1. No category

ÅRSMELDING 2014
HELSE FØRDE HF
Org.nr. 983974732
INNLEIING
Helse Førde HF skal fremme helse og livskvalitet. Hovudoppgåver som helseføretaket skal legge til rette
for, planleggje, organisere og fremje er:
 pasientbehandling
 utdanning av helsepersonell
 forsking
 opplæring av pasientar og pårørande
Ansvar og oppgåver er tufta på helseføretakslova, spesialisthelsetenestelova, psykiatrisk helselovgjeving,
pasientrettigheitslova og anna lovgjeving som omtalar krav og føringar for verksemda. Den årleg drifta
av føretaket gjerast i samarbeid med eigar - Helse Vest RHF. Gjennom styringsdokument og
føretaksmøte set Helse Vest RHF årleg rammer og krav for drifta av føretaket.
Helse Førde søkjer å løyse si samfunnsoppgåve gjennom samarbeid med:
 primærhelsetenesta og brukarane for å sikre eit heilskapleg helse- og sosialtilbod
 kommunar, fylkeskommunen og statlege organ
 universitet, høgskular og andre relevante institusjonar
Føretaket sitt hovudkontor er i Førde. Helse Førde HF er 100 prosent eigd av Helse Vest RHF med
hovudkontor i Stavanger.
VERKSEMDA
Helse Førde HF yter helsetenester innan somatiske fagområde, psykisk helsevern og behandling av
rusavhengige – i Sogn og Fjordane. Føretaket er økonomisk ansvarleg for pasientar busett i Sogn og
Fjordane, også om dei får behandling utanfor fylket. Helseføretaket har ansvar for drifta av
ambulansetenesta i fylket og frå hausten 2009 har føretaket hatt ansvar for medisinsk del av
redningshelikopterbasen i Florø.
Driftsåret 2014 har vore prega av arbeid med å sikre at føretaket tilbyr trygge og nære tenester av høg
kvalitet til innbyggarane i Sogn og Fjordane. Samstundes har det vore arbeidd systematisk og målretta
for å effektivisere verksemda og nå dei økonomiske måla. Aktiviteten i føretaket er på om lag same nivå
som tidlegare år. Helse Førde har oppnådd gode resultat på mange kliniske område, men har framleis
økonomiske utfordringar. Det er naudsynt å skape varige positive resultat for å auke evna til å
oppgradere bygg og investere i utstyr.
Brannen i Lærdal i januar 2014 sette beredskapen i helseføretaket på prøve. Lærdal sjukehus vart ein
base for både skadde og evakuerte innbyggjarar, og hyste i tillegg den kommunale beredskapsleiinga og
1
pressesenter dei fyrste dagane. Godt fungerande naudstraumanlegg og andre tekniske anlegg gjorde at
sjukehuset fungerte godt i ein situasjon der mellom anna straum og telefonsignal i Lærdal var nede.
Aktivitet somatisk verksemd
Dei somatiske avdelingane hadde ei auke frå 18 522 heildøgnsopphald i 2013 til 18 855 i 2014. Tal
dagopphald gjekk ned frå 12 025 i 2013 til 11 781 opphald i 2014 . Tal polikliniske konsultasjonar var
123 575 i 2014 (122 050 i 2013), ein auke på 1,2 prosent.
Samla DRG-produksjon i våre sjukehus i 2014 vart 24 884 poeng. DRG-årsproduksjon i 2013 var på
25 054 DRG-poeng. Bestillinga frå eigar var på 25 321 poeng i 2014.
Aktivitet psykisk helsevern og spesialisert behandling av rusavhengige
Psykisk helsevern for vaksne hadde 17 168 heildøgnsopphald i 2014 mot måltal på 19 000, noko som er
1 832 færre heildøgnsopphald enn måltal. Heildøgnsopphald i 2013 var 18 388.
Tal polikliniske konsultasjonar innan psykisk helsevern for vaksne var 21 528, noko som er 1 978
konsultasjonar fleire enn måltalet på 19 550. Talet polikliniske konsultasjonar for 2013 var 19 341.
Psykisk helsevern for born og unge hadde heildøgnsopphald 1 304 i 2014 mot måltal på 1 300. Dette er
4 fleire enn måltalet. Tal heildøgnsopphald i 2013 var 1 217.
Tal polikliniske konsultasjonar innan psykisk helsevern for born og unge vart 17 252, som er 1 362 fleire
enn måltalet på 15 890. Tal polikliniske konsultasjonar i 2013 var 16 411.
Tverrfaglig spesialisert behandling av rusavhengige hadde i 2014 7 471 heildøgnsopphald mot måltal på
7 600. Dette er 129 færre enn måltalet. Tal heildøgnsopphald i 2013 var 7 063.
Tal polikliniske konsultasjonar innan tverrfaglig spesialisert behandling av rusavhengige vart 3 042, som
er 108 færre enn måltalet på 3 150. Tal polikliniske konsultasjonar i 2013 var 3 159.
ARBEIDSMILJØ OG MEDARBEIDARAR
Helse Førde skal vere ein framtidsretta kompetanseorganisasjon. Føretaket er avhengig av stabil
arbeidskraft med ulik type kompetanse. Skal vi greie å konkurrere om arbeidskrafta framover, må Helse
Førde bli oppfatta som ein attraktiv, lærande og utviklande arbeidsplass.
Sjukefråvær
Føretaket er med i ordninga om inkluderande arbeidsliv.
Gjennomsnittleg sjukefråvær i Helse Førde i 2014 var 6,6 prosent. Sjukefråveret i 2013 var på 6,6
prosent. Sjukefråveret varierer mellom verksemdområda frå 5,9 prosent til 7,6 prosent. Helse Førde har i
2014 som tidlegare år høgast sjukefråvær relatert til muskel/skjelettplager og psykiske lidingar.
Alvorlege arbeidsuhell er ikkje rapportert i 2014.
