Skuleåret 2011/2012 - Etne vidaregåande skule

Skuleåret 2013/2014
Handlingsplan for elevane sitt fysiske
og psykososiale miljø
Etne vidaregåande skule
__________________________________________________________________________
Alle elevar ved Etne vidaregåande skule skal ha eit
godt fysisk og psykososialt miljø som fremjar helse,
trivsel og læring
Versjon 1
Juni 2013
1
Innhald
Skuleåret 2013/2014 ................................................................................................................. 1
Det fysiske miljøet .................................................................................................................... 3
Elevane sitt psykososiale miljø ................................................................................................ 3
Definisjon på krenkjande ord og handlingar .......................................................................... 4
Mobbing ............................................................................................................................. 4
Vald .................................................................................................................................... 4
Utestenging......................................................................................................................... 4
Rasisme .............................................................................................................................. 5
Diskriminering ................................................................................................................... 5
Varslings, handlings – og vedtaksplikta ................................................................................. 5
Handtering .............................................................................................................................. 5
Einskildvedtak .................................................................................................................... 6
Førebyggjande og helse fremjande arbeid ved Etne vgs. ....................................................... 6
Skulemiljøutval .................................................................................................................. 7
Medlemmer ved Etne vidaregåande skule sitt miljøutval skuleåret 2013/2014 ........... Feil!
Bokmerke er ikke definert.
Elevrådet ............................................................................................................................. 8
VIP ..................................................................................................................................... 8
Fadderordning .................................................................................................................... 8
Handlingsplan mot mobbing, diskriminering og rasisme. ................................................... 9
Innleiing ................................................................................................................................. 9
Teikn på at ein elev vert mobba/utsett for krenkjande åtferd ........................................... 10
Einskidvedtak ................................................................................................................... 11
Når mobbing vert avdekka ............................................................................................... 12
Reaksjonar overfor mobbaren/den som utøver krenkjande åtferd ................................... 12
Reaksjonar overfor den som vert mobba/krenkja ............................................................ 13
Handlingsplan mot vald og krenkjande åtferd.................................................................... 13
Innleiing ............................................................................................................................... 13
Einskildvedtak .................................................................................................................. 15
Når vald vert avdekka ...................................................................................................... 15
Reaksjonar ........................................................................................................................ 15
Oppfylging av valdsoffer ................................................................................................. 16
Litteraturliste .......................................................................................................................... 19
2
Det fysiske miljøet
Opplæringslova §9a – 1
Alle elevar i grunnskular og vidaregåande skular har rett til eit godt fysisk og
psykososialt miljø som fremjar helse, trivsel og læring
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Skulen sitt fysiske miljø skal ta omsyn til tryggleik, helse, trivsel og læring. Det skal vere i
samsvar med dei faglege normene.
Alle elevar har rett til ein arbeidsplass som er tilpassa deira behov.
Dersom ein elev, føresette, eller råd/utval, ber om tiltak for å betre på fysiske miljøtilhøve,
skal skulen snarast mogeleg handsame saka etter regelen om einskildvedtak i
forvaltningslova.
Elevane sitt psykososiale miljø
Det psykososiale miljøet handlar om mellommenneskelege tilhøve og er ei positiv eller
negativ følgje av samhandling og kommunikasjon mellom individa. Eit godt psykososialt
miljø er grunnleggjande for at den enkelte eleven skal utvikle seg positivt. Skulen er ein av
dei mest sentrale arenaane i born og ungdomar sine liv. Skulen er staden for læring og
utvikling, men utan ei grunnleggjande kjensle av tryggleik, tilhøyrsle og inkludering hjå den
enkelte eleven vil ikkje læring stå i fokus.
Eit godt skulemiljø er ein viktig innsatsfaktor for ein god skule og for realisering av
føremålsparagrafen i § 1 – 1 i opplæringslova. Manglar ved skulemiljøet kan føre til
mistrivnad blant elevane, som igjen vil ha direkte innverknad på læringutbyttet deira.
For å få eit godt og inkluderande læringsmiljø ved skulen, har me i denne handlingsplanen
gjort greie for korleis me blant anna ivaretar §9a – 1 i opplæringslova
Opplæringslova §9a – 1
Alle elevar i grunnskular og vidaregåande skular har rett til eit godt fysisk og
psykososialt miljø som fremjar helse, trivsel og læring
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Det er den enkelte elevs subjektive oppleving av å bli krenka som er utgangspunktet for
skulen si handtering av opplæringslova §9a, «elevane si arbeidsmiljølov»
3
Etne vidaregåande skule har som mål:







Å ha eit trygt lærings- og arbeidsmiljø
At einskildmennesket er verdfullt og viktig for fellesskapet
At respekt og toleranse er nøkkelord i all vår verksemd
Å ha kontinuerlig og systematisk arbeid med elevane sitt skulemiljø, blant anna
gjennom elevråd og skulemiljøutval
At skulen, elevane og føresette samarbeider om førebyggjande og haldningsskapande
arbeid, blant anna gjennom foreldremøte/samtalar, elevsamtalar, elevråd,
skulemiljøutval, VIP
Å ha ei tydeleg leiing som grip inn og jobbar for å førebyggje, avdekke og handtere
krenkjande ord og handlingar.
