1. No category

N
LE
at
ne
t
DA
Ha
ug
la
nd
sv
DS
en
lin d
d al
in dli
a
20
0
15
0
25
0
25
0
200
se
lv
Ste
i
0
45
n
en
(Privately owned road)
n
l se
0
(Domestic building)
Hytte, sommarhus, seter
(Cottage, mountain hut)
30
0
e da
len
a re
le
Lakserettane i Oselvo har alle tider vore viktig. På
1290-talet kom det til strid mellom Os-presten
og Lyse kloster om lakserettane i Oselvo. Bispen
i Bjørgvin vart kopla inn, og han baud prestane i
Os, Fana og Birkeland lysa abbeden og munkane
i bann, utan at det hjelpte stort. Striden gjekk like
fram til 1329, då erkebiskop Eiliv sa endeleg dom
i saka, og klosteret måtte gje seg.
I dag er Oselvo framleis av dei viktige lakseelvane, ikkje minst fordi ho er av dei få elvane som
framleis har ei livskraftig villaksstamme. Oselvo er
i dag varig verna mot utbygging.
Når nokon samarbeider
Statskog eig det store skogområdet på begge
sider av Raudlivatna, og nord til grensa mot Bergen. I samband med den store tømmerdrifta her
på 1980-talet vart det bygd skogsbilveg like inn til
nordenden av Insta Raudlivatnet, ein strekning på
kring tre kilometer frå Hatlelio. Etter at tømmerdrifta
vart slutt har vegen vore heller lite brukt, men no
har Statskog og BOF lagt heile vegen til rette som
turveg, like fram til Raudlistova. Vegen er grusa
og stelt, og det er laga raste- og utsiktsplassar på
høvelege stader.
Bergen og omland friluftsråd (BOF) eig eller leiger
og held vedlike over 20 friluftsområde i Os. Nokre
av dei er mellom dei finaste i fylket, som Ervikane
og Lysøya. Andre er mindre synlege og ikkje like
vakre, men likevel viktige for å leggja til rette for
at folk skal koma seg ut i naturen. Ein av desse er
parkeringsplassen i Hatlelio. Kombinasjonen av ein
stad å setja bilen og ein god veg å gå legg grunnlaget for ei flott naturoppleving.
For BOF er det hovudoppgåva å leggja til rette for
friluftsliv. Statskog har som hovudoppgåve å eiga,
driva og forvalta skog, men ynskjer samstundes at
dei store naturområda deira skal gjerast tilgjengelege som frilufts- og rekreasjonsområde for flest
mogleg. Dermed vert BOF og Statskog eit sterkt
par.
n
e
Uthus,
eimstbygning
Hannan
(Outhouse, other building)
Gjemdalskardet
Utsiktspunkt (Viewpoint)
400
0
35
Statskog, Friluftsrådet og Os kommune ynskjer
dykk ein flott tur!
Døme på fine turar (Nice walks)
Gaupeskarskulten
rsk
500
0
250
500
Meter
el
Gj
et
Tekst: Åsmund Lien
Teikning: Bernt Kristiansen
Grafisk utforming: BOF
Kartarbeid: Øyvind Sundfjord, Asplan Viak AS
Kartgrunnlag: Geovekst, tillatelsesnummer
GV-K-1243
Gj
550
450
500
Tømmerskartjørna
Kn
da
uts
Oselvo er ei kjend lakseelv. Ikkje fordi laksen her
er spesielt stor, eller at det er spesielt mykje av
han, men mest fordi ho har vore rekna for å vera
den tidlegaste lakseelva i landet. I lang tid tok
fisket i Oselvo til 1. april, no er dette jamna ut,
og som for dei fleste andre elvane tek fisket til 1.
juni.
Rasteplass
50
0 Hundabekktjørnane
10
(Industrial buildings)
450
me
0
Tø
m
Sto k
k
30
Industribygg
Lyhaugen
350
t
200
250
a
Kn
og
sk
ke
Bj
ør
Protected zone
250
400
ug v.
Verneområde
Bustadhus
20
edals elv
480
Kommunegrense
(Municipal boundary)
200
350
E ik h a
Sanden
Andre stiar
(Other footpaths)
15
0
St o k k
ut
Traktorveg/ skogsveg
(Forest road)
Lønningdalstjørna
Øvredalstjørna
sd
al
Mykje brukt turveg/ tursti
(Popular hiking trail)
Gullhaugane
Oselvvassdraget
Os kommune har òg som oppgåve å styrkja friluftslivet. For kommunen har det også mykje å seia
at folk får mest mogleg kunnskap om bygda, natur,
kultur og historie; det styrkjer samkjensle og lokal
identitet. Kommunen har difor i lag med Statskog
gjeve ut heftet ”På tur i Raudlikongens rike”, som
du kan få tak i hjå BOF og ymse stader i bygda,
mellom anna på Raudlistova.
