‫אפעלאט אורטייל‪:‬‬
‫פעדעראלער ּ‬
‫פרייטאג פ' בשלח‬
‫טראמפּ דארף איבערטראכטן זיין פירערשאפט סטראטעגיע‬
‫אין ליכט פון פעדעראלע געריכט אורטיילן קעגן אים‬
‫אינערהאלב די טראמפּ אדמיניסטראציע‪,‬‬
‫איז מען פאריגן פרייטאג פארנומען געווען‬
‫מיט צוויי הויפּט טעמעס‪ .‬דאס ערשטע איז גע־‬
‫ווען די באלדיגע פראגע ווי אזוי צו רעאגירן‬
‫צו דעם איינשטימיגן פעדעראלן אפּעלאט‬
‫געריכט אורטייל פון דאנערשטאג אווענט‪,‬‬
‫וואס האט געלאזט אין קראפט דאס צייטוויילי־‬
‫גע אפּשטעלן דעם פּרעזידענט'ס עקזעקוטיווע‬
‫פארארדענונג איבער פארבאטן איינטריט קיין‬
‫אמעריקע פאר מענטשן וואס זענען געבוירן‬
‫אין די זיבן לענדער וואס האבן א מאיאריטעט‬
‫מוסולמענער באפעלקערונג‪.‬‬
‫די צווייטע פילייכט וויכטיגערע פראגע‬
‫איז געווען‪ ,‬ווי אזוי דער נייער פּרעזידענט‬
‫דארף טוישן זיין צוגאנג צו רעגירונג פי־‬
‫רערשאפט‪ ,‬אין ליכט פון די פּראבלעמען אין‬
‫וואס ער שטויסט זיך אן‪ .‬ער קען טאקע‬
‫איגנארירן די קעגנערשאפט אין קאנגרעס‪,‬‬
‫אויסלאכנדיג זיך פון די דעמאקראטן ווייל ער‬
‫האט געווינען‪ ,‬און נישט זיי; ער קען זיך אויך‬
‫ערלויבן צו איגנארירן די מאסן פּראטעסטן און‬
‫אנדערע אויסדרוקן פון קעגנערשאפט צו אים‬
‫וואס שפּילט זיך אפּ איבער'ן לאנד‪ ,‬ווייל ער‬
‫האט געווינען‪ ,‬און נישט זייער קאנדידאט‪ .‬ער‬
‫קען אבער נישט איגנארירן ווען די געריכטן‬
‫האלטן אין איין אורטיילן קעגן אים‪ ,‬ווייל פע־‬
‫דעראלע ריכטער לאכן זיך אויס פון יעדן‪,‬‬
‫אפילו פון א פּרעזידענט האבן זיי אויך נישט‬
‫קיין מורא‪ ,‬ווייל זיי זענען באשטימט צו לע־‬
‫בנסלענגליכע טערמינען‪ ,‬טאקע צוליב די סיבה‬
‫אז זיי זאלן נישט מוזן מורא האבן פאר קיין‬
‫פּאליטישאנס אויב זיי דארפן אמאל אורטיילן‬
‫קעגן איינעם פון זיי‪.‬‬
‫א פעדעראלער ריכטער מוז זיך אפילו‬
‫נישט רעכענען מיט'ן דעת הקהל‪ ,‬מיט די‬
‫מיינונג פון פאלק‪ ,‬ווייל איינע פון די אויפ־‬
‫גאבעס פון די פעדעראלע געריכטן איז צו פאר־‬
‫זיכערן אז מען פאלגט אויס די קאנסטיטוציע‪.‬‬
‫אפילו אויב די סענטימענטן פון פאלק שטופּן‬
‫דעם קאנגרעס און דעם פּרעזידענט דורכצו־‬
‫פירן א געזעץ וואס איז אין קאנפליקט מיט‬
‫איינע פון די קאנסטיטוציאנאלע גרונד‬
‫פּרינציפּן‪ ,‬ליגט די פליכט אויף די פעדעראלע‬
‫ריכטער ריכטיג אויסצוטייטשן די קאנסטיטו־‬
‫ציע און גיין קעגן דעם פּאפּולערן שוואונג‪,‬‬
‫אפילו צו די אויפרעגונג פונעם ברייטן פאלק‬
‫און צו די אנטריסטונג פונעם פּרעזידענט‪.‬‬
‫דאס איז די לעקציע וואס איז אנגעקומען‬
‫צום ווייסן הויז‪ ,‬ווען דער פּרעזידענט האט זיך‬
‫אנגעשטויסן אין א קעגנערשאפט צו זיין עקזע־‬
‫קוטיווע פארארדענונג אויף די איינצוימונג‬
‫פאר פּליטים אדער אימיגראנטן אדער באזו־‬
‫כער וואס קומען פון איראן‪ ,‬איראק‪ ,‬ליביע‪,‬‬
‫סיריע‪ ,‬תימן‪ ,‬סאמאליע און סודאן‪ ,‬די "זיבן לע־‬
‫נדער"‪ ,‬וואס די ליסטע קען מעגליך פארגרע־‬
‫סערט ווערן‪ ,‬ווייל א סאך פרעגן פארוואס מען‬
‫נעמט נישט אריין אין חשבון אויך סאודי‬
‫אראביע‪ ,‬פון וואו רוב פון די סעפט‪11 .‬‬
‫טעראריסטן זענען געקומען‪ ,‬און פּאקיסטאן‪,‬‬
‫וואס איז א הויפּט נעסט פון על קאידא און אנ־‬
‫דערע טעראריסטן‪.‬‬
‫אנאליסטן האבן דאנערשטאג אווענט‬
‫אנגעוויזן‪ ,‬אז אין דעם איצטיגן געריכטליכן‬
‫קאמף‪ ,‬האבן שוין ‪ 4‬ריכטער געאורטיילט קעגן‬
‫טראמפ‪ 2 ,‬וואס זענען באשטימט געווארן‬
‫דורך דעמאקראטישע פרעזידענטן און ‪ 2‬דורך‬
‫רעפובליקאנער‪ ,‬זאל דאס זיין דער בעסטער‬
