Årsmelding Noregs Mållag 2013-2014
Årsmelding Noregs Mållag 2013-2014 Innhald 4 7 8 15 22 29 40 42 43 48 Føreord Leiar Nynorsk oppvekst Andre målpolitiske tiltak Samskipnaden Økonomi Tillitsvalde, tilsette og oppnemnde Norsk Målungdom Nærskylde tiltak Vedlegg og statistikk Årsmelding Noregs Mållag 2013-2014 Form: Kjartan Helleve Trykk: CopyCo Opplag: 500 Styret i Noregs Mållag 2013-2014: Frå venstre: Helga Hjetland, Sigbjørn Hjelmbrekke (nestleiar), Janne Nygård, Sveinung Rotevatn, Marit Aakre Tennø (leiar), Vebjørn Sture og Terje Kjøde. Føreord Styret legg med dette fram årsmeldinga for arbeidsåret 2013/2014 slik § 5.1 i lov for Noregs Mållag seier. Årsmeldinga dekkjer perioden 4. mars 2013 til 18. februar 2014. Dei siste vekene fram til landsmøtet vil bli oppsummerte i årsmeldinga for neste arbeidsbolk. Noregs Mållag er ein landsfemnande, friviljug medlemsorganisasjon med skrivarstove i Oslo. Det har ikkje vore fysiske ulukker eller skadetilfelle i 2013. Sjukefråveret har vore 117 dagsverk, noko som utgjer 5,2 prosent. Storparten av fråveret skriv seg frå langtidssjukemelding. Arbeidsmiljøet vert rekna som godt, og Noregs Mållag følgjer prinsippa for likestilling i arbeidslivet både når det gjeld lønspolitikk og tilsetjingar. Verksemda til Noregs Mållag ureinar ikkje det ytre miljøet. Årsrekneskapen for 2013 gjekk 613 000 kroner i overskot, og den samla eigenkapitalen er eit godt grunnlag for drift dei komande åra. Årsmeldinga er ein rapport for det siste året i den treårige arbeidsprogramperioden frå 2011-2014. Teksten fylgjer strukturen i arbeidsprogrammet så langt det lèt seg gjera. Årsmeldinga omtalar i hovudsak arbeid som er gjort eller som det er teke initiativ til frå styret og skrivarstova i Noregs Mållag. Ho omtalar dessutan noko av det arbeidet lokal- eller fylkeslag gjer og også tilskipingar og særskilde hendingar som nærskylde organisasjonar har stått for. Årsmeldinga tek likevel ikkje mål av seg til å yta rettferd til det store arbeidet som vert lagt ned av lokal- og fylkeslaga i organisasjonen. Årsmeldinga skal danna grunnlaget for landsmøtet si vurdering av arbeidet til styret og stoda for målreisinga og heile samskipnaden. I tillegg har årsmeldinga ein viktig funksjon som ein rapport frå Noregs Mållag til offentlege og private tilskotsytarar og samarbeidspartnarar. Dei siste åra har Språkrådet laga rapporten Språkstatus som dokumenterer språkbruk i Noreg på ulike felt, og Nynorsk kultursentrum gjev år om anna ut det omfattande faktaoversynet Språkfakta. Årsmeldinga frå Noregs Mållag dekkjer i hovudsak målreisinga og det arbeidet som vert lagt ned for å styrkja nynorsken sin plass. Saman gjev desse tre ulike rapportane eit utfyllande oversyn over stoda for nynorsken. Styret har lagt vekt på å gje årsmeldinga ei utforming som òg gjer ho interessant for lesarar utanfor Noregs Mållag, sjølv om den primære målgruppa er samskipnaden. Oslo, 18. februar 2014 Marit Aakre Tennø (leiar) | Sigbjørn Hjelmbrekke (nestleiar) Helga Hjetland | Terje Kjøde | Sveinung Rotevatn Vebjørn Sture (Norsk Målungdom) | Ingrid Fiskaa (1. vara) Gro Morken Endresen (dagleg leiar) Leiar I oktober 2013 avslutta Noregs Mållag Nynorskstafetten i Bygland. Då hadde me stogga 160 stader, snakka med tusenvis av folk og fylt lokalaviser over heile Noreg med nynorsksaker. Nynorskstafetten var eit stort lyft i 2013, både organisatorisk og politisk. Å reisa rundt i heile Noreg for å snakka med folk om nynorsk har vore opplysande, skulerande og kveikjande. Ikkje berre for sentrallekken, også meldingane frå lokallaga har vore jamt over positive. Mange har oppdaga nye inngangar til målsaka, eller nye problemstillingar. Mållaga våre fekk høve til å snakka med skulesjefar, ordførarar og lærarar som kanskje ikkje hadde diskutert så mykje målsak før. Ikkje alle hadde tenkt over kvifor det var viktig at innvandrarane i kommunen fekk opplæring på nynorsk eller at det vart lese nynorsk i barnehagen. Vitjingane opna for å sjå på strukturar med nynorske auge. I 2013 var òg kampen for sidemålet i norskfaget avslutta (for denne gong). Sidan januar 2012 har organisasjonen arbeidd for at det framleis skal vera ein eigen karakter i sidemål. Norskfagssaka vart krona med siger då Kristin Halvorsen avgjorde dagen før sumarferien at ein ikkje skulle endra vurderingsordningane for norskfaget. Ho innførte rett nok ei prøveordning med færre karakterar som me må følgja godt med på evalueringa av frametter. Etter å ha sete med hjartet i halsen sidan 2012 i uro for norskfaget, var hjartet på veg opp att då me runda av ferien i fjor. Valkampen tetna seg til, og me visste at Høgre hadde gått inn i valkampen med eit uklårt sidemålsvedtak. Då presiserte Erna Solberg i ein debatt med Audun Lysbakken på NRK Hordaland rett før valet, at ordlyden tydde det same som Høgre hadde stått for alltid før; valfritt sidemål. Då forhandlingane tok til, vart nynorsken ei mediesak. Eg sat i ein bil i Ål sentrum under Nynorskstafetten, då Ola Elvestuen sa på radio at nynorsken var like viktig for Venstre no som før valet og Per Sandberg sa at Frp ikkje kom til å gå ut av noka regjering for nynorsken. Dette var ei lette, og fyrste gongen er torde tenkja at dette kunne gå rette vegen. Regjeringserklæringa kom utan valfritt sidemål, men med lovnader om å endra på mållova. Det vil likevel bli ein tøff kamp for Høgre og Frp å få gjennom det i Stortinget. Så sjølv om Språkåret og me og fleire andre språksamfunn i Noreg i heile 2013 har feira språket, så har nokon også dette året måtta ta nokre kampar for at andre skal kunna få feira. Slik vart Mållaget sitt arbeidsår eit år med stort spenn. Frå 200 menneske på avslutninga i Bygland til ideologiske forsvar for mållov og mediespråk. Frå siger for skulemålet i Sel og Heidal til forsvar for eigen karakter i sidemål. Kampane kjem oftast tettare enn feiringane. Det gjer ingenting så lenge sigrane er viktige. Marit Aakre Tennø Leiar i Noregs Mållag Nynorsk oppvekst 2.1 Barn og språk Det viktigaste er å gjera barna til trygge brukarar av sitt eige mål og styrkja det nedervde talemålet. Målet er at barna allereie i barnehagen skal få eit positivt møte med nynorsken. 2.1.1 Språk i barnehagen Den personlege språkidentiteten og det nedervde talemålet skal styrkjast i barnehagen, så barna vert tryggare på seg sjølve og den språklege og kulturelle bakgrunnen sin. Barn over heile landet må få innblikk i det språklege mangfaldet som finst i Noreg, og målet er at opplesing frå nynorske barnebøker vert ein del av barnehagekvardagen over heile landet. Noregs Mållag skal arbeide for at barnehagelova sikrar at det nedervde talemålet ikkje vert undergrave. Språkopplæringa i førskulelærarutdanninga må styrkjast slik at førskulelærarane får kunnskap og medvit om verdien av barna sitt eige talemål, og i korleis dette best mogleg kan lærast. Det er viktig at det finst rettleiingar som gjer det lettast mogleg for tilsette i barnehagane å driva språkopplæring. Den komande treårsperioden skal Noregs Mållag sørgja for at det vert kartlagt kva språkutviklande pedagogiske hjelpemiddel som finst til bruk i barnehagen. Målet er at alt materiell som vert gjeve ut med offentleg stønad, òg kjem på nynorsk. Mållaget vil ta til orde for at Aasen-tunet, Nynorsksenteret og andre institusjonar skal få midlar til å utvikla pedagogisk materiell på nynorsk. 8 Mållaget skal laga eit prøveprosjekt i ein kommune der ein deler ut ei nynorsk startpakke, som til dømes kan innehalda nynorske barnebøker og tips til foreldra. Noregs Mållag må trekkja inn andre organisasjonar, til dømes Pirion, Magasinett og Norsk Barneblad, som samarbeidspartnarar i utvikling og gjennomføring av tiltak mot målgruppa barn og unge. Barnehagearbeidet Barnehagekampanjen Gjennom ord blir verda stor vart avslutta til landsmøtet i april 2012. Fordi dette er eit viktig arbeidsfelt, og fordi mange kjem til for å gjera arbeid på feltet, har me halde fram med å produsera kampanjemateriell. I løpet av året vitja me 58 barnehagar og snakka med over 1100 barnehageborn i samband med Nynorskstafetten. Materiellet er framleis etterspurt, og det er gledeleg. Rammeplan for barnehagane Utdanningsdirektoratet er i gang med å laga eit nytt framlegg til rammeplan for barnehagar. I januar 2014 var det frist for å koma med innspel til andreutkastet til rammeplan. Innspelet frå Noregs Mållag peika på kor viktig det er at barnehagane i dag speglar det språklege mangfaldet i Noreg, og at dette går tydeleg fram av rammeplanen. Det er viktig å gje eit nyansert bilete av kva slags språkleg landsskap barnehagane er i. Nynorsk er eit mindre brukt språk. Barnehagane i nynorskområde og område med både nynorsk og bokmål bør gje språkstimulering gjennom rim, regler, song, forteljing, høgtlesing og så vidare på nynorsk. Slik kan ein gjera Nynorsk oppvekst dei tryggare i nynorsk og sikra ein god overgang til skulen. Alle born møter nynorsk i skulen, sjølv om dei tek til med bokmål som hovudmål. Difor bør dei også få kjennskap til nynorsk i barnehagen. Alle born bør få nynorsk gjennom songar, høgtlesing eller lydbøker i barnehagen. Vi har mellom anna eit rikt dialektmangfald som barnehagane bør syna positive haldningar til, og ta vare på. Arbeidet med rammeplanen er nyss utsett i det årsmeldinga går i trykken. Kva tid ny versjon ligg føre, er difor uvisst. 2.1.2 Barn og media Nynorsk og dialekt må inn i større grad på radio og i fjernsyn i program som særskilt er retta mot barn. Noregs Mållag skal, i samarbeid med Kringkastingsringen, følgja opp kravet om 25 % nynorsk i NRK Super. Noregs Mållag vil arbeida for meir nynorsk for barn og unge i den digitale verda. Barn og media NRK Super fekk ein dårleg start med svært lite nynorsk det fyrste driftsåret, 2008. Frå 2009 har difor Mållaget og Kringkastingsringen fylgt tett opp med halvårlege møte fram til våren 2013. Ut frå dei gode resultata frå og med 2012-statistikken, har me no gått over til årlege møte, på vårparten kvart år. Mållaget møtte sist NRK Super i mai 2013. Redaksjonen er oppteken av at dei også greier å spegla mangfaldet gjennom bruk av born som snakkar den naturlege dialekten sin, ikkje berre ved å dubba teiknefilmar eller utanlandske produksjonar til nynorsk. Det har mellom anna vore utgangspunktet for ei større satsing på produksjon av barnesendingar frå heile landet, der særleg Førde, Trondheim og Tromsø medverkar mykje. NRK Super har i samarbeid med nynorskrørsla arbeidd godt og systematisk med nynorskdelen, og resultatet me no ser, hadde ikkje vore mogleg utan ein slik systematikk. I møte med TV2 vinteren 2014 tok me også opp tilbodet til born. TV2 måler ikkje språkbruken, og dei gjev heller ikkje føringar til tekstarar og dubbingselskap. Me har ikkje fått konkrete lovnader om at dei vil prioritera nynorsken, men dei noterte seg synspunkta våre. 2.1.3 Lokale tiltak Viktige tiltak i lokallaga er å informera barnehagane om kva materiell som finst, som til dømes Pirion og Blåmann Barnebokklubb, og å spreia dette. Lokale mållag kan samarbeida med kommunane for at barnehagane kjem med i kommunale språkplanar. Dei kan òg laga lokalt materiell for å fremja den lokale kulturen og dialekten, og samarbeida med barnehagane om å nå foreldra og få besteforeldre og andre til å vitja barnehagane. 2.2 Nynorsk i skulen Det viktigaste målet er å auka talet på nynorskelevar i grunnskulen og å heva kvaliteten på opplæringa. 2.2.1 Talet på nynorskelevar Noregs Mållag må arbeida for å auka talet på nynorskelevar i skulen. Sentrallekken skal informera om retten til å skipa nynorsk parallellklasse, fylgja opp alle som ynskjer å starta nynorsk parallellklasse og utvikla eit parallellklassekurs for interesserte foreldre og mållag. Noregs Mållag må arbeida for å stoppa utholinga av opplæringslova, slik at bokmålsklassar i nynorskskular ikkje øydelegg for nynorskelevane. Skulemål På grunn av offisiell norsk språkpolitikk har opplæringslova ein såkalla lex specialis, ei særlov i opplæringslova som står over opplæringslova. Det gjeld retten til å krevja såkalla parallellklassar (språkdelingsgrupper). Fordi denne retten er knytt til ein statleg rett, har staten ansvar for finansieringa av slike klassar (grupper). Fram til 1986 var det eigne øyremerkte pengar i statsbudsjettet til dette føremålet. Etter den nye kommuneøkonomien vart innført frå 1986, er det Fylkesmannen som skal syta for finansiering av slike klassar gjennom skjønnsmidlar. Men, skjønnsmidlar er nett det, tufta på skjønn. Noregs Mållag kontakta i fjor alle fylkesmenn i fylke der det er aktuelt å bruka skjønnsmidlar til parallellklassar. Då viser det seg at fylka praktiserer dette ulikt. Då det vart oppretta ein nynorskklasse på Minde skole i Bergen for fire år sidan, fekk ikkje Bergen kommune skjønnsmidlar i det heile til denne klassen. I Troms ytte Folkerøystingar om skulemål 2013 DatoKrinsKommuneRøysteføreNynorsk 05-060513 (Fire skular) Sauherad 3326 197 090913 Sel Sel 600 114 090913 Heidal Sel 1073 275 Bokmål 302 84 138 Vedtak Bokmål Nynorsk Nynorsk 9 Nynorsk oppvekst Feira AAsen Full Vikjahalli i Vik og stormande applaus. Dei to første vekene med Nynorskstafett slutta med ein dundrande suksess av ein festkveld. Her nokre av dei som stod på scena. (Foto: Håvard B. Øvregård) fylkesmannen ekstra tilskot til parallellklassar i Målselv etter at Noregs mållag tok opp saka i samarbeid med kommunen. I somme høve har jamvel uklåre reglar om korleis skjønnsmidlane skal brukast til parallellklassar, ført til folkerøysting og skifte av opplæringsmål, seinast i Sola kommune i 2012. Dersom ikkje staten garanterer for full finansiering av parallellklassar, vert retten til eiga gruppe oftare undergraven. Finansiering er difor avgjerande for å sikra at praksis i skulen fylgjer dei overordna måla for norsk språkpolitikk. Uklåre reglar og varierande praksis med ulike konsekvensar for nynorsk i skulen, gjorde at Noregs Mållag tok opp saka med Kommunaldepartementet i 2013. Resultatet av møtet vart ei innskjerping i rundskrivet til fylkesmennene om bruk av skjønnsmidlane. Jamvel om dette var ein liten siger for parallellklasseretten, og dermed for nynorsk i skulen, er det uvisst korleis fylkesmennene tolkar regelverket. Det vil seia at me lyt halda fram med å hjelpa kommunar som slåss mot fylkesmenn om skjønnsmidlar til parallellklassar. Det er eit mål å gjennomføra éi offensiv skulemålsrøysting i perioden. Dersom lokal- eller fylkeslag melder inn stader der ei slik røysting kan vera aktuell, skal Noregs 10 Mållag prioritera høgt å stilla naudsynte ressursar til rådvelde. Mållag og målfolk som kan vera interesserte i å gjennomføra ei slik røysting, bør samlast i eit eige nettverk som kan finna fram til verkemidla som skal til for å vinna. Alle mållag i bokmålsområde og randsoner må fylgja opp foreldre som skal velja hovudopplæringsmål for ungane sine, slik at flest mogleg vel nynorsk. Vidare må mållaga arbeida for at dei som har nynorsk som opplæringsmål, får best mogleg vilkår for å halda på nynorsken gjennom heile skuletida. Røystingar Det var tre røystingar i perioden – to i Sel kommune og ei i Sauherad. Alle røystingane kom etter politiskadministrative vedtak i kommunane, ingen hadde kravt røysting. Det har vore uro i fleire krinsar i arbeidsåret, og på våren 2014 vert det røysting på Holet skule, øvst i Hallingdal og truleg også på Malmheim skule i Sandnes. Dei siste åra har språkkløyvde kommunar meir og meir byrja bruka økonomiske argument for målskifte. Ei årsak til dette er den veike offentlege finansieringa for såkalla parallellklassar gjennom skjønnsmidlar frå Fylkesmannen. Noregs Mållag greidde nyleg å få styrkt Nynorsk oppvekst denne ordninga noko, men framleis rår det stor uvisse om kva kommunane kan krevja i tilskot til språkdelingsklassar. Og dette brøyter veg for kommunale krav om folkerøystingar på nynorskskular. 5. og 6. mai 2013 var det folkerøysting i Sauherad. Kommunen hadde vedteke å slå saman fire barneskular til éin skule. Tre av skulane var bokmålsskular og éin skule var nynorskskule. Samanslåing av skular med ulikt opplæringsmål, krev folkerøysting. Som vanleg er ved slike røystingar som er drivne fram av kommunane, var frammøtet lågt: Under 15 % av dei røysteføre møtte fram, og resultatet vart 302 for bokmål og 197 for nynorsk. Lokallaget hadde arbeidd lenge og godt før røystinga, både andsynes folket og dei folkevalde. I Sauherad har kommunen støtt laga vanskar for Gvarv skule (nynorskskulen), og administrasjonen la jamvel økonomiske argument til grunn for mogleg endring av opplæringsmålet på skulen. På stortingsvaldagen i september lyste Sel kommune ut folkerøysting på nynorskskulane Heidal og Sel. Det var kommunestyret som vedtok røysting på skulane, utan krav frå krinsane å stø seg på. Her var frammøtet mykje høgare. Ei viktig årsak kan vera at røystingane var på same dag som stortingsvalet. Resultatet vart siger for nynorsk på båe skulane. Lokallaget arbeidde godt andsynes folket og det var mest ingen som støtta bokmål i offentleg ordskifte. Ungdomsskulen Ungdomsskulen kan vera ekstra utfordrande for mange nynorskelevar. Ungdomsskular har ikkje eit vedteke opplæringsmål, og lærarane står dimed fritt til å bruka det språket dei sjølve ynskjer i undervisninga. I mange av randsonene (der nynorsk og bokmål møtest) kjem elevar med nynorsk opplæringsmål i kraftig mindretal når dei går over til ungdomsskulen. Det kan også innebera at dei går over til ein skule der ingen av lærarane bruker nynorsk. Eit slikt undervisningsmiljø gjer det ekstra krevjande å halda på nynorsken, og mange elevar byter til bokmål ved nett slike skular. Berre det siste året har me fått meldingar frå foreldre til elevar ved to ungdomsskular, der dei varslar at nynorskelevane ikkje møter nynorsk på ungdomsskulen i det heile, med unntak av når bokmålselevane får sidemålsundervisning. Landsmøtet i april 2013 vedtok ei fråsegn om at språkvalet bør fylgja eleven ut ungdomsskulen, slik at dei fyrst får høve til å velja/byta språk når dei tek til på vidaregåande. Ei slik endring flyttar tidspunktet for denne viktige avgjerda frå 13-åringar til 16-åringar, og det ville vera eit framsteg. Mållaget tok dette punktet med i eit skriv til Kunnskapsdepartementet sumaren 2013 om tiltak for nynorskelevane. Me har også etter valet teke det opp i møte med kunnskapsministeren, men utan klåre signal. For Mållaget handlar praksisen i ungdomsskulen om brot på lovnadene om lik rett for nynorsk- og bokmålselevane til å kunna få opplæring i og på hovudmålet sitt. Ressursgruppa for nynorskelevar Kunnskapsdepartementet oppretta våren 2012 ei ressursgruppe for nynorsk som hovudmål. Gruppa skulle sjå på årsakene til at mange elevar byter frå nynorsk til bokmål i løpet av skuletida og føreslå tiltak for å motverka denne tendensen. Førre leiar i Mållaget, Håvard B. Øvregård, var ein av 15 medlemer i gruppa, der mellom anna NMU, Språkrådet, Nynorsksenteret, LNK, utdanningsforbundet, Elevorganisasjonen og Målstreken var representerte. Gruppa hadde fem møte i 2012. Rapporten vart lova våren 2013, men kom fyrst 31. juli. Då hadde det oppstått misnøye i gruppa over måten departementet forvalta synspunkta på. Ein løyste dette ved å setja arbeidet med å ferdigstilla rapporten ut til Nynorsksenteret, slik at departementet ikkje stod som avsendar på rapporten. Ein av tinga som gjorde arbeidet vanskeleg, var at tiltak ikkje skulle kosta noko. Ei anna kjelde til frustrasjon var at medlemene i gruppa ikkje kjende seg att i det departementet tok med i sin rapport. Den endelege rapporten vart forfatta av Nynorsksenteret og legg fram nokre tiltak dei meiner kan setjast i gang for å betra situasjonen for elevar med nynorsk som opplæringsmål og for å motverka at elevar vel bort nynorsk som hovudmål til fordel for bokmål. Av ting det er verdt å merka seg, så stiller ressursgruppa spørsmål om retten til eigne nynorskklassar kan oppretthaldast ut grunnskulen og ikkje avsluttast ved overgangen mellom 7. og 8. årstrinn, og om det skal gjevast tileggspoeng til elevar med nynorsk som hovudmål. Rapporten korkje krev dette eller konkluderer med om det bør verta gjeldande politikk. Rapporten krev at statlege utlysingar må innehalda krav om kompetanse i både bokmål og nynorsk, og at det bør opprettast eit eige forskingsprogram om nynorsk i utdanninga. Mållaget meiner rapporten ikkje er klår nok og inneheld for mange tiltak ein ”kan” eller ”bør” innføra. Me valde difor å senda våre eigne innspel til departementet, i tillegg til rapporten frå ressursgruppa. Her oppsummerer me det me meiner er dei viktigaste tiltaka for å styrkja opplæringa for nynorskelevane og hindra språkskifte frå nynorsk til bokmål. Me legg vekt på desse punkta: • styrk elevane sine språklege rettar. • hovudmålet bør fylgja eleven ut grunnskulen. nynorskelevane må få undervisning i eiga gruppe klasse. • nynorskelevane bør i større grad enn i dag skjermast for bokmål i skulen. Dei må få alt materiellet som skal inn i skulen, på nynorsk og få tilgang på meir nynorsk litteratur. 