פּאניק אין פינאנציעלע מארקעטס נאך אויפטרייסלנדע אפּשטימונג אין ענגלאנ
פינאנציעלע וועלט אויפגעטרייסעלט:
פּאניק אין פינאנציעלע מארקעטס נאך
אויפטרייסלנדע אפּשטימונג אין ענגלאנד
ארויסצוגיין פון אייראפּעאישן פאראיין
בריטישער ּפרעמיער רעזיגנירט -אלע בריטישע ּפארטייען צעטרייסעלט -גלאבאליזאציע אונטערגעגראבן
דאס בריטישע פאלק האט דאנערשטאג
געשטימט אויף די פראגע צי ענגלאנד זאל
פארבלייבן אדער זאל ארויסגיין פון
אייראפּעאישן פאראיין )"אי .יו .(".עס האט
געהערשט א פּאניק אטמאספערע
דאנערשטאג ביינאכט ,נאכ'ן אפּציילן די
שטימען ווען מען האט געזען אז 51.9
פּראצענט 17.4 ,מיליאן וויילער ,האבן
געשטימען פאר "ברעקסיט" )אזוי האט מען
באצייכנט בריטעינ'ס ארויסגיין פונעם "אי.
יו ,(".און 48.1פּראצענט 16.1 ,מיליאן האבן
געשטימט צו בלייבן פאראייניגט מיט
אייראפּע .ארום 72.2פּראצענט פון די
וויילער זענען געגאנגען שטימען ,וואס איז
פיל מער ווי עס איז געווען די לעצטע פּאר
מאל ווען מען האט געהאט פּארלאמענט
וואלן אין ענגלאנד .אזוי שטארק איז געווען
די וויילער אינטערעסע אין דעם איצטיגן
רעפערענדום.
די רעאקציעס האבן זיך אנגעהויבן
פרייטאג ,ווען עס איז געשאפן געווארן א
כמעט-פּאניק אטמאספערע איבער די
וועלט ,ווייל דער רעפערענדום אויסגאנג
האט געוויזן א מעגליכע ענדע צו
גלאבאליזאציע .דאס בריטישע פאלק וויל
זיך אפּטיילן פון די איבריגע אייראפּע אפילו
אויב דאס וועט קומען מיט טייערע
עקאנאמישע קאסטן פאר איר.
די שווערסטע רעאקציע איז טאקע
געקומען אין ענגלאנד ,וואו איר סטאק
מארקעט איז שטארק געפאלן ווי אויך איר
וואלוטע ,דער פונט ,אבער אויך אין די
אנדערע אייראפּעאישע לענדער איז מען
געווען באזארגט ווי אזוי דאס וועט זיך
אויסשטעלן ,און דער יורא ,וואס איז די
געמיינזאמע אייראפּעאישע וואלוטע ,איז
אויך שטארק געפאלן) .ווען ענגלאנד האט
זיך אנגעשלאסן אין אייראפּעאישן פאראיין
איז דאס אבער געקומען מיט'ן באדינג אז זי
בלייבט מיט איר אייגענע נאציאנאלע
וואלוטע(.
עס איז אויך אנטשטאנען א פראגע צי
ענגלאנד האט געלאזט הערן
איר מיינונג ,און עס האט
אפקלאנג
געהאט א מעכטיגן ּ
איבער די גאנצע וועלט
"ברעקסיט" האט געווינען אדאנק א שטילן,
באהאלטענעם ראסיזם ,די שרעק פאר
"איסלאמיזאציע" ,וואס דאס בריטישע
פאלק וויל נישט האבן אזעלכע אפענע
טויערן אונטער וואס מ'דארף אריינלאזן
אויך מוסולמענער אימיגראנטן ,וואס אדאנק
דעם קען זיך אויך אריינגליטשטן אין לאנד
טעראריסטישע מערדער.
דאס איז טייל פון די הויפּט פּונקטן
איבער וואס מ'איז געווען באזארגט אין די
ערשטע שעה'ן און טעג נאך דעם
איבעארראשענדן "ברעקסיט" וואל זיג.