2
Tiltak mot diskriminering
I stillingsannonsane sine tydeleggjer Helse Førde målet om at verksemda så langt som råd skal avspegle
mangfaldet i samfunnet. Det er difor eit personalpolitisk mål å oppnå ein balansert alders- og
kjønnssamansetnad, og å rekruttere kvalifiserte personar med innvandrarbakgrunn. I tilsetjingssaker har
Helse Førde nedfelt i personalpolitiske retningsliner at den beste søkjaren frå det underrepresenterte
kjønnet bør kallast inn til intervju når søkjaren fyller kvalifikasjonskrava, og utveljinga elles ville føre til
at berre søkjarar av det eine kjønnet ville verte kalla inn. I tillegg bør begge kjønn vere representert i
intervjupanelet.
Likestilling
Helse Førde har som målsetjing å ha 40 prosent representasjon av det underrepresenterte kjønn på alle
leiarnivå i organisasjonen, i faste og mellombels råd og utval på alle nivå.
I 2014 har styret vore samansett av seks kvinner og fire menn. I føretaksleiinga har det i 2014 vore ni
menn og ei kvinne. Målsetjinga om 40 prosent representasjon er såleis ikkje nådd i føretaksleiinga.
Helse Førde skal vere ein arbeidsplass med full likestilling mellom kvinner og menn. Føretaket har
innarbeidd rutiner knytt til likestilling med sikte på at det ikkje skal skje forskjellsbehandling grunna
kjønn i saker som for eksempel løn, avansement og rekruttering. Føretaket rekrutterer fleire
yrkesgrupper som i utgangspunktet har skeiv fordeling mellom kjønna (sjukepleiarar, hjelpepleiarar,
helsesekretærar, reinhaldspersonale osv.) Dette medfører at kvinner og menn ikkje er likt representert
verken totalt sett eller innanfor dei ulike yrkesgruppene.
I føretaket er det tilsett totalt 2 168 kvinner (72,6 prosent) og 817 menn (27,4 prosent).
Fordeling mellom deltid og fulltid
Fordeling mellom fulltidstilling og deltidsstilling fordeler seg slik, utfrå juridisk stillingsprosent:
0-kontrakter(*)
Deltid
Fulltid
2013
583
763
1673
prosent
19,3
25,3
55,4
2014
565
728
1692
prosent
18,9
24,4
57,7
(*) 0-kontrakter er tilsette som ikkje har ein juridisk stillingsprosent i Helse Førde. Dette er mellom andre helsepersonell
(legar, sjukepleiarar) som jobbar fast i andre helseinstitusjonar, men tar periodevise oppdrag i Helse Førde. I tillegg kjem
tilkallingshjelp og enkelte ferievikarar i denne gruppa.
Fordeling mellom fulltidstilling og deltidsstilling fordelar seg slik, når ein ser på faktisk arbeidd
stillingsprosent:
2013
prosent
2014
prosent
0-kontrakter
107
4,8
104
4,6
Deltid
659
29,5
642
28,6
Fulltid
1465
65,7
1497
66,8
3
Årsaka til at Helse Førde har færre som faktisk arbeider fulltid enn dei som har juridisk 100 prosent
stilling, er at tilsette har fått permisjon frå ei 100 prosent stilling. Pr. 28.02.2014 har 117 tilsette full
permisjon frå ei 100 prosent stilling, medan 190 tilsette har delvis permisjon frå ei 100 prosent stilling.
Fordeling mellom full- og deltidsstilling fordelt på kjønn i 2014 (faktisk arbeidd stillingsprosent):
Kvinne
prosent
Mann
prosent
0-kontrakter
68
4,2
36
5,7
Deltid
582
36,0
60
9,6
Fulltid
965
59,8
532
84,7
Føretaket er av den oppfatning at det høge talet på deltidsstillingar i stor grad skuldast ønskje frå dei
tilsette. Likevel er det innafor nokre yrkesgrupper fleire som ønskjer fulltid.
SOMATISKE TENESTER
Kirurgisk klinikk
Kirurgisk klinikk hadde stabil og god drift i 2014. Det har vore behandla 3,7 prosent fleire pasientar enn planlagt,
noko som også var ein auke på tre prosent i høve til året før. Til saman har det vore behandla 2 361 fleire
pasientar i 2014 i høve 2013. Klinikken har auka tal polikliniske konsultasjonar med 2 600, det vart ein svak auke i
tal døgnopphald, men ein liten nedgang i dag-kirurgiske behandlingar.
Sjølv om klinikken behandla tre prosent fleire pasientar i 2014, har det ikkje vert noko nedgang i tal ventande
pasientar. Tal ventande er om lag på same nivå som ved utgangen av 2013. Ventetida var 78 dagar ved utgangen
av året, fire dagar lenger enn ved utgangen av 2013. For pasientar som har starta behandling, er ventetida 70
dagar. Tal fristbrot i klinikken samla er svært lågt og ligg frå null til to brot i månaden. Tal epikriser som er sendt
ut innan fristen, har vore stabilt på rundt 95 prosent gjennom heile året, fleire av avdelingane har levert 100
prosent. Klinikken brukar sjekklister ved operasjonar, prosedyrane er godt innarbeida og vert nytta i opp i mot
100 prosent av operasjonane.
Det har vore registrert 50 korridordøgn i 2014, ein reduksjon på 26 døgn frå året før. Det er registrert 30
utfakturerte døgn for utskrivingsklare pasientar. Noko som betyr at kommunane prioriterer å ta imot
ferdigbehandla pasientar.
Tal brutto månadsverk har auka frå 718 til 728 månadsverk ved utgangen av året. Auken ligg innanfor
ambulansetenesta og operasjonssjukepleiarar under utdanning. Sjukefråværet i klinikken har gått ned i frå 6,9
prosent i 2013 til 5,9 prosent i 2014. Den største nedgangen i sjukefråvær er i ambulansetenesta som har redusert
sitt fråvær frå 9,5 prosent til 7,7 prosent. Vi ser at både ortopedisk- og kirurgisk sengepost har hatt ein auke i
sjukefråværet. Både langtidsfråværet og korttidsfråværet har gått ned gjennom året. Tilsette med 100 prosent
stilling utgjer 78,6 prosent.
Klinikken har planlagt start av permanent dagkirurgisk aktivitet ved Nordfjord sjukehus i 2015. Planarbeidet har
vore gjennomført på ein god måte og operasjonsprogrammet fram til sommaren 2015 er på plass. Det er planlagt
operasjonar knytt til auge, ortopedi og kirurgi. Operasjonsstovene vert bemanna med operatør frå Førde
sentralsjukehus og anestesi og operasjonspersonell frå Førde og Nordfjordeid. Operasjonsstovene på Nordfjord
sjukehus vart og nytta til operasjonar i 2014.
