VA- dagane på vestlandet 2015-.
Bridge over …
”
Voss kommune i 2009
«650-750»-års flaum i Vossavassdraget
Kvifor flaum?
80
Nedbør oktober; Voss 262,5mm, Mjølfjell 370,4mm
70
60
50
40
30
20
10
0
17.10.14 18.10.14 19.10.14 20.10.14 21.10.14 22.10.14 23.10.14 24.10.14 25.10.14 26.10.14 27.10.14 28.10.14 29.10.14 30.10.14 31.10.14
Nedbør Voss 54 moh
Nebør Mjølfjell 695 moh

Voss kommune er med 1815 km2 størst i Hordaland fylke, sentrum ligg på ca 50 moh, og har eit
semikontinentalt klima. Dvs. at ein ligg i ei overgangssone og klima varierer frå vest til aust. I vest er dette
prega av eit kystklima med milde fuktige vindar, medan aust er prega av eit meir kontinentalt/ innlandsklima
klima.
Kvifor flaum?

I Hordaland fylke er Vossavassdraget det største og eit av dei største på heile vestlandet.

Særleg for vossavassdraget er dei mange elvestryk/ fossar kombinert med rolege parti og innsjøar.

Flaumen 27-29 oktober 2014 er slik eg tolkar det ein haustflaum med store nedbørsmegder (frontnedbør) som
oppstår i overgang med ulike luft masser med lokalt store nedbørsmengder..

Ser ein nærare på dei elleve største registrerte flaumane, så finn ein at tre av desse er vårflaumar i mai- juni,
og åtte er haustflaumar registrert mellom 10. oktober og 14. desember.

Historisk
Vossavassdraget er eit godt kartlagt og NVE har føreteke vasstand og vassføringsmålingar på Voss (Liland/
Bulken) sidan 1. januar 1892. Flaumen 28.-29. oktober viste ei vassføring på 800 m3/s noko som er den
størst registrerte sidan målinga starta i 1892. Historiske må ein tilbake til starten av 1600- talet for og finna
større flomvassføring. Det har og truleg vore 5 flaumar med vassføring på over 700m3s i løpet av 1700-og
1800 talet.
Vangskyrkja frå 1277
Den elste kjende flaumen skal vera frå 1604 «v» og er på kt 55,47 (1,57 m over
kyrkjegolvet og 4,17m over flaumen i 2014.) Mrk Vangsvatnet er reg/ senka to gonger.
Kvifor flaum?
Ny H1000 Kt 55,2
Estremvær flaum 2014
Kva er skadd?
Offentlege bygg/anlegg
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Voss kulturhus
Voss Tinghus
Voss ungdomsskule
Vossevangen, Vassverk
Friluftsbadet
Diverse pumpestasjoner avløp
Voss idrettshall
Voss ungdomshus
Heradshuset på Evanger
Tintrabrua
Rongavegen
E16 ved Skorve
Jernbanen ved Evanger
Estimert kostnad 450 MNOK
Private bygg/ anlegg
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Park Hotell
Fleischers motell
Minigolfen
Kunstgrasbanar
Forretningsbygg Voss sentrum
Bustadhus sentrum
Bustadhus Evanger sentrum
Butikk/verkstad Evanger
Nortura sitt anlegg Evanger
Bustader i Elvegata, Haugamoen, langs
Vosso
Fredheim
Denja; Vossafår, Meieriet
Butikkar og bygg i sentrum
Konsekvensar for VA
VA- offentlege vass og avløpsanlegg.
Pumpestasjonar avløp (APS):
Stad
P1
P3
Kvåle
Finne
Jorbruksskulen
Hegle
Estremvær flaum 2014
Bygg
Bygg under vatn. Flaumnivå 20 cm over
golv
Vatn ca .20 cm opp på vegg (betong
element) ikkje registrert skade.
Bygg under vatn.
Bygg under vatn.
Bygg under vatn. Flaumnivå 30 cm over
golv
Bygg under vatn. Flaumnivå 70 cm over
golv
Bjørke
Installasjon
Vass-skade ei pumpe
El-anlegg i pumpesump skada.
El- og styring skada
El- og styring skada
OK.
OK (jordfeil på omn)
Kjeller/pumpesump: Vass-skada pumpe og vifteomn.
Vassbehandlingsanlegg:
Vossevangen VBA
Bygg under vatn
P-moen,
Bygg under vatn
brønnhus/grunnvasspumper
Installasjon skada
Skada el installasjon i
borehol.(servivebrytar)
Anna:
Kulvert Vangsgata
Under vatn.
Overvakingsanlegg og el-installasjon skada.