עס איז שוין וואכן וואס עס הערשט
נערוועזקייט אין די פינאנציעלע מארקעטס
ווען אנקעטעס האבן געוויזן אז ס'איז דא
אויסזיכטן אז דאס בריטישע פאלק זאל
שטימען ארויסצוגיין פונעם "אי .יו ,".אבער
דער מצב האט זיך אביסל סטאביליזירט
די צייטונג -נייעס בולעטין -זונטאג פ' שלח ,תשע"ו
אנהויב פאריגע וואך ווען פרישע אנקעטעס
האבן געוויזן אז די וואס ווילן בלייבן אין די
"אי .יו ".האלטן פאראויס .מען האט טאקע
מיטוואך געהאט זייער א גוטן סטאק
מארקעט אין ניו יארק .צוליב דעם קען מען
פארשטיין די פּאניק אטמאספערע וואס
האט אלעמען באהערשט נאכ'ן אפציילן די
שטימען.
פרייטאג צופרי האט דער בריטישער
פּרעמיער דעיוויד קאמעראן רעזיגנירט .ער
האט אויפריכטיג געזאגט ,אז עס פאדערט
זיך איצט א נייע פירערשאפט ,ווען עס
קומען איצט שווערע פארהאנדלונגען אין
די קומענדיגע צוויי יאר ,ווי אזוי ענגלאנד
זאל זיך אפּטיילן פון אייראפּע און וואס
פארא סארט האנדל באציאונגען זי זאל
איינשטעלן מיט די איבריגע אייראפּעאישע
לענדער .קאמעראן וועט אבער בלייבן אין
אמט נאך דריי מאנאטן ,צו ערמעגליכן א
רואיגערן איבערגאנג צו א נייע
פירערשאפט.
אויך אין די בריטישע ארבייטער
פּארטיי האט זיך "געטאן אויף טיש און
בענק" .אין די קאנסערוואטיווע פּארטיי
האט מען אנגעהויבן דעבאטירן ווער עס
זאל איבערנעמען די פירערשאפט פון
קאמעראן ,און אין די ארבייטער פּארטיי
זענען אפירגעקומען אויפשטענדלער וואס
ווילן ארויסווארפן זייער פירער ,דזשערעמי
קארבין .זיי טענה'ן אז אויך ער האט נישט
גוט געפירט ,און מ'דארף אריינברענגען א
נייע פירערשאפט ,פרישע כוחות.
עס איז צום ערשטע מאל זינט דער
אייראפּעאישער פאראיין עקזיסטירט ,אז
עמיצער פון די 28מיטגלידער לענדער
האבן פארלאנגט ארויסצוגיין ,און מען האט
באלד אנגעהויבן שפּאקולירן צי אנדערע
לענדער וועלן פּרובירן נאכצוטאן דעם
בריטישן ביישפּיל.
פּרעזידענט אבאמא האט געזאגט אז
אמעריקע וועט ווייטער אנהאלטן איר
טראדיציאנאלע שותפות מיט ענגלאנד.
פּרעזידענט
דעמאקראטישע
די
קאנדידאט קלינטאן האט געזאגט אז די
איצטיגע שווערע צייטן איז נאך א באווייז
אז אמעריקע מוז האבן פעאיגע און
ערפארענע פירערשאפט אין איר
פּרעזידענט.
דער רעפּובליקאנער פּרעזידענט
קאנדידאט דאנאלד טראמפּ איז פרייטאג
צופרי אנגעקומען קיין סקאטלאנד ,צוליב
זיינע ביזנעס אינטערעסן ,און ער האט באלד
באגריסט דעם רעפערענדום אויסגאנג
באצייכענענדיג דאס ווי "פאנטאסטיש" .די
בריטישע האבן ענדליך "צוריקגענומען
זייער לאנד".
ווען מען האט אים געפרעגט זיין
מיינונג איבער דעם בריטישן פּרעמיער
קאמעראנ'ס אפּטרעטן ,האט טראמפּ
געזאגט ,אז דאס איז טאקע א שלעכטע זאך,
ווי איינער זאגט ,דאס איז קאמעראנ'ס
געשעפט און אים ,טראמפּ ,אינטערעסירט
עס גאר ווייניג.
אין אמעריקע ,האבן קאנסערוואטיווע
פּאליטישאנס שפּאקולירט אז אויפ'ן ערשטן
בליק וועט די בריטישע אפּשטימונג זיין
בייהילפיג פאר'ן טראמפּ קאמפּיין ,ווייל עס
וועט אויפלעבן די עלעמענטן וואס פארפירן
קעגן מוסולמענער ,און זיי וועלן זיך איצט
שפּירן געשטארקט אז אין ענגלאנד האט
נאציאנאליזם געווינען ,אבער אזוי ווי די
אמעריקאנער וואלן וועלן פארקומען ערשט
אין א פיר מאנאטן פון איצט ,וועט זיך נאך
זייער א סאך אפּשפּילן ,עס איז נאך זייער
פרי ,און אויב עס וועט זיין ערנסטע
עקאנאמישע אויפטרייסלונגען אלס
רעזולטאט פון "ברעקסיט" ,וואס וועט
שאטן אויך פאר אמעריקאנער ביזנעסלייט
און ארבייטער ,קען דאס גאר שאטן פאר
טראמפּ.
