10 tonn yting mot alle råd ÅLESUND: Odd Christian Stenerud frå Godøy høyrer på rådgivarane sine, men gjer stundom tvert imot. Som når han fôrar omlag kvar tredje dag og brukar biologisk ensileringsmiddel. JOGEiR M. AGJELd [email protected] ens rådgivarane i mange av forsøksringane på Vestlandet åtvarar mot biologiske middel, har Odd Christian Stenerud tatt sjansen. Han brukar Sil-All. Etter at han tok i bruk det biologiske middelet meiner han at det var tydeleg at dyra tok til å ete betre. – Vi starta med Sil-All i 2007. Då hadde vi ei gjennomsnittsyting på 6,2 tonn. No yter kvigene 8,3 tonn, andrekalvs-kyr ni tonn og dei eldre 10,4. Kraftfôrrasjonen har vore 30 fôreiningar pr. 100 liter EKM heile tida, og typen har vore tilnærma den same, einast med litt meir energi no enn før. Feittet ligg på 4,30 og proteinet på 3,44. Fôrprøvene viser gode tal på både sukker og mjølkesyre, og alt anna ser også fint ut. M Syremiddel betre enn inkje – Fram til 2004 brukte vi ingenting. Då nytta vi fôrutleggar og fôra kvar dag, så stabilitet i fôret var ikkje så viktig. Så nytta vi eit syrebasert pluss-middel i nokre år. 68 Det gav eit fint fôr, men eg vil helst unngå syremiddel. Både av HMS-grunnar og for å unngå skader på utstyret. Erfaringane med det biologiske middelet er at det gir eit stabilt fôr, som toler å ligge ope i tre dagar slik vi fôrar. Middelet er harmlaust for folk og maskiner, det er lett å blande, og det blir lite svinn, fortel Odd Christian. Fleire grunnar til betre fôr I tillegg til å byrje med ensileringsmiddel, er slåtten lagt om til meir fortørking, med breispreiing og rive som viktige stikkord. Familien har også auka frå seks til åtte lag plast på ballen. Det har eliminert problem med mugg, og redusert transportskadene. – Med meir fortørk har kvar ball høgare verdi, og det forsvarer dei to ekstra plastlaga. Totalforbruket av plast har nesten ikkje gått opp. På den nye Biopressa kan vi legge så mange lag vi vil, så i år har eg tenkt å gjere eit forsøk med sju lag, fortel Odd Christian. Rare påstandar frå ”syre-folket” Odd Christian undrar seg over mange av påstandane han er blitt møtt med om biologiske ensileringsmiddel. – Eg har fått høyre litt av kvart som eg ikkje er einig i. Hos meg er alle motforestillingane lagt daude etter kvart som eg har fått erfaring. Det høyrer med til historia at vi slett ikkje har gjort alt rett i fôrproduksjonen vår. Fram Odd Christian Stenerud fôrar omlag kvar tredje dag, men det føreset godt og stabilt grovfôr. Fortørking, ekstra plast og biologisk ensileringsmiddel er viktige stikkord, meiner han. til nyleg har vi konsentrert oss om å bygge fjøs og auke opp buskapen. Vi har ikkje jobba nok med å få optimal fôrkvalitet. Likevel har vi fått gode resultat med eit ensileringsmiddel som nokre rår oss frå å bruke. Generelt må vi understreke at vi opp gjennom åra har fått mange gode og viktige innspel frå rådgjevarane våre. Særleg må vi framheve forsøksringen. Kvar tredje dag Sidan 1997 har familien fylt fôrbrettet med rundballar kvar tredje dag. Dette vil aldri fungere, sa rådgivarane. Odd Christian ville prøve likevel, og han går god for metoden. Fôrbrettet er to meter breitt, og ballane blir lagt inn butt i butt. Så tar dyra til å ete. Einast siste dagen er det behov for litt handarbeid for å fordele ut dei siste restane. Dyra har alltid tilgang på godt fôr. – Det fungerer veldig fint, så sant graset er godt kutta. Tredje dagen tar eg skuffa på lastaren og skrapar bort restane, før eg legg inn nytt. Ein time Garden har 400 tonn i kvote, og full framfôring. Dyra er fordelt på to fjøs som står grovt rekna hundre meter frå kvarandre. Å fôre totalt kring 20 rundballar i to fjøs tar ein time – kvar tredje dag. – Eg er god nøgd med fôringsopplegget. Eg legg inn ballar både frå første- og BEDRE gardsdrift 3–2012 andreslåtten samstundes, for å få betre struktur på fôringa, seier Odd Christian. – For å vere rasjonell, skjær eg først opning i plasten på enden der eg set inn piggen, på alle ballane eg skal fôre ut. Så køyrer eg inn på fôrbrettet, skjær eit snitt langs sida og litt innpå andre enden, og tar av plasten. Då har eg alt i eitt stykke. Nettet prøver eg å finne enden på og snurre av i heil lengde, så vi slepp at her ligg att restar i fôret, forklarer Odd Christian. Den raske fôringa, kombinert med at kraftfôret kjem i automat, betyr at eit vanleg fjøsstell strengt tatt består av mjølking, tilsyn og litt skraping, og om våren kalvestell. Stenerud har ein 2,5-tonns Bedre gardsdrift 3–2012 Mustang hjullastar som blir brukt til fôringsarbeid, snøbrøyting på tunet og til mykje av det vi andre brukar traktor med frontlastar til. Takka vere hjullastaren får traktorane på garden nærast vinterferie. – Denne er større, meir stabil og sikrare enn ein minilastar, og stor nok til å ta mykje arbeid frå traktorane. På same tid er den liten og snau å ta seg fram med, og du går fort av og på, seier Odd Christian. Fjøset har ingen fôrsentral, og rundballane blir lagra få meter unna, på ein gruslagt plass. – Då er det kjekt med elektrisk port når eg skal køyre inn ballane, seier Odd Christian. Trass sjeldan fôrtildeling er ytinga god. Heller liten hjullastar enn minilastar, er Odd Christian si erfaring. Støypt plate utanfor porten til fôrbrettet erstattar fôrsentral. 69
© Copyright 2024