ©U¬∑§Ê⁄U ’øŸ ◊Ÿ ∑§ÊÿÊ – ‚¢Ã ‚„U¡ ‚È÷Ê©U πª⁄UÊÿÊH 7H
‚¢Ã ‚„UÁ„¢U ŒÈπ ¬⁄UÁ„Uà ‹ÊªË – ¬⁄UŒÈπ „UÃÈ •‚¢Ã •÷ʪËH
÷Í¡¸ ÃM§ ‚◊ ‚¢Ã ∑Χ¬Ê‹Ê – ¬⁄UÁ„Uà ÁŸÁà ‚„U Á’¬Áà Á’‚Ê‹ÊH 8H
‚Ÿ ßfl π‹ ¬⁄U ’¢œŸ ∑§⁄U߸ – πÊ‹ ∑§…∏UÊß Á’¬Áà ‚Á„U ◊⁄U߸H
π‹ Á’ŸÈ SflÊ⁄UÕ ¬⁄U •¬∑§Ê⁄UË – •Á„U ◊Í·∑§ ßfl ‚ÈŸÈ ©U⁄UªÊ⁄UËH 9H
¬⁄U ‚¢¬ŒÊ Á’ŸÊÁ‚ Ÿ‚Ê„UË¥ – Á¡Á◊ ‚Á‚ „UÁà Á„U◊ ©U¬‹ Á’‹Ê„UË¥H
ŒÈCÔU ©UŒÿ ¡ª •Ê⁄UÁà „UÃÍ – ¡ÕÊ ¬˝Á‚h •œ◊ ª˝„U ∑§ÃÍH 10H
‚¢Ã ©UŒÿ ‚¢Ãà ‚Èπ∑§Ê⁄UË – Á’Sfl ‚ÈπŒ Á¡Á◊ ߢŒÈ Ã◊Ê⁄UËH
¬⁄U◊ œ◊¸ üÊÈÁà Á’ÁŒÃ •Á„¢U‚Ê – ¬⁄U ÁŸ¢ŒÊ ‚◊ •ÉÊ Ÿ ª⁄UË‚ÊH 11H
„U⁄ U ªÈ⁄U ÁŸ¢Œ∑§ ŒÊŒÈ⁄U „UÙ߸ – ¡ã◊ ‚„Ud ¬Êfl ß ‚Ù߸H
Ám¡ ÁŸ¢Œ∑§ ’„ÈU Ÿ⁄U∑§ ÷Ùª ∑§Á⁄ U– ¡ª ¡Ÿ◊ß ’Êÿ‚ ‚⁄UË⁄U œÁ⁄UH 12H
‚È⁄U üÊÈÁà ÁŸ¢Œ∑§ ¡ •Á÷◊ÊŸË – ⁄Uı⁄Ufl Ÿ⁄U∑§ ¬⁄UÁ„¢U Ã ¬˝ÊŸËH
„UÙÁ„¢ ©U‹Í∑§ ‚¢Ã ÁŸ¢ŒÊ ⁄Uà – ◊Ù„U ÁŸ‚Ê Á¬˝ÿ ÇÿÊŸ ÷ÊŸÈ ªÃH 13H
‚’ ∑Ò§ ÁŸ¢ŒÊ ¡ ¡«∏U ∑§⁄U„UË¥ – Ã ø◊ªÊŒÈ⁄U „UÙß •flÃ⁄U„UË¥H
‚ÈŸ„ÈU ÃÊà •’ ◊ÊŸ‚ ⁄UÙªÊ – Á¡ã„U Ã ŒÈπ ¬ÊflÁ„¢U ‚’ ‹ÙªÊH 14H
◊Ù„U ‚∑§‹ CÿÊÁœã„ U ∑§⁄U ◊Í‹Ê – ÁÃã„U Ã ¬ÈÁŸ ©U¬¡Á„¢U ’„ÈU ‚Í‹ÊH
∑§Ê◊ ’Êà ∑§»§ ‹Ù÷ •¬Ê⁄UÊ – ∑˝§Ùœ Á¬ÙÊ ÁŸÃ ¿UÊÃË ¡Ê⁄UÊH 15H
¬˝ËÁà ∑§⁄UÁ„¢U ¡ı¥ ÃËÁŸ©U ÷Ê߸ – ©U¬¡ß ‚ãÿ¬Êà ŒÈπŒÊ߸H
421
Á’·ÿ ◊ŸÙ⁄UÕ ŒÈª¸◊ ŸÊŸÊ – Ã ‚’ ‚Í‹ ŸÊ◊ ∑§Ù ¡ÊŸÊH 16H
◊◊ÃÊ ŒÊŒÈ ∑¢§«ÈU ß⁄U·Ê߸ – „U⁄U· Á’·ÊŒ ª⁄U„U ’„ÈUÃÊ߸H
¬⁄U ‚Èπ ŒÁπ ¡⁄UÁŸ ‚Ùß ¿Uß˝¸ – ∑ȧCÔU ŒÈCÔUÃÊ ◊Ÿ ∑ȧÁ≈U‹ß¸H 17H
•„¢U∑§Ê⁄U •Áà ŒÈπŒ «U◊L§•Ê – Œ¢÷ ∑§¬≈U ◊Œ ◊ÊŸ Ÿ„UL§•ÊH