‫צייכן פאר'ן פרעזידענט אז דאס איז נישט קיין‬
‫פארטייאישער קאמף קעגן אים‪.‬‬
‫אפילו אין דעם טראמפּ שטאב האט מען‬
‫שוין אויך אנערקענט אז ווען ער האט ארויסגע־‬
‫געבן זיין עקזעקוטיווע פארארדענונג צוויי‬
‫וואכן צוריק פרייטאג פארנאכטס‪ ,‬איז דאס גע־‬
‫ווען אן איבערגעאיילטער שריט‪ ,‬עס איז נישט‬
‫געווען געהעריג פארגעברייט‪ ,‬ווייל מיט‬
‫אביסל מער פארזיכטיגקייט וואלט די פאראר־‬
‫דענונג געקענט אדרעסירן טייל פון די פּונקטן‬
‫וואס זענען גענוצט געווארן אין די געריכטן‬
‫אפּצושטעלן די פארארדענונג‪.‬‬
‫מען האט אפילו נישט צעוויסן געטאן‬
‫פריער די הויפּט באאמטע אין די טראמפּ‬
‫אדמיניסטראציע‪ ,‬אזוי ווי דעם דירעקטאר פון‬
‫היימלאנד זיכערקייט‪ ,‬אז די פארארדענונג‬
‫קומט‪ ,‬נאר זיי האבן דאס געמוזט הערן אין די‬
‫אלגעמיינע נייעס באריכטן‪.‬‬
‫דאס קומט מיט די אומערפארונג אין רע־‬
‫גירונג ווירטשאפט פון דעם נייעם פּרעזידענט‬
‫מיט זיינע הויפּט געהילפן‪ ,‬וואס מען האפט אז‬
‫פאר'ן צוקונפטיגן דערפאלג פון די טראמפּ‬
‫אדמיניסטראציע‪ ,‬וועט מען זיך לערנען פון די‬
‫טעותים און אביסל פארריכטן דעם צוגאנג‪.‬‬
‫פאקטיש האלט רוב פונעם אמעריקאנער‬
‫פאלק אז מען דארף יא צוימען די אימיגראציע‬
‫פון די פּליטים‪ ,‬מען דארף יא שליסן די‬
‫אמעריקאנער טויערן פאר פרעמדע‪ ,‬און כאטש‬
‫מען וועט נישט ארויסזאגן אז די געפילן זענען‬
‫קעגן מוסולמענער‪ ,‬ווייל עס איז דאך‬
‫אומקאנסטיטוציאנאל צו דיסקרימינירן קעגן‬
‫רעליגיע‪ ,‬איז דאס אבער א לאנג איינגעגעסענע‬
‫אמעריקאנע טראדיציע‪ ,‬ביים רוב פאלק‪ ,‬נישט‬
‫אריינצולאזן אימיגראנטן‪ .‬דאס איז דאך געווען‬
‫די הויפּט טעמע פון דעם טראמפּ פּרעזידענט‬
‫וואל זיג‪ ,‬זיין פארשפּרעכונג נאכאמאל צו‬
‫מאכן אמעריקע גרויס! ער וועט צוריקברענגען‬
‫דזשאבס צו די אמעריקאנער! ער וועט נישט‬
‫אריינלאזן קיין אויסלענדער ווילאנג מען וועט‬
‫נישט האבן א בעסערן סיסטעם צו פארזיכערן‬
‫אז עס גליטשן זיך נישט אריין קיין מעגליכע‬
‫טעראריסטן!‬
‫אפילו אין די ערשטע צוויי וואכן פון דעם‬
‫די דריי‬
‫אפּטיילונגען‬
‫פון די‬
‫אמעריקאנער‬
‫רעגירונג‬
‫די קאנסטיטוציע טיילט צו די‬
‫רעגירונג מאכט אין אמעריקע צו‬
‫דריי אפּטיילונגען‪ :‬די עקזע־‬
‫קוטיווע‪ ,‬די לעגיסלאטיווע און די‬
‫יורידישע‪.‬‬
‫דער פּרעזידענט ווערט ער־‬
‫וויילט אנצופירן מיט די עקזע־‬
‫אפטיילונג‪ .‬ער זיצט אין‬
‫קוטיווע ּ‬
‫ווייסן הויז‪ ,‬אבער די מאכט איז‬
‫ביים פּרעזידענט‪ ,‬אפּגעזען וואו ער‬
‫געפינט זיך‪.‬‬
‫געזעצן דארפן דורכגעפירט ווערן אין די צוויי הייזער פון קאנגרעס‪.‬‬
‫אין סענאט האט יעדע סטעיט א גלייכע מאכט‪ ,‬האבנדיג צוויי ערוויילטע‬
‫סענאטארן‪ .‬עס זענען דא הונדערט סענאטארן‪ .‬אין רעפּרעזענטאנטן הויז‬
‫איז דא ‪ 435‬קאנגרעסלייט‪ ,‬וואו יעדע סטעיט איז בארעכטיגט צו מינימום‬
‫איין קאנגרעסמאן‪ ,‬אבער דער ציל איז איינצוטיילן די קאנגרעסיאנאלע‬
‫דיסטריקטן לויט די באפעלקערונג‪.‬‬
‫די יורידישע אפּטיילונג ווערט אנגעפירט דורך פעדעראלע ריכטער‬
‫וואס ווערן נאמינירט דורכ'ן פּרעזידענט און באשטעטיגט דורכ'ן סענאט‬
‫צו א לעבנסלענגליכע קאדענץ‪ ,‬וואס דער ציל דערפון איז‪ ,‬ארויסצונעמען‬
‫די ריכטער פון פּאליטיק‪ .‬זיי דארפן נישט באזארגט זיין אז זיי וועלן מוזן‬
‫געפעלן פאר א פּרעזידענט וואס איז אין אמט אדער אז זיי וועלן מוזן‬
‫קאמפּיינען פאר ווידערערוויילונג צי ביים פאלק אדער ביים סענאט‪ ,‬ווייל‬
‫ווען זיי זיצן שוין אין אמט‪ ,‬איז דער איינציגער וועג ווי אזוי מען קען ּפטור‬
