‫יותר‬ ‫ה‬ ‫ל‬ ‫אין‬ ‫גד‬ ‫אמן‬ ‫יהא שמיה‬ ‫רבא מברך‬ ‫דברים רבה ז‬ ‫העונה‬ ‫עונין‬ ‫מאמן‬ ‫אמר‬ ‫מן‬ ‫ל לפני ה‬ ‫ו‬ ‫קב“‬ ‫רב‬ ‫לפני‬ ‫יותר‬ ‫גליון‬ ‫יהושע בן ל‬ ‫י‬ ‫וי כ‬ ‫שבת קיט‪:‬‬ ‫זוה“ק ח“ג‪ ,‬כ‬ ‫בגודל מעלת עניית "אמן" ו"אמן‪ .‬יהא שמיה רבא" וקדושת בית המדרש | חודש תשרי תשע"ו | גליון צ"ה‬ ‫דער בעסטער אדוואקאט‬ ‫[כתר מלוכה דף שמט]‬ ‫עס שטייט אין ״היכלי רבתי״‪ :‬״אויך א מענטש וואס מ׳האט גע׳פסק׳נט אין הימל זיין גזר דין אויף שלעכטס‪,‬‬ ‫קען מבטל זיין דעם גזר דין דורכ׳ן ענטפערן ״אמן יהא שמיה רבא‪...‬״ בכל כח כוונתו״‬ ‫אפשר להשיג הגליונות היו"ל מדי חודש בחודשו‬ ‫‪718-305-6886 | [email protected] | www.UmeinVumein.org‬‬ ‫לעילוי נשמת הרה"ק רבי ישראל מאיר בן הרב רבי אריה זאב זצ"ל בעל החפץ חיים‬ ‫ולע״נ הרה״ק רבי משולם פייש בן רבי מרדכי זי״ע‪ ,‬אבד״ק טאהש ‪ -‬ולע"נ הרה"ק רבי חיים זאנוויל בן הר"ר משה זצ"ל‪ ,‬האדמו"ר מריבניץ‬ ‫‪718.483.8609‬‬ ‫דאס געשריי "יחי המלך" וואס מען הערט בשעת'ן זאגן‬ ‫"אמן‪ ,‬יהא שמיה רבא" דאס צורייסט דעם שווערן גזר דין!‬ ‫ווייל דאס נעמט דאך אוועק דער עיקר טענה וואס מען האט‬ ‫אויפן מענטשט אז ער איז א מורד במלכות‪ .‬דאס זאגן אמן יהא‬ ‫שמיה רבא איז א באווייז אז דער מענטשט האט זייער ליב דעם‬ ‫הייליגן באשעפער‪.‬‬ ‫‪718.483.8609‬‬ ‫א שיינע טייערע טעפיך איז אויסגעשפרייט אויפן לענג פון‬ ‫דעם הויפט גאס אין שטאט און ביי ביידע זייטן שטייען די טויזנטע‬ ‫שטאטסלייט וועלכע קענען קוים ווארטן צו זען דעם קעניג‬ ‫אריבערגיין‪ .‬שוין א חודש צייט וואס זיי פלאגן זיך אן אויפהער‬ ‫אויסצורייניגן און באשיינען דעם שטאט כדי עס זאל זיין צוגעפאסט‬ ‫פארן אנקום פונעם קעניג‪ .‬אצינד איז דער שטאט הערליך שיין‬ ‫באפיצט און אלע שטאטסלייט אנגעטוהן מיט שיינע קליידער‬ ‫שטייען שוין גרייט צו ענטפאנגען דעם גרויסן קעניג‪.‬‬ ‫דער גרויסער מינוט איז אנגעקומען‪ ,‬אין דורך דעם טויער פון‬ ‫שטאט האט אריינמאשירט דער קעניגליכע פאראדע‪ .‬באלד האט‬ ‫זיך ארויסגעריסן א געשריי פון אלעמענס מיילער‪" :‬דער קעניג זאל‬ ‫לאנג לעבן!"‪.‬‬ ‫אבער פליצלונג האט א שרעקליכע זאך פאסירט‪.