1. No category

SJØLVMELDINGA 2014
Rettleiing til postane
Ikkje betal for mykje
skatt – sjekk alle
opplysningane og
frådraga i sjølvmeldinga
Har du endringar
– lever elektronisk
seinast 30. april
Nynorsk
2
3
Postar som ikkje er fylt ut på førehand
Innhald
Dersom arbeidsgivarar, bankar o.l. ikkje har sendt inn opplysningane
Frådragspostar14
Formue og gjeld
22
Temaer28
Viktige skjema
62
Stikkordregister63
Satser69
til Skatteetaten til rett tid, kjem ikkje beløpet til å vere førehandsutfylt
i sjølvmeldinga. Slike beløp må du sjølv føre opp i sjølvmeldinga.
Dersom det ikkje er nokon eigen post for beløpet som manglar, skriv
du beløpet i feltet «Beløp som ikkje er fylt ut på førehand, fører du
her».
Uttrykket «beløpet skal førast i post»
Sjølvmelding på papir
Her tyder det «å føre i post» at du korrigerer ved å stryke beløpet i
ein førehandsutfylt post og fører inn rett beløp. Dersom beløpet ikkje
er førehandsutfylt, skriv du inn nummeret på posten, tekst og beløp.
Dersom det ikkje er nokon eigen post i sjølvmeldinga for ikkje-føre-
handsutfylte beløp, fører du beløpet i feltet «Beløp som ikkje er fylt
ut på førehand, fører du her».
Elektronisk sjølvmelding
Her betyr «å føre i post» at du finn den aktuelle posten i hovudover-
sikta og korrigerer ein førehandsutfylt post ved å føre inn rett beløp,
eller at du fører inn det beløpet som manglar.
Når du leverer sjølvmeldinga elektronisk, finn du alle skjema som
ein integrert del av sjølvmeldinga under valt nummer på posten eller
under fana Vedlegg. Beløpet blir automatisk overført frå skjemaet/
vedlegget til rett post i sjølvmeldinga og beløpet i feltet Beløp som
ikkje er fylt ut på førehand, fører du her.
Du finn meir informasjon her:
.
skatteetaten.no/starthjelp-naering
Informasjon til utanlandske arbeidstakarar med opphald i Noreg
Rettleiing:
Rettledning for utenlandske arbeidstakere og selvstendige næringsdrivende
Informasjon:
•
Informasjon til utenlandske arbeidstakere:
Selvangivelsen 2014
•
Informasjon til utenlandske arbeidstakere:
Pendlerfradrag
•
Informasjon til utenlandske arbeidstakere:
Standardfradrag skatteetaten.no/selvangivelse-utenlandsk
Informasjon til personar busett i utlandet som mottek pensjon frå Noreg
Rettledning for personer bosatt i utlandet som mottar pensjon fra Norge
Starthjelp for næringsdrivande, rettleiingar og brosjyrar finn du på skatteetaten.no
4
1.3 Sambuarar
Arveavgiftslova er oppheva, slik at det ikkje skal betalast arve-
Før opp eller fjern fødselsnummeret til sambuar i posten dersom
avgift for arv etter dødsfall som skjer i 2014 eller seinare. Det same
felles barn set kryss i post 1.3.1. Sambuarar med felles formue/
Mottakaren av arven eller gåva skal i staden som utgangspunkt
det har skjedd ei endring i sambuarstatusen din. Sambuarar med
gjeld for gåver som er tekne imot frå og med dette tidspunktet.
gjeld set kryss i post 1.3.2.
vidareføre den avdøde (arvelataren) sine eller givaren sine
Om likning av barn og sambuarar, sjå «Foreldre og barn», «Ektefellar,
inneber til dømes at dersom du seinare sel ein arva eigedom, skal
registrerte partnarar og meldepliktige sambuarar» og «Sambuarar».
1.5 Andre opplysningar
1.5.1 Bustadsparing for ungdom
Skattefrådrag blir gitt på grunnlag av opplysningar frå banken.
Dersom det manglar opplysningar, må du ta kontakt med banken.
Innbetalt sparebeløp kan ikkje overstige kr 25 000 per år. Samla
innbetalt beløp på kontoen kan ikkje overstige kr 200 000.
skattemessige posisjonar knytte til dei overførte eigedelane. Dette
gevinstutrekninga baserast på den avdøde (arvelataren) sin eller
givaren sin inngangsverdi. Les meir om dette i temadelen under
Arv og gåve og på skatteetaten.no.
Har du teke imot fast eigedom som arv eller gåve i 2014 og
overdraginga er tinglyst, skal eigedomen vere førehandsutfylt i
post 4.3.2 eller 4.3.3. Gjeld det bustad- eller fritidseigedom, må
du fylle ut feltet for inngangsverdi i post 4.3.2 eller 4.3.3. Dersom
overdraginga av eigedomen ikkje er tinglyst, er ikkje dette
førehandsutfylt, og du må sjølv føre opplysningane i post 4.3.2
Dersom du krev skattefrådrag for innbetalt sparebeløp i eit anna
eller 4.3.3. Sjå meir om inngangsverdi under temaet Arv og gåve.
krev. Les meir om dette på skatteetaten.no.
eigedomen (kommune, gardsnr., bruksnr., ev. partsnr. og adresse),
1.5.2 Lotteri- og tippegevinstar o.l.
ut (marknadsverdi eller tidlegare eigar sin inngangsverdi) i feltet for
EØS-land, gjeld det eigne reglar for kva opplysningar Skatteetaten
Gevinstar frå desse spela og trekningane er skattefrie:
•
spel som er arrangerte av Norsk Tipping AS,
t.d. Lotto, Viking Lotto, Tipping og Oddsen
•
totalisatorspel som kjem inn under totalisatorlova (Rikstoto)
•
utlodding etter lotterilova, m.a. Quicklotteri og bingospel
•
engespel og lotteri i eit anna EØS-land som svarar til
p
spel eller lotteri som lovleg blir tilbydde i Noreg, og som
er underlagde offentleg tilsyn og kontroll i heimlandet
•
offentleg tilgjengelege tiltak som er arrangerte av massemedium
Dersom dei skattefrie gevinstane dine i 2014 er på kr 100 000 eller
meir, må du leggje ved stadfesting frå den eller dei som har levert
ut gevinsten/gevinstane. Her kan du ikkje velje leveringsfritak.
Leverer du sjølvmeldinga på papir, må du opplyse om identiteten til
dato for erverv, inngangsverdi og korleis inngangsverdien er rekna
postar som ikkje er førehandsutfylte.
Sidan arveavgiftslova er oppheva, skal du ikkje lenger levere
det tidlegare skjemaet «Melding om gåver, gåvesal, overdraging
mellom nære slektningar og om utdeling av midlar frå uskifta bu»
(RF-1616).
1.5.6 Inntekt, formue og/eller gjeld i utlandet
Du skal gi opp all inntekt, formue og gjeld du har i utlandet, i
sjølvmeldinga. Dette gjeld òg når formuen eller inntekta ikkje skal
skattleggjast i Noreg. Kryss av for «ja» dersom du har
•
inntekt i utlandet
•
formue i utlandet, t.d. fast eigedom, tidspartleilegheit
(«timeshare»-leilegheit), innbu og lausøyre,
bankinnskot, aksjar eller obligasjonar
Andre gevinstar enn dei som er nemnde ovanfor, er skattepliktige
når verdien av kvar enkelt gevinst overstig kr 10 000 før frådrag for
•
(innsats) som er direkte knytte til den skattepliktige gevinsten, skal
skjemaet «Bankinnskot i utlandet» (RF-1231). Renteinntekter skal
kostnader. Skattepliktig gevinst skal førast i post 3.1.12. Kostnader
førast i post 3.3.7.
Skattefritaket for gevinstar ved spel og konkurransar gjeld ikkje når
gevinsten blir rekna som vederlag for arbeid eller verksemd.
1.5.3 Arv og gåver
Arv eller gåve er ikkje skattepliktig inntekt for mottakaren, men ein
må gi opp arven eller gåva når den samla verdien er kr 100 000
eller meir.
Tek du imot gåve frå arbeidsgivaren din, kan det bli rekna som lønn
og ikkje som skattefri gåve. Les meir på skatteetaten.no.
gjeld i utlandet
Opplysningar om utanlandske bankinnskot o.l. skal førast i
førast i post 3.1.11.
Dersom du har blitt eigar av fast eigedom i utlandet i 2014, må du
opplyse om kva slags eigedom det er (fritidseigedom, tomt osv.),
kva land eigedomen ligg i, når han blei kjøpt (dato), kjøpesum og
salsverdi, dersom det finst. Desse opplysningane fører du i post 4.6.1.
Skattepliktig inntekt, formue og gjeld i utlandet fører du i dei
aktuelle postane i sjølvmeldinga. Dersom du krev frådrag i utlikna
skatt for skatt som du har betalt i utlandet (kreditfrådrag), må du
fylle ut Frådrag for skatt betalt i utlandet av person – kreditfrådrag
(RF-1147). Krev du frådrag i inntekt, fører du opplysningane i post
5
3.3.7. Dersom du krev frådrag i inntekt eller utlikna skatt for skatt
godtgjersle du har fått som medlem av styre, representantskap,
Dersom du meiner at inntekta eller formuen ikkje er skattepliktig til
Hugs å føre opp alle skattepliktige inntekter som ikkje er
skattepliktig. Dersom du har betalt skatt i utlandet for inntekta eller
er med.
du har betalt i utlandet, må betalinga dokumenterast.
Noreg, må du opplyse om inntekta/formuen og kvifor han ikkje er
formuen, bør du opplyse om dette.
utval, råd o.a
førehandsutfylte i sjølvmeldinga, og å sjekke at alle frådrag
Lønn på inntil kr 1 000 frå éin enkelt arbeids- eller oppdragsgivar
Dersom du har lønn som blir skattlagd i eit anna nordisk land, må du
er skattefri. For arbeid i oppdragsgivaren sin heim/fritidsbustad er
gjeld dersom du krev å få sett ned skatten med den delen av skatten
Dersom arbeids- eller oppdragsgivaren er ein skattefri organisasjon,
fylle ut «Nedsetjing av inntektsskatt på lønn» (RF-1150). Det same
som fell på lønn opptent i utlandet (etter eittårsregelen), eller du har
lønn som er unnateken frå skattlegging etter ein skatteavtale.
grensa kr 6 000.
er utbetalinga skattefri dersom ho ikkje er over kr 6 000.
Ver merksam på at det ikkje gjeld noka skattefri beløpsgrense for
Formue i, inntekt frå og gevinst ved sal av fast eigedom i utlandet
næringsinntekt.
gevinsten kan vere skattefri i Noreg etter skatteavtale med det
2.1.2 Inntekt som gir rett til særskilt frådrag for sjøfolk
utøver eller tek del i verksemd i utlandet, får du ikkje fullt frådrag
førehandsutfylt i sjølvmeldinga. Dersom det ikkje er tilfelle, skal du
verksemda er skattefri i Noreg. Du får heller ikkje fullt frådrag
i fart gir rett til særskilt frådrag for sjøfolk når arbeidet om bord
skattefri i Noreg. Dersom du eig bustad eller fritidsbustad i Belgia,
inntektsåret.
er i utgangspunktet skattepliktig i Noreg. Formuen, inntekta og
landet der eigedomen ligg. Dersom du har fast eigedom eller
Inntekt som gir rett til særskilt frådrag for sjøfolk, vil vanlegvis vere
for gjeldsrenter i Noreg når inntekta frå den faste eigedomen eller
føre inntekta i denne posten. Inntekt frå arbeid om bord på skip
for gjeld når formuen i den faste eigedomen eller verksemda er
er hovudsysselsetjinga di og arbeidet har vart i minst 130 dagar i
Bulgaria, Italia, Malta eller Tyskland, får du likevel fullt frådrag
Som inntekt om bord reknar ein all godtgjersle som sjøfolk får utbetalt
for gjeld og gjeldsrenter. Har du kravd frådrag for gjeld og/eller
gjeldsrenter i det landet der bustaden eller fritidsbustaden ligg, får
du ikkje frådrag for dette beløpet i Noreg. Du må derfor opplyse om
kva frådrag du har kravd i det landet eigedomen ligg i.
2.1 Lønn og tilsvarande ytingar
2.1.1 Lønn o.l.
gjennom arbeidsgivaren, og serveringspengar, drikkepengar osv.
Som inntekt om bord reknar ein òg forteneste som sjøfolk har hatt
ved salsverksemd om bord. Det same gjeld sjukepengar, hyre og
likestilte ytingar ved sjukdom eller skade som trer i staden for slike
inntekter om bord, og visse naturalytingar.
Om særskilt frådrag for sjøfolk, sjå post 3.2.13.
Hyreinntekt som gir rett til særskilt frådrag for fiskarar, skal førast i
Her fører du lønn, honorar og andre ytingar frå arbeidsgivar. Dette
post 2.1.1. Frådraget skal førast i post 3.2.14.
pengar. Naturalytingar som skal førast i denne posten, er m.a.
2.1.3 Inntekt frå barnepass i heimen til barnepassaren frie arbeidsklede. Gevinst ved innløysing eller sal av opsjon du har
heim, er næringsinntekt, men skal handsamast som lønn når barna er
gjeld m.a. naturalytingar, dvs. ytingar som består av anna enn
fordel ved fri bruk av bil, flybonus, heilt eller delvis fri bustad og
Inntekter (vederlag) du får for å passe andre sine barn i din eigen
fått i arbeidsforhold, skal òg skattleggjast som lønn og førast i post
•
11 år eller yngre ved utgangen av inntektsåret
(fødde i 2003 eller seinare), eller
Rentefordelen ved rimelege lån i arbeidsforhold blir skattlagd som
•
12 år eller eldre og har særleg behov for omsorg og pleie
2.1.1.
lønn. Rentefordelen er normalt førehandsutfylt. Både rentefordelen
og renter som er komne på og betalte, får du frådrag for i post 3.3.1.
Bruttoinntekta skal foreldra normalt splitte i ei utgiftsgodtgjersle
og ei arbeidsinntekt (lønn). Dersom utgiftsgodtgjersla ikkje er sett
Om verdsetjinga av naturalytingar, sjå temaet Naturalytingar –
høgare enn 50 prosent av samla brutto vederlag for kvart barn i
bruk av bil er handsama under temaet Bil.
ikkje rekna for å gi overskot. Då skal berre arbeidsvederlaget førast
Lønn ved arbeidsmarknadstiltak o.l., sjukepengar, foreldre-
for minstefrådraget. Den fastsette utgiftsgodtgjersla fungerer som
verdsetjing. Der kan du òg lese om fri kost for sokkelarbeidarar. Fri
pengar og arbeidsavklaringspengar, kvalifiseringsstønad etter
sosialtenestelova og dagpengar under arbeidsløyse til lønnstakarar
er òg skattepliktig som lønn. Det same gjeld overgangsstønad
til einsleg forsørgjar (for nye mottakarar etter 1. april 2014) og
året, og heller ikkje høgare enn kr 1 057 per månad per barn, blir ho
i sjølvmeldinga. Arbeidsvederlaget er med i utrekningsgrunnlaget
eit standardfrådrag.
I staden for standardfrådrag kan du velje frådrag for dei faktiske
kostnadene dine i samband med barnepasset, på det vilkåret at
6
det ikkje blei valt standardfrådrag året før. Dersom du har valt stan-
dardfrådrag, er du bunden av valet i fem år, så sant forholda stort
sett er uendra.
Om frådrag for faktiske kostnader, sjå brosjyren Skatteregler ved
barnepass. Du finn brosjyren på skatteetaten.no.
i sjølvmeldinga. Alle beløp som ikkje er førehandsutfylte, må du
sjølv føre i sjølvmeldinga.
2.2 Pensjonar, livrenter i arbeidsforhold o.a.
Har du fått etterbetalt pensjon frå folketrygda eller frå andre (kode
Dersom du driv familiebarnehage i eigen heim, fører du inntektene
225 i lønns- og trekkoppgåva), skal heile etterbetalinga skattleggjast
overfører næringsinntekta frå post 0402 i næringsoppgåva til post
høgare enn om pensjonen hadde blitt skattlagd i det året eller dei
og kostnadene i næringsoppgåva (RF-1175 eller RF-1167) og
i utbetalingsåret. Skatteetaten skal sørgje for at skatten ikkje blir
2.1.3 i sjølvmeldinga. Utrekna personinntekt skal førast i post 1.6.1.
åra etterbetalinga gjeld for.
Næringsinntekt/underskot frå familiebarnehage utanfor eigen heim
2.2.1 Eigen pensjon frå folketrygda
skal førast i høvesvis post 2.7.6 eller 3.2.19. Om familiebarnehagar,
sjå brosjyren «Familiebarnehager og skatt» på skatteetaten.no.
Sjukepengar som erstattar inntekt frå barnepass i eigen heim, er
førehandsutfylte.
2.1.4 Overskot på utgiftsgodtgjersler
Dei førehandsutfylte beløpa i post 2.2.1 til 2.2.4 finn du i oppgåva
frå NAV (pensjonsoppgåva).
2.2.2 Eigen pensjon o.l. frå andre enn folketrygda, medrekna
utanlandske pensjonar Posten
omfattar
m.a.
utbetalingar
frå
ulike
norske
Utgiftsgodtgjersle er ei yting som skal dekkje kostnader i samband
pensjonsordningar: tenestepensjon, avtalefesta pensjon (AFP),
Dersom godtgjersla er høgare enn kostnadene, er overskotet
lov om supplerande stønad til personar med kort butid i Noreg,
og trekkoppgåva kva slags godtgjersle det dreier seg om. Om
òg utanlandske pensjonar o.a. som er skattepliktige til Noreg,
Godtgjersle som dekkjer private kostnader, er vanlegvis fullt ut
ytingar med eingongsbeløp skal òg førast her. I denne posten
og fast arbeidsstad.
pensjonsordning (IPA og IPS).
med arbeid, oppdrag eller verv, t.d. kost-, reise- og bilkostnader.
pensjonar i arbeidsforhold, introduksjonsstønad, støtte etter
skattepliktig og skal førast i post 2.1.4. Du ser normalt av lønns-
føderådsytingar (kårytingar) i jord- og skogbruk. Posten dekkjer
utrekninga av over- eller underskot, sjå temaet Utgiftsgodtgjersle.
og som ikkje skal førast i post 2.2.3. Avløysing av rett til slike
skattepliktig, t.d. godtgjersle for kostnader til reiser mellom heim
fører du òg utbetalingar frå individuell pensjonsavtale / individuell
Om skatteplikt for arbeidsgivar si dekning av kost, losji og besøks-
reiser til heimen i utlandet for utanlandske arbeidstakarar i Noreg,
sjå «Rettledning for utenlandske arbeidstakere og selvstendig
næringsdrivende» på skatteetaten.no/selvangivelse-utenlandsk.
Det
same
gjeld
skattepliktige
utbetalingar
frå
livrenter
i
arbeidsforhold (kollektive livrenter) oppretta før 1. januar 2007.
Skattepliktige utbetalingar frå livrenter i arbeidsforhold (kollektive
livrenter) oppretta frå og med 1. januar 2007, skal førast i post
2.6.2. Om livrente som er teikna som framhaldsforsikring, og
Godtgjersle som næringsdrivande reknar seg innanfor næringa,
livrente som er teikna etter lov om individuell pensjonsordning, sjå
Dersom den næringsdrivande mottek utgiftsgodtgjersle i lønt
Dersom du har fått ytingar i 2014 som ikkje er førehandsutfylte,
er verksemdsinntekt og blir ikkje rekna som utgiftsgodtgjersle.
arbeid, skal godtgjersla handsamast på same måte som for andre
lønnstakarar.
2.1.5 Anna arbeidsinntekt
Her fører du anna arbeidsinntekt utanfor næringsverksemd, t.d.
salsinntekt og arbeidsvederlag frå handverks- og husflidsarbeid i
heimen. Salsinntekta skal førast opp etter at kostnader til materiale
er trekte frå.
Bruttoinntekt ved sal av hage- og naturprodukt utanfor næringsverksemd, t.d. bær, sopp og fisk, skal berre skattleggjast for beløp
over kr 6 000 i inntektsåret. Du skal føre overskytande beløp
temaet Livsforsikring.
må du føre dei opp. Dersom du har pensjon som er skattlagd i eit
anna land, kan du krevje frådrag i utlikna skatt for den skatten du
har betalt i det andre landet (kreditfrådrag). Du må dokumentere
betalinga og fylle ut skjemaet «Frådrag for skatt betalt i utlandet
av person – kreditfrådrag» (RF-1147). For pensjon frå eit anna
EØS-land som tilsvarer alderspensjon frå folketrygda og avtalefesta
pensjon (AFP) i Noreg, sjå post 2.2.3.
7
2.2.3. Pensjon frå eit anna EØS-land som tilsvarer
2.6 Bidrag, livrenter, barnepensjon o.l.
Noreg
2.6.1 Mottekne skattepliktige underhaldsbidrag
alderspensjon frå folketrygda og avtalefesta pensjon (AFP) i
Her fører du pensjon frå eit anna EØS-land som tilsvarer
alderspensjon frå folketrygda og avtalefesta pensjon (AFP) som er
skattepliktig i Noreg. Du må òg gi opp tidsrom, pensjonsgrad, type
pensjon og kva land han blir utbetalt frå. Med tilsvarande pensjon
meiner vi pensjon frå allmenne og pliktige pensjonsordningar
som gjeld alle innbyggjarane i landet. Dersom du er mottakar av
Regelmessige underhaldsbidrag frå tidlegare eller fråseparert
ektefelle er skattepliktige. Ver merksam på at det berre er underhaldsbidrag som kjem frå tidlegare eller fråseparert ektefelle, og
som er utbetalte frå offentleg kontor, som er førehandsutfylte.
Underhaldsbidrag som er utbetalt som eit eingongsbeløp, er ikkje
skattepliktig.
ein slik tilsvarande pensjon frå eit anna EØS-land, kan du krevje
Barnebidrag og særtilskot etter barnelova, oppfostringsbidrag
sjå temaet Skattefrådrag for pensjonsinntekt og skatteavgrensing
(forskoteringslova), er ikkje skattepliktige.
du kunne leggje fram dokumentasjon som viser at pensjonen er
2.6.2 Anna
innbyggjarar i landet. Pensjon frå eit anna EØS-land som ikkje
arbeidsforhold (individuelle livrenter), skattepliktige utbetalingar frå
skattefrådrag på dette grunnlaget. Om vilkår for skattefrådrag,
ved låg alminneleg inntekt. Dersom Skatteetaten ber om det, må
etter barnevernlova og bidragsforskot som er utbetalte av NAV
utbetalt frå ei allmenn og pliktig pensjonsordning som omfattar alle
Her fører du skattepliktige utbetalingar frå livrenter utanfor
oppfyller vilkåra for skattefrådrag, fører du i post 2.2.2.
livrenter i arbeidsforhold (kollektive livrenter) oppretta frå og med
2.2.4 Ektefelletillegg
skogbruk (t.d. fri bustad og andre naturalytingar), utbetaling frå
1. januar 2007, inntekt frå føderåd (kårytingar) utanfor jord- og
Skattepliktig ektefelletillegg frå folketrygda og private pensjons-
legat og andre skattepliktige regelmessige stønader. Skattepliktig
frå folketrygda som blir utbetalt til personar som mottek alders-
selskapet. Om livrente som er teikna som framhaldsforsikring, og
tidspunktet for ektefelletillegget er før 1. januar 2011. Skattefritt
temaet Livsforsikring. Om livrenter i utanlandsk selskap, sjå temaet
ordningar står i kode 219 i lønns- og trekkoppgåva. Ektefelletillegg
del av livrenter frå norsk livsforsikringsselskap står i oppgåva frå
pensjon og avtalefesta pensjon (AFP), er skattefritt når verknads-
livrente som er teikna etter lov om individuell pensjonsordning, sjå
ektefelletillegg står i kode 242 i lønns- og trekkoppgåva.
Livsforsikring.
2.2.5 Skattefri pensjon frå utlandet
Her fører du pensjon frå utanlandske pensjonsordningar som ikkje
skal skattleggjast i Noreg. Du må gi opp type pensjon, beløp og kva
land han blir utbetalt frå. Skattefrie pensjonar har innverknad på
utrekninga av skattefrådrag for pensjonsinntekt. Pensjonen inngår
i samla pensjonsinntekt, sjå temaet Skattefrådrag for pensjonsinntekt og skatteavgrensing ved låg alminneleg inntekt.
2.4 Barn si lønnsinntekt
2.4.1 Barn som er 12 år eller yngre
Skattepliktige utbetalingar frå livrenter i arbeidsforhold (kollektive
livrenter) oppretta før 1. januar 2007, skal førast i post 2.2.2.
Skattepliktig etterlønn og etterpensjon etter dødsfall (står i kode
214 i lønns- og trekkoppgåva) skal òg førast i post 2.6.2. Berre den
delen som overstig 1 ½ gonger grunnbeløpet i folketrygda (G) på
dødsfallstidspunktet, er skattepliktig.
Fram til 1. mai 2014 var 1 ½ G kr 127 867 og frå 1. mai 2014
kr 132 555.
2.6.3 Barnepensjon
Her fører du barnepensjon for barn som er 16 år eller yngre (fødde
Barn som er fødde i 2002 eller seinare, skal ikkje levere sjølvmelding.
i 1998 eller seinare). Førehandsutfylt beløp er henta frå kode 220
Overskytande beløp er skattepliktige. Førehandsutfylte beløp
Barnetrygd og kontantstøtte (både statleg og kommunal) er skatte-
Lønn til desse barna på kr 10 000 eller mindre er skattefri.
er førte med éin halvdel på kvar av foreldra sine sjølvmeldingar
dersom foreldra bur saman. Foreldra kan velje å bruke ei anna
fordeling. Dersom foreldra ikkje bur saman, blir barnet likna saman
med den av foreldra som barnet er registrert busett saman med
i folkeregisteret. Dersom denne forelderen er gift, sjå temadelen
under Foreldre og barn.
og 228 i lønns- og trekkoppgåva til barnet.
fritt og skal ikkje givast opp i sjølvmeldinga.
8
2.7 Næringsinntekter
Dersom du leiger ut bustad i eit bustadselskap (burettslag og
Næringsdrivande får vanlegvis tilsendt Sjølvmelding for nærings-
bustadaksjeselskap) eller bustadsameige som fører til at bustaden
drivande o.a., skal du levere denne anten elektronisk eller på papir.
selskapet/sameiget her. Eit eventuelt førehandsutfylt beløp skal då
drivande o.a. Dersom du har motteke Sjølvmelding for nærings-
skal rekneskapsliknast, skal du ikkje føre din del av inntektene til
Du skal levere sjølvmelding sjølv om du ikkje hadde inntekt i 2014,
strykast og førast i Utleige m.m. av fast eigedom (RF-1189).
og sjølv om verksemda opphøyrde i 2014.
Dersom du har starta næringsverksemd i 2014 og har fått
tilsendt Sjølvmelding for lønnstakarar og pensjonistar o.a., kjem
det av at Skatteetaten ikkje har fått kjennskap til at du har starta
næringsverksemd. Du kan levere motteken sjølvmelding med
pliktige skjema elektronisk via skatteetaten.no, sjå nedanfor.
Næringsdrivande med brutto driftsinntekter som ikkje overstig kr
50 000, er normalt fritekne frå å levere næringsoppgåve, sjå del 2
av Starthjelp for næringsdrivande.
2.8 Inntekt frå bustad og annan fast eigedom
I post 2.8.2 og 2.8.5 fører du skattepliktig inntekt frå bustad og
annan fast eigedom i Noreg og i utlandet. Fordel ved bruk av eigen
bustad er skattefri. Utleigeinntekter frå eigen bustad er skattefrie
når du nyttar minst halvparten av bustaden til eigen bruk (utrekna
etter utleigeverdi). Du kan òg leige ut heile eller ein større del av
bustaden for opp til kr 20 000 i året skattefritt.
Sjå nærmare om utleige av bustad under temaet Bustad og annan
fast eigedom.
2.8.2 Nettoinntekt ved utleige m.m. av fast eigedom utanom
næring
Her skal du føre nettoinntekt frå skjemaet Utleige m.m. av fast
eigedom (RF-1189). Overskot som er overført frå RF-1189,
skal førast i post 2.8.2 eller post 2.8.5 (utanlandsk eigedom).
Underskot skal førast i post 3.12. Sjå òg temaet Bustad og annan
fast eigedom. I den elektroniske sjølvmeldinga finn du skjemaet
RF-1089 i tilknyting til post 2.8.2 eller i vedleggsoversikta. Når
beløpet er fylt ut, blir det automatisk overført til rett post.
2.8.3 Skattepliktig utleigeinntekt frå fritidseigedom
Du skal ikkje skattleggjast for bruk av eigen fritidseigedom. Dersom
du leiger ut eigen fritidsbustad som du sjølv bruker, er inntil kr 10 000
av leigeinntektene skattefrie. Dersom leigeinntektene er høgare,
er det skatteplikt for 85 prosent av dei inntektene som overstig
kr 10 000. Sjå òg dømet under temaet Bustad og annan fast
eigedom.
Dersom du ikkje bruker fritidsbustaden sjølv, men
berre leiger han ut, er alle leigeinntektene skattepliktige. Då må
eigedomen rekneskapsliknast, og du må fylle ut skjemaet Utleige
m.m. av fast eigedom (RF-1189). Sjå post 2.8.2.
2.8.1 Partseigar/bustadsameigar sin del av inntekter i
2.8.4 Skattepliktig gevinst ved realisasjon (sal o.l.) av bustad,
Her fører du skattepliktig inntekt av part i bustadselskap/
Gevinst ved sal av bustad er skattefri når du
bustadsameiget. Partseigarar/bustadsameigarar som ikkje har
•
har eigd bustaden i meir enn eitt år og
•
har brukt han som eigen bustad i minst
bustadselskap/bustadsameige
bustadsameige. Beløpet står i oppgåva frå bustadselskapet eller
fått oppgåve, kan få dei nødvendige opplysningane frå styret i
selskapet/sameiget eller frå rekneskapsføraren.
tomt og annan fast eigedom
eitt av dei to siste åra før salet
Gevinst ved sal av fritidsbustad er skattefri når du
Slik leverer du sjølvmeldinga elektronisk:
1. Logg deg inn via skatteetaten.no. Du ser då at RF-1030
Du kjem til å sjå at Sjølvmelding for næringsdrivande o.a. er føre-
meldingsboks – Til mi handsaming.
for lønnstakarar og pensjonistar o.a.
Sjølvmelding for lønnstakarar og pensjonistar o.a. ligg klar i Min
handsutfylt med dei same beløpa som i den tilsende Sjølvmelding
2. Under menyvalet «Skjema og tenester» hentar du RF-1030
Som næringsdrivande kan det hende du treng Starthjelp for
for næringsdrivande, får du spørsmål om kva for ei næringsopp-
Denne rettleiinga kan du laste ned frå skatteetaten.no/start-
Sjølvmelding for næringsdrivande o.a. Når du opnar sjølvmeldinga
gåve du vil levere saman med sjølvmeldinga. Du finn ei forklaring
av næringsoppgåvene i Starthjelp for næringsdrivande.
næringsdrivande.
hjelp-naering eller få hos Skatteetaten.
9
•
har eigd fritidsbustaden i meir enn fem år og
Renter frå utanlandske bankinnskot skal du føre i post 3.1.11.
•
har brukt han som eigen fritidsbustad i minst
fem av dei siste åtte åra før salet
3.1.2 Andre renteinntekter
Dersom vilkåra for skattefridom er oppfylte, får du ikkje frådrag for
Posten omfattar renteinntekter frå m.a.:
eit eventuelt tap.
•
innanlandske fordringar
Gevinst/tap ved sal av tomt er skattepliktig / gir frådragsrett uavhengig
•
innanlandske leigebuarinnskot
•
innanlandske pantobligasjonar
Gevinst/tap ved sal av gardsbruk er som ein hovudregel skattepliktig/
•
avkastning av indeksobligasjonar (IO) og banksparing
med aksjeindeksert avkastning (BMA)
Gevinst/tap ved realisasjon (sal o.a.) av bustad kan vere
•
andre innanlandske gjeldsbrev
•
obligatoriske låneinnskot i innanlandske samvirkeføretak o.l.
•
avkastning av obligasjons- og pengemarknadsfond
av kor lenge du har eigd tomta.
frådragsgivande. Sjå òg temaet Bustad og annan fast eigedom.
førehandsutfylt. Du vil då ha fått opplysningar om grunnlaget
for skatteplikta (eigartid og brukstid) og utrekninga. Dersom du
meiner at desse opplysningane er feil eller ufullstendige, og du
ikkje har fått korrigert opplysningane i skjema RF-1318 Sal av
bustad, fritidsbustad eller tomt, må du korrigere gevinst/tapet i
sjølvmeldinga og orientere om dei nye opplysningane.
2.8.5 Inntekt frå fast eigedom i utlandet
Her skal du føre skattepliktig inntekt frå fast eigedom i utlandet.
Opplys om kva land eigedomen ligg i. Dersom du leiger ut eigen
fritidsbustad i utlandet som du sjølv bruker, er inntil kr 10 000 av
leigeinntektene skattefrie. Dersom leigeinntektene er høgare, er
det skatteplikt for 85 prosent av dei inntektene som overstig kr 10
000. Inntekt frå annan fast eigedom i utlandet fører du i skjemaet
Utleige m.m. av fast eigedom (RF-1189). Overskot frå utleige skal
førast i denne posten. Underskot skal førast i post 3.3.12.
Sjå temaet Fast eigedom i utlandet og skatteetaten.no.
3.1 Kapitalinntekter og andre inntekter
Merk deg at gevinst ved innløysing av indeksobligasjonar er
skattepliktig dersom spareordninga er i næring eller gjeld mengdegjeldsbrev. Slik gevinst er ikkje førehandsutfylt, så du må føre
han opp sjølv. Gevinsten utgjer differansen mellom det beløpet
du tok imot ved innløysinga, og det du betalte for obligasjonen
inkludert gebyr (teikningsgebyr og eventuelt avbrotsgebyr). Renter
av for seint utbetalt lønn, pensjon, feriepengar o.a. skal førast i
post 3.1.12. Rentegodtgjersle ved tilbakebetaling av skatt er ikkje
skattepliktig, og skal ikkje førast opp i sjølvmeldinga. Renter av
utanlandske fordringar o.l. skal du føre i post 3.1.11.
3.1.3 Renter som skal skattleggjast ekstra på lån til selskap
(RF-1070) Renteinntekter på lån frå personleg skattytar til aksjeselskap,
allmennaksjeselskap, likestilt selskap og samanslutning, tilsvarande
utanlandsk selskap og deltakarlikna selskap, skal i enkelte tilfelle
skattleggjast ekstra (sjå utrekning nedanfor). Ekstraskattlegginga
kjem i tillegg til ordinær skatt på renteinntekter (i tillegg til skatt
Om barn sine kapitalinntekter, mellom anna erstatnings- og
på renteinntekter som du fører i post 3.1.2 og 3.1.11). Beløpet
temaet Foreldre og barn.
overstig ei utrekna skjerming.
forsikringsutbetalingar for personskade eller tap av forsørgjar, sjå
3.1.1 Renteinntekt frå bankinnskot o.l.
Her fører du renteinntekter frå:
•
innanlandske bankinnskot
•
spareinnskot i innanlandske bustadbyggjelag
•
innskot i fast organiserte innanlandske spareforeiningar
•
innskot på kontoen til verjemålsstyresmakta
•
låne- og spareinnskot i innanlandske
samvirkelag eller forbruksforeiningar
som skal førast i 3.1.3, er faktisk påkomne renter etter skatt som
Renteinntekta skal reknast ut for kvar enkelt månad og følgje
denne formelen:
Faktisk påkome rentebeløp
- Faktisk påkome rentebeløp x skattesats for
alminneleg inntekt (om satsar, sjå side 47)
- Skjermingsfrådrag (lånesaldo x
skjermingsrenta, sjå nedanfor)
= Renteinntekt til ekstraskattlegging
Dersom du har bankinnskot saman med andre, har banken
rapportert inn renteinntekta berre hos ein av dykk. De må derfor
sjølve fordele renteinntekta i høve til eigardelane. Ektefellar kan
velje ei anna fordeling.
Lånesaldoen skal setjast til saldo ved byrjinga av månaden.
Lånesaldo ved opptaksdato skal brukast dersom det blir teke
opp lån i løpet av kalendermånaden. Når det blir utferda fordring
10
til underkurs, skal lånesaldoen reknast ut frå utferdingskursen.
Dersom du har fleire utlån til same selskap, skal ein sjå låna under
eitt. Ved utlån til fleire selskap, skal renteinntekta reknast ut for
kvart selskap.
Skjermingsrenta for 2014 er publisert på skatteetaten.no.
Dersom du leverer sjølvmeldinga elektronisk, kan du bruke
hjelpeskjemaet (RF-1070) for å rekne ut renteinntekter som skal
skattleggjast ekstra. Utrekninga skjer då automatisk når du fyller
inn lånesaldo og påkome rentebeløp for kvar månad. Du finn òg ei
tilsvarande hjelpeutrekning på skatteetaten.no.
3.1.4 Avkastning frå kapitalforsikring
Her fører du avkastning som er opptent i 2013 frå sparedelen av
kapitalforsikring med garantert avkastning. Beløpet finn du i oppgåva
frå forsikringsselskapet. Her fører du òg skattepliktig avkastning
utbetalt i 2014 frå kapitalforsikring med investeringsval utan garantert
avkastning (Unit Link-forsikring). Beløpet finn du i årsoppgåva dersom
forsikringa er teikna i eit norsk forsikringsselskap.
Skattepliktig avkastning frå kapitalforsikring, med eller utan
garantert avkastning, teikna i selskap utanfor Noreg, skal førast
i post 3.1.11.
3.1.6 Skattepliktig utbytte på partar i aksjefond
Posten er førehandsutfylt med opplysningar som Skatteetaten har
fått frå forvaltingsselskapa. Dette er utbytte på partar frå norske
aksjefond og enkelte utanlandske aksjefond. For partar i aksjefond
som du eigde per 31. desember 2014, er det utbytte etter frådrag
for eventuell skjerming som er skattepliktig, og som står i denne
posten.
Dersom du har motteke utbytte på ein part i utanlandske aksjefond
og dette ikkje er førehandsutfylt i denne posten, fyller du ut og
legg ved skjemaet Aksjar og fondspartar m.m. (RF-1059). Leverer
du elektronisk via Altinn, finn du skjemaet i tilknyting til posten
eller i vedleggsoversikta. Du kan òg levere skjemaet på papir.
Skjemaet finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet hos
Skatteetaten. Utbytte frå utfylt RF-1059 fører du i post 3.1.7. I slike
tilfelle har du ikkje leveringsfritak og må levere sjølvmeldinga.
Sjå temaet Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
Avkastning av partar i norske obligasjons- og pengemarknadsfond
skal førast i post 3.1.2.
3.1.7 Skattepliktig utbytte som ikkje er ført i post 3.1.5 eller
3.1.6
Sjå temaet Livsforsikring og skatteetaten.no.
Anna skattepliktig utbytte frå aksjar, aksjefond m.m. (RF-1059)
3.1.5 Skattepliktig utbytte på aksjar o.l. (RF-1088)
Her fører du anna skattepliktig aksjeutbytte o.a. som ikkje står
Denne posten skal vere førehandsutfylt med aksjeutbytte frå
i post 3.1.5 eller 3.1.6. Her fører du mellom anna utbytte frå
på Oslo Børs, og som du har motteke skjemaet Aksjar og
fører du òg utbytte frå norske og utanlandske aksjefond som ikkje
eigenkapitalbevis. RF-1088 byggjer på opplysningar frå selskapa,
eventuelt skjermingsfrådrag i skjemaet Aksjar og fondspartar m.m.
gitt til Skatteetaten. Du må kontrollere denne oppgåva før du
har motteke. Sjå rettleiinga RF-1072 om reglane og utfyllinga.
oppgåva, er du pliktig til å levere denne innan fristen for levering
elektronisk via Altinn, finn du skjemaet i tilknyting til posten eller i
norske aksjeselskap og utanlandske selskap som er registrerte
utanlandske selskap som ikkje er registrerte på Oslo Børs. Her
eigenkapitalbevis (RF-1088) for. Det same gjeld renter av
er førehandsutfylt i 3.1.6. Du kan rekne ut skattepliktig utbytte og
Verdipapirsentralen (VPS) og opplysningar som du sjølv har
(RF-1059). Skjermingsfrådraget reduserer skatten på utbyttet du
gjer deg ferdig med sjølvmeldinga. Dersom du gjer endringar i
RF-1059 skal leverast saman med sjølvmeldinga. Leverer du
av sjølvmeldinga. Sjå temaet Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
vedleggsoversikta. Du kan òg levere skjemaet på papir. Skjemaet
Dersom utbytteopplysningane i RF-1088 er feil eller det står
«ukjent» i oppgåva, må du korrigere tala som er feil eller mangelfulle,
og føre rett skattepliktig beløp direkte i post 3.1.5 i sjølvmeldinga.