‫ווערן פון זיי דורך אן אימפּיטשמענט פּראצעדור וואס פאר דעם פאר־‬
‫לאנגט זיך א מערהייט פון צוויי דריטל סענאטארן צו באזייטיגן א ריכטער‪.‬‬
‫דאס קומט פאר זייער‪ ,‬זייער זעלטן‪ ,‬נאר ווען מען כאפּט א ריכטער ביי א‬
‫פארברעכן אדער ערנסטע עטיקס פארלעצונגען‪.‬‬
‫דאס איז איין צענטראלע פראגע וואס איז איצט באהאנדלט געווארן‬
‫אפ־‬
‫אין דעם אפּעלאט אין סאן פראנציסקא‪ ,‬וואו אלע דריי ריכטער האבן ּ‬
‫געווארפן די באהויפּטונג פון פּרעזידענט טראמפּ אז ווען דער פּרעזידענט‬
‫טוט עפּעס אין באצוג צו נאציאנאלע זיכערקייט‪ ,‬האבן נישט די געריכטן‬
‫א רעכט צו שטעלן פראגעס אויף דעם‪ .‬אלע ריכטער האבן געאורטיילט‬
‫אז א פעדעראל געריכט האט יא א רעכט אויף דעם‪ ,‬און זיי האבן ציטירט‬
‫פּרעצעדענטן ווען עס איז שוין אזוי געווען‪.‬‬
‫די צייטונג ‪ -‬נייעס בולעטין ‪ -‬פרייטאג פ' בשלח‪ ,‬תשע"ז‬
‫אפעלאט אורטייל‪:‬‬
‫פעדעראלער ּ‬
‫פרייטאג פ' בשלח‬
‫איצטיגן קאמף‪ ,‬נאך די טראמפּ עקזעקוטיווע‬
‫פארארדענונג‪ ,‬איז דאס פאלק נאך אלץ גע־‬
‫שטאנען מיט'ן פּרעזידענט‪.‬‬
‫די געריכטן מוזן אבער קוקן אויף די‬
‫סארט זאכן אנדערש‪ .‬אויף די פעדעראלע ריכ־‬
‫טער ליגט די פליכט צו רעכעכנען זיך מיט די‬
‫קאנסטיטוציע‪ ,‬און דאס האט איצט געברענגט‬
‫איין דורכפאל נאכ'ן צווייטן פאר די טראמפּ‬
‫אדמיניסטאראציע‪.‬‬
‫דער איצטיגער אורטייל‬
‫דאס איז וואו דער איצטיגער קאמף האט זיך אנגעהויבן‪ ,‬אין‬
‫פעדעראלן געריכט אין סיאטעל‪ ,‬וואשינגטאן‪ ,‬וואו א ריכטער האט איינגע־‬
‫פרוירן )צייטווייליג אפּגעשטעלט( די עקזעקוטיווע פארארדענונג פון‬
‫טראמפ‪ ,‬אויפ'ן גאנצן לאנד‪.‬‬
‫ּ‬
‫דער אפּעלאט איז געהערט געווארן דורך דריי ריכטער פון ‪'9‬טן קרייץ‬
‫וואס זיצט אין דעם געריכט אין סאן פראנציסקא וואו אלע דריי ריכטער‬
‫האבן באשטעטיגט דעם אריגינעלן אורטייל‪ .‬דער פּרעזידענט האט א‬
‫רעכט צו פארלאנגען א פארהער פון אלע אפּעלאט ריכטער אין דעם‬
‫קרייץ‪ ,‬וואס ביי אן ערנסטע זאך ווערט דאס אמאל נאכגעגעבן‪ ,‬כאטש עס‬
‫איז נאך זעלטענער אז דער פולער קרייץ זאל אנידערשטימען דעם‬
‫אפּעלאט אורטייל‪ .‬דאס וועט אבער פארנוצן צייט‪ ,‬ווייל אפילו אונטערגע־‬
‫יאגטערהייט וועט דאס אויך דויערן ארום א וואך צייט‪ ,‬דעריבער איז א‬
‫סופרים קאורט‪.‬‬
‫סברא אז דער פּרעזידענט זאל הייסן באלד גיין צום ּ‬
‫דאס איז די מאיעסטעטישע סופּרים קאורט געביידע אין וואשינגטאן‬
‫אויפצונעמען אן אפּעלאט‪ ,‬מוזן מינימום פיר ריכטער איינשטימען‬
‫אויף דעם‪ .‬אין עמוירדזשענסי פאלן אזוי ווי דא‪ ,‬אויב פיר ריכטער וועלן‬
‫גרייט זיין אויפצונעמען דעם אפּעלאט‪ ,‬קען דער פארהער פארקומען‬
‫סופרים קאורט‬
‫שוין‪ ,‬און ביז אין געציילטע טעג וועט ארויסקומען א ּ‬
‫אורטייל‪ .‬אזוי ווי דער סופּרים קאורט איז איצט צעטיילט אויף גלייך‪ ,‬מיט‬
‫פיר ריכטער וואס זענען באשטימט געווארן דורך רעפּובליקאנער פּרעזי־‬
‫דענטן און פיר פון די דעמאקראטן‪ ,‬איז די אנגענומענע מיינונג אז דער‬
‫אפצואווארפן‬
‫סופּרים קאורט וועט נישט האבן די נויטיגע פינף שטימען ּ‬
‫דעם אפּעלאט אורטייל‪ ,‬ממילא וועט דאס בלייבן אין קראפט‪ .‬צוליב דעם‬
‫איז גאנץ מעגליך אז זיי וועלן אפילו אינגאנצן נישט אויפנעמען דעם‬
‫אפעלאט‪.‬‬
‫עס איז שוין געווען אורטיילן קעגן די‬
‫פארארדענונג אין ערשטן מעת לעת נאכדעם‬
‫וואס עס איז אריין אין קראפט‪ ,‬צוליב די בריי־‬
‫טע שטרענגקייט פון די אריגינעלע פארארדע־‬
‫נונג‪ .‬מען האט נישט צוריק אריינגעלאזט אין‬
‫לאנד קיינעם וואס איז געבוירן אין איינע פון‬