עטליכע פון די גרויסע אמעריקאנער
בענק וואס האבן א סאך אינטערנאציאנאלע
ביזנעס האבן שוין געמאלדן אז זיי וועלן
אריבערפירן רוב פון זייערע אפיסעס און
ביזנעס אקטיוויטעטן פון ענגלאנד קיין
אייראפּע ,וואס לאנדאן איז ביז איצט
באטראכט געווען ווי די אייראפּעאישע
הויפּטשטאט אין די פינאנץ וועלט ,אבער
אויב ענגלאנד טיילט זיך אפּ פון אי .יו,.
פארלירט לאנדאן דעם "כבוד" ,ווייל
ענגלאנד וועט דאך שוין נישט זיין א טייל
פון אייראפּע ,עקאנאמיש גערעדט.
*
וויבאלד מען האט געהערט פון די
בריטישע אפּשטימונג ,איז אנטשטאנען א
פּאניק אין די פינאנציעלע מארקעטס .עס
איז נאך געווען אינמיטן די נאכט אין
אמעריקע ,אבער מען האנדלט אויך דורכ'ן
קאמפּיוטער אפילו אויף אמעריקאנער
סטאקס ,און דער דאו דזשאונס
אינדוסטריאל עוורידזש וואלט געפאלן
ארום 800פּונקטן אויב דער סטאק מארקעט
וואלט אפען געווען .ווען עס האט זיך
געעפנט 9:30צופרי איז עס טאקע געפאלן
550פּונקטן ,און עס איז געווען זייער
העפטיגע אקטיוויטעט אינעם ערשטן שעה
פונעם סטאק מארקעט.
לויט ווי אזוי דער זייגער גייט אין די
וועלט ,הויבט זיך אן דער טאג אין אזיע,
טרעזשורי נאוטס ,וואס דאס ווערט אויך
גענוצט ביים באשטימען די מארגעדזש
פּראצענט ראטעס ,איז פרייטאג געפאלן
איבער 9פּראצענט ,עס איז געפאלן 0.16
פון א פּראצענט פּונקט צו 1.58פּראצענט.
פארטאגס ,איז עס אפילו געפאלן ביז 1.42
פּראצענט ,אבער עס האט זיך אביסל
צוריקגעכאפּט.
עס האט זיך געשאפן אן אנגענומענע
מיינונג איבער'ן וויקענד ,אז מ'קען פארגעסן
פון א פּראצענט ראטע העכערונג אין
אמעריקע .אין אזעלכע האקעלע צייטן,
וועט די פעדעראל רעזערוו באנק נישט
אפילו טראכטן פון העכערן די פּראצענט
טאן
גארנישט
מ'וועט
ראטעס.
אויפצוטרייסלען דעם מצב ,ביז מ'וועט זען
ווי אזוי דער מצב קאכט זיך אויס.
מ'האט ביז איצט אויך געזען ווי דער
פעדעראל רעזערוו יאגט זיך נישט צו
העכערן פּראצענט ראטעס ,מ'וויל ענדערש
זיין מער פארזיכטיג ,גלויבט מען אז די
איצטיגע אויפטרייסלונג פון "ברעקסיט"
וועט אפּשטופּן אויף א לענגערע צייט די
פראגע פון העכערן פּראצענט ראטעס.