Dersom du endrar beløpet i post 3.1.5 i sjølvmeldinga, må du
levere sjølvmeldinga og kan ikkje utnytte leveringsfritaket. Du bør
òg ta kontakt med selskapet og gjere dei merksame på feilen.
I rettleiinga til RF-1088 er det gitt meir informasjon om korleis
skattepliktig utbytte skal reknast ut, og enkelte reknedøme.
Dersom du har aksjar eller eigenkapitalbevis og ikkje har motteke
RF-1088, skal du føre aksjeutbytte/renter i post 3.1.7.
Sjå temaet Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet hos Skatteetaten.
Anna skattepliktig utbytte frå aksjar o.a. (der RF-1088 eller
RF-1059 ikkje skal leverast)
Dersom du har aksjar som du skulle ha levert RF-1059 for, kan du
sleppe å levere RF-1059 dersom du
•
ikkje krev skjermingsfrådrag og fører utbyttet du
har teke imot, direkte i sjølvmeldinga eller
•
legg ved ei utrekning som viser skattepliktig
utbytte etter skjerming
Sjå meir om skattlegging av aksjar og aksjeskjema under temaet
Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
11
3.1.8 Skattepliktig gevinst ved sal av aksjar o.l. (RF-1088)
Denne posten skal vere førehandsutfylt med netto aksjegevinst
frå norske aksjeselskap og utanlandske selskap som er
registrerte på Oslo Børs, og som du har motteke skjemaet
Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088) for. Det same gjeld for
eigenkapitalbevis. RF-1088 byggjer på opplysningar frå selskapa,
Verdipapirsentralen (VPS) og opplysningar som du sjølv har
gitt til Skatteetaten. Du må kontrollere denne oppgåva før du
gjer deg ferdig med sjølvmeldinga. Dersom du gjer endringar i
oppgåva, er du pliktig til å levere denne innan fristen for levering av
sjølvmeldinga. Sjå temaet Aksjar o.l.
Dersom beløpet i RF-1088 er feil eller det står «ukjent», må
du korrigere tala som er feil eller mangelfulle, og føre korrekt
skattepliktig gevinst i post 3.1.8 i sjølvmeldinga. Dersom du endrar
beløpet i post 3.1.8, må du levere sjølvmeldinga. Du kan då ikkje
utnytte leveringsfritaket for sjølvmeldinga.
Sjølvmeldinga kjem berre til å vere førehandsutfylt når det gjeld
realisasjonar (sal o.a.) der Skatteetaten har alle opplysningane
for å kunne rekne ut gevinst/tap. Dersom Skatteetaten ikkje har
fullstendige opplysningar, til dømes dersom vi manglar opplysningar
om salsvederlag, kjem ikkje gevinst/tap til å vere rekna ut for denne
har realisert partar i 2014, får ei realisasjonsoppgåve frå forvaltings-
selskapet eller Verdipapirsentralen. Realisasjonsoppgåva inneheld
opplysningar om skattepliktig gevinst / tap som gir frådragsrett.
Sum skattepliktig gevinst er førehandsutfylt i denne posten dersom
forvaltingsselskapet eller Verdipapirsentralen har rapportert inn
beløpet til Skatteetaten. Du må kontrollere beløpa og rette opp
eventuelle feil. Dersom gevinsten ikkje er førehandsutfylt i sjølvmeldinga, fører du sjølv beløpet i post 3.1.9.
Gevinst/tap ved realisasjon av partar i dei fleste utanlandske
verdipapirfond er ikkje førehandsutfylt. Du må då fylle ut og levere
skjemaet Aksjar og fondspartar m.m. (RF-1059) og føre gevinst i
post 3.1.10 og tap i post 3.3.10. Leverer du elektronisk via Altinn,
finn du skjemaet i tilknyting til posten eller i vedleggsoversikta. Du
kan òg levere skjemaet på papir. Skjemaet finn du på skatteetaten.
no. Du kan òg få skjemaet hos Skatteetaten..
3.1.10 Skattepliktig gevinst ved sal av aksjar, verdipapirfond
o.l. (RF-1059)
Her fører du andre skattepliktige gevinstar på aksjar o.l. enn dei
som skal førast i post 3.1.8 eller 3.1.9, mellom anna:
•
Aksjar/eigenkapitalbevis i norske og utanlandske
selskap som du ikkje har teke imot skjemaet Aksjar
og eigenkapitalbevis (RF-1088) for. (Dette gjeld òg
gevinst på aksjar i selskap som er oppløyste i 2014.)
•
Partar i utanlandske verdipapirfond der gevinsten ikkje
inngår i det førehandsutfylte beløpet i post 3.1.9.
•
Obligasjonar.
realisasjonen i sjølvmeldinga. I RF-1088 finn du ein fotnote under
post 110 der det står at vi manglar opplysningar for å kunne rekne
ut gevinst/tap for éin eller fleire realisasjonar. Du må då gå til tabell
3b i skjemaet Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088) for å finne
desse realisasjonane. Du må korrigere dei mangelfulle tala og føre
gevinst/tap for desse realisasjonane direkte i sjølvmeldinga.
Dersom du oppdagar feil i RF-1088, kan du få hjelp til å rekne ut
rett skattepliktig gevinst dersom du leverer RF-1088 på altinn.no. I
løpet av tre til fire dagar får du ei oppdatert oppgåve. Dersom den
oppdaterte oppgåva viser endra skattepliktig beløp, må du sjølv
føre dette beløpet i sjølvmeldinga.
I rettleiinga til RF-1088 finn du meir informasjon om korleis skattepliktig gevinst skal reknast ut, i tillegg til nokre døme på utrekning
av gevinst.
Dersom du har aksjar eller eigenkapitalbevis og ikkje har teke imot
RF-1088, skal du føre netto aksjegevinst i post 3.1.10 og fylle ut
skjema RF-1059.
Sjå meir om skattlegging av aksjar og aksjeskjema under temaet
Aksjar o.l. og på skatteetaten.no/aksjer.
Ved realisasjon av aksjar i utanlandske selskap eller aksjar/eigenkapitalbevis i norske selskap som du ikkje har teke imot Aksjar og
eigenkapitalbevis (RF-1088) for, skal du fylle ut og levere Aksjar
og fondspartar m.m. (RF-1059). Om utrekning av gevinstar, sjå
rettleiinga RF-1072 og skatteetaten.no/aksjer.
Det er ikkje utarbeidd noko eige skjema for gevinst ved sal av
obligasjonar og andre finansielle instrument. Du må på førespurnad
kunne leggje fram dokumentasjon på og utrekning av gevinst ved
sal av obligasjonar og andre finansielle instrument. Gevinst ved sal
av andre finansielle instrument, medrekna finansielle opsjonar og
andre derivat, skal førast i post 3.1.12.
Sjå meir om skattlegging av aksjar og aksjeskjema under temaet
Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
3.1.11 Inntekter frå utlandet
3.1.9 Skattepliktig gevinst ved sal av partar i
Her fører du alle inntekter i utlandet som er skattepliktige til
Denne posten omfattar skattepliktig gevinst ved innløysing, sal
renter av utanlandske bankinnskot, ihendehavarobligasjonar,
obligasjonsfond, rentefond, kombinasjonsfond osv.).
utanlandske skuldnarar. Inntekt frå utanlandske selskapspartar som
verdipapirfond
eller annan realisasjon av partar i verdipapirfond (t.d. aksjefond,
Partseigarar i norske og enkelte utanlandske verdipapirfond som
Noreg, og som ikkje skal førast i andre postar. Dette gjeld m.a.
partar i utanlandske obligasjonsfond og uteståande fordringar på
ikkje er næringsinntekt, skal òg førast her. Gevinst ved sal eller annan
12
realisasjon av fast eigedom i utlandet skal førast her når gevinsten
er skattepliktig til Noreg. Sjå temaet Fast eigedom i utlandet.
Du skal føre opp innskot og renter i utanlandsk bank og BSU-sparing
Om gevinst og tap på valuta, sjå artikkelen Valutagevinst og -tap
ved lån i fremmed valuta på skatteetaten.no. Du skal opplyse om
inntekter knytte til næringsverksemd, i næringsoppgåva dersom du
i eit anna EØS-land i skjemaet Bankinnskott i utlandet (RF-1231).
har plikt til å levere ei slik oppgåve.
posten eller i vedleggsoversikta. Du kan òg levere skjemaet på
3.2 Frådrag i tilknyting til arbeidsinntekt o.l.
hos Skatteetaten.
3.2.1 Minstefrådrag i eiga inntekt Her fører du òg skattepliktig årleg avkastning frå kapitalforsikring
Minstefrådraget er eit standardfrådrag i lønn, pensjon og liknande
Skattepliktig avkastning ved utbetaling frå kapitalforsikring med
er høgare enn minstefrådraget, kan du krevje frådrag for desse i
selskap i eit anna EØS-land skal òg førast her. Skatteetaten kan
Minstefrådraget blir rekna ut automatisk. Du treng derfor ikkje å rette
Leverer du elektronisk via Altinn, finn du skjemaet i tilknyting til
papir. Skjemaet finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet
teikna i eit anna EØS-land.
investeringsval utan garantert avkastning (Unit Link-forsikring) frå
be om dokumentasjon. Om utrekning av avkastninga, sjå temaet
Livsforsikring. Om særreglar for livsforsikring (kapitalforsikring)
som er teikna i eit selskap i eit anna EØS-land før 1. januar 2004,
sjå temaet Livsforsikring.
Dersom ei livsforsikring (kapitalforsikring) med eller utan garantert
avkastning er teikna i eit forsikringsselskap utanfor EØS-området,
skal heile det utbetalte beløpet førast her (gjeld berre for kontraktar
inngått etter 1. januar 1986).
Inntekt frå fast eigedom i utlandet skal førast i post 2.8.5. Skattepliktig inntekt fører du i post 2.1.1.
3.1.12 Anna inntekt Her fører du all anna skattepliktig innanlandsk inntekt som ikkje er
med i postane over, m.a.:
•
Skattepliktige gevinstar (om skattefrie
gevinstar, sjå post 1.5.2) og finnarlønn.
•
Gevinst ved sal av finansielle instrument,
medrekna opsjonar og andre derivat.
•
Underkurs ved innfriing av fastrentelån før bindingstida går ut.
•
Valutagevinstar.
•
Gevinst ved realisasjon av bitcoins.
•
Renter av for seint utbetalt lønn, pensjon, feriepengar osv.
•
Inntektsføring av negativ saldo eller
positiv gevinst- og tapskonto.
•
Renter som du fekk frådrag for i 2013, og som forfall til
betaling i 2014 utan at dei blei betalte, sjå post 3.3.1.
Dersom rentene blir betalte seinare, skal du trekkje
dei frå det året du betaler dei. Det som er nemnt over,
gjeld ikkje for rentekostnader i næringsverksemd.
•
Utrekna gevinst på aksjar og partar i selskap o.l.
ved opphøyr av skatteplikt som busett i 2014.
•
Fordel ved vederlagsfri bruk av andre sine
eigedelar (utanom arbeid eller verksemd).
inntekt. Har du faktiske kostnader knytte til arbeid og liknande som
staden for minstefrådraget, sjå post 3.2.2.
frådraget dersom du endrar utrekningsgrunnlaget for frådraget, til
dømes når du må gi opp lønnsinntekt som ikkje er førehandsutfylt.
Sjå òg temaet Minstefrådraget – utrekning og skatteetaten.no/
minstefradrag.
3.2.2 Faktiske kostnader
Denne posten er eit alternativ til post 3.2.1 og skal brukast når dei
faktiske kostnadene dine knytte til arbeidet er høgare enn minste-
frådraget. Kostnadene fører du i post 3.2.2. Skatteetaten kan krevje
at du på førespurnad dokumenterer/sannsynleggjer kostnadene.
Døme på kostnader som kan trekkjast frå i staden for minstefrådraget, er kostnader til
•
arbeidsklede (når kledeslitasjen er ekstra stor) eller uniform
•
bruk av heimekontor
•
faglitteratur
•
flytting ved overtaking av stilling
•
reise utan overnatting ved jobbintervju
•
frivillig sjuke- og ulykkesforsikring (avgrensa
til kr 700, ektefellar kan til saman ikkje
krevje høgare frådrag enn kr 700)
•
•
•
kost på tenestereiser utan overnatting (meirkostnader til kost
og losji på tenestereiser med overnatting skal ikkje førast her, men i post 3.2.7)
kost ved fråvær frå heimen på 12 timar eller meir
utan overnatting i samband med overtid, vakter,
lang reise fram og tilbake til arbeidet osv.
oppdragstakaren sin premie til frivillig
trygd i dei første 16 dagane
•
vikar
•
transport på tenestereiser/yrkesreiser
•
vedlikehald/ajourhald av utdanning
•
verktøyhald
Underskot på godtgjersle frå arbeidsgivar til dekning av slike kostnader inngår òg i post 3.2.2.
13
3.2.4 Minstefrådrag i ektefelletillegg
Det blir rekna ut eit eige minstefrådrag av beløpet i post 2.2.4.
Minstefrådraget utgjer 27 prosent av ektefelletillegget, men kan
ikkje overstige kr 70 400. Minstefrådraget skal heller ikkje setjast
lågare enn kr 4000, med mindre ektefelletillegget er lågare. Det blir
heller ikkje gitt særskilt minstefrådrag for ektefelletillegg når dette
er skattefritt.
3.2.5 Minstefrådrag i inntekta til barn
Det blir rekna ut eit eige minstefrådrag i den skattepliktige
lønnsinntekta til barn ført opp i post 2.4.1. Dersom du har fleire
barn som er 12 år eller yngre (fødde i 2002 eller seinare) som har
hatt lønnsinntekt, skal det reknast ut minstefrådrag i lønnsinntekta
for kvart barn. Dersom inntekta til barn er fordelt mellom foreldra,
blir minstefrådraget i lønnsinntekta rekna ut før fordeling, og blir
deretter fordelt mellom foreldra. Om utrekning av minstefrådrag i
3.2.7 Meirkostnader til kost og losji o.l. ved opphald utanfor
heimen
Dersom du av omsyn til arbeidet må bu utanfor heimen, har du krav
på frådrag for meirkostnader på grunn av fråværet dersom du har
dekt kostnadene sjølv. Frådraget blir gitt i tillegg til minstefrådraget.
Du blir ikkje rekna for å bu utanfor heimen dersom fråværet om
natta berre kjem av opphald på arbeidsplassen i inntil to døgn (til
og med 48 timar) og dette inngår som ein del av den ordinære
arbeidstida di, t.d. ved skiftarbeid, arbeid på mobil arbeidsstad og
samanhengande vakter. Ved slike opphald kan du få frådrag for
meirkostnader til kost med opp til 84 kroner per dag og berre når
fråværet frå heimen er på 12 timar eller meir. Dette frådraget inngår
i minstefrådraget i post 3.2.1 og kan ikkje krevjast i tillegg. Dersom
du ikkje krev minstefrådrag, skal du føre frådraget i post 3.2.2.
Meirkostnader til kost
lønnsinntekt, sjå temaet Minstefrådraget – utrekning..
Du får frådrag for kostnader til kost ved arbeidsopphald utanfor
3.2.6 Minstefrådrag i barnepensjon
eller om frådraget skal reknast ut etter eigne satsar, sjå nedanfor.
Dersom du er 17 år eller eldre (fødd i 1997 eller tidlegare)
og får barnepensjon, har du krav på eit eige minstefrådrag i
barnepensjonen som er ført i post 2.2.1 og/eller post 2.2.2.
Minstefrådraget kjem i tillegg til minstefrådrag i eventuell
lønnsinntekt. Frådraget blir rekna ut som for annan pensjon, sjå
temaet Minstefrådraget – utrekning.
Foreldre som tek imot pensjon for barn som i 2014 er 16 år eller
yngre (fødde i 1998 eller seinare), får eit eige minstefrådrag
rekna ut av beløpet i post 2.6.3. Dersom beløpet gjeld fleire
barn, blir det gitt minstefrådrag i barnepensjonen for kvart av dei.
Minstefrådraget blir rekna ut av heile barnepensjonen uavhengig
av korleis ektefellane har fordelt han mellom seg i sjølvmeldinga.
Minstefrådraget blir deretter fordelt mellom ektefellane i same
forhold som barnepensjonen er fordelt mellom dei.
Om fordeling av barn sine inntekter o.l., sjå temaet Foreldre og barn.
heimen. Du kan velje om du vil krevje frådrag for faktiske kostnader,
Ein føresetnad for å få frådrag etter sats er at du sjølv har dekt
kostnadene fullt ut.
Frådrag for faktiske kostnader
Dersom du krev frådrag for faktiske kostnader til kost, må
du på førespurnad frå Skatteetaten kunne dokumenterere/
sannsynleggjere
kostnadene.
Du
skal
ikkje
sende
inn
dokumentasjon før Skatteetaten ber om det. Dersom kostnadene
blir rekna som pendlarkostnader, skal frådraget reduserast med
kr 82 per døgn for kostinnsparing i heimen. Sjå temaet Pendlarar.
Du kan i tillegg krevje frådrag for småutgifter med kr 100 per
døgn. Næringsdrivande skal føre frådraget i denne posten dersom
kostnadene blir rekna som pendlarkostnader. Kostnader som er
komne på i næringsverksemd, skal førast i rekneskapen basert på
originalbilag.
14
Frådragspostar
Hugs at dersom du skal få frådrag for betalingar på kr 10 000 eller meir, må betalinga skje via bank. Betaler du kontant, har du altså
ikkje rett til å få frådrag dersom betalinga utgjer kr 10 000 eller meir. Krev du frådrag for løpande ytingar, t.d. husleige for pendlarar,
gjeld beløpsgrensa for den samla betalinga for året under eitt. For at du ikkje skal miste frådragsretten, er det derfor viktig at du betaler
via bank.
Frådragssatsar kost – innanlands
Fråværsdøgn
Dersom du har dekt alle utgiftene til kost sjølv og du ikkje krev
Du har krav på frådrag for det faktiske talet på døgn du har vore
satsane per døgn:
Dersom du bur utanfor heimen heile året, blir talet på fråværsdøgn
frådrag for faktiske kostnader, skal frådraget reknast ut etter desse
•
opphald på hotell når frukost ikkje inngår
i prisen for rommet
borte frå heimen.
vanlegvis rekna ut slik:
kr 690
•
utan laurdagsfri: 280 døgn
•
opphald på hotell når frukost inngår i prisen
for rommetkr 621
•
fri annankvar laurdag: 255 døgn
•
fri kvar laurdag: 240 døgn
•
opphald på pensjonat o.l. (utan eiga kokemoglegheit
kr 300
(280 dagar er 6-dagarsveke, 255 er vekselvis 5-dagars- og
•
opphald på hybel/brakke (med kokemoglegheit)
og privat overnatting
Dersom du ikkje reiser heim kvar veke, må talet på fråværsdøgn
kr 195
Småutgifter, kr 100 per døgn, er inkluderte i satsane.
Dersom du krev frådrag for høgare beløp enn kr 195, må du
kunne sannsynleggjere typen bustad. Med «sannsynleggjere»
meiner vi ei oppstilling som minst skal innehalde dato for avreise
og heimkomst, namnet på overnattingsstaden og om det er hotell,
pensjonat eller liknande.
Dersom kostnadene er høgare enn satsane over, får du frådrag for
kostnader du kan dokumentere.
Har du hatt heilt eller delvis fri kost, får du berre frådrag for
kostnader du kan dokumentere.
Frådragssatsar kost – utanlands
Dersom du kan sannsynleggjere at du har budd på hotell på utan-
landsreise, får du frådrag etter satsen som gjeld for dette landet
etter særavtale for reiser utanlands for staten si rekning. Staten
sine satsar for kostgodtgjersle blir reduserte med 25 prosent frå og
med det 29. døgnet ved lengre samanhengande opphald på same
oppdragsstad. Dersom du ikkje kan sannsynleggjere å ha budd
på hotell, får du frådrag etter pensjonat- eller hybel-/brakkesatsen
etter same reglar som gjeld innanlands.
6-dagarsveke, 240 dagar er 5-dagarsveke).
aukast tilsvarande. Dersom du òg reiser heim midt i veka og
overnattar heime til neste dag, må talet på fråværsdøgn reduserast
tilsvarande.
Meirkostnader til kost ved besøksreiser til heimen
Dersom du har fri kost på arbeidsstaden, kan du krevje eit eige
frådrag for meirkostnader til kost ved besøksreiser til heimen.
Frådraget gjeld når besøksreisa ikkje medfører overnatting, men
varer i seks timar eller meir, og du faktisk har kjøpt mat undervegs
som ikkje er dekt av arbeidsgivar. Frådraget blir gitt med opptil kr
84 kvar veg.
Dersom du ikkje har fri kost på arbeidsstaden, kan du velje anten
å krevje frådrag for faktiske kostnader eller frådrag etter sats.
Meirkostnadene til kost på reisa inngår i døgnsatsen som er forklart
over i avsnitta Frådragssatsar kost – innanlands og Frådragssatsar
kost – utanlands, og kan ikkje krevjast i tillegg. Det same gjeld
dersom du overnattar eller reisa varer i meir enn seks timar.
Meirkostnader til losji
Dersom du må bu utanfor heimen på grunn av arbeidet, får du som
regel berre frådrag for meirkostnader som du kan dokumentere.
Bur du i brakke eller campingvogn som du sjølv eig, får du frådrag
etter ein sats på kr 58 per døgn.
Næringsdrivande skal føre kostnader til losji i denne posten dersom
kostnadene blir rekna som pendlarkostnader. Dersom kostnaden
er komen på i næringsverksemd, skal han førast i rekneskapen.
Vilkåra for å bli rekna som pendlar finn du under temaet Pendlarar.
15
Heim i utlandet
3.2.9 Frådrag for reisekostnader ved besøk i heimen
Personar som på grunn av arbeidet sitt i Noreg må bu utanfor
heimen sin i utlandet, og som pendlar til heimen i utlandet, kan
krevje frådrag for meirkostnader til kost, losji og småutgifter i
samband med arbeidsopphaldet. Dersom du krev standardfrådrag
for utanlandsk arbeidstakar (sjå post 3.3.7), inngår kostnadene der
og kan ikkje trekkjast frå i tillegg.
Dersom du må bu utanfor heimen på grunn av arbeidet, kan du
få frådrag for reisekostnader ved besøk i heimen (besøksreiser).
Frådrag for besøksreiser og arbeidsreiser blir rekna under eitt.
Frådraget for reisekostnader er avgrensa til den delen av beløpet
som overstig kr 15 000 (eigendelen).
Sjå Rettledning for utenlandske arbeidstakere og selvstendig
næringsdrivende på skatteetaten.no/selvangivelse-utenlandsk
Underskot på utgiftsgodtgjersle til kost og/eller losji
Underskot på motteken utgiftsgodtgjersle i lønt arbeid skal førast
i post 3.2.7. Underskot oppstår når godtgjersla ikkje dekkjer
meirkostnadene dine til kost og/eller losji. Dersom du ikkje kan
dokumentere dei samla meirkostnadene dine til kost ved å bu
utanfor heimen, kan du ved utrekninga leggje til grunn at kostnaden
utgjer kr 195 per døgn for all slik utbetalt godtgjersle i året. Frådrag
for større underskot krev at du på førespurnad kan dokumentere
kostnaden for alle fråværsdøgna.
Ver merksam på at underskot på godtgjersle til kost på tenestereiser
utan overnatting skal førast i post 3.2.2, dersom du ikkje krev
minstefrådrag. Dersom du krev minstefrådrag, inngår underskotet
der.
Dersom du bur innanfor EØS-området, blir frådraget gitt etter dei
same reglane og satsane som for arbeidsreiser, sjå post 3.2.8.
Dersom du bruker bil, fell frådragsretten bort for den delen av
reiseavstanden som overstig 75 000 km. Har du brukt fly ved
besøksreisa, kan du i staden for avstandsfrådraget (kr 1,50/0,70
per km) krevje frådrag for faktiske kostnader til flybillett. Dersom
du bruker bil på delar av reisa, kan du for denne delen krevje
avstandsfrådrag i tillegg til billettkostnadene. Du må kunne
dokumentere kostnadene til flybillettar dersom Skatteetaten ber om
det. Krev du frådrag for flyreisa, skal frådraget førast i rubrikken for
bompengar og ferjekostnader, sjå temaet Arbeidsreiser/yrkesreiser.
Bur du utanfor EØS-området, kan du krevje frådrag for utgifter du
faktisk har hatt til transport. Utgiftene må dokumenterast. Dersom
du bruker eigen bil, må du dokumentere bruken, og utgiftene skal
reknast ut etter dei same satsane som avstandsfrådraget ved
arbeidsreiser (kr 1,50/0,70 per km). Maksimalt frådragsbeløp for
3.2.8 Frådrag for reise mellom heim og fast arbeidsstad
(arbeidsreiser)
Du får frådrag for reiser mellom heim og fast arbeidsstad
(arbeidsreiser) ut frå ein utrekna reiseavstand i kilometer.
Reiseavstanden blir som hovudregel rekna ut med utgangspunkt
i
(besøksreiser
kortaste
strekning
langs
bilveg
eller
med
rutegåande
transportmiddel (bortsett frå fly). Det blir gitt frådrag med kr 1,50 per
km. Dersom den samla reiseavstanden, medrekna besøksreiser
(sjå post 3.2.9), er på over 50 000 km, er satsen i utgangspunktet
kr 0,70 per km for det talet på kilometer som overstig 50 000 km.
Frådraget er avgrensa til den delen av beløpet som overstig kr 15
000 (eigendelen). I praksis vil det seie at om du reiser tur-retur
heimen og den faste arbeidsstaden fem dagar i veka, og den
daglege avstanden overstig 44 km (tur-retur), kan du ha krav
på reisefrådrag. Ved kortare reiseavstand kan du òg ha krav på
frådrag dersom du
•
har hatt fleire enn 230 reiser i året (tur/retur), eller
•
har krav på frådrag for besøksreiser ved opphald
utanfor heimen (pendlaropphald), sjå post 3.2.9
Sjå temaet Arbeidsreiser/yrkesreiser og
skatteetaten.no/reisefradrag.
kostnader til transport er kr 92 500 (før reduksjon med eigendelen).
Krev du standardfrådrag for utanlandsk arbeidstakar (sjå post
3.3.7), kan du ikkje krevje frådrag for reisekostnader i tillegg. Då
inngår reisekostnadene i standardfrådraget og kan ikkje trekkjast
frå særskilt. Sjå Rettledning for utenlandske arbeidstakere og
selvstendig næringsdrivende på skatteetaten.no.
3.2.10 Foreldrefrådrag (kostnader til barnehage m.m.)
Har du barn som er 11 år eller yngre (fødde i 2003 eller seinare),
kan du krevje foreldrefrådrag for kostnader til pass og stell av barn
som bur heime.
Du kan òg krevje foreldrefrådrag for kostnader i samband med eldre
barn dersom barnet har særleg behov for omsorg og pleie, t.d. fordi
barnet treng kontinuerleg tilsyn på grunn av nedsett funksjonsevne.
Forholdet må dokumenterast med attest frå lege, barnevern eller
liknande. Kostnadene må òg kunne dokumenterast.
16
Du kan ikkje krevje frådrag for utgifter du har til forsørging eller
barnetilsyn. Ein eventuell stønad står i kode 245 i oppgåva frå NAV
tilsyn av foreldre eller andre slektningar.
(pensjonsoppgåva). Kontantstøtte reduserer ikkje frådraget.
Frådraget gjeld kostnader til dagmamma, barnehage, skulefritids-
Adoptivbarn og fosterbarn som du ikkje får fosterheimsgodtgjersle
kostnader til fritidsordningar av tilsvarande art som SFO rett etter
Ektefellar og sambuarar med felles barn kan sjølve velje korleis
ordning o.l. Frå og med inntektsåret 2014 blir det òg gitt frådrag for
skulen, t.d. fotball- eller idrettsfritidsordning. Det er ikkje krav om
ein viss type aktivitetar, men ordninga må vere etablert som eit
alternativ til skulefritidsordning på barneskule, både med omsyn til
for, blir òg rekna som eigne barn.
dei vil fordele frådraget mellom seg. Om fordeling av frådraget, sjå
temaet Foreldre og barn og skatteetaten.no/foreldrefradrag.
tidsrom og regularitet.
3.2.11 Fagforeiningskontingent
Fritidsordningar som skal reknast som pass og stell av barn, har
Betalt kontingent kan trekkjast frå med opp til kr 3 850, eller med ein
•
tilbod rett etter skuletid og fram til seinast kl. 17.00
berre er betalt for ein del av året. Kontingenten skal stå i lønns-
•
avtale om opphald fast ein til fem dagar
i veka for kvart enkelt barn
ikkje står i lønns- og trekkoppgåva, har du likevel rett til frådrag
•
open for alle barn i alderen 5–11 år, utan
krav om faglege kvalifikasjonar
•
fellesaktivitetar ute og/eller inne
•
har eventuelt matpause med utdeling av t.d. brød eller frukt
•
har eventuelt tid til lekser, med eller utan leksehjelp
•
følgjer i hovudsaka feriane og fridagane som gjeld ved
skulen Frådrag gjeld òg for fritidsordning før skuletid eller
desse kjenneteikna:
som blir utvida til heildagstilbod delar av skuleferien.
Idrettsforeiningar o.l. som driv ei fritidsordning, har ikkje rapporterings-
plikt for 2014. Du må føre opp utgiftene til fritidsordning dersom
dei ikkje er førehandsutfylte. Dersom vi ber om det, må du kunne
dokumentere kostnadene.
Du kan krevje frådrag for opphaldskostnader, men ikkje for utgifter
til kost (matpengar). Frådraget er avgrensa til kr 25 000 for eitt barn
– frådragsgrensa aukar med kr 15 000 for kvart barn utover det
første du har som er under 12 år, eller som er eldre, men har behov
forholdsmessig del av beløpet dersom fagforeiningskontingenten
og trekkoppgåva, kode 311.Har du betalt kontingenten og dette
dersom du kan dokumentere dette. (Du skal berre sende inn
dokumentasjon dersom Skatteetaten ber om det.)
Kontingent til arbeidsgivarforeining eller landsomfattande yrkesog næringsorganisasjon som gir rett til frådrag, skal førast
som frådrag i næringsrekneskapen, ikkje i post 3.2.11. Det
blir ikkje gitt frådrag for kontingent til arbeidsgivarforeining og
landsomfattande yrkes- og næringsorganisasjon dersom du har
kravd frådrag for fagforeiningskontingent. Frådrag for kontingent
til arbeidsgivarforeining er avgrensa oppover til to promille av
samla utbetalt lønn. Frådrag for kontingent til landsomfattande
yrkes- og næringsorganisasjon blir gitt med opptil kr 3 850 eller
med opp til to promille av samla utbetalt lønn. Sjå skatteetaten.no/
fagforeningsfradrag.
3.2.12 Premie til pensjonsordning i arbeidsforhold
Beløpet står i lønns- og trekkoppgåva, kode 312. Du får frådrag for
premie til
•
kommunal pensjonsordning
•
Noregs Bank si pensjonskasse
trekkjast frå som særfrådrag for store sjukdomskostnader i den
•
pensjonsordning etter føretakspensjonslova
graden dei overstig beløpsgrensa for maksimalt foreldrefrådrag.
•
pensjonsordning etter innskotspensjonslova
Du kan berre krevje særfrådrag for tilsynsutgifter dersom du har fått
særfrådrag for store sjukdomsutgifter for barn både i inntektsåra
•
pensjonsordning etter tenestepensjonslova
•
pensjonsordning i statleg bedrift
•
Statens pensjonskasse
•
tariffesta pensjon
for tilsyn. Dersom du har meirkostnader til tilsyn på grunn av barn sin
sjukdom eller annan varig veikskap, kan kostnadene i visse tilfelle
2010 og 2011. Sjå post 3.5.4 om vilkåra for særfrådrag for store
sjukdomskostnader.
Som kostnader reknar ein òg ekstra reisekostnader til og frå
barnehage m.m. Dersom du bruker bil, blir kostnaden rekna ut til
3.2.13 Særskilt frådrag for sjøfolk
kr 1,50 per km. Skjer transporten i samband med køyring til og
Beløpet blir rekna ut av inntekta i post 2.1.2 og utgjer 30 prosent av
berre frådragsrett for ekstrakøyringa (ekstra reiselengd). Dersom
Sjå skatteetaten.no/fisker-sjofolk.
meirkostnadene ved å bruke slikt transportmiddel.
3.2.14 Særskilt frådrag for fiskarar og fangstmenn frå arbeidsstaden, eventuelt i samband med yrkeskøyring, er det
du bruker rutegåande transportmiddel, skal kostnadene setjast til
Kostnadene må reduserast med eventuell skattefri stønad til
denne summen. Maksimalt frådrag er kr 80 000.
Det blir gitt særskilt frådrag med inntil 30 prosent av utrekningsgrunnlaget i post 290 i Fiske (RF-1213). Vilkåra for frådraget står i
17
rettleiinga til skjemaet. Maksimalt frådrag er kr 150 000.
Sjå skatteetaten.no/fisker-sjofolk.
3.3.3 Føderådsytingar utanfor jord- og skogbruk o.l.
Føderåd
Dersom du oppfyller vilkåra for særskilt frådrag for fiskarar og
Her frådragsfører du dei ytingane dine som er knytte til fast eigedom
særskilde frådraga rekna ut kvar for seg. Samla frådrag kan likevel
eventuelle kontantar som er utbetalte i samsvar med avtale om
fangstfolk og særskilt frådrag for sjøfolk i same inntektsår, blir dei
ikkje overstige kr 150 000.
utanfor jord- og skogbruk, dvs. verdien av burett, naturalytingar og
føderåd (kår). Merk deg at du skal inntektsføre buretten i Utleige
m.m. av fast eigedom (RF-1189). Kostnader til forsikringar og
3.3 Kapitalkostnader og andre frådrag
3.3.1 Gjeldsrenter
Du får i utgangspunktet frådrag for alle renter som er komne på
i inntektsåret. Du har ikkje rett til frådrag i 2014 for renter som er
forfalle til betaling i 2014, men ikkje betalte dette året.
Kostnader ved låneopptak, medrekna etableringsgebyr, blir likestilte
med renter. Renter som har forfalle, men ikkje er betalte i 2014, kan
du ikkje krevje frådrag for (med mindre dei inngår i bokføringspliktig
verksemd). Slike misleghaldne renter får du først frådrag for det
året du betaler dei. For studielån i Lånekassen blir det berre
gitt frådrag for renter som er betalte. Hugs å føre opp renter av
vedlikehald osv. på bustaden skal førast i det same skjemaet.
Underhaldsbidrag
Det er ikkje frådragsrett for betalt barnebidrag, særtilskot etter
barnelova o.l. (Dette er heller ikkje skattepliktig inntekt for
mottakaren, sjå post 2.6.1.)
Regelmessige underhaldsbidrag til fråseparert eller tidlegare
ektefelle gir rett til frådrag. Underhaldsbidrag som er betalte
gjennom NAV Innkrevjing, står i oppgåva frå NAV. Det er berre
underhaldsbidrag som gir rett til frådrag, som skal førast i post
3.3.3. Det er ikkje frådragsrett for underhaldsbidrag som er betalt
som eit eingongsbeløp.
eventuell gjeld til privatpersonar og arbeidsgivar. Du kan òg
Skatteetaten kan krevje at du dokumenterer underhaldsbidrag du
kostnader ved kredittkjøp. For kredittkjøp gjeld visse formelle vilkår
dokumentasjon med mindre Skatteetaten ber om det.
trekkje frå betalte forseinkingsrenter av gjeldsrenter og renter og
har betalt direkte til bidragsmottakar, men du treng ikkje sende inn
og avgrensingar i storleiken på frådraget.
Sjå skatteetaten.no/underholdsbidrag.
Du kan ikkje føre opp forskotsbetalte renter for 2015 eller seinare
år. Det same gjeld ettergitte renter.
Rentefordelen ved rimeleg lån i arbeidsforhold kjem til frådrag i
denne posten, i tillegg til dei faktiske rentene. Rentebeløpet inkludert
rentefordelen vil normalt vere førehandsutfylt. Rentefordelen er
skattepliktig som lønn, sjå post 2.1.1.
Du kan ikkje trekkje frå rentetillegg på restskatt (gjeld ikkje
forseinkingsrenter).
I tilfelle der fleire personar har lån saman og banken rapporterer
inn beløpet på berre éin av låntakarane, må låntakarane sjølve
fordele frådraget etter ansvarsforhold. Ektefellar kan likevel velje
ei anna fordeling.
i utlandet, sjå temaet Fast eigedom i utlandet.
Sjå skatteetaten.no/rentefradrag.
Beløpet står i oppgåva frå bustadselskapet eller bustadsameiget.
Partseigarar/bustadsameigarar som ikkje har fått oppgåve, kan få
dei nødvendige opplysningane frå styret i selskapet/sameiget eller
frå rekneskapsføraren.
Dersom du leiger ut bustad i eit bustadselskap (burettslag og
bustadaksjeselskap) eller bustadsameige som fører til at bustaden
skal rekneskapsliknast, skal du ikkje føre din del av kostnadene
til selskapet/sameiget her. Du skal då stryke eit eventuelt
førehandsutfylt beløp og føre det i skjemaet Utleige m.m. av fast
Sjå temaet Bustad og annan fast eigedom.
3.3.5 Frådragsgivande innbetaling til individuell
pensjonsordning (IPS)
Renter på lån i utlandet skal dokumenterast. Om frådrag for gjeld
og gjeldsrenter for personar med fast eigedom i utlandet.
Sjå temaet Fast eigedom i utlandet.
bustadaksjeselskap) og i bustadsameige
eigedom (RF-1189).
Om frådrag for gjeld og gjeldsrenter for personar med fast eigedom
3.3.2 Gjeldsrenter – utlandet
3.3.4 Del av kostnader i bustadselskap (burettslag og
Det blir gitt frådrag for premie, innskot og administrasjonskostnader
knytte til individuell pensjonsavtale etter Lov om individuell
pensjonsordning (IPS). Det samla frådraget kan ikkje overstige
kr 15 000.
18
3.3.6 Tap ved sal o.a. av bustad, fritidseigedom, tomt og
annan fast eigedom
Om frådrag for tap, sjå temaet Bustad og annan fast eigedom. Tap
ved sal o.a. av eigedom i utlandet skal òg førast i post 3.3.6 når
tapet gir rett til frådrag i Noreg, sjå temaet Fast eigedom i utlandet.
Gevinst/tap ved realisasjon (sal o.a.) av bustad kan vere
førehandsutfylt. I dei tilfella vil du ha fått opplysningar om grunnlaget
for skatteplikta (eigartid og brukstid) og utrekninga. Dersom du
meiner at desse opplysningane er feil eller ufullstendige, og du
ikkje har fått korrigert opplysningane i skjema RF-1318 Sal av
bustad, fritidsbustad eller tomt, må du korrigere gevinsten/tapet i
sjølvmeldinga og orientere om dei nye opplysningane.
Lista over godkjende organisasjonar finn du på skatteetaten.no.
Tilskot til forsking og yrkesopplæring
Du kan få frådrag for tilskot til institutt som med medverknad frå
staten driv vitskapleg forsking. Det blir òg gitt frådrag for tilskot til
yrkesopplæring som kan ha noko å seie for verksemda di. Frådrag
utover kr 10 000 er avgrensa til 10 prosent av den alminnelege
inntekta di før særfrådrag og før frådrag for tilskotet.
Lista over godkjende institutt finn du på skatteetaten.no.
Indeksobligasjonar og banksparing med aksjeindeksert
avkastning (IO og BMA)
Du får frådrag for etableringskostnader (teikningsgebyr). Frådraget
3.3.7 Andre frådrag
blir gitt når spareordninga er avslutta.
Spesifiser kva du krev frådrag for.