‫די זיבן לענדער‪ .‬אפילו די וואס זענען געווען‬
‫לעגאלע איינוואוינער אין אמעריקע‪ ,‬זיי האבן‬
‫געהאט א "גרינע קארד"‪ ,‬זענען אויך אפּגע־‬
‫שטעלט געווארן דורך די גרעניץ באאמטע אין‬
‫די עירפּארטס‪ ,‬ווייל עס איז דא א צייטוויילי־‬
‫גער פארבאט אריינצולאזן זיי קיין אמעריקע‬
‫און מען מוז זיי צוריקשיקן‪ ,‬ארויפלייגן אויף‬
‫אן עראפּלאן אוועקצופארן פון אמעריקע!‬
‫די אלע וואס האבן געהאט וויזעס צו קו־‬
‫מען קיין אמעריקע‪ ,‬האט מען שוין אפילו‬
‫נישט ארויפגעלאזט אויף די עראפּלאנען אין‬
‫אויסלאנד צוליב דעם פארבאט‪ ,‬און די הונדער־‬
‫טער מענטשן וואס זענען שוין געווען אונ־‬
‫טערוועגנס‪ ,‬אדער האבן שוין געלאנדעט אין‬
‫אמעריקע‪ ,‬האט מען אויך געדארפט‬
‫צוריקשיקן‪.‬‬
‫אדוואקאטן זענען געלאפן אין די פע־‬
‫דעראלע געריכטן אין עטליכע שטעט‪ ,‬און‬
‫דער ערשטער אורטייל איז געקומען מוצ"ש‬
‫בא‪ ,‬פעברואר ‪ ,4‬אין פעדעראלן געריכט אין‬
‫ברוקלין )וואס האט די יוריסדיקציע אויף קע־‬
‫נעדי עירפארט( וואו א ריכטער האט‬
‫סוספּענדירט דעם פּונקט פון די פארארדענונג‬
‫ביז צו א שפּעטערדיגן פארהער‪ ,‬נעמליך‪ ,‬אז‬
‫מען טאר נישט ארויסווארפן פון אמעריקע‪,‬‬
‫מען טאר נישט צוריקשיקן די מענטשן וואס‬
‫האבן א לעגאלע רעכט צו זיין אין אמעריקע‪,‬‬
‫אדער אריינצוקומען קיין אמעריקע‪.‬‬
‫עס איז געווען א מעכטיגער זיג קעגן דעם‬
‫פּרעזידענט‪ ,‬און עס האט געצווינגען די‬
‫אדמיניסטראציע צו טוישן די פארארדענונג‬
‫אז די וואס האבן א גרינע קארד מעגן יא‬
‫אריינקומען אין לאנד‪ ,‬זיי ווערן יא באטראכט‬
‫ווי לעגאלע אמעריקאנער איינוואוינער‪.‬‬
‫בלויז אין איין פעדעראל געריכט‪ ,‬אין‬
‫באסטאן‪ ,‬האט א ריכטער יא באשטעטיגט די‬
‫טראמפּ פארארדענונג‪ ,‬אבער אין אלע אנדערע‬
‫שטעט זענען די אורטיילן געגאנגען קעגן די‬
‫פארארדענונג‪ ,‬וואס איבעראל האט מען גע־‬
‫טראפן פעלערן דערין‪.‬‬
‫געווענליך אין אזא צייט‪ ,‬קען דער פּרעזי־‬
‫דענט זיך לערנען פון די אורטיילן‪ .‬ווען די רע‪-‬‬
‫דע איז פון אן עקזעקוטיווע פארארדענונג‪,‬‬
‫קען ער דאך צוריקציען זיין פריערדיגן דעק־‬
‫רעט און ארויסגעבן א פרישע פארארדענונג‬
‫וואס זאל זיך יא רעכענען מיט די אלע לעגא־‬
‫לע טענות וואס די געריכטן האבן ארויסגע־‬
‫די צייטונג ‪ -‬נייעס בולעטין ‪ -‬פרייטאג פ' בשלח‪ ,‬תשע"ז‬
‫שטעלט קעגן דעם אריגינעלן באפעל‪ ,‬און דער‬
‫פּרעזידענט וואלט ווייטער געקענט אנגיין‬
‫מיט זיין פּראגראם נישט אריינצולאזן קיין‬
‫אמעריקע אזעלכע מענטשן וואס קענען אויך‬
‫זיין טעראריסטן‪ .‬דאס אמעריקאנער פאלק‬
‫שטיצט דאך אין פּרינציפּ דעם געדאנק צו‬
‫האבן מער פארזיכערטע גרעניצן‪.‬‬
‫עס דויערט איצט ארום צוויי יאר פאר‬
‫איינוואוינער פון יענע לענדער צו באקומען א‬
‫וויזע קיין אמעריקע‪ .‬מען פארשט נאך זייער‬
‫פארגאנגענהייט‪ ,‬זייערע פארבינדונגען‪ ,‬זיי‬
‫אליין ווערן דורכדרינגליך עטליכע מאל אויס־‬
‫געפרעגט און אויסגעפארשט‪ ,‬דעריבער‪ ,‬אויב‬
‫זיי דארפן שוין סיי ווי ווארטן א צוויי יאר‪ ,‬קע־‬
‫נען אפילו יושר'דיגע אמעריקאנער פארשטיין‬
‫אויב מען לייגט צו נאך א שיכט צו דעם פּרא־‬
‫צעדור‪ ,‬וואס וועט דויערן נאך א פּאר חדשים‪,‬‬
‫ווייל קיינער וויל דאך נישט לאזן אמעריקע‬
‫אויף הפקר‪.‬‬
‫די ליבעראלע עלעמענטן שרייען אז די‬
‫טעראר אקטן וואס זענען פארגעקומען אין‬
‫אמעריקע איז געווען פון לעגאלע אמעריקא־‬
‫נער איינוואוינער און בירגער‪ ,‬און אין קיין‬
‫איין פאל איז עס נישט געווען פון עמיצן וואס‬