Fleire av leiarane i klinikken har gjennomført leiaropplæring gjennom året og planen er at alle skal vere gjennom
dette programmet i løpet av 2015.
4
Øre, nase, hals og kjeveavdelinga
Øre, nase, hals og kjeveavdelinga gjev tilbod til dei fleste pasientar med øre, nase, hals eller kjevelidingar. Operativ
kreftbehandling innan fagområdet vert gitt ved Haukeland sjukehus. Avdelinga starta ambulerande poliklinisk
verksemd ved Nordfjord sjukehus i juni 2013, og denne aktiviteten er vidareført i 2014. Det har elles vore stabil
god aktivitet på poliklinikken. Ventetida er svært kort og kapasiteten god på kirurgisk behandling innan faget.
Ventetida for alle pasientar med prioritet har gått ned gjennom året, medan ventetida for pasientar utan medisinsk
prioritet har auka. Grunna permisjon har ventetida ved kjevepoliklinikken auka. Avdelinga jobbar med å redusere
ventetidene.
Augeavdeling
Augeavdelinga har hatt en jamn nedgang i ventande på cataract operasjonar frå 2012 til og med 2014. Ventetid har
auka noko for operasjonar i poliklinikken. Median ventetid for alle pasientar var ved utgangen av året 69 dagar,
det er noko høgre enn målsetninga på 60 dagar. Ventetida for pasientar med prioritet er stabil rundt 20 dagar. Tal
polikliniske konsultasjonar har auka frå 7 294 i 2013 til 7 980 i 2014. Augeavdelinga har i 2014 rigga seg for å
starte opp med dagkirurgiske operasjonar ved Nordfjord sjukehus. Det er planlagt inntil 30 operasjonsdagar ved
Nordfjord sjukehus i 2015.
Kirurgisk Avdeling
Kirurgisk avdeling har klart å halda fristbrot på svært lågt nivå, og har frå oktober 2014 ikkje hatt vakante
stillingar. Drifta har elles vore stabil gjennom 2014, men generelt er det utfordrande å skaffa legespesialistar, og
ventetid for lågare prioriterte pasientar er lengre enn ønskjeleg. Det blir arbeidd for å få ventetida ned.
Plastikkirurgi vart frå 2013 eit tilbod ved kirurgisk avdeling, det har mellom anna gjeve tilbod om plastikkirurgisk
behandling etter kirurgisk behandling av sjukelig fedme og korrigerande kirurgi for mammaopererte.
Ortopedisk Avdeling
Operasjonsaktiviteten i avdelinga var i 2014 låg i starten av året, men seinare tilnærma lik føregåande år.
Variasjonane er i stor grad knytt til augeblikkeleg hjelp inngrep, dette utgjer om lag 50 prosent av alle inngrepa i
Førde. Det er uført 20 700 polikliniske konsultasjonar, noko som er en auke på 2,7 prosent frå året før. Lærdal
har hatt eit operasjonsteam mindre etter ferien 2014 som følgje av mangel på operasjonssjukepleiarar, og har lægre
tall operasjonar på hausthalvåret. Rekruttering av spesialsjukepleiarar har vore krevjande. Klinikken har difor valt
å vidareutdanne eige personell og har på den måten sikra ei god rekruttering framover. Normalkapasiteten er
planlagt gjenoppretta frå august 2015. Fram til august er det i hovudsak skulder og proteseinngrep som vert
prioritert. For å motverke aukande ventetider for andre pasientgrupper, er det planlagt ambulante dagkirurgiske
inngrep på Nordfjord sjukehus vinter og vår 2015. Skadepoliklinikken ved Nordfjord sjukehus har hatt 2 300
konsultasjonar, i all hovudsak behandling av lettare skader og kontrollar. Gjennom 2014 har avdelinga berre hatt
sporadiske fristbrot, tall ventande er redusert og ventetida er redusert monaleg. Ved utgangen av året var median
ventetid til poliklinikken på 58 dagar.
Dagkirurgisk Avdeling
Dagkirurgisk avdeling har hatt jamn aktivitet i 2014. Det vert arbeidd kontinuerleg med å vedlikehalde og betre
logistikken kring pasientar som skal til operasjon. Det fungerer godt å nytte den same logistikken for inneliggjande
pasientar, som for dei dagkirurgiske. Det har også i 2014 vore stort fokus på pasienttryggleik, ved bruk av
sjekklister og kritisk gjennomgang av prosedyrar for å førebygge infeksjon. Dei fleste pasientane i kirurgisk klinikk
møter til operasjon via dagkirurgisk avdeling. I 2014 har endå fleire av dei ortopediske pasientane som skal
opererast som augeblikkeleg hjelp, møtt til operasjon via dagkirurgisk avdeling på dagtid. Dette krev mykje
planlegging, men sparer sengeposten for mange liggedøger. Avdelinga har organisert nytt dagkirurgisk tilbod ved
5
Nordfjord sjukehus og gjennomført fleire operasjonsdagar der i 2014. Det permanente dagkirurgiske tilbodet som
vert operativt frå 2015 vil bli organisert og drifta av avdelinga.
Avdeling for Akuttmedisin
Den største endringa for avdelinga for Avdeling for Akuttmedisin i 2014 var at ambulansetenesta, luftambulanse
og AMK flytta inn i det nye bygget for prehospitale tenester i Førde. I tillegg er det er teke i bruk nye
ambulansestasjonar på Sandane, Florø og i Årdal. Det er etablert dagbilambulanse i Høyanger frå 1. september
2014, dette har medført ei auke på fire årsverk. Tal oppdrag i ambulansen har også i år auka monaleg. Tal oppdrag
har auka med 1 081 som er ein auke på 6,6 prosent i høve 2013. Tal kjørte kilometer har auka med 5,3 prosent.
Innføringsprosjekt for nytt naudnett i Helse Førde er bemanna med prosjektleiar frå avdelinga. Prosjektet har, av
ulike grunnar, sklidd ut i tid, prognosen er at naudnettet skal vere operativt i Sogn og Fjordane i frå 3. kvartal
2015.