Eit eventuelt avbrotsgebyr som kjem av at spareordninga blir
Posten skal m.a. brukast til
ikkje grunnlag for frådrag, bortsett frå når spareforma er i næring
Gåver til visse frivillige organisasjonar og trus- og livssynssamfunn
Du kan få frådrag for pengegåver til visse frivillige organisasjonar
o.l. med opp til kr 16 800. Frådragsordninga gjeld òg for pengegåver til utanlandske organisasjonar o.l. innanfor EØS-området.
Du får òg frådrag for gåver til Den norske kyrkja og den alminnelege statskyrkja i eit EØS-land. Vilkåra for frådragsrett er at gåva/
gåvene til kvar enkelt organisasjon er på minst kr 500 i løpet av
inntektsåret, og at organisasjonen har rapportert inn beløpet.
Sjå skatteetaten.no/organisasjonsgave.
Norske organisasjonar o.l. må ha gitt opplysningar om gåva til
Skatteetaten i maskinleseleg form til fastsette fristar. Dersom
gåvebeløpet ikkje er førehandsutfylt i sjølvmeldinga, må du be
gåvemottakaren om å sende dei nødvendige opplysningane
til Skatteetaten. Dersom du saman med andre har gitt ei gåve
til frivillige organisasjonar o.l. og meiner at beløpet som er
avslutta før bindingstida er ute, blir rekna som tap og gir normalt
eller gjeld mengdegjeldsbrev. Utanfor næring kan avbrotsgebyr
likevel avreknast mot ei eventuell positiv avkastning.
Tap ved innløysing av indeksobligasjonar gir berre rett til frådrag
dersom obligasjonen er eit mengdegjeldsbrev eller spareforma er
i verksemd. Slikt tap er ikkje førehandsutfylt i sjølvmeldinga, og du
må sjølv rekne ut eventuelle tap. Du har eit tap dersom det beløpet
du fekk ved innløysing, er lågare enn det du betalte for obligasjonen
inkludert gebyr (teikningsgebyr og eventuelt avbrotsgebyr).
Standardfrådrag for utanlandske arbeidstakarar
Dersom du er utanlandsk arbeidstakar og har skatteplikt til Noreg
for lønnsinntekt, kan du krevje standardfrådrag for utanlandske
arbeidstakarar. Har du opphelde deg i Noreg så lenge at du har
blitt skattemessig busett her, kan du krevje standardfrådrag for
utanlandske arbeidstakarar ved likninga for dei to første inntektsåra
der du blir likna som busett i Noreg.
rapportert inn på deg, er feil, må du be organisasjonen om å gjere
Du blir rekna som skattemessig busett i Noreg frå og med det året
gåvebeløpet.
•
183 dagar i ein 12-månadersperiode eller
•
270 dagar i ein 36-månadersperiode
ei ny innrapportering i samsvar med din forholdsmessige del av
Gåver til utanlandske gåvemottakarar er ikkje førehandsutfylte i
sjølvmeldinga. For slike gåver må du sjølv føre opp gåvebeløpet
under post 3.3.7 som Gåver gitt til organisasjonar i utlandet og gi
opplysningar om namnet på organisasjonen. På førespurnad må du
kunne leggje fram kvittering frå organisasjonen, som skal innehalde
opplysningar om namnet ditt, adressa, norsk fødselsnummer/
organisasjonsnummer og gåvebeløpet i norske kroner.
Det er få utanlandske organisasjonar o.a. innanfor EØS-området
som er godkjende og kjem inn under gåvefrådragsordninga for
2014.
opphaldet ditt i Noreg overstig
Standardfrådraget er 10 prosent av brutto arbeidsinntekt og
maksimalt kr 40 000. Dersom ein bruker standardfrådrag, fell ei
rekkje andre frådrag bort.
Sjå Rettledning for utenlandske arbeidstakere og selvstendig
næringsdrivende på skatteetaten.no viss du vil ha meir informasjon.
Særskilt inntektsfrådrag for ungdom
Barn som er 17 år eller eldre (fødde i 1997 eller tidlegare), har
krav på eit eige inntektsfrådrag dersom dei har arbeidsinntekt og
barnepensjon. Frådraget blir gitt automatisk.
19
Tap ved sal av verdipapir o.l.
Her fører du tap ved sal av verdipapir som gir frådragsrett, og som
ikkje skal førast i post 3.3.8, 3.3.9 eller 3.3.10.
Unit Link-forsikring
Her fører du tap på sparedelen ved utbetaling frå individuell
livrente med investeringsval utan avkastningsgaranti (Unit Link)
som er teikna i selskap som har eller har hatt løyve til å drive
forsikringsverksemd i Noreg. Her skal du òg føre tap på sparedelen
ved utbetaling frå kapitalforsikring med investeringsval utan
avkastningsgaranti (Unit Link) som er teikna i norske selskap eller
i selskap i eit anna EØS-land. Skatteetaten kan be om at tapet blir
dokumentert.
Valutatap
Valutatap gir i visse tilfelle frådragsrett. Tapet er ikkje førehandsutfylt, og du må derfor sjølv rekne ut tapet.
Sjå skatteetaten.no/valutagevinst-tap for å få informasjon om når
valutatap gir frådragsrett.
Bitcoins
Tap ved sal av bitcoins gir frådragsrett. Du må på førespurnad
mangelfulle tala og føre gevinst/tap på desse realisasjonane
direkte i sjølvmeldinga.
Dersom du oppdagar feil i RF-1088, kan du få hjelp til å rekne ut
rett tap med frådragsrett dersom du leverer RF-1088K på altinn.
no. I løpet av tre til fire dagar får du ei oppdatert oppgåve. Dersom
den oppdaterte oppgåva viser endra beløp, må du sjølv føre dette
beløpet i sjølvmeldinga. I rettleiinga til RF-1088 finn du døme på
utrekning av gevinst og tap.
Dersom du har realisert aksjar eller eigenkapitalbevis utan å ha
motteke RF-1088 for desse aksjane, skal du føre aksjetapet i post
3.3.10 og i skjema RF-1059.
Sjå meir om skattlegging av aksjar og aksjeskjema under temaet
Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
3.3.9 Tap ved sal av partar i verdipapirfond
Denne posten omfattar frådragsgivande tap ved innløysing, sal
eller annan realisasjon av partar i verdipapirfond (f.eks. aksjefond,
obligasjonsfond, rentefond, kombinasjonsfond).
Partseigarar i norske og enkelte utanlandske verdipapirfond
som har realisert partar i 2014, får ei realisasjonsoppgåve frå
forvaltingsselskapet eller Verdipapirsentralen (VPS). Realisasjons-
kunne leggje fram ei utrekning over påstått tap.
oppgåva inneheld opplysningar om skattepliktig gevinst / tap
3.3.8 Tap ved sal av aksjar o.l. (RF-1088)
førehandsutfylt i denne posten dersom forvaltingsselskapet eller
som gir frådragsrett. Beløpet for tap som gir frådragsrett, er
Denne posten skal vere førehandsutfylt med netto aksjetap frå
Verdipapirsentralen har rapportert inn beløpet til Skatteetaten. Du
på Oslo Børs, og som du har motteke Aksjar og eigenkapitalbevis
ikkje er førehandsutfylt i sjølvmeldinga, fører du sjølv beløpet i
byggjer på opplysningar frå selskapa, Verdipapirsentralen
Gevinst/tap ved realisasjon av partar i dei fleste utanlandske
Du må kontrollere denne oppgåva før du gjer deg ferdig med
skjemaet Aksjar og fondspartar m.m. (RF-1059) og føre gevinst i
norske aksjeselskap og utanlandske selskap som er registrerte
må sjølv kontrollere beløpa og rette eventuelle feil. Dersom tapet
(RF-1088) for. Det same gjeld for eigenkapitalbevis. RF-1088
post 3.3.9.
(VPS) og dei opplysningane du sjølv har gitt til Skatteetaten.
verdipapirfond er ikkje førehandsutfylt. Du må då fylle ut og levere
sjølvmeldinga. Dersom du gjer endringar i oppgåva, er du pliktig
til å levere denne innan fristen for levering av sjølvmeldinga.
Dersom beløpet i RF-1088 er feil eller det står «ukjent», må du
korrigere tala som er feil eller mangelfulle, og føre korrekt tap som
gir frådragsrett, i post 3.3.8 i sjølvmeldinga. Dersom du endrar
post 3.1.10 og tap i post 3.3.10. Leverer du elektronisk via Altinn,
finn du skjemaet i tilknyting til posten eller i vedleggsoversikta. Du
kan òg levere skjemaet på papir. Skjemaet finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet hos Skatteetaten.
beløpet i post 3.3.8 i sjølvmeldinga, må du levere sjølvmeldinga.
Du kan då ikkje ta i bruk leveringsfritaket.
3.3.10 Tap ved sal av aksjar o.l. (RF-1059)
Sjølvmeldinga kjem berre til å vere førehandsutfylt når det
Her fører du andre frådragsgivande tap på aksjar o.l. enn dei som
for å kunne rekne ut gevinst/tap. Dersom Skatteetaten ikkje
•
aksjar/eigenkapitalbevis i norske og utanlandske
selskap som du ikkje har motteke Aksjar og
eigenkapitalbevis (RF-1088) for (gjeld òg tap på
aksjar i selskap som er oppløyste i 2014)
•
partar i utanlandske verdipapirfond der tapet ikkje
inngår i det førehandsutfylte beløpet i post 3.3.9
•
obligasjonar
gjeld realisasjonar der Skatteetaten sit med alle opplysningane
har fullstendige opplysningar, til dømes dersom vi manglar
skal førast i post 3.3.8 eller 3.3.9, m.a.:
opplysningar om salsvederlag, kjem ikkje gevinst/tap til å vere
rekna ut for denne realisasjonen i sjølvmeldinga. I RF-1088 finn du
ein fotnote under post 120 der det står at vi manglar opplysningar
for å kunne rekne ut gevinst/tap for éin eller fleire realisasjonar.
Du må då gå til tabell 3b i skjemaet Aksjar og eigenkapitalbevis
(RF-1088) for å finne desse realisasjonane. Du må korrigere dei
Ved realisasjon av aksjar i utanlandske selskap eller aksjar/
20
eigenkapitalbevis i norske selskap som du ikkje har motteke
Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088) for, må du fylle ut og
leggje ved Aksjar og fondspartar m.m. (RF-1059). Leverer du
elektronisk via Altinn, finn du skjemaet i tilknyting til posten eller i
vedleggsoversikta. Du kan òg levere skjemaet på papir. Skjemaet
finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet hos Skatteetaten.
Om utrekning av tap som gir frådragsrett, sjå rettleiinga RF-1072.
Det er ikkje utarbeidd noko eige skjema for tap ved sal av
obligasjonar og andre finansielle instrument. Du må på førespurnad
kunne leggje fram dokumentasjon på og utrekning av tap ved sal
av obligasjonar og andre finansielle instrument. Tap ved sal av
andre finansielle instrument, medrekna finansielle opsjonar og
andre derivat, skal førast i post 3.3.7.
Les meir om skattlegging av aksjar og aksjeskjema under temaet
3.5.1 Særfrådrag for uførleik
Det blir gitt særfrådrag for uførleik til og med den månaden du fyller
67 år.
Sjå skatteetaten.no/uforhet.
Frå og med den månaden du har rett til å få utbetalt uførepensjon
på grunn av at arbeidsevna er nedsett med minst 2/3, har du krav
på særfrådrag med kr 2 667 per månad (kr 32 004 per år).
Dersom du får uførepensjon etter folketrygdlova, eller uførepensjon
etter andre lover, fordi arbeidsevna er nedsett med mindre enn 2/3,
har du krav på halvt særfrådrag med kr 1 334 per månad (kr 16
008 per år).
Dersom du får uførepensjon etter folketrygdlova, skal særfrådraget
vere førehandsutfylt i sjølvmeldinga. Forslaget til særfrådrag står
Aksjar o.l. og skatteetaten.no/aksjer.
i oppgåva frå Nav (pensjonsoppgåva), kode 250. Er du busett i
3.3.11 Framførbart underskot frå tidlegare år
førehandsutfylt. Du må derfor hugse å føre det opp i sjølvmeldinga.
Dersom du har eit udekt underskot frå tidlegare år, skal beløpet
vere gitt opp i skatteoppgjeret for 2013 som «ubrukt underskot»
og vere førehandsutfylt i post 3.3.11 i sjølvmeldinga for 2014. I
utlandet, men skattepliktig til Noreg, vil ikkje særfrådraget vere
Du har ikkje rett på særfrådrag for det tidsrommet du har teke imot
arbeidsavklaringspengar.
utgangspunktet kan du trekkje frå underskotet fullt ut, men i nokre
Dersom du mottek uførepensjon frå andre enn folketrygda, er
m.a. dersom
må derfor hugse å føre opp særfrådraget i sjølvmeldinga.
tilfelle kan frådragsretten ha falle heilt eller delvis bort. Dette gjeld
•
•
det er gitt frådrag for kostnader til pass og stell av barn (post
3.2.10) eller særfrådrag i det året slikt underskot oppstod (slikt
frådrag kan ikkje skape eller auke eit framførbart underskot)
verksemda di opphøyrde i 2005 eller tidlegare
og underskotet gjeld denne verksemda
•
du har fått ettergitt gjeld gjennom gjeldsforhandling eller konkurs
•
du har tilbakeført underskot til tidlegare
år då verksemda opphøyrde
Dersom du er gift, gjeld reglane om frådrag for framførbart underskot i utgangspunktet særskilt for deg og ektefellen din. Resterande
framførbart underskot hos éin ektefelle blir automatisk overført til
frådrag i den andre ektefellen si inntekt.
Ta kontakt med Skatteetaten viss du vil ha nærmare informasjon.
3.3.12 Underskot ved utleige av fast eigedom Her fører du underskot ved drift av bustadeigedom og annan
fast eigedom som skal rekneskapsliknast, sjå Bustad og annan
fast eigedom. Legg ved skjemaet Utleige m.m. av fast eigedom
(RF-1189). Dersom du leverer sjølvmeldinga elektronisk, finn du
skjemaet i tilknyting til posten.
særfrådraget som oftast ikkje førehandsutfylt i sjølvmeldinga. Du
3.5.3 Særfrådrag for lettare nedsett arbeidsevne
Særfrådrag for lettare nedsett arbeidsevne blir gitt etter ei samla
økonomisk vurdering, der ektefellen sine inntekts- og formues-
forhold òg blir tekne med. Du må kunne leggje fram legeattest på
førespurnad. Særfrådraget skal ikkje overstige kr 9 180
Sjå skatteetaten.no/ervervsevne.
3.5.4 Særfrådrag for uvanleg store sjukdomskostnader
Regelen om særfrådrag for store sjukdomskostnader blei oppheva
frå og med inntektsåret 2012. Du kan likevel for inntektsåret 2014
krevje særfrådrag for store sjukdomskostnader dersom du fekk
særfrådrag for sjukdomskostnader ved likninga både for 2010 og
2011. Du kan derimot ikkje krevje særfrådrag for utgifter som knyter
seg til tannbehandling, transport og bustad. Dette gjeld sjølv om
du fekk særfrådrag for slike utgifter ved likninga for 2010 og 2011.
I denne posten fører du opp 100 prosent av utgifter med frådragsrett.
For inntektsåret 2014 skal det gjerast ei nedtrapping av
særfrådraget. For inntektsåret 2014 blir det gitt særfrådrag med 67
prosent av utgifter med frådragsrett. Denne reduksjonen blir gjort
automatisk gjennom systemet for likning.
3.5 Særfrådrag
Spørsmål om særfrådrag rettar du til Skatteetaten.
For ombygging/tilpassing av bustad før 2012, sjå under Særfrådrag
– ombygging/tilpassing av bustad før 2012.
For å kunne krevje særfrådrag må du ha hatt uvanleg store
21
meirkostnader på grunn av eigen eller forsørgd person sin sjukdom
eller annan varig veikskap. Du må kunne leggje fram legeattest på
førespurnad. Du må òg på førespurnad kunne sannsynleggjere/
dokumentere kostnadene. Kostnadene må utgjere minst kr 9 180.
Frådrag for tilsynskostnader som kjem av sjukdom eller annan
varig veikskap hjå barn, blir gitt uavhengig av kor stor kostnaden
er. Sjå temaet Særfrådrag for store sjukdomskostnader.
Sjå òg skatteetaten.no/sykdomsutgifter.
Særfrådrag – ombygging/tilpassing av bustad før 2012
Frå og med 2012 blir det ikkje lenger gitt særfrådrag for
Særfrådraget er på kr 4 067 per månad. Dersom du har avtalt delt
buplass for barnet (barna) med den andre forelderen og derfor har
motteke delt utvida barnetrygd frå NAV, blir det gitt særfrådrag med
halv månadssats (kr 2 034).
Det blir ikkje gitt særfrådrag dersom du berre forsørgjer ungdom
over 18 år eller du ikkje har motteke utvida barnetrygd.
Du kan ikkje endre beløpet i sjølvmeldinga. Det er NAV som avgjer
om du oppfyller vilkåra for einsleg forsørgjar. Dersom du meiner at
særfrådragsbeløpet er feil, må du ta kontakt med NAV for eventuelt
å få retta opplysningane om den utvida barnetrygda di.
sjukdomsutgifter til bustadtilpassing. Har du hatt kostnader
Sjå Særfrådrag for einsleg forsørgjar og skatteetaen.no/enslig.
for inntektsåret 2011 eller tidlegare har fått godkjent å fordele
3.6 Grunnlag for utrekning av kommune-, fylkes- og
eventuelt restbeløp til og med inntektsåret 2014. Det skal ikkje
Beløpet blir redusert med personfrådrag, sjå heilt til slutt under
til ombygging/tilpassing av bustad før 2012 og ved likninga
særfrådraget framover i tid, kan du krevje særfrådrag for eit
gjerast noka nedtrapping for særfrådrag for eit slikt restbeløp. Sjå
Særfrådrag for store sjukdomskostnader.
3.5.5 Særfrådrag for einsleg forsørgjar
Her fører du særfrådrag for einsleg forsørgjar.
fellesskatt
Satsar. Deretter blir det rekna 27 prosent kommune-, fylkes- og
fellesskatt på nettobeløpet.
Det er formuen og gjelda ved årsskiftet 2014/2015, dvs. per 1.
januar 2015 kl. 00.00, du skal opplyse om.
For skattytarar i Nord-Troms og Finnmark blir beløpet redusert
Du får særfrådrag dersom du i 2014 var einsleg forsørgjar for
med både personfrådrag og eit særskilt inntektsfrådrag, sjå heilt til
samla særfrådraget er utfylt i sjølvmeldinga. Beløpet er rekna ut
fylkes- og fellesskatt på nettobeløpet.
barn under 18 år og har motteke utvida barnetrygd frå NAV. Det
etter opplysningar frå NAV om kor mange månader du har motteke
utvida barnetrygd.
slutt under Satsar. Deretter blir det rekna 23,5 prosent kommune-,
22
Formue og gjeld
4.1 Bankinnskot, kontantar, verdipapir o.l.
Her fører du berre norske bankinnskot, verdipapir o.l. Innskot i utanlandske bankar skal førast i post 4.1.9, og utanlandske verdipapir
o.l. i post 4.6.2. Om barn sin formue, inkludert eingongserstatning
og forsikringsutbetaling til barn og unge for personskade eller for
tap av forsørgjar, sjå temaet Foreldre og barn.
4.1.1 Bankinnskot o.l.
Her fører du alle innanlandske innskot (inkludert renter) per 1.
januar 2015 i
•
bank
•
forsikringsselskap
•
fast organiserte spareforeningar
•
samvirkelag
•
bustadbyggjelag og bustadselskap
4.1.3 Kontantar o.l.
I post 4.1.3 fører du i tillegg til kontantar i norsk og utanlandsk valuta
opp verdien av sjekkar, giroutbetalingskort og/eller bankremissar
som ikkje er heva eller godskrivne konto per 1. januar 2015. For
utanlandsk valuta o.l. er det kjøpskursen til bankane som blir brukt.
Du skal berre føre opp det beløpet som overstig kr 3 000 (fribeløpet).
Ektefellar og barn som blir likna under eitt, har eitt felles fribeløp.
Dette gjeld sjølv om inntekta blir likna særskilt. Ektefellar kan
4.1.5 Obligasjons- og pengemarknadsfond (norske), både
registrerte og ikkje registrerte i eit verdipapirregister
Obligasjons- og pengemarknadsfondspartane skal førast opp
med 100 prosent av partsverdien per 1. januar 2015 (full verdi).
Partsverdien skal gå fram av behaldningsoppgåva frå fondet.
Partar i utanlandske obligasjons- og pengemarknadsfond skal
førast i post 4.6.2. .
4.1.6 Uteståande fordringar (i Noreg)
Gi opp namnet og adressa til skuldnaren, og beløpet du har til
gode. Renter fører du i post 3.1.2.
4.1.7 Likningsverdi av norske aksjar, eigenkapitalbevis,
obligasjonar o.l. registrert i verdipapirregisteret (VPS)
Likningsverdi av norske aksjar og eigenkapitalbevis
Posten er førehandsutfylt med likningsverdien av norske aksjar
o.l. registrert i verdipapirregisteret (VPS). Det same beløpet skal
gå fram av opplysningane i årsoppgåva frå verdipapirregisteret.
Likningsverdien av andre norske aksjar skal stå i post 4.1.8. Partar
i norske aksjefond skal stå i post 4.1.4.
Børsnoterte aksjar skal verdsetjast til 100 prosent av kursverdien
per 1. januar 2015. Dersom selskapet er notert både på norsk og
utanlandsk børs, skal den norske kursverdien brukast.
fordele fribeløpet etter eige ønske. Dersom ektefellane blir likna
Aksjar i norske ikkje-børsnoterte selskap skal i utgangspunktet
ha kvart sitt fribeløp på kr 3 000. Om likning kvar for seg, sjå temaet
samla skattemessige formuesverdien til aksjeselskapet per 1.
kvar for seg, det vil seie som to sjølvstendige skattytarar, skal dei
verdsetjast til 100 prosent av den delen aksjane utgjer av den
Ektefellar, registrerte partnarar og meldepliktige sambuarar.
januar 2014.
Dersom aksjekapitalen er endra ved innbetaling frå eller utbetaling
4.1.4 Skattepliktig formue av partar i aksjefond
Posten er førehandsutfylt med opplysningar om formue i norske
aksjefond og i enkelte utanlandske aksjefond som Skatteetaten
til aksjonærane, skal 100 prosent av formuesverdien per 1.
januar 2015 brukast. Ta eventuelt kontakt med selskapet for å få
informasjon om denne verdien.
har motteke frå forvaltingsselskapa. Formue av partar i norske og
Dersom selskapet er stifta i 2014, skal aksjane verdsetjast til
opp sjølv.
eventuell overkurs.
utanlandske aksjefond som ikkje er førehandsutfylt, må du føre
Likningsverdien er rekna ut på grunnlag av partsverdien per 1.
januar 2015. Partar i norske aksjefond blir verdsette til 100 prosent
av partsverdien per 1. januar 2015
100 prosent av summen av den pålydande verdien til aksjane og
Eigenkapitalbevis skal verdsetjast til 100 prosent av kursverdien
per 1. januar 2015.
Verdi av norske obligasjonar
Ihendehavarobligasjonar og andre obligasjonar som er registrerte
i eit verdipapirregister, er førehandsutfylte i denne posten og skal
verdsetjast til kursverdien eller til pårekna salsverdi dersom kursen
ikkje er notert.
Verdi av norske opsjonar i verdipapirregisteret (VPS)
Børsnoterte opsjonar skal fastsetjast til kursverdi.
23
4.1.8 Formue av verdipapir ikkje i verdipapirregisteret
Beløpa skal spesifiserast i desse underkategoriane:
Banken sin kjøpskurs per 1. januar 2015 skal brukast ved omrekninga til norske kroner.
Innskota skal spesifiserast i Bankinnskot i utlandet (RF-1231).
•
aksjar i RF-1088 (ikkje VPS), normalt førehandsutfylt
•
obligasjonar og andre verdipapir som ikkje
er registrerte i verdipapirregisteret
Leverer du elektronisk via Altinn, finn du skjemaet i tilknyting til
•
opsjonar i arbeidsforhold
papir. Skjemaet finn du på skatteetaten.no. Du kan òg få skjemaet
Likningsverdi på aksjar overført frå RF-1088
posten eller i vedleggsoversikta. Du kan òg levere skjemaet på
hos Skatteetaten.
Denne posten skal vere førehandsutfylt med formuesverdi frå
4.2 Innbu og annan lausøyre
du har motteke Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088) for. Ikkje-
Privat innbu og annan lausøyre skal førast i post 4.2, anten det er
norske aksjeselskap som ikkje er registrerte på Oslo Børs, og som
børsnoterte aksjar skal verdsetjast til skattemessig formuesverdi
1. januar 2014.
Dersom beløpet i RF-1088 er feil eller det står «ukjent», må
du korrigere tala som er feil eller mangelfulle, og føre korrekt
skattepliktig formue i post 4.1.8 i sjølvmeldinga. Dersom du endrar
beløpet i post 4.1.8 i sjølvmeldinga, må du levere sjølvmeldinga.
Du får då ikkje leveringsfritak. Dersom det står «ukjent» i RF-1088
og du ikkje kjenner til formuesverdien, bør du ta kontakt med
selskapet for å få denne. Likningsverdien for VPS-registrerte
i Noreg eller i utlandet.
4.2.3 Innbu og lausøyre inkl. båt med salsverdi under
kr 50 000 Den pårekna salsverdien til lausøyren skal reduserast med eit
fribeløp på kr 100 000 før beløpet blir ført i post 4.2.3. Fribeløpet
er felles for ektefellar og barn som blir likna under eitt, sjølv om
inntekta blir likna særskilt. Verdien av innbu etter frådrag for
fribeløpet kan fordelast mellom ektefellane etter eige ønske.
selskap står ikkje i RF-1088, men skal vere ført opp i post 4.1.7
Dersom innbuet/lausøyren er forsikra, kan du rekne ut pårekna
Likningsverdi på verdipapir som ikkje er registrerte i
Dersom innbuet/lausøyren ikkje er forsikra eller forsikringssummen
verdipapirregisteret (VPS)
For norske obligasjonar som ikkje er registrerte i eit verdipapir-
register, fører du opp partsverdien per 1. januar 2015. Dersom han
ikkje er kjend, bruker du pårekna salsverdi. Gi opp utferdar, talet på
salsverdi med utgangspunkt i forsikringssummen, som vist nedanfor.
ikkje er oppgitt, t.d. ved kollektiv heimforsikring, kan du av mangel
på forsikringssum rekne ut salsverdien med utgangspunkt i kva du
reknar med det vil koste å skaffe innbuet/lausøyren som nytt.
Båtar som ikkje er særskilt forsikra, og som heller ikkje kjem inn
obligasjonar og obligasjonen sin pålydande.
under ei ordinær innbu- og lausøyreforsikring, skal verdsetjast
Ikkje-børsnoterte norske opsjonar fører du opp med estimerte
salsverdi setjast til
salsverdiar per 1. januar 2015. Ein opsjon gir eigaren rett, men ikkje
plikt, til å kjøpe eller selje ein formuesgjenstand på eit visst tidspunkt
eller innan ein bestemd tidsperiode til ein førehandsbestemd pris.
Her fører du òg likningsverdien på norske aksjar som ikkje står
oppførte i Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088), og som heller
ikkje er registrerte i VPS. Likningsverdien får du frå selskapet. Sjå
post 4.1.7 om korleis formuesverdien skal fastsetjast.
Partar i aksjefond fører du i post 4.1.4.
til pårekna salsverdi. Er båten særskilt forsikra, skal pårekna
75 prosent av forsikringssummen, sjå døme.
DØME
Forsikringssum (lausøyre ekskl. båt)
Forsikringssum båt
Lausøyre kr 1 000 000 x 10 %
kr 1 100 000
kr 40 000
kr 100 000
+ kr 100 000 x 20 %
kr 20 000
Opsjonar i arbeidsforhold
= Pårekna salsverdi
kr 120 000
Verdien av vilkårsfrie norske opsjonar i arbeidsforhold er skatte-
+ Båt kr 40 000 x 75%
pliktig formue. Det førehandsutfylte beløpet er henta frå kode 523
i lønns- og trekkoppgåva. Dersom verdien på opsjonen avheng
av om eit usikkert vilkår blir oppfylt, er ikkje opsjonen skattepliktig
formue.
4.1.9 Innskot i utanlandske bankar
Her fører du innskot i utanlandske bankar per 1. januar 2015.
kr 30 000
Sum
kr 150 000
– Skattefritt beløp
kr 100 000
= Likningsverdi av lausøyre inkl. fritidsbåt
(post 4.2.3)
kr 50 000
24
Båtar med pårekna salsverdi per 1. januar 2015 på kr 50 000 eller
meir, skal førast i post 4.2.4.
Campingvogner blir verdsette på same måte som motorkøyretøy,
sjå post 4.2.5.
Sjå skatteetaten.no/listepris.
Utrekning av salsverdien
Salsverdien av innbu og annan lausøyre skal reknast ut slik:
Forsikringssum/innkjøpsverdi
Salsverdi
av dei første kr 1 000 000
10 %
av dei neste kr 400 000
20 %
av overskytande beløp
40 %
som nytt
4.2.6 Campingvogn
(Båtar skal berre takast med i utrekninga over dersom dei kjem inn
under ei innbu- og lausøyreforsikring.)
4.2.4 Fritidsbåtar med salsverdi på kr 50 000 eller meir
Fritidsbåtar med pårekna salsverdi på kr 50 000 eller meir skal
førast her. Gi opp merke, type og pårekna salsverdi. Dersom båten
er forsikra, skal verdien i utgangspunktet setjast til 75 prosent av
forsikringssummen. Dersom båten ikkje er forsikra, skal verdien
setjast til pårekna salsverdi.
4.3 Likningsverdi på bustad
og annan fast eigedom
4.3.2 Bustad
Her fører du likningsverdien på bustadeigedomar, inklusive
fleirbustadbygg og bustader i burettslag og bustadaksjeselskap
som kjem inn under skattelova § 7-3. Om fleirbustadbygg, sjå
Bustad og annan fast eigedom og skatteetaten.no/boligverdi.
Fritidseigedomar (inklusive fritidsbustader i fritidsbustadselskap),
våningshus, bustader i utlandet og på Svalbard blir verdsette etter
andre reglar. Om skiljet mellom bustadeigedom og fritidseigedom,
sjå temaet Bustad og annan fast eigedom og skatteetaten.no/bolig
Likningsverdien blir kvart år fastsett med utgangspunkt i utrekningar
frå Statistisk sentralbyrå. Ved verdifastsetjinga blir det teke omsyn
til bustadtype, byggjeår, areal (P-ROM/BOA) og geografisk
plassering. Sjå skatteetaten.no/boligverdi for å finne informasjon
om kva som blir rekna som P-ROM. Du kan sjølv rekne ut verdien
4.2.5 Motorkøyretøy
ved å bruke bustadkalkulatoren på skatteetaten.no.
Bilar, motorsyklar, snøscooterar og andre motorkøyretøy (som
Likningsverdien blir førehandsutfylt i sjølvmeldinga på grunnlag av
på køyretøyet som nytt hos hovudimportøren etter denne skalaen:
frå opplysningar gitt i skjema RF-1282 Opplysningar for berekning
ikkje er driftsmidlar) skal verdsetjast med utgangspunkt i listeprisen
Første registreringsår
Verdi av listepris som ny
2014
75 %
2013
65 %
2012
55 %
2011
45 %
2010
40 %
2009
30 %
2008
20 %
2007-1999
15 %
1998-1985
kr 1 000
tidlegare innrapporterte opplysningar om bustaden, til dømes ut
av likningsverdi på bustadeigedomar. Er det ikkje tidlegare
rapportert inn opplysningar om bustaden, vil likningsverdien vere
førehandsutfylt ut frå det pårekna arealet til bustaden, bustadtypen
og byggjeåret. Kontroller at dei førehandsutfylte opplysningane
om bustaden er rette. Dersom dei førehandsutfylte opplysningane
ikkje er rette, må du gjere rettingane i sjølvmeldinga og levere
henne (rettingane skal ikkje gjerast ved å levere RF-1282). Dersom
likningsverdien på bustaden ikkje er førehandsutfylt, må du gi
opplysningar i sjølvmeldinga om bustadtype, byggjeår og areal.
Sjølv om det tidlegare er rapportert inn opplysningar om bustaden,
må det sendast inn nye opplysningar dersom arealet på bustaden
Listeprisane finn du på skatteetaten.no/listepris.
(P-ROM/BOA) i løpet av 2014 har blitt utvida eller redusert pga.
Veterankøyretøy, dvs. køyretøy som er 30 år eller eldre, skal
grunn for den førehandsutfylte likningsverdien, må du gi opp det
verdsetjast til pårekna salsverdi.
tilbygg, riving, brann o.l. Dersom det nye arealet ikkje er lagt til
nye arealet på bustaden i feltet for arealopplysningar. Du kan sjølv
Dersom du har motteke Sjølvmelding for lønnstakarar og
rekne ut verdien ved å bruke bustadkalkulatoren på skatteetaten.
du føre skattemessig nedskriven verdi her. Dersom du kan
Ein primærbustad blir verdsett til 25 prosent av pårekna
pensjonistar o.a. 2014 og har bil som blir rekneskapslikna, kan
påvise at den faktiske verdien er lågare, fører du opp denne.
Næringsdrivande skal ikkje føre beløpet her, men i post 4.4.1. Sjå
Starthjelp for næringsdrivande.
no og føre resultatet i post 4.3.2.
omsetningsverdi. Ein sekundærbustad blir verdsett til 60 prosent.
Du kan berre eige éin primærbustad. For at ein bustad skal
kunne verdsetjast som primærbustad, må du ha vore fast busett
der per 1. januar 2015. I utgangspunktet blir den folkeregistrerte
bustadadressa di lagd til grunn. Dersom du eig andre bustader,
25
skal desse verdsetjast som sekundærbustader. Unnataksvis kan
at dei er tekne omsyn til på grunn av manglande eller ufullstendige
fast busett der per 1. januar 2015. Unntaket gjeld berre dersom du
seg sjølv grunnlag for auke i likningsverdien.
ein bustad verdsetjast som primærbustad sjølv om du ikkje var
kan sannsynleggjere/dokumentere at alder og/eller helsemessige
opplysningar til Skatteetaten. Omsetning av eigedomen gir ikkje i
årsaker har hindra deg frå å bu fast i bustaden. I den perioden du
Dersom du kan dokumentere at likningsverdien overstig 30
eller late andre, inkludert nære slektningar, bruke bustaden mot at
at likningsverdien blir sett ned. Sjå temaet Bustad og annan fast
var hindra frå å bruke bustaden, kan du ikkje ha leigd ut bustaden
prosent av marknadsverdien til fritidseigedomen, kan du krevje
dei heilt eller delvis dekkjer driftsutgiftene.
eigedom. Om tillegg i likningsverdien for festetomt, sjå temaet
Festetomter til bustad- og fritidshus.
Du kan krevje at likningsverdien blir sett ned dersom du
kan
dokumentere
at
likningsverdien
overstig
30
prosent
Fritidseigedom motteken som arv eller gåve
av marknadsverdien til bustaden. Dersom bustaden er ein
Dersom du har teke imot ein fritidseigedom som arv eller gåve i
overstig 72 prosent av marknadsverdien. Du kan krevje nedsetjing
kan vere viktig dersom du seinare skal selje eigedomen. Sjå under
annan fast eigedom for å få informasjon om dokumentasjonskrav.
(arvelataren) eller givaren kunne ha selt skattefritt, vil dette vere
å krevje å få likningsverdien nedsett, på skatteetaten.no/boligverdi.
Dersom fritidsbustaden som du har arva eller teke imot som
Bustad motteken som arv eller gåve
givaren, skal inngangsverdien setjast til omsetningsverdien på
sekundærbustad, må du kunne dokumentere at likningsverdien
2014, kan du føre inngangsverdien i denne posten. Inngangsverdien
i sjølvmeldinga eller ved å klage på likninga. Sjå temaet Bustad og
Bustad og annan fast eigedom. Gjeld det ein bustad som avdøde
Du finn meir informasjon og ei eiga utrekning for når det er aktuelt
omsetningsverdien på ervervstidspunktet. Sjå temaet Arv og gåve.
Dersom du har teke imot ein bustad som arv eller gåve i 2014, kan
du føre inngangsverdien i denne posten. Inngangsverdien kan vere
viktig dersom du seinare skal selje eigedomen. Sjå under Bustad og
annan fast eigedom. Dersom bustaden som du har arva eller teke
imot som gåve, kunne seljast skattefritt av avdøde (arvelataren)
eller givaren, skal inngangsverdien setjast til omsetningsverdien
gåve, kunne seljast skattefritt av avdøde (arvelataren) eller
ervervstidspunktet. Dersom bustaden ikkje kunne seljast skattefritt
av avdøde eller givaren, skal du overta inngangsverdien frå avdøde
eller givaren. Sjå temadelen under Arv og gåve.
Med dato for erverv meiner vi tidspunktet for dødsfallet (arvefallet),
tidspunktet for utdeling frå uskifta bu eller mottak av gåva.
på ervervstidspunktet. Sjå forklaringa på erverv i avsnittet under.
Inngangsverdien må kunne dokumenterast/sannsynleggjerast på
givaren, skal du overta inngangsverdien frå avdøde eller givaren.
Dersom bustaden ikkje kunne seljast skattefritt av avdøde eller
førespurnad frå Skatteetaten. Dokumentasjon kan t.d. vere
Sjå temaet Arv og gåve.
•
takst
•
prisvurdering frå takstmann/eigedomsmeglar eller
•
prospekt/prisvurdering av tilnærma like eigedomar
Med dato for erverv meiner vi tidspunktet for dødsfallet (arvefallet),
tidspunktet for utdeling frå uskifta bu eller mottak av gåva.
Inngangsverdien må kunne dokumenterast/sannsynleggjerast på
førespurnad frå Skatteetaten. Dokumentasjon kan t.d. vere
•
takst
•
prisvurdering frå takstmann/eigedomsmeglar eller
•
prospekt/prisvurdering av tilnærma like eigedomar
4.3.3 Fritidseigedom
Her fører du likningsverdien på fritidseigedomar. For 2014 skal
likningsverdien for 2013 aukast med 10 prosent.
Ved første gongs taksering av nybygde fritidseigedomar skal
likningsverdien korkje overstige 30 prosent av kostprisen på
4.3.4 Skogeigedom
Dersom du har teke imot ein skogeigedom som arv eller gåve i
2014, kan du føre inngangsverdien i post 5.0 Tilleggsopplysningar.
Sjå temadelen under Arv og gåve.
4.3.5 Annan fast eigedom
Her fører du likningsverdien av all annan fast eigedom enn bustad-
og fritidseigedom i Noreg, t.d. ubygd tomt, jordbrukseigedom,
kraftverk og næringseigedom. Bortsett frå for fritidseigedomar som
skal oppjusterast med 10 prosent, er det ingen generell oppjustering
av likningsverdiane. Sjå nedanfor dersom du har næringseigedom.
eigedomen inkludert grunn eller 30 prosent av marknadsverdien til
Dersom likningsverdien ikkje er førehandsutfylt, eller han er
samanliknbare eigedomar elles i kommunen, kan han setjast ned.
må du føre beløpet i ein av desse postane:
eigedomen. Når likningsverdien ligg vesentleg over takstnivået for
Har du bygd på eller på annan måte utbetra fritidsbustaden, må du
opplyse om dette. Skatteetaten fastset då eventuelt ny likningsverdi.
Det same gjeld dersom påkostingane o.l. er gjorde tidlegare utan
førehandsutfylt i feil post (hugs då å stryke den feilaktige posten),
•
4.3.5 Norsk næringseiendom (RF-1098)
•
4.3.5 Tomt
•
4.3.5 Annan fast eigedom med skattepliktig avkastning
26
•
4.3.5 Annan fast eigedom utan skattepliktig avkastning
•
4.3.5 Gardsbruk
Når du leverer elektronisk, finn du den aktuelle posten under
hovudkapittelet 2.8/4.3. Her fører du beløpet i rett post. Dersom
du bruker Norsk næringseigedom, kjem skjemaet du må fylle ut,
RF-1098, automatisk opp. Heretter blir formuesverdien rekna ut
automatisk og legg seg i rett post. Dersom du leverer sjølvmeldinga
på papir, må du gi opp nummeret på ein av postane over og føre
beløpet under «Beløp som ikkje er fylt ut på førehand, fører du
her».