אזיע ,און דאס גיט דעם טאן פאר די
מארקעטס אין די איבעריגע וועלט ,ווען
זייער טאג הויבט זיך אן .מען האט געמוזט
אפּשטעלן דעם האנדל אויפ'ן סטאק
מארקעט אין טאקיא ווען עס איז געפאלן
כמעט 7פּראצענט .אין דרום קארעא ,איז
דער סטאק מארקעט געפאלן ארום 4
פּראצענט .אין ענגלאנד ,איז צופרי געפאלן
דער סטאק מארקעט איבער 7פּראצענט,
פיל מער ווי עס האט געקראכט ביי די
ערנסטע פּאליטישע קריזיסן פון '92 ,'78
און .'09
די סטאק מארקעטס האבן אויך
געקראכט אין אלע אנדערע לענדער ,אין אן
אינסטינקטיווע פּאניק רעאקציע ,ווייל עס
וועט דויערן מינימום א פּאר טעג ביז
מ'וועט קענען האבן אביסל א מער קלארער
בילד וואס צו ערווארטן .מאסן האבן
פארלוירן ריזיגע געלטער ,אבער עס איז
אלץ דא אזעלכע וואס צייכענען זיך אויס
מיט איפּכא מסתברא ,צו גיין קעגן דעם
שוואונג ,האט מען שוין אויפצומארגענס
געהערט פון געציילטע העדזש פאנדס וואס
האבן שפּאקולירט אז "ברעקסיט" וועט
דורכגיין ,אז עס וועט קומען אזא קראך ,און
פאר די פאנדס איז עס דאס מאל געלונגען,
זיי האבן זייער שיין פארדינט אויף דעם.
אויל איז שטארק געפאלן ,און דער
בריטישער פונט איז געפאלן איבער 10
פּראצענט פרייטאג צופרי קעגן דעם דאלאר,
דער ערגסטער טאג פאר'ן פונט אין די
היסטאריע .עס האלט איצט ביים נידריגסטן
פּרייז קעגן דעם דאלאר אין איבער 30יאר,
און ווי פארשטענדליך האט דאס א ווירקונג
פאר ביזנעסלייט און אפילו פאר גרויסע
ביזנעסער וואס זענען טעטיג אין
אינטערנאציאנאלן האנדל .עקספּערטן
ווייסן נאכנישט ווי אזוי דאס וועט ווייטער
ווירקן און ווי לאנג דער פּאניק וועט
אנהאלטן ,אבער די אנגענומענע מיינונג
איז ,אז דער פונט און אויך דער יורא וועלן
נישט אזוי שנעל זיך קענען צוריקכאפּן ,ביז
מען וועט האבן אביסל מער אנדייטונג ווי
אזוי די בריטישע אפּטיילונג פונעם אי .יו.
וועט דורכגיין.
אין
אינוועסטירער
ווי
אזוי
שפּאקולאנטן אנטלויפן איצט פון
אייראפּעאישע וואלוטע -און די זארג איז
אויך איבער אנדערע אייראפּעאישע לענדער
האט אנגעהויבן אריינצופליסן גרויס געלטאין דעם אמעריקאנער דאלאר און נאכמער
אין אמעריקאנער טרעזשורי באנדס ,וואס
דאס קלאפּט אראפּ די פּראצענט ראטע,
ממילא איז צו ערווארטן אז אין די
קומענדיגע טעג וועט אויך פאלן די
מארטגעדזש פּראצענט ראטעס אין
אמעריקע )פילייכט א צייט צו כאפּן מציאות
אויב מען דארף רעפינאנצירן א
מארטגעדזש(.
ווען אימער עס איז דא עפּעס א
פינאנציעלער קריזיס ,פליסט אריין גרויסע
געלטער צו גאלד ,און דער פּרייז פון גאלד
האט ארויפגעשאסן באלד 5פראצענט
פרייטאג צופרי ביז .1320.70אין די ענדע
האט זיך גאלד געשלאסן ביי ,$1,322.40
פרייטאג,
$59.30
שטייגענדיג
דערגרייכענדיג דעם העכסטן שלוס פּרייז
אין כמעט 2יאר ,גייענדיג צוריק ביז יולי,
.'14גאלד איז געשטיגן 2.1פּראצענט
פאריגע וואך ,אדאנק די 4.7פּראצענט
העכערונג פון פרייטאג ,וואס ווייזט אז ביז
דאן איז גאלד געפאלן אין לויף פון דער
וואך ווען עס האט אויסגעזען ווי
"ברעקסיט" וועט דורכפאלן ,און מ'קויפט
דאך גאלד בלויז אלס א שוץ מיטל ,ווען
מ'איז באזארגט איבער ערנסטע
עקאנאמישע אדער פאליטישע פּראבלעמען.
אויל איז פרייטאג געפאלן ,$2.47וואס
איז 4.9פּראצענט ,צו .$47.64אויל איז
געפאלן פאריגע וואך 0.7פּראצענט ,ווען די
זארג איבער עקאנאמישע פּראבלעמען וואס
וועט קומען פון "ברעקסיט" האט
איבערגעוואויגן די גוטע וואך וואס אויל
האט ביז דאן געהאט.