At alle tilsette er medvitne om og handlar etter handlingsplikta, dvs. undersøkjer,
varslar og grip inn dersom dei får kunnskap om eller mistanke om at ein elev blir
utsett for krenkjande åtferd
Definisjon på krenkjande ord og handlingar
Mobbing
Gjentatt negativ eller vondsinna åtferd frå ein eller fleire personar – retta mot person eller
personar som har problem med å forsvare seg.
3 Hovudkriteriar
1. Negativ/vondsinna åtferd
2. Gjentaking over tid
3. Manglande ballanse i høve faktisk eller opplevd styrketilhøve
D.Olweus
Vald
All fysisk eller psykisk skade på ein person.
Vald er og skade på inventar og bygning.
Aktiv fysisk vald
Å bruke fysisk makt mot ein person som ved slag, spark, skalling, dytting, halding, lugging,
biting. Kvelartak m.m., i tillegg kjem bruk av våpen.
Aktiv psykisk vald
Verbal krenking, maktutøving, systematisk fornedring, trugsmål om fysisk vald
Utestenging
Tyder at nokon så godt som alltid blir eller opplever å bli halden utanfor gruppe eller klasse.
4
Rasisme
Inneber at nokon blir forskjellsbehandla eller plaga, til dømes fordi dei har ein annan hudfarge
eller snakkar eit anna språk.
Diskriminering
Tyder at ein person vert dårlegare handsama eller trakassert, til dømes på grunn av kjønn,
seksuell legning, funksjonsevne, tru, hudfarge eller opphav.
Varslings, handlings – og vedtaksplikta
§9a – 3 Det psykososiale miljøet, 2., avsnitt
«Dersom nokon som er tilsett ved skulen, får kunnskap eller misstanke om at ein elev
vert utsett for krenkjande ord eller handlingar som mobbing, diskriminering, vald eller
rasisme, skal vedkommande snarast undersøkje saka og varsle skuleleiinga, og dersom
det er naudsynt og mogeleg, sjølv gripe direkte inn.»
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Etne vidaregåande skule skal i sitt daglege virke arbeide med å førebyggje og avdekke tilfeller
av krenkjande åtferd, mobbing, rasisme og vald.
Alle tilsette ved skulen har handlingsplikt som består av:




Plikt til å gjere undersøkingar raskt
Plikt til å varsle rektor
Plikt til å gripe inn
Sjå fleire detaljar under handlingsplan mot mobbing og vald
Dersom handlingsplikta ikkje vert oppfylt, kan tilsette straffast med bøter eller fengsel i inntil
3 månadar, jfr. Opplæringslova §9a – 7.
Avdekking kan vere at tilsette, elevar eller føresette melder frå om hendingar om at nokon
opplever krenkjande ord og handlingar. Skulen skal sikre at elevens subjektive oppleving
kjem fram, og at tiltak vert sett i verk så snart som råd. Dette må dokumenterast.
Handtering
Opplæringslova§9a – 3 Det psykososiale miljø
«Dersom ein elev eller føresette ber om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet,
deriblant tiltak mot krenkjande åtferd som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme,
skal skulen snarast mogeleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i
forvaltningslova. Om skulen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det
likevel kunne klagast etter føresegna i forvaltningslova som om det var gjort
enkeltvedtak.»
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
5
Alle elevar og føresette skal oppleve å bli tatt på alvor dersom dei kjem til skulen med
bekymring om at ein elev vert utsett for krenkjande ord eller handlingar. Skulen skal ta ansvar
og initiativ for å stoppe slik åtferd.
Elevar som har opplevd å bli utsett eller sjølv har utsett andre for krenkjande ord eller
handlingar, skal fylgjast opp av skulen i ettertid.
Dersom mobbing eller anna krenkjande åtferd vert avdekka, skal skulen sikre ei
sakshandsaming tråd med gjeldande lovar og forskrifter.
Einskildvedtak
Munnlege eller skriftlege oppmoding frå elevar og føresette knytt til skulemiljøet, skal svarast
med eit enkeltvedtak. Ved ei oppmoding, skal føresette få informasjon om sin rett til å få
enkeltvedtak når dei ber om tiltak.
Ved varsling frå tilsette om kunnskap om eller mistanke om at ein elev vert utsett for
krenkjande ord og handlingar, skal rektor etter undresøking avgjere om det skal fattast eit
enkeltvedtak. Dersom det vert sett inn tiltak som er inngripande for den eleven det gjeld, må
det fattast einskildvedtak.
Førebyggjande og helse fremjande arbeid ved Etne vgs.