Dersom du har teke imot eit alminneleg gardsbruk som arv eller gåve
i 2014, kan du føre inngangsverdien i post 5.0 Tilleggsopplysningar.
Sjå temadelen under Arv og gåve.
Utleigd norsk næringseigedom
Formuesverdien av utleigd næringseigedom skal reknast ut
med utgangspunkt i brutto utleigeinntekter. Du gjer utrekninga
i skjemaet RF-1098 og fører likningsverdien i post 4.3.5 Norsk
næringseigedom (RF-1098). Sjå nærmare i rettleiinga RF-1099 om
korleis formuesverdien skal reknast ut.
Ikkje-utleigd norsk næringseigedom
Likningsverdien for ikkje-utleigd norsk næringseigedom blir
formue
4.5.2 Attkjøpsverdi av livsforsikringspolisar
Attkjøpsverdien av individuelle livrenteavtalar er i utgangspunktet
skattepliktig formue og skal førast her. Du finn unntak under temaet
Livsforsikring. Om barn sin formue, inkludert eingongserstatning
og forsikringsutbetaling for personskade eller for tap av forsørgjar,
sjå temaet Foreldre og barn.
Du skal òg føre attkjøpsverdien
av kapitalforsikringsavtalar her. Attkjøpsverdien av individuelle
livrenteavtalar og kapitalforsikringsavtalar står i oppgåva frå
selskapet.
Kapitalforsikringsavtalar i utanlandske selskap skal førast i post
4.6.2..
4.5.3 Formue i burettslag, bustadaksjeselskap og
bustadsameige
Her fører du partseigaren sin del av annan formue i bustadselskapet
enn likningsverdien til bustaden. Også bustadsameigaren sin
del av annan formue i bustadsameiget enn likningsverdien på
bustaden skal førast her. Dersom du er partseigar eller sameigar
i eit bustadsameige med fleire enn åtte eigarseksjonar, finn du
beløpet i oppgåva frå bustadselskapet eller bustadsameiget.
Bustadsameigarar som ikkje har fått oppgåve, kan få tak i beløpet
fastsett etter ein sjablongmetode basert på type eigedom,
frå styret i sameiget eller frå rekneskapsføraren.
utleigd næringseigedom på skatteetaten.no for å kunne rekne
4.5.4 Annan skattepliktig formue
fjor og fylte ut opplysningsfelta for ikkje-utleigd næringseigedom,
førast i andre postar i sjølvmeldinga.
geografisk plassering og areal. Du må bruke kalkulatoren for ikkje-
ut likningsverdien. Dersom du leverte RF-1098 for eigedomen i
Her fører du annan skattepliktig formue i Noreg som ikkje skal
kan Skatteetaten ha førehandsutfylt eit forslag til likningsverdi for
Verdien av jakt-, fiske- og fallrettar knytte til skogbrukseigedomar,
deg, basert på desse opplysningane, så framt opplysningane var
rette og du står som eigar av eigedomen i eigedomsregisteret til
Skatteetaten.
Dersom den førehandsutfylte likningsverdien er rett, treng du
ikkje levere RF-1098. Dersom han ikkje er rett, må du fylle ut
RF-1098 og overføre rett beløp til sjølvmeldinga. Du må til dømes
gi opplysningar i RF-1098 dersom det har skjedd endringar med
omsyn til areal eller eigedomstype, slik at skjemaet frå i fjor ikkje
lenger er rett. Du må òg fylle ut RF-1098 og overføre beløpet til
sjølvmeldinga dersom eigedomen går frå å vere ikkje-utleigd til å
skal førast her. Du finn ei forklaring av utrekningsmåten i rettleiinga
RF-1178.
Festerettar
Tomtefeste til bustad- og fritidsføremål blir handsama som varige
(stetsevarige) rettar. Ved stetsevarige festerettar skal bortfestar
(eigar) føre opp kapitalisert verdi av framtidig festeavgift her.
Om utrekning av kapitalisert verdi og reduksjon i likningsverdi for
bortfestar, sjå temaet Festetomter til bustad- og fritidshus.
vere utleigd, eller omvendt. Dersom det ikkje er førehandsutfylt
Bitcoins
likningsverdien til sjølvmeldinga, sjølv om du leverte RF-1098 i fjor.
Bitcoins blir verdsette til pårekna salsverdi per 1. januar 2015.
noko beløp i sjølvmeldinga, må du òg fylle ut RF-1098 og overføre
Sjå nærmare informasjon i rettleiinga RF-1099.
4.5 Annan formue 4.5.1 Premiefond, individuell pensjonsavtale (IPA)
Inneståande beløp (inkludert renter) på premiefond per 1. januar
2015 i tilknyting til individuell pensjonsavtale (IPA) er skattepliktig
Behaldning av bitcoins er ikkje førehandsutfylt i sjølvmeldinga.
4.6 Skattepliktig formue i utlandet
4.6.1 Formue i fast eigedom i utlandet
Her fører du likningsverdien av all fast eigedom i utlandet. Gi òg opp
kva land eigedomen ligg i. Reglane om verdsetjing av fast eigedom
som nemnt under post 4.3.3 og 4.3.5, gjeld òg for eigedomar i
27
utlandet. Derimot gjeld reglane for verdsetjing av bustadeigedomar
som forklart i punkt 4.3.2 ikkje for bustader i utlandet.
Reglane om verdsetjing av utleigd næringseigedom gjeld for
eigedomar i utlandet. Det skal ikkje gjerast nokon generell auke av
likningsverdien samanlikna med inntektsåret 2013.
Likningsverdi på fast eigedom som ikkje er skattepliktig til Noreg,
skal òg førast her. Dersom det ikkje er fastsett nokon likningsverdi
på eigedomen tidlegare, må du gi opplysningar om eigedomen.
Det same gjeld dersom du har kjøpt eigedom i løpet av 2014, sjå
post 1.5.6.
Dersom eigedomen er ein utleigd næringseigedom, skal du fylle ut
skjemaet Formue av næringseigedom (RF-1098) og føre likningsverdien i post 4.6.1 Utleigd utanlandsk næringseigedom (RF-1098),
sjå omtalen under post 4.3.5. Sjå temaet Fast eigedom i utlandet.
4.6.2 Annan skattepliktig formue i utlandet
Utanlandske ihendehavarobligasjonar skal verdsetjast til kursen
per 1. januar 2015. Dersom det ikkje er notert kurs eller kursen er
ukjend, skal obligasjonane verdsetjast til pårekna salsverdi.
Bruk bankane sin kjøpskurs per 1. januar 2015 når du reknar om
til norske kroner.
4.8 Gjeld
All gjeld per 1. januar 2015 skal førast i sjølvmeldinga. Om frådrag
for gjeld for personar med fast eigedom i utlandet, sjå temaet Fast
eigedom i utlandet.
4.8.1 Innanlandsk gjeld
Her fører du innanlandsk gjeld, også gjeld til privatpersonar. Beløpa
står m.a. i årsoppgåva frå bankar, forsikringsselskap osv. Ubetalt
restskatt som er forfallen per 31. desember 2014, skal òg førast
her.
Her fører du all formue i utlandet som er skattepliktig til Noreg,
Ved stetsevarige festerettar, typisk tomtefeste, skal du som festar
ihendehavarobligasjonar, uteståande fordringar på utanlandske
utrekning av kapitalisert verdi og tillegg for tomteverdi for festar, sjå
og som ikkje skal førast i andre postar. Dette gjeld m.a.
skuldnarar og dessutan utanlandske aksjar, partar i obligasjons-
og pengemarknadsfond, utanlandske finansielle instrument,
medrekna opsjonar og andre derivat og selskapspartar. I post 4.6.2
fører du òg verdien av kapitalforsikring i selskap utanfor Noreg.
Skatteetaten kan be om dokumentasjon.
føre opp den kapitaliserte forpliktinga til å betale festeavgift her. Om
temaet Festetomter til bustad- og fritidshus.
4.8.2 Gjeld i burettslag, bustadaksjeselskap og
bustadsameige
Her fører du din del av gjelda. Dersom du er partseigar eller samei-
Børsnoterte aksjar i utanlandske selskap skal verdsetjast til 100
gar i eit bustadsameige med fleire enn åtte eigarseksjonar, finn
i utanlandske selskap skal verdsetjast til 100 prosent av den
Bustadsameigarar som ikkje har fått oppgåve, kan få opplysningar
prosent av kursverdien per 1. januar 2015. Ikkje-børsnoterte aksjar
du beløpet i oppgåva frå bustadselskapet eller bustadsameiget.
pårekna salsverdien til aksjane per 1. januar 2015. Dersom du kan
frå styret i sameiget eller frå rekneskapsføraren.
sannsynleggjere den skattemessige formuesverdien til selskapet,
kan du i staden krevje å få bruke 100 prosent av aksjane sin del av
den skattemessige formuesverdien til selskapet per 1. januar 2014.
Partar i obligasjons- og pengemarknadsfond som blir forvalta av
utanlandske selskap, skal setjast til 100 prosent av partsverdien
per 1. januar 2015.
4.8.3 Utanlandsk gjeld
Her fører du gjeld til utanlandske fordringshavarar.
28
Temaer
Aksjer mv.
du leverer elektronisk, får du hjelp til desse utrekningane.
Du finn oppdatert informasjon om skattlegging av aksjar på skatte-
Inngangsverdien på aksjar o.l. som du skaffa deg før 1. januar 2014,
etaten.no/aksjer.
og som Skatteetaten hadde opplysningar om, skal vere fastsett av
Skatteetaten. Dei fleste aksjonærar har fått brev frå Skatteetaten
Aksjonærmodellen
Aksjonærmodellen gjeld for fysiske personar, dødsbu og konkursbu
der konkursdebitor er ein fysisk person. Reglane gjeld for eigarskap
både i norske og utanlandske selskap.
som viser dei fastsette verdiane
Arbeidsreiser/yrkesreiser
Du får frådrag for reiser mellom heim og fast arbeidsstad
Prinsippet i aksjonærmodellen går ut på at aksjeutbytte og
(arbeidsreiser). Sjå post 3.2.8. Frådraget er avgrensa til den delen
redusere det skattepliktige utbyttet og den skattepliktige gevinsten.
Det blir gitt frådrag med kr 1,50 per km. Dersom den samla reise-
aksjegevinst
er
skattepliktig,
men
skjermingsfrådraget
kan
Årets skjermingsfrådrag skal reknast ut for kvar enkelt aksje
og givast til den som eig aksjen ved utgangen av inntektsåret.
Skjermingsfrådraget kan aldri førast til frådrag i inntekter på andre
aksjar.
Årets skjermingsfrådrag kan redusere det skattepliktige utbyttet
som er motteke i 2014.
av beløpet som overstig kr 15 000 (eigendelen).
avstanden, medrekna besøksreiser (sjå post 3.2.9), er på over 50
000 km, er satsen i utgangspunktet kr 0,70 per km for det talet på
kilometer som overstig 50 000 km. Det blir ikkje gitt frådrag for den
delen av den totale årlege reisestrekninga som til saman overstig
75 000 km.
Dersom du berre har reiser der det blir kravd avstandsfrådrag
Ubrukt skjermingsfrådrag frå tidlegare år kan du føre til frådrag
etter kilometersats, får du eit maksimalt frådrag på kr 77 500 etter
inntektsåret 2014. Eigenkapitalbevis og partar i aksjefond o.l. blir
høgare transportutgifter, kan du krevje frådrag for desse, avgrensa
i både aksjeutbytte og aksjegevinst på den same aksjen for
frådrag for eigendelen. Dersom du kan dokumentere at du har hatt
likestilte med aksjar.
oppover til kr 1,50 per km. Ettersom utrekningsgrunnlaget for
Korleis blir skjermingsfrådraget rekna ut? get avgrensa til kr 112 500 (75 000 km x kr 1,50 ).
Skjermingsfrådrag = skjermingsgrunnlag x skjermingsrente
Skjermingsgrunnlaget for 2014 blir som hovudregel sett lik
innkjøpsverdien/inngangsverdien (for aksjen) med tillegg av
det ubrukte skjermingsfrådraget for aksjen frå tidlegare år. For
inntektsåret 2014 er skjermingsrenta 0,9 prosent
Fastsetjing av inngangsverdi
Inngangsverdien på aksjar, eigenkapitalbevis og partar i aksjefond
som du har skaffa deg i 2014, blir fastsett av Skatteetaten hausten
2015. Desse verdiane vil bli lagde til grunn ved utrekning av
skjermingsfrådraget og gevinst/tap når du seinare realiserer
aksjane.
Du vil få tilsendt skjemaet Aksjar og eigenkapitalbevis (RF-1088)
frå Skatteetaten for dei fleste norske og utanlandske aksjar som
er registrerte på Oslo Børs. Opplysningar om inngangsverdien til
avstandsfrådraget er avgrensa til 75 000 km, er maksimumsfrådraFrådraget blir som hovudregel utrekna ut frå kortaste reiseavstand
mellom heimen og den faste arbeidsstaden din ved bruk av bil eller
rutegåande transportmiddel, bortsett frå fly. Dette gjeld uavhengig
av dei faktiske utgiftene dine eller kva for kommunikasjonsmiddel
du har brukt. Den samla daglege reiseavstanden kan rundast av
oppover til nærmaste kilometer.
Dersom du får minst to timar kortare reisetid for kvar reise tur-retur
med bil samanlikna med bruk av rutegåande transportmiddel, kan
du likevel leggje vegstrekninga til grunn.
Du kan då òg krevje frådrag for bompengar og ferjetransportkostnader du sjølv har dekt, dersom desse kostnadene til saman
overstig kr 3300. Det billigaste billettalternativet blir lagt til grunn.
Kostnadene må kunne dokumenterast på førespurnad. Dersom
du krev frådrag for kostnader til ferjetransport, får du ikkje frådrag
etter kilometersatsane (kr 1,50/0,70 per km) for reiseavstanden
med ferje.
aksjen går fram av denne oppgåva. Du må kontrollere oppgåva.
Som reisetid reknar ein den totale reisetida tur-retur arbeidsstaden.
du ikkje levere denne. Dersom du ikkje har motteke oppgåve over
mellom forskjellige transportmiddel og ventetid på arbeidsstaden
Du kan òg ha motteke skjemaet Aksjar og eigenkapitalbevis
Reisetida med bil blir rekna til 1 minutt per km (60 km/t).
Dersom du er einig i dei verdiane som går fram av oppgåva, treng
Ved utrekninga skal det òg takast omsyn til gangtid, ventetid
aksjane dine, skal du levere Aksjar og fondspartar m.m. (RF-1059).
dersom du ikkje har fleksitid. Gangtid blir rekna til 15 minutt per km.
(RF-1088) der det går fram av ein eigen tabell at du skal levere
RF-1059 for visse aksjar. I RF-1059 gir du opp inngangsverdien,
reknar ut eventuelt skattepliktig utbytte fråtrekt skjermingsfrådrag
og reknar ut skattepliktig gevinst / tap som gir frådragsrett. Dersom
Dersom arbeidsgivaren sørgjer for transporten og denne fordelen
er skattefri, skal du ikkje rekne med denne strekninga. Dette gjeld
t.d. tilsette som reiser gratis med arbeidsgivaren sine rutegåande
29
transportmiddel. Fordelen ved fri bruk av bil som tilhøyrer arbeidsgivaren, er likevel skattepliktig, og vil derfor kunne gi rett til
avstandsfrådrag.
DØME
Skattytaren reiser mellom heimen og den faste arbeidsstaden
kvar dag. Kortaste reiseavstand er 23 km kvar veg.
Beløp som ikkje inngår i frådraget (eigendel)
reise mellom faste arbeidsstader
Dette blir rekna som yrkesreise:
•
reise mellom bustad og ikkje-fast arbeidsstad
•
reise mellom fast arbeidsstad og ikkje-fast arbeidsstad
•
reise mellom ikkje-faste arbeidsstader
Unnatak:
Frådraget blir rekna ut slik:
Kr 1,50 x 23 x 2 x 230 =
•
kr 15 870
– kr 15 000
Sjølv om reisa etter hovudregelen er ei arbeidsreise, skal desse
reisene likevel reknast som yrkesreise:
•
reise der du av omsyn til arbeidet må bu utanfor
heimen (gjeld ikkje besøksreiser til heimen)
•
reise til arbeidsstad der du arbeider
inntil 10 dagar i inntektsåret
•
reise mellom bustad og fast arbeidsstad i samband med
vidare reise som er yrkesreise (gjeld berre dersom du oppheld
deg på arbeidsstaden i kort tid og ikkje utfører alminneleg
arbeid under opphaldet – tilsvarande gjeld returreise)
grunn 230 arbeidsdagar x 4/5 = 184 arbeidsdagar. Fråvær på
•
reise der arbeidet regelmessig gjer det
nødvendig å ta med arbeidsutstyr i bil
o.l. reduserer talet på reisedagar dersom fråværet utgjer meir enn
•
reise frå den staden du oppheld deg, til fast
arbeidsstad, når årsaka til reisa er nødvendig
tilkalling utanom vanleg arbeidstid
Til frådrag i post 3.2.8
kr 870
Du har rett til å få frådrag for det faktiske talet på reiser du har gjort
i løpet av året. Ved fulltidsarbeid blir det normalt rekna med 230
arbeidsdagar per år.
Ved deltidsarbeid må det faktiske talet på reiser leggjas til grunn.
Arbeider du fire dagar i veka i staden for fem, skal du leggje til
grunn av ferie utover fem veker, sjukdom, yrkesreise, permisjon
15 arbeidsdagar per år.
Frådrag for besøksreiser (sjå post 3.2.9) blir i utgangspunktet
rekna ut etter dei same reglane som nemnt tidlegare i dette temaet.
•
Eigendelen på kr 15 000 og regelen om at utgifter til bompengar
og ferjetransport må overstige kr 3300, gjeld for besøksreiser og
reiser mellom heimen og den faste arbeidsstaden sett under eitt.
Skiljet mellom arbeidsreiser og yrkesreiser
Det er viktig å skilje mellom arbeidsreiser og yrkesreiser, fordi den
skattemessige handsaminga av slike reiser er ulik.
•
•
reise mellom fast arbeidsstad og ein oppmøtestad
der arbeidsgivar t.d. sørgjer for transport vidare
til sokkelinnretning, fartøy eller utlandet
reise utover avstanden mellom heim og fast arbeidsstad
ved reise til fast arbeidsstad via ikkje-fast arbeidsstad
reise utover avstanden mellom dei faste arbeidsstadene
ved reise til faste arbeidsstader via ikkje-fast arbeidsstad
Med bustad meiner vi heim, pendlarbustad eller annan overnat-
Dersom reisa blir rekna som arbeidsreise, blir frådraget rekna
tingsstad ved arbeidsopphald utanfor heimen.
arbeidsreiser, blir dette rekna som skattepliktig lønn (dekning av
Kva blir rekna som fast og ikkje-fast arbeidsstad?
ut som vist tidlegare. Dersom arbeidsgivaren dekkjer utgifter til
privatutgifter).
Dersom du i eitt arbeidsforhold (tilsetjingsforhold) / næringsverksemd
Blir reisa rekna som yrkesreise, kan du krevje frådrag for faktiske
faste arbeidsstaden din. Har du derimot fleire arbeidsstader i same
kostnader. Dersom du bruker bil på reisa, sjå temaet Bil. Du kan
ikkje krevje frådrag for reisekostnader på yrkesreiser i tillegg til
minstefrådraget. Krev du ikkje minstefrådrag, fører du frådraget i
post 3.2.2. Næringsdrivande fører frådraget i rekneskapen. Dersom
arbeidsgivar dekkjer utgifter til yrkesreiser som gir frådragsrett, blir
dette ikkje rekna som skattepliktig inntekt.
Kva er ei arbeidsreise, og kva er ei yrkesreise?
Hovudregel:
Dette blir rekna som arbeidsreise:
•
reise mellom bustad og fast arbeidsstad
/ inntektsgivande aktivitet berre utfører arbeid éin stad, er dette den
arbeidsforhold, har du den faste arbeidsstaden din der du utfører
størsteparten av arbeidet ditt i løpet av desse tomånadersperiodane:
januar–februar, mars–april osv.
Oppmøtestad for tildeling av eller førebuing til arbeidsoppdrag
blir rekna som fast arbeidsstad dersom staden er den same i ein
samanhengande periode på meir enn to veker.
30
DØME
I eitt og same arbeidsforhold har du i perioden januar–februar
arbeidd 5 veker på arbeidsstad A, 2 ½ samanhengande veker
på arbeidsstad B og resten av tida på arbeidsstad C.
A blir fast arbeidsstad etter tomånadersregelen og B etter
tovekersregelen.
B ville blitt fast arbeidsstad sjølv om du hadde arbeidd 1 ½
veke i februar og 1 veke i mars, dersom arbeidet blei utført i ein
samanhengande periode.
Kontinuitet
Kontinuitetsprinsippet er innført som hovudregel for arv- og gåveoverføringar med verknad frå og med inntektsåret 2014. Sjå under
Diskontinuitet for å få informasjon om viktige unnatak for bustader,
fritidseigedom, gardsbruk og skogbruk.
Skattemessig kontinuitet inneber at arvingen eller gåvemottakaren
overtek inngangsverdien til avdøde (arvelataren) eller givaren ved
salet. Eigedomen skal med andre ord ikkje verdsetjast på nytt i
samband med arv- og gåveoverføringar. Det er avdøde eller givaren sin historiske inngangsverdi som skal leggjast til grunn ved eit
seinare gevinstoppgjer.
Døme:
Dersom du har fleire arbeidsstader per dag, må meir enn halvparten av arbeidstida den aktuelle dagen brukast på den same
staden for at han skal kunne reknast som fast arbeidsstad etter
tovekersregelen.
Dersom du har så mange arbeidsstader at ingen av dei kan peikast
ut som staden der du normalt utfører arbeidet ditt, blir du ikkje
rekna for å ha nokon fast arbeidsstad.
Arv og gåve
Du har motteke ei hytte frå foreldra dine som dei ikkje har brukt
sjølve fem av dei siste åtte åra, og som dei dermed ikkje kan selje
skattefritt. Du vil overta foreldra dine sin inngangsverdi på eigedo-
men, dvs. at inngangsverdien blir lik den prisen som foreldra dine
kjøpte eigedomen for.
Dersom eigedomen seinare blir selt, blir denne inngangsverdien
lagd til grunn ved ei eventuell gevinstutrekning.
Diskontinuitet
Det er innført unnatak frå kontinuitetsprinsippet (diskontinuitet) for
Bortfall av arveavgift og innføring av kontinuitet
bustader, fritidseigedom, gardsbruk og skogbruk som kunne vore
Stortinget fjerna arveavgifta 1. januar 2014. Endringa verkar inn på
dødsfallstidspunktet. Arvingen og gåvemottakaren får marknads-
gåver som blir gitt etter 31. desember 2013, og for arv der dødsfallet har skjedd etter 31. desember 2013.
For eigedelar som blei erverva ved arv eller gåve i 2013 eller
tidlegare, var det i utgangspunktet plikt til å betale arveavgift.
For slike eigedelar skal omsetningsverdien på ervervstidspunktet
reknast som inngangsverdi. Inngangsverdien kan derimot ikkje
setjast til høgare enn eit ev. arveavgiftsgrunnlag.
Bortfallet av arveavgift har ikkje noko å seie for spørsmålet om
gevinst eller tap på sal av ein eigedom som er arva eller motteken
som gåve, er skattepliktig eller gir rett til frådrag. Vilkåra for
skatteplikta er dei same før og etter 1. januar 2014. Gevinst ved sal
av eigedom er skattepliktig med mindre vilkåra for skattefritak etter
§ 9-3 i skattelova er oppfylte. Det blir stilt krav til både eigartid og
butid. Sjå temaet ”Bolig og annan fast eigedom.
Dersom gevinsten er skattepliktig eller tapet gir frådragsrett, må
det fastsetjast ein inngangsverdi og ein utgangsverdi for utrekninga
av gevinsten/tapet. Inngangsverdien blir sett med grunnlag i
marknadsverdien av eigedomen på det tidspunktet han blei
erverva, anten av mottakaren eller av avdøde (arvelataren) eller
givaren. Dette avheng av om avdøde eller givaren kunne ha selt
skattefritt eller ikkje.
selde skattefritt av avdøde (arvelataren) eller givaren på gåve- eller
prisen på eigedomen («pårekna salsverdi») på ervervstidspunktet
som inngangsverdi. For alminnelege gardsbruk og skogbruk blir
inngangsverdien sett til 75 prosent av omsetningsverdien.
31
Døme:
Du har motteke ein bustadeigedom frå foreldra dine som dei har
eigd og budd i meir enn eitt av dei siste to åra. Du får inngangsverdien din fastsett til marknadsprisen ved overdraginga, fordi
foreldra dine kunne ha selt han skattefritt.
Dersom eigedomen seinare blir selt, blir denne inngangsverdien
lagd til grunn dersom du sel med gevinst/tap og ikkje har
skattefritak.
Du kan føre inngangsverdien på eigedomen i post 4.3.2/
post 4.3.3 i sjølvmeldinga for det året du mottek eigedomen.
Inngangsverdien må kunne dokumenterast på førespurnad. Du
kan til dømes leggje fram dette som dokumentasjon:
•
takst
•
prisvurdering frå takstmann/eigedomsmeglar eller
•
prospekt/prisvurdering av tilnærma like eigedomar
Inngangsverdien for alminneleg gardsbruk og skogbruk kan
givast opp i merknadsfeltet.
Bil
Firmabil
Verdien av fordel ved privat bruk av arbeidsgivar sin bil er
skattepliktig som lønn. Dersom du har tilgang til meir enn
sporadisk bruk av firmabil (bruk med ein viss regularitet eller ei
viss varigheit), skal reglane nedanfor brukast, sjølv om den
faktiske bruken er sporadisk. Fordelen blir fastsett til 30 prosent
av listeprisen på bilen som ny til og med kr 280 100 og 20 prosent
av overskytande listepris, sjå døme nedanfor. Med listepris meiner
ein den listeprisen som hovudimportøren bruker på tidspunktet
for førstegongsregistrering, inklusive meirverdiavgift og vrakpant.
Frakt og registreringskostnader skal haldast utanfor.
Se oversikt over listepriser på skatteetaten.no/listepris.
Eksempel
Fri bil heile inntektsåret 2014
Listeprisen på bilen som ny i 2014 er
kr 281 100.
Dersom eigedomen seinare blir selt, blir denne inngangsverdien
Skattepliktig fordel blir rekna ut slik: Av dei første kr 280 100 blir
fritak, sjå under Bustad og annan fast eigedom.
Av dei neste kr 1000 blir fordelen sett til kr 1 000 x 20 % = kr 200
utgangspunktet for gevinstutrekninga med mindre du har skatte-
fordelen sett til kr 280 100 x 30 % = kr 84 030
Samla skattepliktig fordel
kr 84 230
Blei bilen førstegongsregistrert i 2010 eller tidlegare, skal verdien
av fordelen reknast ut med utgangspunkt i 75 prosent av listeprisen
på bilen. Det same gjeld dersom bilen blei førstegongsregistrert i
2011 eller seinare og du godtgjer at yrkeskøyringa overstig 40 000
km i inntektsåret.
Blei bilen førstegongsregistrert i 2010 eller tidlegare, og det kan
godtgjerast at yrkeskøyringa overstig 40 000 km i inntektsåret, skal
verdien av fordelen reknast ut med utgangspunkt i 56,25 prosent
av listeprisen på bilen.
For bilar som berre blir drivne av elektrisk kraft (elbil), skal verdien
av fordelen reknast ut med utgangspunkt i 50 prosent av listeprisen
på bilen uavhengig av lengda på yrkeskøyringa.
32
Frådrag for kostnader ved
bruk av eigen/leasa bil
DØME
Listepris på bilen som ny ved førstegongsregistrering i 2013
Utrekna verdireduksjon i 2013 kr 281 100 x 17 %
Saldogrunnlag 2014
= kr 281 100
Det blir gitt frådrag for kostnader til bruk av bil i yrke/næring.
= - kr 47 787
Blir bilen ikkje rekna som yrkesbil, blir det gitt frådrag med kr 4,05
kr 233 313
Dersom bilen er yrkesbil, blir det gitt frådrag for faktiske kostnader.
per km (kr 4,15 i Tromsø).
Bilen blei kjøpt brukt og teken i bruk i yrket 31. januar 2014.
Som yrkesbil reknar ein dette:
må avkortast til 335/365 fordi bilen berre blei brukt i 335 av dei
•
bil som berre blir brukt til yrkeskøyring
•
bil som blir brukt minst 6 000 km i inntektsåret til
yrkeskøyring (vurdert over ein treårsperiode))
•
bil som blir brukt under 6 000 km i yrket, men som i
løpet av inntektsåret blir brukt mest til yrkeskøyring, og
der forhold i yrket/næringa gjer bruk av bil nødvendig
Utrekna verdireduksjon det året bilen blei teken i bruk i yrket,
365 dagane i året.
Dei utrekna samla kostnadene ved bilhaldet:
Utrekna verdireduksjon kr 233
313 x 17 % x 335/365
= kr 36 403
Driftskostnader
kr 40 000
Sum driftskostnader og utrekna verdireduksjon
kr 76 403
Reduksjonsbeløpet (det beløpet
som gjeld den private bruken) skal
avgrensast til kr 76 403 x 75 %
Bilar som skal rekneskapsliknast
Når bilen blir rekna som yrkesbil, skal han rekneskapsliknast. Du
skal då levere Bruk av bil (RF-1125). Det blir gitt frådrag for alle
= kr 57 302
Utan denne avgrensinga ville reduksjonsbeløpet vore kr 84 230,
sjå døme under temaet Bil, avsnittet om firmabil.
faktiske kostnader ved bilhaldet (inkl. saldoavskrivingar). Det kan
krevjast saldoavskrivingar med opptil 20 prosent av kostprisen på
bilen, uavhengig av når på året han blei kjøpt. Dersom yrkesbilen
òg blir brukt privat, skal kostnadene reduserast med eit beløp som
Ver merksam på at det ikkje skal takast omsyn til den forholdsmes-
tilsvarer det inntektstillegget som lønnstakarar får for privat bruk
saldogrunnlaget for neste år blir kr 233 313 – (kr 233 313 x 17 %), dvs.
aldri overstige 75 prosent av dei utrekna samla kostnadene ved
sige reduksjonen (335/365) ved utrekninga for året etter. Det utrekna
av tilsvarande bil, sjå Firmabil. Reduksjonsbeløpet skal likevel
kr 193 650.
bilhaldet (driftskostnader + pårekna verdireduksjon eller eventuell
leigekostnad), sjå fleire detaljar nedanfor.
Driftskostnader
Drivstoff, verkstadkostnader, årsavgift og forsikring kjem inn under
For elbilar som er førstegongsregistrerte i 2010 eller tidlegare, skal
verdien av fordelen reknast ut med utgangspunkt i 37,5 prosent av
listeprisen på bilen.
Har du hatt firmabilordning delar av inntektsåret, blir fordelsskatt-
legginga gjennomført i høve til talet på heile og påbegynte månader
bilen har stått til din disposisjon.
Brukshindringar på grunn av forhold ved bilen, t.d. verkstadopphald,
skal ikkje redusere fordelsskattlegginga. Det blir heller ikkje teke
omsyn til individuelle brukshindringar som feriefråvær, sjukdom
osv.
Den skattepliktige fordelen skal ikkje reduserast sjølv om du dekkjer
bilkostnader eller betalar arbeidsgivar for å bruke bilen.
driftskostnader. Bompengar, ferjekostnader og parkeringsavgift
blir derimot ikkje rekna som driftskostnader, men kan trekkjast
frå i den grad dei er knytte til yrkeskøyringa. Kostnader til direkte
medlemskap i bilbergingsselskap blir rekna som driftskostnader.
Kostnader til medlemskap i bilorganisasjonar (f.eks. KNA, NAF og
MA) blir rekna som privatutgifter og kan ikkje trekkjast frå.
Utrekna verdireduksjon eller leigekostnad
Dersom du eig bilen sjølv, inngår den utrekna verdireduksjonen i
dei utrekna samla kostnadene ved bilhaldet. Dersom du leasar/
leiger bilen, skal leiga reknast med i dei samla kostnadene i staden
for verdireduksjon.
Verdireduksjonen blir fastsett på grunnlag av ei utrekna årleg saldo-
avskriving på 17 prosent frå og med det inntektsåret då bilen blei
registrert for første gong. Det blir teke utgangpunkt i listeprisen på
bilen på tidspunktet for førstegongsregistrering. Dei etterfølgjande
åra blir 17 prosent trekt frå saldogrunnlaget frå året før.
Du får berre frådrag for kostnader som har å gjere med den
33
perioden av året du har brukt bilen som yrkesbil. Dersom bilen er
kjøpt eller seld i løpet av året eller har slutta å vere yrkesbil, skal
den utrekna saldoavskrivinga for dette året avkortast i høve til talet
på dagar (365-delar) bilen er brukt i yrket.
Saldoavskrivingsgrunnlaget (det utrekna) for seinare år blir ikkje
påverka av denne avkortinga, sjå døme.
Pliktige skjema ved rekneskapslikning
Du må levere Bruk av bil (RF-1125). Dersom du krev frådrag for
avskrivingar, skal du levere Avskriving (RF-1084).
Frådrag for kostnader etter sats
Når bilen ikkje blir rekna som yrkesbil, blir det berre gitt frådrag
etter sats for yrkeskøyringa.
Det blir gitt frådrag for yrkesbruk med kr 4,05 (kr 4,15 i Tromsø)
per km. Satsen gjeld uavhengig av kor stor bilen er, og gjeld alle
ordinære kostnader ved bilhaldet. Du får i tillegg frådrag for kost-
nader til parkering, bompengar, ferje o.l. i den grad dei er knytte til
yrkeskøyring.
Bilgodtgjersle
Bustad og annan fast eigedom
I post 2.8 fører du inntekt frå bustad og annan fast eigedom i Noreg
og i utlandet.
Fordel ved bruk av din eigen bustad- og fritidseigedom er skattefri.
Skattefritaket omfattar dette:
•
sjølveigd einebustad, to- eller fleirmannsbustad,
rekkjehus, leilegheit o.l.
•
bueining i bustadselskap
•
våningshus på gardsbruk
•
fritidsbustad
Utleigeinntekter frå slike bustader, med unnatak for fleirmannsbustader, kan òg vere skattefrie. Bustader der utleigeinntektene
er skattefrie, blir kalla fritakslikna bustader. Fritidsbustader der
utleigeinntekter er heilt eller delvis skattefrie, blir òg omtala som
fritakslikna bustader. Vilkåra for at utleigeinntekter skal kunne vere
skattefrie, er forklarte nedanfor.
Skattefrie utleigeinntekter frå eigen bustad
Einebustad/tomannsbustad
Utleigeinntekter vil vere skattefrie dersom du leiger ut heile eller ein
Blir bilen rekna som yrkesbil, skal han i utgangspunktet rekne-
større del av din eigen bustad for opptil kr 20 000 i året og du elles
i dei faktiske kostnadene som er knytte til yrkeskøyringa, redusert
som du får i ein utleigeperiode der du leiger ut heile eller ein større
skapsliknast. Overskot/underskot blir då fastsett med utgangspunkt
bruker han sjølv som eigen bustad. Det er berre utleigeinntekter
med privat bruk.
del av bustaden, som blir rekna med når det gjeld beløpsgrensa
Dersom yrkesbilen berre blir brukt til køyring i tenesta (lønt arbeid),
parten av bustaden blir leigd ut, tel ikkje med når det gjeld beløps-
kan du velje rekneskapslikning eller forenkla overskotsutrekning.
Ved forenkla overskotsutrekning blir overskotet fastsett etter
satsane i Skatteetaten sine takseringsreglar. Er godtgjersla høgare,
blir differansen rekna som skattepliktig overskot. Eit eventuelt overskot skal førast i post 2.1.4. Ved lågare godtgjersle blir differansen
rekna som underskot. Underskot skal førast i post 3.2.2 dersom du
ikkje krev minstefrådrag.
Satsar for 2014:
0–10 000 km kr 4,05 per km (kr 4,15)*
på kr 20 000. Utleigeinntekter frå ein utleigeperiode der inntil halvgrensa. Dersom beløpsgrensa på kr 20 000 blir overskriden, skal
bustaden rekneskapsliknast, og alle utleigeinntektene frå bustaden
vil då vere skattepliktige, sjå under.
Utleigeinntektene er òg skattefrie dersom du leiger ut inntil halv-
parten av bustaden og du sjølv bur i den andre halvparten. «Minst
halvparten av bustaden» tyder at utleigeverdien for den delen du
bruker sjølv, er lik eller høgare enn utleigeverdien for den delen du
leiger ut. Slike utleigeinntekter vil likevel bli skattepliktige dersom
du leiger ut heile eller ein større del av bustaden for meir enn kr 20
000, sjå over.
over 10 000 km kr 3,45 per km (kr 3,55)*
Med utleigeverdi meiner vi ein normal utleigeverdi for leilegheita/
(*) Denne satsen gjeld berre skattytarar som har arbeidsstad i
brukte til.
Tromsø. I utlandet er satsen kr 4,05 per km uansett køyrelengd.
Når det blir utbetalt godtgjersle for yrkeskøyring med elbil, gjeld ein
frådragssats på kr 4,20.
Satsane over aukar med kr 1,00 per km per passasjer, kr 1,00 per
km for bruk av tilhengjar og kr 1,00 per km for køyring på skogseller anleggsveg.
bustaddelen på den frie marknaden til det føremålet areala er
Dersom utleigeinntektene er skattefrie, kan du ikkje krevje frådrag
for vedlikehald, forsikring og andre kostnader knytte til bustaden.
Det blir likevel gitt frådrag for rentekostnader etter dei vanlege
reglane for gjeldsrenter.
Ved meir omfattande utleige enn det som er nemnt over, er utleige-
inntektene skattepliktige. Du har då krav på frådrag for kostnader
til vedlikehald, forsikring o.l. som knyter seg til den utleigde delen.
34
Dersom bustaden blei fritakslikna i nokre av åra 2009–2013, skal
vedlikehaldsfrådraget reduserast eller falle bort. Sjå «Endring av
likningsmåte» nedanfor.
eigedomen gir ikkje frådragsrett. Sjå nærmare informasjon i Utleige
m.m. av fast eigedom (RF-1189). Overskot skal førast i post 2.8.2
og underskot i post 3.3.12 i sjølvmeldinga.
DØME
Sameigarar i bustadsameige
Einebustad/tomannsbustad eigd heile året:
Har du leigd ut bustaden/leilegheita og utleigeinntektene er skatte-
A) Eigaren har gjennom heile året brukt halvparten av bustaden
2.8.1, men i Utleige m.m. av fast eigedom (RF-1189). Reglane om
(rekna etter leigeverdi) som eigen bustad og har leigd ut resten.
Utleigeinntektene er skattefrie. Eigaren får ikkje frådrag for
kostnader til vedlikehald, forsikring o.l. i samband med bustaden.
pliktige, skal du ikkje føre din del av sameiget sine inntekter i post
når utleigeinntektene er skattefrie/skattepliktige, er som for andre
bustader. Der fører du òg utleigeinntekter og vedlikehaldskostnader
o.l. som knyter seg til den utleigde delen, sjå nedanfor i avsnittet
B) Eigaren har leigd ut ein større del av bustaden (rekna etter
om rekneskapslikning. Det blir generelt ikkje gitt frådrag for felles-
bustaden gjennom heile året. Utleigeinntektene er skattefrie.
ikkje frådragsrett. Sjå nærmare informasjon i Utleige m.m. av fast
o.l. i samband med bustaden.
i post 3.3.12 i sjølvmeldinga.
utleigeverdien) i tre månader for kr 20 000 og sjølv budd i
kostnader. Avdrag på fellesgjeld og påkostingar på eigedomen gir
Eigaren får ikkje frådrag for kostnader til vedlikehald, forsikring
eigedom (RF-1189). Overskot skal førast i post 2.8.2 og underskot
Tomt
Fleirmannsbustader
Nettoinntekt ved utleige av tomt (inkludert dyrka mark) utanom
Ein fleirmannsbustad er ein bustad som inneheld minst to familie-
næringsverksemd skal førast i post 2.8.2. Skjemaet Utleige
Utleigeinntekter frå fleirmannsbustader er skattepliktige. Fordelen
Underskot skal førast i post 3.3.12.
leilegheiter og ei hybelleilegheit med eigen inngang og eige WC.
ved eigen bruk av slike bustader er skattefri.