11 Nynorsk oppvekst heider Knut Strand gjev dåverande kulturminister Hadia Tajik det synlege provet på at ho fekk Strand mållag sin målpris for 2012. (Foto: Eskil Syltøy Løland) • • • læreplanen og skuleverk må vera medvitne om at det finst særskilde utfordringar for å læra eit mindretals språk i ei verd omgjeven av majoritetsspråket. tidleg start med sidemål vil auka bokmålspresset på nynorskelevane. nynorsken må sikrast gjennom lærarutdanninga, og lærarane må dokumentera at dei meistrar både nynorsk og bokmål. Rett etter valet sende me ut eit lesarbrev til alle aviser med innspel til korleis den nye kunnskapsministeren kunne arbeida for å motverka språkskifte. I desember 2013 var Noregs Mållag i møte med ministeren og tok opp dei same spørsmåla. Ministeren tok i mot innspela våre og var positiv utan å lova noko. 2.2.2 Kvalitet i opplæringa Kvaliteten på undervisninga i og på nynorsk må hevast. Noregs Mållag må sikra at lærarutdanninga og lektorutdanninga blir endra slik at lærarstudentane får opplæring i nynorsk- og sidemålsdidaktikk, i tillegg til at dei må meistra nynorsk. Opplæringa i norskfaget i grunnskulen og vidaregåande skule må gje nynorskelevane språkleg sjølvtillit og identitet, og Noregs Mållag må 12 difor arbeida for å endra læreplanmåla i Kunnskapsløftet. Allereie utdanna lærarar må få tilbod om etterutdanning i nynorsk. Språkrådet eller ein annan instans må få i oppgåve å kartleggja kvaliteten på og innhaldet i nynorskundervisninga, og dei må få midlar til å fylgja opp denne oppgåva. Lokallaga bør tilby (beste)foreldregrupper etter modell frå barnehagearbeidet, kurs for lærarar og arbeida for at skulebiblioteka kjøper inn nynorskbøker. Dei må i tillegg arbeida opp mot politikarar og administrasjon for å sikra at skulane driv god nynorskopplæring. Lærarutdanninga Eit evig tema i målstriden, er lærarutdanninga. Det finst knapt det spørsmålet i målstriden som ikkje endar med at lærarutdanninga er svaret. Etter at Noregs Mållag i førre arbeidsbolken skaffa seg oversyn over kva nynorskopplæring som vert gjeven i lærar- og lektorutdanninga, har me teke beinveges kontakt med dei institusjonane som gjev obligatorisk opplæring (Høgskolen i Nord-Trøndelag og Høgskolen i Oslo og Akershus). Det bør ikkje vera nokon organisatorisk vanske for mest alle institusjonar som tilbyd lærar- og lektorutdanning å fylgja det flotte føredømet frå Høgskolen Nynorsk oppvekst i Oslo og Akershus: Der bruker alle elevane nynorsk som arbeidsspråk fyrste studieåret. Eit så enkelt tiltak fører til store endringar i så vel dugleik i som haldningar til nynorsk hjå studentane. Noregs Mållag har lufta ideen med fleire læreinstitusjonar og kjem til å fylgja opp saka nøye. Noregs Mållag sende høyringsfråsegn om krav til relevant undervisningskompetanse til departementet. I fråsegna la styret vinn på at all lærarutdanning for grunnskulen må ha norsk som fag, same kva årssteg ein skal undervisa på. Berre på den måten kan staten sikra at alle som underviser i skulen, har norskopplæring utover vidaregåande skule. Noregs Mållag støtta kravet om minst 30 relevante studiepoeng for å undervisa i norsk på barneskulen og minst 60 poeng for å undervisa på ungdomsskulen og vidaregåande. Som i tidlegare år, vert Noregs Mållag invitert til å halda norskkurs for lærarstudentar. I perioden har me halde kurs for over 500 lærarstudentar. Revisjon av læreplanane i grunnskule og vidaregåande skule Arbeidet med å revidera læreplanane for Kunnskapsløftet tok til i 2011, og i januar 2012 kom signala frå Kunnskapsministeren om sannsynlege endringar, fram i media. Bakgrunnen var at Utdanningsdirektoratet hadde bede Kunnskapsdepartementet om å få gå vidare med nokre punkt i arbeidet med å revidera læreplanen i norsk. Her ville Utdanningsdirektoratet tydeleg prioritera hovudmål, endra kompetansekrava til fordel for hovudmålet, slå saman dei to skriftlege karakterane i norsk til éin og gjera sidemål til trekkfag i vidaregåande skule, medan ungdomsskuleelevane ikkje skulle ha eksamen i sidemål. Det kan vera verdt å merka seg at det var Kunnskapsdepartementet sjølv som hadde bede Utdanningsdirektoratet vurdera både kompetansekrava og vurderingsformene i sidemål. I oppdragsbrevet frå Kunnskapsdepartementet til Utdanningsdirektoratet i desember 2010 heiter det at departementet har fått klåre signal om at læreplanen er for ambisiøs. I brevet får Utdanningsdirektoratet eit klårt formulert oppdrag om å vurdera karakter og eksamen i sidemål. Noregs Mållag arbeidde intenst med læreplanrevisjonen frå januar 2012, gjennom ein eigen tilsett norskfagskonsulent. Læreplangruppa til Utdanningsdirektoratet arbeidde gjennom heile våren og sumaren med revisjonen og i desember i 2012 sende Utdanningsdirektoratet eit framlegg til ny læreplan på høyring. Mållaget fekk gjennomslag for at den då gjeldande eksamensordninga burde vera ein del av høyringa, og at det ikkje skulle sendast ut på høyring eit framlegg utan eiga vurdering i sidemål. Slik ville høyringspartane òg måtta meina noko om gjeldande eksamensordning, og ein unngjekk framlegg i høyringa som det ikkje var politisk fleirtal for. Alle dei nye framlegga i høyringa mangla eigen karakter i sidemål i ungdomsskulen, og standpunktkarakter i sidemål. Noregs Mållag sine primærstandpunkt i høyringa var: • eigen karakter i sidemål i ungdomsskulen for alle • avslutning sidemål i vg3 • like kompetansemål i hovudmål og sidemål Noregs Mållag meinte, som mange andre høyringsinstansar, at dagens ordning best sikrar god sidemålskompetanse. Både Språkrådet, LNK, NTNU (språkseksjonen inst. For nordistikk og litt.vit), Høgskulane i Volda, Sogn og Fjordane og Stord og Haugesund, Ivar Aasen-instituttet, Det Norske Samlaget, Nynorsksenteret, Universitetet i Oslo (inst. for nordisk språk og inst. for norsk litteratur)hadde det same synet på revisjonen som Mållaget. Det same hadde fleire kommunar og skular. I tillegg meinte Noregs Mållag det var uheldig at Utdanningsdirektoratet hadde lagt opp høyringa som ei nettrøysting, der høyringsinstansane kunne gå inn og vurdera kor samde eller usamde dei var i dei ulike elementa av dei nye vurderingsordningane, utan å måtta grunngje svaret. Resultata synte òg at dette ikkje var nokon god idé. Fleire høyringsorgan svara motstridande i høyringa og svært få grunngav standpunkta sine. I mai oppsummerte Utdanningsdirektoratet høyringsrunden og innstilte på å: • slå saman standpunktkarakter i norsk på ungdoms- skulen, eksamen i norsk trekkfag. • avslutta sidemålsundervisning i Vg2 • stilla ulike krav til hovudmåls- og sidemåls kompetanse Dagen før skuleslutt i juni kom den endelege avgjerda frå regjeringa. Ein endra korkje på vurderingsordningane eller kompetansekrava til hovudmål og sidemål. I staden vart det innført ei prøveordning som ikkje i det heile hadde vore lufta i høyringsrunden, men som Mållaget hausten før argumenterte for at burde vera med blant høyringsalternativa. Alle vidaregåande skular og eit avgrensa mengd ungdomskular kunne søkja om å få vera med i ei prøveordning der ein dei to fyrste åra berre trong å gje éin karakter i norsk, men der ein siste året på ungdomsskulen og på Vg3 må gje elevane vurdering både i munnleg , hovudmål og sidemål. Etter eitt og eit halvt år i kamp for sidemålsordninga sin plass i norskfaget var Mållaget nøgd med utfallet, som både gjev rom for dagens ordning for dei som ynskjer det, og forsøk med færre karakterar ein del av skuleåra for dei som ynskjer det. Framover må me fylgja nøye med på korleis prøveordninga vert evaluert. Alle læremiddel må koma til same tid og pris på nynorsk og bokmål. Noregs Mållag og fylkeslaga skal særleg arbeida for at alle digitale hjelpemiddel skal liggja føra på nynorsk, slik som brukargrensesnittet på data- 13 Nynorsk oppvekst maskinene til elevane, digitale læremiddel og kontorstøtteprogram. Difor er det viktig at lokale, regionale og sentrale lag av Noregs Mållag klagar inn brot på opplæringslova og mållova innanfor ansvarsområdet for Kunnskapsdepartementet. Skulemålsnemnda har vore i arbeid storparten av arbeidsprogramperioden. Det mest konkrete resultatet av arbeidet er to aktivistsamlingar eller leiartreningskurs, eitt hausten 2012 og den siste vinteren 2014. På desse samlingane er målet å få fram fleire skulerte aktivistar som kan vera med å ta eit tak både i lokale skulemålssaker og på andre område. Opplæringsmateriell I samband med Nynorskstafetten har me hatt møte med om lag 50 ordførarar eller andre i kommuneleiinga, der me har diskutert at skulane får tilbod om mykje materiell som berre finst på bokmål. Dette materiellet er ofte finansiert med støtte frå offentlege instansar. Målet vårt er at fleire skular skal krevja å få nynorskversjonar, slik at det vert vanskeleg for avsendarane å kutta ut nynorsken i framtida. Kommunane bør stå i spissen for desse språkkrava på vegner av skulane sine. Alle kommunane har fått skriftleg liste med døme, og det gjeld typisk materiell som handlar om rus, miljøvern og andre prosjektrelaterte emne. 2.3 Forsking Noregs Mållag vil arbeida overfor ulike forskingsmiljø for å fremja meir forsking på ulike sider ved nynorsk språktileigning og -opplæring. I tillegg til pedagogisk og didaktisk forsking knytt til norskfaget er det også viktig med meir kunnskap om den norske situasjonen med nynorsk og bokmål i lys av tospråklegheitsforsking meir allment. Saman med aktuelle forskingsmiljø vil Noregs Mållag arbeida for å auka den finansielle støtta til forsking på born og nynorsk. 2.2.3 Sidemål Noregs Mållag vil arbeida for at flest mogleg elevar byrjar med nynorsk sidemål allereie tidleg på barneskulen. Mållaget ynskjer å arbeida for at styresmaktene set i gang eit positivt sidemålsforsøk der alle elevar på eit årskull nyttar nynorske læremiddel og får undervisninga på nynorsk i eitt fag. Noregs Mållag vil forsvara ordninga med obligatorisk sidemålsundervisning i den vidaregåande skulen I samband med revisjonen av læreplanane i norsk, har det no kome inn kompetansemål alt på 2. trinnet som gjeld å lytta til tekstar på nynorsk og bokmål og samtala om dei. På 4. trinnet er målet at elevane skal lesa tekstar på bokmål og nynorsk med samanheng og forståing. Det er rom for å løysa denne oppgåva på ulike måtar i skulen, men alt ligg no til rette for tidleg start. 2.2.4 Organisering av skulemålsarbeidet Noregs Mållag sentralt skal setja ned ei nemnd som skal leia arbeidet med skulemål frå barnehage til vidaregåande skule. Nemnda skal særleg fylgja opp fylkeslaga, Norsk Målungdom og arbeidet opp mot styresmaktene. Nemnda skal utarbeida gode tiltak laga kan setja i verk og skipa til ei årleg samling for aktivistar som er særleg opptekne av skulemålsarbeid. Alle fylkeslag og flest mogleg lokallag skal driva eige skulemålsarbeid bygd på dei lokale tilhøva. Det er særleg viktig at laga melder inn korleis Noregs Mållag sentralt kan stø opp om det lokale skulemålsarbeidet. 14 Mållaget har ikkje arbeidd med å få meir forsking om nynorsk og den norske språksituasjonen dette arbeidsåret. Andre målpolitiske tiltak 3.1 Media Noregs Mållag sentralt, fylkeslaga og einskildlaga skal saman arbeida for meir nynorsk i media, gjennom å styrkja dei nynorske avisene, tidsskrifta og publikasjonane som finst, og stø opp om dei som måtte koma til. Noregs Mållag sentralt skal følgja opp arbeidet med å oppheva nynorskforbodet på redaksjonell plass i dei riksdekkjande avisene. Saman med Kringkastingsringen skal Noregs Mållag vera ei vaktbikkje andsynes kravet til NRK om 25 % nynorsk. Dei skal òg saman driva pressverksemd for å få språkpolitiske krav til private radio- og fjernsynskanalar. NRK Vinteren 2014 møtte Mållaget den nye kringkastingssjefen, Thor Gjermund Eriksen, til ein ålmenn samtale om stoda og språkarbeidet dei gjer. Med på møtet var også den nokså nytilsette språksjefen, Ragnhild Bjørge, og ho orienterte om planane for arbeidet sitt. Organiseringa med språkkontaktar i redaksjonane og kollegaoppfølging er styrkt i den nye strukturen. Språkstyret er no i startgropa med eit større strategiarbeid der alt frå måloppnåing, rekruttering og balansen mellom normert språk og dialekt er med. Kringkastingssjefen peika på at det er viktig for NRK å løysa språk- og kulturoppdraget sitt på ein god måte, og at ein av dei større utfordringane er innkjøpte produksjonar som ofte er laga av miljø konsentrerte i og kring Oslo. NRK har også tydelege utfordringar med å nå minimumskrava til nynorskbruk på nettsidene sine. TV2 Tradisjonen for møte med TV2 har ikkje vore like sterk som med NRK, men er no etter møte for andre året på rad i ferd med å få ein fasong der også desse samtalane er ein naturleg del av årshjulet. Kommunikasjonsdirektør Rune Indrøy var vert for møtet. TV2 fører diverre ikkje statistikk over nynorskbruken sin, men meiner sjølv at dei ligg rundt 15-20 % for sport- og nyhendetekstingar og i underkant av 10 % for filmar og seriar. Alle medarbeidarar bruker dialekten sin i munnlege presentasjonar, og med hovudsete i Bergen vert dei ofte skulda av sjåarar for å ha alt for mykje nynorsk. Framover vil dei særleg sjå på arbeidet med nettsidene og korleis dei kan leggja til rette for at nynorskjournalistane der kan bruka nynorsk i ein arbeidskvardag der kollegaer, gjerne med ulike språklege preferansar, samarbeider mykje. Nynorsk i riksavisene I to omgangar dette året har det nynorske mediespråket vore debattert i media. På eit språkseminar halde av Det Norske Teatret og Nynorsk kultursentrum den 15. oktober held Kjartan Fløgstad innleiinga ”Den norske skriftkulturens mørketal”. Der tok han opp det redaksjonelle forbodet mot nynorsk i dei største riksavisene. Innleiinga vart trykt i Klassekampen og skapte eit lengre ordskifte om nynorsk i rikspressa. Mållagsleiaren deltok med eit debattinnlegg på trykk i Klassekampen. I januar 2014 rasar forfattaren og dramatikaren Jon Fosse i same avis og kallar det ei krenking av ytringsfridomen at journalistar ikkje får skriva på si eiga målform i aviser som Aftenposten. Utgangspunktet er eit intervju med Fosse, skrive av BT-journalist 15 Andre målpolitiske tiltak Siri Økland, omsett og trykt på bokmål i Aftenposten. Fosse utfordrar Norske PEN, som vedtek ei fråsegn der dei stør Fosse i at alle journalistar fritt bør få skriva på eige språk. Pressestøtta I desember i 2013 sende Kulturdepartementet ut på høyring nye retningsliner for pressestøtta. Departementet ville fjerna produksjonstilskotet til avisene med mellom 4000 og 6000 i opplag. Av alle 141 avisene som mottok produksjonstilskotet i 2013, var gruppa med eit opplag på mellom 4000 og 6000 på berre 32 aviser. Halvparten av avisene som ville missa tilskotet om regjeringa fekk gjennomslag, er nynorskaviser. Når me veit kor stor samanhengen mellom bruk og språkskifte er, så er det klårt at nynorskavisene som kanskje er den aller viktigaste språkprodusenten, er viktig for å halda opp det nynorske skriftspråket. Særleg i randsonene for nynorsken er avisene viktige for at nynorsk vert lese kvar dag, dei har både ei pedagogisk og identitetsbyggjande oppgåve. Noregs Mållag sende alt same dagen som høyringa kom, ei pressemelding om dei uheldige konsekvensane for nynorsken til alle dei råka avisene. Sidan plukka fleire av dei opp saka, ho fekk mykje merksemd, og Mållaget vart intervjua i fleire media. I tillegg leverte Mållaget inn høyringssvar. Konsekvensane for den nynorske avisfloraen var tema i fleire andre høyringssvar også utanfor det språkpolitiske miljøet. Etter mykje debatt i media om saka, valde heldigvis Kulturdepartementet å trekkja framlegget i denne runden. Det er ingen garanti for at ikkje saka kjem opp att i neste budsjettrunde. 3.2 Nynorsk kyrkjemål Noregs Mållag skal arbeida for at nynorsk får breiast mogleg plass i administrasjon, gudstenesteliv og i andre kyrkjelege handlingar. Mållaget vil passa på at den kyrkjelege administrasjonen held seg til Mållova. Mållaget vil særleg fylgja opp tilbodet om trusopplæringsmateriell på nynorsk i gjennomføringa av trusopplæringsreforma, og stilla som eit absolutt krav at alt materiell skal liggja føra til same tid på begge mål. nynorsk katolsk messe Den katolske kyrkja i Noreg har i lengre tid gjort eit systematisk og grundig arbeid for å kunna tilby delar av liturgien sin på nynorsk. Biskop Bernt Eidsvig har mellom anna vore oppteken av at det er mange også i nynorskområda i Noreg som går til katolsk messe kvar veke. Desse borna har nynorsk på skulen og burde difor møta nynorsk også i kyrkja. På seinsumaren var dei endeleg i mål med delar av liturgien, Missale Parvum var omsett til nynorsk 16 og sendt til godkjenning i Vatikanet. Mållaget var til stades då nynorskversjonen vart presentert, og fekk grundig innblikk i arbeidsmengd og utfordringar med omsetjinga. Biskop Bernt Eidsvig har leidd arbeidet, og sjølve omsetjinga er gjort av Helge Gudheim, Arnfinn Haram, Haldor Slettebø og Ola Breivega. Tidlegare i denne arbeidsprogramperioden har Mållaget samarbeidd med representantar frå fleire av lokallaga våre om at trusopplæringsmateriellet i kyrkja må liggja føre på både nynorsk og bokmål. I 2013 hadde me med oss oversyn over kva som finst på nynorsk, som viktig informasjon til dei kommunane me fekk møta i samband med Nynorskstafetten 3.3 Næringslivet Noregs Mållag sentralt skal laga ein kunnskapsbank om nynorsk i næringslivet. Det er fylkes- og lokallaga som skal henta inn slik kunnskap og driva arbeid retta mot næringsliv, til dømes ved å hjelpa næringsdrivande med å marknadsføra seg på nynorsk og gje påskjøning til dei som gjer dette. Nynorskstafetten skulle ikkje berre vitja skular og kommunar, men skulle også svinga innom gode nynorske verksemder. Då programmet for dei ulike dagane i stafetten var på plass, synte det seg at det som regel kravde heile dagen å få nok tid saman med skular, barnehagar og kommuneleiing. Nokre stopp vart det likevel, og stafetten var innom m.a. Skogstad Sport sin butikk i Drammen, Toyota Voss og næringsparken Suldal Vekst AS. Nynorsk i næringslivet var også eit av emna på haustseminaret til Mållaga på Agder under avslutninga av stafetten, og skrivarstova hadde førebudd ei innleiing. Næringslivspris Nynorsk næringslivspris for 2013 vart delt ut på landsmøtet i Ørsta i april. Vinnaren denne gongen var Skogstad Sport. Dei fekk prisen for det medvitne valet dei gjorde i 2011 der dei skifta språk til nynorsk i all marknadsføring, både i trykte katalogar, varemerkinga og på nettsidene. 3.4 Offentleg målbruk Noregs Mållag skal arbeida for at Mållova vert strengare handheva, og at det vert knytt sanksjonar til lova. Organisasjonen skal arbeida aktivt for å få skriftkulturen meir inn i kommunal og fylkeskommunal politikk, spesielt ved at fylkeslaga skal arbeida for at offentleg tilsette får tilbod om nynorskkurs, særleg i nynorskområda og randsonene. Noregs Mållag skal arbeida for at programvare som blir brukt i det offentlege, skal finnast Andre målpolitiske tiltak heider II Skogstad Sport AS vart tildelt Nynorsk Næringslivspris 2013 på landsmøtet. Til venstre: Knut Roger Nesdal, marknadssjef i Skogstad Sport og Sveinung Rotevatn, leiar for juryen. (Foto: Hege Lothe) tilgjengeleg på både nynorsk og bokmål til same tid og same pris, og at informasjonen om slik programvare blir gjort kjend. Noregs Mållag og LNK skal utarbeida ein rettleiar til bruk for lokallaga i kva mållaget og dei nærskylde kan tilby kommunane i arbeidet med å styrkja språk og kultur, og arbeida for at framtidige kommunesamanslåingar fører til at nynorsken vert styrkt som styrings- og skulemål. Offentleg målbruk Oppgåvene knytte til offentleg målbruk er nær sagt endelause når det gjeld lovbrot frå statsetatar. Mållaget har ikkje hatt kapasitet til å vera vaktbikkje i mange slike saker det siste året. Til det har prioriteringa av Nynorskstafetten vore for dominerande og tidkrevjande. Etter vedtak i styret før sumaren bad skrivarstova om eit møte med Kulturdepartementet for å drøfta tilsynsarbeidet med mållova. Me har framleis ikkje fått det møtet, men har grunn til å tru at det vil koma i stand denne våren. Styret har også hatt mållova oppe i styremøte med språkrådsdirektør Arnfinn Muruvik Vonen som innleiar. Då var målet å få meir innblikk i dei overordna føringane for arbeidet og å drøfta utsiktene til å få ei ny språklov på plass. I haust vart regjeringserklæringa lagt fram, der dei mellom anna vil fjerna rettane einskildpersonar i dag har til å få brev på nynorsk frå statsetatar. Saka førte til ordskifte i media, og også til at me laga ei lita argumentsamling til bruk for oss sjølve og aktivistar ute i organisasjonen. I løpet i året har me arbeidd for at Avinor skal følgja mållova og argumentert for at Hordaland politidistrikt skal nytta nynorsk på Twitter. I tillegg har me særleg arbeidd for at det skal takast språkleg ansvar ved ei eventuell ny kommunesamanslåing. Nynorsk ved norske lufthamner I juni vart Noregs Mållag merksam på at den nye logoen til Avinor likna på ein variant av logoen til Nynorskstafetten. Avinor skulle i løpet av 2013 byta ut den gamle logoen på alle sine anlegg. Mållaget vart uroa for at det ville sjå ut som om Nynorskstafetten hadde kopiert logoen til Avinor. Uroa vart uttrykt skriftleg i eit brev til Avinor. Responsen lét vente på seg, men etter ei purring vart det avtala eit møte mellom Mållaget, Avinor og Snøhetta, selskapet som hadde laga Avinor sin nye logo. Nokre dagar før møtet hadde Aftenposten, Fædrelandsvennen og Adresseavisen store oppslag om saka, noko som gjorde at stemninga på møtet var heller kjølig. 