‫הפרויקט "בתים ֵמ ֵע ֶבר למקף" מבקש לאפשר קריאה חלופית מלמטה של המרחב הפלסטיני ביאפא‪ ,‬אותו מרחב שמנסים זה שנים כה‬
‫רבות לעמעם את הנראות שלו‪ ,‬לטשטש את עקבותיו‪ ,‬ומעל לכל לשלוט בו‪ .‬אך למרות כל הניסיונות להכפיף מרחב זה‪ ,‬הצליח לשמר מידה‬
‫משמעותית של אי־נשלטות‪ .‬על פי מישל דה סרטו‪ ,‬זהו מרחב שניתן להפעיל בו פרקטיקות וטקטיקות של התנגדות‪ ,‬מרחב המאפשר‬
‫אתגור של יחסי הכוח ושל הסדר החברתי‪ .‬משתמשיו משנים אותו‪ ,‬מוחקים‪ ,‬מנכסים ומטעינים אותו במשמעות וסמליות‪.‬‬
‫זהו מרחב שחומק ממבטו של הריבון‪ .‬במובן זה‪ ,‬הפרויקט הנוכחי מתפקד כטקטיקה של התנגדות למחיקה ולהשתקה של הנכבה‬
‫הפלסטינית‪ ,‬בפרט ביאפא‪.‬‬
‫שמ ֵע ֶבר‬
‫השם שנבחר לפרויקט מבקש להצביע על המימד הקולוניאלי המגולם במקף‪ ,‬כסימן המחבר ובפועל מפריד בין יאפא שהפכה ליפו ֵ‬
‫למקף‪ ,‬לבין תל אביב שבלעה אותה; מקף המכיל בתוכו מרכיבים אלימים וסותרים כמו מחיקה והסוואה‪ ,‬המשכיות וגדיעה‪ ,‬ירושה וניכוס‪.‬‬
‫חורבנה של העיר ומחיקתה‪ ,‬שימשו כנקודת מוצא לאמניות ולאמנים הלוקחים חלק בפרויקט‪ ,‬ואלה יציגו במקומות שונים‪ ,‬מקומות שהיו‬
‫פה‪ ,‬ושאת שרידיהם אנחנו פוגשים לעתים קרובות (ומהם מתעלמים לעתים קרובות עוד יותר) ‪ -‬ויתנו לאותן חורבות‪ ,‬בתים נטושים ומבני‬
‫אבן‪ ,‬חיים ומשמעות אחרת מזו שרובנו מכירים‪.‬‬
‫החל ב־‪ .15.5‬במהלך ה־‪ 14-16‬למאי‪ ,2015 ,‬הפרויקט יכלול התערבויות אמנותיות בבתים‬
‫הפרויקט מתקיים לציון יום הנכבה ה־‪ָ ,67‬‬
‫פרטיים מהם גורשו פלסטינים ב‪ ,1948-‬יום עיון וסיורים אלטרנטיביים ביאפא‪ ,‬בהשראת הפסטיבל האדריכלי "בתים מבפנים"‪.‬‬
‫תערוכות‬
‫בתים פתוחים‬
‫סיורים ביאפא‬
‫המעבדה למחקר חזותי של‬
‫עמותת זוכרות מזמינה‪:‬‬
‫المرئي لجمعية‬
‫مخترب البحث‬
‫ّ‬
‫"ذاكرات" يدعو إلى‪:‬‬
‫معارض‬
‫بيوت مفتوحة‬
‫جوالت في يافا‬
‫בתים ֵמ ֵע ֶבר למקף‬
‫بيوت بعد الواصلة‬
‫‪14-16.5.2015‬‬
‫للحيز الفلسطيني في يافا‪ ،‬ذلك الحيز الذي يحاولون تعتيمه‪ ،‬طمس أثاره‪ ،‬واألهم‬
‫يدعو مشروع “بيوت بعد الواصلة” لقراءة بديلة ‪،‬من األسفل‪،‬‬
‫ّ‬
‫عصي‪ ،‬يرفض الخصوع‪ .‬يرى ميشيل‬
‫حيز آخر‬
‫من ذلك‪ ،‬السيطرة عليه‪ .‬رغم جميع محاوالت السيطرة على هذا الحيز وإخضاعه‪ ،‬ال يزال هناك بداخله ٌ‬
‫ّ‬
‫حيز يفسح المجال لتحدي عالقات القوة والنظام االجتماعي‪.‬‬
‫دي‪-‬سارتو ّ‬
‫أن هذا الحيز يتيح المجال لتفعيل ممارسات واسرتاتيجيات مقاومة‪ّ ،‬‬
‫الحيز المتم ّلص من نظرة السيد صاحب‬
‫يغيونه‪ ،‬يمحونه‪ ،‬يتم ّلكونه‪ ،‬يمنحونه مختلف المعاني ويثقلونه بالرموز‪ .‬إ ّنه‬
‫مستخدمو مي هذا‬
‫الحيز رّ‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫خاصة‪.‬‬
‫واليافية‬
‫عامة‪،‬‬
‫السلطة‪ .‬بهذا المفهوم‪ ،‬يعمل المشروع كوسيلة مقاومة ضد مساعي محو وإخراس النكبة الفلسطينية‬
‫ً‬
‫ً‬
‫ّ‬
‫إن خراب المدينة ومحوها كانا نقطة انطالق لف ّنانات وف ّنانني ساهموا في المشروع‪ ،‬وهؤالء سيعرضون في أماكن مختلفة‪ ،‬أماكن كانت هنا‪،‬‬
‫ّ‬
