‫העכער טויזנט תלמידי ישיבות קטנות ד'סאַטמאַר אין ניו יאָרק‬ ‫זענען מקבל תקנות בנוגע טעכנאָלאָגיע ביי גרויסן כינוס‬ ‫זאל פון עטרת אברהם‬ ‫בראשות כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א — דינסטאג פרשת קרח אין ַ‬ ‫ניו יארק‪ — .‬העכער טויזנט בחורי חמד‪ ,‬תלמידים פון די‬ ‫סאטמארער ישיבות קטנות איבער ניו יארק‪ ,‬האבן דעם פארגאנגענעם‬ ‫דינסטאג לסדר 'כי כל העדה כולם קדושים' מיטגעלעבט א כינוס‬ ‫קדוש‪ ,‬כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א האט פאררופן‪ ,‬אראּפצושטעלן‬ ‫די פעסטע יסודות‪ ,‬גדרים און סייגים‪ ,‬וואס זאלן באשיצן די כותלי‬ ‫בתי מדרשות פון די ישיבות קדושות‪ ,‬צו קענען ווייטער מחנך‬ ‫זיין די עדרי צאן קדשים‪ ,‬לתורה ויראה בקדושה ובטהרה‪ ,‬אויפ'ן‬ ‫אויסגעטראטענעם וועג פונעם הייליגן מייסד מרן רבינו הקוה"ט‬ ‫זי"ע‪,‬לבלתי סור מן הדרך ימין ושמאל‪.‬‬ ‫דער צוועק פון דער אסיפה איז געווען מ'זאל צונויפנעמען אלע‬ ‫תלמידים אין א גרויסן כח הרבים‪ ,‬בהתאסף ראשי עם יחד תלמידי‬ ‫ישיבות‪ ,‬מעורר צו זיין די הערצער פון די בחורי חמד עובדי ה'‬ ‫איבער די גרויסע נסיונות וּפגעי הזמן וואס זענען זיך מתגבר מדי‬ ‫יום ביומו‪ .‬כאטש וואס יעדער מנהל און ראש ישיבה‪ּ ,‬פרובירט די‬ ‫מאקסימום וואס שייך צו באגרעניצן און צו צוימען דאס התפשטות‬ ‫הכלים‪ ,‬האט זיך אבער אין די לעצטערע צייטן ארויסגעשטעלט‬ ‫אז ס'פאדערט זיך איינמאל פאר אלעמאל אראּפצושטעלן פעלזן‪-‬‬ ‫פעסטע תקנות גדולות וקבועות‪ .‬אט דערפאר פעלט זיך אויס דער‬ ‫"כח הרבים" להקים גדרות עולם כיתד בל תמוט; יעדער תלמיד‬ ‫וואס עס פארלאנגט זיך‪ ‬צווישן‪ ,‬און‬ ‫קלאר ָ‬ ‫ָ‬ ‫זאל וויסן‬ ‫ישיבותינו ָ‬ ‫אינדרויסן פון‪ ,‬די כותלי הישיבה‪ ,‬כפי התורה אשר יורוך‪.‬‬ ‫בעפאר דעם זומער‪ ,‬ווען די תלמידי הישיבות‬ ‫ָ‬ ‫הארט‬ ‫שטייענדיג ַ‬ ‫פארן ַארויס אין די מחנות הקיץ איבער די קעטסקילס‪ ,‬איז עס‬ ‫ָ‬ ‫געווען די ּפאסיגסטע צייט‪ ,‬מ'זאל זיך צונויפקומען צו הערן און‬ ‫מקבל זיין דעם דבר ה' בעוז וברמה‪ .‬אויב זענען די תקנות קריטיש‬ ‫וויכטיג במשך דעם גאנצן יאר‪ ,‬איז על אחת כמה וכמה במשך די‬ ‫פאר העכער צוויי‬ ‫שבועות הקיץ‪ ,‬ווען די תלמידים געפינען זיך ַ‬ ‫חדשים יומם ולילה אונטער'ן אויפזיכט און הנהגה פון הנהלת‬ ‫דערפאר א מורא'דיגער נחיצות די‬ ‫ַ‬ ‫ישיבותינו הק'‪ ,‬און ס'איז‬ ‫זאלן וויסן גענוי די תקנות ויסודות‪ ,‬צו קענען אויסניצן די‬ ‫תלמידים ָ‬ ‫וואקסן בתורה ויראת שמים‪ .‬‬ ‫וואכן צו שטייגן און ַ‬ ‫ָ‬ ‫די אסיפה איז ב"ה אדורך מיט א הצלחה נפלאה‪ ,‬סיי מיט דער‬ ‫באטייליגונג‪ ,‬מיט די דרשות וואס זענען געווען יורדים‬ ‫מאסן ַ‬ ‫ַ‬ ‫ונוקבים לחדרי בטן‪ ,‬און מיט דעם להבת שלהבת קודש וואס דאס‬ ‫האט אנגעצינדן אין די הערצער פון די תלמידים‪ ,‬לשמוע דברי‬ ‫באגלייט אי"ה‬ ‫חכמים ולעשות רצון אבינו שבשמים‪ ,‬וואס וועט זיי ַ‬ ‫לאורך כל ימי חייהם‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫על פי דיבורו הם נאספים‬ ‫‪ ‬די אסיפה איז פאררופן געווארן בפקודת הקודש פון כ"ק מרן‬ ‫וואס אין די לעצטערע זמנים‪ ,‬אינאיינעם‬ ‫נאכדעם ָ‬ ‫אדמו"ר שליט"א‪ָ ,‬‬ ‫פארגעשריטענע‬ ‫טעכנעלאגישע ָ‬ ‫ָ‬ ‫מיט דער פארשּפרייטונג פון‬ ‫באזונדער‬ ‫גאס‪ ,‬האט ַ‬ ‫טעלעפאנען און כלים אין דער אלגעמיינער ַ‬ ‫טעכנעלאגישער נסיון‬ ‫ָ‬ ‫זיך אנגעהויבן ליידער אריינצורייסן דער‬ ‫אויך צווישן די הייליגע אּפגעהיטענע כותלי הישיבה‪ ,‬וואו דער דור‬ ‫העתיד ווערט דערצויגן לתורה ויראה טהורה‪.