Kvinneklinikken
Kvinneklinikken er organisert med fødeavdeling og gynekologisk avdeling ved Førde sentralsjukehus. I tillegg
finst det «God start-einingar» i Lærdal og Nordfjord bemanna med jordmødre. Tilbodet inneberer barselopphald
etter fødselen, men kvinnene kan også vere på einingane medan dei ventar på fødselen. I tillegg har jordmødrene
faste dagar med svangerskapsomsorg i kommunane og følgjeteneste for dei som har behov for følgje til
fødeavdelinga. Følgjetenesta er godt organisert i heile fylket.
Det er få fristbrot, og tilfredstillande ventetid til poliklinisk behandling. Det har vore ei jamn auke i polikliniske
behandlingar dei siste åra. Det vart behandla om lag 9 000 pasientar ved avdelinga sine poliklinikkar i 2014. Nivået
av dagkirurgisk behandling ligg høgt. Det var 909 fødslar i 2014, ein auke på 27 frå 2013. Fødande i randsona av
fylket kan velje å føde på Voss eller i Volda.
Medisinsk klinikk
2014 var i stor grad prega av satsing på leiarutvikling. I tillegg til individuelt leiarutviklingsprogram vart det
arbeidd mykje med leiardialog. Det vart innført individuelle faste månadlege møter mellom leiarar på alle nivå.
Alle arbeidseiningar, seksjonar og avdelingar utarbeidde handlingsplanar, og innhaldet i heilskapleg leiing
vart konkretisert. Avdelingsvise budsjett- og prognosemøter i lag med direktør og økonomisk rådgjevar
vart vidareutvikla.
Arbeidet med samhandlingsreforma held fram, og kommunale tilbod inne på sjukehusa i Lærdal og
Førde vart planlagt.
Året var også prega av utflytting frå Florø sjukehus inn i nybygde leigde lokalitetar ved
Sunnfjord Medisinske Senter i Florø. Målet var å ikkje berre flytta fysisk, men å starta ein prosess med
tettare samhandling mellom sjukehus og kommunale helsetenester.
Mikrobiologi
Mikrobiologisk avdeling utvida sitt tilbod innan molekylærbiologiske analysar. Avdelinga arbeider også
for å oppnå formell akkreditering etter ein internasjonal kvalitetsstandard, og starta i 2014 innføring av
elektronisk rekvirering frå primærhelsetenesta.
Avdeling for nevrologi, revmatologi og rehabilitering
I avdeling for nevrologi , revmatologi og rehabilitering var aktiviteten jamt høg både i sengeposten og på
dei tre poliklinikkane. Tal nevrologiske senger er auka frå 14 til 16 på grunn av stor auke i tal pasientar
6
siste åra. I hovudsak har dette si årsak i at avdelinga tek i mot dei fleste pasientar med hjerneslag eller
spørsmål om hjerneslag. Behandling av hjerneslag er eit kontinuerleg forbetringsarbeid og vi brukar
teleslag i samhandling med medisinske avdeling på Nordfjord sjukehus og Lærdal sjukehus. Innan fysioog ergoterapi utfører vi tenester for alle avdelingar i Helse Førde. Avdelinga har stort engasjement for
forsking og utviklingsarbeid, spesielt innan revmatologi. Avdelinga har tilsett fagfolk i alle stillingar.
Kreftavdelinga
Avdeling for kreft, blodsjukdomar og lindrande behandling hadde ei stabil og god drift i 2014, både når
det gjeld bemanning og aktivitet. Tal heildøgnsopphald gjekk litt ned, men beleggprosenten auka.
Dagbehandling på poliklinikken (cellegiftbehandling) var uendra frå 2013, medan aktiviteten på
poliklinikken samla sett auka med ca. 6 prosent. Kreftavdelinga er, som ei av få avdelingar i Norge,
godkjend utdanningsavdeling for kompetanseområdet palliativ medisin og for spesialiteten onkologi,
begge med to år teljande teneste.
Samarbeidet innan medikamentell kreftbehandling med Lærdal og Eid vart vidareført som planlagd.
Barneavdelinga
Barneavdelinga etablerte hausten 2014 tilstadevakt for forvakt, dette for å tilfredsstilla krav i
arbeidsmiljølova og for å betre tilbodet , spesielt til sjuke nyfødde. Tilstadevakt for barnelege er ein av
føresetnadene for å halda fram med risikofødslar ved FSS.
Avdelinga har starta arbeidet med å innføre PedSAFE (systematisk skåringsverktøy i mottak, behandling
og samhandling om sjuke barn.) Dette skal innførast og brukast på alle innlagte barn ved Førde
sentralsjukehus. Vidare er barneavdelinga no tatt med i prosjektet som skal førebu innføring av
elektronisk kurve i Helse Førde.
Arbeidet med akutt-teama til barn held fram, og avdelinga jobbar fortløpande med å gjere sjukepleiarane
trygge på å kunne jobbe både på seksjon for nyfødde og store barn. Dette for å kunne utnytte ressursane
best mogeleg. Ved sengeposten er det forhandla fram ei bakvaktsavtale for sjukepleiarane. Denne nyttar
avdelinga når aktiviteten er låg. I tillegg låner avdelinga ut sjukepleiarar til medisinsk og ortopedisk
avdeling når dei har trong for ekstra ressursar og aktiviteten på barneavdelinga gjer det mogeleg.
Alle sjukepleiarstudentane ved Høgskulen i Sogn og Fjordane har hospiteringspraksis i sengeposten. I
2014 var talet 150 studentar. Saman med Høgskulen gjennomførte avdelinga et prosjekt der målet var å
betre praksisperioden.
Hudavdelinga
Også i 2014 har tilvisingsmengda vore aukande med ei dreiing mot tyngre utgreiingar og behandlingar.
Ein del tilvisingar vert avvikla ved direkte brev med behandlingsråd til primærlege. Avdelinga har to
overlegar og to LIS-legar.
I hovudsak skjer aktiviteten ved Førde sentralsjukehus, men avdelinga har og høg aktivitet ved
poliklinikkane ved Nordfjord Sjukehus, Rutlin i Sogndal, i Florø og ved Lærdal Sjukehus. Tal
7
legekonsultasjonar auka, og låg i 2014 på vel 7 700, medan det har vore ein nedgang på ca. 1 300 i tal
pasientar som har fått lysbehandling.
