HYEN - Kyrkja i Gloppen
NR. 3 - mai 2013 - ÅRGANG 43 Kyrkjeblad FOR GLOPPEN Les om Skattejakt i Hyen Kyrkjegang på Gran Canaria Bedehusjubileum MESSIAS i Vereids-kyrkja Forseinka jubileumsbok Møt fotograf Ronny Solheim Møt spaltist Jorunn Eikenes Drama 1953 på Solheim www.gloppen.kyrkja.no 2 Vi møtest i kyrkja Kyrkja i Gloppen VEREIDE SOKN Leiar i soknerådet: Elin Villung, [email protected] tlf 57 86 64 84 / 977 16 902 Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf 950 22 917 BREIM SOKN Leiar i soknerådet: Aksel Rygg, tlf. 57 86 75 62 / 412 20 458 [email protected] Kyrkjetenar: Ingvild Reed. tlf 412 40 309 GIMMESTAD SOKN Leiar i soknerådet: Aase Ryssdal Sæther, tlf 57 86 50 51 / 911 07 329 [email protected] Kyrkjetenar: Benny Asen, tlf 950 22 917. HYEN SOKN Leiar i soknerådet: Liv Øygard Solheim, tlf. 57 86 96 59 / 958 61820. [email protected] Kyrkjetenar: Ola Jan Birkeland, tlf. 57 86 98 32 / 975 91 747 Sokneprest i Vereide og Hyen Olaf Sigurd Gundersen, Tlf. 57 86 93 85 / 951 36 059. Tlf. 57 86 96 93. [email protected] Fungerande sokneprest i Breim og Gimmestad Asbjørn Gjengedal, tlf 57 86 66 78/ 901 73 632 [email protected] Kyrkjeverje: Kurt Djupvik Kontor i Sandane kyrkje Tlf. kontor: 57 86 56 16 Mobil: 902 06 828. Fax 57 86 56 47 [email protected] Diakonimedarbeidar i Gloppen: Britt Randi Heggheim. Kontor i Sandane kyrkje tlf: 90847592. [email protected] Kantor: Anders Rinde, tlf. 57 86 71 44 / 997 20 238. [email protected] Vereide kyrkje, tlf. 57 86 93 06. Gravar/ kyrkjegardsarbeidar: Ivar Hjelle, tlf. 57 86 58 59 / 970 76 668. Kyrkjekontoret i Sandane kyrkje: Tlf. 57 86 56 16. Opningstid: Tysdag - onsdag - torsdag. Alle dagar kl. 10.00–14.00. Elles etter nærare avtale. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 09.05 Kr. himmelfartsdag Joh 17,1-5 11.00 Breim 11.00 Hyen Konfirmasjonsgudst., Asbjørn Gjengedal, Offer til Kyrkjelydsarbeidet Konfirmasjonsgudst., Olaf Sig Gundersen, Offer til Kyrkjelydsarbeidet 12.05 s før pinse Joh 16,12-14 10.30 Vereide 11.00 Vereide Lovsongstund, Høgmesse, Olaf Sig Gundersen, Nattverd, ofring til Blå Kors 17.05 Luk 17,11-19 10.15 Hyen Festgudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Offer til Nytt høgtalaranlegg Festgudsteneste, Asbjørn Gjengedal, Offer til Redd Barna Festgudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Offer til KFUK/KFUM speidarane Festgudsteneste, Olaf Sig Gundersen 11.00 Breim 12.00 Vereide 15.00 Gamle Gimmestad 19.05 Pinsedag Joh 14,23-29 10.00 Vereide 12.00 Vereide 11.00 Breim 11.00 Gimmestad Fredly kyrkjegard. Kronerullinga går mot slutten og over 370 personar har gjeve meir enn kr 190 000,- Tusen takk til alle som har vore med og hjelpt til slik at kyrkjegarden vert oppussa. Så snart telen er vekk skal vi sette opp gjerde og plante ein fin grøn hekk. 11.00 Hyen Høgmesse, Asbjørn Gjengedal, Nattverd, Offer til Diakoniarbeidet 26.05 Treeiningssøndag Luk 24,45-48 11.00 Vereide Familiegudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Song av Sandane soul children Gudsteneste, Sigurd Vengen, Nattverd, Offer til KFUK/ KFUM Sogn og Fj. 27.05 måndag 20.00 Vereide Boklansering, Vereide kyrkje. Kyrkjestad og kristenliv gjennom 850 år. 29.05 onsdag 19.30 Vereide 20.00 Vereide Opa kyrkje Vesper etter gregoriansk tradisjon 31.05 fredag 20.00 Vereide Konsert, Per Kristian Skalstad, Nora Taksdal, Audun Sandvik, Ann-Margrit Silfverhielm 01.06 laurdag 17.30 Vereide Konsert, Forfattar og arkeolog Alf Tore Hommedal fortel om Vereide kyrkje 02.06 2. s i treeining Joh 3,1-13 11.00 Vereide Festgudsteneste, Biskop Halvor Nordhaug, Offer til Kyrkjelydsarbeidet 09.06 3. s i treeining Mark.10,13-16 11.00 Gimmestad 15.00 Breim Gudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Nattverd, Offer til Blå Kors Gudsteneste, Asbjørn Gjengedal, Offer til Diakoniarbeidet 16.06 4. s i treeining Matt 9,35-38 11.00 Hyen 15.00 Sandane Gudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Offer til IKO Gudsteneste, Olaf Sig Gundersen, Offer til Diakoniarbeidet 23.06 5 s i treeining Matt 18,12-18 11.00 Breim 20.00 Gamle Gimmestad Gudsteneste, Sigurd Vengen, Offer til Nesholmen Gudsteneste, Sigurd Vengen, Nattverd 30.06 Aposteldagen Mark 3,13-19 11.00 Vereide Gudsteneste, Asbjørn Gjengedal, Nattverd 07.07 7. s i treeining Mark 5,25-34 11.00 Selje kloster Seljumannamesse, Biskop Helga Haugland Byfuglien Kontorstaden for desse nye medarbeidarane vert i Sandane kyrkje. Vi ønskjer dei velkomne i kyrkjearbeidslaget! Så får vi ta vel imot dei nye arbeidarane og ta dei med i bønene våre. Personalet. Jofrid Devik Aurlien er tilsett som Barne- og Ungdomsarbeidar i ei 75 % prosjektstilling i eitt år. Ho tek til i august 2013. Mariel Eikeset Koren Konfirmasjonsgudst., Olaf Sig Gundersen, Offer til Kyrkjelydsarbeidet Konfirmasjonsgudst., Olaf Sig Gundersen, Offer til Kyrkjelydsarbeidet Høgmesse, Sigurd Vengen, Offer til Menighetsfakultetet Konfirmasjonsgudst., Asbjørn Gjengedal, Offer til Kyrkjelydsarbeidet 20.05 2. pinsedag Joh 14,23-29 11.00 Breim Nytt frå kyrkjeverja. Jofrid Devik Aurlien Mariel Eikeset Koren er tilsett som organist i 50 % stilling og 50 % stilling som trusopplærar. Ho kjem i august 2014. Vi kjem tilbake med ein presentasjon seinare. NYTT OM JUBILEET Jubileumsboka om Vereide kyrkje vert diverre ikkje klar til jubileet. Boka vil kome til hausten, men vi vil lage eit prøvetrykk som skal bli klart til jubileet, og arrangementet som er planlagt til måndag 27. mai, vil gå som planlagt, med fyldig orientering om jubileumsboka. NB: I forrige nummer av kyrkjebladet sneik det seg inn ein feil i presentasjonen av jubileumsprogrammet. I omtala av festmiddagen søndag 2. juni, er kyrkjeverja oppført med feil epostadresse. Dei som har prøvt å melde seg på middagen til den adressa, har truleg fått påmeldinga i retur. Rett adresse er: [email protected] Raus gåve til Breim Kyrkje Altså: Prøv igjen med rett adresse. Breim Sokneråd har moteke kr. 20 000,frå Reidar Seime Tveiten, busett i Veggli i Buskerud. Reidar ættar frå Breim; han er son til Olav M. Seime (f.1904, d.1975, gravlagd i Breim). Endra dato for konfirmantjubileet i Hyen. Breim Sokneråd takkar hjarteleg for gåva, som vil verte nytta til ny tilkomst til kyrkja for rørslehemma. I siste nummer skreiv vi at Hyen truleg skulle ha konfirmantjubileum 14-15. september. Dette er seinare endra til 12.-13. oktober; datoane for dei andre sokna blir som det sto. Invitasjonar kjem seinare! Kyrkjeblad for Gloppen Utgjeve av sokneråda i Vereide, Breim, Gimmstad og Hyen. Kjem ut minst 7 gonger i året på Sandane. Betaling etter ønske. Bankgiro 3705 04 71307 Grafisk design: Heinz Aemmer, Deknepollen Trykk: Druka, Klaipeda Rekneskap: Inger Almenning, Sandane Tlf. 99 16 40 89 Distribusjonsansvarleg: Oddbjørn Almenning Tlf. 94 27 89 52 Redaktør: Oddvar Almenning Tlf. 57 86 94 24 / 400 04 377 Epost: [email protected] Redaksjonsnemnd: Olaf Sigurd Gundersen, sokneprest Tlf. 57 86 93 85 / 951 36 059 Epost: [email protected] Einar Gimmestad, Gimmestad sokn Tlf. 57 86 77 56 / 992 54 493 Epost: [email protected] Anders Rinde, administrasjonen Tlf. 57 86 93 06 / 997 20 238 Epost: [email protected] Aslaug Heimset Larsen, Hyen sokn Tlf. 57 86 98 67 / 995 24 502 Epost: [email protected] Harald Aske, Vereide sokn Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 Epost: [email protected] Aase Ryssdal Sæther, korrekturlesar Tlf. 57 86 50 51 / 911 07 329 Epost: [email protected] Jostein Flølo, Breim sokn Tlf. 57 86 81 72 / 909 46 703 / 941 92 515 Epost: [email protected] Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 3 Prestebustad eller kyrkjelyd? Av Oddvar Almenning Ver alltid glade! Ver godhjarta ! Av Liv Øygard Solheim Paulus har eit dramatisk liv bak seg. No set han i fengsel og skriv