‬‬ ‫מאשינקעלע‪,‬‬ ‫רמאט פון א קליינטשיגער ַ‬ ‫פא ַ‬ ‫דער נסיון קומט אין ָ‬ ‫פארגעשריטענע‬ ‫"סענסא"‪ ,‬מכלומר'שט בלויז א ָ‬ ‫ַ‬ ‫וואס רופט זיך‬ ‫קלענערע ווערסיע פונעם אמאליגן 'עם–ּפי–טרי ּפלעיער'‪ ,‬צו קענען‬ ‫פאקט האט זיך ליידער‬ ‫הערן מוזיק און דרשות וכדו'‪ָ ,‬אבער אין ַ‬ ‫דאס איז ַאן "אבן נגף" אין פולן זינען פון‬ ‫ַארויסגעשטעלט‪ ,‬אז ָ‬ ‫האבן ָאנגעהויבן זיך ארומזען אז‬ ‫ווארט‪ .‬די ראשי ומנהלי הישיבה ָ‬ ‫ָ‬ ‫האלטן א שרעקליכער גיפט ר"ל‬ ‫בא ַ‬ ‫אין דער ּפיצעלער כלי ליגט ַ‬ ‫פאר תלמידי הישיבה‪ ,‬וואס קען אנזייען שרעקליכע חורבנות בכרם‬ ‫בית ישראל‪ ,‬עמי בבית‪ ,‬הבית הגדול והקדוש‪ ,‬די היכלי הישיבה‪.‬‬ ‫קארטל" און‬ ‫אינסטאלירן ַאן "עס–די ַ‬ ‫ָ‬ ‫פארמאגנדיג ָארט צו‬ ‫אויך א קליינעם סקרין‪ ,‬האט דאס געגעבן די מעגליכקייט צו‬ ‫וואס מ'קען נישט‬ ‫קענען אריינלייגן — און זען ח"ו — ווידעאוס‪ָ ,‬‬ ‫באגרעניצן; אפילו די עלטערן קענען נישט האבן די מינדעסטע‬ ‫ַ‬ ‫נטראל אויף דעם אינהאלט וואס קען זיך דרייען ביי זייער אייגן‬ ‫קא ָ‬ ‫ָ‬ ‫וואס אויסערליך קען אלעס אנגיין געהעריג‪ ,‬אבער‬ ‫טאש‪ָ ,‬‬ ‫קינד אין ַ‬ ‫אינעווייניג קען עס גורם זיין ביטערע חרבות לנצח‪ ,‬ותוצאותי'‬ ‫מי ישורנה‪ .‬באזונדער פארמאגט די כלי די מעגליכקייט צו הערן‬ ‫דיא‪ ,‬און דורך די מעגליכקייט "אויסצוטוישן" אינהאלט מיט‬ ‫רא ָ‬ ‫ַ‬ ‫אנדערע חברים להרע און באקומען כל מיני דברים אסורים ומגונים‬ ‫זאל דערצו האבן צוטריט קען עס אים‬ ‫ח"ו‪ ,‬וואס אויב א בחור ָ‬ ‫ַאוועקלייגן אויף שטענדיג‪ ,‬ה' ישמרנו‪.‬‬ ‫יארן בראש‬ ‫דער רבי שליט"א וועלכער שטייט אין די לעצטע ָ‬ ‫המלחמה למנוע בעד המשחית לבוא אל בתי בני ישראל דורך דעם‬ ‫פאר'ן עתיד הדורות‪,‬‬ ‫זארגט ער ַ‬ ‫בארימטן "משומר" פילטער און ָ‬ ‫האט שוין מיט דריי יאר צוריק‪ — ,‬ווען די כלי איז ארויסגעקומען‬ ‫אבער האט נאך דאן נישט געהאט די מעגליכקייט צו זען ווידעאוס‬ ‫וכדו' — אנגעהויבן מעורר ומתריע זיין‪ ,‬אז די קליינע כלי וועט‬ ‫נאך זיין ַאן אבן נגף בבית ישראל‪ .‬דער רבי שליט"א האט דאן‪,‬‬ ‫ָ‬ ‫בימי הסליחות תשע"ג‪ ,‬פאררופן א גרויסע אסיפה פאר די תלמידי‬ ‫האבן אזעלכע‬ ‫הישיבה‪ ,‬און שטארק מעורר געווען מ'זאל נישט ָ‬ ‫כלים‪ .‬ברבות הימים האט זיך ארויסגעשטעלט אז ס'איז ווירקליך‬ ‫"סענסא" ברענגט געפערליכע‬ ‫ַ‬ ‫וואס דער‬ ‫געקומען צו א מצב ָ‬ ‫חורבנות‪ ,‬און אויב וויל מען ווייטער קענען ָאנגיין מיט'ן עבודת‬ ‫החינוך‪ ,‬מוז מען תיכף אויסרופן למלאך המשחית הרף‪ ,‬לבל יבוא‬ ‫לנגוף בתוך בתינו‪.‬‬ ‫צאל אסיפות פאר‬ ‫אין די לעצטערע זמנים איז פארגעקומען א ָ‬ ‫די מנהלי הישיבות הק' בביתו נאוה קודש פון רבי'ן שליט"א‪ ,‬וואו‬ ‫ּפראבלעם‪ .‬דער רבי שליט"א‬ ‫מ'האט דן געווען בכובד ראש אויפ'ן ָ‬ ‫האט געלאזט רופן די טעכניקער פון "משומר" און "טעג"‪ ,‬ווי‬ ‫פארשטייער פון די‬ ‫אויך האט מען פארהאנדלט מיט הויכראנגיקע ָ‬ ‫'סענסא' ּפראדוצירער זעלבסט‪ ,‬צו טרעפן א לעזונג בנוגע דעם באנוץ‬ ‫פון דער כלי‪ .‬בחסדי ה' איז ב"ה געלונגען‪ ,‬נאך גרויס ּפלאג און‬ ‫אויסצוארבעטן א מהלך אז די 'סענסא' זאל האבן א ריכטיגע‬ ‫ַ‬ ‫מיה‪,‬‬ ‫בלאקירן יעדע סארט צוטריט צו דברים אסורים ח"ו‪,‬‬ ‫שמירה‪ ,‬דורכ'ן ָ‬ ‫ּפהאקן די מעגליכקייט אריינצולייגן‬ ‫באקס" און ָא ַ‬ ‫קא ַ‬ ‫"רא ַ‬ ‫עלימינירן ַ‬ ‫דיא"‪ ,‬און ווי אויך די‬ ‫"רא ָ‬ ‫ַ‬ ‫בלאקירן‬ ‫ָ‬ ‫‪ ‪‬קארטל‪,‬‬ ‫דערין אן‪'‬ ‬עס–די' ַ‬ ‫מעגליכקייט אז בחורים זאלן זיך קענען איבערגעבן אינהאלט איינער‬ ‫פאר'ן אנדערן אדער טוישן נעמען פון פיילס‪ ,‬כדי מ'זאל קענען כסדר‬ ‫האבן אן עינא פקיחא אויפ'ן אינהאלט‪.