Meir informasjon om skatt ved utleige av bustad finn du i brosjyren
Skatt ved utleie av bolig og fritidseiendom på skatteetaten.no.
utleigeinntektene
er
Inntekt ved utleige av fritidseigedom som du sjølv har brukt
Dersom du eig ein fritidsbustad som du sjølv bruker, inkludert
fritidsbustad i bustadselskap, blir du ikkje skattlagd for bruken
av denne (fritakslikna fritidsbustad). Dersom du òg leiger ut
Skattepliktige utleigeinntekter
Dersom
m.m. av fast eigedom (RF-1189) skal leggjast ved sjølvmeldinga.
skattepliktige,
skal
bustaden
rekneskapsliknast (direkteliknast). Det blir berre gitt frådrag for
driftskostnader som knyter seg til den utleigde delen av bustaden.
Dersom driftskostnadene ikkje er knytte til ein bestemd del av
bustaden, blir det gitt frådrag etter ei forholdsmessig fordeling.
Fordelinga er basert på utleigeverdien. Overskot skal førast i post
2.8.2 og underskot i post 3.3.12.
Sjå avsnittet Rekneskapslikning nedanfor.
Utland
Inntekt frå bustad og annan fast eigedom i utlandet skal førast i
post 2.8.5. Sjå òg temaet Fast eigedom i utlandet.
Partseigar i bustadselskap
Dersom du har leigd ut leilegheita i eit slikt omfang at utleigeinntektene
er skattepliktige, skal leilegheita rekneskapsliknast. Reglane om
når utleigeinntektene er skattefrie/skattepliktige, er som for andre
bustader, sjå over. Utleigeinntektene og din del av inntektene til
bustadselskapet fører du i Utleige m.m. av fast eigedom (RF-1189).
Der fører du òg vedlikehaldskostnader o.l. som knyter seg til den
utleigde delen, og din del av kostnadene til bustadselskapet. Sjå
avsnittet Rekneskapslikning. Det blir generelt ikkje gitt frådrag for
husleige/felleskostnader. Avdrag på fellesgjeld og påkostingar på
fritidsbustaden, er utleigeinntektene skattefrie opp til kr 10 000. Er
utleigeinntektene høgare, blir 85 prosent av det overskytande rekna
som skattepliktig nettoinntekt. Det blir ikkje gitt særskilt frådrag for
kostnader til vedlikehald, forsikring o.l. knytt til fritidseigedomen,
ettersom ein går ut frå at kostnadene er omfatta av frådraget på
15 prosent og fribeløpet på kr 10 000. Dersom du ikkje bruker
fritidsbustaden sjølv, men leiger han ut, er alle utleigeinntektene
skattepliktige. Du har då krav på frådrag for kostnader til vedlikehald,
forsikring o.l., sjå avsnittet Rekneskapslikning. Skjemaet Utleige
m.m. av fast eigedom (RF-1189) må fyllast ut og leggjast ved
sjølvmeldinga. Overskot skal førast i post 2.8.2 og underskot i post
3.3.12.
35
har brukt bustaden, rekna som butid. Dette gjeld berre dersom du
ikkje kjende til eller burde ha kjent til brukshindringa då du blei
DØME
Fritidseigedom som blir brukt av eigar, og som blir leigd ut.
eigar av bustaden. Tilsvarande gjeld dersom du av same årsaker
er hindra frå å flytte inn i bustaden. Reglane om brukshindring gjeld
òg dersom bustaden blir leigd ut.
Utleigeinntekter: kr 15 000
Tidsrom der du bur i ein annan bustad som du eig, blir ikkje rekna
Skattepliktig inntekt ved utleiga:
som butid ved ikkje-bruk. Dette gjeld likevel ikkje dersom den
Brutto utleigeinntekter
kr 15 000
– fribeløp
kr 10 000
Restbeløp
kr 5 000
Nettoinntekt ved utleige:
kr 5 000 x 85 % = kr 4 250 som skal førast i post 2.8.3.
andre bustaden er ein pendlarbustad. Då kan du opparbeide deg
butid både i pendlarbustaden og den faste bustaden samtidig.
Ved sal o.l. av tidlegare felles bustad etter separasjon eller skils-
misse skal den ektefellen som har flytt ut av bustaden, få godskrive
butida til den andre ektefellen. Dette gjeld uavhengig av om den
ektefellen som har flytt ut, er eineeigar eller deleigar, og sjølv om
bustaden blir seld med tap. Tilsvarande gjeld etter samlivsbrot for
tidlegare sambuarar som har eller har hatt felles barn, dersom
samlivsbrotet har skjedd i 2004 eller seinare. Eventuell skattepliktig
Nær familie sin bruk
gevinst skal førast i post 2.8.4. Tap skal førast i post 3.3.6.
Vederlagsfri bruk av andre sin bustad og fritidsbustad er skatte-
Dersom ein fast eigedom som i utgangspunktet kan seljast
vederlagsfritt av ein nær slektning som dekkjer alle driftskostna-
for eigedomen, kan ein del av gevinsten bli skattlagd som
pliktig for brukaren. Dersom bustaden/fritidsbustaden blir brukt
dene, m.a. vedlikehald, skal brukaren ikkje skattleggjast. Eigaren
blir skattlagd for formuen.
Skattepliktig gevinst ved realisasjon (sal o.l.) av bustad, tomt
og annan fast eigedom
Ein eigedom blir rekna som realisert når eigedomsretten tek slutt
eller blir overførd til ein annan ved t.d. sal, byte, makeskifte eller
med skattefri gevinst, har større tomt enn det som er naturleg
tomtesalsgevinst. Oppstår det eit tap ved sal av ein slik eigedom,
kan ein del av tapet trekkjast frå som tap ved sal av tomt.
Les meir i brosjyren Salg av fast eiendom på skatteetaten.no.
Du må på førespurnad kunne dokumentere/sannsynleggjere at
gevinsten er skattefri / tapet gir rett til frådrag.
fullstendig øydelegging.
Du finn nærmare omtale av reglane og utrekning av skattepliktig
Gevinst og tap ved sal o.l. av bustad
eiendom.
Gevinst ved sal o.l. av bustad er skattefri når du har eigd bustaden
i meir enn eitt år når salet finn stad eller blir avtala, og du har brukt
gevinst / frådragsgivande tap i brosjyren Regler for salg av fast
Gevinst og tap ved sal o.l. av fritidseigedom
Tap ved sal av bustad kan ikkje trekkjast frå dersom ein eventuell
Gevinst ved sal o.l. av fritidseigedom er skattefri når eigaren sjølv har
brukt fritidseigedomen i minst fem av dei siste åtte åra og eigd han
i meir enn fem år (dette gjeld òg part i bustadselskap der bueininga
blir brukt til fritidsføremål). Eigartida blir rekna frå det tidspunktet
då fritidseigedomen blei kjøpt, og til salet blir gjennomført. Dersom
du har oppført fritidsbustaden sjølv, blir eigartida rekna frå det
tidspunktet han blei ferdigstilt ifølgje ferdigattesten. Har du teke
han i bruk tidlegare, blir eigartida rekna frå dette tidspunktet. Berre
brukstid i eiga eigartid blir rekna med. Dersom fritidseigedomen er
motteken som arv eller gåve 1. januar 2014 eller seinare, blir også
avdøde (arvelatar)/givar si eigar- og brukstid rekna med. Sjå over
er oppfylte, vil gevinst ved sal av bustad vere skattepliktig og tap
TTap kan ikkje trekkjast frå dersom ein eventuell gevinst ville ha
han som eigen bustad i minst eitt av dei to siste åra før salstidspunktet. Dersom du har oppført bustaden sjølv, gjeld eigartida frå
den tida då du tok bustaden i bruk eller han ifølgje ferdigattesten
var oppført. Butida blir rekna frå innflyttingsdagen og fram til det
tidspunktet som kjem først av utflyttingsdagen eller dagen då
bindande avtale om sal blir inngått. Utflyttingsdagen skal reknast
med i butida. Vanlegvis blir berre butid i eiga eigartid rekna med.
Dersom bustaden er motteken som arv eller gåve 1. januar 2014
eller seinare, skal også arvelataren/givaren si eigartid reknast med.
gevinst ville ha vore skattefri. Dersom krava til bu- og eigartid ikkje
gi frådragsrett.
under Arv og gåve.
vore skattefri.
Dersom du tidlegare har brukt bustaden som fast bustad, og du på
Du finn ei nærmare omtale av reglane og utrekning av skattepliktig
har vore hindra frå å bruke bustaden, blir òg den perioden du ikkje
skatteetaten.no.
grunn av arbeidet ditt eller av helsemessige eller liknande grunnar
gevinst / frådragsgivande tap i brosjyren Salg av fast eiendom på
36
Sal o.l. av ubygd tomt
Marknadsverdien må du anten kunne dokumentere ved å leggje
Gevinst/tap ved sal o.l. av ubygd tomt er skattepliktig/frådrags-
fram ein takst som er gitt av ein kvalifisert takstmann, eller ei
over under Gevinst og tap ved sal o.l. av bustad..
distriktet. Dokumentasjonen må skrive seg frå 1. juli 2014 eller
Sal av gardsbruk/skogbruk
sende han inn dersom Skatteetaten ber om det.
Gevinst/tap ved sal av alminneleg gardsbruk eller skogbruk er som
hovudregel skattepliktig/frådragsgivande. Det er likevel heil eller
delvis skattefridom dersom desse fire vilkåra er oppfylte:
Du kan i utgangspunktet ikkje krevje frådrag for kostnadene
givande uansett kor lenge du har eigd tomta. Om utbygd tomt, sjå
•
Bruket framstår som eit «alminneleg gardsbruk».
•
Seljar har eigd bruket i minst 6 år (minst
10 år gir full skattefridom).
•
Kjøpar må ha arverett etter seljar etter
arvelova kapittel 1 eller 2.
•
Vederlaget må ikkje vere meir enn 75
prosent av pårekna salsverdi.
Har du selt ein heil eller ein del av ein landbrukseigedom eigd
i enkeltpersonføretak, må du levere blankett RF-1294. Gjeld
det særskilt likna skog, må du òg levere korrigert RF-1016 og
setje kryss i ruta for «Nei» dersom du ikkje lenger eig skog. Sjå
informasjon på skatteetaten.no.
Gevinst og tap ved sal o.l. av fast eigedom i utlandet
Skattepliktig gevinst ved sal o.a. av fast eigedom i utlandet skal
førast i post 3.1.11. Tap som gir frådragsrett, skal førast i post 3.3.6.
Formue
Bustad- og fritidseigedomar
Det gjeld eigne reglar for verdsetjing av bustadeigedomar, sjå post
4.3.2. Fritidseigedomar kjem ikkje inn under desse reglane.
Likningsverdien for bustader i Noreg skal førast i post 4.3.2. For
fritidseigedomar i Noreg skal likningsverdien førast i post 4.3.3, og
for bustader/fritidseigedomar i utlandet skal likningsverdien førast
i post 4.6.1.
Dersom karakteren/særdraga til eigedomen gjer at han framstår
som ein heilårsbustad, skal han normalt formuesliknast etter
reglane for bustadeigedomar. Skatteetaten legg matrikkelen (det
offisielle eigedomsregisteret) til grunn for denne vurderinga. Kva du
faktisk bruker eigedomen til, er ikkje avgjerande for om eigedomen
skal verdsetjast som bustadeigedom eller fritidseigedom.
Likningsverdien for primærbustader og fritidseigedomar skal
setjast ned dersom du kan dokumentere at likningsverdien overstig
30 prosent av den dokumenterte marknadsverdien til eigedomen.
For sekundærbustader er grensa sett til 72 prosent. Sjå post 4.3.2
for å finne informasjon om ein bustad skal verdsetjast som primærbustad eller sekundærbustad.
verdivurdering frå ein eigedomsmeklar som har kjennskap til
seinare. Du må ta vare på dokumentasjonen, men treng berre
du har hatt ved å skaffe slik dokumentasjon. Om unnatak for
rekneskapslikna bustader, sjå Rekneskapslikning nedanfor. Det
må gå fram av taksten/verdivurderinga at eigedomen har vore
synfaren innvendig og utvendig. Skatteetaten kan sjå bort frå ein
takst eller ei verdivurdering dersom han/ho er gitt av ein person
utan tilstrekkelege kvalifikasjonar, dersom takstarbeidet ikkje har
vore grundig nok, eller om takstresultatet framstår som klart feil.
Du kan òg dokumentere marknadsverdien gjennom «observerbar
marknadsverdi». Med «observerbar marknadsverdi» meiner ein
den salsverdien eigedomen eller ein tilnærma lik eigedom i same
område blei seld for. Salsverdien kan likevel ikkje utan vidare
brukast dersom eigedomen er seld til nokon i seljaren eller ekte-
fellen/sambuaren sin nære familie, eller dersom seljar og kjøpar
på annan måte har eit interessefellesskap. I slike tilfelle må du
sannsynleggjere at salet ikkje har skjedd til underpris, t.d. ved å
innhente ein takst.
Særskilt om fleirbustadbygningar
Fleirbustadbygningar er bustadeigedomar med minst fem eller
fleire useksjonerte bueiningar (bustader). Ein bustadseksjon
(eigarseksjon) med fem eller fleire bueiningar skal òg verdsetjast
som fleirbustadbygning.
Fleirbustadbygg blir verdsette på ein annan måte enn andre
bustadeigedomar. Likningsverdien utgjer summen av ein pårekna
verdi for kvar enkelt bueining i bygningen/seksjonen. Verdien av
bueininga blir rekna ut etter dei same reglane som for verdsetjing
av ordinære bustadeigedomar. Bruk bustadkalkulatoren på
skatteetaten.no for å rekne ut verdien på kvar enkelt bueining.
I kalkulatoren skal det givast opplysningar om bustadtype
(bustadtypen skal alltid givast opp som «leilegheit»), byggjeår (året
då bueininga blei ferdigstilt) og arealet (P-ROM/BOA) på bueininga.
Dersom ein eigar per 1. januar 2015 var fast busett i ei av
bueiningane, skal det kryssast av for primærbustad i kalkulatoren.
Sjå post 4.3.2 om primærbustad. Dei andre bueiningane skal i
kalkulatoren givast opp som sekundærbustader.
Du kan bruke skjemaet Opplysninger om flerboligbygning
(RF-1297) til å gi opplysningar om fleirbustadbygningar i Noreg.
Likningsverdien skal førast i post 4.3.2.
Dersom det kan dokumenterast at likningsverdien overstig 72
prosent av marknadsverdien til fleirbustadbygningen, kan ein
37
krevje at likningsverdien blir sett ned. Om krav til dokumentasjon,
sjå over.
Rekneskapslikning
Når ein bustad- eller fritidseigedom blir fritakslikna, blir det ikkje gitt
frådrag for driftskostnader, t.d. kostnader til forsikring, festeavgift,
eigedomsskatt, kommunale avgifter og vedlikehald.
Eigedom som ikkje skal fritaksliknast, blir rekneskapslikna.
Leigeinntektene er då skattepliktige. Blir bustaden rekneskapslikna,
blir det berre gitt frådrag for vedlikehaldskostnader o.l. som
knyter seg til den utleigde delen av bustaden. Kostnader som
knyter seg til den delen av bustaden som du bruker sjølv, gir
ikkje frådragsrett. Dette kjem av at fordelen ved bruk av eigen
bustad er skattefri. Dersom vedlikehaldskostnadene o.l. ikkje kan
knytast til ein bestemt del av bustaden, må kostnadene fordelast
forholdsmessig på grunnlag av utleigeverdien på eigen bustaddel
og utleigd del. Dette er til dømes aktuelt der det blir gjort eit ytre
vedlikehald av bustaden, t.d. når heile huset blir måla. Det same
gjeld driftskostnader som gjeld heile eigedomen, t.d. kommunale
avgifter, eigedomsskatt, oppmålingskostnader i samband med
formuesverdsetjing, kostnader til takstmann o.l. ved krav om
nedsetjing av likningsverdien, forsikring o.l. Dersom ein eigedom
skal rekneskapsliknast, må du fylle ut og levere Utleige m.m. av
fast eigedom (RF-1189).
Vedlikehaldskostnader er kostnader i samband med arbeid som
blir utført for å setje eigedomen tilbake i den standen han tidlegare
takstein i staden for ordinær teglstein.
Arbeid som berre består av endringar, er ikkje vedlikehald. Til
dømes vil riving eller flytting av ein vegg for å få eit større rom, eller
flytting av eit bad, ikkje bli rekna som vedlikehald. Det same gjeld
arbeid som blir gjort for å gjere om ei tidlegare endring, t.d. om ein
flyttar ein vegg tilbake til den opphavlege staden.
Endring av likningsmåte
Ved endring av likningsmåte gjeld det spesielle reglar om
avgrensing av frådrag for vedlikehaldskostnader. Frådrag for
andre driftskostnader, t.d. kommunale avgifter, blir gitt fullt ut frå
og med det året rekneskapslikninga startar. Når same eigar er blitt
fritakslikna for eigedomen i det førre inntektsåret, og utleige av
eigedomen varer under halve inntektsåret (opp til 182 dagar), blir
det ikkje gitt frådrag for vedlikehaldskostnader i det første året med
rekneskapslikning. All utleige i inntektsåret blir rekna som utleige
uavhengig av omfanget, inklusive utleige i tidsrom i løpet av året
der eigaren sjølv har budd i minst halvparten av bustaden. Dersom
utleigeperioden varer lenger, skal vedlikehaldskostnader utover kr
10 000 som knyter seg til den utleigde delen, reduserast med 10
prosent for kvart år eigaren er blitt fritakslikna i løpet av dei siste
fem inntektsåra.
Vedlikehaldsfrådraget blir rekna ut slik:
Tal på år med fritakslikning i løpet av de
siste fem inntektsåra:
Frådrag for vedlikehaldskost-
nader som knyter seg til
utleigd del, blir gitt med:
har vore i.
Arbeid som fører til ein betring av standarden på eigedomen, blir
0 år
Fullt frådrag
som påkostingar, sjølv om arbeidet ikkje fører til nokon betring
1 år
kr 10 000 + 90 % av det som overstig kr 10 000
frå direkte, men blir lagde til kostprisen på eigedomen. Dette vil
2 år
kr 10 000 + 80 % av det som overstig kr 10 000
frådragsgivande tap dersom eigedomen seinare blir seld.
3 år
kr 10 000 + 70 % av det som overstig kr 10 000
Når ein skal avgjere om arbeidet skal reknast som vedlikehald
4 år
kr 10 000 + 60 % av det som overstig kr 10 000
materialbruk, byggjemåtar o.l. i tida som er gått sidan eigedomen
5 år
kr 10 000 + 50 % av det som overstig kr 10 000
rekna som påkostingar. Bygningsmessige endringar blir òg rekna
av standarden eller verdiauke. Påkostingar kan ikkje trekkjast
redusere ein eventuell skattepliktig gevinst eller auke eit eventuelt
eller påkosting, skal det takast omsyn til utviklinga med tanke på
var ny. Utskifting av eldre delar med nye som etter dagens nivå held
same standard som dei eldre (låg, middels eller høg standard), blir
rekna som vedlikehald.
Betringar som erstattar vedlikehald, gir rett til frådrag for den delen
av kostnaden som gjeld nødvendig vedlikehald. Ein reknar t.d.
vanlegvis utskifting av vedomn med ein parafinbrennar med tank
som ei betring. I eit slikt tilfelle kan det bli gitt frådrag for vedlikehald
dersom det likevel hadde vore nødvendig å skifte ut eller reparere
vedomnen. Frådraget er avgrensa til det beløpet vedlikehaldet
ville ha kosta. Det same gjeld når det blir brukt betre eller dyrare
materiale enn dei opphavlege, t.d. dersom det blir lagt glasert
Annan fast eigedom
Næringseigedom – formue
Likningsverdien av næringseigedom må reknast ut kvart inntektsår.
Det gjeld ulike reglar for utleigde og ikkje-utleigde næringseigedomar.
Som næringseigedom reknar ein mellom anna kontor, lager, butikk,
verkstad, fabrikk og tomter. Fritidseigedom som blir utleigd i eigaren
si verksemd, blir òg rekna som næringseigedom. Reglane for utleigd
38
næringseigedom gjeld òg for slike eigedomar som ligg i utlandet.
og meldepliktige sambuarar
ikkje-utleigd næringseigedom i utlandet. Sjå takseringsreglane §
Ektefellar
Reglane for ikkje-utleigd næringseigedom gjeld likevel ikkje for
2-1-1 om verdsetjing av ikkje-utleigd næringseigedom i utlandet.
Desse eigedomane blir likevel ikkje rekna som næringseigedom:
•
jord- og skogbrukseigedom
•
kraftanlegg
Utleigd næringseigedom
Ektefellar er to personar som er gifte med kvarandre etter ekte-
skapslova. Ekteskap som er inngått i utlandet og godkjent i Noreg,
er likestilt med slikt ekteskap.
Registrerte partnarar
Registrerte partnarar er to personar som har inngått partnarskap
i samsvar med partnarskapslova. Når skattelova bruker omgrepet
Likningsverdien av utleigd næringseigedom skal fastsetjast
ektefellar, gjeld dette òg registrerte partnarar.
Dette gjeld både for eigedomar i Noreg og eigedomar som ligg
Meldepliktige sambuarar
næringseigedom (RF-1098). Sjå nærmare informasjon i rettleiinga
saman, og som ikkje er gifte / registrerte partnarar. Her blir berre
med utgangspunkt i eigaren sine faktiske utleigeinntekter.
i utlandet. Likningsverdien skal reknast ut i skjemaet Formue av
Sambuarar er to personar av same eller forskjellig kjønn som bur
RF-1099.
meldepliktige sambuarar handsama. Sjå temaet Sambuarar om
Ikkje-utleigd norsk næringseigedom
Likningsverdien av ikkje-utleigd norsk næringseigedom skal
reknast ut etter ein sjablongmetode basert på plasseringa av
eigedomen, eigedomstypen og arealet. Du må bruke kalkulatoren
andre sambuarar (ikkje meldepliktige).
Desse sambuarane med meldeplikt til NAV fell inn under omgrepet
«meldepliktige sambuarar» i skatterettsleg forstand:
•
for ikkje-utleigd næringseigedom på skatteetaten.no for å
kunne rekne ut likningsverdien. Dersom du leverte RF-1098
for eigedomen i fjor og fylte ut opplysningsfelta for ikkje-utleigd
næringseigedom, har Skatteetaten førehandsutfylt eit forslag
til likningsverdi for deg basert på desse opplysningane. Dersom
den førehandsutfylte likningsverdien er rett, treng du ikkje levere
RF-1098. Dersom han ikkje er rett, må du fylle ut RF-1098 og
overføre rett beløp til sjølvmeldinga. Dersom t.d. opplysningane
om areal og eigedomstype i skjemaet frå i fjor ikkje lenger er
•
tidlegare ektefellar / registrerte partnarar som har blitt
sambuarar, og der minst éin av dei har rett til pensjon frå
folketrygda eller avtalefesta pensjon med statstilskot (AFP)
sambuarar som har eller har hatt felles barn, og der minst
éin av sambuarane har rett til pensjon frå folketrygda
eller avtalefesta pensjon med statstilskot (AFP)
Dersom begge sambuarane blei innvilga pensjon frå folketrygda
som einslege før 1. januar 1994, og sambuarskapet blei etablert
før denne datoen, blir dei likevel ikkje rekna som meldepliktige
sambuarar.
rette, må du gi opplysningar i RF-1098. Du må òg fylle ut RF-1098
All omtale av skattereglar for ektefellar i denne rettleiinga gjeld
eller omvendt. Dersom det ikkje er førehandsutfylt noko beløp
særskilt.
dersom eigedomen går frå å vere ikkje-utleigd til å vere utleigd,
i sjølvmeldinga, t.d. fordi du har kjøpt eigedomen i 2014, må
du òg fylle ut skjemaet RF-1098 og overføre likningsverdien til
sjølvmeldinga. Sjå nærmare informasjon i rettleiinga til skjemaet,
RF-1099.
Maksimalgrense (tryggingsventil)
Likningsverdien for næringseigedom skal setjast ned etter krav frå
òg for meldepliktige sambuarar, med mindre noko anna er nemnt
Sjølvmeldingsplikt
Ektefellar skal levere kvar si sjølvmelding.
Attlevande ektefelle som sit i uskifta bu, pliktar å levere eiga
sjølvmelding for den avdøde si inntekt i dødsåret. Den attlevande
ektefellen kan få tilsendt førehandsutfylt sjølvmelding for den
skattytaren dersom han overstig 72 prosent av den dokumenterte
avdøde ved å kontakte Skatteetaten.
leggje ved tilstrekkeleg dokumentasjon på marknadsverdien til
Likning under eitt
marknadsverdien til eigedomen. For å få nedsetjing må du
eigedomen. Marknadsverdien kan t.d. dokumenterast med takst
Gifte før 1. november 2013
dersom Skatteetaten ber om det. Denne regelen gjeld både for
Ektefellar som har gifta seg 31. oktober 2013 eller tidlegare, skal
eller verdivurdering. Du skal berre leggje fram dokumentasjon
eigedomar i Noreg og eigedomar i utlandet.
Ektefellar, registrerte partnarar
liknast under eitt. Formuen blir då alltid likna felles med dobbelt
formuesfrådrag. Inntekta (nettoinntekta og personinntekta) blir
anten likna felles i skatteklasse 2 eller særskilt i skatteklasse 1.
39
Ved felles likning i skatteklasse 2 blir skatten fordelt mellom
ektefellane i høve til den formuen/inntekta kvar av dei har.
Trygdeavgifta skal reknast ut på grunnlag av kvar enkelt
si
personinntekt
(lønn,
pensjon,
I utgangspunktet kan dette leggjast til grunn:
•
Dersom kvar av ektefellane har ei nettoinntekt på
kr 48 800 eller meir, er særskild likning gunstigast
eller like gunstig som felles likning. I slike tilfelle
blir det gjennomført særskild likning.
•
Dersom begge ektefellane har personinntekt som til saman
ikkje er høgare enn kr 527 400, og ein av ektefellane
har ei nettoinntekt på mindre enn kr 48 800, er felles
likning som regel den gunstigaste likningsmåten.
•
Dersom den samla personinntekta til ektefellane er høgare
enn kr 527 400, og ein av dei har ei nettoinntekt under kr
48 800, vil ektefellane få lågare toppskatt av personinntekta
ved særskild likning enn ved felles likning, men høgare
kommune-, fylkeskommune- og fellesskatt av nettoinntekta.
Kva for ein likningsmåte som er gunstigast i eit slikt tilfelle,
avheng av kor høg personinntekta er, og kor låg nettoinntekta
er. I slike tilfelle vel Skatteetaten den likningsmåten
som er gunstigast for ektefellane sett under eitt.
arbeidsavklaringspengar,
introduksjonsstønad, eingongsutbetaling frå visse pensjonsavtalar
osv.), uavhengig av om ektefellane blir likna felles eller særskilt.
Felles likning av inntekt
Det blir rekna 27 prosent kommune-, fylkeskommune- og fellesskatt
av kvar ektefelle si nettoinntekt etter at den samla nettoinntekta til
ektefellane er redusert med eit personfrådrag på kr 72 000.
For personar som er busette i Finnmark og visse kommunar i NordTroms, blir det rekna 23,5 prosent kommune-, fylkeskommune- og
fellesskatt av den samla nettoinntekta til ektefellane etter at ho
er redusert med eit personfrådrag på kr 72 000 og eit særskilt
inntektsfrådrag på kr 15 000. Ved utrekning av toppskatt på
den samla personinntekta til ektefellane blir det gitt eit frådrag i
personinntekta på kr 527 400.
Om skattesatsar, sjå heilt til slutt i rettleiinga.
Frådraga blir rekna ut automatisk og skal ikkje førast i sjølvmeldinga.
Særskilt likning av inntekt
(Særskilt likning er ikkje det same som «likning kvar for seg». Sjå
nærmare om det under dette temaet.)
Det blir rekna 27 prosent kommune-, fylkeskommune- og fellesskatt
av kvar ektefelle si nettoinntekt etter at kvar enkelt ektefelle si
nettoinntekt er redusert med eit personfrådrag på kr 48 800.
I Finnmark og Nord-Troms blir det rekna 23,5 prosent kommune-,
fylkeskommune- og fellesskatt av nettoinntekta til kvar av
ektefellane etter at ho er redusert med eit personfrådrag på kr 48
800 og eit særskilt inntektsfrådrag på kr 15 000.
Dersom felles likning er gunstigast, kan ektefellane likevel krevje at
inntektene blir likna særskilt.
Ektefellar som har kapitalinntekter/kapitalkostnader, kan fritt velje
kva for ei sjølvmelding dei vil føre desse i (sjå nedanfor). Dersom
det er mogleg for ektefellane å fordele/overføre desse mellom seg,
slik at ingen av dei får ei nettoinntekt på mindre enn kr 48 800 (kr
63 800 i Finnmark og Nord-Troms), kan dette vere fordelaktig for
ektefellane sett under eitt (sjå døme). Sjølv om det ikkje er mogleg
å få den lågaste inntekta opp på dette nivået, kan ektefellane likevel
vere tente med å få den lågaste inntekta så høg som mogleg. Dette
er for å få brukt størst mogleg del av personfrådraget når særskild
likning er den gunstigaste likningsmåten.
Skatteinnsparinga utgjer kr 27 for kvar kr 100 som den lågaste
nettoinntekta aukar med, inntil ho utgjer kr 48 800 (personfrådraget
i skatteklasse 1).
Ved utrekning av toppskatt blir det gitt eit frådrag i personinntekta
I Finnmark og Nord-Troms utgjer skatteinnsparinga kr 23,50
Om skattesatsar, sjå heilt til slutt i rettleiinga.
nettoinntekta utgjer kr 63 800 (personfrådraget i skatteklasse 1 (kr
til kvar ektefelle på kr 527 400.
Frådraga blir rekna ut automatisk og skal ikkje førast i sjølvmeldinga.
Kva likningsmåte er gunstigast?
Skatteetaten reknar ut skatten på den måten som er gunstigast for
ektefellane på grunnlag av den fordelinga av kapitalinntekter og
kapitalkostnader som ektefellane har valt i sjølvmeldingane sine.
for kvar kr 100 som den lågaste nettoinntekta aukar med, inntil
48 800) og særskilt inntektsfrådrag (kr 15 000).
40
foreldrefrådrag (utgifter til pass og stell av barn) og kapitalkostnader
som gjeldsrenter, del av kostnader i bustadselskap/bustadsameige
DØME
Døme (utanom Finnmark og Nord-Troms):
Ektefellane har motteke desse førehandsutfylte sjølvmeldingane:
Ektefelle A:
og tap ved sal av aksjar og fast eigedom. Dersom ektefellane ikkje
er einige, skal inntekter og kapitalkostnader førast i sjølvmeldinga
til den av dei som har tent opp inntekta eller har hatt betalings-
forpliktinga. Underskot frå tidlegare år (post 3.3.11) skal førast i
sjølvmeldinga til den som har slikt underskot.
Lønn
kr 441 000 (personinntekt)
Minstefrådrag
– kr 84 150
Renteinntekter
kr 150 350
Nettoinntekt
kr 507 200
Dersom ektefellane bur varig kvar for seg eller har gifta seg etter
31. oktober 2013, kan du sjå Likning kvar for seg nedanfor.
Skattemessig busett i Noreg berre ein del av året
Dei beløpa/utrekningane som er nemnde over, gjeld ikkje skattytarar
som berre har vore skattemessig busette i Noreg ein del av året.
Ektefelle B:
Lønn
kr 100 000
Minstefrådrag
– kr 43 000
Gjeldsrenter
– kr 53 000
Nettoinntekt
kr 4 000
(personinntekt)
Dersom ektefelle A i sjølvmeldinga overfører t.d. kr 44 800
av renteinntektene til B, vil B få ei nettoinntekt på kr 48 800
og A ei nettoinntekt på kr 462 400. Ektefellane vil ved ei slik
overføring få utnytta kvart sitt personfrådrag (kr 48 800) fullt ut.
Dei vil då få kr 12 096 lågare samla skatt enn dei ville ha fått
utan ei slik overføring (kr 44 800 x 27 %). Dei oppnår den same
skattereduksjonen dersom B i staden overfører kr 44 800 av
gjeldsrentene sine til A.
For at ei overføring av renteinntekter/gjeldsrenter osv. mellom
ektefellar skal føre til lågare skatt, må den samla personinntekta
til ektefellane vere på meir enn kr 527 400, og ein av dei må ha
ei lågare nettoinntekt enn kr 48 800 (kr 63 800 i Finnmark/NordTroms) før overføringa.
Attlevande ektefelle i uskifta bu
I dødsåret blir den attlevande ektefellen som sit i uskifte, likna
for si eiga og den avdøde si inntekt. Inntektene blir likna felles i
skatteklasse 2 eller særskilt i skatteklasse 1, avhengig av kva som
gir lågast skatt. Den attlevande ektefellen blir likna for heile formuen
ved slutten av året under eitt (med dobbelt formuesfrådrag).
For etterfølgjande år blir den attlevande ektefellen likna som
einsleg skattytar for all inntekt og formue i det uskifta buet.
For alderspensjonistar kan omsynet til å få utnytta skattefrådraget for
pensjonsinntekt tilseie ei anna fordeling, sjå temaet Skattefrådrag
for pensjonsinntekt og skatteavgrensing ved låg alminneleg inntekt.
For ein gift uførepensjonist som får skatteavgrensing utrekna
individuelt, kan også omsynet til å få utnytta skatteavgrensinga
best mogleg tilseie ei anna fordeling. Sjå temaet Skattefrådrag for
pensjonsinntekt og skatteavgrensing ved låg alminneleg inntekt og
skatteetaten.no.
Fordeling av inntekter og kostnader mellom ektefellar
Likning kvar for seg
Gift etter 31. oktober 2013
Ektefellar som gifta seg etter 31. oktober 2013, skal vanlegvis
liknast kvar for seg. Ektefellar som blir likna kvar for seg, skal
liknast som to sjølvstendige skattytarar for eigen formue og eiga
inntekt og med personfrådrag som er fastsette etter forholda til kvar
enkelt. Kvar av dei skal liknast i skatteklasse 1. Den ektefellen som
har lågast inntekt (post 3.6), kan likevel krevje å bli likna under
Arbeidsinntekt, næringsinntekt, pensjon, trygdeytingar osv. skal
eitt med den andre ektefellen dersom dei har stifta felles heim
eller som har rett på pensjonen o.l. Det same gjeld underhalds-
(Tilleggsopplysningar) i sjølvmeldinga.
førast i sjølvmeldinga til den av ektefellane som har utført arbeidet,
bidrag frå tidlegare ektefelle. Kostnader som knyter seg til dei
nemnde inntektene, skal òg førast i sjølvmeldinga til den ektefellen
som har utført arbeidet, eller som har rett på pensjonen o.a.
Ektefellar kan velje kva sjølvmelding dei vil føre renteinntekter,
aksjeutbytte, inntekter frå utleige og gevinst ved sal av eigedom,
del av inntekter i bustadsameige/bustadselskap og andre kapi-
talinntekter i. Det same gjeld særfrådrag for store sjukdomsutgifter,
før utgangen av inntektsåret. Kravet skal setjast fram i post 5.0
Ektefellar som bur kvar for seg
Ektefellar som bur varig kvar for seg, t.d. fordi den eine av ektefellane bur på institusjon, skal liknast kvar for seg.
Ektefellane skal òg liknast kvar for seg når dei er fast busette i ulike
kommunar og ikkje har felles heim, t.d. på grunn av arbeidet, og
ektefellane heller ikkje har felles barn som bur heime.
41
Separert/skilt
Ektefellar som var separerte/skilde eller hadde flytt frå kvarandre ved utgangen av 2014, skal liknast kvar for seg. Inntekt frå
inntekta o.l. i sjølvmeldinga eller i eit eige vedlegg.
Inntekt frå fast eigedom i utlandet
næringsverksemd, lønn, pensjon og liknande skal skattleggjast
Inntekt frå fast eigedom i utlandet er i utgangspunktet skattepliktig
som knyter seg til bestemde inntekter, skal førast som frådrag hjå
har ein skatteavtale med, og skatteavtalen gir rettleiing om
gjeld t.d. minstefrådrag, fagforeiningskontingent og kostnader til
frå den faste eigedomen ikkje skattleggjast i Noreg. Sjå oversikta
hjå den av ektefellane som har tent opp inntekta. Frådragspostar
til Noreg. Når den faste eigedomen ligg i eit land som Noreg
den ektefellen som blir skattlagd for den aktuelle inntekta. Dette
fordelingsmetoden for å unngå dobbeltskattlegging, skal inntekta
arbeidsreise mellom heim og fast arbeidsstad.
nedanfor over kva land dette gjeld.
Gjeldsrenter og andre kostnader som ikkje er knytte til bestemde
inntekter, skal i utgangspunktet førast som frådrag hjå den som har
dekt kostnaden.
Gjeldsrenter som er komne på i separasjonsåret, skal førast som
frådrag hjå den som er ansvarleg for gjelda, dersom ektefellane
ikkje er einige om ei anna fordeling. Dersom begge ektefellane
er ansvarlege for gjelda, skal gjeldsrentene fordelast likt, så sant
det ikkje finst opplysningar om at ektefellane heftar ulikt for gjelda.
Den valde fordelinga av felles formue/avkastning og gjeld/renter i
sjølvmeldinga for separasjonsåret er ikkje juridisk bindande for det
endelege oppgjeret mellom ektefellane. Dersom skifteoppgjeret
ikkje er gjennomført og ektefellane er ueinige om fordelinga av
fellesformue/avkastning og gjeld/renter, skal eigaren av eigedelen
formuesskattleggjast for særeige, sjølv om den andre ektefellen
blir tilkjend bruksretten til eigedelen, t.d. bustaden.
Når inntekt frå fast eigedom i utlandet er skattepliktig til Noreg,
skal inntekta fastsetjast etter norske reglar. Eigen bruk av
bustad/fritidsbustad i utlandet er skattefri på same måten som
når bustaden/fritidsbustaden ligg i Noreg. Dersom du òg leiger
ut fritidsbustaden i utlandet, er utleigeinntektene skattefrie opp
til kr 10 000. Er utleigeinntektene høgare, blir 85 prosent av det
overskytande rekna som skattepliktig nettoinntekt. Netto overskot
skal førast i post 2.8.5. Sjå temaet Bustad og annan fast eigedom.
Skattepliktige leigeinntekter frå fast eigedom i utlandet skal førast
i post 2.8.5. Du må fylle ut og levere skjemaet Utleige m.m. av
fast eigedom (RF-1189). Underskot ved utleige skal førast i post
3.3.12. Du skal ikkje levere skjema RF-1189 dersom de bruker
fritidseigedomen sjølve.
Det kan krevjast frådrag i norsk skatt for utanlandsk skatt som blir
rekna som ein formues- eller inntektsskatt. Dersom du krev slikt
Eigedelar som er felleseige, skal formuesskattleggjast med ein
frådrag, må betalinga av den utanlandske skatten dokumenterast.
lane som er eigar av eigedelen. Gjeld skal fordelast til frådrag med
person – kreditfrådrag (RF-1147), sjå rettleiinga til skjemaet,
Gjeldsrenter skal fordelast på same måte som gjelda.
Det kan ikkje krevjast frådrag i norsk skatt for utanlandsk
Den ektefellen som det meste av separasjonsåret forsørgde den
er skattepliktig til Noreg, kan det krevjast frådrag i inntekta for
halvpart på kvar. Avkastninga skal skattleggjast hjå den av ektefel-
Du må òg levere skjemaet Frådrag for skatt betalt i utlandet av
ein halvpart på kvar, med mindre ei anna fordeling blir godtgjord.
RF-1148.
andre, kan krevje å få personfrådrag i skatteklasse 2 (kr 72 000) i
staden for å få frådrag for eit eventuelt betalt underhaldsbidrag til
ektefellen. Sjå post 3.3.3. Krav om skatteklasse 2 skal setjast fram
i post 5.0 (Tilleggsopplysningar) i sjølvmeldinga.
Omsorg for barn
Den som har omsorga åleine for barn under 18 år etter samlivsbrotet,
og som mottek utvida barnetrygd frå NAV, vil ha rett til særfrådrag
for einsleg forsørgjar. Sjå ”Særfrådrag for einsleg forsørgjar”.