brev til venene i Filippi. Han skriv om gleda og om si livserfaring: Gled dykk alltid i Herren! Endå ein gong vil eg seie : Gled dykk! Lat alle menneske få merke kor godhjarta de er. Herren er nær. Alt som er sant, alt som er gjævt, alt som er rett, alt som er reint, alt som er verdt å elske og akta, all god gjerning og alt som rosverdig er, legg vinn på det. Paulus kunne glede seg under alle forhold. Kvar henta han gleda frå? Eg trur han hadde lært å takke. Takke for kyrkjelydane, takke for vener, men mest av alt : Takke fordi han hadde fått teke imot Jesus. Han opplevde at Jesus var med han både i med- og motgang. Jesus gav han styrke og frimod. Det var så uendeleg mykje å takke for. Alt det gode, det beste de veit om, gi det rom! Paulus skjønte kor viktig det var å ha kontroll på kva vi slepp inn i våre tankar og sinn. Alt som finst der set sine spor i livet vårt. Heile vår livskvalitet heng saman med kva vi fyller tanke og sinn med. Tankane mine går til barndomen. Far min hadde ein god kamerat. Dei var jamgamle og nære naboar Far vart bonde, kameraten vart prest. Når presten besøkte slekta heime, kom han alltid innom til far. Presten spreidde alltid glede omkring seg. Eg undra meg ofte over kvifor han alltid var så glad, for han opplevde mykje motgang i livet.Siste gongen eg møtte han var i kyrkja heime. Han måtte ha hjelp for å kome på preikestolen. Preiketeksten var Fil 4,4-5. Gled dykk alltid i Herren! Endå ein gong vil eg seie : Gled dykk! Lat alle menneske få merke kor godhjarta de er. Herren er nær. Preika er gløymd, men den gleda han utstrålte frå preikestolen blir aldri gløymd. Han hadde fått oppleve gleda i Herren, ei gåve.frå Gud. Jesus vil at alle skal få del i denne gleda og han seier: Sjå eg står framfor døra og bankar. Om nokon høyrer mi røyst og opnar døra, då vil eg gå inn til han og halda måltid, eg med han og han med meg. Jesus vil koma inn i ditt hjarte og dele sine gåver med deg. Du kan opne hjartans dør, vidare enn før, og be Jesus kome inn. Den gleda du vil oppleve får vi eit glimt av i Trygve Bjerkrheim sin song: Det strøymer ei livselv av lukka, av gleda for di eg er til. Guds bilete fekk eg i gåva og aldri han gløyma meg vil. Eg lever og alltid får leva ved han som leid døden for meg. men sprengde dei gravlekkjor svære og opna til livslandet veg. Ja, Kristus er kjelda den klåre, eit havdjup av fryd og av fred. Vel blenkjer det stundom ei tåre; men livsvoni alltid meg gled. Snart gryr det ein æveleg morgon, og då skal eg verta han lik. Det strøymer ei livselv av lukka. Min Gud eg er endelelaust rik. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 2, 2013 Sokneprest Olaf Sigurd Gundersen blir pensjonist frå komande nyttår. Dette er no kunngjort frå Bjørgvin biskop. Denne leiarartikkelen handlar ikkje om Gundersen si teneste i Gloppen, og om takk for innsatsen. Det må ein kome skikkeleg tilbake til når hausten kjem. No handlar det om kva som skal skje vidare. Utlysing og tilsetjing av sokneprest er viktig, og den som sit i stillinga, gjer viktig arbeid. Det er eit stort poeng at vi får ein ”skøyt-fri” overgang, der den nye soknepresten er klar til innsats når den ”gamle” sluttar. No hastar det med utlysing og tilsetting slik at ein ny prest kan vere på plass ved nyttår. Vi har vore trygge på at biskopen ser til at kyrkjelydane har det bra, men kva er det som skjer for tida? Harald Forland slutta i oktober 2011, og ny prest i Breim og Gimmestad er ikkje komen. Det blei brukt ein uthalingstaktikk som vi ikkje kan godta. I ventetida blei prestebustaden i Breim først leigd ut, og så annonsert for sal! Og begge deler skjedde utan at sokneråd eller kyrkjeverje, eller kommune for den del, fekk vite noko. På spørsmål om kva som skjer, får ein svar om at det blir nok færre prestestillingar i Nordfjord i framtida. Har Bjørgvin ein plan om å fjerne presten i Breim før den sist tilsette har teke til i stillinga? Skal det skje bak vår rygg? Vi ser at kyrkjestatsråden ymtar frampå at så lenge folk ikkje går meir til kyrkje, må talet prestestillingar reduserast. Ein merkeleg logikk, synest vi. Er det berre søndagar mellom kl. 11 og 12 vi har bruk for prest? Ein kyrkjestatsråd burde vere meir oppteken av at vi fekk så gode folk som mogeleg inn i alle prestestillingar! Er det det som er ærendet til Bjørgvin biskop, å redusere prestetalet etter signal frå regjeringa? Kan vi vere trygge for at Bjørgvin biskop og bispedømeråd tenkjer på kyrkjelydane sitt beste? Det er ikkje vikar vi treng. Ein vikar vil, uansett kor dyktig eller triveleg han er, alltid vere ein ”reserve” som skal halde nødvendige tenester oppe i ein overgangsperiode. No har vi hatt månader og år med ”overgangsperiode” allereide, og treng sårt å få på plass den personen som skal sitje ved roret, ta i sakene og vere åndeleg leiar for kyrkjelydane! Vi kontakta prosten for å spørje om stillinga i Vereide/Hyen blir utlyst no, og fekk både godt og dårleg svar. ”Det er ikkje lenger politikk å vente med utlysing for å spare pengar.” Det er bra. ”Prosten ser gjerne at det kjem prest i stillinga så raskt som råd”. Fint! ”Stillinga blir ikkje utlyst no, og saka blir ikkje proritert framfor andre saker som hastar i prostiet.” Høgst beklageleg! Ein telefon til bispedømet stadfester det same: Det er ingen planer om å lyse ut stillinga på denne sida av sommaren. Grunnen er enkel, men vanskeleg nok: Først må Vereide prestegard pussast opp. ”Stillinga blir ikkje utlyst før vi kan setje ein sikker dato for ferdig oppjustert prestebustad.” Då kan det bli lenge å vente! I følgje Opplysningsvesenets Fond vil ei skikkeleg istandsetting koste tre årsbudsjett. Det betyr vel ikkje at arbeidet må ta tre år, men det kan nok hende heile inneverande år er gått før utlysing kan skje! Dette kan vi ikkje finne oss i! Vi forventar at prost og biskop tek utgangspunkt i kyrkjelyden sine behov, og straks gjer sitt beste for å finne ei anna løysing: Mellombels bustad for ny sokneprest. På Bjørgvinkontoret tenkjer dei at det er ei lite ønskjeleg ordning fordi søkjarinteressa blir svekka og reultatet blir dårlegare for kyrkjelydane. Vi trur stillinga er attraktiv uansett. I Gloppen er det godt å bu og arbeide, og kyrkjelydane har gode medarbeidar-ressursar i det frivillege, sjølv om det er store manglar på tilsette i ledige stillingar,så vi er ikkje redde for ikkje å få søkjarar til stillinga, men den mellombelse bustaden må vere god, tidsmessig og romsleg! Gje Vereide og Hyen ny prest så snart som råd! Skaff bustad og lys ut stillinga! Kyrkjeblad for Gloppen nr. 2, 2013 6 Bruk av LYSGLOBEN Av Oddvar Almenning Musikklinjekoret ved Firda vgs gav oss saman med Operakoret og Operaorkesteret ei storfelt oppleving vi seint vil gløyme! Fantastisk Messiasframføring Tekst og foto: Harald Aske Händels ”Messias” er gammal musikk og vart urframført i Dublin 13. april 1742, men du verda kor ungdommeleg og forfriskande vi fekk oppleve dette storverket i Vereide kyrkje 16. mars. Det var 65 ungdomar frå Firda Vidaregåande skule som utgjorde størstedelen av koret, men i tillegg var Nordfjord Operakor og Operaorkesteret med på framføringa. Solistane har tidlegare hatt roller i Opera Nordfjord, og dirigent var Michael Pavelich. At så mange unge var med i koret, sette sitt tydelege preg på konserten. Sopranane hadde så menn ingen problem med å ta dei høge tonane. Det var rett og slett heilt fantastisk å høyre alle dei unge stemmene! Her har musikklærarane Solfrid Bjørkum og Hanne Grete Heen gjort ein glimrande jobb. Unge stemmer, Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 ja, men dei kunne det dei skulle synge også. Og dette er ikkje lett stoff, det veit alle som har øvd på og sunge Messias. Der har vore mange gode solistar som har sunge Messias i Vereide