ÃÎFÊ ©UŒ⁄U’ÎÁh •Áà ÷Ê⁄UË – ÁòÊÁ’Áœ ߸·ŸÊ ÃL§Ÿ ÁáÊ⁄UËH 18H
¡Èª Á’Áœ ífl⁄U ◊à‚⁄U •Á’’∑§Ê – ∑§„°U ‹Áª ∑§„Uı¥ ∑ȧ⁄UÙª •Ÿ∑§ÊH 19H
ŒÙ0. ∞∑§ CÿÊÁœ ’‚ Ÿ⁄U ◊⁄UÁ„¢U ∞ •‚ÊÁœ ’„ÈU CÿÊÁœ–
¬Ë«∏UÁ„¢U ‚¢Ãà ¡Ëfl ∑§„È°U ‚Ù Á∑§Á◊ ‹„ÒU ‚◊ÊÁœH 121 (∑§)H
Ÿ◊ œ◊¸ •ÊøÊ⁄U ì ÇÿÊŸ ¡Çÿ ¡¬ ŒÊŸ–
÷·¡ ¬ÈÁŸ ∑§ÙÁ≈Uã„U ŸÁ„¢U ⁄UÙª ¡ÊÁ„¢U „UÁ⁄U¡ÊŸH 121 (π)H
øı0. ∞Á„U Á’Áœ ‚∑§‹ ¡Ëfl ¡ª ⁄UÙªË – ‚Ù∑§ „U⁄U· ÷ÿ ¬˝ËÁà Á’ÿÙªËH
◊ÊŸ‚ ⁄UÙª ∑§¿ÈU∑§ ◊Ò¥ ªÊ∞ – „UÁ„¢U ‚’ ∑¥§ ‹Áπ Á’⁄U‹ã„U ¬Ê∞H 1H
¡ÊŸ Ã ¿UË¡Á„¢U ∑§¿ÈU ¬Ê¬Ë – ŸÊ‚ Ÿ ¬ÊflÁ„¢U ¡Ÿ ¬Á⁄UÃʬËH
Á’·ÿ ∑ȧ¬âÿ ¬Êß •¢∑ȧ⁄U – ◊ÈÁŸ„ÈU NUŒÿ° ∑§Ê Ÿ⁄U ’ʬÈ⁄UH 2H
⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ŸÊ‚Á„¢U ‚’ ⁄UÙªÊ – ¡ı¥ ∞Á„U ÷Ê°Áà ’ŸÒ ‚¢ÿÙªÊH
‚ŒªÈ⁄U ’ÒŒ ’øŸ Á’SflÊ‚Ê – ‚¢¡◊ ÿ„U Ÿ Á’·ÿ ∑Ò§ •Ê‚ÊH 3H
⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ‚¡ËflŸ ◊Í⁄UË – •ŸÍ¬ÊŸ üÊhÊ ◊Áà ¬Í⁄UËH
∞Á„U Á’Áœ ÷‹Á„¢U ‚Ù ⁄UÙª Ÿ‚Ê„UË¥ – ŸÊÁ„¢U à ¡ÃŸ ∑§ÙÁ≈U ŸÁ„¢U ¡Ê„UË¥H 4H
¡ÊÁŸ• Ã’ ◊Ÿ Á’L§¡ ªÙ‚ʰ߸ – ¡’ ©U⁄U ’‹ Á’⁄Uʪ •Áœ∑§Ê߸H
‚È◊Áà ¿ÈUœÊ ’Ê…∏Uß ÁŸÃ Ÿß¸ – Á’·ÿ •Ê‚ ŒÈ’¸‹ÃÊ ªß¸H 5H
Á’◊‹ ÇÿÊŸ ¡‹ ¡’ ‚Ê Ÿ„UÊ߸ – Ã’ ⁄U„U ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ©U⁄U ¿UÊ߸H
Á‚fl •¡ ‚È∑§ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ∑§ ŸÊ⁄UŒ – ¡ ◊ÈÁŸ ’˝rÊÔ Á’øÊ⁄U Á’‚Ê⁄UŒH 6H
‚’ ∑§⁄U ◊à πªŸÊÿ∑§ ∞„UÊ – ∑§Á⁄U• ⁄UÊ◊ ¬Œ ¬¢∑§¡ Ÿ„UÊH
üÊÈÁà ¬È⁄UÊŸ ‚’ ª˝¢Õ ∑§„UÊ„UË¥ – ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà Á’ŸÊ ‚Èπ ŸÊ„UË¥H 7H