‬‬ ‫בודק זיין און ָ‬ ‫ווי נאר די גרויסע דורכברוך איז בעז"ה דערמעגליכט געווארן‪,‬‬ ‫באפוילן די הנהלת הישיבה צו לאזן‬ ‫האט דער רבי שליט"א ַ‬ ‫פאררופן א גרויסע אסיפה פאר אלע תלמידי הישיבה און מיט'ן כח‬ ‫הרבים אראּפשטעלן די תקנה כיתד בל תמוט‪ :‬קיין שום בחור קען‬ ‫האבן די כלי 'סענסא' ָאן דעם וואס עס זאל גע'כשר'ט ווערן‬ ‫נישט ָ‬ ‫דורך "משומר" און באקומען א "חותם" מיט א נומער פון משומר!!‬ ‫פארשטענדליך איז לכתחילה בעסער מ'זאל אינגאנצן נישט האבן‬ ‫ַ‬ ‫אזא כלי‪ ,‬וואס איז א שטער פאר דער רוחניות'דיגער עלי' פון די‬ ‫האבן אזא כלי אן דעם חותם‬ ‫תלמידים‪ָ ,‬אבער אויב וועט איינער ָ‬ ‫פארבלייבן א תלמיד‬ ‫פון משומר‪ ,‬וועט מען בשו"א נישט קענען ַ‬ ‫פארסירן בכל תוקף ועוז‪.‬‬ ‫הישיבה‪ ,‬און די הנהלה וועט דאס ָ‬ ‫‪ ‬‬ ‫כולם נקבצו באו לך‪ ‬‬ ‫רגאנגענעם דינסטאג קרח נאכמיטאג‪ ‬האבן די הונדערטער‬ ‫פא ַ‬ ‫דעם ַ‬ ‫בחורי חמד אנגעהויבן שטראמען פון אלע ריכטונגען — געברענגט‬ ‫באסעס וואס איז צוגעשטעלט געווארן דורך די הנהלת‬ ‫דורך ָ‬ ‫הישיבות — צו די פראכטפולע "עטרת אברהם"זאלן‪ .‬אויסער די‬ ‫אלע ישיבות קטנות אין וויליאמסבורג‪ ,‬זענען געקומען צו פארן די‬ ‫מאנסי‪ ,‬בראשות די מרביצי תורה‬ ‫תלמידי הישיבות פון קרית יואל און ָ‬ ‫ומנהלים‪ .‬באזונדער האט זיך אנגעזען די באטייליגונג פון כ"ק הגה"צ‬ ‫אבדק"ק סאטמאר מאנסי שליט"א‪ .‬עס דארף ארויסגעברענגט ווערן‬ ‫זאלן‪ ,‬הרבני הנגיד המפואר‬ ‫רוואלטער פון די ַ‬ ‫פא ַ‬ ‫לשבח דעם חשוב'ן ַ‬ ‫האט צוגעשטעלט דעם‬ ‫מוה"ר ישראל יעקב הירש הי"ו‪ ,‬וועלכער ָ‬ ‫געטריישאפט‪.‬‬ ‫ַ‬ ‫מקום מיט א סּפעציעלער‬ ‫עס איז געווען א הערליך בילד‪ ,‬א מחזה הוד‪ ,‬צו זען אזא מספר‬ ‫עצום פון תלמידי הישיבות הק'‪" ,‬אלף נכנסין"‪ ,‬בלויז תלמידי‬ ‫הישיבות קטנות דסאטמאר גרייכן שוין היינט דעם מספר עצום פון‬ ‫העכער טויזנט תלמידי הישיבות‪ ,‬כולם נקבצו באו לך‪ ,‬לשמוע את‬ ‫דבר ה'‪ ,‬ולקיים עליהם די "תקנות" וואס זענען אראּפגעשטעלט‬ ‫געווארן לטובתם‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫יושב ראש — הרה"ג ר' חיים אהרן פריעדמאן‬ ‫שליט"א‪ ,‬מנהל ישיבה גדולה דקאשוי‬ ‫‪ ‬ווען אלע תלמידים זענען שוין געזעסן אויף די ערטער‪ ,‬פתח פיו‬ ‫בחכמה דער חשוב'ער "יושב ראש" הרה"ג ר' חיים אהרן פריעדמאן‬ ‫קאשוי‪ ,‬אליין א לאנגיאריגער מחנך‬ ‫שליט"א‪ ,‬מנהל ישיבה גדולה ַ‬ ‫בחסד עליון ופה מפיק מרגליות‪ ,‬וועלכער האט אנגעפירט מיט'ן‬ ‫מעמד בטוב טעם ודעת‪.‬‬ ‫דער מנהל האט ארויסגעברענגט אין קורצן דעם "מטרת‬ ‫האסיפה"‪ ,‬וואס מיר זענען זיך צוזאמגעקומען נישט ארויפצולייגן א‬ ‫פרישן עול אויף די תלמידי הישיבה‪ ,‬נאר לטובתם‪ ,‬למען עתידתם‪,‬‬ ‫מאמענט וועלן אפשר זיין געציילטע תלמידים‬ ‫און אפילו אויפ'ן ָ‬ ‫אפשר נישט פארשטיין די מטרה‪ ,‬ס'וועט זיי אויסקוקן ווי מ'וויל‬ ‫באגרעניצן‪ ,‬וועט ָאבער גאנץ שנעל קומען די צייט ווען‬ ‫זיי בלויז ַ‬ ‫‪ ‬הונדערטער תלמידי הישיבות קטנות וגדולה‬ ‫פאלגן אויס תקנה גדולה צו כשר'ן די כלים‬ ‫ָ‬ ‫ווי עס ווערט איבערגעגעבן‪ ,‬איז דאס התעוררות תיכף‬ ‫טראנספארמירט געווארן אין למעשה'דיגע שריט‪ ,‬ווען אלע‬ ‫תלמידי הישיבות וואס פארמאגן אזא כלי "סענסא" געבן דאס‬ ‫דערהאלטן דעם "חותם" פון משומר‪ ,‬ווי‬ ‫ַ‬ ‫אריין צו פילטערן און‬ ‫ס'ווערט אויסדריקליך פארלאנגט עפ"י תקנות הישיבה‪ .