17 Andre målpolitiske tiltak Noregs Mållag hadde ikkje noko grunnlag for å hevda opphavsretten på logoen. Han var ikkje registrert i merkevareregisteret, og bruken hadde vore avgrensa. Det var difor aldri på tale å kunna krevja erstatning. Avinor registerte logoen sin etter at Mållaget fyrst tok kontakt, men har skriftleg lova at dei ikkje vil hindra Mållaget i å bruka Nynorskstafett-logoen i framtida. Mållaget nytta likevel høvet til å peika på at Avinor burde nytta meir nynorsk. Selskapet er statleg, og flyplassar er regionale føretak. Før møtet med Avinor og Snøhetta bad difor Mållaget om hjelp frå Språkrådet til å vurdera kva språk flyplassane skal nytta. Konklusjonen deira var at flyplassar og dermed Avinor skal fylgja same reglane som andre statlege regionale føretak. Flesland, Haugesund, Vigra ved Ålesund og Leirin flyplass ved Fagernes bør vera reine nynorskflyplassar. Sola ved Stavanger bør nytta båe målformene, meinte Språkrådet. Avinor sette seg på bakbeina, og så langt er det berre Leirin Lufthamn som har fylgt kravet frå Språkrådet. Nye pengesetlar frå Noregs Bank Noregs Bank er i startfasen med å gje form til ein ny setelserie som er venta å koma i bruk mot slutten av dette tiåret. Banken ville gjerne høyra Mållaget sine synspunkt om språkbruk, og inviterte til møte hausten 2013. Den nye setelserien skal truleg bruka landsnamnet tydelegare, der det i dag fyrst og fremst er banken som er framheva. Mållaget har gjeve full tilslutnad til planen om at nye setlar får påskrifta Norge – Noreg – Norga. Med det får også samisk for fyrste gong ein rettkomen plass på setlane. Rettleiar for arbeidet andsynes kommunane I arbeidsprogrammet står det at Noregs Mållag og LNK i samarbeid skal laga ein rettleiar til bruk for lokallaga våre. I rettleiaren skal det vera tips om kva me kan tilby kommunane i arbeidet med å styrkja språk og kultur. Denne rettleiaren vart i samband med Nynorskstafetten gjort om til eit brev med fleire sider med tips og råd til kva kommunane kan gjera med eller utan hjelp frå Mållaget, og med oversyn over ei rekkje nettstader og annan nyttig informasjon om kva som finst og ikkje finst på nynorsk. Brevet vart laga i eigne versjonar til nynorskkommunar, språknøytrale kommunar og bokmålskommunar. Kommunesamanslåingar Den nye regjeringa har lova at dei skal innføra ei ny kommunereform for å få ned talet på kommunar. Kommunane i Noreg som har nynorsk som administrasjonsspråk og tenestemål, er alle utsette. Dei fleste av dei er utkantkommunar som kan koma til å verta slegne saman med fleire andre kommunar. Nokre av dei ligg slik til at dei kan verta samanslegne med kommunar 18 med eit anna administrasjons- eller tenestemål enn dei sjølve. I slike høve er Mållaget uroa for dei språklege konsekvensane. Mållaget har sett til Finland for å finna ut korleis finnane sidan 2005 til no har slege saman 416 kommunar til 314. Etter den finske kommuneinndelingslova heiter det at dersom kommunesamanslåinga trugar den språklege statusen til eitt av språka i alvorleg grad, så kan ein forkasta samanslåinga. Eit døme på det vil vera om ein slår saman ein svenskspråkleg kommune med ein større finskspråkleg, slik at den svenskspråklege delen av folket vert eit svært lite mindretal. Då svekkjer ein den svenskspråklege delen av folket si stilling så kraftig at ein etter lova vil kunne seia at føresetnadene for ei kommunesamanslåing ikkje finst. Sjølv om mykje er ulikt mellom Noreg og Finland, har me i Noreg òg ulikt administrasjonsspråk i kommunane våre. Her har me nynorskkommunar, bokmålskommunar og språknøytrale kommunar. På toppen av dette har me det samiske forvaltingsområdet. For dei mindre brukte språka er det viktig å kunna vera ein majoritet. Slik nynorsken er i mange nynorskkommunar. Der nynorsken er mykje brukt, der veks han. Og der han er lite brukt, der er han under press. Til dømes ser me at der nynorskkommunar går over til å bli språknøytrale, der aukar bokmålsomfanget, og såleis òg presset på nynorsken. Korleis skal det nye administrasjonsmålet avgjerast mellom kommunar med ulikt språk, og korleis handsamar ein den nye røynda for dei som hamnar i mindretal? Noregs Mållag lyfte dette spørsmålet før valet, og me ser at dei språklege argumenta no dukkar opp fleire stader i debatten om kommunesamanslåing. Noregs Mållag ynskjer at språklege omsyn skal takast ved eventuelle samanslåingar. Samstundes ser me at løysinga for mange kan verta språknøytrale kommunar. Då må omgrepet språknøytralt fyllast med nytt innhald, og må forplikta på ein heilt annan måte overfor det språklege mindretalet. Slik mållova avgjer språk i statleg verksemd som vender seg til eit større område i dag, med å telja talet på nynorskkommunar og bokmålskommunar, vil òg det å ha eit høgt tal nynorskkommunar i seg sjølv vera eit mål for å sikra at nynorsk vert brukt. Hordaland politikammer I august 2013 skreiv BA for fyrste gong at ein askøyværing hadde klaga til Språkrådet på at politiets operasjonssentral i Hordaland bryt mållova i sosiale medium. I november kom svaret frå Språkrådet, som får støtte frå Kulturdepartementet: «Sidan Hordaland politidistrikt har eit geografisk tenestedistrikt med nynorsk som fleirtalsmål, skulle alle desse meldingane vore skrivne på nynorsk», skriv departementet i eit brev til Språkrådet. Utgangspunktet er at mållova gjeld for sosiale medium som for alle andre skriftlege kommunikasjons- Andre målpolitiske tiltak former. Saka skapte debatt i BA, og leiaren i Mållaget var både intervjua og hadde eit debattinnlegg på trykk i både BA og BT om saka. Innlegget tok opp funksjonen mållova skal ha, og kvifor det er viktig for nynorsken at det vert tvitra på nynorsk frå hordalandspolitiet. 3.5 Norskopplæring på nynorsk for vaksne innvandrarar Noregs Mållag skal arbeida for å sikra retten til nynorske læremiddel og opplæring på nynorsk for vaksne innvandrarar. Norskopplæring for vaksne innvandrarar bør koma inn under opplæringslova, slik at ein får lovfest at undervisningsmateriellet som vert utvikla kjem på båe målformer til lik tid og pris. I nynorskområde skal opplæringa vera på nynorsk. Noregs Mållag skal arbeida for at det vert skipa til kurs i nynorsk-didaktikk for lærarar. Norskopplæring på nynorsk for vaksne innvandrarar Bakgrunnen for saka er eit jamt tilsig av vaksne innvandrarar til nynorskkommunar. Slik verda ser ut, er det lite truleg at talet på vaksne innvandrarar til nynorskkommunar vil minka. I dei siste åra har fleire og fleire kommunar teke til å vurdera dette spørsmålet som ei politisk sak, mykje godt etter Noregs Mållag og lokallaga har drive fram saka. Til no har argumentet mot å gje vaksne innvandrarar nynorskopplæring vore vantande læremiddel. I tillegg har det vorte hevda at tilfanget på nynorsk er mykje dårlegare enn bokmålstilfanget. I dag er ikkje dette argumentet gyldig; det vert laga nytt og svært bra tilfang på nynorsk heile tida og dersom ein kommune vil, finn dei gode nok læremiddel på nynorsk. Under stafetten var Noregs Mållag på møte med mange kommunar om nett denne saka. Vi gav også kommunane skriftleg oversyn over kva som finst av nynorsk opplæringsmateriell. Det viser seg at vaksenopplæringa (som gjev norskopplæring for vaksne innvandrarar) oftast er dei som stoggar nynorskopplæring. Dét er ei sak kommunane sjølve lyt ta med dei tilsette. Noregs Mållag arbeider no med å få organisert fleirkommunale kurs for vaksenopplæringane i kommunane, mellom anna i Sunnhordland. 3.6 Bokbransjen Noregs Mållag sentralt skal arbeida for å sikra gode vekstvilkår for nynorsk litteratur i den nye bokavtalen. Noregs Mållag må òg sikra at det vert momsfritak for norske e-bøker. Bokbransjen Sommaren 2013 vedtok Stortinget Lov om omsetning av bøker. I føremålsparagrafen heiter det at ”Loven skal bidra til å fremme kultur- og kunnskapsformidling, og styrke skriftkultur og norsk språk i begge målformer.” Setninga om målformer kom inn seint i arbeidet, og Noregs Mållag peika ved fleire høve på at dette måtte vera med. Etter planen skal denne lova erstatta den gjeldande bransjeavtala som gjeld ut 2014. Etter valet gjorde den nye regjeringa det klårt at dei arbeider for å reversera denne lova, og heller få på plass ein ny og revidert bransjeavtale. Noregs Mållag har jamleg kontakt med bokbransjen, og då særleg med Det Norske Samlaget og dei andre nynorskforlaga. I sumar sende Noregs Mållag innspel til arbeidet med Kulturløftet 3 til den dåverande regjeringa. Innspelet gjekk på at den oppveksande generasjonen må møta meir nynorsk i kvardagen og at det særleg må koma fleire nynorske lettlesbøker og faktabøker. Innkjøpsordninga og abonnementsordninga for bokhandelen må styrkjast og gjera den nynorske litteraturen tilgjengeleg over heile landet. I statsbudsjettet frå den nye regjeringa fekk Kulturrådet eit kutt på 10 millionar i overføringa frå departementet. I vinter kom lista over konkrete kutt, og det er fleire av desse som vil råka nynorsken. Fire viktige postar som har fått kutt på over ein million kroner, er innkjøp av ny norsk skjønnlitteratur for born, innkjøp av ny norsk faglitteratur for born, produksjonsstøtte for nynorsk litteratur og støtte til vekeaviser. Noregs Mållag sende ut pressemelding der me peikar på at marknaden er vanskelegare for nynorskbøker enn for bokmålsbøker. Desse kutta vil difor gjera vilkåra endå vanskelegare for mange gode nynorskprosjekt. I februar vil også Nynorsk forum senda brev til Kulturrådet med synspunkt på kutta og førespurnad om eit møte. 3.7 Organisasjonar Noregs Mållag skal i perioden arbeida andsynes store organisasjonar som til dømes fagrørsla og idretten for å få inn nynorsk på vevsidene deira. Nynorsk i andre organisasjonar På LO-kongressen i mai gjekk kongressen samrøystes inn for å arbeida for jamstilling mellom nynorsk og bokmål: «LO vil arbeide for gode vilkår for samisk kunst og kultur, og for at Norge framstår som en flerkulturell nasjon med et mangfold av kulturelle uttrykk. LO vil arbeide for likestilling mellom nynorsk og bokmål. Dette innebærer at alle skal kunne bruke sin målform i arbeidslivet, at det blir gitt god opplæring i begge målformer i skolen, og at mållova følges i praksis.» 19 Andre målpolitiske tiltak Dette er etter alt å døma eit historisk vedtak. Sentrale tillitsvalde kjenner ikkje til at kongressen nokon gong har gjort eit tilsvarande vedtak. Vedtaket er ein del av samfunnsprogrammet til LO og er gjeldande dei neste fire åra. Det vert difor viktig å arbeida for at LO omset vedtaket i praksis. Me arbeider med å laga eit hefte av ordlistesamlinga og mal for standardvedtekter som Jostein Mo laga, då han fekk arbeidsstipend av Noregs Mållag. Tanken er at dette heftet kan vera nyttig for lokale tillitsvalde som vil arbeida for at andre lokale organisasjonar og friviljug organisasjonsliv nyttar nynorsk i arbeidet sitt. 3.8 2013 I 2013 er det 200 år sidan Ivar Aasen vart fødd og 100 år sidan Det Norske Teatret var skipa. Det må vera eit mål å nytta jubileet til å fremja den norske målreisinga over heile landet, og å byggja organisasjonen mellom anna gjennom verving av nye medlemer. Noregs Mållag skal, i samarbeid med resten av organisasjonen, skipa til ein vandringsstafett med møte og kulturarrangement langs ruta til Ivar Aasen. Til dømes kan ein leggja til rette for lokale markeringar og minnesmerke på dei stadene Ivar Aasen vitja på samlarferdene sine, og samarbeida med skuleverk, kommunar og fylke på desse stadene. Slik kan vi få fram korleis målreisingsarbeidet gjeld heile Noreg. 2013 er òg stortingsvalår, og Noregs Mållag skal arbeida for at partia forpliktar seg til å gjennomføra god målpolitikk i komande stortingsperiode. Språkåret Vårt bidrag til å markera nynorsken og Ivar Aasen i Språkåret 2013 var ein nynorskstafett gjennom heile Noreg. Mykje førebuingsarbeid vart gjort i løpet av heile 2012 og spesielt på hausten. Då hadde me ekstrahjelp i fleire månader for å få planlagt reisene. Me leigde ein bil og køyrde i fotspora til Ivar Aasen, men også der han ikkje var på granskingsferd. Måndag 28. januar opna me Nynorskstafetten i Ivar Aasen-tunet i Ørsta. Nynorskstafetten rulla heilt fram til 19. oktober i Bygland på Agder. Då hadde bilen stogga 150 stader og vitja tilsvarande mange lokallag. Somme stader har det vore dagopplegg med ulike skulebesøk, barnehagebesøk, ordførarmøte, stand på kjøpesenteret, kulturkveldar og årsmøte. Lokale mållag har stort sett laga planane lokalt og ordna overnatting. Skrivarstova har samordna planane, skaffa reisekorps til bilen, sendt bilen rundt med mannskap, laga tilfang og gjort ein del informasjonsarbeid. Lokallaga har ikkje betalt for å få stafettbilen innom eller for tilfanget som er laga. Men sjølvsagt har det vore kostnader for laga ved ulike tilskipingar dei har hatt. Me hadde med tilbod om klassesett av Norsk Barneblad, og vekeferske Dag og Tid. 20 I tillegg har me laga dette skriftlege tilfanget: ei eiga magasinutgåve av Norsk Tidend, flygeblad til elevane, flygeblad til barnehagane og ei ordførarmappe med gode råd om nynorsk i kommunane som inkluderte ei eiga bokgåve Viljen til språk av Ottar Grepstad. Og me har laga småting som er høvelege å gje vekk på stands, i klasserom eller liknande: ballongar, jakkemerke og klistremerke. Så har me også salstilfang: matboks, Kulturlotteriet 2013, skrivebok og penn. Ei plakatutstilling som Nasjonalbiblioteket laga til Språkåret, vart montert på bukkar, og vart med på den siste delen av ruta. Nokre kassar med Samlaget sin katalog over barne- og ungdomsbøker vart også med i innspurten. Me laga ein eigen stafettpinne som fylgde oss gjennom heile Nynorskstafetten. Den symboliserer at dette er ein stafett der mange lokallag har kvar sin etappe, og i djupare forstand at språket heile tida blir overlevert frå éin person til ein annan, frå generasjon til generasjon. Det har vore eit organisatorisk løft for skrivarstova og styret og for alle lokallag som har fått vitjing. Om lag 550 tillitsvalde lokalt, saman med skrivarstova og eit reisekorps har vore inne og gjort ein innsats gjennom året. Nynorskstafetten har vitja 147 skular (barne-, ungdoms-, vidaregåande- og folkehøgskular), snakka med drygt 11 000 elevar, vitja 52 barnehagar og snakka med om lag 1100 barnehageborn. Me har hatt 49 møte med om lag 250 folkevalde eller byråkratar og vore med på 58 kulturkveldar med om lag 3 600 publikumarar. I tillegg har det vore 25 medlemsmøte, årsmøte og anna med om lag 500 frammøtte, og 32 ulike tilskipingar med om lag 600 frammøtte. Vi har hatt 75 stand, møtt om lag 8 300 forbipasserande og snakka med om lag 17 800. Samla har vi nådd ut til over 26 000 folk i løpet av Nynorskstafetten. Stafetten kosta nær 700 000 kroner kroner, men me har også fått støtte frå Språkåret, Fritt ord og Kulturrådet. Me har spart mykje pengar på at lokale tillitsvalde hjelpte oss med mykje privat kost og losji. Me har eit døgnsnitt på knapt 250 kroner, og det viser at det har lønt seg stort med god organisering av private løysingar utan kostnad for oss. Med alle kostnader, inkludert arbeidstid, har stafettdøgna ein snittpris på knapt 8500 kroner. Me har fått veldig mange medieoppslag, også i delar av landet der me og nynorsken til vanleg er lite framme, i alle fall med positive oppslag. Men også i meir tradisjonelle nynorskområde fekk me mykje gode medieoppslag. Me har møtt mange gjennom året og møtt fleire som har fått eit meir positivt syn på nynorsken. For Noregs Mållag er det nytt at me har hatt så mange møte med lokale folkevalde og byråkratar. Ein hovudbodskap til kommunane er at dei er svært viktige språkprodusentar og viktige for framtida til nynorsken. Me har eit inntrykk av at mange ikkje har sett dette kommunale ansvaret, og at dei ynskte å arbeida meir Andre målpolitiske tiltak med det i framtida. Nynorskstafetten var svært krevjande å gjennomføra. Det tyder også at det tidvis var for travelt til å fylgja opp alle små og store oppgåver like grundig. Ideelt sett skulle me gjerne ha fått snakka meir både med lokale tilskiparar og med journalistar i førebuingane. Styret oppsummerer likevel at stafetten vart ein braksuksess og er ekstra takksame for alle dei over 500 lokale tillitsvalde som gjorde dette mogleg. Sjå heile reiselista på side 60. Ivar Aasen to hundre år! Sidan sjølve åremålsdagen til Ivar Aasen er den 5. august og dimed i sumarferien, var det ikkje venta at lokallaga skulle laga mykje storstilt feiring på sjølve dagen. På førsumaren sende me ut eit tilbod til lokallaga våre om at dei kunne tinga ei eiga kampanjepakke til denne dagen. Me oppmoda lokale lag til å ha kjekke markeringar med utdeling av kake og feiring av nynorsken og Ivar Aasen. Denne bursdagspakka inneheldt flygebladet Ivar Aasen 200 år, 200 år!-ballongar, Ivar Aasen-jakkemerke og medlemsaviser. Tilbodet vart godt motteke, og mange lokallag tinga bursdagspakka anten til sjølve dagen, eller til seinare tilskipingar. Noregs Mållag hadde ikkje eiga tilskiping denne dagen, men deltok på tilskipinga i Ivar Aasen-tunet og markering ved Ivar Aasen-gravstøtta i Oslo, i tillegg til nokre meir lokale tilskipingar. Bergens Tidende kom ut på nynorsk denne dagen, og det var ei flott markering som mange la merke til. Språkårsforum Språkåret har gjennom året invitert til møte under namnet Språkårsforum. Noregs Mållag har vore med på eitt av desse møta. Der la me fram dei fyrste røynslene frå Nynorskstafetten og fortalde litt om arbeidet i framkant. Innleiinga var eitt av fleire innlegg som skulle inspirera andre språkmiljø til å planleggja eigne tiltak. 3.9 2014 I 2014 er det 200 år sidan Grunnlova vart skriven. Målreisinga var ein del av nasjonsbyggingsprosjektet, og det er difor viktig at mållaget får ei rolle i grunnlovsjubileet. Dette året skal landsmøtet vera på Eidsvoll. 2014 Grunnlovsjubileet har vorte ei stor satsing med mykje informasjon og mange tilbod på dei offisielle nettsidene. Mållaget har peika på at nynorsken er for lite synleg i det presenterte tilbodet, og at eit slikt nasjonalt jubileum i særleg grad også bør spegla det språklege mangfaldet som er ein del av nasjonen me jubilerer for. Noregs Mållag har sjølv søkt om (og fått løyve til) å få bruka logoen i kombinasjon med eigne profileringsprodukt, og planlegg å kunna marknadsføra ”Ja vi elskar nynorsk” i jubileumsformgjevinga. Dette året har Noregs Mållag landsmøte på Gardermoen, der Eidsvoll og historiske linjer er inkluderte i rammene for møtet. 21 språkpolitiske punkt for det neste hundreåret I høve 200-årsdagen til Ivar Aasen gjekk Nynorsk kultursentrum og Noregs Mållag saman om eit fellesutspel som vart kalla 21 språkpolitiske punkt for det neste hundreåret. I denne punktlista streka me opp mange av dei viktige språkpolitiske utfordringane me har i dag. Dette var eit fellesutspel, så i løpet av sjølve dagen vart Marit Aakre Tennø intervjua av fleire media med dette utspelet som bakgrunn. 21 Samskipnaden Samskipnaden 4.0 Organisasjonsarbeid Det viktigaste målet for organisasjonsarbeidet er å utvikla gode lagsfolk og rekruttera fleire nynorskbrukarar som aktive medlemer. Alle ledd i Noregs Mållag skal vidareutvikla ein god og inkluderande organisasjonskultur. Noregs Mållag stiller kvart år inntil 200 000 kroner til rådvelde til styrking av organisasjonen. Det er viktig for skrivarstova og styret å leggja til rette for at fylkeslaga, yrkesmållaga og lokallaga fungerer så godt som mogleg. Både det interne og eksterne informasjonsarbeidet er viktig, og organisasjonsstyrkjande tiltak er viktig. Dette året er det Nynorskstafetten som skil seg ut som det absolutt største enkelttiltaket. Styret peika ut stafetten som det store organisasjonstiltaket, og har såleis ikkje invitert til haustseminar. I tillegg har vi gjeve ut Norsk Tidend som slepp til mange slags røyster både lokalt og nasjonalt, og oppdatert heimesida som er interessant for fleire målgrupper. Vi ynskjer sjølvsagt å ut så langt som råd, og satsinga på Flickr, Facebook og Nytt om nynorsk er ein del av denne strategien. Styrking av organisasjonen I 2013 har styret løyvt pengar til desse tiltaka: Fredrikstad Mållag 20 000 kroner til dialektfest i samarbeid med Litteraturhuset, Toten dialekt- og mållag 6 000 kroner til føredragskveld, Kvam Mållag 2 000 til festivalen LittLarm, Ålvundfjord og Ålvundeid Mållag 7 000 kroner til kursdag for barnehagetilsette, Sunnmøre Mållag 26 400 kroner til felles seminar for fylkeslaga på nordvestlandet og Hordaland Mållag 30 000 kroner til nynorskprosjekt ved Fauskanger og Træet skular på Askøy. Til saman har me løyvt 91 400 kroner ut frå eit opphavleg budsjett på 100 000 kroner. 22 4.1 Noregs Mållag sentralt Den viktigaste jobben til Noregs Mållag sentralt er å styrkja lokal- og fylkeslag. Kvart år skal Noregs Mållag tilby gratis kampanjetilfang og andre kampanjeaktivitetar til medlemslaga. Noregs Mållag sentralt Den store kampanjeaktiviteten i år vart Nynorskstafetten. Ved årsmeldingstider i fjor hadde vi allereie reist til om lag 30 stader. Samla sett vart det heile 150 stoggestader gjennom året. Nokre av desse hadde Norsk Målungdom ansvar for gjennom sumaren, resten var det i all hovudsak Noregs Mållag og våre lokallag som stod for. Til Nynorskstafetten 2013 vart det laga eige kampanjemateriell som vart brukt på stafetten, men som også kunne brukast av andre lag gjennom året. Nynorskstafetten 2013 Nynorskstafetten var det største enkeltlyftet for organisasjonen på svært lang tid. Dette var den store kampanjen i år, og det prega også arbeidet hausten 2012. Oppsummeringa av Nynorskstafetten er lagt under kap. 3.8 på side 20. Valkampen 2013 I august hadde Marit Aakre Tennø eit utspel gjennom NTB med bodskapen “Småpartiene er våre beste venner”. Det var på bakgrunn av programvedtaka i partia der Høgre og FrP går i mot mellom anna sidemålsordninga og vil svekkja mållova, og Ap i dag ikkje har konkrete programvedtak om nynorskspørsmål. Derimot gjekk både Venstre, KrF, Sp, SV og Dei grøne til val på gode nynorskprogram. Det vart laga eit eige valkampark med oversyn over kva dei ulike partia meinte om viktige nynorskspørsmål. Oversynet vart spreidd i Samskipnaden organisasjonen gjennom Nytt om nynorsk, nettsidene og lagssendinga. Gjennom valkampen hadde Noregs Mållag fleire utspel. Til avisene i Sogn og Fjordane vart det sendt ut eit innlegg som heitte “Skuffar om sidemål” retta mot Erna Solberg frå Høgre. To utspel gjekk ut til heile landet: ei pressemelding med tittelen “For enkelt frå FrP” og eit lesarinnlegg “Ikkje ein gong valfritt sidemål, Høgre?”