Diabetesfotgruppe er vel etablert og fungerer godt.
Avdelinga har satsa på telemedisinske konsultasjonar og rådgjevande teneste mot primærhelsetenesta. I
2014 vart det gjennomført 183 telemedisinske konsultasjonar, og talet aukar. Til no har desse vore
legekonsultasjonar, i framtida vil også sjukepleiarane ha eigne telemedisinske konsultasjonar.
Samla ved alle poliklinikkane har vi hatt vel 16 557 konsultasjonar og behandlingar, i overkant av 2 000
er sårpasientar. I tillegg kjem ein god del interne tilsyn.
Radiologi
Avdelinga har i 2014 om lag like mange konsultasjonar som i 2013, i snitt 190 konsultasjonar dagleg,
helgar inkludert.
Ventetidene er framleis lange for uprioriterte undersøkingar innanfor ultralyd og MR, primært skulda
manglande maskinkapasitet. Avdelinga har rekrutteringsvanskar når det gjeld spesialistar i radiologi.
Laboratorium medisinsk biokjemi og blodbank
Ved laboratorium medisinsk biokjemi vart det utført 1,65 millionar analysar i 2014. Desse fordeler seg
med 1,1 million i Førde, 0,28 million i Lærdal og 0,27 million i Nordfjord. Analyseaktiviteten auka med
ca. tre prosent frå 2013.
Når det gjeld transfusjonsmedisin (blodbank), er tilgangen på blodgivarar tilfredstillande. Helse Førde er
sjølvforsynt med dei viktigaste blodprodukta. I slutten av 2014 vart det installert blodstrålingsanlegg ved
Førde sentralsjukehus, og Helse Førde treng ikkje lenger kjøpe bestrålt blod.
Patologi
Aktiviteten auka på patologiavdelinga. Dette er i hovudsak fordi fleire legekontor nyttar vår
patologiavdeling til sine prøver.
Prosjektet «digital patologi» vart sluttført i 2014. Digitalisering av mikroskopiske preparat er no integrert
i arbeidsflyten i Førde og er å sjå på som ein viktig milepæl. Digitaliserte snitt vert brukt både til primær
diagnostikk og til førebuing og til tverrfaglige team-møte. Teknikken inneber at patologen kan sjå på PCskjerm i staden for mikroskop, og er eit supplement til tradisjonell diagnostikk. Digitaliserte prøvar gjer
det og mogleg å sende preparat til vurdering hjå andre spesialistar (Second opinion), og kan lette
samarbeidet mellom helseføretaka innanfor spesialiserte område.
Avdeling for patologi driv i samarbeid med Mikrobiologisk avdeling ein seksjon for molekylærbiologi.
Avdelinga tilbyr mutasjonsanalyser ved spesielle kreftsjukdomar og utvidar dette tilbodet jamleg.
Resultata av desse analysane vert brukte som rettleiing for klinikar i behandling av nokre typar av
kreftsjukdomar. Vi ventar at fleire typar analyser vil bli aktuelle dei kommande åra, og avdelinga er no
godt rusta til å møte denne utviklinga.
8
Medisinsk avdeling
Medisinsk seksjon ved Nordfjord sjukehus har stabilt høg aktivitet, både for sengepost og poliklinikk.
Hjarterehabiliteringa har funne si form og har god pasienttilstrøyming. I løpet av 2014 er
rehabiliteringsteam etablert også ved sjukehusa i Lærdal og Førde, slik at tilbodet no er like aktuelt for
pasientar frå Sogn og Sunnfjord. Avdelinga har uendra drift i høve eldremedisinsk poliklinikk,
infusjonspoliklinikk og dialyse. Helse Førde sin modell for samhandling (mellom sentralsjukehus og
lokalsjukehus, mellom somatikk og psykisk helsevern i høve eldremedisinsk poliklinikk og mellom
spesialisthelsetenesta og kommunane i høve til kommunale akutte døgnplasser og legevakt) har fått
mykje merksemd frå andre føretak og instansar i året som gjekk.
Medisinsk seksjon ved Lærdal sjukehus driv sengepost og medisinsk poliklinikk, dialyse og
infusjonspoliklinikk. Seksjonen var del av den store innsatsen under brannen i januar. Dialyseaktiviteten
har vore stabilt høg gjennom 2014. Sengeposten deltek i pasientsikkerheitskampanjen. Avdelinga har
samarbeidd med kommunane om etablering av kommunale akutte døgnplasser i medisinsk sengepost.
Kommunane kjøper pleietenester av medisinsk avdeling, men dekkjer legetenestene sjølv.
Ved Førde sentralsjukehus har aktiviteten på sengepost, dialyseavdeling og i poliklinikken vore stabilt
høg. Akuttmottak har hatt auke i aktiviteten over fleire år.
Kjerneteam for eldremedisinsk poliklinikk ved Førde sentralsjukehus vart etablert i 2014, og tilbodet vil
opne vinter 2015. Ein har teke i bruk avansert oppgåveplanlegging for legar. Sengeposten har mellom
anna arbeidd med vidareutvikling av elektroniske meldingar til pleie- og omsorgstenesta, og ein har
delteke aktivt i pasientsikkerheitskampanjen i høve førebygging av urinvegsinfeksjonar.
Medisinsk poliklinikk i Florø flytta saman med øvrige spesialisthelsetenestefunksjonar til nye og
moderne lokale sommaren 2014. Ein driv hjartepoliklinikk på ambulant basis i Florø. Avdelinga er også
del av samhandlingsprosjektet med primærhelsetenesta i Flora kommune.
Avdelinga scorar godt på ulike kvalitetsindikatorar, men arbeider løpande med utfordringar som er
velkjende i helsetenesta: Rekruttering og utdanning av spesialistar og anna personell, modernisering og
effektivisering, syte for medisinsk-teknisk utstyr , kompetanse- og kvalitetsarbeid samt arbeid for å sikre
gode arbeidstilhøve/godt arbeidsmiljø for dei tilsette.