‫שטאמט פון די זיבן לענדער אויף די ליסטע‪,‬‬
‫אבער דער דעת הקהל אין אמעריקע איז דער־‬
‫שראקן פון טעראריזם און מען וועט שטיצן‬
‫דעם פּרעזידענט אין אלע זיינע באמיאונגען צו‬
‫באשיצן אמעריקע‪.‬‬
‫די נאטור פון פּרעזידענט טראמפּ איז‬
‫אבער אנדערש‪ ,‬ער קען נישט אנערקענען‬
‫אדער אראפּשלינגען א דורכפאל‪ ,‬האט ער‬
‫איגנארירט די מער מעסיגע ראטגעבער וואס‬
‫האבן פארגעשלאגן צו טוישן די עקזעקוטיווע‬
‫פארארדענונג‪ .‬ער הערט ענדערש אויס די‬
‫ראט פון סטיווען בענאן און זיינע הויפּט גע־‬
‫הילפן וואס איז א קעמפערישע ראט‪ ,‬נישט‬
‫נאכצוגעבן‪ ,‬אדרבא נאכמער קעמפן‪ ,‬וואס דאס‬
‫האט דאך געהאלפן פאר טראמפּ געווינען די‬
‫וואלן‪ ,‬אז ער איז א קעמפער קעגן דעם‬
‫עסטאבלישמענט‪ ,‬ממילא וועט ער אויך קעמ־‬
‫פן פאר גאנץ אמעריקע‪ ,‬און מען איז ווייטער‬
‫געגאנגען מיט'ן לעגאלן קאמף‪.‬‬
‫די קעגנער צו דעם פארבאט האבן סטרא־‬
‫טעגיש אויסגערעכענט אריינצוגעבן א ברייטע‬
‫אנקלאגע קעגן די גאנצע עקזעקוטיווע פאראר־‬
‫דענונג אין פעדעראלן געריכט אין סיאטעל‪,‬‬
‫וואשינגטאן‪ ,‬מיט'ן חשבון אז דארטן האבן זיי‬
‫די בעסטע אויסזיכטן צו געווינען‪ .‬אפילו אויב‬
‫דער אריגינעלער דיסטריקט ריכטער וועט‬
‫אורטיילן לטובת דעם פּרעזידענט‪ ,‬זענען‬
‫אבער צוויי דריטל פון די אפּעלאט ריכטער‬
‫אין ‪'9‬טן קרייץ‪ ,‬וואס איז הויפּטקווארטירט‬
‫אין סאן פראנצסיקא‪ ,‬קאליפארניע‪ ,‬באשטימט‬
‫געווארן דורך דעמאקראטישע פּרעזידענטן‪,‬‬
‫ווייל אזוי איז געגאנגען דאס מזל אז דארטן‬
‫זענען ליידיג געווארן זיצן ווען א דעמאקראט‬
‫איז געזעצן אין ווייסן הויז‪ ,‬אזוי איז דאס ‪'9‬טע‬
‫קרייץ געווארן דאס ליבעראלסטע אפּעלאט‬
‫געריכט אין אמעריקע‪ .‬לויט דעם איז די סברא‬
‫אז דאס אפּעלאט געריכט וועט אורטיילן קעגן‬
‫דעם פּרעזידענט‪ ,‬ווייל אויב מען קלויבט אויס‬
‫דריי ריכטער צום אפּעלאט איז דאך די סברא‬
‫אז צוויי פון זיי וועלן זיין פון די ליבעראלע‬
‫אפעלאט אורטייל‪:‬‬
‫פעדעראלער ּ‬
‫זייט‪ ,‬און אויב מען וועט האבן א פארהער‬
‫ביים גאנצן געריכט וועט דאך זיכער זיין א‬
‫צוויי דריטל מאיאריטעט קעגן טראמפּ‪ ,‬איז‬
‫אריינגעגעבן געווארן די קלאגע אין וואשינג־‬
‫טאן סטעיט‪.‬‬
‫אין וואשינגטאן רעגירט א דעמאקראטי־‬
‫שער גאווערנאר‪ ,‬דזשעי אינסלי‪ .‬וואס פארא‬
‫מחותן איז די סטעיט אין אזא אנקלאגע? ווייל‬
‫די סטעיט אוניווערזיטעט האט אויך סטו־‬
‫דענטן וואס שטאמען פון אויסלאנד‪ ,‬און זיי זע־‬
‫נען איצט בא'עוולה'ט געווארן דורך דעם איינ־‬
‫טריט פארבאט‪ .‬אזוי האט די סטעיט א רעכט‬
‫און א פליכט צו אינטערווענירן‪ ,‬אננעמען זיך‬
‫פאר די סטודענטן‪.‬‬
‫באלד האט זיך אנגעשלאסן אין די אנקלא־‬
‫גע אויך די סטעיט פון מינעסאטא‪.‬‬
‫די אנקלאגע איז צוגעטיילט געווארן צום‬
‫פעדעראלן ריכטער דזשעימס ראובארט‪ ,‬וועל־‬
‫כער איז באשטימט געווארן צו זיין פּאסטן‬
‫דורך דעם רעפּובליקאנער פּרעזידענט‬
‫דזשארדזש דאבליו בוש‪ .‬ממילא האט מען‬
‫נישט געקענט זאגן אז ער וועט אינסטינקטיוו‬
‫זיין גענויגט קעגן דעם רעפּובליקאנער פּרעזי־‬
‫דענט טראמפּ‪.‬‬
‫פרייטאג פ' בא‪ ,‬האט ראובארט גע־‬
‫אורטיילט קעגן די טראמפּ אדמיניסטראציע‪.‬‬
‫ער וואלט געקענט ארויסגעבן זיין צייטווייליגן‬
‫אפּשטעל‪ ,‬א פארבאט אויף די גאנצע פאראר־‬
‫דענוג מיט א קורצן באפעל פון עטליכע זאצן‪,‬‬
‫וואס אזוי טוט מען דאס גאנץ אפט‪ ,‬ווען מען‬
‫באשטימט דערנאך א ברייטערן פארהער אויף‬
‫די טעמע אין די נאכפאלגנדע טעג‪ .‬ראובארט‬
‫האט אבער פארשטאנען די ערנסטקייט פון די‬