. Dessutan gjorde Marit Aakre Tennø eit grunnlagsarbeid med å laga eit oversyn om kva nynorskkommunar som ville stå i fare om det vart gjennomført kommunesamanslåingar etter modellen som NRK hadde fått laga til valkampen. Dette laga NRK Rogaland ei sak på. Det var også ringt til ulike redaksjonar for å få våre perspektiv på valkampen med i saker og utspørjingar. Noregs Mållag sentralt skal vitja alle fylkeslaga og minst 50 mållag kvart år i perioden. Sidan vi hadde Nynorskstafetten dette året, har berre det tiltaket løyst ut vitjing til om lag 150 lag, i tillegg til 14 andre vitjingar i lokal- og fylkeslaga. Sjå liste s. 59. I tillegg skal mållaget organisera tilbod om føredragshaldarar til lokallaga. Noregs Mållag skal samarbeida tett med Norsk Målungdom, og særleg stø opp om skulevitjingsarbeidet deira. Noregs Mållag har ikkje organisert føredragsturne i 2013. Derimot har vi skipa til Nynorskstafetten. Alle lokallag som fekk vitjing av stafetten, fekk også besøk av mållagsfolk som deltok på dei lokale tilskipingane. Norsk Målungdom deltok, så langt dei hadde kapasitet til, på stafettbilen. Dette aktiviteten gjorde nok ikkje at dei nådde ut til fleire skular enn vanleg, men fordi Noregs Mållag også var på skulevitjing når Norsk Målungdom ikkje var med, er nok det samla talet for kor mange skular, klassar og elevar vi har møtt, høgre enn vanlege år. I perioden skal alle nyvalde leiarar få tilbod om vitjing og skolering frå sentralleddet. Denne våren set vi i gang ei ordning der alle nye lokallagsleiarar vert ringde opp frå skrivarstova. Vi ynskjer også å tilby eit eige lokallagsleiarseminar for nye lokallagsleiarar i løpet av året, og våren 2014 kjem det ut eit nytt hefte for nye tillitsvalde i Noregs Mållag. Hausten 2013 vart det planlagt ei ny skuleringssamling for nye fylkesleiarar. Diverre fekk me ikkje nok påmelde, og måtte avlysa samlinga. Mållaget skal skipa til årlege haustseminar. Hovudmålgruppa for seminara skal vera lokallagsleiarar. Noregs Mållag skal samarbeida med fylkesmållaga om å organisera regionale samlingar der det er interesse for det som eit supplement til haustseminaret. Haustseminar Haustseminaret vart ikkje skipa hausten 2013. Styret omprioriterte både arbeidet og utgiftene, og avgjorde at pengane og arbeidstida vart lagt inn i Nynorskstafetten. Sunnmørsseminaret I 2012 skipa Sunnmøre Mållag eit regionalt seminar der dei inviterte inn lag frå heile Sogn og Fjordane og Møre og Romsdal. I november 2013 skipa dei til eit nytt seminar på Hotell Ivar Aasen i Ørsta. Det var 29 deltakarar der, og mange gode innleiingar. Også i år var dette eit vellukka seminar der Terje Kjøde, leiar i Sunnmøre Mållag og styremedlem i Noregs Mållag, gjorde mykje godt førebuingsarbeid. Noregs Mållag gav pengestøtte til seminaret. Aktivistseminar I perioden har det vorte halde eit leiartreningsseminar for lokallagsleiarar. Seminaret hadde 13 deltakarar og er ein del av ei langsiktig leiarbygging i organisasjonen. Seminaret var todelt; ein teoretisk-filosofisk bolk og ein bolk om medviten lagsbygging. Seminaret er ein del av satsinga Mållaget gjer for å tryggja framveksten av nye tillitsvalde lokalt og sentralt. Noregs Mållag sentralt skal systematisera arbeidet med å samla inn og spreia gode døme på lokalt målarbeid. Det er ikkje gjort systematisk arbeid på dette arbeidsfeltet siste året. Men både Norsk Tidend, Nytt om nynorsk, lagssendingane og heimesidene tek opp saker med døme frå lokalt målarbeid. I 2014 har me laga ei handbok for nye tillitsvalde, som skal vera ei rask innføring i korleis organisasjonen vert driven. Denne handboka er fyrst og fremst retta inn imot nye lokallagsleiarar. Noregs Mållag skal ha eit stabilt, høgt medlemstal.Vi vil auka verveopplæringa og redusera snittalderen i organisasjonen. 23 Samskipnaden Verving og vervetiltak Gjennom året har me laga vervekort, vanleg vervegiro og eit lite verveflygeblad, i tillegg til materiellet til Nynorskstafetten. Innmeldingstenesta på SMS har vorte mykje brukt også i år. Fordelen med denne tenesta framfor ein del andre vervemåtar, er at den som lèt seg verva, betaler medlemspengar med ein gong over mobilrekninga. Det er diverre kvart år slik at somme av dei som melder seg inn i organisasjonen på andre måtar, ikkje betaler medlemspengegiroen når denne kjem. Nynorskstafetten har også ført til verving, men fyrst og fremst har han vore organisasjonsbyggjande og motivert eksisterande medlemer til å fornya medlemskapen sin. Medlemstalet for 2013 er totalt 12 164 betalande medlemer, ein nedgang på 92 medlemer frå rekordåret 2012, men ein auke på 1731 frå 2011. I 2013 har det kome til 783 nye betalande medlemer. I 2012 var det tilsvarande talet på 2 027 medlemer. Det er veldig bra at me har greidd å halda på ein så stor del av dei som melde seg inn i 2012 i protest mot utspelet frå Utdanningsdirektoratet om at sidemålet burde få mindre plass i skulen. Me hadde frykta at ein noko større del av dei heilt nye medlemene ville falla raskare frå etter ei slik protestinnmelding. Me ser at medlemstalet har ein liten tilbakegang, men trass alt framleis er særs høgt. Sjølv om medlemstilgangen har vore god dei siste åra, er det vanleg at ein del medlemer forlèt organisasjonen. Nokre melder seg ut, nokre lèt vera å betala, og nokre fell frå. I det oppgjevne medlemstalet er det berre betalande medlemer som er rekna med. Me sender medlemspengekrav og to betalingspåminningar kvart år. Det er ti lokallag med lokal innkrevjing og tre lag med lokal distribusjon, resten er inne i det sentrale systemet. Skrivarstova har hatt ein god del problem med medlemsregisteret, som medlemene ikkje har merka, men som har påverka arbeidet på skrivarstova. Difor går me i februar 2014 over til eit nytt medlemsregister frå same leverandør. Dette er eit system som alt er i bruk av fleire andre organisasjonar. Lag og medlemer Fullt medlemsoversyn side 52. Medlemsutviklinga har dei siste åra vore slik (betalande medlemer 31.12.): År Medlemmer Endring Tilgang 1997 10 826 -287 566 1998 10 825 +26 691 1999 11 046 +194 775 2000 11 001 -45 539 2001 10 883 -118 476 2002 10 588 -306 658 2003 10 329 -259 491 2004 10 141 -188 452 2005 10 162 +21 675 2006 10 167 +5 389 24 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 10 323 10 251 10 125 10 068 10 430 12 256 12 164 +156 -72 -126 -57 +362 +1826 -92 504 756 419 718 986 2027 783 Noregs Mållag skal vidareutvikla www.nm.no, www. nynorskklasse.no, Norsk Tidend og det elektroniske nyhendebrevet Nytt om nynorsk slik at dei fungerer som inspirasjonskjelder for målarbeidet lokalt.Vurdera kva som finst av tenlege kommunikasjonsløysingar for å gjera styrearbeid, dokumentutveksling, arkivering m.m. enklare på alle nivå i samskipnaden, og om dette eventuelt kan knytast saman med mållaget sine nettsider. Presse- og informasjonsarbeid Det største pressearbeidet har i år vore Nynorskstafetten. Gjennom året har me vore i kontakt med stadig nye lokalaviser, regionalaviser eller distriktskontor, etter kvart som bilen har kome til ein ny stad. Det siste året har me kome på trykk i lokalmedia som før knapt har skrive om målsak i det heile. Om ikkje riksavisene har følgt stafetten frå dag til dag, har me likevel nådd ut langt breiare og grundigare enn vanleg. I denne perioden har det vore fleire mediehendingar knytte til saksfeltet vårt. Det eine var då Kunnskapsdepartementet ved Kristin Halvorsen i juni kunngjorde avgjerda i saka om korleis norskfaget skulle sjå ut. Noregs Mållag var raskt ute med pressemelding. I juni laga Aftenposten ei større sak med tittelen: “ Noregs Mållag beskylder Avinor for plagiat”. Utgangpunktet for saka var at Avinor hadde fått ny logo og profil og at denne var veldig lik profilen til Nynorskstafetten. Denne saka fekk mykje merksemd. I august var det 200-årsdagen for Ivar Aasen. Noregs Mållag valde å gå saman med Nynorsk kultursentrum om eit fellesutspel. Både lokallaga våre og vår eigen leiar var mykje i media denne dagen. Nytt statsbudsjett, og denne hausten ny regjeringsplattform, er hendingar der Noregs Mållag oftast markerer standpunkt, og i haust var det regjeringspolitikken om mållova som kom sterkast fram. I tillegg har det vore ei lang rekkje større og mindre saker, der me med ulike verkemiddel har greidd å koma til orde. Oversyn over pressemeldingar og lesarinnlegg på side 62. Norsk Tidend Norsk Tidend er medlemsbladet til Noregs Mållag. Avisa vert send ut til medlemene i Noregs Mållag og Norsk Målungdom, og til tingarar av bladet. Bladet kjem ut fem gonger i året, med eit samla sidetal på 160 Samskipnaden klar for stafett På startstreken står Bjørn Karsrud og Eirunn Steinsfjord frå Nord-Aurdal Mållag, Jorunn Aarsby frå Toten dialekt- og mållag, Bjørg Lerhol frå Vang Mållag, Aud Søyland frå Nord-Aurdal Mållag og Jens Haugan frå Hamar dialekt- og mållag. (Foto: Valdres Mållag) sider. Opplaget er 13 500. Kjartan Helleve er redaktør, og avisa blir redigert etter redaktørplakaten. Nummer 1/2013 var ei særutgåve til utdelinga gjennom heile Nynorskstafetten. Det var endringar i format, formgjevinga og til dels kva type stoff avisa inneheldt. Omlegginga vart vurdert som vellukka og difor gjort permanent. Gjennom året har det vore små justeringar av både form og innhald, og slik vil det også vera i framtida. Medlemsbladet skal halda fram med å fylgja med på stoda for nynorsk, gje informasjon til medlemene i Mållaget, og rapportera om arbeidet laget gjer. Bladet blir sett av Språksmia og trykt hjå Nr1Trykk. Skrivarstova skriv det meste av det redaksjonelle innhaldet i bladet, men hentar også noko stoff frå Nynorsk pressekontor. aktive periodane i året. I 2013 sende me ut tolv nyhendebrev. Hovudinnhaldet er nytt frå organisasjonsarbeidet i Mållaget, presseutspel frå oss, nynorsksaker i media og informasjon om gode nettsider på eller om nynorsk. Mottakarane er medlemer og andre som har takka ja til nyhendebrev, i tillegg til alle me har e-postadresse til som har styreverv i fylkes- og lokallag. NYTT OM NYNORSK Nytt om nynorsk er eit ope elektronisk nyhendebrev, og på nettsida www.nm.no kan alle som ynskjer det, melda seg på. Det er i dag over 3500 som står på mottakarlista. Skrivarstova har jobba aktivt med å verva nye abonnentar til nyhendebrevet, så talet har auka kraftig sidan 2011, då det stod om lag 400 på mottakarlista. Utgjevingsplanen skal vera om lag kvar tredje veke i dei Heimesidene Nettsidene til Noregs Mållag er www.nm.no. Me har også tinga adressene: noregsmallag.no og noregsmållag.no, som fører til same heimeside. Desse sidene skal både vera ein utoverretta nyhendeportal og ein intern organisasjonsportal. Nettsidene skal vera ein stad der ein kan få oppdatert informasjon om Mållaget både for dei som arbeider med målsak jamleg, og for LAGSSENDING Det er sendt ut ni lagssendingar på papir i årbeidsåret. Desse vert i tillegg sende ut på e-post til dei lagsleiarane me har e-postadresse til. Lagssendingane rettar seg inn mot drifta i lokal- og fylkeslaga, og inneheld til dømes årsmeldingsskjema, medlemslister og informasjon om landsmøtet, kampanjar, loddsal, verving og anna organisasjonsarbeid. 25 Samskipnaden dei som tilfeldigvis er innom. Det blir jamt arbeidd med å utvikla sidene både i struktur og innhald. Sidene blir oppdaterte med aktuelle saker fleire gonger i veka, både pressemeldingar, lesarbrev, medieoppslag, høyringsfråsegner og andre aktuelle tekstar. Det vart publisert 140 nyhendesaker og om lag 180 kalenderoppslag i 2013. I tillegg kjem oppdatering av eksisterande informasjon på nettsidene, kampanjesider, nyttig informasjon for lokallaga, målpolitiske saker eller nye saksfelt. Det er peika på at heimesidene må bli endå betre til å gje god og nyttig informasjon til lokallaga. Med jamne mellomrom ser me at media plukkar opp saker henta frå nettsidene våre. Nettsidene ser dimed ut til å fungera som ein nyttig informasjonskanal til og frå Noregs Mållag. I 2011 var det om lag 18 000 brukarar som var innom nettsidene i løpet av året. I 2012 var det 26 703 brukarar, medan tilsvarande tal for 2013 er 31 802 brukarar. Det daglege brukartalet svingar vanlegvis mellom 100 og 150. Heimesidene vart drøfta i styremøte hausten 2013, og det er ynske om nye heimesider for Mållaget. Andre nettsider Nynorskklasse.no er ei informasjonsnettside som er laga av Noregs Mållag, men som har ein sjølvstendig profil. Denne sida skal gje nyttig informasjon til foreldre og andre som vurderer å få borna sine i nynorskklasse, om kva rettar som finst i lovverket. Malstreken.no er nettstaden til Målstrek-prosjektet i Valdres. Målstreken er eit avslutta prosjekt i regi av Valdres Mållag og Noregs Mållag, men nettsida gjev interessant informasjon og ligg framleis ute. I samband med Nynorskstafetten laga me ei nettside som heiter nynorskstafetten.no. Denne sida gav grunnleggjande informasjon om prosjektet. Det vart i tillegg laga ein eigen blogg der det vart lagt ut meir uhøgtidlege rapportar og bilete frå landevegen. Sosiale medium Namnet vårt på Twitter er @noregsmallag. Me har i overkant av 2 000 følgjarar og har auka med om lag 500 siste året. Me sender ut meldingar med noko ujamne mellomrom. På Facebook har me ei eiga side der me ofte legg ut nyhende frå eigne nettsider. Det har auka jamt, og siste året med om lag tusen nye. I dag er det i overkant av 4 000 personar som likar sida vår, og dei får dimed jamleg informasjon frå Noregs Mållag. Vi legg bilete på Flickr frå dei store tilskipingane våre. Materiellproduksjon Nær all materiellproduksjon er knytt til verving eller til aktuelle aksjonar. Til Nynorskstafetten vart det laga to flygeblad: - Størst av alt er språket (om stafetten) og Nynorsk i skulen. I tillegg vart det laga ballongar, jakkemerke og klistremerke. Til dei som skulle stå på stand vart det laga t-skjorter, vestar og jakker. Stafett26 pinnane som vart delte ut, var ordinære stafettpinnar som vart pynta med eit klistremerke. Eit hagetelt vart sendt med stafettbilen, og skulle saman med eit eige bord og flagg gjera markeringane rundt om i landet synlege. Til åremålsdagen 5. august vart det laga ei kampanjepakke som lokallaga kunne tinga. Ho inneheldt flygebladet Ivar Aasen 200 år, 200 år!-ballongar, Aasen-jakkemerke og medlemsaviser. Sidan alt fleire melder seg inn via mobiltelefonen eller nettsida, er ikkje vervegiroar like mykje brukte som før. Difor har me trykt opp meir av dei små vervekorta og ein mindre vervefaldar. I tillegg har me laga eit ferdig frankert postkort som nye medlemer kan fylla ut og senda inn utan kostnad. Den klassiske vervegiroen har likevel kome i fleire opplag og utsjånader. Alle nye medlemer får eit informasjonsark som fortel litt om korleis Mållaget arbeider. For sal er det laga mobildeksel, fleecejakker og notisbøker med Ivar Aasen på. Mållaget har også fått pakketeip med eigen logo. Landsmøtet Landsmøtet vart lagt til Ørsta helga 19. – 21. april. Landsmøtestaden var eit naturleg val i 200-årsjubileet for Ivar Aasen. Det meste av aktiviteten skjedde i Ørsta kulturhus, men Aasen-tunet baud på mat, omvising og rom i storstova si til kulturkveld som Ørsta Mållag hadde arbeidd fram, om fredagskvelden. I spennet mellom jubileum og viktige politiske avgjerder denne våren, hadde styret lagt opp til litt av båe delar. Norskfaget var ei vanskeleg sak i det politiske ordskiftet denne gongen fordi høyringsfristen var ute og standpunktet frå Mållaget levert, men resultatet ikkje kvittert ut frå departementet. Vigdis Finnbogadóttir held hovudtalen under tittelen Utfordringar for språkleg og kulturelt mangfald i verda. Ottar Grepstad si innleiing om Den språkpolitiske vendinga var det punktet som fekk flest utsendingar opp på talarstolen. Fråsegnene var kanskje likevel det punktet som skapte størst politisk engasjement, der viktige saker som norskfagsrevisjon og skulepolitikk vart diskuterte. Dei parallelle seminara som gjekk både laurdagen og sundagen, var populære blant deltakarane. Landsmøtet vedtok sju fråsegner: Nynorsk er viktig for integreringa, Nynorsken taper på lovbrot, Styrk forsking på og forvaltning av norsk språk ved universiteta, Tiltak for å hindra målbyte, Sidemålsordninga må styrkast, NORAD må følgja opplæringslova! og Riksavis på nynorsk 5. august 2013? 140 utsendingar møtte attåt styret, og det var samla 147 med røysterett på møtet. Berre 36 av utsendingane hadde ordet i plenumsordskifta, men røynslene viser at langt fleire tek ordet i dei parallelle seminara der gruppene er mindre. Målprisen for 2013 gjekk til Linda Eide for ”aldri å ha bøygd av” gjennom eit langt journalistliv. Lars Amund Vaage fekk nynorsk litteraturpris for boka Samskipnaden ørsta Landsmøtesalen i Kulturhuset i Ørsta. (Foto: Kjartan Helleve) Syngja, og Anna Rommetveit Folkestad fekk nynorsk barnelitteraturpris for boka Unni og Gunni reiser. Mediedekning landsmøtet Dette landsmøtet fekk me som vanleg god dekning på prisutdelingane våre. Spesielt god dekning var det på Målprisen til Linda Eide, og etter responsen på Facebook-sida vår å døma, var dette veldig godt motteke frå mykje folk. Også pris til Lars Amund Vaage fekk ekstra merksemd. Han er ein kjend forfattar, og for nett denne boka har han fått mange prisar. Dei andre pristildelingane fekk mest merksemd lokalt (altså Sogn og Fjordane for Skogstad Sport og Anna Rommetveit Folkestad i Sunnhordland). Den nye leiaren gjorde fleire påtroppingsintervju med god dekning. Me fekk merksemd om sidemålssaka og styrking av nynorsk, men utan fjernsynsinnslag frå landsmøtet denne gongen. Derimot var det god dekning frå Sunnmørsposten og lokalavisene, særleg Møre-Nytt og Møre. Organisasjonen skal arbeida for at skrivarstova skal koma i eige hus. Det har ikkje vorte arbeidd med dette i meldingsåret. 4.2 Fylkeslaga Fylkeslaga i Noregs Mållag skal vera eit bindeledd mellom sentral- og lokalleddet, i tillegg til å driva målarbeid på regionalt nivå. I denne perioden skal fylkeslaga særleg prioritera barnehage- og skulemålsarbeid. Fylkeslaga skal samordne det lokale målarbeidet og inspirera lokale målfolk, mellom anna ved å skipa til seminar og samlingar. Kvart fylkeslag skal fylgja opp landsfemnande kampanjar, med mål om at flest mogleg lokallag tek del i dei. I tillegg bør fylkeslaga vurdera kvar det er høve for å starta nye lag, og samarbeida med nabolokallaga og Noregs Mållag sentralt om lagsskiping. 4.3 Lokallaga Dei lokale mållaga er grunnfjellet i Noregs Mållag. Difor må alt organisasjonsarbeid ha som utgangspunkt å styrkja lokallaga. I perioden skal mållaga gje barnehage- og skulemålsarbeid høg prioritet. Lokallaga skal verva medlemer og gjera målsaka synleg i lokalmiljøet. Dette kan skje gjennom møte og tilskipingar, bøker og skrift, dialekt- og kulturarbeid eller på andre måtar. Mållaga bør samarbeida med lokale målungdomslag der det finst slike, og hjelpa NMU med å skipa slike lag på stader der det ikkje finst. Det er eit mål at flest mogleg 27 Samskipnaden lokallag samarbeider med andre og nye organisasjonar, til dømes kor, idrettslag og næringslag. Mållaga bør spreia røynslene med slikt arbeid slik at laga kan læra av kvarandre. Mållaga skal halda årsmøte og senda inn årsmelding kvart år. 4.4 Yrkesmållaga Arbeidsoppgåvene i programmet høver i varierande grad for yrkesmållaga, som må gripa fatt i dei oppgåvene i programmet som dei ser er viktige på sine område. Det er viktig at yrkesmållaga lagar eit miljø for målarbeid innanfor sine yrkesgrupper.Yrkesmållaga har eit ansvar for å gje Noregs Mållag sentralt innspel om stoda og utfordringar på deira fagområde. Lokal- og fylkeslaga I 2013 leverer laga inn årsmelding for 2012. For 2012 vart det levert inn 143 årsmeldingar frå lokallag og yrkesmållag. Tilsvarande tal for 2011 var 137 årsmeldingar og 133 årsmeldingar for 2010. Me hadde altså ein auke på seks frå året før. Me har lagt vekt på å driva aktiv påminning om årsmeldingsskjema til laga i år, så det kan ha hatt noko å seia. Me fekk inn årsmelding frå 17 fylkesmållag mot 16 året før. For dei tre siste åra sedde under eitt er det 168 ulike lokal- og yrkesmållag og 18 fylkesmållag som har levert årsmelding. Laga som ikkje sender inn årsmelding, får ikkje nytta dei demokratiske rettane sine i samskipnaden eller betalt ut lokallagsdelen av medlemspengane. Åtte av laga våre er med både i Noregs Mållag og Noregs Ungdomslag. I år har det vore oppattskiping av tre lokale lag, to på Sunnmøre og eitt i Telemark. I høve at Skodje og Ørskog Mållag skulle få vitjing av Nynorskstafetten, vart det gjort eit lokalt arbeid med å skipa opp att laget, som ikkje har levert årsmelding sidan 2005. I september var det skipingsmøte av eit heilt nytt lokallag: Sande Mållag på Sunnmøre. I samband med vitjing av Nynorskstafetten sist vår vart Hjartdal Mållag i Telemark skipa opp att. I november vart det kalla inn til eit møte i Hå med sikte på å skipa oppatt Hå Mållag 28 som ikkje har hatt aktivitet sidan 2008. Sør-Fron Mållag og Nord-Fron Mållag har slege seg saman til eitt lag: Fron Mållag. Våren 2013 var det fyrste årsmøtet i det nye laget. På landsrådsmøtet i november 2013 vart det drøfta med fylkeslaga at skrivarstova skal ta initiativ til å leggja ned ein del lag med to eller færre medlemer. Laga dette gjeld er: Nøtterø Mållag, Davik Mållag, Hemne Mållag, Andøy Mållag, Hadsel Mållag, Narvik Mållag, Vestvågøy Mållag, Teologisk Mållag og Trafikklærarmållaget. Dette vert arbeidd vidare med i år. Eventuelle medlemer i laga får tilbod om å bli overførte til eit anna lokallag eller stå som direktemedlemer i det aktuelle fylkeslaget. På same landsrådsmøtet vart det drøfta kva lokallag som kan vera aktuelle å fylgja opp spesielt frå skrivarstova for å få skipa oppatt laget. Det er i fyrste omgang peika ut sju lag som får oppfølging denne våren. 4.5 Nærskylde tiltak Arbeidet mellom Noregs Mållag og dei nærskylde tiltaka må koordinerast betre. Dei tillitsvalde som representerer Noregs Mållag i desse organisasjonane, må som hovudregel rapportera til organisasjonen kvart år, og denne rapporteringa må koma fram i årsmeldinga. Dei nærskylde tiltaka har skrive ein liten tekst om seg sjølv i årsmeldinga, og denne teksten er ikkje ein del av årsmeldinga frå styret, men eit vedlegg meint som informasjon om organisasjonen/institusjonen. Me har hatt god kontakt med dei fleste av dei me oppnemner til andre styre og utval, og styret har også diskutert oppnemningane i breiare omfang på eit styremøte vinteren 2014. Slik har styret sikra rom for kunnskapsformidling. Økonomi Den økonomiske stoda for Mållaget har betra seg dei siste åra, og 2013 enda med eit uplanlagt og uventa stort overskot. Ein stor del av overskotet skriv seg frå høgare medlemstal enn vi hadde våga å budsjettera med, kraftig auke i tilskotet frå Utdanningsdirektoratet og større mva-refusjon frå staten enn føresett. Det har gjort at eigenkapitalen vår no er styrkt med over 600 000 kroner. Ein god eigenkapital kan vera avgjerande i uventa situasjonar som krev styrkt innsats frå Mållaget over ein periode. Det er framleis slik at brorparten av inntektene våre kjem frå medlemene, gjennom medlemspengar, målgåver og loddsal. Det gjer stillinga vår temmeleg fri, og framtida for organisasjonen ubunden av skiftande politiske fleirtal. Kommentarar til rekneskapen Rekneskapen for 2013 viser eit overskot på 613 557 kroner, medrekna finansinntekter. Det var budsjettert med eit underskot på 157 000 kroner som styret i seinare revisjonsvedtak auka til eit underskot på 268 000 kroner. Overskotet i 2013 kjem mellom anna av uventa inntekter som nemnt over. Det kjem også av godt budsjettarbeid der det ofte lukkast å gjera resultatet på dei enkelte postane litt betre enn oppsett. Noregs Mållag har no ein positiv eigenkapital på 3 715 678. Skrivarloftet (husværet i Schweigaardsgate 52) er bokført med kjøpesummen i 1992 medan marknadsverdien truleg er om lag sju gonger så høg. Inntektene til Noregs Mållag står i hovudsak på tre pilarar: årspengar, andre medlemsinntekter og statsstøtte. Sal av materiell Posten gjeld sal av tilfang (servise, bøker og anna profileringsmateriell). Norsk Tidend Norsk Tidend kom ut med fem nummer i 2013. Noregs Mållag stod sjølv for annonsesalet. Resultatet vart noko lågare enn budsjettert, og det kjem av at det vart for lite tid til å arbeida med lysingar i samband med kampanjenummeret til Nynorskstafetten. Tingartalet har vore stabilt i fleire år, utan særlege framstøytar for å auka det. Kulturlotteri Lotteriet er tufta på friviljug sal ute i laga og direktesal frå skrivarstova. I 2013 selde laga 2 635 lodd, og medlemene kjøpte 18 203 lodd direkte frå skrivarstova. Dette salet var høgare enn budsjettert. Lotteriet vart avslutta 31.12.13. Medlemspengar Talet på medlemer gjekk ned med 92, men det vart likevel ein auke i medlemspengeinntektene. I 2012 var det mange nyinnmelde som fekk medlemskap til 200 kroner. I 2013 har mange av desse fornya til ordinær pris, og det forklarer inntektsauken. Prisar og stipend 100 000 kroner er løyving frå Kulturdepartementet til utdeling av to stipend à 50 000 kroner. Ordninga er årviss. 