‬‬ ‫מטעם הנהלת המוסדות אין וויליאמסבורג איז נתמנה‬ ‫געווארן א סּפעציעלן עסקן וועלכער גייט אראּפ אין אלע‬ ‫היכלי ישיבותינו הק' איבער דער שטטא‪ ,‬כדי צוזאמנעמען די‬ ‫סענסאס פון די תלמידים‪ ,‬ער טראגט עס אּפ צו די "משומר"‬ ‫טעקנישאנס פירן דורך דעם‬ ‫ָ‬ ‫אפיסעס‪ ,‬וואו די דערפארענע‬ ‫ּפראצעדור עס ‪ ‬מנתק צו זיין פון אלע שעדליכקייטן‪ ,‬און‬ ‫דאן ווערט ארויפגעשטעמּפלט דער "משומר" חותם‪ ,‬ווי אויך‬ ‫מאטיש אויפ'ן סקרין דער סימבאל פון‬ ‫אויטא ַ‬ ‫ָ‬ ‫קומט ארויף‬ ‫"טעג"‪ ,‬וואס אזוי ארום וועט מען זיין הונדערט ּפראצענט‬ ‫פארזיכערט בעז"ה‪ ,‬אז די כלי איז כשר און איז נישט ָאפן צו‬ ‫קיין רוחניות'דיגע סכנות בעז"ה‪.‬‬ ‫עס דערקענט זיך אויף די תלמידים דער "עד שתחפץ"‪ ,‬ווי‬ ‫זיי זענען אלע אונטער'ן אויסטערלישן רושם פון דעם כינוס‬ ‫הגדול און די הארציגע דרשות נאמרים בדעת בבינה ובהשכל‪,‬‬ ‫די תלמידים קומען צו גיין פון זייער אייגענעם ווילן‪ ,‬בחפץ‬ ‫פארשטייענדיג אז מ'טוט דאס נאר פאר די אייגענע טובה‪,‬‬ ‫לב‪ַ ,‬‬ ‫למען ייטב להם ולזרעם אחריהם‪ .‬די חשוב'ע עלטערן‪ ,‬מאידך‬ ‫געווארן אויפגעציטערט צו הערן די סכנה‬ ‫ָ‬ ‫גיסא‪ ,‬וועלכע זענען‬ ‫האלטן דערין פאר'ן וואוילזיין פון זייערע‬ ‫בא ַ‬ ‫וואס ליגט ַ‬ ‫נוראה ָ‬ ‫קינדער‪ ,‬שטייען צו דערצו‪ ,‬און טוען מעורר זיין די קינדער‬ ‫אויסצופאלגן פולקאם די תקנות‪ .‬‬ ‫‪6‬‬ ‫צו דער זעלבער צייט איז אויך אין דער ישיבה גדולה‬ ‫אנטשטאנען א שטארקע התעוררות בנוגע דער נושא‪ .‬דער‬ ‫מנהל הישיבה הרה"ג רבי נפתלי בלומענפעלד שליט"א‪ ,‬האט‬ ‫די פארגאנגענע וואך געהאלטן א פייערדיגע דרשה בהיכל‬ ‫הישיבה גדולה‪ ,‬ארויסברענגענדיג בטוב טעם ודעת דעם גרויסן‬ ‫חורבן פון דער כלי‪ ,‬וואס איז אין שארפסטן קעגנזאץ צו דעם‬ ‫ציל פארוואס א בחור געפינט זיך אין ישיבה‪ ,‬להגות באמרי‬ ‫שפר‪ ,‬צו הארעווען על התורה והעבודה‪ .‬דער מנהל האט‬ ‫דערביי אראּפגעשטעלט די תקנות הישיבה‪ ,‬אז יעדע אזא כלי‬ ‫נאר אויף דעם אופן מעג‬ ‫מוז גע'כשר'ט ווערן דורך משומר‪ ,‬און ָ‬ ‫זיך דאס געפינען ביי תלמידי הישיבה‪.‬‬ ‫דעם פאלגענדן מיטוואך זענען די טעכניקער פון "משומר"‬ ‫סּפעציעל אראּפגעפארן צו די בניני הישיבה אין קווינס‪,‬‬ ‫און ס'איז ַא שיינע מראה ווען צענדליגער תלמידים האבן‬ ‫ס'זאל גע'כשר'ט‬ ‫ָ‬ ‫געשטראמט איבערצוגעבן זייערע כלים‪ ,‬כדי‬ ‫זאל דערצו‬ ‫ווערן‪ ,‬און זיין ראוי אז א בחור א תלמיד הישיבה ָ‬ ‫רלאנגט לויט די תקנות הישיבה‪.‬‬ ‫פא ַ‬ ‫האבן ‪ ‬צוטריט‪ ,‬ווי ַ‬ ‫קענען ָ‬ ‫ווי ס'ווערט איבערגעגעבן פון די מנהלים און עסקנים האלט‬ ‫ָאן דאס התעוררות צווישן די תלמידים‪ ,‬און מ'גרייט זיך צו‬ ‫גיין דערמיט ווייטער און ווייטער‪ ,‬צו פארזיכערן אז די היכלי‬ ‫זאלן‬ ‫ישיבותינו הקדושות‪ ,‬וואו דער דור העתיד ווערט נתחנך‪ָ ,‬‬ ‫זיין גענצליך מופרשים ומובדלים מכל מרעין בישין‪ ,‬מ'זאל‬ ‫קענען ווייטער מעמיד זיין דורות ישרים ומבורכים וואס זאלן‬ ‫שּפינען דעם שלשלת הזהב פון כלל ישראל‪ ,‬ביז מ'וועט שוין‬ ‫זוכה זיין שיערה ה' עלינו רוח טהרה ממרום‪ ,‬בביאת משיח‬ ‫צדקינו בב"א‪.‬‬ ‫פרייטאג‪ ,‬עש"ק פ' חקת‪ ,‬ט' תמוז תשע"ה‬ ‫נקבאר זיין‬ ‫דא ַ‬ ‫זיי וועלן איינזען עד היכן הדברים מגיעים‪ ,‬און וועלן ַ‬ ‫אז מ'האט פאר זיי אראּפגעשטעלט די יסודות נאמנים‪ ,‬וואס וועט‬ ‫זיי באגלייטן אויפ'ן גאנץ לעבן זיך צו קענען פירן במעגלי צדק‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫פלאם‪-‬פייערדיגע דרשה פון הרה"ג‬ ‫רבי יצחק אייזיק קרישעווסקי שליט"א‪,‬‬ ‫ר"מ בישיבה גדולה ד'סאטמאר‬ ‫שּפאנונג האבן די תלמידים זיך צוגעהערט צו די‬ ‫ַ‬ ‫‪ ‬מיט‬ ‫פלאמפייערדיגע דשרה פון דעם בארימטן מלהיב לבבות ישראל‬ ‫ַ‬ ‫לאבינו שבשמים‪ ,‬משפיע בחסד עליון‪ ,‬הרה"ג רבי יצחק אייזיק‬ ‫קרישעווסקי שליט"א‪ ,‬ר"מ בישיבה גדולה‪.