‫غالبا‪ ،‬وسيمنحون تلك األطالل‪ ،‬البيوت المرتوكة‪ ،‬والمباني الحجرية‪ ,‬حياة ومع ًنى غري المعنى الذي يعرفه أغلبنا‪.‬‬
‫نلتقي أطاللها‬
‫ً‬
‫سطينيون‬
‫خاصة ُطرد منها ِف َل‬
‫سيقام الحدث‬
‫إحياء ليوم النكبة الـ ‪ ،67‬في التواري�خ ‪ 14-15-16‬من أيار ‪ ،2015‬وسيشتمل على مداخالت ف ّن ّية في بيوت ّ‬
‫ّ‬
‫ً‬
‫ِ‬
‫المعماري “بيوت من الداخل”‪.‬‬
‫هرجان‬
‫الم‬
‫من‬
‫بإيحاء‬
‫الحدث‬
‫يقام‬
‫يافا‪.‬‬
‫في‬
‫بديلة‬
‫وجوالت‬
‫وندوة‪،‬‬
‫عام ‪،1948‬‬
‫ّ‬
‫أمينة المعرض‪ِ :‬دبي فاربر‬
‫البحث التاريخي حول المنازل‪ :‬نيفا جرينتسفايغ‪ ،‬عمر الغباري‬
‫لغوي‪ :‬عامي آشر‬
‫اإلنجليزية و تدقيق‬
‫ترجمة عن‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫العربية‪ :‬مكتب غلوكال للرتجمة والحلول اللغوية‬
‫ترجمة عن‬
‫ّ‬
‫تصميم‪ :‬نرييت ينياميني وغيال كابالن‬
‫خارطة برنامج المعرض تستند إلى الخارطة ‪ Jaffa 2030‬التي تم ُرسمت في‬
‫نتقدم بجزي�ل الشكر لجمعية أيام‪ -‬للحوار‬
‫إطار "مشروع يافا ‪ -‬سرية مدينة"‪-‬‬
‫ّ‬
‫وللمصممة ميخال فكسلر على السماح لنا‬
‫واالعرتاف‪ ،‬لمحمد جبالي‬
‫ّ‬
‫باستخدام الخارطة‪.‬‬
‫نتقدم بجزي�ل الشكر لشاي زمري‪ ،‬دانا مولخو‪ ،‬غال إيشل‪ ،‬أودي نري‪ ،‬ساغي‬
‫برونشطاين وإي�ري�ز مازور على استضافتهم الكريمة للمعارض في منازلهم‪.‬‬
‫ونتقدم بجزي�ل الشكر لكل من سامي أبو شحادة‪ ،‬لرعاية شؤون عرب يافا‪:‬‬
‫كما‬
‫ّ‬
‫جابي عابد‪ ،‬عبد سطل وعمر سكسك‪ ،‬شموليك غراوج وأمنون بار أور على‬
‫مساهمتهم الكبرية في البحث التاريخي حول المنازل‪ ،‬ولطاقم ذاكرات‪-‬‬
‫ليئات روزنربج‪ ،‬عميا جليلي‪ ،‬عمر الغباري‪ ،‬رنني جريس‪ ،‬جيسيكا نيفو‪ ،‬نيفا‬
‫جرينتسفايغ وإلياهو زيغدون‪.‬‬
‫אוצרת‪ :‬דבי פרבר‬
‫תחקיר היסטורי על הבתים‪ :‬ניבה גרינצוויג‪ ,‬עמר אלע'בארי‬
‫תרגום לאנגלית ועריכה לשונית‪ :‬עמי אשר‬
‫תרגום לערבית‪ :‬גלוקל תרגומים ופתרונות שפה‬
‫עיצוב‪ :‬נירית בנימיני וגילה קפלן‬
‫מפת ההתמצאות בתוכניה מבוססת על המפה ‪ Jaffa 2030‬שנוצרה‬
‫במסגרת "פרויקט יפו ‪ -‬אוטוביוגרפיה של עיר" ‪ -‬אנחנו מודות‬
‫למוחמד ג'באלי‪ ,‬למעצבת מיכל וקסלר ולעמותת איאם ‪ -‬דיאלוג‬
‫והכרה‪ ,‬על שאפשרו לנו להשתמש במפה‪.‬‬
‫תודה לשי זמיר‪ ,‬דנה מולכו‪ ,‬גל אשל‪ ,‬אודי ניר‪ ,‬שגיא בורנשטיין וארז‬
‫מזור על האירוח הנדיב של התערוכות בביתם‪ .‬תודה גם לסמי אבו‬
‫שחאדה‪ ,‬לאגודת אל‪-‬ראביטה‪ :‬גבי עבד‪ ,‬עבד סטל ועמר סיקסק‪,‬‬
‫הרבה בתחקיר ההיסטורי‬
‫שמוליק גרואג ואמנון בר אור על עזרתם ַ‬
‫על הבתים ולצוות זוכרות ‪ -‬ליאת רוזנברג‪ ,‬עמיה גלילי‪ ,‬עמר‬
‫אלע'בארי‪ ,‬רנין ג'רייס‪ ,‬ג'סיקה נבו‪ ,‬ניבה גרינצוויג ואליהו זיגדון‪.‬‬
‫הי‬
‫הרב‬
‫רקון‬
‫רט ס‬
‫מואל‬
‫דני‬
‫וק‬
‫‪7‬‬
‫הכ‬
‫שר‬
‫קלי‬
‫מל‬
‫אל‪ -‬מ נשייה‬
‫اﻟﻤــﻨــﺸﻴـــﺔ‬
‫ّ‬
‫‪Al-Manshiyya‬‬
‫ה‬
‫תער‬
‫וכה‬
‫תערוכות בבתים פתוחים‬
‫ﻣﻌﺎرض ﻓﻲ ﺑﻴﻮت ﻣﻔﺘﻮﺣﺔ‬
‫הירקון‬
‫דיזינגוף‬
‫רד‬
‫המ‬
‫נח‬
‫לת ב‬
‫נימין‬
‫לנבי‬
‫ה‬
‫כר‬
‫ירקון اﻟﻌﻮﺟﺎ‬
‫נח ל ה‬
‫‪iver‬‬
‫א‬
‫הן‬
‫‪nR‬‬
‫‪rko‬‬
‫‪Ya‬‬
‫צד‬
‫אל‬
‫‪8‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫יפמן‬
‫קו‬
‫הרצל‬
‫אניסה אשקר أﻧﻴﺴﺔ أﺷﻘﺮ‬
‫מחמוד קייס ﻣﺤﻤﻮد ﻗﻴﺲ‬
‫מנאר זועבי ﻣﻨﺎر زﻋﺒﻲ‬
‫יום עיון ﻳﻮم دراﺳﻲ‬
‫אי‬
‫מגלּות למולדת ﻣﻦ اﻟﻤﻨﻔﻰ إﻟﻰ اﻟﻮﻃﻦ‬
‫ָּ‬
‫חזית ריקה ﺟﺒﻬﺔ ﻓﺎرﻏﺔ‬
‫מהדהדות את יאפא ﺻﺪى ﻳﺎﻓﺎ‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫אגדת דשא ‪ -‬פעולה אמנותית‬
‫اﺳﻄﻮرة اﻟﻌﺸﺐ ‪ -‬ﻧﺸﺎط ﻓﻨﻲ‬
‫פרדס היסטורי ﺑﻴﺎرة ﺗﺎرﻳﺨﻴﺔ‬
‫אילת‬
‫הרצל‬
‫שוקן‬
‫‪are‬‬
‫س‪s‬‬
‫ر‬
‫‪ad‬‬
‫ﺷﺎرع ﻣﻠﻚ‬
‫המלך ג'ורג'‬
‫ות‬
‫בי‬
‫של‬
‫בים‬
‫פייסל ﻣﻠﻚ ﻓﻴ‬
‫המלך‬
‫‪6‬‬
‫טי‬
‫שב‬
‫יפת‬
‫‪King George‬‬
‫יהודה הימית‬
‫רי‬
‫אל‬
‫ה‬
‫נריך היינה‬
‫עזה‬
‫למרטין‬
‫עג‬
‫‪i‬‬
‫אל‬
‫‪zhah‬‬
‫שר‬
‫י‬
‫כ‬
‫ו ‪ -‬ـ ـﺮ‬
‫ב ﯿـ‬
‫א ﻮ ﮐﺒ ‪a‬‬
‫أﺑ ـ‬
‫‪t‬‬
‫א ת ﻨﺎت ‪A‬‬
‫נ ﺳ ـﻜ ـ ‪b‬‬
‫‪u‬‬
‫כ‬
‫ס‬
‫‪K‬‬
‫‪b‬‬
‫‪ir‬‬
‫בטי‬
‫ש‬
‫יפת‬
‫ﺰﻫﺔ‬
‫ה اﻟﻨ‬
‫נוזה‬‫אנ‬
‫‪Al H‬‬
‫‪il‬‬
‫‪A’j‬‬
‫‪n‬‬
‫בי‬
‫‪An-N‬‬
‫‪u‬‬
‫‪q‬‬
‫‪k‬‬
‫ר‬
‫‪a‬‬
‫‪S‬‬
‫שלים‬
‫ת ירו‬
‫‪d-D‬‬
‫שדרו‬
‫‪ala‬‬
‫אד‪-‬‬
‫כ ר ם م اﻟﺪﻟـﻖ ‪K a r‬‬
‫‪mA‬‬
‫ﻛــﺮ‬
‫דלק‬
‫ן מב‬
‫נחמ‬
‫ﻤﻲ‬
‫ﻋـــــﺠ‬
‫רסלב‬
‫‪313‬‬
‫מענית‬
‫اﻟﺸﺮﻗﺎوي‬
‫אש‪-‬שירק אווי‬
‫‪--‬‬‫סיור בעג'מי**‬
‫جولة في العجمي**‬
‫‪12:00-14:00‬‬
‫עמר אלע'בארי‬
‫‪14:00-16:00‬‬
‫‪--‬‬‫חזית ריקה – על מחיקה ושחזור‬
‫סיור ביאפא****‬
‫עמי אשר‬
‫‪--‬‬‫מהדהדות את יאפא*‬
‫סיור קולי‬
‫صدى يافا*‬
‫جولة صوتية‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫‪--‬‬‫תערוכות בבתים פתוחים***‬
‫معارض في بيوت مفتوحة***‬
‫אניסה אשקר ידיים אורגות אש‬
‫أنيسة أشقر ايدين بتغزل نار‬
‫מחמוד קייס הסגה‬
‫محمود قيس تجاوز‬
‫اسطورة العشب‬
‫جيل موعالم دورون‬
‫מנאר זועבי נאום המעלית‬
‫منار زعبي خطاب المصعد‬
‫‪18:00-00:00‬‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫ﺷﻮﻟﺢ‬
‫‪oleh‬‬
‫תל גיבורים‬
‫ח اﻧﻮ‬
‫ﻳﺘﻮن‬
‫שול‬
‫م اﻟﺰ‬
‫אבו‬
‫ו ן ﻛﺮ‬
‫זית‬‫‪ K a r m‬פת‬
‫ם אז‬
‫י‬
‫‪Az-Z‬‬
‫כר‬
‫‪aitu‬‬
‫‪n‬‬
‫נבטים‬
‫منار زعبي خطاب المصعد‬
‫‪--‬‬‫אגדת דשא‬
‫גיל מועלם דורון‬
‫קדם‬
‫בצרה‬
‫מנאר זועבי נאום המעלית‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫‘מי‬
‫“ר א‬
‫ﻋﺒﺪ اﻟ‬
‫‪4‬‬
‫ני‬
‫קנ‬
‫ור‬
‫محمود قيس تجاوز‬
‫‪10:45-12:00‬‬
‫عمر الغباري‬
‫جبهة فارغة‪-‬عن المحو واالستعادة‬
‫جولة في يافا ****‬
‫عامي أشر‬
‫‪am‬‬
‫רליך‬
‫אמיר‬
‫עבד‬
‫אל‪-‬‬
‫כרים‬
‫أﻣﲑ‬
‫ﻜﺮﻳﻢ‬
‫ﻟﺪ‬
‫שע‬
‫אל‪-‬חילוו ה اﻟﺤﻠﻮة ‪ue h‬‬
‫שר‬
‫י‬
‫אד ‪ -‬ד‬
‫בס‬
‫ا‬
‫ﺲ‪s‬‬
‫‪ba‬‬
‫‪Da‬‬
‫‪Ad‬‬
‫ש‬
‫דרות הבעש“ט‬
‫‪Abu‬‬
‫‪Sh‬‬
‫ס‬
‫כנא‬
‫ﺳــــﻜــﻨﺎ ת ד‬
‫ר‬
‫ו‬
‫‪h‬‬
‫‪ r w i s‬ت دروﻳــــــ ו י ש‬
‫‪ t Da‬ﺶ‬
‫‪na‬‬
‫‪Sak‬‬
‫‪5‬‬
‫ה‬
‫ﺟﻮرج ‪blv‬‬
‫ﺼﻞ ‪King Faisal‬‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫أنيسة أشقر ايدين بتغزل نار‬
‫من المنفى إلى الوطن ‪ -‬سفينة‬
‫العودة**‬
‫טולוז‬
‫מא‬
‫רג‬
‫וזה‬
‫اﻟ‬
‫‪-‬חו‬
‫אל‬
‫منار زعبي خطاب المصعد‬
‫ﻮرﻳ‬
‫ﺤ‬
‫ריש‬
‫אניסה אשקר ידיים אורגות אש‬
‫מנאר זועבי נאום המעלית‬
‫ﺶ‬