20 000 kroner er frå Samlaget og Det Norske Teatret for Nynorsk litteraturpris som vi står saman om å dela ut. Møte- og seminarinntekter Denne posten inneheld landsmøteavgifta, då sentrallekken ikkje skipa til haustseminar i 2013. I landsmøteavgifta ligg også reiseutjamninga som vart betalt inn saman med sjølve landsmøteavgifta. Økonomi Tenestesal Inntekter på nynorskkurs som skrivarstova kan tilby, og på tenester der andre nærskylde tiltak er med og spleisar. Målgåver Innbetalingar over gåvegiroane som ligg ved Norsk Tidend. Statstilskot Driftstilskot frå Kulturdept. på 3 761 000 kroner, i tillegg fekk vi 500 000 kroner frå Utdanningsdirektoratet til «ålmenne føremål i grunnskulen». Prosjekt i fylkeslaga Kostnadene med tilsette for Agderfylka og for Buskerud Mållag går gjennom sentrallekken. Inntektene her er innbetaling frå desse fylkeslaga, som svarer til dei kostnadene me har hatt (synleg på eiga linje under kostnader). Sentrallekken har dermed korkje vinst eller tap på denne posten, men tek seg av lønsadministrasjonen som ei rein teneste for fylkeslaga det gjeld. Andre lagsinntekter Tidlegare har lagsbruksavgifta frå Norske kulturbygg vorte ført her. Dei siste åra har vi ikkje fått utbetalt lagsbruksavgift, og posten har dermed stått med null inntekter. Leigeinntekter Leigeinntekter frå skrivarloftet (i Schweigaardsgt 52) og kontorplass til Kringkastingsringen og Norsk Målungdom. Uttak av varer Gåver til innleiarar og andre. Elles ligg det også kostnader som reiser og kjøp av artiklar og bilete i denne posten. Andre trykkjekostnader Kostnader med flygeblad og anna materiell til aksjonsbruk. Kulturlotteri I hovudsak vinstar, porto og trykking av lodd. Elles kostnad for løyve og for destruksjon av ikkje selde lodd. Refusjon medlemspengar Refusjon av medlemspengar skal gjerast 1. mars kvart år. Refusjon medlemspengar for 2013 er utrekna til totalt 733 000 kroner. Dei fleste fylkeslaga har ein sats på 20 kroner per medlem og dei fleste lokallaga ein sats på 40 kroner. Løn og honorar Lønskostnadene fordeler seg på løn til tilsette og engasjerte, arbeidsgjevaravgift, sosiale kostnader, personalforsikringar, pensjonspremie og honorar til revisjon. Honorar til kursinnleiarar, skribentar i Norsk Tidend og prosjektarbeid er førte på dei respektive prosjekta. Refusjon av sjukepengar er ført her. Oversyn over stillingar og tilsette står under ’Skrivarstova’ på side 40. Dagleg leiar er plassert i lønssteg 63 i statsregulativet. Lønskostnader og godtgjersler Lønskostnader 2013 2012 Løn, feriepengar o.l. 4 068 459 4 260 477 Folketrygdavgift 524 222 557 759 Anna godtgjersle 50 599 124 797 Sum lønskostnader 4 643 280 4 843 033 Gjennomsnittleg tal på tilsette: 6 Ymse Posten inneheld momsrefusjon og refusjon som gjeld frikjøp av tilsette som har politiske verv. Løyvingar og gåver Offentlege tilskot: Kultur- og kyrkjedepartementet Utdanningsdirektoratet Sum, offentlege tilskot 3 761 000 500 000 4 261 000 Materiell for sal Det meste av kostnadene her gjeld servise, aksjonsmateriell , bøker innkjøpte for vidaresal og endring i varelageret. Norsk Tidend Om lag 230 000 er utforming og trykk av Norsk Tidend. 430 000 er adresserings- og portokostnader. 30 Godtgjersle 2013Dagleg leiar Løn 531 697 Anna godtgjersle 50 425 Sum godtgjersle 582 122 Styret 399 162 26 489 425 651 Revisor Kostnadsført revisjonshonorar for 2013 er kr 107 000,Tenestesal Kostnader med kurstilbod. Husleige og straum Posten inneheld husleige, straum, reinhald, forsikringar og ymse huskostnader. Husleige, straum og ymse kostnader til husværet i Schweigaardsg. 52 er òg førde her. Husleigeposten er bruttoførd. Det vil seia at alle kostnader i samband med husvære kjem her, og alle inntektene kjem på leigeinntekter. Økonomi Drifts- og kontorutgifter Porto og telefon utgjer knapt 350 000 kroner. Elles er det leige av kopimaskin og frankeringsmaskin med driftsavtale, IT-kostnader (mellom anna heimesida), rekvisita som kopipapir, brevpapir, konvoluttar og anna driftsmateriell. Husværet i Schweigaardsgate er også pussa opp for nærare 200 000 kroner, med nye vindauge og renovering av balkong. Presseklypp Noregs Mållag abonnerer på ei teneste som sender oss dei fleste presseoppslag om målsak kvar dag. Prisar og stipend Posten gjeld to arbeidsstipend à 50 000 kroner og litteraturprisane. Landsmøte Posten inneheld alle kostnader knytte til landsmøtet; leige av lokale, reise og opphald for styret, tilsette og gjester, og reiseutjamning til utsendingane. Møte- og reiseutgifter Møte- og reiseutgifter i samband med landsrådsmøte, styremøte og andre møte og reiser. Løyving NMU Driftstilskot til Norsk Målungdom. Målpolitisk satsingsområde 1: skulemål Kostnader i samband med røystingar om skulemålet og anna skulemålsarbeid. Løyving til Sortland vgs til sidemålsprosjekt er også ført her. Målpolitisk satsingsområde 2: Barn og unge Løyving til eit barnehageprosjekt og kostnader til nye opplag av barnehagemateriellet. Organisasjonstiltak Fredrikstad Mållag – dialektfestival Toten dialekt- og mållag – føredragskveld Kvam Mållag – LittLarm Ålvundfjord og Ålvundeid Mållag – barnehageprosjekt Sunnmørsseminaret Hordaland Mållag – nynorskprosjekt ved skular på Askøy 20 000 kr 6 000 kr 2 000 kr 7 000 kr 26 400 kr 30 000 kr Finanspostar Finansposten inneheld renteinntekter frå bankkontoar og tildeling frå Fondet for norsk målreising. Utbyte på aksjane i Orkla er også med her. Renteutgiftene er gebyr. 31 Tal i 1000 kroner INNTEKTER REK 09 Sal av materiell 141 Norsk Tidend 78 Kulturlotteri 266 Medlemspengar 2 839 Prisar og stipend 120 Landsmøte 494 Møte-/seminarinntekter Tenestesal 16 Målgåver 825 Statstilskot 3 150 Løyvingar og gåver Agdersatsinga 211 Buskerud Andre lagsinntekter 25 Leigeinntekter 193 Uttak av varer 21 Ymse 140 Sum inntekter 8 519 KOSTNADER Materiell for sal 124 Norsk Tidend 484 Andre trykkjekostnader 107 Kulturlotteri 130 Refusjon medlemspengar 530 Løn og honorar 3 197 Tenestesal 9 Husleige og straum 571 Presseklypp 69 Prisar og stipend 160 Drifts- og kontorutg. 801 Landsmøte 631 Styre-/landsrådsmøte 152 Seminar/konferansar 122 Andre møte og reiser 112 Agder-satsinga 211 Buskerud Løyvingar og gåver Løyving NMU 220 Satsing 1: skulemål 255 Satsing 2: næringsliv 5 Satsing 3: Barn og unge Språkstafetten Organisasjonstiltak 176 Prosjekt nynorsk lystlesing Avskrivingar, tap på krav 57 Sum kostnader 8 123 Resultat før finanspostar 396 REK 11 149 91 260 2 972 120 611 83 80 932 3 949 REK 12 151 62 323 3 451 120 680 48 57 1168 3 881 221 277 LM 2013 150 110 265 3 150 120 650 0 70 900 3 970 50 230 27 195 10 150 8 950 26 182 14 236 9 926 0 197 9 300 10 724 25 200 20 150 10 060 68 526 229 189 560 3 585 1 656 71 160 976 505 165 125 157 218 79 535 56 175 570 3 881 3 681 77 160 899 722 210 189 198 221 58 592 62 240 736 4 307 2 905 76 160 1 153 902 247 132 247 277 120 635 120 180 620 4 280 5 850 85 182 1000 750 210 0 100 230 185 175 1 72 190 306 - 25 195 304 10 200 250 0 0 400 100 REK 10 136 50 279 2 907 120 311 51 833 3 658 5 218 33 259 58 8 869 81 154 140 29 9 547 379 154 27 10 834 -110 26 139 -24 141 137 168 168 FINANSPOSTAR Utbyte Finansinntekter Finansutgifter Sum finanspostar Ekstraord. inntekter RESULTAT6 22 91 -10 103 35 96 -19 112 499 193 33 108 -8 512 100 612 Overført eigenkapital6 499 193 612 10 10 337 -277 25 115 -20 120 -157 Styret 2013REK 13 180 115 130 90 320 393 3 310 3 647 120 120 861 723 0 0 65 75 1050 975 4 006 4 261 200 343 230 124 101 0 15 200 177 20 23 220 498 10 912 11 680 130 74 720 706 260 104 180 224 690 733 4 437 4 288 5 894 929 80 70 182 160 1 273 1 284 979 1 035 190 159 0 1 100 145 230 124 101 15 5 200 200 115 44 30 31 480 689 100 93 0 10 2 11 300 11 201 -388 479 25 24 115 144 -20 -34 120 134 -268 613 613 Økonomi Balanse Varige driftsmidlar 2013 326 070 Husvære1 Sum varige driftsmidlar 326 070 Depositum husleige Lilletorget 1 363 367 Fondet for norsk målreising 533 000 Sum finansielle anleggsmidlar 896 367 Sum anleggsmidlar 1 222 437 Varelager 122 692 Varer2 Kundefordringar 407 529 77 815 Opptente inntekter3 Forskotsbetalte driftskostnader 5 000 Forskotsbetalt IT-støtte 48 534 Fondet for norsk mål 23 653 Sum krav 562 531 219 950 Luter4 Sum luter 219 950 3 471 501 Bankinnskot5 Sum bankinnskot 3 471 501 Sum omlaupsmidlar 4 376 674 SUM EIGE 5 599 111 2012 326 070 326 070 363 367 533 000 896 367 1 222 437 64 702 330 957 31 435 3 561 48 534 52 295 466 782 Eigenkapital 2013 Eigenkapital 3 102 121 Resultat i perioden 613 557 3 715 678 Sum opptent eigenkapital6 Skuld 75 000 Husfond7 Sum anna langsiktig skuld 75 000 Leverandørgjeld 82 497 Skuldige medlemspengar 841 834 Medlemspengar neste år 33 570 Nedlagde/sovande lag 98 764 Skuldige off. avg./feriepengar 677 790 8 73 978 Anna kortsiktig skuld Sum kortsiktig skuld 1 808 433 SUM SKULD 1 883 433 2012 2 933 840 168 280 3 102 120 75 000 75 000 272 565 819 469 43 357 98 383 724 268 281 322 2 239 364 2 314 364 219 950 219 950 3 442 613 3 442 613 4 194 047 5 416 484 EIGENKAPITAL OG SKULD 5 599 111 5 416 484 Notar I årsrekneskapen er alle postane verdsette og periodiserte i samsvar med reglar og retningsliner i rekneskapslova og i samsvar med god rekneskapsskikk for små føretak. Krava er førte opp i balansen med pålydande verdi etter frådrag for konstaterte og medrekna tap. 1) Husvære Husvære i Schweigaards gate 52, Oslo. Oppført verdi kr 326 070,-. Kjøpt for kr 326 070,- i 1992. Noregs Mållag hadde takst på husveret i Schweigaards gate i februar 1999. Marknadsverdien var sett til kr 750 000,- . 2) Varelager Noregs Mållag lager av profileringsmateriell og bøker oppført til innkjøpsverdi. 3) Opptente inntekter Opptente inntekter inneheld uteståande krav, m.a. medlemspengar frå lag med lokal innkrevjing. 4) Luter Kost- Bokf.- Likn. pris verdi verdi Det Norske Teatret, 23 stk 11 200 Orkla A-aksjar, 1 380 stk 16 200 Dag og Tid, 319 stk 10 000 Dag Bondeheim AS, 150 s 153 750 153 750 Norsk-Plan AS, 1 180 stk 50 000 50 000 219 950 Verdien av lutane er usikker. 5) Bankinnskot Av bank- og postinnskot er kr 157 956,- bundne til skattetrekk. Depositum for lotteriet 90 000,-. 6) Eigenkapital 2013 Eigenkapital3 102 121 Årsresultat 613 557 Sum eigenkapital 31.123 715 678 2012 2 933 840 168 280 3 102 120 7)Husfondet Husfondet består av luter i Dag Bondeheim AS (Skien), 75 000 kr. 8) Kortsiktig skuld Kortsiktig skuld inneheld avsetjing til lotterivinstar, avsetjing til revisjonskostnader for 2013 og kostnader i 2013 med forfall i 2014. 33 Økonomi Kulturlotteriet Fondet for norsk målreising Rekneskap 2013 Inntekter Loddsal 393 045 Sum inntekter 393 045 Kostnader Vinstar 79 911 Trykking 59 958 Porto 49 471 Administrasjon 30 000 Gebyr 5 000 Sum utgifter 224 340 OVERSKOT 168 705 Inga og Gjøa Lutros legat Rekneskap 2013 Renter Overført til Noregs Mållag 16 663 16 663 Balanse 2013 Aktiva Bankinnskot 602 678 Passiva Legat 602 678 34 Årmelding Fondet for norsk målreising er skipa for å sikra den økonomiske innkoma til Noregs Mållag. Etter vedtektene (sist endra i 2001) skal fondsmidelen plasserast på høgste rente i bank eller på annan sikker og renteberande måte eller i aksjefond med god risikospreiing. Målet er at Noregs Mållag kvart år skal få overført ein pengesum tilsvarande om lag rente i pengemarknaden, rekna av verdien av fondet ved inngangen av året. Pengane kan brukast i den daglege drifta av samskipnaden. Fondet kan elles berre brukast til garanti for Noregs Mållag. Innskytarane kan teikna partar à 1000 kroner og må binda innsatsen sin i minst fem år. Fondsstyret vedtok i 2001 desse retningslinjene for plassering av midlane i fondet: Om lag 40 prosent skal plasserast i bankinnskot, obligasjonar og pengemarknadsfond. Resten skal plasserast i norske og utanlandske aksjefond. Det skal ikkje plasserast midlar i enkeltaksjar eller i bransjefond. Kapitalplasseringa vert teken hand om av Formuesforvaltning as. Fondet for norsk målreising betalte knapt 8000 kroner i 2013 for denne tenesta. I 2013 har desse midlane auka i verdi med 172 351 kroner, altså 15,82 %. Pengemarknadsindeksen for 2013 hadde ein vekst på 1,6 %, det vil seie ei meiravkastning på 14,22 prosentpoeng, eller 155 449 kroner. Bankinnskot har i same periode gjeve i overkant av 2,2 %. Fondsindeksen for Oslo Børs steig i 2013 med 24,2 %. Fondsstyret har vedteke fylgjande for utdelinga av avkastning frå fondet til Noregs Mållag for 2013: Noregs Mållag får ei avkastning på 2 prosent av fondsverdien. Avkastninga vert rekna av verdien ved inngangen av 2013, og utbetalinga til Noregs Mållag vert då 20 818 kroner. Fondet vert leidd av eit styre på tre personar, alle oppnemnde av styret i Noregs Mållag for to år om gongen. I meldingsåret har desse sete i fondsstyret: Erik Bolstad (leiar), Jens Romslo og Eva Holthe Enoksen. Dagleg leiar i Noregs Mållag er skrivar for fondsstyret. Styret har hatt eitt møte i meldingsåret, der også fondsforvaltaren var til stades. I tråd med drøftingane på det møtet, er investeringsstrategien no noko endra. Etter kvart som det er høver å selja seg ut, vil fondet ikkje lenger ha midlar i Hegdefond eller Private Equity. Eigedom går også ut av investeringsstrategien, men der står det heller ikkje midlar i dag. Frigjorde midlar blir Økonomi investerte i fondet Formue Verdi, eit fond som høver godt med risikoprofilen vår. Det er ikkje teikna nye partar eller sagt opp partar i fondet i 2013. Ved utgangen av året, etter utdeling av avkastning til Noregs Mållag, hadde fondsmidelen ein verdi på 1 182 792 kroner mot 1 040 878 kroner ved utgangen av 2012. Fondet har 222 innskytarar og Noregs Mållag har 533 av i alt 936 partar à 1000 kroner. Resultatrekneskap 2012 2013 INNTEKTER Bankrenter 863 615 Renter på obligasjonar Urealisert verdinedg. fond Urealisert verdiauke fond 73 651 172 351 Realisert forteneste fondsal Realisert forteneste aksjesal Realisert tap ved aksjesal Sum inntekter 74 514 172 966 KOSTNADER Driftskostnader 8 880 7 774 Utbetalt andel NM 19 852 20 818 Sum kostnader 28 732 28 592 Overskot/underskot 45 782 144 374 Disponert til fri eigenkapital 45 782 144 374 Disponert til andel verdiendring Utbetalte partar i rekneskapsåret Sum disponert 45 782 144 374 Balanse 2012 2013 EIGEDELAR Omløpsmidlar Opptent ved sal Sum krav - Investeringar PENGEMARKNADSSFOND DiversifiserT Norsk Pengemarknad 109 452 112 064 OBLIGASJONAR NORGE Diversifiserte Norske Kredittobligasjonar 112 086 117 138 PRIVATE EQUITY FO Nordic Private Equity 327 491 382 569 AKSJAR UTLAND FMK Fremvoksende Markeder Diversifiserte Globale Aksjar 235 271 296 851 AKSJER NORGE Diversifiserte Norske Aksjar 65 781 78 117 HEDGEFOND DMH NOK Note 163 631 177 049 Navigator Hedge 29 184 14 364 Sum investeringar 1042 896 1178 152 Bankinnskot Bankinnskot 50 277 28 293 Sum bankinnskot 50 277 28 293 Sum eigedelar 1093 173 1206 445 Opptent eigenkapital Urealisert verdiauke 59 096 102 418 Fondsmidel 01.01 936 000 936 000 Tilført frå årets resultat 45 782 144 374 Sum fondsmiddel 31.12 981 782 1080 374 Sum urealisert verdiauke og eigenkapital 1040 878 1182 792 SKULD Avsett for skuld 2 460 Avsett for skuld/ NM 52 295 23 653 Sum skuld 54 755 23 653 Sum eigenkapital og skuld 1093 173 1206 445 35 36 Vi meiner at innhenta revisjonsbevis er tilstrekkeleg og formålstenleg som grunnlag for konklusjonen vår. Ein revisjon inneber utføring av handlingar for å innhente revisjonsbevis for beløpa og opplysningane i årsrekneskapen. Dei valde handlingane avheng av revisors skjønn, mellom anna vurderinga av risikoane for at årsrekneskapen inneheld vesentleg feilinformasjon, anten det skuldast misleg framferd eller feil. Ved ei slik risikovurdering tar revisor omsyn til den interne kontrollen som er relevant for selskapet si utarbeiding av ein årsrekneskap som gir eit rettvisande bilete. Føremålet er å utforme revisjonshandlingar som er formålstenlege etter tilhøva, men ikkje å gi uttrykk for ei meining om effektiviteten av selskapet sin interne kontroll. Ein revisjon omfattar også ei vurdering av om dei rekneskapsprinsippa som er nytta, er formålstenlege, og om rekneskapsestimata som er utarbeidde av leiinga, er rimelege, samt ei vurdering av den samla presentasjonen av årsrekneskapen. Revisors oppgåver og plikter Oppgåva vår er, på grunnlag av revisjonen vår, å gi uttrykk for ei meining om denne årsrekneskapen. Vi har gjennomført revisjonen i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, medrekna International Standards on Auditing. Revisjonsstandardane krev at vi etterlever etiske krav og planlegg og gjennomfører revisjonen for å oppnå den tryggande sikkerheit for at årsrekneskapen ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon. Styret og dagleg leiar sitt ansvar for årsrekneskapen Styret og dagleg leiar er ansvarleg for å utarbeide årsrekneskapen og for at den gir eit rettvisande bilete i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsett av EU, og for slik intern kontroll som styret og dagleg leiar finn nødvendig for å gjere det mogleg å utarbeide ein årsrekneskap som ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon, korkje som følgje av misleg framferd eller feil. Vi har revidert årsrekneskapen for Noregs Mållag, som er samansett av balanse per 31. desember 2013, resultatrekneskap som viser eit overskot på kr 613.558 for 2013 og ei beskriving av vesentlege rekneskapsprinsipp som er nytta, og andre noteopplysningar. Utsegn om årsrekneskapen REVISORS MELDING for 2013 Noregs Mållag Til landsmøtet i Statsautorisert revisor Per- Arne Auster VARDENS REVISJONSKONTOR AS Oslo, den 24.02.2014 Konklusjon om registrering og dokumentasjon Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, og kontrollhandlingar vi har funne nødvendige etter internasjonal standard for attestasjonsoppdrag (ISAE) 3000 «Attestasjonsoppdrag som ikke er revisjon eller begrenset revisjon av historisk finansiell informasjon», meiner vi at leiinga har oppfylt plikta si til å sørgje for ordentleg og oversiktleg registrering og dokumentasjon av selskapet sine rekneskapsopplysningar i samsvar med lov og god bokføringsskikk i Noreg. Konklusjon om årsmeldinga Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, meiner vi at opplysningane i årsmeldinga om årsrekneskapen og føresetnaden om at drifta skal halde fram er konsistente med årsrekneskapen og er i samsvar med lov og forskrifter. Utsegn om andre tilhøve Konklusjon Vi meiner at årsrekneskapen er avgjeve i samsvar med lov og forskrifter og gir eit rettvisande bilete av den finansielle stillinga til Noregs Mållag per 31. desember 2013 og av resultata og kontantstraumar for rekneskapsåret som vart avslutta per denne datoen i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsette av EU. Revisjonsmelding Vi meiner at innhenta revisjonsbevis er tilstrekkeleg og formålstenleg som grunnlag for konklusjonen vår. Ein revisjon inneber utføring av handlingar for å innhente revisjonsbevis for beløpa og opplysningane i årsrekneskapen. Dei valde handlingane avheng av revisors skjønn, mellom anna vurderinga av risikoane for at årsrekneskapen inneheld vesentleg feilinformasjon, anten det skuldast misleg framferd eller feil. Ved ei slik risikovurdering tar revisor omsyn til den interne kontrollen som er relevant for selskapet si utarbeiding av ein årsrekneskap som gir eit rettvisande bilete. Føremålet er å utforme revisjonshandlingar som er formålstenlege etter tilhøva, men ikkje å gi uttrykk for ei meining om effektiviteten av selskapet sin interne kontroll. Ein revisjon omfattar også ei vurdering av om dei rekneskapsprinsippa som er nytta, er formålstenlege, og om rekneskapsestimata som er utarbeidde av leiinga, er rimelege, samt ei vurdering av den samla presentasjonen av årsrekneskapen. Revisors oppgåver og plikter Oppgåva vår er, på grunnlag av revisjonen vår, å gi uttrykk for ei meining om denne årsrekneskapen. Vi har gjennomført revisjonen i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, medrekna International Standards on Auditing. Revisjonsstandardane krev at vi etterlever etiske krav og planlegg og gjennomfører revisjonen for å oppnå den tryggande sikkerheit for at årsrekneskapen ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon. Styret og dagleg leiar sitt ansvar for årsrekneskapen Styret og dagleg leiar er ansvarleg for å utarbeide årsrekneskapen og for at den gir eit rettvisande bilete i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsett av EU, og for slik intern kontroll som styret og dagleg leiar finn nødvendig for å gjere det mogleg å utarbeide ein årsrekneskap som ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon, korkje som følgje av misleg framferd eller feil. Vi har revidert årsrekneskapen for Inga og Gjøa Lutros Legat, som er samansett av balanse per 31. desember 2013 og resultatrekneskap som viser eit overskot på kr 16.663 for . Legatet er ikkje pliktig til å følgje rekneskapslova. Rekneskapslova