די פּראצענט ראטע פאר די -10יאר
די צייטונג -נייעס בולעטין -זונטאג פ' שלח ,תשע"ו
*
דער פּרעזידענט פון אייראפּעאישן
פּארלאמענט האט געזאגט אז זיי וועלן
אפּהאלטן אן עמוירדזשענסי סעסיע
קומענדיגע וואך דינסטאג ,איבערצוטראכטן
ווי אזוי ווייטער צו האנדלען.
די דייטשע קאנצלער אנגעלע מערקעל
האט אויסגעדרוקט "גרויס באדויערן" אויף
דעם אויסגאנג ,אבער דער אייראפּעאישער
פאראיין איז גענוג שטארק צו "טרעפן די
ריכטיגע ענטפערס" צו די אפּשטימונג.
*
אין לאנדאן און אויך אין סקאטלאנד
איז געווען שטארקע שטיצע צו בלייבן אין
אי .יו ,.אבער אין די איבריגע געגנטער פון
לאנד איז געווען א שטארקער שוואונג קעגן
דעם עסטאבלישמענט .די פירער פון אן
אפּאזיציע פּארטיי האט מיט פרייד
דערקלערט אז יוני 23דארף באטראכט
ווערן ווי ענגלאנד'ס "זעלבסטשטענדיגקייט
טאג" .ניידזשעל פאראזש ,דער פירער פון
די "אינדעפּענדענס פּארטיי" האט אבער
אויך געלאזט פאלן א קאנטראווערסיאלע
באמערקונג ווען ער האט זיך בארימט אז
ענגלאנד טיילט זיך אפּ פונעם אי .יו .אן דעם
וואס מען האט געשאסן אפילו איין קויל,
וואס איז נישט ריכטיג ,ווייל עמיצער האט
פאריגע וואך דערשאסן צום טויט דזשאו
קאקס ,א פּארלאמענט מיטגליד וואס האט
געהאלטן אז מען דארף יא בלייבן אין די אי.
יו.
איין מעגליכער פּראבלעם פאר'ן אי .יו.
וועט איצט זיין אז סקאטלאנד וועט
נאכאמאל פארלאנגען א רעפערענדום
איבער אפּטיילן זיך פון ענגלאנד ,ווייל ביים
פריערדיגן רעפערענדום האבן די פּרא-
ענגלאנד וויילער אפּגעהאלטן אן ענגען זיג.
א סאך מענטשן אין סקאטלאנד ווילן
ענדערש בלייבן פארבינדן מיט אייראפּע,
ענדערש ווי בלייבן אין ענגלאנד אויב זי
טיילט זיך אפּ פון אייראפּע.
פון בריסל איז אבער געקומען אן
ענטפער ,אז דאס קען אפילו נישט קומען
אין באטראכט .דער אייראפּעאישער
פאראיין האט זיך אירע רעגולאציעס ,און אויב א לאנד וויל
ארויסטרעטן פונעם פאראיין ,קען נישט טייל פון יענעם לאנד
פארלאנגען א באזונדערע באהאנדלונג.
סקאטלאנד איז א טייל פון "גרויס בריטאניע" ,פונעם
"פאראייניגטן קעניגרייך" ,א טייל פון ענגלאנד ,און קען נישט פירן אן
אייגענע ווירטשאפט.
אין סקאטלאנד האט שוין ווי פריער געזאגט אויפגעלעבט דער
געדאנק נאכאמאל צו באטראכטן זיך אפּצוטיילן פון ענגלאנד ,אבער
דאס איז בלויז איינע פון די זייטן ווירקונגען פון "ברעקסיט" וואס
דארף זיך נאך אויסקאכן אין די קומענדיגע טעג.
אין ענגלאנד אליין ,טוט זיך איצט קריגערייען אין ביידע הויפּט
פּארטייען ,סיי אין די קאנסערוואטיווע פּארטיי פון קאמעראן און אויך
אין די ארבייטער פּארטיי ,ווען מ'ווייסט נישט ווי אזוי אמבעסטן צו
רעאגירן צו דעם נייעם מצב.
דער געוועזענער בריטישער פּרעמיער טאני בלעיר האט געזאגט
אז מ'קען נישט אויסשליסן א צווייטן רעפערענדום אין ענגלאנד ווען
איבער 3מיליאן מענטשן האבן שוין ביז זונטאג צופרי אונטער־
געשריבן א פּעטיציע וואס פארלאנגט אז אויב די אפּשטימונג צו
בלייבן אדער ארויסגיין פון אייראפּעאישן פאראיין איז געווען ביי
אונטער 60פּראצענט ,און ווינציגער פון 75פּראצענט פון די וויילער
האבן זיך באטייליגט ,מוז פארקומען נאך א רעפערענדום.