Fast eigedom i utlandet
Formue i, inntekt frå og gevinst ved sal av fast eigedom i utlandet
er i utgangspunktet skattepliktig til Noreg. Dette gjeld òg for partar
i ferieanlegg («timeshare») i utlandet og partar i utanlandske
«timeshare»-selskap når desse blir rekna som fast eigedom.
Når formue i, inntekt frå og gevinst ved sal av fast eigedom i
utlandet ikkje er skattepliktig til Noreg, må du likevel gjere greie for
eigedomsskatt. Når inntekta frå den faste eigedomen i utlandet
eigedomsskatt som er betalt i utlandet. Når bruken av den faste
eigedomen i utlandet er skattefri i Noreg, kan det ikkje krevjast
frådrag for utanlandsk eigedomsskatt eller annan skatt som er
betalt i utlandet. Sjå temaet Bustad og annan fast eigedom for å få
informasjon om slik bruk.
Gevinst/tap ved sal av fast eigedom i utlandet
Gevinst ved sal eller annan realisasjon av fast eigedom i utlandet er
i utgangspunktet skattepliktig til Noreg. Tap ved sal av fast eigedom
i utlandet gir i utgangspunktet frådragsrett. Sjå temaet Bustad og
annan fast eigedom.
Når den faste eigedomen ligg i eit land som Noreg har ein skatteavtale
med, og skatteavtalen gir rettleiing om fordelingsmetoden for å
unngå dobbeltskattlegging, skal gevinsten ikkje skattleggjast i
Noreg. Du har då heller ikkje frådragsrett for tap. I tabellen under
finn du ei oversikt over kva for land dette gjeld.
42
Skattepliktig gevinst ved sal eller annan realisasjon av fast eigedom
i utlandet skal førast i post 3.1.11.
Dersom du krev frådrag i norsk skatt for skatt betalt i utlandet på
gevinsten, må betalinga dokumenterast. Du må òg levere skjemaet
Frådrag for skatt betalt i utlandet av person – kreditfrådrag (RF-1147),
sjå rettleiinga RF-1148. Tap ved sal eller annan realisasjon av fast
For inntektsåret 2014 gjeld dette dersom du har bustad eller
fritidsbustad i Belgia, Bulgaria, Italia eller Tyskland. Har du fått
frådrag for gjeld og/eller gjeldsrenter i det landet bustaden eller
fritidsbustaden ligg i, får du ikkje frådrag for dette beløpet i Noreg.
Du må derfor opplyse om kva frådrag du har kravd i det landet
bustaden eller fritidsbustaden ligg i, i post 5.0 Tilleggsopplysningar.
eigedom i utlandet som gir frådragsrett i Noreg, skal førast i post
I dei tilfella gjeld/gjeldsrenter skal avgrensast, skal samla gjeld og
rekna ut tapet. Skatteetaten kan krevje dokumentasjon.
basert på forholdet mellom verdien av fast eigedom som ikkje blir
3.3.6. Du må gi opplysningar om eigedomen og om korleis du har
gjeldsrenter i Noreg og utlandet fordelast etter ein fordelingsnøkkel
skattlagd i Noreg, og verdien av dei samla eigedelane til skattytaren.
Formue i fast eigedom i utlandet
Gjeld og gjeldsrenter som ved fordelinga blir tilordna fast eigedom
Formue i fast eigedom er i utgangspunktet skattepliktig til Noreg. Når
i utlandet, gir ikkje frådragsrett i Noreg. Det skal brukast same
med, og skatteavtalen gir rettleiing om fordelingsmetoden for å
og gjeldsrentene til begge takast med i fordelinga. Det er verdiene
skattleggjast i Noreg. All formue i fast eigedom i utlandet må likevel
inneber at frådraget for gjeld/gjeldsrenter berre skal avgrensast når
den faste eigedomen ligg i eit land som Noreg har ein skatteavtale
fordelingsnøkkel for gjeld og gjeldsrenter. For ektefellar skal gjelda
unngå dobbeltskattlegging, skal formue i den faste eigedomen ikkje
per 31. desember i inntekståret som skal leggjast til grunn. Dette
givast opp i sjølvmeldinga. Gi òg opp kva for land eigedomen ligg i.
skattytaren eig fast eigedom i utlandet ved årsskiftet.
Formue i fast eigedom i utlandet skal førast i post 4.6.1, også
Gjeld og gjeldsrenter skal fordelast sjølv om den faste eigedomen
skal fastsetjast etter norske reglar. Sjå postane 4.3.3 og 4.3.5
Verdien av fast eigedom i utlandet og dei andre samla skattepliktige
fast eigedom som ikkje er skattepliktig i Noreg. Likningsverdien
om verdsetjing. Bustadeigedomar i utlandet blir verdsette på
same måte som fritidseigedomar i Noreg. Om verdsetjing av
fritidseigedomar, sjå post 4.3.3.
Dersom det ikkje er fastsett nokon norsk likningsverdi tidlegare, vil
Skatteetaten fylle ut denne posten. Skatteetaten treng opplysningar
i utlandet ikkje blir skattlagd.
eigedelane til skattytaren skal fastsetjast til norsk likningsverdi
(skattemessig formuesverdi). Sjå over om verdsetjinga. Formue i
Noreg er skattepliktig formue etter frådrag for fribeløp i kontantar,
innbu og annan lausøyre.
om kva slags eigedom det er (fritidseigedom, tomt osv.), kva
Skatteetaten fastset verdien av fast eigedom i utlandet og
dersom dette ligg føre. Den eigedomsverdien som er fastsett av
sjølvmeldinga. Reglane om gjelds- og gjeldsrentefordeling gjeld
land han ligg i, når han blei kjøpt (dato), kjøpesum og salsverdi,
fordeler gjeld og gjeldsrenter på bakgrunn av opplysningane i
utanlandske skattestyresmakter, skal ikkje leggjast til grunn.
òg i dei tilfella der partar i ferieanlegg («timeshare») i utlandet og
Har du gitt opplysningar om eigedomen i sjølvmeldinga for 2014,
skal likningsverdien vere førehandsutfylt i sjølvmeldinga.
Dersom eigedomen er ein utleigd næringseigedom, skal du fylle ut
skjemaet Formue av næringseigedom (RF-1098), sjå post 4.3.5.
utanlandske «timeshare»-selskap blir rekna som fast eigedom som
ikkje blir skattlagd i Noreg.
Festetomter til bustad- og fritidshus
Festerettar i tomt til bustad- og fritidshus blir alltid rekna som
tidsuavgrensa (stetsevarige). Det er eigne skattereglar for slike
Frådrag for gjeld og gjeldsrenter
Dersom du har lån i utlandet, må du dokumentere kva du har betalt
festetilhøve.
gir berre frådragsrett dersom rentekostnaden blir dokumentert.
Festetomter til fritidshus
dokumentasjon som trengst.
av tomta. Verdien av tomta skal derfor inngå som ein del av
i gjeldsrenter. Renter av gjeld til utanlandske fordringshavarar
Skatteetaten
kan
gi
nærmare
opplysningar
om
kva
for
Du får ikkje fullt frådrag for gjeldsrenter når formue/inntekt frå den
faste eigedomen i utlandet er unnateken frå skattlegging i Noreg
etter ein skatteavtale. Til venstre finn du ei oversikt over kva land
dette gjeld.
Det er særskilte reglar dersom du eig bustad eller fritidsbustad i eit
anna EØS-land og formue, inntekt og gevinst er skattefri i Noreg
etter skatteavtalen med det landet bustaden eller fritidsbustaden
ligg i. Då får du likevel fullt frådrag for gjeld og gjeldsrenter.
Som festar skal du formuesskattleggjast som om du var eigar
likningsverdien knytt til bygningen/bygningane. Formuesverdien av
eigedomen (inkludert tomta) skal førast i post 4.3.3. Dersom du
tidlegare ikkje sjølv har lagt verdien av tomta til likningsverdien på
bygningen, vil tillegget for verdien av tomta ikkje vere medrekna i
den førehandsutfylte likningsverdien for 2014. Du må i så fall auke
det førehandsutfylte beløpet i post 4.3.3. Tillegget for tomta blei i
2008 sjablongmessig sett til 10 gonger den årlege festeavgifta for
2008. For 2014 skal likningsverdien setjast til 14,64 gonger den
årlege festeavgifta for 2008.
43
Du har krav på gjeldsfrådrag på grunn av plikta til å betale feste-
bortfeste tomta. Bortfestar er i staden pliktig å betale formuesskatt
gonger den årlege festeavgifta. Dersom festeavgifta har blitt endra
festeavgifta. For 2014 utgjer beløpet 10 gonger den årlege
av året. Gjeldsfrådraget skal du føre i post 4.8.1.
du den festeavgifta som gjeld ved utgangen av året. Bortfestar skal
avgift (kapitalisert festeavgift). For 2014 utgjer gjeldsfrådraget 10
for retten til å krevje festeavgift, dvs. ein kapitalisert verdi av
i løpet av året, bruker du den festeavgifta som gjeld ved utgangen
festeavgifta. Dersom festeavgifta er endra i løpet av året, bruker
Bustadsameigarar
For bustadsameigarar med fritidsbustad i bygning(ar) på festa grunn
skal gjeldsfrådraget vere førehandsutfylt dersom bustadsameiget
har sendt likningsoppgåver til Skatteetaten. Sjå post 4.8.1. Den
enkelte sameigaren må sjølv auke likningsverdien i post 4.3.3.
etter retningslinjene over. Opplysningar om din del av festeavgifta
føre den kapitaliserte verdien av festeavgifta i post 4.5.4.
Dersom den bortfeste tomta er inkludert i det førehandsutfylte
beløpet, må verdien på den bortfesta tomta trekkjast ut. Dersom
heile eigedomen er bortfest, skal heile likningsverdien strykast.
For informasjon om korleis denne reduksjonen skal gjerast, sjå
skatteetaten.no/festetomt.
for 2008 får du frå bustadsameiget.
Foreldre og barn
Partshavarar i burettslag
Kven blir rekna som foreldre?
For partshavarar i bustadselskap med fritidsbustad i bygning(ar)
Fosterforeldre blir rekna som foreldra til barnet når fosterforholdet
førehandsutfylt dersom bustadsameiget har sendt likningsoppgåver
heimsgodtgjersle. Dersom foreldreansvar er tilkjent på rettsleg
på festa grunn skal gjeldsfrådraget og likningsverdien vere
til Skatteetaten. Sjå oppgåva frå selskapet og post 4.3.3 og 4.8.1.
har karakter av adopsjon og fosterforeldra ikkje mottek fostergrunnlag og vedkomande reint faktisk har omsorga for barnet, har
forholdet karakter av adopsjon.
Nedsetjing av likningsverdi
Dersom auken fører til at likningsverdien på eigedomen vesentleg
Likning av barn
med elles i kommunen, eller 30 prosent av marknadsverdien, kan
Barn som er 12 år eller yngre (fødde i 2002 eller seinare)
overstig takstnivået for eigedomar som han kan samanliknast
festaren krevje at han blir sett ned. Sjå meir om dette under temaet
Bustad og annan fast eigedom.
Festetomter til bustadhus
Verdien av tomta er inkludert som ein del av formuesverdien av
bustadeigedomen. Om formuesskattlegging av bustaden, sjå post
4.3.2.
Du har krav på gjeldsfrådrag på grunn av plikta til å betale festeavgift (kapitalisert festeavgift). For 2014 utgjer gjeldsfrådraget 10
gonger den årlege festeavgifta. Dersom festeavgifta har blitt endra
i løpet av året, bruker du den festeavgifta som gjeld ved utgangen
av året. Gjeldsfrådraget skal du føre i post 4.8.1.
Bustadsameigarar
Lønnsutbetalingar på kr 10 000 eller lågare til barn som er 12
år eller yngre ved utgangen av inntektsåret, er skattefrie. Overskytande beløp er skattepliktige og blir lagt til foreldra si inntekt.
Formuen og den skattepliktige inntekta til barn skal som hovudregel liknast med ein halvpart på kvar av foreldra når foreldra bur
saman. Foreldra kan krevje ei anna fordeling. Når foreldra ikkje
bur saman ved utgangen av inntektsåret, skal formuen og inntekta
til barnet i utgangspunktet liknast hos den av foreldra som barnet
er registrert busett saman med i folkeregisteret ved utgangen av
inntektsåret. Denne forelderen kan likevel krevje at barnet blir likna
saman med den som har hatt omsorga det meste av året
Dersom den av foreldra som blir likna for formuen og inntekta til
barnet, bur saman med ein annan person, som ikkje har adoptert
For bustadsameigarar med bygning(ar) på festa grunn skal
barnet, skal formuen/inntekta til barnet normalt liknast hos den som
sendt likningsoppgåver til Skatteetaten. Sjå post 4.8.1.
inntekta til barnet liknast med ein halvpart på kvar av ektefellane.
Partshavarar i burettslag eller bustadaksjeselskap
særkullsbarnet, og som heller ikkje har adoptert barnet, kan krevje
gjeldsfrådraget vere førehandsutfylt dersom bustadsameiget har
For partshavarar i bustadselskap med bygning(ar) på festa grunn
skal gjeldsfrådraget vere førehandsutfylt dersom bustadselskapet
har sendt oppgåver til Skatteetaten. Sjå oppgåva frå selskapet og
post 4.8.1.
Bortfestarar
Bortfestar skal ikkje formuesskattleggjast for verdien på den
er mor eller far til barnet. Er denne forelderen gift, skal formuen og
Den av ektefellane som ikkje er den biologiske mora eller faren til
at formuen og inntekta til barnet blir teken med hos den andre
ektefellen.
Barnet blir likna som sjølvstendig skattytar dersom foreldra til barnet
ikkje lever. Barnet blir òg likna sjølvstendig når det ikkje bur saman
med foreldra fordi begge foreldra er fråtekne foreldreansvaret eller
er fråtekne den daglege omsorga for barnet.
44
Barn og ungdom som er 13 til 16 år gamle
(fødde 1998 til 2001)
Barn og ungdom som har fylt 13 år ved utgangen av inntektsåret,
og som har hatt inntekt av eige arbeid, skal sende eiga sjølvmelding
over arbeidsinntekta si. Anna inntekt og annan formue skal liknast
på foreldra på same måte som for yngre barn, sjå over. For barn
av sambuarar er vanlegvis slik inntekt og formue førehandsutfylt i
sjølvmeldinga til mora.
Ungdom som er 17 år eller eldre (fødde i 1997 eller tidlegare)
Ungdom som er 17 år eller eldre ved utgangen av inntektsåret, skal
levere eiga sjølvmelding over heile formuen og inntekta si dersom
dei treng å endre opplysningane som står i sjølvmeldinga.
inntektslikninga. Dersom akkumulerte renter frå tidlegare år har
ført til formue, blir ikkje dette omfatta av formueskattefritaket. Slik
formue kan liknast særskilt på barnet, som då får sitt eige fribeløp
ved formueslikninga. Skatteetaten reknar ut på den måten som er
mest gunstig. Skatten skal gå fram av skatteoppgjeret til foreldra,
og barnet skal derfor ikkje levere eiga sjølvmelding som gjeld
erstatninga.
For at Skatteetaten skal kunne rekne ut rett skattereduksjon av
eingongserstatninga eller forsikringsutbetalinga, må du under
Tilleggsopplysningar (post 5.0 i sjølvmeldinga) opplyse om:
•
Samla opphavleg erstatnings-/forsikringsbeløp.
•
Utbetalingsår.
•
Kva beløp i sjølvmeldinga for 2014 som refererer
seg til erstatnings-/forsikringsbeløpet. Det kan
vere renteinntekter, utleigeinntekter, aksjeutbytte,
bankinnskot, livrenteforsikring, eigedom, bil osv.
Eingongserstatning og forsikringsutbetaling til barn og
ungdom
Det gjeld særlege reglar om fritak frå formuesskatt for barn og unge
under 22 år for det beløpet dei har motteke som eingongserstatning
eller forsikringsutbetaling for personskade eller tap av forsørgjar.
Avkastning (renter m.m.) av erstatningsbeløpet kan liknast særskilt
NB! Du/de skal ikkje endre beløpa i postane i sjølvmeldinga. Du/de
treng ikkje sende inn dokumentasjon saman med sjølvmeldinga,
men du/de må kunne vise fram dokumentasjon på førespurnad.
på barnet, også i dei tilfella barnet blir likna saman med foreldre
Desse reglane om formuesskattefritak for barn blei endra med
Desse utbetalingane til barn og ungdom under 22 år blir unnatekne
fekk utbetaling før 2012, har ikkje rett til å få endra likninga for 2011
(barn under 17 år).
frå skattlegging på formuen:
•
eingongserstatning for personskade eller tap av forsørgjar
•
eingongsutbetaling av ulykkes-, sjukdoms- eller
uføreforsikring ved skade, sjukdom eller lyte
•
eingongsutbetaling av ulykkesforsikring eller
dødsfallsforsikring ved tap av forsørgjar
For skadeserstatningar blir det kravd at erstatninga er utmålt etter
prinsippa i skadeserstatningslova kapittel 3 eller yrkesskadeforsikringslova. Ved personskader hjå barnet blir det ikkje stilt krav
til nedsett arbeidsevne.
Formuesskattefritaket gjeld fram til og med det inntektsåret barnet/
ungdommen fyller 21 år.
Fritaket for formuesskatt gjeld uavhengig av korleis beløpet er
plassert, til dømes i bankinnskot, livrenteforsikring, eigedom, bil
osv. Det må vere tilstrekkeleg samanheng mellom forsikrings-/
erstatningsbeløpet og plasseringa. Skattefritaket er avgrensa til
opphavleg forsikrings-/erstatningsbeløp, eller til den delen av det
verknad frå og med inntektsåret 2012. Forsikringsmottakarar som
eller tidlegare inntektsår, men først frå inntektsåret 2012 og fram til
og med det inntektsåret barnet/ungdommen fyller 21 år.
Foreldrefrådrag (kostnader til
barnehage o.a.)
Utgifter til pass og stell av barn, sjå post 3.2.10.
Einsleg forsørgjar
Ektefellar som lever saman, får til saman frådrag for legitimerte
kostnader til pass og stell av barn med opp til
•
kr 25 000 for eitt barn og
•
kr 15 000 i tillegg for kvart barn utover det første
Ein einsleg forsørgjar er ein person som er ugift, skilt, separert eller
enke/enkemann, og som har omsorga åleine for barn.
Om delt omsorg, sjå Delt omsorg for barnet.
Om sambuarar med særkullsbarn eller fellesbarn, sjå Sambuarar.
opphavlege beløpet som var i behald per 1. januar 2015.
Ektefellar – hovudregel
Når barnet er under 17 år:
Ektefellar som lever saman, får til saman frådrag for legitimerte
Normalt skal inntekt og formue hjå barn under 17 år liknast saman
med foreldra. Formue og avkastning av erstatningsbeløpet eller
forsikringsbeløpet kan likevel liknast særskilt på barnet dersom
dette gir lågare skatt enn om beløpet blir skattlagt hjå foreldra.
Særskilt likning sikrar at barnet får sitt eige personfrådrag ved
kostnader til pass og stell av barn med opp til
•
kr 25 000 for eitt barn og
•
kr 15 000 i tillegg for kvart barn utover det første
Dette gjeld uavhengig av om dei har felles barn og/eller særkullsbarn.
45
Frådraget blir fordelt med ein halvpart på kvar dersom dei ikkje er
einige om ei anna fordeling.
Unnatak: Dersom ekteskapet er inngått i løpet av inntektsåret og
begge har særkullsbarn før ekteskapet, kan kvar av dei krevje
foreldrefrådrag for sine eigne særkullsbarn dersom dette samla
sett gir ektefellane større foreldrefrådrag enn dei ville fått etter
hovudregelen.
Året etter har ikkje ektefellane høve til å velje på denne måten. Sjå
døme over.
Sambuarar
Sambuarar (både meldepliktige og ikkje meldepliktige) som har
felles barn, får frådrag for legitimerte kostnader til pass og stell av
barn (foreldrefrådrag) med opp til
•
kr 25 000 for eitt barn og
•
kr 15 000 i tillegg for kvart barn utover det første
Dette gjeld sjølv om ein av dei eller begge har særkullsbarn i tillegg
til fellesbarn.
Dersom sambuarane berre har særkullsbarn, gjeld maksimumsbeløpet særskilt for kvar av dei.
ikkje trekkje frå foreldrefrådraget i inntekta si.
Samlivsbrot i løpet av året
Dersom der er omstende som tilseier at ein av foreldra har
hovudomsorga for barnet, blir foreldrefrådraget gitt til den av
foreldra som har hatt den daglege omsorga for barnet det meste
av året, dvs. den som barnet har budd hos størstedelen av året.
Delt omsorg for barnet (når foreldra ikkje bur saman)
Delt omsorg ligg føre når det enkelte barnet reint faktisk
oppheld seg like lenge hos kvar av foreldra (ingen av foreldra
har hovudomsorga). Dersom begge foreldra betaler for pass og
stell av barn, kan kvar av dei krevje foreldrefrådrag kvart år, men
dei kan til saman berre krevje frådrag for kostnader opp til det
maksimumsbeløpet som gjeld for eitt eller fleire barn, sjå over.
Foreldra får frådrag i forhold til kor stor del av kostnadene kvar
av dei har betalt. Foreldra kan alternativt krevje at kvar av dei
får foreldrefrådrag annakvart år. Den av foreldra som har barnet
(barna) buande hjå seg ved utgangen av året ved skilsmisse/
separasjon/samlivsbrot, kan krevje foreldrefrådraget dette året,
den andre av foreldra året etter osv. Dersom foreldra har fleire
barn, må frådragsrett for kvart enkelt barn vurderast for seg.
Kven av ektefellane/sambuarane skal
få frådraget?
Endra omsorg
Ektefellar som blir likna saman (felles eller særskild likning
har hatt eineomsorga mesteparten av inntektsåret, ha krav på
av inntekt)
Foreldrefrådraget blir fordelt med ein halvpart på kvar av ektefellane med mindre ektefellane vel ei anna deling.
Ekteskapet oppløyst i løpet av året
Dersom ektefellar blir skilde eller separerte, vil den som overtek
åleineomsorga, og som barnet held fram med å bu hjå, ha rett til
foreldrefrådraget. Er det fleire barn, og kvar av foreldra beheld
åleineomsorga for minst eitt av dei, kan begge foreldra ha krav på
foreldrefrådrag. Føresetnaden er at foreldra faktisk lever kvar for
seg. Vidare må delinga av omsorgsfunksjonen for barna ha varig
karakter. Sjå nedanfor om delt omsorg.
Sambuarar (meldepliktige og ikkje meldepliktige)
Dersom sambuarane har felles barn, blir frådraget gitt med
ein halvpart til kvar av sambuarane, med mindre dei er einige
om ei anna fordeling. Dette gjeld uansett om ein av eller begge
sambuarane også har særkullsbarn.
For sambuarar som ikkje har felles barn, blir frådraget gitt til den som
er far eller mor til særkullsbarnet. I desse tilfella kan det ikkje veljast
ei anna fordeling. Dersom den eine sambuaren har særkullsbarn,
utan at paret har felles barn, kan den andre sambuaren dermed
Dersom kvar av foreldra har hatt omsorg for barnet (barna) åleine
(eineomsorga) i delar av inntektsåret, vil den av foreldra som
foreldrefrådraget. Døyr den av foreldra som har eineomsorga,
skal den avdøde likevel få foreldrefrådraget for kostnadene til
barnepass. Dersom den attlevande forelderen overtek omsorga for
barnet, vil denne òg ha krav på foreldrefrådrag.
46
Skilsmisse, separasjon og samlivsbrudd
DØME
Foreldra giftar seg i 2014. Totalt har dei kostnader til pass og
stell av barn på kr 55 000. Kostnadene fordeler seg slik:
Omsorg for barn
Når foreldre blir skilde, separerte eller flyttar frå kvarandre, kan
Særkullsbarn:
kr 29 000
den eine eller begge ha krav på særfrådrag for einsleg forsørgjar.
Særkullsbarn:
kr 26 000
dette under temaet Særfrådrag for einsleg forsørgjar.
Særfrådraget er knytt til utbetalt utvida barnetrygd, sjå meir om
Før ekteskapet blei inngått, hadde kvar av dei krav på frådrag
med inntil kr 25 000 (fordi dei har kvart sitt særkullsbarn).
Livsforsikring
Etter hovudregelen kan dei maksimalt krevje frådrag for kr 40
Med livsforsikring meiner ein ei forsikringsordning som er knytt til
Den mest gunstige løysinga vil derfor vere å følgje
livsforsikringstypar:
000 (to barn: kr 25 000 + kr 15 000).
livet og helsa til ein person. Her skildrar vi skattereglane for to ulike
unnataksregelen.
•
kapitalforsikringar
Dei vil då til saman ha krav på kr 50 000 i frådrag i staden for
•
livrenteforsikringar
kr 40 000.
Kapitalforsikringar kan anten teiknast som reine risikoforsikringar
eller som kombinerte forsikringar. Livrenteforsikringar (livrenter)
er alltid kombinerte forsikringar. Dei kombinerte forsikringane er
risikoforsikring og sparing. Det er berre sparedelen av forsikringane
som blir skattlagd, og som blir drøfta nedanfor. Individuelle livrenter
som følgjer dei særskilde skattereglane som gjeld for individuell
pensjonsavtale / individuell pensjonsordning (IPA og IPS), blir ikkje
DØME
Foreldra giftar seg i 2014. Dei har kvart sitt særkullsbarn. Totalt
har dei kostnader til pass og stell av barn på kr 39 000.
drøfta.
Både livrenter og kapitalforsikringar blir vanlegvis teikna med
Kostnadene fordeler seg slik:
garantert avkastning. For avtalar utan garantert avkastning (Unit
Særkullsbarn:
kr 36 000
partane som sparemidlane er plasserte i. Det er ein føresetnad at
Særkullsbarn:
kr 3 000
Link) vil avkastninga avhenge av avkastninga på dei verdipapirforsikringsavtalane utan garantert avkastning har eit tilstrekkeleg
forsikringselement for at dei skal kunne skattleggjast etter reglane
Før ekteskapet blei inngått, hadde kvar av dei krav på frådrag
som gjeld for kapital- og livrenteforsikringar.
I
Livrenter
med inntil kr 25 000 (fordi dei har kvart sitt særkullsbarn).
dømet
over
kunne
ein
av
dei
kravd
kr
25
000
(maksimumsbeløpet) og den andre kr 3000 i frådrag, det vil
seie kr 28 000 til saman. Etter hovudregelen kan dei til saman
Utbetaling
15 000), men sidan kostnadene ikkje er på meir enn kr 39 000,
ut skattepliktige som kapitalinntekt. I motsetnad til renteinntekter på
maksimalt krevje frådrag for kr 40 000 (to barn: kr 25 000 + kr
Terminutbetalingane frå ei livrenteforsikring er i hovudregelen fullt
må frådraget avgrensast til dette beløpet.
bankinnskot, blir ikkje avkastning på sparedelen løpande skattlagd.
Den mest gunstige løysinga vil derfor vere å følgje hovudregelen
og krevje frådrag for kr 39 000.
.
Dersom vilkåra for produkt og forsikringstid i lova er oppfylte, er
likevel skatteplikta avgrensa til den delen av utbetalinga som
overstig den tidlegare innbetalte premien. Denne avgrensinga av
skatteplikta gjeld dersom livrenta er teikna i eit selskap som har
eller har hatt løyve til å drive forsikringsverksemd i Noreg. I praksis
gjeld dette dei fleste livrenteavtalar som blir inngått i Noreg. For
avtalar som blir inngått med selskap i eit anna EØS-land, eventuelt
med ein filial av eit selskap som høyrer heime utanfor EØS, må ein
vurdere konkret om desse vilkåra er oppfylte.
Dersom det blir utbetalt livrente frå eit utanlandsk forsikringsselskap
som verken har eller har hatt rett til å drive forsikringsverksemd i
47
Noreg, er heile utbetalinga skattepliktig inntekt og skal førast i post
2.2.2 i sjølvmeldinga. Skattepliktig inntekt frå individuelle livrenter
skal førast i post 2.6.2 i sjølvmeldinga. For individuelle livrenter utan
garantert avkastning kan det oppstå eit tap i forhold til innbetalte
midlar. Slikt tap gir frådragsrett ved utbetaling frå forsikringa og
skal førast i post 3.3.7.
Verdien av individuelle livrenteforsikringsavtalar inngått med selskap
som ikkje har eller har hatt løyve til å drive forsikringsverksemd her
i landet, er uansett ikkje formuesskattepliktig.
Verdien av kollektive livrenteforsikringar er ikkje formuesskattepliktig.
Kapitalforsikring
Skattepliktige utbetalingar frå livrente som er teikna som
Kapitalforsikring er ei forsikring der forsikringsutbetalinga utgjer
er teikna etter lov om individuell pensjonsordning, der det ikkje
eingongsbeløp, men beløpet kan vere oppdelt i terminar.
framhaldsforsikring, og skattepliktige utbetalingar frå livrente som
er blitt gitt inntektsfrådrag ved likninga, skal førast i post 2.6.2 i
sjølvmeldinga. Skattepliktige utbetalingar frå livrente som er teikna
som framhaldsforsikring, og skattepliktige utbetalingar frå livrente
som er teikna etter lov om individuell pensjonsordning, der det
har blitt gitt inntektsfrådrag ved likninga, skal førast i post 2.2.2 i
sjølvmeldinga. Beløpet er skattepliktig fullt ut, og det skal reknast
ut trygdeavgift med låg sats.
eit bestemt beløp. Det normale er at dette blir utbetalt som eit
Kapitalforsikringar med garantert avkastning blir skattlagde etter
kvart for årleg avkastning på sparedelen. For kapitalforsikringar
utan garantert avkastning blir avkastninga først skattlagd ved
utbetaling. Vi tek ikkje føre oss kapitalforsikringar som er utan
oppsparingsdel, her.
Utbetalingar frå kollektive livrenter oppretta før 1. januar 2007,
Kapitalforsikring med garantert avkastning
låg sats av beløpet som skal førast i post 2.2.2. For utbetalingar
Avkastninga
skatteplikta avgrensa til den delen av utbetalinga som overstig
om utbetalinga ikkje skal skje før på eit seinare, avtalt tidspunkt.
skattekortet er det ikkje teke omsyn til skattepliktig inntekt frå
inneber at du i 2014 blir skattlagd for avkastning som er opptent i
bør du derfor ta kontakt med Skatteetaten for at det eventuelt kan
som er teikna i norske selskap eller ein norsk filial av utanlandske
er fullt ut skattepliktige, og det skal reknast ut trygdeavgift med
frå kollektive livrenter oppretta frå og med 1. januar 2007, er
Den årlege utrekna avkastninga er skattepliktig inntekt, sjølv
den tidlegare innbetalte premien, og skal førast i post 2.6.2. På
Skattlegginga skjer løpande, men året etter oppteningsåret. Dette
livrente som er teikna i selskap utanfor Noreg. Ved første utbetaling
2013. Det er selskapet som fastset avkastninga. For forsikringar
skrivast ut forskotsskatt, slik at du unngår restskatt og renter.
selskap, kan du be om at selskapet trekkjer skatt for å dekkje skatt
Formue
Forsikringar som er teikna i selskap i eit anna EØS-land, blir
Attkjøpsverdien av individuelle livrenteforsikringar er i utgangs-
overgangsreglane, som òg er forklarte nedanfor. For slike
punktet formuesskattepliktig. Det formuesskattepliktige beløpet
skal førast i post 4.5.2.
Dersom livrenteforsikringa er kjøpt med midlar frå tilkjend erstatning
for personskade utmålt etter skadeerstatningslova kapittel 3, og
storleiken på erstatningssummen er fastsett med bindande verknad
før 6. oktober 2006, er livrenteforsikringa likevel ikkje skattepliktig
som formue. Dette gjeld berre i tilfelle der heile eller ein del av
erstatningssummen er brukt til kjøp av livrente innan 30. juni 2007.
Unnataket frå formuesskatt gjeld ikkje livrenteforsikring kjøpt med
midlar frå tilkjend erstatning utmålt etter skadeerstatningslova §
3-2 a.
på denne inntekta. Inntekta skal førast i post 3.1.4 i sjølvmeldinga.
skattlagde på same måte som forklart over. Unnatak gjeld etter
forsikringar må du gi opp den skattepliktige inntekta i post 3.1.11
i sjølvmeldinga, og på førespurnad frå Skatteetaten må du kunne
leggje fram dokumentasjon på korleis beløpet er kome fram.
Skatteetaten har ikkje teke omsyn til skattepliktig inntekt frå
kapitalforsikring som er teikna i selskap utanfor Noreg. Du bør
derfor ta kontakt med Skatteetaten for eventuelt å få skrive ut
forskotsskatt, slik at du unngår restskatt og renter.
Utbetaling
Utbetaling av kapitalforsikring med garantert avkastning blir i
utgangspunktet ikkje rekna som skattepliktig inntekt. Når ei slik
Ei individuell livrenteforsikring er uansett unnateken formues-
kapitalforsikring er teikna etter 1. januar 1986 i selskap utanfor
eller seinare) og kjøpte livrenta med midlar frå eingongserstatning
utan frådrag for innbetalte premiar. Beløpet skal førast i post
Sjå over under «Foreldre og barn», «Eingongserstatning og
forsikringsselskap skal likevel ikkje skattleggjast.
skatteplikt dersom du er 21 år eller yngre i inntektsåret (fødd i 1993
EØS-området,
eller forsikringsutbetaling for personskade eller tap av forsørgjar.
3.1.11 i sjølvmeldinga. Utbetaling til etterlatne frå utanlandsk
forsikringsutbetaling til barn og ungdom» om kva utbetalingar
som gir rett til fritak frå formuesskatt, også når dei er plasserte i ei
individuell livrenteforsikring.
skal
heile
utbetalinga
likevel
skattleggjast,
48
Tidlegare overgangsregel for inntektsåret 2004
Formue
Dersom du har teikna kapitalforsikring med garantert avkastning
For kapitalforsikring med investeringsval utan avkastningsgaranti
å bli skattlagd for avkastning frå tidlegare år i samsvar med
av dei underliggjande partane knytte til sparedelen av forsikringa.
i selskap i eit anna EØS-land og for inntektsåret 2004 kravde
overgangsregelen, skal du ikkje skattleggjast for utbetalingar
frå forsikringa. Etter 2004 skal du likevel skattleggjast årleg
for opptent avkastning av forsikringa. Krav om å bli skattlagd
etter overgangsregelen måtte sendast innan fristen for å levere
sjølvmeldinga for 2004. Dersom du ikkje kravde å bli skattlagd etter
overgangsregelen for kapitalforsikringar med garantert avkastning
i eit anna EØS-land, vil utbetalinga frå forsikringa bli delvis
skattepliktig. Den delen av utbetalinga som omfattar premie som er
innbetalt før 1. januar 2004, og samla avkastning som er opptent
før den nemnde datoen, er skattepliktig. Resten av utbetalinga
skal ikkje skattleggjast. Etter 2004 skal du skattleggjast årleg for
opptent avkastning av forsikringa. Det skattepliktige beløpet skal
førast i post 3.1.11.
Formue
skal likningsverdien setjast til attkjøpsverdien, som utgjer verdien
Når kapitalforsikringa er teikna i norske selskap eller ein norsk filial
av utanlandske selskap, finn du likningsverdien i oppgåva du har
motteke frå selskapet. Likningsverdien fører du i post 4.5.2 i sjølv-
meldinga dersom forsikringa er teikna i eit norsk selskap, og i post
4.6.2 dersom forsikringa er teikna i eit utanlandsk selskap.
UTREKNINGA GJER DU SLIK:
Marknadsverdien av underliggjande fondspartar
– Innbetalte premiar og kostnader til forsikringsselskapet
= Skattepliktig inntekt / frådragsgivande tap
På førespurnad frå Skatteetaten må du kunne leggje fram
dokumentasjon som viser korleis inntekta/tapet er rekna ut.
Ved formueslikninga blir kapitalforsikringa verdsett til 100 prosent
av attkjøpsverdien. Beløpet skal førast i post 4.5.2 i sjølvmeldinga
når forsikringa er teikna i eit norsk selskap, og i post 4.6.2 når
forsikringa er teikna i eit utanlandsk selskap.
Kapitalforsikring utan garantert
avkastning (Unit Link)
Avkastning
For slike forsikringar er avkastninga endringa i marknadsverdien av
dei underliggjande fondspartane osv., med frådrag for kostnadene
ved forsikringa. Slik avkastning blir først skattlagd når ho blir
utbetalt. Det same gjeld når du som arving mottek utbetaling frå ei
slik forsikring.
Utbetaling
Utbetaling frå forsikringa er vanlegvis eit eingongsbeløp.
Den skattepliktige inntekta er brutto marknadsverdi av dei
underliggjande fondspartane osv., med frådrag for summen av
innbetalte premiar og kostnader til forsikringsselskapet. Dersom du
har ei kapitalforsikring utan garantert avkastning i eit selskap som
høyrer heime i eit anna land utanfor EØS-området, skal utbetalinga
skattleggjast fullt ut, utan frådrag for innbetalte premiar.
Dersom differansen mellom marknadsverdien og innbetalte
premiar og kostnader er negativ, har du hatt eit tap samanlikna
med innbetalte premiar. Dette tapet kan du trekkje frå i post 3.3.7
i sjølvmeldinga. For kapitalforsikring teikna i norske selskap eller
ein norsk filial av utanlandske selskap, gjer selskapet desse
utrekningane. Har du slik forsikring i eit selskap i eit anna EØS-land,
må du sjølv finne fram til og føre opp skattepliktig inntekt eller tap
som gir frådragsrett.
Minstefrådraget – utrekning
Minstefrådraget er eit standardfrådrag i lønn, pensjon og liknande
inntekt. Dersom dei faktiske kostnadene knytte til arbeid og
liknande er høgare enn minstefrådraget, kan du krevje frådrag for
desse i post 3.2.2 i staden for minstefrådraget.
Minstefrådraget blir rekna ut som vist nedanfor.
Dersom du berre har lønnsinntekt o.l., skal
minstefrådraget reknast ut slik: Minstefrådraget skal utgjere 43 prosent av lønnsinntekta.
Arbeidsavklaringspengar
blir
òg
rekna
som
lønnsinntekt.
Minstefrådraget skal som minimum setjast til kr 31 800 og
maksimum til kr 84 150. Dersom lønnsinntekta er lågare enn kr 31
800, skal minstefrådraget vere lik lønnsinntekta. Dersom inntekta
t.d. er kr 20 050, blir minstefrådraget kr 20 050.
Dersom du berre har vore busett i Noreg ein del av året, skal den
øvre grensa (kr 84 150) og den nedre grensa for minstefrådraget
(kr 31 800) avkortast tilsvarande talet på heile eller påbegynte
månader av inntektsåret du har vore busett her. Du må opplyse om
kor mange månader du har vore busett i Noreg. Minstefrådraget
skal likevel ikkje vere lågare enn kr 4 000.
49
Berre pensjon, periodiske ytingar
o.l. (ikkje lønnsinntekt o.l.)
Har du berre pensjon, periodiske ytingar o.l., utgjer minstefrådraget
27 prosent av summen av postane 2.2.1, 2.2.2, 2.2.3, 2.6.1 og
2.6.2. Minstefrådraget skal som minimum setjast til kr 4 000 og
maksimum til kr 70 400. Dersom pensjonen er lågare enn kr 4 000,
skal minstefrådraget vere lik pensjonen. Dersom inntekta t.d. er kr
3 550, blir minstefrådraget kr 3 550.
Dersom du berre har vore busett i Noreg ein del av året, skal den
øvre grensa for minstefrådraget (kr 70 400) avkortast tilsvarande
talet på heile eller påbegynte månader av inntektsåret du har vore
busett her. Den nedre grensa på kr 4 000 skal ikkje avkortast.
Kombinasjon av lønnsinntekt og pensjon o.l.
Dersom lønnsinntekta di er på kr 203 250 eller meir, har du krav
på kr 84 150 i minstefrådrag. Dette gjeld sjølv om du i tillegg har
pensjon o.l.
Er lønnsinntekta lågare enn kr 203 250 og du i tillegg har pensjon,
har du krav på det høgaste minstefrådraget rekna ut etter alternativa
nedanfor:
Alternativ 1:
Minstefrådraget blir berre rekna ut av lønn o.l., ikkje av pensjon o.l.