∑§◊ΔU ¬ËΔU ¡Ê◊Á„¢U ’L§ ’Ê⁄UÊ – ’¢äÿÊ ‚Èà ’L§ ∑§Ê„ÈUÁ„U ◊Ê⁄UÊH
»Í§‹Á„¢U Ÿ÷ ’L§ ’„ÈUÁ’Áœ »Í§‹Ê – ¡Ëfl Ÿ ‹„U ‚Èπ „UÁ⁄U ¬˝ÁÃ∑ͧ‹ÊH 8H
ÃÎ·Ê ¡Êß ’L§ ◊Ϊ¡‹ ¬ÊŸÊ – ’L§ ¡Ê◊Á„¢U ‚‚ ‚Ë‚ Á’·ÊŸÊH
•¢œ∑§ÊL§ ’L§ ⁄UÁ’Á„U Ÿ‚ÊflÒ – ⁄UÊ◊ Á’◊Èπ Ÿ ¡Ëfl ‚Èπ ¬ÊflÒH 9H
Á„U◊ Ã •Ÿ‹ ¬˝ª≈U ’L§ „UÙ߸ – Á’◊Èπ ⁄UÊ◊ ‚Èπ ¬Êfl Ÿ ∑§Ù߸H 10H
ŒÙ0. ’ÊÁ⁄U ◊Õ¥ ÉÊÎà „UÙß ’L§ Á‚∑§ÃÊ Ã ’L§ Ã‹–
Á’ŸÈ „UÁ⁄U ÷¡Ÿ Ÿ ÷fl ÃÁ⁄U• ÿ„U Á‚hʢà •¬‹H 122 (∑§)H
422
◊‚∑§Á„U ∑§⁄Uß Á’⁄¢UÁø ¬˝÷È •¡Á„U ◊‚∑§ Ã „UËŸ–
•‚ Á’øÊÁ⁄U ÃÁ¡ ‚¢‚ÿ ⁄UÊ◊Á„U ÷¡Á„¢U ¬˝’ËŸH 122 (π)H
‡‹Ù∑§. ÁflÁŸÁpâ flŒÊÁ◊ Ã Ÿ •ãÿÕÊ fløÊ¢Á‚ ◊–
„UÁ⁄U¢ Ÿ⁄UÊ ÷¡Áãà ÿ˘ÁÃŒÈSÃ⁄¢U Ã⁄UÁãà ÃH 122 (ª)H
øı0. ∑§„U©°U ŸÊÕ „UÁ⁄U øÁ⁄Uà •ŸÍ¬Ê – CÿÊ‚ ‚◊Ê‚ Sfl◊Áà •ŸÈM§¬ÊH
üÊÈÁà Á‚hʢà ߄Uß ©U⁄UªÊ⁄UË – ⁄UÊ◊ ÷Á¡• ‚’ ∑§Ê¡ Á’‚Ê⁄UËH 1H
¬˝÷È ⁄UÉÊȬÁà ÃÁ¡ ‚ß• ∑§Ê„UË – ◊ÙÁ„U ‚ ‚ΔU ¬⁄U ◊◊ÃÊ ¡Ê„UËH
ÃÈï„U Á’ÇÿÊŸM§¬ ŸÁ„¢U ◊Ù„UÊ – ŸÊÕ ∑§ËÁã„U ◊Ù ¬⁄U •Áà ¿UÙ„UÊH 2H
¬Í°Á¿U„ÈU ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ •Áà ¬ÊflÁŸ – ‚È∑§ ‚Ÿ∑§ÊÁŒ ‚¢÷È ◊Ÿ ÷ÊflÁŸH
‚à ‚¢ªÁà ŒÈ‹¸÷ ‚¢‚Ê⁄UÊ – ÁŸÁ◊· Œ¢«U ÷Á⁄U ∞∑§©U ’Ê⁄UÊH 3H
ŒπÈ ªL§«∏U ÁŸ¡ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË – ◊Ò¥ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÷¡Ÿ •Áœ∑§Ê⁄UËH
‚∑ȧŸÊœ◊ ‚’ ÷Ê°Áà •¬ÊflŸ – ¬˝÷È ◊ÙÁ„U ∑§Ëã„U Á’ÁŒÃ ¡ª ¬ÊflŸH 4H
ŒÙ0. •Ê¡È œãÿ ◊Ò¥ œãÿ •Áà ¡lÁ¬ ‚’ Á’Áœ „UËŸ–