דער בריטישער פּארלאמענט מוז באהאנדלען אלע פּעטיציעס
וואס האבן איבער 100,000אונטערשריפטן ,וועט מען זען אין די
קומענדיגע טעג ווי אזוי דאס וועט זיך אפּשפּילן.
אפילו בלעיר האט אבער אויך צוגעגעבן אז אזא רעפערענדום
פראגע האט שוואכע אויסזיכטן מאמענטאל ,אבער מ'וועט דאך איצט
פארהאנדלען מיט אייראפּע ווי אזוי זאל זיך אפּטיילן און וואס פארא
האנדעלס באציאונגען עס זאלן בלייבן צווישן ענגלאנד און אייראפּע,
וועט מען דאן קענען אויפסניי באהנדלען אזא רעפערענדום פראגע.
דער אמעריקאנער סעקרעטערי אוו סטעיט דזשאן קערי איז
אפּגעפלויגן קיין אייראפּע צו באטייליגן זיך אין "ברעקסיט" קריזיס
געשפּרעכן .ער האט באטאנט אז אמעריקע ,ענגלאנד און דער
אייראפּעאישער פאראיין ,דארף ווייטער האנדלען אינאיינעם צו
באקעמפן דעם אייסיס און אויך אנדערע טעראר געפארן.
ווי געזאגט ,האט "ברעקסיט" אויך געהאט א ווירקונג אין אנדערע
אייראפּעאישע לענדער ,און אין פראנקרייך איז אויך געהערט געווארן
פארלאנגען אז מ'זאל אויך דארט שטעלן א רעפערענדום איבער
ארויסגיין פון אייראפּעאישן פאראיין.
*
אין די ערשטע שעה'ן האט מען נאך אנאליזירט ווי אזוי דאס וועט
ווירקן פאר אמעריקע ,אבער אויפ'ן ערשטן בליק מיינט דאס ביליגערע
רייזע קאסטן קיין ענגלאנד און אייראפּע ,ווייל דער דאלאר איז
שטארק געשטיגן קעגן דעם יורא און אויך קעגן דעם בריטישן פונט.
פרייטאג צופרי איז דער פונט געפאלן צו ,$1.34דאס נידריגסטע אין
30יאר ,און טייל עקספּערטן האבן פאראויסגעזאגט שוואכקייט פאר'ן
פונט אויף לאנגע יארן .עווענטועל מיינט דאס אויך ביליגערע
מארטגעדזש פּראצענט ראטעס .די יורא איז געפאלן 4פּראצענט צו
.$1.09
*
אידן אין ענגלאנד האבן אויפגענומען דעם רעפערענדום אויסגאנג
מיט געמישטע געפילן .ווי פארשטענדליך זענען ביזנעסלייט שטארק
באזארגט ,אבער אנדערע ווייזן אן אז עס איז נישט אזוי גוט געווען
פאר אידן ווען מען איז "געפארן אינאיינעם" מיט גאנץ אייראפּע .טייל
רבנים האבן גאר געשטיצט ארויסצוטרעטן פון די "אי .יו,".
אנווייזנדיג אז ענגלאנד האט אמאל נישט געהאט קיין פּראבלעמען
מיט אזעלכע זאכן ווי ברית'ן אדער שחיטה ,אבער אין די אנדערע
אייראפּעאישע לענדער איז יא דא קעגנערשאפט צו דעם ,האט דאס
געשאדט אויך פאר די אידן אין ענגלאנד.
פון די אנדערע זייט דערמאנט מען איצט דעם געוועזענעם מעיאר
פון לאנדאן ,באריס דזשאנסאן ,אלס הויפּט קאנדידאט איבערצונעמען
דעם פּרעמיער שטוהל פון קאמעראן .דזשאנסאן האט אלס מעיאר פון
לאנדאן זיך נישט אויסגעצייכנט אלס אן אוהב ישראל ,וד"ל.
*
)מער אויספירליכע באריכטן און אנאליזן אין
"די צייטונג" וואס ערשיינט אי"ה מיטוואך צופרי.
בולעטינען ,פריער ,אויב נויטיג(.