‫זאך און האט ארויסגעגעבן א לענגערע‬
‫ערקלערונג אויף זיין אורטייל‪ ,‬וואס איז גע־‬
‫ווען געצילט צו פארבעסערן די אויסזיכטן אז‬
‫די העכערע געריכטן זאלן דאס באשטעטיגן‪.‬‬
‫אין ‪'9‬טן קרייץ איז איינגעפירט אז מען‬
‫קען נישט אפּעלירן אזא סארט צייטווייליגן‬
‫אפּשטעל‪ .‬דאס איז געווען איינע פון די טענות‬
‫פון די אדוואקאטן וואס האבן פארטרעטן די‬
‫סטעיטס קעגן דעם יוסטיץ דעפּארטמענט אז‬
‫מען קען בכלל נישט אויפנעמען אזא אפּעלאט‪,‬‬
‫און עס זענען געווען לעגאלע אנאליסטן וואס‬
‫האבן געזאגט אז עס איז מעגליך אז דאס‬
‫אפּעלאט געריכט וועט נוצן טאקע דעם אויס־‬
‫רייד זיך ארויסצודרייען פון אורטיילן אויף די‬
‫סענסיטיווע פראגע‪ ,‬אפּווארפנדיג דעם‬
‫אפּעלאט אויף א פּראצעדוראלע אורזאך און‬
‫זאל דער סופּרים קאורט איבערנעמען דאס גאנ־‬
‫צע פּעקל‪ ,‬אויב זיי ווילן דאס יא טאן‪.‬‬
‫מען דארף געדענקן אז רוב פון די טראמפּ‬
‫פארארדענונג איז אויף א צייטוויליגן פארבאט‬
‫אויף ‪ 90‬טעג‪ ,‬ביז די זיכערהייט אינסטאנצן‬
‫וועלן צושטעלן פאר'ן פּרעזידענט רעקא־‬
‫מענדאציעס ווי אזוי מען קען זיך באשיצן פון‬
‫טעראריזם‪ ,‬און דאן וועט מען איינשטעלן נייע‬
‫אימיגראציע מאסנאמען‪ .‬אויב מען הויבט אן‬
‫שלעפּן די זאכן אין די געריכטן‪ ,‬לויפט זייער‬
‫שנעל די צייט‪ ,‬און אויב דער טראמפּ פארבאט‬
‫איז ביז דאן אפּגעשטעלט געווארן‪ ,‬האט דאך‬
‫דאס געעפנט די טויערן פאר מעגליכע‬
‫טעראריסטן זיך איצט אריינצוגליטשן קיין‬
‫אמעריקע‪ .‬דאס איז דאך געווען איינע פון די‬
‫אויסריידן וואס טראמפּ האט גענוצט עטליכע‬
‫וואכן צוריק‪ ,‬ווען מען האט אים פארגעהאלטן‬
‫פארוואס ער האט דאס נישט צוערשט איבער־‬
‫געשמועסט מיט זיינע גענעראלן און מיט די‬
‫קאנגרעסיאנאלע פירער אזוי ווי עס איז איינגע־‬
‫פירט אז א פּרעזידענט מעלדט איין פאר זיי‪,‬‬
‫ווען ער וויל איינפירן א נייע זאך‪ .‬די טראמפּ‬
‫טענה איז געווען‪ ,‬אז אויב מען וואלט גערעדט‬
‫דערפון אז מען האלט עס שוין ביים טוען‪,‬‬
‫וואלטן זיך זאפארט אריינגעכאפּט די אלע‬
‫מעגליכע טעראריסטן קיין אמעריקע‪.‬‬
‫טראמפ טשעפעט‬
‫דעם ריכטער‬
‫דאס זעלבע האט מען אויך איצט גע־‬
‫פרעגט‪ ,‬פארוואס טראמפּ ברעכט נישט זיין‬
‫עקשנות‪ ,‬פארוואס ער ציט נישט צוריק די אפּ־‬
‫געשטעלטע פארארדענונג און קומט אפיר‬
‫מיט א נייעם פארבאט וואס זאל יא זיין לעגאל‬
‫אויסגעהאלטן? אבער אויף טראמפּ לאזט זיך‬
‫נישט פרעגן אזעלכע קשיות‪ ,‬נוצן דאס די לי־‬
‫בעראלן אלס נאך א באווייז אז טראמפּ איז‬
‫נישט באמת אינטערעסירט צו באשיצן אמערי־‬
‫קע פון מעגליכע טעראריסטן וואס וועלן זיך‬
‫מעגליך אריינגליטשן אין לאנד‪.‬‬
‫דער אורטייל פון ריכטער ראובארט האט‬
‫סוספּענדירט צייטווייליג דעם פארבאט אויף‬
‫אריינקומען קיין אמעריקע‪ ,‬און דער‬
‫פּרעזידענט האט פארארדענט זאפארט וויי־‬
‫טער צו גיין מיט אן אפּעלאט‪ .‬טראמפּ איז דאך‬
‫אבער טראמפּ‪ ,‬האט ער אויך אנגעהויבן צו‬
‫טוויטן זיינע אויפרעגונג אויסדרוקן‪,‬‬
‫אטאקירנדיג פּערזענליך ריכטער ראובארט‪,‬‬
‫וועמען ער האט באצייכנט ווי אן "אזוי גערו־‬
‫פענער ריכטער"‪ ,‬און האט אין טוויטס אפילו‬
‫אנגעגריפן דעם יורידישן סיסטעם בכלל‪ .‬דאס‬
‫האט זייער נישט גוט אויסגענומען אין די‬
‫יורידישע קרייזן‪ ,‬און אפילו ערנסטע רעפּובלי־‬
‫קאנער האבן זיך אנגענומען פאר'ן ריכטער‪.‬‬
‫עס איז געגאנגען אזוי ווייט‪ ,‬אז אפילו‬
‫דער פעדעראלער אפּעלאט ריכטער ניעל‬
‫גארסוטש‪ ,‬וועמען טראמפּ האט נאמינירט צום‬
‫סופּרים קאורט‪ ,‬האט אויך מיט איינגע־‬