‫‪--‬‬‫תערוכות בבתים פתוחים***‬
‫معارض في بيوت مفتوحة***‬
‫מחמוד קייס הסגה‬
‫محمود قيس تجاوز‬
‫סכנאת אל‪-‬חוריש‬
‫ﺳﻜﻨﺎت اﻟﺤﻮرﻳﺶ‬
‫‪Saknat Al Hureish‬‬
‫‪10:45-14:00‬‬
‫אניסה אשקר ידיים אורגות אש‬
‫מחמוד קייס הסגה‬
‫אנג‬
‫ד‬
‫רך‬
‫בן‬
‫נס‬
‫ﺗ‬
‫ﻤﺔ‬
‫המ‬
‫ד‬
‫לגויים‬
‫اﻟ‬
‫ﺒﻮ‬
‫י‬
‫הוד‬
‫דנטה‬
‫צ‬
‫בי‬
‫ו‬
‫יה‬
‫מא‬
‫ר‬
‫יס‬
‫ﻃ‬
‫ﺮﻳ·‬
‫יר גרוסמן‬
‫אל‬
‫‪-‬ב‬
‫וט‬
‫מה‬
‫ﺪا‬
‫אל‬
‫ﺮ‪r‬‬
‫ר اﻟ‬
‫‪-‬ח‬
‫‪de‬‬
‫ﺨﻀ‬
‫אד‬
‫‪ha‬‬
‫‪Al‬‬
‫‪K‬‬
‫يوم دراسي حول المعرض‬
‫‪--‬‬‫תערוכות בבתים פתוחים***‬
‫معارض في بيوت مفتوحة***‬
‫أنيسة أشقر ايدين بتغزل نار‬
‫ר‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻖ‬
‫ﺲ‬
‫ﻣﺎرﻳ‬
‫‪aris‬‬
‫דר‬
‫צבי‬
‫א‬
‫ל‪-‬‬
‫מד‬
‫אר‬
‫סا‬
‫ﻟ‬
‫ﻤ‬
‫אל‬
‫اﻟ ק ל‬
‫‪ l a‬ﻘﻠﻌﺔ ע ה‬
‫‪a‬‬
‫‪-Q‬‬
‫‪Al‬‬
‫‪Al‬‬
‫‪M‬‬
‫ץ גל‬
‫‘‬
‫ו ד ﺒﯿـــــﺮ‬
‫ــﻮ ﮐ‬
‫פ‬
‫י ت أﺑ‬
‫ــﻜــﻨﺎ‬
‫ﺳ‬
‫ד רז‬
‫יאל‬
‫סלמה‬
‫ק‬
‫סיקסי ﺳﻜ‬
‫ﺴﻚ‬
‫ויות‬
‫בוט‬
‫רו ס‬
‫ﻫﺎو‬
‫رد ﺑ‬
‫ﻄﺮ‬
‫س‬
‫תא‬
‫של‬
‫ש‬
‫ירושלים שדר‬
‫דרות‬
‫‪22‬‬
‫הו‬
‫א רד‬
‫ﺑ‬
‫סלמה‬
‫‪Via‬‬
‫‪M‬‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫גבול גטו עג‘מי ‪1948-50 -‬‬
‫ך בן‬
‫‪--‬‬‫מהדהדות את יאפא*‬
‫סיור קולי‬
‫صدى يافا*‬
‫‪--‬‬‫יום עיון על התערוכה‬
‫‪--‬‬‫מּגָ לּות למולדת – ספינת שיבה‬
‫ליאפא**‬
‫ﺣﺪود ﺟﻴﺘﻮ ﻋﺠﻤﻲ ‪١٩٥٠-١٩٤٨‬‬
‫דו‬
‫קיבו‬
‫يوم الخميس‬
‫يوم الجمعة (يوم النكبة)‬
‫يوم السبت‬
‫جولة صوتية‬
‫גבול יפו עד ‪ 48‬ﺣﺪود ﻳﺎﻓﺎ ﺣﺘﻰ ‪٤٨‬‬
‫אבו חו ד רה‬
‫اﺑــﻮ ﺧــﻀﺮة‬
‫‪Abu Khudra‬‬
‫יום חמישי‬
‫יום שישי (יום הנכבה)‬
‫יום שבת‬
‫סיורים ﺟﻮﻻت‬
‫ארשיד‬
‫إرﺷﻴــــﺪ‬
‫‪Irshid‬‬
‫לת‬
‫‪14.5‬‬
‫‪15.5‬‬
‫‪16.5‬‬
‫קדרון‬
‫ـــﻠﻴــــﺔ‬
‫ה ﺟﺒ‬
‫ליי‬
‫ג‘ב‬
‫‪Jab‬‬
‫‪aliy‬‬
‫‪a‬‬
‫הרב הלר‬
‫וה‬
‫לו‬
‫חי‬
‫ל‪-‬‬
‫א‬
‫פרדס אבו סיף‬
‫ﺑﻴــﺎرة اﺑﻮ ﺳــﻴﻒ‬
‫ﻠﻮ‬
‫ﻟﺤ‬
‫ا‬
‫‪Pa rd e s Ab u S e i f‬‬
‫ק‬
‫שדרו‬
‫דם‬
‫ההשתתפות בכל האירועים הינה חופשית למעט הסיור בספינה מנמל‬
‫יאפא "מּגָ לּות למולדת"‬
‫المشاركة في جميع الفعاليات مجانية باست�ثناء الجولة في السفينة من‬
‫ميناء يافا “من المنفى إلى الوطن”‬
‫שלים‬
‫ת ירו‬
‫פ ר דס דכה‬
‫ﺑﻴـــﺎرة دﻛـﻪ‬
‫‪Pardes Daka‬‬
‫ة‬
‫* לסיור הקולי "מהדהדות את יאפא" יש להביא נגן ‪ MP3‬או סמרטפון‬
‫ואוזניות איכותיות‪ .‬ניתן מראש להוריד את קבצי השמע מראש‬
‫ב ‪ www.echoingyafa.org‬או לקבלם במקום בנקודת המפגש‪.‬‬
‫** ההשתתפות בסיור כרוכה בתשלום של ‪ 45‬ש"ח לכיסוי עלות‬
‫השכרת הספינה‪ .‬ניתן להצטרף רק לחלקו השני של הסיור בעג'מי‬
‫שייחל בשעה ‪ 12:00‬בצהריים בתום השייט בספינה‪ ,‬באותה נקודת‬
‫מפגש בנמל יפו‪ .‬ההשתתפות בסיור מותנית בהרשמה מראש דרך‬
‫המייל‪[email protected] :‬‬
‫*** הצפייה בתערוכות בבתים הפתוחים תתאפשר אך ורק בשעות‬
‫המצויינות בתוכניה‪.‬‬
‫**** ההשתתפות בסיור מותנית בהרשמה מראש דרך המייל‪:‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫* للجولة الصوتية “صدى يافا” يرجى المالحظة أ ّنه يجب إحضار جهاز ‪ MP3‬أو‬