kyrkje opp gjennom åra. Slik var det også denne gongen, men det er koret og det flotte orkesteret vi vil hugse aller lengst etter denne opplevinga. For orkesteret spelte reint og fint og vart stundom sett på store prøver med det tempoet dirigenten gav dei. Men dei meistra det godt. Imponerande. Og så var det dirigenten. Både koristar og orkestermedlemmer gav uttrykk for at han er ein svært inspirernade og god dirigent. Han var tydeleg i innsatsane og gav alt når koret skulle løftast til dei store høgder. Flott levert! Og verdien i ettertid? Vi som fekk Dirigenten Michael Pavelich høyre, har fått endå eit flott korminne å ta vare på. Dei unge som song, ber med seg noko viktig som kan gøymast ein stad i hjartet. ”I know that my Redeemer liveth” - ”Worthy is the Lamb” ”Hallelujah”. I alle kyrkjene i Gloppen er det lysglober. Somme har spurt kva som er tanken med desse, og korleis dei skal brukast. Her er nokre opplysningar og enkle tips til praktisk bruk: Historisk bakgrunn Vi protestantar har vore ”redde” for å bruke ”katolske” ritual. Lystenning ved helgenstatuer og Maria-alter held vi oss unna. Men å tenne eit lys som eit synleg teikn på sorg eller andakt eller eit minne, er blitt vanleg dei siste åra. Lysglober er nokså nytt, og det er ei ”nordisk” oppfinning. Martin Lønnebo er ein kjend svensk biskop og åndeleg vegleiar. Då Kirkenes Verdensråd i 1968 hadde møte i Uppsala, hadde den unge kapellan Lønnebo fått laga ein lysglobe til domkyrkja. Globen såg ut som ei kule (globe) og hadde plass til eitt stort lys og til mange små, og var plassert nær inngangen. Idéen LYSGLOBE var skapt. TIL PYNT? Ein globe er ikkje tenkt som ein dekorativ kandelaber eller ein stor lysestake, men som ei hjelp for kvar einskild til bøn, andakt og ettertanke. Når folk samlast til kyrkje er Kristuslyset tent. Det store lyset i midten er eit symbol på Kristus. Der er alltid smålys å finne for den som vil stanse. JORDA Kula er eit symbol på jorda. Når vi tenner eit lys, tenker vi på jorda vår, og alle som bur her. Vi kjenner at vi ikkje er åleine, og vi hugsar at alle kristne høyrer saman på tvert av rase og nasjon, uavhengig av politiske og økonomiske kår. Og songstrofa frå den kjende kveldssongen ”Den dag du gav oss… ”(NOS 818) kjem ofte i tanken: Se, over land og hav og øyer en dag går fram i ubrutt ring, og folkene på rad seg bøyer i takk for alltid nye ting. KRISTUS I sentrum står det tente Kristuslyset. Rundt ”ekvator” er det plass til små lys som kan tennast med elden i det store. Lyset står i midten og minner oss om at Jesus er sentrum i kyrkja og i livet vårt, og han er her til stades, like nær og verkeleg som det skinande lyset. Jesus sjølv sa: Eg er lyset for verda! Lyset frå Jesus set alle menneske i brann. Såleis kan globen også minne oss om at vi skal drive misjon. PLASSERING Globen skal stå slik at alle lett kan gå til han utan å vekkje for mykje oppsikt. Difor står han ofte nær inngangen, men likevel litt til sides, slik at den som vil stanse, ikkje står i vegen for andre. I nokre av kyrkjene står globen framme fordi det er for trangt ved inngangen. BØNELYS Vi tenner eit lite lys i det store, og set det i staken. Då må vi halde det i ro i flammen ei lita stund. Det minner oss om at vi må stanse hos Jesus så han får gje oss kveik! Å tenne et lys kan vere ei bøn for oss sjølv eller andre, for nokon vi er glade i eller tenkjer på, ei takk for lyset frå Jesus, for oss og for heile verda, til minne om ein vi har mist (sorg-lys), gode tankar til ein nydøypt (håpslys), eller det kan vere ein måte å be på når ein ikkje finn ord eller greier å samle tankane. Om det ikkje høver å tenne lys med det same ein kjem til kyrkje, kan ein gjere det i samband med ofring eller altergang, eller under ein av salmane. Når lyset er tent, blir det ståande og minne alle om at her har nokon bede ei bøn for einkvan eller sendt ein tanke til Gud. Og i kyrkjebøna kan presten be for dei som det er tende lys for i globen. KVEN KAN BRUKE GLOBEN? Svaret er enkelt: Alle. Kristus er lyset for verda. Globen kan brukast av alle. Det finst ingen ”uverdige”. Det er gratis, slik nåden er gratis. Kom til kyrkje. Bruk globen. 7 Sist handla det om det femte bodet med Luthers forklaring i den vesle og den store katekisma. Det gjeld det femte bodet denne gongen og, men no skal vi lese PONTOPPIDAN: Pontoppidan fekk i 1736 ved kongebrev i oppdrag å utarbeide ei forklaring til Luthers vesle katekisme. Året etter kom boka ut, både i Danmark og Noreg. Pontoppidans forklaring vert ofte omtala som døme på dårleg pedagogikk, der born vert øydelagt av krav til å lære utanboks. Stor var mi undring då eg fekk tak i eit eksemplar av boka. Det var interessant lesing, men eg ville ikkje ha pugga henne. Det femte bud. Du skal ikke slå i hjel. Det er: Vi skal frykte og elske Gud, ikke ska vår nestes legeme eller gjøre ham noe ondt; men hjelpe og stå ham bi i all nød. 190. Hva ondt forbys i det femte bud? Ethvert mord og manndrap som ikke skjer etter øvrighetens dom eller befaling, men av egen hevngjerrighet. 191. Hvor mange slags mord er det? To slags. Det grove ved virkelig gjerning, og det subtile eller fine ved hjertets, munnens ord og ansiktets miner. 192. Hvordan slår en sin neste i hjel ved gjerning? 1) Enten på én gang ved slag, stikk, skudd, gift eller lignende. 1. Mos. 9,6. Den som utøser menneskets blod, ved menneske skal hans blod utløses. Eller det kan skje: 2) Langsom og hemmelig, ved å påføre nesten stor hjertesorg eller unndra ham hans næring. Sir. 34, 23. Den som borttar næring, han dreper sin neste, og den som berøver en daglønner sin lønn, utgyder blod. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Faste spaltistar i Kyrkjeblad for Gloppen 8 Redaksjonen har utfordra nokre profilerte personar til å gje kommentarar „frå sidelinja“. Følg med og møt menneske med meiningar og meiningars mot. Første skribent ut er Jorunn Eikenes. Frå Soknerådet si postkasse: Saknar du godt lesestoff? Som dei fleste andre innbyggjarane i Gloppen har vi to måtar å nærme oss postkassa vår på. Den eine måten brukar vi måndag, onsdag og fredag, og den er slik: Tru kva som står i Firda Tidend i dag då? Den andre måten brukar vi tysdag, torsdag og laurdag; han er slik: Tru kva vi finn i dag, når det ikkje er Firda Tidend? Men vi som mottek soknerådet sin post er så heldige at vi kan finne mykje godt lesestoff også desse andre dagane. Ein av dei store favorittane for vår eigen del er magasinet Bud og Hilsen, som vert utgjeve av Sjømannskirken – Norsk kirke i utlandet. Bladet kjem 7 gonger i året, og desse dagane må Firda Tidend orsake oss – det blir berre ei kjapp gjennomblading av lokalavisa før vi grev oss ned i alt det interessante stoffet frå den store verda. I det siste nummeret kunne vi lese om Kvardag i Rotterdam, Pasjons-spel på Solkysten, Ski-VM i Val di Fiemme, intervju med Tor Åge Bringsværd, mannen som ville bli sjømannsprest men i staden blei forfattar og mykje anna interessant. Sidene er full av smånotisar om laust og fast i inn- og utland, og vi finn alltid ein god andakt og eit ikkje altfor vanskeleg kryssord som kan gje oss 3 lodd i premie dersom vi finn fram til løysingsordet. Her hos oss blir bladet lese nærmast frå perm til perm, og vi trur at mange andre ville finne det interessant også. Det kostar 350 kr i året, og kan tingast med ein epost til [email protected] eller på telefon 55 55 22 55. Kvifor ikkje prøve eit abonnement? Du vil garantert bli glad av å lese dette positive bladet! Med helsing Aase R Sæther soknerådsleiar i Gimmestad Jorunn Eikenes er 37 år gammal og bur på Hestenesøyra saman med mannen, Lars-Bjarte, og dei to borna deira, Elias og Olai. Arbeidsplassen er på kontoret på Nordfjord folkehøgskule, og utdanninga hennar er sett