‫האלטנקייט געלאזט פאלן באמערקונגען קעגן‬
‫אזעלכע אטאקעס אויפ'ן יורידישן סיסטעם‪,‬‬
‫ווען גארסוטש האט זיך געטראפן מיט דע־‬
‫מאקראטישע סענאטארן‪ ,‬ווען ער גייט ארום‬
‫אין די קעפּיטאל צו באקענען זיך מיט די‬
‫סענאטארן‪ ,‬וואס אזוי איז איינגעפירט אז א‬
‫סופּרים קאורט קאנדידאט שטעלט זיך פאר אז‬
‫די וויכטיגע סענאטארן זאלן זיך בעסער אויס־‬
‫קענען מיט אים אין פארבערייטונג צו זיין אפי־‬
‫ציעלן אויפטריט ביי א סענאט באשטעטיגונג‬
‫פארהער‪.‬‬
‫שפּעטער האט דאס ווייסע הויז פּרובירט‬
‫אויסצובעסערן אז גארסוטש האט נישט‬
‫קריטיקירט דעם פּרעזידענט‪ ,‬נאר ער האט גע־‬
‫רעדט אין אלגעמיין‪ ,‬אז יעדער דארף רעס־‬
‫פּעקטירן די יורידישע אפּטיילונג‪ ,‬אבער עס‬
‫איז בשום אופן נישט געווען געצילט קעגן‬
‫דעם פּרעזידענט‪...‬‬
‫מען האט פארשנעלערט דעם אפּעלאט‬
‫פּראצעדור אז דינסטאג אווענט איז פארגעקו־‬
‫פרייטאג פ' בשלח‬
‫מען דער פארהער אין סאן פראנציסקא‪ ,‬און‬
‫מען האט געזען אז דער אפּעלאט ריכטער‬
‫ריטשארד קליפטאן‪ ,‬וועלכער איז באשטימט‬
‫געווארן דורך פּרעזידענט דזשארדזש דאבליו‬
‫בוש‪ ,‬האט טאקע געשטעלט פראגעס וואס איז‬
‫געווען מער גענויגט לטובת דעם טראמפּ בא־‬
‫פעל‪ ,‬און די אנדערע צוויי ריכטער‪ ,‬וויליאם‬
‫קענבי וועלכער איז נאך באשטימט געווארן‬
‫דורך פּרעזידענט קארטער‪ ,‬און מישעל‬
‫פרידלאנד‪ ,‬וועלכע איז באשטימט געווארן‬
‫דורך פּרעזידענט אבאמא‪ ,‬האבן געשטעלט‬
‫פראגעס קעגן די טראמפּ באהויפּטונג‪.‬‬
‫געוויסע לעגאלע באאבאכטער האבן פאר־‬
‫אויסגעזאגט אז עס וועט זיין אן איינשטימי־‬
‫גער אורטייל קעגן טראמפּ‪ ,‬און נישט בלויז‬
‫ווייל דאס געזעץ לויטעט אזוי‪ ,‬ווייל טראמפּ‬
‫איז געגאנגען ווייטער ווי לעגאל ערלויבט מיט‬
‫זיין פארארדענונג‪ ,‬נאר ווייל אויב טראמפּ‬
‫שפּעט אפּ פון ריכטער ‪ -‬ער האט דאס זעלבע‬
‫געטאן אין לויף פון זיין קאמפּיין ווען ער האט‬
‫אפּגעשפּעט פון א פעדעראלן ריכטער אין סען‬
‫דיעגא ‪ -‬איז א נאטורליכע זאך אז די ריכטער‬
‫זאלן זיך האלטן אינאיינעם‪ ,‬ארויסווייזן‬
‫אחדות אין ליכט פון אזא באליידיגונג‪ ,‬פון‬
‫אזא אטאקע‪ .‬אפילו אויב ריכטער קליפטאן‬
‫וואלט געווען גענויגט צו טראמפּ‪ ,‬וואלטן אים‬
‫די אנדערע צוויי ריכטער אויפגעקלערט אז‬
‫דער אורטייל וועט דאך סיי ווי גיין קעגן‬
‫טראמפּ מיט א מערהייט פון ‪ 2‬צו ‪ ,1‬ממילא‬
‫זאל קליפטאן ענדערש קוקן אויפ'ן גרעסערן‬
‫בילד‪ ,‬וואס אן איינשטימיגער אורטייל וועט‬
‫שיקן א מעסעדזש פאר דעם נייעם פּרעזידענט‬
‫טראמפּ‪ ,‬אז ריכטער קענען נישט טעראריזירט‬
‫ווערן פון קיין שום פּרעזידענט‪.‬‬
‫דאנערשטאג פארנאכטס איז טאקע געקו־‬
‫מען דער איינשטימיגער אורטייל‪ ,‬אז דער‬
‫אריגינעלער צייטווייליגער פארבאט אויף די‬
‫טראמפּ פארארדענונג בלייבט אין קראפט‪.‬‬
‫דער נייער אורטייל האט באשטעטיגט‬
‫אלע פּונקטן מיט'ן אויסנאם פון דעם‬
‫מאקסימום ‪ 50,000‬פּליטים פאר וועמען‬
‫טראמפּ האט געגעבן באשטעטיגונג אריינגע־‬
‫לאזט צו ווערן קיין אמעריקע‪ ,‬שניידנדיג דאס‬
‫פון די ‪ 110,000‬מאקסימום וואס פּרעזידענט‬
‫אבאמא האט געהאט באשטימט‪ .‬עס בלייבט‬
‫אויך אין קראפט די פארארדענונג פאר די סעק־‬
‫רעטעריס אוו סטעיט און היימלאנד זיכער־‬
‫הייט‪ ,‬צו געבן פּריאריטעט פאר פּליטים פון‬
‫פארפאלגטע רעליגיעזע מינאריטעטן‪ .‬דאס‬
‫מיינט פּראקטיש גערעדט‪ ,‬אז אמעריקע וועט‬
‫אריינלאזן בלויז נאך ארום ‪ 16,000‬פּליטים אין‬
‫דעם בודזשעט יאר וואס לויפט ביז סעפּטעמ־‬