Terskel v/Denja,Meieriet: Truleg er plastring/ muring skada. Dette må sjekkast når vasstand er noko lågare.
Stopp i vassproduksjon
•
Estremvær
flaum
2014
Strømbrudd i område kl 18:50- (Vatn i traform)
• Vassproduksjon stoppar. Produksjon ca
4100m3/d.
• Total bassengkapasitet i tilknyting Vossevange
vassverk 8325m3.
• Arbeid med lensing av pumperom/ tavlerom,
(skadebegrensning).
• Arbeidet pågår til ca kl 06:00 under svært
krevjande forhold
Estremvær flaum 2014
Estremvær flaum 2014
Estremvær flaum 2014
Kl 06:00
Estremvær flaum 2014
Vossevangen vassbehandlingsanlegg 29.10 kl 11:51
Estremvær flaum 2014
Logg- vassforsyning.
• 28.10- kl 18:50- Stopp i vassproduksjon- Skadebegrensing lensing.
Estremvær flaum 2014
• Beredskapsplan, etablering kriseteam for vassforsyning, rollefordeling,
ansvar.
• Prioritering av abonnentar jf. beredskapsplan. Sjukehus, instutisjonar.
• Informasjon, varsling via SMS. Kokepåbod, ikkje bruk av vaske/
oppvaskmaskiner.
• Reduksjon av trykk, sonekontroll.
• 29.10- kl 08:30 Lensing med bistand frå Sivilforsvaret, Brannvern,
Entreprenør.
• 29.10- kl 21:30 start av 1 lite pumpe- havari etter 30 min.
• Kl 23:00 vassproduksjon startar, ubehandla vatn, produksjon >4000m/d.
• Total renovering av bygg prosess. VBA vart sett i normal drift etter ca 5mnd, 23.
april 2015. Kostnad ca kr 4 000 000,-
Estremvær flaum 2014
Estremvær flaum 2014
Informasjon til abonnentar.
Voss kommune nyttar UMS til varsling av abbonentar.
Estremvær flaum 2014
28.10.2014 13:28:00 – SMS varsling (total 8822 SMS
– hele kommunen)
Text: Flaum I Vossavassdraget gjer at Voss kulturhus
held strengt fra kl. 13.30 i dag, den 28. oktober til i
morgon. Sjå elles www.voss.kommune.no Helsing
Voss kommune.
(Nivå Vangsvatnet kt 49,95)
Konsekvensar for Voss kommune.
Flaumen 28-29. 0ktober Kt 51,3
Byggjegrense før og etter flaumen, basert på rev. flomberegning frå NVE (062.Z) 56-2015
53,5
53,2
53
52,5
52
51,4
51,5
51
50,6
50,5
VBA- Golv kt. 50,5
50
BYGGEGRENSE F2
Estremvær flaum 2014
49,5
49
200+0,3
Pumperom Kt 47.
Ny 200+0,3
Ny 200+40%
Lovgrunnlag for fastsetjing av byggjegrenser, arealplanar og føresegner,
for definisjon 40% klimapåslag.
 Hovedlova er: Sivilbeskyttelsesloven
 Hovedforskriften: Forskrift om kommunal beredskapsplikt
Estremvær flaum 2014
 PLB. Byggteknisk forskrift (TEK10) § 7-2 definerer akseptkriterium for flaumfare ved
utbygging.
 I følgje TEK10 § 7-2, 2. ledd skal F2 byggverk «plasseres, dimensjoneres eller sikres mot
flom» slik at største nominelle årlege sannsyn på 1/200 ikkje overskridast. Rettleiinga til
TEK 10 seier noko om føresetnader for å plassere byggverk i område der sannsynet
for flaum er større enn minstekravet i forskrifta:
 Kommuneplan 2015-2026. 4.5. Flaumfare (jf. §11-8a) I område der flaumsonekart er
utarbeida skal desse leggjast til grunn for handsaming av tiltak. OM 320-1 viser 200 års
flaum (klimaframskreven) for sentrum. Kotehøgda er her 53,2.
 Gjenntaksintervallet, på ein flaum fortel kor mange år det går i gjennomsnitt mellom kvar
gong ein flaum med same storleik opptrer i vassdraget. Ein 10 års flaum har
gjenntaksintervall på gjennomsnitt 10 år. Dvs at det kvart år er 10% sjanse for at ein flaum
av same storleik skal finne stad. For ein 100 års flaum er det 1% sjanse medan ein 200