Alternativ 2:
kommunikasjon (fri telefon osv.) er oppførde nedanfor. Om privat
bruk av arbeidsgivar sin bil, sjå temaet Bil. Dersom verdien av
ei skattepliktig naturalyting ikkje er førehandsutfylt, skal du gi opp
ytinga i sjølvmeldinga. Du treng ikkje gi opp verdien dersom det
ikkje finst satsar for verdsetjinga (sjå nedanfor). Skatteetaten utfører
verdsetjinga på grunnlag av opplysningane dine om naturalytinga.
Fordel ved rimeleg lån i arbeidsforhold
Fordel ved rimeleg lån i arbeidsforhold blir rekna som skattepliktig
inntekt dersom lånerentene i 2014 var lågare enn normrentesatsen
som Finansdepartementet har fastsett, og lånet er
•
gitt av noverande eller tidlegare arbeidsgivar ellerr
•
gitt av andre og arbeidsgivar har formidla lånet, eller
sjølve arbeidsforholdet er opphavet til lånet
Normrentesatsen blir fastsett opptil 6 gonger i året. For 2014 er
normrentesatsane for rimelege lån per tomånadersperiode desse:
•
januar og februar 2,25 prosent
•
mars og april
2,75 prosent
•
mai og juni
2,75 prosent
•
juli og august
2,75 prosent
•
september og oktober 2,75 prosent
•
november og desember
2,50 prosent
Det har ikkje noko å seie om arbeidsgivaren sjølv har lånt pengane
til lågare rente. Det har heller ikkje noko å seie om du kunne fått eit
Minstefrådraget utgjer summen av minstefrådrag utrekna av
like rimeleg lån utanfor arbeidsforholdet. Fordelen ved rimelege lån
for seg. Frådraga kan likevel ikkje utgjere meir enn kr 84 150 til
vilkår til ikkje-tilsette. Den skattepliktige fordelen utgjer differansen
satsane og beløpsgrensene som er nemnde over, for høvesvis
rente basert på normrentesatsen. Dersom fordelen ikkje er føre-
reknar ut minstefrådraget, er den nedre grensa for lønnsinntekt kr
Den skattepliktige fordelen og den renta du har betalt, gir rett til
lønnsinntekt o.l. for seg og minstefrådrag utrekna av pensjon o.l.
blir likevel ikkje skattlagd dersom arbeidsgivaren yter lån på same
saman. Når du reknar ut minstefrådraget, bruker du prosent-
mellom faktisk betalt rente inklusive gebyr etter låneavtalen, og
lønnsinntekt og pensjon. Dersom du vel dette alternativet når du
handsutfylt, må du sjølv rekne ut fordelen og føre han i post 2.1.1.
4 000, ikkje kr 31 800 som ho er dersom du berre har lønnsinntekt.
frådrag og skal førast i post 3.3.1.
Sjå alternativ 2 i dømet.
Om minstefrådrag i barnepensjon og lønn, sjå post 3.2.6.
Naturalytingar – verdsetjing
Naturalytingar er ytingar som blir gitt i form av varer, aksjar,
rimelege lån, tenester, bruksrettar eller andre gode som ikkje er
kontantar, sjekkar eller liknande. Naturalytingar i arbeidsforhold
er som hovudregel skattepliktige. Dette gjeld anten ytinga blir
stilt til disposisjon for mottakaren vederlagsfritt eller til underpris.
Inntektene skal førast i post 2.1.1.
Enkelte naturalytingar er det vanskeleg å fastsetje ein nøyaktig
verdi på. Det er derfor fastsett satsar som blir brukte for å rekne
ut verdien av ein del slike naturalytingar. Satsane for fordel
ved rimelege lån i arbeidsforhold, fri kost og losji og elektronisk
Fri kost og losji
Fri kost og losji er som ein hovudregel skattepliktig og skal vere
rapportert inn i kode 110-A i lønns- og trekkoppgåva og førehandsutfylt i sjølvmeldinga. Har du fri kost og losji i samband med
arbeidsopphald utanfor heimen, skal ikkje fri kost og losji skattleggjast. Arbeidstakarar med fri kost under pendlaropphald skal skattleggjast for sparte kostnader til kost i heimen. Kostinnsparinga blir
rekna ut til kr 82 per døgn og skal vere rapportert inn i kode 143-A.
Satsane for skattepliktig fri kost og losji per døgn for inntektsåret
2014 er:
fritt opphald (kost og losji)
kr 114
fri kost (alle måltid)
kr 82
fri kost (to måltid)
kr 64
50
fri kost (ett måltid)
kr 42
disponert tenesta. Skattepliktig fordel utgjer kr 366 per heile eller
fritt losji (eige eller delt rom)
kr 32
gjeld uavhengig av arbeidsgivaren sine faktiske kostnader, og
påbegynte månad arbeidstakaren har disponert tenesta. Dette
uavhengig av om arbeidstakaren betaler noko sjølv for EK-tenesta.
Fri kost for sokkelarbeidarar
Sokkelarbeidarar som har samla personinntekt på over kr 600 000
Dersom arbeidsgivaren dekkjer EK-tenesta som utgiftsgodtgjersle,
Verdien av skattepliktig fri kost skal stå på lønns- og trekk-
beløpet som er dekt av arbeidsgivaren. Dekninga blir rekna som ei
sjølvmeldinga.
dei tilfella dekninga er lågare enn maksimal skattepliktig fordel på kr
Sokkelarbeidarar med personinntekt på kr 600 000 eller mindre i
arbeidsgivar dekkjer utgifter utover maksimal skattepliktig fordel på
i 2014, skal betale skatt av fordelen ved fri kost.
oppgåva i kode 119 (-A) og skal vere førehandsutfylt i post 2.1.1 i
2014 skal ikkje betale skatt av fordelen ved fri kost. Den skattefrie
fordelen skal stå i lønns- og trekkoppgåva i kode 527 (-A). Dette
beløpet skal ikkje førast i sjølvmeldinga.
Arbeidsgivaren
har
ikkje
alltid
oversikt
over
den
samla
personinntekta di for året. Lønns- og trekkoppgåva kan derfor byggje
på feil føresetnader. Opplysningane frå lønns- og trekkoppgåva
er overførde til sjølvmeldinga. Du må derfor kontrollere dei
førehandsutfylte opplysningane nøye. Dersom dei førehandsutfylte
beløpa er feil, må du sjølv rette post 2.1.1 i sjølvmeldinga.
Elektronisk kommunikasjon (fri telefon, breiband osv.)
Utrekna fordel ved privat bruk av telefon, breiband osv. (EK-te-
nester) utanfor den ordinære arbeidssituasjonen til arbeidstakaren
skal fastsetjast til maksimalt kr 4 392. Den maksimale fordelen er
den same uavhengig av kor mange tenester som blir dekte, og
gjeld ein særregel om at skattepliktig fordel skal avgrensast til det
utgiftsgodtgjersle dersom det er arbeidstakaren sitt abonnement. I
4 392, skal fordelen avgrensast til det beløpet som er dekt. Dersom
kr 4 392, kjem all dekning av EK-tenester resten av inntektsåret til
å vere unnateke skatteplikt.
I tilfelle der arbeidstakaren får dekt EK-tenesta gjennom ein
kombinasjon av naturalyting og utgiftsgodtgjersle, skal den
skattepliktige fordelen framleis avgrensast til maksimalt kr 4 392
per år. Dette gjeld t.d. der arbeidsgivar dekkjer telefonabonnement
som naturalyting, men refunderer arbeidstakar sine utgifter til eige
abonnement på breiband. I slike tilfelle skal den skattepliktige
fordelen etter sjablongregelen framleis vere avgrensa oppover
til kr 4 392 per år. Den skattepliktige fordelen vil i desse tilfella
utgjere kr 366 per månad for naturalytinga i tillegg til beløp som
arbeidsgivaren har dekt som utgiftsgodtgjersle. Når taket på kr 4
392 er nådd, kjem all dekning av EK-tenester resten av inntektsåret
til å vere unnateke skatteplikt.
uavhengig av verdien på tenesta.
I tilfeller der arbeidstakeren får dekket EK-tjenesten ved en
EK-tenesta omfattar tilgang til offentleg telefonteneste og elek-
skattepliktig fordel fortsatt begrenses til maksimalt kr 4 392 pr år.
troniske kommunikasjonsnett. Omgrepet skal forståast slik det er
definert i lov om elektronisk kommunikasjon av 4. juli 2003 nr. 83 §
1-5 Dette blir rekna som EK-tenester:
•
fasttelefon, gjennom ISDN eller analog linje
•
mobil taletelefoni (mobiltelefon i vanleg forstand)
•
fasttilgang til breiband, typisk gjennom
koparlinje (til dømes ADSL)
•
mobil tilgang til datakommunikasjon,
til dømes via trådløse nett
•
IP-/breibandstelefoni, med «alle til alle»-funksjon
(dvs. med moglegheit til å nå også abonnentar med
fasttelefon gjennom ISDN eller analog linje)
I verdien av tenesta reknar ein med faste kostnader og bruk.
Kostnadene ved dekning av fellesfakturerte varer og tenester
skal haldast utanfor maksimal skattepliktig fordel på kr 4 392. Sjå
nedanfor.
kombinasjon
av
naturalytelse
og
utgiftsgodtgjørelse,
skal
Dette gjelder f..eks. hvor arbeidsgiver dekker telefonabonnmement
som naturalytelse, men refunderer arbeidstaker utgifter til eget
abonnement på bredbånd. I slike tilfeller skal skattepliktig fordel
etter sjablongregelen fortsatt være begrenset oppad til kr 4 392
per år. Skattepliktig fordel vil i disse tilfellene utgjøre kr 366 per
måned for naturalytelsen, i tillegg til beløp som arbeidsgiveren har
dekket som utgiftsgodtgjørelse. Når taket på kr 4 392 er nådd, vil
all dekning av EK-tjenester resten av inntektsåret være unntatt fra
skatteplikt.
Fordelen skal rapporterast inn av arbeidsgivar i kode 130-A.
Det er eit skattefritt beløp på kr 1 000 for dekning av varer
og tenester som blir fakturerte saman med den elektroniske
kommunikasjonstenesta (fellesfakturerte varer og tenester). Dette
gjeld til dømes teletorgtenester, overprisa SMS/MMS, database-
tenester, programvare, nedlasting/strøyming av tv-sendingar,
musikk, filmar, spel osv. Det kan òg vere betaling for varer, til
Dersom arbeidsgivaren dekkjer EK-tenesta som naturalyting delar
dømes mat og drikke frå automatar. Dersom arbeidsgivar dekkjer
for det talet på heile eller påbegynte månader arbeidstakaren har
overskytande kostnadene skiljast med omsyn til tenestleg og privat
av året, skal fordelsskattlegginga gjennomførast forholdsmessig
kostnader til slike varer og tenester med meir enn kr 1 000, skal dei
51
bruk. Den delen av det overskytande beløpet som gjeld privat bruk,
skal skattleggjast som lønn. Dette kjem i tillegg til maksimal skattepliktig fordel på kr 4 392 knytt til faste kostnader og bruk.
Som næringsdrivande bør du også sjå post 6995 i rettleiinga til
utfylling av Næringsoppgåve 1.
Pendlarar
Du har rett til frådrag for meirutgifter til kost og losji og for heimreiser (besøksreiser) når du må bu utanfor heimen (skattemessig
bustad) på grunn av arbeid eller verksemd. Sjå post 3.2.7 og 3.2.9.
Opphald utanfor heimen av andre grunnar, t.d. studium, fritids-
føremål, luksusmotiverte årsaker, familiære forhold m.m. gjer ikkje
at ein person blir rekna som pendlar. Studium blir ikkje rekna som
arbeid i denne samanhengen. Dersom studium er hovudgrunnen
til at du bur borte frå heimen, blir du ikkje rekna som pendlar sjølv
om du har ein deltidsjobb ved sidan av studia.
Sjølvstendig eller usjølvstendig bustad
Ein bustad blir rekna som sjølvstendig når bruksarealet av primærdelen av bustaden (eller buarealet) er på minst 30 kvadratmeter.
Dersom det bur fleire personar i bustaden, er kravet til sjølvstendig
bustad 20 kvadratmeter meir for kvar bebuar over 15 år. For at
bustaden skal reknast som sjølvstendig, må du i tillegg disponere
han i minst 12 månader og ha tilgang til han alle dagar i veka.
Bustaden må òg ha innlagt vatn og avløp.
Dersom du leiger bustad i ei bueining der det bur andre (hybel), kan
du krevje at det arealet som skal leggjast til grunn, er summen av
det arealet du disponerer åleine og din del av fellesarealet. Dersom
bueininga har sju eller fleire bebuarar over 15 år, er det berre det
arealet du disponerer åleine som skal leggjast til grunn.
Med usjølvstendig bustad meiner vi ein bustad som ikkje oppfyller
desse krava til sjølvstendig bustad.
Du kan bli rekna som pendlar sjølv om det er praktisk mogleg å
DØME A – NATURALYTING
avstanden kan vere viktig når ein vurderer om opphaldet utanfor
Arbeidsgivar dekkjer kostnadene ved bruk av mobiltelefon og breiband (i bustad) som naturalyting (arbeidsgivar sine abonnement) i
perioden 1. januar til 15. mai 2014.
gjere daglege reiser mellom heimen og arbeidsstaden. Reiseheimen kjem av andre grunnar enn inntektsgivande aktivitet.
Dersom du er einsleg og 22 år eller eldre (fødd i 1992 eller tidlegare)
ved utgangen av inntektsåret, er det òg vanlegvis eit vilkår at du
reiser heim minst kvar tredje veke. Dersom reiseavstanden er
kort, blir det kravd at du reiser oftare. Sjeldnare heimreiser kan
godtakast når særlege årsaker tilseier det, t.d. sjukdom, dårleg
økonomi eller studium på kveldstid.
Er du einsleg og under 22 år ved utgangen av inntektsåret, er det
ikkje sett noko minstegrense for kor ofte du må reise heim, men
reglane krev at du reiser så regelmessig og hyppig som det er
rimeleg etter forholda. Dersom du er i tvil om du reiser ofte nok,
Utrekning av skattepliktig fordel:
Periode
Skattepliktig fordel
Januar
kr 366
Februar
kr 366
Mars
kr 366
April
kr 366
Mai
kr 366
Skattepliktig fordel
Kr 1 830
ta kontakt med Skatteetaten. Den skattemessige bustaden din er
DØME B – UTGIFTSGODTGJERSLE
messig bustad. Skattemessig bustad og bustaden som er registrert
Arbeidsgivar refunderer arbeidstakar sine mobiltelefonrekningar
med kr 1 802 i april, kr 1 953 i juni og kr 2 106 i oktober 2014.
der du blir rekna for å ha heimen din. Du kan berre ha éin skatte-
i folkeregisteret, er i regelen den same. Dersom du meiner at du
oppfyller vilkåra for å vere pendlar, bør du melde frå om dette til
Utrekning av skattepliktig fordel:
Skatteetaten.
Periode
Skattepliktig fordel
Det gjeld ulike reglar for kvar du blir rekna for å ha den skatte-
April
kr 1 802
Juni
kr 1 953
Oktober (kr 2106, maks. kr 4 392)
kr 637
Skattepliktig fordel
kr 4 392
messige bustaden din, avhengig av om du blir rekna som familiependlar eller einsleg pendlar, sjå nedanfor. Hovudregelen er at det
er der du oftast overnattar (døgnkvileregelen), som blir rekna som
den skattemessige bustaden din, med mindre noko anna følgjer
av dei særskilde føresegnene som gjeld for familiependlarar og
einslege pendlarar.
Når ein vurderer kva som skal reknast som den skattemessige
bustaden din, kan det vere avgjerande å slå fast om bustaden blir
rekna som sjølvstendig eller usjølvstendig.
DØME C – KOMBINASJON AV
NATURALYTING OG UTGIFTSGODTGJERSLE
Arbeidsgivar dekkjer kostnadene ved bruk av mobiltelefon som
naturalyting (arbeidsgivar sitt abonnement) i heile 2014. Arbeidsgivar refunderer arbeidstakar si rekning for breiband med kr 1 347
i april, kr 1 347 i juli og kr 1 347 i oktober.
52
Utrekning av skattepliktig fordel:
Pendlar du mellom sjølvstendig bustad og usjølvstendig bustad på
arbeidsstaden, blir den sjølvstendige bustaden rekna som heimen
Periode
Skattepliktig fordel
Januar
kr 366
Februar
kr 366
Mars
kr 366
Viktig unnatak om skattemessig bustad
April (kr 366 + kr 1 347)
kr 1 713
Byrjar du å pendle frå ein kommune der du har vore busett i minst
Mai
kr 366
Juni
Kr 366
Juli (kr 366 + kr 1 347, maks. kr 4 392 kr 849
per år)
Skattepliktig fordel
kr 4 392
Familiependlarar
Du blir rekna som familiependlar når du i heimkommunen bur
saman med
•
ektefelle / registrert partnar
•
eigne barn eller
•
søsken som du forsørgjer
din. Dersom begge bustadene er sjølvstendige eller usjølvstendige, gjeld døgnkvileregelen, sjå over.
tre år når pendlinga startar, kan du likevel krevje å framleis vere
registrert i denne kommunen, slik at dette blir den skattemessige
bustaden din. Vilkåra er at bustaden må ha minst dobbelt så
stort bruksareal av bustaden sin primærdel (eller buareal) som
bustaden i arbeidskommunen, og at du anten eig eller har utgifter
til leige av denne bustaden. Unnataket gjeld både einslege og
familiependlarar. Vilkåret for at du skal kunne bruke denne regelen,
er at bustadene ligg i forskjellige kommunar.
Du finn meir informasjon på skatteetaten.no viss du søkjer på
«pendlar».
Sambuarar
Fosterbarn er likestilte med eigne barn når fosterforeldra ikkje
Sambuarar er personar som bur saman utan å vere gifte.
adopsjon.
liknast kvar for seg for formue og inntekt. Om unnatak, sjå temaet
mottek fosterheimsgodtgjersle og forholdet elles liknar ein
Du blir rekna som busett der ektefellen eller barna dine bur. Dersom
du bur saman med søsken som du forsørgjer, blir du rekna som
busett der søskena dine bur. Felles heim med ektefelle går uansett
framfor felles heim med andre.
Dersom både du og ektefellen din er pendlarar, blir de rekna som
busette der de har felles bustad med barna. Dersom de ikkje har
barn, blir de rekna som busette i den bustaden som blir rekna som
sjølvstendig. Dersom de pendlar mellom fleire bustader som er
sjølvstendige, blir de rekna som busette i den bustaden der de til
saman har flest overnattingar (har størstedelen av døgnkvila).
Sambuarar skal levere kvar si sjølvmelding, og dei skal som regel
Ektefellar, registrerte partnarar og meldepliktige sambuarar.
Formue og avkastning av formue skal skattleggjast hjå den av dykk
som er reell eigar. Del av inntekt/kostnad i eit bustadselskap skal
alltid skattleggjast hjå den av dykk som er partseigar, sjølv om de
begge bur i leilegheita.
Som sambuar kan du berre krevje frådrag for gjeld/gjeldsrenter
som du sjølv er ansvarleg for. Merk at du ikkje får frådrag for renter
som du måtte ha betalt for sambuaren din. Dette gjeld sjølv om
de har ein avtale dykk imellom om kven som skal betale renter/
avdrag.
Einslege pendlarar
Sambuarar med felles formue og gjeld
Du blir rekna som einsleg pendlar når du etter forklaringa over ikkje
Eigedelar som de eig saman, t.d. bustad, skal førast opp med den
i denne samanhengen. Bur du i tillegg saman med eigne barn, blir
avtale, skal formuen fordelast likt mellom dykk.
er familiependlar. Dersom du er sambuar, blir du rekna som einsleg
du derimot rekna som familiependlar.
delen kvar av dykk eig. Dersom eigarforholdet ikkje går fram av
Felles gjeld som de begge er ansvarlege for overfor långivar i same
Når ein vurderer kva som er den skattemessige bustaden din, er
tidsrom, skal førast opp med ein halvpart på kvar. Ein eventuell
inntektsåret, og for dei som er eldre.
fram på førespurnad. Ein slik avtale må vere inngått når de tek
det ulike reglar for pendlarar som er under 22 år ved utgangen av
Er du under 22 år og pendlar mellom foreldreheimen og annan
bustad, blir foreldreheimen din rekna som den skattemessige
bustaden din. Fyller du 22 år eller meir i inntektsåret, og bustaden
din på arbeidsstaden er sjølvstendig, blir denne bustaden rekna
som heimen din.
intern, reell avtale om anna fordeling av gjelda må kunne leggjast
opp gjelda. Endringar i avtalen blir ikkje rekna som gyldige utan at
det blir påvist reelle grunnar til endringane (t.d. vesentlege varige
endringar i inntektsforholda). Renter av gjelda skal fordelast i same
forhold som gjelda.
Dersom de begge er partseigarar i bustadselskap, skal delen
av inntekt/kostnad frå bustadselskapet fordelast etter eigarpart.
53
Dersom eigarforholdet ikkje går fram av ein avtale, skal inntektsog kostnadsdelen fordelast likt mellom dykk.
Dersom ein av dykk (eller begge) ikkje får utnytta frådraga dykkar
fullt ut, slik at det oppstår underskot, kan slikt underskot førast som
frådrag i den enkelte si positive inntekt eit seinare år. Underskot
frå tidlegare år skal førast i post 3.3.11. Underskot hjå den eine av
dykk kan ikkje overførast til frådrag hjå den andre.
Attlevande sambuar i uskifta bu
Attlevande sambuar som sit i uskifta bu med eigedelar etter
tidlegare sambuar, pliktar å levere eiga sjølvmelding for den
avdøde si inntekt i dødsåret.
I dødsåret blir den attlevande sambuaren likna for si eiga og den
avdøde si inntekt. Inntektene blir likna felles i skatteklasse 2 eller
særskilt i skatteklasse 1, avhengig av kva som gir lågast skatt.
må du kunne leggje fram dokumentasjon som viser at pensjonen er
utbetalt frå ei allmenn og pliktig pensjonsordning som omfattar alle
innbyggjarar i landet. Du skal berre leggje fram dokumentasjonen
dersom Skatteetaten ber om det.
Får du andre pensjonsytingar, til dømes sjømannspensjon,
særalderspensjon frå Statens pensjonskasse eller pensjon frå
pensjonsordningar i andre EU/EØS-land som ikkje omfattar alle
innbyggjarane i landet, får du ikkje skattefrådrag.
Grunnlaget for utrekning av skattefrådraget – samla
pensjonsinntekt
Samla pensjonsinntekt utgjer grunnlaget for utrekninga av skatte-
frådraget. I utgangspunktet er det dette som kjem inn under samla
pensjonsinntekt:
Heile formuen (i uskiftebuet) ved utgangen av året blir likna under
•
skattepliktig pensjon i og utanfor arbeidsforhold, også
pensjon frå utlandet som er skattepliktig i Noreg
Om likning under eitt, sjå temaet Ektefellar, registrerte partnarar og
•
pensjon frå utlandet som ikkje er skattepliktig i Noreg
•
føderåd
•
livrente som ledd i pensjonsordning i arbeidsforhold
unnateke utbetaling frå kollektiv livrente i
arbeidsforhold oppretta etter inntektsåret 2006,
der premien er skattlagd som arbeidsinntekt
eitt (med dobbelt formuesfrådrag) hjå den attlevande sambuaren.
meldepliktige sambuarar.
For åra etter blir den attlevande sambuaren likna som einsleg
skattytar for all inntekt og formue i uskiftebuet.
Eigedelar etter den avdøde som den attlevande sambuaren ikkje
overtek i uskifte, inngår i eit særskilt dødsbu. Mens dødsbuet
står under offentleg eller privat skifte, blir det likna som eige
Skattefrie pensjonsytingar, til dømes kompensasjonstillegg til ny
skal leverast sjølvmelding for dødsbuet.
av alderspensjon og AFP når verknadstidspunktet for ektefelletil-
Den attlevande ektefellen kan få tilsendt den førehandsutfylte
I det inntektsåret skattytaren byrjar å ta ut alderspensjon frå folke-
skattesubjekt for formuen i buet og avkastning av formuen. Det
sjølvmeldinga til den avdøde ved å ta kontakt med Skatteetaten.
AFP i privat sektor og ektefelletillegg frå folketrygda til mottakarar
legget er før 1. januar 2011, inngår ikkje i samla pensjonsinntekt.
trygda eller AFP, skal pensjonsinntekt som er motteken før uttakstidspunktet, ikkje inngå i samla pensjonsinntekt.
Skattefrådrag for pensjonsinntekt og
skatteavgrensing ved låg alminneleg inntekt
Dersom du er gift eller meldepliktig sambuar, blir skattefrådraget
Alderspensjonistar – skattefrådrag for pensjonsinntekt
Storleiken på skattefrådraget
Skattefrådrag for pensjonsinntekt er eit frådrag i inntektsskatt og
Maksimalt skattefrådrag for inntektsåret 2014 er kr 30 000. Du kan
visst beløp.
trygdeavgifta di.
trygdeavgift for pensjonistar med samla pensjonsinntekt opptil eit
Kven kan få skattefrådrag?
•
mottakarar av alderspensjon etter folketrygdlova
•
mottakarar av AFP i offentleg sektor
•
mottakarar av AFP i privat sektor med
verknadstidspunkt før 2011
•
mottakarar av tilsvarande pensjonar frå EU/
EØS-land Med tilsvarande pensjon meiner ein
pensjon frå allmenne og pliktige pensjonsordningar
som gjeld alle innbyggjarar i landet.
Krev du skattefrådrag på grunnlag av pensjon frå EU-EØS-land,
fastsett uavhengig av inntekta til ektefellen eller sambuaren din.
ikkje få høgare skattefrådrag enn summen av inntektsskatten og
Skattefrådraget blir redusert i desse tilfella:
•
Dersom du har alderspensjon frå folketrygda, blir
skattefrådraget redusert når du har teke ut mindre enn
100 prosent av full pensjon. Uttak av alderspensjon
kan graderast med 20, 40, 50, 60, 80 eller 100 prosent
(pensjonsgrad). Er pensjonsgraden t.d. 50 prosent, blir
skattefrådraget 50 prosent av maksimalt frådrag. Dersom
pensjonsgraden har blitt endra i løpet av eit inntektsår,
blir det rekna ut eit vekta gjennomsnitt for inntektsåret.
Dersom du t.d. tek ut 50 prosent pensjon det første
halvåret og 100 prosent pensjon det andre halvåret, blir
det vekta gjennomsnittet for inntektsåret 75 prosent.
54
•
•
•
ersom du har AFP i offentleg sektor eller gamal
D
AFP (før 2011) i privat sektor, og du samtidig har
arbeidsinntekt, blir pensjonen redusert mot arbeidsinntekta.
Skattefrådraget blir redusert med same prosent som
pensjonen. Får du til dømes 35 prosent av full AFP, blir
skattefrådraget 35 prosent av maksimalt frådrag.
kattefrådraget blir redusert tilsvarande det talet på
S
månader i året du har motteke alderspensjon frå
folketrygda eller AFP. Har du hatt pensjon i 6 månader,
får du skattefrådrag for 6 av dei 12 månadene i året.
kattefrådraget blir trappa ned for pensjon
S
over kr 175 900 og fell heilt bort når den samla
pensjonsinntekta di er kr 534 842 eller høgare.
Beløpsgrenser
Skattefrådraget blir trappa ned når den samla pensjonsinntekta di
overstig beløpsgrensene som Stortinget har fastsett. For 2014 blir
frådraget trappa ned med
•
15,3 prosent av samla pensjonsinntekt over
kr 175 900 til og med kr 266 900
•
6 prosent av samla pensjonsinntekt
mellom kr 266 900 og kr 534 842
på skatteetaten.no/skatteberegning.
DØME 1
Eva tek ut 100 prosent pensjon og er pensjonist heile året.
Pensjonsinntekta er kr 150 000. Ho har ingen andre inntekter.
Skatten til Eva blir rekna ut slik:
kr 24 039
kr 0
skatten og trygdeavgifta. Eva er gift, og ektefellen har ikkje rett
til å få skattefrådrag for pensjonsinntekt. Ektefellen har kr 30
000 i renteinntekter. For å få utnytta skattefrådraget fullt ut bør
renteinntekta til ektefellen førast på Eva. Skatten til Eva aukar
då med kr 8 100 (27 % av kr 30 000) til kr 32 139, samtidig som
ektefellen får redusert skatten sin med kr 8 100.
Skatten til Eva blir då rekna ut slik:
Skatten til Eva før skattefrådraget
kr 32 139
- Skattefrådrag
kr 30 000
= Skatten til Eva
som skattefrådraget.
grunnlag av brutto pensjonsinntekt. Frådraget blir gitt i den
- Skattefrådrag (maks. lik utlikna skatt)
Eva kan ikkje få høgare skattefrådrag enn summen av inntekts-
del av inntektsåret, blir beløpsgrensene reduserte på same måte
Skattefrådrag for pensjonsinntekt blir utrekna individuelt på
kr 24 039
= skatten til Eva
Dersom du tek ut gradert pensjon og/eller mottek pensjon berre ein
Nyttig informasjon til deg som er gift /
meldepliktig sambuar og har låg pensjon
Skatten til Eva før skattefrådraget:
kr 2 139
Inntektsoverføringa fører til at ho får maksimalt skattefrådrag.
Samla får ektefellane redusert skatten med kr 5 961.
.
inntektsskatten og trygdeavgifta som blir utrekna hos den enkelte.
Dersom du har lågare årleg pensjon enn kr 175 900 og ikkje har
andre inntekter, blir summen av inntektsskatt og trygdeavgift lågare
enn det maksimale skattefrådraget. Ubrukt maksimalt skattefrådrag
kan ikkje overførast og trekkjast frå hjå ektefellen. Dersom de har
Skatteavgrensing ved låg alminneleg inntekt
ein del av kapitalinntektene hos den som har lågast pensjon. Den
ikkje setje fram noko krav om dette. Du kan få skatteavgrensing når
betre, og de kan samla få lågare skatt. Dersom de har kapitalutgifter
2/3. Tilsvarande gjeld dersom du mottek anten overgangsstønad,
kapitalinntekter (renter o.l.), kan det i sjølvmeldinga løne seg å føre
Skatteavgrensing blir gitt automatisk ved likninga. Du treng derfor
av dykk som har låg pensjon, kan då få utnytta skattefrådraget
du mottek uførepensjon fordi arbeidsevna er nedsett med minst
(rentefrådrag o.l.), kan det lønne seg å føre opp kapitalutgiftene
etterlatnepensjon eller pensjon til familiepleiarar frå folketrygda.
hjå den ektefellen som har høgast pensjon/inntekt. Om kva slags
inntekter og frådrag som kan fordelast fritt, sjå temaet Ektefellar,
registrerte partnarar og meldepliktige sambuarar.
Ved førehandsutfylling av sjølvmeldinga er det ikkje praktisk
mogleg for Skatteetaten å gjere den gunstigaste fordelinga av slike
inntekter og frådrag. Det tyder at dersom ei anna fordeling enn den
som kjem fram i den førehandsutfylte sjølvmeldinga er gunstigare
for dykk, må de sjølv korrigere og levere sjølvmeldingane. Du kan
gjere ei førebels utrekning av kva skatten blir etter skattefrådrag,
Du kan òg få skatteavgrensing dersom du mottek supplerande
stønad for personar med kort butid i Noreg.
Dersom du mottek arbeidsavklaringspengar frå folketrygda i
same tidsrom som du mottek uførepensjon, har du ikkje krav på
skatteavgrensing. Regelen om skatteavgrensing inneber at du
ikkje skal betale inntektsskatt eller trygdeavgift dersom inntekta
di ikkje er høgare enn bestemde beløpsgrenser som Stortinget
fastset. Sjå under «Skatteutrekning» for å få informasjon om
55
beløpsgrensene. Det blir òg gitt skatteavgrensing når summen
av dei nemnde skattane etter ordinær skatteutrekning overstig 55
prosent av differansen mellom inntekta og beløpsgrensa.
Sjå Skatteregler for pensjonister på skatteetaten.no for å få meir
informasjon om skatteavgrensing.
Utrekning av inntekta
Utrekningsgrunnlaget for skatteavgrensing tek utgangspunkt i
alminneleg inntekt. Det finst ikkje nokon eigen post i sjølvmeldinga
for alminneleg inntekt. Det blir teke utgangspunkt i post 3.6 (sum
grunnlag inntektsskatt) for å finne inntekta. Eit eventuelt tillegg i
overstige 55 prosent av beløpet som overstig kr 120 800. Eventuell
toppskatt og/eller formuesskatt skal ikkje setjast ned.
Kva skatten blir etter dei ordinære reglane, blir rekna ut på grunnlag
av korleis de har fordelt kapitalinntekter/-utgifter mellom dykk i
sjølvmeldinga. Fordelinga kan derfor få mykje å seie for om skatten
skal avgrensast, og storleiken på skatteavgrensinga.
For å oppnå lågast skatt samla sett vil det i hovudregelen lønne
seg å føre kapitalinntekter i sjølvmeldinga til den ektefellen med
lågast inntekt og som har skatteavgrensing, og føre kapitalutgifter i
sjølvmeldinga til ektefellen med høgast inntekt.
alminneleg inntekt ved utdeling frå ansvarleg selskap (post 2.7.10
Ved førehandsutfylling av sjølvmeldinga er det ikkje praktisk
Deretter legg ein eventuelt til
inntekter og frådrag. Det tyder at dersom ei anna fordeling enn den
•
særfrådrag (post 3.5)
for dykk, må de sjølv korrigere og levere sjølvmeldinga. Du kan
•
skjermingsfrådrag i aksjeutbytte og/eller
aksjegevinstar, sjå temaet Aksjar o.a.
eller 2.7.11) skal trekkjast frå.
Det skal leggjast til eit sjablongmessig inntektstillegg på 1,5
prosent av eventuell nettoformue som overstig kr 200 000 (kr 100
000 for kvar ektefelle). For ektefellar / meldepliktige sambuarar
mogleg for Skatteetaten å gjere den gunstigaste fordelinga av slike
som kjem fram i den førehandsutfylte sjølvmeldinga, er gunstigare
gjere ei førebels utrekning av kva skatten blir etter skattefrådrag,
på skatteetaten.no/skatteberegning.
Ektefellar der den eine ektefellen mottek uførepensjon og
ektefelletillegg – unnatak frå hovudregelen
skal nettoformue setjast til 50 prosent av den samla nettoformuen
Dersom du eller ektefellen din mottek uførepensjon med
av primærbustad (dvs. eigen bustad du var fast busett i per
grunnlag av den samla inntekta til deg og ektefellen din. Dette
våningshus på gardsbruk med naturleg arrondert tomt.
Dersom inntekta er høgare enn kr 241 600, skal summen av skatt
dykkar. Ved utrekning av inntektstillegget inngår ikkje formuesverdi
ektefelletillegg, blir skatteavgrensinga rekna ut under eitt på
31.12.2014) i nettoformuen. Med primærbustad reknar ein her òg
gjeld uavhengig av om ektefellane blir likna særskilt eller felles.
Skatteutrekning
Einsleg
Dersom inntekta di er høgare enn kr 131 400, skal summen av
skatt på inntekt til kommune og fylke, fellesskatt og trygdeavgift
ikkje overstige 55 prosent av beløpet som overstig kr 131 400.
Eventuell toppskatt og/eller formuesskatt skal ikkje setjast ned.
på alminneleg inntekt og trygdeavgift ikkje overstige 55 prosent
av det overskytande beløpet. Skattenedsetjinga skal fordelast
forholdsmessig på kvar ektefelle sin del av skatten før nedsetjing.
Eventuell toppskatt og/eller formuesskatt skal ikkje setjast ned
Skattefrådrag eller skatteavgrensing
I visse tilfelle kan du ha fått ytingar som oppfyller vilkåra både for
skattefrådrag for pensjonsinntekt og vilkåra for skatteavgrensing,
anten etter sktl. § 17-1 (låg alminneleg inntekt) eller § 17-4 (lita
skatteevne).
Ektefellar – hovudregel
For ektefellar blir skatteavgrensinga utrekna individuelt for kvar
av dei. Formue, kapitalinntekter og kapitalutgifter som ektefellar
Dette kan til dømes gjelde ved
•
fritt kan fordele mellom seg i sjølvmeldinga, skal fordelast med
ein halvpart på kvar. Om kva slags inntekter og frådrag som
kan fordelast fritt, sjå temaet Ektefellar, registrerte partnarar og
meldepliktige sambuarar. Dersom den utrekna inntekta for den
enkelte ektefellen er høgare enn kr 120 800, skal summen av skatt
på inntekt til kommune og fylke, fellesskatt og trygdeavgift ikkje
•
•
overgang frå éi yting til ei anna – frå etterlatnepensjon
til alderspensjon – frå uførepensjon som følgje av at
arbeidsevna er nedsett med minst 2/3, til alderspensjon
mottak av både alderspensjon og uførepensjon som
følgje av at arbeidsevna er nedsett med minst 2/3
til dømes 80 prosent uførepensjon og
20 prosent alderspensjon
Skatteetaten skal i desse tilfella rekne ut skatten etter den regelen
som gir lågast skatt for det aktuelle inntektsåret.
56
Skatteavgrensing ved lita skatteevne
Det skal òg takast omsyn til ektefellen si inntekt. Ein ser ektefellane
Det kan givast skatteavgrensing for lita skatteevne for ein einsleg
si inntekt under eitt uansett om dei blir likna særskilt eller felles. Det
under reglane om skatteavgrensing for låg alminneleg inntekt eller
òg sjåast under eitt for det året ekteskapet blir inngått, sjølv om
blir gitt på grunnlag av ei individuell behovsprøving.
som einslege frå og med separasjonsåret. Skattenedsetjinga blir
Skatteavgrensing ved lita skatteevne blir ikkje gitt automatisk. Du
nedsetjinga. Inntekta til barn som blir likna saman med skattytaren,
skattytar eller eit ektepar som ikkje mottek ytingar som kjem inn
same gjeld for meldepliktige sambuarar. Ektefellane si inntekt skal
skattefrådrag for pensjonsinntekt. Ei eventuell skatteavgrensing
dei blir likna kvar for seg. Ektefellar som er separerte, blir vurderte
må sjølv setje fram krav om dette.
Det blir vanlegvis ikkje gitt skatteavgrensing for skattytarar som:
•
Har hatt rett til studielån i Lånekassen
for ein større del av året.
•
Har fått fastsett inntekta ved skjønn.
•
Har forbigåande nedgang i inntekta (som ikkje varer meir
enn 2–3 år). Det kan vere aktuelt dersom skattytaren mottek
arbeidsavklaringspengar som i seg sjølv er tidsavgrensa.
•
•
fordelt forholdsmessig på kvar av ektefellane sin del av skatten før
skal leggjast til inntekta. Det same gjeld inntekta til andre medlemer
av husstanden utover det som blir rekna for å gå med til deira eige
underhald.
Dersom Skatteetaten meiner at skattenedsetjing kan givast, skal
skatten reknast ut etter dei same reglane som dei som er nemnde
i temadelen Skattefrådrag for pensjonsinntekt og skatteavgrensing
ved låg alminneleg inntekt under avsnittet Skatteavgrensing ved
låg alminneleg inntekt.
Har hatt arbeid berre ein del av året eller
deltidsarbeid (t.d. på grunn av utdanning).
Dersom du etter dette meiner å ha krav på skatteavgrensing,
Har valt å ikkje ha inntektsgivande arbeid.
oppfyller vilkåra for både skatteavgrensing ved låg alminneleg
Skatteetaten gjer ei skjønnsmessig heilskapsvurdering av skatt-
ytaren si økonomiske stilling for å fastslå om skattytaren har så
låg inntekt at det kan givast skatteavgrensing. Med låg inntekt
meiner ein at inntekta ikkje er tilstrekkeleg for eit nødvendig,
nøkternt underhald for skattytaren sjølv og dei han/ho har plikt til å
forsørgje. Ved totalvurderinga blir det lagt vekt på kva skattytaren
sjølv eller andre personar i husstanden har i disponibel inntekt og
formue utanom primærbustad. Det blir teke omsyn til arv, gåver,
gevinstar og andre typar tilfeldige inntekter. Ein ser derimot vekk
frå sosiale stønader. Det blir ikkje teke omsyn til tilbakebetalt skatt
eller restskatt.
I vurderinga skal ein finne eit utrekningsgrunnlag. Ein tek
utgangspunkt i post 3.6. Det blir gjort tillegg for:
set du fram kravet i post 5.0 (Tilleggsopplysningar). Dersom du
inntekt, skatteavgrensing ved lita skatteevne og skattefrådrag for
pensjonsinntekt i det same inntektsåret, får du skatten fastsett etter
den føresegna som gir lågast skatt.
