Bioforsk_FOKUS_10
F5 Bioforsk-konferansen 2015 / Bioforsk FOKUS 10(2) Produksjon i eit endra klima - tunneldyrking av søtkirsebær Mekjell Meland & Frank Maas Bioforsk [email protected] Norsk fruktdyrking er lokalisert til det nordlegaste fruktområdet i verden og har klimatiske avgrensingar som ein kortare og kjølegare vekstsesong enn lengre sør. Søtkirsebærdyrkinga i Noreg skil seg ut frå andre fruktslag med at det vert dyrka dei same sortane som andre stader i verda. Dyrkingsteknikken og utfordringane er dei same. Men med eit vêrlag som Noreg har, er det særleg regn under modninga og innhaustinga som er utfordringa. Sprekking av søtkirsebær på grunn av regn på fruktene gjev redusert salbar avling og dermed økonomi. Ulike praktiske tiltak som hindrar opptak av vatn til fruktene er utprøvde og tilgjengelege. Desse tiltaka varierer frå å halda vatn borte frå overflata til fruktene under modningstida og haustinga, til å redusera det osmotiske potensialet gjennom fruktskinnet ved nedbør eller å dekka fruktene med ein elastisk hydrofobisk film som vert sprøytt ut på fruktene. Fysisk ekskludering av regnvatnet kan også gjerast ved å dekka over trea med plasttak. Ulike løysingar er tilgjengelege på marknaden frå det heilt enkle til det mest avanserte som er å dyrka søtkirsebær i veksthus. I Noreg er det for tida tre system som vert nytta: Tre-strengs system utvikla av Bioforsk i si tid som dei fleste norske dyrkarane nyttar, Voen – eit tysk konsept som toler vind betre er på veg inn i dyrkinga og dessutan tunneldyrking. Bygningsprinsippet for tunnelane er galvaniserte stålkonstruksjonar med ulik legghøgde opp til plastikkduken. Dei leverer opp til 8,5 m breie tunnelar og det kan nyttast vanleg traktor inne i tunnelane. Innan søtkirsebærdyrkinga er det hovudsakleg Haygrove tunnelar som vert nytta. For å gje eit stabilt skjelett, må fleire tunnelar koplast saman. Over bøylane vert det trekt polyetylen duk i vekstsesongen frå like føre blomstring og til avlinga vert hausta. Deretter vert duken teken av og lagra langsetter stålbøylane om vinteren. Bioforsk Ullensvang har sidan våren 2005 gjennomført feltforsøk med søtkirsebær i Haygrove-tunnelar. Det vart planta to rekkjer i kvar tunnel med eit år gamle Sweetheart tre som var poda på grunnstamma Colt og med ei planteavstand på 2 x 4 m. Det vart gjennomført klimamålingar, pomologiske registreringar og fruktanalysar. Avlinga var stor; 1,1 tonn per daa i fjerde vektsesongen og 2,4 tonn femte vekstsesongen. Innhaustinga var andre halvdel av august. Fruktene var store, 69 % større enn 30 mm i diameter fjerde vekstsesongen og 51 % større enn 30 mm året etter då avlinga var sers stor. Fruktkvaliteten var god. Modningstidspunktet kan utsetjast ei veke ved hjelp av sprøyting med bioregulatoren gibberellin når fruktene er strågule. Vassbalansen i jorda er viktig for optimal tilvekst og at fruktene ikkje sprekk. For tida vert det gjennomført forsøk med ulik vass- og næringstilførsel til desse søtkirsebæra gjennom vekstsesongen. Næringsinnhaldet i jord og blad vert fylgt og relatert til tilvekst, avlinga og fruktkvaliteten. Referansar Lang, 2014. Growing sweet cherries under plastic covers and tunnels: physiological aspects and practical considerations. Acta Hort. 1020: 303-312. Meland, M. & Kaiser, C. 2013. High tunnel production systems improve yields and fruit size of sweet cherry. Proc. 7th Cherry International Symposium, June 23-27, 2013. P.63. Meland, M., Kaiser, C. & Christensen, J.M. 2014. Physical and Chemical Methods to Avoid Fruit Cracking in Cherry. AgroLife Scientic Journal 3(1):177-183. 69
© Copyright 2024