saman av sosiologi, media og informasjon. Seljumannamesse 2013 Årets Seljumannamesse er prega av to ting: Stor konsert-turne i distriktet i veka før messa, og besøk av den leiande biskopen i kyrkja vår, biskop Helga Haugland Byfuglien, preses i Bispemøtet. Konsertar St. Hallvard-guttene, Salomos Høysangere, Ugler i Moseboken og Drops har eit stort konsertprogram som går frå tysdag 2. juli til søndag 7. juli. Tysdag 02.07.13 kl.19.00: Vereide kyrkje. St. Hallvard-guttene, Salomos Høysangere, Ugler i Moseboken og Drops Onsdag 03.07.13 kl.19.00: Sandsøy kyrkje. St. Hallvard-guttene. Torsdag 04.07.13 kl.19.00: Bremanger kyrkje. St. Hallvard-guttene, Salomos Høysangere, Ugler i Moseboken og Drops Fredag 05.07.13 kl.19.00: Operahuset Eid. St. Hallvard-guttene, Salomos Høysangere, Ugler i Moseboken og Drops. Laurdag 06.07.13 kl.18.00: Selje kyrkje. St. Hallvard-guttene, Salomos Høysangere, Ugler i Moseboken og Drops. Søndag 07.07.13 kl.19.00: Åram. Ugler i Moseboken og Drops. Søndag 07.07.13 kl.19.00: Ervik kyrkje. St. Hallvard-guttene. Billett får ein kjøpe ved inngangen, men kan også kjøpast på førehand. Coop Prix Selje står for førehandssalet. Det er også råd å bestille pr e-post: selje@prix. coop.no. For konsert i Operahuset: http://www.operahuset.no Pilegrimsvandring på Selja laurdag 6. juli Pilegrimsvandringa blir i år forenkla til ei vandring på øya. Det er verdt å merke seg at det blir skipa til spesielle ungdomsvandringar i samband med Ungdomsåret i Bjørgvin, sjå http://sunnivaleia.no/. Tidsramma er slik: Kl. 09.15: Båt frå Selje til Bø (austsida av øya), og retur kl. 15.20: Båt frå Bø til Selje (kl. 15.30). Ein kvar tek med seg niste og høveleg turutstyr. Pilegrimsvandringa blir leia av seniorprest Sigurd Vengen. Pris: kr. 250 (båtreise og deltakarhefte), som ein betalar til Seljumannamessa, konto nr. 3845.07.12768. Merk innbetalinga med: Pilegrimsvandring 2013. Påmelding til [email protected] innan måndag 01.07.13. Gudstenesta i klosteret søndag 7. juli kl. 11.00 St. Hallvard-guttene deltek også i år ved gudstenesta, leia av sin dirigent Hans Martin Molvik. Biskop Helga Haugland Byfuglien preikar, og elles deltek prestar frå Nordfjord og Vanylven. Musikalsk leiar er organist Jon Inge Sigerland, Selje. Det blir takkoffer og nattverd. Båt går frå Nabben i Selje til Bø, på innsida av Selja, og med retur etter gudstenesta. NB! Sjå annonse for rutetider og prisar! Det blir selt billettar på Nabben før båt-avgang. Seljumannamessa er ei regional samling for Nordfjord og Søre-Sunnmøre, og er skipa til av Nordfjord prostiråd, sokneråda i Selje og Vanylven sokneråd. Velkomen til Selja - der kyrkja i Noreg vart fødd Seljumannamessekomiteen Vereide kyrkje er eit stillas AV Jorunn Eikenes Eg hugsar ikkje heilt kor gammal eg var då vi brått skulle få eit krusifiks på alteret i Vereide kyrkje. Kanskje 18? Men det eg hugsar er at eg var sint. Eg var sint heilt inn til beinet. Kvifor skulle vi bruke så mykje pengar på noko slikt? Sinnet var såpass kraftig at eg sende brev til komiteen for krusifikset, og sa mi hjartans meining om å bruke pengar på dette i staden for på ein ungdomsarbeidar i kyrkjelyden. (Det brevet fekk eg forresten aldri svar på, kjære komité). I ettertid kan eg godt innrømme at både eg og brevet var rikeleg sinte, sure og indignerte. Men for å vere ærleg så kjenner eg at det framleis kokar litt når eg tenkjer på den saka. Og grunnen til det er at Vereide kyrkje er eit stillas. Vereide kyrkje er fin med kvitkalka mur, høgreist klokketårn og eit stort og flott kyrkjerom. Så kvifor vil eg fornærme både den eine og den andre med å kalle 850-årsjubilanten for eit stillas? Jau, det er fordi Vereide kyrkje og alle andre kyrkjer berre spelar ei birolle. Ein kan jo lure når diskusjonane går om utsmykking og arkitektur og verneverdi. Men det har vel aldri vore tanken at det er kyrkjebygga som skal spele hovudrolla? Sist eg høyrde etter, så var det Gud, Jesus og Den Heilage Ande som delte på den. Sjølv om kyrkjene har biroller, seier eg ikkje at den rolla er stakkarsleg. Nei, å vere stillas er ei heidersoppgåve. Det skal stå der og vere ei plattform og ei støtte slik at jobben blir gjort. Og jobben? Det er å vere ein møteplass. Og Vereide kyrkje har vore nettopp det for meg. Som lita jente kom eg til gudstenester i Vereide kyrkje i strikkakjolen min. Eg sat på fanget til pappa og kjende på dressbuksa som både klødde og stakk gjennom den tynne strømpebuksa mi. Vi teikna når preikene vart for lange, og pappa sukka i lag med meg når klokka passerte tolv og vi var leie. Eg åt rosiner og drops - heilt til eska datt ned og dropsa trilla tre benkerader framover. Heilt frå eg var lita hugsar eg Harald. Harald som kvar gong eg møtte han i kyrkja tok eit fast tak i skuldrane mine, såg meg rett i auga og sa: ”Hei, så kjekt å sjå deg, Jorunn!” Dette gjer han forresten endå. Så godt det er å bli sett og møtt av deg. Som ungar flest sat eg ofte feil veg i kyrkjebenken. Såg eg framover såg eg jo berre eitt fjes, men såg eg bakover var det mange. Og var eg riktig heldig sat Elin Gro der, rett bak oss, og blunka til meg. For ei lukke! I kyrkja er det mange vanskelege både ord og tonar. Men etterkvart lærte eg truvedkjenninga, og kjende meg som ein del av gjengen. Salmane var litt vanskelege, og eg hugsar endå overraskinga og mitt eige store glis då vi sang ”Min båt er så liten” i ei gudsteneste. Tenk at det inni dette huset også var songar som eg kunne! Eg må òg innrømme at kyrkja har vore ein plass å kjede seg skikkeleg. Samla sett er det mange timar der eg har sett ut i lufta eller bladd i salmeboka fordi eg ikkje har klart å henge med på preika. Det rare er at akkurat då, når orda flagra forbi og mine eigne tankar dansa, nettopp då var kanskje dei sterkaste møta mellom Gud og meg i Vereide kyrkje. Naturlegvis har det òg vore sterke preiker, der eg har blitt utfordra i både tanke og gjerning. Og inni meg høyrer eg stadig Oddlaug si stemme som ber klokkarbøna så inderleg: ”Herre...eg er komen inn i dette heilage huset ditt...” Eg hugsar godt konfirmasjonsdagen der eg trass alt styr og ståk og tjo og hei og prosesjon og gratulasjonar kunne kjenne eit møte framme ved alterringen. Og i seinare tid har eg kjent stor glede over å få gå saman med borna mine og mannen min fram til nattverd, og få brød og vin og velsigning og fredshelsing saman som familie. Eg er glad i Vereide kyrkje. Eg likar altertavla og eg likar båtane. Eg likar dei kvite veggane, og eg likar generelt både lys og blomster og kunst. Men når vi no skal feire kyrkja vil ikkje eg feire altertavla og orgelet og bilda og dei vonde benkane. Og eg vil slett ikkje feire krusifikset. Eg vil feire stillaset. Som har vore ei hjelp til å byggje trua mi. Eg vil takke for møta med Gud og menneske i Vereide kyrkje. www.seljumannamesse.no Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 9 Foto Ingrid Gagnat 10 Natur- og kulturfotograf 11 Av Olaf Sigurd Gundersen Ein vesentleg del av jubileumsboka for Vereide kyrkje -850 år, vert bilda. Den hovudansvarlege for dei er Ronny Solheim. Han er godt kjend for naturbilda sine. - Du kallar deg gjerne naturfotograf. Vart du tidleg oppteken av naturen? - Du veit, eg er oppvaksen på Solheim. Han sveivar rundt seg med armane. Så eg forstår han har opplevd å ha natur rundt seg, både over og under seg og på alle kantar. - Jau, eg har alltid likt meg ute i naturen. Det vart aldri den store rifla, men ein del småviltjakt. Men eg tykkjer det er minst like spennande å trykkje av utløysaren på fotografiapparatet som avtrekkjaren på geværet. - Interessa for foto, vakna den tidleg? - Ho hadde vore der lenge, men først etter 30-årsdagen min vakna den for alvor. Då ønskte eg meg ikkje ting, men pengar, så eg kunne kjøpe meg eit