ÁŸ¡ ¡Ÿ ¡ÊÁŸ ⁄UÊ◊ ◊ÙÁ„U ‚¢Ã ‚◊ʪ◊ ŒËŸH 123 (∑§)H
ŸÊÕ ¡ÕÊ◊Áà ÷Ê·©°U ⁄UÊπ©°U ŸÁ„¢U ∑§¿ÈU ªÙß–
øÁ⁄Uà Á‚¢œÈ ⁄UÉÊÈŸÊÿ∑§ ÕÊ„U Á∑§ ¬Êflß ∑§ÙßH 123 (π)H
øı0. ‚ÈÁ◊Á⁄U ⁄UÊ◊ ∑§ ªÈŸ ªŸ ŸÊŸÊ – ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ „U⁄U· ÷È‚È¢Á«U ‚È¡ÊŸÊH
◊Á„U◊Ê ÁŸª◊ ŸÁà ∑§Á⁄U ªÊ߸ – •ÃÈÁ‹Ã ’‹ ¬˝Ãʬ ¬˝÷ÈÃÊ߸H 1H
Á‚fl •¡ ¬Ííÿ ø⁄UŸ ⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸ – ◊Ù ¬⁄U ∑Χ¬Ê ¬⁄U◊ ◊ΌȋÊ߸H
•‚ ‚È÷Ê©U ∑§„È°U ‚ÈŸ©°U Ÿ Œπ©°U – ∑§Á„U πª‚ ⁄UÉÊȬÁà ‚◊ ‹π©°UH 2H
‚Êœ∑§ Á‚h Á’◊ÈQ§ ©UŒÊ‚Ë – ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ∑ΧÃÇÿ ‚¢ãÿÊ‚ËH
¡ÙªË ‚Í⁄U ‚ÈÃʬ‚ ÇÿÊŸË – œ◊¸ ÁŸ⁄Uà ¬¢Á«Uà Á’ÇÿÊŸËH 3H
Ã⁄UÁ„¢U Ÿ Á’ŸÈ ‚∞° ◊◊ SflÊ◊Ë – ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ Ÿ◊Ê◊ËH
‚⁄UŸ ª∞° ◊Ù ‚ •ÉÊ ⁄UÊ‚Ë – „UÙÁ„¢U ‚Èh Ÿ◊ÊÁ◊ •Á’ŸÊ‚ËH 4H
ŒÙ0. ¡Ê‚È ŸÊ◊ ÷fl ÷·¡ „U⁄UŸ ÉÊÙ⁄U òÊÿ ‚Í‹–
‚Ù ∑Χ¬Ê‹ ◊ÙÁ„U ÃÙ ¬⁄U ‚ŒÊ ⁄U„U©U •ŸÈ∑ͧ‹H 124 (∑§)H
‚ÈÁŸ ÷È‚È¢Á«U ∑§ ’øŸ ‚È÷ ŒÁπ ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„U–
’Ù‹©U ¬˝◊ ‚Á„Uà Áª⁄UÊ ªL§«∏U Á’ªÃ ‚¢Œ„UH 124 (π)H
øı0. ◊Ò¥ ∑ΧÃ∑Χàÿ ÷ÿ©°U Ãfl ’ÊŸË – ‚ÈÁŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ÷ªÁà ⁄U‚ ‚ÊŸËH
⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ŸÍß ⁄UÁà ÷߸ – ◊ÊÿÊ ¡ÁŸÃ Á’¬Áà ‚’ ªß¸H 1H
◊Ù„U ¡‹Áœ ’ÙÁ„Uà ÃÈï„U ÷∞ – ◊Ù ∑§„°U ŸÊÕ Á’Á’œ ‚Èπ Œ∞H
423
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
øı0.
ŒÙ0.