sine regler og god rekneskapsskikk i Norge er nytta ved utarbeidinga av resultatrekneskapen og balansen. Utsegn om årsrekneskapen REVISORS MELDING for 2013 Inga og Gjøa Lutros Legat Til landsmøtet i Statsautorisert revisor Per- Arne Auster VARDENS REVISJONSKONTOR AS Oslo, den 24.02.2014 Konklusjon om registrering og dokumentasjon Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, og kontrollhandlingar vi har funne nødvendige etter internasjonal standard for attestasjonsoppdrag (ISAE) 3000 «Attestasjonsoppdrag som ikke er revisjon eller begrenset revisjon av historisk finansiell informasjon», meiner vi at leiinga har oppfylt plikta si til å sørgje for ordentleg og oversiktleg registrering og dokumentasjon av selskapet sine rekneskapsopplysningar i samsvar med lov og god bokføringsskikk i Noreg. Utsegn om andre tilhøve Konklusjon Vi meiner at årsrekneskapen er avgjeve i samsvar med lov og forskrifter og gir eit rettvisande bilete av den finansielle stillinga til Inga og Gjøa Lutros Legat per 31. desember 2013 og av resultata og kontantstraumar for rekneskapsåret som vart avslutta per denne datoen i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsette av EU. Revisjonsmelding 37 38 Vi meiner at innhenta revisjonsbevis er tilstrekkeleg og formålstenleg som grunnlag for konklusjonen vår. Ein revisjon inneber utføring av handlingar for å innhente revisjonsbevis for beløpa og opplysningane i årsrekneskapen. Dei valde handlingane avheng av revisors skjønn, mellom anna vurderinga av risikoane for at årsrekneskapen inneheld vesentleg feilinformasjon, anten det skuldast misleg framferd eller feil. Ved ei slik risikovurdering tar revisor omsyn til den interne kontrollen som er relevant for selskapet si utarbeiding av ein årsrekneskap som gir eit rettvisande bilete. Føremålet er å utforme revisjonshandlingar som er formålstenlege etter tilhøva, men ikkje å gi uttrykk for ei meining om effektiviteten av selskapet sin interne kontroll. Ein revisjon omfattar også ei vurdering av om dei rekneskapsprinsippa som er nytta, er formålstenlege, og om rekneskapsestimata som er utarbeidde av leiinga, er rimelege, samt ei vurdering av den samla presentasjonen av årsrekneskapen. Revisors oppgåver og plikter Oppgåva vår er, på grunnlag av revisjonen vår, å gi uttrykk for ei meining om denne årsrekneskapen. Vi har gjennomført revisjonen i samsvar med lov, forskrift og god revisjonsskikk i Noreg, medrekna International Standards on Auditing. Revisjonsstandardane krev at vi etterlever etiske krav og planlegg og gjennomfører revisjonen for å oppnå den tryggande sikkerheit for at årsrekneskapen ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon. Styret og dagleg leiar sitt ansvar for årsrekneskapen Styret og dagleg leiar er ansvarleg for å utarbeide årsrekneskapen og for at den gir eit rettvisande bilete i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsett av EU, og for slik intern kontroll som styret og dagleg leiar finn nødvendig for å gjere det mogleg å utarbeide ein årsrekneskap som ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon, korkje som følgje av misleg framferd eller feil. Vi har revidert årsrekneskapen for Fondet for Norsk Målreising, som er samansett av balanse per 31. desember 2013 og resultatrekneskap som viser eit overskot på kr 45.782 for . Fondet er ikkje pliktig til å følgje rekneskapslova. Rekneskapslova sine regler og god rekneskapsskikk i Norge er nytta ved utarbeidinga av resultatrekneskapen og balansen. Utsegn om årsrekneskapen REVISORS MELDING for 2013 Fondet for Norsk Målreising Til landsmøtet i Statsautorisert revisor Per- Arne Auster VARDENS REVISJONSKONTOR AS Oslo, den 24.02.2014 Konklusjon om registrering og dokumentasjon Basert på revisjonen vår av årsrekneskapen slik den er beskriven ovanfor, og kontrollhandlingar vi har funne nødvendige etter internasjonal standard for attestasjonsoppdrag (ISAE) 3000 «Attestasjonsoppdrag som ikke er revisjon eller begrenset revisjon av historisk finansiell informasjon», meiner vi at leiinga har oppfylt plikta si til å sørgje for ordentleg og oversiktleg registrering og dokumentasjon av selskapet sine rekneskapsopplysningar i samsvar med lov og god bokføringsskikk i Noreg. Utsegn om andre tilhøve Konklusjon Vi meiner at årsrekneskapen er avgjeve i samsvar med lov og forskrifter og gir eit rettvisande bilete av den finansielle stillinga til Fondet for Norsk Målreising per 31. desember 2013 og av resultata og kontantstraumar for rekneskapsåret som vart avslutta per denne datoen i samsvar med International Financial Reporting Standards som fastsette av EU. Revisjonsmelding Statsautorisert revisor Per- Arne Auster VARDENS REVISJONSKONTOR AS Oslo, den 24.02.2014 Lotterirekneskapen følg de lovar og reglar som regulerar avviklinga av lotteriet. Vi har kontrollert at det føreligg dokumentasjon for samtlege kostnader, inklusive utbetalde gevinstar, og at inntektane er eins med antall solgte lodd. Avviket mellom bokført inntekt og maksimalt tillatt antall solgte antall lodd er verifisert. Rekneskapen omfattar lodder solgt fram til utløpsdato 31. desember 2013. Vi har kontrollert loddlotterirekneskapen for Kulturlotteriet 2013 for Noregs Mållag. Resultatneskapen gjer eit overskot på kr. 168.705. REVISJONSMELDING LOTTERIREKNESKAP 2013 Noregs Mållag Til landsmøtet i Revisjonsmelding 39 Tillitsvalde, tilsette og oppnemnde Heidersmedlemer Heidersmedlemer i Noregs Mållag er no Torolv Hesthamar, Olga Meyer, Einfrid Perstølen, Bjørnar Østgård, Marie Lovise Widnes, Audun Heskestad, Berge Furre og Guri Vesaas. Styret og arbeidsutvalet Styret og arbeidsutvalet har i arbeidsåret vore: Leiar: Marit Aakre Tennø (AU) Nestleiar: Sigbjørn Hjelmbrekke (AU) Styremedlemer: Helga Hjetland (AU), Terje Kjøde, Sveinung Rotevatn, Janne Nygård og Vebjørn Sture Varamedlemer: Ingrid Fiskaa, Solgunn Liestøl, Randi Lohndal Frestad og Magne Heide Styret har hatt seks møte og handsama knapt 90 saker når arbeidsperioden er over. Dei viktigaste sakene har vore revisjonen av læreplanane i norsk (ferdig i juni 2013) og Nynorskstafetten. Desse sakene har tidvis skugga for andre saker. Arbeidsutvalet har hatt møte mellom styremøta og handsama rundt 30 saker når perioden er over. Hovudoppgåva har vore knytt til førebuing av styremøta, men også avgjerder i mindre saker og nokre økonomivedtak har vore delegerte til AU. Landsrådet Landsrådet har hatt eitt møte (26. – 27. oktober) og drøfta åtte saker. Den politiske situasjonen etter valet, nynorskstafetten og organisasjonsbygging var viktige saker på møtet. Landsrådet er sett saman av alle fylkesleiarane, ein representant frå yrkesmållaga og to representantar frå Norsk Målungdom. Styret møter også på landsrådsmøta. 40 Valnemnda Valnemnda har i arbeidsåret vore: Leiar: Nils Ulvund Medlemer: Magni Hjertenes Flyum, Astrid Olsen, Mats Kvaløy-Bjørbekk og Birgitta Lim Ersland (NMU) Varamedlemer: Bente Riise, Øystein Vangsnes og Aud Søyland Varamedlemer NMU: Bror Magnus Sviland Strand og Karl Peder Mork Skrivarstova Tilsette i arbeidsåret har vore: Dagleg leiar: Gro Morken Endresen Økonomikonsulent: Berit Krogh Informasjons- og organisasjonskonsulent: Hege Lothe (80 %) Redaktør og informasjonskonsulent: Kjartan Helleve Organisasjonskonsulent: Tuva Østvedt Skulemålsskrivar: Ingar Arnøy Kontormedarbeidar: Ellisiv Gulnes Heien (10-20 %, ekstrahjelp) Nemnder og utval Lista gjev eit oversyn over nemnder, utval og representasjon i Noregs Mållag for arbeidsåret 2013-2014. Funksjonsperioden står attom namnet. I dei tilfella der det har vore ny oppnemning i årsmeldingsperioden, står både den som har vore, og den som er representant no. Reine mellombelse arbeidsnemnder og uformell representasjon er ikkje førte opp. Lista har berre med dei representantane Noregs Mållag har oppnemnt. Oppnemningane er gjorde av styret, eventuelt av arbeidsutvalet eller dagleg leiar etter fullmakt frå styret. Tillitsvalde, tilsette og oppnemnde Nemnd for nynorsk barnelitteraturpris Arild Torvund Olsen Anne Skaret Margit Ims Rådet for Norsk Barneblad Gudrun Kløve Juuhl Gard Espeland Vara: Synnøve Midtbø Myking Åse Wetås Styret for Norsk Barneblad Ingvild Kjøde Vara: Magnus Bernhardsen Nynorsk pressekontor Kjetil Haanes Eli Strand Vara: Sveinung Rotevatn Sindre Humberset Vestmannafondet Åsmund Lien Jury for Nynorsk næringslivspris Leiar: Sveinung Rotevatn Berit Rekve Grethe Lerum Trond Høiås Nina Refseth Riksfondet for nynorsk presse Helene Urdland Karlsen Bjørn Karsrud Rådet for Nynorsk kultursentrum Vidar Lund Vara: Bente Riise Valnemnda for Det Norske Teatret Aud Søyland Stiftinga Magasinett Hege Myklebust Stiftinga Pirion Hege Myklebust Halldor O. Opedals fond Karstein Bjørge Sandefjord og Sandars legat Daniel Ims Akademifondet i Rauland Sigbjørn Hjelmbrekke Vara:Ågot Jordstøyl Oslo Nye Sparebanks fond Erik Bolstad Vara:Jens Kihl Anne Røflo Longva og Alf Andre Longvas fond Janne Nygård Vara:Nina Berge Rudi Skulemålsnemnda Leiar: Terje Kjøde Åse Wetås Nils Ulvund Tom Arnt Lindeland Maria Svendsen (NMU) Nemnd for nynorsk litteraturpris Ove Eide Fondet for norsk målreising Erik Bolstad Eva Holthe Enoksen Jens Romslo 41 Norsk Målungdom Det siste året har Norsk Målungdom bygt vidare på medgangen frå året før, både organisatorisk og politisk. Me har vakse oss større, fått gjennomslag i viktige målsaker, og feira Språkåret 2013 til gagns. UTETTER Fram til sumaren 2013 handla det meste om læreplanrevisjonen for norskfaget. I godt samarbeid med Noregs Mållag og andre gode allierte, fekk me til slutt gjennomslag for mellom anna tidleg start med sidemål og jamstilling mellom nynorsk og bokmål i kompetansemåla og standpunktkarakterane. Etter at læreplansaka var over, har me hatt noko betre høve til å ta tak i fleire andre målpolitiske saker. Me har mellom anna laga smilefjesguide til partiprogramma i framkant av stortingsvalet, gjort utspel om nynorsk i næringslivet, og slege ned på dialektmobbing i media. Som vanleg har me også delt ut Dialektprisen – denne gongen til Tønes, til rekordstor åtgaum i pressa i etterkant. Elles har mykje av tida gått med til reising, både med Nynorskstafetten så lenge han vara, og på skule- og lokallagsvitjingar i eigen regi resten av året. I motsetnad til tidlegare år, då me fyrst og fremst har vitja vidaregåande skular, har me i år også vore meir på barneskular. 42 INNETTER Organisasjonen Norsk Målungdom har vakse vidare i 2013. Medlemsveksten landa på snautt 4 %, og me hadde dimed – for andre året på rad – godt over 1000 betalande medlemer under 26 år. Me har også hatt fleire deltakarar på dei landsfemnande tilskipingane våre enn på over ti år. Arbeidsperioden 2013–2014 har me også nytta ein del tid til intern fornying. Me har flytt medlemsdatabasen over i eit nytt og langt meir moderne register, arbeidd med å laga ny logo og grafisk profil, og skrive to av dei politiske programma våre på nytt, til handsaming på NMU-landsmøtet våren 2014. Som før er den største utfordringa vår at me arbeider innanfor særs tronge økonomiske rammer. God støtte frå lokale mållag og målfolk er avgjerande for at me skal kunne skipa til leirar og arrangement rundt om i landet, så vel som å reisa så mykje på skulevitjingar som me gjer. Medlemstal og lagsoversyn side 58. Nærskylde tiltak Dag og Tid Framtida.no Selskapet Dag og Tid AS gjev ut den frie og ubundne vekeavisa Dag og Tid, som særleg legg vekt på stoffområda kultur og politikk. Dag og Tid har vore i framgang gjennom mange år og nådde i 2013 det rekordhøge opplaget 9.582. Selskapet gjev av og til også ut forlagsprodukt. I 2013 kom ei ny bok med utvalde aforismar frå Dag og Tid: Store ord og feitt flesk bør ein ikkje leggje seg på hjartet. Framtida.no er ein nettstad med nytt for unge som vart starta opp hausten 2010. Nettstaden vert drifta av LNK og ABC Startsiden. Framtida nådde inntektsmål og mål for tal på brukarar med god margin i meldingsåra. I løpet av 2013 har over 300.000 unike brukarar vore innom Framtida.no. Det er 100.000 fleire enn i 2012. I løpet av ei veke er trafikken no på kring 9000 unike brukarar. Dette er opp 20 prosent frå same periode i 2011. Svein Olav Langåker er redaktør og prosjektansvarleg for Framtida.no. Prosjektansvarleg har arbeidsstaden sin i redaksjonslokala til ABC-Startsiden. I 2013 har Framtida.no hatt ein redaksjon tilsvarande 2,5 årsverk. Om lag 20 unge skribentar bidreg som kommentatorar på Framtida.no. Til saman samarbeider Framtida.no med 20 lokalaviser og fem andre aviser. Framtida.no har markert Språkåret med å skriva ekstra mykje om språk. Me tilsette ein språkjournalist med støtte frå Vinjefondet, Riksfondet for nynorsk i pressa og har laga ein artikkelserie om språk og makt med støtte frå Fritt Ord. Framtida.no og LNK fekk også støtte frå Kulturdepartementet til eit leselystprosjekt der me skriv og melder fleire nynorske bøker. Fleire bibliotek og lokalaviser er med på dette prosjektet som har som mål å visa fram den nynorske litteraturen for nye lesarar. Viser elles til redaksjonell rapport her: http://framtida.no/tags/framtida Det Norske Samlaget Det Norske Samlaget er eit litteraturselskap, ein kulturpolitisk interesseorganisasjon skipa i 1868, og eit forlag, Stiftinga Det Norske Samlaget. Forlaget gav i 2013 ut rundt 100 titlar, fordelt på skjønnlitteratur for vaksne og barn, sakprosa for eit allment publikum, ordbøker og lærebøker til grunnskole, vidaregåande skule og høgare utdanning. 2013 var eit år der samlagsforfattarar som Jon Fosse, Are Kalvø, Magnhild Folkvord, og Ottar Grepstad markerte seg både på bestseljarlistene og i meldingane. Fleire av Samlagsforfattarane har fått prisar og utmerkingar, og det kan nemnast at Jan Roar Leikvoll fekk både Stig sæterbakkens Minnepris og Bokhandelens forfattarstipend. Litteraturselskapet Det Norske Samlaget gjev ut tidsskriftet Syn og Segn, som er av dei største allmennkulturelle tidsskrifta i Noreg. Tingartalet var 2300. Leiar i styret for forlaget var Kari Bjørke og for Litteraturselskapet John Ragnar Aarset. Edmund Austigard er forlagsdirektør. 43 Nærskylde tiltak Kringkastingsringen Kringkastingsringen arbeider for at nynorsk, dialektar og samisk skal få eit rettkome rom i allmennkringkastinga og i media elles. Sidan 1955 har Kringkastingsringen vore pådrivar for at medieverksemdene skal føre ein språkpolitikk som speglar språkmangfaldet i Noreg. Kringkastingsringen arbeider også for å påverke styresmaktene til å leggje forholda til rette for at vi skal få eit godt og mangfaldig språk i media. Inger Størseth Haarr gjekk på som styreleiar på årsmøtet i mars. Bror-Magnus Sviland Strand var tilsett som dagleg leiar til 1.august, da Marianne Granheim Trøyflat tok over stillinga. I 2013 har vi: • arbeidd for meir nynorsk og dialektar i barne- og ungdomsprogram i radio og fjernsyn • arbeidd for å auke fokuset på nynorsk språk i journalistutdanninga • møtt NRK for å drøfte NRK Super og andre problemstillingar knytte til språket i NRK • gjeve ut tre nummer av medlemsbladet Kringom, der vi tek opp aktuelle mediepolitiske spørsmål. • delt ut Kringkastingsprisen til NRK-journalist Ingunn Solheim Kultur og tradisjon Studieforbundet kultur og tradisjon er studieforbund for Noregs Mållag og 29 andre frivillige organisasjonar. Studieforbundet skal ivareta medlemsorganisasjonane og deira lokallag med omsyn til utvikling, tilrettelegging og finansiering av eit mangfaldig og godt opplæringstilbod. Studieforbundet er opptatt av - og ønskjer å ta eit ansvar for - opplæring i folkekulturfaga. Studieforbundet kultur og tradisjon ser på opplæring i vid forstand - frå eit lite, enkelt kurs til fordjuping i ulike emne og spesialisering i teknikkar - til formell kompetanse og studiepoeng. For studieforbundet er det viktig å sikre eit tilbod som dekkjer alle nivå, og som er lett tilgjengeleg for deltakarane. Studieforbundet kultur og tradisjon er ein stor kursarrangør og har ei jamn vekst i kursaktivitet gjennom dei siste åra. I 2013 gjennomførte medlemsorganisasjonane151761 kurstimar med 40.144 deltakarar på 4.923 kurs. Det er ein auke på omlag 15% frå 2012. Noregs Mållag hadde i 2013 to kurs på til saman 102 timar og med 9 deltakarar. Opplæringa blir organisert gjennom lokale lag og foreiningar i medlemsorganisasjonane våre. 44 Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK) Landssamanslutninga av nynorskkommunar (LNK) er ei samanslutning av kommunar, fylkeskommunar og interkommunale tiltak og har som føremål å fremja nynorsk språk og kultur i offentleg verksemd. Organisasjonen har 123 medlemer; av desse er 107 kommunar og fylkeskommunar (per 31.12.2012). LNK skal arbeida for å utvikla nynorsk bruksspråk innafor alle sektorar i det offentlege. Medlemene har dei siste åra prioritert arbeidet med språkopplæring, nynorsk og IKT, nynorsk for barn og unge og det å visa samanhengar mellom språk, identitet, kultur og samfunnsutvikling. LNK arbeider elles mykje med informasjonstenester og omdømmebygging i kommunane. LNK tilbyr nynorskkurset «På saklista» gratis til medlemene, og har ein stab med flinke kurshaldarar som til saman dekkar heile landet. Kursa er kvalitetssikra av, og vert arrangerte i samarbeid med Høgskulen i Sogn og Fjordane og Fagforbundet. LNK held kontakten med medlemene gjennom eit e-brev som går ut kvar veke. I tillegg driv me nettstadane LNK.no , Magasinett.no, Pirion.no, Startsida. no og Framtida.no (dei to siste saman med ABC Startsiden). Elles arbeider Landssamanslutninga av nynorskkommunar nært saman med Noregs Mållag og dei andre nynorskorganisasjonane gjennom Nynorsk Forum. Ordførar i Ullensvang, Solfrid Borge, er styreleiar i LNK, medan Vidar Høviskeland er dagleg leiar. Magasinett Som ein lekk i ein strategi for å styrkja arbeidet mot barn og unge har LNK overteke ansvaret for drift av Magasinett og presenterer kvart år dette nettidsskriftet som eit tilbod til elevar og lærarar i ungdomsskulen og i den vidaregåande skulen. Magasinett.no og Framtida. no er framleis dei einaste ungdomsretta nettstadene som er redigerte på nynorsk. Styret i Magasinett har dei siste åra lagt sterkare vekt på tilnærming til skulebruk. Magasinett har mange skarpe pennar og kjappe tastatur, og er eit særs godt og relevant tilbod til lærarar og elevar som slit med dårleg motivasjon i norskfaget. Frå januar 2012 fekk Svein Olav Langåker redaktøransvaret for Magasinett, og det vert for tida arbeidd for å få til ei tettare integrering mellom Framtida.no og Magasinett. Magasinett hadde over 26.500 unike brukarar i løpet av 2013. Dette er ein auke på over åtte prosent frå 2012. Talet på sidevisingar har gått opp med 3,5 prosent. Magasinett har i løpet av hausten knytt til seg fleire nye skribentar gjennom nettverket til Framtida.no. Mellom Nærskylde tiltak desse er forfattarane Atle Berge og Kristina Leganger Iversen. Magasinett har arrangert éin skrivekonkurranse i samarbeid med Framtida.no. I tillegg har Magasinett oppgradert publiseringsplattforma si, og gjort det enklare for brukarane å dela innhaldet i sosiale media. LNK har i fleire år hatt ein avtale med Fagforbundet som sikrar midlar til marknadsføring og vidareutvikling av Magasinett. Avtalen vart reforhandla i 2012 og gjeld no fram til 2017. Stiftinga Magasinett er elles finansiert gjennom tilskot frå Utdanningsdirektoratet og LNK. Noregs Ungdomslag Noregs Ungdomslag skal gjennom folkelege kulturaktivitetar skape engasjement og levande lokalmiljø. Noregs Ungdomslag er oppteken av å skape gode sosiale og faglege møtestader, og skipar mellom anna til sommarleir for ungdom, Norsk Amatørteaterfestival og Folkedansfestivalen. Sentralleddet arbeider også med instruktøropplæring innanfor folkedans og teater, og yter sørvis til dei lokale ungdomslaga. I ungdomslaget kan du delta i ei rekke ulike aktivitetar, der amatørteater, dans, og ulike aktivitetar for barn og unge er dei største. Over 300 ungdomslag er eigar eller medeigar i eit lokalt ungdomshus. Mange lag har også songkor, kino og bunad- og handverksarbeid. Noregs Ungdomslag er tufta på verdiane frilynd, tradisjon, nyskaping, generasjonar, rusfri samværskultur og samfunnsengasjement. Norsk Barneblad Norsk Barneblad er eit av dei eldste barneblada i verda som framleis kjem ut. Bladet har kome ut mest utan avbrot sidan det vart skipa i 1887. Bladet kjem ut ein gong i månaden. Målgruppa er barn og unge i alderen 7-15 år. Bladet har eigne nettsider, www.barneblad.no, som blir oppdaterte ein gong i veka med stoff som ikkje er trykt i bladet. Vi har også eiga side på Facebook. Bladet inneheld ordskifte, teikneseriar, vitsar, kryssord, forteljingar, reportasjar og aktivitetsstoff. Norsk Barneblad tilbyr lærerik og underhaldande sakprosa på nynorsk skrive for barn og av til av barn. I tillegg til bladdrifta lagar også Norsk Barneblad julehefta Smørbukk og Tuss & Troll. Fire gongar i året blir Norsk Barneblad, med eit ekstra bilag, sendt ut som medlemsblad for barnemedlemmene i Noregs Ungdomslag. Mange lokallag i Noregs Mållag kjøper inn klassesett til lokale skular. Vi har no meir enn 600 elevar som får bladet tilsendt sin klasse. Dette er viktig målarbeid som vi er svært takksame for. Styreleiar er Magni Hjertenes Flyum, ansvarleg redaktør og dagleg leiar er Nana Rise-Lynum. Norsk Ordbok Prosjektorganisasjonen Norsk Ordbok 2014 ved Universitetet i Oslo har i oppgåve å gje ut det store dokumentasjonsverket Norsk Ordbok i 12 band. I 2013 lanserte organisasjonen band 11 av ordboka. Dette bandet dekkjer alfabetbolken frå stø til tåvrut. 