§ 9a – 4 Systematisk arbeid for å fremje helsa, miljøet og tryggleiken til elevane
Skolen skal aktivt drive eit kontinuerleg og systematisk arbeid for å fremje helsa,
miljøet og tryggleiken til elevane, slik at krava i eller i medhald av dette kapitlet
blir oppfylte. Skoleleiinga har ansvaret for den daglege gjennomføringa av dette.
Arbeidet skal gjelde det fysiske så vel som det psykososiale miljøet.
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Etne vidaregåande skule skal kontinuerleg og systematisk arbeide med desse utfordringane
både blant dei tilsette og blant elevane. Problemstillingane skal innarbeidast i planar og
årshjul, slik at ein kan jobbe førebyggjande for å fremje helse, miljøet og tryggleiken til
elevane gjennom heile skuleåret, og ikkje berre i oppstarten av skuleåret eller når det oppstår
aktuelle situasjonar.
Skuleleiinga er ansvarlege for den daglege oppfølginga av dette systematiske arbeidet. Skulen
si leiing ved rektor skal følgje opp og ha ansvar for at arbeidet er aktivt systematisk og
innarbeida i planar.
Etne vidaregåande skule driv førebyggjande arbeid og arbeid for å fremje helse, miljøet og
tryggleiken til elevane blant anna på arenaane som er kommentert under.
6
Skulemiljøutval
§11 – 5a Skolemiljøutval ved vidaregåande skolar
Ved kvar vidaregåande skole skal det vere eit skolemiljøutval. I skolemiljøutvalet
skal elevane, dei tilsette, skoleleiinga og fylkeskommunen vere representerte.
Skolemiljøutvalet skal vere sett saman slik at representantane for elevane er i
fleirtal.
Skoleutvalet kan sjølv vere skolemiljøutval. Når skoleutvalet fungerer som
skolemiljøutval, må det oppnemnast ein eller fleire tilleggsrepresentantar for
elevane, slik at dei får fleirtal.
Skolemiljøutvalet skal medverke til at skolen, dei tilsette og elevane tek aktivt del i
arbeidet for å skape eit godt skolemiljø. Skolemiljøutvalet har rett til å uttale seg i
alle saker som gjeld skolemiljøet, jf. kapittel 9a.
Skulemiljøutvalet skal arbeide for eit godt skulemiljø ved å systematisk og kontinuerleg ha
fokus på det fysiske og psykiske miljøet til elevane ved Etne vidaregåande skule. Dette vil ein
oppnå ved å ha jamnlege møter, der det fysiske og psykiske miljøet vert sett på sakskartet.
Miljøskapande og førebyggjande arbeid vert og sentrale tema for dette utvalet.
Rektor, Marion Kallevik og elevinspektør, Ingelin Håheim er faste medlem i
skulemiljøutvalet. Dei representerer høvesvis skuleeigar og leiinga. I tillegg vert det kvar
haust valt inn fire elevar som skal representere elevgruppa ved Etne vgs., slik at elevane vert i
overtal i dette utvalet jmf. §11 – 5a
Ein av elevane som sit i skulemiljøutvalet vert og valt inn i AMU. Her vil eleven representere
elevgruppa ved skulen, og ha høve til å komme med innspel og synspunkt både når det gjeld
det fysiske og det psykososiale miljøet sett frå elevane si side.
Skulemiljøutvalet skal haldast orientert om hendingar, planar og vedtak som vedkjem
skulemiljøet, og har rett til å uttale seg i alle slike saker. Leiinga ved skulen har ansvar for å
informere om saker som kan vere viktig og av interesse for utvalet.
Det vert og naturleg å trekkje elevrådet ved Etne vidaregåande skule inn i dette arbeidet.
7
Elevrådet
Elevrådet er ein viktig arena der elevane sjølve får ta opp og uttale seg om saker som opptek
dei. Elevrådet er elevane sitt lokale demokrati ved skulen. Elevrådet er eit viktig organ som
fungerer som eit talerøyr for elevane sine saker også når det gjeld det fysiske og psykososiale
miljøet.
Elevrådet jobbar systematisk og kontinuerleg med saker knytt til førebyggjande arbeid, helse,
tryggleik, læring, mobbing m.m. Elevrådet har møte om lag ein gong kvar månad.
VIP
Som ein del av det førebyggjande arbeidet ved Etne vidaregåandeskulen, gjennomfører me
VIP – programmet på Vg1 trinnet. VIP – veiledning og informasjon om psykisk helse hjå
ungdom, er eit program som har som hovudmål å “gjere elevane betre rusta til å ta vare på
eiga psykisk helse og bli merksame på kva hjelpetiltak som kan søkjast ved psykiske problem
og lidingar: ” Mange ungdommar går rundt med ulike typar problem, særleg i samband med
overgangen frå born til vaksne. Programmet tek opp tema rundt tankar og følelsar som ein
veit unge er opptekne av. Programmet har og fokus på korleis ein som medmenneske kan
støtta personar som har det vanskeleg.