אפקלאנג אויף אמעריקאנער
ּ
קאמפיין
ּ
ּפרעזידענט
ווי אזוי "ברעקסיט" וועט ווירקן אויפ'ן
אמעריקאנער פּרעזידענט קאמפּיין איז נאך אפען צו
שפּאקולאציע ,פּונקט ווי מ'קען נאכנישט
פאראויסזאגן אלע שעדליכע קאנסעקווענצן וואס
"ברעקסיט" וועט האבן אויף ענגלאנד און אויף
אייראפּע ,און אין א געוויסע מאס אויך אויף
אמעריקע.
אויבנאויף וואלט "ברעקסיט" געדארפט
באטראכט ווערן ווי א זיג פאר טראמפּ ,ווייל די
אפּשטימונג ארויסצוגיין פון "אי.יו ,".איז דאך
געקומען אדאנק אויפרעגונג פון די בריטישע מאסן.
די וועלכע האבן געהעריג איבערגעטראכט די זאך
האבן דאך פארשטאנען אז עס איז בעסער פאר
ענגלאנד בכלל און פאר זיי בפרט יא צו בלייבן
אנגעשלאסן אין די איבריגע אייראפּע ,ווייל ענגלאנד
איז דאך געווען א דאמינירענדער כח אין די
אייראפּעאישע עקאנאמיע ,אדאנק די האנדעלס
בענעפיטן פון א פאראייניגטע אייראפּע .עס איז
אבער געווען א שטארקע העצעריי ,איבערהויפּט
מיט שרעק טאקטיקן אז א פאראייניגטע אייראפּע
נעמט אוועק די מעגליכקייטן פון ענגלאנד
ביי
מאסנאמען
שטרענגערע
אנצונעמען
אימיגראציע .עס האט אויך ערוועקט א גייסט פון
נאציאנאליזם אז ענגלאנד וויל זיין א גרויסמאכט
פאר זיך און וויל נישט זיין בלויז איינע פון 28
לענדער ,האבן מענטשן געשטימט פאר "ברעקסיט",
און דאס האט געווינען.
מ'זעט אז אפילו די וואס האבן אזוי פייערדיג
געשטימט פאר "ברעקסיט" האבן אויך נישט
באגריפן וואס דאס מיינט .א סאך כאפּן זיך ערשט
איצט אז זיי אליין וועלן צאלן א טייערן עקאנאמישן
פּרייז דערפאר ,מעגליך אפילו פארלירן זייערע
דזשאבס .דער אינטערנעט איז פיל מיט מענטשן
וואס "וויינען" איצט ,קלאגן אויף די שוועריקייטן
וואס זיי האבן שוין אנגעהויבן שפּירן ,מיליאנען
מענטשן האבן שוין אונטערגעשריבן א פּעטיציע צו
בעטן א פרישע אפּשטימונג ,א נייעם רעפערענדום.
אויפ'ן אינטערנעט שטראמט אריין אנפראגעס מיט
א פראגע" ,וואס איז "אי.יו "?".אפילו די וואס האבן
געשטימט ארויסצוגיין פון אייראפּעאישן פאראיין
וויל זיך איצט בעסער באקענען מיט דעם גאנצן
געשטעל ,זיי ווילן וויסן פון וואו זיי אנטלויפן ,פון
וואו זיי טרעטן ארויס.
דער "ברעקסיט" וויילער איז זייער ענליך צו
דעם טראמפּ וויילער .אויך טראמפּ האט געווינען די
רעפּובליקאנער פּרעזידענט נאמינאציע אדאנק די
אויפרעגונג ביי די מאסן וואס ער האט ערוועקט און
מאביליזירט אז זיי זאלן שטימען פאר אים .ער איז
דער פּראטעסט קאנדידאט ,ער וועט אנלערנען דעם
עסטאבלישמענט ,ער טרויט זיך צו "זאגן אזוי ווי עס
איז" .דער דורכגעפאלענער אדער אנטוישטער
אמעריקאנער וויילער האט באקומען דעם געפיל אז
טראמפּ וועט פארבעסערן זיין מצב ,און אזוי איז
טראמפּ געווארן דער רעפּובליקאנער פּרעזידענט
קאנדידאט.
מ'זעט אבער אז נאכדעם ווי דער נאמינאציע
קאמפּיין איז שוין אנטשידן געווארן אין ביידע
פּארטייען ,מ'האט אן אויסוואל פון טראמפּ אדער
קלינטאן )און די וואס קענען זיך נישט פּאסן צו
שטימען פאר איינעם פון די צוויי ,וועלן האבן האבן
די צייטונג -נייעס בולעטין -זונטאג פ' שלח ,תשע"ו
א געלעגענהייט צו שטימען פאר א דריטן
קאנדידאט( ,הויבן די אמעריקאנער אן צו טראכטן
אביסל ניכטערער ,מ'שאצט אפּ אביסל אנדערש דעם
מצב ,און קלינטאן האט אנגעהויבן צו שטייגן אין
פּאפּולאריטעט העכער טראמפּ.