skikkeleg fotografiapparat. Det gjekk bra. Eg fekk kjøpt meg ein fin gebursdagspresang: Digitalt, speilreflekskamera. Det vart fort mange bilde. Det vart meir enn ein vanleg hobby. Men samstundes tok eg utdanning som førskulelærar og var fullt oppteken på heimebane. Det er interessant å ta bilde, men også å sjå korleis dei kan setjast saman og redigerast. Det er blitt ein seriøs hobby. - Og ikkje berre utlegg til utleggs ervervelse? - Nei, no finansierar han seg sjølv. Eg har fått mange spennande oppdrag. - Eg har sett at søkjer du «Ronny Solheim» på nettet, så får du mange Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 treff, og får sjå endå fleire fantastiske bilde. - Ja, eg brukar nettet ein heil del. Og eg liker å kommunisere med folk. Eg er nesten meir oppteken av kva «hvermannsen» meinar enn kva proffane seier. Sjølv om eg for det meste er sjølvlært, veit eg gjerne på førehand kva dei vil seie. - På nettet ligg det ute nokre svært vakre og stemningsfulle naturbilde, men også meir spektakulære bilde, som nærkontakt med hoggorm og brudebilde frå toppen av Ceciliekruna - ? - Eg har alltid med meg kamera, og ønskjer å skape mitt særpreg på bilda. Nokre er arrangerte, men det er ofte det ein ikkje heilt har planlagt og har kontroll over, som kan ende opp i dei beste bilda. Det gjeld å vere der ein er. - Kunne du tenkje deg å jobbe for ei avis som fotograf? - Eg har teke nokre bilde som har gått vidare til aviser. Men å ta bilde av bilvrak og gå i detaljar om ei ulukke, vil eg ikkje. Det vert for meg på ein måte å sladre. Det hadde vore annleis å ta bilde i ei krigssone og slik dokumente overgrep som skjedde. - Du er mest kjend som naturfotograf, og no vert du kulturfotograf. Korleis reagerte du då du fekk spørsmålet om å jobbe med boka om Vereidskyrkja? - Eg sa no ja, og vart glad. Men eg hadde inga aning om kor mykje arbeid det var. Eg har tidlegare jobba litt hos fotograf Lyslo og lært mykje der. Men denne boka har vore ei bratt læringskurve. Det har vorte mange kyrkjebesøk. Det hadde gledd - og kanskje gler - besta. Eg har blitt klar over mange detaljar i og rundt kyrkja. Og skjønar litt meir av kor stort og sentralt bygg det må ha vore i bygda då det vart reist. - Eg har også fått med meg ein del av det som skjer inne i kyrkja. Kyrkja kjenner alle. Men eg håper med bilda mine at dei kan sjå ting annleis, kanskje leggje merke til ting dei har sett utan å ha sett - både i og utanfor kyrkja. - Eg gled meg til boka kjem ut, og er ikkje så lite spent. I høve 850-års feiringa skal eg stille ut nokre av fotografia mine på galleriet. Det ser eg fram til med glede. Eg har hatt nokre mindre utstillingar før. Men å få stille ut på galleriet i Vereide kyrkje er ei ære og ein god måte å presenter bilda mine på. - Det er nok fleire enn du som ser fram til det. Og så har eg forstått at det går an å feste ein raud lapp på bilde ein likar spesielt godt. - Ja, det er rett. Men det viktigaste for meg er å få presentere Vereide kyrkje slik eg ser henne og opplever henne. Min augestein Haudelaus svanedans Kronhjort på vårbeite Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 12 Sandane bedehus Soul Children song for ei feststemt forsamling i eit festpynta bedehus. 90 år Jubileumsglimt Tekst og foto: Harald Aske Anne Helene og Hans Thore Løvaas Bibelundervisning. Sandane bedehus feira sitt 90-årsjubileum laurdag 6. april 2013. Det var og bibelundervisning i Sandane kyrkje torsdag og fredag før jubileet og gudsteneste søndagen. Tidlegare misjonær og forkynnar i Normisjon, Hans Thore Løvaas, heldt bibeltimane. Kona, Anne Helene Løvaas,var og på misjonsmarka i Pakistan / Bangladesh for Santalmisjonen. Seinare har Løvaas m.a. vore rektor på Gå Ut-senteret i Hurdal. Løvaas avslutta alle sine taler med å peike på oppdraget Jesus gav i Misjonsbodet og fortalde litt om arbeidet på misjonsmarka. Torsdag song Frisk Pris fleire fine songar til over 60 frammøtte i Sandane kyrkje. Dirigenten, Anita Sande, trylla fram vakker klang. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Sjølve jubileumsfesten. Laurdag var Sandane bedehus pynta til fest, og huset var fylt av unge og gamle, innbedne gjester frå sokneråd, kyrkje og kommunen. Trond Haugen på trompet og Morten Leirgul på piano sette an tonen i gledefylte tonar før festleiaren, Svein Ottar Sandal, ønskte alle velkomne og gav ein kort historikk over Sandane bedehus. Sandane Soul Children, der Magnhild Husevåg er dirigent og Per Ståle Husevåg er teknikar og tilretteleggar, øver fast i bedehuskjellaren. Koret overrekte ei gåve på 1000 kr til Sandane bedehus som takk for gratis husrom gjennom mange år. Temaet for talen på jubileumfesten var det som står på frontbiletet i bedehuset: Land, land, land, høyr Herrens ord. Talaren, Hans Thore Løvaas, fortalde at det var ingen lysteleg bakgrunn for dette ordet som vi finn i Jer.22,29, men at vi i dag må ta det som ei oppfordring til å ta oss tid til å høyre Guds ord og ta det til oss. Etter eit herleg måltid var det tid for helsingar. Kultursjef Jan Kjetil Øygard peika på at bygget var i same byggestil som fleire andre kulturbygg, som t.d. Vonheim, og han gleda seg over at stilen var teken vare på. Han overrekte blomar og ei pengegåve og tok også fram minne frå søndagsskulen og at huset hadde vore brukt til gravferder. Sokneprest Olaf S. Gundersen peika på det gode og nære tilhøvet det alltid har vore mellom kyrkja og bedehuset og overrekte eit flott teppe med motiv frå Emmausvandrarane. Vikarprest Asbjørn Gjengedal helsa frå KFUK/KFUM og overrekte jubileumsboka ”100 år i og omkring Gimmestad kyrkje”. Det vanka også takk og gåve til styret i jubileumsåret: Ingrid Aske (leiar), Målfrid Nedrebø (nestleiar), Kjellrun Hovstad (kasserar), Elisabeth Røgeberg, og Gunhild Aabrekk. Vara: Heidi Djupvik Råd og Guri Hoddevik. Husstyret i jubileumsåret er Ståle Austrheim, Birger Berge og Magnhild Endal Husevåg. Morten Leirgul, Trond Haugen og Thor Olav Heldal framførte eigne nummer og spelte til allsongane på ein frisk og god måte. Jubileet vart avslutta søndag 7.04 med misjonsgudsteneste i Vereide kyrkje. Asbjørn Gjengedal var prest og Hans Thore Løvaas talar. Han tala over teksten i Joh 20,24-31 der Tomas fekk møte Jesus etter oppstoda. Tvilaren Tomas var vel ikkje meir tvilande enn dei andre, men Jesus inviterte han til både å sjå og kjenne på såra han bar på og erfare at han var den oppstadne Jesus Kristus. Då nattverdbordet var dekka, var det ein straum av ”emmasuvandrarar” som søkte hjelp og styrke i dette forunderlege måltidet. Gudstenesta vart avslutta på verdig vis med salmen: Din rikssak, Jesus, vere skal min største herlighet, og organisten gav eit fyrverkeri av eit postludium i det han spelte Arild Sandvold sin ”Toccata” over same salmen. Fredag var det Margot Nesgård og Øystein Eide som stod for dei musikalske innslaga. Gitaren passa godt til Margot si stemme, og mange sa: Dette må de gjere oftare. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 13 14 15 Sandane barnegospel med dirigentane Eldrid Fagerli Susort og Kristine Wergeland Hansen Trusopplæring På skattejakt i kyrkja Samling for 5-åringane i Sandane kyrkje Tekst og foto: Anne Berit Selle Tekst og foto: Harald Aske Når eit barn vert døypt, tek foreldra og fadderane på seg eit ansvar for å følgje dette opp med dåpsopplæring eller trusopplæring. ”Døype dei og lære dei”, sa Jesus. Desse to heng nøye saman. Asbjørn Gjengedal synte fram ein dåpskjole. - Så liten har du vore at du fekk plass i ein slik kjole. Nokon bar deg til døypefonten, og du vart døypt og velsigna med krossmerket – så du skal høyre Jesus til. Ungane fekk kome attåt døypefonten, ta fingrane i vatnet og teikne krossmerke i ansiktet på seg sjølv. Det er godt å gjere noko praktisk, kjenne på og gjere. Dei vaksne hadde lagt alt vel til rette for ei fin samling for dei som har fått 4-årsboka tidlegare. Det vart servert både for kropp og sjel. Med friske tonar frå Sandane Barnegospel fekk vi oppleve Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 ei grein i Guds rikes arbeid: Å vere med og synge om Gud og Jesus, ha det fint saman og attpåtil få dele dette med andre. Kristine Wergeland Hansen og Eldrid Fagerli Susort leia desse unge små på ein inspirerande og livfull måte. Marit Daviknes og Anne Hugvik inviterte ungane om bord i ein båt på Genesaretsjøen. Og ungane kom og ”klatra” over dei store taua og inn i båten. Men der var ikkje stilt på sjøen denne gongen heller. Ungane fekk vere med og lage vind-lydar, og vi såg at Jesus la seg i bakskoten for å sove. I uveret vart alle redde, og dei måtte rope på Jesus om hjelp. Og dei ropa! Og dei ropa! Og endeleg vakna Jesus og lurte på om dei var redde. Han fekk sjøen til å vere stille og lova å vere med dei alle dagar uansett kva som kom til å skje. 3.klassinganehar fått boka “Skatten i Liljedal” under gudstenesta søndag 3. mars. Frå v: Bjørn Andrè, Morten, Olaf Sigurd Gundersen, Karine, Matilde, Marit og Benedikte. (Kristoffer var ikkje til stades). Simon og mamma, Randi-Marie Hoddevik Ommedal, har teke boka i bruk Alle fekk god servering. Her ser vi frå v. Erik Olai R. Listou, Nicolai Hauge Ravnestad og Olai Eikenes Osland. Den første helga i mars arrangerte speidargruppa i Hyen og soknerådet skattejakt i kyrkja . Dette er ein annan vri på tårnagenthelg, og det vart ein kombinasjon av eit speidararrangement og trusopplæringstiltak frå soknerådet. Alle 3.klassingane som skulle få bok i kyrkja var også speidarar. Speidarane frå 4.klasse var også med. Fredag 1. mars var det samling i kyrkja. Før presten, Olaf Sigurd Gundersen kom, steikte vi pinnebrød på bål i fjøra og fekk betasuppe. 3.klassingane får ei bok som handlar om jakta på nokre forsvunne kyrkjeskattar. Kyrkjeskattane var gøymde og måtte finnast. Presten forklarte kvifor dei er så dyrebare skattar for oss: Altarbibelen, nattverdskalk og disk, døypefatet og altarlysestakane. Det var god og munter stemning, og presten lova at om dei alle var flinke til å konsentere seg om oppgåvene, skulle dei få gifte seg til slutt, og slik vart det! Finn vi noko bak her, skal tru? Nattverdskalk og disk er funnen! Fredagskvelden i kyrkja vart avslutta med eit uhøgtideleg og svært lystig “bryllaup”. Her på veg opp kyrkjegolvet med provisoriske brudebukettar. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Anders Vonheim 16 Ein trufast Herrens tenar viser veg Eit 60-årsminne. Ingen menn i Gloppen i dag er eldre enn Rasmus Gimmestad – kjend i bygda som Synnøve-Rasmus. Han er langt inne i sitt 99. år, men tek seg framleis godt fram med staven i eine handa og si kjære Elisabet ved armen på hi sida. Tekst: Martin J. Ommedal. Og framleis finn Rasmus plassen sin i kyrkja når klokkene ringjer til gudsteneste i Gimmestad, klokkene som han sjølv ga lyd til i mange, mange år som ringjar. Han er no komen i ein alder der mange av oss tenkjer at det får greie seg med å høyre radio-gudstenesta i godstolen, men Rasmus tenkjer ikkje slik. Nei, til kyrkje må han, som han har vore van med frå han var liten gut. Han minnest korleis bestefaren lagde seg til for å gå til kyrkje, saman med heile familien. Han heitte også Rasmus, og hadde sin faste plass attmed stolpen framme på kara-sida. Å gå til kyrkje er ingen tvang for Rasmus, men ein trang. Det er alltid så godt å kome inn i Gimmestadkyrkja, seier han, og ho er no bra fin og. Og så kan det slumpe til at du kan få ta i ei hand og snakke til eit menneske du ikkje har møtt på ei stund. Og slik vil han halde fram, så sant han får ha helsa og levedagane. For eit førebilete for oss andre! Tekst Aase R Sæther Foto Oddvar Almenning Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Sangen og navnet er Jesus Eg heiter Ingrid Aske og har budd på Sandane i 38 år. Eg kjem frå Nordmøre, frå Tustna, ei naturperle i havgapet nord for Kristiansund. Far var organist i kapellet heime då eg vaks opp, så eg høyrde salmetonane tidleg. Vi sovna ofte til fars orgelmusikk om kvelden. Og mor kunne gå og småsynge Send bud på han når hjelp du trenger til - Jeg er en seiler på livets hav - Ho var leiar i sjømannsmisjonsforeininga, pikeforeningen Havdønn. Men songane begeistra først då eg begynte å reise på leir: Bli med, bli med til livet Se markene er hvite og høsten er så stor – Gå inn i rekken, gå inn i kampen nå, i dag når Jesus kaller deg, da svar han ja, og gå. Og skulelagstid, musikklag og kor – heile mitt liv har songen og musikken følgt meg. Når eg no har takka for meg i Vereide kyrkjekor, sit utallige strofer og tonar att etter dei mange åra i koret. Og eg tenkjer eg er priviligert som har fått med meg desse gode verdiane. Det har etter kvart blitt umogleg å peike på nokon ”yndlingssalme”. Til det er det alt for mange flotte salmar med gode tekstar og melodiar, og eg gjer stadig nye oppdagingar. Det har aldri vore skrive så mykje fint som i dag. Dessutan er eg glad i den lyse klangen i engelsk salmetradisjon som vi har fått del i. Anton F W J Prytz var prest i Gloppen frå 1903 til 1912. -Gloppen er mitt yndlingstema, skriv sonen Johan Prytz i boka Min far var prest. -Det er det vakreste sted i landet og også den beste kyrkjelyd. Jacob Aaland skriv om Prytz: Med si livsfriske tru, sitt djupe skyn på bonden og bondelivet og si rettslutne framferd, vann han folket. Men livet hadde ikkje alltid vore lett. Det kan vi ane i songen / salmen som han skreiv. Både orda og tonen fyller meg med glede – Jeg går og nynner på en sang, den letter livets tunge gang. Jeg går og nevner på et navn, det stiller dypest hjertesavn. Kor: Sangen og navnet er Jesus, sangen og navnet er Jesus, er Jesus. Jeg lærte tonen til den sang, da veien ble meg tung og lang, og navnet ble min hjerteskatt, da dagen ble en belgmørk natt. Og fra den kilde i meg sprang er hele livet fylt av sang. Og navnet på min hjertesol det hviskes ømt fra pol til pol. Den lille bekk i skogens lund, den synger med en yndig munn, og havet med sin orgelklang, det bruser ut den samme sang. Og når i vårens fagre tid jeg hører fuglesangen blid, den hvisker, triller, jubler ut en lovsang til min Herre Gud. O Jesus, du som ble mitt kvad, takk at du gjorde hjertet glad! Nå vil jeg bære i min favn ditt sterke, milde frelsernavn. Kor: Sangen og navnet er Jesus – er Jesus. Og så er eg glad for å sende salmestafettpinnen vidare, til Hyen og Edit Aa. Vi har hatt ein kald og fin vinter med ”fjellsterk” is på Storefjorden, slik vi som er komne fram i alderdoms år gjerne minnast at det ofte var. Då var isen ein god ferdaveg for dei veglause grendene kring vatnet. Det var lett å kome fram, og med hest og slede kunne ein hente og levere varer til bilveg. Men isen kunne óg vere farleg! Vinteren 1953 var det óg køyresterk is, mykje brukt av oss som budde på Solheim, for bilvegen var ikkje komen lenger enn til Hjorteset. På Vonheim, nest øvste heimen på Solheim, budde Ida. Ho hadde vore enkje i 26 år og fostra opp 6 born på ein tungdreven jordlapp! Mykje motgang møtte henne. Dei to eldste gutane døydde av ein smittsam og vondarta kolerine som gjekk i grenda, og 7 år seinare miste ho mannen! Då sat ho att åleine med 4 born, og tvillingar som enno ikkje var fødde. Livet var tungt og framtida ikkje lys. Men med eit utruleg livsmot kjempa dei seg fram, borna vaks til og kom ut i arbeidslivet. Anders, den eine av tvillingane, var no 26 år og ein dugande arbeidskar. Han var i full gang med oppussing av huset og andre ting, så no var det lyse voner på Vonheim. Om kvelden 26. februar kom det melding om at Anders, som ei tid hadde arbeid i skogen