Fadderordning
Fadderordninga ved Etne vidaregåande skule skal ta vare på, skape tryggleik og inkludere nye
elevar i skulemiljøet. Det er fadrane sjølve, i samarbeid med elevinspektøren, som har ansvar
for aktivitetar og sosiale arrangement i skulekvardagen og på kveldstid for å bli kjende med
og inkludere dei nye elevane. Faddergruppa er særskild aktiv i perioden frå skulestart og fram
mot haustferien.
Leksehjelp
Frå hausten 2013 startar me opp med leksehjelp ved Etne vgs. Det overordna målet for dette
tiltaket er auka læringsutbytte og fullføring – noko som og er HFK sitt hovudmål for den
vidaregåande opplæringa i Hordaland for skuleåret 2013 – 2015.
Tiltaket vert eit lokalt utviklingsmål, der me har underordna mål som; pedagogisk støtte og
veiledning knytt til fag, prøvar og innleveringar. Fagleg støtte til elevar som bur på hybel, og
elevar som ikkje har høve til å få fagleg støtte heime. Auke meistring og motivasjon for fag
og styrke sjølvbilete til den enkelte elev.
8
Handlingsplan mot mobbing, diskriminering og rasisme.
Innleiing
Handlingsplan mot mobbing inneheld rutinar for å førebyggje og avdekke mobbing,
diskriminering og rasisme. Vidare vil planen innehalde tiltak for å fylgje opp mobbeoffer og
mobbar.
Skulen vil setje i verk tiltak med ein gong mobbing/krenkjande åtferd vert avdekt – eller det
er mistanke om dette. NULL- toleranse og aktivt arbeid for eit mobbefritt skulemiljø skal vere
sentralt i skulen sine aktivitetar.
Handlingsplanen er eit forpliktande dokument for ALLE på Etne vidaregåande skule.
Planen gjeld for all verksemd i skuletida, på skuleveg og aktivitetar i regi av skulen.
Tilsette skal setje seg inn i planen sine mål, middel og tiltak.
Elevar skal ved skulestart ha informasjon om NULL- toleranse – og innhald vidare i planen.
Føresette vert ved skulestart informert om planen.
Etne vidaregåande skule skal vere ein skule der
Alle trivst
Alle er trygge
Alle respekterer kvarandre
For å sikre dette må ALLE tilsette og ALLE elevar:
 Vere med på å skape eit positivt og triveleg skulemiljø
 Ta avstand frå alle typar mobbing, krenkjande og nedsetjande omtale av andre.
 Reagere når mobbing vert avdekt
 Gjere seg medvitne om og vere i kontinuerleg dialog om positive verdiar som:
vennskap, tryggleik, respekt, omsorg, å vere hjelpsam, tolerant og akseptere at me er
ulike, vert viktige nøkkelord i dette arbeidet.
På Etne vidaregåande skule vil me ha:
 Godt samarbeid mellom elevar, føresette og skule
 Tydelege reaksjonar når mobbing/krenkjande åtferd vert avdekt
 Kultur som tar vare på mangfald og det at me er ulike.
Me vil at lærarar og leiing ved skulen skal vere tydelege vaksne - og vere sitt ansvar
medviten i høve til å vere førebilete og rollemodellar for ungdomar ved skulen. Dette meiner
me vil styrke det gode og trygge læringsmiljøet.
Elevrådet og skulemiljøutvalet ved Etne vidaregåande skule skal målretta vere med på å
førebyggje og avdekke mobbing og krenkjande åtferd. Haldningsskapande arbeid skal vere
viktige tema i elevrådsarbeidet/skulemiljøutvalet, og elevrådet/skulemiljøutvalet skal
involverast i og ha ansvar for å medverke til å utvikle det gode læringsmiljøet.
9
Definisjon av mobbing
Gjentatt negativ og/eller vondsinna åtferd frå ein eller fleire personar – retta
mot person/personar som har problem med å forsvare seg.
3 hovudkriteriar:
1: Negativ/ vondsinna åtferd
2: Gjentaking over tid
3: Manglande ballanse i høve faktisk eller opplevd styrketilhøve
d. olweus
Teikn på at ein elev vert mobba/utsett for krenkjande åtferd








Vondt i magen
Vondt i hovudet
Vegring mot å gå på skule (aukande fråvær)
Går ikkje ut i friminutt
Konsentrasjonsvanskar
Skuleprestasjonar vert dårlegare
Endra åtferd (inneslutta, deprimert, utagerande m.m.)
Kjem heim med øydelagde klede, bøker eller andre eigendelar.
Mål:
På Etne vidaregåande skule skal ingen verte utsette for mobbing eller plaging, her under kjem
og digital mobbing.