‬‬ ‫דער משפיע האט — געבויט‪ ,‬כדרכו‪ ,‬אויף יסודות מפי ספרים‬ ‫וסופרים — ארויסגעברענגט דעם גרויסן גליק פון א בחור‪ ,‬וואס‬ ‫איז זוכה צו זיין מיושבי ביהמ"ד‪ ,‬וחיי עולם נטע בתוכינו‪ .‬וויפיל‬ ‫אידן וואלטן היינט געצאלט כל הון דעלמא זיך צוריקצוזעצן צו‬ ‫די כותלי הישיבה‪ָ ,‬אן קיין דאגות הפרנסה והמשפחה‪ ,‬נאר בלויז‬ ‫לשבת בבית ה'‪ .‬ס'איז דאך אזא זכי' וואס מ'האט נאר די עטליכע‬ ‫נאר ווען מ'ניצט עס אויס ווי ס'דארף צו זיין‪.‬‬ ‫יאר אין לעבן‪ָ .‬אבער ָ‬ ‫ָ‬ ‫דער חשוב'ער ר"מ האט אויסגעשמועסט וואס דאס טייטש "מצוה‬ ‫לשמוע דברי חכמים"‪ ,‬אז אויסער וואס מ'באקומט שכר פאר'ן טון‬ ‫די מצוה גופא‪ ,‬ווי צום ביישּפיל לענינינו נישט צו פארמאגן כלים‬ ‫מ'טאר נישט‪ ,‬איז באזונדערע מצוה לשמוע דברי חכמים‪,‬‬ ‫ָ‬ ‫וואס‬ ‫ָ‬ ‫בלויז פאר דעם אליין‪ ,‬פאר'ן זיך צוהערן צו די תקנה‪ ,‬וועט מען‬ ‫שוין באקומען א געוואלדיגן שכר‪ .‬חז"ל זאגן אונז דערפאר דעם‬ ‫לשון‪ ,‬לשמוע דברי "חכמים"‪ ,‬ווייל ווען ס'קומט צו תקנות דארף‬ ‫מען אונזער אייגענעם שכל שטעלן אין דער זייט‪ ,‬און וויסן אז‬ ‫וואס‬ ‫אונזערע מנהיגים זענען אסאך קלוגער פון אונז‪ ,‬און זיי ווייסן ָ‬ ‫איז די בעסטע פאר אונזער טובה‪.‬‬ ‫עס האט געמאכט א געוואלדיגן רושם ווען דער ר"מ האט‬ ‫אויסגערופן מיט הרגש "ווי גליקליך וועט זיין א בחור‪ ,‬וואס וועט‬ ‫זאגן פאר זיינע קינדער‪ ,‬אז ער האט אלס בחור נישט געהאט‬ ‫קענען ָ‬ ‫קיין שום שייכות מיט דער טעכנעלאגיע"! וויפיל גרינגער וועט עס‬ ‫זיין ביי זיי תובע צו זיין‪ ,‬ווען די ‪ ‬טעכנעלאגיע וועט שוין זיין אסאך‬ ‫זאלן‬ ‫מער פארגעשריטן‪ ,‬משיח זאל אוודאי פריער קומען‪ ,‬אז זיי ָ‬ ‫זיך פירן בדרך התורה והראוי‪ .‬מ'וועט דאך דעמאלט אזוי דאנקבאר‬ ‫אויסגעפאלגט די דברי‬ ‫ָ‬ ‫זיין‪ ,‬אז מ'האט געהאט דעם שכל און מ'האט‬ ‫חכמים‪ ,‬לטובתם ולטובת דורותם‪ .‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫דברות קודש מלהבות אש —‬ ‫כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א‬ ‫‪ ‬מיט א יראת הכבוד האבן די הונדכרטער תלמידים כ"י זיך‬ ‫צוגעהערט צו די דברות קודש פון רבי'ן שליט"א‪ ,‬וועלכער האט זיך‬ ‫אויסגעשמועסט מיט די טייערע תלמידים כאב לבניו‪ ,‬איבער דאס‬ ‫אנדערשקייט פון ַא בחור 'אתה בח"רתנו'‪ ,‬א בחור איז אויסדערוועלט‬ ‫מער פון סתם המון עם‪ .‬אויב דארף יעדער בעל הבית און יעדער‬ ‫יונגערמאן האבן גדרים וסייגים‪ ,‬איז דאך כל שכן וכל שכן א בחור‪,‬‬ ‫א תלמיד הישיבה‪ ,‬וואס זיצט בין כותלי בי מדרשא‪ ,‬דארף ארום זיך‬ ‫האבן אויפגעבויעט א חומת אש‪ ,‬א חומה בצורה פון אש התורה‪,‬‬ ‫אּפגעזונדערט פון יעדע סארט גוי'אישקייט‪ ,‬און וויסן אז בתורת ה'‬ ‫חפצו און עּפעס אנדערש איז מאוס און פרעמד בתכלית‪ .‬‬ ‫מיט א הקדמה פון מרן רבינו הק' זי"ע אויף דעם ענין פון "ויקח‬ ‫קרח"‪ ,‬האט דער רבי שליט"א ארויסגעברענגט דברים ברורים‪ ,‬אז‬ ‫א בחור זאל וויסן דער ענין פון זיך צושטעלן צו תקנות הישיבה איז‬ ‫א מורא'דיגער אחריות‪ .‬ווען די תורה וויל ארויסברענגען אין איין‬ ‫ווארט וואס דער חטא פון קרח איז געווען‪ ,‬זאגט די תורה "ויקח‬ ‫קרח"‪ ,‬ווי רש"י טייטשט דאס "לקח עצמו לצד אחד להיות נחלק‬ ‫מתוך העדה"‪ .‬ווען א איד האלט זיך צו דער עדה הקדושה‪ ,‬ער‬ ‫דאן האט ער שמירה‪ ,‬ער האט‬ ‫פאלגט די תקנות פון די עיני העדה‪ַ ,‬‬ ‫ָ‬ ‫לאזט זיך ָאּפ פון די עדה‪,‬‬ ‫סייעתא דשמיא‪ .‬אבער אין די רגע ער ָ‬ ‫ער האלט זיך קלוגער‪ ,‬לקח עצמו לצד אחד‪ ,‬איז רחמנא ליצלן וואו‬ ‫מ'קען אנקומען‪" ,‬וירדו חיים שאולה"‪ ,‬לעבעדיגערהייט פאלט מען‬ ‫אריין חלילה אין שאול תחתית‪ ,‬ה"י‪.