◊Ù ¬Á„¢U „UÙß Ÿ ¬˝Áà ©U¬∑§Ê⁄UÊ – ’¢Œ©°U Ãfl ¬Œ ’Ê⁄UÁ„¢U ’Ê⁄UÊH 2H
¬Í⁄UŸ ∑§Ê◊ ⁄UÊ◊ •ŸÈ⁄UÊªË – ÃÈï„U ‚◊ ÃÊà Ÿ ∑§Ù©U ’«∏U÷ʪËH
‚¢Ã Á’≈U¬ ‚Á⁄UÃÊ ÁªÁ⁄U œ⁄UŸË – ¬⁄U Á„Uà „UÃÈ ‚’ã„U ∑Ò§ ∑§⁄UŸËH 3H
‚¢Ã NUŒÿ ŸflŸËà ‚◊ÊŸÊ – ∑§„UÊ ∑§Á’ã„U ¬Á⁄U ∑§„ÒU Ÿ ¡ÊŸÊH
ÁŸ¡ ¬Á⁄UÃʬ º˝flß ŸflŸËÃÊ – ¬⁄U ŒÈπ º˝flÁ„¢U ‚¢Ã ‚ȬȟËÃÊH 4H
¡ËflŸ ¡ã◊ ‚È»§‹ ◊◊ ÷ÿ™§ – Ãfl ¬˝‚ÊŒ ‚¢‚ÿ ‚’ ªÿ™§H
¡ÊŸ„ÈU ‚ŒÊ ◊ÙÁ„U ÁŸ¡ Á∑¢§∑§⁄ U– ¬ÈÁŸ ¬ÈÁŸ ©U◊Ê ∑§„Uß Á’„¢Uª’⁄UH 5H
ÃÊ‚È ø⁄UŸ Á‚L§ ŸÊß ∑§Á⁄U ¬˝◊ ‚Á„Uà ◊ÁÃœË⁄U–
ªÿ©U ªL§«∏U ’Ò∑È¢§ΔU Ã’ NUŒÿ° ⁄UÊÁπ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UH 125 (∑§)H
ÁªÁ⁄U¡Ê ‚¢Ã ‚◊ʪ◊ ‚◊ Ÿ ‹Ê÷ ∑§¿ÈU •ÊŸ–
Á’ŸÈ „UÁ⁄U ∑Χ¬Ê Ÿ „UÙß ‚Ù ªÊflÁ„¢U ’Œ ¬È⁄UÊŸH 125 (π)H
∑§„U©°U ¬⁄U◊ ¬ÈŸËà ßÁÄUÊ‚Ê – ‚ÈŸÃ üÊflŸ ¿ÍU≈UÁ„¢U ÷fl ¬Ê‚ÊH
¬˝ŸÃ ∑§À¬ÃL§ ∑§L§ŸÊ ¬È¢¡Ê – ©U¬¡ß ¬˝ËÁà ⁄UÊ◊ ¬Œ ∑¢§¡ÊH 1H
◊Ÿ ∑˝§◊ ’øŸ ¡ÁŸÃ •ÉÊ ¡Ê߸ – ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ∑§ÕÊ üÊflŸ ◊Ÿ ‹Ê߸H
ÃËÕʸ≈UŸ ‚ÊœŸ ‚◊ÈŒÊ߸ – ¡Ùª Á’⁄Uʪ ÇÿÊŸ ÁŸ¬ÈŸÊ߸H 2H
ŸÊŸÊ ∑§◊¸ œ◊¸ ’˝Ã ŒÊŸÊ – ‚¢¡◊ Œ◊ ¡¬ ì ◊π ŸÊŸÊH
÷Íà ŒÿÊ Ám¡ ªÈ⁄U ‚fl∑§Ê߸ – Á’lÊ Á’Ÿÿ Á’’∑§ ’«∏UÊ߸H 3H
¡„°U ‹Áª ‚ÊœŸ ’Œ ’πÊŸË – ‚’ ∑§⁄U »§‹ „UÁ⁄U ÷ªÁà ÷flÊŸËH
‚Ù ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÷ªÁà üÊÈÁà ªÊ߸ – ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê° ∑§Ê„Í°U ∞∑§ ¬Ê߸H 4H
◊ÈÁŸ ŒÈ‹¸÷ „UÁ⁄U ÷ªÁà Ÿ⁄U ¬ÊflÁ„¢U Á’ŸÁ„¢U ¬˝ÿÊ‚–