‫בער ‪ ,30‬ווייל מען האט שוין ביז איצט‪ ,‬זינט‬
‫אקטאבער ‪ ,1‬אריינגעלאזט באלד ‪34,000‬‬
‫פּליטים‪ ,‬איבער ‪ 5,000‬פון זיי‪ ,‬פון סיריע‪.‬‬
‫איין הויפּט פּונקט פון דעם אורטייל איז‬
‫געווען‪ ,‬אז די געריכטן האבן אפּגעווארפן‬
‫טראמפּ'ס באהויפּטונג אז דאס געריכט האט‬
‫נישט קיין רעכט איבערצוקוקן אדער אורטיילן‬
‫אויף א פּרעזידענט'ס פארארדענונג‪ .‬עס איז‬
‫נישטא אזא זאך אז א פּרעזידענט האט אן אומ־‬
‫געצוימטע מאכט‪ .‬דאס געריכט האט אנגעוויזן‬
‫אויף פריערדיגע פאלן ווען מען האט יא גענו־‬
‫מען א שטעלונג קעגן א פּרעזידענט'ס‬
‫די צייטונג ‪ -‬נייעס בולעטין ‪ -‬פרייטאג פ' בשלח‪ ,‬תשע"ז‬
‫פארארדענונג‪.‬‬
‫אויך האבן די ריכטער גע'טענה'ט‪ ,‬אז די‬
‫פעדעראלע רעגירונג האט נישט אויפגעוויזן‬
‫אז עס איז נויטיג אפּצושאפן דעם אורטייל פו־‬
‫נעם נידריגען געריכט ווייל אויב נישט‪ ,‬וועט‬
‫דאס שאפן א שאדן פאר אמעריקע וואס קען‬
‫נישט פארראכטן ווערן‪ .‬ריכטער ראובארט‬
‫האט פארלאנגט און די אפּעלאט ריכטער האבן‬
‫מערערע מאל געבעטן די יוסטיץ דעפּארט־‬
‫מענט אדוואקאטן אויפצוקלערן דעם דרינ־‬
‫גענדן נויט‪ ,‬און זיי האבן נישט געקענט צו־‬
‫שטעלן קיין שום באווייזן אפּצופרעגן די טע־‬
‫נות פון די סטעיטס אז דער אורטייל פון ראו־‬
‫בארט האט בלויז צוריקגעשטעלט אמעריקע‬
‫צייטווייליג צו די פּאזיציע וואס זי האלט שוין‬
‫א סאך יארן‪ .‬די רעגירונג האט נישט געקענט‬
‫צושטעלן קיין שום באווייזן אז כאטש ווער‬
‫וואס קומט פון איינע פון די זיבן לענדער האט‬
‫דורכגעפירט א טעראריסטישע אטאקע אין‬
‫אמעריקע‪.‬‬
‫אויך איז ארויסגעברענגט געווארן ביי‬
‫דעם אפּעלאט פארהער‪ ,‬אז כאטש די יוסטיץ‬
‫אדוואקאטן האבן גע'טענה'ט אז דאס איז‬
‫נישט מיט'ן ציל צו דיסקרימינירן קעגן מוסול־‬
‫מענער‪ ,‬האט מען אבער ארויפגעברענגט אין‬
‫געריכט די אנטי‪-‬מוסולמענער אייסערונגען‬
‫פון טראמפּ אין לויף פון זיין קאמפּיין‪ ,‬און נאכ־‬
‫מער וואס איינער פון זיינע הויפּט ראטגעבער‪,‬‬
‫רודי זשוליאני‪ ,‬האט אויך אפען געזאגט אז די‬
‫מוסולמענער שאפן א געפאר פאר אמעריקע‪,‬‬
‫ממילא זעט עס יא אויס ווי רעליגיעזע‬
‫דיסקרימינאציע וואס דארף אפּגעשטעלט‬
‫ווערן ביז עס וועט פארקומען א פולער פאר־‬
‫הער אינעם אריגינעלן געריכט‪ ,‬ביי ריכטער‬
‫ראובארט‪.‬‬
‫די ערשטע רעאקציע פון פּרעזידענט‬
‫טראמפּ איז געווען‪ ,‬פארצוזעצן דעם קאמף‪.‬‬
‫ער האט גע'טענה'ט אז דאס שטעלט אמעריקע‬
‫אין געפאר‪ ,‬און מיר וועלן "אייך זען אין‬
‫געריכט" האט ער געשריבן אויף א טוויט‪ ,‬מיי־‬
‫נענדיג ווייטערע אפעלאטן‪ ,‬אויף וואס דער דע־‬
‫מאקראטישער גאווערנאר פון וואשינגטאן‬
‫האט צוריקגעשאסן מיט זיין טוויט אז‪ ,‬מיר‬
‫האבן זיך געטראפן אין געריכט‪ ,‬און דו האסט‬
‫פארלוירן‪...‬‬
‫די אנגענומענע מיינונג איז‪ ,‬אז טראמפּ‬
‫וועט נישט טוישן זיין כאראקטער‪ ,‬ער וועט‬
‫ווייטער גיין מיט'ן קאמף צום סופּרים קאורט‪,‬‬
‫אבער די גאנצע קאנטראווערסיע האט אנגע־‬
‫הויבן ארויסברענגען זארג אפילו ביי פּא־‬
‫ליטישאנס וואס שטיצן טראמפּ‪ ,‬אז מען וואלט‬
‫אים געדארפט אויפקלערן אביסל צו טוישן‬
‫זיין צוגאנג‪ .‬ער איז שוין "פּרעזידענט"‬
‫טראמפּ‪ ,‬נישט "קאנדידאט" טראמפּ‪.‬‬
‫עס זעט נישט אויס שיין‪ ,‬עס איז נישט גוט‬
‫פאר'ן פּרעזידענט'ס ווירטשאפט אריינגע־‬
‫שלעפּט צו ווערן אין קריגערייען און‬
‫סקאנדאלן כמעט טאג‪-‬טעגליך‪.‬‬
‫די וואך האט שוין טראמפ פארשפראכן א‬
‫נייע פארארדענונג‪ .‬מען האפט אז דאס וועט‬
‫זיין בעסער אויסגעהאלטן‪ ,‬לעגאל‪.‬‬
‫*‬