Middel:
1:
2:
3:
4:
Førebyggjande arbeid
Trivselstiltak
Avdekking av mobbing og plaging
Reaksjonsformer/tiltak/konsekvens
Tiltak:
1: Elevsamtalar
Tydlege kontaktlærarar – info om kontaktlærararrollen
Det skal vere elevsamtalar på alle klassetrin minst 2 gonger i året, i tillegg til faglege
spørsmål, skal trivsel vere sentrale tema i samtalen.
Det er viktig at det ALLTID vert understreka overfor elevane at det er rett å seie frå
dersom dei sjølve eller andre vert mobba.
2: Aktivt elevinspektør/ressursteam
Fylgjer kontinuerleg opp einskild elevar.
Teamet har nært og regelbunden samarbeid med OT/PPT
3: Fadderordning ved skulestart
Ein vil utfordra elevrådet til å arbeide/utvikle framlegg til fadderordning. Det er
viktig at elevar som flytter til Etne (hybelbuarar) vert spesielt godt ivaretatt.
10
4: Trivselstiltak i skulemiljøet
a : Trivselsfremjande skulestart
 Felles opplevingar (kino, konsertar, fjelltur, idrettsaktivitet, felles måltid m.m.)
 Felles utfordringar (kartlegging og diagnostisering av einskilde elevar sine
behov, ordensreglement m.m.)
 Samarbeid med VIP
b : Fellesopplevingar i skulåret – t.d.
 Skidag
 Fjelltur
 Felles måltid
 Juleaktivitet
 Skuleball/sumarfest
 m.m.
5: Samarbeid med helseavdelinga i kommunen.
Etne kommune har helsesyster knytt opp mot vidaregåande skule.
Helsesyster har kontortid på skulen kvar veke
Helsesyster er med på ressursteammøter
Helsesyster kan ta opp tema av helsefremjande karakter i skulemiljøet eller med einskild
elevar.
6: Aktivt og involvert elevråd.
7: Møte med føresette ved skulestart – info om elevane sine rettar og plikter
 Invitasjon til samarbeid.
 Invitasjon til foreldremøte
Konsekvens/reaksjonsform
Opplæringslova§9a – 3 Det psykososiale miljø
«Dersom ein elev eller føresette ber om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet,
deriblant tiltak mot krenkjande åtferd som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme,
skal skulen snarast mogeleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i
forvaltningslova. Om skulen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det
likevel kunne klagast etter føresegna i forvaltningslova som om det var gjort
enkeltvedtak.»
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Einskidvedtak
Munnlege eller skriftlege oppmodingar frå elevar og føresette knytt til skulemiljøet, skal
svarast med eit enkeltvedtak. Ved ei oppmoding, skal føresette få informasjon om sin rett til å
få einskildvedtak når dei ber om tiltak.
11
Ved varsling frå tilsette om kunnskap om eller mistanke om at ein elev vert utsett for
krenkjande ord og handlingar, skal rektor etter undresøking avgjere om det skal fattast eit
enkeltvedtak. Dersom det vert sett inn tiltak som er inngripande for den eleven det gjeld, må
det fattast einskildvedtak.
Når mobbing vert avdekka
1: Stoppe handlinga, og oppklare kva som har skjedd – så langt det er mogleg
Det er viktig å snakke uforstyrra med dei det gjeld.
2: Informere kontaktlærar. Kontaktlærar fylgjer opp involverte vidare ev. med hjelp frå
leiinga/elevinspektør.(Det kan vere nødvendig at andre tar over klassen slik at
kontaktlærar kan ta tak i episoden med ein gong)
3: Kontaktlærar informerer rektor og føresette til både mobbar og den som vert mobba om:
Konsekvens og vidare oppfylging. (jamnlege samtalar med føresette)
4:
Dersom saka er alvorleg – kan rektor i samråd med kontaktlærar vurdere å ta saka opp
med PPT, barnevern, BUP eller POLITI.
Reaksjonar overfor mobbaren/den som utøver krenkjande åtferd
5: Møte med kontaktlærar (ev rektor/elevinspektør avhengig av aggresjonsnivå, alvoret i
saka)
der fylgjande vert presisert:
 Skulen veit kva som skjer!
 Det finst ikkje orsaking for å mobbe andre!
 Skulen aksepterer ikkje mobbing (null-toleranse) og det må ta slutt med ein gong.