‫هاتف ذكي (سمارتفون) وسماعات رأس جيدة‪ .‬يمكن تنزي�ل الملفات الصوتية‬
‫مسبقا عرب موقع ‪ www.echoingyafa.org‬أو الحصول عليها عند القدوم‬
‫ً‬
‫إلى الملتقى‪.‬‬
‫أن المشاركة في الجولة منوطة بدفع رسوم بقيمة ‪45‬‬
‫** يرجى المالحظة ّ‬
‫شاقل للمشارك الواحد لتغطية ت�كاليف است�ئجار السفينة‪ .‬يمكن االنضمام‬
‫ظهرا من‬
‫للجزء الثاني من الجولة والذي سيبدأ في تمام الساعة ‪12:00‬‬
‫ً‬
‫نفس الملتقى في ميناء يافا‪ .‬للتسجيل وللحصول على المزيد من التفاصيل‬
‫التوجه عرب الربيد اإللكرتوني على العنوان‪[email protected] :‬‬
‫الرجاء‬
‫ّ‬
‫*** مشاهدة معارض البيوت المفتوحة متاحة في الساعات المشار إليها‬
‫في الربنامج‪.‬‬
‫التوجه عرب الربيد‬
‫**** للتسجيل وللحصول على المزيد من التفاصيل الرجاء‬
‫ّ‬
‫اإللكرتوني على العنوان‪[email protected] :‬‬
‫סיורים‪:‬‬
‫תערוכות בבתים פתוחים‬
‫جوالت‪:‬‬
‫معارض في بيوت مفتوحة‬
‫‪---‬‬
‫יום חמישי‪ 14 ,‬במאי‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫יום שבת‪ 16 ,‬במאי‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫يوم الخميس‪ 14 ،‬أيار‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫يوم السبت‪ 16 ،‬أيار‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫נקודת מפגש‪ :‬רחוב צדוק‬
‫הכהן ‪2‬א' (‪ - CCA‬המרכז‬
‫לאמנות עכשווית)‪ ,‬פינת‬
‫קלישר‪ ,‬תל אביב‪.‬‬
‫الملتقى‪ CCA :‬مركز الفنون‬
‫المعاصرة‪ ،‬شارع تسادوك‬
‫هاكوهني ‪ 2‬أ‪ ،‬تقاطع كليشر‪،‬‬
‫تل أبيب‪.‬‬
‫מהדהדות את יאפא ‪ -‬סיור קולי‬
‫שעות פתיחת‬
‫תערוכות בבתים‬
‫פתוחים‪:‬‬
‫מרים שיקלר مريم شيكلر‬
‫יום חמישי ‪14.5‬‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫יום שישי‪15.5 ,‬‬
‫‪14:00-16:00‬‬
‫יום שבת ‪16.5‬‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫صدى يافا ‪ -‬جولة صوتية‬
‫הסיור הקולי "מהדהדות את יאפא" מספר את סיפורם של תושבי‬
‫עבר פלסטינים של שכונת מנשייה‪ .‬סיפורם מאפשר לשחזר את החיים‬
‫שנהרסו והשתנו באופן בלתי הפיך בזמן אירועי המלחמה ב־‪1947/1948‬‬
‫ובעקבות תהליכים בני זמננו של עקירה ונישול של הקהילה הפלסטינית‬
‫ביאפא כיום‪.‬‬
‫الجولة الصوتية “صدى يافا” تروي قصة سكان حي المنشية الفلسطيني�ني‬
‫القدامى‪ .‬تمنح روايتهم الفرصة الستذكار الحياة التي ُد ّمرت وتبدلت تماما‬
‫حاليا في يافا‬
‫وجراء التدابري التي ال تزال ت�تخذ‬
‫خالل أحداث حرب ‪1947/1948‬‬
‫ً‬
‫ّ‬
‫لتشريد وطرد أهاليها الفلسطيني�ني‪.‬‬
‫שימו לב‪ :‬יש להביא איתכם‪/‬ן נגן ‪ MP3‬או סמרטפון ואוזניות איכותיות‪ .‬ניתן מראש‬
‫להוריד את קבצי השמע מראש ב‪ www.echoingyafa.org‬או לקבלם במקום‬
‫בנקודת המפגש‪.‬‬
‫ساعات عمل المعارض‬
‫في بيوت مفتوحة‪:‬‬
‫يوم الخميس‪ 14 ،‬أيار‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫يوم الجمعة‪ 15 ،‬أيار‬
‫‪14:00-16:00‬‬
‫يوم السبت ‪ 16‬أيار‬
‫‪19:00-21:00‬‬
‫مالحظة مهمة‪ :‬يجب إحضار جهاز ‪ MP3‬أو سمارتفون وسماعات رأس جيدة‪ .‬يمكن تنزي�ل‬
‫مسبقا عرب موقع ‪ www.echoingyafa.org‬أو الحصول عليها في‬