‬‬ ‫באזונדער האט דער רבי שליט"א אויסגענוצט די געלעגנהייט‪,‬‬ ‫רעדנדיג פון דעם ענין וואס אלץ מ'קען האבן אויף די כלי פון‬ ‫סענסא‪ ,‬אז א גרויס טייל פונעם ּפראבלעם איז אז די בחורים‬ ‫סארט ניגונים פון ּפויערישע פארגרעבטע‬ ‫הערן זיך ָאן מיט ַאלע ָ‬ ‫זינגער‪ ,‬וואס ברענגט אריין א קרירות אין די הערצער‪ ,‬און האט‬ ‫נאכגעזאגט‪ ,‬אז ווען מ'שטעלט צוזאם די אותיות וואס פאלגן נאך‬ ‫"זמר" קומט ארויס די ווארט "נחש"‪ .‬אויב חלילה הערט מען‬ ‫שלאנג וואס‬ ‫ַ‬ ‫געזאנג ווערט דאס פארוואנדלט אין א‬ ‫ַ‬ ‫אומאיידעלע‬ ‫גיסט אריין גיפט אין די הערצער פון די תלמידים‪ .‬מ'מאכט א ברכה‬ ‫ביינאכט‬ ‫ַ‬ ‫יעדן טאג‪ ‬שלא עשני גוי‪ ,‬אבער אויב הערט מען זיך אן‬ ‫מיט גוי'אישע נגינה‪ ,‬ווערט נתחלף די נשמה‪ ,‬און מ'קען שוין נישט‬ ‫מאכן די ברכה‪ ,‬ח"ו!‬ ‫ַ‬ ‫דער רבי שליט"א האט געזאגט‪ ,‬יעדער בחור דארף וויסן ביי‬ ‫‪Friday June 26, '15‬‬ ‫זיך‪ :‬די תקנות וואס מיינע ראשי ישיבה‪ ,‬מיינע מנהלים האבן‬ ‫אוועקגעשטעלט‪ ,‬זענען פאר מיין טובה‪ ,‬און אויב פאלג איך‬ ‫דאס אויס בשלימות‪ ,‬בין איך פארזיכערט בעז"ה אז מ'וועט נישט‬ ‫אנקומען לידי נסיון ולידי בזיון‪ ,‬שלא נבוש בעולם הזה ולא נכלם‬ ‫בעולם הבא‪ .‬יעדער תלמיד מ'זאל מקבל זיין אויף זיך די תקנות‪,‬‬ ‫וואס זענען אויסגעשטעלט געווארן מיט גרויס ערנסטקייט ובכובד‬ ‫ראש‪ ,‬און פארזיכערן אז מיר קענען אנגערופן ווערן תלמידים פון‬ ‫רבי'ן זי"ע‪ ,‬וואס זיין גאנצע עבודה כל ימיו איז געווען אונז מבדיל‬ ‫ומפריש צו זיין ‪ ‬פון טומאת אמעריקע‪ ,‬מיר זאלן נישט האבן קיין‬ ‫שייכות מיט די גאנצע וועלט‪ ,‬נאר זיך פירן בקדושה ובטהרה אזוי‬ ‫ווי אונזערע רבי'ס ואבות אבותינו‪.‬‬ ‫דער רבי האט שליט"א האט מסיים געווען מיט ווארעמע ברכות‬ ‫צו תלמידיו הקרויים בנים‪ ,‬אז בזכות זה וואס מיר טוען אונזער‬ ‫השתדלות‪ ,‬וועט מען זוכה זיין צום 'מקדשין אותו מלמעלה הרבה'‬ ‫יעדער זאל זיך קענען פירן בקדושה ובטהרה‪ ,‬שטייגן און וואקסן‬ ‫מעלה מעלה על במתי התורה והיראה‪ ,‬און אויפבויען בתים נאמנים‬ ‫בישראל לה' ולתורתו‪ ,‬כי מלאכיו יצוה לך לשמרך בכל דרכיך‪,‬‬ ‫מ'זאל קענען פארן געזונטערהייט און קומען געזונטערהייט‪ ,‬מתוך‬ ‫שמירה עליונה‪ ,‬עדי נזכה לביאת משיח צדקינו‪ ,‬בב"א‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫דרשה נפלאה — הרה"ג רבי יחזקאל שרגא‬ ‫ווייס שליט"א‪ ,‬ר"מ ישיבה "אור תורה" מאנסי‬ ‫מאמענטן ביים דעם דערהויבענעם כינוס‪ ,‬איז‬ ‫‪ ‬פון די שענסטע ָ‬ ‫געווארן‬ ‫ָ‬ ‫געווען די דברים של טעם ושכל וואס איז אראּפגעגעבן‬ ‫פאר די בחורים די מטרת האסיפה‪ ,‬פון דעם דעם בארימטער פה‬ ‫מפיק מרגליות‪ ,‬זך הרעיון במיטב הגיון‪ ,‬הרב הגאון רבי יחזקאל‬ ‫שרגא ווייס שליט"א‪ ,‬ר"מ ישיבה אור תורה פון מאנסי‪ ,‬וועלכער‬ ‫איז באקאנט מיט זיין לאנגיאריגע קאריערע פון הרבצת התורה און‬ ‫השפעה ברוכה אויף בחורי חמד‪ ,‬און זיי אריינגעפירט אין א נייעם‬ ‫נאכט אדורכפירן‪.‬‬ ‫וועלט צו פארשטיין וואס מ'וויל דא היינט ַ‬ ‫זאל" ווען ער‬ ‫דער נואם הכבוד האט ממש "עלעקטעריזירט דעם ַ‬ ‫פארבן די אינערליכע מלחמות‬ ‫האט אראּפגעלייגט מיט לעבעדיגע ַ‬ ‫פאר אין די הערצער פון די תלמידים‪ ,‬פון איין זייט די‬ ‫וואס קומט ָ‬ ‫נגיעה צו וועלן זיין גוט און וואויל‪ ,‬אבער לעומת זה דער יצר לב‬ ‫האדם רע מנעוריו‪.