 Skulen fylgjer nøye med – og kallar inn til nytt møte om få dagar (tid og stad vert
presisert)
 Heimen vert informert, kontakt vert fylgt opp(for elevar under 18 år)
 Refs jvf. Opplæringslova §3-8
(utan klagerett)
o Munnleg eller skriftleg påtale/merknad
o Bortvising frå den aktuelle timen/arbeidsøkta (faglærar)
o Bortvising for resten av skuledagen (rektor)
(med klagerett)
o Bortvising heile skuledagen og opptil 5 dagar (vedtak fatta av rektor)
o Skifte av skule (vedtak fatta av opplæringsdirektøren)
o Bortvising frå skule resten av året (vedtak fatta av opplæringsdirektøren)
o Bortvising med tap av rett (vedtak fatta av opplæringsdirektøren)
I tillegg til refs kan reaksjon vere.
o Nedsett termin- og/eller standpunktskarakter i BÅDE orden og åtferd
o Avgrensa og ev mellombels avstenging av tilgang til særskilde aktivitetar
o Saka vert meld til politi
12
Reaksjonar overfor den som vert mobba/krenkja
6: Møte med kontaktlærar (ev rektor/elevinspektør avhengig av aggresjonsnivå, alvoret i
saka)
der fylgjande vert presisert:
 Skulen tar ansvar – mobbinga vil ta slutt
 Oppfylging av kontaktlærar/elevinspektør
 Elevar vert involverte(meir positiv merksemd, ekstra omsorg m.m.)
 Skal sleppe samanheng der mobbaren er (i ein særs kort periode)
 Heimen vert informert, kontakt vert fylgt opp(for elevar under 18 år)
Handlingsplan mot vald og krenkjande åtferd
Innleiing
Vald og problemåtferd på skulen vår er ikkje eit privat problem – men eit problem som går
utover det felles læringsmiljøet. Altså eit arbeidsmiljøproblem.
Vald er straffbart. Null- toleranse for utøving av vald på Etne vidaregåande skule kan ikkje
fråvikast. Korkje elevar, lærarar eller andre tilsette skal akseptere handlingar frå elevar,
føresette eller andre som forårsakar fysiske eller psykisk skade eller belastning.
(Utdanningsforbundet 2006)
Konsekvens av slike handlingar skal vere kjent for alle elevar, føresette og tilsette ved skulen.
Alle hendingar av valdeleg karakter vil bli melde til politiet jf. Straffelova § 227
(trusselhandlingar),§228 (lekamsfornærming) og § 229 (lekamsskading)
Etne vidaregåande skule skal vere ein skule der
Alle trivst
Alle er trygge
Alle respekterer kvarandre
For å sikre dette må ALLE tilsette og ALLE elevar:
 Vere med på å skape eit positivt og triveleg skulemiljø
 Ta avstand frå alle typar vald og krenkjande og nedsetjande åtferd
 Reagere når vald vert avdekka
Bevisstgjering og kontinuerleg dialog om positive verdiar som: vennskap, tryggleik, respekt,
omsorg, å vere hjelpsam, tolerant og akseptere at me er ulike, vert viktige nøkkelord i dette
arbeidet.
13
Definisjon av vald
Vald er All fysisk og/eller psykisk skade på ein person.
Vald er også skadeverk på inventar og bygning.
Aktiv fysisk vald:
Å bruke fysisk kraft mot ein person som ved slag spark, skalling, dytting,
halding, lugging, biting, kvelartak m.m. i tillegg kjem all bruk av våpen.
Aktiv psykisk vald
Verbal krenking, maktutøving, systematisk fornedring, trugsel om fysisk vald
(sjå vidare Tiltaksplan mot mobbing)
Å bli utsett for vald er ei stor påkjenning. Ein kan lett føle skyld for den situasjon som har
oppstått. ”Kanskje kunne eg ha gjort noko anna”. Det er difor viktig å understreke at
DET ALLTID ER DEN SOM UTØVAR VALD SOM HAR ANSVARET.
Mål:
På Etne vidaregåande skule skal ingen verte utsette for fysisk eller psykisk vald
Middel:
1: Førebyggjande arbeid
 Det gode inkluderande læringsmiljøet
 Det gode inkluderande arbeidsmiljøet
2: Avdekking av fysisk og psykisk vald
3: Reaksjonsformer/tiltak/konsekvens
Tiltak:
1:
2:
3:
4:
5:
14
Ope og inkluderande læringsmiljø
Ope og inkluderande arbeidsmiljø
Samarbeid m. verneombod
HMS-arbeid i organisasjonen vert prioritert
Etablering og skulering av Beredskapsteam (leiing, rådgjevar og verneombod)
Konsekvens/reaksjonar
Opplæringslova§9a – 3 Det psykososiale miljø
«Dersom ein elev eller føresette ber om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet,
deriblant tiltak mot krenkjande åtferd som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme,
skal skulen snarast mogeleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i
forvaltningslova. Om skulen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det
likevel kunne klagast etter føresegna i forvaltningslova som om det var gjort
enkeltvedtak.»
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
Einskildvedtak
Munnlege eller skriftlege oppmodingar frå elevar og føresette knytt til skulemiljøet, skal
svarast med eit enkeltvedtak. Ved ein oppmoding, skal føresette få informasjon om sin rett til
å få enkeltvedtak når dei ber om tiltak.
Ved varsling frå tilsette om kunnskap om eller mistanke om at ein elev vert utsett for
krenkjande ord og handlingar, skal rektor etter undresøking avgjere om det skal fattast eit
einskildvedtak. Dersom det vert sett inn tiltak som er inngripande for den eleven det gjeld, må
det fattast einskildvedtak.