¡ ÿ„U ∑§ÕÊ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U ‚ÈŸÁ„¢U ◊ÊÁŸ Á’SflÊ‚H 126H
‚Ùß ‚’¸Çÿ ªÈŸË ‚Ùß ÇÿÊÃÊ – ‚Ùß ◊Á„U ◊¢Á«Uà ¬¢Á«Uà ŒÊÃÊH
œ◊¸ ¬⁄UÊÿŸ ‚Ùß ∑ȧ‹ òÊÊÃÊ – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ¡Ê ∑§⁄U ◊Ÿ ⁄UÊÃÊH 1H
ŸËÁà ÁŸ¬ÈŸ ‚Ùß ¬⁄U◊ ‚ÿÊŸÊ – üÊÈÁà Á‚hʢà ŸË∑§ ÃÁ„¢U ¡ÊŸÊH
‚Ùß ∑§Á’ ∑§ÙÁ’Œ ‚Ùß ⁄UŸœË⁄UÊ – ¡Ù ¿U‹ ¿UÊÁ«∏U ÷¡ß ⁄UÉÊÈ’Ë⁄UÊH 2H
œãÿ Œ‚ ‚Ù ¡„°U ‚È⁄U‚⁄UË – œãÿ ŸÊÁ⁄U ¬ÁÃ’˝Ã •ŸÈ‚⁄UËH
œãÿ ‚Ù ÷Í¬È ŸËÁà ¡Ù ∑§⁄U߸ – œãÿ ‚Ù Ám¡ ÁŸ¡ œ◊¸ Ÿ ≈U⁄U߸H 3H
‚Ù œŸ œãÿ ¬˝Õ◊ ªÁà ¡Ê∑§Ë – œãÿ ¬Èãÿ ⁄Uà ◊Áà ‚Ùß ¬Ê∑§ËH
œãÿ ÉÊ⁄UË ‚Ùß ¡’ ‚¢ªÊ – œãÿ ¡ã◊ Ám¡ ÷ªÁà •÷¢ªÊH 4H
‚Ù ∑ȧ‹ œãÿ ©U◊Ê ‚ÈŸÈ ¡ªÃ ¬Ííÿ ‚ȬȟËÖ
üÊË⁄UÉÊÈ’Ë⁄U ¬⁄UÊÿŸ ¡Á„¢U Ÿ⁄U ©U¬¡ Á’ŸËÃH 127H
424
øı0. ◊Áà •ŸÈM§¬ ∑§ÕÊ ◊Ò¥ ÷Ê·Ë – ¡lÁ¬ ¬˝Õ◊ ªÈ# ∑§Á⁄U ⁄UÊπËH
Ãfl ◊Ÿ ¬˝ËÁà ŒÁπ •Áœ∑§Ê߸ – Ã’ ◊Ò¥ ⁄UÉÊȬÁà ∑§ÕÊ ‚ÈŸÊ߸H 1H
ÿ„U Ÿ ∑§Á„U• ‚ΔU„UË „UΔU‚Ë‹Á„U – ¡Ù ◊Ÿ ‹Êß Ÿ ‚ÈŸ „UÁ⁄ U‹Ë‹Á„UH
∑§Á„U• Ÿ ‹ÙÁ÷Á„U ∑˝§ÙÁœÁ„U ∑§ÊÁ◊Á„U – ¡Ù Ÿ ÷¡ß ‚ø⁄UÊø⁄U SflÊÁ◊Á„UH 2H
Ám¡ º˝ÙÁ„UÁ„U Ÿ ‚ÈŸÊß• ∑§’„Í°U – ‚È⁄U¬Áà ‚Á⁄U‚ „UÙß ŸÎ¬ ¡’„Í°UH
⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ∑§ Ãß •Áœ∑§Ê⁄UË – Á¡ã„U ∑¥§ ‚¢ªÁà •Áà åÿÊ⁄UËH 3H
ªÈ⁄U ¬Œ ¬˝ËÁà ŸËÁà ⁄Uà ¡߸ – Ám¡ ‚fl∑§ •Áœ∑§Ê⁄UË Ã߸H
ÃÊ ∑§„°U ÿ„U Á’‚· ‚ÈπŒÊ߸ – ¡ÊÁ„U ¬˝ÊŸÁ¬˝ÿ üÊË⁄UÉÊÈ⁄UÊ߸H 4H
ŒÙ0. ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà ¡Ù ø„U •ÕflÊ ¬Œ ÁŸ’ʸŸ–