אין דעם לעצטן מאנאט האט טראמפּ באוויזן
מיט זיין ווילדקייט צו פארפיינטן א צאל קאלעגע
רעפּובליקאנער און אויך א גרויסע צאל פון די
וויילער ,אין אלע קלאסן .ער האט אפילו געמוזט
פארשיקן זיין קאמפיין פירער.
אין די נייע "וואשינגטאן פאוסט" אנקעטע
שטייט קלינטאן שטארקער פון טראמפּ מיט 12
פּראצענט פּונקטן 51 ,צו ,39וואס זי איז נאך
קיינמאל נישט געשטאנען אזוי פיל שטארקער פון
אים זינט טראמפּ איז געווארן א קאנדידאט פאר א
יאר .דאס בעסטע איז זי געשטאנען פאראויס אין די
"וואשינגטאן פּאוסט" אנעטע ,אין מערץ 50 ,צו 41
פּראצענט ,אבער אין מאי איז אפילו געלונגען פאר
טראמפּ צו שטיין העכער פון קלינטאן 46 ,צו 44
פּראצענט .דעריבער איז געקומען ווי א היבשע
איבערראשונג אז די נייע "פּאוסט" אנקעטע האט
געוויזן אז קלינטאן האט אזוי הויך ארויפגעשאסן
און טראמפּ האט זיך אזוי שנעל אזוי שטארק
אראפּגעגליטש.
צוויי-דריטל אמעריקאנער וויילער זאגן היינט
אז טראמפּ איז נישט קוואליפיצירט צו פירן
אמעריקע ,זיי זענען באזארגט איבער די מעגליכקייט
אז ער זאל זיין פּרעזידענט ,ווען פון די אנדערע זייט
איז נאך אלץ דא א מאיאריטעט וואס איז
אומצופרידן איבער קלינטאנ'ס אי-מעיל
קאנטראווערסיע ,נאר דאס איז א פיל קלענערע צאל
ווי די זארג איבער א פּרעזידענט טראמפּ.
די אנקעטע ווייזט טאקע אז העלפט
אמעריקאנער זענען באזארגט איבער א פּרעזידענט
קלינטאן ,איז דאס אליין א היסטארישע געשעעניש
אז ביידע פּארטייען האבן ארויסגעשטעלט
פּרעזידענט קאנדידאטן וואס ברענגען ארויס אזוי
פיל זארג ביי די וויילער .פונדעסטוועגן האלט איצט
קלינטאן שטארק פאראויס ,און טראמפּ אנערקענט
אז ער דארף טוישן זיין מיינונג ,ווי מ'האט געזען אז
ער האט צוריקגעטאנצן פון זיין פארגעשלאגענעם
אימיגראציע פארבאט אויף אלע מוסולמענער ,איצט
וויל ער זיי שוין יא אריינלאזן אין לאנד ,נאר ער
וועט נישט אריינלאזן אימיגראנטן פון געוויסע
טעראריסטישע לענדער.
מיר ברענגען ארויס דעם פּונקט ,ווייל דאס איז
דאך איינע פון די הויפּט סיבות פארוואס
"ברעקסיט" האט געווינען ,וואס דאס בריטישע
פאלק איז באזארגט איבער איסלאמיזאציע .עס וועט
אינטערעסאנט זיין צו זען א פרישע אנקעטע אין
אמעריקע ,נאכדעם ווי דאס אמעריקאנער פאלק
וועט קענען איבערטראכטן "ברעקסיט" און וואס עס
ליגט אונטער דעם ,און מ'וועט זען ווי אזוי דאס
וועט האבן אן אפּקלאנג ביי די אמעריקאנער
וויילער ,צי דאס וועט שטארקן די געפילן פאר
איזאלירונג ,אז אויך אמעריקע זאל זיך מער אפּטיילן
פון די וועלט ,וואס מיינט שליסן אירע טויערן,
שטרענגער זיין ביי אימיגראציע ,אדער וועלן זיך א
סאך אמעריקאנער כאפּן אז נישט דאס ווילן זיי
האבן ,ממילא קענען זיי נישט שטימען פאר טראמפּ.
© Copyright 2024