litt utanfor Vassenden, ikkje var komen heim til vanleg tid, så det måtte ha hendt noko gale. Nokre karar tok ut for å leite. Utstyrte med lykter, tau, kjelke og skeiser rende vi ned til Vassendeholmen og gjekk i land der. Mildver med regn, veksande elver og vatn gjorde isen utrygg nær utløpet av elva, så vi gjekk stranda det siste stykket til Vassenden. Det var fotspor i snøen, men det kunne vere etter andre enn Anders, så vi måtte på arbeidsstaden og leite. Der gjekk vi og ropte Anders, men ikkje svar! Vi fann reiskapane hans pent lagde til rette under ein stein, og forstod at han hadde teke på heimveg. Vi ottast det verste. Tilbake på Vassenden såg vi skeisespor i den mjuke isen og kunne med lommelykt fylgje spora til ope vatn. No var det ikkje tvil om kva som hadde hendt. Mellom holmen og land er det ikkje djupt, og straum frå veksande elv hadde tært på isen, så sjølv om Anders kanskje hadde prøvd den om morgonen, var den ikkje sterk nok då han kom tilbake. Vi kunne ikkje gjere meir i mørke kvelden og måtte berre reise heim att med ein umenneskeleg tung bodskap til henne som sat åleine på Vonheim. Ho hadde sett lysa då vi kom, og teke vegen ned til barndomsheimen sin på Instebakken. Ho fortel sjølv:”Då eg fekk vite kva som hadde hendt, slo eg i veggen og ropte over meg: Gud, du slo for hardt!” Ho ville ikkje ha fylgje heim, men vere åleine på Vonheim denne natta. ”Ein Jakobskamp som aldri vert gløymd”, skriv ho. Morgonen etter reiste vi ned att til Holmen. No hadde vi slede, båt og anna utstyr med. Det gjekk lett å finne Anders og få han opp i båten. Han heldt piggstaven med hendene litt frå kvarandre, slik som vi ofte gjorde når vi rende på skeiser og hadde stav med. Korleis kampen var då han gjekk gjennom isen, er det ingen som veit. På Solheim stod Ida ved nausta då vi kom til lands med Anders. Fortvilinga var stor! Nikolai, tvillingbror til Anders, var sjuk og arbeidsufør, og no var han som ho hadde så store voner til, også borte. Gravferda var i heimen vår, og var ein sterk samling. Det tok til med at Ida låg på kne ved kista og anklaga Gud for det som hadde hendt, men avslutta med lovprisning: ”Herren gav, Herren tok, Herrens namn vere lova.” Slik var ho. Minna om Anders er gode, og tapet var sårt for alle i grenda. Vi hadde så bruk for han. Men aller sterkast lyser minnet etter Ida. Ei utruleg sterk kvinne som reiste seg gong etter gong gjennom ufattelege store prøvingar. Ho hadde eit lyst sinn og ei urokkeleg gudstru som gav henne kraft og livsmot gjennom alt. ALPHA – KURS I BREIM Det har lenge vore snakka om å arrangere eit nytt Alpha-kurs i Breim. Kva slags kurs er så dette? Det er eit kurs for alle som er interessert i å oppdage kva kristen tru handlar om. Kurset består av 10 samlingar, ein kveld i veka. I tillegg blir det ei helga-samling på Misjonsheimen i Innvik fredag 1. - laurdag 2. nov. På samlingane skal vi setje fokus på dei store spørsmåla, slik som «Kva er tru?», Kven er Gud?», «Kva er meininga med livet?» Ei samling startar med eit felles måltid der vi kan prate og hygge oss ilag. Etter maten blir det undervist i kveldens tema, for deretter å ha samtale i grupper. Her vil du bli teken på alvor med dine tankar, idear, reaksjonar og spørsmål. Alpha-kurset vert starta opp i midten av september, og vil vere ferdig i slutten av november. Fast dag å samlast på vert torsdagane, og klokkeslett truleg 19.30 til 22.00. Det er Breim sokneråd som arrangerer dette Alpha-kurset, og vi håper at mange vil synest at dette er spennande og interessant. Du kan melde deg på til Aksel Rygg, tlf. 57 86 75 62 / mob 41 22 04 58 eller på epost: [email protected] innan 31. august. Breim Sokneråd Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 17 1.og 2 .klasse ved Hyen skule har laga påskebok 18 Kyrkjebladet ut til folket Av Oddvar Almenning No har vi fått til ein avtale med Sandane Senter om at Kyrkjeblad for Gloppen kan ligge i rommet ved postboksane så alle får forsyne seg. Dette er ei god løysing, og vi legg ut blad så lenge vi har noko att. Om du vil gje bort eit blad til nokon, kan du gå og hente det der. Dei som likevel vil ha bladet i postboksen, må sende namn og postboksadresse til kasseraren, så ordnar det seg. Vi var litt usikre på kor mange som ville nytte høvet og hente seg blad ved postboksane. No når stoffet til neste nummer skal vere klart, har om lag 35 personar henta seg eit blad. Det er bra. Dersom nokre av dei betaler, er det endå betre! Innbetalingar til Kyrkjebladet! No strøymer pengane inn på kontoen. Som vi har sagt før, er det variasjonar på kor store summar folk fører over. Det svingar frå kr.100,- til kr. 1000,-. Takk til alle! Det kan hende at det blir mykje mas om pengar i bladet no! Når vi er komne så langt at vi reknar med at det meste er kome inn, rapporterer vi kor mykje. Det brukar å kome litt kvar månad, men mest etter at det har vore blankett i bladet. Pr 11. april er det kome inn kr. 129 100,- frå i alt 446 betalande, av desse er 52 utanbygds. Framleis ventar vi betaling frå fleire! Vi skal gjere vårt beste for å gje deg valuta (bladkvalitet) for pengane. Stort Kyrkjeblad nr. 4 Blad nummer fire blir det siste før sommarferien, og vi kjem til å dekke kyrkjejubileet frå a til å. Påsketreff 19 på Nesholmen 2013 Ånd, Sjel og Kropp er viktig motto. Det er så kjekt å være med på trivselstiltak der alle blir inkluderte og ingen blir mobba. Nærmare 50 møtte opp og tok del i program for Ungdomsåret i Bjørgvin 2013. Thomas Nordvik (f.v.), Hanne Marie Etnestad, Eirik Byrkjelandog Ingeborg Magerøy har vore leiarar på mange flotte treff for Sogn og Fjordane Krins av KFUK og KFUM Kristine O Deltakarane er 13 til 19 år. Sverre frå Førde og Elling frå Florø tykker det er gøy å møte att kjende og treffe nye unge frå fjern og nær. Dei set stor pris på både høgtideleg påskefokus, gudsteneste, kveldsavslutningar og frie aktivitetar som ballspel, leik og brettspel. Samholdet er så eneståande. I Nystova finn alle seg rom. ”Hei! Her er ledig, kom berre inn!” Og så er veret og naturen så utruleg strålande. Eva Lill Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Kristine August Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Sportsandakt på Utvikfjellet Den gamle altertavla i Hyekyrkja 20 Vil du støtte restaurering? Tekst og foto: Anne Berit Selle Oppmerksame kyrkjegjengarar i Hyen har sikkert sett at måleriet som heng på eine sideveggen i kyrkja er teke ned. Det er sendt til konservator Anette Høyer i Oslo for restaurering. Målinga er svært oppsprukken, så det er vanskeleg å nyte motivet utan å bli forstyrra av sprekkene. Av Breim Sokneråd Open himmel over salmesongen under sportsandakta på Utvikfjellet skjærtorsdag 28 mars 2013. Presten Asbjørn Gjengedal til høgre. Foto Olav S. Egg Tekst og foto: Aslaug Heimset Larsen Påska 2013 var fantastisk. Då viste naturen og veret seg frå ei utruleg god side. Skjærtorsdag møtte nesten 70 hyarar opp til gudsteneste i strålande sol og gnistrande snø. Terje Holme heldt andakt og leia tankane våre inn på både jødiske og kristne påsketradisjonar.Alvhild Askeland Holme var forsongar til m.a. salmen Den stunda i Getsemane godt akkompagnert av Jon Egil Gjengedal på gitar. Til slutt spela Bertine Aa blokkfløyte, og kyrkjelyden kunne nyte termoskaffien og nista. Sportsandakt på Aastøylen Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Også i år vart det sportsgudsteneste på Utvikfjellet skjærtorsdag i samband med Even Hole Cup. Det var mykje folk i fjellet denne påska, det var det og denne dagen sjølv om det var litt kald trekk. I år var det ”gamlepresten i Breim”, vikarprest Asbjørn Gjengedal som heldt andakta. Det er flott at idrettslaget og skisenteret vil samarbeide om dette, alle tre trekka sto stille denne stunda og