‬‬ ‫"עס איז נישטא אזא מציאות"‪ ,‬האט דער חשוב'ער רעדנער‬ ‫געשטורעמט בקול חוצב‪ ,‬אז א בחור זאל קענען ביי זיך באשליסן‪,‬‬ ‫אז ס'איז דא צוויי סארטן בחורים; איינס זענען די מצוינים‪ ,‬די גוטע‬ ‫תלמידים‪" ,‬זיי" מוזן זיך טאקע צושטעלן צו די תקנות‪ ,‬און דאן‬ ‫שוואכערע תלמידים‪ ,‬וואס פון זיי‬ ‫ַ‬ ‫איז דא א צווייטע קאטעגאריע‪,‬‬ ‫סאך‪ .‬ממילא‪ ,‬מאכט ער אּפ ביי זיך‪ ,‬אלס‬ ‫פארלאנגט זיך נישט קיין ַ‬ ‫סארט‪ ,‬ער קען נישט‪ ,‬ער‬ ‫ּפועל יוצא‪ ,‬אז ער איז פון דעם צווייטן ָ‬ ‫דארף נישט‪ ,‬און דעריבער זענען די תקנות אים נישט מחייב‪ ,‬ווייל‬ ‫מ'מיינט דאך לכתחילה נישט אים‪...‬‬ ‫"דאס איז אפיקורסות! — האט דער ראש ישיבה אויסגעשריגן!‬ ‫— אזא מחשבה‪ ,‬אז איך בין פון א שוואכערן טייל פון כלל ישראל‪,‬‬ ‫פון מיר פארלאנגט נישט דער רבוש"ע וואס ער פארלאנגט פון‬ ‫יענעם‪ ,‬איז א מחשבת מינות! וואו וועלן מיר אנקומען אויף דער‬ ‫וועלט אויב א בחור וועט זיך מאכן אזא חשבון? כולנו בני איש‬ ‫אחד אחים אנחנו‪ .‬כלל ישראל איז איינס‪ .‬און פון יעדן פארלאנגט‬ ‫זיך די זעלבע ללמוד וללמד לשמור ולעשות‪ .‬אן דעם איז נישטא‬ ‫קיין כלל ישראל‪ .‬דער רבוש"ע קוקט ארויס אויף יעדן איד‪ ,‬אויף‬ ‫יעדן בחור‪ ,‬ער זאל אים מיט זיינע כשרונות דינען בלב שלם"‪.‬‬ ‫בדעת נבונים האט דער ר"מ אויסגעשמועסט די לעכערליכקייט‬ ‫פון דער עצם געדאנק א בחור זאל זיך ארומדרייען מיט די אלע‬ ‫כלים‪ .‬מ'שּפארט זיך איין‪ ,‬שעות זינדערט מען זיך אּפ פון דער‬ ‫געזעלשאפט און מ'ווערט "אדיקטעד" צו די כלים‪ .‬ס'איז דאך ממש‬ ‫אומפארשטענדליך‪ .‬ס'איז דער גרעסטער בזיון אזא אויפפירונג‪.‬‬ ‫אז ס'איז יא דא אמאל פרייע זמנים‪ ,‬א בחור שּפירט מ'דארף זיך‬ ‫אמאל אויסלופטערן‪ ,‬זאל מען פארברענגען מיט די חברים‪ .‬דאס‬ ‫שאדן בגשמיות אויך‪.‬‬ ‫מאכט דאך אים ָ‬ ‫זיין פארזינקען אין די כלים ַ‬ ‫אינגאנצן אויס מענטש‪ .‬און אודאי און אודאי ווען אין‬ ‫ַ‬ ‫מ'וועט‬ ‫דעם איז תלוי איסורים חמורים ונוראים‪ ,‬איז דאך פשוט אז יעדער‬ ‫בחור מוז זיך צושטעלן צו די תקנות וואס דער רבי שליט"א האט‬ ‫אראּפגעשטעלט‪ ,‬למען ייטב לכם‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫דער גרויסער ָא ּפרוף‬ ‫‪ ‬נאך די ווארעמע דרשות האט הרה"ג ר' חיים אהרן פריעדמאן‬ ‫שליט"א‪ ,‬דער יושב ראש‪ ,‬פארגעלייענט די החלטות האסיפה‪ ,‬און‬ ‫איינגעמאלדן אז די הנהלת הישיבה נעמט זיך טאקע הלכה למעשה‪,‬‬ ‫און פון היינט און ווייטער ווערט פארלאנגט פון יעדן תלמיד צו‬ ‫האבן א "שמירה" אויף די סענסאס‪ ,‬און די מנהלי הישיבה וועלן‬ ‫שטיין דערויף בכל תוקף ועוז‪ .‬די תקנות זענען א טאג דערויף‬ ‫אויך ארויסגעשיקט געווארן צו ַאלע עלטערן אהיים‪ ,‬וואו ס'ווערט‬ ‫באריכות אויסגעשמועסט דער גרויסער ּפראבלעם מיט דער כלי‪,‬‬ ‫און ס''ווערט אויסגעדריקט די בקשה צו די חשוב'ע עלטערן‬ ‫פארזיכערן אז די קינדער שטעלן זיך‬ ‫מיטצושטיין‪ ,‬קאאּפערירן‪ ,‬און ַ‬ ‫צו פולקאם צו דער תקונה‪.‬‬ ‫דער כינוס הגדול האט זיך געשלאסן מיט אויסערגעווענליכע‬ ‫רגשי קודש און די טויזנטער תלמידי הישיבות זענען פון דארט‬ ‫ארויס מלא הרגש און איבערגענומענקייט‪ ,‬מיט א פעסטע קבלה‬ ‫לעשות ככל דברי התורה הזאת‪ .‬צו דער זעלבער צייט ווערט‬ ‫איבערגעגעבן אז מ'האט זיך נישט אּפגעשטעלט בלויז ביי התעוררות‪,‬‬ ‫נאר מ'האלט שוין לאנג ביים נעקסטן שטאּפל פון 'הלכה למעשה'‪.‬‬ ‫דער כינוס קודש וועט פארשריבן ווערן אלס דער מעמד ווען‬ ‫די טייערע בחורי הישיבות זיך צוזאמגעקומען לּפונדק אחד‪,‬‬ ‫אראפשטעלן די ריכטיגע יסודות פאר די גדרי הקדושה פון די‬ ‫יארק‪ ,‬די פונדאמענטן און‬ ‫ישיבות קדושות ד'סאטמאר אין ניו ָ‬ ‫תקנות וואס וועלן באשיצן און פארפאנצערן את עמלינו אלו‬ ‫הבנים און די כותלי בי מדרשות וואו זיי ווערן ערצויגן‪ ,‬אּפגעהיטן‬ ‫צו ווערן מכל ּפגע ומכשול‪ ,‬ארויסצורייסן דעם שורש פורה ראש‬ ‫ולענה‪ ,‬זיי זאלן קענען אויסוואקסן הייליג און ערליך‪ ,‬לנחת רוח‬ ‫הוריהם ומוריהם‪ ,‬לשם ולתפארת כל בית ישראל‪ .