÷Êfl ‚Á„Uà ‚Ù ÿ„U ∑§ÕÊ ∑§⁄U©U üÊflŸ ¬È≈U ¬ÊŸH 128H
øı0. ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ÁªÁ⁄U¡Ê ◊Ò¥ ’⁄UŸË – ∑§Á‹ ◊‹ ‚◊ÁŸ ◊ŸÙ◊‹ „U⁄UŸËH
‚¢‚ÎÁà ⁄UÙª ‚¡ËflŸ ◊Í⁄UË – ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ªÊflÁ„¢U üÊÈÁà ‚Í⁄UËH 1H
∞Á„U ◊„°U L§Áø⁄U ‚# ‚Ù¬ÊŸÊ – ⁄UÉÊȬÁà ÷ªÁà ∑§⁄U ¬¢ÕÊŸÊH
•Áà „UÁ⁄U ∑Χ¬Ê ¡ÊÁ„U ¬⁄U „UÙ߸ – ¬Ê©°U Œß ∞Á„¢U ◊Ê⁄Uª ‚Ù߸H 2H
◊Ÿ ∑§Ê◊ŸÊ Á‚Áh Ÿ⁄U ¬ÊflÊ – ¡ ÿ„U ∑§ÕÊ ∑§¬≈U ÃÁ¡ ªÊflÊH
∑§„UÁ„¢U ‚ÈŸÁ„¢U •ŸÈ◊ÙŒŸ ∑§⁄U„UË¥ – Ã ªÙ¬Œ ßfl ÷flÁŸÁœ Ã⁄U„UË¥H 3H
‚ÈÁŸ ‚’ ∑§ÕÊ NUŒÿ •Áà ÷Ê߸ – ÁªÁ⁄U¡Ê ’Ù‹Ë Áª⁄UÊ ‚È„UÊ߸H
ŸÊÕ ∑Χ¬Ê° ◊◊ ªÃ ‚¢Œ„UÊ – ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ©U¬¡©U Ÿfl Ÿ„UÊH 4H
ŒÙ0. ◊Ò¥ ∑ΧÃ∑Χàÿ ÷ß©°U •’ Ãfl ¬˝‚ÊŒ Á’Sfl‚–
©U¬¡Ë ⁄UÊ◊ ÷ªÁà ŒÎ…∏U ’ËÃ ‚∑§‹ ∑§‹‚H 129H
øı0. ÿ„U ‚È÷ ‚¢÷È ©U◊Ê ‚¢’ÊŒÊ – ‚Èπ ‚¢¬ÊŒŸ ‚◊Ÿ Á’·ÊŒÊH
÷fl ÷¢¡Ÿ ª¢¡Ÿ ‚¢Œ„UÊ – ¡Ÿ ⁄¢U¡Ÿ ‚îÊŸ Á¬˝ÿ ∞„UÊH 1H
⁄UÊ◊ ©U¬Ê‚∑§ ¡ ¡ª ◊Ê„UË¥ – ∞Á„U ‚◊ Á¬˝ÿ ÁÃã„U ∑¥§ ∑§¿ÈU ŸÊ„UË¥H
⁄UÉÊȬÁà ∑Χ¬Ê° ¡ÕÊ◊Áà ªÊflÊ – ◊Ò¥ ÿ„U ¬ÊflŸ øÁ⁄Uà ‚È„UÊflÊH 2H
∞Á„¢U ∑§Á‹∑§Ê‹ Ÿ ‚ÊœŸ ŒÍ¡Ê – ¡Ùª ¡Çÿ ¡¬ ì ’˝Ã ¬Í¡ÊH
⁄UÊ◊Á„U ‚ÈÁ◊Á⁄U• ªÊß• ⁄UÊ◊Á„U – ‚¢Ãà ‚ÈÁŸ• ⁄UÊ◊ ªÈŸ ª˝Ê◊Á„UH 3H
¡Ê‚È ¬ÁÃà ¬ÊflŸ ’«∏U ’ÊŸÊ – ªÊflÁ„¢U ∑§Á’ üÊÈÁà ‚¢Ã ¬È⁄UÊŸÊH
ÃÊÁ„U ÷¡Á„U ◊Ÿ ÃÁ¡ ∑ȧÁ≈U‹Ê߸ – ⁄UÊ◊ ÷¡¥ ªÁà ∑§Á„¢U ŸÁ„¢U ¬Ê߸H 4H
¿¢U0. ¬Ê߸ Ÿ ∑§Á„¢U ªÁà ¬ÁÃà ¬ÊflŸ ⁄UÊ◊ ÷Á¡ ‚ÈŸÈ ‚ΔU ◊ŸÊ–