Særfrådrag for einsleg forsørgjar
Særfrådrag for einsleg forsørgjar blir gitt til skattytarar som har
motteke utvida barnetrygd frå NAV etter barnetrygdlova § 9.
Særfrådraget erstattar skatteklasse 2 for einsleg forsørgjar. Alle
einslege forsørgjarar skal liknast i klasse 1. Særfrådraget blir gitt til
personar som bur åleine, og som har omsorg for barn under 18 år.
Det gjeld òg ved åleineomsorg for fosterbarn. Du får frådrag for det
talet på månader som du har motteke utvida barnetrygd for i 2014.
Utvida barnetrygd er barnetrygd for eitt barn meir enn du faktisk
bur saman med.
•
Særfrådrag.
•
Skjermingsfrådrag.
For 2014 er særfrådraget kr 4 067 per månad. Fullt frådrag utgjer kr
•
Skattefrie fordelar som barnebidrag, arv, gåver,
barnetrygd, stipend, lotterigevinst o.l.
med den andre forelderen og derfor mottek delt utvida barnetrygd
•
Kostnader som det er gitt frådrag for ved likning, men
som ikkje er påkravd for nødvendig underhald. Dette
gjeld t.d. renter av gjeld på fritidseigedom, lystbåt,
bil og unødig kostbar bustad o.l. Andre døme er
betaling til individuell pensjonsordning og tap ved sal,
t.d. av fast eigedom. Lista er ikkje uttømmande.
48 804 per år. Dersom du har avtalt delt buplass for barnet (barna)
frå NAV, blir det gitt særfrådrag med halv månadssats.
Ein einsleg blir rekna som ein person som er ugift, skilt, separert
eller enke/enkemann, eller som har vore sambuar i under eit år.
Du blir ikkje rekna som einsleg dersom du har
•
vore sambuar i over 12 månader
•
fått barn med sambuar eller
inntektstillegget inngår ikkje formuesverdi av primærbustad (dvs.
•
gifta deg
Med primærbustad reknar ein her òg våningshus på gardsbruk
av utvida barnetrygd bort, og dermed òg retten til særfrådrag for
Det skal leggjast til eit sjablongmessig inntektstillegg på 1,5 prosent
av eventuell nettoformue som overstig kr 200 000. Ved utrekning av
eigen bustad du var fast busett i per 31.12.2014) i nettoformuen.
Frå og med månaden etter eit slikt forhold inntrer, fell utbetaling
med naturleg omkringliggjande tomt.
einsleg forsørgjar. Utvida barnetrygd og særfrådrag blir gitt fram til
57
DØME: GIFT UFØREPENSJONIST:
Ordinær skatteutrekning i klasse 1
Ektefelle 1
Post 2.2.1
Uførepensjon
Post 3.1.1
Renteinntekt
kr 4 000
Post 3.2.1
Minstefrådrag
kr 59 400
Post 3.5
Særfrådrag
Post 3.6 Sum gr.lag inntektssskatt
kr 220 000
Trygdeavgift
kr 11 220
Inntektsskatt
kr 22 625
kr 32 004
kr 132 596
Sum Inntektsskatt og trygdeavgift
Ektefelle 2 Post 2.2.1
Uførepensjon
kr 260 000
Post 3.2.1
Minstefrådrag
kr 70 200
Post 3.3.1
Renteutgifter
kr 3 000
Post 3.5
Særfrådrag
Post 3.6 Sum gr.lag inntektsskatt
kr 33 845
Trygdeavgift
kr 13 260
Inntektsskatt
kr 28 619
kr 32 004
kr 154 796
Sum inntektsskatt og trygdeavgift
kr 41 879
Skatteutrekning etter regelen for skatteavgrensing
Fordeling av renteinntekter-/utgifter
Renteinntekter: kr 4 000/2 = kr 2 000
Renteutgifter: kr 3 000/2 = kr 1 500
Ektefelle 1
Utrekningsgrunnlag skatt (post 3.6)
+ Særfrådrag (post 3.5)
kr 132 596
kr 32 004
Frådrag for eiga renteinntekt
kr 4 000
Tillegg for halvparten av ektefellane sine samla renteinntekter
kr 2 000
Frådrag for halvparten av ektefellane sine samla renteutgifter
kr 1 500
= Utrekningsgrunnlag for skatteavgrensing
kr 161 100
Beløpsgrensa
kr 120 800
Maks skatt blir 55 % av 40 300 (kr 161 100–120 800)
Ordinær skatt kr 33 845 overstig maksimalskatten på kr 22 165.
Ektefelle 1 skal derfor få ein skattereduksjon på kr 11 680.
kr 22 165
Ektefelle 2
Utrekningsgrunnlag skatt (post 3.6)
kr 154796
+ Særfrådrag (post 3.5)
kr 32 004
Tillegg for eiga renteutgift
kr 3 000
Tillegg for halvparten av ektefellane sine samla renteinntekter
kr 2 000
Frådrag for halvparten av ektefellane sine samla renteutgifter
kr 1 500
= Utrekningsgrunnlag for skatteavgrensing
kr 190 300
Beløpsgrensa
kr 120 800
Maks skatt blir 55 % av kr 69 500 (kr 190 300–kr 120 800)
Ordinær skatt kr 41 879 overstig maksimalskatten på kr 38 825.
Ektefelle 2 skal derfor få ein skattereduksjon på kr 3 654.
kr 38 825
58
barnet fyller 18 år. Du får ikkje særfrådrag dersom du berre har barn
over 18 år, sjølv om du framleis forsørgjer barnet. Meir informasjon
om kven som har krav på utvida barnetrygd, finn du på nav.no.
Særfrådraget ser du i post 3.5.5. Samla særfrådrag er rekna ut på
bakgrunn av opplysningar frå NAV om utvida barnetrygd som du
har motteke. Frådraget blir gitt automatisk ved handsaminga av
barnehage m.m.). Slike kostnader kan trekkjast frå sjølv om dei er
lågare enn kr 9 180.
DØME
Du har sjukdomskostnader som utgjer kr 10 000 (ikkje
tilsynskostnader).
likninga.
I samband med sjukdomen mottek du eit skattefritt tilskot frå det
Du kan ikkje endre beløpet i post 3.5.5. Dersom du meiner at
dette kr 9 000. Då har du ikkje krav på særfrådrag, ettersom
beløpet eller talet på månader med utvida barnetrygd er feil, må
du ta kontakt med NAV for eventuelt å få retta opplysningane. Dei
nye opplysningane om utvida barnetrygd i 2014 må dokumenterast
og sendast til Skatteetaten. Dersom du leverer sjølvmeldinga
offentlege på kr 1 000. Sjukdomskostnadene dine utgjer etter
beløpet er under beløpsgrensa på kr 9 180. Stønaden skal
likevel ikkje trekkjast frå andre kostnader enn dei kostnadene
stønaden er meint å dekkje.
elektronisk, kan du skanne dokumentasjonen og leggje ved.
Særfrådrag med halv sats til kvar av foreldra krev at utvida
Har du eller nokon du forsørgjer andre sjukdomskostnader som
mellom foreldra om fordeling av særfrådraget fører ikkje til at
med tilsynskostnadene utgjer minst kr 9 180. Dersom dei samla
barnetrygd også er delt i utbetalinga frå NAV. Ein intern avtale
særfrådraget blir delt ved likninga.
Dersom du er EØS-borgar med avgrensa skattepliktig inntekt
i Noreg, vil du ha rett til særfrådrag dersom du krev ordinære
frådrag etter skattelova § 6-71 som om du var skattemessig busett.
Det er eit vilkår at heile eller tilnærma heile inntekta di frå arbeid,
verksemd eller pensjon blir skattlagd i Noreg
Særfrådrag for store sjukdomskostnader
gir rett til frådrag, kan desse òg trekkjast frå dersom dei saman
sjukdomskostnadene er lågare enn kr 9 180, blir det berre
gitt særfrådrag for meirkostnader til tilsyn. Det er snakk om
forsørging når du dekkjer ein ikkje ubetydeleg del av dei ordinære
levekostnadene til personen. Sjukdomskostnadene skal ikkje
reknast med når ein vurderer om det er snakk om forsørging.
Dersom ektefellar skal kunne krevje kvart sitt særfrådrag, må kvar
av dei ha kostnader som overstig kr 9 180.
Sjukdomskostnadene
må
på
førespurnad
frå
Skatteetaten
kunne sannsynleggjerast/dokumenterast. Det blir gitt frådrag
Føresegna om særfrådrag for sjukdomskostnader blei oppheva frå
for meirkostnader som Skatteetaten meiner det er svært
om å fase ut særfrådraget for store sjukdomskostnader.
interesseorganisasjonar for spesifikasjon av meirkostnader til ein
Du kan berre krevje særfrådrag for store sjukdomskostnader
å dokumentere/sannsynleggjere kostnadene. Om du pådreg deg
og med inntektsåret 2012. Stortinget har vedteke ein overgangsregel
dersom du tidlegare har fått særfrådrag for sjukdomskostnader
ved likninga både for 2010 og 2011. Du kan derimot ikkje krevje
særfrådrag for utgifter som knyter seg til tannbehandling, transport
og bustad. Dette gjeld sjølv om du fekk særfrådrag for slike utgifter
ved likninga for 2010 og 2011. For inntektsåret 2014 skal det gjerast
ei nedtrapping av særfrådraget. For inntektsåret 2014 blir det gitt
særfrådrag med 67 prosent av utgifter med frådragsrett. Denne
reduksjonen blir gjort maskinelt gjennom systemet for likning.
sannsynleg at du har hatt. Skjema som er utarbeidde av
bestemt sjukdom, er ikkje utan vidare tilstrekkeleg med tanke på
regelmessige meirkostnader som vanskeleg lèt seg dokumentere,
kan sannsynleggjering av meirkostnadene for ein samanhengande
periode i løpet av året (minst éin månad) vere tilstrekkeleg.
Det kan givast særfrådrag for store sjukdomskostnader i tillegg til
særfrådrag på grunn av uførleik. Som kostnader ved varig sjukdom
/ varig veikskap reknar ein mellom anna direkte kostnader (medisin-
og legekostnader osv.), indirekte kostnader (meirkostnader i
samband med auka forsikringspremie osv.), meirkostnader ved
Særfrådrag blir gitt for kostnader som kjem av varig sjukdom eller
fordyra kosthald (kostbar diett) og kostnader til tilsyn, pleie og hjelp
Med «varig» meiner vi at ein må rekne med at sjukdomen/
rett til særfrådrag.
veikskap, dersom kostnadene utgjer minst kr 9180 i inntektsåret.
veikskapen kjem til å vare i minst to år. Det blir ikkje gitt særfrådrag
for kostnader som andre normalt har utan å ha tilsvarande sjukdom
eller veikskap. Du må òg på førespurnad kunne sannsynleggjere/
dokumentere kostnadene. Forsørgjer du barn som lid av ein varig
sjukdom eller veikskap, kan du få særfrådrag for meirkostnader
til tilsyn dersom kostnadene ikkje er trekte frå som kostnader til
pass og stell av barn, sjå post 3.2.10 Foreldrefrådrag (kostnader til
i huset. Kostnader du ville hatt uavhengig av sjukdomen, gir ikkje
Dersom du har motteke tilskot frå det offentlege til dekning av
kostnadene ved den aktuelle sjukdomen eller veikskapen, og
tilskotet er skattefritt (t.d. grunnstønad eller hjelpestønad), skal
tilskotet redusere kostnadene. Utlegg til behandling, pleie eller
opphald på institusjon eller hjå privatpraktiserande helsepersonell
utanfor offentleg norsk helsevesen gir berre rett til særfrådrag
dersom du ikkje kan få tilsvarande behandling, pleie eller omsorg
59
av norsk helse- og sosialvesen, og tilbodet blir vurdert som fagleg
forsvarleg.
Særskilt om diabetikarar:
Aktuelle meirkostnader knytte til diabetes kan t.d. vere meirkostnader til
•
ekstra slitasje på klede og sengeklede
•
høgare forsikringspremie o.l.
•
fotbehandling
•
fysioterapi
•
hjelpemiddel og utstyr til behandling,
mellom anna spesialsko og -sokkar
•
kost, mellom anna utgifter til følingsmat
•
medisinar
Krava til dokumentasjon/sannsynleggjering av meirkostnader
knytte til diabetes er dei same som for andre sjukdomsutgifter.
Dette inneber at meirkostnader som lett kan dokumenterast med
Særskilt om ombygging/tilpassing av bustad før 2012
Du kan framleis krevje særfrådrag for sjukdomsutgifter til ombygging/tilpassing av bustad for inntektsåret 2014 dersom
•
utgiftene er komne på før 2012, og
•
du ved likninga for inntektsåret 2011 eller tidlegare har
fått godkjent ei fordeling av utgiftene til frådrag over
Særfrådrag for eit slikt restbeløp skal ikkje trappast ned.
DØME
Utgifter til tilpassing av bustad
Kari blei i 2008 rullestolbrukar. Pga. sjukdomen/veikskapen
bygde ho om / tilpassa ho bustaden for rullestolbruk same år,
slik at ho kunne halde fram med å bu i bustaden heile året.
Utgiftene utgjorde kr 450 000. Ved likninga for inntektsåret 2008
blei utgiftene rekna fullt ut som sjukdomsutgifter med ei fordeling
over 10 år, dvs. kr 45 000 per år.
kvittering, må kunne leggjast fram på førespurnad frå Skatteetaten.
Attståande beløp til frådrag etter likninga for inntektsåret 2013
del og utstyr. Som utgangspunkt ved fastsetjing av meirutgifter
Kari kan krevje særfrådrag for restbeløpet i sjølvmeldinga for
Døme på slike kostnader er kostnader til eigendelar, hjelpemidtil kost bruker ein SIFO (Statens institutt for forbruksforsking) sitt
standardbudsjett for 2014 for forbruksutgifter til mat og drikke, sjå
utgjer dermed kr 180 000 (450 000 – 270 000 = 180 000).
2014.
sifo.no. Dette standardbudsjettet differensierer utgiftene til mat og
drikke mellom ulike aldersgrupper og mellom kjønn, og det blir teke
omsyn til stordriftsfordelar ved at fleire personar deler hushald. Det
er tilstrekkeleg at du kan leggje fram kvitteringar på utgiftene knytte
til innkjøp av mat (men ikkje sjokolade, chips og liknande) og drikke
(men ikkje alkoholhaldige drikkevarer) for ein samanhengande
periode på minst éin månad i løpet av inntektsåret.
Det er berre frådragsrett for nødvendige meirutgifter til kost. I
dette ligg det at du ikkje kan få frådrag for meirutgifter til urimeleg
dyrt kosthald. Dersom kosthaldet inngår i eit større hushald, har
du berre rett til frådrag for meirutgiftene dine, redusert med ein
eventuell stordriftsfordel. Dersom du ikkje kan sannsynleggjere
storleiken på dei faktiske meirutgiftene til kost, kan meirutgiftene
sjablongmessig setjast til kr 4000 for heile inntektsåret 2014. Beløpet omfattar òg utgifter til følingsmat.
Utgiftsgodtgjersle
Utgiftsgodtgjersler er ytingar som skal dekkje kostnader i samband
med utføring av arbeid, oppdrag eller verv, t.d. kost-, telefon-,
reise- og bilgodtgjersle. Dersom utgiftsgodtgjersla er høgare enn
kostnadene, er overskotet skattepliktig og skal førast i post 2.1.4.
Dersom godtgjersla er lågare enn kostnadene, kan du krevje frådrag
for underskotet i post 3.2.2 dersom du ikkje krev minstefrådrag.
Dersom du krev minstefrådrag, inngår underskotet der. Dette gjeld
likevel ikkje underskot på godtgjersle til dekning av meirkostnader
ved arbeidsopphald utanfor heimen. Slike underskot kan trekkjast
frå i tillegg til minstefrådraget og skal førast i post 3.2.7. Underskot
på godtgjersle til besøksreiser kan òg trekkjast frå i tillegg til
minstefrådraget. Underskotet skal førast i post 3.2.9. Skatteetaten
kan krevje at du dokumenterer at godtgjersla har dekt utgifter
som er komne på i tenesta. Dette gjeld sjølv om det er motteke
godtgjersle etter staten sitt reiseregulativ (særavtale). Krav om
dokumentasjon betyr t.d. at du på førespurnad må leggje fram ei
oppstilling over korleis du har innretta deg under arbeidsforholdet.
Om bilgodtgjersle, sjå temaet Bil.
60
Kostgodtgjersle for tenestereise med
overnatting – innanlands og utanlands
Utgiftsgodtgjersle til dekning av kostnader
ved besøksreise til heimen
For tenestereiser i Noreg gir ikkje godtgjersle skattepliktig overskot
Har du motteke godtgjersle til dekning av besøksreiser, skal du
ikkje overstig
frådraget du kunne kravd utan slik godtgjersle, sjå post 3.2.9.
når du sjølv har dekt alle kostnader til kost og utbetalinga per døgn
•
kr 690 ved opphald på hotell når frukost
ikkje inngår i prisen for rommet
•
kr 621 ved opphald på hotell når frukost
inngår i prisen for rommet
•
kr 300 ved anna opphald utan eiga kokemoglegheit,
t.d. pensjonat eller hybel/brakke
•
kr 195 ved anna opphald med kokemoglegheit
(hybel/brakke eller privat overnatting)
ikkje skattleggjast for godtgjersla dersom ho ikkje overstig det
Når frådraget blir rekna ut, skal eigendelen på kr 15 000 først
trekkjast frå i reisefrådraget mellom heim og fast arbeidsstad. Ein
eventuell resterande eigendel skal trekkjast frå i besøksfrådraget.
Dersom godtgjersla er høgare enn det resterande frådraget, skal
differansen førast som inntekt i post 2.1.4, sjå døme 1.
Dersom godtgjersla er lågare, skal differansen (underskotet) førast
som frådrag i post 3.2.9.
Unnatak for personar med 10 prosent standardfrådrag
Ved tenestereiser i utlandet blir ikkje utbetalingar opp til staten
Om handsaming av godtgjersler til besøksreiser når arbeidsgivar
kan dokumentere at du har budd på hotell. Har du overnatta på
standardfrådrag for utanlandske arbeidstakarar, sjå Rettledning
sine satsar for det aktuelle landet rekna for å gi overskot når du
annan måte, gjeld dei same satsane som for godtgjersle ved reiser
innanlands.
Pendlarar – kostinnsparing i heimen
Arbeidstakarar skal skattleggjast for sparte kostnader til kost i
heimen under pendlaropphald (dvs. når opphaldet utanfor heimen
ikkje kjem av reise i tenesta/yrket) når
•
arbeidsgivar sørgjer for kost og losji (administrativ forpleiing)
•
kostnadene er dekte etter rekning
dekkjer kostnadene heilt eller delvis for personar som krev
for utenlandske arbeidstakere og selvstendig næringsdrivende på
skatteetaten.no.
DØME 1
Overskotsutrekning – besøksreiser:
Motteken utgiftsgodtgjersle for besøksreiser
Frådrag for arbeidsreise før
eigendel (sjå post 3.2.8)
kr 12 000
kr 5 000
Kostinnsparinga blir rekna ut til kr 82 per døgn. Beløpet er opplyst
Frådrag for besøksreise før
Kostgodtgjersle for tenestereise utan
overnatting – innanlands og utanlands
Overskot som du skal føre i post 2.1.4, skal reknast ut slik:
Motteken utgiftsgodtgjersle for besøksreiser
kr 12 000
Når godtgjersle for kost på tenestereiser utan overnatting er
Frådrag for besøksreiser før eigendel
kr 11 000
i kode 143-A i lønns- og trekkoppgåva.
utbetalt med opptil
eigendel (sjå post 3.2.9)
Attståande eigendel (kr 15 000 – kr 5 000)
a) kr 180 for reiser på opptil 5 timar (legitimert sats),
Frådrag skattytaren ville hatt
b) kr 200 for reiser frå og med 5 timar og opptil 9 timar,
betalt godtgjersle kr 2 050
c) kr 310 for reiser frå og med 9 timar og opptil 12 timar eller
d) kr 510 for reiser over 12 timar, blir ikkje dette rekna for å gi
skattepliktig overskot For å få frådrag for eit eventuelt underskot på
slik godtgjersle må kostnadene ved all slik godtgjersle kunne doku-
menterast på førespurnad. Underskot på godtgjersle for tenestereise utan overnatting inngår i minstefrådraget når dette blir brukt.
krav på dersomdet ikkje var
Overskot
kr 11 000
– kr 10 000
– kr 2 050
kr 9 950
61
Godtgjersle til elektroniske kommunikasjonstenester (telefon, breiband o.l.)
Dersom arbeidsgivaren dekkjer EK-tenesta som utgiftsgodtgjersle,
gjeld ein særregel om at skattepliktig fordel skal avgrensast til det
beløpet som er dekt av arbeidsgivaren. Dekninga blir rekna som ei
utgiftsgodtgjersle dersom det er arbeidstakaren sitt abonnement. I
dei tilfella dekninga er lågare enn maksimal skattepliktig fordel på kr
4 392, skal fordelen avgrensast til det beløpet som er dekt. Dersom
arbeidsgivar dekkjer utgifter utover maksimal skattepliktig fordel på
kr 4 392, kjem all dekning av EK-tenester resten av inntektsåret til å
vere unnateke skatteplikt.
Dersom arbeidsgivar dekkjer arbeidstakaren sine utlegg til tenestesamtaler og desse er nærmare spesifiserte etter rekning, kan
arbeidstakar få dette skattefritt. Spesifikasjonen må då innehalde
tilstrekkeleg informasjon til at det er klart at den aktuelle utgifta
kjem av tenestebruk. Spesifikasjonen må til dømes innehalde dato,
klokkeslett, kva nummer det er ringt til, mottakaren sitt namn og
samtaletid. Utgifter til faste avgifter som abonnement og liknande
blir ikkje rekna som tenesteutlegg og kan derfor ikkje refunderast
skattefritt.
.
62
Viktige skjema
Nedanfor kan du lese om skjema som kan vere aktuelle vedlegg til
sjølvmeldinga. Sjå òg skatteetaten.no/skjema
Dersom du leverer sjølvmeldinga elektronisk, finn du nesten alle
skjema i tilknyting til den posten dei høyrer til.
Ikkje betal for mykje skatt, sjekk at alle opplysningane er fullstendige
og rette. Du treng ikke ikkje levere sjølvmeldinga dersom
opplysningane i den sjølvmeldinga du har fått, er fullstendige og
rette.
Skjema som berre er aktuelle for enkeltpersonføretak, er omtala i
RF-2003 Starthjelp for næringsdrivande. Skal du levere på papir,
kan du skrive ut skjemaa frå skatteetaten.no eller hente dei hjå
Skatteetaten.
Deltakaroppgåve
Deltakarar i deltakarlikna selskap (ANS, DA, KS, osv.) mottek kopi
av RF-1233, Selskapet si oppgåve over deltakaren si formue og
inntekt i deltakarlikna selskap, frå selskapet. Du må sjølv opprette
RF-1221, Deltakaren si oppgåve over eigen formue og inntekt i
deltakarlikna selskap, som vedleggsskjema til sjølvmeldinga di,
kontrollere opplysningane i RF-1233 og føre over dei aktuelle
postane frå RF-1233 til RF-1221.
Leverer du elektronisk, klarer du ikkje å opprette RF-1221 som
vedleggsskjema til Sjølvmelding for lønnstakarar og pensjonistar
o.a. Sjå i så fall rettleiinga til post 2.7 Næringsinntekter om korleis
du byter til Sjølvmelding for næringsdrivande o.a. Har du fått tilsendt
Sjølvmelding for lønnstakarar og pensjonistar o.a., kjem det av at
Skatteetaten ikkje har fått kjennskap til at du har blitt deltakar i
deltakarlikna selskap. Leverer du sjølvmeldinga på papir, skriv du
under på RF-1221 og sender det inn som vedlegg til sjølvmeldinga
RF-1059 Aksjar og fondspartar m.m.
Tilhøyrande rettleiing er RF-1072.
RF-1098 Formue av næringseigedom
Rettleiinga som høyrer til, er RF-1099.
RF-1125 Bruk av bil
Rettleiinga finn du på baksida av skjemaet.
RF-1141 Gevinst og tap på aksjar og partar ved utflytting
Tilhøyrande rettleiing er RF-1280.
RF-1147 Frådrag for skatt betalt i utlandet av person
– kreditfrådrag
Har du inntekt og/eller formue som blir skattlagd i utlandet, og
skatteavtalen med dette landet bruker kreditmetoden for å unngå
dobbeltskattlegging, skal inntekta òg skattleggjast i Noreg. Dersom
du krev frådrag i norsk skatt for skatt betalt i utlandet, må du levere
skjemaet RF-1147. Har du næringsinntekt som blir skattlagd i
utlandet, skal du òg levere skjemaet RF 1149.
RF-1150 Nedsetjing av inntektsskatt på lønn
Du må levere skjema RF-1150 dersom du krev å få sett ned skatten
på lønn etter den alternative fordelingsmetoden. Rettleiinga finn du
i skjemaet.
RF-1189 Utleige m.m. av fast eigedom
Rettleiinga finn du på baksida av skjemaet.
RF-1219 Gevinst- og tapskonto
Tilhøyrande rettleiing er RF-1210.
RF-1221 Deltakaren si oppgåve over eigen formue og inntekt
i deltakarlikna selskap
Tilhøyrande rettleiing er RF-1222.
RF-1231 Bankinnskot i utlandet
RF-1070 Renteinntekt til ekstra skattlegging
Rettleiinga finn du i skjemaet.
Dette er eit skjema du kan bruke dersom du leverer sjølvmeldinga
RF-1314 Realisasjon av aksjer og andeler etter opphør av
Det finst ikkje noko eige papirskjema.
Tilhøyrande rettleiing er RF-1280.
elektronisk. Du finn tilsvarande hjelpeutrekning på skatteetaten.no.
RF-1084 Avskriving
Rettleiinga som høyrer til, er RF-1270.
RF-1088 Aksjar og eigenkapitalbevis
Rettleiinga som høyrer til, er RF-2033.
skattemessig bosted i Norge
63
Stikkordregister
Registeret viser til nummer på
postane i sjølvmeldinga.
•
attføringspengar post 2.1.1
Avtalefesta pensjon (AFP) post 2.2.2
A
B
Aksjefond
Bankinnskot – innanlandske – sjå òg utland
•
formue post 4.1.4
•
gevinst ved sal
post 3.1.9
•
tap ved sal
post 3.3.9
•
utbytte post 3.1.6
•
formue post 4.1.1
•
renter
Barn
Aksjar
•
formue post 4.1.7 og 4.1.8
•
gevinst ved sal o.l.
post 3.1.8 og 3.1.10
– gevinst ved utflytting
post 3.1.12
•
tap ved sal o.l.
– tap ved utflytting
•
utbytte post 3.1.5 og 3.1.7
post 3.3.8 og 3.3.10
post 3.3.7
•
barnepensjon
post 2.2.1, 2.2.2 og 2.6.3
•
lønnsinntekt
post 2.4.1
•
særskilt inntektsfrådrag
for ungdom
Barnepass i eigen heim
•
inntekt post 2.1.3
Besøksreiser
pensjon post 2.2.1
•
særfrådrag
Partsleilegheit – sjå bustad
Arbeidsavklaringspengar post 2.1.1
Arbeidsinntekt
lønn
•
naturalytingar
•
annan arbeidsinntekt
post 2.1.1 og 2.4.1
post 3.2.9
post 2.1.5
Arbeidsløyse
•
dagpengar •
arbeidsopphald utanfor heimen
•
arbeidsreiser
•
arbeidskledegodtgjersle
•
arv
•
arbeidsreiser
post 3.2.8
•
besøksreiser
post 3.2.9
•
fordel (firmabil)
post 2.1.1
•
formue post 4.2.5
•
godtgjersle
post 2.1.4
Bustad
post 2.1.1
post 2.1.1
post 3.2.7
post 3.2.8
post 1.5.3
post 3.2.10
Bil
post 3.5.1
•
post 3.3.7
Barnehageutgifter, SFO
Alderspensjon
•
post 3.1.1
post 2.1.4
•bustadselskap
– del av inntekt post 2.8.1
– del av formue post 4.5.3
– del av likningsverdi
post 4.3.2
– del av kostnader
post 3.3.4
– del av gjeld
post 4.8.2
•fritidsbustad
– inntektpost 2.8.3
64
– formuepost 4.3.3
•
gevinst ved sal o.l. post 2.8.4
•
foreldrefrådrag barnepassutgifter
•
likningsverdi eigen bustad post 4.3.2
•
særfrådrag
Einsleg forsørgjar
post 3.2.10
post 3.5.5
•sameigar
Etterlatnepensjonpost 2.2.1
– del av inntekt post 2.8.1
Etterlønn og etterpensjon post 2.6.2
– del av formue post 4.5.3
F
– del av kostnader
Fagforeiningskontingent
– del av gjeld
post 4.8.2
Faktiske kostnader i arbeidsforhold post 3.2.2
•
tap ved sal o.l.
post 3.3.6
Familiebarnehage
•
underskot ved utleige
post 3.3.12
Fast eigedom – sjå bustad
•
utleige (leigeinntekt)
post 2.8.2
Festeavgift
post 3.3.4
post 3.2.11
post 2.1.3
post 4.5.4 og 4.8.1
Bustadsparing for ungdom (BSU) post 1.5.1
Fiskarar
Båtar
•
lønn/hyre
•
særskilt frådrag for
•
salsverdi kr 50 000 eller høgare post 4.2.4
•
salsverdi under kr 50 000 post 4.2.3
post 2.1.1
fiskarar og fangstfolk
post 3.2.14
C
Fleirbustadbygning
post 4.3.2
Campingvogn
•
Flyttegodtgjersle post 2.1.4
formue post 4.2.6
sjå Bustad og annan fast eigedom
D
Foreldrefrådrag (barnepassutgifter) post 3.2.10
Dagmamma
Førebels uførepensjon
•
foreldrefrådrag (utgifter til barnepass) •
pass i heimen til barnet (inntekt)
•
pass i heimen til dagmamma (inntekt)
Dagpengar
post 2.1.1
post 3.2.10
post 2.1.1
post 2.1.3
Forsikring
post 3.1.4, 3.3.7, 3.1.11,
Fritidsbustad
– sjå pensjon
3.3.5, 4.5.2 og 4.6.2
– sjå bustad
Fritidsbåtar
Diabetespost 3.5.4
•
Diettgodtgjersle post 2.1.4
Føderådsytingar
E
•
innanfor jord- og skogbruk
Eigenkapitalbevis – sjå aksjar
– frådrag (næringsoppgåva)
Ektefelletillegg
post 2.2.4
– inntektpost 2.2.2
Einebustad
– sjå bustad
•
utanfor jord- og skogbruk
formue post 4.2.3 og 4.2.4
65
– frådrag – inntektpost 2.6.2
Fødselspengar
post 3.3.3
post 2.1.1
Innbu og lausøyre
post 4.2
Introduksjonsstønad
post 2.2.2
K
G
Kapitalforsikring
Gåver
•
avkastning
post 3.1.4
attkjøpsverdi
post 4.5.2
•
frivillige organisasjonar o.l.post 3.3.7
•
•
gåver i arbeidsforhold
Kontantar o.l.
•
opplysning om mottekne gåver
•
vitskapleg forsking
post 2.1.1
post 1.5.3
post 3.3.7
post 4.1.3
Kostgodtgjersle post 2.1.4
Kost og losji
Gevinstar
•
meirkostnader utan overnatting
post 3.2.2
•
•
meirkostnader ved overnatting
post 3.2.7
opplysning om skattefrie
lotterigevinstar o.l.
post 1.5.2
•
sal av bustad, tomt o.l.
•
skattepliktige lotterigevinstar o.l.
Kvalifiseringsstønad
post 2.8.4
post 3.1.12
Gjeld
post 2.1.1
L
Leilegheit
– sjå bustad
Likningsverdi
post 4.3
•
gjeld i Noreg
post 4.8.1
Livrenteforsikring
•
renter i Noreg
post 3.3.1
•
utbetaling
post 2.2.2 og 2.6.2
•
gjeld i utlandet
post 4.8.3
•
attkjøpsverdi
post 4.5.2
•
renter i utlandet post 3.3.2
Attkjøpsverdi
•
livsforsikring
Livsforsikring
–
sjå livrenteforsikring
og kapitalforsikring
post 4.5.2
Lotteri- og tippegevinstar
H
•
skattefrie
post 1.5.2
Honorar post 2.1.1
•
skattepliktige
post 3.1.12
Hytte – sjå bustad
Lønn
– sjå arbeidsinntekt
Handverks- og husflidsarbeid
post 2.1.5
M
I
Meirkostnader
Individuell pensjonsavtale (IPA)
•
•
formue post 4.5.1
Minstefrådrag
•
inntekt post 2.2.2
3.2.5 og 3.2.6
Individuell pensjonsordning (IPS)
post 3.3.5
tenestereiser/arbeidsopphald
Motorkøyretøy
post 3.2.1, 3.2.4,
post 4.2.5
post 3.2.7
66
N
•
alderspensjon frå anna EØS-land post 2.2.3
post 2.1.1
•
annan pensjon frå utlandet Næringseigedom post 4.3.5
•
ektefelletillegg i pensjon
post 2.2.4
Næringsinntekter post 2.7
•
etterbetalt pensjon
post 2.2
O
•
premie til pensjonsordningpost 3.2.12
Obligasjonar
•
skattefri pensjon frå utlandet
Naturalytingar
post 2.2.2
post 2.2.5
•
renter
post 3.1.2
særfrådrag uførepensjon post 3.5
•
formue post 4.1.7 og 4.1.8
•
utbetaling frå folketrygda post 2.2.1
•
gevinst post 3.1.10
•
utbetaling frå andre
•
tap
Premiefond (IPA) post 4.5.1
post 3.3.10
Obligasjonsfond
R
•
formue post 4.1.5
Rekneskapslikning av bustad
•
utbytte post 3.1.2
Rehabiliteringspengar
•
gevinst ved sal
post 3.1.9
Reisegodtgjersle post 2.1.4
•
tap ved sal
post 3.3.9
Reiser
Opsjonar i arbeidsforhold
•
fordel frå arbeidsgivar
•
formue post 4.1.8
post 2.1.1
Overgangsstønadpost 2.2.1
Overskot på utgiftsgodtgjersler
post 2.1.4
– sjå dagmamma
Pendlarar
•
besøksreisekostnader
•
frådrag for meirkostnader til kost
post 3.2.9
og losji post 3.2.7
•
kostinnsparing i heimen
•
overskot på dekning av
reisekostnader
Pensjon
post 2.1.1
– sjå bustad
post 2.1.1
•
arbeidsreiser
post 3.2.8
•
besøksreiser
post 3.2.9
•
yrkesreiser
post 3.2.2
Renter
P
Pass av barn
post 2.2.2
post 2.1.4
•
inntekterpost 3.1.1, 3.1.2 og 3.1.3
•
utanlandske
•
av gjeld i Noreg post 3.3.1
•
av gjeld i utlandetpost 3.3.2
post 3.1.11
Rimelege lån
•
inntekt post 2.1.1
•
frådrag post 3.3.1
•
gjeld
post 4.8.1
S
Sal av bustad, tomt o.l.
•
gevinst post 2.8.4
67
•
tap
post 3.3.6
•
formue post 4.3.5
post 1.3
•
gevinst post 2.8.4
Sameige– sjå bustad
•
tap
Sjøfolk
U
Sambuarar
post 3.3.6
•
inntekt post 2.1.2
Uførepensjon
•
særskilt frådrag for sjøfolk post 3.2.13
•
inntekt post 2.2.1
særfrådrag
Smusstillegg
post 2.1.4
•
Styrehonorar
post 2.1.1
Underhaldsbidrag (frå/til tidlegare ektefelle)
post 3.5.1
Supplerande stønad
post 2.2.2
•
inntekt post 2.6.1
Sjukdomskostnader
post 3.5.4
•
frådrag post 3.3.3
Sjukepengar
post 2.1.1 og 2.7.13
Underskot
Særfrådrag
framførbart frå tidlegare årpost 3.3.11
•
årets underskot ved
utleige av fast eigedom •
lettare nedsett arbeidsevne
•
ombygging/tilpassing av
bustad før 2012 post 3.5.4
Unit Link-forsikring
•
store sjukdomskostnader post 3.5.4
•
gevinst ved utbetaling
•
uførleik post 3.5.1
•
tap ved utbetalingpost 3.3.7
•
formue post 4.5.2
Særskilt inntektsfrådrag
post 3.5.3
•
post 3.3.7
T
post 3.1.4
Uteståande fordringar
Tap ved sal av bustad, tomt o.l.
post 3.3.6
•
formue post 4.1.6
Telefon (elektronisk kommunikasjon)
•
renter
Utgiftsgodtgjersler
– sjå naturalytingar
Tilskot
•
3.3.12
forsking og yrkesopplæring
post 3.3.7
post 3.1.2
•
overskotpost 2.1.4
•
underskot
post 3.2.2 og 3.2.7
Tenestepensjon
Utland
•
frådrag for premiepost 3.2.12
•
aksjeutbytte (LMS/EKS)
•
utbetalt post 2.2.2
•
aksjar, formue •
aksjegevinst (LMS/EKS) post 3.1.10
Tomt
post 3.1.7
post 4.6.2
68
•
bankinnskot
post 4.1.9
•
renter av bankinnskot
post 3.1.11
•
inntekt frå fast eigedom post 2.8.5
•
formue i fast eigedom post 4.6.1
•
formue (annan) post 4.6.2
•
lønn
•
renter av gjeld
•
gjeld
•
annan inntekt
post 3.1.11
valutagevinst
post 3.1.12
post 2.1.1
post 3.3.2
post 4.8.3
V
Valuta
•
•
valutatap
aksjar og obligasjonar
post 3.3.7
Verktøygodtgjersle
•
overskotpost 2.1.4
Verdipapir
–
sjå
69
Satser
Formuesskatt
Kommune, enslig
kr 0 – kr 1 000 000 0 %
Ektepar
kr 0 – kr 2 000 000 0 %
Stat, enslig
kr 0 – kr 1 000 000
0 %
Ektepar
kr 0 kr – kr 2 000 000
0 %
over kr 1 000 000
over kr 2 000 000
over kr 1 000 000
over kr 2 000 000
0,7 %
0,7 %
0,3 %
0,3 %
Toppskatt
Særskilt frådrag i alminneleg inntekt i Finnmark
og Nord-Troms
Skatteklasse 1 og 2
•
9 % av beløp fra og med kr 527 400 til og med kr 857 300
•
For skattytere i Finnmark og Nord-Troms er satsen 7 %
•
12 % av beløp over kr 857 300
Skatt på nettoinntekt
(alminneleg inntekt redusert med eventuelle særfrådrag, sjå post
3.5 og personfrådrag)
•
27 %
For skattytarar i Finnmark og Nord-Troms er satsen 23,5 %.
Frådraget blir gitt automatisk ved skatteutrekninga (skal ikkje førast
i sjølvmeldinga).
•
Skatteklasse 1 kr 15 000
•
Skatteklasse 2 kr 15 000
Bustadsparing for ungdom under 34 år (BSU)
•
Sats for skattefrådrag
20 %
•
Maksimalt årleg sparebeløp
kr 25 000
•
Maksimalt samla sparebeløp
kr 200 000
Maksimale marginalskattesatsar
Trygdeavgift
Maksimal marginalskattesats på lønn og personinntekt frå jord-
•
Lønnsinntekt 8,2 %
•
Dagmamma 8,2 %
•
Primærnæringsinntekt, jordbruk og skogbruk 11,4 %
•
Primærnæringsinntekt, fiske og fangst
8,2 %
•
Anna næringsinntekt11,4 %
•
Pensjonsinntekt mv. bruk, skogbruk og fiske er 47,2 %. Maksimal marginalskattesats på
personinntekt frå anna næringsverksemd er 50,4 %.
Personfrådrag i alminneleg inntekt
Frådraget blir gitt automatisk ved skatteutrekninga og skal ikkje
førast i sjølvmeldinga.
•
Skatteklasse 1
kr 48 800
•
Skatteklasse 2 kr 72 000
5,1 %
For personar som er fødde i 1998 og seinare eller i 1944 og
tidlegare, er trygdeavgifta 5,1 % uavhengig av type inntekt.
Trygdeavgifta skal likevel ikkje overstige 25 % av inntekta over
kr 39 600.