31 redaktørar leverte bidrag til dette bandet, som hadde ei produksjonstid på ca. 15 månader. Alle ordartiklane i alfabetstrekket stø-tåvrut er òg publiserte i nettutgåva av ordboka (www.no2014.uio. no). Nettordboka er gratis tilgjengeleg for alle, og har fått ny og utvida funksjonalitet, m.a. i form av kartvisningar av målføreformer og ordtydingar. Det er dessutan òg blitt mogleg å søkja på faste fleirordsuttrykk der (frasar av typen kjøt og blod, kniv i smør, ta kaka eller trø til). Dette året passerte Det nynorske tekstkorpuset 100 millionar ord. Denne elektroniske tekstsamlinga inneheld tekstar på nynorsk frå 1860-talet og fram til i dag og femnar om tekst frå ei mengd ulike sjangarar. Korpuset er sett opp slik at det òg kan brukast til andre føremål enn leksikografisk arbeid. Det er t.d. svært veleigna til bruk i undervisning i skulen. Heile den store tekstsamlinga ligg tilgjengeleg på Norsk Ordboks nettsider saman med nettordboka og andre grunnlagsressursar til ordbokverket. Ved årsskiftet til 2014 går prosjektorganisasjonen NO2014 inn i sitt siste ordinære driftsår. Organisasjonen arbeider stadig med å få til eit etterprosjekt for revisjon og fulldigitalisering av dei eldste banda (alfabetstrekket a-h, som manglar i nettutgåva). I tillegg arbeider me med å få på plass ei permanent driftsordning for dei ressursane som er utvikla i prosjektperioden (ordboksbasen og dei digitale kjelderessursane). Styreleiar for NO2014 er Magnus Rindal og prosjektdirektør er Åse Wetås. Nynorsk kultursentrum 2013 var Språkåret. I Språkåret blei det meir av nesten alt i Nynorsk kultursentrum – fleire faglege publikasjonar, fleire gjester, fleire avslutta prosjekt, ambisiøse politiske initiativ, større inntekter, aktivitet fleire stader i landet, og endå betre resultat. Språkåret 2013 er det største prosjektet vårt til no. Dette kunne ha slått negativt ut; store, tidsavgrensa prosjekt utgjer alltid ein risiko. I staden var Språkåret med og styrkte Nynorsk kultursentrum. Det blei ei blanding av å feire fortid og endre framtid, utvikle ny kunnskap, vere med og skape meiningsendring, fortelje om det vi hadde funne ut og gjere det på nye måtar som vi har gjort så mange gonger før. På oppdrag frå regjeringa Stoltenberg II gjennomførte vi Språkåret 2013 på grunnlag av prosjektplan 45 Nærskylde tiltak frå 2012. Med eit samla driftsbudsjett på 8,7 millionar kroner i åra 2011–2014 blei det gjennomført heile 3320 arrangement med 149 000 gjester i Språkåret. Nynorskstafetten i regi av Noregs Mållag var eit av dei viktigaste og mest vellykka tiltaka. Nynorsk kultursentrum tek på seg ansvaret for oppfølging av prioriterte tiltak etter 2013. Driftsinntektene auka med 3,2 millionar kroner eller 16 % til 24,0 millionar kroner, og drifta gav eit resultat på 1 260 000 kroner. Rekneskapane for Allkunne AS og Språkåret 2013 kjem i tillegg. Talet på gjester ved arrangement og utstillingar auka med 41 % frå 21 854 i 2012 til 30 743 i 2013. Nynorsk kultursentrum har i mange år vore eit av musea i landet med flest born og unge blant gjestene. I 2013 utgjorde born og unge heile 41 % av alle gjestene våre. Etter teknisk omlegging av nettstadene med nytt statistikkverktøy hadde vi 186 824 unike brukarar med til saman 427 410 viste sider, mot 312 421 og 701 000 i 2012. Vi var til stades med 558 arrangement og tilstellingar i 55 kommunar, mot 316 i 31 kommunar i 2012. Med 47 arrangement på fire dagar samla Dei nynorske festspela 6000 gjester, og Lars Petter Sveen, Guri Sørumgård Botheim og Sigrid Sørumgård Botheim var festspeldiktarar nr. 20–22. Tilsette og tillitsvalde stod bak 93 bøker, artiklar, skrifter og foredrag, mot 38 i 2012. Dei to viktigaste utgivingane var Historia om Ivar Aasen og Språksansen. Kalender for all verdas språk, begge skrivne av Ottar Grepstad. 20 større og mindre forskings-, dokumentasjons- og formidlingsprosjekt var i gang med tilknyting til samlingane våre. Vi laga temautstilling nr. 29 – Språksamlaren Ivar Aasen. Filosof Gunnar Skirbekk fekk prisen Årets nynorskbrukar 2012, og frå Vinjefondet for meir nynorsk i pressa løyvde vi 525 000 kroner til to prosjekt. Styreleiar var Reidar Sandal, rådsordførar var Wegard Harsvik (representant for Noregs Mållag), og direktør var Ottar Grepstad. Vi hadde tilsette i 16 faste stillingar og arbeidsavtalar med 67 medarbeidarar som utførte 20,5 årsverk. Til no har vi hatt nær 274 000 gjester og 3 308 000 nettstadbrukarar. I alt har altså nær 3,6 millionar personar nytta tilboda våre. Etter 14 driftsår er dette noko av resultatet: • 83 944 bøker, skrifter, foto, kunsthistoriske og tradisjonelle gjenstandar i samlingane • 3744 arrangement med 8800 utøvarar • 29 temautstillingar er laga og har vore lånte ut 161 gonger til stader i 18 fylke • 10 700 tekstdokument på nettstadene • Arrangement og utstillingar i 146 kommunar i alle fylka • 1072 turnéframsyningar av fire elevprogram for 33 400 elevar og lærarar 46 Visjonen vår er «nynorsk, sjølvsagt, når som helst og kor som helst». Nynorsk kultursentrum ser fram til godt samarbeid med tilsette, medlemer og styre i Noregs Mållag om oppfølginga av Språkåret 2013 – året som ikkje slutta, men gjekk over i andre former. NRK Nynorsk mediesenter Per 1. februar 2014 har NRK Nynorsk mediesenter lært opp 95 nynorskbrukande journalistar sidan 2004, og 70,5 prosent av dei har heil- eller deltidsarbeid i media. 66 av dei arbeider i NRK. Det er tidlegare nynorskpraktikantar i NRK Dagsrevyen, Dagsnytt, Sporten, Kulturnytt, Nitimen, NRK.no, ulike program i NRK P1, P2 og P3 og ved seks distriktskontor. Fleire er journalistar i aviser og nettstader, og informasjonsfolk i ulike verksemder. Søknadsfristen for haustkullet er 15. april og for vårkullet 15. oktober. Nynorskpraktikantane får opplæring i radio, fjernsyn og nett, og praksis i redaksjonen til NRK Sogn og Fjordane. Til slutt har dei to månaders praksis i andre redaksjonar, i og utanfor NRK. Dei har løn i dei seks månadane praktikanttida varer, men korkje bindingstid eller garanti om arbeid i NRK etterpå. -Nynorskpraktikantane og NRK FleRe (systertiltak for rekruttering av fleirkulturelle) sine folk skal reknast som interne søkjarar til stillingar i NRK når dei er ferdige med opplæringa. Men dei må sjølvsagt ha både talent og engasjement for å henge med, seier Magni Øvrebotten. Ho er leiar for NRK Nynorsk mediesenter, som elles har to fast tilsette faglærarar. Nynorsk Avissenter Hausten 2013 starta lokalavisa Firda opp eit nytt opplæringstiltak for nynorskbrukande journalistar i avis og på nett. Nynorsk avissenter er namnet og dei tek inn fire nynorskpraktikantar i gongen, for eit halvt år med opplæring og praksis. Nynorsk avissenter og NRK Nynorsk mediesenter samarbeider om førelesarar og tiltak for meir nynorsk i media, og har sams søknadsfristar. Det er AMEDIA, Vinjefondet og Sparebankstiftinga i Sogn og Fjordane som står bak senteret, og Arve Sandal er leiar for Nynorsk Avissenter. Nynorsk pressekontor Stiftinga Nynorsk pressekontor (i daglegtale Nynorsk pressekontor), leverer nyheiter og bilete til aviser og andre medium. Kontoret har fem fast tilsette, og har vore i drift sidan 1969. Dei siste åra har me markert oss sterkare med fleire nyheitsprodukt til ulike behov i media. Nærskylde tiltak I lag med NTB (Norsk Telegrambyrå) har me eit felles mål om å auke bruken av nynorsk i media. Nye satsingar gir no moglegheiter for akkurat dette. Gjennom samarbeidsavtalen mellom dei to nyheitsbyråa har NPK lansert fleire nye produkt. Me held òg språkkurs inn mot både avisredaksjonar og det offentlege i tillegg til å levere aktualitetsstoff til NDLA, Norsk Digital læringsarena. Stoffet vi er med på å levere til NDLA, er tekst, bilete, video, grafikk, oppgåver, kviss og historiske tilbakeblikk til bruk i vidaregåande opplæring, for elevar og lærlingar. I åra som kjem vil vi halde fram med produktutvikling og tilrettelegging for det nynorske språket i media. Styreleiar i stiftinga er Håvard B. Øvregård, redaktør og dagleg leiar er Karoline Riise Kristiansen. Pirion Bladet Pirion kjem som istikk i Fagbladet seksjon kyrkje, kultur og oppvekst i 8 av deira 11 utgjevingar i 2013. Fagforbundet sitt fagblad Fagbladet hadde i 2013 eit opplag på 60 000. (http://fagpressen.no/katalogen/ magazine/0006). Denne avtalen er gjort via LNK og gjeld til og med 2017. Nettsida www.pirion.no har i 2013 hovudsakleg hatt alt tilgjengeleg materiell frå bladet, pluss somme bokmeldingar og aktuelle nyhendesaker utanom. Målet er at pirion.no skal bli ein ressursbase med inspirasjon og materiell på nynorsk til dei som jobbar med barn i barnehage, sfo og grunnskulen 1.-3. klasse og bibliotekarar. Norsk Plan as har det redaksjonelle ansvaret for bladet og bruker eigne journalistar til det redaksjonelle stoffet. I tillegg har me invitert fleire spaltistar til den faste kommentarspalta PitParion, for å gje eit spenn og ulike syn på språk, litteratur og barnekulturformidling. Dette bidreg òg til at Pirion vert kjend for andre ved at skribentar deler Pirion i sitt eige nettverk. Det siste året har Pirion hatt ei positiv utvikling, både med tanke på talet følgjarar på Facebook (www. facebook.com/pages/Pirion/) og Twitter (@avisapirion), og eit auka engasjement i form av kommentar, innspel og tips inn mot redaksjonen. Det gler oss at stadig fleire oppdagar Pirion som eit aktuelt kulturmagasin, og me håpar denne positive trenden også vil halde fram i året som kjem. Styret til Pirion er sett saman av representantar frå LNK, Noregs Mållag og Norsk Barneblad og i 2013 styret sett saman slik: Styrar Vidar Høviskeland (LNK), nestleiar Gunhild Hammeraas (Norsk Barneblad) og Hege Myklebust (Noregs Mållag) Pirion får driftsstøtte frå Utdanningsdirektoratet, Fagforbundet og frå LNK. 47 Vedlegg og statistikk Vedlegg og statistikk Nynorsk skulemål 1930-2012 For 1992, 1993 og 1994 ligg det ikkje føre rette tal. Det kjem av at statistikkføringa er endra etter at KUF tok over. 1944 Prosent: 34,1 1930 Prosent: 19,5 48 1957 Prosent: 23,9 Tal: 103 181 1971 Prosent: 17,5 Tal: 94 656 1984 Prosent: 16,7 Tal: 91 162 1997 Prosent: 16,1 Tal: 89 637 2013 Prosent: 12,51 Tal: 76977 Vedlegg og statistikk Skulemålet i alle fylka 2012-2013 og 2013-2014 Tabellen viser elevtal i kvart fylke og kor stor prosentdel av desse som har nynorsk som hovudmål. Tal frå Grunnskolens Informasjonssystem (GSI). Østfold Akershus Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og fj Møre og R S-Trøndelag N-Trøndelag Nordland Troms Finnmark Sum 2012-2013 BMNN Sum % NN 34501 - 34501 - 76565 5 76570 0,01 58822 1 58823 0,01 22439 1 22440 0,01 18059 4006 22065 18,16 31739 912 32651 2,79 28910 1 28911 0,01 17896 2136 20032 10,66 13617 779 14396 5,41 22128 744 22872 3,25 44819 14120 58939 23,96 37722 23948 61670 38,83 364 13815 14179 97,43 15880 16891 32771 51,54 35872 40 35912 0,11 17295 - 17295 - 29015 1 29016 0,01 19418 10 19428 0,05 8518 1 8519 0,01 533579 77411 610990 Totalt Bokmål Nynorsk Samisk Andre Samla Nynorsk % 2012-2013 533579 77411 873 2928 614791 12,59% 2013-2014 BMNN Sum 34220 - 34220 77156 6 77162 60114 2 60116 22168 2 22170 17809 3903 21712 31793 909 32702 28815 1 28816 17914 1959 19873 13537 759 14296 22145 738 22883 44978 14199 59177 37982 23873 61855 365 13736 14101 15872 16825 32697 35847 52 35899 17192 2 17194 28554 1 28555 19358 10 19368 8419 - 8419 534238 76977 611215 % NN 0,01 0,01 0,01 17,98 2,78 0,01 9,86 5,31 3,23 23,99 38,60 97,41 51,46 0,14 0,01 0,01 0,05 - 2013-2014 534238 76977 822 3223 615260 12,51% 49 Vedlegg og statistikk Når byter elevane mål? Grafen til høgre syner fordelinga mellom bokmål og nynorsk for elevane som byrja på skulen i 2004. 1. klasse 2. klasse 3. klasse 4. klasse 5. klasse 6. klasse 7. klasse 8. klasse 9. klasse 10. klasse BM 50877 51169 51496 51819 52250 52645 53173 54072 54715 55077 NN 8539 8455 8440 8466 8420 8407 8362 7620 7448 7424 60000 50000 40000 30000 Serie1 Serie2 20000 10000 50 10.klasse 9. klasse 8. klasse 7.klasse 6. klasse 5.klasse 4.klasse 3. klasse 2. klasse 1. klasse 0 Vedlegg og statistikk Skulemålsrøystingar 2004-2013 Dato Krins Oppland 070604 Engjom 241004 Reinli 220811 Skåbu 120312 Otta 230512 Fagernes 090913 Sel 090913 Heidal Buskerud 010404 Skurdalen/Dagali 120905 Holet Telemark 100507 Yli 011008 Rygi 011008 Gransherad 170310 Attrå 170310 Hovin 05-060513 (Fire skular) Aust-Agder 030510 Åmli 030510 Dølemo Vest-Agder 160206 Austerdalen 191107 Kvinlog Rogaland 300304 Soma 130504 Stokkastrand 030604 Heskestad 120905 Ålgård 200206 Oltedal 140512 Sola Hordaland 310510 Træet 310510 Fauskanger Sogn og Fjordane 141105 Florø Møre og Romsdal 020507 Aure 020507 Lesundet 020507 Straumsvik 100310 Batnfjord 170310 Øvre Rindal 060711 Torvikbukt 120911 Halsa Nord-Trøndelag 200405 Røysing 010605 Røysing 290910 Vålen Kommune Røysteføre Nynorsk Bokmål Vedtak Gausdal Sør-Aurdal Nord-Fron Sel Nord-Aurdal Sel Sel 656 344 431 3023 5050 199 144 150 76 196 114 275 110 76 95 103 348 84 138 Nynorsk Nynorsk Nynorsk Bokmål Bokmål Nynorsk Nynorsk Hol Hol 305 588 81 221 85 71 Bokmål Nynorsk Notodden Notodden Notodden Tinn Tinn Sauherad 680 1400 700 1312 195 23 15 35 109 35 197 109 134 65 191 65 302 Bokmål Bokmål Bokmål Bokmål Bokmål Bokmål Åmli Åmli 1420 261 360 75 334 44 Bokmål Bokmål Kvinesdal Kvinesdal 500 459 68 200 115 71 Bokmål Nynorsk Sandnes Karmøy Lund Gjesdal Gjesdal Sola 602 973 351 570 842 64 255 93 359 131 44 81 103 108 306 107 17 Bokmål Nynorsk Bokmål Nynorsk Nynorsk Bokmål Askøy Askøy 949 690 130 105 80 96 Nynorsk Nynorsk Flora 4065 176 206 Nynorsk Aure Aure Aure Gjemnes Rindal Gjemnes Halsa 1175 188 320 1477 443 389 37 76 301 63 74 180 237 53 77 420 89 123 587 Nynorsk Nynorsk Nynorsk Bokmål Bokmål Bokmål Bokmål Steinkjer Steinkjer Steinkjer 414 414 215 130 126 60 121 181 78 Ugyldig Bokmål Bokmål 51 Lag og medlemstal Noregs Mållag Lagsnr. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0100 0101 0102 0103 0104 0105 0106 0107 0108 0110 0111 0112 0113 0114 0115 0116 0117 0118 0119 0120 0199 AUSTMANNALAGET 408 Alvdal og Tynset Mållag 15 Hadeland Dialekt og Mållag 19 Elverum Mållag* 16 Folldal Mållag 31 Lillehammer Mållag 36 Gjøvik og omland Mållag* 4 Hamar Dialekt- og Mållag 35 Mållaget «Ivar Kleiven» 39 59 Nord-Fron Mållag1 Ringebu Mållag* 10 Gausdal Dialekt- og Mållag 44 Skjåk Mållag* 6 1 37 Sør-Fron Dialekt- og Mållag Toten Dialekt- og Mållag 3 Trysil Mållag* 2 Tynset Mållag (slått saman med Alvdal) 15 Odal Mållag* 3 Lesja og Dovre Dialekt- og Mållag 34 Fron Mållag1 Direktemedlemer Austmannalaget 0 399 28 17 14 33 37 4 32 40 57 7 41 6 35 3 3 398 29 20 13 33 40 3 32 36 54 8 43 5 36 2 4 412 30 24 13 32 37 4 34 52 52 6 39 6 38 3 4 399 27 25 13 34 36 5 30 51 52 5 33 6 35 3 4 396 25 22 11 34 41 3 32 57 43 5 31 11 31 3 4 447 25 22 12 36 40 1 35 79 45 6 36 10 35 19 3 2 38 3 37 2 36 2 37 3 37 2 36 2 0 0 1 3 5 0200 0201 0202 0204 0205 0206 0207 0299 VALDRES MÅLLAG Etnedal Mållag Nord-Aurdal Mållag Sør-Aurdal Mållag Vang Mållag Vestre Slidre Mållag* Øystre Slidre Mållag Direktemedlemer Valdres Mållag 143 21 55 13 12 15 27 0 145 23 56 15 13 14 24 0 158 24 51 15 27 16 24 1 163 23 49 18 27 16 30 0 174 29 50 17 30 16 32 0 167 28 53 20 25 16 25 0 174 33 56 22 28 13 22 0 0300 0301 0302 0303 0304 0307 0308 0399 BUSKERUD MÅLLAG Drammen og Eiker Mållag Gol Mållag Hemsedal Mållag Hol Mållag* Rollag Mållag Ål Mållag Direktemedlemer Buskerud Mållag 396 24 57 105 37 27 146 0 387 24 52 104 38 27 142 0 382 25 51 98 39 29 140 0 375 26 45 92 41 30 139 2 372 27 44 96 40 28 135 2 372 29 45 102 40 29 123 4 373 31 50 105 36 27 118 6 0400 0401 0402 0405 0406 0407 0409 0410 0412 0413 0414 FYLKESMÅLLAGET VIKVÆRINGEN105610511154 1043 BUL i Oslo 496 469 570 423 Bærum Mållag 53 50 48 53 Oslo Mållag 196 220 213 243 Teatermållaget 63 58 59 50 Asker Mållag 31 35 36 34 Øvre Romerike Mållag 30 30 29 28 Ås Mållag 52 54 56 57 Lørenskog Mållag 27 30 25 23 Follo Mållag 40 42 37 39 Sandefjord og Sandar Mållag 38 34 54 64 1014 388 50 244 54 35 28 53 24 41 67 1 1044 1064 435 434 50 50 240 260 54 52 30 27 22 28 56 55 15 12 40 42 71 70 Nord-Fron Mållag og Sør-Fron Dialekt- og Mållag vart i 2013 til Fron Mållag. 52 510 25 24 11 33 46 3 42 100 49 6 39 10 38 25 6 2013 Endring 532 24 30 10 35 44 5 55 100 0 5 40 10 0 30 6 22 -1 6 -1 2 -2 2 13 0 -49 -1 1 0 -38 5 0 4% -4 % 20 % -10 % 6% -5 % 40 % 24 % 0% 4 4 38 37 87 11 10 226 242 38 36 86 103 24 25 33 32 18 19 26 25 1 2 391 378 42 45 47 48 106 92 39 39 29 27 119 118 9 9 1332 1342 416 458 70 69 443 437 53 50 34 34 41 33 68 63 16 13 51 47 83 87 0 -1 87 -1 0% -3 % -10 % 16 -2 17 1 -1 1 -1 1 7% -6 % 17 % 4% -3 % 5% -4 % 50 % -13 3 1 -14 0 -2 -1 0 -3 % 7% 2% -15 % 0% -7 % -1 % 0% 10 42 -1 -6 -3 0 -8 -5 -3 -4 4 1% 9% -1 % -1 % -6 % 0% -24 % -8 % -23 % -9 % 5% -20 % 3% 0% 17 % 0% Vedlegg og statistikk Lagsnr. 0415 0416 0499 9807 Nøtterø Mållag* Bakkenteigen Mållag (skipa 2011) Direktemedlemer Vikværingen Skedsmo Mållag 0500 0501 0502 0503 0504 0505 0506 0507 0508 0510 0511 0512 0513 0514 0515 0516 0599 TELEMARK MÅLLAG Bø Mållag Mållaget Dag Drangedal Mållag Heddal/Notodden Mållag* Hjartdal Mållag Kviteseid Mållag Lunde Mållag* Nes Mållag Rauland Mållag (inn i Vinje Mållag) Seljord Mållag Vinje Mållag Tokke Mållag Tinn Dialekt- og Mållag Nissedal Mållag Fyresdal Mållag* Direktemedlemer Telemark Mållag 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2 3 3 2 1 2 2 0 28 0 26 0 24 0 27 1 28 4 25 7 25 507 68 51 22 23 25 37 8 34 18 47 64 25 39 38 8 0 524 72 51 23 24 23 34 7 36 20 41 71 28 39 48 7 0 512 69 52 23 23 24 33 8 34 18 40 65 28 39 49 7 1 499 67 55 22 20 18 31 8 36 18 36 66 26 39 50 7 0 485 66 58 21 19 21 33 7 32 15 34 62 22 40 48 7 0 452 60 56 20 13 19 33 4 29 13 37 64 19 35 42 7 1 473 60 51 19 19 17 34 5 34 15 36 76 21 33 46 6 1 0600 0601 0602 0603 0605 0606 0607 0608 0609 0610 0698 AUST-AGDER MÅLLAG 296 Austegdelaget 58 Bygland Mållag 39 Gjerstad Mållag 26 Landvik Mållag 52 Valle Mållag 38 Vegusdal Mållag 19 Åmli Mållag 32 Vegårshei Mållag 19 Bykle Mållag 13 Direktemedlemer Aust-Agder Mållag 0 284 53 46 23 44 40 15 32 19 12 0 291 51 46 22 55 39 13 33 20 12 0 290 47 45 28 47 37 14 32 21 18 1 291 44 43 22 53 38 15 34 20 21 1 290 41 46 23 42 47 14 34 20 19 4 300 42 48 25 48 45 18 32 19 21 2 0700 0701 0702 0703 0705 0706 0707 0708 0709 0710 0711 0712 0713 0714 0715 0716 0717 0799 VEST-AGDER MÅLLAG Lindesnes Ungdomslag Evje og Hornnes Mållag Flekkefjord U.lag og Mållag Iveland Mållag Mållaget i Kristiansand Kvinesdal Mållag Marnar Mållag Songdalen Mållag Søgne Mållag Vennesla Dialekt- og Mållag Lista Mållag Grindheim Mållag Åseral Mållag* Sirdal Mållag* Tingvatn Mållag* Kvås Mållag (skipa 2011) Direktemedlemer Vest-Agder Mållag 447 50 51 45 16 81 12 41 36 30 10 16 23 10 8 18 509 80 51 47 17 84 23 40 37 30 24 21 22 9 7 17 522 74 52 39 16 97 35 45 35 25 25 22 26 9 7 15 520 74 47 42 18 101 32 47 31 20 27 24 23 9 8 15 516 76 49 44 16 105 27 43 32 23 27 21 20 10 7 14 528 76 44 44 19 119 23 42 29 23 23 22 23 16 9 13 0 0 0 2 2 3 538 76 48 43 21 116 20 46 31 21 20 23 18 15 9 16 15 0 2013 Endring 2 2 19 16 11 9 25 24 529 528 72 77 56 54 24 23 17 21 18 25 35 35 4 4 47 42 0 -3 -2 -1 0% -19 % -22 % -4 % -1 5 -2 -1 4 7 0 0 -5 0% 6% -4 % -4 % 19 % 28 % 0% 0% -12 % 45 43 96 94 25 23 35 32 44 46 6 6 5 3 330 334 40 41 58 59 28 24 56 55 42 52 17 17 39 40 21 17 27 26 2 3 576 572 76 72 49 48 41 42 20 21 129 130 21 22 55 53 33 29 17 15 23 22 30 30 17 19 15 13 9 17 20 20 17 16 4 3 -2 -2 -2 -3 2 0 -2 -5 % -2 % -9 % -9 % 4% 0% -67 % 4 1 1 -4 -1 10 0 1 -4 -1 1 1% 2% 2% -17 % -2 % 19 % 0% 3% -24 % -4 % 33 % -4 -4 -1 1 1 1 1 -2 -4 -2 -1 0 2 -2 8 0 -1 -1 -1 % -6 % -2 % 2% 5% 1% 5% -4 % -14 % -13 % -5 % 0% 11 % -15 % 47 % 0% -6 % -33 % 53 Vedlegg og statistikk Lagsnr. 2005 0800 0801 0802 0803 0804 0805 0806 0807 0808 0809 0811 0812 0813 0814 0815 0816 0817 0818 0819 0899 ROGALAND MÅLLAG BUL i Stavanger Dalane Mållag* Finnøy Mållag* Forsand Mållag Gjesdal Mållag Hjelmeland Mållag Sandnes Mållag Hå Mållag* Klepp Mållag Sauda Mållag* Sjernarøy Mållag* Stavanger Mållag Strand Mållag Suldal Mållag Time Mållag Randaberg Mållag* Sola Mållag Rennesøy Mållag* Direktemedlemer Rogaland Mållag 1050 1023 1017 121 121 119 38 33 33 21 20 18 29 23 28 69 67 64 69 61 60 99 95 92 48 52 50 50 52 47 51 49 45 13 13 14 102 103 101 70 63 66 90 90 90 116 113 120 6 7 7 40 43 48 18 18 15 0 0 0 0900 0901 0902 0903 0904 0906 0907 0909 0910 0911 0999 KARMSUND MÅLLAG 338 Etne Mållag 78 Haugesund Mållag og U. lag 106 Karmøy Mållag* 22 Sveio Mållag 31 Skjold og Vats Mållag (lagt lagt) 31 Skånevik Mållag 15 Tysvær Mållag* 16 Vindafjord Mållag (tidl. Ølen Mållag) 28 Bokn Mållag 11 Direktemedlemer Karmsund Mållag 0 1000 1001 1002 1003 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 HORDALAND MÅLLAG Alversund Mållag Arna Mållag Bergen Ungdomslag Ervingen Fana Mållag Husnes Mållag Jondal Mållag Kvam Mållag Lindås Mållag Odda Mållag Os Mållag Ostereidet Mållag Stord Mållag Ulvik Mållag Voss Mållag Åsane Mållag (lagt ned) Meland Mållag Osterøy Mållag Radøy Mållag Granvin Mållag* 54 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1049 120 29 16 28 62 57 91 48 47 42 14 104 60 102 160 7 47 15 0 1034 115 28 16 26 60 56 101 48 49 42 12 110 61 97 143 8 47 15 0 341 72 107 19 29 31 16 15 34 18 0 348 66 99 20 47 30 18 17 34 17 0 334 65 92 18 48 29 16 15 38 13 0 2301 2263 2272 50 56 58 100 108 94 254 237 221 95 94 93 37 34 35 35 37 36 55 52 51 37 30 30 114 113 112 83 81 99 18 18 18 116 108 123 34 29 32 243 251 258 46 44 42 73 76 73 63 58 58 76 78 89 7 5 4 2289 60 86 198 88 35 37 64 31 117 100 17 128 32 259 40 80 61 93 4 2242 58 79 203 86 35 37 80 30 126 86 16 135 31 235 36 77 62 92 5 327 73 106 20 30 30 14 17 26 11 0 2013 1005 1025 1096 1079 105 109 104 108 26 27 27 21 15 14 16 16 26 27 23 20 61 56 57 57 49 58 57 54 98 101 107 115 43 39 46 46 50 56 63 67 40 41 47 44 9 12 12 12 119 120 154 147 61 69 70 68 99 93 95 89 139 140 146 142 7 7 8 10 44 41 45 44 14 15 17 17 0 0 2 2 312 347 421 418 65 64 82 75 94 98 105 99 22 22 30 31 45 49 51 57 22 16 35 13 0 24 16 64 10 0 2175 2290 36 59 70 68 201 210 84 88 40 54 37 35 76 70 34 46 118 119 87 88 16 29 137 170 34 36 221 210 71 71 87 5 73 72 92 4 Endring -17 4 -6 0 -3 0 -3 8 0 4 -3 0 -7 -2 -6 -4 2 -1 0 0 -2 % 4% -29 % 0% -15 % 0% -6 % 7% 0% 6% -7 % 0% -5 % -3 % -7 % -3 % 20 % -2 % 0% 0% -3 -7 -6 1 6 -1 % -9 % -6 % 3% 11 % 32 31 -1 20 17 -3 88 94 6 12 13 1 1 1 0 3056 2936 -120 90 87 -3 71 68 -3 204 215 11 126 113 -13 59 43 -16 35 34 -1 84 77 -7 54 50 -4 136 130 -6 97 97 0 38 47 9 251 276 25 45 41 -4 240 232 -8 -3 % -18 % 6% 8% 0% 76 82 97 8 79 86 93 9 3 4 -4 1 -4 % -3 % -4 % 5% -12 % -37 % -3 % -9 % -8 % -5 % 0% 19 % 9% -10 % -3 % 4% 5% -4 % 11 % Vedlegg og statistikk Lagsnr. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1021 1022 1023 1025 1026 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1099 Ullensvang Mållag Austevoll Mållag Bømlo Mållag* Sotra Mållag Askøy Mållag Bergen Mållag Masfjorden Mållag* Samnanger Mållag* Eidfjord Mållag* Fusa Mållag* Tysnes Mållag* Ølve Mållag Vaksdal Mållag (lagt ned) Øygarden Mållag Direktemedlemer Hordaland Mållag 216 5 35 101 27 97 31 14 1 31 5 134 44 24 0 200 5 29 101 31 117 28 16 1 28 6 130 40 22 0 190 6 30 99 31 124 30 13 1 26 7 126 40 23 0 174 7 30 99 33 164 27 12 1 29 7 114 39 23 0 171 7 29 96 35 159 26 11 1 28 4 108 36 22 0 162 27 12 107 33 162 24 12 3 26 5 110 38 22 7 155 34 27 101 36 176 22 12 3 26 5 109 33 21 7 1100 1101 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1198 SOGN OG FJORDANE MÅLLAG 705 Hyllestad Mållag* 12 Kyrkjebø Mållag 58 Sogndal Mållag 69 Balestrand Mållag* 23 Årdal Mållag* 17 Lærdal Mållag 48 Leikanger Mållag 31 Luster Mållag 57 Vik Mållag 19 Davik Mållag* 3 Flora Mållag 50 Førde Mållag 80 Nordfjordeid Mållag* 6 Gloppen Mållag 65 Stryn og Hornindal Mållag* 23 Naustdal Mållag 64 Vågsøy Mållag* 16 Jølster Mållag 40 Fjaler Mållag* 21 Selje Mållag* 2 Direktemedlemer Sogn og Fjordane M. 1 705 10 53 74 24 18 47 31 52 20 3 46 90 7 72 23 61 15 36 20 1 2 689 10 53 81 21 18 46 31 54 21 3 43 76 5 73 21 56 17 36 22 2 0 723 7 47 87 23 19 52 33 52 18 3 45 80 5 80 25 56 16 49 21 1 4 763 9 51 87 25 19 49 31 51 18 3 49 95 7 80 25 57 18 54 28 1 6 789 11 50 88 31 18 53 28 52 22 2 57 88 13 81 27 52 16 60 26 2 12 797 12 53 93 32 21 52 32 47 23 2 57 82 16 71 28 55 16 65 25 4 11 1300 1301 1302 1304 1305 1307 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 SUNNMØRE MÅLLAG 576 Borgund Mållag* 59 Giske Mållag 26 Hareid Mållag 68 Rovde Mållag (slått saman med Vanylven) 5 Ulstein Mållag 53 Volda Mållag 117 Skodje og Ørskog Mållag* 38 Ørsta Mållag 70 Sykkylven Mållag 29 Herøy Mållag 33 Vanylven Mållag 6 Norddal Mållag 23 Sula Mållag 49 605 54 26 81 5 47 115 36 98 30 33 6 21 52 620 51 26 77 5 50 117 33 110 32 36 7 26 48 647 53 25 77 622 52 26 76 669 55 30 78 702 53 31 73 173 159 44 41 33 29 131 136 50 44 530 462 28 25 15 15 4 3 37 34 9 11 117 117 47 29 29 16 54 977 962 13 14 53 53 117 116 28 27 30 25 62 61 41 41 59 60 25 28 2 2 74 72 103 104 33 34 82 84 33 31 57 55 16 16 72 70 36 36 3 3 38 30 817 865 65 60 33 35 83 88 51 121 33 109 38 39 19 24 56 44 106 32 116 37 40 17 23 52 46 111 30 126 36 44 29 23 49 53 109 34 136 38 44 32 25 50 77 127 39 161 40 52 32 25 47 80 129 36 163 42 51 32 31 44 Endring -14 -3 -4 5 -6 -68 -3 0 -1 -3 2 0 -9 % -7 % -14 % 4% -14 % -15 % -12 % 0% -33 % -9 % 18 % 0% 0 38 0% 70 % -15 1 0 -1 -1 -5 -1 0 1 3 0 -2 1 1 2 -2 -2 0 -2 0 0 -8 -2 % 7% 0% -1 % -4 % -20 % -2 % 0% 2% 11 % 0% -3 % 1% 3% 2% -6 % -4 % 0% -3 % 0% 0% -27 % 48 -5 2 5 6% -8 % 6% 6% 3 2 -3 2 2 -1 0 6 -3 4% 2% -8 % 1% 5% -2 % 0% 19 % -7 % 55 Vedlegg og statistikk Lagsnr. 1317 Haram Mållag (skipa 2011) 1318 Sande Mållag (skipa 2013) 1398 Direktemedlemer Sunnmøre Mållag 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 12 0 1 2 2 1 12 12 1400 1401 1403 1404 1406 1408 1410 1411 1499 ROMSDAL MÅLLAG Molde Mållag Aukra Mållag* Vestnes Mållag* Eide og Fræna Mållag* Rauma Mållag Sandøy Mållag (lagt ned) Nesset Mållag* Direktemedlemer Romsdal Mållag 151 53 9 35 12 34 3 5 0 153 54 10 30 12 39 3 5 0 148 49 9 34 10 37 145 49 8 32 16 34 143 55 7 32 13 30 148 59 7 26 14 35 148 58 9 28 14 31 6 3 5 1 5 1 5 2 6 2 1500 1501 1503 1504 1505 1508 1509 1510 1511 1599 NORDMØRE MÅLLAG Aure Mållag Fosna Mållag Gjemnes Mållag Surnadal Heimbygdlag Ålvundeid og Ålvundfjord Mållag Rindal Heimbygdlag Tingvoll Mållag Halsa Heimbygdlag Direktemedlemer Nordmøre Mållag 256 18 15 39 56 55 22 33 18 0 252 17 16 38 56 58 22 29 16 0 255 24 15 39 55 55 20 29 17 1 233 25 17 39 37 49 22 30 13 1 243 23 17 38 43 57 20 27 17 1 253 22 17 42 42 60 24 26 16 4 255 23 15 43 44 57 24 26 20 3 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1608 1609 1612 1615 1617 1618 1619 1620 1622 1623 1625 1627 1628 1629 1699 TRØNDERLAGET Levanger Mållag BUL Nidaros (meldt ut 2012) Hemne Mållag* Inderøy Mållag Leksvik Mållag (lagt ned) Namdalseid Mållag (lagt ned) Nidaros Mållag Rennebu Mållag Skaun Mållag Mållaget Snåsningen* Mållaget Sparbyggjen Steinkjer Mållag Stjørdal Mållag* Verdal Mållag Beitstad Mållag (inn i Steinkjer Mållag) Orkdal Mållag Ogndal Mållag* Melhus Mållag* Sørfosen språk- og dialektlag* Direktemedlemer Trønderlaget 706 56 189 3 66 23 7 97 25 61 3 48 23 14 22 18 32 11 7 704 54 196 1 62 24 706 58 189 2 61 22 677 56 195 1 58 21 643 55 170 1 59 22 627 57 151 1 55 22 620 54 142 1 50 20 1 95 23 56 3 46 24 14 21 16 34 11 13 6 5 97 27 52 3 51 22 15 21 19 32 11 11 6 7 98 27 49 4 43 17 13 18 18 30 8 12 6 3 99 24 43 4 44 17 13 16 15 30 9 13 5 4 102 23 40 3 39 18 13 17 17 28 7 12 6 16 108 22 46 3 40 18 15 15 15 29 4 14 6 18 1700 1701 1702 1703 1799 NAUMDØLA MÅLLAG Høylandet Mållag* Ytre Namdal Mållag Overhalla Mållag* Direktemedlemer Naumdøla Mållag 52 12 27 13 0 53 10 29 14 0 48 9 26 13 0 46 7 26 12 1 44 7 23 12 2 47 9 24 11 3 45 8 22 12 3 56 2013 Endring 22 25 33 14 16 179 176 69 68 9 9 27 24 14 15 49 49 3 33 2 13 % -3 -1 0 -3 1 0 -2 % -1 % 0% -13 % 7% 0% 8 8 3 3 282 267 25 25 18 16 44 43 60 53 59 59 24 24 26 23 21 19 5 5 514 501 59 59 1 1 51 49 0 0 0% 0% -15 0 -2 -1 -7 0 0 -3 -2 0 -6 % 0% -13 % -2 % -13 % 0% 0% -13 % -11 % 0% -13 0 -3 % 0% 0 -2 0% -4 % 5 -2 -2 0 -2 -1 0 -1 3% -11 % -5 % 0% -6 % -3 % 0% -7 % -1 0 -1 0 -6 -3 % 0% -8 % 0% -24 % -1 1 -1 -1 0 -2 % 13 % -5 % -8 % 0% 143 148 20 18 41 39 5 5 38 36 34 33 17 17 15 14 33 32 7 7 13 12 6 6 31 25 46 45 7 8 21 20 13 12 5 5 12 % Vedlegg og statistikk Lagsnr. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1800 1802 1803 1804 1805 1807 1809 1899 NORDLAND MÅLLAG* Salten Mållag Bø Bygdelag* Hadsel Mållag* Narvik Mållag* Vestvågøy Mållag* Andøy Mållag* Direktemedlemer Nordland Mållag 34 17 11 1 3 1 1 0 34 18 10 1 3 1 1 0 28 15 8 1 2 1 1 0 29 16 7 1 1 0 1 0 28 16 9 1 1 0 1 0 29 15 7 1 3 0 0 3 32 17 7 1 0 0 2 5 1900 1902 1903 1904 1905 1907 1909 1910 1911 1999 TROMS OG FINNMARK MÅLLAG181 Lenvik Mållag (lagt ned) 1 Målselv Mållag 37 Tromsø Mållag 76 Balsfjord Mållag 14 Nordreisa Mållag* 3 Alta Mållag* 5 Varanger Mållag 26 Harstad og omland Mållag 19 Direktemedlemer Troms og Finnmark 0 175 1 34 71 14 3 5 29 18 0 172 1 34 67 13 4 7 28 17 1 174 1 38 71 13 3 7 24 16 1 178 1 36 72 15 3 7 25 17 2 171 1 30 73 14 3 6 23 18 3 184 2200 2201 2202 2203 2299 ØSTFOLD MÅLLAG Fredrikstad Mållag Sarpsborg Mållag Indre Østfold Mållag Direktemedlemer Østfold Mållag 83 53 11 19 0 77 48 12 17 0 80 50 11 19 0 83 54 11 18 0 82 54 10 18 0 83 50 11 21 1 91 56 13 22 0 9700 9701 9702 9703 9706 9707 9710 9711 9712 9713 YRKESMÅLLAGA Løvebakken Mållag* Medisinsk Mållag Juristmållaget Noregs Forretningsmållag* Noregs Lærarmållag Mediemållaget Teologisk Mållag* Landbruksmållaget Trafikklærarmållaget (skipa 2007)* 404 28 93 62 21 104 80 2 14 423 18 116 70 20 103 80 2 13 1 450 17 117 87 21 101 89 2 13 3 420 15 109 75 20 93 91 2 13 2 425 15 114 75 20 84 102 1 13 1 419 11 107 81 18 78 108 1 13 2 439 12 110 87 18 84 113 1 12 2 9800 BEINVEGES INNMELDE LAG 9801 Kvinnherad Mållag 9809 Vefsn Mållag 72 18 54 74 23 51 77 20 57 86 33 53 86 39 47 86 42 44 90 45 45 9950 Direktemedlemer i NM Lagsnr. 9998 NOREGS MÅLLAG u/ NMU 9999 NOREGS MÅLLAG m/ NMU 2005 2006 2007 33 72 16 3 7 26 21 6 2013 41 42 18 18 8 8 0 0 0 0 0 0 2 2 13 14 217 208 37 38 90 85 16 16 4 4 7 7 28 27 23 20 12 11 107 125 61 76 14 16 29 32 3 1 496 499 16 18 111 113 106 111 20 19 107 102 122 122 1 1 12 12 1 1 113 106 65 60 48 46 7 7 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Endring 1 0 0 2% 0% 0% 0 1 0% 7% -9 -4 % 1 -5 0 0 0 -1 -3 -1 3% -6 % 0% 0% 0% -4 % -15 % -9 % 18 14 % 15 20 % 2 13 % 3 9% -2 -200 % 3 2 2 5 -1 -5 0 0 0 0 1% 11 % 2% 5% -5 % -5 % 0% 0% 0% 0% -7 -5 -2 -7 % -8 % -4 % 0 0% Endring 10162 10167 10323 10251 10125 10068 10433 12256 12164 -92 11882 11580 11885 11697 11401 11180 11495 13531 13214 -317 -1 % -2 % * Desse laga er anten under 10 medlemer eller har ikkje levert årsmelding dei siste tre åra. Medlemstalet for laga som er med i både Noregs Ungdomslag og Noregs Mållag gjeld berre medlemer over 14 år. 57 Vedlegg og statistikk Lag og medlemstal Norsk Målungdom fine t-skjorter Landsmøtet til Norsk Målungdom i Fredrikstad, pluss gjester. (Foto: Odin Hørthe Omdal) Medlemer per fylke 2010 2011 Akershus 45 47 Aust-Agder 14 18 Buskerud 21 14 Finnmark 4 4 Hedmark 8 13 Hordaland 242 214 Møre og Romsdal 87 77 Nord-Trøndelag 8 8 Nordland 12 6 Oppland 24 24 Oslo 196 195 Rogaland 128 123 Sogn og Fjordane 128 165 Sør-Trøndelag 99 65 Telemark 31 33 Troms 15 9 Utlandet 5 8 Vest-Agder 34 32 Vestfold 3 5 Østfold 8 6 Sum 1112 1066 58 2012 2013 48 47 23 18 13 15 9 9 18 18 273 316 131 132 23 18 11 21 29 35 217 190 125 101 169 215 87 92 27 33 19 18 8 4 33 21 6 12 6 15 1275 1330 Lokallag i 2013 Medlemer Alikkavæl dialekt- og målungdom (Vestfold) 9 Alta dialekt- og målungdom 8 Bergen Målungdom 46 Firda Målungdom (Sandane) 86 hEiderleg Målungdom (Eid) 18 Katta Målungdom (Oslo) 22 Kongsgård Elevmållag (Stavanger) 8 Målsiddisane (Stavanger) 31 Målungdomen i Oslo 27 Norsk Målungdom Ålesund og omland 34 Ryfylke Målungdom 19 Skibladner Målungdom (Hamar) 15 Studentmållaget i Agder 12 Studentmållaget i Bergen 110 Studentmållaget i Nidaros 78 Studentmållaget i Oslo 166 Studentmållaget i Stavanger 10 Sunnhordland Målungdom 75 Søre Sunnmøre Målungdom 64 Østfold dialekt- og målungdom 13 Ås studentmållag 14 Vedlegg og statistikk Reiseverksemda Lista viser dei møta som styremedlemer eller tilsette i Noregs Mållag har delteke på i arbeidsperioden. Styremøte og mindre møte er ikkje tekne med, heller ikkje interne arbeidsmøte og møte med NMU sentralt. Heller ikkje reiser i samband med Nynorskstafetten. Representantane for Noregs Mållag har halde innleiingar, talar, helsingar eller orienteringar på dei fleste møta som er oppførte. Dato StadKvaKven 2013 15.03. Fredrikstad Landsmøte i Norsk Målungdom Øvregård 6.-7.04. Jørpeland Årsmøte Rogaland Mållag Øvregård 08.04. Nes Møte om skulemålsrøysting Nes Arnøy 10.04. Oslo Nynorskkurs i regi av BUL i Oslo Arnøy 24.-25.04. Voss Landsting i LNK Tennø og Arnøy 30.04. Sandane Møte med statssekretær Elisabet Dahle Tennø 02.05. Skien Generalforsamling Dag Bondeheim Endresen 06.05. Oslo Møte med NRK Super Tennø og Endresen 14.05. Oslo Språkårsforum (Språkåret) Endresen 22.05. Seljord Opning av nynorsknettstad Hjelmbrekke 04.06. Oslo Møte med Riksteatret Endresen 06.06. Oslo Møte med Samlaget Tennø 08.06. Oslo Gatefest Bondeheimen 100 år Helleve 18.06. Oslo Møte med kommunal- og regionaldep. om skjønsmidlar Tennø og Arnøy 20.06. Oslo Møte med Avinor og Snøhetta Endresen og Helleve 22.06. Fjærland Boknatta Tennø 27.06. Ørsta Nynorsk forum Tennø og Endresen 27.-30.06. Ørsta Dei nynorske festspela Tennø, Hjelmbrekke og Endresen 10.07. Ørsta Møte med Nynorsk kultursentrum om felles utspel 5. 8. Tennø 10.07. Ørsta Innleiing på sumarleiren til Norsk Målungdom Tennø 02.08. Luster Møte med Noregs Ungdomslag Tennø 05.08. Ørsta Markering av 200-årsdagen til Ivar Aasen Tennø, Hjetland, Kjøde og Lothe 05.08 Oslo Kransnedlegging på Ivar Aasen-bautaen Nygård 14.08. Oslo Haustlansering Samlaget Helleve 19.08. Bergen Debattmøte om nynorsk, Mållaget i panelet Tennø 25.08. Sogndal Valkampappell på SV-møte Tennø 30.08. Oslo Presentasjon av Missale Parvum, katolsk liturgi på nynorsk Endresen 19.09 Oslo Møte med Nynorsk pressekontor Lothe 24.09. Oslo Utdeling av nynorsk journalistpris (Kringkastingsringen) Endresen 27.09. Haram Innleiing på møte i Haram Mållag Tennø 02.10. Oslo Utdeling av pris til Årets nynorskkommune Endresen 08.10. Oslo Jubileumsseminaret Nynorsk på mange arenaer (DNT) Endresen, Arnøy og Helleve 16.10. Oslo Møte med Noregs Bank om den nye setelserien Endresen 18.10. Oslo Nynorsk forum Tennø og Endresen 23.10 Inderøy Føredrag på Inderøy vgs Arnøy 23.10 Levanger Møte med Høgskolen i Nord-Trøndelag om norskopplæringa for lærarstudentar Arnøy 25.10. Oslo Møte med Samlaget Tennø og Endresen 09.11. Hamar Landsmøte i Nei til EU, presentasjon av Nynorskstafetten Nygård 21.11. Ås Ivar Aasen-kveld i regi av Ås Mållag, Follo Mållag og Sunnmørslaget i Follo. Presentasjon av Nynorskstafetten Endresen 23.-24.11. Ulsteinvik Seminar i regi av Sunnmøre Mållag Arnøy 28.11. Nærbø Hå Mållag, møte om oppattskiping Fiskaa 29.11. Kaupanger Møte i Nynorsk forum i Sogn og Fjordane (fylkesutval) Tennø 59 Vedlegg og statistikk 06.12 Ørsta Avslutning av Språkåret Lothe 11.12. Oslo Møte med kunnskapsminister Torbjørn Røe Isaksen Tennø, Hjelmbrekke og Endresen 2014 20.01. Oslo Møte med kringkastingssjefen Endresen 21.01. Oslo Møte med kommunikasjonssjefen i TV2 Endresen 30.01. Kleppekrossen Årsmøte i Klepp Mållag Tennø 07.02. Nissedal Årsmøte i Nissedal Mållag Hjelmbrekke 12.02. Bø Årsmøte i Bø Mållag Hjelmbrekke 12.02. Bø Fellesmøte om Midt-Telemark med Nes Mållag og Bø MållagHjelmbrekke 12.02. Oslo Målreisingsfondet, årsmøte Endresen 13.02. Oslo Nynorsk forum Tennø, Endresen 18.02. Skien Årsmøte i Mållaget Dag Hjelmbrekke Reiseverksemda Nynorskstafetten Lista viser stoppestader under Nynorskstafetten og dei som var med i bilen. LM= Landsmøte. SL= Sumarleir. Januar 28.01.Ørsta/Volda 29.01. Vanylven 30.01. Ulsteinvik 30.01. Hareid 31.01. Herøy Håvard B. Øvregård/ Kjartan Helleve/Ingar Arnøy/ Gro M. Endresen Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård Februar 01.02. Solnør 02.02. Ålesund 04.02. Sykkylven 05.02. Brattvåg 06.02. Gloppen 07.02. Jølster 08.02. Førde 09.02. Vik 11.02. Luster 12.02. Lærdal 13.02. Sogndal 14.02. Høyanger 15.02. Nordfjordeid 16.02. Flora 24.02. Fræna 25.02. Molde 26.02. Kristiansund 27.02. Surnadal 28.02. Ålvundfjord Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård/ Veronika Bonaa Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård/Hege Lothe Håvard B. Øvregård/Janne Nygård Håvard B. Øvregård Håvard B. Øvregård Hege Lothe/Kristin Fridtun Hege Lothe/Kristin Fridtun Hege Lothe/Kristin Fridtun/ Janne Merete Bøyem Hege Lothe/Kristin Fridtun Hege Lothe Hege Lothe Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy 60 Mars 01.03. Åndalsnes 02.03. Dombås 05.03. Vågå 06.03. Vinstra 07.03. Gausdal 08.03. Lillehammer 11.03. Toten 12.03. Hamar 13.03. Eidsvoll 14.03. Elverum 15.03. Lillestrøm 17.03. Fredrikstad 18.03. Follo 19.03. Ås 20.03. Fredrikstad 21.03. Sarpsborg 22.03. Mysen Ingar Arnøy Ingar Arnøy Terje Kjøde Terje Kjøde/Nina Berge Rudi Terje Kjøde Håvard B. Øvregård Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy/Kristin Fridtun LM SV: Janne Nygård LM Norsk Målungdom Sveinung Rotevatn/ Birgitta Lim Ersland Sveinung Rotevatn/ Birgitta Lim Ersland Sveinung Rotevatn/Anne Straume Sveinung Rotevatn/Anne Straume Ingar Arnøy/Birgitta Lim Ersland April 02.04. Drangedal Borghild Løver/Vebjørn Sture 04.04. Notodden Borghild Løver/Vebjørn Sture 05.04. Bø Borghild Løver/Vebjørn Sture 05.04. Gvarv Borghild Løver/Vebjørn Sture 05.04. Loen, LM i SpMarit Aakre Tennø 06.04. Skien Borghild Løver 08.04. Seljord Sigbjørn Hjelmbrekke/ Anne Straume 08.04. Kviteseid Ulrikke Sægrov/Anne Straume 09.04. Nissedal Ulrikke Sægrov/Anne Straume Vedlegg og statistikk 10.04. Hjartdal 11.04. Vinje 12.04. Fornebu 12.04. Tokke 13.04. Tokke 14.05. Lindesnes 15.04. Grindheim 16.04. Gjerstad 17.04. Vegårshei 19.04. Ørsta 22.04. Folldal 23.04. Tynset 23.04. Alvdal 24.04. Orkanger 25.04. Trondheim 26.04. Trondheim 29.04. Skaun 30.04. Levanger Ulrikke Sægrov/Anne Straume Ulrikke Sægrov/Anne Straume LM Venstre: Janne Nygård Ulrikke Sægrov/Anne Straume Ulrikke Sægrov Borghild Løver Borghild Løver/Hilde Stave Borghild Løver/Hilde Stave Borghild Løver LM Noregs Mållag Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland LM KrF: Martin Årseth/ Birgitta Lim Ersland Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland Janne Nygård/Terje Kjøde Janne Nygård/Terje Kjøde Mai 02.05. Inderøy Janne Nygård/Terje Kjøde 03.05. Stjørdal Janne Nygård/Terje Kjøde 04.05. Steinkjer Janne Nygård 07.05. Kolvereid Ingar Arnøy 08.05. Mosjøen Ingar Arnøy 13.05. Bodø Ingar Arnøy 14.05. Sortland Ingar Arnøy 15.05. Bø i VesterålenIngar Arnøy 21.05. Harstad Bror M. S. Strand/Tone Rossow 22.05. Balsfjord Bror M. S. Strand/Tone Rossow 23.05. Målselv Bror M. S. Strand/Tone Rossow 24.05. Tromsø Bror M. S. Strand/Tone Rossow 25.05. Tromsø Bror M. S. Strand/Tone Rossow 27.05. Kautokeino Marit Aakre Tennø/Anne Straume 28.05. Alta Marit Aakre Tennø/Anne Straume 29.05. Karasjok Marit Aakre Tennø/Anne Straume 30.05. Vadsø Marit Aakre Tennø/Anne Straume 31.05. Kirkenes Marit Aakre Tennø/Anne Straume Juni 05.06. Sveio 06.06. Haugesund 07.06. Vindafjord 08.06. Skånevik 10.06. Suldal 11.06. Forsand 12.06. Sandnes 13.06. Klepp 14.06. Bryne 15.06. Stavanger 17.06. Gjesdal 18.06. Sola 19.06. Strand 20.06. Hjelmeland Kristin Fridtun Kristin Fridtun Kristin Fridtun Kristin Fridtun/Vebjørn Sture Gro M.Endresen/Ingar Arnøy Gro M. Endresen/Ingar Arnøy Gro M. Endresen/Ingar Arnøy Gro M. Endresen Gro M. Endresen Gro M. Endresen Signhild S. Samuelsen/Vebjørn Sture Signhild S. Samuelsen/Vebjørn Sture Ola H. Havrevoll/Johanne Torvund Ola H. Havrevoll/Johanne Torvund Juli 06.07. Gulsrud 10.07. Ørsta 17.07. Gulsrud 19.07. Eid 25.07. Gulsrud SL AUF: Kristofer R. Stavseng SL NMU SL RU: Karl Peder Mork Anne Straume/Fredrik Hope SL SU: Karl Peder Mork August 03.08. Arendal SL Unge Venstre: Vebjørn Sture/ Anne Straume 05.08. 06.08. Arendal 09.08. Årdal 12.08. Arendal 20.08. Stord 21.08. Ølve 21.08. Husnes 22.08. Austevoll 23.08. Os 24.08. Knarvik 26.08. Arna i Bergen 27.08. Bergen 28.08. Osterøy 29.08. Øygarden 30.08. Sotra 31.08. Bergen 200-årsdag for Ivar Aasen SL Unge Høgre: Vebjørn Sture Vebjørn Sture/Eskil S. Løland SL Senterpartiets Ung.: Vebjørn Sture/ Kristofer R. Selseng Ingar Arnøy/Vebjørn Sture Ingar Arnøy/Vebjørn Sture Ingar Arnøy/Vebjørn Sture Ingar Arnøy/Vebjørn Sture Ingar Arnøy/Vebjørn Sture Ingar Arnøy/Kjartan Helleve Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy Ingar Arnøy Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland Martin Årseth/Birgitta Lim Ersland September 02.09. Askøy 03.09. Kvam 04.09. Voss 05.09. Ulvik 06.09. Ullensvang 07.09. Odda 10.09. Drammen 11.09. Ål 12.09. Gol 13.09. Vang 14.09. Fagernes 15.09. Øystre Slidre 16.09. Hemsedal 17.09. Sør-Aurdal 18.09. Etnedal 19.09. Hadeland 20.09. Sandefjord 23.09. Horten 24.09. Bærum 26.09. Oslo 27.09. Oslo Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Martin Årseth/Synnøve M. Sætre/ Helene Urdland Karlsen Martin Årseth/Synnøve M. Sætre Kjartan Helleve/Marit Aakre Tennø/ Ingar Arnøy Kjartan Helleve/Marit Aakre Tennø/ Ingar Arnøy Gro Morken Endresen Gro M. Endresen/Eskil S. Løland Gro M. Endresen/Eskil S. Løland Gro M. Endresen/Eskil S. Løland/ Marit Aakre Tennø Gro M. Endresen/Eskil S. Løland Gro M. Endresen/Eskil S. Løland Gro M. Endresen/Eskil S. Løland Gro M. Endresen/Birgitta L. Ersland Ingar Arnøy/Jorunn Thingnes/ Synnøve Marie Sætre Ingar Arnøy/Kjartan Helleve Eskil Syltøy Løland Kjartan Helleve/Tuva Østvedt/ Ingar Arnøy/Vebjørn Sture 61 Vedlegg og statistikk Oktober 06.10. Oslo 07.10. Marnardal 08.10. Kristiansand 09.10. Vennesla 10.10. Iveland 11.10. Evje Teatret 200 år: Kjartan Helleve/ Birgitta Lim Ersland Ingar Arnøy/Berit Krogh Ingar Arnøy/Berit Krogh/ Vebjørn Sture Signhild Stave Samuelsen/ Vebjørn Sture Signhild Stave Samuelsen/ Vebjørn Sture Vebjørn Sture 12.10. Valle 14.10. Kvinesdal 15.10. Åseral 16.10. Lista Vebjørn Sture Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland 17.10. Tingvatn Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland 17.10. Kvås Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland 18.10. Grimstad Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland 19.10. Ose i Bygland Hege Lothe/Birgitta Lim Ersland/ Kjartan Helleve/Marit Aa. Tennø/ Ingrid Fiskaa Pressemeldingar frå styret Lesarinnlegg 06.03.13 Eit revidert norskfag må halde på eigen karakter i sidemål 11.03.13 Marit Aakre Tennø er innstilt som ny leiar i Noregs Mållag 13.04.13 Nynorskjubel for NRK Super (pressemelding saman med Kringkastingsringen og NMU) 16.04.13 Landsmøte i Noregs Mållag i Ørsta 18.04.13 Elevar i ungdomsskulen må prøvast i sidemål 19.04.13 Nynorsk barnelitteraturpris til Anna R. Folkestad 19.04.13 Nynorsk litteraturpris til Lars Amund Vaage 20.04.13 Nynorsk næringslivspris 2013 til Skogstad Sport 21.04.13 Linda Eide er tildelt Målprisen 2013 21.04.13 Marit Aakre Tennø er valt til ny leiar i Noregs Mållag 23.04.13 Sidemålsordninga må styrkast 07.05.13 Historisk godt nynorskvedtak i LO 11.05.13 Nynorsken taper på lovbrot 20.06.13 Klårt sidemålsvedtak frå regjeringa 03.08.13 Ivar Aasen 200 år! 04.08.13 21 språkpolitiske punkt for det neste hundre året (saman med Nynorsk kultursentrum) 05.08.13 Bergens Tidende på nynorsk! 02.09.13 For enkelt frå FrP 14.10.13 Mållaget glad for satsing på nynorske lettlesbøker 24.10.13 Mållaget gratulerer MacDonald’s 08.11.13 Mållaget er uroa for språket 07.02.14 Redd kutt vil føre til færre nynorskbøker til mange aviser 16.05.13 Nynorsk er viktig for integreringa 29.08.13 Ikkje ein gong valfritt sidemål, Høgre? 29.10.13 Noregs Mållag ber om tiltak for å hindra målbyte 20.01.14 Ros til Sogn og Fjordane fylkeskommune, sendt ei lang rekkje aviser 12.02.14 Grunnlovsjubileet for heile landet Til enkeltaviser Dette er ei oversikt over debattinnlegg som har vorte sende til enkelte aviser, ofte knytt til pågåande debattar og utspel. 25.06.13 Eit godt sidemåls-vedtak!, Nationen, Tennø 02.07.13 Skuffar om sidemål, innlegg mot Erna Solberg, i avisene i Sogn og Fjordane, Tennø 23.10.13 Ein kveikande kveld, innlegg, Klassekampen, Ingrid Fiskaa 01.11.13 Svar til Hallvard Hegna, Dag og Tid, Tennø 06.11.13 Slepp nynorsken til i riksavisene, Klassekampen, Tennø 26.11.13 Noregs treng ei mållov, Bergensavisen, Bergens Tidende, Tennø 04.12.13 Nynorsk-grammatikk er ikkje genetikk, debattinnlegg, Bergens Tidende, Tennø 06.12.13 Uro for endring av pressestøtta, debattinnlegg, Hordaland Folkeblad, Firdaposten, Vikebladet Vestposten 23.12.13 Er det ei løysing å lære elevane mindre rettskriving? Svar til Audhild G. Rotevatn, BT 21.01.14 God norskopplæring tar tid, Utdanningsnytt.no 24.01.14 Ikkje vår hovudstad, debattinnlegg, Bergens Tidende, Tennø 62 NOREGS MÅLLAG Lilletorget 1 Telefon 23 00 29 30 Telefaks 23 00 29 31 E-post [email protected] www.nm.no
© Copyright 2024