Når vald vert avdekka
1: Stoppe handlinga, og oppklare kva som har skjedd
2: Dersom elev er valdeleg: Informere kontaktlærar.
Kontaktlærar fylgjer opp involverte vidare (både valdsutøvar og offer) ev. med hjelp frå
Beredskapsgruppa. (sjå vidare tiltaksplan for mobbing)
Dersom tilsett er valdeleg: Rektor fylgjer opp ev. i samarbeid med
verneombod/tillitsvalde
3:
Valdssaker er alltid alvorlege – og saka bør fylgjast opp med politi (det er den fornærma
som skal melde saka – men leiinga på skulen må medverke og støtte – (Obs likevel -svar
frå riksadvokaten 17.12.99)
Reaksjonar
4:
15
Retningsliner for handtering av akutte valdssituasjonar i skulemiljøet
 Ein elev eller tilsett som vert utsett for vald, skal tilkalle andre (vaksne) (sjå vidare
varslingsrutinar i Beredskapsplan)
 Dersom det er fare for tryggleiken til elev eller andre tilsette – må ein hjelpe dei
utsette vekk
Dersom elev er valdeleg:
 Eleven vert tatt ut av klassen/gruppa med ein gong (eiget rom) Eleven skal ha høve til
å snakke med faglærar/kontaktlærar
 Elevinspektør(beredskapsgruppa) tar seg av elev som har vore utsett for vald




Rektor kallar inn til ekstraordinært klasselærarråd – der sanksjonar vert konkretiserte
Politi vert ev kontakta for råd og assistanse
Rektor (Beredskapsgruppa) tar kontakt med føresette til valdsoffer og valdsutøvar
Klassen vert varsla/informert (unngå ryktespreiing) – og får høve til å snakke om det




Dersom tilsett: vert utsett for vald
Beredskapsgruppa vert varsla. Tar hand om valdsoffer
Rektor kallar inn til ekstraordinært fellesmøte – tiltak vert konkretisert.
Politi vert ev kontakta for råd og assistanse
Beredskapsgruppa fylgjer opp
5: Personalet får høve til å snakke om hendinga
6: Ev. informasjon vert gitt til resten av skulemiljøet
7: Skulen v/ass rektor registrerer hendinga. Ein skriv rapport og melding vert gitt til
arbeidstilsyn, overordna instans (fylkesskuledirektør) og politi dersom det er brot på
straffeloven
Oppfylging av valdsoffer
8: Rett etter hendinga bør det heile tida vere ein saman med personen som har vore utsett for
vald. (Beredskapsgruppa eller andre som den valdsramma ynskjer)
 Den valdsramma vert ev fylgt heim
 Dersom det er ynskjeleg/nødvendig vert helsepersonell kontakta (Kommunen sitt
Beredskapsteam – psykiatrisk sjukepleiar - kommunelege)
 Ein tilrår legeundersøking med tanke på erstatnings-eller yrkesskadeerstatning
16
ÅRSHJUL 2013-2014 – Ressursteam EVS
Tidspunkt
August
Handling
Presentasjon av ny
årsplan
Oppfølging/ Info av
elevar med
tilretteleggingsbehov
- særinntak
-
einskildvedtak
-
Anna
Skulestart
Til kontaktlærarar og
faglærarar i gruppa
Rektor/elevinspektør
Søknad om
spesialundervisning
Sakkunnig vurdering
Skulestart
Kontaktlærar
God skulestart
Info til elevar om
støttetenester
Skulestart
Rektor, elevinspektør
Helsesøster og
OT/PPT
Rådgjevar
Spesial.ped
Faglærarar
September 1. oppfølging, elevar
i særinntaket
-IOP/
-halvårsvurdering
-Einskildvedtak
Oppstart leksehjelp
IOP klargjort –
blir sendt til
- føresette
-
arkiv
-
OT/PPT
Tiltak ved prøvar
17
Merknader
1. elevsamtale
Diagnostiske testar i
norsk, engelsk og
matematikk
(Kartleggaren)
Møte m/ føresette
Oktober
Frist
Ansvar
Planleggingsdag Ressursteam og leiar
03.09.2013
Frist pedagogisk
rapport 15.09.
04.10
31.10
Systemansvar
Rektor, elevinspektør
ressursteam
Operativt ansvar:
Spes.ped.
Rådgjevar/ OT/PPT
Leiinga/faglærar
Elevinspektør
Kontaktlærar
Ressursteam
Ev. nye behov –
meldt ressursteam
Vurdere tiltak
(einskildvedtak og
start IOP dersom
det ikkje er gjort)
Individuelle samtaler
med spes.ped og
kontaktlærar v/
behov
Etter oppsett plan /
klasselærarråd
Tilbod til alle elevar
Kontaktlærar har
utøvande ansvar
Kontaktlærar har
utøvande ansvar
November
Søknad
Ev. 2. elevsamtale
Primo november
VIP – Vg1
Desember
Januar
Februar
Februar/
mars
Mars
Oppfølging av elevar
med noko
tilretteleggingsbehov/
minoritetsspråklege
elevar
Fokus: Endring av
kompetansemål/ ev.
nye einskildvedtak
Evaluering,
ressursbruk av tiltak.