Lærings- og meistringssenteret
I samarbeid med dei kliniske avdelingane i føretaket har avdelinga gitt tilbod om ulike gruppebaserte
opplæringstilbod for brukarar og deira nærpersonar. Målet er at auka kunnskap og erfaringsutveksling
skal gjere brukarar betre i stand til å ta medvitne val i høve til eigen sjukdom og livssituasjon.
Med prosjektmidlar frå Helse Vest RHF har avdelinga starta prosjektet «Kompetanseheving Helsepedagogikk»
der målet er å auke kompetansen både i kommunane, og i helseføretaket.
9
Representantar frå eininga har undervist i tematikk knytt til rehabilitering, individuell plan og
koordinatorfunksjonen både internt i Helse Førde HF og i mange kommunar. Det har og vore arrangert
nettverkssamling for oksygenbrukarar og oksygenkontaktar. Talet søknadar om behandlingshjelpemiddel
har auka med omlag 30 prosent. Dette skuldast mellom anna at helseføretaka får ansvar for stadig fleire
behandlingshjelpemiddel. Behandlingshjelpemiddel blir brukt for å betre pasienten sin medisinske
tilstand og er ein del av behandlingskjeda i spesialisthelsetenesta. Behandlinga skjer ved bruk av utstyret
utanfor sjukehus, mellom anna i kommunale institusjonar, i heimen, på arbeidsplassen og i skule eller
barnehage. Behandlingshjelpemidla er eigd av helseføretaket og blir lånt ut til pasientar etter søknad frå
legespesialist.
Psykisk helsevern og tverrfaglig behandling av rusavhengige
Klinikk for psykisk helsevern i Helse Førde har som mål å greie ut og behandle på kvalifisert
spesialistnivå og med høg fagleg kvalitet til alle som har trong for det innan ansvarsområdet til føretaket.
Dette gjeld og pasientar med rusproblem. Det er samarbeid på fleire somatiske fagområde –
barneavdelinga, kreftavdelinga og fedmepoliklinikk. Vidare blir det gjennomført tilsyn frå klinikken.
Fokuset på alderspsykiatri er stort, og alle relevante avdelingar planlegg eller har i drift tilbod innan dette
feltet.
Klinikk for psykisk helsevern har hatt stor aktivitet. Både tal polikliniske konsultasjonar innan psykisk
helsevern for vaksne, og særleg psykisk helsevern for born og unge har auka. Fleire pasientar har fått
behandlingstilbod, men med kortare liggetider. Dette har vore eit mål for klinikken. Alle
distriktspsykiatriske avdelingar har etablert brukarstyrte senger. Det er og ambulante team knytt til dei
distriktspsykiatriske sentra. I stor grad har vi oppfylt dei produksjonskrav som var sett som mål.
Overgang frå døgn til dag meiner vi gjev betre pasientbehandling, og betre utnytting av tilgjengelege
ressursar. På sjukehusnivå har vi no berre ein sengepost – akuttposten, og vidare Vaksenhabiliteringa,
som er ei ambulant verksemd. 32 prosent av ressursane til vaksenpsykiatri går til sjukehusdrift, 68
prosent er tildelt dei distriktspsykiatriske sentra.
Det er korte ventetider innan psykisk helsevern. Det har berre unntaksvis vore fristbrot i klinikken.
Det har framleis ikkje vore trong for å nytte fullt ut dei to døgnplassane vi etter avtale kan kjøpe av
Helse Bergen. Dette skuldast delvis at akuttposten har kunna avverge overføring til Bergen, og at den
ambulante tenesta reduserer trongen for innleggingar. I samband med nedlegging av sikkerheitsposten
på Tronvik i 2013 vart poliklinikken i Førde styrka, m.a. med sikkerheitspsykiatrisk kompetanse.
Tverrfaglig behandling av rusavhengige er organisert som ein integrert del av psykisk helsevern. Vi har
to sengepostar, på Tronvik og på Nordfjordeid, og poliklinikkane er vurderingseiningar. Drifta i 2014
viser at det knapt er nokon av dei innlagde på Eid som kjem frå andre føretak i Helse Vest. På Tronvik
er det berre 27,7 prosent av plassane som blir nytta av pasientar frå Helse Førde, sjølv om vi dekker 50
prosent av driftskostnadene. Særleg Helse Bergen er storbrukar av sengeposten på Tronvik, med 63,5
prosent av samla liggedøgn. Begge sengepostane har tilbod om brukarstyrte sengeplassar. Det er stor
poliklinisk verksemd, og det blir aktivt jobba for å finne alternativ til innlegging. Vi har klart å halde
kostnadene til kjøp av gjestesenger på et lågt nivå. Dette skuldast godt arbeid i poliklinikkane, men og i
stor grad koordineringseininga, som også vart styrka med 40 prosent i 2014.
10
Innan psykisk helsevern for born og unge har det vore stor auke i tal polikliniske konsultasjonar. Det er
samarbeidsavtalar med den statlege barneventenesta – Bufetat. Det har vore god utnytting av
døgnposten, og kapasiteten er godt nytta. Det er omfattande ambulant verksemd, både i samband med
pasientbehandling og rettleiing i kommunane. Sesongvariasjonar fører tidvis til utfordringar i høve
kapasitet. Dei produktivitetsmåla som vart sett for tal konsultasjonar/tiltak per behandlar i
opptrappingsplanen vart nådd i 2014.
Psykisk helsevern for born og unge hadde 21 prosent av budsjettet i 2014. Det er stor aktivitet med
pasientbehandling og rettleiing av kommunar. Føretaket har stort fokus på samarbeid med
brukarorganisasjonane, og i klinikkrådet til Klinikk for psykisk helsevern deltek brukarorganisasjonane
med to representantar. Brukarorganisasjonane er med i pågåande planarbeid, prosjektarbeid og
omstillingar.
Det er god kvalitet og høg kompetanse i klinikken. For å sikre dette også for framtida, er det aktiv
satsing på forsking. Mellom anna er psykisk helsevern eitt av to satsingsområde i den strategiske
forskingsplanen i føretaket.
Nasjonale rapportar gjev gode tilbakemeldingar om både drifta og kvaliteten i klinikken. Det gjeld både
tilbakemeldingar frå pasientar, frå kommunelegar og bruk av ressursar og kvalitet – liggetider, ventetider,
epikriseprosent, økonomi, kompetanse m.m.