Stemmetjørn
Privat veg
re
e
ng
o
G
le
da
(Municipal road)
ha
0
20
Kommunal veg
Djupedalen
50
0
10
Krå
400
rd
0
30
0
32
Le
E i k r ke
ha v e g
ug 2 e n
ve g8
en
2
15
38
33
33
ru-f late n1
9
Veste rl i o
350
0
30
400
Mørkevågen
47Eikhaugen
Fu
34
50
Gåssandvatnet
52
O
lio
Svartebotn
141.0
Heiåsen
Kleivåsen
3
s pe
300
TEIKNFORKLARING (Legend)
Svartatjørna
10
0
len
da
nd
Sa
50
38
O
Svartabots-
0
20 tjørna
25
0
Mileda len
0
15
Klubben
len
a
d
or
Svartatjørn
(County road)
50
St
Haukeland
g en
Rasteplass
Instatjørna
3 50
Grønhovda
a
selv
t
ar e
H
0
25
Ystatjørna
Rundetjørna
Uthus, annan bygning
Døme på fine turar (Nice walks)
200
Tjørnane
149
250
(Industrial buildings)
Utsiktspunkt (Viewpoint)
Rødssæ
nd
Steinsdalstjørna
a
tlaleitet
(Outhouse, other building)
250
a
en
Fylkesveg
(Cottage, mountain hut)
Industribygg
35
0
200
400
Gå
150
10
0
g
en
10
an
d
ss
e
r an
my
Sa
v
el
200
n
Bjø
100
delv
a
Lo
n
eli
a
em
Str
il
No r
y ra
en
d al
Sel
je
n
Lon
e
ed
Gå
nn
t
rn d
a le
lia
ge
dv
e
an
ss
n
al e
Åsen
g
ve
200
al
20
0
al
Kraftstasjon
Re
Hytte, sommarhus, seter
15
0
Vedalshaugane
Protected zone
(Domestic building)
Ille
en
al
sd
ne
0
Verneområde
10
(Municipal boundary)
71.7
Lona
71.7
sk
i ta
Bastiansmyra
s lia
Fo s
Kommunegrense
tlebotnen
61
450
Mu
300
200
250
ia
e ltel
R ot v
Barl
10
0
Bar
Steindalsvatnet
200
Andre stiar
(Other footpaths)
Langneset
en
Krokvatnet
200
Ge
Gåssand
550
500
a
nk
re
lve
Sø
en
au m
is tr
u dl
Ra
dli
a
d ale n
Hake
25
0
300
eli
lva
ne
s lia
ane
Lan
g
100
150
200
300
250
0
35
Ra
u
n
da le
Fjell
a
er li
Set
0
35
al
No
AN
GL
U
HA
at
ne
t
er
mm
(Forest road)
en
ad
g
ve
ter
Slåttemyra
n
rn
sæ
Traktorveg/ skogsveg
e
gg
00
2 00
250
300
Tj
ø
i dt
M
(Popular hiking trail)
Rundehaugen
3
ry
n
Mykje brukt turveg/ tursti
al e
s-
usd
sd
186
r et
(Privately owned road)
25 0
Reppåsen
n
Privat veg
350
sa
Ri
mh
hu
250
e
Sto rd al
Sælefjellet
Kommunal veg
Tevlemyrhaugen
La
am
n
Hatlelia
len
p ed a
Sko r
Storhaugen Kleiva
Yt
L
s ka
en
Fylkesveg
(County road)
6
600
7
0
70
500
Krå
214
Skantane
d ale
Sto r
49
Midsætret
350
Bøsætret
Naustlia
Asag
Bukkaberget
Austerlia
k
bek
TEIKNFORKLARING (Legend)
300
0
30
Yt
Raudlivatnet
tre
Varden Nordliskartjørna
Steindalsåsen
n
Verna område
e
Eik
Vesterkulten
45
0
40
"Raudlivatn skogreservat"
administrativt freda av
Statens skoger 1974
4
In
kulten
Moshaugane
0
35
Sleipaskarv
45400
5 00
0
Bukkabærlia
Bødalen
389
21
Raudlio er mykje brukt som turområde og for bær
og soppsanking. På fine sommardagar er her óg
gode badeplassar, særskilt i nordre enden av Ytsta
Raudlivatnet. Her er óg gode teltplassar.
60
Grasholmen
Nordhordlands-
55
0
et
Osøyro
S
0
25
Bergens Jæger- og Fiskeforening (BJF) har leigt jaktog fiskeretten i Raudlio i fleire tiår. BJF har også ei
lagshytte ved Insta Raudlitjørn. Hytta kan leigast
etter avtale med BJF. Det er fritt fiske i alle vatna på
statsgrunn i Raudlio. Her er bra med aure og røye i
dei største vatna, men bestanden er for stor i høve
til mattilgangen.
Bjørkestølsbotnen
Ørnhaugen
Bustadhus
Jakt, fiske og friluftsliv
A
BJF
ar
sk
V
Rundehaugen
Bø
Engevik
200
• Riding med hest er forbode på Raudlivegen.
In
Raudlitjørna
Sineset
600
a le
nd
fjellet
150
• Respekter bandtvangen i tida 1. april til 20. august.
Hund skal alltid vera i band der dyr beiter.
Raudli-
Lammadiket
0
35
50
(Municipal road)
• Hugs bålforbodet frå 15. april til 15. september. Set
ikkje eingongsgrill direkte på berrt fjell eller gras. Om
du lagar bål i strandkanten, ikkje legg bålplassen rett
på svaberg slik at berget sprekk.