ªÁŸ∑§Ê •¡ÊÁ◊‹ CÿÊœ ªËœ ª¡ÊÁŒ π‹ ÃÊ⁄U ÉÊŸÊH
•Ê÷Ë⁄U ¡◊Ÿ Á∑§⁄UÊà π‚ Sfl¬øÊÁŒ •Áà •ÉÊM§¬ ¡–
425
∑§Á„U ŸÊ◊ ’Ê⁄U∑§ ÃÁ¬ ¬ÊflŸ „UÙÁ„¢U ⁄UÊ◊ Ÿ◊ÊÁ◊ ÃH 1H
⁄UÉÊÈ’¢‚ ÷Í·Ÿ øÁ⁄Uà ÿ„U Ÿ⁄U ∑§„UÁ„¢U ‚ÈŸÁ„¢U ¡ ªÊfl„UË¥–
∑§Á‹ ◊‹ ◊ŸÙ◊‹ œÙß Á’ŸÈ üÊ◊ ⁄UÊ◊ œÊ◊ Á‚œÊfl„UË¥H
‚à ¬¢ø øı¬ÊßZ ◊ŸÙ„U⁄U ¡ÊÁŸ ¡Ù Ÿ⁄U ©U⁄U œ⁄ÒU–
ŒÊL§Ÿ •Á’lÊ ¬¢ø ¡ÁŸÃ Á’∑§Ê⁄U üÊË⁄UÉÊÈ’⁄U „U⁄ÒUH 2H
‚È¢Œ⁄U ‚È¡ÊŸ ∑Χ¬Ê ÁŸœÊŸ •ŸÊÕ ¬⁄U ∑§⁄U ¬˝ËÁà ¡Ù–
‚Ù ∞∑§ ⁄UÊ◊ •∑§Ê◊ Á„Uà ÁŸ’ʸŸ¬˝Œ ‚◊ •ÊŸ ∑§ÙH
¡Ê∑§Ë ∑Χ¬Ê ‹fl‹‚ Ã ◊ÁÃ◊¢Œ ÃÈ‹‚ˌʂ„Í°U–
¬ÊÿÙ ¬⁄U◊ Á’üÊÊ◊È ⁄UÊ◊ ‚◊ÊŸ ¬˝÷È ŸÊ„UË¥ ∑§„Í°UH 3H
ŒÙ0. ◊Ù ‚◊ ŒËŸ Ÿ ŒËŸ Á„Uà ÃÈï„U ‚◊ÊŸ ⁄UÉÊÈ’Ë⁄U–
•‚ Á’øÊÁ⁄U ⁄UÉÊÈ’¢‚ ◊ÁŸ „U⁄U„ÈU Á’·◊ ÷fl ÷Ë⁄UH 130 (∑§)H
∑§ÊÁ◊Á„U ŸÊÁ⁄U Á¬•ÊÁ⁄U Á¡Á◊ ‹ÙÁ÷Á„U Á¬˝ÿ Á¡Á◊ ŒÊ◊–
ÁÃÁ◊ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ÁŸ⁄¢UÃ⁄U Á¬˝ÿ ‹Êª„ÈU ◊ÙÁ„U ⁄UÊ◊H 130 (π)H
‡‹Ù∑§. ÿà¬ÍflZ ¬˝÷ÈáÊÊ ∑Χâ ‚È∑§ÁflŸÊ üÊˇÊï÷ÈŸÊ ŒÈª¸◊¢
üÊË◊º˝Ê◊¬ŒÊC¡÷ÁQ§◊ÁŸ‡Ê¢ ¬˝ÊåàÿÒ ÃÈ ⁄UÊ◊ÊÿáÊ◊˜–
◊àflÊ Ãº˝ÉÊÈŸÊÕŸÊ◊ÁŸ⁄Uâ SflÊãÃSÃ◊—‡ÊÊãÃÿ
÷Ê·Ê’hÁ◊Œ¢ ø∑§Ê⁄U ÃÈ‹‚ˌʂSÃÕÊ ◊ÊŸ‚◊˜H 1H
¬Èáÿ¢ ¬Ê¬„U⁄¢U ‚ŒÊ Á‡Êfl∑§⁄¢U ÁflôÊÊŸ÷ÁQ§¬˝Œ¢
◊ÊÿÊ◊Ù„U◊‹Ê¬„¢U ‚ÈÁfl◊‹¢ ¬˝◊Êï’ȬÍ⁄¢U ‡ÊÈ÷◊˜–
üÊË◊º˝UÊ◊øÁ⁄UòÊ◊ÊŸ‚Á◊Œ¢ ÷DàÿÊflªÊ„UÁãà ÿ
Ã ‚¢‚Ê⁄U¬ÃXÔUÉÊÙ⁄UÁ∑§⁄UáÊÒŒ¸sÔÁãà ŸÙ ◊ÊŸflÊ—H 2H
ßÁà üÊË◊º˝Ê◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ‚∑§‹∑§Á‹∑§‹È·Áfläfl¢‚Ÿ ‚#◊— ‚Ê¬ÊŸ— ‚◊Ê#—–