FORSKING
Forsking er ei av fire hovudoppgåver for spesialisthelsetenesta, jf. Spesialisthelsetenestelova § 3-8.
Forsking er viktig for å betre og sikre kvalitet i utdanning og yrkesutøving i helsetenesta, og eit vilkår for
kontinuerleg kompetanseutvikling. Forsking bidreg til å legge grunnlaget for ein kunnskapsbasert praksis
og er viktig for kritisk vurdering av metodar, behandlingstilbod og teknologi.
Helse Førde har hatt forsking på sjukleg overvekt som strategisk satsingsområde fram til 2013. Satsinga
vart eksternevaluert i 2014, og vart vurdert som vellukka.
Helse Førde har i 2014 oppnådd gode resultat innan vitskapleg publisering (jfr. tabell under), og har ei
monaleg auke i publikasjonar der første- eller sisteforfattar er frå Helse Førde. Vi har også ei auke i tal
internasjonale medforfattarar. I 2014 arrangerte Helse Førde, i samarbeid med Høgskulen i Sogn og
Fjordane og Universitetet i Bergen, ein internasjonal forskingskonferanse innan overvekt, og det har
vore gjennomført ulike lokale forskingsseminar.
Helse Førde vedtok i desember 2013 strategi for forsking og innovasjon 2014-2020, med to strategiske
forskingssatsingar, «Folkehelse, livsstil og overvekt» og «Psykisk helse og rus». Gjennom å samle
enkeltforskarar på tvers av avdelingar og fag i større grupper kan kvaliteten blir høg nok til å publisere
jamt i gode internasjonale fagfelle-vurderte tidsskrift. Dette gjev dessutan vesentleg betre sjanse til å nå
opp i nasjonale og internasjonale konkurransar om forskingsmidlar. Gjennom dette kan vi skape stabile
og robuste forskingsmiljø. To utanlandske seniorforskarar i bistilling er knytt til dei strategiske
11
forskingssatsingane. I desember 2014 vedtok styret i budsjett for 2015 å trappe opp forskingsaktiviteten
innan dei to tematiske satsingane.
FoU-verksemda i Helse Førde er lagt til Senter for helseforsking i Sogn og Fjordane, som er eit
samarbeid mellom Helse Førde og Høgskulen i Sogn og Fjordane. Målet med samarbeidet er å styrke
utvikling og forsking innafor helsetenesta i fylket.
Senteret omfattar ein forskingsleiar og ein seksjonsleiar. I tillegg bidreg Helse Førde med ein
forskingskoordinator i 40 prosent stilling. Senteret rettleier på prosjektutvikling og søknadsutforming og
organiserer ulike kurs og seminar.
I 2014 vart det mellom anna helde kurs i akademisk skriving, søknadsskriving, statistikk, systematisk
litteratursøk, utforming av poster og programvare brukt i forsking, i samarbeid med Høgskulen i Sogn
og Fjordane. Ein sentral formidlingsaktivitet var Forskingsdagane med ei rekkje føredrag og eit svært
vellukka arrangement på Handelshuset i Førde og på flyplassar i Førde og Florø.
Forskinga i Helse Førde i tal
Indikator
2014
2013
2012
2011
2010
2009
Tal vitskaplege artiklar.
Publikasjonspoeng i parentes.
Doktorgrader
Interne søkbare FoU-midlar.
Innvilga søknadar i parentes.
Ressursbruk FoU totalt inkl.
ekstern finansiering, HODrapportering, i mill. kr.
Tal på innmelde
forskingsprosjekt til NSD
Personvernombodet
Tal på innmelde
forskingsprosjekt til regional etisk
komite
Tal på søknadar til Helse Vest
forskingsmidlar. Tal på innvilga
søknadar i parentes.
Tilsette i HF under
doktorgradsutdanning.
Doktorgradsprosjekt i
oppstartsfase (ikkje søkt opptak).
32 (førebels
tal)
0
600 000 (7)
28 (13,39)
13 (6,86)
17 (12)
19 (8,87)
11 (7,13)
1
600 000 (4)
2
300 000 (9)
Endelig
rapport ikkje
klar p.t
0
9,1.
1
610 000
(9)
7,9
7,0
0
300 000
(9)
6,7
0
300 000
(7)
4,45
0
0
1
1
3
5
1
1
5
4
6 (1)
4 (1)
8 (2)
9 (1)
8 (1)
6 (0)
4
3
3
4
4
4
2
2
2
4
5
4
Forskingsområdet har framleis eit forbetringspotensial. Nokre avdelingar har god og målretta aktivitet, medan
andre er meir i startgropa. Medisinsk avdeling og barneavdelinga bidrar til forsking innanfor dei strategiske
satsingsområda til Helse Førde. Mikrobiologisk avdeling forskar innanfor flåttoverførte infeksjonar og
revmatologisk seksjon innanfor osteoporose og revmatiske sjukdomar. Kreftavdeling og medisinsk avdeling
deltek i fleire multisentriske legemiddelprosjekt.
12
MILJØRAPPORTERING
Helse Førde er miljøsertifisert etter ISO 14001. Dette skal sikre at miljøomsyn kjem inn i dei dagelege rutinane, og
slik redusere miljøpåverknaden frå drifta. Føretaket er aktivt med i det regionale miljønettverket i Helse Vest for
følgje opp dei krav og pålegg som kjem frå nasjonalt og regionalt hold.
Drifts- og eigedomsavdelinga har følgt opp miljømål og konkretisert måltal slik at dei korresponderer med
Helse Førde sentrale mål. Mellom anna har avdelinga hatt spesielt fokus på energibruk, avfallsortering og
alternativ til bilkøyring.
Energibruk
Oppstillinga under viser utvikling i samla energibruk for perioden 2000 til 2014 i Helse Førde, fordelt på
stadane der føretaket har mange tilsette. I denne perioden har det mellom anna vore arbeidd med effektiv
energibruk i to ulike Enova-prosjekt. Oversynet viser at arbeidet har gjeve vesentleg reduksjon. Frå starten og
fram til i dag er samla energibruk i Helse Førde redusert med 72 kWh/m². Reduksjonen tilseier at føretaket
brukte nær 20 prosent (4 917 000 kWh) mindre energi i 2014 enn det hadde blitt gjort med tilsvarande areal
før prosjektet starta. Utviklinga er snudd i 2014, men Drifts- og eigedomsavdelinga reknar med at dette i
hovudsak skuldast uheldig utslag på klimakorrigeringar som følgje av at 2014 var eit unormalt mildt år.