‫الملفات الصوتية‬
‫ً‬
‫نقطة التجمع‪.‬‬
‫‪---‬‬
‫אניסה אשקר‬
‫أنيسة أشقر‬
‫ידיים אורגות אש*‬
‫ايدين بتغزل نار*‬
‫כתובת‪ :‬רחוב סמטת מענית ‪ ,11‬יפו‬
‫العنوان‪ :‬شارع سيمطات ماعنيت‬
‫‪ ،11‬يافا‬
‫* האמנית תהיה נוכחת בשעות‬
‫פתיחת התערוכה‬
‫* الفنانه ست�تواجد أثناء ساعات‬
‫عمل المعرض‬
‫ארוחת בוקר ‪ ,2010 ,2‬רדי מייד ספלים‪ ,‬זפת ועלי זהב‬
‫בויטרינה‪ 12x53x33 ,‬ס"מ‬
‫وجبة إفطار ‪ ،2010 ،2‬فناجني جاهزة‪ ،‬زفت وأوراق ذهبية‬
‫في فاترينا‪ 12x53x33 ،‬سم‬
‫‪---‬‬
‫מנאר זועבי‬
‫منار زعبي‬
‫נאום המעלית‬
‫خطاب المصعد‬
‫וידיאו וסאונד فيديو وصوتيات‬
‫‪---‬‬
‫יום שישי‪ 15 ,‬במאי‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫يوم الجمعة‪ 15 ،‬أيار‬
‫‪16:00-18:00‬‬
‫נקודת מפגש‪ :‬קפה‬
‫עלמה‪ ,‬יהודה הימית‬
‫‪ ,19‬יפו‪.‬‬
‫الملتقى‪ :‬مقهى عالما‪،‬‬
‫يهودا هياميت ‪ ،19‬يافا‪.‬‬
‫כתובת‪ :‬רחוב דאנטה ‪ ,17‬יפו‬
‫חזית ריקה ‪ -‬על מחיקה ושחזור ‪ -‬סיור ביאפא‬
‫العنوان‪ :‬شارع دانته ‪ ،17‬يافا‬
‫جبهة فارغة ‪-‬عن المحو واالستعادة ‪ -‬جولة في يافا‬
‫מיצג (בשיתוף עם עדו בראל)‪ ,2013 ,‬אוניברסיטת חיפה‬
‫עמי אשר عامي آشر‬
‫أداء (بمشاركة عيدو بارئل)‪ ،2013 ،‬جامعة حيفا‪,‬‬
‫״סערות רבות פקדו את נמל יפו ואת העיר שלצדו במהלך השנים‪ ,‬אך אף‬
‫אחת לא היתה קשה כזו של שנת ‪ 1948‬והשנים שלאחריה‪ ,‬אשר מחקה‬
‫כמעט כליל כל אות לעברה הלא־רחוק של העיר‪ .‬סיור זה מוקדש לכמה‬
‫מהאותות שעליהם חס המחק‪ ,‬ולמה שמסתתר מאחורי מה שנכתב על‬
‫המחיקה בעפרון גס״‪ .‬סיור זה נכלל בספר "אומרים ישנה ארץ" ‪ -‬מדריך‬
‫סיורים‪ ,‬בהוצאת זוכרות ופרדס‪ ,‬אשר מציע ‪ 18‬סיורים אל רובעי ערים‬
‫ואל כפרים פלסטיניים שהתרוקנו במהלך הנכבה ונהרסו ברובם בידי‬
‫ישראל‪.‬‬
‫‪---‬‬
‫מחמוד קייס‬
‫محمود قيس‬
‫הסגה‬
‫تجاوز‬
‫ُ‬
‫מיצב عمل إنشائي‬
‫عواصف كثرية اجتاحت يافا‪ ،‬الميناء والمدينة‪ ،‬خالل تلك السنوات‪ ،‬لكن أيـًّا‬
‫منها لم ت�كن بقسوة عاصفة عام ‪ 1948‬والسنوات التي تلتها‪ ،‬والتي محت‬
‫مكرسة لألثر الذي قاوم المحو‪ ،‬ولكل‬
‫التاري�خ الحديث للمدينة‪ .‬هذه الجولة‬
‫ّ‬
‫ما يختبئ خلف ما كتب عن المحو بقلم رصاص خشن‪ .‬تندرج هذه الجولة ضمن‬
‫كتاب ״حكاية بلد ‪ -‬دليل مسارات״‪ ,‬إصدار ذاكرات وبار ِدس‪ ،‬والذي يستعرض ‪18‬‬
‫جولة في مختلف أحياء المدن والقرى الفلسطينية التي ُطرد سكانها خالل‬
‫النكبة وهدمت إسرائيل غالبيتها‪.‬‬
‫כתובת‪ :‬רחוב רזיאל ‪ ,3‬יפו‬
‫العنوان‪ :‬شارع رازيئيل ‪ ،3‬يافا‬
‫פרט מתוך המיצב‪ ,2015 ,‬יציקת בטון‪ 50x60x45 ,‬ס"מ‬
‫جزء من العمل اإلنشائي‪ ،2015 ،‬صب باطون‪ 50X60X45 ،‬سم‬
‫להרשמה ולפרטים נוספים ניתן לפנות דרך המייל‪:‬‬
‫‪[email protected]‬‬
‫التوجه عرب الربيد اإللكرتوني‪:‬‬
‫للتسجيل وللحصول على المزيد من التفاصيل الرجاء‬
‫ّ‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪---‬‬
‫יום שבת‪ 16 ,‬במאי‬
‫‪10:45-14:00‬‬
‫يوم السبت‪ 16 ،‬أيار‬
‫‪10:45-14:00‬‬
‫נקודת מפגש‪ :‬נמל יפו‪,‬‬