‬‬ ‫הונדערטער תלמידי הישיבות ד'סאטמאר שטייען גענצליך‬ ‫"סענסא" אפילו באופן כשר‬ ‫ַ‬ ‫אוועק פון דעם כלי‬ ‫צו דער זעלבער צייט וואס מחד גיסא איז מען אזוי מעורר‬ ‫סענסאס אן א‬ ‫ַ‬ ‫און מ'באקעמפט בכל התוקף די ערשיינונג פון‬ ‫שמירה פון "משומר" צווישן די בחורי חמד תלמידי הישיבות‪,‬‬ ‫געבן איבער די מנהלים רוחניים‪ ,‬אז ס'איז באמת א נחת‬ ‫פאקט‪ ,‬אז‬ ‫דקדושה ווען ס'שטעלט זיך ארויס דער הערליכער ַ‬ ‫הונדערטער תלמידים זענען פון שטענדיג אן אוועקגעשטאנען‬ ‫דערפון‪ ,‬סחור סחור אמרינן לנזירא‪ ,‬און נישט געהאט מיט דער‬ ‫ּפלאנען אויף ווייטער אויך‬ ‫כלי קיין שום מגע ומשא‪ ,‬און זיי ַ‬ ‫צו זיין אּפגעהיטן דערפון — שמרו מכל משמר‪.‬‬ ‫האבן‬ ‫ס'שטעלט זיך ארויס‪ ,‬אז דער רוב פון די תלמידים ָ‬ ‫נאך‬ ‫אליין געהאט דעם הרגש‪ ,‬זיך צוגעהערט לדברי חכמים ָ‬ ‫מ'האט אין אנהויב מעורר געווען‪ ,‬אז אזא כלי איז‬ ‫ָ‬ ‫ווען‬ ‫דרכה לילך ולהזיק‪ ,‬האבן זיי דאס תיכף אויפגענומען מיט‬ ‫טראץ‬ ‫ָ‬ ‫מאס ערנסטקייט‪ָ ,‬אן קיין התחכמות‪.‬‬ ‫דער גרעסטער ָ‬ ‫וואס אויבנאויף איז עס א שטארקע באקוועמליכקייט‪ ,‬און‬ ‫ָ‬ ‫בתחבולות היצר קען מען עס גאר אנקוקן אלס דבר טוב‪ ,‬צו‬ ‫האבן‬ ‫קענען הערן שיעורי תורה‪ ,‬דרשות התעוררות‪ ,‬אא"וו‪ָ ,‬‬ ‫זיי זיך גענצליך מתנזר געווען דערפון‪ ,‬מוחל געווען די טובות‬ ‫הנאה דערפון‪ ,‬און קענען אצינד גליקליך אויסרופן "עשינו‬ ‫אויסגעפאלגט דעם דעת‬ ‫ָ‬ ‫ככל אשר צויתנו"; זיי האבן פולקאם‬ ‫תורה‪ ,‬און בכלל נישט אריינגעקומען לידי נסיון‪.‬‬ ‫ס'דארף דא אונטערגעשטראכן ווערן‪ ,‬אז מטעם הנהלת‬ ‫רלאנגט‪ ,‬אז לכתחילה איז בעסער די‬ ‫פא ַ‬ ‫קלאר ַ‬ ‫הישיבה ווערט ָ‬ ‫תלמידים זאלן בכלל נישט פארמאגן קיין סענסא‪ .‬‬ ‫‪7‬‬ ‫געווארן‬ ‫ָ‬ ‫סעיף א' פון די תקנות וואס זענען אהיימגעשיקט‬ ‫פאר די עלטערן נאך דער אסיפה לייענט זיך ווי פאלגענד‪:‬‬ ‫"מצוה מן המובחר איז מ'זאל אינגאנצן נישט האבן קיין שום‬ ‫סענסא‪ .‬עלטערן זאלן מוטיגן די קינדער אינגאנצן נישט צו‬ ‫האבן קיין שייכות צו די כלי וואס איז א שטער פון לערנען‬ ‫און עלי' ברוחניות‪ — .‬דער חותם פון 'משומר' איז 'נישט קיין‬ ‫הכשר' און היתר צו האבן א סענסא‪ ,‬נאר א שמירה פאר‬ ‫איינעם וואס פארמאגט שוין"‪.‬‬ ‫ס'איז א קלארער מציאות‪ ,‬אז מ'דערקענט א חילוק‪ַ ,‬א‬ ‫דערהויבנקייט‪ ,‬אויף א תלמיד וואס פארמאגט אינגאנצן נישט‬ ‫קאּפ ליגט אין דער‬ ‫קיין סענסא‪ ,‬אפילו באופן הכשר‪ .‬דער ָ‬ ‫תורה הק'‪ ,‬און מ'לאזט נישט ָאפן דעם ּפתח אוועקגעשלעּפט‬ ‫צו ווערן לדברים של מה בכך‪.‬‬ ‫ס'איז א געוואלדיגער חיזוק‪ ,‬ווען ס'שטעלט זיך ארויס אז‬ ‫טאקע דערצו במלוא התוקף‪ ,‬און‬ ‫האלטן זיך ַ‬ ‫אזויפיל תלמידים ַ‬ ‫האבן ביי זיך אזא כלי בשום פנים‪,‬‬ ‫וועלן ווייטער אויך נישט ָ‬ ‫ובשום אופן‪ .‬די הנהלה רוחניות איז אצינד שטארק מעודד‬ ‫למשמרתי"!‪ ‬מ'זאל‬ ‫ָ‬ ‫ומעורר אלע תלמידים‪" ,‬ועשיתם משמרת‬ ‫אוועקווארפן די כלי סענסא‪ ,‬וואס איז בכל אופן‬ ‫ַ‬ ‫אינגאנצן‬ ‫א שטער צו די רוחניות'דיגע עלי' פון א תלמיד הישיבה אין‬ ‫די גליקליכע יארן ווען מ'קען קונה זיין אזויפיל תורה ויראת‬ ‫שמים בין כותלי הישיבה הק'‪ ,‬ובזכות זה וועט מען בוודאי זוכה‬ ‫זיין להתעלות מעלה מעלה על במתי התורה והיראה‪ ,‬לשם‬ ‫ולתפארת כל בית ישראל‪.‬‬