Likevel søker føretaket å finne nye løysingar også på kort sikt for å redusere energibruken.
I tillegg til statistikk nedanfor har Drifts- og eigedomsavdelinga bidrege til nye leigekontrakter med god
energieffektivitet for ambulansestasjonane i Årdal og på Sandane, samtidig som prehospitale tenester i Førde
har teke i bruk eit moderne og energieffektivt bygg.
I 2014 starta Helse Førde planlegging for omlegging frå oljerelatert energi til andre alternativ alle stader der
Helse Førde driv verksemd. Mellom anna har ei sak om dette vore styrebehandla.
Utvikling i energibruk i perioden 2000 – 2014
13
Tabellen og figuren over viser utviklinga i samla energibruk per sjukehus for perioden 2000 til 2014.
Energibruk for Sogndal er inkludert i oversikta f.o.m. 2011, energidata for Florø er tatt ut frå 2013.
Oversikta viser spesifikk energi (kWh per m²), og er difor uavhengig av arealendringar ved dei ulike
sjukehusa. Det er ikkje korrigert for eventuelle endringar i aktivitet.
Avfall
I år 2014 var den samla avfallsmengda i Helse Førde på 571,8 tonn, ein reduksjon på 16,6 tonn frå 2013.
Reduksjon kjem hovudsakleg frå Nordfjord sjukehus der restavfallet har minka på grunn av mindre
byggeaktivitet. Lærdal Sjukehus og Indre Sogn Psykiatrisenter har også redusert avfallsmengda i 2014,
medan den samla avfallsmengda har auka ved Førde Sentralsjukehus.
FRAMTIDIG UTVIKLING
Føretaket budsjetterer med eit resultat på fem millionar kroner i 2015.
I 2014 har vi arbeidd med fleire ulike prosjekt som gjeld forbetring av pasientforløp og
pasientbehandling. Arbeidet med å sikre pasienttryggleik og kvalitet held fram også i 2015.
Framleis drift
Styret stadfestar at føresetnaden for framtidig drift er til stades i samsvar med paragraf 3-3 i
rekneskapslova. Til grunn for dette ligg at staten har gitt 100 prosent driftsgaranti for helseføretaka og at
føretaket er tilfredsstillende finansiert. Helseføretakslova paragraf 5 seier at det ikkje kan opnast konkurs
i helseføretaka. Etterspurnaden etter helsetenester aukar, både som resultat av demografiske høve og nye
behandlingstilbod. Verksemda har såleis eit godt fundament for framtidig aktivitet, også sett i lys av at
gjeldande pasientlovgjeving gjev pasientane rett til helsehjelp innan gitte fristar.
Styret meiner at det ikkje finst tilhøve som tilseier anna enn framleis drift. Helseføretaket si økonomiske
utvikling gjev rom for auka investeringar på sikt.
14
REKNESKAPEN
Omsetnaden i Helse Førde var 2,475 milliardar kroner i 2014. Driftsresultatet var positivt med 243,5
millionar kroner. Resultatet etter finanspostar var positivt med 241,3 millionar kroner. I eit føretaksmøte
i desember 2014 endra Helse Vest RHF resultatkravet til Helse Førde frå null til eit positivt resultat på
224 millionar kroner. Dette skjedde som følgje av at Stortinget vedtok ny uførereform. Lovendringa er
ei planendring, og heile effekten av endringa skal da takast inn i rekneskapen i det året endringa skjer.
Helse Vest har handsama endringa på same måte som tidligare. Effekten for Helse Førde i 2014 var at
pensjonskostnaden endra seg vesentleg og resultatet vart forbetra med 332,5 mill. kroner. I tillegg til å
auke resultatkravet kutta difor Helse Vest basistilskotet med 108,8 millionar kroner.
Drifta av føretaket gav ein positiv kontantstraum på 79,2 millionar kroner. Utover dette hadde føretaket
negativ kontantstraum på 145,8 millionar på investeringsområdet. Særleg bidrog nytt prehospitalt bygg
til denne negative kontantstraumen. Trekk på driftskreditten er i 2014 auka med 72,7 millionar. Ved
utgangen av året hadde føretaket brukt 249,0 millionar av driftskreditten mot 176,3 millionar 1.1.2014.
Utbetaling av basistilskotet er viktig for å ha ein sunn likviditet i føretaket. Samstundes med kuttet i
basisløyvinga vart difor driftskredittramma auka med 115 millionar kroner - til 445 millionar kroner.
Langsiktige lån er nedbetalt med 8,4 millionar kroner.
Helse Førde HF følgjer norsk regnskapslov. Inntekter og kostnader er dermed tidsavgrensa og justert
for usikre høve.
I 2014 vart det gjennomført investeringar på 151,7 millionar kroner. Helse Førde har ei grense på
driftskreditten på 445 millionar. Denne ramma er tilstrekkeleg i høve planlagt drift.
Totalkapitalen var ved utgangen av 2014 på 1 823 millionar kroner mot 1 533 millionar kroner per
1.1.2014. Eigenkapitalen per 31.12.2014 var 911,9 millionar eller 50 prosent av totalkapitalen, mot
tilsvarande 670,7 millionar og 43,7 prosent av totalkapitalen per 1.1.2014.
Framlegg til disponering av overskotet
Styret foreslår at overskot for året vert brukt på følgjande måte:
Overført til annan eigenkapital
Sum disponering av årsoverskot
241 276 104
241 276 104
15
Førde, 25. mars 2014
Jorunn Ringstad
Styreleiar
Agnes Landstad
Nestleiar i styret
Harry Mowatt
Styremedlem
Atle Hamar
Styremedlem
Liv Stave
Styremedlem
Helge Emil Bryne
Styremedlem
Wenche Kristin Røknes
Styremedlem
(tilsett representant)
Geir Berge Øverland
Styremedlem
(tilsett representant)
Randi Aven
Styremedlem
(tilsett representant)
Berit M. Johanssen Hornnes
Styremedlem
(tilsett representant)
Jon Bolstad
Dagleg leiar
16