‫מול האנגר ‪ ,1‬ספינת‬
‫"סבבה"‪ .‬הסיור מוגבל לעד‬
‫‪ 100‬משתתפים‪ .‬ניתן גם‬
‫להצטרף רק לחלקו השני‬
‫של הסיור שיתחיל בשעה‬
‫‪ 12:00‬בצהריים מאותה‬
‫נקודת מפגש‪.‬‬
‫الملتقى‪ :‬ميناء يافا‪ ،‬مقابل‬
‫العنرب (هانجر) ‪ ،1‬سفينة‬
‫“صبابا”‪ .‬الجولة معدة لـ ‪100‬‬
‫مشارك‪ .‬يمكن االنضمام‬
‫للجزء الثاني من الجولة‬
‫والذي سيبدأ في تمام‬
‫ظهرا من‬
‫الساعة ‪12:00‬‬
‫ً‬
‫نفس الملتقى‪.‬‬
‫מּגָ לּות למולדת ‪ -‬ספינת שיבה ליאפא וסיור בעג'מי‬
‫من المنفى إلى الوطن ‪ -‬سفينة العودة إلى يافا وجولة‬
‫في العجمي‬
‫עמר אלע'בארי عمر الغباري‬
‫רבבות מתושבי יאפא גורשו ב־‪ 1948‬דרך הים בספינות לכיוון עזה‪ ,‬ביירות‬
‫ונמלים סמוכים אחרים‪ .‬הסיור המשולב ידגים פעולת שיבה ליאפא דרך‬
‫הים‪ ,‬פעולה שתבקש להפוך את מסע הפליטות למסע של שיבה‪ .‬חלקה‬
‫הראשון של הפעילות יתחיל בשייט בספינה במהלכו יינתן הסבר על‬
‫הגירוש ב־‪ ,1948‬יושמעו עדויות מפליטים ועדות מוקלטת של שפיק אל־‬
‫חות ז"ל‪ ,‬בכיר באש"ף ומחבר הספר "בין מולדת לגלות ‪ -‬מיאפא התחיל‬
‫המסע"‪ .‬חלקה השני של הפעילות יכלול סיור בשכונת עג'מי ביאפא‪.‬‬
‫عشرات آالف السكان طردوا عام ‪ 1948‬عرب البحر متجهني على متن السفن نحو‬
‫غزة وبريوت‪ .‬ستستعرض الجولة المدمجة عملية العودة إلى يافا عرب البحر‪،‬‬
‫عملية تسعى لتحوي�ل رحلة اللجوء إلى رحلة عودة‪ .‬الجزء األول من الفعالية‬
‫سيقدم شرح طرد الفلسطيني�ني عام ‪،1948‬‬
‫سيبدأ باإلبحار في سفينة وخالله‬
‫ّ‬
‫مسجلة لشفيق الحوت‪-‬‬
‫وشهادة‬
‫الجئني‪/‬ات‬
‫وسيتم االستماع إلى شهادات‬
‫ّ‬
‫الجئ من مدينة يافا‪ ،‬أحد كبار المسؤولني في منظمة التحري�ر الفلسطينية‬
‫ومؤ ّلف الكتاب “بني الوطن والمنفى‪-‬من يافا بدأ المشوار”‪ .‬الجزء الثاني من‬
‫الفعالية يشمل جولة في حي العجمي في يافا‪.‬‬
‫יום שישי‪ 15 ,‬במאי‬
‫‪10:45-14:00‬‬
‫يوم الجمعة‪ 15 ،‬أيار‬
‫‪10:45-14:00‬‬
‫כתובת‪ :‬רחוב יפת ‪ ,73‬יפו‬
‫(משרדי אגודת אל‪-‬ראביטה)‬
‫عنوان‪ :‬الرابطة‪ ،‬شارع يفيت‬
‫‪ ،73‬يافا‬
‫‪10:45‬‬
‫تجمع‬
‫התכנסות ‪/‬‬
‫ّ‬
‫‪11:00-12:30‬‬
‫ברכות ודברי פתיחה ‪ /‬דבי פרבר ‪ -‬אוצרת התערוכה‪ ,‬גבי עבד ‪ -‬יו"ר אל־ראביטה‬
‫(האגודה למען ערביי יפו)‬
‫סמי אבו שחאדה הנכבה בקונטקסט היפואי ‪ -‬חשיבה ביקורתית‪ ,‬הגירוש של‬
‫הפלסטינים מההיסטוריה והגיאוגרפיה של המקום‬
‫דורית נעמן ‪ Queens University, Canada‬بدون عنوان‪ /‬ללא כתובת ‪ -‬שיבה‬
‫וירטואלית לקטמון‬
‫גיל מועלם דורון טקטיקות טרנסגרסיביות במרחבים כבושים‬
‫‪[email protected]‬‬
‫التوجه عرب الربيد اإللكرتوني‪:‬‬
‫للتسجيل وللحصول على المزيد من التفاصيل الرجاء‬
‫ّ‬
‫‪[email protected]‬‬
‫كلمات ترحيبية وافت�تاحية‪ِ :‬دبي فاربر‪ -‬أمينة المعرض‪ ،‬جابي عابد ‪ -‬رئيس مجلس اإلدارة‬
‫لجمعية الرابطة (جمعية عرب يافا)‬
‫نقدي‪ ،‬طرد الفلسطيني�ني من تاري�خ‬
‫اليافي‪ :‬تفكري‬
‫سامي أبو شحادة النكبة في السياق‬
‫ّ‬
‫ّ‬
‫وجغرافية المكان‬
‫دوريت نعمان ‪ Queens University، Canada‬بدون عنوان‪ :‬العودة االفرتاضية إلى قطمون‬