‬‬ ‫ווען דער קעניגליכע קארעטע האט שוין געהאלטן שוין כמעט‬ ‫ביים סוף פונעם שטאט‪ ,‬האט א שטיינדל‪ ,‬וואס איז ווארשיינליך‬ ‫געווארפן געווארן דורך איינע פון די פארזאמלטע‪ ,‬געלאנדעט ממש‬ ‫אינעם קעניגס וואגן!‬ ‫די פאראדע האט זיך אפגעשטעלט פאר א סעקונדע‪ ,‬אבער האט‬ ‫באלד פארגעזעצט זייער וועג‪ ,‬אבער א גרופע פון סאלדאטן זענען‬ ‫באפוילן געווארן דורכן קעניג צו בלייבן אויפן ארט און אויפזוכן דער‬ ‫וואס האט געווארפן דעם שטיין‪.‬‬ ‫נאכן זוכן עטליכע טעג האט מען געפינען דער ווארפער‪ ,‬דאס‬ ‫איז געווען א קינד וואס איז געווען באליבט ביי אלע שטאטסלייט‪.‬‬ ‫א שווערע טרויער האט באפאלן דעם גאנצע שטאט‪ .‬עס איז‬ ‫נישט קיין ספק געווען אז דער וואס איז א 'מורד במלכות' איז חייב‬ ‫מיתה‪ ,‬און דאס וועט געוויס פאסירן מיט דעם קינד‪.‬‬ ‫מען האט דאס קינד אריינגעזעצט אין א תפיסה‪ ,‬ביז דער‬ ‫גרויסער משפט וועט פארקומען וואס דאן גייט מען פסק'נען וואס‬ ‫מען גייט טוהן מיטן קינד‬ ‫נאך א חודש איז פארגעקומען דעם משפט אינעם גרויסן שטאט‪.‬‬ ‫אלע פאמיליע מיטגלידער און ווי אויך פיל פון זיינע פריינד זענען‬ ‫אהינגעקומען און ווי אויך האבן אלע מתפלל געווען דאס קינד זאל‬ ‫געראטעוועט ווערן פון דעם שרעקליכן פסק דין‪.‬‬ ‫דער געריכט הייבט זיך אן‪ .‬דער באשולדיגער שטעלט זיך‬ ‫אויס‪ ,‬און אין קורצע ווערטער מאכט ער קלאר‪ :‬איינער וואס‬ ‫ווידערשפעניגט אינעם קעניג‪ ,‬איז חייב מיתה!‬ ‫באלד האט זיך אבער אויפגעשטעלט דער אדוואקאט‪ ,‬דאס וואס‬ ‫דארף פארטיידיגן דאס קינד‪ ,‬און ער האט פאר יעדעם פארציילט ווי‬ ‫א גלייכער און ערליכע דאס קינד איז‪ ,‬ווי אויך האבן פארשידענע‬ ‫עדות אויפגעטרויטן וועלכע האבן אליינס צוגעזען ווי דאס קינד‬ ‫שרייט ביים פאראדע‪" :‬יחי המלך!"‪ ,‬נאר וואס דען? דאס ווארפן די‬ ‫שטיין איז געווען נישט מער ווי א קינדערישקייט‪ ,‬אבער חס וחלילה‬ ‫אז ער האט געמיינט פוגע צו זיין אינעם כבוד פונעם קעניג‪.‬‬ ‫הערענדיג די טענה זענען די שופטים ארויס פאר עטליכע מינוט‬ ‫פונעם געריכט‪-‬זאל דורכשמועסן דעם ענין‪ .‬און מען האט באשלאסן‬ ‫אנצונעמען די טענה פונעם אדוואקאט‪ ,‬אז אויב דאס קינד האט‬ ‫געשריגן "יחי המלך!" מיינט דאס אויף זיכער אז ער האט נישט אינזין‬ ‫געהאט קיין שום שלעכטס‪ ,‬און דאס ווארפן דעם שטיין איז סך הכל‬ ‫געווען א קינדערישע אקט‪.