det var verkeleg høgtid når vi fekk påskebodskapen på fjellet. Gjengedal kunne minnast at han konfirmerte både Even Hole og kona Reidun Bergheim, foreldra til begge klassevinnarane i konkurransen. Soknerådet vil og takke ei blåsegruppe frå Breim Skulekorps som medverka i samlinga. Vi vonar tradisjonen med denne samlinga vil vedvare også i åra som kjem. I eit lite kapell i ein hotellhage feira glopparar Palmesøndag Kyrkjegang under framande himmelstøk. Av Einar Gimmestad Vi er på Gran Canaria, Kari og eg, i ein liten fiskarlandsby som heiter Puerto De Mogan. I turistbrosjyrane står det at det er ein liten og fredeleg fiskarlandsby. Det må vere ei stund sidan han var liten og fredeleg, for no er han fyllt med vintertrøytte skandinavar. Vi vandra kring i den vesle byen på leit etter dei gode vinane, dei beste utestadane og dei gode fiskerestaurantane som turistreklamen skrytte av, men lat det vere sagt med det same: ingen kunne måle seg med norsk fisk og fiskelefse. På ein bytur ein kveldstime møtte vi på to andre frå Gloppen, og vart bedne med inn på hotellet dei var på for å sjå den store hotellhagen. I ein utkant av denne ligg det eit lite kapell. Det er vel eit av dei minste kyrkjebygga eg har sett - om lag 50 sitjeplassar, men likevel var der ein fantastisk akustikk. Ei betre utsmykking kunne gjeve denne kyrkja eit rikare innhald, men at ho i det heile var der kunne sikkert for mange vere det viktigaste. Eit avbrekk frå det pulserande livet i den vesle ferie byen tenkte vi var fint. Det skulle vere gospelgudsteneste på Palmesøndag, og vi var einige om at dette måtte vi få med oss. Det er gjerne slik at sjølv om ein er borte frå sine vanlege påsketradisjonar, er eit kyrkjebesøk i slike høgtider ein naturleg del av feiringa, også når ein er ute. Der møttest vi då, ei lita gruppe nordiske turistar, til ei økumenisk gudsteneste. Teksten på palmesøndag var som hos oss, og så ei preike for dagen. Eg sakna dei gode, kjende påske-songane! Ein del av dei som var på programmet var kjende songar, men ikkje det vi forbind med påske. Det var likevel rom for at vi kunne velje songar, frå eit internasjonalt hefte, songar som i alle høve vi i Norden hadde felles. Så det heile var ei nordisk forbrødring om eit felles bodskap både i samsong og tale. Det gamle måleriet er måla av Karl Uchermann, og var altertavle i kyrkja då ho var ny. Karl Uchermann var også arkitekt for Hyen kyrkje. Han var son til Arnt Uchermann som var sokneprest i Gloppen 1867-1875, og som var ein av pådrivarane for at Hyen skulle få si eiga kyrkje . Kvifor restaurering? Alle oljemåleri treng restaurering/reinsing etter ca. 100 år. Dette måleriet er 136 år gammalt, og har sprukke opp ekstra mykje fordi det er nytta eit brunt pigment som ein no veit held seg dårleg. I tillegg har det skader pga dårleg oppbevaring og handtering i periodar. På årsmøte i Hyen kyrkjelyd har den gamle altertavla vore tema fleire gonger. Nokre meiner vi bør ta vare på måleriet for framtida sidan det er ein viktig del av kyrkja sin historie. Det er også litt spesielt at det er arkitekten til kyrkja som har måla det. Andre meiner det er ikkje noko å bruke ressursar på. Slik er det gjerne med gamle ting. Kostnad Det vil koste mellom 50.000 og 75.000 kr (inkludert MVA) å restaurere biletet. Vi har fått 15.000 kr frå Gloppen Sogelag og 4.000 kr frå ofring i kyrkja til dette føremålet. Vi kjem til å søkje ulike aktuelle stader om meir midlar, men skal vi få nokon til å støtte restaureringsprosjektet er det viktig at bygdefolket også viser interesse. Synest du det er viktig å bevare den gamle altertavla? Då er det fint om du vil gi ei gåve til dette føremålet. Vi er takksame for både små og store summar. Send pengane til konto nr. 3710.07.03492 og merk innbetalinga med «Den gamle altertavla». Kvar krone hjelper på to måtar: Det blir pengar til restaurering og det blir lettare å få støtte frå andre når vi kan vise til at bygdefolket engasjerer seg. Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 21 Konfirmasjon i Gloppen 2013 Dåpsborn med fadrar HAAKON EIMHJELLEN Nina Bergli Pettersen Jim Roger Pettersen Ivar Eidnes Anna Catrin Eimhjellen Eidnes Vereide 17. mars 2013. MATHILDE SKÅDEN Christian Georg Albertsen Thea Synnøve Wind Gunn Bente Skåden Geir Peder Ueland 22 VEGARD HETLE Elin Hetle Joy Hetle Kai Petter Sårheim Torbjørn Hasund Mari Felde Liljedal 31. mars 2013. JEANETTE SUNDT OLSEN Ivan Sundt Torunn Skrunes Sundt ADVOKATANE LOTHE, MARDAL & GJENGEDAL M.N.A. Boks 138, 6821 Sandane Tlf. 57 88 44 00 www.gloppenadvokat.no [email protected] Prosjekt2:SIDEMAL ODD 11-12-12 11:13 KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER FRÅ INNERST TIL YTTERST FOR HAN OG HENNE Side 6 HYEN Økonor Gloppen Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] Bolset Glass AS TELEFON 97 03 92 28 Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret Gloppen AS Vereide Blomster Tannlege Øyvind Seim Coop Vest SA Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS Mardal Rør Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS Nordfjord Havbruk AS Firda Elektro LEDIG Gimmestad 3. mars 2013. EVEN GULE Bjarte Lofnes Hauge Børge Knutsen Nordal Kristianne Gimmestad Gule Lars Jonas Pedersen Lise Rønnevig Marianne Kvame JAKOB STEINSBØ VESTERGAARD Martin Vestergaard Beate Benestad Vestergaard Nils Erik Steinsbø Celine Urdal MARIELL JAKOBSEN EIDE Jonas Hjartholm Denk Per-Erik Hjelle Eide Mariell Stephanie Evebø Ronja Adele Eikeset Kjersti Hjelle Eide 1. april 2013. ANE JOHANNE MARDAL Arne Jostein Gimmestad Jon Otto Mardal Ivar Mardal Ann-Christin Gimmestad MATHEO LINDVIK Pål Ove Henden Marita Forsmo Hanna Kristine Gundersen Tone Remme Hyen 3. mars 2013. HANNAH VÅRDAL GJENGEDAL Arne Vårdal Miriam Vårdal Kristine Gjersvoll Cathrine A. Øvretvedt Anne-Ragnhild Gjengedal 7. april 2013. IRIS KLAKEGG BAKKETUN Alex Edvardo Roman Ortiz Christian Hjelle Løvøy Edel Janita Slettaøien Joachim Martinsen Maria Hauge Ole Larsson Eide Breim 31. mars 2013. JENNY EDVARDA BERGHEIM FELDE Kjetil Høgseth Felde Trude Høgseth Felde Ingve Bergheim Marie Høyvik Eileen Fugelsnes Eirik Felde Sønstabø Vereide Martin Årevik Kjellaug Devik Dag Moen f.11.03.1930 f.16.10.1926 f.23.01.1959 d.12.03.2013 d.14.03.2013 d.28.03.2013 Kirsti Dagmar Støyva Oddbjørg Aardal f.23.01.1947 f.03.03.1921 d.25.03.2013 d.08.04.2013 Edit Kjørvik f.06.03.1932 d.22.03.2013 Gimmestad Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Anne-Helen Eide Ann-Helen Birkeland Hetle Arne Nybø Gangeskar Eline Fløtre Jon Åge Strand Julie Helle Felde Malin Pettersen Seime Mari Kandal Ramslien Merete Merkesdal Hole Ole-Kristoffer Ellefsplass Sørland Ole-Preben Fuglestrand Rasmus Torheim Kvile Hyen, 9.mai kl.11 Andrine Holme Astri Marie Rønnekleiv Jakob Straume Jon Skamo Hope Lars Martin Ommedal Linnea Eimhjellen Norunn Eimhjellen Sofie Sæterlid Gimmestad, 19.mai kl.11 Ariane Arnestad Bjørnar Eikenes Dina Rygg Eide Emilie Ilona Bomban Hanna Eide Inge Bjarte Grov Søreide Jessie-Karin Seim Arnestad Joya Marie-Anselma Mekke Maria Eide Runar Arnestad Hellerud Vereide, 19.mai kl.10 Aurora Eide Eirik Hovstad Helene Vederhus Hilde-Katrin Kvernevik Håvard Endal Husevåg Ingeborg Mardal Dale Jim-Rudi Aske Malene Berle Naustdal Sandra Edith Tenud Sofie Pernille Hole Thomas Vereide Almenning Tormod Aske Vereide, 19.mai kl.12 JORDFESTE Breim Breim, 9.mai kl.11 Daniel Tsehaie Ogbaziom Eirin Lothe Ingrid Wendelborg Ose Jakob Andrè Sæthre Fløtre Jøran Dahle Mannset Maria Wendelborg Ose Marius Moritsgård Monica Reed Hammersland Patience Toe Ragnhild Hafsaas Vereide Sebastian Heggheim Hestenes Siri Henden Thea Marie Jakobsen Vilde Henriksen Skinlo Øystein Tennebø Fure Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 23 Ensom majestet
© Copyright 2024