‫جيل موعالم دورون‪ :‬ت�كتيكات آثمة في فضاءات محتلة‬
‫שימו לב‪ :‬ההשתתפות בסיור כרוכה בתשלום של ‪ 45‬ש"ח למשתתף‪/‬ת לכיסוי‬
‫עלויות השכרת הספינה ומותנית בהרשמה מראש‪.‬‬
‫أن المشاركة في الجولة منوطة بدفع رسوم بقيمة ‪ 45‬شاقل‬
‫يرجى المالحظة ّ‬
‫للمشارك الواحد لتغطية ت�كاليف است�ئجار السفينة‪ ،‬ومشروطة بالتسجيل المسبق‪.‬‬
‫יום שישי‪ 15 ,‬במאי‬
‫‪18:00-00:00‬‬
‫נקודת מפגש‪ :‬הצד הצפוני‬
‫של שפך הירקון‪ ,‬מזרחית‬
‫לגשר‪ ,‬היכן ששכן "כפר‬
‫הדייגים"‪ ,‬תל אביב‪.‬‬
‫يوم الجمعة‪ 15 ،‬أيار‬
‫‪18:00-00:00‬‬
‫الملتقى‪ :‬الجانب الشمالي‬
‫لمصب نهر العوجا‪ ،‬شرقي‬
‫الجسر‪ ،‬حيث كانت تقع “قرية‬
‫الصيادين”‪ ،‬تل أبيب‪.‬‬
‫‪---‬‬
‫أسطورة العشب ‪ -‬جيل موعالم دورون‬
‫פעולה אמנותית نشاط فني‬
‫בפעולה יוזמנו עוברי אורח לשרטט יחד עם האמן את מתווה אחד הצריפים‬
‫מכפר הדייגים הפלסטיני ששרד בשפך הירקון עד שנת ‪.2010‬‬
‫سيدعى المارة لمشاركة الفنان في وضع مسودة لخارطة أحد أكواخ قرية‬
‫خالل هذا النشاط ُ‬
‫الصيادين الفلسطينية التي ظلت حاضرة عند مصب نهر العوجا (الريكون) حتى عام ‪.2010‬‬
‫יום העיון יבקש להרחיב את הדיון בנושאים בהם עוסקת התערוכה‪ ,‬בדגש על שאלת‬
‫שמ ֵע ֶבר למקף‪ ,‬שכחה‬
‫הזיכרון והשכחה בתרבות הפלסטינית ובפרט בזו של העיר יפו ֵ‬
‫רבת־שנים שהיא חלק ממחיקתן הכוללת של הערים הפלסטיניות ב־‪ ,1948‬וב־‪ 67‬השנים‬
‫מאז‪ ,‬דרך פרספקטיבה השוואתית של הצגה וחשיפה של פרויקטים שונים ומגוונים‬
‫שנקטו מהלכים מורכבים ביחס להיסטוריה האורבנית הפלסטינית‪.‬‬
‫سيساهم اليوم الدراسي في توسيع دائرة النقاش حول المواضيع التي يعنى بها‬
‫المعرض‪ ،‬مع الرتكيز على موضوع الذاكرة والنسيان في الثقافة الفلسطينية بشكل عام‪،‬‬
‫وخاصة في مدينة يافا التي ما بعد الواصلة‪ ،‬نسيان بدأ منذ عقود وهو جزء من عملية‬
‫المحو الشاملة للمدن الفلسطينية عام ‪ ،1948‬وذلك من منظور مقارن للعرض والكشف‬
‫عن المشاريع المختلفة والمتنوعة التي اتخذت خطوات مر ّكبة فيما يتع ّلق بالتاري�خ الحضري‬
‫(المديني) الفلسطيني‬
‫להרשמה ולפרטים נוספים ניתן לפנות דרך המייל‪:‬‬
‫אגדת דשא ‪ -‬גיל מועלם דורון‬
‫יום עיון בתערוכה "בתים ֵמ ֵע ֶבר למקף"‬
‫يوم دراسي في معرض “بيوت بعد الواصلة”‬
‫‪12:30-12:45‬‬
‫הפסקה ‪ /‬اسرتاحة‬
‫‪12:45-14:00‬‬
‫כרמית בציר ורז רוזקין (יחידת לימוד א־פורמלית באקדמיה לאמנות ולעיצוב בצלאל‪,‬‬
‫פרויקט בהנחיית האדריכל סנאן עבד אל־קאדר) פרדס דקה‬
‫ג'ומאנה מנאע הקרנת סרטה של האמנית "‪A Sketch of Manners - Alfred Roch’s‬‬
‫‪ 12 ,2013( ,"Last Masquerade‬דקות‪ ,‬אנגלית‪ ,‬תרגום לערבית)‬
‫בתום ההקרנה תתקיים הרצאה של מוחמד ג'באלי‬
‫كارميت باتسري و رز روزكني (وحدة تعليمية ال منهجية في أكاديمية الفنون والتصميم‬
‫بيتسالئيل‪ ،‬بتيسري المهندس المعماري سنان عبد القادر) حي بيارة د ّكة‬
‫جمانة م ّناع عرض فيلم للفنانة "‪"A Sketch of Manners - Alfred Roch’s Last Masquerade‬‬
‫(‪ 12 ،2013‬دقيقة‪ ،‬باللغة اإلنجليزية‪ ،‬مع ترجمة للعرب�ية)‬
‫في نهاية العرض محاضرة لمحمد جبالي‬