‬‬ ‫די שופטים זענען באלד צוריק אריין אין געריכט זאל‪ ,‬און דער‬ ‫הויפט ריכטער האט באלד אויסגערופן‪" :‬דאס שרייען פונעם קינד‬ ‫"דער קעניג זאל לעבן" איז דער גרעסטער ראיה אז דאס קינד האט‬ ‫זייער ליב דעם קעניג‪ ,‬דעריבער קען מען אים נישט באטראכטן ווי‬ ‫א 'מורד במלכות'‪ ,‬און פאר דעם ווארפן דאס שטיין האט שוין דאס‬ ‫קינד באקומען זיין שטראף און איצט דארף מען אים באפרייען!"‬ ‫•‬ ‫וואס איז דער נמשל?‬ ‫עס שטייט אין די גמרא‪ :‬אמר רב יהושע בן לוי כל העונה‬ ‫אמן‪ ,‬יהא שמיה רבא בכל כוחו קורעין לו גזר דינו‪ .‬דער וואס‬ ‫ענטפערט איש"ר מיט זיין גאנצן כח צורייסט מען זיין גזר דין‪ ,‬און ר'‬ ‫יוחנן לייגט צו‪ :‬אפי' דער מענטש האט א פלעק פון עבודה זרה איז‬ ‫מען אים מוחל‪.‬‬ ‫אזוי ווי מיר האבן שוין פריער ברייט אויסגעשמועסט‪ ,‬הייסט‬ ‫א 'שמץ של עבודה זרה' א מרידה במלכות ה'‪ ,‬ס'איז א חילול ה'‬ ‫וואס דער אייבערשטער זאגט אויף דעם‪ :‬איך בין אים נישט מוחל‬ ‫בלויז אויב דער מענטשט שטארבט‪ .‬אויב אזוי וויאזוי קען דער‬ ‫אייבערשטער פארגעבן די עבירה אויב מען זאגט אמן‪ ,‬יהא שמיה‬ ‫רבא?‬ ‫נאר וואס דען? ווען מען זאגט אמן‪ ,‬יהא שמיה רבא מיטן‬ ‫גאנצן כח ווייזט מען מיט דעם פאר די גאנצע וועלט אז מען האט‬ ‫ליב דעם קעניג מיטן גאנצן הארץ‪ ,‬און דער מעשה פון עבודה זרה‬ ‫איז געווען סך הכל א נארישקייט פון א רגע‪ ,‬וואס מען קען נישט‬ ‫באטראכטן אלס ווידערשפענונג אין באשעפער! דעריבער איז מען‬ ‫אים מוחל!‬ ‫נישט נאר דאס‪.‬‬ ‫חז"ל זאגן‪ ,‬אז אדם הראשון איז געווען אן אפיקורס‪ ,‬אונז צו לאזן‬ ‫הערן אז יעדער עבירה איז א ווידערשפענונג אינעם אייבערשטן‪,‬‬ ‫דעריבער ווען א מענטשט זונדיגט ווערט ער גערעכנט ווי א מורד‬ ‫במלכות‪ .‬און אויף דעם זאגט ר' יהושע בן לוי אז ווען מען זאגט 'אמן‪,‬‬ ‫יהא שמיה רבא' צורייסט מען אים די גזר דין‪.‬‬ ‫פון דעם זען מיר‪ ,‬אז אפי' נאך וואס מען האט שוין גע'פסק'נט‬ ‫דעם דין האט נאך דער מענטש א ברירה אריינצוגיין אין בית מדרש‬ ‫און זאגן 'אמן‪ ,‬יהא שמיה רבא' וואס דערמיט שרייט ער אויס‬ ‫"יחי המלך" און דאס וועט זיין א באווייז אז זיינע עבירה איז נאר‬ ‫געקומען ווייל ער האט זיך נישט געקענט מתגבר זיין אויפן יצר הרע‪.‬‬ ‫און אין אמת'ן איז ער נישט קיין מורד במלכות נאר ער האט ליב דעם‬ ‫באשעפער‪.‬‬