Midtsæterfjellet
Tjørnhaugen
Langaneset
In
Raudlivatnet
N
4
Ospeskog
Gråura
Raudlistova
Sæ
• Med telt kan du fritt overnatta same stad i utmark
inntil to døger, men ikkje nærare enn 150 meter frå
hus eller hytte.
450
Raudlibøen
Siste leveåra sine budde han hos dotter si i Salbuvik i Lysefjorden.
Han lengta nok attende i villmarka, for ein dag i 1894 tok han med
seg litt niste og gjekk inn att i Raudlio, der han vart verande i dagevis før det kom folk og henta han heim att. Han døydde seinare
same året.
• Under ferdsle har alle rett til å dra opp båt eller kano
på strandstrekning i utmark, for kortare tid. Du kan
ikkje nytta kai eller bryggje utan løyve frå grunneigar
eller brukar.
500
Bjørkestølsbotn
Yt
• Gå ikkje på innmark om ikkje marka er frosen i
tida 15. oktober til 29. april. Innmark er mellom anna
fulldyrka mark, kulturbeite, hage, hustomt og yngre
plantefelt. Utmark er i prinsippet alt som ikkje er
innmark.
Flesland
Sau
Kampen
i
Ste
Allemannsretten er eit gratis fellesgode. Retten er
tufta på omsynsfull framferd overfor grunneigarar,
andre brukarar og respekt for naturmiljøet. Friluftslova gjev retningslinjer som viser korleis vi skal nytta
rettane og pliktene:
Rindafjellet
Haugland
Når ein lever som Håkon Raudlio, langt frå folk og i pakt med naturen, som me ville sagt i våre dagar, og attpå til er ovsterk, så vert
det historier av det. Somme er sanne, andre kan vel ha litt fri dikting i seg. Om Raudlikongen, som Håkon vart kalla, vert det fortalt
mange soger.
Det vert mellom anna fortalt at to vêrar (eller to geitebukkar, eller
kanskje ein bukk og ein vêr) hadde fare over fjellet til Heggland i
Hegglandsdalen. Raudlikongen fôr etter dei, og då dei sette bukkebein og ikkje ville følgja han tok han dei på aksla og under armen
og bar dei over fjellet heim att, ein tur på to – tre timar.
Raudlikongen hadde òg ord på seg for å vera snarrådig. Ein gong
hadde han vore og kjøpt ein stor saltestamp som han bar med seg
på veg heim. Brått kom det ein ulveflokk etter han, og han kunne
ikkje gjera anna enn å kvelva stampen over seg for å verna seg mot
dyra. Ulvane gjekk rundt stampen og prøvde å få tak i mannen,
men etter kvart som dei stakk føtene inn under kanten på stampen
så stakk han dei med kniven sin. Ulvane vart ville av blodlukta, og
gjekk til åtak på kvarandre og drap kvarandre.
va
In Bøskardet
Allemannsretten
eit
v
l
el
Fj
550
Om lag halvvegs til Raudlio, når du nærmar deg
nordenden av Ytsta Raudlivatnet, går ein stig
ned til vatnet til ein badeplass. Komen fram til
Raudlibøen kan du velja om du vil gå same vegen
attende, eller halda fram stigen over Sølverelvo og
på aust-sida av Insta Raudlivatnet. Denne stigen
går over eidet mellom Raudlivatna, på ei stokkebru
over elva, og du kjem inn att på skogsvegen like
ved badeplassen.
Raudlio vart rydja som gard i 1814. Garden låg inne i Friskogane,
som godseigar Henrik Forman på Lysekloster åtte. Det var Lars Mo
frå Kvam som rydja garden og bygde her. Attåt gardsdrifta – det
var sikkert ikkje mykje å leva av fyrste tida – dreiv Lars med veiding
og fiske, skriv Nils Tveit i Os soga. Sonen Håkon, som vart fødd
i 1813, overtok bruket då faren døydde i 1858. Han dreiv òg med
jakt og fiske, og dessutan dreiv han med treskoarbeid, som dei
fleste andre osingar på den tida gjorde. Håkon var kjend for å vera
uvanleg sterk, og han vart kalla Raudlikongen.
Ulvvatnet
t
tne
0
60
Vegen stig fyrst noko, svingar så mot høgre og ned
mot Ytsta Raudlivatnet, men aldri like ned til vasskanten. Eit par stader er det laga til rasteplassar,
og skogen er hoggen ut for å gje utsyn over vatnet.
Raudlikongen
0
65
Turen byrjar på parkeringsplassen i Hatlelio. Du
følgjer vegen som går opp mot venstre frå parkeringsplassen. Etter eit par hundre meter tek du på
nytt til venstre og inn på ein skogsbilveg med bom.
Denne vegen følgjer du like fram til Raudlibøen og
Raudlistova, tre kilometer lenger framme.
732
sv
Langs vegen frå Hatlelio
til Raudlio -og attende
650
På tur i Raudlio
St i
t
ef
Bergen og Omland Friluftsråd