års flaum er 0,5% sjanse for at ein flaum av same storleik skal inntreffa. Medan det kvart
år er like stor sjanse for at ein flaum på storleiken av dei nemnde skal inntreffe.
Før flaumen, 200 år + 0,3m. Kt 50,6
Estremvær flaum 2014
Etter flaumen, rev. 200 + 40% klima. Kt 53,2 moh
Framtidssenario? 1000 års flaum + 40% klima. Kt 55,2 moh.
Vegen vidare- tiltak
Strakstiltak•
•
•
•
•
Tilpassing av tiltak jf. rev. Flomberekning for vossavassdraget (NVE) og
Kommuneplan 2015- 2026 (vedtatt 23. april 2015)
Etablering av reservesystem for pumping av ubehandla vatn til forbruk.
Innkjøp av mobilt aggregat 100 kVA
Planoppstart for fullskala reservevassverk i Bømoen. Arbeid med hydraulisk
modell for vassverksområde starta juni 2015.
Sikring av eksisterande kritisk infrastruktur VA.
• Karlegging
VA- norm rev 01.
Sikring mot flaum/ høgvatn, og tilbakeslag frå hovudavløpsleidning,
overvatn og spillvatn.
Utover krav heimla i «Standard abonnentsvilkår for vann og avløp- tekniske
bestemmelser». Skal det for bygningar i Voss sentrum gjennomførast tiltak for og
førebygge å redusere skadeomfanget for F2 bygningar, når eller del av bygning er
plassert under kt 51,4.
Norsk Vann m. fl. har gjeve ut rapport «Viktig å vite om kjelleroversvømmelser»
(http://norskvann.no/) som viser eksempel på aktuelle førebyggjande tiltak.
Eksempel på strakstiltak.
Ventilasjon tinghus
Forsikring; kartlegging av skader.
Fritekst: Som følge av flommen på Voss (kommunenr. 1235) den 28.10.14 ,
gjennomfører Voss kommune en evaluering av varslings- og tiltaksplanene våre.
I den forbindelse vil det være nyttig å få en helhetlig oversikt over skadene i
kommunen, både på private bygg og på næringsbygg.
Vi ber derfor om en tilbakemelding på om dere har fått innrapportert skader fra
flommen på Voss. I så fall ber vi om adresse på skadestedet, og kort hva som utløste
skaden, f.eks vann i kjeller, tilbakeslag fra offentlig kloakk osv.
Opplysningene vil bli brukt til å utarbeide et system for tidlig direktevarsling av de
aktuelle områdene/de aktuelle byggene.
Avslag frå forsikringsselskapa om informasjon med henvisning til POL
(personopplysningsloven) § 8 bokstav f)
Forsikring; kartlegging av skader- 2
Purring frå Voss kommune sin beredskapsleiar.
Tilbakemelding om innrapporterte skader frå fem forsikringsselskap.
Ingen tilbakemelding frå tre forsikringsselskap.
Det største forsikringsselskapet sendte oss dette tilbodet:
Vi kan beklageligvis ikke imøtekomme ditt ønske om data. Vår jurist står fast på at
for å være på den sikre siden, så må vi anonymisere dataene og kan derfor ikke gi
info om eksakt adresse.
Vi kan gi deg gate/vei om du ønsker det, men da uten nummerering.
Tiltak over tid•
•
•
•
Sikring av vassbehandlingsanlegg (VBA bygg).
Etablering av nytt fullskala reserve vassverk (mål 2017)
Tiltak implementert i hovudlan for vatn og avløp.
Tiltak implementert i VA- norm.
•
Vassdragsregulering ( Fullskala kraftutbygging i Raundalsvassdraget)
•
Tilbakeføring av flaumgrense som før flaumen kt 50,6 – (no 53,2)
•
Tradisjonell flaumsikring med voll/ plastring er ikkje mogleg grunna
permeable massar rundt sentrumsområde.
Takk for meg.
Stille etter flaumen
E16
Minigolfen og minibrygge…
Voss kulturhus
Skyss i tide
Nortura sitt anlegg på Evanger