Flom- og regnskadar i kornåker
Det er mange som enda ikkje har
fått sådd korn pga. sein vår med tele
og mykje regn. Det er no seint å så
kornsortar som treng lang veksttid,
samstundes som det er vanskeleg å få
tak i tidlege 6-radssortar.
I dalbotnen sto Laugen over det meste av dei låge
vollane, men ho trekte seg fort attende slik at dei
høgste areala ikkje vart ståande under vatn meir enn
1,5 -2 døgn. Foto: Eivind Bergseth.
For enkelte som veit at sein tresking oftast fører til
korte dagar der det er tilrådeleg å treske, bør vurdere
om ein berre skal så fôrvekstar i form av grønfôr for
rundballing og sal til hausten. Slik det ser ut no, kan
det bli etterspurnad etter fôr til vinteren.
Erosjonsrenner
Mange stader er det erosjonsrenner i bratte kornåkrar. Viss det ikkje er mykje av dette og grøftene
ikkje er så djupe at det blir problem med haustinga,
bør dette nå ligge urørt til etter tresking. Djupe renner må elles fyllast i no viss det gir problem for treskinga. Dette må da gjerast midlertidig og så forsiktig
som rå for å spare mest mogleg korn.
Tilleggsgjødsling
Etter så mykje regn, vil det på lettejordartar vere
rett å tilleggsgjødsle like etter ugrassprøyting. 3 kg
nitrogen kan vere rett mengde. Dette får ein ved å
gi knapt 20 kg kalksalpeter eller 12 kg fullgjødsel
25-2-6.
Flaumskade
Langs med dei store elvene på dei flata vollane
fløymde elva over den 22. mai, men ho trekte seg
fort attende slik at dei høgste areala ikkje vart ståande under vatn meir enn 1,5 -2 døgn. Kornet hadde
da for det meste 1-1,5 blad og har moglegheit for å
klare seg, men kornplanta er svært sårbar på dette
stadiet. Vanlegvis overlever kornet 3 døgn under
vatn, særleg når vatnet er kaldt slik som nå. Da er det
liten biologisk aktivitet i plantane som krev oksygen.
Vanlegvis vil flaum redusere avlinga.
Etter det vi såg i 2011, greidde ein del korn seg
svært bra i 4-5 døgn der det var kaldt, strøymande
vatn. I rolegståand brakkvatn, gjekk alt ut.
Noe av problemet etter slik flaum, er at elva legg
att eit lag med slam som er potte tett før det startar
å tørke opp. Dermed finst det ikkje luftveksling i
jorda. Dette rettar seg opp etterkvar som det tørkar,
for da kjem det tørkesprekkar i jordoverflata. For
raskt å stimulere til vekst, bør ein så snart det er kjørbart gje 3-4 kg nitrogen i form av kalksalpeter eller
fullgjødsel 25-2-6. Da må det køyrast på 20-25 kg
kalksalpeter pr. daa eller 12-16 kg fullgjødsel 25-2-6.
For ikkje å skade for mykje, bør ein kjøre med
same avstand når ein gjødslar som når ein seinare
skal sprøyte, elles blir det dobbelt opp med spor.
Ny våronn
Der det har gått heilt gale slik at det må gjeras
våronn på nytt, er det viktig at ein ventar med alt
jordarbeidingsarbeid til det har tørka bra opp, elles
vil ein påføre jorda store strukturskadar. Det vil no
ta lang tid før noe kan gjerast, difor vil vi tilrå å så
fôrvekster i staden for korn på slikt areal. På dei tette
og tunge jordartane vil det ikkje tørke før godt ut i
juni. Da er det for seint for korn, spesielt i år da det
ikkje kan forventast å få tak i tidlege kornsortar.
Når det tørkar opp og viss kornplantane er i bra
kondisjon, kan det vere bra å bryte opp jordoverflata
med ugrasharv, for å få betre luftveksling.
Vi vil tilrå å så westervolds raigras til fôr no.
Dette veks fort, er robust, gir god fôrkvalitet ved
tidleg hausting og er relativt greitt å fortørke berre
ein har veret med seg.
Eivind Bergseth
Norsk Landbruksrådgiving Gudbrandsdalen nr 3-2013