Evt nye krav/
behov/einskildvedtak
Opplæringsavtalar
Medio
november
Kontaktlærar
Primo nov
Ressursteam
15.11
Elevinspektør/Rektor
Spes.ped – OT/PPT
Kontorleiar
1/ 2 årig evaluering
IOP
08.01
Oppfølging elevar
som er tatt inn på
indv. vurdering
Hovudfokus:
½ årig vurdering
IOP
31.01
Alternativ opplæring
Vip
Søknad, elevar som
skal i særinntaket
Elevar som søker
Opplæringskontrakt
Møte m/ føresette
Oversikt over interne
søkjarar 1. febr.
Særinntaket
Skule/ PPT
Førebuande
inntaksmøte
Prognoseinntak
Søknad om tiltak ved
prøvar/ eksamenar
Ev. tiltak blir meldt
ressursteam
Kontaktlærarar/helse
syster/psykiatrisk
Sjukepleiar/
elevinspektør
01.02
01.02
Spes.ped. rådgjevar
ressursteam
OT/PPT
Kontaktlærar
Ressursteam
Rådgjevarar
OT/PPT
Helsesyster og
OT/PPT
Ressursteam/
Spes.ped.
OT/PPT
Kontaktlærar
Faglærar
Kontaktlærar ansvar
for utfylling
Underskriven kopi til
føresette.
Rådgjevar
Kontaktlærar/faglærar Individuelle samtaler
Rådgjevar
Info ressursteam
Mars/ April
Medio mars
12.03
April
Ev 3. elevsamtale
Mai
Søknad i høve midlar 01.05
18
Elevinspektør
Kontaktlærarar
Innan 01.04
Kontaktlærar
Ressursteam
Elevinspektør
Kontaktlærarar
Rektor, elevinspektør
Vedtak til elev. Kopi
til kontaktlærar/
eks.ansvarleg
Evt tiltak vert meldt
ressursteam
Evt tiltak vert meldt
Mai/ Juni
Juni
til spesial tilretteleg.
Omprioritering av
søknader
Overføringsmøte
elevar tatt inn på
indv. vurdering
Halvårsvurdering
IOP
Evaluering av bruk
av støttetimar/ tiltak
Juni
Evaluering av
ressursteamarbeidet
Mellombels
einskildvedtak
OT/PPT
Rådgjevar
ressursteam
Elevinspektør, rektor
kontaktlærar, OT/PPT
05.06
15.06
Spes.ped påminning.
Kontaktlærar
ansvarleg for utfylling
Faglærar.
Kontaktlærar
Kopi til OT/PPT
Skal leverast i tre
eksemplar
Evalueringsrapport
til spes.ped
Leiinga
01.07
Rektor, elevinspektør
Sendes
elev/føresette
Arkiv
Kirsten Hebnes Andreasen, som er skulen sin OT/PPT kontakt, kjem til å vere fast ved Etne
vgs. tysdagar i partalsveker. Desse dagane er sett av til ressursteam møter, men kan og nyttast til
observasjon i klassane og veiledning av lærerar. Ho kjem til å rullere rundt i dei ulike klassane
etter behov, og kan dersom det er naudsynt ha med psykolog frå OT/PPT Sunnhordaland.
Litteraturliste
Utdanningsforbundet
Vald i Skulen
Riksadvokaten
Brev av 17.12.99
Straffelova
§§ 227,228 og229
Arbeidsmiljølova
§§ 1, 2 og 4
Manifest mot mobbing
Udir m.fl
Strategi mot mobbing
Erling Roland
Mobbing blant barn og unge
Dan Olweus
Diverse artiklar
Dan Olweus
Problemåtferd i skulen
Norsk lærarlag 1998
Ide\perm for elevråd
Senter for åteferdsforskning
”Tro meg da”
Jan T. Alvseike
Elevenes skolemiljø
Udir.no
Opplæringslova og forskrifter med forarbeid og kommentarar
Rundskriv Udir – 2 – 2010 – Retten til et godt psykososialt miljø etter opplæringsloven
kapittel 9a
Rundskriv Udir – 7 – 2010 – Foreldresamarbeid i grunnskolen og vidaregåande opplæring
Forskrifter om felles – ordens – og åtferdsreglar ved dei vidaregåande skolane i Hordaland
fylkeskommune
Veileder for skolemiljøutval: hhtp://www.udir.no/veileder/veileder- for-skolemiljoutvalg/
Forskrift om miljøretta helsevern i skule og barnehage
19